ขอมอบแด I
ถา หยดุ คดิ ! อาจหมายถึง คุณกาํ ลงั เดินถอยหลงั ลายแทงนักคดิ แหลง แหง ปญญาลํ้าคาท่หี าไดใ นตวั คุณเอง การคดิ เชิงวิพากษ กลาคดิ กลา สงสยั กลาทา ทาย เพ่อื พสิ จู นข อ เทจ็ จริง การคิดเชงิ กลยุทธ สรางความเปน ตอ ดว ยชนั้ เชงิ ความคิด การคิดเชิงสรา งสรรค ยงิ่ กวา การคดิ แปลกแหวกแนว สกู ารเปน นกั คดิ สรา งสรรคท เี่ หนอื กวา การคดิ เชิงมโนทัศน เมอื่ ความคดิ จบั ตอ งได อะไรกง็ า ย การคดิ เชิงประยุกต เคลด็ ลบั การปรบั ความคดิ ใหเ ขา กบั ชวี ติ และสถานการณ การคิดเชิงเปรยี บเทยี บ รหู ลกั คดิ เทยี บ ไดเ ปรยี บทกุ สถานการณ การคดิ เชิงวเิ คราะห ตใี หแ ตก แยกแยะถงึ แกน การคดิ เชิงสังเคราะห พลานภุ าพแหง การผสานความคดิ การคิดเชงิ อนาคต เรม่ิ จากอดตี เขา ใจปจ จบุ นั รทู นั อนาคต การคิดเชงิ บรู ณาการ มองรอบทศิ คดิ รอบดา น ขมุ ทรัพยค วามคิดดีๆ มจี ําหนายตามรา นหนังสือทั่วไป หรือโทร. 0 2762 9000 หรอื คลิกที่ www.successmedia.com II
III
เทยี บชน้ั ฮารว ารด : ทา อดุ มศกึ ษาไทย คดิ ไกล ไปถงึ ศาสตราจารย ดร. เกรียงศักดิ์ เจริญวงศศักดิ์ พิมพค รั้งที่ 1 ตุลาคม ป 2555 สงวนลิขสิทธิ์ © ตามพ.ร.บ. ลขิ สิทธิ์ พ.ศ. 2537 หา มคดั ลอก ถายเอกสาร หรอื พิมพ หรือนําไปเกบ็ ในระบบทส่ี ามารถถา ยเทขอ มูลได ไมว า บางสว นหรือท้งั หมดของหนังสอื นี้ โดยไมไดร บั อนญุ าตจากบรษิ ทั ซคั เซส มีเดยี จํากดั จดั พมิ พโดย บริษทั ซัคเซส มเี ดยี จาํ กดั 1000/19-20 อาคารลิเบอรตี้พลาซา ชน้ั 12A ซอยสขุ มุ วิท 55 (ทองหลอ ) แขวงคลองตันเหนอื เขตวฒั นา กรงุ เทพ 10110 โทร. 0 2762 9000 แฟกซ 0 2762 9001 http://www.successmedia.com E-mail: [email protected] จดั จาํ หนา ยโดย บริษทั ซีเอ็ดยูเคชน่ั จํากดั (มหาชน) อาคารเนชั่นทาวเวอร ช้นั 19 เลขท่ี 1858/87-90 ถ. บางนา-ตราด บางนา กรงุ เทพฯ 10260 โทร. 0 2739 8222, 0 2739 8000 โทรสาร 0 2739 8356-9 สาํ หรบั หอ งสมุด เกรียงศักด์ิ เจรญิ วงศศ ักด.์ิ ฮารว ารด 2 สาํ รวจเสนทางสมู หาวทิ ยาลยั อันดบั หนง่ึ ของโลก.-- กรงุ เทพฯ : ซคั เซส, 2555. 248 หนา . 1. มหาวทิ ยาลยั ฮารว ารด . 2. การศึกษาขน้ั อุดมศกึ ษา--สหรัฐอเมรกิ า. I. ชื่อเร่ือง 378.73 ISBN 978-616-2050-78-7 หนงั สือเลมน้มี ีจาํ หนา ยในราคาพิเศษ สาํ หรบั ผทู ี่ตองการซื้อจาํ นวนมาก ตองการทราบรายละเอยี ด ตดิ ตอ ฝา ยการตลาด บรษิ ัทซคั เซส มเี ดยี จํากดั โทร. 0 2762 9000 ¢Í¢Íº¤³Ø f0nt.com àÍ×éÍà¿„œÍ¿Í¹μÊÇÂæ ã¹àÅ‹Á¹Õé IV
สารบญั VII IX คํานิยม X ดร. สุเมธ ตนั ติเวชกลุ 1 ดร. คุณหญงิ กษมา วรวรรณ 15 23 คาํ นาํ 29 1 ทําไมฮารวารดจงึ เปน ท่ี 1 ?? 35 2 เตรียมความพรอ ม กอนเขาสรู ว้ั ฮารวารด 41 3 คา นยิ มฮารวารด : ผูเรยี นมุงมั่นแสวงความรู 49 4 นกั ศึกษา ฮารวารด : แบบอยา งผูเ รียนคณุ ภาพ 55 5 ใชชวี ิตสมดลุ ในรว้ั ฮารวารด 61 6 ฮารว ารด แบบอยา งเพ่ิมประสทิ ธิภาพผเู รยี น 69 7 อาจารย- ศษิ ย เพมิ่ มติ รภาพ เพิม่ คณุ ภาพ 75 8 ดึงดดู เดก็ เกง จากทัว่ โลกสฮู ารว ารด 81 9 ประกัน “คนเกง ตอ งไดเ รยี น” 87 10 เปดโอกาสผเู รยี นทกุ ประเภท 93 11 ชว ยนกั ศึกษาตางชาตปิ รับตวั 99 12 แนะแนวผเู รียน เพ่อื ผูเรยี น 105 13 ปรับหลักสูตรพ้ืนฐานวางรากฐานผูเรียนทันโลก 14 สรา งผเู รียน “รกั ” การแสวงหาความจริง V 15 วชิ าวาดวยคุณธรรมคคู วามรู 16 วชิ าสรางผปู ระกอบการเพอื่ สังคม
สารบัญ 111 117 17 Bill Gates สะทอนคดิ “ผูประกอบการเพื่อสังคม” 123 18 E-learning แบบฮารวารด 129 19 ฮารว ารด ครมิ สัน : ประสบการณน อกหอ งเรยี น 135 20 ระบบปองกนั ขโมยความคิด 141 21 หัวใจมหาวิทยาลยั อันดับหนงึ่ …สอนควบควู จิ ยั 149 22 ศนู ยศ ึกษา สรางความเชี่ยวชาญเฉพาะทาง 155 23 บรู ณาการขา มศาสตร ความพยายามเปล่ยี นโลก 161 24 แหลง สรางสรรคส ุดยอดงานวิจยั 167 25 สนบั สนุนวจิ ัยในมหาวทิ ยาลัย 173 26 เพ่มิ คุณคา หอ งสมุด เพิ่มขมุ ทรัพยท างปญ ญา 179 27 อพั เกรดบคุ ลากร… ปจ จัยขบั เคลอื่ นฮารว ารด 187 28 บริหารเปน เลศิ ….สูม หาวทิ ยาลัยระดับโลก 193 29 ผูนําในยุคเปลีย่ นผาน 199 30 จดุ ประกายระดมทนุ ม.ไทย 207 31 เครอื ขายศิษยเกา เขม แข็ง 213 32 จุดประกายความรวมมือ ไทย-ฮารวารด 219 33 เศรษฐกจิ ทอ งถน่ิ โต เพราะฮารวารด 225 34 บริการชุมชน สะทอ นความรบั ผิดชอบสงั คม 231 35 มหาวิทยาลัยสเี ขียว อกี หนงึ่ ความหวงใยสังคม … บทสงทา ย VI
คาํ นยิ มโดย ดร. สเุ มธ ตันติเวชกุล เลขาธกิ ารมลู นธิ ชิ ยั พฒั นา การศกึ ษาเปน ปจ จยั สาํ คญั ทส่ี ดุ ประการหนง่ึ ทจี่ ะสง เสรมิ ความเจรญิ มน่ั คง ใหเกิดขน้ึ กบั บคุ คล ชุมชน สงั คม และประเทศชาติ ผทู ส่ี ําเรจ็ การศกึ ษาในระดบั อดุ มศกึ ษาไดร บั การยกยอ งวา เปน ผมู คี วามรู สูง สามารถนําความรูท่ไี ดร ับไปประกอบวชิ าชพี เล้ียงตนเอง และใชความรใู ห เกดิ ประโยชนแ กส งั คมสว นรวม ดงั นน้ั สถาบนั การศกึ ษาในระดบั อดุ มศกึ ษาจงึ จาํ เปนตอ งมุง พัฒนาคณุ ภาพของการศกึ ษาและการบรหิ ารจัดการสถาบนั ใหม ี ประสิทธิภาพ โดยเฉพาะการตองปรับตัวจัดการศึกษาใหสอดคลองกับการ เปล่ียนแปลงและทนั กบั โลกในยคุ โลกาภวิ ฒั น ดร. เกรียงศกั ดิ์ เจรญิ วงศศ ักด์ิ ไดเขยี นเรอื่ ง ฮารวารด 2 : สาํ รวจเสน ทาง มหาวิทยาลัยอันดับหน่ึงของโลก โดยกลาวถึงปรัชญา แนวคิด วิธีการ พัฒนาระบบบริหาร การเรียนการสอน การวิจัย การพฒั นา บุคลากร และการ สงเสริมนักศึกษาของมหาวิทยาลัยฮารวารด ซ่ึงเปนมหาวิทยาลัยท่ีมีชื่อเสียง และถกู จดั ใหเ ปน มหาวทิ ยาลยั อนั ดบั หนง่ึ ของโลก โดยผเู ขยี นไดแ สดงความคดิ เหน็ สว นตวั ในการพฒั นาการอดุ มศกึ ษาไทยเพมิ่ เตมิ ดว ยในหลาย ๆ เรอ่ื ง อาทิ การจัดการเรียนการสอนและการบริหารจัดการมหาวิทยาลัยใหมีมาตรฐาน ทัดเทียมกับสากล ซึ่งผมคิดวาความคิดเห็นดังกลาวจะเปนประโยชนอยางยิ่ง ในแวดวงของการศกึ ษาระดับอดุ มศึกษาของประเทศไทย และผมใครขอแสดง ความคิดเห็นเพิมเติมวา การจัดการศึกษาของอุดมศึกษาของประเทศไทยนั้น จําเปนตอ งคาํ นึงถงึ ฐานรากของสงั คมไทยดวย คือ รากความเปน ไทย วถิ ชี ีวติ ที่เรยี บงาย ธรรมดา เดนิ สายกลาง สถาบนั อุดมศึกษาจึงควรมีบทบาทสราง VII
ความรคู วามเขา ใจใหแ กน กั ศึกษาในเร่ืองดงั กลาว เพอื่ ใหเกดิ สติปญญา ความ รอบรแู ละศลี ธรรม อนั จะเปน ปจ จยั สาํ คญั ทที่ าํ ใหส งั คมและประเทศดาํ รงอยไู ด อยา งเขม แขง็ และพอเพยี ง ผมจึงมีความเห็นวา หนังสือเลมนี้เปนหนังสือที่ดีอีกเลมหนึ่งท่ีควรอาน เพราะสรา งความคดิ สรา งปญ ญาใหเ กดิ ขน้ึ ในแวดวงการศกึ ษา สมควรทจ่ี ะได รบั การเผยแพรออกไปอยางกวางขวาง ดร. สุเมธ ตนั ตเิ วชกลุ VIII
คาํ นยิ มโดย ดร. คณุ หญงิ กษมา วรวรรณ ประธานมลู นธิ หิ นงั สอื เพอื่ เดก็ นับเปนขาวดีในวงการศึกษาอีกคํารบหน่ึง เม่ือศาสตราจารย ดร. เกรยี งศักด์ิ เจรญิ วงศศกั ดิ์ ไดก ลน่ั กรองประสบการณต รงเขยี น ”ฮารว ารด 2 : สํารวจเสน ทาง มหาวทิ ยาลยั อันดับหน่งึ ของโลก” หนังสือเลม นีน้ อกจากจะ กระเทาะเจาะลกึ ปรัชญา แนวคิด วธิ กี ารบรหิ ารและการเรียนการสอน ตลอด จนชีวิตนักศึกษาจนถึงแกนแลว ยังไดวิเคราะหเปรียบเทียบเพ่ือเปนขอคิด สําหรับการอุดมศึกษาของไทย แมจ ะเปนศิษยเ กา ของมหาวทิ ยาลยั แหง นี้และไดมโี อกาสสัมผสั เรื่องราว ที่ทานผูเขียนไดเลาขานมาบาง แตตองขอยกยองชมเชยวาอานดวยความ สนุกสนานเพลินเพลิน ไดแงมุมที่แปลกใหม ทั้งยังไดรับทราบถึงการ เปลี่ยนแปลงในชวงเวลาเกือบคร่ึงศตวรรษท่ีผานไป จึงเปนหนังสือที่มีคุณคา ย่ิงสําหรับเยาวชนผูสนใจจะเขาศึกษาในมหาวิทยาลัยช้ันนําของสหรัฐอเมริกา สาํ หรบั ผปู กครองทป่ี ระสงคจ ะเตรยี มความพรอ มใหบ ตุ รหลาน สาํ หรบั นกั การ ศึกษาที่จะไดแงคิดในการพัฒนาไปสูความเปนเลิศและประชาชนท่ัวไปที่ ปรารถนาจะหาหนังสอื อา นท่มี ที ้ังสาระประโยชนแ ละความบนั เทิง จึงตองขอขอบคุณและใหกําลังใจ ศาสตราจารย ดร. เกรียงศักด์ิ เจริญวงศศักดิ์ทไ่ี ดแ บงปนประสบการณเ ปน ของขวญั ใหแกสงั คมไทย ดร. คุณหญิงกษมา วรวรรณ IX
คํานาํ หากจะกลา วถงึ มหาวทิ ยาลยั อันดับหน่งึ ช่อื ของ “ฮารวารด ” คงอยูในใจ ของคนทัว่ โลก จากประวตั ิศาสตรอนั ยาวนานมากกวา 373 ป และถูกจดั ให เปนมหาวทิ ยาลยั อันดบั หนึ่งของโลก 4 ปต ิดตอ กนั โดยการจัดอันดบั ของนิตย สารไทมส (Times Higher Education Supplement: THES) คงเปน เคร่อื งหมาย รับประกันคณุ ภาพของมหาวทิ ยาลยั แหงนี้ไดเ ปน อยางดี สงิ่ ทซ่ี อ นอยเู บอ้ื งหลงั ความมชี อ่ื เสยี งของ “ฮารว ารด ” ในวนั นค้ี อื การ ทผ่ี บู รหิ าร รวมถงึ ประชาคมของมหาวทิ ยาลยั แหง น้ี ในทกุ ยคุ ทกุ สมยั ไดท มุ เท แรงกายแรงใจอยา งมาก เพอื่ ทาํ ใหว ทิ ยาลยั เลก็ ๆ แหง นี้ กลายเปน มหาวทิ ยาลยั อันดับหนึ่งของโลก ซ่ึงคนสวนใหญใฝฝนอยากเขามาสัมผัสชีวิตของการเปน นกั ศกึ ษาทีน่ ่ี จากประสบการณในฐานะนักวิชาการอาวุโส ศูนยศึกษาธุรกิจและ รัฐบาล มหาวิทยาลัยฮารวารด ทําใหผมไดเก็บเก่ียวขอคิด แนวทางที่เปน ประโยชน สําหรับการประยุกตใชเพื่อพัฒนาระบบการศึกษาไทย และมีสวน รว มสานความปรารถนาสรา งมหาวทิ ยาลยั ของไทยใหก า วสมู หาวทิ ยาลยั ระดบั โลก (World Class University) ใหสาํ เร็จ โดยการเรยี นรูจ ากตวั อยา งทป่ี ระสบ ความสาํ เรจ็ ในการพฒั นาคณุ ภาพ ชอ่ื เสยี ง และบคุ ลากรของมหาวทิ ยาลยั จน เปนที่ยอมรบั ในระดบั สากล ภายในหนงั สอื เลม นจ้ี ะบอกเลา ถงึ ปรชั ญา แนวคดิ วธิ กี ารพฒั นาระบบ บริหาร การเรียนการสอน การวิจัย การพัฒนาบุคลากร และการสงเสริม นกั ศกึ ษาของฮารวารด อันเปนผลตอ การสรางความเปน เลิศทางวิชาการ และ การสรา งชื่อเสยี งอยางยงั่ ยนื แกม หาวทิ ยาลัย X
ผมหวังเปนอยางย่ิงวา หนังสือ “ฮารวารด 2”: เคล็ดลับสุดยอด มหาวทิ ยาลยั อนั ดบั หนงึ่ จะเปน แรงบนั ดาลใจแกผ ทู เ่ี กยี่ วขอ ง ใหไ ดร บั กาํ ลงั ใจ และมองเห็นแนวทางในการสรางมหาวิทยาลัยไทยใหเปนแหลงบมเพาะทาง ปญญา รังสรรคผลงานทางวิชาการเพื่อการพัฒนาสังคมและประเทศใหดีขึ้น รวมถึงการสรา งบคุ ลากรทม่ี คี วามเปนเลิศทางวชิ าการ จนเปนท่ยี อมรับทงั้ ใน ระดบั ชาตแิ ละนานาชาติ เกรียงศกั ดิ์ เจริญวงศศ กั ด์ิ XI
HARVARD XII
1 ทาํ ไมฮารว ารด จงึ เปน ท่ี 1 ??
เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง “เพราะเหตใุ ดฮารว ารด จงึ เปนมหาวทิ ยาลยั อันดับที่ 1 ของโลก??” นี่คือคาํ ถามที่อยูในใจผมและคนหลายคน… มหาวิทยาลยั ฮารว ารด ไดร บั การจดั อนั ดับใหเปน ท่ี 1 ของโลก ตดิ ตอ กนั ถึง 7 ปซอ นของนิตยสาร ไทมสไ ฮเออร (Times Higher Education Supplement : THES) และยงั คง ไดร ับการจัดอันดับเปน มหาวทิ ยาลัยอนั ดับ 1 ในป 2011 โดย Academic Ranking of World Universities 20111 ผมไดพบคําตอบท่ีอยากรูมานาน จากการท่ีไดใชเวลาชวงหน่ึงของ ชีวิตท่ีฮารวารด ในฐานะนักวิชาการอาวุโส ศูนยศึกษาธุรกิจและรัฐบาล มหาวิทยาลัยฮารวารด การไดส มั ผัสพรมแดนความรู ไดร วมทาํ วิจยั ไดร ว มบรรยาย แลก เปลี่ยนความรูกับศาสตราจารยชั้นแนวหนาของโลก ไดปฏิสัมพันธกับ นักศึกษาระดับหัวกะทิจากทั่วโลก ตลอดจนไดสังเกตรูปแบบการบริหาร มหาวทิ ยาลยั ของคณะผบู รหิ ารทนี่ ี่ ทาํ ใหผ มไดพ บคาํ ตอบทคี่ ดิ วา นา จะเปน ประโยชนตอมหาวิทยาลัยไทย ในการเรียนรูบทเรียนดี ๆ เพ่ือยกระดับ มาตรฐานคุณภาพใหอ ยูในระดับแนวหนา ในอนาคตได องคป ระกอบสาํ คญั ในการผลกั ดนั ใหม หาวทิ ยาลยั ฮารว ารด ตดิ อนั ดบั มหาวิทยาลยั อันดบั หน่ึงของโลกตลอดมา ไดแก 1 ศกึ ษารายละเอียดเพิ่มเตมิ ใน http://www.arwu.org/ARWU2010.jsp 2
1ทําไมฮารวารดจึงเปนท่ี 1 ?? แหลง รวม ‘คณาจารยอ นั ดบั หนง่ึ ’ ฮารวารดนับเปนแหลงรวมคณาจารยที่มีชื่อเสียงจํานวนมากจากทุก มุมโลก แทบทกุ ทานทผ่ี มไดพ บปะหรือสนิทสนมดว ย จะเปนบุคคลท่ีมผี ล งานวิจยั ทีม่ ชี อื่ เสยี ง ไดร ับการยอมรบั และมีประสบการณท าํ งานในระดับ ชาตมิ าแลว อาทิ …ศาสตราจารยร คิ ารโด เฮาสแ มนน(ProfessorRicardoHausmann) ทา นผนู เ้ี ปน ศาสตราจารยด า นเศรษฐศาสตรท มี่ ชี อื่ เสยี งระดบั โลก เคยดาํ รง ตําแหนงรัฐมนตรวี า การกระทรวงการคลังของประเทศเวเนซุเอลา …ศาสตราจารยโรเจอร พอรเตอร (Professor Roger Porter) ผูสอน วชิ าระบบประธานาธิบดขี องสหรัฐฯ (American Presidency) ทา นผูนม้ี ี ประสบการณทํางานในทําเนียบขาวมานานหลายปในสมัยประธานาธิบดี เจอรลั ฟอรด และสมัยประธานาธบิ ดโี รนลั ด เรแกน คณาจารยทานอ่ืน ๆ เชน กัน เปน ผทู ่ีมีทัง้ ความรแู ละประสบการณ ทาํ งานทเ่ี กยี่ วขอ งกบั วชิ าทสี่ อน ทาํ ใหผ เู รยี นไดร บั ถา ยทอดความรพู รอ ม ๆ กับประสบการณตรงจากผูสอน ซึ่งจะไมพบในผูสอนท่ีมีเพียงความรูจาก ตาํ ราเทานั้น มหาวทิ ยาลยั ฮารว ารด เขม งวดในการคดั เลอื กบคุ คลทจี่ ะเขา ทาํ หนา ที่ อาจารย โดยจะคดั เลือกผูท่ีมคี ณุ ภาพสงู อยา งโดดเดน แนน อนวา ทนี่ ่มี กั จะปฏิเสธไมรับผูที่เพิ่งจบการศึกษาปริญญาเอกเขาเปนอาจารยสอน แม จะเรียนไดถ งึ ระดับเกยี รตินิยมก็ตาม จนกวาผนู นั้ จะไปทํางาน มผี ลงาน สรา งช่อื เสียงหรือไดรบั รางวัลตา ง ๆ กอ น 3
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง การรับสมัครอาจารยของที่น่ีจะคัดเลือกโดยการพิจารณาคุณสมบัติ ทั้งในความโดดเดน ดา นชอื่ เสียงและผลงานท่ปี ระจักษในเร่อื งนน้ั ทีส่ ําคัญ จะเปด โอกาสหาคนท่ีเหมาะสมจากทั่วทกุ มุมโลก และเชญิ มาเปน อาจารย หรืออาจารยพิเศษ เพ่ือถายทอดความรูและประสบการณท่ีดีที่สุดใหกับ นกั ศึกษา ยกตวั อยา งเชน ฮารว ารด ไดเ ชญิ อาจารยผ เู ช่ียวชาญจากท่ัวโลก ในสาขาการประกอบการเพอ่ื สงั คม (Social Entrepreneur) ไดแ ก อาจารย กอรดอน บลูม (Gordon M. Bloom) จากมหาวิทยาลัยสแตนฟอรด ผูเชยี่ วชาญดา นการประกอบการเพอื่ สงั คม มาสอนเกย่ี วกบั เรอื่ งนโี้ ดยตรง อีกทั้งยังมีอาจารยอีกหลายทานท่ีมีช่ือเสียงในดานนี้อยูในมหาวิทยาลัย ฮารวารด มานบั ทศวรรษ เชน ศาสตราจารยเฮอรแมน หรอื ดัช ลโี อนารด (Herman “Dutch” Leonard) และ ศาสตราจารย มารค มวั ร (Mark Moore) และยังมีแผนการที่จะพัฒนาความรูดานการประกอบการทาง สังคมนใี้ หขยายตวั ตอไป แหลง รวม “นกั ศกึ ษาอนั ดบั หนง่ึ ” มหาวิทยาลยั ฮารวารด กอ ต้งั ในป พ.ศ. 2179 (ค.ศ. 1636) มอี ายุ เกือบ 400 ป ผลิตบคุ ลากรรับรางวลั โนเบล 75 รางวลั พูลติ เซอร 15 รางวัล เปนแหลงกําเนิดปรมาจารยชื่อดังระดับโลกในสาขาวิชาตาง ๆ ท่ีนา สนใจ… มีประธานาธิบดีสหรัฐอเมริกา 7 คนดวยกันท่ีจบจากสถาบันน้ี อาทิ จอหน อดมั , จอหน ควินซี อดมั ส, จอหน เอฟ เคนเนดี, แฟรงคลนิ ด.ี รสู เวลต, รัทเทอรฟ อรด เฮย และจอรจ ดับเบลิ ยู บชุ ทีส่ าํ คญั การรับนักศึกษาเขา มาศกึ ษาท่ีนี่ จะไมร ับเฉพาะคนท่เี รยี น เกงเทานน้ั แตต อ งเปน ผทู ีม่ ีความตงั้ ใจเปนผนู าํ การเปลี่ยนแปลงสังคมให ไปในทศิ ทางที่กาวหนา ข้ึนดว ย เชน ในทา มกลางนักศึกษาและบุคลากรที่ 4
