ฟ้อนหางนกยูง : อัตลักษณ์วัฒนธรรมและการประดิษฐ์สร้างศิลปะการแสดงในประเพณีออกพรรษาบูชาพระธาตุพนม

232 แบบสัมภาษณช์ ุดท่ี 2 แบบสมั ภาษณ์ผปู้ ฏิบตั ิเก่ียวกบั ฟ้อนหางนกยูง (คุณครผู ูค้ วบคมุ /นกั แสดงฟ้อนหางนกยูง) เรื่อง ฟ้อนหางนกยูง : อตั ลักษณ์วฒั นธรรมและการประดิษฐส์ รา้ งศลิ ปะการแสดง ในประเพณีออกพรรษาบูชาพระธาตุพนม ............................................................................................................................................ หมวดท่ี 1 ประวัติและขอ้ มูลพ้ืนฐานเก่ียวกับผู้ให้สัมภาษณ์ 1. ช่อื – สกุล.........................................................................อาย.ุ ............................. 2. การศกึ ษา............................................................................................................... 3. อาชีพหลกั .............................................................................................................. 4. ทีอ่ ยู่ ............................................................................................................................. .. .......................................................................................................................... ..... ............................................................................................................................. .. 5. โทรศัพท์............................................................................................................. 6. สถานภาพครอบครัว ( ) โสด ( ) สมรส ( ) หยา่ ร้าง หมวดท่ี 2 ขอ้ มลู เกยี่ วกบั ความรู้เรอ่ื ง ฟ้อนหางนกยูง จงั หวัดนครพนม 1. ร่วมแสดงฟ้อนหางนกยูงในพิธฟี อ้ นบูชาพระธาตุพนมกี่ป.ี ...................................... 2. ใครเปน็ ผถู้ ่ายทอดกระบวนทา่ ฟ้อนหางนกยงู ......................................................... 3. เหตุใดจงึ สนใจเข้าร่วมฟอ้ นหางนกยูงในการฟ้อนบชู าพระธาตุพนม....................... 4. เคยถา่ ยทอดกระบวนท่าฟ้อนใหแ้ กส่ ถาบันอ่ืนหรอื ไม่............................................ 5. ใครเป็นผูส้ บื ทอดต่อคณุ ยายเกษมสุข สวุ รรณธรรมมา........................................... 6. ทาไมโรงเรยี นนครพนมวทิ ยาคมถงึ ไดร้ ับมอบให้ฟ้อนหางนกยูงในพิธีฟ้อน บชู าพระธาตุพนม.................................................................................................... 7. ฟอ้ นหางนกยงู ท่ีใช้ในการฟ้อนบูชาพระธาตุพนมใช้แสดงกี่คน................................ 8. ใชเ้ วลาในการซอ้ มก่อนไปแสดงหน้าพระธาตพุ นมกวี่ นั ...........................................

233 หมวดที่ 3 อัตลกั ษณ์วัฒนธรรมท่ีปรากฏในการฟ้อนหางนกยูง 1. อตั ลักษณท์ ี่ปรากฏในการฟ้อนหางยงู ของจังหวดั นครพนม ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................. .. 2. ด้านวัฒนธรรม 1. ก่อนทาการฟอ้ นหางนกยงู ต้องมีการไหว้ครูหรือไม่ อย่างไร ............................................................................................................................... ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................... 2. การปฏิบัตแิ ต่ละครั้งแตล่ ะงาน/ประเพณีใดบา้ ง ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................... 3. ฟอ้ นหางนกยูงสมารถใช้แสดงในโอกาสใดบ้าง ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................. .. หมวดท่ี 4 การประดษิ ฐ์สรา้ งศลิ ปะการฟ้อนหางนกยูงจงั หวดั นครพนม 1. แนวคิดในการประดิษฐ์สร้างการแสดงชุดฟอ้ นหางนกยูง......................................... ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................... 2. รปู แบบการแสดงฟ้อนหางนกยูงเป็นอย่างไร.................................................... .................................................................................................................... ........... ............................................................................................................................. .. 3. ฟอ้ นหางนหกยูงแบ่งเปน็ ก่ยี ุค.................................................................................. 4. ทา่ ฟ้อนหางนกยูงในอดตี เปน็ อย่างไร...................................................................... 5. ท่าฟ้อนหางนกยูงในปัจจุบันเปน็ อย่างไร................................................................. ลงชอ่ื ................................................ ผ้สู ัมภาษณ์ วันท่ี ............... เดือน .............................. พ.ศ. ................

234 แบบสัมภาษณช์ ดุ ท่ี 3 แบบสัมภาษณ์ประชากรกลุ่มตัวอยา่ งเกี่ยวกับฟ้อนหางนกยงู (ผู้เข้ารว่ มชมการแสดงฟอ้ นหางนกยงู ในพธิ ฟี ้อนบูชาพระธาตุพนม) เรื่อง ฟอ้ นหางนกยูง : อัตลักษณว์ ัฒนธรรมและการประดิษฐ์สร้างศิลปะการแสดง ในประเพณีออกพรรษาบชู าพระธาตุพนม ................................................................................................................................ .... หมวดที่ 1 ประวัติและข้อมูลพนื้ ฐานเก่ียวกบั ผู้ให้สัมภาษณ์ 1. ช่ือ – สกลุ .........................................................................อายุ.............................. 2. การศกึ ษา............................................................................................................... 3. อาชีพหลัก.............................................................................................................. 4. ท่ีอยู่ ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................. .. 5. โทรศพั ท.์ ............................................................................................................ 6. สถานภาพครอบครัว ( ) โสด ( ) สมรส ( ) หยา่ ร้าง หมวดท่ี 2 ข้อมลู เกย่ี วกับความรู้เร่ือง ฟอ้ นหางนกยูง จงั หวดั นครพนม 1. เคยพบหรอื เข้าชมศลิ ปะการฟ้อนหางนกยงู เป็นระยะเวลา............................ปี 2. ประวตั คิ วามเปน็ มาของฟ้อนหางนกยูงจงั หวัดนครพนม เป็นอย่างไร ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................. ..

235 3. ฟอ้ นหางนกยูงแบ่งออกเป็นก่ียคุ เทา่ ท่ีเคยพบเห็น ............................................................................................................................... ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................... ............................................................................................................................. .. 4. ฟอ้ นหางนกยงู มีการเปล่ียนแปลงในด้านใดบา้ ง ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................. .................. ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................. .................. 5. ทาไมถึงเข้าร่วมการแสดงในพิธีฟ้อนบูชาพระธาตุพนม ............................................................................................................................. .. ............................................................................................................................. .. ....................................................................................................................... ........ ............................................................................................................................. .. ลงชอ่ื ................................................ ผูส้ มั ภาษณ์ วนั ท่ี ............... เดือน .............................. พ.ศ. ................

236 ภาคผนวก ค ภาพประกอบ

237 ภาพประกอบ 102 สัมภาษณ์ผู้เช่ียวชาญด้านฟ้อนหางนกยูง คุณครูวัฒนศักดิ์ พฒั นภทู อง ทีม่ า : ศุภกร ฉลองภาค ภาพประกอบ 103 ดร.อรา่ มจติ ชณิ ช่าง รองประธานสานักวัฒนธรรมจงั หวัดนครพนมคนท่ี2 ทม่ี า : ศภุ กร ฉลองภาค

238 ภาพประกอบ 104 สัมภาษณ์ผ้เู ชีย่ วชาญดา้ นฟ้อนหางนกยูง คุณครูจนั ทร รัศมี คุณครผู ู้ดแู ลการฝกึ ซ้อมฟ้อนหางนกยงู โรงเรยี นนครพนมวิทยาคม ทม่ี า : ศุภกร ฉลองภาค ภาพประกอบ 105 สมั ภาษณ์คุณครูบญุ พร บุญคา ผู้ฝึกซอ้ มฟ้อนหางนกยูง ทม่ี า : ศุภกร ฉลองภาค

239 ภาพประกอบ 106 นักเรยี นโรงเรียนนครพนมเตรยี มตัวในการฝึกซ้อมฟอ้ นหางนกยงู ที่มา : ศภุ กร ฉลองภาค ภาพประกอบ 107 ประชุมนักแสดงฟ้อนหางนกยูงกอ่ นลงสนามฝกึ ซอ้ ม ที่มา : ศภุ กร ฉลองภาค

240 ภาพประกอบ 108 นกั เรยี นโรงเรียนนครพนมวิทยาคมฝึกซ้อมดนตรปี ระกอบการฟ้อนหางนกยงู ทม่ี า : ศภุ กร ฉลองภาค ภาพประกอบ 109 นักเรยี นโรงเรียนนครพนมวทิ ยาคมฝึกซ้อมฟ้อนหางนกยูง ทีม่ า : ศุภกร ฉลองภาค

241 ภาพประกอบ 110 ลงพน้ื ท่ีภาคสนามวนั ซอ้ มใหญ่ ฟ้อนหางนกยงู งานพิธฟี ้อนบชู าพระธาตุพนมในประเพณีออกพรรษา ทมี่ า : ศภุ กร ฉลองภาค ภาพประกอบ 111 ศิษยเ์ ก่าและผ้คู วบคุมฟอ้ นหางนกยงู ในงานฟ้อนบูชาพระธาตพุ นม ทีม่ า : ศภุ กร ฉลองภาค

242 ภาพประกอบ 112 ผูแ้ สดงทุกคนร่วมพิธีกรรมก่อนทาการแสดง ท่มี า : ศภุ กร ฉลองภาค ภาพประกอบ 113 ลงพนื้ ท่ภี าคสนามฟ้อนหางนกยงู พิธีฟ้อนบชู าพระธาตพุ นม ที่มา : ศุภกร ฉลองภาค

243 ภาพประกอบ 114 ผู้แสดงฟ้อนหางนกยงู โดยนกั เรยี นโรงเรียนนครพนมวิทยาคม ท่ีมา : ศภุ กร ฉลองภาค ภาพประกอบ 115 ร่วมฟ้อนปดิ ท้ายการแสดง กบั คุณครูจันทร รัศมี และ คุณครูบญุ พร บุญคา ท่ีมา : ศุภกร ฉลองภาค

244 ภาพประกอบ 116 ฟ้อนหางนกยูงรับเสดจ็ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยู่หัวฯ(ในรชั กาลท่9ี ) เสด็จเยอื นจังหวดั นครพนม ปี พ.ศ. 2498 ทีม่ า : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ ฯ ภาพประกอบ 117 ผฟู้ ้อนรบั เสดจ็ พระบาทสมเด็จพระเจา้ อยหู่ ัวฯ(ในรชั กาลที่9) เสดจ็ เยือนจังหวดั นครพนม ปี พ.ศ. 2498 ที่มา : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ ฯ

245 ภาพประกอบ 118 นางเกษมสุข สวุ รรณธรรมา ผ้ปู ระดิษฐ์สรา้ งฟ้อนหางนกยงู ในยคุ ท่ี 2 รว่ มฟอ้ น รับเสด็จพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยูห่ วั ฯ(ในรัชกาลที่9) เสด็จเยือนจังหวดั นครพนม ปี พ.ศ. 2498 ทมี่ า : หอจดหมายเหตุแห่งชาติ ฯ

246 ภาพประกอบ 119 ฟ้อนหางนกยูงยุคที่ 3 อนุเคราะหภ์ าพจากคณุ ครจู ันทร รัศมี ภาพประกอบ 120 ฟ้อนหางนกยงู ปี พ.ศ. 2547 อนุเคราะหภ์ าพจากคณุ ครูจันทร รัศมี

247 ภาพประกอบ 121 หางนกยูงเผอื กมรดกสืบทอดจากแม่เกษมสขุ สวุ รรณธรรมมา ทีม่ า : ศภุ กร ฉลองภาค

248 ภาพประกอบ 122 ลงภาคสนามกบั อาจารยท์ ีป่ รึกษาวทิ ยานิพนธ์ ท่ีมา : ศภุ กร ฉลองภาค ภาพประกอบ 123 ลงภาคสนามด้านความเช่ือของนกยูงในแถบลุ่มน้าโขง ที่มา : ศภุ กร ฉลองภาค

ประวตั ิผู้เขยี น ประวัตผิ เู้ ขยี น ชือ่ นายศภุ กร ฉลองภาค วันเกดิ วนั ที่ 10 มิถุนายน พ.ศ. 2536 สถานที่เกิด อาเภอบ้านไผ่ จังหวัดขอนแกน่ สถานทอ่ี ยู่ปัจจบุ นั บา้ นเลขท่ี 686/43 หมู่3 ตาบลในเมอื ง อาเภอบา้ นไผ่ จงั หวดั ขอนแกน่ รหัสไปรษณยี ์ 40110 ประวัติการศกึ ษา พ.ศ. 2559 ปรญิ ญาศิลปกรรมศาสตรบัณฑติ (ศป.บ.) สาขาวิชา ศลิ ปะการแสดง มหาวิทยาลัยมหาสารคาม พ.ศ. 2562 ปริญญาศิลปศาสตรมหาบณั ฑิต(ศศ.ม.) สาขาวิชาการวจิ ยั และ สร้างสรรค์ศิลปกรรมศาสตร์ มหาวทิ ยาลัยมหาสารคาม