เกษียณฯวัยอันตรายจริงหรือ

Guideline DMThai App Store Play Store Play store: ESH care Play store: Google Fit

เกษยี ณฯ วยั อันตราย จริงหรือ ? สมเกยี รติ แสงวัฒนาโรจน์ พบ. LINE ID: อานาปานสติ ข้าราชการบานาญ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณม์ หาวิทยาลัย LINE ID: อโรคา จุฬา-กาชาด [email protected]

หลงั 60 ปี เป็นวยั อนั ตราย จรงิ หรอื ? คนไทยเป็นเบาหวาน มากท่สี ดุ ชว่ งอายุ 60 - 70 ปี คนไทยเป็นอมั พาต ตอนอายเุ ฉล่ยี 65 ปี คนไทยเป็นโรคหลอดเลอื ดหวั ใจตบี ตนั ตอนอายุ 62 - 68 ปี คนไทยเป็นมะเรง็ ชว่ งอายุ 50 – 70+ ปี

การสารวจสขุ ภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรา่ งกาย ครงั้ ท่ี ๕ (Thai National Health Examination Survey, NHES V)

คนไทยเป็นอมั พาตโดยเฉล่ยี เม่ืออายุ ๖๕ ปี ชาย>หญิง

คนไทยหลอดเลอื ดหวั ใจตีบตนั กลา้ มเนือ้ หวั ใจตายเฉล่ยี เม่ือ อายุ ๖๒ -๖๘ ปี

คนไทยเป็นมะเรง็ โดยเฉล่ยี อายุ ๗๐-๗๕ ปีมากสดุ ชาย>หญิง www.nci.go.th อายหุ ญิงไทย(ปี) of cancers อายชุ ายไทย(ปี) of cancers

หลงั 60 ปี เป็นวยั อนั ตราย จรงิ หรอื ? คนไทยเป็นเบาหวาน มากท่สี ดุ ชว่ งอายุ 60 - 70 ปี คนไทยเป็นอมั พาต ตอนอายเุ ฉล่ยี 65 ปี คนไทยเป็นโรคหลอดเลอื ดหวั ใจตบี ตนั ตอนอายุ 62 - 68 ปี คนไทยเป็นมะเรง็ ชว่ งอายุ 50 – 70+ ปี เพราะ คนไทยโตเตม็ ท่ี ตอนอายเุ ทา่ ไหร่ ? 45 – 59 ปี และความดนั โลหติ สูงขนึ้ เร่ือย ๆ ตามอายุ

2 2 0 5 0 5 9 2 2 2 0 5 1 5 4 7 0.5 kg/m2 0.2 kg/m2

2 2 0 5 0 5 9 2 2 2 0 5 1 5 4 7 2.5 cm 2.0 cm

การสารวจสขุ ภาพประชาชนไทยโดยการตรวจรา่ งกาย ครงั้ ท่ี ๕ (Thai National Health Examination Survey, NHES V)

No more NCDs (Health Promotion) ไม่เพมิ่ โรค (สร้างเสริม สุขภาพ) LINE ID: อโรคา จุฬา-กาชาด LINE ID: อานาปานสติ ไม่ป่ วยอีก เพมิ่ โรค ป่ วย (ป้องกนั ) ป่ วยอีก หายป่ วยไว (รักษาโรค) พกิ าร No Recurrence ให้ Relieve suffering (Prevention) เหมอื นเดมิ (Treatment) (ฟื้ นฟ)ู สมเกียรติ แสงวฒั นาโรจน์ พบ. [email protected] Return to health (Rehabilitation)

โรคร้ายแหง่ การพอกพนู สะสม เอน็ ซดี ี (Non-Communicable Diseases) ในสถานประกอบการ สมเกียรติ แสงวฒั นาโรจน์ พบ. [email protected] ID LINE: อานาปานสติ ID LINE: อโรคา จฬุ า-กาชาด LINE ID: อโรคา จุฬา-กาชาด LINE ID: อานาปานสติ

