มิวเซียมเล็กๆ ในโซล

SEOULLITTLE MUSEUM IN แบบสถานสี ยามบา้ นเรา ทผ่ี มขอ้ งใจว่าคุณบที ีเอสจะเร่งท�ำ เวลาไปไหน จะเปล่ียน ขบวนทีตอ้ งวิง่ กนั ว่นุ วายไปหมด สถานทท่ี ่องเที่ยวหรอื แม้แต่สถานท่ีทัว่ ไป เขาก็มักจะบอกทีอ่ ย่ไู วเ้ สร็จ สรรพวา่ อยู่ใกลบ้ ริเวณสถานไี หน เป็นขอ้ มลู ท่สี ำ�คญั มากทีเดยี ว แสดงให้เห็นวา่ เขาใช้รถไฟใตด้ นิ มากกนั ขนาดไหน สมมุติวา่ จะไปเที่ยวพระราชวงั เคียงบก แผนที่ กจ็ ะบอกเลยวา่ เราตอ้ งใช้รถไฟสาย ๓ (สีสม้ ) มาโผลท่ ี่สถานเี คียงบก หมายเลข ๓๒๗ ขึ้นทที่ างออกหมายเลข ๕ จะใกลท้ สี่ ดุ คือใหร้ ายละเอยี ดชนดิ ทเี่ จาะจงสุดๆ รบั รองไมม่ หี ลง ทางออกของสถานีนัน้ มีหลายทาง อย่างต่�ำ ก็ ๔-๕ ทางออก ถา้ เป็น สถานีใหญ่ๆ หรอื จุดเช่ือมตอ่ กจ็ ะมมี ากถึง ๗-๘ ทางออก ผมแอบคดิ เอาเองว่า เปน็ กลวิธที างการตลาดรึเปลา่ เพราะแทนทีจ่ ะข้นึ มาบนถนนแลว้ เดินตากแดด ไปจนถงึ ท่ีหมาย คนส่วนใหญ่จะเดินวนในสถานเี พอื่ ไปออกยังทางออกทใ่ี กลจ้ ดุ หมายที่สดุ มากกว่า เมือ่ มีทางออกมากๆ แบบน้กี ็เขา้ ทาง เพราะระหวา่ งเดนิ ก็มี รา้ นค้ามากมายเรียงรายหลอกลอ่ ใหจ้ บั จา่ ยใชส้ อย จะกลบั บา้ นหรอื ไปท�ำ งาน บางทีกแ็ วะซือ้ โนน่ นใี่ นสถานีนแี่ หละ เกดิ การใช้จา่ ยขึ้น เงนิ ก็สะพัดกระจาย คน ขายกข็ ายของได้ บรษิ ัทกไ็ ดค้ า่ เช่าสถานที่ คมุ้ จรงิ ๆ ถา้ การเดนิ ทางจ�ำ เป็นตอ้ งใช้มากกว่าหน่งึ สาย ตอ้ งดูให้ดนี ะครบั วา่ เรา ควรจะต่อสายไหน บางจุดหมายเราสามารถเลือกเส้นทางไดม้ ากกว่าหนึง่ หรือ สอง บางทกี ็ไมจ่ �ำ เป็นต้องเชอื่ คู่มือทอ่ งเทยี่ วมากนกั ก็ได้ ลองหาทางซกิ แซก เปลย่ี นเสน้ ทางเองบ้างกส็ นุกดเี หมือนกนั หลังจากชมโนน่ นีจ่ นพอใจแลว้ กห็ าทางเขา้ ให้เจอครบั พอผา่ นด่านชำ�ระ เงินมาได้แลว้ ทนี ้ตี ้องระวงั ให้ดี จ�ำ หมายเลขสถานที ี่เราจะไปใหถ้ กู ต้อง ทางขนึ้ ๓๕

SEOULLITTLE MUSEUM IN ปา้ ยบอกทางในสถานีจะตดิ อยูต่ ามเสาใหเ้ ห็นชดั ๆ อยา่ งสถานนี ้ชี ่ือ Anguk หมายเลข ๓๒๘ ระบเุ ลยวา่ รถไฟกำ�ลังจะไปสถานี Jongno หมายเลข ๓๒๙ สถานที ีผ่ า่ นคือ Gyeongbokgung หมายเลข ๓๒๗ เห็นแบบนี้จะหลงกค็ งยาก และในสถานีจะตกแต่งดว้ ยสี ๓๖ ตามสีของเสน้ ทาง อย่างสาย ๓ จะเปน็ สีสม้ ป้ายตา่ งๆ กจ็ ะใชส้ ีส้มท้ังหมด

SEOULLITTLE MUSEUM IN รถไฟทีน่ กี่ ็คล้ายๆ บ้านเราคอื สวนกนั สองทาง มองที่ปา้ ยครับวา่ เส้นทางนีไ้ ปสถานี ไหน ให้ดทู ่หี มายเลข เขาทำ�เป็นเหมอื นเสน้ จำ�นวน สถานีทีเ่ ราอยู่คอื เลขตรงกลาง ทางซา้ ยคือสถานีที่ผา่ นมา ทางขวาคือสถานที ่กี ำ�ลงั จะไป เป็นสัญลกั ษณ์สากลที่ เข้าใจไดง้ า่ ยๆ แตพ่ อไปถงึ ประตขู ้นึ รถไฟแล้วกจ็ งแหงนมองป้ายอกี ทใี หช้ ัวร์ คราว นส้ี ัญลกั ษณจ์ ะเปล่ียนเปน็ การบอกสถานีทจ่ี ะไปตอ่ โดยมลี ูกศรชบ้ี อก ซึ่งอาจจะ ว่งิ ไปซ้ายหรอื ขวาก็ตามแตเ่ สน้ ทาง ดังน้นั เรากต็ ้องไปใหถ้ กู เพราะเขาจะไมไ่ ดใ้ ช้ ทางขึน้ ทางเดยี วกันเหมอื นบ้านเราที่ถา้ ข้ึนผิดกว็ ่ิงกลับมาขนึ้ ฝง่ั ตรงข้ามได้ แตท่ ี่ นนั่ ทางข้ึนจะแยกกัน ถ้ามาผิดทางก็ต้องย้อนขึ้นไปอีกฝ่งั หนึง่ ปัญหาอยู่ที่ว่าการรีเทิร์นกลับไปอีกฝั่งหน่ึงนั้นบางคร้ังมันก็ไม่ใช่ใกล้ๆ แลว้ นักทอ่ งเทีย่ วท่ไี ม่คนุ้ ทางกจ็ ะงงเอาได้ ทง้ั ทจ่ี รงิ ๆ แลว้ พอข้นึ บนั ไดมากจ็ ะเหน็ ทางเขา้ อย่ฝู ัง่ ตรงขา้ มแท้ๆ แตเ่ ขาจะกนั้ ประตูไว้ให้เราเดนิ ออ้ มไปตามทางทีจ่ ัดไว้ ให้ ไม่เชน่ นนั้ ใครตอ่ ใครกค็ งเดินขา้ มทางกนั เองใหม้ ่วั ไปหมด แตเ่ ราสามารถอาศยั ความเปน็ นักท่องเทย่ี วขอความชว่ ยเหลอื เจ้าหนา้ ท่ไี ด้ ผมเคยขนึ้ ผดิ ทางครง้ั หน่ึง ก็ทำ�เนียนไปถามเจ้าหนา้ ที่แถวนน้ั พอเขารวู้ ่านักท่องเที่ยวคนนม้ี นั มาผดิ ฝ่งั แกก็ เปดิ ประตใู หผ้ มเดินลัดไปไดเ้ ลย เข้าใจว่าคงเจอแบบนี้เยอะก็เลยตัดปญั หาปลอ่ ย ใหม้ นั ขา้ มๆ ไปซะหมดเร่ือง เดยี๋ วเกิดไปหลงทางอ่ืนอีกจะยุ่งเปล่าๆ ทนี ้ีพอขน้ึ รถไฟไปได้กค็ อยดจู อมอนิเตอร์ให้ดีครับ เขาจะบอกวา่ ถงึ สถานี ไหนแลว้ ชอ่ื สถานีอะไร หมายเลขเท่าไหร่ เราก็ดเู ฉพาะหมายเลขเอาก็ได้ หรือพอ ใกลถ้ ึงสถานีก็หม่ันมองไปนอกหนา้ ต่าง เขาจะมีหมายเลขสถานหี นา้ ตวั โตๆ ให้ สังเกต จะไดไ้ มล่ งผดิ ที่จอมอนิเตอร์เขาจะบอกช่ือสถานพี รอ้ มหมายเลขอยา่ งชดั เจน ตวั โต อ่านง่าย ไมเ่ หมอื นบา้ นเราทีต่ วั กระจอ้ ยอยูใ่ ตจ้ อ มองกไ็ มเ่ หน็ เพราะมัวแต่ ๓๗

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๓๘

SEOULLITTLE MUSEUM IN ฉายโฆษณาตลอดทาง นอกจากเอาไวบ้ อกชื่อสถานีแล้ว ระหว่างทางเขาก็ใช้ ประชาสัมพันธ์อะไรเร่ือยเปือ่ ย มีโฆษณาบา้ งนะครับแตไ่ ม่ใชข่ ายของบ้าเลือดแบบ บ้านเรา โฆษณาเกอื บทั้งหมดท่ีเห็นจะเป็นของ Seoul Metro อยา่ งเชน่ แนะนำ� การขึ้นรถไฟอยา่ งถูกต้อง ถา้ เกดิ เหตกุ ารณ์รา้ ยในสถานีต้องทำ�ยังไง ข้อควร ปฏบิ ัตขิ ณะอยู่บนรถไฟ ไมก่ เ็ ป็นข่าวกจิ กรรม CSR ของ Seoul Metro หรือข่าว กิจกรรมทน่ี า่ สนใจ เป็นตน้ นอกจากดูท่ีจอมอนิเตอร์แล้วกย็ ังมกี ารประกาศเสยี งตามสาย เขาจะใช้ หลกั ๆ ๔ ภาษา คือเกาหลี องั กฤษ จีน ญ่ปี ุ่น บางสถานไี ม่มีภาษาจนี อาจจะฟงั ยากนดิ นงึ ส�ำ หรับภาษาองั กฤษ กอ่ นจะประกาศจะมเี สียงดนตรเี ป็นเพลงธีมของ Seoul Metro ฟังตดิ หเู ชยี วล่ะ คอื พอเสียงดนตรีบรรเลงขึน้ ก็รูเ้ ลยวา่ ใกลถ้ ึงสถานี ต่อไปแลว้ รถไฟใตด้ ินท่ีนีค่ นค่อนข้างแนน่ แต่ยังไม่แออัดเหมอื นรถไฟของญีป่ ุ่นที่ ตอ้ งมพี นักงานคอยดันผ้โู ดยสาร ตัวรถเกอื บทั้งหมดคอ่ นขา้ งใหม่และสะอาดมาก ผมเคยเจอแคส่ องขบวนเท่าน้นั ท่ดี อู อกเลยว่าเป็นรถเกา่ แตถ่ งึ จะเกา่ กย็ ังสะอาด มากอยดู่ ี ผโู้ ดยสารส่วนมากเมื่อข้นึ มาแลว้ กจ็ ะเดนิ เข้าในโดยอัตโนมัติ ต่างจากคน ไทยทข่ี น้ึ มาแล้วจะยืนขวางประตโู ดยอัตโนมัติ กจิ กรรมส่วนใหญ่ของผู้โดยสาร คอื กดโทรศัพท์ ผมเพง่ิ เหน็ วัฒนธรรมหวั แม่มอื กะตากค็ รั้งน้ี แตส่ มยั น้ีจะเรยี ก วฒั นธรรมหวั แม่มอื คงไมไ่ ด้ เพราะทุกคนใชส้ มาร์ทโฟนกนั หมด ลากกันปร๊ดู ปรา๊ ด สไลดก์ นั ฉึบฉับ ส่งข้อความ เล่นอินเทอรเ์ น็ต ไมก่ ด็ ูหนังหรอื ละครผ่านสมารท์ โฟน แทบจะไม่มีใครคยุ โทรศัพท์เลย อันน้ที ่งึ มาก มีเพอ่ื นทอี่ าศัยอยูญ่ ่ปี ่นุ เล่าวา่ การขึน้ รถไฟแล้วคยุ โทรศัพท์เสียงดังนี่ถือวา่ เสียมารยาทมากๆ ท่ีเกาหลีเองกเ็ ชน่ กัน เป็น ๓๙