1ทําไมฮารวารดจึงเปนท่ี 1 ?? Harvard Kennedy School of Government หรือ (HKS) เขาจะตางเรยี ก ตัวเองวา “คนตอ งการเปลยี่ นโลก” เพราะตางเปนคนทม่ี คี วามมุงม่นั ที่จะ ใชศ กั ยภาพทม่ี ขี องตน เพอ่ื นาํ การเปลย่ี นแปลงมาสโู ลกนใ้ี นบทบาทหนา ท่ี ท่ีตนมี คนทมี่ าเรยี นทนี่ จี่ งึ นบั วา ตอ งเปน ผทู มี่ คี วามมงุ มนั่ ทง้ั ในการแสวงหา ความดเี ลศิ ในดา นวชิ าการ และความปรารถนาจะใชค วามรคู วามสามารถ อยางเต็มศักยภาพ นักศึกษาจึงเรียนดวยความสนใจ จริงจังและทํางาน ทุมเทเพอื่ การหาความรูอยา งเต็มท่ี นอกจากน้ี การท่ีฮารว ารด เปน แหลง รวม “มันสมอง” ระดบั ช้ันนํา จากทัว่ ทกุ มุมโลก สว นหนึ่งเนื่องจากการสนบั สนุนของมหาวิทยาลัย โดย กวาคร่ึงหนึ่งของนักศึกษาในระดับปริญญาตรีนั้นไดรับทุนจากทาง มหาวทิ ยาลยั ทนุ การศึกษาเหลา นไ้ี ดม าจากรอ ยละ 10 ของดอกผลจาก กองทุนพัฒนา (Endowment Fund) กองทุนน้นี บั เปน ปจจยั สาํ คัญท่เี ปน ตวั ขบั เคลอื่ นมหาวทิ ยาลยั ฮารว ารด จนเปน มหาวทิ ยาลยั อนั ดบั หนง่ึ ของโลก ความสาํ เรจ็ ของฮารว ารด ในวนั น้ี จงึ เกดิ จากสว นผสมทลี่ งตวั ระหวา ง การคัดเลอื กบคุ ลากรท่เี ปนเลิศเขาสรู ะบบการศกึ ษา การระดมทรัพยากร เพ่ือสนับสนุนการศึกษาจากทุกภาคสวน โดยมีเปาหมายที่ชัดเจนวา “ฮารวารดจะตอ งเปนมหาวทิ ยาลยั อนั ดับที่หนงึ่ ในโลก” ไดร ับการตพี มิ พห นังสือพิมพสยามรฐั สปั ดาหว ิจารณ : คอลมั นส ะทอนคิดจากฮารวารด วนั ที่ 23 - 29 มีนาคม พ.ศ. 2550 5
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ÍÒ¨Òá Íô͹ ºÅÙÁ ¼ÙŒàªÂèÕ ÇªÒÞ´ÒŒ ¹¡ÒûÃСͺ¡ÒÃ·Ò§Ê§Ñ ¤Á ¢Í§âÅ¡ ท่มี า: http://www.hks.harvard.edu/hauser/people/ researchers_staff/gbloom.htm ÈÒÊμÃÒ¨ÒÃÂÁÒä ÁÑÇà ¼ÊŒÙ ͹¡ÒûÃСͺ¡ÒÃà¾è×ÍÊѧ¤Á·Õè Harvard Business School áÅÐ Kennedy School of Government ที่มา: http://www.hks.harvard.edu/about/faculty-staff- directory/mark-moore ÈÒÊμÃÒ¨Òô ªÑ ÅâÕ Í¹Òô ¼ÊÙŒ ͹¡ÒûÃСͺ¡ÒÃà¾èÍ× Ê§Ñ ¤Á·èÕ Harvard Business School áÅÐ Kennedy School of Government ทีม่ า: http://drfd.hbs.edu/fit/public/facultyInfo. do?facInfo=ovr&[email protected] 6
1ทําไมฮารวารดจึงเปนท่ี 1 ?? ผลการจดั อนั ดบั มหาวทิ ยาลยั ของนติ ยสารไทมส ไฮเออร ป ค.ศ. 2010-2011 http://www.timeshighereducation.co.uk/world-university-rankings/2010-2011/top-200.html THE World University Rankings 2010-2011 7
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง 8
1ทําไมฮารวารดจึงเปนที่ 1 ?? 9
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง 10
1ทําไมฮารวารดจึงเปนท่ี 1 ?? 11
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง 12
1ทําไมฮารวารดจึงเปนท่ี 1 ?? 13
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง 14
2 เตรยี มความพรอ ม กอ นเขา สรู วั้ ฮารว ารด
เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง “เดก็ ไทย จะเขา เรยี นทฮ่ี ารวารด ไดอ ยางไร??” แนน อนวา การไดร บั การคดั เลือกเขา ศกึ ษาตอในมหาวทิ ยาลัยระดับ โลกเชนนี้ ไมใชเร่ืองงาย เห็นไดจากสถิติการรับเขาศึกษาตอในระดับ ปริญญาตรใี นป 2011 พบวา มีผเู รยี นสนใจสง ใบสมคั รมายังมหาวทิ ยาลัย ถงึ 34,950 คน ซง่ึ ลว นเปน ผสู มคั รทม่ี คี ณุ ภาพระดบั เกง สดุ จากทกุ ทใี่ นโลก ไดร ับคดั เลอื กเขาศกึ ษาตอ เพียง 2,158 คน คิดเปนรอยละ 6.2 ของผสู มคั ร ทั้งหมด นอ ยมาก…แตถ งึ กระนน้ั มใิ ชเ รอ่ื งยากเกนิ กวา เดก็ ไทยจะพยายาม… กุญแจสําคัญในการประสบความสําเร็จในการเขาศึกษาตอน้ี คือ การเตรยี มตัวอยา งดีของผูเรยี น ทผี่ า นมา เหตผุ ลสว นหนง่ึ ทท่ี าํ ใหผ สู มคั ร แมจ ะมผี ลการเรยี นในระดบั ดมี ากหลายหมน่ื คนจากทวั่ โลกไมไ ดร บั คดั เลอื ก เนอ่ื งจากขาดองคป ระกอบ ท่ีครบถวน และขาดผลงานสวนตัวจึงไมเปนท่ีพอใจของคณะกรรมการ พิจารณาผูสมคั รคัดเลือกเขา ศึกษาตอ จากการทไ่ี ดม โี อกาสศกึ ษาและเรยี นรรู ะบบการคดั เลอื กนกั ศกึ ษาของ ทน่ี ่ี พบวา โอกาสของนกั เรยี นไทยในการเขา มาศกึ ษาทม่ี หาวทิ ยาลยั อนั ดบั หนึ่งของโลกแหงน้ีน้ัน มีความเปนไปได หากเตรียมตัวใหพรอมตั้งแต เน่ิน ๆ ในเรื่องตอ ไปนี้ 16
2เตรียมความพรอม กอนเขาสูรั้วฮารวารด เตรยี มขอ มลู รลู ว งหนา เพอื่ วางยทุ ธศาสตร ระบบคดั เลอื กนกั ศกึ ษาของมหาวทิ ยาลยั ฮารว ารด มคี วามคลา ยคลงึ กับมหาวิทยาลัยชั้นนําสวนใหญ นั่นคือ มหาวิทยาลัยจะเปนผูกําหนด มาตรฐานคุณสมบัติของนักศึกษาที่ตองการ โดยหลังจากผูสมัครสงใบ สมัครและหลักฐานการศึกษาท่ีเกี่ยวของแลว จะมีคณะกรรมการของ มหาวทิ ยาลยั ทาํ การคดั เลอื ก ดงั นนั้ ผสู มคั รจาํ เปน ตอ งเตรยี มความพรอ ม ดังตอ ไปน้ี ศกึ ษารายละเอยี ดการรบั สมคั ร การรวบรวมหลักฐานการสมัครและการกรอกใบสมัคร นับเปนขั้น ตอนทมี่ รี ายละเอยี ดปลกี ยอ ยคอ นขา งมาก ผสู มคั รตอ งทาํ ความเขา ใจเพอ่ื เตรยี มการแตเ นนิ่ เชน กําหนดการรับสมัคร การสงใบสมัครในแตละภาค เรยี น การรวบรวมผลงานวชิ าการทโ่ี ดดเดน การทดสอบความสามารถทาง วชิ าการตามทีม่ หาวทิ ยาลยั กําหนด ประวัติสว นตวั ในการรว มทาํ กิจกรรม อื่น ๆ นอกเหนือจากกจิ กรรมวชิ าการ เปนตน วางตารางเวลาลว งหนา เมื่อผูสมัครศึกษารายละเอียดปลีกยอย และการเตรียมตัวในดาน ตาง ๆ แลว จาํ เปนอยา งย่งิ ทผี่ สู มัครตองวางแผนลวงหนา โดยเฉพาะผู สมัครในระดับปริญญาตรี ท่ีบางรายเตรียมตัวต้ังแตปแรกที่เขาศึกษาตอ ในระดับมัธยมศึกษาตอนปลาย โดยวางแผนการเรียน การรวมกิจกรรม และมพี ฒั นาการดา นตา ง ๆ ทแ่ี สดงใหม หาวทิ ยาลยั เหน็ ชดั เจนวา ผสู มคั ร มีความตงั้ ใจ อดทนและมคี ุณสมบตั ิเพียงพอทจ่ี ะเขา ศึกษาตอ อาทิ การ ทดสอบความสามารถทางวิชาการและภาษาอังกฤษใหไดตามเกณฑท่ี มหาวิทยาลยั กําหนด 17
เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง เตรยี ม “ความโดดเดน ” ใหเ ปน ทต่ี อ งการ ฮารวารดไมเพียงแตรับเด็กท่ีเรียนเกงเทาน้ัน แตตองเปนเด็กท่ีเกง และรอบรรู อบดาน โดยจะพิจารณา กจิ กรรมนอกหอ งเรยี น มหาวิทยาลัยจะวิเคราะหการใชเ วลานอกหองเรยี นของผสู มัครวา ทาํ อะไรบาง โดยผูสมัครจะรวบรวมกิจกรรมท่ีเคยทํา ทั้งกิจกรรมบําเพ็ญ ประโยชน กฬี า ดนตรี ศิลปะ เพอ่ื แสดงความสนใจทห่ี ลากหลาย และ สะทอนวาผูสมัครมีพัฒนาการทางสังคมและการใชเวลาอยางเหมาะสม หรือไม เพยี งไร ขอมูลดานการมีสวนรวมในกิจกรรมน้ีจะเปนตัวคัดกรองผูเรียนที่มี คุณสมบัติพิเศษ ไมเพียงตองมีความเปนเลิศทางวิชาการเทาน้ัน แตให ความสาํ คญั กบั การอยรู ว มกบั คนอนื่ ในสงั คม มกี ารเรยี นรนู อกหอ งเรยี น มี ศักยภาพในการพฒั นาทกั ษะดานตาง ๆ ที่นอกเหนอื จากงานวิชาการ การสรางประวตั ดิ านนี้ ผสู มัครจําเปน ตอ งวางยทุ ธศาสตรในการทาํ กจิ กรรมทตี่ อ เนอื่ ง และเปน กจิ กรรมทส่ี ามารถสรา งความประทบั ใจแกค ณะ กรรมการ โดยเริ่มทํากิจกรรมสะสมตั้งแตปแรกในการเรียนมัธยมศึกษา ตอนปลาย และกิจกรรมท่ีทําตองแสดงถึงพัฒนาการทางสังคม ความ สามารถในการเรียนรขู องผูเ รยี น จดุ มงุ หมายในการดาํ เนนิ ชวี ติ มหาวทิ ยาลยั จะพจิ ารณาคณุ สมบตั สิ ว นตวั อนื่ ๆ ของผเู รยี น ประกอบ การรับสมัคร โดยวเิ คราะหต วั ผเู รยี นจากหลายมุมมอง ท้ังจากตัวผูเรียน 18
2เตรียมความพรอม กอนเขาสูร้ัวฮารวารด เอง ผานการเขียนเรียงความ และตอบคําถามอัตนัยหลายขอ ซึ่ง มหาวิทยาลัยจะกําหนดหัวขอข้ึนมาโดยมีจุดมุงหมายเพื่อสะทอนทัศนคติ หลกั คดิ มุมมองของนักศึกษาท่ีมีตอหัวขอ นั้น ๆ คดั กรองนกั ศึกษาทมี่ วี ิธี คดิ ที่มหาวิทยาลัยตองการ ในสวนของผูสมัครในระดับท่ีสูงกวาปริญญาตรี จะตองเขียน Statement of Purpose สะทอนความตั้งใจ ความสนใจในการศกึ ษาตอ ในสาขาวิชาน้ัน ๆ อยางเจาะจง เพื่อปองกันนักศึกษาท่ีเรียนเพียงให ปริญญาเปนใบผา นทางเทานนั้ โดยในแตละวทิ ยาลยั จะกําหนดลกั ษณะ ผูเรียนที่พงึ ประสงคไ วแ ตกตา งกัน ยกตวั อยางเชน Kennedy School of Government (KSG) หรอื เรยี ก ใหมห ลายปห ลงั ๆ วา HarvardKennedySchool(HKS) ตอ งการนกั ศกึ ษา ที่มเี ปา หมายเพ่อื เปน ผูนาํ การเปล่ียนแปลงดา นใดดานหน่ึงตอสังคม และ ไมตองการนักศึกษาท่ีอยากเปนคนธรรมดาเมื่อจบการศึกษา สําหรับ Harvard Business School กาํ หนดคณุ สมบตั ขิ องผสู มคั รทต่ี อ งมคี วามเปน ผูนําสูงท้ังในระดับมหาวิทยาลัย ในหนาท่ีการงาน มีความสามารถทาง วิชาการ และเปนคนที่มีความต้ังใจท่ีจะนําความรูท่ีไดจากวิทยาลัยสราง ความสําเร็จใหก ับการทํางานในอนาคต มจี รยิ ธรรม เคารพผูอน่ื การเตรียมตัวของผูสมัครในสวนน้ีคือ การที่ผูสมัครตองรูจักตนเอง สามารถตอบคําถามไดว า มแี นวคิด มมุ มองเชน ไรตอมหาวิทยาลยั เหตุ ใดจงึ เลอื กศกึ ษาตอ ทม่ี หาวทิ ยาลยั แหง นี้ นอกจากนผี้ สู มคั รยงั ตอ งฝก ทกั ษะ การเขียนเรียงความเพ่ิมเติม เพราะส่ิงท่ีผูสมัครเขียนจะสะทอนความ สามารถในการใชภาษาและความสามารถในการส่ือสาร เปนวิธีการท่ี มหาวิทยาลยั ใชว ดั ความรูท างภาษาของผสู มคั รไดอกี ทางหน่งึ 19
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง การรบั รองคณุ สมบตั ิ นอกจากนี้ มหาวิทยาลัยยังพิจารณาจากจดหมายรับรองท่ีมาจาก อาจารยท ี่ปรึกษา อาจารยแนะแนวของผูสมคั ร ระบุรายละเอยี ดเกยี่ วกบั ตัวผเู รยี นวา มีจุดแข็ง จดุ ออ นอยา งไร ศักยภาพในการเรียนรูเปน อยางไร มีทกั ษะ คณุ สมบัตดิ ีเพยี งพอท่ีจะรับการคัดเลอื กเขา เรยี นตอหรอื ไม ในสวนของหนังสือรับรองคุณสมบัติผูสมัครน้ี ผูสมัครตองสะสมผล งาน แสดงความสนใจ ความถนัดของตนเองในขณะทศ่ี ึกษาอยู จนเปนท่ี ประจักษต อ อาจารยท ปี่ รึกษา อาจารยผ ใู หค ํารับรอง จนทําไดค าํ รับรองที่ มปี ระโยชนต อ ผูส มคั รอยางแทจ รงิ แมว า มหาวทิ ยาลยั จะมีความคาดหวังในเรอื่ งคุณสมบัติของผเู รยี นท่ี สูง หากแตมหาวิทยาลัยมีแนวคิดท่ีวา ผูสมัครจากทั่วโลกไมวาเช้ือชาติ เพศ วัฒนธรรม ฐานะแบบใดก็มีโอกาสไดรับการคัดเลือกเขาเรียนอยาง เทาเทียมกัน ผูเรียนที่ไดรับคัดเลือกใหเขามาเรียนน้ันไมจําเปนตองมีพื้น ฐานท่ีคลา ยคลึงกนั เพราะการศึกษาท่ีสรางคนไดนน้ั เกดิ จากการเรยี นรู จากผูเรียนท่ีมคี วามสามารถ ทักษะ ความสนใจทีแ่ ตกตา งกัน ดังน้นั ผทู ่ีสนใจเขาเรยี นในมหาวิทยาลยั อันดับหนึง่ ของโลกแหงนี้ จึง ไมควรคิดเพียงการทําคะแนนใหดีในระหวางการเรียนเทานั้น หากแต ตอ งเตรยี มตัวอยา งดีในทกุ ดาน ตงั้ แตรจู กั ตนเอง มเี ปา หมายท่ชี ดั เจนใน การเลือกศึกษาตอในระดับที่สูงขึ้นไป มีการวางแผนเวลา มีเปาหมายที่ ชัดเจนในการทํากิจกรรมตาง ๆ เพ่ือการเขาสูสถาบันการศึกษาที่ตน ตอ งการ …ไมไ กลเกนิ เอือ้ มอกี ตอไป 20
2เตรียมความพรอม กอนเขาสูร้ัวฮารวารด “ÂÔ¹´ÕμŒÍ¹ÃºÑ ÊÙË ÑéÇÁËÒÇÔ·ÂÒÅÑÂÍ¹Ñ ´ºÑ ˹è§Ö ¢Í§âÅ¡” 21
เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง “äÁ‹Ç‹Òã¤Ã¡μç ÒÁ ËÒ¡ÁդسÊÁºμÑ Ô·ÕèàËÁÒÐÊÁ ¡çÊÒÁÒöࢌÒÊÙ‹ÃÑéÇÎÒÃÇ Òô ä´”Œ 22
3 คา นยิ มฮารว ารด : ผเู รยี นมงุ มน่ั แสวงความรู
