การฝังเข็ม รมยา เล่ม 1

จดุ ฝงเข็มบนเสนลมปราณ 95 ☯ LI14 ปเนา (臂臑 Bì-Nào) ความหมาย: ป (臂) แปลวา ตน แขน; เนา (臑) แปลวา กลามเนื้อตนแขน: จดุ ปเ นาอยูตรง กลามเนอื้ ตน แขน ตําแหนง: อยดู า น radial ของตนแขนตรงปลายมมุ ลางสุดของกลา มเนอ้ื deltoid บนแนวเสน ตอ ระหวา งจดุ ชวฺ ีฉือกับจุดเจยี นยหฺ วี เหนือจุดชฺวีฉอื 7 ชนุ ขอบง ใช: ปวดไหลแ ละแขน คอเกร็ง โรคตา ตอมนํา้ เหลือง สรรพคุณเดน : โรคตา วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรงหรือแทงเฉียงข้นึ บน 0.5-1.2 ชุน ☯ LI15 เจียนยฺหวี (肩髃 Jiān-Yú) ความหมาย: เจยี น (肩) แปลวา ไหล; ยฺหวี (髃) แปลวา มมุ : จุดเจยี นอวีอ๋ ยตู รงมุมหวั ไหล จดุ เฉพาะ: จดุ ตัดเสน มอื หยางหมิงลาํ ไสใ หญก ับเสนลมปราณหยางเฉียว ตาํ แหนง: acromian เฉยี งลงหนาที่มีรอยบุม ระหวาง acromion กับ greater tuberosity ของ กระดูก humerus กางแขนข้ึน 90 องศา หัวไหลจะเกิดรอยบมุ 2 รอย จดุ นอ้ี ยูตรงรอยบุม หนา ซึ่งใหญ กวา ขอบงใช: ปวดเกรง็ ไหลและแขน ลมพษิ วณั โรคตอ มน้าํ เหลือง วิธฝี งเข็ม: แทงตรงหรือแทงเฉียงลงลา ง 0.8-1.5 ชุน ☯ LI16 จฺวีก้ ู (巨骨 Jú-Gǔ) ความหมาย: จวฺ ้ี (巨) แปลวา ใหญ; กู (骨) แปลวา กระดกู : ในสมยั โบราณเรียกกระดูกไหปลารา วา จวฺ ก้ี ู จดุ น้ีจะอยูติดกบั สว น acromial end ของกระดกู ไหปลารา ตําแหนง: อยบู นไหลตรงรอยบุมระหวา ง acromial ของกระดกู ไหปลารา และ spine ของ กระดูกสะบกั ขอบงใช: ปวดเกร็งและออนแรงของหวั ไหลและแขน วณั โรคตอ มน้ําเหลอื งและโรคคอพอก วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1 ชุน ☯ LI17 เทยี นติง่ (天鼎 Tiān-díng) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; ติ่ง (鼎) แปลวา ภาชนะปรงุ อาหารโบราณทม่ี ีหวงจบั 2 ขาง เปรียบไดก บั ศีรษะ: จดุ นอ้ี ยูท ีค่ อตา่ํ กวา ใบหู

96 การฝงเข็ม-รมยา ตําแหนง: อยูบ นดานขางของคอ ตรงขอบหลงั ของกลา มเนอ้ื sternocleidomastoid ในระดับยอด ลูกกระเดอื ก เปนจดุ กงึ่ กลางของเสน ทล่ี ากตอ ระหวา ง จดุ ฝูทู (扶突 Fú-Tū, LI18) และ จดุ เชฺวียเผิน (缺盆 Quē-Pén, ST12) ขอบง ใช: เสียงหายฉับพลนั เจ็บคอ วัณโรคตอมน้ําเหลือง และโรคคอพอก วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ LI18 ฝทู ู (扶突 Fú-Tū) ความหมาย: ฝู (扶) แปลวา ดา นขาง; ทู (突) แปลวา สว นนูน: จุดฝูทอู ยูข า งลูกกระเดือก ตาํ แหนง : อยขู า งคอหางจากลกู กระเดือกไปทางดานขา ง 3 ชุน อยรู ะหวา งขอบหนา และขอบหลัง ของกลามเนื้อ stemocleidomastoid ขอบง ใช: ไอ หอบ พดู ไมมเี สียง เจบ็ คอ วัณโรคตอมน้ําเหลือง คอหอยพอก วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชุน ☯ LI19 โขว เหอเหลยี ว (口禾髎 Kǒu-Hé-Liáo) ความหมาย: โขว (口) แปลวา ปาก; เหอ (禾) แปลวา เมลด็ ธญั พชื ; เหลยี ว (髎) แปลวา รอ ง: เมลด็ พืชเขาสูก ระเพาะอาหารผานทางปาก จดุ น้ีอยูใ นรอ งดานขา งของริมฝปาก ตาํ แหนง: อยบู นรมิ ฝปากบน อยูตํ่ากวาขอบดา นนอกของรูจมกู ระดับเดยี วกบั จดุ สยุ โกว (水 沟 Shuǐ-Gōu, GV26) ขอ บง ใช: คดั จมกู น้าํ มกู ไหล ไอเปน เลือด ปากเบี้ยว หนา เบี้ยว วิธฝี ง เข็ม: แทงตรงหรอื แทงเฉียง 0.3-0.5 ชุน ☯ LI20 อิง๋ เซยี ง (迎香 Ying-Xiang) ความหมาย: อง๋ิ (迎) แปลวา รับ; เซยี ง (香) แปลวา กล่นิ หอม: จุดอยูข างจมกู ใชรกั ษาความ ผดิ ปกติของจมกู จมูกทาํ หนาที่รบั กลนิ่ จุดเฉพาะ: จุดตัดของเสน มอื หยางหมงิ ลําไสใหญและเสนเทาหยางหมิงกระเพาะอาหาร ตาํ แหนง: อยูใ นรอ งขา งจมกู ระดบั เดยี วกบั กึง่ กลางปกจมกู ขอบง ใช: เลอื ดกําเดาไหล คดั จมูก ปากเบีย้ ว คนั ใบหนา พยาธติ ัวกลมในทอ นํา้ ดี วิธฝี ง เข็ม: แทงเฉยี งหรอื แทงราบ 0.3-0.5 ชุน

จดุ ฝงเข็มบนเสน ลมปราณ 97 3. เสนลมปราณเทาหยางหมิงกระเพาะอาหาร (足阳明胃经 Zú-Yáng-Míng-Wèi-Jīng : The stomach meridian of foot-YangMing) ☯ ST1 เฉงิ ชี่ (承泣 Chéng-Qì) ความหมาย: เฉงิ (承) แปลวา รับ; ช่ี (泣) แปลวา น้ําตา: จุดเฉิงชอ่ี ยูใตตาเปน ท่รี องรบั นํา้ ตา ตําแหนง: ตามองตรง จุดน้ีอยูใตต าตรงกบั รูมา นตา อยูก ง่ึ กลางระหวางเสน ทเี่ ชือ่ มรูมา นตากบั ขอบเบาตาดานลาง ขอ บงใช: ใชรกั ษาอาการปวดตา ตาแดง นา้ํ ตาไหล ตาบอดกลางคนื หนงั ตากระตกุ ปากเบย้ี ว เปนการรักษาเฉพาะที่ นิยมใชรกั ษา สายตาส้นั สายตายาว ตอ กระจก ตาบอดกลางคืน อกั เสบท่เี ยอ่ื บุตา ขาว ประสาทตาอักเสบ ประสาทตาฝอ รวมทง้ั ปวดบริเวณใตข อบตาลา ง หนากระตุก หนาชา สรรพคณุ เดน: ใชร ักษาอาการเกี่ยวกับตาทุกชนิด วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง เฉยี งขึ้นบนเล็กนอ ย ลกึ 0.5-1.0 ชนุ ขอควรระวัง: ระวังจะปก ทะลุลกู ตา ใหใ ชน วิ้ มอื อีกขางดันลูกตาใหข น้ึ ไป กอนทีจ่ ะปกเข็ม หลงั ถอนเข็มใหป ระคบเยน็ เพื่อหามเลอื ดอยางนอย 6 ช่ัวโมง เพ่ือใหเลอื ดหยดุ แลวประคบอนุ ไดเ พือ่ ให เลอื ดดดู ซึมเร็ว ☯ ST2 ซ่อื ไป (四白 Sì-Baí) ความหมาย: ซ่อื (四) แปลวา ส;่ี ไป (白) แปลวา สีขาวหรอื สวาง: จุดซื่อไปเ ปนจดุ ทใ่ี ชร ักษา โรคของตา ทาํ ใหต าสวางมองเห็นชดั ทงั้ 4 ทศิ ตาํ แหนง : ใตจดุ เฉงิ ช่ีในแนวดงิ่ ตรงกบั infraorbital foramen น่นั เอง ขอบง ใช: ใชรกั ษาอาการปวดตา ตาแดง ตาเปนตอ หนังตากระตกุ ปากเบี้ยว ปวดศีรษะวิงเวยี น สรรพคุณเดน : ใชร ักษาอาการพยาธิไสเดอื นชอนถุงนาํ้ ดี โดยปกและชป้ี ลายเข็มไปท่ี จุดอิง๋ เซยี ง วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรงหรือเฉียง 0.3-0.5 ชนุ ☯ ST3 จฺวี้เหลียว (巨髎 Jù-Liáo) ความหมาย: จวฺ ้ี (巨) แปลวา ใหญ; เหลยี ว (髎) แปลวา ร:ู จุดนี้อยใู นรใู หญซ่งึ เปน รอยตอ ของ superior maxillary และ zygomatic bone ตาํ แหนง: อยบู นใบหนา วัดจากแนวตงั้ เสน รูมา นตาในทามองตรง ตดั กบั เสนระนาบจากขอบลา ง ของ ala nasi ขาง ๆ nasolabial groove

98 การฝง เข็ม-รมยา ขอบง ใช: 1) โรคของศีรษะและอวัยวะรบั ความรูสึก: ปวดใบหนา หนงั ตาสนั่ ปวดตา ตาแดง โรคตอหิน เลอื ดกําเดาไหล ปวดฟน แกม และริมฝปากบวม ขากรรไกรบวม 2) โรคอนื่ ๆ: โรคขาดวิตามนิ บี 1 เขา บวม ชัก trigeminal neuralgia วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.3-0.4 ชุน รปู ท่ี 3-9 จดุ ฝง เข็มบนเสนลมปราณเทาหยางหมงิ กระเพาะอาหาร

จดุ ฝงเขม็ บนเสนลมปราณ 99 รูปที่ 3-10 แสดงตําแหนงจุด ST1-ST12 รปู ท่ี 3-11 แสดงตําแหนงจุด ST5-ST12

100 การฝงเข็ม-รมยา ☯ ST4 ต้ีชาง (地仓 Dì-Cāng) ความหมาย: ต้ี (地) แปลวา โลก; ชาง (仓) แปลวา ยงุ ฉาง: อาหารผานปากเขา สกู ระเพาะ เหมือนเขา ไวในยุง ฉาง ตาํ แหนง : ใตจ ดุ ซ่อื ไป ตรงจดุ ตดั กนั ของเสนในแนวดง่ิ จากจุดซือ่ ไปก ับเสน แนวนอนทล่ี ากจากมมุ ปากออกไป ขอบง ใช: รักษาอาการ ปากเบ้ียว น้าํ ลายยืด (อมั พฤกษ) เปลอื กตากระตุก วิธฝี ง เขม็ : แทงเฉยี งหรอื แทงราบ 0.5-0.8 ชนุ ☯ ST5 ตา อง๋ิ (大迎 Dà-Yíng) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; อิง๋ (迎) แปลวา ไดรบั : จดุ น้ีตงั้ อยูขา ง ๆ เสนเลอื ดแดง ตาํ แหนง : ตั้งอยูดานหนามุมขากรรไกร บรเิ วณขอบหนา ของกลามเน้อื masseter ซง่ึ คลาํ ได หลอดเลือดแดงเฟเชยี ล ขอบง ใช: 1) โรคของศรี ษะและอวัยวะรับความรสู ึก: ไดแก ปากเบยี้ ว แกมบวม หนา บวม ริม ฝปากสนั่ ลิน้ แขง็ ซง่ึ มีอาการพดู และกลืนยาก 2) โรคอนื่ ๆ: ไขสนั่ อมั พาตคร่ึงซีก คุณสมบตั เิ ดน : จุดนเ้ี ปนจุดใชร ะบายลม เปน จุดทใี่ ชบ อ ยในการรักษาโรคบริเวณนี้ วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 0.3 ชุน หรือ แทงราบหลบหลอดเลือดเฟเชยี ล ☯ ST6 เจ๋ยี เชอ (颊车 Jiá-Chē) ความหมาย: เจ๋ีย ( 颊 ) แปลวา แกม; เชอ ( 车 ) แปลวา พาหนะ: เชอ หมายถึง กระดกู mandible ตาํ แหนง : เฉียงขึ้นมาจากมมุ คางในแนว 45 องศา ประมาณ 1 ชุน จะมรี อยบุมของกลา มเน้อื อยู ขอ บง ใช: รักษาอาการ ปวดฟน ปากเบย้ี ว คางทมู ฟนกัดแนน พูดไมได วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ หรอื แทงเฉียง 0.5-1.0 ชุน หมายเหต:ุ รกั ษาอัมพาตของใบหนา ใชวธิ ีต้ชี างโทว เจย่ี เชอ ☯ ST7 เซ่ยี กวาน (下关 Xià-Guān) ความหมาย: เซ่ีย (下) แปลวา ขา งลาง; กวาน (关) แปลวา ดาน; กวาน หมายถงึ กระดกู zygomatic arch

จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณ 101 ตาํ แหนง: หนา กระบงั หู (tragus) 1 นวิ้ มือ ตรงรอ งบรเิ วณขอบลางของ zygomatic arch ในทา ปดปาก เมื่ออาปากรองนจ้ี ะหายไป ขอ บง ใช: รักษาอาการ หูตงึ หอู อ้ื หูอักเสบ (otitis media) ปวดฟน กัดฟนแนน ปากเบีย้ ว วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ ST8 โถวเหวย (头维 Tóu-Wéi) ความหมาย: โถว (头) แปลวา ศีรษะ; เหวย (维) แปลวา มุม: จุดนี้อยูตรงมมุ ขางหนาผาก ตาํ แหนง : อยทู ี่มุมท่ีบรรจบกนั ของชายผมดา นหนา และดานขา ง เลยข้ึนไป 0.5 ชนุ ขอบงใช: รกั ษาอาการ ปวดศีรษะ ตาลาย ปวดลกู ตา ปวดศรี ษะเหมือนลูกตาจะทะลกั นาํ้ ตาไหล ตากระตกุ วิธฝี ง เขม็ : แทงราบ 0.5-1.0 ชุน ปลายเข็มช้ไี ปหาตําแหนงของโรค เชน ปวดศีรษะ ชีข้ ึน้ บน ปวด ตา ชี้ลงมาหางตา ☯ ST9 เหญินอ๋งิ (人迎 Rén-Yíng) ความหมาย: เหญิน (人) แปลวา มนุษยชาต;ิ อ๋ิง (迎) แปลวา ประชมุ : จุดนอ้ี ยูขา งหลอดเลอื ด แดง ตําแหนง : บริเวณคอ จุดอยหู างจากลกู กระเดอื กทางดานขาง 1.5 ชุน อยตู รงขอบหนาของ กลา มเนื้อ sternocleidomastoid พอดี ซึง่ จะคลาํ ไดเสนเลือดแดงใหญ common carotid artery ขอบง ใช: 1) โรคของศีรษะและอวัยวะรบั ความรูสกึ : ปวดศีรษะ เวยี นศีรษะ บา นหมุน เจ็บคอ 2) โรคระบบทางเดนิ หายใจ: แนนหนาอก, โรคหอบหดื 3) โรคระบบทางเดินอาหาร: อาเจียน กลนื ลําบาก 4) โรคอื่น ๆ: ความดันโลหิตสงู วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.4 ชนุ หลีกเลีย่ งหลอดเลอื ดแดง ☯ ST10 สยุ ทู (水突 Shǔi-Tū) ความหมาย: สยุ (水) แปลวา นํ้าและอาหาร; ทู (突) แปลวา ผาน: จดุ นีเ้ ปน จุดที่คอใกลกับ หลอดอาหารซ่งึ นา้ํ และอาหารผาน ตําแหนง: อยูบริเวณคอ ขอบหนา ของกลา มเนอ้ื sternocleidomastoid โดยอยูก ง่ึ กลางระหวา ง จุดเหญนิ อ๋ิง (人迎 Rén-Yíng, ST9) และจดุ ชี่เซอ (气舍 Qì-Shè, ST11)

102 การฝงเข็ม-รมยา ขอ บง ใช: 1)โรคทางเดนิ หายใจ: ไอรวมกบั หายใจลําบาก หายใจสน้ั และหลับไมได เจ็บคอ 2) โรคอ่ืน ๆ: คอพอก สะอกึ ไหลบ วม วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.3-0.4 ชนุ ☯ ST11 ช่เี ซอ (气舍 Qì-Shè) ความหมาย: ช่ี (气) แปลวา พลังงานชวี ิต; เซอ (舍) แปลวา ท่อี าศัยช:่ี หมายถึง พลงั ชวี ติ ของ ปอดและกระเพาะอาหาร จุดนี้อยขู างหลอดลมและคลา ยเปนท่ีอยอู าศัยของชี่ ตาํ แหนง: ใตจดุ เหญินอิ๋ง (ST 9) ตรงกับขอบบนดา นในของกระดกู ไหปลารา ขอ บง ใช: 1) โรคทางเดนิ หายใจ: ไอรว มกบั หายใจลําบาก โรคหอบหืด เจบ็ คอ 2) โรคอ่นื ๆ: ไหลบวม ปวดคอ วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ ST12 เชวฺ ียเผนิ (缺盆 Quē-Pén) ความหมาย: เชฺวีย (缺) แปลวา บิ่น; เผนิ (盆) แปลวา ชามอา ง: แองเชฺวยี เผนิ หมายถึง supraclavicular fossa ซึ่งจุดนี้ตั้งอยู ตําแหนง : ตรงจุดกึ่งกลาง ของรอ งเหนอื กระดูกไหปลารา (supraclavicular fossa) โดยอยหู าง ออกไปดา นขา ง 4 ชนุ จากเสน แนวกลางดานหนา ขอบงใช: โรคระบบทางเดนิ หายใจ: ไอ หายใจสนั้ ไอเปน เลอื ด เจบ็ คอ วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ รูปที่ 3-12 แสดงตําแหนง จดุ ST13-ST19

จุดฝง เข็มบนเสน ลมปราณ 103 รปู ที่ 3-13 แสดงตาํ แหนง จุด ST15-ST31 ☯ ST13 ชี่ฮู (气户 Qì-Hù) ความหมาย: ชี่ (气) แปลวา พลงั งานชวี ติ ; ฮู (户) แปลวา ประตู: จดุ นอี้ ยูด านบนของหนาอก และคลายเปนประตขู องชี่ พลังชวี ติ ของปอดและกระเพาะอาหาร ตาํ แหนง: อยใู ตจ ดุ กึง่ กลางกระดูกไหปลารา โดยหางจากแนวกลางดา นหนา 4 ชุน ขอบงใช: 1) โรคทางเดนิ หายใจ: หายใจลาํ บาก ไอ เจ็บคอ 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: สะอึก กลนื ลําบาก อาเจียนเปนเลอื ด วิธฝี งเขม็ : แทงเฉียง 0.3-0.5 ชนุ ☯ ST14 คฝู าง (库房 Kù-Fáng) ความหมาย: คู (库) แปลวา ทรี่ วม; ฝาง (房) แปลวา ภายในหอง: อากาศท่หี ายใจเขา ไปสะสม ภายในปอด ราวกับเปนที่รวมเคลอื่ นลงผา นประตูเขา ไปภายในหอง

104 การฝง เข็ม-รมยา ตําแหนง : อยูในชองซโี่ ครงชองที่ 1 ออกมาดานขา ง 4 ชนุ หา งจากแนวกลางดานหนา ขอบง ใช: 1) โรคระบบการหายใจ: ไอ หายใจลําบากจนไอเปน เลือดและมหี นอง 2) โรคอนื่ ๆ: ไหลบวม ปวดคอ วธิ ฝี งเขม็ : แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชุน ☯ ST15 อูอี้ (屋翳 Wū-Yì) ความหมาย: อู (屋) แปลวา หอง; อี้ (翳) แปลวา ซอน: จุดน้อี ยกู ลางหนา อก เมอ่ื หายใจ อากาศเขาไปผา นจดุ น้ี มันจะซอนตวั เองเขา ไปภายในหอ ง ตําแหนง: อยใู นชอ งซ่ีโครงชองที่ 2 ออกมาทางดานขา ง 4 ชนุ หางจากแนวกลางดานหนา ขอบง ใช: 1) โรคระบบการหายใจ: ไอ หอบหืด ไอเปน เลอื ดและมีหนอง 2) โรคอนื่ ๆ: คันทัง้ ตัว เตานมอกั เสบเฉยี บพลัน วิธีฝงเขม็ : แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชุน ☯ ST16 องิ ชฺวาง (鹰窗 Yīng-Chuāng) ความหมาย: องิ (鹰) แปลวา หนา อก; ชวาง (窗) แปลวา หนา ตาง: จุดนี้คลายหนา ตา งของ หนาอก ตําแหนง : อยใู นชองซี่โครงชอ งท่ี 3 ออกมาทางดานขา ง 4 ชนุ หางจากแนวกลางดา นหนา ขอบงใช: 1) โรคระบบการหายใจ: ไอ หอบหดื หายใจสน้ั แนน และปวดหนาอกและบรเิ วณ ทอ งบนดา นขาง 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: ทอ งเสยี 3) โรคอน่ื ๆ: เตา นมอักเสบ วิธีฝง เข็ม: แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชุน ☯ ST17 หจู ง (乳中 Rǔ-Zhōng) ความหมาย: อู (乳) แปลวา เตา นม; จง (中) แปลวา ตรงกลาง: จดุ นอ้ี ยูกึ่งกลางหวั นม ตําแหนง: อยใู นชอ งซ่โี ครงชองท่ี 4 อยกู ลางหวั นม ออกมาทางดา นขาง 4 ชนุ หา งจากแนวกลาง ดานหนา ขอบง ใช: จุดนใ้ี ชเฉพาะในการเปรียบเทยี บตาํ แหนงกับจุดอืน่ เทา น้นั วิธฝี ง เข็ม: จุดนีห้ ามแทงเขม็ รมยาหรือทาํ วิธอี ่นื ใดทงั้ ส้ิน

จดุ ฝงเขม็ บนเสนลมปราณ 105 ☯ ST18 หเู กนิ (乳根 Rǔ-Gēn) ความหมาย: หู (乳) แปลวา เตานม; เกิน (根) แปลวา รากหรอื ฐาน: จดุ นอี้ ยทู ่ฐี านของเตานม ตาํ แหนง: อยตู าํ่ กวาหัวนม อยขู อบลา งของเตานม อยูในชองซโี่ ครงชองท่ี 5 ออกมาทางดา นขา ง 4 ชุน หางจากแนวกลางดา นหนา ขอ บงใช: 1) โรคทางเดนิ หายใจ: ไอรวมกับอาเจียนมีเลอื ดปนหนอง ปวดบวมในหนา อก 2) โรคระบบยอยอาหาร: กลนื ลาํ บาก สําลกั และอาเจยี น แนนทองเฉียบพลนั หายใจ ลาํ บาก รวมกบั ช่ีไหลยอนข้ึนไปท่ีหัวใจและหนาอก 3) โรคอ่ืน ๆ: เตา นมอักเสบ วิธฝี ง เขม็ : แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชนุ ☯ ST19 ปูหญง (不容 Bù-Róng) ความหมาย: ปู (不) แปลวา ไม; หญง (容) แปลวา บรรจ:ุ จดุ นอี้ ยูในทอ งสว นบน และเปน เครอ่ื งหมายระดบั จาํ กัด ขอบบนของกระเพาะอาหารในการไดรบั นํ้าและอาหาร ตาํ แหนง : อยสู งู จากสะดือ 6 ชนุ และออกทางดา นขาง 2 ชุนหา งจากแนวกลางดา นหนา ขอบงใช: 1) โรคระบบการหายใจ: ไอ ไอเปน เลอื ด หอบหืด 2) โรคทางเดินอาหาร: อาเจยี น อาเจยี นเปนเลอื ด แนน ทอ ง ปากแหง ไมเจรญิ อาหาร 3) โรคระบบหวั ใจ: ปวดหนาอกราวไปหลงั ปวดบริเวณทอ งสว นบนดานขาง 4) โรคอนื่ ๆ: ไสเ ลื่อน วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.5-1 ชนุ ☯ ST20 เฉงิ หมา น (承满 Chéng-Mǎn) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา ไดรบั ; หมา น (满) แปลวา เต็ม: จุดนอี้ ยใู นทองสว นบน เปนจดุ ที่กระเพาะอาหารเตม็ เม่ือไดร ับนํา้ และอาหารมาถึงจดุ น้ี ตาํ แหนง: อยสู งู จากสะดือ 5 ชุน และออกมาทางดา นขา ง 2 ชนุ หางจากแนวกลางดานหนา ขอ บง ใช: 1) โรคทางเดนิ หายใจ: โรคหอบหืด ปวดตึงบริเวณทอ งบนดานขา ง 2) โรคทางเดนิ อาหาร: อาเจียน อาเจยี นเปนเลือด แนน ทอ ง โรคบดิ ไมเจริญอาหาร อาหารไมยอ ย 3) โรคอนื่ ๆ: เสมหะค่ัง บวมตามตวั ชัก วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1 ชุน

106 การฝง เข็ม-รมยา ☯ ST21 เหลียงเหมนิ (梁门 Liáng-Mén) ความหมาย: เหลียง (梁) แปลวา ธัญญาหาร; เหมิน (门) แปลวา ประต:ู จดุ นี้อยูใ ตล้นิ ป เปรยี บเหมอื นที่ ที่อาหารไหลเขา สูกระเพาะอาหาร ตําแหนง : เหนือสะดอื ขึ้นมาในแนวกลางตัว 4 ชุน หา งออกไปในแนวราบดานขา ง 2 ชุน ขอบงใช: ปวดทอ งกระเพาะอาหาร อาเจยี น เบื่ออาหาร ทองอดื ทอ งเสีย สรรพคุณเดน : ปจจุบันนิยมใชเ พอื่ การลดนา้ํ หนกั ลดความอวน วีธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.8–1.2 ชนุ ☯ ST22 กวานเหมนิ (关门 Guān-Mén) ความหมาย: กวาน (关) แปลวา ปด , ดา น; เหมิน (门) แปลวา ประต:ู จุดน้ีเปนจดุ ใกลก ับ กระเพาะอาหารสว นลางมลี ักษณะคลายกับรอยตอ ระหวางกระเพาะอาหารและลําไส ลักษณะการเปดและ ปด คลา ยประตู ตาํ แหนง : อยสู งู จากสะดือ 3 ชนุ และออกมาทางดานขา ง 2 ชุน หางจากแนวกลางดานหนา ขอบง ใช: 1) โรคทางเดินอาหาร: ปวดทอง จกุ ทอง ไมเ จรญิ อาหาร 2) โรคระบบปส สาวะ: ปส สาวะไมร ูตัว ทองมาน บวมตามตวั วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.7-1 ชนุ ☯ ST23 ไทอี๋ (太乙 Tài-Yí) ความหมาย: ไท (太) แปลวา ใหญ; อ๋ี (乙) แปลวา ชอื่ เรียกของสวรรคช ัน้ หนง่ึ ตามคตขิ องจนี โบราณสวรรคม ีสิบชน้ั : จดุ นี้อยูที่ทองสว นลา ง มีลกั ษณะคลายเปนศนู ยกลางของทอง ตาํ แหนง: อยสู ูงจากสะดอื 2 ชนุ และออกมาทางดานขาง 2 ชุน หา งจากแนวกลางดา นหนา ขอบง ใช: 1) โรคระบบทางเดินอาหาร: ปวดล้นิ ป กลนื อาหารลําบาก 2) โรคทางจติ : โรคจิตซึมเศรา 3) โรคอื่น ๆ: ไสเล่อื น ขาดวิตามนิ บี 1 ปสสาวะไมรตู วั วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.7-1 ชนุ ☯ ST24 หัวโญวเหมิน (滑肉门 Huá-Ròu-Mèn) ความหมาย: หัว (滑) แปลวา ล่ืน; โญว (肉) แปลวา กลา มเนอื้ ; เหมิน (门) แปลวา ประต:ู หัวโญว หมายถึง อาหารทยี่ อ ยละเอยี ดเปน บางสว น จุดนอี้ ยเู หนอื สะดือ 1 ชนุ ซึง่ อาหารถกู แยกเปนขนุ และใส มลี กั ษณะคลา ยประตู ซ่งึ อาหารละเอยี ดผา น