รู้ทุกข์ของแผ่นดนิ : เอน็ ซดี ที ป่ี ้องกันได้ (โรคไม่ตดิ ตอ่ เรือ้ รัง)  เบาหวาน • อมั พาต  ความดนั ฯ • หลอดเลอื ดหวั ใจ  ไขมัน • มะเร็ง • บุหร่ี • โรคปอดเรือ้ รัง • อว้ นพมี ีพุง • อุบัตเิ หตุ อวัยวะs เสื่อม อายุสัน้

รู้ทุกข์ของแผ่นดนิ : เอน็ ซดี ที ป่ี ้องกันได้ (โรคไม่ตดิ ตอ่ เรือ้ รัง)  เบาหวาน • อมั พาต  ความดนั ฯ • หลอดเลอื ดหวั ใจ  ไขมัน • มะเร็ง • บุหร่ี • โรคปอดเรือ้ รัง • อว้ นพมี ีพุง • อุบัตเิ หตุ อวัยวะs เสื่อม อายุสัน้

เอน็ ซดี ที ปี่ ้องกันได้ คอื โรคร้ายแหง่ การพอกพนู สะสม  เบาหวาน • อมั พาตสะสมนา้ ตาล พอกพนู หลอดเลอื ดสมองตบี ตนั สคะสวมเากลมือโดซเดันยี มฯ • หพอลกพอนู ดหลเอลดเลอื อื ดดหวัหใจวั ตบีใตจนั  ไขมนั • มะเร็งสะสมโคเลสเตอรอล พอกพนู สารพษิ ก่อมะเร็ง • บุหรี่สะสมสารก่อมะเร็ง • โรพคอกปพนู อสาดรพเษิ รในือ้ ปอรดัง • อพอว้ กนพนู พนา้ ตมี าลพี ไขุงมัน • อเสโรุบคอ่ื รัต้ามมยปีเเิแซรหห็กะง่มซอกตาไ์ ามทรา่ปุขพอลายอดอกสวดุสพตภัยนูิั้นยั สวะสะมs

ทกุ ๖ นาที มีคนไทย ๔ คนตายจากโรคไม่ตดิ ต่อ ๑ ช่ัวโมง มีคนไทย ตายจากโรคไม่ตดิ ต่อ กีค่ น ?

ทกุ ๖ นาที มีคนไทย ๔ คนตายจากโรคไม่ตดิ ต่อ ๑ ช่ัวโมง มีคนไทย ตายจากโรคไม่ตดิ ต่อ กีค่ น ?

Thailand death & disability in 2017 สาเหตุการตายและภาระโรคของคนไทย พ.ศ. ๒๕๖๐ น. น.ค.ร. ๒ ส.(น.นา้ ตาลฯ น.นา้ หนัก ค.ความดันฯ ร.รอบเอว ส.สูบบุหร่ี ส.สุรา) (ความเสยี่ งจาก อ. อาหาร) (ส. สูบบุหรี่) (น. นา้ หนักเกนิ ร.รอบเอว) (น. นา้ ตาลในเลอื ดสูง) (ส. สุรา) (ค. ความดนั ฯสูง) (อ. อากาศ มลพษิ ) (มเี ซก็ ซไ์ ม่ปลอดภยั ) (ความเสยี่ งจากอาชพี ) (ไตทางานผดิ ปกต)ิ www.healthdata.org/thailand (ขาดอาหาร) The Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME) is an independent global health research center at the University of Washington.

