YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE BÖLÜM 3 Sınavlarda gelişme cümleleriyle ilgili sorulan so- 101 rular şunlardır: PARAGRAF (BÖLÜMCE) Bu paragrafta aşağıdakilerden hangisine deği- GENEL YETENEK Kavramları ya da nesneleri belirtmek için sözcükler- nilmemiştir? KPSS GENEL KÜLTÜR den, kavramlar ya da nesnelerle ilgili yargımızı be- Bu paragrafta aşağıdaki yargılardan hangisi lirtmek için cümlelerden; bir düşünceyi anlatmak için de paragraflardan yararlanırız. Yani anlatımın en çıkarılmaz? küçük birimi olan sözcükler cümleleri, cümleler de Bu parça için aşağıdakilerden hangisi söylene- paragrafları oluşturur. Bir duyguyu, düşünceyi, olayı ya da durumu bir ana mez? düşünce ekseni etrafında anlatan, tümce ya da tüm- Aşağıdakilerden hangisi bu paragrafta sözü ce dizimine paragraf denir. edilen yazara (esere) ait özelliklerden biri de- PARAGRAFIN YAPISI ğildir? Paragrafı oluşturan cümleler, anlam ve anlatım özel- liklerine göre giriş, gelişme ve sonuç bölümlerine 3. SONUÇ TÜMCESİ ayrılır: Dil ve düşünce yönünden önceki cümleye bağlı olan paragrafın son cümlesidir. Açıklanan düşünce- 1. GİRİŞ TÜMCESİ (Cümlesi) ler bu cümle ile bir sonuca bağlanır. Sonuç cümlesi Konunun ortaya konduğu bölümdür. Paragrafın giriş kesin bir yargıya varıldığını gösterir. Bir bakıma cümlesi sonuç cümlesiyle anlam ve mantık yönün- paragrafın özeti olup ana düşünce genellikle bu den uyumludur. bölümde yer alır. Giriş cümlesi önceden bir yargı bildirmez, zamir ve bağlaçlarla başlamaz. Örnek Soru Bütün gün Kadıköy‟de onu bekledin. (Giriş Kalem, genellikle silaha benzetilir. Oysa —. Bu ba- kımdan silah benzetmesi, kalemin gücünü anlat- cümlesi olur.) mak için yeterli değildir. Türk tarihinde kalemin Seninle de anlaşamıyoruz. (Giriş cümlesi olmaz.) gücünün yeterince anlaşılmadığı ne yazık ki bir Kitabının son bölümüne bunu eklemiş. (Giriş gerçektir. Çünkü roman, öykü, makale, eleştiri, tiyatro” gibi sayısız tür bize Batı‟dan çok sonra cümlesi olmaz.) gelebilmiştir. Bu parçada boş bırakılan yere, düşüncenin 2. GELİŞME TÜMCELERİ akışına göre aşağıdakilerden hangisi getirilme- Paragrafın giriş ve sonuç cümleleri arasındaki lidir? bölümdür. Gelişme cümlelerinde, giriş bölümünde A) silah insanlığı yok edebilecek kadar büyüktür belirtiler konuyu açıklayan ve geliştiren düşünceler B) kalem silahtan çok daha güçlü bir varlıktır yer alır. Ana düşünceyi değişik açılardan destekle- C) silahlarla kalemler insanlık için önemli olmuştur yen, tamamlayan düşünceler bu bölümde yer alır. D) Türk milleti silaha değil kaleme önem vermiştir Bu bölümdeki yargılar dil ve düşünce yönünden E) bütün kalemler toplansa bir silah kadar olmaz kendisinden önceki ve sonraki cümleye bağlıdır. Düşünceyi geliştirme yollar ve yöntemleri daha çok bu bölümde yer alır. www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE Çözüm Örnek Soru Parçanın bütününde kalemin gücünden ve bunun (I) Çok satan kitaplara karşı bazı çevrelerde bir düş- bizde yeterince anlaşılmadığından söz edilmekte- manlık var. (II) Dolayısıyla da kitlelerin beğenisine 102 dir. Bu bakımdan boş bırakılan yere buna paralel güvenmiyorlar. (III) Ben bu güvensizliğe şiddetle bir cümle getirilmelidir. Bu da sadece B‟de vardır. karşıyım. (IV) Çok satan bir kitap da elbette ki edebi Diğerleri parçaya uymaz. bakımdan gayet güzel, başarılı bir yapıt olabilir. (V) Yanıt B Kitabın başarısındaki ölçüt az satması olmamalıdır. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerin hangi- GENELKPSS YETENEK sinden sonra, “Bu çevreler, halkın edebiyattan çok GENEL KÜLTÜR Örnek Soru fazla anlamadığını düşünüyorlar.” cümlesi getiril- melidir? (I) Kanadalı bilim adamları, yaptıkları araştırmada A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. bazı kırmızı sincapların yakın akraba olmak şartıyla öksüz yavruları evlat edindiğini saptadı. (II) Araştır- Çözüm maya göre yavru sincaplar teyze, abla ya da anne- anneleri tarafından sahipleniliyor. (III) Bilim adamla- Bu parçada I. cümleden sonra, soru kökünde veri- rına göre bu hayvanlar, akrabalarını seslerinden len cümle getirilmelidir. Çünkü I. cümlede “bazı tanıyor. (IV) Çiftleşme dönemi dışında yalnız yaşa- çevrelerde” sözü, sorudaki cümlede de “bu çevreler” yan sincaplar için bu alışılmadık bir durum. (V) Sin- sözü kullanılmıştır. caplar ülkemizde çok yaygın olarak yaşıyor. (VI) Bu Yanıt A hayvanlar, ormanlık arazilerin tamamına uyum sağ- layabiliyor. (VII) Ancak orman alanlarının zarar gör- Örnek Soru mesi bu hayvanların da yok olmasına yol açıyor. Bütün bilimler gibi edebiyat da yaygın bir söyleyişle Bu parça ikiye bölünmek istense ikinci paragraf iki tarafı keskin bir kılıçtır. Keskin taraflarından biri numaralanmış cümlelerin hangisiyle başlar? sürekli iyiye, doğruya ve insanların mutluluğuna doğrudur. Diğer taraf ise —. Bilimde insanlığa nele- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. rin faydalı olduğu belliyken edebiyatçı bunu çok açık biçimde bilemez, işte bu yüzden bazen edebiyat Çözüm diğer bilimlere göre tehlikeli bir hal alır. Bu parçanın I., II., III. ve IV. cümleleri sincapların Bu parçada boş bırakılan yere, aşağıdakilerden yakın akrabalarını evlat edindikleri ile ilgilidir. V. cüm- hangisi getirilmelidir? leden itibaren sincapların ülkemizdeki durumuna A) acı çeken insanların dertlerine çare olmaya değinilmiştir. Bu nedenle parçayı V. cümleden itibaren çalışır bölmek mümkündür. B) insan için zararlı ve tehlikeli olan şeylere doğ- Yanıt E rudur C) bilimin ulaşamadığı yerlere ulaşır ve insanı anlatır D) bilim ve edebiyat arasındaki en büyük farkı oluşturur E) açık ve net biçimde yoksulların ve yalnızların lehinedir www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE Çözüm PARAGRAFTA BAŞLIK 103 Boşluktan önce “diğer taraf ise” dendiğine göre Bir paragrafın başlığı konu ve ana düşüncenin en buraya, bir önceki cümlenin tersi bir söz getirilmelidir. kısa özetidir. Ana düşünceyi oluşturan kavramlar, o Yani bir önceki cümlede “iyilik”ten söz edildiğinden paragrafın adını verir. dolayı boşluğa olumsuz bir söz gelmelidir. Bu da sadece B‟de vardır. Başlıkta bulunan özellikler şunlardır: Kısadır, çünkü varlıkların veya kavramların adı Yanıt B bir veya iki kelimedir. Örnek Soru İlgi çekici olup sonucu hemen söylemeyerek GENEL YETENEK (I) İnsan ateşle, ancak onun temel düşmanı olan meraklandırır. KPSS GENEL KÜLTÜR suyu kullanarak başa çıkabilir. (II) Çünkü ateş yayı- Özel isim sayıldığından her sözcüğün ilk ya da lır; bulaşıcı, aç gözlü ve yıkıcıdır. (III) Modern ya- şama bakıldığında ateşin insanın denetimine girdiği bütün harfleri büyük yazılır. görülür. (IV) Bu özellikleri nedeniyle, tarih boyunca Paragrafın başlığını bulmak için, paragrafın insan ateşe korkuyla karışık bir saygı duymuştur. (V) Ateşin pek çok şeyin simgesi olması da bundan- tümü okunduktan sonra ilk ve son cümleler dır. okunmalıdır. Başlığı düşünebilmek için paragrafın konusuy- Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi- la birlikte ana düşüncenin de bilinmesi gerekir. si anlatımın akışını bozmaktadır? Başlığı bulmak için paragrafta anlatılmak iste- nenin ve paragrafın yazılış amacının ne olduğu A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. bilinmelidir. Çözüm PARAGRAFTA KONU Parçada ateşten söz edilmiş ateşle başa çıkmanın Paragrafın konusu; hakkında konuşulan, düşünce yolları verilmiştir. Üçüncü cümlede ise modem za- yürütülen, üzerinde durulan, görüş bildirilen oluş, olgu mandan söz edilerek akış bozulmuştur. veya kavramdır. “Yazar paragrafta ne anlatmakta, neden söz etmektedir?” sorusuna verilen cevap pa- Yanıt B ragrafın konusudur. Genellikle paragrafın konusunu giriş cümlesi verir. Sınavlarda konu ile ilgili sorulan sorular şunlar- dır: Paragrafta ne söyleniyor? Yazarı, paragrafı yazmaya iten etken nedir? Yazarın bu parçada anlatmak istediği nedir? Paragrafın yazılış amacı nedir? Yazar paragrafta neyin üzerinde duruyor? www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE Konu, yazarın yazısını yazmaktaki amacını vermez. Örnek Soru Amaç, yazıyla ulaşılmak ya da verilmek istenen şey- Fransa‟nın Lyon şehrinde uluslararası bir edebiyat dir. Konu ise amaç verilirken kullanılan malzemedir. festivalinin davetlisi olarak bulunuyorum. Programın 104 Bu nedenle konu paragrafları okunurken “neden ilk ayağında, kitaplarımı okuyan lise öğrencileri ve bahsettiği” üzerinde düşünülür ama niçin bahsettiği öğretmenlerle bir buluşma gerçekleşti. Türkiye‟ye üzerinde durulmaz. gelen yabancı yazarları liselere götürmek pek akla gelmez. Hâlbuki hem Amerika‟da hem Avrupa‟da yazarların lise çağındaki gençlerle buluşmalarına çok GENELKPSS YETENEK önem veriliyor. Henüz meslek seçimlerini yapmamış GENEL KÜLTÜR gençlerin farklı alanlardan sanatçıları yakından gör- mesi, onlara sorular sorması teşvik ediliyor. Bu tür buluşmalar, genellikle de çok büyük ve halka açık kütüphanelerde yapılıyor. Örnek Soru Bu parçanın yazarının yakındığı asıl durum, aşa- ğıdakilerden hangisidir? Sanatın amacı, kişinin düşüncesini, duyarlılığını geliştirmek; ona dünya ve insanlara insanca bakma, A) Yabancı yazarlarla Türk liselerindeki gençlerin sezme, kavrama gücü kazandırmaktır. Sanat ürünle- buluşturulmaması rine ilgi duymayan, hayali işlemeyen, başkalarının acılarına, dertlerine ortak olmayan bir bilim adamı, bir B) Kitap okuyanların azlığı yüzünden edebiyatımı- yargıç, bir yönetici düşünelim: Ne yararı olur bunların zın yeterince gelişmemesi toplumlarına, insanlığa? İnsanın, insan sevgisiyle yoğrulmadığı toplumlarda bütün yönleriyle ilkellik C) Yabancıların edebiyatta üstün olmaları yüzün- egemen olmaz mı? den edebiyatımızın tanınması Bu parça için en uygun başlık aşağıdakilerden D) Çok büyük ve halka açık kütüphanelerimizin hangisidir? sayıca yetersiz oluşu A) Sanat ve Düş Gücü E) Yabancı yazarların ülkemizi merak etmemeleri ve yeterince yazarın ülkemize gelmemesi B) Sanat ve İnsan Çözüm C) Sanat ve Yaratıcılık D) Sanatın Gelişimi Parçada konuşan yazar, yabancı bir ülkeden lise E) Sanatın Doğuşu öğrencisi ve öğretmenleriyle buluştuğunu anlatmak- tadır. Ancak yurdumuzda böyle bir şeyin yapılmadı- ğını belirterek bundan yakınmaktadır. Çözüm Yanıt A Paragrafta sanatın amacından söz edilmektedir. Sa- natın amacının insana insani Özellikler kazandırmak, insanların birbirlerine ve dünyaya insanca bakmala- rını sağlamak olarak belirtilmiştir. Yanıt B www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE Örnek Soru Örnek Soru 105 Kırım-Kongo kanamalı ateşi hastalığı ile adını duyu- ran keneler, toplum sağlığını ciddi oranda etkiler Yazarlığım, oyunculuğumdan çok daha eskidir ve GENEL YETENEK hale geldi. Hastalık ilk kez 12. yy.da tanımlandı. bence daha ileridir. Yazmaya başlamam, okumaya Dünya üzerinde 889 tür kene, bugün 9 farklı hastalı- başlamamla aynı zamana denk düşüyor aşağı yukarı. KPSS GENEL KÜLTÜR ğa neden olan küresel tehdit noktasına ulaştı. Balık- On yıl öncesine kadar bir yazar olarak anılacağımın lar dışındaki tüm omurgalıların kanlarıyla beslenen hayalini bile kurmamıştım. Sadece görevini yapan keneler, insanların vücutlarında kalıcı hasarlar bı- biri zihniyetiyle yazıp durdum. Halen de bu psikolojiye rakmanın yanı sıra ölümlere sebep oluyor. Kırım- sahibim aslında. Çünkü birtakım öyküler var zihnimde Kongo kanamalı ateşi adlı ölümcül hastalık, Türki- ve yazılmayı bekliyorlar, hatta bazen rahatsız edici ye‟de ilk kez 2002 yılında görüldü. Halen kırsal biçimde ısrar ediyorlar. Ben de bu seslere kulak kesim ağırlıkta olmak üzere insanlar hayatlarını veriyorum. kaybediyor. Bu parçadan, aşağıdakilerden hangisine ulaşıla- Bu sözleri söyleyen bir sanatçı ile ilgili olarak maz? aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Keneler, dünyayı olumsuz yönde etkiler hale gelmiştir. A) Sinema sanatında zirveye ulaştıktan sonra bir B) Kırım Kongo kanamalı ateşi hastalığı, ülkemiz- yazar olmaya karar vermiştir. de 21. yy.dan önce yoktur. B) On yıl öncesine kadar yazarlık hakkında her- C) Kırım Kongo kanamalı ateşi hastalığı, şehirler- hangi bir bilgiye sahip değildir. de daha az görülmektedir. C) Yazmak istedikleri konusunda etrafındaki in- D) Dünyada yüzlerce farklı tür kene ve bunların sanların ve sokağın sesine kulak vermektedir. yol açtığı hastalıklar vardır. D) Yazarlıkta oyunculuğa göre daha başarılı oldu- E) Keneler, sulak alanlardaki hayvanlara yaklaş- ğunu düşünmektedir. mamaktadır. E) Sanatın bütün dallarında eser verebilmek için uğraşan bir kişidir. Çözüm Çözüm , Parçadan, kenelerin sulak alanda yaşayan hayvan- lara değil, balıklara yaklaşamadığı anlatılmaktadır. Bu parçanın ilk cümlesinde geçen “bence daha ileri- Bu bakımdan, parçadan E‟deki yargıya kesinlikle dir” sözünden, yazarlıkta oyunculuğa göre daha ulaşılamaz. başarılı olduğu anlaşılmaktadır. Diğer yargılara ise parçadan ulaşılamaz. Cevap E Yanıt D www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE Örnek Soru PARAGRAFTA ANA DÜŞÜNCE Cüneyt Arkın‟ın başrolünü oynadığı ve 1980‟li yılla- Paragrafta ele alınan konuyla ilgili olarak yazarın rın başında çekilen “Dünyayı Kurtaran Adam” filmini okuyucuya iletmek istediği mesaj, temel görüş ana 106 izlemeyeniniz var mı, bilmem. Bu film, İngiltere‟deki düşüncedir. Bir yazının oluşumuna yön veren, pa- bir film akademisi tarafından insanlık tarihi boyunca ragrafta işlenip geliştirilen temel düşünceye ana çekilmiş en kötü film, seçildi. Bu başarısız filmin düşünce denir. yönetmeni Yusuf Kurçenli‟ye bu durum hakkındaki Paragraflarda ana düşünce bazen bir cümle ile orta- yorumu sorulduğunda, “Hiçbir baba çocuğunu inkâr ya konur. Bazen de paragrafın tümüne yayılır. etmez, velev ki çocuğu özürlü de olsa...” cevabını GENELKPSS YETENEK GENEL KÜLTÜR verdi. Böylesi bir filmin yönetmeninden, bir sanatçı Ana düşünce cümlesinin özellikleri şöyle açıkla- duyarlılığını yansıtan böyle büyük bir sözü bekle- mezdim doğrusu. Artık ben de o filmi daha sempatik nabilir: buluyorum. 