จดุ ฝงเข็มบนเสนลมปราณ 107 ตําแหนง : อยูเหนือจากสะดอื 1 ชนุ และออกมาทางดา นขาง 2 ชุน หางจากแนวกลาง ดา นหนา ขอบงใช: 1) โรคระบบยอ ยอาหาร: ปวดลน้ิ ป อาเจียน อาเจียนเปน เลือด 2) โรคทางจติ : โรคจติ ซมึ เศรา ลมชกั ล้นิ แข็ง วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.7-1 ชนุ ☯ ST25 เทียนซู (天枢 Tiān-Shū) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; ซู (枢) แปลวา แกน: สะดือเปน จดุ แบง แยกสวรรค และโลก จุดเทียนซู อยูตรงสะดอื ถอื เปน แกนระหวา งสวรรคแ ละโลก จุดเฉพาะ: จดุ มูของลาํ ไสใ หญ ตําแหนง: ระดบั เดียวกบั สะดอื หา งจากสะดือในแนวราบ 2 ชนุ ขอบง ใช: ทอ งอืดแนน ลาํ ไสม เี สยี งดัง ปวดรอบสะดือ ทองผูก ทอ งเสยี ประจําเดอื นผิดปกติ คลําพบกอนในทอง เนอ่ื งจากเปนจุดมูของลําไสใหญ รกั ษาไดทง้ั กระเพาะอาหารและลําไส อาการของ เซี่ยเจียว (下焦 Xià-Jiāo) ขับถายสืบพันธุก็ใชได ถือเปนแกนในการปรับระหวาง จงเจียว (中焦 Zhōng-Jiāo) กับเซ่ยี เจียว (下焦 Xià-Jiāo) วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ ST26 ไวห ลงิ (外陵 Wài-Líng) ความหมาย: ไว (外) แปลวา ภายนอก; หลงิ (陵) แปลวา ภเู ขา: เนินเฉพาะท่ีของจุดนี้คลา ยภเู ขา ตาํ แหนง : อยตู ํ่าจากสะดอื 1 ชนุ และออกมาทางดานขา ง 2 ชนุ หางจากแนวกลางดา นหนา ขอ บงใช: ไสต ง่ิ อกั เสบ ไสเลือ่ น ปวดทอ งประจาํ เดอื น วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-1 ชุน ☯ ST27 ตา จฺวี้ (大巨 Dà-Jù) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; จฺวี้ (巨) แปลวา ใหญโต: จุดนี้เปน จุดเนินใหญส ดุ ของ ผนังหนาทอ ง ตําแหนง: อยตู า่ํ จากสะดือ 2 ชนุ และออกมาทางดานขาง 2 ชนุ หางจากแนวกลางดา นหนา ขอ บง ใช: 1) โรคระบบปสสาวะและสบื พันธ:ุ หยอนสมรรถภาพทางเพศ แนน ทอ งสว นลา ง ปส สาวะลาํ บาก 2) โรคทางจติ ใจ: ใจสนั่ เนือ่ งจากตกใจทําใหน อนหลับยาก

108 การฝง เข็ม-รมยา 3) โรคอน่ื ๆ: อัมพาตครึง่ ซีก วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 0.5-1 ชุน ☯ ST28 สยุ เตา (水道 Shuǐ-Dào) ความหมาย: สุย (水) แปลวา น้ํา; เตา (道) แปลวา ทางผาน: บริเวณลกึ ของจุดนี้สัมพนั ธก บั ลําไสเ ลก็ และใกลก ระเพาะปส สาวะ มันเกย่ี วกับเซี่ยเจียว (下焦 Xià-Jiāo) ซง่ึ นํา้ ไหลผา น ตําแหนง : อยูตาํ่ จากสะดือ 3 ชนุ และออกมาทางดานขา ง 2 ชุน หางจากแนวกลางดา นหนา ขอบง ใช: 1) โรคระบบปส สาวะและสืบพนั ธุ: ปสสาวะลาํ บาก ปวดประจําเดอื น ปวดราวไปท่ี อวัยวะเพศ 2) โรคอน่ื ๆ: ทอ งผูก ไสเลอ่ื น ปวดเกรง็ บรเิ วณหลัง วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.5-1 ชนุ ☯ ST29 กยุ ไหล (归来 Guì-Lái) ความหมาย: กยุ (归) แปลวา กลบั ; ไหล (来) แปลวา มา: กยุ ไหล ใชร กั ษาอวยั วะภายในท่ี หยอนใหกลบั มาสูทีเ่ ดมิ ตาํ แหนง : อยูใตส ะดือ 4 ชนุ หา งจากแนวกลางตัว 2 ชุน เหนือหัวเหนา 1 ชนุ ขอบง ใช: รักษาอาการ ปวดทอง ไสเ ลอ่ื น ประจําเดอื นผิดปกติ ตกขาว มดลกู หยอน สรรพคณุ เดน: รกั ษาอาการ มดลูกหยอ น วธิ ฝี ง เขม็ : ปก ตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ ST30 ชีช่ ง (气冲 Qì-Chōng) ความหมาย: ชี่ (气) แปลวา พลังลมปราณ; ชง (冲) แปลวา วง่ิ : จุดน้เี ปนเสนทางผา นของพลงั ลมปราณ เพื่อใหไหลเวียนได ตาํ แหนง : อยูต าํ่ จากสะดอื 5 ชนุ และออกมาทางดา นขาง 2 ชุน หางจากแนวกลางดา นหนา ขอ บงใช: 1) โรคระบบสบื พนั ธุ: ปวดบวมบรเิ วณ vulva หยอ นสมรรถภาพทางเพศ ปวด penis ปวดอัณฑะ ประจาํ เดอื นไมส มํา่ เสมอ เปนหมัน รกคา ง 2) โรคอื่น ๆ: ปวดหลงั วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-1 ชนุ

จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณ 109 ☯ ST31 ปกวาน (髀关 Bì-Guān) ความหมาย: ป (髀) แปลวา ตน ขา; กวาน (关) แปลวา ขอ : จุดน้ีอยูท่ี femoral junction ตาํ แหนง: อยูดานหนา ของตน ขา แนวขาหนบี ตดิ กบั เสน ลากจาก anterior superioriliac spine กบั superiolateral corner ของกระดกู ลกู สะบา ขอบง ใช: ปวดเอวและขา กลามเนอ้ื ยึดติด ขาชาและออนแรง รูสกึ เยน็ ในเขา วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.6-1 ชนุ ☯ ST32 ฝทู ู (伏兔 Fú-Tù) ความหมาย: ฝู (伏) แปลวา หมอบ; ทู (兔) แปลวา กระตา ย: จดุ นอ้ี ยูต รงทีก่ ลามเนอื้ ขานูน ข้นึ ดเู หมอื นกระตา ยหมอบ ตาํ แหนง: จดุ นี้อยบู นเสน ที่ลากจาก anterior superior iliac spine กบั มมุ บนนอกของกระดกู patella เหนอื ขอบบนของกระดกู patella 6 ชุน ขอ บงใช: ปวดเอว หัวเขา เย็น ขาชา ไสเ ลอื่ น ขาออ นไมมแี รง เหน็บชาจากการขาดวิตามินบี 6 ใชบอยกบั คนท่ีเปนอัมพฤษ อมั พาต วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 1.0-2.0 ชนุ ☯ ST33 อนิ ซอื่ (阴市 Yīn-Shì) ความหมาย: อนิ (阴) แปลวา อนิ ของ อนิ –หยาง; ซอ่ื (市) แปลวา ตลาด: อิน หมายถึง พยาธสิ ภาพจากความเย็น ซ่อื หมายถงึ ไลห รอื ระบาย จดุ น้ใี ชเพื่อระบายความเยน็ ออกจากเขา ตาํ แหนง: อยู 3 ชนุ เหนอื แนวเช่ือมระหวา งดา นบนนอกของกระดูกลกู สะบา และ anterior superior iliac spine ขอบง ใช: 1) โรคตามแนวเสนลมปราณผา น: ชาและปวดขาและเขา ปวดหลัง อมั พาตคร่ึงทอ น โรคขาดวิตามินบี 1 นา้ํ คั่งในขา 2) โรคระบบยอ ยอาหาร: จุกแนนทอ ง ปวดทอง บวม วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.5-1 ชุน ☯ ST34 เหลียงชวิ (梁丘 Liáng-Qiū) ความหมาย: เหลียง (梁) แปลวา สนั ; ชิว (丘) แปลวา เนนิ เขา: จุดน้ีอยูต รงตนขา ตรงทม่ี เี นอื้ นนู เหมือนสันเขา จุดเฉพาะ: จุดซี

110 การฝง เข็ม-รมยา ตําแหนง : จดุ น้ีอยบู นเสน ทล่ี ากจาก anterior superior iliac spine กบั มมุ บนนอกของกระดกู patella เหนอื ขอบบนของกระดกู patella 2 ชนุ ขอ บงใช: ปวดเขา เขาบวม ขาเปน อัมพฤกษ- อัมพาต ปวดกระเพาะอาหาร เตานมอักเสบ วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 1.0-1.2 ชนุ รูปที่ 3-14 แสดงตําแหนง จุด ST31-ST35 ☯ ST35 ตูป  (犊鼻 Dú-Bí) ความหมาย: ตู (犊) แปลวา ลูกววั ; ป (鼻) แปลวา จมูก: เปนรอยบมุ ทางดานนอก และต่ํา กวา สะบา หัวเขา ลักษณะคลายรูจมูกของลูกววั ตําแหนง: เมอ่ื งอเขา จุดน้ีอยขู อบลางของกระดูกลกู สะบา ทางดานนอกของเอ็นลูกสะบา ขอบง ใช: ใชร กั ษาอาการปวดเย็นในเขาและคุกเขา ยาก, อาการขาออ นแรง วธิ ีฝง เขม็ : แทงเฉียง 0.7-1 ชุน ใหป ลายเข็มช้ีเขา ดานใน

จุดฝงเขม็ บนเสน ลมปราณ 111 รปู ท่ี 3-15 แสดงตําแหนง จุด ST35-ST37 ☯ ST36 จซู านหลี่ (足三里 Zú-Sān-Lǐ) ความหมาย: จู (足) แปลวา ขา; ซาน (三) แปลวา สาม; หล่ี (里) แปลวา หนว ยทใี่ ชเ รยี ก ระยะทางสมัยโบราณ จดุ นอ้ี ยใู ตเ ขา 3 ชนุ จุดเฉพาะ: จดุ เหอ-ทะเล ตําแหนง: ใตก่ึงกลางเขาชิดขอบนอกของกระดูก patella ลงมา 3 ชุน (หรือใตรอยบุมนอกของ เขาเม่อื งอเขา 90 องศา) ในแนวหา งจากขอบกระดูก tibia 1 นวิ้ มอื (น้วิ กลาง) ขอ บงใช: 1) โรคตามเสน ลมปราณ: ปวดบวมท่เี ขา และเทา โรคออนแรง อมั พาตคร่ึงทอ น 2) โรคของศีรษะและอวัยวะรบั ความรูส ึก: สายตามัว จมกู แหง คดั แนนจมกู หหู นวก เสยี งออื้ ในหู อมั พาตใบหนา เจบ็ คอ 3) โรคทางเดนิ หายใจ: หวัด ไอ หอบหดื เสมหะมาก วณั โรคปอด เลือดคงั่ ในอก 4) โรคทางเดินอาหาร: เจ็บลิ้นป ทองอืดแนน อาเจียน สะอึก ทองรองโครกคราก ปวดทอง ทองเสีย ทองผูก ลาํ ไสอ กั เสบ ปวดกระเพาะ อาหารไมย อ ย ไสตงิ่ อักเสบ

112 การฝงเข็ม-รมยา 5) โรคระบบหัวใจ: ใจสัน่ รูสกึ แนนหนาอก หายใจต้นื ปวดหวั ใจเฉยี บพลัน 6) โรคทางเดนิ ปสสาวะ: กลั้นปสสาวะไมได ปส สาวะลาํ บาก บวม 7) โรคระบบสืบพันธุ: เวียนศีรษะหลงั คลอด ปวดทองหลงั คลอด ตกขาว แพทอง ครรภเปน พษิ เตา นมอกั เสบ 8) โรคทางจิต: manic-depressive syndrome, wild laugh, โรคฮีสทเี รีย 9) โรคผิวหนัง: ฝค ัณฑสตู ร โรคลมพิษ 10) โรคอ่นื ๆ: ออนแรงสาเหตจุ ากความผิดปกตทิ ั้ง 7 ชนดิ ภาวะชี่ไมเพียงพอ ซูบ ผอมสาเหตุจากการเผาผลาญของอวยั วะทัง้ หา (consumptive disease) ไขต อเนอ่ื งเปนเวลานาน summer heat ไขแ ตไมมีเหงอ่ื ไขส งู และชกั กระตกุ ไสเล่ือน ปวดตึงแนนชายโครง ความดันโลหติ สูง สรรพคณุ พเิ ศษ: โดยสรปุ สามารถรักษาโรคของกระเพาะอาหาร โรคทางสติสัมปชญั ญะ ลด ความดนั โลหิตไดด ี เพิม่ จํานวนเม็ดเลือดขาวได เปน จุดที่นิยมใชในการบํารุงสุขภาพที่ดีมากจดุ หนง่ึ (มี โรคกใ็ ชรกั ษาโรค ไมม โี รคกใ็ ชบ าํ รุงสุขภาพได) วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-2.0 ชนุ ☯ ST37 ซา งจวฺ ซ้ี ฺวี (上巨虚 Shàng-Jù-Xū) ความหมาย: ซา ง (上) แปลวา ขางบน; จฺว้ี (巨) แปลวา ใหญ; ซฺวี (虚) แปลวา ชอ งวา ง: หมายถงึ จุดอยดู านบนของชองวา งระหวางกระดูก tibia และ fibula จดุ เฉพาะ: จดุ เหอลา งของเสนลมปราณลาํ ไสใหญ ตาํ แหนง : อยใู ตจ ดุ จูซ านหล่ี 3 ชนุ หา งขอบกระดกู tibia 1 น้วิ มือ (นว้ิ กลาง) ขอบง ใช: มีเสยี งดงั ในลาํ ไส ปวดทอ ง ทอ งผูก ทองเสยี ไสตง่ิ อกั เสบปวดขา ขาชาไมม แี รง วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 1.0-2.0 ชุน ☯ ST38 เถียวโขว (条口 Tiáo-Kǒu) ความหมาย: เถยี ว (条) แปลวา ทอ น; โขว (口) แปลวา ทีว่ า ง, ชอ งวาง: จุดน้อี ยใู นชอ งระหวา ง กระดกู fibula และ tibia ตําแหนง : อยูขอบดานนอกดา นหนา ของขา โดยอยตู าํ แหนง ตา่ํ จาก จดุ ตูป (犊鼻 DúBí, ST35) 8 ชุน และอยหู างจากสันหนา ดา นนอกของกระดกู tibia 1 นิ้วมอื ขอ บง ใช: 1) โรคตามแนวเสนลมปราณ ปวดไหลป วดแขน ปวดชาตน ขาและเขาหดเกรง็ เทา ออ นแรง เทาเย็น ปวดรอนในฝาเทา

