พระบรมราชาวิธี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

ทำ่ เรือและกำรพำณิชย์ กำรสญั จรระบบรำง การคมนาคมทางน้�าเคยเป็นเส้นทางสัญจรสายหลัก นับตั้งแต่การสร้างทางรถไฟสายแรกในรัชสมัยพระบาท ในอดตี ปจั จบุ นั ไดก้ ลายเปน็ เพยี งทางเลอื กรองจากเสน้ ทางบกและ สมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว การคมนาคมขนส่งทางราง ทางราง อยา่ งไรกต็ าม ในแงข่ องการขนสง่ สนิ คา้ และการพาณชิ ย์ ได้เป็นระบบขนส่งมวลชนท่ีมีประสิทธิภาพ ประหยัดค่าใช้จ่าย การคมนาคมทางน้�ายังคงถือเป็นเส้นทางส�าคัญไม่ต่างจากการ และสามารถให้บริการประชาชนได้ครั้งละเป็นจ�านวนมาก ขนสง่ ทางบกและทางอากาศ หนว่ ยงานทรี่ บั ผดิ ชอบในการขนสง่ ปัจจุบันเส้นทางรถไฟในความรับผิดชอบของการรถไฟแห่ง ทางน�้าและการเดินเรือในน่านน้�าไทย รวมทั้งท่าเรือภูมิภาค ประเทศไทยได้ขยายตัวออกไปจนครอบคลุมพ้ืนท่ีหลัก เพือ่ เชอื่ มโยงการค้าในภมู ภิ าคสู่ตา่ งประเทศ คือกรมเจ้าท่า สว่ น ท่ัวประเทศ มีระยะทางรวมกันถึง ๔,๔๒๒ กิโลเมตร และอยู่ การท่าเรือแห่งประเทศไทยรับผิดชอบท่าเรือเดินสมุทร เพ่ือ ระหว่างการด�าเนินการช่วงปลายรัชสมัยเพ่ิมเติมอีกจ�านวน รองรับเรอื บรรทุกสินคา้ ขนาดใหญ่ในธรุ กจิ การพาณิชยนาวี ๘๗๓ กิโลเมตร รถไฟฟ้า Airport Rail Link การพัฒนาระบบขนส่งมวลชนโดยเฉพาะการขนส่ง ระบบราง การรถไฟฟา้ ขนสง่ มวลชนแหง่ ประเทศไทยรบั ผดิ ชอบ การก่อสร้างโครงข่ายระบบขนส่งมวลชนทางราง การก่อสร้าง รถไฟฟ้าสายแรก คือโครงการรถไฟฟ้ามหานคร หรือรถไฟฟ้า ใตด้ ิน เปดิ ให้บรกิ ารใน พ.ศ. ๒๕๔๗ เพ่อื เชื่อมโยงกับโครงการ รถไฟฟา้ บที เี อส หรอื รถไฟลอยฟา้ ทด่ี า� เนนิ งานโดยกรงุ เทพมหานคร ซ่ึงเปิดให้บริการไปก่อนหน้าแล้วใน พ.ศ. ๒๕๔๒ จากน้ันมา การสัญจรระบบรางได้มีการพัฒนาเพิ่มเติมเพ่ือให้มีโครงข่าย ครบ ๑๐ เส้นทาง ทั้งสร้างสถานีเชื่อมต่อระหว่างรถไฟลอยฟ้า กับรถไฟฟา้ ใต้ดนิ ส่วนระบบขนส่งทางรางที่เชื่อมต่อระหว่างท่าอากาศยาน สวุ รรณภมู ิ (Airport Rail Link) กบั สถานรี ถไฟฟา้ รบั สง่ ผโู้ ดยสาร อากาศยานในเมือง (City Air Terminal) อยู่ในความรับผิดชอบ ของการรถไฟแหง่ ประเทศไทย เพอ่ื เพม่ิ ประสทิ ธภิ าพในการขนสง่ ผโู้ ดยสารจากการคมนาคมทางอากาศเขา้ มายงั กรงุ เทพมหานคร และปรมิ ณฑลไดส้ ะดวกรวดเรว็ ข้นึ 48 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

กิจกำรบินและท่ำอำกำศยำน ใน พ.ศ. ๒๔๙๐ กระทรวงคมนาคมไดพ้ ฒั นาการขนสง่ ทางอากาศ โดยจัดต้ังบริษัท เดินอากาศไทย จ�ากัด ข้ึนด�าเนินกิจการการบิน ในประเทศ ใน พ.ศ. ๒๕๐๓ จงึ ไดร้ ว่ มกบั บรษิ ทั Scandinavian Airlines System (SAS) ร่วมทนุ จดั ต้งั บริษทั การบนิ ไทย จา� กัด (Thai Airways International Ltd.) ประกอบกจิ การการบนิ เชอ่ื มตอ่ ไปยงั ภมู ภิ าคตา่ ง ๆ ทงั้ ในเอเชีย ตะวนั ออกกลาง ยุโรป อเมรกิ า และนวิ ซีแลนด์ นอกจาก การให้บริการด้านการบินแล้ว ยังเป็นสายการบินแห่งชาติที่ช่วยเสริม ภาพลกั ษณแ์ ละเผยแพรว่ ฒั นธรรมประเพณอี นั ดงี ามไปสสู่ ายตาชาวโลก อีกด้วย บริษัท การบินไทย จ�ากัด ได้น�าหุ้นเพ่ิมทุนออกจ�าหน่ายแก่ ประชาชนท่วั ไปเมอ่ื พ.ศ. ๒๕๓๕ เป็นบรษิ ัท จ�ากดั (มหาชน) ท่ีมที ุน จดทะเบยี นสงู ท่สี ุดในตลาดหลักทรพั ย์แห่งประเทศไทยในขณะนน้ั ปัจจุบันการขนส่งทางอากาศของไทยยังมีสายการบินเอกชน ในความควบคมุ ของส�านกั งานการบินพลเรือนแหง่ ประเทศไทย รว่ มให้ บริการท้ังในประเทศและภูมิภาคใกล้เคียงท่ีได้รับความนิยมทั้งใน หมู่ชาวไทยและนักทอ่ งเทยี่ วต่างชาติ จากกิจการการบินที่เติบโตขึ้นเป็นล�าดับ ท�าให้ท่าอากาศยาน ดอนเมืองที่เปิดด�าเนินการมาต้ังแต่ พ.ศ. ๒๔๕๗ ไม่สามารถรองรับ การขยายตัวได้อีกต่อไป จึงมีการสร้างท่าอากาศยานแห่งใหม่คือ ทา่ อากาศยานสวุ รรณภมู ิ เปน็ ทา่ อากาศยานขนาดใหญท่ ร่ี องรบั เทย่ี วบนิ ได้ถึง ๗๖ เที่ยวบินต่อชั่วโมง และรองรับจ�านวนผู้โดยสารได้มากกว่า ๔๕ ล้านคนตอ่ ปี ทา่ อากาศยานดอนเมอื งในช่วง พ.ศ. ๒๕๒๐ 49

50 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

ท่าอากาศยานสุวรรณภมู ิ ปัจจุบันประเทศไทยมีท่าอากาศยานเชิงพาณิชย์จ�านวน ๓๘ แห่ง กระจายอยู่ท่ัวประเทศ ซง่ึ ดา� เนนิ งานและรบั ผดิ ชอบโดยหนว่ ยงานตา่ ง ๆ คอื กรมทา่ อากาศยาน และบรษิ ทั ทา่ อากาศยานไทย จ�ากัด (มหาชน) ในสังกัดกระทรวงคมนาคม ดูแลท่าอากาศยานรวม ๓๔ แห่ง กองทัพเรือดูแล ทา่ อากาศยานอตู่ ะเภา และบรษิ ทั การบนิ กรงุ เทพ จ�ากดั ซงึ่ เปน็ ภาคเอกชนเปน็ เจา้ ของทา่ อากาศยาน จ�านวน ๓ แห่ง ขณะเดียวกันกระทรวงคมนาคมได้พัฒนาหน่วยงานท่ีเก่ียวข้องกับการบินให้ก้าวหน้าตาม มาตรฐานสากล เช่น บริษัท วิทยุการบินแห่งประเทศไทย จ�ากัด ดูแลเรื่องการควบคุมการจราจร ทางอากาศ สถาบนั การบนิ พลเรอื น ทา� หนา้ ทผ่ี ลติ บคุ ลากรดา้ นการบนิ ใหแ้ กห่ นว่ ยงานทางดา้ นการบนิ ทง้ั ในประเทศไทย ประเทศในแถบภมู ภิ าคเอเชยี และแปซฟิ กิ รวมทงั้ ภมู ภิ าคอนื่ ๆ ของโลกทตี่ อ้ งการ ฝกึ อบรมและพัฒนาบคุ ลากรด้านการบนิ พลเรือน กำรสื่อสำรก้ำวหนำ้ นบั แตพ่ ระบาทสมเดจ็ พระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยหู่ วั ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มให้ ตงั้ กจิ การไปรษณยี แ์ ละโทรเลขขนึ้ เมอ่ื พ.ศ. ๒๔๒๖ กรมไปรษณยี โ์ ทรเลข ในสงั กดั กระทรวงคมนาคม เปน็ เสมอื นหนว่ ยงานแมใ่ นดา้ นการสอื่ สารทย่ี ง่ิ ทวบี ทบาทสา� คญั ขน้ึ ตามยคุ สมยั ทง้ั ในดา้ นเศรษฐกจิ สังคม การเมือง และความม่ันคง จึงจ�าเป็นต้องแบ่งส่วนงานด้านการส่ือสารให้มีความชัดเจนและ คล่องตัวในการด�าเนินงาน โดยการจัดตั้งองค์การโทรศัพท์แห่งประเทศไทยและการส่ือสาร แห่งประเทศไทย การยุบกรมไปรษณยี ์โทรเลข และภายหลังองคก์ ารโทรศพั ทแ์ หง่ ประเทศไทยและ การสื่อสารแห่งประเทศไทยได้แยกตัวออกจากการก�ากับดูแลของกระทรวงคมนาคม โดยรัฐบาล ได้ต้ังกระทรวงเทคโนโลยีสารสนเทศและการสอื่ สารรับผดิ ชอบดา� เนินการโดยตรง พัฒนาการของการคมนาคมในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ในความรับผิดชอบของกระทรวงคมนาคม ได้มีการพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานและ เทคโนโลยีด้านระบบการขนส่ง ทั้งทางบก ทางน�้า ทางราง ทางอากาศ และทางการสื่อสารของ ประเทศ ใหม้ ปี ระสิทธภิ าพและมีมาตรฐานความปลอดภัยระดบั สากล เปน็ การอา� นวยความสะดวก และยกระดบั คุณภาพชวี ิตของประชาชน การเพิม่ ศักยภาพในการแขง่ ขันกบั ประเทศอื่น ๆ รวมทั้ง การพฒั นาระบบโลจสิ ตกิ สข์ องประเทศใหส้ ามารถเชอ่ื มโยงโครงขา่ ยระบบการขนสง่ ภายในประเทศ กับนานาประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ พัฒนาการดังกล่าวสามารถน�ามาประมวลข้อมูลส�าคัญ ลา� ดับเปน็ ชว่ งทศวรรษ รวม ๗ ทศวรรษได้ดงั น้ี 51

