21st Century Skills Education Teacher Manual

กิจกรรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น ขนั้ สรปุ ขนั้ สรปุ 8. ชวนนกั เรยี นรว่ มสรปุ ตาม Concept 8. รว่ มกนั สรปุ Concept 9. สมาชกิ ในกลมุ่ หยบิ แถบประโยคผะหมี แลว้ ตดิ บน Concept สมการทเ่ี ปน็ จรงิ หมายถงึ สมการทมี่ จี ำ� นวน ทอี่ ยทู่ ง้ั สองขา้ งของเครอ่ื งหมาย เทา่ กบั (=) หมายถงึ กระดานทเ่ี ตรยี มไว้ แลว้ เรยี งประโยคสญั ลกั ษณ์ สมการทจี่ ำ� นวนดา้ นซา้ ยไปเทา่ กบั จำ� นวนดา้ นขวาของ 9.1 สมาชกิ ผลัดกนั ไปตดิ แถบประโยคผะหมี เครอ่ื งหมายเทา่ กบั (=) โดยอาจมากกวา่ หรอื นอ้ ยกวา่ กไ็ ด้ จนครบ 9. แจกใบงานที่ 1 และ 2 ใหท้ ำ� เปน็ การบา้ น 9.2 กลุ่มท่เี สร็จก่อนนัง่ ลงปรบมอื 3 คร้งั 10. แนะนำ� การสรปุ Concept 9.3 ร่วมกนั เฉลยกจิ กรรมที่ 2 “พชิ ติ ผะหมี” 11. การพฒั นาทกั ษะชวี ติ โดยใชเ้ ทคนคิ คำ� ถาม 9.4 ร่วมกันรวบรวมคะแนนของแต่ละกลุ่ม R–C–A สะทอ้ น R (Reflect) แล้วท�ำตามกตกิ ากลุ่มที่ใดทีช่ นะไดค้ ะแนนพเิ ศษ 11.1 ในระหว่างการแข่งขนั นักเรยี นเกิดความรู้สึก กลมุ่ ทไี่ ดค้ ะแนนนอ้ ยถกู ลงโทษ 10. รว่ มกนั สรปุ concept อย่างไรบ้าง เม่อื ต้องท�ำโจทย์ให้ถูกต้องในเวลา 11. การพฒั นาทกั ษะชวี ติ โดยสนทนาตอบคำ� ถาม ทจ่ี �ำกัดและต้องแข่งขันกับกลุ่มอ่นื R – C – A ทกุ คนรว่ มสนทนาตอบคำ� ถามเพอ่ื พฒั นา เชือ่ มโยง C (Connect) ทกั ษะชวี ติ พรอ้ มยกตวั อยา่ งจากชวี ติ จรงิ ตามคำ� ถาม 11.2 ท่ีผ่านมานักเรยี นเคยกงั วลหรอื เครียดเรอื่ งใด ที่ 11.1 – 11.3 บ้าง และนักเรยี นมวี ิธกี ารจัดการอารมณ์เหล่า นั้นอย่างไร ปรบั ใช้ A (Apply) 11.3 ถ้านกั เรยี นไปเจอเพ่อื นทก่ี �ำลงั เครยี ด นกั เรียน จะแนะน�ำวธิ คี ลายเครียดทไ่ี ม่ส่งผลกระทบ ด้านลบอย่างไรบ้าง ต่อไปถ้านักเรยี นรสู้ กึ เครยี ด จะมวี ธิ กี ารขจดั ความเครยี ดอยา่ งไร โดยไมก่ ระทบกบั ตนเองและคนรอบขา้ ง ทักษะชวี ิต รหสั ครูศตวรรษท่ี 21 101

ถอดรหัสครูแหง่ ศตวรรษที่ 21 1. รู้และเข้าใจนักเรยี น โดยเฉพาะความต้องการและความสามารถตามวัย 2. ระหว่างท�ำกจิ กรรมในห้องเรยี นมกี ิจกรรมการเคลื่อนไหว มชี ีวิตชีวา 3. ออกแบบการเรยี นรู้ที่เปน็ ล�ำดับขนั้ ตอน ผู้เรยี นได้เรยี นรู้อย่างเป็นระบบ 4. ใช้ภูมิปัญญา ผะหมี (คำ� กลอนทีเ่ ปน็ คำ� ทาย - คำ� ถาม) มาเปน็ สอื่ การเรียนรู้ 5. สอดแทรกคำ� ถามหลังกจิ กรรม เพื่อฝึกและพฒั นาทักษะชวี ติ แผนการสอนและวีดโิ อการจดั การเรียนการสอนฉบบั เตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ 102 ทกั ษะชีวิต รหสั ครูศตวรรษที่ 21

ครูแห่งศตวรรษที่ 21 ครจู งจติ รื่นภาคทรพั ย ์ คณติ ศาสตร์ ม.2 โรงเรียนวัดสลุด จงั หวัดสมุทรปราการ ความส�ำคัญที่เราจะต้องแทรกทักษะชีวิตในการเรียนการสอน เพราะทักษะชีวิต คือ ความสามารถของทุกคน ในการแก้ปัญหา เราจะต้องเข้าใจในตัวเด็ก เด็กแต่ละคนพื้นฐานของเขาเป็นอย่างไร เข้าใจถึงสภาพปัญหาเขาเพื่อท่ีเราจะแก้ปัญหาของเขาได้ถูกจุดตามที่เขาเกิดปัญหา เพื่อที่เขาจะได้เป็นคนดีของสังคมในการพัฒนาประเทศต่อไป จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 1. สามารถหาอัตราส่วนของจ�ำนวนหลายจ�ำนวนได้ 2. นำ� ความรู้สู่การปฏบิ ัติได้ องคป์ ระกอบทักษะชวี ิต : การจัดการกับอารมณ์และความเครยี ด • มีวธิ กี ารจัดการความขดั แย้งต่างๆ ได้อย่างเหมาะสม ทกั ษะชวี ติ รหัสครูศตวรรษที่ 21 103

กจิ กรรมการเรยี นการสอน กจิ กรรมครู กิจกรรมนักเรยี น ขัน้ นำ� เขา้ สบู่ ทเรยี น ขน้ั น�ำเขา้ สบู่ ทเรยี น 1. สนทนาถงึ สาระในชวั่ โมงทผ่ี า่ นมาและเชอื่ มโยงกบั 1. สะทอ้ นสาระการเรยี นรจู้ ากชว่ั โมงทผ่ี า่ นมาและรว่ ม สาระชวี ติ ประจำ� วนั สนทนาภาระหนา้ ทใี่ นชวี ติ ประจำ� วนั 2. นำ� เชอื่ มโยงสสู่ าระการสอน 2. ตอบคำ� ถามทเี่ กย่ี วขอ้ งระหวา่ งภารกจิ ในชวี ติ ประจำ� วนั 3. นำ� เสนอภาพ โดย Power point โดยเปดิ ภาพ 2 ครง้ั และสาระการเรยี นรู้ 4. เปดิ ภาพทง้ั หมดเพอ่ื ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง 3. ชมภาพจาก Power Point และสมทบดว้ ยการตอบ 5. ถามอตั ราสว่ นจากภาพ คำ� ถาม 2 ครงั้ ครง้ั ที่ 1 ทกุ คนตอบ ครงั้ ที่ 2 คยุ กบั เพอ่ื นเพอื่ เพม่ิ ขอ้ มลู 4. ตรวจสอบคำ� ถามจากภาพ 5. ทกุ คนตอบคำ� ถาม ขนั้ ด�ำเนนิ กิจกรรมการเรียนรู้ ขัน้ ดำ� เนินกจิ กรรมการเรยี นรู้ 6. แจง้ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นในวนั นี้ “ เรอื่ งอตั ราสว่ นของ 6. ฟงั คำ� อธบิ ายประกอบภาพจาก Power Point จำ� นวน“ และนำ� เสนอภาพจาก Power Point และ พรอ้ มตอบคำ� ถามประกอบการชมภาพ ตอบคำ� ถามประกอบภาพ 7. ทกุ คนศกึ ษาคลปิ วดี โิ อการทำ� ขนมทองหยอดและตอบ 7. นำ� เสนอคลปิ วดี โิ อการทำ� ขนมทองหยอด ชวนสนทนา สดั สว่ นการทำ� ขนมทองหยอด และสนทนาถงึ ประโยชน์ คำ� ถามสำ� คญั 7.1 และ 7.2 และเขยี นอตั ราราสว่ นการ ของการทำ� ขนม ทำ� ขนมทองหยอด คำ� ถามส�ำคัญ 7.1 นกั เรยี นสามารถทำ� ความรเู้ รอื่ งทไ่ี ปทำ� อะไรไดบ้ า้ ง 8. แบง่ เปน็ 4 กลมุ่ ภายในกลมุ่ มบี ทบาทดงั นี้ 7.2 ให้นกั เรยี นเขยี นอตั ราสว่ นการทำ� ขนมทองหยอด คนท่ี 1 คณุ อำ� นวย มหี น้าที่อำ� นวยความสะดวก 8. แบง่ นกั เรยี นเปน็ กลมุ่ กลมุ่ ละ 4 คน ในการทำ� งาน (คละความสามารถเปน็ การทำ� งานอยา่ งมคี วามสขุ คนที่ 2 คณุ วางแผน มหี น้าท่ีวางแผนการท�ำงาน ตามความสามารถ) แนะนำ� แตล่ ะกลมุ่ แบง่ หนา้ ที่ คนท่ี 3 คุณรวบรวมมหี น้าที่รวบรวมข้อมลู 9. แจกอปุ กรณอ์ ำ� นวยความสะดวก คนที่ 4 คณุ เสนอ มหี นา้ ทนี่ ำ� เสนองาน 10. แนะการทำ� งานแตล่ ะกลมุ่ 9. คณุ อำ� นวยรบั อปุ กรณ์ 10. ทกุ กลมุ่ ลงมอื ปฎบิ ตั งิ าน 10.1 ต้งั ชือ่ ร้าน 10.2 วางแผน คดิ ส่วนผสม “ โกโก้เย็นประจ�ำร้าน จ�ำนวน 3 แก้ว และเลอื กแก้วท่อี ร่อยทส่ี ดุ ” ใช้เวลา 20 นาที 10.3 เขยี นอัตราส่วนของโกโก้ และเขยี นใน Filp Chart ตดิ หน้าห้องเวลา 10 นาที 10.4 แต่ละกลมุ่ ผลดั กนั ชมิ โกโกแ้ ละใหค้ วามอรอ่ ย เปน็ ดาว 104 ทักษะชีวติ รหสั ครูศตวรรษท่ี 21

กิจกรรมครู กจิ กรรมนักเรียน ข้นั ดำ� เนนิ กจิ กรรมการเรยี นรู้ ข้นั ดำ� เนนิ กิจกรรมการเรยี นรู้ 11. สงั เกตการณป์ ฏบิ ตั งิ านและควบคมุ เวลา 11. นกั เรยี นทไ่ี ดร้ บั มอบหมายหนา้ ทน่ี ำ� เสนอ เตรยี มนำ� เสนอ ข้นั สรปุ ข้นั สรุป เมอ่ื นกั เรยี นปฏบิ ตั กิ จิ กรรมเสรจ็ ตามเวลาทก่ี ำ� หนด 12. กลมุ่ ทไี่ ดด้ าวมากนำ� เสนออตั ราสว่ นผสม 12. ใหก้ ลมุ่ ทไี่ ดด้ าวมากทสี่ ดุ นำ� เสนออตั ราสว่ นผสมของ 13. กลมุ่ ทไ่ี ดด้ าวนอ้ ย นำ� เสนอเหตผุ ลและแนวทาง โกโกท้ อี่ รอ่ ยทส่ี ดุ ในหอ้ ง ปรบั ปรงุ 13. ใหก้ ลมุ่ ทไี่ ดด้ าวนอ้ ยทสี่ ดุ นำ� เสนอเหตผุ ลทค่ี ดิ วา่ 14. ทกุ คนเขยี นสถานการณท์ ถี่ กู กำ� หนด 15. รบั ใบงานและตอบคำ� ถาม สาเหตใุ ดกลมุ่ ของตนจงึ ไดด้ าวนอ้ ย 16. ทกุ คนรว่ มกจิ กรรม Exit Ticket 14. กำ� หนดสถานการณ์ ถา้ ตอ้ งการเลย้ี งแขกมากขนึ้ จะ 16.1 รบั บัตรงานคนละ 1บัตร เพมิ่ อตั ราสว่ นอยา่ งไร 16.2 เขียนคำ� ตอบแล้วตดิ ป้าย Exit Ticket 15. แจกใบงานใหท้ กุ คนตอบคำ� ถามจากสถานการณท์ ่ี 14 16. ประเมนิ ความรเู้ นอ้ื หาสาระดว้ ยกจิ กรรม Exit Ticket ก่อนออกจากห้องเรยี น 17. การพฒั นาทกั ษะชวี ติ โดยใชเ้ ทคนคิ คำ� ถาม 17. การพฒั นาทกั ษะชวี ติ โดยสนทนาตอบคำ� ถาม R–C–A R – C – A ทกุ คนรว่ มสนทนาตอบคำ� ถามเพอื่ พฒั นา สะทอ้ น R (Reflect) ทกั ษะชวี ติ พรอ้ มยกตวั อยา่ งจากชวี ติ จรงิ ตามคำ� ถาม 17.1 นกั เรียนมปี ญั หาอะไรบ้างในขณะท่ที �ำงานกลุ่ม ท่ี 17.1 – 17.5 17.2 นกั เรียนแก้ปัญหาท่เี กดิ ขน้ึ อย่างไร เม่อื มีเพื่อน มีความคดิ เหน็ ท่แี ตกต่าง เช่ือมโยง C (Connect) 17.3 นักเรียนมปี ระสบการณ์อะไรบ้างในการทำ� งาน ร่วมกันแล้วเกดิ ปญั หา 17.4 นกั เรียนท�ำอย่างไรจงึ หยดุ ความขดั แย้งได้ ปรับใช้ A (Apply) 17.5 นักเรยี นจะมวี ธิ กี ารจดั การกบั ความขดั แยง้ ได้ อยา่ งไร ทักษะชวี ิต รหัสครูศตวรรษท่ี 21 105

