มิวเซียมเล็กๆ ในโซล

SEOULLITTLE MUSEUM IN น้ี คนอ่านก็พลอยโชคดีมีการ์ตนู ดีๆ แปลกๆ มาใหเ้ ลือกอ่านกันมากข้ึน ผมลองสอบถามเด็กหน่มุ คนเดิมดกู ไ็ ดค้ วามวา่ ใครสนใจอยากอ่านกเ็ ดนิ เข้ามาหยบิ อา่ นได้เลย ไมเ่ สยี เงนิ ไมต่ ้องทำ�สมาชิก เว้นแตจ่ ะยมื กลบั แต่ส่วนมาก ก็ไม่ยืมกลบั หรอกครบั น่งั อ่านนอนอ่านมันทน่ี ั่นเลย เยน็ สบายและสงบดีเสยี ด้วย ถึงจะเห็นว่าเปน็ หอ้ งสมุดการต์ นู แต่เขากม็ รี ะบบจดั การอยา่ งห้องสมุดสากลเชียว นะครับ มกี ารจดั หมวดหมู่ มรี ะบบหอ้ งสมดุ อัตโนมตั ิเอาไวใ้ ห้คน้ หาด้วย ออกจากการต์ นู มวิ เซียม เดินเลยี บไปตามถนนไมเ่ ทา่ ไหรก่ ็จะเจอหน่วย งานอกี แห่งหน่งึ ทที่ �ำ หนา้ ที่สง่ เสริมอตุ สาหกรรมการต์ ูนของเกาหลี Seoul Animation Center หรอื SAC กอ่ ตั้งขึ้นเม่อื เดอื นพฤษภาคม ค.ศ. ๑๙๙๙ โดยสภากรงุ โซล บริหารงานโดย Seoul Business Agency (SBA) มหี นา้ ทีห่ ลักคอื การสง่ เสริมและพัฒนาอตุ สาหกรรมอนิเมช่ันของประเทศ (ดูเอา จรงิ เอาจังไหมละ่ ครบั ) การส่งเสรมิ ทีว่ า่ น้ีกห็ มายถงึ การให้ความรู้ ฝกึ สอน ทำ� Work Shop สรา้ งฐานข้อมลู ตดิ ต่อประสานงานกับหนว่ ยงานอื่นๆ จดั อีเวนต์ ต่างๆ ทง้ั หมดกเ็ พื่อท�ำ ใหอ้ ุตสาหกรรมอนิเมช่ันของเกาหลกี ้าวไปสู่จดุ สงู สุด จะ เห็นได้ว่าบ้านเขาไม่ได้มองอนิเมชั่นเป็นเพียงความบันเทิงฉาบฉวยหรือปล่อยให้ เอกชนท�ำ ตามมีตามเกดิ เขามองมนั เปน็ อตุ สาหกรรมเลยทเี ดยี ว (Animation Industry) ดงั นน้ั จงึ ไมแ่ ปลกทภ่ี าครัฐจะเข้ามามสี ่วนอย่างเต็มตัวแบบน้ี ภาระกิจหลักท่ี SAC ต้องทำ�ตามทเี่ ขาไดป้ ระกาศไวก้ ็มี ใหค้ วามรโู้ ดย เปิดเปน็ คอรส์ สอนการสร้างอนเิ มช่นั เปน็ เร่อื งเปน็ ราว ทัง้ แบบแอดวา้ นซแ์ ละ ๒๓๕

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๓๖

SEOULLITTLE MUSEUM IN ส�ำ หรับผ้เู รม่ิ ต้น จดั งานนิทรรศการเกี่ยวกับอนเิ มชนั่ ทงั้ ในระดับภมู ิภาคและระดบั ประเทศ จัดท�ำ ฐานข้อมูลอนิเมชน่ั คอื รวบรวมข้อมลู เก่ียวกบั อนเิ มช่ันทกุ สง่ิ ทกุ อย่างรวมถึงคนทำ�อนเิ มช่นั จากทั่วประเทศ มกี ารทำ�วจิ ยั (ทำ�งานวิจยั เชยี วนะ ครับ) สง่ เสริมการตลาด ส่งเสริมการเผยแพร่อนเิ มชัน่ ของประเทศสสู่ าธารณะ และอน่ื ๆ อกี สารพดั บรรยายไมไ่ หว แต่ทงั้ หมดนั้นมจี ุดมุ่งหมายเพื่อพัฒนาอนเิ มชั่ นของประเทศ สรุปอยา่ งง่ายๆ ก็คือ พวกเขาพยายามปลุกป้นั ใหอ้ นเิ มชั่นของเกาหลี ทะยานส่รู ะดบั สากล ทำ�ใหร้ ุ่งเรอื งให้เป็น Cultural Content Business ให้ได้ ทท่ี ำ�การของ SAC นั้น เดนิ เลียบถนนจากการต์ ูนมิวเซียมมานดิ เดยี วก็ เจอแลว้ ครบั ด้านหนา้ จะมีหุน่ จ�ำ ลองบรรดาตวั การ์ตูนดังๆ เอาไวห้ ลอกล่อ เหมาะ สำ�หรับให้นกั ทอ่ งเท่ียวไวถ้ ่ายรปู คู่เสียจริง แตผ่ มไม่ยกั กะเห็นคนไทยมาเท่ยี วท่ีน่ี ซักเท่าไหร่นะครบั เท่าทท่ี �ำ การบา้ นมาน่ีแทบจะไม่มีเอาเสยี เลย สงสยั วา่ ตามรอย ละครอาจจะสนกุ กว่าตามรอยการต์ นู ม้งั ครบั เล่นกับเจา้ ตัวการ์ตูนดา้ นหนา้ เสร็จ กล็ ุยเขา้ ไปในตวั อาคารกันเลย กลมุ่ อาคารเขาจะมสี องฝั่งนะครับ ฝั่งทตี่ ดิ กับการ์ตูนมิวเซยี มนัน่ น่าจะ เป็นอาคารส�ำ นกั งาน สว่ นอาคารจัดแสดงนนั้ อยู่ตรงขา้ มกนั เปน็ ตึกสีฟ้าสดใส เหน็ แตไ่ กล ด้านหน้าจะมีบอร์ดประกาศตารางการแสดงว่าชว่ งนม้ี นี ทิ รรศการ อะไรน่าสนใจ หรอื มโี ปรแกรมฉายการต์ ูนเรือ่ งอะไร พอเปิดประตูเข้าไปปบั๊ ก็จะ เจอเพกวินน้อย โปโรโระ ตวั การต์ ูนสุดฮอตของเกาหลียนื ตอ้ นรบั ส่วนของพน้ื ท่ีจดั แสดงเขาแบง่ ออกเป็นสามส่วน สว่ นท่เี ป็นโถงกลาง จัดแสดงพวกหุ่นจำ�ลองตัวการต์ นู ร้อยแปด ถ้าเป็นเดก็ ๆ คงชอบใจไล่กอดกนั มันเชียวล่ะ สว่ นถา้ เป็นสาวๆ กค็ งกรี๊ดกับความน่ารกั ของตุ๊กตาตัวน้อยในตู้โชว์ ๒๓๗

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๓๘

SEOULLITTLE MUSEUM IN ไฮไลตข์ องโซนนค้ี อื เมอื งจำ�ลอง เปน็ เมืองในการต์ ูนเรอื่ งไหนผมก็อ่านไมอ่ อก เขา จะมีแผงบังคบั ดา้ นหน้า พอเรากดปมุ่ ไหนลงไป กจ็ ะมี Activity บางอย่างเกิดขึน้ ในเมือง สว่ นใกล้ๆ กันกจ็ ะมจี อมอนิเตอร์สาธิตการสรา้ งอนิเมชั่นอยา่ งงา่ ยๆ โดย อาศยั เมืองจำ�ลองน่ีแหละเป็นฉาก ถัดเขา้ มาอีกหนอ่ ยจะเปน็ ห้องจัดแสดงนิทรรศการหมุนเวียน เขาจะมธี มี กำ�หนดไว้เลยว่าชว่ งน้ีจะแสดงเรอื่ งอะไร วันที่ผมไปนน้ั เขากำ�ลงั พรีเซนตอ์ นเิ มช่ัน เรอ่ื ง Robocar Poli คุยกับเจ้าหนา้ ทเ่ี ขาบอกวา่ น่คี อื การต์ ูนทีก่ ำ�ลงั ฮิตมากของ เดก็ เกาหลี เป็นเรอื่ งราวของกลุ่มห่นุ ยนตท์ ี่แปลงร่างเปน็ รถชนิดตา่ งๆ ประมาณ Transformer นัน่ เลยล่ะครับ พระเอกของเร่ืองคอื Poli เป็นห่นุ ยนตร์ ถตำ�รวจ (Police) เพอื่ นรว่ มทีมก็จะมี Amber เปน็ หุน่ ยนตร์ ถพยาบาล (Ambulance) Heli ห่นุ ยนต์เฮลคิ อปเตอร์ และ Roy หุน่ ยนต์รถดบั เพลงิ เรื่องนี้เปน็ อนเิ มช่ันอ อกฉายเม่ือปี ค.ศ. ๒๐๐๘ ในแต่ละตอน Poli กบั พรรคพวกก็จะออกช่วยเหลือ คล่คี ลายสถานการณเ์ ลวร้ายตา่ งๆ ในเมือง ช่างสร้างสรรคแ์ ละมีจินตนาการลำ้�เห ลอื จรงิ ๆ เลยนะครับ ดหู ุ่นยนตเ์ ด็กเสรจ็ แลว้ กเ็ ข้าไปยังโซนเกม เปน็ เกมงา่ ยๆ สำ�หรับเด็กที่จับ เอาตวั ละครดังๆ มาเป็นตัวแสดง ท่ีเด็ดสดุ กค็ ือเทคนิคท่สี ามารถดงึ คนเลน่ เขา้ ไป อย่ใู นเกมโดยใช้เทคโนโลยกี ล้องดจิ ติ อล กแ็ ปลกดีครับ แต่รูส้ ึกกล้องมันจะเสีย คง เพราะถูกเดก็ ๆ กระหน�ำ่ เล่นจนเยิน ความสนกุ จริงๆ นน้ั น่าจะเปน็ การทดลองทำ�อนิเมช่นั ครับ บงั เอิญวา่ ตอน ทีผ่ มไปน้ันเปน็ ชว่ งเทีย่ งพอดี เจ้าหนา้ ทหี่ ายเกอื บหมด แล้วผมกย็ ังดุ่ยๆ ไปเอง คนเดยี วอกี ต่างหาก ก็เลยออกจะงงๆ ว่าท�ำ ยังไงถึงจะไดท้ ดลองทำ�อยา่ งทเ่ี หน็ ใน เว็บไซต์ เขา้ ใจวา่ เขานา่ จะสงวนไว้สำ�หรับนกั เรยี นหรือคนที่ลงทะเบยี นท�ำ work ๒๓๙

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๔๐

SEOULLITTLE MUSEUM IN shop มากกวา่ ครบั สว่ นท่ีเปน็ สตดู ิโอก็เป็นพ้ืนทีป่ ดิ ทำ�ได้แคช่ ะโงกเข้าไปดูจาก หน้าประตแู คน่ ั้นเอง กพ็ อเห็นคร่าวๆ ว่าอปุ กรณ์เขาเพยี บเลยละ่ ครับ นี่ถือว่าผมอาจหาญมากเลยนะครับท่ีทะลวงเข้าไปเดินดูหน้าตาเฉยเลย กไ็ ม่รจู้ ะถามใครนค่ี รบั คนทมี่ ีอยู่กด็ ันส่งภาษากันไม่รูเ้ รอ่ื งอีก อันนี้เปน็ ขอ้ จำ�กัด ประการหนึง่ ครับสำ�หรับการไปเท่ียวแบบลุยเดยี่ ว แต่ข้อดขี องมันกค็ ือสามารถทำ� หน้ามนึ เขา้ ไปซอกแซกได้โดยสะดวก กอ่ นอ�ำ ลาจาก SAC ผมก็เจอส่ิงสุดประทบั ใจครับ นัน่ คือ ห้องน�้ำ ครับ มีการตกแตง่ ไดส้ มกบั เป็นศูนยอ์ นิเมชั่นมากๆ ท้งั ผนงั เพดาน องคป์ ระกอบตา่ งๆ เป็นฉากในการต์ ูนไปหมด ผนังในห้องน้�ำ จะมตี ัวการต์ นู ชะโงกหนา้ มาดเู วลาเราน่ัง ปลดทกุ ข์ อุปกรณ์อื่นๆ ทัง้ กระจก สุขภัณฑ์ ก็ตกแตง่ ดว้ ยการ์ตูน ทม่ี ันที่สุดคอื โถ ปัสสาวะชายครับ ท�ำ เป็นเกมตัวตนุ่ โผลอ่ อกมาให้เราฉี่ใส่ คดิ ได้ไงเน่ีย แตผ่ มไม่ได้ ลองเลน่ หรอกนะครับ เพราะมันไมม่ ีแผงกัน ถา้ เป็นเด็กๆ เล่นกค็ งจะน่ารักดี ให้ ผู้ใหญ่อยา่ งผมไปยน่ื แอน่ ฉีใ่ สค่ งนา่ สยองพลิ ึก ๒๔๑

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๔๒

SEOULLITTLE MUSEUM IN รจู้ ักกบั สองตวั การต์ ูนเกาหลีสุดฮอต เพนกวนิ น้อย “โปโรโระ” “โปโรโระ” (Pororo: The Little Penguin) เปน็ ตวั การ์ตนู สัญชาติเกาหลี ทีน่ ่าจะโด่งดังท่สี ดุ มนั ถูกใชเ้ ป็นทัพหน้าในการขยายตลาดการ์ตนู ของเกาหลีเพือ่ แข่งขันกับญี่ปุ่นและอเมรกิ า และดเู หมือนว่าจะท�ำ หนา้ ที่ไดส้ �ำ เร็จเปน็ ท่ีน่าพอใจ เสียดว้ ย เพนกวินน้อยสีฟ้าสวมหมวกและแวน่ นกั บิน นยั วา่ ลอ้ เลยี นเพนกวิน ทบี่ นิ ไม่ได้ เปน็ การ์ตนู ท�ำ เงนิ ของสถานีอีบีเอสในเกาหลี ออกฉายคร้งั แรกในปี ค.ศ. ๒๐๐๓ ดงั นนั้ อายุอานามของเจ้าโปโรโระจงึ ยังไมม่ ากเท่าไหร่ แตช่ อ่ื เสียง และความนิยมของมนั กลับเด่นเด้งเป็นอันดบั หนงึ่ ของตัวการต์ นู เกาหลี โปโรโระ มเี พ่ือนพอ้ งอกี เป็นฝงู อยา่ ง ครองก์ ไดโนเสาร์จอมเลียนแบบ โพบี้ หมขี วั้ โลก ใจดี เอด็ ด้ี จ้งิ จอกนักประดษิ ฐ์ แพตต้ี เพนกวินสาวนกั กีฬา และตวั ละครอืน่ ๆ อีก มากมาย เรือ่ งราวของการต์ นู ชุดนี้ก็ผูกเรื่องไว้อย่างหลวมๆ เป็นตอนสัน้ ๆ ให้โปโร โระกบั ผองเพื่อนตอ้ งเจอเหตุการณย์ ุ่งๆ และจบลงดว้ ยเสยี งหัวเราะ การต์ ูนชุดน้ี เปน็ ท่นี ิยมมากในเกาหลี และยังน�ำ ไปออกฉายใน ๓๐ ประเทศทวั่ โลก ตวั ละครทกุ ตัวมีคาแร็คเตอร์เฉพาะ และแน่นอนว่าทกุ ตวั มีจดุ ขายทสี่ ามารถน�ำ มาสร้างสรรค์ เปน็ สนิ ค้าทำ�เงนิ ไดอ้ กี โดยเฉพาะเจา้ โปโรโระทีฮ่ อตสดุ ๆ สินคา้ ต่างๆ ท่ีเกดิ จากเจ้า โปโรโระและผองเพอื่ นถกู ผลติ และสง่ ออกไปจ�ำ หนา่ ยมากกว่า ๑๐๐ ประเทศทั่ว โลกดว้ ยนะครบั ๒๔๓

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๔๔

SEOULLITTLE MUSEUM IN โปโรโระ ได้รบั คะแนนโหวตสูงสุดจากประชาชนท่วั ประเทศให้เปน็ ผลผลิต ทางความคิดท่สี รา้ งสรรคท์ สี่ ุดของประเทศ แซงหนา้ บรรดา K-Pop ทงั้ หลาย อาหารประจ�ำ ชาติ หรอื ซีรีส่ ์สดุ ฮติ ผมไม่รู้วา่ เพราะเหตุใดคนเกาหลีถงึ เลอื กโปโร โระเป็นผลงานสรา้ งสรรค์อันดบั หนึง่ แตอ่ ย่างหนง่ึ ที่รู้ได้คอื คนบา้ นเขาไม่ใจแคบ กับการ์ตนู กลบั ใหค้ วามสำ�คญั และมองวา่ นี่คือตวั แทนของชาตใิ นการต่อส้กู ับ วัฒนธรรมอ่นื ... วา่ ไปน่ัน สง่ิ หน่ึงทผี่ มสังเกตก็คือ ผมรู้สกึ ถงึ ความเหมือนของการต์ นู ชุดน้ีกับ การต์ นู ญีป่ ุ่นอย่าง “เฮลโล คิตตี้” จากคา่ ยซานริโอ ประเทศญป่ี ่นุ ลองดูสิครับ ทัง้ สองเรอื่ งมสี ิง่ ที่เหมือนกนั แทบทกุ อยา่ ง ราวกับเขาจะสร้างโปโรโระออกมาเพือ่ ท�ำ สงครามกับคติ ต้ี คอื มตี วั ละครประกอบมากมาย แต่ละตัวมเี อกลกั ษณ์เฉพาะ มี จดุ ขายทีส่ ามารถสร้างมลู ค่าเพ่ิมไดอ้ กี ท�ำ เป็นอนเิ มชั่นเหมอื นกนั ผลติ เป็นสนิ ค้า เหมือนๆ กัน แลว้ ก็ส่งออกเป็นสนิ ค้าทางวฒั นธรรมเหมอื นๆ กนั อีกด้วย ถา้ มอง ในแงก่ ารตลาด ผมว่าโปโรโระยังห่างจากคติ ตอ้ี ยูห่ ลายช่วงตัว ดว้ ยอายทุ ม่ี ากก วา่ และความเจนสงั เวยี นของซานริโอ แตข่ า่ ววา่ เกาหลีเขาไม่ยอมนะครบั เขา ก�ำ ลังพยายามโปรโมทโปโรโระสุดฤทธ์ิ หวงั จะทาบรศั มีเจ้าเหมยี วคติ ต้ใี หไ้ ด้ ซง่ึ ใน อนาคตก็มีสิทธิ์เป็นไปได้ที่เจ้าเพนกวินน้อยจะข้ึนมาทาบความดังของเจ้าแมวไม่มี ปากจากญป่ี ่นุ ๒๔๕

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๔๖

SEOULLITTLE MUSEUM IN อาหมวยจอมซ่า “ป๊กุ ก้า” ทีแรกตอนเห็นตวั การต์ ูนอาหมวยตาต่ชี ุดสีแดงสดตวั น้ี ผมกน็ ึกว่าเปน็ การต์ นู นำ�เขา้ จากเมอื งจีน หรือไม่กญ็ ป่ี ุน่ แต่ทไ่ี หนได้ เธอกลบั มาจากแดนกมิ จิซะ งัน้ และเธออาจจะเป็นคู่แข่งทสี่ ูสีกบั คิตตี้ มากกว่าโปโรโระเสยี อกี ปกุ๊ กา้ เร่ิมโด่งดงั จากการเป็นตวั การต์ ูนในอกี ารด์ บตั รอวยพร ท่ีมีไว้ ประดับโน่นนใ่ี ห้ดนู ่ารักคิกขุในโลกออนไลน์ของ วซู๊ คอร์เปอเรช่ัน (Vooz Co. Ltd) เท่านน้ั แตไ่ ปๆ มาๆ ผู้คนเกิดหลงรกั หน้าตากวนๆ และบุคลกิ นา่ รักของเธอ วู๊ซ คอร์ปจงึ ไมร่ อช้า จับป๊กุ กา้ ออกมาโลดแล่นเปน็ อนิเมชัน่ เพื่อสานต่อความดงั ปุ๊กกา้ เปน็ เด็กหญิงวยั สบิ ขวบท่ีแก่นแกว้ เกินวยั เธอเปน็ หลานสาว เจ้าของร้านบะหม่ชี อื่ ดังในหมู่บา้ นเล็กๆ แหง่ หนงึ่ ปุ๊กก้าจอมซนมฝี ีมอื กังฟูใช่ยอ่ ย เธอหลงรัก การู เดก็ หนมุ่ ทมี่ งุ่ มั่นจะเป็นยอดนินจาให้ได้ แต่พอเจอปุ๊กกา้ ทีไรก็แพ้ เจา้ หล่อนทุกที เธอมเี พอ่ื นฝูงมากมายทั้งฝา่ ยดแี ละฝ่ายไม่ดี แต่ต่อใหเ้ ปน็ ตัวละคร ฝ่ายไมด่ กี ใ็ ชว่ ่าจะร้ายเกินงาม คือรา้ ยกาจแบบประสาเด็กๆ เรือ่ งราวกว็ นเวียนอยู่ ในหม่บู ้าน ซึง่ กเ็ รยี กเสียงฮาได้ทกุ ตอนไป ด้วยคาแร็คเตอร์ทด่ี ูนา่ รกั น่าชงั ท�ำ ให้เด็กๆ โดยเฉพาะสาวๆ หลงรักไดไ้ ม่ ยาก ปกุ๊ ก้าจงึ ปรากฏตัวในรูปแบบอนเิ มชัน่ การต์ นู แลว้ กเ็ รมิ่ ขยายตัวกลายเป็น สนิ คา้ แฟรนไชส์อนั ดับต้นๆ ของเกาหลีท่ีสง่ ออกไปทว่ั โลก ทงั้ การด์ ประเภทตา่ งๆ หนังสอื การ์ตนู อนเิ มชน่ั เส้อื ผา้ เครอ่ื งประดบั ของเลน่ เกมส์ ขนม และอะไรอีก หลายอยา่ งที่ใชใ้ นชวี ติ ประจ�ำ วนั ท่ีประดบั ประดาดว้ ยอาหมวยปกุ๊ ก้า นับจากการปรากฏตัวคร้ังแรกที่เป็นแค่การ์ตูนประกอบอีการ์ดเม่ือปี ค.ศ. ๒๐๐๔ ใช้เวลาไมถ่ งึ สบิ ปี ปุ๊กก้ากโ็ กอินเตอร์ ระบาดไปกว่า ๑๐๐ ประเทศ และ ๒๔๗