จดุ ฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 113 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: ปวดกระเพาะอาหารและปวดทอง โรคบดิ 3) โรคอนื่ ๆ: โรคขาดวติ ามนิ บี 1 เจบ็ คอ วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.5-1.5 ชนุ ☯ ST39 เซ่ียจวฺ ซี้ ฺวี (下巨虚 Xià-Jù-Xū) ความหมาย: เซย่ี (下) แปลวา ขางลาง; จวฺ ื้ (巨) แปลวา ใหญ; ซฺวี (虚) แปลวา ชอ งวา ง หมายถึง ชองวางระหวา งกระดูก tibia และ fibular ดา นลา ง จดุ เฉพาะ: จุดเหอลา งของเสนลมปราณลาํ ไสเลก็ ตาํ แหนง: อยูใ ตจ ดุ ซางจฺวี้ซวฺ ี 3 ชุน หา งขอบกระดูก tibia 1 นิว้ มอื (นว้ิ กลาง) ขอบง ใช: ปวดทองนอย ทองเสยี ถายบดิ cyst ที่เตานม เมื่อยปวด ปวดตามแนวกระดูกสนั หลงั ราวลงมาถงึ ถงุ อณั ฑะ วิธีแทงเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ ST40 เฟง หลง (丰隆 Fēng-Lóng) ความหมาย: เฟง (丰) แปลวา ลม; หลง (隆) แปลวา มาก จดุ นี้เปนจุดทีม่ ีลมปราณมาก จุดเฉพาะ: จุดลว่ั ตาํ แหนง: อยทู ห่ี นา แขง เหนอื ตาตมุ นอกขน้ึ มา 8 ชนุ หา งขอบกระดกู tibia ทางดา นนอก 2 ชุน ขอ บงใช: ปวดศรี ษะ วิงเวยี น ไอมเี สมหะ อาเจียน ทองผกู บวมนา้ํ โรคจติ อาละวาด ลมชัก เม่ือยขาไมมีแรง สรรพคุณพิเศษ: เปนจดุ ใชข ับเสมหะไดดีมาก (เสมหะทไ่ี มม รี ปู ราง จะทาํ ใหเ กดิ อาการวิงเวยี น อาเจยี น และเปนลม) วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ ST41 เจี่ยซี (解溪 Jiě-Xī) ความหมาย: เจีย่ (解) แปลวา แยก; ซี (溪) แปลวา ลาํ ธาร: ซี หมายถึง รอยบมุ หรอื รอง จุด นีอ้ ยูต รงรอ งดานหนา ขอ เทา จดุ เฉพาะ: เปนจดุ จงิ -แมนํา้ ตาํ แหนง : ก่ึงกลางของรอยพับขอเทา ดา นหนา ตรงรอยบุมระหวางเอ็นของกลา มเนือ้ extensor hollucis longus และเอ็นของกลามเนอ้ื extensor digitorum longus

114 การฝงเข็ม-รมยา ขอ บงใช: รักษาอาการ ปวดศีรษะ วงิ เวยี น โรคจิต อาละวาด ทอ งอืด ทอ งผูก ขาไมมแี รง วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน รูปท่ี 3-16 แสดงตาํ แหนง จดุ ST41-ST45 ☯ ST42 ชงหยาง (冲阳 Chōng-Yáng) ความหมาย: ชง (冲) แปลวา สถานที่สาํ คัญ; หยาง (阳) แปลวา หยาง ของ อิน-หยาง: จดุ น้ี อยูตรงชีพจรชงหยาง (dorsalis pedis artery) จดุ เฉพาะ: จุดหยวน ตาํ แหนง : ใตจุดเจย่ี ซี (ST41) บนหลงั เทาอยบู นกระดกู cuneiforme ตรงตาํ แหนง ที่มี pulse ขอบงใช: ปากเบย้ี ว หนาบวม ปวดฟน โรคจิต อาละวาด ลมชัก ปวดกระเพาะอาหาร เทาไมม ี แรง เทาตก วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ ST43 เซย่ี นกู (陷谷 Xiàn-Gǔ) ความหมาย: เซีย่ น ( 陷 ) แปลวา รอยบมุ ; กู ( 谷 ) แปลวา หบุ เขา: จดุ อยตู รงรอ งระหวา ง กระดกู เทา

จดุ ฝงเข็มบนเสนลมปราณ 115 จดุ เฉพาะ: จดุ ซู-ลําธาร ตาํ แหนง : อยูท ่หี ลังเทาตรงรอยบมุ ของรอยตอระหวา งกระดกู metatarsal bone ที่ 2 และ 3 ขอบงใช: ตวั บวม หนาบวม ปวดตา ตาแดง ปวดทอ ง ลําไสมีเสียงดงั กลมุ โรคจากความรอน รกั ษาอาการเฉพาะที่ วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรงหรือเฉยี ง 0.5-1.0 ชุน ☯ ST44 เนยถิง (内庭 Nèi-Tíng) ความหมาย: เนย (内) แปลวา ขางใน; ถิง (庭) แปลวา ลานบาน จุดเฉพาะ: จดุ อิง๋ -น้ําพุ ตาํ แหนง: ปลายรอยยน งามนิ้วเทา ท่ี 2 และ 3 ขอ บง ใช: ปวดฟน เจ็บคอ ปากเบย้ี ว เลอื ดกาํ เดาไหล ปวดกระเพาะอาหาร มอี าการเรอเปร้ียว จากกระเพาะอาหารรอน ทองอดื ทอ งผกู ทองเสยี ถายบิดเปน มกู กลุมอาการจากความรอน รักษา อาการเฉพาะที่ ปวดศรี ษะตาํ แหนง หยางหมงิ ก็ปกจดุ นรี้ ักษาได วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชุน ☯ ST45 ลีต่ ุย (历兑 Lì-Duì) ความหมาย: ลี่ (历) แปลวา กระเพาะอาหาร; ตยุ (兑) แปลวา ประต:ู เปรียบจุดนี้เหมอื น ประตเู ขา สเู สนลมปราณเทา หยางหมงิ กระเพาะอาหาร จดุ เฉพาะ: เปนจดุ จิง่ -ตานํา้ ตําแหนง : โคนเล็บนิว้ เทา ท่ีสอง ดานนอก หางออกมา 0.1 ชนุ ขอ บงใช: เลือดกําเดาไหล นํา้ มูกไหล ปวดฟน เจ็บคอ แนน ในทอ ง โรคจากกลุมความรอ น ฝน มาก โรคจิต อาละวาด สรรพคุณเดน : เนนในดานการรกั ษาโรคจากกลมุ ความรอน และโรคจิตอาละวาด วธิ ีฝงเขม็ : แทงตื้น ๆ 0.1 ชนุ หรือสะกิดปลอ ยเลอื ด

116 การฝงเข็ม-รมยา 4. เสนลมปราณเทาไทอินมาม (足太阴脾经 Zú-Tài-Yīn-Pí-Wèi-Jīng : The spleen meridian of foot-TaiYin) ☯ SP1 อ่ินไป (Yǐn-Bái) ความหมาย: อ่ิน (隐) แปลวา เรนลับ; ไป (白) แปลวา สขี าว: จุดนี้อยูในที่เรนลบั ทม่ี ีสีขาว จดุ เฉพาะ: จุดจิ่ง-ตานา้ํ ตาํ แหนง: อยมู ุมเลบ็ ดานใน หา งจากมุมเลบ็ 1.0 ชนุ ขอ บง ใช: ทองอืด ปสสาวะอุจจาระเปน เลอื ด ประจาํ เดือนมากเกิน โรคจติ อาละวาด ลมชัก สรรพคณุ เดน : โรคเลือดของสว นลา ง ใชร กั ษาอาการผิดปกติของสตสิ ัมปชญั ญะ (ใหใ ชไสห ญา ปลองมาจุดไฟใหติดแดง ๆ แลว จ้ที ี่จุดนจี้ ะมีเสียงไสห ญาปลอ งหกั ดงั แปก แลว ดงึ ออกนับเปน หนึ่งครัง้ ใหทําท้งั หมดสามคร้ัง ผูปวยจะรสู กึ ตวั คือไดผล หากไมไ ดผลใหใชวธิ ีอื่นตอ ไป) วิธีฝง เข็ม: แทงตื้น ๆ 0.1 ชุน หรอื สะกิดปลอ ยเลือด ☯ SP2 ตา ตู (大都 Dà-Dū) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; ตู (都) แปลวา รวมกัน จดุ เฉพาะ: จดุ อ๋งิ -นา้ํ พุ ตาํ แหนง : อยดู า นในของนว้ิ หวั แมเทา ตรงรอยบุมหนาตอ metatarsophalangeal joint แนว รอยตอ สีผวิ ตัดกนั ขอ บงใช: ทอ งอดื ปวดกระเพาะอาหาร คล่ืนไส อาเจยี น ทอ งเสยี โรคจากกลมุ ความรอ น สรรพคณุ เดน: รกั ษาอาการโรคจากกลมุ ความรอ น วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ SP3 ไทไ ป (太白 Tài-Bái) ความหมาย: ไท (太) แปลวา มาก; ไป (白) แปลวา สขี าว จดุ เฉพาะ: จุดซ-ู ลาํ ธาร, จุดหยวน ตําแหนง : อยดู า นในของนวิ้ หวั แมเ ทา ตรงรอยบมุ หลงั ตอ metatarsophalangeal joint แนว รอยตอ สีผวิ ตดั กนั

จดุ ฝงเขม็ บนเสน ลมปราณ 117 ขอ บง ใช: ปวดกระเพาะอาหาร ทอ งอืด มีเสียงดงั ในลาํ ไส ทองเสยี ทองผกู รดิ สดี วงทวาร ขา ออ นแรง ตัวเมือ่ ยหนัก ปวดตามขอ (จดุ ซู มักใชแ กป วดเมอ่ื ย โดยเฉพาะจุดซูของมาม) วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชุน ☯ SP4 กงซนุ (公孙 Gōng-Sūn) ความหมาย: กง (公) แปลวา เช่ือมโยง; ซุน (孙) แปลวา แขนงยอย: จดุ นมี้ แี ขนงไปเชือ่ มโยง กบั เสนกระเพาะอาหาร จดุ เฉพาะ: จุดลั่ว จดุ เช่ือมโยงกับเสนลมปราณชง ตาํ แหนง : บริเวณฐานของกระดูกเทาทีห่ นึง่ ตรงทีม่ ีสีผวิ ตดั กนั ขอ บง ใช: ปวดกระเพาะอาหาร อาเจยี น ทองเสีย ปวดทอง ถา ยบดิ สรรพคณุ เดน : กงซุนใชร ักษาอาการของเสนลมปราณชงได (โรคทางสูติ-นรีเวชกรรม) หากใชค ู กับ จุดเนยกวาน (内关 Nèi-Guān, PC6) จะครอบคลมุ กลุมอาการของ ซา งเจยี ว (上焦 Shàng-Jiāo) จงเจียว (中焦 Zhōng-Jiāo) และเซยี่ เจยี ว (下焦 Xià-Jiāo) ไดครบ วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 0.6-1.2 ชนุ ☯ SP5 ซางชวิ (商丘 Shāng-Qiū) ความหมาย: ซาง (商) แปลวา เสียงดนตรี; ชวิ (丘) แปลวา เนนิ เขา: จดุ อยใู ตตาตุม ในท่ีนนู เหมือนเนินเขา จุดเฉพาะ: จุดจิง-แมนํ้า ตาํ แหนง: อยูใตตาตุมใน ในรองตรงจดุ ตัดของเสน ที่ลากผา นขอบดา นหนา และขอบลางของตาตุม ขอบง ใช: รกั ษาอาการ ทอ งอดื ทอ งเสยี ทองผกู ดีซาน รักษาอาการเฉพาะท่ี (สรรพคุณดี ทงั้ ใกลแ ละไกล) วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชุน

118 การฝง เข็ม-รมยา รูปท่ี 3-17 จดุ ฝง เขม็ บนเสนลมปราณเทา ไทอนิ มาม รปู ท่ี 3-18 แสดงตําแหนง จดุ SP1–SP9

จุดฝงเข็มบนเสน ลมปราณ 119 ☯ SP6 ซานอนิ เจียว (三阴交 Sān-Yīn-Jiāo) ความหมาย: ซาน (三) แปลวา สาม; อิน (阴) แปลวา เสน ลมปราณอนิ ; เจียว (交) แปลวา ตัดกัน: เปนจดุ ที่เสน ลมปราณอนิ 3 เสนมาตดั กัน จุดเฉพาะ: เปนจดุ ตดั ของเสน เทาไทอินมาม เสนเทาจเฺ หวยี อนิ ตบั และเสนเทา เสา อินไต ตาํ แหนง : เหนือยอดตาตุมดานใน 3 ชนุ ชิดขอบดา นหลงั ของกระดูก tibia ขอบงใช: 1) โรคตามเสนลมปราณ: ปวดตนขาดา นใน โรคโปลิโอ อมั พาตครึง่ ซีกเน่ืองจาก รา งกายออ นแรง 2) โรคของศรี ษะ: คออักเสบ ลนิ้ แข็ง เลอื ดกําเดาไหล 3) โรคทางเดนิ หายใจ: ไอ comsumptive disease 4) โรคทางเดนิ อาหาร: เจบ็ ลนิ้ ป อาเจียน สะอกึ อาหารไมย อย ทองอืดทองเฟอ ปวด ทอง แนน และเจ็บในหนา อกและทอง ลําไสอักเสบ ดีซาน บวม รูสึกตวั หนกั ๆ 5) โรคทางเดินปสสาวะ: uroschesis กลัน้ ปส สาวะไมได โรคหนองใน five types of stranguria 6) โรคระบบสืบพันธุ: กามตายดา น โรคหลั่งเร็ว ปวดองคชาติ ปวดประจําเดือน ประจาํ เดือนมาไมส มา่ํ เสมอ โรคขาดประจําเดือน ตกขาวมเี ลือดปน metrorrhagia and metrostaxis มดลูกหยอ น รกคาง นาํ้ คาวปลาตกคา งหรือมีมากเกนิ เปนหมัน เวียนศีรษะเน่อื งจากขาดเลอื ด กอ นใน ทอ ง seven types of hernia 7) โรคทางจติ : manic-depressive syndrome โรคลมชัก นอนไมหลบั สมองเส่อื ม 8) โรคอน่ื ๆ: ฝห วั ชาง (carbuncle) โรคลมพษิ ผน่ื คันเปนหนอง มบี ตุ รยาก คลอด ยาก อสจุ ิเคล่อื นไมร ตู วั ปส สาวะรดทน่ี อน ขาชา (ขาด vitamin B1) เปนเหน็บท่ีขา สรรพคณุ เดน: 1) รกั ษาโรคของระบบการยอย 2) รกั ษาโรคของระบบสืบพนั ธใุ นสตร:ี ประจําเดือนผดิ ปกติ (มาก/นอ ย/ไมม า/ ปวด) ตกขาว มบี ุตรยาก คลอดยาก หากใชไ ปนาน ๆ จดุ อาจจะลา ใหสลบั ใชก บั จดุ กงซุนได 3) รกั ษาโรคเสอ่ื มสมรรถภาพทางเพศ (impotence) ในผูชาย 4) โรคของทางเดนิ ปสสาวะ: ปสสาวะรดที่นอน ปสสาวะไมร ตู วั ปสสาวะขดั ปสสาวะ มากเกนิ ไป ปสสาวะไมอ อก ขาบวม บวมน้ํา (ใชข บั นา้ํ ได)

