10.aephnkaarcchadkicchkrrm_m_4-com_0

ตวั อย่างผงั ห้องประชุมในคหู าลกู เสือวิสามญั ธงประจากอง ร.6 บี.-พี. ทว่ี างไมง้ า่ ม  ธงชาติโตะ๊ หมูบ่ ูชา ร.9 ประธาน ผกู้ ากบั ทว่ี างหมวก  ทเ่ี ซน็ ช่อื  หมู่ 6  ประตูทางเขา้ หมู่ 5   เลขานุการ หมู่ 1 ป้ายบอก / หมู่ 4  กาลงั / หมู่ 2 ประชมุ / หมู่ 3 / / / ลกู เสอื วสิเมาอ่มื จญั ะใ(ชปห้ รอะดงปบั ร///แะถชบมุ ท2าสพ)ี ธิ พตี ธิ ่าเีงขา้ๆปอระาจจาจกะนองาโ(ตป๊ะรเะกดา้ บัอแอ้ี ถอกบ จะใชพ้ ธิ ตี ่าง ๆ ได้ เชน่ พิธรี บั เตรยี ม 3 ส)ี เป็นตน้ / / / / / / / 250 คมู่ อื การจ/ดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1 /

ภาคผนวก ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1 251

ภาคผนวก ก แนวคิดเรือ่ งทกั ษะชีวิต ความหมายและองคป์ ระกอบทกั ษะชีวิต ทกั ษะชีวิต เป็นความสามารถของบุคคล ทจ่ี าเป็นต่อการปรบั ตวั ในการเผชญิ ปัญหาต่าง ๆ และสามารถดาเนินชวี ติ ทา่ มกลางสภาพสงั คมทม่ี กี ารเปลย่ี นแปลงทงั้ ในปัจจุบนั และเตรยี มพรอ้ มสาหรบั การเผชญิ ปัญหาในอนาคต องค์ประกอบทักษะชีวิต มี 12 องค์ประกอบ จดั เป็น 6 คู่ โดยแบ่งตามพฤติกรรมการเรยี นรู้ 3 ดา้ น ดงั น้ี อhgงhคjhป์ gfรgjะjhกgfอf บjhhทgักffdษsdะsชdsีวิต◆6 คู่ 3 ด้าน ความตระหนัก การสร้าง สมั พนั ธภาพและ รใู้ นตน การส่อื สาร ความเหน็ ใจ ความคิด การ ผู้อนื่ สร้างสรรค์ ตดั สนิ ใจ พทธิพิสัย จติ พิสัย และแก้ไข ทักษะพสิ ยั ปญหา ความ ความคดิ วเิ คราะห์ วจิ ารณ์ ภาคภมู ิใจ ในตวั เอง ความ การจัดการกบั อารมณ์และ รับผิดชอบ ความเครียด ต่อสังคม แผนภาพที่ 1 องคป์ ระกอบของทกั ษะชวี ติ 1. ด้านพทุ ธิพิสยั จดั ไวต้ รงกลางของแผนภาพ เพราะเป็นองคป์ ระกอบรว่ มและเป็นพน้ื ฐานของ ทุกองคป์ ระกอบ ไดแ้ ก่ - ความคิดวิเคราะหว์ ิจารณ์ เป็นความสามารถทจ่ี ะวเิ คราะห์ สงั เคราะห์ ประเมนิ ขอ้ มลู ขา่ วสาร ปัญหา และสถานการณ์ต่าง ๆ รอบตวั - ความคิดสร้างสรรค์ เป็นความสามารถในการคดิ ออกไปอยา่ งกวา้ งขวางโดยไมย่ ดึ ตดิ อยใู่ นกรอบ และการสรา้ งสรรคส์ ง่ิ ใหม่ 252 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1

2. ด้านจิตพิสยั หรือ เจตคติ มี 2 คู่ คอื ค่ทู ่ี 1 ความตระหนกั รใู้ นตนเอง และ ความเขา้ ใจ/เหน็ ใจผอู้ ่นื คทู่ ่ี 2 เหน็ คุณคา่ /ภูมใิ จตนเอง และ ความรบั ผดิ ชอบต่อสงั คม - ความตระหนักร้ใู นตนเอง เป็นความสามารถในการค้นหาและเขา้ ใจในจุดดจี ุดด้อย ของตนเอง ยอมรบั ความแตกต่างของตนเองกบั บุคคลอ่นื ไม่ว่าจะในแง่ความสามารถ เพศ วยั อาชพี ระดบั การศกึ ษา ฐานะทางเศรษฐกจิ ฐานะทางสงั คม ศาสนา สผี วิ ทอ้ งถนิ่ สขุ ภาพ ฯลฯ - ความเข้าใจ/เหน็ ใจผ้อู ่ืน เป็นความสามารถในการเขา้ ใจความรสู้ กึ ของผอู้ ่นื เหน็ อก เห็นใจและยอมรบั ตวั ตนของบุคคลอ่ืนท่แี ตกต่างกบั เรา ไม่ว่าจะในแง่ความสามารถ เพศ วยั อาชีพ ระดบั การศกึ ษา ฐานะทางเศรษฐกจิ ฐานะทางสงั คม ศาสนา สผี วิ ทอ้ งถนิ่ สุขภาพ ฯลฯ - เห็นคุณค่า/ภูมิใจตนเอง เป็นการค้นพบ คุณสมบัติเฉพาะตัวของตนเอง รู้สกึ ว่า ตนเองมคี ุณค่า เช่น เป็นคนมนี ้าใจ ซ่อื สตั ย์ ยุตธิ รรม และภูมใิ จในความสามารถดา้ นต่าง ๆ ของตนเอง เชน่ ดา้ นสงั คม ดนตรี กฬี า ศลิ ปะ การเรยี น ฯลฯ - ความรบั ผิดชอบต่อสงั คม เป็นความรสู้ กึ ว่าตนเองเป็นส่วนหน่ึงของสงั คมและมสี ่วน รบั ผดิ ชอบในความเจรญิ หรอื เส่อื มของสงั คมนัน้ คนท่เี หน็ คุณค่าตนเองจะมแี รงจูงใจท่จี ะทาดกี บั ผูอ้ ่นื และสงั คมส่วนรวมมากขน้ึ จงึ จดั เขา้ คกู่ บั ความรบั ผดิ ชอบต่อสงั คม 3. ด้านทกั ษะพิสยั หรือทกั ษะ ประกอบดว้ ย 3 คู่ คอื ค่ทู ่ี 1 การสอ่ื สารและการสรา้ งสมั พนั ธภาพ คทู่ ่ี 2 การตดั สนิ ใจและการแกไ้ ขปัญหา ค่ทู ่ี 3 การจดั การกบั อารมณ์และความเครยี ด - ทกั ษะการการส่ือสารและการสร้างสมั พนั ธภาพ เป็นความสามารถในการใชค้ าพดู และภาษาท่าทาง เพอ่ื ส่อื สารความรสู้ กึ นึกคดิ ของตนเอง และสามารถรบั รคู้ วามรสู้ กึ นึกคดิ ความ ตอ้ งการ ของอกี ฝ่ายหน่งึ มกี ารตอบสนองอย่างเหมาะสมและเกดิ สมั พนั ธภาพทด่ี ตี ่อกนั - ทกั ษะการตดั สินใจและการแก้ไขปัญหา การตดั สนิ ใจใชใ้ นกรณที ม่ี ที างเลอื กอยแู่ ลว้ จงึ เรม่ิ ตน้ ดว้ ยการวเิ คราะหข์ อ้ ดขี อ้ เสยี ของแต่ละทางเลอื กเพ่อื หาทางเลอื กทด่ี ที ส่ี ุดและนาไปปฏบิ ตั ิ ส่วน การแกไ้ ขปัญหาเป็นความสามารถในการรบั รปู้ ัญหาและสาเหตุของปัญหา หาทางเลอื ก ไดห้ ลากหลาย วเิ คราะหข์ อ้ ดขี อ้ เสยี ของแต่ละทางเลอื ก ตดั สนิ ใจเลอื กทางเลอื กในการแกป้ ัญหาท่ี เหมาะสมทส่ี ุดและนาไปปฏบิ ตั ิ - ทกั ษะการจดั การกบั อารมณ์และความเครียด เป็นความสามารถในการรบั รู้ อารมณ์ตนเอง ประเมนิ และรเู้ ท่าทนั ว่าอารมณ์จะมอี ทิ ธพิ ลต่อพฤตกิ รรมของตนอยา่ งไร และเลอื กใชว้ ธิ ี จดั การกบั อารมณ์ทเ่ี กดิ ขน้ึ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม สว่ นการจดั การความเครยี ดเป็นความสามารถในการรบั รู้ ระดบั ความเครยี ดของตนเอง รสู้ าเหตุ หาทางแกไ้ ข และมวี ธิ ผี อ่ นคลายความเครยี ดของตนเองอย่าง เหมาะสม ค่มู อื การจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1 253