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๔๘

SEOULLITTLE MUSEUM IN ในปี ค.ศ. ๒๐๐๘ เธอก็กลายเป็นสมบัติของ ดสิ นี่ย์ ยกั ษใ์ หญว่ งการอนเิ มชัน่ เธอกลายเปน็ คแู่ ข่งท่สี ูสที ส่ี ุดกบั เฮลโล คิตตี้ ทัง้ คู่ต่างกลายเปน็ การ์ตนู ยอดนิยมท่ีพบเหน็ ได้ในข้าวของเคร่ืองใชแ้ ทบจะทุกประเภท ไมว่ า่ คติ ตจ้ี ะไปโผล่ บนสนิ คา้ ชนิดไหน ปุ๊กกา้ ก็จะตามไปราวี ตอนน้เี ราสามารถพบเห็นปุ๊กกา้ บนเส้ือผา้ ทัง้ เดก็ และผู้ใหญ่ กระเป๋า เครอื่ งประดับ เครื่องส�ำ อาง แบรนด์ดงั จากอิตาลอี ยา่ ง Benetton ก็ซ้อื ลขิ สิทธ์ิปุก๊ กา้ ไปใช้ หรือ แมค็ โดนลั ด์ มหาอ�ำ นาจฟาสตฟ์ ู้ด ก็เอา ปกุ๊ กา้ ไปท�ำ เป็นของเลน่ ไวห้ ลอกเด็ก เติบโตเรว็ ซะขนาดนี้ ซานรโิ อกค็ งจะอย่เู ฉยไม่ ไดเ้ สียแลว้ มีบางคนบอกวา่ ปกุ๊ กา้ อาจจะแซงหนา้ คิตตี้ไดใ้ นอกี ไม่ชา้ ตอ้ งไมล่ มื ว่าเธอ คอื ตัวการต์ ูนทเ่ี ปน็ คน ต่างจากคติ ตีท้ เ่ี ปน็ แมว ปุก๊ ก้าเป็นอีกทางเลือกของบรรดา เด็กผู้หญงิ ทอี่ าจจะเริม่ เอยี นกับความหวานแหววของคิตตี้ เธอสร้างอารมณแ์ ละ มสี ว่ นรว่ มในชวี ติ จริงของเดก็ ๆ ได้มากกวา่ จึงไมแ่ น่วา่ อาจจะใกลถ้ ึงเวลาทบี่ ลั ลังก์ ของซานริโอจะตอ้ งสะเทอื น ๒๔๙

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๕๐

ภาคพเิ ศษ เที่ยวกับหมอ สวมรอยเปน็ หมอ วงการหมอสกนิ ทำ�ไมสาวเกาหลีถงึ ขาวเด้ง ความนยิ มเครอ่ื งสำ�อางเกาหลี ถามจริง ใช้แลว้ จะสวยแบบเขาไหม ๒๕๑

SEOULLITTLE MUSEUM IN การเดินทางมาเกาหลีครง้ั น้ผี มไมไ่ ดม้ าเดีย่ ว มนั เรมิ่ จากการทหี่ มอ ตอ้ งมาประชุมวิชาการอนั แสนเคร่งเครยี ด แล้วกช็ วนทเี ลน่ ทจี รงิ กบั ผมว่าจะ ไปด้วยไหม ผมกด็ ันตอบไปแบบทเี ล่นทจี ริงเหมือนกนั ว่าไปกไ็ ป ตามโปรแกรม เราจะเดินทางไปกนั สามคน โดยมีหมออีกคนไปดว้ ย พอใกลเ้ วลาหมออีกคน ดันไม่ไปซะง้นั ท่ีตอบเอาเล่นไปตอนแรกก็เลยตอ้ งเป็นแบบเอาจรงิ ขึ้นมา การประชมุ ครง้ั นเี้ ปน็ การประชุมระดับโลก บรรดาหมอๆ จากทวั่ โลกแห่ กนั มาสมุ หัวกันทโ่ี ซลเพอ่ื อัพเดทความรกู้ นั หลายประเทศพยายามเสนอตัวเปน็ เจ้าภาพ เพราะนอกจากไดห้ นา้ แลว้ สง่ิ ทต่ี ามมากค็ ือการประชาสัมพนั ธ์ประเทศ และสง่ เสริมการทอ่ งเทย่ี ว แม้ว่าจะเป็นการประชมุ ที่ค่อนข้างเฉพาะกลุ่ม แตค่ น ท่เี ขา้ ร่วมประชมุ ไมธ่ รรมดา เพราะเปน็ บุคคลทีม่ คี ณุ ภาพท้ังน้ัน ดังนน้ั จึงมีผล บวกมากกวา่ ทงั้ ดา้ นภาพลกั ษณแ์ ละรายไดท้ ีจ่ ะไหลเขา้ ประเทศอีกไม่รู้เท่าไหร่ การประชุมท่วี ่าคือการประชมุ แพทย์ผิวหนังโลก 22nd World Congress of Dermatology แล้วผมไปยุ่งอะไรกับเขาดว้ ยใช่ไหม ประเดยี๋ วจะเล่าให้ฟัง ดว้ ยความที่เป็นระดบั โลก ในมุมมองของผู้เข้าร่วมประชมุ ทกุ อยา่ งจงึ ดู ราบร่นื และเป็นระบบมากๆ แตจ่ ากประสบการณ์ส่วนตวั ท่เี คยร่วมจัดประชุมมา บา้ งน้ัน เบื้องหลังมนั ไม่ราบรื่นอย่างแนน่ อน แตช่ า่ งหัวมันครับ มาดูเบื้องหน้า อย่างเดียวก็พอ ก่อนจะเดนิ ทางไป หมอต้องท�ำ การลงทะเบยี นโนน่ นี่ให้เรยี บรอ้ ยก่อน ๒๕๒

SEOULLITTLE MUSEUM IN ทางเจ้าภาพก็จะจัดส่งเอกสารยืนยันกลับมาว่าหมอเป็นหนึ่งในผู้เข้าร่วมประชุม อย่างถูกต้อง ซึ่งกเ็ ป็นระเบียบสากลทกี่ ารประชมุ ระดบั นานาชาติทง้ั หลายเขาท�ำ กนั เปน็ ปกติ พอเราเดินทางไปถงึ วันจัดงานกเ็ พยี งแคแ่ จง้ ชอ่ื กับฝ่ายลงทะเบยี น เรากจ็ ะได้เอกสาร บตั รผ่าน ของที่ระลกึ และอะไรต่อมิอะไรอกี เพียบหอบเขา้ หอ้ ง ประชมุ กนั ใครที่มีประสบการณ์เข้าประชุมคงจะคุ้นเคยกับความวุ่นวายอีตอนลง ทะเบียนหนา้ งาน แตท่ ี่นเ่ี ขาจดั ทล่ี งทะเบียนไวย้ าวเหยียด อยากเขา้ ชอ่ งไหนกม็ ุด เขา้ ไปได้ บอกชื่อแสดงตนแปบ๊ เดียวกเ็ รียบรอ้ ย เพราะเขาไมต่ อ้ งการใหผ้ ูเ้ ข้ารว่ ม งานตอ้ งเสียเวลารอแม้ซักนดิ เดียว เน่ืองจากเปน็ การประชมรุ ะดับโลก จงึ มีหวั ข้อเลค็ เชอรเ์ ปน็ ร้อยรายการ รายการไหนที่มี Speaker ดงั ๆ หรือมกี ารทำ� Workshop ด้วย กจ็ ะตอ้ งลงทะเบยี น ลว่ งหนา้ ไมง่ ั้นอดเขา้ สว่ นรายการรองๆ ก็จะเปดิ ใหเ้ ขา้ ฟังได้ตามอัธยาศัย หมอ บอกว่าแต่ละปีเขาจะมีเรอ่ื งใหม่ๆ มาอพั เดทซึ่งบรรดาหมอสกนิ ท้ังหลายตอ้ ง สนใจ ไมง่ ั้นตกเทรนด์ โดยเฉพาะเทคนคิ เฉพาะทาง อย่างเช่นวิธที ำ�สวยหรอื ท�ำ ยัง ไงไมใ่ ห้เกิดรวิ้ รอยหลังการรักษาอะไรทำ�นองนี้ ผมกไ็ ด้พยกั หนา้ หงกึ ๆ ไมร่ ้เู รอ่ื งซกั นดิ แลว้ หมอลากจงู ผมเขา้ ร่วมฟังเล็คเชอร์อยู่หลายหอ้ ง ซึ่งส่วนใหญ่ผมจะเขา้ ไป ก็หลบั สถานที่จัดงานเขาจดั กันทห่ี ้างสรรพสนิ คา้ Coex ใครทีเ่ คยไปเที่ยวโซล ก็น่าจะคุน้ กนั ดี เหมือนๆ พารากอนบา้ นเรา พ้ืนทใ่ี หญ่โตโอฬาร เน้นการชอ้ ปป้งิ เปน็ จดุ ขาย (แต่ผมว่าสพู้ ารากอนบ้านเราไมไ่ ดน้ ะ) ท่ี Coex ผมรู้สกึ วา่ เขาเป็นหา้ ง สรรพสินค้าที่ไมไ่ ด้ขายแต่นกั ทอ่ งเที่ยว แต่ยงั ขายใหก้ บั ชาวเกาหลเี องด้วย Coex จงึ มคี วามใกลช้ ดิ กับวถิ ีชีวิตแบบคนเมอื งของชาวกังนัมมากกวา่ ทพ่ี ารากอนเป็น ๒๕๓

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๕๔

SEOULLITTLE MUSEUM IN รจู้ กั เพลง กังนัมสไตล์ ไหมละ่ ครบั หา้ ง Coex นอี่ ยูใ่ นเขตกงั นมั ซง่ึ เป็น แหลง่ ธรุ กจิ ใหญข่ องโซล เหมือนๆ สีลมบ้านเราน่ันแหละ ใครที่อาศัยในแถบนีก้ จ็ ะ มรี ูปแบบชีวิตทีเ่ ปน็ คนเมอื งไมเ่ หมือนเขตอ่นื ๆ ท่ดี จู ะมีความเปน็ เกาหลมี ากกว่า ก็ ไมใ่ ชเ่ รื่องแปลกนะครบั กับรูปแบบชีวิตทต่ี ่างกันเพียงขา้ มเขต แถบกงั นมั น้นั ผม แทบไมเ่ ห็นบา้ นเรือนท่มี หี ลงั คาทรงเกาหลแี บบบา้ นฮันอกเลย มแี ตต่ กึ เป็นแท่งๆ ดูไฮเทค ไมก่ เ็ ป็นอาคารรูปร่างแปลกตา พนื้ ที่กงั นมั นเ้ี ป็นพื้นท่ที ่สี รา้ งข้นึ มาใหม่ เม่อื หลายสิบปกี ่อน เขาตง้ั ใจเนรมิตรใหเ้ ปน็ ย่านเศรษฐกิจโดยเฉพาะ ดังนั้นสไตล์ การใช้ชีวิตของคนแถบน้ีจึงเป็นเหมือนอย่างที่ในเพลงเขาร้องเสียดสีน่ันแหละ ครับ อีเวนต์น้ีน่าจะเป็นส่วนหน่ึงของธุรกิจที่เก่ียวข้องกับการประชุมหรือที่ เรยี กว่า MICE ไม่วา่ จะของเกาหลหี รอื ของไทย เรากม็ กั จะอาศัยการประชุมเหล่า นผ้ี สานรวมกบั การทอ่ งเทยี่ ว กลายเปน็ สว่ นหน่ึงของอุตสาหกรรมการท่องเทย่ี ว ซ่งึ ครั้งหน่งึ ไทยแลนด์ของเราเคยประกาศวา่ จะเปน็ ศนู ย์กลางของ MICE ใน อาเซียน ผมกไ็ มร่ ้วู า่ ท�ำ กันไปถงึ ไหนแล้ว ถา้ หากเป็นไปได้ก็จะดีเลย เพราะบา้ นเรา น่ขี นึ้ ชื่อเร่อื งเป็นแหล่งทอ่ งเทีย่ วอยแู่ ล้ว เรามตี น้ ทุนท่ีดรี ะดบั โลก ขาดเพียงแค่ การเอาใจใส่และแรงสนบั สนุนจากภาครัฐ “อยา่ งจริงจงั ” ทกุ คนที่เขา้ ร่วมประชมุ จะได้รับ T-Money คนละใบ ในน้นั มียอดเงนิ ราว ห้าพนั วอน ใครทมี่ าเท่ยี วโซลกต็ ้องอาศยั เจา้ การ์ดน้อี ย่างน้อยก็ส�ำ หรับขนึ้ รถไฟ ใต้ดนิ มันก็เหมือนกับเปน็ บรกิ ารเสริมใหท้ ุกคนเดินทางทอ่ งเทยี่ วในโซล จับจา่ ย ๒๕๕

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๕๖

SEOULLITTLE MUSEUM IN ซื้อของ ดูดเงินจากกระเปา๋ หมอๆ ท้งั หลายซงึ่ แนน่ อนว่ามีก�ำ ลงั ซื้อมากกว่าปกติ อยแู่ ลว้ มีเอกสารแนะนำ�ทเี่ ที่ยวทีน่ ่าสนใจ มีทริปทวั ร์หลงั การประชุมซึ่งพวก หมอๆ ก็อาศัยเวลาแบบนแี้ หละมาเทย่ี วพกั ผ่อนเสียเลย โซลกเ็ ลยไดป้ ระโยชน์ไป ดว้ ย จงึ ไมแ่ ปลกทีป่ ระเทศตา่ งๆ จะพาเหรดเสนอตัวเปน็ เจา้ ภาพในปีต่อๆ ไป และจงึ ไม่แปลกทก่ี ารประชุมระดับนานาชาติไมว่ า่ จะเร่ืองใดกแ็ ลว้ แต่ จะ มีหลายประเทศขอเปน็ เจ้าภาพ ประเทศไทยเราเองกไ็ ม่เว้น เพราะมันหมายถงึ ท้งั ชื่อเสยี งและรายไดท้ จี่ ะเขา้ สูป่ ระเทศนั่นเอง ตอนท่ีผมออกตระเวนเที่ยวในโซลก็มักเห็นฝร่ังหลายคนห้อยบัตรเข้าร่วม ประชุมตามสถานที่ท่องเท่ียวสำ�คญั ๆ ผมเองกม็ บี ตั รทว่ี า่ นี้ แต่พอออกจากสถานท่ี ประชมุ กจ็ ะเกบ็ เพราะกลัวว่าจะเจอหมอๆ เหลา่ นขี้ ้างนอกนแ่ี หละครับ ล�ำ พังในที่ ประชมุ เองเขาก็คงงงๆ กับสภาพของผมอยู่ ว่าไอ้นเ่ี น่ยี นะเป็นหมอกะเขาเหรอ นกึ ถึงเรื่องน้ีก็ใหเ้ คืองครับ โอเคล่ะผมไม่ใชห่ มอจริงๆ ผมเผ้าอาจจะยาว ไปสักหนอ่ ย แต่กไ็ มถ่ งึ ขัน้ เปน็ ฮปิ ปี้หลงยุค วันหนง่ึ ผมเดนิ เขา้ ที่ประชมุ เพ่ือไปรอ หมอ ปรากฏว่าเจ้าหน้าทีเ่ ขา้ มาขวางแลว้ บอกวา่ เขา้ ได้เฉพาะผมู้ ีบตั ร ผมก็โชว์บตั ร ท่ีหอ้ ยคอย่ืนซะเกอื บตดิ หน้าให้มันเหน็ ชัดๆ ที่แคน้ กเ็ พราะวา่ ข้างหนา้ ผมมฝี รงั่ คน หนงึ่ หัวกระเซิง ใส่กางเกงสามส่วนสะพายเป้ เหมือนฝรัง่ แถวถนนขา้ วสาร เสอื ก เดนิ เขา้ ไปหน้าตาเฉยโดยที่ไม่มเี จา้ หนา้ ทีท่ กั เลยซกั คน แต่ดันมาขวางผมแบบนี้ กเ็ คืองสิครบั ตกลงเขาตดั สินคนกนั จากอะไร เปน็ ไปได้ไหมวา่ ค่านิยมการช่ืนชม และยกยอ่ งฝรัง่ หวั ทองยังคงตดิ แน่นอยใู่ นส�ำ นึกของคนเอเชยี ลองดูตัวอยา่ ง บา้ นเราก็ได้ การใหบ้ ริการฝรัง่ กบั คนไทยนนั้ ต่างกนั สนิ้ เชงิ คนเอเชยี มกั มองฝรั่ง ด้วยสายตาทมี่ องว่าเขาศวิ ิไลซ์กวา่ ซ่งึ กส็ อดคล้องกับสายตาของฝรั่งทีม่ องเอเชยี ว่าล้าหลัง ท�ำ ไมคนเอเชยี ถึงถูกมองวา่ เป็นพลเมืองช้ันสองหรือชนั้ สามของบาง ๒๕๗

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๕๘

SEOULLITTLE MUSEUM IN ประเทศล่ะครบั แถมเรากลบั ยกยอ่ งเขาซะอกี ในบ้านของเราเองแทๆ้ ก็ย่งิ ไปกนั ใหญ่ ผมไม่ไดแ้ อนตี้ฝร่ังนะครับ แตแ่ อนตร้ี ะบบความคิดทช่ี อบมองวา่ ฝร่ังเป็น พระเจ้านแ่ี หละ อยากจะบอกมันเหลือเกินว่าถ้าฝร่ังใส่สูทที่พวกแกปล่อยให้มันเดินเข้าไป หนา้ ตาเฉยทงั้ ทไี่ ม่มีบตั ร เกิดซุกระเบิดไว้ซกั ลูกล่ะก็ จะขำ�กนั ไมอ่ อก นอกจากการประชมุ เครียดๆ แล้ว เขายงั มีการเปดิ พน้ื ที่จดั แสดงสินคา้ และนวัตกรรมใหมๆ่ จากบรรดาบรษิ ัทผลิตยายักษใ์ หญจ่ ากทว่ั โลก ซง่ึ ผมคิดว่าได้ รบั ความสนใจมากกวา่ การเข้าไปฟังบรรยายเสียอีก ทีส่ ำ�คญั คอื บริษทั เหล่าน้ีจะ หอบเอาผลติ ภัณฑม์ าแจกกันแบบยกโกดัง แจกแบบไม่อัน้ ให้หมอๆ ทม่ี าร่วมงาน เอากลับไปใชก้ ัน แล้วที่เขาแจกน่ะไม่ใช่แคข่ องทดลองใชก้ ระปุกเลก็ ๆ ประเภทท่ี ปา้ ยสองทีกห็ มดนะครับ ผมอยากจะเรียกว่าโอ่งหรือป๊ีบมากกวา่ คอื แจกกันชนิด ทีเ่ อากลับไปใช้ได้ทง้ั ครอบครัวนน่ั เลย บางบูธแจกเป็นแพค็ เบอ้ เรม่ิ ถ้าหมอคน ไหนสนทิ ชิดเชอื้ มากหน่อยก็อาจจะไดม้ ากกวา่ หนงึ่ ชดุ ที่เขายอมลงทุนเอาสินค้ามาแจกมากมายเพราะเล็งการณ์ไกลเห็นว่า หมอๆ พวกนค้ี อื เป้าหมายสำ�คญั ไมว่ า่ จะเอาไปใชเ้ องหรอื เอาไปใหค้ นไขล้ องใช้ก็ มผี ลท้ังน้นั ถา้ ผลติ ภัณฑ์เขาดกี เ็ กดิ การบอกตอ่ แถมออกมาจากปากคนเปน็ หมอ เสียอกี ไม่ตอ้ งอธบิ ายสรรพคุณอะไรมาก แล้วผลิตภัณฑ์สว่ นมากก็เนน้ ความสวย ความงาม ลองหมอบอกว่าใช้ดีแล้วใครจะไม่เชอ่ื ละ่ ครบั ดงั นั้นกเ็ ลยแจกให้มนั ซะ เยอะๆ เสยี เลย ๒๕๙

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๖๐

SEOULLITTLE MUSEUM IN บริษทั ยกั ษใ์ หญท่ ง้ั หลายเขากจ็ ะจัดบูธเสียอลังการใหญโ่ ต เวลาแจกของ ก็ไมไ่ ด้สักแต่ว่าแจก เขาจะบงั คับให้บรรดาหมอๆ ต้องมาฟังการบรรยายสรรพคุณ เสียก่อนเล็กนอ้ ย เขากจ็ ะแบง่ เป็นกลุ่มเลก็ ๆ มายืนฟงั เจา้ หนา้ ทีพ่ ล่ามเลก็ น้อย หมอส่วนใหญ่ก็ไมค่ ่อยฟงั หรอกครับ ก็ไม่รู้จะฟังไปทำ�ไมนีน่ ะ เปน็ หมอแทๆ้ รดู้ ี กว่าพรติ ตต้ี ามบธู เสียอกี สว่ นบางบูธที่คนไม่เยอะก็แจกกันดอ้ื ๆ เพราะเป้าหมาย ของเขากค็ อื มาแจกของอยแู่ ลว้ เห็นแลว้ กท็ ง่ึ กับวงการน้ี เขาลงทนุ เฉพาะงานน้กี ็น่าจะหลายเงินอยู่ แต่ ส่งิ ท่ีไดก้ ลับมาคุ้มค่าครับ ไดผ้ ลกว่าการขายแบบไดเร็คกบั ผูบ้ รโิ ภคโดยตรง คือนำ� เสนอสินคา้ ผา่ นตวั กลางทโี่ คตรนา่ เชอ่ื ถืออย่างหมอๆ เหลา่ นไี้ ด้ผลกวา่ เยอะ สินค้าที่เขานำ�มาแจกน้ันก็จะเป็นบรรดาครีมบำ�รุงผิวล้านแปดชนิดเสีย สว่ นมาก เล่นเอามนึ ไปเลยวา่ ทำ�ไมมันถึงเยอะปานน้ี คุณๆ ผหู้ ญิงท้ังหลายใชก้ นั มากมายขนาดน้ีเชียวหรือ แล้วก็แบรนดด์ ังๆ ทัง้ น้นั VICHY OLAY Pierre Fabre L’oreal Bioderma และยห่ี ้ออะไรไมร่ ู้อีกเพยี บขีเ้ กียจจ�ำ ระหว่างเดนิ ดูตามบธู ต่างๆ ผมก็ถามหมอไปเร่ือยดว้ ยความสงสยั วา่ ท�ำ ไมมันต้องมีครมี อะไรมากมายขนาดน้ี แลว้ ท�ำ ไมไม่เหน็ มียหี่ ้อดังๆ ที่เราเห็นใน ตลาดเลยละ่ ท�ำ ไมสปรงิ ซองหรอื กวนอมิ ไม่มาเปดิ บูธกะเขามง่ั ล่ะ แลว้ ท�ำ ไม ๆ ๆ ๆ จนหมอเรม่ิ ตาเขยี วว่าจะท�ำ ไมอกี นานม้ัย เพื่อใหม้ นั หยดุ เป็นเจ้าหนูจำ�ไม หมอก็เลยเลค็ เชอรใ์ หฟ้ งั วา่ ที่เราเห็นตาม บธู น้เี รียกวา่ เวชสำ�อาง (Cosmeceutical) เปน็ การผสมกนั ระหวา่ ง Cosmetics กับ Pharmaceutical หมายถึงเครอ่ื งทีท่ ำ�ใหส้ วยงามเด่นเด้งและมผี ลทางการ รักษาด้วย มันเกิดจากการผสมของเวชภณั ฑ์ (Pharmaceutical Products) กบั Cosmetics โดยท่อี ย่างแรกนัน้ เม่ือใชแ้ ล้วจะมผี ลข้างเคยี งสงู แต่จะมผี ลทางการ ๒๖๑

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๖๒

SEOULLITTLE MUSEUM IN รกั ษาสงู ตามไปด้วย ขณะที่อย่างหลังมีผลข้างเคียงต�ำ่ และผลทางการรกั ษากต็ �่ำ ไปดว้ ย ดงั น้นั เม่ือเอาทั้งสองอยา่ งมาพัฒนารวมกนั จงึ ได้ผลติ ภณั ฑ์ท่มี ผี ลข้าง เคยี งค่อนขา้ งต�่ำ แตม่ ีผลทางการรักษาสงู ซ่ึงแนน่ อนว่าจะตอ้ งผ่านกระบวนการ ทางการแพทย์มาแลว้ ท้งั นนั้ ถึงจะน�ำ ออกมาขายได้ และเหตุผลท่ีบริษัทเหล่าน้ีขนมาแจกแบบไม่ยั้งเพราะว่าผลิตภัณฑ์เหล่าน้ี อาศัยชอ่ งทางการตลาดโดยผา่ นพวกหมอหรอื สถาบันทางการแพทย์ ก็คือใหห้ มอ เป็นผจู้ า่ ย ดังน้ันผบู้ รโิ ภคจงึ สบายใจได้ว่าได้ผลชวั ร์ เพราะผ่านการการันตีจาก หมอ ขณะเดยี วกันก็สามารถวางขายได้ทว่ั ไป แถมยงั ขายไดด้ ีกวา่ เพราะมหี มอเป็น ผู้ยืนยนั คณุ ภาพมาแล้ว ความแตกตา่ งของ Cosmetics ระดับหา้ ดาว กับ Cosmeceutical ซง่ึ ราคานั้นสามารถทำ�ให้กระเป๋าฉกี ไดพ้ อกัน ก็คอื ท่ีมาของการต้งั ราคา Cosmetics น้นั จะหมดเงินกบั ไปกบั การโฆษณา ใช้ดารานักร้องดังๆ มาเปน็ พรีเซน็ เตอร์กา รันตคี ุณภาพวา่ ใชแ้ ลว้ สวยจรงิ ท�ำ Packaging สวยๆ ขณะที่ Cosmeceutical จะหมดเงินไปกบั การวิจัย ไม่ใช้ดาราดังแต่ใช้หมอมาเป็นคนการันตคี ุณภาพ Packaging กเ็ รยี บๆ จะเหน็ วา่ ท้งั สองประเภทตา่ งก็ทุ่มเงนิ มหาศาลพอกนั ดังนั้น ราคาของสนิ ค้าจึงแพงไมต่ ่างกัน ทีเ่ หลอื กค็ ือผบู้ ริโภคจะเลอื กสนิ ค้าของฝา่ ยใด มากกว่า ผมก็ยงั งงวา่ แลว้ เหตุใดต้องมคี รมี รอ้ ยแปดชนิดมาวางขายมากมาย มนั ต่างกนั ตรงไหน หมอเลยเลค็ เชอรต์ ่อว่าความจรงิ แลว้ ครมี ล้านแปดทีผ่ มว่า มัน เกิดจากสว่ นประกอบพ้นื ฐานทไ่ี ม่ต่างกนั น่นั คือ ครีม Base มนั ก็คือครีมพ้นื ฐาน ซ่งึ เปน็ สว่ นประกอบของสารโน่นนท่ี ท่ี ำ�ให้อยใู่ นรูปของครีมหรือเจล จากนน้ั ก็ค่อย พัฒนาไปเรื่อยเพราะครีมเบสจะมีส่วนสำ�คัญท่ีจะทำ�ให้ส่วนประกอบสำ�คัญซึมเข้า ๒๖๓

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๖๔

SEOULLITTLE MUSEUM IN สผู่ ิวไดด้ ียงิ่ ข้ึน ซ่งึ เจ้าสว่ นประกอบส�ำ คัญทวี่ า่ นี้หรือ Active Ingredients มันก็ คอื ความพิเศษของครีมแตล่ ะตวั ทีท่ �ำ หน้าทเี่ พม่ิ จดุ ขาย อยา่ งท่เี ขาโฆษณากันว่าใช้ แลว้ ขาว ใช้แลว้ หน้าเดง้ ใช้แลว้ กลบั เปน็ เดก็ ใชแ้ ล้วอย่างโนน้ อย่างนี้ ทนี ีม้ ันจะถูก จะแพงกอ็ ยู่กับส่วนนี้ แลว้ แต่วา่ จะสรรหาอะไรมาใส่ อย่างสะดือโลมา หรอื ขนจมกู แมวนำ�้ ถา้ มนั ดจี ริงเขาก็ขวนขวายหามาใสเ่ พอื่ เพ่ิมคณุ ภาพและกอ็ ัพราคาไปดว้ ย ดงั นั้นบริษทั ตา่ งๆ ทเ่ี ราเหน็ อยู่จงึ แข่งขันกันพัฒนาผลติ ภณั ฑ์ออกมาล่อตายวั่ ใจ คณุ สาวๆ ที่อยากสวยอยากงามนไ่ี งล่ะ ผมจึงซักหมอต่อว่าแล้วทำ�ไมคนไทยถึงแห่มาซ้ือของเกาหลีกันมากมาย ล่ะ หมอตอบแบบฟันธงเลยว่าเพราะการตลาดชัวร์ แต่เหนอื อน่ื ใดของเขาต้องดี จริง ซงึ่ ส่วนมากมันก็เปน็ การบอกต่อแหละ ถ้าใชแ้ ล้วไม่ดเี ขาก็บอกตอ่ กนั เอง แต่ เมอื่ มนั ใช้ดี คนกเ็ ลยนิยม ผสมกับการตลาดแบบตีกระหน่�ำ ดว้ ย ของเกาหลมี ันก็ เลยขายดเี ป็นเทนำ้�เททา่ แบบนี้ เร่อื งคณุ ภาพนะ่ ผมไมร่ ู้หรอกเพราะไม่เคยใช้ แตผ่ มว่าแคห่ ีบห่อกก็ ินขาด แบรนด์ไทยแลว้ ครับ ขนาดครีมเบสธรรมดากระปุกเลก็ ๆ มนั กท็ ำ�เปน็ รูปต๊กุ ตา ขายดบิ ขายดีเพราะความน่ารักถูกใจคณุ ผู้หญงิ ทผี่ มแปลกใจกค็ ือรา้ นพวกนีม้ อง หาสาวเกาหลไี ด้นอ้ ยเต็มที ส่วนใหญจ่ ะเปน็ สาวไทยหรอื ประเทศอน่ื ๆ มากกว่า สิ่งท่ีน่ากังวลก็คือคนไทยที่แห่มาซื้อถึงเกาหลีน้ันเข้าใจอะไรผิดไปรึเปล่า เขาคิดวา่ ขนกลบั ไปใชเ้ ป็นลังแบบนนั้ แล้วจะสวยเหมอื นสาวเกาหลีจริงๆ เหรอ สาวเกาหลีใชว่ า่ จะสวยทกุ คนเหมือนที่เราเห็นในทีวีนะครบั แต่ตอ้ งยอมรับอย่าง หน่ึงวา่ พวกเขาผิวพรรณดีจริงๆ อนั นี้หมอยนื ยนั หมอบอกว่าถ้ามาอยเู่ กาหลีต้องตกงานแหงมๆ เพราะยงั ไม่เคยเห็นใครมี สวิ เลยซักคน แต่หมอกท็ า้ ว่าใหจ้ บั เอาสาวเกาหลมี าอยูก่ รุงเทพซกั เดอื นสิ รบั รอง ๒๖๕

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๖๖

SEOULLITTLE MUSEUM IN สิวกระจาย สว่ นหน่ึงเปน็ เพราะชาติพันธ์เุ ขาเป็นแบบน้ี แตส่ ิ่งแวดล้อมอื่นๆ ก็เปน็ ส่วนประกอบดว้ ย อากาศทีค่ ่อนขา้ งเยน็ ไมร่ อ้ นอบอ้าว เหงอ่ื กเ็ ลยไมอ่ อกเยอะ รู ขมุ ขนไมเ่ ปดิ กวา้ งใหญโ่ ต อาหารการกินก็มสี ่วนเหมอื นกนั คือทกุ สง่ิ ทกุ อยา่ งที่ รายลอ้ มชีวติ ของพวกเขาทำ�ใหเ้ ขาเป็นอยา่ งนั้น ขณะทค่ี นไทยมีชีวติ อีกอยา่ งหนึง่ เราอยทู่ า่ มกลางแสงแดดท่แี ผดเปรย้ี งๆ ถา้ ไมไ่ ดเ้ ปน็ คณุ นายทอ่ี ย่หู ้องแอร์ตลอด ศกคณุ กไ็ ม่มีทางจะขาวผ่องไดห้ รอก คนไทยก็เกดิ มาเป็นแบบเรา แต่เสอื กอยาก เปน็ แบบเขา อยากขาววิง้ อยากเนยี นใสอมชมพู พอเขาโปรโมทเครอื่ งสำ�อางดว้ ย นางแบบใสวิง้ แบบบา้ นเขา เราก็อยากเอาบ้างโดยลมื นึกไปวา่ คนไทยมันไมไ่ ด้ว้ิง แบบนั้นโดยธรรมชาติ ตอ่ ให้เหมาทง้ั โกดังไปเคลือบตัวมันกไ็ ม่มีทางขาวนวลแบบ เขาได้ ระหวา่ งที่เดนิ เก็บของแจกผมก็สงั เกตเห็นหมอจากหลายๆ ชาตติ ระเวน เก็บของแจกเหมือนกนั ส่วนใหญ่จะเตรยี มอุปกรณเ์ สรมิ พวกกระเปา๋ ลากมาเพื่อ การนี้ ไมว่ ่าจะหมอเอเชีย ตะวันออกกลาง แอฟรกิ ัน ยุโรป หวั ดำ�หัวทองหัวหงอก พแ่ี กก็เตรยี มมาเป็นรถเข็นเลย เหมือนเปน็ ช่วงนาทที องทตี่ อ้ งโกยไป หมอบอกว่า พวกนบี้ างทเี ขากไ็ ม่ได้เอาไปใชเ้ องหรอก เขาเอาไปให้คนไขห้ รือเอาไปใช้ในคลินิก เพอ่ื ทดลองผลิตภัณฑ์ ถ้าดจี ริงก็ค่อยสั่ง ก็มีบ้างท่เี อาไปใช้เองหรอื เอาเป็นของ ฝากมันเสยี เลย เหลียวไปเหลียวมาเจอหมอไทยกลมุ่ ใหญ่กไ็ มน่ อ้ ยหนา้ เขน็ กนั มา เปน็ รถ เชอื่ เลยว่าคนไทยไม่แพช้ าติใดในโลกจรงิ ๆ การประชุมนี่ไม่ได้เน้นเร่ืองความสวยความงามเพียงอย่างเดียวนะครับ เขากป็ ระชมุ กันเรื่องโรคต่างๆ และเทคโนโลยีการแพทย์ด้านผวิ หนัง แตบ่ ังเอญิ มนั มสี ่วนผสมเรอ่ื งความสวยงามเอาไว้ด้วย หมอเคยคยุ ใหผ้ มฟงั เสมอวา่ แพทย์ ๒๖๗

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๖๘

SEOULLITTLE MUSEUM IN ผวิ หนงั นีง่ านไมจ่ บแคร่ ักษาโรค เพราะตอ้ งคดิ ด้วยวา่ จะรักษาอยา่ งไรใหค้ นไข้กลับ มาอยู่สภาพเดิมใหม้ ากทสี่ ดุ อยา่ งรกั ษาสิวน่ีไมใ่ ช่แค่สวิ หาย ถ้าสวิ หายแลว้ เป็น แผลเป็นอันนี้คนไข้กเ็ ครียดต่อ เพราะมนั ไมส่ วย รูปลักษณข์ องคนเราน่ีไม่ใช่เร่อื ง ล้อเลน่ นะครบั มนั เปน็ เรือ่ งของความรูส้ ึก ความมน่ั ใจในการด�ำ เนนิ ชวี ิต ยงิ่ ถ้า คนไขม้ าหาหมอเพอื่ ความงามแล้ว บางครัง้ คนไข้เขาต้ังความหวังไว้ ถา้ หมอท�ำ ไม่ไดอ้ ยา่ งท่ีเขาหวงั นน่ั กค็ ือไมป่ ระสบความสำ�เรจ็ ไม่เหมือนหมอรักษาโรคอน่ื ๆ ที่หายปว่ ยก็คอื จบ มนั จึงไม่แปลกท่ีในการประชุมก็จะมเี รอื่ งของความสวยความ งามเข้ามาเก่ียวข้องด้วย การไดม้ ามีส่วนร่วมกับการประชมุ ระดับโลกคร้ังน้ี แมว้ า่ จะร้เู รอ่ื งบา้ ง ไม่รเู้ ร่ืองบ้าง แตก่ ็เปน็ ประสบการณ์ท่ีดีสำ�หรับผม อย่างนอ้ ยกไ็ ดค้ ลกุ คลีกับพวก หมอๆ กะเขาบา้ งซักครง้ั ในหน่ึงในชีวิต ด้วยการสวมรอยเป็นหมอ (ฮา) แลว้ ยงั ได้ เห็นกระบวนการทำ�งานของการประชุมระดับโลก เขาแทบจะไมม่ ีจุดบกพรอ่ งให้ เหน็ เลย หรอื ถ้ามี เรากไ็ ม่มโี อกาสได้รู้ สงสารกแ็ ตห่ มอทต่ี อ้ งประชมุ เครยี ดเกือบทกุ วนั ขณะท่ผี มรอ่ นไปรอ่ น มาทวั่ กรุงโซล กเ็ ธอมาประชุมไม่ใชเ่ หรอ อนั น้ีคดิ ไวใ้ นใจนะครับ เพราะขนื ยั่ว ออกไปแบบนี้ หมอคงตบะแตก ไม่ประชงประชุมมนั ละ เท่ียวดีกวา่ แล้วหมอก็ จะตอ้ งเสียหมอกันงานนลี้ ะ่ ๒๖๙

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๗๐

“เกาหล”ี มีดอี ะไร บทวเิ คราะหค์ วามเจรญิ และนโยบาย Creative Economy ๒๗๑

SEOULLITTLE MUSEUM IN ผมนึกไมค่ ่อยออกหรืออาจจะไมค่ อ่ ยสนใจดว้ ยม้ังครับ หรอื ทา่ นๆ ลองช่วยผมนกึ หนอ่ ยวา่ กระแสความบา้ เกาหลีในบา้ นเรามนั เร่มิ มมี าอีตอน ไหน มันมาถึงแบบไม่ร้เู น้อื รู้ตัวเลย รสู้ ึกตัวอีกทรี อบๆ ตวั เราก็รายลอ้ มไปด้วย ของใช้เกาหลี ละครเกาหลี เพลงเกาหลี และคนไทยท่อี ยากเป็นคนเกาหลี กูรหู ลายท่านวิเคราะห์ไวว้ ่า เกาหลีประสบความส�ำ เรจ็ อย่างมากกับการ “สง่ ออกวฒั นธรรม” พวกเขาพยายามสร้างใหว้ ัฒนธรรมของเกาหลีกลายเป็น วัฒนธรรมสากล หมายถึงว่าใครก็รจู้ กั อยากจะสัมผัส อยากจะเรียนรู้ และอยาก จะมาเยอื นประเทศเกาหลี แตผ่ มคดิ ว่าพวกเขาเดินทางมาไกลเกินกวา่ เป้าหมายท่ี วางไวเ้ ยอะ เพราะหลายคนถึงขน้ั คล่ังไคลเ้ อาเลยี ทเี ดยี ว ซึง่ ผมไมแ่ น่ใจวา่ มันเกดิ ขึ้นเฉพาะกบั คนไทยรึเปลา่ หรอื วา่ ประเทศอื่นก็เสพตดิ วฒั นธรรมเกาหลเี หมือน เราด้วย เรื่องแบบนี้บางทา่ นกว็ า่ มันมาเปน็ พกั ๆ เดย๋ี วก็ไป พอมวี ัฒนธรรมอะไรท่ี ใหม่กวา่ สดกว่า น่าสนใจกว่า กระแสเกาหลมี นั ก็จะดบั ไปเอง มันจะเปน็ แบบน้นั รึ เปล่าผมกไ็ มม่ ั่นใจ เกาหลที ่ีว่าน้ขี อใหเ้ ข้าใจวา่ ผมหมายถงึ เกาหลีใต้ นะครับ สว่ นแดน สนธยาอยา่ ง เกาหลีเหนือ น้นั คงมิอาจเอ้ือมไปถึงได้ กระแสความคลัง่ ไคลเ้ กาหลีเริ่มขน้ึ เม่อื ใดไม่ปรากฏ ถ้าลองถามคนรนุ่ น้ี ว่าพดู ถึงเกาหลีแล้วนึกถงึ อะไร ผมวา่ คงจะไดค้ ำ�ตอบสารพัด แตถ่ ้าลองกลับไป ตามรุ่นคุณลงุ คุณตาดู ผมเช่ือวา่ ทา่ นน่าจะนกึ ถงึ สงครามเกาหลมี ากกวา่ เรอื่ งอ่นื สงครามนัน้ มีแต่ความทุกข์ระทมและสงิ่ เลวร้ายท่ไี มน่ า่ จดจ�ำ ถงึ อย่างนน้ั ผคู้ นมากมายทง้ั คนเกาหลแี ละนกั ทอ่ งเทย่ี วต่างก็นิยมไปเยีย่ มชม อนสุ รณส์ ถาน ๒๗๒

SEOULLITTLE MUSEUM IN แห่งสงครามเกาหลี (War Memorial of Korea) ทน่ี ่นั เขาจัดแสดงเร่ืองราว สงครามของชนชาตเิ กาหลที พ่ี วกเขาอยากจะลืมถา้ เป็นไปได้ ทง้ั สงครามกับญีป่ นุ่ โซเวียต หรอื กระท่ังการรบพงุ่ กบั พ่นี อ้ งชาติเดียวกนั เพยี งเพราะลัทธทิ างการ เมอื งท่ตี ่างกนั แตใ่ นทางกลับกนั สงครามเหล่านีก้ ็เปน็ สง่ิ สะทอ้ นเตอื นใจคน เกาหลีให้เหน็ ความสำ�คัญของชาติบ้านเมือง ทกี่ ว่าจะสร้างความเจรญิ ก้าวหน้า มาถึงเดีย๋ วนี้ พวกเขาตอ้ งเสียสละไปมากขนาดไหน ว่าด้วยเร่อื งชาติแล้ว ผมว่าเกาหลีน่าสงสารอยไู่ มน่ อ้ ย โดยเฉพาะหลัง สมัยโชซอนท่เี คยรุ่งเรอื งพวกเขาถูกรุมท้งึ จากหลายชาตมิ หาอำ�นาจ กว่าจะ ปกครองตนเองได้อยา่ งเต็มภาคภูมิก็ต้องรออีกนานหลายช่ัวอายคุ น ถ้าจะว่ากัน จริงๆ ผมวา่ เกาหลีน่าจะยืนเป็นชาติไดก้ ห็ ลังสงครามเกาหลี ซึง่ นบั ถงึ ปจั จุบนั ก็ยัง ไม่ถึงร้อยปีด้วยซ�ำ้ บรรพบรุ ุษของพวกเขาเปน็ ชนพ้ืนเมืองเร่ร่อนบริเวณคาบสมุทรเกาหลี มี อาณาเขตติดกบั แขตแมนจเู รยี ของจนี และบางสว่ นของโซเวยี ต แต่บางต�ำ ราก็วา่ พวกเขาปกั หลักอย่บู ริเวณน้ีมาต้ังแตต่ น้ ในยุคทีจ่ นี เรืองอ�ำ นาจมักมองชนกลุม่ นี้ ว่าเปน็ พวกลา้ หลังหรือคนเถ่ือน จดุ เรมิ่ ต้นของประวตั ิศาสตรข์ องเกาหลีที่ยอมรบั กันโดยส่วนใหญน่ ้นั เริ่มตน้ เมอื่ ราว ๒,๓๐๐ ปกี ่อนคริสตศักราช ในสมัยอาณาจักร โคโชซอน จากน้นั ก็สบื สานกนั เรอ่ื ยมา มีทง้ั ชว่ งทีร่ ุ่งเรอื งและตกต�่ำ จนล่มสลาย ราว ๒๓๙ ปีกอ่ นคริสตศักราช อาณาจกั รถูกแบ่งเป็นสว่ นๆ แกง่ แย่งความเปน็ ใหญก่ ันจนถึงชว่ ง ๕๗ ปีกอ่ นคริสตศกั ราชกเ็ กิดเป็นสงครามสามเสา้ หรือยุคสาม ๒๗๓

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๗๔

SEOULLITTLE MUSEUM IN กก๊ ของเกาหลี คิดดเู ถอะว่าประเทศถูกแบง่ มาตง้ั แต่สมัยโบราณน่นู แลว้ ชา่ งเป็น ลางบอกเหตุเสยี จริงๆ หมดยุคสามก๊กซึง่ กินเวลานานกวา่ ๗๐๐ ปี อาณาจกั รก็ยงั ถูกแบง่ อกี คราวนี้เหลือแคเ่ หนือกบั ใต้ จนมารวมกนั ไดใ้ นสมยั อาณาจกั รโครยอ ราว ค.ศ. ๙๑๘ ซึ่งเรมิ่ จะเจรญิ รงุ่ เรืองตามยคุ สมยั แต่ในราชส�ำ นกั ก็ยังมีความวนุ่ วายอยู่ บ้าง ตามประสาคนทอ่ี ยากเปน็ ใหญม่ เี ยอะ แต่บัลลงั กด์ นั มีทน่ี งั่ เดียว พอมาถึงอาณาจักรโชซอน นบั ไดว้ า่ เกาหลเี จรญิ รงุ่ เรอื งเฟือ่ งฟมู าก เป็น ช่วงท่เี ปดิ รบั เอาลทั ธขิ งจ๊อื และรับเอาอิทธพิ ลจากจีนเขา้ มามากท่สี ดุ ความจริง แล้วในสมัยก่อนหน้าน้ันพวกเขาก็อยู่ภายใต้การครอบงำ�จากวัฒนธรรมจีนในทุกๆ ดา้ น เหมือนกับท่ีญ่ปี นุ่ และเวียดนาม ในชว่ งครึง่ แรกของโชซอนนับวา่ เป็นยคุ ทอง กว็ ่าได้ แตพ่ อเขา้ ส่คู รึ่งหลังกเ็ ริ่มเละเทะจากการรุกรานของต่างชาติโดยเฉพาะจีน กับญ่ีปุ่น รวมถึงความอ่อนแอของราชส�ำ นกั เองดว้ ย โชซอนตอนนัน้ รุ่งริ่งเต็มทน พร้อมจะตกเปน็ ของจนี หรอื ญ่ีปุ่นกไ็ ด้ทุกเมอื่ จนในปี ค.ศ. ๑๘๙๕ เมอ่ื ญ่ีปุ่นแผ่ ขยายอ�ำ นาจเหนอื จีนได้ กย็ ึดเอาเกาหลีไปป้ยู ป่ี ูย้ ำ� บงั อาจถงึ ข้ันลอบปลงพระชนม์ พระราชินีมิน พระชายาใน พระเจา้ โกจอง ตอนนัน้ เกาหลตี กเป็นของญปี่ ุ่นในทาง พฤตินัยโดยทีค่ นเกาหลไี ดแ้ ต่กล�ำ้ กลนื ฝนื ทน จึงไมแ่ ปลกท่ีคนเกาหลียงั คงแค้น เคืองญี่ปุน่ อยไู่ มห่ าย คนนอกหลายคนเข้าใจวา่ วฒั นธรรมเกาหลีนัน้ ส่วนหนึ่งได้ รับอทิ ธพิ ลมาจากญีป่ นุ่ ความคดิ แบบนคี้ นเกาหลไี มค่ อ่ ยยอมรบั ถา้ บอกวา่ ได้ อิทธิพลมาจากจีนยงั จะรบั ไดเ้ สียมากกว่า คือยังไงเสยี ก็ไมย่ อมเกี่ยวพันกับญ่ีปุ่น แน่นอน จนเมอื่ โลกเปล่ยี นไป ความอาฆาตมาดรา้ ยกจ็ างลง แตล่ กึ ๆ ในใจเกาหลี กย็ งั คงต้องการอยเู่ หนือกวา่ ญ่ปี ่นุ ให้ได้ ไมว่ ่าจะทางไหนกต็ าม ท้งั วฒั นธรรม ๒๗๕

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๗๖

SEOULLITTLE MUSEUM IN การเมือง เศรษฐกจิ คอื แคน้ มนั ฝังลกึ จนลบไมอ่ อก และความแค้นที่คนเกาหลีไม่มีวันให้อภัยก็คือการที่กองทัพญี่ปุ่นกวาด ต้อนสาวๆ เกาหลี ไปเปน็ ทาสบำ�เรอกามให้ทหารในช่วงสงครามโลก แบบนม้ี นั เกินจะทนจรงิ ๆ มาเหยียบย่ำ�รุกรานแผ่นดินกเ็ จ็บปวดพออยูแ่ ลว้ ยังมาท�ำ การ ย่ำ�ยศี ักด์ศิ รีของคนเกาหลแี บบนีอ้ กี เขาจึงยอมไมไ่ ดแ้ ละตั้งแง่อาฆาตญป่ี ุน่ แม้ กระทง่ั ทุกวันน้ี ในทกุ ๆ ปี สาวเกาหลีที่ตกเปน็ เหยื่อในสมยั น้นั ซ่ึงตอนนกี้ ห็ ง่อม แทบจะตะบนั น้�ำ กินแลว้ ก็จะมารวมตัวกันประท้วงหน้าสถานทูตญี่ปุ่นในกรุงโซล เรียกร้องให้ญี่ปุ่นแสดงการขอโทษอย่างเป็นทางการและเรียกร้องเงินเยียวยาเสีย ด้วย แตท่ ุกปญี ่ีปนุ่ ก็ไมเ่ คยสนองตอบ และบอกว่าเคลยี รจ์ บกนั ไปแล้วไม่ใชร่ ึ เมื่อ ตอนทำ�สัญญาฟ้นื ฟคู วามสมั พนั ธต์ ัง้ แต่ พ.ศ. ๒๕๐๘ โนน่ จะมาเอาอะไรกะช้นั อกี ความพยายามเอาชนะญ่ีปุ่นของคนเกาหลีที่ผมเห็นว่าเด่นชัดที่สุดและ สะใจคนเกาหลีทสี่ ดุ ก็คือตอนศึกฟตุ บอลโลก ๒๐๐๒ ท่สี องชาตเิ ป็นเจ้าภาพ ร่วมซ่ึงนับเป็นครั้งแรกที่ฟุตบอลโลกรอบสุดท้ายต้องจัดในสองประเทศในเวลา เดยี วกัน ความขัดแยง้ เรม่ิ ตัง้ แต่ตอนเสนอตัวเป็นเจ้าภาพ ชว่ งน้นั ฟฟี ่าเร่ิมออก นโยบายหมนุ เวยี นเจา้ ภาพในทกุ ทวีปและปี ค.ศ. ๒๐๐๒ กถ็ งึ คราวของเอเชีย พอดี คงไมม่ ปี ระเทศไหนอาจหาญพอจะเป็นเจา้ ภาพเท่าสองชาตนิ ้ี แตฟ่ ฟี ่าดนั รักพ่เี สียดายน้อง สุดท้ายก็เลยให้ทงั้ สองประเทศเปน็ เจ้าภาพรว่ มกนั เสียเลย โดย เกาหลีใต้รบั เปน็ เจา้ ภาพในนดั เปดิ สนาม สว่ นนดั ชงิ ชนะเลศิ เปน็ หน้าทข่ี องญีป่ นุ่ ๒๗๗

