21st Century Skills Education Teacher Manual

กิจกรรมการเรยี นการสอน กิจกรรมครู กจิ กรรมนักเรียน ข้นั นำ� เข้าส่บู ทเรยี น ขน้ั น�ำเขา้ สู่บทเรยี น 1. ชวนสนทนาเร่อื งชวี ิตประจ�ำวนั เก่ยี วกับการใช้เงนิ 1. ทุกคนคดิ และร่วมกนั ตอบค�ำถาม ค่าของเงนิ 1.1 วนั นเ้ี อาเงนิ มาโรงเรียนกบ่ี าท ค�ำถาม 1.2 วันน้นี กั เรยี นใช้ไปกบั อะไรบ้าง 1.1 นักเรยี นได้เงนิ มาโรงเรยี นกีบ่ าท ใช้อะไรไปบ้าง 1.3 ตอนนเ้ี งนิ เหลอื เท่าไร 1.2 วันนน้ี ักเรยี นใช้ไปกับอะไรบ้าง 1.3 ตอนน้เี งนิ เหลือเท่าไร ข้ันดำ� เนินกจิ กรรมการเรียนรู้ ขนั้ ด�ำเนนิ กจิ กรรมการเรียนรู้ 2. ถามค�ำถามการแลกเงนิ กับนกั เรยี น 2. อาสาท่ีจะตอบค�ำถามตามท่คี รูถาม เช่น ครจู ะหยิบ 3. เรียนรู้จากกลุ่ม หลงั จากแบ่งกลุ่มให้รับอุปกรณ์ เงนิ จ�ำลองเป็นธนบัตร 20 บาท แล้วถ้าถามว่าแลก กระดาษ ฟลปิ ชาร์ต (Flip chart) และเงินจ�ำลอง เหรยี ญ 10 ได้กเ่ี หรียญ ?เปน็ ต้น คำ� ถามส�ำคญั ได้เงินกลุ่มละกบ่ี าท 3. แบ่งกลุ่มๆ ละ 6 – 7 คน แต่ละกลุ่มรบั อุปกรณ์ เตรียมการเล่นเกมนบั เงนิ และตอบค�ำถามส�ำคญั 4. เล่นเกมนบั เงนิ โดยครบู อกโจทย์ และแต่ละกลุ่ม 4. เม่อื พร้อมเล่น เรม่ิ เล่นเกมส์นบั เงนิ โดยการแข่งขนั ช่วยกันน�ำเงนิ ไปคิดตามโจทย์ คดิ จ�ำนวนเงนิ ตามโจทย์ (เงนิ จ�ำลอง) 798 บาท 1,655 บาท 2,882 บาท กลุ่มเสร็จก่อนเปน็ ผู้ชนะ 5. การพัฒนาทกั ษะชวี ิตโดยใชเ้ ทคนคิ ค�ำถาม 5. การพฒั นาทักษะชวี ิต โดยสนทนาตอบคำ� ถาม R–C–A R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบคำ� ถามเพ่อื สะท้อน R (Reflect) พฒั นาทกั ษะชีวติ พร้อมยกตัวอย่างจากชีวิตจรงิ 5.1 ตอนทีค่ รใู ห้โจทย์ กลุ่มไหนหาคำ� ตอบได้ทกุ ข้อ ตามค�ำถามท่ี 5.1 – 5.5 บ้าง 5.2 ท�ำงานได้ส�ำเร็จเพราะอะไร 5.3 กลุ่มไหนบ้างท่ที �ำไม่ส�ำเร็จ และนกั เรยี นคดิ ว่า ปัญหาเกิดจากอะไร เช่ือมโยง C (Connect) 5.4 ท่ีผ่านมา นักเรยี นเคยท�ำงานร่วมกบั เพื่อนแล้ว ประสบผลส�ำเรจ็ บ้างหรอื ไม่ กจิ กรรมอะไร และทำ� อย่างไร ปรับใช้ A (Apply) 5.5 คร้งั ต่อไป ถ้าต้องท�ำงานกลุ่มอกี นกั เรยี นจะมี แนวทางการท�ำงานอย่างไร เพ่อื ให้งานส�ำเร็จ ทกั ษะชวี ติ รหัสครศู ตวรรษที่ 21 151

ถอดรหสั ครูแหง่ ศตวรรษท่ี 21 1. สามารถเปรียบเทียบ เช่ือมโยงสาระการเรียนรู้ให้เป็นสาระที่มีความส�ำคัญต่อชีวิตและใช้ในชีวิต ประจำ� วนั ได้อย่างสอดคล้องกบั บทเรยี น (บรู ณาการ) 2. ใชค้ ำ� ถามกระตนุ้ กระบวนการคดิ วเิ คราะหต์ ลอดกจิ กรรมการเรยี นรทู้ ง้ั เปน็ คำ� ถามโดยตรงและมบี ตั รงาน 3. ใช้สอ่ื อุปกรณ์เพอ่ื กระตุ้นการเรยี นรู้ 4. สอนอย่างสนุกสนานแทรกด้วยเพลงและเกมการแข่งขัน 5. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพื่อฝึกและพฒั นาทกั ษะชวี ติ แผนการสอนและวดี ิโอการจดั การเรียนการสอนฉบับเตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ 152 ทกั ษะชวี ิต รหัสครศู ตวรรษท่ี 21

ครแู หง่ ศตวรรษท่ี 21 ครกู รรณิการ์ สุวรรณโณ สงั คมศึกษา ป.4 โรงเรยี นวัดอทุ ยั ธาราม กรงุ เทพมหานคร ข้าพเจ้าถามตัวเองทุกวันว่าวันน้ีได้ช่วยให้เด็กได้เรียนรู้อะไรบ้าง อยากเป็นผู้สร้างท่ีมีคุณภาพ คือความภาคภูมิใจของข้าพเจ้า จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ • สามารถบอกแนวทางในการรักษาสภาพแวดล้อมในชุมชนได้อย่างเหมาะสม องคป์ ระกอบทักษะชวี ติ : การสรา้ งสัมพันธภาพทด่ี ีกบั ผ้อู ่ืน • ให้ความร่วมมอื กับผู้อน่ื อย่างสร้างสรรค์และท�ำงานร่วมกับผู้อน่ื ได้ ทักษะชวี ิต รหสั ครูศตวรรษที่ 21 153

กจิ กรรมการเรียนการสอน กิจกรรมครู กจิ กรรมนักเรียน เตรยี มความพรอ้ มกอ่ นเข้าสูบ่ ทเรียน เตรยี มความพร้อมกอ่ นเขา้ สูบ่ ทเรยี น 1. ครูทบทวนความรู้จากกจิ กรรมสำ� รวจชมุ ชน 1. สนทนาทบทวนความรู้จากกจิ กรรมส�ำรวจชมุ ชน 2. ครูให้นกั เรยี นดูภาพการสำ� รวจชมุ ชน 2. สังเกตภาพสภาพแวดล้อมบรเิ วณโรงเรยี นจาก โดยใช้ Power point Power point ขนั้ นำ� เข้าสู่บทเรยี น ขน้ั น�ำเขา้ สู่บทเรยี น 3. ตงั้ ค�ำถามส�ำคัญให้นักเรยี นตอบโดยซำ�้ หรอื ไม่ซำ�้ กัน 3. แต่ละคนตอบค�ำถามสำ� คญั ซง่ึ ตอบเป็นรายบุคคล และขออาสาสมคั ร 4 คนมาช่วยครูฟงั ค�ำตอบของ โดยตอบค�ำถามให้หลากหลายจะซ�้ำหรอื ไม่ซ�้ำกนั เพอ่ื น และครูเขยี นค�ำตอบนักเรยี นบนกระดาน กไ็ ด้ คำ� ถามสำ� คัญ 4. แบ่งกลุ่ม 5 กลุ่ม “การรกั ษาสภาพแวดล้อมในบรเิ วณบ้านของเรา 4.1. หยบิ ลูกบอลคนละ 1 ลูก หรือชมุ ชนของเราทำ� ได้อย่างไร” 4.2. ส่งต่อลกู บอลกนั ตามเสยี งนกหวดี จากครู 4. แบ่งนกั เรียนเป็น 5 กลุ่มโดยใช้เกมส่งลูกบอลเปน็ ตัว 4.3. ใครได้ลกู บอลสเี หมอื นกนั อยู่กลุ่มเดยี วกนั ก�ำหนด 5. สนทนาตอบคำ� ถามเพอ่ื พัฒนาทกั ษะชวี ิต ตาม 5. สอดแทรกคำ� ถามเพอ่ื พัฒนาทกั ษะชีวิต ค�ำถามส�ำคัญ ค�ำถามสำ� คญั 6. แต่ละกลุ่มศกึ ษาภาพ Power point ตอบคำ� ถาม “เม่ือเราท�ำงานในกลุ่ม เราจะท�ำอย่างไรเพื่อให้งาน 6.1 – 6.3 ประสบความส�ำเรจ็ ” 6. ให้นกั เรยี นดูภาพ Power point ภาพหมู่บ้าน A 7. สนทนาตอบคำ� ถามเพอ่ื พฒั นาทักษะชีวติ (หมู่บ้านสะอาด) ภาพหมู่บ้านB (หมู่บ้านสกปรก) ตามคำ� ถามส�ำคัญ ให้นักเรยี นตอบค�ำถามต่อไปน้ี โดยแจ้งนกั เรยี นว่า นกั เรยี นจะได้ฝึกการแยกแยะ วเิ คราะห์ข้อมลู 6.1 ทั้งสองภาพมคี วามแตกต่างกนั หรือไม่/อย่างไร 6.2 นกั เรียนคดิ ว่าภาพหมู่บ้าน A คนในหมู่บ้าน ปฏิบตั ติ ัวอย่างไร ท�ำอย่างไรจงึ เป็นสภาพ หมู่บ้าน B 6.3 ถ้านกั เรียนอยู่ในหมู่บ้าน B จะมีวธิ ีการแก้ไข อย่างไร 7. สอดแทรกค�ำถามเพอ่ื พัฒนาทกั ษะชีวติ คำ� ถามส�ำคัญ “จากการท�ำกจิ กรรมกลุ่ม นกั เรยี นได้เรยี นรู้ในเร่ือง อะไรบ้าง” 154 ทักษะชวี ิต รหสั ครูศตวรรษที่ 21

กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรียน ข้นั สรุ ป ขัน้ สรุป 8. ให้แต่ละกลุ่มวาดภาพตามจนิ ตนาการเรอื่ ง 8. แต่ละกลุ่มวาดภาพตามจนิ ตนาการเรื่อง “หมู่บ้านของฉัน” และขณะทน่ี กั เรยี นวาดรูปภาพ “หมู่บ้านของฉนั ” ทำ� งานกลุ่มครู แนะนำ� ให้กำ� ลังใจ 9. น�ำผลงานของนกั เรยี นทุกกลุ่มมาแสดงเพื่อให้แต่ละ 9. ชวนประเมนิ ผลงาน แต่ละกลุ่มลงคะแนนกันเอง 10. การพฒั นาทกั ษะชวี ติ โดยใชเ้ ทคนิคค�ำถาม กลุ่มลงคะแนนกันเอง R–C–A 10. การพัฒนาทกั ษะชวี ิต โดยสนทนาตอบคำ� ถาม สะทอ้ น R (Reflect) 10.1 จากกิจกรรมกลุ่มทน่ี กั เรยี นได้ทำ� ไป R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพื่อ พฒั นาทักษะชีวติ พร้อมยกตัวอย่างจากชีวิตจริง นักเรียนได้เรยี นรู้อะไรบ้าง ตามคำ� ถามท่ี 10.1 – 10.3 เชือ่ มโยง C (Connect) 10.2 ปกตเิ มอ่ื นักเรยี นต้องทำ� งานร่วมกบั ผู้อืน่ เกิดปัญหาอะไรบ้าง และส่งผลกระทบต่องาน ทท่ี �ำอย่างไร ปรับใช้ A (Apply) 10.3 ดังนั้น ถ้าต่อไปนักเรยี นต้องท�ำงานร่วมกับ ผู้อนื่ นักเรยี นจะมีวธิ ีการท�ำงานอย่างไร เพอ่ื ให้งานประสบความสำ� เรจ็ ทักษะชีวติ รหัสครศู ตวรรษท่ี 21 155

ถอดรหัสครแู ห่งศตวรรษท่ี 21 1. ให้ความส�ำคัญกับทักษะการสงั เกต กระตุ้นให้เกดิ การคิดวิเคราะห์ด้วยคำ� ถามทุกขั้นตอน 2. การถามคำ� ถาม เปดิ โอกาสใหน้ กั เรยี นตอบเปน็ กลมุ่ กอ่ นรายบคุ คลและจะถามคำ� ถามกอ่ นเรยี กชอ่ื ใหต้ อบ 3. สอดแทรกคำ� ถามหลังกจิ กรรม เพือ่ ฝึกและพฒั นาทกั ษะชวี ติ แผนการสอนและวดี ิโอการจัดการเรียนการสอนฉบับเต็ม http://lifeskills.obec.go.th/ 156 ทกั ษะชวี ิต รหัสครูศตวรรษที่ 21

ครแู หง่ ศตวรรษท่ี 21 ครรู พพี ร บญุ ชนะ ภาษาไทย ป.5 โรงเรยี นบา้ นสาคู จงั หวัดภูเก็ต ครูคือต้นแบบของนักเรียน ต้องมีคุณธรรม มีความยุติธรรม การกระท�ำของครูอยู่ในสายตาของนักเรียนตลอดเวลา ขณะเรียนช้ันประถมศึกษาปีที่ 4 พบครูในดวงใจ ใจดี เอาใจใส่ดูแลอย่างใกล้ชิด มีความเมตตา ชมเชย ให้ก�ำลังใจ เปรียบเสมือนแม่คนหน่ึง ท่ีให้ความอบอุ่นด้วยจึงคิดว่าถ้าโตไปอยากเป็นครูท่ีดีเหมือนครูต้นแบบคนน้ี จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถหาค�ำคล้องจองได้ 2. สามารถอ่านออกเสยี งร้อยแก้วและร้อยกรองได้ถูกต้อง องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิต : การสร้างสมั พันธภาพทด่ี ีกบั ผ้อู ืน่ • ให้ความร่วมมอื กบั ผู้อ่นื อย่างสร้างสรรค์และทำ� งานร่วมกับผู้อื่นได้ ทกั ษะชีวิต รหสั ครูศตวรรษท่ี 21 157