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๔๐

SEOULLITTLE MUSEUM IN มารยาททพ่ี ึงปฏบิ ตั ิ ไม่ใช่ว่าจะไมม่ นี ะครับ กม็ บี า้ งทค่ี ยุ โทรศัพท์ แตไ่ มย่ ักกะส่ง เสยี งดังแปดหลอดให้คนอน่ื เขาไดย้ ินเหมือนท่บี ้านเรา ไมม่ ีใครเขาสนใจเรื่องของ คณุ หรอก แต่กไ็ ม่จ�ำ เป็นต้องแหกปากคยุ ขนาดนน้ั มันสร้างความรำ�คาญให้คนอ่ืน การใชส้ มารท์ โฟนทน่ี ีถ้ ือเป็นเร่อื งปกติ แม่บา้ นธรรมดาหรอื รนุ่ ป้าๆ กค็ วัก สมารท์ โฟนออกมาดูละครเรอื่ งโปรดฆ่าเวลาบนรถไฟกันถ้วนหนา้ เพราะเครือขา่ ย อินเทอรเ์ นต็ มนั เร็วสะใจกระมัง ไมร่ ูว้ ่าไปไกลกีส่ บิ จีแล้ว ส่วนท่เี ราแค่สามจียงั วนุ่ วายไม่สนิ้ สุด มีมารยาทอนั หนึ่งทน่ี ่าสนใจมาก คอื ทุกๆ โบก้ีจะมีพนื้ ท่สี �ำ รองไวส้ �ำ หรบั คนสูงอายุ เหมือนบา้ นเราทมี่ ีที่นัง่ ส�ำ รองสำ�หรับพระภกิ ษุ ท่นี ่นั ถา้ ไมใ่ ชผ่ ูส้ งู อายุ เขาไม่น่ังกันนะครับ เป็นพ้นื ทศ่ี กั ดิส์ ิทธส์ิ ำ�หรบั ผ้อู าวโุ สไม่วา่ รถจะแนน่ แค่ไหนก็ ตามตอ่ ให้แถวนน้ั ไมม่ ีผสู้ งู อายุ เขากจ็ ะปลอ่ ยทีน่ ่ังใหม้ ันวา่ งไว้อย่างนน้ั เผ่ือว่า สถานตี อ่ ไปจะมีคุณตาคุณยายขน้ึ มา หรอื ต่อใหค้ ณุ ตาคณุ ยายยนื อยูแ่ ถวนั้น บาง ทา่ นก็ไมย่ อมนง่ั เพราะจะไม่ยอมเปน็ ผสู้ งู อายุ ใครจะทำ�ไม ส่วนการสละทน่ี ัง่ ให้สตรี เด็ก และคนชรา ผมไม่ค่อยเห็นเทา่ ไหร่ อาจ เพราะชว่ งเวลาเรง่ ดว่ นรถไฟมนั แนน่ อยแู่ ล้ว คงว่นุ วายพิลึกถา้ จะลกุ ข้นึ สละทนี่ ่ัง สว่ นเวลาปกตกิ พ็ อมีทน่ี ง่ั เหลือเฟือสำ�หรับผู้โดยสารกล่มุ นี้ ส�ำ หรบั สภุ าพสตรีแล้ว ไมต่ ้องลุกใหก้ ไ็ ด้ เพราะบางทีเขาก็ไม่นง่ั ต่างจากคนไทยซึ่งอันน้ผี มมองว่าเป็น เสนห่ ์ของบา้ นเราในเรื่องของความมีน้ำ�ใจ แม้จะหายากแลว้ ในชว่ งหลัง ส่วนผู้สงู อายุนั้นก็มีทน่ี ่งั ประจ�ำ ให้แลว้ ไม่ต้องกังวล บนรถไฟน้ันคอ่ นข้างเปน็ ระเบยี บ มบี ้างเหมือนกนั ท่เี จออะไรแปลกๆ ผม เคยเจอหน่มุ คนหน่งึ สวมสทู ดูเปน็ พนกั งานออฟฟศิ ปกติ สะพายกระเป๋าใบเขอื่ ง เดินเขา้ มายืนจังกา้ อยูก่ ลางโบกี้ แล้วก็ประกาศเสยี งดงั ฟังไม่ออกหรอกครบั แต่ ๔๑

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๔๒

SEOULLITTLE MUSEUM IN เดาได้วา่ มนั กำ�ลังขายของ ดูเหมือนจะขายไฟฉาย แกก็บรรยายสรรพคุณร้อยแปด ยนื ขายอย่ซู ักพัก พอไม่มีใครสนใจแกกไ็ ปโบกีต้ อ่ ไป อีกคร้งั หน่ึงเจอคณุ ยายกำ�ลงั เขน็ รถมาขายตอ๊ ก แกกเ็ ดนิ ชา้ ๆ ไปเรื่อยๆ ไม่ไดร้ อ้ งขายเหมือนเจ้าหน่มุ คนน้ัน ประมาณวา่ ฉนั เดินมาขายแลว้ นะ ใครอยากซื้อกเ็ รยี กแล้วกนั ผมแอบเหน็ มีหลาย คนสนใจชะโงกหน้ามามองแตไ่ มย่ กั กะมีใครเรียกซ้ือ จนมีคณุ แม่บา้ นคนหนึ่งซอ้ื ของแก เท่านั้นแหละ ไอ้พวกทีเ่ หลๆ่ วางฟอรม์ เม่ือกี้กล็ กุ ขึน้ มาซ้ือกนั บา้ ง ต้องรอ ให้มคี นน�ำ กอ่ นหรือไงก็ไมร่ ู้ การเดนิ ขายของแบบน้ีถือว่าท�ำ ผิดระเบียบ แตก่ ไ็ ม่มี ใครมาตรวจจับจรงิ จงั เท่าไหร่ กค็ อื ถ้าไมเ่ หน็ กแ็ ลว้ กันไป ตามที่ผมเล่าไปว่ารถไฟใต้ดินของกรุงโซลต้องรองรับผู้เดินทางวันหนึ่งๆ เปน็ หลกั ลา้ นคน จึงต้องใหค้ วามส�ำ คญั เร่อื งความปลอดภัย หัวใจหลกั ของ Seoul Metro จงึ ถูกเนน้ ไปท่ี บริการ (Service) และความปลอดภัย (Safety) กลายเปน็ Brand Identity ท่ีพวกเขาภมู ใิ จนักหนา แตเ่ หนอื อน่ื ใดจากทีผ่ มสงั เกตพฤติกรรม การใช้รถไฟใตด้ ินของชาวกรุงโซล ผมคิดวา่ ความปลอดภยั นั้นเรมิ่ ตน้ จากพวกเขา เองนั่นแหละ บรเิ วณทางขนึ้ ก็เหมอื นบ้านเราทจ่ี ะมีประตกู ระจกกั้นไว้ ผโู้ ดยสาร จะยืนรอกันค่อนขา้ งเป็นระเบียบ ไม่มียนื เกะกะทางขน้ึ รอให้คนออกมาจนหมด กอ่ นแล้วจงึ ข้ึน ท่ีว่นุ วายสดุ ๆ เหน็ จะเปน็ ตอนท่ตี ่างคนตา่ งแยกยา้ ยกนั ไปทางใคร ทางมัน บนรถไฟเราจะไมค่ อ่ ยเหน็ คนยนื ขวางประตู ทกุ คนจะพยายามเดินเข้าดา้ น ในใหห้ มด ท่วี ่ามานใี้ ช่ว่าจะไมม่ ีผูโ้ ดยสารพวกท่นี ิสัยเสียนะครบั ก็มเี หมือนกนั แต่ ส่วนน้อยมากๆ ความปลอดภัยเบื้องตน้ ของผโู้ ดยสารแตล่ ะคนจึงไมน่ า่ หว่ งเทา่ ไหร่ ๔๓

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๔๔

SEOULLITTLE MUSEUM IN เจ้าหน้าท่ีประจำ�สถานนี ัน้ จะยนื ประจ�ำ บริเวณทางเข้าเสยี มากกว่า ซ่ึงส่วนใหญ่ แลว้ เท่าท่ผี มเหน็ ก็แทบจะอยู่ในออฟฟิศเกอื บทั้งนน้ั อาศัยดูที่ CCTV ถ้ามีอะไร ฉกุ เฉินจึงคอ่ ยออกมา ตอนปี พ.ศ. ๒๕๓๘ ทม่ี ีการปล่อยก๊าซพิษท่ีสถานรถไฟใตด้ ินทโี่ ตเกียว ประเทศญี่ปุ่นโดยพวกลทั ธิโอมชินรเิ กียว มคี นเสียชีวิตเกอื บยสี่ บิ ราย และมีผู้ได้ รบั ผลจากกา๊ ซมรณะนบั พนั ในตอนนั้นรถไฟใต้ดนิ ที่โซลกต็ ระหนกตกต่นื ไมแ่ พ้ กนั มีมาตรการปอ้ งกนั ความปลอดภัยชนิดเขม้ งวด ผมเคยข้นึ รถไฟชนิ คนั เซน็ ท่ี ประเทศญี่ปุ่นคร้ังหนง่ึ จะมีเจา้ หนา้ ที่เดินไล่ดูตามชานชลาอย่างถ่ียิบ เปดิ ดถู ังขยะ ทกุ ใบท่ีอย่บู ริเวณนน้ั ถุงหรือกระเป๋าท่วี างไวโ้ ดยไม่มเี จ้าของจะถกู ตรวจหมด แต่ ว่าตอนนั้นเป็นชว่ งหลงั เหตกุ ารณม์ าได้ไมก่ ่ปี ีกค็ งยงั เข้มงวดกันอยู่ ตอนน้คี งซา ความหวาดระแวงกันบา้ งแล้ว สว่ นที่เกาหลีข่าวก็ว่ากลวั ๆ กนั เหมอื นกัน ภายในสถานีเขาจะมีตู้ใบเขื่องใส่หน้ากากป้องกันก๊าซและอุปกรณ์ช่วย ชวี ิตเอาไว้จำ�นวนหน่งึ มอนเิ ตอรท์ ี่บอกสถานใี นตัวรถไฟนอกจากจะเอาไวป้ ระกาศ ชอ่ื สถานีแลว้ เขาก็ยงั ใช้แนะน�ำ วิธเี อาตวั รอดหากเกดิ สถานการณ์ฉุกเฉนิ อย่าง กา๊ ซร่วั ไฟไหม้ แผ่นดินไหว หรือการก่อการร้าย แต่เท่าท่เี ห็นก็ไมย่ ักกะมีใครสนใจ ดู อีกอย่างหน่ึงจำ�นวนอุปกรณ์ทเี่ ตรยี มไวก้ ค็ งไมเ่ พยี งพอกับจำ�นวนผโู้ ดยสารใน แต่ละวัน ผมยังจนิ ตนาการไปวา่ ถา้ เกดิ อะไรขึน้ จริงๆ คนเหล่านน้ั จะรไู้ หมวา่ มีเจ้า อุปกรณช์ ่วยชีวติ อยใู่ นสถานี หรอื ไม่บางทีกอ็ าจจะแย่งชิงกันวุน่ วายจนดบั อนาถ กนั กไ็ ด้ พ้นื ท่ีวา่ งๆ ในสถานยี ังถกู บรรดาเดก็ ๆ จบั จองใชเ้ ปน็ พน้ื ที่แสดงออก คือ ไปเจอเดก็ ๆ กลุม่ นึงราวยีส่ ิบกว่าคน เปิดการแสดงเต้นระบ�ำ ประกอบเพลง เต้น กนั เป็นหมคู่ ณะยกึ ยักๆ แบบท่เี หน็ ในทวี นี นั่ แหละ คะเนอายุก็ไมน่ า่ เกิน ม.ปลาย ๔๕

