คู่มือการเรียนรู้ออนไลน์ ม.ต้น

แผนการจัดกิจกรรมการเร รายวิชา ประวัตศิ าสตร์ชาติไทย สค22020 จ จานวน 12 บทเรียน หวั เรอื่ ง วัตถปุ ระสงค์เชิงพฤติกรรม กจิ กรรมการเรยี นรู้ ออนไลนท์ ี่ 8. บอกพระปรชี าสามารถ คุณ บนั ทกึ ความร฾ูทไี่ ดร฾ บั งามความดี และวีรกรรมของ ลงในสมดุ บันทึกการ สมเด็จพระรามาธปิ ดที ี่ 1 เรียนรู฾ สมเด็จพระบรมไตรโลกนาถ สมเด็จพระนเรศวรมหาราช สมเดจ็ พระนารายณ์มหาราช สมเดจ็ พระเจ฾าตากสนิ มหาราช 9. บอกคุณงามความดีของ สมเดจ็ พระศรสี ุริโยทัย พระ สุพรรณกลั ยา ขุนรองปลัดชู ชาวบา฾ นบางระจันและพระยา พชิ ยั ดาบหกั ได฾

243 รยี นร้รู ายวิชาแบบออนไลน์ จานวน 3 หน่วยกติ ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนตน้ 20 ช่ัวโมง จานวน สือ่ /แหล่ง การวดั และ กศน.4 ผลการเรียนรูท้ คี่ าดหวัง ช่วั โมง เรยี นรู้ ประเมนิ ผล - 6. ระบุบทบาทและ ความสําคญั ของสถาบนั พระมหากษัตรยิ ์ 7. อธิบายบญุ คณุ ของ พระมหากษัตริย์ไทยใน อดีต 8. บอกพระปรีชา สามารถ คณุ งามความดี และวีรกรรมของสมเดจ็ พระรามาธบิ ดที ่ี 1 สมเดจ็ พระบรมไตร โลกนาถ สมเดจ็ พระนเรศวร มหาราช สมเดจ็ พระนารายณ์ มหาราช 243

แผนการจัดกิจกรรมการเร รายวิชา ประวัติศาสตร์ชาตไิ ทย สค22020 จ จานวน 12 บทเรยี น หวั เรื่อง วตั ถุประสงค์เชงิ กจิ กรรมการเรียนรู้ ออนไลน์ท่ี พฤติกรรม

244 รียนรู้รายวิชาแบบออนไลน์ ผลการเรียนรทู้ ี่ จานวน 3 หนว่ ยกติ ระดับมธั ยมศกึ ษาตอนตน้ คาดหวงั 20 ชั่วโมง สมเด็จพระเจ฾าตาก จานวน ส่ือ/แหลง่ การวดั และ กศน.4 สินมหาราช ชว่ั โมง เรยี นรู้ ประเมนิ ผล 9. บอกคุณงามความ ดขี องสมเด็จพระศรี สรุ ิโยทัย พระสพุ รรณ กัลยา ขนุ รองปลดั ชู ชาวบ฾านบางระจัน และพระยาพิชยั ดาบหัก 244

แผนการจัดกิจกรรมการเร รายวิชา ประวัตศิ าสตรช์ าติไทย สค22020 จ จานวน 12 บทเรียน หวั เรอื่ ง วัตถุประสงคเ์ ชิง กิจกรรมการเรียนรู้ จานวน ออนไลนท์ ี่ พฤตกิ รรม ชวั่ โมง 2 สงคราม 1.สามารถเลา฽ ผเ฾ู รียนศึกษาเรยี นรู฾ 10 ชม. 1. ห ชา฾ งเผือก เหตุการณ์สงคราม จากหนงั สอื ชาต ชา฾ งเผอื กได฾ แบบเรียน หรอื 2. ส อินเทอร์เนต็ เรือ่ ง htt สงครามช฾างเผอื ก wa และนาํ มาเลา฽ สรุป htt เหตุการณโ์ ดยจดั ทํา /w คลปิ วีดิโอ ความยาว 3. G 5 นาที ส฽งในไลน์ บท กล฽มุ กศน.ตําบล

245 รยี นรู้รายวชิ าแบบออนไลน์ จานวน 3 หนว่ ยกติ ระดบั มธั ยมศึกษาตอนต้น 20 ชว่ั โมง สื่อ/แหลง่ เรียนรู้ การวดั และ กศน.4 ผลการเรยี นรูท้ ่ี คาดหวงั ประเมินผล ช฽อง 1 เล฽าเหตกุ ารณท์ ี่ หนงั สอื เรียนวชิ าประวัติศาสตร์ บทเรยี น สําคญั ทาง ประวัติศาสตร์ใน ติไทย สค22020 ออนไลน์ที่ 2 สมยั กรุงศรีอยุธยา และกรุงธนบรุ ี ส่ืออินเทอร์เนต็ tps:// www.youtube.com/ atch?v=KU7VakfY1w4 tps://www.youtube.com watch?v=KU7VakfY1w4&t=1s Google Site ทเรยี นออนไลนท์ ี่ 2 245

แผนการจัดกิจกรรมการเร รายวชิ า ประวัติศาสตรช์ าติไทย สค22020 จ จานวน 12 บทเรยี น หัวเรอ่ื ง วตั ถุประสงค์เชงิ กจิ กรรมการเรียนรู้ จานว ออนไลนท์ ี่ พฤตกิ รรม ชวั่ โม 3 การเสียกรงุ 1. สามารถอธิบาย ผ฾ูเรยี นศกึ ษาเรยี นรูจ฾ าก 10 ช ศรอี ยุธยา การเสียกรงุ ศรีอยุธยา หนังสอื แบบเรียน หรอื ครั้งท่ี 1 ครัง้ ที่ 1 ได฾ อินเทอรเ์ นต็ และดู 2. สามารถอธิบาย คลปิ วดี โิ อจาก สงครามยทุ ธหัตถีของ Youtube เรือ่ ง การ สมเด็จพระนเรศวร เสยี กรงุ ศรอี ยธุ ยา มหาราช ครง้ั ท่ี 1 และทําใบงาน การเสยี กรงุ ศรีอยุธยา คร้งั ที่ 1

246 รยี นรู้รายวิชาแบบออนไลน์ จานวน 3 หน่วยกติ ระดบั มธั ยมศกึ ษาตอนต้น 20 ชว่ั โมง วน ส่อื /แหลง่ เรียนรู้ การวดั และ กศน.4 ผลการเรยี นรู้ท่ี มง ประเมินผล คาดหวัง ชม. 1. หนงั สอื เรยี นวชิ า ประวัติศาสตร์ชาตไิ ทย -บทเรียน ช฽อง 2 1. เลา฽ เหตุการณ์ท่ี สค22020 2. สื่ออนิ เทอร์เน็ต ออนไลนท์ ี่ 3 สาํ คัญทาง https://www.youtube. com/watch?v=2-- ประวตั ิศาสตร์ใน YYKWEfA0 3. Google Site สมยั กรุงศรีอยธุ ยา บทเรียนออนไลนท์ ่ี 3 และกรุงธนบุรี 2. เลอื กแนวทาง ในการนําบทเรยี น จากเหตุการณท์ าง ประวัตศิ าสตร์ท่ี ไดม฾ าปรบั ใชใ฾ น การดาํ เนินชวี ติ 246

แผนการจดั กจิ กรรมการเร รายวชิ า ประวัตศิ าสตรช์ าติไทย สค22020 จ จานวน 12 บทเรยี น หวั เร่อื ง วตั ถปุ ระสงคเ์ ชิง กิจกรรมการเรยี นรู้ จาน ออนไลนท์ ่ี ชั่ว พฤติกรรม 4 การเสยี กรงุ 1 1. สามารถอธิบาย ผเู฾ รียนศกึ ษาเรยี นร฾จู าก ช ศรีอยธุ ยา การเสียกรุงศรีอยุธยา หนงั สอื แบบเรยี น หรือ ครั้งที่ 2 ครง้ั ที่ 2 อนิ เทอร์เนต็ ดูคลปิ วดี ิโอ 2. สามารถอธบิ าย จาก Youtube เรื่อง การ การกอบกูเ฾ อกราช เสียกรุงศรีอยุธยาคร้งั ที่ 2 ของสมเดจ็ พระเจา฾ และทําใบงานเรอ่ื งการเสยี ตากสินมหาราชได฾ กรุงศรีอยุธยาคร้ังที่ 2 3. เพอ่ื ให฾ผู฾เรยี นเลอื ก แนวทางในการนํา บทเรียนจาก เหตกุ ารณ์ทาง ประวัติศาสตร์ที่ไดม฾ า ปรบั ใชใ฾ นการดาํ เนนิ ชวี ติ

247 รยี นรู้รายวชิ าแบบออนไลน์ จานวน 3 หน่วยกติ ระดบั มธั ยมศึกษาตอนต้น 20 ชว่ั โมง นวน สือ่ /แหล่งเรยี นรู้ การวัดและ กศน.4 ผลการเรียนร้ทู ี่ วโมง ประเมนิ ผล คาดหวัง 10 1. หนังสอื เรียนวชิ า -บทเรียน ชอ฽ ง 3 1. เลา฽ เหตุการณ์ที่ ชม. ประวัตศิ าสตรช์ าติไทย ออนไลน์ที่ 4 สําคญั ทาง สค22020 ประวัติศาสตร์ใน 2. สอ่ื อนิ เทอร์เน็ต สมยั กรงุ ศรีอยธุ ยา https://www.youtube.c และกรงุ ธนบรุ ี om/watch?v=Xyv5x2pH 2. เลอื กแนวทางใน v54&t=12s การนาํ บทเรยี นจาก 3. Google Site เหตุการณ์ทาง บทเรยี นออนไลนท์ ่ี 4 ประวตั ศิ าสตรท์ ่ี ไดม฾ าปรบั ใชใ฾ นการ ดําเนินชวี ติ 247

แผนการจดั กิจกรรมการเร รายวชิ า ประวตั ศิ าสตร์ชาติไทย สค22020 จา จานวน 12 บทเรียน หัวเรือ่ ง วัตถุประสงค์เชิง กิจกรรมการเรยี นรู้ จ ออนไลน์ พฤตกิ รรม ช ความสมั พันธ์ 1. ผ฾ูเรียนศึกษาเรยี นร฾ูจาก ที่ กับ 1.อธิบายความสมั พันธ์ หนงั สอื แบบเรยี น หรือ ตา฽ งประเทศ กับต฽างประเทศในสมัย อินเทอร์เนต็ เรอ่ื ง 5 ในสมัยกรงุ ศรี กรงุ ศรีอยธุ ยาและสมยั ความสัมพันธ์กับ อยธุ ยาและ กรงุ ธนบุรีได฾ ต฽างประเทศในสมัยกรุงศรี กรุงธนบุรี 2. วเิ คราะห์ อยุธยาและสมยั กรุงธนบรุ ี ความสัมพนั ธ์กับ 2. วิเคราะห์ความสัมพนั ธ์ ตา฽ งประเทศในทวีป กับตา฽ งประเทศในสมัย เอเชียและทวปี ยุโรป กรงุ ศรีอยุธยาและ ทสี่ ฽งผลตอ฽ ความม่ันคง กรงุ ธนบรุ ี ของประเทศได฾ 3. ทําใบงานความสัมพันธ์ กบั ตา฽ งประเทศในสมัยกรุง ศรีอยธุ ยาและกรงุ ธนบรุ ี

248 รียนรู้รายวชิ าแบบออนไลน์ านนวน 3 หน่วยกติ ระดบั มัธยมศึกษาตอนตน้ 20 ช่วั โมง จานวน ส่อื /แหล่งเรยี นรู้ การวดั และ กศน.4 ผลการเรยี นรทู้ ่ี ชั่วโมง ประเมนิ ผล คาดหวัง 10 1. หนงั สอื เรยี นวิชา -บทเรยี น ช฽อง 4 1.อธิบาย ชม. ประวัตศิ าสตร์ชาติไทย ออนไลนท์ ี่ 5 ความสมั พันธ์กับ สค 22020 ต฽างประเทศใน 2. ส่อื อินเทอรเ์ นต็ สมัยกรงุ ศรี http://203.159.251.144/ อยุธยาและสมยั pattana/download/g.6/ กรุงธนบุรี 22.%20History/History% 2. วเิ คราะห์ 201,2,3/ 2..pdf ความสมั พนั ธ์กับ 3. Google Site ต฽างประเทศใน บทเรียนออนไลนท์ ่ี 5 ทวีปเอเชียและ ทวีปยโุ รปที่ส฽งผล ตอ฽ ความมั่นคง ของประเทศ 248

249 ภาคผนวก : สอ่ื เอกสารบทเรยี นออนไลน์ 1-5 วิชาประวตั ิศาสตร์ (สค22020)

250 ใบกิจกรรม บทเรียนออนไลน์ท่ี 1 เรื่องความภูมใิ จในความเปน็ ไทย และ มรดกไทยในสมยั อยธุ ยาและกรุงธนบรุ ี ใหผ฾ เ฾ู รยี นศึกษาเรียนรจ฾ู ากหนังสอื แบบเรียน หรืออนิ เทอรเ์ นต็ และดูคลิปวดี โิ อจาก Youtube เร่อื ง ความภูมใิ จในความเปน็ ไทย และ มรดกไทยในสมยั อยธุ ยาและกรงุ ธนบุรี จาก 1. หนงั สอื เรียนวิชาประวิติศาสตรช์ าติไทย สค22020 http://203.159.251.144/pattana/download/g.6/22.%20History/History%201,2,3/2..pdf

251 ใบงาน บทเรียนออนไลน์ที่ 1 เรอื่ งความภูมใิ จในความเปน็ ไทย และ มรดกไทยในสมัยอยธุ ยาและกรุงธนบุรี ให้ผเู้ รยี นศึกษา เรือ่ ง ความภูมิใจในความเป็นไทย 1. สถาบันหลักของชาติ 1.1 สถาบันชาติ ชนชาติไทย ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1.2 สถาบันศาสนา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 1.3 สถาบันพระมหากษัตริย์ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. บญุ คณุ ของแผน฽ ดนิ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2.1 บญุ คุณของพระมหากษัตรยิ ไ์ ทยตั้งแตส฽ มยั กรุงสุโขทัย กรุงศรีอยธุ ยา กรุงธนบุรี และกรงุ รตั นโกสินทร์ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.2 พระมหากษัตรยิ ไ์ ทยในสมยั กรงุ ศรีอยธุ ยาและกรุงธนบรุ ี ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.3 วรี กษตั ริยไ์ ทยสมัยกรุงศรอี ยุธยา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.4 วีรกษัตริย์ไทยสมยั กรุงธนบรุ ี ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.5 วีรบรุ ุษและวรี สตรไี ทยในสมัยกรงุ ศรีอยุธยาและกรุงธนบุรี ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

252 ให฾ผเ฾ู รยี นศึกษา เรื่อง มรดกไทยในสมัยอยธุ ยาและกรุงธนบรุ ี 1. ความหมาย นิยาม “มรดกไทย ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. ประเพณีไทย 2.1 พระราชพิธพี ยุหยาตราทางชลมารค ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2.2 พระราชพิธจี รดพระนงั คลั แรกนาขวญั ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.3 ประเพณสี งกรานต์ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.4 ประเพณีลงแขกทํานา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.5 ประเพณีเดือน 11 การแข฽งเรอื ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2.6 ประเพณเี ดือน 12 พธิ จี องเปรยี งตามประทีป (ชักโครม) ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. วัฒนธรรมไทย 3.1 วัฒนธรรมการแต฽งกายในสมัยกรุงศรีอยธุ ยา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.2 ภาษาในสมัยกรงุ ศรีอยุธยา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

253 3.3 อาหารไทยสมยั กรงุ ศรีอยธุ ยา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3.4 การละเลน฽ สมัยกรงุ ศรีอยธุ ยาและกรงุ ธนบรุ ี ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4. ศลิ ปะไทย 4.1 วรรณกรรมสมัยกรุงศรีอยุธยา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 4.2 สถาปตั ยกรรม ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 5. การอนรุ ักษม์ รดกไทย ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

254 แบบทดสอบกอ่ นเรยี น บทเรยี นออนไลนท์ ่ี 2 เรือ่ ง สงครามชา้ งเผือก 1. ข฾อใดเป็นรปู แบบการปกครองส฽วนภูมิภาคในสมัยอยุธยาตอนกลาง ก. เวยี ง วงั คลัง นา ข. หัวเมืองชนั้ ใน หัวเมอื งชัน้ นอก เมืองประเทศราช ค. เมอื งหนา฾ ดา฽ น หัวเมืองช้นั ใน หวั เมืองช้นั นอก ง. เมอื งลูกหลวง หัวเมอื งช้ันใน เมอื งพระยามหานคร เมอื งประเทศราช 2. เมอื งในข฾อใดท่เี ปรยี บเสมือนกาํ แพงชัน้ ในในสมยั กรงุ ศรีอยธุ ยาตอนต฾น ก. หวั เมอื งช้ันใน ข. หัวเมอื งชั้นนอก ค. เมืองลูกหลวง ง. เมอื งพระยามหานคร 3. เศรษฐกจิ หลกั ทส่ี ําคญั ของอาณาจักรอยธุ ยาข้นึ อย฽ูกับอาชีพใด ก. อุตสาหกรรม ข. เกษตรกรรม ค. หตั ถกรรม ง. พาณชิ ยกรรม 4. กรุงศรีอยธยุ าเสยี กรุงคร้ังแรกใหแ฾ ก฽พมา฽ ปีใด ก. ปี พ.ศ. 2111 ข. ปี พ.ศ. 2112 ค. ปี พ.ศ. 2117 ง. ปี พ.ศ. 2135 5. ข฾อใดคือเหตุการณ์ของสงครามชา฾ งเผือก ก. กรุงหงสาวดเี ล้ียงช฾างเผือก ข. กรงุ ศรีอยธุ ยาขอช฾างเผือก ค. สมเดจ็ พระมหาจักรพรรดิไม฽ทรงยอมมอบช฾างเผอื ก ง. พระมหาอปุ ราชาส่งั กองทัพทง้ั หมดเข฾าจโู฽ จมตที ัพไทยท่ีออกมาตัง้ รบั นอกพระนคร 6. บคุ คลใดทถ่ี ูกนาํ ตัวไปเปน็ ตวั ประกันท่ีกรุงหงสาวดใี นคร้ังสงครามช฾างเผือก ก. สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ข. สมเดจ็ พระนเรศวนมหาราช ค. สมเด็จพระมหนิ ทราธิราช ง. สมเด็จพระมหาธรรมราชา

255 7. สภาพสังคมในสมยั อยุธยามลี ักษณะเป็นแบบใด ก. มฐี านะเป็นตวั กาํ หนด ข. มีพระพทุ ธศาสนาเปน็ ตัวกําหนด ค. มรี ะบบวรรณะเป็นตวั กําหนด ง. มรี ะบบศกั ดินาเป็นตัวกําหนด 8. พระราชกรณียกจิ ที่สําคัญของสมเด็จพระนารายณ์มหาราช คอื ข฾อใด ก. การต฽างประเทศ ข. การปกครอง ค. การศาสนา ง. การสาธารณสขุ 9. พระบรมราชานุสรณด์ อนเจดีย์ เกย่ี วข฾องกบั เหตกุ ารณ์สําคัญในข฾อใด ก. สงครามช฾างเผือก ข. สงครามยทุ ธหัตถี ค. สงครามเสียกรุงศรอี ยธุ ยา ครง้ั ท่ี 1 ง. สงครามเสยี กรงุ ศรีอยุธยา คร้ังที่ 2 10. ข฾อใดท่ีเป็นอิทธพิ ลของพระพุทธศาสนาในสมัยอยุธยา ก. กษตั รยิ ท์ รงมีฐานะเปน็ เจ฾าชวี ติ ข. กษัตรยิ ท์ รงทศพิธราชธรรม ค. กษตั รยิ ป์ ระทบั อย฽ูในพระราชวังทถ่ี ือเปน็ เขตศักด์สิ ทิ ธ์ิ ง. กษตั รยิ ์ทรงมีอํานาจสงู สุดในการปกครองอาณาจักร

256 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน บทเรยี นออนไลน์ที่ 2 เรือ่ ง สงครามช้างเผอื ก 1. ข 2. ค 3. ข 4. ข 5. ค 6. ค 7. ง 8. ก 9. ค 10. ข

257 ใบกิจกรรม บทเรียนออนไลนท์ ี่ 2 เรื่อง สงครามชา้ งเผือก ใหผ฾ ฾ูเรียนศกึ ษาเรยี นร฾จู ากหนังสอื แบบเรยี น หรืออนิ เทอรเ์ น็ต และดคู ลิปวดี ิโอจาก Youtube จาก คลิปวีดีโอสรุปเหตกุ ารณส์ งครามช฾างเผือกจาก 1. หนังสอื เรียนวชิ าประวติ ศิ าสตร์ชาตไิ ทย สค22020 http://203.159.251.144/pattana/download/g.6/22.%20History/History%201,2,3/2..pdf 2. Youtube https://www.youtube.com/ watch?v=KU7VakfY1w4 https://www.youtube.com/watch?v=KU7VakfY1w4&t=1s

258 ใบความรู้ บทเรียนออนไลนท์ ี่ 2 เร่ือง สงครามช้างเผอื ก สงครามช฾างเผือก เป็นสงครามก฽อนการเสียกรุงศรีอยุธยาคร้ังท่ีหนึ่ง สงครามมีสาเหตุมาจาก ในปีพ.ศ. 2106 พระเจ฾าบุเรงนอง ทรงส฽งเครื่องราชบรรณาการมาถวายสมเด็จพระมหาจักรพรรดิ เพ่ือทูลขอ ช฾างเผือก 2 ช฾าง เน่ืองจากกรุงศรีอยุธยาในขณะน้ันมีช฾างเผือกอยู฽ท้ังหมด 7 ช฾าง ฝุาย ขุนนางจึงมีความเห็นเป็นสองฝุาย ฝุายหน่ึงต฾องการให฾ส฽งช฾างเผือกไปถวายแก฽พระเจ฾าบุเรงนอง เพื่อหลีกเล่ียงสงคราม ส฽วนอีกฝุาย อันได฾แก฽พระราเมศวร พระยาจักรีพระสุนทรสงครามไม฽เห็นด฾วย กับการส฽งชา฾ งเผือกไป เนื่องจากจะเปน็ การอ฽อนข฾อให฾หงสาวดีในทีส่ ุดสมเดจ็ พระมหาจักรพรรดิก็ทรงมี พระบรมราชโองการไม฽ประทานช฾างเผือก แล฾วมีพระราชสาสน์ตอบกลับไปดังน้ี \"ช฾างเผือกย฽อมเกิด สําหรับบุญบารมีของพระเจ฾าแผ฽นดินผู฾เป็นเจ฾าของ เมื่อพระเจ฾าหงสาวดีได฾บําเพ็ญธรรมให฾ไพบูรณ์ คงจะได฾ช฾างเผือกมาส฽ูบารมีเป็นม่ันคงอย฽าได฾ทรงวิตกเลย\" รับส่ังให฾เตรียมไพร฽พลพร฾อมรับศึกอย฽าง เข฾มแข็ง ทางฝุายพระเจ฾าบุเรงนองได฾ยกทัพรวมพลที่เมืองเมาะตะมะ จัดทัพใหญ฽ออก เป็น 5 ทัพ มีเจ฾าเมืองเชียงใหม฽ควบคุมกองเรือเสบียง ล฽องลงมาถึงเมืองตาก รวมไพล฽พลเป็นจํานวนประมาณ 500,000 คน ส฽วนทางอยุธยาได฾เตรียมพลพร฾อมรบและเรือรบจํานวนมาก เพื่อปูองกันการโจมตีจาก ทัพหลวงของหงสาวดีทางด฽านเจดีย์สามองค์ แต฽เหตุการณ์ไม฽เป็นดังที่คาดไว฾ กองทัพพม฽ากลับยกทัพ มาทางด฽านแม฽ละเมา และเข฾าตีกําแพงเพชรจนชนะ แล฾วแยกทัพไปตีสุโขทัย เนื่องด฾วยทางสุโขทัย มีกําลังน฾อยกว฽ามากแต฽ก็ส฾ูรบอย฽างเต็มความสามารถ แต฽ท฾ายท่ีสุดก็ถูกพม฽ายึดเมืองได฾สําเร็จ จากน้ัน พม฽าจึงล฾อมเมืองพิษณุโลก พระมหาธรรมราชาก็ต฽อส฾ูเป็นสามารถเช฽นกัน แต฽เกิดไข฾ทรพิษข้ึนในเมือง และเสบียงอาหารก็หมดจึงยอมจํานน หลังจากที่พม฽าได฾หัวเมืองฝุายเหนือแล฾วจึงบังคับให฾ พระมหาธรรมราชาและเจ฾าเมืองถือนํ้ากระทําสัตย์ให฾อย฽ูใต฾บังคับของพม฽า พร฾อมท้ังสั่งให฾ยกทัพ ตามลงมาเพอ่ื ตกี รุงศรีอยธุ ยาด฾วย ในเวลาต฽อมา กองทัพพม฽าก็ยกมาประชิดเขตเมืองใกล฾ท฽ุงลุมพลีพระมหาจักรพรรดิทรง ให฾กองทัพบก กองทัพเรือ ระดมยิงใส฽พม฽าเป็นสามารถ แต฽สู฽ไม฽ได฾จึงถอย ทางพม฽าจึงยึดได฾ปูอม พระยาจักรี (ท฽ุงลุมพลี) ปูอมจําปา ปูอมพระยามหาเสนา (ทุ฽งหันตรา) แล฾วล฾อมกรุงศรีอยุธยาอย฽ูนาน พระมหาจกั รพรรดทิ รงเหน็ วา฽ พม฽ามกี ําลงั มาก การทจี่ ะออกไปรบเพ่ือเอาชัยคงจะยากนัก จึงทรงสั่งให฾ เรือรบนําปนื ใหญล฽ ฽องไปยิงทหารพม฽าเป็นการถ฽วงเวลาให฾ เสบียงอาหารหมดหรือเข฾าฤดูนํ้าหลากพม฽า คงจะถอยไปเอง แต฽พม฽าได฾เตรียมเรือรบ และปืนใหญ฽มาจํานวนมากยิงใส฽เรือรบไทยพังเสียหาย หมดแล฾วตั้งปืนใหญ฽ยิงเข฾ามา ในพระนครทุกวัน ถูกชาวบ฾านล฾มตาย บ฾านเรือน วัด เสียหายมาก ทาง พระเจ฾าบุเรงนองจึงมีพระราชสาสนม์ าว฽า จะรบต฽อไปหรือยอมเป็นไมตรี เน่ืองด฾วยทางไทยเสียเปรียบ มากพระมหาจักรพรรดิจึงทรงยอมเป็นไมตรี ทําให฾ฝุายไทยต฾องเสียช฾างเผือกจาก 2 ช฾าง เป็น 4 ช฾าง และทุกปีต฾องส฽งช฾างให฾ 30 เชือก พร฾อมเงิน 300 ช่ัง จับตัวพระยาจักรี ไปเป็นตัวประกัน นอกจากน้ี ยังจะขอเก็บภาษีอากรจากเมอื งมะริดที่ขึ้นกบั ไทยอีกด฾วย ขณะน้ันสมเด็จพระนเรศวรทรงพระชมมายุ ได฾ 9 พรรษาถูกนําเสด็จไปประทบั ทกี่ รงุ หงสาวดีเพ่ือเปน็ องคป์ ระกันด฾วย

259 ใบงาน บทเรียนออนไลน์ท่ี 2 เร่ือง สงครามชา้ งเผอื ก 1. ให฾ผ฾ูเรียนอธบิ ายเหตุการณ์สงครามช฾างเผือก โดยจัดทําเปน็ คลปิ วดี โี อสรุปสนั้ ๆ ความยาว 5 นาที สง฽ ในไลน์กล฽มุ กศน.ตาํ บล ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………. คลิปวดี โี อ 5 นาที

260 แบบทดสอบหลงั เรียน บทเรียนออนไลน์ที่ 2 เรอื่ ง สงครามช้างเผอื ก 1. ข฾อใดเป็นรูปแบบการปกครองส฽วนภูมภิ าคในสมัยอยธุ ยาตอนกลาง ก. เวยี ง วัง คลงั นา ข. หัวเมืองชัน้ ใน หัวเมืองชนั้ นอก เมืองประเทศราช ค. เมืองหน฾าดา฽ น หัวเมืองชั้นใน หวั เมอื งชน้ั นอก ง. เมืองลูกหลวง หวั เมืองชั้นใน เมืองพระยามหานคร เมืองประเทศราช 2. เมืองในขอ฾ ใดที่เปรยี บเสมือนกาํ แพงช้ันในในสมยั กรุงศรีอยุธยาตอนตน฾ ก. หวั เมอื งชั้นใน ข. หัวเมืองชนั้ นอก ค. เมืองลกู หลวง ง. เมืองพระยามหานคร 3. เศรษฐกิจหลักท่สี าํ คัญของอาณาจักรอยุธยาขึน้ อย฽ูกบั อาชพี ใด ก. อตุ สาหกรรม ข. เกษตรกรรม ค. หตั ถกรรม ง. พาณชิ ยกรรม 4. กรุงศรอี ยธยุ าเสียกรุงครัง้ แรกใหแ฾ ก฽พม฽าปีใด ก. ปี พ.ศ. 2111 ข. ปี พ.ศ. 2112 ค. ปี พ.ศ. 2117 ง. ปี พ.ศ. 2135 5. ข฾อใดคือเหตุการณ์ของสงครามช฾างเผอื ก ก. กรงุ หงสาวดีเลีย้ งช฾างเผือก ข. กรงุ ศรอี ยธุ ยาขอช฾างเผือก ค. สมเดจ็ พระมหาจกั รพรรดิไม฽ทรงยอมมอบช฾างเผือก ง. พระมหาอปุ ราชาสั่งกองทพั ทงั้ หมดเขา฾ จู฽โจมตีทพั ไทยทอ่ี อกมาตง้ั รับนอกพระนคร 6. บคุ คลใดทถี่ ูกนาํ ตวั ไปเปน็ ตวั ประกันที่กรุงหงสาวดใี นครั้งสงครามช฾างเผือก ก. สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ ข. สมเดจ็ พระนเรศวนมหาราช ค. สมเดจ็ พระมหินทราธิราช ง. สมเดจ็ พระมหาธรรมราชา

261 7. สภาพสงั คมในสมัยอยุธยามีลักษณะเปน็ แบบใด ก. มฐี านะเป็นตัวกาํ หนด ข. มพี ระพุทธศาสนาเป็นตัวกําหนด ค. มีระบบวรรณะเปน็ ตวั กําหนด ง. มรี ะบบศักดินาเปน็ ตวั กําหนด 8. พระราชกรณยี กิจท่สี ําคัญของสมเดจ็ พระนารายณ์มหาราช คอื ข฾อใด ก. การต฽างประเทศ ข. การปกครอง ค. การศาสนา ง. การสาธารณสขุ 9. พระบรมราชานสุ รณด์ อนเจดีย์ เกี่ยวข฾องกับเหตกุ ารณ์สําคัญในข฾อใด ก. สงครามชา฾ งเผือก ข. สงครามยุทธหัตถี ค. สงครามเสียกรุงศรอี ยธุ ยา ครงั้ ท่ี 1 ง. สงครามเสยี กรุงศรอี ยุธยา ครง้ั ที่ 2 10. ข฾อใดท่เี ปน็ อิทธพิ ลของพระพทุ ธศาสนาในสมยั อยุธยา ก. กษตั รยิ ท์ รงมฐี านะเปน็ เจ฾าชวี ติ ข. กษัตรยิ ์ทรงทศพธิ ราชธรรม ค. กษัตรยิ ป์ ระทับอยใ฽ู นพระราชวังที่ถือเปน็ เขตศกั ดิส์ ิทธ์ิ ง. กษตั ริย์ทรงมีอํานาจสูงสดุ ในการปกครองอาณาจักร

262 เฉลยแบบทดสอบหลงั เรยี น บทเรยี นออนไลน์ที่ 2 เรือ่ ง สงครามชา้ งเผอื ก 1. ข 2. ค 3. ข 4. ข 5. ค 6. ค 7. ง 8. ก 9. ค 10. ข

263 แบบทดสอบกอ่ นเรียน บทเรยี นออนไลน์ที่ 3 เรื่อง การเสยี กรุงศรีอยุธยา คร้งั ท่ี1-2 1. กรงุ ศรอี ยธุ ยาเสียกรุงครง้ั แรกเม่ือปีใด ก. พ.ศ.2111 ข. พ.ศ.2112 ค. พ.ศ.2127 ง. พ.ศ.2135 2. ผก฾ู อบก฾ูอสิ รภาพให฾ไทยในการเสียกรงุ ครั้งแรก คือใคร ก. พระองค์ขาว ข. เจ฾าฟูาไชย ค. พระองค์ดาํ ง. เจ฾าทองลนั 3. กรงุ ศรอี ยุธยาเสยี แกพ฽ มา฽ คร้งั ที่ 2 เม่ือปีใด ก. 2310 ข. 2112 ค. 2230 ง. 2309 4. พระเจ฾าตากสินมหาราชใช฾เวลากอบกเู อกราชครง้ั ที่ 2 เทา฽ ไหร฽ ก. 3 เดือน ข. 5 เดอื น ค. 7 เดอื น ง. 1 ปี 2 เดอื น 5. กรงุ ศรีอยุธยาลม฽ สลายลงเพราะเหตุใดสําคัญที่สุด ก. การขาดความสามคั คขี องคนในชาติ ข. ไส฾ศึกพม฽าแฝงตวั เข฾ามา ค. การขาดการฝกึ ซ฾อมรบ ง. การขาดกาํ ลังทหารสนับสนุนจากเมอื งต฽างๆ

264 6. กษตั ริย์อยุธยามีท้ังสน้ิ กร่ี าชวงศ์ ก. 3 ราชวงศ์ ข. 4 ราชวงศ์ ค. 5 ราชวงศ์ ง. 6 ราชวงศ์ 7. เมืองท่ีมีความเจรญิ ร฽งุ เรืองในดนิ แดนแถบนม้ี าก฽อน กรุงศรอี ยธุ ยา คือเมืองใด ก. สุโขทัย ข. ลพบรุ ี ค. สพุ รรณบรุ ี ง. อโยธยา 8. หลกั ฐานชนิ้ ใดยืนยนั ไดว฾ ฽ามดี ินแดนท่ีเจริญร฽ุงเรือง มาก฽อนการสถาปนากรงุ ศรีอยธุ ยา ก. หลวงพอ฽ โต วัดพนัญเชิง ข. หลวงพอ฽ โต วัดปุาเลไลยก์ ค. หลวงพอ฽ โต วดั เล฽งเนง฽ ย่ี ง. หลวงพอ฽ โต วดั ระฆงั โฆสิตาราม 9. ปฐมกษัตริย์พระองค์แรกของอยธุ ยาคอื ใคร ก. สมเดจ็ พระมหาธรรมราชา ข. สมเดจ็ พระเจา฾ ปราสาททอง ค. สมเด็จพระเจา฾ ทองลัน ง. สมเดจ็ พระเจ฾าอ฽ูทอง 10. สงครามครงั้ แรกของไทยกบั พม฽าคืออะไร ก. สงครามคราวเสยี กรงุ ครง้ั ท่ี 1 ข. สงครามกลางเมอื ง ค. สงครามยทุ ธหตั ถี ง. สงครามเมืองเชียงกราน

265 เฉลยแบบทดสอบกอ่ นเรียน บทเรียนออนไลนท์ ่ี 3 เรือ่ ง การเสยี กรงุ ศรีอยุธยา ครัง้ ท่ี1-2 1. ข 2. ค 3. ก 4. ค 5. ก 6. ค 7. ง 8. ก 9. ง 10. ง

266 ใบกจิ กรรม บทเรยี นออนไลน์ที่ 3 เรอ่ื ง การเสยี กรุงศรอี ยธุ ยาครงั้ ท่ี 1 และ สงครามยทุ ธหัตถขี องสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ให฾ผู฾เรยี นศึกษาเรียนร฾ูจากหนังสอื แบบเรยี น หรอื อินเทอร์เนต็ และดูคลิปวดี ิโอจาก Youtube เรอ่ื ง การเสยี กรงุ ศรีอยธุ ยาคร้ังท่ี 1 และ สงครามยุทธหตั ถีของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช 1. หนังสือเรยี นวิชาประวิตศิ าสตรช์ าติไทย สค22020 http://203.159.251.144/pattana/download/g.6/22.%20History/History%201,2,3/2..pdf 2. Youtube 2.1 การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งท่ี 1https://www.youtube.com/watch?v=2--YYKWEfA0

267 2.2 สงครามยุทธหตั ถีของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช https://www.youtube.com/watch?v=oDwjOFfgQKM

268 ใบความรู้ บทเรียนออนไลนท์ ่ี 3 เร่อื ง สงครามเสียกรุงศรีอยุธยาครัง้ ท่ี 1 การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งท่ีหนึ่ง เป็นส฽วนหน่ึงของความขัดแย฾งระหว฽างอาณาจักรพม฽าและ อาณาจักรอยุธยา อันเป็นผลมาจากความต฾องการของพระเจ฾าบุเรงนองซ่ึงต฾องการได฾กรุงศรีอยุธยา เป็นประเทศราช และอาจถือได฾ว฽าเป็นผลสืบเนื่องมาจากสงครามช฾างเผือก ในปี พ.ศ. 2106 ท่ีทรงตี กรุงศรีอยุธยาไม฽สําเร็จ ความขัดแย฾งภายในกรุงศรีอยุธยาระหว฽างสมเด็จพระมหาจักรพรรดิกับเจ฾า เมืองพษิ ณโุ ลก พระมหาธรรมราชา ซึ่งมีพระทัยฝักใฝุพม฽า ได฾นําไปสู฽ความพินาศของกรุงศรีอยุธยาใน ทส่ี ดุ จนกระทั่ง สมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงประกาศอิสรภาพให฾กับอาณาจักรอยุธยาในอีก 15 ปี ต฽อมา พระเจา฾ บเุ รงนองทรงนําทพั เข฾ารุกรานกรุงศรีอยุธยาในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2111 ยกเข฾ามาทางด฽านแม฽ ละเมา เมืองตาก รวมทั้งหมด 7 ทัพ ประกอบด฾วย พระมหาอุปราชา เจ฾าเมืองแปร เจ฾าเมืองตองอู เจ฾าเมืองอังวะ เจ฾าเมืองเชียงใหม฽ และเชียงตุง เข฾ามาทางเมืองกําแพงเพชร โดยได฾เกณฑ์หัวเมืองทาง เหนอื รวมทง้ั เมืองพิษณโุ ลกมาร฽วมสงครามด฾วย รวมจํานวนได฾กว฽า 500,000 นาย ยกทัพลงมาถึงพระ นครในเดือนธันวาคมปีเดียวกัน โดยให฾พระมหาธรรมราชาเป็นกองหลังดูแลคลังเสบียง ทัพพระเจ฾า บเุ รงนองก็ตัง้ ค฽ายรายลอ฾ มพระนครอย฽ูไมห฽ า฽ ง การตง้ั รับภายในพระนครส฽งผลให฾มีการระดมยิงปืนใหญ฽ ของขา฾ ศึกทําลายอาคารบา฾ นเรอื นอย฽ตู ลอด ทาํ ให฾ไดร฾ บั ความเสียหายอย฽างมาก ฝุายกรุงศรีอยุธยาเม่ือทราบว฽าหัวเมืองทางเหนือเป็นของพม฽าแล฾ว จึงเตรียมรบ อยู฽ท่ีพระนคร นําปืน นารายณ์สังหารยิงไปยังกองทัพพระเจ฾าหงสาวดีที่ตั้งอยู฽บริเวณท฽ุงลุมพลี ถูกทหาร ช฾าง ม฾าล฾มตาย จํานวนมาก พม฽าจึงถอยทัพมาต้ังที่บ฾านพราหมณ์ให฾พ฾นทางปืน แล฾วพระเจ฾าหงสาวดีจึงเรียกประชุม การศึก พระมหา อุปราชเห็นสมควรให฾ยกทัพเข฾าตีไทยทุกด฾านเพราะมีกําลังมากกว฽า แต฽พระเจ฾าหงสาวดี ไม฽เห็นด฾วยเพราะกรุงศรีอยุธยามีทําเลดีมีนํ้าล฾อมรอบ จึงส่ังให฾ตีเฉพาะด฾านตะวันออกเพราะคูเมือง แคบท่ีสุด พม฽าพยายามจะทําสะพานข฾ามคูเมืองโดยนําดินมาถมเป็นสะพาน พระมหาเทพนายกอง รักษาด฽านอย฽างเต็มสามารถ โดยให฾ทหารไทยใช฾ปืนยิงทหารพม฽าท่ีขนดินถมเป็นสะพานเข฾ามา ทําใหพ฾ ม฽าล฾มตายจํานวนมากจึงถอยข฾ามคูกลับไป พระเจ฾าบุเรงนองทรงพยายยามโจมตีอย฽ูนานจนถึงเดือนเมษายน พ.ศ. 2112 ก็ยังไม฽ได฾กรุงศรีอยุธยา อีกทั้งยังสูญเสียกําลังพลเป็นจํานวนมาก พระองค์ทรงพยายามเปลี่ยนที่ตั้งค฽ายอย฽ูหลายระยะ โดยใน ภายหลังทรงย฾ายค฽ายเข฾าไปใกล฾กําแพงเมืองจนทําให฾สูญเสียพลอย฽างมาก ระหว฽างการสงครามสมเด็จ พระมหาจักรพรรดิประชวรและสวรรคตในเวลาต฽อมา สมเด็จพระมหินทร์ข้ึนครองราชและทรง บัญชาการรบแทน พระเจ฾าบุเรงนองจึงถามพระมหาธรรมราชาว฽าจะ ทําอย฽างไรให฾ชนะศึกโดยเร็ว พระมหาธรรมราชา ทรงแนะว฽าพระยารามเป็นแม฽ทัพสําคัญหากได฾ตัวมาการยึดพระนครจักสําเร็จ จึงมีสาสน์มาถึงพระ อัครชายาว฽า \"...การศึกเกิดจากพระยารามท่ียุยงให฾พ่ีน฾องต฾องทะเลาะกัน ถ฾าส฽งตัวพระยารามมา ใหพ฾ ระเจา฾ หงสาวดีจะยอมเป็นไมตร.ี ..\" สมเด็จพระมหินทร์ฯทรงอ฽านสาสน์แล฾ว ปรึกษากับข฾าราชการ

269 ต฽างๆจึงเห็นสมควรสงบศึกเพราะผ฾ูคนล฾มตายกันมากแล฾ว สมเด็จพระมหินทร์ฯมีรับสั่งให฾ส฽ง พระสังฆราชออกไปเจรจาและส฽งตัวพระยารามให฾พระเจ฾าบุเรงนองเพื่อเป็นไมตรี แต฽พระเจ฾า บุเรงนองตบัตสัตย์ไม฽ยอมเป็นไมตรี ทําให฾สมเด็จพระมหินทร์ฯทรงพิโรธโกรธแค฾นในการกลับกลอก ของพระเจ฾าบุเรงนองอย฽างมาก มีรับสั่งให฾ขุนศึกทหารท้ังปวงรักษาพระนครอย฽างเข฾มแข็ง พระเจ฾า บุเรงนองเห็นว฽ายังไม฽สามารถตีกรุงศรีอยุธยาไม฽ได฾ จึงส฽งพระมหาธรรมราชามาเกล้ียกล฽อมให฾ยอมแพ฾ แตถ฽ กู ทหารไทยเอาปืนไลย฽ งิ จนตอ฾ งหนกี ลับไป พระเจา฾ หงสาวดีจึงคิดอุบายจะใชพ฾ ระยาจักรีที่จับตัวได฾เป็นประกันเม่ือคร้ังสงครามช฾างเผือก เป็นไสศ฾ ึก จึงให฾พระมหาธรรมราชาทรงเกล้ียกลอ฽ มพระยาจกั รใี หเ฾ ป็นไส฾ศึกในกรุงศรีอยุธยา แล฾วแกล฾ง ปล฽อยตัวออกมา ร฽ุงเช฾าพม฽าทําทีเป็นตามหาแต฽ไม฽พบเลยจับตัวผู฾คุมมาตัดหัวเสียบไว฾ริมแม฽นํ้าเพื่อให฾ ไทยหลงกล สมเด็จพระมหินทร์ฯทรงดีพระทัยท่ีพระยาจักรีหนีมาได฾จึงทรงแต฽งตั้งให฾เป็นผู฾บังคับบัญชา การรบแทนที่พระยาราม ครั้นพระยาจักรีได฾รับแต฽งตั้งให฾ดํารงตําแหน฽งรักษาพระนครแล฾วจึง ดาํ เนินการสบั เปลี่ยนหนา฾ ทข่ี องฝุายตา฽ ง ๆ จนกระท่ังการปูองกันพระนครอ฽อนแอลง พระยาจักรีได฾ใส฽ ร฾ายให฾พระศรสี าวราชว฽าเป็นกบฏจึงถูกสาํ เร็จโทษ เมือ่ เห็นว฽าได฾เวลาอันควรพระยาจักรีจึงให฾สัญญาณ แก฽พม฽าเข฾าตีกรุงศรีอยุธยาทุกด฾าน และทําให฾กองทัพพม฽าเข฾าส฽ูพระนครสําเร็จโดยใช฾เวลาเพียง 1 เดือน ในวันท่ี 7 สิงหาคม พ.ศ. 2112 (เดือน๙ไทย) พระยาจักรีจึงให฾สัญญาณแก฽พม฽าเข฾าตีกรุงศรี อยุธยาและเปิดประตูเมือง ทําให฾ทัพพม฽าเข฾ายึดพระนครสําเร็จ กรุงศรีอยุธยาจึงตกเป็นเมืองข้ึนของ พมา฽ หลงั สงคราม พระเจ฾าบุเรงนองประทับอย฽ูท่ีกรุงศรีอยุธยาจนกระท่ัง วันศุกร์ขึ้นหกคํ่า เดือนสิบสอง ปีมะเส็ง พ.ศ. 2112 ได฾อภิเษกให฾สมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราช ข้ึนเป็นกษัตริย์ครองกรุงศรีอยุธยา ในฐานะประเทศราช ทรงพระนามวา฽ สมเด็จพระสรรเพชญท่ี 1 บางแห฽งเรียก ''พระสุธรรมราชา'' สมเด็จพระมหินทราธิราช พระบรมวงศานุวงศ์ และขุนนางน฾อยใหญ฽ ได฾ถูกนําไปกรุงหงสาวดีด฾วยแต฽ สมเดจ็ พระมหินทร์ประชวรและสวรรคตระหวา฽ งทางไปกรงุ หงสาวดี พม฽าเข฾ายึดทรัพย์สินและกวาดต฾อนผ฾ูคนกลับไปพม฽าเป็นจํานวนมาก โดยเหลือให฾รักษาเมืองเพียง 1,000 คน คนท่ีเหลือก็หนีไปหลบอาศัยอยู฽ท่ีอ่ืน บ฾านเรือนและสิ่งปลูกสร฾างทั้งหลายได฾รับความ เสยี หายเปน็ อันมาก อาณาจักรอยธุ ยาจงึ ตกเปน็ เมืองขนึ้ ของพม฽าเปน็ เวลานาน 15 ปี สาเหตุ 1. เกิดความแตกสามัคคีกันระหว฽างสมเด็จพระมหินทราธิราชกับพระมหาธรรมราชาเนื่องมาจากการ ยุยงของข฾าศกึ 2. ไทยขาดกาํ ลังใจต฽อส฾เู นือ่ งจากสมเดจ็ พระมหาจักรพรรดสิ วรรคตในขณะบญั ชาการศึก 3. พระยาจกั รซี ง่ึ เปน็ แมท฽ ัพไทยเป็นไส฾ศึกให฾แก฽พม฽า

270 สงครามยทุ ธหตั ถขี องสมเดจ็ พระนเรศวรมหาราช ในปี พ.ศ.๒๑๓๕พระเจ฾านันทบุเรง โปรดให฾พระมหาอุปราชา นํากองทัพทหารสองแสนส่ีหม่ืนคน มาตีกรุงศรีอยุธยาหมายจะชนะศึกในคร้ังน้ี สมเด็จพระนเรศวร ทรงทราบว฽า พม฽าจะยกทัพใหญ฽มาตี จึงทรงเตรยี มไพร฽พล มกี ําลังหนึ่งแสนคนเดนิ ทางออกจากบา฾ นปุาโมกไปสุพรรรบุรีข฾ามนํ้าตรงท฽าท฾าวอ฽ู ทอง และตงั้ ค฽ายหลวงบริเวณหนองสาหรา฽ ย เช฾าของวนั จันทร์ แรม ๒ คาํ่ เดือนยี่ ปีมะโรง พ.ศ.๒๓๒๕ สมเด็จพระนเรศวรและสมเด็จพระ เอกาทศรถทรงเคร่ืองพิชัยยุทธ สมเด็จพระนเรศวรทรงช฾าง นามว฽า เจ฾าพระยาไชยานุภาพส฽วนพระ สมเดจ็ พระเอกาทศรถ ทรงช฾างนามว฽า เจ฾าพระยาปราบไตรจักร ช฾างทรงของท้ังสองพระองค์น้ันเป็น ช฾างชนะงา คือช฾างมีงาที่ได฾รับการฝึกให฾ร฾ูจักการต฽อส฾ูมาแล฾วหรือเคยผ฽านสงครามชนช฾าง ชนะช฾างตัว อื่นมาแล฾ว ซึ่งเป็นช฾างท่ีกําลังตกมัน ในระหว฽างการรบจึงว่ิงไล฽ตามพม฽าหลงเข฾าไปในแดนพม฽า มีเพียง ทหารรักษาพระองคแ์ ละจาตุรงค์บาทเท฽านน้ั ท่ีติดตามไปทนั สมเด็จพระนเรศวรทอดพระเนตรเห็นพระมหาอุปราชาทรงพระคชสารอย฽ูในร฽มไม฾กับเหล฽า ท฾าวพระยา จึงทราบได฾ว฽าช฾างทรงของสองพระองค์หลงถลําเข฾ามาถึงกลางกองทัพ และตกอย฽ูในวง ล฾อมข฾าศึกแล฾ว แต฽ด฾วยพระปฏิภาณไหวพริบของสมเด็จพระนเรศวร ทรงเห็นว฽าเป็นการเสียเปรียบ ข฾าศึกจึงไสช฾างเข฾าไปใกล฾ แล฾วตรัสถามด฾วยคุ฾นเคยมาก฽อนแต฽วัยเยาว์ว฽า \"พระเจ฾าพี่เราจะยืนอย฽ูใยใน ร฽มไม฾เล฽า เชิญออกมาทํายุทธหัตถีด฾วยกัน ให฾เป็นเกียรติยศไว฾ในแผ฽นดินเถิด ภายหน฾าไปไม฽มีพระเจ฾า แผ฽นดินที่จะได฾ยุทธหตั ถแี ล฾ว\" พระมหาอปุ ราชาได฾ยินดงั น้นั จึงไสชา฾ งนามว฽า พลายพัทธกอเข฾าชนเจ฾าพระยาไชยานุภาพเสีย หลัก พระมหาอปุ ราชาทรงฟันสมเด็จพระนเรศวรด฾วย พระแสงของ฾าวแต฽สมเด็จพระนเรศวรทรงเบี่ยง หลบทัน จึงฟันถูกพระมาลาหนังขาด จากนั้นเจ฾าพระยาไชยานุภาพชนพลายพัทธกอเสียหลัก สมเด็จ พระนเรศวรทรงฟันด฾วยพระแสงของ฾าวถกู พระมหาอปุ ราชาเข฾าท่ีอังสะขวา สิน้ พระชนม์อยูบ฽ นคอช฾าง สว฽ นสมเด็จพระเอกาทศรถทรงฟันเจ฾าเมืองจาปะโรเสียชีวิตเช฽นกัน ทหารพม฽าเห็นว฽าแพ฾แน฽แล฾ว จึงใช฾ ปืนระดมยิงใส฽สมเด็จพระนเรศวรได฾รับบาดเจ็บ ทันใดนั้น ทัพหลวงไทยตามมาช฽วยทัน จึงรับทั้งสอง พระองค์กลับพระนคร พม฽าจึงยกทัพกลับกรุงหงสาวดีไป นับแต฽น้ันมาก็ไม฽มีกองทัพใดกล฾ายกมา กล้าํ กรายกรงุ ศรีอยธุ ยาอกี เปน็ ระยะเวลาอกี ยาวนาน

271 ใบงาน บทเรยี นออนไลน์ท่ี 3 เร่ือง การเสียกรงุ ศรอี ยธุ ยา คร้ังที่ 1 และ สงครามยทุ ธหัตถีของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ให฾ผู฾เรยี นสรปุ เนื้อหาดังต฽อไปนี้ 1. การเสยี กรงุ ศรีอยุธยา คร้งั ที่ 1 ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. สงครามยุทธหัตถีของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ให฾ผ฾ูเรยี นบอกแนวทางในการนาํ บทเรียนจากเหตุการณ์ทางประวัติศาสตร์ท่ไี ด฾มาปรบั ใช฾ในการ ดําเนินชีวิต ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

272 ใบกิจกรรม บทเรยี นออนไลน์ท่ี 4 เรอ่ื ง การเสียกรุงศรีอยุธยาคร้ังที่ 2 และ การกอบก้เู อกราชของสมเดจ็ พระเจ้าตากสินมหาราช ให฾ผูเ฾ รยี นศกึ ษาเรียนรจู฾ ากหนังสือ แบบเรียน หรอื อินเทอรเ์ น็ต และดูคลิปวดี โิ อจาก Youtube เร่ือง การเสยี กรุงศรีอยธุ ยาครั้งท่ี 2 และ การกอบก฾เู อกราชของสมเด็จพระเจา฾ ตากสนิ มหาราช 1. หนงั สือเรียนวชิ าประวิตศิ าสตร์ชาติไทย สค22020 http://203.159.251.144/pattana/download/g.6/22.%20History/History%201,2,3/2..pdf 2. Youtube 2.1 การเสียกรุงศรีอยธุ ยาครั้งท่ี 2 https://www.youtube.com/watch?v=Xyv5x2pHv54&t=12s 2

273 2. การกอบก฾เู อกราชของสมเดจ็ พระเจา฾ ตากสินมหาราช https://www.youtube.com/watch?v=TpvB19zDaNo

274 ใบความรู้ บทเรียนออนไลน์ที่ 4 การเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งท่ี 2 และ การกอบกเู้ อกราชของสมเดจ็ พระเจา้ ตากสนิ มหาราช การเสียกรุงศรีอยุธยาคร้ังท่ีสอง หรือ สงครามคราวเสียกรุงศรีอยุธยาคร้ังท่ีสอง เป็นความ ขัดแยง฾ ทางทหารครัง้ ทสี่ อง ระหวา฽ งราชวงศอ์ ลองพญาแหง฽ พม฽า กับราชวงศ์บ฾านพลูหลวงแห฽งสยามใน สมัยอาณาจักรอยธุ ยา ในการทัพคร้ังนี้ กรุงศรีอยุธยาซ่ึงเป็นราชธานีสยามยาวนานเกือบส่ีศตวรรษได฾ เสียแก฽พม฽าและถึงกาลส้ินสุดลงไปด฾วย เหตุการณ์ได฾เกิดขึ้นเมื่อวันอังคาร ข้ึน 9 คํ่า เดือน 5 ปีกุน ตรงกับวันท่ี 7 เมษายน พ.ศ. 2310 ในรัชกาลสมเด็จพระเจ฾าเอกทัศแห฽งอาณาจักรอยุธยา และ พระเจ฾ามังระแหง฽ อาณาจกั รพมา฽ ยุทธนาการนี้เป็นผลพวงของสงครามพระเจ฾าอลองพญาเมื่อ พ.ศ. 2303 และก฽อตัวขึ้นใน พ.ศ. 2308 เมื่อพม฽าส฽งกองทัพเข฾ารุกรานอยุธยาเป็นสองทางแบบคีม ทัพพม฽าพิชิตการปูองกันของ ฝุายอยุธยาที่ประกอบด฾วยกําลังอันเหนือกว฽าแต฽ขาดการประสานงานกันได฾ และเร่ิมปิดล฾อมกรุงศรี อยธุ ยานาน 14 เดอื นจนกระท่งั เดอื นมีนาคม พ.ศ. 2310 พระเจา฾ เอกทศั ทรงยอมเป็นประเทศราชของ พม฽า แต฽พม฽าประสงค์ให฾ยอมแพ฾อย฽างไม฽มีเง่ือนไข ในท่ีสุดกองทัพพม฽าหักเข฾าพระนครได฾เป็นคร้ังท่ี สองในประวัติศาสตร์ แล฾วทําลายล฾างพระนคร ทําให฾ความสัมพันธ์ระหว฽างไทย-พม฽าเสื่อมลงจนถึง ปจั จุบนั การเสียกรุงครั้งนี้ นอกจากจะส฽งผลให฾อาณาจักรอยุธยาล฽มสลายลงแล฾ว ตะนาวศรีตอนใต฾ยังได฾ตก เปน็ ของพมา฽ เปน็ การถาวร และเกิดความขัดแย฾งระหว฽างกล฽ุมการเมืองในระดับต฽าง ๆ จนแทบนําไปสู฽ การล฽มสลายของรัฐไทย อย฽างไรก็ดี พม฽าจําต฾องถอนกําลังส฽วนใหญ฽ในอาณาจักรอยุธยาเดิมกลับคืน ประเทศไปเม่ือถูกจีนรุกราน จึงเป็นเหตุให฾สมเด็จพระเจ฾ากรุงธนบุรีทรงเถลิงอํานาจ ในรัชสมัยของ พระองค์ ชาติก็ฟ้ืนกลับเป็นปึกแผ฽นและรุ฽งโรจน์อีกคร้ัง ทั้งสยามยังสามารถขับพม฽าออกจากแคว฾น ลา฾ นนาไดน฾ บั แต฽บดั น้ัน สาเหตทุ างสงั คมและการเมอื ง พงศาวดารไทยในอดีตส฽วนใหญ฽มักจะกล฽าวถึงความอ฽อนแอของกษัตริย์ ขุนนางและระบบ ราชการ วา฽ เปน็ ประเด็นสําคัญประเด็นหน่ึงที่นําไปส฽ูการเสียกรุงศรีอยุธยา ประเด็นดังกล฽าวนับว฽าเป็น กรอบความคดิ ที่สง฽ ต฽อกนั มาผ฽านทางจารตี การจดบันทึกและการบอกเล฽า โดยเฉพาะอย฽างย่ิง พระเจ฾า เอกทัศ ซ่ึงถูกมองว฽า \"เป็นผู฾ปกครองท่ีมีความอ฽อนแอเหลวไหล...พร฾อมกับแสวงหาความฟูุงเฟูอ สนุกสนานส฽วนตัวแม฾ในยามศึก\" จากมุมมองเดียวกัน ในสงครามสยาม-ฝร่ังเศส ร.ศ. 112 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล฾าเจ฾าอย฽ูหัวทรงตรอมพระทัยจนประชวรหนัก เพราะทรงเห็นว฽า พระองคไ์ มส฽ ามารถปกปูองแผ฽นดินสยามจากฝร่ังเศสได฾ และทรงเกรงว฽าจะถูกติฉินนินทาสืบไป ดุจด่ัง

275 พระเจ฾าอุทุมพรและพระเจ฾าเอกทัศท่ีไม฽คิดปูองกันจึงเสียเมืองและเป็นที่ครหาไม฽หยุดหย฽อน โดยทรง พระราชนพิ นธว์ า฽ \"เจบ็ นานนกึ หน฽ายนิตย์ มะนะเรื่องบํารุงกาย สว฽ นจติ บ฽มีสบาย ศริ ะกลุ฾มอุราตรึง แม฾หายกพ็ ลนั ยาก จะลาํ บากฤทยั พงึ ตริแตจ฽ ะถูกรงึ อุระรดั และอัตรา กลัวเป็นทวริ าช บ฽ตริปอู งอยุธยา เสียเมอื งจึงนินทา บล฽ ะเวน฾ ฤๅวา฽ งวาย\" นอกจากนี้ ต฾นกรุงรัตนโกสินทร์ สมเด็จพระบวรราชเจ฾ามหาสุรสิงหนาท พระราชภาตาใน พระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟูาจุฬาโลก ยังได฾ทรงพระราชนิพนธ์เพลงยาวสะท฾อนความรู฾สึกคับแค฾น พระทยั ในพระเจ฾าเอกทศั ดว฾ ย ความตอนหนึง่ ว฽า \"ทง้ั นเี้ ป็นต฾นดว฾ ยผลเหตุ จะอาเพศกษตั ริยผ์ ฾ูเปน็ ใหญ฽ มิได฾พจิ ารณาพวกขา฾ ไท เคยใชก฾ ็เลีย้ งด฾วยเมตตา ไมร฽ ฾รู อบประกอบในราชกจิ ประพฤตกิ ารแตท฽ ผ่ี ิดด฾วยอิจฉา สภุ าษติ ท฽านกลา฽ วเป็นราวมา จะแตง฽ ตัง้ เสนาธบิ ดี ไม฽ควรอย฽าใหอ฾ คั รฐาน จะเสยี การแผ฽นดินกรงุ ศรี เพราะไมฟ฽ งั ตาํ นานโบราณมี จงึ เสยี ทีเสียวงศ์กษัตรา เสยี ยศเสยี ศักด์นิ คเรศ เสยี ทง้ั พระนเิ วศน์วงศา เสยี ท้งั ตระกูลนานา เสียทงั้ ไพรฟ฽ าู ประชากร สารพัดจะเสียสิ้นสดุ ทั้งการยุทธกไ็ ม฽เตรยี มฝกึ สอน จงึ ไม฽รก฾ู ฾ูแก฾พระนคร เหมือนหนอนเบยี นให฾ประจํากรรม\" อย฽างไรก็ตาม แนวคดิ ซ่ึงปรากฏในงานเขยี นทางประวตั ิศาสตรส์ มัยใหม฽ได฾พยายามมองประเด็น ทีต่ ฽างออกไปวา฽ พระองคม์ ใิ ช฽กษัตริยท์ อี่ อ฽ นแอ หากแต฽เป็นกษัตริย์ชาตินักรบพระองค์หน่ึง และมองว฽า ประวัติศาสตร์ซ่ึงยึดถือกันมานี้ถูกครอบงําจากเงื่อนไขทางการเมืองของชนช้ันผ฾ูปกครองในภายหลัง แต฽ก็มีข฾อเท็จจริงปรากฏว฽า ผู฾ปกครองในสมัยอยุธยาตอนปลายต฽างก็แย฽งชิงความเป็นใหญ฽กันเอง บ฾านเมืองสูญเสียกําลังพลและขุนนางเป็นจํานวนมากในสงครามกลางเมือง ดังที่สมเด็จกรมพระยา ดํารงราชานภุ าพ ทรงสรปุ ว฽า \"ไทยอ฽อนกําลังลงด฾วยการจลาจลในประเทศ ไทยด฾วยกันมุ฽งหมายกําจัด พวกเดียวกันเอง เนื่องจากการชิงราชสมบัติมาหลายซับซ฾อนนับตั้งแต฽ส้ินสมัยสมเด็จพระเอกาทศรถ เปน็ ต฾นมา กรงุ ศรอี ยุธยาจงึ ทรุดโทรมลงเปน็ ลําดบั \"[93] การที่รัฐบาลกลางของอยุธยามีการควบคุมอํานาจท฾องถิ่นอย฽างหละหลวม ทําให฾กรุงศรีอยุธยา มีอํานาจและความสามารถในการปูองกันตนเองท่ีจํากัด เพราะไม฽ได฾รับการช฽วยเหลือจากกองทัพ

276 หัวเมือง ที่ไม฽ปฏิบัติตามคําส่ังของรัฐบาลกลาง ซึ่งแนวคิดดังกล฽าว นิธิ เอียวศรีวงศ์ ได฾เน฾นเป็นพิเศษ และกล฽าวว฽าการเสียกรุงศรีอยุธยาคร้ังที่สอง \"เป็นความล฾มเหลวของระบบปูองกันตนเองของ อาณาจักรมากกว฽าความผิดของบุคคลหรือกล฽ุมบุคคลหนึ่งเท฽าน้ัน\" ความเส่ือมโทรมของระบบการ ปอู งกันตนเองของอาณาจักรอยุธยาอกี ประการหนึ่ง คือ จาํ นวนไพร฽ที่สามารถเรียกเกณฑ์เข฾าส฽ูกองทัพ มีน฾อย เพราะรัฐบาลได฾สูญเสียไพร฽ให฾กับเจ฾านายและขุนนางไปเป็นอันมาก และอีกจํานวนหนึ่งก็ หลีกเล่ียงการข้ึนทะเบียน เช฽น ชาวบ฾านบางระจัน นอกจากนี้ หากจะใช฾วิธีการกวาดต฾อนไพร฽มายัง ภาคกลางเพ่อื ต้ังกองทัพขนาดใหญ฽อยา฽ งสมยั สมเดจ็ พระนเรศวรก็จะกอ฽ ให฾เกดิ จลาจลขึ้นอกี สุเนตร ชุตินธรานนท์ได฾เสนอแนวคิดว฽า จํานวนประชากรที่เติบโตหลังจากการค฾าขายกับต฽างชาติใน สมัยอยุธยาตอนปลาย ซึ่งมีการขัดกับจารีตการปกครองเดิมจนทําให฾เกิดความป่ันปุวน อันทําให฾การ จัดระเบยี บและควบคมุ เกิดความย฽งุ ยาก สาเหตุทางยุทธศาสตรแ์ ละยทุ ธวธิ ี สงครามครั้งนี้เกิดในช฽วงที่อํานาจทางทหารของราชวงศ์คองบองร฽ุงเรืองเกือบถึงขีดสุด โดยนัก ประวัติศาสตร์ถือว฽าชัยชนะเหนือจีนเป็นช฽วงท่ีอํานาจทางทหารของราชวงศ์คองบองรุ฽งเรืองถึงขีดสุด สาเหตุหลักท่ีพม฽ารบชนะอยุธยาและจีนน้ัน มิใช฽เพราะกําลังพลหรืออาวุธท่ีเหนือกว฽า แต฽ทหารพม฽า กรําศึก และมีผู฾บังคับบัญชาทหารท่ีมีความมั่นใจและได฾พิสูจน์ความสามารถมาแล฾ว ขณะที่ฝุายผ฾ูนํา อยุธยามีประสบการณ์สงครามเพียงเล็กน฾อยในสงครามพระเจ฾าอลองพญาเท฽านั้น ซ้ําแม฾ว฽าจะมีการ เตรียมการสงครามอย฽างกว฾างขวาง แต฽เมื่อสงครามมาถึง ผ฾ูบังคับบัญชาอยุธยากลับล฽าช฾าและไม฽ ประสานงานกัน ในสงครามคราวนี้ ฝุายอยุธยาประสบกับความพ฽ายแพ฾ทางยุทธศาสตร์อย฽างเห็นได฾ชัด เพราะ ยุทธวธิ ีของฝุายพม฽าสามารถรับมือกับยุทธวิธีนํ้าหลากท่ีฝุายอยุธยามักใช฾ได฾เป็นผลสําเร็จหลายครั้งใน ประวัติศาสตร์การสงคราม นอกจากน้ี พม฽ายังได฾โจมตีหัวเมืองทางเหนือเพื่อปูองกันการตีกระหนาบ ก฽อนกองทัพเหนือและใต฾เข฾าปิดล฾อมพระนครพร฾อมกัน ซึ่งช฽วยแก฾ปัญหาการขาดแคลนเสบียงได฾อีกด฾วย ดังนั้น ฝุายอยุธยาจึงไม฽เหลือยุทธศาสตร์อื่นใดที่จะส฾ูกับพม฽าได฾อีก ส฽วนการท่ีฝุายอยุธยาพยายาม ปูองกันมิให฾ข฾าศึกเข฾าประชิดพระนคร แต฽ได฾มีการจัดวางกําลังกระจัดกระจายกันเกินไป อันแสดงให฾ เห็นถึงข฾อผิดพลาดทางด฾านการข฽าวอีกด฾วย เพราะมีท่ีตั้งทัพหลายแห฽งที่พม฽ามิได฾ยกเข฾ามาเลย ส฽วน ทางที่พบกับพม฽านั้นก็ปราชัยทุกทิศทางสมเด็จพระเจ฾าเอกทัศไม฽แสดงความสามารถด฾านการ บัญชาการรบ เนอื่ งจากทรงมอบหมายการปูองกันบ฾านเมืองแก฽คณะลูกขุน ณ ศาลาตามคําให฾การของ ชาวกรุงเก฽า ได฾ระบุว฽ามีคนไทยทรยศ ช่ือว฽า พระยาพลเทพ ความว฽า \"...มีคนไทยช่ือ พระยาพลเทพ ข฾าราชการในกรุงศรีอยธุ ยาเอาใจออกหา฽ ง ลอบสง฽ ศาสตราวุธเสบียงอาหารให฾แก฽พม฽า สัญญาว฽าจะเปิด ประตู [ด฾านทิศตะวันออก] คอยรับเม่ือพม฽าเข฾าโจมตี เข฾าใจว฽าเป็นบริเวณหัวรอหรือใกล฾เคียง

277 ซึ่งพม฽าก็ได฾ระดมเข฾าตีกรุงศรีอยุธยาทางด฾านนี้ ตามท่ีพระยาพลเทพนัดหมายไว฾... และนายพีวัน เดอวูร์ท ชาวฮอลันดา ก็ได฾บันทึกในลักษณะใกล฾เคียงกัน แต฽บอกว฽าไส฾ศึกเป็นชาวพม฽าที่อาศัยอย฽ูใน พระนคร

278 การกอบกูเ้ อกราชของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช พระเจ฾าตากสินมหาราช มพี ระนามเดิมว฽า สิน มีชาติกําเนิดเป็นสามัญชน บิดาช่ือขุนพิพัฒน์ (ไหฮอง-เชื้อชาติจีน) มารดาชื่อ นางนกเอ้ียง ได฾รับการศึกษาอบรม จนได฾รับราชการเป็นขุนนางใน ตําแหน฽ง เจ฾าเมืองตาก พระยาตาก มีฝีมือในการรบแข฾มแข็ง จึงถูกเกณฑ์มาช฽วยรักษากรุงศรีอยุธยา แต฽เกิดความท฾อใจจึงนําพรรคพวกประมาณ 500 คน ตีฝุากองทัพพม฽าออกไป พระยาตากได฾ รวบรวมหวั เมืองทะเลตะวันออก แล฾วต้ังท่ีม่ันที่เมืองจันทบุรี เพราะเป็นเมืองที่อุดมสมบูรณ์ด฾วยข฾าว ปลาอาหาร เมื่อต฽อเรือและรวบรวมผ฾ูคนได฾พร฾อมแล฾ว พระยาตากจึงได฾เคลื่อนทัพเรือ ม฽ุงเข฾าตี กองทัพพม฽า ท่ีค฽ายโพธิ์สามต฾น สุกี้พระนายกองได฾ต฽อสู฾จนตายในที่รบ หลังจากกอบก฾ูเอกราชได฾แล฾ว เจ฾านายและขา฾ ราชการ ไดพ฾ รอ฾ มใจกันอญั เชิญให฾พระยาตาก ข้ึนเป็นพระเจ฾าแผ฽นดิน ทรงพระนามว฽า สมเด็จพระรามาธบิ ดที ี่ 4 แต฽ประชาชนทัว่ ไปนิยมเรยี กว฽า พระเจ฾าตากสิน หรอื พระเจา฾ กรงุ ธนบุรี ภายหลังก฾ูเอกราชแล฾ว พระเจ฾าตากสินมหาราชทรงพิจารณาว฽า สภาพของรุงศรีอยุธยา ได฾เส่ือมโทรมลงไปมาก ท้ังน้ี เพราะได฾รับความเสียหายจากการรบแบบกองโจรของพม฽ากรุงศรี อยุธยา มีอาณาเขตกว฾างขวาง เกินกําลังของพระยาตาก ท่ีจะรักษาไว฾ได฾ข฾าศึกษาร฾ูจักภูมิประเทศเป็น อย฽างดี ทําให฾ฝุายไทยเสียเปรียบท่ีตั้งของกรุงศรีอยุธยา ข฾าศึกษาสามารถโจมตีนได฾ท้ังทางบกและ ทางน้ํากรุงศรีอยุธยา ต้ังอยู฽ห฽างจากปากน้ํามาก ไม฽เหมาะในการค฾าทางทะเล พระเจ฾ากรุงธนบุรี ทรงเลือกกรงุ ธนบุรเี ป็นราชธานี ดว฾ ยสาเหตดุ ังต฽อไปนี้ กรุงธนบุรีเป็นเมืองขนาดเล็ก ตั้งอย฽ูปากแม฽นํ้าเจ฾าพระยา สะดวกในการติดต฽อค฾าขาย สะดวก ในการควบคุมกําลัง ลําเลียงอาวุธและเสบียงต฽าง ๆ ถ฾าไม฽อาจต฾านทานข฾าศึกได฾ สามารถย฾ายท่ีมั่นไป อยู฽ท่ีจนั ทบรุ ไี ด฾ ธนบรุ ี มีปูอมปราการท่ีเคยสร฾างไวต฾ ้ังแตส฽ มยั อยุธยา

279 ใบงาน บทเรยี นออนไลน์ท่ี 4 เร่ือง การเสียกรุงศรอี ยธุ ยา คร้งั ท่ี 2 และ การกอบกู้เอกราชของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช ใหผ฾ ู฾เรียนสรุปเนอ้ื หาดังต฽อไปน้ี 1. การเสยี กรงุ ศรีอยุธยา ครง้ั ท่ี 2 คอื ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 2. การกอบกเู฾ อกราชของสมเดจ็ พระเจา฾ ตากสนิ มหาราช คือ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… 3. ใหผ฾ เ฾ู รียนบอกแนวทางในการนาํ บทเรยี นจากเหตุการณ์ทางประวตั ิศาสตร์ที่ได฾มาปรบั ใชใ฾ นการ ดําเนินชีวติ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

280 แบบทดสอบหลงั เรยี น บทเรยี นออนไลนท์ ่ี 4 เรอ่ื ง การเสยี กรงุ ศรีอยธุ ยา คร้ังท่ี1-2 1. กรงุ ศรอี ยธุ ยาเสียกรุงครง้ั แรกเมือ่ ปีใด ก. พ.ศ.2111 ข. พ.ศ.2112 ค. พ.ศ.2127 ง. พ.ศ.2135 2. ผูก฾ อบกู฾อสิ รภาพให฾ไทยในการเสยี กรุงครั้งแรก คือใคร ก. พระองค์ขาว ข. เจ฾าฟาู ไชย ค. พระองคด์ ํา ง. เจา฾ ทองลนั 3. กรุงศรอี ยธุ ยาเสียแก฽พม฽าครงั้ ท่ี 2 เม่ือปีใด ก. 2310 ข. 2112 ค. 2230 ง. 2309 4. พระเจ฾าตากสนิ มหาราชใชเ฾ วลากอบกเู อกราชคร้ังท่ี 2 เทา฽ ไหร฽ ก. 3 เดอื น ข. 5 เดือน ค. 7 เดือน ง. 1 ปี 2 เดอื น 5. กรงุ ศรอี ยธุ ยาล฽มสลายลงเพราะเหตุใดสาํ คัญท่ีสุด ก. การขาดความสามัคคีของคนในชาติ ข. ไส฾ศึกพม฽าแฝงตวั เข฾ามา ค. การขาดการฝึกซ฾อมรบ ง. การขาดกาํ ลงั ทหารสนับสนุนจากเมืองต฽างๆ

281 6. กษัตริย์อยธุ ยามีทง้ั ส้ินก่ีราชวงศ์ ก. 3 ราชวงศ์ ข. 4 ราชวงศ์ ค. 5 ราชวงศ์ ง. 6 ราชวงศ์ 7. เมอื งที่มคี วามเจรญิ ร฽ุงเรืองในดนิ แดนแถบน้ีมาก฽อนกรุงศรอี ยธุ ยาคอื เมืองใด ก. สโุ ขทยั ข. ลพบรุ ี ค. สพุ รรณบุรี ง. อโยธยา 8. หลักฐานช้ินใดยืนยันได฾วา฽ มีดนิ แดนท่ีเจรญิ ร฽ุงเรอื งมาก฽อนการสถาปนากรงุ ศรีอยุธยา ก. หลวงพอ฽ โต วดั พนญั เชิง ข. หลวงพอ฽ โต วัดปาุ เลไลยก์ ค. หลวงพอ฽ โต วัดเล฽งเนง฽ ยี่ ง. หลวงพ฽อโต วัดระฆงั โฆสิตาราม 9. ปฐมกษตั ริยพ์ ระองค์แรกของอยธุ ยาคือใคร ก. สมเดจ็ พระมหาธรรมราชา ข. สมเดจ็ พระเจ฾าปราสาททอง ค. สมเดจ็ พระเจ฾าทองลัน ง. สมเดจ็ พระเจา฾ อู฽ทอง 10. สงครามคร้ังแรกของไทยกับพม฽าคืออะไร ก. สงครามคราวเสยี กรุงครง้ั ท่ี 1 ข. สงครามกลางเมอื ง ค. สงครามยุทธหัตถี ง. สงครามเมอื งเชียงกราน

282 เฉลยแบบทดสอบหลังเรยี น บทเรียนออนไลน์ที่ 4 เรื่อง การเสยี กรงุ ศรอี ยธุ ยา ครง้ั ท่ี1-2 1. ข 2. ค 3. ก 4. ค 5. ก 6. ค 7. ง 8. ก 9. ง 10. ง

283 แบบทดสอบก่อนเรียน บทเรยี นออนไลน์ที่ 5 เร่อื ง ความสัมพนั ธก์ บั ตา่ งประเทศ ในสมยั กรุงศรีอยธุ ยาและกรงุ ธนบรุ ี 1. “ความสมั พันธ์แบบเมอื งพี่เมืองน฾อง” หมายถึงประเทศใด ก. พมา฽ ข. ลาว ค. กัมพชู า ง. จีน 2. ความสมั พนั ธก์ ับต฽างประเทศในสมยั กรงุ ศรีอยุธยา ขอ฾ ใดไม฽เก่ียวขอ฾ ง ก. ญปี่ ุน ข. ลาว ค. จนี ง. พมา฽ 3. ล฾านนา แควน฾ ล฾านนามศี นู ย์กลางการปกครองอย฽ูท่ีใด ก. กรงุ เทพมหานคร ข. กรุงศรอี ยุธยา ค. เชียงใหม฽ ง. นครศรีธรรมราช 4. หลักฐานสําคญั ทีแ่ สดงถึงสัมพันธไมตรีอนั ดีระหว฽างไทยและลาวสมยั สมเด็จพระมหาจักรพรรดิ และพระเจา฾ ไชยเชษฐา คอื ก. พระธาตุสสี องรัก ข. พระธาตพุ นม ค. พระธาตุดอยสุเทพ ง. องคพ์ ระปฐมเจดีย์ 5. แขง฽ อิทธิพลและการขยายอํานาจจึงทําใหเ฾ กิดสงครามตลอดมาเป็นความสมั พนั ธ์ระหวา฽ ง ประเทศใด ก. ไทย-จนี ข. ไทย-ลาว ค. ไทย-อังกฤษ ง. ไทย-พม฽า 6. จีน มคี วามสัมพนั ธ์ระหวา฽ งประเทศกบั อาณาจักรอยุธยา เรมิ่ ต้งั แต฽สมยั ของใคร ก. พระเจ฾าหงหว฽หู รือหงอ฽ู ข. พระเจ฾าหงสาวดี ค. พระเจา฾ ตากสนิ มหาราช ง. พระเจา฾ สุมาลี

284 7. สมัยกรงุ ธนบรุ ีการทําสงครามระหว฽างไทยกบั พมา฽ มีการทําสงครามทั้งหมดก่ีครั้ง ก. 7 ครงั้ ข. 8 คร้งั ค. 9 คร้ัง ง. 10 ครัง้ 8. อาณาจกั รล฾านช฾าง ได฾แบ฽งเปน็ 3 อาณาจักร ได฾แก฽ ก. หลวงพระบาง เวียงจันทน์ และ คงคาศกั ด์ิ ข. หลวงพระบาง เวียงจนั ทน์ และ จําปาศกั ด์ิ ค. หลวงพระบาง เวยี งนา และ จําปาศักด์ิ ง. ล฾านช฾าง เวยี งจนั ทน์ และ จาํ ปาศักดิ์ 9. ความสมั พนั ธ์ระหว฽างกรุงธนบุรีกับประเทศในทวีปยุโรป ขอ฾ ใดไมเ฽ กี่ยวข฾อง ก. ฮอลันดา ข. นิวซแี ลนด์ ค. อังกฤษ ง. . โปรตุเกส 10. แขกเมืองตรังกานู ได฾เข฾าเฝาู ฯ สมเดจ็ พระเจา฾ ตากสินมหาราช เพื่อถวายสิ่งใด ก. ทองคํา และ น้าํ มัน ข. ปืนคาบศลิ า และ โอ฽งมังกร ค. ปนื คาบศลิ า และ ตน฾ ไมเ฾ งินต฾นไม฾ทอง ง. ขา฾ ว และ มันส่ําปะหลัง

285 เฉลยแบบทดสอบก่อนเรียน บทเรียนออนไลนท์ ่ี 5 เรอ่ื ง ความสมั พนั ธ์กับต่างประเทศในสมยั กรุงศรอี ยธุ ยา และกรุงธนบรุ ี 1. ข 2. ก 3. ค 4. ก 5. ง 6. ก 7. ง 8. ข 9. ข 10. ค

286 ใบกจิ กรรม บทเรยี นออนไลน์ที่ 5 เรอื่ ง ความสมั พนั ธ์กับต่างประเทศ ในสมัยกรงุ ศรีอยุธยาและกรุงธนบุรี ให฾ผ฾ูเรียนศึกษาเรยี นรู฾จากหนังสือ แบบเรียน หรอื อนิ เทอร์เน็ต เร่อื ง ความสมั พนั ธ์กบั ตา฽ งประเทศในสมยั อยธุ ยาและกรุงธนบุรี 1. หนังสอื เรยี นวิชาประวิติศาสตร์ชาติไทย สค22020 http://203.159.251.144/pattana/download/g.6/22.%20History/History%201,2,3/2..pdf 2. วเิ คราะห์ความสมั พันธ์กบั ตา฽ งประเทศในสมัยกรงุ ศรีอยุธยาและสมยั กรุงธนบรุ ี 3. ทําใบงานเรือ่ ง ความสัมพันธ์กบั ต฽างประเทศในสมยั กรุงศรีอยุธยาและสมัยกรุงธนบรุ ี