การบัญชีกิจการพิเศษ 2201-2105

การบญั ชกี ิจการพิเศษ หนว่ ยท่ี 1 หนว่ ยที่ 2 หนว่ ยท่ี 3 หน่วยที่ 4 หนว่ ยท่ี 5 นางถนิมนนั ท์ ปัญญาวฒั น์



สาระการเรยี นรู้ 1. ความหมายของสถานศกึ ษาเอกชน 2. การจดั ตงั้ สถานศึกษาเอกชน 3. วัตถุประสงคใ์ นการทาบัญชีและประเภทบัญชขี องสถานศกึ ษา เอกชน 4. เอกสารประกอบการบนั ทกึ บัญชี 5. สมดุ บัญชีท่ีใชแ้ ละการบนั ทกึ บัญชี 6. การจัดทารายงานของสถานศึกษาเอกชน 7. วงจรบัญชขี องสถานศึกษาเอกชน 8. การประมาณการรายรับ-รายจ่าย 9. การทารายงานเงนิ สดและเงนิ ฝากธนาคารตงเหลือประจาวนั 10. การใชโ้ ปรแกรมบัญชีสาเรจ็ รูป 11. การเลิกกิจการและการชาระบญั ชี

ตามพระราชบญั ญตั โิ รงเรยี นเอกชน พ.ศ. 2550 มาตรา 4 ไดใ้ ห้ความหมายไว้วา่ โรงเรยี น หมายถงึ สถานศกึ ษาของเอกชนที่จัดการศึกษาไม่ว่าจะเปน็ โรงเรยี นในระบบหรือโรงเรยี นนอกระบบ ทม่ี ิใชเ่ ป็น สถาบนั อุดมศกึ ษาของเอกชนตามกฎหมายวา่ ดว้ ย สถาบนั อุดมศึกษาเอกชน โรงเรียนในระบบ หมายถึง โรงเรียนท่ีจดั การศึกษาโดยกาหนดจุดมงุ่ หมาย วิธีการศกึ ษา หลักสตู ร ระยะเวลาของการศกึ ษา การวัดและประเมนิ ผล ซงึ่ เป็นเง่ือนไขของการสาเรจ็ การศกึ ษาทแ่ี นน่ อน ตามพระราชบัญญตั แิ ห่งพระราชบญั ญตั โิ รงเรียนเอกชน พ.ศ. 2550 แกไ้ ขเพ่มิ เตมิ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2554 มาตรา 3 ได้ให้ ความหมายของโรงเรยี นนอกระบบ ไว้ดังน้ี โรงเรียนนอกระบบ หมายถึง โรงเรียนทจ่ี ดั การศกึ ษาโดยมีความยดื หยุ่นในการกาหนด จดุ มงุ่ หมาย รูปแบบ วธิ กี ารจดั การ ศกึ ษา ระยะเวลาของการศึกษา การวัดและประเมนิ ผล ซ่งึ เป็นเงอ่ื นไขของการสาเรจ็ การศึกษา และให้หมายความรวมถึงศูนย์ การศึกษาอิสลามประจามัสยิด (ตาดีกา) และสถาบันศึกษาปอเนาะ สถานศกึ ษาเอกชน แบ่งเปน็ 2 ลกั ษณะ คือ 1. โรงเรียนในระบบ 2. โรงเรียนนอกระบบ

การจดั ต้งั สถานศกึ ษาเอกชน



การทาบญั ชที ะเบยี นครู สานกั บริหารงานคณะกรรมการสง่ เสริมการศกึ ษา เอกชน กาหนดใหส้ ถานศึกษาเอกชนหรอื โรงเรยี นเอกชนจัดทาบัญชีทะเบยี นครู โดยมีแบบฟอรม์ ดังนี้

การรวมสถานศกึ ษาอาชวี ศกึ ษาภาครัฐและภาคเอกชน เพอื่ ให้การจัดการสถานศกึ ษาเอกชน เกดิ ความต่อเนอื่ งมปี ระสิทธภิ าพ และเปน็ ไปด้วย ความเรยี บร้อย หวั หนา้ คณะรกั ษาความสงบแห่งชาตไิ ดม้ คี าสงั่ คณะรักษาความสงบแหง่ ชาติ ที่ 8/2559 เรอ่ื ง การบริหารจัดการรวมสถานศกึ ษาภาครัฐและภาคเอกชน ลงวนั ที่ 12 กุมภาพันธ์ 25 59 สานักงานคณะกรรมการการอาชวี ศกึ ษาจึงไดม้ ปี ระกาศ เรื่อง จดั ตั้งศูนย์ส่งเสริมการอาชวี ศึกษาเอกชนเป็นหน่วยงานภายใน ลงวนั ท่ี 15 กุมภาพันธ์ 2559

