Filipino Grade 10

33. Ano ang ipinahihiwatig ng hapis na hapis na mukha ni Simoun ng ito ay patay na? a. Nahirapan sa sakit b. Bakas ang kasawian ng isang buhay na walang kabuluhan c. Ayaw pa sana niyang mamatay d. May mga plano pa siya na hindi naisakatuparan34. “Baka po isipin ng mga prayle at ng iba na ayaw ninyong makihalubilo sakanila,” ang wikang may halong pakikiusap sa paring pinagpipitaganan. Angmay salungguhit ay nangangahulugang ______________.a. sinasamba c. minamahalb. iginagalang d. pinaglilingkuran35. Namasdan ni Isagani ang mga upaw sa tuktok ni Ginoong Pasta. Ang may salungguhit ay nangngangahulugang ___________. a. puting buhok b. nakakalbong ulo c. naglalagas na buhok d. naghalo-halong kulay ng buhokDEPED COPY36. Ipinaglalaban nina Isagani ang Akademya ng Wikang Kastila dahil sila ay uhaw sa karunungan. Nangangahulugan na sila ay ______________. a. nag-aalinlangan b. nasasabik matuto c. nakapagpapahayag ng saloobin d. napapahamak sa kanilang pasiyaPara sa Bilang 37-40Malaki ang paniniwala nina Isagani at Sandoval na sila ay nagtagumpay. Nagyayabangnaman si Pelaez sa pagsasabing isa siya sa gumagawa ng panukala sa pangkat.Tanging si Pecson, ang hindi napatatangay sa kasiglahan ng karamihan. Baka ngaraw sa bilangguan pa sila humantong. Nang marinig ito ni Pelaez, nagkandautal sapagsasabing wala siyang kinalaman sa mga hakbangin ng pangkat.37. Ano ang ugaling mailalarawan kay Pecson?a. mayabang c. mapangambahinb. may tiwala d. mapagkakatiwalaan38. Anong damdamin ang namayani sa pagbago ng kaisipan ni Pelaez?a. pagkainip c. pagtitiwalab. pagtataka d. pagkatakot39. Bakit hindi masigla si Pecson sa pagpupulong kasama ng iba pa niyang kasama? a. Sadyang malulungkutin lamang siya. b. Hindi niya kaisa ang mga kasama sa tagumpay. c. Hindi siya ang pangunahing tagapanukala sa kanilang pangkat. d. Ang kanilang ginagawa ay maaaring maging dahilan upang sa kulungan humantong.40. Ano kaya ang ipinaglalaban ng mga kabataang ito? a. Kalayaan sa pagpapahayag b. Makipaglaban sa mga prayle c. Akademya ng Wikang Kastila d. Pagkakaroon ng sariling kalayaan 138 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

41. Nagbalik si Ibarra sa Pilipinas pagkatapos ng ilang taon?a. 10 c. 12b. 13 d. 1542. Ano ang misyon ng muling pagbabalik ni Simoun sa Pilipinas? a. Para harapin ang mga taong umapi o humamak sa kaniya b. Upang ipaghiganti ang mga mahal niya sa buhay c. Magtayo ng unibersidad para magkaroon ng edukasyon ang kabataan dito d. Muling magpayaman at tuluyang kalimutan ang kanyang mapait na karanasan43. Sa pahayag ni Simoun na: “ang sama ay nasa mga tulisan sa loob ng bayan at sa mga lungsod”, napatutunayang: a. Nagagalit siya sa mga tulisan b. Nagkalat ang mga tulisan sa bayan c. Tulisan ang turing niya sa mga prayle d. Ang mga nasa lungsod ay mga tulisanDEPED COPY44. Alin sa sumusunod ang tunay na sanhi ng paghihimagsik ni Simoun? a. Maipaghiganti ang amang si Don Rafael b. Magbago ang takbo ng pamumuhay sa Pilipinas c. Mabawi si Maria Clara d. Naaawa siya sa mga Pilipino45. “Walang lihim ang hindi nabubunyag” (Kab. 7- Si Simoun) ay nangangahulugan na _________. a. Kahit anong tago ng sikreto, ito ay lalabas din sa tamang panahon. b. Walang maaaring magtago ng kanyang lihim. c. Lahat tayo ay may magkakaiba sa pagtatago ng sikreto. d. Mas mabuting magtiwala sa taong karapat dapat pagtiwalaan.46. Sa itaas ng kubyerta ay naroroon ang mga Europeo, mga prayle at matataas na tao at sa ilalim ng kubyerta ay makikita ang mga Pilipino, mga kalakal at ang mainit na makina. Ang dalawang pangkat ng mga manlalakbay ay sumisimbolo sa __________. a. pagkakaiba ng mga Pilipino at Espanyol b. kahirapan ng buhay ng mamamayan c. pakikipaglaban ng mga Pilipino sa Espanyol d. pagmamalupit ng mga Espayol sa mga Pilipino47. Naniniwala si Simoun na __________. a. kaya niyang lutasin ang problema ng Ilog Pasig. b. ang tubig ay pumapatay ng apoy. c. ang bapor Tabo ay daong ng pamahalaan. d. ang mga Pilipino ay mahilig sa alahas.48. “Malapit na ang araw, at sa pagbubukang liwayway ay ako na rin ang magbabalita sa inyo.” Sa pahayag na ito, nakikinita ni Simoun na ______________. a. magiging malaya ang bansa b. mamatay na siya c. tutulungan niya si Basilio d. magbabago siya ng pasiya 139 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