กจิ กรรมการเรียนการสอน กิจกรรมครู กจิ กรรมนักเรียน ขน้ั น�ำเขา้ สู่บทเรียน ขัน้ นำ� เขา้ สู่บทเรียน 1. ทักทายและแจกดอกไม้หลากชนดิ ให้นักเรยี น 1. กล่าวทักทายและรับดอกไม้ 2. นำ� เสนอวดี โิ อเพลงอทุ ยานดอกไม้ 2. ชมวดี โิ อ เพลงอทุ ยานดอกไม้ 2.1 ร้องคลอตามเพลง 1 รอบ 2.1 ร้องคลอตามเพลง 1 รอบ 2.2 นำ� เสนอเพลงอกี คร้งั ให้นกั เรยี นทำ� ท่าทาง 2.2 แสดงท่าทางประกอบเพลง 3. สังเกตชอ่ื ดอกไม้จากบทเพลงแล้วตอบค�ำถาม ประกอบเพลง 3. ถามค�ำถามดอกไม้ในเพลงน้ี มดี อกอะไรบ้าง และให้ตัวแทนเขยี นช่อื ดอกไม้บนกระดาน ข้นั ดำ� เนินกจิ กรรมการเรียนรู้ ขนั้ ดำ� เนินกจิ กรรมการเรียนรู้ 4. น�ำเสนอบทร้อยกรองจากวรรณคดี เรอื่ งรามเกียรต์ิ 4. ศึกษาบทร้อยกรองจาก power point โดย โดย power point วรรณคดี 4.1 ฟังและอ่านบทร้อยกรองเปน็ ทำ� นองเสนาะ 4.1. อ่านบทร้อยกรองเปน็ ท�ำนองเสนาะ 4.2 ฟังคำ� อธบิ ทร้อยกรองจากวรรณคดี (ซกั ถาม 4.2. อธบิ ายถอดความจากบทร้อยกรองโดยการ ถ้าไม่เข้าใจ) เลา่ ทม่ี าของบทรอ้ ยกรอง และอธบิ ายคำ� บางคำ� ได้แก่ ส่พี ระองค์ ประพาส อุทยาน เป็นต้น 5. ฟงั ค�ำอธบิ ายและร่วมแสดงความคดิ เห็นเกยี่ วกับค�ำ โดยใช้ Power Point ประกอบ คล้องจองจากบทร้อยกรอง ด้วยการตอบค�ำถาม 5. อธิบายคำ� คล้องจองจากบทร้อยกรอง ส�ำคญั โดยให้นกั เรยี นมสี ่วนร่วมแสดงความคิดเหน็ โดยใช้ power point ประกอบ 6. อ่านบทร้อยกรองเป็นท�ำนองเสนาะอกี ครงั้ คำ� ถามสำ� คญั ค�ำนคี้ ล้องจองกบั คำ� อะไร ? 7. ฝึกปฏบิ ตั ิ ดงั น้ี 6. ให้อ่านบทร้อยกรองทำ� นองเสนาะอกี ครั้งและ ใช้power point คำ� คล้องจองอกี ครงั้ 7.1 แบ่งกลุ่มเป็น 3 กลุ่ม รบั ตระกร้าบษุ บา 7. ให้นกั เรยี นสะท้อนความรู้ โดยการให้นักเรยี น 7.2 แข่งขนั ต่อชอ่ื ดอกไม้ ตามกตกิ า กลาวคอื ฝึกปฏิบตั ิ ด้วยการเล่นเกม “บษุ บาพาสนุก” ดงั น้ี 7.1 แบ่งนกั เรยี นออกเปน็ 3 กลุ่ม แข่งขนั ต่อคำ� เม่ือครนู �ำเสนอจาก power point แต่กลุ่มจะ คล้องจอง และจัดอปุ กรณ์ “ตะกร้าบุษบา” เลอื กชอ่ื ดอกไม้ในตระกร้า ทค่ี ล้องจองกบั ให้นักเรยี น เป็น 3 ชุด แต่ละชุดประกอบด้วย ช่อื ดอกไม้ท่คี รเู สนอ แล้วน�ำไปเขยี นติดบน ตะกร้าใส่บตั รค�ำ และบตั รท่เี ป็นชอ่ื ดอกไม้ กระดาน 7.2 น�ำเสนอชอ่ื ดอกไม้ โดย power point 7.3 ช่วยกันตรวจคำ� บนกระดาน 7.3 สรุปรายงานการแข่งขนั 158 ทักษะชวี ิต รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21

กิจกรรมครู กิจกรรมนักเรยี น ขั้นสรุป ขน้ั สรปุ 8. การพัฒนาทักษะชวี ติ โดยใชเ้ ทคนิคค�ำถาม 8. การพัฒนาทกั ษะชวี ติ โดยสนทนาตอบคำ� ถาม R–C–A R – C – A ทุกคนร่วมสนทนาตอบคำ� ถามเพื่อ สะท้อน R (Reflect) พฒั นาทกั ษะชีวติ พร้อมยกตวั อย่างจากชีวิตจริง 8.1 จากการทำ� งานกลุ่มวันนน้ี ักเรยี นมีปญั หา ตามค�ำถามที่ 8.1 – 8.3 หรือไม่ (ถ้ามี แล้วนักเรยี นจะท�ำอย่างไร และ ถ้าไม่มีสมมตวิ ่าเพอ่ื นนักเรยี นไม่ช่วยเหลอื กัน นักเรยี นจะท�ำอย่างไร) เชอ่ื มโยง C (Connect) 8.2 ที่ผ่านมา นักเรยี นเคยทำ� งานกลุ่มหรอื ไม่ (ถ้ามแี ล้วท�ำงานอะไร) ปรบั ใช้ A (Apply) 8.3 ต่อไปถ้านกั เรยี นต้องทำ� งานกลุ่มจะให้ส�ำเร็จ ลุล่วงด้วยดนี กั เรยี นจะทำ� อย่างไร ทกั ษะชีวิต รหสั ครูศตวรรษท่ี 21 159

ถอดรหสั ครแู ห่งศตวรรษที่ 21 1. แสดงออกซง่ึ ความรกั ความเมตตาเดก็ เช่น เรยี กนกั เรยี นว่าลูก 2. นำ� เข้าสู่บทเรยี น ด้วยบรรยากาศผ่อนคลายเพอ่ื สอดคล้องการพฒั นาสมองสลับซ้ายขวาอย่างสมดุล 3. ในการสอนแต่ละครงั้ จะเตรียมค�ำถามส�ำคัญในการช่วยกระตุ้นหาค�ำตอบส่งเสรมิ กระบวนการคดิ 4. ใช้เทคนิคและวิธีการท่ีแยบยลในการถ่ายทอดสาระส�ำคัญ (Concept) ในเน้ือหาสาระท่ีส่งผลต่อเจตคติ สอดคล้องกับพฒั นาการของนกั เรยี น หรือ ความซาบซ้งึ ในวรรณคดี เป็นต้น 5. สอดแทรกค�ำถามหลังกจิ กรรม เพือ่ ฝึกและพฒั นาทกั ษะชวี ติ แผนการสอนและวดี ิโอการจดั การเรียนการสอนฉบบั เต็ม http://lifeskills.obec.go.th/ 160 ทักษะชีวติ รหัสครูศตวรรษที่ 21

ครแู หง่ ศตวรรษท่ี 21 ครูพรจักษ์ อุน่ ทิม วทิ ยาศาสตร์ ป.5 โรงเรยี นวดั พุฒปิ รางคป์ ราโมทย์ จังหวดั นนทบุรี การถ่ายทอดจิตวิญญาณของครู ไปสู่ศิษย์เพื่อให้ผู้เรียนตกผลึกทางความคิด เคยท�ำอาชีพไม่ค้นพบตัวตนของตัวเอง ต่อเมื่อมาเป็นครูจึงพบว่าเราเหมาะกับอาชีพนี้ เด็กนักเรียนเป็นแรงผลักดันให้คิดค้นหาวิธีสอนเด็กที่เหมาะกับเด็กๆ จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ • สามารถจำ� แนกลกั ษณะท่แี ตกต่างระหว่างสัตว์มกี ระดกู สนั หลงั และไม่มีกระดกู สันหลังได้ องค์ประกอบทกั ษะชวี ติ : การสร้างสัมพนั ธภาพทีด่ กี ับผอู้ นื่ • ให้ความร่วมมอื กบั ผู้อื่นอย่างสร้างสรรค์และทำ� งานร่วมกับผู้อ่นื ได้ ทกั ษะชวี ิต รหสั ครศู ตวรรษที่ 21 161

กจิ กรรมการเรยี นการสอน กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น กอ่ นเข้าห้องเรียน ก่อนเข้าห้องเรียน 1. แบ่งกลุ่มหยบิ ลูกปิงปอง 1. หยบิ ลูกปิงปองเพอ่ื แบ่งกลุ่ม 8 กลุ่ม กลุ่มละ 4 – 5 คน ขั้นนำ� เขา้ สบู่ ทเรียน ขน้ั น�ำเข้าสบู่ ทเรียน 2. สนทนาทกั ทาย แนะน�ำการเข้ากลุ่มตามลูกปิงปอง 2. ทุกคนร่วมสนทนาอย่างเป็นกันเองทบวนแบ่งกลุ่ม โดยแบง่ เปน็ 8 กลมุ่ ๆละ 4 - 5 คน สรา้ งบรรยากาศ กลุ่มละ 4-5 คน เพ่ือเชือ่ มโยงสู่สาระทจ่ี ะเรียนรู้ 3. ทกุ กลุ่มได้บทบาทหน้าทต่ี ามหมายเลข ประกอบ 3. เปิดโอกาสให้ ทบทวนบทบาทหน้าทีใ่ นกลุ่ม จากการจับลูกปิงปอง (มหี มายเลขกำ� กบั ด้วย เพ่ือก�ำหนดบทบาทหน้าท่)ี หมายเลข 1 เป็นคุณอ�ำนวย ท�ำหน้าท่ีอ�ำนวย 4. แนะนำ� รายชอ่ื สตั วช์ นดิ ตา่ งๆ พดู คยุ ถามตอบเกย่ี วกบั สตั ว์ทีม่ ีกระดูกสนั หลงั และไม่มกี ระดูกสันหลัง ให้ ความสะดวกให้กับเพ่อื นๆ ในกลุ่ม จ�ำแนกสัตว์ท่มี กี ระดูกสันหลังและไม่มกี ระดูกสนั หมายเลข 2 เปน็ คุณลขิ ติ ทำ� หน้าทเี่ ขียน หลังด้วยเกณฑ์ของนักเรยี น โดยเลอื กช่อื สัตว์ติดบน หมายเลข 3 เปน็ คุณเสนอ ทำ� หน้าท่ีเสนอผลงาน กระดาษ และถามเหตุผลในการเลอื กรายชอื่ นั้นๆ หมายเลข 4 ดูดมี ีคณุ ภาพ ท�ำหน้าท่รี วบรวมหา 5. ชวนให้นักเรยี นช่วยกนั ตรวจสอบความถูกต้อง พร้อมให้เหตผุ ลการเลอื ก ข้อมลู ทถ่ี กู ต้อง จากสมาชิกภายในกลุ่ม 4. ทกุ คนอ่านช่ือสตั ว์ท่เี หน็ เป็นภาษาไทยและภาษา องั กฤษอย่างสนกุ สนานและร่วมกจิ กรรมแบ่ง ประเภทสัตว์ด้วยเกณฑ์ทต่ี นเองเข้าใจ 5. ร่วมกันแสดงความคดิ เหน็ และตรวจสอบการจำ� แนก ประเภท ขนั้ ดำ� เนินกจิ กรรมการเรยี นรู้ ขนั้ ด�ำเนินกิจกรรมการเรียนรู้ 6. ชวนชมคลปิ วดี ีโอ “สตั ว์โลกน่ารกั ” และถาม 6. ชมคลปิ วดี ิโอ และร่วมกนั ตอบคำ� ถามสำ� คัญ คำ� ถามสำ� คัญคือ ท่ี 6.1 และ 6.3 6.1 จากการชมคลปิ วีดิโอนักเรยี นเหน็ สัตว์ 7. แข่งขนั กันจดั กลุ่มสตั ว์ทม่ี ีกระดกู สนั หลงั และ อะไรบ้าง” ไม่มกี ระดูกสนั หลงั โดยเขยี นชอ่ื สัตว์ในช่องตาราง 6.2 บันทกึ รายชือ่ สตั ว์ท่นี ักเรียนตอบบนกระดาน บนกระดานและช่วยกันตรวจสอบความถูกต้อง และถามค�ำถามส�ำคญั คอื 6.3 จากสัตว์ทเ่ี ราเห็นในคลปิ วีดโี อมีสตั ว์ที่มกี ระดูก สันหลงั และไม่มกี ระดูกสันหลัง 7. ให้แข่งกันจัดกลุ่มสตั ว์ 162 ทักษะชีวติ รหัสครูศตวรรษที่ 21

กิจกรรมครู กิจกรรมนักเรียน ขน้ั ด�ำเนินกิจกรรมการเรียนรู้ ข้ันดำ� เนนิ กจิ กรรมการเรยี นรู้ 8. ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรยี นด้วย คำ� ถาม 8. สะท้อนความเข้าใจด้วยการตอบคำ� ถามส�ำคญั ส�ำคญั คือ ท่ี 8.2-8.2 8.1 นักเรยี นใช้วิธีใดในการจัดกลุ่ม ว่าสตั ว์ชนิดใด 9. ชมคลิปวดี โิ ออย่างตง้ั ใจและตอบค�ำถามท่ี 9.1-9.3 ควรเป็นสัตว์มกี ระดกู สนั หลังและไม่มีกระดูก 10. แต่ละกลุ่มทำ� ความเข้าใจ ในงานท่ีได้รบั มอบหมาย สันหลงั และลงมอื ปฏิบัตกิ ิจกรรม ตามกตกิ าที่ก�ำหนด 8.2 นอกจากสตั ว์ทน่ี ักเรยี นได้ชมในคลิปวีดิโอแล้ว 10.1 ใช้เวลาในการทำ� กจิ กรรม 20 นาที ยังมสี ัตว์ชนดิ ใดอีกบ้างทีน่ ักเรยี นคดิ ว่าเป็นสัตว์ 10.2 น�ำเสนอ 3 นาที ที่มกี ระดูกสันหลงั และไม่มกี ระดูกสนั หลัง 10.3 คุณวชิ าการแต่ละกลุ่มสามารถหาข้อมลู มาเพม่ิ 9. สร้างความเข้าใจท่ถี กู ต้องให้กบั นักเรียนด้วยการรบั เติมให้กลุ่มได้ เช่น หยบิ หนังสอื และใบความรู้ ชมคลิปวดี โิ อ สรปุ การจำ� แนกสัตว์ของ สสวท. และ จากหน้าชัน้ เรยี น ถามค�ำถามสำ� คญั คอื 9.1 จากการรับชมคลปิ วดี โิ อ สรปุ การจำ� แนกสัตว์ 11. นำ� เสนอผลงานหน้าชน้ั เรียนและประเมนิ ผลงานด้วย นักเรยี นคดิ ว่าสัตว์มีกระดกู สันหลังและสตั ว์ กจิ กรรม “ดาวแทนใจ” ไม่มีกระดูกสนั หลงั แตกต่างกันอย่างไร 9.2 สตั ว์มกี ระดกู สนั หลังแบ่งได้เปน็ ก่ปี ระเภท 12. ให้เหตุผลการประเมนิ ของตนเอง ได้แก่สตั ว์ชนดิ ใดบ้าง ร่วมตอบค�ำถามเพ่อื พัฒนาทกั ษะชีวิต 9.3 สตั ว์ไม่มกี ระดกู สันหลงั แบ่งได้เป็นกี่ประเภท 13. การพฒั นาทกั ษะชวี ิต โดยสนทนาตอบคำ� ถาม ได้แก่สตั ว์ชนดิ ใดบ้าง 10. แจกภาพสัตว์ให้แต่ละกลุ่มจดั แบ่งสัตว์มกี ระดูกสนั R – C – A ทุกคนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพอื่ หลงั และไม่มกี ระดูกสกั หลงั อธิบายกตกิ า พฒั นาทกั ษะชวี ติ พร้อมยกตัวอย่างจากชวี ิตจริง ตามค�ำถามที่ 13.1 – 13.3 11. ประเมนิ ความรคู้ วามเขา้ ใจดว้ ยกจิ กรรม”ดาวแทนใจ 12. ชื่นชมผลงานของนกั เรยี น และให้ก�ำลงั ใจส�ำหรบั กลุ่มท่ไี ด้ดาวน้อย 13. การพฒั นาทักษะชวี ิตโดยใชเ้ ทคนิคค�ำถาม R–C–A สะทอ้ น R (Reflect) 13.1 ขณะท่ีนักเรยี นทำ� งานกลุ่มเกดิ ปัญหาอะไรใน กลุ่มบ้าง เชื่อมโยง C (Connect) 13.2 เวลานกั เรยี นทำ� งานกลุ่มในวชิ าอ่ืน เกดิ ปญั หา แบบนหี้ รือไม่ และนักเรยี นแก้ไขอย่างไร ปรับใช้ A (Apply) 13.3 การทำ� กจิ กรรมในครง้ั นี้ นกั เรียนจะมีวิธแี ก้ไข ปัญหาท่เี กดิ ขึน้ อย่างไรบ้าง ทกั ษะชีวิต รหสั ครูศตวรรษที่ 21 163

