หลักสูตรกลุ่มสาระ 2565

246 อภิธำนศพั ท์ ศัพทท์ เ่ี กยี่ วขอ้ งกบั ตัวช้ีวดั กล่มุ สำระกำรเรียนรู้วทิ ยำศำสตรแ์ ละเทคโนโลยี กำหนดปญั หำ (Define problem) ระบุคาถาม ประเดน็ หรือสถานการณ์ ทเ่ี ป็น ข้อสงสยั เพอื่ นาไปสกู่ ารแกป้ ัญหา หรืออภิปราย รว่ มกัน แก้ปัญหำ (Solve problem) หาคาตอบของปัญหาที่ยังไม่รู้วิธีการมาก่อน ท้ัง ปัญหาท่ีเกี่ยวข้องกับวิทยาศาสตร์โดยตรง และปัญหา ในชวี ติ ประจาวัน โดยใชเ้ ทคนคิ และวิธีการต่างๆ เขียนแผนผงั / วำดภำพ (Construct diagram/ illustrate) นาเสนอขอ้ มูล หรือผลการสารวจตรวจสอบด้วย แผนผัง กราฟ หรือภาพวาด คำดคะเน (Predict) คาดการณผ์ ลทจี่ ะเกิดข้นึ ในอนาคต โดยอาศยั ข้อมลู ทส่ี ังเกตได้ และประสบการณ์ท่ีมี คำนวณ (Calculate) หาผลลัพธ์จากขอ้ มูลโดยใชห้ ลักการ ทฤษฎี หรอื วิธีการทางคณิตศาสตร์ จำแนก (Classify) จัดกลมุ่ ของสิง่ ต่างๆ โดยอาศัยลักษณะที่ เหมอื นกนั เป็นเกณฑ์ ตัง้ คำถำม (Ask question) พดู หรือเขียนประโยค หรือวลีเพ่อื ให้ไดม้ าซ่งึ การคน้ หาคาตอบท่ีตอ้ งการ ทดลอง (Conduct/ experiment) ปฏิบัติการเพื่อหาคาตอบของคาถาม หรือปัญหา ในการทดลอง โดยตั้งสมมติฐานเพื่อเป็นแนวทางใน การกาหนดตัวแปรและวางแผนดาเนินการ เพือ่ ตรวจสอบสมมติฐาน นำเสนอ (Present) แสดงข้อมูล เรอ่ื งราว หรือ ความคิด เพือ่ ใหผ้ อู้ ื่น รับรหู้ รือพิจารณา บรรยำย (Describe) ใหร้ ายละเอียดของเหตุการณ์หรอื ปรากฏการณ์ที่ เกิดขน้ึ ให้ผ้อู ่ืนได้รับรู้ด้วยการบอกหรือเขียน บอก (Tell) ให้ขอ้ มลู ข้อเท็จจรงิ แก่ผ้อู ืน่ ดว้ ยการพดู หรอื เขยี น

247 บนั ทกึ (Record) เขียนขอ้ มลู ท่ไี ด้จากการสงั เกต เพ่อื ชว่ ยจา หรอื เพื่อเปน็ หลกั ฐาน เปรียบเทยี บ (Compare) บอกความเหมือน และ/หรอื ความแตกตา่ งของ ส่งิ ทเ่ี ทียบเคียงกัน แปลควำมหมำย (Interpret) แสดงความหมายของข้อมูลจากหลกั ฐานทีป่ รากฎ เพื่อลงขอ้ สรุป ยกตัวอย่ำง (Give examples) ใหข้ อ้ มลู เหตุการณ์ หรือสถานการณ์ เพ่อื แสดง ความเขา้ ใจในส่ิงท่ไี ด้เรียนรู้ ระบุ (Identify) ชบ้ี อกส่ิงต่างๆ โดยใช้ข้อมลู ประกอบอยา่ งเพียงพอ เลือกใช้ (Select) พิจารณาและตดั สนิ ใจนาวสั ดุ ส่งิ ของ อปุ กรณ์ หรือวิธีการมาใชไ้ ดอ้ ย่างเหมาะสม วดั (Measure) หาขนดหรอื ปรมิ าณของส่ิงต่างๆ โดยใช้เครื่องมือ ทเ่ี หมาะสม วเิ ครำะห์ (Analyze) แยกแยะ จัดระบบ เปรยี บเทียบ จดั ลาดับ จัดจาแนก หรอื เชอื่ มโยงขอ้ มูล สรำ้ งแบบจำลอง (Construct model) นาเสนอแนวคิดหรือเหตุการณ์ในรูปของ แผนภาพ ชิ้นงาน สมการ ข้อความ คาพูด และ/หรือใช้ แบบจาลองเพือ่ อธบิ ายความคดิ วตั ถุ หรือ เหตุการณ์ต่าง ๆ สังเกต (Observe) หาขอ้ มูลด้วยการใช้ประสาทสัมผสั ทั้งห้า ทเ่ี หมาะสม ตามขอ้ เท็จจริงท่ปี รากฏ โดยไมใ่ ช้ ประสบการณ์ เดิมของผู้สังเกต สบื ค้นข้อมลู (Search) หาขอ้ มลู หรือข้อสนเทศทม่ี ผี ู้รวบรวมไวแ้ ล้วจาก แหล่งตา่ งๆ มาใช้ประโยชน์ สำรวจ (Explore) หาข้อมูลเกี่ยวกับส่ิงต่างๆ โดยใช้วีธีการและ เทคนิคท่ีเหมาะสมเพ่ือนาข้อมูลมาใช้ตาม วัตถุประสงค์ท่ี กาหนดไว้

248 ส่ือสำร (Communicate) นาเสนอและแลกเปลี่ยนความคิด ข้อมูล หรอื ผล จากการสารวจตรวจสอบดว้ ยวิธีที่เหมาะสม อธบิ ำย (Explain) กลา่ วถึงเร่ืองราวต่างๆ อย่างมเี หตุผล และมี ขอ้ มูล หรือประจักษ์พยานอา้ งองิ อภิปรำย (Discuss) แสดงความคิดเห็นต่อประเด็น หรือคาถามอย่าง มีเหตุผลโดยอาศัยความรู้และประสบการณ์ของผู้ อภิปรายและข้อมูลประกอบ ออกแบบกำรทดลอง (Design experiment) กาหนดและวางแผนวิธีการทดลองให้สอดคล้องกับ สมมติฐานและตัวแปรต่างๆ รวมท้ังการบันทึก ขอ้ มูล กำรใชล้ ิขสทิ ธิข์ องผูอ้ นื่ โดยชอบธรรม (Fair use) การนาส่ือ หรือข้อมูลท่ีเป็นลิขสิทธิ์ของผู้อ่ืนไปใช้โดยชอบด้วยกฎหมายภายใต้เง่ือนไขบางประการ เชน่ 1) นาไปใชใ้ นการศึกษา หรือการค้า 2) งานน้ันเปน็ งานวิชาการ หรือบันเทิง 3) คัดลอกเพียงส่วนน้อย หรอื คดั ลอกจานวนมาก 4) ทาใหเ้ จ้าของเสียผลประโยชน์ทางการเงนิ มากนอ้ ยเพยี งใด กำรตรวจและแก้ไขข้อผดิ พลำด (Debugging) กระบวนการในการค้นหาข้อผิดพลาดของโปรแกรม เพือ่ แก้ไขให้ทางานได้ถกู ต้อง กำรประมวลผลข้อมลู (Data processing) การดาเนนิ การตา่ งๆ กับข้อมูลเพ่ือใหไ้ ด้ผลลัพธ์ทม่ี ีความหมาย และมปี ระโยชน์ต่อการนาไปใช้งานมาก ย่ิงขึน้ กำรวบรวมขอ้ มูล (Data collection) กระบวนกรในการรวบรวมขอ้ มลู ท่ีเกย่ี วขอ้ งจากแหล่งข้อมลู ตา่ งๆ ขอ้ มูลปฐมภมู ิ (Primary data) ขอ้ มูลท่รี วบรวมโดยตรงจากแหล่งขอ้ มลู ขั้นต้น โดยอาจใชว้ ธิ กี ารสงั เกต การทดลอง การสารวจ การสมั ภาษณ์ เทคโนโลยี (Technology) สิ่งที่มนุษย์สร้าง หรือพัฒนาขึ้น ซึ่งอาจเป็นได้ทั้งชิ้นงาน หรือวิธีการ เพื่อใช้แก้ปัญหา สนองความ ตอ้ งการ หรอื เพ่ิมความสามารถในการทางานของมนษุ ย์