1. Ana düşünce cümlesi kesin yargı ortaya koyar. Bu parçada sözü edilen yönetmen, aşağıdakiler- “Çocuk eğitiminin önemi” bu sözcükler kesin bir den hangisiyle nitelendirilebilir? hüküm ortaya koymamaktadır. Bu nedenle ana A) Kendini eleştirenlere çok büyük tepki gösteren düşünce olamaz. Ancak konuyu belirleyen ifade- B) Başarılı bulunmasa da yaptığı işe sahip çıkan ler olabilir. “Çocuk eğitimi ülkemiz için çok önem- C) Sinema sanatı hakkında hiçbir fikri olmayan lidir.” cümlesi ise kesin bir hüküm ortaya koydu- D) Yaptığı işi eleştirenlere rağmen çok beğenen ğu için ana düşünce cümlesi olabilir. E) Sorumluluğu başkalarının üzerine atan 2. Ana düşünce cümlesi açık ve özlü bir şekilde ifade edilir. Çözüm 3. Ana düşünce cümlesi açıklamaya, geliştirmeye elverişlidir. Parçada sözü edilen yönetmen çok kötü bir film çek- 4. Paragrafta en çok vurgulanan cümledir. miş dahi olsa onu inkâr etmemekte ve filmine sahip 5. Okura iletilmek istenen asıl düşüncedir. çıkmaktadır. Buna en yakın anlam da B‟de vardır. 6. Yazarı, yazmaya iten nedendir. 7. Paragraftaki diğer düşünceleri içine alır. Yanıt B Bir paragrafta ana düşünce bulunurken dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır: Önce paragraf dikkatle okunmalı ve önemli kavramların altı çizilmelidir. İlk ve son cümleler dikkatle okunmalıdır. Seçeneklerde ana düşünce için verilen cümle- lerle paragrafın anlatmak istediği karşılaştırıl- malıdır. Paragrafta asıl anlatılmak istenene en yakın olan seçenek ana düşüncedir. www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE Örnek Soru Örnek Soru 107 Şiirde, dizeler küçük harfle başlatılarak yazılabilir. Böyle bir şey mümkün mü hiç? Bir insan bırakınız Şiir, düz yazının dışında, kendi ölçütlerini var eden dünya edebiyatını, sadece Türk edebiyatının dahi GENEL YETENEK ayrı bir türdür çünkü. Her türlü deneme yanılmaya bütün eserlerini okuyamaz, öyle yazarlarımız var ki açıktır. Şair yazım kurallarına uyar ya da uymaz, ellişer, altmışar eser vermişler. Ahmet Mithat Efen- KPSS GENEL KÜLTÜR bunun nedenini, niçinini sormaya hakkımız yoktur di‟nin yüzlerce kitabı var. Dünya edebiyatında da ona. Oysa düz yazı öyle değildir. Yazım kurallarını böyle yazarlar var. Dolayısıyla ben Dünya edebiya- görmezden gelemezsiniz. Hesabını sorarlar yoksa. tının bir parçasını, özellikle de Fransız edebiyatını Bu parçada asıl anlatılmak istenen, aşağıdakiler- okuduğumu söyleyebilirim ancak. den hangisidir? Bu parça, aşağıdaki sorulardan hangisine veril- miş bir yanıt olabilir? A) Şairlerin, genel dilin kurallarına uymamaları A) Dünya edebiyatının bütün eserlerini okudunuz yüzünden dilimizde çeşitli sıkıntılar ortaya çıkmaktadır. mu? B) Türk edebiyatını iyi tanıdığınızı söyleyebilir B) Şiirde dil kurallarına uyulmayabilir ama düz yazıda bütün kurallara uyulmalıdır. misiniz? C) Bütün yazarlar çok sayıda eser yazmalı mıdır? C) Düz yazıda anlam karışıklığının giderilmesi D) Dünyanın en çok üreten yazarlarını biliyor mu- için genel dilin kuralları esnetilmelidir. sunuz? D) Yazım kurallarına uymamak şairler arasında E) Türk edebiyatı sizce dünya edebiyatından çok sık görülen bir durumdur. daha E) Şairler deneme yanılma yoluyla dilin en doğru mı önemli? kurallarını bulurlar. Çözüm Çözüm Parçada yazar dünya edebiyatının tamamının okun- Parçanın geneli boyunca şiirde kurallara uyulması- masının imkânsız olduğundan ve kendisinin de yal- nın zorunlu olmadığı, ancak düz yazıda kuralların nızca Fransız edebiyatını iyi tanıdığından söz etmek- şart olduğu üzerinde durulmaktadır. Dolayısıyla asıl tedir. O halde bu parça A‟da sorulan soruya verilen bir anlatılmak istenen parçanın bütün cümlelerini kap- yanıt olabilir sayan B seçeneğidir. Cevap A Yanıt B www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE Örnek Soru Örnek Soru Gittiğim her yerde okurlarım ilk kitabımı neden bula- Ben yapıtlarımı derin araştırmalar, uzun okumalar, madığı soruyorlar. “Bulamıyorsunuz çünkü yeni sayısız yolculuklar sonunda kaleme alıyorum. Eser- 108 baskıları yapılmadı.” diyorum. İşin tuhaf yanı yasak lerimin hepsine entelektüel bir derinlik vermeye ya da saklı olan her şey insanların iki kat ilgisini çalışıyorum. Ama ne yazık ki bizim ülkemizde çok çektiğinden okurlar çok merak ediyorlar. Benim hiç tuhaf ve tepkisel bir eleştiri anlayışı var. Osmanlı sevmediğim ve tekrar basılmasına izin vermediğim üzerinde kitap yazarsanız anında “oryantalist” diyor- bu kitaba ulaşmak için sahafları dolaşanlar, fotokopi- lar. Tasavvuf hakkında yazarsanız anında “Mevla- GENELKPSS YETENEK ler yapanlar var. Açıkçası ben nasıl dürüst davranı- na”dan prim yaptı, diyorlar. Demek ki biz hiç kendi GENEL KÜLTÜR yor ve bu kitap hakkında eleştirilebiliyorsam kendi- kültürümüz, kendi tarihimiz hakkında yazamayaca- mi, okurların da bana saygı duyup bu kitabı aramak- ğız öyle mi? tan vazgeçmelerini tercih ederim. Bu parçanın yazarının asıl anlatmak istediği, Bu parçada konuşan yazarla ilgili olarak aşağı- aşağıdakilerden hangisidir? da-kilerden hangisine ulaşılamaz? A) Eleştirmenler, Türk tarihini yakından tanımaya A) Okurlarının bir kitabına ulaşmak istemelerin- gayret etmelidir. den rahatsız olmaktadır. B) Tarihsel kitaplar, okurlar tarafından büyük ilgi B) Özeleştiri yapabilen bir sanatçıdır. görmektedir. C) Kendi yazdığı bir kitabı hiç beğenmemektedir. C) Türk yazarı, kendi kültürünü ve tarihini özgürce D) Kendisini sürekli geliştirmeye çalışmaktadır. yazabilmelidir. E) Yasak olanın insanlara cazip geldiğine inan- D) Bir yazarın yapıtı mutlaka fikirsel bir derinlik ta- mak şımalıdır. tadır. E) Mevlana, bu ülkenin en önemli tasavvuf! değer- lerinden biridir. Çözüm Çözüm Parçada konuşan yazar ilk kitabından ve bunu tek- Parçanın yazarı Osmanlı ve Mevlana gibi Türk kül- rar yayınlatmadığından söz etmekte, ayrıca bu türünü ilgilendiren konularda yazarların acımasızca kitaptan rahatsız olduğunu belirtmektedir. Bu parça- eleştirildiğini anlatmakta ve bundan yakınmaktadır. O dan, yazarın kendini geliştirmeye çalıştığı anlamı halde anlatılmak istenen C seçeneğinde verilen çıkarılamaz. cümledir. Yanıt D Yanıt C www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE Örnek Soru Çözüm 109 Aşağıdakilerden hangisi bir paragrafın giriş Bu parçanın ana düşüncesi I. cümledir. Çünkü ana cümlesi olamaz? düşünce, bir parçanın bütün cümlelerini kapsama- GENEL YETENEK A) Anadolu‟yu tanıtan bu tür yapıtlar verenlerden lıdır. Parçanın bütün cümleleri I. cümledeki yargıyı açıklar ya da örnekler niteliktedir. KPSS GENEL KÜLTÜR biri de Necmi Oğuz‟dur. B) Dil insanlar arasında ve toplumda anlaşmayı Yanıt A sağlayan bir iletişim aracıdır. Örnek Soru C) Her insan içten, gerçek sevgiyi anlar ve buna Bilirsiniz ben genç şairleri, yazarları severim, des- teklerim onları. Başarılarıyla da gurur duyarım. Ge- karşılık verir. çen hafta başında elime aldığım bir dergide “40 D) Çekim ekleri eylem ve ad çekim ekleri olarak yaşından genç en iyi yirmi yazar” dosyasını görünce pek sevindim. Heyecanla başladım okumaya. Her iki ana gruba ayrılmaktadır. liste eksiktir ve biraz özneldir. Buna ihtiyacım ola- E) Türk sinemasında komedi unsurları her zaman maz. Ama bu 20 genç yetenek birbirleri hakkında yazılar yazmışlar. Bu işler bizde neden böyle olur sıkça kullanılmıştır. diye üzüldüm. Olan şu: Bazı genç yazarlarımız birbirini adamakıllı yüceltmişler. Yani bir anlamda Çözüm sen beni öv, ben de seni... Giriş cümlesinde, yargıyı daha önceki yargıya bağ- Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden hangisine ladığı sezilen “de” bağlacı bulunmaz. Bu nedenle A karşı çıkmaktadır? seçeneği, bir paragrafın giriş cümlesi olamaz. A) Yazarların birbirleri hakkında tarafsızlıktan Yanıt A uzak değerlendirmeler yapmasına B) Edebiyatın genç temsilcilerinin topluma yeterin- Örnek Soru ce somut biçimde yansıtılmamasına (I) Bir yazar, yazdığı her eserle, bütün yaşamı bo- C) Başarılı genç yazarlarla ilgili listelerin genellikle yunca barışık olmak zorunda değildir. (II) Bu, tıpkı bir insanın kendi geçmişine bakıp vaktiyle çok yanlış eksik ve öznel olmasına bir insana âşık olduğunu anlaması gibi bir şey. (III) D) Eleştirmenlerin, genç kuşaklar arasındaki Seneler sonra insan kendi kendine sorar, nasıl oldu da bu kadar yanlış birine âşık oldum diye. (IV) Yaza- gelişmeleri görmemesinden rın, geçmişte yaşadığı bir kitaba yıllar sonra soğuk E) Genç olduğu halde başarıyı yakalayan sanatçı- bakması bunun gibi bir şey. (V) Bu bakımdan, sene- ler sonra bu soğukluğun normal olduğunu düşünü- larımızın azlığından yorum. Çözüm Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi- Parçada konuşan yazar, gençlerin kendileri hakkın- si bu parçanın ana düşüncesi olabilir? da sürekli olumlu sözler söylemelerini eleştirmekte- dir. Buna en yakın yargı da A‟da vardır. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. Yanıt A www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE Örnek Soru Örnek Soru Plak, termoplastik malzemeden üretilen, iki tarafına Ben bilimsel çalışmalarımda az, edebi eserlerimde da kayıt yapılabilen bir dairesel yapıttır. Pikap veya hep hocam Mehmet Kaplan gibi olmaya çalıştım. 110 gramofon denen cihazlarda kullanılarak üzerine kay- Onun dili gibi bir ifade tarzım, dilim, kültürüm olması- dedilmiş ses izleri dinlenebilir, ilk plaklar 1880‟lerde nı istiyordum. Her ne kadar aynı şartlara sahip de ol- ortaya çıkmaya başladı, ilk plaklara ülkemizde taş sak... Yalnız hocam Mehmet Kaplan‟ın tavrı akade- plak adı verilmekteydi. Plakların yapısındaki asıl iler- mik olmasına karşın benim dilim deneme yazarları- leme 20. yy.da ortaya çıktı. Ülkemizde uzunçalar ola- nınkine biraz daha yakın. GENELKPSS YETENEK rak bilinen plaklar ses kalitesi daha yüksek bir hal Bu parçanın yazarı aşağıdakilerden hangisiyle GENEL KÜLTÜR aldı. 1940‟ta 45‟liklerin ortaya çıkmasıyla plaklar nitelendirilebilir? gelişimini tamamladı. Bugün çok az bilinen plaklar, A) Özgün olmaya çalışmayan günümüzde yerini DVD‟lere bıraktı. B) Edebiyatın ruhunu anlamayan C) Deneme türünü iyi tanıyan Bu parçada aşağıdaki sorulardan hangisinin D) Akademik çalışmalar yapmayan yanıtı yoktur? E) Farklı bir üslup geliştirmeye çalışan A) Plaklar, neyden üretilir ve şekli nasıldır? B) Plaklar hangi cihazlar kullanılarak dinlenebilir? C) Plakların ülkemizdeki adları nelerdir? Çözüm D) Plaklar hangi yüzyılda üretilmeye başlanmıştır? E) Plaklardaki ilerlemeler nasıl sağlanmıştır? Parçanın yazarı kocası Mehmet Kaplan gibi olmaya çalıştığını anlatmaktadır. Başkasına benzemeye Çözüm çalı-/ şan bir yazar özgün olamaz. Bu parçada A, B, C ve D‟deki soruların yanıtı vardır. Ancak plaklardaki ilerlemenin nasıl, ne şekilde sağ- Yanıt A landığıyla ilgili hiçbir bilgi verilmemiştir. Yanıt E www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE TEMA (Ana Duygu) Örnek Soru 111 Dil, bütün olanaklarıyla ortaklaşa kullanılır toplum Düz yazıdaki ana düşüncenin şiirdeki karşılığı ana tarafından. Çünkü toplumun ortak malıdır. Kuralla- GENEL YETENEK duygu ya da ana temadır. Eğer bir şiir verilerek ana rıyla, sözcükleriyle, cümle bilgisiyle... Toplumsal duygu (tema) sorulursa, ana düşünceyi bulurken uzlaşmanın ürünüdür dil. Sözcükler de herkesindir. KPSS GENEL KÜLTÜR uygulanan yöntemleri şiir için de uygulayabiliriz. Yani Onların kullanımında özgürlüğe sahiptir insan. Şair- önce dizelerdeki ana duyguyu yansıtan kavramlar lerin sözcükleri kullanışında ise çılgınca bir özgürlük belirlenir ve bunlardan faydalanılarak ana duyguya vardır. Şiirin bir gereksinmesidir bu. Yeni olabilme- ulaşılır. nin, dilin günlük kullanımının dışına çıkabilmenin biricik koşuludur bu. PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinil- Ana düşüncenin kolayca anlaşılmasını sağlayan ve memiştir? ana düşünceyi destekleyip geliştirilen cümlelerdir. A) Dilin toplumsal bir varlık olduğuna Ana düşüncenin inandırıcılığını artıran, her türü B) Dilin uzlaşmayla ortaya çıktığına bilgi, deneyim, olay ve örneklerin anlatımına yar- C) Dilin zaman içinde zenginleştiğine dımcı düşünce denir. Bir paragrafta tek bir ana D) Şairlerin dil konusunda daha özgür olduğuna düşünce bulunurken birden fazla yardımcı düşünce E) Sözcüklerin tek bir kişiye ait olamayacağına olabilir. Yardımcı düşünceler ana düşünce ile man- tık ve anlam yönünden uyumludur. Çözüm Parçada genel olarak dil ve toplum ilişkisinden söz Paragrafta yardımcı düşünce ile ilgili soru türleri: edilmektedir. Bu parçanın hiçbir cümlesinde dilin Paragrafta aşağıdakilerden hangisine değinil- zamanla geliştiğine ve zenginleştiğine dair bir ifade yoktur. memiştir? Paragraf ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söyle- Yanıt C ANLATIM BİÇİMLERİ nemez? Duygu ve düşüncelerin sözlü veya yazılı aktarımına Aşağıdakilerden hangisi yazarın düşüncesiyle anlatım; bu anlatımı yaparken seçilen yola ise anla- tım biçimi denir. çelişir? 