49. Natuwa si Simoun nang kinuha ni Kabesang Tales ang rebolber. Sa ikinilos ni Simoun, nangangahulugang: a. Nagtagumpay siya sa kaniyang pakay. b. Makababayad na siya ng utang na loob. c. Hindi na siya sisingilin ni Kabesang Tales. d. Hindi na siya mapagkakamalang rebelde.50. Sa panunuluyan ni Simoun sa bahay ni Kabesang Tales, _______. a. nakita ang agwat ng mayaman at mahirap b. lalong nadama ni Kabesang Tales ang pagiging mahirap c. nakapagbenta ito ng maraming alahas d. nakita ni Kabesang Tales ang locket ni Maria ClaraDESKRIPSYON NG MODYUL/PANIMULA Ang El Filibusterismo ni Dr. Jose Rizal ay isang akdang pampanitikan nabunga ng kanyang pagpupunyagi na gisingin ang damdaming makabayan ng mgaPilipino sa pamamagitan ng panulat. Nauukol ang mga kabanata sa kalagayangpolitikal at panlipunang pangyayari na maiuugnay sa kasalukuyang kalagayan ngating bayan. Nakatutulong ang nobelang ito upang malinaw na maunawaan ang atingkasaysayan maging kung paano harapin ang mga suliraning panlipunan at bigyangsolusyon. DEPED COPYTema El Filibusterismo sa Nagbabagong Daigdig Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa atPamantayang Pangnilalaman pagpapahalaga sa nobelang El Filibusterismo bilang isang obra maestrang pampanitikanPamantayan sa Pagganap Ang mag-aaral ay nakapagpapalabas ng makabuluhang photo/video documentaryPokus na tanong para sa na nagmumungkahi ng solusyon sa isangBuong Markahan suliraning panlipunan sa kasalukuyanPanitikan • Paano nakatulong ang mga pangyayari PAMANTAYANG sa nobela upang gisingin ang damdaming makabayan ng mga PANGNILALAMAN Pilipino? Aralin 4.1 • Bakit nakatulong ang nobelang ElPamantayang Pangnilalaman Filibusterismo sa kalagayang politikal at paglutas sa suliraning panlipunan sa kasalukuyan? El Filibusterismo Kaligirang Pangkasaysayan ng El Filibusterismo Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa sa kaligirang pangkasaysayan ng El Filibusterismo 140 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Pamantayang Pagganap Pagsulat ng Buod ng KaligirangMga Pokus na Tanong Pangkasaysayan ng El Filibusterismo batay sa ginawang timeline a) Paano nakatulong ang kaligirang pangkasaysayan sa lubos na pag- unawa ng nobela? b) Bakit isinulat ni Dr. Jose Rizal ang nobela?DEPED COPY DOMAIN KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)Estratehiya sa Pag-aaral(Tuklasin at Linangin) Nagagamit ang iba-ibang reperensya/batis ngPanonood impormasyon sa pananaliksikPaglinang ng Talasalitaan Napahahalagahan ang napanood sa(Linangin) pamamagitan ng pagpapaliwanag sa kaligirang pangkasaysayan ng pagkakasulatPag-unawa sa Binasa(Linangin) Naiuugnay ang kahulugan ng salita batay sa kaligirang pangkasaysayan nitoPag-unawa sa Napakinggan(Linangin) Natitiyak ang kaligirang pangkasaysayan ng akda sa pamamagitan ng:Pagsulat (Ilipat) • pagtukoy sa mga kondisyon saPagsasalita (Linangin) panahong isinulat ang akdaWika/Gramatika(Pagnilayan at Unawain) • pagpapatunay ng pag-iral ng mga kondisyong ito sa kabuuan o ilang bahagi ng akda • pagtukoy sa layunin ng may akda sa pagsulat ng akda Nasusuri ang pagkakaugnay ng mga pangyayaring napakinggan tungkol sa kaligirang pangkasaysayan ng El Filibusterismo Naisusulat ang buod ng kaligirang pangkasaysayan ng El Filibusterismo batay sa ginawang timeline Naisasalaysay ang magkakaugnay na mga pangyayari sa pagkakasulat ng El Filibusterismo Naipamamalas ang kahusayang magtala ng mahahalagang impormasyong mula sa iba’t ibang pinagkukunang sanggunian 141 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