ความแตกต่างระหว่างทกั ษะชีวิตทวั่ ไปและทกั ษะชีวิตเฉพาะ ทักษะชีวิตทัว่ ไป เป็ นการสร้างภูมิคุ้มกันทางสังคม สาหรบั ปัญหาทัว่ ๆ ไปใน ชวี ติ ประจาวนั ดว้ ยทกั ษะชวี ติ 12 องคป์ ระกอบ ใหก้ บั เดก็ ทุกคน ทกั ษะชีวิตเฉพาะ เป็นการประยุกตใ์ ชท้ กั ษะชวี ติ 12 องคป์ ระกอบ ทม่ี เี น้ือหาเก่ยี วกบั การป้องกนั ปัญหาเฉพาะเร่อื งสาหรบั เดก็ กลุ่มเสย่ี ง โดยมคี รทู ่ปี รกึ ษาและระบบดูแลช่วยเหลอื นักเรยี น รองรบั ทกั ษะชีวิตกบั การพฒั นาเยาวชน เม่อื แบ่งเยาวชนออกเป็น 3 กลุ่ม คอื เดก็ ปกติ เดก็ กลุ่มเส่ยี ง และเดก็ ท่มี ปี ัญหา ทกั ษะ ชวี ติ จะเป็นกลยุทธส์ าคญั ในการส่งเสรมิ ภมู คิ ุม้ กนั ทางสงั คม ให้กบั เดก็ ปกติ และเดก็ ทุกคน สาหรบั เดก็ กลุ่มเสย่ี งตอ้ งมกี ารสอนทกั ษะชวี ติ เฉพาะในแต่ละปัญหา มคี รทู ป่ี รกึ ษาและระบบดูแลช่วยเหลอื นกั เรยี น รองรบั ส่วนเดก็ ท่มี ปี ัญหาแลว้ ใช้การดูแลใกล้ชดิ เพ่อื หาทางแก้ปัญหาทเ่ี หมาะสมเป็นรายบุคคล และมี ระบบส่งต่อยงั วชิ าชพี เฉพาะทเ่ี กย่ี วขอ้ ง 254 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1

ตวั อย่างทกั ษะชีวิตเฉพาะ ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1 255

ความแตกต่างระหว่างทกั ษะชีวิต และทกั ษะการดารงชีวิต ทกั ษะชีวิต (Life Skills) เป็นความสามารถทางจติ สงั คม อนั ประกอบ ดว้ ย ความรู้ เจตคติ และทกั ษะ ทจ่ี าเป็นในการดาเนินชวี ติ ทา่ มกลางสภาพสงั คมทเ่ี ปลย่ี นแปลงอย่างรวดเรว็ ในปัจจบุ นั และ เตรยี มพรอ้ มสาหรบั การเผชญิ ปัญหาในอนาคต มี 6 คู่ 12 องคป์ ระกอบ ทกั ษะการดารงชีวิต (Living Skills) เป็นทกั ษะทใ่ี ชใ้ นกจิ วตั รประจาวนั ในเรอ่ื งพน้ื ฐานของ ชวี ติ มกั เป็นทกั ษะทางกายภาพ เชน่ อาบน้า แต่งตวั ซกั เสอ้ื ผา้ ปรงุ อาหาร ขจ่ี กั รยาน วา่ ยน้า ผกู เงอ่ื นเชอื ก การจดั กระเป๋ าเดนิ ทาง การใชแ้ ผนทเ่ี ขม็ ทศิ ฯลฯ ความเชื่อมโยงระหว่างทกั ษะชีวิต และทกั ษะการดารงชีวิต ทกั ษะชวี ติ และทกั ษะการดารงชวี ติ มกั ถูกใชผ้ สมผสาน เชอ่ื มโยงกนั ทงั้ ในกจิ วตั รประจาวนั ปกติ และในสถานการณ์ต่าง ๆ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ไมแ่ ยกสว่ น โดยทกั ษะชวี ติ จะเป็นตวั ช่วยในการเลอื กและใช้ ทกั ษะการดารงชวี ติ ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม ถูกท่ี ถูกเวลา และเกดิ ผลลพั ธท์ ด่ี ี สถานการณ์ทางจติ สงั คม มกั ใชท้ กั ษะชวี ติ เป็นหลกั ตวั อยา่ ง เช่น การจดั การกบั อารมณ์โกรธ ความขดั แยง้ และ ความรนุ แรง ตระหนกั รแู้ ละหลกี เลย่ี งพฤตกิ รรมเสย่ี งต่าง ๆ รวมถงึ การป้องกนั อุบตั เิ หตุ การช่วยเหลอื ผอู้ ่นื และรบั ผดิ ชอบต่อส่วนรวม การส่อื สารเชงิ บวกและสรา้ งสมั พนั ธภาพทด่ี ี กจิ วตั รทท่ี าเป็นประจา ใชท้ กั ษะการดารงชวี ติ เป็นหลกั เช่น อาบน้า แต่งตวั แปรงฟัน ซกั เสอ้ื ผา้ ปรงุ อาหาร ขจ่ี กั รยาน วา่ ยน้า ผกู เงอ่ื นเชอื ก ใชแ้ ผนทเ่ี ขม็ ทศิ ฯลฯ 256 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1

ทกั ษะชีวิตสร้างได้อย่างไร สรา้ งดว้ ย 2 วธิ กี ารใหญ่ ๆ คอื 1. เรยี นรเู้ องตามธรรมชาติ ซง่ึ ขน้ึ กบั ประสบการณ์และการมแี บบอยา่ งทด่ี ี จงึ ไมม่ ที ศิ ทางท่ี แน่นอน และกวา่ จะเรยี นรกู้ อ็ าจชา้ เกนิ ไป 2. สรา้ งโดยกระบวนการเรยี นการสอนทย่ี ดึ ผเู้ รยี นเป็นศนู ยก์ ลาง ใหเ้ ดก็ เรยี นรรู้ ว่ มกนั ในกลุ่ม ผ่านกจิ กรรมรปู แบบต่าง ๆ ทเ่ี ดก็ ตอ้ งมสี ่วนรว่ มทงั้ ทางรา่ งกายคอื ลงมอื ปฏบิ ตั ิ และทางความคดิ คอื การ อภปิ รายแลกเปลย่ี นความคดิ และประสบการณ์ เพอ่ื สรา้ งองคค์ วามรใู้ หม่รว่ มกนั การสอนทยี่ ดึ ผเู้ รยี นเป็ นศนู ยก์ ลาง • สรา้ งความรู้ (Construction) กจิ กรรมทใี่ หผ้ เู ้ รยี นมสี ว่ นรว่ มทาง สตปิ ัญญา คน้ พบความรดู ้ ว้ ยตนเอง • ปฏสิ มั พนั ธ์ (Interaction) กจิ กรรมตอ้ งสง่ เสรมิ ปฏสิ มั พนั ธก์ บั ผอู ้ น่ื และแหลง่ ความรทู ้ ห่ี ลากหลาย • เป็ นกระบวนการ (Process Learning) • มสี ว่ นรว่ ม (Physical Participation) มสี ว่ นรว่ มดา้ นรา่ งกาย ลง มอื กระทากจิ กรรมในลกั ษณะตา่ ง ๆ • มกี ารประยกุ ตใ์ ช้ (Application) การมสี ่วนรว่ มทางสตปิ ัญญาทาใหเ้ กดิ ทกั ษะชวี ติ 2 องคป์ ระกอบแกนหลกั คอื ความคดิ วเิ คราะห์ และความคดิ วจิ ารณ์ ปฏสิ มั พนั ธใ์ นกลุ่มเพ่อื ทากจิ กรรมรว่ มกนั ทาใหเ้ ดก็ ไดฝ้ ึกองคป์ ระกอบทกั ษะชวี ติ ดา้ นทกั ษะทงั้ 3 คู่ คอื การสรา้ งสมั พนั ธภาพและการส่อื สาร การตดั สนิ ใจและการแก้ไขปัญหา การจดั การอารมณ์และ ความเครยี ด การรบั ฟังความคดิ เหน็ ของคนอ่นื ทาใหเ้ กดิ ความเขา้ ใจคนอ่นื มากขน้ึ ขณะเดยี วกนั กเ็ กดิ การ ไตรต่ รองทาความเขา้ ใจและตรวจสอบตนเอง จดั เป็นองคป์ ระกอบทกั ษะชวี ติ ดา้ นเจตคตคิ อื การเขา้ ใจตนเอง และเขา้ ใจ/เหน็ ใจผอู้ ่นื การไดร้ บั การยอมรบั จากกลมุ่ การทางานสาเรจ็ ไดร้ บั คาชม ทาใหเ้ กดิ ความภูมใิ จและเหน็ คุณค่า ตนเอง นาไปส่คู วามรบั ผดิ ชอบมากขน้ึ ทงั้ ต่อตนเองและสงั คม กระบวนการและการมสี ่วนรว่ ม ช่วยใหก้ จิ กรรมสนุกสนานน่าสนใจ และนาไปส่จู ุดประสงค์ ทต่ี งั้ ไว้ รวมทงั้ การประยกุ ต์ใชเ้ ป็นการเปิดโอกาสใหผ้ เู้ รยี นได้เช่อื มองคค์ วามรใู้ หม่ทเ่ี กดิ ขน้ึ เขา้ ส่ชู วี ติ จรงิ ว่า ไดเ้ กดิ การเรยี นรอู้ ะไรและนาไปใชใ้ นชวี ติ ประจาวนั อยา่ งไร ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1 257

8 ความหมายของกระบวนการลกู เสือ (Scout movement) ตามคานิยามของลูกเสอื โลก หมายถึง กระบวนการเรยี นรู้และพฒั นาตนเองอย่างต่อเน่ือง สาหรบั เยาวชน เพ่อื สรา้ งเยาวชนทม่ี จี ติ ใจเสยี สละ รบั ผดิ ชอบ และอุทศิ ตนแก่สงั คม ดว้ ยวธิ กี ารลกู เสอื ตามแนวทางการจดั กจิ กรรมพฒั นาผเู้ รยี น 2522 (สพฐ.) หมายถงึ กระบวนการทางการศกึ ษา ส่วนหน่ึง ซง่ึ มงุ่ พฒั นาสมรรถภาพของบุคคล ทงั้ ทางสมอง รา่ งกาย จติ ใจ และศลี ธรรม เพ่ือใหเ้ ป็นบคุ คล ทม่ี คี วามประพฤตดิ งี าม ไมก่ ระทาตนเป็นปัญหาสงั คม และดารงชวี ติ อยา่ งมคี วามหมาย และสขุ สบาย หลกั การลกู เสือ (Scout principle) หลกั การลกู เสอื โลกเน้นทห่ี น้าทห่ี ลกั 3 ประการ คอื 1.หน้าทต่ี ่อพระเจา้ /ศาสนา ไดแ้ ก่ การแสวงหาและดาเนนิ ชวี ติ อยา่ งมคี ุณค่าและความหมาย 2.หน้าท่ีต่อผู้อ่ืน ได้แก่ การเคารพ ให้เกียรติ ช่วยเหลือผู้อ่ืน รวมถึงการดูแลสังคมและ สงิ่ แวดลอ้ ม 3.หน้าท่ีต่อตนเอง ได้แก่ พัฒนาตนเองทั้งด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคม และ จติ วญิ ญาณ หลกั การลกู เสือไทย มี 5 ข้อ คือ 1. มศี าสนาเป็นหลกั ยดึ ทางใจ 2. จงรกั ภกั ดตี ่อพระมหากษตั รยิ แ์ ละประเทศชาติ 258 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1

3. เข้าร่วมพัฒนาสงั คม ยอมรบั เคารพในเกียรติและศักดิศ์ รผี ู้อ่ืนและเพ่ือนมนุษย์ทุกคน รวมทงั้ ธรรมชาติ และสรรพสงิ่ ทงั้ หลายในโลก 4. รบั ผดิ ชอบต่อการพฒั นาตนเองอยา่ งต่อเน่อื ง 5. ยดึ มนั่ ในคาปฏญิ าณและกฎของลกู เสอื วิธีการลกู เสือ (Scout method) วธิ กี ารลกู เสอื โลก มี 8 องคป์ ระกอบ โดยแบง่ ออกเป็น 3 กลุม่ คอื กลมุ่ ท่ี 1 ผใู้ หญ่มหี น้าทช่ี ว่ ยเหลอื และส่งเสรมิ เยาวชนใหเ้ กดิ การเรยี นรใู้ นกลุ่ม กลมุ่ ท่ี 2 มกี จิ กรรมทบ่ี รรลุวตั ถุประสงคใ์ นการพฒั นาเยาวชนอย่างต่อเน่อื งและเป็นระบบ กลมุ่ ท่ี 3 เป็นลกั ษณะกจิ กรรมทใ่ี ช้ มี 6 องคป์ ระกอบ 1. ยดึ มนั่ ในคาปฏญิ าณและกฎของลกู เสอื 2. ใชร้ ะบบสญั ลกั ษณ์เป็นแรงกระตุน้ ไปส่เู ป้าหมายในการพฒั นาตนเอง 3. ระบบหมู่ (กลมุ่ เรยี นรรู้ ว่ มกนั ) 4. เรยี นรใู้ กลช้ ดิ ธรรมชาติ 5. เรยี นรจู้ ากการลงมอื ปฏบิ ตั ิ / เกม 6. เรยี นรจู้ ากการบรกิ ารผอู้ ่นื วธิ กี ารลกู เสอื ไทย ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน 2551 มี 7 องคป์ ระกอบ คอื 1. ความกา้ วหน้าในการเขา้ รว่ มกจิ กรรม 2. การสนบั สนุนโดยผใู้ หญ่ 3. ยดึ มนั่ ในคาปฏญิ าณและกฎ 4. การใชส้ ญั ลกั ษณ์รว่ มกนั 5. ระบบหมู่ 6. การศกึ ษาธรรมชาติ 7. เรยี นรจู้ ากการกระทา วิธีการลกู เสือสร้างทกั ษะชีวิตได้อยา่ งไร วธิ กี ารลกู เสอื มอี งคป์ ระกอบครบทงั้ 5 ประการ ของกระบวนการเรยี นการสอนทย่ี ดึ ผเู้ รยี นเป็น ศูนยก์ ลาง การสรา้ งทกั ษะชวี ติ ทงั้ 12 องคป์ ระกอบ เกดิ ขน้ึ ดว้ ยกจิ กรรมดงั ตารางต่อไปน้ี ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1 259

วตั ถปุ ระสงคค์ ณะลกู เสือแห่งชาติ (พระราชบญั ญตั ลิ กู เสอื พ.ศ. 2551 มาตรา 8) เพ่อื พฒั นาลกู เสอื ทงั้ ทางกาย สตปิ ัญญา จติ ใจ และศลี ธรรม ใหเ้ ป็นพลเมอื งดี มคี วามรบั ผดิ ชอบ และช่วยสรา้ งสรรคส์ งั คมใหเ้ กดิ ความสามคั คี และมคี วามเจรญิ กา้ วหน้า ทงั้ น้ีเพอ่ื ความสงบสุข และความ มนั่ คงของประเทศชาติ ตามแนวทางดงั ต่อไปน้ี 1. ใหม้ นี สิ ยั ชา่ งสงั เกต จดจา เช่อื ฟัง และพง่ึ ตนเอง 2. ใหซ้ ่อื สตั ยส์ ุจรติ มรี ะเบยี บวนิ ยั และเหน็ อกเหน็ ใจผอู้ ่นื 3. ใหร้ จู้ กั บาเพญ็ ตนเพ่อื สาธารณประโยชน์ 4. ใหร้ จู้ กั ทาการฝีมอื และฝึกฝนใหท้ ากจิ การต่าง ๆ ตามความเหมาะสม 5. ใหร้ จู้ กั รกั ษาและส่งเสรมิ จารตี ประเพณี วฒั นธรรม และความมนั่ คงของประเทศชาติ หลกั สตู รลกู เสือเสริมสร้างทกั ษะชีวิต หลกั สูตรลูกเสอื เสรมิ สรา้ งทกั ษะชวี ติ ไดใ้ ชข้ อ้ บงั คบั คณะลูกเสอื แห่งชาตวิ ่าด้วยการปกครอง หลกั สูตรและวชิ าชพี พเิ ศษลูกเสอื สารอง สามญั สามัญรุ่นใหญ่ และวสิ ามญั เป็นหลกั และเพม่ิ เน้ือหาท่ี สอดคล้องกบั ปัญหาตามวยั และพฒั นาการด้านต่าง ๆ ของลูกเสอื โดยจดั หน่วยกจิ กรรมตามทร่ี ะบุใน หลกั สูตรของลกู เสอื แต่ละประเภท ดงั นนั้ ช่อื หน่วยกจิ กรรม และจานวนหน่วยกจิ กรรมของลูกเสอื แต่ละ ประเภทจงึ แตกต่างกนั แผนการจดั กิจกรรมลูกเสือเสรมิ สร้างทักษะชีวติ ในคู่มือชุดน้ี ได้ออกแบบโดยบูรณาการ กจิ กรรมท่เี สรมิ สรา้ งทกั ษะชวี ติ เขา้ กบั วธิ กี ารลูกเสอื คอื การใช้ระบบหมู่หรอื กลุ่มย่อย โดยให้เดก็ เป็น 260 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1

ศูนยก์ ลาง และมผี ใู้ หญ่ทาหน้าทช่ี ่วยเหลอื และสง่ เสรมิ ให้เกดิ กระบวนการเรยี นรใู้ นกลุ่ม แนะนา สัง่ สอน และฝึกอบรมใหส้ ามารถพง่ึ ตนเองได้ มจี ติ อาสา รบั ผดิ ชอบต่อส่วนรวม ยดึ มนั่ ในคาปฏญิ าณและกฎของ ลกู เสอื เสรมิ สรา้ งคณุ คา่ ในตนเอง รวมทงั้ ใชร้ ะบบเครอ่ื งหมายหรอื สญั ลกั ษณ์ทางลกู เสอื และเคร่อื งหมาย วชิ าพเิ ศษ เป็นแรงกระตุน้ ไปสเู่ ป้าหมายในการพฒั นาตนเอง องค์ประกอบในการประชุมกอง เน้นการใช้ชีวติ กลางแจ้ง นอกห้องเรยี น ใกล้ชดิ ธรรมชาติ เรยี นรจู้ ากการลงมอื ปฏบิ ตั ดิ ว้ ยตนเอง เกม และการบรกิ ารผูอ้ ่นื ซ่งึ ถอื เป็นหวั ใจของกจิ กรรมลูกเสอื ทุก ประเภท โดยกจิ กรรมทใ่ี ช้ แบ่งออกเป็น 5 ประเภท คอื การแสดงออก การรายงานและการสารวจ การ วเิ คราะห์และการประเมนิ เกมและการแข่งขนั การบาเพ็ญประโยชน์ การออกแบบกิจกรรมเพ่อื ให้ ลูกเสอื ใช้กระบวนการกลุ่มในการแลกเปล่ยี นประสบการณ์ แลกเปล่ยี นความคดิ ความเช่อื สรา้ งองค์ ความรแู้ ละสรปุ ความคดิ รวบยอด รวมทงั้ เปิดโอกาสใหล้ กู เสอื ไดป้ ระยกุ ตใ์ ชส้ ง่ิ ทไ่ี ดเ้ รยี นรอู้ กี ดว้ ย เน้อื หาสาระในแผนการจดั กจิ กรรมแบ่งออกไดเ้ ป็น 3 กลมุ่ ประกอบดว้ ย 1.กจิ กรรมตามขอ้ บงั คบั ของคณะลูกเสอื แห่งชาติ (ไมร่ วมกจิ กรรมทดสอบเพ่อื รบั เครอ่ื งหมาย หรอื สญั ลกั ษณ์ทางลกู เสอื และเครอ่ื งหมายวชิ าพเิ ศษ) 2. กจิ กรรมตามขอ้ บงั คบั ของคณะลูกเสอื แห่งชาติท่ชี ่วยเสรมิ สร้างทักษะชวี ติ ด้านคุณธรรม จรยิ ธรรม ความภาคภมู ใิ จในตนเอง ความรบั ผดิ ชอบต่อสว่ นรวม 3.กจิ กรรมเสรมิ สรา้ งทกั ษะชวี ติ เพ่อื สรา้ งภูมคิ ุม้ กนั ทางสงั คมต่อเหตุการณ์และสภาพปัญหา ของเดก็ แต่ละวยั สาหรับกิจกรรมลูกเสือตามข้อบังคับ เพ่ือการขอรบั เคร่ืองหมายลูกเสือชัน้ พิเศษ และ เครอ่ื งหมายลกู เสอื หลวง ไมไ่ ดน้ ามารวบรวมไวใ้ นค่มู อื การจดั กจิ กรรมลกู เสอื ชดุ น้ี คู่มือมีจานวน 11 เล่ม ตามชัน้ ปีของลูกเสือ 4 ประเภท แต่ละเล่ม ได้จดั ทาตารางหน่วย กิจกรรม และแผนการจดั กิจกรรมครบ 40 ชวั่ โมง เพ่ือให้เห็นภาพรวมของการจดั กิจกรรมลูกเสือ เสรมิ สรา้ งทกั ษะชวี ติ ของลูกเสอื ในแต่ละระดบั ชนั้ และมหี มายเหตุบอกไว้ในตารางช่องขวาสุด ว่าเป็น แผนการจดั กจิ กรรมเสรมิ สรา้ งทกั ษะชวี ติ แผนการจดั กจิ กรรมประกอบดว้ ย จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ เน้ือหา ส่อื การเรยี นรู้ กจิ กรรม การ ประเมนิ ผล องค์ประกอบทักษะชีวติ สาคัญท่ีเกิดจากกิจกรรม และภาคผนวกประกอบแผนการจดั กจิ กรรม (เพลง เกม ใบงาน ใบความรู้ เรอ่ื งทเ่ี ป็นประโยชน์) ภาพรวมการพฒั นาหลกั สตู รลกู เสือเสริมสร้างทกั ษะชีวิต 1. เรมิ่ จากการศกึ ษาเอกสาร งานวจิ ยั หลกั สตู รลกู เสอื ไทยและต่างประเทศ รวมทงั้ สมั ภาษณ์ ผเู้ ชย่ี วชาญดา้ นลกู เสอื 2. สมั มนาครู ผปู้ กครอง นักพฒั นาเยาวชน และผเู้ ชย่ี วชาญดา้ นกจิ กรรมเดก็ และเยาวชน เพ่อื รว่ มกนั คน้ หาปัญหาจรงิ ของเดก็ แต่ละวยั และออกแบบกจิ กรรมทเ่ี หมาะสม ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1 261

3. จดั ทาคู่มอื การจดั กิจกรรมลูกเสอื เสรมิ สร้างทักษะชีวติ 4 ประเภท ได้แก่ ลูกเสอื สารอง ลกู เสอื สามญั ลกู เสอื สามญั รนุ่ ใหญ่และลูกเสอื วสิ ามญั รวมทงั้ สน้ิ 11 เล่ม โดยผ่านการประเมนิ ปรบั ปรุง และพฒั นา จนเป็นทย่ี อมรบั และนาไปใชใ้ นสถานศกึ ษาจานวนมาก 4. จดั ทาหลกั สูตรการฝึกอบรมผูก้ ากบั ลูกเสอื สารอง ลูกเสอื สามญั ลูกเสอื สามญั ร่นุ ใหญ่และ ลูกเสือวิสามญั ขนั้ ความรู้เบ้ืองต้น และขนั้ ความรู้ชนั้ สูง รวม 8 ประเภท โดยได้รบั การอนุมตั ิจาก คณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แห่งชาติ ในการประชุม ครงั้ ท่ี 2/2557 เม่อื วนั ท่ี 22 กนั ยายน 2557 ใหใ้ ช้ เป็นหลกั สตู รการฝึกอบรมผกู้ ากบั ลกู เสอื ของสานกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ 5. จดั ทา ค่มู อื ฝึกอบรมวทิ ยากรลูกเสอื เสรมิ สรา้ งทกั ษะชวี ติ เพ่อื ขยายผลในการสรา้ งวทิ ยากร และฝึกอบรมผกู้ ากบั ลกู เสอื ในสถานศกึ ษาทวั่ ประเทศ 262 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1

ภาคผนวก ข กิจกรรมลกู เสือเสริมสร้างทกั ษะชีวิต การจดั กิจกรรมลูกเสือเสรมิ สร้างทักษะชีวิตนัน้ ยงั คงหลกั การ และวิธีการของลูกเสอื ไว้ ทุก ประการ แต่เน้นการสอดแทรกการเรยี นรทู้ กั ษะชวี ติ เพมิ่ เขา้ ไปดว้ ยเพ่อื ตอบสนองวตั ถุประสงคท์ ร่ี อบดา้ น และครอบคลุมการดารงชวี ติ ในปัจจบุ นั คณุ ค่าของสื่อการเรียนการสอนประเภทกิจกรรม ส่อื การเรยี นการสอนประเภทกิจกรรม เป็นกระบวนการเรยี นการสอนท่ีให้ผู้เรยี นได้ มโี อกาส เรยี นรปู้ ระสบการณ์ต่างๆ ดว้ ยตนเอง ผ่านการทากจิ กรรมร่วมกัน ผู้เรยี นได้เรยี นรจู้ ากประสบการณ์ของ เพ่อื นในกลุ่ม ทาให้สามารถเรยี นรไู้ ด้มากข้นึ โดยใช้เวลาน้อยลง การออกแบบกจิ กรรมจะต้องกระตุ้นให้ ผเู้ รยี นเกดิ ความสนใจ และรว่ มมอื ในการทากจิ กรรมทก่ี าหนดใหอ้ ยา่ งเตม็ ท่ี จงึ จะ เกดิ การเรยี นรไู้ ดอ้ ย่างมี ประสทิ ธภิ าพ ผลทเ่ี กดิ ขน้ึ ต่อผเู้ รยี นมดี งั น้ี 1. สง่ เสรมิ ใหผ้ เู้ รยี นกลา้ แสดงออกและทางานรว่ มกบั ผอู้ ่นื ได้ 2. เกดิ ความสนุกสนานเพลดิ เพลนิ ซง่ึ เป็นลกั ษณะเฉพาะของสอ่ื การสอนประเภทกจิ กรรม 3. เปิดโอกาสใหผ้ เู้ รยี นมสี ่วนรว่ มในการกาหนดขอบขา่ ย เน้อื หา และวตั ถุประสงค์ 4. ผูเ้ รยี นไดฝ้ ึกฝน พฤติกรรมการเรยี นรทู้ งั้ ทางด้านความรู้ เจตคติ และทกั ษะ รวมทงั้ ความคดิ สรา้ งสรรค์ และจนิ ตนาการดว้ ย ประเภทของกิจกรรมลกู เสือเสริมสร้างทกั ษะชีวิต เมอ่ื จดั ประเภทตามทกั ษะ/ความสามารถ ในการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม แบง่ ออกไดเ้ ป็น 5 ประเภท คอื 1. กจิ กรรมการแสดงออก เป็นกจิ กรรมทเ่ี ปิดโอกาสใหล้ ูกเสอื ไดใ้ ช้ความสามารถในการแสดงออก แสดงความคดิ สรา้ งสรรค์ จนิ ตนาการในรปู แบบต่าง ๆ ซง่ึ มกั จะเป็นการจาลองประสบการณ์ต่าง ๆ มาเพ่อื การเรยี นรไู้ ดง้ ่ายและสะดวกขน้ึ หรอื เป็นสง่ิ ท่ใี ชแ้ ทนประสบการณ์จรงิ เพราะศาสตรต์ ่างๆ ในโลก มมี าก เกนิ กว่าท่จี ะเรยี นรไู้ ด้หมดสน้ิ จากประสบการณ์ตรงในชวี ติ และบางกรณีก็อย่ใู นอดตี หรอื ซบั ซ้อนเรน้ ลบั หรอื เป็นอนั ตราย ไมส่ ะดวกต่อการเรยี นรจู้ ากประสบการณ์จรงิ ตวั อยา่ งกจิ กรรม เช่น 1.1 สถานการณ์จาลอง เป็นการจดั สภาพแวดล้อมให้ใกล้เคยี งกบั สภาพความเป็นจรงิ มากท่สี ุด เพอ่ื ใหผ้ เู้ รยี นไดฝ้ ึกฝน แกป้ ัญหาและตดั สนิ ใจจากสภาพการณ์ทก่ี าลงั เผชญิ อยนู่ นั้ แลว้ นาประสบการณ์แห่ง ความสาเรจ็ ไปเป็นแนวทางในการแกป้ ัญหา 1.2 การสาธติ กระบวนการทผ่ี สู้ อนช่วยใหผ้ เู้ รยี นไดเ้ กดิ การเรยี นรตู้ ามวตั ถุประสงค์ โดยการแสดง หรอื กระทาใหด้ เู ป็นตวั อย่าง ใหค้ วามสาคญั กบั กระบวนการทงั้ หมดทผ่ี เู้ รยี นจะตอ้ งเฝ้าสงั เกตอยโู่ ดยตลอด 1.3 เล่านิทาน 1.4 ละคร หุน่ จาลอง คมู่ อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1 263