1. ÖYKÜLEME (Hikaye etme) Düşünce ve olayların iç içe olduğu, her şeyin hareket halinde anlatıldığı anlatım biçimidir. Te- mel olan şey olaydır. Amaç okuru olay içinde ya- şatmaktır. Karşı masada tek başına oturan kirli sakallı genç bir anda ayağa kalktı. Sinirli bir şekilde kapıya yönelirken içeri giren birisinin omzuna çarptı. Hiçbir şey olmamış gibi dışarı çıktı ve kendini bekleyen iki kişiyle bir süre konuştuktan sonra taksiye binip ayrıldılar. www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE Örnek Soru 2. BETİMLEME (TASVİR) (I) Yayla yolundaki kadınların yöresel kıyafetleri, Resim çizer gibi yazı yazmaktır. Bir varlığı, bir olayı sırtlarındaki azık çantaları ve boyunlarına çan takıla- ya da kavramı göz önünde canlandıracak biçimde 112 rak rengârenk süslenmiş hayvanlar, renkli manzara- anlatmaktır. Betimleyici anlatım biçiminin amacı lar oluşturuyor. (II) Yaylalara yürüyerek çıkma gele- gerçekleri olduğu gibi göstermektir. GENELKPSS YETENEK neği, eskiye nazaran azalmaya başladı. (III) Yörük- Dar sokaklardan oluşan ikişer katlı evlerin dizil- GENEL KÜLTÜR ler zaman zaman mola verseler de geceli gündüzlü diği küçük bir mahalle. Evlerin bazıları betondan, iki gün yürümek kolay değil. (IV) Bu iş sağlıklı insan- bazıları ahşaptan yapılmış. Bazı evlerin sıvaları ların işi, kendine güvenen yürüyor. (V) Yörükler, dökülmüş, camları kırılmış... sağlıkları elverdiği sürece bu gelenekten vazgeçmi- yorlar. Bu parçadaki numaralanmış cümlelerle ilgili ola- 3. AÇIKLAMA rak aşağıda belirtilenlerden hangisi yanlıştır? A) I. cümlede, betimlemeye beğeni duygusu katıl- Herhangi bir konuda okuyucuyu bilgilendirmek ama- cını taşıyan anlatımlardır. Amaç bilgi vermektir. mıştır. Açıklayıcı anlatımlarda tanımlama, karşılaştırma, B) II. cümlede, karşılaştırmaya başvurulmuştur. örnekleme gibi düşünceyi geliştirme yollarına başvu- C) III. cümlede, bir işin zorluğundan söz edilmiştir. rulur. D) IV. cümlede, göçün sağlık üzerindeki etkisine Ünlü sanatçımız 1976‟da Bursa‟da doğar. Gazi değinilmiştir. Üniversitesi Müzik Bölümü‟nü bitirdikten sonra E) V. cümlede, koşul anlamı vardır. piyano dersi vermeye başlar. Bir süre özel bir kursta çalıştıktan sonra Londra‟ya gider. Çözüm 4. TARTIŞMA Parçanın IV cümlesinde göçün, sağlıklı kişilerin işi Herhangi bir konuda okuyucunun düşüncelerini olduğu üzerinde durulmuştur. Sağlık üzerindeki değiştirmek, kendi düşüncemizi okuyucuya kabul etkilerine ise değinilmemiştir. Diğer cümlelerle ilgili ettirmek amacı taşıyan anlatımlardır. Genellikle ifadeler doğrudur. düşünce yazılarında (deneme, makale, eleştiri vb.) kullanılır. Yanıt D Okuma herkes için bir amaç değil, araç olmalıdır. Okumanın sonunda bir fayda elde edilmelidir. Okuduğumuz yazılardan bir şey kazanmıyor, değişmiyorsak boşa okuyoruz demektir. www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE Örnek Soru PARAGRAFTA DÜŞÜNCEYİ 113 O daracık caddeyi, yirmi bir yıl önceki ayak izlerimi GELİŞTİRME YOLLARI arar gibi yavaş, hüzünlü ve bir şeyler arayan insanla- GENEL YETENEK ra özgü bir heyecanla yürüdüm. Tuhaf, o zamanlar- 1. TANIMLAMA dan kalma bir koku yok hafızamda. Şimdi o küçücük Doğrudan anlatımın en yaygın kullanım şeklidir. Bir KPSS GENEL KÜLTÜR dükkanlardan insanı sarhoş edecek kokular yayılıyor kavram veya nesnenin temel özellikleri belirtilerek kaldırıma. Serinlik yayan bir sabun, insanı peşi sıra yapılır. Kısaca “Bu nedir?” sorusunun yanıtıdır. takip eden bir kahve kokusu... Oysa kokular gitmez, yıllar sonra olsa bile “ben buradayım” der. Ya o Sanat, insanların içindekini dışa vurmasıdır. zaman böyle dükkanlar yoktu ya da ben bu sokakla- Sevmek, hayatın ta kendisidir. rı dinleye koklaya yürümemiştim. Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler- Örnek Soru den hangisi söylenemez? Ben şehirleri kabaca ikiye ayırırım; geçilen şehirler A) Betimleyici öğelerden yararlanılmıştır. ve gidilen şehirler. Çoğu şehre yolunuz düşer, için- B) Duygusal ifadeler, yorum cümleleri kullanılmış- den geçersiniz. Belki durmak, soluklanıp gezmek ihtiyacı bile duymazsınız. Oysa Mardin‟den geçil- tır. mez, Mardin‟e gidilir. Durulur, gezilir, yaşanır... Ne- C) Kimi durumlara eleştirel biçimde yaklaşılmıştır. dir beni bunca yıl sonra Mardin‟e çağıran, orada D) Anılarla ilgili çağrışımlardan yararlanılmıştır. yaşama arzusu uyandıran? Galiba taşın çağrısıdır. E) Devrik cümlelere yer verilmiştir. Ve anlatmak için beklediği sonsuz hikâyeler... Nere- deyse hiçbir şehre nasip olamayacak kadar çok Çözüm hikâyesi var onun. 6500 yıla kadar uzanıyor Mar- Bu parçada A, B, D ve E seçeneklerinde verilen din‟in anlatacakları. Akad, Sümer, Babil, Asur, Ara- bilgilerin tamamı vardır. Ancak parçada herhangi bir mi, Pers, Roma, Selçuklu, Artuklu, Akkoyunlu, Safe- eleştiri cümlesine yer verilmemiştir. vi, Osmanlı egemenlikleri ve uygarlıkları... Bu parçanın anlatımıyla ilgili olarak aşağıdakiler- Yanıt C den hangisi söylenemez? A) Karşılaştırma cümlelerine yer verilmiştir. B) Kişileştirme sanatına başvurulmuştur. C) Okura soru sorma yoluyla söyleşi havası ka- zandırılmıştır. D) Okura önerilerde bulunulmuştur. E) Kişisel görüşlere yer verilmiştir. Çözüm Bu parçanın hiçbir cümlesinde Mardin‟le veya başka bir konuyla ilgili bir öneri yoktur. Diğer seçeneklerde verilen teknikler ise parçada vardır. Yanıt D www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 2. KARŞILAŞTIRMA ANLATIM BİÇİMLERİ İÇİN ÖRNEK PARÇALAR İşlenen konuyla ilgili benzerlik ve karşıtlıklar ortaya Memduh Şevket Esendal öykülerini sade ve te- konarak karşılaştırma yapılır. Karşılaştırma cümlele- miz bir Türkçeyle yazmış, öykücülükte Çehov 114 rinde “en, daha, göre, ise, kadar...” ek ve sözcükleri tarzını benimsemiştir. Onun öykülerini okuyanlar kullanılır. eserin içinde kendilerini, çevrelerini ve hayatta Ülkemizin en başarılı sanatçısıydı. karşılaştıkları kişileri bulur gibi olurlar. Esendal, günlük hayatı iyimser bir hava içinde verir, öykü- Beşiktaş da diğer takımlar kadar transfere bütçe lerindeki olaylar son derece basittir. ayırdı. GENELKPSS YETENEK Romanları şiirlerine göre daha başarılı ( ......................................................) GENEL KÜLTÜR Edebiyat metninin dili günlük iletişim dilinden bü- 3. ÖRNEKLEME tün bütüne ayrıymış gibi görüle gelmiştir bizde. Eğretilemeli, aktarmalı, doğallıktan uzak bir dil Düşünceleri geliştirmede; onlara somutluk ve açıklık olarak düşünülmüştür hep. Edebiyat sözcüğü kazandırmak, bir düşünceyi nesnel hâle getirmek, süslü püslü, özentili, abartmalı ve boş sözler yı- gözler önüne sermek için başvurulan bir yoldur, bu ğını gibi bir anlam kazanmıştır bu yüzden. Bunu cümlelerde “örneğin” sözcüğü kullanılır. da, edebiyat dilini günlük dilden apayrı gören bir Ülkemizin pek çok bölgesi aktif deprem kuşağı anlayışa bağlayabiliriz. Oysa edebiyat dili günlük üzerindedir. Erzincan, Muş, İstanbul en aktif böl- dilden tümüyle kopuk bir dil değildir. Gündelik di- gelerdir. lin güzel, duygusal bir doku içinde yeniden dü- zenlenmesidir bir bakıma. 4. TANIK GÖSTERME ( ......................................................) Başka insanların aynı konudaki düşüncelerinden ya- Ağır adamlarla kahveye girdi Hasan. Olanları rarlanarak anlatılmak istenene inandırıcılık kazan- düşündü bir süre. Otursam mı oturmasam mı di- dırma yöntemidir. Konuyla ilgili yetkili veya uzman ye bir tereddüt geçirdi. Sonra oturdu bir köşeye olanların düşüncelerine paragrafta yer verilerek isteksiz. Babadan kalma tütün tabakasını çıkar- anlatım güçlendirilir. dı, kalınca bir sigara sardı, öyle dalmıştı ki ma- sasına konan çay bardağının sesi bile dikkatini Ülke olarak bilime her zaman önem vermeli, bu çekmemişti. yönde çalışmalıyız. Atatürk: “Hayatta en hakiki mürşit ilimdir.” sözüyle bilimin ne kadar önemli ( ..................................................... ) olduğunu vurgulamıştır. 5. SAYISAL VERİLERDEN YARARLANMA Paragrafta öne sürülen düşünceyi daha somut hale getirmek, kanıtlamak için sayısal verilerden, istatistik- lerden yararlanmaktır. Uludağ, 2 bin 543 metreye erişen yüksekliğiyle tüm Kuzeybatı Anadolu‟nun en yüksek dağıdır. Marmara kıyılarından 35-40 km uzakta bulunur. Dağın kuzeybatı-güneydoğu doğrultusundaki uzunluğu 40 km, genişliği ise 20 km‟dir. www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE Örnek Soru Örnek Soru Türkçe, binlerce yılla ifade edilen geçmişe sahip, Elbette, insanlar; ruhlarına arzularına göre müzikler 115 dünyanın en eski dillerinden biridir. Türk dili; bugün seçer, dinler. Ancak herkese açık mekânlarda bin batıda Balkanların uçlarından, doğuda Büyük Okya- bir çeşit insanın geldiği ve hoşça ağırlanmayı bekle- GENEL YETENEK nus‟a, kuzeyde Kuzey Buz Denizi‟nden, güneyde Ti- diği yerlerde kimse müzikle işkence yapma hakkına bet‟e kadar uzanan çok geniş bir alanda 300 milyon sahip olmamalıdır. Mekânlar modem, eli yüzü düz- KPSS GENEL KÜLTÜR insan tarafından konuşulmaktadır. Bu dilin modern gün de görünse, arkasındaki kafa ve mantık yanlış, usullerle dünyanın her tarafında öğretimi de artık eğitimsiz. Lüks biçimde donatılmış, döşenmiş son teknolojilerle yapılabilmektedir. Bugün Türk mekânlar, aksesuar, satılan, pazarlanan nesnelerin lehçelerinin büyük bir kısmı devlet dili, yazı dili, değeri ya da hitap ettiği zümre ne olursa olsun, edebi dil, bilim dili olarak kullanılmaktadır. bunları işletenler aynı felsefeyi uyguluyorlar. Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi- Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden hangi- si yoktur? si ağır basmaktadır? A) Tartışma B) Karşılaştırma A) Betimleme B) Açıklama C) Açıklama D) Sayısal veri C) Öyküleme D) Tartışma E) Nesnel cümle E) Örnekleme Çözüm Çözüm Parçada insanlara müzik dinletenlerin yaptığı yanlış- lıklar vurgulanmaktadır. Parçanın ilk cümlesinden Bu parçada “tartışma” olamaz. Çünkü tartışma pa- son cümlesine kadar öznellik hâkimdir. Dolayısıyla ragrafları öznel olur ve mutlaka bir sav ileri sürülür. bu parça tamamen bir tartışma paragraftır Oysa bu parçada daha çok nesnellik hâkimdir. Di- ğerleri ise bu parçada vardır. Yanıt D Yanıt A www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE Örnek Soru Çözüm Roman yazarının en önemli görevi insan tipi yarat- Parçanın genelinde gözlem ve olay anlatılmış, olay mak olmalıdır. Dostoyevski, Charles Dickens, Victor içinde tasvirlere (betimleme) başvurulmuştur. 116 Hugo gibi roman yazarları Rus, İngiliz, Fransız insa- Yanıt C nını değil; bütün dünyayı içine alan kişiler yarattıkları GENELKPSS YETENEK için ölümsüzleştiler. Lucas‟ın şu sözlerini hatırlatmak Örnek Soru GENEL KÜLTÜR istiyorum: “Bütün insanlığın simgelenmesi ancak tip yaratmakla olur.” Edebiyat tarihine baktığımızda kadınları konu alan Bu parçanın anlatımında aşağıdaki düşünceyi romanların aslında hiç de az olmadığını görürüz. geliştirme yollarından hangilerine başvurulmuş- Bunlar arasında özellikle Flaubert‟in Madam Bo- tur? vary‟si ve Tolstoy‟un Anna Karenina‟sı. Aslında, edebiyat tarihinde kadınları başarıyla konu edinmiş A) Örnekleme - tanık gösterme çok sayıda roman var, ancak bunların çoğu erkekler tarafından kaleme alınmıştır ve her ne kadar Charlot B) Karşılaştırma - tanımlama C) Tanık Gösterme - açıklama Bronte ve son dönemlerde Suzan Sontag gibi başa- D) Benzetme - karşılaştırma rılı kadın yazarlar varsa da, kadınların kaleme aldığı E) Tartışma - açıklama ve özellikle kadınları konu edinen romanların hiç de fazla olmadığını görürüz. Çözüm Bu parçada aşağıdakilerden hangisi yoktur? Parçada Rus, İngiliz ve Fransız yazarlarıyla “örnek- A) Açıklama B) Karşılaştırma leme”; Lucas‟tan alıntı yapılarak da “tanık göster- C) Örnekleme D) Tanımlama meye başvurulmuştur. E) Yorum cümlesi Yanıt A Çözüm Örnek Soru Parçada herhangi bir kavramın tanımı yapılmamış- tır. Tanım yapılması için “bu nedir?” sorusuna yanıt Lisenin tepeye bakan duvarının hemen yanında bir aranmalıdır. minibüs durağı vardı. Şekli yüzyıllardır değişmemiş, yan yatırılmış mavi buzdolaplarına benzeyen mini- Yanıt D büsler, okul duvarı boyunca arka arkaya sıralanıp yolcu beklerlerdi. Bu durakla okul duvarı arasındaki köşede, ısınmak isteyen şoförlere çay vermek için yaşlı bir adam küçük bir kulübe yapmıştı. Üzeri saçla örtülü, daracık bir yerdi. Ocak ve yaşlı çaycı içeriye ancak sığıyorlardı. Bu parçada aşağıdakilerden hangileri kullanıl- mıştır? A) Açıklama - benzetme B) Karşılaştırma - tartışma C) Betimleme - öyküleme D) Benzetme - öyküleme E) Betimleme - açıklama www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE PARAGRAFTA ANLATIM Duruluk: Cümlede gereksiz herhangi bir sözcüğün 117 ÖZELLİKLERİ kullanılmamasıdır. Duruluğa uymayan tümcelerde anlatım bozukluğu vardır. GENEL YETENEK Açıklık: Parçadaki duygu ya da düşüncenin okur ta- Esen rüzgâra karşı yürümeye çalışıyordu. rafından anlaşılıyor olması, başka anlamlar verme- KPSS GENEL KÜLTÜR mesidir. (Bu cümlede “esen” sözcüğü gereksizdir.) Yaşlı evine gidiyordu geç saatte. Her türlü önlem ve tedbiri almalıyız. (Yaşlı adam mı eve gidiyor yoksa başkası mı (Önlem ve tedbir aynı anlama gelen sözcükler- yaşlı eve gidiyor belirsiz. Bu tümce „„Yaşlı, evine dir.) gidiyordu geç saatte.‟‟ şeklinde olmalıydı. Yakalananlardan biri, tahliye edilip, salıverildi. (Tahliye edip, salıvermek aynı anlama gelen Tahta kapının yanında duruyordu. sözcüklerdir) (Tahta mı kapının yanında duruyor yoksa başka- sı mı tahta kapının yanında duruyor belirsiz. Bu Özgünlük: Sözcüklere ve tümcelere farklı anlamlar tümce „„Tahta, kapının yanında duruyordu.‟‟ biçi- yükleyebilmek kendine özgü ve orijinal olabilmektir. minde olmalıydı. Doğallık: Yapmacıklığa ve abartıya kaçmadan dü- Dün akşam geldiğini görmedim. şüncenin içten ve doğal olmasıdır. (Tümce açık bir tümce değildir. Kimin geldiği belli Sen olmasan ben yaşayamam. (Abartı) değil. Senin mi, onun mu. Tümcenin başına senin veya onun zamirlerinden birini getirirsek tümce düzelir.) Yalınlık: Parçadaki düşüncenin süssüz ve mecazsız anlatılmasıdır. Sanat kaygısı güdülmez, dolambaçlı yollara girilmez. Amcam saadet ülkesinin mutlu diyarlarına uçtu. (Tümce yalın bir tümce değil aşırı süs ve sanat var. Bu tümce „„Amcam vefat etti.‟‟ biçiminde olsaydı, yalın olurdu.) Akıcılık: Cümlenin açık ve net olması, sözcüklerin rahat okunması, söyleniş güçlüğünün olmamasıdır. Dilin takılacağı pürüzlerin bulunmamasıdır. Özlülük: Az sözle çok şeyin anlatılmasıdır, özellikle atasözlerinden, özlü sözlerden yararlanılır. www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE ÇÖZÜMLÜ TEST PARAGRAFTA ANA DÜŞÜNCE 1. Eskici, iskemlesine oturdu. Hasan da merakla 3. Kitaplar, çocuklara dünyanın kendi elleriyle karşısına geçti. Bu dört yanı duvarlı, tek katlı dokunamadıkları, kendi gözleriyle göremedikle- 118 basık ve toprak evde öyle canı sıkılıyordu ki... ri, tanıyamadıkları, bilemedikleri her yanını ya- Şaşarak, eğlenerek seyrediyordu: Mukavvaya zılı olarak getirirler. Çocuklar, kitaplar aracılığıy- benzettiği kalın deriyi, iki tarafı keskin, incecik, la pek çok yeni insanla tanışır, bilmedikleri sapsız bıçağı ile kesişine, ağzına bir avuç çivi parklarda, bahçelerde, sokaklarda, şehirlerde dolduruşuna, sonra bunları birer birer İstan- gezintiye çıkarılmış gibi olurlar. Kendi dünyala- GENELKPSS YETENEK bul‟da gördüğü maymun gibi avurdundan çıkarıp rını daha iyi değerlendirecek şeyler de öğrenir- GENEL KÜLTÜR ayakkabıların altına çabuk çabuk mıhlayışına... ler. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinden Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangi- söz edilmiştir? sidir? A) Hasan‟ın eskiciyi şaşkınlıkla seyretmesin- A) Çocukların kitap sevgisi den B) Kitapların insanlara sağladığı faydalar C) Çocukların kitaplardan hoşlanmadığı B) İçinde bulundukları evin özelliklerinden D) Kitapların çocuklara sağladığı faydalar C) Hasan‟ın İstanbul‟u bildiğinden E) Kitapların öğretimdeki rolü D) Eskicinin Hasan‟a büyük bir ilgi gösterdi- ğinden E) Eskicinin bir iskemlede oturarak iş yaptı- 4. Eskiden ağaç dikimini ömrü, fidanların, ağaçla- ğından rın içinde geçmiş yaşlı başlı kişiler yapardı. Dik- tikleri ağacın tutması onlar için bir onur mesele- 2. Eski şairleri, yazarları, sanatçıları ölüm günle- siydi. Bunun için dikim sırasında bütün yetenek- rinde anmak, bir değerbilirliktir. Ama arkaların- lerini, bilgi birikimini kullanır; dikimden sonra da dan ağıt yakmayı anlamıyorum. İnsan umutlan- fidanın gerektirdiği bakımı yapardı. Şimdi ağaç dırıcı, sevindirici, güzel şeyler de söyleyebilmen. dikmek, çiklet çiğnemek gibi oldu. Herkes, elin- Bunlar da niye doğrudan doğruya sanatçıların de fidan, dikimle uğraşıyor. Yurt içinden veya yazdıkları, geride bıraktıkları olmasın? dışından milyonlar ödenerek alınan fidanlar Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce çamur çukurlarına gömülüyor, yok ediliyor. aşağıdakilerden hangisidir? A) Sanatçılar anma toplantılarını daha sık dü- Bu parçada yazarın asıl yakındığı durum aşa- zenlenmelidir. ğıdakilerden hangisidir? B) Anma toplantılarında sanatçılar, yaşadıkla- rı dönemin koşulları içinde ele alınmalıdır. A) Ağaçlandırma için uygun alanların belirlen- mesi B) Ağaç dikim işinin belli kişilere bırakılması C) Yaşayan sanatçılar için de toplantılar dü- C) Yaşlıların günümüzde ağaç dikimiyle uğ- zenlenmesi gerekir. raşmaması D) Sanatçılar anmanın en doğru yolu, onların D) Fidanların korunması için gerekli önlemle- yapıtlarından söz etmektir. rin alınmaması E) Sanatçıların geride bırakacak eserleri ol- E) Ağaçlandırma çalışmalarının günümüzde malıdır. bilinçli yapılmaması www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 5. Cumhuriyetin on ikinci yıl dönümü için bir sıra 7. Ağaca verilen değer bugün daha da artmıştır. 119 dövizler hazırlamıştı. Bunlar içinde şöyleleri var- İzinsiz ağaç kesmek yasaktır. Bizim memleketi- dı: “Atatürk bu milletin en yücesidir.” “Türk mille- mize gelince halkımızın gönlünde köklü bir GENEL YETENEK ti asırlardır bağrından bir Mustafa Kemal çıkar- ağaç sevgisi vardır. Onun bu sevgisi modern dı.” Atatürk listeyi dikkatle gözden geçirdi, bun- ağaç bilgisi ile ışıklanırsa yurdumuz az zaman- KPSS GENEL KÜLTÜR lar ve bunlara benzeyenleri çizdi. Hepsinin yeri- da yemyeşil bir cennet olur. ne şunu yazdı: “Atatürk bizden biridir.” Bu parçaya en uygun başlık aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçada Atatürk’ün hangi özelliği vurgu- A) Ağaç Kesmenin Zararları lanmaktadır? B) Ağaç Sevgisi ve Memleketimiz A) İyi niyetli oluşu C) Bizim Memleketimiz B) Çok zeki oluşu D) Yurdumuz ve Cennet E) Ağaçlarımız C) Alçak gönüllü oluşu D) Hazır cevap biri olduğu E) Milletini düşünen biri olduğu 6. İnsan, toplum içinde yaşamayı hak ettiği ölçüde 8. Yere bastığım için şükür, medenidir (çağdaştır). Tersi de yabaniliği göste- Şükür gökyüzüne, toprağa, rir. Yabanileri yola getirmeyen toplum geridir, il- İsmini bildiğim yıldızlara, keldir. Çağından bir şeyler ummaya hakkı yok- Suya, ateşe, hamdolsun. tur, öteki toplumlarca hor görülmeye mahkûm- Bu dörtlükte verilmek istenen temel duygu dur. aşağıdakilerden hangisidir? Bu parçaya göre “çağdaş” olmanın ölçüsü A) Doğaya karşı duyulan sevgi aşağıdakilerden hangisidir? B) Yıldızların insana mutluluk verdiği C) Yarınlara umutla bakış A) Şehirde yaşamak D) Yaşamaktan duyulan mutluluk B) Toplumun sorunlarına çözüm aramak E) Sağlıklı olmanın verdiği sevinç C) Dünya ülkeleriyle barışık olmak D) Toplum içinde yaşamanın kurallarını öğ- renmek E) Kültürlü olmak www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 9. Nasıl becerdi bilmem; denize diklemesine inen 11. Edebiyat sanatı, toplumdaki sayısız iletişim bu çalılığın bir kısmını ne pahasına ayıkladı bili- yollarından biridir. Sanat eseri konuşursa, ko- yor musunuz? Tırnakları pahasına. O, çalı çırpı- nuşurken de bir dünya koyarsa ortaya, bunu hiç 120 nın sere serpe geliştiği bu denize diklemesine kuşkusuz birileri için yapar. Sanatta güzellik, inen toprak, öyle taşlıktı ki... Bir sonbahar günü sanatçının, gerçeğin örtüsünü kaldırarak, düş- baktık ki; bu taşlıklardan küçük çam ağaçları, sel bir dünyayı bir biçim aracılıyla görünür hale körpe dikenli yapraklarıyla üç beş koca yemişle- getirmesinden doğar. Böylece, sanat eseri de riyle yer yer esmer, pembe kül rengi toprağa kök görünür kıldığı şeyin birilerince algılanmasıyla, GENELKPSS YETENEK salmış. işlevini yerine getirmiş olur. GENEL KÜLTÜR Bu parçada anlatılan düşünceyle aşağıdaki Bu parçada “sanatla” ilgili aşağıdaki yargılar- atasözlerinin hangisi aynı doğrultudadır? dan hangisi özellikle vurgulanmaktadır? A) Bakarsan bağ olur, bakmazsan dağ olur. A) Eserinde yeni, düşsel bir dünya kuramayan B) Hazıra dağlar dayanmaz. kişi sanatçı olamaz. C) Bir elin nesi var, iki elin sesi var. D) Rüzgâr eken fırtına biçer. B) Sanat eserleri, insan ve toplumu değiştir- E) Gülü seven dikenine katlanır. meyi amaçlar. C) Her sanat eseri mutlaka, birilerine seslen- mek için vardır. D) Sanat eserinin tek amacı, gizli kalmış gü- zellikleri ortaya çıkarmaktır. E) Hayalden arınmış, salt gerçeğin ifadesi bir sanat eseri düşünülemez. 10. Yaşamak, sadece yemek içmekten mi ibaret? 12. Karamsar olma çocuk Hayatın devamı için elbette yemek içmek ge- Derim dünya düzelecek rek; ama aynı şey hayvanlar için de gerekli. Ya- Milyonlarca öğretmen, milyonlarca çocuk şamanın ayrı bir anlamı olmalı. Yaşamak duy- Alıp dünyayı ellerine mak, hissetmek, görmektir. Yaşamak, yaşadığı- Düzeltecek nın farkında olmak, yaşadığını hissettirmek ve Bu dörtlükte verilmek istenen temel duygu dünyadan veda ederken de bir iz bırakarak git- aşağıdakilerden hangisidir? mektir. A) Toplumda öğretmenin önemi Bu parçada vurgulanan düşünce aşağıdaki- B) Çocukları sevmenin gereği lerden hangisidir? C) Geleceğe umutlu bakış D) Dünyada öğretmenin önemi A) Yaşamanın güzel olduğu E) Karamsarlık B) Yaşamanın bilinçli bir eylem olduğu C) Yaşamanın farkında olmadan biten bir ey- lem olduğu D) Yaşamanın insana huzur verdiği E) Yaşamanın anlamsızlığı www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 13. İstanbul, öncelikle tarihsel bir kenttir. Değişik 15. Genç bir edebiyat heveslisi geçen gün bana 121 kültürlere mekân olmuş bir alandır. O kültürler gelip, karaladığı birkaç yazıyı gösterdi. Bana “sa- burada uzun yıllar, kendi yeteneklerini en ileri natımla, hayatımı kazanabilir miyim?” dedi. Üzül- GENEL YETENEK düzeyde gösterme fırsatı bulmuştur. Her biri ayrı düm doğrusu, çünkü söylediklerim acıydı: Tür- bir medeniyetten gelen insan topluluklarının kiye‟de sanat, sahibine kazanç sağlamıyor; onu KPSS GENEL KÜLTÜR ürünleri üst üste, yan yana düşmüş. Kimse yüceltmiyor. Aksine elinizde birkaç kuruşunuz kendisinden öncekilere kaba davranmamış, on- varsa sanata bağlandıktan sonra, onu kaybedi- ların yaptığını yıkmamış. Her şey burada bütün- yor; ortalıkta kalıyorsunuz. Sanat adamları ikinci lüğe ulaşmıştır. Buna coğrafi konumun getirdiği bir iş yapmazlarsa nefesleri açlıktan kokacak ne- üstünlükler de eklenince ortaya bir dünya hari- redeyse. tası çıkmış. Bu parçada İstanbul’un en çok hangi yönü Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakiler- üzerinde durulmuştur? den hangisidir? A) Farklı kültürlere ait ürünleri bir arada bulun- A) Sanatın ve sanatçının gerektiği gibi değer durması görmediği B) Coğrafi konumunun, tarihteki konumunu et- B) Sanatı çıkar için kullananların sanatçı sa- kilemesi yılmayacağı C) Her yönüyle, diğer kentlerden üstün olun- C) Gençleri sanat çalışmalarına yönlendirme- ması mek gerektiği D) İçinde yaşayan her bireye aynı yaşam ko- D) Gençlerin üstün eserler ortaya koyamadık- şullarını sunması ları E) Kültür çatışmalarının yaşandığı bir konum- E) Sanatçıların sanatı gerektiği kadar önem- da yer alması semedikleri 14. Oyundan, içkiden nefret ederdi. Bir gün onunla karşılaştı. Samimi dost oldu. Onu candan bulu- yordu. Gece gündüz kahveden çıkmıyordu, ön- celeri sohbetlere katılıyordu, sadece seyredi- yordu oynayanları, şimdi ise oyunda onun eline su döken yoktu. Bu parçada aşağıdakilerden hangisinin üze- rinde durulmaktadır? A) İnsanın bilmediği bir şeyi sonradan Öğre- nebileceği B) Arkadaşın insan üzerinde etkisi C) İnsanın önceden nefret ettiği şeyden sonra hoşlanabileceği D) İnsanın her şeyi bilmesi gerektiği E) Kumarın insanlara zararlı olduğu www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 16. Yakın dostlarım hakkında yazı yazmam gerekti- 17. Daha ilkokula başlamamış torunlarıma bakıyo- ğinde ödüm kopar. Çünkü sanatsal değerlendir- rum. Onlar kimi yönlerden benden üstünler. Ye- melerde öznel ilişkilere, eş dost hatırına, yakınlı- mekten önce ve sonra elini yıkama, zamanında 122 ğın getirdiği iki yüzlülüklere yer olmamalıdır ben- dişlerini fırçalama ve diğer alışkanlıklarına baktı- ce. Oysa insanımızın eleştirilmeye tahammülü ğımda onlardan geride olduğumu görüyorum. yoktur. Kendilerini hep övmemizi, eksiklerini Akıl düzeyim onlarınkinden düşük değil. En görmezlikten gelmemizi isterler. Eleştiriniz ne azından deneyimim, bilgilerim var. Ama yetişti- kadar olgun olursa olsun, onların tepkisiyle kar- ğimiz aile ortamı farklı. Onlar bir şehir ailesinin GENELKPSS YETENEK şılaşır. Darılırlar, kızarlar, hatta imkânları varsa çocuğudurlar ve insan, davranış biçimini aile or- GENEL KÜLTÜR yayın yoluyla size söverler. tamında öğrenir. Okul ve çevre; ailenin yanında Bu parçanın yazan aşağıdakilerden hangi- çok az bir etkiye sahiptir. sinden yakınmaktadır? Yazarın bu parçada vurgulamak istediği A) Değerlendirmelerinde ölçüyü kaçırmaktan aşağıdakilerden hangisidir? B) Eleştirinin anlayışla karşılanmamasından A) Kişinin alışkanlıklarını belirlemede ailenin C) Eleştirmenlerin, yakınlarını kayırmaların- en büyük etkiye sahip olduğu dan B) Kuşaklar arasındaki farkın günlük davra- D) Yayınlarda eleştiri yazarlarının eleştirilme- nışlarda kendini açıkça belli ettiği sinden C) Düzenli bir yaşam sürdürmek için bilgi ve E) Dostlarının eleştiri yazılarını okumamasın- deneyimin yetmediği dan D) Okulun çocuklara olumlu davranışlar ka- zandırmayı başaramadığı E) Yaşlanan insanların düzenli bir yaşamın gerekliliklerine uymakta güçlük çektiği www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 18. Fotoğrafın büyüsüne ilk kez Fatih‟te bir portre 20. Sağlık hizmeti, öncelikli olduğu kadar pahalı bir 123 fotoğrafçısının dükkânında kapıldım. O zaman hizmettir. Bina, teknik araç ve yetişmiş eleman kolejde ortaokul öğrencisiydim. Fotoğrafçıdan izin ister. Gelişmekte olan bir ülkenin bu hizmeti is- GENEL YETENEK alarak karanlık odaya girdim. Büyücek bir fotoğra- tenildiği gibi yapması beklenemez. Bu hizmet, fın banyosu yapılıyordu. Kâğıttaki görüntünün ya- başkalarını düşünmeyen belirli bir varlıklı kesi- KPSS GENEL KÜLTÜR vaş yavaş belirişini, bir kıtanın sisler arasındaki be- me de bırakılamaz. Bu, toplumsal dayanışma lirişi gibi yaşadım. Sanki ben Kristof Kolomb‟dum. duygusunu zorunlu kılan bir hizmettir. Hasta ol- Gözlerimin önünde yepyeni bir kıta Deliriyordu. İş- duğumuzda bizi iyileştirebilecek bir sağlık hiz- te o gün fotoğrafçı olmaya karar verdim. meti istiyorsak, sağlık hizmetlerine toplum olarak Bu parçada yazar, aşağıdakilerden hangisi şimdiden katkıda bulunmak zorundayız. üzerinde durmaktadır? A) Fotoğrafçılıkta sağladığı başarı Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgu- B) Fotoğrafçıların olaya bakışı lanmaktadır? C) Fotoğrafçılığa nasıl başladığı D) Fotoğrafçılığı öğrenmenin zorluğu A) Devletin sağlık hizmetini yurttaşlarına gö- E) Fotoğrafın oluşturulma aşamaları türmediği 19. Düşünce işleriyle uğraşan bir kişinin önce dile B) Varlıklı kimselerin başkalarının sağlığını önem vermemesini anlayamıyorum. Dilini işle- önemsemediği yemeyen kişi, düşüncesini de işleyemiyor de- mektir. Çalgısını düzenlemeden çalmaya kal- C) Sağlık hizmetlerinin ekonomik durumla ya- kan çalgıcı neyse, dilini düzenlemeden yazmaya kından ilgili olduğu kalkan düşünür de odur. Söyledikleri karmaka- rışık bir gürültü olmaktan ileri gidemez. Çünkü D) Toplumun sağlık hizmetleri konusunda da- gelişigüzel yazan, gelişigüzel düşünür. yanışması gerektiği Bu parçada asıl anlatılmak istenen aşağıda- kilerden hangisidir? E) Hiçbir şeyin sağlık hizmeti kadar önemli ol- A) Düşünce adamlarının dilin gelişmesine kat- madığı kıda bulunduğu B) Planlı çalışmayanların yeni düşünceler or- taya koyamayacağı C) Düşünürlerin öncelikle dilini düzeltmeleri gerektiği D) Düşünürlerin dil üzerinde yeterince yoğun- laşmadığı E) Her düşünürün aynı zamanda bir dil bilgini olduğu www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE ÇÖZÜMLER 1. Bu parçanın ilk cümlesinden son cümlesine ka- 7. Parçada ağaçları sevmenin önemi ve bunun ül- dar Hasan adlı çocuğun, eskiciyi şaşırarak ve kemize yansımaları anlatılmıştır. Dolayısıyla en merakla izleyişi anlatılmaktadır. uygun başlık B seçeneğinde verilendir. 124 Yanıt A Yanıt B GENELKPSS YETENEK 2. Bu parçanın yazan, ölüm günlerinde sanatçıları 8. Parçanın şairi, dünyada olmaktan ve hayatın- GENEL KÜLTÜR anmaya karşı olmamakla beraber son cümlede- daki güzelliklerden söz etmekte ve mutluluğunu ki soruyla onların yapıtlarından söz etmek ge- yansıtmaktadır. rektiğini vurgulamıştır. Yanıt D Yanıt D 9. Parçada son derece verimsiz ve kötü bir arazi- 3. Parçanın ilk cümlesinden başlanarak kitap oku- nin, çalışkan biri tarafından nasıl güzel bir yere manın çocuklar üzerinde ne tür pozitif etkiler dönüştüğü anlatılmaktadır. Dolayısıyla parçaya sağladığı anlatılmaktadır. en yakın atasözü, A‟da verilendir. Yanıt D Yanıt A 4. Parçada ağaçlandırma çalışmalarının günümüz- 10. Bu parçada “yaşamanın ayrı bir anlamı olmalı” de çiklet çiğnemek gibi yani herkesçe ve bilinç- cümlesinden, “yaşamanın bilinçli bir eylem ol- sizce yapılmasından yakınılmaktadır. duğu” düşüncesinin vurgulandığı anlaşılmakta- dır. Yanıt E Yanıt B 5. Atatürk kendi için “Atatürk bizden biridir.” sözü- 11. Parçanın mesajı en çok son cümleden, özellikle nü yazarak alçak gönüllü olduğunu göstermiştir. de “Birilerince algılanmasıyla işlevini yerine ge- Yanıt C tirmiş olur.” sözünden anlaşılmaktadır. Buna en yakın cümle de C‟de verilmiştir. 