ทุก ๑๐ มม.ปรอทของความดนั ฯตัวบนทส่ี ูงขนึ้ เพมิ่ โอกาสตายจากโรคหวั ใจและหลอดเลือด ๑.๕ เทา่ (150%) ทุก ๕ มม.ปรอทของความดันฯตวั ล่างทส่ี ูงขนึ้ เพม่ิ โอกาสตายจากโรคหวั ใจและหลอดเลือด ๑.๕ เทา่ (150%)

การตายจากโรคหลอดเลือดสมองปี ๒๕๕๓-๘ เพมิ่ ขนึ้ ทุกกลุ่มอายุ Stroke death in Thailand 21.4% 24.7% 2557 ♂: 91.6 ตอ่ แสน ♀: 63.7 ตอ่ แสน

ัอตราต่อประชากรแสนคนการตายจากโรคหลอดเลือดหวั ใจ ๒๕๕๓-๕๘ เพมิ่ ขนึ้ ทกุ กลุ่มอายุ IHD death in Thailand 300 ชายไทยสบู บหุ ร่มี ากกวา่ ผหู้ ญิง 10+ เทา่ 250 2557 ชายไทย Dx HT นอ้ ยกวา่ หญิงไทย 19% (NHES5) ชายไทย Dx+Rx HT นอ้ ยกวา่ หญิงไทย 20% 200 ชายไทย Dx+Rx+CH นอ้ ยกวา่ หญิงไทย 15% 150 2557 100 ♂: 73.2 ตอ่ แสน ♀: 45.0 ตอ่ แสน 50 0 ช(15-29) ญ(15-29) ช(30-39) ญ(30-39) ช(40-49) ญ(40-49) ช(50-59) ญ(50-59) ช(60-69) ญ(60-69) ช(>=70) ญ(>=70) 2553 0.6 0.18 5.39 1.10 16.74 4.71 45.18 15.27 94.49 51.29 221.90 167.49 2554 0.91 0.23 5.74 1.30 18.08 6.04 47.99 15.54 102.44 49.24 235.99 182.61 2555 0.8 0.36 6.08 1.14 20.55 5.43 49.44 15.86 99.59 50.17 231.51 184.19 2556 1.17 0.37 7.02 1.37 21.11 5.97 54.57 17.99 108.34 56.91 258.87 198.62 2557 1.15 0.47 7.21 1.65 22.71 5.65 54.44 16.99 104.56 50.51 249.35 194.55 2558 1.68 0.30 7.86 1.70 24.61 6.83 56.63 16.92 112.14 54.16 253.43 202.34

ความเพลนิ = เหตุแหง่ ทุกข์ (เอ็นซีด)ี [ฉบบั หลวง ๑๘/๖๘-๖๙] อ. อร่อยเพลิน กินเกิน (ย่อยยาก มากเกนิ ) อ. อยสู่ บายเพลิน ขเี้ กยี จเกนิ ป่ วย อ. เอาแต่ใจเพลิน เครยี ดเกิน พกิ าร ส. สบายเพลนิ  สูบบุหรี่ ตาย จาก เอ็นซีด ส. สุขเพลิน  เสพสุรา (ความสุขทคี่ ุณดม่ื ได้)

นนฺทสิ มุทยา ทุกขฺ สมุทโย (ความเพลนิ เกิด ความทกุ ขจ์ งึ เกิด) นนฺทนิ ิโรธา ทุกขฺ นิโรโธ (ความเพลนิ ดบั ความทกุ ขจ์ งึ ดบั ) [สยามรฐั ฉบบั หลวง ๑๘/๖๘-๖๙] 20/08/63 53

สาเหตุความดนั ฯ สูง: ดนิ นา้ ไฟ ลม (เกนิ ) ดนิ เกนิ = ตวั ใหญ่ อว้ น ลม เกิน = รวดเรว็ แขง่ กบั เวลำ Obesity Time urgency/Impatience นำ้ เกนิ = เกลอื นำ้ นำ้ ตำม ไฟ เกิน = โกรธแลว้ เกบ็ Hostility Dietary salt intake