TALAAN NG MGA GAWAIN SA ARALIN 4.1 (KALIGIRANG KASAYSAYAN) Mga Gawain Mga Gawain sa Mga Gawain sa sa Paglinang ng Pagproseso ng Kaalaman Paglilipat ng Pagkaunawa Kaalaman at Kakayahan (Transfer) (Knowledge) sa Pag-unawa (Process and Understanding)• Pagbibigay ng TUKLASIN Panimulang PagtatayaT.A.1) Pagpapakita ng DEPED COPY T.A.2) Magsagawa ng T.A.3) Magsasagawalarawan ni Dr. Jose Rizal pagtalakay sa mga ng paglalarawanat pag-iisa-isa ng mga impormasyong ipinaskil ng ng sitwasyongimpormasyong alam ng mga mag-aaral. naranasan ngmga mag-aaral. Isusulat mga Pilipino sang mga mag-aaral T.B.2) Magsagawa ng panahon na isinulatsa isang cut off strips talakayan tungkol sa mga ang nobelang Elof cartolina ang mga sagot sa ibinigay na tanong Filibusterismo.impormasyon at ididikit sa ng guro.pisara. T.B.5) Bumuo T.B.3) Pagpapasagot sa ng konseptoT.B.1) Pagbibigay ng pokus na tanong: ng kahulugansumusunod na tanong ng ng kaligirangguro sa mga mag-aaral: 1. Paano nakatulong pangkasaysayan. ang kaligirangb. Ano ang nalalaman pangkasaysayan sa lubos ng mag-aaral sa na pag-unawa ng nobela? kahulugan ng El Filibusterismo? 2. Bakit isinulat ni Dr. Jose Rizal ang nobela?c. Sino ang sumulat?d. Ano-anong impormasyon ang nakuha ninyo tungkol sa nobelang tatalakayin? 142 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

T.B.4) Talakayin ang ibig Kasunduan sabihin ng kaligirang Magsagawa ng pangkasaysayan at kung ano pananaliksik tungkol ang naitutulong nito upang sa kaligirang ganap na maunawaan ang kasaysayan ng El alinmang akdang babasahin. Filibusterismo. - Lilinawin ng guro ang nilalaman ng mga kaligirang pangkasaysayan ng isang akda at ang tungkol sa may-akda.DEPED COPYL.A.1) Pagbalik-aralan LINANGIN L.A.4) Magbibigayang tungkol sa nobela. L.A.3) Matapos ang ang mag-aaral ngBibigyang-diin kung pagpapabasa at ginawang sintesis tungkolpaano ito naiiba sa pagsasaliksik. Talakayin ang sa kaligirangkuwento. Maaaring sumusunod: pangkasaysayan atgumamit ng Venn Diagram muling babalikan angsa paghahambing o Pangkat 1 – pagtukoy sa pokus na tanong:pagtutulad sa iba pang mga kondisyon sa panahongakdang pampanitikan . isinulat ang akda c) Paano nakatulongAng tungkol sa nobela ang kaligirangay pahapyaw na ring Pangkat 2 – pagpapatunay pangkasaysayannatalakay sa aralin 3.7 (K) ng pag-iral ng mga sa lubos na pag- kondisyong ito sa kabuuan o unawa ng nobela?L.A.2) Pagpapabasa ilang bahagi ng akdasa Kaligirang d) Bakit isinulat niPangkasaysayan ng El Pangkat 3 – pagtukoy sa Dr. Jose Rizal angFilibusterismo (maaaring layunin ng may akda sa nobela?mula sa isinagawang pagsulat ng akdapananaliksik ng mga mag-aaral) Pamantayan sa pangkatang pag-uulat. - paksa - nilalaman - organisasyon ng pag-uulat (mula sa mahalaga patungo sa pinakamahalaga) - kongklusyon - paraan ng pagsasalita - kawilihan 3 – Napakahusay 2 – Mahusay 1 – Nangangailangan pa ng pagsasanay 143 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

L.B.1) Itanong ng guro L.B.2) Ipakikilala ang lahat Kasunduankung sino-sino ang ng tauhan sa pamamagitan Ipasaliksik samahahalagang tauhan ng isang masining na mga mag-aaralng nobela at kilalanin ang pagpapakilala. Huhulaan ito ang kalakasan atbawat isa sa pamamagitan ng mag-aaral kung sino at kahinaan ng mgang pagsasabi ng isang iproseso ng guro kung ano pangunahing tauhansalitang angkop na ang papel na ginampanan sa nobela.maglarawan sa isang tiyak sa nobela. Gamit angna tauhan. esratehiyang TOC o Think PU.A.3) Ibigay od a Consequences, pag- ang iyong naging usapan kung mahalaga ang damdamin papel ng bawat isa kung matapos malaman alisin sila, ano ang posibleng ang kaligirang