วัตถปุ ระสงค์ในการทาบญั ชี และประเภทบญั ชีของสถานศึกษาเอกชน 1. เพือ่ ควบคุมรายรับรายจา่ ยระหวา่ งปกี ารศกึ ษา 2. เพอ่ื แสดงผลการดาเนินงานและฐานะการเงนิ ของโรงเรยี น 3. เพือ่ ประโยชน์ในการวิเคราะห์ตัดสินใจดาเนนิ งานการเงินของโรงเรียนได้อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ 4. เพือ่ ประโยชนใ์ นการตดิ ตามและตรวจสอบ

หลกั การบัญชแี ละนโยบายบัญชี 1. ระบบบญั ชคี ู่ (Double Entry System) คือ การ 4. นโยบายบญั ชีทสี่ าคญั ลงรายการบญั ชีสองด้านดว้ ยจานวนเงนิ เทา่ กัน คือ 4.1 เงินสดหรอื สนิ ทรพั ย์ท่ีเปรยี บเสมือนเงนิ สด เชน่ ดา้ นซ้าย(เดบิต) และด้านขวา(เครดติ ) 2. หลกั การบัญชีใช้เกณฑ์พึงรับพงึ จา่ ย (Accrual เช็ค ตว๋ั แลกเงิน ฯลฯ ให้บันทึกตามมลู คา่ ท่ตี ราไว้ Basis) คือ การบนั ทกึ รบั รู้รายได้และค่าใช้จ่าย เมอ่ื มี สาหรบั เงนิ ตราตา่ งประเทศใหแ้ ปลงค่าเปน็ เงินบาทโดยใช้ รายได้หรอื คา่ ใช้จ่ายเกิดขึน้ ในรอบบัญชีท่ีดาเนนิ การ อตั ราแลกเปลย่ี นของธนาคาร ณ วนั ทเ่ี กิดรายการ ไม่ว่ารายการนน้ั จะมีการรบั หรอื จ่ายเป็นเงนิ สดหรือไม่ 3. รอบระยะเวลาบญั ชี เร่มิ วนั ท่ี 1 พฤษภาคมสิ้นสดุ 4.2 ลกู หนแ้ี ละเงินใหก้ ู้ยืม บนั ทึกตามจานวนที่คาด วันท่ี 30 เมษายน ของปีถดั ไป 1 รอบ เทา่ กับ 12 ว่าจะเรยี กเก็บเงนิ ได้ เดอื น หรือ 1 ปี 4.3 วัสดุอปุ กรณส์ านักงาน และวสั ดอุ ปุ กรณเ์ พอ่ื การศกึ ษา บนั ทกึ ตามราคาทนุ ท่ีซ้อื มา หรอื ได้มา เป็น คา่ ใชจ้ า่ ยทงั้ จานวนในวนั ซอื้

4.4 อาคาร ยานพาหนะ ครุภณั ฑ์ และอปุ กรณ์ บนั ทกึ ตามราคาซ้อื หรือราคาทุนทไ่ี ดม้ า ในกรณีท่ไี ม่อาจหาราคา ทนุ ทีไ่ ดม้ าในอดตี ได้ให้ตีราคาโดยมลู ค่ายตุ ิธรรม (Fair Value) ซ่งึ หมายถงึ มลู คา่ ทส่ี ามารถนาไปซื้อขายแลกเปล่ยี น ได้ 4.5 ครุภัณฑแ์ ละอปุ กรณ์ ท่มี ีราคาต่อหน่วยหรอื ต่อชุดตา่ กว่า 5,000 บาท (ห้าพนั บาทถ้วน) ไม่ตอ้ งบนั ทกึ บัญชี เป็นทรัพย์สินของโรงเรียน ให้ตัดเปน็ คา่ ใชจ้ ่ายทัง้ จานวนในปีทซ่ี ้ือ แตใ่ ห้บนั ทึกควบคมุ ไวใ้ นทะเบียนคุมครภุ ัณฑ์ทกุ รายการ 4.6 การกาหนดอายุการใชง้ านของอาคาร ยานพาหนะ ครภุ ัณฑแ์ ละอุปกรณ์ใหก้ าหนดตามจานวนปีทีค่ าดว่าจะใช้ ทรัพย์สนิ เหล่านนั้ ได้อยา่ งมีประสิทธภิ าพ การคดิ คา่ เสอื่ มราคาสาหรบั อาคาร ยานพาหนะ อปุ กรณแ์ ละครุภณั ฑ์ กาหนดอายกุ ารใชง้ านตาม จานวนปีทคี่ าดว่าจะใช้สินทรพั ยเ์ หล่าน้นั ตามวิธเี ส้นตรง แต่ใหค้ งเหลือราคาตามบญั ชใี น ปีสุดท้ายไว้ จานวน 1 บาท (หนึง่ บาท)

