11._aephnkaarcchadkicchkrrm_m_5_m_6-com

2.2วาตภยั เกดิ ข้นึ เป็นครงั้ คราวชวั่ ขณะหน่ึงแล้วก็สงบ มกั ทาความเสยี หายให้แก่บ้านเรอื น ราษฎรอยเู่ สมอ การชว่ ยเหลอื มขี นั้ ตอนปฏบิ ตั ดิ งั น้ี 1. สง่ นกั สงั คมสงเคราะหห์ รอื เจา้ หน้าทไ่ี ปสารวจความเสยี หายรว่ มกนั 2. เจา้ หน้าทอ่ี าเภอหรอื เขต มาประกอบการพจิ ารณาใหก้ ารช่วยเหลอื ตามระเบยี บต่อไป 3. เมอ่ื ปรากฏว่าผปู้ ระสบวาตภยั มฐี านะยากจนไมส่ ามารถช่วยตวั เองในเรอ่ื งจดั หาวสั ดุมา สรา้ งหรอื ซ่อมแซมบ้าน นักสงั คมสงเคราะหก์ ็จะเสนอความเหน็ ว่าควรจะใหก้ ารช่วยเหลอื วสั ดุอะไรบา้ งเป็น เงนิ เทา่ ใด ตามระเบยี บหลกั เกณฑ์ 4. หากผปู้ ระสบวาตภยั นนั้ มคี วามเดอื ดรอ้ นในเรอ่ื งเครอ่ื งอุปโภคบรโิ ภคทจ่ี าเป็นนกั สงั คม สงเคราะหก์ จ็ ะพจิ ารณาใหก้ ารชว่ ยเหลอื ตามความจาเป็นและหลกั เกณฑด์ ว้ ย 2.3อทุ กภยั เป็นภยั ทเ่ี กดิ ขน้ึ มที งั้ ฉบั พลนั และกนิ เวลานาน แต่ส่วนใหญ่แล้วมกั จะเกดิ ขน้ึ เป็น เวลา 10-15 วนั บางครงั้ กนิ เวลาเป็นเดอื นกเ็ คยมี และอุทกภยั ทเ่ี กดิ ขน้ึ น้ีมกั จะกนิ บรเิ วณกว้างขวางหลาย ทอ้ งท่ี หลายตาบล จงึ ทาใหม้ ผี ปู้ ระสบความเดอื ดรอ้ นอยทู่ วั่ ไปในบรเิ วณกวา้ ง การช่วยเหลอื จงึ จะต้องมกี อง อานวยการเป็นศูนยร์ ่วมการให้การช่วยเหลอื นอกจากนัน้ จะต้องมหี น่วยช่วยเหลอื แยกยา้ ยออกไปให้การ ช่วยเหลอื ในท้องถน่ิ ต่าง ๆ กนั หลาย ๆ หน่วยดว้ ย ทงั้ น้ี เพ่ือใหก้ ารช่วยเหลอื เป็นไปด้วยความรวดเรว็ และ ทวั่ ถงึ ทนั ทตี ่อเหตุการณ์จงึ จาเป็นตอ้ งมวี สั ดอุ ุปกรณ์และเครอ่ื งมอื ทจ่ี าเป็นในการช่วยเหลอื ดงั น้ี 1. เรอื ท้องแบนสาหรบั ขนเคร่อื งอุปโภคบรโิ ภคและเจา้ หน้าท่สี าหรบั เย่ยี มเยยี นและนา สงิ่ ของไปช่วยเหลอื 2. เรอื ทอ้ งแบนสาหรบั ขนยา้ ยผปู้ ระสบอุทกภยั ไปอยใู่ นทท่ี ป่ี ลอดภยั ตลอดจนขนยา้ ยสตั ว์ เลย้ี ง เช่น ววั ควาย เป็นตน้ การช่วยเหลือ 1. นาขา้ วสาร อาหารแหง้ ไปใหก้ ารชว่ ยเหลอื 2. ในกรณีรา้ ยแรงต้องอพยพผคู้ น สตั วเ์ ลย้ี งไปไวใ้ นทส่ี งู และปลอดภยั ซง่ึ จะตอ้ งจดั เลย้ี ง อาหารให้ 3. ในบางกรณอี าจจะตอ้ งแจกจา่ ยเสอ้ื ผา้ เคร่อื งนุ่งหม่ ใหแ้ ก่ผปู้ ระสบภยั ดว้ ย การจดั ที่พกั ชวั่ คราวสาหรบั ผปู้ ระสบภยั ภยั ธรรมชาตทิ เ่ี กดิ ขน้ึ ซง่ึ ไดแ้ ก่ อคั คภี ยั วาตภยั และอุทกภยั มกั จะทาความเสยี หายใหแ้ ก่ทรพั ยส์ นิ ของราษฎรและทางราชการ โดยเฉพาะอย่างยงิ่ ทาความเสยี หายแก่บา้ นเรอื นราษฎรแต่ละครงั้ เป็นจานวน มาก ก่อให้เกิดความเดอื ดรอ้ นในเร่อื งท่อี ยู่อาศยั เป็นอย่างมากการช่วยเหลอื จงึ ควรคานึงถึงการจดั ท่พี กั อาศยั ชวั่ คราวให้แก่ผู้ประสบภยั ดงั กล่าวในระยะแรกดว้ ย นอกเหนือจากการแจกจ่ายสง่ิ ของเครอ่ื งอุปโภค บรโิ ภค 100 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

การเลือกทาเลที่พกั อาศยั ชวั่ คราว ก. อคั คภี ยั ในกรณีอคั คภี ยั ผู้ประสบภยั ส่วนใหญ่จะสูญเสยี ทรพั ยส์ นิ และบ้านเรอื นโดยฉับพลนั การจดั หาท่อี ย่อู าศยั ชวั่ คราวให้แก่ผู้ประสบอคั คภี ยั จงึ ควรจดั หาสถานท่อี ยู่ใกล้เคยี งกบั ท่เี กดิ เหตุให้มาก ท่สี ุดเท่าท่จี ะทาได้ ทงั้ เพ่อื ความสะดวกในการติดต่อกบั ทางราชการ การรบั การสงเคราะห์ตลอดจนมใิ ห้ ผปู้ ระสบภยั เกดิ การวา้ เหว่จากถนิ่ เดมิ มากนกั สถานทท่ี จ่ี ะใหเ้ ป็นทพ่ี กั ชวั่ คราวนนั้ ควรพจิ ารณาจากสถานท่ี ทเ่ี ป็นสาธารณะ ดงั น้ี 1. ศาลาวดั หรอื สง่ิ ก่อสรา้ งอ่นื ๆ ท่ปี ระชาชนใช้ประโยชน์ร่วมกนั ซ่งึ อยู่ในบรเิ วณวดั ได้แก่ โรงเรยี น 2. โรงเรยี น หรอื สง่ิ ปลูกสรา้ งอย่างอ่นื ซ่งึ อย่ใู นบรเิ วณโรงเรยี น เช่น ห้องประชุม โรงอาหาร โรงฝึกกายบรหิ าร หรอื ใตถ้ ุนโรงเรยี น เป็นตน้ 3. สถานทร่ี าชการ ไดแ้ ก่ ศาลาประชาคม หอ้ งประชุม ใตถ้ ุนสง่ิ ก่อสรา้ งทม่ี นั่ คงแขง็ แรง 4. ดดั แปลงสง่ิ ก่อสรา้ ง สง่ิ สาธารณะอ่นื ๆ ใหเ้ ป็นทอ่ี ยอู่ าศยั ชวั่ คราว 5. จดั สรา้ งทพ่ี กั อาศยั ชวั่ คราวขน้ึ ในบรเิ วณไฟไหม้ การจดั ท่พี กั อาศยั ชวั่ คราบดงั กล่าวขา้ งต้นนัน้ เป็นหน้าท่ขี องอาเภอหรอื เขตท่พี จิ ารณาจาก สถานท่เี หมาะสม โดยคานึงถึงด้านสุขลกั ษณะ ได้แก่ ท่นี อน ห้องน้า ห้องส้วม และอ่ืน ๆ ท่จี าเป็น เช่น ไฟฟ้า เป็นต้น ส่วนค่าวสั ดุจดั สรา้ งหรอื ดดั แปลงท่พี กั อาศยั ข้างต้นนัน้ กรมประชาสงเคราะห์เป็นผู้ให้การ สนบั สนุน การจดั หาท่ีพักชัว่ คราวให้แก่ผู้ประสบอัคคีภัยนัน้ จะต้องอยู่ในขนั้ เตรยี มการวางแผนไว้ ล่วงหน้าก่อนว่า หากอคั คภี ยั เกิดข้นึ ในบรเิ วณใดควรจะจดั หาท่พี ักชวั่ คราวได้ตรงไหนท่ีเหมาะสมท่สี ุด ฉะนนั้ การเตรยี มแผนจงึ เป็นเร่อื งสาคญั มาก ซง่ึ เป็นหน้าทโ่ี ดยตรงของอาเภอทจ่ี ะกาหนดสถานทด่ี งั กล่าวไว้ ล่วงหน้าว่าในยา่ นทค่ี าดว่าจะเกดิ อคั คภี ยั ขน้ึ จะตอ้ งใหผ้ ปู้ ระสบอคั คภี ยั เขา้ อยอู่ าศยั ชวั่ คราวตรงไหน อยา่ งไร สาหรบั ศูนยส์ งเคราะห์ผู้ประสบภยั ในเร่อื งการเตรยี มท่พี กั อาศยั นัน้ ก็จะต้องประสานงานกับ ทางอาเภอหรอื เขตไวใ้ นขณะทไ่ี ฟกาลงั ลกุ ไหมอ้ ยู่ จะตอ้ งรบั กาหนดสถานทท่ี จ่ี ะใชเ้ ป็นทพ่ี กั อาศยั ชวั่ คราวไว้ ไดเ้ ลยตามหลกั เกณฑด์ งั กล่าวขา้ งตน้ การสารวจตรวจสอบเพ่ือเตรยี มที่พกั ชวั่ คราว 1. ในกรุงเทพมหานครนัน้ เป็นชุมชนใหญ่หนาแน่น และมชี ุมชนอย่กู นั เป็นกลุ่มก้อนหรอื ทเ่ี รียกว่า สลมั นัน้ มจี านวนหลายแห่งดว้ ยกนั ซง่ึ สลมั เหล่านัน้ ล่อแหลมต่อการเกดิ อคั คภี ยั เป็นอย่างมาก ฉะนัน้ การ เตรยี มการวางแผนในการจดั หาท่พี กั อาศยั ชวั่ คราวให้แก่ผู้ประสบอคั คภี ยั เม่อื เกดิ ขน้ึ นัน้ ควรจะไดก้ าหนด เอาบรเิ วณสลมั ทุกแห่งในกรงุ เทพมหานครในจุดท่คี าดว่าอคั คภี ยั อาจจะเกดิ ขน้ึ การหาสถานท่พี กั จงึ ต้อง หมายตาเอาวดั โรงเรยี น หรอื สถานทร่ี าชการ หรอื บรเิ วณท่วี ่างเปล่า หรอื ท่สี าธารณะท่จี ะใช้เป็นสถานท่ี สรา้ งทพ่ี กั ชวั่ คราวได้ โดยตอ้ งคานงึ ถงึ สขุ ลกั ษณะประกอบดว้ ย 2. ในต่างจงั หวดั อคั คีภยั ท่ีเกดิ ข้นึ ส่วนใหญ่เกิดในเขตชุมชน การจดั สถานท่พี กั อาศยั ชวั่ คราว กระทาได้ง่าย เช่น ศาลาประชาคมศาลาวดั โรงเรยี น ตลอดจนบรเิ วณท่ดี นิ ว่างเปล่าท่จี ะสรา้ งทพ่ี กั อาศยั คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 101

ชวั่ คราวกห็ างา่ ย เรอ่ื งการเตรยี มการวางแผนในเรอ่ื งทอ่ี ยอู่ าศยั ชวั่ คราว จงึ ไมค่ ่อยจาเป็นมากนกั แต่อย่างไร กต็ ามหากมกี ารวางแผนไวแ้ ต่ตน้ กจ็ ะทาใหก้ ารดาเนินงานเป็นไปสะดวกและรวดเรว็ ขน้ึ ข. วาตภยั การจดั หาทพ่ี กั อาศยั ชวั่ คราวใหแ้ ก่ผปู้ ระสบภยั นัน้ แทบจะเรยี กว่าไม่จาเป็นทงั้ น้ีเพราะ วาตภัยท่ีเกิดข้นึ ทาให้บ้านเรอื นพงั เสียหาย การจดั ท่พี ักชวั่ คราวกระทาได้ง่ายด้วยการให้เจ้าของบ้าน ดดั แปลงจากเศษสง่ิ สลกั หกั พงั มาปลูกสรา้ งเป็นทอ่ี ย่อู าศยั ชวั่ คราวได้ โดยทางกรมประชาสงเคราะหใ์ หก้ าร สนบั สนุนวสั ดเุ พม่ิ เตมิ ตามจาเป็น หากมคี วามจาเป็นต้องใหผ้ ปู้ ระสบภยั วาตภยั ไปอยใู่ นสถานทอ่ี ่นื กก็ ระทา ไดเ้ ชน่ เดยี วกบั กรณผี ปู้ ระสบอคั คภี ยั ค. อทุ กภยั การเตรยี มจดั หาทอ่ี ย่อู าศยั ชวั่ คราวใหแ้ ก่ผู้ประสบอุทกภยั นั้น ควรจะต้องเตรยี มการ ดงั น้ี 1. จดั หาทส่ี งู ทเ่ี นินซง่ึ คาดวา่ น้าทว่ มไมถ่ งึ ไว้ 2. ทส่ี งู ทเ่ี นนิ นนั้ ควรมสี ง่ิ ปลกู สรา้ งดว้ ย เชน่ วดั หรอื โรงเรยี น 3. จะตอ้ งมสี ขุ ลกั ษณะประกอบดว้ ย เช่น หอ้ งน้า หอ้ งสว้ ม และทห่ี ลบั นอนรวมตลอดจนถงึ แสง สวา่ งดว้ ย การหงุ หาอาหารเลีย้ งดผู ปู้ ระสบภยั การจดั เลย้ี งผคู้ นทม่ี จี านวนมากนนั้ จะตอ้ งเตรยี มสง่ิ ต่าง ๆ ดงั น้ี 1. หมอ้ หรอื กระทะขนาดใหญ่ 2. เตาฟืนหรอื ถ่าน 3. ถาดหลุมจานวนทพ่ี อเพยี งกบั ผปู้ ระสบภยั หรอื จาน ชาม และชอ้ น 4. ถงั น้าบรรจนุ ้าด่มื น้าใชใ้ หเ้ พยี งพอ 5. อาหารกระป๋ อง หรอื อาหารแหง้ สะดวกแก่การปรงุ และแจกจา่ ย การจดั เครือ่ งอปุ โภค 1. เครอ่ื งนุ่งหม่ หลบั นอน ไดแ้ ก่ เส่อื มงุ้ ผา้ หม่ เสอ้ื ผา้ 2. เครอ่ื งครวั ทจ่ี าเป็น 3. อาหารแหง้ หรอื เครอ่ื งกระป๋ อง 4. ขา้ วสาร 5. อ่นื ๆ ทจ่ี าเป็นแก่ผปู้ ระสบภยั เช่น ยารกั ษาโรค เป็นตน้ การรบั บริจาคส่ิงของเหลือใช้ ความสาคญั ของการรบั บริจาคสิ่งของเหลือใช้ ในปัจจุบนั น้ี ประชาชนเป็นจานวนมากต้องประสบปัญหาความเดอื ดรอ้ นในดา้ นต่าง ๆ อนั เกดิ จาก ความขาดแคลนในการครองชพี บ้าง ประสบทุพภกิ ขภยั ภยั ธรรมชาตหิ รอื สาธารณภยั ต่าง ๆ บ้างซ่งึ ทาง ราชการจาเป็นต้องใหค้ วามช่วยเหลอื ในดา้ นเครอ่ื งอุปโภคบรโิ ภค ตลอดจนปัจจยั ในการครองชพี จานวนมาก 102 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

อยู่เป็นประจา อนั ยงั ผลให้ต้องส้นิ เปลอื งงบประมาณแผ่นดนิ เป็นจานวนมาก และนับวนั จะทวยี ง่ิ ขน้ึ เป็น ลาดบั อย่างไรกต็ าม การจดั บรกิ ารสงเคราะหด์ งั กล่าวกย็ งั ไม่เพยี งพอกบั ความจาเป็นและความเดอื ดรอ้ นท่ี เกดิ ข้นึ นอกจากน้ี ประชาชนชาวไทยรวมทงั้ ชาวต่างประเทศทงั้ หลายต่างก็มเี มตตาจติ ต่อผู้ประสบความ เดอื ดรอ้ นในด้านต่าง ๆ เป็นอย่างยงิ่ โดยได้บรจิ าคเงนิ และสงิ่ ของท่เี ป็นเคร่อื งอุปโภคบรโิ ภคนานาชนิด ชว่ ยเหลอื ผเู้ ดอื ดรอ้ นดว้ ยตนเองโดยตรงบา้ ง หรอื โดยผ่านทางหน่วยราชการ องคก์ ารและส่อื มวลชนต่าง ๆ บ้างตลอดมา แต่เป็นการดาเนินงานเป็นครงั้ คราวเฉพาะเม่อื มเี หตุการณ์จาเป็นเกิดข้นึ เท่านัน้ ทาให้การ ช่วยเหลือประชาชนผู้ประสบปัญหาความเดอื ดร้อนไม่เป็นการเพยี งพอและทนั ต่อความจาเป็นรบี ด่วนท่ี เกดิ ขน้ึ สาหรบั ประชาชนทม่ี สี ง่ิ ของเหลอื ใชเ้ น่อื งจากหมดความจาเป็นตอ้ งใชส้ อยหรอื มสี งิ่ ของชารดุ เสยี หาย เล็กน้อย แต่ผู้เป็นเจ้าของไม่ต้องการซ่อมแซมไว้ใช้ต่อไปอีกและพร้อมท่จี ะบรจิ าคสง่ิ ของเหล่านัน้ เพ่ือ ช่วยเหลอื เพ่อื นมนุษยท์ เ่ี ดอื ดรอ้ น แต่ไมร่ จู้ ะบรจิ าคสง่ิ ของเหล่านนั้ ใหท้ ไ่ี หน หรอื เมอ่ื บรจิ าคแลว้ ไมแ่ น่ใจว่า สงิ่ ของทบ่ี รจิ าคไปนนั้ จะถงึ มอื ผเู้ ดอื ดรอ้ นอย่างแทจ้ รงิ งานที่มอบหมายให้ลกู เสือสงเคราะหป์ ฏิบตั ิ การดาเนินงานศูนยร์ บั บรจิ าค ฯ หากระยะใดท่มี กี ารประชาสมั พนั ธ์รณรงค์ให้มกี ารบรจิ าคหรอื ใน ยามท่ีมเี หตุการณ์ท่ีเก่ียวกับทุพภิกขภัย ภยั ธรรมชาติ หรอื สาธารณภยั ต่าง ๆ เกิดข้นึ ในระยะเวลานัน้ ประชาชนจะใหค้ วามสนใจและรว่ มมอื เป็นอยา่ งดยี ง่ิ โดยนาเงนิ และสงิ่ ของต่าง ๆ ทเ่ี ป็นเครอ่ื งอุปโภคบรโิ ภค มาบรจิ าคกรมประชาสงเคราะหเ์ ป็นจานวนมาก เพ่อื ใหน้ าไปแจกจา่ ยช่วยเหลอื ประชาชนทป่ี ระสบกบั ความ ทุกข์ยากเดอื ดร้อน ทาให้เจ้าหน้าท่ีของศูนย์รบั บรจิ าคกระประชาสงเคราะห์ต้องทางานอย่างหนัก และ เสยี สละมาปฏบิ ตั งิ านโดยไมม่ กี ารหยุดราชการเลย ทงั้ น้ี เพ่อื ใหก้ ารรบั บรจิ าคดาเนินไปดว้ ยความเรยี บรอ้ ย อานวยความสะดวกแก่ผบู้ รจิ าค และเพ่อื ใหก้ ารจดั ส่งสง่ิ ของบรจิ าคนาไปช่วยเหลอื ผเู้ ดอื ดรอ้ นอยา่ งรวดเรว็ อย่างไรก็ตาม การดาเนินงานดงั กล่าวก็ยงั ไม่ทนั ต่อความต้องการของผู้เดอื ดรอ้ นเน่ืองจากเจา้ หน้าท่ขี อง ศูนย์รบั บรจิ าค ฯ มจี านวนไม่เพียงพอ ดงั นัน้ จาเป็นต้องมอี าสาสมคั รมาช่วยปฏิบัติงานศูนย์บรจิ าคฯ เพ่อื ใหก้ ารปฏบิ ตั งิ านดาเนินไปอย่างรวดเรว็ และทนั ต่อเหตุการณ์ ดงั นนั้ งานทจ่ี ะมอบใหล้ ูกเสอื สงเคราะห์ ปฏบิ ตั ิ ดงั น้ี 1. งานตรวจนบั และแยกประเภทสงิ่ ของบรจิ าค ตลอดจนการบรรจสุ ง่ิ ของบรจิ าคลงในหบี ห่อ กลอ่ ง และกระสอบ ฯลฯ 2. งานแบกหาม และขนสง่ิ ของบรจิ าคจากทต่ี ่าง ๆ 3. งานเขยี นแผ่นประกาศ โปสเตอร์ ตลอดจนเขยี นจ่าหน้าหน่วยรบั สงิ่ ของบรจิ าคลงบนหบี ห่อ กล่อง และกระสอบ ฯลฯ 4. งานซ่อมแซมสงิ่ ของบรจิ าค ทม่ี สี ภาพชารดุ ใหด้ ขี น้ึ สามารถใชป้ ระโยชน์ได้ เช่น ซ่อมแซมโต๊ะ เกา้ อ้ี ตู้ เตยี ง วทิ ยุ เสอ้ื ผา้ ฯลฯ คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 103

