Creative Learning 2nd edition

338 บทท่ี 7 การออกแบบ PLC เชงิ สร้างสรรค์ แนวทางการนำบทปฏบิ ัตกิ ารไปปฏิบตั ิ มดี ังนี้ 1. Workshop ครูในโรงเรยี น โดยใช้บทปฏบิ ตั กิ าร 5I (สามารถปรบั ปรงุ ได้ตามบรบิ ทโรงเรยี น) 2. ปฏิบตั กิ ารตามแผนท่ีกำหนดไวต้ ามระยะเวลาทร่ี ะบุไว้ ในบทปฏบิ ัติการท่ี 4 3. บนั ทกึ การปฏิบตั ิกจิ กรรม PLC 4. ดำเนินการต่อในปัญหาอนื่ ๆ ตอ่ ไป 5. ใชก้ ระบวนการเรยี นรจู้ ากการปฏบิ ัติ (Action Learning) Action Learning 1. การปฏบิ ตั ิอยา่ งองค์รวมกับการสรา้ งสรรคค์ วามรู้ 2. การเรยี นรรู้ ว่ มกนั คดิ และรว่ มลงมอื ปฏบิ ตั ิ เปน็ การกระทำ ให้ความรู้ความเขา้ ใจ 3. การเช่อื มโยงทฤษฎีและการปฏิบตั ิทำใหเ้ กดิ การเรียนรู้ ทมี่ คี วามเหมะสมต่อบรบิ ทของสงั คม 4. มีการสะทอ้ นคดิ (reflective thinking) 5. ความมอี สิ ระและสัมพนั ธภาพท่ีดตี อ่ กนั 6. มีความรับผิดชอบต่อการเรียนรู้ ต้ังใจเรียนรูร้ ว่ มกนั กระบวนการ Action Learning 1. ปญั หา สถานการณ์ 2. กลมุ่ ผู้เรียน 5–7 คน 3. ตง้ั คำถามและการสะท้อนกลับ 4. ตัง้ ใจลงมือปฏิบัติ 5. มีพันธสัญญาทจี่ ะเรยี นรรู้ ่วมกนั 6. รว่ มกันแก้ปญั หาอย่างสรา้ งสรรค์

บทที่ 7 การออกแบบ PLC เชงิ สรา้ งสรรค์ 339 7.5 การถอดบทเรียนสปู่ ญั ญาปฏบิ ตั ิ การถอดบทเรียน (Lesson Learned) หมายถึง กระบวนการวิเคราะห์ หลังการปฏิบัติหรือการทำกจิ กรรมเพื่อการจดั การความรู้ เป็นการให้ข้อมูลป้อนกลบั อย่างเป็นระบบต่อคณะทำงานเกี่ยวกับผลการปฏิบัติกิจกรรมที่ดำเนินการแล้ว เป็นการกระตนุ้ ใหค้ ณะทำงานเกดิ ความตืน่ ตัวและมีความรู้สกึ ผกู พนั อยู่กบั งาน การสะท้อนคิด (Reflection) เป็นกระบวนการเรียนรู้ที่อยู่ในการถอด บทเรียน นำไปสู่การความคิดใหม่ (Mind Shift) ภายใต้ประสบการณ์การปฏิบัติจริง สะท้อนความคิด อารมณ์ ความรู้สึก ทำความเข้าใจ (understanding) เรียนรู้อย่าง ลึกซงึ้ (deep learning) นำไปสูก่ ารเปล่ยี นแปลง (Transform) วิธีการถอดบทเรียน 1. ตอ้ งตอบโจทย์ถอดบทเรยี นเร่ืองอะไร เพ่ืออะไร 2. ใครคอื บุคคลทีจ่ ะถอดบทเรยี น การถอดบทเรียนของคนอ่ืน หรอื การถอดบทเรียนตัวเอง 3. วิธีการถอดบทเรียนควรเลือกวธิ ีการใหเ้ หมาะสมกับผถู้ อดบทเรียน 4. บทเรยี นทด่ี ี (Best Practice) อาจจะมปี ระเดน็ ที่คล้ายกัน แต่แตกตา่ งบรบิ ท การหาบทเรยี นท่ดี ีถอื วา่ ได้ความรูท้ ีม่ คี ุณค่า มีพลัง 5. สนุ ทรียสนทนา (Dialogue) จะเปน็ กลไกสำคญั ในการถอดบทเรียนทีม่ ากกวา่ การคุยกนั ธรรมดาๆ 6. บทเรียนมิใช่ความแตกต่างทีเ่ กิดขน้ึ จากสง่ิ ท่ีคาดหวัง กบั ส่ิงทเ่ี กิดขึ้นจริงตามนยั ของการต้ังสมมติฐานการวจิ ัย แตบ่ ทเรยี นคอื การคิดหาคำตอบวา่ อะไรท่ที ำให้เกิดความแตกต่าง อะไรเปน็ ปัจจัยกอ่ ใหเ้ กดิ พฤติกรรมอย่างไร สิง่ น้ีคอื บทเรยี น