ถอดรหสั ครแู หง่ ศตวรรษท่ี 21 1. รู้และเข้าใจนักเรยี น โดยเฉพาะความต้องการ ความสามารถวยั 2. รจู้ กั นกั เรยี นและนำ� ขอ้ มลู จากการรจู้ กั นกั เรยี นไปออกแบบกจิ กรรมใหเ้ หมาะสม และใหม้ กี จิ กรรมทห่ี ลากหลาย 3. สามารถเปรียบเทียบ เช่ือมโยงสาระการเรียนรู้ให้เป็นสาระท่ีมีความสาคัญต่อชีวิตและใช้ในชีวิตประจ�ำ วันได้อย่างสอดคล้องกบั บทเรยี น (บรู ณาการ) 4. เปิดโอกาสให้นักเรียนได้เรียนรู้หลากหลายวิธีการ เริ่มจากทฤษฏี สู่ของจ�ำลองหรือสัญลักษณ์และ การปฏบิ ัตกิ ารจรงิ 5. สอดแทรกคำ� ถามหลังกจิ กรรม เพ่ือฝึกและพัฒนาทักษะชวี ิต แผนการสอนและวดี ิโอการจัดการเรียนการสอนฉบบั เตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ 106 ทักษะชีวติ รหัสครศู ตวรรษท่ี 21



องคป์ ระกอบทกั ษะชวี ิตท่ี 4 การสรา้ งสัมพันธภาพทีด่ กี บั ผู้อ่นื 108 ทกั ษะชีวติ รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21

ครแู หง่ ศตวรรษท่ี 21 ครูบานเยน็ ชาญธนะวัฒน์ ปฐมวัย 2 โรงเรียนบา้ นห้วยแห้ง จังหวดั แมฮ่ ่องสอน กระบวนการที่เราคิดว่าดีที่สุด ส�ำหรับพื้นที่บนดอยของเรา คือ กระบวนการเล่นกับของเล่นประจ�ำเผ่า เด็กได้เล่น ได้ปฏิบัติ ความรู้ความจ�ำในส่วนนี้ สู่กระบวนการเล่นปนเรียน เด็กได้ความรู้ เด็กได้ความจ�ำ จ�ำจากการเล่น จ�ำแนกเหล่านี้จะคงทนและนาน สิ่งท่ีเราคาดหวังกับเด็ก นอกจากเด็กได้ความรู้แล้ว เด็กจะต้องมีทักษะชีวิตด้วย เด็กสามารถน�ำเอามาปรับใช้ในอนาคตได้ แล้วปรับตัวอยู่ในสังคม เป็นคนดี เพื่อมีการด�ำเนินชีวิตต่อไปในภายภาคหน้า จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1. ปฏิบัตติ นเบอื้ งต้นและท�ำตามค�ำสงั่ ได้ 2. ปรบั ตวั ร่วมเรยี นรู้กับผู้อืน่ ได้อย่างสนุกสนาน องค์ประกอบทกั ษะชวี ิต : การสรา้ งสัมพนั ธภาพทดี่ กี บั ผู้อน่ื • ปฏิบตั ิตามกฎ กตกิ าในกลุ่ม/ช้นั เรยี น/สงั คม ทกั ษะชีวติ รหัสครูศตวรรษที่ 21 109

กจิ กรรมการเรยี นการสอน กจิ กรรมนักเรยี น กจิ กรรมครู ขน้ั น�ำเขา้ สบู่ ทเรียน 1. ร่วมสนทนาทักทาย ร้องเพลง “สวัสดที กั ทาย” ขัน้ นำ� เขา้ สู่บทเรยี น 2. ให้ความร่วมมอื ตอบคำ� ถามเก่ยี วกับกฎกติกาการ 1. พาร้องเพลง สวัสดที กั ทาย 2. ทบทวนกตกิ าการอยู่ร่วมกัน เพอ่ื เรยี นรู้จาก อยู่ร่วมกัน 3. ร่วมสร้างข้อตกลงก่อนออกไปเรยี นนอกห้องเรียน กจิ กรรม ขั้นดำ� เนนิ กจิ กรรมการเรยี นรู้ 3. สร้างข้อตกลงการออกไปเรยี นนอกห้องเรยี น 4. แบ่งเป็น 2 กลุ่ม ข้ันด�ำเนนิ กิจกรรมการเรยี นรู้ 4. แบ่งกลุ่มนักเรยี นเปน็ 2 กลุ่ม ก่อนออกไปเรยี น 4.1 ดูการสาธติ การละเล่นจากครูและภมู ปิ ญั ญา เล่นการละเล่นต่างๆ ดงั น้ี นอกห้องเรยี น 4.1.1 การเล่นลกู สะบ้าปั่น (ลูกสะบ้า ภาษา 4.1 แนะนำ� การละเล่นของชนเผ่า พร้อมสาธิต ไทยใหญ่เรยี กว่า “หมากนิม” ภาษา มูเซอแดงเรยี กว่า “หม่าย้สี ื่อต่อดะเว”) การละเล่นต่างๆ มภี มู ิปัญญาช่วยแนะนำ� และ ครอู ยู่ใกล้เพอ่ื ดแู ลและร่วมแก้ปัญหา วธิ กี ารเลน่ 4.1.1 การเล่นลกู สะบ้า • หัวหน้ากลุ่มแต่ละกลุ่ม ออกมาเป่าย้ิงฉุบ กลุ่มที่แพ้เปน็ ผู้วางลูกสะบ้า โดยวางเปน็ รปู วงกลม จ�ำนวน 10 ลกู ระหว่างที่วาง ลกู สะบ้าให้นกั เรยี นฝึกนบั เลขไปด้วย เม่อื ได้ยินสัญญาณนกหวดี ให้กลุ่มท่ชี นะเป็น ผู้โยนลูกสะบ้า โดยยนื เรยี งแถวตอนลึก อยู่ฝั่งตรงข้ามกลุ่มแรก • วิธีการโยน โยนด้วยมอื ขวา/มอื ซ้าย/กำ� ปั้น/ พนมมอื /วางบนหลงั เท้า/คบี นว้ิ เท้า/ดีดด้วยนวิ้ มือไปทีล่ ูกสะบ้าฝ่ายตรงข้าม โดยให้ลกู สะบ้า ล้ม ระหว่างท่โี ยนลกู สะบ้าให้นักเรยี นฝึกนับ เลขไปด้วยจนครบทุกคน แล้วจงึ นับจ�ำนวนที่ ลกู สะบ้าล้มได้คะแนนตามลูกสะบ้าทีล่ ้ม • เมอ่ื โยนครบทุกคน ให้เปลย่ี นวธิ ีการโยน เป็นโยนด้วยมอื ซ้าย/กำ� ปน้ั /พนมมอื /วางบน หลงั เท้า/คีบนิ้วเท้า/ดดี ด้วยน้วิ มอื ตามลำ� ดับ และนับคะแนนไปเร่อื ยๆ 110 ทักษะชวี ิต รหัสครูศตวรรษที่ 21

กจิ กรรมครู กิจกรรมนกั เรียน ข้นั ด�ำเนินกิจกรรมการเรยี นรู้ ขนั้ ด�ำเนนิ กิจกรรมการเรียนรู้ 4.1.2 การเลน่ ตวี งลอ้ 4.1.2 การเล่นตวี งล้อ (ภาษาไทยใหญ่ เรียกว่า “หมากล้อ” ภาษามูเซอแดง 4.1.3 การเลน่ มา้ กะลามะพรา้ ว เรียกว่า “แอแซะคอื เว”) 4.1.4 การเลน่ รถสามลอ้ วธิ ีการเล่น • ให้นกั เรยี นกลุ่มท่ี 1 และกลุ่มท่ี 2 เข้าแถว ตอนลกึ โดยแต่ละกลุ่มจะได้รบั อุปกรณ์ วงล้อ 1 วง และไม้ส�ำหรบั ตวั งล้อ 1 ช้นิ • นักเรียนทอ่ี ยู่หน้าสุดของแต่ละกลุ่มเปน็ ผู้เล่นคนแรก • ให้นกั เรยี นใช้ไม้ตวี งล้อของตัวเอง ไปยังจดุ ที่ก�ำหนดไว้ แล้วตวี นกลับมาให้เพอ่ื นคนถดั ไป ท่ีอยู่ในแถว • นกั เรยี นเล่นวนกันไปจนครบคน • กลุ่มใดสามารถเล่นได้ครบจำ� นวนคนก่อนจะ เป็นผู้ชนะ 4.1.3 การเล่นม้ากะลามะพร้าว (ภาษาไทย ใหญ่เรียกว่า “ม้าก๊อบแก๊บ” ภาษามูเซอแดง เรยี กว่า “มะเปาคอื เว”) วิธกี ารเลน่ • ให้นักเรยี นกลุ่มที่ 1 และกลุ่มท่ี 2 เข้าแถว ตอนลกึ โดยแต่ละกลุ่มจะได้รับอุปกรณ์ “ม้าก๊อบแก๊บ” หรอื กะลา 2 กะลาท่รี ้อยเชอื ก ไว้แล้ว กลุ่มละ 1 ช้นิ • นักเรยี นท่อี ยู่หน้าสดุ ของแต่ละกลุ่มเป็นผู้เล่น คนแรก • ให้นักเรยี นเดินบนกะลา ไปยงั จุดท่กี �ำหนดไว้ แล้ววนกลับมาให้เพอ่ื นคนถดั ไปท่อี ยู่ในแถว • นกั เรียนเล่นวนกนั ไปจนครบคน • กลุ่มใดสามารถเล่นได้ครบจ�ำนวนคนก่อนจะ เป็นผู้ชนะ 4.1.4 การเล่นรถสามล้อ (ภาษาไทยใหญ่ เรียกว่า “หมากล้อ” ภาษามเู ซอแดง เรยี กว่า “แอแซะคอื เว”) ทักษะชีวิต รหัสครูศตวรรษที่ 21 111

กิจกรรมครู กจิ กรรมนกั เรียน ขน้ั ด�ำเนนิ กิจกรรมการเรยี นรู้ ขน้ั ดำ� เนินกจิ กรรมการเรยี นรู้ 5. การพฒั นาทักษะชวี ิตโดยใชเ้ ทคนิคคำ� ถาม วิธกี ารเลน่ • ให้นกั เรยี นกลุ่มท่ี 1 และกลุ่มท่ี 2 เข้าแถว R–C–A ตอนลกึ โดยทกุ คนในกลุ่มจะได้รบั อปุ กรณ์ สะท้อน R (Reflect) รถสามล้อ คนละ 1 คนั 5.1 ลูกๆ รู้สกึ อย่างไรท่ีได้เล่นร่วมกัน • นกั เรียนท่อี ยู่หน้าสุดของแต่ละกลุ่มเปน็ ผู้เล่น 5.2 จากการละเล่นทล่ี กู ๆ เล่น จ�ำได้ไหมว่า คนแรก • ให้นกั เรยี นนงั่ รถสามล้อ และไหลลงจากเนนิ มขี ้อตกลงไรบ้างก่อนไปเล่น ทีละคน 5.3 มใี ครไม่ปฏิบัตติ ามข้อตกลงบ้าง เพราะอะไร • นกั เรียนเล่นวนกันไปจนครบคน เชื่อมโยง C (Connect) • กลุ่มใดสามารถเล่นได้ครบจำ� นวนคน 5.4 เวลาเพอ่ื นๆ เล่นกันแล้วไม่ปฏบิ ตั ติ ามข้อตกลง ก่อนจะเป็นผู้ชนะ เกดิ อะไรข้นึ บ้าง 5. การพฒั นาทกั ษะชวี ิต โดยสนทนาตอบค�ำถาม ปรับใช้ A (Apply) R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพอื่ 5.5 กฎกตกิ าในห้องเรยี นของเราควรมีอะไรบ้าง พฒั นาทกั ษะชีวติ พร้อมยกตัวอย่างจากชวี ิตจริง 5.6 เราควรปฏิบตั ติ นอย่างไรในการอยู่ร่วมกัน ตามคำ� ถามท่ี 5.1 – 5.6 ในสงั คม 112 ทักษะชีวติ รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21

ถอดรหสั ครแู ห่งศตวรรษท่ี 21 1. แสดงออกซ่งึ ความรัก ความเมตตา เช่น เรยี กนกั เรยี นว่า “ลกู ” 2. รจู้ กั นกั เรยี นและนำ� ขอ้ มลู จากการรจู้ กั นกั เรยี นมาออกแบบกจิ กรรมใหเ้ หมาะสม และใหม้ กี จิ กรรมทห่ี ลากหลาย 3. จัดกิจกรรมการเรียนการสอนผ่านการเล่นเพ่ือสร้างประสบการณ์การเรียนรู้ตามช่วงวัย และสร้างกฎ กตกิ า เพือ่ ให้นกั เรยี นรู้จกั การใช้ชวี ิตร่วมกันในสงั คม 4. เปิดโอกาสให้ได้เรยี นรู้จากธรรมชาติ น�ำเอาธรรมชาติ วัฒนธรรม ผสมผสานเพื่อการเรยี นรู้ โดยเฉพาะ การพัฒนาทักษะชวี ิต 5. สอดแทรกค�ำถามหลงั กจิ กรรม เพ่อื ฝึกและพฒั นาทกั ษะชวี ติ แผนการสอนและวดี ิโอการจดั การเรยี นการสอนฉบับเตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ ทักษะชวี ิต รหัสครศู ตวรรษท่ี 21 113

ครูแห่งศตวรรษท่ี 21 ครสู ธุ รี า ภู่พงศ์พนั ธ์กุล ปฐมวยั โรงเรียนวัดอทุ ัยธาราม กรุงเทพมหานคร การเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ด้วยตนเองจนเป็นทักษะท่ีติดตัว สามารถน�ำมาใช้ได้ทันทีเมื่อต้องการ ท�ำให้สามารถอยู่ในสังคมอย่างเป็นสุข การปลูกฝังทักษะชีวิตในวัยเรียนควรเริ่มต้ังก่อนประถมศึกษา จึงอยากท�ำหน้าที่นี้ให้สมบูรณ์ท่ีสุด จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1. รู้จกั ประหยัดใช้และรกั ษาทรพั ยากรธรรมชาติ 2. มสี มรรถภาพทางร่างกาย กล้ามเนอ้ื มดั ใหญ่ – เลก็ ท่ดี ขี ้ึน องค์ประกอบทกั ษะชวี ิต : การสรา้ งสมั พันธภาพท่ีดีกบั ผูอ้ น่ื • รู้จกั ช่วยเหลอื และเหน็ อกเห็นใจผู้อน่ื 114 ทักษะชวี ติ รหสั ครูศตวรรษที่ 21

กิจกรรมการเรียนการสอน กจิ กรรมครู กิจกรรมนักเรยี น ขัน้ นำ� เขา้ สู่บทเรยี น ขน้ั นำ� เข้าสบู่ ทเรยี น 1. น�ำร้องเพลง “ก่งิ ก้าน ใบ” พร้อมแสดงท่าประกอบ 1. ร่วมร้องเพลง “ก่งิ ก้าน ใบ” พร้อมแสดงท่าทาง 2. บรรยายท่าทาง และสร้างสถานการณ์ ประกอบ 3. ต้งั คำ� ถามตามบทบาทสมมติ 2. ทกุ คนเล่นบทบาทสมมตติ ัวเองเป็นต้นไม้ โดยต้นไม้ ค�ำถามส�ำคัญ 3.1 นกั เรยี นรู้สกึ อย่างไรบ้าง เม่อื ฟ้าฝ่าโดนกิ่งไม้ เปน็ สง่ิ ทมี่ ชี วี ติ มสี ว่ นประกอบเปน็ ลำ� ตน้ กงิ่ กา้ น ใบ หัก 2.1 จนิ ตนาการท่าทางตามสถานการณ์ “ในวนั 3.2 นกั เรยี นรู้สกึ อย่างไร เม่ือเห็นต้นไม้ (เพ่ือน) โดนฟ้าผ่าจนก่งิ ไม้หัก หน่งึ ท้องฟ้าเร่มิ มดื ครึ้ม มลี มแรงพัดผ่านต้นไม้ โดยเอนไปมา และฝนก็ตกอย่างแรง ต้นไม้ถูก ลมพัด ก็ลู่ไปตามลม พดั ไปทางซ้าย พดั ไปทาง ขวา และทันใดนนั้ เอง ฟ้ากผ็ ่าลงมาทตี่ ้นไม้ต้น หนง่ึ ดงั เปร้ยี งๆๆ ต้นไม้ต้นนน้ั กิง่ ก็หกั ลง” 2.2 ท�ำท่าทางกง่ิ ไม้อาจหัก 2 ก่งิ และทำ� ซ�้ำๆ 3. ตอบค�ำถามท่ี 3.1 และ 3.2 ขั้นด�ำเนินกจิ กรรมการเรียนรู้ ขนั้ ด�ำเนนิ กิจกรรมการเรยี นรู้ 4. พานกั เรียนไปดูต้นไม้ในโรงเรยี น ชวนดูต้นไม้พร้อม 4. ตามครอู อกไปดตู ้นไม้ในโรงเรยี น พูดคยุ ถึง เล่าว่า เพราะเหตใุ ดต้นไม้ต้นน้จี ึงเจริญเติบโต และ ความสวยงามของต้นไม้ สวยงามขนาดน้ี 5. กลบั เข้ามาสนทนาต่อในห้อง 5. กลับมาสนทนาต่อในห้อง 6. ดูภาพป่าไม้ท่ีมตี ้นไม้อดุ มสมบรู ณ์ เปรียบเทยี บกับ 6. ให้ดูภาพป่า ท่มี ีต้นไม้อุดมสมบูรณ์ เปรยี บเทยี บกับ ป่าไม้ทถี่ กู ทำ� ลายและถามคำ� ถามสำ� คญั ป่าไม้ที่ถูกทำ� ลายและตอบคำ� ถามส�ำคัญ ค�ำถามท่ี ค�ำถามส�ำคญั 6.1 และ 6.2 6.1 นกั เรยี นรู้สกึ อย่างไรเม่อื เห็นภาพป่าไม้ ทอ่ี ดุ มสมบูรณ์และป่าไม้ท่ถี กู ทำ� ลาย 6.2 นกั เรยี นจะดแู ลรักษาต้นไม้ได้อย่างไร ทักษะชวี ติ รหัสครศู ตวรรษท่ี 21 115

กิจกรรมครู กิจกรรมนกั เรยี น ขั้นประเมนิ และสรุป ขน้ั ประเมนิ และสรปุ 7. พาเล่นเกม “แปลงผกั ร้อน” 7. ร่วมเล่นเกม “แปลงผกั ร้อน” 7.1 น�ำเทปกาวสที �ำเปน็ วงกลม เป็นแปลงเต้นไม้ 7.1 - 7.2 นักเรยี นทุกคนสมมตติ ัวเองเป็นต้นไม้ บนพืน้ ในห้องเรยี น จำ� นวน 10 วง และเลอื กยนื ในวงกลมแปลงทม่ี สี ัดส่วน ตามใจชอบ แปลงหนง่ึ อาจมีหลายคน 7.2 ครูสาธติ และอธบิ ายให้นักเรยี นทุกคนสมมติ เป็นต้นไม้ เลอื กยนื ในวงกลมตามสที ่ีตนเอง 7.3 นกั เรยี นในแปลงสแี ดงวิ่งไปอยู่ในแปลงอ่นื ชอบ เร่มิ เล่นในแปลงต้นไม้ อาจมหี ลายต้น 7.4 เปล่ียนไปเรอ่ื ยๆ เมอื่ พดู เปลย่ี นสี 8. การพัฒนาทกั ษะชวี ิต โดยสนทนาตอบค�ำถาม 7.3 เม่ือครูพูดว่า แปลงต้นไม้สแี ดง ตอนน้ีต้นน้ี R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพอื่ ไม่มีคนรดน�้ำต้นไม้ พรวนดนิ เลย พฒั นาทกั ษะชวี ติ พร้อมยกตัวอย่างจากชวี ติ จรงิ ตามคำ� ถามที่ 8.1 – 8.3 7.4 ครเู ปล่ยี นเปน็ สอี ืน่ เรอื่ ยๆ 8. การพัฒนาทกั ษะชวี ิตโดยใช้เทคนคิ คำ� ถาม R–C–A สะท้อน R (Reflect) 8.1 ใครบ้างที่ให้เพ่ือนเข้ามาอยู่ในแปลงต้นไม้ของ ตวั เอง เพราะอะไร เชอื่ มโยง C (Connect) 8.2 นักเรียนเคยช่วยคนอ่นื ทีเ่ ขากำ� ลังลำ� บาก ท�ำอย่างไร ปรบั ใช้ A (Apply) 8.3 หากนกั เรยี นเจอคนก�ำลงั ลำ� บาก จะทำ� อย่างไร เปน็ อันดบั แรก 116 ทกั ษะชีวิต รหัสครศู ตวรรษท่ี 21

ถอดรหสั ครแู ห่งศตวรรษท่ี 21 1. มีความรู้และมีทักษะการสอนในวิชาที่รับผิดชอบเป็นอย่างดี พร้อมน�ำสู่การปฏิบัติอย่างคล่องแคล่ว สอดคล้องกบั บทเรยี น 2. มคี วามสามารถใช้สอ่ื และเทคโนโลยีเพอื่ การจัดการเรยี นการสอนอย่างเหมาะสม 3. มคี วามอ่อนโยนพร้อมท่จี ะให้การดูแลนักเรยี น 4. มีบคุ ลกิ ภาพอบอุ่นทง้ั กิริยา ท่าทาง วาจา 5. รอคอยค�ำตอบของนกั เรยี นโดยไม่รบี เร่งสรปุ ความรู้ และเปิดโอกาสให้นักเรยี นได้แสดงความคดิ เหน็ 6. มกี ารสอื่ สารใหน้ กั เรยี นเรยี นรแู้ ละปฏบิ ตั ิ มคี วามชดั เจนทง้ั ดา้ นกตกิ า ขอ้ ตกลง และคำ� สงั่ ใหน้ กั เรยี นปฏบิ ตั ติ าม 7. สอดแทรกคณุ ธรรมในการเรยี นรู้ 8. มคี วามพร้อมในการสอนเปน็ ล�ำดบั ขน้ั ตอน 9. มกี ารบูรณาการการเรยี นรู้ประสบการณ์จากห้องเรยี นสู่นอกห้องเรียน 10. สอดแทรกค�ำถามขณะปฏบิ ัตกิ จิ กรรม เพ่อื ฝึกและพัฒนาทกั ษะชีวติ แผนการสอนและวดี ิโอการจดั การเรียนการสอนฉบบั เตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ ทักษะชีวิต รหสั ครูศตวรรษที่ 21 117

ครูแห่งศตวรรษท่ี 21 ครูอดศิ กั ด์ิ ปหู่ ลา้ ภาษาองั กฤษ ป.1 โรงเรียนบา้ นเลโคะ จังหวัดแมฮ่ ่องสอน การที่เขาอยู่ ป. 1 กว่าเขาจะโต เรามีโอกาสได้ช่วยสะสมทักษะชีวิตให้กับเขา เพ่ือให้เขาได้อยู่ในสังคมได้อย่างเป็นสุข ผมเป็นลูกคนจนกระมัง คุ้นชินสภาพส่ิงแวดล้อมท่ีนี่ เด็กๆ มีความจริงจัง จริงใจ ชุมชนให้ความอบอุ่น อยู่ท่ีน่ีมีความสุข เม่ือเราอยู่ในท้องถ่ิน รู้สึกเหมือนเป็นถิ่นของเรา จึงต้ังใจที่จะช่วยเด็กให้ได้ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1. อ่านออกเสยี งคำ� ศัพท์ภาษาอังกฤษเกี่ยวกบั ตัวเลข 1 - 10 2. ปฏิบัติตามค�ำสัง่ และร่วมท�ำกจิ กรรมต่างๆ ได้อย่างถูกต้อง องคป์ ระกอบทักษะชีวติ : การสร้างสัมพนั ธภาพที่ดีกบั ผูอ้ น่ื • ให้ความร่วมมอื และทำ� งานร่วมกบั ผู้อ่นื ได้อย่างสร้างสรรค์ และท�ำงานร่วมกบั ผู้อื่นได้ 118 ทกั ษะชวี ติ รหสั ครศู ตวรรษที่ 21

กจิ กรรมการเรยี นการสอน กิจกรรมครู กิจกรรมนักเรียน เตรยี มความกอ่ นเข้าสู่บทเรียน เตรียมความพรอ้ มก่อนเขา้ สู่บทเรยี น 1. ทักทายเปน็ ภาษาอังกฤษง่ายๆ และทบทวนข้อตกลง 1. ทกุ คนทักทาย ตอบค�ำถามครู และทำ� ตาม 4 สญั ญลักษณ์ สัญลกั ษณ์ 1.1 ปรบมือ Clap my hand (5 คร้งั ) 1.1 ปรบมือตาม 5 ครง้ั 1.2 ท�ำมือ Open and Shut (อ้า หุบ อ้า) ติดต่อกัน 1.2 ทำ� ตามเป็นสญั ลกั ษณ์ตง้ั ใจเรยี น 1.3 ตอบพร้อมกนั “Yes!” พร้อมแสดงท่าทาง โดยไม่ใช้เสยี ง 1.3 ถามค�ำถาม “ Are you ready?” กำ� มือสองข้างเพอ่ื รวมพลัง ดนั ออกไปข้างหลัง 1.4 ถามค�ำถาม “ Are you okay?” 1.4 ตอบพร้อมกนั พร้อมแสดงท่าทางโดยเอาหวั 2. ชกั ชวนร้องเพลง ท�ำกจิ กรรมเคลือ่ นไหวร่างกาย ด้วยการร้องเพลง “Little Children” และถาม แม่มอื และนว้ิ ชช้ี นกันและกางนิว้ ทง้ั 3 ออก ด้วยคำ� ถาม “Are you ready?” ตอบเป็นจงั หวะพร้อมกนั OK OK OK 2. ทกุ คนร้องเพลง “ Little Children” แสดงท่าทาง โยกตวั ตามจงั หวะ ตอบพร้อมกัน OK OK OK ขัน้ ด�ำเนินกจิ กรรมการเรยี นรู้ ข้นั ด�ำเนินกิจกรรมการเรยี นรู้ 3. เสนอสอื่ บตั รตัวเลข ลกู โป่งสตี ่างๆ และถาม 3. พจิ ารณาสื่อและตอบพร้อมกัน “เราจะเรียนอะไรวันน”้ี 3.1 ร้องเพลงและแสดงท่าทางประกอบพร้อมกนั 3.1 นำ� เสนอเพลง One – Two – Three Song 3.2 ตอบพร้อมกัน It is number……… 3.2 ต้ังคำ� ถาม What is this number? พร้อมแสดง 3.3 ตอบเป็นรายบคุ คล It is number……… บัตรตัวเลข 4. ทุกคนนับพร้อมกนั 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 3.3 ถามซำ้� เป็นรายบุคคล What is this number? 4.1 คนท่ถี ูกถาม นับ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 4.2 “OK OK OK“ พร้อมแสดงท่าทาง พร้อมแสดงบตั รตวั เลข 4. เสนอสือ่ ลกู โป่งสตี ่างๆ ถาม “ Everybody, let’s 5. แบ่งกลุ่มนับ One - Two 5 กลุ่มๆ ละ 3 คน แต่ละกลุ่มเลอื กหัวหน้า 1 คน หวั หน้ายนื หวั แถว count….. 5.1 ทกุ คนฟงั กตกิ า 4.1 ถามซ้�ำให้ตอบเป็นรายบคุ คล Please count 5.2 คนที่ 1 ว่งิ เกบ็ ลกู บอลตามคำ� สง่ั แล้วน�ำไปใส่ 4.2 เปลี่ยนกิจกรรม ถาม “ Are you Okay?” ตะกร้า วง่ิ เก็บตามโจทย์ Give me…..balls 5. แบ่งนกั เรยี นเปน็ 5 กลุ่ม โดยการนบั One Two และคำ� สั่ง Go! จนครบทกุ คน กลุ่มใดเก็บได้ 5.1 แนะน�ำเกม นบั ไข่ไดโนเสาร์ บอกกติกา หมดก่อนและถกู ต้องเป็นผู้ชนะ เป็นการท�ำงานเป็นทมี 6. ทุกคนปรบมือตาม 5 ครงั้ (Clap my hands 5.2 คำ� ถาม I want……eggs หรอื Give me …….. 5 times) balls (โจทย์) และส่งสง่ิ ของ โดยคำ� ส่งั Go! 6. ปรบมอื 1 ชุด clap my hands 5 times ทกั ษะชีวติ รหัสครูศตวรรษที่ 21 119

กิจกรรมครู กิจกรรมนกั เรียน ขัน้ สรุป ข้ันสรปุ 7. การพัฒนาทกั ษะชวี ติ โดยใช้เทคนิคคำ� ถาม 7. การพฒั นาทกั ษะชวี ิต โดยสนทนาตอบค�ำถาม R–C–A R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพอ่ื สะทอ้ น R (Reflect) พัฒนาทกั ษะชีวติ พร้อมยกตวั อย่างจากชวี ติ จริง 7.1 จากการเล่นเกมเก็บไข่ไดโนเสาร์ ในแต่ละกลุ่ม ตามค�ำถามท่ี 7.1 – 7.4 แบ่งหน้าทีอ่ ย่างไร 7.2 กลุ่มที่ได้คะแนนมากทส่ี ุด มีวิธกี ารทำ� งาน ร่วมกันอย่างไร เชอ่ื มโยง C (Connect) 7.3 นักเรียนเคยทำ� กจิ กรรมกลุ่มหรอื ไม่ ยกตัวอย่าง ปรับใช้ A (Apply) 7.4 ยกตัวอย่างสถานการณ์ต่างๆ เร่มิ ทบ่ี ้าน งานทีโ่ รงเรยี น นักเรียนคดิ ว่าจะท�ำงานร่วมกบั เพื่อนอย่างไรจงึ จะประสบผลสำ� เรจ็ 120 ทกั ษะชีวติ รหัสครูศตวรรษที่ 21

