รายงานวิจัย-การศึกษาพัฒนาการการรับรองและคุ้มครองสิทธิชุมชน - อ.สมชาย

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ มุ ชนตามรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย 2550 บงั คบั ข้อ 24 ให้องค์การบริหารสวน่ ตาบลแมท่ า กานนั ตาบลแมท่ า ผ้ใู หญ่บ้าน 7 หม่บู ้านในตาบลแม่ทา คณะกรรมการเครือข่ายป่ าชุมชนระดบั ตาบล และคณะกรรมการป่ าชุมชนหม่บู ้าน ร่วมกนั จดั ทาและปรับปรุง แนวเขตป่ าชุมชนตาบลแม่ทา ให้เสร็จสิน้ ภายในระยะเวลาหน่ึงร้ อยแปดสิบวันวันภายหลงั จากข้อบญั ญัติ องค์การบริหารสว่ นตาบลแมท่ า วา่ ด้วยการจดั การป่ าชมุ ชนตาบลแม่ทานปี ้ ระกาศใช้บงั คบั คณะนติ ศิ าสตร์ มหาวิทยาลยั เชียงใหม่ 182

โครงการการศกึ ษาพัฒนาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธิชุมชนตามรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักรไทย 2550 2. ข้อบัญญัตอิ งค์การบริหารส่วนตาบลทาเหนือว่าด้วยการจัดการ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อมพ.ศ. ... (ฉบับร่างเพ่อื ประชาพจิ ารณ์) (ฉบบั ร่างเพื่อประชาพจิ ารณ์) ข้อบญั ญตั อิ งคก์ ารบริหารสว่ นตาบลทาเหนอื วา่ ด้วยการจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อม พ.ศ. ... ------------------------------ อาศยั อานาจตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย พทุ ธศกั ราช 2550 หมวด 4 มาตรา 76 และ หมวด 9 การปกครองท้องถ่ิน มาตรา 278 มาตรา 289 และ มาตรา,290 ประกอบกับ พระราชบญั ญัติกาหนดแผนและขนั้ ตอนการกระจายอานาจ ให้แก่องค์กรปกครองสว่ นท้องถ่ิน พ.ศ. 2542 มาตรา 16 และมาตรา 71 แหง่ พระราชบญั ญตั ิสภาตาบลและองค์การบริหารสว่ นตาบล พ.ศ. 2537 แก้ไขเพ่ิมเติมถึง (ฉบบั ท่ี 5) พ.ศ.2546 ประกอบกบั แผนปฏิบตั ิการกาหนดขนั้ ตอนการกระจาย อานาจ ให้แก่องค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่น พ.ศ. 2545 องค์การบริหารสว่ นตาบลทาเหนือ และการรับ ฟังความคิดเห็นจากประชาชน ในเขตการปกครองขององค์การบริหารส่วนตาบลทาเหนือ จึงตรา ข้อบญั ญตั ิองค์การบริหารสว่ นตาบลทาเหนอื โดยความเห็นชอบของสภาองค์การบริหารสว่ นตาบลทา เหนือ ดงั ตอ่ ไปนี ้ ข้อ 1 ข้อบญั ญัติองค์การบริหารสว่ นตาบลนีเ้ รียกว่า “ข้อบญั ญตั ิองค์การบริหารสว่ นตาบล ทาเหนือ วา่ ด้วยการจดั การทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม ตาบลทาเหนอื พ.ศ. .........” ข้อ 2 ข้อบญั ญตั ิองค์การบริหารสว่ นตาบลนี ้ให้ใช้บงั คบั ได้นบั ถดั จากวนั ประกาศ ณ ทที่ าการ องค์การบริหารสว่ นตาบลทาเหนอื แล้ว 15 วนั ข้อ 3 ในข้อบญั ญตั อิ งค์การบริหารสว่ นตาบลนี ้ “ทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม” หมายถึง ท่ดี นิ ชมุ ชน แหลง่ นา้ ชมุ ชน ป่ าชมุ ชน รวมถึง ความ หลากหลายทางชีวภาพทงั้ หลายที่อย่ใู นทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมในเขตพืน้ ที่ ตาบลทาเหนือ (ตามเอกสารแนบท้าย) ทด่ี นิ ชมุ ชน หมายถงึ ทด่ี นิ ทากินของราษฎรในชมุ ชนตาบลทาเหนือ ตามฐานข้อมลู ท่ีดินราย แปลง ของชมุ ชน (ตามเอกสารแนบท้าย) แหลง่ นา้ ชุมชน หมายถึง แมน่ า้ ทาและลาห้วยสาขา เหมือง ฝาย ในเขตพืน้ ท่ีตาบลทาเหนือ รวมถงึ แหลง่ นา้ ดงั้ เดิมของชมุ ชน และระบบประปาภเู ขาของชมุ ชน คณะนติ ศิ าสตร์ มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ 183

