43.คู่มือเสริมสร้างทักษะศตวรรษที่21

กิจกรรม : อย่ายอมเปน็ เหยือ่ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. เพอื่ ใหส้ มาชกิ เหน็ ความสำ� คญั ของการปอ้ งกันปัญหาการรังแกกัน 1.1. มจี ิตส�ำนกึ ในการเห็นอกเหน็ ใจผอู้ ่ืนและไมร่ ังแกผ้ทู ี่อ่อนแอกว่า 1.2. มจี ิตสำ� นกึ ในการปกป้องคนท่ีอ่อนแอและชว่ ยเหลอื ผู้ท่ีถูกรังแก 2. เพ่ือใหส้ มาชกิ สามารถจัดการแก้ปญั หาไดเ้ มื่อถูกรังแก ระยะเวลา 45 นาที กจิ กรรมการเรียนรู้ สอื่ /อปุ กรณ์ กจิ กรรมการเรียนรู้ 1. แกนน�ำเกร่ินโดยสุ่มถามสมาชิก 2-3 คน ว่าเคยเห็นเพื่อนถูก รังแกไหม แลว้ ร้สู ึกอยา่ งไร แล้วเราจะทำ� อย่างไร แล้วถามสมาชิก ทั้งหมดว่าแล้วเราจะท�ำอย่างไรเรื่องการรังแกกัน 2. แกนนำ� ให้สมาชิก เลน่ เกม “เสอื จับลงิ ” โดยมวี ิธกี ารเลน่ ดังน้ี 1) ใหส้ มาชกิ ตง้ั ช่อื สตั ว์แทนตัวของเรา 2) เมื่อแกนน�ำเอ่ยช่ือสัตว์ข้ึนมาสองช่ือ เช่น ให้สิงโตเป็นนักล่า โดยจับเหยื่อที่เป็นช้าง สิงโตต้องหาวิธีเข้าไปแตะตัวช้างให้ได้ โดยเพื่อนท่ีเป็นสัตว์ชนิดอ่ืนต้องช่วยกันป้องกันไม่ ให้สิงโต มาแตะโดนตวั ช้าง (กำ� หนดเวลา 90 วินาท)ี 193ค่มู ือการจดั กิจกรรมเสรมิ สร้างทกั ษะการด�ำรงชวี ติ ในศตวรรษท่ี 21 ส�ำหรับอาสาสมัครแกนนำ� ศูนยเ์ พื่อนใจ TO BE NUMBER ONE

กจิ กรรมการเรียนรู้ สื่อ/อปุ กรณ์ 3) ถ้าสิงโตเข้าไปแตะตัวช้างไม่ได้ แกนน�ำก็เรียกช่ือสัตว์มาอีก หน่ึงตัวให้เป็นสองตัว ที่ต้องหาวิธีเข้าไปแตะตัวช้างให้ได้ เพ่ือนที่เป็นสัตว์ชนดิ อ่ืนๆก็ช่วยกันป้องกันไม่ให้สัตว์สองตัวนั้น เข้ามาแตะตวั ชา้ ง (กำ� หนดเวลา 90 วินาท)ี 4) แกนน�ำถามความรู้สึกของสมาชิกที่เป็นผู้ล่าและถามความคิดเห็น ของผ้ทู ีถ่ ูกล่า 3. เปิดหนังสนั้ เรื่อง “ไมเ่ หน็ อก แต่เห็นใจ” ความยาว 5 นาที - หนังส้นั “ไม่เห็นอก แต่เหน็ ใจ” Sabina.co.th 4. แกนน�ำถามสมาชิกได้เรียนรู้อะไรจากการเล่นเกมและดูหนังส้ัน สมาชิกรสู้ ึกอย่างไร ไดข้ อ้ คิดอะไรจากกิจกรรมนี้ 5. แกนน�ำสรุปตามแนวคิดของสมาชิก และเน้นว่าเราควรฝึกฝน ตนเองให้เป็นผู้เห็นอกเห็นใจผู้อื่น และมจี ิตส�ำนึกในการปกป้อง ผู้ทอ่ี ่อนแอกว่า และช่วยเหลือคนที่โดนรังแก 6. ใหส้ มาชกิ แบ่งกลุ่มยอ่ ย กลุ่มละ 4-5 คน ร่วมกันระดมความคดิ - กระดาษ เมื่อตัวเราตกอยู่ ในสถานการณ์ที่โดนรังแกหรือโดนแกล้ง จะมี ฟลปิ ชารท์ วิธกี ารอย่างไรเพอ่ื ท่ีจะไม่โดนรังแก - ปากกาเคมี 7. ให้แต่ละกลุ่มส่งตัวแทนออกมาน�ำเสนอวิ ธีการป้องกัน หรือออกมาแสดงเป็นบทบาทสมมุติ 194 คูม่ ือการจดั กจิ กรรมเสรมิ สร้างทักษะการดำ� รงชวี ติ ในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรบั อาสาสมัครแกนนำ� ศูนยเ์ พอ่ื นใจ TO BE NUMBER ONE

กิจกรรมการเรียนรู้ สือ่ /อปุ กรณ์ 8. แกนน�ำให้สมาชิกจับกลุ่มเดิม ร่วมกันระดมความคิดเห็น - ใบความรทู้ ่ี 1 ในประเด็นการหาวิธีป้องกันการถูกรังแกท่ีสามารถปฏิบัติได้จริง (แนวทางการ กล่มุ ละ 1 ประเด็น ดงั น้ี ป้องกันตนเอง 1.) แนวทางการเลีย่ งสถานการณ์ เม่อื ถูกรังแก 2.) วิธีการหาคนช่วย / วิธกี ารสอ่ื สารเพ่อื ขอความชว่ ยเหลือ และการเหน็ อก 3.) วิธกี ารฝกึ การกลา้ แสดงออกเพ่อื ปกปอ้ งตนเอง เหน็ ใจผ้อู ื่น) 4.) ฝึกการป้องกนั ตนเองโดยไมท่ ำ� รา้ ยผอู้ ื่น - กระดาษ ให้แต่ละกลุ่มออกมาน�ำเสนอด้วยวิธีการท่ีน่าสนใจ แปลกใหม่ ฟลปิ ชารท์ สนุกสนาน เช่น แสดงเป็นละครส้ันๆ หรือบทบาทสมมุติ - ปากกาเคมี ในสถานการณ์ตา่ งๆ ใหเ้ หน็ ภาพ 9. แกนนำ� สรุปตามสิ่งท่ีได้จากการน�ำเสนอ สรปุ แนวคดิ ท่ีได้จากกจิ กรรม การกลั่นแกล้งหรือรังแกกนั ท้ังทางร่างกาย จิตใจ และค�ำพดู ในกลุ่มวยั รุ่น เป็นพฤติกรรมความรุนแรงอย่างหนึ่ง ซึ่งมีผลทั้งต่อร่างกายและจิตใจของ ผูถ้ กู รังแก ดังนัน้ ส่งิ ทคี่ วรคำ� นงึ ถึงมีอยู่ 3 ประเดน็ ใหญๆ่ คอื ประเดน็ แรก เราควร เห็นอกเห็นใจผู้อ่ืนและไม่รังแกผู้อื่น ประเด็นที่สอง เราควรมจี ิตส�ำนึกในการ ป้องกันผู้ที่อ่อนแอ และประเด็นท่ีสาม การรู้จักป้องกันตนเองจากการถูกรังแก ซึ่งการป้องกันตนเองจากการถูกรังแกเป็นเร่ืองส�ำคัญและจ�ำเป็นมาก โดยมี แนวทางดังนี้ 1.) เลยี่ งสถานการณท์ ี่โดนรังแก 2.) หาคนช่วย 3.) ฝกึ กลา้ แสดงออก เพื่อปกปอ้ งตนเอง และ 4.) ฝึกการป้องกนั ตนเองโดยไม่ท�ำร้ายผอู้ ื่น และท่สี ำ� คัญ ต้องมีความเช่ือม่ันในการที่จะปกป้องตนเอง และให้อภัยถ้าเพื่อนท่ีรังแกยอมรับ ผิดและขอโทษ 195คู่มือการจัดกจิ กรรมเสรมิ สร้างทักษะการดำ� รงชีวติ ในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรับอาสาสมคั รแกนนำ� ศูนย์เพื่อนใจ TO BE NUMBER ONE

การประเมนิ ผล - สงั เกตจากการมีส่วนร่วมในการเขา้ รว่ มกิจกรรมของสมาชกิ - พจิ ารณาจากการระดมความคดิ 196 คมู่ ือการจัดกจิ กรรมเสริมสรา้ งทกั ษะการด�ำรงชีวติ ในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรับอาสาสมคั รแกนน�ำศูนย์เพือ่ นใจ TO BE NUMBER ONE

ใบความรู้ท่ี 1 (แนวทางการปอ้ งกันตนเองเมอ่ื ถกู กล่นั แกล้ง, รงั แก, และการเห็นอกเหน็ ใจผูอ้ ื่น)33 การถกู เพอื่ นกล่ันแกล้งหรือรังแก (Bullying) ท่ีปรากฏเป็นขา่ วอยบู่ อ่ ยคร้ัง ในช่วงน้ี เป็นพฤติกรรมรุนแรงอย่างหนึ่ง โดยการรังแกมีทั้ง 1.) การข่มเหง และรังแกทางกาย พบเห็นได้บอ่ ยในทกุ โรงเรียน เช่น การผลกั ต่อย หยกิ ดงึ ผม ใช้อุปกรณ์แทนอาวุธในการข่มขู่ 2.) การข่มเหงรังแกทางจิตใจ เช่น การล้อเลียน หรือท�ำให้ร้สู ึกอับอาย การกีดกันออกจากกลุ่ม การเพิกเฉย ท�ำเหมือนไม่มีตัวตน 3.) การข่มเหงรังแกทางค�ำพูด เช่น การใช้ค�ำหยาบคายหรือดูถูก เหยียดหยาม 4.) การขม่ เหงรังแกทางอินเตอรเ์ น็ต เชน่ ใช้เครือขา่ ยสังคมออนไลน์ กลา่ วหาหรือ ใส่ความให้ได้รับความอับอาย เป็นต้น ซึ่งสาเหตุการกล่ันแกล้งหรือรังแกกัน มาจากหลายสาเหตุ เช่น  ผ้ทู ่ถี ูกรังแกมีลักษณะออ่ นแอ ปกปอ้ งตวั เองไมไ่ ด้  การเลียนแบบ โดยเฉพาะการเลยี นแบบจากในโซเซยี ล  ผู้ที่รังแกผู้อ่ืน อาจมีสาเหตุจากสุขภาพจิต เช่น เกเร ดื้อ ต่อต้าน ได้รับการเล้ียงดูแบบปล่อยปละละเลย ท�ำตามกลุ่มเพ่ือน เสพส่ือรุนแรง อยากรู้ อยากลอง ฯลฯ หรือไม่ได้รับการปลูกฝังคุณธรรม และจริยธรรมในช่วงวัยเด็ก ขาดความเห็นอกเหน็ ใจผู้อ่ืน ผลกระทบของการข่มเหงรังแกกัน จะท�ำให้ผู้ที่ถูกรังแกมีอารมณ์ซึมเศร้า หรือวิตกกังวล เพิ่มความรู้สึกโดดเดี่ยว การกินการนอนผิดปกติ ไม่มีความสุข ในการท�ำกิจกรรมท่ีช่ืนชอบได้ ซ่ึงปัญหานอี้ าจยังคงอยู่จนถึงวัยผู้ ใหญ่ นอกจากน้ี อาจมอี าการทางกาย เชน่ ปวดท้อง ปวดศีรษะ รวมถงึ มีผลการเรียนลดลง หรือ ต้องออกจากโรงเรียน ตลอดจนมีความเสี่ยงสูงท่ีจะกลายเป็นผู้ ใช้ความรุนแรงกับ 197คู่มอื การจัดกจิ กรรมเสริมสร้างทกั ษะการดำ� รงชวี ติ ในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรบั อาสาสมคั รแกนน�ำศนู ยเ์ พอ่ื นใจ TO BE NUMBER ONE

คนอ่ืนในอนาคต ขณะที่ผู้ที่ชอบรังแกผู้อื่นจะมีความเส่ียงใช้แอลกอฮอล์หรือ สารเสพตดิ เมื่อเป็นวยั รุน่ รวมทั้งชอบท�ำรา้ ยร่างกาย ทำ� ลายทรัพยส์ ิน และอาจตอ้ ง ออกจากโรงเรียน เสี่ยงท�ำผิดกฎหมาย ตลอดจนมีความเสี่ยงที่จะท�ำร้ายคู่สมรส และบตุ รเมอ่ื เติบโตเปน็ ผู้ ใหญ่ แนวทางการปอ้ งกนั ตนเอง34 1. วิธเี ลี่ยงสถานการณ์ 1.1 เล่ียงไปทางอ่ืน “คนฉลาดมองเห็นอันตรายแล้วหนีไปซ่อนตัว” เราต้องพยายามหลีกเลี่ยงคนและสถานท่ีที่อาจท�ำให้ถูกรังแก เช่น ที่ลับตาคนต่างๆ หรือหลบหลีกกลุ่มคนท่ีเคยรังแกเราเป็นประจ�ำ อยู่ใกล้ครู/ผู้ ใหญ่ท่ีสามารถช่วย เราได้ 1.2 การท�ำเฉยไว้ “คนโง่ระเบิดอารมณ์ออกมาเตม็ ที่ แต่คนฉลาดระงับ อารมณ์ไว้เสมอ” ถา้ พยายามท�ำเฉยไว้ ผูท้ ม่ี ารังแกจะร้สู ึกไม่ประสบความส�ำเรจ็ ใน การรังแกหรือไม่สนกุ ทจ่ี ะรังแกตอ่ ไป แลว้ เลิกไปเอง 1.3 ตอบแบบท่ีเขาคิดไม่ถึงหรือคาดไม่ถึง “ค�ำตอบท่ีอ่อนโยนท�ำให้ หายโกรธ” เราก็ท�ำเปน็ ขำ� ๆ ไปเลย เช่น เขาล้อตวั เราว่าอว้ น เราก็ยิ้มแลว้ ตอบวา่ เออใชเ่ ราอว้ น เราก็วา่ เราจะลดความอ้วนอยูพ่ อดี สัก 5-6 โล เผอ่ื เราจะไดด้ ดู ีและ หุ่นดีขนึ้ กวา่ น้ี เปน็ ต้น 2. การขอความช่วยเหลอื เมอ่ื จำ� เป็น ให้เดินไปขอค�ำปรึกษาผู้ ใหญ่ ในยามเกิดปัญหา ทั้งกับผู้ปกครอง/ ครูในโรงเรียน ให้ทราบเรื่องและช่วยแก้ไข เพราะนอกจากเปน็ การชว่ ยเหลอื ตวั เรา ไม่ให้โดนแกล้งหรือถูกรังแกอีก ยังเป็นการช่วยไม่ให้คนอื่นโดนแกล้งหรือรังแก อีกดว้ ย 198 คู่มอื การจัดกิจกรรมเสรมิ สร้างทักษะการด�ำรงชีวิตในศตวรรษท่ี 21 ส�ำหรับอาสาสมัครแกนน�ำศูนยเ์ พอ่ื นใจ TO BE NUMBER ONE

3. วธิ ฝี ึกการกลา้ แสดงออกเพ่อื ป้องกันตนเอง คนท่ีตกเป็นเหย่ือและถูกรังแก ส่วนมากมักมีบุคลิกภาพที่อ่อนแอ ข้ีกลัว ไม่สู้คน ดังน้ันในกรณีที่ต้องเผชิญหน้า เราต้องฝึกให้เป็นผู้เข้มแข็ง โดยฝกึ ทักษะตา่ งๆ ดงั นี้ - การฝึกมองหน้า สบตา ไม่หลบสายตา ยืดออก ยืนอย่างมั่นคง หากถูกแกล้ง แต่ตอ้ งระวังวา่ ไม่ใช่การจ้องหนา้ เพ่อื ไปกระตุ้นใหเ้ ข้ามารังแก - การฝกึ สือ่ สารด้วยเสยี งที่ดัง หนักแนน่ ไม่แสดงความกังวลใหเ้ หน็ เช่นพดู วา่ “หยดุ นะ อย่ามาท�ำแบบน้ี ไมช่ อบ” ซง่ึ สิ่งสำ� คญั ในการฝกึ ทักษะขา้ งต้น จะต้องสร้างความมั่นใจให้กับตัวเอง เพราะคนที่ชอบแกล้งจะถอยหนีถ้าเห็นว่า เราม่ันใจกล้าพูดกล้าแสดงออก 4. การฝกึ ปอ้ งกนั ตนเอง โดยไม่ท�ำรา้ ยผู้อ่ืน35 การป้องกันตนเอง โดยฝึกศิลปะการป้องกันตัว เช่น มวย ยูโด การต่อสู้อ่ืนๆ การว่ิงให้เร็วเพ่ือหลบหลีกเอาตัวรอด ฯลฯ ซ่ึงเป็นเรื่องจ�ำเป็นส�ำหรับ การป้องกันตัวเมื่อโดนคุกคาม โดยเร่ิมจากวิธีท่ีไม่ใช้ความรุนแรง เช่น พูดแสดง ความไม่พอใจกับคนท่ีมาแกล้งหรือรังแก เพื่อเป็นการขู่ไม่ให้เข้ามาท�ำเราอีก เช่น เราไม่ชอบท่ีมาท�ำแบบนี้ หยุดเด๋ียวนี้ ถ้าไมห่ ยุดเราเอาจริงแน่ ถา้ อีกฝา่ ยยังไมห่ ยุด รังแกหรือแกล้งอาจจะต้องใช้ก�ำลงั เบาๆ บา้ ง เพอื่ เป็นการเตอื น เช่น การใชม้ อื ปัด โดยไม่ให้อีกฝ่ายบาดเจ็บ อย่างไรก็แล้วแต่วิธีนค้ี วรเป็นทางเลือกสุดท้าย ถ้าใช้วิธี อ่ืนไม่ได้ผลจริงๆ 199คมู่ อื การจัดกิจกรรมเสริมสร้างทกั ษะการด�ำรงชวี ิตในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรบั อาสาสมัครแกนนำ� ศนู ยเ์ พอ่ื นใจ TO BE NUMBER ONE

หลกั ในการฝึกฝนตนเองใหเ้ ปน็ ผู้เห็นอกเห็นใจในผอู้ ่นื 36 1. การเอาใจเขามาใส่ใจเรา คิดเสียว่าหากเราเป็นเขาเราจะรสู้ กึ อย่างไร เช่น หากเห็นผู้อ่ืนหกล้ม ก็ให้ คิดเสียว่าถ้าเป็นตัวเราเอง เราคงเจ็บนะ เห็นผู้อ่ืนถูกกระท�ำหรือถูกนนิ ทาว่าร้าย คิดดูว่าถ้าเป็นเราก็คงเซ็ง สงสาร หรือมีความเห็นใจอยากยื่นมือเข้าช่วยเหลือ ไม่อยากให้เรื่องนเ้ี กิดข้ึนกับเรา ช่วยเขาด้วยการไม่ซ�้ำเติมเขา อย่างน้อยก็ไม่ร่วม วิพากษ์วิจารณ์ 2. การจับอารมณแ์ ละความรสู้ ึกของผอู้ นื่ ให้ได้ หัดตัวเองให้เป็นผู้จับความรู้สึกของผู้อ่ืน ระมัดระวังในความรู้สึกของ ผู้อ่ืน มีความไวเพียงพอที่จะสามารถรับรู้ ในอารมณ์และความรู้สึกของผู้อ่ืนได้ดี เพียงพอ อาจเร่ิมดว้ ยการจับสงั เกตสีหน้าและกริยาอาการทีเ่ ปลี่ยนแปลงไป เรียนรู้ วา่ คำ� พดู และการกระท�ำตา่ งๆ ของเรา อาจส่งผลกระทบตอ่ ผู้อื่น 3. ฝึกความละเอียดออ่ นในการเรียนร้อู ารมณ์ เรียนรู้ผู้อ่ืนได้ด้วยการเรียนรู้ตัวเอง ตัวเองมีอารมณ์อย่างไร ผู้อ่ืนก็มี อารมณ์เฉกเช่นเดียวกัน ถ้าจับอารมณ์ของตัวเองได้ ก็เรียนรู้ที่จะจับอารมณ์ของ ผู้อื่นได้เช่นกัน ท้ังน้ี ใช้หลักการของเหตุผลล้วนๆ อย่าคิดเอาเองหรือฟุ้งซ่าน รวมท้ังไม่รับผลกระทบจากอารมณ์ของผู้อ่ืน ท่ีอาจท�ำให้เราหัวเสียไปเสียก่อน เรื่องแบบนฝ้ี ึกทั้งการข่มซึง่ อารมณ์ความร้สู กึ ของตวั เองดว้ ย 4. ตอบสนองตามแนวทางทเ่ี หมาะสม ความเห็นอกเห็นใจต่อผู้อ่ืน ควรยึดหลักการแสดงออกและตอบสนอง ในแนวทางที่เหมาะสม มุ่งเน้นความช่วยเหลือท่ีเป็นไปได้ โดยตัวผู้รับมีความต้องการ และเราซึ่งเป็นผู้ ให้ไม่ล�ำบาก โดยเฉพาะในเร่ืองสินทรัพย์เงินทองต้องระวังให้มาก 200 คมู่ อื การจดั กิจกรรมเสรมิ สรา้ งทกั ษะการดำ� รงชวี ิตในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรบั อาสาสมคั รแกนนำ� ศูนย์เพอ่ื นใจ TO BE NUMBER ONE

ขณะเดียวกัน ถ้ามีความล�ำบากใจมากที่จะช่วยเหลือผู้อื่น ให้กลับมาทบทวน เพราะแสดงว่ามีอะไรบางอย่างท่ีอาจผิดปกติ อาจหาตัวช่วยที่ ไว้ ใจได้เพ่ือปรึกษา หารือ การท่ีคนเรารู้จักที่จะเห็นอกเห็นใจผู้อื่นน้ัน เป็นข้อดีและเสน่ห์ท่ีหากัน ไมไ่ ด้ง่าย คนทเี่ ห็นอกเหน็ ใจผ้อู ื่นน้ัน ไปทางไหนกม็ แี ตค่ นรักคนนยิ ม เพราะไดอ้ านสิ งค์ แห่งเมตตาปราณีแห่งความเห็นใจนั้น อยากเป็นมิตรอยากให้ความช่วยเหลือ ยิ่งสูงวัยย่ิงมีเมตตา ยืดหยุ่นต่อชีวิตของตัวเองและผู้อ่ืนเป็น ก็ย่ิงมีแต่คนรักคนชอบ มีความเห็นอกเห็นใจในเพ่ือนมนษุ ย์ เพราะเพ่ือนมนษุ ย์นั้นเองท่ีจะโอบอุ้มและเมตตา ปราณีตอบ “แต่กต็ อ้ งไม่ลืมวา่ เหน็ อกเห็นใจเขานนั้ ...เห็นอกเหน็ ใจใหเ้ ปน็ ด้วย” Empathy … ความเขา้ ใจ เหน็ ใจผอู้ ่ืน...นสิ ยั ดๆี ทีฝ่ กึ หัดได้ 37 1. การสะท้อนความคิดผ้อู ื่น เชน่ ถา้ เราท�ำอะไรให้ ใครไม่พอใจ แทนทเ่ี รา จะคิดวา่ เราท�ำอะไรหรือเขาจงึ ไมพ่ อใจ ใหล้ องคดิ ว่าเขาไมพ่ อใจอะไรหรือ 2. ให้ความเข้าใจไม่ว่าจะเห็นด้วยหรือไม่ก็ตาม เช่น แม้เราจะเห็นว่าการ กระท�ำบางอย่างไม่ถูกต้อง เราควรจะคิดว่าผู้กระท�ำคงจะมีเหตุผลของเขาเอง พยายามรับรวู้ ่าเหตุผลน้นั คอื อะไร 3. แสดงออกในทางบวก แทนท่ีจะต�ำหนติ ิเตียน หาทางแสดงออกท่ีจะ ท�ำใหผ้ ู้อื่นรวู้ า่ เราพยายามเข้าใจ อนั นจี้ ะท�ำได้กต็ ่อเม่ือเราท�ำข้อก่อนหน้าน้ี ได้ 4. ใหค้ วามเป็นมิตร แทนที่จะแยกฝ่าย แยกกลุ่ม แยกพวก พยายามหาทาง ทำ� ให้เราและผอู้ ื่นกลมกลนื กันให้ไดม้ ากที่สดุ 5. ให้เกียรติผอู้ ื่น ไมว่ า่ จะอยา่ งไรก็ไม่แสดงความลบหลดู่ ูหม่ินใคร ตอ้ งคิด ให้ได้ว่าคนเราเท่าเทยี มกัน 201คมู่ อื การจดั กิจกรรมเสริมสรา้ งทกั ษะการด�ำรงชีวิตในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรบั อาสาสมคั รแกนนำ� ศูนยเ์ พ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE

กิจกรรม : รู้รอพอเพยี ง จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ เพื่อให้สมาชิกตระหนักถึงการรู้จักการรอคอย และรู้จักพอเพียง ไม่วตั ถุนยิ ม ระยะเวลา 60 นาที กิจกรรมการเรียนรู้ กิจกรรมการเรียนรู้ สือ่ /อุปกรณ์ 1. แกนน�ำเปดิ หนงั สัน้ เร่ือง พอเพียงท่ีเพียงพอ - หนงั สน้ั เรื่องพอเพียง ทีเ่ พียงพอ 2. แกนน�ำให้สมาชิกจับคู่แลกเปล่ียนความรู้สึกแต่ละคนรู้สึกอย่างไร - กระดาษ/ปากกา จากการดหู นงั ส้ัน 3. แกนน�ำสุ่มถามสมาชิก 2-3 คู่ ได้ข้อคิดและบทเรียนอะไร จากหนังส้ัน 4. แกนน�ำให้สมาชิกท่ีเหลือเพิ่มเติมข้อคิดความรู้สึกส่วนที่แตกต่าง (ค�ำตอบทแี่ ตกต่างของสมาชกิ ทแ่ี กนน�ำสุม่ ถาม) 202 คู่มือการจัดกิจกรรมเสริมสร้างทกั ษะการดำ� รงชีวิตในศตวรรษท่ี 21 ส�ำหรับอาสาสมคั รแกนน�ำศูนยเ์ พ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE

กจิ กรรมการเรียนรู้ สอื่ /อุปกรณ์ 5. แกนน�ำแบ่งสมาชิกเป็นกลุ่มย่อย 5-6 คน (เลือกประธาน,เลขา) - ใบกจิ กรรมท่ี 1 ให้สมาชิกผลัดกันเล่าประสบการณ์ดีๆ ท่ีผ่านมาท่ีท�ำได้ด้วยตัวเอง - (ประสบการณ์ดี เม่ืออยากได้อะไรบางอย่าง จะมีวิธีท�ำอย่างไรเพื่อท่ีจะได้สิ่งน้ันมา มคี ณุ ค่า) เพื่อใหร้ ถู้ งึ คณุ คา่ ของการรอคอย ตามใบกจิ กรรมท่ี 1 - กระดาษ ฟลิปชาร์ท - ปากกาเคมี 6. ให้แต่ละกลมุ่ เลอื กเร่ืองท่ีดีท่ีสุดของกลมุ่ ออกมาเลา่ น�ำเสนอวิธกี าร ทำ� อยา่ งไรเพ่อื ใหไ้ ดส้ ิ่งนนั้ มา / เมอ่ื ไม่ไดเ้ ราจะท�ำอย่างไร ใหบ้ อกวิธี การปฏิบัติ จากน้ันแกนน�ำสรุปและประมวลเรื่องเล่าท่ีดีที่สุด ท่ีสมาชิกออกมาน�ำเสนอ 7. แกนนำ� เพ่ิมเตมิ ตามใบความร้ทู ่ี 1 - ใบความร้ทู ี่ 1 (10 แนวทางการ ใช้ชีวิตอยา่ ง “พอเพียง” ตามแบบฉบับ พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช รัชกาลที่ 9) 8. แกนน�ำให้สมาชิกเป็นกลุ่มย่อยกลุ่มเดิม ร่วมกันระดมความคิด - ใบกิจกรรมท่ี 2 ในประเด็น เปล่ียนค่านยิ มของวัยรุ่น จากวัตถุนยิ มสู่การพอเพียง (พอเพียง และให้แต่ละกลุ่มออกมาน�ำเสนอด้วยวิธีการท่ีน่าสนใจ เช่น เพอื่ เพียงพอ) การออกแบบการเดินรณรงค์ ประชาสัมพันธ์ ร่วมกันท�ำกิจกรรม ในวันส�ำคัญ คิดสโลแกนค�ำขวัญในเรื่อง รู้รอพอเพียง เป็นต้น ตามใบกิจกรรมท่ี 2 9. แกนนำ� สรุปตามสง่ิ ท่ีไดจ้ ากการน�ำเสนอ 203คู่มอื การจดั กิจกรรมเสริมสร้างทกั ษะการดำ� รงชวี ิตในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรบั อาสาสมคั รแกนน�ำศนู ย์เพอื่ นใจ TO BE NUMBER ONE

สรปุ แนวคิดที่ไดจ้ ากกจิ กรรม จากการเปลย่ี นแปลงของสังคมในปัจจุบนั สง่ ผลให้เกดิ กระแสนยิ มในกลุ่ม วัยรุ่นส่วนใหญ่ โดยวัยรุ่นมักจะแสวงหาวัตถุมาตอบสนองความต้องการของ ตนเอง เมอ่ื ต้องการอะไรตอ้ งได้ ไม่รอคอย โดยไม่คำ� นึงถึงวิธีการท่ีจะได้มา มีผลให้ วัยรุ่นเกิดความเส่ียงในการด�ำเนนิ ชีวิตในหลายๆเรื่อง ดังนั้น ถ้าวัยรุ่นสามารถ เปล่ียนค่านิยมในการใช้ชีวิตจากวัตถุนิยมเป็นรู้จักพอเพียงและอดทนรอคอย จ ะ ช ่ ว ย ให ้ วั ยรุ ่ น ส า มาร ถ ด� ำ เนินชี วิ ต ใน สั ง ค ม ยุ ค ป ั จ จุ บั น ไ ด ้ อ ย ่ าง มี ค วา ม สุ ข ซ่ึงแนวทางการใช้ชีวิตอย่างพอเพียงของพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพล อดุลยเดช รัชกาลที่ 9 เป็นแนวทางหน่ึงที่วัยรุ่นสามารถเลือกไปเป็นแบบอย่าง ในการใชช้ ีวิตให้มคี วามสขุ อย่างพอเพียงภายใต้กระแสวตั ถนุ ยิ มในปจั จุบนั ได้ การประเมนิ ผล - สงั เกตการมสี ว่ นร่วมในการทำ� กิจกรรม - ผลการระดมสมอง 204 คู่มือการจัดกจิ กรรมเสริมสรา้ งทักษะการดำ� รงชวี ิตในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรบั อาสาสมัครแกนน�ำศนู ย์เพ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE

ใบความรู้ที่ 1 (10 แนวทางการใชช้ ีวติ อยา่ ง “พอเพียง” ตามแบบฉบบั พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดชรัชกาลท่ี 9)38 1. ความพอประมาณ คือเดนิ ทางสายกลาง ท้ังชีวิต การเงิน และความเป็นอยู่ ถ้าขาดความพอประมาณชีวิตก็จะมีผลกระทบคือ เกินพอดี เกิดความไม่รู้จักพอ เกนิ ความต้องการ อยากได้อยากมี กระทบการเงนิ คือการใชจ้ า่ ยเกินตวั ไม่รจู้ ักพอ เกินประมาณ ใช้เงินเกินความพอดี ความเป็นอยู่ที่เกินพอดี จะใช้แบบหรูหรา ฟุม่ เฟอื ยท้ังอาหาร เครื่องใช้ตา่ งๆ ทั้งที่ไมม่ คี วามจ�ำเป็นใดๆ เลย 2. รจู้ ักเหตแุ ละผล หมายถงึ การพจิ ารณาที่จะดำ� เนนิ งานใดๆ ด้วยความถี่ถ้วน รอบคอบ ไม่ย่อท้อ ไร้อคติ ค�ำนึงถึงเหตุและปัจจัยแวดล้อมท้ังหมด เพื่อให้การ ด�ำเนนิ งานเป็นไปอย่างถูกต้องดีงาม เกิดประสิทธิผล เกิดประโยชน์และความสุข โดยปราศจากการเบียดเบียนตนเองและผู้อ่ืน 3. สร้างภูมิคุ้มกนั ทด่ี ี ให้ชีวิต คอื การมภี มู คิ ุ้มกนั ท่ีดี ในตัว หมายถงึ การเตรียมตัว ให้พร้อมรับผลกระทบและการเปล่ียนแปลงด้านต่างๆ ท่ีจะเกิดข้ึนได้ของ สถานการณ์ต่างๆ ท่ีคาดว่าจะเกิดขึ้นในอนาคตทั้งใกล้และไกล เป็นคุณลักษณะ ท่ีสามในปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง นอกเหนือจากคุณลักษณะด้าน ความพอประมาณและด้านความมีเหตุผล การมีระบบภมู ิคุ้มกนั ในตวั ท่ดี ี หมายถึง การจัดองค์ประกอบของการด�ำเนินงาน ให้มีประสิทธิภาพพร้อมรองรับต่อ ผลกระทบใดๆ อนั เกิดจากการเปลี่ยนแปลงท้ังภายนอกและภายในไดเ้ ป็นอยา่ งดี 4. เพิ่มรายได้ลดรายจ่าย โดยต้องค�ำนึงถึงความจริงในโลกว่า ไม่มีอะไร ได้มาฟรีๆ ทุกอยา่ งตอ้ งลงทนุ ลงแรงทั้งน้ัน เชน่ การลงทุนทำ� มาค้าขาย หาอาชีพเสรมิ เพิม่ รายได้ โดยอาจตอ้ งลงท้ังทุนลงท้ังแรง ศกึ ษาหาความร้เู พมิ่ เตมิ เพอื่ เปา้ หมาย 205คู่มือการจดั กจิ กรรมเสริมสร้างทักษะการด�ำรงชวี ิตในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรับอาสาสมัครแกนนำ� ศูนย์เพ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE

ในการเพ่ิมเงินเดือนหรือหาโอกาสก้าวหน้าในอนาคต รายจ่ายแต่ละอย่างมีระดับ ความส�ำคัญไม่เท่ากัน เราควรใช้จ่ายกับสิ่งจ�ำเป็นต่อการด�ำรงชีวิตก่อน เช่น คา่ อาหาร ค่าทอ่ี ยอู่ าศัย และพยายามลดรายจ่ายท่ีไม่จ�ำเป็น “เงนิ ทองไม่ไดต้ กจากฟ้า ได้มาเพราะเราหา หมดไปเพราะเราใช้ เหลอื อย่ไู ดเ้ พราะเราแบง่ เก็บ เม่อื ยามเราปว่ ย เจ็บจะได้เยยี วยา” 5. ฉลาดซื้อฉลาดใช้ ฉลาดซื้อ คอื การเลือกซอ้ื สนิ คา้ ทีค่ ุ้มคา่ คมุ้ ประโยชน์ ที่สุด ไม่ซ้ือสิ่งของที่ ไม่จ�ำเป็น ท่ีส�ำคัญคือต้องฉลาดคิดก่อนก่อหน้ี ฉลาดใช้ก็คือ การใช้สิ่งของที่เราซื้อมาให้คุ้มค่ามากที่สุด มีประโยชน์สูงสุดและรักษาส่ิงของต่างๆ ให้คงอยู่ในสภาพท่ีเหมาะกับการใชง้ านได้นานๆ รวมถงึ ประหยัดค่าใชจ้ า่ ย จ�ำพวก ค่าน�้ำ ค่าไฟ ค่าโทรศพั ทด์ ว้ ย 6. พอเพียงดว้ ยวิถีพุทธ การทจ่ี ะใหเ้ ศรษฐกิจชมุ ชน เป็นเศรษฐกิจท่ีพอเพียงได้ ก่อนอื่นเราต้องสร้างวินัยในตนเอง และสร้างชุมชนเล็กๆอย่างครอบครัวให้ กลายเป็นชมุ ชนท่ีพอเพียงเสียก่อน โดยหัวใจหลักคือการพ่ึงพาตนเอง รู้จักคุณค่า ของธรรมชาติ และร้จู ักใช้สิ่งที่ธรรมชาติให้มาให้เป็นประโยชน์ท่ีสุด และต้องไม่ลืมที่จะ ลด ละ เลิก อบายมุข 7. จดทุกครั้งท่ีจ่าย การจดคือหลักง่ายๆในการบริหารการเงิน หรือ พูดงา่ ยๆ ก็คือ เป็นการเฝ้าติดตามรายจ่าย พร้อมทั้งบริหารการใช้จ่ายให้เหมาะสมกบั ชีวิตจริง ซ่งึ บัญชีรายรับรายจา่ ยเหลา่ นี้ จะเป็นหลกั ฐานชนั้ ดี ในการเตอื นตวั เองวา่ แตล่ ะเดือนเรามีคา่ ใช้จา่ ยอะไรบา้ งท่จี �ำเปน็ และไม่จ�ำเปน็ ซงึ่ ในส่งิ ที่ไม่จำ� เปน็ เราก็ ควรที่จะลดเลิกไป จะไดม้ ีเงินเกบ็ ไว้ ใช้ ในยามทจี่ �ำเป็น 8. เทคนคิ ให้มีเงินออม การออมจะไม่ใช่เรื่องยากอีกต่อไป หากเราตั้งใจ แน่วแนท่ ีจ่ ะก�ำหนดเปา้ หมายการเกบ็ ออมวา่ ในแตล่ ะเดือน แต่ละปี จะมเี งนิ ออม เท่าไหร่ จากน้ันกำ� หนดเป้าหมายการใช้ ในแต่ละวัน แตล่ ะเดือน และเมื่อไหรต่ อ้ ง ใช้เงินก้อนใหญ่ แล้วจึงประหยัดรายจ่ายด้วยการจ่ายน้อยกว่าหรือเท่ากับเป้า การใชจ้ ่าย เพื่อให้มีเงนิ เหลือมากข้ึน และถา้ เปน็ ไปได้ไมค่ วรกอ่ หนเ้ี มอ่ื โดยไม่จ�ำเปน็ และเกนิ ก�ำลงั 206 คูม่ อื การจัดกิจกรรมเสรมิ สรา้ งทกั ษะการด�ำรงชวี ติ ในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรับอาสาสมคั รแกนนำ� ศนู ยเ์ พือ่ นใจ TO BE NUMBER ONE

9. ฉลาดใชช้ ีวิต เวลาชีวิตมีไม่มากพอให้ลองผิดลองถูก ไม่ตอ้ งใชช้ ีวิตให้คมุ้ คา่ แต่ใช้ชีวิตให้มีคุณค่า ใช้ชีวิตอย่างมีความสุข ไม่ต้องร่�ำรวยเป็นเศรษฐี แต่ก็ไม่ได้ อดอยากจนต้องเบียดเบียนตนเองและคนอ่ืน 10. ยุทธการหมายเลข 10 การออมแบบเลข 10 น้ี มี 2 แบบคือ การออมเงนิ แบบลบ 10 มีวิธกี ารคือ เมื่อเราหาเงนิ มาได้เทา่ ไหร่ ให้หักไว้เป็นเงินออม ก่อนที่จะ เอาไปใช้จ่ายทันที 10% ของเงินท่ีหามาได้ การออมเงินแบบนส้ี �ำหรับคนมีวินัย ทางการเงนิ ค่อนขา้ งดี สว่ นอกี แบบคอื การออมเงนิ แบบบวก 10 หมายถงึ ถ้าเราใช้ เงินไปเทา่ ไหร่ ตอ้ งเก็บเงินเพ่ิมให้ได้ 10 % ของเงนิ ที่ ใชไ้ ป วิธีนเี้ หมาะกบั คนทมี่ นี สิ ยั ชอบจับจ่ายใชส้ อยเพราะจะช่วยเตอื นความจ�ำให้เราเกบ็ ทุกครั้งไป ใครจะไปเชื่อว่า “ความพอเพียง” จะเป็นส่ิงหน่ึงที่จะท�ำให้เราใช้ชีวิตอยู่ได้ อย่างมีความสุขได้ การใช้ชีวิตได้ด้วยการพ่ึงพาตัวเองไม่เบียดเบียนใครรู้จักใช้เท่า ที่มี ไม่ใช้จ่ายเกินก�ำลัง หลายๆ คนอาจจะคิดว่าไม่มี ใครสามารถท�ำได้หรอกนะ แต่เราประชาชนชาวไทยคุ้นชินกับการได้เห็นและมีบุคคลตัวอย่างในเร่ืองของ ความพอเพียงนน้ั ก็คอื รัชกาลท่ี 9 นัน้ เอง 207คู่มือการจดั กิจกรรมเสริมสรา้ งทักษะการด�ำรงชวี ิตในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรับอาสาสมคั รแกนนำ� ศูนย์เพือ่ นใจ TO BE NUMBER ONE

ใบกิจกรรมท่ี 1 ประสบการณ์ดี ...มคี ณุ คา่ 1. แกนน�ำแบง่ สมาชกิ เป็นกล่มุ ยอ่ ยกลมุ่ ละ 5-6 คน และใหเ้ ลอื กประธาน เลขากลมุ่ และต้งั ชือ่ กลมุ่ 2. ให้สมาชิกผลัดกันเล่าประสบการณ์ดีๆ ที่ผ่านมาท่ีท�ำได้ด้วยตัวเองเม่ือ อยากได้อะไรบางอยา่ ง จะมวี ิธีท�ำอย่างไรเพื่อท่ีจะได้สง่ิ นั้นมา 3. ใหแ้ ตล่ ะกลุ่มเลือกเรื่องทีด่ ีทสี่ ุดของกลมุ่ ออกมาน�ำเสนอ 3.1 บอกวิธกี ารทำ� อย่างไรเพื่อให้ไดส้ งิ่ น้ันมา 3.2 เมอื่ ไมไ่ ดเ้ ราจะท�ำอย่างไร ให้บอกวิธีการปฏบิ ัติ 208 คมู่ ือการจดั กจิ กรรมเสรมิ สรา้ งทกั ษะการด�ำรงชีวิตในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรับอาสาสมัครแกนนำ� ศูนยเ์ พื่อนใจ TO BE NUMBER ONE

ใบกิจกรรมท่ี 2 พอเพยี ง...เพือ่ เพยี งพอ 1.) แกนน�ำแบง่ สมาชกิ ตามกลมุ่ ยอ่ ยเดมิ 2.) ใหส้ มาชกิ ร่วมกันระดมความคิด ในประเด็น “เปล่ยี นคา่ นยิ มของวัยรุ่น จากวตั ถุนยิ มสกู่ ารพอเพียง” 3.) ให้สมาชิกแต่ละกลุ่มออกมาน�ำเสนอผลงาน ด้วยวิธีการท่ีน่าสนใจ แปลกใหม่ 4.) แกนน�ำสรุปตามส่ิงที่ได้จากกิจกรรม 209คู่มือการจดั กจิ กรรมเสรมิ สร้างทักษะการด�ำรงชีวติ ในศตวรรษท่ี 21 ส�ำหรบั อาสาสมัครแกนนำ� ศูนยเ์ พอ่ื นใจ TO BE NUMBER ONE

กิจกรรม : ตระหนกั ในคณุ คา่ ตวั เอง จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ 1.) เพือ่ ให้สมาชิกมองเห็นคุณคา่ ของตนเอง 2.) เพ่ือใหส้ มาชิกเกิดทักษะในการสรา้ งคุณคา่ ใหก้ ับตนเอง ระยะเวลา 30 นาที กิจกรรมการเรียนรู้ กจิ กรรมการเรียนรู้ สอ่ื /อปุ กรณ์ 1. แกนน�ำให้สมาชิกจับคู่ แจกกระดาษ A4 (แผ่นเปล่า) 1 แผ่น - กระดาษ A4 ดินสอคนละ 1 แท่ง ให้สมาชิกพับคร่ึงหน้ากระดาษ แล้ววาดรปู คนละ 1 แผ่น หนา้ เพอื่ น โดยใชม้ ือซา้ ยวาดหนา้ ซีกซ้ายและมือขวาวาดหนา้ ซกี ขวา - ดนิ สอคนละ 1 แทง่ 2. แกนน�ำแบ่งสมาชิกกลุ่มละ 5-6 คน และให้เลือกประธานและ - ใบกจิ กรรมที่ 1 เลขา จากนั้นให้เวลาสมาชิกคิด 2-3 นาที แล้วให้สมาชิกเล่า (แนวทางการ เหตุการณ์เร่ืองที่ตัวเองภาคภูมิ ใจและตัวเรามีลักษณะท่ีดีงาม พัฒนาความรสู้ ึก อย่างไร เช่น มนี ำ�้ ใจ มคี วามรับผิดชอบ อดทนมงุ่ มั่น ตัง้ ใจ ฯลฯ ทีม่ คี ณุ คา่ ใน จากนน้ั เลือกเร่ืองทด่ี ีออกมาเล่า แล้วใหส้ มาชกิ ในกล่มุ ชว่ ยเพม่ิ เตมิ ตนเอง) ลกั ษณะดีงามของแต่ละคน ตามใบกิจกรรมท่ี 1 210 ค่มู ือการจดั กจิ กรรมเสรมิ สร้างทกั ษะการด�ำรงชวี ติ ในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรบั อาสาสมคั รแกนน�ำศนู ยเ์ พือ่ นใจ TO BE NUMBER ONE

กจิ กรรมการเรียนรู้ สอื่ /อุปกรณ์ 3. แกนน�ำสรุปเรื่องเล่าของสมาชิก จากนั้นให้สมาชิกร่วมกันอภิปราย - ใบกจิ กรรมท่ี 2 เพิ่มเตมิ ลงในใบกจิ กรรมที่ 2 (คุณลักษณะทีด่ ี) 4. แกนน�ำสรุปกิจกรรมว่า “ท�ำไมกิจกรรมนี้ ให้ ใช้สองมือวาด ปกติ - ใบความรทู้ ่ี 1 เราใช้แต่มอื ที่ถนัด เราคดิ ว่ามอื ทถี่ นดั มีคณุ ค่ามากกวา่ มอื ที่ไม่ถนดั - (.แนวทางการ แต่ ในความเป็นจริงแล้วมือที่ ไม่ถนัดก็สามารถวาดรูปได้ เราไม่ พัฒนาความร้สู ึก เห็นคณุ คา่ บางอยา่ งในตวั เอง แต่จริงๆแลว้ มันมอี ยู่ ทำ� ให้เรามอง ท่ีมคี ณุ ค่าใน เห็นคุณค่าของตัวเองชัดเจนมากข้ึน จริงๆ แล้วคนเราน้ันมีคุณค่า ตนเอง) ในตัวเอง ซ่ึงความรู้สึกท่ีดีต่อตนเองน้ีสามารถพั ฒนาได้” พร้อมอธิบายแนวทางการพั ฒนาความรู้สึกที่มีคุณค่าในตัวเอง ตามใบความรทู้ ี่ 1 สรปุ แนวคิดท่ีไดจ้ ากกิจกรรม ปกติเราใช้แต่มือที่ถนัด เราคิดว่ามือที่ถนัดมีคุณค่ามากกว่ามือที่ ไม่ถนัด เพราะเราจะใช้มือท่ีถนัดในการวาดรูปและท�ำกิจกรรมต่างๆ เพราะมือที่ถนัด สามารถวาดรูปได้เร็วกว่ามือท่ี ไม่ถนัด แต่ ในความเป็นจริงแล้วมือที่ ไม่ถนัดก็ สามารถวาดรูปได้เหมือนกันแต่อาจจะช้าเพราะเราไม่ค่อยได้ ใช้มือท่ี ไม่ถนัด ก็เหมือนตัวเราเองท่ี ไม่เห็นคุณค่าบางอย่างในตัวเอง แต่จริงๆ แล้วมันมีอยู่ ในตัวเรา แตเ่ รามองไม่เหน็ โดยแทจ้ ริงแล้วคนเราน้ันมีคณุ คา่ ในตวั เอง โดยถา้ เรา รู้จักคุณค่าในตัวเองเราจะรู้สึกมั่นคงและเป็นสุขใจ ซึ่งความรู้สึกที่ดีต่อตนเองนี้ สามารถพัฒนาได้ 211คู่มอื การจดั กจิ กรรมเสรมิ สร้างทักษะการดำ� รงชวี ติ ในศตวรรษที่ 21 สำ� หรบั อาสาสมคั รแกนน�ำศูนย์เพือ่ นใจ TO BE NUMBER ONE

หมายเหต ุ ส�ำหรับกิจกรรมนเี้ ม่ือแกนน�ำไปจัดกิจกรรมที่ศูนย์ฯ/ชมรม สามารถ เพม่ิ เตมิ ได้ โดย 1) แกนน�ำใช้ ใบความรู้เชื่อมโยงไปถึงกับตัวน้องๆ สมาชิกในศูนย์ฯ สมาชิกในศูนย์ฯแสดงถึงความสามารถตนเองออกมา ให้น้องๆ สมาชิกดึงคุณค่า และความภาคภูมิ ใจในตัวเองออกมา 2) แกนน�ำน�ำเรื่องเล่าความภาคภูมิ ใจของสมาชิกในศูนย์ฯท่ีน้องๆ ได้ท�ำความดีเอาไปแบ่งปันกันเพ่ือนสมาชิกที่ศูนย์ฯ แล้วเรื่องเล่าที่น้องๆ สมาชิก ที่ ได้ท�ำความดี ให้จัดท�ำเป็นบอร์ดนทิ รรศการภายในศูนย์ฯ เพ่ือเป็นแบบอย่างกับ สมาชกิ คนอ่ืนๆ การประเมนิ ผล สังเกตการมสี ่วนรว่ มในการท�ำกิจกรรม 212 คมู่ ือการจัดกจิ กรรมเสริมสรา้ งทกั ษะการด�ำรงชวี ติ ในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรบั อาสาสมคั รแกนนำ� ศูนย์เพือ่ นใจ TO BE NUMBER ONE

ใบความรู้ที่ 1 แนวทางการพฒั นาความรู้สึก ท่มี ีคณุ คา่ ในตนเอง39 ความรู้สึกที่มีคุณค่าในตนเอง เป็นความรู้สึกที่บุคคลยอมรับตนเอง มองตนเองในทางบวก การรับรู้น้ีน�ำมาซึ่งความรู้สึกท่ีมั่นคงและเป็นสุขใจ โดยบุคคลสามารถสร้างความรสู้ ึกท่ดี ีตอ่ ตนเองไดด้ ังนี้ 1. ค้นหาความสนใจ จุดม่งุ หมาย และข้อดีของตนเอง 2. เม่อื คณุ ทำ� งานชิ้นใดกต็ าม ควรเน้นทีค่ วามมงุ่ มั่นในการทำ� งาน มากกวา่ ผลลัพธข์ องงาน 3. มองตนเองและคนอ่ืนในแงด่ ีไว้กอ่ น 4. ควรจ�ำไว้ว่าบางครั้งคุณก็อาจท�ำผิดได้ ซ่ึงไม่ได้หมายความว่าจะเป็น ความล้มเหลวตลอดไป จงให้เวลาและโอกาสกับตนเองในการเร่ิมต้นใหม่ 5. จงใช้คำ� พดู ดีๆ กับตนเองอยา่ งสม่�ำเสมอทุกวนั เชน่ ฉันเปน็ คนมคี วาม สามารถ ฉันเปน็ คนมีความรับผิดชอบ ฉันเปน็ คนมเี สนห่ ์ น่ารัก เปน็ ต้น 6. พยายามรับฟังค�ำพูดดีๆ จากบุคคลหรือส่ิงต่างๆ รอบข้าง เช่น คนในครอบครัว เพ่ือน เทปบทเพลง หนังสือดีๆ ที่ฟังแล้วท�ำให้เกิดความรู้สึกดี กบั ตนเอง 7. เม่ือได้ยินค�ำพูดที่ไม่ดีกับตนเองเกิดข้ึนในสมองของเรา เช่น ต้องสอบ ไมผ่ า่ นแน่ ความจ�ำใชไ้ มไ่ ด้ ไม่มคี วามสามารถ ฯลฯ ตอ้ งรีบขจัดคำ� พดู นัน้ ๆ เสีย ด้วยการพูดในใจว่าให้เลิกคิด แล้วแทนท่ีค�ำพูดไม่ดีด้วยค�ำพูดดีๆ (เช่น ค�ำพูดไม่ดี : ผมต้องท�ำไม่ได้แน่นอน, ค�ำพูดท่ีดี : ผมจะต้องท�ำให้ได้, ค�ำพูดไม่ดี : ผมเป็น นักฟตุ บอลทีแ่ ย่มาก, คำ� พูดที่ดี : ผมจะฝกึ ทกุ วัน และเป็นนกั ฟุตบอลท่ดี ี ใหไ้ ดแ้ น่นอน, เป็นต้น) ท่ีส�ำคัญที่สุดคือ ต้องเช่ือมั่นว่าเราสามารถเปล่ียนแปลงชีวิตของตนเองได้ เราสามารถประสบความส�ำเรจ็ มสี ุขภาพดี และมีความสุขไดด้ ้วยตัวของเราเอง 213ค่มู อื การจัดกิจกรรมเสริมสร้างทักษะการด�ำรงชีวิตในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรับอาสาสมคั รแกนน�ำศนู ย์เพือ่ นใจ TO BE NUMBER ONE

ใบกจิ กรรมท่ี 1 แนวทางการพัฒนาความรสู้ กึ ท่มี ีคณุ ค่าในตนเอง 1) แบ่งสมาชิกกลมุ่ ละ 5-6 คน และใหแ้ ตล่ ะกลุ่มเลือกประธานและเลขา จากน้ันให้เวลาสมาชิกคิด 2-3 นาที ให้สมาชิกเล่าเหตุการณ์ของตนเองท่ีผ่านมา เร่ือง..ความภาคภูมิใจในตนเอง และตัวเรามีลักษณะที่ดีงามอย่างไร เช่น มีน�้ำใจ มีความรับผิดชอบ อดทน มุ่งมั่น ตั้งใจ ฯลฯ ตามแบบฟอรม์ เร่ืองเลา่ 2) จากน้ันเลือกเรื่องท่ีดีออกมาเล่า แล้วให้สมาชิกในกลุ่มช่วยเพิ่มเติม ลักษณะดีงามของแตล่ ะคน ตามแบบฟอรม์ เรื่องเลา่ แบบฟอรม์ เร่ืองเลา่ (ชือ่ -นามสกุล)..................................................................................ชอ่ื เลน่ ...................... เรื่องเล่า (ชื่อเรื่อง)............................................................................................................... เหตุการณเ์ ร่ืองเลา่ ความภาคภมู ิใจ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. บอกลกั ษณะท่ีดีงามของตนเอง ในเรื่องเล่าของสมาชิกที่ไดผ้ า่ นเหตุการณน์ นั้ มา 1........................................................................................................................................... 2........................................................................................................................................... 3........................................................................................................................................... 4........................................................................................................................................... 5.......................................................................................................................................... 214 คู่มือการจัดกิจกรรมเสริมสร้างทกั ษะการดำ� รงชีวติ ในศตวรรษที่ 21 สำ� หรับอาสาสมคั รแกนนำ� ศนู ยเ์ พื่อนใจ TO BE NUMBER ONE

ใบกิจกรรมที่ 2 คุณลักษณะที่ดี 1. ให้สมาชิกกลุ่มเดิมเล่าเหตุการณ์ของตนเองที่ผ ่านมา เรื่อง.. ความภาคภูมิใจในตนเอง ตามแบบฟอร์มบันทึกความดีและความภาคภูมิใจใน ตนเองและให้สมาชกิ ในกลุ่มร่วมกนั อภิปรายเพิม่ เติมคณุ ลักษณะท่ีดีของแตล่ ะเร่ือง แบบฟอรม์ บันทกึ ความดีและความภาคภูมิใจในตนเอง ความภาคภูมิใจในตนเอง คณุ ลักษณะท่ีดี (1 เร่ืองเลา่ มีคณุ ลักษะทด่ี ีได้มากกว่า 1 ข้อได)้ 215ค่มู ือการจัดกิจกรรมเสริมสรา้ งทักษะการด�ำรงชวี ติ ในศตวรรษที่ 21 สำ� หรับอาสาสมคั รแกนน�ำศนู ยเ์ พ่ือนใจ TO BE NUMBER ONE

กจิ กรรม : ฝันให้ไกล ไปใหถ้ งึ จดุ ประสงค์การเรียนร้ ู 1. เพื่อให้สมาชิกสามารถตงั้ เป้าหมายชีวิตของตนเองได้ 2. เพื่อให้สมาชิกเตรียมรับความเปลี่ยนแปลงที่จะเกิดข้ึนในอนาคต และสามารถพัฒนาตนเองใหด้ �ำรงตนอยูไ่ ดอ้ ย่างย่ังยนื ระยะเวลา 50 นาที กจิ กรรมการเรียนรู้ กจิ กรรมการเรียนรู้ สอื่ /อปุ กรณ์ 1. แกนนำ� ถามสมาชกิ ในกลมุ่ ใหญ่ว่าหากใหน้ กึ ถงึ บคุ คลต้นแบบ หรือบุคคลทเ่ี ปน็ แบบอย่างในการด�ำเนนิ ชีวิตใหป้ ระสบความส�ำเร็จ จะนึกถงึ ใคร 2. แกนน�ำเปิดคลิปวิดโี อบุคคลต้นแบบหรือบุคคลที่เปน็ แบบอย่างใน คลปิ วิดีโอ : การดำ� เนนิ ชีวิตใหป้ ระสบความสำ� เรจ็ 1) ซุปตาร์ ปัญญาชน คืนส่รู ากเหงา้ รเู้ งาตน “ตูน bodyslam” 2) “สับปะรด” (Pineapple) หนงั ส้นั สรา้ ง แรงบันดาลใจ โครงการสานรัก 216 คู่มือการจัดกจิ กรรมเสริมสรา้ งทักษะการด�ำรงชวี ติ ในศตวรรษท่ี 21 ส�ำหรบั อาสาสมคั รแกนนำ� ศูนยเ์ พื่อนใจ TO BE NUMBER ONE

กจิ กรรมการเรียนรู้ สื่อ/อุปกรณ์ 3. แกนนำ� แบง่ กลมุ่ สมาชกิ เปน็ กลมุ่ ยอ่ ย กลมุ่ ละ 5 - 6 คน - ดินสอ / ปากกา - พดู คุยและแลกเปลีย่ นความคดิ เหน็ ถึงบุคคลท่สี มาชกิ ในกลุ่มคดิ ว่า ปากกาเคมี สามารถเป็นแบบอยา่ งในการดำ� เนนิ ชีวิตให้ประสบความสำ� เร็จได้ - กระดาษ - เลา่ ประวัติของบุคคลนัน้ โดยย่อ และให้เหตุผลว่าเพราะเหตุใด ฟลิปชารท์ เขาจึงประสบความส�ำเรจ็ ในชีวิต - ใหแ้ ตล่ ะกล่มุ ส่งตวั แทนออกมาน�ำเสนอ 4. แกนน�ำแจกใบกจิ กรรมที่ 1 ใหส้ มาชิกแต่ละคนเขียนตามใบกิจกรรม - ใบกจิ กรรมท่ี 1 และเมอ่ื สมาชกิ แต่ละคนเขียนใบกิจกรรมท่ี 1 เสรจ็ เรียบรอ้ ยแลว้ (สคู่ วามสำ� เร็จ) - แกนนำ� ใหส้ มาชิกที่มกี ลมุ่ อาชีพเดียวกันจับกล่มุ อย่ดู ว้ ยกนั เช่น - ดินสอ / ปากกา แพทย์ พยาบาล ศิลปนิ ดารา ทหาร ต�ำรวจ เกษตรกร ปากกาเคมี ธรุ กิจส่วนตวั งานบริการ ฯลฯ - กระดาษ - ช่วยกันวิเคราะห์หนทางสูค่ วามส�ำเรจ็ ในอาชีพทต่ี นเองเลอื ก ฟลปิ ชารท์ ตามใบกจิ กรรมท่ี 1 - แตล่ ะกลุม่ สง่ ตวั แทนออกมาน�ำเสนอ 5. แกนนำ� เปดิ คลิปวิดโี อ ทแ่ี สดงให้เหน็ วา่ แนวโน้มสถานการณอ์ าชีพ คลิปวิดโี อ ในอนาคต จะเปน็ อยา่ งไร เชน่ ... - “คนโรงพิมพ”์ ชีวิตท่ีไปต่อ หรือรอการจากลา - ข่าว “ธนาคารปิดตวั 126 สาขา เหตทุ ล่ี ูกค้าหนั ไปใช้ธุรกรรม ออนไลน์” - ข่าว “ธุรกจิ เพลงไทยในวนั ที่คา่ ยใหญ่เลิกปั๊มซีดี” 6. แกนน�ำใหส้ มาชกิ ชว่ ยกนั อภิปรายเพ่ิมเติม พรอ้ มทั้งสรุปว่า ใบความร้ทู ี่ 1 เราควรเตรียมตวั รับการเปล่ยี นแปลงทเ่ี กดิ ขน้ึ ในอนาคตอยา่ งไร (ฝนั ใหไ้ กล ตามใบความร้ทู ี่ 1 ไปใหถ้ ึง) 217คู่มอื การจดั กจิ กรรมเสริมสรา้ งทกั ษะการดำ� รงชีวติ ในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรับอาสาสมคั รแกนนำ� ศนู ย์เพอ่ื นใจ TO BE NUMBER ONE

กจิ กรรมการเรียนรู้ ส่ือ/อุปกรณ์ 7. แกนนำ� แบง่ กลุ่มสมาชกิ เปน็ กลมุ่ ยอ่ ย (กล่มุ เดิม) 5 - 6 คน - ใบกจิ กรรมท่ี 2 ให้สมาชกิ พดู คุยและระดมความคดิ เห็น ในหวั ข้อ... “คุณจะเตรียมรับ (สอู่ นาคต) ความเปลี่ยนแปลงดา้ นอาชีพทีจ่ ะเกดิ ข้ึนในอนาคตอย่างไร ?” - ดินสอ / ปากกา เชน่ การหายสาบสญู ของบางอาชีพ แต่ยังคงมอี าชีพใหม่ๆ เกดิ ขน้ึ มา ปากกาเคมี และให้แตล่ ะกลมุ่ สง่ ตัวแทนออกมาน�ำเสนอ แกนนำ� สรุปตามส่งิ ท่ี - กระดาษ ไดจ้ ากการน�ำเสนอ ฟลปิ ชารท์ 8. แกนนำ� เปิดคลปิ วิดีโอบคุ คลตวั อยา่ งทปี่ ระสบความสำ� เรจ็ ในการ คลปิ วิดีโอ ประกอบอาชีพให้สมาชิกดรู ่วมกนั คลปิ วิดีโอ : BrandTalk : แซนดว์ ิชกวู้ ิกฤต ‘ศริ ิวฒั น์แซนดว์ ิช’: “สับปะรด” (Pineapple) หนงั สัน้ สร้างแรงบนั ดาลใจโครงการสานรัก 9. น�ำฟลิปชารท์ ไปติดที่บอรด์ หน้าหอ้ งจัดกิจกรรม เพือ่ ให้ได้ แลกเปลย่ี นความคิดเหน็ กนั นอกเวลา สรปุ แนวคิดท่ีได้จากกจิ กรรม การตั้งเป้าหมายด้านอาชีพของตน จะช่วยให้สมาชิกมจี ุดมุ่งหมายและรู้ วิธีการในการท่ีจะน�ำไปสู่เป้าหมายนั้น เพื่อให้ไปถึงจุดหมายที่ตั้งไว้ได้ส�ำเร็จ หลังจากที่เราประสบความส�ำเร็จแล้วยังต้องรู้จักเตรียมตนเองให้พร้อมรับการ เปล่ียนแปลงที่จะเกิดขึ้นในอนาคต เพื่อให้ตนเองด�ำรงชีวิตในสังคมได้อย่างยั่งยืน และเป็นสุข การประเมนิ ผล สังเกตจากการอภปิ ราย และเสนอความคดิ เหน็ ในกลุ่มยอ่ ยและกลมุ่ ใหญ่ 218 คูม่ อื การจัดกิจกรรมเสรมิ สรา้ งทักษะการด�ำรงชวี ิตในศตวรรษท่ี 21 ส�ำหรับอาสาสมคั รแกนนำ� ศนู ย์เพ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE

แหลง่ ส่ือส�ำหรบั ประกอบการเรียนรู้ o https://www.youtube.com/watch?v=8eRWao0gilc ซุปตาร์ ปญั ญาชน : คืนสู่รากเหงา้ ร้เู งาตน ‘ตูน bodyslam’ 17 เม.ย.58 (3/3) o https://www.youtube.com/watch?v=UIHPIESyIXM “สบั ปะรด” (Pineapple) หนังสัน้ สร้างแรงบันดาลใจ โครงการสานรัก 219คูม่ ือการจัดกิจกรรมเสรมิ สรา้ งทกั ษะการด�ำรงชีวติ ในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรับอาสาสมคั รแกนน�ำศูนยเ์ พ่ือนใจ TO BE NUMBER ONE

ใบกจิ กรรมที่ 1 สคู่ วามสำ� เร็จ หนทางสูค่ วามสำ� เรจ็ ในอาชีพในฝนั ของฉนั อาชีพในฝนั ของฉัน คอื ................................................. ฉนั เลอื กอาชีพนี้ เพราะ ? 220 ค่มู ือการจดั กิจกรรมเสรมิ สร้างทักษะการด�ำรงชีวติ ในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรบั อาสาสมคั รแกนนำ� ศูนยเ์ พอ่ื นใจ TO BE NUMBER ONE

ความส�ำเร็จในอาชีพทฉี่ ันจะได้รบั คอื ? หนทางสคู่ วามสำ� เร็จในอาชีพทฉี่ นั ใฝ่ฝัน แนวทางการพฒั นา ทัศนคติต่ออาชพี แนวทางการฝึกฝน ความรู้ 1................................... 1................................... 2.................................. 2.................................. 1................................... 3.................................. 3.................................. 2.................................. 4.................................. 4.................................. 3.................................. 5.................................. 5.................................. 4.................................. 5.................................. 221คู่มอื การจดั กจิ กรรมเสรมิ สรา้ งทกั ษะการดำ� รงชวี ิตในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรับอาสาสมคั รแกนนำ� ศนู ย์เพ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE

ใบความรูท้ ี่ 1 ฝนั ใหไ้ กล ไปให้ถงึ 222 คมู่ อื การจดั กิจกรรมเสรมิ สร้างทักษะการด�ำรงชวี ติ ในศตวรรษท่ี 21 ส�ำหรับอาสาสมคั รแกนนำ� ศูนยเ์ พ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE

เทคนคิ รับมือกบั การเปล่ียนแปลง (Techniques to deal with change)41 1. การเตรียมพรอ้ ม คิดไว้เสมอว่า การเปล่ียนแปลงเป็นเรื่องปกติและเด๋ียวมันก็ผ่านไป มนั สามารถเกิดข้นึ ได้ตลอดเวลา มองวา่ การเปล่ียนแปลงเปน็ โอกาส ท่ีจะน�ำสิ่งดีๆ มาเสมอ เม่อื เราคดิ ไว้เสมอ ก็จะนำ� เราไปสู่การวางแผนรับมือลว่ งหนา้ แผนน้นั กจ็ ะ ชว่ ยเรากา้ วผ่านไปได้ ตวั อยา่ งเชน่ o เมื่อจะมีการเปล่ียนระบบในการท�ำงาน เราก็ต้องเปิดใจเรียนรู้ ฝกึ ฝน ใหเ้ กิดความช�ำนาญ เมื่อใชง้ านจริงเราก็จะพบอปุ สรรคนอ้ ยทส่ี ดุ o เมอ่ื ตอ้ งเปลี่ยนหัวหนา้ งาน เราก็ตอ้ งเปิดใจเรียนรู้ ศกึ ษาวิสัยทัศน์ ของหัวหน้างานคนใหม่ เพื่อปรับจูนให้ท�ำงานด้วยกันได้อย่างดี และเกิดความ ขัดแย้งน้อยทส่ี ดุ 2. ปรบั เปล่ียนมมุ มองให้เป็นบวก ข้อนสี้ ำ� คัญ ความคดิ ของเรามอี ทิ ธพิ ลตอ่ ตวั เรามาก เราต้องคิดและมอง ใหเ้ ปน็ บวก ต้องเปดิ ใจ เปิดความคิด เปิดทัศนคติใหก้ วา้ ง มองเหตกุ ารณห์ รือส่ิง ต่างๆ ที่เกิดข้ึนให้รอบด้าน จะท�ำให้เราเห็นแง่มุมอื่นๆ เมื่อเราคิดบวก มองบวก เราจะร้สู กึ สบายใจ มีความสขุ ลดความกังวล หรือหวาดกลวั การเปล่ยี นแปลงลงได้ 3. มองความผดิ พลาด ไมก่ ลา่ วโทษใคร เราต้องเผ่ือใจไว้มองความผิดพลาดท่ีจะเกิดขึ้นด้วย หากเกิดขึ้นเรา ก็ต้องคิดหาแนวทางแกไ้ ข หากแก้ไขไมไ่ ด้ ก็เกบ็ ไว้เปน็ บทเรียนในคร้ังต่อๆ ไป หรือ คุยกับคนท่มี ปี ระสบการณ์ หรือ ผ่อนคลายด้วยการท่องเท่ยี ว ออกกำ� ลังกาย หรือ กิจกรรมอื่นๆ ท่ีเราชอบ 223คู่มือการจัดกจิ กรรมเสริมสร้างทกั ษะการด�ำรงชวี ติ ในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรับอาสาสมัครแกนน�ำศูนยเ์ พ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE

4. ต้องม่ันใจในการก้าวผ่าน เราต้องบอกกับตวั เองเสมอวา่ “สามารถรับมือกับทุกการเปลย่ี นแปลง” ยอมรับความจริง และปรับตัว เราก็จะก้าวผ่านทกุ ๆ ความเปลีย่ นแปลงได้ ทักษะด้านชีวิตและการท�ำงาน ในศตวรรษท่ี 21 ในการด�ำรงชีวิตและ ท�ำงานในยุคปัจจุบันให้ประสบความส�ำเร็จ จะต้องพัฒนาทักษะชีวิต ทส่ี ำ� คญั ดังต่อไปนี้ 42 1. ความยืดหยุ่นและการปรับตัว มีความสามารถในปรับตัวเพ่ือการ เปลี่ยนแปลง ตามบทบาทหน้าทแี่ ละความรับผิดชอบ และเกิดความยดื หยุ่นในการ ท�ำงาน สามารถสร้างความสมดุลในการท�ำงาน และก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลง ในเชงิ สร้างสรรค์ 1.1 ความยืดหยนุ่ 1.2 การปรับตวั เพื่อพรอ้ มรับการเปล่ยี นแปลง 2. การริเร่ิมสร้างสรรค์และเป็นตัวของตัวเอง มีความสามารถจัดการด้าน เป้าหมายและเวลา สามารถสร้างงานอิสระ และเป็นผู้นำ� ทีม่ ีประสิทธิภาพในตนเอง เปน็ ผูน้ ำ� ในการเรียนรตู้ ลอดชีวิต (Life LongLearning) 2.1 การวิเคราะหส์ อ่ื 2.2 การผลติ สอ่ื 2.3 การพิจารณาและตัดสินใจ 3. ทักษะสังคมและสังคมข้ามวฒั นธรรม 3.1 มีปฏสิ มั พันธอ์ ย่างมปี ระสทิ ธิภาพกับผู้อื่น 3.2 ทำ� งานอย่างมปี ระสิทธิภาพในทีมทม่ี ีความหลากหลาย 224 คู่มือการจดั กจิ กรรมเสรมิ สร้างทักษะการดำ� รงชีวติ ในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรับอาสาสมัครแกนนำ� ศูนย์เพือ่ นใจ TO BE NUMBER ONE

4. การเป็นผู้สร้างหรือผู้ผลิต (Productivity) และความรับผิดชอบ เช่อื ถือได้ (Accountability) 4.1 การวิเคราะหส์ อ่ื 4.2 การผลติ สอื่ 5. ภาวะผนู้ ำ� และความรับผิดชอบ (Responsibility) 5.1 แนะนำ� ผ้อู ่ืนได้ 5.2 รับผิดชอบตอ่ ผู้อ่ืน 225คู่มอื การจดั กจิ กรรมเสริมสร้างทักษะการดำ� รงชวี ิตในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรับอาสาสมคั รแกนนำ� ศนู ย์เพื่อนใจ TO BE NUMBER ONE

ใบกิจกรรมท่ี 2 สูอ่ นาคต ใหส้ มาชกิ กลมุ่ พดู คยุ และระดมความคดิ เห็น ( เวลา 15 นาที ) ในประเดน็ ต่อไปน้ี น้องๆ มีวิธีเตรียมรับความเปลี่ยนแปลงด้านอาชีพท่ีจะเกิดข้ึนในอนาคต อย่างไรบา้ ง อาชีพ วธิ รี ับมือกบั การเปลยี่ นแปลง ชื่อกลุ่ม ...................................................................................... 226 คู่มือการจัดกิจกรรมเสรมิ สรา้ งทักษะการด�ำรงชวี ติ ในศตวรรษท่ี 21 ส�ำหรับอาสาสมัครแกนนำ� ศูนย์เพ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE

กิจกรรม : สงั คมในฝนั จุดประสงคก์ ารเรียนร ู้ เพ่อื ให้สมาชกิ ตระหนกั ถงึ ความรับผิดชอบต่อสังคม ระยะเวลา 50 นาที กจิ กรรมการเรียนรู้ กจิ กรรมการเรียนรู้ สื่อ/อปุ กรณ์ 1. แกนน�ำสุ่มถามสมาชิก ว่า “จากประสบการณ์ที่ผ่านมาคิดว่า สภาพสังคมในปัจจุบันนี้ เปน็ อยา่ งไร ?” 2. แกนน�ำเปิดคลิปวิดีโอหรือภาพ ที่แสดงให้เห็นถึงปัญหาสังคม คลปิ วิดีโอ ทเี่ กดิ จากวัยรุ่น เช่น เสพยาเสพตดิ ท�ำลายของสาธารณะ ทะเลาะวิวาท หรือภาพปัญหาวัยรุน่ ลกั ขโมย เด็กแว้น (แข่งรถซง่ิ ) ท้องไมพ่ ร้อม เปน็ ต้น 3. แกนน�ำสุ่มถามสมาชิก ถึงความรู้สึกหรือข้อคิดเห็นจากการดู คลปิ วิดโี อและแบง่ กล่มุ สมาชกิ 5-6 คน ชว่ ยกนั ระดมความคิดเหน็ วา่ จะมสี ว่ นช่วยลดหรือแกป้ ญั หาสงั คมตามคลิปวิดโี อ ไดอ้ ยา่ งไรบ้าง ใหแ้ ตล่ ะกลุ่มส่งตวั แทนออกมานำ� เสนอ 4. แบง่ กลมุ่ สมาชิกเปน็ กลมุ่ ยอ่ ย กลุ่มละ 5 - 6 คน โดยแบง่ กลุ่ม - ใบกจิ กรรมท่ี 1 สมาชิกเป็นโรงเรียนเดียวกัน จังหวัดเดียวกัน หรืออ�ำเภอ/ (สงั คมในฝัน 1) ท่ีอยู่เดียวกันอยู่กลุ่มเดียวกัน เพื่อให้มาจากสภาพแวดล้อมท่ีเหมือนกัน - กระดาษวาดภาพ ช่วยกันวาดภาพหัวข้อ “สังคมในฝัน” ลงในกระดาษท่ีแจกให้ - ดนิ สอ / สีไม้ / พร้อมระบายสี ให้สวยงาม และเขียนบรรยายลักษณะของสังคม สีชอลค์ ในฝนั ทว่ี าดตามใบกิจกรรมท่ี 1 227คมู่ ือการจัดกจิ กรรมเสรมิ สร้างทกั ษะการด�ำรงชีวติ ในศตวรรษที่ 21 สำ� หรับอาสาสมคั รแกนนำ� ศนู ยเ์ พื่อนใจ TO BE NUMBER ONE

กิจกรรมการเรียนรู้ สือ่ /อปุ กรณ์ 5. แบง่ กลุม่ เดิมและใหส้ มาชิกกลุ่มพูดคุยและระดมความคดิ เหน็ - ใบกิจกรรมท่ี 2 ในประเด็นต่อไปนี้ (สงั คมในฝัน 2) - สมาชกิ แตล่ ะคนมีส่วนชว่ ยรับผิดชอบต่อตนเองและสงั คมอย่างไรบ้าง - ดินสอ / ปากกา เพื่อใหส้ งั คมในฝนั / ในอนาคตท่อี ยากเห็น อยากให้เป็นจริงข้ึนมา - ปากกาเคมี - ใคร / หนว่ ยงานหรือองคก์ รใดบ้างทีส่ ามารถมสี ว่ นชว่ ยใหถ้ ึง - กระดาษ จุดหมายของสงั คมในฝนั น้ันได้ ใหแ้ ต่ละกลุ่มส่งตวั แทนออกมา ฟลิปชาร์ท นำ� เสนอตามใบกิจกรรมท่ี 2 6. แกนน�ำใหส้ มาชกิ ชว่ ยกันอภิปรายเพิ่มเตมิ พร้อมท้ังสรุปแนวคดิ - ใบความร้ทู ่ี 1 ที่ไดจ้ ากกิจกรรมตามใบความร้ทู ี่ 1 และเปดิ คลปิ วิดีโอ “คนทำ� ดี” (ความรับผิดชอบ) ใหก้ ับสงั คม : - คลปิ วิดโี อ - “Unsung Hero” [ภาพยนตร์โฆษณา ปี พ.ศ.2557 ] [Official TVC 2014: Thai Life Insurance] - คนค้นฅน : บทเรียน...(ที)่ ถำ้� หลวง | FULL (14 ส.ค.61) สรปุ แนวคิดท่ีได้จากกิจกรรม ทุกสังคมยอ่ มมปี ญั หา ถา้ เรารแู้ ละตระหนกั ในปญั หา ร้บู ทบาทของตนเอง ต่อการสร้างสรรค์สังคม แล้วจะท�ำให้สังคมน้ันดูเป็นสังคมที่น่าอยู่ การมี ความรับผิดชอบท้ังต่อตนเอง ครอบครัวและสังคม จะท�ำให้เรามีความสุขและ ประสบความส�ำเร็จในชีวิต การประเมินผล 1. ความสนใจในการเข้ารว่ มกิจกรรมของสมาชกิ 2. การมสี ว่ นรว่ มในการแสดงความคิดเหน็ ของสมาชิก 228 คู่มือการจัดกิจกรรมเสริมสร้างทักษะการด�ำรงชีวติ ในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรับอาสาสมัครแกนน�ำศูนย์เพ่ือนใจ TO BE NUMBER ONE

แหลง่ ส่ือส�ำหรับประกอบการเรียนรู้ https://www.youtube.com/watch?v=uaWA2GbcnJU “Unsung Hero” [ภาพยนตร์โฆษณา ปี พ.ศ.2557 ] [Official TVC 2014: Thai Life Insurance] https://www.youtube.com/watch?v=eYeIL8eIN9I คนค้นฅน : บทเรียน...(ท่ี) ถำ�้ หลวง | FULL (14 ส.ค.61) 229คมู่ ือการจัดกจิ กรรมเสริมสร้างทกั ษะการดำ� รงชีวติ ในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรบั อาสาสมคั รแกนน�ำศนู ยเ์ พื่อนใจ TO BE NUMBER ONE

ใบกิจกรรมที่ 1 สงั คมในฝนั 1 แบง่ กลมุ่ สมาชิกเป็นกลุ่มย่อย กลุ่มละ 5 - 6 คน โดยแบง่ กลุ่มสมาชิก เป็น โรงเรียนเดียวกัน จังหวัดเดียวกัน หรืออ�ำเภอ/ท่ีอยู่เดียวกันอยู่กลุ่มเดียวกัน เพื่อให้มาจากสภาพแวดล้อมท่ีเหมือนกัน) ช่วยกันวาดภาพหัวข้อ “สังคมในฝัน” ลงในกระดาษท่ีแจกให้ พร้อมระบายสี ให้สวยงาม และเขียนบรรยายลักษณะของ สังคมในฝนั ทวี่ าด 1 ให้สมาชิกชว่ ยกนั วาดภาพ “สังคมในฝัน” และระบายสี ให้สวยงาม เขียนบรรยายภาพ................................................................................................... .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. .................................................................................................................................. 230 คูม่ ือการจัดกจิ กรรมเสรมิ สร้างทกั ษะการด�ำรงชวี ติ ในศตวรรษท่ี 21 ส�ำหรับอาสาสมัครแกนน�ำศูนยเ์ พื่อนใจ TO BE NUMBER ONE

ใบกจิ กรรมที่ 2 สังคมในฝนั 2 ให้สมาชิกแต่ละกลุ่มพูดคุยและระดมความคิดเห็น ว่าสมาชิกแต่ละคนมี สว่ นชว่ ยรับผิดชอบต่อตนเองและสงั คมอยา่ งไรบา้ ง เพอื่ ให้สงั คมในฝัน / ในอนาคต ทอี่ ยากเหน็ อยากให้เปน็ จริงขน้ึ มา ความรับผดิ ชอบตอ่ ตนเอง ความรับผดิ ชอบตอ่ สงั คม .................................................................. .................................................................. .................................................................. .................................................................. .................................................................. .................................................................. .................................................................. .................................................................. .................................................................. .................................................................. .................................................................. .................................................................. .................................................................. .................................................................. ใคร / หน่วยงานหรือองค์กรใด ท่ีสามารถมีส่วนช่วยให้ถึงจุดหมาย ของสงั คมในฝันน้ันได้ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................. ชื่อกล่มุ ........................................................................................... 231คู่มือการจัดกจิ กรรมเสรมิ สรา้ งทักษะการด�ำรงชวี ิตในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรับอาสาสมัครแกนนำ� ศนู ยเ์ พอ่ื นใจ TO BE NUMBER ONE

ใบความรูท้ ่ี 1 กิจกรรมสังคมในฝนั 43ความรับผิดชอบต่อตนเอง หมายถึง การรับรู้ฐานะและบทบาทของ ตนเองที่เป็นส่วนหนึ่งของสังคม ซึ่งจะต้องด�ำรงตนอยู่ในสภาพที่ช่วยเหลือตนเองได้ โดยท่ีบุคคลควรจะวิเคราะห์และแยกแยะว่าสิ่งใดถูกหรือผิด เหมาะสมหรือไม่ และมคี วามสามารถทเ่ี ลอื กตดั สินใจในการเป็นท่ยี อมรับของสังคม แบง่ เปน็ 1. ความรับผิดชอบในด้านการรักษาสุขภาพอนามัยของตนเอง คือ สามารถเอาใจใส่และระมัดระวังสุขภาพอนามัยของตนเอง ให้มีความสมบูรณ์แข็งแรง อยเู่ สมอ 2. ความรบั ผดิ ชอบในการหาเครื่องอุปโภคบริโภค คอื สามารถจัดหาและ ดูแลเคร่ืองใช้ส่วนตัวให้เป็นระเบียบเรียบร้อย อยู่ ในสภาพที่สามารถใช้งานได้ เหมาะสม 3. ความรับผิดชอบในด้านสติปัญญาและความสามารถ คือ ต้ังใจศึกษา เล่าเรียนใฝห่ าความร้ตู ่างๆ การฝกึ ฝนตนเองในด้านประสบการณต์ า่ งๆ 4. ความรับผิดชอบในดา้ นความประพฤติ คอื รจู้ ักประพฤติตนใหเ้ หมาะสม เป็นผ้มู รี ะเบียบวินยั ดำ� รงตนให้อยู่ในคุณธรรม จริยธรรม 5. ความรับผิดชอบในด้านมนษุ ยสัมพันธ์ คือ รู้จักท่ีจะปรับตัวให้อยู่ร่วม กับผู้อ่ืนในสงั คมไดอ้ ย่างเหมาะสม 6. ความรับผิดชอบในด้านเศรษฐกิจส่วนตัว คือ รู้จักวางแผนและ ประมาณการใช้จา่ ยของตนโดยยึดหลกั การประหยดั และอดออม 232 ค่มู ือการจัดกิจกรรมเสริมสรา้ งทักษะการดำ� รงชีวติ ในศตวรรษท่ี 21 ส�ำหรบั อาสาสมัครแกนนำ� ศูนย์เพือ่ นใจ TO BE NUMBER ONE

7. ความรบั ผิดชอบเร่ืองการงาน คือ เมื่อได้รับมอบหมายใหท้ ำ� กิจใดกต็ ้อง ทำ� ให้เรียบร้อยภายในเวลาท่ีก�ำหนด 8. ความรบั ผิดชอบต่อการกระท�ำของตน คือ ยอมรับผลการกระท�ำของตน ท้ังผลดีหรือในด้านทีเ่ กดิ ผลเสีย ความรบั ผิดชอบต่อสังคม หมายถงึ ภาระหนา้ ทข่ี องบุคคลซงึ่ เกีย่ วขอ้ งและ มีส่วนรว่ มตอ่ สวัสดิภาพของสังคมทต่ี นเป็นสมาชิก ด้วยเหตุท่ีบุคคลทกุ คนเป็นส่วน ประกอบของสังคมไม่ว่าจะเป็นสังคมขนาดเล็กจนถึงสังคมขนาดใหญ่ ได้แก่ ครอบครัว สถานศึกษา ชมุ ชน และประเทศชาติตามล�ำดับ ดังน้ันการกระท�ำ ของบุคคลใดบุคคลหนึ่งย่อมต้องส่งผลกระทบต่อสังคมส่วนรวมไม่มากก็น้อย เมื่อบุคคลทุกคนมีภาระหน้าท่ีที่จะเก่ียวพันกับสวัสดิภาพของสังคมท่ีตนด�ำรงอยู่ บุคคลจงึ มีหน้าทแี่ ละความรับผิดชอบตอ้ งปฏิบตั ิต่อสงั คม 5 ประการดังน้ี 1. ความรับผิดชอบต่อบิดามารดาและครอบครัว ได้แก่ ให้ความเคารพ และเชื่อฟัง ช่วยเหลือการงานให้เต็มความสามารถในแต่ละโอกาสอันสมควร ประพฤติตนเป็นคนดี ต้ังใจศึกษาเล่าเรียน ไม่น�ำความเดือดร้อนมาสู่ครอบครัว และช่วยกนั รักษา และเชดิ ชชู ือ่ เสยี งวงศ์ตระกูล 2. ความรบั ผิดชอบต่อเพอ่ื น ไดแ้ ก่ การให้ความรักแกเ่ พอ่ื นเปรียบเสมือน พ่ีน้องของตน ตักเตอื นเมอ่ื เพ่อื นกระท�ำผิด คอยแนะนำ� ให้เพอ่ื นกระทำ� ในส่ิงทถ่ี กู ตอ้ ง ชว่ ยเพือ่ นอย่างเหมาะสมและถกู ต้อง ไมเ่ อารัดเอาเปรียบ 3. ความรับผดิ ชอบต่อสถานศกึ ษา ครู อาจารย์ ได้แก่ การต้ังใจศึกษาเล่าเรียน ไม่หนเี รียน เคารพและเช่ือฟังครู อาจารย์ ช่วยเหลือกิจกรรมงานของสถานศึกษา อย่างเครง่ ครัด รักษาความสะอาด ไม่ทำ� ลายทรัพยส์ มบัติของสถานศึกษา รักษา และสรา้ งชือ่ เสยี งเกียรติยศของสถานศึกษา 233คมู่ อื การจดั กิจกรรมเสริมสร้างทกั ษะการดำ� รงชีวิตในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรับอาสาสมคั รแกนน�ำศนู ย์เพือ่ นใจ TO BE NUMBER ONE

4. ความรับผิดชอบต่อชมุ ชน ในฐานะสมาชิกของชมุ ชน ได้แก่ เคารพและ ปฏบิ ัติตามระเบียบขอ้ บังคบั หรือขนบธรรมเนยี มประเพณีท่ยี ดึ ถือภายในชมุ ชนของตน ช่วยรักษาสาธารณสมบัติ และให้ความร่วมมือในการท�ำงานเพ่ือพัฒนาชุมชน ไม่ละเลยตอ่ หนา้ ทีพ่ ลเมืองดี 5. ความรับผิดชอบต่อประเทศชาติ ได้แก่ ปฏิบัติตามกฎหมายหรือ ระเบียบต่างๆ ของสังคม รักษาสาธารณสมบัติของชาติ ให้ร่วมมือและช่วยเหลือ เจา้ หนา้ ที่ในการรักษาความม่ันคงของชาติ จงรักภักดีตอ่ ชาติ ศาสนา พระมหากษัตริย์ รักษาความสามัคคขี องคนในชาติ ดำ� รงไวซ้ ึง่ ศิลปวัฒนธรรมแห่งความเปน็ ไทย 234 คู่มือการจัดกิจกรรมเสรมิ สร้างทกั ษะการดำ� รงชวี ติ ในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรบั อาสาสมัครแกนนำ� ศูนยเ์ พ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE

NO T E 235ค่มู อื การจดั กิจกรรมเสรมิ สรา้ งทกั ษะการดำ� รงชวี ติ ในศตวรรษที่ 21 สำ� หรับอาสาสมัครแกนนำ� ศนู ยเ์ พ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE

NO T E 236 คู่มือการจดั กจิ กรรมเสรมิ สร้างทักษะการด�ำรงชีวติ ในศตวรรษที่ 21 ส�ำหรบั อาสาสมัครแกนน�ำศนู ย์เพอื่ นใจ TO BE NUMBER ONE

บรรณานกุ รม 1 มนทกานต์ รอดคล้าย. การพฒั นาเด็กและครอบครวั ในศตวรรษท่ี 21. วันท่คี ้นหา ข้อมูล 2 กรกฎาคม 2561, เข้าถึงได้จาก http: //taamkru.com / การพัฒนาเด็กและครอบครัวในศตวรรษท่ี 21 2 วรรณเพญ็ บุญเพญ็ . ภาคีพฒั นาทักษะศตวรรษท่ี 21 : 21ST Century Skills. วันที่ค้นหาข้อมูล 2 กรกฎาคม 2561, เข้าถึงได้จาก www.tcdc.or.th / creativethailand/article /the subject/25279 3 ไสว ฟกั ขาว. ทกั ษะแหง่ ศตวรรษที่ 21. วันทคี่ น้ หาขอ้ มลู 2 กรกฎาคม 2561, เขา้ ถงึ ไดจ้ าก http: //www.Chandra.ac.th /blog/wp-content/2510 / 10 4 วิจารณ์ พานชิ (2556). การสร้างการเรียนรู้สู่ศตวรรษที่ 21. พิมพ์คร้ังท่ี 1 กรุงเทพมหานคร : ส. เจริญการพิมพ์ , มปป. 5 กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือการจัดกิจกรรมฝึกคิดแก้ปัญหา พัฒนา EQ. พิมพ์ครั้งท่ี 8. กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์องค์การสงเคราะห์ ทหารผ่านศึกในพระบรมราชูปถัมภ,์ 2553. 6 Guilford, J.P. 1967. The Nature of Human Intelligence. McGraw-Hill, Book Company. 7 การคิดอย่างมีวิจารณญาณ CRITICAL THINKING. วันท่ีค้นหาข้อมูล 29 สิงหาคม 2561 เข้าถึงได้จาก https://www.youtube.com/watch?v= -gnvPqto6LU 237คมู่ ือการจัดกิจกรรมเสรมิ สร้างทกั ษะการดำ� รงชีวติ ในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรับอาสาสมคั รแกนน�ำศูนย์เพอื่ นใจ TO BE NUMBER ONE

8 12 ความเชื่อผิดๆ ในกิจวัตรประจ�ำวันของเรา. วันท่ีค้นหาข้อมูล 31 สิงหาคม 2561, เขา้ ถึงได้จาก https://health.campus-star.com/general/6993. html 9 มาดู 20 ความเช่อื ที่หลายคนยงั เข้าใจผดิ !. วนั ท่ีค้นหาขอ้ มลู 31 สงิ หาคม 2561, เขา้ ถึงไดจ้ าก https://teen.mthai.com/variety/106037.html 10 15 ความเช่ือผิดๆ ที่คุณคิดว่าตัวเองร้ดู ี แต่จริงๆ แล้วไม่ใช่เลย. วันท่ีค้นหา ข้อมูล 31 สิงหาคม 2561, เข้าถึงได้จาก https://petmaya.com/ 15-truths-you-misunderstood 11 17 ความเชื่อผิด ท่ผี ู้คนยงั หลงผดิ มาตลอดชีวติ . วันท่คี ้นหาข้อมูล 31 สงิ หาคม 2561, เข้าถึงได้จาก https://petmaya.com/17-popular-myths- common-with-reality 12 ส�ำนักส่งเสริมและพัฒนาสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือจัดกิจกรรมพัฒนาความฉลาดทางอารมณ์ในวัยร่นุ อายุ 18 ปีข้ึนไป. มปท.: มปพ., 2558. 13 ห้องสมุดอิเลก็ ทรอนกิ สว์ ุฒิสภา. บทความวชิ าการ ส่อื สังคมออนไลน์. วันทคี่ น้ หา ข้อมูล 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถึงได้จาก http://library.senate.go.th/ document/Ext6685/6685991_0004.PDF 14 สรปุ 13 ข้อ สาระส�ำคัญจ�ำง่ายๆ พ.ร.บ.คอมพิวเตอร์ 60 มผี ลบังคบั ใช้แลว้ . วนั ทคี่ น้ หาข้อมูล 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถงึ ได้จาก https://www.market- ingoops.com/news/viralupdate/computer-law/ 15 สแปม. วนั ท่ีค้นหาขอ้ มูล 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถงึ ไดจ้ าก https://th.wikipe- dia.org/wiki/สแปม 16 เรื่อง 9 สิ่งท่ีไม่ควรโพสต์ลงโซเชียล เพ่ือความปลอดภัยของตัวคุณเอง. วันท่ี คน้ หาข้อมูล 6 กรกฎาคม 2561, เขา้ ถึงไดจ้ าก http://www.tnews.co.th/ contents/352086 238 ค่มู อื การจัดกจิ กรรมเสริมสรา้ งทกั ษะการด�ำรงชวี ิตในศตวรรษท่ี 21 สำ� หรบั อาสาสมัครแกนน�ำศนู ยเ์ พือ่ นใจ TO BE NUMBER ONE

17 เราจะปรบั ตวั ใชช้ ีวติ กบั เทคโนโลยสี ารสนเทศในอกี 20 ปี ขา้ งหน้าไดอ้ ย่างไร. วันท่ีค้นหาข้อมูล 23 สิงหาคม 2561, เข้าถึงได้จาก https://nokkhai. wordpress.com/2012/07/04 18 ศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร ส�ำนักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย. 5 วิธี ใช้โซเชยี ลอย่างไร ให้เกดิ ประโยชนส์ งู สดุ . วนั ท่ีคน้ หาข้อมลู 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถึงได้จาก http://itech.moi.go.th/index.php/it-news/22- 5-how-do-the-social-benefits 19 กลุ่มงานห้องสมุดและพิพิธภัณฑ์ ส�ำนักวิชาการ สํานักงานเลขาธิการวุฒิสภา. แนวทางการน�ำมาประยกุ ต์ใช้ ห้องอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์วฒุ สิ ภา. วันท่คี ้นหาขอ้ มลู 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถึงได้จาก http://library.senate.go.th/ document/Ext6685/6685991_0004.PDF 20 Advanced Research Group ผู้ใหบ้ ริการความรู้ 10 อนั ดบั เวบ็ ไซตท์ ี่คนท่ัว โลกนยิ มเข้าชมในปจั จบุ ัน. วันทค่ี ้นหาข้อมลู 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถึงได้ จาก https://www.ar.co.th/kp/th/368 21 workpointnews 10 อันดับเว็บไซต์ยอดนยิ มของคนไทย. วันที่ค้นหาข้อมูล 6 กรกฎาคม 2561, เขา้ ถึงได้จาก https://workpointnews.com/2018/ 01/18/10-อนั ดบั เว็บไซต-์ ยอดนยิ ม 22 คณะท�ำงานจัดท�ำข้อปฏิบัติการกินอาหารเพื่อสุขภาพที่ดีของคนไทย ธงโภชนาการ. เอกสารเผยแพร่ โดยกองโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวง สาธารณสุข, 2551 23 ภาสกร วธั นธาดา. กิจกรรมทางกาย กิจกรรมดดี ี เพอื่ สุขภาพท่ีดี. วนั ทคี่ ้นหา ข้อมูล 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถึงได้จาก http://haamor.com/th/ การออกกำ� ลังกาย 239คมู่ ือการจัดกิจกรรมเสรมิ สรา้ งทักษะการด�ำรงชีวติ ในศตวรรษที่ 21 สำ� หรบั อาสาสมัครแกนนำ� ศูนยเ์ พ่ือนใจ TO BE NUMBER ONE

24 โครงการจัดการความรู้สุขภาพส�ำหรับวัยรุ่นผ่านส่ือและเทคโนโลยีออนไลน์ มูลนธิ ิหมอชาวบ้าน. หนงั สืออยากสุขภาพดี ตอ้ งมี 3 อ. เอกสารเผยแพร่โดย มลู นธิ หิ มอชาวบ้าน , 2559 25 ส�ำนักโภชนาการ. “ห่นุ ดี สขุ ภาพดี งา่ ยๆ แคป่ รบั 4 พฤติกรรม”. เอกสารเผย แพร่โดยส�ำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสขุ 26 สำ� นักงานกองทุนสรา้ งเสริมสุขภาพ. การออกกำ� ลงั กายท่มี ีประสิทธิภาพ. วันท่ี คน้ หาข้อมูล 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถึงได้จาก http://www.thaihealth. or.th/Content/25028-การออกก�ำลังกายท่มี ีประสิทธิภาพ.html 27 อารมณด์ ี สร้างไดด้ ว้ ยตวั เอง. วันทคี่ น้ หาขอ้ มูล 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถงึ ได้ จาก https://www.pobpad.com/อารมณด์ ี สรา้ งได้ดว้ ยตัวเอง 28 วธิ ีการดแู ลสุขภาพของตนเอง. วนั ทค่ี น้ หาขอ้ มูล 6 กรกฎาคม 2561, เขา้ ถงึ ได้ จาก ttps://sites.google.com/site/maquegolf/health 29 ส�ำนักส่งเสริมและพัฒนาสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต. คู่มือการใช้ชีวิตวัยร่นุ ., มปท : บริษทั บียอนด์ พับลสิ ซิง่ จำ� กัด , 2561 30 สำ� นักส่งเสริมและพัฒนาสุขภาพจิต กรมสุขภาพจิต. คู่มอื การดแู ลสขุ ภาพวัยทีน ฉบับ อสม. พิมพค์ ร้ังที่ 1.นนทบรุ ี : บริษทั พรอสเพอรัสพลสั จำ� กดั , 2561 31 จังหวดั ตรัง. คมู่ อื ความปลอดภัยในการใช้รถใชถ้ นน , มปท. , 2553 32 การพนนั . วนั ท่คี ้นหาขอ้ มูล 6 กรกฎาคม 2561 ,เขา้ ถงึ ได้จาก https://th.wiki- pedia.org/wiki/การพนัน 33 สถาบันราชานกุ ูล การป้องกันตนเองจากการถูกกลั่นแกล้ง. วันที่ค้นหาข้อมูล 6 กรกฎาคม 2561, เขา้ ถึงไดจ้ าก https: //www.rajanukul.go.th/new/ index.php?mode=maincontent&group=225&id=6286&date_ start=&date_end 240 คูม่ อื การจดั กิจกรรมเสริมสรา้ งทักษะการด�ำรงชีวิตในศตวรรษท่ี 21 ส�ำหรบั อาสาสมคั รแกนนำ� ศนู ย์เพ่ือนใจ TO BE NUMBER ONE

34 จะท�ำอยา่ งไรเม่อื โดนรงั แก. วนั ทคี่ ้นหาขอ้ มลู 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถึงไดจ้ าก http://taamkru.com/th 35 GEN I การปอ้ งกนั ตัวเองโดยไม่ท�ำรา้ ยผูอ้ ืน่ . วนั ท่ีคน้ หาข้อมูล 6 กรกฎาคม 2561, เขา้ ถึงได้จาก http://www.genifamilyclub.com/tips/133 36 บริษทั บางกอกโพสต์ จ�ำกดั Bangkok Post Group หลักในการฝึกฝนตนเอง ให้เปน็ ผู้เห็นอกเห็นใจในผู้อน่ื . วนั ทคี่ ้นหาขอ้ มูล 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถงึ ได้จาก https://40plus.posttoday.com/dhamma/18955 37 ดร.อโณทัย โภคาธิกรณ์ Empathy…..ความเข้าใจ เห็นใจผู้อ่ืน ....นิสัยดีๆ ที่ฝึกหัดได.้ วันที่ค้นหาข้อมูล 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถึงได้จาก https:// www.gotoknow.org/posts/215671 38 พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9 10 แนวทางการ ใช้ชีวิตอย่างพอเพียง ตามแบบฉบับ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา ภูมิพลอดุลยเดช รัชกาลที่ 9. วันท่ีคน้ หาขอ้ มลู 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถึง ได้จาก https://today.line.me/th/pc 39 กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข คู่มือการจัดกิจกรรม “ฝึกคิดแก้ปัญหา พัฒนา EQ” สำ� หรบั ศูนยเ์ พื่อนใจวยั ร่นุ . พมิ พ์คร้ังที่ 8. มปท : สำ� นกั พมิ พ์ โรงพมิ พ์กิจการพมิ พอ์ งค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศกึ , 2553 40 สลกั จิต การะเกตุ มาดูกัน...คน 8 เจเนอเรชน่ั . วันทคี่ ้นหาขอ้ มลู 6 กรกฎาคม 2561, เขา้ ถึงไดจ้ าก www.kapook.com 41 เทคนคิ รับมอื กับการเปลย่ี นแปลง. วนั ท่ีค้นหาขอ้ มูล 6 กรกฎาคม 2561, เขา้ ถึง ได้จาก www.callcentermaster.com 42 ส�ำนกั งานอุทยานการเรียนรู้ สำ� นกั งานบริหารและพัฒนาองค์ความรู้ (องค์การ มหาชน) หนงั สอื รวมมิตร คิด เรื่องการเรียนร้.ู วันทค่ี ้นหาข้อมูล 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถงึ ไดจ้ าก www.p21.org 241คู่มือการจดั กจิ กรรมเสรมิ สร้างทกั ษะการดำ� รงชวี ิตในศตวรรษที่ 21 สำ� หรบั อาสาสมัครแกนน�ำศูนย์เพื่อนใจ TO BE NUMBER ONE

43 อนชุ า ม่วงใหญ,่ พีรณฐั ชนะบวรบตุ ร. แนวทางการพัฒนาความรบั ผิดชอบของ นกั เรียนนายเรือ : ม่งุ ส่สู งั คมไทย. วนั ที่คน้ หาขอ้ มูล 6 กรกฎาคม 2561, เข้าถึงไดจ้ าก www.rtna.ac.th/departments/research/data/oos.pd8 242 คมู่ อื การจดั กิจกรรมเสรมิ สรา้ งทักษะการดำ� รงชวี ิตในศตวรรษที่ 21 สำ� หรบั อาสาสมัครแกนน�ำศูนยเ์ พ่อื นใจ TO BE NUMBER ONE