คู่มือครู รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วิทยาการคำนวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 1

กจิ กรรมท่ี 9 | การสรา้ งตัวแปรใน Scratch 145 รายวชิ าพ้ืนฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) ข้ันตอนที่ 3 การด�ำ เนินการแกป้ ญั หา โดยการเขียนโปรแกรมดงั น้ี ข้ันตอนที่ 4 การตรวจสอบและประเมินผล …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมที่ 9 | การสร้างตวั แปรใน Scratch 14 6 รายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) แบบทดสอบกิจกรรมท่ี 9 การสรา้ งตวั แปรใน Scratch ชื่อ-สกลุ ………………………………….…..………………………………….….. ช้นั ..................................... เลขท่ี ................ ค�ำ ชีแ้ จง ใหน้ กั เรียนพจิ ารณาบล็อกคำ�สั่งตอ่ ไปนี้แล้วตอบคำ�ถาม ข้อ บล็อกค�ำ สั่ง คำ�อธิบาย ผลการท�ำ งาน 1 ก�ำ หนดคา่ ตัวแปร ........เทา่ กับ ............. x มคี า่ เทา่ กับ ……………... 2 ก�ำ หนดคา่ ตวั แปร ........ เทา่ กบั ............. x มคี ่าเท่ากับ ……………... เพิ่มคา่ ตวั แปร ......... จ�ำ นวน ........... หน่วย 3 ………………………………………………………… x มีค่าเท่ากับ ……………... ………………………………………………………… y มคี า่ เท่ากับ ……………... ………………………………………………………… 4 ………………………………………………………… y มคี า่ เท่ากับ ……………... กำ�หนดค่าตัวแปร ............. เทา่ กับ y+1 z มีค่าเท่ากับ ……………... 5 ………………………………………………………… x มคี ่าเท่ากบั ……………... ………………………………………………………… y มคี า่ เท่ากบั ……………... ………………………………………………………… z มคี ่าเทา่ กับ ……………... 6 ………………………………………………………… x มีค่าเท่ากับ ……………... ………………………………………………………… y มคี า่ เทา่ กับ ……………... ………………………………………………………… z มีคา่ เทา่ กับ ……………... 7 ………………………………………………………… x มีค่าเทา่ กับ ……………... ………………………………………………………… y มีค่าเทา่ กบั ……………... ………………………………………………………… สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท่ี 9 | การสร้างตัวแปรใน Scratch 147 รายวชิ าพน้ื ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) ข้อ บลอ็ กค�ำ สง่ั ค�ำ อธบิ าย ผลการท�ำ งาน 8 ………………………………………………………… x มีค่าเท่ากบั ……………... ………………………………………………………… ………………………………………………………… 9 ………………………………………………………… x มีคา่ เทา่ กบั ……………... ………………………………………………………… y มีค่าเทา่ กับ ……………... ………………………………………………………… 10 ………………………………………………………… x มคี ่าเท่ากบั ……………... ………………………………………………………… y มคี า่ เทา่ กบั ……………... ………………………………………………………… z มีค่าเท่ากบั ……………... ………………………………………………………… ………………………………………………………… สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท ่ี เงอ่ื นไขและการวนซ�ำ้ แบบมเี งอ่ื นไข 10 1. ตวั ช้วี ดั ออกแบบและเขียนโปรแกรมอย่างง่าย เพ่ือแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เวลา 4 ชั่วโมง หรอื วิทยาศาสตร์ 2. สาระการเรียนรู้ 2.1 การออกแบบและเขียนโปรแกรมที่มีการใชต้ ัวแปร เงื่อนไข วนซ�ำ้ 2.2 การออกแบบอัลกอริทึม เพ่ือแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ วิทยาศาตร์อย่างง่าย อาจใชแ้ นวคดิ เชงิ นามธรรมในการออกแบบเพอื่ ใหก้ ารแกป้ ญั หามปี ระสทิ ธภิ าพ 2.3 การแกป้ ัญหาอย่างเป็นขนั้ ตอนจะชว่ ยให้แกป้ ญั หาได้อย่างมปี ระสทิ ธิภาพ 2.4 ซอฟต์แวร์ทใ่ี ช้ในการเขยี นโปรแกรม เช่น Scratch, python, java, c 3. จดุ ประสงค์ ใหผ้ ู้เรียนสามารถ 3.1 สร้างเงอ่ื นไขโดยใช้ตวั ด�ำ เนนิ การ >, < และ = 3.2 เขียนโปรแกรมเพื่อตรวจสอบเงอื่ นไข โดยใชบ้ ล็อก if และ if–else 3.3 เขียนโปรแกรมที่มีการทำ�งานวนซ้ำ�แบบมีการตรวจสอบเง่ือนไขโดยใช้ บลอ็ ก repeat until และ wait until

กจิ กรรมที่ 10 | เง่ือนไขและการวนซ�ำ้ แบบมเี งือ่ นไข 149 รายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) 4. ทกั ษะและกระบวนการ (ทีเ่ ปน็ จดุ เนน้ ทกั ษะในศตวรรษท่ี 21) ❍ ทักษะการแกป้ ัญหา 5. ความรูเ้ ดิมทนี่ กั เรยี นตอ้ งมี ซึง่ จะสอดคล้องกบั ส่วน “ทบทวนความรู้เดิม/สำ�รวจความรกู้ อ่ น ❍ ข้ันตอนการแกป้ ญั หามีอะไรบา้ ง ❍ การเขียนรหัสล�ำ ลองและผงั งานมีวิธีการอย่างไร ❍ คำ�ส่ังวนซ�ำ้ ท่รี ะบจุ �ำ นวนรอบคือคำ�สั่งใด และใช้งานอย่างไร ❍ เมื่อใดต้องใชง้ านตัวแปรในการเขยี นโปรแกรม มวี ธิ กี ารสรา้ งและใชง้ านตวั แปรใน Scratch อย่างไร 6. สาระส�ำ คญั การเขียนโปรแกรมแบบทางเลือก คอื การเขยี นโปรแกรมที่มกี ารตัดสินใจ โดยจะเลอื กทำ�เฉพาะค�ำ สง่ั ต่าง ๆ ภายใตเ้ งอ่ื