พระบรมราชาวิธี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

ทศวรรษที่ ๖ พ.ศ. ๒๕๔๑ - ๒๕๕๐ 98 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๔๑ วันอังคำร ที่ ๒๑ เมษำยน พ.ศ. ๒๕๔๑ เวลา ๑๗.๓๕ น. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชด�าเนิน พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกุมารี โดยรถยนต์พระท่ีนั่ง จากพระตา� หนกั จติ รลดารโหฐาน พระราชวงั ดสุ ติ ไปทรงเปดิ ทางคขู่ นานลอยฟา้ บรมราชชนนี ณ บรเิ วณพลบั พลาพธิ ี ถนนบรมราชชนนี เขตบางกอกน้อย กรุงเทพมหานคร โอกาสนี้ได้ทอดพระเนตรแบบจ�าลองทางคู่ขนานลอยฟ้า บรมราชชนนี และมีพระราชปฏิสนั ถารกับเจ้าหน้าทีผ่ ู้รับผิดชอบ 99

วนั พฤหัสบดี ท่ี ๕ พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๕๔๑ การรถไฟแห่งประเทศไทยมอบทีด่ ินสนามกอลฟ์ รถไฟ ส่วนที่ ๒ ซง่ึ อยู่ติดกบั สวนสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ิ์ ทางดา้ นเหนือ เนื้อท่ปี ระมาณ ๓๗๕ ไร่ ซ่ึงเรียกกันว่า “สวนรถไฟ” ใหแ้ ก่กรงุ เทพมหานคร และรับเงนิ ค่าชดเชย จ�านวน ๕๕๕ ล้านบาท เพอ่ื ใหก้ รงุ เทพมหานครปรับปรุงพนื้ ที่เป็นสวนสาธารณะตามมตคิ ณะรัฐมนตรเี มื่อวันพุธ ที่ ๒ และวันองั คาร ท่ี ๒๙ มกราคม พ.ศ. ๒๕๓๔ กรุงเทพมหานครได้จัดสรา้ งเปน็ สวนสาธารณะเฉลมิ พระเกียรติ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจา้ ฟา้ มหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร (พระราชอสิ รยิ ยศในขณะนนั้ ) เน่อื งใน โอกาสทรงเจริญพระชนมายุครบ ๕๐ พรรษา ๒๘ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๔๕ ได้รับพระราชทานนามจากสมเด็จ พระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร เมื่อวันศุกร์ ท่ี ๙ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๔๕ ว่า “สวนวชริ เบญจทัศ” สวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร คือ “สวนจตจุ กั ร” สวนสาธารณะและสวนพฤกษศาสตร์เฉลมิ พระเกียรติสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ิต์ิ พระบรมราชินีนาถ คือ “สวนสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์” กับสวนสาธารณะเฉลิมพระเกียรติสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้า มหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร คือ “สวนวชิรเบญจทัศ” ซึ่งสร้างต่อเช่ือมกันทั้ง ๓ สวน บนท่ีดินของ การรถไฟแห่งประเทศไทย ระหว่างสถานีรถไฟบางซื่อกับถนนพหลโยธิน โดยมีถนนก�าแพงเพชร ๒ ค่ันกลาง จงึ เปน็ สวนสาธารณะเฉลมิ พระเกยี รตขิ นาดใหญท่ สี่ า� คญั และไดร้ บั ความนยิ มมากทสี่ ดุ ของกรงุ เทพมหานคร ปจั จบุ นั อยใู่ นความดูแลของกรงุ เทพมหานคร ๒๕๔๒ วนั องั คำร ท่ี ๑๖ พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๕๔๒ คณะรฐั มนตรมี มี ตอิ นมุ ตั ใิ นหลกั การใหก้ ระทรวงคมนาคม ด�าเนินการโครงการปรับปรุงและพัฒนาการใช้ประโยชน์พ้ืนท่ี บริเวณสถานีรถไฟธนบุรี (บางกอกน้อย) เฉลิมพระเกียรติ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร เนื่องในโอกาสพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๖ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๔๒ และวิธีปฏิบัติทางบัญชีเก่ียวกับ เงินบริจาคท่ีจะได้รับจากรัฐวิสาหกิจสมทบเพื่อเป็นค่าใช้จ่าย ในการก่อสร้างอาคารศูนย์อุบัติเหตุ โรงพยาบาลศิริราช โดยการยกเวน้ ไมต่ อ้ งนา� รายจา่ ยเงนิ ทแ่ี ตล่ ะรฐั วสิ าหกจิ บรจิ าคมา ค�านวณก�าไรสุทธิเพ่ือจัดสรรโบนัสพนักงานและคณะกรรมการ รัฐวิสาหกิจ ประจ�าปีบัญชี ๒๕๔๒ และให้รัฐวิสาหกิจสามารถ น�าจ�านวนเงินบริจาคดังกล่าวไปปรับลดก�าไรในการประเมินผล รัฐวสิ าหกจิ ได้ 100 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๔๓ วนั ศุกร์ ท่ี ๒๘ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๔๓ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ ม ให้สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี แทนพระองค์ ทรงประกอบพิธีวางศิลาฤกษ์ อาคารศนู ยอ์ ุบัติเหตุ โรงพยาบาลศิริราช ณ พลบั พลาพิธี ถนนรถไฟ เขตบางกอกนอ้ ย กรุงเทพมหานคร 101

วันอังคำร ที่ ๒๒ กุมภำพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๓ กระทรวงคมนาคมน�าเงินบริจาคที่ได้รับจากรัฐวิสาหกิจในสังกัดและประชาชน ตลอดจนการจัดกิจกรรม ต่าง ๆ จ�านวน ๕๒๐ ลา้ นบาท ข้ึนทลู เกล้าทลู กระหมอ่ มถวายพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพิตร เพ่ือพระราชทานแก่โรงพยาบาลศิริราชเป็นค่าก่อสร้างอาคารศูนย์อุบัติเหตุเฉลิมพระเกียรติ ๗๒ พรรษา โดยไมใ่ ชเ้ งนิ งบประมาณแผน่ ดนิ พรอ้ มทง้ั ไดท้ ลู เกลา้ ทลู กระหมอ่ มถวายเงนิ สมทบทนุ มลู นธิ ชิ ยั พฒั นา จ�านวน ๗๕.๙ ล้านบาท วนั พฤหสั บดี ท่ี ๓๐ มีนำคม พ.ศ. ๒๕๔๓ เวลา ๑๗.๒๔ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สิรกิ ติ ์ิ พระบรมราชนิ ีนาถ เสดจ็ พระราชด�าเนินโดยรถยนตพ์ ระทน่ี ัง่ จากพระตา� หนกั จติ รลดารโหฐาน พระราชวงั ดสุ ิต ไปทรงเปดิ สะพานพระราม ๓ ณ บรเิ วณพลบั พลาพธิ ี ถนนพระราม ๓ เขตบางคอแหลม กรุงเทพมหานคร เมอ่ื เสด็จพระราชดา� เนนิ ถงึ พลบั พลาพิธีแล้ว ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการบูชาพระรตั นตรัย แลว้ ประทับ พระราชอาสน์ ทรงศีลแล้ว อธิบดีกรมโยธาธิการเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวายหนังสือ ท่ีระลึกโครงการพระราม ๓ จากนั้น นายชวน หลีกภัย นายกรัฐมนตรีเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทกราบบังคมทูล รายงาน และกราบบงั คมทลู เชญิ เสดจ็ พระราชด�าเนินไปทรงเปดิ สะพานพระราม ๓ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทร มหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชด�าเนินไปทรงตัดแถบแพรเปิดสะพานพระราม ๓ ทรงหล่ัง ทกั ษโิ ณทก ทรงกราบทหี่ นา้ เครอ่ื งนมสั การ ทรงลาพระสงฆ์ แลว้ ทรงพระดา� เนนิ ทอดพระเนตรนทิ รรศการโครงการ พระราม ๓ ตอ่ จากนนั้ ประทับรถยนต์พระท่ีนง่ั เสดจ็ พระราชดา� เนินไปตามสะพานพระราม ๓ และทรงฉายภาพ ตามพระราชอธั ยาศัย สมควรแก่เวลา จงึ ประทบั รถยนตพ์ ระทีน่ ง่ั เสดจ็ พระราชดา� เนนิ กลับ วนั เสำร์ ท่ี ๖ พฤษภำคม พ.ศ. ๒๕๔๓ เวลา ๑๗.๐๔ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร เสด็จพระราชดา� เนิน พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกุมารี โดยรถยนต์พระท่ีนั่ง จากพระตา� หนกั จติ รลดารโหฐาน พระราชวงั ดสุ ติ ไปทรงหลอ่ ฐานรากเสาสะพานพระราม ๘ ณ บรเิ วณพลบั พลาพธิ ี ถนนจรญั สนทิ วงศ์ ซอย ๔๐ เขตบางพลัด กรงุ เทพมหานคร โครงการกอ่ สรา้ งสะพานพระราม ๘ เปน็ โครงการแกไ้ ขและบรรเทาปญั หาจราจรอนั เนอื่ งมาจากพระราชดา� ริ โดยต่อเชอ่ื มกบั โครงการทางยกระดบั ทางคขู่ นานลอยฟา้ บรมราชชนนี ฝ่ังธนบุรี บรเิ วณแยกอรุณอมรินทร์ มาตาม แนวถนนอรุณอมรินทร์ด้านทิศเหนือ วกมาริมแม่น้�าเจ้าพระยาบริเวณชุมชนบ้านปูนและโรงงานสุราบางย่ีขัน ขา้ มแม่นา�้ เจา้ พระยามายงั บรเิ วณถนนวิสทุ ธิกษตั ริย์ฝ่ังพระนคร โดยมที างขึ้นที่ใกลแ้ ยกถนนราชด�าเนนิ นอก และ ทางลงท่ีใกล้แยกถนนประชาธิปไตย ซ่ึงสามารถเช่ือมต่อกับโครงข่ายถนนจตุรทิศบริเวณถนนศรีอยุธยาได้ เป็นสะพานข้ามแม่น�้าเจ้าพระยาขนาด ๔ ช่องจราจรพร้อมทางเดินเท้า รวมความกว้างของสะพานท้ังส้ิน ๒๙.๓๐ เมตร มีความสูงประมาณ ๑๖๐ เมตร มีลักษณะการก่อสร้างท่ีค�านึงถึงความสวยงามกลมกลืน ด้านทัศนียภาพ เอกลักษณ์ความเป็นไทย และบรรยากาศในการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมบริเวณโดยรอบ รวมทั้ง การจัดภมู สิ ถาปตั ยบ์ รเิ วณพื้นทฝ่ี ่ังธนบุรแี ละฝัง่ พระนคร มกี �าหนดสรา้ งแลว้ เสร็จใน พ.ศ. ๒๕๔๔ 102 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๔๕ วันจนั ทร์ ที่ ๒๙ พฤษภำคม พ.ศ. ๒๕๔๓ เวลา ๑๗.๑๑ น. พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร เสดจ็ พระราชด�าเนิน โดยรถยนต์พระที่นั่ง จากพระต�าหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต ไปทรงวางศิลาฤกษ์สะพานข้ามแม่น�้า เจ้าพระยา บริเวณอ�าเภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ ตามโครงการก่อสร้างถนนวงแหวนอุตสาหกรรม ณ บรเิ วณพลบั พลาพิธี ถนนพระราม ๓ ซอย ๓๒ เขตยานนาวา กรุงเทพมหานคร วนั ศกุ ร์ ท่ี ๒๔ พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๕๔๓ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ตราพระราชบัญญัติการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๔๓ เพื่อจัดตั้ง การรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยขึ้นเป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงคมนาคม โดยโอนหน่วยงานเดิม คือองค์การรถไฟฟ้ามหานคร และก�าหนดอ�านาจหน้าท่ีของหน่วยงานใหม่ ให้สามารถด�าเนินกิจการรถไฟฟ้า ใหเ้ ปน็ ระบบและมปี ระสิทธิภาพยง่ิ ขนึ้ วนั อำทติ ย์ ที่ ๑๓ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๔๕ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหมอ่ มให้ตราพระราชกฤษฎีกายุบกรมไปรษณยี โ์ ทรเลข กระทรวงคมนาคม พ.ศ. ๒๕๔๕ เพือ่ โอนกจิ การ ทรพั ยส์ นิ สทิ ธิ อา� นาจหนา้ ที่ หน้ี และงบประมาณของกรมไปรษณยี โ์ ทรเลข กระทรวงคมนาคม ไปเปน็ ของสา� นกั งาน คณะกรรมการกจิ การโทรคมนาคมแหง่ ชาติ สว่ นกจิ การไปรษณยี แ์ ละเงนิ งบประมาณหมวดเดอื นและคา่ จา้ งประจา� ซ่ึงมีผู้ครองอยู่ ให้โอนไปเป็นของส�านักงานปลัดกระทรวงคมนาคม ตามบทบัญญัติในพระราชบัญญัติองค์กร จดั สรรคลน่ื ความถีแ่ ละกา� กบั กิจการวทิ ยกุ ระจายเสยี ง วทิ ยโุ ทรทศั น์ และกิจการโทรคมนาคม พ.ศ. ๒๕๔๓ 103

วันเสำร์ ท่ี ๑๙ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๔๕ เวลา ๑๗.๑๖ น. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร เสด็จพระราชดา� เนิน โดยรถยนต์พระท่ีนั่งจากพระต�าหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต ไปทรงวางศิลาฤกษ์อาคารผู้โดยสารและ อาคารเทยี บเครือ่ งบิน ท่าอากาศยานสวุ รรณภมู ิ ต้งั อยู่บรเิ วณถนนบางนา - ตราด กโิ ลเมตรท่ี ๑๕ อ�าเภอบางพลี จงั หวดั สมทุ รปราการ เวลา ๑๗.๕๕ น. เสด็จพระราชด�าเนินถึงบริเวณพลับพลาพิธีสถานท่ีก่อสร้างท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ เสดจ็ เขา้ พลบั พลาพธิ ี ทรงจดุ ธปู เทยี นเครอ่ื งนมสั การบชู าพระพทุ ธนวราชบพติ ร ทรงกราบ ประทบั พระราชอาสน์ ทรงศลี ประธานสงฆถ์ วายศีลแลว้ พระราชทานพระบรมราชวโรกาสใหพ้ ลเอก มงคล อัมพรพสิ ฏิ ฐ์ ประธานคณะกรรมการ บริษัท ท่าอากาศยานสากลกรุงเทพแห่งใหม่ จ�ากัด เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ทูลเกล้าทูลกระหม่อมถวาย ของที่ระลึก พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ทรงรบั ฟงั การถวายรายงานความคบื หนา้ โครงการกอ่ สรา้ งทา่ อากาศยานสวุ รรณภมู ิ โดยมสี าระสา� คญั วา่ ทา่ อากาศยานสวุ รรณภมู ติ งั้ อยใู่ นเขตอา� เภอบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ มีพ้ืนที่ประมาณ ๒๐,๐๐๐ ไร่ รัฐบาลได้ริเริ่มโครงการมาต้ังแต่ พ.ศ. ๒๕๐๓ และ หยดุ ดา� เนนิ งานมาเปน็ ชว่ ง ๆ จนถงึ พ.ศ. ๒๕๓๔ จงึ ไดม้ นี โยบายชดั เจนทจ่ี ะกอ่ สรา้ งทา่ อากาศยานแหง่ น้ี เพอ่ื รองรบั 104 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

การขยายตัวของการขนส่งทางอากาศ และมีเป้าหมายท่ีจะให้ประเทศไทยเป็นศูนย์กลางการคมนาคมขนส่ง ทางอากาศในภมู ภิ าคเอเชยี ตะวนั ออกเฉยี งใต้ โดยเมอื่ วนั องั คาร ท่ี ๒๗ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๓๙ รฐั บาลไดต้ ง้ั บรษิ ทั ทา่ อากาศยานสากลกรงุ เทพแหง่ ใหม่ จา� กดั ขน้ึ มฐี านะเปน็ รฐั วสิ าหกจิ สงั กดั กระทรวงคมนาคม ใหท้ า� หนา้ ทร่ี บั ผดิ ชอบ การก่อสร้างและบริหารท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ เงินลงทุนในการก่อสร้างท่าอากาศยานสุวรรณภูมิในระยะแรก บรษิ ทั ทา่ อากาศยานสากลกรุงเทพแห่งใหม่ จ�ากัด รับผดิ ชอบประมาณ ๑๒๕,๐๐๐ ล้านบาท หนว่ ยงานราชการ และภาคเอกชนอนื่ ๆ มารว่ มลงทนุ อกี ประมาณ ๑๐๐,๐๐๐ ลา้ นบาท ขณะนก้ี ารกอ่ สรา้ งทา่ อากาศยานสวุ รรณภมู ิ มีความคืบหน้าประมาณร้อยละ ๑๖ โดยได้เริ่มงานเพ่ือก่อสร้างอาคารผู้โดยสารเมื่อเดือนธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ อาคารหลังนี้จะเป็นอาคารเดย่ี ว มพี น้ื ท่ใี ช้สอยประมาณ ๕๖๓,๐๐๐ ตารางเมตร แบง่ อาคารออกเป็น ๒ สว่ น คือ สว่ นที่ ๑ สว่ นท่ีจะเปน็ ที่พกั ผโู้ ดยสาร มีความกว้าง ๑๑๑ เมตร ยาว ๔๔๔ เมตร และสูง ๔๒.๘๕ เมตร โครงสร้างและวัสดุหลักเป็นเหล็กและกระจก ตัวอาคารมี ๗ ชั้น และชั้นใต้ดิน ๑ ชั้น มีพื้นที่ใช้สอยประมาณ ๑๘๒,๐๐๐ ตารางเมตร สว่ นท่ี ๒ สว่ นทจ่ี ะเปน็ ที่เทียบเคร่ืองบิน มคี วามกวา้ ง ๔๐.๒๕ เมตร สงู ๒๕ เมตร มคี วามยาวของตวั อาคาร ทงั้ หมดประมาณ ๓,๒๑๐ เมตร โครงสรา้ งหลกั เปน็ เหลก็ หลงั คาเปน็ กระจกสลบั กบั ผา้ ใยสงั เคราะหเ์ คลอื บเทฟลอน ตัวอาคารสงู ๔ ช้ัน มีชั้นใตด้ นิ ๑ ช้ัน พืน้ ทีใ่ ชส้ อยประมาณ ๓๘๑,๐๐๐ ตารางเมตร อาคารท่ีพักผู้โดยสารจะใช้ระบบเทคโนโลยีที่ทันสมัย เพื่ออ�านวยความสะดวกรวดเร็วและปลอดภัยแก่ ผู้ใช้บริการ โดยในชว่ งเวลาท่ีมกี ารใช้บริการมากจะสามารถรองรบั ผู้โดยสารได้ถึง ๙,๕๕๐ คน การกอ่ สรา้ งอาคาร ผ้โู ดยสารแหง่ น้ี รัฐบาลมนี โยบายใช้วัสดุภายในประเทศ เพื่อสนับสนุนและสง่ เสริมการกระตุ้นและฟน้ื ฟูเศรษฐกิจ ของประเทศ จึงได้มกี ารออกแบบใหใ้ ชว้ สั ดใุ นประเทศถงึ รอ้ ยละ ๘๑ ในการนี้ บรษิ ัท ท่าอากาศยานสากลกรงุ เทพ แหง่ ใหม่ จา� กดั ไดท้ า� สญั ญาวา่ จา้ งกลมุ่ บรษิ ทั ไอทโี อ จอ๊ ยท์ เวนเจอร์ (ITO Joint Venture) เปน็ ผรู้ บั เหมากอ่ สรา้ ง อาคาร ในวงเงนิ ๓๖,๖๖๖ ลา้ นบาท ระยะเวลากอ่ สรา้ ง ๓๖ เดอื น และไดเ้ รมิ่ งานกอ่ สรา้ งเมอ่ื วนั เสาร์ ที่ ๑ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๔๔ มีก�าหนดแล้วเสรจ็ ในเดอื นธันวาคม พ.ศ. ๒๕๔๗ เพ่อื ใหท้ า่ อากาศยานสุวรรณภูมิเปิดบรกิ ารได้ใน พ.ศ. ๒๕๔๘ โดยระยะแรกรองรับผโู้ ดยสารได้ ๓๐ ล้านคนต่อปี รองรับการขนถา่ ยสินคา้ ๑.๔๖ ล้านตนั ตอ่ ปี และ ด้วยศักยภาพของท่าอากาศยานแหง่ นเ้ี มอ่ื พัฒนาเต็มพ้นื ท่ี จะสามารถรองรับผู้โดยสารไดส้ งู สุด ๑๐๐ ลา้ นคนต่อปี 105

พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชด�าเนินไปทรงวาง ศิลาฤกษ์อาคารผู้โดยสารและอาคารเทียบเคร่ืองบินท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ จากน้ันเสด็จพระด�าเนินไปยัง มณฑลพธิ ี ทรงพระสหุ รา่ ย ทรงเจมิ แผน่ อฐิ ทอง นาก เงนิ และแผน่ ศลิ าฤกษ์ แลว้ ทรงตอกไมม้ งคลในหลมุ ศลิ าฤกษ์ จากนนั้ ทรงวางแผน่ อฐิ ทอง นาก เงนิ และแผน่ ศลิ าฤกษล์ งในหลมุ ศลิ าฤกษ์ เสรจ็ แลว้ เสดจ็ กลบั ไปยงั พลบั พลาพธิ ี ทรงประเคนจตุปัจจัยไทยธรรมถวายพระสงฆ์ จ�านวน ๑๐ รูป ทรงหลั่งทักษิโณทก พระสงฆ์ถวายอนุโมทนา ถวายอดเิ รก จบแลว้ ทรงกราบทห่ี นา้ เครอื่ งนมสั การ ทรงลาพระสงฆ์ ตอ่ จากนนั้ เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปทอดพระเนตร แผนผงั แสดงเสน้ ทางคมนาคมและระบบระบายน้า� โดยรอบโครงการท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ และทอดพระเนตร นิทรรศการโครงการก่อสร้างท่าอากาศยานสุวรรณภูมิ โดยมีปลัดกระทรวงคมนาคมเป็นผู้กราบบังคมทูลรายงาน สมควรแก่เวลาจึงประทับรถยนต์พระท่ีน่ังเสด็จพระราชด�าเนินกลับ ถึงพระต�าหนักจิตรลดารโหฐานเม่ือเวลา ๒๐.๐๓ น. 106 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

วนั ศกุ ร์ ท่ี ๒๐ กันยำยน พ.ศ. ๒๕๔๕ เวลา ๑๗.๑๙ น. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เสดจ็ พระราชด�าเนิน พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกุมารี โดยรถยนต์พระท่ีน่ัง จาก พระต�าหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต ไปทรงเปิดสะพานพระราม ๘ ซ่ึงเป็นส่วนหน่ึงในโครงข่ายถนน จตุรทิศตะวันตก - ตะวันออก อันเน่ืองมาจากพระราชด�าริ ณ พลับพลาพิธี บริเวณเชิงลาดสะพานพระราม ๘ เขตพระนคร กรงุ เทพมหานคร เม่ือเสด็จพระราชด�าเนินเข้าสู่พลับพลาพิธีแล้ว ทรงจุดธูปเทียนเคร่ืองนมัสการบูชาพระรัตนตรัย ประทับ พระราชอาสน์ ทรงศีลแล้ว ร้อยตา� รวจตรี เกรยี งศกั ด์ิ โลหะชาละ ปลัดกรุงเทพมหานคร ทลู เกลา้ ทูลกระหมอ่ ม ถวายหนังสอื ที่ระลึกพิธีเปดิ สะพานพระราม ๘ จากนั้น ทรงรับฟังการถวายรายงานการดา� เนินงานโครงการแกไ้ ข ปญั หาการจราจรในกรุงเทพมหานครตามพระราชดา� ริ จบแลว้ นายสมัคร สนุ ทรเวช ผ้วู า่ ราชการกรงุ เทพมหานคร กราบบังคมทูลรายงานการก่อสร้างสะพานพระราม ๘ และกราบบังคมทูลเชิญเสด็จพระราชด�าเนินไปทรงเปิด สะพานพระราม ๘ พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เสดจ็ พระราชด�าเนินไปทรงกดปุม่ ไฟฟา้ เปิดสะพานพระราม ๘ และเสด็จพระราชด�าเนินกลับเข้าสู่พลับพลาพิธี ทรงประเคนจตุปัจจัยไทยธรรมถวาย พระสงฆ์ ทรงหลัง่ ทักษโิ ณทก จากนน้ั พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้ร้อยตา� รวจตรี เกรียงศกั ด์ิ โลหะชาละ ปลัดกรุงเทพมหานคร กราบบังคมทูลเบิกผู้ท�าประโยชน์ในการก่อสร้างสะพานพระราม ๘ เข้ารับพระราชทาน ของที่ระลึก ทรงลงพระปรมาภิไธยในแผ่นศิลา จากนั้นประทับรถยนต์พระที่นั่งเสด็จพระราชด�าเนินไปบริเวณ ใตส้ ะพานพระราม ๘ รมิ แมน่ า้� เจา้ พระยา ฝง่ั ธนบรุ ี ทอดพระเนตรนทิ รรศการเฉลมิ พระเกยี รตแิ สดงพระราชประวตั ิ และพระราชกรณียกิจของพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบดินทร นิทรรศการ การแกไ้ ขปญั หาจราจรตามแนวพระราชดา� ริ และโครงการแกไ้ ขปญั หานา้� ทว่ มตามแนวพระราชดา� ริ ไดเ้ วลาสมควร เสดจ็ พระราชดา� เนินไปประทบั รถยนต์พระทีน่ ่งั เสดจ็ พระราชดา� เนินกลบั วนั พุธ ท่ี ๒ ตลุ ำคม พ.ศ. ๒๕๔๕ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มพี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มใหต้ ราพระราชบญั ญตั ปิ รบั ปรงุ กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕ ก�าหนดให้กระทรวงคมนาคม มีอ�านาจ หน้าท่ีเกย่ี วกบั การขนส่ง ธุรกิจการขนสง่ การวางแผนจราจร และการพัฒนา โครงสร้างพื้นฐานด้านการคมนาคม และราชการอื่นตามท่ีมีกฎหมายก�าหนด ใหเ้ ป็นอ�านาจหน้าทีข่ องกระทรวงคมนาคม หรอื ส่วนราชการที่สงั กัดกระทรวง คมนาคม และมีสว่ นราชการในสังกัด ดังน้ี ส�านักงานรฐั มนตรี สา� นักงานปลดั กระทรวง กรมการขนสง่ ทางนา�้ และพาณชิ ยนาวี กรมการขนสง่ ทางบก กรมการ ขนส่งทางอากาศ กรมทางหลวง กรมทางหลวงชนบท และส�านักงานนโยบาย และแผนการขนส่งและจราจร 10๗

วันจนั ทร์ ที่ ๙ ธนั วำคม พ.ศ. ๒๕๔๕ เวลา ๑๖.๔๑ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร เสด็จพระราชด�าเนิน พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกุมารี โดยรถยนต์พระท่ีน่ัง จาก พระตา� หนกั จติ รลดารโหฐาน พระราชวงั ดสุ ติ ไปทรงเจมิ เรอื “ชลธารานรุ กั ษ”์ และทอดพระเนตรอปุ กรณก์ ารขจดั คราบน�า้ มนั ในทะเลประจ�าเรือ ณ ศูนยฝ์ กึ พาณชิ ยนาวี อ�าเภอเมอื งสมุทรปราการ จงั หวัดสมทุ รปราการ เม่ือเสด็จพระราชด�าเนินถึงศูนย์ฝึกพาณิชยนาวีแล้ว เสด็จเข้าพลับพลาพิธี ทรงจุดธูปเทียนเคร่ืองนมัสการ บูชาพระพุทธนวราชบพิตร แล้วประทับพระราชอาสน์ ทรงศีล และทรงรับฟังการถวายรายงาน ต่อจากนั้น พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปยงั เรอื “ชลธารานรุ กั ษ”์ ทรงพระสุหร่าย ทรงเจิมป้ายช่ือเรือ “ชลธารานุรักษ์” แล้วเสด็จพระราชด�าเนินไปทอดพระเนตรอุปกรณ์ขจัด คราบน้�ามันในทะเลประจ�าเรือ ซึ่งประกอบด้วยทุ่นกักน�้ามัน อุปกรณ์เก็บคราบน้�ามันแบบท�านบและแบบ ขนแปรง อุปกรณ์เก็บคราบน�้ามันแบบแผ่นจาน อุปกรณ์เก็บคราบน้�ามันแบบเส้นเชือก เรือ “ชลธารานุรักษ์” เป็นเรอื อเนกประสงค์ เพือ่ ขจดั คราบน�้ามนั ค้นหา ช่วยชวี ติ และดับเพลิง มีภารกิจหลักในการขจัดมลพษิ ทางน้า� และช่วยดับเพลิงในบริเวณอ่าวไทยและทะเลอันดามัน พร้อมท้ังปฏิบัติภารกิจเสริมในด้านค้นหาและช่วยเหลือ ผู้ประสบภัยทางทะเล จากน้ัน เสดจ็ พระราชด�าเนินกลับเขา้ ส่พู ลบั พลาพธิ ี ทรงประเคนจตุปจั จัยไทยธรรมถวายพระสงฆ์ ทรงหลงั่ ทักษิโณทก ทรงลงพระปรมาภิไธยในสมุดที่ระลึก นายพิเชษฐ สถิรชวาล รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม เฝา้ ทลู ละอองธลุ ีพระบาท น้อมเกลา้ นอ้ มกระหมอ่ มถวายเรอื “ชลธารานรุ กั ษ”์ จ�าลอง และพระบรมฉายาลกั ษณ์ เสรจ็ แลว้ เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปยงั อาคารทจ่ี ดั นทิ รรศการ ทอดพระเนตรนทิ รรศการ “การปอ้ งกนั และขจดั มลพษิ ทางน้�าเน่ืองจากน้�ามัน” สมควรแก่เวลา จงึ ประทบั รถยนต์พระท่นี งั่ เสดจ็ พระราชดา� เนินกลับ 108 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๔๗ วันเสำร์ ที่ ๓ กรกฎำคม พ.ศ. ๒๕๔๗ พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจ้าสิรกิ ติ ์ิ พระบรม- ราชนิ นี าถ เสดจ็ พระราชดา� เนนิ พรอ้ มดว้ ยสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า เจา้ ฟา้ มหาจกั รสี ริ นิ ธร สยามบรมราชกมุ ารี ไปทรงเปิดการเดนิ รถ โครงการรถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล (ช่วงหวั ล�าโพง - บางซอ่ื ) โดยมีนายกรฐั มนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม ประธานกรรมการการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทย และประชาชน จา� นวนมากเฝ้าทลู ละอองธลุ ีพระบาทรับเสดจ็ ณ สถานีรถไฟฟ้าหวั ลา� โพง กรุงเทพมหานคร พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปยงั บรเิ วณมณฑลพธิ ี ทรงกดปุ่มเปิดแพรคลุมป้ายโครงการ “รถไฟฟ้ามหานคร สายเฉลิมรัชมงคล” พร้อมกัน ๓ จุด ได้แก่ บริเวณ ชัน้ ออกบตั รโดยสาร (ด้านหน้าทปี่ ระทบั ) บริเวณดา้ นบนใกลท้ างข้นึ - ลงของสถานรี ถไฟฟ้าหวั ล�าโพง และบรเิ วณ ด้านบนของสถานีรถไฟฟ้าบางซอ่ื จากนนั้ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และ สมเดจ็ พระนางเจ้าสิรกิ ติ ิ์ พระบรมราชินนี าถ เสด็จพระราชดา� เนนิ พร้อมดว้ ยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้า มหาจกั รสี ริ นิ ธร สยามบรมราชกมุ ารี ลงลฟิ ตไ์ ปยงั ชน้ั ชานชาลาเพอื่ ประทบั รถไฟฟา้ พระทน่ี ง่ั ขบวนท่ี ๑ หมายเลขตู้ ๑๐๑๔ โดยมีองคมนตรี นายกรัฐมนตรี รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม ข้าราชบริพาร ทูตานุทูต โดยเสด็จ ในการนี้ ผู้ว่าการการรถไฟฟ้าขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยน�าเสด็จพระราชด�าเนินเพ่ือถวายการอารักขา ตลอดเส้นทาง ต้ังแต่สถานีรถไฟฟ้าหัวล�าโพงถึงสถานีรถไฟฟ้าบางซื่อ ก่อนเสด็จพระราชด�าเนินกลับมายังศูนย์ ซ่อมบา� รุงรักษาและศูนยค์ วบคุมการปฏิบัติการ รวมระยะทาง ๒๙ กิโลเมตร 109

110 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๔๙ เวลา ๑๙.๐๐ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ ๒๕๕๐ สิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกมุ ารี ถงึ ศนู ยซ์ อ่ มบา� รงุ รกั ษาและศนู ยค์ วบคมุ การปฏบิ ตั กิ าร ทอดพระเนตรนทิ รรศการการกอ่ สรา้ ง รถไฟฟา้ ใต้ดนิ ผวู้ า่ การการรถไฟฟ้าขนสง่ มวลชนแหง่ ประเทศไทยกราบบงั คมทลู สรุปรายงานการดา� เนินงาน เวลา ๑๙.๑๙ น. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงกดปุ่มเปิดการ เดนิ รถทใ่ี หบ้ รกิ ารประชาชน ณ หอ้ งควบคมุ การเดนิ รถไฟฟา้ โดยขบวนรถไฟฟา้ ทท่ี รงเปดิ การเดนิ รถไดว้ ง่ิ ไปทส่ี ถานี รถไฟฟา้ พระราม ๙ เปน็ สถานแี รก และทอดพระเนตรทางหน้าจอโทรทศั น์วงจรปดิ ของทุกสถานกี ารเดินรถไฟฟ้า ที่ใหบ้ รกิ ารประชาชนอยใู่ นระบบหลงั ทรงกดปุ่มเปดิ การเดินรถไฟฟา้ ท้งั หมดจา� นวน ๑๔ ขบวน ภายหลงั เสร็จสน้ิ การทอดพระเนตร นายกรัฐมนตรีได้น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายตราไปรษณียากรที่ระลึกชุดรถไฟฟ้าใต้ดิน สายแรก (สายเฉลมิ รชั มงคล) และแบบจ�าลองรถไฟฟ้า จากนน้ั มีกระแสพระราชดา� รสั ขอบใจผวู้ ่าการการรถไฟฟา้ ขนส่งมวลชนแห่งประเทศไทยและผู้เกี่ยวข้อง ก่อนเสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชนิ นี าถ และสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า เจา้ ฟา้ มหาจกั รสี ริ นิ ธร สยามบรมราชกมุ ารี ไปประทบั รถยนต์ พระทนี่ ั่ง เสด็จพระราชด�าเนินกลบั เวลา ๑๙.๕๐ น. วันพธุ ที่ ๑๕ กมุ ภำพันธ์ พ.ศ. ๒๕๔๙ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ตราพระราชกฤษฎีกายุบเลิกองค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ พ.ศ. ๒๕๔๙ ด้วยในปัจจุบัน การด�าเนินธุรกิจด้านการขนส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์เป็นธุรกิจที่มีการแข่งขันเสรี ประกอบกับการด�าเนินธุรกิจ ด้านการขนส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์ของภาคเอกชนมีการแข่งขันกันอย่างมีประสิทธิภาพอยู่แล้ว สมควรยุบเลิก องค์การรับส่งสินค้าและพัสดุภัณฑ์และก�าหนดวิธีการจัดทรัพย์สินตามมาตรา ๖ แห่งพระราชบัญญัติว่าด้วย การจัดตง้ั องค์การของรัฐบาล พ.ศ. ๒๔๙๖ วันจนั ทร์ ท่ี ๓๑ ธนั วำคม พ.ศ. ๒๕๕๐ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ตราพระราชบัญญัติการทางพิเศษแห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๐ เพ่ือยกเลิกประกาศของ คณะปฏิวัติ ฉบับที่ ๒๙๐ ลงวันจันทร์ ที่ ๒๗ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๑๕ ซึ่งเป็นกฎหมายจัดตั้งการทางพิเศษ แห่งประเทศไทยท่ีได้ใช้บังคับมาเป็นเวลานาน และปรับปรุงอ�านาจหน้าที่ให้เกิดความคล่องตัว เหมาะสมกับ สภาพของงานท่ีเปลี่ยนแปลงไป 111

ทศวรรษที่ ๗ พ.ศ. ๒๕๕๑ - ๒๕๖๐ 112 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๕๒ วันศุกร์ ท่ี ๑๐ กรกฎำคม พ.ศ. ๒๕๕๒ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร มพี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มใหต้ ราพระราชบญั ญตั ิ ปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบบั ที่ ๖) พ.ศ. ๒๕๕๒ ท่ีก�าหนดให้ ยกเลิกการยุบกรมทางหลวงชนบท และให้มีภารกิจด�าเนินการเช่นเดิม สบื เนอ่ื งจากพระราชบญั ญตั ปิ รบั ปรงุ กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๔๕ ได้ก�าหนดไว้ในมาตรา ๕๔ ว่าให้ยุบเลิกกรมทางหลวงชนบท ภายใน ระยะเวลา ๑๐ ปี แต่เนื่องจากภารกิจของกรมทางหลวงชนบท มีความส�าคัญต่อการพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานทางหลวง และกระจาย ความเจรญิ สชู่ นบทซงึ่ เปน็ นโยบายหลกั ของทกุ รฐั บาล ดงั นนั้ จงึ เหน็ ควร ยกเลิกบทบัญญัติเดิมที่ให้ยุบเลิกน้ัน และเพ่ิมภารกิจจากเดิมให้ เหมาะสมกบั สภาพของงาน วนั พฤหัสบดี ท่ี ๑๒ พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๕๕๒ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร มพี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มใหต้ ราพระราชกฤษฎกี า เปลย่ี นชอื่ กรมการขนสง่ ทางอากาศ เปน็ กรมการบนิ พลเรอื น พ.ศ. ๒๕๕๒ เพื่อให้เหมาะสมและสอดคล้องกับภารกิจด้านการบิน ซ่ึงครอบคลุม ทั้งการขนส่งทางอากาศและการเดินอากาศ และเป็นการสอดคล้อง กบั แนวทางในการกา� หนดชอ่ื หนว่ ยงานลกั ษณะเดยี วกนั ในตา่ งประเทศ วนั พฤหัสบดี ที่ ๑๒ พฤศจกิ ำยน พ.ศ. ๒๕๕๒ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร มพี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มใหต้ ราพระราชกฤษฎกี า เปล่ียนช่ือกรมการขนส่งทางน�้าและพาณิชยนาวี เป็นกรมเจ้าท่า พ.ศ. ๒๕๕๒ เพื่อให้สอดคล้องกับการปฏิบัติภารกิจของส่วนราชการ และเป็นการระลึกถึงพระมหากรุณาธิคุณของพระบาทสมเด็จ พระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวท่ีทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม พระราชทานนามหนว่ ยงาน 113

๒๕๕๓ วนั พธุ ที่ ๒๔ พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๕๕๓ เวลา ๑๖.๓๐ น. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร เสด็จพระราชดา� เนิน พรอ้ มดว้ ยสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า เจา้ ฟา้ มหาจกั รสี ริ นิ ธร สยามบรมราชกมุ ารี โดยรถยนตพ์ ระทนี่ งั่ จากอาคาร เฉลมิ พระเกยี รติ โรงพยาบาลศริ ริ าช ไปยงั ทา่ เทยี บเรอื สมาคมศษิ ยเ์ กา่ แพทยศ์ ริ ริ าช โรงพยาบาลศริ ริ าช เพอ่ื ประทบั เรอื พระทน่ี ง่ั องั สนา ไปทรงเปดิ ประตรู ะบายนา้� คลองลดั โพธ์ิ อนั เนอ่ื งมาจากพระราชดา� ริ และทรงเปดิ สะพานภมู พิ ล ๑ และสะพานภมู พิ ล ๒ อา� เภอพระประแดง จงั หวดั สมุทรปราการ กรมทางหลวงชนบทได้ก่อสร้างสะพานข้ามแม่น้�าเจ้าพระยา ๒ ช่วงต่อเน่ืองกัน บริเวณคอคอดของพื้นที่ บางกระเจ้า อา� เภอพระประแดง จังหวัดสมุทรปราการ เช่ือมระหวา่ งถนนพระราม ๓ กับถนนปเู่ จา้ สมิงพรายและ ถนนสุขสวัสด์ิ ต่อมาเมื่อวนั พุธ ที่ ๒ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๒ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มพระราชทานนามสะพานดา้ นทศิ เหนอื วา่ “สะพานภมู พิ ล ๑” และสะพานด้านทิศใต้ว่า “สะพานภูมิพล ๒” สะพานท้ังสองแห่งเป็นสะพานขึงแฝดแห่งแรกของประเทศไทย มีความสูงจากพ้ืนดิน ๔๕ เมตร โดยสะพานทั้ง ๒ ช่วงมีความยาวรวมประมาณ ๔.๒ กิโลเมตร มีความกว้าง ๗ ช่องจราจร บริเวณกลางสะพานมีทางแยกต่างระดับเชื่อมต่อกับทางยกระดับขนาดความกว้าง ๔ ช่องจราจร ความยาวประมาณ ๒.๒ กโิ ลเมตร ไปสถู่ นนสขุ สวสั ดท์ิ างทศิ ตะวนั ตก เมอ่ื โครงการกอ่ สรา้ งแลว้ เสรจ็ ไดเ้ ปดิ ทดลองใช้ เมอื่ วันเสาร์ ท่ี ๑๖ กันยายน พ.ศ. ๒๕๔๙ เวลา ๑๗.๕๕ น. พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดา� เนนิ ถึงบริเวณปากคลองประตูระบายน�้าคลองลัดโพธ์ิ นายอภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ นายกรัฐมนตรีกราบบังคมทูลรายงาน เกยี่ วกบั โครงการ จากนน้ั พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ทอดพระเนตรวดี ทิ ศั น์ 114 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๕๘ ความเปน็ มาของโครงการบนเรือพระท่ีน่งั ทรงวางพระหตั ถ์บนแท่นท่ีฉายภาพแผนท่ีเพอ่ื ทรงเปิดประตูระบายน�้า คลองลดั โพธิ์ อันเนอ่ื งมาจากพระราชด�าริ และทรงเปิดสะพานภมู พิ ล ๑ สะพานภมู ิพล ๒ ทอดพระเนตรวดี ทิ ัศน์ เลา่ เรอ่ื งประตรู ะบายนา�้ คลองลดั โพธทิ์ ฉ่ี ายโดยเทคนคิ พเิ ศษบรเิ วณดา้ นหลงั ของประตรู ะบายนา้� และทอดพระเนตร วีดิทัศน์เล่าเร่ืองสะพานภูมิพล ๑ สะพานภูมิพล ๒ บริเวณสะพานดังกล่าว ได้เวลาสมควร พระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกมุ ารี เสด็จพระราชด�าเนินกลับโดยเรือพระทีน่ งั่ อังสนา วนั จันทร์ ท่ี ๑๒ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๕๘ รฐั มนตรวี า่ การกระทรวงคมนาคมออกกฎกระทรวงแบง่ สว่ นราชการกรมทางหลวงชนบท กระทรวงคมนาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ เพ่อื กา� หนดอา� นาจหน้าทีแ่ ละความรบั ผดิ ชอบ และแบง่ สว่ นราชการในสงั กัด ใหเ้ หมาะสมกบั ภารกจิ ท่ีเพม่ิ ขึ้นและเหมาะสมกบั สภาพของงานทีเ่ ปล่ยี นแปลงไป วนั จันทร์ ที่ ๑๒ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๕๘ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมออกกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการของส�านักงานนโยบายและแผนการ ขนส่งและจราจร กระทรวงคมนาคม เพื่อให้เหมาะสมกับภารกิจที่เพิ่มขึ้นและเหมาะสมกับสภาพของงาน ทเ่ี ปลีย่ นแปลงไป 115

กำรแสดงละครเวทเี ทดิ พระเกียรติ “ไกลกังวล มิวสิคลั ออน เดอะ บีช” และนิทรรศกำรเฉลิมพระเกยี รติ “รักของพระรำชำ...เพ่อื ปวงประชำไทย ไกลกังวล” กระทรวงคมนาคมและภาคเอกชนไดจ้ ดั ละครเวทีเทิดพระเกยี รติ จา� นวน ๒ คร้งั คือ ครัง้ แรกระหว่างวันพุธ ท่ี ๒๐ ถึงวันอาทิตย์ ที่ ๒๔ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๖ และคร้ังที่ ๒ ระหว่างวันพุธ ท่ี ๒๘ มกราคม ถึงวันอาทิตย์ ที่ ๑ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๘ ณ สวนหลวงราชินี อ�าเภอหัวหิน จังหวดั ประจวบคีรีขันธ์ เพ่อื แสดงความจงรกั ภกั ดี และน้อมรา� ลกึ ในพระมหากรณุ าธิคุณของพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถท่ีได้พระราชทานแนวพระราชด�าริต่าง ๆ ในการพัฒนาโครงสร้าง พ้ืนฐานด้านการคมนาคมขนส่งของประเทศโดยเฉพาะท่ีวังไกลกังวล อ�าเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ที่โปรดเสด็จพระราชด�าเนินแปรพระราชฐานมาประทับในฤดูร้อน เป็นจุดเร่ิมต้นของโครงการในพระราชด�าริ เพ่อื พฒั นาชวี ิตความเป็นอยู่ของพสกนิกร ละครเพลง “ไกลกงั วล มิวสิคลั ออน เดอะ บีช” แสดงโดยนักแสดงละครเพลงชัน้ นา� และใชว้ งออรเ์ คสตรา บรรเลงดนตรีประกอบการแสดง เป็นละครเพลงรักโรแมนติก เน้ือหาเกี่ยวกับเมืองหัวหินเป็นเมืองแห่งความรัก โดยผกู เรอื่ งแสดงถงึ ความรกั ของพระบาทสมเดจ็ พระเจา้ อยหู่ วั ๒ รชั กาลทโ่ี ปรดเสดจ็ พระราชดา� เนนิ แปรพระราชฐาน มาประทับ ณ วังไกลกังวล คือ พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลท่ี ๗ และสมเด็จพระนางเจ้า ร�าไพพรรณี พระบรมราชินี กับพระบาทสมเด็จพระ ปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จ พระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ นอกจากน้ีหัวหิน ยั ง เ ป ็ น เ มื อ ง แ ห ่ ง ค ว า ม รั ก ร ะ ห ว ่ า ง พ ร ะ เ จ ้ า แ ผ ่ น ดิ น กั บ ประชาชนของพระองค์ ครั้งเกิดการเปล่ียนแปลงการปกครอง ในรัชกาลท่ี ๗ ท่ีทรงเห็นแก่ความสงบสุขของแผ่นดิน และการเป็นต้นก�าเนิดของโครงการในพระราชด�าริเพื่อ ประโยชน์สุขของพสกนิกรในรัชกาลปัจจุบันหลายโครงการ หัวหินยังเป็นเมืองแห่งความรักความผูกพันท่ีชาวหัวหิน มีต่อสถาบันพระมหากษัตริย์อีกด้วย ละครเพลงเรื่องน้ี ได้อัญเชิญเพลงพระราชนิพนธ์ของท้ัง ๒ รัชกาลมาขับร้อง รวม ๓ เพลง คือ เพลงราตรีประดับดาว เพลงต�าหนักใหม่ ไกลกังวล และเพลงไกลกังวล ทั้งได้อัญเชิญภาพยนตร์เรื่อง “แหวนวิเศษ” ท่ีพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงสรา้ ง มาฉายประกอบการแสดงด้วย 116 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

สว่ นนทิ รรศการเฉลมิ พระเกยี รติ “รกั ของพระราชา...เพอ่ื ปวงประชาไทย ไกลกงั วล” เกย่ี วกบั พระราชประวตั ิ และพระราชกรณยี กจิ ของพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร จดั พ้นื ท่ีนทิ รรศการ เปน็ ๙ ส่วน คือ (๑) ครอบครวั ...จุดเร่ิมตน้ แหง่ ความรกั (๒) ความเอย...งดงาม...ความรัก (๓) รกั คือการสรา้ งสรรค์ (๔) ความรกั ส่คู วามรู้ (๕) รักจากพระราชา พฒั นาชาติและรวมศรทั ธาของคนไทย (๖) รกั จากพระราชา พฒั นา ประชาไทย (๗) เส้นทางแห่งรัก (๘) รักจากพระราชา พัฒนาสู่ความพอเพียง (๙) ความรักที่งดงาม ในความเรยี บง่าย ผู้เข้าชมการแสดงละครเพลงและชมนิทรรศการได้รับโปสต์การ์ดชุดพิเศษที่ประมวลภาพพระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร ขณะทรงงานและเสดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปในท่ีตา่ ง ๆ ล้วนเป็น ภาพท่ีหาชมได้ยาก ทั้งพื้นท่ีนิทรรศการแต่ละส่วนได้จัดให้มีมุมถ่ายภาพไว้เป็นที่ระลึกด้วย 11๗

