การฝังเข็ม รมยา เล่ม 1

จุดฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 145 ☯ BL23 เซน่ิ ซู (肾俞 Shèn-Shū) ความหมาย: เซน่ิ (肾) แปลวา ไต; ซู (俞) แปลวา จดุ : จดุ ท่ีลมปราณจากไตไหลเวยี นมาท่ีหลัง จุดเฉพาะ: จุดซหู ลังของไต ตําแหนง: บนหลงั ระดบั ขอบลางปุมกระดูกสนั หลงั เอวที่ 2 ขางตอ แนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชุน ขอ บง ใช: ปส สาวะรดทนี่ อน ฝนเปย ก สมรรถภาพทางเพศเสอื่ ม ประจําเดือนผิดปกติ ตกขาว บวมนํา้ หูอือ้ หูตงึ ปวดเอว สรรพคุณเดน : รกั ษากลุม อาการของระบบไต วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ BL24 ชีไ่ หซู (气海俞 Qì-Hǎi-Shū) ความหมาย: ช่ีไห (气海) แปลวา ทะเลของช่ีปฐมภมู ิ; ซู (俞) แปลวา จุด: จดุ ท่อี ยตู รงขามกบั จดุ ชี่ไห (气海 Qì-Hǎi, CV6) ที่ซึง่ ชี่ปฐมภมู ิแผเ ขา สหู ลัง ตาํ แหนง: บนหลัง ระดับขอบลา งปมุ กระดกู สนั หลังเอวท่ี 3 ขางตอ แนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชุน ขอ บงใช: 1) โรคระบบปส สาวะและสืบพันธ:ุ ประจาํ เดอื นมาไมปกติ ปวดประจําเดอื น ตกเลอื ด จากมดลูก มดลกู ยน่ื ยอย ตกขาว เสอ่ื มสมรรถภาพ หล่งั เร็ว ปส สาวะขุน ปส สาวะไมออก ปส สาวะกระ ปริดกระปอย ปสสาวะขดั ปวด 2) โรคระบบขบั ถา ย: ริดสีดวงทวาร ถายอจุ จาระเปนเลอื ด 3) โรคอ่ืน ๆ: ปวดตามแนวกระดกู สนั หลงั ออ นแรงหรือชาทีข่ า วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ หรอื ครอบถวย ☯ BL25 ตาฉางซู (大肠俞 Dà-Cháng-Shū) ความหมาย: ตาฉาง (大肠) แปลวา ลาํ ไสใ หญ; ซู (俞) แปลวา จุด: เปนจดุ ทช่ี ่ีของลําไสใ หญ ไหลเวียนมาท่ีหลัง จดุ เฉพาะ: จดุ ซหู ลงั ของลําไสใ หญ ตําแหนง: บนหลัง ระดบั ขอบลา งปมุ กระดกู สนั หลงั เอวที่ 4 ขา งตอ แนวกงึ่ กลางตวั 1.5 ชนุ ขอบง ใช: ทองอดื ทองเสีย ทอ งผูก ปวดเอว สรรพคณุ เดน : ทอ งเสยี ปวดเอว วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.8-1.2 ชนุ

146 การฝงเข็ม-รมยา ☯ BL26 กวานเหยวฺ ยี นซู (关元俞 Guān-Yuān-Shū) ความหมาย: กวาน (关) แปลวา เกบ็ ; เหยฺวยี น (元) แปลวา ช่ีปฐมภูมิ; ซู (俞) แปลวา จุด: จดุ นอี้ ยูต รงขา มกับจุดกวานเหยวฺ ยี น ทีซ่ ่งึ ชีอ่ ินและหยางปฐมภูมไิ หลเวยี นมาท่หี ลงั ตําแหนง : บนหลงั ระดับขอบลางปุมกระดูกสนั หลังเอวที่ 5 ขางตอ แนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคระบบยอยอาหาร : ทอ งอดื , ทองเสยี 2) โรคระบบสบื พันธแุ ละปสสาวะ: กอนในทอ ง ปสสาวะไมม ี ปสสาวะกระปริกระปรอย ประจําเดือนมาไมหยุด ประจําเดือนมาไมสมา่ํ เสมอ 3) โรคอนื่ ๆ เชน ปวดหลงั จากลม ไขหวดั เบาจดื วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.7-1 ชุน หรอื ครอบถว ย ☯ BL27 เส่ยี วฉางซู (小肠俞 Xiǎo-Cháng-Shū) ความหมาย: เสยี่ วฉาง (小肠) แปลวา ลาํ ไสเลก็ ; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดทล่ี มปราณจากลาํ ไส เล็กไหลเวยี นมาทห่ี ลัง ตาํ แหนง: บนกระเบนเหนบ็ ระดบั รูหลังกระเบนเหน็บที่ 1 (first posterior sacral foramen) ขา งตอ แนวกงึ่ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอ บง ใช: ปากเบ้ียว หนาบวม ปวดฟน โรคจติ อาละวาด ลมชกั ปวดกระเพาะอาหาร เทา ไมม ีแรง วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ BL28 ผังกวางซู (膀胱俞 Páng-Guāng-Shū) ความหมาย: ผังกวาง (膀胱) แปลวา กระเพาะปสสาวะ; ซู (俞) แปลวา จดุ : จุดทลี่ มปราณจาก กระเพาะปสสาวะไหลเวียนมาท่หี ลงั จุดเฉพาะ: จุดซูหลงั ของกระเพาะปส สาวะ ตําแหนง : บนกระเบนเหนบ็ ระดบั รูหลังกระเบนเหน็บท่ี 2 (second posterior sacral foramen) ขางตอ แนวกง่ึ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอบง ใช: ปส สาวะขดั ปส สาวะรดทนี่ อน ปวดเกรง็ เอว ทองเดินทอ งผกู วิธฝี ง เขม็ : แทงตรงหรอื แทงเฉียง 0.8-1.2 ชุน ☯ BL29 จงหลี่ซู (中膂俞 Zhōng-Lǔ-Shū) ความหมาย: จง (中) แปลวา กลาง; หล่ี (膂) แปลวา กลามเน้อื ขางกระดูกสันหลงั ; ซู (俞) แปลวา จดุ : จุดตรงกลางตวั ทซี่ ง่ึ ช่ขี องกลามเนอื้ หลงั 2 ขา งกระดกู สันหลงั ไหลเวยี นมาทหี่ ลัง

จดุ ฝง เข็มบนเสนลมปราณ 147 ตาํ แหนง : บนกระเบนเหนบ็ ระดบั รูหลงั กระเบนเหน็บที่ 3 (third posterior sacral foramen) ขา งตอ แนวกงึ่ กลางตัว 1.5 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคระบบยอยอาหาร: ทอ งเสยี ทองอืด 2) โรคอน่ื ๆ เชน หลงั แข็ง ปวดหลัง นอนราบลาํ บาก ไสเลอ่ื น วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน หรือ รมยา ☯ BL30 ไปหวนซู (白环俞 Bái-Huán-Shū) ความหมาย: ไป (白) แปลวา ขาว; หวน (环) แปลวา วงแหวน; ซู (俞) แปลวา จุด: จุดท่ี หมายถงึ ระดขู าว (ตกขาว) ตาํ แหนง : บนกระเบนเหน็บ ระดบั รูหลังกระเบนเหนบ็ ที่ 4 (fourth posterior sacral foramen) ขา งตอ แนวกงึ่ กลางตวั 1.5 ชนุ ขอบงใช: 1) ระบบสบื พันธแุ ละปส สาวะ: ตกขาว ประจําเดือนมาไมป กติ ตกเลอื ด ประจําเดือน คง่ั คา ง ไมม ีน้ํากาม ปส สาวะขนุ ปส สาวะสเี ขม 2) โรคอืน่ ๆ: ปวดหลังสว นลา ง ปวดขา ขาออนแรงชา ไสเ ลือ่ น วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน หรือ รมยา ☯ BL31 ซางเหลยี ว (上髎 Shàng-Liáo) ความหมาย: ซา ง (上) แปลวา บน; เหลียว (髎) แปลวา รู: จดุ ตรงรบู นของกระดกู กระเบนเหนบ็ ตาํ แหนง : บนกระเบนเหน็บ ตรงรูหลังกระเบนเหนบ็ ท่ี 1 (first posterior sacral foramen) ตรง จดุ กง่ึ กลางระหวางแนวก่ึงกลางตัว และ posterior superior iliac spine ขอ บง ใช: 1) โรคของระบบปส สาวะและสบื พนั ธุ: ปสสาวะไมออก ปส สาวะขุน ประจําเดือนมา ไมป กติ มดลูกหยอ น ตกขาวท่ีมสี ีขาวและแดง คันบริเวณอวยั วะเพศ ปวดประจําเดอื น มีบตุ รยาก ไร สมรรถภาพทางเพศ 2) โรคอื่น ๆ: หลงั แขง็ ปวดหลงั เขา และขาปวดออนแรง: วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.7-1.0 ชนุ หรอื รมยา ☯ BL32 ชื่อเหลียว (次髎 Cì-Liáo) ความหมาย: ชื่อ (次) แปลวา ที่สอง; เหลียว (髎) แปลวา ร:ู จุดตรงรทู สี่ องของกระดกู กระเบนเหน็บ ตําแหนง : บนกระเบนเหนบ็ ตรงรูหลงั กระเบนเหนบ็ ที่ 2 (second posterior sacral foramen) อยลู างและในตอ posterior superior iliac

148 การฝงเข็ม-รมยา ขอ บงใช: ปส สาวะขดั ปวดเอว ปวดขา ปวดระดู ระดูผดิ ปกติ ตกขาว ฝน เปยก ไสเลือ่ น วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน หรือ รมยา ☯ BL33 จงเหลียว (中髎 Zhōng-Liáo) ความหมาย: จง (中) แปลวา ตรงกลาง; เหลียว (髎) แปลวา ร:ู จดุ ตรงรกู ลางของกระดกู กระเบนเหนบ็ ตําแหนง : บนกระเบนเหน็บ ตรงรูหลังกระเบนเหน็บท่ี 3 (third posterior sacral foramen) อยู ลางและในตอ จดุ ชอื่ เหลียว (BL32) ขอบง ใช: 1) โรคระบบสบื พันธแุ ละปสสาวะ: ระดูมาไมป กติ ตกขาวมีลักษณะขาวและขนุ 2) โรคระบบยอ ยอาหาร: ทอ งผกู ปวดทอง ปวดในลําไส ถายเหลว 3) โรคอ่ืน ๆ เชน ปวดหลังสวนลา ง วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.7-1.0 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL34 เซ่ยี เหลียว (下髎 Xià-Liáo) ความหมาย: เซย่ี (下) แปลวา ลาง; เหลียว (髎) แปลวา ร:ู จุดตรงรลู างของกระดกู กระเบนเหน็บ ตาํ แหนง: บนกระเบนเหน็บ ตรงรูหลังกระเบนเหน็บที่ 4 (fourth posterior sacral foramen) อยูลา งและในตอ จดุ จงเหลยี ว (BL33) ขอบงใช: 1) โรคระบบสบื พนั ธุแ ละปส สาวะ: ไมป ส สาวะ ตกขาว ปวดประจาํ เดอื น 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: มเี สียงลมในลําไส ทองเสยี ทอ งผกู ถา ยเปน เลือด 3) โรคอ่นื ๆ: ปวดหลงั หลังแขง็ หันตัวลําบาก วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.7-1.0 ชุน หรอื รมยา ☯ BL35 หุย หยาง (会阳 Huì-Yáng) ความหมาย: หยุ (会) แปลวา ขา ม; หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอนิ -หยาง: จดุ เกีย่ วขอ งกบั เสน ลมปราณหยางและตัดกับเสน ลมปราณตู ซึ่ง ความหมายก็คือ ทะเลของเสนลมปราณหยาง ตําแหนง: ระดบั ปลายกระดูกกนกบ, ขางตอ แนวกึง่ กลางตวั 0.5 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคระบบสืบพันธุแ ละปสสาวะ: ตกขาวมสี ขี าวและแดง ปวดหลังหรอื หลงั แขง็ จาก ประจาํ เดอื น ไรสมรรถภาพทางเพศ เหงอื่ ออกมากผดิ ปกติ คันบริเวณอวัยวะเพศ 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: ทอ งเสยี ถา ยเปนเลอื ด รดิ สีดวงทวาร ปวดทอ ง ปวด ทองจากความเย็น

จดุ ฝงเข็มบนเสน ลมปราณ 149 3) โรคอื่น ๆ: เชน ปวดหลงั หลงั แขง็ วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ หรอื รมยา ☯ BL36 เฉงิ ฝู (承扶 Chéng-Fú) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา คง, รับ; ฝู (扶) แปลวา สนับสนุน, พยุง: จดุ นี้อยูบ นสว นบน ของตน ขาและกงึ่ กลางของรอยพบั ทีก่ นกบั ตน ขามีหนาทส่ี นับสนุน (พยุงขา) หรอื รบั นา้ํ หนกั ตวั ตําแหนง : บนตนขาดา นหลงั ตรงจดุ ก่งึ กลางของรอยพบั บริเวณกน ยอ ย ขอบงใช: 1) โรคตามแนวเสน ลมปราณ: ปวดบรเิ วณหลังดา นลาง ปวดตามแนวกระดกู สนั หลัง เยน็ และปวดบริเวณหลงั ดา นลา ง ปวดบวมบริเวณอวัยวะเพศ 2) โรคทางเดินปสสาวะ: ปส สาวะขัด 3) โรคทวารหนัก: ริดสีดวงทวาร ลาํ ไสไ มบ ีบตัว วธิ ีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-1.5 ชุน หรอื รมยา ☯ BL37 อนิ เหมิน (殷门 Yīn-Mén) ความหมาย: อิน (殷) แปลวา ความหนา; เหมนิ (门) แปลวา ประต:ู กลามเนือ้ ของจดุ นี้จะหนา จุดนเ้ี ปน ประตทู ่ีชีข่ องเสนลมปราณกระเพาะปส สาวะผา น ตําแหนง : อยดู า นหลงั ของตนขา บนเสน เชอ่ื มระหวา ง จดุ เฉงิ ฝู (BL36) และ จุดเหวย จง (BL40) ใตจ ุดเฉงิ ฝู 6 ชนุ ขอ บง ใช: ขอ กระดกู สันหลงั แข็งและปวดเวลานอน ปวดขาและตนขาดา นขา ง วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.7-1.5 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL38 ฝซู ี่ (浮郄 Fú-Xì) ความหมาย: ฝู (浮) แปลวา ลอย; ซี่ (郄) แปลวา เหมอื น: จุดนอ้ี ยบู นขอบบนของ popliteal fossa ตาํ แหนง : อยดู า นขางของรอยพับหลังเขา 1 ชนุ เหนือจดุ เหวยหยาง (BL39) ดา นในตอ เอน็ ของ กลามเนอ้ื biceps femoris ขอ บง ใช: ชาบริเวณกนและตน ขา กลา มเนอื้ แขนสว นบนแขง็ เกร็ง วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน หรือ รมยา