ถอดรหสั ครแู ห่งศตวรรษที่ 21 1. รู้และเข้าใจนกั เรยี น โดยเฉพาะความต้องการ และความสามารถตามวยั 2. รจู้ กั นกั เรยี นและนำ� ขอ้ มลู จากการรจู้ กั นกั เรยี นไปออกแบบกจิ กรรมใหเ้ หมาะสม และใหม้ กี จิ กรรมทห่ี ลากหลาย 3. ให้ความสำ� คญั ต่อการเรยี นรู้ด้วยการปฏบิ ตั ิจริง 4. เปิดโอกาสให้นักเรียนได้เรียนรู้หลากหลายวิธีการ เร่ิมจากของจริง สู่ของจ�ำลองหรือสัญลักษณ์ และสกู่ ารเรยี นรจู้ ากสง่ิ ทเ่ี ปน็ รปู ธรรม เชน่ การเขยี น เรยี นรจู้ ากผทู้ มี่ ที กั ษะเฉพาะตลอดจนเรยี นรจู้ ากกลมุ่ 5. ครูสนใจนักเรียนท่ัวถึง ระหว่างการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ ครูจะคอยดูและใกล้ชิดกับนักเรียน ให้ก�ำลังใจและให้คำ� แนะน�ำ 6. ให้ความสำ� คญั กบั ค�ำถามสำ� คัญ ซง่ึ ช่วยกระตุ้นการเรยี นรู้ 7. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพอ่ื ฝึกและพฒั นาทกั ษะชวี ิต แผนการสอนและวดี ิโอการจดั การเรยี นการสอนฉบับเตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ 164 ทกั ษะชีวิต รหสั ครูศตวรรษที่ 21

ครูแหง่ ศตวรรษท่ี 21 ครูวัลลภา เปลี่ยนเดชา วิทยาศาสตร์ ป.6 โรงเรียนวดั อทุ ัยธาราม กรุงเทพมหานคร ครูคือต้นแบบของนักเรียน ต้องมีคุณธรรม มีความยุติธรรม การกระท�ำของครูอยู่ในสายตาของนักเรียนตลอดเวลา เคขณะเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 พบครูในดวงใจ ใจดี เอาใจใส่ดูแลอย่างใกล้ชิด มีความเมตตา ชมเชย ให้ก�ำลังใจ จึงคิดว่าถ้าโตไปอยากเป็นครูที่ดีเหมือนครูต้นแบบคนนี้ จุดประสงค์การเรยี นรู้ • อธบิ ายธรณพี ิบัติท่ีมีผลต่อมนุษย์และสภาพแวดล้อมได้ องคป์ ระกอบทกั ษะชวี ิต : การสรา้ งสมั พนั ธภาพที่ดีกับผอู้ ่ืน • ให้ความร่วมมอื กบั ผู้อื่นอย่างสร้างสรรค์ และทำ� งานร่วมกับผู้อน่ื ได้ ทักษะชวี ติ รหัสครูศตวรรษท่ี 21 165

กิจกรรมการเรยี นการสอน กิจกรรมครู กิจกรรมนักเรยี น ขน้ั เตรยี มความพรอ้ มเข้าสูบ่ ทเรียน ขน้ั เตรยี มความพรอ้ มเข้าสูบ่ ทเรียน 1. เตรียมความพร้อมให้นักเรยี นปรบมือแบบต่างๆ 1. ปรบมือตามแบบต่างๆ โดยฟงั จากครูแล้วปรบให้ พร้อมกนั - ปรบมอื 5 ที (ปรบไก่ - ปรบเปด็ – ปรบกระต่าย – ปรบงู) ขนั้ น�ำเข้าสู่บทเรยี น ขั้นนำ� เข้าสบู่ ทเรยี น 2. ใช้คำ� ถามทบทวนบทเรยี น ดงั น้ี 2. ร่วมตอบคำ� ถามสำ� คญั ทลี ะคน ต่างๆ ดงั น้ี • การทดลองเร่อื งแผ่นดินไหวทผ่ี ่านมา เมื่อแผ่น • เกดิ รอยเลอ่ื น- แผ่นดนิ ทรดุ เปลือกโลกเกดิ การเคลอ่ื นตวั แล้วเป็นอย่างไร • อาคาร บ้านเรอื น พังทลาย (ฯลฯ) และรอฟังคำ� ตอบ พร้อมเชอ่ื มโยงการสนทนาสู่ สาระใหม่ ข้นั ดำ� เนนิ กิจกรรมการเรยี นรู้ ขั้นด�ำเนินกิจกรรมการเรียนรู้ 3. ให้นกั เรยี นดูภาพการเกิดสนึ ามแิ ละชวนสนทนาโดย 3. ดภู าพ และร่วมสนทนาโดยตอบคำ� ถาม 3.1 – 3.2 ใช้ค�ำถามสำ� คญั • การเกดิ สึนามิ เปน็ ธรณพี ิบตั ิ เกิดจากคลืน่ น้�ำ 3.1 จากภาพเปน็ เหตกุ ารณ์ใด มลี ักษณะอย่างไร ทะเลเคลอื่ นเข้าสู่ชายฝ่ังอย่างรนุ แรง 3.2 เหตุการณ์ดังกล่าวเกดิ จากสาเหตใุ ด 4. แบ่งกลุ่มนกั เรยี น กลุ่มละ 7 คน คละความสามารถ • แผ่นดนิ ไหวใต้ท้องทะเล 5. เปิดวีดิโอ การเกดิ สึนามแิ ละชวนสนทนาเกีย่ วกับ • คนเสยี ชวี ติ เรอ่ื งจากวดี ิโอ • คนได้รับบาดเจ็บ ค�ำถามชวนสนทนา • บ้านเรอื นเสียหาย 5.1 เหน็ อะไรจากวดี ิโอ 4. แบ่งกลุ่มโดยนับ 5 ได้ 5 กลุ่ม 5.2 วีดิโอเกยี่ วกบั เรอ่ื งใด 5. ชมวดี ิโอ ตอบคำ� ถามต่างๆ (ข้อ 5.1 - 5.3) 5.3 ผลกระทบทต่ี ามมาจากการเกิดสนึ ามเิ ป็น อย่างไร 166 ทักษะชีวิต รหัสครศู ตวรรษที่ 21

กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรียน ขน้ั ด�ำเนินกิจกรรมการเรยี นรู้ ขนั้ ดำ� เนินกิจกรรมการเรยี นรู้ 6. แจกใบความรู้ให้ศกึ ษาและสรุปความรู้ เป็นผลงาน 6. รบั ใบความรู้ 3 รปู แบบ โดยมเี ร่อื งเดยี วกนั คอื “สนึ าม”ิ ชวนให้ 6.1 แต่ละกลุ่มศกึ ษาใบความรู้ นักเรียนคดิ ว่าแต่ละกลุ่มวางแผนก่อนทำ� งาน บทสรปุ สนึ ามิเป็นธรณพี บิ ัตภิ ัย สาเหตุของ ซ่ึงกลุ่มต้องมงี านและแบ่งหน้าทก่ี นั เช่น นำ� เสนอ การเกดิ สึนามิ ได้แก่ ภูเขาไฟปะทุรุนแรงใน หาข้อมลู เขยี น ตบแต่ง และกระตุ้นโดยใช้คำ� ถาม ทะเล แผ่นดนิ ไหวรุนแรงมศี ูนย์กลางอยู่ใต้ทะเล สำ� คัญ การทรุดถล่มของชน้ั ตะกอนขนาดใหญ่ใต้ทะเล 6.1 ผลของเรามสี าระส�ำคัญอะไรบ้าง การพุ่งชนของอุกกาบาตในทะเล ข้อสังเกต 6.2 แบ่งหน้าท่กี นั หรอื ยัง หรอื สงิ่ บอกเหตุ ประกาศกรมอตุ ุนยิ มวทิ ยา 6.3 ให้ค�ำแนะน�ำ ให้กำ� ลังใจ การข้ึนลงของน้�ำอย่างรวดเรว็ การอพยพของ สัตว์ไม่มสี าเหตุ ผลน�ำมาซง่ึ ความเสยี หาย จากทรัพย์สนิ และชวี ติ นอกจากสนึ ามิแล้ว ยังมีภัยธรรมชาตทิ ่ีเกดิ จากกระบวนการทาง ธรณวี ิทยา เช่น แผ่นดนิ ไหว หลุมยุบ ดนิ ถล่ม หมิ ะถล่ม ภูเขาไฟระเบดิ 6.2 สรปุ ความรู้ เร่อื งการเกดิ สึนามิ เป็นกิจกรรม 3 ลกั ษณะ ไดแ้ ก่ วาดภาพ 2 กลมุ่ ตดั แปะ 2 กลมุ่ และแสดงบทบาทสมมติ 1 กลุ่ม โดยก่อนลงมือ ทำ� งาน ทุกกลุ่มตอบคำ� ถามท่ขี ้อ 1 และ2 6.3 แต่ละกลุ่มนำ� เสนอผลงาน (กลุ่มบทบาทสมมติ มอี ปุ กรณ์ช่วยเสยี งไซเลน ภาพวาดสนึ ามิ การแสดงบทบาทสมมต)ิ 7. การพฒั นาทักษะชวี ติ โดยใชเ้ ทคนคิ คำ� ถาม 7. การพฒั นาทักษะชวี ิต โดยสนทนาตอบคำ� ถาม R–C–A R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบคำ� ถามเพื่อ พัฒนาทักษะชีวติ พร้อมยกตวั อย่างจากชวี ิตจรงิ สะท้อน R (Reflect) ตามค�ำถามท่ี 7.1 – 7.5 7.1 ขณะท�ำงานกลุ่ม นักเรยี นได้เรยี นรู้อะไรจาก การทำ� งานร่วมกบั เพ่อื นเม่อื สักครู่ 7.2 แล้วการทำ� งานภายในกลุ่มเกดิ ปัญหาอะไรบ้าง และแก้ปญั หานน้ั อย่างไร 7.3 กลุ่มของนักเรยี นมกี ารให้ความร่วมมอื และ ทำ� งานร่วมกนั อย่างไรบ้าง เช่อื มโยง C (Connect) 7.4 นกั เรยี นเคยทำ� งานกลมุ่ หรอื ทำ� งานรว่ มกบั ผอู้ น่ื ตอนไหนบ้าง เกดิ ผลอย่างไร ให้ยกตัวอย่าง ปรบั ใช้ A (Apply) 7.5 ต่อไป ถ้านกั เรยี นต้องทำ� งานร่วมกบั ผู้อื่น นกั เรยี นจะทำ� อย่างไรจงึ จะสำ� เร็จ ทกั ษะชวี ิต รหสั ครูศตวรรษท่ี 21 167

ถอดรหสั ครแู หง่ ศตวรรษที่ 21 1. น�ำเข้าสู่บทเรยี น ด้วยบรรยากาศผ่อนคลายเพอ่ื สอดคล้องการพัฒนาสมองสลับซ้ายขวาอย่างสมดลุ 2. แสดงออกซง่ึ ความรกั ความเมตตา เช่น เรยี นนกั เรยี นว่า “ลูก” 3. การถามคำ� ถาม เปดิ โอกาสใหน้ กั เรยี นตอบเปน็ กลมุ่ กอ่ นรายบคุ คล แลว้ จะถามคำ� ถามกอ่ นเรยี กชอื่ ใหต้ อบ 4. ครูสนใจนักเรียนทั่วถึง ระหว่างการปฏิบัติกิจกรรมการเรียนรู้ ครูจะคอยดูแลใกล้ชิดกับนักเรียน ให้กำ� ลงั ใจและให้ค�ำแนะนำ� 5. การนำ� องคค์ วามรแู้ ละสถานการณจ์ รงิ ในโลก IT มาใชเ้ ปน็ สอ่ื การเรยี นรใู้ นหอ้ งเรยี นอยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพ 6. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพอ่ื ฝึกและพัฒนาทักษะชวี ิต แผนการสอนและวีดิโอการจัดการเรียนการสอนฉบับเตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ 168 ทักษะชวี ิต รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21

ครูแหง่ ศตวรรษท่ี 21 ครูยงยทุ ธ นุชบัว สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ป.6 โรงเรียนวัดพชื นิมติ จังหวดั ปทมุ ธานี การสร้างเยาวชนให้เป็นพลเมืองดี ครูต้องปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างที่ดี ตั้งใจอบรมสั่งสอนศิษย์หลายต่อหลายรุ่นด้วยจิตวิญญาณของครู ครูมีครูเป็นต้นแบบของความเป็นครู ซึ่งเป็นครูประถมศึกษาท่ีใจดี มีเมตตา ขาดแคลนอะไรและจะหามาให้ได้ จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถบอกประวัตบิ ุคคลสำ� คญั ได้ 2. สามารถวเิ คราะห์ความส�ำคญั ในวรี กรรมได้ 3. สามารถสะท้อนความรู้ความเข้าใจเป็นบทบาทสมมตไิ ด้ องคป์ ระกอบทกั ษะชวี ติ : การสรา้ งสัมพันธภาพทดี่ กี บั ผูอ้ ื่น • ให้ความร่วมมอื กับผู้อืน่ อย่างสร้างสรรค์และท�ำงานร่วมกบั ผู้อ่นื ได้ ทกั ษะชีวิต รหัสครูศตวรรษที่ 21 169