ภาพยามเย็น โดย นายอดิศกั ด์ิ จติ รร์ ังษี (ขทช.นนทบรุ )ี วนั พธุ ท่ี ๓๐ กันยำยน พ.ศ. ๒๕๕๘ เวลา ๑๘.๒๓ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมให้สมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า เจ้าฟา้ มหาจกั รสี ริ นิ ธร สยามบรมราชกุมารี เสดจ็ พระราชด�าเนิน แทนพระองค์ไปทรงเปดิ สะพานมหาเจษฎาบดินทรานุสรณ์ อา� เภอเมอื งนนทบรุ ี จงั หวดั นนทบรุ ี ที่กรมทางหลวง ชนบทดา� เนนิ การกอ่ สรา้ งตง้ั แตเ่ ดอื นพฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๕ เปดิ ใชอ้ ยา่ งไมเ่ ปน็ ทางการเมอ่ื วนั ศกุ ร์ ท่ี ๒๖ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๕๗ เป็นสะพานเชื่อมต่อถนนนนทบุรี ๑ สายเล่ยี งเมอื งนนทบุรีกบั ถนนราชพฤกษ์ รวมระยะทางประมาณ ๔.๓ กิโลเมตร ตั้งอยู่ระหว่างสะพานพระน่ังเกล้ากับสะพานพระราม ๕ รูปแบบโครงสร้างเป็นสะพานคานขึง จา� นวน ๖ ชอ่ งจราจร สร้างขน้ึ เพื่อบรรเทาปญั หาการจราจรและเชอื่ มโยงโครงขา่ ยการเดินทางในพน้ื ท่ีตอนเหนอื ของกรงุ เทพมหานครใหส้ มบรู ณ์ ตลอดจนเตมิ เตม็ โครงขา่ ยคมนาคมใหเ้ ชอ่ื มโยงอยา่ งเปน็ ระบบ และเปน็ กลไกสา� คญั ในการพัฒนาเศรษฐกิจสังคม ได้รับพระมหากรุณาธิคุณจากพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร พระราชทานนามสะพานว่า “สะพานมหาเจษฎาบดนิ ทรานุสรณ”์ หมายถงึ สะพานที่เป็นอนสุ รณ์ ถึงพระบาทสมเด็จพระปรมาธิวรเสรฐ มหาเจษฎาบดินทร พระน่ังเกล้าเจ้าอยู่หัว สะพานแห่งน้ียังต้ังอยู่ใกล้กับ วัดเฉลิมพระเกียรติ วัดที่รัชกาลท่ี ๓ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้สร้างข้ึน เพ่ือเฉลิมพระเกียรติ พระอยั กาพระอยั กี และสมเดจ็ พระศรสี ลุ าลยั พระราชชนนี ดว้ ยบรเิ วณดงั กลา่ วเปน็ นวิ าสสถานเดมิ ของพระอยั กา พระอยั กี และเปน็ ที่ประสูติของพระราชชนนีของพระองค์ 118 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

วนั พุธ ท่ี ๓๐ กนั ยำยน พ.ศ. ๒๕๕๘ พระบาทสมเด็จปรมินทรมหาภูมิพลอดุลเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ตราพระราชก�าหนด การบนิ พลเรือนแหง่ ประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๘ เพือ่ ปรบั ปรุงรูปแบบ โครงสร้าง และอ�านาจหน้าที่ของหน่วยงานด้านการบินพลเรือนของประเทศไทย ให้สอดคล้องกับมาตรฐานสากล ข้อก�าหนด และข้อเสนอแนะขององค์การ การบินพลเรือนระหว่างประเทศ หรือไอเคโอ โดยได้มีการเปล่ียนแปลงชื่อ หน่วยงาน จากกรมการบินพลเรือน เป็นส�านักงานการบินพลเรือนแห่ง ประเทศไทย และให้ถอื เป็นองค์กรอสิ ระตามกฎหมาย วนั ศุกร์ ที่ ๒ ตุลำคม พ.ศ. ๒๕๕๘ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมออกกฎกระทรวงแบ่งส่วนราชการกรมท่าอากาศยาน กระทรวงคมนาคม พ.ศ. ๒๕๕๘ เพอ่ื แยกอา� นาจหนา้ ทใี่ นการกา� กบั ดแู ลกจิ การทา่ อากาศยานออกจากสงั กดั กรมการบนิ พลเรอื นใหไ้ ป อยูใ่ นความรบั ผิดชอบของกรมท่าอากาศยาน เพอ่ื ใหก้ ารปฏบิ ตั ิงานเปน็ ไปอยา่ งมีประสิทธิภาพ ๒๕๕๙ วันเสำร์ ที่ ๖ สงิ หำคม พ.ศ. ๒๕๕๙ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ ม ใหส้ มเด็จพระเทพรตั นราชสุดา เจา้ ฟ้ามหาจกั รีสิรนิ ธร สยามบรมราชกุมารี เสดจ็ พระราชด�าเนินแทนพระองคโ์ ดย รถยนตพ์ ระท่ีน่งั จากวงั สระปทมุ ไปทรงเปดิ การเดินรถไฟฟ้าสายฉลองรัชธรรมท่ีสถานีรถไฟฟา้ เตาปูน เขตบางซื่อ กรุงเทพมหานคร จากนั้นประทับรถไฟฟ้าพระที่น่ังจากสถานีรถไฟฟ้าเตาปูน ถึงศูนย์ซ่อมบ�ารุงฯ คลองบางไผ่ ทรงกดปมุ่ ระบบคอมพวิ เตอรเ์ ปดิ การเดนิ รถไฟฟา้ มหานครทส่ี ถานศี นู ยซ์ อ่ มบา� รงุ ฯ คลองบางไผ่ อา� เภอบางบวั ทอง จงั หวดั นนทบรุ ี 119

พระรำชด�ำรัส ท่ีจำรจ�ำ



พระบำทสมเดจ็ พระปรมินทรมหำภมู พิ ลอดุลยเดช บรมนำถบพิตร มีพระรำชกรณียกิจ เพอ่ื บำ� บดั ทกุ ขบ์ ำ� รงุ สขุ ใหแ้ กอ่ ำณำประชำรำษฎร์ โดยเฉพำะกำรพฒั นำโครงสรำ้ งพนื้ ฐำน ดำ้ นกำรคมนำคมขนสง่ ของประเทศ กระทรวงคมนำคมซง่ึ ดำ� เนนิ งำนดำ้ นคมนำคมขนสง่ ของไทยไดร้ บั พระมหำกรณุ ำธคิ ณุ ในหลำยโอกำส โดยโปรดเกลำ้ โปรดกระหมอ่ มใหเ้ ขำ้ เฝำ้ ฯ เพื่อถวำยรำยงำนควำมคืบหน้ำในโครงกำรต่ำง ๆ พร้อมกันนี้พระองค์ได้พระรำชทำน ค�ำแนะน�ำที่เป็นประโยชน์ต่อโครงกำรอีกด้วย กระทรวงคมนำคมจึงได้น้อมน�ำกระแส พระรำชดำ� รสั พระรำชด�ำริ และพระบรมรำโชวำททพี่ ระรำชทำนในโอกำสต่ำง ๆ มำปรบั ใช้ ในกำรปฏิบัติงำนด้วยควำมสำ� นกึ ในพระมหำกรุณำธิคุณอย่ำงหำทสี่ ุดมิได้ พระรำชดำ� รสั และพระบรมรำโชวำททพี่ ระรำชทำนแกก่ ระทรวงคมนำคม หรอื ทเ่ี กย่ี วโยงถงึ งำนของกระทรวงคมนำคม อัญเชิญมำตำมล�ำดับเวลำได้ดังนี้ 122 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

พ.ศ. ๒๕๐๐ พระอนุสำวรีย์ พลเอก พระเจำ้ บรมวงศเ์ ธอ กรมพระกำ� แพงเพ็ชรอคั รโยธนิ “ขา้ พเจา้ มคี วามยนิ ดที ไ่ี ดม้ ารว่ มในพธิ เี ปดิ พระอนสุ าวรยี ์ พลเอก พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ กรมพระกา� แพงเพช็ ร อคั รโยธิน ซึ่งการรถไฟแหง่ ประเทศไทยไดจ้ ัดให้มขี ้นึ ในวนั น้ี “เมื่อได้ฟังผู้ว่าการรถไฟล�าดับพระกรณียกิจ ซึ่งพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์นั้นได้ทรงบ�าเพ็ญมาแล้ว แตห่ นหลงั เพอ่ื ความววิ ฒั นาการของการคมนาคม โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ การรถไฟของประเทศ จนเปน็ มาตรฐานปกึ แผน่ มาจนบดั นี้ ขา้ พเจา้ กอ็ ดทจ่ี ะปลาบปลมื้ ปตี ยิ นิ ดดี ว้ ยเสยี มไิ ด้ ทไ่ี ดเ้ หน็ วา่ พระคณุ ปู การทที่ รงบา� เพญ็ ไวแ้ กป่ ระเทศชาติ แลว้ นน้ั มไิ ดถ้ กู หลงลมื การทก่ี ารรถไฟแหง่ ประเทศไทยและหนว่ ยงานอนื่ ๆ ทไี่ ดท้ รงบญั ชาการมา พรอ้ มทง้ั บรรดา ผเู้ ลื่อมใสในพระกรณยี กจิ ไดร้ ว่ มใจกนั จัดสรา้ งพระอนุสาวรีย์ข้ึนถวายนี้ เปน็ การแสดงออกถึงเจตจา� นงและความ พยายาม ที่จะถวายคารวะการและพระเกยี รตแิ กพ่ ระองคผ์ ้คู วรไดร้ ับ นบั เป็นการแสดงกตัญญกู ตเวทติ าคุณอยา่ ง นา่ สรรเสรญิ ถา้ พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอฯ ทรงทราบไดแ้ ลว้ ขา้ พเจา้ เชอื่ วา่ คงทรงปตี โิ สมนสั หานอ้ ยไม่ และสมาชกิ แหง่ ราชสกลุ ฉตั รไชย ควรจะอนโุ มทนาและภมู ใิ จในเกยี รตทิ พ่ี ระองคผ์ เู้ ปน็ ตน้ แหง่ ราชสกลุ นท้ี รงไดร้ บั นน้ั โดยถว้ นหนา้ “บัดนี้ได้มงคลฤกษ์แล้ว ข้าพเจ้าจะได้เปิดผ้าคลุมพระอนุสาวรีย์ ขออนุสาวรีย์ซ่ึงได้เปิดน้ีจงสถิตสถาพร เปน็ อนสุ รณส์ ง่ เสรมิ พระเกยี รตคิ ณุ พลเอก พระเจา้ บรมวงศเ์ ธอ กรมพระกา� แพงเพช็ รอคั รโยธนิ เตอื นใจใหร้ ะลกึ ถงึ พระกรณียกิจท่ีได้ทรงบ�าเพ็ญมาดีแล้วน้ันเป็นก�าลังใจแก่ทุกผู้ในอันจะปฏิบัติงานด้วยดีให้บังเกิดคุณประโยชน์ แก่ประเทศชาติอันเปน็ ที่รกั ของเราทัง้ หลายสบื ไป.” พระราชด�ารสั ในพิธีเปิดพระอนุสาวรีย์ พลเอก พระเจา้ บรมวงศ์เธอ กรมพระกา� แพงเพ็ชรอคั รโยธิน ณ บรเิ วณที่ท�าการรถไฟแห่งประเทศไทย วนั เสาร์ ที่ ๖ เมษายน พ.ศ. ๒๕๐๐ 123

พ.ศ. ๒๕๑๒ กำรพฒั นำดว้ ยหลักมนุษยธรรม หลกั เมตตำ และหลักควำมบรสิ ุทธ์ิใจ “...ทนี กี้ ม็ าพดู ถงึ วา่ การใหค้ วามตอ้ งการพนื้ ฐาน อยา่ งทว่ี า่ ใหถ้ นนหรอื ชลประทานเปน็ เบอ้ื งตน้ นน้ั อาจทา� ใหเ้ สยี หายกไ็ ด้ นกึ ถงึ กะเหรย่ี ง แล้วก็บอกได้ว่าได้คัดค้านเอาไว้แล้ว เมื่อเดือนท่ีแล้วผู้บอกว่าควรจะสร้างถนนจากหนองพลับข้ามภูเขาเข้าไปหากะเหร่ียงซึ่งก็นับว่าเป็นทางท่ี พอจะทา� ได้ คอื พอทจ่ี ะนา� แทรกเตอรเ์ ขา้ ไปถากถางใหก้ ะเหรย่ี งไดใ้ นทที่ สี่ มควรจะทา� เปน็ ไร่ ทค่ี ดั คา้ นไมใ่ หท้ า� ถนนและคดั คา้ นไมใ่ หข้ นแทรกเตอร์ เขา้ ไปเพราะมเี หตผุ ลหลายอยา่ ง ไมส่ รา้ งถนนเพราะวา่ แมจ้ ะไมไ่ ดส้ รา้ งถนนครอบครวั หา้ ครอบครวั กเ็ ขา้ ไปแลว้ ถา้ สรา้ งถนนกจ็ ะเขา้ ไปเตม็ ทไี่ มใ่ ห้ ทา� ถนนเพอ่ื ทจ่ี ะนา� แทรกเตอรเ์ ขา้ ไปกม็ ผี เู้ สนอใหข้ อทางฝา่ ยกองทพั อเมรกิ นั นา� เฮลคิ อปเตอรม์ ายกเขา้ ไป เพอื่ ทจี่ ะเขา้ ไปถากถาง แลว้ ทคี่ ดั คา้ น นั้นเพราะว่าทราบดีว่ากะเหรี่ยงไม่รู้จักแทรกเตอร์ดีนัก ถ้าน�าแทรกเตอร์เข้าไปแม้จะได้ผลดี ก็จะท�าให้พวกกะเหร่ียงจะเห็นว่าแทรกเตอร์น้ีดี มือของตัวเองน้ันไม่ดีลงท้ายจะไม่ท�างานด้วยมือของตัว ท่ีเข้าไปที่ป่าละอูนั้นน�าจอบเสียมไปให้แก่กะเหรี่ยง ให้กะเหรี่ยงเหล่านั้นรู้จักใช้มือ รู้จักใช้จอบเสียมก่อน จริงอยู่ในการเร่งรัดพัฒนามีโครงการว่าให้ใช้เครื่องมือทุ่นแรงท่ีทันสมัย แต่ว่าจอบเสียมนั้นก็อย่าให้ถือว่าพ้นสมัยแล้ว เพราะว่าคนเราทุกคนจะมีรถแทรกเตอร์ไม่ได้นอกจากนายทุน แล้วนายทุนท่ีเข้าไปนั้นเขาไม่ค�านึงถึงชาวบ้านธรรมดา คนท่ีอ้างว่าค�านึงถึง ชาวบา้ นธรรมดา กเ็ พยี งแตอ่ า้ งวา่ จะมาปลดแอกชาวบา้ น ลงทา้ ยชาวบา้ นกท็ า� อะไรไมไ่ ด้ การทไ่ี มใ่ หเ้ อาแทรกเตอรเ์ ขา้ ไปแตเ่ อาจอบเสยี มไปให้ แทนนนั้ ไดพ้ สิ จู นว์ า่ เปน็ วธิ ที ถ่ี กู ตอ้ ง เมอื่ ไปอกี แหง่ หนง่ึ คอื หมบู่ า้ นในอา� เภอเขายอ้ ย เขา้ ไปถามผใู้ หญบ่ า้ นแลกา� นนั วา่ ทา� ไมไมท่ า� การเพาะปลกู หมุนเวียน คือหมายถงึ วา่ หมนุ เวียนทดี่ นิ ไม่ใชห่ มนุ เวียนพชื พันธ์ุ ปีนที้ า� แห่งหนึง่ ปีต่อไปยา้ ยต่อไปอีกแหง่ หนง่ึ อีกปยี ้ายไปอีกแหง่ หน่งึ ปีทส่ี าม กลบั มาทเี่ ดมิ เขาบอกวา่ ปลกู ขา้ วปนี ท้ี น่ี แ่ี ลว้ ปหี นา้ ปลกู ไมไ่ ดเ้ พราะมหี ญา้ ขน้ึ กถ็ ามเขาวา่ ทา� ไมไมถ่ อนหญา้ ไมป่ ราบหญา้ เพอื่ ทจ่ี ะปลกู อยา่ งอนื่ ได้ เขาบอกว่าพวกเราคนจนไม่มีปัญญาที่จะถอนหญ้า ค�าตอบน้ีหมายความว่าอะไร ค�าตอบน้ีหมายความว่า เขานึกว่าการถอนหญ้านั้นต้องใช้ แทรกเตอร์ เพราะว่าเขาเห็นที่ไร่ส้มท่ีอยู่ใกล้ ๆ กิโลเมตรสองกิโลเมตรเขาใช้แทรกเตอร์ ชาวบ้านเขาไม่มีแทรกเตอร์เพราะว่าเขาเป็นคนจน เขากเ็ ลยไม่มีปัญญาที่จะไปถอน เพราะเขานกึ ว่าการถอนหญา้ น้ันต้องใช้แทรกเตอร์มาไถ ชาวบา้ นเหล่านั้น ซง่ึ เป็นกะเหรย่ี งเหมอื นกัน เขาเหน็ 124 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

ความกา้ วหน้าของการพฒั นาวา่ ถ้าเจา้ หน้าที่อยากให้เขาพฒั นา ถ้าเจา้ หนา้ ที่อยากให้เขาก้าวหนา้ แผนใหม่ ต้องเอาแทรกเตอร์ มาใหเ้ ขา ก็เลยไปที่ไร่เขาบอกว่ายังสงสัย ขอคัดค้านนิดหน่อย สงสัยว่า ถ้าขยันไปถอนหญ้าแล้วก็ปลูกอย่างอื่นเราก็จะหายจน ไปได้เหมอื นกนั ไมใ่ ช่เพราะเป็นคนจนถึงถอนหญ้าไม่ได้ แต่เพราะว่าขี้เกียจ เพราะว่าไมส่ ามารถทจี่ ะหอบร่างของตัวเองไปทไ่ี ร่ แลว้ ไปจบั หญา้ นน้ั ถอนขน้ึ มา เขากท็ า� หนา้ ประหลาดแลว้ กร็ อ้ งแหะ ๆ ไมท่ ราบวา่ เขาทา� หรอื ไมท่ า� ตอ่ ไป แตเ่ ชอื่ วา่ ถา้ เอาแทรกเตอร์ เข้าไปในทที่ ่ไี ม่เคยมีแทรกเตอร์ ท�าถนนเขา้ ไปในที่ทไ่ี มม่ ีถนน อาจเกิดผลร้ายก็ได้ ถ้าไมจ่ ดั การทกุ สิ่งทุกอยา่ งให้พรอ้ มด้วย การจดั สรรท่ดี ินซึง่ อยใู่ นขนั้ สงู กวา่ การสรา้ งถนนนั้นตอ้ งท�าก่อน เพราะวา่ ที่เขาย้อยน้ันไม่มีคนถวายฎีกา แล้วก็ไดเ้ หน็ เองด้วยว่า เม่อื ถอนสภาพจากป่าสงวนแล้วมีโฉนดปาฏหิ ารยิ ์ขนึ้ มา คือนายทุนได้ไปไล่ชาวบ้านที่เคยอยู่ทีน่ น่ั มาเปน็ ชว่ั คน ๆ ไปบอกวา่ ทีน่ ี่ มโี ฉนดแลว้ หรอื มใี บสา� คญั แลว้ ใหอ้ อกไปจากทนี่ น้ั คราวนกี้ เ็ ปน็ ปญั หาวา่ เขามใี บสา� คญั ถกู ตอ้ งตามกฎหมายเพราะวา่ เจา้ หนา้ ท่ี ได้ออกให้ แต่ว่าไม่ได้ค�าถึงหลักมนุษยธรรมว่ามีคนอยู่ในน้ันมาแล้วต้ังแต่ชั่วปู่ ข้อน้ีเป็นข้อส�าคัญ...เพราะวิธีของชาวบ้าน ที่ปลกู ปนี แ้ี ห่งหน่งึ ปีหน้าอกี แห่งหน่งึ ปีตอ่ ไปอีกแห่งหนง่ึ แล้วก็กลับมาทีเ่ ดมิ ในปีทส่ี าม ท่ีอีกสองแปลงทไี่ ม่ไดท้ า� อยู่น้นั จึงวา่ ง ตามกฎหมายก็ว่าว่างเปล่าเพราะไม่ได้ท�าประโยชน์อะไร แต่ส�าหรับชาวบ้านที่น่ันเขาถือว่าเป็นท่ีของเขาท่ีเขาต้องใช้อย่างน้ัน มฉิ ะนัน้ ดินมันจืด มฉิ ะน้นั ปราบหญา้ ไมไ่ หว ปราบหญา้ หลงั จากสามปีปราบงา่ ยกวา่ เขาเผางา่ ยกวา่ นเี่ ป็นปัญหาต่าง ๆ ซงึ่ อยูใ่ น กฎหมายบา้ งไม่ไดอ้ ยใู่ นกฎหมายบ้าง เปน็ หนา้ ทีผ่ ู้ที่สนใจในเรื่องเรง่ รดั พฒั นาท่จี ะแกไ้ ขปญั หาเหลา่ น้ี เคยไปบอกใหผ้ ู้ว่าราชการ จงั หวดั ทงั้ นายอา� เภอ ทง้ั ตา� รวจ ใหเ้ จา้ หนา้ ทต่ี อ่ ตา้ นการใชก้ ฎหมายสนบั สนนุ ผทู้ จ่ี ะไปเบยี ดเบยี นประชาชน ดว้ ยการใชห้ ลกั ของมนุษยธรรมแท้ ๆ หลกั ของเมตตา หลักของการปฏิบัตเิ พื่อส่วนรวมจรงิ ๆ “แต่วา่ ปัญหาสา� คัญท่ีสุดในการพัฒนาชนบทกค็ อื เรือ่ งเครือ่ งมือ เครื่องมือจา� นวนมหาศาลน้ีต้องใชใ้ หถ้ ูกต้อง ทั้งเครอื่ งมอื ทุ่นแรงท้ังวิธีการท่ีก้าวหน้า ถ้าน�าไปใช้ถูกหลักถูกต้องตามกฎเกณฑ์และหลักของมนุษยธรรมของเมตตา ก็ไม่เป็นไร แต่บางที เพราะงานเร่งรัดพัฒนานี้เป็นงานท่ีเรียกว่า “แหวกแนว” และใหม่ กฎเกณฑ์ต่าง ๆ จึงไม่ชัด อาจไม่รู้ว่าจะใช้กฎเกณฑ์ที่ไหน แล้วก็ผิดพลาดไป การท�าผิดพลาดกฎเกณฑ์หรือข้อบังคับด้วยเจตนาดีนั้นไม่ว่า แต่บางทีมีคนท่ีอ้างว่าเพราะโง่เขลาเบาปัญญา จึงทา� ผดิ กฎเกณฑ์ไปน้นั ถา้ ใหเ้ สยี หายตอ่ สว่ นรวมก็ล�าบากหน่อย เพราะว่าผ้ทู ่ีปฏิบัติตามโครงการตามแผนของเรง่ รดั พฒั นาน้นั กน็ ับว่าเปน็ ทา่ นทมี่ ีความรู้ มคี วามเช่ยี วชาญ ไม่ควรจะโง่เขลาเบาปัญญาถงึ ปานนัน้ “ข้อส�าคัญอีกอย่างหนึ่งน้ันคือจะต้องท�าด้วยความบริสุทธ์ิใจ เพราะว่าเร่งรัดพัฒนานี้อย่างว่าไว้มีกฎเกณฑ์ที่แหวกแนว บางทีกต็ ้องทา� ผิดหลกั ของระเบียบของทางราชการ บางอยา่ งเพ่ือความเร็วและเรง่ รัด บางทกี ผ็ ดิ แผน แต่แมจ้ ะผิดแผนก็ตอ้ งทา� บางเวลากต็ อ้ งใชห้ ลกั มนษุ ยธรรม ใชห้ ลกั เมตตากบั ใชห้ ลกั ความบรสิ ทุ ธใ์ิ จแท้ ๆ ถงึ จะทา� งานไดด้ ี การทา� ผดิ พลาด ถา้ ทา� ความ ผิดพลาดดว้ ยความบรสิ ุทธิใ์ จกด็ ี ถา้ ไมท่ �าด้วยความบรสิ ทุ ธิใ์ จก็เปน็ ผทู้ รยศต่อชาติ เพราะวา่ ถา้ การเร่งรดั พฒั นาเป็นงานสา� คัญท่ี ถึงจุดถึงประชาชน ถ้าท�าเสียเท่ากับฟันร้ัวท้ิงไป ท�าให้ศัตรูเข้ามาในบ้านได้ ท�าให้บ้านเมืองล่มจมได้ เราไม่มีสิทธิ์เลยท่ีจะท�าให้ การเร่งรัดพัฒนาลม้ ไป ผใู้ ดท�าให้การพฒั นาทว่ั ๆ ไปล้มลงมาผู้นน้ั เป็นผูท้ รยศ การท่ีพดู นอ้ี าจเรยี กว่ารนุ แรงไปหน่อย ทา� ไมผทู้ ี่ คัดค้านการพัฒนาเป็นผู้ทรยศ ก็เพราะว่าในเวลานี้บ้านเมืองของเราอยู่ในท่ีคับขัน ถ้าเราท�าอะไรให้เปิดช่องให้ผู้ที่ก่อการร้าย ผู้ท่ีมาแทรกซึมเข้ามาได้ เราก็ท�าผิดต่อบ้านเมือง ถ้าเราสร้างรั้วขึ้นมาได้ด้วยการพัฒนาท้ังคนท้ังวัตถุให้ดีให้มีความสุข ใหม้ คี วามพอใจ เราไมม่ ีวนั ท่จี ะเรยี กว่าเสยี บ้านเมอื ง ขอ้ น้ีเปน็ ข้อท่ีสา� คญั ยง่ิ กว่า “การพฒั นาชนบทเปน็ งานทสี่ า� คญั เปน็ งานทย่ี าก เปน็ งานทจ่ี ะตอ้ งทา� ใหไ้ ดด้ ว้ ยความสามารถ ดว้ ยความเฉลยี วฉลาด คอื ทง้ั เฉลยี วทงั้ ฉลาด ตอ้ งทา� ดว้ ยความบรสิ ทุ ธใ์ิ จมใิ ชม่ งุ่ ทจี่ ะหากนิ ดว้ ยวธิ กี ารใด ๆ ใครอยากหากนิ ขอใหล้ าออกจากตา� แหนง่ ไปท�าการค้าดกี วา่ เพราะวา่ ถา้ ท�าผดิ พลาดไปแลว้ บ้านเมอื งเราลม่ จม และเมอื่ บา้ นเมืองของเราลม่ จม แลว้ เราอยู่ไมไ่ ด้ ก็เทา่ กบั เสียหมดทกุ อย่าง ขอพูดอยา่ งนี้แลว้ กใ็ หไ้ ปพิจารณา พยายามท่จี ะใหก้ ารสมั มนาทท่ี �ามาได้ประโยชน์ เพราะวา่ เรอ่ื งท่ีสมั มนาเปน็ หลกั วชิ าการทจี่ ะตอ้ งปฏบิ ตั ิ แลว้ กข็ อใหน้ า� วชิ าตา่ ง ๆ นไี้ ปแจกจา่ ยผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชา ไปใหผ้ ใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชาทงั้ หลายพจิ ารณาวา่ จะ ทา� อยา่ งไรใหด้ ที ส่ี ดุ ไมใ่ ชเ่ พอื่ ประจบผใู้ หญ่ แตว่ า่ สา� หรบั ประจบตวั เอง สา� หรบั สรา้ งทใ่ี หต้ วั เองอยไู่ ด้ เพราะวา่ เปน็ งานของตวั เองทง้ั นน้ั “ขอใหท้ กุ คนมกี า� ลงั ใจกา� ลงั กายทจ่ี ะปฏบิ ตั งิ าน ใจแขง็ พอทจี่ ะเสยี สละ ใจแขง็ พอทจี่ ะตอ่ สกู้ บั การแทรกซมึ ซงึ่ มาในทกุ วถิ ที าง ไมใ่ ชแ่ ทรกซมึ ดว้ ยปนื ไมใ่ ชแ่ ทรกซมึ ดว้ ยการจดั คา่ ยมรณะ แตแ่ ทรกซมึ ในสมองของแตล่ ะคน เขามาบอกวา่ ทา� ไมทา� งานเกอื บจะ ตายแล้วไม่ได้อะไร ได้ซิ ได้ความม่ันคงของบ้านเมือง สิ่งเหล่านี้ก็ขอให้ไปพิจารณา เมื่อพิจารณาแล้วให้น�าไปฝากไปให้แก่ ผใู้ ตบ้ งั คบั บญั ชาทว่ั ทกุ แหง่ ทกุ จงั หวดั เพอ่ื ทจ่ี ะใหง้ านเรง่ รดั พฒั นาเปน็ สว่ นรวมไดก้ า้ วหนา้ จรงิ ๆ และมน่ั คงจรงิ ๆ เพอ่ื ใหบ้ า้ นเมอื ง ของเราอยไู่ ด้ ขอใหม้ กี า� ลงั กายกา� ลงั ใจทจ่ี ะปฏบิ ตั หิ นา้ ทท่ี สี่ า� คญั ดว้ ยความสามคั คี ดว้ ยความเฉลยี วฉลาด ดว้ ยความตงั้ ใจอนั บรสิ ทุ ธ.ิ์ ” พระบรมราโชวาท พระราชทานแก่ คณะผบู้ ริหารงานเรง่ รดั พัฒนาชนบท ระดบั ผวู้ ่าราชการจงั หวดั ณ พระทน่ี ั่งอัมพรสถาน วันศกุ ร์ ที่ ๑๓ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๑๒ 125

พ.ศ. ๒๕๒๓ เทคโนโลยเี พอื่ ประชำชน “...การทม่ี าประชมุ กันเพื่อพฒั นา กข็ อให้ไดพ้ ัฒนาเพ่ือใหไ้ ด้ผล ตามจดุ ประสงคแ์ ท้ คอื ความอยดู่ กี นิ ดขี องชาวบา้ น ไมใ่ ชเ่ พอื่ ตวั เลข... “เรามีความรู้มาก เรามีเครื่องเทคโนโลยีสูง ก็ต้องช่วยกันให้ ชาวบ้านเขาได้รับส่วนของเทคโนโลยีนี้ด้วย ชาวบ้านเขาจนน่ันเอง เขาก็ไม่สามารถตอบแทนด้วยทรัพย์ ด้วยเงินให้คุ้มกับงบประมาณ แต่เขาตอบแทนด้วยน�้าใจ และท่ีส�าคัญท่ีสุดจะตอบแทนด้วยการรักษา ความสงบร่วมกัน ประเทศชาตกิ ็จะอยู่ได…้ ” พระราชด�ารสั พระราชทานแก่ผู้เข้าร่วมสัมมนา เรอื่ งการประยุกต์เทคโนโลยีการถ่ายท�าภาพถ่ายทางอากาศและดาวเทยี ม ในการวางแผนการใชท้ ่ดี นิ ลุม่ นา้� ทางเหนือของประเทศไทย ณ โรงแรมรินคา� จังหวัดเชยี งใหม่ วนั จนั ทร์ ที่ ๗ มกราคม พ.ศ. ๒๕๒๓ พ.ศ. ๒๕๒๖ พ.ศ. ๒๕๒๗ ๑๐๐ ปี กรมไปรษณยี ์โทรเลข งำนส่อื สำรทพ่ี ึงประสงค์ พระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อม พระบรมราโชวาท พระราชทานเนือ่ งในโอกาสครบรอบสถาปนา ๑๐๐ ปี เพ่อื เชญิ ลงพิมพ์ในหนังสอื ทีร่ ะลึกครบรอบ ๖๐ ปี กรมไปรษณยี โ์ ทรเลข และวนั สอื่ สารแห่งชาติ ของกรมการทหารสอ่ื สาร กองทพั บก วนั พฤหัสบดี ท่ี ๔ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๒๖ วันอาทติ ย์ ท่ี ๒๗ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๗ “การส่ือสารเป็นปัจจัยท่ีส�าคัญย่ิงอย่างหนึ่งในการพัฒนา “...งานส่ือสารท่ีพึงประสงค์น้ันจะต้องมีประสิทธิภาพ สรา้ งสรรคค์ วามเจรญิ กา้ วหนา้ รวมทง้ั การรกั ษาความมน่ั คงและปลอดภยั เตม็ เปย่ี ม รวดเรว็ ทันเหตุการณ์อยตู่ ลอดเวลา. จึงจา� เปน็ ที่จะ ของประเทศดว้ ย. ยงิ่ ในสมยั ปจั จบุ นั ทสี่ ถานการณข์ องโลกเปลยี่ นแปลง ต้องพยายามศกึ ษาคน้ ควา้ วิทยาการและเทคโนโลยี อันกา้ วหน้า อยู่ทุกขณะ การติดต่อส่ือสารท่ีรวดเร็วทันต่อเหตุการณ์ ย่อมมีความ ใหล้ ึกซึ้งและกว้างขวาง และรู้จักพจิ ารณาน�าสว่ นทดี่ ีมปี ระโยชน์ สา� คญั มากเปน็ พเิ ศษ. ทกุ ฝา่ ยและทกุ หนว่ ยงานทเี่ กยี่ วขอ้ งกบั การสอื่ สาร แทม้ าใช้ ด้วยความริเร่มิ และความเฉลียวฉลาด เพ่อื ให้งานท่ที �า ของประเทศ จึงควรจะได้ร่วมมือกันด�าเนินงานและประสานผลงาน พัฒนาอย่างเต็มท่ี และอ�านวยประโยชน์สร้างเสริมเสถียรภาพ กันอย่างใกล้ชิดและสอดคล้อง. ส�าคัญท่ีสุด ควรจะได้พยายามศึกษา ของบา้ นเมอื งได้อย่างสมบูรณแ์ ท้จรงิ .” ค้นคว้าวิชาการและเทคโนโลยีอันทันสมัยให้ลึกซึ้งและกว้างขวาง แล้วพจิ ารณาเลือกเฟน้ สว่ นทดี่ ี มปี ระสิทธิภาพแนน่ อน มาปรับปรงุ พระตา� หนักจติ รลดารโหฐาน ใช้ด้วยความฉลาดริเริ่ม ให้พอเหมาะพอสมกับฐานะและสภาพของ วันอังคาร ท่ี ๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๒๗ บา้ นเมืองของเรา เพ่อื ใหก้ จิ การส่ือสารของชาตมิ โี อกาสได้พัฒนาอยา่ ง เต็มท่ี และสามารถอ�านวยประโยชนแ์ ก่การสร้างเสริมเศรษฐกิจ สังคม และเสถยี รภาพของบา้ นเมืองได้อย่างสมบูรณแ์ ท้จรงิ .” พระตา� หนักจิตรลดารโหฐาน วันศุกร์ ท่ี ๑๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๒๖ 126 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

พ.ศ. ๒๕๓๐ บงึ มักกะสนั “...ทีด่ ินของบึงมักกะสันน้ันทางการรถไฟเป็นเจ้าของ และไดม้ อบ ให้แก่โครงการ หรือในดา้ นส�านกั งานโครงการ ซงึ่ กเ็ ป็นกรมชลประทาน ไดท้ า� การปรบั ปรุงขุดและทา� ทางออกทางเขา้ นา้� กเ็ ข้าคลองสามเสนและ ไหลไปทางคลองแสนแสบ ตง้ั ขน้ึ มาเปน็ มลู คา่ ในตอนนนั้ ๘ ลา้ น ๘ แสนบาท ไม่มีค่าใช้จ่ายมากกว่านั้น และต่อไปน้ีก็ได้มอบให้กรุงเทพมหานครเป็น เจ้าของเรอ่ื งโดยรว่ มมือกบั กรมกองตา่ ง ๆ ในกระทรวงเกษตร...เพือ่ วจิ ัย และเพื่อให้ได้ผลตามท่ีต้องการ คือต้องการให้เป็นแหล่งส�าหรับเก็บน�้า หรือระบายน�้าในเม่ือมีภัยน�้าท่วม และส�าหรับท�าให้น�้าที่โสโครก คลองสามเสนใหใ้ สขน้ึ โดยใชว้ ธิ ตี ามธรรมชาติ ซงึ่ ถา้ หากวา่ จะใชว้ ธิ ที าง วทิ ยาศาสตรจ์ ะตอ้ งสรา้ งเปน็ คลา้ ย ๆ โรงงานสา� หรบั ฟอกนา�้ ซง่ึ ในระยะนนั้ เมอื่ ประมาณ ๒ ปี คะเนวา่ ราคาถงึ ประมาณ ๒๐๐ ลา้ นบาท ฉะนน้ั การที่ สามารถที่จะท�าโครงการได้ผลพอสมควรในราคา ๘ แสนบาท ก็นับว่า เปน็ การประหยดั มาก นเ่ี พยี งแตว่ า่ ทดี่ นิ ถา้ ไปตรี าคาทดี่ นิ ทต่ี รงนน้ั กค็ งจะ ต้องข้ึนราคาเป็น ๑๐๐ ล้านเหมือนกัน ซึ่งถ้าขายไปสร้างเป็นอาคาร สูง ๆ ใหญ่ ๆ ก็คงจะได้เงินไม่น้อย แต่ในเวลาเดียวกันก็จะต้องสร้าง โรงสา� หรบั ฟอกนา้� นขี้ นึ้ อกี ...เพราะฉะนนั้ จงึ ไดบ้ อกกบั เจา้ หนา้ ทตี่ า่ ง ๆ วา่ ไมส่ มควรทจี่ ะขายทดี่ นิ นส้ี �าหรบั ไปเปน็ การกอ่ สรา้ งอาคาร สมควรทจ่ี ะ ใช้เป็นที่ส�าหรับฟอกนา�้ โดยธรรมชาติ ทา� ใหก้ รงุ เทพฯ มคี วามโปรง่ และ มคี วามสะอาดดขี น้ึ ...” พระราชด�ารสั ในโอกาสทน่ี ายกสมาคมนกั เรียนเกา่ มาแตรเ์ ดอีในพระบรมราชูปถมั ภ์ กรรมการสมาคมนกั เรียนเกา่ และกรรมการสมาคมผปู้ กครองและครู เฝ้าทลู ละอองธุลีพระบาททลู เกล้าทลู กระหม่อมถวายเงนิ เพ่อื โดยเสดจ็ พระราชกศุ ลสมทบทนุ โครงการบงึ มักกะสนั และสมทบทุนสร้างสนามเด็กเล่นในบรเิ วณสวนหลวง ร.๙ ณ พระตา� หนกั จติ รลดารโหฐาน วันจันทร์ ท่ี ๓ สิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๐ พ.ศ. ๒๕๓๒ วทิ ยสุ มคั รเล่น ควำมรบั ผิดชอบท่ีมำกกว่ำควำมสนกุ “ขอขอบใจท่านทมี่ าให้พรแล้วกใ็ ห้วทิ ยเุ รียกขาน วทิ ยุสมคั รเลน่ ซึ่งคดิ ว่าปลมื้ มาก เพราะท�าใหน้ กึ ถงึ ว่าผู้ทที่ �าการในดา้ น วิทยุสมคั รเล่นและวิทยุอาสา ก็ได้มีการปฏิบตั มิ าเปน็ เวลาพอสมควร กค็ งเข้าใจถงึ เรือ่ งวทิ ยุและวิธีที่จะศกึ ษากนั ได้ดี “นอกจากน้ี นอกจากรจู้ ักหลกั ของวิชาการและเทคโนโลยีในการวิทยุ ก็คงไดเ้ หน็ เกี่ยวกบั ประโยชนข์ องการสอ่ื สารที่มตี อ่ สังคมและประเทศชาติ ซึ่งผู้ท่ีด�าเนินงานในด้านวิทยุส่ือสารนี้ มีท้ังความสามารถความสนุกสนานและสนใจ และมีประโยชน์ใน ดา้ นส่วนของตัวเองเป็นอันมาก นอกจากน้ันก็จะได้เห็นว่าวิทยสุ ื่อสารนี้เป็นประโยชน์อย่างไร ในการพัฒนาและรักษาความ มนั่ คงของประเทศ ซง่ึ ในขอ้ นเ้ี ปน็ สงิ่ ทส่ี า� คญั มากทจี่ ะเขา้ ใจถงึ ความรบั ผดิ ชอบของผทู้ ใ่ี ชว้ ทิ ยสุ อ่ื สารทกุ คน จะเปน็ เจา้ หนา้ ท่ี โดยตรงในด้านนี้ หมายความวา่ ใชใ้ นด้านการสอ่ื สารเพ่อื อาชพี ของผทู้ ี่รักษาความปลอดภยั ทางด้านทหาร ตา� รวจ และพลเรือน ทางดา้ นผทู้ ใี่ ชเ้ พอื่ การสอื่ สารหรอื นกั ธรุ กจิ กต็ อ้ งตระหนกั ดวี า่ การสง่ วทิ ยนุ ม้ี ที างไดเ้ ปรยี บอยา่ งไร แตก่ จ็ ะตอ้ งมคี วามรบั ผดิ ชอบ ท่จี ะระวงั อยา่ งความลบั ของข่าวสาร ส�าหรบั ผูท้ ่ีมาเรยี นรู้และมาปฏบิ ตั เิ ปน็ สมัครเลน่ คือเป็นผ้อู าสากจ็ ะยิ่งต้องเห็นความสา� คัญ เพราะวา่ งานทผ่ี ทู้ เี่ ปน็ อาชพี ท�าอยนู่ นั้ เขาตอ้ งเรยี นรมู้ าก และตอ้ งมคี วามสามารถมคี วามรบั ผดิ ชอบมาก ถา้ หากวา่ ท�าผดิ พลาดไป 12๗

เขาก็จะต้องมีการลงโทษ ส�าหรับพวกอาสาสมัครพวกสมัครเล่นจะว่าไม่มีลงโทษก็ไม่ได้ แต่ว่าข้อส�าคัญจะต้องรับผิดชอบในตนเอง มากทสี่ ดุ เพ่อื ที่จะรกั ษามาตรฐาน เพราะวา่ ถ้าพดู อะไรไปจะเปน็ ผลสะท้อนทวั่ ประเทศ เปน็ ผลสะทอ้ นกับทกุ คน ฉะนัน้ ต้องร้จู ักรักษา วนิ ยั ของการสอื่ สารใหด้ ี เพอ่ื ทจี่ ะใหก้ ารสอื่ สารมปี ระสทิ ธภิ าพและไมร่ บกวนกนั และกนั ทง้ั ไมท่ �าใหค้ วามปลอดภยั ของสว่ นรวมเสยี ไป “ส่ิงหนึ่งท่ีจะได้เห็นและจะเห็นใจเจ้าหน้าท่ีฝ่ายควบคุมความถี่น้ัน จะได้เห็นว่ามีการกวนซ่ึงกันและกันมาก ทั้งในด้านตั้งใจและ ไมต่ งั้ ใจ ในดา้ นตง้ั ใจนกี้ เ็ ปน็ สง่ิ ทคี่ วรจะแนะนา� สว่ นในดา้ นไมต่ ง้ั ใจกค็ อื ทางเทคโนโลยขี องการแพรค่ ลนื่ วทิ ยุ มนั ยอ่ มตอ้ งมกี ารรบกวนซง่ึ กนั และกนั โดยไมไ่ ดต้ ง้ั ใจ แตเ่ ปน็ ธรรมชาตหิ รอื จะเปน็ วชิ าการของวทิ ยุ คลน่ื หนงึ่ อาจไปกวนอกี คลนื่ หนงึ่ อยา่ งนถ้ี า้ เรยี นรกู้ นั และมวี ธิ แี กไ้ ข กจ็ ะเปน็ การดี ทางฝา่ ยควบคมุ ความถน่ี จี้ งึ มคี วามรบั ผดิ ชอบมาก เมอ่ื สมยั กอ่ นนเี้ คยไดพ้ บกบั เจา้ หนา้ ทฝ่ี า่ ยควบคมุ ความถโี่ ดยตรง และ ได้ขอความถีม่ าใช้ ฝา่ ยเจ้าหนา้ ท่ีกถ็ ามท�าไมขอความถีม่ ากมาย ขอความถมี่ ากมายอย่างนนั้ หรือวา่ เราโลภมาก แตว่ ่าขอไวด้ ้วยเหตผุ ล ว่า จะต้องมาทดลองว่าความถ่ีน้ีมันจะกวนซึ่งกันและกันอย่างไร ในรูปแบบต่าง ๆ เขาจึงเข้าใจ เมื่อได้มาแล้วจึงได้ทดลองอย่างนั้น กป็ รากฏวา่ การกวนซึ่งกนั และกนั ของความถม่ี าจากธรรมชาติ ความถ่ีทจี่ ะตอ้ งกวนกนั ไมม่ ที างแกไ้ ข และมสี ว่ นที่แกไ้ ขได้ กค็ อื ตอ้ ง ปรับเคร่อื งใหด้ ี รักษาระดบั ความถ่ีใหด้ ี ทั้งรักษาก�าลงั เครอื่ งใหถ้ ูกต้อง แจกจ่ายความถไี่ ปในพนื้ ท่ที ีเ่ หมาะสม และก็การท�างานให้ มีวนิ ัย จึงทา� ใหไ้ ปค้นควา้ หาวิธแี ก้ไขไดม้ ากมาย กไ็ ดเ้ คยฟังผู้ทพ่ี ูดวิทยุสมัครเล่นบน่ ว่า ทา� ไมคนนี้ก็กวนคนโน้นไม่มมี ารยาทเลย แต่ แทจ้ ริงที่น่าขัน คนทีก่ วนนน่ั นะเขาไมไ่ ด้ตั้งใจกวนเลย แตว่ า่ เขาพดู ดว้ ยความถ่อี ีกขา่ ยแท้ ๆ แตว่ ่ามันเขา้ เคร่ืองของเรา ความผิดของเขา ส่วนหน่งึ เพราะว่าเครื่องของเขาไมด่ ปี รบั ไมด่ ี ความผิดของเราส่วนหนึง่ เพราะเราไม่ปรับคลืน่ ของเราเอง แลว้ บางทีก็ใช้กา� ลงั สงู เกินไป ฝา่ ยสง่ กา� ลงั สงู เกนิ ไป กวนสายอากาศของฝา่ ยรบั ฉะนนั้ กม็ ปี ญั หาอยเู่ สมอ แตถ่ า้ แตล่ ะคนศกึ ษาดี ๆ แลว้ กม็ วี นิ ยั ดี ๆ กจ็ ะเปน็ ประโยชน์ แกต่ ัวเอง และในทส่ี ดุ กเ็ ป็นประโยชนแ์ ก่สว่ นรวมของกิจการการสอื่ สารของเราทกุ ฝ่าย ของฝ่ายทางราชการ ของฝ่ายทางเอกชน ท�าให้ การวิทยุน้มี ปี ระสทิ ธิภาพสูง ใช้ประโยชน์ไดอ้ ย่างดี เป็นสิง่ ที่จะอ�านวยความเพลดิ เพลนิ และความสะดวกทกุ อยา่ ง “กข็ อขอบใจทา่ นทง้ั หลายทมี่ าในวนั นี้ แลว้ กข็ อใหท้ กุ คนประสบความสา� เรจ็ ในกจิ การของตน เพอื่ ความเจรญิ รงุ่ เรอื งของสว่ นรวม และขอให้ทกุ คนมีพลานามยั แข็งแรง มจี ิตใจเข้มแขง็ และมีความส�าเรจ็ ทุกประการ.” พระราชดา� รสั ในโอกาสท่รี ฐั มนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคมพร้อมดว้ ยคณะกรรมการประสานงานการจดั และบริหารความถ่ีวทิ ยแุ หง่ ชาติ คณะกรรมการสมาคมวทิ ยสุ มคั รเลน่ แหง่ ประเทศไทย และสมาคมวิทยอุ าสาสมัคร เฝา้ ทูลละอองธลุ พี ระบาททูลเกลา้ ทูลกระหมอ่ มถวายประกาศนียบตั ร พนกั งานวทิ ยุสมัครเล่นชั้นสูงและสญั ญาณเรยี กขาน ณ พระต�าหนักจติ รลดารโหฐาน วนั พฤหสั บดี ที่ ๑๗ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๓๒ 128 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

พ.ศ. ๒๕๓๕ กำรใชเ้ ครอ่ื งมือส่ือสำร เครอ่ื งเรดำร์ และเคร่อื งบนิ ชว่ ยผู้ประสบภยั น้�ำทว่ ม “...ขออภัยท่านท่ีลงมาล่าช้า ท�าให้ท่านท้ังหลายจะต้องคอย...เพราะว่าเวลาน้ีมีพายุดีเปรสชั่น แล้วก็รู้สึกจะกลายเป็นพายุ โซนร้อนอยใู่ นอา่ วไทย เขาประกาศว่าอยหู่ า่ งจากนครศรีธรรมราช ๑๐๐ กโิ ลเมตร ทา� ใหเ้ กดิ ฝนตกมากในจังหวดั ทเี่ ขาประกาศ จังหวัด นครศรีธรรมราช สุราษฎร์ ชุมพร ข้อนี้ท่านที่ฟังข่าวก็คงได้ยินว่าเป็นเช่นนี้ แต่ว่าท่ีท�าให้ลงมาช้าเพราะว่ากลุ้มใจว่าพูดว่ามีฝนลงใน ๓ จังหวัดนี้ และฝนน้ีอาจท�าให้มีอันตรายต่อประชาชนในเขตน้ันได้ ทางกระทรวงทบวงกรมท่ีเก่ียวข้องเขาก็ได้พยายามที่จะแก้ไข ท่ีจะช่วยเหลือประชาชนไม่ให้ประสบภัยอย่างร้ายแรง แต่หากว่านึกถึงเพียงในด้านฝนลงมาและน�้าท่วม ท่ีจะขอร้องกับท่านท้ังหลาย ที่เปน็ นายทหารในทั้งสามกองทัพควรจะพจิ ารณาดวู า่ ทา่ นจะช่วยได้อยา่ งไร “ท่ีจริงสามกองทัพน้ีจะช่วยได้มาก ทั้งก่อนท่ีจะเกิดเหตุ ท้ังเวลาก�าลังเกิดเหตุและหลังจากท่ีเกิดเหตุ เพราะว่าทางกองทัพ ถา้ แยกจา� แนกออกไป กองทพั บกมบี คุ ลากรทอ่ี ยใู่ นจงั หวดั ทง้ั หลายนเี้ ปน็ จา� นวนไมน่ อ้ ย...สามารถทจี่ ะไปชว่ ยประชาชนดว้ ยความสามารถ ทม่ี อี ยขู่ องตวั เอง คอื มพี าหนะและมเี สบยี งทเี่ กบ็ เอาไวค้ งคลงั อยกู่ ส็ ามารถทจ่ี ะไปชว่ ยประชาชน นอกจากนน้ั กม็ เี ครอ่ื งจกั รเครอ่ื งกลตา่ ง ๆ สามารถทีจ่ ะไปช่วยเหลือผ้ทู จ่ี ะประสบภัย ดังนนั้ กใ็ ห้เตรยี มพร้อมแลว้ กถ็ า้ ใครมีหนา้ ท่ีอะไรใหต้ ดิ ตาม “ในดา้ นการโทรคมนาคม ทหารทง้ั สามกองทพั กม็ วี ทิ ยแุ ละมเี ครอื่ งสอ่ื สารตา่ ง ๆ ทคี่ รบถว้ น ใหใ้ ชส้ อื่ สารเหลา่ นเี้ พอื่ ทจี่ ะรายงาน เหตกุ ารณต์ า่ ง ๆ ในทอ้ งที่ และในทอ้ งทท่ี อ่ี าจไมไ่ ดเ้ ปน็ ทตี่ งั้ ออกไปลาดตระเวน กเ็ ชอ่ื วา่ จะเปน็ การชว่ ยไดอ้ ยา่ งมาก ในดา้ นกองทพั เรอื ก็มีสถานีเรือทางภาคใต้นี้หลายแห่ง ก็สามารถที่จะปฏิบัติเพ่ือที่จะช่วยเหลือ เช่นใช้เครื่องเรดาร์ก็สามารถที่จะดูว่าพายุอยู่ที่ไหน แลว้ ไปรว่ มมอื กบั ทางสถานเี รดารข์ องกรมอตุ นุ ยิ มวทิ ยา ซงึ่ จะทา� ใหร้ วู้ า่ พายจุ ะเขา้ ตรงไหน และจะมคี วามรนุ แรงแคไ่ หน ไมจ่ า� เปน็ ทจี่ ะให้ เรือของเราซึ่งส่วนมากก็เป็นเรือที่ขนาดไม่ใหญ่นักออกไปฝ่าอันตราย ว่าเฉพาะเคร่ืองมือท่ีมีอยู่ท่ีฐานเรือก็สามารถท่ีจะช่วยในด้านน้ี ทางดา้ นกองทพั อากาศกม็ ีเครอ่ื งบนิ และเคร่อื งให้ความสะดวกในการบิน สามารถท่ีจะดวู ่าอากาศจะเปน็ อยา่ งไรต่อไปในทุกวินาที ขอ้ นเี้ ปน็ สงิ่ ทสี่ า� คญั เพอื่ ทจ่ี ะใหฝ้ า่ ยประชาชนทงั้ ฝา่ ยเจา้ หนา้ ทที่ ราบวา่ ควรจะทา� อยา่ งไร จะชว่ ยใหป้ ระชาชนไดร้ บั ความปลอดภยั ไดด้ ขี น้ึ และจะต้องร่วมมือกันทั้งสามเหล่าทัพเพื่อท่ีจะใช้ความสามารถและเครื่องมือท่ีมีอยู่ให้สอดคล้อง และสอดคล้องกับฝ่ายพลเรือน คือ ฝา่ ยกรมอุตุนยิ ม และฝา่ ยมหาดไทย ทจี่ ะสามารถที่จะช่วยประชาชนใหร้ อดพ้นจากอันตรายก็ได้…” พระราชดา� รัส ในพิธีประดบั ยศและพระราชทานสญั ญาบตั รยศแก่นายทหารช้ันนายพล ณ ศาลาดสุ ิดาลัย วนั พุธ ที่ ๒๘ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๓๕ กำรใชเ้ ฮลิคอปเตอร์ให้คุม้ ค่ำ “...การไปเฮลคิ อปเตอรน์ ี้ มคี วามสขุ ความสบายขนึ้ เพราะวา่ ถา้ ไปรถยนต์ จะใชเ้ วลาถงึ ชวั่ โมงครงึ่ หรอื สองชวั่ โมง แตไ่ ปเครอื่ งบนิ เฮลคิ อปเตอร์ จะใชเ้ วลาเพยี งยี่สบิ หา้ นาที เป็นการทนุ่ เวลาทุน่ ก�าลัง. การไปเฮลิคอปเตอรท์ ุกครงั้ กน็ กึ ถึงวา่ จะต้องสน้ิ เปลือง แตถ่ ้า ใช้เฮลิคอปเตอร์นั้นในทางท่ีเกิดประโยชน์มากท่ีสุด ก็จะคุ้มค่า. ฉะน้ันก็ต้องพยายามดู ส�ารวจที่ทาง และพอดีก็ผ่านท่ีแห่งหน่ึง ซง่ึ เปน็ ทที่ เ่ี หมาะสมในการเกบ็ กกั นา้� โดยทจี่ ะไมท่ า� ใหป้ ระชาชนเดอื ดรอ้ นแตป่ ระการใด เพราะจะไมท่ ว่ มทที่ า� มาหากนิ ของเขาเลย จงึ เห็นวา่ ทตี่ รงนนั้ เหมาะสม. ได้เหน็ จากเฮลคิ อปเตอรก์ ็จดเอาไว้วา่ อยูต่ รงไหน...” พระราชด�ารัส พระราชทานแกค่ ณะบุคคลตา่ ง ๆ ที่เขา้ เฝ้าทลู ละอองธุลพี ระบาท ถวายชัยมงคล เนอ่ื งในโอกาสวันเฉลมิ พระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสดิ าลัย สวนจติ รลดา พระราชวังดุสิต วันศุกร์ ท่ี ๔ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๓๕ 129

พ.ศ. ๒๕๓๖ ปญั หำกำรจรำจร โครงกำรตำ� รวจจรำจรในพระรำชดำ� ริ โครงกำรถนนสุทธำวำส และโครงกำรถนนรชั ดำภิเษก “…ทุกคนขวัญเสยี ทุกคนอารมณ์ไม่ดี เร่อื งการจราจร. แต่กไ็ ด้พยายามทจ่ี ะให้ทุกคนชว่ ยกันแกไ้ ข. ดใี จที่เหน็ คนเอะใจวา่ มที างชว่ ยกนั แกไ้ ด.้ แลว้ กม็ คี นทชี่ ว่ ยกนั ไมน่ อ้ ย อยา่ งเชน่ ตอนแรก ทใ่ี หม้ โี ครงการพระราชดา� รนิ ้ี กท็ า� . คดิ ออกอยา่ งนน้ั ใหต้ า� รวจ สามารถที่จะจัดให้จราจรมีระเบียบขึ้นหน่อย. วิธีท่ีจะท�าก็จะต้องให้มีต�ารวจสายตรวจจราจร ที่ต้องมีอุปกรณ์เพิ่มเติม. จงึ คดิ วา่ ถา้ มรี ถมอเตอรไ์ ซคส์ กั รอ้ ยหรอื รอ้ ยหา้ สบิ คนั กจ็ ะสามารถทา� ใหก้ ารจราจรคลอ่ งขนึ้ ได้ แมใ้ นสภาพปจั จบุ นั ทมี่ รี ถยนต์ จา� นวนมากเชน่ นี้ และถนนจา� นวนนี้ โดยทา� ใหร้ ถแลน่ ไปโดยมรี ะเบยี บมากขน้ึ . กป็ รากฏวา่ จรงิ ถา้ รถมรี ะเบยี บมากขนึ้ กเ็ ทา่ กบั ท�าให้มีพนื้ ท่บี นถนนมากขึน้ เทา่ กับท�าให้จราจรคลอ่ งขึน้ . “เวลานกี้ บ็ างเวลากค็ ลอ่ งจรงิ ๆ แตบ่ างเวลากย็ งั แนน่ . กไ็ ดผ้ ลบา้ ง จากทใี่ หเ้ งนิ ซอื้ รถจกั รยานยนต.์ กะวา่ คนั หนงึ่ ราคาสห่ี มนื่ บาท รอ้ ยคนั ก็ส่ีลา้ นบาท. แล้วเพ่มิ เตมิ ขึน้ ไปอีกสองล้านบาทให้เป็น ๑๕๐ คนั . สลี่ ้านกบั สองล้านบาททเ่ี หลือนัน้ เปน็ ค่าอปุ กรณอ์ ืน่ ๆ คา่ นา�้ มัน คา่ เบีย้ เลี้ยงของเจ้าหน้าท่.ี เขากท็ �าโครงการขึ้นมา วันท่ี ๕ ธันวาฯ เปน็ สนิ้ สดุ ของโครงการ. คอื วา่ โครงการไมใ่ ช่เป็น โครงการถาวร เปน็ โครงการช่วั คราว เป็นโครงการทดลอง. เขาจะตอ้ งสรปุ ผลในวันพรุ่งน้ี วันท่ี ๕ ธนั วาฯ. แลว้ ถา้ มผี ลดีก็จะ ตอ้ งทา� ตอ่ ไป. ทางเราไดจ้ า่ ยเงนิ ไป ๑๒ ลา้ น. เปน็ เงนิ ไมใ่ ชเ่ งนิ งบประมาณ เปน็ เงนิ เรยี กวา่ เงนิ เอกชน เปน็ เงนิ บรจิ าค ๑๒ ลา้ นบาท. บวกกับเงินที่มีคนได้บริจาคเพิ่มเติมอีกบ้าง เพื่อโครงการน้ี. ต่อไป ถ้าเห็นว่าใช้งานได้ดี ทางราชการก็จะต้องท�าโครงการนี้ และต้ังงบประมาณต่อไป เพ่ือให้ได้ผล. ได้ให้ไป ๑๒ ล้านบาท. จะให้อีกก็ยังพอมีแต่ว่าจะเล้ียงไม่โต มันไม่ดี. ก็ต้องให้ ทางราชการด�าเนินไปเป็นโครงการถาวรได้. 130 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

“โครงการจราจรนยี้ งั มีตอ่ . โครงการข้ันต่อไปกค็ ือ ตอนฝนตกมนี ้�าทว่ ม เมือ่ มนี ้�าทว่ ม ก็ทา� ใหผ้ วิ จราจร แคบลงมา. กไ็ ด้คดิ ท�าโครงการนา� ร่องอีกอยา่ ง คอื ซอ้ื รถกระบะมาหนง่ึ คัน แล้วเครอื่ งสบู หนึ่งเครอ่ื ง รวมท้ัง คา่ ใช้จา่ ยเปน็ มูลค่าหน่ึงล้านบาท. ได้มอบให้ต�ารวจดับเพลงิ ไปสูบนา�้ ในท่ีทนี่ า�้ ทว่ มครึ่งถนน. เจาะจงท่.ี เขาก็ ออกไปเอาเครื่องของต�ารวจดับเพลิงไปช่วยด้วย และบุคลากรเพิ่มเติม... ทางราชการก็ได้ท�าอีกอย่างคือ ได้ขุดคู และใสท่ อ่ บางสว่ น ลงทา้ ยไมต่ อ้ งสบู ฝนตกลงมา นา้� กร็ ะบายออกไป. ผลกค็ อื ทางสญั จรนนั้ กวา้ งขวางเตม็ ท่ี ทา� ให้ การจราจรดีขน้ึ . แผนนเี้ ปน็ แผนการข้ันที่สองคร่ึง คอื ไปปรบั ปรุงถนนใหม้ ีพ้นื ที่จราจรกวา้ งขวางขน้ึ ตามทค่ี วร. “ตอ่ ไป โครงการที่ ๓ คอื สรา้ งทางในทท่ี ยี่ งั ไมม่ ที าง. อนั นเี้ กดิ ขนึ้ ทใ่ี กลส้ ถานบี างกอกนอ้ ย ระหวา่ งสถานี บางกอกน้อย คือ ปลายถนนอิสรภาพ เช่ือมกับถนนจรัญสนิทวงศ์. ตรงนั้นเป็นที่ของการรถไฟ เป็นท่ีลุ่ม มที างเดนิ เขา้ ไป ไมท่ ะลแุ ลว้ กข็ ลกุ ขลกั . ทางกรงุ เทพมหานครไดไ้ ปจดั การ. มบี า้ นคนทบ่ี กุ รกุ ทขี่ องรถไฟบา้ ง. แตก่ ไ็ ด้ ยา้ ยบา้ นเหลา่ นนั้ เขา้ ใจวา่ เปน็ ทพ่ี อใจของผบู้ กุ รกุ ใหท้ เ่ี ขาอยู่ ไมเ่ ดอื ดรอ้ น. ทางกา� ลงั สรา้ งยงั ไมเ่ สรจ็ . ตอ้ งถมทราย เดย๋ี วนี้ ไดก้ รยุ มาเรยี บรอ้ ย เปน็ ระยะ ๖๐๐ เมตร ยงั ไมไ่ ดม้ กี ารถม ยงั ไมค่ รบ. แตเ่ มอื่ ครบแลว้ กจ็ ะเปน็ ทางทจ่ี ะทะลุ จากถนนอิสรภาพซึ่งตัน. ถนนอิสรภาพน่ี ต้องเลี้ยวขวามาเข้าที่ถนนอรุณอมรินทร์. จากตรงน้ันก็จะสามารถ เชื่อมกับถนนจรัญสนิทวงศ์. เข้าใจว่าจะช่วยการสัญจรข้ึนเล็กน้อย. โครงการนี้ได้ให้เงินส่วนหนึ่ง แต่ว่าไม่พอ ต้องใชเ้ งินงบของกรงุ เทพมหานคร และเงินบริจาคเพม่ิ เตมิ . ราคากไ็ มใ่ ช่น้อย แตก่ ็จะชว่ ยปญั หาจราจร. “ท่อี นื่ กท็ �า ท่ีอ่นื กม็ กี ารเชอื่ มถนน. เขา้ ใจวา่ นาน ๆ ไปถนนในกรุงเทพมหานครนี้จะสามารถทจ่ี ะปรับปรงุ ใหเ้ ปน็ ทางจราจรทเ่ี หมาะสมข้นึ . จนถงึ เดี๋ยวนี้ การจราจรทีเ่ หมาะสมไม่ได้เกดิ ข้ึน เพราะไม่มแี ผน. ไมม่ ีผังเมือง. คนน้สี รา้ งทตี่ รงนี้ คนโน้นสรา้ งท่ีตรงโนน้ . ไม่ค่อยสอดคล้องกัน. ความจริงโครงการท่สี อดคล้องกันก็มี คือโครงการ ถนนรชั ดาภเิ ษก ซงึ่ ทา� มาเปน็ เวลา ๒๓ ปแี ลว้ เพง่ิ มานบั วา่ สา� เรจ็ บรบิ รู ณเ์ มอ่ื ๒ - ๓ เดอื นนเี้ อง ทสี่ มเดจ็ พระบรมฯ ไปเปดิ ท่สี ะพานลอย ถนนรัชดาภิเษกขา้ มถนนวภิ าวดรี งั สิต กบั ถนนพหลโยธนิ . ซึง่ ลงท้ายโครงการรัชดาภิเษกนี้ กส็ �าเรจ็ ลงหลังจาก ๒๓ ปี ก็นับว่านาน เป็นโครงการระยะยาวพอดเู หมือนกนั . “โครงการถนนรชั ดาภเิ ษกนี้ ไมท่ ราบวา่ ทา่ นจะทราบหรอื เปลา่ วา่ มาจากอะไร. ตอนนน้ั จะฉลองรชั ดาภเิ ษก หมายความวา่ ฉลอง ๒๕ ปี ของรัชกาลปัจจุบัน. กอ่ นน้นั หนอ่ ยเปน็ วันทไี่ ปท่ีกรมทหารราบที่ ๑ รกั ษาพระองค์. วนั ที่ ๑๑ พฤศจกิ ายน ไปฉลองแล้วก็มีการเลย้ี งพระ. พอดี จอมพล ประภาส จารเุ สถยี ร ผูบ้ ัญชาการทัพบก และ รฐั มนตรมี หาดไทยมาบอกวา่ รชั ดาภเิ ษกนท่ี างรฐั บาลขอมกี ารฉลองหนอ่ ย. ถามวา่ ฉลองอะไร. ทา่ นจอมพลประภาส ก็บอกวา่ จะสรา้ งอนสุ าวรีย์ ท่ไี หนไม่ทราบ จา� ไมไ่ ด้. เลยบอกว่า ขอเถิดอนุสาวรยี ์อย่าเพิง่ สร้าง สร้างถนนดกี วา่ . สรา้ งถนน เรยี กว่าวงแหวน เพราะมันเป็นความฝนั เป็นความฝนั มาตั้งนานแลว้ เกอื บ ๔๐ ปี อยากสรา้ งถนน วงแหวน. รฐั บาลครงั้ โนน้ บอกวา่ ถนนวงแหวนมแี ลว้ คอื ถนนราชวถิ ี ถนนราชวถิ ขี า้ งหลงั นเ้ี อง เปน็ ถนนวงแหวน. นี่เด๋ียวน้ี ท่านหัวเราะ แต่ครั้งโน้นเขารู้สึกว่าเป็นวงแหวน เพราะท่ีนี่เราอยู่บ้านนอก. สมัยโน้น ทางไปดอนเมือง ออกจากที่นี่ไปนิดเดียว ก็เป็นทุ่งนาแล้ว. ถนนราชวิถีนี่ก็ เป็นวงแหวน. เรานึกถึงว่าควรจะท�าวงแหวนใน ก็คือ รชั ดาภเิ ษกไปถึงสะพานพระราม ๖. เราก็บอกจอมพลประภาส. จอมพลประภาส กร็ บั จะทา� . “ไดล้ งศลิ าฤกษแ์ ถว ๆ สะพานกรงุ เทพทส่ี ะพานใต.้ แลว้ กค็ อ่ ย ๆ สรา้ ง คอ่ ย ๆ สรา้ ง จนกระทง่ั ลมื เลย ลมื ไป ว่ายังสร้างไม่เสร็จ. จนกระท่ังมาบอกว่าขอเชิญเสด็จไปเปิดสะพานลอยข้ามถนน. ซ่ึงจะท�าให้โครงการครบถ้วน. กเ็ ลยนกึ ‘โอ๋ เดยี๋ วนจ้ี ราจรคบั คงั่ ทา� อยา่ งไรดี ถา้ ไปเปดิ เดยี๋ วกจ็ ะยงิ่ คบั คง่ั ใหญ.่ ’ กป็ รกึ ษากนั ใหส้ มเดจ็ พระบรมฯ ไปเปดิ . สมเดจ็ พระบรมฯ กเ็ กดิ ความคดิ วา่ ไปเปดิ ปบ๊ั แลว้ กแ็ ลน่ รถไปเลย. ลงทา้ ยกด็ ี เพราะวา่ ตอนแรกจะเปดิ วนั วนั พฤหสั ฯ. สมเดจ็ พระบรมฯ กบ็ อกวา่ ถา้ เปดิ วนั อาทติ ยจ์ ะดี เพราะวา่ ถา้ เปดิ วนั อนื่ มนั จะคบั คงั่ จะลา� บาก. กเ็ ปดิ วนั อาทติ ย์ เปน็ อนั วา่ การเปดิ นน้ั มที า่ นผวู้ า่ ฯ กรงุ เทพมหานคร พดู อะไรนดิ หนอ่ ย. แลว้ กเ็ สรจ็ เดย๋ี วเดยี วเสรจ็ ไมท่ นั คับคั่ง. ลงท้ายเปิดแล้ว ได้ผลดี เพราะว่าคนใช้ทางนั้นสะดวก จะไปไหนก็ไปได้ ผ่านสะพานลอยนั้น ก็รู้สึกว่า ชว่ ยการจราจรไดม้ าก. หมายความวา่ โครงการนที้ า� มาตงั้ ๒๓ ปี จงึ สา� เรจ็ . ตอ้ งหาทางทจี่ ะแกไ้ ขตอ่ ไป. แลว้ อยา่ ทอ้ ใจ วา่ ‘โอ้ ทา� เดยี๋ วนี้ มนั จะเสรจ็ อกี ๕ ปขี า้ งหนา้ .’ จะเสรจ็ ถา้ เรมิ่ วนั น.ี้ ถา้ ลงมอื ทา� คนจะมกี า� ลงั ใจ เมอ่ื คนมกี า� ลงั ใจ แลว้ คนก็สามารถท่จี ะทนได.้ ทนจราจรคับคั่งน่.ี แลว้ คนก็จะร่วมมอื ในงานทเี่ ราทา� เพือ่ แกไ้ ขปญั หา...” พระราชด�ารัส พระราชทานแก่คณะบุคคลตา่ ง ๆ ที่เข้าเฝา้ ทูลละอองธลุ ีพระบาท ถวายชัยมงคล ในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสดิ าลัย สวนจติ รลดา พระราชวงั ดุสติ วันเสาร์ ท่ี ๔ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๓๖ 131

พ.ศ. ๒๕๓๗ กำรสรำ้ งถนนทีเ่ หมำะสมกับกำรจรำจร กำรสร้ำงเมอื งตวั อยำ่ ง “...สา� หรบั การจราจร เครอ่ื งมอื นน้ั สา� คญั ทส่ี ดุ กค็ อื ถนน. กต็ อ้ งมีถนนทเ่ี หมาะสม มเี ครอื่ งควบคมุ การจราจร ท่ีเหมาะสม และมีกฎเกณฑ์ของแต่ละแห่ง แต่ละส่วน ของผิวจราจรน้ัน ให้เหมาะสม. อันนี้ก็ไม่ใช่เรื่องของ นติ ิศาสตร์ ไมใ่ ชเ่ รอื่ งของรัฐศาสตร์ หรอื ของตา� รวจ หรอื ของศาล เปน็ เรื่องของวิศวกรรม. กจ็ ะต้องทา� วิศวกรรม ให้ดขี น้ึ คอื หมายความว่าทา� ถนนใหด้ ีขึ้น ใหส้ อดคล้อง ซ่ึงเป็นการบา้ นท่หี นักทีส่ ุด เพราะวา่ กรงุ เทพฯ ได้สร้างมา เปน็ เวลา ๒๐๐ ปแี ลว้ ไมไ่ ดม้ แี ผนผงั เมอื งทจ่ี รงิ ๆ จงั ๆ. กม็ กี ารผงั เมอื งของทางการ แตว่ า่ กไ็ มค่ อ่ ยไดป้ ระโยชนม์ ากนกั เพราะว่าคนไทย ตามชื่อเป็นคนไทย คือมีอิสระบังคับกันไม่ได้. จะสร้างอะไรก็สร้าง อยากจะสร้างเดี๋ยวนี้ก็สร้าง กไ็ ปขวางกบั คนอนื่ คอื ขวางทางอนื่ . อนั นก้ี เ็ ลยแกไ้ ขไมไ่ ด.้ ซง่ึ ทา� ใหเ้ หน็ ได้ ถา้ กางแผนทก่ี รงุ เทพฯ แลว้ จะสน่ั หวั กนั ท้ังนน้ั หรือไม่ส่ันหวั เพราะว่าอาจไมเ่ ข้าใจก็ได้ อาจดแู ผนท่ีไม่เป็น. แตถ่ า้ ดแู ผนท่จี รงิ ๆ มีคนมาช้แี จงวา่ เราอยาก ไปจากท่ีแห่งหน่ึงไปอีกแห่งหนึ่ง ต้องผ่านเส้นทางไหน จะเข้าใจว่ามันเป็นไปไม่ได้. สมมุติว่าคนสองคนในเมือง จะไปในเวลาเดยี วกนั จากบา้ นไปทท่ี �างานจะสวนกนั . เมอ่ื สวนกนั แล้วไม่ยอมถอยกนั ก็ชนกนั แล้วกท็ า� ให้ทั้งหมด เปน็ อมั พาต. ฉะน้ันจะต้องมีผงั เมืองใหด้ ีขึน้ หรือมีการสรา้ งถนนทีเ่ หมาะสมข้ึน ใหเ้ หมาะกับการจราจร... “อนั นกี้ อ็ าจไมน่ า่ พดู ทที่ า� โครงการพระราชดา� รนิ ี้ ทา� ตามมตี ามเกดิ ไมใ่ ชม่ แี ผนแท.้ แผนนะ่ มี แตว่ า่ ไมป่ ฏบิ ตั .ิ ปฏบิ ตั ทิ งั้ หมดไมไ่ ด.้ ถา้ ปฏบิ ตั ทิ ง้ั หมด จะตอ้ งสรา้ งเมอื งใหม่ แลว้ สรา้ งเมอื งใหมก่ เ็ กดิ ปญั หาในทกุ ทาง ทงั้ ทางนติ ศิ าสตร์ ทางการคา้ และทางวศิ วกรรม. มคี วามคดิ มโี ครงการทจี่ ะสรา้ งเมอื งใหม่ แตไ่ มใ่ ชอ่ ยา่ งทเ่ี ขาคดิ จะทา� กนั . อยา่ งทเี่ ขา คดิ จะทา� กนั สรา้ งเมอื งเพอ่ื ทจี่ ะเกดิ ปญั หา. แตท่ เี่ ราคดิ เปน็ การสรา้ งเมอื งเพอื่ ทจี่ ะเปน็ ตวั อยา่ ง และทา� ใหเ้ มอื งเดมิ ของเราคอื กรงุ เทพมหานครน้ี เปน็ เมอื งทโ่ี ปรง่ เปน็ เมอื งทน่ี า่ ดู เปน็ เมอื งประวตั ศิ าสตร์ และเปน็ เมอื งสวยงาม. สว่ นเมอื งใหมน่ น้ั กจ็ ะเปน็ เมอื งสวยงามเหมอื นกนั และสะดวกสบายทกุ อยา่ ง. สา� หรบั เรอ่ื งของรถ จะเปน็ ลอยฟา้ หรอื ดา� ดนิ กไ็ มท่ ราบ กจ็ ะมไี ด้ แตว่ างแผนใหด้ ี ไมต่ อ้ งเกดิ ปญั หา. อยา่ งทา� รถใตด้ นิ ทเี่ ปน็ ปญั หา คอื เดยี๋ วไปชนเสาเขม็ . ถา้ แลน่ ไปทไี่ หน ตอ้ งไปชนเสาเขม็ แนน่ อน ถา้ ทา� ใตด้ นิ . ทท่ี เี่ สนอจะไมต่ อ้ งไปชนเสาเขม็ เพราะไมม่ เี สาเขม็ แลว้ ก็ จะสรา้ งการขนสง่ มวลชนทเ่ี หมาะสม. การคมนาคมมที ง้ั ถนน มที งั้ ทางตา่ งระดบั ลอยฟา้ มที ง้ั ทางใตด้ นิ มที ง้ั คลอง สา� หรบั ใหม้ กี ารคมนาคมทางเรอื กไ็ ด้ คลองสา� หรบั ระบายนา�้ กไ็ ด้ ทา� ทงั้ หมดใหเ้ สรจ็ ...” พระราชด�ารัส ในโอกาสที่คณบดีคณะนติ ิศาสตร์ จฬุ าลงกรณม์ หาวทิ ยาลยั นา� คณะผูร้ ว่ มจดั การแขง่ ขันเดนิ -วิง่ เขา้ เฝ้าทูลละอองธลุ พี ระบาท ทูลเกลา้ ทูลกระหมอ่ มถวายเงินรายได้จากการจัดงาน เพอ่ื สมทบทนุ โครงการแกป้ ญั หาการจราจรตามพระราชด�าริ ณ พระตา� หนกั จติ รลดารโหฐาน วนั องั คาร ท่ี ๒๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๓๗ 132 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

กำรแก้ไขปัญหำกำรจรำจรด้วยวนิ ัย กำรสรำ้ งทำงคู่ขนำนลอยฟำ้ ถนนบรมรำชชนนี “...ถนน ความจริงมีจ�านวนไม่ขาดแคลน ที่บนถนน ไมข่ าดแคลน แตถ่ า้ แลน่ รถขวางลา� มาตลอดกจ็ ะไมพ่ อ แตถ่ า้ แลน่ เรยี งกนั ไปโดยดี โดยมรี ะเบยี บการดี ๆ เขา้ ใจวา่ พอ ไปคา� นวณกไ็ ด้ วา่ จา� นวนรถทแี่ ลน่ ทกุ วนั เทา่ ไหร่ และถนนมเี ทา่ ไหร่ กค็ งจะเหน็ ได้ วา่ พอ สา� คญั อยทู่ รี่ ะเบยี บการ และสา� คญั อยทู่ ก่ี รมตา� รวจ ทก่ี ลมุ้ ใจ ก็อยู่ท่ีการแก้ไขนี่มีปัญหา มีอุปสรรค ท่ีแก้ไขไม่ได้อยู่ที่บุคคล ถา้ แกป้ ญั หาบคุ คลไดแ้ ลว้ คอื บคุ คล หมายถงึ ทา่ นทงั้ หลายทกุ คน แล้วก็แต่ละคนท่ีขับรถในท้องถนน ถ้าแก้ไขได้ก็จะแก้ไขปัญหา จราจรได”้ พระราชด�ารัส โครงการทางคขู่ นานลอยฟ้าถนนบรมราชชนนี วนั องั คาร ที่ ๒๒ มนี าคม พ.ศ. ๒๕๓๗ (อ้างองิ : กรมทางหลวง. ๙๐ ปี กรมทางหลวง ธ เบิกทางด้วยภมู ิไทย. กรุงเทพฯ: ดาวฤกษ์ จ�ากัด, ๒๕๔๕. หน้า ๕๕) 133

กำรแก้ไขปัญหำจรำจรโดยพิจำรณำจำกถนน พำหนะ จดุ ตน้ ทำงและปลำยทำง “...ส่วนจราจรนั้น ปีที่แล้วคับค่ังมาก และได้แจ้งถึงโครงการที่ได้ปฏิบัติไปบ้างแล้ว. ปีหนึ่งผ่านไป โครงการก็ได้ เพมิ่ ขน้ึ . เขา้ ใจวา่ ไดผ้ ล แตว่ า่ ไมไ่ ดผ้ ลมากนกั เพราะเปน็ ปญั หาทห่ี นกั จะแกไ้ ขทนั ทไี มไ่ ด.้ ไดเ้ สนอวธิ แี กไ้ ข และไดด้ า� เนนิ การ การแกไ้ ขไปบา้ ง และมผี ลบา้ ง. แตท่ จ่ี ะใหไ้ ดผ้ ลจรงิ ๆ จะตอ้ งแกไ้ ขจรงิ จงั และกไ็ ดพ้ ดู บางแหง่ แลว้ กบั บางคนวา่ จะตอ้ งแกไ้ ข ในทางพ้นื ฐาน. คือจราจรทคี่ บั ค่งั น้ี มาจากเหตุท่มี ถี นน และมีพาหนะ. “พาหนะนนั้ แบง่ เป็น ๒ อยา่ งใหญ่ ๆ. พาหนะทเี่ ปน็ สว่ นบุคคล คอื รถยนตธ์ รรมดา และพาหนะส�าหรบั ขนสง่ หรอื รถ ๑๐ ล้อ หรือรถบรรทุก. วธิ ีการแกไ้ ขมี ๒ ทาง. ทางหนึง่ คอื สร้างถนน หรือปรับปรุงถนนให้กวา้ งขวาง ใหม้ ีระเบียบ ใหม้ ีระบบทีเ่ หมาะสม ซงึ่ ก็ก�าลังทา� อย.ู่ และร้สู กึ วา่ ท�ายาก เพราะกรงุ เทพฯ โดยเฉพาะไมม่ ีผังเมืองท่ีเหมาะสม หรือจะ เรียกว่าไม่มีเลย. อีกอย่างหนึ่งก็คือลดจ�านวนรถ. การลดจ�านวนรถน้ันก็ท�าล�าบาก เพราะว่าคนยังต้องเดินทางไปมา. แลว้ กถ็ อื วา่ เปน็ สทิ ธขิ องตวั ทจี่ ะมเี สรภี าพทจ่ี ะเดนิ ทางตามเสรี แบบเสร.ี จะไปบงั คบั บอกวา่ เมอ่ื มรี ถแลว้ ไมใ่ หใ้ ช้ กล็ �าบาก. อนั นกี้ เ็ ปน็ ปญั หาทแ่ี กไ้ ขลา� บาก. สว่ นรถบรรทกุ นนั้ วธิ ที จ่ี ะแกไ้ ขกเ็ ปน็ เรอื่ งของถนนเหมอื นกนั หรอื การกะเสน้ ทางใหเ้ หมาะสม กเ็ ป็นสง่ิ ท่ลี า� บาก. หรอื จ�ากัดเวลา จ�ากดั เวลากท็ �าอยู่ แต่แมจ้ ะทา� แล้ว ก็ยงั ไมพ่ อเพราะวา่ เวลานี้ การสญั จรไปมา แม้จะ ดึกด่ืนเท่าไหร่ก็เต็ม. ฉะน้ันการแก้ไขโดยสร้างทางปรับปรงุ ทาง หรือจา� กัดจา� นวนรถนน้ั จงึ เป็นสิ่งทล่ี �าบาก. “จะต้องหาวิธีใหม่. คือจะต้องค�านึงถึงว่ารถน่ี ทั้งรถส่วนบุคคล ท้ังรถบรรทุกต้องมีต้นทางและปลายทาง เราแกไ้ ขจา� นวนรถไมไ่ ด้ แกไ้ ขเสน้ ทางไมไ่ ด.้ เราจะตอ้ งแกไ้ ข ‘ตน้ ทางกบั ปลายทาง’ กห็ มายความวา่ จัดให้ ‘ต้นทางกับ ปลายทาง’ อยู่ในระยะท่ีใกล้ข้ึน. ถ้าใกล้ข้ึนแล้ว การใช้ถนนก็ใช้เวลาน้อยลง จ�านวนของถนน หรือความยาวของถนน ทถี่ กู ใชน้ นั้ กน็ อ้ ยลง. กเ็ ทา่ กบั มถี นนมากขนึ้ และรถนอ้ ยลง. ขอ้ นอี้ าจจะเขา้ ใจกนั ยากวา่ แกไ้ ข ‘ตน้ ทางกบั ปลายทาง’ อยา่ งไร. แต่ขอชีแ้ จงโดยสังเขปว่า ‘ต้นทาง’ คือบ้านหรอื ทอ่ี ยู่ทพี่ �านักของผู้ทใ่ี ช้รถ. ‘ปลายทาง’ เปน็ ที่ท�างาน หรือส�านักงาน หรอื สถานที่ราชการของผทู้ ใ่ี ชร้ ถและจะต้องไปทุกวนั ๆ. ก็จะตอ้ งทา� ใหร้ ะยะส้ันลง. ระยะส้นั ลงมนั เปน็ เรอื่ งของพ้นื ท่.ี “ท่านทัง้ หลายคงจะเข้าใจไดว้ า่ เมื่อเป็นพื้นทีก่ ห็ มายความวา่ จะต้องจัดพน้ื ท่ใี หม่ ใหพ้ ื้นทีข่ องทอ่ี ยู่อาศยั และพ้นื ที่ ของท่ีทา� งานมคี วามเปลีย่ นแปลง…” พระราชดา� รสั พระราชทานแกค่ ณะบคุ คลตา่ ง ๆ ทเี่ ขา้ เฝา้ ทลู ละอองธลุ พี ระบาทถวายชยั มงคล ในโอกาสวนั เฉลมิ พระชนมพรรษา ณ ศาลาดสุ ดิ าลยั สวนจติ รลดา พระราชวังดุสติ วนั อาทิตย์ ท่ี ๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๓๗ พ.ศ. ๒๕๓๘ โครงกำรพระรำชดำ� ริแกป้ ัญหำกำรจรำจร โครงกำรก่อสรำ้ งปรับปรุงและขยำยถนนรำชดำ� เนนิ เชงิ สะพำนสมเด็จพระปิ่นเกลำ้ ทำงคูข่ นำนย้อนเกล็ด และกำรท�ำถนนลอยฟำ้ “ปัญหาจราจรนี้เป็นปัญหาส�าคัญ เพื่อนัยว่าท�าให้ต่างประเทศไม่ยอมมาลงทุน ต่างประเทศไม่ยอมมาเท่ียว... การจราจรทคี่ ับคั่งน้ี เปน็ ปญั หาทยี่ ่งุ ยาก และขอพดู คือประชาชนเดอื ดรอ้ น ประชาชนจะไปทา� งานทา� การตอ้ งเสยี เวลา บนถนน ระหวา่ ง ๒ - ๑๐ ชวั่ โมง ซงึ่ ทา� ใหป้ ระสทิ ธภิ าพของบคุ คลดอ้ ยลงไป…ถา้ ดแู ลว้ ทา่ นทงั้ หลายอาจนกึ เหมอื นบางคน ไม่ใช่บางคน เกือบทุกคน บอกว่าพระเจ้าอยู่หัวอยู่ในวัง ไม่ออกไปเท่าไหร่ ไม่เท่ียวไหนเพราะไม่ใช่คนเที่ยว ท�าไมรู้ว่า ตรงโนน้ ตรงนค้ี บั คง่ั ทา� ไมรวู้ า่ อะไรเปน็ อยา่ งไร มนั มาจากไอที คอื วา่ Information Technology อนั นเี้ รารู้ เพราะวา่ เราใช้ Information Technology ฟงั วทิ ยบุ า้ ง ดรู ปู ทางอากาศบา้ ง ฟงั รายการจากหนว่ ยงานตา่ ง ๆ ฟงั รายงานจากชาวบา้ น คอื เราฟังรายงานจากชาวบา้ นนั้น กฟ็ งั ทางตรงกม็ ี ทางโทรศพั ทก์ ม็ ี ทางรายงานในหนงั สือพิมพก์ ม็ ี แมร้ ายการเหล่าน้บี างที ไม่ถูกตอ้ ง ไม่ตรง ก็พอมาประมวลได้ ประมวลได้วา่ ถนนในกรงุ เทพฯ คอื ปัญหาจราจรนไ้ี มใ่ ชเ่ ฉพาะกรุงเทพฯ แตว่ า่ เรา พดู ถงึ กรงุ เทพฯ ส่วนมาก จราจรในกรงุ เทพฯ นถี้ นนไม่พอ ถา้ เฉล่ยี รถไป รถท่ใี ช้ไมใ่ ชจ่ �านวนรถทงั้ หมดทม่ี ีในกรุงเทพฯ แต่รถท่ีก�าลงั ใช้อยใู่ นกรงุ เทพฯ น้ี มีบางท่านมรี ถ ๒๐ คนั ๓๐ คัน แต่ท่านเป็นคนเดียว มีคนเดยี ว มสี องขา สองแขน ท่านจะขบั รถสบิ คันไมไ่ ด้ ท่านไมไ่ ด้เปน็ ทศกณั ฐ์ ทศกณั ฐเ์ องสมมตวิ า่ มีรถ ทา่ นก็คงใชร้ ถสิบคันพร้อมกันไมไ่ ด้ เพราะว่า ทศกัณฐ์มีย่ีสิบกรจริง มีสิบเศียร แต่แยกไม่ได้ แยกได้แต่หัวใจ ไม่สามารถที่จะใช้รถสิบคันพร้อมกัน ฉะน้ันคนที่มีรถ หลายคัน ไมไ่ ดอ้ ันตรายต่อปัญหาจราจร ต้องดวู ่าในเวลาเดยี วกันจะมีรถแล่นก่ีคัน… 134 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

“โครงการพระราชดา� รนิ คี้ อื อะไร กค็ อื การทจี่ ะใหร้ ถแลน่ อนั นพ้ี ดู อยา่ งนี้ อาจพดู เหมอื นกา� ปน้ั ทบุ ดนิ วา่ การจราจรมนั กต็ อ้ งแลน่ ถา้ จราจรรถมันไม่แล่น มนั ก็ ‘อจร’ ไมจ่ ร แต่ว่าใหร้ ถแลน่ นนั้ มีความเข้าใจผิดว่ารถตอ้ งแลน่ เรว็ ถงึ จะจราจรคล่องแคล่ว บางที เขากร็ ายงานถนนดมี าก รถแลน่ วงิ่ ถามเขาวา่ วง่ิ เทา่ ไร เขาบอกวา่ วง่ิ ๘๐ กโิ ลเมตรตอ่ ชว่ั โมง ๙๐ หรอื ๑๐๐ กโิ ลเมตรตอ่ ชว่ั โมงนน้ั ไม่ใชจ่ ราจรท่ีถูกต้อง ในเมืองควรจะวงิ่ อย่างมากท่ีสดุ ๖๐ แต่ว่าทเี่ ปน็ ไป ถา้ ไม่ใช่ ๘๐ กศ็ นู ย์ ความจรงิ ที่จะแล่น แม้จะแลน่ เพยี ง ๑๐ กิโลเมตรต่อชั่วโมงก็พอ ท�าใหเ้ ดินทางมาได้ ใชเ้ วลา ๑ ช่วั โมง เขามาได้ ๑ ชั่วโมงก็พอทนได้ คอื ถ้าวง่ิ ๘๐ กิโลเมตรต่อชัว่ โมง เวลามีเหตุอะไรก็ชน ก็เกิดอุบัติเหตุ อุบัติเหตุก็ท�าให้ถนนตันคับค่ัง ไม่มีทางเดิน ไม่มีทางสัญจร ก็เลยท�าให้เหลือศูนย์กโิ ลเมตร ตอ่ ชวั่ โมง อนั นเี้ ปน็ หลกั ทไ่ี มม่ ใี ครคดิ เปน็ หลกั ทไ่ี มม่ ใี ครยา�้ ฉะนน้ั โครงการพระราชดา� รนิ น้ั กค็ อื ใหร้ ถพอแลน่ ได้ ไมค่ งั่ ไมศ่ นู ยก์ โิ ลเมตร ตอ่ ช่ัวโมง และไม่ ๑๐๐ กโิ ลเมตรต่อชัว่ โมง ให้พอไป ให้พอไป เชน่ นี้กจ็ ะท�าให้รถในทอ้ งถนนเฉลยี่ ไป… “อยา่ งทโี่ ครงการทเี่ ชงิ สะพานพระปน่ิ เกลา้ นน้ั เขาพดู มานานแลว้ อยากจะแกไ้ ข แลว้ กไ็ ตถ่ ามวา่ เขาจะแกม้ ย้ั นป่ี กี วา่ แลว้ ปีครึ่ง เกือบสองปี เขาบอกมีโครงการ แล้วถามว่าจะท�าเม่ือไหร่ เขาบอกว่าต้องคิดให้ดี ๆ จะใช้เวลาสามปีกว่าจะสร้างเสร็จ แล้วจะใช้เงินในระยะนั้น ในคร้ังนั้นประมาณสามร้อยล้านบาท เราก็บอกไม่ไหว ทนไม่ได้ คอยไม่ได้ ขอให้ท�าตามที่ว่า ที่คิด เพราะวา่ มนั มที ต่ี รงนน้ั กม็ คี นเขามาเผากรมประชาสมั พนั ธใ์ หแ้ ลว้ คอื วา่ ฟรี เมอื่ เขาเผาแลว้ เขากท็ า� ประโยชนใ์ หเ้ รา กเ็ ลยตดั เขา้ ไป ลงทา้ ยทา� สามเดอื นเสรจ็ มูลค่าการท�าถนนนัน้ นะสามสบิ ล้าน เร็วขึ้นมาก แลว้ กส็ ะดวกมาก... “เราก็เกิดคิดอะไรอย่างหนึ่ง คือโดยมากเข้าท�าถนน แล้วก็มีคู่ขนาน เขาเรียกคู่ขนานแต่คราวนี้เราไปบอกว่าท�าคู่ขนาน ย้อนเกล็ด หมายความว่าคนทอี่ ยู่ข้าง ๆ นน้ั นะ แทนท่ีจะแลน่ ๆ ไปมาเขา้ ถนนพระรามเกา้ แล้วอยากเข้าเมอื ง มาจากทางเหนือ แลว้ กล็ งมา อยากเขา้ เมอื งตอ้ งเลย้ี วซา้ ย เลยี้ วขวาเขา้ เมอื งไมไ่ ด้ ตอ้ งเลย้ี วซา้ ยไปโนน่ ไปตงั้ สองสามกโิ ลเมตร แลว้ ไปทา� U-TURN U-TURN น้นั นะท�าให้จราจรคบั คงั่ กเ็ ลยทา� คขู่ นานย้อนเกลด็ ให้เขาเลี้ยวขวาได้ ยอ้ นเกล็ดกับคนท่อี อกไป... “อีกอันท่ีก�าลังท�า คือ โครงการที่จะให้คนท่ีอยู่แถวพุทธมณฑล เป็นต้น สามารถเข้ามาในกลางใจเมือง โดยสะดวก จากโน่น จากพุทธมณฑลเข้ามามีถนน ปัจจุบันนี้มีข้างละส่ีเลน ข้างละส่ีเลนเข้ามาถึงแถวห้าง เดี๋ยวกลายเป็นการโฆษณาห้าง ใกลส้ ะพานลอยอรณุ อมรนิ ทรน์ น้ั นะมนั เหลอื ขา้ งละสองเลน เวลาเขา้ มาสเี่ ลน วงิ่ ปรด๊ื สองเลน นน่ั ควรจะยงิ่ ปรด๊ื ปรา๊ ดเลย เพราะ ถนนน้ีเป็นเหมือนกฎของฟิสิกส์ ถ้าเรามีท่อน้�าที่ใหญ่แล้วน้�าก็ไหลจ�านวนหน่ึง สมมุติว่าท่อสิบนิ้ว มาถึงแห่งหนึ่งเหลือท่อห้านิ้ว นา�้ จะฝดื ถา้ อยากจะไดน้ ้�าจา� นวนเดยี วกนั ผา่ นทอ่ หา้ นว้ิ ในจ�านวนเดยี วกนั กจ็ ะตอ้ งวงิ่ เรว็ ขนึ้ ไปกวา่ ทใ่ี นทอ่ สบิ นว้ิ นน้ั สเี่ ทา่ เพราะวา่ ถา้ ไมส่ ่ีเทา่ ถา้ ผ่านโดยความเรว็ เทา่ กนั ก็เทา่ กบั นา�้ ผ่านได้น้อย แล้วกน็ �้าทอี่ ยู่ในท่อสิบนว้ิ น้ันกจ็ ะคง่ั อยนู่ นั้ นะ อนั นเี้ ปน็ หลักฟสิ ิกส์ หรือถ้าไม่เช่นน้ันพูดถึงคลองเป็นต้น คลองใหญ่กว้างสองร้อยเมตร มาถึงแห่งหน่ึงคลองกว้างเพียงยี่สิบเมตร น�้าไปไหนไม่ได้ น้�าก็จะท่วมเพราะว่าน�้าเข้าไปไหนไม่ได้ก็ต้องไปข้าง ๆ น้�าท่วม ฉะนั้น จะต้องขยายคลองหรือท่อแคบน้ัน ส�าหรับที่ระหว่าง ห้างสรรพสนิ คา้ น้นั กับสะพานอรุณอมรนิ ทร์ กจ็ ะต้องท�าการขยายถนน ขยายไปข้าง ๆ ไม่ได้ เพราะเหตวุ า่ มีหา้ งสรรพสนิ คา้ และบา้ นเรือน เขารอ้ งโวยวาย ก็ตอ้ งท�าสองชน้ั ทท่ี า� แผนเอาไว้ว่าจะท�าขน้ึ ไปเปน็ ถนนลอยสองชัน้ ขา้ งละสองเลน ขา้ งลา่ ง สองเลน ขา้ งบนสองเลน ส�าหรบั ข้างหนงึ่ นะขาเขา้ ขาออกกเ็ ช่นเดยี วกัน...” พระราชด�ารัส พระราชทานแก่คณะเอกอคั รราชทูต และกงสลุ ใหญข่ องประเทศไทยที่ประจ�าการในตา่ งประเทศ ทเี่ ขา้ เฝา้ ทูลละอองธุลพี ระบาท ณ พระต�าหนกั จิตรลดารโหฐาน วันพฤหัสบดี ท่ี ๑๗ สงิ หาคม พ.ศ. ๒๕๓๘ 135

พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู พิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร พร้อมดว้ ยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจา้ ฟ้ามหาจักรสี ริ นิ ธร สยามบรมราชกมุ ารี ทรงแก้ไขปญั หาความเดือดร้อน ของพสกนิกรโดยทรงวินจิ ฉัยภาพถา่ ยจากดาวเทยี ม ส�ารวจทรพั ยากร LANDSAT-TM บนั ทกึ ภาพ เมอื่ วันศกุ ร์ ท่ี ๒๕ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๓๑ บริเวณท่ีเกดิ อุทกภยั ในจังหวดั สรุ าษฎรธ์ านีและ นครศรีธรรมราช และพระราชทานคา� แนะนา� ในการวางแผนช่วยเหลอื ราษฎรท่ไี ด้รบั ผลกระทบ จากอทุ กภยั ดว้ ยพระองค์เอง พระอัจฉรยิ ภำพด้ำนเทคโนโลยใี นกำรพยำกรณ์อำกำศ โครงกำรแกม้ ลิงเพอ่ื ลดปญั หำอทุ กภยั “...เมอื่ นา้� ทว่ มอยู่ จวนจะแหง้ แลว้ ทางกรมอตุ นุ ยิ มฯ โดยนายสมทิ ธ ธรรมสโรช ไดส้ ง่ พยากรณอ์ ากาศมาให้ และเขยี นไวเ้ ปน็ โนต้ บอกวา่ ‘กรมอตุ นุ ยิ มฯ ถวายเกยี่ วกบั พยากรณอ์ ากาศ และเกย่ี วกบั การพยากรณก์ ารเคลอื่ นไหวของพาย’ุ . เปดิ ดู เขาบอกวา่ ‘ถวาย’ ตอ่ ดว้ ย ‘เพอื่ ทรง พจิ ารณา’. หมายความวา่ กรมอตุ นุ ยิ มฯ มาใชเ้ รา เปน็ ผพู้ ยากรณ.์ กเ็ ปน็ เกยี รต.ิ .. “คณุ สมทิ ธกบ็ อกวา่ ‘แอนเจลลา่ ’ นเี่ ปน็ ซปุ เปอรไ์ ตฝ้ นุ่ นา่ กลวั ครา่ ชวี ติ ในฟลิ ปิ ปนิ ส์ ดเู หมอื นเปน็ พนั กวา่ . ผา่ นมาแลว้ มาในทะเลจนี ใต.้ ตามธรรมดาเวลาพายผุ า่ นฟลิ ปิ ปนิ สม์ าแลว้ ตอ้ งผอมลง แต่ ‘คณุ แอนเจลลา่ ’ นอี่ ว้ นขนึ้ เปน็ ซปุ เปอรไ์ ตฝ้ นุ่ . เรากไ็ มร่ จู้ ะทา� อยา่ งไร. ไดร้ บั พยากรณ์ อากาศนน้ั ตอนบา่ ย กบ็ า่ ยแก่ ๆ. มาดู เอ!๊ เราจะทา� อยา่ งไร. กด็ ู มาถงึ ประมาณตหี นง่ึ แลว้ กร็ สู้ กึ วา่ ตอ้ งใช้ ‘ไอท’ี (IT) หนอ่ ย ใช้ ‘Information Technology’. เรากใ็ ช้ ‘Information Technology’. เอ!๊ รสู้ กึ วา่ ‘แอนเจลลา่ ’ จะแพแ้ รง. จะตอ้ งบอก ตอ้ งเผยใหท้ ราบวา่ แพแ้ รง ‘นางมณเี มขลา’. ทา่ นทง้ั หลายกค็ งเขา้ ใจ คงรจู้ กั ‘นางมณเี มขลา’ พอสมควรแลว้ . กเ็ ลยบอกไปตอนตหี นงึ่ วา่ ‘ใหบ้ อกกรมอตุ นุ ยิ มฯ วา่ พรงุ่ นี้ - จะหมายถงึ พรงุ่ นี้ แบบไทยหรือพรงุ่ นแ้ี บบฝร่งั กไ็ มท่ ราบ - แต่วา่ พรุง่ นี้จะกลายเป็นดีเปรสชนั่ . จากซปุ เปอร์ไตฝ้ ่นุ น้ี จะกลายเป็นดีเปรสชัน่ และต่อไปอกี สองวนั จะเปน็ หยอ่ มความกดอากาศตา�่ ทจี่ ะอยแู่ ถว ๆ ไหหลา� หรอื เขา้ ไปเมอื งจนี .’ กต็ อบขอ้ พจิ ารณาอยา่ งน้ี “วนั รงุ่ ขนึ้ กด็ ไู อที (IT) ตอ่ ไป. เอ!๊ ดนี ะ ทเ่ี ราพดู นนั้ นะ่ นบั วา่ ถกู ตอ้ งพอสมควร. แตว่ า่ ทางวทิ ยุ พวกซเี อน็ เอน็ (CNN) พวกบบี ซี ี (BBC) เขากย็ งั บอกวา่ เปน็ ไตฝ้ นุ่ . วนั รงุ่ ขนึ้ กเ็ ปน็ ไตฝ้ นุ่ . วนั ตอ่ ไปกเ็ ปน็ ซเี วยี ร์ ทรอปคิ อลสตอรม์ (Severe Tropical Strom) เปน็ พายโุ ซนรอ้ นทรี่ นุ แรง. แตด่ ไู มร่ นุ แรง เรากย็ นื ยนั วา่ เมอื งไทยไมเ่ ปน็ อะไร. แลว้ ในทสี่ ดุ ทา่ นทงั้ หลายเจอ “แอนเจลลา่ ” ทไี่ หน? กค็ งไมไ่ ดเ้ จอ. บนิ เดนิ ทางไปทโ่ี นน่ ทนี่ ่ี กไ็ มไ่ ดเ้ จอ ‘คณุ แอนเจลลา่ ’ เลย. ‘คณุ แอนเจลลา่ ’ ไมเ่ ขา้ . แตค่ ณุ สมทิ ธฯ บอกวา่ เขา้ . ขอโทษคณุ สมทิ ธ คณุ สมทิ ธ วนั กอ่ นนม้ี าพบ แลว้ ถามวา่ ท�าอย่างไร. ก็เลยบอกว่ามอบให้ ‘นางมณีเมขลา’ ไปเจรจา ก็ได้ผลดี. ถ้ามาแบบท่ีเคยมา เพราะเคยมีไต้ฝุ่นใหญ่ทะลุเข้าเวียดนามมา แลว้ เขา้ มาในเมอื งไทย ผา่ นแถวมกุ ดาหาร หรอื แถวอบุ ล ถา้ เขา้ มานา่ จะพงั พงั จรงิ ๆ. แตค่ ราวนไี้ มเ่ ปน็ อะไร... “ทา่ นนายกฯ มาพดู ถงึ ‘โครงการแกม้ ลงิ ’. พดู อยา่ งนบ้ี างคนอาจจะไมค่ อ่ ยเขา้ ใจวา่ เรยี กวา่ ‘แกม้ ลงิ ’ ทา� ไม. เคยพดู แลว้ วา่ แกม้ ลงิ คอื อะไร แตก่ ค็ งยงั ไมซ่ าบซงึ้ กนั . เปน็ โครงการ ‘แกม้ ลงิ ’ เพราะ ‘นางมณเี มขลา’ เปน็ สว่ นหนง่ึ ‘ของสา� นกั งาน ฝล.’ ‘สา� นกั งาน ฝล.’ นค้ี อื อะไร. เปน็ การ เปิดเผยเป็นทางการเป็นครั้งแรกเดี๋ยวนี้ ณ บัดนี้ นอกเวลาราชการว่า ‘ฝล.’ นี่แปลว่า ‘ส�านักงานฝูงลิง’. น่ีเคร่ืองหมาย ‘ส�านักงานฝูงลิง’ ‘ฝล.’ (ทรงชเ้ี ครอื่ งหมายทก่ี ระเปา๋ ฉลองพระองค)์ ตรงนก้ี ค็ อื ศาลพระกาฬ. ลงิ ทอ่ี ยขู่ า้ งลา่ งนเ่ี ปน็ ลงิ จา� พวกทไี่ มก่ นิ กลว้ ย. คอื วา่ กนิ กลว้ ย แตไ่ มเ่ กบ็ ไวใ้ นแกม้ ลงิ . เพราะวา่ ตามปกตเิ วลาเราใหก้ ลว้ ยกบั ลงิ ลงิ จะเคยี้ ว เคย้ี ว เคย้ี ว แลว้ เกบ็ ไวใ้ นแกม้ ลงิ . แตฝ่ งู ลงิ ทลี่ พบรุ ี ทา่ นผวู้ า่ ฯ ลพบรุ คี งทราบวา่ ไมร่ บั ประทานกลว้ ย เพราะฝงู ลงิ ทล่ี พบรุ นี นั้ เขารบั ประทานแตโ่ ตะ๊ จนี . “แตอ่ ยา่ งไรกต็ ามนสิ ยั ของลงิ กย็ งั คงเปน็ ลงิ . เพราะวา่ เราจา� ไดเ้ มอื่ อายุ ๕ ขวบ มลี งิ เอากลว้ ยไปให.้ มนั กเ็ คย้ี ว เคยี้ ว เคย้ี ว แลว้ ใสใ่ นแกม้ ลงิ . ตกลง ‘โครงการแกม้ ลงิ ’ นม้ี ที เี่ กดิ เมอื่ เราอายุ ๕ ขวบ เมอ่ื อายุ ๕ ขวบ กน็ เี่ ปน็ เวลา ๖๓ ปมี าแลว้ . ลงิ สมยั โนน้ ลงิ โบราณเขากม็ แี กม้ ลงิ แลว้ . เขาเคยี้ วแลว้ เอาเขา้ ไปเกบ็ ในแกม้ . นา้� ทว่ มลงมา ถา้ ไมท่ า� ‘โครงการแกม้ ลงิ ’ นา�้ ทว่ มนจี้ ะเปรอะไปหมด อยา่ งทเ่ี ปรอะปนี ้ี เปรอะไปทว่ั ภาคกลาง. จะตอ้ งทา� ‘แกม้ ลงิ ’ เพอื่ ทจี่ ะเอานา้� นไ้ี ปเกบ็ ไว้ เวลานา�้ ทะเลขน้ึ ไมส่ ามารถทจี่ ะระบายออก. เมอื่ ไมส่ ามารถระบายออก นา้� ทะเลกข็ น้ึ มา ดนั ขน้ึ ไป ตามแมน่ า�้ ขน้ึ ไปเกอื บถงึ อยธุ ยา ทา� ใหน้ า�้ ลดลงไปไมไ่ ด.้ แลว้ เวลานา�้ ทะเลลง นา้� ทเี่ ออ่ ขนึ้ มานน้ั กไ็ มส่ ามารถทจ่ี ะกลบั เขา้ ในแมน่ า้� เจา้ พระยา กท็ ว่ ม ตอ่ ไป. จงึ ตอ้ งมแี กม้ ลงิ เราพยายามทจ่ี ะเอานา�้ ออกมาเมอ่ื มโี อกาส. เอาลงมาเหมอื นโครงการทไ่ี ดก้ ลา่ วถงึ เมอื่ วนั ที่ ๑๙ กนั ยายน ทบี่ อกใหท้ า� ทเ่ี กบ็ นา�้ ทางฝง่ั ตะวนั ออก. ในทส่ี ดุ กส็ า� เรจ็ พอสมควร. เพราะวา่ ภายในไมก่ วี่ นั นา�้ ทอี่ า� เภอลาดกระบงั กล็ ดลง...” พระราชดา� รัส พระราชทานแกค่ ณะบคุ คลต่าง ๆ ท่เี ขา้ เฝ้าทลู ละอองธุลพี ระบาทถวายชยั มงคล เน่ืองในโอกาสวันเฉลมิ พระชนมพรรษา ณ ศาลาดสุ ดิ าลยั สวนจติ รลดา พระราชวังดสุ ิต วนั จันทร์ ที่ ๔ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๓๘ 136 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

พ.ศ. ๒๕๓๙ พ.ศ. ๒๕๕๔ เรอื ขจดั ครำบน�ำ้ มนั “เด่นสทุ ธ”ิ รถไฟ ระบบขนสง่ ประหยัดเพื่อมวลชน พระราชดา� รสั พระราชทานเพอ่ื เชญิ ลงพมิ พใ์ นหนงั สอื ทร่ี ะลกึ “ท่ีจริงรถไฟนี้ จะได้ประโยชน์มาก เพราะว่าดีกว่าการ ในพิธีรับมอบเรือขจัดคราบน้�ามัน ซ่ึงรัฐบาลเดนมาร์ก คมนาคมทางถนน ทางถนนมันแพงมาก ความจริงก็ทางรถไฟ น้อมเกลา้ นอ้ มกระหมอ่ มถวาย จะถูกลงไปมาก ก็หมายความว่าดีส�าหรับการเศรษฐกิจของไทย ถ้าทา� ไดส้ า� เร็จโดยเรว็ ” “ปญั หาต่าง ๆ เก่ียวกับสภาวะแวดล้อม อนั เน่อื งมาจาก มลพิษ หรือความเส่ือมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติ ไม่ว่าจะ พระราชดา� รัส ในโอกาสท่คี ณบดคี ณะแพทยศาสตรศ์ ริ ริ าชพยาบาล เกดิ ขน้ึ ในทหี่ นงึ่ ทใ่ี ดกต็ าม ยอ่ มสง่ ผลกระทบตอ่ เนอื่ งไปถงึ ทอ่ี นื่ ๆ และคณะบคุ คลจากโรงพยาบาลศริ ริ าช กรงุ เทพมหานคร ด้วย. เหตุน้ี ทุกคนทกุ ประเทศในโลก จงึ ย่อมมีส่วนรบั ผดิ ชอบ การรถไฟแหง่ ประเทศไทย กองทพั เรอื และสา� นกั งานตา� รวจแหง่ ชาติ อยู่ดว้ ยกัน ทัง้ ในการแก้ไข ลดปญั หา และปรบั ปรุงสรา้ งเสริม เฝา้ ทูลละอองธลุ พี ระบาทกราบบงั คมทูลรายงาน สภาวะแวดลอ้ มใหก้ ลบั คนื มาสสู่ ภาพอนั จะเออ้ื ตอ่ การมชี วี ติ อยู่ โครงการแกป้ ญั หาจราจรโดยรอบโรงพยาบาลศิรริ าช อยา่ งเป็นสุขของตนเองและเพื่อนมนุษย.์ ณ หอ้ งประชมุ สมเดจ็ พระเจา้ พนี่ างเธอ เจา้ ฟา้ กลั ยาณวิ ฒั นา กรมหลวงนราธวิ าสราชนครนิ ทร์ ชน้ั ๑๔ โรงพยาบาลศริ ริ าช “เรือขจัดคราบน�้ามัน ‘เด่นสุทธิ’ ท่ีรัฐบาลเดนมาร์ก เม่ือวนั จันทร์ ที่ ๒๗ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๕๔ มอบใหแ้ กร่ ฐั บาลและประชาชนชาวไทยนี้ ถอื ไดว้ า่ เปน็ นมิ ติ หมาย อนั ประเสริฐอย่างหนง่ึ ทีแ่ สดงใหเ้ หน็ ถึงความรับผิดชอบร่วมกัน ของนานาประเทศ.” พระต�าหนกั จิตรลดารโหฐาน วนั พธุ ที่ ๒๐ พฤศจกิ ายน พ.ศ. ๒๕๓๙ พ.ศ. ๒๕๔๓ พ.ศ. ๒๕๕๕ นำ้� ทว่ มหำดใหญเ่ พรำะถนนขวำงทำงนำ�้ ๑๐๐ ปี กระทรวงคมนำคม และกรมทำงหลวง “เม่อื วนั ที่ ๒ พฤศจกิ ายน ๒๕๔๓ มีน�้าทว่ มหนักท่ภี าคใต้ พระราชดา� รัส โดยเฉพาะทหี่ าดใหญ่ มคี วามเสยี หายหลายพนั ลา้ นบาท ถา้ ไดท้ า� พระราชทานเพอ่ื เชิญลงพมิ พ์ ตามแผนทวี่ างไว้ ทล่ี งทนุ นนั้ กลบั คนื มาหลายเทา่ ตวั แลว้ โครงการ ในหนังสอื “ท่ีระลึก ครบรอบ ๑๐๐ ปี กระทรวงคมนาคม” ทว่ี างไวแ้ ลว้ ๑๒ ปกี อ่ น ควรจะไดท้ า� ตามทไี่ ดว้ างแผนไว้ ทผ่ี า่ นมา และหนงั สือ “ครบรอบ ๑๐๐ ปี กรมทางหลวง” ทา� นดิ ๆ หนอ่ ย ๆ แถมยงั ไดส้ รา้ งสง่ิ กดี ขวาง ทา� ใหน้ า�้ ทว่ มรา้ ยแรง วนั อาทิตย์ ที่ ๑ เมษายน ๒๕๕๕ ขึ้น บางพ้นื ทีท่ ่วมสงู ถึง ๓ เมตร เพราะวา่ แทนที่จะไปท�าเขื่อน ท่ีอื่น เพ่ือจะได้เก็บน�้าเอาไว้ป้องกันน้�าท่วมหรือเก็บน้�ามาท�า “การคมนาคม เป็นปัจจัยพื้นฐานที่ส�าคัญยิ่งอย่างหนึ่ง การเกษตรในหนา้ แลง้ แตก่ ลบั ทา� เขอื่ นกน้ั นา้� ทา� ใหเ้ มอื งหาดใหญ่ ในการสรา้ งสรรคค์ วามเจรญิ ของประเทศ และการพฒั นาคณุ ภาพ จมลงไปในนา้� นอกจากน้ี ควรจะไดท้ า� พนงั โดยใชถ้ นนเหมอื นกนั ชวี ติ ของประชาชน. ตลอด ๑๐๐ ปที ผี่ า่ นมา กระทรวงคมนาคม โดยขุดอีกสายหน่ึง แต่ไม่ได้ท�า ถนนที่ควรจะเป็นพนังก็ท�าเต้ีย ได้ปรับปรุงพฒั นากจิ การคมนาคมของไทย ใหม้ ีประสิทธภิ าพ ส่วนถนนที่เป็นเข่ือนกลับท�าสูง และไม่ได้ท�าช่องให้น�้าผ่าน และก้าวหน้าขึ้นอย่างต่อเน่ือง. จึงขอให้ทุกคนทุกฝ่าย ซงึ่ ควรจะได้ใชห้ ลักวิชาการมาดา� เนินการ” ทุกหน่วยงาน ในกระทรวงนี้ ได้ภูมิใจในงานที่ท�า พร้อมท้ัง รว่ มมือร่วมงานกนั ให้ย่ิงสอดคล้อง แนน่ แฟ้นขนึ้ เพื่อให้ผลแห่ง พระราชด�ารัส พระราชทานแกค่ ณะบคุ คลตา่ ง ๆ การปฏิบัติงานของท่านอ�านวยประโยชน์อันกว้างขวางย่ังยืน ท่ีเขา้ เฝา้ ทลู ละอองธลุ ีพระบาทถวายชัยมงคล ใหแ้ กป่ ระชาชน และเปน็ ปจั จยั เสรมิ สรา้ งความเจรญิ มนั่ คงใหแ้ ก่ ในโอกาสวนั เฉลิมพระชนมพรรษา ประเทศชาตติ ลอดตอ่ ไป ไม่มที สี่ ิน้ สุด.” ณ ศาลาดุสดิ าลยั สวนจิตรลดา พระราชวงั ดุสติ วนั จนั ทร์ ที่ ๔ ธนั วาคม พ.ศ. ๒๕๔๓ อาคารเฉลมิ พระเกยี รติ โรงพยาบาลศิริราช วันพธุ ท่ี ๕ ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๕๔ 13๗

แนวพระรำชด�ำริ น�ำคมนำคม



แนวพระรำชด�ำริน�ำคมนำคม พระบำทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหำภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนำถบพติ ร เสดจ็ เถลงิ ถวลั ยรำชสมบตั ิ ต้ังแต่ พ.ศ. ๒๔๘๙ ขณะที่พระองค์ประทับรถยนต์พระที่น่ังเสด็จพระรำชด�ำเนินไปยัง ทำ่ อำกำศยำนดอนเมอื ง เพอ่ื เสดจ็ กลบั ไปทรงศกึ ษำตอ่ ทป่ี ระเทศสวติ เซอรแ์ ลนด์ ทำ่ มกลำง เหล่ำพสกนิกรท่ีมำส่งเสด็จกันอย่ำงเนืองแน่น เสียงประชำชนคนหน่ึงร้องก้องข้ึนว่ำ “ในหลวง...อยำ่ ท้ิงประชำชน” 140 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

พระองค์ทรงตอบบคุ คลผูน้ นั้ ในพระราชหฤทยั “ถา้ ประชาชนไม่ ‘ทิง้ ’ ข้าพเจ้าแล้ว ข้าพเจ้าจะ ‘ละทงิ้ ’ อยา่ งไรได้” หลงั จากนนั้ เมอ่ื ทรงสา� เรจ็ การศกึ ษาใน พ.ศ. ๒๔๙๓ กเ็ สดจ็ นวิ ตั ประเทศไทย เพอ่ื ทรงรบั พระบรมราชาภเิ ษก เสยี งรอ้ งของ ประชาชนเมอื่ ๔ ปกี อ่ นนัน้ น่าจะยังคงประทับแนน่ อยู่ในพระราชหฤทยั พระปฐมบรมราชโองการในพระราชพธิ ีบรมราชาภิเษก จึงมีความว่า “เราจะครองแผ่นดินโดยธรรม เพื่อประโยชนส์ ุขแหง่ มหาชนชาวสยาม” พระปฐมบรมราชโองการ ณ พระท่ีนั่งไพศาลทักษิณ วันศกุ ร์ ที่ ๕ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๓ เสมือนดั่งพระราชสตั ยาธษิ ฐานท่จี ะทรงบ�าเพ็ญอย่างต่อเนื่องยาวนานตลอดรัชสมัย ตลอดระยะเวลากวา่ ๗๐ ปแี หง่ การครองสริ ริ าชสมบตั ขิ องพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร เป็นช่วงเวลาท่ีประเทศไทยมีการเปล่ียนแปลงอย่างใหญ่หลวง ทั้งด้านการพัฒนาประเทศ การเมือง การปกครอง ซ่ึงพระองค์ ทรงเป็นหลักชัยในทุกด้าน ทรงอุทิศทุ่มเทท้ังพระสติปัญญาและพระวรกายเพ่ือพัฒนาชีวิตความเป็นอยู่ของประชาชนผ่าน พระราชกรณยี กิจนานปั การ ดว้ ยพระวริ ิยอตุ สาหะอย่างมริ เู้ หน็ดเหน่อื ย ดว้ ยพระราชปณธิ านอนั แนว่ แน่ท่จี ะขจดั ทกุ ขบ์ า� รงุ สุข แกป่ วงอาณาประชาราษฎร์ดว้ ย “ทุกขส์ ุขของประชาชน กค็ ือทุกขส์ ุขของพระองค์เอง” อันเป็นที่ประจกั ษ์แก่ปวงชนชาวไทย ถึงน�า้ พระราชหฤทัยอนั ย่งิ ใหญ่ และเปน็ ทีป่ ระจักษต์ อ่ สายตาชาวโลก เชน่ เดยี วกบั ทค่ี รง้ั หนงึ่ พระองคไ์ ดพ้ ระราชทานสมั ภาษณพ์ เิ ศษในรายการ “Soul of a Nation” สารคดขี องสถานโี ทรทศั น์ BBC ทเี่ ข้ามาเกบ็ ขอ้ มูลระหว่างการตามเสด็จพระราชด�าเนินในช่วง พ.ศ. ๒๕๒๑ - ๒๕๒๒ ความตอนหนง่ึ วา่ “ขา้ พเจ้าเปน็ กษตั รยิ ์ แต่หนา้ ท่ีของขา้ พเจา้ ไม่ใชห่ นา้ ท่ีของกษตั ริย์ เป็นสง่ิ ท่ยี ากจะระบุ ข้าพเจ้าเพยี งแค่ทา� สงิ่ ต่าง ๆ ที่คิดว่าจะเป็นประโยชน์ต่อประเทศไทย ท่านถามข้าพเจ้าว่า ข้าพเจ้ามีแผนไหม ข้าพเจ้าไม่มีแผน ข้าพเจ้าแค่รู้ว่า วันนี้ ข้าพเจ้าตอ้ งท�าอะไร แล้วก็ลงมอื ท�า ข้าพเจ้าไมร่ วู้ า่ มนั คืออะไรบา้ ง แตข่ ้าพเจ้าจะท�าสงิ่ ท่ีดีต่อประเทศชาติ” หน่ึงในพระราชปณิธานส�าคัญที่ทรงยึดมั่นไม่ต่างจากสมเด็จพระบูรพมหากษัตริย์ในพระบรมราชวงศ์จักรีทุกพระองค์คือ การพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ของอาณาประชาราษฎร์ กระจายความเจรญิ สชู่ นบท ผา่ นเสน้ ทางการคมนาคมขนสง่ ในรปู แบบตา่ ง ๆ ท้ังทางบก ทางน�้า ทางราง และทางอากาศ ถือเป็นโครงสร้างพ้ืนฐานที่น�าความสุขและความสะดวกสบายมาสู่ประชาชน โดยเฉพาะผู้ท่ีอาศัยอยู่ในพื้นท่ีห่างไกลในถิ่นทุรกันดารได้เท่าเทียมกับประชาชนในเขตเมือง ทรงริเริ่มโครงการพัฒนาชีวิต ความเป็นอย่ขู องประชาชนในดา้ นต่าง ๆ อยา่ งไมเ่ คยย่อท้อต่ออุปสรรคใด ๆ 141

นับแต่วันที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ พระราชกรณยี กจิ ประจา� วนั ทป่ี ระชาชนชาวไทยไดเ้ หน็ ผา่ นสอ่ื ตา่ ง ๆ จนคนุ้ ชนิ คอื ภาพพระองคเ์ สดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปทอดพระเนตรชีวิตความเป็นอยู่ของพสกนิกรในท้องถ่ินต่าง ๆ ท่ัวประเทศ แม้ยามเสด็จพระราชด�าเนิน แปรพระราชฐานไปประทับ ณ พระราชนิเวศน์หรือการประทับแรมตามภูมิภาค ในแต่ละจังหวัด ก็เพ่ือท่ีจะ ทรงมีโอกาสได้รับทราบถึงทุกข์สุขและสภาพความเป็นอยู่ท่ีแท้จริงของราษฎร ท�าให้ทรงแก้ปัญหาและพัฒนา ไดต้ รงจดุ พระราชวงั อนั เปน็ ทปี่ ระทบั ของพระมหากษตั รยิ ท์ วั่ โลกมกั เตม็ ไปดว้ ยสงิ่ สวยงาม แตภ่ ายในสวนจติ รลดา พระราชวังดุสิต อันเป็นท่ีประทับของพระองค์ เป็นที่ทราบกันดีว่าเต็มไปด้วยสถานท่ีและอุปกรณ์ที่เกี่ยวเน่ืองกับ การทรงงาน ไรน่ าทดลองและฟารม์ ปศสุ ตั ว์ แมแ้ ตส่ ระนา�้ กป็ รบั เปลยี่ นเปน็ ทเี่ พาะพนั ธป์ุ ลา สา� หรบั ทรงศกึ ษาคน้ ควา้ จนได้ผลเปน็ ทีป่ ระจักษเ์ พื่อราษฎรของพระองค์ โครงการอันเน่ืองมาจากพระราชด�าริเพื่อการพัฒนาชนบทโครงการแรกในรัชสมัย คือโครงการสร้าง ถนนหว้ ยมงคล จงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ์ เกดิ ขน้ึ ใน พ.ศ. ๒๔๙๕ ขณะเสดจ็ แปรพระราชฐานไปประทบั ทว่ี งั ไกลกงั วล จังหวดั ประจวบคีรีขนั ธ์ เสดจ็ พระราชด�าเนนิ โดยรถยนตพ์ ระทน่ี ัง่ เขา้ ไปยังบ้านหว้ ยคต ตา� บลหินเหล็กไฟ (ปัจจบุ ัน คือบ้านห้วยมงคล ขึ้นกับต�าบลทับใต้) อ�าเภอหัวหิน เพ่ือทรงเย่ียมราษฎร แต่รถยนต์พระที่นั่งเกิดตกหล่มลึก จนชาวบ้านในแถบนั้นต้องออกมาช่วยเจ้าหน้าที่ทหาร ต�ารวจ ยกรถยนต์พระท่ีน่ังพ้นจากหล่ม จากเหตุการณ์น้ี ทรงเล็งเห็นถึงความเดือดร้อนทุกข์ยากของประชาชนในชนบทเร่ืองการสัญจร จึงเป็นที่มาของถนนพระราชทาน จากบา้ นหว้ ยคตสอู่ า� เภอหวั หนิ ระยะทางประมาณ ๒๐ กโิ ลเมตร ซง่ึ ตอ่ มาไดร้ บั พระราชทานนามใหมว่ า่ “หว้ ยมงคล” ถนนสายห้วยมงคลจึงเป็นถนนในพระราชด�าริสายแรกที่ทอดไปสู่โครงการอันเนื่องมาจากพระราชด�าริ ดา้ นโครงสร้างพนื้ ฐานต่าง ๆ ท่วั ประเทศในเวลาตอ่ มา 142 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

การเสด็จพระราชด�าเนินไปทรงเย่ียมราษฎรพื้นที่ต่าง ๆ ในช่วงแรกมักเสด็จพระราชด�าเนินโดยทางรถไฟ รถยนต์ ตามความสะดวกของการคมนาคมระหว่างจังหวัดและภายในภูมิภาคน้ัน ๆ ทั้งมีพระบรมราชานุญาตให้ ประชาชนเฝ้าทูลละอองธลุ ีพระบาทอย่างใกล้ชิด และมพี ระราชปฏสิ นั ถารกับประชาชนและขา้ ราชการในพื้นท่ถี ึง เร่อื งการทา� มาหากิน โรคภัยไข้เจ็บ ปญั หาอุปสรรคตา่ ง ๆ ท่ีพบอยู่เปน็ ประจา� ท�าให้ทรงเข้าพระราชหฤทัยได้เปน็ อย่างดีถึงสภาพความเป็นอยู่ของประชาชนในชนบทท่ีห่างไกล ท้ังทางเศรษฐกิจ สังคม สภาพพื้นที่ ภูมิประเทศ พืชผลทางการเกษตรต่าง ๆ ท่ีผลิตได้ และท�าให้พระราชทานความช่วยเหลือที่เหมาะสมตามความต้องการของ ประชาชนในแต่ละพื้นทีไ่ ด้ถูกต้อง พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงสนพระราชหฤทัยในทุกเร่ืองท่ีมี ผลกระทบตอ่ ชวี ติ ความเปน็ อยขู่ องประชาชนและประเทศชาติ ไดพ้ ระราชทานแนวพระราชดา� รแิ ละมพี ระราชดา� รสั อนั กอ่ ใหเ้ กิดโครงการตา่ ง ๆ มากมาย นบั เป็นพระคณุ ปู การใหญห่ ลวงต่อพสกนิกรและแผน่ ดิน ท้งั เรื่องการศึกษา สิ่งแวดล้อม สาธารณสุข สวัสดิการ การท�ากิน ชลประทาน และการสื่อสาร เหล่าน้ีมีโครงการในพระราชด�าริ ด้านคมนาคมเป็นปัจจัยหลักในการเชื่อมโยงการด�าเนินงานแต่ละภาคส่วน ซึ่งแสดงให้เห็นถึงพระวิสัยทัศน์ อันกว้างไกล พระอัจฉริยภาพ และพระมหากรุณาธิคุณอันหาท่สี ุดมไิ ด้ ตลอดระยะเวลำกำรครองสิริรำชสมบัติกว่ำ ๗๐ ปี กระทรวงคมนำคมได้น้อมเกล้ำ น้อมกระหม่อมสนองพระรำชด�ำริเกี่ยวกับคมนำคมและพระบรมรำโชบำยในกำร ขยำยขอบเขตควำมเจริญสู่ทุกพ้ืนท่ีผ่ำนเส้นทำงกำรคมนำคม รวมถึงกำรพัฒนำ โครงสร้ำงพ้ืนฐำนทำงด้ำนกำรคมนำคมตลอดจนจัดสร้ำงเส้นทำงสัญจรเชื่อมโยง ครอบคลุมในทุกภูมิภำคท้ังทำงบก ทำงน�้ำ ทำงอำกำศ ทำงรำง และทำงกำรส่ือสำร โดยเต็มก�ำลังควำมสำมำรถ ด้วยส�ำนึกว่ำพระมหำกรุณำธิคุณนั้นล้วนปกเกล้ำ ปกกระหม่อมชำวคมนำคมทุกผู้อย่ำงหำท่ีสุดมิได้เช่นกัน 143

แนวพระรำชด�ำรทิ ำงบก 144 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช บรมนาถบพิตร ขณะทรงพระเยาวไ์ ด้ประทบั และทรง ศกึ ษาในตา่ งประเทศมาโดยตลอด ไดท้ อดพระเนตรเห็นความเจริญกา้ วหนา้ และวิทยาการตา่ ง ๆ ทีส่ ามารถน�ามา พัฒนาบ้านเมืองของพระองค์ได้ในอนาคต อีกทั้งยังโปรดในเร่ืองของวิทยาศาสตร์ด้านเครื่องยนต์กลไก ตลอดจน โปรดขับรถยนต์ ครั้นเมื่อเสด็จกลับมาประทับในประเทศไทยได้เสด็จพระราชด�าเนินไปทรงเยี่ยมราษฎรใน ถน่ิ ทรุ กนั ดารอยา่ งสมา�่ เสมอ บอ่ ยครง้ั ทท่ี รงขบั รถยนตพ์ ระทนี่ ง่ั ดว้ ยพระองคเ์ อง บกุ ปา่ ฝา่ ดงเขา้ ไปเยยี่ มเยยี นราษฎร อยา่ งไมท่ รงย่อทอ้ ถนนในชนบทขณะน้นั สว่ นใหญเ่ ป็นทางเกวยี นหรอื ทางคดเค้ียวเป็นหลมุ เปน็ บ่อ ทา� ให้เดนิ ทาง ดว้ ยความยากลา� บาก จงึ มแี นวพระราชดา� รแิ รกเรมิ่ ดว้ ยการพฒั นาถนนเพอื่ ชว่ ยอา� นวยความสะดวกในการเดนิ ทาง โครงการในพระราชด�าริเกี่ยวกับการคมนาคมทางบกในระยะแรก ๆ มักเกิดควบคู่ไปกับโครงการพัฒนา อนั แสดงใหเ้ หน็ ถงึ พระอจั ฉรยิ ภาพและความใสพ่ ระราชหฤทยั ของพระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพิตร ดังเช่นเมื่อครั้งเสด็จพระราชด�าเนินโดยรถยนต์พระท่ีนั่งไปทรงเยย่ี มราษฎรทอ่ี �าเภอเขาวง จงั หวดั กาฬสนิ ธ์ุ เมอื่ พ.ศ. ๒๕๓๕ ไดเ้ สดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปยงั บา้ นกดุ สมิ อา่ งเกบ็ นา้� หว้ ยสายนาเวยี ง ตา� บลคมุ้ เกา่ และ ลา� พะยงั ทบ่ี า้ นกดุ ตอแกน่ ซง่ึ ถอื เปน็ พนื้ ทที่ แ่ี หง้ แลง้ ทสี่ ดุ ในภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื ถนนหนทางทม่ี ใี ชเ้ ปน็ เพยี ง ทางเกวยี น พน้ื ถนนเปน็ หลมุ บอ่ เมอ่ื ประชาชนตอ้ งเดนิ ทางโดยรถกม็ อี นั ตอ้ งนงั่ หวั สนั่ หวั คลอนไปตลอดเสน้ ทาง ถงึ กบั มพี ระราชดา� รสั ทเ่ี ปย่ี มไปดว้ ยพระอารมณข์ นั วา่ ถนนสายนเ้ี ปน็ “ถนนดสิ โก”้ จงึ พระราชทานโครงการพฒั นา ลมุ่ นา้� ลา� พะยงั ตอนบน และโครงการขดุ สระนา�้ เพอื่ ใหร้ าษฎรมนี า้� ใชท้ า� การเกษตรและอุปโภคบริโภคตลอดปี หลังจากน้นั จงึ ไดป้ รบั ปรุงเส้นทางคมนาคม ส่งผลใหร้ าษฎรสามารถเดนิ ทางสญั จรไดส้ ะดวกรวดเรว็ มากขึ้น 145

เสน้ ทำงพระรำชด�ำริเพ่ือบำ� บดั ทุกข์บำ� รุงสขุ ปวงประชำ เสน้ ทางอนั เนอื่ งมาจากพระราชดา� รทิ เ่ี กดิ ขนึ้ บางสายเปน็ ถนนทรี่ าษฎรขอพระราชทานในขณะทเ่ี สดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปทรงเยย่ี มราษฎร บางสายเป็นเส้นทางท่ีพระองค์เสด็จพระราชด�าเนินไปและทอดพระเนตรเห็นความยากล�าบากทุรกันดารด้วยพระองค์เอง แต่บางสายแม้ว่า พระองคจ์ ะไมเ่ คยเสดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปยงั พน้ื ทนี่ น้ั หากสามารถพระราชทานพระบรมราชวนิ จิ ฉยั ในการปรบั ปรงุ กอ่ สรา้ งไดอ้ ยา่ งถกู ตอ้ งแมน่ ยา� โดยพจิ ารณาจากแผนทแี่ ละภาพถา่ ยทางอากาศ อันแสดงถึงพระปรีชาสามารถในการอ่านและใชแ้ ผนที่ได้อย่างยอดเยีย่ ม เสน้ ทางอนั เนือ่ งมาจากพระราชด�ารแิ บ่งออกได้เป็น ๒ ลกั ษณะ คอื เส้นทางอันเนอ่ื งมาจากพระราชดา� รเิ พ่อื อ�านวยความสะดวกในการ สัญจรไปมาของประชาชน และเสน้ ทางอันเน่ืองมาจากพระราชดา� รเิ พื่อความมั่นคง เสน้ ทางอนั เนอื่ งมาจากพระราชดา� ริเพอื่ อา� นวยความสะดวกในการสัญจรไปมาของประชาชน อาทิ • ทางหลวงหมายเลข ๓๒๑๘ ทางหลวงสายห้วยมงคล จังหวดั ประจวบคีรขี ันธ์ • ทางหลวงหมายเลข ๓๓๐๑ สายบ้านหนองพลับ - บา้ นยางชมุ จงั หวัดเพชรบุรี • ทางหลวงหมายเลข ๑๐๗๒ อ�าเภอลาดยาว - บ้านเขาชนกัน จงั หวัดนครสวรรค์ • ทางหลวงหมายเลข ๑๒๒๙ บรรจบทางหลวงหมายเลข ๑๒๓๐ จงั หวัดเชียงใหม่ (ตอนที่ ๑) - บ้านเปาสามขา อา� เภอสนั กา� แพง จังหวดั เชียงใหม่ - อ�าเภอแม่ทา จงั หวดั ล�าพูน • ทางหลวงหมายเลข ๑๒๒๙ บรรจบทางหลวงหมายเลข ๑๒๓๐ จงั หวดั เชียงใหม่ (ตอนท่ี ๒) • ทางหลวงหมายเลข ๑๒๖๔ สายอ�าเภอแม่พรกิ - บา้ นกอ้ ทงุ่ จังหวัดล�าปาง • ทางหลวงหมายเลข ๑๑๘๔ สายท่งุ ขา้ วหาง - บา้ นแม่ลอบ จงั หวัดลา� พนู • ทางหลวงหมายเลข ๑๒๔๔ บา้ นน�า้ พี้ - บ้านนาป่าคาย จงั หวดั อุตรดิตถ์ • ทางหลวงหมายเลข ๑๐๘๘ ตัดทางหลวงหมายเลข ๑๑๙๒ จงั หวดั เชยี งใหม่ • ทางหลวงหมายเลข ๑๑๐๓ สายอา� เภอลี้ - อ�าเภอดอยเตา่ - อา� เภอฮอด (อา� เภอลี้ จงั หวัดลา� พนู อา� เภอดอยเต่า จงั หวดั เชียงใหม่) • ทางหลวงหมายเลข ๔๑๕๕ สายบา้ นทอน อ�าเภอบาเจาะ จงั หวดั นราธวิ าส • ทางหลวงหมายเลข ๔๑๖๘ สายแยกทางหลวงหมายเลข ๔๒ บ้านต้นไทร บรรจบทางหลวงหมายเลข ๔๐๖๐ บา้ นตะโละดารามนั อา� เภอสายบุรี จงั หวัดปตั ตานี • ทางหลวงหมายเลข ๔๑๖๗ สายบ้านป่าไหม้ - ก่ิงอ�าเภอไม้แก่น บรรจบทางหลวงหมายเลข ๔๒ (บ้านต้นไทร) อ�าเภอบาเจาะ จงั หวัดนราธิวาส ก่งิ อ�าเภอไมแ้ กน่ อ�าเภอสายบุรี จังหวดั ปตั ตานี • สามแยกทางหลวงหมายเลข ๑๐๗ ท่ี กม. ๑๔๐ ดอยอ่างขาง อา� เภอฝาง จงั หวดั เชียงใหม่ • ทางหลวงหมายเลข ๒๐๒๓ สายอา� เภอกุมภวาปี - อา� เภอศรีธาตุ จังหวดั อดุ รธานี - จังหวดั กาฬสนิ ธ์ุ • ทางหลวงหมายเลข ๒๐๔๑ สายแยกทางหลวงหมายเลข ๒๑๓ อ�าเภอสมเด็จ - อา� เภอสหสั ขนั ธ์ จังหวดั กาฬสินธุ์ • ทางหลวงหมายเลข ๔๐๕๕ สายแยกทางหลวงหมายเลข ๔๐๕๕ บ้านดุซงญอ - บ้านจะแนะ - นิคมสร้างตนเองพัฒนาภาคใต้ อ�าเภอสุคริ ิน อ�าเภอแว้ง อา� เภอระแงะ จงั หวัดนราธิวาส เส้นทางอันเนอ่ื งมาจากพระราชด�าริเพอ่ื ความม่ันคง อาทิ • ทางหลวงหมายเลข ๓๐๗๗ สายปราจนี บรุ ี - เขาใหญ่ จงั หวดั ปราจนี บรุ ี • ทางหลวงหมายเลข ๑๑๔๓ สายอา� เภอนครไทย - บา้ นแพะ จงั หวดั พิษณุโลก • ทางหลวงหมายเลข ๒๒๕๘ สายนางวั่ - สะเดาะพง จังหวัดเพชรบรู ณ์ • ทางหลวงหมายเลข ๑๐๘๐ สายบา้ นปอน - บา้ นน้า� เลียง - บ้านหว้ ยโกน๋ จังหวัดน่าน • ทางหลวงหมายเลข ๑๒๒๕ ตดั กับทางหลวงหมายเลข ๑๑๖๘ อา� เภอแมจ่ รมิ - บ้านนา�้ ว้า - บา้ นนา�้ ปูน จังหวดั น่าน • ทางหลวงหมายเลข ๒๒๗ สายดงแหลม - คา� พิมลู จงั หวัดกาฬสินธุ์ • ทางหลวงหมายเลข ๒๐๐๙ สายหว้ ยยางดง - ท่าคนั โท จงั หวดั กาฬสินธุ์ • ทางหลวงหมายเลข ๒๒๗ สายวดั สารวลั ย์ - บ้านสูงเนิน - บ้านโพน - บ้านค�ามูล อา� เภอคา� มว่ ง จังหวดั กาฬสินธุ์ • ทางหลวงหมายเลข ๑๑๔๓ สายนครไทย อ�าเภอชาติตระการ บรรจบทางหลวงหมายเลข ๑๒๔๖ บ้านแพะ อ�าเภอตรอน จงั หวัดอตุ รดิตถ์ 146 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

ทางหลวงหมายเลข ๑๐๘๐ สายบา้ นปอน - น้�าเลยี ง - สบปนื - ห้วยโกน๋ อา� เภอทงุ่ ชา้ ง จังหวัดนา่ น • ทางหลวงหมายเลข ๑๑๖๘ สายห้วยปา - บา้ นแคว้ง อ�าเภอแม่จรมิ จงั หวดั นา่ น • ทางหลวงหมายเลข ๒๒๕๓ สายบา้ นทงุ่ คลอง - บา้ นนาไรเ่ ดยี ว อา� เภอคา� ม่วง จงั หวัดกาฬสินธุ์ • ทางหลวงหมายเลข ๒๓๐๒ สายสามแยกทงุ่ สมอ - เขาค้อ ที่ กม. ๕ บ้านกอไผ่ - บา้ นเขาโปกหลน่ อา� เภอหลม่ สกั จงั หวดั เพชรบูรณ์ • ทางหลวงหมายเลข ๔๐๕๕ ต่อเขตเทศบาลนราธวิ าสควบคุม - บา้ นกาเต๊าะ จังหวัดนราธวิ าส • ทางหลวงหมายเลข ๔๑๔๐ สายท่าศาลา - นบพิต�า (เดิมช่ือ: สายบ้านโรงเหล็ก - บ้านห้วยพาน - ปากลง อ�าเภอทา่ ศาลา) จังหวัดนครศรธี รรมราช • ทางหลวงหมายเลข ๔๑๘๘ สายแยกทางหลวงหมายเลข ๔๑๘๘ บา้ นห้วยพาน - เขาหลวง จังหวัดนครศรธี รรมราช • ทางหลวงหมายเลข ๔๑๘๙ สายแยกทางหลวงหมายเลข ๔๐๑๖ (บ้านท่าพุด) - บรรจบทางหลวงหมายเลข ๔๑๙๔ อา� เภอพปิ ูน จงั หวัดนครศรธี รรมราช • ทางหลวงหมายเลข ๑๒๘๕ สายบ้านหว้ ยผา - หว้ ยผ้งึ จังหวัดแม่ฮ่องสอน • ทางหลวงหมายเลข ๑๑๐๙ สายวังเจา้ - โละโคะ จงั หวัดกา� แพงเพชร 14๗