ถอดรหัสครูแหง่ ศตวรรษท่ี 21 1. รู้และเข้าใจนักเรยี น โดยเฉพาะความต้องการ และความสามารถตามวัย 2. รู้จกั นกั เรยี นและน�ำข้อมูลจากการรู้จักนักเรยี นไปออกแบบกจิ กรรมให้เหมาะสม และมกี จิ กรรมทห่ี ลาก หลาย 3. การเตรียมความพร้อมผู้เรยี นให้มวี นิ ยั ในการเรยี นรู้ด้วยการก�ำหนดกฎกตกิ าท่ชี ัดเจน 4. มีความสามารถใช้สอ่ื และเทคโนโลยเี พ่ือการจดั การเรยี นการสอนอย่างเหมาะสม 5. จดั การเรียนรู้ด้วยวธิ กี ารและสอ่ื ทห่ี ลากหลายโดยไม่จำ� เปน็ ต้องมีราคาแพง 6. การสอนภาษาองั กฤษ จดั กจิ กรรมอย่างสนุกสนาน มชี วี ติ ชวี า ท�ำให้ผู้เรียนสนใจและรักภาษาอังกฤษ 7. ครูเป็นส่วนหน่งึ ในการเรยี นรู้ร่วมกบั ผู้เรยี น 8. รกั และศรทั ธาในวชิ าที่สอน 9. สอดแทรกค�ำถามหลงั กจิ กรรม เพอื่ ฝึกและพฒั นาทักษะชวี ติ แผนการสอนและวีดิโอการจดั การเรียนการสอนฉบับเตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ ทักษะชีวิต รหสั ครูศตวรรษท่ี 21 121

ครูแหง่ ศตวรรษที่ 21 ครพู ิธพร นิโกบ ภาษาไทย ป.1 โรงเรยี นสมาคมเลขานุการสตรี 3 จงั หวดั สตลู ครูยุคปัจจุบันไม่เป็นผู้บอกความรู้ แต่เป็นผู้ออกแบบกิจกรรม และผู้อ�ำนวยความสะดวกให้ผู้เรียนได้เรียนรู้ ซึ่งไม่ใช่เร่ืองแปลกที่ครูจะร่วมเรียนรู้กับนักเรียน เพราะการเรียนรู้เกิดข้ึนได้ตลอดเวลา ตลอดชีวิต หวังว่าวันหนึ่งท่ีเขาก้าวออกไปจากโรงเรียน เขาจะได้ด�ำเนินชีวิตอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ โดยที่สามารถแก้ปัญหาได้ สามารถท่ีจะคิดวิเคราะห์ได้ หรือจัดการอารมณ์ของตนเองและอยากให้นักเรียนทุกคนจบไปเป็นคนดีของสังคม จดุ ประสงค์การเรียนรู้ • อ่านออกเสยี งเลขไทยได้ชัดเจนและเขยี นเลขไทยได้สวยงาม องคป์ ระกอบทกั ษะชวี ิต : การสร้างสัมพันธภาพทีด่ ีกับผอู้ นื่ • ปฏิบตั ติ ามกฎ กตกิ า และระเบียบของสังคม 122 ทกั ษะชีวติ รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21

กจิ กรรมการเรยี นการสอน กจิ กรรมครู กิจกรรมนกั เรียน ขน้ั น�ำเขา้ สู่บทเรียน ขน้ั นำ� เข้าสบู่ ทเรยี น 1. แสดงภาพสตั วใ์ หด้ แู ละชวนสนทนาถงึ ชนดิ ของสตั ว์ 1. สนทนาโดยการตอบคำ� ถาม และออกไปเขยี นตวั เลข ชอ่ื สตั ว์ เขยี นจำ� นวนสตั ว์ และขออาสาสมคั รมาเขยี น บนกระดาน จำ� นวนสตั วบ์ นกระดาน ขั้นด�ำเนินกจิ กรรมการเรยี นรู้ ข้ันด�ำเนินกิจกรรมการเรยี นรู้ 2. เล่าความรู้เกีย่ วกับเลขไทย แทรกความรู้ประวัติ 2. สนใจสาระท่คี รูเพ่ิมเตมิ 3. สนใจการสาธติ การเขียนตวั เลขไทย อกั ษรไทยเพ่มิ เตมิ 3. สาธิตการเขยี นตัวเลขไทย ทลี ะ 1 ตวั แจกใบงานให้ 3.1 ฝึกเขียนตวั เลขในอากาศพร้อมๆ กนั กับครู เขยี นบนกระดาน คดิ ตัวเลขไทย ตรวจและชมเชย 3.2 ทำ� กิจกรรมจุ่มหมกึ โดยนกั เรียนลกุ ขึ้นยืน 4. ทบทวนการอ่านและเขยี นตัวเลข โดยเตรยี มจาน เอามอื เท้าสะเอว ใช้ก้นแทนปากกาเขยี นตวั เลข กระดาษ เขยี นตัวเลขไทยไว้ให้นักเรียนออกมาตดิ ตัว ไทยตามท่ีก�ำหนด เมอ่ื ครบทกุ ตัว เล่นเกม หนบี เท่าจำ� นวนตัวเลข จิก๊ ซอว์ตวั เลข 5. แบ่งนกั เรยี นเปน็ 5 กลุ่ม แจกกระดาษท่คี รแู บ่งช่อง 3.3 แบ่งกลุ่มเปน็ กลุ่ม กลุ่มละ 5 คน ช่วยกันต่อ ไว้ให้นักเรยี น 9 ช่อง ให้นกั เรยี นกลุ่มละ 1 ใบ และ จิ๊กซอว์ กลุ่มใดเสร็จก่อนเปน็ ผู้ชนะ แจกภาพสัตว์ขนาดเลก็ กลุ่มละ 4 – 5 ภาพ 4. ร่วมทบทวนการอ่าน เขยี นตัวเลขไทย โดยส่งตัว 6. ให้นกั เรยี นเล่นเกม “ค้นหาตวั เลขไทย” โดยแบ่ง แทนออกมาตดิ จานกระดาษตามจ�ำนวนตวั เลข นกั เรยี นเป็นกลุ่มๆ ละ 3 คน แต่ละกลุ่มใช้เวลา 15 นาที 5. แต่ละกลุ่มช่วยกนั เขยี นตวั เลขไทย 1 – 9 ลงใน จานกระดาษ ช่องละ 1 ตัว จากนน้ั ตัดภาพสัตว์ 7. ให้น�ำเสนอว่า แต่ละกลุ่มได้ตัวเลขมาก่ตี ัว ติดลงในจานกระดาษให้มจี �ำนวนตรงกับตัวเลข ภายในเวลา 15 นาที 6. แบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 3 คน เล่นเกม “ค้นหาตัวเลข ไทย” 6.1 ในแต่ละกลุ่มจะมผี ู้เล่นคนหนง่ึ ทพี่ ดู ไม่ได้ 6.2 ในแต่ละกลุ่มจะมผี ู้เล่นคนหนงึ่ ที่เดนิ ไม่ได้ 6.3 ในแต่ละกลุ่มจะมผี ู้เล่นคนหนง่ึ ท่ีมองไม่เห็น 7. หมดเวลา 15 นาที ทกุ คนในกลุ่มอ่านตวั เลขท่คี ้นหา ได้ เพื่อนๆ กลุ่มอน่ื อ่านตาม ทกั ษะชวี ติ รหสั ครูศตวรรษที่ 21 123

กิจกรรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น ขัน้ สรุป ขั้นสรปุ 8. การพฒั นาทักษะชวี ิตโดยใชเ้ ทคนคิ ค�ำถาม 8. การพฒั นาทกั ษะชวี ติ โดยสนทนาตอบค�ำถาม R–C–A R – C – A ทุกคนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพอ่ื สะทอ้ น R (Reflect) พัฒนาทักษะชีวติ พร้อมยกตัวอย่างจากชีวติ จริง 8.1 ใครบ้าง ปฏบิ ัติตามกฎกตกิ าการเล่นเกม ตามคำ� ถามที่ 8.1 – 8.6 ท่ีครวู างไว้ 8.2 ใครบ้างไม่ปฏบิ ัติตามกฎกติกาการเล่นเกม เพราะอะไร เช่ือมโยง C (Connect) 8.3 ในห้องเรยี นหรือในโรงเรยี น มกี ฎกตกิ าอะไร บ้าง 8.4 ทผ่ี ่านมานกั เรยี นทำ� ตามกฎกตกิ าในห้องเรยี น หรอื ในโรงเรยี นหรอื ไม่ เพราะอะไร ปรับใช้ A (Apply) 8.5 ถ้าเทุกคนท�ำตามกฎกตกิ าในห้องเรียน ห้องเรียนจะเป็นอย่างไร 8.6 ท�ำไมนกั เรียนต้องปฏบิ ัติตามกฎกตกิ าของ ห้องเรยี นหรอื โรงเรยี น 124 ทักษะชีวติ รหสั ครศู ตวรรษที่ 21

ถอดรหัสครูแหง่ ศตวรรษท่ี 21 1. สามารถเทียบเปรียบ เช่ือมโยงสาระการเรียนรู้ให้เป็นสาระท่ีมีความส�ำคัญต่อชีวิตและใช้ชีวิตประจ�ำวัน ได้อย่างสอดคล้องกบั บทเรยี น (บูรณาการ) 2. รจู้ กั นกั เรยี น นำ� ขอ้ มลู จากการรจู้ กั นกั เรยี นไปออกแบบกจิ กรรมใหเ้ หมาะสม และใหม้ กี จิ กรรมทห่ี ลากหลาย 3. จดั การเรียนการสอนตามขนั้ ตอนจากง่ายไปยาก 4. การปลูกฝังวินัย กฎกติกา การเสริมแรงให้ก�ำลังใจเพื่อให้นักเรียนได้ท�ำดีและถูกต้องระหว่างกิจกรรม การเรยี นการสอน 5. มกี ารใช้ค�ำถามสะท้อนย้อนความคดิ จากกจิ กรรมที่นักเรียนได้ปฏิบตั สิ ู่การพฒั นาทกั ษะชีวิต 6. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพ่อื ฝึกและพฒั นาทกั ษะชวี ิต แผนการสอนและวีดิโอการจัดการเรยี นการสอนฉบบั เต็ม http://lifeskills.obec.go.th/ ทกั ษะชวี ิต รหัสครศู ตวรรษท่ี 21 125

ครแู หง่ ศตวรรษท่ี 21 ครสู พุ รรณี ณรงค์กุล ภาษาไทย ป. 2 โรงเรียนไทยรัฐวิทยา ๘๐ (วงั ปรงิ เพช็ รไพศาล) จงั หวดั สงขลา ครูจะหยุดน่ิงไม่ได้ การปรับตัว การเป็นผู้เรียนรู้ เพื่อให้เป็นผู้รอบรู้ เพื่อถ่ายทอดสู่นักเรียน ต้ังใจสอน ช่วยเขา ท�ำให้เขาเป็นคนดี เพื่อกลับมาช่วยสังคมของเขา จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ • อ่านออกเสยี งค�ำทีอ่ ยู่บนมาตราตัวสะกดแม่กนได้ องค์ประกอบทกั ษะชีวิต : การสร้างสมั พนั ธภาพท่ีดกี ับผอู้ น่ื • ช่ืนชมควาวมส�ำเร็จ ความสามารถ และการกระท�ำท่ีดีของเพ่ือนด้วยค�ำพูด ภาษากาย หรอื สัญลักษณ์ 126 ทักษะชวี ิต รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21

กจิ กรรมการเรียนการสอน กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น ขั้นเตรยี มความพรอ้ ม ขั้นเตรยี มความพรอ้ ม 1. กิจกรรมไทยรฐั ทวี ีจ�ำลอง “รายการไทยรัฐ ๘๐” 1. ร่วมกิจกรรมไทยรัฐทวี จี �ำลอง 1.1 ชวนนักเรยี นทกุ คนร่วมทำ� กจิ กรรม 1.1. ทุกคนออกทวี ี โดยบอกว่า วนั นฉ้ี นั ท�ำความดี 1.2 ชกั ชวนให้ช่นื ชม และถามความรู้สกึ อะไร เมอ่ื ได้รับค�ำชม 1.2. เพอ่ื นๆ ปรบมอื ช่นื ชม และบอกความรู้สึก เม่ือได้รบั ความช่นื ชม ขน้ั ด�ำเนนิ กิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นด�ำเนินกจิ กรรมการเรยี นรู้ 2. แจกบัญชีบตั รคำ� พ้นื ฐาน ให้หาคำ� ทม่ี ี “น” สะกด 2. รับบัตรค�ำพนื้ ฐาน กลุ่มละ 3 คำ� และให้อ่านออกเสยี งทลี ะกลุ่มจาก 2.1. รบั บตั รอกั ษร และร่วมร้องเพลงทำ� ท่าประกอบ ใบงาน เช่น ใครอยากเปน็ เศรษฐี หนลู ะซี หนูละซี 3. ให้แต่ละกลุ่มแลกเปลย่ี นเรียนรู้ (เวยี นฐาน) จนครบ ใครอยากข่เี คร่อื งบนิ หนูละซี หนูละซี ทุกกลุ่ม และคอยให้คำ� ปรกึ ษา 2.2. รบั บัตรอักษร หาค�ำท่มี ี “น” สะกด กลุ่มละ 4. ชักชวนเล่นเกมวอลเลย์บอลผนื ผ้า 3 ค�ำ โดยขดี เส้นใต้ และอ่านออกเสยี งทลี ะคน 4.1 จดั นักเรยี นเปน็ 2 กลุ่ม A และ B 4.2 แจกอุปกรณ์ คอื ผืนผ้ากลุ่มละ 1 ผืน 3. แลกเปลี่ยนเรยี นรู้โดยการเวยี นฐาน 4.3 อธบิ ายเกมโดยการสาธติ และบอกกติกา 4. เล่นเกมวอลเล่ย์บอลผนื ผ้า “โดยกลมุ่ ทร่ี ับบอลได้จะได้ 1 คะแนน” 4.4 และเมอื่ กลุ่มตวั เองรบั บอลได้ให้ชน่ื ชมกนั 4.1. แบ่งเปน็ 2 กลุ่ม A และ B โดยแสดงสัญลักษณ์ 4.2. รบั ผนื ผ้า กลุ่มละ 1 ผนื ทำ� ความเข้าใจ 4.5 ขณะทีน่ ักเรยี นเล่นเกม ครคู อยให้ก�ำลังใจ และซกั ถามคำ� ถามสำ� คญั “ ทำ� อยา่ งไรจงึ ชนะ” ในวิธีการเล่นและกตกิ า “ ท�ำไมถึงพลาด จะแก้ไขอย่างไร” 4.3. เล่นเกม 4.4. แสดงการชน่ื ชมเพ่อื น โดยใช้สัญลักษณ์ เช่น ยกนวิ้ ทกั ษะชวี ติ รหัสครูศตวรรษที่ 21 127