4.7 สาหรับสนิ ทรพั ยถ์ าวรท่ีหมดสภาพการใชง้ านกอ่ นกาหนด และยงั มมี ลู ค่าเหลืออยตู่ ามบัญชใี ห้ ตัดจาหน่ายสนิ ทรัพย์ออกจากบญั ชี และบันทกึ มลู ค่าที่เหลอื อยู่เป็นคา่ ใช้จ่ายในปีที่ตดั จ่ายทง้ั จานวน - ทด่ี นิ บนั ทึกตามราคาทุน หรือราคาประเมนิ ของกรมท่ีดิน - บนั ทกึ รบั รู้รายได้ เมื่อได้รบั เงนิ หรอื เม่ือไดใ้ ห้บรกิ ารแกผ่ เู้ รยี น หรือผูร้ บั บรกิ าร แล้วในรอบบัญชีปจั จุบัน - บนั ทึกรบั ร้รู ายจ่าย เม่อื ได้จา่ ยเงนิ เป็นค่าสนิ ค้าหรอื บรกิ ารหรือได้รบั สนิ ค้าหรือ บรกิ ารแลว้ ในรอบบัญชีปจั จุบัน

ประเภทบัญชขี องสถานศกึ ษาเอกชน สามารถแบ่งออกเปน็ 5 หมวดเหมอื นกบั ธุรกจิ อนื่ ๆ ดงั น้ี







หมายเหตุ ประเภทบญั ชสี ่วนของเจา้ ของของสถานศึกษา ซง่ึ จัดตงั้ ในรปู แบบเจา้ ของคนเดยี วประกอบด้วยบัญชี ทนุ ประเดิม และทุนสะสมหรือกองทนุ ทว่ั ไป (ในกรณีทม่ี กี ารจดั ตัง้ ) ซึ่งมคี วามหมายดงั นี้ ทุนสะสม หมายถึง บัญชีที่สะสมรายได้สูงกวา่ (ต่ากว่า) ค่าใช้จา่ ย เหมอื นกบั บัญชกี าไรสะสมของ บริษทั จากัด เมือ่ สถานศึกษามรี ายไดส้ ูงกว่า (ต่ากว่า) คา่ ใช้จ่ายจะโอนไปยังบญั ชที ุนสะสม (ถ้ารายไดส้ ูง กว่าค่าใชจ้ ่ายให้นาไปบวก ถ้ารายไดต้ ่ากว่าคา่ ใช้จ่ายให้นาไปหกั ) ทุนประเดิม หมายถงึ บญั ชีที่ใชบ้ นั ทกึ ทนุ เร่มิ แรกของสถานศึกษา และหากสถานศึกษา มีรายได้สงู กวา่ (ตา่ กวา่ ) ค่าใชจ้ ่าย จะนาไปบันทึกในบญั ชีทนุ สะสมแยกกันต่างหาก