เร่ืองสนั้ ท่ีเป็นประโยชน์ ความสามคั คี นานมาแลว้ มเี มอื งๆ หน่ึงราษฎรมคี วามเป็นอย่อู ยา่ งรม่ เยน็ จนกระทงั่ มยี กั ษ์ตนหน่ึงไดม้ าจบั เอาคน ในเมอื งไปกนิ ทุกวนั ๆราษฎรทเ่ี คยอยอู่ ยา่ งเป็นสุขไดร้ บั ความเดอื ดรอ้ นไปทวั่ หวั ระแหงจงึ พากนั ไปรอ้ งทุกข์ ต่อพระราชาพระราชาจงึ ใหม้ หาดเลก็ ป่าวประกาศว่าถา้ ใครปราบยกั ษไ์ ดจ้ ะพระราชทานขา้ วของเงนิ ทองเป็น รางวลั มชี าย 2คนรบั อาสาไปปราบยกั ษ์โดยคนแรกเป็นนักแมน่ ธนูและสามารถยงิ ไดท้ ลี ะ 2ดอกคนท่ี 2 เป็น ผมู้ พี ละกาลงั มหาศาลและวง่ิ เรว็ ในตอนแรกทงั้ 2คนผลดั กนั ไปปราบทลี ะคนปรากฏว่าพ่ายแพก้ ลบั มาทงั้ 2 คนและหวุดหวดิ จะถกู ยกั ษ์จบั กนิ หลายครงั้ ซง่ึ การกระทาของคนทงั้ สองยง่ิ ทวคี วามโกรธแคน้ แก่ยกั ษ์มากขน้ึ จงึ อาละวาดพงั บ้านเรอื นราษฎรเสยี หายอย่างหนักคนทงั้ สองจงึ ปรกึ ษากันหาวธิ ีปราบในท่สี ุดจงึ ตกลง รว่ มมอื กนั ไปปราบ โดยใหค้ นทแ่ี มน่ ธนูไปอยบู่ นหน้าผาคนทว่ี ง่ิ เรว็ ไปตะโกนทา้ ทายยกั ษ์มาจนถงึ หน้าผานัก แม่นธนูทซ่ี ่อนอยจู่ งึ ยงิ ธนูไปถูกตาทงั้ สองขา้ งยกั ษ์ลม้ ลงรอ้ งครวญครางดว้ ยความเจบ็ ปวดหนักหนาชายคน ทส่ี องซง่ึ วงิ่ ขน้ึ ไปอยบู่ นหน้าผาจงึ ยกกอ้ นหนิ ทุ่มศรี ษะยกั ษถ์ งึ แก่ความตาย ชายทงั้ สองจงึ ไดร้ บั พระราชทานรางวลั อยา่ งมากมายและไดร้ บั แต่งตงั้ ใหเ้ ป็นทหารมหาดเลก็ ประจา พระองคต์ งั้ แต่นนั้ มาประชาชนกอ็ ยอู่ ย่างร่มเยน็ เป็นสขุ เร่ืองนี้สอนให้รวู้ ่า การทาอะไรกต็ ามหากรว่ มมอื กนั ยอ่ มจะประสบผลสาเรจ็ ไดโ้ ดยงา่ ย สนุ ัขจิ้งจอกกบั ปู ปตู วั หน่งึ เดนิ ขน้ึ มาจากทะเลเพ่อื หาอาหารบนฝัง่ สนุ ขั จง้ิ จอกตวั หน่งึ กบ็ งั เอญิ เดนิ เลาะเลยี บรมิ ชายหาดผ่านมาพบ จงึ รบี ตะปบจบั ปไู ว้ มนั ดงึ ตวั ปอู อกมาจากกระดอง เพอ่ื เตรยี มทจ่ี ะกนิ เป็นอาหาร ปู ไดร้ บั ความเจบ็ ปวดมากขน้ึ มนั ราพงึ ออกมาอยา่ งเศรา้ ใจขณะใกลต้ ายวา่ “สมควรแลว้ ทข่ี า้ ไดร้ บั ผลกรรม เชน่ น้ี เพราะทอ้ งทะเลต่างหากทค่ี วรจะเป็นทอ่ี ยอู่ าศยั ของขา้ ไมจ่ าเป็นเลยแมแ้ ต่น้อยทจ่ี ะตอ้ งดน้ิ รนขน้ึ มา บนฝัง่ เพอ่ื หาอาหารกนิ เชน่ น้ี” เรือ่ งนี้สอนให้รวู้ ่า การละทง้ิ ความชานาญในหน้าทก่ี ารงานมาทาในสง่ิ ทต่ี นไมร่ ยู้ อ่ มนาความเดอื ดรอ้ นมาส่ตู น 104 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5 - 6, ประกาศนียบตั รวิชาชีพ(ปวช. 2 - 3) หน่วยที่ 5 การเดินทางไกลและอย่คู ่ายพกั แรม เวลา 2 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมท่ี 7 เดินทางไกลและอย่คู ่ายพกั แรม 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 1.1 ลกู เสอื สามารถอธบิ ายถงึ ความสาคญั ของการเดนิ ทางไกลและอยคู่ ่ายพกั แรมได้ 1.2 ลกู เสอื สามารถวางแผนการเดนิ ทางไกลและอยคู่ า่ ยพกั แรมได้ 2. เนื้อหา 2.1 การเดนิ ทางไกลและอยคู่ ่ายพกั ตามขอ้ บงั คบั คณะลกู เสือแห่งชาติ วา่ ดว้ ยการปกครองหลกั สตู ร และวชิ าพเิ ศษลกู สอื วสิ ามญั (ฉบบั ท่ี 15) พ.ศ. 2529 2.2 การจดั เครอ่ื งหลงั ในการเดนิ ทางไกลและอยคู่ า่ ยพกั แรม 2.3 การจดั อุปกรณ์เครอ่ื งใชใ้ นการเดนิ ทางไกลและอยคู่ า่ ยพกั แรม 2.4 การเดนิ ทางไกลไปต่างประเทศ 3. ส่ือการเรียนรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 ใบความรู้ 3.3 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 กิจกรรมที่ 1 1) พธิ เี ปิด (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนง่ิ ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) ผู้กากับลูกเสือนาเข้าสู่บทเรยี นโดยนาสนทนา ความมุ่งหมาย ประสบการณ์ และ ประโยชน์ของการเดนิ ทางไกลและอยคู่ ่ายพกั แรม (2) ผู้กากบั ลูกเสอื สาธติ การจดั เคร่อื งหลงั อุปกรณ์เคร่อื งใช้ประจาตวั ลูกเสอื ประจาหมู่ ลกู เสอื และประจากองลกู เสอื เพอ่ื ใชใ้ นการเดนิ ทางไกลและอยคู่ ่ายพกั แรม (3) ผกู้ ากบั ลกู เสอื มอบหมายใหล้ กู เสอื ศกึ ษาใบความรเู้ รอ่ื ง เดนิ ทางไกลและอยคู่ า่ ยพกั แรม (4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื มอบหมายให้ คณะกรรมการประจากองจดั ทาแผนการเดนิ ทางไกลอยู่ ค่ายพกั แรม 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ เรอ่ื ง “ความสามคั คกี ่อใหเ้ กดิ ความสาเรจ็ ” 5) พธิ ปี ิดประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 105

4.2 กิจกรรมที่ 2 1) พธิ เี ปิด (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ (1) ผู้กากบั ลูกเสอื มอบหมายให้ลูกเสอื แต่ละกลุ่มร่วมกนั อภปิ รายและจดั ทาโครงการเดนิ ทางไกลและอยคู่ ่ายพกั แรม (2) ลกู เสอื แต่ละกล่มุ ส่งผแู้ ทนรายงานผลต่อทป่ี ระชุมกองลกู เสอื (3) ผกู้ ากบั ลกู เสอื และลกู เสอื รว่ มกนั อภปิ รายและสรปุ ผลการเขยี นโครงการ 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ เรอ่ื ง นายมากบั เป็ดวเิ ศษ 5) พธิ ปี ิด (นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5.การประเมินผล 5.1 สงั เกตความรว่ มมอื ในการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม 5.2 สงั เกตกระบวนการคดิ จากการอภปิ รายและแผนการเดนิ ทางไกล 106 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมที่ 7 เพลง เดินทางไกล เดนิ ทางไกล เดนิ ทางไกล เดนิ อยา่ งไรใหถ้ งึ ปลายทาง เราลกู เสอื ชาตเิ ชอ้ื วชริ า ต่างตงั้ หน้าพากนั มงุ่ ไป สดุ ทะเล ภผู า ม่านฟ้าไกล ผจญภยั และพชิ ติ มนั แมฝ้ นจะตกหนาวรอ้ นเพยี งใด ลกู เสอื ไทยไมเ่ คยไหวหวนั่ วนั ทงั้ วนั เรายงั เดนิ ทางไกล รอ้ งเพลงยามเราเดนิ ทางไกล คลายอารมณ์ (สรอ้ ย) ป่ามป้ามป่ามปาม ป่าม ปาม ป้าม ป่ ามป้ ามป่ ามปาม ปาม ปาม ปาม มา มา มา เชญิ มา มาเถดิ เรามา มารอ้ งเพลงกนั (เฮ)้ ลมื ความทกุ ขเ์ รว็ พลนั สนุกสุขสนั ตก์ นั ใหเ้ ตม็ ทรวง ดนตรแี สนดี ไมเ่ คยจะมคี วามทุกขค์ วามลวง ฟังดนตรชี น่ื ทรวง ไมห่ ลอกไมล่ วงใหใ้ ครชา้ ใจ (สรอ้ ย) ดู ดู ความเป็นคน มนั สบั สนจนแสนระอา บางคนลน้ เงนิ ตรา มสี ุขนกั หนาพาพน้ โพยภยั บางคนจนสน้ิ ดี คนเลวคนดมี คี ละกนั ไป ดู ดู ไปวุ่นวาย จงผ่อนจงคลายหวั ใจดว้ ยเพลง (สรอ้ ย) ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 107

ใบความรู้ เดินทางไกลและอย่คู ่ายพกั แรม หลกั สตู ร เดินทางไกลไปกับลูกเสือวิสามญั เป็นเวลา 4 วนั ติดต่อกัน (อยู่ท่ีค่ายพักแรม 3 คืน) หรอื เดิน ทางไกลไปกบั ลูกเสอื วสิ ามญั 2 ครงั้ แต่ละครงั้ ใช้เวลา 48 ชวั่ โมง โดยอยู่ค่ายพกั แรม 2 คืน ไม่นับเวลา เดนิ ทางไปและกลบั การเดนิ ทางไกลดงั กล่าวลูกเสอื จดั การเองโดยตลอด ทงั้ น้ี ด้วยความเห็นชอบของผู้ กากบั ลกู เสอื วสิ ามญั การเดนิ ทางไกลและแรมคนื ตอ้ งไดม้ าตรฐานสงู การเดนิ ทางไกลจะไปทางบก หรอื ทางน้าภายในประเทศ หรอื ต่างประเทศกไ็ ด้ ต้องแสดงว่าในการ เดนิ ทางต้องใช้ความอดทน การพ่งึ ตนเอง ความคดิ รเิ รมิ่ ความมานะและการเป็นผูน้ า กบั ต้องทาสมุดปูม รายงานการเดนิ ทางยน่ื ต่อผกู้ ากบั ลกู เสอื วสิ ามญั ดว้ ย วตั ถปุ ระสงค์ เมอ่ื จบหลกั สตู รวชิ าพเิ ศษน้แี ลว้ ลกู เสอื วสิ ามญั ควรจะสามารถ 1. อธบิ ายถงึ ความสาคญั ของการเดนิ ทางไกลและอยคู่ ่ายพกั แรมได้ 2. วางแผนการเดนิ ทางไกลและอยคู่ ่ายพกั แรมได้ 3. ปฏบิ ตั แิ สอบวชิ าพเิ ศษการเดนิ ทางไกลและอยคู่ ่ายพกั แรมได้ แนวการจดั การฝึ กอบรม ภาคทฤษฎี ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสอื ทใ่ี ชค้ ่มู อื หลกั สูตรวชิ าพเิ ศษน้ีควรจดั แบ่งเน้ือหาไวใ้ หเ้ หมาะสมใน การสอนประจาคาบเรยี น ปกตใิ นภาคทฤษฎใี ชว้ ธิ สี อนด้วยการบรรยายหรอื อภปิ รายกลุ่มหรอื สาธติ ฯล ฯ ตามแต่ผบู้ งั คบั บญั ชาจะเหน็ สมควรและเหมาะสม ภาคปฏิบตั ิ ผู้บงั คบั บญั ชาลูกเสือควรให้ลูกเสอื วสิ ามญั ร่วมกันกาหนดและวางแผนดาเนินการ ปฏบิ ตั จิ รงิ เพ่อื ทาการทดสอบวชิ าพเิ ศษเดนิ ทางไกลและอยคู่ า่ ยพกั แรม การประเมินผล ผู้บงั คับบัญชาลูกเสือท่ีจะมอบเคร่อื งหมายวิชาพิเศษลูกเสือวสิ ามญั วิชาเดิน ทางไกลและอยู่ค่ายพกั แรมให้กบั ลูกเสอื วสิ ามญั ให้ปฏบิ ตั ิตามขอ้ บงั คบั คณะลูกเสอื แห่งชาติ ว่าด้วยการ ปกครอง หลักสูตร และวิชาพิเศษลูกเสือวิสามัญ (ฉบับท่ี 15) พ.ศ. 2529 ของสานักงานคณ ะ กรรมการบรหิ ารลกู เสอื แห่งชาติ 108 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

ข้อบงั คบั คณะลกู เสือแห่งชาติ พ.ศ. 2509 วา่ ดว้ ยการเดนิ ทางไกลและแรมคนื ขอ้ 273 ใหผ้ กู้ ากบั กลมุ่ หรอื ผกู้ ากบั ลูกเสอื นาลกู เสอื ไปฝึกเดนิ ทางไกล และแรมคนื ในปีหน่ึงไมน่ ้อยกว่า หน่งึ ครงั้ ครงั้ หน่งึ ใหพ้ กั แรมอยา่ งน้อยหน่งึ คนื ขอ้ 274 การเดนิ ทางไกลแระแรมคนื มวี ตั ถุประสงค์เพ่อื ใหล้ ูกเสอื มคี วามอดทน อย่ใู นระเบยี บวนิ ัยรจู้ กั ชว่ ยตวั เอง รจู้ กั อยแู่ ละทางานรว่ มกบั ผอู้ ่นื ตลอดจนเรยี นวชิ าลกู เสอื เพมิ่ เตมิ ขอ้ 275 ในระหว่างการเดนิ ทางไกลและแรมคนื ลูกเสอื พึงเวน้ การกระทาใด ๆ ท่เี ป็นการรบกวนหรอื ขอ้ 276 ก่อใหเ้ กดิ ความเดอื ดรอ้ นแก่ผอู้ ่นื ขอ้ 277 ผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื พงึ วางแผนการนาลกู เสอื ไปเดนิ ทางไกลและแรมคนื ใหพ้ รกั พรอ้ มและเนิ่น ๆ การเดนิ ทางไกลของลูกเสอื ตอ้ งไดร้ บั ความยนิ ยอมจากผปู้ กครองของลูกเสอื ก่อนถ้าจะแรมคนื ดว้ ย นอกจากไดร้ บั ความยนิ ยอมจากผปู้ กครองแลว้ จะต้องไดร้ บั อนุญาตจากหน่วยราชการท่ี สงั กดั และจากเลขาธกิ ารคณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาติ ผอู้ านวยการลกู เสอื จงั หวดั หรอื ผอู้ านวยการลกู เสอื อาเภอแลว้ แต่กรณี การขออนุญาตจะตอ้ งแจง้ ความประสงค์ บอกรายละเอยี ด เช่น การตระเตรยี มต่าง ๆ ตลอดจน เตรยี มการฝึกเป็นตน้ การเดนิ ทางไกลและแรมคนื ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสอื ต้องระมดั ระวงั ดูแลลกู เสอื โดยใกล้ชดิ เพ่อื มิ ให้เกดิ อนั ตรายแก่ลูกเสอื ขน้ึ ได้ ทงั้ น้ี ตงั้ แต่ออกเดนิ ทางจนกระทงั่ กลบั ถงึ ทต่ี งั้ กลุ่มลูกเสอื หรอื กองลกู เสอื เม่อื เสรจ็ การเดนิ ทางไกลและแรมคนื แลว้ ไดป้ ฏบิ ตั อิ ย่างไร ไดผ้ ลอยา่ งไร ใหผ้ กู้ ากบั กลมุ่ หรอื ผู้ กากบั กองลกู เสอื ทารายงานทไ่ี ดก้ ระทาไปโดยละเอยี ดเสนอต่อผสู้ งั่ อนุญาต การแรมคนื ของลูกเสอื สารอง นอกจากต้องปฏบิ ตั ติ ามท่กี ล่าวมาขา้ งต้นแล้ว ให้ปฏบิ ตั ใิ นเร่อื ง ต่อไปน้ดี ว้ ย (1) มผี บู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื ควบคุมอย่างน้อย 2 คน ในจานวนน้ีต้องเป็นผกู้ ากบั ลูกเสอื สารองทม่ี ปี ระการณ์ ในเรอ่ื งการอยคู่ า่ ยพกั แรมของลกู เสอื มาแลว้ เป็นอยา่ งดอี กี ดว้ ย (2) ตอ้ งมผี บู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื หรอื ผใู้ หญ่อยา่ งน้อย 1 คน ประจาลกู เสอื สารอง 6 คน (3) ในท่แี รมคนื ต้องมนี ้าประปาหรอื น้าสะอาดสาหรบั บรโิ ภค และมเี ครอ่ื งอานวยความ สะดวกต่าง ๆ ในการทาครวั ตลอดจนเครอ่ื งสขุ ภณั ฑท์ ถ่ี ูกสขุ ลกั ษณะ (4) ศาลาท่ีพักของลูกเสือต้องสะอาด ถ้าไม่มีศาลาท่ีพกั จะใช้เต็นท์ก็ได้ และต้องมี จานวนเพยี งพอ (5) ผสู้ งั่ อนุญาตใหน้ าลกู เสอื ไปแรมคนื จะตอ้ งไมอ่ นุญาตจนกวา่ จะเป็นทพ่ี อใจใจเรอ่ื งผู้ ควบคุมลกู เสอื สถานทพ่ี กั และการตระเตรยี มต่าง ๆ คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 109

ขอ้ 278 ในการเดนิ ทางไกลและแรมคนื ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสอื ไมค่ วรอนุญาตใหล้ ูกเสอื ลงเล่นน้าในแม่น้า ลาคลองหรอื สระ เวน้ แต่จะไดร้ บั การควบคุมโดยใกลช้ ดิ ขอ้ 279 หากผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื จะอนุญาตใหล้ กู เสอื ลงเล่นน้าจะตอ้ งปฏบิ ตั ดิ งั ต่อไปน้ี (1) พจิ ารณาในเร่อื งอายุ สุขภาพ ตลอดจนความสามารถในการว่ายน้าของลูกเสอื แต่ ละคน (2) ตรวจสอบความลกึ ของน้า (3) พจิ ารณาสภาพของลมฟ้าอากาศในขณะลงเลน่ น้า (4) แบ่งลูกเสอื เป็นหม่ยู ่อย ๆ ตามความสามารถสาหรบั ลงเล่นน้า โดยใหแ้ ต่ละหม่มู ผี ู้ ควบคุมโดยใกลช้ ดิ (5) ใหเ้ จา้ หน้าทส่ี าหรบั ดูแล ซง่ึ ควรเป็นผทู้ ร่ี บั เครอ่ื งหมายวชิ าช่วยผปู้ ระสบภยั มาแลว้ กบั ควรมเี คร่อื งอุปกรณ์สาหรบั ช่วยคนจมน้าไว้ให้พร้อม สามารถท่จี ะช่วยเหลอื เม่อื เกิดเหตุ ฉุกเฉนิ ไดท้ นั ที (6) ในระหว่างการเล่นน้า อาจใหล้ ูกเสอื จบั คู่เป็นคู่ ๆ โดยใหด้ ูแลช่วยเหลอื ซ่งึ กนั และ กนั ในการสอบจานวนลกู เสอื วา่ อยคู่ รบหรอื ไม่ ใหเ้ ป่านกหวดี เม่อื ไดย้ นิ สญั ญาณ ลูกเสอื จะตอ้ ง อยเู่ ป็นคู่ ๆ อาจใหช้ มู อื ขน้ึ แลว้ ตรวจสอบจานวน (7) เมอ่ื ไดย้ นิ สญั ญาณนกหวดี เลกิ ตามทก่ี าหนดไว้ ลกู เสอื ตอ้ งขน้ึ จากน้าทนั ที การเดนิ ทางไกลไปต่างประเทศ มรี ะเบยี บปฏบิ ตั ดิ งั ต่อไปน้ี (1) ลูกเสอื ท่ปี ระสงค์จะเดนิ ทางไกลไปต่างประเทศจะต้องย่นื เร่อื งราวตามลาดบั ชนั้ จนถึงสานักงานคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสือแห่งชาติ พร้อมทัง้ ช้ีแจงความประสงค์และ รายละเอยี ดต่าง ๆ (2) การเชญิ ลกู เสอื ต่างประเทศมาเยย่ี ม หรอื แรมคนื ในประเทศไทย จะตอ้ งไดร้ บั อนุมตั ิ จากผู้อานวยการลูกเสอื จงั หวดั หรอื เลขาธกิ ารคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แห่งชาติ แลว้ แต่ กรณี 110 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

เนื้อหาวิชาประกอบการฝึ กอบรมตามหลกั สตู ร ก. การเงินทางไกล ความหมายการเดนิ ทางไกล คอื การเดนิ ทางของลูกเสอื จากโรงเรยี นท่ตี งั้ กลุ่มตงั้ กองลกู เสอื ไปยงั จุดใดจุด หน่ึงตามแต่ผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื จะกาหนด โดยมวี ตั ถุประสงคเ์ พ่อื ฝึกวชิ าลกู เสอื (A tramping for training) ส่วนระยะทางทไ่ี ปใกลไ้ กลเพยี งใดแลว้ แต่วตั ถุประสงคก์ ารฝึก หลกั การฝึ ก ใชร้ ะบบหม่เู ตม็ ท่ี และวชิ าท่ฝี ึกต้องใหเ้ ดก็ ไดร้ บั ความกา้ วหน้า หรอื ไดร้ บั ความรวู้ ชิ า ลกู เสอื สงู ขน้ึ ไปตามลาดบั ในการฝึก มคี าแนะนาดงั ต่อไปน้ี (1) การเดนิ ทางไกล คอื ใหล้ กู เสอื “เดนิ ไป” สาหรบั กองลกู เสอื ในนครใหญ่ ๆ ทม่ี กี ารจราจรคบั คงั่ ผู้ กากบั ลูกเสอื อาจนัดพบลูกเสอื ทช่ี านนครหรอื ชานเมอื ง หรอื จะขน้ึ รถประจาทางพรอ้ มกนั มายงั จดุ ท่นี ัดพบ แลว้ ผกู้ ากบั ลกู เสอื เรมิ่ ฝึกเดนิ ทางไกล ในชนั้ ตน้ ควรมรี ะยะทางสนั้ ๆ ก่อน เชน่ 2-3 กโิ ลเมตร การฝึกวชิ าลูกเสอื อาจฝึกระหว่างเดนิ ทางและฝึกเม่อื ถงึ ปลายทางท่กี าหนดไว้ และควรจะมี ขอบขา่ ยทจ่ี ากดั หรอื มวี ตั ถุประสงคท์ แ่ี น่นอน เช่น การสะกดรอย เขยี นภาพรา่ ง คาดคะเน ก่อกองไฟ ฯลฯ ในขนั้ ต่อไป ใหเ้ พมิ่ ระยะทางไกลออกไปเรอ่ื ย ๆ และเสน้ ทางกค็ วรใหแ้ ปลก ๆ ใหม่ ๆ พยายาม เดนิ ตามทางเกวยี น ทางคนเดนิ ลดั เลาะไปตามภูมปิ ระเทศทร่ี ่นื รมย์ เพ่อื เรา้ ความอยากรอู้ ยากเหน็ ใหล้ ูกเสอื ไดส้ งั เกตจดจายง่ิ ขน้ึ ส่วนการฝึกวชิ าลูกเสอื กฝ็ ึกใหส้ ูงขน้ึ ตามลาดบั เช่น ให้สรา้ งสะพานขา้ มลาธาร สรา้ ง เพงิ ทพ่ี กั สรา้ งหอคอย ชว่ ยชวี ติ เน่อื งจากอุบตั เิ หตุตามแต่สมมตุ ขิ น้ึ ซง่ึ ลกู เสอื จะตอ้ งปฏบิ ตั ทิ นั ทที นั ใด เป็นตน้ (2) เครอ่ื งหลงั (ยา่ ม) ในการเดนิ ทางไกลระยะสนั้ ๆ ใชเ้ วลาไมน่ าน ลกู เสอื อาจไมต่ อ้ งเตรยี มอาหาร ไปรบั ประทาน แต่ถ้าไปไกลและใช้เวลานานถงึ ครง่ึ วนั ก็จะต้องเตรยี มอาหารสาเรจ็ รปู ไปรบั ประทาน เช่น ขา้ วห่อ ขา้ วตม้ มดั หรอื อาหารห่ออยา่ งอ่นื ๆ (ลูกเสอื เมรกิ นั มกั ใชแ้ ซนวชิ จงึ เรยี กการเดนิ ทางไกลชนิดน้ีว่า เดนิ ทางไกลแบบแซนวชิ )ในกรณเี ช่นน้ี ลูกเสอื จะต้องมเี คร่อื งหลงั (ยา่ ม) เพ่อื ใส่อาหารสาเรจ็ รปู และสง่ิ ของ จาเป็นอ่นื ๆ นอกจากน้ี ควรมกี ระตดิ ใสน่ ้าทส่ี ะอาดไปรบั ประทานดว้ ย ในการเดินทางไกลขนั้ ต่อไป ลูกเสือจะต้องนาภาชนะหุงต้มและอาหารสดอาหารแห้งไป ประกอบอาหารรบั ประทานเอง เครอ่ื งหลงั และเรอ่ื งอาหาร มคี าแนะนายอ่ ๆ ดงั ต่อไปน้ี 1) เครอ่ื งหลงั ควรเลอื กขนาดทเ่ี หมาะ ไมใ่ หญ่และเลก็ เกนิ ไป 2) การบรรจสุ ง่ิ ของลงในเคร่อื งหลงั ควรเอาของทใ่ี ชภ้ ายหลงั เรอื นหนกั ๆ ไวข้ า้ งลา่ ง ของทต่ี อ้ งใช้ บ่อย ๆ ไวข้ า้ งบน ของบางประเภทควรใส่ถุงผา้ หรอื ถุงพลาสตกิ จะทาใหส้ ะดวกในการเกบ็ และเมอ่ื ตอ้ งการ ใชจ้ ะหยบิ ไดง้ า่ ย 3) อาหารสดอาหารแห้งท่นี าไปควรจะมนี ้าหนักเบา กนิ เน้ือทน่ี ้อย รายการอาหาร (เมนูอาหารก็ ควรเป็นชนิดงา่ ย ๆ ทางา่ ย ๆ ไมย่ งุ่ ยากและใชเ้ วลาประกอบอาหารไมน่ าน (3) การเดนิ ทางไกลควรไปในหยุดโรงเรยี น เช่น วนั เสาร์ วนั อาทติ ย์ หรอื วนั หยุดพเิ ศษอ่นื ๆ ทงั้ น้ี เพ่อื มใิ หเ้ ดก็ ตอ้ งเสยี เวลาเรยี น คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 111