1.5 เพลง ดนตรี การเคล่อื นไหวตามจงั หวะดนตรี หมายถงึ กจิ กรรมท่เี น้นการใช้ดนตรเี ป็นส่อื ใน การเรยี นรทู้ งั้ ในแงเ่ น้อื หาและความบนั เทงิ ผ่อนคลาย และเขา้ ถงึ วฒั นธรรมต่าง ๆ 1.6 ศลิ ปะ แขนงอ่นื ๆ เชน่ การวาดรปู การปัน้ ดนิ เหนียว งานหตั ถกรรม การรอ้ ยดอกไม้ 1.7 การโตว้ าที ฯลฯ 2. กจิ กรรมการการสารวจและการรายงาน เป็นกจิ กรรมทเ่ี น้นใหล้ กู เสอื ไดเ้ รยี นรจู้ ากความเป็นจรงิ /เหตุการณ์จรงิ ในชวี ติ ประจาวนั ผ่านประสบการณ์ตรงด้วยตนเอง ซ่งึ เป็นรากฐานสาคญั ของการศึกษา เช่น การทาแผนท่ี การสารวจ หมายถงึ การเรยี นรผู้ ่านสถานการณ์จรงิ ดว้ ยการลงพน้ื ท่สี ารวจ และจาลอง สง่ิ ทไ่ี ดเ้ รยี นรสู้ แู่ ผนท่ี ภาพ หรอื สญั ลกั ษณ์ เพ่อื แสดงความคดิ รวบยอดของสง่ิ ทไ่ี ดเ้ รยี นรนู้ นั้ ตวั อยา่ งกจิ กรรม เชน่ การสมั ภาษณ์ การเป็นผสู้ ่อื ขา่ ว การทาสารคดี การศกึ ษานอกสถานท่ี ชมุ ชนศกึ ษา การผลติ ส่อื การทาปมู ชวี ติ บุคคลตวั อย่าง การจดั นิทรรศการ การสอดแนม การสารวจ การทาแผนท่ี การเขยี นเรยี งความการเล่า เรอ่ื ง ฯลฯ 3. กจิ กรรมการวเิ คราะหแ์ ละการประเมนิ เป็นการเรยี นรทู้ เ่ี กดิ จากการแลกเปลย่ี นความคดิ เหน็ และ รว่ มกนั วเิ คราะห/์ ประเมนิ สง่ิ ต่างๆทเ่ี กดิ ขน้ึ ตวั อยา่ งกจิ กรรม เช่น การเปรยี บเทยี บคณุ ค่า การประเมนิ ความเสย่ี ง การทาแผนทค่ี วามคดิ ฯลฯ 4. การเลน่ เกมและการแข่งขนั 4.1 เกม เป็น กจิ กรรมทม่ี กี ฎกตกิ า และลาดบั ขนั้ ตอน ทเ่ี อ้อื ใหล้ ูกเสอื เกดิ การเรยี นรผู้ ่าน การเล่นเกม ใหข้ อ้ คดิ ทส่ี อดคลอ้ งกบั ผลการเรยี นรทู้ ต่ี อ้ งการ เช่น เกมกระซบิ เป็นตน้ 4.2 การแข่งขนั เป็นกจิ กรรมท่มี กี ตกิ าในการแข่งขนั และมกี ารตดั สนิ หาผูช้ นะ เช่น การ ตอบปัญหาในเรอ่ื งต่าง ๆ เพอ่ื กระตุน้ ใหเ้ กดิ ความสนใจใฝ่รูม้ ากขน้ึ ฯลฯ 5. กจิ กรรมบาเพญ็ ประโยชน์ เป็นกจิ กรรมสรา้ งสรรคท์ เ่ี น้นการฝึกความเสยี สละของลูกเสอื ไดแ้ ก่ การจดั กจิ กรรมการกุศล การซ่อมของเล่นใหน้ ้อง การดูแลทาความสะอาดสถานท่ี การปลูกและดูแลต้นไม้ การเกบ็ ผกั จากแปลงไปประกอบอาหารเลย้ี งน้อง ฯลฯ หลกั การออกแบบกิจกรรม 1. การเลอื กประเภทของกจิ กรรม ตอ้ งสอดคลอ้ งกบั ผลการเรยี นรทู้ ต่ี อ้ งการ เชน่ ผลการเรียนร้ดู ้านพทุ ธิพิสยั มกั เลอื กใช้ กจิ กรรมการวเิ คราะหแ์ ละการประเมนิ การรายงาน และ การแขง่ ขนั ตอบปัญหาในเรอ่ื งเน้อื หาทต่ี อ้ งการใหเ้ รยี นรู้ เป็นตน้ ผลการเรียนร้ดู ้านจิตพิสยั มกั เลือกกิจกรรมท่สี ร้างความรู้สกึ ท่ีสอดคล้องกับผลการเรยี นรูท้ ่ี ตอ้ งการ เชน่ กจิ กรรมการแสดงออก เกม กจิ กรรมบาเพญ็ ประโยชน์ เป็นตน้ ผลการเรียนรู้ด้านทกั ษะพิสยั ถ้าเป็นทกั ษะทางสตปิ ัญญานิยมใช้กิจกรรมการวเิ คราะห์ และ ประเมนิ สว่ นทกั ษะทางกายภาพ เลอื กไดเ้ กอื บทกุ ประเภท 264 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1

2. การตัง้ ประเด็นอภิปราย เพ่ือให้ลูกเสือได้ร่วมอภิปรายแลกเปล่ียนความคิดเห็น ในเร่อื งท่ี สอดคลอ้ งกบั ผลการเรยี นรทู้ ต่ี อ้ งการ เช่น ผลการเรียนร้ดู ้านพทุ ธิพิสยั ตงั้ ประเดน็ ให้ วเิ คราะห์ /สงั เคราะห์ /ประเมนิ เน้ือหาทต่ี ้องการให้ ผเู้ รยี นเกดิ ความเขา้ ใจอย่างถ่องแท้ เกดิ ความคดิ รวบยอดทช่ี ดั เจน และสามารถนาไปประยกุ ตใ์ ชไ้ ดจ้ รงิ ผลการเรียนร้ดู ้านจิตพิสยั ตงั้ ประเดน็ ให้เกิดการโต้แย้งกนั ด้วยเหตุผลในเร่อื งความคดิ ความ เช่อื ท่เี ก่ยี วขอ้ งกบั เจตคติท่ตี ้องการ เพ่อื ให้สมาชกิ แต่ละคนไดม้ โี อกาสตรวจสอบความคดิ ความเช่อื ของ ตนเอง ท่แี ตกต่างจากคนอ่นื ทาใหเ้ กดิ การปรบั เปลย่ี นความคดิ ความเช่อื จากการโต้แยง้ กนั ดว้ ยเหตุผลใน กระบวนการกลุ่ม ผลการเรียนรดู้ ้านทกั ษะพิสยั ตงั้ ประเดน็ ใหเ้ กดิ ความเขา้ ใจอยา่ งถ่องแทใ้ นขนั้ ตอนการทาทกั ษะ นัน้ ๆ เช่นการวเิ คราะห์ความครบถ้วนในการทาตามขนั้ ตอนของทกั ษะ การวเิ คราะห์จุดอ่อน ทม่ี กั จะทา ทกั ษะนนั้ ๆ ไมส่ าเรจ็ เป็นตน้ 3. การสรปุ ความคดิ รวบยอดและประยุกตใ์ ช้ ทุกกจิ กรรมควรมกี ารสรปุ ความคดิ รวบยอดทเ่ี กดิ ขน้ึ ใหช้ ดั เจน และเปิดโอกาสใหไ้ ดล้ องประยกุ ตใ์ ช้ ไดแ้ ก่ ผลการเรียนรู้ด้านพุทธิพิสัย ความคิดรวบยอดคือเน้ือหา องค์ความรู้ท่ีต้องการให้เกิดข้นึ ประยกุ ตใ์ ชโ้ ดยผลติ ซา้ ความคดิ รวบยอดในรปู แบบทต่ี ่างจากเดมิ เชน่ การทารายงาน ทาสรปุ ยอ่ ฯลฯ ผลการเรียนรู้ด้านจิตพิสยั ความคดิ รวบยอดไม่มเี น้ือหา แต่เป็นความรสู้ กึ และความคดิ ความ เช่อื ทเ่ี กดิ ขน้ึ ภายในตวั ผู้เรยี น ประยุกต์โดยการแสดงออกท่ีสอดคลอ้ งกบั เจตคตทิ ่เี กดิ เช่น การกระทาท่ี แสดงออกถงึ ความซ่อื สตั ย์ การกระทาทแ่ี สดงออกถงึ ความเป็นสุภาพบุรษุ สภุ าพสตรี เป็นตน้ ผลการเรียนรดู้ ้านทกั ษะพิสยั ความคดิ รวบยอดทเ่ี กดิ คอื ความเขา้ ใจขนั้ ตอนและทาทกั ษะนนั้ ๆ ได้ ประยกุ ตโ์ ดยการฝึกฝนทกั ษะนนั้ จนชานาญ คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1 265