เอกสารประกอบการบนั ทกึ บญั ชี เอกสารประกอบการบนั ทึกบญั ชี แบ่งออกเปน็ 2 ประเภทตามแหล่งที่มา คือ 1. เอกสารภายใน หมายถงึ เอกสารทสี่ ถานศกึ ษาจัดทาข้ึนเอง เช่น ใบเสรจ็ รับเงนิ ใบรับรอง แทน ใบเสรจ็ รบั เงนิ (ใบสาคญั จ่ายเงิน) ใบสาคญั รบั เงิน ใบส่งั ซื้อ และใบโอนบญั ชี เป็นตน้  ใบเสรจ็ รบั เงิน ใชส้ าหรับบันทึกรายการรบั เงินทกุ ประเภทท่สี ถานศึกษาได้รับมา ควรทาสาเนาอย่างนอ้ ย 2 ฉบบั ตน้ ฉบับให้แก่ผทู้ ่จี า่ ยเงินใหส้ ถานศึกษา สาเนาฉบบั ที่ 1 มอบใหแ้ ก่ฝ่ายบญั ชใี ช้ เปน็ เอกสารประกอบการบนั ทึกบัญชี สาเนาฉบับท่ี 2 ตดิ อยกู่ บั เลม่ เกบ็ ไวท้ ี่ฝ่ายการเงิน เพ่ือตรวจสอบกบั ฝา่ ย บัญชี  ใบรบั รองแทนใบเสรจ็ รบั เงนิ ใชใ้ นกรณที ีส่ ถานศึกษาต้องจา่ ยเงินรายย่อยและ ผูร้ ับเงนิ ไม่ สามารถออกใบเสรจ็ รับเงินหรอื ใบสาคญั รบั เงินใหไ้ ด้ ใบรับรองแทนใบเสรจ็ รับเงินนี้ตอ้ งใหผ้ ู้ที่ รับเงนิ จาก สถานศึกษาลงนามรับเงินและใช้เป็นหลกั ฐานประกอบการจ่ายเงนิ ควรทาข้นึ อยา่ งน้อย 2 ฉบับ ฉบับท่ี 1 มอบ ใหแ้ ก่ฝา่ ยบญั ชีใชเ้ ปน็ เอกสารประกอบการบนั ทึกบัญชี และฉบับที่ 2 เก็บไวท้ ฝ่ี า่ ยการเงนิ เพ่ือตรวจสอบกับ ฝ่ายบัญชี



ใบนาฝากเงิน (Pay-In) คอื หลักฐานการนาเงนิ ฝากธนาคาร ใบโอนบญั ชี ใชส้ าหรบั บันทึกรายการตงั้ ยอดเปิดบญั ชคี ร้งั แรก เปล่ยี นแปลงแกไ้ ข ข้อผดิ พลาดใน การลงบญั ชีรายการปรับปรุงและรายการปิดบัญชี ตลอดจนรายการท่ไี มอ่ าจบันทึกลงในสมดุ ขั้นตน้ เล่มอน่ื ได้ นอกจากสมุดรายวันทั่วไป 2. เอกสารภายนอก หมายถงึ เอกสารทีส่ ถานศกึ ษาได้รับจากบคุ คลภายนอกท้ังทจี่ ่ายเงินแล้ว และยังไมไ่ ดจ้ า่ ยเงิน เชน่ ใบเสร็จรับเงนิ ใบแจง้ หนี้ เป็นต้น ใบฝากเงิน (Deposit Slip) เปน็ เอกสารท่สี ถานศึกษาได้รบั เมอ่ื นาเงนิ สดหรอื เช็ค ไปฝากธนาคาร ใบถอนเงิน (Withdrawal Slip) เปน็ เอกสารทส่ี ถานศึกษาได้รบั เม่ือถอนเงินจากธนาคาร (ผ้ถู อน เงนิ ต้องเขยี นใบถอนเงนิ 2 ฉบับจงึ จะได้รับคืน 1 ฉบับ) ในกรณีทส่ี ถานศกึ ษาเปดิ บญั ชีเงนิ ฝากแบบกระแสรายวัน (Current Account) สถานศกึ ษาจะมีตน้ ขัว้ เช็คเกบ็ ไว้เปน็ หลักฐาน

ใบเสรจ็ รับเงิน/ใบกากับภาษี (Receipt/Tax Invoice) เปน็ เอกสารทสี่ ถานศกึ ษา ได้รับเมื่อจ่ายเงนิ เป็นคา่ ใช้จา่ ยต่างๆ หรือซื้อสินทรพั ย์ หรอื จ่ายชาระหน้ี ใบแจ้งหน้ี เปน็ เอกสารท่สี ถานศกึ ษาได้รับเมอ่ื รับหรอื ใชบ้ รกิ ารตา่ งๆ ไปแล้วหรือจาก การซ้อื สนิ ทรัพยเ์ ป็นเงนิ เช่ือ เช่น ใบแจ้งหน้ีคา่ ไฟฟ้า ใบแจ้งหนคี้ ่าเครอื่ งคอมพวิ เตอร์





สมดุ บัญชที ่ใี ช้และการบนั ทกึ บัญชี สานกั งานคณะกรรมการส่งเสริมการศกึ ษาเอกชน ไดจ้ ัดทาคู่มือการบญั ชี สถานศึกษาเอกชนข้ึน เพอ่ื เปน็ แนวทางในการทาบญั ชี ให้เปน็ พ้ืนฐานแบบเดียวกันหมด จึงได้กาหนดสมดุ บนั ทกึ บญั ชี และรายงานตา่ งๆ ที่สถานศึกษาเอกชนจะตอ้ งจัดทาข้ึน คอื 1. สมุดเงนิ สด 2. สมดุ รายวนั ทวั่ ไป 3. บัญชแี ยกประเภท 4. งบทดลอง 5. รายงานการเงิน