ทศวรรษที่ ๑ พ.ศ. ๒๔๘๙ - ๒๕๐๐ 52 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๔๙๓ วนั เสำร์ ท่ี ๒๙ เมษำยน พ.ศ. ๒๔๙๓ เวลา ๑๑.๓๐ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินโดยรถไฟพระท่ีน่ังซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยจัดถวาย แปรพระราชฐานไปประทบั ณ วงั ไกลกงั วล อา� เภอหวั หนิ จงั หวดั ประจวบครี ขี นั ธ์ ภายหลงั การพระราชพธิ รี าชาภเิ ษกสมรส เม่อื วนั ศุกร์ ที่ ๒๘ เมษายน พ.ศ. ๒๔๙๓ ๒๔๙๔ วนั ศกุ ร์ ท่ี ๔ พฤษภำคม พ.ศ. ๒๔๙๔ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าธานีนิวัต กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากร ผู้ส�าเร็จราชการแทนพระองค์ ในพระปรมาภิไธยพระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการให้ ตราพระราชบัญญัติการท่าเรือแห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๔๙๔ ต้ังการท่าเรือ แห่งประเทศไทยเป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงคมนาคม โดยรับโอน กิจการท่าเรือ จากส�านักงานท่าเรือกรุงเทพในกรมการขนส่ง กระทรวง คมนาคม มาด�าเนินการ วนั องั คำร ท่ี ๕ มถิ นุ ำยน พ.ศ. ๒๔๙๔ พระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าธานีนิวัต กรมหมื่นพิทยลาภพฤฒิยากร ผสู้ �าเร็จราชการแทนพระองค์ ในพระปรมาภไิ ธยพระบาทสมเด็จพระปรมินทร มหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร มพี ระบรมราชโองการใหต้ ราพระราชบญั ญตั ิ การรถไฟแห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๔๙๔ ต้ังการรถไฟแห่งประเทศไทย เป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงคมนาคม โดยรับโอนกิจการกรมรถไฟ กระทรวงคมนาคม มาด�าเนินการ 53

๒๔๙๕ วนั เสำร์ ที่ ๘ มีนำคม พ.ศ. ๒๔๙๕ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมใหต้ ราพระราชบญั ญตั ปิ รบั ปรงุ กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๔๙๕ กา� หนดให้กระทรวงคมนาคม มีอ�านาจหน้าท่ีเกี่ยวกับการคมนาคมและมีหน่วยราชการในสังกัดดังนี้ ส�านักงานเลขานุการรัฐมนตรี ส�านักงาน ปลดั กระทรวง กรมการขนสง่ กรมเจ้าทา่ กรมทางหลวงแผน่ ดิน กรมไปรษณยี ์โทรเลข พฤษภำคม พ.ศ. ๒๔๙๕ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินไปทรงเย่ียมราษฎรบ้านห้วยมงคล (ขณะน้ันคือบ้านห้วยองคต) อ�าเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ ระหว่างทางรถยนต์พระท่ีน่ังติดหล่ม และเป็นท่ีมาของการสร้าง “ถนนสายห้วยมงคล” โครงการอันเนื่องมาจากพระราชด�าริแห่งแรก 54 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๔๙๖ วนั เสำร์ ที่ ๑๒ ธนั วำคม พ.ศ. ๒๔๙๖ เวลา ๑๓.๔๐ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ์ิ พระบรมราชนิ นี าถ เสดจ็ พระราชดา� เนนิ โดยรถไฟพระทนี่ งั่ ซงึ่ การรถไฟแหง่ ประเทศไทยจดั ถวาย จากสถานี จิตรลดาไปทรงเปิดสะพานพระราม ๖ ซ่ึงเป็นสะพานรถไฟข้ามแม่น้�าเจ้าพระยาท่ีได้รับการบูรณะซ่อมแซม แลว้ เสรจ็ หลงั จากถกู ระเบดิ ทา� ลายเสยี หายจนสะพานขาด เมอ่ื วนั พธุ ที่ ๗ กมุ ภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๔๘๘ สะพานพระราม ๖ มีลักษณะพิเศษคือ มีท้ังทางถนนส�าหรับรถยนต์และทางรถไฟคู่ขนานกัน ทางถนนเช่ือมระหว่างเขตบางซ่ือกับ เขตบางพลัดของกรงุ เทพมหานคร ทางรถไฟเช่อื มระหว่างสถานีชมุ ทางบางซือ่ กับสถานีบางบ�าหรุ 55

๒๔๙๗ วันพุธ ท่ี ๒๔ กมุ ภำพันธ์ พ.ศ. ๒๔๙๗ ๒๔๙๘ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ตราพระราชบัญญัติองค์การโทรศัพท์แห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๔๙๗ เพ่ือจัดต้ังองค์การโทรศัพท์ แหง่ ประเทศไทยขน้ึ เปน็ รฐั วสิ าหกจิ ในสงั กดั กระทรวงคมนาคม โดยรบั โอนกจิ การโทรศพั ทท์ เี่ คยอยใู่ นกองโทรศพั ท์ กรมไปรษณีย์โทรเลข กระทรวงคมนาคม มาด�าเนินการ และด�าเนินธุรกิจเก่ียวกับโทรศัพท์และธุรกิจอื่น ให้น�ามา ซ่ึงความเจริญของกิจการเพื่อประโยชน์แห่งรัฐและประชาชน วันพธุ ท่ี ๑๘ พฤษภำคม พ.ศ. ๒๔๙๘ เวลา ๐๖.๐๐ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจ้า สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอและสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ โดยรถไฟพระที่นงั่ ซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยจดั ถวาย แปรพระราชฐานไปประทับ ณ วงั ไกลกงั วล อ�าเภอหวั หนิ จงั หวดั ประจวบครี ขี ันธ์ ขบวนรถไฟพระท่นี ัง่ หยุดตามสถานีสา� คัญคือ สถานนี ครปฐม บา้ นโปง่ โพธาราม ราชบรุ ี และเพชรบรุ ี เพอื่ ใหร้ าษฎรไดเ้ ขา้ เฝา้ ทลู ละอองธลุ พี ระบาท เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ถงึ วงั ไกลกงั วลเมอ่ื เวลา ๑๑.๓๐ น. วนั พธุ ท่ี ๒ พฤศจิกำยน ถึง วนั อำทิตย์ ท่ี ๒๐ พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๔๙๘ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินโดยรถไฟพระที่นั่งซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยจัดถวาย (เป็นรถจักร ดเี ซลไฟฟา้ ท�าการ) ไปทรงเยย่ี มราษฎรในภาคตะวนั ออกเฉยี งเหนอื รวม ๑๕ จงั หวดั 56 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๐๐ วันเสำร์ ท่ี ๖ เมษำยน พ.ศ. ๒๕๐๐ เวลา ๑๗.๐๐ น. พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชดา� เนิน ไปทรงประกอบพิธีเปิดพระอนุสาวรีย์ พลเอก พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระก�าแพงเพ็ชรอัครโยธิน ท่ีหน้าตึก ท่วี า่ การการรถไฟแห่งประเทศไทย 5๗

ทศวรรษที่ ๒ พ.ศ. ๒๕๐๑ - ๒๕๑๐ 58 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๐๑ วันพฤหสั บดี ท่ี ๒๗ กมุ ภำพนั ธ์ ถงึ วันจนั ทร์ ท่ี ๑๗ มีนำคม พ.ศ. ๒๕๐๑ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินโดยรถไฟพระที่นั่งซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยจัดถวาย ไปทรงเย่ียม ราษฎรจังหวัดต่าง ๆ ในภาคเหนือ ในการน้ีได้เสด็จพระราชด�าเนินโดยรถยนต์พระที่นั่งจากจังหวัดสุโขทัย ไปยังจงั หวดั ตาก เมอ่ื วันอาทติ ย์ ท่ี ๒ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๐๑ สภาพถนนขรขุ ระมาก เมอื่ รถยนตพ์ ระทนี่ ่งั แลน่ ไปถึง ศาลเจา้ พอ่ ดนิ ทอ่ ไอเสยี หลดุ แลน่ ตอ่ ไมไ่ ด้ จงึ เสดจ็ ลงจากรถยนตพ์ ระทนี่ ง่ั ทรงถา่ ยภาพถนน แลว้ ทรงพระดา� เนนิ ไป ถวายสักการะศาลเจา้ พอ่ ดิน จากนั้นประทบั รถยนตพ์ ระท่ีนง่ั รองเสด็จพระราชดา� เนินต่อไปยงั จังหวดั ตาก 59

รถยนตพ์ ระท่นี ่งั สะเทอื น สภาพถนนทข่ี รขุ ระใกลศ้ าลเจา้ พอ่ ดนิ จนทอ่ ไอเสยี หลุดแลน่ ตอ่ ไมไ่ ด้ 60 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

วนั พฤหัสบดี ที่ ๑๐ กรกฎำคม พ.ศ. ๒๕๐๑ เวลา ๐๘.๐๕ น. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร เสด็จพระราชด�าเนนิ โดยรถยนต์พระที่น่ัง จากพระต�าหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวงั ดสุ ติ ไปยงั จงั หวดั สระบรุ ี ทรงประกอบพิธเี ปิด ถนนมิตรภาพ หรือทางหลวงแผ่นดินหมายเลข ๒ ที่สร้างด้วยยางแอสฟัลต์คอนกรีตสายแรก และมีความส�าคัญ ในฐานะเปน็ อนุสรณ์แหง่ มิตรภาพระหวา่ งประเทศไทยกับสหรัฐอเมรกิ า เน่อื งจากได้รบั เงินสนบั สนนุ การก่อสรา้ ง จากสหรัฐอเมริกา จากนนั้ เสด็จพระราชด�าเนินโดยรถยนต์พระทนี่ ่ังไปตามถนนมิตรภาพสจู่ งั หวดั นครราชสีมา 61

๒๕๐๒ วันศกุ ร์ ท่ี ๖ ถึงวนั อำทติ ย์ ที่ ๒๘ มนี ำคม พ.ศ. ๒๕๐๒ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินโดยรถไฟพระท่ีนั่งซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยจัดถวาย เป็นรถจักร ดเี ซลไฟฟ้า ไปทรงเยย่ี มราษฎรจังหวัดต่าง ๆ ในภาคใต้ ๒๕๐๓ พ.ศ. ๒๕๐๓ รฐั บาลโดยกระทรวงคมนาคม การรถไฟแหง่ ประเทศไทย จดั หารถไฟพระทนี่ งั่ ใหมจ่ า� นวน ๓ คนั ประกอบดว้ ย รถไฟพระทน่ี ง่ั ประทับกลางวัน (พนก.) รถพระทนี่ ่งั กลางวันและบรรทม (พกท.) และรถพระท่นี งั่ บรรทม (พนท.) 62 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๐๔ วนั อำทติ ย์ ที่ ๑๖ เมษำยน พ.ศ. ๒๕๐๔ เวลา ๑๑.๔๕ น. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหา ภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชด�าเนินโดย รถยนต์พระที่นั่งจากพระต�าหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวัง ดุสิต ไปยังท่าอากาศยานดอนเมือง เพ่ือทรงรับนายซูการ์โน (Sukarno) ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐอินโดนีเซีย ซง่ึ เดนิ ทางมาเยอื นประเทศไทยอยา่ งเปน็ ทางการระหวา่ งวนั อาทติ ย์ ที่ ๑๖ ถึงวันพฤหัสบดี ท่ี ๒๐ เมษายน พ.ศ. ๒๕๐๔ เสรจ็ แล้ว เสดจ็ พระราชดา� เนนิ พรอ้ มดว้ ยประธานาธบิ ดซี กู ารโ์ นไปยงั สถานี รถไฟดอนเมือง ประทับรถไฟพระที่น่ังพิเศษซ่ึงการรถไฟ แห่งประเทศไทยจัดถวาย พร้อมกับประธานาธิบดีซูการ์โน เสดจ็ พระราชด�าเนนิ มายงั สถานจี ิตรลดา วนั พฤหัสบดี ที่ ๘ มิถนุ ำยน พ.ศ. ๒๕๐๔ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอและสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ โดยรถไฟ พระที่นั่งซ่ึงการรถไฟแห่งประเทศไทยจัดถวาย กลับจากการแปรพระราชฐาน ณ วังไกลกังวล อ�าเภอหัวหิน จงั หวัดประจวบคีรีขนั ธ์ สู่กรงุ เทพมหานคร 63

วันศุกร์ ที่ ๘ ธนั วำคม พ.ศ. ๒๕๐๔ เวลาบ่าย พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าภาณุพันธุ์ยุคล พร้อมด้วยหม่อมหลวงสร้อยระย้า ยุคล ชายา ทรงเป็นผู้แทนพระองค์ไปทรงต้อนรับนายอาร์ทูโร ฟรอนดิซิ (Arturo Frondizi) ประธานาธิบดีแห่งสาธารณรัฐ อารเ์ จนตินาและภริยา ซง่ึ เดินทางมาเยอื นประเทศไทย ณ ท่าอากาศยานดอนเมอื ง หลงั จากเสร็จพธิ ตี ้อนรับแลว้ ผู้แทนพระองค์ทรงน�าประธานาธิบดีและภริยาข้ึนรถไฟขบวนพิเศษซ่ึงการรถไฟแห่งประเทศไทยจัดถวาย จากสถานดี อนเมอื งมายังสถานจี ติ รลดา เวลา ๑๕.๑๐ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปทรงตอ้ นรบั นายอารท์ โู ร ฟรอนดซิ ิ ประธานาธบิ ดแี หง่ สาธารณรฐั อาร์เจนตินาและภรยิ า ณ สถานีจิตรลดา 64 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๐๕ วันศกุ ร์ ที่ ๑๒ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๐๕ เวลา ๑๓.๒๐ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ์ิ พระบรมราชนิ นี าถ เสดจ็ พระราชดา� เนนิ โดยรถยนตพ์ ระทนี่ ง่ั จากพระตา� หนกั จติ รลดารโหฐาน พระราชวงั ดสุ ติ ไปยังทา่ อากาศยานดอนเมอื ง เพ่อื ทรงรบั สมเดจ็ พระเจา้ เฟรเดอริกท่ี ๙ (His Majesty King Frederick IX) และ สมเดจ็ พระราชนิ อี นิ กรดิ (Her Majesty Queen Ingrid) แหง่ ราชอาณาจกั รเดนมารก์ ซงึ่ เสดจ็ พระราชดา� เนนิ เยอื น ประเทศไทยอยา่ งเปน็ ทางการ จากนนั้ ทรงนา� สมเดจ็ พระเจา้ กรงุ เดนมารก์ และสมเดจ็ พระราชนิ เี สดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปประทบั รถไฟพระท่นี งั่ ซ่งึ การรถไฟแห่งประเทศไทยจดั ถวาย จากสถานีดอนเมอื งมายงั สถานีจติ รลดา วันจันทร์ ท่ี ๑๕ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๐๕ เวลา ๐๙.๐๐ น. พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดลุ ยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจา้ สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าเฟรเดอริกที่ ๙ และสมเด็จพระราชินี อนิ กรดิ แหง่ ราชอาณาจกั รเดนมารก์ ประทบั รถไฟพระทนี่ งั่ ซงึ่ การรถไฟแหง่ ประเทศไทยจดั ถวาย จากสถานจี ติ รลดา เสด็จพระราชด�าเนินไปยังจังหวัดพระนครศรีอยุธยา เพ่ือทอดพระเนตรโบราณสถาน โอกาสนี้ได้ทรงนมัสการ หลวงพอ่ มงคลบพิตรและไดท้ อดพระเนตรการคลอ้ งช้าง วันองั คำร ที่ ๑๖ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๐๕ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระราชินีอินกริด เสดจ็ พระราชดา� เนินไปยังอ�าเภอมวกเหลก็ จังหวดั สระบุรี เพ่ือทรงกระทา� พิธีเปดิ ฟาร์มโคนมไทย - เดนมารค์ 65

เวลา ๐๘.๐๐ น. พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจ้า สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าเฟรเดอริกที่ ๙ และสมเด็จพระราชินี อินกริดแห่งราชอาณาจักรเดนมาร์ก ประทับรถไฟพระที่น่ังซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยจัดถวาย เสด็จพระราชด�าเนินไปยังจังหวัดสระบุรี ทรงเยี่ยมและทรงเปิดฟาร์มโคนมและศูนย์อบรมไทย - เดนมาร์ค ต�าบลมวกเหล็ก อ�าเภอแก่งคอย (ปัจจุบันเป็นพ้ืนท่ีอ�าเภอมวกเหล็ก) จังหวัดสระบุรี โอกาสน้ี พระบาทสมเด็จ พระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระเจ้าเฟรเดอริกที่ ๙ ได้ทรงลงพระปรมาภิไธย บนแผ่นโลหะไว้เป็นที่ระลึก และได้เสด็จพระราชด�าเนินไปทอดพระเนตรโรงงานปูนซิเมนต์ไทยท่ีท่าหลวง ก่อนประทับรถไฟพระท่ีนั่งจากสถานีสระบุรีเพื่อเสด็จพระราชด�าเนินกลับ ถึงสถานีจิตรลดาเม่ือเวลา ๑๗.๐๐ น. วันพฤหสั บดี ท่ี ๒๒ มีนำคม พ.ศ. ๒๕๐๕ เวลา ๑๒.๑๕ น. (เวลาท้องถิ่น) พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และ สมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ิติ์ พระบรมราชินนี าถ เสดจ็ พระราชด�าเนินกลับจากการเยือนประเทศปากสี ถานตะวนั ออก หรือเบงกอลตะวนั ออก ประทับเคร่อื งบนิ พระที่นัง่ “ศรีสนุ ทร” ซงึ่ บริษทั การบินไทย จ�ากดั จดั ถวาย เสดจ็ นิวตั ประเทศไทย 66 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๐๖ วนั อังคำร ท่ี ๒๖ มีนำคม พ.ศ. ๒๕๐๖ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้า สริ กิ ติ ิ์ พระบรมราชนิ นี าถ เสดจ็ พระราชดา� เนนิ พรอ้ มดว้ ยสมเดจ็ พระเจา้ ลกู ยาเธอและสมเดจ็ พระเจา้ ลูกเธอ โดยรถไฟพระท่ีนั่งซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยจัดถวาย แปรพระราชฐานไปประทับ ณ วงั ไกลกงั วล อ�าเภอหัวหนิ จงั หวดั ประจวบครี ีขนั ธ์ 6๗

๒๕๐๖ วนั พฤหสั บดี ที่ ๒ พฤษภำคม พ.ศ. ๒๕๐๖ เวลา ๑๐.๐๐ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอและสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ โดยรถไฟพระท่ีนั่งซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยจัดถวาย กลับจากการแปรพระราชฐาน ณ วังไกลกังวล อ�าเภอ หวั หนิ จงั หวัดประจวบครี ขี นั ธ์ สู่กรงุ เทพมหานคร วันเสำร์ ท่ี ๔ พฤษภำคม พ.ศ. ๒๕๐๖ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหมอ่ มใหต้ ราพระราชบัญญัติปรับปรงุ กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. ๒๕๐๖ กา� หนดให้กระทรวงคมนาคม มีอ�านาจหน้าท่ีเก่ียวกับการคมนาคมและมีหน่วยราชการในสังกัดดังน้ี ส�านักงานเลขานุการรัฐมนตรี ส�านักงาน ปลดั กระทรวง กรมการขนส่ง กรมเจา้ ทา่ กรมไปรษณยี ์โทรเลข 68 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

วันเสำร์ ท่ี ๒๖ ตุลำคม พ.ศ. ๒๕๐๖ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอและสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ โดย รถไฟพระทน่ี ง่ั ซงึ่ การรถไฟแหง่ ประเทศไทยจดั ถวาย ไปถวายผา้ พระกฐนิ และทรงเยยี่ มราษฎร ณ จงั หวดั กาญจนบรุ ี วนั อังคำร ที่ ๒๙ ตลุ ำคม พ.ศ. ๒๕๐๖ เวลา ๑๒.๑๕ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเด็จพระนางเจา้ สริ กิ ิต์ิ พระบรมราชินนี าถ เสดจ็ พระราชดา� เนนิ เปน็ การสว่ นพระองคไ์ ปยงั ทา่ เรอื กรงุ เทพ ทอดพระเนตร เรือรบหลวง HMNZS Otago (FIII) แห่งราชนาวีนิวซีแลนด์ท่ี เดินทางมาประเทศไทย ตามค�ากราบบังคมทูลเชิญของพลเรือตรี P. Phipps ท่ีปรึกษาฝ่ายทหารนิวซีแลนด์ประจ�าองค์การสนธิสัญญา การป้องกันร่วมกันแห่งเอเชียตะวันออก โอกาสน้ีผู้ว่าการการท่าเรือ แห่งประเทศไทย ผู้บริหาร และพนักงานการท่าเรือแห่งประเทศไทย เฝ้าทูลละอองธลุ ีพระบาทรับเสด็จ 69

วันองั คำร ที่ ๕ พฤศจกิ ำยน พ.ศ. ๒๕๐๖ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมใหต้ ราพระราชบัญญัติปรับปรุงกระทรวง ทบวง กรม (ฉบบั ที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๐๖ จดั ระเบยี บราชการ ภายในกระทรวงคมนาคม รวมกิจการการบินพลเรือนที่กระจัดกระจายในหลายสังกัดเข้ามาอยู่รวมกัน เป็นหน่วยเดียว และยกฐานะส�านักงานการบินพลเรือน กรมการขนส่ง กระทรวงคมนาคม ขึ้นเป็นกรมการบิน พาณิชย์ กระทรวงคมนาคม และเปลี่ยนชื่อกรมการขนส่ง เป็นกรมการขนส่งทางบก เพื่อให้เหมาะสมกับหน้าที่ และความรับผิดชอบ เนอ่ื งจากส่วนราชการที่เกี่ยวขอ้ งกบั การขนส่งทางนา�้ ไดโ้ อนกจิ การไปสงั กัดกรมเจ้าทา่ ๒๕๐๗ วนั จนั ทร์ ที่ ๑๖ พฤศจกิ ำยน พ.ศ. ๒๕๐๗ พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกิติ์ พระบรม- ราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอและสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ โดยรถไฟพระท่ีน่ัง ซงึ่ การรถไฟแหง่ ประเทศไทยจดั ถวาย ไปถวายผา้ พระกฐนิ ณ วดั แกว้ พจิ ติ ร และทรงเยย่ี มราษฎรจงั หวดั ปราจนี บรุ ี ๗0 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๐๘ วนั อำทติ ย์ ท่ี ๒๘ กุมภำพันธ์ พ.ศ. ๒๕๐๘ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ตราพระราชกฤษฎกี าแบ่งส่วนราชการกรมการขนสง่ ทางบก พ.ศ. ๒๕๐๘ โดยให้กรมการขนสง่ ทางบกเป็นหน่วยงานหลักในการท�าหน้าท่ีจัดระเบียบการขนส่งทางถนนของประเทศ และจัดต้ังส�านักงาน ขนส่งจังหวัดในส่วนภูมิภาคข้ึน โดยเปิดส�านักงานและจัดส่งเจ้าหน้าที่ออกไปประจ�าอยู่ตามจังหวัดต่าง ๆ เริ่มจาก จังหวัดจันทบุรี เพชรบุรี และนครสวรรค์ ต่อมาจึงขยายพื้นท่ีการให้บริการไปยังภูมิภาคต่าง ๆ จนครบทุกจังหวัด ท่ัวประเทศ วันพธุ ท่ี ๑๐ มีนำคม พ.ศ. ๒๕๐๘ เวลา ๑๒.๑๕ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินไปเสวยพระกระยาหารกลางวันบนเรือรบหลวง “ลอนดอน” ณ ทา่ เรอื กรงุ เทพ ตามค�ากราบบังคมทลู เชิญของพลเรือเอก เซอร์แวริล เบกก์ (Sir Varyl Begg) ผูบ้ ัญชาการทหาร เรอื ภาคตะวนั ออกไกลแหง่ สหราชอาณาจกั ร และภรยิ า ซง่ึ มาเยอื นประเทศไทย โอกาสน้ี พลเรอื เอก หลวงชา� นาญ อรรถยุทธิ์ ประธานกรรมการการท่าเรือแหง่ ประเทศไทย คณะผูบ้ ริหาร และพนักงานการทา่ เรือแห่งประเทศไทย เฝ้าทลู ละอองธลุ พี ระบาทรับเสด็จ วนั พฤหสั บดี ท่ี ๑๑ มนี ำคม พ.ศ. ๒๕๐๘ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชนิ ีนาถ เสด็จพระราชดา� เนนิ ทอดพระเนตรและเสวยพระกระยาหารกลางวันบนเรอื รบหลวงลอนดอน ณ ท่าเรือกรุงเทพ โดยมีพลเรือเอกหลวงช�านาญอรรถยุทธิ์ ประธานกรรมการการท่าเรือแห่งประเทศไทย ในขณะนั้น พร้อมพนักงานการท่าเรือแห่งประเทศไทย เฝ้าฯ รับเสด็จ ๗1

๒๕๐๙ วันศุกร์ ที่ ๑๙ มีนำคม พ.ศ. ๒๕๐๘ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอและสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ โดย รถไฟพระท่ีนั่งซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยจัดถวาย แปรพระราชฐานไปประทับ ณ วังไกลกังวล อ�าเภอหัวหิน จังหวัดประจวบคีรีขันธ์ วนั ศกุ ร์ ที่ ๑๘ พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๕๐๙ เวลา ๑๐.๔๕ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหา ภูมพิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร เสดจ็ พระราชด�าเนนิ ไป ทอดพระเนตร “Cable Enterprise” ณ ทา่ เรือกรุงเทพ ตามค�ากราบบังคมทูลเชิญของเซอร์แอนโธนี รัมโบลด์ (Sir Anthony Rumbold) เอกอัครราชทูตอังกฤษ โอกาสน้ี คณะผู้บริหารและพนักงานการท่าเรือแห่ง ประเทศไทย เฝ้าทลู ละอองธลุ ีพระบาทรับเสดจ็ ๗2 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๑๐ วันอังคำร ท่ี ๓๑ มกรำคม ถงึ วนั ศุกร์ ท่ี ๓ กุมภำพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๑๐ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินโดยรถไฟพระท่ีนั่งซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทยจัดถวาย ไปทรงเย่ียม ราษฎรที่ประสบอุทกภัยทางภาคใต้ และพระราชทานเครื่องอุปโภคบริโภคและยารักษาโรคแก่หัวหน้าครอบครัว ทป่ี ระสบอทุ กภัยในจังหวดั ตา่ ง ๆ อย่างท่วั ถึง จากนัน้ เสด็จพระราชดา� เนนิ ไปประทบั ณ วังไกลกงั วล อา� เภอหวั หนิ จังหวัดประจวบครี ขี นั ธ์ ในวันศุกร์ ท่ี ๓ กุมภาพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๑๐ เมือ่ เวลา ๒๓.๓๐ น. พ.ศ. ๒๕๑๐ การรถไฟแห่งประเทศไทยได้น้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายรถไฟเป็นพระราชพาหนะและใช้เป็น พระราชพาหนะเมอ่ื มกี ารเสด็จพระราชด�าเนินประกอบพระราชกรณยี กิจในโอกาสตา่ ง ๆ จวบจนกระท่งั ปจั จบุ นั ๗3

ทศวรรษที่ ๓ พ.ศ. ๒๕๑๑ - ๒๕๒๐ ๗4 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๑๓ วันองั คำร ที่ ๑๖ มิถุนำยน พ.ศ. ๒๕๑๓ เวลา ๑๔.๔๐ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินโดยเฮลิคอปเตอร์พระท่ีน่ัง จากอ�าเภอเชียงค�าไปยังบ้านปอน กม. ๑๐๔ อ�าเภอทุ่งช้าง จังหวัดน่าน เพ่ือทอดพระเนตรความเสียหายของเส้นทางที่ถูกผู้ก่อการร้ายคุกคาม ในพน้ื ทท่ี างหลวงหมายเลข ๑๐๘๐ สายนา่ น - ปวั - ทงุ่ ชา้ ง - ปอน - หว้ ยโกน๋ และทรงเยยี่ มเจา้ หนา้ ทกี่ รมทางหลวง ทหาร และตา� รวจตระเวนชายแดนเพอื่ เป็นขวัญกา� ลงั ใจ ๗5

วนั อังคำร ที่ ๒๒ กนั ยำยน พ.ศ. ๒๕๑๓ การรถไฟแห่งประเทศไทยได้สร้างลานเฮลิคอปเตอร์กลางน้�าส�าหรับรับเสด็จพระบาทสมเด็จพระปรมินทร มหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ ท่ีเสด็จพระราชด�าเนิน ไปทรงเยย่ี มพสกนกิ รท่อี �าเภอพรหมพริ าม จงั หวดั พิษณุโลก และจัดขบวนรถไฟพิเศษล�าเลียงส่งิ ของพระราชทาน เพอื่ แจกจ่ายใหแ้ กผ่ ู้ประสบอุทกภยั ๗6 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๑๔ วันอังคำร ที่ ๘ มิถนุ ำยน พ.ศ. ๒๕๑๔ เวลา ๑๖.๑๕ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกิต์ิ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินโดยรถยนต์พระที่นั่งจากพระต�าหนักจิตรลดารโหฐาน ไปทรง วางศิลาฤกษ์การกอ่ สรา้ งถนนรัชดาภิเษก ณ มณฑลพิธเี ชงิ สะพานกรุงเทพตดั กบั ถนนเจรญิ กรุง กรงุ เทพมหานคร เน่อื งในมหามงคลสมัยพระราชพธิ รี ชั ดาภเิ ษก ทรงครองสริ ริ าชสมบัติครบ ๒๕ ปี ๙ มถิ นุ ายน ๒๕๑๔ เวลา ๑๖.๓๐ น. เสด็จพระราชด�าเนินถึงมณฑลพิธี พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ทรงจุดธูปเทียนบูชาพระรัตนตรัย ทรงศีลแล้ว นายกรัฐมนตรีกราบบังคมทูลรายงาน จากน้ัน เสด็จพระราชด�าเนนิ ไปยังมณฑลพิธี ทรงพระสุหร่าย ทรงเจมิ แผ่นอิฐทอง นาก เงนิ และแผน่ ศิลาฤกษ์ พระสงฆ์ เจรญิ ชยั มงคลคาถา ชาวพนักงานประโคมฆอ้ งชยั แตร ดุรยิ างค์ เสด็จพระราชดา� เนนิ ไปยงั พลับพลา ทรงประเคน จตปุ จั จยั ไทยธรรม แลว้ ทรงหล่ังทักษโิ ณทก พระสงฆถ์ วายอนโุ มทนา ถวายดิเรก เสด็จพระราชดา� เนนิ กลับ ๗๗

วนั เสำร์ ท่ี ๒๕ ธนั วำคม พ.ศ. ๒๕๑๔ พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภมู ิพลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ิ์ พระบรม- ราชนิ นี าถ เสดจ็ พระราชดา� เนนิ พรอ้ มดว้ ยสมเดจ็ พระเจา้ ลกู ยาเธอ เจา้ ฟา้ วชริ าลงกรณ (พระราชอสิ รยิ ยศในขณะนนั้ ) โดยรถยนตพ์ ระทีน่ ่ังจากพระต�าหนักภพู งิ คราชนเิ วศน์ จังหวัดเชียงใหม่ ไปยังลานจอดเฮลคิ อปเตอร์ และประทับ เฮลิคอปเตอร์พระท่ีนั่ง เสด็จพระราชด�าเนินไปทรงเย่ียมเจ้าหน้าที่ทหารและต�ารวจที่ปฏิบัติราชการปราบปราม ผู้กอ่ การรา้ ย และเจา้ หนา้ ท่กี รมทางหลวง และทรงเยย่ี มราษฎรและชาวเขาทีบ่ า้ นน�้ามิน ทเี่ ชยี งคา� และท่ีท่าขา้ ม จงั หวดั เชยี งราย เวลา ๑๐.๑๕ น. เสด็จพระราชด�าเนนิ ถึงฐานปฏิบัตกิ ารบ้านน้า� มิน พระราชทานถุงของขวญั แก่ทหารและ ทรงเยี่ยมราษฎรบา้ นน�า้ มนิ ตา� บลฝายกวาง อ�าเภอเชียงค�า จากน้นั เสด็จพระราชด�าเนนิ ไปยังโรงพยาบาลเชียงค�า อา� เภอเชยี งคา� เวลา ๑๑.๔๕ น. เฮลิคอปเตอร์พระที่น่ังถึงสนามบินบ้านเชียงบาน แล้วเสด็จพระราชด�าเนินโดยรถยนต์ พระทนี่ ง่ั ไปยงั โรงพยาบาลเชยี งคา� ทรงเยย่ี มเจา้ หนา้ ทก่ี รมทางหลวงและผใู้ หญบ่ า้ นทบี่ าดเจบ็ เนอื่ งจากถกู ผกู้ อ่ การรา้ ย ลอบยิงเม่ือวันศุกร์ ท่ี ๒๔ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๑๔ โอกาสน้ีพระราชทานเหรียญพิทักษ์เสรีชนแก่เจ้าหน้าท่ี กรมทางหลวงทบ่ี าดเจบ็ ๕ คน และแกน่ ายยศ บวั เยน็ ผใู้ หญบ่ า้ นแฮะ อา� เภอเชยี งคา� และพระราชทานถงุ ของขวญั และเงินแก่บรรดาผู้ได้รับบาดเจ็บ นอกจากนั้นได้พระราชทานเงินแก่ภริยาเจ้าหน้าที่กรมทางหลวงที่เสียชีวิตจาก การลอบยงิ ของผกู้ อ่ การรา้ ยในคราวเดยี วกนั นดี้ ว้ ย พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร มกี ระแสพระราชดา� รัสแกบ่ รรดาเจา้ หนา้ ทก่ี รมทางหลวงท่มี ารอเฝา้ ทูลละอองธลุ พี ระบาทรับเสดจ็ อยู่ ทรงชมเชย เจา้ หนา้ ทท่ี ปี่ ฏบิ ตั ริ าชการดว้ ยความเสยี สละ เมอ่ื เสดจ็ พระราชดา� เนนิ เยยี่ มโรงพยาบาลแลว้ ประทบั รถยนตพ์ ระทนี่ งั่ ไปยงั กองบังคับการตา� รวจชายแดนกองรอ้ ยที่ ๓ เขต ๕ พระราชทานถงุ ของขวญั แก่บรรดาต�ารวจชายแดน อธิบดี กรมทางหลวงน�าเสด็จพระราชด�าเนินไปทอดพระเนตรรถยนต์บรรทุกของกรมทางหลวงที่ถูกผู้ก่อการร้ายลอบยิง ตอ่ จากนน้ั เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปทรงเยยี่ มราษฎรทม่ี าเฝา้ ทลู ละอองธลุ พี ระบาทรบั เสดจ็ แลว้ ประทบั เฮลคิ อปเตอร์ พระทน่ี ัง่ ไปยังบา้ นท่าขา้ ม ตา� บลปอ อา� เภอเชียงของ เวลา ๑๓.๑๕ น. เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ถงึ บา้ นทา่ ขา้ ม ณ บรเิ วณหนา้ กองบงั คบั การตา� รวจชายแดนหมวด ๕๐๖ พระราชทานถุงของขวัญแก่ผู้แทนต�ารวจชายแดน ชุดเฝ้าตรวจชายแดน และชุดคุ้มครองหมู่บ้าน พระราชทาน สง่ิ ของแกน่ กั เรยี น ราษฎร และชาวเขา และทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มใหแ้ พทยห์ ลวงทา� การรกั ษาโรค รวมท้ังแจกจ่ายยาแก่ราษฎร ในการน้ี เสด็จพระราชด�าเนินทอดพระเนตรและพระราชทานค�าแนะน�าแก่ราษฎร ผเู้ จบ็ ปว่ ยดว้ ยพระองคเ์ อง เมอื่ ไดเ้ วลาอนั สมควร เสดจ็ พระราชดา� เนนิ โดยเฮลคิ อปเตอรพ์ ระทนี่ งั่ กลบั ถงึ พระตา� หนกั ภพู งิ คราชนเิ วศน์เม่ือเวลา ๑๗.๓๕ น. ๗8 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๑๕ วนั เสำร์ ท่ี ๒ กันยำยน พ.ศ. ๒๕๑๕ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชนิ นี าถ เสด็จพระราชดา� เนินโดยรถไฟ ไปทรงเย่ียมพสกนกิ รทจี่ งั หวัดยะลา ๗9