นไขทีก่ ำ�หนด การทำ�งานที่ต้องมีการตัดสินใจ จะสามารถเลือกได้ว่าจะทำ�หรือไม่ทำ�ตามคำ�ส่ังขึ้นอยู่กับเงื่อนไขท่ี ก�ำ หนดข้นึ ใน Scratch มคี ำ�ส่งั if ใชต้ รวจสอบเงอ่ื นไข ถา้ เงื่อนไขหลงั if เปน็ จรงิ จะทำ�คำ�ส่ังภายในบล็อก if ค�ำ สง่ั if-else ใชต้ รวจสอบเงอื่ นไข ถา้ เงอ่ื นไขหลงั if เปน็ จรงิ จะท�ำ ค�ำ สง่ั ภายในบลอ็ ก if แตถ่ า้ เงอื่ นไข เปน็ เทจ็ จะท�ำ ค�ำ สงั่ ภายในบลอ็ ก else ส�ำ หรบั เงอื่ นไขทใี่ ชใ้ นการตรวจสอบจะน�ำ ตวั ด�ำ เนนิ การมาชว่ ยในการ เปรียบเทียบ เชน่ >, <, = ค�ำ สง่ั repeat until ใชส้ ำ�หรบั การทำ�งานวนซ้ำ�แบบมเี งอ่ื นไข คำ�สงั่ wait until ใชใ้ นกรณีทต่ี อ้ งการหยดุ รอจนกระท่ังเงอ่ื นไขเป็นจรงิ 7. สอ่ื และอปุ กรณ์ 7.1 ใบกจิ กรรม ใบกจิ กรรมท ่ี เรอื่ ง เวลา (นาท)ี 30 10.1 ร้จู ักเง่ือนไข 60 100 10.2 วนซำ�้ โดยมเี งือ่ นไข 10.3 จ�ำ นวนหรรษา สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมท่ี 10 | เงือ่ นไขและการวนซ้�ำ แบบมีเงื่อนไข 150 รายวชิ าพ้นื ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) 7.2 ใบความรู้ - 7.3 อนื่ ๆ ❍ เครื่องคอมพิวเตอร์ พร้อมตดิ ตัง้ โปรแกรม Scratch 2 Offline Editor ❍ แบบทดสอบกจิ กรรมที่ 10 เง่อื นไขและการวนซ้�ำ แบบมีเงื่อนไข ❍ แบบประเมินการแกป้ ัญหาและการเขียนโปรแกรม ❍ หนงั สอื เรียนรายวชิ าพื้นฐานวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) ชนั้ มธั ยมศึกษาปีที่ 1 ของ สสวท. 8. แนวทางการจดั การเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรียม 8.1.1 ใบกจิ กรรมที่ 10.1 -10.3 ตามจำ�นวนผู้เรยี น 8.1.2 แบบทดสอบกจิ กรรมท่ี 10 ตามจ�ำ นวนผู้เรยี น 8.1.3 แบบประเมนิ การแก้ปัญหาและการเขยี นโปรแกรม 8.2 ขน้ั ตอนการดำ�เนินการ ชว่ั โมงที่ 1-2 8.2.1 ผู้สอนสอบถามผู้เรียน ว่าเมื่อใดท่ีผู้เรียนต้องตัดสินใจ (เม่ือมีทางเลือกมากกว่า 1 ทางเลือก) และเพราะอะไรจึงตัดสนิ ใจอยา่ งน้ัน (เหตุและผล) 8.2.2 ผู้สอนยกตัวอย่างสถานการณ์ในชีวิตประจำ�วันที่มีการตัดสินใจเลือกอย่างใดอย่างหน่ึง เพ่ืออธิบายเร่ืองเงื่อนไข โดยตัวอย่างของสถานการณ์ ให้มีการตัดสินใจว่าจะต้องทำ�อะไร ก่อนหรือหลัง หรือตัดสินใจเลือกทำ�สิ่งใดส่ิงหน่ึงตามเหตุและผล จากน้ันเช่ือมโยงไปหา การสรา้ งประโยคเงอ่ื นไข เชน่ ถา้ นกั เรยี นมเี งนิ เหลอื จากการซอื้ อาหารกลางวนั มากกวา่ 10 บาท จะซอ้ื ขนมหรอื เกบ็ ใสก่ ระปกุ ออมสิน 8.2.3 ผู้สอนแบ่งผู้เรียนออกเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 2 คน แล้วให้แต่ละกลุ่มช่วยกันทำ�ใบกิจกรรมที่ 10.1 เร่ือง รู้จักเงื่อนไข จากน้ันสุ่มผู้เรียนนำ�เสนอคำ�ตอบจากการทำ�ใบกิจกรรมที่ 10.1 เรือ่ ง รูจ้ ักเง่อื นไข 8.2.4 ผู้สอนให้ผู้เรียนศึกษาบทเรียนบทที่ 4 การโปรแกรมด้วย Scratch เร่ือง คำ�ส่ังเงื่อนไข และการวนซำ้�โดยมีเงื่อนไข หลังจากนั้นผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันสรุป คำ�ส่ังเง่ือนไข if-else การใช้กลมุ่ บล็อก Operators ทใ่ี ชใ้ นการเปรียบเทียบ และการวนซำ้�โดยมีเงอื่ นไข 8.2.5 ผสู้ อนใหผ้ ้เู รยี นทำ�ใบกจิ กรรมที่ 10.2 การวนซำ�้ แบบมีเงอ่ื นไข 8.2.6 ผสู้ อนสุ่มผู้เรียนนำ�เสนอคำ�ตอบใบกิจกรรมที่ 10.2 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 10 | เงอื่ นไขและการวนซ้ำ�แบบมเี งอ่ื นไข 151 รายวิชาพืน้ ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) ชวั่ โมงท่ี 3-4 8.2.7 ผสู้ อนให้ผู้เรยี นท�ำ ใบกิจกรรมท่ี 10.3 จ�ำ นวนหรรษา แลว้ สมุ่ ผ้เู รยี นน�ำ เสนอคำ�ตอบ 8.2.8 ผู้สอนและผู้เรียนสรุปแนวคิดเก่ียวกับลักษณะการทำ�งานของเงื่อนไขแบบต่าง ๆ และการ วนซ�้ำ โดยมเี งื่อนไข 8.2.9 ผูส้ อนให้ผูเ้ รยี นทำ�แบบทดสอบกิจกรรมที่ 10 เรือ่ ง เง่ือนไขและการวนซ้ำ�แบบมเี ง่อื นไข 9. การวัดและประเมนิ ผล 9.1 ตรวจค�ำ ตอบในใบกิจกรรม 9.2 ประเมนิ การแกป้ ญั หาและการเขียนโปรแกรมจากแบบทดสอบ 9.3 สงั เกตพฤตกิ รรมการมีส่วนรว่ มในช้นั เรียน 9.4 ประเมินการทำ�งานกลมุ่ 10. สอ่ื และแหล่งขอ้ มูล ❍ เอกสารอบรมการจัดการเรียนรู้สะเต็มศึกษาด้วยการเขียนโปรแกรม Scratch จาก http://oho. ipst.ac.th/download/document/scratch2/stemscratch2.pdf ❍ https://scratch.mit.edu/ 11. ขอ้ เสนอแนะ - สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท่ี 10 | เงอื่ นไขและการวนซำ�้ แบบมีเงือ่ นไข 152 รายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) ใบกจิ กรรมท่ี 10.1 รจู้ กั เงอ่ื นไข ชื่อ-สกุล ………………………………….…..………………………………..................................…..... เลขท่ี .......................... 1. พจิ ารณารหสั ล�ำ ลอง และจากสถานการณท์ กี่ �ำ หนดให้ แลว้ เขยี นเครอ่ื งหมาย ✓ ลงในชอ่ งวงกลมหนา้ เงอ่ื นไข ทถ่ี ูกต้อง พรอ้ มทัง้ เลือกหรอื เขยี นผลลพั ธทีไ่ ด้ ขอ้ รหสั ลำ�ลอง สถานการณ ์ พิจารณา ผลลัพธ์ เงอื่ นไข 1.1 ถ้า ต�ำ แหน่ง y > 0 แลว้ ตำ�แหนง่ x, y = (-20, 50) จริง สปี ากกาคือ สีด�ำ สีแดง กำ�หนดสปี ากกาเป็นสีแดง เทจ็ สีปากกาคือ สีน�้ำ เงิน สีเขียว 1.2 ถ้า ตวั แปร no มคี า่ > 5 แลว้ ตวั แปร no มีค่าเปน็ 3 จรงิ สีปากกาคือ กำ�หนดสีปากกาเปน็ สนี ้�ำ เงนิ เทจ็ สีน้�ำ เงิน สีเขียว มฉิ ะน้นั สชี มพู ก�ำ หนดสปี ากกาเปน็ สเี ขียว 1.3 ก�ำ หนดสีปากกาเป็นสเี ขียว ต�ำ แหนง่ x, y = (-30, 20) จรงิ ถา้ ต�ำ แหน่ง x = 30 แล้ว เทจ็ ปากกาเป็นสีน้ำ�เงิน มฉิ ะนัน้ ปากกาเป็นสีชมพู 1.4 ถา้ ตัวแปร count มคี ่า < 30 แล้ว ตัวแปร count จริง พดู วา่ เทจ็ ................................ พูดว่า น้อยกวา่ 30 มีค่าเป็น 40 มฉิ ะนัน้ พดู วา่ มากกวา่ 30 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมท่ี 10 | เงอ่ื นไขและการวนซ�ำ้ แบบมเี งอ่ื นไข 153 รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) ข้อ รหัสล�ำ ลอง สถานการณ์ พิจารณา ผลลัพธ์ เงอ่ื นไข 1.5 ถา้ ตัวแปร age มีค่า > 15 แลว้ ตวั แปร age มคี า่ เป็น 10 จริง พูดว่า พูดวา่ คุณโตแลว้ เทจ็ ................................ มฉิ ะน้นั พดู วา่ คุณยงั เดก็ 1.6 ถ้า ตัวแปร answer = เอก แลว้ ตวั แปร answer มคี ่าเป็น จรงิ ................................ ................................ พูดว่า สวสั ดคี รบั เอก นุ่น เทจ็ ................................ มิฉะน้ัน พดู ว่า ยนิ ดีทร่ี ู้จกั ครับ 2. ให้นกั เรยี นศกึ ษาจากบทเรยี นบทที่ 4 เรื่อง ค�ำ สง่ั เงอ่ื นไข จากนน้ั พิจารณาคำ�สัง่ ตอ่ ไปนี้ แลว้ ตอบค�ำ ถาม คำ�สงั่ รหสั ล�ำ ลอง ผลลพั ธ์ 2.1 1. กำ�หนดตวั แปร guess เปน็ 10 ตวั ละคร ไมพ่ ดู อะไร 2. ถา้ ตวั แปร guess น้อยกว่า 10 แล้ว เพราะว่า ตวั แปร guess ตัวละครพดู ว่า Hello มคี ่าเปน็ 10 ท�ำ ให้เงอื่ นไข เปน็ จรงิ เท็จ ดงั นน้ั จึง ไม่พดู วา่ Hello 2.2 1. ก�ำ หนดตัวแปร guess เปน็ ………. ตัวละคร พดู ว่า ……………… 2. ถ้า ตวั แปร guess …………. ……. แล้ว เพราะว่า ตวั แปร guess ตัวละครพดู วา่ …………………… มีค่าเปน็ ........ ท�ำ ใหเ้ งื่อนไข มฉิ ะน้ัน ตัวละครพูดว่า rabbit เปน็ จรงิ เทจ็ ดังน้ันจึง พูดว่า rabbit สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 10 | เง่ือนไขและการวนซ�้ำ แบบมเี งอื่ นไข 154 รายวชิ าพน้ื ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) คำ�สั่ง รหัสล�ำ ลอง ผลลัพธ์ 2.3 1. กำ�หนดตวั แปร guess เปน็ …………. ตวั ละคร พดู ว่า ……………… 2. ถ้า ตัวแปร guess ………...… ….… แลว้ เพราะว่า ตวั แปร guess ตัวละครพดู ว่า ………………. มีคา่ เป็น ........ ท�ำ ใหเ้ งือ่ นไข มิฉะน้ัน ตวั ละครพดู วา่ rabbit เปน็ จริง เท็จ ดงั นน้ั จึง ………………………. 2.4 1. ……………………..……… เปน็ .............. ตวั ละคร พูดว่า ……………… 2. ถา้ ............................................. แลว้ เพราะวา่ ........................... มคี ่าเปน็ ........ ท�ำ ให้เงอ่ื นไข .......................................................... เปน็ จริง เทจ็ มิฉะนน้ั ............................................ ดังน้นั จงึ ………………………. 2.5 1. ……………………..……… เปน็ .............. ตวั ละคร พูดว่า …………….… 2. ถ้า ............................................. แล้ว หยดุ รอ แลว้ พูดวา่ .............. .......................................................... เพราะว่า ตัวแปร guess มิฉะน้ัน ............................................ มคี ่าเปน็ ........ ท�ำ ใหเ้ งอื่ นไข 3. หยดุ รอ …….. วนิ าท ี แรกเป็น จรงิ เทจ็ 4. ถ้า ............................................. แลว้ ดงั น้นั จึง ……………….……… .......................................................... หยุดรอ …….. วนิ าที มิฉะนน้ั ............................................ ทำ�ใหเ้ งื่อนไขทีส่ องเป็น เป็น จรงิ เท็จ ดงั นัน้ จึง ………………………. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท่ี 10 | เง่อื นไขและการวนซ้�ำ แบบมีเงอ่ื นไข 155 รายวิชาพน้ื ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) ใบกจิ กรรมที่ 10.2 วนซ้�ำ โดยมเี งอื่ นไข ชอื่ -สกุล ………………………………….…..………………………………..................................…..... เลขที่ .......................... คำ�ชี้แจง ใหศ้ ึกษาบทเรียนบทท่ี 4 เร่ือง คำ�ส่งั วนซำ้�แบบมีเงอ่ื นไข จากหนงั สือเรยี น แลว้ ปฏิบตั ิตามคำ�สั่งตอ่ ไปนี้ 1. เขียนโปรแกรมต่อไปนี้ให้ตัวละครลิง เม่ือคลิก ทดสอบการทำ�งานของโปรแกรมโดยเลื่อนเมาส์ช้ีไป ท่ีตัวละครและบันทกึ ผลลัพธ์ ขอ้ โปรแกรม ผลลัพธ์ 1.1 1.2 1.3 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

156 กิจกรรมท่ี 10 | เงื่อนไขและการวนซ้ำ�แบบมเี งอื่ นไข รายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) 2. พจิ ารณาบลอ็ กค�ำ ส่ัง และ ว่าเหมอื นหรือแตกต่างกันอย่างไร ให้อธบิ าย ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... 3. หากต้องการเขียนโปรแกรม เกมทายตัวเลข (guess) จากตัวเลขท่ีโปรแกรมสุ่มมาให้ระหว่าง 1 - 10 ให้วิเคราะหแ์ ละก�ำ หนดรายละเอียดของปญั หาดังนี้ ขอ้ มลู เขา้ คือ .............................................................................................................................................. ข้อมูลออก คือ ............................................................................................................................................. วิธีการตรวจสอบความถูกต้อง คือ ............................................................................................................ 4. ใหส้ ร้างตัวแปร answer แลว้ ก�ำ หนดคา่ เปน็ ตวั เลขที่เกิดจากการสุ่ม ระหวา่ ง 1 - 10 ดงั น้ี 5. เพ่ิมบล็อก ask เพื่อให้ผู้ใช้ทายค่า ไว้ในตัวแปร guess โดยรับค่าจาก แป้นพิมพ์ 6. เขียนผังงานสร้างเง่ือนไขสำ�หรับเปรียบเทียบว่าตัวเลขที่รับเข้ามาเก็บไว้ในตัวแปร guess มีค่าเท่ากับ ตัวแปร answer หรือไม่ ถ้าใช่ให้ตัวละครแสดงข้อความว่า “ถูกต้อง” ถ้าไม่ใช่ให้ตัวละครแสดงข้อความว่า “ไมถ่ กู ต้อง” หลังจากน้นั เขียนโปรแกรมตามทีอ่ อกแบบไว้ ผงั งาน ค�ำ สั่ง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมท่ี 10 | เงือ่ นไขและการวนซ�ำ้ แบบมีเงอื่ นไข 157 รายวชิ าพืน้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) 7. เขียนผังงานเพ่ิมเติมจากข้อ 6 เม่ือพบว่าตัวแปร guess และตัวแปร answer มีค่าไม่เท่ากัน ในกรณีท่ี ตัวแปร guess มีค่ามากกว่าตัวแปร answer ให้ตัวละครแสดงข้อความว่า “มากไป” ถ้าไม่ใช่ให้ตัวละคร แสดงขอ้ ความวา่ “น้อยไป”และเขียนโปรแกรมตามทอี่ อกแบบไว้ ผงั งาน คำ�ส่ัง 8. คลิกปุ่ม แลว้ ทดสอบโดยการใส่ค่าตัวเลขตา่ ง ๆ แล้วสงั เกตผลลพั ธท์ ไี่ ด้ 9. ปรบั ปรงุ ค�ำ สง่ั จากโปรแกรมเกมทายตวั เลข ใหโ้ ปรแกรมสามารถเกบ็ คะแนนไดห้ ากทายถกู ซงึ่ จะได้ 1 คะแนน และจะจบเกมเม่อื ได้ 3 คะแนน 10. จากข้อ 9 นกั เรียนต้องสรา้ งตัวแปรเพ่ิมท้งั หมดก่ตี ัว แต่ละตวั ทำ�งานอะไรบา้ ง ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... 11. เขยี นรหสั ลำ�ลองหรือผังงานเพ่ือสร้างโปรแกรมดงั กล่าว 12. เขยี นโปรแกรมตามทอี่ อกแบบไว้ และบนั ทกึ โปรเจกต์ชอื่ “guess.sb2” สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท่ี 10 | เงื่อนไขและการวนซำ้�แบบมีเง่อื นไข 158 รายวชิ าพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) ใบกิจกรรมที่ 10.3 จ�ำ นวนหรรษา ช่ือ-สกลุ ………………………………….…..………………………………..................................…..... เลขท่ี .......................... คำ�ชแี้ จง ให้นักเรียนแก้ปัญหาสถานการณ์ที่กำ�หนดโดยเติมข้อมูลลงในช่องว่าง และเขียนโปรแกรมในขั้นตอน ด�ำ เนินการแกป้ ัญหา สถานการณท์ ่ี 1 โปรแกรมบวกเลข 2 จำ�นวนจากผู้ใช้ แสดงค่าผลบวก และถ้าผลบวกน้ันมากกว่า 60 แสดงคำ�ว่า “ผลบวก มคี า่ มากกว่า 60” ขัน้ ตอนที่ 1 การวิเคราะหแ์ ละกำ�หนดรายละเอยี ดของปัญหา 1) ข้อมลู เข้า คือ ……………………………………………………………………………………………………............. 2) ขอ้ มูลออก คือ ……………………………………………………………………................................................ …………………………………………………………………………...