120 การฝง เข็ม-รมยา 5) รักษาอาการนอนไมห ลับ ใชคกู ับจดุ เสนิ เหมนิ (神门 Shén-Mén, HT7) หรอื จุดเนย กวาน (内关 Nèi-Quān, PC6) หรือคูก ับจุดไปห ุย (百会 Bi-Huì, GV20) และจดุ เสนิ ถงิ (神 庭 Shén-Tíng, GV24) กไ็ ด วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ขอควรระวัง: ระวังการใชใ นสตรีต้งั ครรภ เพราะอาจแทง บตุ รได ☯ SP7 โลวกู (漏谷 Lòu-Gǔ) ความหมาย: โลว (漏) แปลวา การแยกออก; กู (谷) แปลวา หุบเขา: จุดนี้อยูในรอ งหลงั ตอ กระดูก tibia คลายอยใู นหบุ เขา ตําแหนง : อยูดา นในของขา บนแนวเสน ทล่ี ากตอ ระหวา งจดุ ยอดของตาตมุ ใน กบั จุดอินหลงิ เฉวฺ ียน (SP9) อยูเหนือตาตมุ ในข้นึ มา 6 ชนุ หลงั ตอขอบดานในของกระดูก tibia ขอ บง ใช: ทอ งอดื แนน ทอ งรองโครกคราก ชาและออนแรงของขา วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1 ชุน ☯ SP8 ตีจ้ ี (地机 Dì-Jī) ความหมาย: ตี้ (地) แปลวา โลก; จี (机) แปลวา สาํ คญั : ในทนี่ ี้ ตี้ หมายถึง ขา รวมหมายถึง วาจดุ นี้อยบู นขาซึ่งมีความสําคัญในการเคล่อื นไหว จุดเฉพาะ: จดุ ซี ตําแหนง : อยูใ ต medial epicondyle ของกระดกู tibia ในแนวโคงชิดขอบดา นหลังกระดกู tibia ลงไปอกี 3 ชนุ ขอบงใช: รกั ษาอาการ ปวดทอง ทอ งเสยี ปส สาวะผิดปกติ บวมนํ้า ประจาํ เดอื นผิดปกติ ปวด ประจาํ เดือน อสุจเิ คลื่อนไมร ตู วั สรรพคุณเดน : ปวดประจําเดือน หรือ ประจาํ เดือนออกมาก วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ SP9 อนิ หลงิ เฉวฺ ยี น (阴陵泉 Yīn-Líng-Quán) ความหมาย: อิน (阴) แปลวา อิน ของอนิ -หยาง; หลงิ (陵) แปลวา เนนิ เขา; เฉวฺ ียน (泉) แปลวา น้าํ พ:ุ อนิ ในที่นี้หมายถึง ดานใน เปรยี บเหมือนน้ําพุที่อยดู านในใตเนินเขา จุดเฉพาะ: จุดเหอ-ทะเล

จุดฝงเขม็ บนเสน ลมปราณ 121 ตําแหนง : อยใู ต medial epicondyle ของกระดกู tibia แนวโคงชิดขอบหลงั กระดกู tibia ขอบง ใช: ทอ งอืด ทอ งเสีย บวมนํา้ ดีซาน ปสสาวะขดั ปสสาวะไมคลอง หรอื ควบคุมปส สาวะ ไมไ ด ปวดเขา สรรพคุณเดน: รักษาอาการ บวมน้าํ ปสสาวะไมค ลอ ง วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 1.0-2.0 ชุน ☯ SP10 เซฺวยี่ ไห (血海 Xuè-Hǎi) ความหมาย: เซวฺ ยี่ (血) แปลวา เลือด; ไห (海) แปลวา ทะเล: จุดน้ีรักษาความผดิ ปกตขิ อง เลือด ชว ยใหเ ลอื ดไหลเวยี นกลบั ไปอยใู นทะเลแหงเลอื ด ตาํ แหนง: อยูเหนือขอบบนดา นในของ patella 2 ชุน ตรงกลางกลามเนอื้ vastus medialis ขอ บงใช: ประจําเดือนผดิ ปกติ ประจาํ เดือนมามาก ประจาํ เดือนไมมา ลมพษิ คนั ทีผ่ ิวหนังเรือ้ รงั eczema ไฟลามทุง สรรพคณุ เดน : ใชร ักษาโรคผ่นื คนั ทีผ่ ิวหนงั โดยใชค กู ับจุดชวฺ ฉี อื (曲池 Qū-Chí, LI11) วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ SP11 จเี หมนิ (箕门 Jī-Mén) ความหมาย: จี (箕) แปลวา กระทะฝุน; เหมนิ (门) แปลวา ประตู: เม่ือนงั่ ในกระทะฝุนแลว เหยยี ดขาออก ดานในของตน ขาทีโ่ ผลพนฝนุ คอื ตาํ แหนง ของจุดนี้ ตาํ แหนง : อยดู า นในของตน ขาบนแนวเสนทล่ี ากตอระหวา งจดุ เซวฺ ย่ี ไห (血海 Xuè-Hai, SP10) กับจดุ ชงเหมนิ (冲门 Chōng-Mén, SP12) อยเู หนอื จุดเซว่ยี ไห (SP10) 6 ชนุ ขอบง ใช: ปส สาวะขดั ปส สาวะไมร ูตัว ปวดดา นในของตนขา วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ SP12 ชงเหมิน (冲门 Chōng-Mén) ความหมาย: ชง (冲) แปลวา ผา น; เหมิน (门) แปลวา ประต:ู จุดน้เี ปนประตูสําคญั สําหรับ เปน ทางผา นของช่ีของเสนลมปราณมาม ตําแหนง : อยตู รงขาหนบี หางจากขอบบนของรอยเชอ่ื มหวั หนา ว (pupic symphysis) ออกมา 3.5 ชุน ซึ่งจะตรงกับบริเวณดานนอกของ external iliac artery

122 การฝงเข็ม-รมยา ขอ บงใช: ปวดทอง ประจําเดือนผดิ ปกติ ตกขาว ไสเ ลื่อน วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ SP13 ฝเู ซอ (府舍 Fǔ-Shè) ความหมาย: ฝู (府) แปลวา อวัยวะจง้ั ฝ;ู เซอ (舍) แปลวา ทีพ่ กั : ตาํ แหนงทล่ี กึ ลงไปของจดุ น้ี ก็คอื ชอ งทอ งซง่ึ เปนท่อี ยูของอวัยวะจง้ั ฝู ตําแหนง: อยบู รเิ วณทองนอ ย ต่ํากวา สะดอื ลงมา 4 ชุน หรอื สงู กวาจุดชงเหมิน 0.7 ชนุ และอยู หางจากแนวกงึ่ กลางลาํ ตวั 4ชนุ ขอบง ใช: ปวดทอ ง ไสเลือ่ น กอ นในทอ ง วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชุน รปู ที่ 3-19 แสดงตําแหนง จุด SP10 ☯ SP14 ฝเู จ๋ยี (腹结 Fù-Jié) ความหมาย: ฝู (腹) แปลวา ชอ งทอ ง; เจยี๋ (结) แปลวา การค่งั , การอดุ กนั้ : จดุ นจ้ี ึงหมายถึง การอุดกน้ั ในชอ งทอง ตาํ แหนง: อยูบรเิ วณทอ งนอ ย ตํา่ กวาจดุ ตา เหิง (大横 Dà-Héng, SP15) 1.3 ชุน และ อยหู าง จากแนวกงึ่ กลางลาํ ตัว 4 ชุน ขอบง ใช: ปวดทอง ทองเสยี ไสเลอื่ น วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 1.0-2.0 ชนุ

จุดฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 123 ☯ SP15 ตาเหิง (大横 Dà-Héng) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; เหิง (横) แปลวา แนวนอน: จุดนอ้ี ยรู ะดับเดียวกับสะดือ จดุ เฉพาะ: จดุ ตัดเสนมา มและเสนอินเหวย ตําแหนง : อยทู ห่ี นา ทอ งระดบั เดยี วกบั สะดือ หา งจากสะดอื ออกมาดานขา ง 4 ชนุ ขอบง ใช: รักษาอาการ ทองเสยี ทอ งผกู ปวดทอง วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-2.0 ชุน ขอระวงั : ระวังปก ทะลชุ องทอง โดยเฉพาะผทู มี่ ีผนงั หนาทอ งบาง ☯ SP16 ฝูไอ (腹哀 Fù-Āi) ความหมาย: ฝู (腹) แปลวา ชองทอ ง; ไอ (哀) แปลวา ปวด: จุดนใ้ี ชรักษาอาการปวดทอง ตําแหนง: อยบู ริเวณทอ งสวนบน สงู กวา สะดอื 3 ชนุ และอยูหางจากแนวก่ึงกลางลําตวั 4 ชนุ ขอบงใช: ปวดทอ ง ทอ งเสยี ทองผูก วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ SP17 สอื โตว (食窦 Shí-Dòu) ความหมาย: สือ (食) แปลวา อาหาร; โตว (窦) แปลวา ชองวาง, โพรง: จุดนีอ้ ยดู า นนอกและ ใตตอ หัวนม บริเวณทอ่ี ยูล ึกลงไปจะเปนชอ งวางสําหรบั เกบ็ น้ํานม จดุ นส้ี ามารถใชก ระตนุ การดูดซมึ อาหาร และใชเพ่อื การบาํ รงุ รา งกาย ตําแหนง : อยูด า นขา งของหนาอกตรงชอ งซ่โี ครงที่ 5 และอยูห า งจากแนวกง่ึ กลางลําตัว 6 ชุน ขอบง ใช: แนนหนา อกและใตช ายโครง บวม วิธฝี ง เข็ม: แทงเฉยี งหรอื แทงราบ 0.5-0.8 ชุน ปลายเขม็ ชไี้ ปทางดานขา งของลาํ ตัว ☯ SP18 เทยี นซี (天溪 Tiān-Xī) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; ซี (溪) แปลวา กระแสน้าํ : เทียน หมายถึง สว นบน จดุ นี้อยูใ นชองซโี่ ครงเสมือนเปน ธารนาํ้ ตําแหนง: อยูดา นขา งของหนาอกตรงชองซึ่โครงท่ี 4 และอยหู างจากแนวกงึ่ กลางลําตวั 6 ชุน ขอบงใช: เจบ็ หนา อก ไอ เตานมอักเสบเฉยี บพลัน วิธีฝง เข็ม: แทงเฉยี ง หรอื แทงราบ 0.5-0.8 ชนุ ปลายเข็มชไ้ี ปทางดา นขางของลาํ ตัว

124 การฝง เข็ม-รมยา รูปที่ 3-20 แสดงตาํ แหนงจุด SP12–SP20 ☯ SP19 ซงเซียง (胸乡 Xiōng-Xiāng) ความหมาย: ซง (胸) แปลวา หนาอก; เซียง (乡) แปลวา หนา ตา ง: จดุ นอี้ ยบู นหนา อกจงึ คลายเปนประตูของหนา อก ตําแหนง: อยูดานขา งของหนา อกตรงชอ งซโ่ึ ครงที่ 3 และอยูหางจากแนวกง่ึ กลางลําตัว 6ชุน ขอ บงใช: แนน และเจบ็ บริเวณหนาอกและใตชายโครง วธิ ฝี งเขม็ : แทงเฉียง หรือแทงราบ 0.5-0.8 ชุน ปลายเข็มชีไ้ ปทางดานขางของลาํ ตัว

จดุ ฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 125 ☯ SP20 โจวหญง (周荣 Zhōu-Róng) ความหมาย: โจว (周) แปลวา ทั่วไป; หญง (荣) แปลวา บํารงุ ดว ยอาหาร: จุดน้สี ามารถที่จะ ประสานองิ๋ ชีท่ ี่ไดจ ากอาหารไปหลอ เล้ยี งทวั่ รา งกาย ตําแหนง : อยูด า นขางของหนาอกตรงชอ งซึ่โครงทสี่ องและอยูหา งจากแนวกึง่ กลางลําตวั 6 ชนุ ขอ บงใช: ไอ ชไ่ี หลยอนกลบั แนน และเจ็บบริเวณหนา อกและชายโครง วิธฝี งเขม็ : แทงเฉียง หรือแทงราบ 0.5-0.8 ชุน ปลายเขม็ ชีไ้ ปทางดา นขางของลําตวั ☯ SP21 ตาเปา (大包 Dà-Bāo) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; เปา (包) แปลวา บรรจุ: จุดนอ้ี ยตู รงกบั ที่ทเ่ี สน ลมปราณ ยอยแขนงใหญข องมาม แยกออกและกระจายไปเชือ่ มอวัยวะภายในอื่น ๆ จุดเฉพาะ: จุดลวั่ ใหญ (大络) ตาํ แหนง : อยูในแนว midaxillary line ระหวา งชอ งกระดูกซโ่ี ครงท่ี 6 ใตรักแร 6 ชนุ ขอ บง ใช: ไอ หอบ ปวดเสยี ดชายโครง ปวดเมอ่ื ยไปทง้ั ตวั แขนขาไมมแี รง วิธฝี งเข็ม: แทงเฉยี ง หรือ แทงราบ 0.5-0.8 ชนุ ไปทางดานหลงั 5. เสนลมปราณมอื เสาอนิ หัวใจ (手少阴心经 Shǒu-Shǎo-Yīn-Xīn-Jīng : The heart meridian of hand-ShaoYin) ☯ HT1 จี๋เฉฺวียน (极泉 Jí-Quán) ความหมาย: จ๋ี (极) แปลวา สงู สดุ ; เฉฺวียน (泉) แปลวา น้ําพุ: จุดนีอ้ ยกู ลางรกั แร ซึ่งมี ลกั ษณะบมุ ลงไปดูคลายนํา้ พุ ตาํ แหนง: อยูก ง่ึ กลางรักแร ซึง่ จะคลําไดแรงเตน ของเสน เลอื ด axillary artery ขอบงใช: ปวดหวั ใจ คอแหง กระหายน้ํามาก เจ็บชายโครง วณั โรคตอ มน้ําเหลือง ปวดไหลแ ละ แขนสวนบน วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง หรอื แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชนุ โดยหลีกเสนเลอื ด axillary artery ☯ HT2 ชิงหลงิ (青灵 Qīng-Líng) ความหมาย: ซงิ (青) แปลวา ตน กําเนดิ ; หลงิ (灵) แปลวา จติ ใจ: หวั ใจ ทาํ หนาทก่ี ระตนุ เสริมสรา ง และทพี่ กั ของจิตใจ และ ฝงเขม็ แหลงกาํ เนดิ ชี่ของเสน ลมปราณ