การกาหนดรปู แบบการบนั ทึกบัญชีของ สช. ทาให้สถานศึกษาเอกชนส่วนใหญใ่ ช้ สมดุ เงนิ สด สช. บันทึกรายการและสมดุ ดังกล่าวมีจาหน่ายทีศ่ ึกษาภัณฑ์จนกระทั่งใน พ.ศ. 2551 สานกั งานคณะกรรมการ ส่งเสริมการศึกษาเอกชน จงึ ได้ปรับปรุงรปู แบบการบันทกึ บญั ชใี หม่ โดยมรี ายละเอยี ดดงั นี้ วิธกี ารบันทึกบัญชี 1. การบนั ทกึ รายการในสมุดบนั ทกึ รายการข้ันต้น ประกอบดว้ ย 1.1 สมุดรายวันทั่วไป มีรูปแบบดังนี้



สมดุ เลม่ นใี้ ช้บันทึกรายการเปิดบญั ชี โดยใชใ้ บโอนเป็นหลกั ฐาน ในการบันทกึ บญั ชี ณ วันที่ นาสินทรัพย์มาลงทุนในสถานศึกษาเริ่มแรกหรือ วนั ทจี่ ดแจง้ เปน็ นิติบุคคลโดย เดบิต สินทรพั ย์ XX เครดิต หนีส้ นิ XX ทนุ XX และใชบ้ นั ทกึ รายการที่ไมเ่ กย่ี วกบั เงินสด หรือเงินฝากธนาคาร 1.2 บญั ชีเงนิ สด บันทึกรายการรายรับรายจ่ายท่เี ป็นเงนิ สดและใช้ เป็นบญั ชแี ยกประเภทบญั ชีหนึ่ง 1.3 บญั ชีเงินฝากธนาคาร บนั ทึกรายรบั รายจ่ายท่เี ป็นเงินฝาก ธนาคารและใชเ้ ปน็ บัญชีแยกประเภทบัญชีหนง่ึ

การบนั ทึกรายการในสมุดบัญชแี ยกประเภท รูปแบบบัญชีแยกประเภทชนิด 3 ชอ่ ง

การบันทึกรายการในสมดุ บญั ชแี ยกประเภท หมายเหตุ ผู้ใช้อาจปรบั เป็นสมดุ เงนิ สด 2 ชอ่ ง ปรับรปู แบบเป็นบญั ชแี ยกประเภทแบบตวั T

การปรบั ปรุงบัญชี เมือ่ สน้ิ งวดบัญชีจะปรบั ปรุงบญั ชใี นสมุดรายวนั ท่ัวไป เพ่ือรบั รูร้ ายได้และค่าใชจ้ ่าย ในงวดปัจจบุ ัน ได้แก่ - คา่ ใชจ้ า่ ยจ่ายลว่ งหน้า - คา่ ใชจ้ ่ายคา้ งจ่าย - รายได้คา้ งรบั - รายได้รบั ลว่ งหน้า - ค่าเสอ่ื มราคา - ตรวจนับและบนั ทึกวัสดุทางการศึกษาคงเหลอื - ตรวจนับและบนั ทกึ วสั ดอุ ่ืนๆ คงเหลือ

การปดิ บัญชี 1. ปดิ บญั ชปี ระเภทรายไดแ้ ละบัญชปี ระเภทค่าใชจ้ ่ายเขา้ บญั ชี รายได้และค่าใช้จ่าย (บัญชกี าไรขาดทนุ ) 2. เมอ่ื สน้ิ ปีการศกึ ษาใหด้ าเนนิ การปิดบญั ชีรายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ ่าย เข้าบัญชที ุนสะสม

การจัดทารายงานของสถานศกึ ษาเอกชน การจัดทารายงานของสถานศกึ ษาเอกชนประกอบด้วย 1. รายงานประจาวนั ไดแ้ ก่ รายงานเงนิ สดและเงินฝากธนาคารคงเหลือ 2. รายงานประจาเดือน ได้แก่ 2.1 รายงานรายไดแ้ ละค่าใช้จ่าย 2.2 รายงานยอดบญั ชแี ยกประเภท (งบทดลอง) 2.3 งบพสิ จู นย์ อดเงนิ ฝากธนาคาร 3. รายงานประจาปี ไดแ้ ก่ 3.1 รายงานยอดบัญชแี ยกประเภท (งบทดลอง) 3.2 งบรายได้และคา่ ใชจ้ ่าย 3.3 งบแสดงฐานะการเงนิ 3.4 รายละเอยี ดประกอบงบการเงิน