340 บทที่ 7 การออกแบบ PLC เชิงสร้างสรรค์ คณุ ลกั ษณะของครู PLC ท่เี อ้อื ต่อการถอดบทเรียน 1. ความสนใจใฝ่รู้ 1.1 กระตือรอื ร้นทจ่ี ะเรียนรู้ 1.2 ซักถามสิ่งทีต่ นเองอยากรู้ 2. การแลกเปลยี่ นเรยี นรู้ 2.1 เล่าประสบการณ์ของตนเองกับเพอ่ื น 2.2 แบ่งปนั ความรู้ ความคิดของตนกบั เพื่อน 3. การปรับปรงุ และพัฒนา 3.1 มแี นวคดิ ทจี่ ะนำไปปรบั ปรงุ และพัฒนางาน 3.2 ถอดบทเรียนวธิ กี ารนำความรู้ไปปฏิบตั จิ ริง ตัวอย่างการถอดบทเรียนจริงของผู้สอนระดับประถมศึกษา ณ โรงเรียน แห่งหน่ึง เมือ่ วันที่ 7 กรกฎาคม 2560 ทมี่ ีต่อการพฒั นาศักยภาพดา้ นภาษาของผู้เรียน สืบเนื่องจากผลการประเมินระดับชาติที่ผู้เรียนมีผลการประเมินศักยภาพด้านภาษาไม่ เปน็ ไปตามเกณฑท์ ่กี ำหนด ผ้สู อนจึงรว่ มกันถอดบทเรียน ซง่ึ ทำให้ไดแ้ นวทางการพัฒนา ศกั ยภาพด้านภาษาท่ผี ู้สอนทกุ คนรว่ มมือร่วมใจกนั พฒั นาผ้เู รยี นตามแนวทางตอ่ ไปนี้ 1. เพิม่ ประสบการณ์การอา่ นใหก้ บั ผู้เรยี น 2. ให้ผเู้ รียนหา keyword จากเรอื่ งทีอ่ ่าน 3. ต้งั คำถามให้ผูเ้ รียนคดิ วเิ คราะห์ 4. คัดสรรเร่ืองท่ีอ่านให้นา่ สนใจและหลากหลาย 5. ใหผ้ เู้ รียนถอดบทเรียนจากการอา่ นด้วยเทคนิคตะกร้า 3 ใบ ตะกร้าใบท่ี 1 ร้สู ึกอยา่ งไร (ส่งเสริมนิสยั รักการอ่าน) ตะกร้าใบที่ 2 ได้เรยี นรู้อะไร (ส่งเสรมิ การสรปุ ความรู้จากการอา่ น) ตะกรา้ ใบท่ี 3 จะนำไปใช้ประโยชนอ์ ย่างไร (สง่ เสริมการพัฒนาตนเอง)

บทท่ี 7 การออกแบบ PLC เชงิ สรา้ งสรรค์ 341 จากการถอดบทเรียนดังกล่าว นำไปสู่การวางแผนพัฒนาศักยภาพ ดา้ นภาษาของผเู้ รยี นในลักษณะของการบูรณาการไปกบั กิจกรรมการเรียนรู้ดงั นี้