อน่งึ ผกู้ ากบั ลกู เสอื ควรจะไดก้ าหนดแผนการฝึกเดนิ ทางไกลว่าปีหน่งึ จะไปกค่ี รงั้ เช่น สมมตุ วิ ่า เดอื นละครงั้ กาหนดวนั เสารส์ ปั ดาหท์ ่ี 3 ของเดอื น เม่อื กาหนดดงั น้ีแล้ว เดก็ กจ็ ะได้ทราบล่วงหน้าและได้ เตรยี มตวั แต่เนน่ิ ๆ ในการเดนิ ทางไกลผกู้ ากบั ลูกเสอื จะต้องแจง้ รายละเอยี ด การฝึกใหล้ ูกเสอื ทราบล่วงหน้า และ ขออนุญาตผูป้ กครอง ต้องแจง้ ให้ทราบว่าเดก็ จะเตรยี มสง่ิ ของอะไรบ้าง กลบั ถงึ กองหรอื ถงึ บา้ นเวลาเท่าใด เป็นตน้ คาแนะนาทวั่ ไป (1) ในการกะโปรแกรมการเดินทางไกล ตลอดจนจะไปฝึก ณ ท่ใี ดนัน้ ผู้กากบั ลูกเสือควรจะได้ ปรกึ ษาทป่ี ระชุมนายหมู่ และถ้าเป็นเสน้ ทางใหม่ ไม่ทราบภมู ปิ ระเทศดี ควรออกไปสารวจก่อน จาเป็นกค็ วร ขออนุญาตเจา้ ของทด่ี นิ เจา้ ของสถานทไ่ี วล้ ่วงหน้า และควรรเู้ รอ่ื งราวต่าง ๆ ในทอ้ งถน่ิ นนั้ ตามสมควร (2) การเดนิ ทางไกล ควรให้ลูกเสอื ออกเดนิ ทางเป็นรายหมู่ มนี ายหม่รู บั ผดิ ชอบ โดยกาหนดเวลา นนั้ เวลาน้ีใหห้ มนู่ นั้ ๆ ออก (อาจบรรจคุ าสงั่ ลงในซองตลอดจนบอกวธิ ปี ฏบิ ตั ติ ่าง ๆ) ทงั้ น้ี เพ่อื ฝึกนายหมใู่ ห้ เป็นผนู้ า และสะดวกแก่การจราจรดว้ ย (3) การกาหนดเสน้ ทางเดนิ ควรเลยี งไม่เดนิ ตามถนนใหญ่ทก่ี ารจราจรคับคงั่ ต้องกาชบั ลูกเสอื ให้ ระมดั ระวงั มใิ หเ้ กดิ อุบตั เิ หตุ เม่อื เดนิ ตามถนนจะปฏบิ ตั ติ ามกฎจราจรโดยเคร่งครดั ควรเดนิ เรยี งเด่ยี ว โดย นายหม่นู าหน้าหมู่ รองนายหม่อู ยหู่ ลงั หมู่ หม่ตู ่อหม่ใู หท้ ง้ิ ระยะพอสมควร ถ้าเดนิ เวลากลางคนื เดอื นมดื ให้ ใชผ้ า้ สขี าวพนั ขาเพ่อื เป็นทส่ี งั เกตของผขู้ บั รถ นายหมคู่ วรถอื คบไฟหรอื ไฟฟ้าเดนิ ทาง (4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื ควรจะไดท้ ราบสขุ ภาพของลกู เสอื เฉพาะอยา่ งยง่ิ ในการเดนิ ทางทไ่ี กลมาก ผใู้ ดท่ี โรคประจาตวั รา้ ยแรงอะไรบา้ ง เชน่ เกย่ี วกบั โรคหวั ใจ เป็นต้น สาหรบั รองเทา้ ควรใหล้ กู เสอื ใชร้ องเทา้ เก่าทใ่ี ส่ สบายและมสี ้นหนา เคร่อื งแบบไม่ควรรดั กุมเกินไป เช่น ท่ีหวั เข่า สะเอว บ่า และคอ น้าด่มื และอาหาร ระหวา่ งเดนิ ทางลกู เสอื ไมค่ วรรบั ประทาน หากกระหายน้ามากควรอมน้าไวส้ กั ครแู่ ลว้ บว้ นทง้ิ เสยี (5) ลกู เสอื ตอ้ งไมท่ าความเดอื ดรอ้ นใหแ้ ก่ชาวบา้ นดว้ ยประการต่าง ๆ เชน่ - อยา่ เดนิ บกุ หรอื เหยยี บย่าตน้ ขา้ วและพชื ต่าง ๆ ทเ่ี ขาปลกู ไว้ - อยา่ หกั หรอื ถอนตน้ ขา้ วและพชื ต่าง ๆ ทป่ี ลกู ไว้ - อยา่ ตอ้ นปศุสตั วใ์ หแ้ ตกกระจาย - อยา่ รอ้ื ถอนรวั้ ทเ่ี ขาปักไว้ ตลอดจนผกั ผลไม้ และสง่ิ ต่าง ๆ หา้ มหยบิ ฉวยเอาไปโดยพลการ (6) ไมค่ วรเดนิ ตามทางรถไฟและเมอ่ื จะขา้ มทางรถไฟตอ้ งระมดั ระวงั เมอ่ื เหน็ ว่าปลอดภยั แลว้ จงึ ขา้ ม (7) การเดนิ ทางไกลไมใ่ ช่เป็นการ “แขง่ ขนั การเดนิ ” ควรเดนิ อยา่ งปรกตนิ นั่ เอง เม่อื เดนิ ได้ 20 นาที ควรหยดุ พกั สกั 4-5 นาที ทงั้ น้ีเพอ่ื เป็นการพกั ผอ่ นและคอยผมู้ าล่า การพกั นนั้ ถา้ จะใหด้ คี วรนอนราบโดยยก ขาใหส้ งู พาดกบั เกา้ อ่ี ตน้ ไมห้ รอื สงิ่ อ่นื ๆ (8) ผกู้ ากบั ลกู เสอื ควรเตรยี มกระเป๋ ายา และอุปกรณ์การฝึกไปใหพ้ รกั พรอ้ ม 112 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

การเดินทางไกลไปต่างประเทศ ก่อนทล่ี ูกเสอื จะเดนิ ทางไกลไปต่างประเทศ ควรจะได้ปรกึ ษาผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสอื ของตนหรอื อาจ ขอคาแนะนาจากผู้ตรวจการลูกเสือฝ่ ายต่างประเทศ (International Commissioner) ในสานักงาน คณะกรรมการบรหิ ารลกู เสอื แหง่ ชาติ เมอ่ื ตกลงใจแน่นอนแลว้ พงึ ปฏบิ ตั ดิ งั ต่อไปน้ี 1. ทารายงานเสนอผู้บงั คบั บญั ชาลูกเสอื ของตนชแ้ี จงความประสงค์และรายละเอยี ดต่าง ๆ แล้ว ผ่านขน้ึ ไปตามลาดบั จนถงึ สานักงานคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แห่งชาติ และเม่อื สานักงานฯ ไดพ้ จิ ารณา เห็นเป็นการสมควรก็จะออกหนังสอื Letter of Introduction เป็นหนังสอื รบั รองว่าท่านเป็นลูกเสอื ไทยโดย แทจ้ รงิ และสานกั งานฯ อาจแจง้ ไปยงั ประเทศทเ่ี กย่ี วขอ้ งใหท้ ราบล่วงหน้า 2. หากท่านจะต้องไปในงานชุมนุมลูกเสอื หรอื ไปอยคู่ ่ายพกั แรมร่วมกบั ลูกเสอื ต่างประเทศจาเป็น จะตอ้ งฝึกการอยคู่ า่ ยพกั แรม การเลน่ รอบกองไฟ การแสดงและสง่ิ อ่นื ๆ ไวใ้ หช้ านาญ 3. จดั ทาหนังสอื เดินทาง Pass Port ณ กระทรวงการต่างประเทศและฉีดยา ปลูกฝีป้องกันไข้ ทรพษิ ตามทท่ี างการกาหนด เสรจ็ แลว้ ไปลงตรา ณ สถานเอกอคั รราชทตู ประเทศทจ่ี ะไป สง่ิ เหล่าน้ตี อ้ งเตรยี มเนน่ิ ๆ นอกจากนนั้ จะตอ้ งเตรยี มเสอ้ื ผา้ และเครอ่ื งใชต้ ่าง ๆ ทจ่ี ะนาไป 4. ควรรู้ภาษาประเทศท่จี ะไปให้ได้มากท่สี ุด โดยเฉพาะอย่างยง่ิ ประโยคหรอื คาท่จี าเป็นต้องใช้ บ่อย ๆ ตลอดจนควรรภู้ ูมศิ าสตรป์ ระวตั ศิ าสตรข์ นบธรรมเนียมประเพณีของทอ้ งถนิ่ และรขู้ นบธรรมเนียม ของลกู เสอื ดว้ ย เช่น บางประเทศ ผกู้ ากบั ลูกเสอื (ในเครอ่ื งแบบ) เขาจะไมส่ บู บุหรเ่ี ลย ฉะนนั้ เมอ่ื อย่รู ว่ มกบั เขา ท่านกไ็ มค่ วรสบู บหุ รด่ี ว้ ยเช่นเดยี วกนั 5. จกั แลกเงนิ และควรทราบอตั ราแลกเงนิ ประเทศนนั้ ๆ กบั เงนิ ไทยตลอดจนจะนาเงนิ ตราเขา้ ได้ เท่าใด สงิ่ ของอะไรทต่ี ้องหา้ มและเสยี ภาษีศุลกากร ลกู เสอื พงึ ปฏบิ ตั ติ ามกฎหมายขอ้ บงั คบั ของประเทศนัน้ ๆ โดยเครง่ ครดั 6. เม่อื ออกจากประเทศไทยแล้ว จะต้องเข้าใจว่าท่านเป็นชาวต่างประเทศ ทุกสงิ่ ทุกอย่าง เช่น อาหารการกิน ย่อมแตกต่างจากบ้านเราทงั้ ส้นิ ฉะนัน้ ต้องมคี วามอดทนต่อความยากลาบากและความไม่ สะดวกนานาประการ จะต้องไม่ปรปิ ากบ่น ไมว่ พิ ากษ์วจิ ารณ์ใหแ้ สลงใจลูกเสอื ประเทศเจา้ ของบา้ น แต่ทาใจ ใหร้ น่ื เรงิ แจม่ ใส และยม้ิ แยม้ เสมอ 7. ตอ้ งจาไวว้ ่า ท่านเป็นตวั แทนคณะลูกเสอื ไทย ท่านเป็นผแู้ ทนชาวไทยทงั้ ประเทศ ฉะนนั้ จะตอ้ ง ทาหน้าทอ่ี ยา่ งเอกอคั รราชทตู ไปเผยแพร่ชาตไิ ทย และปลกู ฝังมติ รภาพกบั ลูกเสอื ต่างประเทศ ท่านต้องทา หน้าทใ่ี หด้ ที ส่ี ดุ อนั ใดทจ่ี ะก่อใหเ้ กดิ ความเสยี หาย ไมด่ ไี มง่ าม พงึ ละเวน้ เสยี โดยสน้ิ เชงิ หมายเหตุ ในการไปต่างประเทศ พงึ ระมดั ระวงั หนังสอื เดนิ ทาง หนังสอื สาคญั ในการฉีดยาปลกู ฝี ป้องกนั ไขท้ รพษิ เงนิ และหนงั สอื Letter of Introduction ซง่ึ ควรจะตดิ ตวั อยเู่ สมอ อย่าใหห้ ายได้ โดยเฉพาะ หนังสอื Letter of Introduction น้ี ทางการลูกเสอื ถอื เป็นเร่อื งสาคญั มาก ถ้าไม่มกี ็ถอื เป็นลูกเสอื ปลอมหรอื ลกู เสอื เก๊ซง่ึ ทางการลูกเสอื โลกได้มหี นังสอื ถงึ สมาคมลกู เสอื ประเทศต่าง ๆ หา้ มรบั รองหรอื ช่วยเหลอื ใด ๆ ทงั้ สน้ิ ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 113

การเดนิ ทางไกลแบบอ่นื ๆ มดี งั ต่อไปน้ี 1. เดนิ ทางไกลไปทางเรอื ควรจะต้องรกู้ ฎเกณฑร์ ะเบยี บแบบแผนการใชเ้ รอื ตลอดทางน้าต่าง ๆ ตามสมควร 2. เดนิ ทางไกลโดยขม่ี า้ เหมาะสาหรบั การสารวจภมู ปิ ระเทศและบุกเบกิ 3. เดนิ ทางไกลขร่ี ถจกั รยาน เหมาะสาหรบั การสารวจภมู ปิ ระเทศและบุกเบกิ 4. เดนิ ทางไกลโดยขร่ี ถจกั รยานยนต์ เหมาะสาหรบั ลกู เสอื สามญั รนุ่ ใหญ่ขน้ึ ไป ประโยชน์ของการเดินทางไกล 1. เป็นการฝึกหดั ความอดทน ความรอบคอบ ไมป่ ระมาทของลกู เสอื 2. ทาใหล้ กู เสอื รจู้ กั ตระเตรยี มการและสง่ิ จาเป็นในการเดนิ ทางไกล 3. ทาใหล้ กู เสอื เป็นคนมคี วามสงั เกตดี 4. ทาใหล้ กู เสอื เกดิ ความระมดั ระวงั ต่ออนั ตรายทจ่ี ะพงึ เกดิ ขน้ึ โดยไมป่ ระมาท 5. ทาใหล้ กู เสอื เกดิ ความสามคั คี ชว่ ยเหลอื กนั เพราะอยรู่ ว่ มกนั เป็นหมวดหมู่ 6. ทาใหล้ กู เสอื ไดใ้ ชช้ วี ติ ชาวป่า 7. ทาใหล้ กู เสอื รจู้ กั ช่วยตนเอง เช่น ประกอบอาหาร ทาทพ่ี กั ฯลฯ 8. ทาให้ลกู เสอื รจู้ ดั ช่วยเหลอื ซ่งึ กนั และกนั เช่น ช่วยดูแลทรพั ยส์ นิ ผูอ้ ่นื ช่วยระวงั ภัยดว้ ยการอยู่ ยาม ยนื ยาม ชว่ ยเหลอื เพอ่ื นเมอ่ื ยามเจบ็ ป่วย เป็นตน้ การฝึ กอบรมก่อนเดินทางไกล 1. ฝึกอบรมระเบยี บวนิ ยั และระบบหมู่ 2. ฝึกอบรมเกย่ี วกบั การปฏบิ ตั ริ ะหว่างทาง เชน่ การเดนิ ทาง - เดนิ ทางใหถ้ กู ตอ้ งตามกฎจราจร - เดนิ 20 นาที พกั 4-5 นาที - เวลาเดนิ หา้ มรบั ประทานของหวาน - ถา้ เดนิ ทางเวลากลางคนื ตอ้ งมไี ฟฉาย ตะเกยี ง ไม่ควรสวมชุดสดี า เพ่อื ความปลอดภยั บน ทอ้ งถนน - เวลาผา่ นหมบู่ า้ น หา้ มเยา้ แหยส่ ตั ย์ ทาตวั เป็นมติ รทด่ี กี บั ชาวบา้ น - อุปกรณ์การเดนิ ทางท่นี าติดตวั ไปต้องคอยสารวจอยู่เสมอเม่อื เวลาหยุดพกั หรอื เรม่ิ ออก เดนิ ทางไปยงั จดุ ต่อไป ทงั้ น้เี พอ่ื ป้องกนั การสญู หาย 114 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

การเตรยี มการของผ้กู ากบั 1. แบ่งงานใหร้ องผกู้ ากบั ทาการฝึกอบรมก่อนพาลกู เสอื ออกเดนิ ทางไกล 2. เม่อื ลูกเสอื เดนิ ทางไกล ต้องมอบหมายงานใหร้ องผู้กากบั รบั ผดิ ชอบทุกคนตามความถนัด ถ้า รองผกู้ ากบั ยงั มปี ระสบการณ์ไมพ่ อ ผกู้ ากบั ตอ้ งสอนหรอื แนะนาก่อน อยา่ บงั คบั ใหเ้ ขาทางาน 3. การมอบหมายงานควร 3.1คอยตดิ ตามดกู ารเดนิ ทางตามเสน้ ทาง 3.2ระมดั ระวงั เครอ่ื งดม่ื อาหาร 3.3ดแู ลการปฐมพยาบาล 3.4ดแู ละความปลอดภยั ต่าง ๆ ตามทเ่ี หน็ สมควร อปุ กรณ์และเคร่ืองใช้ในการเดินทางไกล เม่อื ทราบว่าจะมกี ารเดนิ ทางไกลด้วยเท้าในวนั รุ่งขน้ึ เพ่อื ไปอย่คู ่ายพกั แรมลูกเสอื ต้องเตรยี มการ ต่าง ๆ ไวใ้ หเ้ รยี บรอ้ ยในตอนเยน็ หรอื ก่อนกาหนดการเคลอ่ื นทใ่ี หเ้ รยี บรอ้ ย ดงั ต่อไปน้ี 1. กระตกิ น้า ลา้ งใหส้ ะอาด และเตมิ น้าใหมใ่ หเ้ ตม็ ก่อนออกเดนิ ทางเลก็ น้อย 2. ตรวจดูเคร่อื งใช้ประจากายของตน เช่น ผ้าเชด็ หน้า แปรงสฟี ัง หวี กระจกเลก็ ๆ เขม็ เยบ็ ผ้า ดา้ ยเยบ็ ผา้ เขม็ กลดั ซ่อนปลาย เชอื กผกู เงอ่ื น เสอ้ื กางเกง ผา้ ขาวมา้ มี เส่อื 3. เครอ่ื งแบบ และเครอ่ื งประกอบเครอ่ื งแบบ 4. ไฟฉาย ชอ้ นสอ้ ม เชอื กผกู รองเทา้ สาหรบั อะไหล่ จานขา้ วประจาตวั ถว้ ยน้าเลก็ ๆ 5. ยาประจาตวั และยาสาหรบั ปฐมพยาบาลบาดแผลเลก็ ๆ น้อย ๆ 6. ตรวจดูเครอ่ื งมอื เครอ่ื งใชต้ ่าง ๆ ทจ่ี ะนาไปว่าเรยี บรอ้ ยใชก้ ารไดห้ รอื ไม่ได้ หากชารุด กจ็ ดั การ ซ่อมแซมใหค้ รบถว้ นสมบรู ณ์ 7. ตรวจดคู วามเรยี บรอ้ ยของเครอ่ื งสนาม และหบี หอ่ ต่าง ๆ ใหเ้ รยี บรอ้ ย ไม่ใหเ้ ป็นอุปสรรคต่อการ เดนิ ทาง 8. ตรวจดถู ุงเทา้ รองเทา้ ใหใ้ ส่ไดส้ บาย อยใู่ นสภาพทด่ี ี เหมาะแก่การใช้ ปกตไิ มค่ วรใชร้ องเทา้ ใหม่ เพราะจะกดั เทา้ หากจาเป็นควรทาน้ามนั 9. เขม็ ทศิ แผนท่ี สมดุ บนั ทกึ การเดนิ ทาง ดนิ สอ 10. ผา้ ห่ม หมอน ผา้ ปนู อน เตน็ ทป์ ระจาตวั (เตน็ ท์ 5 ชาย) 11. หน้าฝนควรจะมเี สอ้ื ฝน 12. เชอื กสาหรบั ผกู มดั ของเลก็ ๆ น้อย ๆ 13. หากหาไดค้ วรมกี ลอ้ งถ่ายรปู 14. พลองลกู เสอื สาหรบั ลูกเสอื สามญั ไมง้ า่ มสาหรบั ลกู เสอื สามญั รนุ่ ใหญ่และวสิ ามญั ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 115