คำรโ์ บไฮเดรต & นำ้ ตำลเม่อื เขำ้ สู่ร่ำงกำย อินซูลิน น้ำตำล น้ำตำล ไขมนั ตับ กล้ำมเนอื

ลม่ิ เลอื ด บุหรี่ ไขมันพอก Stable Angina แอลดแี อล ↑+ หลอดเลือดตบี เรือ้ รัง อนุมูลอสิ ระ (Exertional Chest pain) ความดนั ฯสูง เอชดแี อล ↓ Unstable angina TIA อักเสบ Non-STEMI เบาหวาน ไตรกลเี ซอไรด↑์ Acute Coronary Syndrome STEMI Ischemic Stroke หลอดเลอื ดตบี ตนั เฉียบพลัน (Resting Chest pain)

ระเบดิ เวลา “ตบี ตนั แตก ตาย” ระเบดิ เวลา..ทค่ี นอน่ื หามาให้ ระเบดิ เวลา..ทห่ี ามาเอง ระเบดิ แล้วแตก YouTube:High Blood Pressure YouTube:คลิป ระเบดิ แยกราชประสงค์ ระเบดิ แล้วตนั YouTube:Vulnerable Plaque Rupture

YouTube:Thai BLS 2015 guideline(7.06 min) Emer Plus Ambulance

สญั ญำณเตือนภัยโรคหวั ใจ โทร ๑๖๖๙ • เจบ็ แนน่ หรอื เหนอ่ื ย หน้ำอก –ทันที ที่สุดในชวี ิ ต –นงั่ พกั หำยใจช้ำ ๆ สบำย ๆ ๕ นำที ไมห่ ำย –มำกขึนเร่ือย ๆ ตำมเวลำ –อำกำรรว่ ม (ชัก ซึม หนำ้ มดื เหงื่อแตก คล่นื ไส้) – ควำมดันฯ มำกกว่ำ ๑๘๐ /+100 มม.ปรอท

ตบี ตนั แตก ตาย

สัญญำณเตอื นภัยโรคหลอดเลือดสมอง อาการเกดิ ขนึ้ ทนั ที ทนั ใด “ยมิ้ ไม่ออก บอกไม่ได้ ปวดไม่หาย หงายไม่เป็ น เหน็ ไม่ชัด” อัมพาตถามหา โทรมา ๑๖๖๙

กันไว้ดกี วา่ แก้ แยแ่ ล้วแก้ไม่ทนั Prevention better than cure

หมดสตนิ อกโรงพยาบาล(รพ.)จากโรคหวั ใจ 100 คน กู้ชวี ติ ได้ 40 คน (เกนิ ครึ่งตายก่อนถงึ รพ.)ไดอ้ อกจาก รพ. 10 คน มชี วี ติ อยเู่ กนิ 1 ปี 7 คน (หมดสตนิ อกรพ. จากโรคหวั ใจ) (มาถงึ รพ.โดยระบบ (ออกจากรพ.) (มชี ิวติ เกนิ 1 ปี ) ไหลเวยี นเลือดไดเ้ อง) Karl B. Kern JCIN 2012;5:597-605 American College of Cardiology Foundation

กนั ไว้ดกี วา่ แก้ (การหยุดสูบบุหร่ี หรือ ลดความดนั ฯในประชากร ลดการตายได้มากกวา่ การรักษารวมกัน 3-4 เทา่ ) การรักษาความดนั ฯสูง การรักษาทงั้ หมดรวมกัน การลดปัจจัยเสยี่ งรวมกัน การหยุดสูบบุหร่ี การลดความดันฯในประชากร Am J Public Health 2005;95:103-8 จานวนปี ของชีวติ ทย่ี นื ยาวขนึ้

ตรวจสขุ ภาพประจาปีช่วย ลดป่วย ลดตาย จรงิ หรอื ?? Health Checks VS. No Health Checks Cochrane Review 2019

• To quantify benefits and harms of general health checks. • Searched CENTRAL, MEDLINE, Embase, two other databases and two trials registers on 31 January 2018. Two review authors independently screened titles and abstracts, assessed papers for eligibility and read reference lists. One review author used citation tracking (Web of Knowledge) and asked trial authors about additional studies. • We included randomised trials comparing health checks with no health checks in adults unselected for disease or risk factors. We did not include geriatric trials. We defined health checks as screening for more than one disease or risk factor in more than one organ system. • 17 trials, 15 of which reported outcome data (251,891 participants). Risk of bias was generally low for our primary outcomes.

ตรวจสุขภาพประจาปี วยั ทางาน “ไมล่ ด” การตาย, ตายจากมะเร็ง, เกดิ /ตายจากCVD

ความเพลิน = เหตุแหง่ ทกุ ข์ (เอ็นซดี )ี [ฉบบั หลวง ๑๘/๖๘-๖๙] อ. อร่อยเพลนิ กินเกนิ (ยอ่ ยยาก มากเกนิ ) อ. อยสู่ บายเพลิน ขเี้ กยี จเกนิ ป่ วย อ. เอาแต่ใจเพลนิ เครียดเกนิ พกิ าร ส. สบายเพลนิ  สูบบุหร่ี ตาย จาก เอน็ ซีด ส. สุขเพลิน  เสพสุรา (ความสุขทคี่ ุณดมื่ ได้)

บันได ๓ ขัน้ บรรลุสุขภาพ (3 steps fight against NCDs) ครั้งท่ี 1 ๑. รู้ตวั เลข-เบรกโรคไว้, เสี่ยงแค่ไหน-ตัง้ เป้าหมาย (Know your numbers, risks & goals setting) ครั้งท่ี 2 ๒. วนิ ิจฉัย, จาใหด้ -ี ทาใหไ้ ด้ (Diagnosis, remember & lifestyle action) ครั้งที่ 3 ๓. ไปใหถ้ งึ , พงึ่ ตนพน้ ภยั ฯ-ตลอดปี ตลอดไป (Achieve goals & keep NCDs away forever)

ตวั ชวี้ ัดโรคเอน็ ซดี :ี น.นา้ หนัก ค.ความดนั ฯ ร.รอบเอว ๒ ส. และอน่ื ๆ ๑๑ โอกาสเส่ยี งที่ ตรวจเอง ตรวจเลอื ด Other Hx/blood, เพม่ิ ขึน้ คอื .. ค. น. ร. สูบบุหร่ี สุรา BG Cr. TC HDL UA, CXR ตายทุกสาเหตุ#        Fr/Veg., PI., Na, Nut, Fish. ตายจากมะเร็ง 6,7      8 ↓Fr/Veg., HR,  (10) (13) (6)    ป่ วยเป็ นมะเร็ง6,7 PI., uPr, uric a., HBV/HCV COPD(CXR) เบาหวานคนไทย1    ตายจากโรคหวั ใจ    และหลอดเลือด*     LDL-c, หลอดเลอื ดหวั ใจ2 หวั ใจล้มเหลว3      LDL-c, หลอดเลอื ดสมอง2     LDL-c, ไตวายเรือ้ รัง4    P. Inactive, สมองเสอื่ มอัลไซเมอร5์   โรคปอดอุดตนั เรือ้ รัง9   Phlegm, wheeze, Hx of allergy etc #Ezzati M. N Eng J Med 2013;369:954.Harmer M. Ann Intern Med.2017;166:917. 1Thai diabetes risk score ๕ SCORE. Eur Heart J. 2003;24:987. 2Thai CV risk calculator. 3AHA CV risk in HT. 4Thai CKD risk score 5www.uef.fi/en/web/caide/modifiable-factors-in-caide-study. 6BMJ 2018;360:k134. 7Ann Oncol 2017;28:2567 8Sritara P. Angiology 2008;58:757. 9CDQ score. Eur Respir J. 2008;31:298-303.