249 แนวคิดเชงิ คำนวณ (Computational thinking) กระบวนการในการแก้ปัญหา การคิดวิเคราะห์อย่างมีเหตุผลเป็นข้ันตอน เพื่อหาวิธีการแก้ปัญหาใน รูปแบบที่สามารถนาไปประมวลผลได้ แนวคดิ เชิงนำมธรรม (Abstraction) การพจิ ารณารายละเอยี ดทส่ี าคญั ของปญั หา แยกแยะสาระสาคัญออกจากสว่ นทไี่ ม่สาคัญ ระบบทำงเทคโนโลยี (Technological system) กลุ่มของส่วนต่างๆ ตั้งแต่สองส่วนขึ้นไปประกอบเข้าด้วยกันและทางานร่วมกันเพ่ือให้บรรลุ วัตถุประสงค์ โดยในการทางานของระบบทางเทคโนโลยีจะประกอบไปด้วย ตัวป้อน (input) กระบวนการ (process) และผลผลิต (output) ท่ีสัมพันธ์กัน นอกจากนี้ระบบทางเทคโนโลยีอาจมีข้อมูลย้อนกลับ (feedback) เพ่อื ใชป้ รบั ปรุง การทางานได้ตามวัตถปุ ระสงค์ เหตุผลเชงิ ตรรกะ (Logical reasoning) การใชเ้ หตุผล กฎ กฎเกณฑ์ หรอื เงือ่ นไข ที่เก่ียวขอ้ ง เพ่ือแก้ปัญหาไดค้ รอบคลมุ ทุกกรณี เหตผุ ลวิบัติ (Logical fallacy) การใช้เหตุผลท่ีผิดพลาด ไม่อยู่บนพ้ืนฐานของความจริง ไม่มีน้าหนักสมเหตุสมผล มาสนับสนุน หรือ ชนี้ าข้อสรปุ ที่ผดิ ใหด้ นู ่าเช่อื ถือ อัตลักษณ์ (Identity) ลักษณะเฉพาะ หรือข้อมูลสาคัญที่บ่งบอกถึงความเป็นตัวตนของบุคคลหรือส่ิงใดส่ิงหน่ึง เช่น ชื่อบัญชี ผใู้ ช้ ใบหนา้ ลายน้วิ มอื อลั กอรทิ ึม (Algorithm) ขั้นตอนในการแก้ปัญหา หรือการทางาน โดยมีลาดับของคาสั่งหรือวิธีการท่ีชัดเจน ท่ีคอมพิวเตอร์ สามารถปฏิบัติตามได้ แอพพลเิ คชนั (Software application) ซอฟต์แวรป์ ระยุกต์ ทีท่ างานบนคอมพิวเตอร์ สมารท์ โฟน แท็บเลต็ หรืออปุ กรณ์เทคโนโลยอี น่ื ๆ

250 เอกสำรอ้ำงองิ กระทรวงศึกษาธิการ. (๒๕๕๑). หลักสูตรกำรศึกษำขั้นพ้ืนฐำน พุทธศักรำช ๒๕๕๑ .กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์คุรุ สภาลาดพร้าว. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี. (2560. ตัวชีว้ ดั และสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระ การเรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560 ตามหลักสูตรแกนกลางสถานศึกษาข้ันพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑. สภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหง่ ชาต.ิ (๒๕๔๙). แผนพฒั นำเศรษฐกจิ และสงั คมแหง่ ชำติ ฉบบั ที่ ๑๐. สานกั งานเลขาธกิ ารสภาการศกึ ษา. (๒๕๔๗). ขอ้ เสนอยุทธศำสตร์กำรปฏิรูปกำรศกึ ษำ.กรุงเทพฯ: เซน็ จรู .ี่ สานักนายกรัฐมนตรี, สานักงานคณะกรรมการการศึกษาแห่งชาติ. (๒๕๔๒). พระรำชบัญญัติกำรศึกษำ แหง่ ชำติ พ.ศ. ๒๕๔๒. กรุงเทพฯ: โรงพมิ พอ์ งคก์ ารรับส่งสนิ ค้าและพสั ดภุ ัณฑ์ (ร.ส.พ.). สานักผู้ตรวจราชการและติดตามประเมินผล. (๒๕๔๘). กำรติดตำมปัญหำอุปสรรคกำรใช้หลักสูตรกำรศึกษำ ขน้ั พน้ื ฐำน พ.