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง “จงคนหาสิ่งท่ซี อ นอยู และสิง่ ลา้ํ คาทีฮ่ ารวารด ไดสั่งสมไว” ดรูว กลิ พนิ เฟาสต คาํ กลา วขา งตน เปน สว นหนง่ึ ของการกลา วตอ นรบั นกั ศกึ ษาใหมแ ละ ผปู กครอง โดยอธกิ ารบดี “ดรวู กิลพนิ เฟาสต” (Drew Gilpin Faust) ใน โอกาสเปด ภาคการศึกษาใหม เมือ่ วันท่ี 9 กนั ยายน ค.ศ. 2007 ไดขอคิด ถึงความคาดหวังท่ีระบบการศึกษาของฮารวารดจะกระตุนผูเรียนใหเห็น คณุ คา การเรยี นรู และใชเวลา 4 ปในร้ัวมหาวิทยาลยั อยา งมคี ุณคา เพือ่ จบออกไปอยา งมีคณุ ภาพและพฒั นาสังคมตอ ไป สิง่ ทอ่ี ธกิ ารบดี เฟาสต กลาวในวันน้นั มีท้งั การแนะนาํ การใชช ีวติ ใน รว้ั มหาวทิ ยาลัย ซง่ึ ถือวา เปน สภาพแวดลอมใหม และยังเปนการสรางแรง บนั ดาลใจแกน ักศึกษาใหมใ นการใชความรเู พ่ือพัฒนาสังคม ผมขอสะทอ นความคดิ เหลา นน้ั เพอื่ จดุ ประกายแกน กั เรยี น นกั ศกึ ษา รวมถงึ ระบบการศึกษาไทย ท่จี ะตอยอดและนาํ คา นยิ มท่ดี ีเหลาน้ีไปใช 24
3คานิยมฮารวารด : ผูเรียนมุงม่ันแสวงความรู เรยี นอยา งมจี ดุ มงุ หมาย เตมิ ฝน ตามความถนดั ความสนใจ กลยุทธอันชาญฉลาดในการเริ่มตนกระตุนใหนักศึกษาเริ่มคิดอยาง ไมธรรมดา โดยใหนักศึกษาใหมใชเวลา 1-2 นาที เพ่ือตอบคําถามวา “อะไรเปนเหตุผลท่ีทําใหแ ตละคนเลือกมาเรียนทฮี่ ารว ารด และจะใชแ รง บันดาลใจเหลานั้นในการพัฒนาตนเองตลอด 4 ปไดอยางไร” ซ่ึงเปน คาํ ถามยอ นกลบั แทนคาํ ถามทอ่ี าจอยใู นใจของผปู กครอง นกั ศกึ ษาหลาย คนวา เหตใุ ดมหาวิทยาลัยจงึ เลอื กคนเหลาน้นั เขามา คาํ เฉลยของคาํ ถามนี้ ทา นอธกิ ารบดเี ฟาสตไ ดบ อกเปน นยั วา การคน พบความตอ งการของตนเองตงั้ แตแ รกทนี่ กั ศกึ ษาตดั สนิ ใจเลอื กเรยี นอะไร มจี ดุ มุงหมายใดในชวี ิตนัน้ มหาวทิ ยาลยั จะเปนสว นหน่ึงทีจ่ ะทําความฝน ใหส าํ เรจ็ ผา นทรพั ยากรทมี่ หาวทิ ยาลยั มอี ยู สง่ิ สาํ คญั คอื ผเู รยี นตอ งคน หา หนทางทจ่ี ะสานฝน และเขา ไปคน พบสงิ่ เหลา นน้ั ดว ยตนเอง ผา นการเรยี น การสอนทัง้ ในและนอกหอ งเรยี น ตกั ตวงประสบการณเ ตม็ ที่ ใชป ระโยชนจ ากทรพั ยากรพฒั นาตนเอง อธิการบดีเฟาสตไดเชิญชวนนักศึกษาตักตวงประสบการณจากชีวิต ในร้ัวมหาวิทยาลัย ผานการเรียนรู และใชประโยชนจากทรัพยากรของ มหาวทิ ยาลยั ทม่ี พี รอ มสรรพ ไมว า จะเปน หอ งสมดุ คณาจารย แหลง ความ รู งานวจิ ยั จากคณะและวทิ ยาลยั ตา ง ๆ เครอื ขา ยลกู ศษิ ย พนั ธมติ รในการ วิจัยท่ีมีอยูทั่วโลก เปนเสมอื นขุมทรัพยท่ีซอ นไวรอคนเขามาคน พบ 25
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ประชาคมในมหาวิทยาลยั จงึ ถูกคาดหวงั และปลูกฝง ใหมีลกั ษณะที่ เปนทั้งผูเรียนและครูซ่ึงกันและกัน ทุกคนจะมีโอกาสเรียนรูท่ีจะแบกรับ ความเสี่ยงและไดรับรางวัลจากการใชชวี ติ อยใู นรัว้ มหาวทิ ยาลยั กลา วคือ นกั ศกึ ษา บุคลากรการวจิ ัย คณาจารย ลวนสามารถเรยี นรู คน ควา จาก สงิ่ ทอ่ี ยรู อบตวั แมว า บางครง้ั อาจไมป ระสบความสาํ เรจ็ แตท กุ อยา งจะเปน บทเรยี น ใหเกดิ การกายกนั ข้ึนทางวชิ าการของคนรนุ ตอ ไป สะทอ นคิดสูนกั เรียน นกั ศึกษาของไทย ผมเห็นวา ความสําเร็จใน การเรยี นนน้ั ไมไ ดข นึ้ กบั วา นกั ศกึ ษาไดเ ขา ไปเรยี นในมหาวทิ ยาลยั ทมี่ ชี อื่ เสียงเพยี งอยางเดียว ปจ จัยหนงึ่ ทค่ี วรใหค วามสําคัญอยา งยง่ิ คือ เร่มิ จาก มเี ปาหมายในการเรียนทถ่ี ูกตอง เพราะหากเริม่ ตนไดถกู ตอ ง ยอมจะนาํ นักศึกษาไปสคู วามสําเร็จในการเรยี นและการใชชวี ิตในอนาคตไดในท่ีสดุ การทน่ี กั ศกึ ษาเขา ใจความหมายทถี่ กู ตอ งของความสาํ เรจ็ ดา นการ เรยี น จะเปน แนวทางในการกาํ หนดเปา หมายทเี่ ฉพาะเจาะจงของนกั ศกึ ษา แตละคนได ซ่ึงผมเคยนิยามถึงเปาหมายการเรียนที่ถูกตอง คือ “การ ตระหนัก เห็นคุณคาของการเรียน โดยมีเปาหมายเพ่ือรูถึงแกนแทและ พรมแดนความรใู นเร่อื งนั้น ทง้ั รรู อบเกี่ยวของกบั เรือ่ งน้ัน และรทู นั ความ เคล่ือนไหวเปล่ียนแปลงในอนาคตเก่ียวกับเรื่องน้ัน พรอมกับมีความ สามารถในการแปลงความรูสูการปฏิบัติไดอยางเหมาะสม โดยมีจุดมุง หมายเพ่ือทําประโยชนใหก บั ผอู ่ืนหรอื สังคมเปนหลัก” 26
3คานิยมฮารวารด : ผูเรียนมุงม่ันแสวงความรู วันน้ีจึงไมสําคัญวาเราเขาเรียนในคณะใด สาขาใด สถาบันใด เพราะสาํ คญั มากกวา นนั้ คอื การมคี วามเขา ใจในความสาํ เรจ็ ทถ่ี กู ตอ ง และ เริ่มตนดวยการมีเปาหมายท่ีถูกตองในการเรียน เพราะการมีเปาหมายที่ ถูกตอ ง ชัดเจน ยอ มนาํ พานักศึกษาไปสวู ิถแี หง ความสาํ เรจ็ ไดไ มยาก แม จะมปี ญหาความยากลาํ บากหรอื อุปสรรคมากเพยี งใดกต็ าม 27
เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ¤ÇÒÁÁ‹§Ø ÁÑ蹢ͧ͸¡Ô Òú´Õ·èÕ¶‹Ò·ʹä»Ê¹‹Ù Ñ¡ÈÖ¡ÉÒãËÁ‹ ¼‹Ò¹¤Òí »ÃÒÈÃÑÂ㹡ÒáÅÒ‹ ÇμÍŒ ¹ÃѺ ที่มา: http://www.president.harvard.edu/speeches/ faust/070909_incoming.html ¹Ñ¡ÈÖ¡ÉÒ·Ø¡¤¹ ÁâÕ Í¡ÒÊàÃÕ¹ÌÍÙ ÂÒ‹ §à·‹Òà·ÂÕ Á¡¹Ñ ã¹ÃÇéÑ ÎÒÃÇÒô ทม่ี า: http://blogs.law.harvard.edu/humanism/files/2007/05/Grad%20 Students%20Photo.jpg 28
4 นกั ศกึ ษา ฮารว ารด : แบบอยา งผเู รยี นคณุ ภาพ
