คำนำ คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏริ ปู การศึกษามภี ารกจิ ในการจดั ทาแผนการปฏิรูปประเทศด้าน การศึกษาตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๖๐ หมวด ๑๖ การปฏิรูปประเทศ โดยมี ขอบเขตการดาเนินการให้เกิดผลตาม มาตรา ๒๕๘ จ. ประกอบด้วย (๑) การให้สามารถเร่ิมดาเนินการให้ เด็กเล็กได้รับการดูแลและพัฒนาก่อนเข้ารับการศึกษาตามมาตรา ๕๔ วรรคสอง เพื่อให้เด็กเล็กได้รับ การพัฒนารา่ งกาย จติ ใจ วนิ ัย อารมณ์ สังคม และสติปญั ญาใหส้ มกบั วยั โดยไม่เก็บคา่ ใชจ้ ่าย (๒) ให้ดาเนนิ การ ตรากฎหมายเพ่ือจัดตั้งกองทุนตามมาตรา ๕๔ วรรคหก ให้แล้วเสร็จภายในหน่ึงปีนับแต่วันประกาศใช้ รัฐธรรมนญู น้ี (๓) ใหม้ กี ลไกและระบบการผลิต คัดกรองและพัฒนาผู้ประกอบวิชาชีพครูและอาจารย์ ให้ได้ ผู้มีจิตวิญญาณของความเป็นครู มีความรู้ความสามารถอย่างแท้จริง ได้รับค่าตอบแทนท่ีเหมาะสมกับ ความสามารถและประสิทธิภาพในการสอน รวมทง้ั มกี ลไกสร้างระบบคุณธรรมในการบรหิ ารงานบุคคลของ ผู้ประกอบวิชาชีพครู (๔) ปรับปรุงการจัดการเรียนการสอนทุกระดับเพ่ือให้ผู้เรียนสามารถเรียนได้ตาม ความถนัดและปรับปรุงโครงสรา้ งของหน่วยงานทเี่ กย่ี วข้องเพื่อบรรลุเป้าหมายดงั กลา่ ว โดยสอดคลอ้ งกันท้ัง ในระดบั ชาติและระดับพนื้ ท่ี ในการจัดทาแผนการปฏิรูปประเทศด้านการศึกษา คณะกรรมการอิสระเพ่ือการปฏิรูปการศึกษา ได้มอบหมายให้คณะอนุกรรมการเฉพาะกิจจัดทาร่างแผนการปฏิรูปประเทศด้านการศึกษาจัดทาร่างแผน ดังกล่าว และได้รับความร่วมมือจากอนุกรรมการคณะต่างๆ ได้แก่ ๑) คณะอนุกรรมการเฉพาะกิจศึกษา แนวทางการจัดทาพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ ๒) คณะอนุกรรมการเด็กเล็ก ๓) คณะอนุกรรมการ กองทุน ๔) คณะอนุกรรมการครแู ละอาจารย์ ๕) คณะอนุกรรมการการจัดการเรยี นการสอน ๖) คณะอนกุ รรมการ เฉพาะกิจด้านอาชีวศึกษา ๗) คณะอนุกรรมการเฉพาะกิจศึกษาแนวทางการมีส่วนร่วมของภาคเอกชนใน การจัดการศึกษา และ ๘) คณะอนุกรรมการปฏิรูปโครงสร้างหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการศึกษา โดยได้ คานึงถึงกฎหมายว่าด้วยแผนและข้ันตอนการปฏิรูปประเทศที่กาหนดให้ต้องระบุวิธีการ ขั้นตอน กลไก เป้าหมาย การนาแผนไปปฏิบัติในระยะเร่งด่วน ระยะส้ัน และระยะกลาง-ระยะยาว ให้เกิดผลสัมฤทธ์ิ พร้อมทั้งให้มีการติดตามการดาเนินงาน และรายงานต่อคณะกรรมการยุทธศาสตร์ชาติ ซ่ึงในการจัดทา แผนการปฏิรูปประเทศด้านการศึกษาได้ดาเนินการทบทวนบริบทตามข้อกาหนดของรัฐธรรมนูญและ กฎหมายที่เก่ียวข้อง ข้อเสนอการปฏิรูปของสภาปฏิรูปแห่งชาติ (สปช.) สภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ (สปท.) รวมถึงสภาวการณ์แนวโน้มสาคัญที่ส่งผลตอ่ การศกึ ษา ความสอดคล้องเช่ือมโยงของยุทธศาสตร์ชาติ แผนการปฏิรูปประเทศ แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับท่ี ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๔) และ แผนการศึกษาแห่งชาติ (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๗๙) รวมทั้งรับฟังความคิดเห็นจากหน่วยงานท่ีเกี่ยวข้องและ ผู้มีส่วนไดส้ ่วนเสียในการจดั การศกึ ษา คณะกรรมการอิสระเพ่ือการปฏิรูปการศึกษา หวังเป็นอย่างยิ่งว่าแผนการปฏิรูปประเทศด้าน การศึกษาฉบับน้ีจะเป็นแนวทางชี้นาที่สาคัญในการปฏิรูปการศึกษาของประเทศ อันจะนาไปสู่การพัฒนา การศึกษาให้มีคุณภาพ ประสิทธิภาพ ลดความเหลื่อมล้าทางการศึกษา และมีศักยภาพในการแข่งขันกับ นานาประเทศต่อไป คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏริ ูปการศกึ ษา
ข หนา ๑ สารบญั ๙ ๑๑ บทสรปุ ผบู รหิ าร แผนการปฏริ ปู ประเทศดา นการศกึ ษา ๒๕ สว นท่ี ๑ ภาพรวมการปฏริ ปู ประเทศดานการศึกษา ๒๙ ๓๐ บทนํา ๔๐ สภาวการณแ ละแนวโนม ๔๑ ความสอดคลอ งกับแผนยุทธศาสตรช าตแิ ละแผนแมบท ๔๓ เปาหมายหรอื ผลพึงประสงคแ ละผลสมั ฤทธิท์ ่คี าดวา จะเกดิ ขึน้ เมือ่ ดาํ เนินการแลว เสร็จ วงเงนิ และแหลงเงนิ ๖๘ สวนท่ี ๒ เร่อื งและประเดน็ ปฏิรูป ๘๔ เร่ืองและประเดน็ การปฏริ ูปที่ ๑ : การปฏริ ปู ระบบการศึกษาและการเรยี นรโู ดยรวม ๑๑๓ ของประเทศ โดยพระราชบญั ญตั ิการศกึ ษาแหง ชาติ ๑๔๙ ฉบับใหม และกฎหมายลําดบั รอง เรอื่ งและประเดน็ การปฏิรปู ที่ ๒ : การปฏริ ปู การพฒั นาเด็กเลก็ และเด็กกอนวัยเรียน ๒๑๑ เรื่องและประเดน็ การปฏริ ปู ท่ี ๓ : การปฏริ ูปเพ่อื ลดความเหล่อื มลา้ํ ทางการศกึ ษา เรือ่ งและประเด็นการปฏิรปู ท่ี ๔ : การปฏริ ูปกลไกและระบบการผลติ คัดกรองและ ๒๒๓ พัฒนาผปู ระกอบวิชาชีพครูและอาจารย เรือ่ งและประเดน็ การปฏิรูปท่ี ๕ : การปฏิรปู การจดั การเรียนการสอนเพ่อื ตอบสนอง ๒๔๒ การเปลี่ยนแปลงในศตวรรษที่ ๒๑ ๒๔๓ เรือ่ งและประเด็นการปฏริ ูปที่ ๖ : การปรับโครงสรางของหนวยงานในระบบการศึกษา ๒๔๕ เพอ่ื บรรลเุ ปาหมายในการปรับปรงุ การจัดการเรยี น ๒๖๑ การสอน ๒๙๙ เร่อื งและประเดน็ การปฏิรปู ท่ี ๗ : การปฏิรปู การศึกษาและการเรยี นรโู ดยการพลิกโฉม ดว ยระบบดจิ ิทัล อภธิ านศพั ท ภาคผนวก คําสง่ั คณะกรรมการอสิ ระเพื่อการปฏิรปู การศกึ ษา คาํ สั่งคณะอนุกรรมการตา งๆ รายชอื่ ผรู วบรวมขอ มูลในการจัดทํารางแผนการปฏิรปู ประเทศดา นการศึกษา ข
บทสรปุ ผูบ้ ริหำร แผนกำรปฏิรูปประเทศดำ้ นกำรศึกษำ ควำมเปน็ มำ ด้วยรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๖๐ มาตรา ๒๕๘ จ. โดยสรุปได้บัญญัติให้มี การดาเนินการปฏิรูปประเทศด้านการศึกษา ครอบคลุมให้เด็กเล็กได้รับการดูแลและพัฒนาก่อนเข้ารับ การศึกษา เพ่ือให้เด็กเล็กได้รับการพัฒนาร่างกาย จิตใจ วินัย อารมณ์ สังคม และสติปัญญาให้สมกับวัย โดยไม่เก็บค่าใช้จา่ ย ให้ดาเนินการตรากฎหมายเพ่ือจัดต้ังกองทุนเพ่ือลดความเหลื่อมลา้ ทางการศึกษา ให้มี กลไกและระบบการผลิต คัดกรอง และพัฒนาผู้ประกอบวิชาชีพครูและอาจารย์ ให้ได้ผู้มีจิตวิญญาณของ ความเป็นครู มีความรู้ความสามารถอย่างแท้จรงิ ได้รับค่าตอบแทนที่เหมาะสมกับความสามารถและ ประสทิ ธิภาพในการสอน รวมทงั้ มกี ลไกสร้างระบบคุณธรรมในการบรหิ ารงานบุคคลของผปู้ ระกอบวชิ าชีพครู ให้มีการปรับปรุงการจัดการเรียนการสอนทุกระดับเพ่ือให้ผู้เรียนสามารถเรียนได้ตามความถนัดและ ปรับปรุงโครงสร้างของหน่วยงานที่เก่ียวข้องเพ่ือบรรลุเป้าหมายดังกล่าว โดยสอดคล้องกันทั้งในระดับชาติ และระดับพื้นท่ี ท้ังน้ีบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญฯ มาตรา ๒๖๑ กาหนดให้การปฏิรูปตามมาตรา ๒๕๘ จ. ด้านการศึกษา มีคณะกรรมการที่มีความเป็นอิสระคณะหน่ึงที่คณะรัฐมนตรีแต่งต้ัง ดาเนินการศึกษาและ จดั ทาข้อเสนอแนะ และร่างกฎหมายทเ่ี กยี่ วข้องในการดาเนนิ การให้บรรลุเป้าหมายเพื่อเสนอคณะรัฐมนตรี ดาเนนิ การตอ่ ไป นอกจากนี้ การปฏิรูปการศึกษายังเป็นส่วนหน่ึงของการปฏิรูปประเทศเพ่ือสนับสนุนการบรรลุ ตามยุทธศาสตร์ชาติที่กาหนดไว้ในด้านต่างๆ เน่ืองด้วยการศึกษาเป็นพ้ืนฐานท่ีสาคัญของการพัฒนา ประเทศ ดังน้ันแผนปฏิรูปประเทศด้านการศึกษาจึงเป็นองค์ประกอบสาคัญที่จะสนับสนุนการดาเนินการ ตามยุทธศาสตร์ชาติทุกด้าน โดยเฉพาะอย่างยิ่งด้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ของประเทศ ด้านความ เท่าเทียมและความเสมอภาคของสังคม และด้านขีดความสามารถในการแข่งขัน การพัฒนาเศรษฐกิจและ การกระจายรายได้ ปัญหำและควำมท้ำทำยทส่ี ำคญั ในกำรปฏิรปู กำรศึกษำ คณะกรรมการอิสระเพ่ือการปฏิรูปการศึกษา (กอปศ.) ได้ดาเนินการศึกษาและทบทวน ผลการศึกษาวิจัย ข้อเสนอเพื่อการปฏิรูปการศึกษาของหน่วยงานต่างๆ ตลอดจนทบทวนผลลัพธ์และ ผลสัมฤทธ์ิของการจัดการศึกษาของประเทศที่มีการทดสอบและสารวจไว้จากแหล่งอ้างอิงทั้งภายในและ ภายนอกประเทศ รวมถึงสรุปข้อคิดเห็นจากการเยี่ยมพื้นที่และการจัดเวทีรับฟังความคิดเห็นสาธารณะท่ี กอปศ. จัดขึ้นร่วมกับสานักงานเลขาธิการสภาการศึกษากว่า ๒๐ คร้ัง ร่วมกับข้อคิดเห็นที่ได้รับผ่านทาง เว็บไซต์ของ กอปศ. (www.thaiedreform.org) และสื่อสังคมออนไลน์ต่างๆ ทาให้สรุปปัญหาและความ ท้าทายของระบบการศกึ ษาของประเทศ ได้โดยย่อดังนี้ ๑. ปัญหำของระบบกำรศึกษำของไทยมีควำมซับซ้อนสูง และมีองค์ประกอบในการจัดการ หลายด้าน ทั้งในด้านการเช่ือมโยงกันระหว่างภาครัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น และ ภาคเอกชน และด้านการดาเนินการท่ีเกี่ยวข้องกับระบบงานของหลายกระทรวงไม่ใชเ่ พียงแต่ กระทรวงศึกษาธิการ การศึกษามีทั้งส่วนที่เป็นการพัฒนาเด็กเล็ก การจัดการศึกษาสาหรับ การพัฒนาผู้เรียนที่เป็นเด็กและเยาวชนท่ีอยู่นอกระบบการศึกษา ครอบคลุมไปถึงการเรียนรู้ 1
๒ ตลอดชีวิตสาหรับประชาชนวัยต่างๆ เพ่ือการประกอบอาชีพและการดารงชีวิตที่ดี ซ่ึงพบว่ามี กฎหมายเฉพาะท่ีเกี่ยวข้องกับการศึกษาโดยตรง ท้ังที่เป็นพระราชบัญญัติ พระราชกฤษฎีกา กฎกระทรวง ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ รวมถึงกฎ ก.ค.ศ. รวมไม่น้อยกว่า ๑๐๐ ฉบับ และมีหน่วยงานสาคัญของรัฐท่ีได้ศึกษาและจัดทาข้อเสนอเพื่อปฏิรูปการศึกษาไว้แล้วไม่น้อย กวา่ ๔ ชุด ครอบคลมุ ประเดน็ ตา่ งๆ จานวนมาก ๒. คุณภำพของกำรศึกษำต่ำ จากการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติข้ันพ้ืนฐาน (O-NET) (๒๕๖๑) ของนักเรียนท่ัวประเทศพบว่า ผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนอยู่ในระดับต่ามาก คะแนน เฉล่ียต่ากว่าร้อยละ ๕๐ ทุกรายวิชา รวมถึงผลการทดสอบจากโครงการประเมินผลนักเรียน ระดับนานาชาติ (Programme for International Student Assessment : PISA) ในปี ค.ศ. ๒๐๑๕ พบว่าคะแนนท่ีได้ต่ากว่ามาตรฐานโลก มีผู้สอบได้คะแนนต่ากว่าระดับ “Below minimum” ในวิชาคณติ ศาสตร์ถึงร้อยละ ๕๓.๘ และในวิชาวทิ ยาศาสตร์ รอ้ ยละ ๔๖.๗ ๓. ควำมเหล่ือมลำทำงกำรศึกษำสูง พบว่าคะแนนเฉลี่ยการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติ ขั้นพื้นฐาน (O-NET) ของนักเรียนช้ันประถมศึกษาปีท่ี ๖ ในโรงเรียนขนาดใหญ่มีระดับท่ี สูงกว่านักเรียนในโรงเรียนขนาดเล็กอย่างมากในทุกรายวิชา ในขณะท่ีพบว่ามีนักเรียนจาก โ ร งเรี ย น วิทย าศ าส ตร์ แล ะโ ร ง เรี ย น ใ น กลุ่ มโ ร งเ รี ย น ส าธิ ตเ ท่ าน้ั น ที่ มี ค ะ แน น เ ฉลี่ ย ข อ ง ผลการทดสอบ PISA ในด้านวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์สูงกว่ามาตรฐานท่ีระดับ ๕๐๐ คะแนน นกั เรยี นของโรงเรียนในสงั กัดองค์กรปกครองสว่ นท้องถิน่ ต่างๆ มีคะแนนน้อยกวา่ ๔๐๐ คะแนน นอกจากนกี้ ารศึกษาข้อมูลเกย่ี วกับการประกนั คุณภาพศึกษาและการประเมนิ คุณภาพ ในแนวทางทีไ่ ดด้ าเนนิ การผา่ นมาพบว่าไม่ประสบผลสาเรจ็ เทา่ ที่ควร และยงั สรา้ งภาระจานวน มากให้แกค่ รแู ละสถานศึกษา ๔. ปัญหำของระบบกำรศึกษำเป็นอุปสรรคอย่ำงยิ่งต่อกำรสร้ำงขีดควำมสำมำรถในกำร แข่งขันของประเทศ ทั้งน้ี Global Competitiveness index ๒o๑๗ - ๒o๑๘ ได้จัดให้ประเทศ ไทยอยู่ในอันดับที่ ๓๒ ในภาพรวม แต่การศึกษาตกอยู่ท่ีอันดับ ๕๖ มหาวิทยาลัยของไทย ไม่ติดอันดับใน ๒๐๐ อันดับแรกในการจัดอันดับของ Times World University Rankings และ QS World University Rankings ในปี ๒๕๖๑ ในขณะท่ีมหาวิทยาลัยของไต้หวัน มาเลเซีย และฮ่องกง ติดอันดับและพัฒนาไปในทิศทางที่ดี ย่ิงไปกว่าน้ัน ข้อจากัดต่างๆ ใน ระบบการศึกษาของไทยยังทาให้การจัดการศึกษาไม่สามารถปรับตัวและพัฒนาตาม ความก้าวหน้าของความรู้และเทคโนโลยีใหม่ๆ ได้ทัน ไม่เอ้ือต่อการพัฒนาผู้เรียนไปตาม ความถนดั และศักยภาพ รวมถึงไม่สามารถช้ีนาผู้เรียนให้เรียนในสาขาวิชาท่ีตรงกับความต้องการ ของประเทศ โดยเฉพาะอาชีวศึกษาและอุดมศึกษา โดยข้อมูล ณ เดือนมกราคม พ.ศ. ๒๕๖๑ มีผู้ว่างงานราว ๔๔๙,๐๐๐ คน โดยเป็นผ้จู บการศึกษาระดบั อุดมศกึ ษาถึงประมาณ ๑๕๐,๐๐๐ คน ๕. กำรใช้ทรัพยำกรทำงกำรศึกษำยังไม่มีประสิทธิภำพ ประเทศไทยใช้งบประมาณด้าน การศึกษาคิดเป็นสัดส่วนถึงประมาณร้อยละ ๒๐ ของงบประมาณแผ่นดินของประเทศ หรือ ประมาณร้อยละ ๔.๒ ของผลผลิตมวลรวมภายในประเทศ (GDP) แต่ผลลัพธ์การศึกษา ท่ีประเมินโดย PISA กลับอยู่ในระดับ “Poor” เมื่อเปรียบเทียบกับประเทศอื่น เวียดนามท่ีมี ค่าใช้จ่ายทางการศึกษาน้อยกว่าไทยครึ่งหนึ่ง แต่ผลการทดสอบ PISA อยู่ในระดับ “Great” ซ่ึงเป็นภาพสะท้อนอย่างดีถึงการใช้ทรัพยากรไม่ตรงประเด็นที่จะส่งผลดีต่อคุณภาพ ทางการศึกษา อีกท้ังยังขาดข้อมูลและสารสนเทศในการจัดการที่ทันการณ์และมีคุณภาพ 2
๓ เพียงพอทจ่ี ะเอื้อต่อการจัดสรรทรัพยากรให้มปี ระสิทธิภาพ ตรงประเดน็ ไม่ซ้าซ้อน และมคี วาม เปน็ ธรรม ๖. กำรกำกับดูแลและกำรบริหำรจัดกำรระบบกำรศึกษำของภำครัฐในด้ำนธรรมำภิบำลเป็น อุปสรรคสำคัญที่บ่ันทอนประสิทธิผลของกำรนำประเด็นกำรปฏิรูปกำรศึกษำสู่กำรปฏิบัติ ในช่วงเวลาสองทศวรรษที่ผ่านมา การจัดโครงสร้างและความสัมพันธ์ระหว่างหน่วยงานต่างๆ ในกระทรวงศึกษาธิการไม่เอ้ือต่อการจัดความรับผิดรับชอบต่อผลการดาเนินการ การมี ส่วนร่วมของภาคส่วนต่างๆ ในการจัดการศึกษา รวมถึงการตอบสนองอย่างทันการณ์ต่อ ความต้องการของตลาดการจ้างงาน การบริหารจัดการระบบการศึกษามุ่งสร้างมาตรฐานบน ความ “เหมือน” ทั้งท่ีข้อเท็จจริงระบบต้องการ “คุณภาพบนความหลากหลาย” การกระจาย อานาจเป็นไปอย่างจากัด ทาให้สถานศึกษาของรัฐต้องรับภาระจากคาส่ังเพื่อปฏิบัติงานต่างๆ จนทาใหค้ รูไมส่ ามารถใชเ้ วลาในหอ้ งเรยี นไดเ้ ตม็ ที่ ๗. บริบทของประเทศและของโลกกำลังเปล่ียนแปลงอย่ำงรวดเร็ว ท้ังการพัฒนาเศรษฐกิจ การเปล่ียนแปลงทางสังคมตลอดจนนวัตกรรมของเทคโนโลยีต่างๆ มีแหล่งความรู้ใหม่ๆ เกิดข้ึนอย่างหลากหลาย ซ่ึงเหมือนเป็นโอกาสในทางหนึ่ง แต่ในอีกทางหน่ึงการเปลี่ยนแปลง ข้างต้นส่งผลให้ประชาชนต้องมีความสามารถและสมรรถนะในการเลือกเรียนรู้สิ่ งใหม่และ การปรับตัวเพื่อการดารงชีวิตและการประกอบอาชีพ ระบบการศึกษาจึงต้องมุ่งพัฒนา สมรรถนะของผู้เรียน เปิดทางเลือกให้ผู้เรียนสามารถพัฒนาตนเองได้เต็มศักยภาพ เชี่ยวชาญ ในเรื่องท่ีถนัด และสามารถเรียนรู้ตลอดชีวิต สามารถดูแลสุขภาวะของตนเองและครอบครัว ในขณะเดียวกับท่ียังคงต้องมุ่งเน้นการให้มีคุณธรรมและจริยธรรมเพื่อให้บุคคลเหล่าน้ันเป็น คนดี รับผิดชอบตอ่ สังคมและสามารถอยูร่ ว่ มกบั ผู้อ่ืนได้อย่างมีความสุข นอกจากนท้ี ศิ ทางของ การพฒั นาประเทศจากการกาหนดยุทธศาสตรช์ าตดิ ้านการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ยงั กาหนด ประเด็นสาคัญที่เกี่ยวข้องกับการศึกษาให้ต้องมีการปรับเปลี่ยนค่านิยมและวัฒนธรรมเพื่อ สร้างคนดี มีความรับผิดชอบต่อครอบครัว ชุมชน และสังคม มีการพัฒนาศักยภาพของคน ตลอดช่วงชีวิต ปฏิรูปกระบวนการเรียนรู้ท่ีตอบสนองต่อการเปล่ียนแปลงในศตวรรษที่ ๒๑ ตระหนักถึงพหุปัญญาของมนุษย์ที่หลากหลาย ตลอดจนสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อ การพัฒนาและเสรมิ สรา้ งศักยภาพทรัพยากรมนุษย์ด้วย กอปศ. นาข้อสรุปจากปัญหาและความท้าทายของระบบการศึกษาของไทยท่ีได้วิเคราะห์ไว้ ใน ข้อเสนอเพ่ือการปฏิรูปการศึกษาจากหน่วยงานต่างๆ ข้อเสนอจากการรับฟังความคิดเห็นสาธารณะ ในภูมิภาคต่างๆ เวทีทางวิชาการ และเว็บไซต์ของ กอปศ. ตลอดจนข้อเสนอเพิ่มเติมจากการรับฟัง ความคิดเห็นของประชาชนเก่ียวกับร่างแผนปฏิรูปประเทศด้านการศึกษาระหว่างวันท่ี ๑๕ - ๓๑ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ มาประกอบการพิจารณาปรับปรุงแผนการปฏริ ูปประเทศดา้ นการศึกษา ทาให้แผนการปฏิรูป ประเทศด้านการศึกษาน้ีประกอบด้วยวัตถุประสงค์ของการปฏิรูป ๔ ด้าน มแี ผนงานเพือ่ การปฏิรูป ๗ เร่ือง จาแนกในรายละเอียดเปน็ ประเด็นปฏริ ปู รวม ๒๙ ประเด็น 3
๔ วัตถปุ ระสงค์ของการปฏริ ูปการศกึ ษา มีดังน้ี ๑. ยกระดบั คณุ ภำพของกำรจดั กำรศกึ ษำ (enhance quality of education) ครอบคลุม (๑.๑) ผลลัพธ์ทางการศึกษาและการเรียนรู้ (learning outcomes) ทั้งด้านความรู้ ทักษะ เจตคติท่ถี กู ตอ้ ง และรู้จักดูแลสุขภาพ เพ่ือการจดั การในเรอ่ื งการดารงชีวิตของตนเองและการใช้ชีวิตร่วมกับ ผ้อู ่นื ตามเจตนารมณ์ของรฐั ธรรมนูญมาตรา ๕๔ วรรค ๔ (๑.๒) ครู อาจารย์ และบคุ ลากรทางการศกึ ษา ท่ตี อ้ งเป็นผมู้ ีความรคู้ วามเชยี่ วชาญ ครูมีจติ วญิ ญาณ ของความเป็นครู (๑.๓) หลักสตู รและกระบวนการจดั การศึกษาและการเรียนรู้ (educational core processes) ท่ียืดหยุ่น หลากหลาย ถูกต้อง ทนั สมัย ทันเวลา และมงุ่ เนน้ การสร้างเสริมคุณธรรม จริยธรรม และค่านิยม ทางสังคมทถี่ ูกต้อง (๑.๔) สถานศึกษาและระบบสนับสนุน (educational institutions and support systems) ที่ตอบสนองต่อความต้องการของการจัดการศึกษา ตลอดจนทรัพยากรด้านการศึกษาที่มีคุณภาพ ได้แก่ งบประมาณและเทคโนโลยี ๒. ลดควำมเหล่ือมลำทำงกำรศึกษำ (reduce disparity in education) เป็นส่วนหนึ่งของ การสรา้ งความเสมอภาคทางการศกึ ษา (equity in education) ประกอบดว้ ย (๒.๑) โอกาสในการเขา้ ถึงการศกึ ษาและเทคโนโลยที ีส่ นับสนุนการเรยี นรู้ (equity in access) (๒.๒) โอกาสในการได้รับทางเลือกในการศึกษาและการเรียนรู้พัฒนาท่ีเหมาะสมกับศักยภาพ ของผ้เู รยี น (equity in choosing Appropriate process in education) (๒.๓) โอกาสในการไดร้ บั ประโยชน์จากการเรยี นรูแ้ ละการพัฒนาทักษะในการประกอบอาชีพท่ี เหมาะสมกับศักยภาพตามความถนัดของผู้เรียน (equity in benefiting from aptitude-based quality of education) ทงั้ ในและนอกระบบการศึกษา รวมถงึ การเรียนรตู้ ลอดชีวติ อยา่ งมีคุณภาพ ๓. มุ่งควำมเป็นเลิศและสร้ำงขีดควำมสำมำรถในกำรแข่งขันของประเทศ ( leverage excellence and competitiveness) หมายถึง การสร้างสมรรถนะและคุณลักษณะของผู้เรียนที่มี ศักยภาพสูง มีความเป็นผู้นา ริเริ่มสร้างสรรค์นวัตกรรมใหม่ๆ และการผลิตนักวิจัยและนักเทคโนโลยี ชั้นแนวหน้าให้สามารถต่อยอดงานวิจัยที่สามารถตอบโจทย์การพัฒนาประเทศ การสร้างความร่วมมือและ เชือ่ มตอ่ กับสถาบันวิจัยอ่ืนๆ ทว่ั โลก สอดคลอ้ งกับทิศทางการขบั เคลื่อนทางเศรษฐกิจ สงั คมและส่ิงแวดล้อม ของประเทศ อกี ทง้ั สถาบนั การศึกษาของไทยและระบบการศึกษาไทยต้องไดร้ ับการยอมรับว่าเทยี บเคียงได้ กบั ประเทศชั้นนาอ่ืนๆ ๔. ปรับปรุงระบบกำรศึกษำให้มีประสิทธิภำพในกำรใช้ทรัพยำกร เพ่ิมควำมคล่องตัวใน กำรรองรบั ควำมหลำกหลำยของกำรจัดกำรศึกษำ และสรำ้ งเสริมธรรมำภิบำล (improve Efficiency, agility and good governance) โดยเฉพาะการส่งเสริมและสร้างสมดุลของความคุ้มค่า ความโปร่งใส ความรับผิดชอบ คุณธรรมและจริยธรรม ทั้งน้ี ระบบการศึกษาของประเทศที่มีธรรมาภิบาลจะเอื้อต่อ การบรรลุต่อวตั ถุประสงคข์ อ้ ๑ - ๓ ขา้ งต้นอย่างครอบคลมุ และสมดลุ (balanced and inclusive achievement) ทั้งนี้ การศึกษาท่ีจะได้รับการปฏิรูปตามวัตถุประสงค์ท่ีกล่าวถึงข้างต้นนี้ จะครอบคลุมถึงการเรียนรู้ ตลอดชวี ิต มไิ ด้จากดั เฉพาะการจดั การศกึ ษาเพื่อคุณวุฒติ ามระดับเทา่ นั้น 4
๕ กอปศ. ได้กาหนดแผนงานเพื่อการปฏิรูปการศึกษา ๗ เรื่อง เพ่ือบรรลุวัตถุประสงค์ของการปฏิรูป การศึกษาขา้ งตน้ ไวด้ งั นี้ เรอื่ งที่ ๑ : กำรปฏริ ปู ระบบกำรศึกษำและกำรเรียนรูโ้ ดยรวมของประเทศ โดยพระรำชบัญญัติกำรศึกษำ แหง่ ชำติฉบับใหมแ่ ละกฎหมำยลำดบั รอง มีประเด็นปฏิรูป ๕ ประเด็น ได้แก่ การมีพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. .... และมีการทบทวน จัดทา แก้ไข และ ปรบั ปรงุ กฎหมายทเ่ี ก่ียวข้อง การสร้างความร่วมมือระหว่างรัฐ องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินและเอกชน เพ่ือการจัด การศึกษา การขบั เคลื่อนการจัดการศึกษาเพื่อการพฒั นาตนเองและการศึกษาเพ่ือการเรียนรู้ตลอดชีวิต เพือ่ รองรบั การพัฒนาศกั ยภาพคนตลอดชว่ งชีวิต การทบทวนและปรบั ปรุงแผนการศึกษาแหง่ ชาติ การจดั ตงั้ สานกั งานคณะกรรมการนโยบายการศึกษาแหง่ ชาติ เร่อื งท่ี ๒ : กำรปฏิรูปกำรพฒั นำเด็กเล็กและเดก็ กอ่ นวยั เรียน มปี ระเดน็ ปฏริ ปู ๒ ประเด็น ไดแ้ ก่ การพัฒนาระบบการดูแล พัฒนา และจัดการเรียนรู้ เพ่ือให้เด็กปฐมวัยได้รับการพัฒนา ร่างกาย จิตใจ วินัย อารมณ์ สงั คม และสตปิ ญั ญาให้สมกบั วัย การส่อื สารสงั คมเพ่ือสรา้ งความเข้าใจในการพฒั นาเดก็ ปฐมวยั เร่ืองที่ ๓ : กำรปฏริ ูปเพอ่ื ลดควำมเหลอื่ มลำทำงกำรศกึ ษำ มปี ระเดน็ ปฏิรูป ๓ ประเด็น ได้แก่ การดาเนินการเพื่อลดความเหล่อื มล้าทางการศึกษา การจัดการศึกษาสาหรับบุคคลพิการ บุคคลที่มีความสามารถพิเศษ และบุคคลที่มีความ ต้องการการดูแลเป็นพเิ ศษ การยกระดับคุณภาพการจัดการศึกษาในพ้ืนที่ห่างไกล หรือในสถานศึกษาที่ต้องมี การยกระดบั คณุ ภาพอยา่ งเรง่ ดว่ น เร่ืองท่ี ๔ : กำรปฏริ ูปกลไกและระบบกำรผลติ คดั กรอง และพฒั นำผปู้ ระกอบวิชำชีพครู และอำจำรย์ มีประเดน็ ปฏริ ูป ๕ ประเด็น ได้แก่ การผลิตครู และการคดั กรองครู เพื่อใหไ้ ดค้ รทู ม่ี ีคณุ ภาพตรงกบั ความต้องการของประเทศ และมจี ิตวญิ ญาณของความเป็นครู การพฒั นาวิชาชีพครู เส้นทางวชิ าชีพครู เพ่อื ให้ครูมคี วามก้าวหนา้ ได้รับค่าตอบแทนและสวัสดิการท่ีเหมาะสม การพฒั นาผ้บู ริหารสถานศกึ ษา เพื่อยกระดบั คณุ ภาพการจัดการศึกษาในสถานศกึ ษา องคก์ รวิชาชีพครู และการปรับปรงุ กฎหมายท่เี กย่ี วขอ้ ง 5
๖ เรื่องที่ ๕ : กำรปฏริ ปู กำรจดั กำรเรียนกำรสอนเพือ่ ตอบสนองกำรเปล่ยี นแปลงในศตวรรษท่ี ๒๑ ประกอบดว้ ยประเดน็ ปฏิรปู ๘ ประเดน็ ไดแ้ ก่ การปรับหลักสูตร พร้อมกระบวนการจัดการเรียนการสอน และการประเมินเพื่อ พฒั นาการเรยี นรู้ เป็นหลกั สตู รฐานสมรรถนะ การจัดการศกึ ษาเพือ่ เสรมิ สร้างคณุ ธรรมและจริยธรรม การประเมินคุณภาพการจัดการศกึ ษาระดบั ชาติและระบบคัดเลอื กเข้าศกึ ษาตอ่ การพฒั นาคณุ ภาพระบบการศึกษา ระบบความปลอดภยั และระบบสวัสดิภาพของผเู้ รียน การปฏิรปู อาชวี ศึกษา เพ่อื สร้างขดี ความสามารถในการแขง่ ขันของประเทศ การปฏริ ปู อดุ มศกึ ษาเพื่อยกระดับคุณภาพ เพม่ิ ขดี ความสามารถในการแข่งขัน ประสิทธิภาพ และธรรมาภิบาลของระบบอดุ มศกึ ษา การจัดต้ังสถาบันหลักสูตรและการเรียนรู้แห่งชาติ (National Institute of Curriculum and Learning) เรื่องที่ ๖ : กำรปรับโครงสร้ำงของหน่วยงำนในระบบกำรศึกษำ เพ่ือบรรลุเป้ำหมำยในกำรปรับปรุง กำรจดั กำรเรียนกำรสอน และยกระดับคุณภำพของกำรจดั กำรศึกษำ ประกอบดว้ ยประเด็นปฏริ ูป ๓ ประเด็น ได้แก่ สถานศกึ ษามคี วามเป็นอิสระในการบริหารและจัดการศึกษา พ้ืนที่นวตั กรรมการศกึ ษา การปรบั ปรุงโครงสรา้ งของกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เร่ืองที่ ๗ : กำรปฏิรูปกำรศึกษำและกำรเรียนรู้โดยกำรพลิกโฉมด้วยระบบดิจิทัล (Digitalization for Educational and Learning Reform) ประกอบดว้ ยประเด็นปฏิรูป ๓ ประเดน็ ได้แก่ การปฏิรูปการเรียนรู้ด้วยดิจิทัลผ่านแพลตฟอร์มการเรียนรู้ด้วยดิจิทัลแห่งชาติ (Digital Learning Reform: National Digital Learning Platform (NDLP)) ระบบข้อมลู สารสนเทศเพ่อื การศึกษา (big data for education) การพัฒนาความเป็นพลเมืองดิจิทัล (digital citizenship) ในด้านความฉลาดรู้ดิจิทัล (digital literacy) ความฉลาดรู้สารสนเทศ (information literacy) ความฉลาดรู้ส่ือ (media literacy) เพื่อการรู้วิธีการเรียนรู้ (learning how to learn) ในการเรียนรู้ตลอดชีวิต ตลอดจนการมีพฤติกรรมท่ีสะท้อนการรู้กติกา มารยาท จริยธรรมเก่ียวกับการใช้ส่ือและ การส่ือสารบนอินเทอร์เนต็ การบรรลุผลของการปฏิรูปการศึกษาตามแผนข้างต้น จะแบ่งเป็น ๓ ระยะ คือ (๑) ระยะเร่งด่วน หรือภายในวนั ที่ ๓๐ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ ซึง่ ครบวาระการทางานของ กอปศ. (๒) ระยะสน้ั หรือภายใน ๓ ปี และ (๓) ระยะกลาง-ระยะยาว หรือภายใน ๕ - ๑๐ ปี ท้ังนี้ประเด็นปฏิรูปท่ีมีลาดับสาคัญสูงสุดและ ตอ้ งดาเนนิ การใหบ้ รรลุผลใหไ้ ด้ในระยะเรง่ ดว่ น มี ๖ ประเด็น ได้แก่ 6
๗ (๑) ยกเคร่ืองระบบการศึกษาโดยการบังคับใช้ร่างพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติฉบับใหม่ รวมถึงกฎหมายสาคัญอื่นท่ีเสนอโดย กอปศ. ซ่ึงจะเป็นเครื่องมือสาคัญในการปฏิรูปการศึกษา ได้แก่ ร่างพระราชบัญญัติการพัฒนาเด็กปฐมวัย พ.ศ. .... ร่างพระราชบัญญัติพื้นที่นวัตกรรมการศึกษา พ.ศ. .... รา่ งพระราชบญั ญัติการอุดมศึกษา พ.ศ. .... และการจัดตั้งสถาบนั หลักสูตรและการเรยี นรูแ้ ห่งชาติ (๒) บุกเบกิ นวัตกรรมของการจัดการศกึ ษาระดับโรงเรียน กลุ่มโรงเรยี น หรอื การจดั การระดับพ้ืนที่ โดยให้โรงเรียนเป็นศูนย์กลางของการยกระดบั คุณภาพของการศึกษา ผ่านการขับเคล่ือนเร่ืองสถานศึกษาที่ มีความเปน็ อิสระในการบริหารจดั การ และระบบนิเวศทีส่ นับสนนุ การดาเนนิ การของสถานศกึ ษา (๓) นาเสนอแนวทางการปรับหลักสูตรการจัดการศึกษาในระดบั การศึกษาขนั้ พื้นฐานไปสู่หลักสูตร ฐานสมรรถนะ และรูปแบบการปรับหลักสูตรในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ ๑–๓ จัดตั้งสถาบันหลักสูตร และการเรียนรู้แห่งชาติเพ่ือเป็นเสมือนศูนย์ความเป็นเลิศในการวิจัย พัฒนาและปรับปรุงหลักสูตร การจัด การเรยี นการสอน และการประเมนิ ผลการเรียนรู้ สาหรบั การจัดการศึกษาในระดับต่างๆ (๔) สร้าง “ดิจิทัลแพลตฟอร์มเพ่ือการเรียนรู้แห่งชาติ” ใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัล นาความรู้ และวิธกี ารเรยี นรู้ไปสู่โรงเรยี น นกั เรียน และครูทวั่ ประเทศ โดยเฉพาะในท้องถ่ินห่างไกล (๕) จัดระบบการผลิตครูให้มีคุณภาพและสมรรถนะความเป็นครู ผ่านการจัดต้ังกองทุนหรือ แผนงานเพ่ือการผลิตและพัฒนาครู สาหรับครูรุ่นใหม่ และพัฒนาบัณฑิตครูท่ีมีอยู่ ให้ตรงตามความจาเป็น ของประเทศ ในระยะแรกเน้นครูปฐมวัย และครปู ระถมศกึ ษา สาหรบั ทอ้ งถ่ินขาดแคลน (๖) ให้มีการแตง่ ตั้งคณะกรรมการนโยบายการศกึ ษาแห่งชาติ ตามทีก่ าหนดไว้ในร่างพระราชบัญญัติ การศึกษาแห่งชาติฉบับใหม่ เพ่ือเป็นกลไกหลักในการขับเคล่ือนแผนการศึกษาแห่งชาติและการปฏิรูป การศกึ ษาให้เรมิ่ ดาเนนิ การได้ และมีความต่อเนือ่ งในระยะยาว 7
8
สว่ นที่ ๑ ภำพรวมกำรปฏริ ูปประเทศด้ำนกำรศึกษำ 9
10
๑๑ ๑.๑ บทนํา รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๖๐ มาตรา ๖๕ กําหนดใหรัฐจัดใหมียุทธศาสตรชาติ เพ่ือเปนเปาหมายระยะยาวในการพัฒนาประเทศ ประกอบกับมาตรา ๒๕๗ และมาตรา ๒๕๙ กําหนดใหม ี การปฏิรูปประเทศเพ่ือวางรากฐานการพัฒนาไปสูประเทศที่มีความสามัคคีปรองดอง มีการพัฒนาอยาง ย่ังยืนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และมีความสมดุลระหวา งการพัฒนาดานวัตถุกับการพัฒนา ดานจิตใจ ประชาชนในสังคมมีโอกาสทัดเทียมกันและมีคุณภาพชีวิตที่ดี รวมทั้งมีสวนรวมในการพัฒนา ประเทศและการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข โดยใหมี การดําเนินการปฏิรูปประเทศในดานตางๆ ใหเกิดผล ซ่ึงดานการศึกษาเปนประเด็นหน่ึงที่รัฐบาลให ความสําคัญและเห็นความจําเปนที่จะตองมีการปฏิรูป และไดแตงตั้งคณะกรรมการอิสระเพ่ือการปฏิรูป การศึกษาเปน ผดู าํ เนินการ คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษาไดดําเนินการจัดทําแผนการปฏิรูปประเทศดาน การศึกษาอยางเปนข้ันตอน โดยทบทวนบริบทตามขอกําหนดของรัฐธรรมนูญ และขอกฎหมายท่เี กี่ยวของ ประมวลผลการศกึ ษา และขอเสนอแนะที่เก่ียวกับการปฏิรูปดานการศึกษาท่ีไดมีการจัดทํามาแลว ท้ังของ สภาปฏิรูปแหงชาติ (สปช.) สภาขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศ (สปท.) และหนวยงานอื่นๆ รวมทั้งวิเคราะห สถานการณ แนวโนมภายนอกและภายในที่สําคัญดานการศึกษา พิจารณาความสอดคลองเชื่อมโยงกับ แผนยุทธศาสตรชาติ วเิ คราะหสังเคราะหวางกรอบประเด็นการปฏิรูปการศึกษาที่สําคัญ กําหนดเปาหมาย และผลสมั ฤทธ์ิที่คาดวาจะเกิดข้นึ โดยมีรายละเอียด ดงั น้ี ๑.๑.๑ บรบิ ทตามขอ กําหนดในรฐั ธรรมนญู รัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ มีขอกําหนดที่เกี่ยวของกับ การศกึ ษาดงั น้ี ๑) หมวด ๔ หนาทข่ี องปวงชนชาวไทย มาตรา ๕๐ กลาวถงึ หนา ท่ีของปวงชนชาวไทย ๑๐ ประการ คือ (๑) พิทักษร กั ษาไวซึง่ ชาติ ศาสนา พระมหากษตั รยิ และการปกครองระบอบประชาธปิ ไตย อันมีพระมหากษัตริยทรงเปนประมุข (๒) ปองกันประเทศ พิทักษรักษาเกียรติภูมิ ผลประโยชนของชาติ และสาธารณสมบัติของแผนดินรวมท้ังใหความรวมมือในการปองกันและบรรเทาสาธารณภัย (๓) ปฏิบัติตาม กฎหมายอยางเครงครัด (๔) เขารับการศึกษาอบรมในการศึกษาภาคบังคับ (๕) รับราชการทหารตามท่ี กฎหมายบัญญัติ (๖) เคารพและไมละเมิดสิทธิและเสรีภาพของบุคคลอ่ืน และไมกระทําการใดท่ีอาจ กอใหเกิดความแตกแยกหรือเกลียดชังในสังคม (๗) ไปใชสิทธิเลือกตั้งหรือลงประชามติอยางอิสระโดย คํานึงถึงประโยชนสวนรวมของประเทศเปนสําคัญ (๘) รวมมือและสนับสนุนการอนุรักษและคุมครอง สิ่งแวดลอมทรัพยากรธรรมชาติ ความหลากหลายทางชีวภาพ รวมทั้งมรดกทางวัฒนธรรม (๙) เสียภาษี อากรตามท่ีกฎหมายบัญญัติ และ ๑๐) ไมรวมมือหรือสนบั สนุนการทจุ รติ และประพฤติมิชอบทกุ รปู แบบ ๒) หมวด ๕ หนาที่ของรัฐ มาตรา ๕๔ รัฐตองดําเนินการดานการศึกษา สรุปไดดังน้ี (๑) ใหเด็กทุกคนไดรับการศึกษาเปนเวลาสิบสองป ต้ังแตกอนวัยเรียนจนจบการศึกษาภาคบังคับอยางมี คุณภาพโดยไมเก็บคาใชจาย (๒) ใหเด็กเล็กไดรับการดูแลและพัฒนากอนเขารับการศึกษาตาม (๓) เพ่ือ พัฒนารางกาย จิตใจ วินัย อารมณ สังคม และสติปญญาใหสมกับวัย โดยสงเสริมและสนับสนุนใหองคกร ปกครองสวนทองถิ่นและภาคเอกชนเขามีสวนรวมในการดําเนินการดวย (๔) ใหประชาชนไดรับการศึกษา ตามความตองการในระบบตางๆ รวมท้ังสงเสริมใหมีการเรียนรูตลอดชีวิต และจัดใหมีการรวมมือกัน ระหวางรัฐ องคกรปกครองสวนทองถ่ิน และภาคเอกชน ในการจัดการศึกษาทุกระดับ โดยรัฐมีหนาท่ี 11