342 บทท่ี 7 การออกแบบ PLC เชงิ สรา้ งสรรค์ ตวั อย่างการถอดบทเรียนจรงิ อกี ตัวอย่างหนึ่ง เกีย่ วกบั แนวทางการพัฒนา ศกั ยภาพด้านการคำนวณ ของผสู้ อนโรงเรยี นเดยี วกันเม่อื วนั ท่ี 7 กรกฎาคม 2560 1. ใหน้ กั เรียนท่องสูตรคณู เป็นทกุ วัน 2. สแกนสตู รคณู 3. พฒั นา / จดั ทำ / แสวงหา สือ่ การสอน 4. วิเคราะหโ์ จทยป์ ญั หาคณิตศาสตร์ 5. ทอ่ งสตู รคณิตศาสตร์ 6. ใชก้ ระบวนการเรยี นรู้ในการจัดกจิ กรรมการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ผลจากการถอดบทเรียน นำไปสู่การวางแผนพัฒนาศักยภาพด้านการ คำนวณ ดังน้ี

บทท่ี 7 การออกแบบ PLC เชงิ สรา้ งสรรค์ 343 เมื่อถอดบทเรียนแล้วผู้สอนควรบันทึกผลการปฏิบัติกิจกรรม PLC ไว้อย่าง เป็นระบบ โดยทัว่ ไปจะบนั ทกึ ลงในสมุดบันทึกการปฏบิ ตั ิงานเอกสารสำหรับบันทึกการ ปฏิบัติงานใดๆ ที่ให้ผู้ปฏิบัติงานนั้นๆ จดบันทึกไว้เพื่อเป็นหลักฐาน ร่องรอย และ สารสนเทศสำหรับการปรับปรงุ และพฒั นางาน สมุดบันทึก PLC เป็นเอกสารสำหรับบันทึกการปฏิบัติกิจกรรม PLC ประกอบดว้ ย - วันที่ดำเนินการ (ระบุวันที่ปฏิบัติ) - วตั ถุประสงค์ (ระบุวัตถปุ ระสงคข์ องการปฏิบตั ิ) - วิธดี ำเนินการ (ระบวุ ธิ ีการปฏิบัติ) - ผลการดำเนนิ การ (สรุปผลการปฏิบัติ) - ถอดบทเรียน (ระบสุ ิง่ ที่ไดเ้ รียนรู้หลังการปฏบิ ัต)ิ

344 บทท่ี 7 การออกแบบ PLC เชงิ สรา้ งสรรค์ การบันทึกผลการดำเนินการของ PLC ยังสามารถช่วยทำให้สมาชิกกลุ่ม PLC ไดถ้ อดบทเรยี นประสบการณข์ องตนเองออกมาเปน็ องค์ความรทู้ ี่มาจากการปฏิบัติ เมื่อทำสิ่งที่ถอดบทเรียนมาแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเพื่อนสมาชิก PLC จะพัฒนาไปเป็น ปัญญาปฏบิ ัติ (practical wisdom) ตัวอยา่ งสมดุ บันทึก PLC ชอื่ กลุ่ม PLC........................................................................................................... สมาชกิ PLC........................................................................................................... วันท่ี วตั ถุประสงค์ วธิ ดี ำเนนิ การ ผลการดำเนนิ การ การถอดบทเรียน

บทท่ี 7 การออกแบบ PLC เชงิ สรา้ งสรรค์ 345 ตวั อยา่ งการบนั ทกึ การปฏิบตั ิกิจกรรม PLC ชื่อกลุ่ม PLC โรงเรียนสุขฤทยั วทิ ยา สมาชกิ PLC 1) ครสู มใจ 2) ครใู จดี 3) ครูเมตตา 4) ครชู ่ืนจิต 5) ครูมิตรไมตรี วนั ท่ี วตั ถุประสงค์ วิธดี ำเนินการ ผลการดำเนนิ การ การถอดบทเรียน 7 – 8 เพื่อแสวงหา ฝึกอบรม PLC มคี วามรคู้ วาม PLC คอื การ ส.ค. 60 ความรู้และพัฒนา ที่จดั โดยสำนกั งาน เขา้ ใจเรอ่ื ง PLC ร่วมมอื รว่ มใจ ทกั ษะเรอ่ื ง PLC เขตพน้ื ทก่ี ารศึกษา และแนวทาง พัฒนาคณุ ภาพครู การนำไปปฏิบัติ และผเู้ รียน จรงิ ท่ีโรงเรยี น ท่ีดำเนนิ การ ไปพรอ้ มกบั การปฏิบัตกิ าร จัดการเรียนรู้ โมเดลการ ขับเคลอื่ น Analyze, Practical wisdom, Plan Do Check Reflection (APP model) และการทำ บทปฏบิ ัติการ 5I