กิจกรรมครู กจิ กรรมนกั เรียน ขัน้ สรปุ ขั้นสรปุ 5. การพฒั นาทักษะชวี ิตโดยใชเ้ ทคนคิ คำ� ถาม 5. การพฒั นาทกั ษะชวี ิต โดยสนทนาตอบคำ� ถาม R–C–A R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพ่อื สะทอ้ น R (Reflect) พฒั นาทกั ษะชวี ติ พร้อมยกตัวอย่างจากชวี ติ จริง 5.1 ขณะเล่นเกมเกดิ อะไรขึน้ บ้าง ตามคำ� ถามท่ี 5.1 – 5.6 5.2 นกั เรยี นมวี ธิ กี ารอย่างไรเพ่ือให้กลุ่มตวั เองได้ คะแนน 5.3 แต่ละกลุ่มมีวธิ ีการเหมือนหรือต่างกันหรอื ไม่ อย่างไร 5.4 เม่อื เพื่อนให้คำ� ชน่ื ชมเมอื่ ทำ� แต้มได้ นกั เรยี น รู้สึกอย่างไร เชอ่ื มโยง C (Connec) 5.5 นักเรยี นเคยได้รับการช่นื ชมจากใครบ้าง และทำ� ไมถงึ ได้รับการช่นื ชม ปรับใช้ A (Apply) 5.6 หากเพื่อนนักเรยี นสอบได้ท่ี 1 หรอื ได้รบั ทนุ การศกึ ษา นักเรยี นจะแสดงความยนิ ดีกับเพ่ือน อย่างไร 128 ทักษะชีวิต รหัสครศู ตวรรษท่ี 21

ถอดรหสั ครแู ห่งศตวรรษที่ 21 1. รู้และเข้าใจนกั เรยี น โดยเฉพาะความต้องการ และความสามารถตามวยั 2. จดั กจิ กรรมการเรยี นรู้ ทหี่ ลากหลาย เพ่อื ค้นหาความสามารถเฉพาะและความต้องการทีไ่ ม่เหมือนกัน 3. รจู้ กั นกั เรยี นและนำ� ขอ้ มลู จากการรจู้ กั นกั เรยี นไปออกแบบกจิ กรรมใหเ้ หมาะสม และใหม้ กี จิ กรรมทห่ี ลากหลาย 4. สอดแทรกสาระส�ำคญั และจัดกจิ กรรมอย่างเหมาะสม 5. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพอื่ ฝึกและพฒั นาทักษะชวี ิต แผนการสอนและวดี ิโอการจดั การเรยี นการสอนฉบบั เตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ ทักษะชวี ติ รหัสครศู ตวรรษท่ี 21 129

ครูแหง่ ศตวรรษที่ 21 ครูหัสยารตั น์ ปญั ไชยโชค วิทยาศาสตร์ ป. 3 โรงเรยี นบ้านจ่าโบ่ จงั หวดั แมฮ่ อ่ งสอน เราอยากเห็นเขามีชีวิตที่ดีอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข สามารถท่ีจะอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้ ไม่เป็นภาระของสังคม เราอยากเป็นส่วนหน่ึงที่จะเป็นก�ำลังใจและสร้างแรงบันดาลใจให้กับท่านอ่ืนๆ ว่าขนาดเราเป็นชุมชนเล็กๆ เราก็ยังท�ำได้ส่งผลเล็กๆ ให้โรงเรียนที่มีบริบทคล้ายคลึงกัน น�ำกระบวนการเรียนการสอนไปปรับประยุกต์ใช้ให้เหมาะสม จุดประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1. รู้จกั ลักษณะและการดำ� รงชวี ิตของสัตว์ได้ 1 ชวี ติ 2. รู้จักมาตรา แม่ ก กา สาระวชิ าภาษาไทย 3. รู้เรอื่ งของสัตว์ สาระวชิ าวทิ ยาศาสตร์ 4. มีความเมตตากรณุ าในเร่อื งศาสนา 5. รู้จกั คำ� ศัพท์พน้ื ฐาน วชิ าภาษาองั กฤษ องค์ประกอบทกั ษะชีวติ : การสร้างสัมพนั ธภาพทดี่ ีกับผอู้ น่ื • สอื่ สารกบั ผู้อนื่ ทง้ั ด้านภาษาพดู ภาษากาย ด้วยความสุภาพและเปน็ มติ ร 130 ทกั ษะชีวิต รหสั ครูศตวรรษท่ี 21

กจิ กรรมการเรียนการสอน กจิ กรรมครู กจิ กรรมนักเรยี น ข้ันนำ� เข้าส่บู ทเรียน ขน้ั น�ำเข้าสูบ่ ทเรียน 1. พดู คุยทักทายในบรรยากาศท่อี บอุ่น 1. ทุกคนทกั ทายครดู ้วยบรรยากาศท่อี บอุ่น คุ้นเคย และท�ำกิจกรรมต่อไปน้ี และปฏิบัตกิ ิจกรรมต่อไปน้ี 1.1. ท่องอาขยาน แม่ ก กา 1.1 ท่องบทอาขยาน แม่ ก กา พร้อมปรบมือ 1.2. ให้บอกช่ือสตั ว์ทม่ี ีอยู่ในบทอาขยาน 2. สอดแทรกคำ� ถามเพ่อื การพัฒนาทักษะชวี ติ 4 จงั หวะ จังหวะ 1 ปรบตัก จังหวะ 2 ปรบมอื 1.1 เม่อื เพอื่ นตอบคำ� ถามถูก นกั เรยี นควร ซ้ายของตนเอง จังหวะท่ี 3 ปรบตัก จังหวะ 4 ปรบมอื ซ้ายของเพอ่ื นทีอ่ ยู่ด้านขวามือของตน แสดงความยนิ ดกี บั เพือ่ นอย่างไร 1.2 บอกชอ่ื สัตว์ทอ่ี ยู่ในบทอาขยานทลี ะคน 1.2 นักเรยี นสามารถส่ือสารกบั เพอ่ื นอย่างไรได้บ้าง 2. สอดแทรกคำ� ถามเพ่อื การพฒั นาทักษะชวี ิต โดยทุกคนตอบคำ� ถาม ท่ี 2.1 – 2.2 เพอื่ ให้เพอ่ื นรู้สกึ ว่า สง่ิ ท่เี พ่อื นท�ำเปน็ ส่ิงทนี่ ่ายนิ ดี น่ายกย่อง ขั้นดำ� เนนิ กิจกรรมการเรียนรู้ ข้นั ดำ� เนนิ กจิ กรรมการเรียนรู้ 3. โดยให้เล่นเกมจับคู่ “นห่ี ัว ตัวอยู่ไหน” วางรปู สัตว์ 3. ร่วมเล่นเกม “น่หี วั ตัวอยู่ไหน” ในส่วนท่เี ปน็ ล�ำตัวกลางห้องและแจกซอง 3.1 รบั ซองซ่งึ เปน็ ส่วนหวั ของสัตว์ได้แก่ ไก่ กา 3.1 อธิบายเกม และให้สญั ญาณเร่มิ เล่นเกม มด เปด็ หมา หมู กระรอก และวัว พร้อมฟงั คำ� อธิบาย และเปิดซองรับหัวสตั ว์คนละ 1 รปู 3.2 กระตุ้นให้เล่นเกม เตอื นให้มกี ารชื่นชม แล้วส่งต่อไปด้านหลัง กันและกัน 3.2 เมือ่ รับซองให้ใช้คำ� พดู หรอื แสดงท่าทาง 3.3 ชวนสนทนาเกย่ี วกบั เรอื่ งสตั ว์ในประเด็น ขอบคณุ ยนิ ดี และเน้นใช้ภาษาสุภาพขณะท่ีท�ำ ส�ำคัญๆ คือ “อวยั วะส�ำคญั ท่ใี ช้ในการด�ำรง กจิ กรรม เม่อื ได้ยินสัญญาณ รบี ต่อส่วนหวั กบั ชวี ติ ” ล�ำตวั และช่วยกนั ตรวจสอบว่าถกู ต้องหรือไม่ 4. แบ่งนักเรยี นเปน็ 2 กลุ่ม โดยใช้จ�ำนวนเท้าของสัตว์ 3.3 ทุกคนร่วมสนทนาเก่ยี วกับอวัยวะส�ำคัญในการ เปน็ เกณฑใ์ นการแบง่ กลมุ่ สตั ว์ 2 เทา้ และสตั ว์ 4 เทา้ ด�ำรงชวี ิตของสัตว์ 5. ให้อภปิ รายเกย่ี วกบั อวัยวะสำ� คัญของสตั ว์ทีใ่ ช้ใน 4. แบ่งเป็น 2 กลุ่ม การด�ำรงชีวติ เวลา 10 นาที 5. ร่วมอภิปรายในกลุ่มเก่ยี วกบั อวัยวะสำ� คัญในการ 6. ให้ส่งตวั แทนออกมาน�ำเสนอ ดำ� รงชีวติ ของสัตว์ 7. ให้วาดรูปสตั ว์ทต่ี นเองชอบ 1 ชนิด พร้อมบอก 6. ส่งตวั แทนออกไปน�ำเสนอ 7. วาดรปู สัตว์ทช่ี อบ 1 ตัว พร้อมกับบอกอวยั วะสำ� คญั อวัยวะส�ำคัญในการดำ� รงชวี ติ 8. เล่านิทานเร่อื ง “เสยี งปืนลัน่ ” ท่ใี ช้ในการดำ� รงชวี ิตของสตั ว์นน้ั ๆ 8. ฟงั นทิ าน “เสยี งปืนล่ัน” เมอ่ื นิทานจบเร่อื งแสดง ความคดิ เหน็ ในประเดน็ การฆา่ สตั วห์ รอื ทรมานสตั ว์ ทกั ษะชวี ติ รหสั ครูศตวรรษที่ 21 131

กิจกรรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น ขั้นสรุป ข้นั สรปุ 9. ให้ร่วมกนั บอกอวยั วะต่างๆ ทม่ี ีความส�ำคญั ต่อ 9. ร่วมกนั บอกอวัยวะต่างๆ ท่มี คี วามส�ำคญั ต่อการ การดำ� รงชีวติ ด�ำรงชีวิต 10. ให้ช่วยกันวเิ คราะห์ว่า หากสัตว์ขาดอวัยวะทส่ี ำ� คัญ 10. ช่วยกนั วเิ คราะห์ว่า หากสตั ว์ขาดอวัยวะทสี่ �ำคญั ในการดำ� รงชวี ิต จะเกิดผลกระทบอย่างไร ในการดำ� รงชวี ิต จะเกดิ ผลกระทบอย่างไร 11. การพฒั นาทักษะชวี ิตโดยใช้เทคนิคคำ� ถาม 11. การพัฒนาทักษะชวี ติ โดยสนทนาตอบคำ� ถาม R–C–A R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบคำ� ถามเพอื่ สะท้อน R (Reflect) พฒั นาทักษะชีวติ พร้อมยกตวั อย่างจากชวี ติ จรงิ 11.1 ขณะทที่ ำ� กจิ กรรม นักเรยี นมีวธิ กี ารสอื่ สาร/ ตามคำ� ถามท่ี 11.1 – 11.6 พูดกับเพ่ือนอย่างไรบ้างในการแสดงความยินดี หรือช่นื ชมเพอ่ื น และให้ยกตัวอย่าง 11.2 เมอ่ื เพือ่ นมาแสดงความยนิ ดี หรอื ชน่ื ชม นักเรยี น นกั เรยี นรู้สึกอย่างไร เชื่อมโยง C (Connect) 11.3 โดยปกติ ในชวี ิตประจ�ำวนั นักเรียนมวี ธิ กี าร สอ่ื สารกบั เพือ่ นอย่างไร 11.4 การส่อื สารในชวี ติ ประจำ� วันของนกั เรยี น นกั เรยี นมวี ิธีการส่อื สาร ชน่ื ชมหรอื แสดง ความยินดีกับคนอน่ื อย่างไร เช่น พ่อแม่ ครู ปรบั ใช้ A (Apply) 11.5 ยกตัวอย่างสถานการณ์ใกล้ตัวนักเรียนทีอ่ าจ จะเกดิ ขึน้ หากเพอ่ื นของนกั เรยี นชนะได้รับ รางวลั การประกวดเล่านทิ าน นกั เรยี นจะแสดง ความยนิ ดกี ับเพอ่ื นอย่างไร 11.6 นักเรยี นจะมวี ธิ การสื่อสารกบั เพือ่ นอย่างสภุ าพ และเปน็ มิตรได้อย่างไร 132 ทักษะชีวิต รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21

ถอดรหสั ครแู หง่ ศตวรรษที่ 21 1. รู้และเข้าใจนักเรยี น โดยเฉพาะความต้องการ และความสามารถตามวัย 2. รจู้ กั นกั เรยี นและนำ� ขอ้ มลู จากการรจู้ กั นกั เรยี นไปออกแบบกจิ กรรมใหเ้ หมาะสม และมกี จิ กรรมทห่ี ลากหลาย 3. มีความรู้และมีทักษะการสอนในวิชาท่ีรับผิดชอบเป็นอย่างดี พร้อมน�ำสู่การปฏิบัติอย่างคล่องแคล่ว สอดคล้องกบั บทเรยี น 4. สามารถเปรียบเทียบ เช่ือมโยงสาระการเรียนรู้ให้เป็นสาระท่ีมีความส�ำคัญต่อชีวิตและใช้ชีวิตประจ�ำวัน ได้อย่างสอดคล้องกับบทเรยี น (บรู ณาการ) 5. ครจู ดั การการเรยี นรผู้ า่ นกจิ กรรมทห่ี ลากหลาย ทำ� ใหน้ กั เรยี นไดส้ อ่ื สารกบั ผอู้ น่ื ดว้ ยความสภุ าพและเปน็ มติ ร ส่งผลให้มที ักษะด้านการสร้างสมั พนั ธภาพท่ดี ีกบั ผู้อื่น 6. สอดแทรกค�ำถามหลงั กจิ กรรม เพื่อฝึกและพฒั นาทักษะชวี ติ แผนการสอนและวีดิโอการจดั การเรียนการสอนฉบบั เต็ม http://lifeskills.obec.go.th/ ทักษะชวี ติ รหสั ครูศตวรรษที่ 21 133

