หนังสือ "เมื่อผมถูกทรมาน...ผมจึงมาตามหาความยุติธรรม"

ISBN 978-616-7909-08-0 บรรณาธิการ สมชาย หอมลออ สมศรี หาญอนันทสุข พรเพญ็ คงขจรเกียรติ ปรีดา นาคผิว พรพมิ ล มกุ ขนุ ทด คำ� นิยม พรทพิ ย์ โมง่ ใหญ่ ค�ำน�ำ สรุ พงษ์ กองจันทกึ เขียนและเรยี บเรียง อิชยอ์ าณิคม์ ชติ วเิ ศษ ออกแบบปกและรปู เลม่ กาญจนา ผกาแกว้ ภาพหนา้ ปก คณนิ นวลค�ำ พสิ จู นอ์ กั ษร อรยา ไกรนิรากลุ รบั ผดิ ชอบการจัดพิมพ์โดย มูลนิธผิ สานวัฒนธรรม (Cross Cultural Foundation) 89 ซอยสิทธชิ น ถนนสุทธสิ ารวนิ ิจฉัย แขวงสามเสนนอก เขตหว้ ยขวาง กรุงเทพฯ 10310 โทรศััพท์์ (+66) 02-1015-481 โทรสาร (+66) 02-1015-482 อีเมล [email protected] จ�ำนวนพมิ พ์ 300 เลม่ พิมพค์ ร้งั ที่ 1 สิงหาคม 2564 โรงพมิ พ์ บรษิ ัท พ.ี เพรส จ�ำกัด 129 ซอยแยกซอยศริ ิพจน์ แขวงสวนหลวง เขตสวนหลวง กรุงเทพฯ 10250 โทรศัพท์ (+66) 02-742-4754

“แพะ” รบั บาปไมใ่ ชน่ ยิ าย แตข่ น้ึ อยู่กับใครจะโชครา้ ยกลายเปน็ “แพะ” ผมมคี วามเชอ่ื อย่างสจุ รติ ว่า ไม่มี ”แพะ” ตวั สดุ ทา้ ยในประเทศน้ี มแี ต่ใครจะเป็น “แพะ” ตัวต่อไป และเมอ่ื ใดเทา่ น้นั สมศกั ด์ิ ช่นื จติ ร บดิ าของ ฤทธิรงค์ ช่นื จิตร ผู้ถกู ซ้อมทรมาน



คำ� นยิ ม ย้อนกลบั ไปในชว่ งเดอื นกนั ยายน ปี 2560 ดิฉนั พรทพิ ย์ โมง่ ใหญ่ ผ้สู อ่ื ขา่ วเวิรค์ พอยท์ ได้รับมอบหมายจาก คณุ บรรจง ชีวมงคลกานต์ ให้ลงพ้นื ท่ี ตรวจสอบขอ้ เทจ็ จรงิ กรณมี ีพ่อคนหน่ึงร้องเรียนวา่ ฤทธริ งค์ ชื่นจิตร ลูกชายของ เขาถูกเจ้าหน้าท่ีต�ำรวจซ้อมทรมานเพ่ือให้รับสารภาพคดีว่ิงราวชิงทอง ซึ่งต่อมา ดฉิ นั ไดล้ งพน้ื ทจี่ งั หวดั ปราจนี บรุ ี เพอื่ ไปบา้ นของคณุ สมศกั ดิ์ ชนื่ จติ ร ชายกลางคน แตง่ ตวั ฮาเลยซ์ ง่ึ ไดเ้ ตรยี มเอกสารมาใหจ้ ำ� นวน 3-4 กองมาใหด้ ู กอ่ นจะเรม่ิ พดู คยุ เรอื่ งราวตง้ั แตว่ นั เกดิ เหตยุ าวมาถงึ การตอ่ สเู้ พอื่ คนื ความเปน็ ธรรมใหก้ บั ครอบครวั ชืน่ จิตร ใชเ้ วลาตงั้ แต่บา่ ยกว่าจนฟ้ามดื ดิฉันในฐานะนักข่าวที่ท�ำข่าวทางด้านสิทธิมนุษยชนและข่าวสืบสวน ยอมรบั วา่ คุณสมศกั ด์ิ ช่นื จิตร เปน็ แหล่งข่าวคนแรกที่มขี อ้ มลู หลักฐานครบทุก องคป์ ระกอบ ที่ขาดเพยี งอยา่ งเดียวนา่ จะเปน็ การถูกกระต้นุ ให้สงั คมได้ตระหนกั รู้ โดยเฉพาะบคุ ลากรในกระบวนการยุตธิ รรมไทย และการเขา้ ถึงความเป็นธรรม ท่ีมนุษยค์ วรจะได้รบั ดิฉนั ไดเ้ หน็ ภาพรอยบาดแผล ใบรบั รองจากแพทย์เกี่ยวกับ อาการปว่ ยดว้ ยโรค PTSD1 และคลปิ จากกลอ้ งวงจรปดิ รวมไปถงึ เอกสารทางคดี 1 PTSD หรือ Post – traumatic stress disorder คือ โรคหรืออาการเครยี ดอยา่ งรุนแรงหลัง ประสบเหตุการณ์สะเทือนขวัญ เป็นภาวะทางจิตท่ีเกิดขึ้นหลังเผชิญกับเหตุการณ์ที่ตึงเครียด น่ากลัว หรือกระทบกระเทือนจิตใจอย่างรุนแรง ซึ่งอาจเป็นประสบการณ์โดยตรงหรือการ พบเห็นเหตุการณ์นน้ั ๆ จนทำ� ให้ผปู้ ว่ ยอาจเหน็ ภาพในอดตี หรือฝันร้ายที่เก่ียวกับเหตุการณ์ที่ เกิดขึ้น รวมทั้งอาจมีอาการวิตกกังวลโดยไม่สามารถควบคุมได้ และส่งผลให้เกิดอาการนอน ไม่หลบั และไม่มสี มาธดิ ้วย โดยอาการเหล่าน้ีจะคอ่ นข้างรุนแรงและเกิดข้ึนอย่างสม่�ำเสมอ จน อาจกระทบตอ่ การใช้ชีวิตประจ�ำวนั ได้

ตา่ งๆ ท่ีคณุ สมศักดไ์ิ ด้รวบรวมสำ� หรับการตอ่ สู้คดีตั้งแต่ปี 2552 การพูดคุยครั้งแรก ท�ำให้ดิฉันได้เห็นจิตวิญญาณนักสู้ของผู้เป็นพ่อที่ ไมย่ อมลดละ ผเู้ ปน็ พอ่ ทยี่ อมสละทกุ สง่ิ เพอ่ื ทวงคนื ความยตุ ธิ รรมใหก้ บั ครอบครวั แม้ว่าระหว่างทางจะถูกเจ้าหน้าที่กล่ันแกล้ง ท้ังถูกข่มขู่คุกคาม และใส่ร้ายว่ามี เอยี่ วทจุ รติ การจดั ซอื้ จดั จา้ ง การจา้ งพยานเทจ็ รวมไปถงึ การใสร่ า้ ยวา่ มอี าการปว่ ย ทางจติ เพอื่ ลดทอนความนา่ เชอ่ื ถอื แตค่ ณุ สมศกั ดกิ์ ไ็ มไ่ ดห้ วนั่ กลวั มคี ำ� สมั ภาษณ์ ประโยคหนงึ่ ซ่ึงดฉิ ันประทบั ใจและได้คัดออกอากาศ คือ “ซอ้ มโดนคนเดยี ว แตล่ ้มกันทงั้ บ้าน เจ็บปวดทรมานท้ังหมด” หลงั จากพดู คยุ ในฐานะสอ่ื ไดพ้ ยายามคน้ หาขอ้ เทจ็ จรงิ พรอ้ มทง้ั ตดิ ตอ่ หนว่ ยงานทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ประกอบกบั ความมมุ านะในการตอ่ สขู้ ณะอยใู่ นชนั้ ศาลของ คุณสมศักด์ิ ชื่นจติ ร และฤทธิรงค์ ชืน่ จิตร ลกู ชาย ทำ� ให้ดาบต�ำรวจรายหน่ึงยอม ใหก้ ารสารภาพ ซง่ึ ดฉิ นั ไดเ้ ปน็ สว่ นหนง่ึ ในการบนั ทกึ เสยี งคำ� รบั สารภาพครงั้ นนั้ ที่ ช้ปี ระเดน็ ชดั วา่ ฤทธิรงค์ ชน่ื จิตร ถูกซ้อมทรมานดว้ ยการครอบถุงด�ำให้หายใจไม่ ออกนานเปน็ เวลาเกอื บชว่ั โมง และถกู ตำ� รวจนายหนง่ึ เตะเขา้ ทซ่ี โ่ี ครงดา้ นขวา ใช้ มอื และเทา้ กดจนเกดิ รอยชำ�้ ตามรา่ งกาย คำ� สารภาพนถี้ กู บนั ทกึ และเผยแพรอ่ อก อากาศทางขา่ วชอ่ งเวริ ค์ พอยท์ 23 และตอ่ มาเปน็ หลกั ฐานประกอบในชนั้ ศาล จน กระท่งั ดาบตำ� รวจนายนกี้ ลับทา่ ที อ้างวา่ นายฤทธริ งค์ให้การเท็จในชัน้ ศาล ดว้ ยความเปน็ สอ่ื ทน่ี ำ� เสนอขอ้ เทจ็ จรงิ ทงั้ สองฝา่ ย ตดิ ตามความคบื หนา้ มาตลอดในการทำ� ข่าว และสกู๊ปขา่ วมากกว่า 10 ตอนถงึ การต่อสู้ของครอบครัว ชนื่ จติ รจากอดตี สปู่ จั จบุ นั รวมถงึ การฟอ้ งปดิ ปาก (SLAPPs)2 ทสี่ รา้ งความยงุ่ ยาก ให้กับครอบครวั ช่ืนจติ ร จากทตี่ ้องส้คู ดีหลกั มาตอ่ สู้คดีแทรก เม่ือการทำ� ขา่ วทีม่ ี ความตอ่ เนอื่ ง ชใ้ี หส้ งั คมเหน็ ชอ่ งโหวข่ องกระบวนการยตุ ธิ รรมไทย เปน็ หนา้ ทขี่ อง 2 SLAPPs หรอื Strategic Lawsuits Against Public Participation คือ การด�ำเนนิ คดีเชิง ยุทธศาสตร์เพื่อปิดกั้นการมีส่วนร่วมสาธารณะ หรือ การฟ้องปิดปาก เป็นการกระท�ำท่ีผิด กฎหมายในหลายๆ ประเทศ เพราะเปน็ คดที เ่ี พมิ่ อำ� นาจอยา่ งไมเ่ ปน็ ธรรมใหผ้ มู้ อี ำ� นาจใชค้ กุ คาม ประชาชนท่ตี ้องการจะแสดงความคิดเห็นในเรอื่ งทเ่ี ป็นประโยชนต์ อ่ สาธารณะ

สื่อสารมวลชนที่ต้องตีแผ่ ขณะเดียวกันเม่ือข่าวท่ีดิฉันท�ำได้กลายเป็นหลักฐาน ในการส�ำนวนคดี ดิฉันยินดีถูกเบิกเป็นพยานในชั้นศาลเพ่ือให้ข้อเท็จจริงต่อศาล แม้ว่าเสียงของดิฉันจะเป็นแค่องค์ประกอบเล็กๆ ในการพิจารณา แต่ความรู้สึก ของส่ือมวลชนได้สัมผัสแล้วว่า ดิฉันได้ท�ำข่าวท่ีมีประโยชน์ในการช่วยผู้อ่ืนอย่าง แท้จรงิ ตอ้ งขอบคณุ ครอบครวั ชนื่ จิตรทใ่ี หโ้ อกาสน้ี สำำ�หรับั หนังั สือื เล่ม่ นี้้� เป็น็ การถ่า่ ยทอดเรื่�องการต่อ่ สู้� ของครอบครััวชื่ �นจิิตร ที่่�ต้ ้ อ ง ต่ ่ อ สู้้�กัั บ เจ้ ้ า ห น้ ้ า ที่ � ใ น เ ค รื่ � อ ง แ บ บ ต่่อสู้้�กัับกระบวนการยุุติิธรรมไทย อีีกทั้ �งต้้องต่่อสู้้�กัับจิิตใจที่ �บอกกัับตััวเองว่่าจ ะไม่่ยอมแพ้้ เพราะเรื่�องราวการต่่อสู้้�นัับ 10 ปีี ระหว่่างทางมีีเรื่�องเล่่าสารพััดที่� ทำำ�ให้้เห็็นว่่า การลุุกขึ้�นทวงความเป็็นธรรมของครอบครััวคนธรรมดาคนหนึ่�ง ไม่่ใช่เ่ รื่�องง่า่ ยเลย เรอ่ื งราวการซอ้ มทรมานของครอบครวั ชนื่ จติ ร ทำ� ใหเ้ หน็ ถงึ ความยาก ล�ำบากกว่าจะเขา้ ถงึ กระบวนการยุตธิ รรมไทย พรอ้ มท้งั จดุ ประเดน็ ใหด้ ิฉันสนใจ และใหค้ วามสำ� คญั กบั การนำ� เสนอทางแกไ้ ขปญั หาการซอ้ มทรมาน ดว้ ยการผลกั ดันน�ำเสนอข่าว และร่างพระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ป้องกันและปราบปรามการ ทรมานและการกระท�ำใหบ้ ุคคลสญู หาย ฉบบั ประชาชน (ปจั จุบันคอื ฉบบั พรรค พลงั ประชารฐั รว่ มกบั พรรคกา้ วไกล) เพราะเปน็ หนทางเดยี วทจ่ี ะยบั ยง้ั พฤตกิ รรม ของเจ้าหน้าที่รัฐต่อการกระท�ำการซ้อมทรมานและการอุ้มหายให้หวั่นเกรงต่อ กฎหมาย โดยรายละเอยี ดตวั รา่ งกฎหมายนไ้ี ดก้ ำ� หนดโทษผบู้ งั คบั บญั ชาดว้ ย และ คมุ้ ครองครอบครวั อนื่ ไมใ่ หเ้ กดิ กรณอี มุ้ หายหรอื ซอ้ มทรมานอกี รวมถงึ ยงั คนื สทิ ธิ ความเปน็ มนษุ ยใ์ หเ้ หยอ่ื เพอื่ ปอ้ งกนั การถกู ฟอ้ งปดิ ปาก (SLAPPs) ซง่ึ เปน็ ไปตาม อนสุ ญั ญาวา่ ดว้ ยการตอ่ ตา้ นการทรมาน ขอ้ 13 วา่ “รฐั ภาคแี ตล่ ะรฐั ตอ้ งประกนั ว่า ปัจเจกบุคคลที่อ้างว่าตนถูกทรมานในอาณาเขตใดก็ตามท่ีอยู่ภายใต้อ�ำนาจ ของรฐั นนั้ มสี ทิ ธทิ จ่ี ะรอ้ งทกุ ข์เจ้าพนักงานผมู้ อี �ำนาจของรัฐนน้ั ที่จะทำ� ให้ไดร้ บั การพจิ ารณาตรวจสอบโดยพลนั โดยปราศจากความลำ� เอยี ง โดยเจา้ พนกั งานผมู้ ี อ�ำนาจของรฐั น้ัน ใหด้ ำ� เนนิ ข้ันตอนทงั้ ปวงเพอื่ ประกนั วา่ ผรู้ ้องทกุ ขแ์ ละพยานได้

รับความคุ้มครองให้พ้นจากการประทษุ รา้ ย หรอื การขม่ ขใู่ หห้ วาดกลัวท้งั ปวงอัน เปน็ ผลจากการรอ้ งทกุ ข์ หรือการใหพ้ ยานหลักฐานของบุคคลนั้น” ดงั นั้น สงิ่ ที่ครอบครัวช่นื จติ ร ได้ต่อสู้มาตามหนงั สือเลม่ น้ี ทำ� ให้สงั คม เห็นภาพท่ีชัดเจนว่า การต่อสู้กับเจ้าหน้าท่ีรัฐจะต้องเผชิญอะไรบ้าง และเส้น ทางการต่อสู้ตามกฎหมายนั้นจะยงั มีแสงสวา่ งท่ีปลายอุโมงคห์ รือไม่ สำ� หรบั บทบาทของสอื่ ของดฉิ นั การทำ� ขา่ วการถกู ซอ้ มทรมานและการ อมุ้ หาย ซงึ่ เปน็ ขา่ วดา้ นสทิ ธมิ นษุ ยชน และมเี รอ่ื งกฎหมายเขา้ มารว่ มดว้ ย แนน่ อน ว่าการน�ำเสนอขา่ วท่มี ขี ้อกฎหมาย การตอบรับจากคนดูอาจน้อยกว่าข่าวรายวัน ดังน้ันสื่อจึงต้องหาวิธีการน�ำเสนอให้คนดูเข้าใจง่ายและตระหนักรู้ว่า การซ้อม ทรมานกับการอุ้มหายเป็นเรื่องใกล้ตัว และอาจเกิดข้ึนกับสมาชิกในครอบครัว คนใดคนหนึ่งก็ได้ การน�ำเสนอช้ีให้เห็นว่าปัญหาท่ีเกิดจากการกระท�ำนอกเหนือ กฎหมายทง้ั สอง นำ� มาซงึ่ ความทกุ ขท์ รมานทง้ั กายและใจของครอบครวั ทปี่ ระสบ ปัญหา พร้อมท้ังชี้ให้เห็นถึงความยุ่งยากในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมท่ีมี ความซับซ้อน การเข้าไม่ถึงสิทธิเพราะถูกลิดรอนไป และสุดท้ายต้องน�ำเสนอ ถึงทางแก้ไข โอกาสในการปรับเปล่ียนจากเรื่องเลวร้ายให้กลายเป็นมีความหวัง โดยเฉพาะการน�ำเสนอให้ประชาชนเห็นถึงความจ�ำเป็นและความส�ำคัญของการ มี พ.ร.บ.ป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระท�ำให้บุคคลสูญหาย เพ่ือให้ประชาชนร่วมกันจับตามองวาระการพิจารณาร่างกฎหมายฉบับน้ีในสภา เนอ่ื งจากมเี ตะถว่ งวาระการพจิ ารณารา่ งกฎหมายนห้ี ลายครงั้ ฉดุ รงั้ เปน็ เวลาหลาย ปี จนกระทง่ั ไมส่ ามารถตราเปน็ กฎหมายไดส้ กั ที ทงั้ ทเ่ี ปน็ กฎหมายทคี่ มุ้ ครองสทิ ธิ ประชาชน ซงึ่ มนษุ ย์ทุกคนยอ่ มมีสิทธิเทา่ เทยี มกัน พรทิพย์ โมง่ ใหญ่ ผู้ส่อื ขา่ วเวิร์คพอยท์

ค�ำนิยม หนังสือเล่มนี้เขียนจากความตระหนักรู้ถึงการต่อสู้อันยาวนานของ ครอบครัว “ช่ืนจิตร” ครอบครัวธรรมดาครอบครัวหน่ึงท่ีอาศัยอยู่ในจังหวัด ปราจีนบุรี ซึ่งมีเรื่องราวที่น่าติดตามและแสดงให้เห็นว่า การจะได้มาซึ่งความ ยุติธรรมในสังคมไทยนั้นมันช่างยากเย็นเหลือเกิน การต่อสู้อันแสนโดดเด่ียวใน ระยะแรกไดพ้ ิสูจน์ให้เห็นวา่ ชีวิตของพ่อลกู คหู่ นึง่ ตอ้ งวางทกุ ส่ิงทกุ อยา่ งลงทนั ที เมอ่ื รวู้ า่ ข้าราชการต�ำรวจและบคุ คลในกระบวนการยุติธรรมก�ำลงั ยัดเยียดความ ช่ัวร้าย ความรุนแรง ตราบาป และอุปสรรคนานัปการให้กับพวกเขา เพื่อให้ ครอบครัวนกี้ ลายเป็น “แพะ” ท่ีตอ้ งถูกตอ้ นเขา้ กรงอีกตวั หน่งึ การเดนิ ทางอนั แสนยาวไกลระยะทางกวา่ 12 ปี กบั การไปกลบั ระหวา่ ง จงั หวดั ปราจนี บรุ กี บั กรงุ เทพมหานครหลายสบิ รอบ เพอ่ื ยนื่ เรอ่ื งรอ้ งเรยี นตอ่ หนว่ ย งานรฐั หลายสบิ แหง่ รวมทง้ั องคก์ รระหวา่ งประเทศ พรอ้ มตอ้ งทนตอ่ สกู้ บั คำ� ตอบ เชน่ เดมิ วา่ “อยรู่ ะหวา่ งการพจิ ารณา” อยา่ งเจบ็ ปวด นบั เปน็ การเพรยี กหาความ ยุติธรรมท่ีต้องใช้ความพยายาม ความคาดหวงั ความอดทน และเงนิ ทองท่ีสั่งสม มาจ�ำนวนมากจนกระทั่งแทบหมดเนอ้ื หมดตัว ณ ท่ีใดมีความอยุติธรรม การลุกขึ้นต่อต้านจึงเริ่มต้นขึ้น เมื่อเหยื่อ ไม่ยอมจ�ำนนต่อเจ้าหน้าท่ีรัฐกับระบบท่ีเหลวแหลก การต่อสู้ของครอบครัว “ช่ืนจิตร” จึงเป็นท่ีรับรู้ไปถึงองค์กรเอกชน และองค์กรระหว่างประเทศท่ีมี สำ� นกั งานอยใู่ นกรงุ เทพมหานคร และเมอ่ื มที นายความยน่ื มอื เขา้ มาชว่ ยตอ่ สทู้ าง คดี จนกระทง่ั จากจ�ำเลยจงึ ผันตวั มาเปน็ โจทกใ์ นเวลาต่อมา คดีการซ้อมทรมานของเจ้าหน้าท่ีต�ำรวจ หรือทหารในประเทศไทย

ท่ีผ่านมา มักเป็นท่ีสนใจของส่ือมวลชนทุกแขนง โดยเฉพาะคดีท่ีผู้ถูกกระท�ำ ลุกขึ้นมาท้าทายอ�ำนาจรัฐเช่นน้ี ไม่เพียงแต่ส่ือท่ีคอยติดตามข่าวสารอย่างต่อ เน่ืองเท่าน้ัน แต่ยังจดั ทำ� เป็นสารคดีหรอื สือ่ รูปแบบต่างๆ มากมาย จนครอบครวั “ชน่ื จติ ร” เปน็ ทยี่ กยอ่ ง มกี �ำลงั ใจ และเป็นแบบอยา่ งใหผ้ ู้ตกเป็นจ�ำเลยคดีอ่นื ๆ ในลกั ษณะคลา้ ยกัน ยอมลุกขึ้นสู้เช่นกัน สิ่งท่ีผู้เขียนเรียนรู้จากประสบการณ์ของพ่อลูกคู่น้ี คือ “การต่อสู้ไป พร้อมกับศึกษาค้นคว้ากฎหมาย” และท�ำให้เห็นว่า คนท่ีไม่ได้มีการศึกษาสูง แต่ไขว่คว้าหาความรู้ตลอดเวลา สามารถพัฒนาตนเองให้มาเป็นผู้พิทักษ์ สทิ ธิมนุษยชน (Human Rights Defender) ไดอ้ ย่างนา่ ทงึ่ ประสบการณ์อนั เลว ร้ายกับข้าราชการในหน่วยงานทั้งหลาย ท�ำให้เขาเรียนรู้ จดจ�ำ และน�ำมาเป็น ข้อแนะน�ำทางกฎหมายพ้ืนฐาน พร้อมท้ังชี้แนะแนวทางการเข้าถึงกระบวนการ ยตุ ธิ รรมใหก้ บั คนในชมุ ชน ได้ดีกว่าคนในวงการนักกฎหมายหลายคนเสยี อกี แมก้ ารตอ่ สยู้ ังไมส่ นิ้ สุด แต่หนังสือเลม่ นไี้ ดเ้ ขยี นออกมาสะทอ้ นความ อับปางของระบบ และคนในวงการยุติธรรมนับต้ังแต่ต�ำรวจ อัยการ และศาล เป็นอย่างดี จนปฏิเสธไม่ได้เลยว่า กระบวนการยุติธรรมไทยถึงเวลาต้องปฏิรูป ทงั้ โครงสรา้ ง ตวั บทกฎหมาย และตวั บคุ คล ตอ้ งปฏริ ปู อยา่ งรอตอ่ ไปไมไ่ ดอ้ กี แลว้ เพื่อให้ผู้อ่านทุกคนร่วมกันรณรงค์ยุติการซ้อมทรมานและตระหนัก ถึงศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ ซ่ึงประเทศไทยจ�ำเป็นต้องตรากฎหมายอย่าง ร่าง พระราชบัญญัติ (พ.ร.บ.) ป้องกันและปราบปรามการทรมานและการกระท�ำให้ บคุ คลสญู หาย โดยเรว็ เพอื่ ใหก้ ฎหมายดงั กลา่ วสามารถนำ� ตวั ผกู้ ระทำ� ความผดิ มา ลงโทษได้ และมใิ หเ้ จา้ หนา้ ทข่ี องรฐั ไทยทค่ี นุ้ เคยกบั วฒั นธรรมการใชค้ วามรนุ แรง ปฏบิ ตั หิ นา้ ทดี่ ว้ ยความยา่ มใจ ไรค้ วามรบั ผดิ ชอบ และหนั มารบั ใชป้ ระชาชนอยา่ ง มอื อาชีพเสียที มูลนิธิผสานวัฒนธรรมขอขอบคุณทุกท่านท่ีท�ำให้หนังสือเล่มน้ีส�ำเร็จ ลุล่วงไปได้ด้วยดีและขอบคุณครอบครัว “ช่ืนจิตร” ที่ท�ำให้เราได้เห็นว่าการ ลกุ ขน้ึ สู้ ดว้ ยความกลา้ เทา่ นนั้ ทท่ี ำ� ใหเ้ รอื่ งราวเปน็ ทร่ี บั รขู้ องคนในวงกวา้ งได้ และ

ยังสะท้อนให้เห็นว่าระหว่างการยุติคดีด้วยเงินรางวัลกับศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ อะไรมีคุณค่ามากกว่ากนั สมศรี หาญอนันทสขุ รองประธานมูลนธิ ผิ สานวฒั นธรรม

ค�ำนำ� กระบวนการยุติธรรม คือ กระบวนการท่ีน�ำมาสู่การยุติ เพ่ือความ เปน็ ธรรม เพือ่ ให้สงั คมอยู่ร่วมกันอยา่ งสนั ตสิ ขุ แต่ในความเปน็ จรงิ หลายกรณเี ป็นเรอ่ื งตรงกันข้าม เมอ่ื กระบวนการยตุ ธิ รรม กลบั เปน็ ผสู้ รา้ งความอยตุ ธิ รรม ทงั้ นำ� ความ เดอื ดรอ้ นมาสปู่ ระชาชนและสังคม “ฤทธริ งค์ ชน่ื จติ ร” เดก็ หนมุ่ ชน้ั ม.6 ทเ่ี ตรยี มอนาคตเขา้ มหาวทิ ยาลยั กลบั กลายเป็น ”แพะ” ทีต่ �ำรวจซอ้ มทรมาน และยดั ขอ้ หาวิ่งราวทรัพย์ผ้อู ่ืน คนบริสุทธ์จิ ะกลายเป็นอาชญากร คนธรรมดา อยา่ ง “สมศกั ด์ิ ชนื่ จติ ร” ตอ้ งลกุ ขน้ึ มาปกปอ้ งลกู ชาย ตอ่ สู้ กบั กระบวนการยตุ ิธรรม เพอื่ ให้ไดค้ วามเป็นธรรม สกู้ ับระบบต�ำรวจทีใ่ ช้การซ้อมทรมาน เพื่อใหไ้ ด้ “แพะ” และปิดคดี ไดผ้ ลงาน สู้กับระบบอิทธิพลการเมืองท้องถิ่น ท่ีมีผลประโยชน์ เอื้อต่อกันโดย มชิ อบ และเผชญิ กบั ระบบการตรวจสอบทไี่ มม่ ปี ระสทิ ธภิ าพของหนว่ ยงานรฐั ท่ีไปร้องเรยี นขอความช่วยเหลือ ไมว่ า่ จะเปน็ สำ� นักงานคณะกรรมการป้องกัน และปราบปรามการทจุ รติ ในภาครฐั (ป.ป.ท.) สำ� นกั งานคณะกรรมการปอ้ งกนั และ ปราบปรามการทจุ ริตแหง่ ชาติ (ป.ป.ช.) กองบังคับการปราบปราม กรมคุม้ ครอง

สทิ ธแิ ละเสรภี าพ กรมสอบสวนคดพี เิ ศษ สำ� นกั งานตำ� รวจแหง่ ชาติ (สตช.) อยั การ จังหวดั และอีกกว่า 30 หน่วยงาน ยง่ิ ต่อสู้ ยง่ิ เหน็ ถึงความบกพรอ่ งของระบบยุติธรรม จนท่ีสุด ฤทธิรงค์ เหยื่อท่ีถูกซ้อมทรมาน ท่ีกล้าออกมาพูดความจริง กลับถกู ต�ำรวจทท่ี ำ� รา้ ยฟอ้ ง และศาลช้ันต้นตัดสินจ�ำคุกฤทธริ งค์ 5 ปี และปรบั 100,000 บาท โดยจำ� คกุ ใหร้ อการลงโทษ 2 ปี แต่สมศักดไิ์ ม่ถอย ไมห่ ยุด แม้ครอบครัวจะเผชิญกับความยากล�ำบาก และความสญู เสียจากการออกมาตอ่ สู้เรียกรอ้ งความเป็นธรรม ดว้ ยการนำ� เรอื่ งขนึ้ สศู่ าล เพอื่ ใหศ้ าลใหค้ วามยตุ ธิ รรม และใหผ้ กู้ ระทำ� ความผดิ ได้รบั การลงโทษ ตำ� รวจจะไปซ้อมทรมานใครอกี ไม่ได้ เพราะเป็นความผดิ แจ้งความเทจ็ และพยานเทจ็ เพ่ือใส่ความผู้อน่ื ตอ้ งไม่มกี ารกระท�ำอีก ไมใ่ ชก่ ารตอ่ สูเ้ พียงเพอื่ ลูกชาย แต่เป็นการต่อสู้เพ่ือให้สังคมทั้งหมดดีขึ้น ให้กระบวนการยุติธรรม เปน็ การเขา้ ถึงความยุติธรรมอย่างแท้จรงิ 12 ปีแห่งการต่อสู้ของสมศักด์ิ แม้ไม่ชนะท้ังหมด มีการสูญเสีย แต่ ไมใ่ ช่การสูญเปลา่ กลบั เปน็ จดุ ใหต้ อ้ งกลบั มามองและเปลยี่ นแปลงกระบวนการยตุ ธิ รรม อยา่ งจรงิ จัง ตอ้ งปฏริ ูปตำ� รวจ ปฏิรูปกระบวนการยุติธรรม ปฏิรูประบบราชการ ท้ังต้องมีพระราชบัญญัติป้องกันและปราบปรามการทรมานและการ บังคบั บุคคลให้สูญหาย ออกมาบังคบั ใชเ้ พื่อปอ้ งกัน ปราบปรามและเยียวยาการ ซ้อมทรมานและการอุ้มหายอยา่ งจริงจัง

เรื่องราวของ ฤทธิรงค์-สมศักด์ิ ช่ืนจิตร แสดงถึงพลังของความเป็น มนษุ ย์ ที่ไม่ยอมตอ่ ความไม่เปน็ ธรรมที่เกิดขึน้ กบั ตนเองและสงั คม เพื่อช่วยสร้างสรรค์สงั คมใหส้ งบสุข ขอเพยี งเชือ่ มัน่ ใน “ความเปน็ ธรรม” ดงั ท่ีสมศักดม์ิ ตี ลอดมา สรุ พงษ์ กองจันทกึ ประธานมลู นธิ ผิ สานวฒั นธรรม

สารบญั บทที่ 1 ขอ้ เสนอแนะ 1 แด่ความฝันทีด่ บั สลาย 171 จากผเู้ สียหาย เปน็ โจทก์ และ การตีตรา และ “แพะรับบาป” ตกเป็นจ�ำเลยหนทางท่ียาก บทที่ 2 ลำ� บากของฤทธิรงค์ ชืน่ จิตร โดย พรเพ็ญ คงขจรเกียรติ 23 สิง่ ทตี่ ้องสงั เวยตลอดกาล ของ “แพะรับบาป” 175 คดีซ้อมทรมานนายฤทธิรงค์ ชื่นจิตรต้องไม่สูญเปล่า โรค บทที่ 3 ระบาดในกระบวนการยตุ ธิ รรม ไ ท ย ที่ ต้ อ ง ก า ร วั ค ซี น ม า 41 การหยดั สู้บนความถกู ต้อง ปอ้ งกนั จดั โครงสรา้ งเปลย่ี น และหนทางทีย่ งั ไม่รู้ ระบบ โดยเร่งดว่ น โดย สมศรี หาญอนันทสุข บทที่ 4 181 ความเปน็ มาและสาระส�ำคญั 69 สู่ทางเดินใหมร่ ว่ มกบั องค์กร (รา่ ง) พ.ร.บ.ปอ้ งกนั และปราบ สทิ ธมิ นษุ ยชน ปรามการทรมานและการกระทำ� ให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. ... บทที่ 5 โดย สมชาย หอมลออ 107 ตาตอ่ ตา ฟนั ตอ่ ฟนั และ ความหวังบนการตอ่ สู้ใน กระบวนการยตุ ธิ รรม บทที่ 6 133 ฟอ้ งแกเ้ ก้ยี ว ความบดิ เบี้ยว และค�ำพิ พากษา บทส่งท้าย 155 12 ปี การตอ่ สู้ และชีวิตท่ี เปลี่ยนแปลงไปตลอดกาล

ฤทธร์ิ งค์ ชนื่ จิตร หรอื ช็อป ผูถ้ ูกซอ้ มทรมานโดยเจ้าหน้าที่ต�ำรวจ

บทที่ 1 แด่ความฝันทีด่ ับสลาย การตีตรา และ “แพะรบั บาป” ชีวิตคืออะไร… หลายต่อหลายครั้งที่เด็กวัยรุ่นอย่างเราต่างตั้งค�ำถามต่อส่ิงน้ีว่า ชีวิต คอื อะไร คำ� ตอบท่ที ุกคนเลือกจะนยิ ามอาจแตกต่างไปตามทัศนคติ มุมมอง และ ประสบการณ์ท่ีแต่ละคนได้พบเจอ แต่ถึงอย่างนั้นเราอาจสรุปออกมาอย่างส้ัน กระชับว่า ชีวติ คือการเดินทางเพ่ือตามหาความฝนั … ปฏเิ สธไมไ่ ดว้ า่ ในชว่ งชวี ติ หนงึ่ ของคนเรา ทกุ คนตา่ งลว้ นมคี วามใฝฝ่ นั อยากจะเป็นใครสักคนท่ีมีคุณค่าในแบบตนเองต้องการ ไม่ว่าจะเปน็ ต�ำรวจ หมอ พยาบาล นักร้อง หรือนักดนตรี ทุกอาชีพล้วนมีคุณค่าและมีเกียรติในแบบของ ตนเอง โดยทุกคนต่างมีความฝันและต้ังเป้าหมายเพ่ือไปถึงฝันนั้นในรูปแบบที่ แตกต่างกัน แต่เราต่างมีปลายทางร่วมกันคือ ประสบความส�ำเร็จและการได้รับ การยอมรับจากคนรอบตัว เปน็ ธรรมดาท่ีเดก็ วยั ร่นุ ทกุ คนจะคาดหวังเชน่ น้นั … และใช่ ผมเองกม็ คี วามฝนั เชน่ นน้ั … และผมก็เป็นคนหน่ึงท่ีอยากเดินตามความฝันเหล่าน้ัน เพ่ือประสบ ความส�ำเร็จ เป็นท่ยี อมรับของครอบครวั และมีชวี ิตทด่ี ีกวา่ น…้ี ผมคือใครหนะเหรอ? มูลนธิ ผิ สานวฒั นธรรม | 1

- ช็็อป - ผมช่ือ ช็อป ชื่อจรงิ นาย ฤทธิรงค์ ชน่ื จติ ร เมื่อปี พ.ศ. 2552 ผมอายุ 18 ปี ก�ำลังศกึ ษาอยูช่ ้ันมธั ยมศึกษาปีที่ 6 โรงเรียนปราจณิ ราษฎรอำ� รุง จังหวดั ปราจีนบุรี ผมเป็นคนปราจีนบุรโี ดยก�ำเนิด เกดิ และโตทีอ่ �ำเภอบ้านสรา้ ง จังหวัด ปราจนี บุรี ครอบครวั ของผมเปน็ ครอบครวั เล็กๆ มีกันและกันอยู่ 4 คน ไดแ้ ก่ ผม พ่อ แม่ และน้องชาย ครอบครวั ของผมก็เหมอื นครอบครวั ของคนทัว่ ไปตามต่างจังหวัด พอ่ แมท่ ำ� งานหาเชา้ กนิ คำ�่ ใชช้ วี ติ อยา่ งพอมพี อกนิ พอเหลอื เกบ็ ไวใ้ ชย้ ามฉกุ เฉนิ และ บางส่วนกเ็ ก็บไวใ้ หผ้ มและน้องชายไดเ้ รียนหนงั สือ เมอื่ ครงั้ ผมยงั เดก็ เปน็ เรอ่ื งธรรมดาเมอื่ บรรดาญาตผิ ใู้ หญไ่ ดพ้ บเจอเดก็ ตวั เลก็ ๆ คนหนง่ึ พวกเขาจะเดนิ เขา้ มาเลน่ กบั เรา ชวนพดู คยุ และถามไถส่ ารทกุ ข์ สกุ ดิบ แต่หนงึ่ ในค�ำถามยอดฮิต คงไม่พ้นเรือ่ งความชอบและความใฝ่ฝนั ของเดก็ นอ้ ยคนนนั้ วา่ “โตขนึ้ หนูอยากเป็นอะไร?” คำ� ตอบของเดก็ นอ้ ยแตล่ ะคนอาจไมแ่ ตกตา่ งกนั มาก และผมกเ็ ปน็ เดก็ คนหน่งึ ทเ่ี ลอื กจะตอบคำ� ถามนี้ว่า “อยากเปน็ ตำ� รวจครบั ” ช็อป สำ� หรบั ผมแลว้ ตำ� รวจในภาพจำ� ของผมคอื ผพู้ ทิ กั ษส์ นั ตริ าษฎรท์ คี่ อย ต่อกรกับความอยตุ ธิ รรมในสังคมนี้ อาจเปน็ เพราะละครหลังข่าว ภาพยนตร์และ การต์ นู ทตี่ า่ งกน็ ำ� เสนอภาพลกั ษณข์ องตำ� รวจกบั บทบาททสี่ ามารถจบั กมุ ผรู้ า้ ยได้ อย่างอยูห่ มดั ไม่ว่าคดีเหล่านั้นจะมีความยากเพียงใดกต็ าม ใชแ่ ลว้ ผมคดิ วา่ ตำ� รวจเปน็ วชิ าชพี ทเ่ี สยี สละตนเองอยา่ งมากเพอื่ ความ สงบสุขของสงั คม 2 | เมอ่ื ผมถกู ทรมาน…ผมจึงมาตามหาความยุติธรรม

และใช่ ผมหลงใหลในความเท่ของภาพจ�ำเหลา่ นน้ั ความทรงจ�ำเกยี่ วกับตำ� รวจในวัยเด็กของผม จงึ เป็นผลให้ผลไมร่ ีรอท่ี จะตอบใครก็ตามที่ถามถึงอาชีพที่ใฝ่ฝนั ว่า “ผมอยากเป็นตำ� รวจ” และดเู หมือน ว่า ทุกคนกย็ นิ ดที ผ่ี มคิดหวังอยากจะเป็นเช่นนน้ั แตค่ วามฝนั ของเด็กนอ้ ยเหล่าน้ันก็สามารถแปรเปลี่ยนไปได้ ตามกาล เวลาทพี่ าใหพ้ วกเขาเติบโตขน้ึ และใช่ ผมเองก็เป็นคนหนง่ึ ท่ีเปน็ เช่นนั้น เมอ่ื ผมโตขนึ้ มาเปน็ วยั รนุ่ ผมคน้ พบวา่ กตี ารเ์ ปน็ เครอื่ งดนตรที มี่ เี สนห่ ์ มาก ผมจงึ รอ้ งขอให้พ่อซื้อกีตารใ์ ห้ผม และลองหดั เลน่ มันดว้ ยตัวเอง ดูเหมอื นว่ามันจะคอ่ นข้างเข้ากันไดด้ กี ับผมมาก ผมเร่ิมเรียนรแู้ ละคน้ พบลกู เลน่ ทแ่ี สนแพรวพราวของมนั แลว้ และผมกไ็ มร่ อชา้ จะลองเลน่ ใหค้ นรอบขา้ ง ได้ฟัง ท้ังเหล่าบรรดาเพ่ือนสนิทมิตรสหายและครอบครัวที่ผมรัก แน่นอนว่า พวกเขาชื่นชอบในฝมี อื การเลน่ ของผมมากๆ เลย จากความชนื่ ชอบและแรงสนับสนนุ อยา่ งเต็มท่ขี องคนรอบขา้ ง กตี าร์ จงึ กลายมาเปน็ เพอื่ นคใู่ จในการเรยี นรซู้ ง่ึ กนั และกนั ในการกา้ วขา้ มขดี จำ� กดั วธิ กี าร เลน่ แบบเดิมๆ ไปมาก และผมรู้สึกว่า… ผมชักเร่มิ ชอบการเล่นดนตรเี สยี แลว้ สิ เมอ่ื เลน่ ไปเรอ่ื ยๆ ผมจงึ ไดข้ อกบั พอ่ และแมว่ า่ ผมอยากศกึ ษาหาความรู้ ในศาสตร์ของดนตรีกีตาร์คลาสสิกอย่างจริงจัง และนั่นก็ท�ำให้พ่อของผมได้พา ผมไปสมคั รเรยี นทโ่ี รงเรยี นดนตรสี ยามกลการปราจนี บรุ ี ซง่ึ ผมกไ็ ดเ้ รยี นอยหู่ ลาย คอร์ส หลายเทอม ประกอบกับความมมุ านะในการฝกึ ฝนตนเอง กท็ �ำให้โรงเรียน เหน็ ถงึ ความพยายามของผม และไดใ้ หป้ ระกาศนยี บตั ร นกั เรยี นดเี ดน่ ในปี 2547 สร้างความภาคภมู ิใจให้ตัวผมเองและครอบครัวอย่างมาก มูลนธิ ผิ สานวัฒนธรรม | 3

ภาพใบประกาศนยี บัตรนกั เรยี นดเี ดน่ โรงเรียนดนตรสี ยามกลการปราจีนบรุ ี 4 | เม่อื ผมถูกทรมาน…ผมจงึ มาตามหาความยตุ ิธรรม

และรางวัลน้ีเองที่ท�ำให้ผมมีก�ำลังใจและความกล้ามากพอท่ีจะเข้า ประกวดในเวทีต่างๆ ทั่วทั้งจังหวัดและได้รับรางวัลกลับมาหลายต่อหลายครั้ง ท้ังหมดน้ีผมคงต้องขอบคุณพ่อและแม่ผมอย่างมากท่ีคอยสนับสนุนผมทุกอย่าง ตั้งแต่วันสมัครจนกระท่ังแข่งขันจริงและได้รับรางวัลกลับมา นับตั้งแต่วันน้ันผม กร็ ับรไู้ ดท้ ันทีว่า พวกท่านทัง้ สองรักและหวงั ดใี นตวั ผมมากแคไ่ หน อีกทง้ั มนั ท�ำใหผ้ มรู้ใจตัวเองมากขึน้ ว่า… “ผมอยากเป็นนักดนตรี” ช็อป การตดั สนิ ใจครั้งน้ี ไมไ่ ดแ้ ปลว่าผมไม่ชื่นชอบท่จี ะเป็นต�ำรวจอีกแล้ว เพียงแต่ผมเพ่ิงได้ค้นพบความชอบและความถนัดท่ีผมน่าจะต่อยอด ไปในอนาคตไดก้ ็เทา่ นั้น ผมจงึ ตัดสนิ ใจบอกความต้องการดังกลา่ วนี้ให้พอ่ กบั แม่ได้รบั รู้ และดูเหมือนว่าพวกท่านท้ังสองไม่มีท่าทีปฏิเสธความต้องการของ ผมแต่อย่างใด กลับกันพวกท่านท้ังสองยังคงย้ิมและบอกว่า ‘พ่อและแม่พร้อม สนบั สนนุ ในส่ิงทีช่ อ็ ปมุ่งหวังให้ประสบความสำ� เรจ็ ’ พ่อเคยบอกผมวา่ อยากใหผ้ มได้ร�ำ่ เรียนสงู ๆ มงี านท�ำดๆี เปน็ อาชพี ที่ มนั่ คงและคอยเปน็ กำ� ลงั หลกั ในการหาเลย้ี งครอบครวั จะจบสายวชิ าใดกส็ ามารถ มีการงานอาชพี ทีด่ ีได้ ไม่เหมือนพ่อแมท่ ่ไี ม่มีโอกาสได้ศกึ ษาร่ำ� เรียนสูงๆ เมอื่ ผมถามถงึ ความใฝฝ่ นั ของพอ่ เมอ่ื ครงั้ ยงั เปน็ วยั รนุ่ ผมจงึ ไดร้ วู้ า่ พอ่ ของผมเองกอ็ ยากเดนิ ตามฝนั ทจี่ ะเปน็ ศลิ ปนิ เชน่ กนั แตเ่ พราะไมม่ ตี น้ ทนุ ทม่ี ากพอ จะเขา้ ถึงโอกาส ไม่มคี วามรู้ทมี่ ากพอจะไปสเู้ ขา ทำ� ใหพ้ อ่ ของผมต้องดนิ้ รนอย่าง มากเพอื่ จะมชี วี ติ ทไ่ี ม่ล�ำบาก จนกระทัง่ สามารถเปิดอู่ซ่อมรถเป็นของตนเองได้ ความล�ำบากที่พ่อและแม่ของผมเคยเผชิญเมื่อในอดีต ท�ำให้ผม พยายามตัง้ ใจเรยี นมากขึ้น เพอื่ จะนำ� ความร้ไู ปสอบเขา้ มหาวิทยาลยั ได้ ตอนผมศกึ ษาอยชู่ นั้ มธั ยมศกึ ษาปที ี่ 6 หลายคนบอกวา่ เวลานเี้ ปน็ ชว่ ง หวั เลยี้ วหวั ตอ่ ในการเลอื กตดั สนิ ใจเพอ่ื จะไปสชู่ ว่ งชวี ติ ถดั ไป แนน่ อนวา่ ผมคอ่ นขา้ ง เครียดกับช่วงเวลานี้ แม้ผมจะมีเป้าหมายที่แน่ชัดแล้วว่า ผมอยากไปศึกษาใน มลู นธิ ิผสานวฒั นธรรม | 5

ศาสตรเ์ กย่ี วกบั ดนตรี แตก่ ารตอ้ งเตรยี มสอบเขา้ มหาวทิ ยาลยั และเตรยี มสอบไล่ นั้นกท็ �ำให้ผมค่อนขา้ งกังวลอย่างมาก ผมจึงนัดกับเพ่ือนสนิทของผมคนหน่ึงชื่อ “เมย์” เพ่ือมาพูดคุยกัน เกย่ี วกบั หนทางในการเขา้ ศกึ ษาตอ่ มหาวทิ ยาลยั ซง่ึ เพอ่ื นผมกบ็ อกวา่ ถา้ อยา่ งนนั้ วันพธุ นโ้ี ดดเรียนแล้วไปนัง่ คุยกนั ท่รี ้านพ่บี ี ตรงท้ายวดั หลวงปรชี ากลู เพราะมัน อยากไปดูหนังตอนเท่ียงท่ีบิ๊กซีด้วย ซ่ึงตอนแรกผมก็รู้สึกแปลกใจว่า ‘ท�ำไมต้อง โดดเรยี นวะ?’ แต่เมือ่ ผมเช็คตารางเรียนแลว้ ว่า ไม่มีสอบหรือไม่ตอ้ งสง่ งานในวัน นน้ั ผมเลยตอบตกลงมนั ไป และเป็นท่ีมาของเหตกุ ารณ์ทผี่ มจะไมม่ วี ันลมื ไปตลอดกาล หา้ งสรรพสินคา้ บ๊ิกซี ปราจนี บรุ ี ซึ่งปัจจุบันปิดกิจการแลว้ 6 | เม่อื ผมถกู ทรมาน…ผมจึงมาตามหาความยตุ ธิ รรม

ณ วัันเกิิดเหตุุ วนั พธุ ที่ 28 มกราคม 2552 เวลา 10.00 น. ณ รา้ นพี่บี ทา้ ยวดั หลวงปรชี ากลู วันนี้เป็นวันเปิดภาคเรียนปกติ ภายหลังจากโรงเรียนเข้าแถวเคารพ ธงชาติแล้ว ผมกับเมย์มาถึงร้านพ่ีบี พวกผมเดินเข้าไปทักทายพ่ีบียืนต้อนรับอยู่ หนา้ รา้ น กอ่ นจะน่งั ลงทโ่ี ตะ๊ และเร่มิ พดู คยุ ถงึ ความชอบ ความถนดั มหาวิทยาลยั ที่อยากเข้าและส่ิงที่ต้องเตรียมตัวเพื่อใช้ยื่นเข้าศึกษาต่อมหาวิทยาลัย ซึ่งผมกับ เมย์ก็ใช้เวลาคุยกันอยู่พักใหญ่จนถึงเวลา 11.40 น. จึงบอกลาพ่ีบี ก่อนจะขับข่ี จกั รยานยนต์มายังหา้ งบ๊ิกซี ปราจีนบุรี เพ่ือจะไปดูหนังให้ทนั รอบ 12.10 น. ที่ โรงภาพยนตร์เมเจอร์ ซนี ีเพลก็ ซ์ จนกระท่ังเมื่อหนังจบ ตอนนั้นเป็นเวลา 14.40 น. ผมกบั เมยจ์ งึ เดิน ออกมายังลานจอดรถจักรยานยนต์ก่อนจะขับขี่ออกมาจากห้างด้วยว่าจะไปส่ง เมยก์ ลบั บา้ น กอ่ นจะมงุ่ หนา้ กลบั บา้ นของตนเองทอี่ ยใู่ นอำ� เภอบา้ นสรา้ ง จงั หวดั ปราจีนบุรี ขณะที่ขับรถไปตามถนนราษฎรด�ำริ และก�ำลังเลี้ยวเพ่ือเล่ียงแยก ไฟแดงไปทางซอยเทเลวิซนั้น ต�ำรวจจราจรนายหน่ึงก็ได้เป่านกหวีดเรียกให้ผม จอดรถก่อน ผมรู้สึกงงนิดหน่อย เน่ืองจากผมสวมหมวกกันน็อคตามระเบียบ จราจรแล้ว แตก่ ค็ ดิ วา่ คงไมม่ อี ะไร เพราะเราไม่ไดท้ ำ� อะไรผิดมา เลยยอมจอดรถ เข้าข้างทางใกล้กับรา้ นเทเลวซิ จากนนั้ ตำ� รวจจราจรคนเดมิ ก็ไดเ้ ดนิ เขา้ มาหาผม ก่อนจะเริ่มถามว่า “ใสห่ มวกกันน็อคและเส้ือตวั นต้ี ้งั แต่เช้าหรอื เปลา่ ” ต�ำรวจ “ใช่ครบั ” ชอ็ ป “ถ้าอยา่ งนั้นขบั ตามไปทโี่ รงพกั ” ต�ำรวจ ตอนน้ันผมเริ่มรู้สึกงงระคนปนขัดแย้งว่า ‘ท�ำไมต้องให้ขับตามไปที่ โรงพัก?’ แตด่ ว้ ยผมเชอ่ื ในความสจุ รติ และมัน่ ใจว่าตนเองไม่ได้ไปกระท�ำการผดิ กฎหมายใด จงึ ขบั ขีไ่ ปยังโรงพกั ตามคำ� สัง่ ของตำ� รวจ ซ่ึงพาไปท่สี ถานีตำ� รวจภูธร มลู นิธิผสานวัฒนธรรม | 7

บริเวณหนา้ รา้ นเทเลวิซ จดุ ท่ชี ็อปพบเจอกบั ต�ำรวจจราจร 8 | เมอ่ื ผมถูกทรมาน…ผมจงึ มาตามหาความยุติธรรม

เมอื งปราจีนบุรี (สภ.เมอื งปราจีนบุร)ี ท่ีอยู่หา่ งออกไปจากซอยเทเลวซิ ไม่ไกลนัก เวลา 15.00 น. หลงั จากทผี่ มและเมยไ์ ดข้ บั รถไปตามคำ� สงั่ เจา้ หนา้ ทตี่ ำ� รวจจราจร มา ถึง สภ.เมืองปราจีนบุรี นายต�ำรวจคนน้ันก็ได้ถือหมวกกันน็อคของผมเข้าไปยัง ตัวอาคารของโรงพัก พร้อมกับบอกผมและเมย์ว่า ให้ยืนรออยู่ตรงนี้ก่อน ราวๆ 5 นาที ตำ� รวจจราจรคนนนั้ กไ็ ดก้ ลบั ออกมาพรอ้ มกบั เตรยี มพาผมเขา้ ไปในอาคาร เพอ่ื ไปหารอ้ ยเวร โดยเขาได้บอกกบั เมยว์ า่ ใหอ้ ย่รู อผมบริเวณหน้าโรงพกั กอ่ น ระหวา่ งทางทผี่ มกำ� ลงั เดนิ เขา้ ไปยงั ดา้ นในของโรงพกั ผมกย็ งั คงสงสยั ว่า ‘เกิดเหตุอะไรกันแน่?’ ‘แล้วหมวกกันน็อคของผมเข้าไปมีส่วนอะไรในเหตุที่ เกดิ ?’ แต่อกี ใจหนึ่งกค็ ดิ วา่ คงเป็นแคร่ ูปทรงท่เี หมอื นกันเท่านัน้ หากผมยืนยันท่ี อยแู่ ละตวั ตนตลอดทัง้ วันทผ่ี า่ นมาไดก้ ็คงจะไมม่ ีปัญหาอะไร เมื่อเดินเข้ามายังด้านใน ผมก็ได้พบกับร้อยเวรประจ�ำวัน (ทราบชื่อ ภายหลงั วา่ เขาคอื พ.ต.ท.สี่) และทราบจากรอ้ ยเวรวา่ เกดิ เหตุวง่ิ ราวทรัพย์เมอ่ื ช่วงสายของวันนี้ โดยคนร้ายแต่งตัวลักษณะคล้ายคลึงกับผม จึงขอควบคุมตัว ผมไว้ก่อนเพื่อรอให้ผู้เสียหายมาช้ีตัวเพื่อยืนยันว่าเป็นคนร้ายจริงหรือไม่? ขณะ น้ันผมมีความบริสุทธิ์ใจท่ีจะอยู่รอ เน่ืองจากผมไม่ใช่ผู้กระท�ำการว่ิงราวทรัพย์ และผมกม็ หี ลกั ฐานเรอื่ งเวลาและสถานทที่ ช่ี ดั เจน ไมน่ า่ จะถกู รา่ งแหเขา้ ไปในคดี ดงั กลา่ วได้ ผมจงึ ขอรอ้ ยเวรออกมานงั่ บรเิ วณดา้ นนอกของโรงพกั เนอ่ื งจากบรเิ วณ ดา้ นในอาคารคอ่ นข้างคบั แคบมาก ผมรออยู่บริเวณด้านหน้าอาคารกับเมย์อยู่สักพักใหญ่ๆ ก็มีผู้หญิงคน หนงึ่ (ทราบชอื่ ภายหลงั วา่ เธอคอื นางว)ิ เดนิ เขา้ มายงั สภ.เมอื งปราจนี บรุ ี เมอื่ ผม ไดท้ ราบจากรอ้ ยเวรวา่ เธอคอื ผเู้ สยี หายจากเหตกุ ารณว์ ง่ิ ราวทรพั ย์ ผมจงึ พยายาม เดนิ เขา้ เพอ่ื ทจ่ี ะพดู คยุ กบั ผหู้ ญงิ คนนน้ั โดยหวงั วา่ เธอจะยงั พอจำ� รายละเอยี ดเชน่ หนา้ ตาหรอื รปู พรรณสณั ฐานของคนรา้ ยได้ เพอื่ เปน็ การยนื ยนั ในความบรสิ ทุ ธขิ์ อง ผม แตเ่ ธอกลับมีทา่ ทีเมินเฉยและท�ำเป็นไม่ไดย้ นิ เสียงของผม เม่ือเข้าไปพบกับร้อยเวรประจ�ำวัน ร้อยเวรจึงได้ท�ำการถามกับนางวิ มูลนธิ ิผสานวฒั นธรรม | 9

เพ่ือยนื ยันตวั ผูต้ อ้ งสงสัยว่า “คนนี้ ใชค่ นร้ายท่ีว่งิ ราวทรัพย์ไปหรอื เปล่า?” พนกั งานร้อยเวร นางวมิ องมายังผมครูห่ น่งึ แลว้ บอกวา่ “ใช่” นางวิ เพียะ เสียงฝ่ามอื ของนางวติ บลงบนใบหนา้ ของผม 1 ทีหลงั จากท่เี ธอยืนยนั ตวั วา่ ผมคอื คนรา้ ยทว่ี งิ่ ราวทรพั ยข์ องเธอไป ผมอยใู่ นอาการงงสดุ ขดี วา่ ‘นม่ี นั เกดิ อะไรขึ้น’ ผมซง่ึ ไม่เคยไปวิ่งราวทรพั ย์ ลกั ขโมยส่ิงของของใคร เหตุใดจงึ ถกู ชหี้ น้า ว่าเปน็ คนรา้ ย และยอมให้ใครทไ่ี หนไม่รู้มาตบหนา้ เช่นน้ไี ด้อย่างไร ผมสบั สนตัวเองในเวลานนั้ อยา่ งมาก หลังจากนั้น จึงมีต�ำรวจคนหนึ่งเข้ามาห้ามไว้เพื่อไม่ให้นางวิเข้ามา ทำ� รา้ ยผมอกี แมว้ า่ ผมจะรวบรวมสตแิ ละพยายามอธบิ ายวา่ ผมไมท่ ราบเรอ่ื งราว ดังกลา่ ว และไมไ่ ด้เป็นผู้กอ่ เหตุว่ิงราวทรพั ยจ์ รงิ อย่างท่นี างวิกล่าวอ้าง เน่ืองจาก ตอนน้ันผมกับเมย์กำ� ลังนง่ั พูดคยุ ปรึกษากนั ถึงแผนการศึกษาต่อมหาวิทยาลยั กัน อยู่ท่ีร้านค้าแห่งหนึ่งในช่วงเช้า และเพ่ิงกลับออกมาจากโรงภาพยนต์หลังจากดู หนงั ในช่วงบ่ายแล้วเทา่ นนั้ แตเ่ มอื่ ผเู้ สยี หายเลอื กจะชต้ี วั ผมในเวลานนั้ กม็ ตี ำ� รวจ 2 นายนำ� ตวั ผม ออกมาจาก สภ.เมอื งปราจนี บุรี และบงั คบั ใหผ้ มเดนิ ขา้ มฝง่ั มายงั กองกำ� กับการ สืบสวนต�ำรวจภูธรจังหวัดปราจีนบุรี ขณะท่ีก�ำลังเดินข้ามฝั่งมานั้น ต�ำรวจนาย หน่งึ (ทราบช่ือภายหลงั คอื พ.ต.ต.หนุ่ม) ไดซ้ กั ถามผมเพ่มิ เติมเกยี่ วกบั สรอ้ ยคอ ทองคำ� ทถี่ กู วงิ่ ราวทรพั ย์ แตเ่ พราะผมไมไ่ ดเ้ ปน็ ผกู้ ระทำ� ผมจงึ บอกเขาไปตามตรง วา่ ผมไม่ร้เู ร่อื งในเหตกุ ารณ์ดงั กลา่ ว และไมไ่ ดเ้ ปน็ ไปตามทนี่ างวิกลา่ วหาทัง้ ส้ิน ผัวะ พ.ต.ต.หนุม่ ไดใ้ ชฝ้ า่ มือตบลงทีท่ า้ ยทอยของผมอย่างแรง 1 ที ผมถงึ 10 | เมอ่ื ผมถูกทรมาน…ผมจงึ มาตามหาความยุตธิ รรม

กับมึนงงไปชั่วขณะ และมันท�ำให้ผมเห็นความเป็นจริงว่า เจ้าหน้าท่ีต�ำรวจคง ปักใจเช่ือไปเสียแล้วว่า ผมคือโจรวิ่งราวสร้อยคอทองค�ำตามที่นางวิกล่าวอ้างไป แล้วจรงิ ๆ เม่ือมาถึงห้องสืบสวน ภายในกองก�ำกับการสืบสวน ผมก็ได้พบกับ ต�ำรวจอีก 2 นาย (ทราบชอ่ื ภายหลงั คือ พ.ต.ต.เหน่ง และ ดาบต�ำรวจชาย) ซึ่ง รออยู่ก่อนแล้วในหอ้ ง พอเขา้ มาในหอ้ ง พ.ต.ต.หนมุ่ ได้สั่งให้ผมนง่ั ลงกบั พืน้ พร้อมท้ังจบั ผม ใส่กุญแจมอื ไขวห้ ลัง จากนั้นเขากไ็ ดถ้ ามผมด้วยคำ� ถามว่า “จะรบั สารภาพได้หรอื ยัง?” พ.ต.ต.หนุ่ม “ผมไม่ได้ท�ำ ผมไม่ได้เป็นคนวิ่งราวสร้องทองไป ขอผมคุยกับพ่อแม่ กอ่ นได้ไหม อย่างน้อยๆ ใหพ้ วกท่านไดร้ ูว้ า่ ผมอย่ไู หน เพราะนี่ก็เยน็ มากแล้ว ผม กลวั พวกท่านเปน็ ห่วง” ชอ็ ป เม่ือผมตอบเช่นนั้น พ.ต.ต.หนุ่มจึงได้หยิบสมุดหน้าเหลืองขว้างใส่ หน้าผมอย่างแรง ผมรู้สึกเจ็บจนชาไปหมดท้ังหน้า แถมค�ำพูดที่ผมร้องขอก็ดูจะ บริเวณหนา้ อาคารกองกำ� กบั การสบื สวนต�ำรวจภธู รจงั หวัดปราจีนบรุ ี ในปัจจุบนั มูลนธิ ผิ สานวัฒนธรรม | 11

ไรค้ วามหมาย เมื่อ พ.ต.ต.หน่มุ เรียกใหเ้ จ้าหนา้ ทตี่ ำ� รวจท่ีอยหู่ นา้ ห้องสบื สวนนำ� ถงุ พลาสติกมาใสโ่ ทรศัพท์มอื ถือของผม และน�ำออกไปข้างนอก ณ ตอนนั้น ผมไม่ร้จู ะตอ้ งทำ� อยา่ งไร ผมจงึ หันไปพดู ร้องขอความช่วยเหลือ จาก พ.ต.ต.เหน่ง กับดาบต�ำรวจชายว่า ผมไม่ได้เอาสร้อยทองค�ำของนางวิไป แต่ต�ำรวจท้ังสองกลับปฏิเสธที่จะเชื่อ จากนั้นดาบต�ำรวจชายได้ขยับมาเข้าใกล้ เพ่ือไม่ให้ผมขยับไปไหน สักครู่ก็มีนายต�ำรวจท่ีอยู่หน้าห้องน�ำถุงพลาสติกมาให้ พ.ต.ต.หนุ่ม และส่ิงที่ใครหลายคนไม่คาดคิดว่าเจ้าหน้าท่ีต�ำรวจกลุ่มนี้จะท�ำก็ เกิดขน้ึ ใช่ครับ เขาเอาถงุ พลาสตกิ ครอบหัวผม พ.ต.ต.หนุ่ม เอาถุงพลาสติกมาครอบหัวผม และรวบปากถุงบริเวณ ตน้ คอเพอ่ื ใหผ้ มหายใจไมอ่ อก ผมจงึ พยายามดน้ิ และกดั ถงุ พลาสตกิ ทคี่ รอบศรี ษะ ออกเพื่อให้มีอากาศหายใจ เม่ือเห็นเช่นนั้น พ.ต.ต.หนุ่ม จึงได้เอาถุงพลาสติกที่ ครอบหัวผมออก พรอ้ มกับถามดว้ ยประโยคเดมิ ว่า “มงึ จะรบั สารภาพได้หรือยงั ?” พ.ต.ต.หนุ่ม “ผมไม่รเู้ รอื่ งจรงิ ๆ ปล่อยผมไปเถอะ” ช็อป เมื่อได้ยินดังน้ัน พ.ต.ต.หนุ่ม ก็น�ำถุงพลาสติกใบใหม่มาครอบศีรษะ ผมอีกคร้ังในลักษณะเดิม เมื่อผมดิ้นทุรนทุรายอีกคร้ัง เขาก็น�ำถุงพลาสติกออก แลว้ ถามเช่นเดมิ อีกว่า “มึงจะรับสารภาพได้หรือยังว่า มึงเอาของกลางไปไว้ที่ไหน?” พ.ต.ต.หน่มุ “ผมไม่ร้เู รือ่ งจริงๆ ผมจะไปมีของกลางได้ยังไง” ชอ็ ป เมอ่ื ไดย้ นิ ดงั นนั้ พ.ต.ต.หนมุ่ กน็ ำ� ถงุ พลาสตกิ ใบใหมม่ าครอบศรี ษะผม เชน่ เดมิ อกี ครงั้ พรอ้ มทง้ั ถามวา่ ‘มงึ จะรบั สารภาพไดห้ รอื ยงั ?’ และ ‘ของกลางอยู่ ทไ่ี หน?’ ซำ�้ อยเู่ ชน่ นน้ั ประหนงึ่ วา่ พวกเขาเชอื่ ไปสนทิ ใจแลว้ วา่ ผมคอื ผกู้ ระทำ� การ วง่ิ ราวสรอ้ ยคอทองคำ� จรงิ และทางเดยี วทพี่ วกเขาจะไดส้ ง่ิ ของนน้ั มากค็ อื การบบี บังคบั ให้ผมรับสารภาพวา่ เปน็ ผู้กระท�ำความผิด 12 | เม่อื ผมถูกทรมาน…ผมจงึ มาตามหาความยุติธรรม

ช่วงเวลาเดียวกนั นี้เองท่ี ดาบตำ� รวจชาย ไดเ้ ข้ามารว่ มท�ำร้ายร่างกาย ผมด้วยการใช้เท้าเหยียบเข้าที่สีข้างและล�ำตัวของผม ผมร้องโอดโอยขึ้นสุดเสียง ด้วยความเจ็บปวดที่บริเวณสีข้างและล�ำตัวของผมก่อนจะร้องขอความเมตตาให้ พวกเขาหยุดกระท�ำแต่เพียงเท่าน้ี แต่พวกเขาก็ยังมิวาย ดึงกุญแจมือเพื่อให้ผม ลุกขึ้นน่ัง เพ่ือจะได้ใช้ถุงพลาสติกครอบศีรษะผมอีกครั้ง และถามค�ำถามชุดเดิม ทไ่ี ดถ้ ามผมไปกอ่ นหนา้ น้ี ตอนนี้ผมทั้งเจ็บตัวและหายใจไม่ออก ในใจก็ได้แต่นึกต้ังค�ำถามด้วย ความไมเ่ ขา้ ใจวา่ ‘นผ่ี มทำ� ผดิ อะไร ทำ� ไมผมตอ้ งมาเจออะไรเชน่ น’้ี แตเ่ พอื่ ใหช้ วี ติ ของผมอยู่รอดต่อไปได้ ผมจึงต้องพยายามทุกวิถีทางท่ีจะท�ำให้ถุงที่ครอบศีรษะ ของผมกลายเป็นรูเพ่ือถ่ายเทอากาศ ก่อนท่ีถุงพลาสติกจะถูกเปล่ียนอีกคร้ังเพื่อ ไมใ่ หผ้ มได้มีอากาศหายใจ พวกเขายังไม่หยุดแต่เพียงเท่าน้ัน เมื่อ พ.ต.ต.หนุ่ม และดาบต�ำรวจ ชายยงั คงตอ่ ยตเี ขา้ ทบี่ รเิ วณศรี ษะและทวั่ ลำ� ตวั ของผม จนผมรสู้ กึ เจบ็ จนอว่ มและ ชาไปหมดทงั้ ตัว ระหว่างทพ่ี วกเขายงั คงซ้อมผมอย่นู ัน้ พ.ต.ต.หนมุ่ ไดข้ ่มข่ผู มวา่ หากผมยงั ไมร่ บั สารภาพตอ่ ไปเรอ่ื ยๆ จนกระทงั่ ขาดอากาศหายใจตาย พวกเขาจะ เอารา่ งของผมไปปลอ่ ยทงิ้ ไวท้ ี่ “เขาอโี ต”้ ซง่ึ เปน็ ภเู ขาลกู หนงึ่ ในจงั หวดั ปราจนี บรุ ี และท�ำเหมือนกบั ว่า คดีน้เี ป็นเพยี งคดคี นหายเทา่ นน้ั ใช่ครับ ตอนนผ้ี มรูส้ ึกกลัว เนื่องจากก่อนหนา้ น้ี ผมเช่ือมาตลอดท้ังชวี ติ วา่ “โรงพกั ” คือสถานที่ “เพ่ือประชาชน” อย่างสุดใจ และหากไม่ว่าเมื่อไรท่ีเราเดือดร้อนมีเรื่องทุกข์ใจ ผมก็คาดหวังมาโดยตลอดว่าเราจะสามารถมาขอค�ำปรึกษาหรือพ่ึงพาเพื่อให้ได้ รับความเปน็ ธรรมในข้ันตน้ ได้ แตว่ นั นี้ เวลานี้ สง่ิ ที่พบเจออยู่ขณะน้ีมันไดล้ บล้างความเชอ่ื ของผมไป เสยี หมดส้ิน และมันได้ท�ำใหผ้ มกลัวสถานที่นี้ รวมถงึ เจา้ หนา้ ท่ชี ุดสีกากที ่ที ำ� งาน อยูภ่ ายในสถานทแี่ หง่ น้ี ตอนน้ดี ว้ ย ตอนนี้ ผมกลวั วา่ ความโมโหโกรธาจะยงั ผลใหพ้ วกเขากลา้ ทจี่ ะกระทำ� มลู นิธผิ สานวฒั นธรรม | 13

การตามทีเ่ คยพดู ก่อนหน้าน้ีกบั ผมจริง เพราะภาพทปี่ รากฏยังเบ้อื งหน้าท�ำให้ผม เลอื กเชอื่ ไปแลว้ วา่ ตอ่ ใหบ้ า้ นนเ้ี มอื งนม้ี กี ฎหมายและกระบวนการยตุ ธิ รรมกต็ าม แตม่ นั คงจะไมถ่ กู นำ� มาใชอ้ กี แลว้ เมอ่ื ตอนนช้ี วี ติ ของผมกำ� ลงั จะถกู ลขิ ติ ใหเ้ ปน็ หรอื ตายดว้ ยน้ำ� มอื ของนายต�ำรวจตรงหน้าเหล่าน้ี เมื่อคิดได้เช่นนั้น ผมจึงร้องขอให้พวกเขาหยุด พร้อมท้ังยอมรับ สารภาพว่า ผมเปน็ ผกู้ ระทำ� การวิง่ ราวทรัพยจ์ ากนางวไิ ปจรงิ ก่อนจะเปรยตอ่ วา่ ตนเองได้น�ำเอาของกลางดังกล่าวไปไว้ที่ร้านค้าของพ่ีบี บริเวณท้ายวัดหลวง ปรีชากลู ผมรดู้ วี า่ ตอนนผ้ี มกำ� ลงั จะทำ� ใหค้ นรอบขา้ งทไี่ มไ่ ดเ้ กยี่ วขอ้ งเดอื ดรอ้ น แตจ่ ะใหผ้ มท�ำอยา่ งไรไดบ้ า้ ง เมือ่ ความเป็นความตายมารออย่ตู รงหน้าผมแล้ว แต่ผมเลือกจะมชี ีวติ อยู่ตอ่ เพราะผมยงั อยากพบเจอพ่อ แม่ นอ้ งชาย ยังอยากตามความฝันอีกมากมายท่ียังไม่ได้ท�ำ รวมทั้งยังพอแบ่งเบาภาระพ่อแม่ ได้บ้าง ผมจึงตัดสินใจออกอุบายเช่นน้ีเพ่ือให้คนรอบตัวรับรู้และติดต่อให้พ่อแม่ ของผมไดร้ ับทราบ และมารบั ตวั ผมกลบั ไปยังบา้ นที เนอ่ื งจากตอนนรี้ ่างกายของผมเรม่ิ จะไม่ไหวแลว้ หลังจากทผ่ี มรบั สารภาพแล้ว เจ้าหนา้ ทีต่ �ำรวจในห้องสืบสวนท้งั หมด จงึ นำ� ตวั ผมขน้ึ รถกระบะอซี ซุ ดุ แี มคซส์ ขี าวของสภ.เมอื งปราจนี บรุ ี แลว้ ขบั มงุ่ หนา้ ไปยงั รา้ นของพ่ีบีตามทไ่ี ด้ออกอบุ ายไวว้ า่ ของกลางถูกเก็บซ่อนไว้ทีน่ น่ั เวลา 16.00 น. เมื่อไปถึงยังร้านค้าของพ่ีบีบริเวณท้ายวัดหลวงปรีชากูล ขณะนั้นพ่ีบี ยังคงยืนอยู่ในร้านค้า ส่วนนางเลียบ แม่ยายของพ่ีบีก�ำลังเดินเข้าไปในบ้านเพ่ือ เตรยี มอาบนำ�้ ใหห้ ลาน เมอื่ สถานการณย์ งั คงดำ� เนนิ ไปอยา่ งปกติ เจา้ หนา้ ทต่ี ำ� รวจ ที่อยู่ภายในรถกระบะสองคนจึงตัดสินเปิดประตูรถและเดินเข้าไปยังร้านของพ่ีบี โดยมีเป้าหมายคือ การเข้าควบคุมตัวพ่ีบี และค้นหาของกลางที่พวกเขาเชื่อว่า อยภู่ ายในร้านคา้ ของพีบ่ ี 14 | เม่อื ผมถกู ทรมาน…ผมจึงมาตามหาความยุติธรรม

“โอ้ย ล็อคตัวผมทำ� ไมเนยี่ ” พี่บี “มงึ เอาของกลางไปเกบ็ ไว้ตรงไหน” ต�ำรวจคนหน่ึงถาม เสยี งรอ้ งของพบ่ี แี ละเสยี งตะโกนของตำ� รวจทดี่ งั มาจากบรเิ วณรา้ นคา้ ท�ำให้นางเลียบตัดสินใจเดินออกมายังร้านค้าเพ่ือดูว่ามีเหตุอะไรเกิดข้ึน ก่อนจะ พบวา่ นายบกี ำ� ลงั ถกู ตำ� รวจนายหนงึ่ ควบคมุ ตวั อยู่ ขณะทตี่ ำ� รวจอกี นายกำ� ลงั คน้ ข้าวของภายในร้านเพ่ือตามหาของกลาง แม่ยายของพี่บีเข้าไปถามนายต�ำรวจท่ี กำ� ลงั ควบคุมตัวลกู เขยของตนอยดู่ ้วยความสงสยั วา่ “น่ีมันเกิดอะไรข้นึ หรอ?” นางเลยี บ “คนรา้ ยวงิ่ ราวทรัพย์ได้นำ� สร้อยคอทองคำ� มาซ่อนไว้ในร้านแหง่ น้ี ผม รา้ นขายของชำ� ใกล้กบั บริเวณร้านคา้ เดมิ ของนายบี มูลนิธผิ สานวฒั นธรรม | 15

จงึ ตอ้ งขอคน้ หาของกลางในรา้ น และควบคมุ ตวั ลกู ชายของคณุ แมไ่ วก้ อ่ น” ตำ� รวจ นายหนงึ่ ตอบ “แล้วคนร้ายวง่ิ ราวทรพั ยค์ อื ใครหรอ?” นางเลียบ “นายฤทธริ งค์ หรือ ชอ็ ปครับ เขาอยู่ในรถกระบะคันน้นั ” ต�ำรวจนัน้ ตอบพร้อมชไ้ี ปยงั รถกระบะอีซุซดุ ีแมคซ์สขี าวของสภ.เมอื งปราจีนบุรี ด้วยผมและเพื่อนๆ เคยมานัง่ เล่นพูดคุยอยทู่ ่รี า้ นพีบ่ หี ลายคร้งั ท�ำให้ ทั้งพ่ีบีและนางเลียบ แม่ยายของพี่บีจดจ�ำผมและกลุ่มเพ่ือนได้เป็นอย่างดี นางเลียบจึงเดินตรงมายังรถกระบะเพ่ือดูให้แน่ใจว่าเป็นผมจริงหรือไม่ ก่อนจะ เอย่ ปากถามว่า “ช็อปหรอลกู ?” นางเลยี บ “ครบั แม”่ ชอ็ ป “แล้วหนทู �ำจริงไหมลกู ” นางเลยี บ “ไมจ่ รงิ ครับแม”่ ช็อป “แล้วหนูพูดได้อย่างไรว่าเอาของกลางมาฝากไว้กับพี่บี เขาต้องเดือด รอ้ นเพราะหนนู ะ” นางเลยี บ “ผมโดนซ้อมแม่ แม่ต้องช่วยผมนะ ตอนนั้นผมไม่รู้จะนึกถึงใคร ผม เลยนกึ ถึงพี่บีเปน็ คนแรกวา่ จะชว่ ยผมได้ ผมจะโทรหาพ่อหาแม่ต�ำรวจเขากไ็ ม่ให้ ผมโทร ถ้าผมไมท่ �ำแบบนี้ เขาจะซอ้ มผมจนตายแลว้ …” ช็อป ขณะที่ผมก�ำลังร้องขอความช่วยเหลือจากนางเลียบ แม่ยายของพี่บี นายตำ� รวจทน่ี ง่ั อยขู่ า้ งผมกไ็ ดเ้ อามอื มาปดิ ปากผมเพอื่ ไมใ่ หแ้ พรง่ พรายอะไรออก ไปอกี พรอ้ มทงั้ พยายามจะปดิ ประตรู ถไมใ่ หผ้ มคยุ กบั นางเลยี บ ผมจงึ พยายามเอา เทา้ ขดั ไวท้ ชี่ ายประตรู ถไมใ่ หต้ ำ� รวจปดิ ประตไู ด้ จากนนั้ จงึ พยายามบอกความจรงิ กบั นางเลียบตอ่ ว่า “ถ้าผมไม่บอกว่าของกลางอยู่ร้านพ่ีบี เขาจะซ้อมผมจนตายแล้วเอา ผมไปทงิ้ เขาอีโต้ ผมกลัวครับแม่ แมช่ ่วยผมดว้ ย” ชอ็ ป 16 | เม่อื ผมถกู ทรมาน…ผมจึงมาตามหาความยตุ ิธรรม

สักพักนายต�ำรวจทั้งสองที่ออกไปหาของกลางภายในร้าน ได้บอกกับ พบ่ี วี ่า ใหข้ ับรถตามมายังกองกำ� กับการสืบสวนต�ำรวจภูธรจงั หวดั ปราจีนบรุ ีเพอ่ื สอบปากคำ� เพมิ่ เตมิ กอ่ นจะเดนิ กลบั ออกมายงั รถกระบะพรอ้ มอาการหวั เสยี ผม จงึ ทำ� ไดแ้ คข่ อความชว่ ยเหลอื ผา่ นนางเลยี บไวเ้ พยี งเทา่ นนั้ กอ่ นทร่ี ถตำ� รวจจะถกู ขับออกไปจากบรเิ วณรา้ นพ่บี ี ขณะทผ่ี มถูกน�ำตัวกลับไปยังกองกำ� กับการสบื สวนน้ัน นายตำ� รวจคน หนึ่ง (ทราบช่ือภายหลงั คอื ดาบต�ำรวจกติ ) ไดใ้ ช้ฝ่ามือตบลงมาทีห่ ัวของผม 1 ที พรอ้ มกับสบถด้วยอารมณห์ วั เสยี ว่า “พามาหาหลักฐานแล้วไม่มเี น่ยี มันเสยี หายไหม?” ดาบตำ� รวจกิต “ถา้ ผมไมท่ ำ� เชน่ นี้ ผมกค็ งถกู ซอ้ มปางตายแนๆ่ ผมเลยตอ้ งยอมรบั และ ใหพ้ ี่พาผมออกมาหาคนรู้จกั เพ่ือให้เขาติดตอ่ พอ่ แมข่ องผมกอ่ น” ช็อป บทสนทนาจบลงด้วยความเงียบ จนเมื่อมาถึงกองก�ำกับการสืบสวนอีกครั้ง ดาบต�ำรวจชายก็ได้น�ำตัว ผมไปถ่ายปสั สาวะใสข่ วดเพอ่ื ตรวจหาสารเสพติด ผมยนิ ยอมท�ำตามทกุ ประการ เพราะมนั่ ใจวา่ ตนเองไมเ่ คยยงุ่ เกย่ี วกบั ของอบายมขุ ใดๆ เลย อาจมบี า้ งทดี่ ม่ื เบยี ร์ กบั เพอ่ื นบา้ ง แตน่ ั่นก็แคเ่ ฉพาะช่วงเวลาวนั หยุดเทศกาลเทา่ นัน้ สักพักหน่ึง ดาบต�ำรวจชายได้น�ำผลตรวจปัสสาวะออกมาพร้อมกับ บอกว่า ผลที่ออกมาพบปัสสาวะเป็นสีม่วง ก่อนจะถามผมด้วยประโยคต่อมาท่ี ตตี ราผมไปกอ่ นแล้ววา่ “เสพมานานหรือยงั ?” ดาบตำ� รวจชาย “ผมไม่เคยเสพยาจริงๆ ครบั ” ชอ็ ป แต่ก็เหมือนกับที่แล้วมา พวกเขาท�ำเหมือนกับไม่ได้ยินเสียงของผม สักครู่จึงมีต�ำรวจจากหน่วยปฏิบัติการพิเศษ (นปพ.) กองก�ำกับการต�ำรวจภูธร จังหวัดปราจีนบุรี มารับตัวผมจากร้อยเวรเพื่อไปตรวจหาสารเสพติดอีกครั้งท่ี โรงพยาบาล ผมจึงร้องขอกับนายต�ำรวจชุดน้ีอีกครั้ง เพื่อให้ผมได้ติดต่อกลับไป หาพ่อแม่ของผม โดยคร้ังนี้นายต�ำรวจ นปพ.กลับยินยอมให้ผมติดต่อหาพ่อแม่ มูลนิธผิ สานวฒั นธรรม | 17

ได้ ผมจึงได้ติดต่อพวกท่านและบอกเล่าเรื่องราวให้ทราบโดยคร่าวว่า ตอนน้ีผม อยทู่ ี่ สภ.เมืองปราจีนบุรี และถูกเจ้าหนา้ ทต่ี �ำรวจบังคับใหส้ ารภาพวา่ เปน็ ผรู้ า้ ย ว่งิ ราวทรพั ยผ์ ู้หญิงคนหนึ่ง ทงั้ ๆ ทผ่ี มไมไ่ ดท้ ำ� และมที ีอ่ ย่เู ป็นหลกั แหลง่ ตามวัน เวลา และสถานท่ี เมอ่ื ตอนเกดิ เหตอุ ยา่ งชดั เจน แตก่ ลบั ไมม่ นี ายตำ� รวจคนใดเลอื ก ทจี่ ะรบั ฟงั และเชื่อในคำ� พดู ยืนยนั ของผมเลย ภายหลังผมติดต่อกับพ่อแม่ได้ส�ำเร็จแล้ว ต�ำรวจ นปพ.จึงน�ำตัวผม ขึ้นรถกระบะพร้อมกับบุคคลอื่นอีกสองคน ไปตรวจหาสารเสพติดท่ีโรงพยาบาล เจา้ พระยาอภยั ภเู บศร ซง่ึ เป็นโรงพยาบาลประจำ� จงั หวดั ปราจีนบรุ ี เมื่อมาถึงยังโรงพยาบาล นายต�ำรวจ นปพ.ได้น�ำพาตัวผมมายังห้อง ตรวจ จากน้ันนักเทคนคิ การแพทยก์ ็ได้ให้ผมถา่ ยปสั สาวะเก็บใสก่ ระบอกอีกครง้ั ก่อนจะน�ำกลับไปยังห้องตรวจ ภายหลังที่ผมเก็บถ่ายปัสสาวะให้เสร็จ ผมจึงได้ ออกมาน่งั รอผลตรวจอยบู่ ริเวณหนา้ หอ้ งตรวจ มาจนถงึ ตอนนี้ ผมขอสารภาพตามตรงว่า ผมค่อนข้างกงั วลอย่างมาก เพราะผมไมอ่ ยากกลบั ไปทกี่ องกำ� กบั การสบื สวนตำ� รวจภธู รจงั หวดั ปราจนี บรุ อี กี แลว้ และผมไดแ้ ตค่ าดหวงั วา่ ผลตรวจของโรงพยาบาลจะชว่ ยยนื ยนั ความบรสิ ทุ ธิ์ ของผมได้ หลังจากออกมาน่ังรออยู่หน้าห้องตรวจได้เพียงครู่เดียว พ่อกับแม่ผม กม็ าถงึ โรงพยาบาลและนง่ั รอผลตรวจเปน็ เพื่อนผม ผมกับแมน่ ่ังจบั มอื กันเพอ่ื รอ ผลตรวจอย่างใจจดใจจอ่ สกั พักหน่ึงผลตรวจของโรงพยาบาลก็ปรากฏออกมาวา่ ปัสสาวะของผมไม่พบสารเสพติด ต�ำรวจ นปพ.จึงได้เตรียมน�ำตัวผมกลับมายัง กองก�ำกับสบื สวนต�ำรวจภูธรจงั หวดั ปราจนี บุรีอกี ครงั้ เพยี งแตค่ รงั้ นผี้ มเร่มิ อนุ่ ใจ มากขึ้น เม่อื พ่อกับแม่ของผมไดข้ ับรถตดิ ตามรถกระบะต�ำรวจคันนั้นกลบั มาด้วย จนกระทั่งถึงกองก�ำกับการสืบสวน ต�ำรวจ นปพ.ได้พาผมเข้าไปนั่ง ในห้องกระจกใสเพื่อรอฟังค�ำส่ังของเจ้าหน้าท่ีอีกที พลันเม่ือเจ้าหน้าท่ีบอกว่า ผลตรวจไมพ่ บสารเสพติดในปสั สาวะของผม ใหผ้ มกลับบ้านได้ ผมรสู้ ึกดีใจอยา่ ง มาก ต�ำรวจ นปพ.จงึ ไดน้ ำ� ตวั ผมกลับมายังฝง่ั สภ.เมอื งปราจีนบรุ ี เพอื่ มาพบกับ 18 | เมอ่ื ผมถูกทรมาน…ผมจึงมาตามหาความยุติธรรม

ช็อ็ ป ขณะอยู่�ที่�โรงพยาบาลเจ้า้ พระยาอภััยภููเบศร จังั หวััดปราจีีนบุรุ ีี สถานที่ �ตรวจสารเสพติิดหลัังจากถููกซ้้อมทรมาน มูลนธิ ผิ สานวัฒนธรรม | 19

พนกั งานสอบสวนรอ้ ยเวร ขณะทก่ี ำ� ลงั เดนิ กลบั มานนั้ ผมกบั ครอบครวั กไ็ ดพ้ บกบั นางวิ ผเู้ สยี หายทก่ี ลา่ วหาวา่ ผมคอื บคุ คลทว่ี ง่ิ ราวทรพั ยข์ องเขาไป ซงึ่ นางกไ็ ดเ้ ดนิ ตามเขา้ มาพบร้อยเวรหลงั จากทผี่ มเดินเข้ามายังสภ.เมืองปราจนี บุรีแลว้ เชน่ กัน เม่ืออยูต่ ่อหน้าร้อยเวร นางวจิ ึงไดเ้ ข้ามาพูดกับพอ่ ของผมว่า ให้ชดใช้ เงินค่าเสยี หายเก่ยี วกบั สร้อยคอทองคำ� แลว้ จะยอมจบไมแ่ จง้ ความ ซงึ่ พอ่ ของผม ก็ได้ตอบกลับไปว่า จะไม่ยอมจ่ายเงินค่าเสียหายใดๆ ตามที่นางวิเสนอมาเป็น ขอ้ ตอ่ รอง เน่อื งจากพ่อของผมเชอื่ ว่า ผมคือผู้บรสิ ุทธ์จิ ากเหตุการณน์ ี้ และไมไ่ ด้ เปน็ ผกู้ ระทำ� ความผดิ ตามทน่ี างวกิ ลา่ วหา โดยพอ่ ของผมยงั บอกใหน้ างวริ บี ดำ� เนนิ การแจง้ ความกบั พนกั งานสอบสวนรอ้ ยเวรในขณะนนั้ ใหร้ อ้ งทกุ ขก์ ลา่ วโทษตอ่ ผม ได้ทนั ทีเลย เพราะขณะนนั้ เป็นเวลาดกึ มากแล้ว หากแจ้งความแลว้ พ่อผมจะได้ รีบดำ� เนนิ การประกันตัวผมกลบั บา้ นและเตรียมตัวสู้คดีกนั สดุ ทา้ ยแลว้ นางวกิ ไ็ มย่ อมแจง้ ความรอ้ งทกุ ขห์ รอื ดำ� เนนิ การกลา่ วโทษ ใดๆ กับผมท้ังส้ิน น�ำมาซึ่งความสงสัยของผมและผู้เป็นพ่อแม่ของผมอย่างมาก เม่ือเห็นว่าไม่สามารถตกลงกันได้ เจ้าพนักงานร้อยเวรจึงอนุญาตให้ผมกลับบ้าน ได้ เนอื่ งจากยังไมม่ ีหลักฐานยืนยนั ไดว้ ่าผมเป็นคนร้าย ผมและพ่อแมจ่ ึงออกมา จากสภ.เมอื งปราจนี บรุ ี แลว้ พากันขบั รถกลับบา้ น ขณะก�ำลังขับจักรยานยนต์ของตัวเองกลับบ้านน้ัน ผมคิดวนไปวนมา ตลอดทางว่า เร่อื งราวทเ่ี กิดข้นึ ในวนั นจ้ี ะไปจบลงทต่ี รงไหนได้บ้าง แต่ทแี่ นๆ่ ผม รสู้ กึ แหลกสลายอยา่ งมาก เมอื่ ผมถกู กลมุ่ คนทผ่ี มเคยชนื่ ชมเมอ่ื ครงั้ ยงั เดก็ กระทำ� กบั ผมราวกับว่า ผมไม่หลงเหลอื ความเปน็ มนุษยอ์ กี แลว้ ทง้ั ๆ ทีพ่ วกเขาสามารถ พูดคยุ ไตส่ วนถึงวัน เวลา และสถานที่ทผ่ี มอย่กู อ่ นหนา้ น้ีเพ่อื ยนื ยนั ความบริสทุ ธ์ิ ของผมได้ แต่ทา้ ยทส่ี ดุ แลว้ ก็ไม่ ผมกลายเปน็ แพะ และถูกตราหน้าประณามว่า โจรว่ิงราวสร้อยคอทองค�ำไปโดยส้ินเชิง แลว้ 20 | เมอ่ื ผมถกู ทรมาน…ผมจงึ มาตามหาความยตุ ธิ รรม

มลู นิธผิ สานวฒั นธรรม | 21

22 | เม่อื ผมถกู ทรมาน…ผมจงึ มาตามหาความยตุ ิธรรม

บทที่ 2 สิ่งท่ตี ้องสังเวยตลอดกาลของ “แพะรบั บาป” เคยมีใครสักคนบอกผมวา่ … การได้้รัับบาดเจ็็บทางกาย เมื่�อร่่อยรอยบาดแผลหายไปก็็ยัังสามารถ ใช้้ชีีวิติ ปกติไิ ด้้ การได้รับบาดเจ็บทางใจ หากบาดแผลที่เกิดขึ้นน้ันมีขนาดกว้างและ ลึกมาก ก็อาจต้องใช้เวลานานกว่าจะสมานความรู้สึกและตัวตนของคนสักคนให้ กลับมาเป็นดงั เดมิ ได้ เหมือนเช่น ลูกชายของผมท่ีมีท่าทีแปลกไปนับต้ังแต่เหตุการณ์ในวัน นนั้ และผมเองก็ยังไม่รู้ว่า จะท�ำอย่างไรให้ลูกชายของผมกลับคืนมาเป็น เหมอื นเดิม… ตัวตนท่ีเปลี่ยนไปในคืนน้นั - พอ่ สมศักดิ์ – หลงั จากทเ่ี ราสามพอ่ แม่ลูกกลับมาถึงบ้านแลว้ ผมน่ังลงกับเก้าอ้ีม้าน่ังในบ้าน และตัดสินใจถามไถ่เจ้าช็อป ลูกชาย ของผมถงึ เหตกุ ารณต์ า่ งๆ ทเ่ี กดิ ขนึ้ ในวนั น้ี หากแตว่ นั นล้ี กู ชายของผมกลบั มที า่ ที เซ่อื งซมึ ผิดปกตวิ สิ ัยเดิมของเขาไป อกี ท้ังยงั ไมย่ อมเลา่ เร่ืองราวใดๆ ให้กบั ทงั้ ผม มูลนิธิผสานวฒั นธรรม | 23

และภรรยาฟงั เลย ผมจึงค่อยๆ ลองถามถึงเหตุการณ์ก่อนหน้าน้ันว่า วันน้ีไปท�ำอะไร ท่ีไหนมาบ้าง ชอ็ ปจงึ คอ่ ยๆ บอกเลา่ เรือ่ งราวทีเ่ กดิ ขึน้ ใหผ้ มฟงั วา่ ช่วงเชา้ ตนนดั กับเพ่ือนสนิทช่ือ เมย์ ไปนั่งพูดคุยปรึกษาถึงแผนการเรียนต่อมหาวิทยาลัยของ ทั้งสองที่ร้านค้าของนายบี บริเวณท้ายวัดหลวงปรีชากุล ก่อนจะออกไปดูหนังที่ โรงภาพยนตรเ์ มเจอร์ ซนี เี พลก็ ซ์ ในหา้ งสรรพสนิ คา้ บก๊ิ ซี ตง้ั แตก่ อ่ นเทยี่ งและออก มาตอนบ่ายสองโมงคร่ึง จนกระท่ังขับรถออกมาแล้วพบกับต�ำรวจจราจร จึงถูก พาตวั มายังสภ.เมืองปราจนี บุรี เนือ่ งจากหมวกกนั น็อคและเสอื้ คลุมทีต่ นเองใสม่ ี ลักษณะคลา้ ยคลึงกับโจรว่งิ ราวสร้อยคอทองคำ� ของนางวิ เมอื่ ชว่ งสายของวันน้ี แต่กระน้ัน ช็อปก็ยังคงมีอาการอึกอัก เมื่อต้องเล่ารายละเอียดท่ี ตนเองพบเจอระหว่างการสอบปากค�ำ สีหน้าที่ดูเป็นกังวลกับท่าทางที่ดูไม่ม่ันใจ เหล่านั้น ท�ำให้ม่ันใจได้ว่าต้องเกิดอะไรขึ้นกับเขาระหว่างการสอบปากค�ำท่ีกอง ก�ำกบั สืบสวนเป็นแน่ เพยี งแตผ่ มยงั ไม่รู้วา่ มันเกดิ อะไรขึ้น ประจวบเหมาะท่ีสายตาของผมหันไปเห็นร่องรอยฟกช�้ำบริเวณข้อ มือท้ังสองข้างของเขา ท�ำให้ผมเริ่มประติดประต่อเรื่องราวได้มากข้ึน เพียงแต่ ส่ิงท่ีส�ำคัญที่สุดคือ ช็อป ลูกชายของผมจะต้องเปิดเผยส่ิงท่ีเกิดขึ้นทั้งหมดให้ทั้ง ผมและแม่ของเขาฟังเสียก่อน ผมจึงตัดสินใจลองถามไถ่อาการฟกช้�ำตรงข้อมือ ของเขากอ่ นว่า “แล้วนั่นข้อมือไปโดนอะไรมา แล้วอาการตอนน้ีเป็นอย่างไรบ้าง?” สมศักดิ์ “ผมไม่รู้ว่า ผมควรพูดดีไหม” ช็อปตอบด้วยสายตากระวนกระวาย และทา่ ทีท่ยี งั คงไม่มั่นใจ เมื่อเหน็ ท่าทีดังนั้น ผมจึงขยับเข้าไปนั่งใกลๆ้ พร้อมกับพูดว่า “ไมเ่ ป็นไรแล้ว ตอนนีล้ ูกอยกู่ บั พ่อแม่แลว้ ไมม่ ีอะไรตอ้ งกลัวแลว้ นะ” สมศักดิ์ 24 | เม่อื ผมถกู ทรมาน…ผมจึงมาตามหาความยตุ ธิ รรม

ภายหลงั จากทผ่ี มพดู ออกไปเชน่ นน้ั ทา่ ทขี องชอ็ ปกเ็ รม่ิ ดสู งบนง่ิ ลง ผม จึงค่อยๆ โอบไหล่ของเขา สักพักเขาจึงเปิดปากพูดถึงเหตุการณ์ก่อนจนกระท่ัง ออกจากหอ้ งสอบสวนวา่ “ภายหลงั ทรี่ อ้ ยเวรพาตวั ผเู้ สยี หายมาหาผมเพอ่ื ยนื ยนั ตวั ผรู้ า้ ย ผเู้ สยี หาย ได้มองมาท่ีผมและยนื ยันว่า ผมคือคนร้ายและได้ตบหน้าผมอย่างแรง 1 ที หลงั จากน้นั ผมกถ็ กู น�ำตัวจาก สภ.เมืองปราจีนบรุ มี ายังกองกำ� กบั การสบื สวน ขณะท่ี กำ� ลงั พาตัวมา ต�ำรวจท่ีพาตวั ผมมาก็ได้ตบหัวผม 1 ที เพียงเพราะผมบอกว่าผม ไม่รู้ ไม่ได้เป็นคนวิง่ ราวจรงิ ๆ เมื่อมาถึงห้องสอบสวน ต�ำรวจคนน้ันก็จับผมนั่งลงกับพื้นแล้วเอา กญุ แจมอื มาใสท่ ีข่ ้อมือของผมแบบไขว้หลัง และได้บงั คบั ใหผ้ มยอมรับวา่ เปน็ คน วงิ่ ราวทรพั ยม์ า แตผ่ มบอกวา่ ผมไมร่ เู้ รอื่ งและไมไ่ ดเ้ ปน็ ผทู้ ว่ี งิ่ ราวทรพั ยไ์ ป ตำ� รวจ คนเดิมก็ได้หยิบสมุดหน้าเหลืองขว้างใส่หน้า ตอนน้ันผมบอกต�ำรวจที่อยู่ตรงน้ัน วา่ ขอใหผ้ มไดโ้ ทรศพั ทต์ ดิ ตอ่ ผปู้ กครองไดไ้ หม ตำ� รวจคนนน้ั กไ็ มย่ อมใหผ้ มตดิ ตอ่ พรอ้ มกับเอาโทรศพั ท์ของผมให้กบั ต�ำรวจดา้ นนอกไปเก็บไว้ จากนน้ั ต�ำรวจคนเดียวกนั ก็เอาถุงมาครอบหวั ผม และรวบปากถงุ ไม่ ใหม้ อี ากาศหายใจ ผมหายใจไมอ่ อกจงึ พยายามกดั ถงุ พลาสตกิ ใหข้ าด เขาจงึ เอาถงุ ออกแลว้ ถามว่า ‘มึงจะรบั สารภาพหรอื ยัง?’ ผมก็ปฏิเสธและบอกวา่ ‘ไม่ร้เู รอื่ ง’ ตำ� รวจคนนนั้ กน็ ำ� ถงุ พลาสตกิ ใบใหมม่ าครอบหวั ผมอกี ผมทหี่ ายใจไมอ่ อกจงึ ตอ้ ง พยายามกดั ถงุ ใหข้ าดอกี ครงั้ ตำ� รวจจงึ โพลง่ ถามขนึ้ มาอกี ครงั้ วา่ ‘มงึ จะรบั สารภาพ หรือยัง มึงบอกมาว่าเอาของกลางไปไว้ที่ไหน?’ เพ่ือให้ผมรับสารภาพให้ได้ว่า ผมเปน็ คนท�ำ แตผ่ มก็ยังยืนยันตอบเขาไปว่า ‘ผมไม่ร้เู รื่องอะไรเลย’ พอผมตอบแบบนน้ั เขากเ็ อาถงุ พลาสตกิ อกี ใบมาครอบหวั ผมและถาม แบบเดมิ อกี ครงั้ แตค่ ราวนน้ี ายตำ� รวจอกี คนกไ็ ดเ้ ขา้ มารว่ มทำ� รา้ ยรา่ งกายผมดว้ ย การใช้เท้าเหยียบเข้าที่สีข้างและล�ำตัวของผม จากน้ันเขาก็ดึงกุญแจมือเพ่ือให้ ผมลุกข้ึนนั่ง ผมก็ได้พยายามกัดปากถุงจนขาดอีกครั้ง เขาก็เลยเอาถุงพลาสติก ใบใหม่ครอบหัวผมอีก และถามค�ำถามเดิมซ�้ำอีกครั้งและดาบต�ำรวจชายยังคง มูลนิธผิ สานวฒั นธรรม | 25

บาดแผลของช็อป จากเหตุการณว์ นั ที่ 28 มกราคม 2552 26 | เมื่อผมถกู ทรมาน…ผมจงึ มาตามหาความยตุ ิธรรม

บาดแผลของช็อป จากเหตกุ ารณว์ นั ที่ 28 มกราคม 2552 มลู นิธผิ สานวฒั นธรรม | 27

ต่อยตีเข้าที่บริเวณศีรษะและทั่วล�ำตัวของผม จนผมรู้สึกเจ็บจนอ่วมและชาไป หมดท้ังตัว” ช็อป กลา่ ว เมื่อฟังมาถึงตรงนี้ ผมก็รู้สึกตกใจพร้อมกับค�ำถามมากมายท่ีเกิดข้ึน ภายในหวั ว่า อะไรเปน็ เหตแุ ละผลท่ีท�ำใหเ้ จ้าหน้าทตี่ ำ� รวจเหล่านี้ต้องกระท�ำการ อันโหดเหย้ี มกับเด็กเยาวชนอายุ 18 ปถี งึ เพยี งนี้ เพียงเพราะพวกเขาต้องการช่วยเหลือ ติดตามตัวคนร้าย เพื่อมารับ สารภาพและทำ� แผนประกอบคำ� รบั สารภาพคดวี ง่ิ ราวทรพั ยข์ องหญงิ สาวคนหนงึ่ ? หรอื เพยี งเพราะพวกเขาตอ้ งการรบี ปดิ จบคดี เพอื่ ใหต้ นเองไดม้ ผี ลงาน มากเพยี งพอจะเลอื่ นขั้นทางราชการได้? แต่ไม่ว่าจะเหตุผลใด ผมก็ยังไม่เห็นถึงความเหมาะสมให้เจ้าหน้าท่ี เหลา่ นนั้ จะตอ้ งกระทำ� การเอาถงุ ครอบหวั เดก็ ผชู้ ายคนหนง่ึ เพอ่ื ใหร้ บั สารภาพใน คดนี ั้นๆ เลย เพราะการกระทำ� ดังกล่าวเป็นการกระทำ� ทลี่ ะเมิดและเสย่ี งตอ่ การ กระท�ำให้ชวี ติ ของเดก็ คนหน่งึ ต้องจบลงด้วยน้�ำมือของพวกเขา จากน้ันผมจึงพยายามตีสีหน้าเรียบน่ิง และหันไปสนใจส่ิงท่ีช็อป ลกู ชายของผมได้พูดต่อ “ตอ่ จากนน้ั ก็มตี �ำรวจอกี นายหนึง่ เขา้ มาชว่ ยกนั ท�ำร้ายผม โดยได้ใช้ เท้าเหยียบที่สขี า้ งล�ำตัวและดงึ ท่กี ญุ แจมือให้ผมลกุ ข้ึนนัง่ เพื่อจะเอาถุงพลาสติก ครอบหัวผมอีกครั้ง เขาข่มขู่ตลอดเวลาว่าหากผมไม่ยอมรับและเกิดเป็นอะไรไป จะเอาไปทิ้งเขาอีโต้ และหากออกไปไดแ้ ลว้ ไปบอกพอ่ แมห่ รอื ใครกต็ าม ถา้ เกดิ เปน็ เรอื่ งขน้ึ มาจะฆา่ ใหต้ าย ทำ� ใหอ้ ยใู่ นปราจนี ไมไ่ ด้ และจะไปดกั รอทำ� รา้ ยทห่ี นา้ โรงเรยี น ผม กลัว ผมเลยไมก่ ล้าจะเลา่ ใหฟ้ งั ” ช็อป หัวใจของผมหลน่ ลงไปถงึ ตาตุ่ม เมื่อทราบวา่ ลกู ชายของผมตอ้ งผ่าน อะไรมาบา้ งในระหวา่ งทย่ี งั ตดิ ตอ่ ผมและครอบครวั ไมไ่ ด้ เพราะนอกจากเจตนาที่ เจ้าหน้าที่ต�ำรวจเหล่าน้ันหวังจะกระท�ำการนอกเหนือกฎหมายแบบใดก็ได้ เพื่อ 28 | เมื่อผมถกู ทรมาน…ผมจึงมาตามหาความยุติธรรม

แลกกับค�ำรับสารภาพของลูกชายผมในคดีว่ิงราวทรัพย์ โดยไม่ห่วงว่า ลูกชาย ของผมจะถึงแก่ความตายหรือไม่ เพราะถ้าหากลูกชายของผมเกิดหลุดรอดออก ไปได้ น่ันหมายถึงสิ่งที่เป็นการกระท�ำอันด�ำมืดของพวกเขาก�ำลังจะถูกเปิดเผย ในพื้นทีส่ วา่ ง และแน่นอน เจ้าหน้าท่ีต�ำรวจกลุ่มนี้จะไม่มีทางยินยอมให้ตัวเองมีจุด ด่างพร้อยจากการกระท�ำอันโฉดเขลาและโหดเหีย้ มของตนเองเป็นแน่ ผมจงึ คอ่ นขา้ งตระหนกั ไดใ้ นทนั ทวี า่ สง่ิ ทสี่ ำ� คญั ทสี่ ดุ ในตอนนคี้ อื ความ ปลอดภัย ไม่เพียงแต่ท้ังช็อป หากแต่หมายรวมถึงพวกเราทุกคนในครอบครัว ชืน่ จติ ร หากว่าเรอื่ งน้ีมนั เกดิ ขึ้นกบั ผมทใ่ี ชช้ ีวติ อยบู่ นโลกน้ี เมอื่ ผมเตรยี มจะถามถงึ สง่ิ ทเ่ี กดิ ขน้ึ ตอ่ จากนนั้ กด็ เู หมอื นวา่ เจา้ ลกู ชาย ของผมจะมีท่าทีท่ีดูเครียดและอ่อนล้าลงไปทุกที อาจเป็นเพราะช่วงเวลาน้ัน ก็ดึกมากแล้ว กอปรกับส่ิงท่ีต้องเจอมาตลอดทั้งวันนี้ไม่ใช่เรื่องง่ายที่เด็กวัยรุ่น คนหนง่ึ จะสามารถรบั ไดอ้ ยา่ งสบายและไมม่ ที า่ ทอี อ่ นลา้ ทา้ ยทส่ี ดุ แลว้ ผมจงึ บอก วา่ ภรรยาของผมพาชอ็ ปไปอาบนำ้� พกั ผอ่ น พรอ้ มบอกใหเ้ ธอนอนเปน็ เพอื่ นลกู คนื น้ี เพอื่ ใหเ้ ขาอนุ่ ใจมากขนึ้ วา่ อยา่ งนอ้ ยๆ เขากย็ งั มแี มท่ คี่ อยอยเู่ คยี งขา้ งไมไ่ ปไหน แตส่ ิง่ ท่ีผมรับรไู้ ด้ในตอนนกี้ ค็ ือ ผมจะไมย่ อมใหค้ วามอยุตธิ รรมมาพรากชวี ิตลกู ของผมไป แมจ้ ะตอ้ งเสยี ท้ังแรงกาย แรงเวลา และแรงเงินมากเพยี งใด ผมกย็ อม เช้าวันรงุ่ ข้นึ วันที่ 29 มกราคม 2552 เวลา 8.00 น. แมว้ า่ เชา้ น้ี ชอ็ ปจะตน่ื มาพรอ้ มกบั อาการออ่ นลา้ ทยี่ งั ไมห่ ายดี แตด่ ว้ ย มลู นธิ ผิ สานวัฒนธรรม | 29

ภารกจิ ตา่ งๆ ทเ่ี ราตอ้ งเดนิ หนา้ ไปทำ� ในวนั นี้ ทำ� ใหผ้ มตอ้ งปลกุ เขาขน้ึ มาตง้ั แตเ่ ชา้ เพอ่ื ลา้ งหนา้ แปรงฟนั และไปยงั โรงพยาบาลบา้ นสรา้ ง จงั หวดั ปราจนี บรุ ี เพอ่ื ตรวจ สภาพรา่ งกายของเจา้ ชอ็ ปวา่ เขาไดร้ บั บาดเจบ็ ทางรา้ ยกายสว่ นใดบา้ ง กอ่ นจะรบั ยารักษากลบั มาบรรเทาอาการอกี ทีหนง่ึ โดยเบื้องต้น เมื่อเข้าพบแพทย์ตรวจอาการบาดเจ็บ และรับยากลับ มารักษาแล้ว เจ้าหน้าท่ีโรงพยาบาลได้ให้ค�ำแนะน�ำแก่ผมและลูกชายว่า ให้ไป แจ้งความร้องทุกข์ท่ีโรงพักไว้ด้วย เพ่ือเป็นการยืนยันว่า ในวันเวลาดังกล่าวมี เหตกุ ารณก์ ารทำ� รา้ ยรา่ งกายโดยเจา้ หนา้ ทต่ี ำ� รวจเกดิ ขนึ้ ระหวา่ งทำ� การสอบสวน บรเิ วณหนา้ โรงพยาบาลบา้ นสร้างในปัจจบุ ัน 30 | เม่อื ผมถูกทรมาน…ผมจึงมาตามหาความยตุ ธิ รรม

บรเิ วณหน้าสภ.บา้ นสรา้ งในปจั จบุ ัน ผู้ตอ้ งสงสยั จริง ภายหลังได้รับค�ำแนะน�ำดังกล่าว ผมกับลูกชายจึงเดินทางออกจาก โรงพยาบาลไปยงั สภ.อำ� เภอบา้ นสรา้ ง อนั เปน็ สถานตี ำ� รวจทใี่ กลก้ บั ทต่ี ง้ั ของบา้ น ผม เพอื่ แจง้ ความเรอ่ื งทลี่ กู ชายของผมถกู ตำ� รวจทำ� รา้ ยรา่ งกายระหวา่ งสอบสวน แต่กระนั้น เจ้าหน้าท่ีร้อยเวรประจ�ำ สภ.บ้านสร้าง ได้บอกว่า ไม่ สามารถแจ้งความได้ เน่ืองจาก สภ.บ้านสร้างไม่มีอ�ำนาจด�ำเนินคดี เนื่องจาก สถานที่เกิดเหตุดังกล่าวอยู่ในเขตอ�ำนาจของสภ.เมืองปราจีนบุรี หากจะด�ำเนิน การแจง้ ความรอ้ งทกุ ข์ ตอ้ งไปแจง้ กบั สภ.เมอื งปราจนี บรุ ี แตเ่ บอ้ื งตน้ รอ้ ยเวรกลา่ ว ว่า สามารถลงบันทึกประจ�ำกับทาง สภ.บ้านสร้างได้ ผมจึงให้ลูกชายลงบันทึก ประจ�ำวันไว้ที่ สภ.บ้านสร้าง เพ่ือเป็นหลักฐานเสียก่อน หากมีการด�ำเนินคดีจะ ได้นำ� บนั ทึกประจำ� วันดังกล่าวมาประกอบเปน็ พยานหลักฐานร่วมได้ จากนั้นผมและลูกชายจึงเดินทางต่อไปยัง สภ.เมืองปราจีนบุรี ในวัน มูลนิธผิ สานวฒั นธรรม | 31

เดียวกัน เพ่อื แจ้งความร้องทุกข์ตอ่ ร้อยเวรประจำ� วนั ว่า ช็อป ลูกชายของผมถกู เจา้ หนา้ ทต่ี ำ� รวจทำ� รา้ ยรา่ งกายระหวา่ งสอบสวนขอ้ เทจ็ จรงิ จนไดร้ บั บาดเจบ็ และ จากการท�ำรา้ ยร่างกายดงั กล่าว เปน็ ผลให้ลกู ชายของผมรับสารภาพว่า ตนเป็นผู้ ไปวิ่งราวสรอ้ ยคอทองค�ำของผ้อู ่ืน ขณะที่ก�ำลังเตรียมแจ้งความน้ัน พ.ต.ท.สอง หนึ่งในผู้อยู่ร่วมรู้ เห็น กรณีท่ีลูกชายของผมถูกท�ำร้ายด้วย ได้เดินเข้ามาพูดคุยกับผมด้วยท่าทีว่า ไมแ่ นะนำ� ใหแ้ จ้งความใดๆ กบั เจา้ หน้าทสี่ อบสวนชุดน้ี โดยอ้างว่า หากช็อปเลอื ก จะแจง้ ความตำ� รวจทท่ี ำ� รา้ ยรา่ งกายในวนั นนั้ แลว้ ทางผเู้ สยี หายจะเดนิ ทางเขา้ มา แจ้งความด�ำเนินคดีกับลูกชายของผมข้อหาวิ่งราวทรัพย์ผู้อื่น ซึ่งเม่ือวันเกิดเหตุ ยังไม่ได้แจง้ ความ แตผ่ มยงั คงยนื ยนั กบั ทาง พ.ต.ท.สอง วา่ จะใหช้ อ็ ป ลกู ชายของผมแจง้ ความเจา้ หนา้ ทชี่ ดุ สบื สวนทง้ั หมดทท่ี ำ� รา้ ยรา่ งกายใหไ้ ดเ้ พอ่ื ดำ� เนนิ คดตี อ่ ไป ยงั ผล ให้ พ.ต.ท.สอง ตดั สินใจเดนิ ออกไปดว้ ยอารมณห์ งุดหงดิ ไมพ่ อใจ และไม่พูดบอก กล่าวใดกบั ผมเลยแมแ้ ตน่ ้อย ระหวา่ งทผ่ี มกบั ลกู ชายรอแจง้ ความ เจา้ หนา้ ทต่ี ำ� รวจภายใน สภ.เมอื ง ปราจีนบุรี ได้แจง้ ใหผ้ มทราบวา่ ร้อยเวรไมอ่ ยู่ เน่ืองจากตอ้ งออกไปดูคดรี ถชนกนั ท่ดี า้ นนอก ผมกบั ลกู ชายจงึ ไดน้ ่งั รอ แตถ่ ึงอย่างนัน้ กส็ งั เกตเห็นวา่ พ.ต.ท.สอง มี ทา่ ทลี ุกลีล้ กุ ลน เดนิ เขา้ ออก สภ.เมืองปราจีนบุรี อยหู่ ลายตอ่ หลายห้อง แต่จนแล้วจนรอด ทั้งวันน้ันผ่านไปโดยผมกับลูกชายต้องนั่งรออยู่ใน สภ.เมอื งปราจนี บรุ ี จนเกอื บมดื คำ่� และไมส่ ามารถดำ� เนนิ การแจง้ ความใดๆ ในคดี ทชี่ อ็ ป ลกู ชายของผมถกู เจา้ หนา้ ทต่ี ำ� รวจทำ� รา้ ยรา่ งกายได้ สดุ ทา้ ยผมจงึ พาลกู ชาย กลบั บา้ น เพอื่ ใหล้ กู ชายของผมไดไ้ ปพกั ผอ่ นกอ่ น เนอ่ื งจากภาวะความเครยี ดและ หวาดกลวั ทเี่ รมิ่ ถาโถม เหตกุ เ็ พราะลกู ชายของผมเพง่ิ ผา่ นเหตกุ ารณส์ ะเทอื นขวญั มาไดไ้ มก่ ชี่ ัว่ โมงกบั สถานท่แี ห่งนี้ … 32 | เมอ่ื ผมถกู ทรมาน…ผมจงึ มาตามหาความยตุ ิธรรม

เช้าวันถดั มา วนั ที่ 30 มกราคม 2552 ช่วงสายของวันนี้ ผมได้รับโทรศัพท์จาก พ.ต.ท.ส่ี ร้อยเวรประจ�ำวัน ของ สภ.เมอื งปราจนี บรุ ี เพอ่ื แจง้ ใหท้ ราบวา่ นางวิ ผเู้ สยี หายจากเหตวุ ง่ิ ราวทรพั ย์ ไดเ้ ข้ามาแจ้งความร้องทกุ ข์กล่าวโทษแก่ นายฤทธิรงค์ ช่ืนจิตร หรือชอ็ ป ลกู ชาย ของผมในขอ้ หาวง่ิ ราวทรพั ยผ์ อู้ นื่ ซง่ึ กเ็ ปน็ ไปตามท่ี พ.ต.ท.สอง ไดก้ ลา่ วอา้ งกบั ผม ไวเ้ มอื่ วานนี้ หลงั จากทผี่ มพาลกู ชายไปยงั สภ.เมอื งปราจีนบรุ ี เพ่อื รอ้ งทกุ ขก์ ลา่ ว โทษกรณเี จา้ หนา้ ทตี่ ำ� รวจทำ� รา้ ยรา่ งกายเพอื่ ใหร้ บั สารภาพวา่ หากชอ็ ปแจง้ ความ เอาผิดกบั ตำ� รวจชดุ สืบสวนชุดนี้ ผูเ้ สียหายจะมาแจ้งความวา่ ลูกชายของผมเป็น ผ้วู ่งิ ราวทรัพยข์ องผู้อื่น ซ่งึ ผมก็ไดต้ อบกลบั พ.ต.ท.ส่ี ไปวา่ “เมื่อเป็นอย่างนี้แล้ว ทางผมก็ยินดีท่ีจะพาตัวลูกชายไปรับทราบ ขอ้ กลา่ วหาภายในวนั นท้ี นั ที ทางโรงพกั สะดวกใหผ้ มเขา้ ไปวนั น้ี กโี่ มงครบั ” สมศกั ด์ิ “ภายในวันนี้ผมเกรงวา่ จะไม่สะดวก ถา้ ยงั ไงทางโรงพกั ขอนัดลูกชาย ของคณุ รับทราบขอ้ กลา่ วหา วนั ท่ี 3 กุมภาพนั ธ์แล้วกนั ครบั ” พ.ต.ท.ส่ี “ไดค้ รับ” สมศกั ด์ิ สนิ้ สายโทรศัพทไ์ ป ผมไดบ้ อกกับลกู ชายและภรรยาของผมวา่ ทาง สภ.เมืองปราจีนบุรี ได้รับแจ้งความร้องทุกข์ของนางวิแล้ว และได้บอกให้ช็อป เตรยี มตัวเดนิ ทางไปรับทราบข้อกลา่ วหาด้วยตวั เองอีกครัง้ ในวนั ท่ี 3 กมุ ภาพนั ธ์ ทจ่ี ะถงึ น้ี ผมจงึ บอกกบั ทง้ั ลกู ชายและภรรยาวา่ เมอ่ื ถงึ วนั นนั้ ผมจะพาชอ็ ปไปรบั ทราบข้อหากรณีว่ิงราวทรัพย์สร้อยคอทองค�ำตามที่นางวิกล่าวหา จากนั้นจะให้ ช็อปเข้าแจ้งความร้องทุกข์ กรณีถูกต�ำรวจชุดสืบสวนท�ำร้ายร่างกาย เพ่ือให้รับ สารภาพว่าเปน็ ผไู้ ปวิ่งราวทรพั ยข์ องนางวอิ ีกคราหนึง่ ในวนั เดียวกันน้ีดว้ ย สู่ตัวตนทแี่ สนเปราะบาง 4 วนั ถดั มา ภายหลังจาก สภ.เมืองปราจีนบุรี ติดตอ่ แจง้ มาเพ่ือทราบถึงกรณีนางวิ มูลนิธผิ สานวัฒนธรรม | 33