346 บทที่ 7 การออกแบบ PLC เชิงสร้างสรรค์ สำหรับการประเมินผลการดำเนินการของ PLC มุ่งการประเมิน กระบวนการเรยี นรู้ของ PLC ว่าได้ใช้กระบวนการเรยี นรู้อย่างมีประสิทธิภาพเพียงใด มีสิ่งใดที่จะต้องปรับปรุงและพัฒนา เพิ่มเติม เพื่อให้กระบวนการเรียนรู้ของ PLC ดยี ิ่งขนึ้ โดยที่การประเมิน PLC นั้นมุ่งเน้นการประเมินเพื่อพัฒนา ไม่เน้นการ ประเมนิ เพอื่ ตัดสนิ คณุ คา่ อาจจะไม่มมี าตรฐานและตัวบ่งชกี้ ารประเมิน เหมอื นกบั การ ประเมินโดยทั่วไป แต่อาจใช้การประเมินโดยสุนทรียสนทนาก็ได้ และนำสารสนเทศ จากการประเมนิ มาใชป้ รบั ปรงุ และพฒั นาการดำเนินการของ PLC ใหด้ ยี ่งิ ข้ึน

บทท่ี 7 การออกแบบ PLC เชิงสรา้ งสรรค์ 347 บทสรุป ชุมชนแห่งการเรียนรทู้ างวชิ าชีพ เปน็ นวัตกรรมการพัฒนาคุณภาพการศึกษา ผ่านการพัฒนาศักยภาพผู้สอนและนำไปสู่การพัฒนาผู้เรียน ผู้นำในการเริ่มชุมชน แห่งการเรียนรู้ทางวิชาชีพ จะเป็นใครก็ได้ที่มีความสนใจพัฒนางาน โดยความ มีวินัยและใจรักเรียนรู้เป็นปัจจัยสนับสนุน ปฏิบัติการ PLC หมายถึงการดำเนินการ ตั้งแต่เริ่มต้นจนจบของกลุ่มผู้สอนที่เป็น PLC เดียวกันเพื่อพัฒนาศักยภาพการจัดการ เรียนรู้สู่คุณภาพของผู้เรียน กรณีศึกษา PLC แสดงให้เห็นว่าการทำ PLC ควร ดำเนินการอย่างมีเป้าหมาย มีวิธีการ และการประเมินอย่างชัดเจน การถอดบทเรียน (Lesson Learned) หมายถงึ กระบวนการวเิ คราะห์หลังการปฏบิ ัติหรือการทำกิจกรรม เพื่อการจัดการความรู้ การประเมิน PLC นั้นมุ่งเน้นการประเมินเพือ่ พัฒนา ไม่เน้นการ ประเมนิ เพอ่ื ตัดสนิ คณุ คา่

348 บทท่ี 7 การออกแบบ PLC เชิงสรา้ งสรรค์ บรรณานุกรม DeMonte, Jenny. (2013) . High–Quality Professional Development for Teachers: Supporting Teacher Training to Improve Student Learning. Washington D.C. Center for American Progress. DuFour, R., Eaker, R., & Many, T. (2006). Learning by Doing: A Handbook for Enhancing Student Achievement. Bloomington, IN: Solution Tree. Evan, Linda. (2002). “What is teacher development”. Oxford Review of Education. Vol. 28, No.1, 2002. Fegger, S. & Arruda, E. (2008). “Professional learning communities: Key themes from the literature”. Providence, RI: The Education Alliance, Brown University. Jasper, M. (2006). Professional Development, Reflection, and Decision – Making. Oxford: Blackwell Publishing. Marzano Research Laboratory. (2012). Teacher Development Toolkit for the Marzano Teacher Evaluation Model. Bloomington: Marzano Research Laboratory. Protheroe, N. (2008). Developing Your School as a Professional Learning Community. NAESP Research Roundup. Reichstetter, R. (2006). Defining a Professional Learning Community: A Literature Review. E&R Research Alert.

การ