กจิ กรรมการเรียนการสอน กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น ขั้นนำ� เขา้ ส่บู ทเรยี น ข้นั นำ� เข้าสบู่ ทเรียน 1. น�ำสนทนาเรอ่ื งประวัติบุคคลส�ำคัญและมอบหมาย 1. ร่วมสนทนาเก่ยี วกับเรื่องท่ไี ด้รบั มอบหมายให้ไป ให้นักเรยี นค้นคว้าหาความรู้ หาความรู้ 2. ถามคำ� ถามส�ำคัญ 2. นงั่ เป็น 3 กลุ่ม โดยแต่ละกลุ่มตอบคำ� ถามและ • นกั เรยี นหาความรู้เรอ่ื งอะไร และโดยวธิ ีใดบ้าง เล่าถึงเร่อื งทไี่ ปศกึ ษาค้นคว้าเพมิ่ เติมจาก สารานกุ รม/หนังสอื /internet /ถามผู้ปกครอง 3. ชวนฟังและชม เพลงประกอบคลปิ วีดโิ อ 3 เร่อื ง กลุม่ 1 ศึกษาประวตั พิ ระนเรศวร วีรกรรมสมเดจ็ พระนเศวร เพลงชาวบ้านบางระจัน กลุ่ม 2 ศึกษาประวตั ทิ ้าวสรุ นารี และ การ์ตนู เรอ่ื งท้าวสุรนารี กล่มุ 3 ศกึ ษาประวตั ชิ าวบ้านบางระจนั 3. ชมคลิปวดี โิ อ ด้วยความสนใจ 4. สนทนา ซักถาม เพอ่ื ทบทวนประวตั ิ วีรกรรมของ 4. คิดเชื่อมโยงถงึ สง่ิ ทีไ่ ด้ไปศึกษาค้นคว้าและสาระจาก บุคคลส�ำคญั จากคลปิ วดี โิ อ โดยชวนสนทนาทีละ ทีไ่ ด้ชมแล้วตอบค�ำถามสำ� คัญโดยตอบค�ำถาม คลิปวดี โิ อ ที่ 4.1-4.3 ทลี ะค�ำถามทลี ะคน ค�ำถามส�ำคญั 5. แต่ละคนสามารถตอบซ้�ำได้ 4.1 จากประวตั ขิ องทุกท่านมีอะไรท่เี หมอื นกนั Concept หลัก ท้งั 3 เร่อื งราว สว่ นทเ่ี หมอื น 4.2 จากประวตั ขิ องทกุ ท่านมอี ะไรท่ตี ่างกัน 4.3 จากส่วนที่เหมอื นกันและส่วนท่ตี ่างกัน มีอะไร คอื ความรกั ชาติ ความเสียสละแม้ชวี ติ เพื่อชาติ ที่นกั เรียนจะบอกต่อเล่าต่อ เพอื่ คนไทย ความสามัคคี สว่ นทต่ี า่ งคอื มคี วามแตกตา่ งในสถานภาพ เปน็ กษตั ริย์ 5. จัดกลุ่มคำ� ตอบโดย เขยี นค�ำตอบบนกระดาน ขนุ นาง ชาวบา้ น นกั เรยี นสามารถตอบซำ�้ ได้ (ในกรณที ีต่ อบซ้�ำครูขดี 6. ร่วมสนทนาตอบค�ำถามท่ี 6.1-6.3 เพอ่ื ทบทวน เพ่มิ คำ� ตอบนนั้ ๆ) และครเู ขยี นคำ� ตอบส�ำคัญเพ่มิ ประวัติ วรี กรรมบคุ คลส�ำคัญ ฟัง ตอบคำ� ถาม (ในกรณีท่นี กั เรียนไม่กล่าวถงึ ) และรวมคำ� ตอบท่มี ี ส�ำคญั สนทนาซักถาม เพอ่ื ท�ำความเข้าใจ ในสาระ คนตอบมากทส่ี ุดถอื ว่าทุกคนเหน็ ว่าส�ำคญั ทสี่ ุด ส�ำคัญท่ีจะแสดงละคร 6. ให้แต่ละกลุ่มวางแผน แสดงบทบาทสมมตติ าม ประวัติ บคุ คลส�ำคญั โดยชวนสนทนาทีละเร่ือง เน้นถึงบคุ คลส�ำคญั และสาระตอนที่ส�ำคญั โดยใช้ Power point และเอกสาร (ประวัตยิ ่อ) ประกอบ ค�ำถามส�ำคัญ 6.1 เราคิดว่าตอนใดทแ่ี สดงให้เหน็ วรี กรรมเพ่ือชาติ ของท่านเหล่าน้ี 6.2 มใี ครบ้างท่มี ีส่วนร่วมในวรี กรรมตอนน้ี 6.3 ให้บทบาทการแสดงน้ไี ปวางแผนแสดงบทบาท สมมติ 170 ทักษะชวี ติ รหสั ครูศตวรรษที่ 21

กิจกรรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น ขน้ั น�ำเข้าส่บู ทเรยี น ขัน้ นำ� เข้าสู่บทเรยี น 7. ให้แต่ละกลุ่มวางแผนแสดงละคร โดย 7. แต่ละกลุ่มวางแผนการแสดงละคร ท�ำความเข้าใจ 7.1 แจกหัวข้อตอนท่แี ต่ละกลุ่มต้องแสดง พร้อม กับเร่ือง เงื่อนไข (เช่น เวลา) อุปกรณ์ และ ท้ังบัตรงานเพอ่ื เป็นแนวทางให้นักเรียนในการ ความถนัดของแต่ละคน (ช่วั โมงถัดไป) วางแผนและเตรยี มอุปกรณ์ 8. แต่ละกลุ่มนำ� เสนอบทบาทสมมติ 7.2 พดู คยุ ตามกลุ่มเพ่อื เพม่ิ เตมิ รายละเอียด ติดตาม ตอบค�ำถาม ให้ก�ำลงั ใจการวางแผน เพอ่ื แสดงบทบาทสมมต(ิ สปั ดาห์หน้าชั่วโมงต่อ ไป) 8. ให้แต่ละกลุ่มนำ� เสนอบทบาทสมมติ ขนั้ สรปุ ขั้นสรปุ 9. ชักชวนสรปุ ประวัตทิ ั้ง 3 วรี กรรม โดยเน้น Concept 9. ร่วมสนทนาตอบคำ� ถามสรุปวรี กรรมท้ัง 3 เร่ือง 10. ร่วมเสนอคำ� ตอบท่เี ปน็ วีรกรรมเสียสละเพ่ือชาติ ส�ำคัญ (ในกจิ กรรมการแสดงละคร) และถาม “จะบอกต่อความดเี รอื่ งนว้ี ่าอะไร” และร่วมร้องเพลง “เราสู้” 10. ชวนร้องเพลง “เราสู้” 11. การพฒั นาทกั ษะชวี ติ โดยสนทนาตอบค�ำถาม 11. การพัฒนาทักษะชวี ติ โดยใช้เทคนิคค�ำถาม R–C–A R – C – A ทุกคนร่วมสนทนาตอบคำ� ถามเพอ่ื สะทอ้ น R (Reflect) พฒั นาทักษะชวี ติ พร้อมยกตวั อย่างจากชีวติ จริง 11.1 นกั เรยี นท�ำงานร่วมกนั อย่างไร การท�ำงาน ตามค�ำถามท่ี 11.1 – 11.3 ภายในกลุ่ม จงึ ด�ำเนินไปได้ด้วยดี ประสบผลสำ� เร็จ เช่อื มโยง C (Connect) 11.2 นอกจากการทำ� งานกลุ่มครง้ั น้ีแล้ว นกั เรียนเคยทำ� งานอะไรร่วมกับผู้อ่นื บ้าง ผลเป็นอย่างไร มปี ญั หาอะไรเกดิ ขน้ึ บ้าง ปรบั ใช้ A (Apply) 11.3 หากต้องการทำ� งานใหม่ นกั เรียนคดิ ว่าจะ เกดิ ปญั หาอะไรอกี บ้าง แล้วจะแก้ปัญหาน้ัน อย่างไร ทักษะชีวติ รหสั ครูศตวรรษที่ 21 171

ถอดรหสั ครูแหง่ ศตวรรษท่ี 21 1. เชื่อมโยงปัญหาจากสภาพจรงิ เข้าสู่สาระการเรยี นรู้ 2. จัดกจิ กรรมท่กี ระตุ้นการคดิ วเิ คราะห์ 3. มีความเชื่อม่ันในการจัดการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม ท้ังนี้เพราะนักเรียนจะได้เรียนรู้จากเพ่ือน ผ่อนคลาย สามารถแสดงความสามารถของตนเอง รวมถึงช่วยในการพัฒนาบุคลิกภาพของแต่ละคน เน้นการฝึกการเป็นผู้น�ำ 4. จดั ใหม้ สี ถานการณ์ ใหห้ าขอ้ มลู จากแหลง่ การเรยี นรทู้ หี่ ลากหลายในการคดิ คน้ หาคำ� ตอบทงั้ ในและนอก ห้องเรียน 5. สามารถเปรียบเทียบ เช่ือมโยงสาระการเรียนรู้ให้เป็นสาระท่ีมีความส�ำคัญต่อชีวิตและใช้ชีวิตประจ�ำวัน ได้อย่างสอดคล้องกับบทเรยี น (บูรณาการ) 6. เพม่ิ เตมิ ข้อมูล หลงั จากนักเรยี นได้ค้นคว้าข้อมลู 7. กระตุ้นให้นกั เรยี นสามารถเชอ่ื มโยงข้อมูลเป็นค�ำตอบ 8. จัดการเรียนรู้อย่างมีความสุข เปิดโอกาสให้นักเรียนได้คิด บอกความรู้ สะท้อนความรู้สึกออกมาอย่าง เป็นรปู ธรรมผ่านการแสดงบทบาทสมมติ 9. สอดแทรกค�ำถามหลังกจิ กรรม เพอ่ื ฝึกและพฒั นาทกั ษะชวี ิต แผนการสอนและวดี ิโอการจดั การเรยี นการสอนฉบบั เตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ 172 ทกั ษะชวี ิต รหัสครศู ตวรรษที่ 21

ครแู ห่งศตวรรษที่ 21 ครูเจียมใจ ร่งุ เรืองวงศ์ วทิ ยาศาสตร์ ป. 6 โรงเรียนบ้านโนนสำ� ราญ-ยางเรียน จงั หวัดบงึ กาฬ ทักษะจ�ำเป็นที่ครูต้องส่งเสริม คือ ทักษะการคิดเพราะจะท�ำไปสู่ การเรียนรู้การแก้ปัญหาได้ด้วยตนเอง จากประสบการณ์การไปค่ายอาสา เห็นความขาดโอกาสของเด็กในชนบท ประกอบกับความรักในธรรมชาติ เป็นแรงบันดาลใจส�ำคัญ จุดประสงค์การเรยี นรู้ • สามารถน�ำความรู้เร่อื งมลพษิ จากขยะมูลฝอยไปใช้ในการช่วยขจดั มลพิษประจำ� วนั ได้ องค์ประกอบทักษะชวี ติ : การสร้างสมั พันธภาพทีด่ กี ับผู้อืน่ • ทำ� งานร่วมกบั ผู้อ่นื ได้อย่างราบรืน่ และมคี วามส�ำเร็จ ทกั ษะชวี ิต รหสั ครูศตวรรษท่ี 21 173

กจิ กรรมการเรียนการสอน กจิ กรรมนักเรียน กจิ กรรมครู ข้ันน�ำเขา้ สูบ่ ทเรยี น 1. ทกุ คนร่วมสนทนาแสดงความคดิ เห็นเกยี่ วกบั ขยะใน ข้นั น�ำเขา้ สู่บทเรยี น 1. ชวนสนทนาเก่ยี วกับเร่ืองขยะ โดยมีภาพขยะ ชวี ิตประจ�ำวนั ขน้ั ด�ำเนินกจิ กรรมการเรียนรู้ ประเภทต่างๆ มาเปน็ ประเดน็ ในการสนทนา 2. ชมคลิปวดี โิ อ ร่วมสนทนา โดยตอบคำ� ถาม ขั้นดำ� เนินกจิ กรรมการเรียนรู้ 2. ชวนสนทนาสถานการณ์ขยะโดยใช้คลปิ วีดโิ อ พร้อมยกตัวอย่างท่พี บเห็นในชวี ิตประจำ� วัน 3. รับใบงาน ฟังการทบทวนค�ำถาม ไปสบื ค้นข้อมลู มาเชอ่ื มโยงการสนทนาและให้ร่วมกันอภปิ ราย 3. แจกใบงานและใบความรู้เร่อื งขยะและให้ไปสืบค้น จากอินเทอร์เนต็ 4. ฟังการทบทวนคำ� ถามจากครแู ละสืบค้นหาข้อมลู ข้อมูลเพ่ิมเตมิ จากใบความรู้ทีไ่ ด้รับ 4. ตดิ ตามการสบื ค้นข้อมูล โดยถามคำ� ถามเพ่อื ให้ ต่อเพือ่ ให้ได้ข้อมูลตาม Concept ส�ำคัญ Concept ส�ำคัญ : ขยะเป็นส่งิ ของเหลือท้ิง เพมิ่ เตมิ ข้อมลู ท่ไี ด้รบั จากใบงาน จากกระบวนการผลติ และการอุปโภค บรโิ ภค 5. แบ่งนักเรียนเปน็ กลุ่ม กลุ่มละ 5 - 6 คน ซึ่งแบง่ ได้หลายประเภทตามลักษณะ และ แจกอปุ กรณ์และใบงาน คุณสมบตั ิ เราสามารถช่วยกนั ดูแล รกั ษา สงิ่ แวดลอ้ ม ไมใ่ หเ้ สอ่ื มสภาพไปอยา่ งรวดเรว็ คำ� ถามสำ� คัญ โดยอาศยั แนวทางการอนรุ กั ษ์ทรพั ยากร 5.1 ปัญหาท่เี กิดจากปัญหาขยะมลู ฝอยมอี ะไร ธรรมชาติ และสง่ิ แวดลอ้ มอย่างยง่ั ยนื 5.2 สาเหตุเกิดจากอะไร 5. แบ่งเปน็ กลุ่ม กลุ่มละ 5 - 6 คน รบั อุปกรณ์ 5.3 จะมีแนวทางแก้ปัญหาอย่างไร ประกอบด้วยกระดาษ Chart และปากกาเมจิก พร้อมยกตวั อย่าง ทบทวนค�ำถามและอภปิ รายเพอื่ หาค�ำตอบ จาก ค�ำถาม 5.1 - 5.3 6. ให้แต่ละกลุ่มทำ� เสนองาน มคี �ำถามต่อเนอื่ งจาก การรายงาน 6. แต่ละกลุ่มน�ำเสนอรายงาน ขณะท่นี �ำเสนอรายงาน ทุกคนตง้ั ใจฟังและตอบค�ำถามครู 7. ชวนนกั เรยี นอภปิ รายสักครง้ั เม่ือสรุปรายงานครบ ทุกกลุ่ม 7. ทกุ คนร่วมกนั สรุป Concept ส�ำคญั เม่อื ทกุ กลุ่ม รายงานจบ Concept สำ� คัญ ขยะมหี ลายประเภท มีท้งั ขยะ ทีย่ อ่ ยสลายไดต้ ามธรรมชาติ และขยะที่ยอ่ ย สลายยาก ซ่งึ สามารถนำ� ไปผา่ นกระบวนการ ผลติ เปน็ สงิ่ ของทน่ี �ำกลบั มาใชไ้ ด้ ดงั นน้ั เราควร รว่ มมือกันอยา่ งจรงิ จัง และมจี ติ ส�ำนึกในการ รกั ษาส่งิ แวดล้อมไม่ให้ถูกทำ� ลายโดยขยะ 174 ทักษะชวี ติ รหัสครูศตวรรษที่ 21

กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น ขนั้ ดำ� เนินกิจกรรมการเรียนรู้ ขัน้ ด�ำเนินกิจกรรมการเรียนรู้ 8. ให้ข้อมลู เพ่มิ เติมและให้หาข้อมลู เพ่มิ เติมจาก 8. วางแผนหาข้อมลู เพ่มิ เติมและวางแผนการจัด อนิ เทอร์เนต็ จากหนงั สอื พมิ พ์ น�ำข้อมลู มาจดั ทำ� ป้ายประกาศ ป้ายนเิ ทศ 9. สนทนาซกั ถามในประเด็นทย่ี งั ไม่เข้าใจ 9. ให้แต่ละคนพจิ ารณาเรอื่ งใดท่ยี งั ไม่เข้าใจ เพอื่ จะได้ ให้ข้อมูลเพม่ิ เติม ขัน้ สรุป ข้นั สรปุ 10. ให้ สรุป Concept เป็นผงั มโนทัศน์ 10. สรุป Concept เร่อื งขยะเป็นผงั มโนทศั น์ 11. การพฒั นาทกั ษะชวี ิตโดยใช้เทคนคิ ค�ำถาม 11. การพฒั นาทกั ษะชวี ติ โดยสนทนาตอบคำ� ถาม R–C–A R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาโดยตอบคำ� ถาม สะท้อน R (Reflect) เทคนคิ RCA เพอ่ื พฒั นาทักษะชีวติ พร้อมยก ตัวอย่างจากชวี ติ จริงตามค�ำถามที่ 11.1 – 11.3 11.1 ขณะทนี่ ักเรยี นทำ� งานในกลุ่ม นักเรียนชอบวธิ ี 12. ให้คำ� มน่ั สญั ญาว่าจะกำ� จัดขยะ และน�ำมาเล่าสู่กัน การทำ� งานและการแก้ปัญหาของกลุ่มไหน ฟงั ต่อไป มากทสี่ ดุ เพราะอะไร เชอื่ มโยง C (Connect) 11.2 ทผ่ี ่านมาการท�ำงานกลุ่มร่วมกนั นกั เรยี นพบ ปญั หาในเร่อื งใดบ้าง และแก้ปญั หาอย่างไร ปรับใช้ A (Apply) 11.3 ถ้าต้องทำ� งานกลุ่มครง้ั ต่อไป หากมเี พื่อนไม่ ช่วยงานกลุ่มนกั เรยี นจะทำ� อย่างไร ให้งาน ทไี่ ด้รบั มอบหมายส�ำเรจ็ ลุล่วงไปได้ด้วยดี 12. ให้แต่ละคนลงมอื ก�ำจดั ขยะ และน�ำผลงานมา เล่าสู่กันฟงั ในชัว่ โมงต่อๆ ไป ทกั ษะชวี ิต รหสั ครูศตวรรษที่ 21 175