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๗๘

SEOULLITTLE MUSEUM IN พอถึงทัวร์นาเมนต์จริงปรากฏว่าเกาหลีเอาชนะญ่ีปุ่นขาดลอยในทุกด้าน แม้วา่ ฟตุ บอลลกี ของญ่ีปนุ่ จะโกอนิ เตอร์มากกว่า แตค่ นเกาหลกี ลบั คลัง่ ฟุตบอล มากกวา่ ทกุ เกมที่แข่งในเกาหลีใตจ้ ะมีคนดเู ตม็ ความจุของสนามแมว้ ่าจะไม่ใช่ แมตช์ท่พี วกเขาลงเตะ ผิดกับท่ีญ่ปี นุ่ มีหลายเกมท่ีอัฒจนั ทรม์ ที วี่ า่ งใหเ้ หน็ มากมาย งานน้ีท�ำ เอาญ่ปี ุน่ เสียหน้าไม่น้อย ผลงานในสนามก็ยิ่งไปกนั ใหญ่ ญี่ปนุ่ จอดป้ายแค่รอบสอง สว่ นเกาหลดี ันทะลง่ึ เข้าถึงรอบตัดเชอื กแล้วยงั คว้าอนั ดบั สี่ มาไดอ้ ีกซะน่ี ฟุตบอลโลกครั้งแรกบนแผ่นดินเอเชียแม้ว่าจะเป็นเจ้าภาพร่วมแต่เกาหลี ก็สอบผา่ น ทำ�แต้มเหนือญป่ี ุ่นคู่แขง่ อยา่ งขาดลอย และนักเตะเกาหลีก็โดง่ ดงั กลายเปน็ สินคา้ ออกสำ�คญั มาจนถงึ เด๋ียวน้ี มหกรรมกีฬาที่สร้างช่ือเสียงให้เกาหลีนอกเหนือจากฟุตบอลโลกก็คือ โอลมิ ปิกฤดรู ้อนเมื่อปี ๑๙๘๘ ในความเห็นสว่ นตัวของผมเช่อื วา่ น่นั คือการเปดิ ตวั ให้ชาวโลกรูจ้ ักเกาหลีอยา่ งเปน็ ทางการ และเปน็ ผลงานทค่ี นเกาหลีภาคภมู ใิ จ อาจจะมากกว่าฟตุ บอลโลกเสยี ด้วยซ้ำ� เพราะหลังจากปี ๑๙๘๘ เกาหลกี ก็ ลายเปน็ ที่รู้จักของคนทั่วโลกในฐานะประเทศ “มหาอำ�นาจใหม่ของเอเชีย” ก่อนหนา้ นั้นไม่ก่ีสบิ ปี เกาหลีเพ่ิงถูกสหประชาชาติใส่ไว้ในลสิ ต์รายชื่อ ประเทศยากจนอยหู่ ยกๆ แตใ่ นช่วั เวลาไม่นานพวกเขาก็สร้างประเทศจนร�ำ่ รวย และมศี ักยภาพพอทจี่ ะเป็นเจา้ ภาพจดั แขง่ ขนั กีฬาระดบั โลกได้ ผมจ�ำ ไดต้ ิดหูเลย ว่ารองนายกรัฐมนตรีของเราในสมัยนั้นประกาศว่าไทยแลนด์ก็พร้อมเป็นเจ้าภาพ โอลมิ ปิกในอกี ๑๖ ปี ... ผ่านมาถงึ บดั น้ีกย็ สี่ บิ กว่าปี ผมยังมองไม่เหน็ โอกาสนน้ั เลยครับท่าน สงสัยว่าทา่ นลมื คิดก่อนพูดนะนน่ั ความภมู ใิ จในครั้งนนั้ ของคนเกาหลียงั มีใหเ้ ห็นเป็นรูปธรรมกบั สนาม ๒๗๙

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๘๐

SEOULLITTLE MUSEUM IN กฬี าโอลิมปิก และสวนโอลมิ ปกิ (Olympic Park) ที่มเี นือ้ ท่ีถึง ๑.๕ ลา้ นตาราง เมตร เปน็ ศูนย์กีฬาขนาดใหญ่และกลายเปน็ แหล่งท่องเทยี่ วทีด่ ึงดดู ผ้คู นให้มา เยอื นปีละไมร่ ู้เทา่ ไหร่ๆ เรียกว่าจดั งานใหญ่ครง้ั เดยี ว แตใ่ ช้ไดค้ ุม้ สุดๆ ประเทศมหาอำ�นาจในเอเชยี ท่ไี ดร้ บั การกลา่ วถงึ บอ่ ยๆ เหน็ จะไม่พน้ สาม ยักษ์ใหญ่ จีน ญี่ปุน่ และเกาหลีใต้ แตก่ อ่ นน้ันใครจะคดิ วา่ ชาตทิ ่ีเพง่ิ ตัง้ ไขอ่ ย่าง เกาหลีจะสะเออะขน้ึ มาทาบสองรุ่นพ่ี แต่ดว้ ยความทพ่ี วกเขาผ่านอะไรมาเยอะ เจบ็ มาเยอะ จึงกลายเปน็ บทเรียนและเป็นแรงผลกั ดันใหค้ นในชาติมีความมุ่งมั่น เอาจรงิ เอาจงั ไม่แพช้ าวแดนอาทิตยอ์ ุทยั ทเ่ี จอมาเยอะพอๆ กนั ในโลกเศรษฐกิจน้ันเรายอมรับให้ญี่ปุ่นและจีนเป็นสองพ่ีเบิ้มของเอเชีย อยา่ งไม่มีขอ้ กงั ขา แต่ในชว่ งสิบปีหลังน้ี น้องใหม่อย่างเกาหลพี ยายามไต่อันดบั ขนึ้ มาจนเทียบเทา่ และแซงพญ่ี ีป่ ุ่นได้แล้วด้วยซำ�้ ในบางเรือ่ ง และพวกเขาไม่หยดุ แค่เอเชยี แตต่ ง้ั เปา้ ไวไ้ กลถึงระดบั โลกเลยทเี ดยี ว คนเกาหลีกบั ญี่ปุน่ น้นั มคี วาม เหมือนกนั ในแงข่ องความรักชาติ ชาตินิยม อดทน ขยันขันแขง็ เพราะท้งั สอง ชาตติ า่ งก็ผ่านชว่ งที่เลวร้ายของสงครามมาเหมอื นๆ กนั แต่คนญ่ปี ่นุ เป็นคนทข่ี ้ี เกรงใจ เก็บงำ�ความรูส้ ึก ขณะท่คี นเกาหลจี ะมที า่ ทีทผ่ี ่อนคลายกว่ากันเยอะ ซึ่ง ธรรมชาติเหล่านีม้ ีสว่ นส�ำ คญั ในการสร้างชาติใหร้ ่งุ เรืองอยูเ่ หมอื นกัน จุดเริ่มต้นของการเป็นมหาอำ�นาจของเกาหลีน่าจะเกิดข้ึนในสมัยของ ประธานาธบิ ดี ปกั จงุ ฮี (Park Chung-hee) เขาปกครองเกาหลใี นชว่ งปี ค.ศ. ๑๙๖๑-๑๙๗๙ ระยะเวลาแคส่ บิ กวา่ ปนี ี้ เขาน�ำ พาให้เกาหลที ะยานข้นึ เปน็ ประเทศ ๒๘๑

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๘๒

SEOULLITTLE MUSEUM IN อุตสาหกรรมท่เี นน้ การสง่ ออกจนทำ�ให้เศรษฐกิจของประเทศกระโจนพรวดๆ ข้นึ อยา่ งไม่นา่ เชอ่ื นโยบายสำ�คญั ประการหนง่ึ น่ันคอื การทีร่ ัฐเข้ามาควบคุมและ กำ�หนดประเภทสนิ ค้าทจ่ี ะผลติ โดยที่เอกชนเป็นผู้ดำ�เนินการ ดูแลว้ อาจจะเหมือน เผดจ็ การ แตผ่ ลดกี ็คือระบบเศรษฐกิจที่มีรฐั เปน็ ผกู้ �ำ หนดนโยบายและรับผดิ ชอบ การตลาด ท�ำ ให้อตุ สาหกรรมภายในประเทศแขง็ แกร่งและมจี ุดแข็งทสี่ ามารถสู้ กบั สนิ คา้ ตา่ งชาติ เช่น อตุ สาหกรรมเหลก็ กล้า รถยนต์ อิเล็กทรอนกิ ส์ คือเอกชน ทำ�หน้าท่ีทุ่มเทการผลติ โดยรัฐจะบอกเองว่าควรจะผลิตอะไร จนในท่สี ุดพวกเขา กก็ า้ วข้ึนมาอยแู่ ถวหนา้ ของวงการอตุ สาหกรรม โดยในยุคแรกน้นั ตัวแทนทเ่ี ป็น หน้าเปน็ ตาของเกาหลไี ด้แก่ ฮนุ ได ซัมซงุ แอลจี และแดวู ในช่วงปี ค.ศ. ๑๙๖๐-๑๙๗๐ เกาหลขี าดดุลการคา้ บานตะเกียงเหมือนกับ ประเทศก�ำ ลังพัฒนาอื่นๆ รัฐจึงหาแนวทางใหมเ่ พ่อื สรา้ งความยง่ั ยนื ใหก้ ับ เศรษฐกจิ ภายในประเทศ โดยเพม่ิ งบวิจัยและสนบั สนุนเตม็ ทก่ี ับโครงการทม่ี ี ความเสีย่ งสงู ถงึ แมจ้ ะเสี่ยงแต่ถา้ รอดก็คมุ้ คา่ ซ่งึ เขาเลือกที่จะเสยี่ งและปรากฏ วา่ เขาเลอื กถูกตอ้ ง แม้วา่ ใครต่อใครจะประนามว่า ปัก เป็นผนู้ �ำ เผด็จการ แตก่ ป็ ฏิเสธไมไ่ ดว้ า่ เศรษฐกจิ ในยคุ ของเขารงุ่ เรืองและเปน็ รากฐานส�ำ คญั ของประเทศในยุคตอ่ ๆ มา จนกลายเปน็ หนง่ึ ในส่เี สอื ของเอเชีย ขณะท่ีไทยแลนด์เราก็เคยอยากเป็นเสือตัวที่ ห้ากะเขาเหมือนกนั แตเ่ ทียบกันแลว้ ตั้งแตบ่ ดั นน้ั ถึงบดั นเี้ รายงั เปน็ ไดแ้ ค่ลกู แมว เชอ่ื งๆ เท่านั้น ๒๘๓

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๒๘๔