mangyari. pangkasaysayan ngDEPED COPY nobelang tatalakayin.PU.A.1) Batay sa PAGNILAYAN AT UNAWAIN Maaaring gamitin PU.A.2) Isalaysay ang ang pictomorphs sagrapikong presentasyong magkakaugnay na mga pagpapahayag ng damdamin.inihanda ng guro, pangyayari sa pagkakasulat PU.B.3) Magtala ng mga inaasahangisa-isahin ang mga ng nobela. magiging papel na gagampanan ngmahahalagang kanilang tauhang napili hanggangimpormasyong hinango sa katapusan ng nobela. Isama sasa mga iba’t ibang kanilang inaasahan kung ang tauhangsanggunian tungkol sa ito ay magiging bilog o lapad na tauhankaligirang kasaysayan ng sa pagtatapos ng nobela.nobela.PU.B.1) Magpatala PU.B.2) Tumawag ng ilangng ilang mga tauhang mag-aaral na magbabahaginagustuhan ng mga mag- kung bakit nila nagustuhanaaral. ang pinili nilang tauhan. Isama sa kanilang pagpapaliwanag kung ano ang nakatawag sa kanila ng pansin kung bakit nila ito pinili.I.A.1) Magbibigay ng ILIPAT I.A.3) Hahatiin anginput ang guro tungkol sa I.A.2) Pagbibigay ng klase sa apat napagbuo ng timeline. pamantayan sa pagbuo ng pangkat upang timeline. Bibigyan ng sapat makasulat ng na oras ang mga mag-aaral buod ng kaligirang upang isulat ang timeline ng pangkasaysayan kaligirang pangkasaysayan. batay sa ginawang timeline. 144 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DESKRIPSYON NG MODYUL/PANIMULA Ang Aralin 4.2 ay naglalaman ng mahahalagang kabanatang kinasasangkutanni Basilio at iba pang tauhang may kaugnayan sa kaniya. Tatalakayin sa araling itoang mga Kabanata 6, 7, 23, 26, 31, 33, at 34. Bahagi din ng pagtalakay sa mga pilingkabanata ng El Filibusterismo ang mahahalagang tanong tungkol sa akda na susukatsa kanilang dunong na umunawa at magpahalaga sa kulturang umiiral sa isang tiyakna panahonPamantayang Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa atPangnilalaman pagpapahalaga sa mga prinsipyo at mensaheng nasasamalamin sa mga pangyayari sa buhay niPamantayan sa Pagganap Basilio sa tulong ng mga piling kabanata ng ElMga Pokus na Tanong FilibusterismoPanitikan (Nobela) Ang mga mag-aaral ay nakabubuo ng isang video presentation tungkol sa piling pangyayari sa buhay ni Basilio na magmumungkahi ng solusyon sa isang suliraning panlipunan sa kasalukuyan Bakit nilikha ni Rizal si Basilio bilang isa sa mga tauhan ng El Filibustrismo? Ano ang nais niyang ilarawan sa pagkatao nito? El Filibusterismo Mga Kabanata 6, 7, 23, 26, 31, 33, at 34 BASILIO: Buhay, Pangarap, at Mithiin, Paniniwala, at SaloobinDEPED COPY PAMANTAYANG Kabanata 6: Si Basilio PANGNILALAMAN Kabanata 7: Si Simoun Kabanata 23: Isang Bangkay Aralin 4.2 Kabanata 26: Ang Paskin Kabanata 31: Ang Mataas na Kawani DOMAIN Kabanata 33: Ang Huling MatuwidEstratehiya sa Pag-aaral Kabanata 34: Ang Kasal(Ilipat)Panonood (Ilipat) KASANAYANG PAMPAGKATUTOPaglinang ng Talasalitaan Nakagagawa ng pananaliksik tungkol sa tauhang(Linangin) tampok sa mga piling kabanata ng El FilibusterismoPag-unawa sa Binasa Naiuugnay sa kasalukuyang mga pangyayaring(Linangin) napanood sa video clip ang pangyayari sa panahon ng pagkakasulat ng akdaPag-unawa sa Napakinggan(Tuklasin) Nabibigyang kahulugan ang matatalinghagang pahayag na ginamit sa binasang kabanata ng nobela Natutukoy ang papel na ginampanan ng mga tauhan sa akda sa pamamagitan ng: - pagtunton sa mga pangyayari - pagtukoy sa mga tunggaliang naganap - pagtukoy sa wakas Nasusuri ang kahulugan ng mga piling linya o pangungusap na nagtataglay ng nakatagong kaisipan 145 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Pagpapahalaga Napahahalagahan ang mga pagpapasiyangPagsulat ginagawa ng isang tao sa kaniyang buhayPagsasalita Naisusulat ang buod o lagom ng lahat ng mga kabanata sa buong aralin at nagagawan ito ng balangkas o Plot Diagram Nabibigkas nang may damdamin ang mga piling linya ni Basilio na nasa kabanata TALAAN NG MGA GAWAIN SA ARALIN 4.2 (BASILIO: Buhay, Pangarap, at Mithiin, Paniniwala, at Saloobin)Mga Gawain sa Mga Gawain sa Mga Gawain Tungo sa Paglinang ng Pagpoproseso ng Paglilipat Kaalaman at Kakayahan Kaalaman Tungo sa Pag-Unawa ng Pagkaunawa (Knowledge) (Transfer) (Process and Understanding) DEPED COPYT.A.1) Sasabihin ng TUKLASIN T.A.4) Pumili ng isa sa mgaguro: Maraming mga Tch.Aa.r2a)cStear twuelobnbginngg, katangian ni Basilio o kayakabataan sa kabila magbigay ng pagkilanlan ay mga karanasang nagingng dinaranas na sa pangunahing tauhang bahagi ng kaniyang buhay atkapaitan sa buhay si Basilio. Hahayaang magbigay ng reaksiyon.dahil sa angking magbahagi ng kanilangtalino at kakayahan sagot ang mga mag-aaral. Kasunduanay nagtagumpay. Tatanggapin ng guro ang Ipagawa ang balangkasIpagawa: lahat ng sagot. ng naging buhay ni BasilioMagtala ng talino Itanong: “Sino-sino ang (Kab. 6)at kakayahan na tauhang may kinalaman satinataglay upang katauhan ni Basilio?” a. Sa Gubat ng mgamakamit ang mga Sa bahaging ito, lilinawin Ibarrapangarap. ng guro kung sino-sino angIugnay ang gawain tauhang may kaugnayan b. Sa Maynilasa tatalakaying kay Basilio at kung paano c. Ang kaniyang pag-tauhang si Basilio. nagkaroon ng kaugnayan. aaral - San Juan de Letran - Ateneo Municipal T.A.3) Magsagawa ng malayang talakayan kung ano-ano ang pinahahalagahan ni Basilio sa buhay bilang isang tao. Bigyan-diin na isa sa pinahahalagahan ni Basilio ay ang edukasyon na sa kabila ng kalagayan sa buhay ay kumukuha pa rin siya ng Medisina. Ang pagpupunyagi sa buhay upang maiahon ang sarili sa kahirapan ay pinatotohanan ni Basilio. 146 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

L.A.1) Ipababasa ngDEPED COPY LINANGIN L.A.3) Magsalaysay ngguro ang sumusunod L.A.2) Pagsasagawa isang pangyayari mulana kabanata. (K) ng buod ng binasang sa binasang akda angHatiin ang klase sa kabanata at pagkatapos ay maiuugnay sa kasalukuyangpitong pangkat. iuulat sa klase. Maaaring panahon. ang pagbubuod ay magingPangkat 1: Kabanata malikhain. L.B.3) Sumulat ng6 Si Basilio sariling buod batay sa Pangkat 1: Radio mga kabanatang binasaPangkat 2: Kabanata Broadcasting gamit ang mga salita o7 Si Simoun matalinghagang pahayag. Pangkat 2: TVPangkat 3: Kabanata Newscasting23 Isang Bangkay Pangkat 3: Radio OpinionPangkat 4: Kabanata Program26 Ang Paskin Pangkat 4: PanelPangkat 5: Kabanata Discussion/Talk31 Ang Mataas na ShowKawani Pangkat 5: PagsasagawaPangkat 6: Kabanata ng Debate sa33 Ang Huling klase:Matuwid “Alin ang Higit na Dakila paraPangkat 7: Kabanata sa Bayan?”34 Ang KasalL.B.1) Pagpapasagot Pagtatamo ng Karunungansa Gawain – o Pagkakamit ng KalayaanPaglinang sa (Sa pangkat 5 maaaringTalasalitaan. Habang ibigay ang kabanata 7)bumabasa, pumiling talasalitaan o L.B.2) Bibigyangmatalinghagang kahulugan angpahayag na ginamit mga talasalitaan osa bawat kabanata. matalinghagang pahayag na ginamit sa bawat kabanata at iugnay sa kasalukuyang panahon sa pamamagitan ng paggamit nito sa sariling pangungusap. 147 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

L.C.1) Babalikan ang DEPED COPYL.C.2) Hahatiin ang klase L.C.3) Magpatanghal ngbuod na isinulat ng sa pangkat at isagawa ang isang monologo tungkolmga mag-aaral. sumusunod na gawain: (K) sa kaisipang namayani sa usapang namagitan kinaIhahanda ng guro Pangkat 1 - Magkaroon Simoun at Basilio tungkol saang mga mag- ng malayang talakayan wika.aaral sa lahat tungkol sa mgang kabanatang pagpapahalaga ni Basilio L.C.4) Bumuo ng balangkasnakapaloob sa tungkol sa himagsikan o plot diagram at sumulatAralin 2. Sabihing (Kab.33) Ipasuri ng guro ng isang buod ng mgaang lahat ng mga ang sumusunod: kabanata.kabanatang ito ay • “Ang mga amangmay kaugnayan kay L.C.5) Ipagawa angBasilio sapagkat duwag ay mag-aanak sumusunod na gawain: (K)sa araling ito, ang lamang ng mga alipin”bibigyang-pansin • “ Ngayong pudpod na 1. Isa-isahin angay si Basilio, ang ang parang, lilipat sa mga katangian nikaniyang pangarap at iba ang baling” Basilio na iyongmga mithiin sa buhay, • “Ang isang bayang hinahangaan naat ang lahat ng mga mahina at nagugumon dapat tularantaong may kinalaman sa kasamaan aysa kaniya sa mga dapat lipulin upang 2. Magpatanghal ngkabanatang ito. magbigay-daan sa isang monologoSabihing si Basilio pagsibol ng isang bago tungkol sa usapangang larawan ng at malusog na binhi” namagitan kinanilalang na may • “Diyos lamang ang may Simoun at Basiliomarangal na budhi karapatang gumiba tungkol sa wika.at pagkatao. May sapagkat Siya lamangpananalig sa ang maaring lumikha” 3. Gumawa ng isangkagandahan ng iskit sa pag-uusapbuhay kahit balot Pangkat 2 - Ipasuri ng nina Simoun atng agam-agam. guro ang paniniwala ni Basilio tungkol saLaging may pag- Basilio na ang karunungan pagkamatay ni Mariaasang tinatanaw at at katarungan ay higit na Clara. Palutanginumaasang darating mabuti kaysa isang balak ang namamayaningang magandang na ikapapahamak ng lahat. damdamin parabuhay sa piling ni (Kabanata 7) sa pag-uusap ngHuli. Pasubaybayan dalawa (Kabanatasa mga mag- Pangkat 3 - Patunayan 23).Sipiin mula saaaral kung ano ang mga katangian ni kabanata ang linyaang mangyayari Basilio batay sa kaniyang ni Basilio tungkol ditosa bandang huli ikinikilos (Kabanata 26) at ipagpapalagayat kung ano ang di makasarili, masipag, mong ikaw si Basilio.nakapagpabago ng tahimik, at ayaw ng gulo Sabihin mo ito nangmga pagpapasiya ni madamdamin saBasilio sa kanyang harap ng klase.buhay. 148 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DEPED COPY Pangkat 4 - Bigyang 4. Sipiin ang bahaging katuwiran ang sumusunod nagpapatunay na na pahayag: si Basilio ay hindi makasarili, masipag, 1. “sa pamamahala, tahimik at ayaw ng kailangan gulo. Ilahad ito sa pasakitan ang isa pamamagitan ng sa ikagagaling ng paggamit ng Venn nakararami...” Diagram. 2. “ang kasalukuyan 5. Pagtalunan: Kung ay madaling ikaw si Basilio, lumipas.. kaya’t ano ang iyong wala akong dapat pipiliin- Kamatayan pansinin hanggat o Kinabukasan? nakakaya ng aking (Kabanata 23) budhi” Bilang pagtatapos ng aralin, 3. “pagdating ng suriin ang mga positibo at araw na nasa inyo negatibong saloobin ng nang mga kamay katauhan ni Basilio ang pagsasarili, tandaan lamang • Kredibilidad ng ninyo na sa pagkatao Espanya ay may mga puso ring • Pagkilos tumitibok para sa • Pananalita inyong kapakanan • Paniniwala at ipinakipaglaban • Gawi ang inyong • Pakikipagkapuwa karapatan.” • Katayuan sa buhay • Saloobin at Pangkat 5 - Isa-isahin ang mga bagay na damdamin nakapagpabago ng loob ni • Paninindigan at Basilio (Kabanata 33) paniniwala Pangkat 6 - Ibigay ang nagkakaisang damdamin at nagkakaibang katangian nina Simoun at Basilio sa kaisipang paghihimagsik (Kabanata 33) PAGNILAYAN AT UNAWAINPU.A.1) Ipatatala ng PU.A.2) Ilarawan sa PU.A.3) Magsagawa ngguro ang ginawang tulong ng SAG (Sketch talakayan sa naging sagotpagpapasiyang Appropriate Graphics) ang sa SAG (Sketch Appropriateginawa ng mga dating anyo nina Basilio at Graphics) at ipasagot mulitauhan sa mga Simoun. ang pokus na tanong:kabanatang binasa. (Basilio noon Basilio ngayon, Simoun noon, • Bakit nilikha ni Rizal Simoun ngayon) Gumamit si Basilio bilang isa ng kolum. Ipaliwanag sa mga tauhan ng El kung paano nakatulong Filibusterismo? ang pagbabagong ito sa • Ano ang nais niyang pagpapasiyang nabuo ng ilarawan sa pagkatao tauhan. (K) nito? 149 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

PU.B.1) Sa PU.B.2) Ipaliwanag PU.B.3) Gumawa ng isangtulong ng tatlong kung bakit kailangang komikstrip sa pagkikita ninakolum,magpatala panatilihin, dapat baguhin Basilio at Simoun.ng mga ugaling at dapat iwaksi.dapat panatilihin, I.A.3) Magpagawa ng isangdapat baguhin at ILIPAT kartung pang-editoryaldapat iwaksi na I.A.2) Iproseso ng guro na naglalarawan ng mgamatatagpuan sa mga ang paglalarawan kay suliraning pambayan nakabanata ng Aralin Basilio at sa editorial matatagpuan sa mga4.2. cartoon. Ipaliwanag kabanata sa Aralin 4.2. kung bakit ganito at anoI.A.1) Isagawa ang ang layunin ng gawain.sumusunod na Pagkatapos, sabihin sagawain: (K). kanila ang susunod nilang gagawin.Pangkat A - Isulat saDEPED COPYpisara ang pangalangBASILIO. Pabalikansa mga mag-aaralkung sino si Basilio.Pangkat B - I.B.2) Mula sa mga video I.B.3) Pagtatanghal oMagpakita ng isang presentation na pinanood pagpapanood ng nabuongkartung pang- ng buong klase, bumuo video presentation ng bawateditoryal mula sa ng sariling presentasiyon. pangkat. Pagbibigay ngisang pahayagan. Tatalakayin ng guro ang reaksiyon ng mga mag-aaralPag-usapan ang mga dapat isaalang- kung ang napanood nila aynasa larawan alang sa gagawing pareho sa natutuhan nila sakung ano ang presentasiyon. Maaaring aralin.kahulugan. Hayaang magkaroon ng pagbabago.magbigay ng sarilinginterpretasyon.I.B.1) Pagpapanoodng guro sa mga mag-aaral sa isang videopresentation na bataysa mga kabanata saAralin 4.2.Ihahanda ng guroang mga mag-aaralsa isasagawangvideo presentationat pamantayanggagamitin. 150 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

DESKRIPSYON NG MODYUL/PANIMULA Ang Aralin 4.3 ay naglalaman ng mahahalagang kabanatang kinasasangkutanni Kabesang Tales at iba pang tauhang may kaugnayan sa kaniya. Tatalakayin saaraling ito ang mga Kabanata 4, 7, 8, 10, at 30. Bahagi din ng pagtalakay sa mga pilingkabanata ng El Filibusterismo ang mahahalagang tanong tungkol sa akda na susukatsa kanilang dunong na umunawa at magpahalaga sa kulturang umiiral sa isang tiyakna panahon.PamantayangDEPED COPY Naipamamalas ng mag-aaral ang pag-unawa atPangnilalaman pagpapahalaga sa nobelang El Filibusterismo bilang isang obra maestrang pampanitikanPamantayan saPagganap Ang mag-aaral ay nakapagpapalabas ng makabuluhang photo/video documentary naMga Pokus na Tanong magmumungkahi ng solusyon sa isang suliraning panlipunan sa kasalukuyan.Panitikan (Nobela) 1. Masasalamin ba ang pagpapahalaga at PAMANTAYANG paniniwala ng mga tauhan sa Diyos, bayan, PANGNILALAMAN kapwa-tao at magulang sa pamamagitan ng kanilang ipinakitang kilos o gawi sa nobela? Aralin 4.3 2. Paano naipapahayag ang sariling paniniwala DOMAIN at pagpapahalaga gamit ang mga salitangEstratehiya sa Pag-aaral hudyat sa pagpapahayag ng saloobin o(Ilipat) damdamin?Panonood (Ilipat) El Filibusterismo: Mga Kabanata 4, 7, 8, 10, at 30Paglinang ng Talasalitaan(Linangin) SI KABESANG TALESPag-unawa sa Binasa Kabanata 4: Si Kabesang Tales(Linangin) Kabanata 7: Si SimounPag-unawa sa Kabanata 8: Maligayang PaskoNapakinggan (Tuklasin) Kabanata 10: Kayamana’t KaralitaanPagpapahalaga Kabanata 30: Si Huli KASANAYANG PAMPAGKATUTO Nagagamit ang iba-ibang sanggunian ng impormasyon sa pananaliksik Naiuugnay ang kaisipang namayani sa pinanonood na bahagi ng binasang akda sa mga kaisipang namayani sa akda Nabibigyang kahulugan ang matatalinghagang pahayag sa pamamagitan ng pagbibigay ng halimbawa Nasusuri ang mga kaisipang lutang sa akda (Diyos, bayan, kapwa-tao, magulang) Naipahahayag ang sariling paniniwala at pagpapahalaga kaugnay ng mga kaisipang namayani sa akda Napahahalagahan ang pagkakaroon ng isang buo at tahimik na pamilya 151 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Pagsulat Naisusulat ang pagpapaliwanag ng sariling mga(Pagnilayan at Unawain) paniniwala at pagpapahalaga kaugnay ng mga kaisipang namayani sa akdaPagsasalita (Linangin) Naipahahayag ang sariling paniniwala at pagpapahalaga kaugnay ng mga kaisipang namayani sa akda TALAAN NG MGA GAWAIN SA ARALIN 4.3 (SI KABESANG TALES) Mga Gawain sa Paglinang ng DEPED COPY Mga Gawain sa Mga Gawain sa Kaalaman (Knowledge) Pagpoproseso Paglilipat ng Kaalaman atT.A.1) Itanong: ng PagkaunawaAno ang pinakamahalagang Kakayahan (Transfer)kayamanan o ari-arian na dapat sa Pag-Unawamayroon sila? (I) Isulat ang mga (Process and T.A.3) Pipili ngsagot sa pisara at ihanay ang Understanding) ilang mag-aaralmga ito mula sa pinakamahalaga na maglalahad nghanggang sa mahalaga. TUKLASIN kanilang dahilan T.A.2) Magsagawa ng kung bakit iyon angT.B.1) Magsagawa ng gawain na malayang talakayan sa itinuturing niyangmagpapakilala sa sumusunod na mga naging kasagutan pinakamahalagangtauhan: ng mag-aaral tungkol kayamanan.a. Kabesang Tales sa mahahalagangb. Tandang Selo kayamanan o ari-arian. T.B.3) Pagpapasagotc. Juliana Maaaring magbigay sa pokus na tanong:d. Simoun ng pagkakatulade. Tano o pagkakaiba ng Masasalamin ba angf. Sinang kasagutan. pagpapahalaga at paniniwala ng mga(Maaaring magbibigay ang guro T.B.2) Pag-usapan ang tauhan sa Diyos,ng mga katangian at pahuhulaan sagot ng mga mag- bayan, kapwa-tao,sa mga mag-aaral kung sino ang aaral. Tanggapin ang at magulang satauhan) kanilang sagot. pamamagitan ng kanilang ipinakitang kilos o gawi sa nobela? Paano naipapahayag ang sariling paniniwala at pagpapahalaga gamit ang mga salitang hudyat sa pagpapahayag ng saloobin o damdamin? 152 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

L.A.1) Pagpapabasa ng LINANGIN L.A.4) Iugnay angsumusunod na kabanata L.A.3) Ipakikita ng kaisipang natutuhankaugnay kay Kabesang Tales: mga mag-aaral ang sa kabanatang kinalabasan ng tinalakay sa sarilingPangkat 1 – Kabanata 4: Si kanilang pangkatang paniniwala saKabesang Tales gawain. Ipoproseso pamamagitan ng ng guro ang mga pagdurugtong saPangkat 2 – Kabanata 7: Si naging kasagutan ng sumusunod naSimoun mga mag-aaral sa pahayag: pangkatang gawainPangkat 3 – Kabanata 8: gamit ang rubriks kung Napag-alaman ko naMaligayang Pasko paano mamarkahan ___________ at ito’y ang bawat pangkat makatutulong upangPangkat 4 – Kabanata 10: sa kabilang ginawang ako’y ____________Kayamana’t Karalitaan pag-uulat. dahil dito _________.DEPED COPYPangkat 5 – Kabanata 30: SiHuliL.A.2) Hahatiin ang klasesa dalawang pangkat. Angunang pangkat ay maglilistang matalinghagang pahayagsa bawat kabanatang binasa.Samantalang ang ikalawangpangkat naman ay maglilistang mahahalagang kaisipansa bawat kabanata gamit angtalahanayan: 153 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

L.B.1) Pabigyang kahulugan L.B.3) Ipoproseso ng L.B.4) Itanong:ang matatalinghagang pahayag guro ang mga naging Para sa iyo, alin angna mahahango sa kabanatang kasagutan ng mga higit na mahalaga,binasa. Gamitin ang tsart sa mag-aaral. ang lupang iyongpagsagot. pinaghirapang linangin, ang paghahanap ng katarungan o ang isang buo at tahimik na pamilya? Pangatuwiranan.L.B.2) Ipapasagot ang DEPED COPY Kasunduan:sumusunod na tanong sa pag- Magsaliksik tungkolunawa: sa programa ng 1. Paano umunlad ang buhay pamahalaan sa pamamahagi ng ni Kabesang Tales? Ano-ano lupa sa mga tenant/ ang kaniyang ginawa? tagatanim o ang 2. Bakit siya nahalal na Cabeza Comprehensive de Barangay? Ano-ano ang Agrarian Reform kaniyang naging tungkulin Program (CARP). bilang kabesa? 3. Bakit ayon sa kaniya ay mahirap ibangga ang palayok sa kawali? Ano ang ibig palitawin ni Dr. Jose Rizal sa bahaging ito ng nobela? 4. Ano ang paniniwala ni Kabesang Tales tungkol sa mga hukom? Tama ba ito? Bakit? 5. Anong konsepto tungkol sa kalagayan ng mga Pilipino noon ang nais palitawin ni Rizal sa buhay ni Kabesang Tales? 6. Ano ang bunga ng naging desisyon ni Kabesang Tales kay: a. Huli b. Tandang Selo c. Tano7. Ano ang naging reaksiyon ni Simoun sa ginawa ni Kabesang Tales?8. Kung ikaw si Kabesang Tales, gagawin mo rin ba ang kaniyang ginawa? 154 All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.