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๔๖

SEOULLITTLE MUSEUM IN เต้นกนั พร้อมเพรยี งเปน็ จงั หวะ คนไม่ทนั ยุคอยา่ งผมฟังไม่รู้เรอื่ งหรอก แตม่ ีคน มงุ ดูกนั เยอะแยะ พอจบเพลงก็ได้รับเสยี งปรบมือเกรียวกราว ผมเข้าใจว่าอาจจะ เปน็ การโชวเ์ พ่อื โปรโมทกิจกรรมอะไรบางอย่าง ซ่งึ อาจเปน็ ของ Seoul Metro เองนน่ั แหละ เพราะป้ายด้านหลังก็เห็น Seoul Metro เป็นสปอนเซอร์ใหญ่อยู่ ดู ไปกส็ นกุ สนานดี ใครเดนิ ผา่ นก็แวะดกู นั ทุกคน เป็นการเปิดโอกาสใหเ้ ดก็ ๆ พวกนี้ ไดแ้ สดงออกในส่งิ ท่เี ราชอบ ดีกว่าปลอ่ ยใหไ้ ปม่วั สุมลับหลู ับตาผูใ้ หญ่ สนุกครับ การไปเทย่ี วกรุงโซลน้ันถา้ กลวั หลงกอ็ าศยั เท่ยี วตามเส้นทาง รถไฟใตด้ นิ นีก่ ็ได้ ไม่หลงแนน่ อน แล้วเขาก็พาข้ึนไปโผลย่ ังสถานทท่ี �ำ คัญทพี่ รอ้ ม เท่ียวได้เลยด้วย ผมไปโซลครงั้ นี้ไม่ได้อาศยั รถเมลเ์ ลยซกั คร้งั แต่ต้องวางแผนการ เดินทางให้ดเี สียก่อน ชกั ตดิ ใจการเดนิ ทางของคนที่นี่มากขึ้น เพราะการท่ีมันครอบคลมุ ทว่ั ทุกพน้ื ท่ี แนล่ ะ่ ว่าคงเป็นไปไมไ่ ด้ท่จี ะให้รถไฟผา่ นทุกทท่ี ี่ตอ้ งการได้หมด แต่ โดยรวมแลว้ ถอื ว่าไม่เสยี หายหากจะต้องเดนิ อีกนดิ นงึ ซงึ่ นิดเดยี วจรงิ ๆ บา้ น เขาใช้เวลาแค่ไม่กี่สิบปีก็สามารถเนรมิตรระบบขนส่งมวลชนได้อย่างวิเศษและ มีประสิทธภิ าพ ตา่ งจากบ้านเราท่ที �ำ กับกะปรบิ กะปรอย จะออกก็ออกไมส่ ดุ ท�ำ มากส็ ้ันจดุ๊ จู๋ ไปไหนไมไ่ ด้ไกล กระจกุ กนั อยูแ่ ต่ตามห้างดัง แตก่ ย็ งั หวังนะ ครบั ผมยงั หวังว่าบา้ นเราจะเดนิ ทางสะดวกสบายอย่างท่ีอ่นื เขาบา้ ง แต่ขอ ภายในช่วั อายผุ มนะ รอนานกว่าน้ีเห็นทจี ะไม่ไหว ๔๗

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๔๘

เรอ่ื งกินคอื เรอื่ งใหญ่ ๔๙

SEOULLITTLE MUSEUM IN ก่อนเดินทางมาคร้ังนี้ผมพยายามสืบเสาะว่าคนเกาหลีเขากินอะไรกัน นอกจากกิมจิกบั เนือ้ ยา่ งทีข่ ึ้นช่อื แลว้ ผมก็พบวา่ อาหารการกนิ ทีน่ น่ี ่าจะถูกลิ้น ผม แตก่ ับหมอแล้วเธอกย็ งั เช่ือว่าตนุ ไวก้ อ่ นเปน็ ดี เธอจึงเตรียมสรรพอาหาร เท่าทพี่ อจะขนไปจากเมืองไทยได้ อะไรทค่ี วกั กนิ ไดส้ ะดวกคณุ เธอขนไปหมด แม้วา่ จะหาซ้ือไดท้ ่ีโน่นแตห่ มอก็ยนื ยนั วา่ จงขนไปเถอะ ที่โนน่ มนั แพงนะเธอ เราอาศยั สง่ิ ทีเ่ ราขนไปอยู่แคส่ องมอื้ ท่ีเหลอื ก็หากนิ เอาข้างนอกเพราะ มนั เหน่อื ยและเสยี เวลาทำ�มากทีเดยี ว แลว้ เรากย็ งั เกรงอกเกรงใจเจา้ ของบา้ นเขา ดว้ ยถึงแม้วา่ เขาจะบอกว่าเต็มท่ีเลยกต็ าม ผมกับหมอนัน้ ไดก้ ินมอ้ื หนกั ดว้ ยกันอยู่ ไม่กี่มอื้ เองครับ เพราะตา่ งคนแต่งแยกกันไป หมอไปประชมุ ผมกไ็ ปเทยี่ ว มาเจอ กนั กค็ ำ่�มดื ซงึ่ ต่างคนตา่ งก็เรียบรอ้ ยกนั มาแล้ว สว่ นใหญ่เราจงึ กินม้อื เล็กด้วยกนั เสียมากกวา่ ผมน่ะชอบกิน แตไ่ ม่ใช่วา่ กินไปเสยี หมด ออกจะเลือกกินเสยี ด้วยซำ�้ ถ้าไม่ ชอบตรงรสนิยมก็ไมก่ นิ มันซะดื้อๆ ใครจะท�ำ ไม เพ่อื นๆ ท่เี มืองไทยชี้แนะวา่ อาหาร ทนี่ ่ีตอ้ งรสนิยมผมแน่ๆ โดยเฉพาะเมนเู น้อื ยา่ งทหี่ า้ มพลาด ผมกน็ ัดแนะกับหมอ ว่าขอซักม้ือเถอะนะ แตเ่ อาเขา้ จริงดว้ ยอุปสรรคนานาประการ เราสองคนจงึ พลาดเมนสู �ำ คัญนีไ้ ปในทส่ี ุด อุปสรรคแรกคอื หมอประชมุ มาท้ังวนั และเหน่ือยเกินกวา่ จะมากินอะไรมือ้ ใหญๆ่ แบบนี้ ตา่ งกบั ผมทีเ่ พลดิ เพลินสุดฤทธ์ติ ลอดวนั และที่ส�ำ คัญกว่าเราสอง คนเจอกนั กค็ ำ่�มืด ซงึ่ ส่วนมากหมอจะไมก่ ินมื้อหนกั อย่แู ลว้ ครน้ั ผมจะน่งั ซดั เพียง ลำ�พงั มันคงกระไรอยู่ แถวทพ่ี กั มรี ้านเนอ้ื ย่างเยอะมาก อันทจ่ี รงิ กม็ ีทกุ ทีแ่ หละครับ เหมือน ๕๐

SEOULLITTLE MUSEUM IN บา้ นเราท่ีไปทางไหนกเ็ จอรา้ นต�ำ ส้มฉนั ใดฉนั น้นั บา้ นเขาก็กินเน้ือยา่ งยงั กะอาหาร หลกั ไมว่ า่ จะมื้อเช้า พักเทย่ี ง ยิง่ ตอนเยน็ ไลไ่ ปจนถงึ ค่�ำ มดื ร้านเน้อื ย่างจะขายดี ไม่เฉพาะแต่ในร้าน รมิ ถนนเขากเ็ ปิดขายกนั น่งั ย่างกันรมิ ทางกันควนั ฉยุ เชยี ว แอบดกู ารกนิ ของเขาแล้ว อุปกรณก์ ารกนิ เยอะมาก สมมุติไปกนิ ในร้าน ซกั ม้ือนงึ โต๊ะตัวนึงกแ็ บง่ พืน้ ทต่ี รงกลางไวส้ �ำ หรบั เตาย่าง เหลอื เนอื้ ที่รอบๆ ก็ จะถูกจบั จองไปด้วยเคร่ืองเคียงนานาชนดิ ไปกนั ก่ีคน จำ�นวนจานกจ็ ะแยกเท่า จ�ำ นวนคน ถา้ หน่งึ สำ�รบั มีเคร่ืองเคยี ง ๕ ชนิด ไปกัน ๔ คน ก็จะมจี านเคร่อื ง เคียง ๒๐ จานแล้ว นึกภาพดวู า่ มนั จะอลหม่านแคไ่ หน แล้วเท่าทด่ี เู ครื่องเคียงมนั มหาศาลมาก คือมากราวกับเป็นจานหลักเลย กจ็ ะเปน็ พวกผัก กมิ จนิ ข่ี าดไม่ได้อยู่ แลว้ ไชเทา้ ดอง ผกั ดองชนิดอ่ืนๆ แลว้ ก็ผักสดอกี บางโตะ๊ ก็สั่งข้าวมากินดว้ ย ยิ่ง เพิ่มจำ�นวนจานมากขึ้นไปอกี แล้วทุกโต๊ะกก็ นิ เหล้าไมก่ ็เบียร์ ดอู ลหมา่ นพิกล คนเกาหลนี า่ จะมนี สิ ยั คลา้ ยคนไทยคือชอบสงั สรรค์ อกี ท้ังช่วงเวลากลาง วนั ยาวมาก คอื ทมุ่ กว่าแลว้ แต่ฟ้ายังสวา่ งอยู่ พอเลิกงานปบุ๊ ก็เฮโลกันมาโจะ๊ กนั ตามร้านเนอื้ ย่าง ไล่ยาวไปจนดกึ ดนื่ ทงั้ หนุม่ สาว คนท�ำ งาน น่ังย่างเนือ้ ซดเหลา้ กนั เฮฮา เปน็ แบบนีท้ ุกๆ คนื สงสยั เหมือนกนั วา่ จะกินอะไรมากมายขนาดนน้ั แล้ว ตอนเช้ามันตืน่ ไปท�ำ งานกันไหวเหรอวะเน่ีย อาหารข้ึนช่อื อกี อย่างคอื Bibimbap ร้จู ักครงั้ แรกตอนดรู ายการท�ำ อา หารทางเคเบิ้ล ดูไปมนั กค็ ือข้าวยำ�ของบา้ นเราน่ันแหละครบั หลังจากเห็นของ จริงแบบต้นตำ�รับแลว้ หนา้ ตากย็ อมรบั วา่ ดนู ่ากนิ แต่ส่วนผสมไม่ถกู ปากผมเทา่ ไหร่ หมอเองไปวันแรกๆ ก็บอกวา่ อยากลอง พอเอาเขา้ จริงกเ็ ปลยี่ นใจ กรรมวิธีไม่ต่างจากขา้ วย�ำ บา้ นเรา คือมีข้าวอย่หู ยอ่ มนงึ ใสผ่ ักนานาชนดิ ลงไป ท้งั ผักสดและผักดอง ตามด้วยเน้อื สตั ว์ บางแหง่ เป็นเนื้อดบิ ดว้ ยซ้�ำ แลว้ ก็ ๕๑

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๕๒

SEOULLITTLE MUSEUM IN ตอกไขส่ ดลงไป เวลากินกค็ ลุกให้เข้ากัน … เอ่อ ลองนกึ ภาพดูนะ่ ครับว่าหนา้ ตาจะ เปน็ ยงั ไง แต่เขาก็กินกันนะ คนไทยหลายคนกบ็ อกวา่ อรอ่ ยดีด้วยซ้�ำ ผมเวียนวนฝากทอ้ งตามรา้ นตา่ งๆ พยายามเลอื กรา้ นท่ีดไู มไ่ ฮโซนกั รา้ น อาหารทีน่ ีเ่ ขาจะมรี ปู ประกอบพรอ้ มบอกราคาเสร็จสรรพ ผมจึงสามารถคำ�นวณ กอ่ นไดว้ ่ามือ้ น้จี ะเสยี ไปก่ีวอนและจะเลอื กกนิ อะไรดี รา้ นสว่ นใหญ่กข็ ายอาหาร คล้ายๆ กัน สว่ นมากกจ็ ะมีขา้ วหน้าต่างๆ อาหารประเภทเส้น ไม่กเ็ ปน็ อาหาร ชุด ไมม่ แี บบตามสัง่ อยา่ งบ้านเราหรอก หรอื ไมง่ ั้นก็เป็นร้านอาหารเฉพาะไปเลย อย่างเนือ้ ยา่ ง ร้านบะหมี่ ร้านไก่ทอด ฯลฯ รา้ นแรกและมือ้ แรกของผมเป็นร้าน ใกล้ทพ่ี ัก เจา้ ของรา้ นเป็นอาเฮยี ท่าทางใจดี เมนแู รกผมอาศัยคะเนเอาจากรปู ภาพ จมิ้ มาไดห้ นึง่ อย่าง ดูจากตัวอยา่ งมันคอื ของทะเลผัดกะกมิ จิมง้ั ดแู ดงๆ เผ็ดๆ นา่ สนใจดีกเ็ ลยเลอื กอนั น้มี า มนั เรียกว่าอะไรก็จ�ำ ไม่ไดแ้ ลว้ พอเฮยี ยกมาเสิรฟ์ แว่บ แรกตกใจเพราะมนั ไมค่ ่อยเหมอื นในรูป ปลาหมึกมันไมเ่ ปน็ แผ่นสวย แต่มนั เป็น ปลาหมกึ ซอยเล็กๆ มาพร้อมกบั น�ำ้ ซุป สลดั ไชเท้าดอง กมิ จิ ชมิ ดูปรากฏว่า … จืดสนทิ … ถา้ เปน็ คนไทยนะผมวา่ ต้องคดิ เหมอื นกันแหง มันจืดจริงๆ สสี นั อาจ หลอกตาแต่หลอกลิ้นเราไม่ได้ แม้วา่ จะจืดแตม่ นั เสอื กรอ้ น ร้อนมาก เพราะเฮยี ใส่ มาในชามร้อน เฮียจะอนุ่ ทิพยใ์ ห้ผมมากไปรึเปลา่ ขา้ วส่วนที่ติดกน้ ชามมนั กจ็ ะไหม้ มนั จะกรอบและอร่อยอีตรงนีแ้ หละครบั กนิ ไปนิดหน่อยกต็ ้องหยดุ เป่า อาเฮียคง คดิ วา่ ผมเผด็ เลยยกน�้ำ มาใหท้ ้งั ขวดเลย ผมว่าคนท่ีนีช่ อบกินของร้อนๆ เหมือนคนจีน อะไรท่ตี อ้ งกนิ รอ้ นๆ มนั ก็ ๕๓

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๕๔

SEOULLITTLE MUSEUM IN ตอ้ งร้อนจริงๆ อย่างน้�ำ แกงน่ีถ้าไม่รอ้ นกต็ อ้ งไล่ไปอ่นุ ใหม่ให้ร้อน แต่ผมวา่ คนทนี่ ี่ จะกินรอ้ นกนั เกนิ ไปไหม เขามักจะเสริ ์ฟมาแบบจานร้อน ข้าวหน้าตา่ งๆ กใ็ ส่มาใน หมอ้ ร้อน กว่าจะกนิ หมดหรอื กินจนหมดแลว้ ชามยังร้อนอยู่เลย อาจจะบังเอิญ วา่ ผมดันเลอื กเมนูรอ้ นเองรึเปลา่ กไ็ ม่แนใ่ จ เจา้ ของรา้ นแทบทุกร้านคงคิดว่าผม เผ็ดกม็ ักจะยกน้ำ�มาให้เปน็ ขวด ทีน่ ีน่ ำ�้ ดม่ื เขาใหก้ นิ ฟรนี ะครับ เขาจะใสเ่ ปน็ ขวด พลาสตกิ แบบขนุ่ ทมี่ ีฝาเปน็ สตี า่ งๆ แบบทีเ่ ราเอามาใส่น้ำ�แชต่ ู้เยน็ กนั ตามบา้ นน่นั แหละครบั สงั เกตได้อีกว่ามนั ดันเหมอื นกันทกุ รา้ นอีกด้วย ไมร่ เู้ ป็นกฏหมายรไึ ง อาหารตอ้ งใส่ชามร้อนเหมอื นกนั น้ำ�ดม่ื ก็ยงั ใส่ขวดเหมือนกันอีก ยืนยนั ว่าอาหารท่ีนีไ่ ม่เผ็ดครับ สสี ันนน้ั แดงฉานแสบตาเชยี วครบั แต่ รสชาตผิ มว่ามันจดื ๆ พกิ ล ผมยงั อาศัยรา้ นเฮยี แกอีกหลายมื้อ กจ็ ้ิมไปเร่ือยครบั ถา้ อยตู่ ่ออีกหนอ่ ย คงครบทกุ เมนู วนั นึงผมเลอื กเมนเู ป็นแกงหนา้ ตาคล้ายต้มย�ำ (ซึ่งจดื ตามเคย) และมีขา้ วใหด้ ว้ ย พอยกมาก็เหมือนดังภาพ มชี ามรอ้ นใส่แกงหน้าตาเหมือนตม้ ย�ำ เปน็ ของทะเลใสผ่ กั ต่างๆ มถี ่วั งอกตน้ อวบๆ ผกั กาดขาว ต้นหอม ตามดว้ ยขา้ วสวย หนงึ่ ถว้ ย ไก่ทอดหน่ึงจาน สลัด และกมิ จิ พอยกมาวางเสรจ็ เฮียยงั ไมย่ อมเดินไป ไหน ยังยืนรออยู่ ผมก็ยกข้าวข้ึนมาเตรยี มตักกนิ กับแกง อาเฮียปราดเข้ามาทันที “โน ๆ ๆ มา่ ยถกู ยตู ้องเอาข้าวใส่ในแกงแลว้ คอ่ ยกนิ ” อ้าว มนั ก็เปน็ ขา้ วต้มสิน่ะสิ แตเ่ ฮียไมย่ อมครบั เฮียยังคงแสดงความเปน็ เจา้ บา้ นทีด่ ี ยนื กรานว่าผมตอ้ งเอา ข้าวใสใ่ นแกงกอ่ นแล้วถึงจะกิน เอา้ ตามใจเฮยี ซะหนอ่ ย หย่อนลงไปช้อนนึง พอ ใจรึยัง … ยงั ครบั เฮียบอกต้องใส่หมดเลย แล้วก็ยนื รอจนกวา่ ผมจะใสห่ มด วัน น้นั ผมตอ้ งตามใจเจ้าถ่นิ น่งั กนิ ขา้ วต้มทา่ มกลางชยั ชนะของเฮีย อีกวันหนึ่งผมไปกนิ รา้ นอาหารแถวตลาดเมยี งดง ลองสั่งประเภทเสน้ มา ๕๕

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๕๖

SEOULLITTLE MUSEUM IN ซักหนอ่ ย เรยี กวา่ อะไรนนั้ อยา่ ถามครบั ไม่ไดส้ นใจถามคนขายซะดว้ ย รอซักพกั กไ็ ดม้ าเปน็ สองชามยักษ์ คอื ชามหนึ่งเป็นนำ้�แกงพรอ้ มเครื่องเคราขนาดมหึมา อีกชามเป็นเส้นเปล่าๆ กเ็ ร่มิ สงสัยวา่ ทำ�ไมมนั ไม่ใสเ่ สน้ มาเลยวะ หนั ซา้ ยหนั ขวา คราวน้ีไมม่ ใี ครมายืนคมุ ตกลงจะต้องกินยังไง กลัวว่าเดยี๋ วจะผดิ ธรรมเนียมบา้ น เขา พอไม่มใี ครสนใจก็เลยเอาเส้นใสแ่ กงซะดีกว่า กินเป็นก๋วยเตี๋ยวซะ แตท่ ล่ี ำ�บาก กค็ อื ของในชามมนั เยอะมาก อุดมไปดว้ ยอาหารหลากชนดิ ท้ังของทะเลและผัก ต่างๆ โดยเฉพาะของทะเลที่อาจจะยัดมาทงั้ คาบสมทุ รเกาหลี ชามมหึมามากจน อยากเรยี กว่ากาละมัง กุ้งตวั ใหญ่ ปคู ร่ึงตวั หอยเปน็ สบิ ปลาชน้ิ หนาๆ แล้วใสม่ า ทงั้ เปลอื กท้ังกระดอง มันเลยล้นทะลกั กนิ ล�ำ บากมาก ส่วนรสชาติก็อร่อยดีครบั ท่ขี น้ึ ชื่ออกี อยา่ งของกรงุ โซลคือ Street Food หรอื เรยี กแบบบ้านเรา ก็อาหารรมิ ทางน่นั แหละ ผมว่าบา้ นเราอดุ มสมบรู ณ์กว่าเยอะในเรอื่ งของความ หลากหลาย ที่น่ันแม้จะมเี ยอะเหมือนกันแตย่ ังไม่หลากหลายเทา่ คอื ร้านสว่ น ใหญก่ จ็ ะขายของหนา้ ตาคลา้ ยๆ กนั ท่เี หน็ มากๆ ก็จะมรี า้ นเน้ือยา่ งหนึง่ ล่ะ รา้ น เนอ้ื ยา่ งข้างทางนีอ่ าจจะไมเ่ พยี บพร้อมครบเซ็ตเหมอื นทีอ่ ยตู่ ามรา้ น แต่กน็ ับวา่ มีเยอะพอสมควร ตอ่ มากค็ ือร้านท่ีเป็นเพงิ ผา้ พลาสตกิ สีส้ม สฟี ้า (เห็นสองสีน้ี นยิ มมาก) ส่วนใหญ่ก็ขายอาหารทั่วๆ ไปตามเมนบู ังคับ ลูกค้ากม็ ที ั้งท่ีมากินเอา อ่ิมกบั ทกี่ ินเอาเมา พวกหลังนา่ จะเยอะกว่า ตอ่ มาก็พวกของทอด แผงขายอาหาร พวกนมี้ มี ากท่สี ุด เดินไปทางไหนก็เจอครับ เขาจะเอาของกนิ นานาชนิดมาชุบแป้ง ทอด กเ็ ช่นไส้กรอก ลกู ชนิ้ ปลาแผ่น ปลาหมึก ปูอัด หรอื ไมก่ ผ็ ัก คือแล้วแต่แม่คา้ ๕๗