๑๒ ดําเนินการ กํากับ สงเสริม และสนับสนุนใหการจัดการศึกษาดังกลาวมีคุณภาพและไดมาตรฐานสากล (๕) กฎหมายวาดว ยการศกึ ษาแหงชาติ อยางนอยตอ งมบี ทบัญญตั ิเกยี่ วกบั การจดั ทาํ แผนการศึกษาแหงชาติ และการดําเนินการและตรวจสอบการดําเนนิ การใหเปนไปตามแผนการศึกษาแหงชาติดวย (๖) การศึกษา ทั้งปวงตองมุงพัฒนาผูเรียนใหเปนคนดี มีวินัย ภูมิใจในชาติ สามารถเช่ียวชาญได ตามความถนัดของตน และมีความรับผิดชอบตอครอบครัว ชุมชน สังคม และประเทศชาติ (๗) ในการดําเนินการใหเด็กเล็กไดรับ การดูแลและพัฒนาตามวรรคสอง หรือใหประชาชนไดรับการศึกษาตามวรรคสาม รัฐตองดําเนินการให ผูขาดแคลนทุนทรัพยไดรับการสนับสนุนคาใชจายในการศึกษาตามความถนัดของตน (๘) ใหจัดตั้งกองทุน เพ่ือใชในการชวยเหลือผูขาดแคลนทุนทรัพย เพื่อลดความเหลื่อมล้ําในการศึกษา และเพ่ือเสริมสรางและ พัฒนาคุณภาพและประสิทธิภาพครู โดยใหรัฐจัดสรรงบประมาณใหแกกองทุน หรือใชมาตรการหรือกลไก ทางภาษีรวมทั้งการใหผูบริจาคทรัพยสินเขากองทุนไดรับประโยชนในการลดหยอนภาษีดวย ทั้งน้ี ตามท่ี กฎหมายบัญญัติ ซ่ึงกฎหมายดังกลาวอยางนอยตองกําหนดใหการบริหารจัดการกองทุน เปนอิสระและ กาํ หนดใหมีการใชจ า ยเงนิ กองทนุ เพือ่ บรรลุวัตถปุ ระสงคด งั กลา ว ๓) หมวด ๖ แนวนโยบายแหงรัฐมาตรา ๖๙ รัฐพึงจัดใหมีและสงเสริมการวิจัยและ พัฒนาวิทยาศาสตร เทคโนโลยี และศิลปวิทยาการแขนงตางๆ ใหเกิดความรู การพัฒนา และนวัตกรรม เพื่อความเขมแข็งของสังคม และเสริมสรา งความสามารถของคนในชาติ มาตรา ๗๑ วรรค ๒ รัฐพึงสงเสริมและพัฒนาทรัพยากรมนุษยใหเปนพลเมืองที่ดี มีคุณภาพและความสามารถสงู ขน้ึ ๔) หมวด ๑๔ การปกครองสวนทองถิ่นมาตรา ๒๕๐ องคกรปกครองสวนทองถิ่นมี หนาท่ีและอํานาจดูแลและจัดทําบริการสาธารณะ และกิจกรรมสาธารณะเพ่ือประโยชนของประชาชนใน ทองถนิ่ ตามหลกั การพัฒนาอยางย่ังยนื รวมทง้ั สงเสริม และสนับสนุนการจดั การศึกษาใหแกป ระชาชนในทอ งถิน่ ๕) หมวด ๑๖ การปฏิรูปประเทศ มาตรา ๒๕๘ จ. ไดบัญญัติใหดําเนินการปฏิรูป ประเทศดานการศกึ ษาดังตอ ไปนี้ (๑) ใหสามารถเร่ิมดําเนินการใหเด็กเล็กไดรับการดูแลและพัฒนากอนเขารบั การศึกษา ตามมาตรา ๕๔ วรรคสอง เพอ่ื ใหเด็กเลก็ ไดรบั การพัฒนารางกาย จิตใจ วินยั อารมณ สงั คม และสติปญ ญา ใหส มกบั วยั โดยไมเก็บคา ใชจ า ย (๒) ใหดําเนินการตรากฎหมายเพื่อจัดต้ังกองทุนตามมาตรา ๕๔ วรรคหก ใหแลว เสรจ็ ภายในหน่งึ ปน บั แตว ันประกาศใชร ฐั ธรรมนญู นี้ (๓) ใหมีกลไกและระบบการผลิต คัดกรองและพัฒนาผูประกอบวิชาชีพครูและ อาจารย ใหไดผูมีจิตวิญญาณของความเปนครู มีความรูความสามารถอยางแทจริง ไดรับคาตอบแทน ที่เหมาะสมกับความสามารถและประสิทธิภาพในการสอน รวมทั้งมีกลไกสรางระบบคุณธรรมใน การบริหารงานบุคคลของผูป ระกอบวชิ าชีพครู (๔) ปรับปรุงการจัดการเรียนการสอนทุกระดับเพ่ือใหผูเรียนสามารถเรียนไดตาม ความถนัด และปรับปรุงโครงสรางของหนวยงานที่เก่ียวของเพ่ือบรรลุเปาหมายดังกลาว โดยสอดคลองกัน ทง้ั ในระดบั ชาติ และระดับพนื้ ที่ มาตรา ๒๖๑ ในการปฏริ ูปตามมาตรา ๒๕๘ จ. ดา นการศกึ ษา ใหมีคณะกรรมการ ท่ีมีความเปนอิสระคณะหน่ึงท่ีคณะรัฐมนตรีแตงตั้งดําเนินการศึกษาและจัดทําขอเสนอแนะและ รา งกฎหมายท่เี กย่ี วของในการดําเนินการใหบ รรลุเปาหมายเพ่อื เสนอคณะรัฐมนตรีดาํ เนินการตอ ไป 12
๑๓ ใหคณะรัฐมนตรีแตงตั้งคณะกรรมการตามวรรคหนึ่งใหแลวเสร็จภายในหกสิบวัน นับแตวันประกาศใชรัฐธรรมนูญนี้ และใหค ณะกรรมการดําเนินการศึกษาและจัดทําขอเสนอแนะและราง กฎหมายใหแลวเสรจ็ และเสนอตอคณะรฐั มนตรภี ายในสองปนับแตวันทีไ่ ดร ับการแตงตง้ั ๑.๑.๒ ขอ กฎหมายท่ีเก่ยี วของ จากการทบทวนขอกฎหมายท่ีเกี่ยวของกับการศึกษา พบวา มีกฎหมายที่เกี่ยวของ ประกอบดวย คําส่ังหัวหนา คณะรักษาความสงบแหงชาติ พระราชบัญญัติ พระราชกฤษฎกี า กฎกระทรวง และอ่นื ๆ โดยสามารถจดั หมวดหมูได ดงั น้ี ๑) คําสง่ั หัวหนา คณะรักษาความสงบแหง ชาติ คําสั่ง คสช.ท่ี ๑๐/๒๕๕๙ เร่ือง การขับเคล่ือนการปฏิรูปการศึกษาของกระทรวง ศึกษาธิการในภมู ภิ าค คาํ สั่ง คสช.ท่ี ๑๑/๒๕๕๙ เร่ือง การบรหิ ารราชการของกระทรวงศกึ ษาธกิ ารในภูมิภาค คําสัง่ คสช.ที่ ๒๘/๒๕๕๙ เรอ่ื ง ใหจัดการศกึ ษาขัน้ พืน้ ฐาน ๑๕ ป โดยไมเ ก็บคา ใชจ า ย คําสั่ง คสช.ที่ ๑/๒๕๖๐ เร่ือง การแกไขปญหาการบริหารงานบุคคลของ กระทรวงศกึ ษาธิการ คําสั่ง คสช.ที่ ๑๖/๒๕๖๐ เรื่อง การบริหารงานบุคคลของขาราชการครูและ บุคลากรทางการศกึ ษา คาํ สัง่ คสช.ท่ี ๑๙/๒๕๖๐ เรื่อง การปฏิรูปการศึกษาในภูมภิ าคของกระทรวงศึกษาธิการ ๒) กฎหมายเก่ยี วกบั โครงสรางการบรหิ าร พระราชบญั ญัติ พระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และท่ีแกไขเพิ่มเตมิ (ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๔๕ และทแ่ี กไ ขเพม่ิ เติม (ฉบบั ท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓ พระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธกิ าร พ.ศ. ๒๕๔๖ และที่ แกไขเพ่ิมเติม พ.ศ. ๒๕๕๓ กฎกระทรวง กฎกระทรวงแบงสว นราชการสาํ นักงานรัฐมนตรี กระทรวงศกึ ษาธกิ าร พ.ศ. ๒๕๔๖ กฎกระทรวงแบงสว นราชการขององคก รหลกั กระทรวงศึกษาธกิ าร กฎกระทรวงกําหนดจํานวนกรรมการ คุณสมบัติ หลักเกณฑ และวิธีสรรหา การเลอื กคณะกรรมการ วาระการดํารงตําแหนง และการพน จากตาํ แหนงของกรรมการในคณะกรรมการชุด ตางๆ ภายในกระทรวงศกึ ษาธกิ าร กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑการแบงสวนราชการภายในสํานักงานเขตพื้นที่ การศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑการแบงสวนราชการภายในสถานศึกษาท่ีจัด การศึกษาขนั้ พนื้ ฐาน หรอื สวนราชการทเี่ รียกช่ืออยางอ่ืน พ.ศ. ๒๕๔๗ กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑ วิธีการ และลักษณะของงานท่ีจะใหสํานักงาน เขตพื้นท่ีการศึกษา เปนผูรับผิดชอบปฏิบัติงานเฉพาะอยางแทนสถานศึกษาท่ีจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานและ สวนราชการทีเ่ รียกชอื่ อยา งอนื่ พ.ศ. ๒๕๔๗ และที่แกไขเพิม่ เติม พ.ศ. ๒๕๔๙ 13
๑๔ กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑและวิธีการประเมินความพรอมในการจัด การศกึ ษาข้นั พน้ื ฐานขององคก รปกครองสว นทองถ่ิน พ.ศ. ๒๕๔๗ กฎกระทรวงวา ดวยการบริหารงานบุคคลของขาราชการพลเรอื นในมหาวทิ ยาลัย พ.ศ. ๒๕๔๗ กฎกระทรวงกําหนดจํานวน หลักเกณฑ และวิธีการไดมาของคณะกรรมการ ติดตาม ตรวจสอบ ประเมนิ ผล และนิเทศการศกึ ษาของเขตพ้ืนท่ีการศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๘ กฎกระทรวงกําหนดจํานวน หลักเกณฑ และวิธีการไดมาของคณะกรรมการ สงเสรมิ การศึกษาพเิ ศษ พ.ศ. ๒๕๔๘ กฎกระทรวงกําหนดจํานวน หลักเกณฑ และวิธีการไดมาของคณะกรรมการ สงเสริมสนับสนุนและประสานความรวมมอื การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย พ.ศ. ๒๕๔๘ กฎกระทรวงกําหนดจํานวน หลักเกณฑ และวิธีการไดมาของคณะกรรมการ ติดตาม ตรวจสอบ และประเมนิ ผลการจดั การศกึ ษาของกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๔๘ กฎกระทรวงกาํ หนดหลักเกณฑและวิธีการกระจายอาํ นาจการบริหารและการจัด การศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๐ ๓) กฎหมายเกี่ยวกับการศึกษาในระบบ (การศึกษาขั้นพ้ืนฐาน อาชีวศึกษา อุดมศึกษา และการศกึ ษาเอกชน) ๓.๑ การศกึ ษาข้นั พ้ืนฐาน พระราชบัญญตั ิ พระราชบัญญัติการศกึ ษาภาคบงั คบั พ.ศ. ๒๕๔๕ พระราชบัญญัติโรงเรียนเอกชน พ.ศ. ๒๕๕๐ และทีแ่ กไขเพิ่มเติม พ.ศ. ๒๕๕๔ พระราชบญั ญตั ิเคร่ืองแบบนกั เรียน พ.ศ. ๒๕๕๑ กฎกระทรวง กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑและวิธีการนับอายุเด็กเพื่อเขารับการศึกษา ภาคบังคับ พ.ศ. ๒๕๔๕ กฎกระทรวงวาดวยการแบงระดับและประเภทการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน พ.ศ. ๒๕๔๖ กฎกระทรวงวา ดว ยสิทธิในการจัดการศกึ ษาขน้ั พนื้ ฐานโดยครอบครวั พ.ศ. ๒๕๔๗ กฎกระทรวงวา ดว ยสิทธิของสถานประกอบการในการจัดการศึกษาข้ันพน้ื ฐานใน ศูนยก ารเรยี น พ.ศ. ๒๕๔๗ กฎกระทรวงวาดวยสิทธิในการจัดการศึกษาขั้นพ้ืนฐานโดยสถาบัน พระพทุ ธศาสนา พ.ศ. ๒๕๔๘ กฎกระทรวงวา ดวยสิทธิขององคกรวิชาชพี ในการจัดการศึกษาข้นั พ้ืนฐานในศูนย การเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ กฎกระทรวงวาดวยสิทธิขององคกรเอกชนในการจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐานในศูนย การเรยี นรู พ.ศ. ๒๕๕๕ กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑและวิธีการประเมินความพรอมในการจัด การศึกษาขัน้ พน้ื ฐานขององคกรปกครองสวนทอ งถ่นิ พ.ศ. ๒๕๔๗ 14
๑๕ กฎกระทรวงกําหนดคาธรรมเนียมสําหรับการประกอบกิจการโรงเรียนเอกชน พ.ศ. ๒๕๕๓ กฎกระทรวงวาดวยระบบ หลักเกณฑ และวิธีประกันคุณภาพการศึกษาภายใน สถานศึกษาระดับการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน พ.ศ. ๒๕๔๖ กฎกระทรวงวาดวยสิทธิของบุคคลในการจัดการศึกษาข้ันพ้ืนฐานในศูนย การเรยี น พ.ศ. ๒๕๕๔ กฎกระทรวงกําหนดคาธรรมเนียมสําหรับการประกอบกิจการโรงเรียนเอกชน พ.ศ. ๒๕๕๓ กฎกระทรวงวาดวยการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาต่ํากวาปริญญารูปแบบ วทิ ยาลยั ชุมชนพ.ศ. ๒๕๔๖ กฎกระทรวงกําหนดจํานวน หลักเกณฑ และวิธีการไดมาของคณะกรรมการ สง เสริมการศึกษาพเิ ศษ พ.ศ. ๒๕๔๘ ระเบียบสาํ นกั นายกรฐั มนตรี ระเบยี บสํานักนายกรัฐมนตรวี า ดวยการพฒั นาเดก็ ปฐมวยั พ.ศ. ๒๕๕๙ ประกาศ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง หลกั เกณฑ วธิ ีการ และเงอ่ื นไขวาดว ย การสงเสรมิ และพัฒนาสถาบนั ศึกษาปอเนาะจงั หวดั ชายแดนภาคใต ตามโครงการปอเนาะดีตน แบบ ๓.๒ อาชีวศึกษา พระราชบัญญตั ิ พระราชบัญญัตกิ ารอาชีวศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๕๑ กฎกระทรวง กฎกระทรวงการรวมสถานศกึ ษาอาชีวศึกษาเพือ่ จดั ตั้งสถาบันการอาชีวศึกษา เกษตร พ.ศ. ๒๕๕๖ กฎกระทรวงกาํ หนดเกณฑการแบง สวนราชการของสถาบนั การอาชวี ศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๕๕ กฎกระทรวงกาํ หนดจาํ นวนกรรมการ คุณสมบัติ หลักเกณฑการสรรหา การเลือกประธานกรรมการ การประชมุ วาระการดาํ รงตาํ แหนง และการพน จากตาํ แหนง ของคณะกรรมการ วทิ ยาลยั พ.ศ. ๒๕๕๓ กฎกระทรวงกาํ หนดคุณสมบัติ หลักเกณฑ และวิธีการไดมาซ่งึ ผูดาํ รงตําแหนงใน สภาสถาบันการอาชวี ศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๕ ประกาศ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เร่ือง มาตรฐานคุณวุฒิอาชวี ศกึ ษาระดบั ประกาศนียบัตร วชิ าชีพช้นั สูง พ.ศ. ๒๕๕๖ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรอื่ ง มาตรฐานคณุ วุฒิอาชีวศึกษาระดับปริญญาตรี สายเทคโนโลยีหรือสายปฏิบตั ิการ พ.ศ. ๒๕๕๖ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เร่ือง กรอบมาตรฐานคุณวุฒิอาชีวศึกษาแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๕๖ 15
๑๖ ๓.๓ อดุ มศึกษา พระราชบญั ญัติ พระราชบญั ญตั มิ หาวทิ ยาลัย มหาวิทยาลยั ราชภฏั และสถาบนั ตา งๆ พระราชบญั ญตั ริ ะเบยี บขา ราชการพลเรอื นในสถาบนั อดุ มศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ พระราชบญั ญัติสถาบนั อดุ มศึกษาเอกชน พ.ศ. ๒๕๔๖ และทแ่ี กไขเพิม่ เติม พ.ศ. ๒๕๕๐ พระราชบัญญัตกิ ารบรหิ ารสว นงานภายในของสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๐ กฎกระทรวง กฎกระทรวงวาดวยระบบ หลักเกณฑ และวิธีประกันคุณภาพการศึกษาภายใน สถานศกึ ษาระดบั อุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ กฎกระทรวงจัดต้งั สว นราชการในมหาวทิ ยาลยั ตาง ๆ กฎกระทรวงวาดวยการจัดการศึกษาระดับอุดมศึกษาตํ่ากวาปริญญารูปแบบ วทิ ยาลัยชุมชน พ.ศ. ๒๕๔๖ กฎกระทรวงกําหนดลักษณะของมหาวิทยาลัย สถาบัน และวิทยาลัยของสถาบนั อุดมศึกษาเอกชน พ.ศ. ๒๕๔๙ กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑ วิธีการ และเงอ่ื นไขในการขอรับใบอนุญาตและ การออกใบอนุญาตใหจ ัดต้ังสถาบนั อดุ มศึกษาเอกชน พ.ศ. ๒๕๔๙ กฎกระทรวงกําหนดลักษณะและเน้ือที่ดินท่ีจะใชเปนท่ีจัดสถาบันอุดมศึกษา เอกชน พ.ศ. ๒๕๔๙ กฎกระทรวงวา ดวยหลักเกณฑใหอนุปริญญาสําหรับผูท่ีสอนไวไดครบทุกลักษณะ วชิ าตามหลักสตู รปรญิ ญาตรี พ.ศ. ๒๕๔๙ กฎกระทรวงกําหนดชั้น สาขาของปริญญา และหลักเกณฑการใหปริญญากิตติมศักด์ิ ของสถาบันอดุ มศกึ ษาเอกชน พ.ศ. ๒๕๔๙ กฎกระทรวงกาํ หนดลักษณะ ชนดิ ประเภท และสวนประกอบของครุยวิทยฐานะ และเขม็ วิทยฐานะของสถาบนั อดุ มศกึ ษาเอกชน พ.ศ. ๒๕๔๙ กฎกระทรวงวาดวยการคุมครองการทํางานและผลประโยชนตอบแทนของ ผปู ฏบิ ตั ิงานในสถาบนั อุดมศึกษาเอกชน พ.ศ. ๒๕๔๙ กฎกระทรวงวา ดว ยการบรหิ ารงานบคุ คลของขา ราชการพลเรือนในมหาวทิ ยาลยั พ.ศ.๒๕๔๗ ประกาศ ประกาศกระทรวงศึกษาธกิ าร เร่ือง มาตรฐานสถาบันอดุ มศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๔ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรอื่ ง เกณฑม าตรฐานหลักสตู รระดบั อนปุ ริญญา พ.ศ. ๒๕๔๙ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เร่ือง เกณฑม าตรฐานหลกั สตู รระดับปริญญาตรี พ.ศ. ๒๕๔๘ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรอื่ ง เกณฑมาตรฐานหลกั สูตรระดับบัณฑติ ศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๘ ประกาศกระทรวงศกึ ษาธิการ เรือ่ ง แนวทางการบริหารเกณฑม าตรฐานหลกั สูตร ระดบั อุดมศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๘ ประกาศกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เร่ือง แนวทางการจดั การศึกษาหลกั สูตรควบระดบั ปรญิ ญาโท ๒ ปริญญา ในสถาบนั อดุ มศกึ ษาไทย พ.ศ. ๒๕๔๘ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เร่ือง แนวทางการจัดการศึกษาระดับปริญญาตรี แบบกาวหนาในสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๙ 16
๑๗ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง แนวทางความตกลงรวมมือทางวิชาการ ระหวา งสถาบนั อดุ มศกึ ษาไทยกบั สถาบันอุดมศึกษาตางประเทศ พ.ศ. ๒๕๕๐ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เร่ือง กรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดับอุดมศึกษา แหงชาติ พ.ศ. ๒๕๕๒ ประกาศกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เรอื่ ง มาตรฐานสถาบันอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๔ ประกาศกระทรวงศกึ ษาธกิ าร เรอื่ ง มาตรฐานการอุดมศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๑ ๔) กฎหมายเกี่ยวกบั การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย พระราชบญั ญตั ิ พระราชบัญญัตสิ งเสรมิ การศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศัย พ.ศ. ๒๕๕๑ กฎกระทรวง กฎกระทรวงวาดวยการแบงระดับและการเทียบระดับการศึกษานอกระบบ การศึกษาตามอธั ยาศยั พ.ศ. ๒๕๔๖ กฎกระทรวงวาดวยการกําหนดคุณสมบัติและลักษณะตองหามของผูบริหาร โรงเรียนนอกระบบ พ.ศ. ๒๕๕๓ กฎกระทรวงกําหนดจํานวน หลักเกณฑ และวิธีการไดมาของคณะกรรมการ สง เสรมิ สนับสนนุ และประสานความรวมมอื การศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอธั ยาศัย พ.ศ. ๒๕๔๘ กฎกระทรวงการขอรบั ใบอนญุ าตใหจดั ตั้งโรงเรยี นนอกระบบ พ.ศ. ๒๕๕๕ กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑ วิธีการ และเงื่อนไขการสงเสริมและสนับสนุน การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยของสวนราชการ หนวยงานของรัฐท่ีเก่ียวของ และภาคี เครือขา ย พ.ศ. ๒๕๕๕ กฎกระทรวงกําหนดระบบ หลักเกณฑ และวิธีการประกันคุณภาพภายใน สถานศึกษาทีจ่ ดั การศึกษานอกระบบ พ.ศ. ๒๕๕๕ ๕) กฎหมายเก่ยี วกบั ครูและบุคลากรทางการศกึ ษา พระราชบญั ญตั ิ พระราชบญั ญตั ริ ะเบียบขา ราชการครูและบุคลากรทางการศกึ ษา ฉบบั ท่ี ๑ พ.ศ. ๒๕๔๗ ฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๕๑ และฉบับที่ ๓ พ.ศ. ๒๕๕๓ พระราชบัญญัตสิ ภาครูและบคุ ลากรทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๖ พระราชบัญญัติบาํ เหนจ็ บํานาญขา ราชการ พ.ศ. ๒๔๙๔ และทแ่ี กไขเพ่ิมเตมิ พระราชบัญญัติเงินเดือน เงินวิทยฐานะ และเงินประจําตําแหนงขาราชการครู และบุคลากรทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๔๗ พระราชบญั ญัตเิ งินเดอื นและเงินประจําตําแหนง พ.ศ. ๒๕๓๘ และท่แี กไ ขเพิ่มเตมิ พระราชกฤษฎกี า พระราชกฤษฎีกาการปรับอัตราเงินเดือนขาราชการครู และบุคลากรทางการ ศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๙ และฉบับที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๕๐ พระราชกฤษฎีกาการไดรับเงินประจําตําแหนงของขาราชการ และผูดํารง ตําแหนงผูบ รหิ าร ซ่ึงไมเปนขา ราชการ (ฉบบั ที่ ๗) พ.ศ. ๒๕๔๗ และ (ฉบบั ท่ี ๙) พ.ศ. ๒๕๔๙ 17