ครแู หง่ ศตวรรษที่ 21 ครูศรัณยา ถนอมวงศ์ ภาษาไทย ป.3 โรงเรียนวดั อทุ ยั ธาราม กรงุ เทพมหานคร ครูไม่ใช่ผู้ลงมือท�ำ แต่เป็นผู้ช่วยให้เด็กได้เรียนรู้จากการลงมือท�ำ ดวงตาท่ีใสซ่ือที่มองมายังเรา บันดาลใจให้เราต้องพัฒนาตนเอง เพื่อเอาความรู้ความสามารถไปพัฒนาเขาให้เขาอยู่ร่วมกันได้อย่างมีความสุข จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 1. อธิบายและบอกประโยชน์ของการนำ� ประโยคบอกเล่าและปฏิเสธไปใช้ได้อย่างถกู ต้อง 2. ใช้ประโยคบอกเล่าและปฏเิ สธในการส่อื สารได้ถูกต้อง เหมาะสมกบั กาลเทศะ องคป์ ระกอบทกั ษะชวี ติ : การสร้างสัมพนั ธภาพท่ดี ีกับผู้อ่ืน • ชื่นชมความส�ำเร็จ ความสามารถ และการกระท�ำที่ดีของเพ่ือนด้วยค�ำพูด ภาษากาย หรือ สัญลกั ษณ์ได้ 134 ทักษะชีวิต รหัสครศู ตวรรษท่ี 21

กจิ กรรมการเรียนการสอน กจิ กรรมครู กิจกรรมนกั เรียน ขน้ั นำ� เขา้ ส่บู ทเรยี น ข้ันนำ� เขา้ สบู่ ทเรียน 1. ครทู บทวนการปรบมอื 1 ครั้ง 2 ครง้ั 3 ครั้ง 5 ครงั้ 1. ทบทวนการปรบมอื 1 คร้งั 2 ครง้ั 3 คร้งั 5 ครั้ง ครแู นะนำ� การปรบมอื 4 จังหวะ ปรบมอื 4 จังหวะ จงั หวะ ท่ี 1 มอื ซ้ายปรบกับ 2. ชวนร้องเพลง เพ่อื ทบทวนความรู้เดมิ ด้วยเพลง มือขวาของตัวเอง จังหวะท่ี 2 มอื ซ้ายปรบกับ มือขวาของเพอ่ื น จงั หวะท่ี 3 มอื ซ้ายปรบกบั มือขวา ประโยค 3 ส่วน โดยแสดงเนอ้ื เพลงจาก ของตัวเอง จังหวะท่ี 4 มอื ซ้ายและมอื ขวาปรบพนื้ Power point 2. อ่านเนอ้ื เพลงพร้อมกนั 1 ครง้ั ร้องเพลงตามครู 3. ถาม คำ� ถามสำ� คัญ : “จากเน้อื เพลง บอกอะไร พร้อมกัน 1 ครง้ั พร้อมปรบมอื ตามจงั หวะเพลง บ้าง” 3. ร้องเพลง สนทนาตอบคำ� ถาม ขน้ั ดำ� เนนิ กิจกรรมการเรียนรู้ ข้นั ด�ำเนินกิจกรรมการเรียนรู้ 4. แสดงประโยค “แมวกนิ ปลา” โดย Power point 4. - 5. ฟังคำ� อธบิ ายและตอบค�ำถาม ให้นักเรยี นช่วยกนั แยกประโยคว่า ค�ำใดทำ� หน้าท่ี 6. แข่งขันเรยี งประโยค ประธาน กรยิ า กรรม ใส่ลงในตาราง 6.1 ส่งตัวแทนแต่ละกลุ่มมารบั บตั รคำ� ให้กลุ่มละ ประโยค ประธาน กริยา กรรม 2 ประโยค แมว กิน ปลา 6.2 ให้แต่ละกลุ่มวางบตั รคำ� เรยี งประโยคให้ถกู ต้อง 5. ให้ความรู้ว่าประโยคทม่ี ปี ระธาน กรยิ า กรรมเรียก บนโต๊ะทง้ั 2 ประโยค ว่า ประโยคบอกเล่า 6.3 ดูค�ำเฉลยและช่วยกนั วเิ คราะห์หน้าทข่ี องคำ� ประธาน : ผู้กระทำ� /ผู้แสดง ตอบว่าใคร ในแต่ละประโยคโดยตอบค�ำถามสำ� คญั กริยา : ภาคแสดง ตอบว่าท�ำอะไร กรรม : ผู้ถูกกระทำ� ตอบว่าทไ่ี หน/อย่างไร 6. แนะน�ำกจิ กรรมแข่งเรยี งประโยค 6.1 แจกบัตรงาน 6.2 แนะนำ� การเรยี งบตั รงานและตรวจสอบผลงาน ความถกู ต้องของทุกกลุ่มพร้อมกบั ชน่ื ชม นกั เรียนแต่ละกลุ่มด้วยวธิ ที ี่หลากหลาย 6.3 เฉลยโดย Power point และให้นักเรยี นช่วยกัน วิเคราะห์หน้าท่ขี องค�ำในแต่ละประโยค คำ� ถามส�ำคัญ ประโยคข้างต้น มปี ระธาน กรยิ า กรรม เรยี กว่า ประโยคอะไร (บอกเล่า) ประโยค ประธาน กริยา กรรม บอกเลา่ แมว กนิ ปลา แดง เล่น ฟตุ บอล ฉนั เช็ด บ้าน ป้อม อ่าน หนงั สอื ทกั ษะชีวติ รหัสครศู ตวรรษท่ี 21 135

กิจกรรมครู กิจกรรมนักเรยี น ขนั้ ด�ำเนนิ กจิ กรรมการเรยี นรู้ ข้ันดำ� เนินกจิ กรรมการเรยี นรู้ 7. แนะน�ำประโยค “แมวไมก่ ินปลา” ให้นกั เรียน 7. ฟังค�ำแนะ น�ำประโยค “แมวไม่กนิ ปลา” ทำ� ให้เข้าใจ สงั เกตว่ามคี ำ� ใดเพ่มิ มา (คำ� ว่า “ไม่”) เมอื่ เติมคำ� ได้ว่า เปน็ การไม่ยอมรบั หรอื คัดค้านเราเรียกว่าเปน็ ว่า ”ไม่” ลงในประโยค “แมวกนิ ปลา” ท�ำให้เข้าใจ ประโยคปฏเิ สธ ได้ว่า เปน็ การไม่ยอมรบั หรอื คดั ค้านเราเรยี กว่าเป็น แสดงคำ� ว่า “ปฏเิ สธ” ในตารางประโยค ประโยคปฏเิ สธ แสดงค�ำว่า “ปฏเิ สธ” ช่องประโยค ใน Power point 8. แข่งขนั เรยี งประโยคโดยเติมคำ� ที่กลุ่มคดิ ว่า ประโยค ประธาน กรยิ า กรรม ท�ำให้ประโยคท่ไี ด้รับเป็นประโยคปฏิเสธ ปฏเิ สธ แมว ไม่ กิน ปลา 8. ให้แข่งขันเรยี งประโยค แจกบตั รคำ� เปล่าและปากกา 9. ช่วยกันตรวจสอบความถูกต้อง เมจิก ให้นกั เรยี นเติมคำ� ที่กลุ่มคิดว่าทำ� ให้ประโยค 10. เตมิ คำ� ว่า “ไม่” ในประโยคบอกเล่าในตาราง ทนี่ กั เรียนได้รบั เป็นประโยคปฏเิ สธ 9. ตรวจสอบผลงานความถูกต้องของทุกกลุ่มพร้อม ประโยค กบั ชน่ื ชมนกั เรยี นแต่ละกลุ่มด้วยวธิ ที ี่หลากหลาย 10. น�ำประโยคบอกเล่าขน้ึ Power point. ให้นักเรียน ช่วยกันเตมิ คำ� เพ่ือทำ� ให้ประโยคเหล่าน้เี ป็นประโยค ปฏิเสธ ประโยค ประธาน กริยา กรรม ปฏิเสธ แมว ไม่ กนิ ปลา ปฏิเสธ แดง ไม่ได้ เล่น ฟตุ บอล ปฏิเสธ ฉนั ไม่ได้ เชด็ บ้าน ปฏเิ สธ ป้อม ไม่ อ่าน หนงั สอื ขนั้ สรุป ขั้นสรปุ 11. แนะนำ� การแต่งประโยคจากภาพ 11. แต่งประโยคทส่ี อดคล้องกับภาพเป็นประโยคบอก 11.1 แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนนำ� เสนอหน้าช้ันเรียน เล่า 2 ประโยค และประโยคปฏเิ สธ 2 ประโยคลง 11.2 ในขณะทีเ่ พอื่ นออกมาน�ำเสนอหน้าช้นั เรียน ในกระดาษชาร์จ ให้แต่ละกลุ่มคดิ คำ� ชมเพื่อนกลุ่มอืน่ ท่ีออกมา 11.1 แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนนำ� เสนอหน้าชนั้ เรยี น น�ำเสนอ และใช้คำ� ถามกระตุ้นความคดิ 11.2 ในขณะท่ีเพื่อนออกมานำ� เสนอหน้าช้ันเรียน (พิจารณาตามค�ำตอบของนกั เรยี น) ให้แต่ละกลุ่มคดิ คำ� ชมเพอื่ นกลุ่มอื่นทอี่ อกมา นำ� เสนอ 12. การพัฒนาทกั ษะชวี ติ โดยใชเ้ ทคนคิ ค�ำถาม 12. การพฒั นาทักษะชวี ิต โดยสนทนาตอบคำ� ถาม R–C–A R – C – A ทุกคนร่วมสนทนาตอบคำ� ถามเพ่อื สะท้อน R (Reflect) พัฒนาทักษะชีวติ พร้อมยกตัวอย่างจากชีวติ จรงิ 12.1 ขณะท�ำกจิ กรรม เพอ่ื นชน่ื ชมนกั เรียนอย่างไร ตามค�ำถามท่ี 12.1 – 12.5 เมือ่ กลุ่มของนกั เรยี นตอบคำ� ถามถกู เช่อื มโยง C (Connect) 12.2 ทผ่ี ่านมานกั เรยี นเคยท�ำงานแล้วได้รับคำ� ช่ืนชม จากผู้อ่นื ไหม อย่างไร 12.3 นักเรยี นรู้สกึ อย่างไร ปรับใช้ A (Apply) 12.4 ดงั น้นั ในการจะคบเพอ่ื น หรอื สร้างสัมพันธภาพ ที่ดีกับเพอื่ น เราควรจะปฏบิ ตั ิตวั อย่างไร 12.5 ถา้ เหน็ เพอื่ นทำ� ในสงิ่ ทถี่ กู ตอ้ ง เราควรจะทำ� อยา่ งไร 136 ทักษะชวี ติ รหัสครูศตวรรษท่ี 21

ถอดรหัสครแู ห่งศตวรรษที่ 21 1. รจู้ กั นกั เรยี นและนำ� ขอ้ มลู จากการรจู้ กั นกั เรยี นไปออกแบบกจิ กรรมใหเ้ หมาะสม และใหม้ กี จิ กรรมทห่ี ลากหลาย 2. มีความสามารถใช้ส่อื และเทคโนโลยเี พื่อการจดั การเรยี นการสอนอย่างเหมาะสม 3. สนใจทุกคำ� ตอบของนกั เรยี น และมีความฉบั ไวในลักษณะทเ่ี รยี กว่า “เชือ่ มโยงคำ� ตอบนักเรียนสู่คำ� ถาม หรือการเรยี นรู้ต่อไปทนั ที” 4. ครสู นใจนักเรยี นทว่ั ถึง ระหว่างการปฏิกจิ กรรมการเรยี นรู้ ครูจะคอยดูแลใกล้ชดิ กบั นักเรยี น ให้กำ� ลังใจ และให้คำ� แนะน�ำ 5. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพือ่ ฝึกและพัฒนาทกั ษะชวี ิต แผนการสอนและวดี โิ อการจดั การเรยี นการสอนฉบับเต็ม http://lifeskills.obec.go.th/ ทักษะชวี ิต รหัสครูศตวรรษที่ 21 137

ครแู หง่ ศตวรรษที่ 21 ครูมณีรตั น์ รตั นวิชยั วทิ ยาศาสตร์ ป.3 โรงเรียนอนิ ทรมั พรรย์อนุสรณ์ จังหวัดสมทุ รปราการ ข้าพเจ้าเป็นครูด้วยความรักและอุดมการณ์ เช่ือมั่นในแนวทางบูรณาการ จึงพร้อมที่จะส่งเสริมให้ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเองโดยเน้นการบูรณาการเป็นส�ำคัญ การออกค่ายชนบทเป็นแรงบันดาลใจที่จะเป็นผู้ให้ซื้ออะไรก็ซื้อหาไม่ได้ด้วยเงิน จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. บอกความหมายของ 3R ได้อย่างถูกต้อง 2. สามารถแยกแยะขยะได้ถูกต้องตามประเภทของขยะ องคป์ ระกอบทักษะชวี ติ : การสร้างสัมพนั ธภาพทดี่ ีกบั ผูอ้ นื่ • ให้ความร่วมมอื และทำ� งานร่วมกับผู้อ่นื ได้อย่างสร้างสรรค์ 138 ทกั ษะชวี ิต รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21