โครงการการศกึ ษาพัฒนาการการรับรองและคมุ้ ครองสิทธิชมุ ชนตามรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย 2550 ป่ าชมุ ชน หมายถึง ผืนป่ าในเขตพนื ้ ทีต่ าบลทาเหนือ ท่ีชมุ ชนได้ร่วมกนั ดแู ลรักษา มีอาณาเขต ดงั นี ้ ทิศเหนอื ตดิ ตอ่ ตาบลออนเหนือ อาเภอแมอ่ อน จงั หวดั เชียงใหม่ โดยมีแนวเขตเริ่มต้นท่ีสนั ดอยมอ่ นผกั ชี บ้านแมต่ ะไคร้ ตาบลทาเหนือ ไปตามแนวทิศตะวนั ออกตามแนวสนั เขา ถึงถนนทา เหนือ – ออนเหนือ ไปตามแนวทิศใต้ไปตามแนวขอบถนนด้านตะวนั ออก ตามแนวลาห้วยแม่ต๋ง สนิ ้ สดุ ทีแ่ นวเขตทีแ่ นวสนั ดอยแป รวมระยะทางด้านทิศเหนือประมาณ 11.5 กิโลเมตร ทิศตะวนั ออก ติดตอ่ ตาบลบ้านขอ อาเภอเมอื งปาน จงั หวดั ลาปาง โดยมีแนวเขตเริ่มต้น ท่สี นั ดอยแปเมือง ไปตามแนวทิศใต้ตามแนวสนั ดอยแปเมือง สนิ ้ สดุ แนวเขตท่ีสนั เขา รวมระยะ ทางด้านทิศตะวนั ออกประมาณ 22 กิโลเมตร ทศิ ใต้ ตดิ ตอ่ ตาบลแมท่ า อาเภอแม่ออน จงั หวดั เชียงใหม่ โดยมีแนวเขตเริ่มต้นท่ีดอยสนั แปเมือง บ้านห้วยยาบ ตาบลทาเหนอื ไปตามแนวทศิ ตะวนั ตกตามแนวสนั เขาเช่ือมห้วยขนุ คา ลง สนู่ า้ แมท่ า ไปตามก่งึ กลางลานา้ แมท่ า ถงึ สบห้วยกอม ไปตามแนวกึ่งกลางห้วยกอมถงึ สนั ดอยนา้ ขนุ่ สนิ ้ สดุ แนวเขตที่สนั ดอยแมฉ่ ีก รวมระยะทางด้านทศิ ใต้ 10.5 กิโลเมตร ทิศตะวนั ตก ติดต่อตาบลออนใต้ อาเภอสนั กาแพง และตาบลออนกลาง อาเภอแมอ่ อน จงั หวดั เชียงใหม่ โดยมีแนวเขตเร่ิมต้นท่ีสนั ดอยแมฉ่ ีก ไปทางทศิ เหนือตามแนวสนั ดอยผาผงึ ้ สนิ ้ สดุ ท่ี แนวเขตทส่ี นั ดอยมอ่ นผกั ชี รวมระยะทางด้านทศิ ตะวนั ตก ประมาณ 7 กิโลเมตร “ชุมชน” หมายถึง ชุมชนตาบลทาเหนือ ประกอบด้วย 5 หมู่บ้าน ได้แก่หมู่ที่ 1 บ้านแม่ ตะไคร้ หม่ทู ี่ 2 บ้านใหม่ หมทู่ ่ี 3 บ้านห้วยบง หมทู่ ี่ 4 บ้านป่ างิว้ และหม่ทู ี่ 5 บ้านห้วยยาบ ทงั้ นี ้ ตามเอกสารแนบท้าย ข้อ 4 ให้นายกองค์การบริหารสว่ นตาบลทาเหนือ และสภาองค์การบริหารสว่ นตาบล มีหน้าที่ รักษาการให้เป็ นไปตามข้อบญั ญัตินี ้และให้มีอานาจออกระเบียบ ข้อบงั คบั หรือคาสง่ั เพ่ือปฏิบตั ิให้ เป็ นไปตามข้อบญั ญตั ิองค์การบริหารสว่ นตาบลนี ้ หมวด 1 บททวั่ ไป ข้อ 5 การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม มีเจตนารมณ์ วัตถุประสงค์ และ วธิ ีการจดั การเพ่อื (1) สร้างความตระหนกั ให้ชมุ ชนเกิดสานกึ ในการรักษาทรัพยากร ดนิ นา้ ป่ า (2) สง่ เสริม และรักษาคณุ ภาพสง่ิ แวดล้อมของชมุ ชนตาบลทาเหนือ (3) ให้ชมุ ชนบริหารจดั การใช้ประโยชน์จากทรัพยากร ดนิ นา้ ป่ าอยา่ งเป็ นธรรมและยง่ั ยนื (4) สร้างเครือขา่ ยร่วมกบั ภาคภี าคสว่ นตา่ งๆในการอนรุ ักษ์ ดแู ลรักษาไว้ซง่ึ ทรัพยากร ดิน นา้ คณะนติ ิศาสตร์ มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ 184

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและคุ้มครองสิทธิชมุ ชนตามรัฐธรรมนูญแหง่ ราชอาณาจักรไทย 2550 ป่ า (5) เสริมสร้างความเข้มเขง็ และพฒั นาศกั ยภาพในการบริหารจดั การให้กบั บคุ คล กลมุ่ และ องค์กร ชมุ ชนในตาบล ข้อ 6 การจดั การทรัพยากรที่จดั ตงั้ ขึน้ อย่ภู ายใต้การบรู ณาการร่วมกนั ขององค์การบริหาร สว่ นตาบล คณะกรรมการระดบั ตาบล และคณะกรรมการระดบั หมบู่ ้านในการบริหารจดั การ หมวด 2 คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมระดบั ตาบล ข้อ 7 ให้มีคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมระดับตาบลประกอบด้วย ประธานและกรรมการอื่นรวมแล้วไม่น้อยกว่าสิบห้าคนแตไ่ มเ่ กินย่ีสบิ ห้าคน ซ่งึ ได้รับการคดั เลอื กโดย คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมหมู่บ้านแต่ละชุมชน และได้รับการรับรองจากท่ี ประชุมของสมาชิกทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมหม่บู ้าน และคดั เลือกประธาน จากเสียงข้าง มากของสมาชิก ข้อ 8 คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมระดบั ตาบล ต้องมคี ณุ สมบตั ิ ดงั ตอ่ ไปนี ้ (1) เป็ นคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมของหมบู่ ้าน (2) มอี ายตุ งั้ แตส่ บิ แปดปี บริบรู ณ์ขนึ ้ ไป (3) มีแนวคดิ และจิตสานกึ ในด้านการจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ บบมีสว่ นร่วม (4) มปี ระสบการณ์การทางานการจดั การทรัพยากรป่ าไม้ ดิน และนา้ ไมน่ ้อยกวา่ สองปี ข้อ 9 คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมระดบั ตาบลมวี าระการดารงตาแหนง่ สองปี และจะดารงตาแหนง่ ได้ไมเ่ กินสองวาระติดตอ่ กนั ข้อ 10 คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมระดบั ตาบล พ้นจากตาแหนง่ เมือ่ (1) ตาย (2) ลาออก (3) ครบวาระตามการดารงตาแหนง่ (4) พ้นจากตาแหนง่ คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมหมบู่ ้าน (5) ขาดการทางานของเครือขา่ ยทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อมระดบั ตาบลเกินสาม ครัง้ ตดิ ตอ่ กนั โดยไมไ่ ด้แจ้งตอ่ คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมระดบั ตาบล (6) คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมระดบั ตาบลมีมตไิ ม่น้อยกวา่ สองในสาม คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ 185