150 การฝง เข็ม-รมยา ☯ BL39 เหวยหยาง (委阳 Wěi-Yáng) ความหมาย: เหวย (委) แปลวา ทางโคง; หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอิน-หยาง: หยาง หมายถงึ ขางนอก จดุ เหวยหยาง อยูต รงริมดา นนอกของรอยพับหลังเขา ตาํ แหนง : อยูตรงปลายดานนอกของรอยพบั หลังเขา ตรงขอบดา นในของเอน็ ของกลามเนื้อ biceps femoris ขอ บงใช: ปวดเกร็งเอว ปวดเกร็งขา ทอ งอืด ปส สาวะขัด วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ BL40 เหวยจง (委中 Wěi-Zhōng) ความหมาย: เหวย (委) แปลวา ทางโคง ; จง (中) แปลวา ตรงกลาง: จดุ อยูกง่ึ กลางรอยพบั หลังเขา ตาํ แหนง : อยูตรงก่งึ กลางของรอยพบั หลังเขา ขอบง ใช: 1) โรคตามเสน ลมปราณ: ปวดทองและหลงั หนักและปวดบรเิ วณหลังและเอว ออ น แรงและชาเน่ืองจากลมและความช้นื อัมพาตของขา กลา มเนอ้ื ตน แขนเกรง็ หดตวั ปวดเขา และจาํ กดั การ เคลือ่ นไหว 2) โรคทางเดินอาหาร: โรคอหวิ าห เจบ็ ลิน้ ป อาเจยี น ทองเสยี 3) โรคทางจติ : wind stroke, coma, โรคลมชกั โรคชักกระตกุ 4) โรคผิวหนงั : ผวิ หนงั อกั เสบติดเชื้อบรเิ วณหลงั สว นเอว โรคไฟลามทุง โรคผ่นื คนั เปน น้าํ เหลอื ง ฝห นองทเี่ ตานม คนั ทแี่ คมชอ งคลอด โรคเรื้อน 5) โรคอ่ืน ๆ: ไขแตไ มมีเหง่ือ มาลาเรีย เลือดกาํ เดาไหล เจ็บคอ เหงือ่ ออกเอง เหงอ่ื ออกกลางคืน (summer heat) ปสสาวะขดั วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ หรือ ปลอ ยเลือด ☯ BL41 ฟเู ฟน (附分 Fù-Fēn) ความหมาย: ฟู (附) แปลวา จบั , เกาะติด; เฟน (分) แปลวา กระจาย: เสน ลมปราณกระเพาะ ปส สาวะวิ่งลงสองขางจากคอสองเสน จุดน้เี ปนจดุ เร่มิ ตนของเสน ที่สองแยกจากเสน แรก ตาํ แหนง : บนหลัง ระดับขอบลางปมุ กระดกู สนั หลังอกท่ี 2 ขา งตอแนวกึง่ กลางตัว 3 ชุน ขอบงใช: กลามเนอื้ ไหลหลังเกรง็ ปวดเกรง็ คอหันลําบาก ชาตนแขน วิธฝี งเขม็ : แทงเฉียง 0.3-0.5 ชุน หรอื รมยา

จดุ ฝงเข็มบนเสน ลมปราณ 151 ☯ BL42 พอหู (魄户 Pò-Hù) ความหมาย: พอ (魄) แปลวา จิต, วิญญาณ; หู (户) แปลวา ประตู: ปอดเก็บจติ วิญญาณ จดุ นี้ เปนระดับเดยี วกับจดุ เฟยซู (肺俞 Fèi-Shū, BL13) เปนเหมอื นประตสู ําหรับชี่ของปอด ตําแหนง : บนหลัง ระดับขอบลา งปุม กระดกู สนั หลงั อกท่ี 3 ขางตอแนวกงึ่ กลางตัว 3 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคระบบทางเดินหายใจ: ไอ หอบหืด ความผิดปกตขิ องปอดจากการทาํ งานมาก เกินไป โรคปอด วัณโรค ไขห นาแดงจากหยนิ พรอ ง 2) โรคทางเดินอาหาร: ทอ งรวง อาเจยี น รูสึกอึดอัดในชอ งอก 3) โรคอ่ืน ๆ เชน คอแข็งจากหนั ศรี ษะไมได ปวดในเอวและหลัง ปวดชอ งอก วธิ ีฝงเข็ม: แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL43 เกาฮวฺ าง (膏肓 Gāo-Huāng) ความหมาย: เกา (膏) แปลวา ไขมนั ; ฮวฺ าง (肓) แปลวา เยอื่ หุมหัวใจ: เกาฮวฺ าง หมายถึง สว น หน่ึงของเย่อื หุม หัวใจ จดุ เกาฮฺวางอยูระดับเดยี วกับ จดุ จเฺ หวียอนิ ซู (厥阴俞 Jué-Yīn-Shū, BL14) ตําแหนง: บนหลงั ระดับขอบลา งปุม กระดกู สนั หลงั อกท่ี 4 ขา งตอแนวกงึ่ กลางตวั 3 ชุน ขอบง ใช: ไอ หอบ วัณโรคปอด ความจาํ เสือ่ ม ฝนเปยก อาหารไมยอย วธิ ีฝงเขม็ : แทงเฉียง 0.5-0.8 ชุน หรอื รมยา ☯ BL44 เสินถงั (神堂 Shén-Táng) ความหมาย: เสนิ (神) แปลวา จิตใจ; ถาง (堂) แปลวา หองโถง: หวั ใจเปนบา นของจิตใจ จดุ น้ี อยรู ะดบั เดียวกบั จดุ ซินซู (BL15) เปน เหมอื นหองโถงสาํ หรบั จิตใจในบา น ตําแหนง : บนหลัง ระดับขอบลา งปุม กระดกู สนั หลังอกที่ 5 ขา งตอแนวกงึ่ กลางตัว 3 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคหลอดเลือดและหวั ใจ: ใจส่นั รนุ แรง ปวดหัวใจ อดึ อดั แนน อก หายใจต้นื ส้ัน 2) โรคทางเดนิ หายใจ: ไอ หายใจลาํ บากจากชย่ี อนกลับข้ึนมา ไขตานตอความเยน็ 3) โรคจิตเวช: นอนไมหลบั หงุดหงิด ราํ คาญ 4) โรคอนื่ ๆ: ปวดไหลหลงั กระดูกไขสันหลงั แขง็ จากการนอน วธิ ีฝง เข็ม: แทงเฉียง 0.3-0.5 ชุน หรือ รมยา ☯ BL45 อ้ีส่ี (议喜 Yì-Xí) ความหมาย: อ้สี ี่ (议喜) แปลวา เสยี งสัญญาณ; ถาผูป ว ยพูดคาํ วา อสี้ ี่ เมอ่ื หมอเอาน้ิวช้ี ทีจ่ ดุ จะ รูส ึกถงึ การสนั่ ของเสยี ง

152 การฝงเข็ม-รมยา ตาํ แหนง: บนหลงั ระดบั ขอบลางปมุ กระดกู สนั หลงั อกท่ี 6 ขางตอ แนวกงึ่ กลางตัว 3 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคทางเดนิ หายใจ: ไอ หายใจลาํ บาก เจ็บทรวงอก รา วไปหลงั 2) โรคอน่ื ๆ เชน ไขไมม เี หง่อื ออก มาลาเรีย นอนไมหลบั และกระสับกระสา ยจากอนิ พรอ ง วงิ เวยี น ปวดตา เลือดกาํ เดาไหล วิธฝี งเขม็ : แทงเฉียง 0.3-0.5 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL46 เกอกวาน (膈关 Gé-Guān) ความหมาย: เกอ (膈) แปลวา กระบังลม; กวาน (关) แปลวา ผา น: จดุ ท่อี ยรู ะดบั เดยี วกบั จุด เกอ ซู (膈俞 Gé-Shū, BL17) ตําแหนง : บนหลัง ระดับขอบลางปมุ กระดูกสนั หลงั อกท่ี 7 ขางตอแนวกงึ่ กลางตัว 3 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคทางเดนิ อาหาร: เบื่ออาหาร หายใจลาํ บากติดขัด อาเจียน สะอึก เรอ นํ้าลายสอ 2) โรคอื่น ๆ เชน ปวดตามแนวกระดูกสันหลัง ปสสาวะสีเหลอื งจดั โรคเลอื ด วิธีฝงเขม็ : แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชุน หรือ รมยา ☯ BL47 หุนเหมนิ (魂门 Hún-Mén) ความหมาย: หุน (魂) แปลวา จิตวิญญาณ; เหมิน (门) แปลวา ประตู: ตับเปน ที่เกบ็ ของจิต วญิ ญาณ จดุ นี้อยรู ะดับเดยี วกับ จดุ กานซู (肝俞 Gān-Shū, BL18) เปน เหมอื นประตขู องชต่ี บั ตาํ แหนง : บนหลัง ระดับขอบลางปมุ กระดกู สนั หลังอกท่ี 9 ขางตอ แนวกง่ึ กลางตวั 3 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคของศีรษะและรบั ความรสู ึก: ปวดศีรษะ วิงเวยี น 2) โรคทางเดินอาหาร: เบือ่ อาหาร อาเจยี น มเี สียงลมในลําไส ทอ งเสีย 3) โรคอนื่ ๆ: อึดอัดในชองอก ปวดหลัง เปนลม ปวดทองกระเพาะราวไปหลัง กลา มเน้ือแขง็ ปวดขอ ปสสาวะสแี ดง วิธีฝงเข็ม: แทงเฉียง 0.3-0.5 ชนุ หรอื รมยา ☯ BL48 หยางกัง (阳纲 Yáng-Gāng) ความหมาย: หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอิน-หยาง; กงั (纲) แปลวา กญุ แจ: ถงุ นาํ้ ดีเปน หยาง จดุ น้ีอยูร ะดบั เดียวกับตา นซู (胆俞 Dǎn-Shū, BL19) และใชก ารรกั ษาโรคถงุ นํ้าดี ตาํ แหนง : บนหลัง ระดับขอบลางปุมกระดูกสนั หลงั อกที่ 10 ขา งตอแนวกงึ่ กลางตัว 3 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคทางเดินอาหาร: ปวดทอ ง เสียงลมในลาํ ไส ทองเสีย ทอ งอืด เบ่อื อาหาร

จุดฝงเขม็ บนเสน ลมปราณ 153 2) โรคอื่น ๆ: ปวดหนา อกชอ งอก ไขตวั เหลืองตาเหลอื ง เบาหวาน วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชุน หรอื รมยา ☯ BL49 อ้ีเซอ (意舍 Yì-Shè) ความหมาย: อ้ี (意) แปลวา ความคิด; เซอ (舍) แปลวา ท่ีอย:ู มามเปนทเี่ ก็บความคดิ จดุ นอี้ ยู ระดับเดียวกบั จุดผีซู (脾俞 Pí-Shū, BL20) เหมือนเปนท่ีเกบ็ ช่มี า ม ตาํ แหนง : บนหลัง ระดับขอบลา งปุมกระดกู สันหลงั อกท่ี 11 ขางตอแนวกงึ่ กลางตวั 3 ชุน ขอ บงใช: 1) โรคทางเดนิ อาหาร: อืดแนนทอ ง เสียงลมในลาํ ไส ทอ งเสีย อาเจยี น เบ่อื อาหาร 2) โรคอ่นื ๆ: เบาหวาน ไขตัวเหลืองตาเหลอื ง ปส สาวะสแี ดงและเหลืองเขม ปวดสัน หลงั โรคจากลมและความเย็น วิธฝี งเขม็ : แทงเฉยี ง 0.3-0.5 ชุน หรอื รมยา ☯ BL50 เวยชาง (胃仓 Wèi-Cāng) ความหมาย: เวย (胃) แปลวา กระเพาะอาหาร; ชาง (仓) แปลวา บาน, ทเ่ี ก็บ: กระเพาะอาหาร เปน ทเี่ ก็บอาหาร จดุ นีอ้ ยูระดบั เดยี วกับจดุ เวย ซู (胃俞 Wèi-Shū, BL21) จงึ ทําหนา ที่เสมือนยงุ ฉาง ตําแหนง: บนหลงั ระดับขอบลางปมุ กระดูกสนั หลังอกท่ี 12 ขางตอ แนวกง่ึ กลางตวั 3 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคทางเดินอาหาร: ปวดทอง ปวดกระเพาะอาหาร โรคกระเพาะในเดก็ ทอ งผูก 2) โรคอ่นื ๆ เชน บวมน้ํา ปวดตามแนวกระดูกสนั หลังทาํ ใหนอนราบลาํ บาก วิธีฝงเขม็ : แทงเฉียง 0.3-0.5 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL51 ฮวฺ างเหมนิ (肓门 Huāng-Mén) ความหมาย: ฮฺวาง (肓) แปลวา ผนงั สําหรับกรอง; เหมิน (门) แปลวา ประตู: จดุ นอ้ี ยรู ะดับ เดยี วกบั จดุ ฮฺวางซู เปรียบเหมอื นประตูของชีข่ องซานเจยี ว ตําแหนง : บนหลัง ระดบั ขอบลา งปมุ กระดูกสนั หลังเอวที่ 1 ขา งตอ แนวกง่ึ กลางตวั 3 ชุน ขอบงใช: 1) โรคระบบทางเดินอาหาร: ปวดทอ ง ปวดกระเพาะอาหาร มกี อนในทอง ทองผูก 2) โรคหลงั คลอดบตุ ร วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ หรือ รมยา ☯ BL52 จื้อซ่อื (志室 Zhì-Shì) ความหมาย: จือ้ (志) แปลวา ตั้งใจ, มงุ ม่นั ; ซื่อ (室) แปลวา หองเก็บไต เก็บความต้งั ใจ: จุดนี้อยรู ะดบั เดียวกับจุดเสินซู จึงเปรียบเปน หองเกบ็ ชี่ของไต

154 การฝง เข็ม-รมยา ตาํ แหนง: บนหลัง ระดับขอบลางปมุ กระดกู สนั หลงั เอวที่ 2 ขางตอ แนวกง่ึ กลางตัว 3 ชุน ขอ บงใช: 1) โรคระบบปส สาวะและสืบพันธ:ุ นา้ํ กามเคล่ือน ไรส มรรถภาพทางเพศ ปวดบวม บริเวณอวัยวะเพศ ปส สาวะไมอ อก บวมน้าํ 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: ปวดกระเพาะอาหาร ทองอืด อาเจยี นในเดก็ ทองผูก 3) โรคอื่น ๆ เชน ปวดหลัง กระดูกสนั หลงั แขง็ และปวด นอนราบไมไ ด วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.7-1.0 ชุน หรือ รมยา หมายเหต:ุ ใชใ นการคลอดแบบ painless delivery โดยใชจดุ จอ้ื ซอื่ (BL52) จุดชี่ไหซ ู (BL24) ซือ่ เหลียว (BL32) และจดุ ไทช ง (LR3) ☯ BL53 เปาฮฺวาง (包肓 Bāo-Huāng) ความหมาย: เปา (包) แปลวา ถุง; ฮวฺ าง (肓) แปลวา ผนงั : เปา หมายถงึ กระเพาะปสสาวะ จดุ นี้อยูระดบั เดียวกับจุดผังกวางซู ตําแหนง : บนกระเบนเหน็บ ระดบั รูหลงั กระเบนเหน็บที่ 2 (second posterior sacral foramen) ขา งตอแนวกง่ึ กลางตัว 3 ชนุ ขอบงใช: 1) โรคระบบปสสาวะและสบื พันธุ: ปสสาวะคงั่ ทองอดื ดานลา ง อวัยวะเพศบวม 2) โรคทางเดนิ อาหาร: มเี สยี งลมในทอ ง ทองอดื ทองผูก 3) โรคอ่นื ๆ เชน ปวดตามแนวกระดูกสันหลงั วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.7-1.3 ชุน หรือรมยา ☯ BL54 จอื้ เปย น (秩边 Zhì-Biān) ความหมาย: จ้ือ (秩) แปลวา ลาํ ดบั ; เปย น (边) แปลวา ขอบเขต: จุดซูหลังของเสน ลมปราณ กระเพาะปส สาวะ จัดเรียงเปนลาํ ดับ จุดน้ีคือจุดตํ่าสุดของลาํ ดบั ตาํ แหนง: บนกระเบนเหน็บ ระดบั รูหลังกระเบนเหน็บท่ี 4 (fourth posterior sacral foramen) ขางตอแนวกง่ึ กลางตัว 3 ชุน ขอบง ใช: 1) โรคตามเสน ลมปราณ: ปวดหลังระดับเอวและกระเบนเหน็บทําใหนอนราบไมไ ด รูส ึกหนัก ๆ บริเวณเอวและกระเบนเหนบ็ ทาํ ใหเคลอื่ นไหวลาํ บาก ออนแรงและชาขา 2) โรคของทวารหนกั และเบา เชน ปสสาวะสีแดง ปวดอวัยวะเพศ รดิ สีดวงทวาร วิธีฝงเขม็ : แทงตรงหรือแทงเฉียง 1.0-1.5 ชนุ หรือ รมยา

จดุ ฝง เข็มบนเสน ลมปราณ 155 รปู ที่ 3-29 แสดงตําแหนงจดุ BL11–BL54 รูปที่ 3-30 แสดงตาํ แหนงจดุ BL27–BL54

156 การฝงเข็ม-รมยา ☯ BL55 เหอหยาง (合阳 Hé-Yáng) ความหมาย: เหอ (合) แปลวา รวมเปน หนง่ึ เดยี ว, อันหนง่ึ อันเดียวกนั ; หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอิน-หยาง: เสน ลมปราณว่ิงลงจากคอแลว แยกเปน 2 เสน หลังจากน้นั มาบรรจบกันท่ี จุด เหวย หยาง (BL39) และจะลงไปตา่ํ เรอื่ ย ๆ ตามกลามเนือ้ จุดสูงสุดของแนวนจี้ งึ เปน หยาง ตําแหนง : อยูในแนวท่เี ช่อื มกับจุดเหวยจง (BL40) และเฉิงซาน (BL57) ใตจ ดุ เหวยจง 2 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคตามแนวเสนลมปราณ: ปวดตามแนวกระดูกหลังราวลงทองสว นลา งและชาขา หนัก บวมและปวดเขาและนอ ง 2) โรคของระบบสบื พนั ธุ: ตกเลอื ดจากมดลูก ปวดหวั เหนา อณั ฑะอักเสบ หมด สมรรถภาพทางเพศ 3) โรคระบบประสาท: ชัก เกรง็ กลา ม ชกั เกรง็ 4) โรคอน่ื ๆ: ไสเ ล่อื น ปวดทอ งสว นบนและลาง วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 0.7-1.0 ชุน หรือ รมยา ☯ BL56 เฉงิ จิน (承筋 Chéng-Jīn) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา ทาํ ใหคงอยู; จนิ (筋) แปลวา เอน็ และกลา มเน้ือ: จุดน้อี ยบู น กลามเนอ้ื นองซึ่งเปน กลา มเนอื้ สําคัญท่ีพยุงสว นบนของรางกาย ตาํ แหนง : ดา นหลงั ขา บนเสน เช่อื มระหวางจุดเหวยจง (BL40) และ จุดเฉงิ ซาน (BL57) ตรง กลางเนอื้ นอ ง ใตต อ จดุ เหวยจง (BL40) 5 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคตามแนวเสนลมปราณ: เกร็งและปวดตามแนวกระดกู สนั หลัง ปวดกลา มเนื้อ หนัก ปวดหรอื ชาเขาและกลามเนื้อนอ ง เกร็งจากลําไสอ กั เสบเฉยี บพลัน (ถายเหลว อาเจียน ตะครวิ ) ปวดและขอเทา ยดึ ตดิ บวมหลงั เทา 2) โรคของศีรษะและความรสู กึ : วงิ เวยี น ปวดศรี ษะ เลือดกําเดาไหล 3) โรคของระบบยอยอาหาร: อาเจยี น ทอ งเสยี ทองผูก รดิ สีดวงทวาร วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.5 ชุน หรอื รมยา ☯ BL57 เฉิงซาน (承山 Chéng-Shān) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา รับ; ซาน (山) แปลวา ภเู ขา: กลา มเนือ้ นอง (gastrocnemius) นูนใหญเหมอื นภเู ขา จุดเฉิงซานอยูดา นหลังกลา มเน้ือเหมือนรองรบั ภเู ขาเอาไว

จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณ 157 ตําแหนง: อยทู น่ี อ ง ใตจ ดุ เหวย จง (BL40) 8 ชนุ บนแนวเสน ตอ ระหวางจดุ เหวย จงกับจุดตดั ระหวา งเสน ระนาบตาตุมนอกกับเสนแนวกึง่ กลางเอ็นรอยหวาย เวลาเขยง เทา หรอื กระดกปลายเทา จะเกดิ รอยบุมตรงดา นลางกลา มเนือ้ ขอ บงใช: ปวดขาชา รดิ สดี วงทวาร ปวดเกร็งเอวและขา วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-2.0 ชนุ ☯ BL58 เฟยหยาง (飞扬 Fēi-Yáng) ความหมาย: เฟย (飞) แปลวา บิน; หยาง (扬) แปลวา ยกข้นึ : ดานนอก แปลวา หยาง, จุดน้ี เปนจดุ ลัว่ เช่อื มเสนลมปราณกระเพาะปสสาวะและตัง้ อยูดานขางของขา และเสน ลมปราณวิง่ หรอื บนิ ออก จากจุดนี้ไปเสนลมปราณไต (เปนจดุ ล่ัวของเสนลมปราณกระเพาะปสสาวะของไทห ยางเทา ) จดุ เฉพาะ: จุดลั่ว ตาํ แหนง: บนนอง 7 ชุนเหนอื จุดคุนหลนุ (BL60) และ 1 ชุน ขางและตํ่ากวา จุดเฉิงซาน (BL57) ขอบงใช: 1) โรคตามแนวเสนลมปราณ: ปวดหลงั และขาหนีบ เปลยี้ และออ นแรงของขา 2 ขาง กลามเนื้อเกรง็ และเอ็นตดิ ยดึ ซ่ึงทาํ ใหง อขายาก โรคเรือ้ น 2) โรคของศีรษะและความรสู กึ : ปวดศรี ษะ วงิ เวยี น คัดจมูก เลือดกาํ เดาไหล 3) โรคระบบประสาท: ชัก 4) โรคอื่น ๆ เชน ริดสดี วง ไขไ มมเี หง่อื วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 0.7-1.0 ชนุ หรือรมยา ☯ BL59 ฟหู ยาง (跗阳 Fū-Yáng) ความหมาย: ฟู (跗) แปลวา กระดกขอเทา; หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอิน-หยาง: หยาง หมายถึง ขางบนและขางนอก จดุ ฟูหยางอยูเหนอื กระดูกขอ เทาดานนอกของขา ตําแหนง: อยดู า นนอกของขา เหนือจดุ คนุ หลุน (BL60) 3 ชนุ ขอบงใช: ปวดศีรษะ ปวดเอวและกระเบนเหนบ็ ขาปวดไมมีแรง ตาตมุ นอก บวมปวด วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.8-1.2 ชนุ ☯ BL60 คนุ หลนุ (昆仑 Kūn-Lún) ความหมาย: คุนหลุน (昆仑) เปนช่ือภเู ขาสงู ทางภาคตะวันตกของจีน; ตาตมุ นอกมีรปู รา งเหมอื น ภูเขา จุดคุนหลุนอยขู า งนอกตาตุม

158 การฝง เข็ม-รมยา ตาํ แหนง : อยใู นรอ งระหวางดา นหลังของตาตุมนอกกบั เอ็นรอยหวาย ขอบง ใช: ปวดเอวและกระเบนเหน็บ ปวดบวมสนเทา ปวดศีรษะ ปวดเกร็งทา ยทอย เลอื ดกาํ เดา ไหล ตาลาย โรคจิต ลมชัก คลอดยาก วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ รูปท่ี 3-31 แสดงตําแหนง จุด BL36–BL58 รปู ที่ 3-32 แสดงตําแหนง จดุ BL59–BL67

จุดฝงเข็มบนเสนลมปราณ 159 ☯ BL61 ผเู ซนิ (仆参 Pú-Shēn) ความหมาย: ผู (仆) แปลวา ผรู ับใช; เซนิ (参) แปลวา ใหความเคารพ: จุดน้ีอยดู านขา งสนเทา และถกู สมั ผสั เมือ่ ผูรับใช (ลูกจาง) ใหท ําความเคารพ ตําแหนง : ดานขางของเทา หลงั และต่าํ กวาตาตุมดา นนอก ต่ําจากจดุ คนุ หลนุ (BL60) ขา งตอ กระดกู สนเทา บรเิ วณจุดชื่อมตอของผวิ สีเขม กับสีจางที่เทา ขอบงใช: 1) โรคตามแนวเสน ลมปราณ: ปวดสน เทา ปวดหลงั เกร็งเปน ตะครวิ จากลําไสอ กั เสบ เฉยี บพลนั ปวดเขา ออ นแรงของขา 2 ขาง 2) โรคจติ ใจ: โรคอารมณแ ปรปรวณ ชกั เปน ลมหมดสติ 3) โรคอ่ืน ๆ เชน อาเจียน สาํ รอก ปสสาวะขุนขัด วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 0.2-0.3 ชนุ หรอื รมยา ☯ BL62 เซินมาย (申脉 Shēn-Mài) ความหมาย: เซิน (申) แปลวา ยน่ื ออกไป; มาย (脉) แปลวา เสนลมปราณ: เซินมาย เปน จดุ บนเสน ลมปราณเทา ไทหยางกระเพาะปสสาวะท่อี อกไปเชื่อมโยงกับเสน ลมปราณหยางเชยี ว จดุ เฉพาะ: จดุ เช่อื มโยงเสน ลมปราณหยางเชียว ตําแหนง: อยูต รงรองขดิ ของลางของตาตุมนอก ขอบง ใช: ปวดศรี ษะ วงิ เวียน โรคจิตอาละวาด ลมชัก ปวดเมือ่ ยเอวและขา ตาแดง นอนไมห ลบั วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ BL63 จินเหมิน (金门 Jīn-Mén) ความหมาย: จนิ (金) แปลวา ทองคาํ ; เหมนิ (门) แปลวา ประตู: จุดจินเหมนิ อยบู นเสนเทา ไทห ยางกระเพาะปสสาวะ และเปนจดุ เริม่ ตน ของเสนลมปราณหยางเหวย เปรยี บเปน ประตูสเู สนหยางเหวย จดุ เฉพาะ: จุดซี ตาํ แหนง : อยดู า นหนาและลางตอจดุ เซนิ มาย ตรงรอยบมุ ใตก ระดูก cuboid ก่ึงกลางระหวา งจุด เซนิ มา ย (BL62) กบั จุดจงิ กู (BL64) ขอบง ใช: ปวดศีรษะ ปวดเอว ปวดขาไมมีแรง โรคจิต ลมชกั ปวดตาตมุ นอก วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ

160 การฝงเข็ม-รมยา ☯ BL64 จิงกู (京骨 Jīng-Gǔ) ความหมาย: จงิ กู (京骨) เปน ชอ่ื โบราณของ tuberosity ของกระดูก metatarsal ท่ีหา: จุดจงิ กู อยูใต tuberosity ของกระดูก metatarsal ทหี่ า ตําแหนง : อยใู ต tuberosity ของกระดูก metatarsal ทห่ี า บนแนวบรรจบของฝา เทาและหลงั เทา ขอบง ใช: ปวดศีรษะ ปวดทายทอย ตามวั ปวดเอวและขา โรคจติ ลมชกั วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชุน ☯ BL65 ซูกู (束骨 Shù-Gǔ) ความหมาย: ซกู ู (束骨) เปน ช่อื โบราณของหวั กระดูก metatarsal ทห่ี า : จุดซกู ูอยูด า นขา งและ ใตหวั กระดกู น้ี ตาํ แหนง : อยูหลังขอ metatarsophalangeal ท่ีหา บนแนวบรรจบของฝาเทาและหลังเทา ขอบงใช: ปวดศรี ษะ ปวดทา ยทอย ตาลาย ปวดเอวและขา โรคจิต อาละวาด วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ BL66 จูท งกู (足通谷 Zú-Tōng-Gǔ) ความหมาย: จู (足) แปลวา เทา ; ทง (通) แปลวา ผาน; กู (谷) แปลวา หบุ เขา: จดุ จทู งกอู ยูใน รอ งระหวางกระดกู เทา ตาํ แหนง: อยหู นาขอ metatarsophalangeal ที่หา บนแนวบรรจบของฝา เทา และหลังเทา ขอบงใช: ปวดศรี ษะ ปวดทา ยทอย ตาลาย โรคจิต อาวะวาด เลือด กําเดาไหล วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.2-0.3 ชนุ ☯ BL67 จื้ออนิ (至阴 Zhì-Yīn) ความหมาย: จ้ือ (至) แปลวา ถงึ ; อนิ (阴) แปลวา อนิ ของอนิ -หยาง: หมายถึง เสนลมปราณ เทาเสาอินไต จุดจ้ืออินเปน จุดสดุ ทายของเสน เทาไทห ยางกระเพาะปส สาวะ ที่ไปตอกบั เสน เทา เสา อินไต ตาํ แหนง : อยูมมุ ดา นนอกของเสนน้วิ เทาท่หี า หา งจากมมุ เลบ็ 0.1 ชุน ขอบงใช: ทารกทา ผดิ ปกติในครรภ คลอดยาก ปวดศีรษะ ปวดตา คดั จมกู เลอื ดกําเดาไหล วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.1 ชุน ถาปรบั ทาทารกในครรภใชว ธิ ีรมยา

จดุ ฝง เข็มบนเสนลมปราณ 161 8. เสนลมปราณเทาเสาอินไต (足少阴肾经 Zú-Shǎo-Yīn-Shèn-Jīng : The kidney meridian of foot-ShaoYin) ☯ KI1 หยงเฉฺวยี น (涌泉 Yǒng-Quán) ความหมาย: หยง (涌) แปลวา ไหลพงุ ; เฉวฺ ียน (泉) แปลวา นํ้าพุ: จุดหยง เฉวฺ ยี นอยูต รงรอย บมุ บนฝา เทาทีม่ ลมปราณไหลพงุ ขนึ้ มาเหมอื นนํ้าพุ จดุ เฉพาะ: จุดจงิ่ -ตานาํ้ ตําแหนง: เหยียดเทาลงใหน วิ้ เทาทั้งหา งุมเขาหาฝาเทา ฝาเทาจะปรากฎรอยบุม ที่ จดุ หยง เฉวยี น จดุ อยูทีร่ อยตอระหวางดานหนา 1/3 กบั ดานหลัง 2/3 ของแนวยาวของฝา เทา ระหวางกระดกู metatarsal ที่ 2 และท่ี 3 ขอบง ใช: ปวดศรษี ะ มึนศรษี ะ นอนไมหลับ ตาลาย คอเจบ็ เสียงแหบแหง ทอ งผูก ปสสาวะขดั โรคจติ อาละวาด ลมชัก หมดสติ วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ KI2 หญานกู (然谷 Rán-Gǔ) ความหมาย: หญาน (然) แปลวา Tuberosity ของกระดกู narvicular; กู (谷) แปลวา หุบเขา: จดุ หญานกูอยใู นรองใต tuberosity ของกระดกู narvicular จุดเฉพาะ: จุดอ๋ิง-นํา้ พุ ตําแหนง : อยูทด่ี านในของเทาใต tuberosity ของกระดกู narvicular ตรงขอท่ีบรรจบกนั ของฝา เทา และหลังเทา ขอบง ใช: ระดผู ิดปกติ ตกขาว ฝน เปย ก เบาหวาน ทองเดนิ ไอเปนเลือด เจ็บคอ ปส สาวะขดั บาดทะยัก อาปากไมได วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน

162 การฝง เข็ม-รมยา รปู ที่ 3-33 จดุ ฝงเข็มบนเสนลมปราณเทา เสา อนิ ไต

จดุ ฝง เข็มบนเสนลมปราณ 163 รูปท่ี 3-34 แสดงตาํ แหนงจุด KI1 รปู ท่ี 3-35 แสดงตาํ แหนงจดุ KI2–KI6 รูปที่ 3-36 แสดงตําแหนงจุด KI3-KI10

164 การฝงเข็ม-รมยา ☯ KI3 ไทซ ี (太溪 Tài-Xī) ความหมาย: ไท (太) แปลวา ย่ิงใหญ; ซี (溪) แปลวา ลําธาร: จดุ ไทซีอยูใ นรองระหวางตาตมุ ในกบั เอน็ เหมือนลาํ ธารในหบุ เขาสงู ชนั จดุ เฉพาะ: จดุ หยวน จดุ ช-ู ลําธาร ตาํ แหนง: อยูดา นในขอเทา ในรอ งระหวางขอบหลังของตาตุมในกบั ขอบหนาของเอ็น achilles ขอ บงใช: 1) โรคตามเสน ลมปราณ: ปวดตามไขสันหลัง โรคปวดขอ ขาปวดและเย็นมาก ขา เคลอ่ื นไหวไดจํากดั บวมและปวดสน เทา และตาตุม ดานใน 2) โรคของศีรษะและอวัยวะรบั ความรูสึก: ปวดศีรษะ เวียนศีรษะ บวมและปวดคอ ปวดฟน หหู นวก เสยี งออ้ื ในหู เลือดกาํ เดาไหล 3) โรคทางเดินหายใจ: ไอ ไอเปนเลอื ด หายใจลาํ บาก เจ็บหนา อก แนนหนา อกและ ชายโครง เสมหะเหนยี ว 4) โรคทางเดินอาหาร: โรคอหวิ าห ทอ งเสีย ทอ งผกู 5) โรคระบบหวั ใจและหลอดเลอื ด: ใจสน่ั เจ็บหวั ใจ 6) โรคทางเดินปส สาวะ: ปส สาวะสขี าวขุน ปส สาวะบอ ย ปสสาวะสดี ํา 7) โรคระบบสบื พนั ธ:ุ ประจาํ เดือนมาไมสมํ่าเสมอ กามตายดาน กอนในชองทอ ง 8) โรคทางจิต: นอนไมห ลับ ความจาํ เส่อื ม (amnesia) vexation 9) โรคอืน่ ๆ: เบาหวาน เตานมอักเสบ ไสเลือ่ นเนื่องจากความเยน็ ฝนเปย ก หยอ น สมรรถภาพทางเพศ เจบ็ คอ วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ KI4 ตาจง (大钟 Dà-Zhōng) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; จง (钟) แปลวา สนเทา : จุดตาจงอยูท่กี ระดูกสนเทา ขนาด ใหญ (calcaneus) จดุ เฉพาะ: จดุ ลั่ว ตาํ แหนง: อยูดานในขอเทา หนาขอบของเอ็น achilles อยูด า นหลงั และใตจ ุดไทซ ี 0.5 ชนุ ขอบง ใช: ปส สาวะไมอ อก ปส สาวะขัด ปสสาวะรดท่นี อน ทอ งผกู ไอเปนเลือด หอบ ซมึ เซา ปวด สน เทา วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ

จดุ ฝงเขม็ บนเสนลมปราณ 165 ☯ KI5 สยุ เฉวฺ ียน (水泉 Shuǐ-Quán) ความหมาย: สุย (水) แปลวา น้ํา; เฉฺวียน (泉) แปลวา นํา้ พ:ุ สุย เฉวียนหมายถงึ แหลง กําเนิด นาํ้ ไตเปน อวยั วะควบคุมการขบั ถา ยน้าํ จุดสุยเฉฺวยี นเปน จดุ ซใี่ ชร กั ษาอาการปส สาวะผดิ ปกติ จดุ เฉพาะ: จุดซี ตําแหนง : อยูด า นในขอ เทา ใตจ ดุ ไทซ ี (太溪 Tài-Xī, KI3) 1 ชุน ขอบงใช: ระดูผิดปกติ ปวดระดู ขาดระดู มดลูกหยอน ปสสาวะขัด วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ KI6 เจาไห (照海 Zhào-Hǎi) ความหมาย: เจา (照) แปลวา แวววาว; ไห (海) แปลวา ทะเล: จดุ เจาไห มีลมปราณเหมือน ทะเลลมปราณหยางของไต ชว ยใหร างกายสดใสมีชวี ิตชวี า จดุ เฉพาะ: จุดเชอื่ มโยงกับเสน ลมปราณอินเชียว ตําแหนง: อยูใ นรองใตขอบลา งของตาตมุ ใน ขอ บง ใช: ระดผู ิดปกติ ตกขาว มดลกู หยอ น ปส สาวะบอย ปสสาวะไมอ อก ทองผูก คอแหง เจ็บ โรคจติ อาละวาด นอนไมห ลบั วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ ☯ KI7 ฟูลวิ (复溜 Fù-Liū) ความหมาย: ฟู (复) แปลวา ตอ เนอ่ื ง; ลวิ (溜) แปลวา ไหล: ลมปราณไหลลงไปบรรจบกบั ทะเลทจ่ี ุดเจา ไห ไหลกลับข้ึนมาท่ีจุดฟูลวิ แลว ไหลเวยี นตอ ไป จดุ เฉพาะ: จุดจงิ -แมน้ํา ตําแหนง : อยูด านในของขา เหนือจุดไทซ ี 2 ชุน ขอ บง ใช: บวมนํา้ ทอ งอดื ทอ งเดิน เหง่ือออกตอนกลางคืน ไขไ มมเี หง่ือ ขาปวด ออนแรง วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ KI8 เจียวซิน่ (交信 Jiāo-Xìn) ความหมาย: เจียว (交) แปลวา ตดั กนั ; ซิ่น (信) แปลวา ความเชื่อถอื หรอื การตดั สนิ ใจ เปน หนึ่งในจติ ใจทั้งหา ซง่ึ สมั พันธกบั ไต: ลมปราณของเสน ลมปราณตัดกันทีจ่ ดุ เจียวซน่ิ จุดเฉพาะ: จุดซขี องเสน ลมปราณอินเชยี ว

166 การฝงเข็ม-รมยา ตําแหนง : อยูดา นในของขา เหนอื จุดไทซี 2 ชนุ หนา จดุ ฟูลิว 0.5 ชุน ขอบง ใช: ระดผู ดิ ปกติ เลือดออกทางชองคลอด มดลูกหยอย ไสเลื่อน ทอ งเดิน ทองผกู วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.6-1.2 ชนุ รปู ที่ 3-37 แสดงตําแหนง จดุ KI12-KI16 ☯ KI9 จูป น (筑宾 Zhù-Bīn) ความหมาย: จู (筑) แปลวา แขง็ แรง; ปน (宾) แปลวา เขา หรือขา: จุดจูปน อยูท่ดี า นในขา มี หนาท่เี สริมความแข็งแรงของเขา และขา จดุ เฉพาะ: จุดซีของเสน ลมปราณอินเหวย ตําแหนง : อยดู านในของขาบนแนวเสน ตอระหวางจดุ ไทซ กี บั จดุ อนิ กู เหนอื จุดไทซ ี 5 ชุน ขอบงใช: โรคจติ อาละวาด ไสเ ล่ือน คลื่นไส อาเจียน ปวดนอ ง วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ KI10 อนิ กู (阴谷 Yīn-Gǔ) ความหมาย: อนิ (阴) แปลวา อิน ของอนิ -หยาง; กู (谷) แปลวา หุบเขา: อนิ หมายถงึ ดาน ในจดุ อินกูอยตู รงรอ งดา นในของเขา จดุ เฉพาะ: จดุ เหอ-ทะเล

จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณ 167 ตาํ แหนง: อยูดา นในของรอยพบั หลงั เขา จดุ อยรู ะหวางของกลามเนอ้ื semitendinosus กับเอน็ ของกลามเน้ือ semimembranosus เมื่องอเขา ขอบงใช: หยอ นสมรรถภาพทางเพศ ไสเ ลอ่ื น เลือดออกทางชอ งคลอด ปส สาวะขดั ปวดเขา วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI11 เหงิ กู (横骨 Héng-Gǔ) ความหมาย: เหงิ กู (横骨) เปนช่อื โบราณของหวั เหนา : จดุ นีต้ ัง้ อยขู อบบนของหวั เหนา จดุ พเิ ศษ: จดุ ตัดของเสนเทา เสา อินไต กับ เสนลมปราณชง ตาํ แหนง: อยูท ที่ อ งนอ ย เหนือขอบบนของรอยตอกระดูกหัวเหนา หา ง จดุ ชฺวกี ู (曲骨 Qū-Gǔ, CV2) มาทางขา ง 0.5 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคของระบบปส สาวะและระบบสืบพันธุ: ปวดทองนอ ย หยอ นสมรรถภาพทางเพศ ปสสาวะไมร ตู ัว ปสสาวะค่ัง ปวดประจําเดอื น 2) โรคอ่นื ๆ: ไสเลอ่ื น ปวดหลงั ปวดบวมตา วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI12 ตา เฮอ (大赫 Dà-Hè) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; เฮอ (赫) แปลวา อุดมสมบูรณ, มากมาย: จุดนี้เปนจดุ บรรจบของเสนไตและชงมา ย ซงึ่ พลังชหี่ ลกั ของเซ่ยี เจยี ว (下焦 Xià-Jiāo) มาก จุดพิเศษ: จดุ ตัดกันของเสนเทาเสา อินไต กบั เสนลมปราณชง ตาํ แหนง: อยูบรเิ วณทองนอ ย อยูตํ่าจากสะดอื 4 ชนุ และออกมาดานขา ง 0.5 ชุน ขอบงใช: 1) โรคระบบยอยอาหาร: ทองเสีย โรคบิด ปวดทอ งสว นลา ง 2) โรคระบบปส สาวะ: มดลูกหยอ น ประจําเดือนมาไมสมํ่าเสมอ ตกขาว ปวดองคชาติ ปวดประจาํ เดอื น ปส สาวะไมรตู วั ปส สาวะคงั่ 3) โรคอื่น ๆ เชน ปวดบวมตาแดง วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ KI13 ชีเ่ สฺวีย (气穴 Qì-Xuè) ความหมาย: ชี่ (气) แปลวา พลงั ชวี ติ ; เสฺวยี (穴) แปลวา ถํา้ จุดเฉพาะ: จุดตดั กนั ของเสนเทาเสา อนิ ไต กับเสน ลมปราณชง

168 การฝง เข็ม-รมยา ตาํ แหนง : อยตู าํ่ จากสะดือ 3 ชนุ และออกมาดานขาง 0.5 ชุน ขอ บงใช: 1) โรคระบบยอ ยอาหาร: ทอ งเสยี โรคบดิ 2) โรคระบบปสสาวะและระบบสืบพันธุ: ประจําเดอื นไมส มา่ํ เสมอ ตกขาว หยอ น สมรรถภาพทางเพศ ปส สาวะคง่ั เปนหมัน 3) โรคอื่น ๆ: ปวดตามแนวกระดกู สันหลงั ปวดบวมตา วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI14 ซือ่ หมา น (四满 Sì-Mǎn) ความหมาย: ซื่อ (四) แปลวา ส;่ี หมาน (满) แปลวา บรบิ รู ณ: จุดน้ีเปนจดุ ทส่ี ขี่ องเสนไตบน ทอ งและมขี อบง ใชในกรณีแนนทอ ง จดุ เฉพาะ: จดุ ตดั กนั ของเสนเทา เสาอนิ ไต กบั เสน ลมปราณชง ตําแหนง : อยตู า่ํ จากสะดอื 2 ชนุ และออกมาดา นขาง 0.5 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคระบบปส สาวะและระบบสบื พันธ:ุ ประจาํ เดอื นไมส มํา่ เสมอ ตกขาวไรเ ชอื้ ปส สาวะ ขดั ปสสาวะไมรตู วั บวม 2) โรคระบบยอยอาหาร: ทอ งเสยี โรคบิด ทอ งผกู 3) โรคอน่ื ๆ: ปวดทอ งตํา่ กวาสะดือ ปวดบวมตา วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ KI15 จงจู (中注 Zhōng-Zhù) ความหมาย: จง (中) แปลวา ตรงกลาง; จู (注) แปลวา ไหลริน: พลงั ของเสน ไตไหลรนิ จากจดุ นี้เขาสจู งเจยี ว (中焦 Zhōng-Jiāo) จดุ เฉพาะ: จดุ ตัดกนั ของเสน เทา เสา อินไต กับ เสน ลมปราณชง ตาํ แหนง : อยตู ่ําจากสะดอื 1 ชนุ และออกมาดา นขาง 0.5 ชุน ขอบง ใช: 1) โรคระบบยอยอาหาร: ทอ งเสยี โรคบิด ทอ งผูก 2) โรคระบบปสสาวะและระบบสืบพันธ:ุ ประจาํ เดือนมาไมสมํ่าเสมอ 3) โรคอ่ืน ๆ: รสู ึกหนาว ปวดเอวและทอง ปวดบวมตา วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน

จดุ ฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 169 ☯ KI16 ฮวฺ างซู (肓俞 Huāng-Shū) ความหมาย: ฮวฺ าง (肓) แปลวา ผนงั เมมเบรน; ซู (俞) แปลวา ขนสง : พลงั ของไตสงผา นจาก จุดนีเ้ ขา ไปในฮวงเมนเบรน จดุ เฉพาะ: จุดตัดกนั ของเสนเทาเสาอนิ ไต กับ เสนลมปราณชงคณุ สมบตั ิ ตาํ แหนง : อยูกลางทองและหางจากสะดอื ไปดา นขา ง 0.5 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคระบบยอยอาหาร: อาเจียน แนน ทอง ปวดรอบสะดือ ทองผูก ทอ งเสีย โรคบิด 2) โรคนรเี วช: ประจาํ เดือนไมสมา่ํ เสมอ 3) โรคอื่น ๆ: ไสเลอื่ น ปวดบวมตาแดง ปวดตามแนวกระดกู สนั หลัง วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI17 ซางชฺวี (商曲 Shāng-Qū) ความหมาย: ซาง (商) แปลวา หนงึ่ ในหา เสยี งท่เี ก่ยี วขอ งกบั โลหะ; ชฺวี (曲) แปลวา ปด : ซางเปน เสยี งเกี่ยวของกบั โลหะ และลาํ ไสใ หญซงึ่ เกี่ยวกบั โลหะ จุดนี้สมั พันธก บั การบดิ ของลําไส จุดเฉพาะ: จดุ ตัดกนั ของเสน เทาเสา อินไต กับ เสน ลมปราณชง ตําแหนง : อยูเหนือสะดอื 2 ชนุ และหางจากดานขาง 0.5 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคระบบยอยอาหาร: ทอ งเสยี โรคบดิ ปวดทอง เบือ่ อาหาร 2) โรคอนื่ ๆ: ปวดตาแดง วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ KI18 สือกวาน (石关 Shí-Guān) ความหมาย: สือ (石) แปลวา หนิ ; กวาน (关) แปลวา สาํ คญั : สอื ในทน่ี ี้หมายถึง มีความแขง็ จุดนีเ้ ปน จุดสาํ คัญในการรกั ษาโรคของทอ งชนดิ hard consistancy จุดเฉพาะ: จุดตดั กันของเสนเทา เสา อนิ ไต กบั เสนลมปราณชง ตาํ แหนง : อยูเหนือสะดือ 3 ชุน และหางจากดา นขา ง 0.5 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคระบบยอยอารหาร: อาเจยี น สะอึก ปวดกระเพาะอาหาร ทอ งผกู 2) โรคนรเี วช: ปวดทอ งหลังคลอดลกู ประจาํ เดือนไมส มํ่าเสมอ ปวดประจาํ เดือน เปนหมัน วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ

170 การฝงเข็ม-รมยา ☯ KI19 อินตู (阴都 Yīn-Dū) ความหมาย: อิน (阴) แปลวา อิน ของ อิน-หยาง; ตู (都) แปลวา ทาทาง: อิน หมายถึง ทอ ง และเสน อนิ จุดนอี้ ยใู นทองซง่ึ นาํ้ และอาหารมาพบกัน จุดเฉพาะ: จุดตัดกันของเสนเทาเสาอินไต กับ เสน ลมปราณชง ตําแหนง: อยเู หนือสะดอื 4 ชนุ และหา งจากดานขาง 0.5 ชุน ขอบง ใช: 1) โรคระบบหายใจ: หอบหืด หายใจลาํ บาก 2) โรคระบบยอยอาหาร: แนน ทอง ปวดกระเพาะอาหาร ทอ งผูก ดีซา น 3) โรคนรีเวช: เปน หมัน 4) โรคอ่ืน ๆ: มาเลเรีย ปวดตาแดง ปวดหนาอกและปวดทอ งบนดานขาง วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ KI20 ฝทู งกู (腹痛谷 Fù-Tōng-Gǔ) ความหมาย: ฝู (腹) แปลวา ทอ ง; ทง (痛) แปลวา ผา น; กู (谷) แปลวา น้าํ และอาหาร: จุดน้ี อยใู นทองซงึ่ นํ้าและอาหารผาน จดุ เฉพาะ: จุดตัดกนั ของเสนเทาเสาอินไต กับ เสนลมปราณชง ตําแหนง : อยเู หนือสะดอื 5 ชุน และหา งจากดานขาง 0.5 ชุน ขอ บง ใช: 1) โรคระบบหายใจ: ไอ โรคหอบหืด 2) โรคระบบยอยอาหาร: ปวดทอง แนน ทอง อาเจียน 3) โรคหวั ใจและหลอดเลอื ด: ใจส่ัน ปวดหนาอกและปวดทอ งบนดา นขาง 4) โรคอื่น ๆ: ลมชัก ใจส่นั เนอ่ื งจากตกใจ วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ KI21 อิวเหมนิ (幽门 Yōu-Mén) ความหมาย: อวิ ( 幽 ) แปลวา ที่ซอน; เหมนิ ( 门 ) แปลวา ประต:ู เปน จุดเก่ยี วกบั เสน ไต ซง่ึ รูเปดลางของกระเพาะอาหาร ตัง้ อยใู ตต อ จุดน้ี จุดนี้ถกู ซอ นลกึ ในทอ ง จดุ เฉพาะ: จุดตัดกันของเสนเทา เสา อนิ ไต กบั เสน ลมปราณชง ตาํ แหนง: อยเู หนอื สะดือ 6 ชุน และหางจากดา นขา ง 0.5 ชุน ขอบง ใช: 1) โรคระบบยอยอาหาร: ปวดกระเพาะอาหาร แนนทอง อาเจียน ทอ งเสยี โรคบดิ

จดุ ฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 171 2) โรคนรเี วช: การอักเสบเตา นมเฉยี บพลนั ภาวะนา้ํ นม สะสมผดิ ปกตใิ นตอ มเตานม 3) โรคอ่นื ๆ: ปวดหนาอกซึง่ พาดพงิ ไปถึงเอวและหลงั ปวดตาแดง วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 0.7-1.0 ชุน ☯ KI22 ปูหลาง (步廊 Bù-Láng) ความหมาย: ปู (步) แปลวา ขนั้ ; หลาง (廊) แปลวา เฉลยี ง: จุดนีต้ งั้ อยูในแนว จงถงิ (中庭 Zhōng-Tíng, CV16) บรเิ วณ epigastrium ซึ่งเมือ่ ชี่ไหลตามแนวคลา ยเปนขนั้ ผา นเฉลยี ง ไปท่ีลานบาน ตําแหนง: อยูใ นชองระหวา งกระดกู ซโ่ี ครงชองท่ี 5 และหา งจากเสนกลางตัวดา นหนา 2 ชนุ ขอบง ใช: 1) โรคระบบหายใจ: ปวดบริเวณหนาอกและทอ งสวนบนดา นขาง ไอ โรคหอบหืด จมกู อดุ ตนั 2) โรคระบบยอยอาหาร: อาเจียน เบื่ออาหาร 3) โรคอนื่ ๆ: เตานมอักเสบเฉียบพลนั วิธีฝง เข็ม: แทงตรงหรอื เฉียง 0.5-0.8 ชนุ ☯ KI23 เสินเฟง (神封 Shén-Fēng) ความหมาย: เสิน (神) แปลวา หัวใจ; เฟง (封) แปลวา คฤหาสน: จดุ อยูบริเวณทเี่ กยี่ วกบั หัวใจ ตําแหนง : อยใู นชอ งระหวางกระดกู ซ่โี ครงชอ งท่สี ่ี และหา งจากเสน กลางตวั ดา นหนา 2 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคระบบหายใจ: ไอ กระสับกระสา ยเนอ่ื งจากแนนหนาอก หายใจลําบาก 2) โรคระบบยอยอาหาร: อาเจยี น เบือ่ อาหาร 3) โรคอื่น ๆ: เตา นมอับเสบเฉียบพลัน วิธีฝง เขม็ : แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ☯ KI24 หลิงซฺวี (灵墟 Líng-Xū) ความหมาย: หลงิ (灵) แปลวา หวั ใจ; ซวี (墟) แปลวา กองดิน: จุดน้ภี ายในสมั พนั ธก ับหวั ใจ ภายนอกอยบู นเนินกลามเนื้อซงึ่ ดูคลายกองดิน ตาํ แหนง: อยูในชองระหวางกระดูกซโี่ ครงชอ งที่ 3 หางจากเสนกลางตัวดา นหนา 2 ชุน ขอ บงใช: 1) โรคระบบหายใจ: ไอ หายใจลําบาก 2) โรคระบบยอยอาหาร: อาเจียน เบ่อื อาหาร 3) โรคอื่น ๆ: อาการปวดหนาอกและปวดทอ งบนดา นขา ง เตา นมอักเสบเฉียบพลัน วธิ ฝี ง เข็ม: แทงเฉียง 0.5-0.8 ชนุ

172 การฝง เข็ม-รมยา ☯ KI25 เสินฉาง (神藏 Shén-Cáng) ความหมาย: เสิน (神) แปลวา หัวใจ; ฉาง (藏) แปลวา ปกปด : จุดนเี้ ปนจุดซึ่งจติ ใจถกู ปกปด ตาํ แหนง: อยูใ นชอ งระหวางกระดูกซ่โี ครงชอ งท่ี 2 หางจากเสนกลางตัวดานหนา 2 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคระบบหายใจ: ไอ หอบหดื รูสกึ แนนหนา อกและบริเวณทอ งบนดา นขาง 2) โรคระบบยอยอาหาร: อาเจยี น เบอื่ อาหาร 3) โรคอ่ืน ๆ: เตานมอักเสบเฉียบพลัน วิธีฝง เข็ม: แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชุน ☯ KI26 อวจี้ ง (彧中 Yù-Zhōng) ความหมาย: อว้ี (彧) แปลวา อดุ มสมบรู ณ; จง (中) แปลวา ตรงกลาง: จดุ นเ้ี ปน จดุ ซงึ่ ชขี่ องไต อุดมสมบรู ณ เพ่อื ไหลผา นเขาไปในหนา อก ตาํ แหนง: อยูใ นชอ งระหวางกระดกู ซี่โครงชอ งท่ี 1 หางจากเสนกลางตัวดา นหนา 2 ชนุ ขอ บงใช: 1) โรคทางเดินหายใจ: ไอ หายใจลําบาก แนน ปวดหนา อกและทอ งบนดา นขา ง 2) โรคระบบทางเดนิ อาหาร : อาเจยี น เบอื่ อาหาร 3) โรคอ่นื ๆ: เตา นมอักเสบเฉียบพลัน วธิ ฝี ง เข็ม: แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ☯ KI27 ซฝู ู (俞府 Shū-Fǔ) ความหมาย: ซู (俞) แปลวา จดุ ; ฝู (府) แปลวา อวัยวะ: ชข่ี องไตไหลจากจุดนเี้ ขา ไปในอวยั วะฝู ตาํ แหนง : อยตู ่ําจากขอบลา งของกระดูกไหปลารา หา งจากเสนกลางตัวดา นหนา 2 ชนุ ขอ บง ใช: 1) โรคทางเดินหายใจ: ไอ หายใจลําบาก ปวดหนาอก กระสบั กระสา ยเนอ่ื งจากแนน หนา อก 2) โรคระบบทางเดินอาหาร: แนน ทอง อาเจยี น เบ่อื อาหาร วิธีฝงเขม็ : แทงเฉียง 0.5-0.8 ชุน

จดุ ฝง เข็มบนเสนลมปราณ 173 9. เสนลมปราณมอื จเฺ หวยี อนิ เยอ่ื หมุ หัวใจ (手厥阴心包经 Shǒu-Jué-Yīn-Xīn-Bāo-Jīng : The pericardium meridian of hand-JueYin) ☯ PC1 เทยี นฉอื (天池 Tiān-Chí) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; ฉือ (池) แปลวา สระนํ้า: จุดอยูดานขางของเตา นม และนา้ํ นมไหลจาก เตา นมราวกับไหลจากสระสวรรค ตาํ แหนง : อยูบนอกตรงชอ งซีโ่ ครงทส่ี ่ี อยูห างจากหวั นม 1 ชนุ หางจากแนวกงึ่ กลางลาํ ตวั 5 ชุน ขอ บงใช: ไอและหอบ การอุดตันของหนาอก เจบ็ ชายโครง วัณโรค ตอมนา้ํ เหลอื ง เตานมอักเสบ วธิ ฝี ง เขม็ : แทงเฉียงหรือแทงราบ 0.3-0.5 ชุน ☯ PC2 เทยี นเฉฺวยี น (天泉 Tiān-Quán) ความหมาย: เทยี น (天) แปลวา สวรรค; เฉฺวยี น (泉) แปลวา นํา้ พุ: ชี่ของเสนลมปราณกาํ เนิด จากจุดเทยี นฉือ ไหลลงมาเหมือนนาํ้ พจุ ากสวรรค ตําแหนง: อยูบ นดา นในของแขน อยูตา่ํ กวา ขอบรักแรด า นในลงมา 2 ชุน อยรู ะหวา ง long head และ short head ของกลา มเน้ือ biceps 5 ชุน ขอบงใช: ปวดหัวใจ ไอ ตึงและเอน็ หนา อก ปวดแขน วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ ☯ PC3 ชวฺ เี จอ (曲泽 Qū-Zé) ความหมาย: ชวฺ ี (曲) แปลวา โคง; เจอ (泽) แปลวา บึง: จุดชฺวีเจอ อยูทรี่ อยพับขอ ศอก ลมปราณไหลมาท่แี อง รอยพบั ศอกเหมอื นนา้ํ ไหลลงสบู ึง จดุ เฉพาะ: จุดเหอ-ทะเล ตําแหนง: เสนขอ ศอก ตรงขอบในของเอน็ biceps brachii ขอ บงใช: ปวดหัวใจ ใจส่นั ปวดกระเพาะอาหาร อาเจยี น ทองเสีย โรคกลมุ ความรอน อาการ เฉพาะที่ เชน มือเกรง็ ปวด ขอ ศอก สรรพคณุ เดน: ขบั ความรอนที่หวั ใจ ปรับกระเพาะอาหารใหสมดุล วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ

174 การฝงเข็ม-รมยา ☯ PC4 ซเ่ี หมิน (郄门 Xì-Mén) ความหมาย: ซ่ี (郄) แปลวา รอ ง; เหมนิ (门) แปลวา ประตู: จุดซเี่ หมิน เปนประตทู ี่ลมปราณ ผานเขา ออก จดุ เฉพาะ: จดุ ซี ตําแหนง : อยูเหนือรอยพบั ขอ มือ 5 ชุน บนแนวเสนตอระหวาง จุดชฺวีเจอ (PC3) กบั จุดตาหลิง (PC7) อยใู นรอ งระหวางเอน็ ของ กลามเนือ้ palmaris longus และ flexor carpi radialis ขอบงใช: ปวดหวั ใจ ใจส่นั อาเจยี นเปน เลือด ไอเปนเลอื ด เปนฝ ลมชกั โรคหวั ใจ โรคประสาท นอนไมหลับ วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.8-1.2 ชุน รูปที่ 3-38 จดุ ฝง เขม็ บนเสนลมปราณมือจเฺ หวยี อนิ เยอื่ หุมหัวใจ

จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณ 175 รปู ที่ 3-39 แสดงตําแหนง จุด PC3–PC7 ☯ PC5 เจียนสอื่ (间使 Jiān-Shì) ความหมาย: เจียน (间) แปลวา ชอง; ส่อื (使) แปลวา เสนาบดี: จดุ เจียนสื่อเปนจดุ บนเสน ลมปราณมอื จเฺ หวยี อินเยือ่ หุม หัวใจ อยูในรอ งระหวางเอ็น โบราณถอื วาเปนเยอ่ื หุมหวั ใจ ปกปอ งรกั ษา หวั ใจเหมือนเสนาบดีปกปองรับใชจ กั รพรรดิ จุดเฉพาะ: จุดจิง-แมน ้ํา ตาํ แหนง: อยเู หนอื รอยพับขอมอื 3 ชนุ บนแนวเสน ตอ ระหวาง จดุ ชวฺ ีเจอ (PC3) กบั จุดตาหลงิ (PC7) ขอ บงใช: ปวดหัวใจ ใจส่นั ปวดกระเพาะอาหาร อาเจียน โรคกลุม ความรอน มาลาเรีย ลมชกั อาละวาด สรรพคณุ เดน: มาลาเรยี วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ PC6 เนย กวาน (内关 Nèi-Guān) ความหมาย: เนย (内) แปลวา ดานใน; กวาน (关) แปลวา ดาน: จุดเนยกวานเปน จดุ หรือดาน สําคญั ทางดา นในแขน จดุ เฉพาะ: จุดล่ัว จดุ เชอื่ มโยงกบั เสนลมปราณอินเหวย ตาํ แหนง: อยเู หนอื รอยพบั ขอ มือ 2 ชุน บนแนวเสนตอระหวางจดุ ชฺวีเจอ (PC3) กบั จุดตา หลิง (PC3)

176 การฝงเข็ม-รมยา ขอ บง ใช: 1) โรคตามเสน ลมปราณ: ปวดเกรง็ แขน ขอ ศอกและขอ มอื อมั พาตครงึ่ ซกี 2) โรคของศีรษะและอวัยวะรับความรูส กึ : ไมเกรน เวยี นศีรษะ 3) โรคทางเดินหายใจ: ไอ หอบหดื แนนหนาอก หายใจตนื้ 4) โรคทางเดินอาหาร: ทอ งอดื อาเจยี น สะอึก ปวดทอง ทอ งเสีย โรคกระเพาะ อาหารและทอ งอืด 5) โรคระบบหัวใจและหลอดเลอื ด: ใจสัน่ เจ็บหัวใจ เจ็บหนา อกและชายโครง 6) โรคระบบสืบพนั ธุ: ประจาํ เดือนไมสม่าํ เสมอ แพทอง-อาเจียน เวียนศีรษะหลงั คลอด อสจุ ิเล็ดเวลากลางคืน 7) โรคทางจิต: นอนไมห ลับ ความจาํ เส่ือม โรคซมึ เศรา mania โรคลมชกั 8) โรคอืน่ ๆ : เปนลมแดด มาลาเรยี โรคไรเ หงือ่ (anhidrosis) สรรพคณุ เดน : ขยายทรวงอก ชว ยปรบั การเดนิ ชี่ ปรับการเตนของหวั ใจใหปกติ วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ PC7 ตา หลิง (大陵 Dà-Líng) ความหมาย: ตา (大) แปลวา ใหญ; หลิง (陵) แปลวา เนินดนิ : สว นตนของฝา มอื นนู สูงคลา ย เนินดินใหญ จดุ ตาหลิงอยูตรงขอมือตดิ กับเนินฝามอื จุดเฉพาะ: จุดหยวน จดุ ซู-ลําธาร ตําแหนง : บนเสน ขอ มือดา นใน อยูในรอ งระหวางเอน็ ของ palmaris longus และ flexor carpi radialis ขอ บง ใช: ปวดหวั ใจ ใจสั่น ปวดกระเพาะอาหาร อาเจยี น ลมชกั ฝ แผล ปวดทรวงชายโครง วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ PC8 เหลากง (劳宫 Láo-Gōng) ความหมาย: เหลา (劳) แปลวา ใชแรงงาน; กง (宫) แปลวา ศนู ยกลาง: เหลากง หมายถงึ มอื ทาํ งานใชแรงงาน จุดเหลากงอยูต รงกลางฝามือ จุดเฉพาะ: จุดอิ๋ง-นาํ้ พุ ตําแหนง : ระหวา งกระดูกฝา มอื ที่ 2-3 เวลากํามอื จุดนี้จะอยูตรงกบั ปลายนิว้ กลาง ขอบงใช: ปวดหวั ใจ ลมชัก อาละวาด แผลในปาก อาเจียน มกี ล่นิ ปากจากโรคกลมุ ความรอ น วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.3-0.5 ชนุ

จุดฝงเขม็ บนเสนลมปราณ 177 ☯ PC9 จงชง (中冲 Zhōng-Chōng) ความหมาย: จง (中) แปลวา ตรงกลาง; ชง (冲) แปลวา ไหลพงุ : จดุ จงชงอยูต รงปลายน้ิวกลาง เปนจดุ ทลี่ มปราณถอื กาํ เนิดและไหลพุงขึน้ ไป จดุ เฉพาะ: จดุ จิ่ง-ตาน้ํา ตําแหนง : ก่ึงกลางของปลายนิ้วนาง ขอบง ใช: ปวดหวั ใจ หมดสติ ลน้ิ แข็ง-ปวดบวม โรคกลุมความรอ น เด็กรอ งไหกลางคืน (มา ม เย็น รอนทหี่ วั ใจหรือโรคกระดกู ออ น)ลมแดด วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.1 ชุน หรือ ปลอ ยเลอื ด 10. เสนลมปราณมือเสา หยางซานเจยี ว (手少阳三焦经 Shǒu-Shǎo-Yáng-Sān-Jiāo-Jīng : The triple energizer meridian of hand-ShaoYang) ☯ TE1 กวานชง (关冲 Guān-Chōng) ความหมาย: กวาน (关) แปลวา โคง ; ชง (冲) แปลวา ไหลพุง: กวาน หมายถึง น้ิวนาง นว้ิ นาง ไมส ามารถเหยียดออกไดตามลําพัง จุดกวานชงอยูทีป่ ลายนว้ิ นาง และเปนจดุ ท่ลี มปราณถือกาํ เนดิ และ ไหลพงุ ข้ึนไปตามเสนลมปราณ จุดเฉพาะ: จุดจิ่ง-ตานํา้ ตาํ แหนง : โคนเล็บนว้ิ นางดา นนิ้วกอ ย หา งจากมุมเล็บ 0.1 ชนุ ขอบง ใช: ปวดศีรษะ ตาแดง หูอือ้ เจบ็ บวมคอ โรคกลุม ความรอน หมดสติ วธิ ีฝง เข็ม: ปกตนื้ ๆ 0.1 ชนุ หรือปลอยเลอื ด ☯ TE2 เยเหมนิ (液门 Yè-Mén) ความหมาย: เย (液) แปลวา นํ้า; เหมิน (门) แปลวา ประตู: จุดเยเ หมิน เปน ธาตนุ า้ํ ของเสน มอื เสา หยางซานเจียว จุดน้ที ําหนาทีค่ วบคุมการไหลผานของน้ํา เหมือนประตคู วบคมุ นา้ํ ไหลเขาออก จุดเฉพาะ: จดุ อิ๋ง-นํา้ พุ ตําแหนง: กาํ มอื จุดอยูตรงปลายรอยยนระหวา งโคนนวิ้ นางกบั น้วิ กอ ย (เปน เจยี๋ หนา) ขอ บง ใช: ปวดศรี ษะ ตาแดง หูตึง เจบ็ บวมคอ มาลาเรยี โรคกลุม ความรอ น สรรพคณุ เดน: มาลาเรยี วธิ ีฝง เขม็ : ปกตรง 0.3-0.5 ชนุ

178 การฝงเข็ม-รมยา ☯ TE3 จงจู (中渚 Zhōng-Zhǔ) ความหมาย: จง (中) แปลวา ตรงกลาง; จู (渚) แปลวา ริมนาํ้ : จุดจงจู เปน หนง่ึ ในจุดซูท้ังหา ซง่ึ ลมปราณไหลผา นเหมือนนํ้าไหลทร่ี ิมตลิ่ง จดุ เฉพาะ: จดุ ซู-ลาํ ธาร ตาํ แหนง: กํามอื จุดอยูหลังสนั หมัดที่ 4-5 (เปน เจ๋ียหลงั ) ขอ บง ใช: ปวดศีรษะ ตาแดง หูอ้อื หตู งึ เจบ็ บวมคอ โรคกลมุ ความรอ น นิว้ มือเกร็งหยยี ดไมไ ด วธิ ฝี ง เขม็ : ปก ตรง 0.3-0.5 ชุน รูปท่ี 3-40 จุดฝงเขม็ บนเสน ลมปราณมอื เสา หยางซานจียว

จดุ ฝง เข็มบนเสน ลมปราณ 179 ☯ TE4 หยางฉอื (阳池 Yáng-Chí) ความหมาย: หยาง (阳) แปลวา หยาง ของอนิ -หยาง; ฉือ (池) แปลวา สระน้าํ : จดุ หยางฉอื อยูตรงรอยบุมดานหลงั ขอ มอื ทลี่ มปราณไหลผา นเหมอื นนํา้ ไหลลงสูสระนา้ํ จดุ เฉพาะ: จดุ หยวน ตาํ แหนง : ตรงเสน ขอมือดา นนอก อยชู ิดขอบนอกของเอน็ ของกลามเนอ้ื extensor digitorum communis ขอบงใช: ปวดตา ตาแดง หูตึง เจ็บบวมคอ มาลาเรยี ปวดขอมือ เบาหวาน วิธฝี งเขม็ : ปกตรง 0.3-0.5 ชนุ รูปท่ี 3-41 แสดงตําแหนงจุด TE1–TE4 รูปท่ี 3-42 แสดงตาํ แหนง จดุ TE5–TE9

180 การฝงเข็ม-รมยา ☯ TE5 ไวก วาน (外关 Wài-Guān) ความหมาย: ไว (外) แปลวา ดานนอก; กวาน (关) แปลวา ดา น: จุดไวก วาน เปน จดุ สาํ คญั ทางดา นนอกของแขนเปรียบเปนดาน จดุ เฉพาะ: จดุ ลัว่ จุดเช่อื มโยงเสน ลมปราณหยางเหวย ตาํ แหนง: เหนือเสน ขอมือดา นนอก 2 ชุน ระหวางกระดูกแขนทัง้ สอง บนแนวเสนตอระหวา ง จดุ หยางฉอื (阳池 Yáng-Chí, TE4) กบั olecranon ขอบง ใช: โรคกลุม ความรอ น ปวดศีรษะ ปวดตา ตาแดง หอู ื้อ หตู ึง ตมุ กอ นท่ีคอ ปวดชายโครง ปวดแขน ปลายประสาทอักเสบ มือสัน่ หวัดรอ น ปอดอกั เสบ ปวดศรี ษะดานขา ง ไมเกรน อัมพฤกษ วิธฝี ง เขม็ : ปก ตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ TE6 จือโกว (支沟 Zhī-Gōu) ความหมาย: จือ (支) แปลวา แขน; โกว (沟) แปลวา คูน้ํา: จุดจอื โกวอยรู องระหวา งกระดูกแขน จุดเฉพาะ: จุดจิง-แมน้ํา ตําแหนง: เหนือเสนขอ มอื 3 ชนุ ระหวา งกระดกู แขนทัง้ สอง ขอบง ใช: หูอ้ือ หตู งึ พดู ไมมีเสยี งฉบั พลนั ตมุ กอนทคี่ อ ปวดชายโครงสขี าง งูสวสั ดิ์ ทองผกู โรคกลุมความรอ น วิธฝี งเขม็ : ปกตรง 0.8-1.2 ชนุ ☯ TE7 หยุ จง (会宗 Huì-Zōng) ความหมาย: หุย (会) แปลวา บรรจบ; จง (宗) แปลวา รวมกัน: จดุ หุยจงเปนจุดท่ีชีไ่ หลมารวมกัน จดุ เฉพาะ: จดุ ซี ตาํ แหนง : เหนือเสน ขอ มือ 3 ชนุ หา งจากจดุ จอื โกว (TE6) ทางดาน ulnar 0.5 ชุน ขอบง ใช: หูตงึ ลมชัก ปวดแขน วธิ ีฝง เขม็ : ปก ตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ TE8 ซานหยางลว่ั (三阳络 Sān-Yáng-Luò) ความหมาย: ซานหยาง (三阳) แปลวา เสนหยางของมอื 3 เสน; ลัว่ (络) แปลวา เชื่อมตอ กนั : จดุ นเี้ ชอื่ มตอ เสนลมปราณหยางทง้ั 3 เสน ของมือ ตาํ แหนง : อยูบนดา นหลงั ของแขน เหนือขอมือ 4 ชนุ อยูระหวา งกระดกู ulnar และ radius

จุดฝง เขม็ บนเสนลมปราณ 181 ขอบงใช: หูหนวก เสยี งหายเฉยี บพลนั ปวดฟน แขนปวดและเกรง็ หดรั้ง วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 0.8-1.2 ชนุ ☯ TE9 ซื่อตู (四渎 Sì-Dú) ความหมาย: ซอ่ื (四) แปลวา ส;ี่ ตู (渎) แปลวา แมน ํา้ : แมน ้ําแยงซี หวงเหอ ไหเหอ และ จีสยุ ในสมัยโบราณรวมเรยี กวา ซือ่ ตู ชข่ี องเสน ลมปราณ สามารถกระจายไปหลายทางเมอ่ื มาถงึ จุดนี้ ตําแหนง : อยบู นดานหลังของแขน ในแนวเสน ที่ลากตอระหวา ง จุดหยางฉอื (TE4) กับปลาย ขอศอก อยตู ํา่ กวาปลายขอ ศอก 5 ชนุ และอยูระหวางกระดกู ulna และ radius ขอบงใช: หหู นวก คอเจ็บและบวม เสียงหายเฉียบพลัน ปวดฟน แขนปวดและหดเกร็ง วธิ ีฝง เขม็ : แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ TE10 เทียนจ่ิง (天井 Tiān-Jǐng) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; จิง่ (井) แปลวา บอนํ้า: จดุ เทยี นจ่ิง อยูตรงรอยบุม เหนือ olecranon จดุ เฉพาะ: จดุ เหอ-ทะเล ตาํ แหนง : งอขอ ศอก 90° เหนือ olecranon ขึ้นไป 1 ชุน (จะพบรอยบุม อย)ู ขอบงใช: ปวดศรี ษะดา นขา ง หูตึง ตมุ กอนที่คอ วธิ ฝี งเข็ม: ปก ตรง 0.5-1 ชนุ ☯ TE11 ชงิ เหลงิ่ เยฺวียน (清冷渊 Qīng-Lěng-Yuān) ความหมาย: ชงิ (清) แปลวา เย็น; เหลงิ่ (冷) แปลวา หนาวเยน็ ; เยฺวยี น (渊) แปลวา นาํ้ บาดาล: จุดนจ้ี ะชว ยเกบ็ ความรอ นในซานเจียว คลา ยกบั ผูปว ยถกู แชใ นน้ําทล่ี ึกและเยน็ ตําแหนง: เมอื่ งอศอก จุดนี้จะอยดู านขางของแขนเหนอื ขอ ศอกข้นึ มา 2 ชุน หรอื เหนือ จดุ เทียน จ่งิ (TE10) 1 ชนุ ขอ บง ใช: ปวดศีรษะ ชาหรอื ปวดแขน ดีซา น วธิ ฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.8-1.2 ชนุ

182 การฝงเข็ม-รมยา ☯ TE12 เซียวล่วั (消泺 Xiāo-Luò) ความหมาย: เซียว (消) แปลวา กาํ จัดออก; ลวั่ (泺) แปลวา เจ็บ ปวด ออ นแรง: จุดนไี้ ดผลดี ในการรักษาอาการเจ็บปวด และออ นแรงของแขน ตําแหนง : อยดู า นขางของแขนตรงจดุ ก่ึงกลางของเสนทล่ี ากตอ จดุ ชิงเหล่งิ เยวฺ ียน (TE11) กบั จดุ เนา หุย (TE13) หรอื เปนจุดบนเสน ลากระหวา ง olecranon กับ จุดเจยี นเหลยี ว (TE14) เหนอื เทยี นจงิ่ (TE10) ขึ้นมา 4 ชุน ขอ บง ใช: ปวดศรี ษะ ปวดฟน ปวดคอ ปวดไหล ปวดหลงั วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ TE13 เนา หุย (臑会 Nào-Huì) ความหมาย: เนา (臑) แปลวา กลา มเน้อื ตนแขนนูนเดน; หุย (会) แปลวา ตดั กนั บรรจบกัน: จุดนเ้ี ปน ตาํ แหนงท่กี ลา มเน้อื นูนเดน และเปนจุดทเี่ สน ลมปราณนี้ มาบรรจบกบั เสนหยางเหวยมา ย ตําแหนง : อยดู า นขางของแขน ตาํ่ กวา จดุ เจียนเหลยี ว (TE14) 3 ชุน อยูหลงั และใตตอขอบของ กลา มเนือ้ deltoid ขอ บงใช: คอพอก วณั โรคตอ มนาํ้ เหลอื ง แขนปวดและเกร็งหดรงั้ วิธีฝง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ TE14 เจียนเหลยี ว (肩髎 Jiān-Liáo) ความหมาย: เจียน (间) แปลวา ไหล; เหลียว (髎) แปลวา รอง; จุดเจยี นเหลยี วอยตู รงรอยบุม ทไี่ หล ตาํ แหนง: รอยบุม หลงั ของไหล ขณะกางแขนออกดา นขา ง (acromion เฉียงลงหลัง) ขอ บงใช: อาการเฉพาะที่ เชน ปวดไหล ไหลข ดั วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ TE15 เทียนเหลยี ว (天髎 Tiān-Liáo) ความหมาย: เทยี น (天) แปลวา สวรรค; เหลียว (髎) แปลวา รอ ง: ดา นบนหมายถงึ สวรรค จุดนอี้ ยใู นรองเหนอื กระดกู สะบกั ตาํ แหนง : อยูมุมบนสุดของกระดกู สะบัก อยกู งึ่ กลางระหวา ง จดุ เจยี นจงิ่ (肩井 Jiān-Jǐng, GB21) และจุดชวีเหยวฺ ยี น (曲垣 Qū-Yuán, SI13)

จุดฝงเข็มบนเสน ลมปราณ 183 ขอบง ใช: ปวดไหล ปวดแขน คอปวดและแขง็ ตึง วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชุน ☯ TE16 เทยี นอิว่ (天牖 Tiān-Yǒu) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; อ่ิว (牖) แปลวา หนาตา ง: จดุ น้ีอยสู ว นบนของคอที่ จะเปดเขาหาศรี ษะสวนบน จึงเปรียบเสมือนหนาตา งสวรรค ตาํ แหนง : อยดู านขางคอหลังตอ mastoid process อยูใ นระดับเดียวกบั mandibular angle อยูขอบหลงั ของกลามเน้อื sternocleidomastoid ขอ บงใช: ปวดศรี ษะ ปวดตา หูหนวก วัณโรคตอ มน้ําเหลอื ง คอแขง็ ตึง วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน ☯ TE17 อีเ้ ฟง (翳风 Yì-Fēng) ความหมาย: อี้ (翳) แปลวา บัง; เฟง (风) แปลวา ลม: จดุ อ้เี ฟง อยูหลงั ใบหเู ปนท่ีหลบลม ตําแหนง : ระดับเดียวกบั ต่ิงหทู ี่มรี อยบุมอยู (หนาปุมกระดกู mastoid process เฉียงลงหนา) ขอ บงใช: หูอ้ือ หตู ึง ปากเบยี้ ว อาปากไมได ปวดฟน คางทูม ตุมกอ นทคี่ อ วธิ ฝี งเขม็ : แทงตรง 0.8-1.2 ชนุ ☯ TE18 ชอ่ื มาย (瘛脉 Chì-Mài) ความหมาย: ชื่อ (瘛) แปลวา ชกั ; มาย (脉) แปลวา แขนง: จดุ อยหู ลังหซู งึ่ สามารถเช่ือมตอ แขนงไดม ีประโยชนในการรกั ษาโรคลมชัก ตาํ แหนง : อยบู นศีรษะตรงกลาง mastoid process ขอ บง ใช: ปวดศรี ษะ เสียงอ้อื ในหู หูหนวก ลมชักในเดก็ วธิ ีฝง เข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ หรอื เจาะปลอยเลอื ด ☯ TE19 หลูซี (颅息 Lú-Xī) ความหมาย: หลู (颅) แปลวา กะโหลกศีรษะ; ซี (息) แปลวา บรรเทา, สงบ: จดุ อยบู นศรี ษะ และใชเ พอื่ สงบจติ ใจ ตาํ แหนง : อยูบนศีรษะอยรู ะหวา ง จุดเจ่ยี วซุน (角孙 Jiǎo-Sūn, TE20) และ จุดอ้ีเฟง (翳风 Yì-Fēng, TE17) ตรงจดุ ตอ ระหวาง upper 1/3 และ middle 1/3 ของสว นโคงหลังใบหู

184 การฝงเข็ม-รมยา ขอบงใช: ปวดศรี ษะ เสียงออ้ื ในหู หหู นวก ลมชกั ในเดก็ วธิ ีฝงเข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชุน ☯ TE20 เจี่ยวซุน (角孙 Jiǎo-Sūn) ความหมาย: เจี่ยว (角) แปลวา มุม; ซนุ (孙) แปลวา ทางเชอ่ื มเปนรางแห; จดุ อยบู รเิ วณยอด ใบหู ซึ่งมีเสนลมปราณกระจายเปนรา งแห ตําแหนง : อยบู นศรี ษะตามแนวชายผม เหนือตอยอดใบหู ขอบงใช: แกม บวม ตอ กระจก ปวดฟน คอแขง็ ตึง วธิ ฝี งเข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชุน ☯ TE21 เออ รเ หมนิ (耳门 Ér-Mén) ความหมาย: เออร (耳) แปลวา หู; เหมิน (门) แปลวา ประตู: จดุ เออรเ หมิน อยูหนา หูเปรยี บ เปน ประตูของหู ตําแหนง : ระดับเดียวกบั supratragic notch เปนรอยบุมหลงั condyloid process ทเ่ี กิดข้ึน เวลาอา ปาก ขอบง ใช: หูอ้อื หูตงึ หนู ้ําหนวก ปวดฟน วิธีฝง เข็ม: อาปาก แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ TE22 เออรเ หอเหลียว (耳禾髎 Ér-Hé-Liáo) ความหมาย: เออร (耳) แปลวา หู; เหอ (禾) แปลวา จัดกลมุ ; เหลียว (髎) แปลวา รอง: จุด อยใู นรอยบมุ หนา ตอใบหู ใชเพอื่ ปรับระดับการไดยิน ตาํ แหนง : อยดู า นขางศีรษะ หลงั ตอ temporal hairline อยูระดับฐานใบหู ขอ บงใช: ปวดศรี ษะ เสยี งอือ้ ในหู ปากเบ้ียว วธิ ีฝง เขม็ : แทงเฉยี งหรือแทงราบ 0.3-0.5 ชนุ ใหห ลกี เสน เลอื ดแดงดว ย ☯ TE23 ซือจูคง (丝竹空 Sī-Zhú-Kōng) ความหมาย: ซือจู (丝竹) แปลวา ไมไ ผเ ปนลาํ เรยี ว; คง (空) แปลวา ชองวา ง: จุดซอื จคู ง อยู ตรงแองหางคิ้ว ทม่ี ขี นค้วิ ดเู หมือนไมไ ผเ ปนลาํ เรยี ว ตําแหนง: อยูตรงรอยบุม บรเิ วณหางควิ้

จุดฝงเขม็ บนเสน ลมปราณ 185 ขอ บงใช: ปวดศรี ษะ ปวดตา ตาแดง เปลอื กตากระตกุ ปวดฟน ลมชัก อาละวาด วธิ ฝี งเขม็ : แทงราบ 0.5–1.0 ชนุ 11. เสนลมปราณเทาเสาหยางถุงนาํ้ ดี (足少阳胆经 Zú-Shǎo-Yáng-Dǎn-Jīng : The gall bladder meridian of foot-ShaoYang) ☯ GB1 ถงจือ่ เหลยี ว (瞳子髎 Tóng-Zǐ-Liáo) ความหมาย: ถงจอื่ (瞳子) แปลวา ตาดํา; เหลียว (髎) แปลวา รอง: จดุ ถงจ่ือเหลยี ว อยูตรง รอยบุม ดา นนอกหางตา ระดับเดยี วกับตาดํา จุดเฉพาะ: จดุ ตัดของเสนมือเสา หยางซานเจยี ว เสน เทา เสาหยางถุงนา้ํ ดี และเสนมือไทหยางลําไสเ ล็ก ตาํ แหนง : อยูตรงรอยบมุ ดา นนอกหางตา 0.5 ชุน ขอ บง ใช: ปวดศรี ษะ ตาแดง ตามวั ตาบอดตาใส วิธฝี ง เขม็ : แทงราบ 0.3 - 0.5 ชนุ ☯ GB2 ทงิ หยุ (听会 Tīng-Huì) ความหมาย: ทิง (听) แปลวา ฟง ; หยุ (会) แปลวา บรรจบ: จุดทงิ หุยอยหู นา หู เปนจุดที่ ลมปราณมาบรรจบกัน ใชรกั ษาความผดิ ปกตขิ องการไดยิน ตาํ แหนง: อยหู นา intertragic notch เปนรอยบุมหลงั condyloid process ท่เี กิดข้ึนเวลาอา ปาก ขอ บงใช: หูมเี สยี งดัง หูตึง ปวดฟน ปากเบีย้ ว วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ขณะผูปวยอาปาก ☯ GB3 ซางกวาน (上关 Shàng-Guān) ความหมาย: ซาง (上) แปลวา บน; กวาน (关) แปลวา ประต:ู กวาน หมายถงึ zygomatic arch จดุ นี้อยทู ขี่ อบบนของ zygomatic arch ตาํ แหนง : อยูหนาตอหู เหนอื จุดเซย่ี กวาน (ST7) ตรงรอยบุมท่ขี อบบนของ zygomatic arch ขอบง ใช: ไมเกรน เสยี งอื้อในหู หูหนวก หนาชา ปวดฟน วิธฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชุน

186 การฝง เข็ม-รมยา รูปท่ี 3-43 จุดฝง เข็มบนเสนลมปราณเทา เสา หยางถุงนาํ้ ดี รปู ที่ 3-44 แสดงตําแหนง จดุ GB30

จดุ ฝงเขม็ บนเสน ลมปราณ 187 ☯ GB4 ฮัน่ เอย้ี น (颔厌 Hàn-Yàn) ความหมาย: ฮัน่ (颔) แปลวา กระดูกของ mandible; เอี้ยน (厌) แปลวา เชื่อฟง : จดุ น้ีอยูท่ี ขมบั และจะเคลอื่ นตามกระดกู mandible ขณะเคีย้ ว ตําแหนง : อยูในผมบริเวณขมับ ตรงรอยตอ ของ upper 1/4 และ lower 3/4 ของเสนโคง เช่อื มตอ ระหวา ง จุดโถวเหวย (头维 Tóu-Wéi, ST8) กับ จุดชฺวปี น (曲鬓 Qū-Bìn, GB7) ขอ บง ใช: ไมเกรน เวยี นศีรษะ เสยี งออ้ื ในหู ปวดฟน ลมบาหมู วิธีฝงเข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB5 เสวฺ ยี นหลู (悬颅 Xuán-Lú) ความหมาย: เสฺวียน (悬) แปลวา แขวน; หลู (颅) แปลวา กระโหลกศรี ษะ: จุดอยูทข่ี มับเสมือน เปนจุดแขวน 2 ขา งของกระโหลกศรี ษะ ตําแหนง: แนวผมบรเิ วณขมบั ตรงจดุ กึ่งกลางระหวางจดุ โถวเหวย (ST8) กับจดุ ชฺวีปน (GB7) ขอบง ใช: ไมเกรน ปวดบวมทต่ี า ปวดบวมที่ฟน วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB6 เสวฺ ยี นหลี (悬厘 Xuán-Lí) ความหมาย: เสวฺ ยี น (悬) แปลวา แขวน; หลี (厘) แปลวา เสนผม: จุดนอี้ ยทู ี่ขมบั ใตเสน ผม ตาํ แหนง: อยใู นแนวเสน ผมตรงขมบั ตรงรอยตอ ระหวาง upper 1/4 และ lower 3/4 ของเสน ลากตอระหวา งจดุ โถวเหวย (ST8) กับจดุ ชวฺ ปี น (GB7) ขอ บง ใช: ไมเกรน ปวดบวมทีต่ า หอู อ้ื วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB7 ชวฺ ีปน (曲鬓 Qū-Bìn) ความหมาย: ชวฺ ี (曲) แปลวา โคงงอ; ปน (鬓) แปลวา เสน ผมท่ีขมับ: จดุ อยูทแี่ นวเสนผมที่ ขมบั เหนอื ตอ ใบหู ตําแหนง : อยบู นศีรษะ ตรงรอยตัดระหวา งเสน แนวดิ่งของขอบดานหลงั ของแนวผมทห่ี นาหู กบั เสนแนวนอนของยอดใบหู ขอบงใช: ปวดศรี ษะ ปวดฟน trismus เสียงหายเฉียบพลนั วธิ ีฝงเขม็ : แทงตรง 0.5-0.8 ชุน

188 การฝง เข็ม-รมยา ☯ GB8 ไซวฺ ก ู (率谷 Shuài-Gǔ) ความหมาย: ไซวฺ  (率) แปลวา สัง่ การ; กู (谷) แปลวา หบุ เขา: จดุ อยูเหนอื หู เปน จดุ ท่ีอยูสูง ท่สี ุดและเปน แมทัพของจุดท้ังหมด ชื่อวากู (หบุ เขา) ตําแหนง: อยใู นแนวเสน ผม ที่เหมอื นตอ ยอดใบหู 1.5 ชุน ขอ บงใช: ไมเกรน เวยี นศีรษะ ลมชักในเด็ก วธิ ฝี ง เข็ม: แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB9 เทยี นชง (天冲 Tiān-Chōng) ความหมาย: เทียน (天) แปลวา สวรรค; ชง (冲) แปลวา สถานทีส่ าํ คัญ: เทยี น หมายถึง ศีรษะ จุดน้อี ยบู นศีรษะ และเปนท่ีสําคัญทเี่ สนลมปราณวิ่งผาน ชีแ่ ละเลอื ดท่ผี านไปกระหมอมจะตองผา นจุดนี้ ตาํ แหนง: อยใู นแนวเสน ผม อยูเหนอื ขอบหลงั ของฐานใบหู 2 ชนุ อยหู ลงั จดุ สวา ยกู 0.5 ชุน ขอบง ใช: ปวดศีรษะ เหงือกอกั เสบ ลมบา หมู วธิ ีฝง เขม็ : แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB10 ฝไู ป (浮白 Fù-bái) ความหมาย: ฝู (浮) แปลวา ลอย; ไป (白) แปลวา สวา ง: จดุ นอ้ี ยทู สี่ ว นผวิ ของรางกายและมี หนา ท่ที าํ ใหจติ ใจแจมใสตาสวา ง ตําแหนง : อยูเ หนอื และหลังตอ mastoid process ตรงจดุ ตอ ระหวา ง upper 1/3 และ middle 1/3 ของเสนโคง ที่ลากระหวางจดุ เทยี นชง (GB9) กบั จดุ หวันกู (GB12) ขอบง ใช: ปวดศีรษะ หูอ้อื หูหนวก ปวดตา คอพอก วิธีฝง เข็ม: แทงราบ 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB11 โถวเชยี่ วอนิ (头窍阴 Tóu-Qiào-Yīn) ความหมาย: โถว (头) แปลวา ศรี ษะ; เชย่ี ว (窍) แปลวา เปด; อิน (阴) แปลวา ตรงขา มกับ หยาง: ไตและตบั เปนอนิ ไปเปดท่หี ู และตา จดุ นีอ้ ยทู ่ีศรี ษะและสามารถรักษา โรคของหูและตา ตาํ แหนง: อยตู รงจดุ ตอ middle 1/3 และ lower 1/3 ของเสน โคง ท่ลี าก ระหวา งจดุ เทียนชง (GB9) กบั จดุ หวันกู (GB12) ขอบงใช: ปวดศรี ษะ หอู ื้อ หหู นวก วธิ ีฝงเข็ม: แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชุน

จุดฝง เขม็ บนเสน ลมปราณ 189 ☯ GB12 หวนั กู (完骨 Wán-Gǔ) ความหมาย: หวันกู (完骨) หมายถึง mastoid process ตาํ แหนง: อยตู รงรอยบุมทอ่ี ยหู ลงั และใตต อ mastoid process ขอบงใช: ปวดศีรษะ ปวดและตงึ คอ ปวดฟน ปากเบ้ยี ว มาลาเรยี ลมบา หมู วิธีฝงเข็ม: แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB13 เปน เสิน (本神 Běn-Shén) ความหมาย: เปน (本) แปลวา จําเปน ; เสนิ (神) แปลวา จติ ใจ: จุดอยทู างดา นขางของจดุ เสินถิง (GV24) ตรงแนวผม ดา นหนาบริเวณทอี่ ยูลึกลงไปขา งในเปนสมอง ซึง่ เปนท่ีอยูและควบคุมสั่ง การจิตใจ เปนสิ่งจําเปน สําหรบั รางกาย ตาํ แหนง: อยูเหนือตอ แนวเสนผมดา นหนา 0.5 ชนุ และอยูหา งจาก จดุ เสินถิง 3 ชนุ ขอบงใช: ปวดศรี ษะ เวยี นศีรษะ ลมบาหมู ลมชกั ในเดก็ วิธฝี ง เข็ม: แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชุน ☯ GB14 หยางไป (阳白 Yáng-Bái) ความหมาย: หยาง (阳) แปลวา หยางของอนิ -หยาง; ไป (白) แปลวา สวา ง: หยาง หมายถงึ ศีรษะจดุ หยางไปอ ยูท่ีศีรษะ มสี รรพคุณชว ยใหด วงตาสวา งแจมใส จุดพิเศษ: จุดตัดของเสน เทาเสา หยางถงุ นา้ํ ดีและเสน ลมปราณหยางเหวย ตําแหนง : อยูเ หนอื คว้ิ ขน้ึ ไป 1 ชนุ ตรงกับรูมานตา ขอ บง ใช: ปวดศรี ษะ ปวดตา ตามัว หนังตากระตกุ วิธีฝงเข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชุน ☯ GB15 โถวหลนิ ชี่ (头临泣 Tóu-Lín-Qì) ความหมาย: โถว (头) แปลวา ศีรษะ; หลนิ (临) แปลวา ควบคมุ ; ช่ี (泣) แปลวา นํา้ ตา: จดุ โถวหลนิ ชี อยูทศี่ ีรษะใชรกั ษาความผดิ ปกติของการหลั่งนาํ้ ตา จุดเฉพาะ: จดุ ตดั ของเสนเทา เสา หยางถุงนํ้าดี เสนเทาไทหยางกระเพาะปส สาวะ และเสนหยางเหวย ตําแหนง: อยเู ลยชายผมดา นหนาขึ้นไป 0.5 ชุน ตรงกบั รมู า นตา ตรงจุดกง่ึ กลางระหวางจดุ เสินถิง (神庭 Shén-Tíng, GV24) กบั จดุ โถวเหวย (头维 Tóu-Wéi, ST8)

190 การฝง เข็ม-รมยา ขอ บง ใช: ปวดศีรษะ ตาลาย น้าํ ตาไหล ลมชกั คัดจมกู วธิ ีฝงเขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชุน รูปที่ 3-45 แสดงตําแหนง จดุ ฝง เข็ม GB30-GB40 ☯ GB16 มชู วาง (目窗 Mù-Chuāng) ความหมาย: มู (目) แปลวา ตา; ชวาง (窗) แปลวา หนา ตาง: จุดอยูเหนอื ดวงตาและใชรกั ษา อาการผิดปกตขิ องตาเปรียบเสมอื นหนา ตา งสาํ หรับดวงตา ตาํ แหนง : อยเู หนือตอแนวเสนผมดานหนา 1.5 ชุน และหางจากแนวกลางศีรษะออกมา 2.25 ชุน ขอบงใช: ปวดศีรษะ ปวดตา ตาอักเสบบวม ประสาทตาเส่ือม ลมบา หมู วิธีฝง เขม็ : แทงราบ 0.3 - 0.5 ชนุ ☯ GB17 เจงิ้ อ๋ิง (正营 Zhèng-Yíng) ความหมาย: เจง้ิ อิ๋ง (正营) แปลวา ตกใจและกลัว; จดุ ท่ีใชร กั ษาโรคจติ เภท ตกใจและกลวั ตําแหนง : อยูเหนอื ชายผมดานหนา 2.5 ชนุ และหา งจากแนวกลางศีรษะ 2.25 ชนุ ขอ บง ใช: ปวดศีรษะ เวยี นศีรษะ ปวดฟน วธิ ฝี งเขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชุน

จดุ ฝง เข็มบนเสนลมปราณ 191 ☯ GB18 เฉงิ หลิง (承灵 Chéng-Líng) ความหมาย: เฉิง (承) แปลวา สนบั สนุน; หลิง (灵) แปลวา จติ ใจ: สมองควบคุมจติ ใจ ดังน้ัน กระดกู parietal bone จงึ ถูกเรียกวา tianling bone และจุดนกี้ ็อยูดานขา งและตํ่ากวา กระดกู นี้ ตาํ แหนง: อยเู หนอื ชายผมดา นหนาเขาไป 4 ชนุ และหา งจากแนวกลางศีรษะ 2.25 ชนุ ขอบงใช: ปวดศรี ษะ เวียนศรี ษะ ปวดตา ไอเปนเลอื ด วิธีฝงเข็ม: แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ ☯ GB19 เหนา คง (脑空 Nǎo-Kōng) ความหมาย: เหนา (脑) แปลวา สมอง; คง (空) แปลวา ชอ งวาง: จุดนี้อยูด า นขา งของ occipital bone ซึง่ ใตล งไปเปน ชอ งวา งทส่ี มองอาศัยอยู จุดน้ีจงึ ใชรกั ษาโรคผิดปกตทิ างสมอง ตาํ แหนง: อยหู า งจากกระดูกทา ยทอยหรือ จดุ เหนา หู (GV17) ออกมาดานขาง 2.25 ชนุ ขอบงใช: ปวดศีรษะ เวยี นศรี ษะ จิตไมปกติ ปวดและตงึ คอ วธิ ีฝงเขม็ : แทงราบ 0.3-0.5 ชนุ รปู ท่ี 3-46 แสดงตาํ แหนง จุด GB40–GB44 ☯ GB20 เฟง ฉอื (风池 Fēng-Chí) ความหมาย: เฟง (风) แปลวา ลม; ฉือ (池) แปลวา สระนาํ้ : จดุ เฟงฉืออยูต รงแอง ใตกระดกู occipital เปนจุดสําคญั ที่ใชขบั ลม

192 การฝงเข็ม-รมยา จุดเฉพาะ: จดุ ตดั ของเสนลมปราณเทาเสาหยางถุงนาํ้ ดแี ละเสน ลมปราณหยางเหวย ตําแหนง: อยูเหนอื ชายผมดา นหลงั 1 ชนุ ตรงรอยบุมระหวางสว นบนของกลามเนอ้ื sterno cleidomastoid กบั กลามเนือ้ trapezius (อยูก่ึงกลางระหวางจุดเฟง ฝู กับจดุ อเ้ี ฟง) ขอ บง ใช: ปวดศีรษะ วิงเวยี น ตาแดง ไขห วดั ไซนสั อกั เสบ เลอื ดกําเดาไหล หูมเี สียงดัง โรคจติ อาละวาด ลมชกั มาลาเรียปวดเกรง็ ทา ยทอย โรคเสนเลือดสมอง โรคจากความรอ น คอพอก วิธฝี งเขม็ : แทงเฉียง 0.8-1.2 ชุน ปลายเขม็ ชไ้ี ปทป่ี ลายจมกู หรือแทงราบทะลุถงึ จุดเฟงฝู หา ม แทงเขม็ ลึกเกินไปหรอื แทงเฉียงขึน้ อาจไปกระทบกานสมองหมายเหตุ ☯ GB21 เจยี นจ่งิ (肩井 Jiān-Jǐng) ความหมาย: เจยี น (肩) แปลวา ไหล; จิ่ง (井) แปลวา บอ นํา้ : จุดเจยี นจง่ิ อยูต รงรอยบมุ เหนือไหล จดุ เฉพาะ: จดุ ตดั ของเสนเทาเสา หยางถุงนํา้ ดี เสน มอื เเสา หยางซานเจยี ว และเสนหยางเหวย ตาํ แหนง : อยูบนบากึ่งกลางระหวางจดุ ตา จยุ (大椎 Dà-Zhuī, GV14) กบั acromion ขอ บง ใช: ปวดเกรง็ ทา ยทอย ปวดไหลแ ละหลงั แขนเปน อมั พาต เตา นมอักเสบ น้าํ นมไมไ หล วณั โรคตอมน้ําเหลือง คลอดยาก วิธฝี ง เข็ม: แทงตรง 0.5-0.8 ชุน ขอควรระวงั : หามแทงลึกอาจถกู ปอด หา มฝงเขม็ ที่จุดน้ีในหญิงมีครรภ ☯ GB22 เอวียนเย (渊液 Yuān-Yè) ความหมาย: เอวียน (渊) แปลวา บอ นํ้าลึก; เย (液) แปลวา รกั แร: รกั แรอ ยูลกึ คลายบอ นา้ํ จดุ น้ี อยูท่ีรักแร ตาํ แหนง: อยูต่ํากวา กึ่งกลางรกั แรลงมา 3 ชุน จะอยตู รงชอ งซโี่ ครงท่ี 4 เมอื่ กางแขน ขอบงใช: แนน หนา อก เจบ็ ชายโครง ปวดหรอื ชาแขน วธิ ีฝง เขม็ : แทงเฉยี ง 0.5-0.8 ชนุ ☯ GB23 เจอจนิ (辄筋 Zhé-Jīn) ความหมาย: เจอ (辄) แปลวา คนั บงั คบั จกั รยาน 2 ลอ ; จนิ (筋) แปลวา กลามเนื้อ: กลามเนอ้ื สีขา งทั้ง 2 ดาน ทน่ี ูนออกมาคลา ยมอื จบั จักรยาน จุดกอ็ ยทู ี่บรเิ วณสขี า งนี้ ตําแหนง: อยูหนาตอ จุดเอวยี นเย 1 ชุน อยูระดับราวนม อยใู นชองซโ่ี ครงท่ี 4 ขอบง ใช: แนนหนาอก เจบ็ ชายโครง หอบ อาเจียน กรดไหลยอ น วิธฝี ง เขม็ : แทงเฉยี งหรอื แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชุน

จุดฝงเข็มบนเสนลมปราณ 193 ☯ GB24 ญอ่ื เอวย่ี (日月 Rì-Yuè) ความหมาย: ญ่ือ (日) แปลวา พระอาทิตย; เอวยี่ (月) แปลวา พระจันทร: ญ่ือเปน หยางเปน ตวั แกนของถงุ น้ําดี ขณะท่ีเอวย่ี เปนอนิ เปน ตัวแทนของตับ จุดนี้เปนจุดสําคัญใชรกั ษาโรคตับและถุงนํา้ ดี ตาํ แหนง: อยชู องซี่โครงที่ 7 ตรงกับแนวหวั นมลงมา อยหู า งจากแนวกลางลําตวั 4 ชนุ ขอ บงใช: อาเจียน กรดไหลยอน เจ็บชายโครง สะอกึ ดซี า น วิธีฝง เข็ม: แทงเฉียงหรอื แทงแนวราบ 0.5-0.8 ชุน ☯ GB25 จงิ เหมนิ (京门 Jīng-Mén) ความหมาย: จงิ (京) แปลวา แรก; เหมิน (门) แปลวา ประตู: จุดจงิ เหมินเปนจุดมู ของเสน ลมปราณเทาเสา อนิ ไต ซง่ึ ควบคมุ ลมปราณหยวนของรางกาย เปรียบเปนประตผู า นเขา ออกของชไี่ ต จดุ เฉพาะ: จุดมูของเสนลมปราณเทาเสาอนิ ไต ตาํ แหนง: อยูท่ีดา นขางของทอง ตรงขอบลา งของปลายกระดูซโี่ ครงท่ี 12 ขอบงใช: ปส สาวะขดั บวมนํา้ ปวดเอว ปวดสขี าง ทองเดนิ วธิ ฝี งเข็ม: แทงตรง 0.5-1.0 ชนุ ☯ GB26 ไตมาย (带脉 Dài-Mài) ความหมาย: ไต (带) แปลวา เข็มขัด; มา ย (脉) แปลวา เสน ลมปราณ: จดุ นี้เปนจุดรวมเสน ลมปราณถุงนาํ้ ดที ่มี าบรรจบกับเสนลมปราณไตมา ย ตําแหนง: อยูด า นขางลาํ ตวั ต่าํ กวา จุดจังเหมิน (章门 Zhāng-Mén,LR13) ลงมา 1.8 ชนุ อยู ระดับเดยี วกับสะดอื ขอบงใช: ปวดทอง ประจาํ เดอื นไมส ม่ําเสมอ ตกขาว ไสเ ลอื่ น ปวดหลัง เจ็บชายโครง วิธฝี งเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ GB27 อูซู (五枢 Wǔ-Shū) ความหมาย: อู (五) แปลวา หา; ซู (枢) แปลวา หมุน: เลข 5 เปน ตัวแทนของภาวะพรอ งของ หยางหมงิ ตรงกลาง ซงึ่ กค็ ือบรเิ วณหัวเหนาเกิดภาวะออนแรง และเสนลมปราณไตไมผิดปกติ ดงั นั้น เสาหยางจะหมุนเวียนมาทําหนาทแี่ ทน จุดนจ้ี งึ มีความสาํ คัญตอการทาํ งานของสวนกลางลาํ ตัวของรา งกาย ตาํ แหนง : อยหู นาตอ anterior superior iliac spine อยูต ่าํ กวา ระดบั สะดือ 3 ชนุ ขอ บงใช: ปวดทอ ง ไสเ ลอ่ื น ตกขาว ทองผกู มดลูกหยอ น วิธีฝงเขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชนุ

194 การฝง เข็ม-รมยา ☯ GB28 เหวยเตา (维道 Wéi-Dào) ความหมาย: เหวย (维) แปลวา รกั ษาไว; เตา (道) แปลวา ผา น: จดุ น้เี ปนจดุ ทเี่ สนลมปราณ ถุงน้ําดีและไตมา ย มาบรรจบกนั ซงึ่ จะชว ยรกั ษาเสนลมปราณทั้งหมดไว ตาํ แหนง : อยูหนาและใตต อ จุดอซู ู 0.5 ชุน ขอ บงใช: ปวดทอ ง ไสเ ลอ่ื น ตกขาว มดลูกหยอ น วธิ ฝี ง เขม็ : แทงตรงหรือแทงเฉียงในแนว antero-inferior 1-1.5 ชนุ ☯ GB29 จวฺ เี หลียว (居髎 Jū-Liáo) ความหมาย: จวฺ ี (居) แปลวา อาศยั ; เหลียว (髎) แปลวา รอ ง: จุดอยใู นรอยบมุ ของกระดูกสะโพก ตําแหนง : เปน จดุ กงึ่ กลางระหวาง anterior superior iliac spine และสว นนนู ของ Greater trochanter of femur ขอ บง ใช: หลงั แขง็ ปวด ขาชาและออ นแรง ไสเ ลอื่ น วิธฝี ง เขม็ : แทงตรง 1.0-1.5 ชุน ☯ GB30 หวนเทีย่ ว (环跳 Huán-Tiào) ความหมาย: หวน (环) แปลวา วงแหวน; เที่ยว (跳) แปลวา กระโดด: จดุ หวนเท่ียวอยูต รงขอ สะโพก ซง่ึ เปนสวนสําคัญท่ีใชกระโดด จุดเฉพาะ: จดุ ตัดของเสน ลมปราณเทาเสาหยางถงุ นาํ้ ดี และเทาไทห ยางกระเพาะปส สาวะ ตําแหนง : อยูท ีด่ า นขา งแกม กน ใหผ ูปวยนอนตะแคง งอขาขา งบนเลก็ นอ ยลากเสนตอ ระหวาง sacral hiatus กับ greater trochanter จดุ อยตู รงรอยตอ ระหวางสว นนอก 1/3 กับสว นใน 2/3 ขอบงใช: ปวดขาและออ นแรง ปวดเอว วธิ ีฝงเข็ม: แทงตรง 2.0-3.0 ชนุ ☯ GB31 เฟง ซือ่ (风市 Fēng-shì) ความหมาย: เฟง (风) แปลวา ลม; ซ่อื (市) แปลวา ตลาด: ตลาด หมายถึง มารวมกนั และ กระจายไป จุดเฟง ซ่ือ เปนจดุ สาํ คญั ท่มี ีสรรพคุณขับลม ตาํ แหนง: อยูท ่ีแนวก่ึงกลางขา งตนขา สงู จากขาพับขึน้ มา 7 ชนุ หรือใหผ ปู วยยืนในทาตรง ปลอ ย แขนลงแนบชดิ กับลาํ ตวั ปลายน้ิวกลางจะตรงกับจดุ น้ี ขอ บงใช: ปวดขาและออ นแรง ขาชาปวดไมมีแรง คนั ท่วั รา งกาย วิธีฝง เข็ม: แทงตรง 1.0-2.0 ชุน