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง มหาวิทยาลัยฮารวารด นับเปนแหลงรวมบุคคลระดับช้ันนําจากท่ัว โลก ทั้งนักศึกษาและคณาจารยใ นมหาวิทยาลยั แหงนี้ ลว นผา นระบบคดั เลอื กท่เี ขมขนจนเรยี กไดว า ไมเพียงแตคดั คนเกง หรือการมผี ลการเรียน ดี แตย งั ตอ งเปน บคุ คลทมี่ คี ณุ สมบตั พิ เิ ศษอนื่ ทโ่ี ดดเดน จนเขา ตากรรมการ จงึ จะไดรบั เลือกเขา มา อาทิ มคี วามเปน ผูน าํ มคี วามสนใจกจิ กรรมนอก หองเรยี น กิจกรรมบาํ เพญ็ ประโยชน มีเปา หมายในการดาํ เนนิ ชวี ิตท่ีดี ซึ่ง ตองแขงขันกับผูเรียนระดับหัวกะทิจากท่ัวโลกจํานวนนับหลายหม่ืน เพื่อ ใหไดเปนคนเพียงไมก่ีพันคนท่ีไดรับการคัดเลือกใหเปนนักศึกษาของ มหาวทิ ยาลยั แหงนี้ ถึงกระน้ัน นั่นเปนเพียงจุดเริ่มตนท่ีเปนเพียงประตูเปดกาวเขาสู ฮารว ารด แตก ารจะประสบความสาํ เรจ็ ในการเรยี น จาํ เปน ตอ งมคี ณุ ลกั ษณะ ชีวิตที่เหมาะสม เปนองคป ระกอบรวมดวย จากการสนทนาแลกเปลี่ยนความเห็นกับนักศึกษา และผูท่ีจบการ ศกึ ษาไปแลว ตา งใหค วามเหน็ ทส่ี อดคลอ งกนั วา ความเกง เพยี งอยา งเดยี ว ไมสามารถเปนหลักประกันวา จะประสบความสําเร็จได สิ่งสําคัญคือผู เรียนตองมีลักษณะชีวติ ดานอ่ืน มาชวยสนับสนุน เพื่อสามารถบรรลุเปา หมายการศึกษาในมหาวทิ ยาลัยแหง นี้จนสําเรจ็ ได อาทิ 30
4นักศึกษา ฮารวารด : แบบอยางผูเรียนคุณภาพ เรยี นอยา งมวี สิ ยั ทศั น ผเู รยี นแตล ะคนจะตอ งวางแผนการใชช วี ติ วางแผนการใชเ วลาอยา ง รอบคอบ ตลอดระยะเวลาในการเรียน การท่ีผูเรียนคิดและวางแผนการ เรยี นอยา งเปนระบบ จะสง เสริมใหส ามารถเลอื กเสนทางทีม่ ีประสิทธิภาพ ในการเก็บเก่ียวความรู สามารถวางยุทธศาสตรในการเลือกเรียนวิชาที่มี ประโยชนแมจะอยูนอกเหนือหลักสูตรที่เรียน การพบปะพูดคุยในเรื่องที่ สนใจกบั อาจารย การแสวงหาแหลง ความรจู ากกิจกรรมนอกหอ งเรยี น ขยนั มวี นิ ยั มมุ านะ บากบน่ั พากเพยี ร เน่ืองจากการเรียนการสอนที่เขมขน ตองอานหนังสือและเอกสาร จาํ นวนมาก ตอ งทาํ รายงานหลายวชิ าพรอ มกนั ผเู รยี นจงึ ตอ งวางแผนอา น หนังสือ ทํารายงาน คน ควาหาความรเู พมิ่ เติม เพอื่ ใหบรรลวุ ัตถุประสงค ในการเรียนทกุ วชิ า เรียกไดวา หากไมข ยัน ไมม ีวนิ ัย ไมจดั ระเบียบชวี ิต ไมวางแผนเวลาอยา งดี แมจ ะเปน คนเกง คงประสบความสําเรจ็ ไดยาก เปน นกั เรยี นเพอ่ื รู ไมใ ช นกั เรยี นเพอ่ื สอบ แมจะเรยี นหนกั มากเทา ใด นักศกึ ษาสวนใหญ จะจัดเวลาเพื่อพบปะ กับเพ่ือนนอกเวลาเรียนดวย นับวาเปนวัฒนธรรมปกติท่ีทุกคนใหความ สําคัญและทํากิจกรรมรวมกัน ซึ่งไมเปนเพียงการผอนคลายความเครียด แตยังเปนโอกาสเก็บเก่ียวประสบการณ ไดแลกเปล่ียนความคิดเห็นกับ เพอ่ื นตา งวฒั นธรรม ซง่ึ ไมส ามารถหาไดใ นตาํ ราเรยี น เชน การทศั นศกึ ษา การดงู าน การรว มกจิ กรรมรณรงคเพ่ือส่ิงแวดลอม การเปนอาสาสมคั รให นกั การเมืองทตี่ นชน่ื ชอบ เปน ตน 31
เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง เปด ใจกวา ง รบั ฟง ความเหน็ ทแ่ี ตกตา ง ผูเรียนสวนใหญจะเปนคนที่มีความถอมตัว ใจกวาง ยินดีรับฟงคํา วพิ ากษ วิจารณ ขอเสนอแนะ ความคดิ เห็นท่แี ตกตา ง เพราะการมาเรยี น ที่นี้ถือวาเปนโอกาสท่ีผูเรียนไดปฏิสัมพันธกับคณาจารย เพ่ือนนักศึกษา ทมี่ าจากประเทศตา ง ๆ แทบทกุ มมุ โลก มีความแตกตา งทางวฒั นธรรม เกิดการสะทอนความคิด การตีความในประเด็นตาง ๆ บนฐานของคน ทีม่ าจากตางท่ี ตางเช้ือชาติ ทําใหม ีการเสรมิ แตงความรูกนั และเปน การ เปด โลกทัศนใ หมอยูเสมอ กลา คดิ กลา แสดงความเหน็ ถกเถยี งเชงิ ความคดิ วัฒนธรรมท่ีสงเสริมผูเรียนกลาคิด กลาแสดงออก ไดถกเถียงทาง ความคดิ และแสดงทศั นคตขิ องตนในแตล ะเรอ่ื งอยา งเปด เผย โดยไมก ลวั วา ส่ิงทต่ี นเองแสดงความเหน็ ออกไปเปน ส่ิงผดิ แตเ ปนการสะทอนมมุ มอง ที่แตกตา ง และท่ีสาํ คัญเมอื่ ถกเถียงกันแลว ทกุ คนตางมคี วามเขาใจอันดี ในเรอื่ งนน้ั และตอ กนั มากขนึ้ กอ เกดิ มติ รภาพอนั ดใี นการสานความสมั พนั ธ ในระยะยาว แมจ บการศกึ ษาไปแลวก็ตาม สง่ิ เหลานี้จงึ เปนเหมือนการบม เพาะทางปญญา ทีผ่ เู รียนตอ งเรยี นรู เสรมิ ตอ จากสง่ิ แวดลอ มรอบตวั ไมว า จะเปน เพอื่ น คณาจารยแ ละกจิ กรรม ตาง ๆ ซ่ึงเปนการผสมเกสรทางปญญากอเกิดความคิดท่ีลึกซ้ึง และ เปนการพฒั นาการคดิ สรา งสรรคใหม ๆ ตอไป สะทอ นสรู ะบบการศกึ ษาและมหาวทิ ยาลยั ไทย ผมเหน็ วา ระบบการ ศกึ ษาควรหลอ หลอมใหน กั ศกึ ษาไดร บั การพฒั นาคณุ ลกั ษณะชวี ติ ทด่ี ที เี่ ออื้ ตอ การเรยี นรู สรา งทกั ษะทจี่ าํ เปน สาํ หรบั ผเู รยี น ทงั้ ในแงก ารแสวงหาความ 32
4นักศึกษา ฮารวารด : แบบอยางผูเรียนคุณภาพ รูดวยตนเอง การอยูรวมกับผูอ่ืน รวมถึงสนับสนุนผูเรียนตามความถนัด เพ่ือใหเกิดการพฒั นาตนเองอยา งกา วกระโดด เร่ิมต้ังแตระบบการคัดเลือกนักศึกษาท่ีควรเปนสิ่งสะทอนใหผูเรียน แตละคนรูจักตนเอง มีเปาหมายท่ีชัดเจนในการเลือกศึกษาตอในระดับที่ สงู ขนึ้ ไป มกี ารวางแผนเวลา มเี ปา หมายทช่ี ดั เจนในการทาํ กจิ กรรมตา ง ๆ เพอื่ การพัฒนาตนเองและสวนรวม ระบบการเรียนการสอนทจี่ ะหลอ หลอม บมเพาะความคดิ เรอ่ื ง การ ยอมรบั ฟง ความคดิ เหน็ ทแี่ ตกตา ง กลา ในการรบั ฟง คาํ วพิ ากษว จิ ารณ และ เรยี นรทู จี่ ะนาํ ความเหน็ นน้ั เสรมิ สรา งกนั ทง้ั ในระดบั อาจารยแ ละศษิ ย และ ระดบั นักศกึ ษาดว ยกัน รวมถึงสรา งนสิ ัย กลา คิด กลาแสดงความคิดเหน็ ทางวชิ าการ เพื่อทาํ ใหเกดิ การกา ยกนั ข้นึ ทางความรู กอเกดิ ปญญา สรา ง บุคลากรมคี ุณภาพท่ีมีผลตอ การพัฒนาประเทศ คุณลักษณะชีวิตท่ีดีเปนสวนในการสนับสนุนผูเรียนใหประสบความ สําเรจ็ หากแตส ง่ิ ทมี่ ากกวาน้นั คอื ระบบการศึกษาที่สนับสนุนใหผูเรยี นมี ชอ งทางในการสะสมประสบการณท สี่ าํ คญั ตอ การทาํ งานและทกั ษะการใช ชีวิตในอนาคต มีมุมมองที่กวางไกลและใหความสําคัญกับการใชชีวิตใน ชวงการศกึ ษาน้ไี ดอ ยางคุม คา ทั้งดา นการเรียนรูใ นชัน้ เรียน และนอกชน้ั เรยี นอยา งเตม็ ที่ 33