ถอดรหสั ครูแหง่ ศตวรรษที่ 21 1. เชอื่ มโยงปญั หาจากสภาพจรงิ เข้าสู่สาระการเรยี นรู้ 2. จดั กจิ กรรมทก่ี ระตุ้นการคดิ วเิ คราะห์ 3. มีความเช่ือมั่นในการจัดการเรียนรู้ด้วยกระบวนการกลุ่ม ทั้งนี้เพราะนักเรียนจะได้เรียนรู้จากเพื่อน ไดแ้ สดงความสามารถของตนเอง รวมถงึ ชว่ ยในการพฒั นาบคุ ลกิ ภาพของแตล่ ะคน เนน้ การฝกึ การเปน็ ผนู้ ำ� 4. จดั ให้มีสถานการณ์และแหล่งการเรยี นรู้ทห่ี ลากหลายในการค้นหาค�ำตอบท้งั ในและนอกห้องเรียน 5. สามารถเปรียบเทียบ เชื่อมโยงสาระการเรียนรู้ให้เป็นสาระท่ีมีความส�ำคัญต่อชีวิตและใช้ชีวิตประจ�ำวัน ได้อย่างสอดคล้องกบั บทเรยี น (บูรณาการ) 6. เพิ่มเตมิ ข้อมลู หลังจากนักเรยี นได้ค้นคว้าข้อมูล 7. กระตุ้นให้นกั เรยี นสามารถเชื่อมโยงข้อมลู เปน็ คำ� ตอบ 8. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพ่อื ฝึกและพัฒนาทกั ษะชวี ติ แผนการสอนและวดี ิโอการจดั การเรยี นการสอนฉบับเตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ 176 ทักษะชวี ิต รหสั ครศู ตวรรษที่ 21

ครแู หง่ ศตวรรษท่ี 21 ครูวรวุฒิ ศรโี พธ์ิ วทิ ยาศาสตร์ ม. 2 โรงเรยี นบ้านละลมวทิ ยา จงั หวดั ศรสี ะเกษ อาชีพครูเป็นอาชีพท่ีใฝ่ฝัน ท�ำให้เข้าใจและเรียนรู้ผู้เรียน พยายามอ�ำนวยความรู้และสนับสนุนส่งเสริมการเรียนรู้ของผู้เรียนทุกด้าน เพ่ือเตรียมพร้อมทั้งครูและเด็กส�ำหรับการเปลี่ยนแปลงของสังคมโลก เพื่อรู้เท่าทันและสามารถปรับตัว การมาท�ำในจุดนี้ เราต้องเสียสละอย่างมาก ก็คือต้องทุ่มเทแรงใจแรงกายทุกอย่างเพ่ือที่จะพัฒนาลูกศิษย์ให้เจริญต่อไป ก้าวต่อไป พัฒนาการเรียนรู้ต่อไปเร่ือยๆ เพ่ืออนาคตของนักเรียน จุดประสงค์การเรยี นรู้ 1. สามารถออกแบบรูปร่างเสาสะพานให้สามารถรองรับนำ้� หนกั ได้ 2. สามารถทดลองและเปรยี บเทยี บรปู รา่ งของเสาทม่ี ลี กั ษณะเปน็ รปู ทรงสามเหลย่ี ม วงกลม สเี่ หลย่ี มได้ องค์ประกอบทักษะชีวิต : การสร้างสัมพนั ธภาพทดี่ ีกบั ผู้อื่น • ท�ำงานร่วมกับผู้อ่นื บนพื้นฐานความเป็นประชาธปิ ไตย ทกั ษะชีวิต รหัสครศู ตวรรษท่ี 21 177

กจิ กรรมการเรียนการสอน กจิ กรรมครู กิจกรรมนักเรียน ขนั้ นำ� เขา้ สบู่ ทเรียน ขั้นน�ำเขา้ สู่บทเรยี น 1. ประเมินความพร้อมทางอารมณ์ด้วยการทายตัวเลข 1. สนทนากับครู และให้ความร่วมมอื ในการประเมิน และปรศิ นาคำ� ทาย อารมณ์ด้วยตวั เลขและปรศิ นาค�ำทาย 2. ชวนสนทนาเรอ่ื งการท�ำงานเป็นทมี 2. สนทนาวิธกี ารทำ� งานกลุ่มให้ประสบผลส�ำเร็จโดย ค�ำถามส�ำคญั ทีมจะประสบความส�ำเร็จต้องทำ� ระดมความคดิ เห็นคนละวธิ กี าร เช่น การช่วยการ อย่างไร คดิ ท�ำ มีความสามัคคี เม่ือขดั แย้งยุติด้วยเหตผุ ล ข้ันด�ำเนินกจิ กรรมการเรยี นรู้ ข้ันดำ� เนนิ กิจกรรมการเรยี นรู้ 3. สร้างความสนใจในการทดลองโดยภาพสะพานจาก 3. ศึกษาโครงสร้างสะพานจาก Power point Power point 4. ให้ความสนใจในโจทย์ หรอื คำ� ถามทีน่ �ำไปสู่การ คำ� ถามส�ำคญั สะพานจะสามารถอยู่ได้ด้วยอะไร ทดลอง “การออกแบบสะพานเพอ่ื รองรบั น้�ำหนกั ได้ 4. ให้โจทย์เพือ่ เป็นคำ� ถามในการทดลอง มากที่สดุ ” เราจะออกแบบรูปร่างสะพานอย่างไรให้สามารถ 4.1 จดั กลุ่ม เลอื กหัวหน้ากลุ่ม เลขานกุ ารกลุ่ม 4.2 ระดมความคดิ ออกแบบ สร้างแบบสะพาน รองรบั น้ำ� หนักได้ โดยก�ำหนดรปู ทรงให้เลือก คอื และรับอุปกรณ์ วงกลม สามเหลย่ี ม ส่ีเหลย่ี ม 4.3 สร้างสะพาน โดยใช้รปู แบบต่างๆ ได้แค่วงกลม สามเหลยี่ ม สเ่ี หลย่ี ม 5. ขณะท�ำการทดลอง กระตุ้นด้วยค�ำถาม ทบทวน 4.4 ทดสอบการรองรบั น้�ำหนัก เพือ่ ทดสอบ สมมุติฐานให้สงั เกตเพ่อื ทดสอบสมมติฐาน บันทึก สมมตฐิ าน ผลและเตรยี มรายงานผล 4.5 บนั ทกึ ผลการทดลอง 6. ระหว่างการนำ� เสนอให้อภปิ ราย เพอื่ บอกเหตผุ ลใน 5. เตรยี มการนำ� เสนอ การทดลอง หรอื ให้ร่วมกนั อภปิ ราย 6. ร่วมกนั อภปิ รายการทดลอง 7. ให้นกั เรยี นแต่ละกลุ่มโหวตเลอื กกลุ่มทคี่ ิดว่าออกมา 7. แต่ละกลุ่มโหวตเลอื กกลุ่มเพอื่ นท่คี ิดว่าน�ำเสนอได้ นำ� เสนอได้ดที ีส่ ุด ดีทส่ี ุด 8. แจกกระดาษ 2 สี คอื สสี ้มและสเี ขียว ให้เขยี น 8. ทุกคนประเมนิ การทำ� งาน โดยรับกระดาษ 2 สี ข้อดีข้อเสยี ของกลุ่ม โดยสเี ขียวเขยี นข้อดขี องกลุ่ม สสี ้มเขียนข้อเสยี 9. กลุ่มใดเสรจ็ ก่อน ได้รางวัลเปน็ คปู องคะแนน ของกลุ่ม 9. กลุ่มทเี่ สรจ็ ก่อนรบั รางวัลเป็นคูปองคะแนน 178 ทักษะชีวิต รหสั ครูศตวรรษที่ 21

กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น ขัน้ สรปุ ข้นั สรุป 10. การพฒั นาทักษะชวี ิตโดยใช้เทคนคิ คำ� ถาม 10. การพฒั นาทกั ษะชวี ิต โดยสนทนาตอบคำ� ถาม R–C–A R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพ่ือ สะทอ้ น R (Reflect) พัฒนาทกั ษะชวี ติ พร้อมยกตัวอย่างจากชวี ิตจริง 10.1 จากกิจกรรมน้ี ในการทำ� งานกลุ่มร่วมกบั ผู้อืน่ ตามค�ำถามท่ี 10.1 – 10.5 ได้ประสบผลสำ� เรจ็ นักเรยี นมวี ิธกี ารอย่างไร เพราะเหตุใด 10.2 เกิดปัญหาระหว่างการท�ำงานร่วมกนั หรือไม่ และแก้ปัญหาอย่างไร เชือ่ มโยง C (Connect) 10.3 ท่ผี ่านมานักเรยี นเคยทำ� งานร่วมกบั ผู้อน่ื ได้ ประสบผลส�ำเรจ็ หรอื ไม่อย่างไร เพราะเหตใุ ด 10.4 นกั เรียนแก้ปญั หาอย่างไร ปรับใช้ A (Apply) 10.5 ถ้านักเรียนต้องทำ� งานร่วมกบั ผู้อ่ืน นกั เรยี น จะมีวิธกี ารอย่างไรให้งานออกมาประสบ ความสำ� เร็จ ทกั ษะชีวติ รหัสครูศตวรรษที่ 21 179

ถอดรหสั ครแู ห่งศตวรรษที่ 21 1. ครูเป็นผู้อ�ำนวยการให้เกิดการเรียนรู้ โดยเร่ิมต้ังแต่การเตรียมวัสดุอุปกรณ์ ความพร้อมของผู้เรียน และเปน็ ผู้คอยอำ� นวยความสะดวก ให้คำ� แนะนำ� พจิ ารณาผลงาน ให้ข้อเสนอแนะในการต่อยอดผลงาน 2. ให้ความสำ� คญั ต่อการให้นกั เรยี นหาความรู้ด้วยตนเอง 3. สนใจทุกค�ำตอบของนักเรียนและมีความฉับไวในลักษณะท่ีเรียกว่า “เชื่อมโยงค�ำตอบนักเรียนสู่ค�ำถาม หรอื การเรยี นรู้ต่อไปทันที 4. เพิม่ เติมข้อมลู หลังจากทน่ี ักเรยี นได้ค้นคว้าข้อมลู 5. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพอ่ื ฝึกและพฒั นาทักษะชวี ติ แผนการสอนและวดี ิโอการจดั การเรียนการสอนฉบับเตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ 180 ทกั ษะชวี ิต รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21

ครแู หง่ ศตวรรษที่ 21 ครจู นั ทร์ ตยิ ะวงศ์ คณิตศาสตร์ ม.2 โรงเรยี นสรุ นารีวิทยา จงั หวัดนครราชสมี า ครูไม่ใช่เป็นผู้บอกความรู้ หากแต่เป็นผู้อ�ำนวยความสะดวกให้เกิดการเรียนรู้ เปิดโอกาสให้นักเรียนได้แสวงหาข้อมูลความรู้ด้วยตนเอง ครูจะเป็นผู้จัดบรรยากาศ ในการแลกเปลี่ยนเรียนรู้ซึ่งไม่เพียงแต่จะได้ความรู้แต่จะเกิดสัมพันธภาพท่ีดีต่อกัน ส่งผลต่อสังคมในวงกว้าง ครูจะให้ความสนใจต่อกระบวนการเรียนรู้มากหรือเท่ากับค�ำตอบท่ีถูก เด็กๆ คือแรงบันดาลใจที่ส�ำคัญ เขาท�ำให้เรามีความสุขที่จะไม่อยู่นิ่ง จะต้องค้นหาสิ่งดีๆ แนวทางท่ีดีตลอดเวลา และสุขท่ีจะมองดูความก้าวหน้าของเขารุ่นแล้วรุ่นเล่า จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถแก้ไขปญั หาโดยใช้คณุ สมบัตขิ องเลขยกก�ำลังได้ 2. สามารถใช้ทกั ษะกระบวนการคดิ ในการแก้ปญั หาได้อย่างสร้างสรรค์ องค์ประกอบทกั ษะชีวติ : การสรา้ งสมั พันธภาพทดี่ กี บั ผ้อู ่ืน • ใช้การส่อื สารเชงิ บวกสร้างสมั พนั ธภาพทด่ี ี ทักษะชีวติ รหสั ครูศตวรรษท่ี 21 181

กจิ กรรมการเรยี นการสอน กิจกรรมนกั เรยี น กจิ กรรมครู ขั้นนำ� เขา้ สบู่ ทเรยี น 1. สนทนาทักทาย ขนั้ น�ำเข้าสู่บทเรยี น 2. ตอบคำ� ถามทที่ บทวนวธิ ีการเรียนรู้ PPP C AA – 1. สนทนาทักทาย ช่นื ชมผลงานทผ่ี ่านมา 2. ทบทวนวธิ ีการเรียนรู้ PPP C AA และแนะน�ำการ Preparation for learning การแบ่งกลุ่มแบบคละ ความสามารถ เรียนรู้ในการจดั การขนั้ ท่ี 6 (Assessment • Process of thinking มอบหมายงานให้ทำ� Reflection) (งานเดย่ี ว และงานกลุ่ม) ขั้นด�ำเนนิ กิจกรรมการเรียนรู้ • Presenting น�ำเสนอ 3. ให้แบ่งกลุ่มคละกันโดยหัวใจสี • Conclusion สรปุ เปน็ mind map 4. กำ� หนดโจทย์และช่วยตรวจคำ� ตอบบนกระดาน • Application สร้างโจทย์ 5. สรุปวธิ คี ดิ หลากหลายวธิ ี จากการนำ� เสนอของ • Assessment Reflection การสะท้อนการประเมิน ขั้นดำ� เนนิ กจิ กรรมการเรียนรู้ นักเรียน และเสรมิ ความรู้ พร้อมให้ก�ำลงั ใจ 3. แบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4 - 5 คน โดยหวั ใจสี 6. ก�ำหนดโจทย์สลบั กบั การท่นี กั เรียนได้ค�ำตอบครบ 4. ทบทวนการประเมนิ โดยกลุ่มเพื่อน 5. ฟงั การสรปุ วธิ คี ดิ หลายๆ วิธจี ากกลุ่ม ตามแนวทางบงิ โก 6. เร่ิมเกมบงิ โก โดยสุ่มเขยี นตวั เลขลงบนช่องขนาด 3x3 มี 3 ช่อง ฟงั ค�ำถามทลี ะข้อและแสดงวิธคี ดิ 7. รวบรวมคะแนน ทกุ ข้อ กลุ่มใด เสร็จก่อน ปรบมอื 6.1 กลุ่มทตี่ ดิ คำ� ถามเป็นกลุ่มแรกบนกระดาน บานพบั 4 หน้า เสรมิ ความรู้และเปน็ ค�ำตอบ ทถ่ี กู จะได้เลอื กตวั เลขทจ่ี ะกากบาทในช่อง 9 ช่อง 6.2 แสดงวธิ ีคดิ แก้ปญั หาในทกุ โจทย์ข้อคำ� ถาม 6.3 กลุ่มแรกท่ีตดิ คำ� ถามจะได้เลือกตัวเลขทจ่ี ะ กากบาทในช่อง 9 ช่อง 6.4 ท�ำจนครบโจทย์ทกุ ข้อ ทค่ี รกู ำ� หนด 7. สรปุ และรวมคะแนน 182 ทักษะชวี ติ รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21

กิจกรรมครู กจิ กรรมนักเรียน ขนั้ สรปุ ขัน้ สรปุ 8. ให้นักเรยี นสะท้อนวิธคี ดิ และความรู้ท่ีได้ในการ 8. นำ� เสนอวธิ ีคิดอย่างหลากหลาย เรียนวนั น้ี เพ่ือเป็นแนวทางของการแก้โจทย์ปัญหา 9. การพฒั นาทกั ษะชวี ติ โดยสนทนาตอบคำ� ถาม ทเ่ี ก่ยี วข้องต่อไป R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบคำ� ถามเพื่อ 9. การพฒั นาทกั ษะชวี ิตโดยใช้เทคนคิ คำ� ถาม พฒั นาทกั ษะชวี ติ พร้อมยกตวั อย่างจากชวี ติ จริง R–C–A ตามค�ำถามท่ี 9.1 – 9.3 สะท้อน R (Reflect) 9.1 ระหว่างทเ่ี ล่นเกมบงิ โกเรามีการแสดงออกกับ เพือ่ นในกลุ่ม ทต่ี อบถูก ผิดต่างกันอย่างไร เชอ่ื มโยง C (Connect) 9.2 นักเรยี นเคยใช้ คำ� พูดและแสดงท่าทางทีเ่ ปน็ มติ ร หรอื ไม่เป็นมติ รเมอ่ื ไรบ้าง คดิ ว่าอีกฝ่าย รู้สกึ อย่างไร ปรับใช้ A (Apply) 9.3 ถ้าต่อไปเพื่อนในกลุ่มเกดิ ทำ� งานผดิ พลาด นกั เรียนจะมวี ิธกี ารสือ่ สารด้วยภาษาพูดหรือ ท่าทางที่ท�ำให้เพ่อื นสบายใจได้อย่างไรบ้าง ทักษะชวี ิต รหสั ครศู ตวรรษที่ 21 183

ถอดรหสั ครูแหง่ ศตวรรษที่ 21 1. มีความรู้และมีทักษะการสอนในวิชาที่รับผิดชอบเป็นอย่างดี พร้อมน�ำสู่การปฏิบัติอย่างคล่องแคล่ว สอดคล้องกบั บทเรยี น 2. มีความพร้อมด้านการใช้สอ่ื อปุ กรณ์เพอ่ื การเรยี นรู้ 3. ให้นกั เรยี นได้ความรู้ด้วยการท�ำกจิ กรรมต่างๆ โดยทค่ี รูไม่เป็นคนบอกความรู้โดยตรง 4. ให้ความสำ� คัญต่อทักษะการสังเกต กระตุ้นให้เกดิ การคดิ วิเคราะห์ด้วยค�ำถามทุกข้ันตอน 5. ในการสอนแต่ละครง้ั จะเตรยี มค�ำถามส�ำคัญในการช่วยกระตุ้นหาคำ� ตอบส่งเสรมิ กระบวนการคิด 6. สนใจทุกค�ำตอบของนักเรยี น และมคี วามฉบั ไวในลักษณะท่เี รยี กว่า “เช่ือมโยงค�ำตอบนกั เรยี นสู่คำ� ถาม หรือการเรยี นรู้ต่อไปทนั ที” 7. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพอื่ ฝึกและพัฒนาทกั ษะชวี ติ แผนการสอนและวดี ิโอการจดั การเรยี นการสอนฉบับเต็ม http://lifeskills.obec.go.th/ 184 ทกั ษะชวี ิต รหสั ครูศตวรรษที่ 21

ครูแหง่ ศตวรรษท่ี 21 ครูสนดิ า โกศล วิทยาศาสตร์ ม.3 โรงเรยี นบ้านปะทาย จังหวัดศรีสะเกษ การเรียนรู้ร่วมกัน ครูได้ฝึกการยอมรับฟังความคิดเห็นของผู้เรียนและได้พัฒนาตัวครูเอง เรียนรู้ไปด้วยกัน ทุกคนได้ฝึก นักเรียนได้ฝึก พอได้ฝึกบ่อยๆ และมันจะฝังอยู่ภายในจิตใจ พอเขาได้จับของจริงและได้สัมผัส เขาจะสามารถถอดบทเรียนออกมาได้ง่าย ง่ายกว่าเรียนในหนังสือ ในต�ำรา เพราะลงมือท�ำจะจ�ำได้ดีกว่าการฟังครูบรรยาย จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบายความหมาย องค์ประกอบ ความสัมพันธ์ขององค์ประกอบ ภายในองค์ประกอบใน ระบบนเิ วศ 2. วเิ คราะห์และอธบิ ายความสมั พนั ธ์ของการถ่ายทอดพลังงานของสงิ่ ที่มชี วี ิตในรูปแบบโซ่อาหาร 3. มีจติ สำ� นกึ ร่วมกันในการสร้างระบบนเิ วศทส่ี มดลุ องคป์ ระกอบทกั ษะชีวิต : การสรา้ งสัมพันธภาพท่ดี กี บั ผอู้ น่ื • ทำ� งานร่วมกบั ผู้อ่นื บนพ้นื ฐานความเปน็ ประชาธปิ ไตย ทกั ษะชีวติ รหัสครศู ตวรรษที่ 21 185

กจิ กรรมการเรียนการสอน กจิ กรรมครู กิจกรรมนักเรียน ขัน้ น�ำเขา้ สูบ่ ทเรยี น ขนั้ น�ำเขา้ สบู่ ทเรียน 1. ทักทายนักเรยี นและแนะนำ� การเรยี นรู้คร้ังนี้ 1. ร่วมสนทนาเก่ยี วกบั การเรยี นรู้ครัง้ นี้ซ่งึ เป็นการ ซ่งึ เปน็ การเรยี นรู้นอกสถานที่ เรยี นรู้นอกสถานท่ี 2. ให้วางแผนการไปเรยี นรู้นอกสถานท่ี ในพ้ืนท่ี 2. ทุกคนร่วมกันคดิ วางแผนการเดนิ ทางไปศกึ ษานอก ทุ่งหนองจอกโดยพจิ ารณาตามค�ำถามหลกั สถานท่ี โดยมปี ระเดน็ ส�ำคญั ในการวางแผน ดงั น้ี คำ� ถามหลัก (กอ่ นไป) ค�ำถามหลัก (ก่อนไป) 2.1 จะเดนิ ทางอย่างไร 2.1 การเดนิ ทางใช้พาหนะอะไร ใครสะดวกเดนิ ทาง 2.2 ใครจะศกึ ษาตรงไหน ร่วมกบั ใคร 2.2 แต่ละคนเลอื กว่าจะศกึ ษาตรงไหน ในประเดน็ ของสิง่ แวดล้อมและวธิ ีการเกบ็ ข้อมลู ได้แก่ อปุ กรณ์การเกบ็ ภาพ การจดบนั ทกึ ขนั้ ด�ำเนินกิจกรรมการเรียนรู้ ข้นั ดำ� เนนิ กิจกรรมการเรยี นรู้ 3. ตง้ั คำ� ถามเพ่อื อภปิ ราย 3. นำ� ข้อมูลและประสบการณ์ทไ่ี ด้ ร่วมกันอภิปราย คำ� ถามหลัก (หลงั ไป) และตอบค�ำถามสำ� คัญ ข้อ 3.1 -3.3 3.1 เกบ็ อะไรจากทุ่งหนองจอกบ้าง 4. ร่วมเรยี นรู้จากกระบวนการกลุ่ม โดยเลือกเข้ากลุ่ม 3.2 มคี วามเหน็ อย่างไรกบั สง่ิ แวดล้อมทีท่ ุ่ง 3 – 5 คน และตอบค�ำถามสำ� คัญ ข้อที่ 4.1 – 4.5 หนองจอก 3.3 ให้เลือกสงิ่ ใดสง่ิ หนงึ่ จากทุ่งหนองจอกที่ 5. แต่ละกลุ่มพูดคยุ กนั และสรุปผลงาน ดังน้ี 5.1 ชื่อกลุ่มระบบนเิ วศ นกั เรยี นอยากเหน็ และให้นนำ� เสนอส่งิ ที่เลือก 5.2 สรปุ เป็นแผนภาพและนำ� เสนอหน้าชนั้ 4. ให้เรยี นรู้จากกระบวนการกลุ่มและตอบค�ำถาม ส�ำคญั ค�ำถามส�ำคญั 4.1 เพราะอะไร จงึ เข้ากลุ่มนี้ ในกลุ่มท่ีเลอื กมอี ะไร และมีความสมั พันธ์กันอย่างไร 4.2 กลุ่มของนักเรยี นคิดว่าต้องการอยู่ร่วมกับกลุ่ม ไหนอีก บ้างหรอื ไม่ (ถ้าต้องการ ครูให้เวลา รวมกลุ่มไม่เกนิ 2 นาที) 4.3 พอใจกับกลุ่มท่ไี ด้หรือยงั 4.4 ขณะนก้ี ลุ่มของนักเรยี นประกอบด้วยกก่ี ลุ่ม รวมกัน และมอี ะไรบ้าง 4.5 การรวมกนั ของกลุ่มหลายกลุ่ม เรียกว่าอะไร 5. ให้นำ� เสนอผลงานกลุ่ม โดย 5.1 ต้ังช่ือกลุ่มระบบนเิ วศ 5.2 สรุปเพ่ือน�ำเสนอหน้าชน้ั เรียน 186 ทกั ษะชีวิต รหัสครศู ตวรรษที่ 21

กจิ กรรมครู กิจกรรมนักเรียน ขั้นด�ำเนินกจิ กรรมการเรยี นรู้ ขน้ั ด�ำเนินกจิ กรรมการเรียนรู้ 6. ขณะนำ� เสนอ ซักถามและอภปิ ราย 6. น�ำเสนอผลงานทลี ะกลุ่มและร่วมอภปิ ราย ซกั ถาม 7. การพฒั นาทักษะชวี ติ โดยใชเ้ ทคนคิ ค�ำถาม Concept : ระบบนเิ วศคือ ระบบท่ีมคี วาม R–C–A สัมพันธข์ องกลุ่มสง่ิ มชี วี ติ หลายๆ กลมุ่ หลายๆ สะทอ้ น R (Reflect) ชนดิ และมคี วามสัมพนั ธ์เกี่ยวข้องกันระหว่าง 7.1 คดิ ว่าในการทำ� กจิ กรรมแบบนี้เราได้เรยี นรู้ กลมุ่ ของสง่ิ ทมี่ ชี ีวติ กับสง่ิ แวดล้อมในแหล่งที่ อย่นู นั้ ๆ และเราสามารถรว่ มกันสรา้ งระบบ อะไรบ้าง นเิ วศทส่ี มดุลของท้องถ่นิ เราได้ดว้ ย ทุกคนมี 7.2 การทำ� กิจกรรมช่วยให้ทำ� งานง่ายหรือยาก จิตส�ำนึกรว่ มกันและ 7. การพฒั นาทกั ษะชวี ิต โดยสนทนาตอบคำ� ถาม เพราะอะไร R – C – A ทุกคนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพ่อื เช่ือมโยง C (Connect) พัฒนาทักษะชวี ติ พร้อมยกตัวอย่างจากชีวิตจรงิ 7.3 เคยทำ� งานรว่ มกบั คนอนื่ ทเี่ ปน็ ไปดว้ ยความราบรนื่ ตามคำ� ถามท่ี 7.1 – 7.4 หรือไม่ และตอนนนั้ ปฏบิ ตั ติ นอย่างไร ทีแ่ สดงว่าใช้วถิ ปี ระชาธปิ ไตย ปรบั ใช้ A (Apply) 7.4 ต่อไปถ้านักเรยี นทำ� งานร่วมกบั ผู้อ่ืนอีกตาม วถิ ปี ระชาธปิ ไตย นกั เรยี นจะปฏบิ ัติตนอย่างไร ทกั ษะชีวิต รหัสครูศตวรรษท่ี 21 187

ถอดรหัสครูแห่งศตวรรษท่ี 21 1. เปิดโอกาสให้นักเรียนได้เรียนรู้จากธรรมชาติ น�ำเอาธรรมชาติ วัฒนธรรม ผสมผสานเพื่อการเรียนรู้ โดยเฉพาะการพัฒนาทกั ษะชวี ิต 2. แสดงออกซงึ่ ความรกั ความเมตตา เยอื กเยน็ รบั ฟงั ความคดิ เหน็ ของนกั เรยี น เชน่ เรยี กนกั เรยี นวา่ “ลกู ” 3. จัดกิจกรรมการเรียนการสอน เพ่ือเปิดโอกาสให้นักเรียนได้ลงมือท�ำอย่างครบวงจร ตั้งแต่การวางแผน การดำ� เนนิ ตามแผนและการประเมนิ ผล 4. ให้ความสำ� คัญต่อทักษะการสังเกต กระตุ้นให้เกดิ การคดิ วิเคราะห์ด้วยคำ� ถามทกุ ขัน้ ตอน 5. เปิดโอกาสให้นักเรียนประเมินความสามารถของตนเอง และให้นักเรียนปรับปรุงงานให้ตรงกับ ความสามารถหรอื ความชอบของตนเอง 6. ให้นักเรยี นได้ความรู้ด้วยการท�ำกจิ กรรมต่างๆ โดยทค่ี รไู ม่เป็นคนบอกความรู้โดยตรง 7. นักเรียนได้เรยี นรู้จากสถานการณ์จรงิ ใช้ทกั ษะชวี ติ ในการท�ำงานร่วมกบั ผู้อ่ืน 8. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพอื่ ฝึกและพฒั นาทักษะชวี ติ แผนการสอนและวดี ิโอการจัดการเรยี นการสอนฉบบั เตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ 188 ทักษะชวี ิต รหัสครศู ตวรรษที่ 21

ครแู ห่งศตวรรษท่ี 21 ครณู ัฐพล ปราบคะเชน วทิ ยาศาสตร์ ม.3 โรงเรยี นหนองบัวระเหววทิ ยาคาร จังหวัดชัยภมู ิ ครูคือผู้น�ำ ครูคือต้นแบบ นักเรียนคือผู้ถอดแบบจากเบ้าหลอมความเป็นครู เม่ือตอนเป็นนักเรียนผมโตมากับยุคของการประเมินโรงเรียนต้นแบบโรงเรียนในฝัน ผมมักได้ยินค�ำว่า “เราอยากพัฒนาการศึกษาในชนบทให้เทียบเท่ากับเมืองกรุง” จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. อธิบาย และจำ� แนกความสมั พันธ์ของสง่ิ ที่มีชีวติ ในระบบนเิ วศได้ 2. ใช้กระบวนการวทิ ยาศาสตร์ในการทำ� กจิ กรรมกลุ่ม 3. ใช้เทคโนโลยใี ห้เกิดประโยชน์ องค์ประกอบทกั ษะชวี ติ : การสรา้ งสมั พนั ธภาพที่ดีกับผอู้ ื่น • ให้ความร่วมมอื กับผู้อน่ื อย่างสร้างสรรค์และท�ำงานร่วมกับผู้อนื่ ทกั ษะชีวิต รหัสครศู ตวรรษที่ 21 189

กิจกรรมการเรยี นการสอน กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรียน ข้ันน�ำเขา้ ส่บู ทเรียน ขัน้ น�ำเข้าสบู่ ทเรียน 1. เปิดวีดิทศั น์ เรอ่ื ง Did you know “ผ้งึ ผลิตน้�ำผงึ้ 1. ศกึ ษาวีดทิ ศั น์ เรอ่ื ง Did you know “ผึ้งผลิตน้�ำผงึ้ ได้อย่างไร” ได้อย่างไร” 2. ใช้ค�ำถามส�ำคญั จากวีดิทศั น์ทไ่ี ด้รบั ชม 2. ตอบค�ำถาม (โดยประมาณ) 2.1 น้�ำผงึ้ เกิดได้อย่างไร 2.1 ผึง้ ไปนำ� นำ�้ หวานมาจากดอกไม้ 2.2 การอยู่ร่วมกันของผ้งึ และดอกไม้เกิดประโยชน์ 2.2 เกดิ ประโยชน์ทงั้ คู่ กล่าวคือ ผ้งึ กนิ น้�ำหวาน หรอื เสียประโยชน์อย่างไร จากดอกไม้ ดอกไม้ได้รับการผสมเกสรจากผง้ึ 3. อธบิ ายเพม่ิ เตมิ “การอยู่ร่วมกันของสงิ่ มีชวี ติ 3. ฟังอธิบายเพ่มิ เตมิ และสนทนาซักถาม ตอบคำ� ถาม หากได้ประโยชน์จะใช้เครอ่ื งหมาย + เปน็ สัญลกั ษณ์ ส�ำคญั หากเสียประโยชน์ จะใช้เคร่อื งหมาย – เป็น ตอบค�ำถามที่ 3.1 - 3.3 (โดยประมาณ) สัญลกั ษณ์ และ หากไม่ได้ไม่เสยี ประโยชน์จะใช้เลข 0 เปน็ สัญลักษณ์” โยงสู่คำ� ถามส�ำคญั ต่อไปนี้ 3.1 สัญลักษณ์เป็น (+,+) 3.1 ดงั นนั้ การอยู่ร่วมกนั ของผ้งึ กับดอกไม้ทำ� ให้ 3.2 ใช่ 3.3 ไม่ เกดิ สัญลักษณ์ 4. ต้งั ใจฟงั ค�ำตอบและฟังค�ำอธบิ ายเพิม่ เตมิ 3.2 ในโลกของเรามสี งิ่ มชี วี ติ อกี หลายชนดิ ใชห่ รอื ไม่ (ใช)่ 3.3 สิง่ มชี วี ิตบนโลกของเราจะมคี วามสมั พนั ธ์กัน ในลักษณะแบบน้ที ัง้ หมดใช่หรอื ไม่ (ไม่) 4. รอค�ำตอบทุกข้อและอธบิ ายเพม่ิ เตมิ “ในโลกของ เรามีส่งิ มชี วี ติ หลายชนดิ ซึ่งเม่อื มาอยู่ร่วมกนั กจ็ ะ เกดิ ความสัมพนั ธ์ในรปู แบบต่างๆ ในระบบนิเวศ นักเรียนจะได้ศกึ ษาและท�ำความเข้าใจเก่ยี วกบั ความสมั พันธ์ของสง่ิ มีชีวิตบนโลกของเราว่าเป็น อย่างไร” ขั้นดำ� เนนิ กิจกรรมการเรียนรู้ ขน้ั ดำ� เนินกิจกรรมการเรียนรู้ 5. ใช้เทคนคิ Jigsaw ในการจดั การเรียนรู้ 5. เรยี นรู้โดยเทคนคิ Jigsaw 6. ใช้คำ� ถามส�ำคัญในการนำ� เข้าสู่เทคนิค Jigsaw 5.1 แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนรบั ใบความรู้ซง่ึ มี 6 ใบ 6.1 นกั เรยี นสามารถตอบคำ� ถามไดห้ มดทกุ ขอ้ หรอื ไม่ ความรู้ (แต่ละกลุ่มไม่เหมอื นกนั ) 6.2 สว่ นมากนกั เรยี นจะตอบคำ� ถามในลกั ษณะใดได้ 6.3 นกั เรียนคดิ ว่าเพ่อื นกลุ่มอ่ืนๆ จะตอบค�ำถามใน 5.2 แต่ละกลุ่มศกึ ษาใบความรู้ 5.3 แต่ละกลุ่มรบั ซองคำ� ถามส�ำหรบั ตอบความรู้ เรอ่ื งของเราได้ดเี ท่าเราหรอื ไม่ 6.4 นักเรียนคดิ ว่าทำ� อย่างไรจึงจะได้คำ� ตอบ ตามข้อความ 6. ร่วมกันตอบค�ำถามส�ำคญั ข้อ (1)-(4) ดังน้ี ทง้ั หมดทค่ี รตู อ้ งการเพอ่ื บนั ทกึ ลงในชดุ คำ� ถามนี้ 6.1 ไม่ 6.2 ตอบได้เฉพาะเรอ่ื งทศี่ ึกษามา 6.3 ไม่ 6.4 แลกเปลีย่ นความรู้กนั ระหว่างกลุ่ม 190 ทกั ษะชีวติ รหัสครูศตวรรษที่ 21

กิจกรรมครู กจิ กรรมนักเรยี น ขน้ั ด�ำเนินกิจกรรมการเรยี นรู้ ขัน้ ดำ� เนนิ กิจกรรมการเรียนรู้ 7. จดั กลุ่มใหม่ตามเทคนคิ Jigsaw 7. จบั กลุ่มใหม่ตามเทคนคิ Jigsaw ดงั น้ี จดั กลุ่มใหม่ 8. ให้นักเรยี นวางแผนการนำ� เสนอผลงานเพ่ือจัดท�ำ กลุ่มละ 6 คน โดยมผี ู้เช่ยี วชาญแต่ละภาวะ ผลงานลงบนกระดาษฟลปิ ชาร์ต ท่ไี ม่ซ้ำ� กัน 8. ผู้เช่ยี วชาญแต่ละด้านผลัดกนั ให้ความรู้เพ่อื นๆ 9. แจกสตก๊ิ เกอร์คะแนนให้กบั นักเรยี นแต่ละคน ในกลุ่มเพื่อตอบค�ำถามในชดุ ค�ำถามให้เรยี บร้อย ขนั้ อธบิ ายและขอ้ สรุป และร่วมกันท�ำช้นิ งานเพอื่ นำ� เสนอหน้าชัน้ เรียนตาม 10. จัดกจิ กรรมการน�ำเสนองานหน้าช้นั เรียน ขน้ั ตอน ดังน้ี 11. จดั กิจกรรมการประเมนิ ผลงานทีช่ ่นื ชอบ 8.1 รบั ฟงั หลกั เกณฑ์การท�ำงานและการประเมนิ 12. น�ำอภปิ รายและสรุปบทเรยี นโดยใช้ power point จากครู โดยให้นักเรยี นสังเกตภาพทั้ง 6 ภาวะ แล้วใช้ 8.2 วางแผนการท�ำชน้ิ งานและการน�ำเสนอช้ินงาน ค�ำถามสำ� คญั เดียวกนั ในทกุ ภาวะดังนี้ 12.1 ภาพท่สี งั เกตเปน็ ความสมั พันธ์ของสิง่ มชี วี ิต ร่วมกนั ใดบ้าง 8.3 ลงมือทำ� ชิ้นงานร่วมกัน 12.2 ภาพที่ได้สงั เกตแสดงถงึ ภาวะใดของระบบ 9. ตัวแทนกลุ่มรับสตก๊ิ เกอร์หน้าชนั้ เรยี นแล้วแบ่งปนั นิเวศ ให้เพ่อื นในกลุ่มคนละ 2 ช้นิ 12.3 ส่งิ มชี วี ติ แต่ละคู่มกี ารได้ประโยชน์และเสยี ขอ้ อธบิ ายและขอ้ สรุป ประโยชน์อย่างไร 10. ร่วมกันน�ำเสนอผลงานหน้าชน้ั เรยี นตามข้ันตอน 12.4 สญั ลกั ษณ์ของภาวะนค้ี ืออะไร ดังนี้ 10.1 น�ำชิ้นงานตดิ แสดงหน้าชั้นเรียน 10.2 นำ� เสนอผลงานหน้าชนั้ เรยี นทง้ั กลุ่ม 11. ร่วมกันประเมนิ ผลงานทชี่ ืน่ ชอบ 11.1 น�ำสต๊กิ เกอร์ไปตดิ บนผลงานทีส่ วยท่สี ดุ และน�ำ เสนอดที ่ีสดุ ในสายตาของนักเรยี น 11.2 ร่วมปรบมอื แสดงความยนิ ดกี บั กลุ่มทไ่ี ด้รับ สต๊ิกเกอร์จ�ำนวนมากทส่ี ดุ 12. สังเกตภาพและตอบคำ� ถามส�ำคญั ตามข้อ 12.1 – 12.4 ในทุกภาวะความสมั พนั ธ์ของสง่ิ มีชีวิต ในระบบนเิ วศ ทกั ษะชวี ติ รหสั ครศู ตวรรษที่ 21 191

กิจกรรมครู กจิ กรรมนักเรียน ข้นั ขยายความรู้ ขัน้ ขยายความรู้ 13. ใช้กิจกรรมเกมในการขยายความรู้ 13. ร่วมกันเล่นกจิ กรรมเกมดังน้ี 14. การพฒั นาทักษะชวี ติ โดยใช้เทคนคิ ค�ำถาม 13.1 รบั กระดานค�ำตอบและปากกาเคมี R–C–A หน้าชนั้ เรยี น สะทอ้ น R (Reflect) 14.1 ระหว่างท�ำชน้ิ งานเพือ่ นำ� เสนอหน้าชั้นเรียน 13.2 ตอบคำ� ถามจากกจิ กรรมเกม จ�ำนวน 6 ข้อ 13.3 รบั ฟงั การสรปุ คะแนนหลังจากที่เล่นเกมใน ในกลุ่มมกี ารวางแผนและแบ่งหน้าท่กี ันอย่างไร 14.2 งานท่ีได้รบั มอบหมายว่าคอื อะไร แต่ละข้อเรยี บร้อย 14.3 มวี ัสดอุ ปุ กรณ์อะไรบ้าง มเี พือ่ นๆ ในกลุ่มกี่คน 13.4 ผู้ชนะรบั รางวัลจากครู 14. การพัฒนาทกั ษะชวี ติ โดยสนทนาตอบคำ� ถาม และก�ำหนดเวลาท่ไี ด้รบั R – C – A ทุกคนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพ่ือ เชอ่ื มโยง C (Connect) พัฒนาทักษะชีวติ พร้อมยกตวั อย่างจากชีวติ จรงิ 14.4 ในสถานการณ์ทน่ี ักเรยี นเคยผ่านๆ มา ตามค�ำถามที่ 14.1 – 14.5 นักเรียนเคยท�ำงานบนพ้นื ฐานของความเปน็ ประชาธิปไตย หรอื ไม่ อย่างไร ปรับใช้ A (Apply) 14.5 ในโอกาสต่อไป โรงเรยี นเราจะมกี ารเลือกตง้ั คณะกรรมการนกั เรยี น นักเรยี นจะนำ� ความเปน็ ประชาธปิ ไตย ไปใช้อย่างไร ให้คำ� อธบิ ายคำ� ว่าประชาธิปไตย 192 ทกั ษะชีวติ รหสั ครูศตวรรษที่ 21

ถอดรหสั ครูแหง่ ศตวรรษท่ี 21 1. มีความรู้และมีทักษะการสอนในวิชาท่ีรับผิดชอบสอนเป็นอย่างดี พร้อมน�ำปฏิบัติการสอนคล่องแคล่ว สอดคล้องกบั บทเรยี น 2. มีความรู้รอบตัวและสามารถถ่ายทอดข้อมูลสู่นกั เรยี นได้อย่างเหมาะสมกับวยั และกาลเทศะ 3. จัดขนั้ ตอนการสอนอย่างเปน็ ระบบ 4. เปิดโอกาสให้นักเรียนได้เรียนรู้หลากหลายวิธีการ เริ่มจากของจริงสู่ของจ�ำลองหรือสัญลักษณ์ และสู่เรยี นรู้จากส่งิ ท่ีเป็นรปู ธรรม เช่น การเขยี น การเรยี นรู้จากกลุ่ม จากกจิ กรรมต่างๆ โดยทค่ี รไู ม่เป็น คนบอกความรู้โดยตรง 5. ครสู นใจนกั เรยี นทว่ั ถงึ ระหวา่ งการปฏบิ ตั กิ จิ กรรมการเรยี นรู้ ครจู ะคอยดแู ลใกลช้ ดิ กบั นกั เรยี น ใหก้ ำ� ลงั ใจและให้ค�ำแนะนำ� 6. มคี วามสามารถในการใช้สอ่ื เทคโนโลยเี พื่อการจัดการเรยี นการสอนอย่างเหมาะสม 7. ซกั ถามถงึ ประโยชนท์ ไ่ี ด้จากการทำ� งานกลมุ่ ซง่ึ แสดงถงึ การให่ความสำ� คญั ตอ่ กระบวนการทำ� งานกลมุ่ มากกว่าผลสำ� เรจ็ ของงานเพยี งอย่างเดยี ว 8. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพ่ือฝึกและพัฒนาทกั ษะชวี ิต แผนการสอนและวดี ิโอการจดั การเรยี นการสอนฉบบั เตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ ทกั ษะชีวิต รหสั ครูศตวรรษที่ 21 193

ครแู หง่ ศตวรรษที่ 21 ครธู านวี ิทย์ กิตฐิติพงศ ์ วทิ ยาศาสตร์ ม.3 โรงเรยี นวิเชียรกล่นิ สุคนธ์อุปถมั ภ์ จงั หวัดพระนครศรอี ยธุ ยา การเป็นครูทีดีต้องสามารถสร้างบรรยากาศให้เกิดการเรียนรู้ สามารถสร้างผู้เรียนให้มีทักษะชีวิตที่จะต้องเผชิญปัญหาในอนาคต ในฐานะแม่พิมพ์เป็นแรงบันดาลใจส�ำคัญท่ีจะสร้างสรรค์ปัญญาแก่ผู้เรียน จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ • สามารถทดลองเพอ่ื จ�ำแนกเป็นกลุ่ม ขนาด อนภุ าคเปน็ เกณฑ์ได้ องคป์ ระกอบทกั ษะชวี ติ : การสร้างสมั พนั ธภาพที่ดกี ับผอู้ ื่น • เคารพและปฏบิ ัตติ นตามกฎกติกาของสงั คม 194 ทักษะชีวติ รหสั ครูศตวรรษท่ี 21