……………………………………………… 3) วิธีการตรวจสอบความถูกตอ้ ง 1. ข้อมลู เข้า : 10 และ 30 ข้อมูลออก : ผลบวกเท่ากบั 40 2. ข้อมลู เข้า : 45 และ 37 ข้อมูลออก : ผลบวกเท่ากบั 82 ผลบวกมีค่ามากกวา่ 60 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมท่ี 10 | เงื่อนไขและการวนซ้�ำ แบบมีเงอื่ นไข 159 รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) ขั้นตอนที่ 2 การวางแผนการแกป้ ญั หา (เขยี นรหัสล�ำ ลองหรอื ผงั งาน) รหัสล�ำ ลอง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมท่ี 10 | เงือ่ นไขและการวนซำ�้ แบบมเี งื่อนไข 160 รายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) แบบผงั งาน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 10 | เงอื่ นไขและการวนซ�ำ้ แบบมเี งื่อนไข 161 รายวชิ าพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) ขั้นตอนท่ี 3 การด�ำ เนินการแก้ปัญหา ขนั้ ตอนที่ 4 การตรวจสอบและประเมินผล …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 10 | เงอื่ นไขและการวนซ�ำ้ แบบมีเงอ่ื นไข 162 รายวชิ าพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) สถานการณ์ท่ี 2 โปรแกรมตรวจสอบเลขคู่ เลขค่ี ขั้นตอนที่ 1 การวเิ คราะห์และกำ�หนดรายละเอยี ดของปัญหา 1) ขอ้ มูลเขา้ คือ ……………………………………………………………………………........................................ 2) ข้อมูลออก คอื ……………………………………………………………………………....................................... 3) วิธีการตรวจสอบความถกู ตอ้ ง …………………........………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………… ขน้ั ตอนที่ 2 การวางแผนการแกป้ ัญหา (เขยี นผังงานหรือรหัสล�ำ ลอง) รหสั ล�ำ ลอง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมท่ี 10 | เงือ่ นไขและการวนซ้�ำ แบบมีเง่อื นไข 163 รายวชิ าพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) ผงั งาน ขนั้ ตอนท่ี 3 การด�ำ เนนิ การแก้ปญั หา สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมท่ี 10 | เง่อื นไขและการวนซ�้ำ แบบมีเงื่อนไข 164 รายวชิ าพน้ื ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) ข้ันตอนท่ี 4 การตรวจสอบและประเมนิ ผล …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… สถานการณท์ ่ี 3 โปรแกรมตรวจสอบจ�ำ นวนบวก ศนู ย์ หรอื จำ�นวนลบ ขน้ั ตอนที่ 1 การวิเคราะหแ์ ละกำ�หนดรายละเอยี ดของปัญหา 1) ข้อมลู เข้า คือ ……………………………………………………………………………........................................ 2) ข้อมลู ออก คือ ……………………………………………………………………………....................................... 3) วธิ กี ารตรวจสอบความถกู ต้อง …………………........………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………… สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมที่ 10 | เงื่อนไขและการวนซำ้�แบบมเี งอ่ื นไข 165 รายวชิ าพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) ขัน้ ตอนท่ี 2 การวางแผนการแกป้ ญั หา (เขยี นผงั งานหรือรหสั ล�ำ ลอง) รหสั ลำ�ลอง ผงั งาน สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 10 | เง่อื นไขและการวนซำ้�แบบมเี งอื่ นไข 166 รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) ข้ันตอนท่ี 3 การดำ�เนินการแกป้ ัญหา ขนั้ ตอนที่ 4 การตรวจสอบและประเมนิ ผล …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท่ี 10 | เง่ือนไขและการวนซ้�ำ แบบมเี งื่อนไข 167 รายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) แบบทดสอบกจิ กรรมท่ี 10 เงอื่ นไขและการวนซำ�้ แบบมีเงื่อนไข ชือ่ -สกลุ ………………………………….…..………………………………….….. ช้ัน ..................................... เลขที่ ................ คำ�ช้ีแจง ให้นักเรียนแก้ปัญหาจากสถาณการณ์ที่กำ�หนดดงั น้ี สถานการณ์ แม่ค้าส้มโอคนหน่ึงกำ�หนดราคาส้มโอและจัดโปรโมชันให้กับลูกค้า โดยจะมีโปรโมชันส่วนลด หากซื้อ ส้มโอ 2 กิโลกรัม จะลดราคา 10% หากซื้อส้มโอ 3 กิโลกรัมจะลดราคา 20% และซ้ือส้มโอตั้งแต่ 5 กโิ ลกรมั ขึ้นไปจะลดราคา 30% ขัน้ ตอนที่ 1 วิเคราะหแ์ ละก�ำ หนดรายละเอยี ดของปัญหา ข้อมลู เขา้ คอื ....................................................................................................................... ข้อมูลออก คือ ...................................................................................................................... วิธีการตรวจสอบความถูกตอ้ ง (3 ตวั อยา่ ง) ........................................................................................................................................................ …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท่ี 10 | เงื่อนไขและการวนซำ้�แบบมเี งอ่ื นไข 168 รายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) ขน้ั ตอนที่ 2 การวางแผนการแก้ปญั หา (ใช้ผังงานหรอื รหสั ลำ�ลอง) สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 10 | เงื่อนไขและการวนซ�ำ้ แบบมเี ง่อื นไข 169 รายวิชาพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) ขั้นตอนท่ี 3 การดำ�เนินการแกป้ ัญหา โดยเขียนโปรแกรมแลว้ บนั ทกึ โปรเจกต์ชือ่ “pomelo.sb2” ข้ันตอนท่ี 4 การตรวจสอบและประเมินผล …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… …………………........………………………………………………………………………………………………………………… สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท ่ี การโปรแกรมดว้ ย Scratch เพอ่ื ประยกุ ตใ์ ชง้ าน 11 1. ตวั ชีว้ ดั ออกแบบและเขียนโปรแกรมอย่างง่าย เพ่ือแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์ เวลา 4 ชั่วโมง หรอื วทิ ยาศาสตร์ 2. สาระการเรยี นรู้ 2.1 การออกแบบอลั กอรทิ มึ เพอื่ แกป้ ญั หาทางคณติ ศาสตร์ วทิ ยาศาตรอ์ ยา่ งงา่ ย อาจใชแ้ นวคดิ เชงิ นามธรรมในการออกแบบเพอื่ ใหก้ ารแกป้ ญั หามปี ระสทิ ธภิ าพ 2.2 การแก้ปัญหาอยา่ งเปน็ ขนั้ ตอนจะชว่ ยให้แกป้ ญั หาได้อยา่ งมีประสทิ ธภิ าพ 2.3 ซอฟตแ์ วร์ทใ่ี ช้ในการเขียนโปรแกรม เช่น Scratch, python, java, c 3. จุดประสงค์ ใหผ้ ูเ้ รยี นสามารถ พฒั นาโปรแกรมเพื่อประยกุ ต์ใช้งานในชีวติ ประจำ�วัน

กจิ กรรมท่ี 11 | การโปรแกรมด้วย Scratch เพ่ือประยกุ ตใ์ ช้ 171 รายวชิ าพื้นฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) 4. ทกั ษะและกระบวนการ (ท่ีเป็นจดุ เนน้ ทกั ษะในศตวรรษที่ 21) ❍ ทักษะการแก้ปญั หา 5. ความรู้เดมิ ทีน่ ักเรยี นต้องมี ซง่ึ จะสอดคลอ้ งกับส่วน “ทบทวนความรูเ้ ดิม/ส�ำ รวจความรู้กอ่ น ❍ ข้นั ตอนการแก้ปัญหามอี ะไรบ้าง ❍ การเขียนรหสั ลำ�ลองและผงั งานมวี ธิ กี ารอยา่ งไร ❍ ค�ำ ส่งั ท่ีใช้การวนซำ้� มีคำ�ส่ังใดบา้ ง และมวี ธิ ีการใช้งานอยา่ งไร ❍ เมอื่ ใดตอ้ งใช้งานตัวแปรในการเขยี นโปรแกรม มีวิธกี ารสรา้ งและใชง้ านตวั แปรใน Scratch อยา่ งไร ❍ คำ�ส่ังทใี่ ช้ในการเขียนโปรแกรมแบบมที างเลอื กคือคำ�สั่งใด และใชง้ านอยา่ งไร 6. สาระส�ำ คัญ การแก้ปัญหาทางคณิตศาสตร์หรือวิทยาศาสตร์ หรืองานในชีวิตประจำ�วัน สามารถใช้โปรแกรม คอมพวิ เตอรม์ าช่วยใหก้ ารดำ�เนินการแกป้ ญั หามปี ระสทิ ธภิ าพ ถูกต้อง และรวดเรว็ 7. สื่อและอปุ กรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกจิ กรรมท ่ี เร่อื ง เวลา (นาที) 20 11.1 ฉนั ตอบอะไรได้บ้าง 7.2 ใบความรู้ - 7.3 อืน่ ๆ ❍ เครอื่ งคอมพิวเตอร์ พร้อมติดตงั้ โปรแกรม Scratch 2 Offline Editor ❍ แบบทดสอบกิจกรรมท่ี 11 เขยี นโปรแกรมเพอ่ื แกป้ ญั หา ❍ แบบประเมนิ การเขียนโปรแกรม ❍ หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 1 ของ สสวท. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท่ี 11 | การโปรแกรมดว้ ย Scratch เพือ่ ประยุกต์ใช้ 172 รายวชิ าพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) 8 แนวทางการจดั การเรยี นรู้ 8.1 การจัดเตรียม 8.1.1 ใบกจิ กรรมที่ 11.1 ตามจ�ำ นวนผู้เรียน 8.1.2 แบบทดสอบกจิ กรรมท่ี 11 ตามจ�ำ นวนผเู้ รียน 8.1.3 แบบประเมินการเขยี นโปรแกรม 8.2 ขั้นตอนการด�ำ เนนิ การ ชั่วโมงที่ 1-2 8.2.1 ผู้สอนให้ผู้เรียนแบ่งกลุ่ม กลุ่มละ 4 คน ทำ�ใบกิจกรรมที่ 11.1 ฉันตอบอะไรได้บ้าง เพื่อทบทวนความรเู้ ดิม 8.2.2 ผู้สอนสังเกตผลลัพธ์ที่ผู้เรียนตอบแต่ละข้อ ซักถามความเข้าใจ ถ้ายังมีผู้เรียนบางกลุ่ม เขา้ ใจคลาดเคลอื่ นหรอื ตอบไมถ่ กู ผสู้ อนควรอธบิ ายเพม่ิ เติมในเร่อื งนน้ั 8.2.3 ผูส้ อนใหผ้ ้เู รยี นเลอื กทำ�กิจกรรมท้ายบทและแบบฝึกหดั ท้ายบทท่ี 4 จากหนงั สือเรยี น แล้วสุ่ม ผู้เรียนน�ำ เสนออลั กอรทิ ึมและโปรแกรมท่ีเขยี นข้นึ 8.2.4 ผู้สอนและผู้เรียนสรุปแนวคิดเกี่ยวการเขียนโปรแกรมเพื่อแก้ปัญหานำ�ไปสู่การแก้ปัญหา ในชวี ิตประจำ�วนั ชว่ั โมงท่ี 3-4 8.2.5 ผสู้ อนให้ผูเ้ รียนแตล่ ะคนท�ำ แบบทดสอบกิจกรรมท่ี 11 เรื่อง การเขียนโปรแกรมเพอื่ แก้ปญั หา โดยใหเ้ ลือกทำ�ขอ้ สอบให้ไดม้ ากที่สุด ข้อสอบจะมีคะแนนไมเ่ ท่ากันตามความยากง่าย 9. การวัดและประเมนิ ผล 9.1 ตรวจค�ำ ตอบในใบกิจกรรม 9.2 ประเมินการเขยี นโปรแกรมจากแบบทดสอบ 9.3 สังเกตพฤติกรรมการมีส่วนรว่ มในช้ันเรยี น 9.4 ประเมินการทำ�งานกล่มุ 10. ส่ือและแหล่งขอ้ มูล ❍ เอกสารอบรมการจดั การเรียนรูส้ ะเตม็ ศึกษาด้วยการเขยี นโปรแกรม Scratch จาก http://oho.ipst. ac.th/download/document/scratch2/stemscratch2.pd ❍ https://scratch.mit.edu/ 11. ข้อเสนอแนะ การทำ�ใบกิจกรรมท่ี 11.1 ผู้สอนอาจให้ผู้เรียนเขียนคำ�ตอบ ลงในเว็บไซต์หรือบริการต่างๆ เช่น padlet.com โปรแกรม PingPong (gogopp.com) กจิ กรรมทา้ ยบทและแบบฝึกหดั ท้ายบทบางขอ้ อาจตอ้ งใหผ้ เู้ รยี นคน้ หาและศกึ ษาความรเู้ พ่มิ เตมิ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมที่ 11 | การโปรแกรมดว้ ย Scratch เพ่ือประยกุ ตใ์ ช้ 173 รายวิชาพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) ใบกจิ กรรมท่ี 11.1 ฉนั ตอบอะไรได้บ้าง สมาชกิ ในกลมุ่ ……………………..............