สมุนไพรพื้นบ้านลดความเสี่ยงโรคมะเร็ง

สมนุ ไพรพืน้ บ้านลดความเส่ยี ง โรคมะเร็ง ตามภมู ปิ ญั ญาของหมอพ้ืนบา้ น มะระขนี้ ก ชอื่ ทองถิน่ /ชอ่ื อืน่ มะหอย มะไห ผักไห ผักเหย มะระรอยรู โคกวย มะระเล็ก 149

สมนุ ไพรพน้ื บ้านลดความเสย่ี ง โรคมะเร็ง ตามภมู ิปญั ญาของหมอพ้นื บา้ น มะระขี้นก สวนทใ่ี ช ผลและใบออ น การใชป ระโยชนตามภมู ิปญญาพื้นบาน ผล ชวยเจริญ อาหาร ใชผลมะระปงไฟ หรือลวกจิ้ม น้ำพริก ผลมะระข้ีนก ชวยเจริญอาหารได เพราะในเน้ือผลมี สารท่ีมีรสขม กระตุนใหน้ำยอยออกมามาก จึงทำใหรับ ประทานอาหารไดเพ่ิมข้ึน แกโรคตับอักเสบ ปวดหัวเขา มาม อักเสบ กินผลดิบเปนประจำ แกปากเปอย ปากเปนขุย ปากเปนฝาขาวขุน ใชผลออนค้ันเอาน้ำอมแกได บำรุงระดู แก ริดสีดวงทวาร และเปนยาธาตุ โดยการคั้นน้ำจากผลมะระ แลวดื่ม รักษาโรคเบาหวาน ใชปรุงอาหาร รับประทานประจำ โดยผลและใบออนจิ้มน้ำพริก เหมาะสำหรับคนเปนเบาหวานทางการแพทย ใช รักษาเบาหวานแตโบราณ หรือน้ำคั้นจากมะระ ชวยลดน้ำตาลในเลือด แกหอบหืด ใช ดอกชงน้ำด่ืม แกบ ดิ โดย ใชน ้ำคัน้ จากผลดบิ ประมาณ 1 แกว ผสมน้ำดื่ม หามตม เพราะจะหมดฤทธิ์ทางยา 150

สมุนไพรพนื้ บ้านลดความเสี่ยง โรคมะเรง็ ตามภูมปิ ญั ญาของหมอพนื้ บา้ น ตวั อยา งตำรับอาหาร มะระขี้นกผัดไขเค็ม เครื่องปรุง มะระขีน้ กลูกออน 15 ลกู ไขไ ก 1 ฟอง ไขเค็มหัน่ หยาบ 2 ฟอง นำ้ มันพืช 2 ชอ นโตะ กระเทียมสบั 1 ชอ นโตะ น้ำปลา 1 ชอ นชา น้ำตาลทราย ¼ ชอนชา กระเทยี มโทนดองห่นั บาง 1/3 ถวย พริกชี้ฟาแดงหนั่ ฝอยสำหรับตกแตง 3 เมด็ วิธีปรงุ 1. ลางมะระข้ีนก ผาครึ่ง หั่นเสี้ยวบาง แลวใสลงแชน้ำเกลือเจือจาง ใหคลายรสขมและนุม เอาข้ึน บีบน้ำออก ใสถวย พักไว จากนั้นตอยไขใสถวย ตีพอเขากัน ใสไขเค็ม คนพอเขากัน พักไว 2. ต้งั กระทะน้ำมนั บนไฟกลางพอรอ น ใสกระเทยี มลงผัดพอหอม ตามดว ยมะระขน้ี ก ผัดพอสกุ ปรุงรสดวยน้ำปลา น้ำตาล ผัดพอเขากัน จึงใชตะหลิวเกล่ียสวนผสมไวดานหนึ่งของกระทะ ใสน้ำมัน 1 ชอนชา พอน้ำมันรอนใสสวนผสมของไขท่ีตีไว ผัดยีพอใกลสุก ใชตะหลิวตลบ สว นผสมท่พี กั ไวมาทบั ไข ใสกระเทียมโทนดอง ผดั พอเขา กัน ปดไฟ 3. ตกั ใสจาน ตกแตง ดว ยพรกิ ชีฟ้ าแดงหนั่ ฝอย พรอ มรับประทาน 151

สมุนไพรพ้นื บา้ นลดความเสีย่ ง โรคมะเร็ง ตามภมู ปิ ัญญาของหมอพน้ื บ้าน คณุ คาทางยา ตานมะเร็ง ตานเช้ือไวรัส เพ่ิมน้ำยอย ขับเมือกใน กระเพาะ และลำไส เพมิ่ ภูมิคุมกนั บำรงุ โลหติ การศึกษา พบวาสารสกัดจากผลมะระมีฤทธิ์ตานมะเร็ง เมด็ เลือดขาวและมะเรง็ ผวิ หนัง ขอควรระวงั ผลสุก เปนพิษ ทำใหอาเจยี น และทอ งรว ง อาจตายไดหา มรับประทาน ภมู ิปญ ญาหมอพน้ื บาน สูตร 1 สรรพคุณ ปรับความสมดุลของโลหิต และน้ำเหลืองทำใหอาการของโรคมะเร็งดีข้ึนกินลูกออนจ้ิม น้ำพริก วันละประมาณ 10 ลกู ขอหา ม/ขอควรระวัง เมลด็ มะระขนี้ กในผลสุกเปนพษิ หา มรับประทาน อาจเกิดอาการมนึ อาเจียน 152

สมนุ ไพรพื้นบา้ นลดความเสี่ยง โรคมะเรง็ ตามภมู ปิ ญั ญาของหมอพืน้ บา้ น มะรุม ช่อื ทองถ่นิ /ชอื่ อ่ืน ผกั อีฮุม ผกั อฮี มึ มะคอมกอน กาแนงเดิง ผักเนอ้ื ไก 153

สมุนไพรพ้ืนบ้านลดความเสย่ี ง โรคมะเรง็ ตามภูมิปัญญาของหมอพื้นบา้ น มะรมุ สว นท่ีใช ยอดมะรุม ใบออ น ชอ ดอก และฝกออ น การใชประโยชนตามภมู ปิ ญ ญาพืน้ บา น เมล็ด เปน ยาแกไ ข แกบวม แกปวดตามขอ ดอก เปน ยาบำรงุ ขบั ปส สาวะ ฝก ใชแ กไ ข ใบ แกเ ลือดออกตามไรฟน แกอ กั เสบ เปลือก ขบั ลมในลำไส คมุ ธาตุออ นๆ แกลมอมั พาต ราก แกอ าการบวม บำรงุ ไฟธาตุ 154

สมนุ ไพรพนื้ บ้านลดความเสี่ยง โรคมะเร็ง ตามภูมปิ ัญญาของหมอพืน้ บ้าน ตวั อยางตำรับอาหาร แกงมะรมุ เครอื่ งปรงุ ปลาชอน (300 กรัม) 1 ตวั นำ้ 2 ถว ย ฝกมะรุมปอกเปลือกหนั่ ทอ นยาว 1 นว้ิ 200 กรัม นำ้ ปลารา 3 ชอนโตะ น้ำมะขามเปย ก 2 ชอนโตะ เครอื่ งแกง พริกข้ีหนสู แี ดงเม็ดใหญ 7 เม็ด หอมแดงซอย 3 หวั เกลือปน ½ ชอนชา วิธีปรุง 1. ทำนำ้ พรกิ แกงโดยโขลกพรกิ ขห้ี นกู บั หอมแดงและเกลอื เขา ดว ยกนั พอแหลก ตกั ใสถ ว ย พกั ไว 2. ขอดเกล็ดปลา ลางทำความสะอาด ใสลงอางผสม เคลาเกลือเล็กนอยเพื่อเอาเมือกออก ลา งห่ันเปนแวนหนา 0.5 เซนตเิ มตร พกั ในตะแกรงใหสะเด็ดน้ำ 3. ตมน้ำในหมอดวยไฟกลางจนเดือด ใสน้ำพริกแกงท่ีโขลก คนใหทั่ว พอเดือดใสปลา หามคนจนกวาปลาจะสกุ ใสมะรุม ปรุงรสดวยน้ำปลารา นำ้ มะขามเปย ก รอใหเดือดอกี ครง้ั ปดไฟ 4. ตกั ใสถว ยรับประทาน 155