6. Bu parçada “çağdaş” olmanın gerekliliği toplum Yanıt C içinde yaşamayı hak etmeye yani toplum içinde yaşamanın kurallarını öğrenmeye bağlanmıştır. 12. Dizelerden, özellikle de ilk dizedeki “Karamsar Yanıt D olma çocuk” sözünden geleceğe karşı umutlu olma mesajı verilmektedir. Yanıt C www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 13. Parçada İstanbul‟un çeşitli kültürlerden oluştu- 19. Paragrafın daha ilk cümlesinden başlayarak ya- 125 ğu, bunların birbirleriyle uyum içinde olduğu an- zar düşüncesini açık biçimde ortaya koymuş ve latılmıştır. Bu düşünceye en yakın cümle de A düşünceyle uğraşan insanların dillerini düzelt- seçeneğinde verilmiştir. meleri gerektiğini belirtmiştir. Yanıt A Yanıt C 14. Bu parçada birinin arkadaşıyla tanışmasından 20. Parçada D seçeneğinde vurgulanan düşünce GENEL YETENEK sonra yaşadığı dönüşümden söz edildiği için açık biçimde verilmiş ve sağlık konusundaki da- B‟de verilen konudan söz edildiği anlaşılmakta- yanışmanın öneminden söz edilmiştir. KPSS GENEL KÜLTÜR dır. Yanıt B Yanıt D 15. Bu parçanın son cümlesinde sanat adamlarının ne kadar sıkıntı içine olduğu vurgulanmıştır. Dolayısıyla parçada sanatın ve sanatçının de- ğer görmediği savunulmuştur. Yanıt A 16. Parçada toplumumuzdaki sanat çevrelerinin eleştiriye karşı nasıl hoşgörüsüz oldukları, vur- gulanmakta ve bu durumdan bir eleştirmen gö- züyle yakınılmaktadır. Yanıt B 17. Parçada konuşan “dede”, torunlarıyla arasında- ki çeşitli farklara örnek vermekte ve bunun gün- lük hayattaki yansımalarından söz etmektedir. Yanıt B 18. Parçanın yazarı fotoğraf sanatının büyüsüne nasıl kapıldığını, dolayısıyla da bu işe nasıl başladığını anlatmaktadır. Yanıt C www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE YANITLI TEST PARAGRAFTA ANA DÜŞÜNCE 1. Bugün şiir okuru, artan nüfusa karşın yok dene- 2. Bir yazın ürününün, her şeyden önce yazıldığı cek kadar azdır. Her lise öğrencisinin şiir okuyup dilin en güzel örneği olması gerekir. Ne yazık ki, 126 yazdığı bir geçmişten bugüne gelinmesi olduk- son on beş yılda, üstelik ödüllendirilmiş öyküleri ça düşündürücüdür. Aslında yaşamı bütün en- bile anlamak için birkaç kez okumak zorunda ginliğiyle kavramaya ve kavratmaya yönelik söz kalıyorum. Bölgesel, bozuk bir Türkçe‟yle ya- sanatlarının en damıtılmışı olan şiirle yaşamı zılmış öykünün konusu ilginç ve önemli olsa bi- küçültülmüş okur arasında bir ilginin olmaması le, onun yazınımıza katkıda bulunduğu tartış- GENELKPSS YETENEK doğaldır. İnsan ekonomik sorunlarla boğuşur- malıdır. Çünkü toplumu aydınlatmak bir eserin GENEL KÜLTÜR ken, yarın iş bulabilir miyim endişesi içindeyken değer kazanması için yeterli değildir. onların şiir okumasını bekleyemezsiniz. Bu parçada yazarın asıl yakındığı aşağıdaki- Bu parçadan aşağıdakilerden hangisine ula- lerden hangisidir? şılamaz? A) Önemli yapıtları olmayan yazarların da A) Geçmişte toplumun şiirle daha çok ilgilen- ödüllendirilmesi diğine B) Öykülerin toplumu eğitme amacıyla kulla- B) Şiirin toplumun sorunlarını yansıtmakta ye- nılması tersiz kaldığına C) Öykülerin düzgün ve anlaşılır bir dille yazıl- C) Şiirin yaşamı her yönüyle özümseyen bir maması sanat olduğuna D) Öykülerin belirli yörelerin sorunlarını içer- D) Şiirin ilgi bulmamasının yaşam koşullarının mesi kötü olmasından kaynaklandığına E) Konu güzelliğinin ödüllendirmede ölçü alın- E) Okurun içinde bulunduğu koşulların şiir ması okumasını engellediğine www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 3. Şiir, gerçekliği bozar, değiştirir. Hatta ona ters 5. 2004‟te izleyicileriyle buluşan Truva filminin orta- 127 düşer. Bu doğal bir şeydir. Çünkü şiir bir anlam- larında insanlığın ezeli dertlerinden birine ışık tu- da gerçeklikle boy ölçüşen bir sanat dalıdır. Şa- tan önemli bir sahne vardı. Aşil, annesine, savaş GENEL YETENEK irin evreni dildir. Şair dünyaya sözcüklerle bakar için Truva‟ya gidip gitmemesi konusundaki fikrini ve yeni bir dünya oluşturur. Bu yeni dünyada her soruyordu. Annesi: “Eğer Truva‟ya gitmezsen KPSS GENEL KÜLTÜR şey asıl dünyadakinin farklı biçimidir. güzel bir karın, güzel çocukların ve mutlu bir ha- Bu parçada aşağıdakilerden hangisi vurgu- yatın olacak; ama bir nesil geçecek ve sen unu- lanmaktadır? tulacaksın. Eğer Truva‟ya gidersen büyük kah- A) Şairin, yaşanılanı kendince şekillendirerek ramanlıklar gösterecek, yiğitliklerinle sonsuza şiire yansıttığı kadar dillerde dolaşacaksın; ama geri dönmeye- B) Şiirin, gerçekleri abartarak aktardığı ceksin.” C) Şiirin, okuru yeniliklere alıştırmak için kulla- nılabileceği Bu parçaya göre, Aşil’in annesi neyi vurgu- D) Okurun şiirde anlatılanı benimsemesinin lamaktadır? beklenemeyeceği E) Şiirin, okurun bilgi düzeyini aştığı A) Savaşların insanlar için kötü sonuçlar do- ğurduğunu 4. Son dönemlerde edebiyatımızda bir roman bereketinin yaşandığı gözlenmektedir. Bu tür, B) Geleceğe uzanmanın ancak insanların diğer tüm edebi türleri geride bırakarak, özellik- gönlünü kazanmak ile olacağını le son birkaç yıl içerisinde büyük bir atağa geçmiş; yayın ve edebiyat hayatımızda, adeta C) Sonsuza kalan bir kahraman olmanın be- bir patlamaya dönüşmüştür ki bu, romanın bi- delinin ağır olacağını zim edebiyatımızdaki varoluş tarihi içerisinde bugüne kadar şahit olunmamış bir durumdur. D) Truva Savaşı‟nın insanlar için bir felaket Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdaki- olacağını lerden hangisidir? A) Romanın, kaybettiği değeri yeniden buldu- E) İyi bir aile yaşamı sürdürerek de geleceğe ğu uzanılabileceğini B) Romanın, şimdiye kadarki en verimli döne- mini yaşadığı C) Romanın, okur tarafından diğer türlere gö- re daha çok beğenildiği D) Dünya edebiyatında romanın önemli bir ye- ri olduğu E) Edebiyatımızda roman patlamasının diğer türleri de etkilediği www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 6. Hemen bütün öykülerdeki tipler, sokakta gezer- 7. Bugüne kadar gözlenen kuyruklu yıldızların ken selam verdiğimiz, otobüste koltuk kavgası hiçbirinin kütlesi kesin olarak saptanamamıştır. yaptığımız, dostluklarını paylaşıp, küs tuttuğu- Bir kuyruklu yıldız, gökyüzünde çok büyük bir 128 muz; sağlam bir gözlemle oluşturulmuş “küçük alan kaplamasına karşın oldukça küçük bir kütle- insan”lar. Öykülerin gerçekliği de hayatla olan ye sahiptir. Jüpiter‟in yakınından geçen kimi kuy- bu sıkı bağından el alıyor. Yazar, öykülerinde ruklu yıldızların, onun uydularına bile hiçbir etkide kasaba mekânını sıklıkla kullanıyor. İlişkilerin, bulunmadığı gözlemlenmiştir. Bu gibi gözlemler, döngüsel bir düzen ve küçük dünyalara has sı- bir kuyruklu yıldız kütlesinin, ortalama olarak yer GENELKPSS YETENEK caklık içinde yaşandığı kasabalarda insan port- kütlesinin yüz binde biri kadar olduğunu göster- GENEL KÜLTÜR relerini hiçbir detayı kaçırmayan ressam duyar- mektedir. lılığı ile resmediyor. Bu parçadan çıkarılabilecek sonuç aşağıda- Bu parçada sözü edilen yazarın en önemli kilerden hangisidir? özelliği aşağıdakilerden hangisidir? A) Kuyruklu yıldızlarla ilgili araştırmaların de- A) Herkesin anlayabileceği yalın bir dil kullan- vam ettiği ması B) Kuyruklu yıldızların özelliklerinin hâlâ tam B) İnsanların iç ve dış dünyalarını bir arada olarak bilinmediği vermesi C) Kuyruklu yıldızların kütlesinin kesin olarak C) Eserlerinde, gerçekleri, gerçek yaşamı an- saptanamadığı latması D) Kuyruklu yıldızların tahminlerin aksine kü- D) Sıradan insanların yaşam savaşını anlat- çük bir kütleye sahip olduğu ması E) Kuyruklu yıldızların dünyaya oranla az bir E) Her konuda çekinmeden eleştiri yapabil- yer kapladığı mesi www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 8. Çocuklarda inatlaşma her yaş döneminde görü- 10. Aslında bu tür söyleşiler bana zor geliyor. Yaz- 129 lür. Bağımsız birer birey olduklarının farkına manın en zor kısmı, yayımlattıktan sonra söyleşi varmaya başlamaları ve dünyayı keşfetme me- yapmak. Tabi ideal olan hiç söyleşmemektir. Bu- GENEL YETENEK rakları da bu inatlaşma sürecini tetikler. En sakin nu bazı yazarlar becerebiliyor. Ben beceremiyo- çocuklar bile anne-babaları ve çevresindekiler rum; çünkü söyleşi, bir anlamda kitabın çıktığını KPSS GENEL KÜLTÜR ile ayrım yapmaksızın her zaman ve her konuda haber yapmanın yollarından bir tanesidir. Ama çatışmaya girebilirler. Çocuğunuzun bir inat- roman üzerine ne kadar az şey söylersem o ka- laşma nöbeti süresince defalarca fikir değiştir- dar rahat olurum. Ben söyleyeceklerimin hepsi- diğine tanık olabilirsiniz. Bazen neyi isteyip, ne- ni romanda bitirmiş durumdayım. yi istemediğini bile anlayamazsınız. Bir yerde Bu parçada, kişinin özellikle hangi yönü üze- istediğini başka bir yerde istemez, size yaptığını rinde durulmuştur? başkasına yapmaz. A) Söyleyeceklerinin yanlış anlaşılması Bu parçanın konusu aşağıdakilerden hangi- B) Roman yazarı olduğu sidir? C) Söyleşi yapmaktan hoşlanmadığı D) Az konuşmayı sevdiği A) Çocuk ve aile E) Süslü yazdığı B) Çocuklarda inatlaşma 11. Bugüne dek yayıncılıktan başka bir iş yapma- mama karşın, telif hakkının yazarın ölümünden C) Çocuğun çevresini tanıması sonra yakınları tarafından zapturapt altına alın- masını anlayabilmiş değilim. Karı-kocanın kırk D) Anne-babanın çocuğa etkisi yıllık birlikteliğinden geriye ufak tefek kırgınlıklar kaldığında bile hayatta kalanın, ölenin telif hak- E) İnatlaşma ve sonuçları larına sahip oluşunu anlayamazken, bir de ha- yattayken yüzüne bakmadığı yakının telif hakla- 9. Türkiye, özgün bilgi kaynakları sınırlı bir ülke. Bir rına el koyup parasını çıtır edenleri anlamaya kitapçıya girdiğinizde yayımlanan kitapların yani çalışmak gerçekten yorucu. tek kelimeyle bilgi kaynaklarının büyük bir ço- Bu parçadaki yakınma, özellikle aşağıdaki- ğunluğunun çevirilerden oluştuğunu görürsünüz. lerden hangisine yöneliktir? Zira Türkiye; düşünce, edebiyat ve sanat akım- A) Bir eserin telif haklarının alınmasına larının ortaya çıktığı bir ülkeyken; üretimin yo- B) Aile içinde küçük kırgınlıkların olmasına ğun olduğu bir ülke değildir. Dolayısıyla bu C) Yayıncılığın yorucu bir meslek olmasına alanlardaki bilgilere çoğunlukla yabancı kaynak- D) Yazarların, ölümlerinden sonra eserlerin te- lardan ulaşılmaktadır. lif hakkının yakınlarına ödenmesi Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakiler- E) Telif hakkından kazanılan paranın haksız den hangisidir? kazanç olmasına A) Türkiye‟nin düşünce, edebiyat ve sanat akımları bakımından zengin olduğu B) Kitapçılarda çok sayıda kitap bulunduğu C) Ülkemizde bilgi birikimine esas olarak ya- bancı kaynaklardan ulaşıldığı D) Bilgi kaynaklarımız fazla olduğu halde çevi- rilerden daha çok yararlanıldığı E) Edebiyat ve sanatla ilgili yayınların sayısı- nın günden güne arttığı www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 12. İlk romanlarımda fark ettiğim en önemli şey, bu 14. Hiçbir tasvire yer vermeden pat diye başlayan romanlarda dil ile alışverişim ve yakınlığımın romanlar vardır, ne kahramanı tanıtır ne da ha- daha sonraki romanlarımdakinden çok farklı vayı, mekânı... Neyi ne zaman anlatacağına 130 oluşu. Yok etmek istediğin şeyi çok iyi tanımalı- kendisi karar verir, yazarını bile kontrol altına sın. Cervantes de bunu yaşamıştı. Döneminin almış gibidir. “Boynuzlu Adam‟ı okurken, yazar sözlü ve yazılı dilini öyle ele almıştı ki, daha James Lasdun‟un romanının kahramanı sonra onu yerle bir ederek dilin kalıntılarından Lawrence Miller olabileceğini düşünüyor insan. yeni bir şey inşa edebilmişti. Bu parçada, romanın hangi yönü üzerinde GENELKPSS YETENEK Bu parçada, aşağıdakilerin hangisinden söz özellikle durulmaktadır? GENEL KÜLTÜR edilmektedir? A) Yazarının kim olduğu B) Hiçbir tasvire yer vermediği A) Dilin kalıntılarından yararlanmak gerekti- C) Kahramanlarının özellikleri ğinden D) Kahramanlarını tanıtmadığı E) Bütün kontrolü elinde tuttuğu B) Cervantes‟in başlattığı yeni akımdan C) Romanlarda dil ile yakınlığın olması gerek- tiğinden D) Yazarın, amacını çok iyi bilmesi gerektiğin- den E) Okurun, romanla olan yakınlığından 15. Geçen yetmiş yılda ne yaptım? Yetmiş sekiz kitap yazdım. Şimdi size bir itirafta bulunayım. 