อปุ กรณ์ และเครือ่ งใช้ในการเดินทางไกลแบ่งออกเป็น 5 ประเภท คือ 1. เครื่องใช้ในการอยู่ค่ายพกั แรมทวั่ ไป ควรมี เตน็ ทเ์ กบ็ พสั ดุ เตน็ ทพ์ ยาบาล ฉากกนั้ หอ้ งสว้ ม พรอ้ มเสา (ใชผ้ า้ ใบเป็นฉาก) ขวาน คอ้ นและตะปู ธงชาติ กระเป๋ ายา ไมข้ ดี ไฟ เขยี นไข สบู่ 2. เครื่องใช้ประจาตวั ลูกเสือ ควรมเี คร่อื งแบบลูกเสอื เส้อื เช้ติ กางเกงขาสนั้ ถุงเท้า สาหรบั อะไหล่ กางเกงนอน เสอ้ื นอน รองเทา้ แตะ เคร่อื งหลงั (เป้) ผ้าเชด็ ตวั ผ้าเชด็ หน้า สบู่ หวี แปรงสฟี ัน มดี ชอ้ นสอ้ ม แกว้ น้า เครอ่ื งเยบ็ ต่าง ๆ เช่น เขม็ ดา้ ย 3. เคร่ืองใช้ประจาหมู่ลูกเสือ ควรมี เต็นท์นอน ไฟฟ้าเดนิ ทาง ตะเกยี งหรอื เทยี นไข ไมข้ ดี ไฟ กะละมงั สาหรบั ซกั ผา้ ขวาน มดี ถุงหรอื ถงั ใส่น้า ผา้ ใบกบั แดดสาหรบั หุงต้ม และรบั ประทานอาหาร เครอ่ื ง หงุ ตม้ (หมอ้ หุงขา้ ว กระทะ ตะหลวิ จาน ฯลฯ) ทเ่ี ปิดกระป๋ อง ยาขดั รองเทา้ ธงหมู่ 4. เครื่องใช้ประจาตวั ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ ควรมี เครอ่ื งแบบผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสอื เตน็ ท์นอน เครอ่ื งใชป้ ระจาตวั ไฟฟ้าเดนิ ทาง แผนท่ี เขม็ ทศิ กระเป๋ ายา 5. เครื่องใช้ในการฝึ กวิชาลกู เสือ ซง่ึ ขน้ึ อยกู่ บั ว่า จะฝึกเรอ่ื งอะไร มโี ปรแกรมอย่างไร จะตอ้ งนา เครอ่ื งใชไ้ ปประกอบการสอน และใชใ้ นการแขง่ ขนั ใหค้ รบถว้ น 6. ยาและเครื่องเวชภณั ฑ์ นอกจากอุปกรณ์หรอื เครอ่ื งใชใ้ นการเดนิ ทางไกล 5 ประเภท ดงั กลา่ ว ขา้ งต้นแลว้ ยงั มสี ง่ิ ทจ่ี าเป็นในการเดนิ ทางไกลอกี ดงั น้ี ย่าฆ่าเชอ้ื (ทงิ เจอรไ์ อโอดนี ) แอมโมเนียหอม ยาทา แก้ไฟไหม้น้ารอ้ นลวก (ขผ้ี ้ึง เพนนิซสิ นิ ) ดเี กลอื แอสไพรนิ ยาล้างตา ฯลฯ ถ้วยยา กรรไกร ผ้าพนั แผล ขนาดต่าง ๆ ผา้ ปิดแผลทส่ี ะอาด ผา้ ยางปิดแผล เป็นตน้ 7. เคร่ืองหลงั (เป้) ในการเดนิ ทางไกลระยะสนั้ ๆ ใชเ้ วลาไม่นาน ลูกเสอื อาจไมต่ ้องเตรยี มอาหาร ไปรบั ประทาน แต่ถา้ ไกลและใชเ้ วลานานถงึ ครง่ึ วนั กจ็ ะต้องเตรยี มอาหารสาเรจ็ รปู ไปรบั ประทาน เช่น ขา้ ว ห่อ ข้าวต้มมดั หรอื อาหารอย่างอ่นื (ลูกเสอื อเมรกิ นั มกั ใช้แซนวชิ จงึ เรยี กการเดนิ ทางไกลชนิดน้ีว่าเดิน ทางไกลแบบแซนวสิ ) ในกรณีเชน่ น้ลี กู เสอื จะตอ้ งมเี ครอ่ื งหลงั (เป้) เพ่อื ใส่อาหารสาเรจ็ รปู และสง่ิ ของจาเป็น อ่นื ๆ นอกจากน้ี ควรมกี ระตกิ น้าทส่ี ะอาดไปรบั ประทานดว้ ย ข้อแนะนา ในการบรรจุสงิ่ ของเครอ่ื งใชป้ ระจาวนั ลงเครอ่ื งหลงั ควรมถี ุงเลก็ ๆ หลาย ๆ ใบสาหรบั ใส่สง่ิ ของจาเป็นโดยจดั เป็นพวก เช่น ยาสฟี ัน สบู่ พวกอาหาร พวกยารกั ษาโรค ทวั่ ไป พวกยาประจาตวั โดยจดั พวกละถุง เพ่อื สะดวกต่อการหยบิ ใชแ้ ละเกบ็ ซง่ึ มหี ลกั การบรรจสุ ง่ิ ของลงเครอ่ื งหลงั ดงั น้ี 1. เครอ่ื งหลงั ควรเลอื กขนาดทเ่ี หมาะ ไมใ่ หญ่หรอื เลก็ จนเกนิ ไป 2. การบรรจสุ ง่ิ ของในเคร่อื งหลงั ควรบรรจขุ องทใ่ี ชภ้ ายหลงั หนัก ๆ ไวข้ า้ งล่าง ของตอ้ งใชบ้ ่อย ๆ ไวข้ า้ งบน ของบางประเภทควรใส่ถุงหรอื ถุงพลาสตกิ เพราะจะทาใหส้ ะดวกในการเกบ็ และเมอ่ื ตอ้ งการใชจ้ ะ หยบิ ไดง้ า่ ย 3. ของควรจดั บรรจไุ วด้ า้ นใน ส่วนของนุ่ม ๆ ควรใส่บรรจุไวด้ า้ นรมิ นอก เมอ่ื เวลาเดนิ ทางจะไดไ้ ม่ เจบ็ หลงั 116 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

ตวั อย่างอปุ กรณ์การเดินทางไกลและการบรรจเุ คร่ืองหลงั เคร่ืองแบ บลกู เสือ แผนที่สงั เขปเพื่อช่วยความจา สรปุ การเดินทางไกล ในการเดินทางไกลในตาราลูกเสือของต่างประเทศแนะนาให้จาหลกั 4 ประการ คือ When? ไป เมอ่ื ไหร่ What? ไปทาอะไร Where? ไปทไ่ี หน How? ไปอยา่ งไร When? = การเดนิ ทางไกลของลกู เสอื ควรไปในวนั เสาร์ อาทติ ย์ หรอื วนั หยดุ โรงเรยี น ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 117

What? = ไปเรยี นวชิ าลกู เสอื เช่น การสารวจ ทาแผนท่ี ก่อกองไฟ ฯลฯ Where? = ไปตามเสน้ ทางทภ่ี มู ปิ ระเทศรน่ื รมยห์ รอื สวยงาม เมอ่ื ถงึ จดุ หมายปลายทางแลว้ ลกู เสอื หยดุ รบั ประทานอาหาร How? = เตรยี มสงิ่ ของอะไรไปบา้ ง และเอาไปอยา่ งไร ก. การอย่คู ่ายพกั แรม บ.ี -พ.ี กล่าวไวว้ ่า “การอยู่ค่ายพกั แรม เป็นเร่อื งใหญ่ในการลูกเสอื ซ่งึ เด็กชอบและเป็นโอกาสสาหรบั สอนเด็กให้มี ความเชอ่ื มนั่ ความคดิ หาหนทาง กบั ทงั้ เป็นการสง่ เสรมิ สขุ ภาพของเดก็ ดว้ ย บดิ ามารดาของเดก็ บางคนซ่งึ ไม่เคยมปี ระสบการณ์ในการอย่คู ่ายพกั แรม มอดูการอย่คู ่ายพกั แรม ดว้ ยความวติ กกงั วล เพราะเกรงว่าบางทจ่ี ะเป็นการลาบากและเสย่ี ภยั เกนิ ไปสาหรบั เดก็ แต่เม่อื ไดเ้ หน็ บุตร ขอตนกลบั มาเป่ียมดว้ ยสุขภาพและความสุขภายนอก ทงั้ ในทางจติ ใจกด็ ขี น้ึ ในเร่อื งความเป็นลูกผชู้ ายและ การคบเพอ่ื น บดิ ามารดากย็ อ่ มมองเหน็ สว่ นดี ซง่ึ ไดม้ าจากการไปเทย่ี วเช่นน้ี ดงั นนั้ ขา้ พเจา้ จงึ หวงั ดว้ ยความจรงิ ใจว่า คงไมม่ อี ุปสรรคอนั ใดท่ีจะทาใหเ้ ดก็ ไมอ่ าจไปพกั ผ่อนตาม แนวทไ่ี ดแ้ นะนาไว”้ การอย่คู ่ายพกั แรม การเป็นลูกเสอื ท่สี มบูรณ์นัน้ จะต้องมกี ารอยู่ค่ายพกั แรม คือการออกจากบ้านไปนอนแรมคนื กบั เพ่อื นลูกเสอื อาจจะนอนบนอาคารเรยี น นอกบา้ นพกั นอนกางเตน็ ทช์ ายทุ่ง ชายป่า เชงิ เขา ชายทะเลกไ็ ด้ การอยคู่ ่ายพกั แรมเป็นการสนบั สนุนใหล้ กู เสอื คุย้ เคยกบั ชวี ติ กลางแจง้ และธรรมชาติ การอยคู่ ่ายพกั แรมเป็น กจิ กรรมในการเรยี นวชิ าลกู เสอื ประโยชน์และความม่งุ หมายของการอย่คู ่ายพกั แรม 1. เพ่อื ฝึกใหล้ กู เสอื มรี ะเบยี บวนิ ยั มคี วามอดทน 2. เพอ่ื สนองความตอ้ งการของเดก็ และเยาวชนทช่ี อบการเดนิ ทางไกลชอบผจญภยั และชอบสารวจ 3. เพ่อื สง่ เสรมิ ใหล้ กู เสอื มพี ลานามยั ไดอ้ อกกาลงั กายกลางแจง้ ไดเ้ ล่นสนุกสนาน 4. เพอ่ื ฝึกใหล้ กู เสอื ไดใ้ ชช้ วี ติ อยรู่ ว่ มกบั ผอู้ ่นื รจู้ กั ทางานรว่ มกบั ผอู้ ่นื 5. เพ่อื ใหล้ กู เสอื ไดเ้ รยี นวชิ าลกู เสอื เพม่ิ เตมิ และไดท้ ดสอบวชิ าลกู เสอื 6. เพ่อื ใหล้ กู เสอื ไดฝ้ ึกปฏบิ ตั ติ ามคาปฏญิ าณและกฎของลกู เสอื 118 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

หลกั ในการจดั ไปอย่คู ่ายพกั แรม การไปอยคู่ ่ายพกั แรม ควรจะไดก้ าหนดหลกั การในเรอ่ื งต่อไปน้เี สยี ก่อน 1. ไปทาไม จะตอ้ งกาหนดจดุ มงุ่ หมายในการจดั ไปอยคู่ า่ ยพกั แรมในครงั้ น้ใี หแ้ น่ชดั วา่ ไปทาไม 2. ไปทาอะไร จะตอ้ งกาหนดวา่ ในการไปอยคู่ า่ ยพกั แรมจะทากจิ กรรมใดบา้ ง เพ่อื ใหส้ อดคลอ้ งกบั จดุ มงุ่ หมายทว่ี างไว้ 3. ไปที่ไหน จะตอ้ งเลอื กสถานทท่ี จ่ี ะไปคา่ ยพกั แรมใหเ้ หมาะสมกบั การจดั กจิ กรรม 4. ไปอย่างไร จะตอ้ งกาหนดเสน้ ทางรวมทงั้ พาหนะในการเดนิ ทางใหเ้ หมาะสม 5. ไปเมื่อใด จะต้องกาหนดวนั เดนิ ทางและวนั ทไ่ี ปอย่คู ่ายพกั แรมใหเ้ หมาะสม ควรจะเป็นวนั หยุด หรอื วนั วา่ งทส่ี ะดวกกนั ทกุ ๆ ฝ่าย การอย่คู ่ายพกั แรม แบง่ ออกเป็น 4 หมวด ดงั น้ี หมวด 1 ก่อนไปอย่คู ่ายพกั แรม 1. การฝึ กตนเอง ผู้กากบั ลูกเสอื จะนาลูกเสอื ไปอยู่ค่ายพกั แรมนัน้ จาเป็นจะต้องฝึกตนเองให้มี ความรอบรแู้ ละชานิชานาญในเรอ่ื งการอย่คู ่ายพกั แรมเป็นอย่างดกี ่อน ซง่ึ อาจจะทาไดห้ ลายวธิ ี เช่น เขา้ อยู่ ค่ายพกั แรมร่วมกบั ผูก้ ากบั ลูกเสอื ท่มี คี วามชานาญ หรอื เขา้ รบั การอบรมผู้กากบั ลูกเสอื ขนั้ P.T.C. หรอื ขนั้ Wood badge ซ่งึ สานักงานคณะกรรมการบรหิ ารลูกเสอื แห่งชาตไิ ดจ้ ดั เป็นประจาอยแู่ ลว้ นอกจากนัน้ อาจ ศกึ ษาและคน้ ควา้ จากตาราการอยคู่ ่ายพกั แรมในหอ้ งสมดุ สอบถามหรอื สนทนากบั ผกู้ ากบั ลกู เสอื อาวโุ ส ซง่ึ จะทาใหเ้ ราไดร้ บั ความรใู้ หม่ ๆ จากประสบการณ์ของเขาเพม่ิ ขน้ึ 2. การฝึ กต้องก้าวหน้า เม่อื ได้ฝึกลูกเสอื ตามท่กี ล่าวมาขา้ งต้นดแี ล้ว ขนั้ ต่อไปก็ให้นานายหมู่ ลกู เสอื (รองนายหมดู่ ว้ ยกไ็ ด)้ ไปฝึกการอยคู่ า่ ยพกั แรมในวนั เสาร์ หรอื วนั อาทติ ยโ์ ดยมผี กู้ ากบั ลกู เสอื เป็นผฝู้ ึก หลงั จากนัน้ ให้นาลูกเสอื ทงั้ กองไปฝึก และเม่อื เหน็ ว่าพอจะ “ปล่อยหมู่” ได้ ขนั้ ต่อไปก็ให้ต่าง หมตู่ ่างแยกกนั ไปอยคู่ ่ายพกั แรมตามลาพงั อกี สกั 1-2 ครงั้ ลกู เสอื ทุกคนควรจะไดฝ้ ึกการอยคู่ ่ายพกั แรม 3- 4 ครงั้ เป็นอยา่ งน้อยก่อนทจ่ี ะไปอยคู่ ่ายพกั แรมฤดรู อ้ นในตอนปลายปี 3. แบบการอยู่ค่ายพกั แรม การไปอย่คู ่ายพกั แรม B.P. ไดก้ ล่าวว่า “เป็นโอกาสอนั ดขี องผกู้ ากบั ลูกเสอื ” กล่าวคอื เป็นโอกาสอนั ดขี องผู้กากบั ลูกเสอื ท่ไี ด้สอนวชิ าลูกเสอื อย่างจรงิ จงั เพราะมีเวลามาก นอกจากนนั้ ยงั จะไดอ้ ยใู่ กลช้ ดิ กบั เดก็ ทาใหเ้ ป็นอุปนิสยั ใจคอ และการปฏบิ ตั งิ านของเดก็ แต่ละคน ซง่ึ จะเป็น ทางให้ผูก้ ากบั ลูกเสอื ไดแ้ ก้ไขขอ้ บกพรอ่ งให้ดขี น้ึ ในกาลต่อไป ฉะนัน้ เพ่อื จะไดบ้ รรลุวตั ถุประสงคด์ งั กล่าว B.P.ไดก้ ลา่ ววา่ “การนาลกู เสอื ไปอยคู่ ่ายพกั แรมคราวละมาก ๆ ในแงก่ ารฝึกอบรมนนั้ เป็นวธิ กี ารทไ่ี ม่ด”ี อุดมการณ์ฝึกอยู่ค่ายพกั แรมถือหลกั ว่าฝึกลูกเสอื เป็นหมู่แต่ละหมู่ ตงั้ เต็นท์พกั ของตนเอง ประกอบอาหารเอง และทุกหมทู่ างานเป็นอสิ ระ ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 119

การอยคู่ า่ ยพกั แรมมหี ลายแบบ เชน่ 1. อยคู่ า่ ยพกั แรมในระยะสนั้ คอื ไปเพยี ง 1 - 2 คนื เช่น ในวนั เสาร์ วนั อาทติ ย์ แลว้ เดนิ ทางกลบั 2. อย่คู ่ายพกั แรมในระยะยาว หรอื บางทเี รยี กว่า อยคู่ ่ายพกั แรมฤดูรอ้ น ตามปกตจิ ะอยตู่ งั้ แต่ 7 คนื ขน้ึ ไป 3. อย่คู ่ายพกั แรมแบบเคล่อื นท่เี ช่น ไปโดยรถจกั รยาน รถจกั รยานยนต์ ฯลฯ การอย่คู ่ายแบบน้ี เกบ็ เตน็ ทพ์ กั ในตอนเชา้ แลว้ เดนิ ทางต่อไป เยน็ ลงกต็ งั้ เตน็ ทพ์ กั แรมใหม่ เช่นน้จี นกวา่ จะถงึ จดุ หมายปลาทาง 4. ข้อบงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติ การนาลูกเสอื ไปอย่คู ่ายพกั แรม ผกู้ ากบั ลูกเสอื จะต้องปฏบิ ตั ิ ตามข้อบังคับคณะลูกเสือแห่งชาติ ดังได้ตัดไว้ในตอนต้นของหนังสือน้ี (ข้อ 273-279) โดยเคร่งครดั นอกจากน้ีหากมขี อ้ บงั คบั หรอื คาสงั่ ใด ๆ ของทางราชการออกมาให้โรงเรยี นหรอื กองลกู เสอื ปฏบิ ตั เิ พมิ่ เตมิ อยา่ งไรแลว้ พงึ เขา้ ใจว่าจะตอ้ งปฏบิ ตั ติ ามขอ้ บงั คบั และคาสงั่ นนั้ ๆ จนครบถว้ นดว้ ย 5. ผชู้ ่วยเหลือ มคี ากล่าวว่า “ไมม่ ผี กู้ ากบั ลกู เสอื คนใดจะนาลกู เสอื ไปอยคู่ า่ ยพกั แรมโดยปราศจาก ผู้อ่ืนช่วยเหลือ” คากล่าวน้ีเป็นความจรงิ เพราะการไปอยู่ค่ายพักแรมต้องอาศัยผู้อ่ืนช่วยเหลือในการ ฝึกอบรมในการตรวจตราและแนะนาเดก็ ตลอดจนช่วยภารกจิ ต่าง ๆ ผกู้ ากบั ลกู เสอื จงึ ตอ้ งอาศยั รองผกู้ ากบั ลกู เสอื ลูกเสอื วสิ ามญั ลูกเสอื เก่าเป็นผูช้ ่วย การงานบางอย่างอาจมอบหมายให้เป็ นภาระของผู้อ่นื ส่วนผู้ กากบั ลกู เสอื อาจเพยี งดแู ลเป็นครงั้ คราว เช่น เจา้ หน้าทพ่ี สั ดุ มหี น้าทจ่ี ดั ซอ้ื พสั ดุ ตรวจสอบจา่ ยพสั ดุ รกั ษาพสั ดุใหส้ ะอาดเสมอ ฯลฯ บุรษุ พยาบาล ถา้ ผกู้ ากบั ลกู เสอื ไมม่ คี วามชานาญในการปฐมพยาบาลควรหา บรุ ษุ พยาบาลมาชว่ ย เจา้ หน้าทอ่ี นามยั มหี น้าทค่ี วบคมุ ดแู ลสุขาภบิ าลของคา่ ย 6. สถานท่ีตงั้ ค่ายพกั แรม การไปอยคู่ า่ ยพกั แรมอาจทาไดห้ ลายวธิ ี คอื เดนิ ไป หรอื ขน้ึ รถไป พอ ถงึ ระยะพอสมควรใหล้ ูกเสอื ลงจากรถแลว้ เดนิ ไปจนถงึ ทจ่ี ะตงั้ ค่ายพกั แรม หรอื ขน้ึ รถไปจนถงึ จะตงั้ ค่ายพกั แรมเลยกไ็ ด้ ลกั ษณะทจ่ี ะตงั้ คา่ ยพกั แรม ควรอยใู่ นทาเลทเ่ี หมาะ เป็นทโ่ี ล่งแจง้ มวี สิ ยั ทศั น์อนั สวยงาม และมี เน้ือท่พี อท่จี ะฝึกวชิ าลูกเสอื ได้ เช่น ฝึกการเล่นเกมต่าง ๆ ควรหลกี เล่ยี งให้ไกลจากสถานท่ตี ากอากาศ ชายทะเลท่มี คี นพลุกพล่าน แต่ในกรณที ก่ี องลูกเสอื มบี า้ นพกั อยู่ 2 - 3 หลงั เพ่อื สะดวกใหล้ ูกเสอื ฝึกว่ายน้า กอ้ อาจจะไปตงั้ คา่ ยพกั แรมในทเ่ี ช่นนัน้ ได้ นอกจากนนั้ ควรจะไดพ้ จิ ารณาสงิ่ ต่อไปน้ดี ว้ ย น้า - จะตอ้ งมเี พยี งพอทงั้ น้าดม่ื และน้าใช้ ควรใหแ้ พทยป์ ระจาทอ้ งถนิ่ ตรวจสอบวา่ เป็นน้าท่ี สะอาด ปลอดภยั แลว้ พื้นดิน - ดนิ เหนียวไมใ่ ครด่ ี เพราะเมอ่ื ถ่ายปัสสาวะหรอื เทน้าลา้ งจานชามแลว้ น้าจะไหลลงส่ดู นิ ชา้ มากและเมอ่ื ฝนตกดนิ จะเป็นโคลน ควรเลอื กดนิ ปนทรายไดเ้ ป็นดี ทิศทางลม - ลมมาจากทางทศิ ไหน มกี าลงั ลมอยา่ งไร ควรจะไดพ้ จิ ารณาการตงั้ เตน็ ทพ์ กั ใกล้ ตน้ ไมใ้ หญ่ควรละเวน้ เพราะเมอ่ื ฝนตกน้าจะไหลหยดจากใบไมส้ เู่ ตน็ ท์ ทาใหเ้ ตน็ ท์ 120 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