สมนุ ไพรพนื้ บา้ นลดความเส่ียง โรคมะเร็ง ตามภมู ิปัญญาของหมอพ้นื บ้าน คณุ คาทางยา เสริมสรางภูมิคุมกันใหแกรางกาย0ลด ความเส่ียงตอการเปนโรคมะเร็ง รักษาโรคความ ดันโลหิตสูง ชวยเพ่ิมและเสริมสรางภูมิคุมกันให แกรางกาย ถารับประทานสม่ำเสมอจะชวยลด ความเสี่ยงการเปนโรคมะเร็ง แตถาหากเปนก็จะ ชวยใหการรักษาพยาบาลงายข้ึน ในบางกรณี สามารถหยุดการเจรญิ เติบโตของโรครายได ถาใช ควบคูไปกับยาแผนปจจบุ นั ผูปวยโรคมะเร็งไดรับการรักษาดวยรังสี การด่ืมน้ำมะรุมจะชวยใหการแพรังสีฟนตัวเร็วข้ึนและ การทดลองในหนูพบวา หนูท่ีไดรับฝกมะรุมเปนอาหารเกิดโรคมะเร็งผิวหนังจากการกระตุนนอยกวา กลมุ ทดลอง โดยกลมุ ทกี่ ินมะรุมมีเนอื้ งอกบนผวิ หนังนอยกวากลมุ ควบคมุ 156

สมุนไพรพนื้ บา้ นลดความเส่ยี ง โรคมะเร็ง ตามภมู ปิ ญั ญาของหมอพื้นบ้าน ภมู ิปญ ญาหมอพ้นื บา น สูตร 1 สรรพคุณ เปนยาลดภาวะเส่ียงของการเปนมะเร็ง ลดภาวะเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็งลำไส บำรุงไต แกเนื้องอกในตับ แกออนเพลีย ชวยบำรุงน้ำเหลือง น้ำดี ใบแกโรคลักปดลักเปด เพราะมีวิตามินซีสูง เปลือกแกเบ่ือเมา ลดไขมันในกระแสเลือดและลดความดัน เมล็ดเปนยาบำรุง กระตุนภูมิคุมกัน แกไขขอ อักเสบ ดอกบำรุงกระดกู บำรุงหวั ใจ สวนประกอบ ใชม ะรุมทั้ง 5 (ราก ลำตน ใบ ดอก ผล) วธิ ที ำ ตากแหง มะรมุ แลวอบฆา เชอ้ื บดใสแคปซูล วิธีรับประทาน ครั้งละ 3 แคปซูล กอนอาหาร วันละ 2 เวลา เชา-เย็น รับประทานติดตอกันได (หรือ รับประทานเม็ดมะรมุ แก อบแหง 1 เม็ดตอ วนั ) รบั ประทานไดตลอด สตู ร 2 สรรพคุณ ลดภาวะเสี่ยงการเกิดโรคมะเร็งลำไส บำรุงไต แกเ น้อื งอกในตบั แกอ อนเพลีย ชวยน้ำเหลือง นำ้ ดี สวนประกอบ เมลด็ มะรุมแก วธิ ที ำ ตากแหง เมลด็ มะรมุ แก วธิ รี บั ประทาน คร้ังละ 3 เมด็ กอ นอาหาร วนั ละ 3 เวลา เชา -กลางวัน-เย็น รับประทานไดเรือ่ ยๆ 157

สมุนไพรพนื้ บ้านลดความเสย่ี ง โรคมะเร็ง ตามภูมิปญั ญาของหมอพน้ื บา้ น สตู ร 3 สรรพคณุ รกั ษามะเร็งปอด สวนประกอบ 1) ใชมะรุมทงั้ 5 1 กิโลกรัม (ราก ลำตน ใบ ดอก ผล) แหง 2) แฮม แหง ½ กิโลกรัม 3) ตนเพลินท้ัง 5 แหง ½ กโิ ลกรัม 4) กาฝากตน สะแก แหง ½ กิโลกรมั วธิ ที ำ บดใสแ คปซลู เบอร 0 วิธีรับประทาน รับประทานครั้งละ 1 แคปซูล กอนอาหาร วันละ 3 เวลา เชา-กลางวัน-เย็น เห็นผล ภายใน 1 เดอื น รับประทานตดิ ตอ ไปเรอ่ื ยๆ 158

สมุนไพรพื้นบ้านลดความเสย่ี ง โรคมะเรง็ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพ้ืนบ้าน หญา้ ปักกิ่ง ช่อื ทอ งถน่ิ /ชื่ออ่นื เลงจอื เชา หญาเทวดา 159

สมุนไพรพ้นื บา้ นลดความเสี่ยง โรคมะเร็ง ตามภมู ปิ ัญญาของหมอพนื้ บ้าน หญ้าปกั กิ่ง สวนที่ใช ใบและตนสด การใชประโยชนต ามภูมปิ ญ ญาพื้นบา น ในตำรายาจีนปรากฏช่ือพืชสกุลเดียวกันน้ี ใชรักษาอาการเจ็บคอ และมะเร็ง เปนสมุนไพรที่มี สารสำคัญในการยับย้ังมะเร็งหลายชนิด เชน มะเร็ง ในคอ ตับ มดลูก ลำไส ผิวหนัง เม็ดเลือด โดยเฉพาะมะเร็งเตานมและมะเร็งกระเพาะปสสาวะ (สามารถรักษามะเรง็ ไดใ นระดบั หนึ่ง กำลังอยูระหวางศกึ ษาวจิ ยั ) วิธีใช : ใชต นหญาปก ก่ิงสดๆ 6 ตน ลา งน้ำใหส ะอาด ปน หรอื ตำใหละเอยี ด เติมน้ำสกุ ประมาณ 4 ชอนโตะ คั้นเอาน้ำสดๆ มาดื่ม แบงครึ่งรับประทานกอนอาหารเชาและกอนนอน ดื่มประจำเปน ระยะยาวได เมื่อใชรวมกับการรักษามะเรง็ จะชวยลดอาการขางเคียงได แปรรูป : เก็บเอาหญาปกกิ่งทั้งตนทั้งราก คัดเอาใบที่สมบูรณและใบซีดเหลืองออก นำมาลา งโดยลา งเศษดินทต่ี ดิ มากับรากใหส ะอาด และระวังไมใหม ีดนิ ที่ติดโคนตน นำไปสรงน้ำตอ อกี 2 คร้งั สะเดด็ นำ้ ใหแหง ดี จากนั้นจึงนำหญา ปก กิ่งมาหนั่ เปนชน้ิ ๆ ขนาด 0.5 เซนติเมตร นำไปตากแดด ประมาณ 5-7 วัน เวลาตากควรเกลี่ยใหท่วั และเกลีย่ บอยๆ ในระหวางวนั เมื่อแหง สนิทดแี ลว จึงนำมา บรรจุใสภาชนะทเ่ี ตรียมไวใ หม ดิ ชิด 160

สมนุ ไพรพ้ืนบ้านลดความเสีย่ ง โรคมะเร็ง ตามภมู ปิ ญั ญาของหมอพ้ืนบ้าน วิธีเตรยี มน้ำคน้ั สำหรับรบั ประทานตอ วัน นำหญาปกก่ิง 6 ตน ลางน้ำใหสะอาด หั่นเปนชิ้นเล็กๆ และโขลกในครกที่สะอาดใหละเอียด เพื่อค้ันน้ำไดดีเติมน้ำสุก 4 ชอนโตะ (60 มิลลิลิตร) ผสมใหเขากันกรองผานผาขาวบาง น้ำท่ีคั้นได เก็บเอาไวในตูเย็น ท้ังนี้อาจลดขนาดของหญาปกก่ิง และน้ำลงครึ่งหน่ึงเพ่ือการรับประทานใน คร้งั เดียวก็ได วธิ รี บั ประทาน รับประทานคร้ังละ 30 มิลลิลิตร (คร่ึงหน่ึง) กอนอาหารเชาครึ่งช่ัวโมง และกอนนอน ขนาดท่ี แนะนำน้ีสำหรับผูใหญน้ำหนักตัวเฉล่ีย 60 กิโลกรัม หากเปนเด็ก (ต่ำกวา 12 ป) ควรลดขนาดลง ครง่ึ หนึ่ง ขอควรระวัง/ผลขา งเคียง ในระยะ 7 วัน หรือ 10 วัน อาจมีอาการหงุดหงิด หรือเปนไข อาจมีน้ำเลือดปนหนองออกทางอุจจาระ นำ้ ปส สาวะอาจเหมือนน้ำลา งปลา นอนไมห ลบั /โมโหงา ย อธบิ ายเพิม่ เติม การรับประทานยาน้ี สามารถทำควบคูไปพรอมกับการรักษาแผนปจจุบันได ถาผานการ ฉายแสงมากอนแลว การรับประทานยานี้ จะทำใหไมแพแสงรังสี และถอนพิษไขได ขณะรับประทาน ยานี้ ควรงดของแสลง เชน ฟก แตงกวา ผักกาดขาว หนอไม ผกั บุง หวั ไชเทา คำแนะนำ กอนใชควรทำการลางใหสะอาดเสียกอน การนำมารับประทานไมควรตมหรือเคี่ยวเพราะจะ ทำลายสรรพคุณทางยาลงอยางมาก 161