๑๘ พระราชกฤษฎีกากําหนดตําแหนงขาราชการพลเรือนสามัญประเภทวิชาชีพ เฉพาะ และประเภทเชีย่ วชาญเฉพาะ พ.ศ. ๒๕๓๕ และทแ่ี กไขเพ่มิ เติม (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๐ พระราชกฤษฎีกาการปรับเงินเดือนขั้นต่ําขั้นสูงของขาราชการครูและบุคลากร ทางการศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๕๔ กฎกระทรวง กฎกระทรวงการประกอบวชิ าชพี ควบคุม พ.ศ. ๒๕๔๙ กฎ ก.ค.ศ. กฎ ก.ค.ศ. วาดวยหลักเกณฑและวิธีการไดมาของกรรมการผูทรงคุณวุฒิ และ กรรมการผแู ทนขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา ใน ก.ค.ศ. พ.ศ. ๒๕๔๘ กฎ ก.ค.ศ. วา ดวยหลกั เกณฑแ ละวธิ ีการไดมาของอนุกรรมการผูทรงคุณวุฒิ และ อนกุ รรมการผแู ทนขาราชการครู และบคุ ลากรทางการศกึ ษา ใน อ.ก.ค.ศ. เขตพ้ืนท่กี ารศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๔๘ กฎ ก.ค.ศ. วาดวยอํานาจการลงโทษภาคทณั ฑ ตัดเงินเดือน หรือลดขั้นเงินเดือน พ.ศ. ๒๕๔๙ กฎ ก.ค.ศ. วา ดว ยการสอบสวนพจิ ารณา พ.ศ. ๒๕๕๐ กฎ ก.ค.ศ. วา ดว ยโรค พ.ศ. ๒๕๔๙ กฎ ก.ค.ศ. วาดวยกรณคี วามผดิ ท่ีปรากฏชัดแจง พ.ศ. ๒๕๔๙ กฎ ก.ค.ศ. วาดวยการกําหนดระดับตําแหนงและการใหไดรับเงินเดือน และเงิน ประจําตาํ แหนงของบุคลากรทางการศึกษาอน่ื ตามมาตรา ๓๙ ค.(๒) พ.ศ. ๒๕๕๐ กฎ ก.ค.ศ. วาดวยการสั่งใหขาราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาประจํา สวนราชการหรือสาํ นกั งานเขตพื้นทกี่ ารศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๕๐ กฎ ก.ค.ศ. วาดวยการเล่ือนข้ันเงินเดือนของขาราชการครูและบุคลากรทางการ ศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๕๐ กฎ ก.ค.ศ. วาดวยการอทุ ธรณแ ละการพจิ ารณาอุทธรณ พ.ศ. ๒๕๕๐ กฎ ก.ค.ศ.วา ดวยการรองทกุ ขและการพิจารณารอ งทุกข พ.ศ. ๒๕๕๑ กฎ ก.ค.ศ. วาดวยหลักเกณฑและวิธีการไดมาของกรรมการผูทรงคุณวุฒิและ กรรมการผแู ทนขาราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาใน ก.ค.ศ. พ.ศ. ๒๕๕๒ และ (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๕๒ กฎ ก.ค.ศ. วาดวยหลักเกณฑและวิธีการไดมาของกรรมการผูทรงคุณวุฒิและ กรรมการผแู ทนขาราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาใน ก.ค.ศ. กฎ ก.ค.ศ. วา ดวยการใหข าราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาไดรับเงินเดือน สงู กวา หรอื ตาํ่ กวาขนั้ ตํ่า หรอื สูงกวาขัน้ สงู ของอนั ดับ พ.ศ. ๒๕๕๓ กฎ ก.ค.ศ. วาดวยการส่ังใหขาราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาออกจาก ราชการ กรณไี มส ามารถปฏิบตั ิราชการใหม ีประสิทธิภาพเกดิ ประสิทธิผล พ.ศ. ๒๕๕๓ กฎ ก.ค.ศ. วาดวยหลักเกณฑ และวิธีการไดมาของกรรมการผูทรงคุณวุฒิและ กรรมการผูแทนขาราชการครูและบุคลากรทางการศึกษาใน ก.ค.ศ. (ฉบับท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๕๓ ขอ บังคับ ขอบงั คับครุ สุ ภาวาดวยมาตรฐานวิชาชีพและจรรยาบรรณของวชิ าชพี พ.ศ. ๒๕๔๘ ขอ บงั คับครุ สุ ภาวาดว ยใบอนุญาตประกอบวิชาชีพ พ.ศ. ๒๕๔๗ ขอ บังคับคุรสุ ภาวาดวยการพิจารณาการประพฤติผิดจรรยาบรรณของวิชาชพี พ.ศ. ๒๕๕๓ 18
๑๙ ขอ บงั คับครุ ุสภาวา ดว ยแบบแผนพฤตกิ รรมตามจรรยาบรรณของวิชาชพี พ.ศ. ๒๕๕๐ ๖) กฎหมายเก่ยี วกับทรัพยากรและการเงินเพ่อื การศึกษา พระราชบัญญัติ พระราชบญั ญตั กิ องทุนเงินใหกูย ืมเพ่ือการศึกษา พ.ศ. ๒๕๖๐ พระราชกฤษฎีกา พระราชกฤษฏีกาออกตามความในประมวลรัษฎากรวาดวยการยกเวนรัษฎากร (ฉบบั ที่ ๒๘๔) พ.ศ. ๒๕๓๘ (ฉบับท่ี ๔๒๐) พ.ศ. ๒๕๔๗ (ฉบบั ที่ ๔๒๗) พ.ศ. ๒๕๔๘ (ฉบับที่ ๔๓๗) พ.ศ. ๒๕๔๘ (ฉบบั ที่ ๔๗๖) พ.ศ. ๒๕๕๑ และ (ฉบับท่ี ๕๒๖) พ.ศ. ๒๕๕๔ พระราชกฤษฏีกาออกตามความในประมวลรษั ฎากรวาดวยกําหนดกิจการท่ีไดร ับ ยกเวน ภาษธี ุรกิจเฉพาะกิจ (ฉบับที่ ๓๘๖) พ.ศ. ๒๕๔๔ พระราชกฤษฏีกาออกตามความในประมวลรัษฎากรวาดวยการยกเวน ภาษีมลู คา เพ่มิ (ฉบบั ที่ ๔๒๒) พ.ศ. ๒๕๔๗ กฎกระทรวง กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑและวิธีการจัดสรรเงินกองทุนพัฒนาเทคโนโลยี เพื่อการศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๕ ประกาศ ประกาศอธิบดีกรมสรรพากร เร่ือง กําหนดหลักเกณฑ วธิ ีการ และเงื่อนไข เพ่ือ ยกเวนภาษเี งินได ภาษมี ลู คา เพม่ิ ภาษธี รุ กิจเฉพาะ และอากรแสตมป สําหรับเงนิ ไดที่จายเปนคา ใชจ า ยเพื่อ สนบั สนนุ การศกึ ษา ๗) กฎหมายเก่ยี วกับเดก็ เยาวชน คนพิการ ผสู ูงอายุ พระราชบัญญัติ พระราชบัญญตั คิ ุม ครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖ พระราชบัญญัตผิ สู งู อายุ พ.ศ. ๒๕๔๖ พระราชบัญญตั สิ ง เสริมการพฒั นาเดก็ และเยาวชนแหง ชาติ พ.ศ. ๒๕๕๐ พระราชบญั ญตั กิ ารจัดการศกึ ษาสาํ หรบั คนพกิ าร พ.ศ. ๒๕๕๑ กฎกระทรวง กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑและวิธีการใหคนพิการมีสิทธิไดรับส่ิงอํานวย ความสะดวก สื่อ บรกิ าร และความชวยเหลอื อ่ืนใดทางการศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๕๐ กฎกระทรวงกําหนดหลักเกณฑและวิธีการจัดสรรงบประมาณทางการศึกษา สําหรับคนพกิ าร พ.ศ. ๒๕๔๕ ประกาศกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ประกาศกระทรวงศึกษาธกิ าร เร่ือง กําหนดประเภทและหลักเกณฑของคนพิการ ทางการศึกษา พ.ศ. ๒๕๕๒ ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง หลักเกณฑและวิธีการจัดทําแผนการ จัดการศกึ ษาเฉพาะบุคคลระดบั การศกึ ษาข้นั พ้นื ฐาน พ.ศ. ๒๕๕๒ ประกาศกระทรวงศกึ ษาธิการ เรื่อง การปฏบิ ัติหนา ทอ่ี น่ื ของศูนยการศกึ ษาพิเศษ พ.ศ. ๒๕๕๓ 19
๒๐ ๘) กฎหมายอนื่ ๆ ทเ่ี กยี่ วของ พระราชบัญญัติ พระราชบัญญัติสถาบันสง เสรมิ การสอนวิทยาศาสตรแ ละเทคโนโลยี พ.ศ. ๒๕๔๑ และทแ่ี กไ ขเพิม่ เติม (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๔๘ พระราชบญั ญัตวิ าดว ยวิทยาศาสตร เทคโนโลยี และนวตั กรรมแหงชาติ พ.ศ. ๒๕๕๑ พระราชบัญญตั ลิ ูกเสือ พ.ศ. ๒๕๕๑ พระราชบัญญตั กิ ารพัฒนาดิจิทลั เพ่อื เศรษฐกจิ และสงั คม พ.ศ. ๒๕๖๐ พระราชกฤษฎกี า พระราชกฤษฎีกาจดั ตง้ั สถาบนั ทดสอบทางการศึกษาแหงชาติ (องคการมหาชน) พ.ศ. ๒๕๔๘ พระราชกฤษฎีกาการจัดต้ังสํานักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพ การศกึ ษา (องคกรมหาชน) พ.ศ. ๒๕๔๓ พระราชกฤษฎกี าจัดตง้ั โรงเรียนมหิดลวทิ ยานสุ รณ พ.ศ. ๒๕๔๓ พระราชกฤษฎีกาจัดตง้ั สถาบันคณุ วุฒวิ ิชาชีพ (องคการมหาชน) พ.ศ. ๒๕๕๔ พระราชกฤษฎีกาจัดต้งั สํานกั งานนวตั กรรมแหง ชาติ (องคก ารมหาชน) พ.ศ. ๒๕๕๒ พระราชกฤษฎีกาจดั ตงั้ สาํ นกั งานบรหิ ารและพัฒนาองคความรู (องคการมหาชน) พ.ศ. ๒๕๔๗ แกไขเพมิ่ เตมิ (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๕๓ และแกไขเพิม่ เตมิ (ฉบบั ท่ี ๓) พ.ศ. ๒๕๖๑ กฎกระทรวง กฎกระทรวงวาดว ยการจัดการศึกษาเฉพาะทาง พ.ศ. ๒๕๔๗ กฎกระทรวงวาดวยระบบ หลักเกณฑ และวธิ ีการประกันคุณภาพทางการศึกษาพ.ศ. ๒๕๕๓ กฎกระทรวงการประกนั คณุ ภาพการศกึ ษา พ.ศ. ๒๕๖๑ ประกาศ ประกาศกระทรวงการคลัง เร่ือง การกําหนดสถานศึกษาหรือสถานฝกอบรม วชิ าชีพท่ีรบั ลกู จางของบรษิ ทั หรอื หา งหุนสว นนิติบคุ คลเขา ศึกษาหรือฝกอบรม ๑.๑.๓ ผลการศึกษาและขอเสนอแนะทเ่ี กี่ยวกับการปฏริ ปู การจดั ทาํ แผนการปฏิรูปประเทศดานการศกึ ษา ไดนํารายงานผลการศกึ ษาและขอเสนอแนะ ที่เกีย่ วของกบั การศึกษาจากหนวยงานตา งๆ มาประกอบการพจิ ารณาสรปุ ไดด ังนี้ ๑) ขอเสนอของคณะกรรมาธิการปฏิรูปการศึกษาและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย สภาปฏริ ูปแหงชาติ คณะกรรมาธิการปฏิรูปการศึกษาและการพัฒนาทรัพยากรมนุษย สภาปฏิรูปแหงชาติ กําหนดวาระปฏิรูป ๓ วาระ คือ การปฏิรูประบบการจัดการศึกษา การปฏิรูประบบการคลังดานการศึกษา (ดา นอุปสงค) และการปฏริ ปู ระบบการเรยี นรู ซงึ่ มีรายละเอยี ดขอ เสนอดงั นี้ ๑) ขอเสนอการปฏิรูประบบการจัดการศึกษา ประกอบดวย การปฏิรูปโครงสรางและ ระบบการศึกษา การเตรยี มการและการรับผูเขา เรยี น การบรหิ ารจัดการบคุ ลากรทางการศกึ ษา การประกนั คณุ ภาพการศกึ ษา และการสรา งระบบธรรมาภิบาล ๒) ขอเสนอการปฏิรูประบบการคลังดานการศกึ ษา (ดานอุปสงค) ดวยการปรับเปล่ียนวิธกี าร จดั สรรงบประมาณเพื่อการศึกษา การจัดทาํ คปู องการศึกษา และการจัดสรรงบดําเนนิ การท่ีตองการเพ่ิมพิเศษ 20
๒๑ ๓) ขอเสนอการปฏิรูประบบการเรียนรู ดวยการปฏิรูปหลักสูตร วิธีการจัดการเรียน การวดั ผลการศกึ ษา และการสรางองคความรใู หม ๒) ขอเสนอของคณะกรรมาธิการการศกึ ษาและการกีฬา สภานติ ิบญั ญัตแิ หง ชาติ (สนช.) คณะกรรมาธิการการศึกษาและการกีฬา สภานิติบัญญัติแหงชาติ ไดพิจารณาศึกษา ประเด็นตางๆ เก่ยี วกบั แนวทางการปฏริ ปู การศกึ ษา สรปุ สาระสําคัญไดด ังนี้ ๑.๑ คณะอนุกรรมาธิการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน ไดผลักดันประเด็นตางๆ ที่สําคัญ อาทิ ๑) การกระจายอํานาจดานการศึกษาลงไปในระดับจังหวัด ๒) การปฏิรูปหลักสูตรและการเรียนการสอน ระดับการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน โดยเสนอใหมีองคกรกลางพัฒนาหลักสูตรการเรยี นการสอนแหงชาติ ๓) การ ปรับระบบการผลิตและพัฒนาครูเพ่ือใหไดครูที่มีคุณภาพ ๔) การปรับระบบการคัดเลือกและประเมิน ผบู ริหารสถานศึกษา ๕) ระบบเครือขายเพอ่ื ยกระดับคุณภาพการศึกษาข้นั พน้ื ฐานโดยใหส ถาบนั อุดมศึกษา เขามามีสวนรวมในการพัฒนาคุณภาพการศึกษาขั้นพน้ื ฐาน ๖) การกําหนดมาตรฐานสถานศึกษาระดับขั้น พนื้ ฐาน และ ๗) การปฏริ ูประบบโภชนาการเพ่ือสุขภาวะและการเจริญเติบโตของนกั เรยี น เปนตน ๑.๒ คณะอนุกรรมาธิการการอาชีวศึกษา ไดผลักดันประเด็นตางๆ ที่สําคัญ อาทิ ๑) ขอเสนอเชิงนโยบายในการแกไขปญหาการอาชีวศึกษา ๒) แนวทางในการจัดการศึกษาอาชีวศึกษา ระบบทวิภาคี ๓) ขอเสนอเชิงนโยบายในการบริหารจัดการศูนยขอมูลกาํ ลังคนอาชีวศึกษา (v-cop.net) ๔) แนวทางในการแกไขปญหาการบริหารจัดการสถาบันการอาชีวศึกษา ๕) แนวทางการจัดการศึกษาเรียนรวม หลักสูตรอาชีวศึกษาและมัธยมศึกษาตอนปลาย (ทวิศึกษา) ๖) ขอเสนอแนะในการปฏิรูปการอาชีวศึกษา และ ๗) เง่อื นไขหลักของความสําเรจ็ ในการจดั การศึกษาระบบทวิภาคี ทั้งนี้ รายงานการพจิ ารณาศกึ ษาของ คณะอนุกรรมาธิการ ท้ัง ๗ เรื่อง กระทรวงศึกษาธิการ โดยสํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา ไดรับ ประเด็นขอสงั เกตและขอเสนอแนะไปดาํ เนินการ และอยรู ะหวางการดําเนนิ การทุกเรื่อง ๑.๓ คณะอนุกรรมาธิการการอุดมศึกษา ไดผลักดันประเด็นตางๆ ที่สําคัญ อาทิ ๑) แนวทางการจัดอาณาบริเวณศึกษา (Area Studies) ของสถาบันอุดมศึกษา ๒) การปฏิรูปอุดมศึกษา เชน การสรางพลเมืองคุณภาพเพ่ือเพ่ิมศักยภาพการแขงขัน การวิจัย การกระจายโอกาสและการลด ความเหล่ือมลํ้าทางการศึกษา เปนตน ๓) แนวทางการบริหารการอุดมศึกษา : การจัดต้ังกระทรวง การอดุ มศึกษา และ ๔) การจัดตงั้ กองทนุ ตามมาตรา ๕๔ วรรคหก ของรัฐธรรมนูญ นอกจากน้ี ไดใหขอเสนอเชิงนโยบายยุทธศาสตรปฏิรูปการศึกษาของประเทศไทยไว ๑๔ ประเด็น โดยจัดเปน ๕ กลุม ตามลักษณะยุทธศาสตร ไดแก “เรง รว ม เริ่ม เพมิ่ พฒั นา” ดังน้ี “เรง” ปรับปรุงกฎหมายและโครงสรางการปฏิรูปการศึกษา ปรับปรุงระบบหลักสูตรและ การจัดการเรียนรู พัฒนาอาชีวศึกษาและอุดมศึกษาเพื่อพัฒนาชาติ และสนับสนุนและสงเสริมโรงเรียน นิติบุคคล (รูปแบบใหม) “รวม” พฒั นาชมุ ชนและสังคมการเรยี นรู และพัฒนาการศกึ ษาสปู ระชาคมอาเซียน “เริม่ ” ปรับกระบวนทัศนค นไทยใหพ อเพยี ง และจัดระบบการคลงั ทางการศกึ ษา “เพ่ิม” พัฒนาเทคโนโลยีและเครือขายการเรียนรู และกระจายโอกาสและการมีสวนรวม ทางการศกึ ษา “พัฒนา” พัฒนาคุณภาพครูและบุคลากรท้ังระบบ พัฒนาประสิทธิภาพโรงเรียนขนาดเล็ก พัฒนาระบบประเมนิ คุณภาพการศกึ ษา และพัฒนาระบบการศึกษาตลอดชว งชวี ิต 21
๒๒ ๓) ขอเสนอของคณะกรรมาธิการขับเคล่ือนการปฏิรูปประเทศดานการศึกษา สภาขบั เคลือ่ นการปฏิรปู ประเทศ (สปท.) คณะกรรมาธิการขับเคลื่อนการปฏิรูปประเทศดานการศึกษา สภาขับเคลื่อนการปฏิรูป ประเทศ มีขอเสนอแนะการปฏิรูปการศึกษา ๔ เรื่อง ประกอบดวย ๑) การปฏิรูประบบการเรียนรู ๒) การ ปฏิรปู ระบบการจดั การศกึ ษา ๓) การปฏริ ปู ระบบมาตรฐานและการประกนั คุณภาพการศกึ ษา และ ๔) การ ปฏิรูประบบวทิ ยาศาสตร เทคโนโลยี และการวจิ ยั เพอื่ นวตั กรรม โดยมรี ายละเอียดดงั น้ี ๑) การปฏิรูประบบการเรียนรู โดยมีแผนการปฏิรูปเพ่ือสรางคนไทยใหวินัยเดน สรางคน ไทยใหเ ปนงาน สรางคนไทยใหชาญวิชา สรางคนไทยใหคิดเปนเนนวิทยาศาสตร และสรางคนไทยใหถาม เปน เนน นวตั กรรม ๒) การปฏิรูประบบการจัดการศึกษา โดยจะดําเนินการปฏิรูประบบการจัดการศึกษา ปฐมวัยและขนั้ พ้ืนฐาน การอาชีวศกึ ษา การอดุ มศกึ ษา และการปฏริ ปู ระบบการจดั การศกึ ษาทงั้ ระบบ ๓) การปฏิรูประบบมาตรฐานและการประกนั คณุ ภาพการศึกษา โดยปฏริ ูประบบประเมิน และประกันคุณภาพการศึกษาทุกระดับ ปรับปรุงระบบประเมินคุณภาพการศึกษาโดยกรอบมาตรฐาน คุณวฒุ กิ ารศกึ ษา ๔) การปฏริ ปู ระบบวิทยาศาสตร เทคโนโลยี และการวจิ ัยเพอื่ นวัตกรรม โดยมีแนวทางให มี พ.ร.บ. เพื่อสรางความรวมมือระหวางบัณฑิตศึกษาในมหาวิทยาลัย/สถาบันการศึกษา และปรับทิศ ทางการกําหนด นโยบายวิจัยเพ่ือนวัตกรรม ใหสํานักงานคณะกรรมการวิจัยแหงชาติ/สํานักงาน คณะกรรมการนโยบายวิทยาศาสตร เทคโนโลยี และนวัตกรรมแหงชาติ (สวทน.) สํานักงานกองทุน สนับสนุนการวิจัย (สกว.) สํานักงานพัฒนาวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีแหงชาติ (สวทช.) สํานักงาน พฒั นาการวิจยั การเกษตร (สวก.) และสถาบนั วิจยั ระบบสาธารณสุข (สวรส.) มภี าระเชงิ นโยบาย นอกจากน้ี คณะกรรมาธิการขับเคล่ือนการปฏิรูปประเทศดานการศึกษา ไดจัดทําวาระ การปฏิรูปทสี่ าํ คญั และเรง ดวน ในป ๒๕๖๐ เรอื่ ง “ปฏิรปู การศึกษา” สรปุ สาระสาํ คญั ไดดงั นี้ ๑. การปฏิรูปกฎหมายการศึกษา และรา งพระราชบญั ญตั ิการศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ. .... ๒. การจัดการศึกษาตลอดชีวติ และรา งพระราชบัญญตั กิ ารศกึ ษาตลอดชวี ิต พ.ศ. .... ๓. แผนปฏิรูปเรงดวนในการแกไขปญหาความลาชาการบริหารงานบุคคลของสํานักงาน คณะกรรมการการศึกษาข้ันพ้ืนฐาน และรางพระราชบัญญัติระเบียบขาราชการครูและบุคลากรทาง การศึกษา (ฉบับที่ ...) พ.ศ. .... โดยมีขอเสนอใหตั้งคณะอนุกรรมการขาราชการครูและบุคลากรทาง การศึกษา สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพ้ืนฐาน (อ.ก.ค.ศ. สพฐ.) และแกไขพระราชบัญญัติ ระเบียบขาราชการครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษา ๔. การบริหารจัดการศึกษาโรงเรียนขนาดเล็กเพื่อแกปญหาครูไมครบชั้นเรียน โดย การควบรวมโรงเรยี นขนาดเลก็ ๕. การพฒั นาครดู ว ยการปรับการเรียนการสอนแบบคิดวิเคราะห (Active Learning) ๖. การขับเคล่อื นการปฏริ ูประบบการอาชีวศึกษาสอู าชวี ศกึ ษาทวภิ าคี ๗. การแกไขปญหาทเี่ กิดจากการประเมนิ คณุ ภาพโดยหนวยงานตน สงั กดั และหนวยงานภายนอก ๘. การปฏิรูประบบการประกันคุณภาพการศึกษา โดยเสนอระบบการประกันคุณภาพ การศึกษาระบบใหมท่ีเหมาะสม ๙. การปฏิรูประบบการเรียนรูเพ่ือสรางคนไทยใหเปนพลเมืองดี วินัยเดน ภูมิใจในชาติ มคี วามรบั ผดิ ชอบตอ ครอบครวั ชมุ ชน สงั คม และประเทศชาติ 22