เปียกแฉะเป็นเวลานานและกง่ิ ไมแ้ หง้ อาจตกลงมาเป็นอนั ตรายได้ เชื้อเพลิง - ถา้ สามารถตงั้ ค่ายพกั แรมใกลป้ ่าทม่ี ไี มม้ ากๆ ไดจ้ ะดมี าก เพราะจะไดใ้ ชไ้ มใ้ นการ หุงตม้ ตลอดจนใชไ้ มใ้ นการฝึกวชิ าลกู เสอื เช่นสรา้ งสะพาน สรา้ งหอคอย เป็นตน้ พสั ดุ - ควรเลอื กทท่ี จ่ี ะซอ้ื หาพสั ดตุ ่าง ๆ ในการอยู่คา่ ยพกั แรมไดง้ า่ ย ขนั้ ต่อไป ผกู้ ากบั ลกู เสอื ต้องไปตรวจดูสถานทต่ี งั้ ค่ายพกั แรมด้วยตนเอง จงึ อยา่ เช่อื คนนัน้ ว่าอยา่ ง นนั้ คนน้ีว่าอย่างน้ี และถ้านานายหมไู่ ปดว้ ยก้อจะเป็นการดี ในโอกาสนนั้ ผกู้ ากบั ลูกเสอื ควรจะได้พจิ ารณา เรอ่ื งต่อไปน้ี 1. เมอ่ื ตรวจดสู ถานทแ่ี ลว้ กใ็ หพ้ จิ ารณาวา่ ถา้ ประสบอากาศวปิ รติ จะพงึ ปฏบิ ตั อิ ยา่ งไร 2. ถ้าท่ีพักแรมเป็นของเอกชน ผู้กากับลูกเสือจะต้องไปหาเจ้าของเขาก่อน ซ่ึงบางทีอาจจะต้อง เสยี คา่ ใชจ้ า่ ย ฯลฯ และเขาอาจจะใหค้ าแนะนาในเรอ่ื งการขนสง่ การจดั หาวสั ดุ ฯลฯ ใหแ้ ก่เราไดเ้ ป็นอยา่ งดี 3. ไปดรู า้ นขายของต่าง ๆ รา้ นแพทย์ ทท่ี าการไปรษณยี ์ ทท่ี าการโทรศพั ทท์ ใ่ี กลท้ ส่ี ดุ 4. ควรไปเยย่ี มเจา้ อาวาสวดั ทอ่ี ย่ใู กล้เคยี ง ซง่ึ อาจขอความอนุเคราะหท์ ่าใหล้ ูกเสอื ไดพ้ กั ในศาลา วดั ในเมอ่ื อากาศวปิ รติ นอกนนั้ อาจนมิ นตท์ า่ นเทศน์หรอื อบรมจติ ใจเดก็ 5. ควรไปเยย่ี มผู้ตรวจการลูกเสอื ผู้กากบั ลูกเสือในท้องถนิ่ เพ่อื หารอื ในเร่อื งสถานทท่ี จ่ี ะตงั้ ค่าย พกั แรมและเรอ่ื งอ่นื ๆ จงอยา่ ลมื วา่ คนในทอ้ งถน่ิ ยอ่ มทราบเรอ่ื งราวต่าง ๆ ไดด้ กี วา่ เรา 6. จงเขยี นแผนทท่ี จ่ี ะตงั้ ค่ายพกั แรม แลว้ นาไปตดิ ไวท้ ป่ี ้ายประกาศของกอง ถ้าถ่ายรปู ไวด้ ว้ ยยงิ่ ดี ทงั้ น้เี พอ่ื ประกอบการพจิ ารณาวางผงั เตน็ ทแ์ ต่ละหมวู่ ่าควรจะวางทไ่ี หน อยา่ งไร 7. ตรวจดูแผนท่ีของกรมแผนท่ี กระทรวงกลาโหมว่า ณ บรเิ วณท่ีจะไปตงั้ ค่ายพักแรมนัน้ มีท่ี ใดบา้ งทเ่ี หมาะสมแกการเล่นเกมทใ่ี ชเ้ น้อื ทม่ี าก มที ท่ี ใ่ี หล้ กู เสอื ไปศกึ ษาธรรมชาตวิ ทิ ยาและสะกดรอยหรอื ไม่ รายละเอยี ดซง่ึ ไดจ้ ากแผนทเ่ี ช่นน้ีชว่ ยใหเ้ รากะโปรแกรมกจิ กรรมไดด้ ี 7. บิดามารดาหรือผ้ปู กครองลกู เสือ เมอ่ื ไดเ้ ตรยี มการขนั้ ตน้ ทกุ สง่ิ ทุกอยา่ งพรอ้ มแลว้ และ ไดร้ บั อนุญาตจากหน่วยราชการทส่ี งั กดั จากผบู้ งั คบั บญั ชาทางลกู เสอื คอื เลขาธกิ ารคณะกรรมการบรหิ าร ลกู เสอื แห่งชาติ (สาหรบั กองลกู เสอื ส่วนกลาง) ผอู้ านวยการลกู เสอื จงั หวดั ผอู้ านวยการลกู เสอื อาเภอแลว้ แต่ กรณแี ลว้ ต่อไปกใ็ หผ้ กู้ ากบั ลกู เสอื ทาหนงั สอื ขออนุญาตบดิ ามารดาหรอื ผปู้ กครองของลกู เสอื ในหนงั สอื นนั้ จะตอ้ งบอกสถานทท่ี จ่ี ะไปตงั้ ค่ายพกั แรม วนั เดอื นปีและเวลาทไ่ี ปและกลบั เครอ่ื งมอื เครอ่ื งใชท้ เ่ี ดก็ จะตอ้ งนาไป เงนิ ค่าใชจ้ า่ ย ฯลฯ หนงั สอื ขออนุญาตน้คี วรเป็นแบบทใ่ี หก้ รอกขอ้ ความวา่ “อนุญาต” หรอื “ไมอ่ นุญาต” ใหล้ กู เสอื ............ไปอยคู่ ่ายพกั แรมโดยใหส้ ง่ คนื มาใหผ้ กู้ ากบั ลกู เสอื อกี ครงั้ หน่งึ นอกจากนนั้ จะมหี มายเหตุใหก้ รอก รายละเอยี ดบางประการเกย่ี วกบั เดก็ ดว้ ย เช่น อาจจะสขุ ภาพไมด่ ี หรอื มอี ะไรทค่ี วรแจง้ ใหผ้ กู้ ากบั ลกู เสอื ทราบล่วงหน้า ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 121

ถา้ ผกู้ ากบั ลกู เสอื ไมเ่ ขยี นหนงั สอื ไป ผกู้ ากบั ลกู เสอื ไปเยย่ี มเยยี น และขออนุญาตบดิ ามารดา หรอื ผปู้ กครองลกู เสอื ดว้ ยตนเอง เพ่อื ชแ้ี จงรายละเอยี ดและทาความเขา้ ใจดว้ ยวาจาเป็นดที ส่ี ุด โดยเฉพาะ การนาลกู เสอื ไปคา่ ยพกั แรมครงั้ แรกเป็นการสมควรอยา่ งยงิ่ ทผ่ี กู้ ากบั ลกู เสอื จะพงึ ปฏบิ ตั เิ ช่นนนั้ 8. เครื่องใช้ เครอ่ื งใชแ้ บ่งออกเป็น 4 ประเภท คอื (1) เครอ่ื งใชใ้ นการอยคู่ ่ายพกั แรมทวั่ ไป เช่น เตน็ ท์ เครอ่ื งทาครวั (2) เครอ่ื งใชป้ ระจาตวั ลกู เสอื (3) เครอ่ื งใชป้ ระจาตวั ผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื (4) เครอ่ื งใชใ้ นการฝึกวชิ าลกู เสอื 1) เครอ่ื งใชใ้ นการอยคู่ า่ ยพกั แรมทวั่ ไปควรมี เตน็ ทก์ บั พสั ดุ เตน็ ทพ์ ยาบาล ฉากกนั้ หอ้ งสว้ มพรอ้ มกบั เสา (ใชผ้ า้ ใบเป็นฉาก) ขวาน คอ้ นและตะปู ธงชาติ กระเป๋ ายา ไมข้ ดี ไฟ เขยี นไข สบู่ แต่ละหมู่ ควรมี เตน็ ทน์ อน ไฟฟ้าเดนิ ทาง ตะเกยี งและเทยี นไข ไมข้ ดี ไฟ กะละลงั สาหรบั ซกั ผา้ ขวาน มดี ถุงหรอื ถงั ใสน่ ้า ผา้ ใบกนั แดดสาหรบั หุงตม้ และรบั ประทานอาหาร เครอ่ื งหุงตม้ (หมอ้ หงุ ขา้ ว กระทะ ตะหววิ จาน ฯลฯ) ทเ่ี ปิดกระป๋ อง ยาขดั รองเทา้ ธงหมู่ 2) เครอ่ื งใชป้ ระจาตวั ลกู เสอื ควรมี เครอ่ื งแบบลกู เสอื เสอ้ื เชต้ิ กางเกงขาสนั้ ถุงเทา้ สาหรบั อะไหล่ กางเกงนอน เสอ้ื นอน รองเทา้ แตะ เครอ่ื งหลงั (ยา่ ม) ผา้ เชด็ ตวั ผา้ เชด็ หน้า สบู่ หวี แปลงสฟี ัน ฯลฯ (จดั ใส่ถุง) มดี ชอ้ นสอ้ ม 122 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

ถว้ ยกนิ น้า เครอ่ื งเยบ็ ต่าง ๆ เชน่ เขม็ ดา้ ย หมายเหตุ เครอ่ื งใชป้ ระจาตวั ควรมเี ครอ่ื งหมายหรอื บอกชอ่ื ลกู เสอื ไวใ้ หช้ ดั แจง้ 3) เครอ่ื งใชป้ ระจาตวั ผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื ควรมี เครอ่ื งแบบผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื เตน็ ทน์ อน เครอ่ื งใชป้ ระจาตวั ไฟฟ้าเดนิ ทาง แผนท่ี เขม็ ทศิ กระเป๋ ายา 4) เครอ่ื งใชใ้ นการฝึกวชิ าลกู เสอื แล้วแต่จะฝึกเร่อื งอะไร มโี ปรแกรมอย่างไร จะต้องนาเคร่อื งใชไ้ ปประกอบการสอนและใช้ใน การแขง่ ขนั ใหค้ รบถว้ น ยาท่ีควรนาไป - ไดแ้ ก่ยาฆา่ เชอ้ื (ทงิ เจอรไ์ อโอดนิ ) แอมโมเนยี หอม ยาทาแกไ้ ฟไหมน้ ้ารอ้ นลวก (ขผ้ี ง้ึ เพนนซิ ลิ นิ ) ดเี กลอื แอสไพรนิ ยาลา้ งตา ฯลฯ ถว้ ยยา กรรไกร ผา้ พนั แผล ขนาดต่าง ๆ ผา้ ปิดแผลทส่ี ะอาด ผา้ ยางปิดแผล เป็นต้น เตน็ ท์ - B.P. กลา่ วว่า “สาหรบค่ายประจาขา้ พเจา้ ชอบเตน็ ทช์ นิดทผ่ี สู้ ารวจเรยี กว่า Ridge tent หรอื Wall tent เตน็ ทช์ นิดน้อี ยสู่ บาย และทาใหค้ า่ ยดเู รยี บรอ้ ยดกี วา่ เตน็ ทช์ นิดอ่นื ๆ ผา้ เตน็ ทท์ นน้าไดด้ ี และเมอ่ื ฝนตกดา้ นในกไ็ มเ่ ปียก อน่งึ เตน็ ทข์ นาดเลก็ (เตน็ ทก์ ระแบะ) สาหรบั ลกู เสอื นอน 1-2 คน กใ็ ชไ้ ดด้ สี าหรบั การอยคู่ ่ายพกั แรม” คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 123

เพิง - ในกรณที ไ่ี มม่ เี ตน็ ท์ จาเป็นจะตอ้ งสรา้ งเพงิ ทพ่ี กั ขน้ึ ดง้ ต่อไปน้ี หาไมง้ า่ มมา 2 ลายาวประมาณ 2 เมตรครง่ึ ปักลงดนิ เสยี สกั ครง่ึ เมตร เพ่อื จะไดแ้ น่นดี หาไมล้ ายาว ๆ ลาหน่งึ พาดบนงา่ มเหมอื นราวตากผา้ และหาไมล้ าย่อม ๆ พงิ เขา้ กบั ราวใหเ้ ท ๆ ไมเ้ หลา่ น้พี าดเป็นระยะ ๆ พอสมควร ต่อไปกม็ งุ เพงิ ดว้ ยใบไม้ (กงิ่ ไมเ้ ลก็ ทม่ี ใี บมาก ๆ บา้ งกไ็ ด)้ ไดใ้ บไมใ้ หม่ ๆ หนา ๆ สะเป็น หลงั คาจนหนาพอกนั แดดได้ แลว้ มไี มซ้ กี หรอื กงิ่ ไมเ้ ลก็ วางทบั ใบไม้ ผกู ตดิ กบั ไมพ้ าดเพอ่ื กนั ใบไมป้ ลวิ อกี ชนั้ หน่ึง ใบไมท้ ใ่ี ชค้ วรใชใ้ บสด จะทาใหเ้ ยน็ ดกี ว่าใบไมแ้ หง้ ในการมงุ ตอ้ งระวงั อยา่ งหน่งึ คอื มงุ แต่ขา้ งล่าง ขน้ึ ไปจงึ จะซอ้ นกนั เรยี บรอ้ ยเป็นชนั้ ๆ ก่อนทาเพงิ ควรสงั เกตทางลมแลว้ หนั หลงั คาไปทางนนั้ ที่นอน - ไมค่ วรนอนกบั พน้ื ดนิ เพราะความชน้ื จะทาใหเ้ จบ็ ป่วยไดง้ า่ ย อยา่ งน้อยกค็ วรหา ใบไม้ ฟาง หญา้ มาปไู ดห้ นายงิ่ ขน้ึ เสรจ็ แลว้ หาผา้ ปอู กี ชนั้ หน่ึง ถา้ มถี ุงผา้ ใบตดิ ตวั ไปดว้ ย เมอ่ื จะนอนกห็ าหญา้ แหง้ ฟางกระดาษหรอื สงิ่ ของนิม่ ๆ ยดั ใส่เสรจ็ แลว้ จะ เป็นทน่ี อนไดอ้ ยา่ งดี และมผี า้ หม่ 2 ผนื ควรปนู อน 1 ผนื และห่อ 1 ผนื ฟกู ป่ า - ถา้ มเี วลากค็ วรทาฟูกป่า ดงั มวี ธิ ที าต่อไปน้ี ปักหลกั สงู ประมาณ 2 เมตร 5 หลกั เป็นแถวและตรงกนั ขา้ มอกี 2 หลกั มไี มข้ วางผกู กบั หลกั ทงั้ สอง ผกู เชอื กหรอื เถาวลั ยเ์ ขา้ กบั หลกั แถวท่ี 1 (5 ตน้ ) หลกั ละ 1 เสน้ แลว้ จงึ ขงึ เชอื กใหต้ รงไปผกู ไวก้ บั ไม้ ขวางทางหลกั แถวท่ี 2 ปลายเชอื กใหท้ บกลบั มาทางหลกั แถวท่ี 1 และใหเ้ ลยหลกั แถวนนั้ ไปอกี สกั 1 ฟุต แลว้ ผกู ปลายเชอื กกบั ไมอ้ กี อนั หน่งึ ใหพ้ อไดร้ ะยะเท่ากบั ทผ่ี กู หลกั อยแู่ ลว้ เมอ่ื จะทอใหค้ นหน่งึ ถอื ไมท้ ผ่ี กู ปลายเชอื กนนั้ ยกขน้ึ อกี คนหน่งึ เอาฟางหรอื หญา้ วางเป็นลกู ยาว ๆ หนา ๆ เหนอื เชอื กทข่ี งึ ครงั้ แรก ให้ ยกขน้ึ ยกลงสลบั กนั เชอื กทย่ี กขน้ึ ลงจะรดั ฟางหรอื หญา้ ไวแ้ น่น ฟูกป่าทท่ี อแลว้ มผี า้ ปอู กี ชนั้ หน่งึ กจ็ ะใชเ้ ป็นทน่ี อนไดอ้ ยา่ งสบาย นอกจากนนั้ อาจจะทาแครโ่ ดยใชไ้ มม้ าทาหลกั และโครง เสรจ็ แลว้ เอาใบไมม้ าสะเป็นแครน่ อนไดด้ ี เหมอื นกนั หมอน - อาจเอาถงึ ใส่เสอ้ื ผา้ มาใชห้ มอน โดยเอาเสอ้ื ผา้ มว้ นและพบั ใสเ่ ขา้ ไปเป็นเครอ่ื งยดั ไสก้ ใ็ ชเ้ ป็นหมอนไดด้ ี B.-P. กล่าวว่าเคยใชร้ องเทา้ ทาเป็นหมอน โดยเอาเสอ้ื ผา้ พนั รอบ ๆ เพ่อื ไมใ่ ห้ รองเทา้ หลุดออกจากกนั การเตรียมพสั ดุ - เครอ่ื งใชด้ งั กล่าวขา้ งตน้ จะตอ้ งรบี หารบี สะสมไวแ้ น่เน่ิน ๆ สง่ิ ทม่ี รี าคาแพงทส่ี ดุ คอื เตน็ ท์ ถา้ มรี า้ นใหเ้ ชา่ กค็ วรเชา่ เขา หรอื ถา้ อยใู่ กลก้ องทหารกอ็ าจขอยมื ไปก่อน จนกว่าจะมเี งนิ ซอ้ื เป็นสมบตั ขิ องหมู่ เน่อื งจากการฝึกเราฝึกเป็นหมู่ ฉะนนั้ แต่ละหมู่ ควรรบั ผดิ ชอบสงิ่ ของของตนเอง ในระหว่างทย่ี งั ไมไ่ ดไ้ ปอยคู่ ่ายพกั แรม นายหมู่ ควรตรวจพสั ดุเป็นครงั้ คราว หากเหน็ สง่ิ ใดชารดุ ควรจะซอ่ มกจ็ ะตอ้ งรบี ซ่อมไวใ้ ห้ พรอ้ ม 124 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

หมายเหตุ ในการอย่คู า่ ยพกั แรมมหี ลกั อย่อู ยา่ งหน่ึงว่า ผกู้ ากบั ลูกเสอื จะไมน่ อนรว่ มเตน็ ทล์ กู เสอื ฉะนนั้ ผู้ กากบั ลกู เสอื จะตอ้ งกางเตน็ ทข์ องตนเอง ตลอดจนเตน็ ทท์ ต่ี อ้ งใชเ้ ป็นส่วนรวม เชน่ เตน็ ท์ พยาบาล(ควรอยใู่ นทเ่ี งยี บ ๆ) 9. การขนส่ง ดงั ไดก้ ล่าวมาแลว้ ว่าการไปอยคู่ ่ายพกั แรมนัน้ ลูกเสอื เดนิ ไปหรอื ขน้ึ รถไปจนถงึ ทจ่ี ะ ตงั้ ค่ายพกั แรม ทงั้ น้ี สุดแล้วแต่ระยะทางใกลไ้ กลจากทต่ี งั้ กองลูกเสอื ตลอดจนมเี งนิ ค่าใชจ้ ่ายในเร่อื งน้ีมาก น้อยเพยี งใด โดยเฉพาะการเดนิ ทางโดยรถไฟนนั้ ไดม้ รี ะเบยี บลดหยอ่ นค่าโดยสารใหแ้ ก่ลกู เสอื ทไ่ี ปเป็นหมู่ เป็นคณะจานวนมาก ๆ อยู่แล้ว ฉะนัน้ จึงควรขอให้เลขาธิการคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ผอู้ านวยการลูกเสอื จงั หวดั ผอู้ านวยการลกู เสอื อาเภอแลว้ แต่กรณชี ่วยตดิ ต่อกบั องคก์ ารรถไฟให้แต่เนิ่น ๆ แต่ถา้ เดนิ ทางโดยรถประจาทางหรอื เช่ารถกค็ วรจะไดต้ ดิ ต่อกบั บรษิ ทั รถประจาทางหรอื เจา้ ของรถแต่เน่ิน ๆ เช่นเดยี วกนั ไม่ใช่วนิ าทสี ุดทา้ ยจงึ ค่อยตดิ ต่อ ซง่ึ จะทาใหเ้ กดิ การขลุกขลกั ขน้ึ ได้ อน่ึง ถ้ามสี มั ภาระหนัก ๆ กค็ วรสง่ ไปล่วงหน้า เพ่อื จะไดไ้ มย่ งุ่ ยากในระหว่างทาง 10. เตรียมรายการอาหาร รายการอาหารแต่ละหมู่ จะต้องเตรยี มล่วงหน้า คือจะรบั ประทาน อาหารม้อื เช้า กลางวนั เยน็ และควรจะได้ฝึกหุงขา้ ว ฝึกประกอบอาหารก่อนไปอย่คู ่ายพกั แรม อาหารท่ี รบั ประทานควรเป็นอาหารท่ปี รุงง่าย ๆ แบบชาวป่ า และในเวลาเดยี วกนั ก็ควรให้ถูกหลกั โภชนาการตาม สมควร 11. กรจดั โปรแกรม โปรแกรมในระหว่างอยคู่ ่ายพกั แรมเป็นสง่ิ สาคญั ทส่ี ุดทผ่ี กู้ ากบั ลกู เสอื จะต้อง เตรยี มจดั ทาไว้ล่วงหน้า โปรแกรมนัน้ เพ่ือฝึกวชิ าลูกเสอื จะฝึกวชิ าลูกเสอื เร่อื งอะไร อย่างไร และมผี ู้ใด รบั ผดิ ชอบ (แบง่ หน้าทใ่ี หร้ องผกู้ ากบั ) ผกู้ ากบั ลกู เสอื จะตอ้ งเตรยี มการใหร้ อบคอบ ขอ้ พงึ ระวงั กค็ อื โปรแกรมนนั้ ตอ้ งใหล้ กู เสอื แต่ละคนมคี วามรสู้ ูงยงิ่ ๆ ขน้ึ เป็นลาดบั ในเมอื่ ส้นิ สดุ การ อยคู่ า่ ยพกั แรมแลว้ โปรแกรมเชน่ วา่ น้คี วรนาปรกึ ษาในทป่ี ระชุมนายหมู่ คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 125

ตวั อย่างโปรแกรม วนั เสาร์ ที่..................เดือน................................พ.ศ.................... 13.00 น. นดั พบทต่ี งั้ กอง นายหมตู่ รวจหมขู่ องตน และตรวจพสั ดุทจ่ี ะนาไป 13.30 น. ประชมุ กอง นายหมรู่ ายงานยอดจานวน ผกู้ ากบั ชแ้ี จงแนะนา 13.45 น. ใหล้ กู เสอื ออกเดนิ ทางเป็นรายหมู่ (สาหรบั อยคู่ ่ายพกั แรมเดนิ ไป) ในระหว่าง เดนิ ทาง ใหส้ งั เกตภมู ปิ ระเทศ ป่าไม้ สตั ว์ และหมบู่ า้ น 16.00 น. ถงึ ทจ่ี ะตงั้ คา่ ยพกั แรม ชกั ธงขน้ึ ส่ยู อดเสา แต่ละหมตู่ งั้ เตน็ ท์ ประกอบอาหาร รบั ประทานอาหาร 18.00 น. ชกั ธงลง 19.30 น. เล่นรอบกองไฟ 21.30 น. สวดมนต์ 22.00 น. ปิดไฟ นอน วนั อาทิตย์ ที่..................เดือน................................พ.ศ.................... 06.00 น. ต่นื ประกอบอาหาร รบั ประอาหาร 08.00 น. ชกั ธงขน้ึ ทาความสะอาด ผง่ึ ทน่ี อนและผา้ ห่ม 08.30 น. ตรวจ 09.00-11.00 น. เรยี นวชิ าลกู เสอื (เงอ่ื น เขม็ ทศิ เกม) 11.00-12.00 น. ประกอบอาหาร รบั ประทานอาหาร 12.00-13.00 น. พกั 13.00-13.30 น. เกม 14.00 น. ชกั ธงลง เกบ็ ค่าย ทาความสะอาด 14.30 น. ประชมุ กอง ผกู้ ากบั ชแ้ี จงแนะนา เดนิ ทางกลบั หมู่ 17.00 น. ถงึ ทต่ี งั้ กอง สอบยอดจานวน ผกู้ ากบั อาจชแ้ี จงแนะนาอกี ครงั้ แลว้ เลกิ หมายเหตุ ตามโปรแกรมขา้ งตน้ น้ี เราอาจเปลย่ี นไดห้ รอื ยดื หยุน่ ไดเ้ สมอ ทงั้ น้ี ใหถ้ อื ความเหมาะสม กาลเทศะเป็นสาคญั 126 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

ลกู เสอื ยอ่ มอยากฝึกวชิ าลูกเสอื แปลก ๆ ใหม่ ๆ มากกว่าจะถอื เอาการอย่คู ่ายพกั แรมเป็นทพ่ี กั ผ่อน หย่อนใจ ฉะนนั้ การอยคู่ ่ายพกั แรมผกู้ ากบั ลูกเสอื ควรจดั กจิ กรรมใหม้ ากอยา่ ง และถา้ มโี อกาสกค็ วรอนุญาต ใหล้ กู เสอื ไปสารวจภมู ปิ ระเทศรอบ ๆ บรเิ วณค่ายพกั จงเตรยี มโปรแกรมในวนั ฝนตกหรอื เมอ่ื มเี หตุการณ์ฉุกเฉินเกดิ ขน้ึ รวมความว่าใหโ้ ปรแกรมกจิ กรรม ของเราไดเ้ ดนิ ไปตามสมควร ไมห่ ยดุ ชะงกั หมวดที่ 2 เมือ่ ถึงที่ตงั้ ค่ายพกั แรม มีคาแนะนาดงั ต่อไปนี้ 1. การวางผงั เม่อื ลูกเสอื เดนิ ทางถงึ ท่ตี งั้ ค่ายพกั แรมแลว้ นายหม่จู ะสงั่ ใหล้ ูกเสอื วางพสั ดุทน่ี ามา กองไว้ ครนั้ แล้วก็วางผงั เต็นท์พัก ซ่ึงนายหมู่ลูกเสือได้เคยมาดูสถานท่ี หรอื เคยดูจากแผนท่ที ่ีติดป้าย ประกาศไวท้ ต่ี งั้ กองแลว้ หากยงั ไมเ่ คยดเู ลยกจ็ ะตอ้ งเลอื กทจ่ี ะตงั้ เตน็ ทพ์ กั ในขณะนนั้ ในกรณีท่จี ดั คนไปตัง้ เต็นท์พกั ให้ลูกเสอื ล่วงหน้านัน้ เป็นวธิ กี ารท่ไี ม่ดี ผู้กากบั ลูกเสอื ไม่ควร กระทา เพราะจะทาใหล้ กู เสอื ขาดประโยชน์จากการฝึกการตงั้ เตน็ ทห์ รอื สรา้ งเพงิ ต่อไปน้คี อื คาแนะนาในการวางผงั (1) ใหแ้ ต่ละหมตู่ งั้ เตน็ ทพ์ กั ของตนเอง และไมค่ วรใกลเ้ กนิ ไป ถา้ มองไม่เหน็ กนั ไดก้ ย็ ง่ิ ดี และถ้า คดิ วา่ ฝนจะตกกใ็ หข้ ดุ วางระบายน้าดว้ ย (2) เต็นท์ของผู้บงั คบั บญั ชาลูกเสอื อย่ตู อนกลาง (เต็นท์หม่ลู ูกเสอื อย่รู อบ ๆ) ตงั้ เสาธงประจา คา่ ย พรอ้ มดว้ ยป้ายประกาศ (3) ท่ที าครวั ของหม่ใู ดก็ให้อย่ใู กล้เต็นท์พกั ของหม่นู ัน้ ซ่งึ ใชเ้ น้ือท่ที าครวั ประมาณหม่ลู ะ 3-4 ตารางเมตรเทา่ นนั้ (4) สว้ มควรจดั ใหส้ ะดวกทส่ี ดุ และอยใู่ ตล้ ม ไมค่ วรไกลเกนิ ไป กลางคนื ควรมโี คมไฟไวด้ ว้ ย (5) เตน็ ทเ์ กบ็ พสั ดแุ ละเตน็ ทพ์ ยาบาลควรอยใู่ กลเ้ ตน็ ทผ์ บู้ งั คบั บญั ชา (6) หลุมเทน้า (หลมุ เปียก) หลมุ เผาขยะหรอื เศษอาหาร (หลมุ แหง้ ) ควรอยใู่ ตล้ ม (7) ทล่ี า้ งภาชนะและน้าสาหรบั ดม่ื ควรอยใู่ กลเ้ ตน็ ทท์ พ่ี กั การดาเนินงานขนั้ ต่อไป (1) ใหแ้ ต่ละหมตู่ งั้ เตน็ ทท์ นั ที สว่ นผบู้ งั คบั บญั ชากก็ างเตน็ ทพ์ กั ของตนเอง และเตน็ ทพ์ ยาบาล (2) ลกู เสอื ในหมใู่ หแ้ บ่งงานกนั ทา เชน่ - สรา้ งสว้ มพรอ้ มฉากกนั้ คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 127

- ขดุ หลุมเทน้า (หลมุ เปียก) หลมุ เผาหรอื เศษอาหาร (หลมุ แหง้ ) - ทาทล่ี า้ งภาชนะ และทป่ี ักธง (ธงหม)ู่ - ตงั้ เตน็ ทเ์ กบ็ พสั ดใุ นความอานวยการของเจา้ หน้าทพ่ี สั ดุ (3) เมอ่ื ตงั้ เตน็ ทพ์ กั เสรจ็ ใหล้ กู เสอื ขนพสั ดเุ ขา้ ทแ่ี ละดาเนินการหาฟืนหงุ ต้มประกอบอาหารต่อไป 2. ส้วมและท่ีล้างมือเป็นสง่ิ สาคญั จะตอ้ งจดั ใหถ้ กู ตอ้ งตามหลกั สขุ าภบิ าล และมจี านวนทถ่ี ่ายมาก พอกบั ความตอ้ งการ สว้ มควรขดุ หลุมใหย้ าวประมาณ 1 เมตร กวา้ ง เมตร ไมจ่ าเป็นจะต้องมไี มร้ องเทา้ มี กระดาษชาระและกองทรายอยู่ใกล้ ๆ หลุมพรอ้ มกบั พลวั่ สาหรบั แซะทรายกลบเม่อื ถ่ายอุจจาระเสรจ็ แล้ว ฉากกนั้ อาจทาดว้ ยผา้ ใบหรอื กง่ิ ไมใ้ บไมก้ นั้ สงู ประมาณ 6 ฟุต ควรกนั้ เป็นช่อง ๆ ส้วมชนิดน้ี สาหรบั ลูกเสอื ใชใ้ น 2 วนั ต่อลกู เสอื 10 คน ฉะนนั้ จะตอ้ งกลบสว้ มใหม้ ดิ ไมใ่ หแ้ มลงวนั ตอมแลว้ ขดุ สว้ มใหม่ หากปฏบิ ตั เิ ช่น ว่าน้จี ะไมม่ กี ลนิ่ เหมน็ ที่ปัสสาวะ ควรทาใกล้ ๆ สว้ ม ใหข้ ุดลกึ พอสมควร แลว้ เอาดนิ หรอื กรวดหนิ รองกน้ หลมุ แลว้ ขดุ รอ่ งระบายน้าปัสสาวะใหไ้ หลออกไป หากใชห้ ลายวนั มกี ลนิ่ เหมน็ กก็ ลบดนิ และทาใหม่ ท่ีสาหรบั ล้างมือ ประกอบด้วยอ่างใส่น้าต้องอย่บู นสามขา ควรมสี บู่และผ้าเชด็ มอื เม่อื ใชน้ ้า เสรจ็ แลว้ กเ็ ทน้าลงในหลมุ เปียก ทล่ี า้ งมอื นอกจากมไี วใ้ นทท่ี าครวั แลว้ ควรมไี วท้ ป่ี ากทางเขา้ สว้ มดว้ ยเพอ่ื จะ ไดล้ า้ งมอื เมอ่ื กลบั จากไปสว้ ม 3. ท่ีทาครวั ควรมเี ขตทาครวั โดยเฉพาะ โดยเลอื กพน้ื ท่ที จ่ี ะเป็นเหตุใหเ้ สยี หายแก่พน้ื ทน่ี ้อยทส่ี ุด ถ้ามหี ญา้ ขน้ึ อย่ตู อ้ งแซะหญา้ ออก (ใหต้ ดิ นิ ประมาณ 10 ซม.) แลว้ จงึ ค่อยตงั้ เตาไฟ ส่วนหญา้ ทแ่ี ซะออกนัน้ จะต้องหมนั่ รดน้าไว้ เม่อื การอยู่ค่ายพกั แรมได้ส้นิ สุดลงแล้วก็ให้ปลูกหญ้าไว้ท่เี ดมิ แล้วรดน้าเพ่อื ให้คนื สู่ สภาพเดมิ ในการจดั ทาเครอ่ื งใชน้ นั้ อะไรควรทาก่อน อะไรควรทาภายหลงั ถอื หลกั ว่า อนั ไหนสาคญั ทส่ี ุด กใ็ หจ้ ดั ทาก่อน แลว้ จงึ คอ่ ย ๆ จดั ทาสง่ิ ทม่ี คี วามสาคญั รองลงมาตาลาดบั ต่อไปน้ี คอื คาแนะนาในการสรา้ งเครอ่ื งใชต้ ่าง ๆ เตาไฟ - มหี ลายแบบ เช่น แบบขดุ เป็นราง แบบใชอ้ ฐิ หรอื กอ้ นหนิ วางเป็นสามเสา้ แบบเตายนื เป็นแบบสะดวกในการทาครวั ก่อนตงั้ เตาไฟจงทาความสะอาดบรเิ วณนนั้ อยา่ ใหม้ เี ชอ้ื ไฟหรอื สงิ่ ทต่ี ดิ ไฟงา่ ยอยใู่ กล้ ๆ กองฟื น - ควรกองใหเ้ ป็นระเบยี บ อยไู่ มห่ า่ งจากเตาไฟ ถา้ ฝนตกจะตอ้ งมหี ลงั คาหลุมฟืนสาหรบั เตายนื อาจเอาฟืนไวใ้ ตเ้ ตากไ็ ด้ เคร่ืองใช้ต่าง ๆ - เชน่ ใชใ้ นการหุงตม้ ทเ่ี กบ็ มดี ทเ่ี กบ็ กระบอกน้า ทเ่ี กบ็ จาน ทเ่ี กบ็ ถงั น้า จะตอ้ งจดั ทาขน้ึ 128 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

ท่ีหงุ ต้มและรบั ประทานอาหาร - ควรมหี ลงั คาหลุมกนั แดดกนั ฝน อาจใชผ้ า้ ใบหรอื สรา้ งเพงิ คลุมดว้ ย กงิ่ ไมใ้ บไม้ โตะ๊ อาหารและมา้ นัง่ - ควรจดั ทาขน้ึ ตามแบบงา่ ย ๆ หลมุ เทน้า (หลมุ เปี ยก) - ขดุ หลมุ ขนาดถุงขนาดใหญ่ใหล้ กึ พอสมควรทป่ี ากหลมุ ใชก้ ง่ิ ไม้ ใบไมส้ าน เป็นแผงปิด แลว้ เอาหญา้ โรยขา้ งบน หลมุ น้สี าหรบั เทน้าต่าง ๆ ทไ่ี มใ่ ชแ้ ลว้ เชน่ น้าปนไขมนั ซง่ึ สงิ่ เหล่าน้เี มอ่ื เทลงไป ไขมนั และสง่ิ ต่าง ๆ จะตดิ อยทู่ ่ี หญา้ มแี ต่น้าแท้ ๆ ไหลลงไปในหลมุ แผงทป่ี ากหลมุ จะตอ้ งนาไปเผา และเปลย่ี นใหมว่ นั ละครงั้ เป็นอยา่ งน้อย หลมุ เผาขยะหรือเศษอาหาร (หลมุ แห้ง) - ขดุ เป็นอกี หลุมหน่งึ เมอ่ื ทงั้ เศษอาหารแลว้ จะตอ้ งเอาดนิ กลบ ถา้ เป็นกระป๋ องก่อนทง้ิ ตอ้ งทุบใหแ้ บนและเผาไฟ โดยกรณที ค่ี า่ ยนนั้ มถี งั สาหรบั เผาขยะหรอื เศษอาหาร โดยเฉพาะอยแู่ ลว้ กใ็ หน้ าขยะและเศษอาหารไปเผา ณ ทก่ี าหนดไว้ เครือ่ งใช้อื่น ๆ - ควรจดั ใหม้ ขี น้ึ เชน่ ประตูและรวั้ , ตะเกยี งป่า, ป้ายประกาศ, ทว่ี างรองเทา้ , ทแ่ี ขวนของใช,้ ทน่ี งั่ สาหรบั พกั ผอ่ นและประชมุ , ทไ่ี มก้ วาด, พดั (สาหรบั เตาไฟ), ตากเสอ้ื ผา้ 4. การรบั ประทานอาหารการอยคู่ า่ ยพกั แรม ทุกสง่ิ จะตอ้ งเป็นไปโดยมรี ะเบยี บ โดยเฉพาะการ รบั ประทานอาหารจะตอ้ งปฏบิ ตั ใิ หเ้ ป็นไปตามแบบมารยาทอนั ดงี าม ผกู้ ากบั ลกู เสอื ควรจะไดแ้ นะนาทา แบบอยา่ ง จะตอ้ งตรงต่อเวลา เมอ่ื ทกุ คนเขา้ นงั่ ประจาทแ่ี ลว้ ผทู้ าหน้าทร่ี บั ใชก้ ล็ งมอื ทาหน้าทบ่ี รกิ ารทนั ที จานทใ่ี ชแ้ ลว้ ใหย้ กออกไปก่อนทจ่ี ะนาอาหารจานใหม่มา สถานทร่ี บั ประทานอาหารควรอยเู่ หนือลม ใกลก้ บั ท่ี ทาครวั ถา้ ไดจ้ ดั ใหไ้ ดเ้ หน็ ทวิ ทศั น์อนั สวยงามดว้ ยยงิ่ ดี ผบู้ งั คบั บญั ชาลกู เสอื ควรรบั ประทานอาหารรว่ มกบั ลกู เสอื โดยไปรว่ มกบั หมตู่ ่าง ๆ และบางโอกาสควรประกอบอาหารเองบา้ ง 5. เตน็ ทพ์ สั ดุ เป็นทเ่ี กบ็ อาหารแหง้ เพอ่ื ปันสว่ นใหห้ มตู่ ่าง ๆ โดยมเี จา้ หน้าทพ่ี สั ดเุ ป็นผดู้ าเนินการ บรรดาอาหารต่าง ๆ จะตอ้ งเกบ็ งาดว้ ยความระมดั ระวงั ตอ้ งไมใ่ หใ้ ครเขา้ ไปพลุกพล่าน ควรหาผา้ มสั ลนิ ไว้ สาหรบั ปิดสงิ่ ของ เน้อื สตั วค์ วรเกบ็ ไวท้ ่เี ยน็ ๆ และอยา่ ซอ้ื เน้อื มาคราวละมาก ๆ หากตอ้ งการใชเ้ น้อื จงึ สงั่ เพม่ิ เตมิ หมายเหตุ ในกรณที ห่ี มตู่ ่าง ๆ เตรยี มอาหารมาจากบา้ นเอง การปันส่วนอาหารเป็นส่วนกลางกไ็ มต่ อ้ ง จดั ทา 6. การอนามยั และความสะอาด ทงั้ 2 อยา่ งน้ตี อ้ งปฏบิ ตั คิ วบกนั ไป เชน่ เผาขยะมลู ฝอย ขดุ หลุมทง้ิ เศษอาหาร สรา้ งสว้ มใหถ้ ูกสุขลกั ษณะและรกั ษาความสะอาด ในบรเิ วณเตน็ ทพ์ กั ของแต่ละหมู่ จะตอ้ งสะอาด ควรมตี ะกรา้ หรอื ถุงสาหรบั ใส่เศษกระดาษและขผ้ี งต่าง ๆ เมอ่ื ใส่เตม็ แลว้ กน็ าไปเผาเสยี การรกั ษาความสะอาดส่วนบุคคลเป็นเรอ่ื งสาคญั ฟัน มอื เทา้ ของลกู เสอื ผกู้ ากบั ลกู เสอื ควร ตรวจเสมอ อากาศบรสิ ุทธเิ ์ป็นของจาเป็น นอนกลางคนื ใหล้ กู เสอื เปิดประตเู ตน็ ทไ์ วบ้ า้ ง อน่งึ แสงแดดชว่ ย คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 129

ใหม้ สี ขุ ภาพี ตอนแรก ๆ อยา่ ใหล้ กู เสอื ตากแดดมากนกั ถา้ แดดรอ้ นจดั ควรใหส้ วมหมวกหรอื หาผา้ คลุมไหล่ ไว้ ในการปฏบิ ตั งิ านในคา่ ยไมค่ วรใหล้ กู เสอื เดนิ เทา้ เปล่า ควรใหส้ วมรองเทา้ แตะหรอื รองเทา้ ผา้ ใบเสมอ อาหารเป็นของสาคญั ในเร่อื งสุขภาพ ผลไมแ้ ละผกั ควรใหล้ ูกเสอื รบั ประทานทุกวนั การเจบ็ ไข้ เลก็ ๆ น้อย ๆ เช่น ทอ้ งผูกอาจจะรกั ษาเองได้แต่ถ้าเกดิ สงสยั หรอื เป็นโรงรา้ ยแรง ควรรบี ส่งลูกเสอื ไปให้ แพทยท์ นั ที การตรวจในตอนเช้าเป็นโอกาสอนั ดขี องผู้กากบั ลูกเสอื ท่จี ะได้ทราบสุขภาพและทุกขส์ ุขของ ลกู เสอื ทวั่ กนั 7. การปฏิบตั ิตามโปรแกรม กรจดั ทาโปรแกรมไดจ้ ดั ทาล่วงหน้าก่อนเดนิ ทางมาอย่คู ่ายพกั แรม แลว้ ฉะนนั้ ในโปรแกรมวา่ เวลาใด มกี จิ กรรมอะไร ในความรบั ผดิ ชอบของใคร กป็ ฏบิ ตั ไิ ปตามโปรแกรมนนั้ ทนั ที อน่งึ ผกู้ ากบั ลกู เสอื ควรจะไดป้ ระชมุ นายหมวู่ นั ละครงั้ เพ่อื ปรกึ ษาหารอื และแกไ้ ขอุปสรรค (หาม)ี 8. การปฏิบตั ิเกี่ยวกบั ศาสนา ลูกเสอื อาจถอื ศาสนาต่าง ๆ กนั ลูกเสอื ทน่ี ับถอื ศาสนาครสิ เตยี น อาจต้องไปโบสถ์วนั อาทติ ย์ ฉะนนั้ ถอื หลกั การว่าสนบั สนุนใหล้ กู เสอื ทุกคนปฏบิ ตั ศิ าสนกจิ ไดต้ ามประเพณี ของตนไม่มกี ารกดี ขวางใด ๆ ทงั้ สน้ิ เพราะศาสนาทุกศาสนาสอนใหเ้ ป็นคนดโี ดยเฉพาะลูกเสอื ไทยทน่ี บั ถอื ศาสนาพุทธ ถ้าการอยู่ค่ายพกั แรมตรงกับวนั พระก็ควรนิมนต์พระมาเทศน์ หรอื เชิญผู้ทรงวทิ ยาคุณมา บรรยายขอ้ ธรรมต่าง ๆ กจ็ ะเป็นการอบรมจติ ใจเดก็ ไดท้ างหน่งึ 9. เพื่อนบ้าน ลูกเสือท่ีไปอยู่ค่ายพักแรม ณ ท่ีใดนัน้ ย่อมทาให้ชาวบ้านเกิดความรู้สึกพอใจ หรอื ไมพ่ อใจอยา่ งใดอย่างหน่งึ ทงั้ น้ี ยอ่ มขน้ึ อยกู่ บั ลกู เสอื ทแ่ี สดงออก หรอื ปฏบิ ตั ติ ่อชาวบา้ นอยา่ งไร ฉะนนั้ เป็นหน้าท่ผี ูก้ ากบั ลูกเสอื ต้องอบรม และควบคุมลูกเสอื ให้แสดงออกแต่สงิ่ ท่ดี งี ามให้มกี ริ ยิ าวาจาเรยี บรอ้ ย รจู้ กั ท่สี ูงท่ตี ่า แต่งตวั สะอาด อย่ใู นระเบยี บวนิ ัย ทงั้ น้ี เพ่อื ให้ชาวบ้านเกดิ ความพอใจหรอื ยกย่องสรรเสรญิ ซง่ึ เป็นการเผยแพรเ่ กยี รตคิ ุนของคณะลกู เสอื ใหไ้ ดร้ บั ความนยิ มยงิ่ ๆ ขน้ึ ๆ การออกนอกบรเิ วณค่าย มีแบบธรรมเนียมของลูกเสือว่า ทุกคน (รวมทงั้ ผู้กากับลูกเสือ) จะตอ้ งแต่งเครอ่ื งแบบใหเ้ รยี บรอ้ ยเสมอ ถ้าการอย่คู ่ายพกั แรมใกลห้ มู่บา้ น จงอย่าให้ชาวบา้ นเดอื ดรอ้ นไม่ว่าดว้ ยประการใด ๆ แม้แต่ การเล่นรอบกองไฟ ก็อย่าให้หนวกหูเกนิ ไป และดกึ เกิน 22.30 น. ถ้าถึงเวลาก็ให้เลกิ ทนั ที และควรหา โอกาสบาเพญ็ ประโยชน์ชว่ ยเหลอื ชาวบา้ นดว้ ย หากปฏบิ ตั เิ ช่นว่ามาขา้ งตน้ กจ็ ะสรา้ งความศรทั ธาการลูกเสอื ใหแ้ ก่ชาวบา้ น เม่อื ลูกเสอื กลบั ไป แลว้ เขากค็ งจะยนิ ดที จ่ี ะตอ้ นรบั ลกู เสอื กองอ่นื ๆ ทม่ี าใหมด่ ว้ ยความเตม็ ใจ 130 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั 2 ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6, ประกาศนียบตั รวิชาชีพ (ปวช.2-3) หน่วยท่ี 6 สขุ ภาพ อนามยั แผนการจดั กิจกรรมที่ 8 ค่านิยมทางสขุ ภาพท่ีผิด เวลา 2 ชวั่ โมง 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 1.1 ลกู เสอื สามารถอธบิ ายพฤตกิ รรมทท่ี าลายสุขภาพได้ 1.2 ลกู เสอื สามารถบอกแนวทางในการรกั ษาสขุ ภาพได้ 2. เนื้อหา ความเขา้ ใจและความตระหนกั รถู้ งึ ค่านิยมทส่ี ง่ ผลเสยี ต่อสขุ ภาพจะช่วยใหล้ กู เสอื ปรบั เปลย่ี น พฤตกิ รรมสุขภาพไปในทางเป็นประโยชน์ต่อตนเองได้ 3. ส่ือการเรยี นรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 สอ่ื เรอ่ื งทเ่ี กย่ี วกบั ค่านิยมทางสุขภาพทใ่ี หค้ ุณและใหโ้ ทษ 3.3 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 กิจกรรมครงั้ ท่ี 1 1) พธิ เี ปิดประชมุ กอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 2) เพลง หรอื เกม 3) กจิ กรรมการสอนตามเน้อื หา (1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื ชวนสนทนาเกย่ี วกบั พฤตกิ รรมสุขภาพทม่ี ผี ลเสยี ต่อลกู เสอื (ตวั อยา่ ง หวั ขอ้ สนทนา ไดแ้ ก่ การลดน้าหนกั ทผ่ี ดิ วธิ ี การเสรมิ ความงามทอ่ี าจเกดิ อนั ตรายกบั สุขภาพทงั้ ในระยะสนั้ และระยะยาว การรบั ประทานอาหารทไ่ี มเ่ ป็นประโยชน์ การรบั ประทานอาหารไมค่ รบหมู่ การนอนพกั ผ่อน ไมเ่ พยี งพอ ขาดการออกกาลงั กาย ฯลฯ) (2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื แบ่งลกู เสอื ออกเป็นกลุ่ม ๆ ละ 8 คน (คละเพศชาย – หญงิ ) แจก กรณศี กึ ษากลมุ่ ละ 1 เรอ่ื ง ใหร้ ว่ มกนั อภปิ รายในประเดน็ ต่อไปน้ี และสง่ ตวั แทนรายงาน ก. รสู้ กึ อยา่ งไร ต่อเรอ่ื งราวในกรณศี กึ ษา (เปิดกวา้ งใหล้ ูกเสอื แสดงความรสู้ กึ ไดอ้ ยา่ งอสิ ระ) ข. ลกู เสอื คดิ ว่ากรณเี ชน่ น้พี บไดม้ ากน้อยเพยี งใด ในสงั คมปัจจบุ นั และคดิ วา่ อะไรเป็นเหตุ จงู ใจใหผ้ เู้ สยี หาย ตดั สนิ ใจมพี ฤตกิ รรมเช่นนนั้ (เป็นเรอื่ งทพี่ บเหน็ / ไดย้ นิ / เป็นขา่ ว อยเู่ สมอแต่ไมเ่ คยคดิ วา่ จะเกดิ กบั ตนเอง เหตุจงู ใจมกั เกดิ จากอทิ ธพิ ลของสอื่ โดยเฉพาะสอื่ ในวงการบนั เทงิ การเลยี นแบบดารา คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 131