วงจรบญั ชขี องสถานศกึ ษาเอกชน วงจรบญั ชีของสถานศึกษาเอกชน (The Accounting Cycle for Private School) มีดังนี้ 1. บนั ทึกรายการเปดิ บัญชแี ละรายการกลบั รายการในสมดุ รายวันท่ัวไป 2. บนั ทึกรายการในบัญชีเงนิ สด บญั ชีเงินฝากธนาคารและสมุดรายวันท่ัวไป 3. ผา่ นรายการไปบัญชแี ยกประเภททั่วไป 4. ทางบทดลอง 5. บันทกึ รายการปรับปรุงในสมดุ รายวันทวั่ ไป 6. ทางบรายไดแ้ ละคา่ ใชจ้ ่าย 7. ทางบแสดงฐานะการเงิน 8. บันทึกรายการปดิ บญั ชีในสมุดรายวันทว่ั ไป



การประมาณการรายรบั - รายจา่ ย ประมาณการรายรบั -รายจ่าย คือ การประมาณรายรับและรายจ่ายที่คาดว่าจะเกิดขึ้นไว้ล่วงหน้า วตั ถุประสงค์ในการทาประมาณการรายรับ-รายจา่ ย มดี งั น้ี 1. เพ่ือให้ทราบรายรับ-รายจ่ายที่คาดว่าจะเกดิ ขึ้นล่วงหน้า 2. เพื่อวางแผนให้มรี ายจ่ายทจี่ ะเกดิ ข้นึ เพียงพอกับรายรบั ทจี่ ะเกดิ ขึ้นอย่างเหมาะสมและ สอดคล้องกนั 3. เพ่อื วางแผนในการเพิม่ รายรบั ในกรณีท่มี ีความจาเปน็ เชน่ การขอรับบริจาค การขอ เงนิ อุดหนนุ เพม่ิ เติม การก้เู งินจากสถาบนั การเงิน เปน็ ตน้ 4. เพอื่ วางแผนในการบริหารเงินทีเ่ หลอื ใหเ้ กดิ ประโยชนส์ ูงสุดต่อสถานศึกษา

วิธกี ารทาประมาณการรายรับ - รายจา่ ย การทาประมาณการรายรับ-รายจ่ายจะต้องแสดงใหเ้ หน็ ชดั เจนเปน็ ตัวเลข และต้องเสนอ โครงการ ต่างๆ ท่จี ะจัดทาโดยแสดงรายละเอียด เช่น วตั ถุประสงค์ในการทาประโยชน์ที่คาดวา่ จะได้รับ และงบประมาณทีจ่ ะใช้ และจะต้องมีการนาเสนอต่อผูท้ ่เี ก่ียวข้องและได้รับอนมุ ัตจิ ากผทู้ ่ีมีอานาจ ก่อนจงึ จะสมบรู ณ์ ประมาณการรายรบั -รายจ่ายแบง่ ออกเป็น 2 ระยะ คอื 1. ระยะส้ัน (Short Term) เปน็ ประมาณการรับ-รายจ่ายล่วงหน้า 1 ปีการศึกษา โครงการที่ จะจดั ทาเปน็ โครงการเล็กๆ เชน่ โครงการขยายหอ้ งปฏบิ ัตกิ ารคอมพิวเตอร์ โครงการเปล่ียน เคร่ืองปรับอากาศ เปน็ เบอร์ 5 โครงการเล้ยี งอาหารเด็กกาพร้า เปน็ ตน้ 2. ระยะยาว (Long Term) เปน็ ประมาณการรับ-รายจ่ายล่วงหน้าเกนิ 1 ปีการศกึ ษา โครงการทจี่ ะจดั ทาเป็นโครงการใหญๆ่ เช่น โครงการกอ่ สรา้ งอาคารสมาคมศษิ ย์เก่า โครงการ กอ่ สรา้ งอาคารเรียน โครงการกอ่ สร้างโรงอาหาร เป็นต้น