ความดนั โลหติ ตวั บน (มม.ปรอท) ความดนั โลหติ ตวั ล่าง (มม.ปรอท) ชพี จร (ครั้งต่อนาท)ี

Know your ความดันฯสูงอันตราย พบแพทยใ์ นวันนั้น numbers ความดันโลหิตตัวบน ความดนั ฯ สูงมาก ต้องกนิ ยาความดันฯ ทนั ท/ี ตดิ ตาม (ขณะหัวใจบีบ ัตว) ความดนั ฯ สูง [135] ว่าทคี่ วามดนั ฯสูง ต้องกนิ ยาความดันฯ ตลอดไป ลดความดนั ฯ + กนิ ยาลดฯ อยใู่ นเกณฑ์ ตดิ ตามวดั ความดันฯ หม่ันวัดความดนั ฯ ตา่ กว่าเกณฑ์ 110 ความดนั โลหติ ตัวล่าง[8(ข5ณ] ะหวั ใจคลายตัว)

แนวทางวนิ ิจฉัยโรคความดันฯสูง โค่าเฉล่ียความดันฯวัดทคี่ ลินิก (ในวนั เดยี วกนั ) หน่วยเป็ นมม.ปรอท กลุ่มเส่ยี ง สงสัยป่ วยฯ พบแพทยใ์ นวันนั้น แพทยเ์ คยวินิจฉัยว่าเป็ นโรคเบาหวานหรือโรคหวั ใจและหลอดเลือด หรือ * วินิจฉัย-ขนึ้ ทะเบยี น- รักษา โรคความดนั ฯสูง วัดความดันฯตนเองทบี่ า้ น วัดความดนั ฯตนเองทบ่ี า้ น วัดความดันฯตนเองทบี่ ้าน ** /วัดความดนั ฯอตั โนมตั ิ ** หรือ ทคี่ ลินิกซา้ ใน ๓ เดอื น หรือ ทค่ี ลินิกซา้ ใน ๑ เดอื น แบบไม่ใช้ผลตรวจเลือดในผู้ทอี่ ายุระหว่าง 35 – 70 ปี **ถ้าไม่สามารถวัดความดันฯตนเองทบ่ี ้านและวัดความดันฯอัตโนมัติ ใหว้ ัดความดันฯทคี่ ลนิ ิกอย่างน้อยปี ละครั้ง

นา้ หนัก “ทกุ วันทบี่ า้ น”/ “ทุกสัปดาหท์ ท่ี างาน” วธิ ีช่ัง น. นา้ หนัก ทกุ วนั /ทุกสัปดาห์ B. Body weight everyday/every week ช่ังหลังตน่ื นอนเช้า อุจจาระ ปัสสาวะแลว้ ยงั ไม่กนิ ดม่ื อะไร เสอื้ ผ้าชุดเก่า เคร่ืองช่ังเดมิ เวลาเดมิ

น.นา้ หนัก ไม่เกนิ ส่วนสูง(เมตร)ยกกาลังสอง x 25 (หน่วยเป็ น กโิ ลกรัม ช่ังทกุ วัน/ทกุ สัปดาห)์ นา้ หนัก >(ส่วนสูง)2 x 25 กโิ ลกรัม = อว้ น รอบเอว > ส่วนสูง 2 = อว้ นลงพงุ ร.รอบเอว ไม่เกนิ ส่วนสูงหารสอง (หน่วยเป็ น เซนตเิ มตร(ซม.) วดั ทุก ๒ - ๓ เดอื น)

วธิ ีวดั รอบเอวระดบั เหนือขอบบนกระดกู เชงิ กราน

วธิ ีวดั รอบเอว ระดบั สะดอื ในผทู้ ่ใี สเ่ สอื้ ยืดไมห่ นา ความตงึ สายวดั ~110-120 กรมั Tension 4 ounces (113.4 grams)