การชกั จงู จากเพอื่ นและคนใกลช้ ดิ ผเู้ ป็นเหยอื่ มกั มพี ้นื ฐานเป็นคนขาดความมนั่ ใจตนเอง ชกั จงู งา่ ย ไมพ่ อใจ ในรปู ลกั ษณ์ตนเอง) ค. ความเสยี หายทเ่ี กดิ ขน้ึ เป็นเรอ่ื งทส่ี มควรจะหาทางป้องกนั ไมใ่ หเ้ กดิ ขน้ึ กบั คนอ่นื ๆ ต่อไป หรอื ไม่ และควรป้องกนั อย่างไร(สมควรอย่างยงิ่ ควรสรา้ งความตระหนกั ถงึ ผลเสยี ทอี่ าจเกดิ ขน้ึ และ เสรมิ สรา้ งคณุ คา่ ภายในตนเองทไี่ มข่ น้ึ กบั รปู ลกั ษณ์ภายนอก เช่น เป็นผมู้ คี วามรบั ผดิ ชอบ ชว่ ยเหลอื ผอู้ นื่ มี จติ ใจเอ้อื เฟ้ือเผอื่ แผ่ ขยนั อดทน ฯลฯ ซงึ่ คณุ ค่าเหล่าน้ีจะช่วยเสรมิ สรา้ งความมนั่ ใจในตนเอง ไมถ่ ูกชกั จงู งา่ ย) (3) ผกู้ ากบั ลกู เสอื สมุ่ ใหต้ วั แทนกลุ่มนาเสนอ อภปิ ราย ละสรปุ ทลี ะประเดน็ จนครบ ผกู้ ากบั ลกู เสอื เพม่ิ เตมิ พฤตกิ รรมสุขภาพทด่ี แี ละสมควรปฏบิ ตั อิ ยา่ งสม่าเสมอ (ดใู บความรปู้ ระกอบ) 4) กากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 4.2 กิจกรรม ครงั้ ที่ 2 1) พธิ เี ปิดประชมุ กอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนิง่ ตรวจ แยก) 2) เพลง 3) กจิ กรรมตามจดุ ประสงค์ (1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื ทบทวนเร่อื งค่านยิ มผดิ ทส่ี ่งผลต่อสขุ ภาพ (2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาลกู เสอื สนทนาเรอ่ื งความสขุ ของคนเราแต่ละคนแตกต่างกนั ไป ให้ ลกู เสอื ยกตวั อยา่ ง (3) ผกู้ ากบั ลกู เสอื ใหล้ กู เสอื แต่ละหมอู่ ภปิ รายถงึ “บญั ญตั สิ ุข 10 ประการ” เพยี งหมลู่ ะ 1 เรอ่ื ง (พยายามไมใ่ หซ้ ้ากนั กบั หมอู่ ่นื ) แลว้ สง่ ตวั แทนนาเสนอ (4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื และลกู เสอื ช่วยกนั สรุป 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 5) พธิ ปี ิดประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล 5.1 สงั เกตความรว่ มมอื ในการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม 5.2 สงั เกตกระบวนการคดิ จากการอภปิ ราย 6. องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ท่ีเกิดจากกิจกรรม คอื ความคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรคเ์ หน็ คุณค่าตนเองและตระหนกั วา่ พฤตกิ รรมสุขภาพทไ่ี มด่ ี มผี ลเสยี รา้ ยแรงต่อตนเองไดโ้ ดยไมค่ าดคดิ 132 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมที่ 8 เพลง “ออกกาลงั ” ออกกาลงั ดว้ ยการรอ้ งราทาเพลง ใหค้ รน้ื เครงเสยี งเพลงบรรเลงจบั ใจ ร่ารอ้ งกนั ไปไมม่ หี ม่นหมองฤทยั แลว้ เราเพลนิ ใจดว้ ยการรอ้ งราทาเพลง ใบงาน กรณีศึกษาที่ 1 สภาทนายแนะพ่อสาวพริตตี้ ฟ้องเวบ็ ไซต์ ขายยาลดอ้วน กรณี น.ส.โชตมิ า จนิ ตนาผล หรอื น้องจนู อายุ 18 ปี นกั เรยี นชนั้ ม.6 โรงเรยี นวดั ราชาธวิ าส เสยี ชวี ติ คาหอ้ งนอน แพทยร์ ะบุ สาเหตุมาจากระบบไหลเวยี นโลหติ ลม้ เหลว ซง่ึ พ่อเชอ่ื ว่าเป็นผลมาจากยาลดความอว้ น ทล่ี กู สาวสงั่ ซอ้ื ผ่านทางเวบ็ ไซตแ์ หง่ หน่งึ มา กนิ เพราะตอ้ งการลดน้าหนกั ใหเ้ หลอื 45 กโิ ลกรมั หลงั จากไดเ้ ป็นพรติ ต้ี สมใจ และประเดมิ งานแรกทห่ี า้ งสรรพสนิ คา้ แห่งหน่งึ ไปเมอ่ื วนั ท่ี 30 พ.ค.ทผ่ี ่านมา คน้ จาก http://www.munjeed.com/news_detail.php?id= วนั ท1่ี 0 มถิ ุนายน 2556 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 133

กรณีศึกษาที่ 2 คนที่ชอบกินพิซซ่าต้องระวงั เพราะมีปริมาณเกลือมากเกินไป หากคุณชอบกนิ พซิ ซ่า หรอื ชอบซอ้ื พซิ ซ่า เป็นของฝากใหส้ มาชกิ ในครอบครวั คณุ ตอ้ งระวงั เพราะปรมิ าณเกลอื ในพซิ ซ่า อาจจะมมี ากกวา่ ยอดปรมิ าณเกลอื ทค่ี นเรา ตอ้ งการทงั้ วนั สมาคมผบู้ รหิ ารสขุ ภาพ สงิ่ แวดลอ้ มลอนดอน และองคก์ ร \"กจิ กรรม เกลอื กบั สุขภาพ\" ขององั กฤษไดจ้ ดั การ สารวจเกย่ี วกบั ส่วนประกอบของพซิ ซ่าทว่ี างขายตามซุปเปอรม์ าเกต็ ทอ้ งถน่ิ โดยพบวา่ พซิ ซา่ 75% ได้ มาตรฐาน แต่พซิ ซ่าทว่ี างขายในรา้ นพซิ ซ่าโดยเฉพาะนนั้ มแี ค่ 20% ไดม้ าตรฐานดงั กลา่ ว คน้ จาก http://thai.cri.cn/247/2012/03/26/101s196194.htm วนั ท1่ี 0 มถิ ุนายน 2556 134 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

กรณีศึกษาท่ี 3 อทุ าหรณ์สาวคลงั่ \"ศลั ยกรรม\" ฉีด \"น้ามนั พืช\" แทน \"ซิลิโคน\" หน้าเละ พษิ ศลั ยกรรม -นางฮงั เมยี วคู ชาวเกาหลใี ต้ วยั 48 ปี เขา้ ผ่าตดั ใบหน้ามานบั ครงั้ ไมถ่ ว้ น ทงั้ ในเกาหลใี ตแ้ ละญป่ี ่นุ จนแพทยไ์ ม่ยอม ทาใหอ้ กี ต่อไป ผลสุดทา้ ยใชน้ ้ามนั ทาอาหาร ฉดี หน้าตวั เองแทนซลิ โิ คน ส่งผลใหเ้ สยี โฉม อยา่ งรนุ แรง สาวเกาหลสี วยสยอง คลงั่ ผ่าตดั ศลั ยกรรม ใบหน้าจนเกดิ ผลขา้ งเคยี ง แทนทจ่ี ะสวย สมใจกลบั กลายเป็นน่ากลวั แทน เผย ทาศลั ยกรรมอยา่ งต่อเน่อื งมานานถงึ 20 ปี กลายเป็นโรคเสพตดิ การทาศลั ยกรรม จน แพทยเ์ กาหลใี ตไ้ ม่ยอมทาให้ กด็ น้ิ รนไป ผา่ ตดั ต่อทญ่ี ป่ี ่นุ จนหมอขอบายและแนะให้ ไปหาจติ แพทยแ์ ทน แต่รกั ษาอยคู่ รง่ึ ๆ กลางๆ กเ็ ลกิ แลว้ ไปทาศลั ยกรรมต่อ โดยซอ้ื เขม็ และซลิ โิ คนมาฉดี หน้า ตวั เอง จนซลิ โิ คนหมดกใ็ ชน้ ้ามนั พชื ฉดี แทนจนหน้าเละเสยี รปู ก่อนมคี นใจบญุ รว่ มบรจิ าคเงนิ ใหไ้ ปรกั ษา แต่หมอจน ปัญญาเพราะช่วยไดเ้ พยี งเลก็ น้อย เพราะฉดี สารสารพดั ชนดิ เขา้ ใบหน้า ไมส่ ามารถทาใหก้ ลบั มาดไี ดด้ งั เดมิ คน้ จากhttp://www.jeban.com/viewtopic.php?t=26729 วนั ท่ี 10 มถิ ุนายน 2556 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 135

กรณีศึกษาท่ี 4 136 ค่มู ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

กรณีศึกษาท่ี 5 “พฤติกรรมสขุ ภาพ” 1. ออกกาลงั กายเป็นประจา อยา่ งน้อย 30 นาที สปั ดาหล์ ะ 3 ครงั้ ประโยชน์ของการออกกาลงั กายมมี ากมาย อาทิ เพม่ิ ความสามารถในการทางานของสมอง รา่ งกาย ระบบประสาทอตั โนมตั ิ ระบบภมู คุม้ กนั การนอนหลบั สมรรถภาพทางเพศ ความทรงจา ความคดิ สรา้ งสรรค์ สมาธิ การตดั สนิ ใจ เพม่ิ ทกั ษะทางสงั คม ลดความวติ กกงั วลและซมึ เศรา้ เคลด็ ลบั สาคญั ทจ่ี ะชว่ ยออกกาลงั กายเป็นประจาได้ 1.1 อยา่ รอจนกว่าจะพรอ้ ม ทาไดแ้ ค่ไหนใหท้ าแค่นนั้ เรมิ่ ตน้ ดว้ ยการเดนิ เรว็ เพยี งวนั ละไมก่ น่ี าที 1.2 เลอื กทากจิ กรรมทร่ี สู้ กึ สนุกสนานเพลดิ เพลนิ หลากหลาย 1.3 เขา้ รว่ มกลุ่ม ชวนกนั ทาเป็นประจา 1.4 เพมิ่ การเคลอ่ื นไหวทกุ ครงั้ ทม่ี โี อกาส 1.5 เลอื กวธิ เี หมาะสมกบั สภาพรา่ งกาย อยา่ ออกกาลงั กายเกนิ ตวั 2. คน้ หาจดุ แขง็ ความถนดั และศกั ยภาพพฒั นาจนเป็นความสาเรจ็ ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 137

การคน้ หาจดุ แขง็ ความถนัด และศกั ยภาพ เป็นภารกจิ สาคญั ของชวี ติ ทจ่ี ะชว่ ยเรานาสง่ิ ทด่ี ที ส่ี ดุ ภายในตวั เราออกมาใชป้ ระโยชน์พฒั นาเป็นความสาเรจ็ ทภ่ี าคภมู ใิ จ ไมว่ ่าเราจะมอี ายเุ ทา่ ใดกต็ าม การ คน้ หาตวั เอง คน้ หาจดุ แขง็ ความถนดั และศกั ยภาพ ยงั คงเป็นภารกจิ สาคญั ทค่ี วรจะกระทา เราทาไดโ้ ดย 2.1 หมนั่ สงั เกตตวั เอง ทบทวนดวู า่ ตนทาอะไรได้ เรยี นรอู้ ะไรไดร้ วดเรว็ 2.2สอบถามจากคนทร่ี จู้ กั เราดี 2.3 ทาแบบสอบถามเพ่อื ประเมนิ ตนเอง 3. ฝึกหายใจคลายเครยี ด และทกั ษะผอ่ นคลายอ่นื ๆ (เชน่ โยคะ ไทเ้ กก็ ) การหายใจคลายเครยี ด มหี ลกั งา่ ยๆ 3 ขอ้ 3.1 หายใจสบายๆ ไมต่ อ้ งตงั้ ใจมาก 3.2 หายใจออกใหย้ าวกว่าหายใจเขา้ อาจใชก้ ารนับเลขชว่ ยกาหนดจงั หวะ โดยหายใจเขา้ นบั ในใจ 1 - 2 - 3 - 4 กลนั่ หายใจไว้ นบั 1 - 2 3.3ขณะหายใจเขา้ ออก ใหว้ างความรสู้ กึ ไวท้ ท่ี อ้ ง รบั รคู้ วามรสู้ กึ เคล่อื นไหวของช่องทอ้ ง (หายใจเขา้ -ทอ้ งพองขน้ึ หายใจออก -ทอ้ งแฟบลง) อาจใชผ้ ่ามอื วางบรเิ วณเหนอื สะดอื กดเบาๆขณะหายใจออก ปล่อย มอื ออกเมอ่ื เรม่ิ หายใจเขา้ ทาเช่นน้สี กั 5 นาที จะพบว่าร่างกายผอ่ นคลาย จติ ใจสงบมากขน้ึ 4. คดิ ทบทวนสงิ่ ดๆี ในชวี ติ และฝึกมองโลกในแงด่ ี การทบทวนสงิ่ ดๆี ในชวี ติ เป็นการฝึกฝนตนเอง ใหร้ จู้ กั มองเหน็ สง่ิ ดๆี ทม่ี อี ยรู่ อบตวั ช่วยใหม้ ี ความสขุ และกาลงั ใจมากขน้ึ ทกุ วนั ก่อนเขา้ นอนใหท้ บทวนว่า “วนั นี้ มีอะไรดีๆ เกิดขึน้ บ้าง”คดิ หาสง่ิ ดๆี เป็นประจา อย่างน้อยวนั ละ 5 เรอ่ื ง นอกจากน้ี เรายงั สามารถฝึกมองโลกในแงด่ ใี นเวลาทม่ี ปี ัญหา ทกุ ครงั้ ท่ี พบปัญหา ใหถ้ ามตวั เองว่า “ปัญหานี้ มแี ง่ดีอะไรบ้าง” จะพบว่าทกุ ปัญหาอาจแปลงเป็นบทเรยี นทช่ี ว่ ยให้ เราเตบิ โตและเขา้ ใจชวี ติ มากยง่ิ ขน้ึ และทกุ ปัญหาแฝงไวซ้ ง่ึ โอกาส เรม่ิ ตน้ ตงั้ แต่วนั น้ี ทุกคนื ก่อนนอนจดั เวลาคดิ ทบทวนสงิ่ ดๆี วนั ละ 5 เรอ่ื งและหากมปี ัญหาอะไรกต็ ามลองคน้ หาแงด่ ขี องปัญหานนั้ ดู 5. บรกิ ารเวลาใหส้ มดุลระหวา่ งการงาน สขุ ภาพ และครอบครวั ชวี ติ ของคนเรามหี ลายดา้ น ลองถามตวั เองดวู ่า “อะไรคือส่ิงสาคญั ในชีวิต” • การงาน เปิดโอกาสใหเ้ ราไดใ้ ชศ้ กั ยภาพ สรา้ งความสาเรจ็ ทภ่ี าคภมู ใิ จ มสี งั คมและเพ่อื นฝงู มี รายได้ และความมนั่ คงในการดาเนินชวี ติ • สขุ ภาพ ทงั้ รา่ งกายและจติ ใจ เป็นทุนสาคญั ของชวี ติ • ครอบครวั เป็นแหล่งกาลงั ใจและความสุขทส่ี าคญั ทกุ ดา้ นของชวี ติ ต่างเป็นแหลง่ ความสุขทส่ี าคญั หากเราใสใ่ จดา้ นใดมากเกนิ ละเลยดา้ นอ่นื ความสขุ ในชวี ติ กล็ ดน้อยลง เราจงึ จาเป็นตอ้ งบรหิ ารเวลาใหส้ มดลุ ระหว่างการทางาน สุขภาพ และ 138 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

ครอบครวั ลองทบทวนการใชเ้ วลาในสปั ดาหท์ ผ่ี ่านมาของตวั เองดู คุณทาใชเ้ วลาอะไรบา้ ง เมอ่ื ทบทวนแลว้ คุณอยากทาอะไรมากขน้ึ และอยากทาอะไรใหน้ ้อยลง 6. คดิ และจดั การปัญหาเชงิ รกุ อยา่ ปล่อยใหส้ ถานการณ์ชวี ติ หรอื ปัญหาต่างๆ ทผ่ี ่านเขา้ มากาหนดความเป็นไปไดข้ องชวี ติ คณุ ควรจดั เวลาทาความเขา้ ใจปัญหาคดิ หาทางเลอื กการก้าวเดนิ โดยตงั้ คาถามกบั ตวั เองวา่ ปัญหาทป่ี ระสบอยู่ นนั้ “มนั เป็นปัญหาอย่างไร” เราหว่ งอะไรกงั วลใจในแงใ่ ดในปัญหานนั้ แต่ละเรอ่ื งทเ่ี ราหว่ งหรอื กงั วลใจ ทบทวนดวู า่ “เราทาอะไรได้บ้าง” จากนนั้ ลงมอื ทา อยา่ มวั แต่คดิ กงั วลใจ “คณุ จะร้สู ึกเป็น เจ้าของชีวิตตนเองมากขึ้น พอใจในชีวิตมากขึน้ ” 7. มองหาโอกาสในการมองสงิ่ ดๆี ใหก้ บั ผอู้ ่นื ความสขุ ในทางโลก อาจแบ่งออกไดเ้ ป็น 3 ระดบั 7.1 ความสุขและความเพลดิ เพลนิ ทางรา่ งกาย เช่น รบั ประทานอาหารอรอ่ ย 7.2 ความสุขจากชวี ติ ทล่ี งตวั มงี านทท่ี า้ ทาย มคี วามรกั และงานอดเิ รก 7.3 ความสุขจากชวี ติ ทม่ี คี วามหมาย ไดใ้ ช่ศกั ยภาพของตนเพ่อื ประโยชน์สว่ นรวม ทาสง่ิ ทเ่ี ป็น ประโยชน์ต่อชุมชนและสงั คม กจิ กรรมสนุกสนานประเภทต่างๆ ไมส่ ามารถสรา้ งความสุขใจไดล้ กึ ซง้ึ เทา่ กบั การ ทเ่ี ราไดม้ อบสงิ่ ดๆี ใหก้ บั ผอู้ ่นื เมอ่ื เราช่วยเหลอื ผอู้ ่นื ใหเ้ ป็นความสขุ ตวั เราเองกม็ คี วามสขุ มากขน้ึ ไปดว้ ย 8. ศกึ ษาและปฏบิ ตั ติ ามหลกั คาสอนทางศาสนา ผศู้ กึ ษาและปฏบิ ตั ติ ามหลกั คาสอนทางศาสนา ไดร้ บั ประโยชน์จากศาสนาอยา่ งน้อย 4 ดา้ น 8.1 มสี งั คม เพอ่ื นฝงู ทศ่ี กึ ษาและปฏบิ ตั ธิ รรมรว่ มกนั 8.2 มจี ดุ มงุ่ หมายในการทาสง่ิ ต่างๆมากขน้ึ และในเวลาทต่ี อ้ งตดั สนิ ใจเรอ่ื งสาคญั กม็ แี นวทางท่ี ชดั เจนจากหลกั คาสอนทางศาสนา 8.3 หลกี เลย่ี งจากพฤตกิ รรมเสย่ี งต่างๆ เช่น ดม่ื สุรา ใชย้ าเสพตดิ 8.4 เขา้ ใจชวี ติ มากขน้ึ มคี วามสขุ ไดง้ า่ ย 9. ใหเ้ วลาและทากจิ กรรมความสขุ รว่ มกบั สมาชกิ ในครอบครวั เป็นประจา อยา่ คาดหวงั ว่าคขู่ องตนตอ้ งสมบรู ณ์แบบ ควรยอมรบั ขอ้ จากดั ของกนั และกนั ฝึกรบั ฟังอยา่ งใส่ใจ ช่นื ชมกนั ดว้ ยความจรงิ ใจ ลดเวลาดทู วี ลี ง จดั เวลาทากจิ กรรมความสุขรว่ มกนั ชว่ ยกนั ทางานบา้ นอยา่ ใหค้ วามสาคญั กบั เรอ่ื งเงนิ ทองและวตั ถุมากเกนิ ไป ใหค้ วามสาคญั การเพมิ่ ทกั ษะทางอารมณ์และสงั คม เตมิ ความเขม้ แขง็ ทางใจ และฝึกนสิ ยั การเรยี นรตู้ ลอดชวี ติ ใหก้ บั ลกู หากมเี หตุการณ์ลบ ใหม้ องแงด่ ไี ว้ ก่อนเสมอ คมู่ อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 139