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๕๘

SEOULLITTLE MUSEUM IN เขาจะสรรหาสารพดั สิ่งมาจับทอดซะหมด ราคาไม่แพง เทยี บกับบ้านเรากค็ ลา้ ยๆ แผงขายหมปู ิง้ ลูกช้นิ ทอดประมาณนนั้ บางแผงมีเกา้ อ้ีใหล้ กู ค้านงั่ หรือจะยนื แบบ กนิ ดว่ นก็มี ผมแวะรา้ นประเภทนีเ้ ปน็ ประจ�ำ หมุนเวียนกนั ไปตามแต่วา่ จะไปหิวเอา ที่ไหน ถ้ายนื กนิ ทีร่ า้ นเขาจะเอาของทีส่ ัง่ ใส่จานมาให้ ที่นม่ี ีระเบยี บการกนิ แปลกๆ คือเขาจะเอาถงุ พลาสติกคลุมจานกอ่ น ถงุ พลาสตกิ ท่วี า่ ก็คอื ถงุ ก๊อบแกบ๊ บ้านเรา เอามาคลมุ จาน พอกินเสร็จกพ็ ลกิ ถงุ นั่นแหละใสเ่ ศษอาหารแลว้ กท็ ้ิง โดยท่จี านไม่ ไดเ้ ปอ้ื นอะไร อาจจะเปลืองถุงนดิ หนอ่ ยแต่ก็สะดวกดี นอกจากอาหารทอดแลว้ ก็มีของต้มอยา่ งปลาแผน่ ตม้ หรือโอเด้ง มีทงั้ ท่ี เปน็ ซปุ ธรรมดา บางร้านกเ็ ปน็ ซปุ รสจัด และทีเ่ พ่มิ เข้ามากค็ ือ ต๊อกโบกิ ทที่ ุกร้าน ต้องมไี ว้ มนั กค็ ือแป้งตม้ เค่ยี วกบั ซอสพริกข้นๆ สสี ้มแปร๊ดเชียว ดเู หมอื นกนั แป้ง เคย่ี วกบั ซอสพรกิ ศรีราชา แถมรสชาตยิ ังเหมือนกันอกี ตังหาก เจา้ ตอ๊ กโบกทิ ว่ี า่ น้ที �ำ มาจากแป้งข้าวเจา้ เอามานวดแลว้ ตดั เป็นท่อนๆ ขนาดอวบอ้วนต้มจนสุก จากนน้ั กเ็ อามาเคี่ยวกบั ซอสพรกิ ที่ว่าน้ี กนิ กนั รอ้ นๆ แกห้ นาวดแี ท้ ดูเหมอื นเปน็ ของกินเลน่ หรือเปน็ กับแกล้ม แตก่ นิ ไปกินมาก็เอาถงึ อม่ิ ได้ รสชาตขิ องแตล่ ะร้าน จะไมต่ า่ งกนั มากนกั จะว่าเผ็ดกไ็ มถ่ ึงกบั เผด็ จ๊ีด แตม่ นั ออกแนวรอ้ นเสยี มากกว่า แอบเหน็ แม่คา้ ใชว้ ิธีเตมิ นำ�้ ลงไปเวลาทีซ่ อสมนั แหง้ จนข้น แล้วเขาก็เติมซอสพริก ลงไปเป็นกอ้ นข้นๆ คิดว่าเจ้าซอสนค้ี งจะเปน็ สูตรใครสูตรมนั เพราะบางร้านก็แดง แจ๋ บางร้านก็สสี ม้ บางรา้ นดูเหมอื นจะเติมเครอื่ งปรุงอะไรบางอยา่ งลงไปด้วย เวลาจะกนิ น้ันแม่ค้าเขาก็จะเร่มิ ดว้ ยการเสริ ฟ์ น้ำ�ซปุ รอ้ นๆ ใหซ้ ดก่อน ก็ ตักเอาในหมอ้ ตม้ โอเด้งนั่นแหละ เทใส่ถว้ ยกระดาษ ยืนซดแกลม้ กับของทสี่ ั่ง ถา้ น้ำ�ซปุ หมดก็ตกั เตมิ เอาไดต้ ามสะดวก นำ้�ซปุ ทนี่ ่รี สชาตเิ กอื บจะเหมอื นกนั ทกุ ร้าน (อกี แล้ว) รสชาติกลมกลอ่ มและอร่อยมากทีเดยี ว คอื ไม่เขม้ ข้นจนเกนิ ไป มรี สและ ๕๙

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๖๐

SEOULLITTLE MUSEUM IN กลนิ่ เครือ่ งเทศแตไ่ ม่ฉนุ จดั ของทอดท่ีสัง่ ก็ใส่จานท่ีหุ้มถุงก๊อบแก๊บอย่างทเ่ี ล่า น้ำ�จ้มิ กเ็ ทลงไปในจานนัน่ แหละ พออมิ่ แล้วก็รวบถงุ ทิ้งไดเ้ ลย สะดวกดี นอกจากนีก้ ็มขี องกนิ เอาเล่นและกนิ เอาจริงอย่างไก่ยา่ ง หรือจะเรียก ไก่ปิง้ ดี เหมอื นหมปู ิ้งบ้านเราเลยครับ แตเ่ ปล่ยี นเป็นไกแ่ ทนและไม่มีข้าวเหนยี ว สนนราคาไม่แพง ตกไมล้ ะ ๓๐๐ วอน เยอะนะครับ อยา่ มาเปรียบหมปู งิ้ บา้ นเรา ที่แข่งกนั บางเฉยี บ รดู ทีเดียวกห็ มด ท่โี น่นเขาขายกนั เกลอ่ื น ใครเดินผา่ นก็แวะมา ยืนกินกนั แก้หวิ คนละไม้สองไม้ กินกบั น้�ำ จม้ิ หน้าตาคล้ายซอี ิว๊ ไม่เคม็ ป๋ี แต่มีหวาน หรอื เปรยี้ วปน แลว้ กห็ ัน่ ต้นหอมเปน็ ท่อนๆ ลงไป แผงขายอาหารพวกนี้จะเรียกวา่ แผงก็คงไมถ่ กู นัก ส่วนมากจะเปิดขาย บนรถกะป๊อคนั น้อย บางทกี เ็ ป็นซุ้มถาวรเหมอื นกับทางเทศบาลเขาสรา้ งไว้ให้ เป็นกจิ ลักษณะ คือเปน็ รา้ นเลก็ ๆ รายเรียงกันถี่หา่ งบ้างก็ตามแต่ ส่วนทเ่ี ป็นแผง จรงิ ๆ น่นั กม็ ีครบั สว่ นใหญ่จะอยู่แถวๆ ยา่ นการค้าหรอื แหลง่ ชมุ ชน อย่างทีเ่ ล่าไปว่าผมอาศัยร้านพวกน้ปี ระทังหิวอยหู่ ลายม้อื เชยี ว มีอยู่เจ้า หน่ึงท่ีกินถส่ี ักหนอ่ ยคือมากกวา่ รา้ นอน่ื ว่าง้นั เถอะ อุดหนุนกนั จนแมค่ ้าจ�ำ ได้ ผม กับหมอกจ็ ้ิมเลือกอยา่ งเมามัน ปรากฏวา่ วนั นน้ั แกดันใจดมี ีแถมใหก้ ระหนำ่� แต่ ไอ้ที่แถมน่ดี นั แถมหนวดปลาหมกึ มาใหซ้ ะงั้น แมม้ นั จะอรอ่ ยแต่หนวดปลาหมึก นเ่ี ค้ียวนานเขา้ มนั กพ็ าลจะเม่ือยกราม หมอก็สง่ สัญญาณวา่ อฉิ นั ไมไ่ หวแล้ว เธอ จงรับผดิ ชอบไปเสยี เถิด เวรล่ะสิครบั กนิ เหลอื ก็จะเสยี นำ้�ใจ แหม แถมกุ้งทอดมา ซะจะไมว่ า่ ซกั ค�ำ วันนน้ั ก็เลยตอ้ งนัง่ ละเลียดเคีย้ วหนวดหมึกอย่นู านกวา่ จะหมด ๖๑

SEOULLITTLE MUSEUM IN ระหว่างนั้นจึงไดส้ งั เกตการขายของปา้ แก ความจรงิ คอื แกจะมขี องส่วนหน่งึ ที่ ทอดไวแ้ ลว้ จากบา้ น ถา้ หมดก็ทอดใหม่หรือบางทกี เ็ อาที่ทอดไว้แลว้ นั่นแหละมา ทอดซ้ำ�ซะ ขณะที่เคี้ยวหนวดหมกึ เพลินๆ อยา่ งทรมานกราม ป้ากค็ วกั ลงั กระดาษ ออกมาจากใตแ้ ผงหรอื กค็ ือทต่ี นี นนั่ ละ่ ครับ ข้างในนั้นคอื บรรดาของทอดเสียบ ไม้ทแี่ กเตรยี มไว้ ปา้ เลน่ แพก็ ใสล่ งั กระดาษมาเลยครบั พน่ี ้อง ไม่มพี ลาสตกิ รอง ด้วย เอาออกมาเรยี งหนา้ ตาเฉยแลว้ กเ็ ก็บลังกระดาษซกุ เขา้ ใต้แผงอยา่ งเดิม ไม่ ไดส้ นใจเลยวา่ มสี ายตาของแพทย์หญิงจากเมืองไทยจบั จ้องอยอู่ ยา่ งตะลึงลาน ไม่รู้เหมือนกันว่าป้าจะเก็บลังไว้ใชต้ ่ออีกรึเปล่านะครบั ๖๒

เรอ่ื งใหญค่ อื เรอื่ งกิน ๖๓

SEOULLITTLE MUSEUM IN บอกแลว้ วา่ เรอื่ งกนิ คือเรือ่ งใหญ่ จึงขออนุญาตเลา่ ถึงอกี ซักหนอ่ ย แม้ว่าผมอาจจะไม่ได้ตระเวนกินเมนูสำ�คัญท่ีกูรูทั้งหลายหรือตามหนังสือนำ� เทย่ี วแนะนำ�แกมบงั คับว่าต้องกินให้ได้ ไม่ง้ันคงเรยี กว่ามาไมถ่ งึ เกาหลี แตผ่ ม ก็แฮปปีด้ ีกับเทา่ ท่พี อจะกนิ ได้ ขนื ไลก่ นิ ตามท่ีเขาแนะน�ำ แล้วเกิดตดิ ใจขึ้น ผม จะไปหากนิ ทีไ่ หนในบา้ นเราไดล้ ะ่ ครับใชไ่ หม นอกจากของกินท่ีเล่าไปในตอนท่ีแล้วท่ีเกาหลียังมีของกินประเภท Street Food อีกตรมึ อยา่ งอาหารท่มี รี ปู แบบคลา้ ยขา้ วราดแกงบ้านเราแตไ่ มใ่ ช่ เปน็ กบั ข้าวราดนะครบั มันออกแนวอาหารจะเดียวก็วา่ ได้ เขาจะทำ�สำ�เร็จไวแ้ ลว้ เรยี งเป็นถาดๆ เราอยากกนิ อะไรก็จิ้มเลอื กเอา หรอื ไม่ก็พวกท่ีท�ำ สดซง่ึ กจ็ ะออก แนวอาหารจานเดยี วเช่นกัน แลว้ กจ็ ะเปน็ อาหารที่เรียกไม่ถกู วา่ จะเรยี กกนิ จรงิ หรอื กนิ เลน่ ดี เพราะผมกเ็ หน็ คนทโี่ นน่ เขานง่ั กินกนั จริงจังแบบเอาอิ่ม แตถ่ ้าเปน็ บ้านเราอาจเรยี กว่าของกินเลน่ หรอื จะเปน็ กับแกล้มดนี ะ เพราะเห็นทุกโต๊ะก็ถอง เหลา้ กันเปน็ ขวดๆ สว่ นหน่ึงอาจเปน็ เพราะว่าอากาศทีน่ ีค่ ่อนขา้ งเยน็ เม่ือตอนท่ผี มไปนนั้ ปา เข้าไปปลายเดือนพฤษภาคมแลว้ ถ้าเป็นบา้ นเราก็ร้อนตบั แล่บ แตท่ ่ีโน่นเขายงั ใส่ แจก๊ เก็ตหรอื เสื้อกนั หนาวกนั อยู่ จริงๆ มันก็ไม่ไดห้ นาวขนาดนนั้ หรอกครับ ถา้ เปน็ คนไทยก็น่าจะเรียกว่าหนาวได้ แตค่ นทีโ่ น่นเขาคงว่าแค่เยน็ ๆ ดังนั้นอาหารการกนิ ก็จึงอาจจะตอ้ งเน้นที่ร้อนๆ อนุ่ ๆ ไวก้ อ่ น ของทอดกเ็ ลยมมี ากซกั หน่อย อกี อยา่ ง หนึ่งผมคิดวา่ มนั กินงา่ ยท�ำ ง่าย ไม่มีอะไรยาก หาอะไรไดก้ ช็ บุ แปง้ เทลงกระทะเป็น อันเสรจ็ พธิ ี เสียบไมใ้ หเ้ รียบร้อย แกกเ็ ดนิ ไปกินไปสิ ไม่ต้องมาใสช่ ามให้เลอะเทอะ ทำ�ง่าย กินสะดวก อิม่ เร็ว ประมาณนน้ั ๖๔

SEOULLITTLE MUSEUM IN ของกินอีกอย่างหนึ่งท่ีมีขายมากแล้วผมก็รู้สึกว่าชอบมากทีเดียวคือพวก เกีย๊ ว ที่นเี่ ขาเรยี กวา่ มนั ดู มนั ก็คือเก๊ยี วอย่างที่เรารู้จักนนั่ แหละครับ มีท้ังไส้เน้ือ สตั ว์และไส้ผัก หน้าตาเหมือนเกย๊ี วซา่ ของญ่ีปนุ่ แตช่ นิ้ ใหญ่กว่า แล้วก็แยกกันไม่ได้ ตดิ กนั เป็นแพแบบญป่ี ุน่ มที ้งั น่งึ ตม้ แล้วก็ทอด เขาขายกันเปน็ เข่งครับ เขง่ นึงก็ ๕ ช้นิ บา้ ง ๖ ชิน้ บา้ ง หรอื อาจจะน้อยกว่าน้ัน ผมกับหมอลองสั่งดหู วังจะกินเลน่ ๆ ปรากฏวา่ กินไปกินมาชักไมเ่ ล่นแล้ว เอาถึงอม่ิ ได้เชยี วนะครับ เขากย็ ืนกินมนั หน้า รา้ นนนั่ แหละ หรือจะหอบห้วิ กลับบา้ นกว็ ่ากันไป ชอบใจตรงท่ีเขาทำ�มาชิ้นใหญ่ๆ ไมใ่ ช่กระจิ๋วหลิวแบบบ้านเราชอบทำ�ขาย ทำ�ท้งั ทเี อาใหเ้ บมิ้ สะใจครับ ขา้ งในแทบ ไมม่ ที ว่ี ่างเหลอื เพราะเขาจะยดั ไส้ลงไปจนแน่น กนิ กบั ซอสรสเปรยี้ วๆ เค็มๆ คล้าย จิ๊กโฉว่ ความต้งั ใจทเ่ี ปน็ ส่วนตัวอย่างหนึง่ ของผมในการมาเกาหลคี รง้ั น้ี คือการ ลิ้มรสบะหม่ีส�ำ เร็จรูปสญั ชาตเิ กาหลถี งึ แผ่นดนิ แม่! อย่าท�ำ เป็นเลน่ นะครบั บะหมี่ ส�ำ เร็จรูปต้นตำ�รบั จากญ่ปี ุ่นผมกก็ ินมาแลว้ ขา่ ววา่ ทเี่ กาหลกี น็ ยิ มไม่แพ้กัน ผมจึง อยากลองกนิ ซกั คร้ังเป็นบญุ ลิ้น เหน็ ในร้านสะดวกซอื้ วางเรียงรายละลานตาแล้ว แทบลงแดงครบั หมอหนั มากดั ผมตาเขยี ววา่ บินมาตัง้ ไกลแลว้ จะมากนิ มามา่ ท่ี เกาหลีเน่ียนะ ไมด่ ีตอ่ สุขภาพดว้ ย สมเป็นคุณหมอจริงๆ แต่ผมกค็ ิดไวใ้ นใจแลว้ ว่า ตอ้ งแอบลองกนิ ใหไ้ ด้ บา่ ยวันหนงึ่ ผมจึงชิ่งกลบั ท่พี กั ขณะทหี่ มอยังตอ้ งประชุมอยู่ ผมแวะเขา้ มิ นิมารท์ ควา้ มาม่าสสี ันสวยงามมาได้หอ่ หนง่ึ กลบั ห้องแกะใสช่ ามเติมนำ้�รอ้ นทนั ที ๖๕

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๖๖

SEOULLITTLE MUSEUM IN สามนาทกี ็เสร็จสมอารมณ์หมาย ซดนำ�้ ซุปรสกมิ จอิ ร่อยใชไ้ ด้ แต่พอกดั เสน้ มามา่ เท่านน้ั แหละครบั ...ดิบสนทิ ขดั ใจมาก เหลือบเห็นซองเปล่าท่ีวางอยู่ อ่านไม่ออก หรอกครบั แต่ดันมีภาพประกอบท่ีใครเห็นกต็ อ้ งเขา้ ใจ คือเขาบอกว่า ส�ำ หรบั ตม้ เท่านั้น ...ฮ่วย เปน็ บทเรยี นสำ�คัญสำ�หรับใครทจ่ี ะลองกนิ มามา่ ที่โนน่ นะครบั จำ�ไว้ว่า อย่าไว้ใจมามา่ เกาหลี อาหารอีกอย่างทเี่ หน็ กนั ทว่ั ไปคอื อาหารทะเลแบบเปน็ ๆ ยงั ด้นิ กระแดว่ ๆ แบบที่เราเหน็ ในหนังนัน่ เลยครบั ท่ีกนิ ปลาหมกึ แบบท่ีหนวดยังเลื้อยยึกยืออยู่ใน ปาก อารมณค์ ลา้ ยๆ แถวเยาวราชบา้ นเราที่พอตึกดึก พอ่ ค้าแมข่ ายกจ็ ะตง้ั แผงยก อ่าวไทยท้ังอา่ วมาไวบ้ นถนนเยาวราช จะต้มแกงทำ�ยำ�อะไรก็สัง่ ได้ อยากจะซาดสิ ม์ เลอื กตวั เปน็ ๆ ตวั ไหนก็จ้มิ เลือกไดต้ ามอัธยาศยั ทีโ่ น่นก็เช่นกันครบั แคท่ ่กี รุงโซลท่ี เดยี วกล็ ะลานตาแล้วครับ ถา้ เปน็ เมอื งทา่ ติดทะเลล่ะกค็ งสนุกกวา่ น้ี ทแี รกทีเ่ ห็นเจา้ ปปู ลาพวกนี้แหวกว่ายในตู้ก็อาจจะสงสารอยู่ แต่พอพวก มันนอนแผ่พรอ้ มเครือ่ งปรุงในจานแล้ว ความสงสารกห็ ายไปไหนไม่รู้ ปลาดบิ เนอ้ื ดบิ หมึกดบิ ท่ีนเ่ี ขากก็ ินเหมือนทญ่ี ป่ี ุน่ เลยครบั เพราะวา่ อาหารทะเลของเขานน้ั สดจรงิ ๆ และปราศจากพยาธิ ไมใ่ ชป่ ลาน้ำ�จดื ทเ่ี ปน็ แหลง่ เพาะพันธุส์ ตั วป์ ระหลาดต่างๆ มากมาย คงเคยไดย้ ินเรอ่ื งราวของสาวชาวเลท่ีมี อาชพี จับของทะเลขน้ึ มาขายใหน้ ักทอ่ งเทยี่ วนะครบั พวกเธอจะด�ำ ลงไปในทะเล ลึกโดยไมใ่ ชอ้ ปุ กรณ์ใดๆ นอกจากชดุ สทู กับตะกัว่ ถ่วงนำ้�หนกั ผมก็แปลกใจวา่ ทำ�ไม ๖๗

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๖๘

SEOULLITTLE MUSEUM IN ตอ้ งเป็นผู้หญงิ กไ็ ม่ทราบ อาจเพราะผ้ชู ายนน้ั ตอ้ งออกทะเลไปหาปลา ผูห้ ญิงก็ เลยตอ้ งท�ำ หน้าท่งี มของทะเลใกลๆ้ ชายฝัง่ เพือ่ หารายได้ สาวๆ พวกน้ีมที ัง้ ทเี่ ปน็ สาวจริงๆ คอื อายร่นุ ๆ ไล่ไปจนถึงรุน่ เกินสาว คือรุ่นปา้ รนุ่ ยายนน่ั เลย เปน็ เสน่ห์ และจุดขายอยา่ งหน่งึ ของเมอื งชายฝ่งั ของเกาหลี ของทจี่ ับข้นึ มาไดก้ ็จะแปรรปู กลายเปน็ อาหารให้นกั ทอ่ งเทย่ี วได้ทานกัน สร้างรายได้ดที เี ดียว แตช่ ว่ งหลงั สาวๆ ท่ีท�ำ อาชีพนเี้ ร่ิมลดลงเนือ่ งจากมนั เสย่ี งอันตรายเกนิ ไป แลว้ เขากห็ นั มาท�ำ งานใน เมืองกันมากกว่า แต่ยอมรับนะครับวา่ พวกหลอ่ นนนั้ แขง็ แรงจรงิ ๆ ที่พ่ึงอีกแห่งของนกั ทอ่ งเทยี่ วจากแดนไกลอยา่ งเรา ที่พอจะฝากท้องได้ ไม่ว่าจะม้อื เลก็ หรอื มือ้ ใหญ่กค็ ือบรรดาร้านสะดวกซ้อื ทีค่ ุ้นหน้าค้นุ ตาชาวไทยก็ 7-11 และก็ Family Mart ทแี่ ปลกตาหนอ่ ยก็ GS25 กบั By the Way แล้วกช็ ือ่ อ่นื ๆ อีกทผี่ มไมแ่ น่ใจวา่ บา้ นเรามสี าขาบ้างรึเปลา่ รา้ นพวกน้ีมอี ยทู่ ว่ั ไปเลยครบั ยิง่ ตามแหล่งท่องเทยี่ วก็จะมถี ี่ข้นึ ไปอกี บางย่านทเ่ี ปน็ ทีพ่ กั อาศัยกลับไม่ค่อยมี รา้ นสะดวกซื้อเหล่านี้ แต่ก็อีกนัน่ แหละบางท่ีก็ขยนั เปดิ กนั จนเลอื กเข้าไมถ่ กู สรุป ว่าไม่แนไ่ มน่ อนจริงๆ รูปแบบการจัดร้านก็เปน็ อย่างท่เี ราคุ้นเคย แต่ท่ีต่างกันออกไปก็คือทนี่ ี่ เขาจะจัดพืน้ ทห่ี น้ารา้ นส�ำ หรบั ให้ลูกค้านัง่ จะซ้ือของในร้านมาน่ังกนิ หรือจะนั่งพกั สบู บุหรีก่ ต็ ามสะดวก บางแห่งจดั พน้ื ทีไ่ ว้ภายในร้านเลยด้วยซ�ำ้ ยกเว้นบางรา้ นท่ี พื้นท่มี จี �ำ กัดจรงิ ๆ แต่สว่ นมากแลว้ บริเวณฟุตบาธของทโี่ ซลจะคอ่ นข้างกว้างกว่า บา้ นเรา หรืออาจจะเทา่ กนั แตเ่ พราะเขาไมม่ แี ผงลอยมาวางขายกนิ พ้ืนท่ี รา้ นพวก นกี้ ็เลยสามารถเอาโตะ๊ เกา้ อ้ี มาวางให้บรกิ ารลกู ค้าได้ ก็สะดวกดนี ะครบั เวลาหวิ ๆ ต้องการกนิ อะไรดว่ นๆ กซ็ อื้ แลว้ นง่ั กินมนั ในร้านนั่นแหละ ทางรา้ นเขาก็ชอบเพราะ พอน่งั ไปเรือ่ ยๆ เดีย๋ วมนั ก็ซ้อื โน่นซ้ือนอี่ กี จนได้ ๖๙

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๗๐

SEOULLITTLE MUSEUM IN พนื้ ที่หนา้ รา้ นนบี้ างทีคนมาน่งั ก็ไมใ่ ชล่ กู คา้ กค็ นเดินไปเดนิ มานน่ั แหละ เหนื่อยๆ อยากนั่งพักดดู บุหรี่ซักตวั ก็แวะมาน่งั ได้ ทางร้านเขากไ็ ม่ได้วา่ คนทเี่ หม็น บหุ ร่ีอาจจะไม่ชอบ เท่าท่สี ังเกตผมเหน็ ทกุ โตะ๊ เขาจะเตรยี มกระปอ๋ งใบใหญว่ างเอา ไวใ้ หส้ ิงห์อมควนั เข่ียขบี้ หุ ร่ีกันให้สาแกใ่ จ บางรา้ นผมเห็นขี้บุหร่เี กือบเต็มกระป๋อง แสดงวา่ มันดดู กนั จดั จริงๆ พอตกดกึ ก็จะเปน็ เวลาของพวกที่ชอบท�ำ หวั มึนดว้ ย น้�ำ เมาสารพดั ยี่หอ้ สะดวกดดี ้วย ซื้อเสรจ็ กอ็ อกมานงั่ กินรับลมหนา้ รา้ น หมดก็ เข้าไปซอ้ื เพ่มิ น่ังฟรไี ม่มชี ารจ์ กบั แกล้มก็มีพร้อม สบายดีจริงๆ รา้ นสะดวกซือ้ ประเภทนไี้ มใ่ ชว่ ่ามแี ตเ่ ฟรนไชส์ดังๆ นะครบั ร้านธรรมดาท่ี เปน็ ของชาวบ้านท่ัวไปกม็ ี ท้งั รปู แบบที่เปน็ เหมอื นรา้ นสะดวกซอื้ กับแบบบ้านๆ ท่ี เหมอื นรา้ นขายของชำ�บา้ นเรา แตอ่ ยา่ งหลังน่เี หน็ ไดน้ อ้ ยเตม็ ที ส่วนใหญจ่ ะปรบั แตง่ รา้ นให้ดเู ป็นระเบยี บ ติดแอรเ์ ย็นฉ�ำ่ น่าเขา้ ไปซอื้ ของ รา้ นของช�ำ แบบบ้านๆ ก็ คล้ายบา้ นเราคอื สุมๆ กนั ไว้ อยากไดอ้ ะไรกบ็ อก เดย๋ี วเขาเสกมาใหไ้ ดท้ นั ใจนึก ความต่างจากบา้ นเรากค็ ือ 7-11 ท่ีนีไ่ มถ่ ามว่าจะรับซาลาเปาเพิ่มไหม และ บางครั้งถา้ ซ้อื ของจ�ำ นวนไมม่ าก เขากจ็ ะให้หอบกลบั ไปเอง ไม่มีถุงก๊อบแก๊บใสใ่ ห้ ผมซือ้ น�้ำ เปล่าขวดหนง่ึ กับไขแ่ พก็ หนึง่ คนขายรับเงนิ เสรจ็ ก็ไม่ไดว้ า่ อะไรต่อ กพ็ อ เข้าใจวา่ ต้องหอบไปเอง ซึง่ ผมวา่ เขา้ ท่าดี นอกจากจะเป็นการลดขยะของทางร้าน แลว้ คนซือ้ เองกน็ ่าจะต้องรบั ผดิ ชอบกบั สง่ิ แวดลอ้ มบา้ งเหมอื นกนั ของกินเลน่ ท่นี ่กี ็ไมน่ ้อยครับ ทง้ั คาวหวานมใี หก้ นิ กันเกลอ่ื น บางเมนูก็ ดูงา่ ยจนนึกไมถ่ งึ ถ้ามาทำ�ขายเมอื งไทยน่าจะขายดี อย่างเครปไส้ไอตมิ อนั น้ฮี ิต ๗๑

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๗๒

SEOULLITTLE MUSEUM IN มากครบั ผมไปเจอท่ีตลาดฮงอิก สงสยั ว่ามันต่อควิ ยาวรอแจกของฟรีกันรึไง หมอวิ่งไปชะโงกดูกเ็ หน็ วา่ มันคือขนมท่วี า่ นี้ เลยอดทนตอ่ ควิ ลองชิมดูซักชนิ้ เป็นไร ไป คอื ถา้ เราดเู ผนิ ๆ มนั กธ็ รรมดานะครับ แตบ่ ้านเราผมไมเ่ คยเหน็ นะวา่ มขี ายกัน ทีไ่ หน ตามรา้ นหรือภัตตาคารน่ันคงมีบ้างแหละ แต่มาขายกันรมิ ทางอยา่ งกบั ขนมถังแตกน่ยี ังไม่เจอทบี่ า้ นเรา ไอข้ นมท่วี ่านี้สนนราคาท่ี ๑,๐๐๐ วอน คนตอ่ ควิ ยาวเหยยี ด วธิ ที ำ�ก็ง่ายมาก เครปทีว่ า่ ดูๆ ไปมันก็เหมอื นขนมรงั ผ้งึ บา้ นเรา แตจ่ ะ ไม่ไดน้ ุ่มน่ิม จะค่อนข้างแนน่ กวา่ เพ่อื ที่เวลาใสไ่ อตมิ ลงไปจะไดไ้ มเ่ ลอะเทอะ เวลา ส่งั ก็อยา่ เรอ่ื งมากครบั บอกคนขายไปวา่ เอาก่ีอัน ท่ีเหลอื รอ ไอตมิ ท่ีเป็นไส้กอ็ ย่า ไดไ้ ปจกุ จกิ เลอื กเชยี วนะครับ เพราะไอติมเขาดันคลกุ เคลา้ เป็นรวมรสอยใู่ นถัง เดยี วกนั ผมวา่ ดอี อก ไมง่ ้นั ขนื ลกู คา้ สง่ั ได้เอารสนัน้ เอารสน้ี วุ่นวายตายชกั สว่ น คนขายกข็ ายแบบสบายอารมณ์ ระหวา่ งรอเครปสุกแกก็นั่งดลู ะครเฉย คณุ ลูกค้า กย็ ืนรอไปเถอะ ขนมอีกชนิดหนง่ึ อนั นี้ผมเรียกไม่ถูก ถามใครๆ ก็ไมร่ จู้ ัก คยุ กับแมค่ า้ กไ็ มร่ ู้ เรอ่ื ง ถา้ ใครรู้ช่วยบอกผมที เหน็ เขาใส่รถเข็นมาตงั้ ขายริมถนนก็เลยเอาซกั หนอ่ ย เขาเอาแปง้ ปรงุ รสใสล่ งในพิมพ์ ดา้ นบนใสไ่ ข่ลงไปทัง้ ฟอง รสชาติหวานเคม็ มัน และได้รสไขเ่ ตม็ ๆ ใบ สามชิ้น ๒,๐๐๐ วอน ซดั หมดนน่ี อนแผ่ไดเ้ ลย อกี อยา่ งหน่ึงท่ผี มเห็นคนไทยแนะนำ�กันเหลือเกินวา่ มาแล้วต้องกิน ขาด ไม่ได้ น่นั คอื นมกลว้ ย !? ทำ�เอาผมงงวา่ มันแปลกตรงไหนวะเน่ีย บ้านเรามกี ลว้ ย กินกนั เกล่ือนแทบจะแจกฟรี ท�ำ ไมไม่กินกนั วะ เกาหลีมันปลูกกลว้ ยอร่อยซะท่ไี หน แถมกล้วยส่วนใหญ่มันยังน�ำ เข้าอยเู่ ลย แต่ดันทำ�นมกล้วยขายจนโดง่ ดัง หรือวา่ จะดังเฉพาะกับคนไทยกไ็ มร่ ู้นะครบั ๗๓

SEOULLITTLE MUSEUM IN รา้ นนีม้ าอยหู่ ลายหน เจา้ ของร้านยังหนมุ่ อยมู่ าก วันไหนวา่ งๆ แกกย็ กกีตาร์มาเลน่ ใหฟ้ งั เพลินๆ ๗๔ ทสี่ ำ�คัญ น้องสาวสวยมาก กอ่ นจากถ่ายรปู กันเป็นท่รี ะลกึ แตด่ ันอดไดร้ ูปคุณนอ้ งสาว

SEOULLITTLE MUSEUM IN คนเกาหลีนิยมด่ืมกาแฟกบั ชามากทีเดยี วครบั คะเนเอาจากร้านกาแฟที่มี อย่เู กล่อื นกลาดพอๆ กบั บา้ นเราท่เี ดย๋ี วนี้มรี า้ นกาแฟเพมิ่ ขึ้นมาราวกบั อมบี าขยาย พันธุ์ จำ�นวนรา้ นท่มี มี ากกต็ อ้ งพึงระวงั วา่ ทุกร้านไมไ่ ดม้ ีคุณภาพและความอรอ่ ย เท่าเทยี มกัน บางร้านนนั้ กส็ ักแตว่ ่าเปิดจริงๆ นะครับ ขายนำ้�เปลา่ เสียยังจะดีกว่า ดว้ ยความทแ่ี ฟชน่ั การกินกาแฟของคนไทยระบาดไปทวั่ จะด้วยเหตผุ ลใดก็ไม่ทราบ ได้ ตอนนไ้ี มว่ า่ จะหนั หน้าไปทางไหนก็จะเจอร้านกาแฟเตม็ ไปหมด ทง้ั ท่ีเปน็ รา้ น กาแฟจรงิ ๆ กับท่เี ปน็ ซ้มุ ขาย ตามปัม๊ นำ�้ มันน่นั เป็นแหลง่ หนงึ่ ทรี่ ้านกาแฟนยิ มไป เปิด ที่น่าท่งึ คือท่เี มอื งไทยคุณจะสามารถล้มิ รสกาแฟแท้จากบราซลิ ได้จากแผง รมิ ทางเท้า ซงึ่ คอกาแฟหลายทา่ นยนื ยันว่ามนั คือกาแฟชงส�ำ เรจ็ รปู ชดั ๆ ที่โซลน้ันร้านกาแฟก็เยอะพอๆ กนั ครบั แต่ผมไมย่ ักกบั เหน็ ทเ่ี ป็นแผงหรอื ตามซมุ้ เลยซักที่ ท่เี ห็นมากกค็ อื ร้านกาแฟเตม็ รูปแบบท่เี ป็นรา้ นจรงิ ๆ ขายกาแฟ กันจรงิ ๆ จงั ๆ แล้วดันเปิดกนั ถี่เสยี ดว้ ย บางซอกบางมุมทีไ่ ม่นกึ วา่ จะมกี ด็ นั มี ผม ไมเ่ ข้าใจว่าคนเกาหลีหรอื แม้แต่คนไทยน้ันคดิ ยังไงกบั การกินกาแฟในรา้ น ลนิ้ จระเข้อย่างผมคงไม่รู้เรอื่ งรสชาติกาแฟกับเขาหรอก แต่ผมเชือ่ วา่ สว่ นหนึ่งนน้ั เขา เลือกจากบรรยากาศของรา้ นและความคุ้นเคยมากกวา่ ร้านสตารบ์ ัคทีโ่ น่นคนแน่นยงั กับแจกฟรี ขณะทร่ี ้านท่วั ๆ ไปทต่ี กแตง่ ตาม แตส่ ไตล์ใครสไตล์มันกแ็ นน่ พอๆ กนั ผมวา่ ทีโ่ กวเลง้ บอกกม็ สี ่วน รำ�่ สรุ ากบั ผู้รู้ใจ ร้อยจอกก็มเิ มา หรือ ไม่ไดช้ ื่นชอบรสชาติของสุรา หากแตช่ น่ื ชอบบรรยากาศของ การร่ำ�สรุ า อะไรเทอื กนน้ั บรรยากาศมนั จงึ มสี ว่ นมากจรงิ ๆ กับการทีใ่ ครซกั คนจะ แวะเข้าไปน่ังส่ังกาแฟด่ืม อาจจะมคี นประเภทผมบ้างทีเ่ ลอื กเพราะความสะดวก ล้วนๆ คอื เมื่อยหรอื หมดแรงทีห่ น้าร้านไหนกเ็ ขา้ ไปอาศัยตากแอรท์ ่ีร้านนั้น และ ร้านท่ีว่านั้นก็จะกลายเป็นร้านท่ีผมเลือกเป็นอันดับแรกในเวลาต่อมาเพราะความ ๗๕