ศ. ๒๕๔๔. บันทึก ที่ ศธ ๐๒๐๗/ ๒๖๙๒ ลงวนั ที่๑๙ กนั ยายน ๒๕๔๘. สานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (2561. เอกสำรประกอบกำรประชุมปฏิบัตกิ ำร พัฒนำบุคลำกรหลัก เพื่อสร้ำงควำมเข้ำใจ . ๒๗-๒๘ ตุลาคม ๒๕๔๖ โรงแรมตรงั กรงุ เทพฯ.(เอกสารอดั สาเนา). สานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (๒๕๔๖ ก.). สรุปผลกำรประชุมวิเครำะห์หลักสูตรกำรศึกษำขั้น พ้ืนฐำน. ๒๗-๒๘ ตุลาคม ๒๕๔๖ เรื่อง การนามาตรฐานการเรียนรู้และตัวช้ีวัดกลุ่มสาระการเรียนรู้ คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และสาระภมู ศิ าสตร์ ฯ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ. 2561 ตามหลกั สูตรแกนกลาง การศกึ ษาขน้ั พื้นฐาน พทุ ธศักราช 2551ไปส่กู ารปฏิบัติ ๑๔-๑๖ มีนาคม ๒๕๖๑ ณ โรงแรมจอมเทยี น ปาล์มบชี พัทยา จงั หวัดชลบรุ ี. สานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (๒๕๔๖ ข.). สรปุ ควำมเห็นจำกกำรประชุมเสวนำหลักสูตรกำรศึกษำ ข้ันพน้ื ฐำน ๕ จดุ . พฤศจิกายน ๒๕๔๖ (เอกสารอดั สาเนา). สานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (๒๕๔๘ ก). รำยงำนกำรวิจัย กำรใช้หลักสูตรกำรศึกษำข้ันพื้นฐำน ตำมทัศนะของผสู้ อน. กรงุ เทพฯ: โรงพิมพอ์ งค์การรับสง่ สนิ ค้าและพัสดภุ ัณฑ์ สานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา. (๒๕๔๘ ข.). รำยงำนกำรวิจัยโครงกำรวิจัยเชิงทดลองกระบวนกำร สร้ำงหลักสูตรสถำนศึกษำแบบอิงมำตรฐำน. กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ (ร.ส.พ.). สวุ มิ ล วอ่ งวาณิช และ นงลกั ษณ์ วริ ัชชยั . (๒๕๔๗). กำรประเมินผลกำรปฏริ ูปกำรเรียนรตู้ ำมพระรำชบัญญัติ กำรศึกษำแหง่ ชำติ พ.ศ. ๒๕๔๒ พหุกรณีศึกษำ. เอกสารการประชุมทางวิชาการการวิจยั เกีย่ วกับการ ปฏิรูปการเรียนรู้ โดยสานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ วันที่ ๑๙- ๒๐ กรกฎาคม ๒๕๔๗.

251 ทป่ี รกึ ษำ คณะผู้จดั ทำ ประธานกรรมการ ๑. นายจตั ุพล นนั ทโภคนิ รองประธานกรรมการ ๒. นายนราฤทธ์ิ สอนใจ ผ้อู านวยการโรงเรียน กรรมการ 3. นางนิตยา นนั ทโภคิน หวั หนา้ ฝ่ายบรหิ ารวชิ าการ กรรมการและ 4. นางสาวเดือนนภา คาอ้าย หวั หนา้ โครงการพฒั นาหลกั สูตรสถานศกึ ษา เลขานกุ าร ผู้รับผดิ ชอบกจิ กรรมพัฒนาหลักสูตร สถานศกึ ษาขั้นพื้นฐาน คณะผจู้ ัดทำ ครู คศ.1 หัวหนา้ กลุม่ สาระการเรยี นรู้วิทยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี ๑. นางสาวสุนสิ า ทนทาน ครู คศ.1 ครูผู้สอนกลมุ่ สาระการเรยี นรู้วทิ ยาศาสตรแ์ ละเทคโนโลยี 2. นายเมธี นามสาร