126 การฝง เข็ม-รมยา ตาํ แหนง: อยดู านในของแขนสว นบน ในแนวเสน ตอ ระหวาง จุดจ๋ีเฉวฺ ียน (HT1) และจดุ เสา ไห (HT3) อยูเหนือขอพบั ศอกขึ้นมา 3 ชนุ อยตู รงรองดา นในของกลา มเนอ้ื biceps brachii ขอ บง ใช: ปวดศรี ษะ สั่นตกใจ ตาเหลือง เจบ็ ชายโครง ปวดไหลแ ละตน แขน วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ HT3 เสา ไห (少海 Shào-Hǎi) ความหมาย: เสา (少) แปลวา ออ นวยั ; ไห (海) แปลวา ทะเล: หมายความวา จดุ นเี้ ปน จดุ เหอ (合 Hé) ของเสน ลมปราณนี้ จุดเฉพาะ: จุดเหอ-ทะเล ตําแหนง: 1) งอขอศอก 90 องศา จุดอยูกง่ึ กลางระหวางปลายดานในสดุ ของรอยพบั ศอก กบั medial epicondyle ของ humerus 2) งอขอ ศอกเตม็ ที่ จุดอยูปลายดา นในสดุ ของรอยพับขอศอก ขอบงใช: ปวดหัวใจ ปวดศอกและแขน เกร็งหดร้ังบรเิ วณศอก ตอ มนา้ํ เหลืองคอโต (วณั โรค) ปวดคอทายทอย ปวดใตรักแรช ายโครง วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ HT4 หลงิ เตา (灵道 Líng-Dào) ความหมาย: หลงิ (灵) แปลวา จติ ใจ; เตา (道) แปลวา เสนทาง: หมายถึงเสน ทางไปสจู ิตใจ คณุ สมบตั เิ ปน จุดเฉพาะ: จดุ จิง-แมน้าํ ตาํ แหนง : เหนือเสนขอมอื ดา นใน 1.5 ชุน ขอบดา นในของ flexor carpi ulnaris ขอ บงใช: ปวดหวั ใจ แขนเกร็ง-ยดื หรืองอไมส ะดวก ไมมีเสียง ฉับพลนั ปวดศอก-ปลายแขน สรรพคณุ เดน : เกร็ง ยดื แขนไมอ อก วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ HT5 ทงหลี่ (通里 Tōng-Lǐ) ความหมาย: ทง (通) แปลวา นาํ ไป; หลี่ (里) แปลวา ขา งใน: คุณสมบัติเปนจุดล่วั (络 Luò) ของเสนหวั ใจ มเี สน ลมปราณล่วั ออกไปเช่ือมเสน ลมปราณมือไทหยางลําไสเ ล็ก จดุ เฉพาะ: จดุ ล่ัว

จดุ ฝง เขม็ บนเสน ลมปราณ 127 ตําแหนง: เหนือเสนขอมือดา นใน 1 ชนุ ขอบดา นในของ flexor carpi ulnaris ขอบง ใช: ใจส่ัน ใจหวิว ไมมีเสียงฉบั พลัน ลิน้ แข็งพดู ไมไ ด ปวดขอ มือ ปวดปลายแขน สรรพคุณเดน: ล้นิ แขง็ พดู ไมไ ด ไมม เี สียงฉับพลนั (ทําใหค อโลงและมีเสียง) วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ HT6 อินซี่ (阴郄 Yīn-Xì) ความหมาย: อิน (阴) แปลวา อนิ ของอนิ -หยาง; ซ่ี (郄) แปลวา รอง: คณุ สมบัติ จดุ เฉพาะ: จุดซี ตําแหนง : เหนือเสนขอมือดา นใน 0.5 ชนุ ขอบดานในของ flexor carpi ulnaris ขอ บง ใช: ปวดหัวใจ ใจสนั่ ตกใจงาย รอนจากกระดกู เตา ฮ่ัน อาเจยี น เปน เลอื ด เลือดกําเดา ออกไมม เี สยี ง สรรพคณุ เดน: เสรมิ อนิ ระงับเหงอ่ื (รอ นจากกระดูก จากอินพรอ ง) วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ HT7 เสนิ เหมิน (神门 Shén-Mén) ความหมาย: เสิน (神) แปลวา จติ ใจ; เหมิน (门) แปลวา ประตู จุดเฉพาะ: จุดซี ตําแหนง: อยบู นเสนขอมือดานใน ดานนิว้ กอ ยขอบดานในของ flexor carpi ulnaris ขอบง ใช: ปวดหวั ใจ ใจสั่นตกใจงาย หงดุ หงดิ นอนไมห ลบั หลงลมื งา ย เตยี นขวางเจียน ปวด ชายโครงทรวงอก สรรพคุณเดน: หลงลืมงา ย (เสรมิ ความจํา) เสริมปญ ญา วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ HT8 เสาฝู (少府 Shào-Fǔ) ความหมาย: เสา (少) แปลวา ออนวัย; ฝู (府) แปลวา สถานที่ จดุ เฉพาะ: จุดหยวน, จุดซู-ลําธาร ตําแหนง : ระหวางกระดูกฝามอื ท่ี 4-5 เม่อื กําหมัด จดุ จะอยบู ริเวณฝา มอื ระหวา งปลายนิ้วกอ ย และนว้ิ นาง

128 การฝงเข็ม-รมยา ขอ บงใช: ปวดทรวงอก ใจสนั่ ปสสาวะไมค ลอ ง ปสสาวะรดทีน่ อน คนั บรเิ วณอวยั วะสบื พนั ธุ ภายนอก ปวดน้วิ กอย สรรพคณุ เดน : รกั ษาอาการปสสาวะไมคลอง (จากไฟหวั ใจ เคลอื่ นสูลาํ ไสเลก็ ) วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน รูปที่ 3-21 จุดฝงเข็มบนเสนลมปราณมอื เสา อนิ หวั ใจ ☯ HT9 เสา ชง (少冲 Shào-Chōng) ความหมาย: เสา (少) แปลวา ออ นวัย; ชง (冲) แปลวา ไหลพุง : จุดกาํ เนดิ ของเสน ลมปราณท่ี ไหลพงุ ไปตามเสนลมปราณ จุดเฉพาะ: จุดจงิ่ -ตาน้าํ ตาํ แหนง : โคนเล็บของนว้ิ กอ ยทางดา นหัวแมม ือ ขอ บง ใช: ปวดหัวใจ ใจสัน่ ปวดทรวงอกชายโครง เตยี นขวาง กลมุ ความรอ น หมดสติ

จุดฝงเข็มบนเสนลมปราณ 129 สรรพคุณเดน : โรคจติ อาละวาด (癫狂 Diān-Kuáng) กลมุ โรคความรอน วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.1 ชุน หรอื ปลอ ยเลือด รูปท่ี 3-22 แสดงตาํ แหนง จดุ HT4-HT9 6. เสนลมปราณมือไทหยางลาํ ไสเ ลก็ (手太阳小肠经 Shǒu-Tài-Yáng-Xiǎo-Cháng-Jīng: The Small Intestine Meridian of Hand–TaiYang) ☯ SI1 เสาเจอ (少泽 Shào-Zé) ความหมาย: เสา (少) แปลวา ออ นวยั ; เจอ (泽) แปลวา บึง: จดุ กําเนิดลมปราณ เปรียบ เหมอื นบงึ เล็ก ๆ จดุ เฉพาะ: จดุ จิง่ -ตานาํ้ ตาํ แหนง : โคนเล็บนิ้วกอ ยดานนอก หา งโคนเลบ็ 0.1 ชุน ขอบง ใช: ปวดศรี ษะ เจบ็ คอ ปวดคอ cyst ท่เี ตานม นาํ้ นมนอย หมดสติ กลมุ ความรอน สรรพคุณเดน : ชว ยใหนํ้านมไหลคลอง รกั ษาเตา นมอักเสบจากนํ้านมคั่ง ทอนํา้ นมอุดตัน กลุม ความรอน วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.1 ชุน หรือปลอยเลือด

130 การฝงเข็ม-รมยา ☯ SI2 เฉียนกู (前谷 Qián-Gǔ) ความหมาย: เฉียน (前) แปลวา ขา งหนา; กู (谷) แปลวา หบุ เขา: รอ งดา นหนา ของโคนนวิ้ กอ ย จดุ เฉพาะ: จุดอิ๋ง-นํา้ พุ ตาํ แหนง: อยูบนเปน เจ๋ยี หนา รอยบุมโคนนิว้ กอ ยดา น ulnar ปลายตอ 5th MCP joint ตรง แนวฝามอื และหลงั มือ (สีผวิ ตดั กนั ) เวลากําหมดั อยปู ลายรอยยน โคนน้วิ กอ ย ขอ บง ใช: ปวดศรี ษะ ปวดลูกตา หูอื้อ เจบ็ บวมคอ นํ้านมนอย กลมุ ความรอ น สรรพคณุ เดน: กลมุ ความรอ น นํา้ นมนอย (แตสูเ สา เจอ ไมได) วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ SI3 โฮว ซี (后溪 Hòu-Xī) ความหมาย: โฮว (后) แปลวา ขา งหลงั ; ซี (溪) แปลวา ลาํ ธาร: รองดานหลังขอ โคนนิว้ กอ ย จุดเฉพาะ: จดุ ซู-ลาํ ธาร, จดุ เชอ่ื มโยงเสน ลมปราณตู ตําแหนง: อยูบนเปนเจย๋ี หลงั ของน้ิวกอย บรเิ วณรอยบุมเหนอื ตอ 5th MCP joint ถา กํามอื จะ อยูต รงปลายรอยยน ฝา มอื ขอบงใช: ปวดคอ ปวดทายทอย คอแข็ง ตาแดง หตู งึ เจ็บบวมคอ ปวดเอว ปวดหลัง เตียน ขวางเจยี น มาเลเรยี ปวดนิ้ว ปวดขอ ศอก ปวดแขน สรรพคณุ เดน: ปวดตนคอ หลังเอว เตา ฮน่ั สําหรับมาเลเรยี ใชบรรเทาอาการ โดยปกกอ นเกดิ อาการ 2 ช่ัวโมง กรณที ่ีมอี าการเปน เวลาแนนอนเทา นั้น และจะไดผ ลดีกับคนในพ้ืนทมี่ าเลเรีย วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ SI4 วานกู (腕骨 Wàn-Gǔ) ความหมาย: วาน (腕) แปลวา ขอมือ; กู (骨) แปลวา กระดูก: ระหวางกระดูกขอ มือ จุดเฉพาะ: จดุ หยวน ตําแหนง: อยูเ หนอื จุดโฮวซี (后溪 Hòu-Xī, SI3) ข้นึ มาตรงรอยบมุ ของกระดูก triquetrum กับฐานกระดกู ฝามือท่ี 5 ขอ บง ใช: ปวดคอ คอแข็ง หอู อื้ ตาเปน ตอ ดีซา น กลมุ ความรอน มาเลเรยี อาการเฉพาะที่ นิ้ว เปนตะครวิ ปวดขอมือสรรพคณุ เดนขับรอ นชื้น (ลนิ้ ฝาเหลอื งเหนยี ว) วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชุน

จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณ 131 ☯ SI5 หยางกู (阳谷 Yáng-Gǔ) ความหมาย: หยาง (阳) แปลวา อนิ -หยาง, ขา งนอก; กู (谷) แปลวา หบุ เขา: รอ งท่อี ยดู า น นอกขอ มอื จดุ เฉพาะ: จุดจิง-แมนํ้า ตําแหนง : เสนขอ มอื ดา นหลังตดั กบั ปมุ styloid process ของกระดกู ulna ขอ บงใช: ปวดศรี ษะ ตาลาย หูอื้อตงึ ความรอ น เตียนขวางเจียน ปวดขอ มือเฉพาะท่ี วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ SI6 หยางเหลา (养老 Yǎng-Lǎo) ความหมาย: หยาง (养) แปลวา เลีย้ งดู; เหลา (老) แปลวา ผูสงู อาย:ุ จุดใชรกั ษาโรคในผสู งู อายุ จุดเฉพาะ: จุดซี (郗穴 Xī-Xué) ตาํ แหนง : ฝา มอื หันหาพน้ื เอานิ้วมอื อกี ขางคลาํ styloid process พลิกฝา มอื เขาหาตวั จะคลาํ ได รอยบมุ ซ่ึงเปน จดุ หยางเหลาพอดี ขอบงใช: ตามัว มองไมช ดั ปวดเม่ือยทไี่ หล ศอก ตน แขน สรรพคณุ เดน: ใชบาํ รุงผสู ูงอายุ หรือผูมสี ายตาเสือ่ มมองไมชดั วิธีฝงเขม็ แทง: ตรงหรือแทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ เฉียงข้นึ ใชก บั ตา ไหลสะบกั เฉยี งลง ปวดขอมอื ☯ SI7 จอื เจงิ้ (支正 Zhī-Zhèng) ความหมาย: จอื (支) แปลวา แขนง; เจง้ิ (正) แปลวา เสนลมปราณปกติ: จุดทีม่ ีแขนงไป เชอ่ื มกับเสนลมปราณมอื เสา อนิ หวั ใจ จดุ เฉพาะ: จดุ ล่วั ตําแหนง : อยเู หนอื จุดหยางกู (阳谷 Yáng-Gǔ, SI5) 5 ชนุ บนเสน ทลี่ ากระหวา ง จุดหยางกู (SI5) กบั จดุ เส่ียวไห (小海 Xiǎo-Hǎi, SI8) ขอบงใช: ปวดศรี ษะตาลาย กลมุ ความรอ น เตียนขวาง คอแขง็ ปวดทข่ี อ ศอก ตน แขน วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรงหรือแทงเฉียง 0.5-0.8 ชุน ☯ SI8 เสย่ี วไห (小海 Xiǎo-Hǎi) ความหมาย: เส่ียว (小) แปลวา เล็ก; ไห (海) แปลวา ทะเล: เปนจดุ เหอ (合 Hé) บนเสน ลมปราณนี้ มีลักษณะลมปราณเหมอื นน้ําไหลเ ออ ลงทะเล ของเสน ลมปราณมอื ไทหยางลําไสเ ล็ก

132 การฝงเข็ม-รมยา จดุ เฉพาะ: จดุ เหอ-ทะเล ตําแหนง: อยูดา นในของขอศอก งอขอ ศอกเล็กนอ ย จุดอยตู รงรอ งระหวา ง olecranon ของ ulna กบั medial epicondyle ของ humerus ขอบง ใช: ปวดศอก และแขน โรคจิต ลมชกั วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ รูปท่ี 3-23 จดุ ฝง เข็มบนเสน ลมปราณมอื ไทหยางลําไสเลก็ รปู ท่ี 3-24 แสดงตาํ แหนง จดุ SI1, SI3

จดุ ฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 133 รปู ท่ี 3-25 แสดงตําแหนง จุด SI6 รูปที่ 3-26 แสดงตําแหนงจุด SI8 ☯ SI9 เจยี นเจนิ (肩贞 Jiān-Zhēn) ความหมาย: เจียน (肩) แปลวา ไหล; เจิน (贞) แปลวา ทห่ี นง่ึ : จดุ น้ีเปนตําแหนงแรกท่ีเสน ลมปราณลาํ ไสเลก็ เขาสไู หล ตาํ แหนง: อยูดานหลังและลา งตอ ขอ ไหล อยูเหนือขอบรกั แรดานหลัง 1 ชุน ในทาแขนแนบลําตวั ขอบง ใช: ปวดไหล ปวดแขน วณั โรคตอ มน้ําเหลือง เสยี งอือ้ ในหู วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ SI10 เนาซู (臑俞 Nào-Shū) ความหมาย: เนา (臑) แปลวา แขนสว นบน; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดน้ีอยูแ ขนสว นบน เปน ตําแหนงที่ชขี่ องเสน ลมปราณซมึ แพรก ระจาย ตาํ แหนง : อยูบนไหลเหนือขอบรกั แรดา นหลัง อยใู นรอยบุมใตต อ spine scapula

134 การฝงเข็ม-รมยา ขอบงใช: ปวดไหล ปวดแขน วณั โรคตอมนํ้าเหลือง วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรงหรอื แทงเฉยี ง 0.5-1.5 ชนุ ☯ SI11 เทยี นจง (天宗 Tiān-Zōng) ความหมาย: เทยี น (天) แปลวา ขางบน; จง (宗) แปลวา นา นับถอื : จุดสาํ คญั ทอ่ี ยสู วนบน ของรา งกาย ตาํ แหนง: อยูกง่ึ กลาง infraspinous fossa ตรงกบั กระดกู สนั หลงั สว นอก T4 ขอ บงใช: ปวดสะบกั หายใจหอบ เตา นมอักเสบ แนนอดึ อัด หายใจไมค ลอ ง วิธีฝง เขม็ : แทงตรงหรอื แทงเฉยี ง 0.5-1.0 ชุน ขอ ควรระวัง: เวลาขยบั แขน จดุ จะเปล่ียนทไี่ ป ควรคลําขอบในของสะบกั ใหช ดั เจน ☯ SI12 ปงเฟง (秉风 Bǐng-Fēng) ความหมาย: ปง (秉) แปลวา การไดรับ; เฟง (风) แปลวา ลมท่ีทาํ ใหเ กิดโรค: จดุ นี้อยูใน ตําแหนงทงี่ า ยตอ ลมมากระทาํ ใหเ กดิ โรค ตาํ แหนง : อยบู นกระดูกสะบกั ตรงศูนยก ลางของ supraspinatous fossa ซึง่ จะเห็นเปนรอยบุม เมือ่ ยกชแู ขน ขอบง ใช: ปวดบรเิ วณสะบัก ชาและปวดบรเิ วณแขนสว นบน วิธฝี ง เข็ม: แทงตรงหรือแทงเฉยี ง 0.5-1.0 ชุน ☯ SI13 ชวฺ ีเหยวฺ ียน (曲垣 Qū-Yuán) ความหมาย: ชฺวี (曲) แปลวา โคง งอ; เหยฺวียน (垣) แปลวา กําแพง: จดุ นีเ้ ปนตาํ แหนงท่ี spine ของกระดูกสะบกั โคงงอเปนกาํ แพง ตาํ แหนง: อยูบ นสะบกั ดานในของ supraspinatous fossa ตรงตําแหนงกึง่ กลางของเสน ท่ลี าก ระหวางจุดเนา ซู (臑俞 Nào-Shū, SI10) และ apinous process ของ T2 ขอบง ใช: ปวดบริเวณสะบัก วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรงหรอื แทงเฉยี ง 0.5-1.0 ชนุ ☯ SI14 เจียนไวซ ู (肩外俞 Jiān-Wài-Shū) ความหมาย: เจียน (肩) แปลวา ไหล; ไว (外) แปลวา ดานนอก; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดนีอ้ ยบู น ไหลตรงตาํ แหนง ดานนอกของขอบกระดูกสะบกั ดา นใน

จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณ 135 ตาํ แหนง : อยูบ นหลงั หา งจากขอบลา งของ spinous process ของ T1 3 ชนุ ขอ บง ใช: ปวดไหล ปวดหลัง ตึงคอ และทา ยทอย วธิ ฝี งเขม็ : แทงเฉียง 0.5-0.8 ชุน ☯ SI15 เจียนจงซู (肩中俞 Jiān-Zhōng-Shū) ความหมาย: เจยี น (肩) แปลวา ไหล; จง (中) แปลวา ตรงกลาง; ซู (俞) แปลวา จดุ : จดุ น้ีอยบู นไหลแ ละอยูกง่ึ กลางระหวางไหลก บั ขอบดานในของกระดูกสะบกั ตําแหนง : อยบู นหลงั หา งจากขอบลา งของ spinous process ของ C7 2 ชุน ขอ บงใช: ไอ หอบ ปวดไหลแ ละหลัง ตามัว วธิ ีฝง เข็ม: แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ☯ SI16 เทยี นชวฺ าง (天窗 Tiān-Chuāng) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา ดา นบน; ชฺวาง (窗) แปลวา หนา ตาง: จดุ นอี้ ยูบนคอใชรกั ษา โรคทางหู โดยชวยรกั ษาการสญู เสยี การไดยินคลายกบั เปน การเปดหนาตาง ตําแหนง: อยดู า นหลังของคอ ตรงขอบหลังของกลา มเนอื้ sternocleidomastoid อยหู ลงั ตอ จดุ ฝทู ู (扶突 Fú-Tū, LI18) ตรงระดับของลกู กระเดอื กคอ ขอบง ใช: หหู นวก เสยี งอ้ือในหู เจบ็ คอ คอแขง็ เสียงหายเฉยี บพลนั วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ SI17 เทียนหญง (天容 Tiān-Róng) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา ดา นบน; หญง (容) แปลวา มากมาย: จดุ อยูบ นศีรษะ ทีซ่ ึ่งมี ช่ขี องเสนลมปราณมากมาย ตาํ แหนง: อยดู านขางของคอ หลงั ตอ mandibular angle ตรงรอยบมุ ทข่ี อบดา นหนา ของ กลามเนือ้ sternocleidomastoid ขอบง ใช: เสยี งอือ้ ในหู หูหนวก เจ็บคอ ปวดบวมที่คอและทา ยทอย วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ SI18 เฉวฺ ยี นเหลยี ว (颧髎 Quán-Liáo) ความหมาย: เฉฺวียน (颧) แปลวา กระดกู โหนกแกม ; เหลยี ว (髎) แปลวา รอง: รอ งใตก ระดกู โหนกแกม (zygoma)

136 การฝง เข็ม-รมยา จุดเฉพาะ: จดุ ตัดกับเสน มือเสาหยางซานเจียว ตําแหนง : รอยบุมใตก ระดกู โหนกแกม (zygoma) ในแนวเดียวกับปลายหางตา ขอ บงใช: ปากเบีย้ ว เปลือกตากระตกุ ปวดฟน คางทูม อาการบริเวณใบหนา เชน ปวดเสน ประสาท trigeminal วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชุน แทงเฉยี ง หรือแทงราบ 0.5-1.0 ชนุ รปู ที่ 3-27 แสดงจุด SI9–SI15 ☯ SI19 ทงิ กง (听宫 Tīng-Gōng) ความหมาย: ทิง (听) แปลวา ฟง ; กง (宫) แปลวา วงั หมายถงึ หู: จดุ ทงิ กงอยหู นาหใู ชรกั ษา ความผดิ ปกติของหู คณุ สมบตั เิ ปน จดุ เฉพาะ: จุดตดั กบั เสน มือเสาหยางซานเจียวและเทาเสา หยางถุงนํา้ ดี ตําแหนง: อยูหนากระบงั หู (targus) หลังตอ condyle ซึ่งเปนรอยบมุ (จะอาปากหรือไมก ไ็ ด แต อา ปากจะทําใหคลําไดชัดเจนข้นึ ) ขอ บงใช: รกั ษาโรคของหู ไดแก หอู ือ้ หูตงึ หชู น้ั กลางอกั เสบ ปวดฟน เตียนขวางเจยี น สรรพคณุ เดน : รกั ษาอาการความผิดปกตขิ องหูและการไดย ิน วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน

จุดฝง เขม็ บนเสน ลมปราณ 137 7. เสนลมปราณเทา ไทหยางกระเพาะปส สาวะ (足太阳膀胱经 Zú-Tài-Yáng-Páng-Guāng- Jīng : The bladder meridian of foot-TaiYang) รูปที่ 3-28 จุดฝงเขม็ ของเสนลมปราณไทห ยางกระเพาะปส สาวะ

138 การฝง เข็ม-รมยา ☯ BL1 จิงหมิง (睛明 Jīng-Míng) ความหมาย: จิง (睛) แปลวา ตา; หมิง (明) แปลวา สวาง: จุดอยทู ่ีตา มีสรรพคุณทาํ ใหตาสวา ง ตาํ แหนง : อยูท รี่ อยบมุ เหนือมุมหัวตา 0.1 ชนุ ขอบง ใช: ปวดตา ตาแดง นํา้ ตาไหล สายตามวั ตาลาย สายตาสัน้ ตาบอดกลางคืน ตาบอดสี สรรพคุณเดน: ใชร ักษาอาการเฉพาะท่ี วิธีฝง เข็ม: แทงตรง โดยดันลูกตาออกไปดานขา ง ลึก 0.5-1.0 ชุน ขอ ควรระวัง: หามหมนุ เขม็ และแทงเขม็ ขึ้นลง ใหแทงเข็มชา ๆ เม่อื ถอนเขม็ ออก ตอ งกดนาน อยา งนอย 2-3 นาที ☯ BL2 จา นจู (攒竹 Zǎn-Zhú) ความหมาย: จา น (攒) แปลวา รวบรวบ; จู (竹) แปลวา ไมไผ: จดุ จานจู อยทู หี่ วั คว้ิ ซงึ่ ขนควิ้ ดูเหมอื นปาไผท ร่ี มรน่ื ตําแหนง : ตรงรอยบมุ บริเวณหวั คิ้ว ขอบง ใช: ปวดศรี ษะ ปากเบย้ี ว ตามองไมช ดั นํ้าตาไหล ปวดตา ตาแดง เปลอื กตากระตกุ ปวด หวั ค้วิ หนงั ตาตก สรรพคุณเดน: ใชรกั ษาอาการเฉพาะท่ี วิธฝี ง เขม็ : แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ; ถารกั ษาโรคของตา เขม็ เฉียงลง ถา ปวดคว้ิ เข็มแทงตามแนว ค้ิว ถา ปวดศีรษะ เข็มเฉียงขึน้ ☯ BL3 เหมยชง (眉冲 Méi-Chōng) ความหมาย: เหมย (眉) แปลวา คว้ิ ; ชง (冲) แปลวา ขา งบน: จดุ เหมยชงอยทู ีข่ อบแนวชายผม เหนือค้ิว คุณสมบัติจุดนี้อยูในศรี ษะ จดุ กําเนิดเสนลมปราณ อยูในกลามเน้ือทเ่ี ชอ่ื มกับจมกู เนื่องจาก ตาํ แหนงและแนวที่เสน วง่ิ ผาน จดุ น้จี งึ รักษาโรคของใบหนาและศีรษะ ตําแหนง : บนศรี ษะ เหนอื จดุ จานจู 0.5 ชุน เหนอื ตอแนวชายผมดา นหนา ขอบง ใช: 1) โรคของศีรษะและอวัยวะรบั ความรสู ึก เยอ่ื บุตาบวม ตามัว คดั จมูก ปวดศีรษะ วงิ เวยี น vertigo 2) โรคอ่นื ๆ: โรคชัก (epilepsy) วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชุน

จุดฝงเข็มบนเสนลมปราณ 139 ☯ BL4 ชวฺ ชี า (曲差 Qū-Chā) ความหมาย: ชฺวี (曲) แปลวา โคง หรอื คดเค้ียว; ชา (差) แปลวา ไมส มา่ํ เสมอ ไมส มดลุ : จุด แปลวาอยูทข่ี อบแนวชายผมเหนือควิ้ ตาํ แหนง: บนศีรษะ เหนอื จดุ ก่ึงกลางของแนวชายผมดา นหนา 0.5 ชุน และขางตอ แนวกง่ึ กลาง ตัว 1.5 ชนุ หรือตรงระยะ 1/3 ดานในของเสนเชอ่ื มระหวา ง จุดเสนิ ถงิ (神庭 Shén-Tíng, GV24) และ โถวเหวย (头维 Tóu-Wéi, ST8) ขอ บงใช: ปวดศรี ษะ วงิ เวยี น ตามวั ปวดตา มีนํ้ามกู เลอื ดกําเดาไหล วธิ ฝี งเข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ หมายเหตุ: 1) โรคจมูก: ใช จุดชฺวชี า (曲差 Qū-Chā, BL4) ซางซงิ (上星 Shàng-Xīng, GV23) อง๋ิ เซยี ง (迎香 Yíng-Xiāng, LI20) ซเู หลียว (素髎 Sù-Liáo, GV25) สุย โกว (水沟 Shuǐ-Gōu, GV26) อนิ เจียว (阴交 Yīn-Jiāo, CV7) ทงเทยี น (通天 Tōng-Tiān, GV26) โขว เหอ เหลียว (口禾髎 Kǒu-Hé-liáo, LI19) เฟงฝู (风府 Fēng-Fǔ, GV16) 2) น้าํ มูกไหลมีสีเหลืองขุน จมูกมีกล่ิน: ใช จุดชวีชา (曲差 Qū-Chā, BL4) ซางซิง (上星 Shàng-Xīng, GV23) ☯ BL5 อชู ู (五处 Wǔ-Chù) ความหมาย: อู (五) แปลวา หา; ชู (处) แปลวา ที่: คอื จดุ ท่ี 5 บนเสน กระเพาะปสสาวะ ตาํ แหนง : บนศีรษะ เหนือแนวชายผมดานหนา 1 ชนุ และ ขา งตอ แนวกง่ึ กลางตวั 1.5 ชุน ขอ บงใช: 1) โรคของศีรษะและความรสู กึ : ปวดศีรษะ วิงเวียน 2) โรคระบบประสาท: โรคชักในเด็ก โรคลมชกั วิธฝี งเข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชุน ☯ BL6 เฉงิ กวาง (承光 Chéng-Guāng) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา ไดรบั ; กวาง (光) แปลวา ความสวาง: คือจดุ ท่อี ยบู ริเวณสงู สดุ ของศรี ษะซงึ่ รับความสวา งไดง า ย ตาํ แหนง : บนศีรษะ เหนือแนวชายผมดานหนา 2.5 ชุน และ ขา งตอ แนวกึ่งกลางตัว 1.5 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคของศรี ษะและความรูสกึ : ปวดศรี ษะ วิงเวยี น นาํ้ มกู ไหล คดั จมกู 2) โรคอืน่ ๆ: ชักจากไขส งู โดยไมม เี หง่อื อาเจยี น อาการละเหย่ี เปนทกุ ขก ลดั กลุม