13. Juan Rulfo‟nun “Kızgın Ova” adlı kitabındaki Her biri beş on baskı yapmış olan bunca kitap kısa öyküleri 1970‟te, otuz beş yıl önce çevir- bana, sanki yazacağım kitabın taslağı gibi gel- miştim. Geçen bahar, büyük bir yayınevi tara- miştir. Yetmiş sekiz kitapta, hep ileride, şimdiden fından yapılacak yeni basımı için gözden geçi- kestiremediğim bir zamanda, yazacağım o kita- rirken, çevirinin neredeyse tümden yenilenmesi bın taslağını yaptım. Kim bilir, belki de hep taslak gerektiğini fark ettim. Dilinde bir eskime olma- yapacağım. Yaşamım belki de bu taslaklar ara- masına karşın, çevirinin kendisi eskimişti. So- sında, istediğim kitabı yazamadan geçip gide- nunda yaptığım, bir yeniden gözden geçirme cek. olmaktan çıktı; neredeyse bir yeniden çevirme- ye dönüştü. Bu parçada anlatılmak istenen aşağıdakiler- Bu parçada vurgulanmak istenen düşünce den hangisidir? aşağıdakilerden hangisidir? A) Kitabın basımının yeniden yapılması gere- A) Her yapıtın kendine özgü bir taslağının bu- kir. lunduğu B) Kitabın dilinde bir eskime vardır. C) Gözden geçirme farklı olmalıdır. B) Yapıtlar için taslak hazırlamanın zaman yi- D) Kitabın çevirisi zaman içinde eskimiştir. timine yol açtığı E) Son çeviri, bir gözden geçirme değildir. C) Sanatçının, daha yetkin ürünler ortaya koyma çabası içinde olduğu D) Bir yapıtın güzelliğinin ve kalıcılığının, onun işlenişine bağlı olduğu E) Yazma ve yaratma gücünü, ortaya koyan yapıtların sayısının belirlediği www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 16. Sürüden sık sık ayrılarak ağılın damına tırma- 17. Bir kafa tembelliği sürüp gitmekte bugün Türki- 131 nan bir keçi yavrusu vardı. Dama çıkar, annesi- ye‟mizde. Sordum soruşturdum nice gençlere, ne seslenirdi: “Anne, bak, ben neredeyim. Sen niye okumuyorsunuz diye. Karşılık şu genellik- GENEL YETENEK buraya çıkmaya korkuyorsun.” Diğer keçiler, le: “Üç sayfa okuyorum, sonra gözlerim yorulu- küçük olduğu için ona ses çıkarmıyorlardı. Bir yor, bırakıyorum.” Sevsinler bu yargıyı. Okumak KPSS GENEL KÜLTÜR gün, ağılın yakınından bir kurt geçiyordu. Kurt, bir alışkanlık durumuna gelmedi mi, yapılacak oğlağı görmüş, ama ona yetişemeyeceği kadar bir şey yoktur. Evinde, elinin altında üstünde bir yüksekte olduğunu anlamıştı. Bu küçük keçi, kitaplığı olmayan hangi çocuk düşünebilirsiniz kurtla alay etmeye başladı. “Korkak hayvan, ni- ki, okumaya bir eğilim duysun. Yıllar önce yur- ye buraya gelip beni yakalamıyorsun?” Kurt dumuza gelen Fransız Yazar Duhamel, Türki- durdu, keçiye bir göz daha attıktan sonra ses- ye‟nin geri kalmışlığının nedenlerini evlerde ki- lendi: “Bana korkak diyen sen değilsin. Sana tap olmayışında buluyordu, çok haklı olarak. bunu durduğun yer söyletiyor.” Bu parçanın bütününde yazar neden yakın- Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdaki- maktadır? lerden hangisidir? A) Kitap maliyetinin yüksek olmasından A) İçinde bulunduğu durumu iyi değerlendire- meyenler hüsrana uğrar. B) Yabancı bir yazarın Türkiye‟nin geri kalmış- lığıyla ilgili yorum yapmasından B) Kendisine dayanarak iş yaptığınız kişiler sizi yarı yolda bırakabilirler. C) Gençlerin tembelliğinden C) Bazı kişiler kendine güvendiği için değil im- D) Türkiye‟deki ailelerin çocuklarına kitap oku- kânlarına güvendiği için küstahlaşır. ma alışkanlığı kazandırmadığından D) Haddini aşanlar bunun cezasını mutlaka E) Türkiye‟deki insanların okumaya vakit ayır- çekerler. madığından E) Başkalarına güvenilerek yapılan işten hayır gelmez. www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 18. Ünlü sanatkâr Leonardo da Vinci, insanın ruh 20. Her insan üstün olmak ve kendisini göstermek ve beden birlikteliğinin uyumu sonucunda muci- ister. Bu normal bir istektir, olumlu bir duygudur. zelerin başarılabileceğine, şaheserlerin yaratı- Bu isteğin, bu gereksinmenin giderilmesi gere- 132 labileceğine inanıyor: “Ruhun elle birlikte çalış- kir. Bu da ancak insanlara değer vermekle sağ- madığı yerde sanat olmaz.” diyen büyük deha, lanabilir. Çünkü her insan kendine göre bir de- bir eserin ortaya çıkmasında akıl ve gönül uyu- ğerdir. Kendisinin bir değer olduğuna inanma- munun vazgeçilmezliğine işaret ediyor. yan kişi aşağılık duygusuna kapılır, varlığının GENELKPSS YETENEK Bu parçada vurgulanmak istenen aşağıdaki- hiçliğine ve anlamsızlığına inanır. Böyle insan- GENEL KÜLTÜR lerden hangisidir? lar mutsuz ve huzursuz olurlar. Çevrelerine iyi uyum sağlayamazlar. A) Bir sanat eserinin duygularla yoğrularak oluşturulduğu Bu parçada aşağıdakilerden hangisi üzerin- de durulmamıştır? B) Her sanatçının bir şaheser meydana getir- mesinin mümkün olduğu A) Kendisinin bir değeri olduğuna inanmayan kişinin aşağılık duygusuna kapılacağı C) Bir sanatçının aklını ve gönlünü emeğine kattığı oranda başarılı olacağı B) Varlığının anlamsızlığına inanan kişilerin mutsuz ve huzursuz olduğu D) Sanatçının sanatına bütün güzel duyguları katması gerektiği C) İnsanlarda üstünlük duygusu bulunduğuna E) Sanatta biçimden çok verilen mesajın D) Kişilerdeki üstünlük duygusunun normal bir önemli olduğu duygu olduğu E) Değer görmeyen insanlarda bir takım kişilik bozuklukları olacağı 19. Karşılaştığınız kimseler arasında yapacağınız Cevap Anahtarı 9. C 13. D 17. E rastgele bir soruşturmada okumama bahanesi: 1. B 5. C 10. C 14. E 18. C “Vakit bulamamak” sebebine dayandırılır. Vakit 2. C 6. C 11. D 15. C 19. D bulamıyorum, derler. Yalan. Bunun yalan oldu- 3. A 7. D 12. A 16. C 20. E ğunu, okumaya vakit bulabilen kimselerin duru- 4. B 8. B muna bakarak anlamamız mümkündür. Bu parçaya göre kitap okumakla ilgili aşağı- dakilerden hangisi söylenebilir? A) Oldukça vakit alır. B) Yoğun insanlara göre değildir. C) Boş zamanların işidir. D) Her zaman vakit vardır. E) Herkesin sevdiği bir şeydir. www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE ÇÖZÜMLÜ TEST PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE 133 1. Güneşin batışını izlerken ufuktan sürü sürü ku- 3. Bizde birkaç yıl şiir, roman, öykü yazmaya katla- GENEL YETENEK şun uçtuğunu görmek ya da başınızda bir yaban nırsanız değerli, ünlü bir edebiyatçı olursunuz. kuşunun ötüşünü duymak hoşunuza gitmez mi? “Neden?” derseniz, doğrusu bu sorunun cevabı KPSS GENEL KÜLTÜR Kısacası doğanın şaşılası güzelliklerinden zevk açık değil. Eskiden birkaç aksakallı edebiyatçı- almaz mısınız? Her hâlde buna hepiniz “evet” nın sözü kanıt oluyordu. Şimdi ise medyanın il- diyeceksiniz. Öyleyse size bir önerim var: —. gisi kanıt oluyor. Ortada kural yok, ilke yok. Bu parçayı düşüncenin akışına göre aşağı- Hiçbir değeri olmayan kişiler göklere çıkarılıyor. dakilerin hangisiyle tamamlamak en uygun- Bunu gören genç kuşakların edebi ahlâkı daha dur? yirmili yaşlarda bozulmaya başlıyor. Genç ede- A) Doğayı koruyun, onun korunmasına yar- biyatçılar için edebi değerlere dayanmayan ün, dımcı olun yapıttan daha önemli oluyor. B) Güzelliklerden zevk almasına bilin C) Ormanları korumanın yollarını öğrenin Bu parçada aşağıdakilerden hangisine deği- D) Kuşların uçuşunu dikkatle izleyin nilmemiştir? E) Doğaya doyum olmadığını anlayın A) Geçmişte yaşlı edebiyatçıların görüşlerini 2. Pek tanışıp arkadaş olmak isteyeceğiniz biri de- değer ölçüsü kabul edildiğine ğil. Kadınlarla ilişkisi oldukça sorunlu. On altı yaşında tanışıp âşık olduğu kendinden yaşlı bir B) Günümüzde değer ölçüsünün medyanın il- kadınla, yirmi dört yaşındayken evlenmiş. Kitap- gisi olduğuna larında kadın karakterler yok denecek kadar az; genç kadınlar ve aşk maceraları neredeyse hiç C) Edebi değeri olan yapıtlara sahip yazarlara yok. En önemli kadın karakteri, cinsellikle alaka- önem verilmediğine sı olmayan, ulaşılamaz, dokunulamaz, Elf Krali- çesi Galadriel‟dir. D) Gençlerin yapıt oluşturma yerine, ün peşin- Bu parçada sözü edilen kişinin özellikleri de koştuğuna arasında aşağıdakilerden hangisi yoktur? A) On altı yaşında aşık olduğu E) Yazar ve şairlerin değerini belirlemede ku- B) En önemli kadın karakterinin Elf Kraliçesi ralların dikkate alınmadığına olduğu C) Kitaplarında kadın karakterlerin az olduğu D) Karşı cinsle ilişkisinin sorunlu olduğu E) Aşk maceralarına önem verdiği www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 4. Bir dönem şiir üzerinde yoğunlaşıyorum, arka- 6. Külebi, hazır kalıplarla iş gördüğü için, şiir üze- sından bir roman geliyor. Şimdi de öykü, deneme rinde düşünmeye lüzum görmüyor, öz ile biçi- yazıyorum. Biliyorum arkasından bir şiir dönemi min bağdaşması onun için önemli değil, işlevsiz 134 gelecek. İçimde yeni bir şiirin biriktiğini hissediyo- sözcükler, hatta mısralar var şiirlerinde. Söz- rum. Daha önce de söyledim. Ben, kendimi her cükleri belli bir anlamı karşılamak için değil, laf şeyden çok şair görsem de “şair romancı” deği- olsun diye şöyle ve böyle sıralıyor. Her şeyi ge- lim. Romanım şiirimden bağımsız rol alıyor, öy- lişigüzel yapmış. Sayısız yabancı sözcük kul- külerime gelince sanırım onlarda şairliğimin izleri lanmış. Bu yetmiyor gibi bir de Batılı şairlerin GENELKPSS YETENEK var, öykülerim şairliğimle kanatlanıyor gibi. kötü taklidine düşmüş. Türk Dil Kurumu‟nun GENEL KÜLTÜR Bu parçanın yazarı ile ilgili olarak aşağıdaki- onun yapıtını niçin ödüllendirdiğini anlamadım lerden hangisine değinilmemiştir? doğrusu. A) Bütün edebi türleri aynı değerde gördüğü Bu parçada Külebi’yle ilgili olarak aşağıdaki- B) Birden çok edebi türde eser verdiği lerin hangisine değinilmemiştir? C) Romanlarının şiirleriyle ilgisinin bulunma- A) İçerikle biçimi kaynaştırma çabasında bu- dığı lunmadığına D) Öykülerinde şairliğinin etkisinin olduğu E) Şairlik yönünü daha çok benimsediği B) Türkçe asıllı olmayan sözcükler kullanıldı- ğına C) Anlama katkısı olmayan sözcüklere yer verdiğine 5. Ben yazı yazıyorum. Bence dünyanın en temiz D) Yapıtının özgünlükten yoksun olduğuna işini yapıyorum. Yalnızlığımı onunla gideriyor; E) Dille ilgili yeterli bilgiye sahip olmadığına karnımı onunla doyuruyorum. 40 yaşımı geçtim. Elim yalnızca kalem tutuyor. Artık yeni bir iş öğ- renemem. Dünyada bu işi yapan bir tek ben kalsam da bunu sürdüreceğim, isteyen okur, is- temeyen okumaz, içimden gelen her şeyi etra- fıma bakmadan söyleyeceğim, insanların yan- lışlarını yüzlerine vurmaya devam edeceğim. Bu yüzden karşılaşacağım sıkıntıları gülerek karşılamayı, çoktan öğrendim. Bu parçanın yazan için aşağıdakilerden han- gisi söylenemez? A) Geçimini yazı yazarak sağladığı B) Yazarlıktan başka bir uğraşının bulunma- dığı C) Okuyucuların tepkilerini dikkate almadığı D) Doğru bulmadığı tutumları eleştirmekten çekinmediği E) Kendini büyük bir yazar olarak gördüğü www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 7. Dilin değişmesini, sadeleşmesini zorlayan top- 8. Bir öykücü için en gerekli bilgi, insanı ve toplumu 135 lumsal koşullar, şiiri biçimsel değişikliklere uğrat- tanımaktır. Bu bilgiyi elde etmek için gereken tı. Cumhuriyet dönemine geçişte değişen top- koşulların hiçbirini bulamamış Ömer Seyfettin. GENEL YETENEK lumsal ilişkiler ve toplum düzeni, Anadolu‟ya dö- Yaşamı boyunca birkaç kez yer değiştirmiş, sa- nük, anlaşılabilir dil kullanmayı zorunlu kılarken, vaşa girmiş tutsak olmuştur. Bu koşullar, oku- KPSS GENEL KÜLTÜR en büyük darbeyi aruz veznine indirmiştir denebi- mak ve geniş halk topluluklarıyla ilişki kurmak lir. Yüzlerce yıl olgunlaşmış bir kalıp, sadeleş- için hiç de elverişli değil. Ege Bölgesi‟nin küçük mekte olan bir dilin yapısına uymadığı için kay- bir kesimi dışında Anadolu‟yu görmemiş. Ana- boldu. Yahya Kemal gibi onu en iyi biçimde kul- dolu ve köy gerçeklerine uzanamamıştır. öykü- lanan ilk şairin çabası da aruzu yaşatmaya lerinin büyük çoğunluğunda konuyu varlıklı ve yetmedi. aydın çevrelerin yaşantısından almasının nedeni budur. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine deği- nilmemiştir? Bu parçada Ömer Seyfettin’le ilgili aşağıda- kilerden hangisine değinilmemiştir? A) Aruzun dilin sadeleşmesinden olumsuz et- kilendiğine A) Toplumu tanıma imkânı bulamadığına B) Yahya Kemal‟in aruzun büyük bir ustası ol- B) Genellikle toplumun üst kesimini anlattığı- duğuna na C) Toplumsal koşullardaki değişimin şaire C) Varlıklı bir çevrenin içinden geldiğine yansıdığına D) Yaşamını zorluklar içinde geçtiğine D) Anadolu‟ya yönelmenin dilin sadeleşmesini gerektirdiğine E) Anadolu‟yla ilgili yeterli bilgiye sahip olma- dığına E) Şiirin toplumsal durumun düzeltilmesi için kullanıldığına www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 9. O, Önce bir şairdir. Ancak bugün baktığımızda 11. Antolojileri sevmem. Antolojideki şiirler, onları “şair” sözcüğü onun için yetersiz kalıyor, özellik- yazanların en iyi, en sağlam şiirleri değildir. An- le 1980‟den sonra kaleme aldığı eleştirel dene- tolojiler, ozanların yaptıkları üzerine kapanıp, 136 melerinde edebiyat dünyamızdaki pek çok soru- onların en seçkin şiirlerini gün ışığına çıkara- nu ele alıp irdelerken, toplumsal gelişmelere de caklarına, ellerinin altında miskin duran karala- duyarlı davrandı. Toplumun yanlış yönlendiril- malara uzanmaya bakarlar. Hani bu şiirleri ken- mesine itiraz etti. Edebiyat dünyamızdaki yan- dileri arayıp bulsa üzülmem. Bunların çoğu lışlara dikkat çekti. Edebiyat ve kültür dünyamı- kendilerinden Önce düzenlenmiş antolojilerden GENELKPSS YETENEK zın yanlış bir eksene oturtulduğunu, öncelikle derlenmiştir. GENEL KÜLTÜR bunun düzeltilmesi gerektiğini ortaya koydu. Bu parçanın yazarının antolojileri beğenme- Bu parçada sözü edilen kişiyle ilgili aşağı- meşinin nedeni aşağıdakilerden hangisidir? dakilerden hangisi söylenemez? A) Antolojilerin araştırmacılar için kaynak nite- A) Denemelerinde sosyal sorunları da işlediği liğinde olmaması B) Şiir yazma işini zamanla bıraktığı B) Antolojilerde derin araştırmalar sonucu bu- C) Şiirlerinin yanında denemelerinin de önemli lunan seçkin eserlerden oluşmaması olduğu C) Antolojilerde sadece, adı duyulmuş şairle- D) Edebiyatımızın doğru çizgide olmadığına rin şiirlerine yer verilmesi inandığı D) Antolojilerin henüz bitirilmemiş şiirler içer- E) Denemelerinde yerginin öne çıktığı mesi E) Antolojilere alınan şairlerin büyük şair niteli- 10. Dilin ne pahasına olursa durulmasını, yabancı dillerden gelen kelimelerin dilden atılmasını is- ğine sahip olmaması terdi. En büyük erdemi birçok tehlikeye, karşı çıkmalara karşın tuttuğu yoldan dönmemesiydi. 