10. ช่นื ชมคนรอบขา้ งอยา่ งจรงิ ใจ คนเราทุกคนตอ้ งการความรกั การยอมรบั และความช่นื ชม คาช่นื ชมจงึ เป็นสง่ิ เตมิ กาลงั ใจและความสุข ใหแ้ ก่กนั เราฝึกช่นื ชมคนรอบขา้ งไดด้ ว้ ยวธิ ตี ่อไปน้ี 10.1ปลอ่ ยวางความคาดหวงั ลงเปิดใจรบั และมองหาขอ้ ดที น่ี ่าชน่ื ชมของคนรอบขา้ ง 10.2กล่าวคาช่นื ชมดว้ ยความจรงิ ใจทกุ ครงั้ ทม่ี โี อกาส 10.3 ควรฝึกช่นื ชมตนเองดว้ ย การมองเหน็ ขอ้ ดขี องผอู้ ่นื เป็นการฝึกจติ ใจของเราเอง และยงั ชว่ ยเตมิ ความสขุ ใหก้ บั ชวี ติ เรื่องสนั้ ท่ีเป็นประโยชน์ เรอ่ื งนี้สอนให้ร้วู ่า “ควรพอใจในสงิ่ ทต่ี นมอี ย่”ู 140 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6, ประกาศนียบตั รวิชาชีพ(ปวช. 2-3) หน่วยท่ี 6 สขุ ภาพ อนามยั เวลา 2 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมท่ี 9 เพศสมั พนั ธ์ปลอดภยั ด้วยถงุ ยางอนามยั 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ 1.1 ลกู เสอื สามารถอธบิ ายและสาธติ วธิ กี ารใชถ้ ุงยางอนามยั ได้ 1.2 ลกู เสอื สามารถอธบิ ายประโยชน์ในการใชถ้ ุงยางอนามยั ได้ 2. เนื้อหา การมเี พศสมั พนั ธท์ ป่ี ลอดภยั เป็นเรอ่ื งสาคญั สาหรบั คนเรา ทศั นคตทิ ด่ี ตี ่อถุงยางอนามยั ความรู้ ความเขา้ ใจและความสามารถในการใชถ้ ุงยางอนามยั อยา่ งถูกวธิ ี จะช่วยใหป้ ลอดภยั จากการตงั้ ครรภ์ ไมพ่ รอ้ มและโรคตดิ ต่อทางเพศสมั พนั ธไ์ ด้ 3. สื่อการเรียนรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 ห่นุ จาลองอวยั วะเพศชาย (ทท่ี าจากไม้ ยาง ปนู ปัน้ หรอื วสั ดทุ ดแทน) ถุงยางอนามยั น้ายาหล่อ ลน่ื กระดาษทชิ ชู 3.3 ชดุ ภาพประกอบกจิ กรรมเท่าจานวนกลุ่มลกู เสอื 3.4 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนงิ่ ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เกรน่ิ นาเรอ่ื งการตงั้ ครรภไ์ มพ่ รอ้ มและการตดิ เชอ้ื โรคติดต่อทางเพศสมั พนั ธ์ ต่างๆ แลว้ ชวนพดู คุยถงึ ความรเู้ รอ่ื งถุงยางอนามยั 2) แบ่งกลมุ่ ลกู เสอื กลุ่มละ 8 คน (คละเพศชาย-หญงิ ) เรยี งบตั รคาการใชถ้ ุงยางอนามยั ถกู วธิ ี 3) ตวั แทนกลุ่มนาเสนอ ผกู้ ากบั นาอภปิ ราย เพม่ิ เตมิ สรปุ และช่นื ชม(ตามใบความร)ู้ 4) ผกู้ ากบั ใหข้ อ้ มลู เรอ่ื งการใชถ้ ุงยางอนามยั พรอ้ มสาธติ การสวมและถอดถุงยางอนามยั ทถ่ี กู ตอ้ งโดยใชห้ ุ่นจาลองอวยั วะเพศชาย 5) แบง่ กลมุ่ ลกู เสอื จบั ค่กู นั เพอ่ื ฝึกปฏบิ ตั กิ ารสวมและถอดถุงยางอนามยั กบั หุ่นจาลอง อวยั วะเพศชาย คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 141

6) ประเมนิ การฝึกปฏบิ ตั ดิ ว้ ยการใหต้ วั แทนกลุ่มออกมาสาธติ การสวมและถอดถุงยางอนามยั หน้าหมู่ เพม่ิ เตมิ ความรู้ และสรปุ 4.4 ผกู้ ากบั ลกู เสอื เลา่ เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4.5 พธิ ปี ิดประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล สงั เกตความรว่ มมอื ในการปฏบิ ตั กิ จิ กรรมและตรวจสอบความถูกตอ้ งในการปฏบิ ตั ิ 6. องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ท่ีเกิดจากกิจกรรม คอื การคดิ วเิ คราะ ความคดิ สรา้ งสรรค์ ตระหนกั ถงึ ความสาคญั ของการใชถ้ ุงยางอนามยั รวมทงั้ มี ทกั ษะการใชถ้ ุงยางอนามยั ทถ่ี กู ตอ้ ง ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 9 เพลง พร่งุ นี้ไม่สาย เพยี งแค่มองในตา กร็ วู้ ่าเราชอบกนั แต่เราสองคนตอ้ งเกบ็ มนั ไว้ ในเมอ่ื ความเป็นจรงิ กร็ กู้ นั ในหวั ใจ เรายงั เป็นไดแ้ คเ่ พยี งเพ่อื นกนั อดทนเกบ็ ความในใจ แลว้ รอแคว่ นั เวลา ใหม้ นั หมนุ ชา้ ๆ แลว้ เดนิ ไปกบั มนั อดทนเกบ็ ความในใจ แลว้ เรยี นรกู้ นั และกนั เพ่อื ใหเ้ รามคี วามมนั่ ใจ วา่ เรานนั้ มคี วามลกึ ซง้ื เพยี งใด พรงุ่ น้ไี มส่ ายทจ่ี ะรกั กนั 142 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

ใบความรู้ ชุดภาพประกอบกิจกรรมลกู เสือ ฉกี ซองอยา่ งระมดั ระวงั ถุงยางมมี ว้ นขอบรดู ไดด้ า้ น จบั ถุงยางใหถ้ ูกขา้ งจบั ขอบ ไมใ่ หบ้ าดถุงยางขาด นอก ดา้ นทร่ี ดู ลงไดเ้ หมอื นถุง เทา้ ใสต่ อนอวยั วะเพศ บบี ปลายกระเปาะ บบี ปลายถุงยางคา้ งไว้ ชายแขง็ ตวั เตม็ ท่ี ถุงยางก่อนสวม พรอ้ มรดู ถุงยางลงไปจนสุด แลว้ ถุงยาง โคนอวยั วะเพศชาย เพศชายใชน้ ้วิ จบั ดา้ นในขอบ เพศหญงิ ใชก้ ระดาษทชิ ชหู ่อดา้ นนอก ถุงยางเพอ่ื ป้องกนั สมั ผสั กบั สาร ถุงยางอนามยั ชาย เพ่อื ป้องกนั สมั ผสั ทง้ิ ถุงยางในถงั ขยะ ไมท่ ง้ิ คดั หลงั่ ของอกี คนรดู ออกอย่าง กบั สารคดั หลงั่ ของอกี คนรดู ออกอยา่ ง โถสว้ มเพราะสว้ มจะตนั ระมดั ระวงั ระมดั ระวงั ไมใ่ หส้ ารคดั หลงั่ หกกระฉอก ไมใ่ หส้ ารคดั หลงั่ หก กระฉอก ออกมา ออกมาคน้ จาก http://www.bpas.org/bpasman.php?page=33วนั ท1่ี 0 มถิ ุนายน 2556 คมู่ อื การจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 143

เร่ืองสนั้ ที่เป็นประโยชน์ แวะสกั เดี๋ยวคงไม่เป็นไร หญงิ กบั เดชอยทู่ างานกลุม่ ทโ่ี รงเรยี นจนค่า ทงั้ สองกลบั บา้ นทางเดยี วกนั เดชมรี ถมอเตอรไ์ ซดจ์ งึ อาสาไปส่งหญงิ ทบ่ี า้ น ขณะขบั รถกลบั เดชชวนหญงิ ใหแ้ วะบา้ นสกั ครเู่ พอ่ื เอาสมดุ งานของหญงิ ท่ีเดชยมื ไป เมอ่ื สปั ดาหท์ ผ่ี ่านมา หญงิ ลงั เลแต่เดชยนื ยนั ว่า แวะสกั เดยี๋ วคงไมเ่ ป็นไร หญงิ จงึ ตกลงยอมไปบา้ นเดช เมอ่ื ทงั้ ค่มู คี วามไกลช้ ดิ กนั และอยใู่ นทล่ี บั ตา เน่อื งจากอยใู นบา้ นเพยี งลาพงั 2 คน จงึ มเี พศสมั พนั ธก์ นั โดยไมไ่ ด้ ป้องกนั เหตุการณ์ครงั้ น้ีทาใหห้ ญงิ และเดชวติ กกงั วลมากว่า หญงิ อาจตงั้ ครรภไ์ ด้ โดยเฉพาะอย่างยงิ่ หญงิ กงั วลมากจนไมเ่ ป็นอนั ทาอะไร แมเ้ ดชจะพยายามปลอบโยนกต็ าม เรอ่ื งนี้สอนให้รวู้ ่า ชายหญงิ ควรระมดั ระวงั การอยสู่ องต่อสองในทล่ี บั ตา แมไ่ ก่โชครา้ ย ทฟ่ี ารม์ ไก่หน้าบา้ นของชาวนายากจนคนหน่งึ แมไ่ ก่กกไขไ่ ดว้ นั ละฟอง และดแู ลฟูมฟักทะนุถนอม ไมย่ อมใหอ้ นั ตรายใดๆเขา้ ใกลไ้ ขข่ องมนั แมแ้ ต่น้อย วนั หน่งึ เจา้ แมไ่ ก่กไ็ ดฟ้ ักไขล่ กู เจย๊ี บออกมาลมื ตาดโู ลก แต่ดว้ ยความอยากรอู้ ยากเหน็ ของเจา้ ลกู เจย๊ี บทาใหม้ นั ชอบเดนิ แยกตวั ออกจากกลุ่มครอบครวั ไก่ไปสารวจ เสน้ ทางอ่นื เสมอ \"เจา้ จะไปไหนน่ะ เจา้ ลกู ไก่\"แมวตะโกนรอ้ งถาม ลกู ไก่รสู้ กึ ตกใจกลวั มาก จงึ พยายามวงิ่ หนี สุดชวี ติ แต่ทวา่ มนั กไ็ มส่ ามารถหนพี น้ เงอ้ื มมอื ของเจา้ แมวเหมยี วไดถ้ ูกตะครุบจบั กนิ ทนั ที แมไ่ ก่ยงั ไมร่ ตู้ วั เลยวา่ ลกู ไก่ของมนั หายไป เมอ่ื มนั กลบั มาทฟ่ี ารม์ ไก่แลว้ ลองนบั สมาชกิ ในครอบครวั ดพู บวา่ มลี กู เจย๊ี บท่ี เพงิ่ ฟักออกมาหายไป จงึ สนั นษิ ฐานว่าถูกเจา้ แมวตวั แสบของเจา้ ของฟารม์ กนิ เป็นแน่แท้ มนั จงึ โมโห วางแผนบุกเขา้ ไปเพ่อื ชาระแคน้ เจา้ แมว แต่ระหว่างทางนนั่ เอง แมไ่ ก่ไมร่ เู้ ลยวา่ แมวตวั แสบกาลงั ดกั รอให้ แมไ่ ก่เดนิ ออกไป แลว้ จบั กนิ ลกู ไก่ทงั้ หมด เมอ่ื แมไ่ ก่กลบั มากพ็ บแต่เพยี งความวา่ งเปล่า เรื่องนี้สอนให้ร้วู ่า เมอ่ื ทบ่ี า้ นกาลงั จะมภี ยั กค็ วรจะเฝ้าระวงั อยทู่ บ่ี า้ น 144 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ท่ี 5-6, ประกาศนียบตั รวิชาชีพ(ปวช.2-3) หน่วยที่ 7 ดาเนินชีวิตตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง เวลา 1 ชวั่ โมง แผนการจดั กิจกรรมท่ี 10 การใช้เงินอย่างมคี ณุ ค่า 1. จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ ลกู เสอื สามารถอธบิ ายความสาคญั และบอกแนวทางในการใชเ้ งนิ อยา่ งคุม้ ค่าได้ 2. เนื้อหา การใชเ้ งนิ อยา่ งคุม้ ค่าเป็นคุณลกั ษณะอนั พงึ ประสงคส์ าหรบั การดาเนินชวี ติ ตามแนวทางเศรษฐกจิ พอเพยี งทน่ี าความสงบสขุ มาสชู่ วี ติ ลกู เสอื 3. สื่อการเรียนรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง/เกม 3.2 อุปกรณ์การเล่นเกม ประกอบดว้ ย กระป๋ องตกั น้า,โอ่ง, กระป๋ อง หรอื ขวด 5 ลติ ร (เท่าจานวน หมลู่ กู เสอื ) ทเ่ี จาะรรู อบ 7 รู ตดิ สตก็ เกอรร์ ลู ะ 1 รายการ ไดแ้ ก่ ค่ารถ, ค่าอาหาร, คา่ โทรศพั ท,์ ค่าอุปกรณ์ การเรยี น, ค่าเครอ่ื งแต่งกาย, ค่าซอ้ื ของทช่ี อบ และคา่ ใชจ้ า่ ยอ่นื 3.3 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปิดประชุมกอง (ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบนิ่ง ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามวตั ถุประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาเขา้ สบู่ ทเรยี นโดยมอบชดุ อุปกรณ์ (3.2) ใหแ้ ก่หมลู่ กู เสอื ใหแ้ ต่ละหมู่ วางแผนเตมิ น้าลงโอ่งรวั่ น้ใี หเ้ ตม็ พรอ้ มหาวธิ อี ุดรรู วั่ ของโอ่งและลงมอื ปฏบิ ตั ิ 2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื ชวนหมลู่ กู เสอื วเิ คราะหว์ ่าอุดรรู วั่ ไดห้ รอื ไม่ เพราะอะไร เพ่อื นาเขา้ สบู่ ทเรยี น เรอ่ื งการใชเ้ งนิ อยา่ งมคี ุณค่าการใชเ้ งนิ ในชวี ติ ประจาวนั ทม่ี ากน้อยต่างกนั ยอ่ มใหผ้ ลต่อชวี ติ ต่างกนั แลว้ มอบใหล้ กู เสอื วางแผนอุดรรู วั่ การใชเ้ งนิ ของตนเองแลว้ เล่าใหส้ มาชกิ ในหมลู่ กู เสอื ฟัง พรอ้ มเลอื ก ตวั อยา่ งของบางสมาชกิ เพอ่ื นาเสนอ 3) ผแู้ ทนกลุ่มนาเสนอ ผกู้ ากบั ลกู เสอื นาอภปิ ราย เพม่ิ เตมิ ชน่ื ชม สรปุ 4.4 ผกู้ ากบั ลกู เสอื เลา่ เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4.5 พธิ ปี ิดประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล 145 5.1 สงั เกตความรว่ มมอื ในการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม 5.2 สงั เกตกระบวนการคดิ จากการอภปิ ราย คมู่ ือการจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

6. องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ที่เกิดจากกิจกรรม คอื การคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ และตระหนกั ถงึ ความสาคญั ของการใชเ้ งนิ อยา่ งคุม้ ค่า ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 10 เพลง ออมเงิน (ทานองเพลงลอยกระทง) ออมเงนิ ออมเงนิ กนั ไว้ จะไดส้ บายในภายภาหน้า ออมเงนิ กนั เถดิ เธอจา๋ (ซ้า) ต่อไปภายหน้าจะไดส้ บาย เกม อดุ รรู วั่ วิธีเล่น 1. จดั เตรยี มอุปกรณ์ประกอบดว้ ยโอ่ง กระป๋ อง หรอื ขวด 5 ลติ ร (เทา่ จานวนหมลู่ กู เสอื ) ทเ่ี จาะรู รอบ 7 รู ตดิ สตก๊ิ เกอรร์ ลู ะ 1 รายการ ไดแ้ ก่ ค่ารถ, คา่ อาหาร, ค่าโทรศพั ท,์ ค่าอุปกรณ์การเรยี น, คา่ เครอ่ื งแต่งกาย, คา่ ซอ้ื ของทช่ี อบ และค่าใชจ้ า่ ยอ่นื 2. จดั เตรยี มกระป๋ องตกั น้าเทา่ จานวนหมลู่ กู เสอื 3. ใหล้ กู เสอื แต่ละหมใู่ ชก้ ระป๋ องตกั น้าเทลงไปในโอ่ง กระป๋ อง หรอื ขวด 5 ลติ ร ทเ่ี จาะรรู อบ 7 รู 4. ใหล้ กู เสอื แต่ละหมอู่ ุดรรู วั่ 5. หมใู่ ดภาชนะรองรบั น้าไดเ้ ตม็ ก่อนเป็นผชู้ นะ 146 คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

เร่ืองสนั้ ที่เป็นประโยชน์ เงินที่หายไป มเี รอ่ื งเล่าวา่ คนจนี โบราณมกั เกบ็ เงนิ เหรยี ญไวท้ บ่ี า้ น บางคนเกบ็ ไวใ้ นไห ในกล่อง ในกระป๋ อง ใน ถุงผา้ แต่กม็ บี างคนเกบ็ ไวท้ ร่ี องขาเตยี ง วนั หน่งึ บตุ รชายชาวจนี ไดน้ อนหลบั ไปบนเตยี งทเ่ี กบ็ เหรยี ญไวท้ ร่ี องขาเตยี ง เขาฝันว่าไดย้ นิ เสยี ง เลก็ ๆ จานวนมากจากใตเ้ ตยี งบน่ ว่า “ทาไมเขาถงึ ดแู ลเราอย่างน้ี เขาไมใ่ หค้ วามสาคญั กบั เราเลยนะ เราไป อยทู่ อ่ี ่นื กนั เถอะ” แลว้ กไ็ ดย้ นิ เสยี งเลก็ ๆ อกี เสยี งหน่งึ พูดว่า “รอฉนั ดว้ ย ฉนั ไปไมไ่ ด้ พาฉนั ไปดว้ ย” “พวกฉนั ไปก่อนละนะ” และเสยี งรอ้ งไหเ้ ลก็ ๆ เมอ่ื เขาสะดงุ้ ต่นื ขน้ึ มา เขากม้ ลงไปมองใตเ้ ตยี ง กต็ กใจและแปลกใจอยา่ งยงิ่ ทม่ี องไม่เหน็ เหรยี ญท่ี ขารองใตเ้ ตยี งเลย เมอ่ื เขามองไปทุกขา กพ็ บว่ายงั เหลอื เหรยี ญอยอู่ กี หน่งึ เหรยี ญ ดว้ ยความดใี จ เขาหยบิ เหรยี ญขน้ึ มาดู กพ็ บว่าเป็นเหรยี ญพกิ าร มรี อยบน่ิ ไปบางมมุ ทาให้เขาปะตดิ ปะต่อกบั เสยี ง ทไ่ี ดย้ นิ ในฝันหรอื เสยี งเหล่านนั้ จะเป็นเสยี งเหรยี ญคุยกนั จรงิ ๆ เร่อื งนี้สอนให้ร้วู ่า เมอ่ื มสี งิ่ มคี า่ ตอ้ งรจู้ กั ถนอมรกั ษา ดแู ลใหเ้ หมาะสม เพ่อื ป้องกนั การเสอ่ื ม ชารดุ หรอื สญู เสยี ไป คมู่ ือการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 147

แผนการจดั กิจกรรมลกู เสือวิสามญั ชนั้ มธั ยมศึกษาปี ที่ 5-6,ประกาศนียบตั รวิชาชีพ (ปวช.1/2-3) หน่วยที่ 7 ดาเนินชีวิตตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกิจพอเพียง แผนการจดั กิจกรรมท่ี 11 การวางแผนการใช้จ่ายเงินส่วนตวั เวลา 1 ชวั่ โมง 1. จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ ลกู เสอื สามารถอธบิ ายความสาคญั และบอกแนวทางในการใชเ้ งนิ สว่ นตวั อยา่ งคุม้ ค่าได้ 2. เนื้อหา การวางแผนการใชจ้ า่ ยเงนิ เป็นสง่ิ สาคญั สาหรบั การดาเนนิ ชวี ติ ตามหลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ทน่ี าความสงบสุขมาสชู่ วี ติ ลกู เสอื 3. ส่ือการเรียนรู้ 3.1 แผนภมู เิ พลง 3.2 เรอ่ื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ 4. กิจกรรม 4.1 พธิ เี ปิดประชุมกอง(ชกั ธงขน้ึ สวดมนต์ สงบน่ิง ตรวจ แยก) 4.2 เพลง หรอื เกม 4.3 กจิ กรรมตามจดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1) ผกู้ ากบั ลกู เสอื เกรนิ่ นาเร่อื งการวางแผนการใชจ้ ่ายเงนิ และผลทไ่ี ดร้ บั โดยใหล้ กู เสอื เล่าประสบการณ์ 1-2 คน ทม่ี ปี ระสบการณ์ตรงขา้ มกนั (วางแผนและไมว่ างแผน) 2) ผกู้ ากบั ลกู เสอื แบง่ หมลู่ กู เสอื ใหป้ ฏบิ ตั กิ จิ กรรมแบ่งปันประสบการณ์การวางแผนการใช้ จา่ ยเงนิ ส่วนตวั และผลทไ่ี ดร้ บั ในกลุ่มยอ่ ย 3) ผแู้ ทนกลุ่มนาเสนอ ผกู้ ากบั นาอภปิ ราย เพมิ่ เตมิ ช่นื ชม สรปุ 4) ผกู้ ากบั ลกู เสอื มอบหมายใหล้ กู เสอื วางแผนการใชจ้ า่ ยเงนิ ส่วนตวั และบนั ทกึ การใชจ้ า่ ยเงนิ ประจาวนั ทกุ วนั เพ่อื ดปู ระสทิ ธผิ ลของแผน ซง่ึ สามารถปรบั เปลย่ี นไดเ้ รอ่ื ยๆ และส่งบนั ทกึ ทกุ 1เดอื น เป็นประจา พรอ้ มช่นื ชมลกู เสอื ทส่ี ่งงานและนาสง่ิ ทเ่ี รยี นรไู้ ปใชเ้ พ่อื เป็นตวั อยา่ งแก่ลกู เสอื คนอ่นื ๆ เป็นระยะๆ 4.4 ผกู้ ากบั ลกู เสอื เล่าเร่อื งสนั้ ทเ่ี ป็นประโยชน์ “สภุ าษติ สอนหญงิ ” 4.5 พธิ ปี ิดประชุมกอง (นดั หมาย ตรวจเครอ่ื งแบบ ชกั ธงลง เลกิ ) 5. การประเมินผล 5.1 สงั เกตความรว่ มมอื ในการปฏบิ ตั กิ จิ กรรม 5.2 สงั เกตกระบวนการคดิ จากการอภปิ ราย 148 ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3

6. องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิตสาคญั ที่เกิดจากกิจกรรม คอื การคดิ วเิ คราะห์ ความคดิ สรา้ งสรรค์ และตระหนกั ถงึ ความสาคญั ของการออมเงนิ และวางแผน การใชจ้ า่ ยเงนิ อย่างประหยดั และคมุ้ คา่ ภาคผนวกประกอบแผนการจดั กิจกรรมท่ี 11 เพลง รวมเงิน รวมเงนิ รวมเงนิ วนั น้ี รวมเงนิ ใหด้ อี ยา่ ใหม้ ผี ดิ พลาด ผหู้ ญงิ นนั้ เป็นเหรยี ญบาท (ซา้ ) ผชู้ ายเก่งกาจเป็นหา้ สบิ สตางค์ (ซ้า) ค่มู อื การจดั กิจกรรมลูกเสือวิสามญั เสริมสรา้ งทกั ษะชีวิต ชนั้ มธั ยมศกึ ษาปี ที่ 5-6 และ ปวช.2-3 149