สมุนไพรพ้ืนบ้านลดความเสย่ี ง โรคมะเร็ง ตามภูมิปัญญาของหมอพนื้ บ้าน ภูมิปญญาหมอพนื้ บาน สตู ร 1 สรรพคุณ แกความดัน เบาหวาน ตานมะเร็ง หรือยับยั้งการแพรกระจายของ เชื้อมะเร็ง ใชเปนอาหารเสริม ฟนฟูอาการจากโรคมะเร็ง (ชวยเสริมยาหลักที่ รับประทานอย)ู แกภ ูมิแพ และโรคกระเพาะ สว นประกอบ 1) หญา ปกกงิ่ สวนตน (ทม่ี ีดอก) 1 กำมอื (ประมาณ 30 กรมั ) วธิ ที ำ ใชตน สด ปน แลว กรอง เอานำ้ มาด่ืมสดๆ วธิ ีรบั ประทาน ดมื่ ครงั้ ละ 1 แกว กอ นอาหาร วนั ละ 2 เวลา เชา -เยน็ รบั ประทาน ตอ เนอื่ งไดท กุ วนั สตู ร 2 สรรพคุณ บำรงุ สมอง ตัดเช้อื มะเรง็ ในสมอง สว นประกอบ 1) หญา ปก ก่ิง แหง 15 กรัม 2) แกนจนั ทนขาว แหง 15 กรมั 3) ดอกอญั ชัน แหง 15 กรัม 4) แกน ฝาง แหง 15 กรัม 5) เหด็ ขอนดอก หรอื เห็ดเนือ้ 15 กรมั หรือเหด็ ช้นิ หรอื เหด็ หลนิ จือ แหง 6) หวั รอยรู แหง 15 กรมั 7) วานสิงหโมรา ทั้ง 5 แหง 15 กรมั 8) ดอกคำฝอย แหง 15 กรมั วธิ ีทำ ตมน้ำทวมยาแคพอเดอื ด 15-20 นาที วธิ ีรบั ประทาน รับประทานคร้งั ละ 1 แกว กอนอาหาร 15 นาที วันละ 2 เวลา เชา - เย็น รบั ประทานนานจนยาจดื 1 หมอ รบั ประทานประมาณ 15 วัน 162

สมนุ ไพรพน้ื บ้านลดความเสี่ยง โรคมะเรง็ ตามภูมิปญั ญาของหมอพื้นบ้าน 2.3 กลุมสมนุ ไพรพื้นบานทใี่ ชใ นการปอ งกันโรคมะเรง็ พืชผักและผลไมเปนสมุนไพรตานมะเร็ง เนื่องจากอุดมไปดวยคุณคาทาง โภชนาการและสารตานความเสื่อมของรางกาย น่ันก็คือสารสำคัญในการตานมะเร็ง โดยตรง สารตานความเส่ือมของรางกายหรือสารตานอนุมูลอิสระหรือแอนติออกซิแดนท เปนสารปองกันปฏิกิริยาออกซิเดชันท่ีเกิดจากฤทธ์ิของอนุมูลอิสระ ชวยปองกันการเสื่อม สภาพของรา งกาย ปอ งกันการเกิดโรคมะเรง็ และโรคอน่ื ๆ รวมถงึ การชวยชะลอความชรา ของทั้งรางกายและผิวพรรณ ตัวอยางพืชผักและสมุนไพรพ้ืนบานท่ีใชในการปองกัน มะเร็ง มีดังนี้ 163

สมนุ ไพรพน้ื บา้ นลดความเสี่ยง โรคมะเรง็ ตามภมู ปิ ญั ญาของหมอพ้นื บา้ น กระเจี๊ยบเขียว ชอื่ ทอ งถิ่น/ชอื่ อืน่ กระเจยี๊ บมอญ กระเจี๊ยบขาว มะเขอื มอญ มะเขือพมา มะเขอื ทวาย มะเขือละโว มะเขอื มื่น บักเมยี ก บกั ถ่ัวตน 164

สมนุ ไพรพืน้ บา้ นลดความเสี่ยง โรคมะเรง็ ตามภูมิปัญญาของหมอพ้นื บ้าน กระเจย๊ี บเขยี ว สว นทีใ่ ช ผลออน การใชป ระโยชนต ามภูมปิ ญ ญาพื้นบาน กระเจี๊ยบเขียวมีสารเมือกลื่นพวกเพ็กติน ชวย เคลือบกระเพาะอาหารและลำไส ปองกันแผลใน กระเพาะอาหารไมใหลุกลาม รักษาความดันโลหิตให เปนปกติ บำรุงสมอง เปนยาระบายและกำจัดพยาธิ ตัวจ๊ีด โดยตองกินกระเจ๊ียบติดตอกัน 15 วัน ฝกแหง ปนกนิ เปนยารักษาโรคกระเพาะอาหาร 165

สมนุ ไพรพนื้ บา้ นลดความเสี่ยง โรคมะเรง็ ตามภูมิปัญญาของหมอพืน้ บา้ น ตัวอยา งตำรับอาหาร ยำกระเจี๊ยบเขียว เครอ่ื งปรงุ กระเจ๊ยี บเขียว ½ กโิ ลกรัม ไขไก 2 ฟอง นำ้ ปลา 2 ชอนโตะ หอมแดง 3 หวั กุง สด 2 ขีด มะนาว 2 ผล พริกขี้หนทู ุบ 10 เมด็ วิธีปรุง 1. กระเจ๊ยี บลางน้ำ ยางไฟออ นประมาณ 10 นาที ตัดขวั้ ฉกี เปน ชนิ้ ๆ 2. กุง ไขไก ตมใหสกุ ปอกเปลอื ก ห่ันตามชอบ 3. มะนาว ลางนำ้ ผาบีบนำ้ ผสมน้ำและพรกิ ขห้ี นทู บุ 4. หอมแดงปอกเปลือก ลางน้ำ ซอยบางๆ ผสมกับกระเจ๊ียบ กุง ปรุงดวยน้ำปรุงรส ชิมรส ตามชอบ จัดใสจ านแตงหนา ดว ยไขตม รบั ประทานได (สำหรับผูป ว ยมะเรง็ ไมใสก งุ และไขไก) คณุ คาทางยา มีสารตานความเสื่อมของรางกายที่ดีเยี่ยม ชวยตานมะเร็งไดดี และกากใยอาหารที่ชวยลด ความเสีย่ งของมะเร็งกระเพาะอาหาร และมะเร็งลำไสใหญ 166

สมนุ ไพรพื้นบา้ นลดความเส่ยี ง โรคมะเร็ง ตามภูมิปัญญาของหมอพ้นื บ้าน ภมู ปิ ญญาหมอพน้ื บา น สูตร 1 สรรพคุณ รักษาแผลในกระเพาะและลำไส ตานการเกิดมะเร็งกระเพาะและมะเร็งลำไส ชวยขับปสสาวะ และเปนยาระบายออ นๆ วิธีรับประทาน รับประทานผลเปนผักสด (ไม ตองลวก) จมิ้ นำ้ พรกิ แกพ ยาธิตัวจ๊ดี 167

สมนุ ไพรพื้นบ้านลดความเสย่ี ง โรคมะเรง็ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพืน้ บ้าน กระเทียม ชือ่ ทอ งถน่ิ /ชอื่ อ่นื หอมเตยี ม กระเทียมขาว หัวเทยี ม 168