กิจกรรมการเรียนการสอน กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรยี น ขั้นนำ� เข้าส่บู ทเรียน ข้ันน�ำเข้าสูบ่ ทเรยี น 1. ทักทาย ชวนตงั้ กติกาการเรียนรู้โดยการทดลอง 1 รวมกนั ตงั้ กตกิ าการเรียนรู้โดยการทดลอง 2. ชวนชมคลปิ ข่าวผลกระทบจากปญั หาหมอกควนั 2 ทุกคนร่วมสนทนาข่าวหมอกควันตามวดี โิ อข่าว ในภาคเหนอื ผู้ป่วยท่ไี ด้รับผลกระทบจากปญั หา 2.1 ตอบคำ� ถามสำ� คญั Conceptค�ำตอบสำ� คัญ ดงั กล่าว พร้อมมคี ำ� ถามและอภิปรายเก่ียวกับข่าว ผลกระทบต่อสุขภาพ 2 ลกั ษณะอนุภาค คำ� ถามสำ� คญั 2.1 ปัญหาหมอกควันก่อให้เกดิ ผลกระทบต่อ 2.2 ร่วมอภิปรายข้อมูลเพ่มิ เตมิ ในขนั้ การเรียนรู้ คณุ ภาพชีวิตผู้คนอย่างไรบ้าง 2.2 ให้ข้อมูลเพม่ิ เติม 2.2.1 หน่วยการวดั ฝุ่นละออง 2.2.2 ขนาดของอนภุ าคฝุ่นละอองต่อโรคที่ ก่อให้เกิดผลกระทบต่อร่างกาย โดยสอ่ื power point ข้ันด�ำเนินกจิ กรรมการเรียนรู้ ขั้นด�ำเนนิ กิจกรรมการเรยี นรู้ 3. ถามค�ำถามสำ� คัญหมอกควนั จัดเปน็ สารประเภทใด 3. ร่วมสนทนาและตอบคำ� ถามสำ� คัญ 4. วางแผนการทำ� โดยแบง่ กลมุ่ เปน็ 4 กลมุ่ รบั บตั รงาน สารละลาย คอลลอยด์ หรอื สารแขวนลอยเพราะ เหตุใด 4.1 แต่ละกลุ่มเตรยี มอุปกรณ์การทดลองและจดั 4. ให้วางแผนการทดลอง โดยผ่านฐานการทดลองฐาน ตง้ั อปุ กรณ์การทดลองและแบ่งหน้าทใี่ นการ 4.1 แจกบัตรงานและแนะน�ำฐานการเรยี นรู้ 4 ฐาน ทำ� งาน ดังน้ี – หวั หน้ากลุ่ม – ผู้ทดลอง – 4.2 ให้กำ� ลังใจและให้คำ� แนะนำ� แต่ละกลุ่ม ผู้สงั เกตการทดลอง – ผู้จดบันทกึ ข้อมูล 4.1.1 รับสารปรศิ นา กลุ่มละ 2 ชนดิ และ ทดลองแบบเวยี น 4 ฐาน ตามเวลา ท่กี ำ� หนด ฐานท่ี 1 การกรองด้วยกระดาษกรอง ฐานท่ี 2 การกรองด้วยกระดาษเซล โลเฟน ฐานท่ี 3 การทดสอบด้วยปรากฏการ ทนิ ดอลล์ (Tyndall Effect) หรอื ปรากฏการณ์กระเจงิ แสง ฐานท่ี4 การออกแบบตารางบนั ทกึ ผลการทดลอง 4.1.2 ทดสอบสารของกลุ่มตนเองแล้วลง ข้อสรปุ เทยี บกับตารางคุณสมบตั ิ 4.2 ซักถามเมอื่ มปี ญั หา ทกั ษะชีวิต รหัสครศู ตวรรษที่ 21 195

กจิ กรรมครู กิจกรรมนกั เรียน ข้นั ดำ� เนนิ กจิ กรรมการเรยี นรู้ ขั้นดำ� เนนิ กจิ กรรมการเรียนรู้ 5. สรุปผลการทดลองโดย Food Chain Game 5. สรปุ ผลการทดลอง โดยแต่ละกลุ่มร่วมเล่นเกม 5.1 แนะน�ำเกม Food Chain 5.2 แจกอุปกรณ์ 5.1 แต่ละกลุ่มเลอื ก Trader เพอ่ื ใช้เป็นผู้แลกบตั ร 5.3 ให้ข้อสงั เกตโดยเฉพาะการมเี คารพกฎกติกา โดยผู้แลกเปล่ยี นจะถือบัตรภาพทก่ี ลุ่ม 6. การพัฒนาทกั ษะชวี ิตโดยใชเ้ ทคนิคคำ� ถาม ไม่ต้องการไว้ในมอื ซ่อนไว้ไม่ให้ใครเหน็ และ รับเดินไปเปล่ยี นกบั Trader กลุ่มอ่นื ให้เร็วท่สี ุด R–C–A แล้วนำ� กลบั มาเปิดดทู ่กี ลุ่มของตนเองว่า สะท้อน R (Reflect) เป็นภาพทต่ี ้องการหรอื ไม่ 6.1 ทบทวนกนั ว่ากตกิ าของเกมส์มอี ะไรบ้าง 5.2 เรียงภาพของสารทงั้ 3 ประเภท คอื 6.2 ทุกคนท่ีร่วมเล่นเกมได้ปฏบิ ตั ิตามกฎกติกาหรือ สารแขวนลอย คอลลอยด์และสารละลาย โดยจับคู่กบั วธิ ีการทดสอบด้วย 3 วิธี คือ ไม่ การกรองด้วยกระดาษกรอง การกรองด้วย 6.3 รู้สึกอย่างไรท่สี ังเกตเหน็ บางกลุ่มไม่ปฏิบตั ติ าม กระดาษเซลโลเฟน และการทดลองด้วย ปรากฏการณ์ทนิ ดอลล์ ให้ครบถ้วนและ กฎกตกิ าทก่ี ำ� หนด ถูกต้อง รวม 6 ใบ กลุ่มใดเสร็จก่อนเป็นกลุ่ม เชอ่ื มโยง C (Connect) แรก ให้ตะโกนพร้อมกันว่า “จำ� แนกสาร” 6.4 ทผี่ ่านมามใี ครเคยเจอเหตุการณ์โดนโกง หรือ 5.3 เล่นเกมเปน็ จำ� นวน 5 รอบ 6. การพัฒนาทกั ษะชวี ติ โดยสนทนาตอบค�ำถาม เคยโดนคนอ่นื เล่นผดิ กติกา หรอื ไม่ แล้วรู้สกึ R – C – A ทุกคนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพอ่ื อย่างไร พัฒนาทักษะชีวติ พร้อมยกตัวอย่างจากชวี ิตจรงิ ปรับใช้ A (Apply) ตามคำ� ถามที่ 6.1 – 6.5 6.5 หากนกั เรยี นพบกรณที ่ีคนไม่เคารพกฎเกณฑ์ สังคมนักเรยี นจะดำ� เนนิ การอย่างไร 196 ทักษะชวี ิต รหัสครศู ตวรรษที่ 21

ถอดรหัสครูแหง่ ศตวรรษท่ี 21 1. นำ� เข้าสู่บทเรยี น ด้วยบรรยากาศ ผ่อนคลายเพอ่ื สอดคล้องการพัฒนาสมองสลับซ้ายขวาอย่างสมดุล 2. สามารถเปรียบเทยี บ เชอื่ มโยงสาระการเรยี นรู้ ให้เป็นสาระทีม่ ีความสำ� คัญต่อชวี ติ และใช้ในชวี ติ ประจ�ำ วนั ได้อย่างสอดคล้องกบั บทเรยี น (บรณู าการ) 3. เปิดโอกาสให้นักเรยี นได้เรยี นรู้ หลากหลายวธิ ีการ เริ่มจากของจริง สู่ของจำ� ลองหรอื สญั ลักษณ์ และสู่ การเรียนรู้จากส่งิ ทเ่ี ป็นรปู ธรรม เช่น การเขยี น การเรยี นรู้จากกลุ่ม การเรียนรู้จากการลงมอื ปฏิบตั ิจรงิ 4. ให้ความส�ำคัญต่อหลักการสอนเช่นการสอนวิทยาศาสตร์โดยการทดลองให้ความส�ำคัญต่อกฎกติกา ด้านความปลอดภัยในการใช้อปุ กรณ์วทิ ยาศาสตร์ เปน็ ต้น 5. สอดแทรกคำ� ถามหลงั กจิ กรรม เพือ่ ฝึกและพัฒนาทักษะชวี ิต แผนการสอนและวีดิโอการจดั การเรยี นการสอนฉบบั เตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ ทกั ษะชีวติ รหสั ครูศตวรรษที่ 21 197

ครูแห่งศตวรรษที่ 21 ครยู ศวรรธน์ วญิ ญารตั น์ คอมพวิ เตอร์ ม. 5 โรงเรยี นแมต่ ๋�ำตาดควนั วิทยาคม จงั หวัดเชียงราย ความรู้ที่แท้จริงของผู้เรียนต้องมาจากการปฏิบัติ ครูเป็นเพียงผู้สนับสนุน อ�ำนวยความสะดวก ไม่เป็นผู้ป้อนข้อมูลเพียงอย่างเดียว เป้าหมายคือให้นักเรียนสามารถคิดวิเคราะห์และตัดสินใจในการท�ำงานได้ เหตุผลที่เลือกวิธีนี้เพราะว่าพยายามท่ีจะฝึกเขาบ่อยๆ ให้เขารับฟังเหตุผลของเพื่อน ยอมรับในความคิดเห็นของคนอ่ืน หรือหาแนวทางสายกลางให้ได้ให้ทุกคนพอใจมากท่ีสุด ซึ่งจะท�ำให้เขารู้ว่าทุกคนมีความส�ำคัญ และเขาจะให้เกียรติกันในหน้าที่ของแต่ละคน จดุ ประสงคก์ ารเรยี นรู้ • นำ� จนิ ตนาการณ์มาลำ� ดับเหตกุ ารณ์และเขยี นเรอื่ งได้ องคป์ ระกอบทกั ษะชวี ิต : การสร้างสัมพันธภาพที่ดกี ับผ้อู นื่ • ท�ำงานร่วมกับผู้อ่นื บนพืน้ ฐานของความเปน็ ประชาธปิ ไตย 198 ทักษะชวี ิต รหสั ครูศตวรรษที่ 21

กจิ กรรมการเรยี นการสอน กจิ กรรมครู กจิ กรรมนกั เรียน ขั้นน�ำเข้าส่บู ทเรียน ขน้ั นำ� เข้าสู่บทเรยี น 1. ทกั ทายนักเรยี นและเล่านิทานเรอื่ ง “กระต่ายกับ 1. ทกุ คนฟงั เรอื่ ง “กระต่ายกบั เต่า” คิดและเล่าขยาย เต่า” โดยเล่าสนั้ ๆ ให้มีความยาวกว่าท่ไี ด้ฟงั ข้ันดำ� เนินกิจกรรมการเรียนรู้ ขั้นดำ� เนินกจิ กรรมการเรียนรู้ 2. แบ่งนกั เรยี นเป็นกลุ่ม 2. แบ่งกลุ่ม กลุ่มๆละ 3 – 5 คน จับสลากคำ� ศัพท์ 3. ให้แต่ละกลุ่มบอกชอ่ื เร่ืองท่ีตนสนใจ และให้ตงั้ กลุ่มละ 3 คำ� คอื อาชีพ สตั ว์ ส่งิ ของ แต่ละกลุ่มจับ ชือ่ เรือ่ ง พร้อมบอกเหตุผล สลากค�ำศัพท์ กลุ่มละ 3 คำ� น�ำไปแต่งเปน็ เรอื่ ง 4. แนะนำ� การจัดโต๊ะเพ่อื ท�ำกจิ กรรม 3. แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกไปเล่าเร่อื งๆ ละ 3 นาที และช่วยกันตง้ั ชอื่ เรอื่ ง พร้อมเหตุผล 5. ถามวิธกี ารคัดเลอื กเร่ือง แผนการไปถ่ายทำ� และ 4. จัดโต๊ะเปน็ วงกลม ครยู นื กลาง ดำ� เนินการคัดเลอื ก การท�ำงานกระบวนการกลุ่ม เรือ่ งเพอื่ การไปถ่ายทำ� และจากนนั้ ให้หัวหน้ากลุ่ม นำ� การวางแผนการคัดเลอื กเรอ่ื งเพ่ือไปถ่ายทำ� จริง 6. การพัฒนาทกั ษะชวี ิตโดยใชเ้ ทคนิคค�ำถาม เมือ่ จบกจิ กรรม น�ำเสนอในห้อง R–C–A 5. ทุกกลุ่มส่งตัวแทน เล่าวธิ ีการคัดเลอื ก แผนการไป สะท้อน R (Reflect) ถ่ายทำ� และทุกคนแสดงความคดิ เห็นในการท�ำงาน 6.1 จากทีน่ กั เรยี นได้อ่านเนอ้ื เรื่องต่างๆ ท่แี ต่ละ กระบวนการกลุ่ม กลุ่มเขียน นกั เรยี นชอบหรอื สนใจในเรื่องเดียว 6. การพัฒนาทกั ษะชวี ิต โดยสนทนาตอบค�ำถาม กบั ทุกคนหรอื ไม่ เพราะเหตใุ ด R – C – A ทกุ คนร่วมสนทนาตอบค�ำถามเพอ่ื 6.2 นกั เรียนมวี ิธกี ารอย่างไรในการเลือกเรอ่ื งที่ พัฒนาทักษะชวี ติ พร้อมยกตวั อย่างจากชวี ิตจรงิ น่าสนใจเพยี งเรือ่ งเดียว เพอื่ ท�ำการถ่ายทำ� ตามค�ำถามท่ี 6.1 – 6.5 เชอ่ื มโยง C (Connect) 6.3 นกั เรยี นเคยมคี วามคิดเห็นแตกต่างจากผู้อน่ื ใน ขณะที่ทำ� งานกลุ่มหรอื ไม่ ยกตัวอย่าง 6.4 นกั เรยี นมวี ิธีการอย่างไร ในการท�ำงานกับ ผู้ทม่ี ีความคดิ เห็นไม่เหมอื นกนั ได้ส�ำเร็จไป อย่างราบรนื่ ปรับใช้ A (Apply) 6.5 ถ้าในอนาคต เวลาทำ� กจิ กรรมน้นั ร่วมกับเพอื่ น แล้วมวี ธิ แี ก้ปญั หาอย่างไรเพ่ือให้สามารถ ทำ� งานได้อย่างราบรน่ื ทักษะชีวติ รหสั ครูศตวรรษท่ี 21 199

ถอดรหสั ครแู ห่งศตวรรษที่ 21 1. จัดกิจกรรมการเรียนการสอน เพ่ือเปิดโอกาสให้นักเรียนได้ลงมือท�ำอย่างครบวงจร ต้ังแต่การวางแผน การดำ� เนนิ ตามแผนและการประเมนิ ผล 2. ครเู ปน็ ผอู้ ำ� นวยการใหเ้ กดิ การเรยี นรู้ โดยเรมิ่ ตน้ ตง้ั แตก่ ารการเตรยี มวสั ดอุ ปุ กรณ์ ความพรอ้ มของผเู้ รยี น และเปน็ ผู้คอยอ�ำนวยความสะดวก ให้ค�ำแนะน�ำ พจิ ารณาผลงาน ให้ข้อเสนอแนะในการต่อยอดผลงาน 3. การบูรณาการทักษะชีวิตเข้าไปจัดการเรียนการสอนและเปิดโอกาสให้นักเรียนได้แสดงความคิดเห็น เพอ่ื พฒั นาการคดิ วเิ คราะห์และการสร้างสัมพนั ธภาพทด่ี ใี นการทำ� งานร่วมกัน 4. สอดแทรกค�ำถามหลงั กจิ กรรม เพือ่ ฝึกและพฒั นาทักษะชวี ติ แผนการสอนและวีดโิ อการจัดการเรียนการสอนฉบบั เตม็ http://lifeskills.obec.go.th/ 200 ทักษะชวี ิต รหสั ครศู ตวรรษท่ี 21