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและคุม้ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 ของจานวนกรรมการทัง้ หมดให้ พ้นจากตาแหน่ง เพราะทุจริต หรือกระทาขัดต่อระเบียบของ คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมทงั้ ในระดบั หมบู่ ้านและระดบั ตาบลอยา่ งร้ายแรง ข้อ 11 คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมระดบั ตาบล มอี านาจหน้าที่ ดงั ตอ่ ไปนี ้ (1) สนบั สนุนการดาเนินงานของคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมระดบั หมบู่ ้าน (2) ดาเนินการประสานแผนจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมของแตล่ ะหมบู่ ้าน (3) สนบั สนนุ งานของเครือขา่ ยทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมระดบั หม่บู ้าน และระดบั ตาบล (4) ประสานจดั ทาและเผยแพร่ข้อมลู ข่าวสารด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมให้แก่ ระดบั ชมุ ชน และระดบั ตาบล (5) ติดตามการดาเนินงานบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้ อมของ คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมระดบั หมบู่ ้านและหนว่ ยงานที่เกี่ยวข้อง (6) ประสานความร่วมมือกบั บคุ คล หนว่ ยงาน องค์กรที่เกี่ยวข้องเพ่ือให้เข้ามาสนบั สนนุ การจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมทงั้ ระดบั หมบู่ ้านและระดบั ตาบล (7) พิจารณาให้ความเห็นการดาเนินงานท่ีเกี่ยวข้องกบั ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม ให้แกช่ มุ ชนและ องค์การบริหารสว่ นตาบลเพือ่ ดาเนินการ (8) จดั ทารายงานการดาเนนิ งานด้านทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมระดบั ตาบลอยา่ ง น้อยปี ละหนง่ึ ครัง้ เสนอตอ่ ท่ปี ระชมุ สภาองค์การบริหารสว่ นตาบล (9) ดาเนินการจัดทาข้อเสนอ เพื่อการปรับปรุง แก้ไข ข้อบญั ญัติต่อองค์การบริหารส่วน ตาบล หมวด 3 คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมหมบู่ ้าน ข้อ 12 ให้มคี ณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมหมบู่ ้านประกอบด้วยประธาน และกรรมการอ่ืนรวมกนั แล้วไมน่ ้อยกวา่ สบิ ห้าคนแตไ่ มเ่ กินยีส่ บิ เอ็ดคน ซ่งึ มีการเสนอช่ือและได้รับการ คดั เลอื กจากมตทิ ีป่ ระชมุ ของสมาชิกทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมหมบู่ ้าน ข้อ 13 คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมหมู่บ้ าน ต้ องมีคุณสมบัติ ดงั ตอ่ ไปนี ้ คณะนติ ศิ าสตร์ มหาวิทยาลยั เชียงใหม่ 186

โครงการการศึกษาพัฒนาการการรับรองและคุ้มครองสิทธชิ มุ ชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 (1) ต้องมชี ่ืออยใู่ นทะเบียนบ้านของหมบู่ ้านไมน่ ้อยกวา่ ร้อยแปดสบิ วนั (2) เป็ นบุคคลมีความน่าเช่ือถือของคนในชุมชน มีคุณธรรม หรือมีความรู้ที่สมาชิกชุมชน ยอมรับ (3) ไมเ่ ป็ นบคุ คลทพุ ลภาพ ข้อ 14 คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมหม่บู ้านมีวาระการดารงตาแหน่ง คราวละสองปี ข้อ 15 กรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมหมบู่ ้านพ้นจากตาแหนง่ เมอื่ (1) ตาย (2) ลาออก (3) ครบวาระตามการดารงตาแหนง่ (4) ไม่ปฏิบตั ิงานตามหน้าที่ที่ได้รับมอบหมายจากคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและ สง่ิ แวดล้อมระดบั หมบู่ ้าน หรือจากคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อมระดบั ตาบล โดย ไมม่ เี หตผุ ลอนั สมควร (5) ปฏบิ ตั หิ น้าทไี่ มเ่ ป็ นไปตามวตั ถปุ ระสงค์การบริหารจดั การกองทนุ ทรัพยากรธรรมชาติและ สง่ิ แวดล้อมหมบู่ ้าน (6) คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมหมบู่ ้านมีมติไมน่ ้อยกวา่ สองในสามของ จานวนกรรมการทงั้ หมดให้พ้นจากตาแหน่ง เพราะทุจริตต่อหน้าที่ หรือมีเจตนากระทาการท่ีขดั ต่อ ระเบยี บข้อบงั คบั การบริหารจดั การทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมของหมบู่ ้านอยา่ งร้ายแรง ข้อ16 คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมหมบู่ ้าน มีอานาจหน้าที่ ดงั ตอ่ ไปนี ้ (1) บริหารจัดการ ดูแลรักษาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมโดยการมีส่วนร่วมของ ชมุ ชน (2) ประสานจัดทาแผนการจัดการ และกิจกรรมการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ สง่ิ แวดล้อมในหมบู่ ้าน (3) จดั ทาแนวเขตป่ าชุมชน และแบ่งพืน้ ที่จดั การป่ าชมุ ชน จดั ทาข้อมลู รายแปลงที่ดินทากิน ข้อมลู แหลง่ นา้ ชมุ ชน ของแตล่ ะหมบู่ ้านให้ชดั เจน (4) พจิ ารณากาหนดระเบียบการใช้ประโยชน์ การอนรุ ักษ์ และฟื น้ ฟทู รัพยากรธรรมชาติและ สงิ่ แวดล้อมในชมุ ชน (5) สร้างจิตสานกึ ให้แก่สมาชิกทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมให้รู้จกั คณุ ค่า รักษา หวง คณะนิตศิ าสตร์ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ 187

โครงการการศึกษาพฒั นาการการรับรองและคุ้มครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย 2550 แหน และเข้ามาร่วมบริหารจดั การทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมในหมบู่ ้าน (6) ประสานจดั ทาและเผยแพร่ข้อมลู ขา่ วสารด้านทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมให้แก่ สมาชิกป่ าชมุ ชนหมบู่ ้าน (7) ประสานความร่วมมอื กบั บคุ คล หนว่ ยงาน องค์กรที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้เข้ามาสนบั สนนุ การ จดั การทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมในหมบู่ ้าน (8) จดั ทารายงานผลการดาเนนิ งานด้านทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมหมบู่ ้านเสนอตอ่ ที่ประชุมหม่บู ้าน และที่ประชมุ คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมระดบั ตาบลอย่าง น้อยปี ละหนงึ่ ครัง้ (9) ปฏิบัติหน้าท่ีเป็ นคณะกรรมการและบริหารจัดการ กองทุนทรัพยากรธรรมชาติและ สง่ิ แวดล้อมหมบู่ ้านตามทก่ี าหนดไว้ในข้อ 18 (10) มีอานาจในการบงั คับใช้ ให้เป็ นไปตามระเบียบการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ สงิ่ แวดล้อมหมบู่ ้านและตามข้อบญั ญตั ติ าบลการจดั การทรัพยากรธรรมชาติและสิง่ แวดล้อมตาบลทา เหนือ รวมตลอดถึงการจัดทาข้อเสนอเพื่อการปรับปรุงระเบียบและข้ อญญัติให้สอดคล้องกับ สถานการณ์ หมวด 4 หน้าที่และสทิ ธิของสมาชิกเครือขา่ ยทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมหมบู่ ้าน ข้อ 17 สมาชิกเครือขา่ ยทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมมีหน้าทแ่ี ละสทิ ธิ ดงั ตอ่ ไปนี ้ (1) ร่วมกาหนดแนวเขตป่ าชุมชน แนวเขตพืน้ ท่ีการใช้ประโยชน์ และพืน้ ท่ีจัดการอ่ืนใน หมบู่ ้าน (2) ร่ วมบริ หารจัดการ การจัดทาแผนการจัดการ และกิจกรรมดูแลรักษาฟื ้นฟู ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมในหมบู่ ้าน (3) ร่วมจดั ทาและเสนอให้มีการปรับปรุงกฎระเบียบทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม ร่วมกบั คณะกรรมการระดบั หมบู่ ้าน (4) มสี ทิ ธิขอใช้ประโยชน์จากทรัพยากรในหมบู่ ้านตามกฎระเบยี บของหมบู่ ้าน (5) มสี ทิ ธิออกเสยี งเลอื กตงั้ และเข้าช่ือเสนอถอดถอนคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและ สงิ่ แวดล้อมระดบั หมบู่ ้าน รวมถึงการตงั้ กระท้สู อบถามการดาเนนิ งาน (6) สารวจ ตรวจสอบ สอบถามและดาเนินการเพ่ือป้ องกันหรือแก้ ไขการกระทาผิด กฎระเบยี บทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมในพนื ้ ทหี่ มบู่ ้าน (7) ตรวจสอบการดาเนินงาน ด้านการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม คณะนติ ศิ าสตร์ มหาวิทยาลยั เชียงใหม่ 188