สมนุ ไพรพ้นื บา้ นลดความเสย่ี ง โรคมะเร็ง ตามภูมปิ ัญญาของหมอพ้นื บา้ น กระเทยี ม สว นทใ่ี ช ลำตน ใตด นิ หรือท่เี รียกวา หวั และราก การใชประโยชนตามภมู ิปญ ญาพ้ืนบา น เปนสมุนไพรรสเผ็ดรอน ใชเปนยาขับลมในลำไส และใชในการรักษากลากเกล้ือน แกไอ ขบั เสมหะ ชวยยอยอาหาร (ฆาเช้ือโรค) ตัวอยา งตำรบั อาหาร ใบและตนกระเทียมนำมาผัด ลวกหรือดองจิ้มน้ำพริก สวนหัวนำมาทำเปนกระเทียมดองและ เปนเครือ่ งเทศท่ใี ชในการตำเครื่องแกงและดบั กลนิ่ คาวอาหารตา งๆ 169

สมุนไพรพน้ื บา้ นลดความเสย่ี ง โรคมะเรง็ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพน้ื บ้าน คณุ คา ทางยา ปองกันมะเร็งในระยะเร่ิมแรก สามารถรับประทานในรูปอาหาร หรือรับประทานหัวกระเทียมสด โดยการรับประทานกระเทียมในปริมาณสูงๆ สามารถลดความเสี่ยงในการเกิดมะเร็งท่ีกระเพาะลงได คร่ึงหน่ึง นอกจากนี้กระเทียมยังทำใหตับสามารถทนตอสารที่กอใหเกิดมะเร็งไดมากขึ้นดวย และ ดวยกลไกการออกฤทธ์ิของกระเทียมที่จะทำลายเฉพาะเซลลมะเร็ง แตไมทำลายเซลลปกติ ดังน้ันจึง สามารถบรโิ ภคไดอ ยา งปลอดภยั นอกจากนี้ยังมีผูคนพบวา เซลลเม็ดเลือดขาวของผูท่ีกินกระเทียม สามารถฆาเซลลมะเร็งไดดี กวา เซลลเม็ดเลือดขาวของผูไมกนิ กระเทียมถงึ 139% ผลการวจิ ัยจากสถาบนั มะเรง็ ในสหรฐั อเมริกา พบวาผูชายซ่ึงรับประทานกระเทียม หัวหอม ไมวาจะเปนหอมเล็กหรือหอมใหญมากกวาวันละ 10 กรัม มีโอกาสเปนมะเร็งตอมลูกหมากต่ำกวาผูท่ีไมคอยรับประทานอาหารประเภทน้ี และมีการ ทดลองพบวาท้ังกระเทียมและหัวหอมสามารถลดการเกิดมะเร็งที่ผิวหนัง และจากการใหหนูทดลอง กนิ กระเทยี ม พบวา ในหนทู ี่มแี นวโนมทางพนั ธุกรรมวาเปนมะเร็งไดงา ย จะมโี อกาสเปน มะเร็งลดลง ภมู ิปญญาหมอพน้ื บาน สตู ร 1 สรรพคุณ ชวยขับโลหะหนักท่ีตกคางในรางกาย ซึ่งเปนสาเหตุ หน่ึงของการเกิดมะเร็ง เชน มะเร็งผิวหนัง มะเร็งเม็ดเลือด หรือ มะเร็งโพรงจมกู เปนตน วิธีรับประทาน รบั ประทานประมาณ 7 กลีบพรอ มอาหาร วันละ 2 เวลา เชา-เยน็ หรือรบั ประทานพรอมสบั ปะรด เพ่อื ชวยลดการกดั ปากของกระเทยี ม ขอควรระวัง หามรับประทานติดตอกันเกิน 15 วัน ใหเวน 15 วัน เพราะอาจระคายเคืองตอตับ หรือ ทำใหตาฟาง 170

สมุนไพรพน้ื บา้ นลดความเส่ียง โรคมะเรง็ ตามภูมปิ ัญญาของหมอพื้นบ้าน สตู ร 2 สรรพคณุ บรรเทาอาการมะเรง็ โพรงจมูก ชวยรักษาแผลจาก มะเรง็ โพรงจมกู ทำใหแ ผลแหง สว นประกอบ 1) รากกระเทียม ตากแหง ห่ันฝอย 1 สว น 2) ผิวกระพข้ี อย ตากแหง 1 สวน 3) กลบี ดอกบัวหลวง ตากแหง 1 สวน 4) ใบกรวยปา ตากแหง หน่ั ฝอย 1 สว น 5) การบรู 1 สวน วิธีทำ นำสว นประกอบท้ังหมดมามว นดว ยกลบี ดอก บวั หลวง วธิ ใี ช สบู แทนบุหร่ี พนอดั ควนั เขาปอด (แบบสบู บุหร)่ี สูบเมอ่ื ผปู วยเกดิ อาการหายใจไมอ อก 171

สมนุ ไพรพน้ื บา้ นลดความเสย่ี ง โรคมะเร็ง ตามภมู ิปญั ญาของหมอพน้ื บ้าน สูตร 3 สรรพคุณ ลดอาการบวมเนื่องจากมะเร็งเม็ดเลือดขาว หรืออาการไอเปนเลือดจากมะเร็งหลอดลม และปอด ลดอาการตามืดมัวจากมะเร็งหลังโพรงจมูก ท้ังยังชวยบำรุงกำลัง บำรุงน้ำเหลือง บำรุงน้ำดี ลดภาวะเสยี่ งการเกิดมะเร็งทุกชนดิ สว นประกอบ 1) กระเทียมโทน 1 กิโลกรมั 2) เม็ดพริกไทยขาวบดผง ½ กิโลกรมั 3) น้ำผ้งึ 2 ½ ลิตร วิธีทำ นำสว นประกอบทง้ั หมด ใสภาชนะแกวทมี่ ีฝาปด หมกั กบั ขา วเปลือก 7 วัน แตง ขันธ 5 ไปบชู า พระแมโพสพ ใหผูปวยเปนผูขอจากพระแมโพสพ (พลีเอา) โดยถามคำถามวา “ขาพเจาจะหายจาก มะเรง็ เมด็ เลอื ดขาวหรือไม” ใหต อบวา “หาย” วิธีใช ตักกระเทียม 3 กลีบพรอมน้ำผึ้งและพริกไทยอีก 1 ชอนโตะ รับประทาน วันละ 1 ครั้ง กอ นอาหารเชา ยาสว นที่เหลือใหเ กบ็ เขาตเู ยน็ ใหด ี รับประทานตอเนื่องจนกวายาจะหมด 1. ตง้ั ขันธ 5 มธี ปู 10 ดอก ดอกไมข าว 10 ดอก เทยี น 10 ดอก นำมาใสจ าน 2. นำตัวยามาต้งั ไว ยกจานข้ึนทำพธิ ีกลาวดงั นี้ แมโพสพเจาขาเอย ยานีร้ กั ษามะเรง็ เมด็ เลอื ดขาวหายไหม (เราตอบวาหาย - หายขาดไหม - เราตอบวา - หายขาด) แลว รีบนำเอายามาปรุงทานไดเ ลย 172

สมุนไพรพน้ื บา้ นลดความเสีย่ ง โรคมะเร็ง ตามภมู ิปญั ญาของหมอพน้ื บ้าน สูตร 4 สรรพคุณ รกั ษามะเรง็ ผิวหนัง-ผ่ืนคนั เปนแผล โรคเรอ้ื น ขีท้ ดู กุดถัง ดอื้ ยา (ใชย าอน่ื แลวไมไดผ ล) สวนประกอบ 1) กลบี กระเทียม 15 กรัม 2) นำ้ มันมะพรา วใส 15 กรัม 3) เหงาไพล แหง 15 กรัม 4) เหงา ขมนิ้ ชัน แหง 15 กรมั 5) พิมเสน 15 กรมั 6) การบูร 15 กรมั วิธีทำ ใชกระเทียม น้ำมันมะพราว ไพล ขมิ้นชัน เค่ียวใหเหลือง ท้ิงไวใหเย็น เติมพิมเสน การบูร เก็บ ใสขวด หรือกระปุกไว วิธใี ช ใชทาทลี ะนดิ ทาเรอื่ ยๆ จนกวาแผลจะแหง 173