กิจกรรมการเรียนการสอน กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรียน ขัน้ นำ� เขา้ สู่บทเรยี น ขน้ั น�ำเขา้ สู่บทเรยี น 1. สนทนาทกั ทาย ชวนปฏบิ ตั กิ จิ กรรม “กระจก” 1. ทกุ คนปรบมือ 5 ครง้ั ปรบให้ดงั โยกตัวไปมา 2. น�ำเสนอภาพโลกเส่อื มโทรม “โลกร้องไห้ โลกร้อน” หัวเราะฮาๆ ดงั ๆ จากนน้ั นบั 1 และ 2 สลบั นง่ั ยืน โดย Power Point แล้วแจ้งจุดประสงค์การเรยี นรู้ 2. ชมภาพโลกเสอ่ื มโทรม โลกร้องไห้ จาก power และตอบคำ� ถามสำ� คญั ดังน้ี 2.1 นักเรยี นสงั เกตเห็นอะไรบ้าง point แล้วสนทนาตอบคำ� ถามสำ� คญั ที่ 2.1 – 2.2 2.2 จากท่ีนกั เรยี นสังเกตเห็นนกั เรยี นคดิ ว่า มสี าเหตมุ าจากอะไรได้บ้าง 2.3 เพม่ิ เติมความรู้ประกอบสาเหตขุ องการเกดิ สภาวะโลกร้อน เช่น การตดั ต้นไม้ทำ� ลาย ป่าทำ� ให้เกดิ สภาวะโลกร้อนเพราะก่อให้เกดิ ปรากฏการณ์ก๊าซเรอื นกระจก (ให้นกั เรียน ดูคลปิ ) ขั้นดำ� เนินกจิ กรรมการเรียนรู้ ขน้ั ด�ำเนนิ กิจกรรมการเรยี นรู้ 3. น�ำเสนอคลปิ วีดโิ อ เร่ือง ปังปอนดธ์ นาคารขยะ 3. ชมคลปิ วดี โิ อเพ่มิ เติมความรู้การเกิดสภาวะโลกร้อน 4. ให้ค�ำอธบิ ายเพิม่ เติม วิธกี ารใช้ทรพั ยากรธรรมชาติ เกีย่ วกับปรากฏการณ์ก๊าซเรอื นกระจก ”ปงั ปอนด์ อย่างประหยดั คุ้มค่า ซ่งึ จะช่วยลดภาวะโลกร้อน ธนาคาร” วิธกี ารหนง่ึ จาก Clip VDO คอื การจัดการกับขยะ 4. ฟังคำ� อธิบายเพมิ่ เตมิ และร่วมอภปิ ราย 5. ถามคำ� ถาม “เห็นอะไรจากวดี ิโอ” เชื่อมโยงคำ� ตอบ 5. ร่วมสนทนาตอบคำ� ถามส�ำคัญจาก VDO ร่วม นกั เรียนสู่วธิ กี ารก�ำจดั ขยะ 3 คำ� (3 R) อธบิ าย 3 R (Reduce Reused Recycle) 6. แนะนำ� กจิ กรรมการแยกขยะ.โดยแบ่งกลุ่มเน้นให้ 6. เตรียมปฏิบตั กิ ิจกรรม จัดแยกขยะ แบ่งกลุ่ม ทกุ คนรู้บทบาทหน้าท่ใี นกลุ่ม แจกอุปกรณ์ให้ปฏิบัติ กลุ่มละ 4 – 5 คน และแบ่งหน้าท่ี ดงั นี้ กจิ กรรมในกลุ่ม คนท่ี 1 คุณอำ� นวย มหี น้าท่ดี ูแลกลุ่ม รับค�ำส่งั รบั วสั ดุ จัดวัสดุให้เพ่อื น อ่านคำ� สั่งให้เพื่อนๆ ฟัง คนท่ี 2 คุณวางแผน มหี น้าท่กี ระตุ้นให้เพ่ือนๆ ร่วมวางแผนควบคุมเวลา คนที่ 3 คณุ KM ทำ� หน้าทจ่ี ดั ซอ้ื การเก็บข้อมูล บันทกึ ข้อสรปุ คนท่ี 4 คุณเสนอ ทำ� หน้าท่นี ำ� เสนอรายงาน คณุ อ�ำนวยรับอปุ กรณ์ 6.1 แต่ละกลุ่มช่วยกันจัดการอปุ กรณ์ และปฎบิ ตั ิ กจิ กรรม 6.2 นำ� ขยะทน่ี �ำมาจากบ้านใส่ถุงขยะรวม ทกั ษะชวี ติ รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21 139

กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น ขน้ั ดำ� เนนิ กจิ กรรมการเรียนรู้ ข้นั ดำ� เนนิ กิจกรรมการเรียนรู้ 7. ให้แต่กลุ่มนำ� เสนอ 6.3 วางถังเปล่า 4 ถัง คอื ถงั เขยี ว ถงั เหลอื ง ถงั น�้ำเงิน ถงั สแี ดง 6.4 น�ำขยะจากถงุ รวมแยกใส่ถังขยะให้ถกู ต้อง 6.5 คณุ KM ชวนเพอ่ื นๆ สรุปผลการดำ� เนนิ กจิ กรรม 7. คณุ เสนอ น�ำเสนอผลงานและทุกคนฟังการน�ำเสนอ และข้อเสนอแนะจากเพอ่ื นๆ ข้นั สรุป ขนั้ สรปุ 8. ให้เลอื กขยะ ออกแบบประดษิ ฐ์ช้นิ งานจากขยะ 8. ทกุ คนเลอื กขยะจากถงั สเี หลอื งคนละชนิ้ เพ่อื นำ� มา (นอกเวลา) ประดิษฐ์สิ่งประดษิ ฐ์ (นอกเวลา/ชวั่ โมงต่อ) 9. ให้ไปล้างมอื 9. ไปล้างมอื 10. การพัฒนาทกั ษะชวี ติ โดยใช้เทคนิคคำ� ถาม 10. การพฒั นาทกั ษะชวี ิต โดยสนทนาตอบคำ� ถาม R–C–A R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพื่อ สะท้อน R (Reflect) พัฒนาทกั ษะชวี ติ พร้อมยกตวั อย่างจากชวี ิตจรงิ 10.1 ในระหว่างการทำ� กจิ กรรมนักเรยี นมสี ่วนร่วม ตามคำ� ถามท่ี 10.1 – 10.5 ในการทำ� งานกลุ่มอย่างไร ? เช่ือมโยง C (Connect) 10.2 นกั เรยี นเคยท�ำงานกลุ่มหรอื เคยท�ำงานร่วมกบั คนอนื่ มาก่อนหรอื ไม่ ให้เล่าประสบการณ์ 10.3 นักเรยี นมวี ิธีการท�ำงานร่วมกับผู้อน่ื อย่างไรให้ ได้และสบความส�ำเรจ็ ตามทต่ี ั้งไว้ ปรับใช้ A (Apply) 10.4 ยกตวั อย่างกจิ กรรมใกล้ตวั เดก็ เช่น กิจกรรม กีฬาสี แล้วถามว่านักเรยี นมวี ธิ กี ารจดั กจิ กรรม ร่วมกับเพือ่ นอย่างไร 10.5 นักเรียนจะมวี ธิ กี ารแบ่งบทบาทหน้าที่กนั อย่างไรเพ่ือให้งานประสบความสำ� เร็จตาม เป้าหมายทต่ี ง้ั ไว้ 140 ทกั ษะชีวิต รหัสครศู ตวรรษท่ี 21

ถอดรหสั ครูแหง่ ศตวรรษท่ี 21 1. รจู้ กั นกั เรยี นและนำ� ขอ้ มลู จากการรจู้ กั นกั เรยี นไปออกแบบกจิ กรรมใหเ้ หมาะสม และใหม้ กี จิ กรรมทหี่ ลากหลาย 2. เตรียมนกั เรยี นให้มีความพร้อม สนใจการเรยี น มีกติกาการเรยี นทท่ี ุกคนต้องปฏิบัติ 3. มักใช้คำ� ถามและเน้นให้มมี ารยาทในการตอบคำ� ถาม 4. มีความสามารถใช้ส่อื และเทคโนโลยีเพ่ือการจดั การเรยี นการสอนอย่างมชี ีวิตชวี าและเหมาะสมกบั วัย 5. มกี ารจดั บรรยากาศทางกายภาพในชนั้ เรยี นอย่างเหมาะสม 6. ให้นกั เรยี นได้เรียนรู้จากกลุ่ม จากสง่ิ แวดล้อม เหตุการณ์ในชุมชน และลงมอื ปฏบิ ตั กิ จิ กรรม 7. มีการเสริมแรงและมกี ารใช้ค�ำถามท้าทาย เพอ่ื ให้นกั เรียนเกิดการเรียนรู้และไม่รู้สกึ ว่าถูกเลือกปฏบิ ตั ิ 8. กระตุ้นให้นักเรยี นสามารถเชื่อมโยงข้อมลู เป็นค�ำตอบ 9. สอดแทรกค�ำถามหลังกจิ กรรม เพือ่ ฝึกและพฒั นาทักษะชวี ิต แผนการสอนและวีดโิ อการจัดการเรยี นการสอนฉบับเตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ ทกั ษะชีวิต รหสั ครศู ตวรรษที่ 21 141

ครแู ห่งศตวรรษที่ 21 ครสู นุ ันทา สร้อยสวัสด์ ิ การงานอาชพี และเทคโนโลยี ป. 3 โรงเรยี นวดั สระแกว้ จังหวดั นครราชสมี า การจัดการเรียนการสอนเพื่อให้นักเรียนเข้าถึงแหล่งเรียนรู้อย่างชาญฉลาด เป็นความจ�ำเป็นที่ต้องปรับการเรียนการสอนให้เข้ากับความเปลี่ยนแปลง ทักษะชีวิตมีความจ�ำเป็นมากในปัจจุบัน ครูจึงต้องการสอดแทรกให้นักเรียนได้เรียนรู้ ความสามัคคี การอยู่ร่วมกับผู้อ่ืน การกล้าคิด กล้าแสดงออก และสามารถแก้ปัญหาได้ด้วยตัวเอง และสามารถน�ำสิ่งเหล่าน้ีไปใช้ในอนาคตได้ จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ • สามารถออกแบบและประดษิ ฐ์ของเล่นตามทอ่ี อกแบบได้ องค์ประกอบทักษะชวี ิต : การสรา้ งสัมพันธภาพท่ีดกี ับผ้อู ื่น • ให้ความร่วมมอื กับผู้อนื่ อย่างสร้างสรรค์ และท�ำงานร่วมกับผู้อน่ื ได้ 142 ทักษะชวี ิต รหสั ครูศตวรรษท่ี 21

กิจกรรมการเรยี นการสอน กิจกรรมครู กจิ กรรมนกั เรียน ข้นั นำ� เขา้ ส่บู ทเรียน ข้นั น�ำเข้าส่บู ทเรยี น 1. ชวนสนทนาเก่ยี วกบั การประดษิ ฐ์ของเล่น ครมู ีโจทย์ 1. ทกุ คนร่วมสนทนา ตอบคำ� ถาม เล่าประสบการณ์ ให้ส�ำหรบั ชัว่ โมงน้ี “การพับจรวดจากกระดาษท่ีไป เรือ่ งเก่ยี วกบั จรวด นกั เรยี นยกตัวอย่างจากของจรงิ ได้ไกลท่ีสุด” ประสบการณ์จรงิ เพราะโรงเรียนอยู่ใกล้กองบิน คำ� ถามสำ� คญั : เคยเหน็ จรวดหรอื เคยพบั จรวดหรอื ไม่ 2. ศกึ ษาจรวดจากภาพ 2. แสดงภาพจรวด ขน้ั ด�ำเนนิ กจิ กรรมการเรยี นรู้ ข้นั ดำ� เนนิ กจิ กรรมการเรยี นรู้ 3. ให้นกั เรยี นแบ่งกลุ่มเพอื่ พับจรวด 3. แบ่งกลุ่ม และตง้ั ชือ่ กลุ่ม 4. ขณะแบ่งกลุ่มถามช่อื กลุ่ม และการแบ่งหน้าท่ี 4. ขณะแบ่งกลุ่ม ตงั้ ชือ่ กลุ่ม เหตุผลการให้ชอ่ื กลุ่ม ในกลุ่ม แบ่งหน้าทใ่ี นกลุ่ม 5. แจกกระดาษเพอ่ื ออกแบบจรวด 5. ร่วมกันออกแบบจรวด เพ่อื ให้ไปได้ไกลท่ีสุด 6. เมอ่ื ท�ำเสรจ็ ให้มกี ารแข่งขนั พุ่งจรวด 7. ให้กำ� ลังใจและและให้คำ� แนะน�ำระหว่างการแข่งขนั เลอื กวัสดุ (กระดาษ) เพ่อื พับจรวดตามที่ออกแบบ 6. ทกุ กลุ่มออกไปแข่งขันพุ่งจรวด 7. ทุกคนแข่งขนั และเมอ่ื ได้ผลการแข่งขนั กลบั มา ที่ห้องเรยี น ขน้ั สรุป ขั้นสรุป 8. ชวนให้ช่วยกันวเิ คราะห์ “ทำ� ไมจรวดของเพอื่ น 8. ช่วยกนั วเิ คราะห์ “ท�ำไมจรวดของเพ่ือนจงึ ไปได้ จงึ ไปได้ไกล” ไกล” 9. ชวนสนทนาซกั ถามการออกแบบจรวด 9. ร่วมสนทนา และตอบคำ� ถาม ข้อ 9.1-9.3 10. การพฒั นาทักษะชวี ิต โดยสนทนาตอบค�ำถาม การสร้างจรวด ค�ำถามสำ� คัญ: 9.1 ก่อนสร้างจรวดมกี ารออกแบบหรือไม่ R – C – A ทุกคนร่วมสนทนาตอบคำ� ถามเพอ่ื 9.2 มีขน้ั ตอนการออกแบบอย่างไร พฒั นาทกั ษะชีวติ พร้อมยกตัวอย่างจากชีวติ จริง 9.3 ปรกึ ษาหารือก่อนลงมอื สร้างจรวดหรือไม่ ตามคำ� ถามท่ี 10.1 – 10.3 อย่างไร 10. การพฒั นาทกั ษะชวี ติ โดยใช้เทคนคิ คำ� ถาม R–C–A สะทอ้ น R (Reflect) 10.1 ขณะท�ำงานกลุ่ม มกี ลุ่มไหนมีปญั หาในการ ท�ำงานร่วมกนั บ้าง และมกี ารแก้ปัญหาอย่างไร เช่อื มโยง C (Connect) 10.2 ท่ีผ่านมานักเรยี นเคยทำ� งานกลุ่มกับเพือ่ นๆ และเคยเกดิ ปญั หาขัดแย้งกนั ในการทำ� งาน หรอื ไม่ และแก้ปญั หาอย่างไร ปรบั ใช้ A (Apply) 10.3 ในครัง้ ต่อไป หากนกั เรยี นต้องท�ำงานเป็นกลุ่ม และนกั เรยี นเกดิ ปญั หาความขดั แย้งกนั ภายใน กลุ่ม นักเรยี นมวี ธิ ปี ้องกนั ปัญหาทจ่ี ะเกดิ ขน้ึ ได้ อย่างไร ทักษะชีวิต รหสั ครศู ตวรรษที่ 21 143