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๗๖

SEOULLITTLE MUSEUM IN รสู้ กึ คุน้ ชินนน่ั เอง ผมมโี อกาสจิบคาปชู โิ น่ทนี่ ่อี ยู่สองรา้ น รสชาตินน้ั ไมร่ เู้ ร่ืองเลยครบั จริงๆ อยากสั่งโอยว๊ั มากกวา่ อกี บรรยากาศกเ็ หมอื นอยูบ่ ้านครบั เพราะร้านอน่ื ท่ดี ไู ฮโซ น้ันผมรู้สกึ ว่ามันไม่ค่อยสบายเวลาเขา้ ไปนง่ั กาแฟ (จรงิ ๆ) ทนี่ ่ีราคาแพงพอดู ครับ ย่ิงถา้ เป็นกาแฟมีย่หี ้ออยา่ ง สตาร์บคั ย่ิงแพงเข้าไปใหญ่ ก็พอๆ กบั ราคาใน บา้ นเรานน่ั แหละครับ ซึ่งผมเข้าใจวา่ สิง่ ท่เี ขาขายนน้ั ไม่ใช่แค่กาแฟ แตเ่ ขาขายสงิ่ ทนี่ อกเหนอื ไปจากน้นั คือบรรยากาศและการใช้พ้ืนทีค่ รับ ส่วนใหญ่คนท่ีเข้ารา้ น พวกนี้กม็ กั จะเข้าไปอาศัยท่เี ขานง่ั คุยงาน ท�ำ งาน อ่านหนงั สอื หรือท�ำ กิจกรรม อืน่ ๆ มากกวา่ จะไปละเลยี ดกาแฟกนั จรงิ ๆ แม้วา่ กาแฟของเขาจะแสนอรอ่ ยก็ตาม แต่ราคาทีจ่ า่ ยไปผมคดิ ว่าเขาคงรวมค่าโน่นนีอ่ ย่างท่ีเลา่ มาเสร็จสรรพ กาแฟท่ีเกาหลกี ็ตกอยรู่ าวๆ ๔-๕ พนั วอน (ราวๆ ร้อยกว่าบาท) นค่ี อื กาแฟแบบธรรมดาๆ เลยนะครับ ถ้าเป็นกาแฟพเิ ศษท่ีมกี ารเตมิ โนน่ เตมิ นี่ กอ็ ยู่ ราวๆ ๖ พันวอนขนึ้ ไป หมายถึงวา่ ราคาตอ่ แก้วมันแพงกว่าหาบะหมีก่ นิ ซะอีก ซงึ่ ถา้ กินกาแฟสองแก้ว ติง๊ ต่างวา่ แก้วละ ๕ พันวอน นี่ก็ปาไปหมืน่ นงึ แล้ว เงนิ หม่นื นึงนสี่ ามารถกินเนื้อยา่ งเกาหลีราคายอ่ มเยาไดม้ ือ้ นึงเลยเชียวนะครับ แต่การกิน กาแฟของคนเกาหลีผมเชอ่ื ว่าคงไมต่ ่างจากคนไทยเท่าไหร่ คือส่วนหนง่ึ อาจจะ นยิ มเพราะรสชาตจิ รงิ ๆ แตย่ งั มีอีกสว่ นหนึ่งที่อาจจะไมร่ วู้ า่ จะกนิ อะไร หรอื อาศัย ร้านเขาน่งั เย็นๆ ใหด้ ูโกๆ้ วา่ ข้าเป็นคนมีระดบั นะเฟ้ย เพราะการกนิ กาแฟในร้าน หรๆู นน้ั จะมาซดโฮกก็คงไม่ได้ กร็ าคาแสนแพง จบิ นึงก็หลายสบิ แล้ว ซดโครม เดียวหมดก็เปลืองตายสิ เคร่ืองดื่มทผ่ี มคดิ วา่ คนเกาหลีนิยมมากทส่ี ุดนา่ จะเปน็ น้ำ�ชานะครบั มชี า บรรจุขวดพรอ้ มดมื่ วางขายกนั เกล่ือน ไม่รวู้ า่ มรี สอะไรบ้างละ่ เลือกชิมกนั เพลิน ๗๗

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๗๘

SEOULLITTLE MUSEUM IN เชยี ว บางรสก็อรอ่ ยดแี ตบ่ างรสตอ้ งกลนั้ ใจกินใหห้ มดๆ ไป ถา้ อย่ตู ามบ้าน คน เกาหลกี ม็ กั จะชงชากันเปน็ กาใหญๆ่ ไวก้ นิ กนั กรอกใสข่ วดแชเ่ ย็นดม่ื กนั แทนน�ำ้ เปล่าเลย ของกินเลน่ ทนี่ ิยมอีกอยา่ งคอื ไอติม ตอ่ ใหอ้ ากาศเย็นแค่ไหนไอติมกย็ ัง ขายดี เป็นไอตมิ โคนที่มจี ดุ ขายคอื ความสงู ของตวั ไอตมิ ท่ีเขาขดประคองใหม้ ันสงู ชะลูดไดถ้ ึงหนง่ึ ฟุตหรอื ๓๐ เซนต์ ผมเห็นขายกันเกล่อื นเลยเชียว และแต่ละร้านก็ ขายกนั สูงๆ แบบนี้ ไม่มแี บบทเ่ี ป็นทอ่ นสัน้ ๆ ให้เสียเกียรติเด็ดขาด รสชาตกิ ็เป็นรส นม วนิลลา ช็อกโกแลต ทว่ั ไปแหละครบั บางร้านอาจมชี าเขียวดว้ ย ขนาดอากาศ เย็นๆ กย็ งั ขายดบิ ขายดี ขณะท่ีผมเดนิ เลียไอติมขนาด ๓๐ เซนต์ กนิ อย่างเพลิดเพลินแถวฮงอกิ ก็ต้องสะดุดเม่ือเจอร้านคู่แข่งที่ประกาศชัยชนะเหนือร้านท่ีผมเพ่ิงซื้อผ่านมาว่า ไอตมิ รา้ นเขาสูง ๓๒ เซนต์เชยี วนะเว้ย แค่ ๒ เซนต์ กย็ งั เอามาเปน็ จดุ ขายได้ เอากะมนั สิ ๗๙

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๘๐

ภาคสอง: มิวเซยี มเลก็ ๆ ในโซล เขตชมุ ชนเก่า Jongno-gu ๘๑

SEOULLITTLE MUSEUM IN ตอนทว่ี างแผนมารอ่ นท่โี ซลน่ี ผมเลอื กจ้มิ เอาเฉพาะสถานที่ที่อยาก ไปดูตามเวลาทีม่ ีอยนู่ อ้ ยนิด ย่ิงต้องเผอ่ื เวลาไปกับการเดินทางที่ไม่รูจ้ ะหลงรึ เปล่า อาจเพราะด้วยความบังเอิญวา่ ท่ที ผ่ี มเลือกจะไปดนู นั้ ส่วนใหญ่ดนั อยู่ใน บริเวณเดียวกัน เมอ่ื มาศกึ ษาดูอกี ทีกไ็ มแ่ ปลกใจ เพราะบริเวณทว่ี า่ นี้เปน็ เขต วัฒนธรรมสำ�คญั ของเมอื งหลวงทีม่ ีประวตั ิศาสตร์ยาวนาน พ้นื ทแี่ ถบทีว่ ่าเขาเรยี กว่า Jongno-gu หรือเขตจองโน คำ�ว่า gu ทต่ี อ่ ท้ายเป็นคำ�เรยี กการแบ่งเขตการปกครองของเกาหลี เทียบกบั บา้ นเราก็ประมาณ อ�ำ เภอ กลบั มาเปิดดแู ผนที่กต็ ะลงึ วา่ ท�ำ ไมอำ�เภอบ้านเขาถงึ ใหญโ่ ตขนาดนี้ เขต Jongno แบง่ ย่อยออกเปน็ ๒๐ ดอง (dong) หรือแขวง ตัง้ อยู่ เกือบจะตรงกลางของกรุงโซล มคี วามสำ�คัญมาชา้ นานกวา่ ๖๐๐ ปีกอ่ นโน้น คอื ต้งั แต่ยคุ อาณาจักรโชซอนรุ่งเรอื ง จนเมื่อย้ายเมืองหลวงมายงั นครฮานยาง หรือ กค็ ือกรงุ โซลในปัจจบุ นั และเขต Jongno กเ็ ป็นย่านส�ำ คญั ทเี่ ปน็ ศนู ยร์ วมของ ความเจรญิ ทุกแขนง แม้กระทั่งในปจั จุบนั พืน้ ทใี่ นเขตนก้ี ็ยังเปน็ ศูนย์กลางของ วัฒนธรรม เศรษฐกิจ แหล่งท่องเที่ยว และยงั เปน็ ท่ตี ้งั ของหนว่ ยงานภาครฐั ที่ ส�ำ คญั หลายแห่ง สถานทสี่ ำ�คัญและเปน็ จดุ ขายของเขตจองโนนนั้ มเี ยอะแยะ เนือ่ งจากเขต จองโนนัน้ เป็นเขตท่มี จี �ำ นวนแขวงมากทีส่ ดุ เปน็ ศนู ย์กลางความเจรญิ มาแตค่ รั้ง อดตี สี่ในห้าพระราชวังส�ำ คญั ของกรุงโซลกต็ ัง้ อยใู่ นเขตนี้ ยา่ นการค้าส�ำ คญั อย่าง อินซาดง ควางฮามุนพลาซา่ ก็อยทู่ นี่ ่ี และทเ่ี ป็นเป้าให้ผมเลือกมาเดนิ เทย่ี วแถวน้ี ก็เพราะทนี่ ่ีเป็นแหลง่ ชมุ นุมของพพิ ธิ ภัณฑ์น้อยใหญ่ถงึ สิบกวา่ แหง่ ทเี ดยี ว ๘๒

SEOULLITTLE MUSEUM IN พืน้ ท่ีเขตน้ีเป็นทางผา่ นของรถไฟอยา่ งน้อยก็ ๖ สาย จาก ๙ สาย คิดดู ละกันวา่ มันจะวุ่นวายขนาดไหน ก็เพราะเป็นทงั้ แหล่งการค้า ทที่ ่องเที่ยว และ ยงั เป็นแหล่งทพ่ี กั อาศัยทผ่ี มวา่ คกึ คักทีส่ ุดแหง่ หนึ่งของโซล ในเขตเดียวกนั แต่มี บรรยากาศที่แตกต่างกนั อย่างชัดเจน คือสว่ นไหนทเ่ี ปน็ ยา่ นการค้าก็จะไดอ้ ารมณ์ ประมาณสีลม คอื มตี กึ สงู ร้านคา้ รอบขา้ งก็จะดทู นั สมยั ผ้คู นกจ็ ะเป็นหนมุ่ สาวชาว ออฟฟิศเดนิ กนั ใหพ้ ลา่ น ย่านท่ีใกล้พระราชวังก็จะมีรา้ นคา้ ทเี่ ป็นรา้ นสะดวกซ้ือ เสยี ส่วนใหญ่ บางทกี เ็ ปน็ ตกึ สูงๆ ท่ีดูไมอ่ อกว่าเปน็ บริษทั หรือเปน็ ทพ่ี กั อาศัย และ สว่ นทเ่ี ปน็ ทพ่ี ักอาศยั หรือยา่ นการค้าเฉพาะกลุ่ม อย่างแถบ อินซาดง บรรยากาศ กจ็ ะคอ่ นขา้ งยอ้ นยุค ผูค้ นพลุกพล่าน ร้านคา้ จะเปน็ แบบตกึ แถว ร้านโชห่วย สรปุ วา่ เขต Jongno เป็นเขตทม่ี เี สนห่ น์ า่ เดนิ เทย่ี วมากเลยส�ำ หรบั ผม คือเดนิ ทีเ่ ดียวแต่ ไดห้ ลายรสชาติ อาจจะเรียกว่ามีเสน่ห์ตรงท่ีมีความหลากหลายของผู้คนและการใช้สอย แตล่ ะพนื้ ท่กี ็คงได้ หลายวนั ท่ผี มเดนิ เท่ียวตระเวนชมมวิ เซียมในแถบนแ้ี ล้วพบกับ ความเปลย่ี นแปลงสภาพแวดล้อมแบบพลิกฝ่ามือ อยา่ งเม่อื ผมไปรอ่ นแถว พระราชวงั ชางดอ็ กกงุ (Changdeokgung Palace) กอ่ นจะถงึ พระราชวงั บรรยากาศรอบขา้ งนแ่ี นวสลี มมาก ตึกสูงชะลดู รา้ นค้ารอบข้างมที ั้งฟาสตฟ์ ดู้ มินิ มาร์ท ค็อฟฟี่ชอ็ ปกบิ๊ เก๋ พอเข้าเขตใกล้พระราชวังกเ็ งยี บสงบมแี ต่รม่ ไม้ เดินเลียบ วังเลาะตามทางไปเรื่อยก็กลายเป็นบ้านผ้คู น เจอร้านโชห่วย ร้านทำ�ผมแบบบ้าน เรา ตึกแถวทชี่ น้ั ล่างเปิดกจิ การขายโน่นนี่ แค่หน่งึ ชว่ งตึกทเี่ ดินผา่ นกเ็ ปลยี่ นไดถ้ ึง สามอารมณ์ จนบางทผี มอดนึกไม่ไดว้ ่าก�ำ ลงั ทะลุข้ามเวลากลับไปอดตี จะวา่ ไปกรุงเทพของเราก็เข้าท�ำ นองนค้ี รบั อาจไมต่ อ้ งถงึ ชว่ งตึกกไ็ ดด้ ้วย ซ�้ำ เพยี งแค่พน้ื ทต่ี ิดกนั แทๆ้ บางทยี ังแตกต่างกันอยา่ งฟ้ากับเหว ตกึ สงู ไฮโซบาง ๘๓

SEOULLITTLE MUSEUM IN ๘๔