12. Yazar olarak pek çok kusurum olduğunu biliyo- İnancına içten bağlı olduğu için bütün gücünü rum. Çünkü öncelikle ben kendim, hiç hoşnut dilin arınmasına vermiş, konuşma diliyle yazı di- değilim kendimden. Kendi kendimi tarttığım ba- li arasındaki bölmeyi yıkmış, Türkçenin kendi zı anlarda, çoğu kez, sözcüğün tam anlamıyla, yağıyla kavrulmasının yollarını aramıştı. Bu anlatmak istediğimin ancak yirmi de birini anlat- arayış sonucunda dile damgasını vurmuş, bu tığımı, belki de hiç anlatamadığımı gördüğüme kuşağı dil konusunda yönlendirmeyi başarmıştı. inanmalısınız. Beni kurtaran şey, Tanrı‟nın bir Bu parçada sözü edilen kişiyle ilgili olarak gün bana o kadar güç ve esin göndereceği ve aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir? benim de kendimi daha noksansız anlatabilece- ğim, kısacası, yüreğimdeki hayal gücümdeki A) Engellemelere rağmen çizgisini terk etme- her şeyi ortaya koyacağım konusunda besledi- diğine ğim alışılmış umuttur. B) Konuşma diliyle yazı dilini birbirine yaklaş- Bu parçadaki yazarla ilgili olarak aşağıdaki- tırdığına lerden hangisi söylenemez? C) Dili önemli ölçüde etkilediğine A) Geleceği dair umutları olan D) Düşüncelerini anlaşılır bir dille anlattığına B) Özeleştiri yapabilen E) Türkçenin kendi kendine yetmesi için uğ- C) Kendini hatasız görmeyen raştığına D) Zorluklara direnemeyen E) Kendi eksiklerini görebilen www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 13. Salim Şengil, öykülerinde sıradan insanların 15. Şiire yeni başlamış genç şairlerde görülen ben- 137 günlük yaşam içindeki serüvenlerini, arı bir dil, zer yönler, onların ilgi alanlarıdır. Bu onların şi- yalın bir anlatımla yansıtmıştır, insanın toplumla irlerini zenginleştirir kuşkusuz. Günümüzde da- GENEL YETENEK ilişkilerini, ilişkilerindeki çelişkileri gerçekçi bir ba- ha cesur şiirler yazılıyor. Şiirlerin dinamikleri kış açısıyla, alaylı yanı ağır basan bir tutumla or- konusunda daha sorgulayıcı, eleştirel bir tutum KPSS GENEL KÜLTÜR taya koymuştur. Şengil, dile özen gösteren bir seziyorum. Nedense bizdeki şairlerin çoğu şiir yazardı. Onun için, öykü demek, dil demekti. Bir üzerine kafa yormaktansa sadece şiir yazmayı öykünün sözcük sözcük, tümce tümce yazılıp istiyorlar. Genç şairlerle birlikte, daha yaygın geliştirileceğine inanırdı. Yazdığı her cümleyi olarak şiir yazmaktan çok şiiri düşünmek alış- yazdıktan sonra yüksek sesle okuyup, kimi za- kanlığı kazanılıyor sanırım. man başkalarına da okutarak istifini, ses uyumu- nu denetlerdi. Bu parçada, aşağıdakilerden hangisi üzerin- Bu parçada sözü edilen yazarla ilgili aşağı- de durulmamıştır? dakilerden hangisine değinilmemiştir? A) Eserlerinde alaylı bir dil kullandığına A) Genç şairlerin şiir üzerinde düşünmek alış- B) Gerçekçi bir bakış açısıyla konuları anlattı- kanlığını yaygınlaştırdıkları ğına C) Sıradan insanların günlük yaşam mücade- B) Bizdeki şairlerin şiir üzerinde düşünmekten lesini anlattığına çok şiir yazmayı tercih etmeleri D) Dile önem verip, sade ve yalın bir dil kul- landığına C) Günümüzde şiirle ilgili eleştirilerin daha faz- E) Sadece öykü türünde eserler verdiğine la olduğu 14. Şiir her ortamda devinimi artırır, kavramları D) Yeni şairlerin, şiirin konu dağarcığını çeşit- varsıllaştırır; dili, kendi imgesel dünyasıyla yeni- lendirmemeleri ler. Varoluş bilincine, hareket halindeki, anlam üreten yapısıyla katılır. Nesnel bir canlıdır, şiir. E) Şiire yeni başlayan şairlerin ilgi alanlarıyla Kendisini üreten ve okuyan insan ile diyalektik birbirlerine benzedikleri bir biçimde sürekli bir anlam döngüsü, iletişimi içindedir. Üretkenliği, varoluşunu sonsuz hale 16. Bu kitap, hazırlayıcısının tanımıyla, mutlaka ek- getirir. sik bir çalışma, ama yine de fazlaca ön plana Bu parçaya göre, şiirle ilgili aşağıdakilerden çıkmamış bilgiyi içeriyor. Bence kitap İkinci Ye- hangisi söylenemez? ni‟nin ustalarından bir ozanın ev içi manzaraları, A) Kavramları somut hale getirir. insan ilişkileri ve çalışma koşulları kadar Türki- B) Devamlılık gösteren anlam döngüsü vardır. ye‟de bir ozanın yazgısını da yansıtıyor. Ayrıca C) Üretkenliğiyle kendini sonsuzlaştırır. kitabın aynasında Turgut Uyar‟ın yaşam çizgile- D) Nesnel bir canlıdır. ri ve kişiliği kadar net bir başka yaşam da beliri- E) Yeniliklerden uzak kalır. yor. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarı- lamaz? A) Eserin amacı özelden genele ulaşmaktır. B) Eser, bir ozanın yaşam öyküsünü anlatıyor. C) Eser, ozanın ev hayatını yansıtıyor. D) Hazırlayıcısına göre, eser, eksik bir çalış- madır. E) Eser kimi gizli kalmış bilgiyi ortaya çıkarı- yor. www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 17. Romanın gereği, gerçek hayatı olduğu gibi gös- 18. Ulusların kültür değerlerini bugüne ve yarına ta- termektir. Bunun için en küçük şeyleri anlat- şıyan kitaplar, aynı zamanda fikir, bilim ve sa- maktan çekinmez; birtakım gereksiz parçalarla nat dünyasının da kapıları durumundadır. Böy- 138 doludur yazısı. Ancak o sayede gerçek hayatı lece kitaplar, uygarlığı yayan ve tarihi yapan andırabilir. En iyi roman, bir insanın duyguların- kuvvetlerin başında yer almaktadır. Kitabın dan, yaptıklarından hiçbirini seçmeyen, hepsini amacı, akıl ve mantık ölçüleri içerisinde bilim ve birden önümüze seren romandır. Tam bir ger- tekniğin olanaklarını insanın emrine vermektir. çekliğe başka nasıl erişilebilir? Bunun için ro- Fikir ve bilim dünyasına da kitap kapısının GENELKPSS YETENEK manların en kusursuzu, en olgunu belki de Joy- anahtarını çevirmekle girebiliriz. GENEL KÜLTÜR ce‟un Ulyses‟idir. O kocaman kitapta bir insanın Bu parçadan kitapla ilgili olarak aşağıdaki- bütün yaptıkları, bütün kurdukları birer birer an- lerden hangisi çıkarılamaz? latılmıştır. A) Tarihin oluşumunda etkilidirler. B) Bilim ve sanat dünyasına kitap yoluyla giri- Bu parçadan romanla ilgili olarak aşağıdaki yargılardan hangisine ulaşılamaz? lir. C) Milletlerin kültürel değerlerini oluştururlar. A) Bir insanı insan yapan bütün duyguları D) Milletlere Özgü değerleri nesilden nesle ak- yansıtır. tarırlar. B) Tam bir gerçekliğe ulaşılmalıdır. E) İnsanlığın hizmetindedirler. C) Ulyses adlı yapıtta bir insanın gün içinde yaptıkları en küçük ayrıntılarıyla anlatılmış- tır. D) Kahramanlarını gerçekte yaşamış kişiler- den seçmelidir. E) Gerçek yaşamı olduğu gibi vermelidir. www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 19. Cavidan‟ın omzuna elini dayamış hafiften yan 20. Aşağıdaki cümlelerden hangisi bir paragra- 139 dönerek poz vermiş Peride. Şimdi Amerika‟da fın giriş cümlesi olamaz? yaşıyor. Zengin aile kızıydı Peri, doğuştan şans- GENEL YETENEK lı. Piyanosu, dadısı, hizmetçileri, Avrupa‟dan A) Gençlik yıllarında piyano sahneleri yazmak Amerika‟dan gelme cici bici öteberisiyle hepimi- istediğimi söylemiştim aileme. KPSS GENEL KÜLTÜR zin iç çekip imrendiği bir yaşantısı vardı. Sarışın, kısa boylu, hafiften tombuldu; pek güzel değildi. B) Aşiyan, Tevfik Fikret‟in kendi kendini adeta Ama şöyle bir giyinip boyanınca “Ufacık tefecik- sürgün ettiği, ölümüne kadar tam anlamıyla sin! Sevgilim sende bir başkalık vardı” şarkısına kapandığı bir mekân olmuştur. konu olabilecek kadar hoş, havai ve neşeli bir kızdı. C) Yahya Kemal ömrünün sonuna kadar ka- dın sıcaklığının ısıttığı bir evin hasretini Bu parçada sözü edilen kişiyle ilgili olarak çekmiştir. aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir? D) İnsanın kendi türüne mahsus kültür orta- A) Arkadaşlarını kıskandırmaya çalıştığına mında var olabilmesinin temel şartı toplum halinde yaşamasıdır. B) Amerika‟da yaşadığına E) Temelinde dilin olduğu bu ortak kimliğin C) Çok güzel bir kız olmadığına öğrenilmesi, öğretilmesi işi ise esasen aile dediğimiz çekirdek toplum içinde gerçekle- D) Zengin bir hayatın bütün nimetlerinden fay- şiyor. dalandığına E) Bazı fiziksel özelliklerine www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE ÇÖZÜMLER 1. Bu parçada doğanın güzelliklerinden ve bundan 7. Parçada şiirin toplumsal durumun düzeltilmesi herkesin hoşlandığından söz edilmektedir. Do- için kullanıldığıyla ilgili herhangi bir yorum yapıl- layısıyla bundan hoşlanan insanların da doğa- mamıştır. Diğerlerine ise parçanın çeşitli bölüm- 140 nın korunmasına katkı sağlaması beklenir. lerinde değinilmiştir. Cevap A Yanıt E GENELKPSS YETENEK 2. Parçada sözü edilen kişinin aşk maceralarına 8. Parçada Ömer Seyfettin‟in varlıklı bir çevrenin GENEL KÜLTÜR önem verdiğinden değil, tam tersi kitaplarında içinden geldiği değil, halk topluluklarıyla ilişki aşk maceralarının neredeyse hiç olmadığından kuramadığından dolaylı varlıklı çevreleri anlattı- söz edilmektedir. ğından söz edilmiştir. Yanıt C Yanıt E 3. Parçada edebi değeri olan yapıtlara önem veril- 9. Parçada sözü edilen sanatçının yalnızca şair ol- mediğinden değil, genel olarak yazar olmanın madığı, aynı zamanda da eleştirmen olduğu kolaylaşmasından ve bunun sakıncalarından vurgulanmıştır. Ancak şiir yazma işini bıraktığıy- söz edilmiştir. la ilgili bir tespit yapılmamıştır. Yanıt B Yanıt C 4. Paragrafın yazarı, çok çeşitli edebi türlerde ka- 10. Parçada sözü edilen kişiyle ilgili olarak son lem oynattığını belirtmesine rağmen bunların derece olumlu sözler kullanılmıştır. Bununla bir- değerini eşit gördüğüyle ilgili bir ayrıntıya yer likte bu kişinin düşüncelerini nasıl anlattığıyla il- vermemiştir. gili bir yoruma yer verilmemiştir. Yanıt D Yanıt A 5. Paragrafın yazarı, kendisiyle ilgili övgü dolu 11. Bu parçada konuşan kişi, düşüncelerini parag- sözlere pek yer vermemiştir. Dolayısıyla kendini rafın ikinci ve üçüncü cümlesinde açıklamıştır. büyük bir yazar olarak gördüğünü söylemek Antolojilerde seçkin şiirlerin yer almadığından mümkün değildir. yakınılmıştır. Yanıt B Yanıt E 6. Parçada Cahit Külebi‟nin genel olarak olumsuz 12. Parçanın yazarı, paragrafında ümit dolu ifadeler özelliklerine değinilmiş ancak bilgisiz olduğuyla kullanmıştır. Bu kişinin zorluklara direnemediği ilgili bir yoruma yer verilmemiştir. söylenemez. Yanıt D Yanıt E www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 13. Bu paragrafta sözü edilen sanatçının öyküleriy- 18. Parçada kitapların fikir, bilim ve sanat dünyası- 141 le ilgili çok sayıda ayrıntıya yer verilmiştir. An- na olan etkisinden söz edilmektedir. Ancak tari- cak sanatçının başka bir türde eserinin olmadı- he ve tarihin oluşumuna olan etkisiyle ilgili bir ğına, yalnızca öykü yazdığına değinilmemiştir. ayrıntıya değinilmemiştir. Yanıt E Yanıt A 14. Parçada geçen “devinim, yeniler, hareket halin- 19. Parçada sözü edilen Peride, herkesin imrendiği GENEL YETENEK deki, canlıdır” gibi sözlerden şiirin sürekli olarak bir kızdır; fakat arkadaşlarını kıskandırmak gibi yenilendiği anlamı çıkar. Dolayısıyla E‟deki yo- bir huyundan parçada söz edilmemiştir. KPSS GENEL KÜLTÜR ruma ulaşılamaz. Yanıt A Yanıt E 20. E seçeneğinde geçen “bu dilin” ifadesi, daha 15. Parçada genel olarak olumlu eleştiriler yapıldı- önceden başka cümlelerin de söylendiğini gös- ğından, bu parçadan D‟deki gibi olumsuz bir yo- termektedir. Bu cümle, bir paragrafın giriş cüm- ruma ulaşılamaz. lesi olamaz. Diğer cümlelerin giriş cümlesi ol- Yanıt D ması için bir engel yoktur. Yanıt E 16. Paragrafta Turgut Uyar‟ın özelden genele ulaş- maya çalıştığıyla ilgili bir cümleye yer verilme- miştir. Diğer ayrıntılar ise parçada bulunmakta- dır. Yanıt A 17. Parçanın bütününde, romanda gerçek hayatın hem de olduğu gibi yansıtılması gerektiği üze- rinde durulmuştur. Ancak kahramanların da ya- şamış kişiler olması gerektiğiyle ilgili bir cümle- ye yer verilmemiştir. Yanıt D www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE YANITLI TEST PARAGRAFTA YARDIMCI DÜŞÜNCE 1. Bu dönemde dikkat çekici bir nokta da dil ile 2. Yazdığım oyunlarda Türkçemi bir an bile göz- millet, dil ile edebiyat ve dil ile gelişme arasında den çıkarmadım. Kendimi kahramanımın yerine 142 kurulan ilgidir. Halkın kullandığı dil, bizim gerçek koydum. Şehzade Mustafa olup bir Osmanlı bi- dilimiz olarak kabul edilir. Aydınlarla halk ara- çemi içinde konuşurken “Valide” dedim, “Peder” sında bu konudaki derin uçuruma dikkat çekilir. dedim. Ama kellemin kaygısına düştüğüm yer- Halkın vicdanından doğan dilin, halkın anlaya- de “Anne!” diye bastım çığlığı. Çünkü o anda, cağı sadelikte, terkiplerden uzak olması gerek- yarınlara güvence içinde bakan bir Osmanlı GENELKPSS YETENEK tiğinden bahsedilir. Türk lehçeleri hakkında bilgi şehzadesi değil, can telaşına düşmüş bir in- GENEL KÜLTÜR verilerek, imlanın düzeltilmesine önem verilir. sandım. Çünkü bu dönemde yazımız ve imlamız kusurlu Bu parçada konuşan oyun yazarı için aşağı- bulunur. Milli bir alfabenin oluşturulması, bir en- dakilerden hangisi söylenemez? cümen kurularak Türkçeye özgü bir sözlüğün meydana getirilmesi gerektiği üzerinde durulur. A) Oyunlarında Türkçeyi kullanmaya özen gösterir. Bu parçada sözü edilen dönemle ilgili olarak aşağıdakilerin hangisi çıkarılamaz? B) Kahramanları, bulundukları ortama göre konuşturur. A) Yazı ve imla kusurlu olduğundan imlanın düzeltilmesine çalışır. C) Kendini, bütün kahramanların yerine koya- rak yazar. B) Türkçeyi bilim dili haline getirmek gereği anlaşılmıştır. D) Yalnızca çağdaş yaşamı dile getirmeye ça- lışmıştır. C) Dilin halkın anlayacağı şekilde, terkiplerden uzak olması gerektiği vurgulanmıştır. E) Kahramanlar, ruh hallerine göre konuştur- muştur. D) Milli alfabenin oluşturulması üzerinde du- rulmuştur. E) Halkın kullandığı dil gerçek dil olarak kabul edilmiştir. www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 3. Yuri her şairi tercüme etmezdi. Onun kendine 4. Kültür, Almanlar için bireyi aşan ve toplum 143 özgü zevk Ölçüleri vardı ve bu ölçülerin para- düzeyinde anlaşılabilen ve asla uygarlıkla karış- metresini de kendisinden başka kimse bilmezdi. tırılmaması gereken bir olgudur. Kültür taklit GENEL YETENEK O bizi seviyordu. Bu sevgi üniversite yıllarında edilemez ama uygarlık öğrenilebilir. Her toplum Kazak Türk kızı Fadime‟ye duyduğu sonsuz teknik, hukuk ve siyasi alanda ilerleme sayılan KPSS GENEL KÜLTÜR sevgiyle başlamıştı. Sonraları bu sevgisi Rus uygarlığı elde edebilir. Alman milletine göre kül- edebiyatı ile Türk edebiyatları arasında köprü tür değiştirilemez iken; uygarlığın, üzerimize görevini üstlenecekti. Kazak, Türkmen ve Azeri giydiğimiz bir elbiseden farkı yoktur. Çünkü kül- şairlerin şiirleri aynen orijinallerinde olduğu gibi türe manevi derinlik yüklenmektedir. onun tercümelerinde de yüksek sanat düzeyine ulaşmıştı. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarı- lamaz? Bu parçada anlatılan kişi için aşağıdakiler- den hangisi söylenemez? A) Almanlar kültürü uygarlıktan daha fazla önemsemektedir. A) Çeşitli Türk şairlerinin eserlerini tercüme etmiştir. B) Uygarlık ve kültür birbirine karıştırılmaması gereken olgulardır. B) Türk edebiyatını geliştirmek için çeşitli çevi- riler yapmıştır. C) Alman toplumu ileri bir kültür düzeyine sa- hiptir. C) Türklere olan ilgisi bir Türk kızına duyduğu sevgiyle başlamıştır. D) Kültür değiştirilemezken uygarlık değişebi- lir. D) Tercüme yapacağı eserde hangi özelliği aradığını kendinden başka kimse bilmezdi. E) Kültür taklit bile edilemezken uygarlık öğ- renilebilir. E) Kendi zevk ölçülerine uymayan şairleri ter- cüme etmediği. www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 5. Bazı öğrenciler, paragraf sorularından bucak 6. Yabancı güçlerin yardımıyla ayakta duran bir ül- bucak kaçıyorlar. Neymiş? Paragraflar uzun- keye bağımsız denemeyeceği gibi, yabancı dil- muş, onları okurken sıkılıyorlarmış. Onun için lerin desteklemesiyle yaşatılmaya çalışılan bir 144 paragraf sorularını uzun görünce ya hiç okumu- dile de bağımsız denemez. Çünkü dil kişinin yorlarmış veya okumaya başladıktan kısa bir kimliğidir, özüdür. İnsanın dünyasını dil oluştu- süre sonra okumaktan vazgeçip başka tip soru- rur. Bilginin, kültürün temeli, toplumca yüksel- lara yöneliyorlarmış. Ne büyük hata! Oysaki pa- meyi sağlayan etkenlerin başı dildir. Dilin ya- ragraf soruları onlardan bilgi istemiyor ki! istedi- bancı öğelerle dolu olması, bilginin, kültürün, GENELKPSS YETENEK ği biraz genel kültür, biraz dikkat, biraz sabır o düşüncenin yabancılaşması, yabancıya bağlı GENEL KÜLTÜR kadar... kalması, kişinin özgürlüğünü yitirmesi demektir. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine deği- Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi- nilmemiştir? ne varılamaz? A) Paragraf sorularının çözümünün, yorum A) Yabancı dillerle desteklenen bir dil için ba- gücüne dayalı olduğuna ğımsız demek doğru olmaz. B) Paragraf sorularının çözülmemesinin hata B) Kişilerin özgürce düşünmeleri, diğer dilleri olduğuna tanımalarıyla olanaklıdır. C) Öğrencilerin, paragraf sorularını çözmek is- C) Dil, birey ve toplum yaşayışının bir göster- temediklerine gesidir. D) Paragraf sorularının dikkat ve sabır gerek- D) Dildeki yabancılaşma toplumca yükselmeyi tirdiğine de engeller. E) Paragraf sorularının öğrencilerden bilgi is- E) Kültürdeki yabancılaşmanın en önemli et- temediğine kenlerinden biri de dildeki yabancılaşmadır. www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 7. Ben kitap okumaya evde alıştım. Annem, ba- 8. Hiç unutmam, bir tarihte savcının biri bana, top- 145 bam her zaman bir şeyler okurlardı. Evimizde ki- lumsal sorunları dilime dolayacağıma, neden taptan, duvarlar görünmezdi. Kitapsız evleri bu- “tabiat manzaralarından ilham alarak” şiir yaz- GENEL YETENEK gün dahi istedikleri kadar lüks döşesinler özsüz, madığımı sormuştu. Bizde, devlet adamlarının ruhsuz, soğuk, yoksul bulurum. Merak, çocukta çoğu, şairin sadece aşk şiirleri yazmasından KPSS GENEL KÜLTÜR itici bir güçtür. Evde kütüphane varsa yasakla- yanadır; hatta bu biraz da “resmi” bir görüştür. sanız da okur. Anne ve babanın elinde kitabı Oysa bu gibi kişilerin düzenlediği resmi bayram- görerek onun kokusunu duyarak büyümeyen bir larda okunan şiirlere baktığımızda söyledikleri- çocuğa istediğiniz kadar kitap okumayı öğütleyin nin tam tersini yaptıklarını görürüz. Yani kullan- nafiledir. dıkları şiirler, önerdikleri şiire hiç uymaz. Bu şiir- lerin çoğu —. Bu parçada aşağıdakilerin hangisine deği- Bu parçanın sonuna düşüncenin akışına gö- nilmemiştir? re aşağıdakilerden hangisinin getirilmesi uygun olmaz? A) Bir eve zenginlik katan lüks eşyalar değil A) eski sistemi eleştirir kitaplardır. B) vatan millet edebiyatı yapar C) yüzeysel de olsa siyasal içerik taşır B) Kitap okuma alışkanlığı çocuğa öğretmeni D) sığdır ama toplumsal konulara değinir tarafından da kazandırılır. E) politik yaşamdan uzaktır C) Okuma alışkanlığının kazanılmasında aile- 9. Bizde olduğu gibi, opera sanatının beşiği olan nin rolü büyüktür. ülkelerde de insanların hepsi opera ve bale ile ilgilenmiyor. Toplumun büyük bir kesimi daha D) Anne ve babanın çocuk üzerinde etkisi kolay algılayabildikleri uygulamaların peşinden vardır. koşuyor. Düşünmek insanlara zor geldiği için bu kolay yolu seçiyorlar. Oysa sanat insanları ger- E) Anne ve babanın kitap okuması çocukta da çekten düşünmeye yönlendirdiği zaman sanattır. kitap okuma hevesi uyandırır. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarı- lamaz? A) Gerçek sanat zorlayıcı olmalıdır. B) Opera ve bale kolay algılanamayan, nitelik gerektiren sanatlardır. C) Kolay algılanan sanat dalları topluma ya- rarlı olur. D) İnsanların büyük bir kısmı düşünmekten kaçınır. E) İnsanların çoğu sanatta kolay olanı tercih eder. www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 10. Ben çeviriyi sanat sayanlardan değilim. Sanat 12. Dış görünüşü ile ufak tefek, kabuğuna çekilmiş, yaratıcılıktır. Çevirmen sanatçı değil zanaatçıdır. ama içinin gücü ile bir dev... Büyüklüğünü al- Bir dilde söylenmiş olanı alıp başka bir dilde söy- çakgönüllülükle, ihtirasını sakin bir ölçülülükle 146 leyeceksiniz. Köseleyi, deriyi, bezi, çiviyi ayakka- gizlemeye çalışan hem uluslararası çapta bir bı haline getirmek gibi. Böyle demekle çevirmen- hukuk uzmanı hem de çağının bütün düşünce leri aşağıladığım sanılmasın. Ayakkabının kötü- ve sanat hareketlerini içtenlikle izleyen bilinçli sünü düşünün. Kötü ayakkabıcının diktiği ayak- bir aydın. kabı ya iki günde patlar ya da ayağınızı sıkar. Bu parçada sözü edilen kişiye ilişkin aşağı- GENELKPSS YETENEK Bu parçada aşağıdakilerden hangisine deği- dakilerden hangisine değinilmemiştir? GENEL KÜLTÜR nilmemiştir? A) Sanatseverliğine A) Kötü bir ayakkabı gibi kötü bir yapıtın da B) Yardımseverliğine rahatsız edici olacağına C) Çok yönlü oluşuna D) Mesleki başarısına B) Her sanatçının önce bir zanaatlık dönemi E) Dış görünüşüne yaşadığına C) Çevirmenliğin yaratıcılık gerektirmediğine D) Sanat ve çevirinin ayrı şeyler olduğuna E) Çevirinin de kendine özgü bir ustalık gerek- 13. Yaratıcılık bir resimden öbürüne bir heykelden tirdiğine diğerine sanatçının kendisini yinelemesi değil, kendi sanatsal gerçeğini sorgulaması ve yenile- 11. Montaigne ülkemizde pek tanınmış olmamakla mesi demektir. Bu da her yapıtında işe sıfırdan beraber, tercümeleri uzun bir önsözle vermeye başlamak gibi bir şeydir. Söz konusu resim ya cesaret edemedim. Çünkü Montaigne zaten da heykel olduğunda elin kazandığı beceri, ya- eserini kendini tanıtmak için yazmış. Onunla ratıya değil üretime götürür sanatçıyı. Bu ne- okuyucu arasına giren herkes boş sözler söy- denledir ki kendi sanatını sorgulayan sanatçı lemek tehlikesine düşer. Onun denemeleri ter- “el‟‟inin yeteneğine yenik düşmek istemez, gi- cümeye en az elverişli kitaplardan biridir. Mon- derek onu rakip olarak görür. Büyük sanat ya- taigne‟den yapılacak her seçme keyfi ve her bö- pıtları da bu çekişmeden doğmuştur. lüm eksik olacaktır. Montaigne‟nin bahçesinden her geçişte insan çok değişik demetler yapabilir. Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarı- Bu parçadan Montaigne ile ilgili olarak aşa- lamaz? ğıdakilerden hangisi çıkarılamaz? A) Denemelerinin kendi kimliği ile örtüştüğü A) İyi bir sanatçı sürekli kendini aşma çaba- sında olmalıdır. B) Yaptığıyla yetinmeyen en güzele ulaşma kaygısında olan sanatçılar büyük eserler verir. B) Çok zengin bir anlatımının olduğu C) Yaratıcılıkla el becerisi aynı şey değildir. C) Ülkemizde fazla tanınmadığı D) Büyük eserler sanatçının kendisiyle olan D) Çevirmenlerden fazla ilgi görmediği mücadelesinden doğar. E) Objektif ve eksiksiz çevirisinin yapılmasının E) Sanatta çok üretmek için yaratıcı olmak ge- mümkün olmadığı rekir. www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE 14. Sanat, güzeli arayan, gerçeği simgelerle anla- 16. Bazen bir sıkıntı çöküyor insanın içine. Bir yan- 147 tan bir etkinliktir. Hoşa giden, düşündüren bi- da sorumluluk duygusu bir yanda gitgide azalan çimler yaratma çabasıdır. Yetenek, düş gücü ve takvim yaprakları... Bir saat daha oturmak sof- GENEL YETENEK yaratıcılık gerektirir. Sanat, gücünü doğadan, ralarda... Gönül çekiyor çekmesine; ama otu- insandan ve yaşamdan alır. ramazsın; bekleyenler vardır. Çaresiz, için gide KPSS GENEL KÜLTÜR Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarı- gide kalkacaksın. Kolundaki saat senin gibi gö- lamaz? rünür; ama akreple yelkovanın dönüşünü key- A) Sanat yetenek ve hayal gücü gerektirir. fince harcayamazsın. Bir cendere ortasında B) Sanat, gerçeği olduğu gibi yansıtmaz. kendine sahip olmadan sorumlulukların asansö- C) Sanatın amacı güzelliğe ulaşmaktır. ründe bir aşağı bir yukarı... Kirli bir gömleği çı- D) Sanatçı, ilhamını salt doğadan alır. karır gibi çıkarıversem hepsini sırtımdan diyo- E) Sanat yaratıcı zekanın ürünüdür. rum. Bu parçanın yazarı için aşağıdakilerden 15. Mehmet Rauf un “Eylül” adlı yapıtı ilk romanları- hangisi söylenemez? mızdan biridir, “intibah‟tan yirmi beş yıl sonra yayımlanmıştır. Yazar bu yapıtta daha önce ya- A) Yaşantısında değişiklik yapmayı arzula- pılmamış bir şey yapar; kişilerin psikolojik du- maktadır. rumları üzerinde durur ve edebiyatımızda bir yeniliği başlatır. Dilin bütün olanaklarından ya- B) Zamanını istediği gibi yaşayamamaktan rarlanarak okuyucunun beğeniyle izleyeceği bir şikâyetçidir. tarz oluşturur. Bu akıcı, okuyucuyu kendine bağ- layıcı dil o yapıtın yüz yıl sonra bile zevkle C) İşlerinin arasında kendini sıkışmış hisset- okunmasını sağlar. mektedir. Bu parçada sözü edilen yapıtla ilgili olarak aşağıdakilerin hangisine değinilmemiştir? D) Sorumluluklarını yerine getirememektedir. A) Üslubu sayesinde sevilerek okunduğuna B) Usta bir anlatımının olduğuna E) Yaşantısını sorgulamaktadır. C) Edebiyatımızın psikolojik unsurlara yer ve- ren ilk romanı olduğuna 17. Hayranlık, üstün eserlere karşı duyulduğu za- D) Günümüzde de zevkle okunduğuna man normaldir; bayağı, basmakalıp eserlere E) Mehmet Rauf un ilk romanı olduğuna duyulduğu zaman hastalıktır. Hayranlığının ne- deni eserdeki mükemmellik olduğu zaman do- ğaldır. Kendimizdeki aşağılık duygusunu belirt- meye neden olduğu zaman zararlıdır. Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi- ne ulaşılamaz? A) Büyük eserler hayranlık duygusu uyandırır. B) Bütün eserlere hayranlık duymak doğru de- ğildir. C) Hayranlık bazen zayıf bir kişiliğin gösterge- si olabilir. D) Sıradan eserlere hayran olmak üstün eser- lerin değerini düşürür. E) Eserin mükemmelliği hayranlığa neden olur. www.yorungeakademi.com.tr
PARAGRAF BÖLÜM 3 YÖRÜNGE TÜRKÇE 18. Anadolu Homeros‟la Yunus‟u kaynaştıran bir 20. Yazarları dünya görüşlerine göre değerlendirir- potadır, renkli bir mozaiktir. Bu, zengin bir biri- seniz bir senteze ulaşamazsınız. Her yazardan kim demektir. Onu iyi değerlendirmeden, bugü- farklı kazanımlar elde etmelisiniz. Halbuki iyi 148 nü anlamak, yarını kurmak güçleşir. Çünkü ger- yazarlar ve şairler dünya görüşleri şu ya da bu çeğin tohumları o potada, o mozaikte saklıdır. oluşuyla değil, sanatlarıyla ayaktadırlar. Zaten GENELKPSS YETENEK Bu parçadan aşağıdaki yargılardan hangisi iyi yazarlar ve şairlerde o sanat o kadar güçlü GENEL KÜLTÜR çıkarılamaz? oluyor ki onu paketleyip rafa kaldırmanızın im- kanı olmuyor. A) Anadolu, farklı kültürlerin bir araya geldiği bir coğrafyadır. Bu parçadan aşağıdaki yargıların hangisine ulaşılamaz? B) Bizi geleceğe taşıyacak olan geçmiş değil, bugündür. A) Farklı görüşlere sahip sanatçıları tanımak kişiye farklı kazanımlar sağlar. C) Farklı kültürlerin bir arada olması toplumsal yaşamı zenginleştirir. B) Her sanatçı toplumun Önünde gitmelidir. D) Varlığımızı sürdürebilmek için kültürel mira- C) Sanatçıları dünya görüşleriyle değil, eserle- sımızı tanımalı ve ondan yararlanmalıyız. riyle değerlendirmeliyiz. E) Bugünkü Türk toplumunun sahip olduğu D) Gerçek sanatçıların dünya görüşlerinden zengin çeşitliliğin nedeni, bu topraklardaki dolayı bertaraf edilmeleri mümkün değildir. binlerce yıllık tarihtir. E) Sanat, fikir ayrılıklarının ötesinde bir güç- tür. 19. Tiyatrosu gelişmemiş bir topluma gelişmiş bir Cevap Anahtarı 9. C 13. E 17. D toplum denemez. Tiyatro bir ülkenin eğitimi için 1. B 5. A 10. B 14. D 18. B en yararlı ve etkin araçlardan biridir. Onun yü- 2. D 6. B 11. D 15. E 19. A celiğini ya da çöküşünü gösteren bir baromet- 3. B 7. B 12. B 16. D 20. B redir. Tiyatro bir gözyaşı ve kahkaha okuludur. 4. C 8. E Hem de medeniyet var olduğundan bu yana... Bu parçadan aşağıdakilerden hangisi çıkarı- lamaz? A) Tiyatro, insanı düşündüren bir sanat dalı- dır. B) Tiyatro, uygarlığın bir göstergesidir. C) Tiyatrosu gelişmemiş toplumlar çökmeye mahkûmdurlar. D) Tiyatro, en önemli eğitim araçlarından biri- dir. E) Tiyatronun tarihi, uygarlık tarihi kadar eski- dir. www.yorungeakademi.com.tr
YÖRÜNGE BÖLÜM 3 PARAGRAF TÜRKÇE ÇÖZÜMLÜ TEST PARAGRAFTA ANLATIM BİÇİMLERİ 149 1. Aşağıdakilerden hangisi bir parçanın giriş 3. İnsan ipin ucunu kaçırmamalı; ama kendi ipinin GENEL YETENEK cümlesi olmaya uygun değildir? ucunu. (I) Başkalarının ipini de elinde tutmaya A) Gerçek sanatçı şiirde düşten çok gerçek- heveslendi mi ipin ucunu kaçırma tehlikesine KPSS GENEL KÜLTÜR lerden yararlanır. düşersin. (II) Kişioğlunun hırsına son yoktur; B) Bir şiiri okurken beni en çok ilgilendiren, sanırsın ki toplumun bireylerini milyonlarca iple şairin ruhu ve kişiliğidir. kendine bağlayabilirsin. (III) Bunun için ne baş- C) Yaşamı özümlemeden sanatçı olunamaya- kasının ipini elde tutmaya yönelmeli, ne de cağı da bir gerçek. başkalarının ipini çekmeye. (IV) Sadece kendi D) Teknolojiyi anlaşılmaz ve kendimize ya- kendimizi yönetmeyi bilelim yeter. (V) Sonuçta bancı sayamayız. herkes kendi yaşamından sorumludur. E) Kimi yapıtlar, tasarlandığından farklı so- nuçlanır. Bu parçadaki numaralanmış yerlerin han- gisine “Ne var ki böyle bir düş ancak uykuda görülür.” cümlesinin getirilmesi, parçanın an- lam akışı açısından uygun olur? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 2. (I) Düşünen kişi, düşünme yetkisini elinde bu- 4. (I) Yaşlandığımı düşünüyor olmamdan olacak lun-durabilen kişidir. (II) Başkalarının istediği anılarımı yazmaya karar verdim. (II) Geçmişim değil, kendi aklının istediğini kendi becerilerin- beni ürküttü, o kötü günleri yazmak istemedim. den yararlanarak gerçekleştirmeye çalışan kişi- (III) Öncelikle gençlik yıllarında tuttuğum gün- dir. (III) Düşünme tembeli olan kişiler böyle mi- lükleri gözden geçirdim. (IV) Oysa geçmiş ol- dirler? (IV) Onlar duyarsızdırlar; doğruya, iyiye, madan anı olmazdı. (V) Bunu bildiğimden gün- gerçeğe karşı ilgisizdirler. (V) Düşünme tembeli lük defterlerimi atıp geçmişi hatırladığım kada- sorumluluk duygusu da taşımaz, böylelerinin rıyla bir de sanatsal sözlerle yumuşatarak anlat- gerisinde daima bir yaptıran vardır. (VI) Çünkü tım. var olan zekasını işletemediğinden kendi akıl gücüyle hareket edemez. Bu parçanın anlam bütünlüğünün sağ- lanması için numaralanmış cümlelerden Bu parçadaki numaralanmış cümlelerden hangi ikisi yer değiştirmelidir? konunun farklı bir yerine geçilmiştir? A) I. ve II B) II. ve III. C) II. ve V. A) II. B) III. C) IV. D) V. E) VI. D) III. ve IV. E) IV. ve V. www.yorungeakademi.com.tr
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
- 284
- 285
- 286
- 287
- 288
- 289
- 290
- 291
- 292
- 293
- 294
- 295