… 1. ช่อื -สกุล ………………………………….….. เลขท่ี ............ 2. ชือ่ -สกุล ………………………………….….. เลขที่ ............ 3. ช่อื -สกลุ ………………………………….….. เลขท่ี ............ 4. ชอ่ื -สกลุ ………………………………….….. เลขที่ ............ ใหน้ กั เรยี นเขยี นผลลัพธจ์ ากบล็อกคำ�ส่งั ต่อไปน้ี ขอ้ บลอ็ กค�ำ ส่ัง กำ�หนดขอ้ มูลเขา้ ผลลพั ธ์ 1 - 2 ปอ้ นขอ้ มูล 3 ปอ้ นขอ้ มลู 6 ป้อนข้อมลู 8 3 ปอ้ นข้อมูล 2 ปอ้ นข้อมลู 3 ป้อนขอ้ มลู 4 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 11 | การโปรแกรมด้วย Scratch เพ่อื ประยกุ ต์ใช้ 174 รายวชิ าพ้นื ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) แบบทดสอบกจิ กรรมท่ี 11 เขียนโปรแกรมเพื่อแก้ปญั หา ชอ่ื -สกุล ………………………………….…..………………………………….….. ชัน้ ..................................... เลขท่ี ................ ค�ำ ชี้แจง ให้นักเรียนเลือกสถานการณใ์ นแต่ละขอ้ ไปเขียนโปรแกรมดว้ ย Scratch โดยเลอื กทำ�ให้ไดม้ ากที่สุด ซง่ึ แต่ละ ข้อจะมีคะแนนไมเ่ ทา่ กนั ใชเ้ วลาทง้ั หมด 80 นาที 1. ดอกเบ้ียทบตน้ (30 คะแนน) ธนาคารโรงเรียนแห่งหนึ่งต้องการคำ�นวณเงินสุทธิให้กับนักเรียนที่ฝากเงิน โดยจะรับค่าเงินฝาก รับค่าดอกเบ้ียร้อยละต่อปี รับค่าจำ�นวนปีท่ีฝาก การคิดอัตราดอกเบี้ยจะทบต้นทุก 12 เดือน ให้เขียน โปรแกรมคำ�นวณเงินฝากสุทธทิ ีอ่ ยู่ในบญั ชี ตัวอย่างผลลัพธ์ เงนิ ต้น : 10000 ดอกเบี้ยร้อยละต่อปี : 5 จ�ำ นวนปีทีฝ่ าก : 2 ลกู ค้าได้รับเงนิ คืน 11025 บาท 2. โปรแกรมทายตวั เลข (30 คะแนน) เขียนโปรแกรมเกมทายตัวเลขท่ีเคร่ืองคอมพิวเตอร์สุ่มขึ้นมา ที่อยู่ในช่วง 1 – 100 โดยสามารถ ทายได้ไม่เกนิ 7 คร้ัง ตวั อย่างผลลัพธ์ ทายไดไ้ มเ่ กิน 7 คร้ัง คุณทายครงั้ ที่ 1 : 34 ค�ำ ส่ังท่ีใชใ้ นการส่มุ คอื pick random มากเกินไป ซ่ึงอยู่ในกลมุ่ บลอ็ ก Operators ตัวอย่างการใช้งาน ทายได้ไม่เกิน 7 คร้ัง คุณทายครั้งที่ 2 : 12 เช่น หมายถึง สุ่มเลข 1 นอ้ ยเกนิ ไป ถึง 10 ทายไดไ้ มเ่ กิน 7 คร้งั คุณทายครัง้ ท่ี 3 : 16 ยนิ ดีดว้ ย คุณทายถกู คณุ ทายไป 3 ครั้ง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมที่ 11 | การโปรแกรมด้วย Scratch เพื่อประยุกตใ์ ช้ 175 รายวชิ าพื้นฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) 3. โปรแกรมแสดงคา่ คะแนนตำ่�สุดและคะแนนสูงสุดของคะแนนสอบในหอ้ งเรยี น (30 คะแนน) เขียนโปรแกรมหาคะแนนต่ำ�สุด และคะแนนสูงสุด จากคะแนนสอบวิชาหน่ึงของนักเรียนทุกคน ในห้องเรยี น โดยรบั ค่าจำ�นวนนกั เรยี นเรียนทง้ั หมดในห้องเรยี น และคะแนนสอบของนกั เรยี นแตล่ ะคน ตวั อยา่ งผลลัพธ์ ข้อมลู เข้า จำ�นวนนักเรยี นทง้ั หมด : 4 คะแนนคนท่ี 1 : 15 คะแนนคนท่ี 2 : 17 คะแนนคนที่ 3 : 13 คะแนนคนท่ี 4 : 5 ขอ้ มลู ออก คะแนนต�่ำ สุดคอื 5 คะแนนสูงสดุ คอื 17 4. แจง้ ผลการสอบ (10 คะแนน ) เขียนโปรแกรมเพื่อแจ้งผลการสอบ ซึ่งถ้าคะแนนจากการสอบ 50 คะแนนขึ้นไป ให้แสดงข้อความ \"คุณสอบผา่ น\" แตห่ ากมคี ะแนนน้อยกว่า 50 คะแนน ใหแ้ สดงข้อความ \"คุณสอบไม่ผา่ น\" โดยให้รบั ขอ้ มูล เปน็ คะแนนสอบ ตัวอยา่ งผลลพั ธ์ ขอ้ มลู เขา้ ผลคะแนนสอบ = 90 ขอ้ มลู ออก คุณสอบผา่ น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท ่ี รวบรวมขอ้ มลู อยา่ งไรกนั ดี 12 1. ตัวชีว้ ัด รวบรวมขอ้ มลู ปฐมภมู ิ ประมวลผล ประเมนิ ผล น�ำ เสนอขอ้ มลู และสารสนเทศ เวลา 2 ชวั่ โมง ตามวตั ถุประสงค์โดยใชซ้ อฟต์แวร์หรอื บรกิ ารบนอนิ เทอรเ์ น็ตท่หี ลากหลาย 2. สาระการเรยี นรู้ การรวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมูลปฐมภูมิ จะต้องมีการวางแผนและเลือก รูปแบบวิธีการรวบรวมข้อมูลท่ีเหมาะสม เพื่อให้ได้ข้อมูลที่ตรงกับความต้องการ มากที่สุดแล้วจึงนำ�ข้อมูลที่ได้มาตรวจสอบความครบถ้วน ถูกต้อง เพ่ือเตรียม ข้อมลู ให้พรอ้ มสำ�หรบั การประมวลผล 3. จดุ ประสงค์ ให้ผเู้ รียนสามารถ 3.1 อธิบายข้นั ตอนในการรวบรวมขอ้ มลู 3.2 เตรียมและตรวจสอบขอ้ มูลใหพ้ ร้อมสำ�หรับการประมวลผล 3.3 บอกความแตกตา่ งของการเก็บรวบรวมข้อมูลแบบตา่ ง ๆ 3.4 ตระหนักถึงการอา้ งองิ แหล่งข้อมูลท่ีถกู ตอ้ ง ครบถว้ น BUY