โครงการการศึกษาพฒั นาการการรับรองและคมุ้ ครองสิทธิชมุ ชนตามรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักรไทย 2550 ตาบลทาเหนือของคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมหม่บู ้าน และคณะกรรมการ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมระดบั ตาบล หมวด 5 กองทนุ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมหมบู่ ้าน ข้อ 18 ให้มีกองทุนทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมหมู่บ้าน ประกอบด้วยเงินและ ทรัพย์สนิ ดงั ตอ่ ไปนี ้ (1) การสนบั สนนุ งบประมาณจากองค์การบริหารสว่ นตาบล (2) การระดมทนุ สนบั สนนุ จากภายในชมุ ชนและภายนอกชมุ ชน (3) เงินค่าเสียหายจากผู้กระทาผิดต่อกฎระเบียบทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมท่ี ยนิ ยอม ชดใช้ให้แกช่ มุ ชน (4) การจดั เก็บเงินค่าสมาชิกทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อมหรือการรับเงินบริจาคเพ่ือ การบริหารจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม (5) เงินหรือทรัพย์สินที่มีผ้บู ริจาคเพ่ือให้แก่ชุมชนดาเนินกิจกรรมเพ่ือการอนรุ ักษ์หรือฟื น้ ฟู ทรัพยากรธรรมชาติ และสงิ่ แวดล้อม ข้อ 19 กองทนุ ทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมหม่บู ้าน ในระดบั หมบู่ ้านมีวตั ถปุ ระสงค์ ดงั ตอ่ ไปนี ้ (1) เพื่อการบริหารจดั การทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมหมบู่ ้านให้มปี ระสทิ ธิภาพ (2) เพื่อการสนบั สนนุ การดาเนินงานและบริหารจดั การทรัพยากรของคณะกรรมการระดบั ตาบล (3) เพื่อเป็ นค่าตอบแทนหรือจัดสวัสดิการให้แก่คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและ สง่ิ แวดล้อม หมบู่ ้าน และสมาชิกทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมชมุ ชนหมบู่ ้าน ข้อ 20 คณะกรรมการกองทนุ ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมหม่บู ้าน ในระดบั หมบู่ ้าน ( ควรท่จี ะประกอบด้วยใครบ้าง และควรเป็ นตวั แทนที่สะท้อนถึงความโปร่งใสได้ ) ข้อ 21 อานาจหน้าท่ี คณะกรรมการกองทนุ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมหมบู่ ้าน (1) กาหนดหลกั เกณฑ์ เงื่อนไข ระเบียบและวิธีการดาเนินงานของการใช้ เงินกองทุน ทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมหมบู่ ้าน (2) พิจารณาการใช้เงินกองทุนทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมหมู่บ้าน เพื่อใช้ตาม คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ 189

โครงการการศกึ ษาพัฒนาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธิชุมชนตามรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย 2550 วตั ถปุ ระสงค์ทก่ี าหนดไว้ (3) ติดตาม รายงาน และประเมินผลการใช้ จ่ายเงินกองทุนทรัพยากรธรรมชาติและ สงิ่ แวดล้อมหมบู่ ้าน อยา่ งน้อยปี ละสองครัง้ เสนอตอ่ ทปี่ ระชมุ หมบู่ ้าน (4) ออกมติบงั คบั สมาชิกหรือตดั สิทธิ การใช้ประโยชน์จากกองทนุ ทรัพยากรธรรมชาติและ ส่ิงแวดล้อมหมู่บ้าน กรณีสมาชิก ไม่ปฏิบัติตามกฎระเบียบการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ สงิ่ แวดล้อมหม่บู ้าน ทงั้ นีโ้ ดยคานึงถึงสถานะ ภาพของสมาชิก ความจาเป็ นของสมาชิก ตงั้ อย่บู น หลกั ความยงั่ ยนื ของทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อม หลกั เมตตาธรรม และหลกั ธรรมาภิบาล หมวดท่ี 6 มาตรการและวธิ ีการเพอื่ ดาเนินการตามระเบยี บการจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมของ ชมุ ชน ข้ อ 22 เพ่ือดาเนินการให้ บรรลุผลตามเจตนารมณ์ของระเบียบการจัดการ ทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมของชุมชน ให้องค์การบริหารส่วนตาบลทาเหนือร่วมกับ คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมหมบู่ ้าน และคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดล้อมตาบล ดาเนินการรวบรวมข้อเท็จจริงเก่ียวกบั ปัญหาท่ีสมาชิกหรือผ้ทู ี่มีหน้าที่ต้องปฎิบตั ิ ตามระเบียบนไี ้ มส่ ามารถทจ่ี ะดาเนนิ การให้เป็ นไปตามระเบียบได้ จดั ประชุมเพื่อแสวงหามาตราการ หรือวิธีการเพ่ือแก้ไขปัญหาทเี่ กิดขนึ ้ ดงั กลา่ ว รวมตลอดถงึ ดาเนนิ การเพื่อเชิญบคุ คลตา่ งๆที่เกี่ยวข้อง มาให้ข้อเท็จจริง หรือข้อเสนอแนะเกี่ยวกบั การดาเนนิ การเพือ่ ให้บรรลผุ ลตามเจตนารมณ์ของระเบียบ ดงั กลา่ ว ในกรณีทเี่ กิดข้อพพิ าทใดๆทเ่ี กี่ยวข้องกบั การดาเนนิ การตามระเบียบนีใ้ ห้ ให้คณะกรรมการ ทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมหมบู่ ้าน ร่วมกบั คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม ตาบล ดาเนินการแสวงหาวิธีการและมาตราเพื่อระงบั ยบั ยงั้ ข้อพิพาทด้วยวิธีการตามแนวทางสนั ติวิธี ตงั้ อยบู่ นหลกั เมตตาธรรม หลกั ธรรมาภิบาล และความยง่ั ยนื ของทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม หมวดท่ี 7 บทปรับปรุงแก้ไขข้อบญั ญตั ิ ข้อ 23 การปรับปรุงแก้ไขข้อบญั ญตั ติ าบลการทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อม ตาบลทา เหนอื ให้สามารถปรับปรุงได้โดยมติของคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมของตาบล โดยการเสนอของคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมของหมบู่ ้าน บทเฉพาะกาล ข้อ 24 ให้กฎระเบียบป่ าชุมชนหมบู่ ้านท่ีใช้มาก่อนข้อบญั ญัติองค์การบริหารสว่ นตาบลทา เหนือ วา่ ด้วยการจดั การทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมตาบลทาเหนือ ฉบบั นีป้ ระกาศใช้บงั คบั ให้ คณะนิตศิ าสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 190

โครงการการศกึ ษาพัฒนาการการรับรองและคุม้ ครองสิทธิชุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทย 2550 มีผลใช้บงั คบั ตอ่ ไปจนกวา่ คณะกรรมการป่ าชมุ ชนหมบู่ ้านจะมีการปรับปรุงแก้ไขเพ่มิ เตมิ ตอ่ ไป ข้ อ 25 ให้ องค์การบริ หา รส่วนตาบลทาเหนือดาเนินการเลือกคณะกรรมการ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมหมู่บ้านให้เสร็จสิน้ ภายในระยะเวลาหกสิบวันภายหลังจาก ข้อบญั ญตั ิองค์การบริหารสว่ นตาบลทาเหนือ ว่าด้วยการจดั การทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อม ตาบลทาเหนอื นปี ้ ระกาศใช้บงั คบั ข้อ 26 ให้มีการเลือกคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมระดบั ตาบลให้เสร็จ สนิ ้ ภายในระยะเวลาเก้าสิบวนั ภายหลงั จากข้อบญั ญัติองค์การบริหารสว่ นตาบลทาเหนือ วา่ ด้วยการ จดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมตาบลทาเหนือ นปี ้ ระกาศใช้บงั คบั ข้อ 27 ให้องค์การบริหารสว่ นตาบลทาเหนือดาเนนิ การ ให้การสนบั สนนุ และประสานความ ร่วมมือ กบั กานนั ตาบลทาเหนือ ผ้ใู หญ่บ้านในเขตตาบลทาเหนือ คณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติ และส่งิ แวดล้อมระดบั ตาบล และคณะกรรมการทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อม ผ้นู าชุมชนและ บคุ คลหรือหนว่ ยงานที่เห็นสมควร ร่วมกนั จดั ทาและปรับปรุงแนวเขตป่ าชุมชนตาบลทาเหนือ ข้อมูล รายแปลงเกี่ยวกบั ที่ดินทากิน ข้อมลู แหลง่ นา้ ชมุ ชน และการใช้ทรัพยากรธรรมชาติในรูปแบบตา่ งๆ ให้เสร็จสนิ ้ ภายในระยะเวลาหนง่ึ ร้อยแปดสิบวนั วนั ภายหลงั จากข้อบญั ญัติองค์การบริหารสว่ นตาบล ทาเหนอื วา่ ด้วยการจดั การทรัพยากรธรรมชาติและสง่ิ แวดล้อมตาบลทาเหนือ นปี ้ ระกาศใช้บงั คบั เอกสารแนบท้าย (แผนที่การจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ตาบลทาเหนือ, กฎระเบยี บการจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อม ของแตล่ ะหมบู่ ้าน) คณะนติ ิศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ 191

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและคมุ้ ครองสิทธชิ มุ ชนตามรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักรไทย 2550 3. บันทกึ ข้อตกลงความร่วมมือกระบวนการจัดทาข้อเสนอ ร่างข้อบัญญัตติ าบล ว่าด้วยการจัดการทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่งิ แวดล้อมจังหวัดแม่ฮ่องสอน บนั ทกึ ข้อตกลงความร่วมมอื กระบวนการจดั ทาข้อเสนอร่างข้อบญั ญตั ติ าบล วา่ ด้วยการจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสง่ิ แวดล้อมจงั หวดั แมฮ่ ่องสอน บันทึกข้อตกลงความร่วมมือฉบับนีจ้ ัดทาขึน้ ในวันท่ี ๒๗ พฤศจิกายน ๒๕๕๕ ณ วิทยาลัยชุมชน แม่ฮ่องสอน โดยมีองค์กรภาคีเครือข่ายในการลงนามความร่วมมือกระบวนการจัดทาข้อเสนอร่างข้อบญั ญัติ ตาบลวา่ ด้วยการจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อม จงั หวดั แมฮ่ อ่ งสอน โดยมีองค์กรร่วม ดงั ตอ่ ไปนี ้ 1. องค์การบริหารสว่ นจงั หวดั แมฮ่ ่องสอน โดย นายอคั รเดช วนั ไชยธนวงศ์ นายกองค์การบริหารสว่ นจงั หวดั แมฮ่ อ่ งสอน 2. คณะนิตศิ าสตร์ มหาวทิ ยาลยั เชียงใหม่ โดย ผ้ชู ่วยศาสตราจารย์ชาตรี เรืองเดชณรงค์ คณบดีคณะนติ ิศาสตร์ มหาวิทยาลยั เชียงใหม่ 3. วิทยาลยั ชมุ ชนแมฮ่ ่องสอน โดย นายคมสนั คสู นิ ทรัพย์ ผ้อู านวยการวิทยาลยั ชมุ ชนแมฮ่ อ่ งสอน 4. สถาบนั พฒั นาองคก์ รชมุ ชน โดย นางสาวกนษิ ฐา ปรีชาพชี คปุ ต์ ผ้ชู ว่ ยผ้อู านวยการสถาบนั พฒั นาองค์กรชมุ ชน 5. สานกั รณรงค์และสอื่ สารสาธารณะเพอ่ื สงั คม (สสส.สานกั 5) โดย นายสเุ ทพ นชุ ทรวง ประธานกรรมการโครงการเสริมสร้างเมอื งสขุ ภาวะโดยภาคประชาสงั คม จ. แมฮ่ ่องสอน 6. สมาคมฟืน้ ฟแู ละพฒั นาลมุ่ นา้ สาละวนิ โดย นายบญุ ยืน คงเพชรศกั ดิ์ นายกสมาคมฟืน้ ฟแู ละพฒั นาลมุ่ นา้ สาละวนิ 7. องค์การบริหารสว่ นตาบลแมท่ า อ.แมอ่ อน จ.เชียงใหม่ โดย นายกนกศกั ดิ์ ดวงแก้วเรือน นายกองค์การบริหารสว่ นตาบลแมท่ า 8. มลู นธิ ิเพื่อการพฒั นาท่ยี ง่ั ยืน (ภาคเหนอื ) โดย นายเดโช ไชยทพั ผ้จู ดั การมลู นธิ ิเพ่อื การพฒั นาที่ยงั่ ยนื (ภาคเหนือ) 9. สถาบนั พฒั นาท้องถ่ิน โดย นายโอฬาร ออ่ งฬะ ผ้ปู ระสานงานสถาบนั พฒั นาท้องถ่ิน 10. องค์การบริหารสว่ นตาบลปางหมู โดย นายพรชยั คนองศรี นายกองค์การบริหารสว่ นตาบลปางหมู 11. องค์การบริหารสว่ นตาบลหมอกจาแป่ โดย นายสมศกั ดิ์ ณ มาตคา นายกองค์การบริหารสว่ นตาบลหมอกจาแป่ 12. องค์การบริหารสว่ นตาบลห้วยผา คณะนิตศิ าสตร์ มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ 192

โครงการการศึกษาพัฒนาการการรับรองและคมุ้ ครองสิทธิชมุ ชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 โดย นายประสทิ ธิ์ ลอก๊ะ นายกองค์การบริหารสว่ นตาบลห้วยผา 13. องคก์ ารบริหารสว่ นตาบลห้วยปลู งิ โดย นายสรุ ัตน์ แจแฮ นายกองคก์ ารบริหารสว่ นตาบลห้วยปลู งิ 14. องค์การบริหารสว่ นตาบลเสาหนิ โดย นายวเิ ชษฐ์ อมั พรงามสงา่ รองนายกองค์การบริหารสว่ นตาบลเสาหนิ ปฏบิ ตั ิราชการแทนนายกองค์การบริหารสว่ นตาบลเสาหนิ 15. องค์การบริหารสว่ นตาบลเวยี งเหนือ โดย นายนิรันดร์ ชยั กลุ นายกองค์การบริหารสว่ นตาบลเวยี งเหนอื 16. องคก์ ารบริหารสว่ นตาบลขนุ ยวม โดย นางสาวขนษิ ฐา สนทิ การ ปลดั องค์การบริหารสว่ นตาบลขนุ ยวม รักษาการแทนนายกองค์การบริหารสว่ นตาบลขนุ ยวม 17. องคก์ ารบริหารสว่ นตาบลแมก่ ๊ิ โดย นายวฒุ ิพงศ์ เอกอมร ปลดั องค์การบริหารสว่ นตาบลแมก่ ๊ิ รักษาการแทนนายกองค์การบริหารสว่ นตาบลแมก่ ิ๊ 18. องคก์ ารบริหารสว่ นตาบลแมย่ วมน้อย โดย นายวจิ ารณ์ ณรงค์รุ่งเรือง นายกองค์การบริหารสว่ นตาบลแมย่ วมน้อย 19. องค์การบริหารสว่ นตาบลแมล่ าน้อย โดย นายชยั รัฐ ประสทิ ธิรัตนา นายกองค์การบริหารสว่ นตาบลแมล่ าน้อย 20. องค์การบริหารสว่ นตาบลทา่ ผาป้ มุ โดย นายยทุ ธนา หทยั ทพิ ย์ นายกองค์การบริหารสว่ นตาบลทา่ ผาป้ มุ 21. องค์การบริหารสว่ นตาบลป่ าโปง โดย นายหล้า บญุ ดวง นายกองค์การบริหารสว่ นตาบลป่ าโปง 22. องคก์ ารบริหารสว่ นตาบลสบเมย โดย นายสวุ รรณ รักการเลยี ้ ง รองนายกองค์การบริหารสว่ นตาบลสบเมย ปฏิบตั ริ าชการแทนนายกองค์การบริหารสว่ นตาบลสบเมย 23. องค์การบริหารสว่ นตาบลปางมะผ้า โดย นายสทุ ศั น์ เดชทรงชยั นายกองคก์ ารบริหารสว่ นตาบลปางมะผ้า มคี วามประสงค์จดั ทาบนั ทกึ ข้อตกลงความร่วมมอื โดยมีสาระสาคญั ดงั นี ้ ๑. เจตนารมณ์ของข้อตกลงความร่วมมือ จังหวดั แม่ฮ่องสอนมีเนือ้ ที่ ๗,๙๒๘,๗๘๗ ไร่ มีลกั ษณะภมู ิประเทศเป็ นเทือกเขาสลบั ซบั ซ้อนคลอบ คลมุ พืน้ ท่ีประมาณ ๙๐.๕% ของพืน้ ท่ีจงั หวดั สว่ นท่ีเหลือประมาณ ๙.๕% เป็ นท่ีราบหบุ เขา ซึ่งอุดมไปด้วย ทรัพยากรป่ าไม้ นา้ สตั ว์ป่ า และสตั ว์นา้ มีระบบนิเวศน์ที่อดุ มสมบรู ณ์และมีลกั ษณะเฉพาะแห่งหนงึ่ ประชากร ประกอบด้วยชาวปกาเก่อญอ (กะเหร่ียง) ไทยใหญ่ ลวั ะ ม้ง ลซี ู ลาหู่ จีน ปะโอ คนเมือง และคนไทยอพยพจาก คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ 193