ถอดรหสั ครแู หง่ ศตวรรษที่ 21 1. แสดงออกซง่ึ ความรกั ความเมตตา เช่น เรยี กนกั เรยี นว่าลูก 2. จัดการเรียนการสอนในรูปแบบบูรณาการอย่างสม�่ำเสมอ เพ่ือให้นักเรียนมีความคุ้นเคย ท�ำให้การจัด กิจกรรมมีความราบร่นื 3. ครูและนักเรยี นมีสมั พนั ธภาพทดี่ ตี ่อกนั 4. ให้ความสำ� คญั ต่อการเรยี นรู้ด้วยการลงปฏบิ ตั ิจริง 5. กระบวนการเรยี นรู้ดำ� เนินไปอย่างเป็นพลวตั จากความรู้สู่การปฏิบัติ และผู้เรียนเปน็ ผู้เรยี นรู้ด้วยตนเอง 6. สอดแทรกค�ำถามหลังกจิ กรรม เพอื่ ฝึกและพัฒนาทักษะชวี ติ แผนการสอนและวดี ิโอการจัดการเรียนการสอนฉบบั เตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ 144 ทักษะชวี ติ รหัสครศู ตวรรษท่ี 21

ครแู ห่งศตวรรษท่ี 21 ครเู ปลง่ ฉวี ชา่ งเงิน ภาษาอังกฤษ ป.3 โรงเรียนชมุ ชนบา้ นอุ้มผาง จังหวัดตาก ครูท่ีดีต้องเป็นแบบอย่างท่ีดีแก่ศิษย์ เพราะเป็นทรัพยากรมนุษย์ท่ีมีคุณภาพต่อสังคม โดยธรรมชาติของอาชีพข้องครูเป็นอาชีพที่ต้องเกี่ยวข้องกับบุคคลอ่ืนอยู่เสมอ ครูจึงต้องเป็นผู้ใฝ่รู้ ใฝ่เรียน ใฝ่พัฒนาตนเองอยู่เสมอ เด็กๆ คือแรงบันดาลใจส�ำคัญ ทั้งนี้เพราะอยากมอบโอกาสที่ดีให้กับเด็กนักเรียน เพราะการเรียนรู้ของเด็กนักเรียนมิใช่เพียงแค่การปรับตัวเองให้เข้ากับสังคมโลกเท่านั้น แต่เขาจะต้องเรียนรู้ที่จะปรับเปลี่ยนโลกและสังคมรอบๆ ตัว ให้ด�ำเนินไปในทางท่ีดีและอย่างสมเหตุสมผล จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ 1. สามารถฟัง พูด อ่าน เขยี น ค�ำศพั ท์ใหม่ได้ 2. ใช้ประโยค what are you doing? องค์ประกอบทักษะชีวติ : การสร้างสัมพันธภาพทด่ี กี ับผูอ้ นื่ • ใช้ภาษาพดู ภาษากาย ทท่ี ำ� ให้ผู้อืน่ ผ่อนคลาย สบายใจ ทกั ษะชวี ิต รหสั ครศู ตวรรษที่ 21 145

กิจกรรมการเรยี นการสอน กิจกรรมครู กิจกรรมนักเรียน ข้นั นำ� เขา้ ส่บู ทเรียน ข้นั นำ� เข้าสู่บทเรยี น 1. ทกั ทายโต้ตอบกบั นกั เรยี นด้วยประโยค 1. ทกุ คนทกั ทาย Good morning, How are you? Good morning, How are you? I am fine, Thanks. I am fine, Thanks. 2. ร้องเพลง “Good morning” 2. ฝึกร้องเพลง “Good morning” 2.1 การร้องเพลงด้วย power point (ให้ฝึก 2.1 ฝึกออกเสยี ง teacher และ friends 2 – 3 ครง้ั ออกเสยี ง teacher และ friends 2-3 รอบ) พร้อมกนั 2.2 เพลง Good morning to you 2.2 ร้องเพลง Good morning to you Good morning to you. (ซ้�ำ 2 คร้งั ) Good morning to you. (ซำ้� 2 ครัง้ ) Good morning dear children/teacher. Good morning dear teacher. Good morning to you. Good morning to you. 3. ทบทวนประโยคสำ� คญั ท่เี รียนผ่านมา โดยใช้ค�ำถาม 3. ทบทวนความรู้เดมิ โดย ดงั นี้ ถาม .What is your name? ถาม What is your name? ตอบ My name is ………(ชอ่ื ของนักเรียน) ตอบ My name is (ช่อื ของนักเรยี น) ถาม What is this? ถาม What is this? ตอบ It is ………. ตอบ It is ………. ถาม What is that? ถาม What is that? ตอบ It is ………….. ตอบ It is ………….. 3.1 ให้นกั เรยี นอ่านตามทีละประโยค 3.1 นกั เรียนอ่านตามพร้อมกันทลี ะประโยค 3.2 ให้จบั คู่โต้ตอบกนั โดยอ่านจาก Power point 3.2 นกั เรยี นจับคู่โต้ตอบกนั โดยอ่านจาก Power point ขัน้ ดำ� เนินกจิ กรรมการเรยี นรู้ ขน้ั ดำ� เนินกจิ กรรมการเรียนรู้ 4. นำ� เสนอประโยคใหม่โดยเขยี นบนกระดาน 4. ฟังและอ่านประโยคใหม่ What are you doing? และให้นกั เรียน What are you doing? 4.1 อ่านตามครู 3 รอบ 4.1 อ่านตามครูพร้อมกนั 3 รอบ 4.2 อ่านพร้อมกนั 3 รอบ 4.2 อ่านพร้อมกนั 3 รอบ 4.3 อ่านทีละคน 4.3 อ่านทีละคน 5. แนะน�ำคำ� ศพั ท์ใหม่ 8 ค�ำ (Writing, sleeping, 5. ฟงั และเตรียมค�ำศัพท์ใหม่ โดย cooking, fishing, swimming, eatting, running, 5.1 อ่านตามทลี ะคำ� พร้อมดภู าพ 2 รอบ reading) โดยให้ 5.2 อ่านพร้อมกนั และดภู าพ 2 รอบ 5.1 อ่านตามครูทลี ะคำ� พร้อมดภู าพ 2 รอบ 5.3 อ่านที่ละคน 3 – 4 รอบ พร้อมดรู ูปภาพ 5.2 อ่านพร้อมกนั และดภู าพ 2 รอบ 5.3 อ่านท่ลี ะคน 3-4 รอบ พร้อมดรู ปู ภาพ 146 ทักษะชวี ติ รหสั ครศู ตวรรษที่ 21

กิจกรรมครู กิจกรรมนักเรียน ขน้ั ด�ำเนินกิจกรรมการเรียนรู้ ขัน้ ดำ� เนนิ กจิ กรรมการเรียนรู้ 6. อ่านนำ� ประโยคถาม-ตอบ 6. ดปู ระโยค ถาม – ตอบ และ ถาม What are you doing? ตอบ I am ………………… (รูปภาพ) 6.1 อ่านตามพร้อมกนั 2 รอบ โดยให้ 6.2 อ่านพร้อมกนั 2 รอบ 6.3 อ่านทีละคน 3 – 4 รอบ 6.1 อ่านตามพร้อมกนั 2 รอบ 6.2 อ่านพร้อมกัน 2 รอบ 7. แบ่งเป็น 4 กลุ่ม แข่งขันกันต่อภาพจิ๊กซอว์ 6.3 อ่านทลี ะคน 3 – 4 รอบ 7.1 รับซองภาพจก๊ิ ซอว์และซองบตั รค�ำ 7. แบ่งนักเรียนเปน็ 4 กลุ่ม ให้แข่งขันกนั ต่อ 7.2 ฟงั การอธบิ าย กฎและกติกาการเล่น ภาพจก๊ิ ซอว์ (ถ้าไม่เข้าใจให้ถาม) และแบ่งหน้าท่ีในกลุ่ม 7.1 แจกภาพจก๊ิ ซอว์ กลุ่มละ 8 ซอง และบตั รคำ� โดยให้ทกุ คนไปเขยี นคำ� ศพั ท์บนกระดาน กลุ่มละ 1 ซอง 7.3 แข่งขนั การต่อภาพ โดย 7.2 อธิบาย กฎและกตกิ าการเล่น โดยให้เวลา 7.3.1 เลอื กบัตรคำ� ให้ตรงกับภาพ 7.3.2 เลือกภาพให้ตรงกบั ค�ำศัพท์ นักเรยี นพูดคยุ กนั ในกลุ่ม 7.3.3 เขยี นคำ� ศพั ท์บนกระดาน 7.3 แข่งขนั การต่อภาพ โดยเลอื กบตั รคำ� ให้ตรง 8. เม่ือครบทุกค�ำศพั ท์ ฝึกอ่านประโยค ถาม – ตอบ กับภาพ และเขยี นค�ำศพั ท์บนกระดาน 9. รวมให้คะแนนการท�ำงานกลุ่ม 8. เม่ือครบทุกคำ� ศพั ท์ ฝึกอ่านประโยค ถาม What are you doing? ตอบ I am ………………..(จากกระดาน) 9. ให้คะแนนการทำ� งานกลุ่ม ขั้นสรุป ขั้นสรปุ 10. การพัฒนาทักษะชวี ิตโดยใชเ้ ทคนคิ ค�ำถาม 10. การพัฒนาทกั ษะชวี ิต โดยสนทนาตอบค�ำถาม R–C–A R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบคำ� ถามเพอ่ื สะท้อน R (Reflect) พัฒนาทักษะชวี ติ พร้อมยกตัวอย่างจากชวี ติ จริง 10.1 ขณะท่ีเล่นเกมจ๊กิ ซอว์ นักเรยี นใช้วธิ ีการใด ตามคำ� ถามท่ี 10.1 – 10.5 11. กล่าวลาด้วยการร้องเพลง Good bye พร้อมแสดง สอ่ื สารกบั เพอ่ื นเพอื่ ใหต้ อ่ รปู ภาพออกมาถกู ตอ้ ง ท่าทาง 3 รอบ 10.2 ถ้าเพ่อื นต่อรปู ภาพไม่ถกู ต้อง นกั เรียนจะบอก เพ่อื นอย่างไร เช่ือมโยง C (Connect) 10.3 นักเรียนเคยมปี ญั หากบั คนทบ่ี ้านหรอื ไม่ นักเรียนมวี ิธีการใดทจ่ี ะสื่อสารกับคนทบ่ี ้าน เพอื่ ลดปญั หานนั้ ปรบั ใช้ A (Apply) 10.4 ถ้านกั เรียนพบนักท่องเทย่ี วก�ำลังหลงทาง นักเรยี นจะมวี ธิ ีการส่ือสารกับเขาอย่างไร 10.5 ในครงั้ ต่อไป เราจะต้องทำ� อย่างไร เพอื่ ให้งาน กลุ่มหรอื งานทไ่ี ด้รบั มอบหมายให้ท�ำมี ความราบรืน่ และประสบความสำ� เร็จ 11. กล่าว Good bye และร่วมร้องเพลง Goodbye ทักษะชีวติ รหสั ครูศตวรรษท่ี 21 147

ถอดรหัสครแู ห่งศตวรรษที่ 21 1. มคี วามอ่อนโยน พร้อมทจ่ี ะให้การดแู ลนักเรยี น 2. มบี คุ ลกิ ภาพย้ิมแย้มแจ่มใส ถ้อยค�ำวาจา นำ�้ เสียงในการสอนมีความนุ่มนวล อบอุ่น 3. มสี ัมพนั ธภาพท่ดี ีกบั เดก็ 4. ครใู ห้กำ� ลังใจ ช่นื ชมนกั เรียนทกุ ครง้ั ท่นี กั เรียนตอบค�ำถาม หรอื ให้ความร่วมมอื กบั กิจกรรม 5. ใหโ้ อกาสผเู้ รยี นไดต้ อบคำ� ถามหลายครง้ั ทำ� ใหน้ กั เรยี นมคี วามมน่ั ใจ และใหน้ กั เรยี นซกั ถาม เมอื่ นกั เรยี น ไม่เข้าใจ 6. มีความรู้ มที กั ษะการสอนในวชิ าทรี่ บั ผดิ ชอบเปน็ อย่างดี พร้อมน�ำสู่การปฏิบัตอิ ย่างคล่องแคล่ว 7. ระหว่างท�ำกจิ กรรมในห้องเรยี นมกี ารเคลอ่ื นไหว มชี วี ิตชวี า 8. สอนอย่างสนกุ สนานแทรกด้วยเพลงและการแข่งขนั 9. พยายามใช้ภาษาอังกฤษในชนั้ เรยี นอย่างเหมาะสมกบั ระดบั ชนั้ 10. ครูสอนภาษาองั กฤษมคี วามสามารถใช้ภาษาองั กฤษในห้องเรยี น 11. ออกแบบกิจกรรมการสอน มีลักษณะท่ีเร่ิมต้นบทเรียนด้วยกิจกรรมที่ส่งเสริมการพัฒนาสมองซีกขวา และจบด้วยการพฒั นาสมองซกี ซ้าย 12. ภาษาเป็นทักษะ การสอนอาศัยการ Drill คอื ฝึกซ�้ำๆ ฝึกกับครู ฝึกกบั เพื่อน ฝึกเด่ียว ฝึกเปน็ กลุ่ม 13. สอดแทรกค�ำถามหลงั กจิ กรรม เพ่ือฝึกและพัฒนาทกั ษะชวี ติ 148 ทักษะชีวติ รหสั ครูศตวรรษท่ี 21

แผนการสอนและวีดโิ อการจดั การเรยี นการสอนฉบบั เตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ ทักษะชวี ติ รหัสครูศตวรรษท่ี 21 149

ครแู หง่ ศตวรรษที่ 21 ครูสรุ วฒุ ิ เอยี่ วสกลุ คณิตศาสตร์ ป.4 โรงเรยี นบ้านฉลอง จงั หวดั ภเู ก็ต เราต้องการจะบอกกับทุกคนว่าการศึกษาคือการเปิดโอกาสและการสร้างคน เพ่ือพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็ก การท่ีเราเอากระบวนการเล่นเข้ามาในการเรียนการสอน ผมเช่ือว่าการเล่นมันเป็นธรรมชาติของเด็ก จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ • แลกเปล่ยี นเงนิ ในจำ� นวนทีม่ ีค่าเท่ากันได้และนำ� ความรู้ไปประยกุ ต์ใช้ในชีวติ ประจำ� วนั องคป์ ระกอบทกั ษะชวี ติ : การสร้างสมั พนั ธภาพทีด่ ีกับผ้อู ่ืน • ทำ� งานร่วมกับผู้อ่นื ได้ราบรนื่ และมคี วามสำ� เร็จ 150 ทักษะชวี ิต รหัสครูศตวรรษที่ 21