๒๓ ๑๐. การปฏิรปู ระบบวิทยาศาสตร เทคโนโลยี และการวิจัยเพอ่ื นวัตกรรม ๑๑. การปฏริ ปู ระบบการอุดมศกึ ษา ๑๒. การปฏริ ูปการจัดการดูแล พฒั นา และจดั การศึกษาปฐมวัยใหมมี าตรฐานและเอกภาพ ๑๓. ขอ เสนอใหย กเลกิ กรอบมาตรฐานคุณวุฒิระดบั อุดมศกึ ษา (TQF) (มคอ. ๓ - ๗) ๑๔. การปรบั โครงสรางกระทรวงศกึ ษาธิการ ๑๕. การแกไขพระราชบัญญัติและกฎหมายท่ีเกี่ยวของกับการประกันคุณภาพการศึกษา ใหส อดรับกบั ระบบประกนั คุณภาพการศกึ ษาใหม ๑๖. การปฏริ ปู ระบบการเงิน การคลัง เพื่อการศึกษาดา นอุปสงค (Demand-side Financing) ๑๗. การปฏิรูประบบการเรยี นรูภาษาอังกฤษ ๑๘. การประเมินและเล่ือนวทิ ยฐานะขา ราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา ๑๙. การปฏิรูประบบบรหิ ารจดั การสถานศึกษา สํานกั งานคณะกรรมการการอาชีวศกึ ษา ๒๐. การปฏิรปู ธรรมาภิบาลในระบบการศกึ ษา ๒๑. ความหลากหลายทางชวี ภาพ (Biodiversity) ๒๒. การจัดตง้ั สถาบันวทิ ยาศาสตรฮ าลาลแหงชาติ ๒๓. การปฏริ ูปกฎหมายการศึกษาสาํ หรับผพู กิ าร ผสู ูงอายุ และผดู อยโอกาส ๒๔. การศึกษาวิถพี ุทธ ๒๕. การพัฒนากําลังคนดา นวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีไปสูป ระเทศท่ยี ง่ั ยนื ๒๖. แนวทางการขบั เคลือ่ นการปฏริ ูปการศกึ ษา (Social Movement) ๔) ขอเสนอในแผนการปฏิรูปประเทศ ๑๑ ดาน แผนการปฏิรูปประเทศ ๑๑ ดาน ไดแก ดานการเมือง ดานการบริหารราชการแผนดิน ดานกฎหมาย ดานเศรษฐกิจ ดานทรัพยากรและส่ิงแวดลอม ดานสาธารณสุข ดานเทคโนโลยีสารสนเทศ ดานสังคม ดานการปองกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ ดานกระบวนการยุติธรรม และ ดา นพลังงาน มปี ระเด็นท่ีเกีย่ วขอ งกบั การพฒั นาการศึกษา ดังน้ี ๑. ดานการเมือง มีประเด็นท่ีนําสูการพัฒนาทางการศึกษา คือ สรางจิตสํานึกในการเรียนรู ความเปนพลเมืองไทย และพลเมืองโลกท่ีดี โดยเนนในผูเรียนทุกระดับต้ังแตเด็กปฐมวัย กระท่ังถึง ระดบั อุดมศึกษา เพือ่ ใหม ีการเสริมสรางวัฒนธรรมทางการเมืองและการมีสว นรว มของประชาชนในระบอบ ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริยเปนประมุข โดยใหผูสอนมีการจัดกิจกรรมปลูกฝงจิตสํานึกเกี่ยวกับ หนาที่ ความมีระเบียบวินัย และความรับผิดชอบการเปนพลเมืองท่ีดี และผูเรียนมีความเขาใจเก่ียวกับ ระบอบประชาธิปไตย และการมจี ิตสํานึกในการเปน พลเมอื งโลกทด่ี ี ๒. ดานการบริหารราชการแผนดิน มีประเด็นทางการศึกษา คือ การสรางและพัฒนา โรงเรียนใหเปนโรงเรียนตนแบบ (Public School) โดยเริ่มตนจากโรงเรียนตนแบบ ๗๗ แหง ในภาค การศึกษาท่ี ๑/๒๕๖๑ ซึ่งไดดาํ เนินการแลว จงึ มกี ารแตงต้ังคณะกรรมการเพ่ือแกไ ขระเบยี บท่ีเปนอุปสรรค เพ่อื การขยายผลและตดิ ตามผลตอไป ๓. ดานกฎหมาย มีประเด็นนําสูการพัฒนาการศึกษา คือ การสงเสริมใหผูเรียนเปน start up รุนเยาว และการจัดตั้งสถาบันการศึกษาเพ่ือรองรับการเจริญเติบโตของอุตสาหกรรมขนาดกลาง ขนาดยอม และ start up ตลอดจนการจัดหลักสูตรฝกอบรมความรูท่ีเกี่ยวของกับวิชาชีพตางๆ ท่ีเปนไป ตามความตองการของตลาดสนบั สนนุ ใหเ พ่มิ ขดี ความสามารถในการแขงขันของประเทศใหส ูงขน้ึ 23
๒๔ ๔. ดา นเศรษฐกจิ พบประเด็นทเ่ี ก่ียวขอ งกับการพฒั นาการศกึ ษาคอนขา งมาก โดยเฉพาะ ในสวนของผูเรียนในระดับอาชีวศึกษา และระดับอุดมศึกษา ท่ีจะพัฒนาผูเรียนไปสูทักษะการประกอบ อาชพี โดยประเดน็ ท่เี ก่ียวขอ งจะเปนในสว นของการพัฒนามาตรฐานคุณภาพหลักสูตร การพฒั นาผูเรียนใน ทุกระดับตั้งแตระดับพ้ืนฐานจนกระทั่งถึงระดับอุดมศึกษา โดยเฉพาะในการเนนการสรางนวัตกรรม และ การทําวิจัยในผูเรียนทุกระดับ การสงเสริมโรงเรียนอาชีวะตนแบบ โครงการทวิภาคี และสิ่งที่สําคัญท่ีตอบ โจทยแผนพัฒนาเศรษฐกิจคือ การพัฒนาทักษะดานดิจิทัลใหแกผูเรียน โดยรวมกับกระทรวงดิจิทัลเพื่อ เศรษฐกิจและสงั คม ซง่ึ ถือเปน การสนับสนนุ และการเพ่ิมระดับการแขง ขนั ในระดับชาตใิ หส ูงขึน้ ๕. ดา นทรัพยากรและสิ่งแวดลอม มปี ระเด็นทเ่ี ก่ยี วของกับการพฒั นาการศึกษา คือ เนน การสงเสริม โครงการ Zero waste ใหแกสถานศึกษา ใหผูสอนและผูเรียนมีสวนรวมในการดําเนินงานใน การลดขยะท่ีเปนมลพิษ และการนําสิ่งที่ใชประโยชนไดมาแปรรูปใหเปล่ียนเปนคาเงินในสวนที่สามารถ จัดการไดใหเปนระบบในสถานศึกษาทุกระดับ และในสวนอื่นๆ คือ การสอดแทรกเนื้อหารายวิชาที่ เกี่ยวของกับการพัฒนาหลักสตู ร การทําวิจัยท่ีเก่ียวกับทรัพยากรธรรมชาติ ใหไดเรียนรูธรรมชาติจริง และ สงิ่ ท่เี กิดขน้ึ จริงจากทฤษฎลี งสกู ารปฏบิ ตั ิ ๖. ดานสาธารณสุข มีประเด็นสําคัญท่ีเก่ียวของกับการพัฒนาการศึกษา คือ การเขาถึง เทคโนโลยีทางการศึกษาทางสาธารณสุขไดอยางทั่วถึง และมีความปลอดภัย ลดการละเมิดสิทธิทางส่ือ สังคม โดยจะเนนการเพ่ิมสมรรถนะผูเรียนระดับอุดมศึกษาสําหรับสายการแพทย การมีแหลงฝกทาง การแพทยท่ีมีมาตรฐานและปลอดภัย สําหรับผูเรียน รวมถึงการสงเสริมระบบการพัฒนาหลักสูตรเด็กกอน ปฐมวยั และเดก็ ปฐมวยั ในการพฒั นา กาย จิต สงั คม ทพี่ รอ ม เขา สูเดก็ วัยเรยี น ๗. ดานเทคโนโลยีสารสนเทศ มีประเด็นท่ีเกี่ยวของกับการพัฒนาการศึกษาในสวนของ ความสามารถในการเขาถึงเทคโนโลยีทางการศึกษาของผูเรียนในทุกระดับ และทุกภาคสวน โดยเนนถึง ความปลอดภยั รูเ ทาทันส่อื และลดการละเมิดสทิ ธทิ างส่ือสงั คมในผเู รยี นทุกระดบั ชั้น ๘. ดานสังคม มีประเด็นท่ีเกี่ยวของกับการพัฒนาการศึกษา เนนผูเรียนใหเปนผูมีทักษะ ชีวิตในการดาํ รงชวี ติ นอกเหนือจากสงั คมในโรงเรียนไดอยางเหมาะสม และมีความสุข เปนผูมีปญญาควบคู การมีคุณธรรม จริยธรรมในการใชชีวิตในสังคม การเปนผูมีจิตอาสา การสงเสริมใหผูเรียนมีความกระหาย ตองการท่ีจะเรียนรูตลอดชีวิต และสิ่งที่สําคัญคือ การสรางจิตสํานึกรักบานเกิดในการนําความรูท่ีศึกษา นวตั กรรม และทําวิจัยทองถน่ิ กลบั มาเปลีย่ นแปลงถ่นิ กาํ เนดิ ของตนเอง ใหเ กิดการพฒั นาอยา งสงู สดุ ๙. ดานการปองกันและปราบปรามการทุจริตและประพฤติมิชอบ ดําเนินการภายใต กรอบรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. ๒๕๖๐ ท่ีไดใหความสําคัญกับการปองกันและปราบปราม การทุจริตและประพฤติมิชอบอยางมาก ซ่ึงไดกําหนดไวในบทบัญญัตขิ องรัฐธรรมนูญหลายสวน โดยเฉพาะ หมวดที่ ๔ หนาที่ของปวงชนชาวไทย มาตรา ๕๐ (๑๐) ท่ีกําหนดใหบุคคลมีหนาท่ีไมร วมมือหรือสนับสนุน การทุจริตและประพฤติมิชอบทุกรูปแบบ นอกจากนี้ ยังมีกฎหมายเกี่ยวกับการบริหารราชแผนดินและ การปฏิรูปและกฎหมายท่ีเก่ียวของอ่ืนๆ อาทิ คําส่ังคณะรักษาความสงบแหงชาติ ท่ี ๖๙/๒๕๕๗ เร่ือง มาตรการปองกัน และแกไขปญหาการทุจริตประพฤติมิชอบ ประเด็นท่ีเกี่ยวของกับการพัฒนาการศึกษา คือ สงเสริมการนําหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และศาสตรพระราชาไปใชในการดําเนินชีวิต และ การสรางทัศนคติ ความรูและปลูกฝงเยาวชนในสถานศึกษาทุกระดับ ใหรังเกียจการทุจริตและตระหนักถึง โทษภัยของการทจุ รติ คอรร ัปชัน สาํ หรับการปฏริ ูปประเทศอกี ๒ ดา น คอื ดา นกระบวนการยตุ ธิ รรมและดา นพลงั งาน ไมม ี ประเดน็ ท่เี ก่ียวของกบั การพัฒนาการศกึ ษาทช่ี ัดเจน 24
๒๕ ๑.๒ สภาวการณและแนวโนม การศึกษาเปนกลไกสําคัญของการพัฒนาทรัพยากรมนุษยใหมีคุณภาพ และมีบทบาทสําคัญใน การสรางความไดเปรียบในการแขงขันและยืนหยัดในเวทีโลก คนไทยตองมีศักยภาพใหมีทักษะ ความรู ความสามารถ และสมรรถนะใหพรอมรับมือตอแรงกดดันภายนอกจากกระแสโลกาภิวัตน และแรงกดดัน ภายในประเทศท่ีเปนปญหาและวิกฤตท่ีตองเผชิญอยางหลีกเลี่ยงไมได ท้ังน้ี สภาวการณและแนวโนม ภายนอกและภายในทส่ี ําคัญ รวมทั้งสภาวการณก ารจัดการศกึ ษาที่ผา นมา มปี ระเดน็ ดังตอไปน้ี ๑.๒.๑ สภาวการณแ ละแนวโนม ภายนอก ๑) การปฏิวัติดิจิทัล (Digital Revolution) ความกาวหนาดานเทคโนโลยีดิจิทัลแบบ กาวกระโดด การเขาสูยุคอินเทอรเน็ตแหงสรรพสิ่ง (Internet of Things) สงผลตอการเปลี่ยนแปลง พฤติกรรมการเรียนรูและวิถีการดําเนินชีวิตของมนุษยไปโดยฉับพลันสิ้นเชิง (Disruption) เกิดเปนความทาทาย ของกระแสโลกาภิวัตนรอบใหมท่ีทุกประเทศในโลกจะตองเตรียมพรอมเพ่ือรับมือใหทัน และสามารถ สรางสรรคประโยชนจากเทคโนโลยีดิจิทัลและสารสนเทศท่ีมีอยูอยางมหาศาล เพื่อความเปนตอทางดาน เศรษฐกจิ ภายใตก ารแขง ขันอยางเสรีและไรพ รมแดน ๒) การรวมตัวเปนประชาคมอาเซียน สงผลตอระบบเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม การเมือง และความมั่นคงของประเทศ โดยดานเศรษฐกิจมีการขยายตัวอยางรวดเร็ว การรวมเปน ตลาดเดียวและฐานการผลิตเดยี ว มกี ารไหลเวียนอยา งเสรีของแรงงาน สินคา บริการ การลงทุน และเงินทุน ดานสังคมและวัฒนธรรม เกิดเปนสังคมพหุวัฒนธรรม มีการแลกเปลี่ยนเรียนรูวัฒนธรรม และเทคโนโลยี ระหวางกัน ดานการเมืองและความม่ันคง มีการเปดชายแดนและการเคล่ือนยายประชาชนขามแดน ซึ่ง การเปล่ยี นแปลงดังกลา วทาํ ใหไทยตองเตรยี มพรอ มทจี่ ะเรยี นรู และปรบั ตัว ทงั้ ทักษะท่ีจาํ เปน สมรรถนะใน การทาํ งานภาษา และพรอ มรบั ภยั คกุ คามขา มชาตทิ ่ีอาจเกดิ ขน้ึ โดยการศกึ ษาจะเปน ปจ จยั สาํ คญั ท่ีชว ยเพม่ิ ศกั ยภาพของคนเพื่อรองรบั ตอ การเปล่ียนแปลงดังกลาว ๓) การเขา สวู ิกฤตสงั คมสูงวัย ความกาวหนาทางวิทยาศาสตรและเทคโนโลยีทางการแพทย และสาธารณสุขทําใหประชาชนมีอายุยืนยาวมากข้ึน ประกอบกับอัตราการเกิดท่ีลดลง สงผลกระทบตอระบบ เศรษฐกิจและสังคม เกิดปญหาขาดแคลนแรงงานภายในประเทศ และการเคล่ือนยายแรงงานตางดาวมากขึ้น อกี ท้ังแนวโนมความตองการสนิ คา และบริการสําหรับผสู ูงอายเุ พิ่มมากขึ้น การศึกษาจงึ จําเปนตองวางแผนการ พฒั นาทรพั ยากรมนุษยของประเทศใหมีทักษะและสมรรถนะสูง ผา นการเรียนรูตลอดชีวิตเพื่อใหพรอมรับการ เปล่ียนแปลง ลดภาวการณพึ่งพงิ และเปนอกี หน่งึ กาํ ลงั สาํ คญั ในการพฒั นาประเทศอยา งตอเน่ือง ๔) การเปล่ียนแปลงทางธรรมชาติและส่ิงแวดลอมที่ทวีความรุนแรง การขยายตัวของ อุตสาหกรรมและชุมชนเมือง สงผลใหทรัพยากรธรรมชาติถูกทําลายและเสื่อมโทรมอยางรวดเร็ว สราง มลพษิ เกิดภาวะโลกรอ น ตลอดจนเกิดภัยพิบัติทางธรรมชาติที่มีความถ่ีและความรุนแรงมากข้ึน นํามาซ่ึง ความสูญเสียทางเศรษฐกิจและสังคมที่ประมาณคามิได การศึกษาจึงตองสามารถถายทอดกระบวน การเรียนรูของการเปนมิตรกับส่ิงแวดลอมไปสูเด็กและเยาวชน ใหรูเทาทันการเปล่ียนแปลง บริหารและ จัดการ หาทางปอ งกันภัยธรรมชาติ และรกั ษาสง่ิ แวดลอ มเพอื่ คุณภาพชวี ติ และสังคมที่ดตี อ ไป ๑.๒.๒ สภาวการณแ ละแนวโนม ภายใน ๑) คุณภาพของคนไทยทุกกลุมวัย ปจจัยที่สงผลสวนหนึ่งมาจากการจัดการศึกษาท่ีไม สามารถเตรียมและพัฒนาคนใหมีทักษะและคุณลักษณะท่ีพึงประสงคของแตละกลุมวัย เชน เด็กเล็ก (๐ - ๓ ป) มีพัฒนาการไมสมวัย ซ่ึงสงผลตอระดับสติปญญา บุคลิกภาพและความฉลาดทางอารมณในระยะ ยาว วัยเรียนเนนเรยี นในสายสามัญ ใหคุณคากับคุณวฒุ ิทางการศึกษา โดยไมมงุ เปา หมายการศึกษาและเรียนรู 25
๒๖ เพื่อการดํารงชีวิต วัยแรงงานมีปญหาผลิตภาพแรงงานตํ่าเนื่องมาจากทักษะและสมรรถนะไมสอดคลองกับ ความตอ งการของตลาดงาน และผสู ูงวยั สว นใหญเ ปน วยั พึง่ พิง ทงั้ ในเชงิ เศรษฐกจิ สงั คม และสขุ ภาพ ๒) คุณลักษณะท่ีพึงประสงคของคนไทย ปจจุบันคนไทยขาดคุณธรรม จริยธรรม ความมี วินัย ความซื่อสัตยสุจรติ และจิตสาธารณะ มีคานิยมท่ียึดตนเองเปนหลักมากกวา การคํานึงถึงสงั คมสวนรวม รักสนุกและความสบาย ขาดความอดทน วัตถุนิยม ยอมรับคนท่ีฐานะมากกวาความดี มีคุณธรรม แสดงให เห็นวา คนไทยยังขาดทักษะในการคัดกรองและเลือกรับวัฒนธรรมท่ดี ี ละท้ิงคานิยมอันดีงาม และลดคุณคา ของความเปนไทย การศกึ ษาจําเปนตอ งใหค วามสาํ คญั ตอ การวางรากฐานบนคานยิ มทด่ี ีของสังคมไทย ๓) การวางแผนเพ่ือรองรับประเทศไทย ๔.๐ รัฐบาลมีนโยบายสําคัญเพ่ือเตรียมพรอม ขับเคล่ือนการเปลี่ยนแปลงของประเทศไปสู “ประเทศไทย ๔.๐” มีการจัดทําแผนระดับชาติท่ีสําคัญ คือ ยุทธศาสตรช าติระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๑ – ๒๕๘๐) ท่ีกําหนดวิสัยทัศน คือ ประเทศมีความมั่นคง ม่ังคั่ง ย่ังยืน เปนประเทศพัฒนาแลว ดวยการพัฒนาตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง และแผนพัฒนา เศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับที่ ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ – ๒๕๖๔) มีวัตถุประสงคเพื่อใหคนไทยทกุ ชวงวัยมี ทักษะ ความรูความสามารถ และพัฒนาตนเองไดอยางตอเน่ืองตลอดชีวิต ซ่ึงทุกหนวยงานไดมีการจัดทํา แผนและกาํ หนดเปาหมายการดาํ เนนิ งานที่สอดคลอ งกับแผนดงั กลาวทส่ี อดคลอ ง เปนไปในทศิ ทางเดียวกัน ๑.๒.๓ สภาวการณการจดั การศึกษา ๑) คณุ ภาพการศกึ ษา ผลการพัฒนายังไมเ ปนที่นา พอใจ จากผลการประเมนิ ในระดบั ชาติ และนานาชาติ พบวา ผลคะแนนเฉลี่ยการทดสอบทางการศึกษาระดับชาติขั้นพ้ืนฐาน (O-NET) (๒๕๖๑) ของนักเรียนทั่วประเทศอยูในระดับตํ่ามาก โดยพบวาผลคะแนนเฉลี่ยในป พ.ศ. ๒๕๖๑ ในภาพรวมของ ประเทศ ไมมีรายวิชาใดไดคะแนนเกินรอยละ ๕๐ สวนผลการทดสอบโครงการประเมินผลนักเรียนรวมกบั นานาชาติ (Programme for International Student Assessment : PISA) (๒๐๑๕) ซึ่งมุงเนนการประเมิน ความสามารถของนักเรียนในการนําความรูดานวิทยาศาสตร การอาน และคณิตศาสตร จากการเรียนรูไป ประยุกตใชเพ่ือแกปญหาในชีวิต คะแนนเฉลี่ยของนักเรียนไทยอายุ ๑๕ ป ต่ํากวาคาเฉลี่ยนานาชาติ (OECD) ทุกวชิ า โดยเมอ่ื พิจารณาจากคะแนนเฉล่ียมาตรฐานโลก คอื ๕๐๐ คะแนน พบวา ประเทศไทยมีผู ที่ไดคะแนนเฉลี่ยต่ํากวามาตรฐานโลกในวิชาคณิตศาสตรมากถึงรอยละ ๕๓.๘ และวิชาวิทยาศาสตร รอยละ ๔๖.๗ ซ่ึงเม่ือเทียบกับประเทศเวียดนามพบวามีความแตกตางกันอยางชัดเจน คือเวียดนามมีผูทีไ่ ด คะแนนเฉล่ียต่ํากวามาตรฐานโลกเพียง รอยละ ๗.๘ และรอยละ ๕.๙ ในวิชาคณิตศาสตรและวิชา วิทยาศาสตร ตามลําดับ รวมทั้งยังมีความเหลื่อมล้ําสูงมากเม่ือพิจารณาตามประเภทของสถานศึกษา โดย โรงเรียนวิทยาศาสตรและโรงเรียนสาธิต สวนใหญมีคาคะแนนเฉลี่ยมากกวา ๕๐๐ คะแนน แตในโรงเรียน ทัว่ ไป ทงั้ สงั กดั สาํ นกั งานคณะกรรมการการศึกษาขน้ั พื้นฐานและองคกรปกครองสว นทองถิ่น พบวา ยงั มีคา คะแนนเฉล่ียตํ่ากวา ๕๐๐ คะแนน อีกเปนจํานวนมาก มีคะแนนเพียง ๓๖๐ – ๔๒๐ คะแนนเปนสวนใหญ และการศึกษาแนวโนมการจัดการศึกษาคณติ ศาสตรและวิทยาศาสตรของนักเรียนไทยเทียบกับนานาชาติ (Trends in International Mathematics and Science Study : TIMSS) (๒o๑๕) ซึ่งประเมินความรู และทักษะคณิตศาสตรและวิทยาศาสตรของนักเรียน มีคะแนนเฉล่ียตํ่าทง้ั สองวิชา ทั้งระดบั ประถมศึกษาป ท่ี ๔ และมัธยมศึกษาปที่ ๒ ๒) การบรหิ ารจัดการ โครงสรา งของกระทรวงศึกษาธิการ ซงึ่ รับผดิ ชอบการจัดการศึกษา สวนใหญของประเทศมีขนาดใหญ มีการปรับเปลี่ยนผูบริหารบอยครั้งทําใหการดําเนินการตามนโยบายไม ตอเน่ือง มีการบริหารแยกสวนในแตละองคกรหลัก ขาดการบูรณาการกันอยางแทจริง รวมทั้งมีการรวม อาํ นาจและสง่ั การจากสว นกลางคอนขา งมาก ไมม กี ารแบง แยกความรับผดิ ชอบแตละหนวยงานอยางชัดเจน 26
๒๗ ท้ังดานนโยบาย (Policy) ดานกํากับดูแลสงเสริม (Regulator) ดานการสนับสนุน (Supporter) และดาน การดําเนินการหรือการปฏิบัติการ (Operator) ทําใหขาดประสิทธภิ าพในการบริหารจัดการ ทั้งการจัดการ ภาพรวมของสถานศกึ ษา หลกั สตู ร และชั่วโมงเรียน มีกระบวนการในการบงั คับบญั ชาหลายระดับชั้น สงผล ใหการดําเนินการลาชา ไมคลองตัว สถานศึกษาขาดความเปนอิสระในการบริหารจัดการใหสอดคลองกับ บริบทความแตกตางกันของพ้ืนท่ี การมุงเนนการบริหารตามกฎ ระเบียบ มากกวาการบริหารเพื่อบรรลุ เปาหมาย และการขาดความเช่ือมโยงกับการกระจายอํานาจและความรับผิดชอบตามหลักธรรมาภิบาล สงผลใหเกิดความสูญเปลาและความไมมีประสิทธิภาพของระบบการศึกษา อาทิ จํานวนโรงเรยี นขนาดเลก็ ท่ีเพ่ิมมากข้ึนตามโครงสรางประชากรวัยเรียนที่ลดลง เปนตน รวมท้ังขาดฐานขอมลู ทางการศกึ ษาภาพรวม ของประเทศที่มีคุณภาพ เปนปจจุบัน สามารถใชงานรวมกันไดในทกุ หนวยงานที่เกี่ยวของ ทําใหขาดขอมูล ประกอบการตดั สนิ ใจเชิงนโยบายในภาพรวม ๓) การประเมินคุณภาพการศึกษา ยังไมสะทอนผลการจัดการศึกษาอยางแทจริง เปน การประเมินที่เนนเอกสาร และรายงาน ทําใหเปนการเพิ่มภาระใหกับสถานศึกษาและครู ควรใหความสําคัญ กับการประเมินเพื่อพัฒนา การใชขอมูลเชิงประจักษ การประเมินการทํางานจากสภาพจริง เนนท่ี ผลสัมฤทธ์ิของผูเรียนเปนสําคญั และมีกลไกการปฏิบัติท่ีเอ้ือตอการดาํ เนินการตามมาตรฐานการศึกษาของ แตล ะระดับ และเกิดประสิทธิภาพ ในการพัฒนาคณุ ภาพการศกึ ษา ๔) งบประมาณทางการศึกษา ในภาพรวมระดับกระทรวงไดรบั การสนับสนุนงบประมาณสูง แตส ว นใหญเปนสวนของคาตอบแทนบุคลากร (เงินเดือน) เหลอื ในสวนที่ใชจา ยเพ่ือพัฒนาผูเรียน การเรียน การสอน และครูคอ นขางนอย ขาดกลไกการบริหารระบบการเงินเพื่อการศึกษาที่เหมาะสม สอดคลองกับ สถานการณป จจุบัน รวมทั้งขาดการสง เสริม การสรางแรงจูงใจ และมีกฎระเบียบบางประการท่เี ปนอปุ สรรค ในการมสี วนรว มของทุกภาคสว นในการจัดและสนบั สนนุ การศึกษาอยางเปนรูปธรรม ๕) กระบวนการจัดการเรียนการสอน และการเรียนรู การจัดการเรยี นการสอนสวนใหญ เนนเนื้อหาสาระและความจํามากกวา การพัฒนาทักษะและสมรรถนะ สงผลใหผูเรียนขาดการพัฒนาทักษะ กระบวนการคิด ท้ังการคิดวิเคราะหและคิดสรางสรรค อีกท้ังขาดทักษะการแกปญหา การต้ังคําถาม และ แสวงหาความรู รวมท้งั ขาดการพัฒนาทกั ษะการจดั การขอ มูลสารสนเทศ ซง่ึ เปน ทกั ษะที่จาํ เปน สําหรับโลก ศตวรรษท่ี ๒๑ ทม่ี ีขอ มูลใหสามารถเขา ถึงไดจ ํานวนมาก หลากหลายชอ งทาง จําเปน ตอ งมคี วามสามารถใน การวเิ คราะห สังเคราะห เพ่ือเลือกใชประโยชน และถา ยทอดอยา งถูกตอง เหมาะสม ๖) โอกาสและความเสมอภาคทางการศึกษา ในภาพรวมยังคงมีความเหลื่อมลํ้าสูง ผูเรียนไดเขาเรียนไมครบทุกคน มีปญหาการออกกลางคัน และผูที่มีความตองการจําเปนพิเศษ ทั้งผูพิการ ผูดอยโอกาส และผูมีความสามารถพิเศษ ยังไมไดรับการพัฒนาอยางเหมาะสม ประชากรวัยแรงงานยังมี การศึกษาต่าํ กวา ระดับมัธยมศึกษาตอนตนเปนจาํ นวนมาก รวมท้ังมีความแตกตา งในเชงิ คุณภาพของแตล ะ โรงเรียน ท้ังเร่ืองขนาด ที่ตั้ง (ในเมือง/นอกเมือง) ผูบริหาร ครู และสื่อการเรียนการสอน การใชความ ไดเปรียบทางเศรษฐกิจและสังคมของกลุมครัวเรือนที่มีฐานะทางเศรษฐกิจในการเขาถึงสถานศึกษาที่ดีและ มีคุณภาพ ย่ิงทําใหโอกาสและความเสมอภาคทางการศึกษามีความเหลื่อมลํา้ สงู ขึ้น อีกท้ังโอกาสที่ไดรบั น้นั ยังอยูบนฐานของคุณภาพท่ีแตกตางกัน นําไปสกู ารสรางความเหลื่อมล้ําในการกระจายรายไดท ี่เพิ่มมากขึ้น ในระยะยาว ๗) ความสามารถในการแขงขันของประเทศ จากผลการประเมินในหลายรายการพบวา สมรรถนะดานการศึกษาของประเทศไทยในเวทีสากลยังอยูในระดับไมนาพึงพอใจ ท้ังดานโอกาสและ ความเสมอภาคทางการศึกษา ดานคุณภาพ และดานประสิทธิภาพการจัดการศึกษา ท้ังผลการจัดอันดับ 27
๒๘ ของ World Economic Forum (WEF) (๒o๑๗-๒o๑๘) ที่ตัวช้ีวัดดานการศึกษามีอันดับลดลง และผล ความสามารถในการแขงขันดานการศึกษาของ IMD ซ่ึงอันดับลดลงเชนกัน รวมท้ังผลการจัดอันดับ มหาวิทยาลัยโลก โดยนิตยสาร TIMES (๒o๑๘) และ QS World University Ranking (๒o๑๘) ไมมี มหาวิทยาลยั ของไทยติด ๒๐๐ อนั ดับแรกของโลก ๘) ทิศทางการจัดการศึกษาของไทยในอนาคต จากแนวโนมสภาวการณการเปลย่ี นแปลง ในศตวรรษที่ ๒๑ ที่เปลี่ยนแปลงอยา งรวดเร็ว อันเปนผลมาจากความเจริญกา วหนาในดานตา งๆ โดยเฉพาะ อยางย่ิงดานเทคโนโลยีสารสนเทศที่สามารถเชอ่ื มโยงขอมูลทั่วโลกเขาไวดวยกัน ขอมูลและความรูมากมาย มหาศาลสามารถเขาถึงไดโดยงาย และเทคโนโลยีถูกนํามาใชประโยชนในดานตางๆ แทนแรงงานมนุษย สังคมปจจุบันจึงตองการแรงงานท่ีมีความสามารถท่ีแตกตางไปจากอดีต คือ ตองมีทักษะที่รองรับ การเปลยี่ นแปลงของสภาวการณปจจุบันได อาทิ การปรับตัว การคดิ วิเคราะห การทํางานเปน ทีม ความคดิ สรา งสรรค สามารถจดั การกบั งานและปญ หาไดดวยตนเอง การพัฒนาประเทศจําเปนตอ งใหความสําคญั กับ การพัฒนาทุนมนุษย การใชและตอยอดองคความรู การวิจัยและพัฒนา ทั้งดานวิทยาศาสตร เทคโนโลยี และนวัตกรรม การจัดการศึกษาจึงตองปรับเพื่อเตรียมคนใหพรอมรองรับกับสภาวการณดังกลาวเชนกัน ทั้งการจัดระบบการเรียนรูที่ตองเนนการสรางสังคมแหงปญญา เปลี่ยนการเรียนรูแบบทองจํา (Passive Learning) ไปสูการเรียนรูแบบเชิงลึก (Active Learning) และตอยอดดวยการวิจัยและพัฒนาเพื่อใหเกิด นวัตกรรม สงเสริมการเรยี นรูตลอดชวี ิต และเนน การเรยี นเพือ่ การมอี าชพี และดํารงชีวติ อยา งมคี วามสุข ซ่ึง อาจมีรูปแบบท่ีหลากหลายตามความแตกตางและความพรอ มของแตละบุคคล วัฒนธรรม และบริบทของ พน้ื ที่ รวมทง้ั มีการปรับใชเทคโนโลยีและนวัตกรรมท่เี หมาะสม การจัดการศึกษาในสถานการณปจจุบันตองมุงสรา งบัณฑติ ท่ีมีความรู ความสามารถที่จะรับมือกับ สภาพสังคมท่ีเปลี่ยนแปลงได ดังนั้น ระบบการศกึ ษาแบบเกาที่มีแนวคิดวา บัณฑิตที่มีคุณภาพ คือ บัณฑิต ท่ีมีความรูในเชิงเนื้อหาดีท่ีสุด เปนผูท่ีสอบผลการทดสอบสูงที่สุด และระบบการเรียนการสอนที่มุงเนน เนื้อหาท่ีอยูในหลักสูตร ตําราเรียน มากกวาการฝก ใหเด็กมีทักษะท่ีตองใชในชีวิตประจําวัน จึงไมสามารถ สรางบัณฑิตเพื่อรับมือกับสภาพสังคมปจจุบันได แนวคิดในการจัดการศึกษาจึงตองปรับเปลี่ยนตาม ท้ังโครงสรางของหนวยงานท่ีจัดการศึกษาท่ีตองปรับบทบาทจากการเปนผูจัดการศึกษา เปนการสนับสนนุ สงเสริม กํากับ ติดตาม และควบคุมทิศทางในภาพรวม และเปดโอกาสในภาคเอกชนเขามามีสวนรวมมากขึ้น การจัดการเรียนการสอนตอ งเนน ใหผ ูเรยี นไดมีทักษะการคดิ วิเคราะห คดิ แกป ญ หา ไดลงมอื ปฏิบัตมิ ากกวา การทองจําจากตํารา และไมเพียงเนนพัฒนาทักษะทางวิชาการเทานั้น แตตองพัฒนาทักษะดานอ่ืนๆ เชน ดนตรี ศิลปะ กีฬา รวมท้ังคุณธรรม จริยธรรม ควบคูกันไปดวย ใหเปนทั้ง “คนเกง และคนดี” และคํานึงถึง ความตองการจําเปนท่ีแตกตางของผูเรียนแตละคน เพื่อเพ่ิมโอกาสในการศึกษาและเรียนรู และลด ความเหล่ือมลํ้าทางการศึกษาใหมากท่ีสุด สวนผูประกอบวิชาชีพครูและอาจารย ซึ่งจะเปนเบาหลอมท่ีสําคัญ ในการพัฒนาคุณลักษณะและทักษะของผูเรียน ตองเปนผูท่ีไดรับการบมเพาะผานทางกลไกและระบบ การผลิต คัดกรอง และพัฒนาที่มีคุณภาพ ซ่ึงประเด็นดังกลาวสอดคลองกับขอเสนอของกรรมาธิการ การศกึ ษาและการกีฬา สภานติ บิ ญั ญตั ิแหง ชาติ ท่ีมจี ุดเนนดา นการพฒั นาในประเด็นพฒั นาครแู ละบคุ ลากร ทั้งระบบ พัฒนาประสิทธิภาพโรงเรียนขนาดเล็ก พัฒนาการประกันคุณภาพการศึกษา และพัฒนาระบบ การศึกษาตลอดชีวิต (สนช. ๒๕๖๐) รวมท้ังขอเสนอของคณะกรรมาธิการปฏิรูปการศึกษาและการพัฒนา ทรัพยากรมนุษย สภาปฏิรูปแหงชาติ (สปช. ๒๕๖๐) ท่ีไดเสนอขอเสนอการปฏิรูปการจัดการศึกษาใน ประเด็นตางๆ อาทิ การปฏิรูปโครงสรางและระบบการศึกษา การเตรียมการและการรับผูเขาเรียน การบริหารจัดการบุคลากรทางการศึกษา เปนตน ท้ังน้ี การดําเนินงานจะสําเร็จไดตองอาศัยความรวมมือ 28
๒๙ จากทุกภาคสวนที่เกี่ยวของ ท้ังภาครัฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสังคม เพื่อใหการศึกษาเปนกลไกใน การพฒั นาคน และพฒั นาชาติอยา งย่ังยนื ตอ ไป ๑.๓ ความสอดคลองกบั แผนยุทธศาสตรชาติและแผนแมบท เปา หมายของการปฏิรปู ประเทศดานการศกึ ษามีความสอดคลอ งกับแผนจํานวน ๓ แผน คอื ๑) รา งแผน ยุทธศาสตรช าติระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๑-๒๕๘๐) ๒) แผนพฒั นาเศรษฐกิจและสงั คมแหงชาติ ฉบบั ที่ ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๖๔) และ ๓) แผนการศกึ ษาแหงชาติ (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๗๙) ดังรายละเอียดตอไปนี้ ๑. ความสอดคลองของการปฏิรูปประเทศดานการศึกษากับ (ราง) แผนยุทธศาสตรช าติระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) การปฏิรูปประเทศดานการศึกษามีแนวทางสอดคลองและครอบคลุมทุกประเด็นของยุทธศาสตร ที่ ๓ การพัฒนาและเสริมสรางศักยภาพทรัพยากรมนุษย ที่มุงพัฒนาคนในทุกมิติและในทุกชวงวัยใหเปน คนดี เกง และมีคุณภาพ โดยคนไทยมีความพรอมท้ังกาย ใจ สติปญญา มีพัฒนาการที่ดีรอบดานและมี สุขภาวะท่ีดีในทุกชว งวยั มีจิตสาธารณะ รับผิดชอบตอสงั คมและผูอ่ืน มัธยัสถ อดออม โอบออมอารี มีวินยั รักษาศีลธรรม และเปนพลเมืองดีของชาติ มีหลักคิดที่ถูกตอง มีทักษะท่ีจําเปนในศตวรรษท่ี ๒๑ มีทักษะ ส่ือสารภาษาอังกฤษ และภาษาท่ี ๓ และอนุรักษภาษาทองถ่ิน มีนิสัยรักการเรียนรูและการพัฒนาตนเอง อยา งตอเน่ืองตลอดชวี ิต สกู ารเปนคนไทยท่ีมีทักษะสงู เปน นวัตกร นักคดิ ผูประกอบการ เกษตรกรยุคใหม และอื่นๆ โดยมีสัมมาชีพตามความถนัดของตนเอง และสอดคลองกับยุทธศาสตรที่ ๔ การสรางโอกาส ความเสมอภาคทางสังคมในประเด็นของการสรา งโอกาสการเขาถึงบริการทางสังคมอยางทั่วถึง นอกจากนี้ ยังสอดคลองกับยทุ ธศาสตรที่ ๒ การสรางความสามารถในการแขงขันของประเทศ ในประเด็นการพัฒนา ภาคผลิตและบริการ โดยยกระดบั การผลิตเพ่อื สรางมูลคาเพ่ิม การสรางผปู ระกอบการ เพ่ือพัฒนาประเทศ ไทยไปสปู ระเทศพฒั นาแลวดว ยนวัตกรรมและเทคโนโลยีแหงอนาคต ๒. ความสอดคลองของการปฏิรูปประเทศดานการศึกษากับแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม แหง ชาตฉิ บับที่ ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) การปฏิรูปประเทศดานการศึกษามีแนวทางสอดคลองและครอบคลุมยุทธศาสตรท่ี ๑ การเสรมิ สราง และพัฒนาศักยภาพทุนมนษุ ย ท่ีมีเปาหมายสรางคนไทยสว นใหญใหมีทัศนคติและพฤตกิ รรมตามบรรทัดฐานทด่ี ี ของสังคม คนในสังคมไทยทุกชวงวัยมีทักษะ ความรู และความสามารถเพ่ิมข้ึน คนไทยมีการศึกษาท่ีมี คุณภาพตามมาตรฐานสากลและมีความสามารถเรียนรูดวยตนเองอยางตอเน่ือง คนไทยมีสุขภาวะท่ีดีขึ้น และสถาบันทางสังคมมีความเขมแข็งและมีสวนรวมในการพัฒนาประเทศเพ่ิมขึ้น โดยเฉพาะสถาบัน ครอบครวั สถาบนั การศกึ ษา สถาบันทางศาสนา ชมุ ชน ส่ือมวลชน และภาคเอกชน นอกจากน้ีมีบางเปาหมายที่สอดคลองกับยุทธศาสตรท่ี ๒ การสรางความเปนธรรมและลดความ เหลื่อมล้ําในสังคม ท่ีมุงเพ่ิมโอกาสการเขาถึงบริการพ้ืนฐานทางสังคมของภาครัฐ และยุทธศาสตรท่ี ๓ การสรางความเขมแข็งทางเศรษฐกิจและแขงขันไดอยางย่ังยนื ตามเปา หมายการเพิ่มผลิตภาพการผลิตของ ประเทศ ยุทธศาสตรท ี่ ๕ การเสรมิ สรางความม่นั คงแหงชาติเพื่อการพฒั นาประเทศสคู วามม่ังค่ังและย่งั ยนื ตามเปาหมายที่ใหประชาชนในจังหวัดชายแดนภาคใตมีความปลอดภัยในชีวิตและทรัพยสินมีโอกาสใน การศึกษาและการประกอบอาชีพท่ีสรางรายไดเพ่ิมข้ึน รวมทั้งยุทธศาสตรท่ี ๘ การพัฒนาวิทยาศาสตร เทคโนโลยี วจิ ัย และนวตั กรรม ตามเปาหมายเพื่อเพิ่มความเขมแข็งดา นวิทยาศาสตรและเทคโนโลยขี องประเทศ 29
๓๐ ๓. ความสอดคลองของการปฏริ ูปดานการศึกษากบั แผนการศึกษาแหงชาติ (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๗๙) การปฏิรูปประเทศดานการศึกษามีแนวทางสอดคลองและครอบคลุมกับทุกยุทธศาสตรของ แผนการศึกษาแหงชาติ (พ.ศ. ๒๕๖๐-๒๕๗๙) ซ่ึงประกอบดวย ยุทธศาสตรท่ี ๑ การจัดการศึกษาเพ่ือ ความมั่นคงของสังคมและประเทศชาติ ยุทธศาสตรที่ ๒ การผลิตและพัฒนากําลังคน การวิจัย และ นวัตกรรมเพือ่ สรางขดี ความสามารถในการแขงขันของประเทศ ยุทธศาสตรท่ี ๓ การพฒั นาศักยภาพคนทุก ชวงวัยและการสรางสังคมแหงการเรียนรู ยุทธศาสตรท่ี ๔ การสรางโอกาส ความเสมอภาค และความ เทา เทียมทางการศกึ ษา ยทุ ธศาสตรท ่ี ๖ การพฒั นาประสทิ ธภิ าพของระบบบริหารจดั การศึกษา จากสภาวการณและแนวโนมที่จะเกิดข้ึนในอนาคต ประเทศไทยจําเปนตองไดรับการพัฒนาอยาง เรงดวน เพ่ือเพิ่มขีดความสามารถในการแขง ขันดานการศกึ ษาของประเทศไทยใหทดั เทยี มกบั นานาประเทศ ในการจัดทําแผนการปฏิรูปประเทศดานการศึกษาจึงไดดําเนินการใหมีความสอดคลองกับรางแผนยุทธศาสตร ชาติระยะ ๒๐ ป (พ.ศ. ๒๕๖๑ - ๒๕๘๐) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ ฉบับท่ี ๑๒ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๖๔) และแผนการศึกษาแหงชาติ (พ.ศ. ๒๕๖๐ - ๒๕๗๙) นอกจากน้ี แผนการปฏิรูปประเทศดาน การศึกษายังมีขอบเขตการดําเนินการใหเกิดผลตาม มาตรา ๒๕๘ จ. ตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักร ไทย พ.ศ. ๒๕๖๐ ประกอบดวย (๑) การใหสามารถเรม่ิ ดําเนนิ การใหเด็กเล็กไดรบั การดูแลและพัฒนากอน เขารับการศึกษาตามมาตรา ๕๔ วรรคสอง เพื่อใหเด็กเล็กไดรับการพัฒนารางกาย จิตใจ วินัย อารมณ สังคม และสติปญญาในสมกับวัยโดยไมเก็บคาใชจาย (๒) ใหดําเนินการตรากฎหมายเพ่ือจัดต้ังกองทุนตาม มาตรา ๕๔ วรรคหก ใหแลวเสร็จภายในหน่ึงปนับแตวันประกาศใชรัฐธรรมนูญน้ี (๓) ใหมีกลไกและระบบ การผลิต คัดกรอง และพัฒนาผูประกอบวิชาชีพครูและอาจารย ใหไดผูมีจิตวิญญาณของความเปนครู มี ความรูความสามารถอยางแทจริง ไดรับคาตอบแทนที่เหมาะสมกับความสามารถและประสิทธิภาพในการ สอน รวมทั้งมีกลไกสรา งระบบคุณธรรมในการบริหารงานบุคคลของผูประกอบวิชาชีพครู (๔) ปรับปรุงการ จัดการเรียนการสอนทุกระดับเพ่ือใหผูเรียนสามารถเรียนไดตามความถนัดและปรับปรุงโครงสรางของ หนวยงานทเ่ี ก่ียวของเพื่อบรรลเุ ปา หมายดังกลาว สอดคลอ งกันทัง้ ในระดบั ชาติและระดบั พนื้ ที่ ๑.๔ เปาหมายหรอื ผลอันพึงประสงคแ ละผลสัมฤทธ์ทิ คี่ าดวา จะเกดิ ข้ึนเมอ่ื ดาํ เนินการแลว เสรจ็ คณะกรรมการอิสระเพื่อการปฏิรูปการศึกษา กําหนดเร่ืองและประเดน็ การปฏิรูปไวทั้งส้ิน ๗ เรื่อง ประกอบดวย (๑) การปฏิรูประบบการศึกษาและการเรียนรูโดยรวมของประเทศ โดยพระราชบัญญัติ การศึกษาแหงชาติฉบับใหมและกฎหมายลําดับรอง (๒) การปฏิรูปการพัฒนาเด็กเล็กและเด็กกอนวัยเรียน (๓) การปฏิรูปเพื่อลดความเหลื่อมลํ้าทางการศกึ ษา (๔) การปฏิรูปกลไกและระบบการผลิต คัดกรอง และ พัฒนาผูประกอบวิชาชีพครูและอาจารย (๕) การปฏิรูปการจัดการเรียนการสอนเพื่อตอบสนอง การเปลีย่ นแปลงในศตวรรษท่ี ๒๑ (๖) การปรบั โครงสรางของหนว ยงานในระบบการศึกษา เพอ่ื บรรลุเปาหมาย ในการปรับปรุงการจัดการเรียนการสอน และ (๗) การปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรูโดยการพลิกโฉมดวย ระบบดจิ ิทัล ๑.๔.๑ วตั ถปุ ระสงครวม ในภาพรวมเชิงระบบของการปฏิรูป ๗ เร่ืองดังกลาว กําหนดวัตถุประสงคโดยรวมของการปฏิรูป การศึกษาไว ๔ ดานดังนี้ ๑. ยกระดบั คุณภาพของการจัดการศึกษา (enhance quality of education) ครอบคลมุ (๑.๑) ผลลัพธทางการศึกษาและการเรียน (learning outcomes) ท้ังดานความรู ทักษะ เจตคติท่ีถูกตอง และ รจู กั ดแู ลสขุ ภาพ เพื่อการจัดการในเรื่องการดํารงชวี ิตของตนเองและการใชชีวิตรวมกบั ผูอื่นตามเจตนารมณ 30
๓๑ ของรัฐธรรมนูญมาตรา ๕๔ วรรค ๔ (๑.๒) หลักสูตรและกระบวนการจัดการศึกษาและการเรียนรู (educational core processes) ท่ียืดหยุน หลากหลาย ถูกตอง ทันสมัย ทันเวลา และมุงเนนการสราง เสริมคุณธรรม จริยธรรมและคานิยมทางสังคมท่ีถูกตอง และ (๑.๓) สถานศึกษาและระบบสนับสนุน (educational institutionsand support systems) ท่ีตอบสนองตอความตองการของการจัดการศึกษา ตลอดจนทรัพยากรดานการศึกษาที่มีคุณภาพ ไดแก ครูและบุคลากรทางการศึกษา งบประมาณและ เทคโนโลยี ๒. ลดความเหล่ือมล้ําทางการศึกษา (reduce disparity in education) เปนสวนหน่ึงของ การสรางความเสมอภาคทางการศึกษา (equity in education) ประกอบดวย (๒.๑) โอกาสในการเขาถึง การศึกษาและเทคโนโลยที ่ีสนับสนุนการเรียนรู (equity in access) (๒.๒) โอกาสในการไดรับทางเลือกใน การศึกษาและการเรียนรูพัฒนาท่ีเหมาะสมกับศักยภาพของผูเรียน (equity in choosing appropriate process in education) และ (๒.๓) โอกาสในการไดรับประโยชนของการเรียนรูและพัฒนาทักษะใน การประกอบอาชีพเหมาะสมกับศักยภาพตามความถนัด ของผูเรียน (equity in benefiting from aptitude-based quality of education) ท้ังในและนอกระบบการศึกษา รวมถึงการเรียนรูตลอดชีวิต อยา งมีคณุ ภาพ ๓. มุงความเปนเลิศและสรางขีดความสามารถในการแขงขันของประเทศ (leverage excellence and competitiveness) หมายถึง การสรางสมรรถนะและคุณลักษณะของผูเรียนที่มี ศักยภาพสูง มีความเปนผูนํา รเิ ริ่มสรางสรรคนวตั กรรมใหมๆ ผลิตนักวิจัยและนักเทคโนโลยีชน้ั แนวหนาให สามารถตอยอดงานวิจัยท่ีสามารถตอบโจทยการพัฒนาประเทศ การสรางความรวมมือและเชื่อมตอกับ สถาบันวิจัยอื่นๆ ท่ัวโลก สอดคลองกับทิศทางการขับเคล่ือนทางเศรษฐกิจ สังคมและสิ่งแวดลอมของ ประเทศ อีกท้ังสถาบันการศึกษาของไทยและระบบการศึกษาไทยตองไดรับการยอมรับวาเทียบเคียงไดกบั ประเทศช้ันนาํ อืน่ ๆ ๔. ปรับปรุงระบบการศึกษาใหมีประสิทธิภาพของการใชทรัพยากร เพ่ิมความคลองตัวใน การรองรับความหลากหลายของการจัดการศึกษา และสรางเสริมธรรมาภิบาล (improve Efficiency, Agility and Good governance) โดยเฉพาะการสงเสริมและสรางสมดุลของความคุมคา ความโปรงใส ความรับผิดชอบ คุณธรรมและจริยธรรม ท้ังน้ีระบบการศึกษาของประเทศท่ีมีธรรมาภิบาลจะเอ้ือตอ การบรรลุตอวัตถุประสงคขอ ๑-๓ ขางตนอยางครอบคลุมและสมดุล (Balanced and inclusive achievement) ๑.๔.๒ เปาหมายรวมและตวั ชวี้ ดั แผนการปฏิรูปประเทศดานการศึกษา ไดกําหนดเปาหมายรวมและตัวช้ีวัด ของการพัฒนา การศกึ ษาในแตล ะเรื่อง ดังน้ี เร่อื งท่ี ๑ : การปฏริ ูประบบการศกึ ษาและการเรียนรูโ ดยรวมของประเทศ โดยพระราชบญั ญตั ิการศึกษาแหงชาติ ฉบบั ใหมและกฎหมายลาํ ดบั รอง เปาหมายรวม ๑. ประเทศไทยมกี ารบงั คับใชกฎหมายที่เก่ยี วของกบั การศึกษาเปนกลไกสําคญั ตอ การบริหาร และจดั การศึกษาที่มปี ระสิทธภิ าพอยา งเหมาะสม สอดคลอ งกับ (ราง) พ.ร.บ. การศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ. .... ๒. ภาครัฐ องคกรปกครองสวนทองถ่ิน และภาคเอกชนมีความรวมมือในการจัดการศึกษา อยา งสมดลุ และภาคเอกชนมีสว นรวมในการจัดการศึกษาในรูปแบบตางๆ เพ่มิ ขนึ้ 31
๓๒ ๓. คนไทยทุกชวงวัยสามารถเรียนรูตลอดชีวิตไดตามความตองการผานการจัดการศึกษา เพื่อการพัฒนาตนเองและการศึกษาเพื่อการเรียนรูตลอดชีวิต ผานชองทางตางๆ เพื่อใหเปนคนไทยท่ีมี ศักยภาพ ทกั ษะ และความเชี่ยวชาญเฉพาะดานตามความถนัด และสามารถเทียบมาตรฐานสมรรถนะไดต าม กรอบคณุ วฒุ วิ ิชาชีพ ๔. การศึกษาไทยมีทิศทางและการบริหารจัดการท่ีมีประสิทธิภาพและเปนเอกภาพ ตามแผน การศกึ ษาแหง ชาติ เพือ่ ใหส ามารถยกระดบั คุณภาพ ลดความเหลื่อมลาํ้ และสามารถแขง ขนั ได ๕. สํานักงานคณะกรรมการนโยบายการศึกษาแหงชาติ เปนหนวยงานท่ีมีประสิทธิภาพและ ประสิทธิผลในระดับสูง เพื่อการดําเนินการตามหนาท่ีและอํานาจที่กําหนดไวใน (ราง) พ.ร.บ. การศึกษา แหง ชาติพ.ศ. .... ตวั ช้วี ดั ๑. กฎหมายท่ีเกี่ยวของกับการศึกษาท่ีไดรับการจัดทํา ปรับปรุง แกไข ใหสอดคลองกับ พ.ร.บ. การศึกษาแหง ชาติ พ.ศ. .... มผี ลบังคบั ใช (ภายใน ๒ ป) ๒. กฎหมายท่ีเกี่ยวของกับการจัดการศึกษาโดยภาคเอกชนและองคกรปกครองสว นทองถ่ิน ตามเปาหมายไดร ับการแกไ ขหรอื ปรบั ปรงุ ครบถว นตามท่รี ะบไุ วต ามเปา หมายระยะส้ัน ๓. สัดสวนของการจัดการศึกษาในระดับตางๆ โดยองคกรปกครองสวนทองถ่ิน หรือ ภาคเอกชน หรือโดยความรวมมือระหวางรัฐ กับองคกรปกครองสวนทองถิ่น หรือภาคเอกชนท้ังในดาน สัดสวนของจํานวนผูเรียน จํานวนสถานศึกษา และมูลคาของทรัพยากรท่ีใชเ พื่อสนับสนุนการจดั การศกึ ษา เพิ่มขน้ึ อยางมีนยั สาํ คัญตามเปาหมายระยะสัน้ ๔. มีการพัฒนาดัชนีการศึกษาเพื่อการเรียนรูตลอดชีวิตของระบบการศึกษาไทย และผลการ ดาํ เนินการตามดชั นีมรี ะดับเพ่มิ ข้นึ อยางมีนัยสําคัญ ๕. การศึกษาไทยมีทิศทางและการบริหารจัดการท่ีมีประสิทธิภาพและเปนเอกภาพ ตามแผนการศึกษาแหงชาติ เพอื่ ใหส ามารถยกระดับคุณภาพ ลดความเหล่อื มลํ้า และสามารถแขง ขนั ได ๖. แผนการศึกษาแหงชาติ (ฉบับปรับปรุง) ที่มีความสอดคลองกับรัฐธรรมนูญ พ.ร.บ. การศึกษา แหงชาติ พ.ศ. .... ปจจัยดานความมั่นคง เศรษฐกิจ สังคม ความกาวหนาดานวิทยาศาสตรและเทคโนโลยี ของประเทศและของโลก สถานการณการศึกษาของประเทศ ยุทธศาสตรชาติ และแผนปฏิรูปประเทศ และ แผนพฒั นาเศรษฐกจิ และสังคมแหงชาติ ไดรับความเหน็ ชอบและมผี ลบงั คับใช (ภายในป พ.ศ. ๒๕๖๓) ๗. ความสอดคลองของแผนระดับตางๆ ของสวนราชการท่ีเกี่ยวของกับการศึกษา (ภายในป พ.ศ. ๒๕๖๕) ๘. มีการจัดต้งั สาํ นกั งานคณะกรรมการนโยบายการศึกษาแหง ชาติ กระทรวงศกึ ษาธิการ เร่ืองที่ ๒ : การปฏิรปู การพัฒนาเด็กเลก็ และเด็กกอนวัยเรียน เปา หมายรวม ๑. เด็กปฐมวัย ท้ังเด็กกลุมท่ัวไป และกลุมท่ีมีความตองการจําเปนพิเศษ สามารถเขาถึง และ ไดร ับการดแู ลและการศกึ ษาระดบั ปฐมวยั อยา งเหมาะสม มคี ณุ ภาพ ทว่ั ถงึ และเทาเทียมกัน รวมถึงมรี ะบบ คัดเลือกเด็กเขาเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปท่ี ๑ และการจัดการเรียนรูท่ีเหมาะสมกับชวงวัย มีระบบ ฐานขอ มูลทเ่ี ออ้ื ตอ การดูแลทีเ่ ชอ่ื มโยงกนั ไดร ะหวา งหนวยงาน และมกี ารพฒั นาบุคลากรทีเ่ กีย่ วขอ ง มกี ลไก ขบั เคลอ่ื นและบรู ณาการการทาํ งานระหวา งกระทรวงและหนว ยงานทีเ่ ก่ยี วของใหส อดคลอ ง เปน เอกภาพ 32
๓๓ ๒. พอ แม ผูปกครอง และบุคลากรท่ีเก่ยี วของไดร บั ปรบั เปลีย่ นกรอบคิด (Mindset) เก่ียวกับ ความรคู วามเขาใจท่ีถูกตอ งในการเตรียมความพรอมกอนการต้งั ครรภ การเลีย้ งดู ดูแล และพฒั นาเดก็ ปฐมวัย ตวั ช้วี ดั ๑. รอยละของเด็กปฐมวยั ท่สี ามารถเขาถึงและไดรับการดแู ลและการศกึ ษาระดับปฐมวัยอยา ง เหมาะสม มีคณุ ภาพ ทว่ั ถึง และเทาเทียมกนั ๒. รอยละของพอแมท่ีไดรับการพัฒนาบทบาทการเปนพอแม และการเตรียมความพรอม กอ นต้งั ครรภ ๓. รอยละของพอ แม ผปู กครองท่มี คี วามรคู วามเขา ใจท่ถี กู ตอ งในการเลยี้ งดู ดแู ล และพฒั นา เดก็ ปฐมวัย เรื่องที่ ๓ : การปฏริ ปู เพื่อลดความเหล่อื มลํ้าทางการศึกษา เปาหมายรวม ๑. เดก็ เยาวชน และประชาชน ท่ขี าดแคลนทุนทรพั ยหรือดอยโอกาส ทุกคนมคี วามเสมอภาค ในโอกาสพัฒนาตนเองตามศักยภาพและเขาถึงการศึกษาท่ีมีคุณภาพ รวมถึงเสริมสรางพัฒนาครูและ สถานศึกษาใหมีประสิทธิภาพและคุณภาพ ตลอดจนวิจัยพัฒนาองคความรูท่ีนําไปใชไดจริงเพ่ือยกระดับ ความสามารถของคนไทยไดอยางย่งั ยืน ๒. บุคคลพิการ บุคคลท่มี คี วามสามารถพิเศษ และบคุ คลท่มี ีความตองการการดูแลเปนพิเศษ ไดรับการพฒั นาอยา งท่วั ถงึ เต็มศกั ยภาพ และสามารถดาํ รงชีวิต อยใู นสังคมไดอ ยางมคี วามสุขและมีศกั ดิศ์ รี ๓. โรงเรยี นขนาดเล็กในพื้นที่หางไกลและโรงเรยี นขนาดกลางท่ีตองการการยกระดับคณุ ภาพ ของการจัดการศึกษาอยา งเรงดวน ไดร ับการแกปญหาอยางเปน ระบบ ๔. ครู บุคลากรทางการศึกษา ไดรับเงินเดือน คาตอบแทน สวัสดิการ และสิทธิประโยชน เกื้อกูลอ่นื ทเ่ี หมาะสม โดยใหค าํ นงึ ถงึ การปฏบิ ัติงานทมี่ ีความยากลําบาก หรอื การปฏบิ ัติงานในพ้นื ที่ที่เส่ียงภัย หรือหางไกล ๕. ครูและผูเรียนในโรงเรียนขนาดเล็กในพ้ืนท่ีหางไกลและโรงเรียนขนาดกลางท่ีตองการ การยกระดับคณุ ภาพของการจดั การศึกษาอยา งเรงดว นสามารถเขาถงึ การสนับสนุนทางวิชาการไดอยางเพียงพอ ตวั ชว้ี ัด ๑. รอยละผูขาดแคลนทุนทรพั ยและดอยโอกาสในระบบการศึกษาท่ีไดรับการอุดหนุนเงินทุน เพ่ือบรรเทาอุปสรรคการเขาถึงการศึกษาที่สอดคลองกับความจําเปนรายบุคคลจนสําเร็จการศึกษาและ การพฒั นาไดเ ต็มตามศักยภาพ ๒. รอยละของเด็กเล็กในครอบครัวท่ีขาดแคลนทุนทรัพย หรือมีลักษณะเฉพาะไดรับ การอุดหนนุ ใหสามารถดูแลเด็กเล็กไดดี มีพัฒนาการสมวยั และมคี วามพรอมเขาสรู ะบบการศึกษา (School Readiness) ๓. สัดสวนของนักเรียนระดับมัธยมศึกษาตอนปลายไดร ับโอกาสการเขาสูการศึกษามัธยมศึกษา ตอนปลาย /ปวช.-ปวส. ของเยาวชนในครอบครวั ทีม่ ฐี านะยากจนเพ่ิมขน้ึ ๔. อตั ราการเขาเรยี นสุทธิระดับกอนวยั เรียน ๑) รอยละ ๘๐ ภายใน ๓ ป ๒) รอ ยละ ๙๐ ภายใน ๑๐ ป 33
๓๔ ๕. อัตราการเขาเรยี นสทุ ธิระดับประถมศกึ ษา ๑) รอยละ ๙๕ ภายใน ๓ ป ๒) รอ ยละ ๙๙ ภายใน ๑๐ ป ๖. อตั ราการเขาเรยี นสุทธิระดบั มธั ยมศึกษาตอนตน ๑) รอ ยละ ๙๐ ภายใน ๓ ป ๒) รอยละ ๙๕ ภายใน ๑๐ ป ๗. ดัชนีการพัฒนามนุษย (Human Development Index) ของประเทศไทย ดัชนีการพัฒนา คุณภาพทรัพยากรมนุษยของประเทศไทยจากการประชมุ เวทเี ศรษฐกิจโลก (The World Economic Forum: WEF) และตวั ชี้วัดทางการศึกษาของเปาหมายการพฒั นาทยี่ ั่งยืนของโลก (SDG4) ของประเทศไทยมีแนวโนม ดีข้นึ สกู ารบรรลุเปาหมายในป ๒๐๓๐ ๘. การจัดสรรงบประมาณดานศึกษาของประเทศเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (Equity-based budgeting) มีสัดสว นไมต ํ่ากวา รอยละ ๕ ภายใน ๓ ป ๙. ระบบฐานขอมลู ขนาดใหญ (Big Data) ท่ีเชื่อมโยงและบูรณาการ ๖ กระทรวง ๑) ครอบคลุมขอมูลเด็กเยาวชนผูขาดแคลนทุนทรัพยและดอยโอกาสมากกวารอยละ ๗๕ ของประเทศภายใน ๓ ป ๒) ครอบคลุมขอมูลเด็กเยาวชนผูขาดแคลนทุนทรัพยและดอยโอกาสมากกวารอยละ ๙๐ ของประเทศภายใน ๑๐ ป ๑๐. ความครอบคลุมของระบบคัดกรองและกลไกการคัดกรองบุคคลที่มีความบกพรองตาง ๆ บคุ คลทม่ี คี วามสามารถพิเศษและบคุ คลที่มคี วามตองการการดแู ลเปน พิเศษ ๑๑. รอยละของครแู ละบคุ ลากรทางการศึกษาที่เก่ียวของท่ีมีความเขาใจเกี่ยวกบั การจัดการศกึ ษา สําหรับบคุ คลพิการ บุคคลผมู ีความสามารถพิเศษ และบุคคลท่ีมีความตอ งการการดแู ลเปน พเิ ศษ ๑๒. จํานวนผูเรียนทไี่ ดร ับการคัดกรอง วนิ ิจฉยั สงตอ และชว ยเหลือ ๑๓. ความกาวหนาของการดําเนินการตามขอเสนอแนะตอรัฐบาลวาดวยยุทธศาสตร เพ่ือแกป ญ หาโรงเรียนขนาดเลก็ ในพืน้ ที่หา งไกล ๑๔. ความกาวหนาของการดําเนินการตามขอเสนอแนะเพื่อแกปญหาโรงเรียนขนาดกลาง ท่ีตอ งการการยกระดบั คุณภาพของการจดั การศึกษาอยา งเรง ดว นอยางเปน ระบบ ๑๕. รอยละของสถานศึกษาท่ีเปน กลุมเปาหมายไดร บั การพฒั นาคณุ ภาพ ๑๖. จํานวนครูทีไ่ ดร ับการบรรจุและแตงต้ัง กระจายตัวออกไปในพน้ื ที่ท่ีมีความขาดแคลนครู ๑๗. อัตราการยายออกของครใู นพนื้ ที่หา งไกลนอยลง ๑๘. จํานวนครูและผูเรียนในโรงเรียนขนาดเล็กในพ้ืนที่หางไกลและโรงเรียนขนาดกลาง ที่สามารถเขา ถึงการสนับสนนุ ทางวชิ าการ เร่ืองที่ ๔ : การปฏิรูปกลไกและระบบการผลิต คัดกรอง และพัฒนาผูประกอบวิชาชีพครูและอาจารย เปา หมายรวม ๑. มีแผนการผลิตและพัฒนาครูตามความตองการของประเทศ (demand-side financing) โดยมีวัตถุประสงคเพอื่ คัดกรองผูท ี่มคี ุณสมบัติเหมาะสม สนับสนุนทุนการศึกษา คัดเลือกสถาบันการศกึ ษา ที่มีคุณภาพในการผลิตครูเพื่อใหผูรับทุนเขาศึกษา เพ่ือใหไดครูที่มีสมรรถนะตรงกับความตองการของ ประเทศ ดาํ เนินการโดยสํานกั งานเลขาธกิ ารสภาการศึกษา ในระยะเวลาอยา งนอย ๑๐ ป 34
๓๕ ๒. ไดครูสมรรถนะสูงและตรงตามความตองการของประเทศ ท่ีจบการศึกษาจากสถาบันท่ใี ช หลักสูตรฐานสมรรถนะท่ีทําใหนิสิตนักศกึ ษาครูมีความศรัทธาตอวิชาชีพครู มีจติ วิญญาณของความเปนครู มีความรูความสามารถอยางแทจริง ไดรับประสบการณด านวิชาชีพครูและการนิเทศที่มีประสิทธิภาพอยา ง ตอ เนอื่ งตลอดหลกั สตู ร ๓. ไดครูอาชีวศึกษาที่มีจิตวิญญาณความเปนครู มีสมรรถนะสูง มีความเช่ียวชาญในการจัด การเรียนการสอน ทั้งภาคทฤษฎี และภาคปฏบิ ัติ ๔. ครู บุคลากรทางการศึกษา มีการพัฒนาความรูและทักษะ และสมรรถนะในการปฏิบัติ หนา ท่ีของตนอยางตอเน่ือง เพอ่ื ความกา วหนาทางวชิ าชพี ดวยระบบและวิธีการที่หลากหลายและเหมาะสม ในการพัฒนาแตละกลุม โดยคํานึงถึงการปฏิบัติงานในพนื้ ทีห่ างไกล เส่ยี งภัย ยากลําบาก และทุรกันดารให ไดร ับความสะดวกในการพฒั นา ๕. ครู บุคลากรทางการศึกษา มีความกาวหนาในการประกอบอาชีพ ไดรับคาตอบแทนท่ี เหมาะสมกับความสามารถ ประสิทธิภาพในการสอน และผลลัพธในการพัฒนาผูเรียน โดยคํานึงถึง ผูป ฏบิ ัติงานในพ้ืนที่หางไกล เส่ยี งภยั ยากลาํ บาก และทรุ กันดาร ๖. ผูบริหารสถานศึกษามีคุณสมบัติ สมรรถนะ และความรูความเช่ียวชาญ ประสบการณ และจัดหรือสนบั สนุนใหผูบริหารสถานศึกษาไดรบั การพัฒนาความรู สมรรถนะ และประสบการณท่ีจําเปน สําหรับการปฏิบัติหนาที่ รวมไปถึงการพัฒนาผูท่ีมีโอกาสจะไดรับการคัดเลือกหรือสรรหาเปนผูบริหาร สถานศกึ ษาและผทู ่ีไมผา นการประเมนิ ๗. ใหคุรุสภาเปนองคกรวิชาชีพครูท่ีมีหนาท่ีกําหนดมาตรฐานวิชาชีพและจรรยาบรรณของ วิชาชีพ ควบคุมความประพฤติและการดําเนินงานของผูประกอบวิชาชีพทางการศึกษา รวมท้ังสงเสริม สนับสนนุ ยกยอง และผดุงเกยี รติผูประกอบวิชาชพี ทางการศกึ ษา ๘. ใหระบบงานในการบริหารครูและบุคลากรทางการศึกษาภาครัฐ เปนระบบที่มี การดําเนินการเปนไปตามหลักธรรมาภิบาล มีความคลองตัว มีการกระจายอํานาจท่ีเหมาะสมเอื้อตอ การบริหารสถานศึกษาทมี่ คี วามเปนอิสระ ตวั ชวี้ ดั ๑. การจัดสรรเงินในแผนการผลิตและพัฒนาครูของประเทศไทย เปนไปตามเปาหมาย การดําเนนิ งานของแผน อยา งนอ ยรอยละ ๘๐ ๒. ผลการสบื คนขอมูลครจู ากระบบขอมูลครู (Teacher Data System) เพือ่ นํามาใชพ ยากรณ ขอมูลการผลิต การใช และการคาดการณอัตรากําลังครูในสาขาที่ขาดแคลน มีความนาเช่ือถือและถูกตอง สอดคลอ งกบั สภาพการณจ ริง อยางนอ ยรอ ยละ ๘๐ ๓. จํานวนสถาบนั การผลติ ครูมีการนํากรอบมาตรฐานสมรรถนะของวิชาชีพครแู ละมาตรฐาน สมรรถนะของวชิ าชพี ครอู าชีวศึกษามาใชในการจดั ทาํ หลกั สตู รการผลิตครู อยางนอ ยรอยละ ๘๐ ๔. จํานวนสถาบันการผลิตครูมีการนําหลักสูตรการผลิตครูไปใช โดยปรับใหสอดคลองกับ บรบิ ทของแตล ะสถาบันการศกึ ษา รอ ยละ ๑๐๐ ๕. จาํ นวนอาจารยท ่ีสอนในสถาบันทม่ี กี ารผลติ ครู มคี ุณสมบัติตามเกณฑท ีก่ าํ หนด ๖. จํานวนการผลิตและพัฒนาครู บุคลากรดานการศึกษาพิเศษท่ีครอบคลุมทั้งกลุมพิการ กลุม ผูมคี วามสามารถพเิ ศษ และกลมุ ที่มีความตอ งการการดูแลเปน พิเศษ ๗. รอยละของสถานศึกษาหรือสถานประกอบกิจการมีผูเช่ียวชาญหรือผูมีประสบการณดาน การปฏิบัติมาเปน ครฝู กอาชวี ศึกษา 35
๓๖ ๘. รอยละของครูอาชีวศึกษาที่มีความเชี่ยวชาญในการปฏิบัติ และมีโอกาสเรียนรูในสถาน ประกอบการจริง ๙. รอยละของครูและบุคลากรทางการศึกษามีแผนในการพัฒนาทางวิชาชีพที่เหมาะสม ๑๐. รอยละของครูและผูบริหารที่ผานเกณฑการพัฒนาดวยระบบ National Professional Teacher Platform (NPTP) ๑๑. จาํ นวนศูนยฝก อบรมและพฒั นาครอู าชีวศกึ ษา ในแตล ะภูมิภาค ๑๒. รอยละ ๘๐ ของจํานวนครูท่ัวประเทศท่ีเขารวมมีระบบเทคโนโลยีสารสนเทศขับเคลื่อน เครอื ขายครู National Professional Teacher Platform (NPTP) ๑๓. รอยละของผูบริหารสถานศึกษาที่ผานการประเมินมาตรฐานสมรรถนะหลักและ มาตรฐานการปฏบิ ัติงานของผบู ริหาร ๑๔. ดัชนีการปฏิบัติหนา ท่ีของครูและบุคลากรทางการศึกษาตามมาตรฐานและจรยิ ธรรมวชิ าชพี ๑๕. อตั ราการผลิตครเู ปนไปตามตามแผนอัตรากําลังที่วิเคราะหจ ากระบบขอมลู ครู ๑๖. อตั ราการบรรจุขาราชการครตู ามความตองการจําเปนของพืน้ ที่ ๑๗. ดัชนีความเชื่อมั่นของขาราชการครูในเรื่องความกาวหนาทางวิชาชีพอยางเปนธรรม บนผลลัพธท่ีเกิดขึ้นกับผูเรียน และระบบการเลื่อนวิทยฐานะเปนไปอยางถูกตองเปนธรรม ตอบสนอง การพัฒนาของผเู รยี น ๑๘. ดัชนีความเชื่อมั่นในระบบสวัสดิการของครูและบุคลากรทางการศึกษาในดาน ประสิทธิภาพ สจุ ริต โปรงใส เปนธรรมและทว่ั ถึง ๑๙. ดัชนีการออมและการใชจ ายของครตู ามแนวคดิ เศรษฐกิจพอเพียง เรือ่ งท่ี ๕ : การปฏิรูปการจัดการเรียนการสอนเพื่อตอบสนองการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษท่ี ๒๑ เปา หมายรวม ๑. การจัดการศึกษาทุกระดับใชหลักสูตรที่เปนหลักสูตรฐานสมรรถนะ และแนวทางการจัด การเรยี นรเู ชงิ รกุ และการวดั ประเมินผลเพอื่ พฒั นาผูเรยี น ๒. ผูเรียนไดรับการพัฒนาคุณธรรมและจริยธรรม เพื่อเปนคนดีของสังคม มีวินัยและภูมิใจ ในชาติ ๓. มีระบบทดสอบทางการศึกษาระดับชาติที่ไดรับการปรับปรุงใหสามารถประเมินคุณภาพ การศึกษาเพื่อใชประโยชนในการยกระดับคุณภาพการจัดการศึกษาอยางมีสัมฤทธ์ิผล และมีแนวทางใน การคดั เลือกผเู รยี นเขา ศกึ ษาตอ ดวยวธิ กี ารทห่ี ลากหลาย เพอ่ื ลดความเหลือ่ มลํ้าทางการศึกษา ๔. สถานศึกษาสามารถจัดการศึกษาไดอยางมีคุณภาพ ประสิทธิภาพ มีธรรมาภิบาล โดยมี การสงเสริมใหเ กิดการพัฒนาคุณภาพอยางตอเนื่องและไดรับการสนับสนุนท่ีเหมาะสมกับบริบทเพื่อพฒั นา คุณภาพการจัดการศึกษาทุกระดับตามปรัชญาและเปาหมายของสถานศึกษาและมีระบบความรับผิดชอบ ทางการศกึ ษา (Educational Accountability) บนพ้ืนฐานสมรรถนะหลักของผูเรยี น ๕. สถานศึกษาระดับตางๆ มีระบบคุมครองดานความปลอดภัย สุขภาพ และสวัสดิภาพอยาง เหมาะสม ๖. เพิ่มจํานวนผูเรียนอาชีวศึกษาในสาขาท่ีสอดคลองกับความตองการของภาคเอกชนและ ประเทศ และผจู บอาชีวศึกษามีงานทํา 36
๓๗ ๗. ผูเรียนอาชีวศึกษามีความรู ทกั ษะ เกง ปฏบิ ัติ มสี มรรถนะเปน ทย่ี อมรับ หรือผานการศกึ ษา อาชีวศกึ ษาระบบทวิภาคี และการฝกงานในสถานประกอบการ ๘. ผูเรยี นท่จี บการศกึ ษาอาชวี ศกึ ษามีความสามารถทจี่ ะเปนผปู ระกอบการไดเ อง ๙. บัณฑิตในระดับอุดมศึกษามีสมรรถนะสอดคลอ งกับความตองการของตลาดแรงงาน เพิ่ม การผลติ ในสาขาทปี่ ระเทศตอ งการ และลดการผลิตบณั ฑติ ในสาขาท่ีไมต รงกับความตองการของตลาด ๑๐. สถาบันอุดมศึกษาของไทยสามารถตอบสนองความตองการของประเทศไปในอนาคต ทั้งในดานการพฒั นาคน การวิจัย และสรา งสรรคนวัตกรรม ตลอดจนทาํ ใหสถาบันอดุ มศึกษาไทยสามารถปรับตวั และแขงขันไดใ นโลก หรือเปน สถาบนั ท่ีสามารถสนับสนุนการพัฒนาชมุ ชนและสงั คมไดอยา งมปี ระสทิ ธิผล ๑๑. ลดปญหาความเหล่ือมลํ้าทางการศึกษาในระดับอุดมศึกษา โดยเปดโอกาสใหผูที่มี ศกั ยภาพในการเรยี นในระดับอุดมศกึ ษา สามารถเขาเรยี นในสาขาทต่ี นถนดั ไดอ ยางเตม็ ศกั ยภาพ ๑๒. เพ่ิมประสิทธิภาพของการใชงบประมาณของรัฐในการสนับสนุนการจัดการศึกษาใน ระดับอุดมศึกษาของประเทศ รวมถงึ ปรับปรุงธรรมาภิบาลในการจัดการระบบอุดมศึกษาและธรรมาภิบาล ภายในสถาบันอุดมศึกษา ใหการจัดการมีความรับผิดชอบ ความโปรงใส ตรวจสอบไดและสง เสริมการมสี วนรวม อยา งเหมาะสม ๑๓. มสี ถาบนั หลักสูตรและการเรยี นรูแหงชาติเปนหนวยงานของรัฐทีไ่ มเ ปนสวนราชการหรือ รัฐวิสาหกิจตามกฎหมายวาดวยวธิ ีการงบประมาณหรอื กฎหมายอื่น เปนหนวยงานที่ไมแสวงหาผลกําไร ทําหนาที่เปนองคกรกลางในการพัฒนาหลักสูตร วิธีการจัดการเรียนรู การวัดและประเมินผล ในระดับ การศึกษาข้ันพน้ื ฐาน รวมทั้งการจัดทํา สง เสรมิ สนบั สนุนการนําหลกั สูตรไปใช ตลอดจนตดิ ตามผล ตัวชว้ี ดั ๑. หลกั สูตรการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ. .... เปนหลักสูตรฐานสมรรถนะซึง่ กาํ หนดความชัดเจน เกี่ยวกับสมรรถนะหลักที่คาดหวังในแตละระดับการศึกษาของผูเรยี น กําหนดโครงสรางเวลาเรียนพื้นฐาน เวลาเรียนเพิม่ เติม และรูปแบบการตัดสินผลการเรียนรายวชิ าของกลมุ สาระการเรียนรู ๒. จํานวนครูทมี่ ีสมรรถนะในการจัดการเรียนรูเชิงรุก แนวทางการจัดการเรียนรูเชิงรกุ และ การวัดประเมนิ ผลเพ่อื พฒั นาผูเรียนใหม ุงเนน สมรรถนะ รวมถึงแนวทางการพัฒนาผเู รยี นใหเ ปนคนดี มีวนิ ยั และภมู ิใจในชาติ ๓. รปู แบบการเกดิ ปญ หาอาชญากรรม และปญหาทจุ ริตประพฤตมิ ชิ อบในสงั คมไทย ๔. ระบบการทดสอบระดับชาติท่ีสามารถประเมินคุณภาพการจัดการศึกษาที่ตรงตาม เปาหมายของหลักสูตรฐานสมรรถนะ ๕. วิธีการจัดสรรโอกาสและการคัดเลือกผูเรียนเขาศึกษาตอท่ีหลากหลาย มีความเปนธรรม และสามารถลดความเหล่ือมลํา้ ทางการศกึ ษา ๖. รอยละของสถานศึกษาที่มีการพัฒนาคุณภาพการศึกษาอยางตอเน่ือง สรางความเช่ือม่ัน ใหแ กผูมสี ว นเก่ียวของ และสาธารณชนวา สามารถจัดการศึกษาไดอ ยางมคี ุณภาพ และบรรลเุ ปา ประสงคใน การพัฒนาผเู รียนใหมคี ุณภาพ ๗. รอยละของสถานศึกษาท่ีมีระบบคุมครองผเู รยี น ทั้งดา นความปลอดภยั สุขภาพ และสวสั ดิภาพ ๘. อตั ราสว นผเู รยี นอาชวี ศกึ ษาเทียบกับผูเรยี นสามญั ศึกษาสูงขึ้น ๙. รอ ยละของผเู รียนอาชีวศึกษาท่เี รียนในระบบทวภิ าคีในสถานประกอบการที่มมี าตรฐานเพิ่มขึ้น ๑๐. รอยละของสถานประกอบการ ท่ีมีความพึงพอใจตอสมรรถนะของผูสําเร็จการศึกษา ระดับอาชีวศกึ ษา 37
๓๘ ๑๑. รอยละของสถาบนั การศึกษาท่จี ัดการศึกษารปู แบบทวิภาคี/หลักสตู รโรงเรยี นในโรงงาน ตามมาตรฐานทีก่ ําหนดเพ่มิ ข้ึน ๑๒. อัตราการไดงานทํา/ประกอบอาชีพอิสระของผูสําเร็จการศึกษาระดับอาชีวศึกษา และ ระดบั อุดมศกึ ษา (ไมนบั ศึกษาตอ) ภายในระยะเวลา ๑ ป เพม่ิ ขนึ้ ๑๓. มกี ารประกาศใชพระราชกฤษฎีกาจดั ต้ังสถาบันหลกั สตู รและการเรยี นรูแ หง ชาติ เรื่องท่ี ๖ : การปรับโครงสรางของหนว ยงานในระบบการศกึ ษา เพ่ือบรรลเุ ปาหมายในการปรับปรงุ การจัด การเรยี นการสอนและยกระดบั คุณภาพของการจัดการศกึ ษา เปาหมายรวม ๑. สถานศึกษาของรัฐมีความเปนอิสระและมีธรรมาภิบาลในการบริหารและจัดการศึกษา ครอบคลุมดานการบริหารวิชาการ ดานการบริหารงบประมาณ ดานการบริหารงานบุคลากร ดานการ บรหิ ารงานทว่ั ไป และมีความรับผดิ ชอบตอคณุ ภาพของการจัดการศกึ ษา ๒. ผูเรียนในพื้นที่นวัตกรรมการศึกษาไดรับการศึกษาที่มีคุณภาพ เหมาะสมสอดคลองกับ อตั ลกั ษณของชุมชนและพนื้ ท่ี ๓. มีการเรียนรูและขยายผลของนวัตกรรมท่ีไดจากพ้ืนท่ีนวัตกรรมการศึกษาสูการจัด การศึกษาในพื้นทอี่ ืน่ ๆ ๔. กระทรวงศกึ ษาธิการมีโครงสรา งท่ีแบง แยกหนา ทีแ่ ละอาํ นาจเพือ่ รองรับรปู แบบใหมท่ีแยก ความรับผิดชอบในดานนโยบาย (Policy) ดานกํากับดูแลสงเสริม (Regulator) ดานการสนับสนุนตางๆ (Supporter) และดานการดําเนนิ การหรือการปฏิบัติการ (Operator) มุงเนนการกระจายอํานาจ ธรรมาภิบาล รับผดิ ชอบตอการสนับสนุนสถานศึกษาและมีบทบาท หนา ทแี่ ละอาํ นาจสอดคลอ งกับบทบัญญัตใิ นกฎหมาย วา ดว ยการศกึ ษาแหง ชาติ ตัวช้วี ดั ๑. จํานวนสถานศึกษาท่ีมีความเปนอิสระในการบริหารและจัดการศึกษาท่ีดําเนินการไดจริง ตามหลักเกณฑท ีก่ าํ หนด ๒. รอยละของนักเรียนที่มีผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนเพิ่มข้ึน สอดคลองกับเปาหมายของพื้นท่ี นวัตกรรมการศกึ ษา ๓. จํานวนเรอ่ื งของนวัตกรรมการศึกษาดานตางๆ ท่ีมีการขยายผลมาสูพ้ืนที่อ่ืนๆ หรือนํามา ประยุกตใชใ นระดบั ประเทศ ๔. มีการปรบั โครงสรางกระทรวงศึกษาธกิ าร ภายในกรอบเวลาที่กําหนด เร่ืองที่ ๗ : การปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรูโดยการพลิกโฉมดวยระบบดิจิทัล (Digitalizationfor Educational and Learning Reform) เปาหมายรวม ๑. เพ่ือพัฒนาระบบดิจิทัลแพลตฟอรมเพื่อการเรียนรูแหงชาติ (National Digital Learning Platform) ในการปรบั เปลย่ี นระบบการศึกษา สรางคุณภาพ ลดความเหลอ่ื มลํา้ และสรา งความสามารถใน การแขงขัน เพื่อใหกาวกระโดดทันกับพัฒนาการในโลก ตามแผนยุทธศาสตรชาติในการพัฒนาทรัพยากร มนุษย โดยมเี ปา หมายจาํ เพาะ ดังน้ี 38
๓๙ (๑) เพื่อใชประโยชนจากแหลงขอมูลความรูต างๆ ที่มีอยูและจะมีการสรางขน้ึ ตอไป ทั้งใน ประเทศ และตางประเทศ ใหสามารถใชประโยชนไดอยางกวางขวางและทั่วถึง ท้ังเปนที่รวบรวมขอมูลส่ือ การเรียนรูเดมิ ที่มอี ยูแ ลว (๒) เปนกลไกในการรวบรวม คัดกรอง พัฒนาส่ือการเรียนรูที่มีคุณภาพ ใหอยูในรูปแบบท่ี สามารถใชป ระโยชนไ ดอยา งกวางขวาง และท่ัวถงึ ตลอดจนมกี ลไกในการเขา ถึงและคดั เลอื กส่งิ ที่ตองการไดโ ดยงา ย (๓) เปน เวทีทีม่ กี ารเขา มาแลกเปล่ยี นเรียนรูในลักษณะชุมชน นําไปสูการเปด โอกาสใหทุกคน เขามาเรียนซ่ึงจะลดความเหลื่อมล้ํา และนําแหลงขอมูลสื่อการเรียนรูใหมเขามาได และมีการแลกเปลี่ยน เรียนรกู นั ตลอดจนเปน เวทีทีม่ กี ารใหบ รกิ ารเพือ่ การเรยี นรู (service) ตา งๆ (๔) เพ่ือเรงรัดแกปญหาความเหล่ือมล้ําและสรางเสริมคุณภาพการศึกษา ท้ังระบบ การศึกษาโดยเฉพาะอยา งยิ่งสําหรบั ผูที่อยูในทองถน่ิ หา งไกล หรือผดู อยโอกาส หรือผทู ีม่ คี วามจําเปน พิเศษ อนั เปนการสรา งพลังใหก บั ผูเรียน ครู และโรงเรยี น (๕) เพ่ือพัฒนาคุณภาพครู และบุคลากรทางการศึกษา ใหสามารถปรับบทบาทใหเปน ผูอํานวยการเรียนรู (facilitator) โดยเนนใหผูเรียนมีวิธีหาความรูในโลกแหงความรูอันมากมายมหาศาล ใหเทาทันกับความเปลย่ี นแปลงของยุคดิจทิ ลั ในศตวรรษที่ ๒๑ ๒. มีระบบขอมูลและสารสนเทศเพอื่ การบริหารจัดการระบบการศึกษา ครอบคลุมการจัดทํา ขอมูลรายบุคคลของผูเรียน ครู และบุคลากรทางการศึกษา สถานศึกษา หนวยงาน และกระบวนการที่ เก่ียวขอ งในทุกระดบั การศึกษาและทุกระบบการศกึ ษา ๓. คนไทยมีความฉลาดรู มีความเขาใจ สามารถตัดสินใจและตอบสนองตอการใชส่ือและระบบ ดิจทิ ัลไดอยางเหมาะสมในแตล ะชวงวยั ตัวชีว้ ัด ๑. แพลตฟอรมการเรียนรูดวยดิจิทัลที่เกิดจากการมีสวนรวมของทุกภาคสวนในลักษณะ Social Enterprise และคนทุกชวงวัยนําไปใชอยางแพรหลาย เกิดเครือขายทั่วประเทศและนําไปสูการ เรียนรตู ลอดชวี ิตและการยกระดับคณุ ภาพชวี ิตของคนไทยไปสูส ากล ๒. รอ ยละความสาํ เร็จของฐานขอ มลู กลางดา นการศึกษา ครอบคลมุ อยางนอยในเรอ่ื งตอไปนี้ ๑) ฐานขอมลู รายบุคคลนักเรียน นกั ศกึ ษาและผูเรยี น ๒) ฐานขอมูลรายบุคคลครู คณาจารยแ ละบุคลากรทางการศึกษา ๓) ฐานขอ มลู รายบุคคลขาราชการพลเรือนและบุคลากรอื่น ๔) ฐานขอ มลู ทะเบียนสถานศกึ ษาและหนวยงานทางการศกึ ษา ๕) ฐานขอ มูลรายบุคคลผูส าํ เร็จการศึกษา ๖) ฐานขอ มูลหลักสตู ร ๗) ฐานขอ มลู ดา นงบประมาณของหนว ยงานทเ่ี กีย่ วของ ๘) ฐานขอ มูลครุภณั ฑแ ละสงิ่ กอสรา ง ๙) ฐานขอมูลดานทุนการศึกษา ๑๐) ฐานขอมลู เทคโนโลยสี ารสนเทศเพื่อการศึกษา ๑๑) ฐานขอ มลู แผนงานโครงการและงบประมาณการศึกษา ๑๒) ฐานขอมูลความสมั พันธร ะหวางประเทศดา นการศกึ ษา ๓. รอยละของคนไทยมีระดับสมรรถนะดานดิจิทัลและการรูเทาทันสื่ออยูในระดับดีมาก เหมาะสมสาํ หรับแตล ะชวงวยั 39
๔๐ ๑๑๕ ลา นบาท ๑.๕ วงเงนิ และแหลงเงนิ ๒,๖๓๐ ลานบาท ๑.๕.๑ วงเงินรวมท้งั สิ้น ๑๐๗,๐๖๖.๗ ลานบาท ประกอบดว ย ๘๙,๔๑๐.๐ ลา นบาท เรอ่ื งที่ ๑ : การปฏิรูประบบการศึกษาและการเรยี นรูโดยรวม ๗,๓๐๓.๕ ลา นบาท ของประเทศ โดยพระราชบญั ญตั กิ ารศึกษาแหง ชาติ ๖,๒๕๖.๕ ลา นบาท ฉบับใหมแ ละกฎหมายลําดบั รอง เรือ่ งท่ี ๒ : การปฏริ ูปการพฒั นาเดก็ เล็กและเด็กกอนวยั เรียน ๑๗๓.๕ ลานบาท เรอื่ งที่ ๓ : การปฏิรูปเพอื่ ลดความเหล่อื มล้าํ ทางการศึกษา เรอ่ื งท่ี ๔ : การปฏิรูปกลไกและระบบการผลติ คัดกรอง และ ๑,๑๗๘.๒ ลา นบาท พัฒนาผูประกอบวิชาชพี ครูและอาจารย เรอ่ื งที่ ๕ : การปฏิรปู การจดั การเรียนการสอนเพื่อตอบสนอง การเปลีย่ นแปลงในศตวรรษท่ี ๒๑ เรื่องที่ ๖ : การปรับโครงสรางของหนวยงานในระบบการศึกษา เพื่อบรรลเุ ปา หมายในการปรับปรงุ การจดั การเรียน การสอน เรื่องที่ ๗ : การปฏิรูปการศึกษาและการเรียนรโู ดยการพลกิ โฉม ดวยระบบดิจทิ ัล ๑.๕.๒ แหลง เงนิ จากงบประมาณแผนดนิ 40
ส่วนท่ี ๒ เรือ่ งและประเดน็ ปฏริ ปู 41
42
๔๓ เร่ืองและประเดน็ การปฏริ ปู ที่ ๑ : การปฏิรูประบบการศึกษาและการเรียนรูโดยรวมของประเทศ โดยพระราชบญั ญตั ิการศกึ ษาแหง ชาติฉบบั ใหมและกฎหมายลําดับรอง ประเด็นการปฏิรูปที่ ๑.๑ : การมีพระราชบัญญัติการศึกษาแหงชาติ พ.ศ. .... และมีการทบทวน จัดทาํ แกไ ข และปรับปรงุ กฎหมายท่เี กี่ยวของ ๑. เปา หมายหรือผลอันพึงประสงคแ ละผลสัมฤทธ์ิ เปา หมายรวม ประเทศไทยมีการบังคับใชกฎหมายที่เก่ียวของกับการศึกษาเปนกลไกสําคัญตอการบริหาร และจดั การศึกษาทีม่ ปี ระสทิ ธภิ าพอยา งเหมาะสม สอดคลอ งกบั (ราง) พ.ร.บ. การศึกษาแหงชาติ พ.ศ. .... เปาหมายเรง ดว น มกี ารจัดทํา แกไข และปรับปรงุ (ราง) กฎหมายลําดับรองทมี่ ีความสาํ คัญเรง ดวนทส่ี ดุ และ เรง ดว นใหสอดคลองกบั (ราง) พ.ร.บ. การศึกษาแหงชาติ พ.ศ. .... ท่มี กี ารกาํ หนดดาํ เนนิ การภายใน ๑ ป เปาหมายระยะส้นั มีการจัดทํา แกไข และปรับปรุง (ราง) กฎหมายลําดับรองที่มีความสําคัญ และ (ราง) พ.ร.บ. การศกึ ษาภาคบังคับ พ.ศ. .... ใหส อดคลองกับ (รา ง) พ.ร.บ. การศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ. ....ทม่ี ีการกําหนด ดําเนนิ การภายใน ๒ ป เปาหมายระยะกลาง - ระยะยาว - ๒. กรอบระยะเวลาในการดําเนินการ ระยะเรง ดว น ภายในเดือนพฤษภาคม ๒๕๖๒ ระยะสน้ั ภายในป ๒๕๖๔ ๓. ตัวช้วี ดั กฎหมายที่เกี่ยวของกับการศึกษาที่ไดรับการจัดทํา ปรับปรุง แกไข ใหสอดคลองกับ พ.ร.บ. การศึกษาแหงชาติ พ.ศ. .... มีผลบงั คับใช (ภายใน ๒ ป) ๔. วงเงนิ และแหลงเงนิ ๑๐ ลานบาท หรือ ใหเปนไปตามความจําเปนเพื่อดําเนินการใหบรรลุตามเปาหมายขางตน เพอ่ื ศกึ ษารายละเอียด รบั ฟงความคดิ เหน็ และจดั ทํารางกฎหมาย 43
๔๔ ๕. ขัน้ ตอนการดําเนินการ แผนการปฏิรปู ประเทศดานการศกึ ษา เรอ่ื งท่ี ๑ : การปฏริ ปู ระบบการศกึ ษาและการเรียนรูโดยรวมของประเทศ โดยพระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแหง ชาตฉิ บบั ใหม และกฎหมายลาํ ดบั รอง ประเด็นปฏริ ปู ท่ี ๑.๑ : การมพี ระราชบญั ญตั ิการศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ. .... และมีการทบทวน จัดทํา แกไข และปรบั ปรงุ กฎหมายท่เี ก่ียวขอ ง ระยะเวลา (พ.ศ./ไตรมาส) วงเงิน กจิ กรรม ๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ ผรู บั ผดิ ชอบ ลา น เปาหมาย ตวั ชว้ี ดั ๑๒๓๔๑๒๓๔๑๒๓๔ ๑ ๒ ๓ ๔ บาท แหลง เงนิ กฎหมายทเี่ กย่ี วขอ ง กับการศึกษาท่ีไดร ับ กจิ กรรม ศธ. (สกศ. ๑๐ งบประมาณ ประเทศไทยมี การจดั ทํา ปรับปรุง การจัดทาํ แกไข และปรับปรงุ สป.) แผน ดิน การบงั คับใช แกไข กฎหมาย ใหสอดคลอ งกับ กฎหมายท่ี ใหส อดคลองกบั พ.ร.บ. การศึกษาแหง ชาติ เก่ยี วของกับ พ.ร.บ. การศกึ ษา พ.ศ. .... การศึกษาเปน มผี ลบังคับใช กลไกสําคญั ตอ การบริหารและ มี (รา ง) กฎหมาย 44 จดั การศึกษาที่มี ลําดับรองทม่ี ี ความสาํ คญั เรงดวน วธิ ีการ ประสิทธิภาพ มี (รา ง) กฎหมายลาํ ดับ รองที่มีความสําคญั ๑) ยกรางกฎหมายลําดบั รอง ศธ. (สกศ. เรงดว น ทีม่ ีความสําคัญเรงดว นท่สี ุด สป.) รับฟง ความคิดเหน็ และเสนอ รา งกฎหมายฯ ๒) ยกรางกฎหมายลําดบั รอง ศธ. (สกศ. ที่มีความสําคัญเรง ดวน รบั ฟง สป.) ความคิดเหน็ และเสนอราง กฎหมายฯ
๔๕ แผนการปฏริ ูปประเทศดานการศกึ ษา เรื่องที่ ๑ : การปฏริ ปู ระบบการศกึ ษาและการเรยี นรโู ดยรวมของประเทศ โดยพระราชบญั ญตั กิ ารศกึ ษาแหงชาตฉิ บบั ใหม และกฎหมายลาํ ดบั รอง ประเด็นปฏริ ูปท่ี ๑.๑ : การมีพระราชบัญญตั ิการศกึ ษาแหงชาติ พ.ศ. .... และมกี ารทบทวน จัดทาํ แกไข และปรบั ปรงุ กฎหมายท่ีเกีย่ วขอ ง ระยะเวลา (พ.ศ./ไตรมาส) วงเงนิ กจิ กรรม ๒๕๖๒ ๒๕๖๓ ๒๕๖๔ ๒๕๖๕ ผรู บั ผดิ ชอบ ลา น เปาหมาย ตวั ชว้ี ดั ๑๒๓๔๑๒๓๔๑๒๓๔ ๑ ๒ ๓ ๔ บาท แหลง เงนิ (รา ง) กฎหมายลาํ ดบั รองทีม่ ีความสําคญั ๓) ยกรางกฎหมายลําดบั รอง ศธ. (สกศ. และ(ราง) พ.ร.บ. ทีม่ ีความสาํ คัญและ พ.ร.บ. สป. สพฐ.) การศกึ ษาภาคบังคบั การศึกษาภาคบังคับ พ.ศ .... อปท. พ.ศ. .... ไดร บั ความ รับฟงความคิดเห็น และเสนอ เห็นชอบ และมผี ล รา งกฎหมายลาํ ดบั รองทีม่ ี บังคบั ใช ความสาํ คญั 45
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295
- 296
- 297
- 298
- 299
- 300
- 301
- 302
- 303
- 304
- 305
- 306