รปู แบบประมาณการรายรบั - รายจา่ ย



การทารายเงนิ สดและเงนิ ฝากธนาคารคงเหลอื ประจาวัน เจา้ หนา้ ท่ีงานการเงินของสถานศึกษาจะต้องทารายงานเงินสดและ เงินฝากธนาคารคงเหลือประจาวันทุกวัน เพอ่ื เสนอต่อผทู้ ี่เก่ยี วข้อง ในการตรวจนับเงินคงเหลือจะต้องมีกรรมการมากกว่า 1 คน ร่วมกนั ตรวจนบั ท้งั นเ้ี พอ่ื ปอ้ งกนั การทจุ ริตและปอ้ งกนั มใิ ห้เจา้ หน้าที่งาน การเงนิ นาเงินไปใชส้ ่วนตัว แบบรายงานเงนิ สดและเงินฝากธนาคารคงเหลอื ประจาวัน เป็นดังนี้



การใชโ้ ปรแกรมบัญชสี าเรจ็ รปู เพื่อให้การจัดทาบญั ชีของโรงเรียนเอกชนเปน็ ไปอย่างถูกตอ้ ง ครบถว้ นตามหลักบญั ชีท่ียอมรบั โดยทวั่ ไป สานกั บริหารงาน คณะกรรมการสง่ เสริมการศึกษาเอกชน จงึ มีแนวคิดในการนาเทคโนโลยคี อมพิวเตอร์เข้ามาใชใ้ นการจัดทาบญั ชี สานักงานปลัดกระทรวง ศึกษาธิการจึงมีคาสง่ั ให้กลุ่มงานทุนและสวสั ดกิ าร สานักบริหารงานคณะกรรมการสง่ เสรมิ การศกึ ษาเอกชนพัฒนาโปรแกรมระบบบัญชี โรงเรียนเอกชน เพือ่ อานวยความสะดวกใหแ้ ก่โรงเรียนเอกชนในการบันทกึ รายการทางการเงินและบญั ชี เพ่ือจัดทารายงานประมวลผล และจัดทางบการเงนิ ต่าง ๆ ไดโ้ ดยอัตโนมัติ ซ่ึงมหี ลกั เกณฑด์ งั นี้ โปรแกรมระบบบัญชีโรงเรยี นเอกชนน้ีได้ยดึ หลกั ตามเอกสารการบญั ชีและการวางแผนการเงินของสถานศกึ ษาเอกชน โดยสานกั บรหิ ารงานคณะกรรมการส่งเสรมิ การศึกษาเอกชน ซึ่งดาเนินการภายใต้หลักการบญั ชี ดงั นี้ - ระบบบัญชีคู่ (Double Entry System) เป็นการบนั ทกึ บญั ชีสองด้านดว้ ยจานวนเงินเทา่ กัน คอื ด้านซ้าย (เดบติ ) เทา่ กับดา้ นขวา (เครดิต) - ใช้เกณฑพ์ งึ รบั -พึงจา่ ย (Accrual Basis) เปน็ การบันทึกการรับรรู้ ายได้และค่าใชจ้ ่ายเมื่อมีรายได้หรือค่าใช้จ่ายเกดิ ขึ้นในรอบ บัญชีทดี่ าเนินการไม่วา่ รายการนั้นจะมีการรบั หรอื จ่ายเงินสดหรอื ไม่ - รอบระยะเวลาบัญชีกาหนด ต้งั แตว่ ันท่ี 1 พฤษภาคม ถึงวันที่ 30 เมษายน ของปถี ดั ไป 1 รอบ เทา่ กับ 12 เดอื น

การเลกิ กจิ การและการชาระบญั ชี เน่ืองจากกิจการสถานศึกษาไมเ่ หมอื นกบั ธุรกิจท่ัวไป เพราะการเลิกกิจการจะมีผลกระทบตอ่ นักเรยี นนักศึกษา ทกี่ าลังศกึ ษาอยู่ ดงั น้นั สานักบริหารงานคณะกรรมการส่งเสริม การศึกษาเอกชน หรือ สช. จงึ กาหนดหลักเกณฑ์หรือวิธีปฏบิ ัติหาก สถานศกึ ษาในระบบต้องการเลิกกิจการ ในพระราชบญั ญตั ิโรงเรียนเอกชน พ.ศ. 2550 ดงั นี้



วิธปี ฏบิ ัตเิ ม่ือสถานศึกษาในระบบเลิกกจิ การ นอกจากพระราชบญั ญตั โิ รงเรยี นเอกชนจะบญั ญตั ิ ในเรื่องสาเหตุของการเลกิ กิจการของสถานศกึ ษา ในระบบแลว้ ยังกล่าวถงึ วิธกี ารปฏิบัติดังน้ี