140 การฝง เข็ม-รมยา วิธีฝงเข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ หมายเหตุ: อาเจียนใชร ว มกบั จดุ ตาตู (大都 Dà-Dū, SP2) ☯ BL7 ทงเทยี น (通天 Tōng-Tiān) ความหมาย: ทง (通) แปลวา ถงึ ; เทียน (天) แปลวา สวรรค: สวนบนของศรี ษะ หมายถึง สวรรคเ ปนจุดบนศีรษะและเชอ่ื มเหนือตอจดุ สูงสดุ ตําแหนง: บนศรี ษะ เหนอื แนวไรผมดานหนา 4 ชุน และ ขางตอ แนวกึง่ กลางตวั 1.5 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคของศรี ษะและความรูสกึ : ปวดศรี ษะ หนกั ๆ หัว วิงเวยี นโลกหมุน ปากและ หนาเบีย้ ว คดั จมูกและมนี ํ้ามกู เลอื ดกําเดาไหล ติดเชือ้ ในจมกู ปวดคอที่เกิดจากการหนั ศีรษะ 2) โรคอน่ื ๆ: คอพอก วิธฝี ง เขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ หรือ รมยา หมายเหต:ุ 1) เปน ลมหมดสติ: ใชจ ดุ ทงเทยี น (BL7) ลวั่ เชฺวยี่ (络却 Luò-Què, BL8) 2) อมั พาตใบหนา: ทงเทียน (BL7) เฉงิ กวาง (承光 Chéng-Guāng, BL6) ☯ BL8 ล่ัวเชวฺ ยี่ (络却 Luò-Què) ความหมาย: ลวั่ (络) แปลวา เช่ือม; เชวฺ ี่ย (却) แปลวา หนั กลับ: จุดทเ่ี สนกระเพาะปส สาวะเขา สจู ุดรางกายจากจดุ นี้ หลงั จากเช่อื มกับศีรษะ ตําแหนง: บนศรี ษะ เหนือแนวไรผมดานหนา 5.5 ชนุ และ ขางตอแนวกงึ่ กลางตวั 1.5 ชุน ขอ บง ใช: 1) โรคของศีรษะและความรูสกึ : วิงเวยี น โลกหมุน หูอ้ือ คดั จมูก ปากและหนาเบีย้ ว ตามวั บวมในลําคอ 2) โรคอ่นื ๆ: คอพอก โรคจติ ชนิดอารมณแ ปรปรวน ชัก วธิ ีฝง เข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ หรอื รมยา หมายเหต:ุ โรคจติ อารมณแปรปรวนใช จดุ ลวั่ เชว่ยี (BL8) ทิงหยุ (GB2) เสนิ ซู (DU12) ☯ BL9 อว้เี จิ่น (玉枕 Yù-Zhěn) ความหมาย: อว้ี (玉) แปลวา หยก; เจ่นิ (枕) แปลวา หมอน: เปนช่อื สมัยโบราณของกระดกู ทายทอย (occipital bone) ซงึ่ จุดน้ีอยูบนกระดกู ทา ยทอย ตาํ แหนง : บนศีรษะ เหนือแนวไรผมดา นหนา 2.5 ชนุ และ ขา งตอ แนวกงึ่ กลางตวั 1.3 ชุน เปน จดุ ลาดลงของขอบบนของปมุ กระดูกทายทอยดานนอก

จุดฝงเข็มบนเสน ลมปราณ 141 ขอบง ใช: 1) โรคของศรี ษะและความรสู กึ : ปวดศีรษะ ปวดกลามเน้ือ ปวดกระบอกตา คดั จมูก 2) โรคอ่ืน ๆ: โรคทเี่ กดิ จากความเย็นและลม อาเจียน วิธฝี ง เข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ หรอื รมยา ☯ BL10 เทยี นจู (天柱 Tiān-Zhù) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา ขางบน; จู (柱) แปลวา เสา: จูกู เปน ชื่อโบราณของกระดูก สนั หลังสว นคอ จดุ เทยี นจอู ยูด านขางของกระดกู สนั หลังสว นคอ ตําแหนง: เหนอื ชายผมดานหลงั ขนึ้ มา 0.5 ชนุ และหางจากแนวกงึ่ กลางตวั 1.3 ชนุ ขอบง ใช: ปวดศีรษะ คอแขง็ คดั จมกู โรคจติ อาละวาด ลมชกั ปวดบา ปวดหลัง กลุมความรอ น วธิ ีฝง เขม็ : แทงเฉยี ง หรือแทงราบ 0.5-0.8 ชนุ ขอ ควรระวงั : หามปกเฉยี งขึ้น เพราะจะโดนกา นสมอง ☯ BL11 ตาจู (大杼 Dà-Zhù) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; จู (杼) แปลวา กระสวย: กระดกู สันหลงั สว นอกทีห่ นึ่งมี ขนาดใหญ มี spinous process รูปรางเหมือนกระสวย จุดตา จูอยขู าง spinous process จุดเฉพาะ: จดุ ตัดของเสน เทา ไทห ยางกระเพาะปส สาวะและเสนมอื ไทหยางลาํ ไสเ ล็ก จุดอิทธิพล ของกระดกู ตําแหนง: ระดับขอบลางปมุ (spinous process) กระดูกสันหลงั อกท่ี 2 ขา งตอแนวกงึ่ กลางตวั 1.5 ชุน ขอบง ใช: ตวั รอ น คอแขง็ ปวดไหลแ ละบา วธิ ฝี ง เขม็ : แทงเฉียง 0.5-0.8 ชุน ☯ BL12 เฟง เหมนิ (风门 Fēng-Mén) ความหมาย: เฟง (风) แปลวา ลม; เหมนิ (门) แปลวา ประต:ู จุดเฟงเหมนิ อยูตรงที่ถูกลม รกุ รานไดง าย และใชร ักษาโรคทเี่ กดิ จากลมไดดี ตําแหนง : บนหลัง ระดบั ขอบลางปุมกระดกู สนั หลงั อกท่ี 3 ขางตอแนวกง่ึ กลางตวั 1.5 ชุน ขอ บง ใช: ไอ ตวั รอ น ปวดศรี ษะ คอแข็ง ปวดทรวงอกและหลงั หวดั หอบหืด ปอดอกั เสบ สรรพคณุ เดน : รักษากลมุ อาการภายนอก และชว ยกระจายช่ีปอด วธิ ีฝง เข็ม: แทงเขาแนวกงึ่ กลาง 0.5-0.8 ชุน

142 การฝง เข็ม-รมยา ☯ BL13 เฟยซู (肺俞 Fèi-Shū) ความหมาย: เฟย (肺) แปลวา ปอด; ซู (俞) แปลวา จุด: จดุ ทช่ี ี่ของปอดไหลเวียนมาทห่ี ลัง จดุ เฉพาะ: จดุ ซูหลงั ของปอด ตําแหนง: บนหลงั ระดบั ขอบลางปมุ กระดูกสนั หลังอกที่ 3 ขา งตอแนวกึง่ กลางตวั 1.5 ชนุ ขอบง ใช: ไอ หอบ คดั จมกู ไอเปน เลอื ด รอ นเปนเวลา รอนจากกระดูก เหงอ่ื ออกมากตอน กลางคนื หลอดลมอกั เสบ COPD วัณโรคปอด หืดหอบ ลมพษิ เลิกบหุ รี่ สง เสรมิ สขุ ภาพ สรรพคณุ เดน : รักษาโรคเกย่ี วกบั ปอด วธิ ฝี ง เข็ม: แทงเฉียง 0.5-0.8 ชนุ ปลายเขม็ ช้ีไปหากระดูกสนั หลงั ☯ BL14 จฺเหวียอินซู (厥阴俞 Jué-Yīn-Shū) ความหมาย: จเฺ หวยี อนิ (厥阴) แปลวา ปลายเสนลมปราณอนิ ; ซู (俞) แปลวา จดุ : จฺเหวียอิน หมายถงึ เยือ่ หุมหัวใจ จุดจเฺ หวียอนิ ซู เปน จุดท่ีลมปราณจากเย่อื หมุ หัวใจไหลเวียนมาที่หลัง จุดเฉพาะ: จุดซหู ลังของเยื่อหุมหวั ใจ ตาํ แหนง : บนหลัง ระดบั ขอบลางปุมกระดกู สนั หลังอกที่ 4 ขา งตอ แนวกึง่ กลางตวั 1.5 ชุน ขอบงใช: รักษาอาการไอ ปวดบริเวณหวั ใจ แนน หนาอก อาเจียน วธิ ฝี งเขม็ : แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชุน ☯ BL15 ซนิ ซู (心俞 Xīn-Shū) ความหมาย: ซิน (心) แปลวา หัวใจ; ซู (俞) แปลวา จุด: จดุ ทชี่ ี่ของหวั ใจไหลเวียนมาทีห่ ลัง จดุ เฉพาะ: จดุ ซูหลงั ของหัวใจ ตําแหนง : บนหลัง ระดบั ขอบลางปมุ กระดูกสนั หลงั อกท่ี 5 ขา งตอแนวกงึ่ กลางตวั 1.5 ชุน ขอ บง ใช: ปวดบริเวณหวั ใจ ตกใจ ใจส่นั ไอ อาเจยี นเปนเลอื ด นอนไมห ลับ หลงลืม เหงอื่ ออก มากตอนกลางคนื ฝน เปยก โรคจิต ลมชกั สรรพคุณเดน: กลุมอาการของหัวใจและเสนเลอื ดหัวใจ รวมถึงความผดิ ปกติของเสน ลมปราณ หวั ใจกลมุ อาการของปอด เปนจดุ สง เสริมสขุ ภาพ วิธฝี ง เข็ม: แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ

จุดฝง เข็มบนเสน ลมปราณ 143 ☯ BL16 ตูซู (督俞 Dū-Shū) ความหมาย: ตู (督) แปลวา เสน ตู; ซู (俞) แปลวา จุด: จดุ น้ี ชี่ของเสนลมปราณตูแผมาทห่ี ลงั ตําแหนง : บนหลงั ระดบั ขอบลางปุม กระดูกสันหลังอกท่ี 6 ขา งตอแนวกงึ่ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคระบบยอ ยอาหาร: ปวดกระเพาะอาหารหรอื ปวดทอง ทอ งอืด สะอึก เสยี งลม ในลาํ ไส 2) โรคหวั ใจและหลอดเลือด: ปวดบรเิ วณหวั ใจ ใจสั่น 3) โรคอน่ื ๆ เชน ไขแ ละโรคทเ่ี กิดจากความเย็น วธิ ฝี ง เขม็ : ปกเฉียง 0.5 ชนุ หรือ ครอบถว ย ☯ BL17 เกอ ซู (膈俞 Gé-Shū) ความหมาย: เกอ (膈) แปลวา กระบงั ลม; ซู (俞) แปลวา จดุ : จุดท่ลี มปราณของกระบงั ลม ไหลเวียนมาท่ีหลัง จุดเฉพาะ: จดุ อทิ ธพิ ลของเลอื ด ตาํ แหนง: บนหลงั ระดบั ขอบลางปมุ กระดกู สันหลงั อกที่ 7 ขา งตอ แนวกงึ่ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอบงใช: อาเจยี น สะอึก ไอ หอบ อาเจยี นเปน เลือด รอนเปน เวลา เหง่อื ออกมากตอนกลางคนื โลหิตจาง เมด็ เลือดขาวนอย สรรพคณุ เดน: ใชก ับโรคเลือด อาการกระบังลมเกรง็ อาเจียนจากเสน ประสาทกระบังลมผดิ ปกติ สงเสริมสขุ ภาพ วธิ ฝี งเขม็ : แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ☯ BL18 กานซู (肝俞 Gān-Shū) ความหมาย: กาน (肝) แปลวา ตับ; ซู (俞) แปลวา จุด: จดุ ท่ลี มปราณจากตบั ไหลเวยี นมาทีห่ ลงั จุดเฉพาะ: จุดซหู ลงั ของตับ ตาํ แหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลา งปุมกระดูกสนั หลังอกที่ 9 ขา งตอแนวกึ่งกลางตวั 1.5 ชนุ ขอบงใช: ดซี า น ปวดชายโครง โรคจิต อาละวาด ลมชกั ตาแดง ตาบอดกลางคนื อาเจยี นเปน เลอื ด ปวดกลางหลัง สรรพคุณเดน : โรคท่ีเกีย่ วขอ งกับระบบตบั และอาการเฉพาะท่ี วิธีฝง เข็ม: แทงเฉียง 0.5-0.8 ชนุ

144 การฝง เข็ม-รมยา ☯ BL19 ตานซู (胆俞 Dǎn-Shū) ความหมาย: ตาน (胆) แปลวา ถุงน้าํ ด;ี ซู (俞) แปลวา จุด: จดุ ทชี่ ีข่ องถุงนา้ํ ดไี หลเวยี นมาทีห่ ลัง จดุ เฉพาะ: จดุ ซหู ลังของถุงน้ําดี ตาํ แหนง: บนหลงั ระดับขอบลา งปุมกระดกู สนั หลงั อกที่ 10 ขางตอแนวกงึ่ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอบง ใช: ดีซา น ปากขม วณั โรคปอด รอนเปนเวลา ปวดชายโครงสขี าง วธิ ีฝงเขม็ : แทงเฉียง 0.5-0.8 ชุน ☯ BL20 ผีซู (脾俞 Pí-Shū) ความหมาย: ผี (脾) แปลวา มาม; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดที่ชีข่ องมามไหลเวียนมาทห่ี ลัง จดุ เฉพาะ: จุดซหู ลงั ของมาม ตาํ แหนง: บนหลัง ระดับขอบลางปุมกระดกู สนั หลงั อกที่ 11 ขา งตอแนวกงึ่ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอ บงใช: ทอ งอดื ดซี าน อาเจียน ทองเสีย ถา ยบดิ อุจจาระเปนเลอื ด บวมน้าํ ปวดหลงั วธิ ีฝง เข็ม: แทงเฉียง 0.5-0.8 ชนุ ☯ BL21 เวย ซู (胃俞 Wèi-Shū) ความหมาย: เวย (胃 ) แปลวา กระเพาะอาหาร; ซู (俞 ) แปลวา จุด: จุดทีล่ มปราณจาก กระเพาะอาหารไหลเวยี นมาทีห่ ลัง จดุ เฉพาะ: จุดซหู ลังของกระเพาะอาหาร ตาํ แหนง: บนหลงั ระดับขอบลางปุมกระดูกสันหลงั อกที่ 12 ขางตอแนวกง่ึ กลางตวั 1.5 ชนุ ขอบง ใช: ปวดทรวงอกและชายโครง ปวดกระเพาะอาหาร อาเจียน ทอ งอดื แนน เสียงลําไสด งั วธิ ีฝงเขม็ : แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชุน ☯ BL22 ซานเจยี วซู (三焦俞 Sān-Jiāo-Shū) ความหมาย: ซานเจยี ว (三焦) แปลวา อวัยวะซานเจยี ว; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดที่ลมปราณ จากซานเจยี วไหลเวยี นมาที่หลัง จุดเฉพาะ: จุดซหู ลงั ของซานเจยี ว ตําแหนง : บนหลงั ระดบั ขอบลางปุมกระดูกสนั หลงั เอวท่ี 1 ขา งตอแนวกง่ึ กลางตวั 1.5 ชุน ขอ บงใช: เสยี งลําไสดงั ทอ งอดื อาเจียน ทอ งเสยี ถายบิด บวมนาํ้ ปวดเอวและหลัง ตับแขง็ วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน