ตุ้มโฮม ฮักแพง เบิ่งแงง สุขภาวะชุมชน

กลุ่มเป้าหมาย กลมุ่ เปา้ หมายคอื ผสู้ งู อายุที่สมคั รใจเปน็ นกั เรียนผู้สงู อายรุ ุ่นที่ ๑/๒๕๖๐ จ�ำนวน ๑๑๐ คน และรนุ่ ท่ี ๒/๒๕๖๑ จำ� นวน ๑๓๔ คน โดยมรี ะยะเวลาในการเรยี นรแู้ ละทำ� กจิ กรรมตามหลกั สตู ร ๖ อ. เปน็ ระยะเวลา ๑๐ เดอื น/ ๑ หลักสูตร กำ� หนดเรียนทกุ วันพธุ ของสปั ดาห์ รูปธรรมการด�ำเนนิ งาน ๑. ศกึ ษาฐานขอ้ มูลผู้สูงอายจุ ำ� นวน ๙๐๘ ราย ภายในตำ� บลยางข้ีนก ๒. ประชาสมั พนั ธ์/ประชุมประชาคม เพอื่ จัดตัง้ โรงเรยี นผ้สู งู อายตุ �ำบลยางขี้นก ๓. จัดประชุมคณะกรรมการโรงโรงเรยี นผสู้ ูงอายตุ �ำบลยางขนี้ ก ๔. รับสมคั รนกั เรียนเพ่อื คดั เลือกคุณสมบตั เิ ขา้ เรียนในโรงเรียนฯ ๕. พิธีเปิดโรงเรยี นผสู้ งู อายุตำ� บลยางขีน้ ก วนั ท่ี ๑๓ เมษายน ๒๕๖๐ ๖. เปิดท�ำการเรียนการสอนตามหลักสูตร การเรียนรู้เพ่ือพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุรุ่นท่ี ๑/๒๕๖๐ (หลักสูตร ๕ อ.) และตอ่ เนือ่ งรนุ่ ที่ ๒ /๒๕๖๑ (หลักสูตร ๖ อ.) ๗. รายงานผลการจดั ทำ� โครงการต่อนายก อบต.ยางขี้นก ผลการดำ� เนินงาน ๑. อาหาร คอื การไดร้ บั สารอาหารทถ่ี กู ตอ้ งเพยี งพอและเหมาะสมในหนงึ่ มอ้ื รวมทง้ั ความเขา้ ใจ และเรยี นร้อู าหารทมี่ คี วามเหมาะสมและถกู ตอ้ งตามหลกั โภชนาการตามวัยของตนเองด้วย ๒. ออกกำ� ลังกาย คือ ผูส้ ูงอายไุ ดอ้ อกก�ำลงั กายและร้จู ักวิธีการดแู ลสุขภาพของตนเองด้วยการ ออกก�ำลงั กายท่ีเหมาะสม ๓. อารมณ์ คอื การไดพ้ บปะและสมาคมกบั เพอ่ื นๆ ไดแ้ ลกเปลย่ี นเรยี นรแู้ ละทำ� กจิ กรรมรว่ มกนั ทำ� ใหอ้ ารมณด์ ี ไมเ่ ครยี ดและมคี วามภาคภูมใิ จและรคู้ ณุ ค่าของตนเอง ๔. อาชพี คอื การไดฝ้ กึ อาชพี ตามความถนดั ของตนเองและเปน็ ชอ่ งทางของการสรา้ งรายไดเ้ พม่ิ ขึน้ และยงั เปน็ การฝึกฝนความสามารถและพรสวรรค์สว่ นตัวอีกด้วย ๕. โอกาส คอื การไดม้ โี อกาสในการแสดงออกทางสงั คมและโอกาสแหง่ การเรยี นรแู้ ละแสดงความ สามารถของตนเอง ๖. ไอที คอื การเรยี นรเู้ ทา่ ทนั สอื่ และการรจู้ กั การใชส้ อ่ื ทถ่ี กู ตอ้ งเพอ่ื ใหไ้ ดส้ ามารถนำ� ไปสอนบตุ ร หลานต่อไดใ้ นกรณีทผ่ี ูส้ งู อายกุ บั เด็กไดอ้ ยู่ร่วมกนั หรอื ในกรณีท่ีผสู้ ูงอายเุ ป็นผูเ้ ลย้ี งดเู ด็กในครอบครัว 74 องค์การบริหารส่วนต�ำบลยางขน้ี ก อ�ำเภอเขอื่ งใน จงั หวดั อบุ ลราชธานี

ประเด็น การพฒั นาระบบการดูแลผสู้ ูงอายุโดยชุมชนท้องถนิ่ โรงเรยี นสูงวัย จำ� นวน ๖ หมู่บา้ น ประชากร ผ้สู ูงอายุ ๑๐ชมุ ชน ๔,๒๙๐ คน จ�ำนวน ๘๑๙ คน จำ� นวน ๗๘๗ ครัว ชาย ๒,๐๗๖ คน ๑๙.๐๙% เรอื น หญงิ ๒,๒๓๓ คน ชาย ๓๔๓ คน หญิง ๔๗๖ คน ทนุ ทางสังคม ชมรมผู้สูงอายุทั้ง ๗ ชมรม, ขา้ ราชการบ�ำนาญ, อำ� เภอสนม,พฒั นาชุมชนสนม, การศึกษานอก ระบบและการศึกษาตาอัธยาศัยสนม, สถานตี �ำรวจสนม, พฒั นาชุมชนสนม, พมจ.สุรินทร์, สสจ.สรุ ินทร์ ข้อมูลและเครอ่ื งมือในการดำ� เนนิ งาน • ข้อมลู พื้นฐานชมุ ชน (TCNAP) • ขอ้ มลู ทุนและศกั ยภาพแหลง่ เรยี นรู้ในชุมชน (RECAP) • ระบบข้อมลู พน้ื ฐานโรงพยาบาลสนม • ทะเบยี นราษฎร์ ขอ้ มลู พนื้ ฐาน (จปฐ.) Key Actors : โรงเรียนสงู วยั เทศบาลตำ� บลสนม พื้นที่: เทศบาลตำ� บลสนม อ�ำเภอสนม จงั หวดั สุรนิ ทร์ วทิ ยากร: นางเพ็ญศรี ชัยงาม ตำ� แหน่ง: ผอู้ �ำนวยการโรงเรียน เบอรโ์ ทรศัพท:์ ๐๙๘-๔๙๓-๖๙๑๕ ความเปน็ มา โรงเรยี นผสู้ งู อายุ จดั ตงั้ ขนึ้ เมอื่ ปี ๒๕๕๙ เปน็ รปู แบบหนงึ่ ในการสง่ เสรมิ การเรยี นรตู้ ลอดชวี ติ การ จัดการศึกษา การพัฒนาทักษะเพ่ือพัฒนาคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ และกิจกรรมของโรงเรียนผู้สูงอายุจะเป็น เรอ่ื งทผี่ สู้ งู อายสุ นใจและมคี วามสำ� คญั ตอ่ การดำ� เนนิ ชวี ติ ชว่ ยเพมิ่ พนู ความรู้ ทกั ษะชวี ติ ทจ่ี ำ� เปน็ โดยวทิ ยากร จิตอาสาหรือจากหน่วยงานที่เกี่ยวข้องขณะเดียวกันก็เป็นพ้ืนที่ท่ีผู้สูงอายุจะได้แสดงศักยภาพ โดยการ ถา่ ยทอดภมู คิ วามรปู้ ระสบการณ์ ทส่ี ง่ั สมแกบ่ คุ คลอนื่ เพอื่ สบื สานภมู ปิ ญั ญาใหค้ งคณุ คา่ คกู่ บั ชมุ ชน ในระยะ แรกอาจเป็นเพยี งการรวมกลมุ่ พบปะพดู คุยกัน แลว้ จึงคอ่ ยๆ มีรปู แบบชัดเจนขึ้น มกี จิ กรรมที่หลากหลาย ตามความต้องการของผู้สูงอายุ และมีการขยายกิจกรรมจากที่มีการด�ำเนินการอยู่แล้ว โดยมีหลักสูตรการ เรียนการสอนเพ่ือน�ำใช้ในโรงเรียน โดยใช้สถานท่ีคือห้องประชุมเทศบาลต�ำบลสนมเป็นพื้นท่ีด�ำเนินการ ปัจจบุ นั มนี กั เรียนผ้สู งู อายจ�ำนวน ๑๐๘ คนคิดเปน็ ร้อยละ ๑๓.๑๘ ของผู้สงู อายุที่เปน็ กลมุ่ เป้าหมายทจี่ ะ เป็นนกั เรยี น เทศบาลตำ� บลสนม อำ� เภอสนม จงั หวดั สรุ ินทร์ 75

กลมุ่ เปา้ หมาย ครอบคลมุ ผสู้ ูงอายุ ๖ หมู่บ้าน ๑๐ ชมุ ชน ๑. ผสู้ ูงอายุติดสงั คม จำ� นวน ๗๖๒ คน ๒. ผสู้ ูงอายตุ ดิ บา้ น จำ� นวน ๕๐ คน รูปธรรมการดำ� เนินงาน ๑. จัดการเรียนการสอน ๑๒ เดือน ตอ่ ๑ รนุ่ ปจั จุบนั เป็นรนุ่ ท๓ี่ จ�ำนวน ๑๐๘ คนตอ่ รนุ่ เนน้ กลุม่ ผู้สงู อายปุ ระเภทตดิ บา้ น ๒. จัดการเรียนการสอนสัปดาห์ละ ๑ วัน รวม๕๒ ครั้ง/ปี จัดท�ำหลักสูตรการส่งเสริมคุณภาพชีวิต ผสู้ งู อายุ ตามความตอ้ งการของผสู้ งู อายแุ ละทมี วชิ าการและทมี ทปี่ รกึ ษา ประกอบดว้ ย ๗ หมวด ไดแ้ ก่ หมวดสขุ ภาพ หมวดพัฒนาจิต หมวดงานอดิเรก หมวดวัฒนธรรมทางภาษาและท้องถ่ิน ส่ิงท่ีควรรู้ในชีวิตประจ�ำวัน ภาษา ตา่ งประเทศเพอ่ื การสอ่ื สาร การใช้เทคโนโลยีเบ้ืองตน้ ๓. ส่งเสรมิ การปลูกผักสวนครวั เลีย้ งไก่ เปด็ ปลา เพือ่ บริโภคเอง ๔. จดั บรกิ ารรถรับส่งผ้อู ายุในวนั ทีม่ าเรียนและวนั ท่มี กี จิ กรรม ดว้ ยบรกิ ารรถมนิ ิบสั เทศบาล ๔. สง่ เสรมิ กจิ กรรมออกกำ� ลงั กาย ดว้ ยการรำ� ผา้ ขาวมา้ รำ� วงกงกา้ ยางยดื ยดื อายุ รำ� ไมพ้ ลอง สนั ทนาการ ๕. ส่งเสริมการออมในโรงเรียนสูงวัย เพ่ือช่วยเหลือเพ่ือนสมาชิกนักเรียนผู้สูงอายุ กรณีเสียชีวิต สนบั สนุนใหผ้ สุ้ ูงอายเุ ป็นสมาชกิ กลุม่ ออมทรพั ย์สวัสดกิ ารเทศบาลตำ� บลสนม ๖. น�ำใช้ข้อมูลพ้ืนฐานชุมชน (TCNAP) มาวิเคราะห์ในการที่จะพัฒนาคุณภาพชีวิต ผู้สูงอายุ แยกประเภทกล่มุ ผ้สู งู อายุ ไดแ้ ก่ กลุ่มติดสงั คม ติดบ้าน ตดิ เตียง มีประชุมผ้ทู เี่ กี่ยวขอ้ ง ทงั้ ๔ องค์กรหลัก ในพนื้ ที่ จัดให้มีกิจกรรมให้ผู้สูงอายุมาพบปะกันนอกจากกิจกรรมท่ี เทศบาลต�ำบลการอยู่เป็นประจ�ำทุกปี คือวันผู้สูงอายุ การเรยี นร้ตู ลอดชีวติ ในนามโรงเรียนผสู้ ูงอายุเทศบาลตำ� บลสนม ๗. รณรงคป์ ระชาสมั พันธ์การสร้างการเรียนผู้ตลอดชวี ิตในโรงเรยี นผ้สู งู อายใุ หก้ บั ชุมชนและผูส้ ูงอายุ ผลการด�ำเนนิ งาน ผสู้ งู อายไุ ดร้ บั การสง่ เสรมิ และพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ดว้ ยการจดั การเรยี นรตู้ ลอดชวี ติ ของผสู้ งู อายใุ นเนอ้ื หา หลักสูตรของโรงเรยี นผสู้ งู อายุ สามารถที่จะพัฒนาศกั ยภาพของตนเองในด้านต่าง ๆ การดูแลตนเอง มคี วามรคู้ วาม เขา้ ใจในสทิ ธขิ องตนเองทพี่ งึ จะไดร้ บั จากรฐั และชมุ ชน มคี วามรคู้ วามเขา้ ใจวธิ กี ารเสรมิ สรา้ งสขุ ภาพทด่ี ใี นวยั สงู อายุ ทัง้ ทางดา้ นรา่ งกายและจติ ใจ ๑. เกดิ ผลผลติ แล้ว ๒ รนุ่ จำ� นวน ๒๓๒ คน ๒. เกดิ ครภู มู ปิ ญั ญาท่ี สามารถถา่ ยทอดได้ ๒๐ คน เชน่ จกั สาน การทำ� ดอกไมป้ ระดษิ ฐ์ เกษตรอนิ ทรยี ์ ๓. เกดิ กจิ กรรมตอ่ ยอดในการสง่ เสรมิ กลมุ่ อาชพี ผสู้ งู อายใุ นชมุ ชนอยา่ งยง้ั ยนื เชน่ กลมุ่ ทอผา้ ฝา้ ย กลมุ่ แปรรูปอาหารในทอ้ งถิ่น 76 เทศบาลตำ� บลสนม อ�ำเภอสนม จังหวดั สรุ นิ ทร์

ประเด็น การพฒั นาระบบการดูแลผู้สงู อายโุ ดยชมุ ชนท้องถนิ่ โรงเรียนผูส้ ูงอายุ หมู่บ้านทด่ี �ำเนินการ ประชากร ผสู้ ูงอายุ ๖๐ ปี ขึน้ ไป จำ� นวน ๑๗ หมบู่ า้ น จ�ำนวน ๙,๕๗๑ คน จ�ำนวน ๑,๔๙๘ คน ๒,๔๗๒ ครวั เรือน หญงิ ๔,๗๗๔ คน หญงิ ๘๑๙ คน ชาย ๔,๗๙๗ คน ชาย ๖๗๙ คน ทุนทางสังคม Care Giver ๑๖ คน Care manager ๓ คน อสม. ๒๒๗ คน รพ.สต. ๓ แหง่ ศพอส. ๑ แหง่ ศนู ย์บรกิ าร กายอปุ กรณ์ ๑ แห่ง ขอ้ มลู และเคร่อื งมอื ในการด�ำเนินงาน • ขอ้ มูลจากระบบข้อมลู ต�ำบล (TCNAP) และการวิจยั ชุมชน (RECAP) • ขอ้ มลู ประชากรจากระบบทะเบียนราษฎร์ Key Actors: โรงเรียนผสู้ ูงอายุ พื้นท่:ี องค์การบริหารสว่ นตำ� บลสรา้ งถอ่ อำ� เภอเข่ืองใน จงั หวดั อุบลราชธานี วิทยากร: นายหนูรกั ษ์ สารการ ตำ� แหนง่ : รองผอู้ �ำนวยการโรงเรียนผสู้ งู อายตุ ำ� บลสร้างถอ่ เบอร์โทรศัพท:์ ๐๘๑-๗๙๐-๗๐๕๘ ความเป็นมา ต�ำบลสรา้ งถอ่ มปี ระชากรผสู้ ูงอายุ ๖๐ ปีขึ้นไป จำ� นวน ๑,๔๙๘ คน คิดเปน็ ร้อยละ ๑๕.๖๕ และ ผู้ท่ีเตรียมเข้าสู่วยั ผสู้ ูงอายุ อายุ ๕๕ ปี ขึ้นไป จำ� นวน ๑,๓๗๖ คน คิดเปน็ ร้อยละ ๑๔.๓๗ ประชากรทงั้ หมด คอื ๙,๕๗๑ คน ซ่งึ ถือมสี ดั สว่ นทค่ี ่อนข้างสงู จดั วา่ เปน็ สังคมผู้สูงอายุ เป็นผูส้ งู อายตุ ิดบา้ น ๓๔ คน ติดเตยี ง ๙ คน และเปน็ ผสู้ งู อายทุ ว่ั ไป ๑,๖๕๖ คน และยงั พบวา่ ผสู้ งู อายใุ นพนื้ ทต่ี ำ� บลสรา้ งถอ่ ประสบปญั หาอาศยั อยู่โดยลำ� พงั ไม่มีคนดูแล ปญั หาเศรษฐกจิ ปญั หาด้านสุขภาพ ซ่งึ ถอื วา่ เปน็ เร่อื งส�ำคัญท่ีตอ้ งแก้ไขและช่วย เหลอื อยา่ งไรก็ตาม ในพืน้ ทตี่ ำ� บลสรา้ งถ่อยังพบว่ามีผู้สูงอายุทม่ี คี วามเชยี่ วชาญ มที ักษะความรู้ เชน่ เป็น บุคลากรทางการศึกษาและเป็นข้าราชการบ�ำนาญ เป็นผู้มีความรู้ด้านศิลปะ ภูมิปัญญาท้องถิ่น ความ เชีย่ วชาญดา้ นงานช่าง และการท�ำเกษตรอินทรีย์ เปน็ ตน้ ซึ่งถือว่าเปน็ ทนุ ทางสังคมท่มี ีความสำ� คัญในการ พฒั นาศักยภาพใหเ้ กดิ แก่ตนเองและเพ่อื นผสู้ งู อายุ ดงั นน้ั เพอ่ื เปน็ การรองรบั สงั คมผสู้ งู อายทุ กี่ ำ� ลงั จะใกลเ้ ขา้ มาเตม็ รปู แบบและเปน็ การปอ้ งกนั ปญั หา อันอาจจะเกิดขึ้นตามมาทั้งทางด้านสังคมเศรษฐกิจในระดับชุมชนท้องถ่ิน องค์การบริหารส่วนต�ำบลสร้าง ถอ่ จงึ ไดด้ ำ� เนนิ การจดั ตง้ั โรงเรยี นผสู้ งู อายตุ ำ� บลสรา้ งถอ่ ขน้ึ เมอื่ วนั ที่ ๑๔ กพ. ๒๕๖๐ เพอ่ื สง่ เสรมิ และพฒั นา ศกั ยภาพผสู้ งู อายใุ หม้ โี อกาสทำ� กจิ กรรม การแลกเปลยี่ นและการแสดงความสามารถทเี่ ปน็ ประโยชนต์ อ่ ชมุ ชน อีกทัง้ ยงั เปน็ การส่งเสริมใหเ้ ห็นคณุ ค่าในตนเองของผู้สูงอายุอกี ดว้ ย ปจั จบุ ันมีนักเรยี นจ�ำนวน ๒๐๔ คน องค์การบริหารส่วนต�ำบลสรา้ งถ่อ อ�ำเภอเขอ่ื งใน จงั หวัดอุบลราชธานี 77

กล่มุ เป้าหมาย กลมุ่ เปา้ หมายคอื ๑) ผสู้ งู อายทุ ม่ี อี ายตุ งั้ แต่ ๖๐ ปขี นึ้ ไป และ ๒) ผทู้ เ่ี ตรยี มเขา้ สวู่ ยั ผสู้ งู อายทุ ส่ี นใจ (อายุ ๕๕ ปี ขึ้นไป) ใน ๑๗ หมูบ่ ้านพ้ืนที่รับผิดชอบของต�ำบลสรา้ งถอ่ รูปธรรมการดำ� เนินงาน ๑) จัดประชุมประธานชมรมผู้สูงอายุทุกหมู่บ้านในต�ำบลสร้างถ่อให้มีมติท่ีประชุมเห็นชอบและ แต่งตงั้ คณะกรรมการฝา่ ยต่าง ๆ รวมท้งั แบบบรหิ ารจัดการ การจัดตงั้ โรงเรียนผสู้ งอายุ ต�ำบลสรา้ งถอ่ ๒) จัดท�ำหลักสูตรโรงเรียนผู้สูงอายุข้ึนโดยให้สอดคล้องกับแผนนโยบายของรัฐและบริบทของ ท้องถ่ินเพื่อเป็นเครื่องมือในการจัดการเรียนการสอน ให้บรรลุตามนโยบาย เป้าหมายและวัตถุประสงค์ที่ ก�ำหนด ๓) ประสานบุคลากรหรือหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องมาช่วยด�ำเนินกิจกรรมของโรงเรียน เช่น บุคลากรท่ีมีความเช่ียวชาญด้านสมุนไพร เช่น อดีตข้าราชการบ�ำนาญ ครูและนักศึกษาจากวิทยาลัย สารพดั ชา่ งหนว่ ยงานทมี่ งี บประมาณในการฝกึ อบรมอาชพี เชน่ พม.จ.อบ. อกี ทง้ั รว่ มเปน็ เครอื ขา่ ยกบั หนว่ ย งานทดี่ ำ� เนนิ กจิ กรรมดา้ นโรงเรียนผ้สู งู อายมุ ากอ่ น เช่น อบต.วังท่าดี อบต.นาป่าแซง เปน็ ต้น และมหี น่วย งานจากภายในและภายนอกพน้ื ที่ ไดแ้ ก่ รพ.สต.สรา้ งถอ่ รพ.สต.กดุ ตากลา้ รพ.สต.ศรบี วั รพ.เขอ่ื งใน รพ.พระ ศรมี หาโพธ์ิ วิทยาลัยพยาบาลสรรพสทิ ธปิ ระสงค์บรมราชชนนี วทิ ยาลัยสารพดั ชา่ งอบุ ลราชธานี ๔) มนี ายประยรู อทุ ธสงิ ห์ นายก อบต.สร้างถอ่ นางสขุ กาย ผลนาค ปลัด อบต. พนกั งานเจา้ หนา้ ท่แี ละ ส.อบต.และชมรมผสู้ งู อายุต�ำบลสรา้ งถอ่ โดยนางปน่ิ แกว้ ครองยตุ ิ ประธานชมรมฯ พร้อมดว้ ย ประธานชมรมผสู้ งู อายแุ ละจติ อาสารว่ มดำ� เนนิ การ และผนู้ ำ� หมบู่ า้ น ทง้ั ๑๗ หมเู่ ขา้ มาเปน็ สว่ นหนงึ่ ของการ ขับเคลือ่ นงาน ผลการดำ� เนินงาน ๑. ด้านสังคม เกิดการรวมกลุ่มของผู้สูงอายุ มีความเอ้ือเฟื้อช่วยเหลือ ดูแลซ่ึงกันและกัน มคี ุณภาพชวี ิตทดี่ ีขน้ึ ๒. ดา้ นเศรษฐกจิ ลดคา่ ใชจ้ า่ ยในการดแู ลสขุ ภาพในการดแู ลสขุ ภาพของผสู้ งู อายทุ ปี่ ว่ ยเปน็ โรค เบาหวาน ความดันโลหิตสูง จากการปรับเปล่ียนพฤติกรรมให้มบี ริโภคอาหารท่ปี ลอดภยั และเหมาะสมกับ วยั ผูส้ ูงอายุมีรายได้เสริมจากการท�ำลูกประคบสมนุ ไพร ยาหม่อง ทอผ้า ทำ� ไมก้ วาดทางมะพรา้ ว เป็นต้น ๓. ดา้ นสภาพแวดลอ้ ม มกี จิ กรรมทส่ี รา้ งเสรมิ กำ� ลงั ใจใหแ้ กผ่ ปู้ ว่ ยในการออกเยยี่ มบา้ นผปู้ ว่ ยเพอื่ ติดตามอาการ และร่วมกันปรับสภาพแวดล้อมท่ีอยู่อาศัยของผู้ป่วยให้มีเอื้อต่อสุขภาพ จากการมีกิจกรรม การออกก�ำลงั กาย การและการปรบั เปล่ยี นพฤติกรรม ๔. ดา้ นสขุ ภาพ เกดิ ผนู้ ำ� การเปลยี่ นแปลงในการดแู ลสขุ ภาพ ผปู้ ว่ ยเบาหวานและความดนั โลหติ สูง ได้รบั การดแู ลอย่างถูกตอ้ ง ปรบั เปล่ยี นพฤติกรรมในการดแู ลสขุ ภาพ การรับประทานอาหาร สง่ ผลให้ผู้ ปว่ ยมีสุขภาพทด่ี ีขึน้ ส่งเสรมิ สุขภาพจติ จากกามกี จิ กรรมตา่ ง ๆ จากกิจกรรมนนั ทนาการ (หมอลำ� บำ� บัด) ๕. ด้านการเมืองการปกครอง เกิดการมีส่วนรว่ มในการ ร่วมคดิ ร่วมท�ำ ร่วมแก้ไขปญั หา การ ดูแลและปรับเปล่ียนพฤติกรรมด้านสุขภาพแก่ผู้สูงอายุให้เป็นไปในทางที่ดีข้ึน เกิดอาสาสมัคร (ภูมิปัญญา ทอ้ งถนิ่ ) ในหมบู่ า้ น ตำ� บล ออกมารว่ มขบั เคลอื่ นกจิ กรรมของผสู้ งู อายไุ ปสเู่ ปา้ หมาย “แกอ่ ยา่ งมคี ณุ คา่ ชรา อย่างมีคณุ ภาพ” 78 องคก์ ารบรหิ ารส่วนต�ำบลสรา้ งถ่อ อำ� เภอเขอื่ งใน จงั หวัดอบุ ลราชธานี

ประเดน็ การพัฒนาระบบการดูแลผสู้ ูงอายุโดยชุมชนทอ้ งถน่ิ โรงเรยี นผ้สู ูงอายุ หมู่บา้ นในเขตบรกิ าร ประชากร ผู้สูงอายุ จำ� นวน ๑๓ หมู่บ้าน จ�ำนวน ๗,๖๓๓ คน จำ� นวน ๑,๐๒๕ คน จำ� นวน ๑,๘๐๐ ครัวเรือน หญิง ๓,๘๓๗ คน ชาย ๓,๗๙๖ คน หญิง ๕๖๕ คน ชาย ๔๖๐ คน ทุนทางสงั คม • ระดบั บุคคลและครอบครวั ๑๐๓ คน • ระดับกลมุ่ ทางสงั คม องคก์ ร ชุมชน ๕๓ กลมุ่ • ระดับหนว่ ยงาน ๗ ทุน • ระดับหมู่บ้าน ๕๖ ทุน ข้อมลู และเครอ่ื งมือในการดำ� เนินงาน • ฐานข้อมลู TCNAPและ RECAP, • ขอ้ มูลทะเบยี นราษฎร/์ ข้อมลู สุขภาพชุมชน, สถติ ขิ อ้ มูลการคดั กรอง จาก รพ.สต.ศรณี รงค์ Key Actors: โรงเรยี นผูส้ ูงอายตุ �ำบลศรีณรงค์ พน้ื ท่:ี องคก์ ารบรหิ ารสว่ นต�ำบลศรณี รงค์ อำ� เภอชุมพลบุรี จงั หวัดสรุ ินทร์ วิทยากร: นางปารฉิ ัตร ลครมูล ต�ำแหน่ง: เจ้าพนักงานพฒั นาชมุ ชน เบอรโ์ ทรศัพท์: ๐๖๓-๖๒๑๕๙๖๒ ความเป็นมา โรงเรยี นผสู้ งู อายตุ ำ� บลศรณี รงค์ จดั ตง้ั เมอื่ วนั ท่ี ๑๙ ตลุ าคม พ.ศ. ๒๕๖๐ มจี ำ� นวนนกั เรยี นทง้ั สนิ้ ๑๐๙ ผสู้ งู อายปุ ระมาณ ๑,๐๒๕ คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๑๓.๔๒ ของประชากรทง้ั หมดในตำ� บล ๑๐๙ คน โรงเรยี น ผู้สูงอายุเป็นรูปแบบหน่ึงในการส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต เป็นการจัดการศึกษา เพ่ือพัฒนาทักษะและ พัฒนาคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุและกิจกรรมของโรงเรียนผู้สูงอายุจะเป็นเรื่องท่ีผู้สูงอายุให้ความสนใจและ มคี วามส�ำคัญตอ่ การดำ� เนินชีวิตอกี ทัง้ เปน็ การเพิม่ พนู ความรู้ เพมิ่ ทักษะชวี ิตท่ีจำ� เป็น โดยมีวิทยากรครจู ิต อาสา หรือหน่วยงาน ภาคเครือข่ายที่เก่ียวข้องมาช่วยในการให้ความรู้ และเป็นเวทีให้ผู้สูงอายุได้แสดง ศกั ยภาพ โดยการถา่ ยทอดภมู คิ วามรปู้ ระสบการณท์ ส่ี งั สมใหแ้ กบ่ คุ คลอน่ื และสบื สานภมู ปิ ญั ญาใหค้ งคณุ คา่ กบั ชุมชน โดยด�ำเนินกจิ กรรมผ่าน สามกลุ่มวิชา คือ วชิ าชีวิต ๕๐% วชิ าการ ๒๐ % วชิ าชพี ๓๐ % โดยใช้ สถานทีห่ อ้ งประชุมองค์การบรหิ ารส่วนต�ำบลศรณี รงคเ์ ปน็ พนื้ ท่ีด�ำเนินกิจกรรม องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลศรีณรงค์ อำ� เภอชมุ พลบุรี จงั หวัดสรุ นิ ทร์ 79

กลมุ่ เป้าหมาย ๑. ผเู้ ตรียมความพรอ้ มเขา้ สูว่ ัยสงู อายุ (๕๐ ปขี น้ึ ไป) ๙ คน ๒. ผู้สงู อายุ (๖๐ ปขี ึน้ ไป) ๑๐๐ คน รูปธรรมการดำ� เนนิ งาน ๑. จดั การเรยี นการสอนในรุ่นท่ี ๑/๒๕๖๐ เป็นระยะเวลา ๑๒ เดอื น ตอ่ หนงึ่ รุน่ ๒. เรียนสปั ดาหล์ ะ ๑ วัน ทุกวนั พฤหัสดี ของสัปดาห์ จดั ทำ� หลกั สตู รการส่งเสริมคุณภาพชวี ติ ผู้สูงอายุตามความต้องการของผู้สูงอายุโดยมีครูวิทยากรจิตอาสาที่มีความรู้ในด้านต่าง ๆ ซึ่งประกอบด้วย (๑).วชิ าชวี ติ และสขุ ภาพ วา่ ดว้ ยเรอื่ งอาหารและโภชนาการผสู้ งู วยั / การออกกำ� ลงั กายเพอ่ื สขุ ภาพ (๒).วชิ า สังคมศึกษา การใช้ชีวิตในสังคมปัจจุบัน / การจัดการความรู้ประสบการณ์ชีวิตวิชาศาสนาและวัฒนธรรม ท้องถ่ิน (๓) หลกั ศาสนากบั ชวี ติ ประจ�ำวัน / การถ่ายทอดวฒั นธรรมและภูมิปญั ญาท้องถน่ิ วิชาเศรษฐกจิ พอเพยี ง (๔)หลกั ปรัชญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง / การฝกึ อาชีพและงานฝีมอื ๓. ดำ� เนนิ กจิ กรรม ๕ อ ๕ ก ผ่านกระบวนการเรียนร้ใู นโรงเรยี นผสู้ งู อายุ ได้แก่ สง่ เสรมิ อาชพี ให้แก่ผสู้ ูงอายุ เชน่ นำ้� ยาลา้ งจาน ตุ๊กตาจากผ้าเชด็ หน้า การท�ำการบูร ปลูกผักสวนครัว/สง่ เสรมิ การออก ก�ำลังกาย/สง่ เสริมการออมในกลุ่มผ้สู งู อาย/ุ สร้างกลุ่มผสู้ ูงอายุจติ อาสา ๔. น�ำใช้ข้อมูล TCNAP มาวิเคราะหใ์ นการพัฒนาคุณภาพชวี ติ ผูส้ ูงอายุ โดยแยกประเภทกลุ่ม ผู้สูงอายุได้แก่ ผู้สงู อายตุ ิดบา้ น ติดเตยี ง ติดสังคม ๕. ติดตามประเมินผลการด�ำเนินงานของกจิ กรรมโรงเรยี นผสู้ ูงอายุ ๖. รณรงค์ประชาสัมพันธ์การสร้างการเรียนรู้ตลอดชีวิตโรงเรียนผู้สูงอายุ ให้กับชุมชนละ ผู้สูงอายุผา่ นเวทีประชาคมหมู่บ้านและประชาคมต�ำบล ผลการด�ำเนนิ งาน ๑. ผู้สูงอายุมีการพัฒนาตนเองโดยการเรียนรตู้ ลอดชวี ติ ๒. ผู้สงู อายุมสี ุขภาพดที ง้ั ด้านร่างกาย จิตใจ อารมณ์ และสงั คม ๓. ผู้สูงอายไุ ด้สร้างสรรคป์ ระโยชนแ์ กช่ มุ ชน ๔. ผสู้ ูงอายุไดเ้ สรมิ สร้างคุณค่าทางภมู ิปัญญาของผสู้ งู อายใุ ห้เป็นท่ปี ระจกั ษ์และยอมรับ ๕. ผู้สูงอายุได้เสริมสร้างภมู ปิ ัญญาและวัฒนธรรมท้องถิน่ ให้สืบทอดไป ๖. เกดิ ผลผลติ นกั เรยี นโรงเรยี นผู้สงู อายุต�ำบลศรีณรงค์ รุน่ ที่ ๑ จำ� นวน ๑๐๙ คน 80 องคก์ ารบริหารสว่ นต�ำบลศรณี รงค์ อำ� เภอชมุ พลบุรี จงั หวดั สรุ นิ ทร์

ประเดน็ การพฒั นาระบบการดูแลผสู้ งู อายโุ ดยชมุ ชนทอ้ งถิ่น โรงเรียนผสู้ ูงอายุ หมู่บา้ นเขา้ ร่วมกจิ กรรม ประชากร ผู้สูงอายุ จำ� นวน ๖ หมบู่ ้าน จำ� นวน ๔,๕๖๙ คน อายุ ๕๐ -๕๙ ปี ๖๑๖ คน ๑,๐๖๒ ครัวเรือน หญงิ ๒,๒๙๓ คน ชาย ๒๙๘ คน หญิง ๓๑๘ คน ชาย ๒,๒๗๖ คน อายุ ๖๐ ปขี นึ้ ไป จำ� นวน ๕๗๕ คน คิดเปน็ รอ้ ยละ ๑๒.๕๘ ทนุ ทางสงั คม Care Giver ๔ คน Care manager ๒ คน อาสาสมคั รสาธารณสขุ ประจำ� หมบู่ า้ น (อสม.) ๘๗ คน ศนู ยพ์ ฒั นา คุณภาพชีวิตและส่งเสริมอาชีพผู้สูงอายุ ๑ แห่ง ศูนย์บริการกายอุปกรณ์ ๒ แห่ง เทศบาลต�ำบลโนนสูง, โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต�ำบลหนองบัว โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต�ำบลกันตรวจ, ส�ำนักงานพัฒนา ชุมชนอ�ำเภอขุนหาญ, ศูนย์การศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัยอ�ำเภอขุนหาญ, ธนาคารเพื่อ การเกษตรและสหกรณ์การเกษตร สาขาขนุ หาญ ขอ้ มูลและเคร่ืองมือในการดำ� เนินงาน • ข้อมูลประชากรจากระบบขอ้ มูลทะเบยี นราษฎร์ และระบบข้อมูลต�ำบล (TCNAP) • หลกั สูตรโรงเรียนผสู้ ูงอายุ ๓อ. และ ๒ส. Key Actors: โรงเรียนผ้สู งู อายุ พืน้ ท:ี่ เทศบาลตำ� บลโนนสงู อ�ำเภอขนุ หาญ จงั หวัดศรสี ะเกษ วิทยากร: นางกมลลักษณ์ ไสว ตำ� แหน่ง: ประธานนักเรียนผสู้ ูงอายุ เบอรโ์ ทรศัพท:์ ๐๘๖-๘๗๙-๐๘๔๗ ความเป็นมา สถานการณ์ผู้สูงอายุในประเทศไทยเข้าสู่ต�ำบลโนนสูงมีประชากรทั้งหมด ๔,๕๖๙ คน เป็นชาย ๒,๒๗๖ คน หญงิ ๒,๒๙๓ มผี เู้ ตรียมความพร้อมเข้าสู่วัยสูงอายุ (๕๐ -๕๙ ป)ี มีจำ� นวนทั้งหมด ๖๑๖ คน เปน็ ชาย ๒๙๘ คน หญงิ ๓๑๘ คน ผสู้ งู อายุ (๖๐ ปขี น้ึ ไป) มจี ำ� นวนทงั้ หมด ๕๗๕ คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๑๒.๕๘ ของประชากรทัง้ หมด เป็น ส่วนมากอย่ใู นกล่มุ อายุ ๖๐-๖๙ ปี จำ� นวน ๓๑๕ คน คดิ เปน็ ร้อยละ ๖.๘๙ ของ ประชากรทง้ั หมด โดยพบว่ามีผู้สูงอายทุ ี่ปว่ ยติดบ้าน มจี ำ� นวน ๓๔ คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๐.๗๔ ของประชากร ทัง้ หมด ผสู้ งู อายทุ ่ีป่วยตดิ เตียง มีจ�ำนวน ๕ คน กลมุ่ ตามการแจกเบี้ยผู้สงู อายุ โดยแยกเป็น กลมุ่ ผสู้ งู อายุท่ี รับเบย้ี จำ� นวน ๕๖๔ คน อีกทัง้ เทศบาลต�ำบลโนนสงู มีนโยบายทจ่ี ะพฒั นาศักยภาพผู้สงู อายุกลุม่ ตดิ สงั คม ให้เป็นต้นแบบในการดูแลสุขภาพตนเอง โดยการจัดต้ังโรงเรียนผู้สูงอายุข้ึนเมื่อวันที่ ๑๖ พฤศจิกายน ๒๕๖๐และมแี นวทางการจดั การด้วยภูมปิ ัญญาท้องถิ่นภายใตห้ ลกั ๓อ.๒ส. คือ ๑.ออกก�ำลงั กาย ๒.อาหาร ๓.อารมณ์ ๒ส ๑.ส่งิ แวดลอ้ ม ๒.สิง่ เสพติด ใหเ้ ปน็ รูปธรรมสามารถพง่ึ พาตนเองไดอ้ ย่างยังยนื จงึ ได้ด�ำเนิน โครงการโรงเรยี นผู้สูงอายเุ พอื่ รองรบั สังคมผสู้ ูงอายแุ ละเปน็ สถาบนั พัฒนาศักยภาพ ปจั จบุ ันมีนักเรียน ๕๔ คน เทศบาลตำ� บลโนนสูง อำ� เภอขนุ หาญ จงั หวดั ศรสี ะเกษ 81

กลมุ่ เป้าหมาย ผู้สูงอายุกลุ่มติดสังคม ๕๓๖ คน ร่วมกับกลุ่มอสม ผู้น�ำท้องที่ ผู้น�ำท้องถิ่น รพสต.หนองบัว, กนั ตรวจ, ร.พ.ขุนหาญ, กศน. พมจ. ธกส. พฒั นาฝมี อื แรงงานจังหวัดศรีสะเกษ รปู ธรรมการดำ� เนนิ งาน ๑) ประชมุ ชแี้ จงสรา้ งความร้คู วามเขา้ ใจกบั คณะกรรมการขับเคลื่อนโครงการ และแต่งตัง้ คณะ กรรมการ ๑กค่ี ณะ จ�ำนวน ๒๔ คน ๒) ก�ำหนดทิศทางการท�ำงานและ สร้างหลักสูตรการเรียนการสอน คือ หลักสูตรปริญญาชีวิต หลกั สูตรการเรยี นการสอน แบ่งออกเป็น ภาคทฤษฎี ๑ ภาคเรยี น ระยะเวลา ๔ เดือน ภาคปฏิบัติ ๑ ภาค เรียน ระยะเวลา ๔ เดือน โดยม่งุ เน้นใหค้ วามรู้เกีย่ วกับการดแู ลตนเองด้วยภูมิปญั ญาทอ้ งถน่ิ กำ� หนดวนั รับ สมัคร ประชาสัมพันธผ์ ่านหอกระจายข่าว, เวทปี ระชาคมหมบู่ า้ น,ประชมุ ประจ�ำเดือน ๓) ติดต่อประสานงานวิทยากรจิตอาสาท่ีเหมาะจะถ่ายทอดความรู้ตามหลักสูตรและรายวิชา ดังน้ี ภาคทฤษฎี (๑) วิชาความรู้เก่ียวกับการดูแลสุขภาพด้วยตนเอง มีวิทยากรจากโรงพยาบาลขุนหาญ ถา่ ยทอดความรตู้ ามความเหมาะสมของ (๒) วชิ าการเรียนรู้ตลอดชีวติ /เทคโนโลยีให้ผู้สงู อายุ วิทยากรจาก ศูนย์การศึกษาฯ อ�ำเภอขุนหาญ (กศน.) (๓) วิชากฎหมายใกล้ตวั /สิทธิประโยชนข์ องผู้สูงอายุ วิทยากรจาก ส�ำนักงานพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษย์จังหวัดศรีสะเกษ (พมจ.) (๔) วิชาการออมและผู้สูงอายุ มวี ทิ ยากรจากธนาคารเพอ่ื การเกษตรและสหกรณก์ ารเกษตร (ธกส.) คอยอบรมและใหค้ วามรเู้ รอื่ งการออม การฝากเงิน และภาคปฏิบัติ ได้รับความร่วมมือจากสถาบันฝีมือแรงงานจังหวัด จัดฝึกอบรมเพื่อส่งเสริม อาชีพตามความต้องการของผู้สูงอายุ มีปราชญ์ชาวบ้าน ท�ำหน้าที่ถ่ายทอดความรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้กับ เพอื่ นผสู้ งู อายุ และไดร้ บั ความรว่ มมอื จากโรงเรยี นขนุ หาญวทิ ยาสรรค์ มสี ว่ นรว่ มในการพฒั นาการออกกำ� ลงั กายทา่ ร�ำแอโรบิคแมม่ ด ผลการด�ำเนนิ งาน ด้านสังคม เกิดแกนน�ำผสู้ งู อายทุ เ่ี ป็นจติ อาสาเพิม่ ขึน้ เกดิ โรงเรยี นผู้สงู อายจุ ำ� นวน ๑ แหง่ เกิด กลไกลการดแู ลผสู้ งู อายุ อ.ออกกำ� ลงั กาย อ.อาหาร อ.อาชพี และผสู้ งู อายมุ กี ารรวมกลมุ่ กนั จดั กจิ กรรมรน่ื เรงิ ตามบญุ ประเพณี เกดิ การชว่ ยเหลือเกอ้ื กลู กัน จากกิจกรรมโรงเรยี นผสู้ ูงอายสุ ญั จร ออกเยีย่ มผู้สูงอายทุ อ่ี ยู่ ในภาวะยากล�ำบากสง่ ผลให้ผสู้ ูงอายมุ คี ุณภาพชีวติ ทดี่ ขี น้ึ ดงั นี้ ด้านเศรษฐกิจ ท�ำให้ผู้สูงอายุน�ำความรู้จากการฝึกอาชีพในโรงเรียนไปสร้างรายได้จากการสาน ตระกรา้ พลาสติก และลดรายจ่ายในครัวเรือนจากการผลติ น�้ำยาล้างจานใช้เอง ดา้ นสภาวะสิ่งแวดลอ้ ม จากการไดร้ ับการพฒั นาศักยภาพใหผ้ ู้สงู อายุเป็นจิตอาสาส่งผลให้ผสู้ งู อายุเขา้ มามสี ่วนร่วมในกจิ กรรมbic cleaning day ทำ� ให้ชุมชนสะอาด นา่ อยู่ และรว่ มเปน็ จติ อาสาปรับ สภาพบ้านผู้สูงอายุ ทำ� ใหผ้ ้สู งู อายุทีอ่ ยภู่ าวะยากลำ� บากมีคณุ ภาพชีวติ ทดี่ ขี ้ึ ด้านสุขภาพ การท่ีผู้สูงอายุได้ความรู้ได้พัฒนาศักยภาพตนเองเกิดนวัตกรรมเต้นแอโรบิคแม่มด ส่งผลให้ผู้สูงอายมุ สี ขุ ภาพกาย สุขภาพใจดีขนึ้ ด้านการเมอื ง การปกครอง ผู้สงู อายเุ ขา้ ไปเปน็ คณะกรรมการในกลุม่ ตา่ งๆมากขึ้น มีสว่ นรว่ มใน การกำ� หนดกฎกติกาของกลุ่ม ท�ำใหผ้ ู้สูงอายุเกดิ ความภาคภมู ิใจทต่ี นเองเปน็ สว่ นหน่งึ ของสังคม 82 เทศบาลตำ� บลโนนสงู อำ� เภอขนุ หาญ จงั หวัดศรีสะเกษ

ประเดน็ การพัฒนาระบบการดูแลผูส้ ูงอายุโดยชุมชนทอ้ งถ่นิ การจัดสวัสดกิ ารเพือ่ ผสู้ ูงอายุ หมู่บา้ นในเขตพนื้ ท่ี ประชากร ผ้สู ูงอายุ ๑๓ หมบู่ า้ น จำ� นวน ๔,๗๘๘ คน จำ� นวน ๘๑๐ คน ๙๙๙ ครวั เรอื น ชาย ๒,๔๑๘ คน หญิง ๔๔๖ คน ชาย ๓๖๔ คน หญิง ๒,๓๗๐คน ทนุ ทางสงั คม • โรงพยาบาลส่งเสรมิ สขุ ภาพต�ำบลกลว้ ยกวา้ ง • ศูนย์การศึกษาตามอัธยาศยั นอกโรงเรียน • พุทธอุทยานสถานธรรมดอนแกว้ หว้ ยวะ • พมจ.ศรีสะเกษ ข้อมูลและเครือ่ งมือในการดำ� เนนิ งาน • ระบบข้อมูลต�ำบล (TCNAP) • ทะเบยี นผู้รบั เบ้ียยงั ชพี ตำ� บลกลว้ ยกวา้ ง • คณะกรรมการหมู่บ้าน Key Actors : ชมรมผ้สู ูงอายตุ ำ� บลกล้วยกว้าง พน้ื ที:่ องค์การบรหิ ารส่วนตำ� บลกลว้ ยกว้างอำ� เภอหว้ ยทับทนั จังหวดั สุรินทร์ วิทยากร: นายฝ้ัน ชสู ิม ตำ� แหนง่ : ประธานชมรมผ้สู งู อายุต�ำบลกลว้ ยกว้าง เบอรโ์ ทรศัพท์: ๐๘๑-๐๖๙๔๐๐๕ ความเป็นมา ชมรมผู้สูงอายุต�ำบลกล้วยกว้างก่อตั้งขึ้นในปี ๒๕๕๐ โดยเกิดขึ้นจากการรวมกลุ่มกันของกลุ่ม บคุ คลท่ไี ด้รับเบยี้ ยังชีพจากองค์การบรหิ ารส่วนตำ� บลกลว้ ยกวา้ ง คอื ผ้สู งู อายุ ผพู้ ิการ ผู้ตดิ เช้ือและผดู้ ้อย โอกาส โดยการน�ำของนายฝั้น ชูสิม อดีตก�ำนันต�ำบลกล้วยกว้างท่ีเล็งเห็นสภาพปัญหาของผู้สูงอายุ คือ สขุ ภาพรา่ งกายไมแ่ ขง็ แรงการถกู ปลอ่ ยใหใ้ ชช้ วี ติ ตามลำ� พงั ภาระหนส้ี นิ หรอื กจิ การงานตา่ งๆ ทเี่ ชอ่ื มโยงกบั บุคคลหรือชุมชนต่างๆ จึงมีแนวคิดร่วมกันกับกลุ่มผู้สูงอายุในชุมชนและหาวิธีการในการท่ีจะช่วยเหลือซึ่ง กันละกันท้ังในเร่ืองทุนในการประกอบอาชีพการช่วยเหลือเพ่ือนสมาชิกในยามเดือดร้อนเจ็บไข้ได้ป่วยหรือ การจัดสวสั ดกิ ารชว่ ยเหลอื กนั เองทน่ี อกเหนอื จากหน่วยงานรฐั ปจั จุบนั มสี มาชกิ ๘๑๐ คน องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลกล้วยกว้าง อ�ำเภอห้วยทับทนั จังหวดั ศรีสะเกษ 83

กลุ่มเป้าหมาย • ผสู้ งู อายุตำ� บลกลว้ ยกวา้ ง จ�ำนวน ๘๑๐ คน รปู ธรรมการดำ� เนนิ งาน ๑. ดำ� เนินงานโดยมีคณะกรรมการหมูบ่ ้านละ ๒ คน รวม ๒๖ คน ท�ำหน้าทปี่ ระสานงานและ ชว่ ยเหลอื สมาชกิ ในหมบู่ า้ นของตน โดยคณะกรรมการ ๑ ชดุ จะมวี าระการปฏบิ ตั งิ าน ๒ ปี หรอื เปน็ ไปตาม ขอ้ บังคบั ๒. เปิดรับสมาชิกทุกปี โดยมีเง่ือนไข สมาชิกรายใหม่ต้องจ่ายค่าสมัคร ๑๐๐ บาท และ คา่ ฌาปนกิจศพลว่ งหนา้ ๑๐ ศพๆละ ๒๐๐ บาท และประกาศหลกั เกณฑ์การใหค้ วามช่วยเหลือสมาชิก คอื ฌาปนกิจสงเคราะหศ์ พละ ๑๕,๐๐๐ บาท ๓. มกี องทนุ สวสั ดกิ ารชมรมผสู้ งู อายตุ ำ� บลกล้วยกวา้ งช่วยเหลอื สมาชกิ โดย (๑) เงินทุนในการประกอบอาชีพ ในรูปแบบการให้กู้ยืมกรณีมีความเดือดร้อนหรือเป็นทุน ในการประกอบอาชพี สามารถกยู้ มื ได้ รายละไมเ่ กนิ ๑๐,๐๐๐ บาท ระยะเวลาชำ� ระภายใน ๒ เดอื น ดอกเบย้ี รอ้ ยละ ๒ บาท (๒) กรณีจัดการงานศพสามารถกูย้ ืมได้ไม่เกิน ๒๐,๐๐๐ บาท ระยะเวลาชำ� ระภายใน ๑๕ วัน ดอกเบี้ย รอ้ ยละ ๒ บาท คา่ ฌาปนกิจสงเคราะห์ศพละ ๑๕,๐๐๐ บาท ซ่ึงในการด�ำเนินการกูย้ ืมนัน้ ตอ้ ง ผ่านความเหน็ ชอบของกรรมการชมรมผสู้ ูงอายุประจำ� หมูบ่ ้านทั้งสองทา่ น และตอ้ งมผี ู้คำ้� ประกนั ๒ คน ผลการดำ� เนนิ งาน ๑. ผสู้ ูงอายจุ �ำนวน ๘๑๐ คน เปน็ สมาชิกชมรมผู้สูงอายุครบทุกคน ๒. ผสู้ ูงอายุ สามารถเขา้ ถงึ แหลง่ เงนิ กู้ยืม เพ่อื ใช้ในการประกอบอาชีพและใชใ้ นชีวติ ประจ�ำวนั ๓. เกดิ กจิ กรรมสรา้ งสรรคเ์ พอื่ ใหผ้ สู้ งู อายมุ สี ว่ นรว่ มและทำ� กจิ กรรมรวมกนั เชน่ โรงเรยี นผสู้ งู อายุ ๔. บตุ รหลานของผู้สงู อายุ ได้สวัสดิการดา้ นการศกึ ษา 84 องคก์ ารบริหารส่วนตำ� บลกลว้ ยกวา้ ง อ�ำเภอหว้ ยทับทัน จงั หวดั ศรสี ะเกษ

ประเด็น การพฒั นาระบบการดแู ลผู้สงู อายโุ ดยชมุ ชนทอ้ งถ่นิ เพื่อนเยี่ยมเพื่อนผสู้ ูงอายุ หมู่บา้ นที่ด�ำเนนิ การ ประชากร ผสู้ งู อายุ จ�ำนวน ๑๐ หม่บู า้ น จำ� นวน ๓,๘๗๑ คน จ�ำนวน ๖๒๙ คน จำ� นวนครัวเรือน หญงิ ๑,๙๕๙ คน ตดิ เตียงสังคม ๖๐๒ คน ๑,๐๑๗ ครัวเรือน ชาย ๑,๙๑๒ คน ตดิ บา้ น ๒๓ คน ตดิ เตยี ง ๔ คน ทนุ ทางสังคม Care Giver ๑๖ คน, อสม., รพ.สต.โนนประดู่, ชมรมผู้สูงอายตุ ำ� บลโนนประด่,ู โรงเรียนภบิ าลชราสขุ ต�ำบลโนนประดู่ ขอ้ มูลและเครอ่ื งมอื ในการด�ำเนินงาน • ขอ้ มูลการจ่ายเบ้ียยังชีพผสู้ งู อายตุ ำ� บลโนนประดู่ • ขอ้ มูลผู้ปว่ ยตดิ บ้าน ตดิ เตียง ติดสังคม โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สุขภาพตำ� บลโนนประดู่ Key Actors : ชมรมผู้สูงอายตุ �ำบลโนนประดู่ พ้ืนท:ี่ องค์การบรหิ ารส่วนตำ� บลโนนประดู่ อำ� เภอสีดา จงั หวัดนครราชสมี า วทิ ยากร: นายส�ำเนยี ง ชวนนอก ตำ� แหนง่ : ประธานชมรมผู้สงู อายุตำ� บลโนนประดู่ เบอรโ์ ทรศัพท:์ ๐๘๑-๓๗๓-๖๐๙๐ ความเป็นมา จากระบบขอ้ มูลตำ� บล (TCNAP) ปี ๒๕๖๐ องคก์ ารบรหิ ารส่วนต�ำบลโนนประดมู่ ผี เู้ ตรยี มความ พรอ้ มเข้าสวู่ ยั สงู อายุ (๕๐ ปีข้นึ ไป) จำ� นวน ๕๑๖ คน ผู้สูงอายุ (๖๐ ปีขน้ึ ไป) จ�ำนวน ๖๒๙ คน สว่ นใหญ่ อยใู่ นกลมุ่ อายุ ๖๐–๖๙ ปี มผี สู้ งู อายทุ เี่ ปน็ แกนนำ� ผนู้ ำ� ๙๙ คน นกั เรยี นผสู้ งู อายุ ๘๔ คน ปญั หาดา้ นสขุ ภาพ ของผสู้ งู อายตุ �ำบลโนนประดู่ มผี ู้ป่วยดว้ ยโรคเรอื้ รงั เชน่ ความดนั โลหติ สูง โรคเบาหวาน ภาวะปวดข้อ/ข้อ เส่ือม และโรคหัวใจ โดยมีผู้สงู อายุท่ีตดิ สรุ า จ�ำนวน ๑๑ คนและมีผสู้ งู อายทุ ต่ี ดิ บหุ รี่ ๑๖๘ คน และมผี ู้สงู อายทุ เ่ี ปน็ ผูป้ ่วยตดิ เตียง จ�ำนวน ๒๘ คน โดยผสู้ งู อายสุ ว่ นใหญย่ ังขาดทกั ษะในการดแู ลสขุ ภาพของตนเอง อกี ทัง้ คนในครอบครัวขาดความรคู้ วามเข้าใจในการดูแลผู้สูงอายอุ ีกด้วย และมผี ูส้ ูงอายุจำ� นวนมาก จำ� เป็น จะตอ้ งมผี ู้ดแู ลหรือรว่ มกิจกรรมทางสังคมต่างๆของผูส้ งู อายุ จงึ ไดเ้ ริ่มกิจกรรมเพื่อนเยี่ยมเพื่อนผสู้ งู อายุข้นึ เมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. ๒๕๖๑ เป็นตน้ มา องคก์ ารบริหารส่วนต�ำบลโนนประดู่ อ�ำเภอสดี า จงั หวัดนครราชสมี า 85

กลุ่มเปา้ หมาย ประชากรผสู้ งู อายใุ นเขตตำ� บลโนนประดู่ จำ� นวน ๖๒๙ คน แบ่งออกเป็น ๑. ผสู้ ูงอายุติดสังคม ๖๐๒ คน ๒. ผสู้ ูงอายุตดิ บ้าน ๒๓ คน ๓. ผู้สงู อายตุ ิดเตยี ง ๔ คน รูปธรรมการดำ� เนินงาน ชมรมผู้สูงอายุต�ำบลโนนประดู่ ได้ด�ำเนินกิจกรรมเพ่ือนเย่ียมเพ่ือนผู้สูงอายุทุกวันพฤหัสบดี โดย จะทำ� กจิ กรรมหลงั รบั ประทานอาหารกลางวนั โรงเรยี นภบิ าลชราสขุ ตำ� บลโนนประดู่ รปู แบบการทำ� กจิ กรรม คือนักเรียนโรงเรียนผ้สู งู อายุซึง่ เปน็ สมาชกิ ของชมรมผ้สู งู อายตุ ำ� บลโนนประดูอ่ ยู่แลว้ จะท�ำการออกเย่ียมผู้ สูงอายุท่านอื่นๆ ท่ีไม่สามารถมาร่วมกิจกรรมโรงเรียนผู้สูงอายุได้ สาเหตุอาจจะเนื่องจากป่วยติดบ้าน ติด เตียง สงู วยั หรือติดภารกิจสว่ นตัว ในการออกเยย่ี มแตล่ ะคร้งั กจ็ ะมีชุดอาหารเสริมบ�ำรุงสุขภาพ เชน่ มอบ นมใหโ้ ดยงบประมาณทจ่ี ดั ซือ้ จะมาจากการบริจาคของนกั เรยี นผสู้ งู อายเุ อง หรือบุคคลภายนอก ผลการด�ำเนนิ งาน จากการจดั กิจกรรมเพือ่ นเย่ียมเพ่ือนผ้สู ูงอายุ ผลการด�ำเนนิ การทไ่ี ดค้ ือ ผู้สงู อายุทอ่ี ย่ตู ดิ บ้าน ติด เตยี งไดม้ กี ำ� ลงั ใจในการใชช้ วี ติ ในสงั คมตอ่ ไป แสดงถงึ ความหว่ งใยระหวา่ งผสู้ งู อายดุ ว้ ยกนั สำ� หรบั ผทู้ ไี่ ดอ้ อก เยี่ยมก็มีความสุขใจในฐานะผู้ให้ บางครั้งก็เป็นญาติพ่ีน้องที่ไม่ได้เจอกันมานาน ก็เป็นการส่งเสริมความ สมั พันธใ์ นครอบครัวและชมุ ชนอกี ทางหน่ึงด้วย 86 องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลโนนประดู่ อำ� เภอสดี า จังหวดั นครราชสมี า

ประเด็น การพฒั นาระบบการดูแลผสู้ ูงอายุโดยชุมชนท้องถน่ิ กองทุนฌาปนกิจสงเคราะหผ์ ู้สงู อายุ ๕ หมูบ่ า้ น จ�ำนวนประชากร ผูส้ ูงอายุ ๑,๗๖๐ ครวั เรอื น ๖,๕๒๙ คน จ�ำนวน ๙๖๒ คน หญงิ ๕๓๔ คน หญงิ ๓,๒๕๓ คน ชาย ๔๒๘ คน ชาย ๓,๒๗๖ คน ทุนทางสังคม ชมรมผ้สู ูงอายุ ๒๔ คน ,Care Giver ๑๐ คน , อสม.๑๐๕ คน , รพสต. ๑ แหง่ รพ.ระดบั อำ� เภอ ๑ แห่ง ขอ้ มูลและเครอ่ื งมือในการดำ� เนินงาน • ขอ้ มูลพ้นื ฐานชมุ ชน (TCNAP) • ข้อมูลทนุ และแหลง่ ศักยภาพแหล่งเรยี นรู้ (RECAP) • ข้อมลู การจ่ายเบยี้ ผสู้ งู อายเุ ทศบาลนาเยีย Key Actors : ชมรมผ้สู ูงอายุ พื้นที:่ เทศบาลต�ำบลนาเยยี อ�ำเภฟอนาเยีย จังหวดั อบุ ลราชธานี วทิ ยากร: นายสุรเดช ทองบัว ตำ� แหน่ง: รองประธานชมรมผสู้ ูงอายุ เบอรโ์ ทรศัพท:์ ๐๘๖-๙๙๗-๖๗๘๔ ความเป็นมา จากตวั เลข ปพี .ศ.๒๕๕๑ เทศบาลตำ� บลนาเยยี มจี ำ� นวนผสู้ งู อายทุ ร่ี บั เบย้ี ยงั ชพี เพม่ิ ขน้ึ ทกุ ปี ทำ� ให้ คณะกรรมการชมรมผสู้ งู อายเุ ทศบาลตำ� บลนาเยยี ไดเ้ ลง็ เหน็ ถงึ ความสำ� คญั ในการจดั สวสั ดกิ ารแดผ่ สู้ งู อายุ ในพนื้ ทเี่ ทศบาลตำ� บลนาเยยี โดยจดั ใหม้ กี ารจดั กจิ กรรมใหส้ อดคลอ้ งกบั ความตอ้ งการของสมาชกิ สรา้ งการ มีส่วนร่วมในการจัดกิจกรรมร่วมกัน และตามมติของที่ประชุมคณะกรรมการชมรมผู้สูงอายุเทศบาลต�ำบล นาเยยี เมอ่ื วนั ท่ี ๑๕ มนี าคม ๒๕๕๕ ไดก้ ำ� หนดใหม้ กี ารมอบเงนิ ฌาปนกจิ สงเคราะหแ์ กค่ รอบครวั ของสมาชกิ เปน็ เงนิ จำ� นวน ๖,๐๐๐ บาท โดยแบง่ เปน็ คา่ พวงหรดี ๕๐๐ บาท คา่ เจา้ ภาพสวดอภธิ รรม ๕๐๐ บาท มอบ สวสั ดิการจากกองทนุ ๕,๐๐๐ บาท มอบดอกไม้จันทน์ ๒๐๐ บาท มอบเหรียญโปรยทาน ๒๐๐ บาท เพอื่ เปน็ การลดภาระคา่ ใช้จา่ ย ใหแ้ กค่ รอบครัวของสมาชิก ในกรณเี สยี ชวี ติ นอกจากนน้ั ยงั มกี ิจกรรมใหค้ วาม ชว่ ยเหลอื ผู้สงู อายทุ ่มี คี วามลำ� บาก จากผสู้ ูงอายใุ นเขตเทศบาลต�ำบลนาเยียด้วยกนั เอง เทศบาลต�ำบลนาเยีย อ�ำเภอนาเยีย จังหวดั อบุ ลราชธานี 87

กลมุ่ เป้าหมาย ผ้สู งู อายจุ ำ� นวน ๙๖๒ คน และประชาชนอายุ ตงั้ แต่ ๔๕-๕๙ ปีท่สี นใจ รูปธรรมการดำ� เนนิ งาน ๑. มกี ารคดั เลอื กคณะกรรมการผสู้ งู อายุ จำ� นวน ๒๔ คน จากผสู้ งู อายใุ นชมุ ชน ๑๒ ชมุ ชน เพอื่ ทำ� หนา้ ทีใ่ นการดำ� เนนิ งาน โดยมีวาระในการดำ� รงตำ� แหน่ง ๒ ปี ๒. ประชาสัมพนั ธ์ให้ประชาชนและผ้สู ูงอายุเข้ารว่ มเป็นสมาชกิ ๓. ประชาสมั พันธ์ การจดั สวัสดกิ ารใหส้ มาชกิ รวมถงึ ประชาชนทส่ี นใจทราบ ๔. จัดกจิ กรรมตามวัตถุประสงคข์ องชมรมผู้สูงอายเุ ทศบาลต�ำบลนาเยยี ๕. เรยี กเก็บเงินออมสมทบ ๒๐๐ บาท/ปี ค่าธรรมเนียมแรกเขา้ ๕๐ บาท ๖. คณะกรรมการมอบเงินฌาปนกิจสงเคราะห์ฯ ให้แก่ครอบครัวของสมาชิกท่ีเสียชีวิตรายละ ๖,๐๐๐ บาท แบง่ เป็นค่าพวงหรดี ๕๐๐ บาท มอบสวัสดิการจากกองทุน ๕,๐๐๐บาท มอบดอกไมจ้ ันทน์ ๒๐๐ บาท มอบเหรยี ญโปรยทาน ๒๐๐ บาท ผลการด�ำเนนิ งาน ๑. สมาชิกมีเงนิ ช่วยจัดการค่าใช้จา่ ยในครัวเรือน โดยเฉพาะเงินชว่ ยเหลือในงานศพ ซ่ึงมีความ จ�ำเป็นอย่างยิ่งในครอบครัวของผู้สูงอายุท่ีด้อยโอกาส เพราะผู้ท่ีมีความด้อยโอกาสจะขาดโอกาสเกือบทุก อย่างในการเข้าถงึ บรกิ ารต่างๆ ๒. เกดิ การรวมกลมุ่ ทำ� กจิ กรรมในชมุ ชน เชน่ กจิ กรรมเพอ่ื นชว่ ยเพอ่ื น ออกเยยี่ มผสู้ งู อายทุ ดี่ อ้ ย โอกาส ทำ� ใหผ้ ้สู งู อายมุ ีความชว่ ยเหลอื เกือ้ กูลซ่งึ กนั และกัน สร้างความเขม้ แข็งให้กบั ชมุ ชน เกดิ ชมุ ชนแหง่ การแบ่งปนั โดยมีเทศบาลตำ� บลนาเยียเปน็ ทีป่ รกึ ษา ใหค้ ำ� แนะนำ� ในการด�ำเนินงาน 88 เทศบาลต�ำบลนาเยยี อำ� เภอนาเยีย จงั หวดั อุบลราชธานี

ประเด็น การพัฒนาระบบการดูแลผู้สูงอายุโดยชุมชนท้องถนิ่ ชมรมผสู้ ูงอายุ หมูบ่ ้านในเขตบริการ ประชากร ผู้สงู อายุ ๙ หมู่บา้ น จำ� นวน ๖,๗๙๐ คน ๙๐๗ คน ๑,๖๐๐ ครัวเรือน หญงิ ๓,๔๑๐ คน ชาย ๔๔๘ คน ชาย ๓,๓๘๐ คน หญิง ๔๕๙ คน คดิ เปน็ ร้อยละ ๑๓.๓๕ ทนุ ทางสังคม ชมรมผ้สู งู อายุ ๑ ชมรม / ชมรมสูงวัยสร้างสุข ๑ ชมรม / กลมุ่ ผ้สู งู อายุอาสาท�ำดี ๒๐ คน / อสม.๑๐๓ คน / Care manager ๑ คน / Care Giver ๑๘ คน / โรงพยาบาลส่งเสรมิ สุขภาพต�ำบล ๑ แหง่ / กองทนุ หลัก ประกันสขุ ภาพต�ำบลศรีฐาน / สวนครวั ผู้สูงอายุ ๑ แห่ง / สวนผกั สรา้ งสุข ๑ แห่ง ข้อมูลและเคร่อื งมือในการดำ� เนินงาน • ขอ้ มูลประชากรจากระบบข้อมลู ทะเบียนราษฎร์ และระบบขอ้ มลู ต�ำบล (TCNAP) • ข้อมูลแยกประเภทผูส้ งู อายุ การพฒั นาศักยภาพผดู้ ูแลและอาสาสมัคร • ระเบียบขอ้ ตกลงการระดมทุนและการจดั สวัสดกิ ารชว่ ยเหลือกนั Key Actors: ชมรมผ้สู งู อายุ พื้นท่:ี องคก์ ารบรหิ ารส่วนตำ� บลศรีฐาน อ�ำเภอป่าติ้ว จังหวัดยโสธร วิทยากร: นายไมตรี ปอ้ งโล่ ตำ� แหนง่ : ประธานชมรมผสู้ งู อายุตำ� บลศรฐี าน เบอรโ์ ทรศัพท:์ ๐๘๑ ๗๖๐๒๐๔๙ ความเปน็ มา ตำ� บลศรีฐาน มผี ูส้ ูงอายุจ�ำนวน ๙๐๗ คน ชว่ งอายุ ๖๐ ปีขน้ึ ไป มผี ้สู ูงอายตุ ิดเตยี ง ๑๕ คน ติด บา้ น ๑๓๐ คนมผี สู้ งู อายอุ ยตู่ ามลำ� พงั ๒๓ คน และมผี สู้ งู อายทุ ค่ี วามรคู้ วามสามารถและชว่ ยเหลอื งานสงั คม ส่วนรวมได้ ๖๐๐ คน ได้แก่ งานดา้ นชา่ งปูน ชา่ งไม้ ด้านการเกษตร การพธิ ที างศาสนา งานด้านการแสดง ดา้ นอาชีพหรอื งานฝมี อื จักสาน ท�ำอาหารงานครัว เยบ็ ผ้าและงานบรกิ ารสงั คมอืน่ ๆ เป็นต้น ดังนนั้ ตำ� บล ศรฐี านจงึ ดำ� เนนิ งานดา้ นชมรมผสู้ งู อายุ เพอ่ื เปน็ การพฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ผสู้ งู อายอุ นั เปน็ นโยบายสำ� คญั ทท่ี กุ ภาคสว่ นในพน้ื ที่ ตอ้ งรว่ มกนั ดำ� เนนิ การ ไดแ้ ก่ ศนู ยพ์ ฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสง่ เสรมิ อาชพี ผสู้ งู อายุ โดย อบต. ศรีฐาน ศนู ยพ์ ฒั นาครอบครัวโดยอาสาสมคั รพฒั นาสังคมและความมัน่ คงของมนษุ ย์ประจ�ำหมู่บ้าน (อพม.) มีกจิ กรรมคัดกรองสขุ ภาพและการดแู ลต่อเนื่องโดย รพ.สต.ศรฐี าน และอาสาสมัครตา่ ง ๆ เปน็ ต้น และมี ทุนทางสังคมท่ีเก่ียวข้องได้แก่ กองทุนสวัสดิการชุมชน กลุ่มฌาปนกิจสงเคราะห์หมู่บ้านและมีกิจกรรม โรงเรียนผสู้ ูงอายุ ดังนน้ั ทางคณะทำ� งานฯ จงึ พัฒนาชมรมผู้สูงอายุใหม้ ีกิจกรรมทีห่ ลากหลายและต่อเน่ือง โดยการคน้ หาแกนน�ำและทบทวนกิจกรรมชมรมผูส้ ูงอายเุ พื่อจัดสวัสดิการ และกิจกรรมสร้างสรรคอ์ น่ื ๆ ที่ เปน็ การพฒั นาคุณภาพชีวิตผู้สงู อายโุ ดยชุมชนเอง ปจั จบุ ันมีสมาชกิ ๗๑๐ คน คิดเป็นรอ้ ยละ ๗๘.๘๒ ของ จำ� นวนผ้สู งู อายุทงั้ หมด องค์การบรหิ ารสว่ นตำ� บลศรีฐาน อ�ำเภอปา่ ต้ิว จังหวดั ยโสธร 89

กลมุ่ เปา้ หมาย กลมุ่ ผสู้ งู อายุ อายุ ๖๐ ปขี น้ึ ไป และผสู้ นใจทว่ั ไป อายุ ๒๐ ปขี น้ึ ไป ในพนื้ ทต่ี ำ� บลศรฐี าน ทกุ หมบู่ า้ น มหี นว่ ยงานสนบั สนนุ ไดแ้ ก่ รพ.สต.ศรฐี านทำ� หนา้ ทเี่ ปน็ กองเลขานกุ าร อำ� นวยความสะดวกในการจดั ประชมุ คณะกรรมการองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลศรฐี านโดยกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพ สปสช.สนบั สนนุ งบประมาณ จัดกิจกรรมรดน�้ำดำ� หวั ประจ�ำปีของชมรมผสู้ ูงอายุ รปู ธรรมการดำ� เนนิ งาน ๑. สำ� รวจและคน้ หาทนุ ทางสงั คมทมี่ คี วามพรอ้ มทจี่ ะเปน็ แกนนำ� ในการขบั เคลอ่ื นงาน โดยพจิ ารณา จากความรู้ ทกั ษะ ความสามารถ และความพรอ้ มทจี่ ะเขา้ รว่ มกจิ กรรม เชน่ ขา้ ราชการบำ� นาญ อดตี ครหู รอื ผูบ้ ริหารสถานศกึ ษา พัฒนาการอำ� เภอ บุคลากรสาธารณสขุ และอดตี ผ้นู �ำชุมชน เชน่ ผู้ใหญ่บ้าน สมาชิก องค์การบรหิ ารสว่ นต�ำบล และผทู้ รงคุณวฒุ ิอ่ืน ๒. เชญิ รว่ มประชมุ ช้แี จงรายละเอยี ดการดำ� เนินงาน คดั เลอื กผู้ที่มีความพร้อมและแตง่ ตัง้ คณะ กรรมการ ซง่ึ ตอ้ งมีตวั แทนจากทกุ หมู่บา้ นเขา้ ร่วม รวมทงั้ ส้นิ ๒๕ คน ๓. จากนน้ั เรม่ิ ต้นประชาสัมพนั ธ์กจิ กรรม จดั เวทีประชาคม เปดิ รับสมัครสมาชิก กำ� หนดกติกา ชมรม กำ� หนดระเบยี บการสมคั รสมาชกิ ทงั้ ผสู้ งู อายแุ ละผสู้ นใจทว่ั ไปทม่ี อี ายุ ๒๐ ปขี น้ึ ไป โดยมคี า่ ธรรมเนยี ม แรกเขา้ เก็บคา่ สมคั ร ๔๐ บาทและเกบ็ ลว่ งหนา้ ๕ ศพ ๆ ละ ๒๐ บาทรวม ๑๔๐ บาท หากครบ ๓ เดือน จงึ จะมสี ทิ ธิโ์ ดยสมบรู ณ์ ๔. จดั สรรสวสั ดกิ ารใหก้ ับสมาชกิ เมือ่ เสยี ชีวิต และเมอ่ื ปว่ ยนอนโรงพยาบาล คนื ละ ๑๐๐ บาท แต่ไม่เกิน ๑๐ คืน รวมท้ังมีการท�ำผ้าป่าปีละ ๑ ครั้ง เพื่อระดมทุนส�ำหรับจัดสวัสดิการเมื่อป่วยนอน โรงพยาบาล ปจั จุบันมกี องทุนที่ระดมทนุ รวม ๑๒๐,๐๐๐ บาท ผลการดำ� เนินงาน ๑. เกดิ คณะกรรมการเพอ่ื ขบั เคลอ่ื นชมรมจากการมสี ว่ นรว่ มของตวั แทนทกุ หมบู่ า้ น รวม ๒๐ คน มีสมาชกิ จากทุกหมบู่ า้ น รวมสมาชกิ ๗๑๐ คน ๒. ผสู้ งู อายุ ไดร้ บั สวสั ดกิ ารคมุ้ ครองยามเจบ็ ปว่ ยและเมอ่ื เสยี ชวี ติ มกี ารรวมกลมุ่ ทม่ี รี ปู ธรรมใน การแสดงบทบาทผสู้ งู อายชุ ดั เจนเปน็ ทย่ี อมรบั ในชมุ ชน ไดแ้ ก่ การมอบเงนิ สวสั ดกิ ารในพธิ ฌี าปนกจิ การนำ� ทีมร่วมฟังสวดอภิธรรม การเย่ียมบ้านผู้สูงอายุ ร่วมกิจกรรมออกก�ำลังกาย แสดงโชว์ในงานบุญประเพณี รบั การอบรมดา้ นอาชพี เชน่ การสานกระตบิ ขา้ ว ทำ� ไมก้ วาด ทำ� ปยุ๋ ทำ� นำ�้ หมกั ทำ� นำ้� ยาลา้ งจาน และทำ� ขนม หรอื แปรรูปอาหาร เปน็ ต้น ๓. เกดิ กจิ กรรมเพอ่ื ชว่ ยเหลอื และทำ� งานดา้ นพฒั นาชุมชน เช่น งานผ้าป่าระดมเป็นเงนิ กองทนุ เพอ่ื จดั สวสั ดกิ ารเมอ่ื ปว่ ย นอน รพ.ทุกปี 90 องค์การบริหารส่วนตำ� บลศรีฐาน อำ� เภอป่าติว้ จงั หวัดยโสธร

ประเด็น การพฒั นาระบบการดูแลผู้สงู อายุโดยชมุ ชนท้องถน่ิ ชมรมผ้สู งู อายุตำ� บลมะเกลอื ใหม่ หมบู่ ้านในเขตพืน้ ท่ี ประชากรผ้สู ูงอายุ สมาชกิ ชมรมผสู้ ูงอายุ จำ� นวน ๑๒ หมู่บา้ น จ�ำนวน ๑,๓๐๖ คน จำ� นวน ๑,๑๒๔ คน ผูส้ ูงอายทุ ่ีมภี าวะพึง่ พงิ ๖๕ คน ทุนทางสงั คม รพ.สต.มะเกลือใหม่ และรพ.สต.วะภแู ก้ว ส�ำนักงานหลักประกนั สุขภาพ อบต.มะเกลอื ใหม่ ขอ้ มูลและเครอ่ื งมือในการด�ำเนินงาน • แบบประเมินความพงึ พอใจ • ใบสมคั รเขา้ เป็นสมาชกิ ชมรมผู้สูงอายุ Key Actors : ชมรมผสู้ ูงอายตุ �ำบลมะเกลอื ใหม่ พ้ืนท่ี: องค์การบริหารสว่ นตำ� บลมะเกลอื ใหม่ อ�ำเภอสูงเนนิ จังหวัดนครราชสมี า วิทยากร: นายอเนก แท้สงู เนนิ ต�ำแหนง่ : ประธานชมรมผสู้ ูงอายุต�ำบลมะเกลือใหม่ เบอร์โทรศัพท:์ ๐๙๘-๐๙๗๔๑๐๘ ความเป็นมา ประเทศไทยไดเ้ ขา้ สสู่ งั คมผสู้ งู อายมุ าตงั้ แตป่ ี พ.ศ.๒๕๔๘ กลา่ วคอื ผมู้ อี ายุ ๖๐ ปขี น้ึ ไปเกนิ วา่ รอ้ ย ละ ๑๐ และปจั จบุ นั เพม่ิ ขน้ึ เปน็ รอ้ ยละ ๑๗ คาดวา่ ในปี พ.ศ. ๒๕๖๔ ประเทศไทยจะเขา้ สสู่ งั คมผสู้ งู อายโุ ดย สมบูรณ์ การจัดตั้งชมรมผ้สู งู อายุเกดิ จากนโยบายของรัฐบาล อาศยั อำ� นาจตามในขอ้ บงั คับสมาคมผู้สูงอายุ แห่งประเทศไทยในพระบรม-ราชูประถัมภ์สมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี ว่าด้วยเกณฑ์มาตรฐาน ชมรมผู้สูงอายุในเครือข่ายสมาคมสภาผู้สูงอายุแห่งประเทศไทยฯ พ.ศ.๒๕๕๒ ผู้สูงอายุของต�ำบลมะเกลือ ใหมจ่ งึ รวมตวั กนั และกอ่ ตง้ั เปน็ ชมรมผสู้ งู อายขุ น้ึ นบั ตง้ั แตน่ นั้ มา เพอ่ื ทำ� กจิ กรรมตา่ งๆรว่ มกนั โดยสมาชกิ ผู้ สูงอายุอย่ภู ายใต้การดแู ลด้านสุขภาพจากรพ.สต.มะเกลือใหม่ และ รพ.สต.วะภูแกว้ ปจั จุบนั ต�ำบลมะเกลือใหม่มผี ู้สงู อายุ จ�ำนวน ๑,๓๐๖ คน สบื เนื่องมาจาก เมือ่ วันที่ ๓๐ กนั ยายน ๒๕๕๒ ระเบยี บสมาคมสภาผสู้ งู อายแุ หง่ ประเทศไทย มนพระราชปู ถมั มส์ มเดจ็ พระศรนี ครนิ ทราบรมราชนนี ว่าดว้ ยหลักเกณฑ์มาตรฐานชมรมผ้สู ูงอายุ ในเครือขา่ ยสมาคมสภาผู้สูงอายุแห่งประเทศไทย พ.ศ. ๒๕๕๒ องค์การบริหารส่วนตำ� บลมะเกลอื ใหม่ จงึ เริ่มกอ่ ต้งั ชมรมผู้สงู อายุข้ึน องค์การบรหิ ารสว่ นตำ� บลมะเกลอื ใหม่ อำ� เภอสงู เนนิ จงั หวัดนครราชสีมา 91

กลุม่ เปา้ หมาย • สมาชิกชมรมผู้สงู อายุ ๑,๑๒๔ คน รปู ธรรมการด�ำเนนิ งาน ๑. จัดให้มีสวัสดิการช่วยเหลือสมาชิกในรูปแบบฌาปนกิจ โดยเก็บค่าฌาปนกิจกับสมาชิกศพละ ๒๐ บาท เพอื่ มอบใหค้ รอบครวั เสยี ชวี ติ เปน็ คา่ ใชจ้ า่ ยในการปลงศพ และในกรณสี มาชกิ เจบ็ ปว่ ยตอ้ งนอนรกั ษา ตวั ท่ีโรงพยาบาลเปน็ เวลา ๒ วันขึ้นไป ชมรมชว่ ยจะเหลือสมาชิกรายละ ๓๐๐ บาทต่อครั้งตอ่ ปี โดยดำ� เนนิ การจดั ตั้งชมรมในพ้นื ท่ตี ำ� บลมะเกลอื ใหม่ ๒ ชมรม คือ ชมรมผสู้ งู อายุ รพ.สต.มะเกลอื ใหม่ ดูแล ๘ หมูบ่ ้าน ไดแ้ ก่ หมู่ ๑ บ้านมะเกลือใหม,่ หมู่ ๒ บา้ นมะเกลอื ใหม,่ หมู่ ๓ บ้านโคกสว่าง, หมู่ ๕ บา้ นใหม่สนั ติ, หมู่ ๑๐ บา้ นรมิ คลองพฒั นา, หมู่ ๑๑ บา้ นอ่างแกว้ และหมู่ ๑๒ บา้ นมะเกลือใหมพ่ ัฒนา มสี มาชกิ จ�ำนวน ๖๔๘ คน และ รพ.สต.วะภูแกว้ ดแู ล ๔ หมู่บ้าน ได้แก่ หมู่ ๔ บา้ นทุ่งสะแบง, หมู่ ๗ บา้ นทงุ่ สะแบง, หมู่ ๖ บ้านวะภแู ก้ว และหมู่ ๘ บา้ นดงมะไฟ มสี มาชิก ๔๗๖ คน ๒. กิจกรรมเพื่อนชว่ ยเพอื่ น คอื เพือ่ นสมาชิกในชมรมออกเย่ียมเยียนเพื่อนสมาชิกทีเ่ จ็บป่วย เพอื่ ใหก้ �ำลงั ใจกันและนำ� ของเย่ยี มไปมอบให้ ๓. กิจกรรมฝึกอาชีพในยามว่างเพ่ือเป็นรายไดเ้ สริม เชน่ เยบ็ กระเป๋าจากเศษผ้า ทำ� พรมเชด็ เท้า สานกระเปา๋ จากเสน้ พลาสติก ชว่ ยท�ำงานทโ่ี รงผลติ นำ�้ ดมื่ ประชารัฐกล้าดี เป็นตน้ ๔. กจิ กรรมออกกำ� ลงั กายในกลมุ่ คนรกั ษส์ ขุ ภาพ ไดแ้ ก่ เตน้ แอโรบกิ เตน้ บาสโลบ รำ� วงมาตรฐาน ฟอ้ นร�ำประกอบเพลงต่างๆ ซึง่ ได้ร่วมแสดงในงานกิจกรรมต่างๆ ของตำ� บล ๕. ผสู้ งู อายยุ งั เปน็ แกนนำ� ในการสบื สานประเพณลี งขว่ ง และพธิ ไี หวบ้ วงสรวงศาลปบู่ ญุ ลอื และการ แห่บ้งั ไฟกอ่ นฤดกู าลเพาะปลูก ซ่งึ ปฏิบตั ิสบื ทอดกันมาจากรนุ่ สู่รุน่ เคียงคู่กบั ต�ำบลมะเกลอื ใหม่มาจนถงึ ปจั จบุ นั ผลการด�ำเนนิ งาน ผลการจัดต้ังชมรมผู้สูงอายุต�ำบลมะเกลือใหม่ มีฌาปนกิจผู้สูงอายุ เพื่อเป็นสวัสดิการดูแลสมาชิก ผ้สู ูงอายใุ นพน้ื ท่ี สามารถแบ่งเบาลดภาระในการดูแลผสู้ ูงอายุ และลดภาระค่าใช้จา่ ยในกรณสี มาชิกเสียชีวิต ได้เปน็ อย่างดี อกี ทัง้ ยังเปน็ ทย่ี อมรบั ของชมุ ชน ทกุ หม่บู า้ นของต�ำบลมะเกลอื ใหม่ ผูส้ งู อายไุ ด้ฝึกอาชีพในยาม วา่ งทำ� ใหเ้ กดิ รายได้ และการเขา้ รว่ มกจิ กรรมตา่ งๆของผสู้ งู อายุ เชน่ สมคั รเขา้ เปน็ นกั เรยี นในโรงเรยี นผสู้ งู อายุ ซง่ึ เปน็ การสง่ เสรมิ และดแู ลสขุ ภาพทางกายและทางจติ ใจใหก้ บั ผสู้ งู อายุ สงั คมมคี วามสขุ “ทอ้ งถนิ่ หว่ งใย ใสใ่ จ ผ้สู งู อาย”ุ 92 องคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลมะเกลอื ใหม่ อ�ำเภอสูงเนนิ จงั หวดั นครราชสมี า

ประเดน็ การพฒั นาระบบการดูแลผู้สูงอายุโดยชมุ ชนทอ้ งถน่ิ ศนู ยพ์ ฒั นาคุณภาพชวี ติ และสง่ เสรมิ อาชพี ผู้สงู อายุ หมู่บา้ นเข้ารว่ มกจิ กรรม ประชากร ผสู้ งู อายุ จ�ำนวน ๖ หมบู่ ้าน จำ� นวน ๔,๕๖๙ คน อายุ ๕๐ -๕๙ ปี ๖๑๖ คน จ�ำนวน ๙๘๑ ครัวเรือน หญงิ ๒,๒๙๓ คน ชาย ๒๙๘ คน หญงิ ๓๑๘ คน ชาย ๒,๒๗๖ คน อายุ ๖๐ ปีขึ้นไป จำ� นวน ๕๗๕ คน คิดเปน็ ร้อยละ ๑๒.๕๘ ทนุ ทางสังคม Care Giver ๔ คน Caremanager ๒ คน อาสาสมคั รสาธารณสขุ ประจำ� หมบู่ า้ น (อสม.) ๘๗ คน โรงพยาบาล สง่ เสรมิ สขุ ภาพตำ� บลหนองบัว โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สุขภาพตำ� บลกนั ตรวจ ศูนยพ์ ัฒนาคุณภาพชวี ิตและสง่ เสริมอาชพี (ศพอส.) ศนู ยบ์ รกิ ารกายอุปกรณ์ ๒ แห่ง ขอ้ มลู และเครอ่ื งมอื ในการดำ� เนินงาน • ข้อมลู ประชากรจากระบบขอ้ มูลตำ� บล (TCNAP) และจากระบบข้อมูลการส�ำรวจของต�ำบล • ข้อมูลจากสขุ ภาพจากโรงพยาบาลส่งเสรมิ สขุ ภาพต�ำบลท้งั ๒ แห่ง • แผนพัฒนาต�ำบล หรือแผน ๔ ปี Key Actors: เทศบาลต�ำบลโนนสงู พื้นที:่ เทศบาลตำ� บลโนนสงู อ�ำเภอขุนหาญ จังหวดั ศรสี ะเกษ วทิ ยากร: นางสาวสรนั ชนา จันทรเ์ พญ็ ตำ� แหน่ง: หวั หนา้ สำ� นกั ปลัด เบอรโ์ ทรศัพท:์ ๐๘๑-๙๔๐-๗๕๖๑ ความเปน็ มา ศนู ยพ์ ฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสง่ เสรมิ อาชพี ผสู้ งู อายตุ ำ� บลโนนสงู เรม่ิ ดำ� เนนิ การตงั้ แตเ่ มอื่ ปี ๒๕๕๙ แตห่ ยดุ ดำ� เนนิ การไปเน่ืองจาก คณะกรรมการไม่เข้าใจบทบาทการท�ำหน้าที่ของ ศพอส. และเร่ิมกลับมาด�ำเนินงานอีกครั้งเมื่อปี ๒๕๖๐ เพราะได้รับงบประมาณสนับสนุนจากกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับต�ำบล สปสช. ซ่ึงมีเป้าหมายเพ่ือจัดบริการดูแลผู้สูง อายรุ ะยะยาว และเมอื่ วนั ที่ ๑๖ พฤษภาคม ๒๕๖๑ เทศบาลตำ� บลโนนสงู ไดป้ ระสานขอความรว่ มมอื ไปยงั สำ� นกั งานสำ� นกั งาน พัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษย์จังหวัดศรีสะเกษ เพ่ือพิจารณาจัดต้ังเป็นองค์กรสาธารณะประโยชน์ และเปิดโอ กาสใหผ ูส งู อายุได้ท�ำกิจกรรมร่วมกัน ได้รับบรกิ ารทคี่ รอบคลุมทุกมติ ิทัง้ ดานสขุ ภาพ สงั คม จติ ใจ และเศรษฐกิจ โดยเฉพาะมิ ติดานเศรษฐกิจที่เนนการสรางรายไดและการมีงานทําท่ีเหมาะสมสําหรับผูสูงอายุ สามารถตอบสนองปญหาและความตอง การของผสู งู อายแุ ละชมุ ชนได้ ซงึ่ จดั วา่ เปน การจดั สวสั ดกิ ารสงั คมสําหรบั ผสู้ งู อายใุ นชมุ ชนรปู แบบหนงึ่ โดยเนน้ การมสี ว่ นรว่ ม ของผูสูงอายุ แกนนํา อาสาสมคั ร และจากระบบขอ้ มลู ตำ� บล พบวา่ ตำ� บลโนนสงู มปี ระชากรผสู้ งู อายุ ๕๗๕ คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๑๒.๕๘ ของประชากร ทง้ั หมด เป็นผู้สงู อายุตดิ บ้าน ๓๔ คน ตดิ เตียง ๕ คน ติดสงั คม ๕๓๖ คน และผ้สู ูงอายทุ ีม่ ีภาวะพง่ึ พงิ ๒๔ คน เพือ่ ใหผ้ ้สู ูงอายุ ไดร้ บั การดแู ลและมคี ณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ตี ามแนวทางการพฒั นาของตำ� บล ชมุ ชนองคก รเครอื ขายจากภาครฐั และทกุ ภาคสว่ นรว่ ม ขับเคลอ่ื นการดำ� เนินงานด้านการดูแลคุณภาพชวี ติ ผูส้ ูงอายุร่วมกัน เทศบาลต�ำบลโนนสูง อ�ำเภอขุนหาญ จงั หวัดศรีสะเกษ 93

กลมุ่ เป้าหมาย ๑) ผสู้ ูงอายุ ๖ หม่บู า้ นในเขตต�ำบลโนนสงู ประกอบดว้ ย หมู่ ๓ บา้ นนา,หมู่ ๔ กระเบา, หมู่ ๕ บ้านกระเจา,หมู่ ๖ บา้ นหนองบวั ,หมู่ ๗ บา้ นจะกุด, หมู่ ๘ บา้ นคอ้ ตานี ๒) ผู้สงู อายทุ ่ีเป็นผู้ป่วยติดเตยี ง ๖ หมู่บา้ น ในเขตเทศบาลต�ำบลโนนสูง โดยร่วมกับ รพ.สต.กัน ตรวจและ รพ.สต.หนองบัว.และ Cg ทดี่ แู ลผ้สู ูงอายุทีเ่ ป็นผปู้ ่วยตดิ เตียง รปู ธรรมการดำ� เนินงาน ๑) ประชมุ ชแี้ จง สรรหาคณะกรรมการศพอส.จากแกนนำ� ในพนื้ ทรี่ ว่ มเปน็ คณะกรรมการ จำ� นวน ๑ คณะ พรอ้ มจดั ทำ� ระเบียบ ศพอส. ซึง่ มีประเด็นส�ำคัญของแนวทางการท�ำงานคือ เปน็ การจัดสวัสดิการ อกี รปู แบบหนงึ่ ของรฐั บาลทใี่ ชช้ มุ ชนเปน็ ฐานเปดิ โอกาศใหผ้ สู้ งู อายุ แกนนำ� อาสาสมคั ร ชมุ ชน องคก์ รเครอื ข่ายจากภาครัฐและเอกชนร่วมเป็นเครือข่ายร่วมขับเคล่ือนโดยมี อปท. ให้การหนุนเสริม อยู่บนหลักการ ภายใต้แนวคิด”รว่ มแรง รว่ มใจ ผ้สู ูงวัย กายใจ เบิกบาน” ให้ผ้สู งู อายุมีสถานทร่ี วมกล่มุ ในการจัดกจิ กรรม และบริการครอบคลุมมติ ิทางด้านสขุ ภาพ สังคม จติ ใจ เศรษฐกจิ โดยเฉพาะเนน้ สรา้ งรายได้และการมงี าน ทำ� ที่เหมาะสมส�ำหรับผูส้ งู อายุ ๒) เสนอโครงการขอจดั บรกิ ารดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาวจากกองทนุ ดแู ลผสู้ งู อายรุ ะยะยาว (สปสช) เพื่อมาดูแลผู้สูงอายุภาวะพึ่งพิง จากการท�ำแผนดูแลกลุ่มผู้ป่วยภาวะพึ่งพิงจาก CM รพ.สต.หนองบัว,กัน ตรวจ โดยมี CG จ�ำนวน ๔ คน โดยได้รับงบประมาณ ๑๐๘,๒๐๐ บาท ๓) จดั อบรมพฒั นาทกั ษะการบรบิ าลผสู้ งู อายใุ นชมุ ชน. เพอ่ื การดแู ลผสู้ งู อายอุ ยา่ งถกู ตอ้ งเหมาะ สม โดยได้รับความร่วมมือจากสาธารณสุขอ�ำเภอขุนหาญ สาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ โรงพยาบาลส่ง เสริมสุขภาพตำ� บลหนองบัวและกนั ตรวจ ๔) จัดอบรมฝึกฝนทักษะอาชีพเสริมท่ีเหมาะสมกับผู้สูงอายุ มีโครงการสานตะกร้าจากเส้น พลาสตกิ ,โครงการอบรมแปรรปู ปลารา้ ปลาสม้ วทิ ยากรจากสถาบนั พฒั นาฝมี อื แรงงานจงั หวดั ศรสี ะเกษและ โครงการถ่ายทอดภปู ัญญาทำ� ไมก้ วาดจากทางมะพร้าว, ท�ำนำ�้ ยาล้างจาน วิทยาการจากปราชญ์ชาวบ้าน ผลการดำ� เนินงาน ผสู้ งู อายไุ ดม้ เี วทพี บปะกนั เปน็ แหลง่ ถา่ ยทอดภมู ปิ ญั ญาใหก้ บั ผสู้ งู อายแุ ละเปน็ องคก์ รหลกั ในการ จดั บรกิ ารให้ผู้สูงอายอุ ย่างทั่วถึงเกดิ กลไกการดูแลตอ่ เนอื่ งและเป็นศนู ย์บรกิ ารในการสง่ เสริมให้ผสู้ ูงอายุได้ มาท�ำกิจกรรมร่วมกัน ท�ำให้มีแกนน�ำที่เป็นผู้สูงอายุเพิ่มข้ึนและมีหน่วยงานที่สามารถดูแลผู้สูงอายุในเขต เทศบาลต�ำบลโนนสงู ไดค้ รบทกุ ประเด็นในระยะยาวตอ่ ไป มี ศพอส.ทเ่ี ป็นองคก์ รหลักท�ำหนา้ ท่ีในการเปน็ ศนู ย์กลางจดั บรกิ ารให้กับผสู้ งู อายุตาม พรบ.ผสู้ ูงอายุ 94 เทศบาลตำ� บลโนนสูง อำ� เภอขนุ หาญ จงั หวดั ศรีสะเกษ

ประเด็น การพัฒนาระบบการดูแลผู้สงู อายุโดยชมุ ชนท้องถนิ่ การสง่ เสริมอาชีพผสู้ งู อายุ ๒๐ หมบู่ ้าน ประชากร ผ้สู งู อายุ ๔,๒๐๒ ครวั เรอื น ๑๒,๓๔๒ คน ๑,๔๙๙ คน ทนุ ทางสงั คม ชาย ๖,๓๐๘ คน ชาย ๗๒๐ คน อสม. ๒๔๖ คน หญงิ ๖,๐๓๔ คน หญงิ ๗๙๗ คน รพ.สต. โรงเรยี นผ้สู งู อายุ ๑๒๐ คน เครือขา่ ยจิตอาสา รพก.พนมดงรัก ศพอส.ต�ำบลบักได อบต.บักได กองทนุ LTC ชมรมผูส้ งู อาย ุ พมจ.สรุ ินทร์ ขอ้ มลู และเคร่ืองมอื ในการดำ� เนินงาน • ระบบขอ้ มลู ตำ� บล TCNAP + วจิ ัยชมุ ชน RECAP • พฒั นาระบบการดูแลผู้สูงอายุ ๖ ชดุ กิจกรรม ๔๐ งาน • ปฏบิ ัติการ ๕ อ. และ ๕ ก. Key Actors : โรงเรยี นผู้สงู อายุ พ้นื ท:่ี องค์การบริหารส่วนตำ� บลบกั ได อำ� เภอพนมดงรกั จังหวดั สุรินทร์ วิทยากร: จา่ เอกสุระไกร เหลาคำ� ต�ำแหน่ง: เลขานุการคณะกรรมการอ�ำนวยการโรงเรยี นผู้สงู อายุ เบอรโ์ ทรศพั ท:์ ๐๘๒-๒๐๖๕๐๗๐ ความเปน็ มา โรงเรียนผู้สูงอายุต�ำบลบักได ตั้งขึ้นเมื่อปี ๒๕๕๙ เป็นต้นมา ปัจจุบันมีนักเรียนผู้สูงอายุจ�ำนวน ๑๒๐ คน จากข้อมลู ต�ำบล (TCNAP+) พบว่าผู้สงู อายมุ สี ภาพปญั หาทง้ั ดา้ นสังคมด้านสภาวะแวดลอ้ ม ด้าน สุขภาพ และด้านเศรษฐกิจ ซึ่งกลุ่มผู้สูงอายุยังเป็นหนี้ มีรายได้ไม่เพียงพอ แต่มีรายจ่ายท่ีเป็นค่าอาหาร คา่ เดนิ ทาง ค่าสาธารณูปโภค มีความต้องการใหส้ นบั สนุนกิจกรรมลดรายจ่าย เพม่ิ รายได้หรือพฒั นาอาชีพ เช่น การปลูกพืชผักสวนครัว การแปรรูปอาหาร การท�ำน�้ำยาต่างๆ เพื่อใช้ในครัวเรือน การฝึกอาชีพเพื่อ เสรมิ รายได้ โรงเรยี นผสู้ งู อายตุ ำ� บลบกั ไดจงึ ไดจ้ ดั โครงการขอรบั งบประมาณสนบั สนนุ จากสำ� นกั งานพฒั นา สังคมและความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดสุรินทร์ในปีงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๑ เพื่อจัดกิจกรรมการส่งเสริม อาชีพให้กับผู้สงู อายใุ นการแปรรปู อาหาร ไขเ่ ค็มสมุนไพรและการท�ำยาหม่อง องคก์ ารบริหารสว่ นตำ� บลบักได อำ� เภอพนมดงรกั จังหวัดสรุ นิ ทร์ 95

กลุ่มเปา้ หมาย ผู้สงู อายใุ นโรงเรยี นผู้สงู อายุ จ�ำนวน ๑๒๐ คน รปู ธรรมการดำ� เนินงาน ๑. ฝกึ อบรมอาชพี ๕ วนั หลกั สตู รการทำ� ไขเ่ คม็ รสสมนุ ไพรรสตา่ งๆ ทำ� ยาหมอ่ งและทำ� ขา้ วหลาม ๒. รว่ มกันออกแบบผลิตภณั ฑ/์ โลโก้ผลิตภัณฑ์ ๓. ร่วมกันวางแผนชอ่ งทางการตลาด ๔. ขอจดทะเบยี นเพอ่ื ขอขนึ้ เป็นสนิ คา้ OTOP ของต�ำบล ๕. ออกแบบการแปรรูป การบรรจไุ ข่เค็มแบบใหมเ่ พิ่มมากข้นึ เรื่อยๆ ๖. แบง่ ปนั ให้ผ้สู งู อายกุ ลุม่ อ่นื ๆได้รับประทานดว้ ย ๗. จ�ำหนา่ ยเพ่ือเพ่มิ รายได้ให้กับตนเองและครอบครัว ผลการดำ� เนนิ งาน ๑. ผ้สู ูงอายุ ๖๐ คน สามารถท�ำไข่เค็มสมนุ ไพรรสใบเตย รสตม้ ยำ� รสสมนุ ไพร และมีทักษะใน การคัดไขท่ ่ีสามารถนำ� มาท�ำไขเ่ ค็มได้ ๒. ผสู้ งู อายรุ วมกลุ่มท�ำไข่เค็มจ�ำหน่ายทำ� ให้มีรายได้เพ่ิมขน้ึ ๓. ผู้สงู อายุมสี ุขภาพดขี ึน้ เพราะไดท้ านไข่ท่มี ปี ระโยชน์ ไขส่ ด และท�ำจากสมุนไพรธรรมชาติ ๔. ผู้สูงอายุมีการออมเงินที่ได้จากการจ�ำหน่ายไข่เค็ม และเป็นทุนสวัสดิการให้แก่ตนเองและ เพอื่ นในโรงเรยี น ๕. มีการร่วมกนั ออกแบบบรรจภุ ณั ฑ์และท�ำเปน็ โลโกข้ องกล่มุ โรงเรยี นผู้สงู อายุ 96 องค์การบริหารส่วนตำ� บลบักได อำ� เภอพนมดงรกั จงั หวดั สรุ ินทร์

ประเดน็ การพฒั นาระบบการดแู ลผสู้ ูงอายุโดยชมุ ชนทอ้ งถ่นิ กองทนุ สวัสดิการผสู้ ูงอายุ หมบู่ ้านในเขตบริการ ประชากร ผ้สู ูงอายุ จำ� นวน ๑๒ หมู่บ้าน จำ� นวน ๔,๐๐๐ คน จ�ำนวน ๗๓๕ คน จำ� นวน ๗๙๔ ครวั เรือน หญงิ ๑๙๙๒ คน หญิง ๓๒๑ คน ชาย ๑๙๙๗ คน ชาย ๔๑๔ คน ทุนทางสงั คม ชมรมผสู้ ูงอายุ โรงเรยี นผ้สู ูงอายุ คณะกรรมการบริหารกองทนุ เทศบาลตำ� บลหนองใหญ่ พม.จ.ศรีสะเกษ ข้อมลู และเครอ่ื งมือในการด�ำเนินงาน • ข้อมูลจาก TCNAP • ข้อมูลจาก RECAP • ขอ้ มลู ผสู้ อู ายุจากทะเบียนรายชื่อการจา่ ยเบีย้ ยังชพี ผ้สู ูงอายเุ ทศบาลตำ� บลหนองใหญ่ Key Actors: กองทนุ สวสั ดกิ ารผ้สู ูงอายุ พน้ื ท:ี่ วทิ ยากร: เทศบาลต�ำบลหนองใหญ่ อ�ำเภอเมืองจันทร์ จังหวัดศรีสะเกษ ต�ำแหนง่ : นายณรงคช์ ัย แจ่มจรัสเช้ือสกุล เบอรโ์ ทรศัพท:์ ผู้ช่วยนักพัฒนาชมุ ชน ๐๘๓-๑๐๐-๙๘๕๔ ความเป็นมา สถานการณป์ ญั หาและจ�ำนวนประชากรผ้สู ูงอายทุ ่ีเพ่มิ ขึน้ โดยเฉพาะปัญหาดา้ นสขุ ภาพ รายได้ ขาดการดแู ลอยา่ งถกู ตอ้ ง ขาดระบบการจดั สวสั ดกิ าร เพอื่ ใหผ้ สู้ งู อายะไดม้ โี อกาสทำ� กจิ กรรมทเ่ี ปน็ ประโยชน์ ต่อตนเอง ตอ่ สังคม สรา้ งคุณค่าตามชว่ งวัย ไมใ่ ห้เป็นภาระของลูกหลาน จงึ ไดร้ ่วมพฒั นาข้อเสนอโครงการ ชุมชนทอ้ งถิน่ จัดการตนเองเพื่อการดแู ลผู้สงู อายุ รว่ มกบั ส�ำนักงานกองทุนสนับสนนุ การสรา้ งเสรมิ สุขภาพ (สสส.)โดยใหม้ กี ารจัดตง้ั และดำ� เนินการกองทุนสวัสดกิ ารผสู้ ูงอายขุ ึน้ เม่ือปี ๒๕๖๑ เพือ่ ใหก้ ารด�ำเนนิ งาน ด้านสวัสดกิ ารแก่ผสู้ งู อายุ ในเขตพน้ี ทีต่ ำ� บลหนองใหญ่ เพอ่ื การดูแลซึง่ กนั และกนั ในชมุ ชน โดยจดั ตัง้ เปน็ รูปแบบกองทุนสวัสดิการและร้านค้าสวัสดิการ ด�ำเนินการในครั้งแรก ในกลุ่มนักเรียน ผู้สูงอายุจ�ำนวน ๗๒ คน และได้ด�ำเนินการต่อเน่ืองกับผู้สูงอายุในเขตต�ำบลหนองใหญ่ ณ ปัจจุบัน มีจ�ำนวนสมาชิกท้ังส้ิน ๒๐๐ คน เทศบาลตำ� บลหนองใหญ่ อ�ำเภอเมอื งจันทร์ จงั หวัดศรีสะเกษ 97

กลุ่มเปา้ หมาย ๑. นักเรียนโรงเรียนผ้สู ูงอายุต�ำบลหนองใหญ่ จ�ำนวน ๗๒ คน ๒. ผู้สูงอายใุ นต�ำบลหนองใหญ่ ๗๓๕ คน ๓. วัยเตรียมผ้สู งู อายุ ๕๕ ปี ข้นึ ไป จำ� นวน ๗๕ คน รูปธรรมการด�ำเนินงาน ๑. รับสมัครสมาชิกที่มีอายุต้ังแต่ ๕๕ ปีขึ้นไป ทุกวัน เวลาราชการ โดยส่งเงินสมทบกองทุน ๓๖๕ บาท ต่อ ปี ครบ ๑๐ ปี หยุดสง่ แต่ยงั ไดร้ บั สิทธแิ ละสวสั ดิการจากกองทนุ ๒. กรณีเจ็บปวยเปนสวัสดิการเย่ียมไข กรณีนอนโรงพยาบาล ครั้งละ ๑๐๐ บาท กําหนด ปล ะไมเกิน ๗ ครั้ง ๓. เสยี ชวี ติ จดั พวงหรดี จายคาทําศพ ณ วนั ทเี่ สยี ชวี ติ (ณ ปจั จบุ นั มจี ำ� นวนสมาชกิ ทงั้ หมดกคี่ น x ๓๐ บาท) ตอ่ ศพ ๔. กองทุนสวัสดิการผู้สูงอายุ มีการด�ำเนินการจัดตั้งร้านค้าสวัสดิการ เพ่ือรับซื้อและจ�ำหน่าย สนิ ค้า จากชมุ ชน และยังมีการผลติ ไมก้ วาดทางมะพรา้ ว พิมเสนน้�ำ และสบู่สมุนไพร โดยสมาชกิ กองทุน เพอื่ เปน็ การสง่ เสรมิ อาชพี และมเี งนิ หมุนเวียนในกองทนุ สวสั ดิการผู้สูงอายุ ผลการด�ำเนินงาน ๑. สมาชกิ มีกองทุนช่วยเหลือเมอื่ ทีป่ ระสบปญั หา กรณีเจ็บปว่ ย หรอื เสียชวี ติ ๒. สรา้ งความร่วมมือในการดูแลกันของทุนทางสังคม ๓. สรา้ งอาชีพและรายไดใ้ หแ้ ก่ผู้สงู อายุ โดยไม่เป็นภาระของคนในครอบครวั 98 เทศบาลต�ำบลหนองใหญ่ อำ� เภอเมืองจนั ทร์ จังหวัดศรสี ะเกษ

ประเด็น การดแู ลกลุ่มเปราะบางโดยชมุ ชนท้องถ่ิน ใส่ใจดูแลผสู้ ูงอายุ (การดแู ลผ้สู ูงอายุโดย CG): องคก์ ารบรหิ ารสว่ นต�ำบลยางข้ีนก อำ� เภอเขื่องใน จังหวัดอบุ ลราชธานี ๑๐ หมบู่ า้ น ประชากรทง้ั สนิ้ ผ้สู งู อายุ ๘๗๙ คน ๑,๔๐๙ ครวั เรือน ๔,๘๙๖ คน ๑,๔๐๙ ครวั เรือน ชาย ๒,๔๔๘ คน หญงิ ๒,๔๔๘ คน ทุนทางสังคม อาสาสมคั รผดู้ แู ลผสู้ งู อายทุ ม่ี ภี าวะพงึ่ พงิ (CG) อาสาสมคั รสาธารณสขุ โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพ ชุมชน ท้งั ๒ แห่ง กองทุนหลักประกนั สขุ ภาพต�ำบลยางขี้นก ข้อมูลและเครอื่ งมือในการดำ� เนนิ งาน • แผนการปฏิบัตงิ านของ อาสาสมัครผู้ดแู ลผูส้ งู อายุ (Care Plan) • ขอ้ มลู สุขภาพ โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพตำ� บล ทั้ง ๒ แห่ง • ระบบข้อมลู ตำ� บล (TCNAP) Key Actors : ศนู ยพ์ ัฒนาคณุ ภาพชีวิตผ้สู งู อายุต�ำบลยางข้ีนก พื้นท:่ี องค์การบริหารส่วนต�ำบลยางขี้นก อำ� เภอเข่ืองใน จังหวัดอุบลราชธานี วิทยากร: นายวานิชย์ ทมิ า ต�ำแหนง่ : คณะกรรมการศนู ย์ศูนย์พัฒนาคุณภาพชวี ติ ผ้สู ูงอายุ เบอรโ์ ทรศัพท์: ๐๙๖-๔๓๑๑๓๘๘ ความเปน็ มา สถานการณข์ อ้ มลู ผ้สู งู อายใุ นต�ำบลยางขี้นก ซงึ่ มีจำ� นวนทง้ั ส้นิ ๘๗๙ คน ในจำ� นวนน้มี ผี ูส้ ูงอายุที่ เป็นผพู้ ิการ จ�ำนวน ๑๐๙ คน และเป็นผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง จ�ำนวน ๑๐๕ คน ซ่งึ ผู้สงู อายุทม่ี ภี าวะพ่งึ พิง น้ีมีความจ�ำเป็นท่ีจะต้องได้รับการดูแลในด้านการส่งเสริมสุขภาวะ ตลอดจนการปรับสภาพแวดล้อมให้มี ความเหมาะสมและอำ� นวยความสะดวกได้ ดงั นน้ั จงึ มคี วามจำ� เปน็ อยา่ งยงิ่ ผสู้ งู อายทุ ม่ี ภี าวะพงึ่ พงิ เหลา่ นค้ี วร ได้รับการดแู ลจากผูท้ ่ีมที ักษะและความรคู้ วามสามรถในการดูแลเบ้ืองต้น กองทนุ หลกั ระกนั สขุ ภาพตำ� บลยางขนี้ ก จงึ ไดร้ ว่ มมอื จากโรงพยาบาลเขอ่ื งใน สาธารณสขุ อำ� เภอ เขอื่ งใน องค์การบริหารสว่ นต�ำบลยางขีน้ กในการจัดการฝึกอบรมหลกั สตู รการดแู ลผู้สูงอายทุ มี่ ภี าวะพง่ึ พิง ให้กับอาสาสมัครผู้ดูแลผู้สูงอายุท่ีมีภาวะพ่ึงพิง (CG) ปีพ.ศ ๒๕๕๙ จากการสมัครเข้ารับอบรมของอาสา สมัครสาธารณสุขในพื้นท่ีด้วยความสมัครใจ เมื่อจบหลักสูตรแล้วมีการทดสอบและสามารถให้การดูแล การชว่ ยเหลอื ผ้สู งู อายุที่มีภาวะพึง่ พิงตลอดจนการจดั สภาพแวดลอ้ มใหม้ คี วามเหมาะสมส�ำหรบั ผู้สงู อายุ องค์การบริหารสว่ นต�ำบลยางขนี้ ก อำ� เภอเขอื่ งใน จงั หวดั อบุ ลราชธานี 99

กล่มุ เปา้ หมาย ๑. ผ้สู งู อายุที่สามารถช่วยเหลือตนเองได้ จ�ำนวน ๖๖๕ คน ๒. ผ้สู งู อายทุ ่มี ีภาวะพง่ึ พิง (ผู้ป่วยตดิ เตียง) จ�ำนวน ๑๐๕ คน ๓. ผสู้ งู อายุทเี่ ป็นผพู้ ิการ จำ� นวน ๑๐๙ คน รวมผสู้ งู อายทุ ง้ั สน้ิ ๘๗๙ คน รปู ธรรมการด�ำเนินงาน ปัจจบุ ัน ศูนย์พฒั นาคณุ ภาพชวี ติ ผู้สงู อายุ ได้ดำ� เนนิ กิจกรรม คือ ๑. ใหก้ ารชว่ ยเหลือด้านการดำ� รงชพี ขนั้ พนื้ ฐาน เช่น ตดิ ตามสภาพปัญหา จดั ท�ำขอ้ มลู และให้ บริการตามฐานข้อมูลให้บริการข้อมูลข่าวสารสิทธิประโยชน์เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุและคัดกรอง ประสาน สง่ ต่อหน่วยงานทเี่ กี่ยวข้อง ในการดแู ลท่เี หมาะสม ๒. การปรบั สภาพทอ่ี ยอู่ าศัย เช่น การปรับสภาพแวดลอ้ มท่วั ไป ท้งั ภายนอกและภายใน ได้แก่ เปลี่ยนโถส้อม ราวจับ บนั ได หอ้ งน�ำ้ หลงั คา พ้นื ทางเดนิ แสวงสวา่ งไฟฟา้ เป็นต้น การปรับสภาพเฉพาะที่ อยูอ่ าศัย สรา้ งใหมท่ งั้ หลัง ๓. การส่งเสริมให้มีกิจกรรมด้านอาชีพ ท้ังในระดับครัวเรือนและระดับกลุ่ม การถ่ายทอด ภมู ปิ ัญญาและวฒั นธรรมทอ้ งถ่นิ ๔. การส่งเสรมิ สขุ ภาพและอนามัย การส่งเสริมการศกึ ษาและเรยี นรู้สำ� หรบั ผ้สู งู อายุ ๕. กจิ กรรมภายนอก มีการเยยี่ มบ้าน การใหค้ วามชว่ ยเหลอื ผู้สูงอายทุ ถี่ กู ทอดทงิ้ เดอื ดร้อน ๖. สรา้ งความสมั พนั ธ์ระหว่างวยั และการสร้างจติ อาสา ผลการดำ� เนินงาน ๑. ด้านสังคม เกิดสังคมเกื้อกูล ผู้สูงอายุรู้สึกได้ถึงความเป็นส่วนหน่ึงของต�ำบล รู้สึกมีคุณค่า ไม่ได้ถกู ถอดทง้ิ ให้อยู่ตามล�ำพัง ผู้สงู อายไุ ดอ้ อกมาพดู คุย ไดร้ บั คำ� ปรกึ ษา และไดแ้ สดงออกต่างๆ ๒. ดา้ นเศรษฐกจิ ผสู้ งู อายุ ผดู้ แู ล หรอื ครอบครวั ผสู้ งู อายุ มรี ายไดเ้ สรมิ จากกกิ รรม เกดิ การเรยี นรู้ การผลติ แบบพึง่ พาตนเอง ท�ำให้ผสู้ งู อายเุ รยี นรูส้ ่ิงใหม่ และผูส้ ูงอายุรสู้ กึ ไม่ไดส้ รา้ งภาระให้กับครอบครวั ๓. ดา้ นสขุ ภาพ มอี าสาสมคั รเยย่ี มบา้ น ไดร้ บั การชว่ ยเหลอื ดา้ นตา่ งๆ สง่ ผลใหเ้ กดิ การเสรมิ สรา้ ง พลัง คนพกิ ารทั้งสขุ ภาพกายและจติ ใจ ๔. ดา้ นสงิ่ แวดลอ้ ม ไดร้ บั การปรบั สภาพแวดลอ้ มดา้ นทอ่ี ยอู่ าศยั ทเี่ หมาะกบั การดำ� รงชวี ติ ประจำ� วนั ไดส้ ะดวกและเหมาะสม ๕. ด้านการเมือง ได้รับงบประมาณสนับสนุนการด�ำเนินกิจกรรมการรวมกลุ่มผู้สูงอายุ เช่น โครงการอบรมให้ความรสู้ ิทธขิ นั้ พืน้ ฐาน และโครงการส่งเสริมอาชีพดา้ นตา่ งๆ และโรงเรยี นผู้สงู อายุ 100 องคก์ ารบริหารส่วนตำ� บลยางข้ีนก อ�ำเภอเข่ืองใน จงั หวดั อบุ ลราชธานี

ประเด็น การพัฒนาระบบการดแู ลผูส้ งู อายโุ ดยชุมชนทอ้ งถ่ิน การดแู ลผ้สู ูงอายุระยะยาว (LTC) ต�ำบลดวนใหญ่ หมบู่ า้ นในเขตบรกิ าร ประชากร ผสู้ ูงอายุ จำ� นวน ๑๘ หมบู่ ้าน จำ� นวน ๗,๑๗๗ คน หญิง ๓,๕๘๒ คน จ�ำนวน ๑,๐๖๙ คน กลุ่มตดิ สงั คม ๑,๐๔๘ คน ชาย ๓,๕๙๕ คน (ADL ๑๒-๒๐) ทุนทางสังคม กลมุ่ ตดิ บ้าน ๑๑ คน ๑. รพ.สต.ดวนใหญ่ เป็นผู้รับผดิ ชอบงานโดยตรง ๒. อสม. จำ� นวน ๑๓๗ คน (ADL ๕-๑๑) กลมุ่ ติดเตยี ง ๔ คน ข้อมูลและเครอื่ งมอื ในการดำ� เนินงาน • รพ.สต.ดวนใหญ่ (ADL ๐-๔) • รพ.วังหนิ • อบต.ดวนใหญ่ Key Actors: รพ.สต.ดวนใหญ่ พื้นที:่ องค์การบรหิ ารสว่ นต�ำบลดวนใหญ่ จังหวัดศรสี ะเกษ วทิ ยากร: นางศภุ มาส ศรอี �ำนาจ ต�ำแหนง่ : พยาบาลวชิ าชพี ช�ำนาญการ เบอรโ์ ทรศพั ท์: ๐๙๐-๒๕๖-๘๐๔๑ ความเปน็ มา ผสู้ ูงอายุในเขตต�ำบลดวนใหญ่ ในปัจจบุ นั มจี �ำนวน ๑,๐๖๓ คน มีอัตราเพม่ิ สงู ขน้ึ เรอ่ื ยๆโดยเรมิ่ เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ และรัฐบาลได้มีการออกนโยบายในการเตรียมการความพร้อมเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุของ ประเทศไทย กล่าวคอื ประเทศไทยมีจำ� นวนประชากรอายุ ๖๐ ปขี ึ้นไปเกินกว่าร้อยละ ๑๐ ของประชากร ท้ัง เม่ือมอี ายทุ ่ียืนยาวขน้ึ ก็ยง่ิ ตอ้ งเผชิญกับปญั ญาความเสยี่ งจากการเจบ็ ป่วยดว้ ยโรคเรือ้ รังตา่ งๆ ทัง้ ความ พิการหรือทุพพลผู้สูงอายุของต�ำบลดวนใหญ่ ท้ังหมด ๑,๐๖๓ คน ซ่ึงผู้สูงอายุบางรายช่วยเหลือตัวเองได้ นอ้ ย ขาดการดูแลสุขภาพ ไมม่ ญี าติดแู ล ถกู ทอดทิ้ง มคี วามเสย่ี งต่อภาวะซงึ เศร้า มปี ัญหาสุขภาพท่ตี ้องเร่ง ดูแล จงึ เป็นเหตผุ ลท่ีต้องได้รบั การชว่ ยเหลอื ดแู ล โดยตำ� บลดวนใหญ่ไดร้ ิเริม่ จัดทำ� ระบบการดแู ลสุขภาพผู้ สงู อายรุ ะยะยาว ในปงี บประมาณ ๒๕๖๐ องค์การบรหิ ารส่วนต�ำบลดวนใหญ่ อ�ำเภอวงั หนิ จงั หวดั ศรีสะเกษ 101

กลุม่ เป้าหมาย ผูส้ งู อายุกลุ่มตดิ บา้ น ติดเตยี งตำ� บลดวนใหญ่ จ�ำนวน ๑๕ คน รปู ธรรมการดำ� เนนิ งาน ๑. คัดกรองผู้สูงอายุ โดยใช้แบบประเมินกิจวัตรประจ�ำวันผู้สูงอายุ ตาม(ADL) ท่ีกรมอนามัย กำ� หนด ซึ่งแบ่งกลุ่มออกเปน็ ๓ กลุ่ม กลุ่มติดสงั คม กลมุ่ ตดิ บ้าน ตดิ เตยี ง ๒. จัดท�ำแผนการดูแลรายบุคคล กลุ่มผู้สูงอายุติดบ้านติดเตียงเพ่ือเสนอขออนุมัติงบประมาณ รายบุคคลในการดูแลจากอนุกรรมการ LTC (การดูแลระยะยาวด้านสาธารณสุขสำ� หรับผสู้ ูงอายุ) ๓. แผนการดูแลรายบคุ คล (CARE PLAN) และงบประมาณแล้ว จึงด�ำเนินการเยี่ยมตามเกณฑ์ ของ สปสช. ซึง่ มเี กณฑก์ ารเยย่ี ม ดงั นี้ (๑) กลุ่มทีช่ ว่ ยเหลอื ตวั เองได้บา้ ง มีปัญหาการขับถา่ ยการกิน ออกเย่ียมอยา่ งน้อย ๒ คร้งั / เดอื น จำ� นวน ๕ คน (๒) กลมุ่ ทชี่ ว่ ยเหลอื ตวั เองไดบ้ า้ ง มภี าวะสบั สน ออกเยยี่ มอยา่ งนอ้ ย ๔ ครงั้ /เดอื น จำ� นวน ๖ คน (๓) กลมุ่ ทชี่ ่วยเหลอื ตนเองได้น้อย เจ็บปว่ ย ออกเย่ยี มอยา่ งนอ้ ย ๔ คร้งั /เดือน จ�ำนวน ๒ คน (๔) ชว่ ยเหลอื ตวั เองไดน้ อ้ ย เจบ็ ปว่ ยรนุ แรงระยะสดุ ทา้ ย ออกเยยี่ มอยา่ งนอ้ ย ๘ ครง้ั /เดอื น จ�ำนวน ๒ คน ผลการด�ำเนินงาน ๑. ผู้สงู อายกุ ลุม่ ติดบา้ น ตดิ เตยี งมีสขุ ภาพอนามัยท่ดี ขี ้นึ ทั้งดา้ นร่างกายและจติ ใจ ๒. มผี ูส้ ูงอายทุ ่ีเคยเป็นกลุ่มติดบา้ น ADL น้อยกว่า ๑๑ กลับมาเปน็ กลมุ่ ตดิ สงั คม ๓. ผู้สูงอายุที่อยู่ในกลุ่ม ๔ และเป็น PALATIVR CARE (การดแู ลผปู้ ่วยระยะสุดท้าย) ได้รับการ ดูแลอย่างถกู ต้องตามสภาพและตายอยา่ งมศี กั ดศิ์ รี 102 องคก์ ารบริหารส่วนต�ำบลดวนใหญ่ อ�ำเภอวังหนิ จังหวัดศรีสะเกษ

ประเด็น การพัฒนาระบบการดูแลผูส้ งู อายุโดยชุมชนทอ้ งถนิ่ โรงเรียนผู้สูงอายุ หม่บู ้านในเขตบริการ ประชากร ผปู้ ว่ ยตดิ เตียง ๑๒ คน จ�ำนวน ๑๓ หมู่บ้าน จำ� นวน ๗,๖๓๓ คน ร้อยละ ๑.๑๖ จำ� นวน ๑,๘๐๐ ครวั เรือน หญงิ ๓,๘๓๗ คน กลมุ่ ท่ี ๑ ชาย ๓,๗๙๖ คน (เคล่ือนไหวไดบ้ า้ ง) ๑๐ คน กลุ่มที่ ๔ (เคล่อื นเองไม่ไหวไดบ้ า้ ง) ๒ คน ทนุ ทางสังคม • โรงเรยี นผ้สู งู อายุ ,ชมรม อสม. ,รพ.สต.,ศนู ย์พฒั นาครอบครวั ตำ� บลศรณี รงค์ • จติ อาสาดูแลผูป้ ่วยระยะพ่ึงพิง (CG) ๑๑ คน ข้อมูลและเครื่องมือในการด�ำเนนิ งาน • ข้อมูลพ้ืนฐานชมุ ชน (TCNAP) • ข้อมลู และศักยภาพแหล่งเรยี นรใู้ นชมุ ชน (RECAP) • ข้อมูลจา่ ยเบี้ยยงั ชพี ผสู้ ูงอายุ ผูพ้ ิการองค์การบรหิ ารสว่ นต�ำบลศรณี รงค์ • ขอ้ มลู พนื้ ฐาน จปฐ. Key Actors: โรงพยาบาลส่งเสรมิ สุขภาพตำ� บลศรีณรงค์ พ้นื ท่ี: องค์การบรหิ ารส่วนต�ำบลศรณี รงค์ อ�ำเภอชุมพลบุรี จังหวัดสุรนิ ทร์ วิทยากร: นางสาวกาญจนา แกว้ ละออ ตำ� แหน่ง: พยาบาลวิชาชพี ปฏบิ ตั กิ าร เบอร์โทรศัพท:์ ๐๙-๗๙๖๘-๒๙๐๙ ความเปน็ มา ตำ� บลศรณี รงค์ มปี ระชากรทั้งหมด ๗,๖๓๓ คน มปี ระชากรท่อี าศัยอยูจ่ รงิ ท้ังหมด ๔,๗๒๘ คน พบวา่ มปี ระชากรผสู้ งู อายุ จำ� นวน ๑,๐๒๕ คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๑๓.๔๒ ของประชากร ซง่ึ เขา้ สสู่ งั คมผสู้ งู อายุ อยา่ งสมบูรณ์ (complete aged society) และจากผลการตรวจประเมินความสามารถในการด�ำเนินชวี ติ ประจ�ำวันตามดชั นีบารเ์ ธลเอดีแอล (ADL) ในปีงบประมาณ ๒๕๖๑ พบผสู้ ูงอายทุ ่มี ีคะแนนเอดแี อล (ADL) เทา่ กับหรอื น้อยกวา่ ๑๑ คะแนน (ตดิ บา้ น ตดิ เตยี ง) จ�ำนวน ๑๒ คน คดิ เปน็ ร้อยละ ๑.๑๖ ของประชากร ผสู้ ูงอายุ จัดเปน็ กล่มุ ที่ ๑ (เคลอ่ื นไหวได้บา้ งมีปญั หาการกนิ /การขับถ่ายแตไ่ มม่ ภี าวะสบั สน) จำ� นวน ๑๐ คน และกลุ่มท่ี ๔ (เคลือ่ นไหวเองไม่ได้ เจบ็ ปว่ ยรนุ แรงหรอื อยู่ในระยะท้ายของชวี ิต) จ�ำนวน ๒ คน ผ้สู งู อายุ เหลา่ นจี้ ำ� เปน็ ตอ้ งไดร้ บั การดแู ลชว่ ยเหลอื ทง้ั ดา้ นบรกิ ารสาธารณสขุ และดา้ นสงั คม โดยเฉพาะกลมุ่ ตดิ เตยี ง ถึงแม้จะมคี นในครอบครัวดแู ล แต่กเ็ ปน็ ภาระของผู้ดูแลไมน่ อ้ ย องค์การบรหิ ารส่วนต�ำบลศรณี รงค์ อ�ำเภอชมุ พลบุรี จังหวดั สุรินทร์ 103

กลุม่ เป้าหมาย ผ้สู งู อายทุ ม่ี ภี าวะพ่งึ พิง จำ� นวน ๑๒ ราย รปู ธรรมการดำ� เนินงาน ๑. ระดมภาคเี ครอื ขา่ ยทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ไดแ้ ก่ อปท.,รพสต.ศรณี รงค,์ กลมุ่ อสม.,ชมรมผสู้ งู อาย,ุ โรงเรยี น ผสู้ ูงอายุ เพื่อรว่ มก�ำหนดบทบาท หน้าท่ี เพื่อสนับสนุนการจดั บริการใหเ้ ปน็ ไปตามแผนงานการจัดบริการ การดแู ลระยะยาวสำ� หรับผ้สู ูงอายุท่ีมีภาวะพ่ึงพิง ๒. จัดตั้งคณะอนุกรรมการสนับสนุนการจัดบริการการดูแลระยะยาวส�ำหรับผู้สูงอายุท่ีมีภาวะ พ่ึงพิง และกำ� หนดบทบาทหน้าท่ที ี่เกย่ี วขอ้ ง ๓. วางแผนการดแู ลเฉพาะราย (Care Plan) ผจู้ ดั การระบบจะทำ� การตรวจประเมนิ ภาวะพง่ึ พงิ ของผู้สูงอายุ เพื่อประเมินหาความต้องการด้านสาธารณะสุขจัดล�ำดับความส�ำคัญของปัญหาเพ่ือจัดท�ำ แผนการดแู ลเฉพาะราย ประสาน/สนบั สนนุ /จดั สรรทรพั ยากร ภาคเี กยี่ วขอ้ งเพอ่ื ใหเ้ กดิ การดแู ลตามแผนท่ี ก�ำหนด ๔. ควบคุม ก�ำกับและติดตามประเมินผล ผู้จัดการระบบจัดบริการการดูแลระยะยาวส�ำหรับ ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง ให้เป็นไปตามแผนงานที่ก�ำหนดและประเมินซ้�ำเป็นระยะอย่างเหมาะสม ประชุม ร่วมภาคีเก่ียวข้องเพ่ือประเมินผลแผนการดูแลและปรับเปล่ียนแผนการดูให้สอดคล้องกับปัญหาและความ ตอ้ งการของผสู้ งู อายุ ซงึ่ อาจมกี ารเปลยี่ นแปลง ตลอดจนประเมนิ ระบบการดแู ลในพนื้ ท่ี การมสี ว่ นรว่ มของ ภาคีเกี่ยวขอ้ ง เพ่ือพัฒนาระบบการดูแลระยะยาวสำ� หรบั ผู้สูงอายทุ ม่ี ีภาวะพง่ึ พิง อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ ผลการด�ำเนินงาน ๑. ผู้สูงอายุท่ีอยู่ในภาวะพ่ึงพิงได้รับดูแลจากทีมสหสาขาวิชาชีพของหน่วยบริการปฐมภูมิและ เครอื ข่ายโรงพยาบาลส่งเสรมิ สขุ ภาพระดบั ตำ� บล ๒. มรี ะบบบรกิ ารดแู ลดา้ นสาธารณสขุ ถงึ ทบี่ า้ นอยา่ งตอ่ เนอ่ื งและสมาํ่ เสมอ ตามปญั หาสขุ ภาพ และชุดสิทธิประโยชน์ โดยการมีส่วนร่วมของครอบครัว ชุมชนและท้องถิ่นให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตท่ีดี อยู่ในสังคมอยา่ งมีศกั ดศ์ิ รีเขา้ ถึงบรกิ ารอยา่ งถ้วนหน้าและเทา่ เทียม ๓. ลดภาระงบประมาณค่าใช้จ่ายด้านสุขภาพภาครัฐ ตลอดจนสนับสนุน และพัฒนาอาชีพ ผู้ชว่ ยเหลอื ดูแลผูส้ งู อายคุ วบคไู่ ปกบั การพฒั นาทมี หมอครอบครัวและอาสาสมัครในชุมชน 104 องคก์ ารบริหารสว่ นต�ำบลศรีณรงค์ อ�ำเภอชมุ พลบรุ ี จงั หวดั สรุ นิ ทร์

ประเดน็ การพัฒนาระบบการดแู ลผสู้ งู อายุโดยชมุ ชนทอ้ งถน่ิ โครงการดแู ลผู้สูงอายุระยะยาว หมบู่ ้านในเขตบริการ ประชากร ผู้สงู อายุ จ�ำนวน ๑๒ หม่บู ้าน จ�ำนวน ๔,๐๐๐ คน จ�ำนวน ๗๓๕ คน จ�ำนวน ๗๙๔ ครวั เรอื น หญิง ๑,๙๙๕ คน หญิง ๓๒๑ คน ชาย ๒,๐๐๕ คน ชาย ๔๑๔ คน ทุนทางสงั คม CM ๕ คน, CG ๑๒ คน, อสม., รพสต.ปลาซิว, รพ.เมืองจันทร์, ส�ำนักงานสาธารณสุขอ�ำเภอ, โรงเรียน ผูส้ ูงอายุ, ศนู ยพ์ ัฒนาครอบครัว ขอ้ มูลและเครื่องมือในการดำ� เนินงาน • ขอ้ มลู จาก TCNAP • ข้อมลู จาก RECAP • ข้อมูลจาก รพสต.ปลาซิว และ รพ.เมืองจนั ทร์ Key Actors: อาสาสมัครดูแลผู้สงู อายุ (CG) พื้นท:ี่ วทิ ยากร: เทศบาลตำ� บลหนองใหญ่ อำ� เภอเมอื งจนั ทร์ จงั หวดั ศรสี ะเกษ ต�ำแหนง่ : นางสาวณัชนันฐ์ ลาภลึก เบอรโ์ ทรศัพท์: ผชู้ ่วยเจา้ พนักงานสาธารณสขุ ชุมชน ๐๘๘-๕๘๐๕๙๐๔ ความเปน็ มา เทศบาลต�ำบลหนองใหญ่ ร่วมกับโรงพยาบาลเมืองจันทร์ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพต�ำบล ปลาซิว และ ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.)ต�ำบลหนองใหญ่ ได้เริ่มด�ำเนินการ กองทุน ระบบการดูแลระยะยาวดา้ นสาธารณสุขสำ� หรับผสู้ งู อายทุ ่ีมภี าวะพง่ึ พงิ (Long Term Care : LTC) จดั ตง้ั ขนึ้ ปี พ.ศ. ๒๕๖๐ เลง็ เหน็ เแนวคดิ ทจี่ ะดแู ลผสู้ งู อายกลมุ่ ตา่ งๆ เชน่ ผปู้ ว่ ยตดิ เตยี ง ผสู้ งู อายุ ผพู้ กิ าร เทศบาล ต�ำบลหนองใหญ่ ได้จดั ตั้ง กล่มุ อาสาสมคั รดแู ลผสู้ งู อายุ(อสผ.) care giver (CG) การด�ำเนนิ งานในเขตพนื้ ท่ี ต�ำบลหนองใหญไ่ ด้ออกเย่ยี มผู้ป่วย ตดิ บ้าน ติดเตียง พกิ าร เดอื นละ ๒ คร้ัง เทศบาลตำ� บลหนองใหญ่ อ�ำเภอเมอื งจนั ทร์ จังหวัดศรีสะเกษ 105

กล่มุ เปา้ หมาย ต�ำบลหนองใหญ่ มผี ู้สงู อายุ ๗๓๕ คน แยกเปน็ หญิง ๓๒๑ คน ชาย ๔๑๔ คน และมีผ้สู งู อายทุ ่ี อยใู่ นภาวะพ่งึ พงิ จ�ำนวน ๕๒ ราย โดยแยกเปน็ ๓ กลุ่ม (๑) ผพู้ ิการ ๓ คน (๒) ผ้ปู ่วยตดิ เตียง ๙ คน (๓) ผู้ ปว่ ยตดิ เตียง ๓๙ คน รปู ธรรมการดำ� เนินงาน ๑. ตรวจคดั กรองสขุ ภาพเบอ้ื งตน้ ในกลมุ่ ผสู้ งู อายโุ ดย CM CG อสม. และ อาสาสมคั รดแู ลผสู้ งู อายุ ๒. ตรวจคดั กรองสขุ ภาพเบ้อื งตน้ ในผู้สงู อายุ ใน รพ.สต.ปลาซวิ และโรงพยาบาลเมอื งจนั ทร์ ๓. บรกิ ารสง่ เสรมิ สขุ ภาพ และใหค้ วามรคู้ วามเขา้ ใจเกย่ี วกบั การดแู ลผปู้ ว่ ย ใหแ้ กญ่ าตแิ ละผปู้ ว่ ย ทบ่ี า้ น ๔. ออกเยยี่ มผปู้ ว่ ยตดิ บ้านติดเตยี งและผพู้ กิ าร เดอื นละ ๒ ครง้ั ร์ ผลการดำ� เนนิ งาน ๑. สัมพันธภาพที่ดรี ะหว่างภาคเี ครอื ข่าย และผู้รว่ มงานในองค์กร ๒. มีแกนน�ำ คลงั สมอง จากภาคส่วนต่างๆ ชว่ ยขบั เคลอ่ื นและพฒั นางาน ๓. มชี มรมผู้สูงอายทุ ่มี ีคณุ ภาพในชุมชน ๔. ผนู้ ำ� ท้องถน่ิ ( เทศบาล) เหน็ ความส�ำคญั และให้การสนับสนนุ ๕. องค์กรอืน่ ๆรว่ มสนับสนนุ เช่น พมจ. (โรงเรยี นผู้สูงอาย)ุ ๖. มกี ารพัฒนาศักยภาพเจา้ หน้าที่ ผดู้ ูแล (care manager, care giver) อย่างตอ่ เน่ืองผู้สูงอายุ ที่มภี าวะพึ่งพงิ ในพน้ื ท่ีเทศบาลต�ำบลหนองใหญ่ จะมคี ณุ ภาพชวี ิตทด่ี ี ลดภาระของครอบครวั 106 เทศบาลตำ� บลหนองใหญ่ อ�ำเภอเมอื งจันทร์ จังหวัดศรสี ะเกษ

ประเด็น การพฒั นาระบบการดแู ลผ้สู ูงอายุโดยชมุ ชนทอ้ งถ่ิน ชมรมสงู วัยสร้างสขุ หมบู่ ้านที่ด�ำเนนิ การ ประชากร ผสู้ ูงอายุ ๙ หมบู่ า้ น จ�ำนวน ๖,๗๙๐ คน ๙๐๗ คน ๑,๖๐๐ ครวั เรือน หญงิ ๓,๔๑๐ คน ติดบา้ น ๑๓๐ คน ชาย ๓,๓๘๐ คน ติดเตยี ง ๑๕ คน ติดสังคม ๗๖๒ คน ทุนทางสังคม ชมรมผ้สู งู อายุ ๑ ชมรม, ชมรมสูงวัยสร้างสุข ๑ ชมรม, กลุม่ ผ้สู งู อายุอาสาทำ� ดี ๒๐ คน, อสม.๑๐๓ คน, ผ้จู ดั การการดูแลผู้สูงอายุ (CM) ๑ คน, ผู้ดแู ลสขุ ภาพของผสู้ งู อายุ (CG) ๑๘ คน, โรงพยาบาลส่งเสริมสุข ภาพตำ� บล ๑ แหง่ , กองทนุ สปสช.ตำ� บลศรฐี าน, สวนครวั ผสู้ งู อายุ ๑ แหง่ , สวนผกั สรา้ งสขุ ๑ แหง่ , องคก์ าร บรหิ ารส่วนตำ� บลศรีฐาน ข้อมลู และเครือ่ งมอื ในการด�ำเนนิ งาน • ขอ้ มูลประชากรจากระบบข้อมลู ทะเบียนราษฎร์ และระบบข้อมูลตำ� บล (TCNAP) • ข้อมูลดา้ นสุขภาพผสู้ งู อายุ • แผนพัฒนาดา้ นการพฒั นาคุณภาพชวี ิตของต�ำบล Key Actors: ประธานชมและคณะกรรมการชมรม พนื้ ท:ี่ องค์การบริหารส่วนต�ำบลศรฐี าน อ�ำเภอปา่ ติ้ว จังหวดั ยโสธร วทิ ยากร: นางวณิษฐา ธงไชย ตำ� แหนง่ : ประธานชมรมสงู วัยสรา้ งสขุ เบอรโ์ ทรศพั ท:์ ๐๘๖ ๘๗๔๙๕๔๓ ความเปน็ มา องค์การบริหารส่วนต�ำบลศรีฐานเข้าร่วมโครงการการพัฒนาระบบการดูแลผู้สูงอายุเมื่อปีพ.ศ. ๒๕๖๐ โดยมเี ปา้ หมายเพอื่ เปน็ ศนู ยเ์ รยี นรกู้ ารพฒั นาระบบการดแู ลผสู้ งู อายโุ ดยชมุ ชนทอ้ งถนิ่ ซง่ึ ตอ้ งพฒั นา งานและขบั เคลอ่ื นงาน ๕ อ. ไดแ้ ก่ ๑) อ.อาหาร ๒) อ.อาชพี ๓) อ.ออกกำ� ลังกาย ๔) อ.ออม และ๕) อ.อาสา และ ๕ ก. ได้แก่ ก.การปอ้ งกันและลดอบุ ัติเหตุ ก. การตัง้ และพัฒนาโรงเรยี นผู้สงู อายุ ก. การพัฒนาชมรม ผ้สู งู อายุ ก. การดแู ลตอ่ เนื่อง และ ก.การบรกิ ารกายอุปกรณ์ และจากการดำ� เนนิ งานน้ี คณะท�ำงานโครง การฯ จึงรว่ มกันจัดต้ังชมรม “สงู วัยสรา้ งสุข” ขึ้นมาเมอื่ เดอื นมนี าคม พ.ศ. ๒๕๖๑ โดยรว่ มกันกำ� หนด กฎ กติกาหรอื ขอ้ ตกลงทีจ่ ะขับเคลอื่ นการพฒั นาศกั ยภาพด้านต่าง ๆ ใหต้ ่อเน่ือง โดยใชก้ จิ กรรมการออกกำ� ลงั กายร่วมกันเป็นกลไกหลักในการด�ำเนินงานของชมรม ให้สามารถน�ำการออกก�ำลังกายท่ีเหมาะสมกับผู้สูง วัยในชุมชนด้วยวัฒนธรรมและภูมิปัญญาในท้องถ่ิน ด้วยจังหวะและรูปแบบร�ำวงย้อนยุค รวมถึงการขับ เคลื่อน อ.อื่น ๆ ใหค้ รอบคลมุ อย่างต่อเนือ่ งด้วยศักยภาพของแกนน�ำในชมุ ชนเพ่ือใหเ้ กิดชมุ ชนเขม้ แข็งและ ยั่งยืนตอ่ ไป ปัจจบุ ันชมรมสูงวัยสร้างสุข มสี มาชิก ๑๐๐ คน และคาดว่าจะเพ่ิมมากขึ้นเพอื่ ท�ำกิจกรรมส่ง เสรมิ และสรา้ งความสขุ รว่ มกนั ในตำ� บล องคก์ ารบรหิ ารสว่ นต�ำบลศรีฐาน อำ� เภอปา่ ติว้ จงั หวัดยโสธร 107

กลุม่ เปา้ หมาย ผสู้ งู อายุในพ้ืนที่ตำ� บลศรีฐานทุกหมูบ่ า้ น และผสู้ นใจจากต�ำบลใกลเ้ คยี ง (ตำ� บลกระจาย) รปู ธรรมการด�ำเนนิ งาน คัดเลือกแกนน�ำผู้สูงอายุจากทุกหมู่บ้าน จัดประชุมพัฒนาศักยภาพแกนน�ำผู้สูงอายุและท�ำแผน งาน เชิญชวน แกนนำ� ร่วมเปน็ กรรมการจากทกุ หมู่บา้ น ๑ คณะ จากนั้นกำ� หนดกิจกรรมและก�ำหนดกติกา ร่วมกนั ประชาสมั พนั ธแ์ ละเปดิ รบั สมคั รสมาชกิ ชมรมจากผทู้ ส่ี นใจทกุ หมบู่ า้ นในตำ� บล ซง่ึ ปจั จบุ นั มจี ำ� นวน ๑๐๐ คน พฒั นาการบรกิ ารดา้ นสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพในชมุ ชนโดยจดั กจิ กรรมออกกำ� ลงั กายประจำ� วนั ในชมุ ชน เพอ่ื ใหก้ ลมุ่ ผสู้ งู อายุ ผปู้ ว่ ยเรอื้ รงั และผสู้ นใจทวั่ ไปไดร้ ว่ มกจิ กรรมประจำ� วนั อยา่ งเหมาะสม จงึ พฒั นาโครงการ ฝกึ ทกั ษะและจดั กจิ กรรมออกกำ� ลงั กายแบบรำ� วงยอ้ นยคุ บาสโลปหรอื ไลนแ์ ดนซข์ นึ้ เพอื่ เปน็ กจิ กรรมสำ� หรบั ออกก�ำลังกายร่วมกัน โดยก�ำหนด ๓ วนั ตอ่ สัปดาห์ และยงั มกี ารขบั เคล่ือนงานอาสาท�ำดีในชุมชน โดยจัด ทมี เยยี่ มผู้สงู อายทุ บี่ า้ นทุกเดอื น ประสานหน่วยงาน อบต.และ รพ.สต.เพอ่ื จดั กจิ กรรมพบปะทางสังคม ๑ ครัง้ /เดอื นจดั การออก กำ� ลงั กายร่วมกัน ฝกึ อบรมในโอกาสตา่ ง ๆ รวมทั้งมีการฝกึ ทกั ษะ ชกั ชวนผูส้ ูงอายจุ ิตอาสา ฝกึ ทักษะนวด เท้า,เย่ียมบ้าน ระดมทนุ ในการจดั ตง้ั กองทุนดแู ลชว่ ยเหลือเพอ่ื นผู้สูงอายุ คณะกรรมการชมรมผสู้ ูงอายจุ ดั งาน ท�ำผ้าป่าเพื่อระดมทนุ ช่วยเหลือผู้สงู อายุ ผลการดำ� เนินงาน มแี ผนการสง่ เสรมิ พฒั นากจิ กรรม ๕ อ. ในชมุ ชนตอ่ เนอ่ื ง มสี ถานทฝี่ กึ อบรมทกั ษะและฝกึ ซอ้ มทา่ ประกอบเพลงสำ� หรบั แสดงโชว์ ๒ แหง่ และไดจ้ ดั กจิ กรรมในลานออกกำ� ลงั กายรำ� วงยอ้ นยคุ ในชมุ ชนตอ่ เนอ่ื ง ๒ แห่ง ๆ ละ ๓-๕ ครั้งต่อสัปดาห์ และมีแกนน�ำสามารถน�ำการออกก�ำลังกายและแสดงโชวไ์ ด้ ๒ กลมุ่ รวม ๕๐ คน ผู้สงู อายุมกี ารช่วยเหลือดูแลกนั โดยเฉพาะผสู้ งู วัยทีอ่ ายุ ๕๑ –๕๙ ปี คอยทำ� หนา้ ทด่ี ูแล ชักชวน ผู้มีโรคเรื้อรัง ผู้สูงอายุ เข้าร่วมออกก�ำลังกายอย่างกว้างขวาง ท�ำให้มีสมาชิกเพิ่มข้ึน มีกิจกรรมเพ่ิมความ สมั พนั ธใ์ นกลุ่มโดยฝกึ ออกก�ำลังกายทา่ ใหม่ ๆ เป็นระยะทกุ เดือน ผสู้ งู อายทุ เี ปน็ ผปู้ ว่ ยเรอ้ื รงั มสี ขุ ภาพดขี น้ึ จากการออกกำ� ลงั กาย ควบคมุ คา่ เบาหวานไดด้ ี ความดนั ลดลง สขุ ภาพกระปรกี้ ระเปร่าแข็งแรง คลอ่ งแคลง่ ขับถา่ ยสะดวก นำ�้ หนักลดลง หุ่นกระชบั ข้ึน สนุกสนาน รื่นเริงแจ่มใส อารมณด์ ี ทำ� งานได้ อาการปวดตามข้อและกล้ามเน้ือลดลงหรือหายได้ 108 องคก์ ารบริหารสว่ นต�ำบลศรฐี าน อำ� เภอปา่ ตวิ้ จงั หวัดยโสธร

ประเดน็ การพัฒนาระบบการดูแลผสู้ ูงอายุโดยชมุ ชนท้องถน่ิ ร�ำวงกงก้า หมบู่ ้านในเขตบริการ ประชากรทั้งสิน้ สมาชิกลมุ่ รำ� วงกงกา้ จ�ำนวน ๖ หมู่บา้ น ๔,๒๙๐ คน ๒๘ คน แบง่ เป็น ๑๐ ชมุ ชน ชาย ๒,๐๗๖ คน ผูส้ ูงอายุ ๑๙ คน หญงิ ๒,๒๓๓ คน วยั ท�ำงาน ๕ คน จำ� นวน ๗๘๗ ครัวเรอื น เยาวชน ๔ คน ทนุ ทางสงั คม ชมรมผสู้ งู อายทุ ง้ั ๗ ชมรม,เทศบาลตำ� บลสนม,โรงเรยี นผสู้ งู อายเุ ทศบาลตำ� บลสนม โรงเรยี นสนม ศกึ ษาคาร,อำ� เภอสนม ข้อมูลและเครอ่ื งมือในการดำ� เนนิ งาน • ขอ้ มูลพื้นฐานชมุ ชน (TCNAP) • ข้อมูลทุนและศกั ยภาพแหลง่ เรียนรู้ในชุมชน (RECAP) • ขอ้ มูลพ้นื ฐานตำ� บล (จปฐ.) • ขอ้ มูลเบี้ยยังชีพ ทต.สนม Key Actors : กลมุ่ รำ� วงกงกา้ (กลุม่ องค์กร) พืน้ ท:่ี เทศบาลต�ำบลสนม อ�ำเภอสนม จังหวดั สรุ ินทร์ วทิ ยากร: นางนลิ พตั รา สอนดี ต�ำแหน่ง: รองประธานกล่มุ เบอร์โทรศพั ท:์ ๐๙-๓๕๓๘-๙๒๒๖ ความเปน็ มา กอ่ ตง้ั ปี ๒๕๔๐ โดยแนวคดิ จากการทม่ี นี โยบายในการทจ่ี ะสง่ เสรมิ ผสู้ งู อายใุ หเ้ ปน็ คลงั ปญั ญาของ ชุมชน จึงมีการประชุมหารือของกรรมการหมู่บ้าน กรรมการชุมชนในการวางแผนงานในการที่จะส่งเสริม การออกก�ำลังกายของผู้สูงอายุโดยน�ำใช้ภูมิปัญญาท้องถ่ิน โดยมีพ่อจันทร์ เจริญยิ่งท่ีเป็นประธานกลุ่มใน สมัยน้ัน ในระยะแรกมีการจัดกิจกรรมการออกก�ำลังกายโดยการร�ำไม้พอง แต่สมาชิกในกลุ่มต้องการให้มี ความสนุกสนานประกอบไปด้วย จึงมีการร้ือฟื้นเพลงเก่าร�ำวงมาประยุกต์ในการออกแบบและก่อต้ังเป็น กลมุ่ รำ� วงกงกา้ โดยมกี ารเชญิ สมาชกิ กลมุ่ ปพ่ี าทยท์ เี่ ปน็ ผสู้ งู อายมุ าเขา้ รว่ มในการออกแบบ แตง่ เพลงรว่ มกนั การร่ายร�ำทเี่ ป็นจุดเดน่ หรือเอกลักษณ์ คือ การยักไหล่ และการเหวย่ี งสะโพก ทง้ั ชายและหญงิ เพ่ือแสดง ถงึ ความเป็นเอกลักษณข์ องศลิ ปวัฒนธรรมของท้องถิ่น เทศบาลต�ำบลสนม อ�ำเภอสนม จงั หวดั สรุ นิ ทร์ 109

กลุ่มเป้าหมาย กลมุ่ ผ้สู งู อายใุ นเขตเทศบาลตำ� บลสนม ท้งั ๗ ชมรม และเด็กเยาวชนในเขตเทศบาล รูปธรรมการด�ำเนินงาน รปู ธรรมการด�ำเนินงาน มกี ารรวมกลมุ่ ของคน ๓ วยั ในพนื้ ที่ ผสู้ งู อายอุ อกแบบคำ� รอ้ งทำ� นองและทา่ เตน้ วนั ทำ� งานประสาน งานเรอื่ งการบรหิ ารจดั การในการแสดง และเยาวชนเรยี นรแู้ ละสบื ทอดทต่ี อ้ งการอนรุ กั ษแ์ ละสรา้ งเอกลกั ษณ์ ใหเ้ ปน็ ศลิ ปวฒั นธรรมทอ้ งถนิ่ รวมถงึ รบั การแสดงในกจิ กรรมทง้ั ในและนอกพน้ื ที่ ทเ่ี กย่ี วกบั งานมงคลตา่ งๆ การดำ� เนนิ กิจกรรมกล่มุ ประกอบดว้ ย ๑. เป็นแหล่งในการอนุรักษ์ ประเพณี วัฒนธรรมในการร�ำวงที่ผนวกกับรูปแบบการใช้วิถีชีวิต ของคน ในทอ้ งถนิ่ ร่วมกับการออกก�ำลังกาย ๒. การเขา้ รว่ มกจิ กรรมในโรงเรยี นผสู้ งู อายทุ กุ สปั ดาห์ เพอ่ื สง่ เสรมิ การออกกำ� ลงั แกผ่ สู้ งู อายแุ ละ การส่งเสริมการดแู ลด้านจติ ใจชว่ ยสันทนาการแกผ่ ู้สูงอายุ ๓. เปน็ แหลง่ เรียนรู้ในการร�ำวง แต่งเพลง ถ่ายทอดภมู ิปัญญาวฒั นธรรมการแตง่ กาย และเป็น วทิ ยากรให้กับนกั เรยี น เยาวชน และผสู้ ูงอายุ ๔. การเข้าร่วมสนับสนุนกิจกรรมของชุมชนและงานในวันส�ำคัญของชุมชน เช่น งานประจ�ำปี งานวนั ส�ำคญั ผลการด�ำเนินงาน คนในชุมชนสามารถมีความรู้เท่าทัน มีส่วนร่วม และมีการดูแลสุขภาพตนเอง มีความสามัคคี ความเข้มแข็งในชุมชนและใชเ้ วลาว่างให้เปน็ ประโยชน์ น�ำศิลปะการแสดงไปสร้างรายได้ใหก้ ับสมาชกิ กล่มุ สรา้ งผลกระทบแตล่ ะด้านดังน้ี ๑. ด้านสังคม เกดิ การเกอื้ กลู คนในชมุ ชน ลดสดั ส่วน ทกุ ชว่ งวัย เกิดอาสาสมัครช่วยเหลือสงั คม สรา้ งการเรยี นรกู้ ารพฒั นาศกั ยภาพการของคนในชมุ ชน ซงึ่ ปจั จบุ นั มอี าสา ๒๘ คน เชอ่ื มโยงในเรอื่ งของการ อนรุ ักษ์วฒั นธรรมท้องถิ่น ๒. ด้านเศรษฐกิจ เกิดสร้างหลักประกันให้ทุกคนมีสิทธิเท่าเทียมในทรัพยากรทางเศรษฐกิจ ความเป็นเจา้ ของอย่างเทา่ เทียมกัน ๓. ดา้ นสุขภาพ ลดความเครียด ความวิตกกังวล จากกิจกรรมทมี่ กี ารหนนุ เสริม และเกิดทักษะ การดูแลตนเอง ดว้ ยการออกกำ� ลังกายทา่ ประยุกต์กับศลิ ปะการแสดง ๔. ดา้ นสงิ่ แวดลอ้ ม เกดิ การจดั การสง่ิ แวดลอ้ ม กจิ กรรมทางการให้ รว่ มสรา้ งนวตั กรรมการเรยี น รู้รว่ มกัน ๕. ดา้ นการเมอื ง สร้างการเรยี นรู้ กฎกติกา สร้างความทา่ เทียมลดความไม่เสมอภาค 110 เทศบาลตำ� บลสนม อ�ำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์

ประเด็น การพฒั นาระบบการดูแลผู้สงู อายโุ ดยชมุ ชนทอ้ งถ่ิน อาสาสมคั รดูแลผปู้ ว่ ยโรคเรอ้ื รัง หม่บู ้านในเขตบริการ ประชากร ข้อมลู สขุ ภาพ ๕ หมบู่ ้าน ๖,๕๒๙ คน ติดบ้าน ๖๗ คน ๑๒ ชุมชน หญงิ ๓,๒๕๓ คน ตดิ เตยี ง ๑๓ คน ๑,๗๑๕ ครัวเรือน ชาย ๓,๒๗๖ คน ผู้สูงอายุตดิ สงั คม ๑ คน CG จำ� นวน ๑๐ คน ทนุ ทางสงั คม Caregiver ๑๐ คน อาสาสมัครสาธารณสุขประจำ� หม่บู า้ น (อสม.) ๑๐๕ คน อาสาสมัครดแู ลผู้สงู อายุ ๒๙ คน โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพตำ� บลนาเยยี ศนู ยพ์ ฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และสง่ เสรมิ อาชพี (ศพอส.) ศนู ย์ บริการกายอุปกรณ์ ๑ แห่ง กองทนุ หลักประกันสขุ ภาพระดบั ตำ� บล สปสช. โรงพยาบาลนาเยีย ข้อมลู และเครอื่ งมือในการดำ� เนนิ งาน • ปฏิทินในการลงพนื้ ทต่ี รวจสุขภาพผู้สูงอายุ • ข้อมูลของผูส้ ูงอายุ • แบบบนั ทึกข้อมลู สุขภาพของผ้สู งู อายุ Key Actors : โรงพยาบาลส่งเสรมิ สขุ ภาพต�ำบลนาเยยี พ้นื ท:ี่ องค์การบรหิ ารสว่ นตำ� บลไหลท่ ่งุ อำ� เภอตระการพืชผล จงั หวดั อุบลราชธานี วทิ ยากร: นายพีรณฐั ทพิ ยอ์ ามาตย์ ต�ำแหนง่ : พยาบาลวชิ าชีพปฏบิ ตั กิ าร เบอรโ์ ทรศพั ท:์ ๐๖๒-๗๔๒๖๒๐๗ ความเป็นมา เทศบาลตำ� บลนาเยีย มผี ้สู ูงอายุทั้งหมด ๙๑๙ คน คดิ เปน็ รอ้ ยละ ๑๔.๐๗ ของประชากรทง้ั หมด เป็น ผสู้ งู อายตุ ดิ เตียง ๑๓ คน และมหี น่วยบรกิ ารสาธารณะสุขเพยี ง ๑ แห่ง คือ โรงพยาบาลสง่ เสริมสุขภาพตำ� บล นาเยยี ซง่ึ มบี คุ ลากร ๓ คน ในขณะทป่ี ระชาชนมปี ญั หาสขุ ภาพทเี่ จบ็ ปว่ ยดว้ ยโรคเรอื้ รงั เชน่ โรคเบาหวาน ๒๑๙ คน ความดันโลหติ สูง ๓๐๗ คน โรคข้อเสือ่ ม/ ปวดข้อ ๑๓๖ คน โรคหวั ใจ ๒๗ คน อัมพาต ๑ คน พิการด้าน การมองเห็น ๓๗ คน เป็นตน้ เมือ่ พิจารณาจากจำ� นวนบคุ ลากรของ รพ.สต.ทม่ี ีแลว้ ไม่สามารถใหบ้ รกิ ารดแู ลได้ ทว่ั ถงึ ดงั นน้ั โรงพยาบาลสง่ เสรมิ สขุ ภาพตำ� บลนาเยยี จงึ ดำ� เนนิ การจดั ทมี อาสาสมคั รดแู ลผปู้ ว่ ยโรคเรอื้ รงั (CG) เมอื่ วนั ที่ ๒๐ มนี าคม ๒๕๖๐ เพอื่ ทำ� หนา้ ทด่ี แู ลผปู้ ว่ ยอยา่ งใกลช้ ดิ และเขา้ ถงึ ไดท้ กุ เวลา โดยมกี ารรบั สมคั รอาสา สมคั รทเี่ ตม็ ใจทำ� งาน ซงึ่ ผทู้ สี่ มคั รนนั้ ตอ้ งผา่ นการอบรมการดแู ลผปู้ ว่ ย ๗๐ ชวั่ โมงกอ่ นจงึ จะปฏบิ ตั หิ นา้ ทไ่ี ด้ โดย ด�ำเนนิ การร่วมกับโรงพยาบาลนาเยยี ซ่ึงมงี านท่ที ำ� รว่ มกนั คอื ออกหน่วยบรกิ ารดูแลผ้สู งู อายุ บรกิ ารเยีย่ มและ ให้การดูแลผู้สูงอายุที่บ้าน บริการการตรวจสุขภาพและคัดกรองโรค บริการเพื่อฟื้นฟูสภาพร่างกายให้แก่ ประชาชนและผู้สูงอายุ ซึ่งด�ำเนินการร่วมกับภาคีเครือข่ายท้ังในและนอกพ้ืนที่เพื่อพัฒนาระบบการดูแลและ การพัฒนาคุณภาพชวี ิตผสู้ งู อายุใหค้ รอบคลุมทกุ มติ ิด้านสุขภาพอยา่ งใกลช้ ิด เทศบาลต�ำบลนาเยยี อ�ำเภอนาเยีย จังหวดั อบุ ลราชธานี 111

กล่มุ เปา้ หมาย ผ้สู งู อายุ ผู้ปว่ ยเรอื้ รงั ผู้ป่วยตดิ บ้าน ติดเตียง ทัง้ ๕ หมู่บา้ น ในพน้ื ทต่ี ำ� บลนาเยีย รูปธรรมการดำ� เนินงาน ๑. จัดต้ังคณะท�ำงานเพ่ือท�ำหน้าท่ีในการดูแลด้านสุขภาพชีวิตผู้สูงอายุร่วมกัน ซึ่งมีตัวแทนท้ัง จากหน่วยงานในพ้ืนท่ี คือ บุคลากรจากโรงพยาบาลนาเยีย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ตำ� บลนาเยยี อาสาสมคั รสาธารณสขุ ประจำ� หมบู่ า้ น (อสม.) Care Giver และอาสาสมคั รดแู ล ผสู้ งู อายุ เพอื่ ทำ� งานรว่ มกนั โดยมกี องทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพระดบั ตำ� บล (สปสช.) เปน็ กลไก สนบั สนุนด้านงบประมาณสำ� หรับดำ� เนินการ ๒. วางแผนงานเพือ่ กำ� หนดงานและเป้าหมายที่จะดำ� เนนิ การ คือ การจัดวนั สำ� หรบั ออกเย่ียมผู้ สูงอายุและผู้ป่วยทุกวันพุธโดย CG ร่วมกับทีมหมอจากโรงพยาบาลนาเยีย และก�ำหนด บทบาทการท�ำหนา้ ท่ขี อง CG ๑ คน ต้อท�ำหน้าทด่ี ูแลผ้ปู ว่ ย ๘ คน ๓. จัดบริการตรวจสุขภาพผู้ป่วย ผู้สูงอายุโดยให้ CG ออกประเมินสุขภาพของผู้ป่วยและผู้สูง อายทุ กุ เดอื นพร้อมบันทกึ ข้อมูลเพอ่ื วิเคราะห์และสง่ ต่อการรกั ษา ๔. จัดอบรมให้ความรู้ในเรื่องของสุขภาพและแนะน�ำวิธีการดูแลตัวเองเบ้ืองต้นให้กับผู้สูงอายุ และผ้ปู ่วยอย่างเหมาะสม ๕. ประสานงานระหว่างหน่วยงานเพื่อช่วยเหลือผู้ป่วยกรณีที่มีผู้ป่วยที่ต้องการความช่วยเหลือ อย่างเร่งด่วน ในกรณีผู้ป่วยต้องการอุปกรณ์เสริมจะประสานไปยังศูนย์บริการกายอุปกรณ์ เพือ่ ยมื อุปกรณ์เหลา่ น้ัน ผลการดำ� เนินงาน ๑. ดา้ นสงั คม ชมุ ชนเขม้ แขง็ มกี ารชว่ ยเหลอื ดแู ลซงึ่ กนั และกนั ไมท่ อดทง้ิ ผปู้ ว่ ยใหท้ กุ ขท์ รมาน อยู่เพยี งลำ� พงั ลดการไปใชบ้ ริการในโรงพยาบาลและลดความแออัดลงได้ ๒. ดา้ นเศรษฐกจิ ลดรายจ่ายในการดูแลและรกั ษาสุขภาพผสู้ งู อายุและผูป้ ว่ ย เช่น ไมต่ อ้ งเดิน ทางไปรักษาดว้ ยตนเองหากเจ็บป่วย เพราะมีบรกิ ารจากโครงการ ๓. ดา้ นสขุ ภาพ ลดภาวะแทรกซ้อนผู้ป่วยท�ำให้มีสขุ ภาพร่างกายและจติ ใจทดี่ ีขนึ้   112 เทศบาลตำ� บลนาเยีย อ�ำเภอนาเยีย จงั หวดั อบุ ลราชธานี

113

114

ประเด็น การพฒั นาระบบการดแู ลผู้สงู อายุโดยชุมชนทอ้ งถิ่น ศนู ยป์ ระสานงานกายอุปกรณ์ ๒๐ หมู่บ้าน ประชากร ผู้สูงอายุ ๔,๒๐๒ ครัวเรือน ๑๒,๓๔๒ คน ๑,๔๙๙ คน ชาย ๖,๓๐๘ คน ชาย ๗๒๐ คน หญงิ ๖,๐๓๔ คน หญงิ ๗๙๗ คน ทุนทางสังคม อสม. ๒๔๖ คน, โรงเรียนผสู้ งู อายุ ๑๒๐ คน, เครอื ข่ายจิตอาสา รพ.สต., ศพอส.ตำ� บลบกั ได, อบต.บกั ได กองทนุ LTC รพก.พนมดงรัก, ชมรมผสู้ ูงอายุ, พมจ.สุรินทร์ ขอ้ มูลและเครือ่ งมือในการดำ� เนินงาน • ระบบขอ้ มลู ตำ� บล TCNAP + วจิ ัยชมุ ชน RECAP • พฒั นาระบบการดูแลผสู้ งู อายุ ๖ ชุดกิจกรรม ๔๐ งาน • ปฏิบัตกิ าร ๕ อ. และ ๕ ก. Key Actors : ศูนย์พัฒนาคุณภาพชีวิตและส่งเสริมอาชพี ผสู้ ูงอายตุ ำ� บลบักได พ้นื ท่ี: องคก์ ารบรหิ ารส่วนต�ำบลบกั ได อำ� เภอพนมดงรัก จงั หวัดสรุ นิ ทร์ วทิ ยากร: นายสมดี สบื นิสัย ต�ำแหน่ง: ผู้ดแู ลศนู ยก์ ายอุปกรณต์ ำ� บลบกั ได เบอร์โทรศัพท์: ๐๘๙-๘๖๕-๐๘๘๔ ความเปน็ มา องค์การบริหารสว่ นต�ำบลบักไดได้ดำ� เนินการโรงเรียนผู้สงู อายุตำ� บลบกั ได เมื่อปี ๒๕๕๙ เปน็ ต้น มา และได้ร่วมกบั ชมรมผู้สงู อายตุ ำ� บลบักไดจดั ตง้ั ศนู ยพ์ ฒั นาคณุ ภาพชวี ติ และส่งเสริมอาชพี ผสู้ ูงอายุตำ� บล บกั ได (ศพอส.ต�ำบลบักได) เมือ่ ปี พ.ศ.๒๕๖๐ จากขอ้ มลู ต�ำบล (TCNAP+) พบว่าผู้สงู อายุมีจำ� นวนมากท่ี ปัญหาความไม่สะดวกในการเคล่ือนไหว การเข้ารับบริการ การเข้าใช้สถานท่ี ปัญหาด้านสุขภาท�ำให้มีข้อ จ�ำกัดด้านการเคลอ่ื นไหว ปญั หายงั ไม่ได้รบั สวัสดกิ ารชว่ ยเหลือท่เี หมาะสม บางส่วนมีความตอ้ งการการรบั –ส่ง และต้องการให้มีสภาพแวดล้อมท่ีเอ้ือต่อสุขภาวะของผู้สูงอายุ องค์การบริหารส่วนต�ำบลบักไดร่วม หนว่ ยบริการดา้ นสาธารณสขุ ในพื้นทีจ่ ึงไดร้ ว่ มกนั จดั ใหม้ ศี ูนย์บรกิ ารกายอปุ กรณ์ตำ� บลบักไดข้ึน องคก์ ารบริหารสว่ นต�ำบลบักได อำ� เภอพนมดงรกั จงั หวดั สุรนิ ทร์ 115

กลุม่ เปา้ หมาย ผ้สู งู อายุและผพู้ กิ ารท่ตี ้องการไดร้ บั ความชว่ ยเหลือกายอุปกรณ์ รปู ธรรมการด�ำเนินงาน ๑. อบต.บกั ได : จดั ทำ� ศนู ยป์ ระสานงานกายอปุ กรณต์ ำ� บลบกั ไดและประสานงานกบั โรงพยาบาล สง่ เสรมิ สขุ ภาพตำ� บล ๓ แหง่ โรงพยาบาลพนมดงรกั เฉลมิ พระเกยี รติ ๘๐ พรรษา ในการขอรบั การชว่ ยเหลอื สนบั สนนุ ๒. ส�ำนกั งานพฒั นาสงั คมและความม่นั คงของมนุษยจ์ งั หวัดสุรินทร:์ สนับสนนุ กายอุปกรณ์ ๓. รพ.สต.,รพก.พนมดงรัก : สง่ เสริมทกั ษะการออกกำ� ลังกาย ช่วยเหลือกายอุปกรณ์ ใหบ้ ริการ บ�ำบัด ฟื้นฟู ๔. ชมรมผสู้ งู อายุ : จดั ทำ� กายอปุ กรณท์ ใี่ ชว้ สั ดจุ ากทอ้ งถนิ่ และรว่ มบรจิ าควสั ดุ อปุ กรณแ์ ละทำ� กิจกรรมจติ อาสาดแู ลผสู้ ูงอายุดว้ ยกนั ผลการดำ� เนินงาน ๑. ศูนยก์ ายอุปกรณม์ ีกายอปุ กรณ์ให้ผ้สู ูงอายุและผพู้ กิ ารยมื ไปใช้และสง่ คนื เมอื่ ไม่ได้ใชแ้ ล้ว ๒. ศพอส.ต�ำบลบักไดและโรงเรียนผู้สูงอายุมีกายอุปกรณ์และอุปกรณ์ในการออกก�ำลังกาย จดั กจิ กรรมทเี่ หมาะสำ� หรับผ้สู ูงอายุและผพู้ กิ าร ๓. ผสู้ งู อายุและครอบครวั รว่ มบริจาคกายอปุ กรณ์ เครือ่ งมอื ทางการแพทย์ ท่ไี มใ่ ช้แลว้ แกศ่ นู ย์ กายอปุ กรณ์ชุมชน เชน่ รถเข็น ไม้ค้�ำยนั เปน็ ตน้ ๔. นกั เรยี นโรงเรยี นผสู้ งู อายไุ ดร้ ว่ มผลติ กายอปุ กรณส์ ำ� หรบั การออกกำ� ลงั กายเพอื่ บรหิ าร ฟน้ื ฟู ขอ้ และกลา้ มเนื้อ และเป็นผนู้ �ำ แกนนำ� กลุม่ จติ อาสาเพอื่ ให้บริการในศนู ย์กายอุปกรณ์ 116 องค์การบริหารสว่ นต�ำบลบักได อำ� เภอพนมดงรัก จงั หวัดสุรนิ ทร์

ประเดน็ การพฒั นาระบบการดูแลผู้สงู อายุโดยชมุ ชนทอ้ งถิ่น ศูนย์ประสานงานและบรกิ ารกายอุปกรณต์ �ำบลโนน ประดู่ จำ� นวน ๑๐ หมู่บ้าน ประชากร ผสู้ ูงอายุ จ�ำนวนครัวเรอื น จำ� นวน ๓,๘๗๑ คน จ�ำนวน ๖๒๙ คน ๑,๐๑๗ ครัวเรอื น หญงิ ๑,๙๕๙ คน คดิ เปน็ ร้อยละ ๑๖.๒๔ ของ ชาย ๑,๙๑๒ คน ประชากร ทุนทางสังคม Care Giver ๑๖ คน, อสม., รพ.สต.โนนประดู่ ขอ้ มลู และเครือ่ งมอื ในการดำ� เนินงาน • ขอ้ มูลการจา่ ยเบย้ี ยังชีพผสู้ ูงอายุต�ำบลโนนประดู่ • ขอ้ มลู คนพิการจากโรงพยาบาลสีดา Key Actors : องค์การบรหิ ารส่วนต�ำบลโนนประดู่ พน้ื ที่: องค์การบรหิ ารส่วนต�ำบลโนนประดู่ อ�ำเภอสดี า จงั หวดั นครราชสีมา วิทยากร: นายพงษพ์ ทิ กั ษ์ พนัสนอก ตำ� แหน่ง: นกั พัฒนาชมุ ชนปฏิบัติการ เบอร์โทรศัพท์: ๐๘๗-๙๔๑-๘๖๕๔ ความเป็นมา จากระบบข้อมลู ตำ� บล (TCNAP) ปี ๒๕๖๐ พบวา่ องค์การบริหารสว่ นต�ำบลโนนประด่มู ีผ้เู ตรยี ม ความพรอ้ มเขา้ ส่วู ัยสงู อายุ (๕๐ ปีข้นึ ไป) จำ� นวน ๕๑๖คนผู้สูงอายุ (๖๐ ปขี ้ึนไป) จ�ำนวน ๖๒๙ คน สว่ น ใหญอ่ ย่ใู นกลุ่มอายุ ๖๐–๖๙ ปี มีผู้สงู อายุท่เี ปน็ แกนน�ำ ผนู้ �ำ ๙๙ คน นักเรยี นผสู้ งู อายุ ๘๔ คน ปัญหาดา้ น สขุ ภาพของผ้สู งู อายตุ ำ� บลโนนประดู่ มีผูป้ ่วยด้วยโรคเรอ้ื รัง เช่นความดนั โลหติ สูง โรคเบาหวาน ภาวะปวด ขอ้ /ขอ้ เส่อื ม และโรคหวั ใจ มผี ู้สูงอายทุ ี่เป็นผู้ปว่ ยติดเตียง จำ� นวน ๒๘ คน มีผู้สงู อายุจ�ำนวนมาก จ�ำเปน็ จะ ต้องมผี ดู้ แู ลในการบรกิ าร รับ-ส่ง กรณเี จ็บป่วย ฉกุ เฉนิ หรอื ร่วมกิจกรรมทางสังคมต่างๆของผสู้ ูงอายุ การ มศี นู ยป์ ระสานงานและบรกิ ารกายอปุ กรณต์ ำ� บลโนนประดซู่ งึ่ ไดจ้ ดั ตง้ั เมอ่ื เดอื นพฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๖๑ จะ ท�ำให้เกิดการให้บริการกับผู้สูงอายุได้อย่างท่ัวถึง ตรงตามความต้องการ และสามารถอ�ำนวยความสะดวก ให้กบั ผสู้ ูงอายุ องคก์ ารบรหิ ารสว่ นต�ำบลโนนประดู่ อ�ำเภอสีดา จงั หวัดนครราชสมี า 117

กล่มุ เปา้ หมาย ประชากรผสู้ ูงอายุ จำ� นวน ๖๒๙ คน ผูพ้ ิการ จำ� นวน ๑๕๗ คน รูปธรรมการดำ� เนินงาน จดั ต้งั ศนู ยก์ ายอปุ กรณส์ ำ� หรับผู้สงู อายุ และผู้พิการ เพือ่ อ�ำนวยความสะดวก และสง่ เสรมิ ให้ผ้สู ูง อายุ และผพู้ กิ ารไดเ้ ขา้ รบั บรกิ ารยมื อปุ กรณ์ ทำ� ใหส้ ามารถดำ� เนนิ ชวี ติ ประจำ� วนั ไดส้ ะดวก และชว่ ยสง่ เสรมิ กำ� ลงั ใจให้สามารถด�ำเนนิ ชีวติ ในสังคมไดอ้ ย่างมคี วามสขุ โดยไดท้ ำ� ความรว่ มมือกับโรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพตำ� บลโนนประดู่ และโรงพยาบาลสดี าเพอ่ื ทำ� การรวบรวมขอ้ มลู พนื้ ฐานทจี่ ำ� เปน็ เชน่ เตยี งนอน เบาะลม เครอ่ื งดูดเสมหะ ไมเ้ ท้าสามขา ไมเ้ ทา้ สข่ี า เคร่ืองผลิตออกซิเจน เป็นต้น ผลการดำ� เนนิ งาน ผไู้ ดร้ บั การใชบ้ รกิ ารคอื ผสู้ งู อายแุ ละผพู้ กิ ารในเขตพน้ื ทตี่ ำ� บลโนนประดู่ ไดร้ บั บรกิ ารจากศนู ยก์ าย อปุ กรณท์ สี่ ามารถมารบั การใชบ้ รกิ ารยมื หรอื สามารถประสานกบั หนว่ ยงานทเี่ กย่ี วขอ้ งในการนำ� กายอปุ กรณ์ ทีผ่ ปู้ ่วย ผู้สงู อายุ ไปใชป้ ระโยชนต์ อ่ ไป และยงั สามารถรับค�ำปรึกษาในด้านสุขภาพต่าง ๆ ได้ 118 องคก์ ารบรหิ ารส่วนตำ� บลโนนประดู่ อำ� เภอสดี า จงั หวดั นครราชสีมา

ประเด็น การดูแลกลุ่มเปราะบางโดยชุมชนทอ้ งถนิ่ ศูนย์ดแู ลผู้พกิ ารผูด้ ้อยโอกาสและผู้ป่วยจติ เภท หมบู่ า้ นในเขตพนื้ ท่ี ประชากร ผพู้ กิ าร ๒๗๓ คน ๑๒ หม่บู ้าน ๗๖๘๓ คน ผดู้ ้อยโอกาส ๒๒ คน หญิง ๓,๓๘๒ คน ผู้ป่วยจติ เภท ๒๒ คน ๑,๗๓๐ ครัวเรือน ชาย ๓,๔๐๑ คน ทุนทางสงั คม โรงพยาบาลส่งเสริมสขุ ภาพตำ� บลดอนคนทา / โรงพยาบาลสง่ เสริมสขุ ภาพตำ� บลดอนคนทาโคกสี / โรงพยาบาลบวั ใหญ่ / อสม. / อผส. / อพก. / โรงพยาบาลบวั ใหญ่ ข้อมลู และเคร่อื งมือในการด�ำเนนิ งาน • ข้อมูลจ�ำนวนผู้ป่วยเร้ือรงั จาก รพ.สต.ดอนคนทา และ รพ.สต.โคกสี • ขอ้ มลู ความจ�ำเป็นพ้ืนฐาน (จปฐ.) ในตำ� บลขนุ ทอง • อาสาสมคั รดูแลผ้สู งู อายุทบี่ า้ น (อผส.) และอาสาสมคั รดูแลผู้พกิ าร (อพก.) Key Actors: องค์การบริหารสว่ นต�ำบลขุนทอง พืน้ ท:่ี องคก์ ารบริหารสว่ นตำ� บลขุนทอง อำ� เภอบัวใหญ่ จงั หวดั นครราชสมี า วิทยากร: นายศกุ ฤษณพงศ์ ศิรศิ กั ด์ิ ต�ำแหน่ง: นายกองคก์ ารบรหิ ารสว่ นตำ� บลขุนทอง เบอร์โทรศัพท:์ ๐๘๙-๘๔๕๐๖๖๕ ความเป็นมา จากภารกิจและอ�ำนาจหน้าที่ขององค์การบริหารส่วนต�ำบล มีหน้าท่ีสังคมสงเคราะห์และพัฒนา คณุ ภาพชวี ิตของชวี ิตเด็ก สตรี คนชรา ผูพ้ ิการและผูด้ อ้ ยโอกาส เนอ่ื งจากกลุ่มผู้พิการ ผ้ดู อ้ ยโอกาส และ ผู้ป่วยจติ เภท เปน็ กลุ่มที่ถูกละเลยขาดการดูเอาใจใส่ และไม่สามารถเขา้ ถงึ การบริการดา้ นสุขภาพ ปี ๒๕๕๘ อบต.ขุนทอง ได้จัดตง้ั ศูนยด์ แู ลผู้พิการ ผูด้ อ้ ยโอกาส และผปู้ ว่ ยจติ เภทขน้ึ เพือ่ ดำ� เนนิ กจิ กรรมการดแู ลสขุ ภาพเบอื้ งตน้ ชว่ ยเหลอื ใหค้ ำ� ปรกึ ษา ประสานงาน สง่ ตอ่ สงเคราะหใ์ นดา้ นงบประมาณ และเคร่อื งอปุ โภคบรโิ ภคเพ่ือใช้ในชวี ติ ประจำ� วัน และไดข้ องบประมาณสนับสนุนการสรา้ ง ซ่อมแซม ท่อี ยู่ อาศัย ใหก้ ับผ้พู กิ าร ผู้ดอ้ ยโอกาส ให้มที ่ีพกั อาศัยทีม่ ัน่ คง ถาวร เอ้อื ต่อการฟืน้ ฟสู ขุ ภาพ โดยมีการประสาน งาน ร่วมกบั ภาคเี ครือขา่ ยภายในต�ำบล ผ้นู ำ� ชุมชน ก�ำนัน ผู้ใหญบ่ า้ น จติ อาสา อสม. รพ.สต.โคกสี รพ.สต. ดอนคนทา หนว่ ยบริการการแพทย์ฉกุ เฉนิ ในการดูแลและให้ค�ำแนะน�ำเรอื่ งของสขุ ภาพเบื้องตน้ องคก์ ารบรหิ ารส่วนตำ� บลขุนทอง อำ� เภอบัวใหญ่ จงั หวดั นครราชสีมา 119

กลุ่มเป้าหมาย ๑. ผู้พิการ ๒๗๓ คน ๒. ผู้ด้อยโอกาส ๒๒ คน ๓. ผู้ป่วยจิตเภท ๒๒ คน รูปธรรมการด�ำเนินงาน ๑. พัฒนาศักยภาพ อสม.ใหเ้ ป็นนักจัดการดา้ นสขุ ภาพและท�ำหนา้ ที่ในการตดิ ตามข้อมลู ผดู้ อ้ ย โอกาสของชมุ ชน ๒. จัดท�ำฐานข้อมลู ผูป้ ว่ ย ผู้พกิ าร ผู้ดอ้ ยโอกาส ทีต่ อ้ งการความชว่ ยเหลือ ๓. สนับสนุนและส่งเสริมให้ผู้ป่วยโรคเร้ือรัง ผู้ป่วยจิตเภททานยาได้ตรงตามเวลา จึงเกิดเป็น นวัตกรรมปฏิทนิ กินยา เพอื่ ใหก้ นิ ง่าย เชค็ ง่าย ตรวจสอบ ๔. การออกตดิ ตามอาการผปู้ ว่ ยอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง ลงพนื้ ทสี่ ำ� รวจ ออกเยยี่ มบา้ น บนั ทกึ ประวตั ผิ พู้ กิ าร ผู้ด้อยโอกาสและผู้ป่วยจิตเภททุกคนในพื้นท่ีต�ำบล แยกแยะปัญหา ความเดือดร้อนเร่งด่วนของผู้ประสพ ปญั หา ใหก้ ารชว่ ยเหลอื เบอื้ งตน้ แกผ่ ปู้ ระสบปญั หาเรง่ ดว่ นกอ่ น ประสานงาน และสง่ ตอ่ ขอรบั การสนบั สนนุ กบั หนว่ ยงานภายนอก เชน่ โรงพยาบาลบวั ใหญ่ สาธารณสขุ อำ� เภอ ฮกุ ๓๑ บวั ใหญ่ ใหก้ ารชว่ ยเหลอื ในราย ทเ่ี กนิ ก�ำลงั ผลการด�ำเนนิ งาน ประชาชนมสี ว่ นรว่ มในการชว่ ยดแู ลผดู้ อ้ ยโอกาส ผพู้ กิ าร และผสู้ งู อายใุ นพน้ื ลดความเลอื่ มลำ�้ เพม่ิ คุณภาพชีวิตให้อยู่ร่วมกันในสังคมได้ตามวิสัยทัศน์และภาระกิจของต�ำบล “จัดบริการสาธารณะเพ่ือให้ ประชาชนอยู่ดีมีสุข กิจกรรมและการด�ำเนินงานของแหล่งเรียนรู้ศูนย์ดูแลผู้พิการ ผู้ด้อยโอกาสและผู้ป่วย จิตเภท เป็นงานท่ีสร้างโอกาสให้ผู้ป่วยและผู้ด้อยโอกาสอ่ืน ได้เข้าถึงสวัสดิการและการสาธารณสุขรวมถึง การสง่ เสรมิ ดา้ นการประกอบอาชพี เพอ่ื ประชาชนในพนื้ ทมี่ คี ณุ ภาพชวี ติ ทดี่ ”ี นอกจากนยี้ งั มกี ารตอบสนอง ต่อนโยบายระดับอำ� เภอและระดบั ชาติ 120 องคก์ ารบริหารส่วนต�ำบลขนุ ทอง อำ� เภอบวั ใหญ่ จังหวัดนครราชสมี า

ประเด็น การดูแลกลุ่มเปราะบางโดยชมุ ชนทอ้ งถ่นิ ศนู ย์บริการคนพกิ ารท่ัวไปเทศบาลต�ำบลสนม ๖ หมู่บา้ น ประชากรท้งั สิ้น ผพู้ กิ าร ๑๐ ชมุ ชน ๔,๒๙๐ คน ๓๐๓ คน ๗๘๗ ครัวเรือน ชาย ๒,๐๗๖ คน หญิง ๒,๒๓๓ คน ทุนทางสงั คม ศนู ยร์ กิ ารคนพกิ ารทว่ั ไป, ศนู ยพ์ ฒั นาครอบครวั , โรงพยาบาลอำ� เภอสนม, จติ อาสาดแู ลผผู้ สู้ งู อายุ (CG), ชมรมคนพิการ,ชมรม อสม.,โรงเรียนผู้สูงอายุ, ชมรมผู้สูงอายุ ๗ ชมรม,โรงพยาบาลอ�ำเภอสนม, พมจ.สุรินทร์ ข้อมูลและเครอ่ื งมอื ในการด�ำเนินงาน • ข้อมูลพนื้ ฐานชุมชน (TCNAP) • ขอ้ มลู ทนุ และศกั ยภาพแหล่งเรียนร้ใู นชมุ ชน (RECAP) • ข้อมลู พื้นฐาน (จปฐ.) Key Actors : เทศบาลตำ� บลสนม พื้นท:่ี เทศบาลต�ำบลสนม อำ� เภอสนม จังหวัดสรุ นิ ทร์ วิทยากร: นายวนสั พรมบุตร ตำ� แหนง่ : เลขานุการศูนย์ ตำ� แหนง่ ในเทศบาลต�ำบลสนม นักบรหิ ารงานทวั่ ไประดับตน้ เบอรโ์ ทรศัพท:์ ๐๙๗-๓๓๔-๓๗๙๑ ความเปน็ มา ศูนยบ์ ริการคนพิการท่ัวไปเทศบาลตำ� บลสนม จดั ตัง้ ขนึ้ เมือ่ ปี ๒๕๖๐ โดยไดร้ บั ใบอนุญาตเลขท่ี ๒/๒๕๖๐ เพอ่ื ชว่ ยเหลอื คนพกิ ารใหเ้ ขา้ ถงึ สทิ ธผ์ิ คู้ นพกิ ารในการชว่ ยเหลอื ดา้ นตา่ งๆ จาการออกสำ� รวจ เมอ่ื ปี พ.ศ.๒๕๕๘ จากการน�ำใช้ชุมชน (TCNAP)ว่ามีจ�ำนวนผู้สูงอายุและผู้พิการที่ต้องการการช่วยเหลือและ ขาดการดูแลด้านสวัสดิการ เทศบาลมีการส่งเรื่องไปยังส�ำนักงานพัฒนาสังคมและความม่ันคงของมนุษย์ จังหวัดสุรินทร์เพื่อขอความช่วยเหลือในด้านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการขอรถสามล้อโยก, วีลแชร์, หรือเงิน สงเคราะห์ แต่ก็ยังพบว่ามีผตู้ ้องการความชว่ ยเหลือค่อนข้างมาก และไมส่ ามารถชว่ ยไดท้ กุ ราย หรือตลอด ไป จึงได้จัดต้ังชมรมคนพิการ เมื่อปี พ.ศ.๒๕๕๘ ขึ้น มีส่งเสริมอาชีพ จัดสวัสดิการให้กับคนพิการท่ีเป็น สมาชิกชมรม แต่ยงั มคี นพกิ ารท่ียากไรแ้ ละดอ้ ยโอกาส ไมส่ ามารถเข้าเปน็ สมาชิกของชมรมไดด้ ว้ ยระเบียบ ขอ้ บงั คบั ของชมรมคนพกิ าร เชน่ การปรบั สภาพทอี่ ยอู่ าศยั คนพกิ าร จดั หากายอปุ กรณห์ รอื แมก้ ระทงั้ สง่ เสรมิ อาชพี ให้ผดู้ แู ลคนพกิ ารและครอบครัวคนเทศบาลต�ำบลสนม จงึ ไดป้ ระสาน ยังสำ� นกั งานพัฒนาสงั คมและ ความมั่นคงของมนุษย์จังหวัดสุรินทร์ ขอจัดตั้งศูนย์บริการคนพิการทั่วไป ในนามของหน่วยงานองค์กร ปกครองสว่ นทอ้ งถิ่น เพ่อื ขับเคลือ่ นงานดา้ นการยกระดบั คณุ ภาพชวี ิตคนพิการในพนื้ ที่ เทศบาลต�ำบลสนม อำ� เภอสนม จงั หวัดสรุ ินทร์ 121

กลุม่ เป้าหมาย ๑. พกิ ารทางการมองเหน็ จำ� นวน ๓๙ ราย ๒. พิการทางการได้ยิน จ�ำนวน ๔๘ ราย ๓. พกิ ารทางการเคลอื่ นไหว จ�ำนวน ๑๘๑ คน ๔. พกิ ารทางจติ ใจหรือพฤติกรรม จ�ำนวน ๑๔ ราย ๕. พกิ ารทางสติปัญญา จ�ำนวน ๑๕ ราย ๖. พกิ ารทางการเรยี นรู้ จ�ำนวน ๖ ราย (ผสู้ งู อายทุ ี่เปน็ ผูพ้ กิ ารจำ� นวน ๘๓ ราย) รูปธรรมการด�ำเนินงาน ประกอบด้วย ๓ กิจกรรมหลกั ๆคือ ๑. ให้การชว่ ยเหลอื ด้านการด�ำรงชีพข้นั พื้นฐาน เชน่ ตดิ ตามสภาพปัญหา จดั ท�ำข้อมลู และให้ บริการตามฐานข้อมูลให้บริการข้อมูลข่าวสารสิทธิประโยชน์เกี่ยวข้องกับคนพิการ และคัดกรอง ประสาน ส่งตอ่ หน่วยงานท่ีเกีย่ วขอ้ ง ในการดูแลทเี่ หมาะสม ๒. การปรับสภาพทอี่ ยู่อาศยั เชน่ การปรับสภาพแวดลอ้ มทั่วไป ท้ัง ภายนอกและภายใน ไดแ้ ก่ เปลย่ี นโถส้อม ราวจับ บนั ได หอ้ งน�ำ้ หลังคา พืน้ ทางเดิน แสวงสว่างไฟฟา้ เป็นตน้ การปรับสภาพเฉพาะที่ อยูอ่ าศยั สร้างใหม่ทัง้ หลัง ๓. การสง่ เสรมิ อาชพี ผดู้ แู ลคนพกิ ารหรอื ครอบครวั คนพกิ าร ทงั้ ในระดบั ครวั เรอื นและระดบั กลมุ่ ผลการด�ำเนินงาน ๑. ด้านสังคม เกิดสังคมเก้ือกูล คนพิการรู้สึกได้ถึงความเป็นส่วนหนึ่งของต�ำบล รู้สึกมีคุณค่า ไมไ่ ดถ้ ูกถอดทิ้งใหอ้ ย่ตู ามล�ำพัง คนพิการได้ออกมาพูดคยุ ไดร้ บั ค�ำปรกึ ษา และได้แสดงออกตา่ งๆ ๒. ด้านเศรษฐกิจ คนพิการ ผูด้ แู ลคนพกิ าร หรอื ครอบครัวคนพิการ มีรายไดเ้ สริมจากกกิ รรม เกดิ การเรยี นรกู้ ารผลติ แบบพง่ึ พาตนเอง ทำ� ใหค้ นพกิ ารพรอ้ มเรยี นรสู้ งิ่ ใหม่ และคนพกิ ารครอบครวั คนพกิ าร ร้สู กึ ไม่ไดส้ รา้ งภาระให้กบั ครอบครัว ๓. ดา้ นสุขภาพ มีอาสาสมัครเยย่ี มบ้าน ได้รับการช่วยเหลอื ด้านต่างๆ ตามผู้พิการรอ้ งขอ สง่ ผล ให้เกดิ การเสริมสร้างพลงั คนพกิ ารท้ังสขุ ภาพกายและจิตใจ ๔. ดา้ นสง่ิ แวดลอ้ ม ไดร้ บั การปรบั สภาพแวดลอ้ มดา้ นทอี่ ยอู่ าศยั ทเ่ี หมาะกบั การดำ� รงชวี ติ ประจำ� วนั ได้สะดวกและเหมาะสมกบั ความพกิ าร ๕. ด้านการเมือง ได้รับงบประมาณสนับสนุนการด�ำเนินกิจกรรมการรวมกลุ่มคนพิการ เช่น โครงการอบรมใหค้ วามรู้สทิ ธขิ ้นั พ้ืนฐาน และโครงการสง่ เสริมอาชีพดา้ นต่างๆ 122 เทศบาลต�ำบลสนม อำ� เภอสนม จงั หวดั สรุ นิ ทร์

ประเด็น ชุมชนท้องถิ่น ไม่ทอดท้งิ กัน การดูแลผู้พิการเชิงรกุ องคก์ ารบริหารส่วนต�ำบลโนนประดู่ อำ� เภอสดี า จังหวดั นครราชสมี า จำ� นวน ๑๐ หมู่บา้ น ประชากร ผสู้ ูงอายุ จำ� นวน จ�ำนวน ๓,๘๗๑ คน จำ� นวน ๖๒๙ คน ๑,๐๑๗ ครวั เรือน หญงิ ๑,๙๕๙ คน รอ้ ยละ ๑๖.๒๕ ชาย ๑,๙๑๒ คน หญิง ๓๘๖ คน ชาย ๒๔๓ คน ทนุ ทางสงั คม Care Giver จำ� นวน ๑๖ คน, อสม. จ�ำนวน ๑๐๑ คน, ชมรมดูแลผู้สงู อายุ จำ� นวน ๑๔ คน, รพ.สต.โนนประดู่ ๑ แหง่ ข้อมลู และเครื่องมือในการดำ� เนินงาน • แผนทีส่ ขุ ภาพ • สมุดเยย่ี มผู้ปว่ ย • ขอ้ มลู สุขภาพของผู้พิการ Key Actors : องค์การบริหารสว่ นต�ำบลโนนประดู่ พนื้ ท:่ี องคก์ ารบริหารส่วนตำ� บลโนนประดู่ อ�ำเภอสีดา จงั หวัดนครราชสมี า วิทยากร: นางสาวจริ าภรณ์ โพธิ์แก้ว ตำ� แหน่ง: นักวิชาการสาธารณสขุ เบอร์โทรศัพท:์ ๐๙๒-๔๙๓-๗๓๖๒ ความเป็นมา องค์การบรหิ ารส่วนต�ำบลโนนประดู่ จัดตัง้ ชมรมผูด้ ูแลผู้พิการ เมอ่ื ปี พ.ศ. ๒๕๕๐ ซง่ึ มีจ�ำนวนผู้ พกิ ารจำ� นวน ๑๕๗ คน มคี ณะกรรมการดแู ลผพู้ กิ ารจำ� นวน ๑๑ คน และทปี่ รกึ ษาชมรมผดู้ แู ลผพู้ กิ ารจำ� นวน ๓ คน แบง่ ตามเขตรับผิดชอบของแตล่ ะหมู่บ้าน ต�ำบลโนนประดูม่ ีหมู่บา้ นทั้งหมด ๑๐ หม่บู า้ น ประชากร ๓,๘๗๑ คน มีผสู้ ูงอายุจำ� นวน ๖๒๙ คน คิดเป็นรอ้ ยละ ๑๖.๑๓ ของประชากรทัง้ หมด พบว่าเปน็ ผสู้ งู อายุ ตดิ สังคม จ�ำนวน ๖๐๒ รอ้ ยละ ๙๕.๗๐ และเปน็ ผสู้ งู อายุที่มีภาวะพึ่งพิงกลุม่ ตดิ บ้าน จำ� นวน ๒๓ คน ร้อย ละ ๓.๖๕ ตดิ เตียง จ�ำนวน ๔ คน ร้อยละ ๐.๖๓ ปัญหาดา้ นสุขภาพของผู้สูงอายตุ ำ� บลโนนประดู่ มีผปู้ ่วย ด้วยโรคเรอ้ื รงั เชน่ ความดนั โลหติ สูง โรคเบาหวาน ภาวะปวดข้อ/ขอ้ เสอ่ื ม และโรคหัวใจ ดังน้นั ชมรมผู้ ดแู ลผพู้ กิ ารตำ� บลโนนประดู่ จงึ มบี ทบาทและทำ� หนา้ ทใ่ี นการคน้ หาผพู้ กิ าร จดั ทำ� ฐานขอ้ มลู และจดั หากาย อุปกรณ์ให้กับผู้พิการ เพ่ือการด�ำรงชีวิตท่ีดีข้ึนของผู้พิการ และให้บริการผู้พิการเชิงรุกเพ่ือพัฒนาและส่ง เสรมิ คุณภาพชีวติ ของผู้พิการให้ได้รบั การดูแลอยา่ งทว่ั ถึง องค์การบรหิ ารสว่ นตำ� บลโนนประดู่ อำ� เภอสดี า จังหวัดนครราชสมี า 123