โครงการการศกึ ษาพัฒนาการการรับรองและคมุ้ ครองสิทธชิ มุ ชนตามรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย 2550 ภาคอ่ืน ๆ แม่นา้ สาคญั ของจังหวดั แม่ฮ่องสอน ๒ สาย ได้แก่ แม่นา้ ปาย และแม่นา้ ยวม ซึ่งอย่ใู นเขตพืน้ ท่ีลมุ่ แมน่ า้ สาละวนิ ชมุ ชนสว่ นใหญ่ทาระบบเกษตรกรรม ระบบไร่หมนุ เวียน ปลกู ข้าว และพชื ผกั หลากหลายชนิด ซึง่ ยงั มีรูปแบบการผลิตเพ่ือการยงั ชีพ รวมถึงอาศยั ป่ าเป็ นแหลง่ อาหาร ยารักษาโรค และเครื่องใช้ไม้สอยตา่ ง ๆ ดงั นนั้ ฐานทรัพยากร ป่ า ดิน นา้ จึงเป็ นส่งิ สาคญั ในการดารงชีพของชุมชน จึงต้องพ่งึ พาอาศยั และจดั การดแู ล ทรัพยากรร่วมกนั ผา่ นองค์ความรู้ ภมู ิปัญญาท้องถิ่นท่สี บื ทอดกนั มา ภายใต้สถานการณ์ปัญหาการบริหารจดั การและความขดั แย้งในการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ ท่ีมีความ ซบั ซ้อนมากขนึ ้ ลาพงั หนว่ ยงานใดหน่วยงานหน่งึ จึงไม่สามารถท่ีจะแก้ไขและจดั การกบั ปัญหาได้โดยง่ายจาก ประเด็นนเี ้องจึงนาไปสกู่ ารยกระดบั กระบวนการทางานที่เน้นการมสี ว่ นร่วมรวมถึงการพฒั นากลไกความร่วมมือ ทเี่ กิดจากความร่วมมือของหลายภาคสว่ น เพื่อสนบั สนนุ และพฒั นาระบบการปฏิบตั กิ ารร่วมกบั ชมุ ชนท้องถ่ิน ซง่ึ สง่ ผลไปสกู่ ารแก้ไขปัญหาที่มปี ระสทิ ธิภาพและมคี วามยงั่ ยนื ในระดบั ท้องถิ่นมากขนึ ้ ซง่ึ ในปัจจบุ นั ได้ปรากฏความร่วมมอื ระหวา่ ง องค์การบริหารสว่ นจงั หวดั แม่ฮ่องสอน องค์การบริหารสว่ นตาบล เครือข่ายทรัพยากรธรรมชาติและส่ิงแวดล้อมจงั หวดั แมฮ่ ่องสอน สมาคมฟื น้ ฟแู ละพฒั นาลมุ่ นา้ สาละวิน ซง่ึ ได้ ร่วมกันสร้ างรูปแบบ แนวทางในการบริหารจัดการทรัพยากร ผ่านการใช้อานาจท้องถ่ินในการออกข้อบญั ญัติ ท้องถ่ิน เพ่ือรองรับกติกาการใช้ประโยชน์ ฟื น้ ฟูฐานทรัพยากรในท้องถิ่น ภายใต้ประกาศองค์การบริหารสว่ น จงั หวดั แมฮ่ อ่ งสอน ท่ี ๒๗๕/๒๕๕๕ เรื่องการแตง่ ตงั้ คณะกรรมการอานวยการระดบั จงั หวดั การออกข้อบญั ญตั ิ ตาบลเพ่อื การจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อม ดงั นนั้ ฝ่ ายตา่ งๆท่ีเก่ียวข้องกับข้อตกลงความร่วมมือฉบบั นีจ้ ึงมีเจตนาร่วมกนั ที่จะแบ่งปันและสร้ าง กระบวนการในการทางานร่วมกนั ในลกั ษณะเป็ นภาคีความร่วมมอื เพอ่ื ให้การสนบั สนนุ และเสริมสร้างศกั ยภาพ ขององค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่น ในการพฒั นาระบบภายในชมุ ชนเพ่ือการแก้ไขสถานการณ์ปัญหาความขดั แย้ง ในการใช้ทรัพยากรธรรมชาติโดยใช้กระบวนการในการจดั ทาข้อบญั ญัติตาบลเป็ นเคร่ืองมือในการพฒั นากลไก ภายในชมุ ชนเป็ นกรอบกติกาของชมุ ชนและเป็ นเคร่ืองมือในการสร้างความคิด ความร่วมมือของประชาชนใน พนื ้ ท่ใี นการจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อมร่วมกนั ๒. ความร่วมมือของฝ่ ายต่างๆ มดี งั นี้ ๒.๑ องค์การบริหารสว่ นจงั หวดั แมฮ่ อ่ งสอน ตกลงทจ่ี ะให้การสนบั สนนุ ด้านบคุ คลากร การติดตอ่ เชื่อม ประสานความร่วมมือกับองค์การบริหารส่วนตาบลต่างๆ และส่วนราชการต่างๆที่เกี่ยวข้อง รวมถึงให้การ สนับสนุนจัดสรรงบประมาณขององค์การบริหารส่วนจังหวดั แม่ฮ่องสอน ตามความจาเป็ น ตลอดจนการ สนบั สนนุ เครื่องมือและ อปุ กรณ์ต่างๆเท่าท่ีจาเป็ นในการเอือ้ อานวยให้เกิดการทางานที่มีประสิทธิภาพในการ จดั ทาข้อบญั ญตั ิตาบลวา่ ด้วยการจดั การทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อม ๒.๒ องค์การบริหารสว่ นตาบลทลี่ งนามดงั กลา่ ว ตกลงที่จะให้การสนบั สนนุ ด้านบคุ คลากร การติดตอ่ เช่ือมประสานความร่วมมอื กบั ชมุ ชน ประชาชนกลมุ่ ตา่ ง ๆ ในพนื ้ ที่ สว่ นราชการตา่ งๆ ท่ีเกี่ยวข้องในพนื ้ ท่ี รวมถึง ให้การจดั สรรงบประมาณตามความจาเป็ น ตลอดจนการสนบั สนนุ เครื่องมือและ อปุ กรณ์ตา่ งๆเทา่ ท่ีจาเป็ นใน การเอือ้ อานวยให้เกิดการทางานที่มีประสิทธิภาพ และร่วมกบั เครือข่ายองค์กรชุมชนในพืน้ ท่ีตาบลห้วยปลู ิง รวมถึงเครือขา่ ยสง่ิ แวดล้อมจงั หวดั แมฮ่ ่องสอน ทาหน้าที่ในการสร้างความเข้าใจในระดบั ชมุ ชน มีสว่ นร่วมใน คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ 194

โครงการการศึกษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธิชมุ ชนตามรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักรไทย 2550 การพัฒนาระบบฐานข้อมูล รวมถึงการพัฒนาและการสร้ างความเข้าใจในหลักการสาคัญๆของกติกา กฎระเบียบของชมุ ชนและเข้าร่วมสนบั สนนุ สร้างความเข้าใจต่อชุมชนในการเข้าช่ือเพื่อออกข้อบญั ญัติตาบลว่า ด้วยการจดั การทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อมของตาบลนนั้ ๆ ๒.๓ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลยั เชียงใหม่ และวิทยาลยั ชุมชนแม่ฮ่องสอน ตกลงที่จะให้การ สนับสนุนทางวิชาการเพ่ือส่งเสริ มและสร้ างศักยภาพของฝ่ ายต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้ องกับการจัดการ ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม การจดั ทากระบวนการเพื่อแสวงหาทางออกในกรณีท่ีกระบวนการจัดทา ข้อบญั ญตั ิฯมอี ปุ สรรคหรือปัญหาในทางกฎหมาย ให้คาแนะนาและให้คาปรึกษาในทางกฎหมาย แก่ ชมุ ชนใน ระดบั ตาบลและชมุ ชนในพืน้ ท่ีใกล้เคียงและแก่องค์กรปกครองสว่ นท้องถิ่นตลอดจน การสนบั สนนุ กระบวนการ จดั ทาข้อบญั ญตั ิตาบลวา่ ด้วยการจดั การทรัพยากรธรรมชาติและสงิ่ แวดล้อม ๒.๔ สมาคมฟืน้ ฟแู ละพฒั นาลมุ่ นา้ สาละวิน มลู นิธิเพ่ือการพฒั นาที่ยง่ั ยืน (ภาคเหนือ) สถาบนั พฒั นา ท้องถิ่น สถาบนั พัฒนาองค์กรชุมชน(ภาคเหนือ) โครงการสร้ างเสริมแม่ฮ่องสอนเมืองสุขภาวะ และองค์การ บริหารส่วนตาบลแม่ทา ตกลงที่จะสนบั สนนุ กระบวนการทางาน การจัดเวทีร่วมกบั องค์การบริหารส่วนตาบล องค์การบริหารสว่ นจงั หวดั และภาคีในท้องถิ่น เพื่อสร้างกระบวนการเรียนรู้และสร้างการมีสว่ นร่วมของสมาชิก ในชมุ ชน รวมถึงการสนบั สนนุ เคร่ืองมือสารสนเทศทางภมู ิศาสตร์ การอานวยความสะดวกในด้านกระบวนการ แลกเปลยี่ นศกึ ษาดงู าน พฒั นาศกั ยภาพผ้นู า ภายใต้กระบวนการในการออกข้อบญั ญตั ิตาบลวา่ ด้วยการจดั การ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละสงิ่ แวดล้อม ๓. ระยะเวลาความผูกพนั ของข้อตกลงความร่วมมอื ข้อตกลงความร่วมมือฉบบั นมี ้ ีระยะเวลาผกู พนั 3 ปี นบั แตว่ นั ลงนามในข้อตกลง คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ 195

โครงการการศกึ ษาพัฒนาการการรับรองและคุ้มครองสิทธชิ มุ ชนตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 4. คาส่ังองค์การบริหารส่วนตาบลเปี ยงหลวงท่ี 202/2556 เร่ือง การแต่งตงั้ คณะกรรมการสนับสนุนกระบวนการแก้ไขปัญหาการจัดการ ทรัพยากรธรรมชาตแิ ละส่ิงแวดล้อมและท่ดี นิ โดยชุมชน ตาบลเปี ยงหลวง อาเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่ คณะนิตศิ าสตร์ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ 196

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 197

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 198

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 199

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและคุม้ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 5. คาส่ังองค์การบริหารส่วนตาบลปางหนิ ฝนท่ี 015/2553 แต่งตัง้ คณะกรรมการ ตดิ ตามแก้ไขปัญหาการใช้ท่ดี นิ และการจัดการทรัพยากรธรรมชาติ ส่งิ แวดล้อมโดยชุมชน ตาบลปางหนิ ฝน อาเภอแม่แจ่ม จังหวัดเชียงใหม่ คณะนติ ศิ าสตร์ มหาวิทยาลัยเชยี งใหม่ 200

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 201

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 202

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 203

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 204

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและคมุ้ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจักรไทย 2550 6. คาส่ังองค์การบริหารส่วนตาบลแม่วนิ ท่ี 405/2553 เร่ืองแต่งตงั้ คณะกรรมการ ยกร่างข้อบัญญัตอิ งค์การบริหารส่วนตาบลแม่วินว่าด้วย การรับรองแผนผัง ท่ดี นิ ชุมชนและการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและส่งิ แวดล้อมอย่างย่ังยืน คณะนติ ิศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 205

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 206

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 207

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 208

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและคมุ้ ครองสิทธิชุมชนตามรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจกั รไทย 2550 ภาคผนวก ง คาพพิ ากษาท่สี าคัญ 1. คาวนิ ิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญ 59/2545 เร่ืองร่าง พรบ.แร่ เป็ นกรณีท่ศี าล รัฐธรรมนูญ ตีว่าต้องมีกฎหมายบัญญัตกิ ่อนจึงจะใช้บังคับเร่ืองสิทธิชุมชน (เฉพาะคาวินิจฉัย) คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 209

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 210

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 211

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 212

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 213

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 214

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 215

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 216

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 217

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 218

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 219

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 220

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 221

โครงการการศึกษาพัฒนาการการรับรองและคมุ้ ครองสิทธชิ มุ ชนตามรัฐธรรมนญู แหง่ ราชอาณาจักรไทย 2550 2. คดีปากนา้ ปราณ ศาลปกครองสูงสุด คาร้องท่ี 556/2545 คาส่ังท่ี 651/2545 กรณีท่ศี าลชีว้ ่าชาวบ้านมีอานาจฟ้ องในกรณีท่เี ก่ียวข้องกับการจัดการท่ี สาธารณประโยชน์ คณะนติ ศิ าสตร์ มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ 222

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 223

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 224

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 225

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 226

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 227

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 228

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและคุม้ ครองสิทธิชุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 3. คดีหาดมาหยา ศาลฎีกา คาพพิ ากษาท่ี 5818/2549 ศาลมองว่าบุคคลธรรมดา ท่อี ย่ใู นชุมชน ไม่มีอานาจฟ้ องคดีท่ที าให้หาดเสียสภาพ แต่ให้องค์กรปกครอง ท้องถ่ินฟ้ องได้ และในคดีนีม้ ีการวินิจฉัยในประเดน็ ว่าไม่ต้องฟ้ องโดยบรรยาย ฟ้ องในรายละเอียด เน่ืองจากไม่ใช่กรณีละเมดิ แต่เป็ นการฟื้นฟูสภาพให้ กลับไปเป็ นดังเดมิ คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลยั เชยี งใหม่ 229

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 230

โครงการการศกึ ษาพฒั นาการการรับรองและค้มุ ครองสิทธชิ ุมชนตามรัฐธรรมนญู แห่งราชอาณาจกั รไทย 2550 คณะนิติศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ 231