13.การสังเคราะห์แนวทางการพัฒนาระบบการดูแลสุขภาวะและสAงเสริมการเรียนรู้

34 แผนการศึกษาแหOงชาติ พ.ศ. 2560-2579 ได2กำหนดเปsาหมายการจัด การศกึ ษาในระยะ 20 ปÄ ไวป5 ระกอบด5วย • การจัดบริการการศึกษาที่ประชากรทุกคนเข5าถึง (Access) กลุ?มเปXาหมายได5รับ บริการทางการศึกษาอย?างเสมอภาคและเท?าเทียม (Equity) ทั้งกลุ?มปกติ ผู5มี ความสามารถพิเศษ ผู5มีความบกพร?อง ด5านต?าง ๆ ผู5พิการ ผู5ด5อยโอกาส และผู5มี ภูมิหลังทางสังคมหรือฐานะทางเศรษฐกิจที่แตกต?างกัน ได5รับโอกาสและการ บรกิ ารทางการศกึ ษาอยา? งเสมอภาคและเท?าเทียม • ระบบการศึกษาที่สนองตอบและก5าวทันการเปลี่ยนแปลงของโลกที่เปCนพลวัต และบริบทที่เปลี่ยนแปลง (Relevancy) สนองตอบและก5าวทันการเปลี่ยนแปลง ของโลกศตวรรษที่ 21 สามารถพัฒนาทักษะ คุณลักษณะและสมรรถนะในการ ทำงานของกำลังคนในประเทศให5สอดคล5องกับความต5องการของตลาดงาน สังคม และประเทศ และการสรา5 งเสรมิ การเตบิ โตที่เปนC มติ รกบั ส่ิงแวดลอ5 ม • ระบบการศึกษาที่มีคุณภาพ สามารถพัฒนาผู5เรียนให5บรรลุขีดความสามารถและ เต็มตามศักยภาพ (Quality) เพื่อพัฒนาคุณลักษณะ ทักษะ ความร5ู ความสามารถ และสมรรถนะของแต?ละบุคคลให5ไปได5ไกลที่สุดเท?าที่ศักยภาพ และความสามารถของแตล? ะบคุ คลพึงมี • ระบบการบริหารจัดการศึกษาที่มีประสิทธิภาพ เพื่อการพัฒนาผู5เรียนอย?างทั่วถึง และมีคุณภาพ และการลงทุนทางการศึกษาที่คุ5มค?าและบรรลุเปXาหมาย (Efficiency) และส?งเสริมสนับสนุนให5ทุกภาคส?วนของสังคมที่มีศักยภาพและ ความพร5อมเข5ามามีส?วนร?วมในการระดมทุนและร?วมรับภาระค?าใช5จ?ายเพ่ือ การศึกษา โดยตั้งเปXาหมายให5ระบบการศึกษาเด็กปฐมวัยอายุ 3-5 ปÄ ครอบคลุม ร5อยละ 100 ในปÄ 2565 และยุทธศาสตรOที่ 3 การพัฒนาศักยภาพคนทุกช?วงวัยและการสร5าง สงั คมแหง? การเรยี นร5ู มีแนวทางการพัฒนาการศึกษาปฐมวัยดังนี้ • ส?งเสริมให5เด็กเล็ก (0-2 ปÄ) ได5รับการดูแลและพัฒนาที่สมวัย รอบด5าน อย?างมี คุณภาพและต?อเนื่อง • ปรับระบบการบริหารจัดการการดูแลและพัฒนาเด็กเล็ก (0-2ปÄ) และการศึกษา ปฐมวยั (3-5ป)Ä ให5มคี ณุ ภาพและมาตรฐาน • พฒั นามาตรฐานการศกึ ษาในทกุ ระดับ ทกุ กล?มุ เปXาหมาย

35 มาตรฐานการศึกษา ในมาตรฐานการศึกษาแห?งชาติ 2561 ผลลัพธOที่พึงประสงคOของการศึกษา แหงO ชาติ 2561 สำหรับเด็กปฐมวัยได5แก? “มีพัฒนาการรอบด5านและสมดุล สนใจเรียนรู5และกำกับตัวเอง ให5ทำสิ่งต?าง ๆเหมาะสมตามช?วงวัยได5สำเร็จ โดยมีผลลัพธOที่พึงประสงคOของการศึกษา ผลวเิ คราะหต~ ัวชว้ี ดั 1-6* หมายถึงคุณลักษณะของคนไทย 4.0 ที่ตอบสนองวิสัยทัศนOการพัฒนาประเทศสู?ความ × 1 √ 2× 3 × 4×5 × 6 มั่นคงมั่งคั่งยั่งยืน โดยคนไทย 4.0 จะต5องธำรงความเปCนไทยและแข?งขันได5ในเวทีโลกนั่น คือเปCนคนดีมีคุณธรรมยึดค?านิยมร?วมของสังคมเปCนฐานในการพัฒนาตนให5เปCนบุคคลที่มี เน5นด5านการศึกษา แต? คณุ ลกั ษณะ 3 ดา5 นโดยเปCนคุณลักษณะขนั้ ต่ำดงั ตอ? ไปน้ี ต5องการผลลัพธOองคOรวม 1 เปÅนผู2เรียนร2ูได5แก? เปCนผู5มีความเพียรใฝGเรียนรู5มีทักษะการเรียนรู5ตลอดชีวิต ให5ความสำคัญของการ เพื่อก5าวทันโลกยุคดิจิตอลและโลกอนาคต มีสมรรถนะที่เกิดจากความรอบรู5ด5านต?าง ๆ มี พัฒนาการเรียนรู5อย?างรอบ สุนทรียะ รักและประยุกตOใช5ภูมิปeญญาไทย มีทักษะชีวิตเพื่อสร5างงานหรือสัมมาอาชีพบน ดา5 น พื้นฐานของความพอเพียง มีความมั่นคงในชีวิตและคุณภาพชีวิตที่ดีต?อตนเองครอบครัว และสังคม 2 เปÅนผู2รOวมสร2างสรรค~นวัตกรรมเปCนผู5มีทักษะทางปeญญาทักษะศตวรรษที่ 21 ความฉลาดดิจิตอล ทักษะความคิดสร5างสรรคO ทักษะข5ามวัฒนธรรม สมรรถนะการบูรณา การข5ามศาสตรO และมีคุณลักษณะของความเปCนผู5ประกอบการเพื่อร?วมสร5างสรรคOและ พฒั นานวัตกรรมทางเทคโนโลยีหรอื สังคม เพม่ิ โอกาสและมลู ค?าใหก5 ับตนเองและสังคม 3 พลเมืองที่เข5มแข็งเปCนผู5ที่มีความรักชาติ รักท5องถิ่น รู5ถูกผิด มีจิตสำนึกเปCน พลเมืองไทยและพลโลก มีจิตอาสา มีอุดมการณOและมีส?วนร?วมในการพัฒนาชาติบน หลักการประชาธปิ ไตย ความยตุ ิธรรม ความเทา? เทียมเสมอภาค รกั ษาทรัพยากรธรรมชาติ และสง่ิ แวดล5อมให5ยัง่ ยนื และการอยูร? ว? มกันในสังคมไทยและประชาคมโลกอย?างสนั ติ โดยผลลัพธOที่พึงประสงคO 3 ด5านที่เหมาะสมตามช?วงวัยที่มีความต?อเนื่อง เชื่อมโยงและสะสมตั้งแต?ระดับการศึกษาปฐมวัยการศึกษาขั้นพื้นฐานการอาชีวศึกษา จนถึงระดบั อดุ มศกึ ษา มาตรฐานการศึกษาระดับ มาตรฐานนี้ถูกใช5ในงานการประกันคุณภาพการศึกษาปฐมวัย ในสังกัดองคOกร ปฐมวัย พ.ศ. 2561 ปกครองส?วนท5องถิ่น กระทรวงมหาดไทยซึ่งถูกใช5ในงานการประกันคุณภาพการศึกษา ข อ ง ส ำ น ั ก ง า น ปฐมวัย ในสังกัดองคOกรปกครองส?วนท5องถิ่น กระทรวงมหาดไทย45 เปCนคู?มือการประกัน คณะกรรมการการศึกษา คุณภาพภายในสถานศึกษา ของ กลุ?มงานส?งเสริมการจัดการศึกษาท5องถิ่น กองส?งเสริม ข้ันพืน้ ฐาน และพัฒนาการจัดการศึกษาท5องถนิ่ กรมสง? เสรมิ การปกครองทอ5 งถ่นิ กระทรวงมหาดไทย 45 กลุKมงานสงK เสริมการจัดการศกึ ษาทอÅ งถ่นิ กองสKงเสรมิ และพฒั นาการจัดการศึกษาทÅองถ่ิน กรมสงK เสรมิ การปกครองทÅองถิ่น กระทรวงมหาดไทย. (2561) คูTมอื การ ประกนั คุณภาพภายในสถานศึกษา ระดับการศกึ ษาปฐมวัย และระดบั การศกึ ษาขน้ั พ้นื ฐาน

36 ซึ่งออกแบบการประเมินให5สอดคล5องกับ พระราชบัญญัติการศึกษาแห?งชาติ โดยกำหนด ผลวิเคราะหต~ ัวชวี้ ัด 1-6* มาตรฐานการศึกษาระดับปฐมวัย 3 มาตรฐาน และให5ผลการประเมินเปCน 5 ระดับตั้งแต? √ 1 √ 2 × 3 × 4×5 × 6 กำลงั พฒั นา ถงึ ยอดเยี่ยม 3 มาตรฐาน ไดแ5 ก? มาตรฐานที่ 1 คุณภาพของเด็กมีพัฒนาการด5านร?างกาย อารมณO จิตใจ สังคม เปCนมาตรฐานกำหนดการ และสติปeญญา บรรลุตามเปXาหมาย ที่สถานศึกษากำหนดได5แก? มีพัฒนาการด5านร?างกาย จัดบริการทางการศึกษา แข็งแรง มีสุขนิสัยที่ดี และดูแลความปลอดภัยของตนเองได5 มีพัฒนาการด5านอารมณO ไม?บูรณาการการดูแลและ จิตใจ ควบคุม และแสดงออกทางอารมณOได5 มีพัฒนาการด5านสังคม ช?วยเหลือตนเอง การเรียนรู5 เนื้อหาไม? และเปCนสมาชิกที่ดีของสังคม มีพัฒนาการด5านสติปeญญา สื่อสารได5 มีทักษะการคิด ครอบคลุมกลุ?มเด็กทารก พ้ืนฐาน และแสวงหาความร5ูได5 แ ล ะ เ ต า ะ แ ต ะ ไ ม? มาตรฐานที่ 2 กระบวนการบริหารและการจัดการ เปXาหมายการประเมิน กำหนดการทำงานกับกลุ?ม ต5องการกำกับทิศทางของการพัฒนาระบบบริการไปสู?การมีการประเมินและพัฒนา เปราะบาง กล?ุมยากลำบาก หลักสูตรสถานศึกษา ให5สอดคล5องกับหลักสูตรการศึกษาปฐมวัยและบริบทของท5องถ่ิน กลุ?มยากจน ในมาตรฐาน จัดครูให5เพียงพอและเหมาะสมกับชั้นเรียน มีการส?งเสริมให5ครูมีความเชี่ยวชาญด5านการ การปฏิบัตงิ าน จัดประสบการณOที่ส?งผลต?อคุณภาพเด็กเปCนรายบุคคล ตรงความต5องการของครูและ สถานศึกษา และจัดให5มีชุมชนการเรียนร5ูทางวิชาชีพ จัดสภาพแวดล5อมอย?างปลอดภัย และมีสื่อเพื่อการเรียนรู5อย?างเพียงพอและหลากหลาย ให5บริการสื่อเทคโนโลยีสารสนเทศ และสื่อการเรียนรู5เพื่อสนับสนุนการจัดประสบการณOเหมาะสมกับบริบทของสถานศึกษา มีระบบบริหารจัดการคุณภาพของสถานศึกษา ที่เหมาะสมและต?อเนื่อง มีการชี้แนะ ระหว?างการปฏิบัติงานส?งผลต?อคุณภาพตามมาตรฐานของสถานศึกษา บูรณาการการ ปฏิบัติงานและเปaดโอกาสให5ผู5เกี่ยวข5องทุกฝGายมีส?วนร?วมจน เปCนแบบอย?างที่ดีและได5รับ การยอมรับจากชมุ ชนและหน?วยงานท่เี กี่ยวขอ5 ง มาตรฐานที่ 3 การจัดประสบการณOที่เน5นเด็กเปCนสำคัญ เปXาหมายการประเมิน ต5องการกำกับทิศทางของการพัฒนาระบบบริการไปสู?การจัดประสบการณOที่ส?งเสริมให5 เด็กมีพัฒนาการด5านร?างกาย อารมณO จิตใจ สังคม และสติปeญญาอย?างสมดุล เต็ม ศักยภาพโดยความร?วมมือของพ?อแม?และครอบครัว ชุมชนและผู5เกี่ยวข5องและเปCน แบบอย?างที่ดี สร5างโอกาสให5เด็กได5รับประสบการณOตรง เล?นและปฏิบัติกิจกรรม เรียนร5ู ลงมือทำและสร5างองคOความรู5ด5วยตนเองอย?างมีความสุข จัดบรรยากาศและ สภาพแวดล5อมในห5องเรียนที่เอื้อต?อการเรียนรู5โดยเด็กมีส?วนร?วมใช5สื่อและเทคโนโลยีท่ี เหมาะสมกับวัย ครูประเมินพัฒนาการเด็กตามสภาพจริงด5วยวิธีการที่หลากหลาย โดย ผู5ปกครองและผู5เกี่ยวข5องมีส?วนร?วมนำผลการประเมินที่ได5ไปปรับปรุงการจัด ประสบการณแO ละพฒั นาเด็ก

37 หลักสูตรการศึกษา ได5กำหนดเปXาหมายผลลัพธOในการจัดการศึกษาปฐมวัยไว5ว?า “ต2องพัฒนาเด็ก ปฐมวัย พ.ศ.2560 ตง้ั แตOแรกเกดิ – 6 ปr ใหม2 พี ฒั นาการด2านรOางกายอารมณ~ จิตใจ สังคม และ สติปญá ญา ท่ีเหมาะสมกับวัย ความสามมารถ และ ความแตกต?างระหว?างบุคคลเปCนการเตรียมความ ผลวิเคราะหต~ วั ชว้ี ดั 1-6* พร5อมที่จะเรียนรู5และสร2างรากฐานชีวิตให2พัฒนาเด็กปฐมวัยไปสูOความเปÅนมนุษย~ที่ √ 1 √ 2 × 3 √ 4×5 × 6 สมบูรณ~ เปCนคนดีมีวินัย ภูมิใจในชาติ และมีความรับผิดชอบต?อตนเอง ครอบครัว ชุมชน สังคม และ ประเทศชาติ” และได5กำหนดหลักการจัดบริการไว5ดังนี้ “หลักสูตรการศึกษา เปCนหลักสูตรที่กำหนดการ ปฐมวัยมุ?งเน5นพัฒนาเด็กทุกคนให5ได5รับการพัฒนาด5านรOางกายอารมณ~ จิตใจ สังคม จัดบริการทางการศึกษา และ สติปáญญา อย?างมีคุณภาพและต?อเนื่องได5รับการจัดประสบการณOการเรียนรู5อย?างมี เน5นทักษะศตวรรษที่ 21 ความสุขและเหมาะตามวัย มีทักษะชีวิต และ ปฏิบัติตนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจ บูรณาการวิทยาศาสตรO พอเพียง เปCนคนดีมีวินัยและสำนึกความเปCนไทยโดยความรOวมมือระหวOางสถานศึกษา เ ท ค โ น โ ล ย ี แ ล ะ พอO แมO ครอบครัว ชมุ ชน และทกุ ฝGายท่เี กยี่ วท่เี กี่ยวขอ5 งกบั การพฒั นาเด็ก” ค ณ ิ ต ศ า ส ต ร O ใ น ร ะ ดั บ กรอบการเรียนรแ2ู ละแนวทางการจัดประสบการณก~ ารเรยี นรบู2 รู ณาการ ปฐมวัย ไม?บูรณาการการ วิทยาศาสตร~ เทคโนโลยี และคณิตศาสตร~ในระดบั ปฐมวยั 46 ตามหลักสตู รการศึกษา ดูแลและการเรียนรู5 เนื้อหา ปฐมวัย พุทธศกั ราช 2560 สถาบนั ส?งเสรมิ การสอนวิทยาศาสตรOและเทคโนโลยี (สสวท.) ระบุเฉพาะ 3-6 ปÄ ไม? ไดใ5 หค5 วามสำคญั ของการเตรียมเดก็ ปฐมวัยให5พร5อมกับการเปลี่ยนแปลงของโลกเช?นกัน กำหนดการทำงานกับกล?ุม ในบทนำว?า เปราะบาง กลมุ? ยากลำบาก “สภาพสงั คมและเศรษฐกิจในศตวรรษที่ 21 มีการเปล่ยี นแปลงอยา? งมาก รวมทั้ง กลม?ุ ยากจน วิทยาศาสตรแO ละเทคโนโลยมี คี วามเจริญก5าวหนา5 ขึน้ อย?างรวดเร็ว จึงไดเ5 ล็งเหน็ ถงึ ความ จำเปCนในการส?งเสริมใหค5 รูปฐมวยั สามารถพัฒนาการจัดประสบการณกO ารเรยี นรู5 วิทยาศาสตรO เทคโนโลยี และคณติ ศาสตรO เพือ่ เตรยี มความพรอ5 มให5เดก็ ปฐมวยั ใหม5 ี ทักษะพื้นฐานในการเรียนร5แู ละทกั ษะชวี ิตในศตวรรษท่ี 21 ซ่ึงจะชว? ยใหเ5 ด็กสามารถ ดำรงชวี ติ ได5อย?างมคี ุณภาพสอดคล5องกับสถานการณOในปจe จบุ นั และรองรบั การ เปลย่ี นแปลงในอนาคต” อย?างไรก็ตาม สสวท มุ?งเปXาเฉพาะเด็กอายุต่ำกว?า 3 ปÄ และ 3-6 ปÄ (หลักสูตร การศึกษาปฐมวัย สำหรับเด็กอายุต่ำกว?า 3 ปÄ จัดขึ้นสำหรับพ?อแม? ผู5เลี้ยงดูหรือ ผู5เกี่ยวข5องกับการอบรมเลี้ยงดูและพัฒนาเด็ก เพื่อใช5เปCนแนวทางการอบรมเลี้ยงดูและ สง? เสรมิ พฒั นาการและการเรยี นรอ5ู ย?างเหมาะสมกบั เด็กเปนC รายบคุ คล) 46 สถาบนั สKงเสรมิ การสอนวทิ ยาศาสตร<และเทคโนโลยี (สสวท.) (2563) กรอบการเรียนรúแู ละแนวทางการจัดประสบการณ=การเรยี นรบúู รู ณาการวทิ ยาศาสตร= เทคโนโลยี และคณิตศาสตร=ในระดับปฐมวยั . กระทรวงศึกษาธกิ าร. http://www.ipst.ac.th และ http://earlychildhood.ipst.ac.th

38 เอกสารกลมุO 3 กลOมุ ให2ความสำคญั กับภาวะสุขภาพเปÅนฐาน ผลวิเคราะห~ เน้ือหาท่เี กย่ี วข2อง แผนพัฒนาสุขภาพ อยภู? ายใต5แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห?งชาตฉิ บบั ที่ 12 และเปนC กลไก แหOงชาติฉบับที่ 12 พ. ศ. เชื่อมต?อเปXาหมายยุทธศาสตรOชาติระยะ 20 ปแÄ ละแผนพัฒนาเศรษฐกจิ สังคมแหง? ชาติ 2560-2564 ฉบบั ที่ 12 ด5านสุขภาพโดยยึดการปรบั โครงสรา5 งประเทศไทยไปส?ปู ระเทศไทย 4.0 และ กรอบเปXาหมายการพัฒนาที่ย่งั ยืน แผนนีไ้ ดต5 ้ังวสิ ยั ทศั นOเพ่ือใหร5 ะบบสขุ ภาพไทยเขม5 แขง็ ผลวิเคราะหต~ วั ชี้วัด 1-6* เปนC เอกภาพเพอ่ื คนไทยสุขภาพดี สรา5 งประเทศให5มนั่ คงม่ังคั่งและย่งั ยืน โดยมีพนั ธกจิ √ 1 × 2 × 3 √ 4 √5 √ 6 เสรมิ สรา5 งสนบั สนุนและประสานให5เกิดการมสี ว? นรว? มของทุกภาคสว? นทง้ั ภาครฐั และ เอกชน นกั วิชาการและภาคประชาสังคมในการอภบิ าลและพฒั นาระบบสุขภาพไทยให5 ให5ความสำคัญตั้งแต?ใน เขม5 แข็งรองรับกับบริบทการเปล่ยี นแปลงในอนาคต มีเปาX หมายให5ประชาชน ชมุ ชน ครรภOมารดา ให5การศึกษา ท5องถิ่นและภาคเี ครอื ข?ายมีความร5รู อบด5านสขุ ภาพเพม่ิ มากข้ึนคนไทยมสี ุขภาพที่ดีทุก ผ?านพ?อแม?ผู5ดูแลเด็ก กลม?ุ วัยลดการตายอนั ควรก?อนวัยอันควร ชุมชนท5องถ่ินมสี ว? นร?วม พบการตง้ั ครรภOของวัยรุ?นไทยในช?วง 14 ปทÄ ี่ผ?านมามีเพม่ิ ขนึ้ จาก 36 ต?อ ประชากร 1000 คนในพ.ศ. 2540 เปนC 51.2 ต?อประชากร 1000 คนในพ.ศ. 2556 มีแม? ในเรื่องทั่วไปโดยหลักการ อายตุ ่ำกวา? 20 ปÄ 133176 คนหรือรอ5 ยละ 16.6 ของแมท? ุกกล?ุมอายุ พบวัยรุน? ทำแทง5 ปÄละ มีความพยายามบูรณาการ 3 แสนคนและมีเดก็ กำพร5าถกู ทอดท้ิง 88730 คน สำหรบั กลุม? เด็ก 0-5 ปÄ ได5ให5 ครอบคลุมกลุ?มเปราะบาง ความสำคญั กับปญe หาทารกแรกเกิดนำ้ หนกั นอ5 ยกว?า 2,500 กรัมซ่งึ พบรอ5 ยละ 9.0 การ ครอบคลุมทุกกลุ?มอายุ แต? ขาดออกซเิ จนในทารกแรกเกดิ พบ 25.6 ต?อเด็กเกิดมีชพี พันคน การเลี้ยงลกู ด5วยนมแม? ในเรื่องเฉพาะ กับเด็ก อย?างเดยี วพบไดเ5 พียงรอ5 ยละ 47.5 รวมทง้ั พัฒนาการเดก็ พบว?าเด็ก 0-5 ปมÄ พี ฒั นาการ ปฐมวัยกำหนดตัวชี้วัด ลา? ชา5 รอ5 ยละ 27.5 เพียงผลลัพธOสุขภาพและ แผนสุขภาพนีไ้ ด5วางยุทธศาสตรไO ว5 4 ข5อดงั น้ี ยุทธศาสตรOท่ี 1 เร?งการเสรมิ สรา5 ง พัฒนาการทางกายและ สขุ ภาพคนไทยเชิงรกุ ยุทธศาสตรOที่ 2 สร5างความเปนC ธรรมลดความเหลื่อมล้ำในระบบ อารมณO เรอื่ งอ่ืนไม?ชดั เจน บรกิ ารสขุ ภาพยทุ ธศาสตรOท่ี 3 การพฒั นาและสร5างกลไกเพอ่ื เพ่ิมประสทิ ธิภาพการบรหิ าร จัดการกำลังคนดา5 นสุขภาพ ยุทธศาสตรOท่ี 4 การพฒั นาสร5างความเขม5 แขง็ ในการอภบิ าล ระบบสขุ ภาพ ไดก5 ำหนดให5มีมาตรการการดูแลเด็กปฐมวยั ให2รอ2 ยละ 85 มพี ัฒนาการที่ สมวยั เตบิ โตอยาO งมคี ณุ ภาพ มีความฉลาดทางสติปญá ญาโดยมี IQ เฉลยี่ 100 และรอ2 ย ละ 70 ของเดก็ ปฐมวยั มีคะแนนพัฒนาการทางอารมณส~ ูงกวาO คาO มาตรฐาน มาตรฐานการปฏิบัติงาน กระทรวงสาธารณสุขโดยกรมอนามัยเห็นความสำคัญที่จะให5แม?-ลูกปลอดภัย อ น า ม ั ย แ ม O แ ล ะ เ ด็ ก จากการตั้งครรภOและการคลอดลูก ได5รับการเลี้ยงดูให5เจริญเติบโตและพัฒนาการสมวัย มี กระทรวงสาธารณสุข ระดับเชาวนOปeญญาเทียบเท?ามาตรฐานสากล ใช5นโยบาย 9 ข5อ เพื่อยกระดับ สุขภาพสตรี กรมอนามัย47 และเด็ก ประกอบด5วย 1) สร5างพ?อแม?คุณภาพ ก?อนมีบุตรเข5ารับบริการตรวจร?างกายและ รับความรู5ในโรงเรียนพ?อแม? 2) สร5างการเข5าถึงบริการอย?างเท?าเทียม โดยให5หญิง

39 ผลวิเคราะห~ตัวชว้ี ดั 1-6* ตั้งครรภOทุกคนฝากครรภOเร็วและมา เปCนคู?ได5ทุกที่ทุกสิทธ์ิ 3) สร5างเด็กปลอดโรค √ 1 × 2 × 3 ±4 √5 √ 6 พันธุกรรมและโรคติดเชื้อโดยแม?ขณะตั้งครรภOได5รับการตรวจเลือด และเพื่อ ปXองกัน โรคธาลัสซีเมีย เอดสO เอ¿อ ได5รับยาเสริมไอโอดีนและวิตามินเสริมธาตุเหล็ก 4) สร5างภูมิ ให5ความสำคัญตั้งแต?ใน ต5านทานทางสังคมแก?เด็ก ผ?านการเลี้ยงดูของพ?อแม? ด5วยความรักความผูกพันได5กินนม ครรภOมารดา ให5การศึกษา แม?ตั้งแต?แรกเกิดและอาหารตามวัย 5) สร5างเด็กฉลาดทางปeญญาและอารมณO ด5วยการ ผ?านพ?อแม?ผู5ดูแลเด็ก เลี้ยงดูที่ถูกต5องเหมาะสมของพ?อ-แม?ผ?าน กระบวนการกิน กอด เลOน เลOา 6) เด็ก อายุ 9. ชุมชนท5องถ่ินมีสว? นรว? ม 18, 30, 42 เดือน ได5รับการคัดกรอง และส?งเสริมพัฒนาการ หากพัฒนาการ ล?าช5าได5รับ การแก5ไข 7) เด็กได5รับการฝíกทักษะชีวิต ผ?านการจัดกิจกรรมในคลินิกเด็กดีและศูนยOเด็ก ขาดการบูรณาการกับงาน เล็กคุณภาพ 8) สตรีและเด็กได5รับบริการ ฝากครรภOคุณภาพ ห5องคลอดคุณภาพ คลินิก การศึกษาและงานคุ5มครอง เด็กดีคุณภาพและศูนยOเด็กเล็กคุณภาพ และ 9) ชุมชนท5องถิ่น รOวมสร2างเด็กไทยแข็งแรง เด็ก ครอบคลุมถึงอายุ 42- ฉลาด อารมณ~ดี และมีความสุข มีการกำหนดขั้นตอนการปฏิบัติงาน การส?งต?อ ตัวชี้วัด 60เดือน ไม?ชัดเจนในเรื่อง ตา? ง ๆ และมรี ะบบข5อมูล การเรียนรู5ทักษะศตวรรษ กระทรวงสาธารณสขุ กำหนดมาตรฐานกำกับการปฏบิ ัติงานของเจา5 หน5าทาง ที่ 21 และเรื่องคุ5มครอง การแพทยOและสาธารณสุขซ่งึ ในกระบวนการดูแลและส?งเสรมิ การเรยี นรข5ู องเด็กปฐมวยั เด็ก จะเปรยี บเสมอื น 3 งาน ได5แก? -งานสร5างองคOความรู5เปCนมาตรฐานด5านสุขภาพและพัฒนาการ นำไปสู?การจัดการ ฝกí อบรมผด5ู แู ลเดก็ ไดแ5 ก? พ?อแม? คร-ู ครพู ี่เลีย้ งในสถานพฒั นาเดก็ ปฐมวัยและประเภทอื่น -งานการประเมินผลลัพธOได5แก?ภาวะสุขภาพและระดับพัฒนาการ ซึ่งผลการประเมินน้ี หน?วยงานอื่น ๆสามารถใช5ประโยชนOในการประเมินงานของแต?ละหน?วยได5หากมีการ เชื่อมโยงระบบข5อมูลเครือข?ายท่ีดี มีการเก็บข5อมูล วิเคราะหOข5อมูลเพื่อดูผลสำเร็จของ คลินิกเด็กดีคุณภาพได5แก? ร5อยละเด็กพัฒนาการล?าช5าได5รับการกระตุ5นและติดตาม พัฒนาการ ร5อยละการได5รับการคัดกรองพัฒนาการเด็กและการชั่ง น้ำหนัก/วัดส?วนสูง ร5อยละเด็กที่มีการพัฒนาการปกติ และสงสัยล?าช5า ร5อยละเด็กที่มีพัฒนาการไม?สมวัย ได5รับการดูแลและส?งต?อตามขั้นตอน ร5อยละเด็กที่ได5รับวัคซีนครบตามช?วงวัยและการ ได5รับเฝXาระวังภาวะแทรกซ5อนจากการแพ5วัคซีน ร5อยละของเด็กได5รับการตรวจฟeนและ เดก็ ท่มี ปี ญe หาฟนe ผไุ ด5รับการส?งต?อทเ่ี หมาะสม -งานเชิงรับในการให5บริการสุขภาพและรับการส?งต?อการแก5ไขปeญหาสุขภาพและ พัฒนาการในระดับรนุ แรงจากหนว? ยงานการดูแลเดก็ ปฐมวัยอน่ื ๆ กระทรวงสาธารณสุขมีการจัดบริการเปCนผู5ดูแลเด็กโดยตรงบ5างในบางส?วนงาน และเปCนการพัฒนาต5นแบบเพื่อสร5างองคOความรู5สู?การขยายผลต?อไปเช?น สถาบันพัฒนา อนามยั เด็กแห?งชาติ ศูนยอO นามัยแมแ? ละเดก็ หรือในโรงพยาบาลบางแห?ง 47 กระทรวงสาธารณสขุ กรมอนามยั . คมTู ือมาตรฐานการปฏิบัตงิ านอนามัยแมTและเด็ก http://hp.anamai.moph.go.th/main.php?filename=index2

40 เอกสารกลมุO 4 กลOุมบูรณาการงานพัฒนาเดก็ ปฐมวัย ผลวเิ คราะห~ เนื้อหาทีเ่ ก่ยี วข2อง แผนพัฒนาเด็กปฐมวัย เปนC แผนที่ออกมาภายหลังการแต?งตงั้ คณะอนุกรรมการประสานและส?งเสริมการ พ.ศ. 2560-2564 พัฒนาเด็กปฐมวยั ในตามพระราชบญั ญตั ิสง? เสรมิ การพัฒนาเดก็ และเยาวชนแห?งชาตพิ .ศ. 2550 ผลวเิ คราะห~ตวั ช้วี ัด 1-6* มีเปXาหมายหลกั ให5เดก็ “มีทกั ษะ พัฒนาการสมวยั แขง็ แรง EQ สูง แก5ปญe หา เปนC วินัยดี มคี ุณธรรม” สอดคลอ5 งกบั แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหง? ชาติ ฉบับท่ี 12 √ 1 √ 2 ± 3 √ 4√ 5 × 6 ยุทธศาสตรOที่ 1 การเสรมิ สร5างและพฒั นาศกั ยภาพทุนมนุษยO โดยมีหนง่ึ ในเปาX หมาย สำคญั ใหเ5 ดก็ ปฐมวยั มีพัฒนาการเต็มตามศกั ยภาพ และสอดรบั กบั แผนการศกึ ษาแห?งชาติ พ.ศ. 2560-2579 ยทุ ธศาสตรOท่ี 3 การพฒั นาศักยภาพคนทกุ ชว? งวัยและการสรา5 งสังคม แหง? การเรียนร5ู ซง่ึ มีวตั ถุประสงคใO ห5เดก็ ทกุ คนมกี ารพฒั นารอบดา5 นตามวัยอย?างมีคณุ ภาพ และไดร5 ับการพัฒนาเต็มศักยภาพ พ ร ะ ร า ช บั ญ ญ ั ติ ก า ร ในมาตรา 17 ได5กำหนดให5คณะอนุกรรมการบูรณาการการพัฒนาเด็กปฐมวัยซ่ึง พัฒนาเด็กปฐมวัยพ.ศ. คณะกรรมการแต?งตั้ง จัดทำแผนพัฒนาเด็กปฐมวัยให5สอดคล5องกับกฎหมายว?าด5วย 2562 การศึกษาแห?งชาติ ยุทธศาสตรOชาติ และแผนการปฏิรูปประเทศกำหนดแนวทางบูรณา การการทำงานร?วมกันระหว?างหน?วยงานของรัฐ องคOกรปกครองส?วนท5องถิ่น ภาคเอกชน ผลวเิ คราะห~ตัวชีว้ ดั 1-6* และภาคประชาสังคมที่เกี่ยวข5องกับการพัฒนาเด็กปฐมวัย รวมทั้งการบูรณาการการ √ 1 √ 2 √ 3 √ 4√ 5 √ 6 จัดบริการในแต?ละช?วงรอยต?อของเด็กปฐมวัย จัดทำแผนงบประมาณและแผนการ ดำเนินงานประจำปÄแบบบูรณาการของหน?วยงานของรัฐและองคOกรปกครองส?วนท5องถ่ิน เปCนกฎหมายที่เกิดขึ้น ที่เกี่ยวข5องกับการพัฒนาเด็กปฐมวัย กำหนดแนวทางการติดตามผลการดำเนินงานของ หลังสุด มีความพยายามท่ี หน?วยงานของรัฐ องคOกรปกครองส?วนท5องถิ่น ภาคเอกชน และภาคประชาสังคมที่ จะบูรณาการงานของแต? เกี่ยวข5องกับการพัฒนาเด็กปฐมวัย จัดทำมาตรฐานและแนวปฏิบัติที่ดีเกี่ยวกับการพัฒนา ล ะ ภ า ค ี เ ค ร ื อ ข ? า ย เ ข5 า เด็กปฐมวัย จัดทำสมรรถนะและตัวชี้วัดการพัฒนาเด็กปฐมวัย โดยมี สำนักงานเลขาธิการ ด5วยกัน แต?จุดเริ่มต5น สภาการศึกษาเปCนหนว? ยงานหลักในการประสานภาคีเครือข?าย เพ?งเล็งไปที่การจัดทำ กำหนดเปXาหมายผลลัพธกO ารพัฒนาทั้งเด็กในช?วงทีย่ งั เปนC ตัวออ? นในครรภO แผนพัฒนาเด็กปฐมวัยให5 ตลอดจนช?วงปฐมวัยไวใ5 นมาตรา 5 โดยกำหนดให5 สอดคล5องกับกฎหมายว?า • มารดาไดร5 ับการดูแลในระหว?างตัง้ ครรภOเพอื่ ให5บุตรที่อยู?ในครรภOมีสุขภาวะและ ด5วยการศึกษาแห?งชาติ ย ุ ท ธ ศ า ส ต ร O ช า ติ แ ล ะ พัฒนาการทด่ี ี แผนการปฏิรูปประเทศทำ ให5ยังคงให5ความสำคัญ • ใหเ5 ด็กปฐมวยั อยูร? อดปลอดภยั และไดร5 ับความคมุ5 ครองใหพ5 น5 จากการล?วงละเมดิ ระบบการพัฒนาปฐมวัยใน ไม?วา? ในทางใด • ใหเ5 ด็กปฐมวยั มพี ัฒนาการท่ดี ีรอบดา5 นทัง้ ทางรา? งกาย จติ ใจ วินัย อารมณO สังคม และสตปิ ญe ญาให5สมกับวยั เพือ่ ใหเ5 กดิ ทกั ษะพน้ื ฐานในการเรียนรอ5ู ย?างตอ? เนือ่ ง

41 รูปบริการทางการศึกษา ตลอดชวี ติ สามารถเรยี นรู5อย?างสอดคล5องกับหลกั การพฒั นาศกั ยภาพของแตล? ะ เปนC หลกั บคุ คลและความต5องการจำเปนC พิเศษ มีเนื้อหาพยายามเชื่อมโยง • สร5างคุณลกั ษณะให5เดก็ ปฐมวัยมีอปุ นิสยั ใฝดG ี มคี ุณธรรม มวี ินยั ใฝGรู5 มคี วามคิด งานการศึกษา สุขภาพ สรา5 งสรรคO และสามารถซมึ ซบั สุนทรยี ะและวฒั นธรรมท่หี ลากหลายได5 แ ล ะ ก า ร ค ุ 5 ม ค ร อ ง • บ?มเพาะเจตคติของเด็กปฐมวยั ใหเ5 คารพคุณคา? ของบคุ คลอน่ื มจี ิตวิญญาณของ ครอบคลุมแรกเกิดถึงอายุ เปลี่ยนผ?านสู?วัยเรียน ให5 การอยรู? ว? มกนั ในสังคมอย?างเสมอภาค และมจี ิตสำนกึ ในความเปCนพลเมืองไทย ค ว า ม ส ำ ค ั ญ ก ั บ ก ล?ุ ม และพลโลก เปราะบาง ครอบคลุม • ให5ผูด5 แู ลเดก็ ปฐมวยั ไดร5 บั ความรู5 ทักษะ และเจตคตทิ ีด่ ใี นการพฒั นาเดก็ ปฐมวยั ผลลัพธOทางกาย สติปeญญา พ.ร.บ.ยังกำหนดผรู5 บั ผิดชอบและหลักการจดั ระบบบรกิ ารไวใ5 นมาตรา6 โดยให5 จิตใจอารมณO สังคม และ “หนว? ยงานของรัฐ องคOกรปกครองส?วนท5องถ่ิน ภาคเอกชน และภาคประชาสังคมท่ี ทักษะการเรียนรู5ตลอด เกี่ยวข5อง มีภารกจิ รว? มกนั ดำเนินการเพอื่ ให5มีการพัฒนาเด็กปฐมวยั และดำเนินการให5 ชีวิตและเตรียมรับการ เปนC ไปตามมาตรฐานและแนวปฏบิ ตั ิทดี่ ีเกยี่ วกับการพัฒนาเดก็ ปฐมวัยตามท่ี เปลี่ยนแปลงของสังคม คณะกรรมการกำหนด รวมทง้ั ส?งเสริมให5ผู5ดูแลเด็กปฐมวัยจัดให5เด็กปฐมวัยซึ่งอยใ?ู นความ อนาคต และทักษะการ ดแู ลไดร5 ับการพัฒนาตามมาตรฐานและแนวปฏบิ ตั ทิ ดี่ เี กี่ยวกับการพัฒนาเด็กปฐมวยั ” ควบคมุ ตนเอง และในมาตรา 7 “บดิ า มารดา และผ5ูปกครองมีหนา5 ที่จดั ใหเ5 ดก็ ปฐมวัยซงึ่ อยใู? นความดแู ล ได5รบั การพฒั นาตามแนวปฏบิ ัติท่ีดเี ก่ยี วกับการพัฒนาเดก็ ปฐมวยั ” ใน มาตรา8 “การจัดการเรยี นร5ขู องสถานพัฒนาเด็กปฐมวยั ตอ5 งเปนC ไปเพอื่ เตรียมความ พรอ5 มของเด็กปฐมวัย แตต? 5องไมOเปนÅ การจดั การเรยี นร2ทู ่ีมงุO เน2นการสอบแขOงขันระหวาO ง เด็กปฐมวยั ” มาตรฐานสถานพัฒนา มาตรฐานนีก้ ำหนดให5สถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั หมายถึงสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั เดก็ ปฐมวัยแหงO ชาติ หมายถงึ สถานทรี่ ับดูแล พฒั นา จดั ประสบการณOเรยี นรแ5ู ละการศกึ ษาสำหรบั เด็กปฐมวัย ครอบคลุมต้งั แตท? ารกแรกเกิดถงึ 6 ปÄ หรอื กอ? นเข5าเรยี น ผลวิเคราะห~ตวั ชีว้ ดั 1-6* ชั้นประถมศึกษาปทÄ ่ี 1 ที่ใชช5 อื่ หลากหลายรวมทกุ สังกดั ในประเทศไทย ได5แก? √ 1 √ 2 ±3 √ 4√ 5 × 6 ศูนยพO ฒั นาเด็กก?อนวัยเรียน (สำนกั พัฒนาสงั คม กทม.) ศูนยOเด็กเล็กในโรงพยาบาล สถานรบั เล้ยี งเด็กเอกชน (กระทรวงการพฒั นาสงั คมและความม่ันคงของมนษุ ยO ) ศนู ยO เนอ้ื หามีความชัดเจนท่ี พัฒนาเด็กเล็กองคOกรปกครองสว? นท5องถนิ่ และ โรงเรียนอนุบาล ตอ5 งการให5มาตรฐาน มาตรฐานสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั แห?งชาติ เปCนมาตรฐานกลางของประเทศใช5แทน ครอบคลุมการดูแลเด็ก มาตรฐานศูนยOเดก็ เลก็ แหง? ชาติ (ซ่ึงเปCนมติคณะรฐั มนตรี เม่อื วนั ที่ 3 พฤษภาคม พ.ศ. ตง้ั แตแ? รกเกิดถึง ก?อนเข5า 2554) เพ่ือให5ทุกหนว? ยงานและสถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั ท้ังภาครัฐและเอกชนท่ัวประเทศ ประถมศกึ ษา มองผลลพั ธO ใช5เปนC แนวทางในการประเมนิ ผลการดำเนนิ งานและยกระดบั คุณภาพ รวมถงึ ใชเ5 ปCน การจดั การเปCนองคOรวม

42 และตอ5 งการบรู ณาการ เครอ่ื งมือประกันคุณภาพภายใน เพอื่ รองรับการตรวจประเมนิ จากต5นสงั กัด และ มาตรฐานดา5 นต?าง ๆข5า ภายนอกจากสำนักงานรับรองมาตรฐานและประเมินคุณภาพการศึกษา (องคOการมหาชน) ดว5 ยกัน โดยเฉพาะอย?างยิ่ง มาตรฐานน้ปี ระกาศใชใ5 นปÄ 2562 ไดใ5 ห5เหตุผลทีต่ 5องมมี าตรฐานสถานพฒั นาเด็ก ดา5 นสขุ ภาพ โภชนาการ ปฐมวัยแหง? ชาติไว5ว?า “ในปeจจุบนั ประเทศไทยมเี ด็กปฐมวัยตงั้ แตแ? รกเกดิ ถึงอายุ 6 ปÄ ท่มี ี การจัดสภาพแวดลอ5 มเพ่อื พัฒนาการไมส? มวัยเปนC จำนวนมาก นับเปนC วิกฤตรา5 ยแรงตอ? การพัฒนาคณุ ภาพทรัพยากร ความปลอดภยั อยา? งไรก็ มนุษยO”และกล?าวถึง ขอ5 จำกัดของการใชม5 าตรฐานเดมิ คือครอบคลุมเฉพาะเด็กอายุ 2-5 ตามด5านการเรียนรขู5 าด ปÄ เท?านน้ั ไมค? รอบคลุมเดก็ ปฐมวัยต้ังแตแ? รกเกิดถึงก?อนเข5าประถมศึกษา” “สถานพฒั นา ความชดั เจนในการ เดก็ ปฐมวัยส?วนใหญ?ยังตอ5 งใช5หลายมาตรฐานทำให5ผ5ปู ฏิบตั สิ บั สนและตอ5 งทำงานซำ้ ซอ5 น เชือ่ มโยงกบั การเรียนรเู5 พื่อ และยังไมไ? ด5นำผลการประเมินไปพฒั นาเทา? ทค่ี วร” จงึ เปนC การแสดงความต้ังใจของฝาG ย การพัฒนาทยี่ ัง่ ยืน (ESD: ผ5จู ดั ทำตามนโยบายของภาครัฐท่จี ะพัฒนามาตรฐานระบบบริการนำไปส?กู ารจัดบรกิ าร education for กลม?ุ เดก็ อายุต่ำกว?า 2 ปÄ ด5วย sustainable การผลักดันการใช5มาตรฐานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัยนี้ ได5สร5างเครื่องมือประเมิน development) และไม? และระบบสารสนเทศ เพื่อนำสู?เปXาหมาย ในรายละเอียดของมาตรฐานได5กำหนด3ด5าน ชัดเจนในการปกปอX ง เช?นกัน ในการประเมินจะแสดงผลเปCน 4 ระดับตั้งแต?ปรับปรุงถึงดีมาก มาตรฐานที่ คม5ุ ครองเดก็ (ขณะที่ พรบ เกี่ยวกับการจัดกระบวนการบริการ การจัดการกายภาพ หลักสูตรและ การจัดการข5อมูล ปฐมวัยกำหนดใหเ5 ด็ก และตัวบ?งช้ีไดแ5 ก? ปฐมวัยอยร?ู อดปลอดภยั มาตรฐานด5านท่ี 1 คอื การบรหิ ารจดั การสถานพฒั นาเด็กปฐมวยั มตี วั บ?งชดี้ ังนี้ และได5รับความคุ5มครองให5 • การบริหารจัดการอย?างเปCนระบบทั้งทางกายภาพ หลักสูตรและ การจัดการ พน5 จากการล?วงละเมิดไม? วา? ในทางใด) ขอ5 มลู • การบริหารจัดการบุคลากรทุกประเภท โดยระบุการกำหนดอัตราส?วนครู/ผู5ดูแล ขาดมาตรฐานตวั ชวี้ ดั ใน : เด็ก(คน) จำนวนเด็กในกลุ?มกิจกรรมโดย ต่ำกว?า 1 ปÄ 1 : 3 กลุ?มละไม?เกิน 6 เรอ่ื งการจดั การความ คน ต่ำกว?า 2ปÄ 1 : 5 กลุ?มละไม?เกิน 10 คน ต่ำกว?า 3 ปÄ 1 : 10 กลุ?มละไม?เกิน เหล่ือมล้ำ ขาดเนื้อหาการ 20 คน และ 3 ปÄ - ก?อนเข5า ป.1 1 : 15 กลุ?มละไมเ? กิน 30 คน ดแู ลเดก็ กลุม? เปราะบาง • การบริหารจัดการสภาพแวดล5อมเพื่อความปลอดภัยทั้งภายใน ภายนอกอาคาร และมบี าดแผลทางใจ ครุภัณฑO อุปกรณO เครื่องใช5 ของเล?น จัดการการเดินทางอย?างปลอดภัย มีระบบ (childhood trauma) ปXองกันภัยจากบุคคลทั้งภายในและภายนอกมีระบบรับเหตุฉุกเฉิน ปXองกัน อัคคีภยั /ภยั พบิ ตั ิตามืความเสย่ี งของพ้นื ที่ (ขณะท่ี พรบ ปฐมวยั กำหนด บ?มเพาะเจตคติ • การจัดการเพื่อส?งเสริมสุขภาพและการเรียนรู5 โดยการจัดการเพื่อส?งเสริม ของเด็กปฐมวัยให5เคารพ คณุ คา? ของบุคคลอนื่ มจี ิต สุขภาพ เฝXาระวังการเจริญเติบโตของเด็กและดูแลการเจ็บปGวยเบื้องต5น มีแผน และดำเนินการตรวจสุขอนามัยประจำวัน ตรวจสุขภาพประจำปÄ และปXองกัน วญิ ญาณของการอย?ู ควบคุมโรคติดต?อ อาคารต5องมีพื้นที่ใช5สอยเปCนสัดส?วนตามกิจวัตรประจำวันของ รว? มกันในสังคมอย?างเสมอ เด็กที่เหมาะสมตามช?วงวัย และการใช5ประโยชนO จัดให5มีพื้นท่ี/มุมประสบการณO

43 ภาค และมจี ติ สำนกึ ใน และแหล?งเรียนรู5ในห5องเรียนและนอกห5องเรียน จัดบริเวณห5องน้ำ ห5องส5วม ท่ี ความเปCนพลเมืองไทยและ แปรงฟeน/ล5างมือให5เพียงพอ สะอาด ปลอดภัย และเหมาะสมกับการใช5งานของ พลโลก) เด็ก จัดการระบบสุขาภิบาลที่มีประสิทธิภาพ ครอบคลุมสถานที่ปรุงประกอบ อาหาร น้ำดื่มน้ำใช5 กำจัดขยะ สิ่งปฏิกูล และพาหะนำโรค จัดอุปกรณOภาชนะ และเครื่องใช5ส?วนตัวให5เพียงพอกับการใช5งานของเด็กทุกคน และดูแลความ สะอาดและปลอดภัยอย?างสมำ่ เสมอ • ส?งเสริมการมีส?วนร?วมของครอบครัวและชุมชน โดยมีการสื่อสารเพื่อสร5าง ความสัมพันธOและความเข5าใจอันดีระหว?างพ?อแม?/ผู5ปกครองกับสถานพัฒนาเด็ก ปฐมวัยเก่ียวกับตัวเด็กและการดำเนินงานของสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย การจัด กิจกรรมที่พ?อแม?/ผู5ปกครอง/ครอบครัว และชุมชนมีส?วนร?วมและดำเนินงานให2 สถานพัฒนาเด็กปฐมวยั เปนÅ แหลงO เรยี นร2ูแกชO ุมชน เร่ืองการพฒั นาเด็กปฐมวยั นอกจากนั้นในมาตรฐานด5านที่ 2 ยังแสดงถึงระบบบริการที่ผสมผสานการดูแล และพัฒนาหรือการเรียนร5ูของเด็ก = care and education โดยกำหนดให5ระบบบริการ ตอ5 ง • มีแผนการจัดประสบการณOการเรียนรู5ที่สอดคล5องกับหลักสูตรการศึกษาปฐมวัย มกี ารดำเนนิ งานและประเมินผล • จัดพ้นื ท/่ี มมุ ประสบการณกO ารเรยี นร5ูและการเลน? ทีเ่ หมาะสมอยา? งหลากหลาย • จัดกิจกรรมส?งเสริมพัฒนาการทุกด5านอย?างบูรณาการตามธรรมชาติของเด็กที่ เรียนรดู5 ว5 ยประสาทสัมผสั ลงมือทำ ปฏสิ ัมพันธO และการเล?น • เลือกใช5สื่อ/อุปกรณO เทคโนโลยี เครื่องเล?นและจัดสภาพแวดล5อมภายใน- ภายนอก แหล?งเรยี นรู5 ทีเ่ พียงพอ เหมาะสม ปลอดภัย • เฝXาระวังติดตามพัฒนาการเด็กรายบุคคลเปCนระยะ เพื่อใช5ผลในการจัดกิจกรรม พัฒนาเดก็ ทกุ คนให5เตม็ ตามศกั ยภาพ • การสOงเสริมพัฒนาการด2านรOางกายและดูแลสุขภาพ โดยให5เด็กอายุ 6 เดือน ขึ้นไป รับประทานอาหารที่ครบถ5วนในปริมาณที่เพียงพอ และส?งเสริมพฤติกรรม การกินที่เหมาะสม จัดกิจกรรมให5เด็กได5ลงมือปฏิบัติอย?างถูกต5องเหมาะสมใน การดูแลสุขภาพ ความปลอดภัยในชีวิตประจำวัน ตรวจสุขภาพอนามัยของเด็ก ประจำวัน ความสะอาดของร?างกาย ฟeนและช?องปากเพื่อคัดกรองโรคและการ บาดเจ็บ เฝXาระวังติดตามการเจริญเติบโตของเด็กเปCนรายบุคคล บันทึกผลภาวะ โภชนาการอย?างต?อเนื่อง จัดให5มีการตรวจสุขภาพร?างกาย ฟeนและช?องปาก สายตา หู ตาม กำหนด

44 • การสOงเสริมพัฒนาการด2านสติปáญญา ภาษาและการสื่อสาร โดยจัดกิจกรรม ส?งเสริมให5เด็กได5สังเกต สัมผัส ลองทำ คิดตั้งคำถาม สืบเสาะหาความร5ู แก5ปeญหา จินตนาการ คิดสร5างสรรคO โดยยอมรับความคิดและผลงานที่แตกต?าง ของเด็ก จัดกิจกรรมและประสบการณOทางภาษาที่มีความหมายต?อเด็ก เพื่อการ สอื่ สารอย?างหลากหลาย ฝกí ฟงe พดู ถาม ตอบ เล?าและสนทนาตามลำดบั ขนั้ ตอน พัฒนาการ จัดกิจกรรมปลูกฝeงให5เด็กมีนิสัยรักการอ?านให5เด็กมีทักษะการดูภาพ ฟeงเรื่องราว พูดเล?า อ?าน วาด/เขียน เบื้องต5น ตามลำดับพัฒนาการ โดยครู/ ผู5ดูแลเด็ก เปCนตัวอย?างของการพูด และการอ?านที่ถูกต5อง จัดให5เด็กมี ประสบการณOเรียนรู5เกี่ยวกับตัวเด็ก บุคคล สิ่งต?าง ๆ สถานที่และธรรมชาติ รอบตัวด5วยวิธีการที่เหมาะสมกับวัยและพัฒนาการ จัดกิจกรรมและ ประสบการณ~ด2านคณิตศาสตร~และวิทยาศาสตร~เบื้องต2นตามวัย โดยเด็กเรียนรู5 ผ?านประสาทสัมผัส และลงมือปฏิบัติดว5 ยตนเอง • การสOงเสริมพัฒนาการด2านอารมณ~ จิตใจ-สังคม ปลูกฝáงคุณธรรมและความ เปÅนพลเมืองดี โดยสร5างความสัมพันธOที่ดีและมั่นคง ระหว?างผู5ใหญ?กับเด็ก จัด กิจกรรมสร5างเสริมความสัมพันธOที่ดีระหว?างเด็กกับเด็ก และการแก5ไขข5อขัดแย5ง อย?างสร5างสรรคO จัดกิจกรรมส?งเสริมให5เด็กมีความสุข แจ?มใส ร?าเริง ได5 แสดงออกด5านอารมณOความรู5สึกที่ดีต?อตนเอง โดยผ?านการเคลื่อนไหวร?างกาย ศิลปะ ดนตรี ตามความสนใจและถนัด จัดกิจกรรมและประสบการณO ปลูกฝeง คุณธรรมให5เด็กใฝGดี มีวินัย ซื่อสัตยO รู5จักสิทธิและหน5าที่รับผิดชอบของพลเมืองดี รักครอบครัว โรงเรียน ชุมชนและประเทศชาติด5วยวิธีที่เหมาะสมกับวัย และ พัฒนาการ • การสOงเสริมเด็กในระยะเปลี่ยนผOานให2ปรับตัวสูOการเชื่อมตOอในขั้นถัดไป โดย จัดกิจกรรมกับผู5ปกครองให5เตรียมเด็กก?อนจากบ5านเข5าสู?สถานพัฒนา เด็ก ปฐมวัย/โรงเรียน และจัดกิจกรรมช?วงปฐมนิเทศให5เด็กค?อยปรับตัวในบรรยากาศ ที่เปCนมิตร จัดกิจกรรมส?งเสริมการปรับตัวก?อนเข5ารับการศึกษาในระดับที่สูงขึ้น แต?ละขน้ั จนถงึ การเปCนนักเรยี นระดบั ช้นั ประถมศกึ ษาปทÄ ี่ 1 สำหรับการดูแลเพื่อเด็กทั้งมวล (inclusive child care) นั้นได5ถูกกำหนดให5เปCนการ ดูแลที่มีคุณภาพสูงกว?ามาตรฐาน สามารถพิจารณาเพิ่มเติมเกณฑOดังกล?าวได5ตามบริบท เช?นสถานรับเลี้ยงและพัฒนาเด็กเอกชน สถานพัฒนาเด็กปฐมวัยที่มีความต5องการพิเศษ ฯลฯ ไมไ? ด5กำหนดคณุ ภาพไว5ในมาตรฐานน้ี

45 ประเด็นที่ 2 การฝrกอบรมเตรียมบุคลากรเข2าสูOระบบ มุOงสูOการพัฒนาบุคลากรเพื่อพร2อมทำงานใน “ระบบการดูแลสุข ภาวะและสงO เสรมิ การเรยี นร2ูปฐมวยั เพอื่ การพัฒนาท่ยี งั่ ยนื ” หรือไมO พบวา? การจัดบริการการดแู ลและสง? เสริมการเรียนรูเ5 ดก็ ปฐมวัยในระบบของสถานพฒั นาเดก็ ปฐมวยั มรี ปู แบบ ตา? ง ๆ ดงั น้ี • เปCนสถานรับเลี้ยงเด็กเอกชนในพื้นที่ กทม.มีจำนวน 375 แห?ง ในพื้นที่ส?วนภูมิภาคมีจำนวน 1,225 แห?ง สถานรบั เลีย้ งเดก็ กลางวันของกรงุ เทพฯมหานคร 10 แห?ง • เปCนศูนยOพัฒนาเด็กเล็ก ในสังกัดของกระทรวงมหาดไทย จำนวน 18943 แห?ง ในกรุงเทพฯมหานครเปCน ศูนยOพัฒนาเด็กก?อนวัยเรียนกทม. 297 แห?ง และศูนยOพัฒนาเด็กเล็กน?าอยู?คู?นมแม? 8 แห?ง เปCนศูนยOเด็ก เล็กในโรงพยาบาลกทม. และศูนยOเด็กเล็กในโรงพยาบาลกระทรวงสาธารณสุขต?างจังหวัดจำนวนรวม 48 แห?ง • เปCนโรงเรียนอนุบาลในสังกัดสพฐ กระทรวงศึกษาธิการ. 27094 แห?งและของโรงเรียนอนุบาลเอกชน 3240 แห?ง เปCนโรงเรียนอนุบาลในสังกัด กรุงเทพฯมหานคร 329 แห?ง เปCนโรงเรียนอนุบาลท5องถิ่น 1701 แหง? การฝกÄ อบรมเตรยี มบุคลากรเขา5 ส?รู ะบบ ม?ุงสกู? ารพฒั นาบคุ ลากรเพอ่ื พรอ5 มทำงานใน “ระบบการดแู ลสุขภาวะและ ส?งเสริมการเรยี นรป5ู ฐมวัย เพื่อการพัฒนาที่ยงั่ ยืน” หรือไมน? ้ัน พิจารณาจากตัวชวี้ ัด 6 ขอ5 ดังน้ี • ตัวชวี้ ัด 1 พฒั นาบคุ ลากรให5มที กั ษะในการดูแลด5านสุขภาวะเด็กแบบองครO วม (holistic approach) ครอบคลุม การสง? เสริมสขุ ภาพกาย สติปeญญา จิตใจอารมณO และ สงั คม หรือไม? • ตวั ชว้ี ัด 2 พฒั นาบคุ ลากรใหม5 ีทักษะในการสง? เสรมิ เดก็ ให5มที ักษะการเรยี นรูด5 ว5 ยตนเองได5ตลอดชวี ติ (lifelong learning) มีความรแ5ู ละทักษะการเรยี นร5ูศตวรรษที่ 21 (21 century skill) และ สอดคลอ5 งกบั การศกึ ษาเพอื่ การ พัฒนาท่ียั่งยนื (education for sustainable development: ESD) เพื่อรองรบั การเปลีย่ นแปลงภาวะโลกาภิ วตั นO หรอื ไม? • ตวั ช้ีวัด 3 พฒั นาบุคลากรให5มีทกั ษะในการคม5ุ ครองเดก็ (child protection) การดูแลเดก็ ทม่ี ีบาดแผลทางใจ การ ดูแลเดก็ ทไ่ี ดร5 ับประสบการณOไมพ? ึงประสงคOหรอื ได5รับการเล้ยี งดไู ม?เหมาะสม (trauma informed education and care) หรือไม? • ตัวชีว้ ัด 4 พัฒนาบคุ ลากรให5สามารถจดั บริการ ครอบคลมุ การจัดบรกิ ารตัง้ แต?แรกเกิดถงึ อายุ 6 ปÄ (หรอื ก?อนเข5าส?ู ระดับประถมศึกษา) หรือรวมช?วงเปลย่ี นผา? น 6-8 ปÄ • ตัวช้ีวดั 5 พัฒนาบุคลากรใหส5 ามารถจัดบริการโดยเอ้อื กล?มุ เด็กจากครอบครัวยากจนให5เขา5 ถึงได5 • ตัวชว้ี ัด 6 พฒั นาบุคลากรให5สามารถจัดบริการเพ่อื เดก็ ท้ังมวล เออ้ื ต?อการเขา5 ถึงของกล?ุมเด็กทุกกลุ?ม โดยเฉพาะ กลุม? เด็กพิเศษ เดก็ เปราะบางแบบต?าง ๆ(inclusive education and care)

46 ผลการวเิ คราะห~ (หมายเหตุ * √ = มีความสอดคลอ2 ง × = ไมOมีความสอดคล2อง ± = ไมชO ดั เจน) ได5มีการควบคุมคุณภาพบคุ คลากรดว5 ยการกำหนดคณุ สมบัติ การฝกí อบรมกอ? นทำงาน และการฝกí อบรมพฒั นา ระหว?างการปฏบิ ัติงาน โดยกำหนดคณุ สมบัติของผ5ูบริหารสถานพฒั นาปฐมวัย/หัวหนา5 ระดับปฐมวยั /ผดู5 ำเนนิ กิจการ ให5มี วุฒิทางการศึกษาไม?ต่ำกว?าปรญิ ญาตรี สาขาวชิ าเอกอนบุ าลศกึ ษาหรอื ปฐมวัย หรอื สาขาทีเ่ กีย่ วขอ5 ง หรือหากวฒุ กิ ารศกึ ษา ปรญิ ญาตรีไม?ตรงตามที่กำหนดต5องมปี ระสบการณOในการทำงานเกีย่ วกับการพฒั นาเด็กปฐมวัยอย?างต?อเนื่องมาแลว5 ไมน? อ5 ย กวา? 2 ปแÄ ละผ?านการฝíกอบรมไมต? ำ่ กว?า 45 ชวั่ โมง สำหรับคร/ู ผด5ู แู ลเดก็ ทที่ ำหนา5 ทห่ี ลักในการดแู ลและพฒั นาเด็กถกู กำหนดให5มคี ุณวุฒ/ิ คุณสมบตั ิเหมาะสมโดยเปCนผท5ู ีท่ ำหนา5 ที่ครู มใี บประกอบวชิ าชพี ครู มีวุฒทิ างการศึกษาไม?ตำ่ กว?า ปรญิ ญาตรี สาขาวชิ าเอกอนุบาลศกึ ษาหรือปฐมวัยหรือสาขาท่เี กีย่ วข5อง สำหรับผู5ที่ทำหน5าที่ผู5ช?วยครู กรณีที่วุฒิการศึกษาต่ำกว?าปริญญาตรี ต5องมีอายุไม?ต่ำกว?า 18 ปÄ มีประสบการณO ทำงานพัฒนาเด็กปฐมวัยอย?างต?อเนื่อง ไม?น5อยกว?า 2ปÄหรือผ?านการฝíกอบรมเกี่ยวกับการดูแลและพัฒนาเด็กปฐมวัยตามที่ สว? นราชการรับรองหรืออย?ใู นระหว?างการอบรมดังกลา? วภายในระยะเวลา 1ปÄ สำหรับผู5ประกอบกิจการบริการเลี้ยงและดูแลเด็ก ต5องผ?านการอบรม หลักสูตรการเลี้ยงและดูแลเด็กปฐมวัย อย?างน5อย 210 ชั่วโมง หรือ มีประสบการณOในการทำงานเกี่ยวกับการเลี้ยงและดูแลเด็ก ปฐมวัยไม?น5อยกว?าสามปÄ โดยมี หนังสือรับรอง และผ?านการอบรมหลักสูตรการเลี้ยงและดูแลเด็กอย?างน5อย 420 ชั่วโมง สำหรับผู5ให5บริการกำหนด คุณสมบัติไว5คือ มีอายุไม?ต่ำกว?า 18 ปÄ จบการศึกษาภาคบังคับ 9 ปÄ มีความรู5และประสบการณOเกี่ยวกับการเลี้ยงและดูแล เด็ก ได5แก?มีวุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรีด5านการแพทยO การสาธารณสุข หรือด5านการศึกษา (สาขาวิชาการศึกษา ปฐมวัย) มีวุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรีสาขาอื่น ๆ และผ?านการอบรม หลักสูตรการเลี้ยงและดูแลเด็กปฐมวัย จำนวน 210 ชั่วโมง หากไม?จบปริญญาตรี ต5องมีวุฒิการศึกษาภาคบังคับเก5าปÄ และผ?านการอบรมหลักสูตรการ เลี้ยงและดูแลเด็ก อย?างน5อย 420 ชั่วโมง หรือ มีประสบการณOในการเลี้ยงและดูแลเด็กปฐมวัยในโรงเรียน หรือ สถานรับเลี้ยงเด็กไม?น5อยกว?า หนง่ึ ปÄ โดยมหี นงั สอื รับรองจากโรงเรียน สถาบนั หรอื สถานประกอบการ พบว?าหลักสูตร 210 และ 420 ชั่วโมงนั้นให5ความสำคัญกับการดูแลสุขภาวะทั้งในเด็กเล็กอายุต่ำกว?า 3 ปÄและ 3- 6 ปÄ โดยมีจุดอ?อนในเน้ือหาในการส?งเสริมทักษะการเรียนรู5 การคุ5มครองเด็ก ความรู5ด5านสิทธิประโยชนO และแนวทางการ ดแู ลเด็กทั้งมวล (inclusive child care) สำหรับหลักสูตรครูปฐมวัยนั้นมีความชัดเจนในการส?งเสริมทักษะการเรียนรู5 และแนวทางการดูแลเด็กทั้งมวล (inclusive child care) แต?ยังคงมจี ดุ ออ? นในเนือ้ หาการคมุ5 ครองเดก็ (ตารางที่ 4 และ 5) จุดอ?อนของการพัฒนากลุ?มผู5ให5บริการเด็กเล็กก?อนอายุ สามปÄหรือสามปÄนี้ มีหลายประการเช?น การกำหนด คุณวุฒิผู5ให5บริการเลี้ยงและดูแลเด็กในร?างเทศบัญญัติ/ข5อบัญญัติ ควบคุมกิจการให5บริการเลี้ยงและดูแลเด็ก ร?างปÄ 2562 แก5ไขเทศบัญญัติเดิมปÄ 2535 และ ผู5ช?วยครู ในมาตรฐานสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย ซึ่งหากไม?ได5รับการอบรมตามที่ กำหนดให5สามารถรับรองจากการปฏิบัติงานมาอย?างน5อย 1 ปÄ ทำให5 การควบคุมคุณภาพก?อนการทำงานทำได5ยาก และ คุณภาพจากการพัฒนาระหวา? งการทำงานขึน้ กบั สถานทท่ี ำงานซง่ึ ไม?ไดก5 ำหนดมาตรฐานของสถานทท่ี ำงานซึง่ ใชเ5 ปนC หน?วย รับรองได5

47 ที่สำคัญคือผู5ดูแลเด็กตามบ5าน และสถานรับเลี้ยงเด็กที่มีเด็กในการดูแลน5อยกว?า 6 คนนั้นไม?มีหน?วยงานใดท่ี ติดตามกำกับดูแลและพฒั นาคุณภาพโดยตรง ตารางที่ 4 แสดงผลสรุปการวิเคราะห~การฝrกอบรมเตรียมบุคลากรเพื่อพร2อมทำงานใน “ระบบการดูแลสุขภาวะและ สงO เสรมิ การเรยี นรูป2 ฐมวัย เพ่อื การพัฒนาที่ย่ังยืน” นโยบาย แผนยุทธศาสตร~ กฎหมายระดบั ชาติ ตัวช้วี ัด 1-6 1* 2** 3*** 4**** 5***** 6******** 1. มาตรฐานสถานพัฒนาเด็กปฐมวยั 2562 √ √ ± ± ± ± 2. ร?างเทศบัญญัติ/ข5อบัญญัติ ควบคุมกิจการ √ ± ± ± × ± ให5บริการเลี้ยงและดูแลเด็ก ร?างปÄ 2562 แกไ5 ขเทศบัญญัตเิ ดมิ ปÄ 2535 3. ตวั อย?าง หลกั สูตรต่ำกว?า 210 ชวั่ โมง ศนู ยO √ × × × × × ฝกí อบรมปฐมพยาบาลและสุขภาพอนามยั สภากาชาด48 4. ตัวอยา? งหลักสูตร 210 ชว่ั โมง คณะ √ ± ± × × × พยาบาลศาสตรO มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตรO49 5. ตัวอย?าง หลกั สตู ร 420 ชวั่ โมง โรงเรยี นบ5าน √ ± ± × × × เดก็ ไทย หลกั สตู รผ5ูดูแลเด็กเล็ก (Child Care Professional) 6. ตวั อย?างหลกั สตู ร ครศุ าสตรOบัณฑติ √ √ × √ × √ (หลกั สตู ร 4ปÄ) ป2Ä 562 จฬุ าลงกรณO มหาวทิ ยาลยั 50 7. ตัวอย?างหลักสตู ร สาขาวชิ าการศกึ ษา √ √ × √ √ √ ปฐมวัย สถาบันราชภัฏสวนดุสติ รวม 7/7 3/7 0/7 2/7 1/8 2/8 หมายเหตุ 48 ศูนยฝ< ®กอบรมปฐมพยาบาลและสุขภาพอนามัย สภากาชาด. หลักสตู รพ่ีเล้ยี งเด็ก Baby Sitter http://www.training.redcross.or.th/page.php?c=course-detail&cid=24 49คณะพยาบาลศาสตร< มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร.< (2559). หลักสูตรประกาศนียบตั รผูúดแู ลเด็ก. https://www4.tu.ac.th/images/images/pdf/news0002.pdf 50 จุฬาลงกรณม< หาวทิ ยาลัย. (2562). หลกั สตู ร ครศุ าสตร=บณั ฑติ (หลกั สตู ร 4ปN) หลกั สูตรปรบั ปรุง พ.ศ. 2562. https://www.edu.chula.ac.th

48 * ตวั ช้วี ัด 1 เปนC ระบบบรกิ ารที่มุ?งเปาX หมายผลลพั ธดO 5านสุขภาวะ ตอ5 งการใหเ5 ดก็ ได5รบั การพัฒนาแบบองคOรวม (holistic approach) ครอบคลุมการสง? เสรมิ สุขภาพกาย สติปญe ญา จติ ใจอารมณO และ สงั คม ** ตัวชีว้ ดั 2 เปCนระบบบรกิ ารที่มง?ุ เปXาหมายผลลพั ธOการเรียนร5ู ตอ5 งการให5เด็กมีทกั ษะการเรยี นรด5ู 5วยตนเองไดต5 ลอดชีวิต (lifelong learning) มคี วามร5ูและทักษะการเรยี นรศ5ู ตวรรษที่ 21 (21 century skill) และ สอดคล5องกับการศึกษาเพื่อการ พัฒนาทยี่ ง่ั ยนื (education for sustainable development: ESD) เพื่อรองรบั การเปล่ียนแปลงภาวะโลกาภิวัตนO ***ตวั ชวี้ ัด 3 เปนC ระบบบริการทใ่ี ห5ความสำคญั กับการคม5ุ ครองเดก็ (child protection) การดแู ลเดก็ ที่มีบาดแผลทางใจ การดแู ลเด็กทไ่ี ดร5 บั ประสบการณไO มพ? ึงประสงคOหรือไดร5 ับการเลี้ยงดูไมเ? หมาะสม (trauma informed education and care) เพื่อบรรลุผลลัพธOการเติบโตอย?างปลอดภยั ทงั้ ทางกายและจติ ใจ ****ตวั ชี้วัด 4 เปCนระบบบริการทคี่ รอบคลุมตัง้ แตแ? รกเกดิ ถงึ อายุ 6 ปÄ (หรือกอ? นเข5าสรู? ะดับประถมศกึ ษา) หรือรวมช?วง เปลย่ี นผา? น 6-8 ปÄ *****ตัวชี้วัด 5 เปCนระบบบริการทีม่ ?งุ เปาX เพ่ือลดความเหลอื่ มลำ้ ของสงั คม โดยเอ้อื กลมุ? เดก็ จากครอบครัวยากจนให5เข5าถึง ได5 โดยการสนับสนนุ การจดั บรกิ ารหรอื จัดสิทธปิ ระโยชนผO ร5ู บั บรกิ าร ******ตวั ชวี้ ดั 6 เปCนระบบบริการเพอ่ื เดก็ ทั้งมวล เออื้ ตอ? การเขา5 ถึงของกลุ?มเด็กทกุ กลม?ุ โดยเฉพาะกลมุ? เด็กพิเศษ เด็ก พกิ าร เด็กเปราะบางแบบต?าง ๆ (inclusive education and care)

49 ตารางที่ 5 แสดงผลการวิเคราะหร~ ายละเอยี ดเนอ้ื หา การฝrกอบรมเตรียมบคุ ลากรเพือ่ พร2อมทำงานใน “ระบบการดูแล สขุ ภาวะและสOงเสรมิ การเรยี นรปู2 ฐมวยั เพื่อการพัฒนาที่ย่งั ยนื ” ผลวิเคราะห~ เนือ้ หาที่เกีย่ วข2อง มาตรฐานสถานพัฒนาเด็ก ได5กำหนดผู5บริหารสถานพัฒนาปฐมวัย/หัวหน5าระดับปฐมวัย/ผู5ดำเนินกิจการ ให5 ปฐมวัย 2562 มีคุณวุฒิ/ คุณสมบัติเหมาะสมและบริหารงานอย?างมีประสิทธิภาพ โดยมีวุฒิทาง ผลวิเคราะหต= วั ชีว้ ัด 1-6* การศึกษาไม?ต่ำกว?าปริญญาตรี สาขาวิชาเอกอนุบาลศึกษาหรือปฐมวัย กรณีที่มี √ 1 √ 2 ±3 ± 4± 5 ± 6 วุฒิปริญญาตรีสาขาที่เก่ียวข5อง (จิตวิทยา แพทยO พยาบาล สาธารณสุข คหก รรม) ต5องมีการศึกษารายวิชาที่เกี่ยวข5องกับเด็กปฐมวัยอย?างน5อย 3 หน?วยกิต (ไม?ต่ำกว?า 45 ชั่วโมง) กรณีที่มีวุฒิการศึกษาปริญญาตรีไม?ตรงตามที่กำหนดต5อง -ใ ห $ ค ว า ม ส ำ ค ั ญ ก ั บ ว ุ ฒิ มีประสบการณOในการทำงานเกี่ยวกับการพัฒนาเด็กปฐมวัยอย?างต?อเนื่องมาแล5ว ปริญญาตรีอนุบาลศึกษาหรือ ไมน? อ5 ยกวา? 2 ปแÄ ละผ?านการฝกí อบรมไม?ต่ำกว?า 45 ช่วั โมง ปฐมวัยในผู$บริหาร ครู โดยไมE ต$องอบรมเพิ่มเติมด$านการ ดูแล เปดK โอกาสวฒุ ปิ . ตรีสาย สำหรับครู/ผู5ดูแลเด็กที่ทำหน5าที่หลักในการดูแลและพัฒนาเด็กถูกกำหนดให5มี การดูแลเชEนกัน แตEต$อง คุณวุฒิ/คุณสมบัติเหมาะสมโดยเปCนผู5ที่ทำหน5าที่ครู มีใบประกอบวิชาชีพครู มี ฝกO อบรมด$านปฐมวยั เพิม่ วุฒิทางการศึกษาไม?ต่ำกว?าปริญญาตรี สาขาวิชาเอกอนุบาลศึกษาหรือปฐมวัย -ความรู$และความสามารถใน หรือกรณีที่มีวุฒิปริญญาตรีสาขาที่เกี่ยวข5อง (ครูสาขาอื่นที่ไม?ใช?เอกปฐมวัย การทำงานบูรณาการ การ จิตวิทยา แพทยO พยาบาล สาธารณสุข คหกรรม ต5องมีการศึกษารายวิชาที่ ดูแลเด็กโดยเฉพาะวัยทารก เกี่ยวขอ5 งกบั เด็กปฐมวยั อย?างน5อย 3 หน?วยกติ (ไมต? ่ำกวา? 45 ชว่ั โมง) การคุ$มครองเด็ก และจัดการ inclusive care ได$หรือไมEนั้น ผู5ที่ทำหน5าที่ผู5ช?วยครู กรณีท่ีวุฒิการศึกษาต่ำกว?าปริญญาตรี ต5องมีอายุไม?ต่ำกว?า ขึ้นกับหลักสูตรอนุบาลศึกษา 18 ปÄ มีประสบการณOทำงานพัฒนาเด็กปฐมวัยอย?างต?อเนื่อง ไม?น5อยกว?า 2ปÄหรือ หรือปฐมวัย และรายวิชาที่ ผ?านการฝíกอบรมเกี่ยวกับการดูแลและพัฒนาเด็กปฐมวัยตามที่ส?วนราชการ เกี่ยวข$องกับเด็กปฐมวัยที่ใช$ รบั รองหรืออย?ูในระหวา? งการอบรมดงั กล?าวภายในระยะเวลา 1ปÄ ในการเรียนเพิ่มเติมของผู$จบ ป ตรีสาขาอน่ื ๆ โดยทั้งครู/ผ5ูดูแลเด็กได5รับการพัฒนาต?อเนื่องระหว?างประจำการ อย?างน5อยปÄละ -สำหรับวิชาชีพผู$ดูแลเด็ก 20 ช่ัวโมง ขึ้นกับประสบการณdที่ได$รับ ใ น ก า ร ท ำ ง า น 2 ป f ห รื อ หลักสูตรปฐมวัย 1 ปf แตEละ หลกั สูตร

50 รOางเทศบัญญัติ/ข2อบัญญัติ ได5กำหนดคุณสมบัติ สำหรับผู5ประกอบกิจการบริการเลี้ยงและดูแลเด็ก จัดให5มี ควบคุมกิจการให2บริการ ระบบการจัดเก็บข5อมูลเกี่ยวกับคุณสมบัติและการปฏิบัติงานของผู5ดำเนินการ เลี้ยงและดูแลเด็ก รOางปr จัดให5มีรายชื่อบุคลากร หรือสถานบริการ สาธารณสุข สำหรับการให5คำปรึกษา 2562แก2ไขเทศบัญญัติเดิม ในกรณีฉุกเฉิน มีอายุไม?ต่ำกว?ายี่สิบห5าปÄบริบูรณO มีความรู5หรือประสบการณO ปr 2535 เกี่ยวกับการเลี้ยงและดูแลเด็ก โดยมีวุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรีด5าน ผลวเิ คราะห~ตัวชี้วดั 1-6* การแพทยO การสาธารณสุข หรือด5านการศึกษา (สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย) √1 ± 2 ± 3 ± 4× 5 ±6 หรือ มีวุฒิการศึกษาระดับปริญญาตรีสาขาอื่น ๆ และผ?านการอบรม หลักสูตร การเลี้ยงและดูแลเด็กปฐมวัยอย?างน5อย 210 ชั่วโมง หรือ มีประสบการณOในการ -คำเรียก “กิจการให5บริการ ทำงานเกี่ยวกับการเลี้ยงและดูแลเด็ก ปฐมวัยไม?น5อยกว?าสามปÄ โดยมีหนังสือ เลี้ยงและดูแลเด็ก” ขาด รบั รอง และผ?านการอบรมหลักสูตรการเล้ยี งและดูแลเด็กอย?างนอ5 ย 420 ช่ัวโมง ความสำคัญของการเรียนร5ู พัฒนา อาจหมายถึงการ สำหรบั ผใ5ู ห5บรกิ ารกำหนดคณุ สมบตั ไิ วค5 ือ มีอายไุ มต? ำ่ กวา? 18 ปÄ จบการศึกษา ให5บริการครอบคลุมเด็กอายุ ภาคบงั คับ 9 ปÄ มคี วามรู5และประสบการณOเกย่ี วกบั การเลย้ี งและดูแลเด็ก ไดแ5 ก? ที่ยังไม?เข5าสู?สถานพัฒนาเด็ก -มีวฒุ ิการศึกษาระดับปริญญาตรีดา5 นการแพทยO การสาธารณสขุ หรือดา5 น ปฐมวยั อนุบาล การศกึ ษา (สาขาวชิ าการศกึ ษาปฐมวัย) มวี ุฒกิ ารศกึ ษาระดบั ปรญิ ญาตรีสาขาอ่นื -การฝíกอบรมให5ความสำคัญ ๆ และผ?านการอบรม หลกั สตู รการเลี้ยงและดแู ลเดก็ ปฐมวัย จำนวน 210 ช่ัวโมง กับการจัดตั้งสถานฝíกอบรม ที่จัดโดยสถาบันพระบรมราชชนก หรือ กรมอนามยั หรอื สว? นราชการท่ีเก่ียวขอ5 ง จากทั้งสายการดูแลและสาย หรือโรงเรียนเอกชนทไี่ ดร5 บั อนญุ าตจากกระทรวงศกึ ษาธิการ ตามหลักสูตรที่ กำหนด การศกึ ษา -ความรู5และความสามารถใน -มวี ุฒกิ ารศกึ ษาภาคบังคบั เก5าปÄ และผา? นการอบรมหลกั สูตรการ เลย้ี งและดแู ล การทำงานบูรณาการ การ เด็กอยา? งน5อย 420 ชว่ั โมง ทีจ่ ัดโดยสว? นราชการทเี่ ก่ียวข5อง หรอื โรงเรยี นเอกชน ดูแลและการส?งเสริมการ ที่ได5รับอนุญาตจากกระทรวงศกึ ษาธกิ าร ตามหลกั สูตรท่ีกำหนดไว5 หรือ มี เรียนรู5โดยเฉพาะวัยทารก ประสบการณOในการเลี้ยงและดแู ลเดก็ ปฐมวยั ในโรงเรยี น หรือ สถานรับเล้ียงเด็ก การคุ5มครองเด็ก และจัดการ ไม?นอ5 ยกว?าหนง่ึ ปÄ โดยมหี นังสอื รบั รองจากโรงเรียน สถาบัน หรอื สถาน inclusive care ได5หรือไม? ประกอบการ น้นั ขึ้นกบั หลกั สูตร

51 ตัวอยาO ง หลักสูตรต่ำกวOา หลักสูตร baby sitter ได5ให5ข5อมูลว?าเปCน “หลักสูตรพี่เลี้ยงเด็กเปCนหลักสูตร 210 ชัว่ โมง ศนู ยฝ~ กñ อบรม สำหรับประชนทั่วไป และผู5ที่สนใจในงานพี่เลี้ยงเด็ก ให5ความร5ู ความสามารถ ปฐมพยาบาลและสขุ ภาพ และทักษะในการเลี้ยงดูทารกและเด็กก?อนวัยเรียน พร5อมนำความรู5ไปใช5ในการ อนามัย สภากาชาด ประกอบอาชีพสำหรับผู5ว?างงาน หรือดูแลคนในครอบครัวได5อย?างมีประสิทธิภาพ และได5 วุฒิบัตรหลักสูตรพี่เลี้ยงเด็ก อายุ 3 ปÄ อายุ รับฝíกอายุ 15-60 ปÄ โดยมี ผลวเิ คราะห~ตวั ชี้วดั 1-6* เนื้อหาการอบรมเน5นในเรื่อง “ความสำคัญของพี่เลี้ยงเด็กต?อการพัฒนาการเด็ก √1 × 2 × 3 × 4× 5 ×6 ความสะอาดของพี่เลี้ยงเด็กและการปXองกัน การแพร?กระจายเชื้อโรค การอุ5มเด็ก -ผู5ผ?านการฝíกอบอรมยังไม?มี อาหารสำหรับทารก การกระตุ5นและส?งเสริมพัฒนาการเด็ก ด5านอารมณOและ คุณสมบัติในการประกอบ สงั คม การสงั เกตอาการเด็ก การดูแลสุขภาพเด็ก” อาชีพ เนื่องจากอายุน5อย กวา? 18 ปÄ และจำนวนช่ัวโมง การฝíกไม?ถึง 420 ชว่ั โมง -ให5ความหมาย “พี่เลี้ยง เด็ก” ซึ่งด5อยค?ากว?า คำว?า “ผู5ดูแลเด็กที่ทำหน5าที่หลัก ในการดูแลและพัฒนาเด็ก” มาตรฐานสถานพัฒนาเด็ก ปฐมวัย 2562 -ความครอบคลุมอายุเด็กท่ี ส า ม า ร ถ ใ ห 5 บ ร ิ ก า ร ไ ด 5 ไ ม? ชดั เจน -ไ ม ? ม ี เ น ื ้ อ ห า ด 5 า น ก า ร คุ5มครองเด็กและ inclusive care

52 ตัวอยOาง หลกั สูตร 210 ประกาศนียบัตรผู5ดูแลเด็ก กำหนดคุณสมบัติผู5เรียน ดังนี้ จบมัธยมศึกษาตอน ช่ัวโมงคณะพยาบาล ปลาย หรือเทียบเท?าจากสถาบันการศึกษาที่กระทรวงศึกษาธิการรับรอง อายุ 18 ศาสตร~ ปÄขน้ึ ไป การอบรมภาคทฤษฎี ๑๒๐ ชั่วโมง - การอบรมภาคปฏิบัติ ๑๐๐ ชว่ั โมง มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร~ -แนวคิด เทคนิคการดูแลเด็กและครอบครัว การเจริญเติบโต พัฒนาการและการ ประเมิน – ทิศทางและแนวโน5มความสำคัญของผู5ดูแลเด็กและบทบาทของผ5ูดูแล ผลวิเคราะห~ตวั ช้วี ดั 1-6* เดก็ √ 1 ± 2 ±3 ×4× 5 ×6 - ประเด็นคุณธรรม จริยธรรม กฎหมายที่เกี่ยวข5อง สิทธิเด็ก - กฎหมายท่ี เก่ียวขอ5 งกับผ5ดู แู ลเดก็ และสถานรับเลย้ี งเด็ก -ใช5คำวา? “ประกาศนียบัตร - แนวคิดและเทคนิคเกี่ยวกับการเลี้ยงดูเด็กปฐมวัย - การสื่อสารและแนวทางให5 ผู5ดูแลเดก็ ” หลักสตู รเน5น คำปรึกษาผู5ปกครอง - การเจริญเติบโตและพัฒนาการของเด็กแต?ละช?วงวัย - กลุ?มเดก็ อายุตำ่ กว?า 3 ปÄ การประเมินการเจริญเติบโตและการแปลผล รายวิชาการดูแลสุขนิสัย อนามัย เนอ้ื หาครอบคลมุ เรอ่ื งสทิ ธิ และปeญหาที่พบได5บ?อยในเด็กปฐมวัย - แนวคิดการดูแลสุขนิสัยและสุขอนามัย – เด็ก แตไ? มม? ีรายวชิ าเฉพาะที่ โภชนาการสำหรับเด็กปฐมวัย - ปeญหาพฤติกรรมที่พบบ?อยและแนวทางการปรับ บ?งบอกการดูแลเดก็ พิเศษ พฤติกรรมที่ไม?เหมาะสม - โรคและปeญหาที่พบบ?อยในเด็กและแนวทางการ เด็กเปราะบาง หรือเดก็ ทมี่ ี ปXองกัน บาดแผลทางใจ (trauma -รายวิชา หลักสูตร และกิจกรรมการส?งเสริมพัฒนาสำหรับเด็กปฐมวัย - informed care) หลักสูตรและการศึกษาในเด็กปฐมวัย - ๖ กิจกรรมหลักสำหรับเด็กปฐมวัยและ -ให5ความสำคัญทัง้ การดแู ล การวัดประเมินผลเดก็ – การจัดทำสอ่ื เพือ่ สง? เสริมพัฒนาการ - นทิ านสำหรบั เดก็ และการเรยี นร5ู แตย? งั ไม? ปฐมวัย/เทคนิคการเล?านิทาน รายวิชา การดูแล ปXองกัน ส?งเสริมสุขภาพในเด็กท่ี ชดั เจนด5านการสง? เสริมการ มีปeญหาเบี่ยงเบนเล็กน5อย และการช?วยชีวิต ขั้นพื้นฐาน - การดูแล ปXองกัน และ เรยี นร5ูตลอดชวี ติ และการ ส?งเสริมในเด็กปฐมวัยอุบัติเหตุและการปฐมพยาบาลเบื้องต5น - การดูแลเด็กที่ ส?งเสรมิ ทักษะศตวรรษที่ 21 เจ็บปGวยเล็กน5อย - หลักการช?วยชีวิตขั้นพื้นฐาน รายวิชาฝíกปฏิบัติ ฝíกปฏิบัติ ณ ศูนยOพฒั นาเด็กปฐมวัย คณะพยาบาลศาสตรO มหาวิทยาลัยธรรมศาสตรO

53 ตัวอยาO ง หลกั สตู ร 420 หลักสตู รผูด5 ูแลเดก็ เล็ก (Child Care Professional) 420 ช่ัวโมง ทฤษฎี ช่วั โมง โรงเรียนบ2าน 100 ชัว่ โมง ปฏบิ ตั ิ 320 ชวั่ โมง สามารถใช5ในการอบรมผจู5 บการศึกษาภาคบังคบั เดก็ ไทย หลักสูตรผ2ูดูแลเด็ก 9 ปÄ และประกอบวชิ าชพี ผู5ดูแลเด็กได5ตามเทศบัญญัติ โรงเรียนจดั ตั้งข้ึนตัง้ แต? เลก็ (Child Care พ.ศ.2541 ได5รบั ใบอนุญาตจากกระทรวงศกึ ษาธิการ Professional) 420 เนอ้ื หาการอบรมเนน5 ในเรอ่ื ง ชวั่ โมง ทฤษฎี 100 ชั่วโมง “คุณสมบตั ิผด2ู แู ลเด็ก ระเบียบในการทำงานทั่วไป วฒั นธรรมการดูแลเด็กตOาง ปฏิบตั ิ 320 ชั่วโมง ๆ วิเคราะหข~ อ2 ดี เสียของ การดแู ลเด็ก ตาO งวฒั นธรรม การดูแลเดก็ ใน สามารถใช2ในการอบรมผ2ู ชวี ิตประจำวนั ” จบการศกึ ษาภาคบงั คบั 9 -ภาคเดก็ ทารก การอ5ุมเดก็ ท?าต?าง ๆ และการทำความสะอาดรา? งกาย การ ปr และประกอบวิชาชีพ นอนของเด็ก การดแู ล ทำความสะอาดของใช5 ภาชนะ ของเล?น ขวดนม เตยี งและ ผ2ดู แู ลเดก็ ไดต2 ามเทศ เบาะ การฆา? เช้ือโรคแบบตา? ง ๆ ปญe หาทพี่ บบ?อยในเดก็ ทารก ขอ5 ควรระวงั ในการ บัญญตั ิ โรงเรยี นจัดตง้ั ขึ้น ดูแลเดก็ ทารก การเลน? และการเลอื กของเล?นใหเ5 หมาะสมกบั วัยของเด็ก การดูแล ตัง้ แตO พ.ศ.2541 ไดร2 ับ เดก็ ในชวี ิตประจำวัน ใบอนญุ าตจาก -ภาคเดก็ วยั เตาะแตะ การทำความสะอาดร?ายกายในเดก็ วัยเตาะแตะ การจดั กระทรวงศึกษาธกิ าร เวลานอน เวลาเลน? ในแต?ละวนั ขอ5 ระวงั ในการเลือกของเลน? และของใช5 พืน้ ฐาน การจัดกจิ กรรมประจำวันให5เด็กวยั เตาะแตะ การเตรียมตัวในการเดนิ ทาง และ ผลวิเคราะห~ตวั ช้ีวดั 1-6* การเดินทางพรอ5 มเดก็ เทคนิคการฝกí ขบั ถ?ายในเดก็ ตวั อย?างกิจกรรมประจำวนั √1 ±2 ± 3 ×4× 5 ×6 ของเด็ก วยั เตาะแตะ -การสOงเสริมพัฒนาการ และการประเมิน พัฒนาการตามวัยเดก็ วยั ทารก (ใน ครรภมO ารดา จนถงึ 1 ป)Ä 1-2 ขวบ 2-3 ขวบ พฒั นาการเดก็ วยั เตาะแตะ การ หลกั สูตรเนน5 กลมุ? เดก็ อายตุ ำ่ สง? เสริมพัฒนาการ และการประเมิน กว?า 3 ปÄ ไม?มรี ายวชิ า - โภชนาการเด็กวยั ทารก นมแม? นมผสม อาหารเสริม รวมถงึ เทคนิคการเลิก เฉพาะทบ่ี ?งบอกการดแู ลเดก็ นมแม? เลกิ ขวดนม (นมแม? เปรยี บเทียบ นมผสม ข5อดี ขอ5 เสยี วิธีเตรยี ม และเก็บ พิเศษ เดก็ เปราะบาง หรอื รักษา อาหารเสริมตามวยั การเตรยี มอาหารเสรมิ และการจัดมอื้ อาหาร การฝíก เดก็ ท่มี บี าดแผลทางใจ ระเบียบวนิ ัย ในการทานอาหาร การเลกิ นมแม? การเลกิ ขวดนม การฝíกให5ดม่ื นม (trauma informed care) จากแก5ว) โภชนาการเดก็ วัยเตาะแตะ ถงึ วัยก?อนเรยี น (อาหาร 5 หม?ู การเกบ็ -ไม?ชัดเจนด5านการสง? เสรมิ รักษาอาหาร เทคนคิ การเตรยี มอาหารใหป5 ระหยดั เวลา การเลือกใชภ5 าชนะ การเรยี นรต5ู ลอดชวี ิตและ อุปกรณO ของให5 ทเ่ี หมาะสม การทำความสะอาดอาหารและภาชนะอยา? งถกู การส?งเสริมทักษะศตวรรษท่ี สขุ อนามยั ขอ5 แนะนำในการจัดเมนอู าหารใน หน่ึงวัน ปญe หาท่ีพบบอ? ยในการ 21 รับประทานอาหารของเดก็ ) -การดแู ลเด็กยามเจ็บปวô ย, โรคท่ีพบบ?อยในวยั เด็ก และการดูแล (ภมู ิคุ5มกนั โรค และโรคทีพ่ บบอ? ยในเดก็ ทารก และการดแู ล โรคทีพ่ บบ?อยในเด็กวัย 1 ขวบ ขึ้นไปและการดแู ล ขอ5 ควรระมัดระวงั ในการให5ยาการเกบ็ รักษา วิธอี า? นฉลากยา)

54 การปXองกนั อุบตั ิเหตพุ ืน้ ฐาน และการปฐมพยาบาลเบอื้ งตน5 (อบุ ัติเหตุทเ่ี กิดขนึ้ บอ? ยในเดก็ และการปอX งกัน การปฐมพยาบาลเด็กในกรณี มีแผลชนิดตา? ง ๆ กระดกู หกั ของเข5าตา เข5าจมกู ปาก ของติดคอ การปฐมพยาบาลเดก็ ในกรณี แมลง สัตวO กดั ตอ? ย -การปฐมพยาบาลเด็ก ในกรณี จมนำ้ , กนิ สารพษิ ขอ5 ควรระวังในการปฐม พยาบาล) การช?วยชวี ิตพื้นฐาน (ทฤษฎีการช?วยชีวติ พ้ืนฐาน หลกั การทว่ั ไป ฝíก ปฏิบตั ิติ การช?วยชวี ิตพื้นฐานในกรณีตา? ง ๆ ข5อสรุป และ ข5อควรระมดั ระวัง) ตวั อยOางหลักสตู รครศุ าสตร~ ด2านการดแู ลสขุ ภาวะ บณั ฑติ (หลกั สตู ร 4ปr) วชิ าบงั คบั ป2r 562 จุฬาลงกรณ~ พัฒนาการ การเล?น และการเรียนรู5ของเด็กปฐมวัย/ การส?งเสริมสุขภาวะของ มหาวทิ ยาลยั เด็กปฐมวยั / การมีสว? นรว? มของครอบครัวในการจัดการศกึ ษาปฐมวัย การประเมนิ พฒั นาการของเด็กปฐมวัย ผลวเิ คราะหต~ ัวชว้ี ดั 1-6* ดา2 นการศกึ ษา พัฒนาการ การเรยี นรู2 √1 √ 2 × 3 √4×5√ 6 วชิ าบังคับ พื้นฐานทางการศึกษาปฐมวัย/ ศิลปะ ดนตรีและการเคลื่อนไหวสำหรับเด็ก มีเนื้อหาบูรณาการเรื่องสุข ปฐมวัย/ การส?งเสริมภาษาและการรู5หนังสือขั้นต5นสำหรับเด็กปฐมวัย/ การ ภาวะและการเรียนรู5 มุ?ง พฒั นาการเรียนร5คู ณติ ศาสตรวO ิทยาศาสตรO และเทคโนโลยีสำหรบั เด็กปฐมวยั / ผลลัพธOเด็กแบบองคOรวม หลกั สตู รการศกึ ษาปฐมวยั ศกึ ษาปฐมวัย/ การวจิ ยั ปฏิบตั กิ ารในช้นั เรยี น ด5านการเรียนรู5มีเรื่องการ วิชาเลือก เรียนรู5ตลอดชีวิต ทักษะ กิจกรรมพื้นฐานการงานอาชีพสำหรับครูประถมศึกษา/ การสอนภาษาไทยเปCน ศตวรรษ21 เช?น STEAM ภาษาต?างประเทศ/ สิ่งแวดล5อมศึกษา/ เพศศึกษา / กิจกรรมการเคลื่อนไหว ภาษา สงิ่ แวดลอ5 มการเรียนรู5 สำหรับเด็กเล็ก/ ศิลปะการช?างสำหรับครู / ศิลปะสำหรับเด็กพิเศษ / การ เรื่อง inclusive มีเรื่องเด็กท่ี ออกแบบของเล?นเพือ่ การศึกษา / ศิลปะสำหรับเด็กเลก็ / คียบO อรOดขน้ั ต5น/ มคี วามตอ5 งการพิเศษ ลีลาประกอบดนตร/ี ดนตรีและเพลงสำหรบั เด็กปฐมวยั / กฎหมายการศกึ ษา ขาดความชัดเจนในเรื่องการ การศึกษาทางเลือกเพื่อส?งเสริมการเรียนรู5ตลอดชีวิต/ แหล?งเรียนรู5เพื่อส?งเสริม คุ5มครองเด็ก การดูแลเด็ก การเรียนรต5ู ลอดชีวติ / จติ วิทยาการสอนเดก็ ทมี่ คี วามสามารถพิเศษ เปราะบาง (ขึ้นกับเนื้อหาใน ด2านการบริหารจัดการ สิทธิประโยชน~ การคุ2มครอง กลุOมเด็กพิเศษ เด็ก วิชาเด็กที่มีความต5องการ เปราะบาง พิเศษ ซึ่งเปCนวิชาบังคับ) วิชาบงั คับ trauma informed care, การปฏิบัติงานของครูปฐมวัย/ วิธีวิทยาการสอนระดับการศึกษาปฐมวัย/ resilience และเรื่องสิทธิ นวัตกรรมการสอนและการเลี้ยงดูเด็กปฐมวัย/ การศึกษาสำหรับเด็กปฐมวัยที่มี ประโยชนOเด็กปฐมวัย ซึ่ง ความต5องการพิเศษ/ การวจิ ัยปฏบิ ตั กิ ารในช้ันเรยี น

55 อาจมีความแตกต?างจากวิชา วิชาเลือก กฎหมายการศกึ ษา จิตวิทยาการสอนเดก็ ท่มี ีความสามารถพิเศษ ต ั ว อ ย O า ง ห ล ั ก ส ู ต ร ด2านการดแู ลสุขภาวะ สาขาวิชาการศึกษาปฐมวัย หมวดวิชาเฉพาะดา2 น สถาบนั ราชภฏั สวนดุสิต เด็กปฐมวัยกับทักษะทางสังคม /กิจกรรมการเคลื่อนไหวและจังหวะสำหรับเด็ก ปฐมวัย/การเล?นเพื่อพัฒนาเด็กปฐมวัย/การประเมินผลพัฒนาการเด็กปฐมวัย/ วิเคราะหต~ ัวชีว้ ดั 1-6* จติ วิทยาพัฒนาการและอบรมเลีย้ งดูเดก็ ปฐมวัย/ √1 √ 2 × 3 √4√5 √6 หมวดวิชาเลอื ก การพัฒนาบุคลิกภาพของเด็กก?อนประถมศึกษา/ การสังเกตพฤติกรรมเด็ก/ มีเนื้อหาบูรณาการเรื่องสุข นิทานสำหรบั เดก็ ปฐมวัย/หุ?นสำหรบั เด็กปฐมวัย/ บคุ ลิกภาพครูปฐมวยั / ภาวะและการเรียนรู5 ม?ุง สุขภาพอนามยั สำหรบั มารดาและเดก็ / สง่ิ แวดลอ5 มศกึ ษาสำหรบั เดก็ ปฐมวยั / ผลลัพธOเด็กแบบองคOรวม การจัดโปรแกรมเพื่อพัฒนาเด็กระดับบริบาล/ศิลปะสำหรับครูปฐมวัย/การ ด5านการเรียนรู5มีเรื่องการ เตรียมความพร5อมเพื่อการเรียนรู5ของเด็กปฐมวัย/กิจกรรมพลศึกษาสำหรับเด็ก เรียนรู5ตลอดชีวิต ทักษะ ปฐมวัย /หนงั สอื สำหรบั เด็กปฐมวยั /สขุ วิทยาจิต/ ศตวรรษ21 เช?น STEAM /โรคเด็กและการปXองกัน/สวัสดิการศึกษาสำหรับเด็กปฐมวัย/โภชนาการและการ ภาษา สง่ิ แวดลอ5 มการเรยี นรู5 จัดบริการอาหารสำหรับเด็กปฐมวยั / มีรายวิชาให5ความสำคัญกับ ดา2 นการศึกษา พฒั นาการ การเรยี นร2ู การดูแลและการศึกษากลุ?ม หมวดวิชาเฉพาะด2าน เดก็ นอ5 ยกวา? 3 ปÄ การศึกษาปฐมวัย/ การจัดการศึกษาระดับบริบาล /เด็กปฐมวัยกับทักษะทาง เรื่อง inclusive ไม?ชัดเจน ภาษา/ เด็กปฐมวัยกับทักษะพื้นฐานทางคณิตศาสตรO/เด็กปฐมวัยกับทักษะ มีเรื่องจิตวิทยาเด็กพิเศษ กระบวนการทางวิทยาศาสตรO/ เด็กปฐมวัยกับทักษะทางภาษา/หลักสูตร ส ว ั ส ด ิ ก า ร แ ล ะ ก า ร การศึกษาปฐมวยั / ศิลปะสำหรบั เด็กปฐมวัย สงเคราะหOเดก็ หมวดวิชาเลือก เปCนวชิ าเลือก กิจกรรมนาฏศิลป√สำหรับเด็กปฐมวัย/ภาษาอังกฤษเพื่อการสื่อสารใน ขาดความชัดเจนในเรื่อง ชีวิตประจำวันสำหรับเด็ก/ /ความคิดสร5างสรรคOของเด็กปฐมวัย /ทักษะการคิด การคุ5มครองเด็ก การดูแล สำหรับเด็กปฐมวัย/การประดิษฐOของเล?นประเภทตุƒกตาสำหรับเด็กปฐมวัย/การ เด็กเปราะบาง trauma ตัดเย็บเบื้องต5นสำหรับครูปฐมวัย/คอมพิวเตอรOสำหรับเด็กปฐมวัย/ นวัตกรรม informed care เทคโนโลยีและสื่อสารการศึกษาปฐมวัย/การศึกษาผลงานวิจัยเกี่ยวกับเด็ก ปฐมวยั / การสัมมนาการศกึ ษาปฐมวยั /การศกึ ษาแบบเรยี นรวม / การจัดกจิ กรรมศลิ ปะสำหรับเดก็ ปฐมวัย/ นาฏศลิ ปแ√ ละละครสำหรบั เดก็ / ดนตรสี ำหรบั เดก็ ปฐมวยั / การเลน? เครือ่ งดนตรีสำหรับครูปฐมวยั /

56 ด2านการบริหารจัดการ สิทธิประโยชน~ การคุ2มครอง กลุOมเด็กพิเศษ เด็ก เปราะบาง หมวดวิชาเฉพาะด2าน การจัดและบริหารสถานพัฒนาเด็กปฐมวัย/การให5การศึกษาแก?ผู5ปกครองเด็ก ปฐมวัย/จิตวิทยาพัฒนาการและอบรมเลี้ยงดูเด็กปฐมวัย/ การจัดและพัฒนา โปรแกรมการอบรมเดก็ ปฐมวยั หมวดวิชาเลอื ก พัฒนาการทางภาษากับการสอนภาษาเด็กต?างวัฒนธรรม/ จิตวิทยาเด็กพิเศษ/ สวัสดิการและการสงเคราะหOเด็ก ประเด็นที่ 3 การสนับสนุนทรัพยากรในระบบบริการ ทั้งบุคลากร โครงสร2าง และการดำเนินกิจการ สอดคล2องตOอการ ทำงานใน “ระบบการดแู ลสขุ ภาวะและสOงเสริมการเรยี นรู2ปฐมวยั เพือ่ การพฒั นาทยี่ งั่ ยนื ” หรอื ไมO ได5ทำการวิเคราะหOโดยพิจารณา 3 ตัวชี้วัดว?ามีความสอดคล5องกับ 6 องคOประกอบ ของระบบการดูแลสุขภาวะ และส?งเสริมการเรยี นรูป5 ฐมวยั ส?ูการพฒั นาทยี่ งั่ ยนื หรือไม? ดงั นี้ 1. มกี ารสนบั สนนุ ทรัพยากรในระบบบรกิ าร ทัง้ บุคลากร โครงสร5าง และการดำเนนิ กจิ การ หรือการจัดสทิ ธิ ประโยชนOเพื่อใหไ5 ด5รบั การบรกิ ารปฐมวยั สำหรับเดก็ ท่ัวไปอายุตง้ั แตแ? รกเกิด ถงึ อายุ 3ปหÄ รอื ไม? 2. มกี ารสนับสนุนทรพั ยากรในระบบบริการ ทัง้ บคุ ลากร โครงสรา5 ง และการดำเนนิ กจิ การ หรอื การจดั สิทธปิ ระโยชนO เพ่ือให5ไดร5 บั การบริการปฐมวัย สำหรับเด็กท่ัวไปอายตุ ั้งแต? 3-6 ปหÄ รอื ไม? (รวมทั้งกรณีท่ียงั ไมไ? ดเ5 ขา5 สร?ู ะบบการ เรียนประถมศึกษาทอ่ี ายุ 6-8 ปÄหรอื ไม?? 3. มีการสนับสนนุ ทรัพยากรในระบบบรกิ าร ทง้ั บคุ ลากร โครงสร5าง และการดำเนนิ กิจการ เพิ่มเติมเปCนพิเศษสำหรบั กล?มุ เด็กพิเศษ เดก็ พกิ าร เด็กยากจน เด็กได5รบั การเลย้ี งดไู มเ? หมาะสม เดก็ เปราะบางแบบตา? ง หรอื การจัดสทิ ธิ ประโยชนเO พ่ิมเติมเปCนพิเศษเพอ่ื ใหไ5 ดร5 ับการบรกิ ารปฐมวัย หรอื ไม??

57 ผลการวเิ คราะห~ พบว?าในกลมุ? แรกเกิด ถึงอายุ 3ปÄ มกี ารจัดสิทธปิ ระโยชนOชดเชยรายได5มารดาประมาณ 3 เดือนแรกในกลมุ? แรงงาน ในระบบประกนั สงั คมและรฐั แต?ไม?มีการจ?ายชดเชยรายไดใ5 นมารดากลม?ุ นอกระบบ พบวา? มีการจ?ายเงนิ อุดหนุนการเลยี้ งดูเดก็ ในกล?ุมแรงงานในระบบประกันสงั คม กล?มุ ยากจนรายไดค5 รอบครวั เฉลยี่ ต่ำกวา? 1 แสนต?อคนต?อปÄ ไดร5 ับเงนิ อดุ หนนุ ตั้งแตแ? รกเกิดถึงอายุ 6 ปÄ โดยไม?มีเงอื นไขในการจัดระบบการเล้ยี งดู สำหรับ กลม?ุ เดก็ พิการมีการสนบั สนนุ เบ้ยี ยงั ชีพเพ่ิมเติมต้งั แต?แรกเกิดหากได5รับการวนิ จิ ฉัยและลงทะเบยี น แตไ? มม? รี ะบบการ สนับสนนุ โดยตรงแก?ผ5ูให5บริการรับจา5 งเล้ยี งเดก็ ตามบ5านหรอื เปaดบา5 นรับเลย้ี งเด็ก โดยในกล?มุ บริการนไ้ี มม? กี ารสนบั สนนุ ท้งั ทรัพยากรในระบบบริการ ทัง้ บุคลากร โครงสร5าง และการดำเนินกิจการ เม่ืออายุ 2ปÄ – 3 ปÄ มกี ารจัดบริการศูนยพO ัฒนาปฐมวัย เร่มิ มกี ารจา? ยจากภาครัฐสนบั สนนุ การจัดบรกิ ารทั้ง บุคลากร โครงสร5าง และการดำเนินกิจการ เมื่ออายุ 3-6ปÄ มีการจดั รูปแบบโรงเรียนอนุบาล เปCนบรกิ ารทท่ี บั ซอ5 นแตม? ุง? เปXาหมายทก่ี ารศึกษาเปCนหลกั โดยภาครฐั สนบั สนุนการจดั บรกิ ารทัง้ บุคลากร โครงสรา5 ง และการดำเนินกจิ การ อย?างไรก็ ตามการสนับสนนุ ภาคอปุ สงคOในลักษณะเงินอดุ หนุนการเลย้ี งดูเดก็ แกค? นยากจนไม?ไดเ5 ช่อื มโยงเงื่อนไขใหต5 อ5 งรับบรกิ าร การพัฒนาจากศนู ยOพฒั นาปฐมวยั และโรงเรยี นอนุบาล การสนบั สนุนภาคอปุ ทานนีไ้ มม? ีนโยบายการสนับสนุนเพิม่ เติมแก?หน?วยบรกิ ารทั่วไปในการดูแลเดก็ กลุ?มเฉพาะ เช?น เดก็ พิเศษ เดก็ พิการ และเดก็ กล?มุ เปราะบางตา? งๆ แต?มกี ำหนดนโยบายในการจัดการศกึ ษาเปนC รูปแบบเฉพาะเช?น โรงเรียนการศกึ ษาพิเศษศูนยกO ารศกึ ษาพเิ ศษและโรงเรยี นศึกษาสงเคราะหO ทำให5หน?วยบรกิ ารปกติจัดการบริการแบบ inclusive แก?เดก็ พิเศษ เดก็ พิการ และเดก็ เปราะบางไดอ5 ยา? งมีข5อจำกดั ไม?สอดคลอ5 งกับนโยบาย

ตารางท่ี 6 แสดงผลการวิเคราะหร6 ายละเอียดเนอื้ หาสทิ ธปิ ระโยชน6 การสนับสนุนท ตHอการพฒั นาสHู “ระบบการดแู ลสุขภาวะและสงH เสริมการเรียนรูปE ฐมวยั เพอ่ื การพฒั ผลวิเคราะห6 1. มีการสนับสนุนทรัพยากรในระบบบริการ ทั้งบุคลากร สทิ ธแิ รงงานใน โครงสรEาง และการดำเนินกิจการ หรือการจัดสิทธิประโยชน6 คEมุ ครองแรงงา เพื่อใหEไดEรับการบริการปฐมวัย สำหรับเด็กทั่วไปอายุตั้งแตHแรก ใหDลกู จDางซ่งึ เกดิ ถงึ อายุ 3ปXหรือไมH วนั ลาเพ่อื ตรวจ เงนิ สงเคราะห_บ -พบว&าใน 3 ป,แรกหลังเกิด มีระบบการอุดหนุนการเลี้ยงดูเด็กโดย บริบูรณ_ จำนวน การจ&ายเงินชดเชยรายไดDมารดาประมาณ 3 เดือนแรกในกลุ&ม สมทบมาแลวD ไม แรงงานในระบบประกันสังคมและรัฐ แต&ไม&มีการจ&ายชดเชยรายไดD ในมารดากล&ุมนอกระบบ สิทธปิ ระโยชน6เ -.ในกลุ&มแรงงานในระบบประกันสังคม กลุ&มยากจนรายไดD กลมุH เด ครอบครัวเฉลี่ยต่ำกว&า 1 แสนต&อคนต&อป, ไดDรับเงินอุดหนุนตั้งแต& นโยบายทส่ี ำคญั แรกเกดิ ถึงอายุ 6 ป, โดยไมม& ีเงือนไขในการจัดระบบการเล้ยี งดู ต&อความยากจน -ไม&มีระบบการสนับสนุนโดยตรงแก&ผูDใหDบริการรับจDางเลี้ยงเด็กตาม คณะรฐั มนตรีม บDานหรือเปUดบDานรับเลี้ยงเด็ก แต&มีการสนับสนุนระบบบริการ และขยายฐานร สุขภาพใหDติดตามส&งเสริมพัฒนาการเด็ก ตรวจคัดกรองพัฒนาการ อดุ หนนุ การเลี้ย ล&าชาD และสง& ต&อเพื่อฟZนY ฟู รวมท้ังการ ใหDความรูDแก&ครอบครวั สำหรบั พ&อ/แม&ท บาทตอ& เดอื น

58 ทรพั ยากรในระบบบริการ ท้ังบคุ ลากร โครงสราE ง และการดำเนนิ กิจการ เพียงพอ ฒนาทยี่ ง่ั ยืน” เนอ้ื หาท่ีเกย่ี วขEอง นการลาหยุดคลอดบุตรโดยไดEรับการชดเชยรายไดEเต็มจำนวน ตามพระราชบญั ญตั ิ าน (ฉบับท่ี 7) พ.ศ. 2562 งเป]นหญิงมีครรภม_ สี ทิ ธลิ าเพอื่ คลอดบตุ รครรภ_หน่งึ ไม&เกิน98 วัน หมายความรวมถึง จครรภก_ อ& นคลอดบุตรดDวย ใหนD ับรวมวนั หยดุ ทมี่ ใี นระหว&างวนั ลาดวD ย และมีสทิ ธิรับ บตุ รเหมาจ&ายเดือนละ 600 บาทตอ& บตุ รหนง่ึ คนอายุตงั้ แตแ& รกเกดิ จนถงึ 6 ป, นคราวละไม&เกนิ 3 คน หากเป]นผูDประกันตนตามมาตรา 33 หรอื มาตรา 39 จ&ายเงิน ม&นอD ยกวา& 12 เดอื น ภายในระยะเวลา 36 เดือน เงินอดุ หนุนเลีย้ งดูเดก็ : โครงการเงนิ อุดหนุนทารกแรกเกิด ด็กในครอบครัวยากจน โครงการเงนิ อดุ หนุนเพ่อื การเลี้ยงดูเดก็ แรกเกิด เป]น ญของรฐั บาลโดยอุดหนุนใหกD ับเดก็ แรกเกดิ ถงึ 6 ป, ทอี่ ยู&ในครวั เรอื นยากจนหรอื เส่ยี ง น โดยเร่ิมตนD โครงการเม่อื 1 ตุลาคม 2558 ตอ& มาเม่ือวนั ที่ 26 ม.ี ค.2562 มมี ติเหน็ ชอบขยายระยะเวลาใหDเงนิ อุดหนุนเพ่ือการเล้ยี งดูเดก็ แรกเกิดอายุ 0 – 6 ป, รายไดDครวั เรือนเฉลี่ยของกลุ&มเปgาหมายไมเ& กนิ 100,000 บาท ตอ& คน ต&อป, โดยใหเD งิน ยงดบู ตุ ร 600 บาทตอ& เดอื น ทีเ่ ปน] ผปูD ระกันตนในงานประกันสงั คม ม33/ม39 จะไดรD บั เงนิ สงเคราะห_บุตร 600

สิทธิประโยชน หนEา (Univers เด็กปฐม ประกันสุขภาพ ประเด็นทับซDอ กลุ&มเดก็ ทอ่ี ายนุ สำนักง หลักประกันสุข หรือเด็กที่มีคว ส&งเสริมสุขภาพ เด็กไทยทกุ คน ในกล&ุมเ ต้งั แตม& ารดาเขDา ระบบฝากครรภ เสริมธาตเุ หล็ก ตอ& มาใน ตา& ง ๆ ของเด็ก วัดรอบศีรษะเพ ในช&องปากและ การกระตนDุ พัฒ

59 นท6 างดEานสขุ ภาพ: งานอนามัยมารดาและเด็กปฐมวัยตามหลักประกนั สขุ ภาพถวE น sal Health Coverage - UC) มวัยไดDรับการกำหนดค&าการดูแลรักษาส&งเสริมสุขภาพรายหัวเท&ากับผูDใหญ&ในระบบ พซึ่งรวมทั้งบริการการตรวจประเมินพัฒนาการและการส&งเสริมพัฒนาการซึ่งเป]น อนแยกออกไดDยากจากระบบการศึกษา กระตุDนพัฒนาการการเรียนรูD โดยเฉพาะใน นอD ยกวา& 3 ป, านหลักประกันสุขภาพแห&งชาติ (สปสช.) ไดDกำหนดชุดสิทธิประโยชน_ในระบบ ขภาพ แห&งชาติใหDกับเด็กไทย ครอบคลุมทั้งบริการรักษาพยาบาลที่คุDมครองเด็กที่ปกติ วามผิดปกติตั้งแต&แรกเกิด และการรักษาโรคทั่วไป การรักษาโรคเฉพาะทาง การ พและปgองกันโรค บริการวัคซีน และบริการส&งเสริมสุข ภาพช&องปากและฟnนใหDกับ เดก็ เลก็ อายุ 0-5 ป, สทิ ธปิ ระโยชน_จะรวมถึงทารกทอ่ี ยู&ในครรภ_ โดยจะไดDรับการดูแล ารับการฝากครรภ_ในครั้งแรกขณะทมี่ ีอายคุ รรภ_ไม&เกิน 12 สัปดาห_ และตอ& เนื่องตาม ภ_คุณภาพจนถงึ คลอด มีการประเมนิ ความเสย่ี งของครรภ_ การใหDวคั ซนี การใหยD า กรดโฟลกิ ไอโอดีน เปน] ตDน นชว& งเด็กเล็กอายุ 1-18 เดอื น สทิ ธปิ ระโยชนด_ าD นสขุ ภาพน้ี เนนD ท่ีการตรวจพัฒนาการ ก เชน& การตรวจสุขภาพ ประเมินการเจริญเตบิ โตของร&างกายทตี่ Dองเปน] ไปตามช&วงวยั พอื่ เฝgาระวงั ความผดิ ปกติของสมอง การเฝgาระวงั ภาวะโภชนาการ การตรวจสุขภาพ ะทาฟูลออไรด_ การใหยD านำ้ เสรมิ ธาตเุ หล็ก ใหคD ำปรึกษาพ&อแมใ& นการดแู ลเดก็ รวมถึง ฒนาการในกรณพี บเดก็ ทีม่ พี ัฒนาการลา& ชDา ไมส& มวัย

การบริการดาD น กำหนดสทิ ธิ ป ภมู คิ ุDมกนั ของป 2.มีการสนับสนุนทรัพยากรในระบบบริการ ทั้งบุคลากร สทิ ธิประโยชนท6 โครงสรEาง และการดำเนินกิจการ หรือการจัดสิทธิประโยชน6 รัฐธรรมน เพื่อใหEไดEรับการบริการปฐมวัย สำหรับเด็กทั่วไปอายุตั้งแตH 3-6 คนไดDรับการศึก ปXหรือไมH (รวมทั้งกรณีที่ยังไมHไดEเขEาสูHระบบการเรียน ไมเ& ก็บคา& ใชDจ&าย ประถมศกึ ษาทีอ่ ายุ 6-8 ปหX รอื ไมH? ต&อมามีคำ พื้นฐาน 15 ป,โด พื้นฐาน 15 ป,” ประถมศึกษา จ และใหDหมายค หมายความว&า การศึกษาใหDเป และความจำเป ที่ตกอย&ูในภาวะ เพอื่ ใหDมีชวี ิตแล

60 นวัคซีนเสริมสราD งภูมคิ มุD กนั โรค สำนกั งานหลักประกนั สุขภาพแห&งชาติ (สปสช.) ไดD ประโยชน_ทค่ี รอบคลมุ เด็กแรกเกิดไปจนถงึ อายุ 15 ป, โดยเปน] ไปตามแผนงานการใหD ประเทศ ทางการศกึ ษา: นโยบายเรียนฟรี 15 ปX นูญแห&งราชอาณาจักรไทย 2560 มาตรา 54 กำหนดไวDว&ารัฐตDองดำเนินการใหDเด็กทุก กษาเป]นเวลา 12 ป,ตั้งแต&ก&อนวัยเรียนจนจบการศึกษาภาคบังคับอย&างมีคุณภาพโดย ย ำสั่งหัวหนDาคณะรักษาความสงบแห&งชาติ ที่ 28/2559 เรื่อง ใหDจัดการศึกษา ขั้น ดยไม&เก็บค&าใชDจ&าย มีผลบังคับใชDตั้งแต&วันที่ 15 มิถุนายน 2559 โดย “การศึกษาขั้น ” หมายความว&า การศึกษาตั้งแต&ระดับก&อนประถมศึกษา (อนุบาล) (ถDามี) ระดับ จนถึงมัธยมศึกษาป,ที่ 6 หรือระดับประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช. 3) หรือ เทียบเท&า ความรวมถึงการศึกษาพิเศษและการศึกษาสงเคราะห_ดDวย โดย “การศึกษาพิเศษ” การจัดการศึกษาใหDแก&บุคคลซึ่งมีความผิดปกติ อย&างหนึ่งอย&างใด ซึ่งจำเป]นตDองจัด ป]นรูปแบบโดยเฉพาะ และอาศัยเทคนิคต&าง ๆ ในการสอน ตามลักษณะความตDองการ ป]นของแต&ละบุคคล “การศึกษาสงเคราะห_” หมายความว&า การจัดการศึกษาใหDแก&เด็ก ะยากลำบาก หรืออยู&ในสถานภาพที่ดDอยกว&าเด็กทั่วไป หรือที่มีลักษณะเป]นการกุศล ละความเป]นอย&ูท่ีดีขึน้ มพี ัฒนาการที่ถกู ตอD งและเหมาะสมกบั วัย

คา& จดั การเรยี น ค&าหนังสือ ค&าอปุ กรณก_ า คา& เคร่อื งแบบ ค&ากิจกรรมพัฒ ค&าอาหารกลา คา& นม กระทรวงศกึ ษา ข้นั พ้นื ฐานในป 984,940 คน โด โดยจัดโดยครอ จัดทำแผนโยบา ใหDแก&เดก็ ยากจ เงินอุดหนนุ การ 200 บาทค&าอุป ผเDู รยี น 215 บา บาทคา& กจิ กรรม 51 สำนกั นโยบายและแผนการศกึ ษาขนั้ พืน้ ฐาน สำนกั งานคณะกรรมการการศึกษาขนั้ พ้ืนฐานกระทรวงศกึ ษาธกิ าร

61 การศกึ ษาในระบบ –อนุบาล ศพด อปท (อายุ 2-5 ปX) นการสอน คนละ 815 บาทต&อภาคเรียน คนละ 1700 บาทตอ& ป, ารเรียน คนละ 200 บาท ตอ& ป, คนละ 200 บาท ตอ& ป, บนักเรียน ฒนาผDเู รียน คนละ 100 บาทต&อภาคเรยี น คนละ 200 บาทต&อป, างวัน คนละ 300 บาทต&อป, คนละ 300 บาทตอ& ป, คนละ 215 บาทตอ& ภาคเรยี น คนละ 430 บาทต&อป, 20 บาทต&อวัน 200-280วันต&อ 20 บาทตอ& วัน 245 วันตอ& ป, ป, ขนึ้ กบั ประเภทของโรงเรยี น 7.37 บาท ต&อวัน 260-280วัน 7.37 บาท ต&อวันจำนวน 260 ต&อป, ขึ้นกับประเภทของ วันตอ& ป, โรงเรยี น าธิการไดEรายงานจำนวนนกั เรยี นท่ไี ดDรับการสนบั สนุนค&าใชจD า& ยในการจัดการศกึ ษา ป,การศกึ ษา 2562 จำนวนทั้งสิ้น 6,855,053 โดยเปน] ระดบั ก&อนประถมศกึ ษา ดยเป]นการจดั การศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐานโดยครอบครัวและสถานประกอบการ 8578 คน อบครัว 605 คนและจดั โดยสถานประกอบการ 7973 คน กระทรวงศกึ ษาธิการ ไดD ายเรียนฟรี 15 ป, อยา& งมีคุณภาพ ในป, 2562 เป]นการขยายโอกาสทางการศึกษา จน และเดก็ ดDอยโอกาสทัว่ ประเทศ โดย ในป, 2562 การศกึ ษาก&อนประถมศึกษาไดD รศกึ ษา 5 หมวดดDวยกัน ไดDแกใ& นภาคเรยี นท่ี 1 ค&าเครอื่ งแบบ 300 บาทค&าหนงั สือ ปกรณ_การเรยี น 100 บาทคา& จดั การเรยี นการสอน 3596 บาทค&ากจิ กรรมพัฒนา าทรวม 4411 บาท ภาคเรยี นที่ 2 ไดคD า& รายหวั 3596 บาทคา& อุปกรณ_การเรียน 100 มพัฒนาผเDู รียน 215 บาทรวม 3,911 บาท รวม 8,322 บาท51 (2562) แนวทางการดeเนนิ งานตาม ต้งั แตร2 ะดบั อนุบาลจนจบการศกึ ษาขน้ั พน้ื ฐานปงA บประมาณพ.ศ.2562

พระราชกฤษฎ บตุ รทศ่ี กึ ปรญิ ญาตรีไดรD บั กระทรวงการค อยู&ในกำกับของ ราชการทีก่ ระท ราชการ สถาบ ตามกฎหมายว&า ผมDู ีสทิ ธ ผูDใดมบี ตุ รเกินส เรยี นไดD หรอื เป ไดDรบั เงนิ สวสั ดกิ ยส่ี บิ หาD ปบ, รบิ รู บตุ รที่ตาย กา เฟYอนไมส& มประ 3.มีการสนับสนุนทรัพยากรในระบบบริการ ทั้งบุคลากร สิทธปิ ระโยชน6ค โครงสรEาง และการดำเนินกิจการ เพิ่มเติมเปzนพิเศษสำหรับ กลุมH เดก็ พกิ าร กลุHมเด็กพิเศษ เด็กพิการ เด็กยากจน เด็กไดEรับการเลี้ยงดูไมH ป, เหมาะสม เด็กเปราะบางแบบตHาง หรือการจัดสิทธิประโยชน6 เพม่ิ เตมิ เปนz พเิ ศษเพ่อื ใหEไดรE บั การบรกิ ารปฐมวัย หรอื ไมH ระบบสงเคราะ เหมาะสม

62 ฎกี า เงนิ สวัสดิการเกี่ยวกบั การศกึ ษาของบุตร พ.ศ.2562 กษาในสถานศกึ ษาของทางราชการหรือสถานศกึ ษาของเอกชน และไมส& งู กว&าระดบั บเงินบำรุงการศกึ ษาหรอื เงินคา& เลา& เรยี น ตามประเภทและไมเ& กนิ อัตราท่ี คลังกำหนด โดย “สถานศึกษาของทางราชการ” หมายความว&า โรงเรยี นในสงั กัดหรือ งส&วนราชการอื่น หรอื องคก_ ารของรฐั บาลที่ ก.พ. รับรองคุณวฒุ ิ โรงเรียนในสงั กัดส&วน ทรวงการคลังกำหนด สถานพัฒนาเด็กปฐมวัยท่ีมีการจดั ระดับชั้นเรียนในสังกัดสว& น บันอุดมศึกษาเอกชนตามกฎหมายว&าดDวยสถาบนั อุดมศกึ ษาเอกชน โรงเรยี นในระบบ าดDวยโรงเรยี นเอกชน ธไิ ดรD ับเงินสวสั ดกิ ารเกีย่ วกับการศึกษาของบตุ รไดDเพยี งคนท่หี นึง่ ถงึ คนที่สาม ผูDมีสิทธิ สามคนและต&อมาบตุ รคนหนง่ึ คนใดในจำนวนสามคนตาย กายพกิ ารจนไมส& ามารถเล&า ป]นคนไรDความสามารถ คนเสมือนไรคD วามสามารถที่มิไดDศึกษาในสถานศกึ ษาทม่ี ีสิทธิ การเกยี่ วกับการศึกษาของบตุ รวิกลจรติ หรือจิตฟnนv เฟYอนไม&สมประกอบกอ& นอายุครบ รณ_ ใหผD นDู นั้ มสี ิทธไิ ดรD ับเงินสวสั ดิการเกี่ยวกับการศกึ ษา ของบตุ รเพมิ่ ข้ึนอกี เท&าจำนวน ายพกิ าร หรือเปน] คนไรคD วามสามารถ คนเสมอื นไรคD วามสามารถวิกลจริตหรือจติ ฟnvน ะกอบน้นั โดยใหDนับบตุ รคนท่ีอยูใ& นลำดับถดั ไปกอ& น คนพกิ าร: กลุมH เด็กพกิ าร ไดเD บย้ี ยงั ชีพ เดอื นละ 1000 บาท เงินสงเคราะห_ครง้ั ละ 3000 บาท ไม&เกนิ 3 คร้งั ตอ& ะห6และคุมE ครองเดก็ ในกลHุมเด็กท่ปี ระสบความยากลำบากหรือไดรE ับการเลี้ยงดูไมH

กลุ&มเด็กที่ป ช&วยเหลือตาม พ เด็กที่พึงไดDรับก เด็กที่ถูกทอดท เหตุผลใด ๆ เช รDาง เป]นโรคจิต อาจส&งผลกระ 5) เด็กที่ไดDรับก ชอบ ถูกทารุณก ศีลธรรมอันดี ยากลำบาก 8) ที่พึงไดDรับการค ผิด เดก็ ท่ีอย&ใู นส ศูนย6การศึกษ มอบหมายจาก และการศึกษาต ไวD 9 ประเภท ค บุคคลที่มีความ บกพร&องทางกา พฤติกรรม หรือ

63 ประสบความยากลำบากหรือไดDรับการเลี้ยงดูไม&เหมาะสม ไดDถูกกำหนดใหDไดDรับการ พรบ คุDมครองเด็ก โดยเป]นงบการสงเคราะห_หรืองบโครงการผ&านกองทุนคุDมครองเด็ก การสงเคราะห_ (มาตรา 32) พรบ คุDมครองเด็ก ไดDแก& 1) เด็กเร&ร&อนหรือเด็กกำพรDา 2) ทิ้งหรือพลัดหลง ณ ที่ใดที่หนึ่ง 3) เด็กที่ผูDปกครองไม&สามารถอุปการะเลี้ยงดูไดDดDวย ช&น ถูกจำคุก กักขัง พิการ ทุพพลภาพ เจ็บปwวยเรื้อรัง ยากจน เป]นผูDเยาว_ หย&า ถูกทิ้ง ต หรือโรคประสาท 4) เด็กที่ผูDปกครองมีพฤติกรรมหรือประกอบอาชีพไม&เหมาะสมอัน ะทบต&อพัฒนาการทางร&างกายหรือจิตใจของเด็กที่อยู&ในความปกครองดูแล การเลี้ยงดูโดยมิชอบ ถูกใชDเป]นเครื่องมือในการกระทำหรือแสวงหา ประโยชน_โดยมิ กรรมหรือตกอยู&ในภาวะอื่นใดอันอาจเป]นเหตุใหDเด็กมีความประพฤติเสื่อมเสีย ในทาง หรือเป]นเหตุใหDเกิดอันตรายแก&กายหรือจิตใจ 6) เด็กพิการ 7) เด็กที่อยู&ในสภาพ เด็กที่อยู&ในสภาพที่จำตDองไดDรับการสงเคราะห_ตามที่กำหนดในกฎกระทรวง และเด็ก คุDมครองสวัสดิภาพ (มาตรา 40) ไดDแก& เด็กที่ถูกทารุณกรรม เด็กที่เสี่ยงต&อการกระทำ สภาพท่ีจำตDองไดDรับการคุDมครองสวสั ดิภาพตามท่ีกำหนดใน กฎกระทรวง ษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย กลุHมเป{าหมายพิเศษ (ศกพ.) ไดDรับ กสำนักงานการศึกษานอกโรงเรียน ใหDส&งเสริม สนับสนุนการจัดการศึกษา นอกระบบ ตามอัธยาศัย สำหรับคนพิการ ตามประเภทความพิการที่กระทรวงศึกษาธิการไดDแบ&ง คือ บุคคลที่มีความบกพร&องทางการมองเห็น บุคคลที่มีความบกพร&องทางการไดDยิน มบกพร&องทางสติปnญญา บุคคลที่มีความบกพร&องทางร&างกาย ฯ บุคคลที่มีความ ารเรียนรูD บุคคลที่มีความบกพร&องทางการพูดและภาษา บุคคลที่มีความบกพร&องทาง อ อารมณบ_ คุ คลออทิสตกิ บคุ คลพิการ

โรงเรียนก ลักษณะพิเศษจ โรงเรียนบกพร สติปnญญา ศูนย_กา หรือแรกพบคว เฉพาะบคุ คล in การจัดการศึก หรือ “Home สมาชิกในครอบ เป]นครูหรือผูDก แรงจูงใจของพ “ชีวิต” ที่มุ&งเน เช&น การสอนแ โดยกระทรวงศ เครื่องแบบ 30 3596 บาทค&าก บาทค&าอุปกรณ บาท การจัดการศึก โรงพยาบาลชล

64 การศึกษาพิเศษศูนย_การศึกษาพิเศษและโรงเรียนศึกษาสงเคราะห_เป]นสถานศึกษาที่มี จากสถานศึกษาทั่วไป โรงเรียนการศึกษาพิเศษ 4 ประเภทไดDแก&โรงเรียนโสตศึกษา ร&องทางร&างกายหรือสุขภาพ โรงเรียนสอนคนตาบอดและโรงเรียนบกพร&องทาง ารศึกษาพิเศษเป]นสถานศึกษาที่ใหDบริการฟYZนฟูสมรรถภาพเด็กพิการตั้งแต&แรกเกิด วามพิการและบริการเด็กพิการประเภทต&างๆเป]นการจัดทำแผนการจัดการศึกษา ndividualized education program กษาโดยครอบครัวหรือบEานเรียน(Home School) คือการจัด “โรงเรียนในบDาน” School” เป]นการจัดกิจกรรมการเรียนการสอนที่มีแบบแผน สำหรับเด็กที่เป]น บครัว โดยกิจกรรมส&วนใหญ&เกิดขึ้นในบDาน และมีพ&อแม&หรือผูDดูแลทดแทน ทำหนDาที่ กำกับกิจกรรม “Home School” มีความหลากหลาย ขึ้นอยู&กับ ความเชื่อ และ พ&อแม&ผDูดูแลทดแทน ทั้งแนวหลักสูตรที่คลDายคลึงกับที่โรงเรียนจัดใหD หรือ หลักสูตร นDนการพัฒนาความสมบูรณ_ทั้งร&างกายและจิตใจ ดDานการเรียนการสอนมีหลายแนว แบบมีตารางสอนและแผนการสอนที่ชัดเจน จนถึงการสอนแบบไม&มีโครงสรDางชัดเจน ศึกษาธิการจัดเงินอุดหนุนการศึกษา 5 หมวดดDวยกัน ไดDแก&ในภาคเรียนที่ 1 ค&า 00 บาทค&าหนังสือ 200 บาทค&าอุปกรณ_การเรียน 100 บาทค&าจัดการเรียนการสอน กิจกรรมพัฒนาผูDเรียน 215 บาทรวม 4411 บาท ภาคเรียนที่ 2 ไดDค&ารายหัว 3596 ณ_การเรียน 100 บาทค&ากิจกรรมพัฒนาผูDเรียน 215 บาทรวม 3,911 บาท รวม 8,322 ษาโดยสถานพยาบาล เป]นศูนย_การเรียนสำหรับเด็กเจ็บปwวยเรื้อรัง ตัวอย&างเช&นท่ี ลบรุ ี

65 • ประเด็นที่ 4 และ 5 มีมาตรฐานการบริการ และมีระบบข8อมูลเพื่อใช8ในการบริหารจัดการ การประเมิน การ กำกับติดตาม องคEประกอบ 6 ข8อของ ระบบการดูแลและสHงเสริมการเรียนรู8ปฐมวัยสูHการพัฒนาที่ยั่งยืน หรอื ไมH เดิมหน(วยบริการปฐมวัยแต(ละแห(งจะมีระบบข:อมูลแตกต(างกันไป แต(ในป?จจุบันในระดับประเทศ การพัฒนา ระบบข:อมูลเด็กปฐมวัยได:ถูกกำหนดไว:ในมาตรา 18 ของ “พระราชบัญญัติการพัฒนาเด็กปฐมวัย พ.ศ. ๒๕๖๒” โดย กำหนดให:สำนักงานเลขาธิการสภาการศึกษาทำหน:าที่เปQนสำนักงานเลขานุการของ คณะกรรมการ และมีความรับผิดชอบ ในการสำรวจและเก็บรวบรวมข:อมูลเด็กปฐมวัยเพื่อจัดทำฐานข:อมูล รวมทั้งติดตามสถานการณX เกี่ยวกับเด็กปฐมวัย และ เผยแพร(ข:อมูลและสถิติเกี่ยวกับเด็กปฐมวัย นอกจากนั้นในยุทธศาสตรXสำหรับเด็กปฐมวัยของคณะกรรมการนโยบายการ พัฒนาเด็กปฐมวัยแหHงชาติ ได:กำหนดให:มีการพัฒนาระบบข:อมูลของเด็กปฐมวัยสอดคล:องกับการบริการ 4 ด:านได:แก( การบริการด:านสุขภาพการเจ็บปZวยและการป[องกันโรค การบริการด:านพัฒนาการเด็ก การบริการด:านการศึกษา และการ บริการด:านสังคม การขับเคลื่อนการบูรณาการข:อมูลระดับประเทศดำเนินการโดยคณะอนุกรรมการประสานและสHงเสริม การพฒั นาเดก็ ปฐมวัย ในคณะกรรมการเดก็ ปฐมวยั แห(งชาติ ได:สืบค:นระบบข:อมูลจากเอกสารต(าง ๆและระบบเทคโนโลยีสารสนเทศ เกี่ยวกับระบบข:อมูลเด็กปฐมวัยในระดับ ท:องถิ่นและในระดับประเทศ ได:แก( ระบบข:อมูลจำนวนประชากรเด็กปฐมวัย ระบบข:อมูลสุขภาวะและพัฒนาการเด็ก ปฐมวัย ระบบข:อมูลข:อมูลเด็กปฐมวัยที่มีความเสี่ยง เด็กพิการ เด็กพิเศษ เด็กกลุ(มเปราะบาง และระบบข:อมูลการ จัดบริการการดูแลและส(งเสริมการเรียนรู:เด็กปฐมวัยประเภทต(างๆ และทำการวิเคราะหXโดยพิจารณา 4 ตัวชี้วัดว(ามีความ สอดคลอ: งกบั 6 องคXประกอบ ของระบบการดูแลสขุ ภาวะและสง( เสรมิ การเรียนรู:ปฐมวยั ส(ูการพฒั นาที่ย่ังยืน ดงั น้ี 1. ในระดบั ประเทศและระดบั พน้ื ทม่ี ีระบบข:อมลู จำนวนเด็กปฐมวัยตั้งแต(แรกเกิดถึงอายุ 6 ป_ (หรอื กอ( นเข:าส(ูระดับ ประถมศกึ ษา) หรือรวมชว( งเปลย่ี นผา( น 6-8 ป_ หรือไม?( (องคXประกอบท่ี 4) 2. ในระดับประเทศและระดบั พ้นื ทม่ี ีระบบขอ: มูลจำนวนเด็กปฐมวยั ในกลุม( เด็กพิเศษ เด็กพกิ าร เด็กยากจน เด็กไดร: ับ การเล้ียงดไู ม(เหมาะสม เดก็ เปราะบางแบบตา( ง หรือไม?( (องคXประกอบที่ 3-5-6) 3. ในระดบั ประเทศและพ้ืนทมี่ รี ะบบขอ: มลู การจดั บรกิ าร ECCE ครอบคลุมการบริการเดก็ ปฐมวัยตง้ั แตแ( รกเกิดถึง 7+ปห_ รอื ไม?( ข:อมูลผใู: ห:บรกิ าร ครอบคลุมการบรกิ ารเด็กปฐมวยั ต้ังแตแ( รกเกิดถึง 7+ป_หรือไม?( ข:อมลู ผู:รบั บริการ ครอบคลมุ เดก็ ปฐมวยั ทกุ คนและสามารถระบุวา( เด็กแตล( ะคนได:รบั การดูแลและส(งเสรมิ การเรยี นรู:ดว: ยระบบใด หรือไม?( (องคปX ระกอบท่ี 4) 4. ในระดบั ประเทศและพื้นทีม่ ีมาตรฐานการจัดบริการ ECCE ของทุกประเภท และมรี ะบบข:อมูลเพอ่ื ใชใ: นการ ติดตามผลลัพธตX ามมาตรฐานท่ีกำหนด ที่ครอบคลมุ สขุ ภาวะองครX วม การสง( เสรมิ ทกั ษะการเรียนรู:ตลอดชวี ติ การ คม:ุ ครองเดก็ หรือไม( (องคปX ระกอบท่ี 1-2-3-4)

66 ผลการวิเคราะหE พบว(า ในระดบั ประเทศมรี ะบบขอ: มูลจำนวนเด็กปฐมวัยต้ังแต(แรกเกดิ ถึงอายุ 6 ป_ (หรอื กอ( นเขา: สรู( ะดบั ประถมศกึ ษา) หรือรวมช(วงเปล่ียนผา( น 6-8 ป_ และพน้ื ทีส่ ามารถใช:ระบบขอ: มูลไดง: า( ย (องคปX ระกอบที่ 4) ในระดับประเทศและระดบั พืน้ ทมี่ รี ะบบขอ: มลู จำนวนเดก็ ปฐมวยั ในกลม(ุ เด็กพิเศษ เด็กพิการ มีหลายระบบ ซ้ำซ:อน สามารถสืบค:นไดเ: ฉพาะบางหน(วยงานที่กำหนดไว:ในแต(ละระบบ สำหรับระบบขอ: มูลเดก็ ยากจนมีหลายระบบ แต( ละระบบมนี ยิ ามแตกตา( งกัน ขาดความสอดคล:องกนั สามารถสืบค:นไดเ: ฉพาะบางหน(วยงานทก่ี ำหนดไว:ในแตล( ะระบบ และ มีการพฒั นาระบบขอ: มลู เด็กได:รับการเล้ยี งดูไม(เหมาะสม เดก็ เปราะบางแบบตา( งๆแตย( งั ไม(มีการใช:งานในวงกว:าง (องคปX ระกอบท่ี 3-4-5-6) มีการพัฒนาระบบขอ: มลู ผใ:ู ห:บริการกลมุ( บา: นรบั เลยี้ งเด็กที่ลงทะเบยี นกบั กระทรวงพัฒนาสังคมและความม่นั คง มนษุ ยX ศูนยพX ัฒนาเด็กปฐมวัย และโรงเรียนอนบุ าล มีการบนั ทกึ ขอ: มลู ศกั ยภาพระบบเพื่อใช:ในการบริหารจดั การ (องคXประกอบที่ 4) มกี ารบนั ทกึ ผลลัพธแX สดงผลสขุ ภาวะองคXรวม การส(งเสริมทกั ษะการเรยี นรูต: ลอดชวี ิต แต(ไมม( รี ะบบ ข:อมลู ของกลมุ( เลี้ยงเดก็ ตามบา: น และบา: นรับเลย้ี งเด็กขนาดเลก็ ซ่ึงให:การดูแลกลม(ุ เดก็ แรกเกดิ ถงึ สามป_ แตส( ามารถ ตดิ ตามระดับพฒั นาการเดก็ ได:โดยใชร: ะบบขอ: มูลของกระทรวงสาธารณสุขในการประเมินและตดิ ตามภาวะสุขภาพและ พัฒนาการได: (องคXประกอบที่ 1-2-3-4) ระบบข%อมลู เป,นการออกแบบโดยส5วนกลาง การบันทกึ ขอ% มูลกระทำโดยสว5 นงานตา5 งๆในพ้ืนทโ่ี ดยแยกส5วน เชน5 งานสาธารณสขุ งานศูนยJพฒั นาเดก็ ปฐมวยั งานอนุบาลเป,นตน% ในสว5 นทอ% งถ่ินไมพ5 บวา5 มกี ารนำเอาขอ% มลู ทัง้ หมด มาบูรณาการเพือ่ ใหร% ูถ% งึ สถานการณเJ ดก็ ปฐมวยั ท้ังหมดในพ้นื ท่นี ั้น

ตารางที่ 7 แสดงผลการวิเคราะห6ความสอดคลอ9 งของระบบข9อมลู กับ 6 องคป6 ระกอ ผลวเิ คราะห6 1.ในระดับประเทศและระดับพื้นทีม่ รี ะบบข9อมลู จำนวนเด็กปฐมวัยตั้งแตB แรกเกดิ ถึงอายุ 6 ปS (หรอื กBอนเข9าสรBู ะดบั ประถมศกึ ษา) หรอื รวมชBวงเปลยี่ น ผาB น 6-8 ปS และพืน้ ทีส่ ามารถใชร9 ะบบขอ9 มลู ไดง9 าB ย(องค6ประกอบท่ี 4) ท ะ htt ราย ตัว 52 สำนกั บริหารการทะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย http://www.population.moe.go.th/

67 อบ ของระบบการดูแลสขุ ภาวะและสงB เสรมิ การเรียนรูป9 ฐมวยั สBูการพัฒนาทีย่ ั่งยนื เน้ือหาทเ่ี กี่ยวขอ9 ง ขอ9 มลู จำนวนประชากรเดก็ ปฐมวยั ข\"อมูลประชากรเด็กปฐมวัยสามารถสืบค\"นได\"จาก สำนักบริหารการ ะเบียน กรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย tp://www.population.moe.go.th/52 ซึ่งสามารถสืบค\"นเด็กปฐมวัยแยกอายุ ยปแH ละเพศไดถ\" งึ รายจังหวัดและรายทอ\" งถ่ินของแตลL ะจังหวดั วอยLางการสืบคน\" ข\"อมลู ทัง้ ประเทศ จำนวนเด็กปฐมวยั ของท้งั ประเทศ ชาย หญงิ รวม 290908 598104 อายุน\"อยกวLา 1 ปH 307196 320774 660858 อายุ 1 ปH 340084 338794 698299 343769 707117 อายุ 2 ปH 359505 358459 735669 อายุ 3 ปH 363348 378529 779204 อายุ 4 ปH 377210 386454 796344 415366 853914 อายุ 5 ปH 400675 2833053 5829509 อายุ 6 ปH 409890 อายุ 7 ปH 438548 รวม 2996456

ตวั ตัว

68 วอยาL งการสืบค\"นขอ\" มลู รายจงั หวัด: กรงุ เทพมหานคร จำนวนเด็กปฐมวัยกรุงเทพมหานคร ชาย หญิง รวม อายนุ อ\" ยกวาL 1 ปH 38154 35850 74004 40774 83844 อายุ 1 ปH 43070 43610 89138 อายุ 2 ปH 45528 44134 90677 46524 95118 อายุ 3 ปH 46543 49209 101373 อายุ 4 ปH 48594 50089 103639 อายุ 5 ปH 52164 55636 113239 365826 751032 อายุ 6 ปH 53550 อายุ 7 ปH 57603 รวม 385206 วอยาL งการสืบคน\" ข\"อมลู จำนวนเดก็ ปฐมวัยของเทศบาลเมือง จังหวดั อำนาจเจริญ จำนวนเดก็ ปฐมวัยของเทศบาลเมือง จังหวดั อำนาจเจริญ ประชากร ชาย หญงิ รวม อายุนอ\" ยกวาL 1 ปH 95 70 165 อายุ 1 ปH 107 109 216 อายุ 2 ปH 135 119 254 อายุ 3 ปH 122 101 223 อายุ 4 ปH 124 108 232

ตัว อำน

อายุ 5 ปH 151 131 69 อายุ 6 ปH 132 128 282 อายุ 7 ปH 157 152 260 รวม 1023 918 309 1941 วอยLางการสืบค\"นข\"อมูลจำนวนเด็กปฐมวัยของตำบลสร\"างนกทาจังหวัด นาจเจรญิ จำนวนเด็กปฐมวัยของตำบลสร9างนกทาจังหวัดอำนาจเจรญิ ประชากร ชาย หญิง รวม อายนุ อ\" ยกวาL 1 ปH 34 29 63 อายุ 1 ปH 29 28 57 อายุ 2 ปH 37 28 65 อายุ 3 ปH 34 35 69 อายุ 4 ปH 27 34 61 อายุ 5 ปH 48 31 79 อายุ 6 ปH 35 25 60 อายุ 7 ปH 42 41 83 รวม 286 251 537

2.ในระดับประเทศและระดับพื้นที่มีระบบข9อมูลจำนวนเด็กปฐมวัย ในกลBุม 1.ข เด็กพิเศษ เด็กพิการ มีหลายระบบซ้ำซ9อน สามารถสืบค9นได9เฉพาะบาง ซ้ำซ หนBวยงานท่กี ำหนดไวใ9 นแตBละระบบ ทำ หล -ระบบข9อมูลเด็กยากจนมีหลายระบบ แตBละระบบมีนิยามแตกตBางกัน ขาด เชLน ความสอดคล9องกันสามารถสืบค9นได9เฉพาะบางหนBวยงานที่กำหนดไว9ในแตB กรม ละระบบ สาม สาร -มีการพัฒนาระบบข9อมูล เด็กได9รับการเลี้ยงดูไมBเหมาะสม เด็กเปราะบาง ขอ\" แบบตาB งๆแตยB ังไมBมีการใช9งานในวงกวา9 ง (องคป6 ระกอบที่ 3-4-5-6) htt ?p= ปร ปร ทา ราL ง ทา ซอ\" 53 ระบบสารสนเทศดJานการศกึ ษาพิเศษและการศกึ ษาสงเคราะหP (Special Education Technology : SET) งาน ขนั้ พ้ืนฐานhttp://specialbasic.specialset.bopp.go.th/specialbasic/report_guest.php?p=12df&&report

70 ขอ9 มูลเด็กพิการ เดก็ พเิ ศษ ระบบขอ\" มลู คนพิการใน ฐานข\"อมูลคนพกิ ารมคี วาม ซ\"อน เก็บโดยหลายหนLวยงาน ใช\"นิยามความพกิ ารทีแ่ ตกตLางกนั การเขา\" ถงึ ขอ\" มูล ำได\"ยาก ในสวL นพ้ืนท่แี ละท\"องถ่ินเองยงั ไมLมรี ะบบบรู ณาการขอ\" มลู แตเL กบ็ ซ้ำซ\"อน ลายระบบตามความตอ\" งการของสวL นกลางและการสนบั สนุนสิทธปิ ระโยชนต_ Lาง ๆ น ฐานขอ\" มูลการออกบตั รคนพกิ าร ศูนยข_ อ\" มลู คนพกิ ารและเทคโนโลยสี ารสนเทศ มสงL เสริมและพฒั นาคุณภาพชีวิตคนพิการ (Ecard.dep.go.th) แตLบคุ คลทวั่ ไปไมL มารถเขา\" ถึงระบบข\"อมลู ได\" ฐานข\"อมลู ของเขตการศกึ ษาและโรงเรยี นได\"แกL ระบบ รสนเทศด\"านการศกึ ษาพเิ ศษและการศึกษาสงเคราะห_ ในระบบบริหารจดั การ อมลู โรงเรยี นรวม (Special Education Technology : SET)53 สืบคน\" ได\"จาก tp://specialbasic.specialset.bopp.go.th/specialbasic/report_guest.php =12df&&report=2t ซ่งึ เกบ็ รวบรวมขอ\" มูลความพิการรายบคุ คลแยกประเภท 10 ระเภท แยกรายโรงเรยี น เขตการศกึ ษา และจังหวัด ประเภทความพิการ 10 ระเภทไดแ\" กL 1.บกพรLองทางการเห็น (1.1 บอด 1.2 เลอื นราง) 2. บกพรอL ง างการได\"ยนิ (2.1 หูหนวก 2.2 หตู ึง) 3. บกพรอL งทางสตปิ Äญญา 4. บกพรLองทาง งกายหรอื การเคลือ่ นไหว หรอื สุขภาพ 5. บกพรอL งทางการเรียนรู\" 6. บกพรอL ง างการพูดและภาษา 7. บกพรLองทางพฤตกิ รรมหรอื อารมณ_ 8. ออทิสติก 9. พกิ าร อน 10.ไมLระบปุ ระเภทความพิการ นขJอมูลสารสนเทศ กลมุ\\ แผนและงบประมาณ สำนักบริหารงานการศกึ ษาพเิ ศษ สำนักงานคณะกรรมการการศกึ ษา t=2t

25 42 คือ 2.ข แห การ เยา พื้น ปร

71 ตัวอยาL งรายงานรวม 255 เขตการศกึ ษาซ่ึงรายงานเด็กพกิ ารวนั ที่ 20 กค 563 ระดบั ชนั้ อนบุ าลจำนวน 2608 ราย ป1จำนวน 13325 ราย และ ป2 จำนวน 2128 ราย ประเภทความพกิ ารท่พี บจำนวนสูงขน้ึ มากเม่อื เข\"าสLรู ะดับประถมศึกษา อความบกพรLองทางการเรียนรห\"ู รือประเภทที่ 5 ข9อมลู กลBมุ เด็กเปราะบาง เดก็ ด9อยโอกาส เด็กยากจน และเด็กในภาวะวกิ ฤต จากขอ\" มูลของสำนกั งานคณะกรรมการพฒั นาการเศรษฐกิจและสงั คม หงL ชาติ (สศช.) ซึ่งระบวุ าL เด็กและเยาวชนในชLวงอายุ 0-18 ปHท่ีอยนLู อกระบบ รศึกษามีจำนวนรวมประมาณ 1.4 ลา\" นคน ซึ่งคดิ เปÉนร\"อยละ 10 ของกลุLมเดก็ และ าวชนรวมของประเทศ นอกจากนี้ขอ\" มูลจากสานกั งานคณะกรรมการการศกึ ษาข้นั นฐาน (สพฐ.) ระบวุ าL เด็กด\"อยโอกาสในระบบการศกึ ษาในปจÄ จุบันมจี ำนวน ระมาณ 4.7 ลา\" นคน ซึ่งคดิ เปÉนรอ\" ยละ 33 ของเด็กและเยาวชนท้ังหมดของประเทศ