วันศกุ ร์ ท่ี ๒๙ กนั ยำยน พ.ศ. ๒๕๑๕ ประกาศของคณะปฏวิ ัติ ฉบับที่ ๒๑๖ ก�าหนดจา� นวนกระทรวงและทบวงใหม่ และจัดแบ่งกรมหรือส�านักงานในกระทรวงให้ตรงตามลักษณะและความเหมาะสม ของงาน กา� หนดให้กระทรวงคมนาคมมีอ�านาจหน้าท่เี ก่ียวกบั การคมนาคม การขนส่ง การสื่อสาร และการอตุ นุ ิยมวิทยา มหี นว่ ยราชการในสงั กดั ดงั นี้ ส�านักงานเลขานกุ าร รัฐมนตรี ส�านักงานปลัดกระทรวง กรมการขนส่งทางบก กรมการบินพาณิชย์ กรมเจ้าท่า กรมทางหลวง กรมไปรษณยี โ์ ทรเลข และกรมอตุ ุนยิ มวทิ ยา วนั จนั ทร์ ที่ ๒๗ พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๕๑๕ ประกาศของคณะปฏิวัติ ฉบับท่ี ๒๙๐ จัดตั้งการทางพิเศษแห่งประเทศไทย ข้ึนเป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงคมนาคม มีอ�านาจหน้าท่ีในการสร้างทางพิเศษ เพื่ออ�านวยความสะดวกและความรวดเร็วในการจราจรและการขนส่ง อันส่งผลต่อ ความเจรญิ และการพฒั นาประเทศ ๒๕๑๖ วันจันทร์ ท่ี ๑๘ มถิ ุนำยน พ.ศ. ๒๕๑๖ เวลา ๑๒.๓๕ น. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เสด็จออก ณ พระต�าหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้พลต�ารวจโท ชุมพล โลหะชาละ น�าพลเรือเอก อภัย สีตกะลิน ผู้อ�านวยการการท่าเรือแห่งประเทศไทย และนายวทัญญู ณ ถลาง ผู้ว่าการการเคหะแห่งชาติ พร้อมด้วยคณะ รวม ๙ คน เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทกราบบังคมทูลรายงาน ความก้าวหน้าในการปฏิบัติงานตามโครงการปรับปรุงแหล่งเสื่อมโทรมคลองเตย ณ พระต�าหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต 80 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

วันพุธ ที่ ๒๖ ธนั วำคม พ.ศ. ๒๕๑๖ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ตราพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการกรมการบินพาณิชย์ กระทรวงคมนาคม พ.ศ. ๒๕๑๖ เพ่อื ความเหมาะสมกับภารกิจทเ่ี พ่มิ ข้ึนและเหมาะสมกบั สภาพของงานทีเ่ ปล่ยี นแปลงไป ๒๕๑๗ วนั พุธ ท่ี ๒๒ พฤษภำคม พ.ศ. ๒๕๑๗ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดาฯ (พระอิสริยยศในขณะนั้น) และสมเดจ็ พระเจา้ ลกู เธอ เจา้ ฟา้ จฬุ าภรณวลยั ลกั ษณ์ อคั รราชกมุ ารี เสดจ็ พระราชดา� เนนิ โดยรถไฟไปประทบั แรม ณ จังหวัดนครศรธี รรมราช วนั พฤหสั บดี ที่ ๒๓ พฤษภำคม พ.ศ. ๒๕๑๗ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พร้อมด้วยสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดาฯ (พระอิสริยยศในขณะนั้น) และสมเดจ็ พระเจา้ ลกู เธอ เจา้ ฟา้ จฬุ าภรณวลยั ลกั ษณ์ อคั รราชกมุ ารี เสดจ็ พระราชดา� เนนิ โดยรถไฟไปประทบั แรม ณ พระตา� หนกั ทักษิณราชนิเวศน์ จงั หวัดนราธวิ าส 81

๒๕๑๘ วันพธุ ท่ี ๒๗ พฤศจกิ ำยน พ.ศ. ๒๕๑๗ เวลา ๐๙.๓๕ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มให้สมเด็จพระเทพรตั นราชสุดา เจา้ ฟา้ มหาจกั รีสิรนิ ธร สยามบรมราชกุมารี เสด็จลงแทนพระองค์ ณ ศาลาดสุ ดิ าลัย สวนจิตรลดา พระราชทานพระราชวโรกาสใหน้ ายสุวจั น์ ลปิ ตพัลลภ รฐั มนตรวี า่ การกระทรวง คมนาคม น�ารัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงคมนาคม ปลัดกระทรวงคมนาคม อธิบดีกรมไปรษณีย์โทรเลข และ ขา้ ราชการกรมไปรษณยี โ์ ทรเลข เฝา้ ทลู ละอองพระบาท ทลู เกลา้ ทลู กระหมอ่ มถวายเหรยี ญทร่ี ะลกึ เฉลมิ พระเกยี รติ พระราชกรณียกิจด้านการสื่อสาร “ชุดทูลเกล้าฯ” ซึ่งประกอบด้วยเหรียญทองค�าขัดเงา น�้าหนัก ๙๐ กรัม จ�านวน ๑ เหรียญ และเหรียญชุดรวม ซึ่งประกอบด้วยเหรียญทองค�า เหรียญเงิน เหรียญทองแดง และ เหรียญนวโลหะ อยา่ งละ ๑ เหรียญ จ�านวน ๙ ชุด และทูลเกล้าทูลกระหมอ่ มถวายเงินรายได้จากการจ�าหน่าย เหรียญที่ระลึกหลังจากหักค่าใช้จ่ายแล้ว เพื่อทรงใช้สอยตามพระราชอัธยาศัย วนั เสำร์ ท่ี ๑๑ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๑๘ เวลา ๑๖.๐๕ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหา ภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร เสดจ็ ออก ณ พระตา� หนกั จติ รลดารโหฐาน พระราชวังดสุ ิต พระราชทานพระบรม- ราชวโรกาสให้นายศรีภูมิ ศุขเนตร รัฐมนตรีช่วยว่าการ กระทรวงคมนาคม นา� คณะผแู้ ทนตา่ งประเทศ พรอ้ มดว้ ย ภริยา จ�านวน ๙๔ คน เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาท ณ พระตา� หนกั ภพู งิ คราชนเิ วศน์ ในโอกาสทเี่ ดนิ ทางมารว่ ม ประชุมคณะกรรมการบริหารขององค์การโทรคมนาคม ทางดาวเทยี มระหวา่ งประเทศ ณ กรงุ เทพมหานคร วันอำทติ ย์ ท่ี ๒๑ กันยำยน พ.ศ. ๒๕๑๘ เวลา ๑๖.๕๕ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และสมเดจ็ พระนางเจ้า สิรกิ ิติ์ พระบรมราชนิ ีนาถ เสด็จพระราชด�าเนนิ จากพระตา� หนกั ทักษิณราชนิเวศน์ ไปทรงเยี่ยมราษฎร ณ โรงเรยี น บา้ นโต๊ะแดง (จนั ทรท์ ว่ มอทุ ศิ ) ตา� บลปโู ยะ อ�าเภอสุไหงโก-ลก จังหวัดนราธวิ าส ต่อจากน้นั ไดท้ อดพระเนตรแผนท่ี พรุโต๊ะแดง โดยมีนายทวี มหาดไทย นายช่างโท กรมชลประทานกราบบังคมทูลรายงานเกี่ยวกับการด�าเนินการ ขุดคลองระบายน�้าและอุปสรรคต่าง ๆ ในการด�าเนินงาน เสร็จแล้วมีกระแสพระราชด�ารัสว่า ควรรีบด�าเนินการ ฝังท่อระบายน้�าลอดถนนเป็นระยะ ๆ เพ่ือเตรียมป้องกันกระแสน�้าในฤดูมรสุมท่วมและเซาะถนนตลอดจน พัดสะพานพังเสียหาย ซึ่งจะท�าให้เส้นทางคมนาคมถูกตัดขาดและต้องเสียงบประมาณในการซ่อมแซมถนนใหม่ ท้งั น้เี จ้าหน้าที่ตอ้ งรว่ มมอื กัน พิจารณาความเหมาะสมในดา้ นการกอ่ สรา้ งโดยเร่งด่วน วันศกุ ร์ ที่ ๕ ธนั วำคม พ.ศ. ๒๕๑๘ การรถไฟแหง่ ประเทศไทยนอ้ มเกลา้ นอ้ มกระหมอ่ มถวายทด่ี นิ จา� นวน ๑๐๐ ไร่ รมิ ถนนพหลโยธนิ เขตจตจุ กั ร กรุงเทพมหานคร แดพ่ ระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร เนอ่ื งในโอกาสมหามงคล เฉลมิ พระชนมพรรษาครบ ๔ รอบ ๕ ธันวาคม ๒๕๑๘ เพอ่ื สร้างสวนสาธารณะตามพระราชด�าริเฉลมิ พระเกียรติ ตอ่ มาในวนั พฤหสั บดี ที่ ๘ มกราคม พ.ศ. ๒๕๑๙ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มพระราชทานนามสวนสาธารณะเฉลิมพระเกยี รตแิ ห่งน้วี า่ “สวนจตจุ ักร” ซ่ึงหมายความวา่ สรี่ อบ 82 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