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง ºÃÃÂÒ¡ÒÈ “àÃÍ× ¹à¾ÒЪÒí ·Ò§»Þ˜ ÞÒ” à»´ 㨡njҧ¾ÃŒÍÁÃѺ¿§˜ ¤ÇÒÁàË¹ç ·Õáè μ¡μÒ‹ § ทีม่ า: http://www.admissions.colege.harvard.edu/experience_harvard/images/learning1.jpg ¢Â¹Ñ ÁÕÇ¹Ô ÂÑ ÁÁØ Ò¹Ð ºÒ¡º¹èÑ ¾Ò¡à¾ÕÂà ¾×é¹°Ò¹ãË»Œ ÃÐʺ ¤ÇÒÁÊÒí àÃç¨ã¹¡ÒÃàÃÂÕ ¹ ที่มา: www.phdcomics.com/speaking/ harvard.jpg 34
5 ใชช วี ติ สมดลุ ในรวั้ ฮารว ารด
เทียบชั้นฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง หากจะกลา วถงึ คําวา “Ivy League Sport” หลายทา นคงนกึ ถงึ กลมุ มหาวิทยาลัยเกาแกของสหรัฐอเมริกา ซ่ึงมีกิจกรรมการแขงขันกีฬาท่ีทํา ในเชงิ พาณชิ ย สามารถสรา งนกั กฬี าทมี่ ชี อื่ เสยี งจาํ นวนมากใหแ กก ารกฬี า ของประเทศสหรฐั อเมริกา มหาวทิ ยาลัยฮารว ารด เปนหนึง่ ในกลุม น้ี โดยสนับสนุนใหน กั ศึกษา ลงแขง ขันกีฬาประเภทตาง ๆ เชน อเมรกิ นั ฟุตบอล บาสเกตบอล ฮอกก้ี ฟน ดาบ ฯลฯ Ivy League Sport นอกจากจะเปน การสรา งสสี นั บรรยากาศของชวี ติ ในร้ัวมหาวิทยาลัย เปนการสานสัมพันธอันดีระหวางมหาวิทยาลัย เปน แหลงรายไดแลว ยังเปน ปจจัยในการดงึ ดูดนกั ศกึ ษาใหมไดดว ย แมวามหาวิทยาลัยฮารวารดไมมีนโยบายในการใหโควตาพิเศษ สาํ หรบั นกั กฬี า แตร ะบบการคดั เลอื กนกั ศกึ ษา เปด โอกาสใหผ สู มคั รแตล ะ คนไดแ สดงผลงาน ความตั้งใจในการศกึ ษาตอในฮารว ารด รวมทง้ั ความ สามารถทโ่ี ดดเดน ของตนเองในดา นกฬี าดว ย ทาํ ใหท ผ่ี า นมา มหาวทิ ยาลยั แหง นี้ มนี ักศกึ ษาท่ีเปนนกั กฬี าทมี่ ีความสามารถมากกวา 1,500 คน ได สรา งชอื่ เสยี งใหก บั มหาวทิ ยาลยั ในฐานะตวั แทนประเทศ ไปรว มแขง ขนั ใน กฬี าโอลิมปค ฤดูหนาว ในป 2010 จาํ นวน 5 คน 36
5ใชชีวิตสมดุลในรั้วฮารวารด ประสบการณหลังกําแพงฮารวารดในฐานะนักวิชาการอาวุโส ศูนย ศกึ ษาธรุ กจิ และรฐั บาล ทาํ ใหผ มเหน็ การใชช วี ติ ของนกั ศกึ ษาสว นใหญ แม ตองเรียนอยางหนัก แตสามารถแบงเวลาเพ่ือทํากิจกรรมนอกหองเรียน รวมถงึ การเลน กฬี าชนดิ ตา ง ๆ ทงั้ การเลน เพอ่ื ผอ นคลายความเครยี ดหลงั จากการเรยี นอนั หนักหนวง การเลนเพอื่ กระชับความสมั พันธระหวา งกลมุ เพื่อนตางคณะ รวมถึงการเลนเพื่อการแขงขันระดับมหาวิทยาลัย โดย เฉพาะในชวงที่มีการแขงขันกีฬาระหวางกลุมมหาวิทยาลัยเกาแกของ สหรฐั อเมรกิ า หรอื ทรี่ จู กั กนั ดใี นนามของ “Ivy League Sport” บรรยากาศ ภายในมหาวิทยาลัยจะมีความคึกคักเปนพิเศษ ในชวงฤดูกาลของการ แขง ขัน การแบงเวลานอกเหนือจากการเรยี น เพือ่ ทํากจิ กรรมตามความชอบ ความถนัดของตน ถือเปนจุดเดนประการหนึ่งที่แตกตางจากนักศึกษาใน มหาวิทยาลัยของไทย นักศึกษาจํานวนไมนอยขาดความกระตือรือรนใน การทาํ กจิ กรรมนอกหอ งเรยี น การเรยี นรทู กั ษะดา นตา ง ๆ อนั เปน ประโยชน ตอการดําเนินชีวติ ในอนาคต สถาบนั การศกึ ษาควรมสี ว นสนบั สนนุ ใหผ เู รยี นรกั การทาํ กจิ กรรมนอก หองเรียน สนใจกจิ กรรมท่ีสอดคลองกบั ความถนดั ความชอบของตนเอง เชนเดียวกับในมหาวิทยาลัยฮารวารด และมหาวิทยาลัยชั้นนําของ สหรัฐอเมรกิ า และอกี หลายแหงทว่ั โลก จะมีวธิ ีการรับสมัครนกั ศึกษา โดย พจิ ารณาทง้ั ผลการเรยี น กจิ กรรมนอกหอ งเรยี นทผี่ สู มคั รแตล ะคนทาํ อยา ง ตอเนือ่ ง การมสี วนรว มในกิจกรรมตา ง ๆ ของสังคม รวมถึงหลกั สูตรการ เรยี นการสอน เพอื่ ใหผ เู รยี นไดพ ฒั นาทงั้ ความรคู วามสามารถทางวชิ าการ และทักษะที่จําเปนตอการออกไปเปนพลเมืองของโลก ในมุมมองท่ีเปด กวา ง ยอมรบั ความแตกตา งทางวัฒนธรรม 37
เทียบช้ันฮารวารด : ทาอุดมศึกษาไทย คิดไกล ไปถึง สิ่งเหลานี้ไดสะทอนใหผมคิดวา การพัฒนาศักยภาพของคนน้ัน จาํ เปน อยางยง่ิ ทีจ่ ะตองเรยี นรแู ละพัฒนาในทกุ ๆ ดา นอยางสมดลุ ดังที่ ผมเคยเสนอไวในหนงั สอื “ขาฯคอื บัณฑิต : หลอมแนวคดิ คนรนุ ใหม สู ภาวะปญญาชนแหงยคุ ” เพือ่ จะเปนคนทพ่ี รอมทัง้ รา งกาย จติ ใจ อารมณ สตปิ ญ ญา และการมีสว นรวมในสงั คมอยางสรา งสรรค ไมว าจะเปน การเรยี น เรียนอยา งมีเปา หมาย เรียนตรงตามศักยภาพ ตกั ตวง ความรู เพ่ือเพม่ิ เตมิ ความเขา ใจของตนตลอดเวลา การเรียนรู รูจ กั ตนเอง ผูอืน่ สงั คมโลก เรยี นรูตลอดชวี ติ เรยี น รเู ชิงสหวทิ ยาการ เพ่ือใหส ามารถปรับตัวใหเทา ทนั ความเปล่ียนแปลง การพฒั นาทกั ษะ ทัง้ ทกั ษะทางวิชาชีพ ทกั ษะดา นการส่ือสาร ทักษะท่ีตนเองถนดั และสนใจ เพือ่ หลอมรวมความรคู วามสามารถเขา กบั งานในอนาคตตอ ไปได การเขารวมกิจกรรมในสังคม หมายถึง การทํากิจกรรมนอก หองเรียน การนําพลังของนักศึกษาไปใชในทางสรางสรรคผานการทํา กิจกรรมตา ง ๆ เพอ่ื ใหเ กดิ การพฒั นาทักษะการอยรู วมกบั ผอู ่นื ในสงั คม อกี ท้ังเปน การปลูกฝงใหเ ห็นคุณคา ของการทําดเี พอ่ื สงั คมมากข้นึ นอกจากนี้ระบบการศึกษา นับวาเปนองคประกอบสําคัญท่ีจะเปน สวนสงเสริม หรือปดก้ันผูเรียนในการพัฒนาตนเองอยางรอบดาน การ ศึกษาท่ีพึงประสงคจึงควรมีสวนสนับสนุนผูเรียนใหสามารถพัฒนาตนเอง อยา งสมดุลอาจเรม่ิ จาก ระบบการคัดเลอื กนกั เรียนนกั ศึกษา ท่ีเปนสิ่งสรางแรงบนั ดาลใจให นกั เรยี นมงุ คนหาตนเอง เรียนอยา งมีเปา หมาย 38
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248