บรรณานุกรม สานกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แห่งชาต.ิ ข้อบงั คบั คณะลกู เสือแห่งชาติ ว่าด้วยการปกครอง หลกั สตู รและวิชาพิเศษลูกเสือสารอง (ฉบบั ที่ 10). โรงพมิ พ์ ครุ สุ ภาลาดพรา้ ว, 2522. สานกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาต.ิ ข้อบงั คบั คณะลกู เสือแห่งชาติ ว่าด้วยการปกครอง หลกั สตู รและวิชาพิเศษลูกเสือสามญั (ฉบบั ท่ี 13). โรงพมิ พ์ คุรสุ ภาลาดพรา้ ว, 2525. สานกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แห่งชาต.ิ ข้อบงั คบั คณะลกู เสือแห่งชาติ ว่าด้วยการปกครอง หลกั สตู รและวิชาพิเศษลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่ (ฉบบั ท่ี 14). โรงพมิ พ์ คุรสุ ภาลาดพรา้ ว, 2528. สานกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แห่งชาต.ิ ข้อบงั คบั คณะลกู เสือแห่งชาติ ว่าด้วยการปกครอง หลกั สตู รและวิชาพิเศษลกู เสือวิสามญั (ฉบบั ท่ี 15). โรงพมิ พ์ สกสค.ลาดพรา้ ว, 2529. กรมวชิ าการ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือ – เนตรนารี ชนั้ ประถมศึกษาปี ที่ 1 - 3 (ลูกเสือสารอง). โรงพมิ พ์ ครุ สุ ภาลาดพรา้ ว, 2533. กรมวชิ าการ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือ– เนตรนารี ชนั้ ประถมศึกษาปี ที่ 4 – 6 (ลูกเสือสามญั ) , 2533. กรมวชิ าการ กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. ค่มู อื การจดั กิจกรรมลกู เสือ – เนตรนารี ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ท่ี 1 – 3 (ลูกเสือสามญั ร่นุ ใหญ่), (เอกสารอดั สาเนา) กรมพลศกึ ษาประจาเขตการศกึ ษา 8. นิทานที่เป็นคติสอนใจ. (เอกสารอดั สาเนา) : มปท.,2537. กรมสุขภาพจติ กระทรวงสาธรณสขุ . ค่มู อื วิทยากรฝึ กอบรมทกั ษะชีวิตเพื่อการป้องกนั เอดส์ ด้วยการเรยี นร้แู บบมสี ่วนร่วม, ม.ป.ท.: พมิ พค์ รงั้ ท่ี 1 สงิ หาคม 2541. กรมสุขภาพจติ กระทรวงสาธรณสุข. ค่มู ือการจดั กิจกรรมเพ่ือพฒั นาเดก็ ด้อยโอกาส. น.พ.อนนั ต์ อุ่นแกว้ บรรณาธกิ าร ม.ป.ท. : พมิ พค์ รงั้ ท่ี 1 มถิ ุนายน 2544 กระทรวงศกึ ษาธกิ าร หลกั สตู รแกนกลาง. การศึกษาขนั้ พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช 2551. โรงพมิ พ์ ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย, 2551. คณะกรรมการลกู เสอื ฝ่ายพฒั นาบุคลากร สานกั งานลกู เสอื แหง่ ชาต.ิ ค่มู ือการฝึ กอบรมผ้บู งั คบั บญั ชา ลกู เสือขนั้ ผชู้ ่วยผใู้ ห้ฝึ กอบรมวิชาผใู้ ห้การฝึ กอบรมผกู้ ากบั ลกู เสือ (Assistant Leader Trainers course) (A .L.T.C). โรงพมิ พ์ สกสค. : ลาดพรา้ ว, 2551. จริ าวชุ คุม้ จนั ทร.์ เกม/นันทนาการกล่มุ สมั พนั ธ์. เอกสารอดั สาเนา : มปท., 2547. มณฑานี ตนั ตสิ ุข, หนงั สอื ผหู้ ญงิ อศั จรรย.์ http://www.nantbook.com/webboard/detail.php?qID=116. เป็นแมเ่ หลก็ ดึงดดู ความรกั ดีดีง่ายนิดเดียว แค่ร้จู กั ตวั เองดีดี, สบื คน้ เมอ่ื วนั ท่ี 24 มนี าคม 2553 มลู นิธคิ ณะลกู เสอื แหง่ ชาต.ิ กิจกรรมพฒั นาผเู้ รยี น กิจกรรมลกู เสือ – เนตรนารี ช่วงชนั้ ท่ี 3 ชนั้ 266 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1

มธั ยมศึกษาปี ท่ี 1 ตามหลกั สตู รการศึกษาขนั้ พืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช 2544, กรงุ เทพฯ : อกั ษรเจรญิ ทศั น์, 2550. มลู นิธคิ ณะลกู เสอื แหง่ ชาต.ิ กิจกรรมพฒั นาผเู้ รียน กิจกรรมลกู เสือ – เนตรนารี ช่วงชนั้ ท่ี 3 ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 2 ตามหลกั สตู รการศึกษาขนั้ พืน้ ฐาน พทุ ธศกั ราช 2544, กรงุ เทพฯ : อกั ษรเจรญิ ทศั น์, 2551. มลู นธิ คิ ณะลกู เสอื แห่งชาต.ิ กิจกรรมพฒั นาผเู้ รียน กิจกรรมลกู เสือ – เนตรนารี ช่วงชนั้ ท่ี 3 ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 3 ตามหลกั สตู รการศึกษาขนั้ พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช 2544, อกั ษรเจรญิ ทศั น์ : กรงุ เทพฯ, 2550. สมาคมวางแผนครอบครวั แหง่ ประเทศไทย. ค่มู อื อบรมวิทยากร การจดั กิจกรรมลกู เสือที่เน้น ทกั ษะชีวิต. สมาคมวางแผนครอบครวั แห่งประเทศไทย, 2553. สานกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น สานักงานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. แนวทางการจดั กิจกรรมลกู เสือให้สอดคล้องกบั หลกั สตู ร การศึกษาขนั้ พื้นฐาน พทุ ธศกั ราช 2544. โรงพมิ พค์ ุรสุ ภาลาดพรา้ ว, 2549. สานกั การลกู เสอื ยวุ กาชาด และกจิ การนกั เรยี น สานกั งานปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร. แนวทางการพฒั นาหลกั สตู ร การจดั กิจกรรมลูกเสือในสถานศึกษา พ.ศ. 2552. องคก์ ารคา้ ของ สกสค., 2552. สานกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แห่งชาต.ิ ข้อบงั คบั คณะลกู เสือแห่งชาติว่าด้วยการปกครอง หลกั สตู ร และวิชาพิเศษลูกเสือสามญั (ฉบบั ที่ 13) พ.ศ. 2525. โรงพมิ พค์ รุ สุ ภา : ลาดพรา้ ว, 2534. สานกั งานคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาต.ิ ข้อบงั คบั คณะลกู เสือแห่งชาติว่าด้วยการ ปกครอง หลกั สตู รและวิชาพิเศษลกู เสือสามญั รนุ่ ใหญ่(ฉบบั ท่ี 14) พ.ศ. 2528 องคก์ ารคา้ ของคุรสุ ภา : กรงุ เทพฯ, 2537. สานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาขนั้ พน้ื ฐาน. แนวทางการจดั กิจกรรมพฒั นาผเู้ รยี น. โรงพมิ พค์ ุรสุ ภาลาดพรา้ ว, 2534. อุบลวรรณ แสนมหายกั ษ.์ เพลงลกู เสือ. เอกสารประกอบการฝึ กอบรมผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสือ สารอง สามญั สามญั รนุ่ ใหญ่ ขนั้ ความร้ชู นั้ สงู : (เอกสารอดั สาเนา), 2539. http://en.wikipedia.org/wiki/World_Scout_Jamboree http://en.wikipedia.org/wiki/World_Organization_of_the_Scout_Movement http://guru.google.co.th/guru/thread?tid=0db802ca17a2e96f&clk=wttpcts http://www.inspect2.moe.go.th/3%20SS.ATC/index.html http://www.lovesquare.com http://mathafaps.tripod.com/gentleman.htm , อย่างไรจึงเรยี กว่า เป็น \"สภุ าพบรุ ษุ ”, สบื คน้ เมอ่ื วนั ท่ี 23 มนี าคม 2553 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1 267

http://www.navyscoutclub.org/index.php?lay=show&ac=article&Id=538687830 http://www.rdpb.go.th/RDPB/Front/Projects/RDPBImportantProject.aspx http://www.scoutthailand.org/main/show_page.php?topic_id=56&auto_id=13&TopicPk=19 http://122.155.0.105/~scout/modules/news/article.php?storyid=7 268 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1

คณะผ้จู ดั ทาค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือเสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต คณะที่ปรึกษา 1. นายศจั ธร วฒั นะมงคล ผอู้ านวยการสานกั เทคโนโลยสี ารสนเทศและการส่ือสาร 2. นายวรทั พฤกษากุลนนั ท์ สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ 3. นายพนสั บุญวฒั นสุนทร ผอู้ านวยการสานกั การลกู เสอื ยวุ กาชาดและกจิ การนกั เรยี น 4. นายโอฬาร เก่งรกั ษส์ ตั ว์ สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ 5. นางสาวลดั ดา จติ รวฒั นแพทย์ รองผอู้ านวยการสานกั พฒั นากจิ การนกั เรยี น สานกั งานคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน กระทรวงศึกษาธิการ กรรมการบรหิ ารลกู เสอื แห่งชาติ ผอู้ านวยการสานกั ส่งเสรมิ กจิ การการศกึ ษา สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ ผอู้ านวยการโครงการลกู เสอื เสรมิ สรา้ งทกั ษะชวี ติ สมาคมวางแผนครอบครวั แหง่ ประเทศไทย ฯ คณะทางานพฒั นาและปรบั ปรงุ ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือเสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต 1. นายกฤตพฒั น์ พชิ ยั วรตุ มะ หวั หน้าฝ่ายพฒั นาวชิ าการ สานกั การลกู เสอื ยวุ กาชาดและ กจิ การนกั เรยี น สานกั งานปลดั กระทรวงศึกษาธิการ 2. นายชวลติ ศตี ะปันย์ ครู วทิ ยฐานะชานาญการพเิ ศษ 3. นายทนงชยั เจรญิ รตั น์ โรงเรยี นวดั สมบรู ณ์สามคั ค(ี ปากช่องประชานุกลู ) 4. นายอรรณพ จจู นั ทร์ สานกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษานครนายก 5. นายอารกั ษ์ ศุภสนิ ธุ์ กรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาติ 6. นายจริ ายุ จนั ทรเ์ พง็ รองผอู้ านวยการสานกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษา 7. นายสมคดิ พระสวา่ ง เชยี งราย เขต1 8. นางอาภาพรรณ แสงทอง ผตู้ รวจการลกู เสอื ประจาสานกั งานลกู เสอื แห่งชาติ ครู วทิ ยฐานะเชย่ี วชาญ โรงเรยี นมธั ยมป่ากลาง สานกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษามธั ยมศกึ ษา เขต 37 ครู วทิ ยฐานะชานาญการพเิ ศษ โรงเรยี นบา้ นหนองเหมอื ดแอ่ สานกั งานเขตพน้ื ทก่ี ารศกึ ษาประถมศกึ ษาหนองบวั ลาภู ผชู้ ่วยผตู้ รวจการลกู เสอื ประจาสานกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1 269

โครงการลกู เสือเสริมสร้างทกั ษะชีวิต ดาเนิ นการโดย สานักงานลกู เสือแห่งชาติ 154 ศาลาวชริ าวุธ แขวงวงั ใหม่ เขตปทุมวนั กรงุ เทพฯ 10330 โทรศพั ท์ 0-2219-2731 โทรสาร 0-2219-2108 website : http://www.scoutthailand.org สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พื้นฐาน กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ถนนราชดาเนนิ นอก เขตดุสติ กรงุ เทพฯ 10300 โทรศพั ท์ 0-2288-5511 website : http://www.obec.go.th สานักงานกองทนุ สนับสนุนการสรา้ งเสริมสขุ ภาพ อาคารศนู ยเ์ รยี นรสู้ ขุ ภาวะ 99/8 ซอยงามดพู ลี แขวงทงุ่ มหาเมฆ เขตสาทร กรงุ เทพฯ 10120 โทรศพั ท์ 0-2343-1500 โทรสาร 0-2343-1501 website : http://www.thaihealth.or.th สมาคมวางแผนครอบครวั แห่งประเทศไทย ในพระราชูปถมั ภส์ มเดจ็ พระศรีนครินทราบรมราชชนนี 8 ซอยวภิ าวดรี งั สติ 44 ถนนวภิ าวดรี งั สติ แขวงลาดยาว เขตจตุจกั ร กรงุ เทพฯ 10900 โทรศพั ท์ 0-941-2320 โทรสาร 0-2561-5130 website : http://www.ppat.or.th E-mail : [email protected] สานักการลกู เสือ ยุวกาชาดและกิจการนักเรียน สานกั ปลดั กระทรวงศกึ ษาธกิ าร กระทรวงศกึ ษาธกิ าร ถนนราชดาเนินนอก เขตดุสติ กรุงเทพฯ 10300 โทรศพั ท์ 0-2282-0850 website : http://www.srs.moe.go.th 270 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 4 ประกาศนียบตั รวิชาชีพ 1