ดงั น้นั ในตราสารจดั ต้ังนิตบิ คุ คลของ สถานศกึ ษาในระบบจะตอ้ งกาหนด เร่อื งการเลิกกิจการและ การชาระ บญั ชีไวด้ ว้ ย ตวั อย่างเช่น

วธิ กี ารชาระบัญชีและการบันทึกบญั ชี ตามพระราชบัญญตั โิ รงเรียนเอกชน พ.ศ. 2550 และตามตราสารจัดตง้ั นิติบุคคลของสถานศึกษา ซงึ่ สอดคลอ้ งกัน คอื ให้นาประมวลกฎหมายแพง่ และพาณชิ ยว์ ่าด้วยการชาระบญั ชี ห้างหุ้นส่วนจดทะเบยี น หา้ ง ห้นุ ส่วนจากัด และบรษิ ทั จากัดมาใช้ ดังน้นั วธิ กี ารชาระบัญชีและการบนั ทึกบัญชจี ะมขี ้ันตอนดังนี้ 1. สารวจสินทรัพย์และหนี้สนิ ของสถานศึกษา และจัดทางบแสดงฐานะการเงินขึน้ ณ วนั เลิกกจิ การ 2. จดั เก็บเงินจากลกู หนี้ เช่น นักเรยี น นกั ศึกษาที่ค้างชาระค่าลงทะเบยี นและอ่ืน 3. นาสนิ ทรัพย์ออกจาหน่าย เช่น คอมพิวเตอร์ โต๊ะ เก้าอี้ และเครื่องใชส้ านักงานอืน่ ๆ 4. ชาระหน้ีสนิ บุคคลภายนอก เชน่ ธนาคาร เจ้าหนอี้ นื่ ๆ 5. ชาระหนส้ี นิ บคุ คลภายนอกหากยงั ชาระไม่หมดและบุคคลภายใน 6. คืนเงนิ /สนิ ทรพั ยอ์ ่ืน (หากขายไมห่ มด) ให้ผู้รับใบอนุญาต

หน่วยท่ี 2 การบญั ชสี ถานพยาบาล

สาระการเรียนรู้ 1. ความหมายของสถานพยาบาล 2. ประเภทของสถานพยาบาล 3. การขอรบั ใบอนุญาตใหป้ ระกอบกิจการสถานพยาบาลและแบบฟอรม์ ทเี่ ก่ียวขอ้ ง 4. ชอ่ื สถานพยาบาล 5. สมุดทะเบียนสถานพยาบาลและทะเบียนคนไข้ 6. ระบบบญั ชขี องสถานพยาบาล 7. ประเภทบญั ชขี องสถานพยาบาล 8. กองทนุ ของสถานพยาบาล 9. การจดั ทาบญั ชีของสถานพยาบาลและสมุดบญั ชที ใี่ ช้ 10.งบการเงินของสถานพยาบาล

ความหมายของสถานพยาบาล “ “ “สถานพยาบาล” หมายถึง สถานที่รวมตลอดถึงยานพาหนะซึ่งจดั ไวเ้ พื่อการประกอบโรคศิลป์ ตามกฎหมาย ว่าดว้ ยการประกอบโรคศิลป์ การประกอบวิชาชีพเวชกรรมตามกฎหมายว่าดว้ ย วิชาชีพเวชกรรม การประกอบวิชาชีพ การพยาบาลและการผดุงครรภต์ ามกฎหมายวา่ ดว้ ยวชิ าชีพการพยาบาลและการผดุงครรภ์ การประกอบวชิ าชีพทนั ตกรรม ตามกฎหมายว่าดว้ ยวิชาชีพทนั ตกรรม การประกอบวิชาชีพกายภาพบาบดั ตามกฎหมายว่าดว้ ยวิชาชีพกายภาพบาบดั การประกอบวชิ าชีพเทคนิคการแพทยต์ ามกฎหมายวา่ ดว้ ยวชิ าชพี เทคนิคการแพทย์ หรือการประกอบวชิ าชีพการแพทยแ์ ผน ไทย และการประกอบวชิ าชพี การแพทยแ์ ผนไทยประยกุ ตต์ ามกฎหมายวา่ ดว้ ยวชิ าชพี การแพทยแ์ ผนไทย ทงั้ น้ี โดยกระทาเป็ น ปกติธุระไม่วา่ จะไดร้ บั ประโยชน์ตอบแทนหรือไม่ แต่ไม่รวมถึงสถานท่ีขายยาตามกฎหมายว่าดว้ ยยา ซ่ึงประกอบธุรกิจ การขายยาโดยเฉพาะ”