สมุนไพรพ้นื บ้านลดความเส่ียง โรคมะเร็ง ตามภมู ิปญั ญาของหมอพ้ืนบ้าน กะเพรา ช่อื ทองถน่ิ /ชือ่ อื่น กะเพราแดง กะเพราขาว กำ่ กอ ขาว ก่ำกอแดง กอมกอขาว กอมกอดำ 174

สมนุ ไพรพน้ื บา้ นลดความเส่ียง โรคมะเรง็ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพ้นื บา้ น กะเพรา สว นท่ีใช ทงั้ 5 (ราก ลำตน ใบ ดอก ผล) การใชประโยชนตามภูมิปญญาพืน้ บาน ใบ มีรสเผ็ดรอ น ชวยบำรงุ ไฟธาตุ ขับลม แกป วดทอง แกล มตาน ซาง แกจุกเสียด แกคล่ืนเหียนอาเจียน ขับเหงื่อ และขับน้ำนมในหญิง หลงั คลอดบตุ ร บรรเทาอาการหอบหืด รักษากลาก เกลอ้ื น ไลย ุง ราก มีรสเผ็ดรอน บำรุงธาตุ แกไขสันนิบาต แกทองอืดทองเฟอ แกจ ุกเสยี ด แกพษิ ตานซาง ตวั อยา งตำรบั อาหาร กะเพราเปนทั้งผักและเคร่ืองเทศ ชวยในการดับกลิ่นคาวของ อาหาร และชวยปรุงแตงกล่ินและรสของอาหาร กะเพราสามารถนำมา ประกอบอาหารไดหลายชนิด เชน ผัดกะเพรากับเนื้อสัตวตางๆ แกงปา แกงเลยี ง ตม ยำโปะ แตก ตม โคลง เปน ตน คุณคาทางอาหารตอสุขภาพ กะเพราขาว 100 กรัมใหพ ลงั งาน 46 กโิ ลแคลอรี่ ประกอบดวยโปรตีน 2.7 กรมั ไขมัน 0.3 กรัม คารโบไฮเดรต 8 กรัม เสนใย 4.30 กรัม แคลเซียม 310 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 51 มิลลิกรัม เหล็ก 2.2 มลิ ลิกรัม เบตาแคโรทนี 724 ไมโครกรัม และวติ ามินซี 22 มิลลกิ รัม 175

สมนุ ไพรพนื้ บ้านลดความเสยี่ ง โรคมะเร็ง ตามภูมปิ ัญญาของหมอพื้นบา้ น คณุ คาทางยา ก ะ เ พ ร า ส ด มี ฤ ท ธ์ิ ต า น ค ว า ม เ ส่ื อ ม ข อ ง ร า ง ก า ย สู ง สารสกัดใบกะเพราดวยแอลกอฮอลสามารถลดการเกิด เน้ืองอกในหนูทดลอง ชวยกระตุนใหรางกายกำจัดสารพิษออก จากรางกาย และในการศึกษาผลในการปองกันมะเร็งกระเพาะ อาหารของกะเพราเมื่อใหรวมกับสะเดาในหนูทดลองท่ีถูกกระตุน ดวยสารกอมะเร็งพบวา พืชท้ัง 2 ชนิดสามารถปองกันมะเร็งได เนื่องจากทั้งกะเพราและสะเดามีฤทธ์ิตานความเสื่อมของรางกาย ฤทธต์ิ านการอักเสบ และฤทธิย์ บั ย้ังการเจรญิ ของเซลลมะเร็ง ภมู ปิ ญญาหมอพน้ื บาน สตู ร 1 สรรพคุณ ชวยใหร ะบบการไหลเวียนของเลอื ดดี ตา นมะเร็งไดทกุ ชนิด สว นประกอบ 1) ใชท ง้ั 5 (ราก ลำตน ใบ ดอก ผล) สด 1 ตน 2) น้ำ 2 ลิตร วิธที ำ ตมกับนำ้ ใหเ ดอื ดนาน 15 นาที วิธีรับประทาน ดม่ื แทนน้ำไดเ รอ่ื ยๆ ไดทกุ วัน 176

สมนุ ไพรพ้นื บา้ นลดความเสีย่ ง โรคมะเรง็ ตามภูมปิ ญั ญาของหมอพ้นื บา้ น สตู ร 2 สรรพคณุ รักษามะเรง็ ปอด ชวยแกอาการเหน่อื ยงาย แกห อบหดื เปน ยาชูกำลงั สวนประกอบ 1) กะเพราแดง สด 1 กำมอื 2) กะเพราขาว สด 1 กำมือ 3) หญาตำแยแมว 1 กำมอื (หญาแมวอาดหรือหญา คราวแมว (ภาษาใต) หรือหญาแมวกิน 4. น้ำซาวขาว ½ แกว วิธที ำ ตำสวนประกอบใสน ำ้ ซาวขาว ค้ันเอาแตนำ้ วิธรี ับประทาน ดมื่ คร้ังละ1 ถว ยชา วันละ 2 เวลา เชา -เย็น กอน หรือหลงั อาหารก็ได ดืม่ ติดตอกนั นาน 7-8 วนั อาการก็จะดีข้ึน 177

สมุนไพรพน้ื บ้านลดความเสี่ยง โรคมะเรง็ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพนื้ บา้ น กลว้ ยน้ำวา้ ชือ่ ทองถนิ่ /ชือ่ อื่น กลว ย 178

สมนุ ไพรพนื้ บ้านลดความเส่ียง โรคมะเรง็ ตามภูมิปญั ญาของหมอพื้นบา้ น กลว้ ยน้ำว้า สวนทีใ่ ช ผลสุก (รบั ประทานผลสกุ 2 ลกู กนิ คูกบั นำ้ 1 แกว ) การใชป ระโยชนตามภมู ปิ ญ ญาพนื้ บา น บำรุงกำลัง ผลสุกใชเปนยาระบาย แกทองผูก ในกลวยสุกไมถึงกับดำจะมีเสนใยออนนุม สามารถ กระตุนใหเกิดการขับถายอยางดี โดยจะชวยเพ่ิมกากอาหารในลำไส เมื่อกากอาหารมีมาก ก็จะไปดันผนังลำไส ทำใหเกิดอาการปวดถายข้ึนมา กลวยดิบหั่นเปนแวนบางๆ ตากแดดใหแหง นำมาบดเปนผง รับประทานครั้งละ 1 ชอนกาแฟ เมื่อมีอาการทองเสีย กลวยดิบมีสารแทนนินมาก รสฝาดชวยสมานลำไส ลดอาการทอ งเสยี ไดดี 179

สมนุ ไพรพื้นบา้ นลดความเส่ยี ง โรคมะเร็ง ตามภูมิปญั ญาของหมอพนื้ บา้ น ตัวอยางตำรบั อาหาร นำ้ พริกกลว ย เครอื่ งปรุง กระเจ๊ียบแดง ¼ ถว ย กลวย 2 ลกู กะป 1 ชอ นชา คื่นฉาย 1 ชอนชา ถว่ั ฝกยาว 1 ถว ย ถ่วั พู 1 ถวย นนุ 1 ชอ นชา พรกิ กะเหร่ียง 30 เม็ด บวบ 1 ชอ นโตะ มะเขือเปราะ 1 ถว ย หอมแดง ¼ ถว ย โสกน้ำ 1 ชอนชา แตงกวา 1 ถวย (ผูปว ยมะเรง็ ไมค วรใสกะปเ พราะเปนอาหารแสลง) วิธปี รงุ 1. โขลกพริกขี้หนู หอมแดง กระเทียม ขา เขาดวยกันใหล ะเอยี ด 2. ใสก ลว ยดบิ โขลกพอเขากัน ใสกะป โขลกใหเ ขา กัน ตักขนึ้ 3. ใสน้ำมันลงในกระทะ ตั้งไฟกลาง พอน้ำมันรอน ใสหมูลงผัดใหหมูแยกออกจากกัน ใส นำ้ พรกิ ทโ่ี ขลก ในขอ 2 ผัดใหเ ขากนั 4. ปรงุ รสดวยน้ำตาล นำ้ ปลา เกลือ น้ำมะนาว ผดั ใหเขา กัน ปดไฟ ยกลง เสิรฟ กับผกั สด 180

สมุนไพรพ้นื บ้านลดความเส่ยี ง โรคมะเรง็ ตามภมู ปิ ัญญาของหมอพนื้ บา้ น คุณคาทางอาหารตอสขุ ภาพ กลวยน้ำวาสุก 100 กรัม ใหพลังงาน 100 กิโลแคลอรี่ ประกอบดว ย โปรตนี 1.2 กรมั ไขมนั 0.3 กรัม คารโ บไฮเดรต 26.1 กรัม แคลเซียม 12 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 32 มิลลิกรัม เหลก็ 0.8 มลิ ลิกรมั นำ้ 71.6 กรัม และวติ ามินซี 14 มลิ ลิกรัม คณุ คาทางยา กลวยน้ำวา มีคุณสมบัติเพิ่มภูมิคุมกันของรางกาย เนื่องจากมีสารกระตุนเม็ดเลือดขาว ซ่ึงสามารถจับและทำลายเชื้อไวรัส หรือเชื้อแบคทีเรียท่ีกอโรคได รวมท้ัง ยังตานการอักเสบที่เก่ียว เนื่องกบั ระบบภูมคิ ุมกนั รางกาย กลวยท่ีสุกเต็มท่ีจะสรางสารท่ีมีคุณสมบัติตอตานเซลลท่ีผิดปกติ ย่ิงกลวยสุกมากเทาไหร ก็จะ เกิดจุดสีดำท่ีเปลือกมากขึ้น ยิ่งมีจุดดำน้ีมากข้ึนเทาไหร ย่ิงทำใหเกิดภูมิตานทานมากขึ้น จากงานวิจัย ของนักวิทยาศาสตรญ่ีปุนกลวยจะมีสารซ่ึงมีคุณสมบัติตอตานมะเร็ง ยิ่งกลวยสุกมากเทาไหรก็จะย่ิงมี คุณสมบัตใิ นการตอตานมะเร็งไดมากข้ึน คำแนะนำคือใหกินกลวยวันละ 1-2 ผลเพอื่ เพิ่มภูมิตานทาน ตอ โรคตางๆ เชน หวดั ไขห วัดใหญ และอ่ืนๆ ขอ ควรระวงั หากกินกลว ยทีย่ ังไมส ุกดี อาจมอี าการทอ งอดื กอ ใหเ กิดลมในทอง 181

สมนุ ไพรพ้ืนบา้ นลดความเสย่ี ง โรคมะเรง็ ตามภมู ปิ ญั ญาของหมอพ้นื บา้ น ภมู ปิ ญญาหมอพ้ืนบา น สูตร 1 สรรพคุณ ปองกันโรคมะเร็งกระเพาะอาหารและลำไส หรือรักษาแผลที่กระเพาะอาหารและสำไส รสฝาด เคลอื บแผล สว นประกอบ 1) กลว ย น้ำวา ดบิ แหง 20 กรมั 2) เปลา ท้งั หา แหง (จะเปน ชนดิ เปลา นอ ย/ชมพู/ทองใหญก็ได) 20 กรมั 3) เหงาไพล แหง 20 กรัม 4) เหงา ขม้นิ ชนั แหง 20 กรัม วิธีทำ ใสนำ้ ทว มยา (ประมาณ 2 ลติ ร) ตมใหเดอื ดนาน 15 นาที วธิ ีรบั ประทาน ดืม่ วันละ 1 ถวยชา กอ นอาหาร วนั ละ 3 เวลา เชา-กลางวนั -เย็น 1 หมอกนิ ได 20 วัน มสี รรพคณุ ชวยเคลอื บกระเพาะ 182

สมนุ ไพรพนื้ บา้ นลดความเสยี่ ง โรคมะเร็ง ตามภมู ิปัญญาของหมอพืน้ บ้าน ขมิ้นชนั ช่อื ทอ งถิ่น/ช่ืออ่นื ขมิน้ (ทว่ั ไป) ขมนิ้ แกง ขมิน้ หยอก ขมนิ้ หวั (เชียงใหม) ขมิ้นชัน (กลาง) ขมี้ นิ้ หม้นิ ตายอ (กะเหรี่ยง-กำแพงเพชร) สะยอ (กะเหรย่ี ง-แมฮอ งสอน) 183

สมนุ ไพรพ้นื บา้ นลดความเสยี่ ง โรคมะเร็ง ตามภมู ิปัญญาของหมอพ้นื บา้ น ขม้ินชนั สว นที่ใช เหงา การใชป ระโยชนตามภมู ิปญ ญาพน้ื บาน เหงา แกโรคผิวหนังผ่ืนคัน แกทองรวง ขับลม รักษาไข แกทองมาร แกทองอืด ขับเสมหะ รักษามะเร็งลาม (มีอาการ พุพอง น้ำเหลืองไปถึงไหนก็เกิดแผลเนาเปอยไปถึงน้ัน มีกล่ินเหม็น มีอาการอักเสบ บวม ปวดแสบ รอน) รักษามะเร็งเพลิง (มีลักษณะเหมือนถูกไฟใหม น้ำรอนลวก ปวดแสบรอนเหมือนโดนไฟลวก ขยายตัวออกไปเร่ือยๆ อยางรวดเร็ว) คลายกลามเน้ือเรียบในลำไสที่เกร็งตัว เจริญอาหาร ยากระตุน แกอาการไมสบาย อาการวิงเวียน ระงับเช้ือ ตานวัณโรค แกไขผอมเหลือง ดมแกหวัด แกบิด แกทองรวง แกคัน แกฟกช้ำ ฆาเช้ือพยาธิ รักษาแผลในลำไส สมานแผล แกคลั่งเพอ รักษาบาดแผล เร้ือรัง รักษาลำไส รักษากลากเกล้ือน ระงับอาการชัก ใชเปนยาขัดฟน แกหญิงท่ีตกเลือด รักษาโลหิต ออกทางทวารหนกั และเบา 184

สมนุ ไพรพน้ื บา้ นลดความเสีย่ ง โรคมะเร็ง ตามภูมปิ ัญญาของหมอพ้นื บา้ น ตัวอยา งตำรับอาหาร แกงเหลอื งมะละกอดอกแค สว นประกอบเคร่ืองแกง หอมแดง กระเทยี ม พรกิ ข้หี นูแหง ขมิ้นชันสด เกลอื กะป เครือ่ งปรุง มะขามเปยก หรือ สมแขก หรอื นำ้ มะนาว ปลาชอนยาง มะละกอ ดอกแค วิธีทำ 1. ตำเครื่องแกงใหล ะเอียด 2. ตั้งไฟใหเดือด ใสมะละกอ ดอกแค ปรุงรสใหเปร้ียวดวยน้ำมะนาว หรือน้ำสมแขก หรือน้ำ มะขามเปยก 3.แกะเนอื้ ปลาชอ นยางยางใสล งไปแลวต้ังไฟใหเ ดือดสักครู ปด ไฟ ยกลง ตกั ใสถวยรับประทาน พรอ มขา วกลอง คณุ คาทางอาหารตอสขุ ภาพ ขมนิ้ มรี สฝาด สวนที่ใชในการประกอบอาหารคือ เหงา และใบ เหงา ใชไดท้ังเหงาสด หรือใชทำเปนขมิ้นผง ใชแตงกล่ิน สี และรส ของอาหาร เชน แกงเหลอื ง ขาวซอย หอนง่ึ ไก แอบปลา แกงออม ค่ัวกล้งิ ไก แกงกะหร่ีตางๆ เปน ตน ใบ ทางเหนือ หากจะทำแอบปลาใหมีกลิ่นหอมจะใชใบขม้ินรองหอ แทนใบตอง จะทำให อาหารมกี ลิน่ หอมนาทาน 185

สมุนไพรพ้ืนบา้ นลดความเสยี่ ง โรคมะเร็ง ตามภมู ปิ ัญญาของหมอพื้นบา้ น ขมิ้นชันมีสารสำคัญกลุมเคอรคิวมินและน้ำมันหอมระเหยที่มีฤทธ์ิทางยาสามารถใชรักษา อาการอักเสบเชนการอักเสบของผิวหนัง ในตางประเทศนำไปใชในการรักษาโรคเก่ียวกับผิวหนัง เชน ผ่นื แพ สะเก็ดเงนิ หรือแมแ ตม ะเรง็ ปจจบุ ัน มีการจำหนา ยครมี ขมนิ้ ชันท่มี สี ว นประกอบของขม้นิ ชนั ใน ปริมาณท่ีสูงใหแกผูปวยโรคสะเก็ดเงิน ซึ่งพบวาผูปวยหลายรายใชไดผลดี สวนการใชเปนยา รับประทาน ขมิ้นชันมีฤทธ์ิตานอนุมูลอิสระสูงกวาวิตามินอี 80 เทา ปจจุบันจึงนำมาใชในโรคท่ีคาดวา จะเกิดจากอนุมูลอสิ ระ อาทิ โรคมะเร็ง อัลไซเมอร และโรคหัวใจและหลอดเลอื ด โดยเฉพาะโรคมะเรง็ นั้น ในปจจุบันมีการวิจัยในผูปวยที่เปนมะเร็งลำไสใหญในประเทศอังกฤษ ท่ีไมตอบสนองตอการ รักษาดวยยาเคมีบำบัดหรือการฉายรังสี โดยใหรับประทานขมิ้นชันในขนาดสูง เปนเวลาติดตอกัน 6 สัปดาห พบวาผูปวยไมมีอาการแยลง แตก็ไมดีข้ึน หรือกลาวงายๆ วาทำใหอาการทรงตัว หากนำ ขมิ้นชันมาใชรวมกับการฉายรังสีหรือการใชยาเคมีบำบัดก็นาจะใหผลดีกวาการการฉายรังสีหรือการ ใชยาเคมีบำบัดเพียงอยางเดียว เพราะนอกจากจะมีงานวิจัยท่ีชวยยืนยันผลของขม้ินชันในการตาน การเจรญิ เตบิ โตของมะเร็งหลายชนิด อาทิ มะเรง็ ปอด มะเรง็ ลำไสใ หญ มะเร็งปากมดลูก ขมน้ิ ชนั ยังมี ฤทธิ์ในการตานความเส่ือมของรางกายท่ีเปนสาเหตุของมะเร็งหรืออาจจะเกิดข้ึนจากข้ันตอนการฉาย รังสดี วย 186

สมนุ ไพรพนื้ บ้านลดความเสยี่ ง โรคมะเรง็ ตามภมู ิปัญญาของหมอพ้ืนบ้าน ปจจุบัน ขม้ินชันแคปซูล เปนยาในบัญชียาหลักแหงชาติ จึงสามารถที่จะเบิกคายาจากระบบ สุขภาพตางๆ ได อีกทั้งปจจุบันสำนักงานคณะกรรมการอาหารและยาอนุญาตใหขมิ้นชันสามารถข้ึน ทะเบียนเปนยาสามัญประจำบานไดแลว ดังน้ันจึงสามารถหาซ้ือไดตามรานคาทั่วไป แตหากใครไม อยากเสียเงิน สามารถนำแงงขม้นิ ชันมาปลูก โดยรดน้ำพอชุมวนั ละ 1 - 2 ครัง้ ขอควรระวัง บางคนรับประทานขม้ินแลวอาจมีอาการแพขม้ิน เชน คล่ืนไส อาเจียน ทองเสีย ปวดศีรษะ นอนไมหลับ หากมอี าการดงั กลา วใหห ยดุ ยา และเปลี่ยนไปใชยาชนดิ อนื่ ภมู ิปญญาหมอพ้ืนบา น สตู ร 1 สรรพคณุ ชวยตา นมะเรง็ กระเพาะอาหาร มะเร็งลำไสเ ลก็ มะเรง็ ลำไสใ หญ ตานมะเรง็ ไดด ี สวนประกอบ เหงา ขมนิ้ ชันสด วิธที ำ เหงาขมนิ้ ชนั สด ตอ งปอกเปลอื ก (ลางนำ้ โดย เอามอื ถู เปลือกกำพรา กจ็ ะหลดุ ) เอามานึ่งสุก อบแหง บด ละเอียด ใสแ คปซูล วิธรี บั ประทาน ครัง้ ละ 2 แคปซูล กอ นอาหาร วนั ละ 3 เวลา เชา-เยน็ -กอนนอน 187

สมุนไพรพืน้ บ้านลดความเส่ียง โรคมะเรง็ ตามภมู ปิ ัญญาของหมอพื้นบ้าน ข่า ช่ือทองถนิ่ /ช่อื อน่ื กุฏกกโรหิณี ขาหยวก ขาหลวง สะเอเชย เสะเออเคย 188

สมนุ ไพรพน้ื บ้านลดความเสย่ี ง โรคมะเร็ง ตามภมู ิปญั ญาของหมอพ้ืนบ้าน ข่า สว นท่ีใช เหงา ดอก หนอออน กินสด หรือใชเปน เคร่ืองปรงุ อาหาร 2-3 ครงั้ / สัปดาห การใชประโยชนตามภูมิปญญาพ้ืนบา น เหงาขา มีน้ำมันหอมระเหย ชวยขับลมแกทองอืด ทองเฟอ จุกเสียด แกบวม แกพิษ แกบิด แกตกเลือด แกลมปวง แกกลาก เกล้ือน ขับน้ำคาวปลา แกส ันนิบาตหนา เพลงิ ตำกบั นำ้ มะขามเปยกและเกลือกินเปน ยาหลงั คลอด ใบ ใชฆ า พยาธิ แกกลาก เกลอื้ น ตม อาบแกป วดเมอ่ื ยตามขอ ดอก แกกลาก เกลอ้ื น ผล ชวยยอยอาหาร แกปวดทอง แกค ลน่ื ไสอ าเจยี น ทองอดื ทอ งเฟอ แกบิด ตวั อยางตำรับอาหาร น้ำขา เครอื่ งปรงุ ขาแกต ากแหง 20 กรมั (5 แวน ) วิธีปรงุ น้ำรอน 200 กรมั (1ถวยแกว ) 1. เอาขาแกท ่ตี ากแหงแลว ใสล งไปในถวยกาแฟ 4-5 แวน 2. นำน้ำรอ นเดือดใสล งไปคอ นถว ย (1/3 ของถว ยแกว) ปด ฝาถว ย ทิ้งไวซ ักครูหนึ่งแลวคอ ยดื่ม 3. ควรดืม่ 2-3 ถวยตอ วนั กท็ ำใหส บายทองขนึ้ 4. หรอื จะใช ขาสดก็ได 10-12 แวน นำมาทบุ ใหแตก ตมเอานำ้ ด่ืมก็ได 189

สมุนไพรพืน้ บา้ นลดความเส่ียง โรคมะเร็ง ตามภมู ปิ ัญญาของหมอพ้ืนบ้าน คุณคาทางอาหารตอ สขุ ภาพ ขาอุดมไปดวยวิตามินหลายชนิด ท้ังวิตามินบี 1 บี 2 และวิตามินซี มีแรธาตแุ คลเซียมฟอสฟอรสั เหล็ก คณุ คาทางยา ขามีสารสำคัญในการปองกันโรคมะเร็ง นอกจากนี้ขามี สารยูจีนอล ชวยขับลมแกอาการทองอืด ทองเฟอ แนน จุก เสียด ชวยยอยอาหาร ขับเสมหะหลอดลมอักเสบ ลดอาการ เกร็งของกลา มเน้ือเรียบ ตานวณั โรค ขามีฤทธลิ์ ดการบบี ตวั ของลำไส 190

สมนุ ไพรพ้ืนบา้ นลดความเสี่ยง โรคมะเรง็ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพนื้ บ้าน ภมู ิปญ ญาหมอพืน้ บาน สูตร 1 สรรพคุณ รักษามะเร็งไดทุกชนิด และลดภาวะเส่ียงการเปนมะเรง็ ทกุ ชนดิ สว นประกอบ 1) เหงาขม้ินชนั สด ½ กโิ ลกรัม 2) เหงาขา ลงิ สด ½ กิโลกรัม 3) เหงาขา ตาแดง สด ½ กิโลกรมั 4) เหงา ขา ใหญ สด ½ กิโลกรัม 5) เมด็ พริกไทยดำ แหง 1 ขดี 6) หัวขา วเยน็ เหนอื แหง 1 กิโลกรัม 7) หวั ขาวเย็นใต แหง 1 กิโลกรัม วิธที ำ ตม ทัง้ หมดกบั นำ้ พอทว มยา ตม 3 สวน ใหเหลือนำ้ 1 สวน วธิ ีรบั ประทาน คร้งั ละ 1 ชอนโตะ กอนอาหาร วนั ละ 3 เวลา เชา -กลางวัน-เย็น รับประทานตอเน่ืองได จนกวาจะหาย (ถาจะกนิ ของแสลงพวกเนือ้ สัตวแ ละปลาไมมีเกล็ด ใหรบั ประทานยาเพมิ่ อีก 1 เทา) 191

สมุนไพรพนื้ บา้ นลดความเสยี่ ง โรคมะเร็ง ตามภมู ิปญั ญาของหมอพน้ื บา้ น สตู ร 2 สรรพคุณ มะเรง็ กรามชา ง เปนในกราม อักเสบจากรากฟน อักเสบมาก บวมแดง สว นประกอบ 1) ดอก ดีปลีเชอื ก แหง 1 สว น 2) เหงา ขา ลิง สด 1 สว น 3) หัวรอ ยรู แหง 1 สว น 4) เหงา ขา ใหญสด 1 สว น 5) เม็ดพรกิ ไทยดำ 1 สวน 6) หวั ขาวเยน็ เหนอื 1 สวน 7) หัวขาวเย็นใต 1 สวน 8) เถากำแพง 7 ช้นั 1 สวน 9) หวั ตะไครแกง แหง 1 สว น 10) รากทองพนั ชง่ั แหง 1 สว น 11) เมล็ดเทยี นดำ แหง 1 สวน 12) เถาบอระเพ็ด แหง 1 สว น 13) หวั กระชาย แหง 1 สว น 14) หัวแหวหมู แหง 1 สว น 15) รากมะขามปอม แหง 1 สว น วิธที ำ ตม ท้ังหมดกับน้ำพอทวมยา ตม 3 สว น ใหเหลือน้ำ 1 สว น วิธีรับประทาน ดื่มคร้ังละ 1/2 แกว กอนอาหาร วันละ 2 เวลา เชา-เย็น ดื่มนานเปนเดือนแลวแต อาการ ขอควรระวงั หามรับประทานของแสลง ไดแก ปลาทู ไก กุง ปลาไมมีเกล็ด เนื้อวัว ของหมักดองทุกชนิด ถา จะรบั ประทานของแสลงตองดม่ื ยาเพม่ิ 1 แกว เพื่อลางของแสลง 192

สมุนไพรพื้นบ้านลดความเส่ยี ง โรคมะเรง็ ตามภมู ปิ ญั ญาของหมอพ้ืนบ้าน แคบา้ น ชอ่ื ทองถิ่น/ชอื่ อน่ื แคขาว แคแดง (เหนอื ) แคดอกแดง แคดอกขาว 193

สมนุ ไพรพนื้ บา้ นลดความเสยี่ ง โรคมะเร็ง ตามภูมปิ ัญญาของหมอพน้ื บา้ น แคบา้ น สว นที่ใช ใบ ยอดออ น ใบออ น ดอกตมู การใชประโยชนตามภูมิปญ ญาพ้ืนบาน เปลอื กตน มีสารรสฝาด ตม ดมื่ แกท อ งเสยี ราก น้ำค้ันจากรากผสมน้ำผึ้งเปนยาขับ เสมหะ ยอดออนและใบออ น มีสรรพคณุ ดบั พษิ รอน ถอนพษิ ไข ดอก กนิ เปน ยาแกไขห ัวลม 194

สมนุ ไพรพ้นื บา้ นลดความเส่ียง โรคมะเร็ง ตามภูมิปัญญาของหมอพ้นื บา้ น ตวั อยางตำรับอาหาร ยอดออ นและใบออนลวกกินเปน ผกั จมิ้ นำ้ พริก ดอกออน นำไปแกงสม แกงสม ดอกแค เครื่องปรงุ ปลาชอ น 1 ตวั น้ำพรกิ แกงสม 1 ถว ย นำ้ เปลา 1-2 ถวย ดอกแค (พอประมาณ) 3 ชอ นโตะ น้ำมะขามเปย ก นำ้ ตาล 1 ชอนโตะ น้ำมะนาว 2 ชอนโตะ นำ้ ปลา 3 ชอนโตะ กะป 1 ชอนชา วิธปี รุง 1. นำปลาชอ นมาทำความสะอาดขอดเกลด็ ตดั หวั ออก และหน่ั สวนตวั เปน ชิน้ ๆ 2. ใสนำ้ สะอาดในภาชนะ ปด ฝาใหสนิท ตัง้ ไฟจนเดอื ด ใสปลาชอนลงตม น้ำในหมอ 3. เม่ือปลาสุกแลวใหนำสวนหัว 3 ช้ินไปโขลกรวมกับน้ำพริกแกงละลายน้ำใสหมอ ต้ังไฟให เดือด ใสดอกแคท่ีเตรียมไว ปรุงรสดวยน้ำปลา น้ำมะขามเปยก น้ำมะนาว น้ำตาล ปดฝาภาชนะให สนิท ต้งั ไฟตอ อกี ประมาณ 5 นาที (ปรุงใหม ีรสเปร้ียว เค็ม หวาน) นำมารับประทานขณะรอ นๆ 195

สมนุ ไพรพน้ื บ้านลดความเสีย่ ง โรคมะเร็ง ตามภมู ิปัญญาของหมอพน้ื บ้าน คุณคา ทางอาหารตอสขุ ภาพ ดอกแค 100 กรัม ใหพลังงานตอรางกาย 33 กิโลแคลอร่ี ประกอบดวย คารโบไฮเดรต 5.6 กรัม โปรตีน 2.1 กรมั ไขมนั 0.2 กรัม แคลเซียม 2 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 57 มิลลิกรัม เหล็ก 1.2 มิลลิกรัม เบตาแคโรทีน 0.51 มิลลิกรัม วิตามินบี 1 0.09 มิลลิกรัม วิตามินบี 2 0.49 มิลลิกรัม ไนอาซีน 2.5 มิลลิกรัม วิตามินซี 35 มลิ ลิกรมั คุณคาทางยา ใบ ตานมะเรง็ ขยายหลอดเลอื ด รักษาโรคกระเพาะ ยอดและดอกแค รสหวาน ออกขมเล็กนอย 1 กำมอื สด ลวกจิ้มนำ้ พริก ลวก 1-2 นาที หามตม เพราะจะหมดฤทธิท์ างยา ดอกตมู ที่กำลงั จะบาน กอนนำไปทำอาหารตอ งดงึ เอาเกสรออกกอ น จะทำใหม ีรสขมนอ ยลง สารสกัดดอกแคมีฤทธ์ิยับยั้งมะเร็งเตานมและไมกอใหเกิดอันตรายตอเซลลอ่ืนๆ นอกจากนี้ ยงั พบวา ดอกแค สามารถยับย้ังสารกอ มะเร็งเมอ่ื ทดลองในหนทู ดลองได 196

สมุนไพรพ้นื บ้านลดความเส่ียง โรคมะเร็ง ตามภูมปิ ญั ญาของหมอพน้ื บ้าน ภมู ิปญ ญาหมอพ้นื บาน สูตร 1 สรรพคณุ ใชสมานแผลในตบั ลำไส ปอด หรอื ทำใหกอน มะเร็งตบั ลำไส ปอด ยบุ หรือเล็กลง สว นประกอบ 1) ดอกแคบาน 10-15 ดอก 2) เกลือ เลก็ นอ ย วธิ ที ำ ตมนำ้ ใหเดือดโดยใสเ กลอื เล็กนอย (พอเค็ม) ลวกดอกแคบานพอสุก และนำมาใสน้ำเยน็ ทนั ที วธิ ีรับประทาน จิม้ น้ำพริก รับประทานไดทกุ วนั ทกุ มอื้ สูตร 2 สรรพคุณ ลางแผล เนา เปอ ย ของแผลมะเร็ง เบาหวาน สวนประกอบ - เปลือกตน แคบา นสด 20 กรมั วิธีทำ เปลอื กตน แคบานสด ตมกับนำ้ พอทวมยา พอเดอื ด ประมาณ 15-20 นาที วิธีใช ใชล า งแผลตอเนือ่ งประมาณ 7 วนั 197

สมนุ ไพรพนื้ บา้ นลดความเสยี่ ง โรคมะเรง็ ตามภมู ิปญั ญาของหมอพนื้ บ้าน ชา ชอื่ ทองถนิ่ /ชื่ออน่ื เมยี่ ง 198