กรุงเทพมหานครได้รับมอบที่ดินพระราชทานดังกล่าวเมื่อวันพุธที่ ๒๕ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๑๙ ต่อมา ได้ขอให้กระทรวงคมนาคมพิจารณาให้การรถไฟแห่งประเทศไทยจัดสรรท่ีดินริมถนนพหลโยธินทางด้านใต้ต่อกับ บริเวณสวนจตุจกั รเดมิ เป็นผืนเดียวกนั เพิม่ ใหอ้ กี ประมาณ ๙๐ ไร่ รวมเปน็ ๑๙๐ ไร่ ซง่ึ การรถไฟแหง่ ประเทศไทย ไมข่ ดั ขอ้ ง กรงุ เทพมหานครไดด้ า� เนนิ การจดั สรา้ งสวนจตจุ กั รแลว้ เสรจ็ ตามโครงการระหวา่ ง พ.ศ. ๒๕๑๙ - ๒๕๒๓ เปดิ ใชเ้ ปน็ ทางการในวนั ศุกร์ ที่ ๕ ธันวาคม พ.ศ. ๒๕๒๓ ๒๕๑๙ วันพธุ ท่ี ๑๘ สิงหำคม พ.ศ. ๒๕๑๙ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ตราพระราชกฤษฎีกา จัดตั้งองค์การขนส่งมวลชนกรุงเทพ พ.ศ. ๒๕๑๙ เพื่อจัดระบบการขนส่ง โดยรถประจ�าทางในกรุงเทพมหานครให้มีประสิทธิภาพและมีระเบียบ เพอ่ื ชว่ ยบรรเทาปญั หาการจราจรทค่ี บั คงั่ และชว่ ยใหป้ ระชาชนไดร้ บั ความสะดวก ยิ่งขึ้น วนั องั คำร ท่ี ๒๑ กันยำยน พ.ศ. ๒๕๑๙ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ตราพระราชบัญญัติ การส่อื สารแห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๑๙ ใหจ้ ัดตง้ั การส่อื สารแหง่ ประเทศไทย ข้ึนเป็นรัฐวิสาหกิจในสังกัดกระทรวงคมนาคม มีอ�านาจหน้าที่เกี่ยวกับการ ให้บริการและปฏิบัติงานด้านไปรษณีย์และโทรคมนาคม เพ่ือประโยชน์ แหง่ รัฐและประชาชน วนั ศกุ ร์ ท่ี ๓๑ ธันวำคม พ.ศ. ๒๕๑๙ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมใหต้ ราพระราชกฤษฎีกาจดั ต้ังองคก์ ารขนสง่ มวลชนกรงุ เทพ (ฉบับท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๑๙ เพือ่ ขยาย เสน้ ทางเดนิ รถจากกรงุ เทพมหานครไปถงึ จงั หวดั ใกลเ้ คยี งดว้ ยคอื จงั หวดั นครปฐม จงั หวดั นนทบรุ ี จงั หวดั ปทมุ ธานี จงั หวดั สมทุ รปราการ และจังหวัดสมทุ รสาคร 83

ทศวรรษที่ ๔ พ.ศ. ๒๕๒๑ - ๒๕๓๐ 84 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๒๑ พ.ศ. ๒๕๒๑ (ไมท่ รำบวนั ที)่ คณะรฐั มนตรมี ีนโยบายให้ย้ายตลาดนัดออกจากสนามหลวง เพอื่ ใชพ้ น้ื ท่สี นามหลวงเป็นที่พักผ่อนหยอ่ นใจ ของประชาชนและจัดเตรียมงามสมโภชกรุงรัตนโกสินทร์ ๒๐๐ ปี การรถไฟแห่งประเทศไทยจึงได้พิจารณา ให้กรุงเทพมหานครใช้ที่ดินย่านพหลโยธิน ซ่ึงอยู่ระหว่างสถานีรถไฟบางซื่อกับถนนพหลโยธินเพ่ือใช้ในกิจการ สาธารณประโยชน์ กรุงเทพมหานครจึงจัดสร้างเป็นตลาดนัดย่านพหลโยธิน และย้ายผู้ค้าหาบเร่แผงลอยจาก ตลาดนดั สนามหลวงมาค้าขาย ณ ตลาดแห่งใหม่ใน พ.ศ. ๒๕๒๕ ต่อมาใน พ.ศ. ๒๕๓๐ ได้เปล่ียนชอ่ื ตลาดนัดย่านพหลโยธินเปน็ ตลาดนดั จตุจกั ร ตามช่ือสวนจตุจกั รซง่ึ เป็น สวนสาธารณะเฉลิมพระเกยี รติท่ีสรา้ งข้นึ ในท่ีดนิ ใกลเ้ คียงกัน วันอังคำร ท่ี ๒๑ กุมภำพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๒๑ เวลา ๑๐.๔๕ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกิติ์ พระบรมราชนิ ีนาถ เสด็จพระราชดา� เนนิ โดยเฮลิคอปเตอรพ์ ระที่นง่ั พรอ้ มดว้ ยสมเดจ็ พระเทพรัตนราชสดุ า เจ้าฟ้ามหาจกั รีสริ ินธร สยามบรมราชกุมารี จากสวนปา่ แมเ่ มาะ อา� เภอเมืองล�าปาง จังหวดั ลา� ปาง ไปยังโครงการ กอ่ สร้างทางสายลา� ปาง - เดน่ ชัย ครน้ั เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ถงึ ทางสายลา� ปาง - เดน่ ชยั ซง่ึ กา� ลงั กอ่ สรา้ งในเขตพน้ื ทบ่ี า้ นปางมะโอ ตา� บลดอนไฟ อา� เภอแม่ทะ จังหวดั ล�าปาง ไดป้ ระทบั รถยนต์พระที่น่ัง เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ตอ่ ไปยงั หวั งานโครงการก่อสร้างทาง สายลา� ปาง - เดน่ ชยั ในเขตพน้ื ทบี่ า้ นแมแ่ ขม ต�าบลหวั ท่งุ อ�าเภอลอง จงั หวัดแพร่ ด�าเนนิ งานโดยศนู ยเ์ ครอ่ื งมอื กล ล�าปาง กรมทางหลวง ซ่ึงเป็นโครงการท่ีได้รับความช่วยเหลือจากประเทศออสเตรเลียภายใต้แผนโคลัมโบ เพอื่ ก่อสร้างทางหลวงแผ่นดิน ตอนลา� ปาง - เด่นชยั เปน็ ระยะทาง ๗๖ กิโลเมตร อันจะทา� ให้สามารถยน่ ระยะทาง ซงึ่ ตอ้ งออ้ มไปทางอา� เภองาวไดถ้ งึ ๑๐๐ กโิ ลเมตร นอกจากนน้ั มวี ตั ถปุ ระสงคใ์ นการฝกึ อบรมเจา้ หนา้ ทร่ี ะดบั ตา่ ง ๆ ของกรมทางหลวงให้มีความรู้และประสบการณ์ใหม่ ๆ เก่ียวกับการก่อสร้างทางในภูมิประเทศที่เป็นเขาสูงชัน ในโอกาสน้ีได้มีพระราชปฏิสันถารกับเจ้าหน้าที่กรมทางหลวงและนายช่างโครงการฝ่ายต่าง ๆ ชาวออสเตรเลีย พร้อมทั้งครอบครัว ซึ่งเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทอยู่ ณ ท่ีน้ัน แล้วเสด็จขึ้นพลับพลาเพ่ือทอดพระเนตรแผนที่ โครงการและแผนผังจา� ลองสภาพภูมิประเทศของทางหลวงแผ่นดิน ตอนลา� ปาง - เด่นชัย ตลอดจนทอดพระเนตร การระเบิดหนิ ในการปฏบิ ัติงานก่อสรา้ งทาง โดยมีอธิบดกี รมทางหลวงกราบบังคมทูลรายละเอียด 85

๒๕๒๒ วันจันทร์ ที่ ๑๑ ธันวำคม พ.ศ. ๒๕๒๑ ๒๕๒๓ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหมอ่ มให้ตราพระราชบญั ญัติสง่ เสริมการพาณิชยนาวี พ.ศ. ๒๕๒๑ เพ่ือใหม้ ีคณะกรรมการการสง่ เสรมิ การพาณิชยนาวี ท�าหน้าที่ประสานงานกิจการพาณิชยนาวี ได้แก่ การขนส่งทางทะเล การประกันภัยทางทะเล การเดนิ เรอื กจิ การอเู่ รอื และกจิ การทา่ เรอื ซงึ่ อยใู่ นความควบคมุ ของหนว่ ยราชการหลายแหง่ ใหม้ คี วามสอดคลอ้ ง กนั ตามนโยบายของประเทศ และมมี าตรการตา่ ง ๆ ในการส่งเสรมิ และคุม้ ครองการพาณชิ ยนาวขี องไทยใหเ้ จรญิ ก้าวหนา้ สามารถสนองความต้องการของประเทศ และสามารถแขง่ ขันในการขนสง่ ระหวา่ งประเทศได้ วนั องั คำร ที่ ๒๖ ธนั วำคม พ.ศ. ๒๕๒๑ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ตราพระราชบัญญัติคณะกรรมการจัดระบบการจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๑ เพื่อให้ท�าหน้าท่ี เสนอแนะต่อคณะรัฐมนตรีและสว่ นราชการท่เี กี่ยวกับนโยบายและมาตรการต่าง ๆ ในการจดั ระบบจราจร รวมทัง้ ท�าหน้าที่ประสานงานกับหน่วยราชการของการบริหารส่วนกลาง ราชการบริหารส่วนภูมิภาค ราชการบริหาร ส่วนท้องถิ่น องคก์ รของรัฐ หน่วยงานของรฐั และรัฐวสิ าหกจิ ต่าง ๆ ที่มีหน้าทีเ่ ก่ยี วข้องหรอื กระทบกระเทือนตอ่ การจราจรของประเทศ เพอ่ื ใหโ้ ครงการปรบั ปรงุ ระบบจราจรมคี วามตอ่ เนอื่ งไมห่ ยดุ ชะงกั เพราะการเปลยี่ นรฐั บาล วันเสำร์ ที่ ๒๔ กุมภำพันธ์ พ.ศ. ๒๕๒๒ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ตราพระราชบัญญัติ การทา่ อากาศยานแหง่ ประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๒๒ ใหจ้ ดั ตงั้ การทา่ อากาศยาน แหง่ ประเทศไทยขึน้ เป็นรัฐวสิ าหกจิ ในสังกัดกระทรวงคมนาคม เพือ่ ใหเ้ กิด ความคล่องตัวและมีประสิทธิภาพมากข้ึน เน่ืองจากกิจการท่าอากาศยาน เปน็ กจิ การด้านสาธารณปู โภคท่ีมีความสา� คญั ต่อเศรษฐกจิ และความม่ันคง ของประเทศ วันจนั ทร์ ท่ี ๒๖ กมุ ภำพันธ์ พ.ศ. ๒๕๒๒ เวลา ๐๙.๒๐ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร (พระราชอิสริยยศ ในขณะนั้น) ไปทรงปฏิบัติพระราชกรณียกิจในพื้นที่อ�าเภอสันก�าแพง จังหวัดเชียงใหม่ โดยเสด็จพระราชด�าเนิน ไปทรงร่วมส�ารวจภูมิประเทศในป่าสันก�าแพง พร้อมกับนายช่างแขวงการทางล�าพูน กรมทางหลวง เพ่ือศึกษา ความเปน็ ไปไดใ้ นการกา� หนดแนวเสน้ ทางจากบา้ นแมต่ ะไครต้ ดั ขา้ มภเู ขาไปยงั หมบู่ า้ นสหกรณส์ นั กา� แพงแปลงที่ ๖ วนั จันทร์ท่ี ๗ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๒๓ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จ พระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกุมารี ไปทรงร่วมงานสัมมนาและทอดพระเนตร นิทรรศการ ในการสัมมนาการประยุกต์เทคโนโลยีการถ่ายท�าภาพถ่ายทางอากาศและดาวเทียมในการวางแผน ใชท้ ่ลี มุ่ นา้� ทางเหนือของประเทศไทย ณ โรงแรมรนิ ค�า จงั หวดั เชียงไหม่ วันอำทิตย์ ท่ี ๑๙ ตลุ ำคม พ.ศ. ๒๕๒๓ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ ม ใหเ้ จา้ หนา้ ทผ่ี เู้ กยี่ วขอ้ งดา้ นปญั หานา�้ ทว่ มเขา้ เฝา้ รบั พระราชทานพระราชดา� รแิ กไ้ ขปญั หานา�้ ทว่ มพน้ื ทฝี่ ง่ั ตะวนั ออก ของกรุงเทพมหานคร 86 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๒๕ พ.ศ. ๒๕๒๕ ๒๕๓๐ อาคารสถานีรถไฟหัวหินได้รับพิจารณาคัดเลือก จากสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ให้เป็น อาคารอนุรักษ์ดีเด่น โดยได้รับพระราชทานจากสมเด็จ พระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เนื่องจาก มลี กั ษณะพเิ ศษในแบบสถาปตั ยกรรมทแ่ี ตกตา่ งจากสถานี รถไฟอ่ืน ๆ ซ่ึงการรถไฟแห่งประเทศไทยได้ดูแลรักษา มาตั้งแต่ต้นจนถึงปัจจุบันให้อยู่ในสภาพท่ีสวยงาม แบบเดมิ ทุกประการ วนั จนั ทร์ ที่ ๘ มถิ ุนำยน พ.ศ. ๒๕๓๐ เวลา ๑๕.๕๕ น. พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมพิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร เสด็จพระราชดา� เนิน โดยรถยนต์พระท่ีนั่ง พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกุมารี จากพระตา� หนกั จติ รลดารโหฐาน พระราชวงั ดสุ ติ ไปทอดพระเนตรผลงานความกา้ วหนา้ ของโครงการบงึ มกั กะสนั ณ บริเวณโรงงานมักกะสนั ซงึ่ อยูใ่ นพน้ื ท่ีของการรถไฟแหง่ ประเทศไทย ครนั้ เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ถงึ ศาลาบงึ มกั กะสนั คณะกรรมการโครงการปรบั ปรงุ บงึ มกั กะสนั ซง่ึ ประกอบดว้ ย ผแู้ ทนจากกรงุ เทพมหานคร การรถไฟแหง่ ประเทศไทย สา� นกั งานคณะกรรมการสง่ิ แวดลอ้ มแหง่ ชาติ กรมชลประทาน กรมประมง กรมวชิ าการเกษตร กรมพัฒนาทีด่ ิน เฝ้าทลู ละอองธุลพี ระบาทรับเสดจ็ และกราบบงั คมทูลรายงาน ผลงานความกา้ วหนา้ ในการดา� เนนิ งานสนองพระราชดา� ริ ตง้ั แตพ่ ทุ ธศกั ราช ๒๕๒๘ และรบั พระราชทานพระราชดา� ริ เพ่ิมเติม เพื่อปรับปรุงบึงมักกะสัน ซ่ึงเปรียบเสมือน “ไต” ของกรุงเทพมหานคร เป็นแหล่งกรองน้�าส�าหรับ ช่วยบรรเทาสภาพน�้าเน่าเสียในคลองสามเสนอย่างประหยัดด้วยการใช้ผักตบชวาท�าหน้าที่ก�าจัดสารพิษและ สิ่งโสโครก ซงึ่ ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมให้ทดลองไดผ้ ลมาแลว้ ในสวนจติ รลดา วันองั คำร ที่ ๑๕ กนั ยำยน พ.ศ. ๒๕๓๐ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหม่อมให้ตราพระราชกฤษฎีกาแบ่งส่วนราชการกรมการบินพาณิชย์ กระทรวงคมนาคม พ.ศ. ๒๕๓๐ เพอื่ จดั ตง้ั ศนู ยฝ์ กึ การบนิ พลเรอื นในกรมการบนิ พาณชิ ย์ เพอ่ื ใหก้ ารปฏบิ ตั ริ าชการเกดิ ความคลอ่ งตวั มปี ระสทิ ธภิ าพ มากขึน้ และเหมาะสมกับสภาพงานปัจจบุ ัน 8๗

ทศวรรษที่ ๕ พ.ศ. ๒๕๓๑ - ๒๕๔๐ 88 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๓๑ วนั อังคำร ที่ ๕ กรกฎำคม พ.ศ. ๒๕๓๑ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลดลุ ยเดช บรมนาถบพิตร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ิ์ พระบรม- ราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราช- กมุ าร (พระราชอสิ รยิ ยศในขณะนน้ั ) สมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า เจา้ ฟา้ มหาจกั รสี ริ นิ ธร สยามบรมราชกมุ ารี และ สมเดจ็ พระเจา้ พ่นี างเธอ เจ้าฟา้ กลั ยาณิวฒั นา กรมหลวงนราธวิ าสราชนครนิ ทร์ โดยรถไฟพระท่ีน่งั ขบวนรถพิเศษ ซึ่งการรถไฟแห่งประเทศไทย กระทรวงคมนาคมจัดถวาย จากสถานีรถไฟจิตรลดาไปยังสถานีรถไฟอยุธยา ในการพระราชพธิ ีบวงสรวงสังเวยสมเดจ็ พระมหากษตั รยิ ์ในอดตี ในโอกาสพระราชพธิ รี ัชมังคลาภิเษก กรกฎาคม พทุ ธศกั ราช ๒๕๓๑ ณ พลบั พลาตรมี ขุ พระราชวงั โบราณ จงั หวดั พระนครศรอี ยธุ ยา และเสดจ็ พระราชดา� เนนิ กลบั กรุงเทพมหานครโดยรถไฟพระทน่ี ั่งขบวนรถพิเศษในวนั เดียวกนั 89

๒๕๓๔ วันเสำร์ ที่ ๒๔ ธันวำคม พ.ศ. ๒๕๓๑ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร ได้เสด็จลง ณ อาคารชัยพัฒนา สวนจิตรลดา พระราชวังดสุ ติ พรอ้ มด้วยสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสริ นิ ธร สยามบรมราชกุมารี พระราชทานพระบรมราชวโรกาสให้หม่อมเจ้าจักรพันธ์เพ็ญศิริ จักรพันธุ์ องคมนตรี พลโท เทียนชัย จ่ันมุกดา รองสมุหราชองครกั ษ์ นายจริย์ ตุลยานนท์ อธิบดีกรมชลประทาน พรอ้ มด้วยนายสุเมธ ตันติเวชกุล ผู้อ�านวยการ ส�านักงานคณะกรรมการพิเศษเพ่ือประสานงานโครงการอันเน่ืองมาจากพระราชด�าริ และเจ้าหน้าท่ีผู้เก่ียวข้อง เฝา้ ทลู ละอองธุลีพระบาท มพี ระราชดา� รใิ ห้หน่วยงานที่เก่ียวข้องรว่ มกนั บรรเทาทกุ ข์อุทกภัยในภาคใต้ วันพธุ ท่ี ๒ และวันอังคำร ที่ ๒๙ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๓๔ คณะรัฐมนตรีมีมติให้จัดสร้างสวนสาธารณะขนาดใหญ่บนพ้ืนท่ีของสนามกอล์ฟรถไฟ ด้านทิศตะวันตก ของสวนจตจุ กั ร ซ่งึ เปน็ ที่ดนิ ของการรถไฟแห่งประเทศไทย เนื้อทป่ี ระมาณ ๕๑๕ ไร่ ทดี่ นิ สว่ นแรก เนอื้ ทป่ี ระมาณ ๑๔๐ ไร่ การรถไฟแหง่ ประเทศไทยรว่ มกบั มลู นธิ สิ วนสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ิ์ จดั สรา้ ง “สวนสาธารณะสมเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ติ ”ิ์ นอ้ มเกลา้ นอ้ มกระหมอ่ มถวายเฉลมิ พระเกยี รตสิ มเดจ็ พระนางเจา้ สริ กิ ิติ์ พระบรมราชินนี าถ เน่ืองในโอกาสทรงเจรญิ พระชนมพรรษาครบ ๖๐ พรรษา ๑๒ สิงหาคม ๒๕๓๕ ๒๕๓๕ วนั พฤหัสบดี ที่ ๒ เมษำยน พ.ศ. ๒๕๓๕ ๒๕๓๖ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ตราพระราชบัญญัติทางหลวง พ.ศ. ๒๕๓๕ ขึ้น เพ่ือปรับปรุงกฎหมายว่าด้วยทางหลวงให้มีความเหมาะสมกับ สภาพการณ์ และมคี วามสอดคลอ้ งกับความเจริญและการพัฒนาประเทศ วนั พุธ ท่ี ๑๙ สิงหำคม พ.ศ. ๒๕๓๕ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มพี ระบรมราชโองการโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ มใหต้ ราพระราชกฤษฎกี าจดั ตง้ั องคก์ ารรถไฟฟา้ มหานคร พ.ศ. ๒๕๓๕ ตงั้ องค์การรถไฟฟ้ามหานครข้ึน เพื่อบรรเทาปญั หาการจราจรและจดั ระบบการขนส่งมวลชนใหเ้ กิดความคล่องตัว และมปี ระสิทธิภาพมากขึน้ เหมาะสมกับจ�านวนประชากรทเี่ พิม่ ขึน้ ในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑล วนั เสำร์ ท่ี ๒๗ พฤศจกิ ำยน พ.ศ. ๒๕๓๖ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้า โปรดกระหมอ่ มใหต้ ราพระราชกฤษฎกี าจดั ตง้ั องคก์ ารรถไฟฟา้ มหานคร (ฉบบั ท่ี ๒) พ.ศ. ๒๕๓๖ เพอ่ื แกไ้ ขเพม่ิ เตมิ โครงสร้างและกลไกการบริหารองค์การรถไฟฟ้ามหานครให้มีประสิทธิภาพเพิ่มขึ้น เหมาะสมและสอดคล้องกับ นโยบายการบริหารรัฐวสิ าหกิจ 90 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๓๗ วนั พธุ ที่ ๒๖ มกรำคม พ.ศ. ๒๕๓๗ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร เสดจ็ พระราชดา� เนนิ โดยรถยนตพ์ ระทนี่ ง่ั จากพระต�าหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต ไปทรงเปิดสถานีควบคุมภาคพื้นดินดาวเทียมไทยคม ถนนรตั นาธิเบศร์ อ�าเภอเมอื งนนทบรุ ี จงั หวัดนนทบุรี วันเสำร์ ที่ ๒๖ กุมภำพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๓๗ พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภูมิพลอดุลยเดช มีพระบรมราชโองการโปรดเกล้าโปรดกระหมอ่ มใหต้ รา พระราชกฤษฎกี าแบง่ สว่ นราชการกรมการบนิ พาณชิ ย์ กระทรวงคมนาคม พ.ศ. ๒๕๓๗ เพอื่ ใหเ้ หมาะสมกบั ภารกจิ และสภาพของงานทีเ่ ปลี่ยนแปลงไป 91

วันศุกร์ ท่ี ๘ เมษำยน พ.ศ. ๒๕๓๗ เวลา ๐๗.๓๕ น. พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระนางเจา้ สิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกุมารี ไปยังท่าอากาศยานกองบัญชาการกองทัพอากาศ ดอนเมือง ต่อจากน้ันประทับเคร่ืองบิน พระท่ีน่ังไปยังท่าอากาศยานอุดรธานี เสด็จพระราชด�าเนินไปยังบ้านจอมมณี ต�าบลมีชัย อ�าเภอเมืองหนองคาย จงั หวดั หนองคาย เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ไปทรงเปดิ สะพานขา้ มแมน่ า้� โขง หนองคาย - เวยี งจนั ทน์ (สะพานมติ รภาพ) ณ จงั หวดั หนองคาย สะพานขา้ มแมน่ า�้ โขง หนองคาย - เวียงจนั ทน์ (สะพานมติ รภาพ) เปน็ เสน้ ทางใหส้ าธารณรฐั ประชาธิปไตย ประชาชนลาวได้ขนส่งสินค้าผ่านประเทศไทยออกสู่ตลาดโลก และยังช่วยสร้างเสริมสัมพันธไมตรีระหว่าง สองประเทศให้แน่นแฟ้นย่ิงข้ึน ใช้เวลาสร้างรวม ๑ ปี ๑ เดือน มีความยาวทั้งส้ิน ๑,๑๗๔ เมตร ทอดข้ามจาก ฝ่งั ไทยบริเวณหาดจอมมณี บา้ นจอมมณี ตา� บลมชี ัย อา� เภอเมืองหนองคาย จงั หวัดหนองคาย ไปยังฝ่งั ลาวบรเิ วณ ท่านาแลง้ บ้านม่วง เมืองหาดทรายฟอง แขวงเวียงจันทน์ เวลา ๑๐.๐๘ น. นายจอห์น คิตตงิ นายกรฐั มนตรีออสเตรเลยี กล่าวมอบสะพานมิตรภาพแกพ่ ลเอก ค�าไต สพี นั ดอน นายกรฐั มนตรสี าธารณรฐั ประชาธปิ ไตยประชาชนลาว และนายชวน หลกี ภยั นายกรฐั มนตรไี ทย จากนน้ั กราบบังคมทูลเชิญพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดช บรมนาถบพิตร และกล่าวเชิญนายหนูฮัก พูมสะหวัน ประธานประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ทรงกดปุ่มและกดปุ่มเปิดแพรคลุมป้าย สะพานมิตรภาพ เม่ือเวลา ๑๐.๒๕ น. 92 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

เม่อื เสร็จสน้ิ พธิ ีการ พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมพิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร สมเดจ็ พระนางเจ้า สิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ และสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกุมารี เสด็จพระราชด�าเนินพร้อมด้วยนายหนูฮัก พูมสะหวัน ประธานประเทศสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ประทับรถยนต์พระที่นั่ง ไปเยือนสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว โดยใช้เส้นทางข้ามสะพานมิตรภาพ ตามค�ากราบบงั คมทูลเชิญของนายหนฮู กั พูมสะหวนั เมอื่ เวลา ๑๐.๓๐ น. 93

วนั พฤหัสบดี ที่ ๑๘ สิงหำคม พ.ศ. ๒๕๓๗ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร เสดจ็ พระราชดา� เนนิ ทรงเปน็ องคป์ ระธาน พิธีเปิดนิทรรศการในการประชุมนานาชาติ เร่ือง วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีเพื่อความสัมพันธ์ที่ดีต่อเพื่อนบ้าน: เทคโนอนิ โดจนี ณ ศนู ยป์ ระชมุ สหประชาชาติ กรงุ เทพมหานคร โดยมนี ายสมทิ ธ ธรรมสโรช อธบิ ดกี รมอตุ นุ ยิ มวทิ ยา ได้ถวายรายงาน เรอื่ ง ดาวเทียมอตุ นุ ิยมวทิ ยา ๒๕๓๙ วันอังคำร ท่ี ๑๖ เมษำยน พ.ศ. ๒๕๓๙ เวลา ๑๖.๔๙ น. พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภมู ิพลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร เสดจ็ พระราชด�าเนิน โดยรถยนตพ์ ระทนี่ งั่ จากพระต�าหนกั จิตรลดารโหฐาน พระราชวงั ดุสติ ไปทรงวางศิลาฤกษก์ ่อสร้างสะพานคูข่ นาน ลอยฟ้าบรมราชชนนี ณ บริเวณหนา้ หา้ งสรรพสนิ คา้ เมอรร์ คี่ ิงส์ ถนนบรมราชชนนี เขตบางพลดั กรุงเทพมหานคร จากน้นั เสด็จพระราชด�าเนินไปทอดพระเนตรนิทรรศการ แลว้ เสด็จพระราชดา� เนินกลบั เวลา ๑๘.๐๕ น. วันศกุ ร์ ที่ ๗ มิถนุ ำยน พ.ศ. ๒๕๓๙ กระทรวงคมนาคมและหนว่ ยงานในสังกดั ร่วมบรจิ าคเงินจา� นวน ๑๐๐,๖๗๔,๗๗๐ บาท ในรายการรวมใจ ถวายชัย ธ ครองไทย ๕๐ ปี ซ่ึงรฐั บาลจัดข้ึนทางสถานโี ทรทัศน์ช่อง ๙ อสมท. เพอ่ื ทูลเกลา้ ทูลกระหมอ่ มถวาย พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร โดยเสดจ็ พระราชกศุ ลเนอ่ื งในโอกาสพระราชพธิ ี กาญจนาภิเษก ฉลองสิรริ าชสมบัติ ๕๐ ปี ๙ มิถนุ ายน ๒๕๓๙ วันองั คำร ที่ ๑๙ พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๕๓๙ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหมอ่ ม ให้สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราลงกรณ สยามมกุฎราชกุมาร (พระราชอิสริยยศในขณะนั้น) เสดจ็ พระราชดา� เนนิ แทนพระองคท์ รงวางศลิ าฤกษโ์ ครงการรถไฟฟา้ มหานครสายเฉลมิ รชั มงคล ชว่ งหวั ลา� โพง - บางซอ่ื ณ สถานหี วั ลา� โพง ซงึ่ เปน็ สถานรี ถไฟเกา่ แกท่ ส่ี ดุ ของประเทศ และเพอื่ เปน็ การรา� ลกึ ถงึ กจิ การรถไฟในประเทศไทย ทพี่ ระบาทสมเด็จพระจลุ จอมเกลา้ เจา้ อยูห่ ัวไดท้ รงวางศิลาฤกษ์การก่อสร้าง ณ สถานที่แหง่ น้ี 94 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

๒๕๔๐ วนั อังคำร ที่ ๒๕ กุมภำพนั ธ์ พ.ศ. ๒๕๔๐ เวลา ๑๖.๓๕ น. พระบาทสมเด็จพระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดุลยเดช บรมนาถบพติ ร เสด็จพระราชดา� เนนิ พร้อมด้วยสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดา เจ้าฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกุมารี โดยรถยนต์พระท่ีน่ัง จากพระต�าหนักจิตรลดารโหฐาน พระราชวังดุสิต ไปในพิธีน้อมเกล้าน้อมกระหม่อมถวายเรือขจัดคราบน้�ามัน “เดน่ สุทธิ” ณ ศูนย์ฝึกพาณชิ ยนาวี ตา� บลบางนางเกรง อ�าเภอเมอื งสมทุ รปราการ จังหวัดสมทุ รปราการ 95

เม่ือเสด็จพระราชด�าเนินถึงศูนย์ฝึกพาณิชยนาวีแล้ว เสด็จเข้าพลับพลาพิธี ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการ บูชาพระพุทธนวราชบพิตร ทรงศีลแล้ว นายสุวัจน์ ลิปตพัลลภ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคม กราบบังคม ทูลรายงานถึงความเป็นมาของเรือขจัดคราบน�้ามันเด่นสุทธิว่า กรมเจ้าท่า กระทรวงคมนาคม ได้จัดท�าโครงการ เพ่อื ป้องกันและขจดั มลพษิ ทางน้�าเนือ่ งจากนา้� มนั โดยเรม่ิ ดา� เนนิ โครงการมาตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๒๘ และในการขอรับ ความช่วยเหลือทางวิชาการ พาหนะ และอุปกรณ์ขจัดคราบน�้ามันน้ัน ได้รับความร่วมมือเป็นอย่างดีจากรัฐบาล ราชอาณาจกั รเดนมารก์ ผา่ นทาง DANIDA ในการจดั สง่ คณะผเู้ ชย่ี วชาญมาดา� เนนิ การศกึ ษาเบอื้ งตน้ รวบรวมขอ้ มลู และจัดท�าแผนปฏิบัติการแห่งชาติเพ่ือป้องกันและขจัดมลพิษทางน�้าเน่ืองจากน้�ามัน แผนน้ีได้รับความเห็นชอบ จากคณะกรรมการปอ้ งกนั และขจดั มลพษิ ทางนา�้ เนอ่ื งจากนา�้ มนั ประกาศใหเ้ ปน็ แผนปฏบิ ตั กิ ารแหง่ ชาติ เมอื่ เดอื น เมษายน พ.ศ. ๒๕๓๘ ซง่ึ ในการด�าเนนิ งานระยะที่ ๑ กรมเจ้าทา่ ได้รบั ความชว่ ยเหลือในรปู ความชว่ ยเหลอื แบบ ใหเ้ ปล่าในวงเงนิ ๓๐.๘ ล้านเดนนชิ โครนเนอร์ (ประมาณ ๑๕๐ ล้านบาท) จากราชอาณาจักรเดนมารก์ ส�าหรบั จัดซื้อเรือขจัดคราบน�้ามันที่มีสมรรถนะในการขจัดคราบน้�ามันโดยวิธีโรยทุ่นกักน้�ามันเพ่ือล้อมน้�ามันไว้ในท่ีจ�ากัด แลว้ ใชเ้ ครอ่ื งดดู เกบ็ คราบนา�้ มนั เขา้ ไปไวใ้ นถงั เกบ็ ในเรอื เพอ่ื นา� ไปขจดั ในทที่ เี่ หมาะสมตอ่ ไป เรอื ขจดั คราบนา�้ มนั ลา� นี้ 96 พระบรมราชาวิถี ๗ ทศวรรษ พิพัฒน์คมนาคม

ตอ่ สรา้ งจากอ่ตู ่อเรอื ในประเทศเดนมารก์ การตอ่ สร้างแล้วเสรจ็ ในเดือนสิงหาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ ออกเดนิ ทางจาก อู่ตอ่ เรือถงึ ประเทศไทยที่ศนู ยฝ์ กึ พาณชิ ยนาวี กรมเจ้าท่า จังหวัดสมุทรปราการ เม่ือวนั ที่ ๒ ตุลาคม พ.ศ. ๒๕๓๙ และ พ.ศ. ๒๕๓๙ เปน็ มหามงคลสมยั พระราชพธิ กี าญจนาภเิ ษก ทพี่ ระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพิตร ทรงครองสิริราชสมบัติครบ ๕๐ ปี รัฐบาลไทยและรัฐบาลเดนมาร์กจึงพร้อมใจกันน้อมเกล้า นอ้ มกระหมอ่ มถวายเรอื ขจดั คราบนา้� มนั ลา� นแ้ี ดพ่ ระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร ซึ่งทรงพระกรณุ าโปรดเกลา้ โปรดกระหม่อมรบั และพระราชทานนามเรอื ล�าน้ีว่า “เดน่ สทุ ธิ” นายเยอรเ์ กน บลงั ชเตด ไรเมอรส์ เอกอคั รราชทตู เดนมาร์กประจ�าประเทศไทย กราบบงั คมทลู พระกรณุ า น้อมเกล้านอ้ มกระหมอ่ มถวายเรือ “เด่นสุทธ”ิ จากนนั้ พระบาทสมเดจ็ พระปรมนิ ทรมหาภมู พิ ลอดลุ ยเดช บรมนาถบพติ ร และสมเดจ็ พระเทพรตั นราชสดุ า เจา้ ฟ้ามหาจักรีสิรินธร สยามบรมราชกมุ ารี เสดจ็ ลงเรือเดน่ สุทธิ ทรงพระสุหร่าย ทรงเจิมปา้ ยชอื่ เรือ “เด่นสุทธ”ิ ทอดพระเนตรภายในเรอื แลว้ เสดจ็ ขนึ้ จากเรอื ไปทอดพระเนตรนทิ รรศการอปุ กรณข์ จดั คราบนา้� มนั สมควรแกเ่ วลา จงึ ประทับรถยนตพ์ ระท่ีนงั่ เสด็จพระราชดา� เนนิ กลับ 9๗