32. สุขศึกษา พลศึกษา ทช21002 ม.ต้น สาระการดำเนินชีวิต

193 ตรีสุคนธ หมายถึงเคร่ืองสมุนไพรที่ประกอบดวยเภสัชวัตถุ 3 ชนิด คือ รากอบเชย เทศ รากอบเชยไทย และรากพมิ เสนตน 4. เภสัชกรรม ผปู รงุ สมุนไพรตอ งรจู ักการปรุงยาซง่ึ มีสิ่งทคี่ วรปฏบิ ตั คิ อื 4.1 พจิ ารณาตวั สมนุ ไพรวาใชสว นไหนของเภสัชวตั ถุ เชน ถาเปน พชื วัตถุ จะใชสวนเปลือก รากหรือดอก ใชสดหรือแหง ตองแปรสภาพกอนหรือไม ตัวอยางสมุนไพรที่ตองแปรสภาพกอน ไดแก เมลด็ สลอด เพราะสมนุ ไพรนีม้ ีฤทธแ์ิ รงจงึ ตอ งแปรสภาพเพอ่ื ลดฤทธเ์ิ สยี กอน 4.2 ดูขนาดของตัวสมุนไพรยา วาใชอยางละเทาไร และผูปรุงสมุนไพรควรมีความรูใน มาตราโบราณ ซงึ่ ใชส วนตา งๆ ของรางกาย หรือเมลด็ พืชทเี่ ปนท่ีรูจักคนุ เคยมาเปนตวั เทียบขนาด เชน คาํ วา องคลุ ี หมายถงึ ขนาดเทา 1 ขอของน้ิวกลาง กลอมหมายถึงขนาดเทากับเมล็ดมะกลํ่าตาหนู และ กลาํ่ หมายถงึ ขนาดเทา กบั เมล็ดมะกล่ําตาชา ง เปนตน การขออนญุ าตผลติ ภัณฑอาหารและยา (ขอเครือ่ งหมาย อย.) “อาหาร” ในพระราชบัญญัติอาหาร พ.ศ. 2522 หมายถึง “วัตถุทุกชนิดที่คนกิน ดื่ม หรือ นําเขาสูรางกาย แตไมรวมถึงยา วัตถุออกฤทธิ์ตอจิตประสาท หรือยาเสพติดใหโทษ นอกจากนี้ อาหารยังรวมถงึ วัตถทุ ใ่ี ชเ ปน สวนผสมในการผลิตอาหาร วัตถเุ จอื ปนอาหาร สี เครอื่ งปรงุ แตง กล่ินรส ดวย” ผลิตภัณฑทผ่ี ลติ เพ่อื จาํ หนายมจี ํานวนหนึง่ ที่เปน ผลติ ภัณฑท ี่คาบเก่ยี วหรอื กํา้ กึ่งวาจะเปน ยา หรอื อาหาร เพ่อื ปอ งกันความสบั สนในเรอ่ื งนี้ สาํ นักงานคณะกรรมการอาหารและยา จงึ กําหนด แนวทางในการพจิ ารณาวา ผลิตภณั ฑใ ดทีจ่ ดั เปน อาหาร ตอ งมีลักษณะดังนี้ 1. มีสวนประกอบเปนวัตถุที่มีในตําราที่รัฐมนตรีประกาศตามพระราชบัญญัติยาและโดย สภาพของวตั ถุนน้ั เปน ไดทงั้ ยาและอาหาร 2. มีขอ บงใชเปน อาหาร 3. ปรมิ าณการใชไมถ งึ ขนาดทีใ่ ชในการปองกันหรอื บําบดั รักษาโรค 4. การแสดงขอความในฉลากและการโฆษณาอาหารที่ผสมสมนุ ไพรซ่งึ ไมจ ัดเปน ยานัน้ ตอ ง ไมม กี ารแสดงสรรพคณุ เปน ยากลา วคือปองกนั บรรเทา บาํ บัด หรอื รักษาโรคตาง ๆ การแบง กลมุ ผลติ ภณั ฑอ าหาร อาหารแบงตามลกั ษณะการขออนญุ าตผลิต ออกเปน 2 กลมุ คือ 1. กลุม อาหารท่ไี มต อ งมเี ครอื่ งหมาย อย.

194 อาหารกลุมนี้ สวนใหญเปนอาหารท่ไี มแปรรปู หรือถา แปรรปู ก็จะใชก ระบวนการผลิตงาย ๆ ในชุมชน ผูบริโภคจะตองนาํ มาปรุงหรือผานความรอนกอนบริโภค อาหารกลุมนี้ผูผลิตที่มีสถานท่ี ผลติ ไมเขา ขา ยโรงงาน (ใชอปุ กรณหรือเครื่องจกั รตาํ่ กวา 5 แรงมา หรือคนงานนอ ยกวา 7 คน) สามารถผลิตจําหนายไดโดยไมตองมาขออนุญาตจากสํานักงานคณะกรรมการอาหารและยา หรอื สาํ นักงานสาธารณสขุ จังหวัด แตต องแสดงฉลากอาหารทีถ่ กู ตองไวด ว ย 2. กลุมอาหารท่ีตอ งมีเครอ่ื งหมาย อย. อาหารกลมุ นี้เปนอาหารที่มีการแปรรปู เปน อาหารกงึ่ สาํ เร็จรูปหรืออาหารสําเร็จรูปแลว ซ่ึง อาจกอ ใหเ กิดความเสี่ยงตอผบู รโิ ภคในระดับตํ่า ปานกลางหรอื สงู แลวแตก รณี ไดแก อาหารท่ีตองมี ฉลาก อาหารกําหนดคุณภาพหรือมาตรฐาน หรืออาหารควบคุมเฉพาะ ดังนั้น จึงจําเปนตองขอ อนุญาตสถานที่ผลิตอาหารและขอขึ้นทะเบียนตํารับอาหาร หรือจดทะเบียนอาหาร หรือแจง รายละเอียดของอาหารแตละชนิดแลวแตกรณี ไดที่สํานักงานคณะกรรมการอาหารและยาหรือ สํานกั งานสาธารณสขุ จังหวัด ตัวอยางผลิตภัณฑจากสมุนไพรท่ีไมเขาขายการเปนยาไดแก สบูสมุนไพร แชมพูสระผม สมุนไพร ผงขัดผิวสมุนไพร เกลือผสมสมุนไพรสําหรับขัดผิว เทียนหอม เครื่องดื่มจากสมุนไพร น้ําหอมปรับอากาศจากสมุนไพร นํ้าจ้ิมนํ้าซอสปรุงรสผสมสมุนไพร ผลิตภัณฑสมุนไพรอบแหง พรอมรับประทาน ลกู อมสมนุ ไพร ชาสมุนไพรสาํ เร็จรปู พรอ มชง เปน ตน สวนตวั อยางผลติ ภัณฑจ ากสมุนไพรทเ่ี ขาขายเปนยาไดแ ก สมุนไพรลดน้ําหนัก เคร่ืองสําอาง บาํ รงุ ผวิ แกอ าการทางผวิ หนังหรือทาํ ใหขาว เครือ่ งดมื่ สมุนไพรทม่ี ีสรรพคณุ รกั ษา บาํ บัดหรือบรรเทา อาการจากโรคตางๆ เปน ตน กิจกรรม 1. ใหผเู รียนสบื คนหาสมุนไพรทีใ่ นทองถิ่นและจดไวว ามกี ี่ชนิด แตล ะชนดิ มีสรรพคณุ อะไร จากนัน้ นํามาแลกเปลย่ี นความรใู นกลมุ 2. ใหผูเ รยี นรว มกนั อภิปรายเรอ่ื งการแปรรปู สมุนไพรที่สบื คนจากขอ 1 วาจะสามารถแปร รูปทําผลิตภณั ฑอะไรไดบาง 3. ใหผูเ รยี นเขยี นสรุปจากการอภปิ รายในขอ 2 วา ผลติ ภณั ฑสมุนไพรของผูเรียนอยูในกลุม และชนิดอาหารอะไร และจะตองขออนุญาตการผลิตจากคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) หรือไมใ ชเอกสารในการขออนุญาตอะไรบาง

195 บรรณานุกรม นพ.กิตติ ปรมตั ถผล, นายปรชี า ไวยโภคา : รวมชดุ สาระการเรียนรพู น้ื ฐาน “สขุ ศึกษา 2” ชวงชน้ั ท่ี 3 ม.2, 2550. บริษทั สาํ นกั พมิ พเ อมพันธ จาํ กัด พญ.กสุ ุมาวดี ดําเกลีย้ ง, ปรีชา ไวยโภคา และคณะ : รวมชดุ สาระการเรียนรพู ื้นฐาน “สุขศกึ ษา 6” ชว งช้ันที่ 4 ม.6, 2550. บริษัท สาํ นกั พมิ พเอมพนั ธ จํากดั นพ.กติ ติ ปรมัตถผล, นายปรชี า ไวยโภคา : รวมชุดสาระการเรยี นรูพน้ื ฐาน “สขุ ศึกษา 3” ชวงชน้ั ที่ 3 ม.3, 2550. บรษิ ทั สาํ นักพิมพเ อมพนั ธ จาํ กดั วฑิ รู ย สมิ าโชคด,ี คูมอื ความปลอดภัยสาํ หรบั พนกั งานใหม. 2540. บริษัท ส.เอเชยี เพรส จาํ กัด. กรุงเทพมหานคร. ความรเู รือ่ งโชค : ทางแก ดูแล ปองกนั , 2543 : บรษิ ทั รดี เดอรส ไดเจสท (ประเทศไทย) จาํ กัด. กรุงเทพมหานคร

196 ท่ีปรึกษา คณะผูจดั ทํา 1. นายประเสรฐิ บุญเรอื ง เลขาธิการ กศน. 2. ดร.ชยั ยศ อ่ิมสวุ รรณ รองเลขาธกิ าร กศน. 3. นายวชั รนิ ทร จําป รองเลขาธกิ าร กศน. 4. ดร.ทองอยู แกวไทรฮะ ทีป่ รกึ ษาดา นการพฒั นาหลักสตู ร กศน. 5. นางรกั ขณา ตัณฑวฑุ โฒ ผูอาํ นวยการกลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น ผูเขียนและเรียบเรยี ง 1. นายววิ ฒั นไ ชย จนั ทนส คุ นธ กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 2. นายศภุ โชค ศรรี ตั นศลิ ป กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน 3. นางสาวนวลพรรณ ศาสตรเ วช หนว ยศึกษานิเทศก 4. นางสปุ รารถนา ยกุ หะนนั ทน โรงเรยี นบดนิ ทรเ ดชา ( สิงห สิงหเสนยี  ) 5. นางกนกพรรณ สุวรรณพิทกั ษ กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรียน 6. นางสาวเยาวรตั น คําตรง กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน ผบู รรณาธิการ และพฒั นาปรับปรงุ 1. นางสาวนวลพรรณ ศาสตรเวช หนวยศึกษานิเทศก 2. นางสปุ รารถนา ยุกหะนันทน โรงเรยี นบดนิ ทรเดชา ( สงิ ห สงิ หเสนีย ) 3. นางกนกพรรณ สวุ รรณพทิ กั ษ กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 4. นางสาวเยาวรตั น คําตรง กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน 5. นางสาวสรุ พี ร เจรญิ นชิ ขาราชการบาํ นาญ 6. นางธญั ญวดี เหลา พาณิชย ขา ราชการบํานาญ 7. นางเอื้อจติ ร สมจิตตช อบ ขาราชการบํานาญ 8. นางสาวชนติ า จิตตธรรม ขา ราชการบาํ นาญ 9. นางสาวอนงค เช้ือนนท สํานักงาน กศน เขตบางเชน คณะทํางาน 1. นายสุรพงษ มัน่ มะโน กลุมพัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น 2. นายศุภโชค ศรรี ตั นศลิ ป กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน 3. นางสาววรรณพร ปท มานนท กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น 4. นางสาวศริญญา กุลประดษิ ฐ กลมุ พฒั นาการศึกษานอกโรงเรยี น 5. นางสาวเพชรินทร เหลืองจิตวัฒนา กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน

197 ผูพมิ พตนฉบบั คะเนสม กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 1. นางสาวปย วดี เหลืองจิตวัฒนา กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 2. นางสาวเพชรินทร กวีวงษพพิ ัฒน กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน 3. นางสาวกรวรรณ ธรรมธษิ า กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 4. นางสาวชาลนิ ี บานชี กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น 5. นางสาวอลิศรา ศรีรตั นศิลป กลุมพฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรียน ผูออกแบบปก นายศุภโชค

198 คณะทป่ี รกึ ษา ผพู ฒั นาและปรบั ปรุงครง้ั ที่ 2 นายประเสริฐ นายชัยยศ บญุ เรือง เลขาธิการ กศน. นายวชั รนิ ทร อิ่มสุวรรณ รองเลขาธิการ กศน. นางวัทนี จาํ ป รองเลขาธกิ าร กศน. นางชลุ ีพร จันทรโ อกลุ ผูเชีย่ วชาญเฉพาะดา นพัฒนาส่ือการเรียนการสอน นางอญั ชลี ผาตนิ นิ นาท ผูเ ช่ียวชาญเฉพาะดา นการเผยแพรทางการศกึ ษา นางศทุ ธนิ ี ธรรมวิธีกลุ หวั หนาหนวยศกึ ษานเิ ทศก งามเขตต ผอู ํานวยการศกึ ษานอกโรงเรียน ผูพ ฒั นาและปรบั ปรงุ ครั้งที่ 2 นายสุรพงษ มนั่ มะโน กลุมพฒั นาการศึกษานอกโรงเรียน นายศุภโชค ศรีรัตนศลิ ป กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรยี น นายกิตตพิ งศ จันทวงศ กลมุ พัฒนาการศึกษานอกโรงเรียน นางสาวผณนิ ทร แซอง้ึ กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกโรงเรยี น นางสาวเพชรนิ ทร เหลอื งจิตวัฒนา กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกโรงเรยี น

199 คณะผปู รบั ปรุงขอมูลเกย่ี วกบั สถาบันพระมหากษัตรยิ ป  พ.ศ. 2560 ท่ปี รึกษา จาํ จด เลขาธกิ าร กศน. หอมดี ผตู รวจราชการกระทรวงศกึ ษาธิการ 1. นายสรุ พงษ สขุ สุเดช ปฏิบตั หิ นาทรี่ องเลขาธกิ าร กศน. 2. นายประเสริฐ ผูอาํ นวยการกลุมพัฒนาการศกึ ษานอกระบบ หวานนุรกั ษ และการศกึ ษาตามอัธยาศัย 3. นางตรนี ชุ กศน.เขตพญาไท ผูปรับปรุงขอมูล นางสาวขจี คณะทํางาน 1. นายสรุ พงษ มั่นมะโน กลมุ พฒั นาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 2. นายศภุ โชค ศรีรตั นศลิ ป กลมุ พัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอัธยาศัย 3. นางสาวเบ็ญจวรรณ อาํ ไพศรี กลมุ พัฒนาการศึกษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 4. นางเยาวรตั น ปน มณวี งศ กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศกึ ษาตามอธั ยาศยั 5. นางสาวสุลาง เพช็ รสวาง กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั 6. นางสาวทพิ วรรณ วงคเ รือน กลุม พัฒนาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย 7. นางสาวนภาพร อมรเดชาวฒั น กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย 8. นางสาวชมพนู ท สงั ขพชิ ยั กลมุ พฒั นาการศกึ ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศยั