Yörünge Akademi Türkçe SoruBankası

DiL BiLGiSi BÖLÜM 5 YÖRÜNGE TÜRKÇE 13. ”güzellikler” sözcüğü çoğul eki almış bir addır. 19. A‟da geçen “tarihi” sözcüğüne “nasıl” sorusu so- Dolayısıyla bu sözcük bir niteleme sıfatı olamaz. rulduğunda hem “eski” hem de “etkileyici” söz- Diğerleri ise niteleme sıfatıdır. cükleri cevap verir. Diğerlerinde ise böyle bir du- 250 Yanıt D rum söz konusu değildir. Yanıt A GENELKPSS YETENEK 14. “çirkin” sözcüğü I. cümlede eylemin (yüklemin) 20. E‟de geçen “güzel” sözcüğü eylemi etkileyen bir GENEL KÜLTÜR yanındadır ve bir durum zarfıdır. durumda olduğu için bir durum zarfıdır. A, B, Yanıt A C‟de niteleme sıfatı, D‟de ise ad (isim) olarak kullanılmıştır. 15. E‟de “dalgın, hüzünlü” sözcükleri, birer niteleme sıfatıdır, “ve” bağlacı da bunları birbirine bağla- Yanıt E mıştır. Yanıt E 16. A seçeneğinde geçen “morardı” eyleminin kökü “mor” sözcüğüdür. Bu sözcük yansıma bir söz- cük değildir. Diğerlerinin kökü ise yansıma sesle- ridir. Yanıt A 17. A, B, C ve E‟de verilen işteş eylemler karşılıklı yapılan işteş fiillerdir. D‟de verilen “ağlaş-” fiili ise karşılıklı değil birlikte yapılabilen bir işteş eylem- dir. Yanıt D 18. D‟de geçen “satılmış” yüklemine “Kim satmış?” sorusu sorulduğunda herhangi bir yanıt alına- maz. Dolayısıyla bu cümlede eylemi yapan belli değildir. Yanıt D www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 5 DiL BiLGiSi TÜRKÇE ÇÖZÜMLÜ TEST - 2 DĠL BĠLGĠSĠ 1. Akşam oturmasına gidilen bir evden daha bir saat 4. Kişiler, sık sık karşısındakiler tarafından anlaşı- 251 I II lmadıklarından şikâyetçi olurlar. Sizin de anlaşı- lmadığınızı hissettiğiniz zamanlar oldu mu? bile oturulmadan hem de çaylar yarıda bırakılarak III Bu parçada aĢağıdakilerden hangisi yoktur? kalkılmışsa mutlaka bir sebebi olmalıydı. A) İkileme B) Zamir IV V C) Soru edatı D) Birleşik sözcük Bu cümlede altı çizili sözcüklerden hangisi gereklilik anlamı vermektedir? E) Durum zarfı GENEL YETENEK A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. KPSS GENEL KÜLTÜR 2. AĢağıdaki cümlelerden hangisinde birden 5. Yüzünün nasıl sarardığını, gözlerinin nasıl içinden fazla yargı vardır? I II A) Kocası uzun süredir ülke dışında çalışıyor. B) Dürbünü gözünden çekti, eğildi. yandığını, bu sert ve durgun asker vücudunun C) Birinci sıradaki koltuklardan birinde oturu- III yordu. D) Öyle ise, ben de bu palavracılardan af maf içinde nasıl bir volkan kaynadığını düşünüyorum. dilemem. IV V E) Evindeki huzuru başka bir yerde bulamıyor Bu cümlede numaralı sözcüklerden hangisi nitelik bildirmektedir? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 3. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde “zaman” 6. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde birden fazla kavramı vurgulanmıĢtır? yargı yoktur? A) Ceylan birden tökezledi, toz kalktı yerden. A) Ama bugün hikayecilerimizden çoğunun B) Evine gidip günlerce dışarı çıkmadı. kalemleriyle geçinmediği bir gerçektir. C) Gözlerinden gözlerimi ayıramadım bir an bile. B) Şoförle yolcunun görüşleri hemen hemen D) Yaşaması için, her şey çaresizdi artık ve aynıdır. ceylan gitti. E) Koyu kirpikler, yavaş yavaş birbirine kavuş- C) Onun istediği zaten bu değil miydi? tu, avucumdaki baş ağırlaştı. D) İhtiyar, gence bir şey söylemeden yerinden kalktı. E) Yeni komşumuz Ayşe abla bir iki güne ge- lir. www.yorungeakademi.com.tr

DiL BiLGiSi BÖLÜM 5 YÖRÜNGE TÜRKÇE 7. Sıcacık günlerde şehirden uzakta yüksek tepeden 10. AĢağıdakilerden hangisinde “-dan” eki, sonuna I II geldiği sözcüğün anlamını değiĢtirmemiĢtir? çadırımı seyrediyorum. Dedelerimin aziz yurdu A) Emekliye ayrılınca sudan çıkmış balığa II IV 252 çadır… Toprağa çakılı her kazığında tarihe yer döndü. GENELKPSS YETENEK etmiş bir olayın izini buluyorum. B) Mahalleden geç bir saatte ayrıldı. GENEL KÜLTÜR V C) Öyle sudan bahanelerle işi terk etmemeli- Bu parçada numaralanmıĢ sözcüklerin han- sin. gisi nitelik bildirmektedir? D) Sıradan kitapları okumayı seviyorum. E) O gençlerle candan arkadaş olmuşlardı. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 8. AĢağıdakilerin hangisinde ismin yerine kulla- 11. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde somut bir nılmıĢ bir sözcük vardır? isim anlam geniĢlemesine uğrayarak soyut- laĢmıĢtır? A) Belki yüzlerce şehir sesleniyor ona. A) Böyle beyinsizlerle boş yere tartışıyorsun. B) Çok yakından mı bu sesler, çok uzaklardan B) Dilenci avucunu açıp para istedi. C) Korktuğunu gözlerinin büyümesinden anla- mı? dım. C) Üsküdar‟dan mı, Hisar‟dan mı, Kavak- D) Kocaman gövdesiyle sürüklene sürüklene gidiyordu. lar‟dan mı? E) Arkadaşımın bumu uzun süre kanadı. D) Bursa‟dan, Konya‟dan, İzmir‟den uzaktan uzağa... E) Çarpıyor birbiri ardınca o dağdan bu dağa. 9. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde birden çok 12. AĢağıdaki cümlelerin hangisi sadece “ne” so- topluluk adı kullanılmıĢtır? rusuna cevap veren bir öğe ve yüklemden oluĢmaktadır? A) Ülkemizde aydınlarla halk arasında bir uçu- rum mu var? A) Birbirine zıt duyguların hücumuna uğradı. B) Çocuğun gözlerinin içinde denizler uğuldu- B) İçinde oğlakların, kuzuların kaynaştığı sürü çayıra yayılmıştı. yordu. C) Can sıkıntısından kaçıp kurtulmak ister gibi C) İki ordu savaş düzenini almak üzere hazır- lanıyordu. koşuyordu. D) Uzaklardan geçen gemilerin homurtusu du- D) Kurul toplantısının öğleden sonraya alın- ması istendi. yuluyordu. E) Denizi kurumuş kumsalı andıran çöl, bura- E) Düğün alayının içinde bir de folklor ekibi vardı. da başlıyordu. www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 5 DiL BiLGiSi TÜRKÇE 13. AĢağıdakilerin cümlelerin hangisinde özne 16. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde zaman 253 belli değildir? kayması vardır? A) Alsa buz gibi taşlar alnımdan bu ateşi. A) Bugün, öğrenciler Kızılay‟a kan bağışında GENEL YETENEK B) Bana düşmez can vermek yumuşak bir ku- bulundu. cakta. B) Çocuğu hangi okula göndereceğim konu- KPSS GENEL KÜLTÜR C) Düğün için son hazırlıklar da tamamlandı. sunda bir karar veremedim. D) Kara gökler kül rengi bulutlarla kapanık. C) Her öğrenci öğretmenine nasıl davranması E) Sokaktayım, kimsesiz bir sokak ortasında. gerektiğini bilir. D) Yarın bu saatlerde bize geliyor. E) Yaptığımız hiçbir başvurudan olumlu bir sonuç alamadık. 14. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde yardımcı 17. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde eylemin du- eylem kullanılmamıĢtır? rumunu bildiren bir sözcük kullanılmıĢtır? A) Bu kötü gidişattan artık söz etmeyelim. B) On beş gün evde istirahat edin. A) Yapılacak işin zor olduğunu anlayan çocuk- C) Siz zahmet etmeseydiniz, biz gelir alırdık lar ortalıktan kayboluverdiler. çocuğu. D) Babam, evin bütün işlerini tek başına halle- B) Romandaki olayları etkileyici bir dille sun- decek kadar çalışkandır. du. E) Memlekete bu bayram gitmeyi düşünüyo- rum. C) Üst üste gelen zamlar, halkımızın sabrının ve dayanma gücünü bitiriverdi. D) Özlediği insanları görünce, sevinçten ora- dan oraya koşup durdu. E) Geç saatlere kadar süren bu konuşmadan herkes sıkılmıştı. 15. 18. AĢağıdaki cümlelerin hangisinin yükleminde emir anlamı yoktur? I. Yıllardır okul takımına seçiliyor. A) Önce halanlara sonra da dayınlara uğraya- II. Yarın okula götüreceği kitapları hazırlıyor. caksın. III. Günlerini kütüphanedeki eski kitapları oku- B) Hiçbir zaman insanları haksız yere kırma- yacaksın. makla geçiriyor. C) Sen herkesten çok gayret edeceksin. IV. Akşamları bu durakta kardeşini bekliyor. D) Hazırladığın taslağı yarın bize sunacaksın. V. Anadolu‟nun bu şirin kasabasında sürekli E) En sonunda burada uyuyup kalacaksın. yağmur yağıyor. Yukarıdaki numaralanmıĢ cümlelerin hangi- sinde “ne zaman, nerede, kimi” sorularının ya- nıtlan vardır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. www.yorungeakademi.com.tr

DiL BiLGiSi BÖLÜM 5 YÖRÜNGE TÜRKÇE GENELKPSS YETENEK 19. (I) “Manyas Gölü‟nden protokol gereği Karaca- GENEL KÜLTÜR bey çiftçisinin günlük 500 bin metreküp, Manyas 254 çiftçisinin de 200 bin metreküp tarımsal amaçlı su kullanma hakları var. (II) Her gün görevlilerce kot miktarı ölçülüyor. (III) Çiftçiler, göldeki kot 14.20‟ye düşene kadar su kullanacaklar. (IV) Şu anda 14.48‟lerde ve bu kaç gün sürer, bilemem. (V) Belirlenen seviyeye gelinince regülatör ka- pakları kapatılacak. Bu parçadaki numaralı cümlelerden hangisi- nin yüklemi ad soyludur? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 20. (I) Genetik ilminde baş döndüren gelişmeler kaydediliyor her geçen gün. (II) İnsanın yapı taş- larını oluşturan genler hakkında elde edilen her yeni bilgi, daha sağlıklı bir hayat öngörüyor bizle- re. (III) Tıpkı gen kodlarına göre hangi hastalıkla- ra yatkın olduğunuzu Öğrenip ona göre tedbir almak gibi. (IV) Türkiye‟de „gen-test‟‟ adı verilen yöntemle bir insanın kemik erimesi, şeker, kalp gibi hastalıklara ve çeşitli kanser türlerine yatkın olup olmadığını öğrenmek mümkün artık. (V) 2001‟den bu yana Türkiye‟de tartışılan yöntem, dar bir alanda uygulanıyor bugün. Bu parçadaki numaralı cümlelerden hangi- sinde ismin niteliğini bildiren bir sözcük kul- lanılmamıĢtır? A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 5 DiL BiLGiSi TÜRKÇE ÇÖZÜMLER 1. “olmalıydı” sözcüğünde geçen “-malı” eki gerekli- 7. “Sıcacık” sözcüğü “günlerde” sözcüğünün önüne lik kipidir ve cümleye de “gereklilik” anlamı verir. gelen ve onu niteleyen bir sıfattır. Diğer bütün sözcükler ise ad (isim) olarak kullanılmıştır. Yanıt E Yanıt A 255 2. Bir cümlede birden fazla yargı olması için o cüm- 8. İsmin yerine kullanılan sözcüklere zamir (adıl) GENEL YETENEK lede birden fazla yüklemin olması gerekir. B‟de denir. A‟da geçen “ona” sözcüğü bir zamirdir. Di- “çekti, eğildi” sözcüklerinin ikisi de yüklemdir ğerlerinde ise herhangi bir zamire yer verilme- KPSS GENEL KÜLTÜR Yanıt B miştir. Yanıt A 3. E‟de geçen “bir iki güne” sözü “ne zaman” soru- suna cevap veren bir zaman belirtecidir. Diğerle- 9. E seçeneğinde geçen “alay” ve “ekip” sözcükleri rinde ise zaman belirteci yoktur. topluluk adıdır. Diğerlerinde ise birden fazla top- Yanıt E luluk adı yoktur. Yanıt E 4. “sık sık” bir ikileme, “sizin” bir zamir, “mu” soru edatı, “hissettiğiniz” birleşik sözcüktür. Bu parça- 10. B seçeneğindeki “-dan” eki sözcüğün anlamını da durum belirteci (zarfı) kullanılmamıştır. değiştirmemiştir. Diğer seçeneklerde ise hem an- Yanıt E lamı değiştirmiş hem de adları sıfat haline getir- miştir. 5. Parçada geçen “durgun” sözcüğü, yanındaki is- Yanıt B me sorulan “nasıl” sorusuna cevap verir. Diğer sözcükler ise niteleme sıfatı değildir. I, II ve IV. 11. “beyin” sözcüğü somut anlamlıdır. Oysa bu cüm- sözcükler ad, V. sözcük ise eylemdir. lede “akılsız” anlamında kullanılmış ve soyut bir Yanıt C anlam kazanmıştır. Yanıt A 6. C seçeneğinde sadece “ayıramadım” sözcüğü yüklemdir. Dolayısıyla bu cümlede tek bir yargı 12. D seçeneğinde “duyuluyordu” yüklemine “ne” so- söz konusudur. Diğerlerinde ise ikişer yargı vardır. rusu sorulduğu zaman “uzaklardan geçen gemi- Yanıt C lerin uğultusu” sözü cevap verir. Diğerlerinde ise daha fazla öğe vardır. Yanıt D www.yorungeakademi.com.tr

DiL BiLGiSi BÖLÜM 5 YÖRÜNGE TÜRKÇE 13. C seçeneğinde sözde özne söz konusudur. Dü- 19. A seçeneğinin yüklemi olan “var” sözcüğü “mev- ğün hazırlıklarını kimin tamamladığı belli değildir cut” anlamında kullanıldığı için ad soyludur. Di- çünkü yüklem edilgen çatılıdır. ğerlerinin yüklemi ise eylemdir. 256 Yanıt C Yanıt A GENELKPSS YETENEK 14. A‟da “söz et-”, B‟de “istirahat et-”, C‟de “zahmet 20. I. cümlede “baş döndüren”, II. cümlede “yeni”, GENEL KÜLTÜR etme-”, D‟de “hallet-” eylemlerinde yardımcı ey- IV. cümlede “verilen”, V. cümlede “tartışılan” lemler vardır. E seçeneğinde ise birleşik yapılı sözleri yanlarındaki adların niteliğini belirtmekte- bir eylem yoktur. dir. III. cümlede ise herhangi bir niteleme sıfatı Yanıt E kullanılmamıştır. 15. IV. cümlenin “bekliyor” yüklemine sorulan “ne Yanıt C zaman” sorusuna “Akşamları”, “nerede” sorusu- na “bu durakta”, kimi” sorusuna “kardeşini” söz- leri cevap verir. Yanıt D 16. D seçeneğinde yüklem “geliyor” sözcüğüdür. Bu fiilde şimdiki zaman kipi vardır. Ancak bu fiil “ge- lecek” anlamındadır. Yanıt D 17. B seçeneğinde geçen “etkileyici bir dille” sözü “sundu” yüklemine sorulan “nasıl” sorusuna ce- vap verir. Dolayısıyla bu söz eylemin durumunu belirtmektedir. Yanıt B 18. E seçeneğindeki cümlede emir değil uyarı anla- mı vardır. Diğer cümleler ise emir cümleleridir. Yanıt E www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 5 DiL BiLGiSi TÜRKÇE ÇIKMIġ SORULAR DĠL BĠLGĠSĠ 1. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde arasöz vardır? 4. Mayıstaydık. Bir banka oturmuş düşünürken bir- 257 A) Lağım suları, ne yazık ki, kuyuların sularını den saate baktım; saat on bire geliyordu. Park kirletti. bomboştu. Havada geceleri soğuyan toprağın se- GENEL YETENEK B) Üzümleri, bu hasırlara serip kurutuyoruz. rinliği vardı. Çiçek ekilmiş yerlerden nemli ot, çayır C) Tüm canlılar, beslenme zinciriyle birbirine kokuları geliyordu. Kavakların arkasından tosto- KPSS GENEL KÜLTÜR bağlıdır. parlak bir ay yükseliyordu. Solumuzdaki akasya- D) Zaman içinde kaybettiği gücünü, ününü ye- nın dal uçlarından yüzümüze düşen parça parça niden kazandı. gölgeler hafif hafif kımıldıyor, yer değiştiriyordu. E) Bu uçaklar, 6 saatlik bir uçuşta 36 ton oksi- jen tüketiyor. Bu parçada geçen aĢağıdaki varlıklardan hangisinin özellikleri belirtilmemiĢtir? 2. (I) Dalış yaptığımız sualtı mağarasında 15 cm. lik küçük sazan balıkları vardı. (II) Bu balıkların A) Ot B) Toprak C) Saat buraya nasıl geldiğini ve neyle beslendiğini anla- yamadık. (III) Mağaranın içi güneş görmediğin- D) Ay E) Gölge den, burada su bitkileri yoktu. (IV) Suyun altında yer yer ağaç parçaları ve kütükler vardı. (V) Her 5. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde “güzel” söz- yer olanca netliğiyle görünüyordu. cüğü yüklemin anlamını etkileyen bir görevde Bu parçadaki numaralanmıĢ cümlelerin han- kullanılmıĢtır? gisinde “neden, nerede, ne” sorularının cevabı vardır? A) Yine böyle, güzel bir yaz gecesinde gitmiş- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. lerdi oraya. 3. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde eylemler, B) Güzel sesli üç genç Rumeli türküleri söyle- farklı kiĢiler tarafından yapılmıĢtır? di. A) Bütün gece çalıştı, çok yoruldu. B) Okul müdürü öğrencileri topladı, onlara C) Hepsi de, yorulmak bilmeyen bu güzel in- okulda uyulması gereken kuralları anlattı. sana imrenerek bakıyordu. C) Konser bitince sanatçıya şehri gezdirdi, sonra da onu otele bıraktı. D) Böyle güzel bir fırsat bir daha elimize geç- D) Bir an önce taşınabilmek için anne hazırlı- meyebilirdi. ğa başladı, kızı da kendi eşyalarını topladı. E) Onları içeri çağırdım, birer bardak sıcak E) Oyunda rol alan öğrencilerin hepsi de güzel çay ikram ettim. oynadı. 6. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde iĢin nasıl yapıldığını belirten bir söz kullanılmıĢtır? A) Biz yola çıktığımızda ortalık henüz aydın- lanmamıştı. B) Birbirlerine çocukluk anılarını anlatırken ağır ağır kaleye kadar yürüdüler. C) Okullar açılınca yazlıkçılar evlerine döndü. D) Okul arkadaşım onun, özgürlüğüne düşkün ve akıllı bir kız olduğunu söyledi. E) Sabahleyin geç kalmamak için giyeceği gömleği akşamdan ütüledi. www.yorungeakademi.com.tr

DiL BiLGiSi BÖLÜM 5 YÖRÜNGE TÜRKÇE 7. AĢağıda verilen cümlelerin hangisindeki altı 10. (I) Anlattıklarıyla beni en çok etkileyen kişi baba- çizili sözcük bağlaç olarak kullanılmamıĢtır? annemdi. (II) Anlattıklarına inanmasam da onlar- A) Derse geciktim, çünkü trafik sıkıştı. dan etkileniyordum. (III) Önceleri, beni büyüleyen 258 B) İstersen oraya gideriz de, gece vakti nasıl şeyin, onun anlattığı masallar olduğuna inanmış- döneceğimizi düşünüyorum. tım. (IV) Sonradan, büyüleyenin anlatılanlar değil, C) Sabah saçımı kestirdim, sonra taksitleri ona katılan ruh olduğunu fark ettim. (V) Eski Yu- ödemeye gittim. nan‟da doğruyu söyleyenlerin değil, söylem gücü gelişmiş insanların toplumu yönettiğini öğrendi- D) Alışverişe çıktım, yalnız istediğin deterjanı ğimde, doğru olanı etkili söylemenin ne kadar GENELKPSS YETENEK bulamadım. önemli olduğunu yıllar sonra anlamıştım. GENEL KÜLTÜR E) Suratı asıktı, meğer bana kızmış. Bu parçadaki numaralanmıĢ cümlelerin han- gilerinde zaman bildirme görevinde kullanıl- mıĢ sözcük yoktur? A) I. ve II. B) I. ve IV. C) II. ve IV 8. (I) Dönüp dolaşıp yine o parka geldi. (II) Küçük D) III. ve V. E) IV. ve V. bir parktı burası. (III) Yeni yapılmıştı. (IV) Birkaç yıllıktı henüz. (V) Güzel ve sağlamdı kanepeleri daha. (VI) Her akşamüstü bunlara insanlar otu- rup seyrediyorlardı çevreyi. (VII) Ama şimdi bomboş bunların hepsi. Bu parçadaki numaralanmıĢ cümlelerden han- gileri devrik cümle değildir? A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve IV. 11. (I) Dönüşte, terk edilmiş bir köy evine uğradık. (II) Görkemli bir çınarın altındaydı. (III) Sahibi, D) IV. ve V. E) VI. ve VII. yüzlerce yıllık tarihî kalıntının üstüne oturtuver- mişti evini; evin içi oldukça bakımsızdı. (IV) Dışa- 9. AĢağıdakilerden hangisinin yüklemi, iĢin kısa rı çıkıp ağaçtan badem topladık. (V) Bir elimizde sürede gerçekleĢebileceği anlamını taĢımak- körpe bademler öteki elimizde mor çiçekli ada tadır? çayı demeti, dönüş uçağına yetişmek üzere ha- vaalanının yolunu tuttuk. A) Pencereyi açarsam kuşlar uçuverecek. Bu parçadaki numaralanmıĢ cümlelerin han- B) Kısa bir sürede varabileceğimizi söyledikleri gisinde niteleyici sözcük kullanılmamıĢtır? yere, ancak yarım saat sonra ulaşacağız. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. C) Yağmur birden bastırırsa ıslanırsınız. Cevap Anahtarı 9. A D) Bürosuna hemen gidersem dilekçemi hazır- 1. A 5. E 10. A 2. C 6. B 11. D layabilecek. 3. D 7. C E) Fotokopicideki işimizi çabucak bitiremezsek 4. C 8. B son otobüsü kaçıracağız. www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE NOT TÜRKÇE ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… GENEL YETENEK ………………………………………………… ………………………………………………… KPSS GENEL KÜLTÜR ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… www.yorungeakademi.com.tr

………………………………………………… YÖRÜNGE TÜRKÇE NOT ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… GENELKPSS YETENEK ………………………………………………… ………………………………………………… GENEL KÜLTÜR ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… www.yorungeakademi.com.tr

(ANLATIM BOZUKLUGU



YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU BÖLÜM 6 b) Cümlede yardımcı eylemlerin (etmek, olmak) 263 gereksiz kullanılması anlatım bozukluğuna yol ANLAMA DAYALI ANLATIM açar. GENEL YETENEK BOZUKLUKLARI  Kendine iyi bakmadığı için sık sık hasta olu- KPSS GENEL KÜLTÜR 1. GEREKSĠZ SÖZCÜK VEYA EK KULLANILMASI yor. (Yanlış) a) Eş anlamlı sözcüklerin aynı cümle içinde kul-  Kendine iyi bakmadığı için sık sık hastalanı- lanılması anlatım bozukluğuna yol açar. yor. (Doğru)  Sanki onu bir yerlerden tanıyor gibiyim.  Yaklaşık yirmi yıl kadar bu işte çalıştı.  Doktorun bütün hastalarını iyi ettiğini duy-  Apartmanın beşinci katından aşağıya indi. dum. (Yanlış)  Doktorun bütün hastalarını iyileştirdiğini duy- du. (Doğru)  Bu işin en kısa sürede biteceğini umut edi- yordum. (Yanlış)  Bu işin en kısa sürede biteceğini umuyorum. (Doğru) Örnek Soru Örnek Soru Geçen yıl satın aldığım ve bana ait olan bu güzel Çalıştığım kasabadan yirmi kişi sınava başvuruda yazlık evi satmak zorunda kaldım. bulunduk. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni, Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek aĢağıdakilerden hangisidir? için aĢağıdaki değiĢikliklerden hangisi yapılma- A) Dolaylı tümleç eksikliği lıdır? B) Çelişen sözcüklerin kullanılması A) “sınava” sözcüğü cümleden atılarak. C) Mantık hatası B) “kasabadan” sözcüğünden sonra virgül konula- D) İyelik ekinin gereksiz kullanılması E) Gereksiz sözcük kullanılması rak. C) “yirmi” sözcüğü rakamla yazılarak. Çözüm D) “başvuruda bulunduk” sözcükleri “başvurduk” Bu cümlede geçen “ve bana ait olan” sözü tama- men gereksizdir. Çünkü “satın almak” sözü, zaten şeklinde düzenlenerek. bu anlamı içermektedir. E) ”kasabadan” sözcüğü cümleden atılarak. Yanıt E Çözüm “Başvuruda bulunduk” sözcüklerinde, “bulunmak” gereksiz bir eylemdir. “Başvurduk” dense yeterlidir. Yanıt D www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE c) Gereksiz ek kullanımı da cümleye anlam yö- Örnek Soru nünden bir şey katmaz; işlevi olmayan bir ekin AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo- kullanılması da anlatım bozukluğuna yol açar. zukluğu vardır? 264  Bu bestesi onun en tanınmış eseridir. A) Ailemiz son derece kalabalık bir aileydi. (Gereksiz ek kullanımı) B) Babam ağır işlerde gece gündüz çalışmak zo-  Bu beste onun en tanınmış eseridir. runda kalıyordu. GENELKPSS YETENEK (Doğru kullanım) C) Benden büyük iki ablam, birer yıl arayla evlen- GENEL KÜLTÜR  Annemin başı ağrıdığında aspirin içerdi. di. (Gereksiz ek kullanımı) D) Evimiz büyük olduğu için iki çocuğa bir oda dü-  Annem başı ağrıdığında aspirin içerdi. şüyordu. (Doğru kullanım) E) Ben üniversiteyi kazanınca dört yıllığına İzmir’e  Müzik dinlemesini severim. (Yanlış) gittim.  Müzik dinlemeyi severim. (Doğru) Çözüm C seçeneğinde gereksiz sözcükler vardır. Cümlede “benden büyük” sözü gereksizdir. Çünkü abla, zaten büyük kız kardeş anlamındadır. Yanıt C Örnek Soru Örnek Soru AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo- Hakkımda olumsuz sözler söylemesinin nedeninin zukluğu vardır? A) Yemekteki kalitesiz yağlar yüzünden midem ek- I II III IV şime yaptı. beni tanımamasından kaynaklandığını düşünüyorum. B) Gürültü, çevrede yaşayan herkesi çok rahatsız V etti. C) İnsanımız, elinden geldiğince, etrafındakilere Bu cümledeki anlatım bozukluğunun giderilmesi için numaralanmıĢ sözlerden hangisi cümleden yardım eder. atılmalıdır? D) Diktiğim vişne fidanları üç yıldır meyve veriyor. E) Şehrimizde bu aylarda festivaller organize edili- A) l. B) II. C) III. D) IV. E) V. yor. Çözüm Çözüm Bu cümlede geçen “nedeninin” sözcüğü tamamen A seçeneğinde geçen “ekşime yapmak” fiili tamamen gereksizdir. Çünkü “kaynaklandığı” sözcüğü zaten yanlıştır. Bu eylem “ekşidi” biçiminde kullanılmalıdır. bu sözcüğün anlamını içermektedir. Dolayısıyla cümlede gereksiz yardımcı eylem kulla- nılması söz konusudur. Yanıt D Yanıt A www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU Örnek Soru  Güzelliğinin farkında olduğunu belirten davra- nışlar sergiliyordu. Dosyadaki mevcut belgelerden anladığım kadarıyla Güzelliğinin farkında olduğunu gösteren davra- nışlar sergiliyordu. I II III IV  İki konu arasında küçük de olsa bir ayrıntı var. bu işi tamamlamanız sizin iddia ettiğinizden bir ay İki konu arasında küçük de olsa bir ayrım var. 265 V daha uzun sürecek. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun giderilmesi GENEL YETENEK için numaralanmıĢ sözcüklerden hangisi atılma- lıdır? KPSS GENEL KÜLTÜR A) l. B) II. C) III. D) IV. E) V. Çözüm Bu cümlede “mevcut” sözcüğü gereksizdir. “Dosya- daki” sözcüğü zaten bu sözün anlamını içermekte- dir. Yanıt B 2. ANLAMCA ÇELĠġEN SÖZCÜKLERĠN BĠRLĠKTE Örnek Soru KULLANILMASI AĢağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozuk- luğu vardır? Anlamca birbiriyle çelişen sözcüklerin aynı cümlede A) Dağcılık, ülkemizde de çok ilgi gören bir spor bulunmasından kaynaklanır. Cümlenin anlamında çelişki, genellikle “kesinlik” ve “olabilirlik” anlamı dalıdır. taşıyan sözlerin bir arada kullanılmasından kaynak- B) Yoğun trafikte, ani fren yapıldığında çocuklar lanır.  Annenin sana asla kızacağını sanmıyorum. mutlaka başlarını bir yere çarpabilirler. C) Bu fotoğraf sergisinde, sualtındaki gizemli dün- (“Asla” kesinlik, “sanmıyorum” olasılık bildirir.)  Kuşkusuz bütün çalışmalarının ödülünü sonunda yanın gözler önüne serilmesine çalışılmış. D) Sporcularımızın kazandığı kupa ve madalyalar belki alacaksın. (“Belki” olasılık, “kuşkusuz” sözü kesinlik bildirir.) bu bölümde bulunuyor. E) Sıcak yaz akşamlarında, deniz kenarında 3. YANLIġ ANLAMDA VEYA BĠRBĠRĠYLE KARIġ- TIRILAN SÖZCÜKLERĠN KULLANILMASI oturmanın zevki bir başkadır. Doğru bir anlatımda her sözcük verilmek istenen dü- Çözüm şünceyi tam karşılamalıdır. Aynı kökten türeyen B seçeneğinde geçen “mutlaka” cümleye kesinlik veya birbirini andıran sözcüklerin anlamlarına dikkat anlamı katarken yüklemdeki “-ebilir” de ihtimal an- etmek gerekir. lamı katmıştır, iki sözcükten biri cümleden atılmalı-  Beyaz bir kravat giyiniyordu. dır. Beyaz bir kravat takıyordu. Yanıt B www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE Örnek Soru 4. SÖZCÜĞÜN YANLIġ YERDE KULLANILMASI İlk bakışta koskoca Sokrates’ı azımsamak, insana Sözcüklerin, cümle içinde anlama uygun olabilecek aykırı geliyor. bir yerde bulunmaları gerekir. Cümle içindeki bir tek 266 Bu cümledeki anlatım bozukluğu aĢağıdakiler- sözcüğün bile yerini değiştirmek farklı anlamlar, farklı den hangisiyle giderilebilir? yorumlar ve yargılar oluşturur. A) “insana” sözcüğü atılarak  Ġzinsiz inşaata girilmez. (Yanlış) B) “aykırı” yerine “yanlış” denilerek İnşaata izinsiz girilmez. (Doğru) GENELKPSS YETENEK C) “koskoca Sokrates” cümlenin başına getirilerek  Okulu bitirince doktor olarak doğduğu kasabada GENEL KÜLTÜR D) “azımsamak” yerine “küçümsemek” kullanılarak çalışmaya başladı. (Yanlış) E) “bakışta” yerine “anda” denilerek Okulu bitirince doğduğu kasabada doktor olarak çalışmaya başladı. (Doğru) Çözüm 5. DEYĠM VE ATASÖZÜ YANLIġLARI Deyim ve atasözlerinin anlamlarına uygun kullanıl- “Azımsamak” miktar bakımından ölçülen mal için maması veya kalıplarının bozulmasından kaynakla- kullanılır. Verilen cümlede ise bir durum için kulla- nır. nılmıştır. Yapılan bir işi, kişiliği, durumu “küçümse-  Bir koyundan iki deri çıkmaz. (Yanlış) mek” sözcüğüyle değerlendiririz. Bir koyundan iki post çıkmaz. (Doğru) Yanıt D  Haydi bakalım seç pirincin taşını. (Yanlış) Haydi bakalım ayıkla pirincin taşını. (Doğru)  Tüm itirazlara göz yummuĢtu. (Yanlış) Tüm itirazlara kulak tıkamıĢtı. (Doğru) Örnek Soru Örnek Soru AĢağıdaki cümlelerin hangisinde “çok” sözcüğü Her konuda yüzlerce görüş ileri sürülüp de buna cümle içinde yanlıĢ yerde kullanılmıĢtır? paralel iş yapılması, bu ülkeye özel bir durum her- A) Çok güzel bir resim olmuş. halde. B) Bu yemek bana çok geldi. C) Çok güçlü bir insan. Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek D) Çok canım sıkılıyor ne yapsam acaba? için hangi sözcük değiĢtirilmelidir? E) Resim değerinin çok altında satıldı. A) konuda B) paralel C) görüş Çözüm D seçeneğinde “Çok canım sıkılıyor ...” cümlesinde D) durum E) özel “çok” sözcüğü “canım” sözcüğünü nitelemektedir. “Çok canım” diye bir söyleyiş olmaz. “Canım çok Çözüm sıkılıyor ne yapsam acaba” şeklinde düzeltilmelidir “Özel” sözcüğü cümlede yanlış kullanılmıştır, “özel” cümle. değil “özgü” olmalıydı. Yanıt D Yanıt E www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU Örnek Soru YAPIYA DAYALI ANLATIM BOZUKLUKLARI 1. ÖZNE EKSĠKLĠĞĠNDEN KAYNAKLANAN ANLA- I. Siz gelmeden yemek gırtlağımdan geçmedi. 267 TIM BOZUKLUKLARI II. Kardeşim sizin okula geliyor, ona el kol gerer- Birleşik ya da sıralı tümcelerde bir öznenin eksik sin artık. söylenmesi veya bulunmaması anlatım bozukluğu- na neden olur. III. Senin söylediklerinin elle tutulur bir tarafı yok.  Herkes bir şeylerle uğraşıyor, onu dinlemiyordu. GENEL YETENEK IV. Sen ne söylersen söyle, o burnunun dikine Herkes bir şeylerle uğraşıyor, hiç kimse onu KPSS GENEL KÜLTÜR gider. dinlemiyordu.  Kitabın basımı tamamlanmış, piyasaya çıkmıştı. V. Adam mal canlısı, insani değerlerden ne anla- Kitabın basımı tamamlanmış, kitap piyasaya sın. çıkmıştı.  Hiçbiri dersi dinlemiyor, konuşuyordu. Yukarıda numaralanmıĢ cümlelerin hangilerinde Hiçbiri dersi dinlemiyor, hepsi konuşuyordu deyim yanlıĢ kullanılmıĢtır? Örnek Soru A) I. ve IV. B) II. ve III. C) I. ve II. Kitaptaki bütün yanlışlar düzeltilecek, kitap ikinci D) IV. ve V. E) II. ve IV I II III IV baskıya girecek. Çözüm III, IV ve V numaralı cümlelerde deyimler kalıplaş- V mış halleriyle kullanılmıştır. Oysa I. numaralı cümle- Bu cümleden numaralı sözcüklerden hangisi de “gırtlağımdan geçmedi” “boğazımdan geçmedi”, çıkarılırsa, cümlede özne eksikliğinden kaynak- II numaralı cümlede “el kol gerersin” “kol kanat ge- lanan bir anlatım bozukluğu olur? rersin” şeklinde olmalıdır. A) l. B) II. C) III. D) IV. E) V. Yanıt C Çözüm Sıralı ve bağlı cümlelerde ortak olarak kullanılan öz- Örnek Soru nenin bütün yüklemlere uyması gerekir. “Düzeltile- cek” ve “girecek” eylemlerine “Kitaptaki” öznesi uy- AĢağıdaki cümlelerin hangisinde deyimin yanlıĢ maz. “Kitaptaki ... düzeltilecek” olsa bile “Kitaptaki ... kullanılmasına bağlı bir anlatım bozukluğu var- girecek” diye bir şey olmaz. O nedenle “kitap” öznesi dır? gereklidir ve cümleden çıkarılırsa anlatımda bozuk- A) Onun yazılarında, hep uzağı gören bir aydının luk yaratır. düşüncesi vardır. Yanıt C B) Konuşulanlardan sıkılınca bir köşeye çekilerek uyuklamaya başladı. C) Yanlış söz söylediğini anlayınca işi şakaya vurdu. D) Odada konuşulanlara kapının arkasında kulak kabarttım. E) Annesine ayak bağı oluyor, bol bol geziyorlar. Çözüm E seçeneğindeki “ayak bağı olmak” deyimi yanlış anlamda kullanılmıştır. Çocuk ayak bağı olmuş olsaydı, gezmemeleri gerekirdi. Yanıt E www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE 2. YÜKLEM EKSĠKLĠĞĠNDEN KAYNAKLANAN 3. NESNE EKSĠKLĠĞĠNDEN KAYNAKLANAN ANLATIM BOZUKLUKLARI ANLATIM BOZUKLUKLARI Birleşik ya da sıralı tümcelerde bir yüklemin eksik Birleşik ya da sıralı tümcelerde bir nesnenin eksik 268 söylenmesi veya iki tümcenin bir yükleme bağlan- söylenmesi veya bulunmaması kimi durumlarda ması anlatım bozukluğuna neden olur. anlatım bozukluğuna neden olur.  Çok az veya hiç çalışmadan sınava girdiler.  Çocuğun gözlerindeki yaşı silip, yerine oturttu. Çok az çalıĢarak veya hiç çalışmadan sınava Çocuğun gözlerindeki yaşı silip, çocuğu yerine girdiler. oturttu. GENELKPSS YETENEK  Hava açık; ama sıcak değildi.  Bana sarıldı ve öptü. GENEL KÜLTÜR Hava açıktı; ama sıcak değildi. Bana sarıldı ve beni öptü.  Yazılıyı az, sözlüyü de hiç sevmem.  Çocuklarına iyi bir eğitim vermeyen, iyi bir yerde Yazılıyı az severim, sözlüyü hiç sevmem. göremez.  Küçük odada ben, büyük odada kardeşim uyu- Çocuklarına iyi bir eğitim vermeyen, çocuklarını du. iyi yerde göremez Küçük odada ben uyudum, büyük odada karde- şim uyudu. Örnek Soru I. Kuşkusuz çalışmalarının karşılığını sonunda belki alacaksın. II. Eli sıkı biri, ne gördüyse aldı. III. Evlilik konusunda ben onu, o da beni etkilemek 4. DOLAYLI TÜMLEÇ EKSĠKLĠĞĠNDEN istemez. KAYNAKLANAN ANLATIM BOZUKLUKLARI IV. Çok az veya hiç çalışmadan sınava gitti. Birleşik ya da sıralı kimi tümcelerde dolaylı tümle- V. Yarışmada dereceye girdiğini duydum. cin bulunmaması veya eksik söylenmesi anlatım Yukarıdaki numaralı cümlelerden hangisi anla- bozukluğuna yol açar. tım bozukluğunun nedeni yönünden benzerlik  Sana her konuda güveniyor ve yardım bekliyoruz. taĢımaktadır? Sana her konuda güveniyor ve senden yardım A) I. ve II. B) III. ve V. C) III. ve IV. bekliyoruz.  Kitabı okuyup bitirdiğinde başladığı zamanki D) I. ve V. E) II. ve IV. heves kalmamıştı. Kitabı okuyup bitirdiğinde kitaba başladığı za- Çözüm manki heves kalmamıştı. III. cümle “Evlilik konusunda ben onu etkilemek iste- mem, o da beni etkilemek istemez.”; IV. cümle “Çok az çalışarak veya hiç çalışmadan sınava gitti” şek- linde düzenlenirse anlatım bozukluğu da ortadan kalkmış olur. iki cümlede de yüklem eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bozukluğu vardır. Yanıt C www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU 5. ZARF (BELĠRTEÇ) TÜMLECĠ EKSĠKLĠĞĠNDEN Örnek Soru 269 KAYNAKLANAN ANLATIM BOZUKLUKLARI Bir sorunun üzerinde düşünmeyi, çözmek için ça- lışmayı öğrenememişler. GENEL YETENEK Kimi birleşik ya da sıralı tümcelerde zarf tümlecinin Bu cümlede anlatım bozukluğunu gidermek için bulunmaması veya eksik söylenmesi anlatım bozuk- aĢağıdaki değiĢikliklerden hangisi yapılmalıdır? KPSS GENEL KÜLTÜR luğuna neden olur. A) “düşünmeyi” sözcüğü cümleden atılarak.  Her zaman senin yanındayım, seni yalnız bı- B) “çözmek sözcüğünden sonra “onun” sözcüğü rakmayacağım. getirilerek. Her zaman senin yanındayım, hiçbir zaman C) “çalışmayı” sözcüğünden sonra “çaba harca- seni yalnız bırakmayacağım.  Hiçbir zaman kendini düşünmedi, ailesinin mut- mayı” sözcükleri getirilerek. luluğu için çalıştı. D) “çalışmayı” sözcüğünden sonra virgül konula- Hiçbir zaman kendini düşünmedi, her zaman ailesinin mutluluğu için çalıştı. rak. E) “çözmek” sözcüğünden önce “onu” sözcüğü Örnek Soru Bileşik cümlelerde ortak olarak kullanılan dolaylı tüm- getirilerek. lecin; ilk cümlenin yüklemine uyarken, ikinci cümlenin Çözüm yüklemine uymadığı görülebilir. Bu durumda dolaylı Verilen cümlede “çözmek” sözcüğü “sorunu” nesne- tümleç-yüklem uyuşmazlığından kaynaklanan anla- sini gerektirir. Bu nesne olmazsa “sorunun çözmek tım bozukluğu ortaya çıkar. için” gibi bir anlam çıkar ki bu da anlatım bozukluğu AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bu duruma uy- yaratır. Cümle “Bir sorunun üzerinde düşünmeyi, gun bir anlatım bozukluğu vardır? onu çözmek için çalışmayı öğrenememişler” şeklin- A) Yatmadan önce dişlerini fırçalamayı unutma. de düzenlenirse anlatım bozukluğu giderilmiş olur. B) Bu işten büyük zarar sağladı. C) Sıcak gece ve bunaltıcıydı. Yanıt D D) Senin tecrübene her konuda inanıyor ve yardım 6. ÖZNE–YÜKLEM UYUMSUZLUĞUNDAN bekliyoruz. KAYNAKLANAN ANLATIM BOZUKLUKLARI E) Haksız olmasına karşın, tüm itirazlara göz yum- a) Özne bitkiler, hayvanlar, cansız varlıklar ya da muştu. soyut kavramlarsa, yüklem daima tekil olur. İn- sanlar çoğul özne olduğunda ise yüklem tekil ve- Çözüm ya çoğul olabilir. D seçeneğindeki cümlede “Senin” dolaylı tümleci  Kuşlar dallara kondular. (Yanlış) “inanıyor” ve “bekliyoruz” eylemlerine bağlanmıştır. Kuşlar dallara kondu. (Doğru) “Senin yardım bekliyoruz” cümlesi “Senden yardım  Binanın taşları iyice karardılar. (Yanlış) bekliyoruz” olmalıdır. Açıklamada verilen dolaylı Binanın taşları iyice karardı. (Doğru) tümleç-yüklem uyuşmazlığı bu seçenekte vardır.  Ağacın yaprakları sarardılar. (Yanlış) Ağacın yaprakları sarardı. (Doğru) Yanıt D www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE ! UYARI Örnek Soru  Bitkilerin, hayvanların ve nesnelerin adları çoğul Öğrencinin zamanı ne kadar az olursa olsun dersle- eki alarak özne olduklarında eğer bu varlıklar ki- rine çalışmalı; eski ve yeni ders konularını tekrarla- 270 şileştirilmişse yüklemler çoğul çekimlenebilir. madır. GENELKPSS YETENEK  Dere kenarında, ağaçlar el ele tutuşmuş, Bu cümledeki anlatım bozukluğunu gidermek GENEL KÜLTÜR sallanıyorlardı. için aĢağıdakilerden hangisi yapılmalıdır? A) “eski ve yeni” yerine “tüm” sözcüğü getirilmeli-  Gövde parçalan ve organ adlan çoğul eki alıp özne olduklarında, yüklem tekil çekimlenir. dir.  Çok çalışmaktan kollarım ağrıyorlar. B) “çalışmalı” sözcüğü, “çalışmalıdır’’şeklinde Çok çalışmaktan kollarım ağrıyor. olmalıdır.  “Var”, “yok” sözcüklerinin yüklem olduğu cüm- C) “zamanı ne kadar az olursa olsun” cümleden lelerde özneler çoğul çekimlense de yüklem tekil olur. atılmalıdır.  Etrafta kimseler yoktular. D) “öğrencinin” sözcüğü “öğrenci” yapılmalıdır. Etrafta kimseler yoktu. E) “derslerine” yerine “derslerini” sözcüğü getiril- melidir. Çözüm  “Hiçbiri”, “hiç kimse”, “herkes”, “hepsi”, “bir- “Derslerine çalışacak olan, konularını tekrarlayacak çoğu”, “birkaçı” gibi belgisiz adılları, özne oldu- olan kimdir?” sorusunu sorduğumuzda yanıtın olma- ğunda yüklemler tekil çekimlenir. dığı; özne eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bo- zukluğu olduğu görülmektedir, “öğrencinin” sözcüğü  Hiçbiri içeri girmeyecekler. “öğrenci” olarak düzeltilip özne haline getirildiğinde Hiçbiri içeri girmeyecek. anlatım bozukluğu giderilmiş olur.  Birçoğu ne olduğunu anlamamıştılar. Yanıt D Birçoğu ne olduğunu anlamamıştı.  Hepsi sırayla yerine oturdular. Hepsi sırayla yerine oturdu. b) Cümlede özne birinci tekil, ikinci tekil (ben, sen); Örnek Soru birinci tekil, üçüncü tekil (ben, o); birinci tekil, Soyut kavramların çoğulları özne olduğunda bunların ikinci çoğul (ben, siz); birinci tekil üçüncü çoğul yüklemleri tekil olur. (ben, onlar) şahıslardan oluşuyorsa yüklem, da- AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bu kurala ima birinci çoğul şahısa (biz) göre çekimlenir. uyutmamasından kaynaklanan bir anlatım bo- zukluğu yoktur?  Sen ve ben gideriz. (gidelim, gitmiştik) A) Korkular üstüne gidilmezse büyürler.  O, sen ve ben gideriz. (gidelim, gitmiştik) B) Sevinçler paylaşıldıkça artarlar.  Bu işi ancak ben ve sen halledebiliriz. C) Acılar paylaşıldıkça azalırlar.  Dışarıda sadece ben ve o küçük çocuklar D) Çocuklar okuldan yeni geldiler. E) Düşünceler söylenmezse anlam taşımazlar. kalmıştık.  Ben ve birkaç yaşlı adam, kahvede uzun bir sohbete dalmıştık. www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU Çözüm d) “Birçok”, “biraz”, “herhangi”, “birkaç”, “hiçbir”, 271 “Korkular-büyürler”, “Sevinçler-artarlar”, “Acılar- “her” gibi belgisiz sıfatların tamlayan olduğu sıfat azalırlar”, “Düşünceler-taşımazlar” şeklindeki özne- tamlamalarında, adın tekil kullanılması gerekir. GENEL YETENEK yüklem ilişkisinde çoğul soyut kavramların çoğul öz-  İhaleye birçok yerli ve yabancı firmalar ka- ne aldıkları görülmektedir. Soru kökünde belirtilen tıldı. KPSS GENEL KÜLTÜR kurala uyulmamasından kaynaklanan anlatım bo- İhaleye birçok yerli ve yabancı firma katıldı. zukluğu bu cümlelerde vardır. D seçeneğinde ise  Hiçbir anne ve babaların buna itiraz ede- “Çocuklar” öznesi soyut bir kavram değildir ve in- ceğini sanmam. sanlar çoğul özne olduğunda yüklem tekil veya Hiçbir anne ve babanın buna itiraz edece- çoğul olabilir kuralına göre de bu cümle anlatım ğini sanmam. bozukluğu olmayan bir cümledir. Örnek Soru Yanıt D AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo- zukluğu söz konusudur? 7. TAMLAMALAR DÜZEYĠNDE BAĞLANTI A) Teybin sesini sonuna kadar açıp etraftakileri ra- BOZUKLUKLARINDAN KAYNAKLANAN ANLATIM BOZUKLUKLARI hatsız etmemelisin. B) Vapurdaki yolcular martıların çığlıkları eşliğinde a) Bir tamlamada birden fazla tamlayan varsa; tamlayanlardan biri sıfat tamlaması, diğeri de yolculuk yapıyorlar. belirtili ya da belirtisiz ad tamlaması kuramaz. C) Kola, sakız ve çekirdek kabuklarını yere atıyor-  Bu toplantıda ekonomik ve çevre sorunları üzerinde duruldu. lar ve çevreyi kirletiyorlar. Bu toplantıda ekonomik sorunlar ve çevre D) Deniz kıyısındaki banklar, güzel havanın da sorunları üzerinde duruldu. etkisiyle tamamen dolmuştu. b) Bir isim tamlamasında birden fazla tamlanan E) Bu yaştaki çocuklar, çevrelerinde gördükleri her varsa, tamlananların her ikisi de tekil ya da her ikisi de çoğul çekimlenmiş olmalıdır. şeyi isterler.  Çocuklarımızın annesi ve babaları okula da- vet edildi. Çözüm Çocuklarımızın anneleri ve babaları okula C seçeneğinde adlar arka arkaya sıralandığı için davet edildi. tamlama yanlışı ortaya çıkmıştır. Bu cümleye göre kola ve sakızların da kabukları yere atılmaktadır. c) Bir tamlamada, tamlayan ve tamlanan sözcükler arasındaki bağ koparılmamalıdır. Koparılması Yanıt C durumunda cümlede anlam belirsizliği oluşur.  Öğrencilerimiz, kitap kaynakları ve bilgi edinme olanakları var. Öğrencilerimizin, kitap kaynakları ve bilgi edinme olanakları var. www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE Örnek Soru 9. SÖZCÜĞÜN YANLIġ YAPILANDIRILMASINDAN AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo- KAYNAKLANAN ANLATIM BOZUKLUKLARI zukluğu söz konusudur? Kimi zaman yapım eklerinin sözcüklere, kurallara 272 A) Girdiğim hiçbir internet sitelerinde bu konuda uygun olarak seçilmemesinden dolayı, kimi zaman bir bilgi bulamadım. da eklerin yanlış seçilmesi nedeniyle sözcüklerin B) Beğenilme veya çok satma kaygısı duymayan yapıları bozuk olur. sanatçılardan biriydi.  Çocuğu iyi bir doktora bakıtmak gerekiyor. C) Onunla ilgili kapsamlı bir çalışma yapıldığını Çocuğu iyi bir doktora baktırmak gerekiyor. GENELKPSS YETENEK söylemeyeceğim.  Alıkoyulan paketleri yarın postaya verelim. GENEL KÜLTÜR D) Türkiye’nin çeşit ve rezerv bakımından en zen- Alıkonulan paketleri yarın postaya verelim. gin bölgesi burasıdır. E) Neyi, hangi amaçla yazacağınızı önceden belir- lemelisiniz. Çözüm A seçeneğinde ek fazlalığı söz konusudur. Çünkü dilimizde “hiçbir” sözcüğünden sonra gelen ad tekil kullanılır. Cümlenin doğrusu “hiçbir internet sitesin- de” biçiminde olmalıdır. Yanıt A 8. NOKTALAMA YANLIġLARINDAN 10. YANLIġ EK KULLANIMINDAN KAYNAKLANAN KAYNAKLANAN ANLATIM BOZUKLUKLARI ANLATIM BOZUKLUKLARI Noktalama işaretlerinin eksik ya da yanlış yerde kul- Bir sözcüğe, gelmesi gereken ekin dışında yanlış bir lanılması; cümleleri bir anlam belirsizliğine sürükle- ekin getirilmesi de kimi zaman anlatım bozukluğuna yebileceği gibi cümleden birden fazla anlam çıkma- yol açar. sına da yol açabilir.  Kadın şoförü şöyle bir süzdü.  Sorun arkadaşlarımızın bizi bu konuda iyi ay- dınlatmamış olduğundan kaynaklanıyor. Kadın, şoförü şöyle bir süzdü.  Toprak yolun kenarına yığılmıştı. Sorun arkadaşlarımızın bizi bu konuda iyi ay- dınlatmamış olmasından kaynaklanıyor. Toprak, yolun kenarına yığılmıştı.  Ünlü Fransız yazarı Goethe’yi tanımadığını söy-  Okuduklarını ezberlemek değil, tartışarak özümlemesine sağlamak gerekir. ledi. Ünlü Fransız yazarı, Goethe’yi tanımadığını Okuduklarını ezberlemek değil, tartışarak söyledi. özümlemesini sağlamak gerekir.  Her ne kadar şehir dışına taşınmışsak bile bek- lenen rahatlığa kavuĢulmamıĢtır. Her ne kadar şehir dışına taşınmışsak bile bek- lenen rahatlığa kavuĢamadık. www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU Örnek Soru ANLATIM BOZUKLUĞU UYGULAMA 273 Öğretmen beş kadar derse geç kalan öğrenciye kü- 1. Bilgisayar bize çok ucuza patladı. çük cezalar verdi. 2. Takımlar son final maçının hazırlıklarını tamamla- GENEL YETENEK Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni, aĢağıdakilerden hangisi olabilir? dı. KPSS GENEL KÜLTÜR A) Bir sözün yanlış yerde kullanılması 3. Bu konuda değişik alternatiflerimiz de vardı. B) Bir sözün yanlış anlamda kullanılması C) Dolaylı tümleç eksikliği 4. Sergideki resimlerimin hepsi benim eserimdir. D) Belirtili nesne eksikliği 5. Her zaman için açıkça düşündüklerini ifade E) Çelişen sözcüklerin bir arada kullanılması eder. Çözüm 6. İki kardeşten en küçüğü dördüncü sınıfa gidiyor- Bu cümlede “beş kadar” sözü yanlış yerde kullanıl- du. mıştır. Cümlenin doğrusu “öğretmen, derse geç 7. Kardeşimle birlikte uzun bir yolculuğa çıkaca- kalan beş kadar öğrenciye küçük cezalar verdi.” biçi- ğız. 8. İnsanlık, deprem ve sel gibi kötü afetlerden çok mindedir. zarar gördü. Yanıt A 9. Yemekler yenildi çaylar içildi. 10. Benim buraya geldiğimi kimse istemiyor. Örnek Soru Çözümler AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bo- 1. Bilgisayar bize çok ucuza geldi. zukluğu vardır? 2. Takımlar final maçının hazırlıklarını tamamladı. A) Karikatür sanatçılarının bir söyleşisine katıldım. 3. Bu konuda alternatiflerimiz de vardı. B) Aile bağları zayıfladıkça toplumda çözülmeler 4. Sergideki fotoğrafların hepsi benim eserimdir. 5. Her zaman için düşündüklerini açıkça ifade başlar. C) Orkestra elemanları, yeni bir turneye çıkacak. eder. D) Yangında can, hatta mal kayıpları yaşanmış. 6. İki kardeşten küçüğü dördüncü sınıfa gidiyor- E) E) Taşınırken tabaklarımız kırıldı, buzdolabı- du. mız bozuldu. 7. Kardeşimle uzun bir yolculuğa çıkacağız. 8. İnsanlık, deprem ve sel gibi afetlerden çok Çözüm Bu sorunun D seçeneğinde mantık hatasından kay- zarar gördü. naklanan anlatım bozukluğu söz konusudur. Cümle- 9. Yemekler yendi çaylar içildi. nin doğrusu “Yangında mal, hatta can kayıpları ya- şanmış.” biçimindedir. 10. Benim buraya gelmemi kimse istemiyor. Yanıt D www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE ÇÖZÜMLÜ TEST - 1 ANLATIM BOZUKLUĞU 1. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım 4. Öyle halk türkülerine rastlarız ki, gözleriniz ya- bozukluğu vardır? şarmadan okuyamaz veya dinleyemezsiniz 274 A) Herkes hafızasından yakınır; ama kararın- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni dan asla yakınmaz. aĢağıdakilerden hangisidir? GENELKPSS YETENEK B) Sokaklarda insanlar neşeden çılgına dön- A) Özne-yüklem uyuşmazlığı GENEL KÜLTÜR müşlerdi. B) Tamlayan takısının eksikliği C) Nesne eksikliği C) Ben de o sırada merdiven başında, ezber- D) Gereksiz sözcük kullanımı lediğim şiiri okumaya çalışıyordum. E) Sözcüğün yanlış yerde kullanılması D) Kalabalığın ortasında, yeleli bir aslan gibi, heybetli bir adam yürüyordu. E) Babam çok yakışıklı bir adamdı; tatlı, güzel gözleri vardı babamın. 2. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım 5. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde, dolaylı tüm- bozukluğu vardır? leç eksikliğinden kaynaklanan bir anlatım bo- zukluğu vardır? A) Ankara, hızla artan nüfusu yüzünden, su sıkıntısı yaşamış bir şehir. A) Ateş, dumanın eteğine yapışmış, yalvarı- yordu. B) Aşırı su kullanımı, halkın yeterince bilinçli olmadığını gösteriyor. B) Mefharet, iki eliyle kızının bileğine yapışa- rak tırnaklarını etine geçirmişti. C) Haziran ve temmuz ayında yağışlar, aralıklı olarak devam etti. C) Büyüklerin ellerinde birbirine yapışık acayip çomaklar vardı. D) Görevliler, yağmurun yarın da yağacağını istiyorlar. D) Elim duvara yapışınca soğukluğunu hisset- tim. E) Barajlardaki doluluk oranı % 93’tü, su sıkın- tısı yoktu. E) O yıllardan sonra televizyon, hayatımızda büyük değişiklikler yaptı. 3. (I) Ablam (anneme abla derdi) Recaizade’yi çok 6. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım sever. (II) Bu kitabı benim verdiğimi söyle, uma- bozukluğu vardır? rım beraber okursunuz. (III) Gerçekten de an- A) Her şey aile ocağından çıkar ve yine ona nem Recaizade’yi çok severdi. (IV) Ablamın um- döner. duğu gibi kitabı hem ben hem de annem okudu. B) Biri sizi bir kez aldatırsa, suç onundur. (V) Beraber okuduğumuz birçok şiirinde ağladık. C) Namuslu birisini aldatmak kadar kolay bir Bu parçada numaralanmıĢ cümlelerinde han- şey yoktur. gisinde, özne-yüklem uyuĢmazlığının neden olduğu bir anlatım bozukluğu vardır? D) Akıl, her şeyi olduğu gibi görme yetişidir. E) İlk gördüğümüzde korktuğumuz birçok şey- A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. ler vardır ki zamanla alışırız. www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU 7. Medeniyet, size çoktan beridir diş biliyor. 10. Osmanlı Devleti’nde yeniliklere ya başlanmamış 275 Evvela parçalamak, sonra da yutmak istiyor. ya da yarım bırakılmıştır. Bu dizelerdeki anlatım bozukluğunun nedeni Bu cümlede anlatım bozukluğu aĢağıdakiler- GENEL YETENEK aĢağıdakilerden hangisidir? den hangisiyle giderilebilir? A) Birinci dizede dolaylı tümleç eksikliği A) “Osmanlı Devleti’nde” yerine “Osmanlı’da” KPSS GENEL KÜLTÜR B) İkinci dizede nesne eksikliği getirilerek C) Gereksiz sözcük kullanımı B) “yeniliklere” den önce “yapılacak” getirilerek D) Deyimin yanlış kullanılması C) “ya da” dan sonra “yenilikler” getirilerek E) Noktalama eksikliği D) “bırakılmıştır” yerine “bıraktırılmıştır” getiri- lerek 8. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde, altı çizili E) “ya da” bağlacı cümleden çıkarılarak sözcük çıkarılırsa, cümlede bir anlam ve anla- tım bozukluğu meydana gelmez? 11. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım A) İnsan dilini tutup konuşmadıkça ayıbı da bozukluğu vardır? hüneri de gizli kalır. A) Yalnız, bu meselede anneme gizli gizli di- B) Bir konuşmacının başarısını sağlayan, gü- rendim. zel konuşma sanatıdır. B) O uykulu hâlimle kendimi pek mutlu hisse- C) Konuşmak yaratılıştan, susmak akıldan gelir. diyordum. D) Az konuşmaktan pek az. çok konuşmaktan C) İki saatlik boğuşmada ne ben onu ne de o sık sık pişman olunur. beni yorabildi. E) Dağda güzel ses çıkar ki, dağ da onu güzel D) Bunlar, o yıllarda basında en çok tekrar yansıtsın. edilen sözcüklerdi. E) Bana Ziya Paşa’dan, Şinasi’den birçok be- 9. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde nesne ek- yit ezberletmişti. sikliğinin neden olduğu bir anlatım bozuklu- ğu vardır? 12. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım A) Ne kadar eski eşya varsa, tavan aralarına, bozukluğu vardır? bodrumlara attırdı. A) Deve, elli dereceye varan dayanılmaz sı- B) Her duruşun, tavrın, kımıldanışın, adımın caklarda bile yol alabilir. bir anlamı vardır orada. B) Kaplan, arazinin her yanını görebileceği bir C) Sırtını duvara dayamış, tavla oynayan bir tepenin üstüne çıkar. adamcağız vardı orada. C) Sırtlanlar daha çok gün doğumu sırasında D) Beni bakana tavsiye eden şairden başka avlanmaya çıkar. kimseyi tanımadığımı söyledim. D) Hafta sonu işi gücü bırakıp ailesinin yanına E) Babam, tayların büyüyüp büyümediğini da- gitti. ima bana sorardı. E) Ben ömrümde hazırlıksız olarak onun ka- dar güzel konuşan kimse görmedim. www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE 13. AĢağıdaki dizelerden hangisinde, gereksiz 16. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım sözcük kullanılması nedeniyle bir anlatım bo- bozukluğu vardır? zukluğu meydana gelmiĢtir? A) Kendimi, modern kent yaşamının karmaşa- 276 A) Çabucak geçiverdi tatlı gençlik yılları da. sı içinde ona yol göstermeye, eğitmeye B) İşsizlik çöküyordu hayatın dikenli geçidine. adadım. C) Şöhretin o mukaddes çelengini gördüm B) Bu benim görevimdi, onu yerine getirmek bugün. için seve seve ölüme gidebilirdim. GENELKPSS YETENEK D) Kim gelecek benimle korkunç mezara ka- C) Bir süre sonra başımdaki ağrı hafiflemeye GENEL KÜLTÜR dar? başlamıştı. E) Zamanında aradım, çok şükür buldum seni. D) O, bana yalnızlığın bilgelik anlamına gel- mediğini söyledi. E) Aynı ağırlığı göz kapaklarımda ve dama- ğımda da hissediyorum. 14. (I) Gerçek aşkın ne olduğunu Neyyire Baha’da 17. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde “gereksiz gördüm. (II) Birlikte ”Asıl Aşk” adlı bir oyun yaz- sözcük” kullanılmasının neden olduğu bir an- mıştık. (III) Bazen ben onlara giderdim. (IV) Ba- latım bozukluğu vardır? zen de o, küçük oğlu Gavsi ile beraber bizim eve A) Demokrasi, halkın halk tarafından halk için gelirdi. (V) Gavsi’yi pek severdim; o, bana abla yönetilmesidir. derdi. B) En büyük başarı başarılarını gizlemektir. Bu parçada numaralandırılmıĢ cümlelerin C) Kimsenin yapamayacağını yapmak, büyük hangisinde “gereksiz sözcük” kullanılmasının bir başarıdır. neden olduğu bir anlatım bozukluğu vardır? D) Hafıza, insana bazen kötü şakalar yapar. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. E) Başarının pek çok babası vardır, ama yenil- giler ise yetimdir. 15. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? 18. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım A) Düşüncelerini değiştirmeyenler, yalnız ap- bozukluğu vardır? tallarla ölülerdir. A) Kitaplar soğuk, ama güvenilir dostlardır. B) Çok kimse, güzel düşünürler; ama kötü ha- B) Kitaplarım bana yetecek kadar büyük bir reket ederler. krallıktır. C) Düşünce, içimizdeki şeye yönelttiğimiz dik- C) Kitaplar, kaybolmuş kafaların anıtlarıdır. kattir. D) Kitap sadece, eğer bir şey öğretilirse hoş D) Önce düşünürlere çatarız, sonra da insan- görülebilir. lara. E) Kitap, insanın kalbine doğru esen bir rüz- E) Ayının düşüncesini anlamak için inine gir- gârdır. mek gerekir. www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU 19. Bu, sanatçı öncü kişiliğinden kaynaklanan bir zo- 277 runluluktur. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni GENEL YETENEK aĢağıdakilerden hangisidir? A) Özne – yüklem uyuşmazlığı KPSS GENEL KÜLTÜR B) Eylemsi eksikliği C) Tamlayan takısının eksikliği D) Noktalama eksikliği E) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması 20. Çocuklar, bizler, dokunmazdık radyoya, sadece uzaktan dinlerdik. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aĢağıdakilerden hangisidir? A) Dolaylı tümleç eksikliği B) Nesne eksikliği C) Gereksiz sözcük kullanılması D) Özne-yüklem uyuşmazlığı E) Sözcüğün yanlış anlamda kullanılması www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE ÇÖZÜMLER 1. A seçeneğinde özne eksikliği söz konusudur. Bu 7. İkinci dizede “sonra da” sözünden sonra “sizi” cümlede “ama” bağlacından sonra “kimse” söz- sözcüğü getirilmelidir. Çünkü bu dizede belirtili cüğü getirilirse anlatım bozukluğu giderilmiş olur. nesne eksikliği söz konusudur. 278 Yanıt A Yanıt B 2. D seçeneğinde yanlış eylemsi ekinin kullanılma- 8. ”konuşmadıkça” sözcüğü, “dilini tutup” sözünü sından kaynaklanan bir anlatım bozukluğu söz zaten kapsadığı için bu söz atıldığında cümlenin anlamında hiçbir daralma olmaz. GENELKPSS YETENEK konusudur. Bu cümlenin doğrusu “Görevliler, Yanıt A GENEL KÜLTÜR yağmurun yarın da yağmasını istiyorlar.” biçi- 9. A seçeneğinde, “varsa” sözcüğünden sonra “on- ları” getirilmediği için bu cümlede belirtili nesne mindedir. eksikliği ortaya çıkmıştır. Yanıt A Yanıt D 10. Bu cümlede, “ya da” bağlacından sonra “yenilik- 3. IV. cümlenin öznesi “hem ben hem de annem” ler” sözcüğü getirilmelidir. Çünkü bu cümlede olduğu için yüklemin “okuduk” biçiminde olması sözde özne eksikliğinin yol açtığı bir anlatım bo- gereklidir. Çünkü “ben” ve “annem” öznesi “biz” zukluğu söz konusudur. anlamına gelir. Yanıt C Yanıt D 11. C seçeneğinde özne “ne ben ne de o” olduğu 4. Bu cümlede, belirtili nesne eksikliği söz konusu- için yüklemin de “yorabildik” biçiminde kullanıl- ması gerekir. Çünkü “ben” ve “o”, biz” halini alır. dur, “ki” bağlacından sonra, “onları” sözcüğü ge- Yüklemdeki kişi eki de “-k” olmalıdır. Yanıt C tirilmelidir. Yanıt C 5. A seçeneğinde “yalvarıyordu” yükleminden son- ra “dumana” veya “ona” sözcüğü getirilirse anla- tım bozukluğu giderilir. Yanıt A 6. E seçeneğinde “ki” bağlacından sonra “bunlara” 12. Bu cümlede “hazırlıksız olarak” sözü yanlış yer- veya “korktuğumuz şeylere” sözü getirilmelidir. de kullanılmıştır. Bu söz “konuşan” sözcüğünün Çünkü bu cümlede dolaylı tümleç eksikliği söz ko- hemen önüne getirilmelidir. nusudur. Ayrıca birçok sözcüğü çoğul anlam verir ve “birçok şeyler” olmaz, “birçok şey” olmalıdır. Yanıt E Yanıt E www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU 13. “geçiverdi” yükleminde zaten tezlik anlamı bu- 19. Bu cümlede ek yanlışlığı söz konusudur, “sanat- 279 lunduğu için bu cümlede geçen “Çabucak” söz- çı” sözcüğü “sanatçının” biçimine getirilirse anla- cüğü gereksiz kullanılmıştır. tım bozukluğu giderilir. Getirilmesi gereken “nın” GENEL YETENEK Yanıt A da tamlayan ekidir. Yanıt C KPSS GENEL KÜLTÜR 14. “ile” edatı, “beraber” sözcüğünün anlamını zaten içerdiği için bu sözcük cümlede gereksiz kulla- 20. Bu cümlede belirtili nesne eksikliği söz konusu- nılmıştır. dur, “sadece” sözcüğünden sonra “onu” veya Yanıt D “radyoyu” sözcüğü getirilirse anlatım bozukluğu giderilir. 15. ”kimse” sözcüğü çoğul değildir. Bu nedenle yük- Yanıt B lemler “düşünür” ve “eder” biçiminde olmalıdır. Aksi takdirde özne-yüklem uyuşmazlığı ortaya çıkar. Yanıt B 16. Bu cümlede “eğitmeye” sözcüğünden önce “onu” sözcüğü getirilmelidir. Çünkü bu cümlede belirtili nesne eksikliği söz konusudur. Yanıt A 17. E seçeneğinde “ama” ve “ise” sözcüklerinin ikisi de bağlaçtır ve yükleme aynı anlamı vermekte- dir. Bu bakımdan bu bağlaçlardan biri gereksiz kullanılmıştır. Yanıt E 18. Bu cümlede “öğretilirse” sözcüğündeki” edilgen- lik eki yanlış kullanılmıştır. Doğrusu “öğretirse” biçiminde olmalıdır. Ayrıca bu cümleden “eğer” sözcüğü de atılabilir. Yanıt D www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE ÇÖZÜMLÜ TEST - 2 ANLATIM BOZUKLUĞU 1. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde “gereksiz 3. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde, tamlayan sözcük kullanımından kaynaklanan bir anlatım ekinin gereksiz kullanılmasından kaynaklanın 280 bozukluğu vardır? bir anlatım bozukluğu vardır? A) Şarkıların kısa ve esprili sunuşlarını bizzat A) Bütün çektiklerimizin aslında bizi son çığlığı kendi yapardı. atmaya hazırlayacaktı. B) Osmanlı ailelerinin ince geleneği ile yetiş- B) Alçakgönüllülük, insanın gerçek değerini mişti. göstermesidir. GENELKPSS YETENEK C) İlgisizlik içinde tek başına yapabileceğini C) Çocuklar, her sabah güneşten önce kalkıp, GENEL KÜLTÜR yaptı. kendi yıldızını seyretmeli. D) Dümbüllü İsmail, ortaoyununun son büyük D) Aklın gücüne hiçbir engel karşı duramaz. temsilcisiydi. E) Hiçbir erdem, adalet kadar büyük ve ilahi E) Ona, gösterilmesi gereken saygının onda olamaz. birini bile gösteremedik. 2. (I) Babam edebiyata, özellikle şiire çok düşkün- 4. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım dü. (II) On yaşımda beni karşısına alır, Namık bozukluğu vardır? Kemal’den, Ziya Paşa’dan beyitler ezberletirdi. (III) Şiirleri, manasını anlamadan papağan gibi A) Duyan bir kalp için, Ölümden de beter dert- ezberlerdim. (IV) Manalarını da açıklamaya çalı- ler vardır. şırdı ama ben anlayamazdım. (V) Ezberlediğim şiirler arasında “Hürriyet Kasidesi” de vardı. B) Dil insanlığın kendisidir ve düşünce dünya- mız onunla vardır. Bu parçada numaralanmıĢ cümlelerin hangi- sinde “dolaylı tümleç eksikliğinin” neden olduğu C) Devletler de insanlar gibidir; büyür, olgunla- bir anlatım bozukluğu vardır? şır ve ölür. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. D) Taşınamayacak dert yoktur, yeter ki, insan ayakta durabilsin. E) Türk dili dillerin en zenginlerindendir, yeter ki bu dil, bilinçle istenmelidir. www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU 5. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım 8. Bazı günler en uzak tepelere tırmanıp belki cep- 281 bozukluğu vardır? heden bir top sesi duyarım diye baştan aşağıya seslere kulak asıyorum. GENEL YETENEK A) Bu renkli ve canlı Avrupa yaşamını diğerle- Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni rinden daha çok sevmişti. aĢağıdakilerden hangisidir? KPSS GENEL KÜLTÜR A) Özne-yüklem uyuşmazlığı B) Teşekkür borçlu olan biri varsa, o da be- B) Sözcüğün yanlış yerde kullanılması nim. C) Yanlış deyimin kullanılması D) Temel cümleciğin nesne eksikliği C) Yetmiş yaşında olmasına karşın hâla zarif, E) Temel cümleciğin dolaylı tümleç eksikliği hâla hanımefendiydi. 9. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım D) Sevilerek geçmiş bir yaşam, insanlara her bozukluğu vardır? yaşta insanlığını kaybettirmiyor. A) Bütün bunlara rağmen fikir ve düşüncelerim hiç değişmediler. E) Onun şarkıları bende yeni özlemler yaratı- B) Eleştiri yazılarında Türkçe sözcükleri özen- yordu. le kullanıyor. C) Aşırıya kaçmadan evin ihtiyaçlarını karşılı- 6. (I) Alevler her yeri aydınlatıyordu. (II) Çığlıklar, iç yordu. çekmeler ve sızlanmalar doldurmuştu cehenne- D) Bütün gün, çalışan arkadaşına yardımcı mi. (III) Irmaklardan, kayalıklardan, ateşlerden oluyordu. geçiyorlardı. (IV) Dante, Virgilius’un kılavuzlu- E) Sensiz yaşamanın ne kadar zor olduğunu ğunda cehennemin derinliklerine iniyordu. (V) anladı. arada sırada durup lanetlilerle sohbet ediyor, so- rular soruyordu. 10. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım Bu parçadaki numaralanmıĢ cümlelerin han- bozukluğu vardır? gisinde, dolaylı tümleç eksikliğinden kaynak- A) Okyanusa kıyısı olan ülkeler kasırgalardan lanan bir anlatım bozukluğu vardır? çok etkileniyor. A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. B) Son kasırgada hayatını kaybeden yirmi kişi öldü. 7. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım C) Alınan önlemlere rağmen selin etkisi azaltı- bozukluğu vardır? lamıyor. A) Bizi anlaşılmaz sorunlarla karşı karşıya bı- D) Yağmura hazırlıksız yakalanan insanlar ka- rakır ve çözmemizi beklerdi. çacak yer arıyor. B) Son söylediklerini tam anlamadım E) Bu bölgenin coğrafi yapısı giderek bozulu- C) Anlamak için sağduyuya destek duyulur, yor. duygusallığa değil. D) Bilgi yolunda, ölçülü olmayan insanlar için sayısız tehlike vardır. E) Çorba, benim damak zevkime pek uygun değildi, dedim. www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE 11. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım 13. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım bozukluğu vardır? bozukluğu vardır? A) Şehirlerde yaşayan insanların büyük bir bö- A) Gençler, internet dünyasına her gün biraz 282 lümü başka ülkelere göç etmek zorunda daha dalmakta, birbirinden kopmaktadır. kaldı. B) Babam olaylı bir sevinç içinde olanları tek B) Beni doğrulayacak insanların isimlerini bil- tek anlattı. mem de önemliydi. C) Ankara'nın tarihi yapısı her geçen gün biraz C) Tüm topluluklar aynı zamanda ve aynı bi- daha bozulmaktadır. GENELKPSS YETENEK çimde başlamıştı mücadeleye. D) Çok uzun yaşamaktansa geride güzel şey- GENEL KÜLTÜR D) Yaşadıkları topraklar işgal edildiğinde, on- ler bırakmak daha önemlidir. lar da herkes kadar savunmasızdı. E) Değişen dünyaya ayak uydurmak sanıldığı E) Bunun hakkında, sen ve ben canımız iste- kadar kolay değildir. diği kadar konuşabilirim. 12. Bu güzel hayalleri bozmamak; herkes kendi 14. AĢağıdaki cümlelerden hangisinde, gereksiz Robensonluğunu diğerleriyle paylaşmamak için sözcük kullanılmasından kaynaklanın bir an- konuşmuyordu. latım bozukluğu vardır? Bu cümledeki anlatım bozukluğu aĢağıdaki- A) Dönme dolap birden duruverdi. lerden hangisiyle giderilebilir? B) Gözlerimin önünde küçücük bir hayal belir- di. A) \"bozmamak\" sözcüğünden sonra \"için\" söz- C) Onları buradan, bozkırın ortasından, izleye- cüğü getirilerek ceğim. D) Karanlığa hızlı adımlarla koştu. B) \"diğerleriyle\" sözcüğü yerine \"kimse\" söz- E) Ben de çocukların arasına katıldım. cüğü getirilerek C) \"herkes\" sözcüğü yerine \"kimse\" sözcüğü getirilerek D) \"paylaşmamak\", \"hissettirmemek\" yapılarak E) \"konuşmuyordu\", \"konuşmuyorlardı\" yapıla- rak www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU 15. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım 18. 1891 yılının o büyüleyici akşamında, vals yapan 283 bozukluğu vardır? çiftler, kendilerinden geçmişlercesine dönüyor- A) Ağlayıp sızlamak, sabretmekten daha ko- lardı. GENEL YETENEK laydır. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aĢağıdaki- B) Ağaç, güneş adına söylenmiş bir şarkıya lerden hangisiyle giderilebilir? KPSS GENEL KÜLTÜR benzer. A) \"dönüyorlardı\", \"dönüyordu\" yapılarak C) Bir ağacın kuruması, büyük bir mimari ese- B) \"kendilerinden\", \"kendinden\" yapılarak rin yıkılması gibidir. C) \"geçmişlercesine\", \"geçmişçesine\" yapıla- D) Çiçekler, ağaçların gözü, kuşlar da dilidir. rak E) Ülkelere kılıçla hakim oluruz ama adaletle D) \"çiftler\" den sonraki virgül (,) kaldırılarak koruruz. E) \"vals yapan\" sözcükleri cümleden çıkarıla- rak 16. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir özne- yüklem uyuĢmazlığından kaynaklanan bir an- 19. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili latım bozukluğu vardır? sözcük çıkarılırsa, cümlede bir anlam daral- A) Hastalar, sağlamlardan daha çok yaşar. ması ya da anlatım bozukluğu olmaz? B) Akşamdan sonra her hastalık kendiliğinden A) Komşunun tarlası daha verimli, komşunun artar. sütü daha çok görünür. C) Bazı ilâçlar, hastalıklardan bile kötüdürler. B) Çekingen aşık, kıskanç bir koca olur. D) Kendini sağlam bilen hastanın tedavisi ol- C) Ulusları ilerleten ve zenginleştiren zengin maz. kitaplıklarıdır. E) Hastanın halini yine hasta olan onlar. D) Dünyada hiçbir dost, insana kitaptan daha yakın değildir. 17. Yazdığımız sayfa dolduğunda halâ yazmaya E) Ben kitaplarımı değil, kitaplarım beni ortaya I II çıkarmıştı. devam ediyorsak, önceki yazdıklarımız da 20. Eylül bitiyordu, ama onun bende iki günde bırak- III IV tığı etki tüm kış boyunca ısıtmaya yeterdi. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni okunmaz hâle gelir. aĢağıdakilerden hangisidir? V A) Tamlayan ekinin gereksiz kullanılması B) Özne-yüklem uyuşmazlığı Bu cümlede numaralanmıĢ sözcüklerden C) Nesne eksikliği hangi ikisi çıkarılırsa cümledeki anlatım bo- D) Gereksiz sözcük kullanılması zukluğu giderilmiĢ olur? E) Noktalama yanlışlığı A) I. ve II. B) I. ve III. C) I. ve IV. D) II. ve IV. E) III. ve IV. www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE ÇÖZÜMLER 1. A seçeneğinde “kendi” sözcüğü kullanıldığı için 8. Bu cümlede geçen deyim yanlış kullanılmıştır. “bizzat” sözcüğü gereksiz kullanılmıştır. Burada “dikkatle dinlemek” anlamında kullanıl- Yanıt A ması gereken deyim \"”kulak asıyorum” değil “ku- 284 lak kesiliyorum” olmalıdır. Yanıt C GENELKPSS YETENEK 2. II. cümlede dolaylı tümleç eksikliği söz konusu- 9. Bu cümlenin öznesi, “fikir ve düşüncelerim”dir. GENEL KÜLTÜR dur. Bu cümlede virgülden sonra “bana” sözcüğü Bunlar insan olmadığı için yüklem çoğul olamaz. eklenirse anlatım bozukluğu ortadan kalkar. Cümle “fikir ve düşüncelerim hiç değişmedi” bi- Yanıt B çiminde olmalıdır. Yanıt A 3. “çektiklerimizin .... hazırlayacaktı” sözü anlatım bozukluğuna neden olmaktadır. İlk sözcük, “çek- 10. B seçeneğinde gereksiz sözcükler söz konusu- tiklerimiz” biçiminde kullanılmalıdır. dur. Bu cümlede “hayatını kaybeden” sözü ta- Yanıt A mamen gereksizdir. Yanıt B 4. E seçeneğindeki “yeter ki… işlenmelidir.” sözü yanlıştır. Bu söz “yeter ki… işlensin” biçiminde 11. E seçeneğinin öznesi “sen ve ben” sözü olduğu kullanılmalıdır. için yüklem “konuşabiliriz” biçiminde olmalıdır. Yanıt E Yanıt E 5. D seçeneğinde yüklem olumsuz olduğu için “her 12. Bu cümlenin yüklemi olumsuz olduğu için özne yaşta” sözü “hiçbir yaşta” biçiminde olmalıdır. “herkes” değil “kimse” biçiminde olmalıdır. Bu Yanıt D haliyle cümlede özne-yüklem uyuşmazlığı söz konusudur. 6. Bu cümlede, virgülden sonra “onlara” sözcüğü Yanıt C getirilirse dolaylı tümleç eksikliğinden kaynakla- nan anlatım bozukluğu giderilmiş olur. 13. Bu cümlede bir söz yanlış yerde kullanılmıştır. Yanıt E Cümlenin doğrusu “Babam olanları, olaylı bir se- vinç içinde tek tek anlattı.” biçiminde olmalıdır. 7. Bu cümlede belirtili nesne eksikliği söz konusu- Yanıt B dur. “ve” bağlacından sonra “sorunları” sözcüğü getirilmelidir. Yanıt A www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU 14. “duruverdi” yükleminde zaten tezlik anlamı oldu- 20. Bu cümlede belirtili nesne eksikliği söz konusu- 285 ğu için “birden” sözcüğü gereksizdir. dur. “ısıtmaya yeterdi” sözünden önce “beni” Yanıt A sözcüğü getirilmelidir. 15. Bu cümlede “ama” bağlacından sonra “ülkeleri” Yanıt C veya “onları” sözcüğü getirilmelidir. Çünkü bu cümlede belirtili nesne eksikliği söz konusudur. GENEL YETENEK Yanıt E KPSS GENEL KÜLTÜR 16. C seçeneğinin öznesi “Bazı ilaçlar” olduğu için yüklem “kötüdür” biçiminde olmalıdır. İnsan dışı varlıkların yüklemleri tekil olur. Yanıt C 17. Bu cümlede “hâlâ” ve “önceki” sözcükleri atıldığı zaman cümlenin anlamında hiçbir daralma söz konusu olamaz. Çünkü cümlede, bu sözcüklerin anlamlarını içeren başka sözcükler zaten vardır. Yanıt D 18. Bu cümlede geçen “geçmişlercesine” sözcüğü yanlış yapılandırılmıştır. Bu sözcük “geçmişçesi- ne” biçiminde kullanılmalıdır. Yanıt C 19. A seçeneğinde geçen “komşunun” sözcüğü cümlede gereksiz kullanılmıştır. Çünkü virgülden önce zaten “komşunun” sözcüğü kullanılmıştır. Yanıt A www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE YANITLI TEST ANLATIM BOZUKLUĞU 1. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili 4. Yabancı ülkelere yaptığımız dış ticaret yurdumu- sözcük gereksiz kullanılmıĢtır? I II III 286 A) Bu şiirler yalın bir dille yazılmış. zun gelişmesini sağlayacaktır. B) Ankara'da beş yıl kalacakmış. IV V C) Bu soruları dikkatli bir biçimde çözmelisin. D) Bu eserleri okudum onları çok beğendim. Bu cümlede geçen altı çizili sözcüklerden E) Size güveniyor, sizi yalnız bırakmayacak. hangisi çıkarılırsa cümlenin anlamında da- GENELKPSS YETENEK ralma olmaz? GENEL KÜLTÜR A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 2. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bo- 5. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde özne- zukluğu vardır? yüklem arasında kiĢi yönünden uyumsuzluk A) Bu sene toprak, ektiğimizi vermedi. vardır? B) Öğretmen, toplumun gözbebeğidir. A) Ahmet'le sen bu problemi çözünüz. C) Eğitime küçük yaşlarda başlanmalıdır. B) Onlar kentten bir ay içinde ayrılacaklar. D) Arkadaşına kızdı, iyice azarladı. C) Mehmet, ihsan ve ben bu işi çok sevdik. E) Şiirleri okudum ve beğendim. D) Herkes gitmiş, orada bir Hikmet bir de ben kalmıştım. E) Çocuklar beni dikkatlice dinliyorlardı. 3. AĢağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcük- 6. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bo- lerden hangisi çıkarıldığında cümlenin anlamı zukluğu vardır? bozulmaz? A) Türk dili, dillerin en güzellerindendir. A) Türk edebiyatını çok seviyor, onun geliş- B) Bir süre karşılıklı bakışıp sonra sarıldılar. mesi için çaba harcıyor. C) Toplantıya geç geldiğinden azar işitti. B) Bu kitapları özenle koru, onları tek tek oku. D) Ona yaramazlık yapmamasını defalarca söyledim. C) Bana hak ver ve beni destekle. E) Bu kitabı iki gün içinde okumalısın. D) Sizi aradım, size düşüncelerimi söyleye- cektim. E) Hiçbir öğrenci bundan hoşlanmadı, herkes okuduğum şiire dudak büktü. www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU 7. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde “gittikçe” 10. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde “öğrenim” 287 sözcüğü gereksiz kullanılmıĢtır? sözcüğü yanlıĢ kullanılmıĢtır? A) Sokaktan gelen gürültü gittikçe artıyordu. GENEL YETENEK B) Hastamız gittikçe iyileşiyor. A) Öğrenim durumunu gösteren belgeyi idare- C) Sınavları yaklaştıkça öğrencilerin heyecanı den aldı. KPSS GENEL KÜLTÜR gittikçe artıyor. D) Bu çocuk gittikçe güzelleşiyor. B) O, bu okulda öğrenim görmüş. E) Gittikçe artıyor yalnızlığımız. C) Eğitim ve öğrenim yılınız hayırlı olsun. D) Öğrenim çağına gelen nüfusumuz on beş milyona çıktı. E) Öğrenim düzeyine göre kişileri değerlen- dirmek, doğru mu? 8. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde parantezle 11. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde \"gereksiz\" gösterilen yere virgül (,) konulmazsa cümlede sözcüğü yanlıĢ kullanılmıĢtır? anlam karıĢıklığı ortaya çıkar? A) Bu sözleri ( ) ilk kez işitiyorum. A) Bu romanda gereksiz betimlemeler roma- B) Sağlıklı ( ) neşeli günler diliyorum size. nın akıcılığını engelliyor. C) O ilk kez ( ) gidiyormuş tiyatroya. D) Sıcak ( ) beynimizi çok etkiliyordu. B) Buraya bir üst geçit yapmak gereksiz mas- raf değildir. E) Biz ( ) sizi de bekliyoruz, dedi. C) Konuyu anlatırken gereksiz sözlere çok yer vermişsin. D) Gereksiz harcamalar yapıyorsun, kendine çeki düzen ver. E) Bu kâğıt gereksiz yanlışlarla doludur. 9. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bo- 12. Müdür Bey daha henüz gelmedi, dedi, sonra zukluğu vardır? I II A) İki gün önce yeni gelen amcasını gördü. B) Bu öğrenciler sınavı kazanmak istiyor. yüksek bir sesle bağırarak bana kapıyı kapadı. C) Bu öğrenciler kazanmak için gecesini gün- III IV V düzüne katıyor. D) Öğrencilere yardımcı olmalı, yol göstermeli. Yukarıdaki numaralanmıĢ sözcük ya da söz E) Sanat eserleri topluma bir şey verebilmeli. gruplarından hangileri gereksizdir? A) I. ve II. B) I. ve III. C) I. ve IV. D) II. ve IV. E) III. ve IV. www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE 13. AĢağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözler- 16. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde \"de, da\" den hangisi anlamına uygun kullanılmamıĢ- bağlacı çıkarsa cümlenin anlamında önceki- tır? ne göre daralma (değiĢme) olur? 288 A) Bilmezmiş gibi görünür; ama meraklanma A) Kıskanma o, çalıştı da kazandı. zarar etmez, o bal alacak çiçeği bilir. B) Sen de bu işi başarabilirsin. B) Çok beceriksiz, hepimizi suya götürüp su- C) Oraya gitmiş de oradan dönmemiş. GENELKPSS YETENEK suz getirir. D) Hak et de al, dedim ona. GENEL KÜLTÜR E) Yarın gel de, gerisini düşünürüz. C) Acele etmez, bekler ve sonunda turnayı gö- zünden vurur. D) Öyle sinsi ki saman altından su yürütür. E) Çok seviniyor, ağzı kulaklarına varıyor. 14. AĢağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcük- 17. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bo- lerden hangisi yanlıĢ kullanılmıĢtır? zukluğu vardır? A) Milli Eğitim Bakanlığı ders ücretlerini yeni- A) Şiirde, erişilmez bîr yerimin olduğuna inanı- den belirledi. yorum. B) Bu romanın valin anlatımı herkesin dikkatini B) Yazar son dönem öykülerinde üsluba ağır- çekiyor. lık verir. C) Verdiği parayı azımsıyorsun, ama bütçemiz C) Caddeyi dolduran kalabalıktan geçmek fazlasına el vermiyor. doğru değil. D) Gelişigüzel seçtiğim on bir öykümü, onların D) Sinemaya gittiğimde bilet kalmadığını öğ- ısrarı üzerine yayınladım. rendim. E) Benim şiir sevgim ablamın şiir sevgisinden E) Arkadaşım, bu sözlerden sonra darılması çoktur. beni de üzdü. 15. AĢağıdaki cümlelerde geçen altı çizili sözcük- 18. Belediyece yaptırılan inşaat bu ayın sonunda bit- lerden hangisi gereksiz değildir? ti ve faaliyete geçti. A) Dönüşlü çatılı fiiller genellikle nesne almaz. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun gideril- B) Ankara şehri gecenin ağırlığını üstünden mesi için aĢağıdakilerden hangisi yapılmalı- atamamıştı. dır? C) Daha bu işin önemini kavrayamadı. A) “Yaptırılan” sözü cümleden atılmalıdır. D) Bu sınıfa yirmi adet sıra gerekiyor. B) “Belediyece” sözü yerine “Belediye tarafın- E) Yapım ekleriyle türetilen sözcükler bu cüm- dan” sözleri getirilmelidir. lede fazla. C) “Faaliyete” sözünden önce “iş yerleri” özne- si getirilmelidir. D) “Bu” sözü cümleden atılmalıdır. E) “İnşaat” yerine “bina” getirilmeli. www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU 19. Sanatçının kimi şiirlerinin bir araya getirildiği; 289 derlendiği bu kitap üç bölümden oluşuyor. Bu cümlede, aĢağıda verilen anlatım ilkele- rinden hangisine ters düĢtüğü için anlatım yanlıĢı vardır? A) Yalınlık B) Akıcılık C) Duruluk GENEL YETENEK D) Açıklık E) Özgürlük KPSS GENEL KÜLTÜR 20. Sanatçının ürünlerinin tümünü birden, topluca tanıtmada bu yapıtın belirli bir işlevi olmayacak. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun nedeni aĢağıdakilerden hangisidir? A) Özne-yüklem uyumsuzluğu B) Özne eksikliği C) Nesne eksikliği D) Gereksiz sözcük kullanılması E) Tamlama yanılışı Cevap Anahtarı 9. A 13. B 17. E 1. D 5. D 10. C 14. D 18. C 2. D 6. B 11. E 15. C 19. C 3. B 7. C 12. B 16. B 20. D 4. B 8. D www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE ÇIKMIġ SORULAR ANLATIM BOZUKLUĞU 1. AĢağıdaki tümcelerin hangisinde virgül (,) 3. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım eksikliği nedeniyle bir anlam karıĢıklığı var- bozukluğunun giderilmesi için, boĢ bırakılan 290 dır? yere uygun bir sözcük getirilmelidir? A) Yönetmen iki filminde de aynı konuyu işle- A) Oyunun..... insan ilişkileriyle güçlendirilmiş miş. trajikomik bir anlatımı var. GENELKPSS YETENEK B) Filmin kahramanı Sanja kasabasında sevi- B) Oyun...... yaşamdaki gerçeklerle insanın GENEL KÜLTÜR len bir kızdır. düşünceleri arasındaki uçurumu vurgulu- yor. C) Onun herkesçe bilinen ünlü bir ailesi vardır. C) Oyunumuz ..... toplumsal yaşama bakışını D) İzlediğiniz Gladyatör adlı film bu yılın yansıtan çağdaş bir komedidir. önemli yapıtlarından biridir. D) Oyunda, ..... geleneksel Türk tiyatrosunun E) Bu filmin kimi sahneleri özel olarak bahar kahramanları, günümüz gerçekleriyle karşı mevsiminde çekilmiş. karşıyadır. E) Oyun...... sevda dolu bir yazdan sonra ya- şamı bütünüyle değişen bir kızın öyküsüne dayanmaktadır. 2. AĢağıdaki cümlelerin hangisindeki altı çizili 4. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım sözcük çıkarıldığında cümlenin anlamında bozukluğu vardır? daralma olmaz? A) Öyle lezzetli bir ürün elde ettik ki verilen A) Bu, onun ilk, suluboya çalışmasıydı. zahmete değdi. B) Hiç kimse bu olay hakkında konuşmak is- B) O kadar tepki göstermeseydi arkadaşı ona temiyor. kırılmayacaktı. C) Tatile gitmeden önce onu herhalde görür- C) Böyle büyük bir evde yaşamanın iyi yanları sünüz. da var, kötü yanları da. D) Eve gelir gelmez hemen arkadaşına telefon D) Bütün bunlara neden olan kendisi değilmiş etti. gibi davranıyordu. E) Böylesine önemsiz bir sorunu büyütüp tar- E) Yarışmaya ancak kendi seçtiği şiirle katıla- tışmanız doğru değil. bileceğini söyledi. www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU 5. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım 8. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım 291 bozukluğu vardır? bozukluğu vardır? A) Sana söylediklerim doğru çıkmadı mı? A) Bu bölgede yetişen zeytinleri, kendi fabrika- GENEL YETENEK B) Biz seninle her şeyi ortak paylaşmadık mı? larımızda işleyerek kaliteli yağlar elde edi- C) En sıkıntılı günlerimde seni aramadım mı? yoruz. KPSS GENEL KÜLTÜR D) O günlerde birbirimize destek olmadık mı? B) Kış biteli neredeyse iki ay olacak ama ha- E) Onlar seni kırdığında en çok ben üzülme- valar hâlâ ısınmadı. dim mi? C) Bu tesisler, gençlerin hem spor yapmasına hem aynı zamanda sosyalleşmesine ola- 6. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım nak sağlıyor. bozukluğu vardır? D) Kış turizminin gelişmesi için kış sporlarına A) Bu romanda yaşamda aradığını bulamayan ağırlık vermek ve bu sporlara uygun tesis- insanların acısı yansıtılıyor. ler kurmak gerekir. B) Yazar romanının ikinci bölümünde kendi E) Spor yapmak ya da hoşlanılan bir sanat başından geçenleri anlatıyor. dalıyla uğraşmak bireyi yaşama bağlıyor. C) Eleştirmenlerimiz bu yapıtın üzerinde yete- rince durmamışlar. 9. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım D) Kimi yazarlar bağlı bulundukları akımın sı- bozukluğu vardır? nırları dışında kalan yapıtlar da ortaya koy- A) Her gün biraz yem atarak kuşları buraya muşlardır. alıştırdı. E) Adından söz ettiren bu romanda sanat ve B) Bin yüz tonluk ağırlıktaki gemi Kilyos sahi- yapısal yönden farklı bir dil kullanılmış. linde karaya oturdu. C) Masaya serdiği güzel örtü evin havasını de- 7. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım ğiştirdi. bozukluğu vardır? D) Yedi saatlik yolculuğu hep uyuyarak geçir- A) En zorlandığı dönemlerde bile benden hiç- di. bir beklentide olmadı. E) Elinde bir kilo kuru pastayla çıkageldi. B) Bu iş, onun yeniden hayata bağlanmasını sağladı. 10. Bence bu iş o kadar da pek kolay değil. C) Ailesinden uzakta olduğu yıllarda, sorunlar- Bu cümledeki anlatım bozukluğu aĢağıdaki la baş etmeyi öğrendi. değiĢikliklerin hangisiyle giderilebilir? D) Bu olaylardan sonra, yakınlarının değerini A) “bence” yerine “bana göre” sözü getirilerek daha iyi anladı. B) “iş” yerine “araştırma” sözcüğü getirilerek E) Bu yaşa geldi, yaşamını bir türlü düzene C) “o” yerine “söylendiği” sözcüğü getirilerek sokamadı. D) “değil”den sonra “dedi” sözcüğü getirilerek E) “pek” sözcüğü atılarak www.yorungeakademi.com.tr

ANLATIM BÖLÜM 6 YÖRÜNGE BOZUKLUĞU TÜRKÇE 11. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım 14. Çocuk bir bakıma hamur gibidir. Annesinin, baba- bozukluğu vardır? I A) Bütün bildiklerimi ona anlattım. sının ona verdiği biçim, onun ileride nasıl bir insan 292 B) Eski kitapların hepsini bu rafa yerleştiririm. II olacağının göstergesidir. Örneğin, eğer bir çocuk C) Hayatın her zorluklarına göğüs gerdim. III D) Konukların çoğunu ben ağırladım. sürekli eleştirilirse kınama ve ayıplamayı öğrenir. E) Çektiğim sıkıntıları artık unuttum. Öç alma ortamında büyürse kavga etmeyi öğrenir. IV GENELKPSS YETENEK Hoşgörüyle yetiştirilirse sabırlı olmayı, aile içinde GENEL KÜLTÜR V dostluk ve arkadaşlık görürse bu dünyada mutlu 12. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım olmayı öğrenir. bozukluğu vardır? Bu parçadaki numaralanmıĢ sözlerden hangi- leri çıkarılırsa anlamda bir daralma olmaz? A) Çarşıda karşılaştığı delikanlıyı önce tanı- yamamış, sonra ilkokul arkadaşı olduklarını A) I. ve II. B) I. ve III. C) II. ve III. anlamışlardı. D) II. ve IV. E) IV. ve V. B) Bugün hava çok sıcak olacağı için, dışarı çıkmaktan vazgeçti. C) O kocaman çuvalları sürükleye sürükleye depoya taşıdılar. D) Bu takımdaki futbolcular Avrupa'nın ünlü kulüplerinden kaçırılmayacak teklifler aldı- lar. E) Bu hafta üç ayrı televizyon kanalında o ko- nuyla ilgili programlar izledim. 13. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım 15. Böyle bir gereksinmeye ihtiyacımız olduğunu dü- bozukluğu vardır? şünmüyoruz. A) Görenleri şaşırtacak kadar güzel resimler Bu cümledeki anlatım bozukluğu aĢağıdaki yaptı. değiĢikliklerin hangisiyle giderilebilir? B) Yabancı dil öğrenmemek bana pişmanlık A) “bir” sözcüğü atılarak verdi. B) “gereksinmeye ihtiyacımız” yerine “gerek- C) Bahçeye daha çok, meyve ağacı dikmişler. sinmemiz” sözcüğü getirilerek D) Buranın, dost canlısı, sevecen bir halkı var. C) “ihtiyacımız” sözcüğü atılarak E) Anlatacaklarını dikkatle dinlememizi istedi. D) “böyle bir” yerine “bu tür” sözü getirilerek E) “olduğunu” yerine “olabileceğini” sözcüğü getirilerek www.yorungeakademi.com.tr

YÖRÜNGE BÖLÜM 6 ANLATIM TÜRKÇE BOZUKLUĞU 16. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım 19. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım 293 bozukluğu vardır? bozukluğu vardır? A) Önümüzdeki yıl derslerine daha çok çalışa- GENEL YETENEK caksın. A) Söz konusu projenin en kısa süreçte ta- B) Ancak, tatil günlerinde iyice dinleneceksin. mamlanması gerekiyor. KPSS GENEL KÜLTÜR C) Yıl sonunda bize güzel haberler verecek- sin. B) Anket sonuçları, çalışmalarımızın doğru D) Sorumluluklarını eksiksiz olarak yerine geti- yönde ilerlediğini gösteriyor. receksin. E) Yeter ki akrabalarını sık sık ziyaret edecek- C) Sonunda iki taraf da yanlışlarını görmüş ve sin. düzeltmenin yollarını aramaya başlamıştı. 17. AĢağıdaki cümlelerin hangisinde bir anlatım D) Çalışmaların bu aşamada aksaması, onları bozukluğu vardır? hayal kırıklığına uğratacak. A) Alkışlanması gereken ben değil, sporcular. B) Burada en çok hoşuma giden şey, eski ev- E) Uzun zamandan beri tartışılan bu konuda ler. hâlâ görüş birliği sağlanamadı. C) Geziye katılamamasının nedeni, işlerinin çok olması. Cevap Anahtarı 9. B 13. B 17. A D) Bu sorunu yaratan, kardeşim değil, arkada- 1. B 5. B 10. E 14. C 18. D şım. 2. D 6. E 11. C 15. B 19. A E) Onu mutlu edecek tek şey, sınavlarının iyi 3. C 7. A 12. A 16. E geçmesi. 4. A 8. C 18. Bahar gelince gezip görme, öğrenme, keşfetme isteğimiz, yaşamdan aldığımız tat artmaya; plan- lar, programlar yapmaya başlarız. Bu cümledeki anlatım bozukluğu aĢağıdaki değiĢikliklerden hangisiyle giderilebilir? A) “gelince” yerine “geldiğinde” sözcüğü getiri- lerek B) “aldığımız” yerine “alınan” sözcüğü getirile- rek C) “isteğimiz” yerine “isteği” sözcüğü getirile- rek D) “artmaya” yerine “artar” sözcüğü getirilerek E) “başlarız” yerine “başlanır” sözcüğü getirile- rek www.yorungeakademi.com.tr

………………………………………………… YÖRÜNGE TÜRKÇE NOT ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… GENELKPSS YETENEK ………………………………………………… ………………………………………………… GENEL KÜLTÜR ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… ………………………………………………… www.yorungeakademi.com.tr