กจิ กรรมท่ี 12 | รวบรวมข้อมลู อย่างไรกนั ดี 177 รายวิชาพ้ืนฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) 4. ทกั ษะและกระบวนการ (ท่ีเป็นจุดเน้น ทกั ษะในศตวรรษที่ 21) ❍ ทักษะการคดิ วเิ คราะห์ ❍ ทกั ษะการเรยี นรู้รว่ มกัน ❍ ทักษะการส่ือสาร 5. ความรเู้ ดมิ ท่ีนักเรียนตอ้ งมี ซ่ึงจะสอดคล้องกบั ส่วน “ทบทวนความรูเ้ ดิม/สำ�รวจความร้กู ่อน” ข้อมูลสว่ นตวั ของนักเรียน ประกอบด้วยขอ้ มูลใดบ้าง 6. สาระสำ�คญั การเก็บรวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมูลต่าง ๆ ต้องวิเคราะห์วัตถุประสงค์ของการนำ�ข้อมูลไปใช้ เพ่ือนำ�ไปสู่การเลือกวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลอย่างเหมาะสม เช่น การสัมภาษณ์ การสอบถาม การสำ�รวจ หลังจากน้ันจึงออกแบบเคร่ืองมือในการเก็บรวบรวมข้อมูล และดำ�เนินการเก็บข้อมูลตามท่ีได้วางแผนไว้ เม่ือได้ข้อมูลมาแล้วต้องมีการตรวจสอบความถูกต้องและครบถ้วน เพ่ือให้ได้ข้อมูลท่ีเหมาะสำ�หรับ การน�ำ ไปประมวลผลต่อไป 7. ส่อื และอปุ กรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมท่ี เรื่อง เวลา (นาที) 90 12.1 การเก็บรวบรวมข้อมลู 30 12.2 แบบสอบถามออนไลน ์ 7.2 ใบความรู้ ❍ ใบความรสู้ �ำ หรบั ผู้สอน แบบสอบถามออนไลน์ 7.3 อนื่ ๆ ❍ เครอ่ื งคอมพวิ เตอรท์ เ่ี ช่อื มตอ่ กบั อนิ เทอร์เนต็ ❍ แบบสงั เกตพฤติกรรมการมสี ่วนรว่ มในช้นั เรยี น ❍ แบบประเมนิ การทำ�งานกล่มุ ❍ หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ช้ันมัธยมศึกษาปีท่ี 1 ของ สสวท. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมที่ 12 | รวบรวมข้อมูลอย่างไรกันดี 178 รายวิชาพ้ืนฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) 8. แนวทางการจดั การเรียนรู้ 8.1 การจัดเตรยี ม 8.1.1 ใบกิจกรรมที่ 12.1 การเกบ็ รวบรวมขอ้ มูล ตามจำ�นวนกล่มุ 8.1.2 ใบกจิ กรรมท่ี 12.2 แบบสอบถามออนไลน์ ตามจำ�นวนผเู้ รียน 8.1.3 แบบสอบถามขอ้ มูลสุขภาพผูเ้ รียนท่ีเปน็ กระดาษ ตามจ�ำ นวนผ้เู รียน 8.1.4 แบบสอบถามออนไลนข์ ้อมูลสขุ ภาพทเ่ี หมาะกับบรบิ ทของโรงเรียน 8.1.5 แบบประเมนิ การทำ�งานกลุ่ม และแบบสงั เกตพฤติกรรมการมสี ่วนรว่ มในชั้นเรยี น 8.2 ข้ันตอนการด�ำ เนนิ การ 8.2.1 ผู้สอนถามผู้เรียน ถ้างานพยาบาลของโรงเรียนต้องการทราบข้อมูลด้านสุขภาพเบ้ืองต้น ของนกั เรียน ผเู้ รยี นคิดวา่ จะต้องมีข้อมลู อะไรบา้ ง 8.2.2 ผู้เรียนร่วมกันสรุปประเด็นข้อมูลด้านสุขภาพเบื้องต้นท่ีมีผลต่อสุขภาพ เช่น น้ำ�หนัก ส่วนสูง เพศ อายุ หมูเ่ ลอื ด การออกก�ำ ลงั กาย การนอนหลบั โรคประจ�ำ ตัว โรคถา่ ยทอดทางพันธกุ รรม 8.2.3 ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันอภิปรายถึงข้อมูลและแหล่งข้อมูล แล้วผู้สอนสร้างตารางสำ�หรับ เก็บรวบรวมขอ้ มูลบนกระดาน เช่น ชือ่ เพศ นำ้�หนัก สว่ นสงู 8.2.4 ตวั แทนผูเ้ รยี นจ�ำ นวน 5 คน ออกมาเขียนขอ้ มลู ทก่ี ำ�หนดบนกระดาน ตามประเด็น ข้อ 8.2.3 ท่ีหน้าชัน้ เรียนทลี ะคน 8.2.5 ผู้สอนถามคำ�ถามท่ีเกี่ยวข้องกับข้อมูลบนกระดาน เช่น มีเพศชายกี่คน มีนำ้�หนักเฉล่ีย เท่าไหร่ ใครสูงที่สุด ค่าดัชนีมวลกาย (body mass index: BMI) แล้วสุ่มตัวแทนผู้เรียน 1 คน สาธติ หาค�ำ ตอบ 8.2.6 ผู้สอนให้ผูเ้ รยี นศกึ ษาเนอื้ หาในหนังสือเรียน บทที่ 5 หวั ขอ้ 5.1 ข้อมลู และ 5.2 การรวบรวม ข้อมูล 8.2.7 ผ้สู อนและผูเ้ รียนร่วมกันสรุปเกีย่ วกับการประมวลผลทท่ี ำ�ใหข้ ้อมูลเปน็ สารสนเทศ 8.2.8 ผสู้ อนแบง่ กลุ่มผูเ้ รยี นเป็นกลมุ่ กลุ่มละ 6-8 คน 8.2.9 ผู้สอนแจกแบบสอบถามขอ้ มูลสุขภาพผเู้ รยี น ใหผ้ เู้ รียนแตล่ ะคนในกลุม่ ตอบ 8.2.10 ผ ู้เรียนแต่ละกลุ่มนำ�ข้อมูลจากการตอบแบบสอบถามข้อมูลสุขภาพมาร่วมกันประมวลผล และตอบค�ำ ถามในใบกจิ กรรมที่ 12.1 การเกบ็ รวบรวมข้อมูล 8.2.11 ส่มุ ผ้เู รยี นแต่ละกลมุ่ นำ�เสนอค�ำ ตอบจากใบกจิ กรรมท่ี 12.1 8.2.12 ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันสรุปผลจากแบบสอบถามข้อมูลสุขภาพ ผู้สอนชี้แนะว่า หากมี ข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง จะไม่สามารถนำ�ไปประมวลผลได้ หากเป็นแบบสอบถามออนไลน์จะ ลดโอกาสการไดร้ บั ขอ้ มูลท่ีผิดพลาดลง สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท่ี 12 | รวบรวมข้อมลู อยา่ งไรกนั ดี 179 รายวิชาพืน้ ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) 8.2.13 ผู้เรียนแตล่ ะคนทำ�กจิ กรรมท่ี 5.1 จากหนงั สอื เรียน แลว้ สมุ่ ผเู้ รียนนำ�เสนอคำ�ตอบ 8.2.14 ผ ้สู อนให้ผ้เู รียนทำ�แบบสอบถามออนไลน์ เร่อื ง ข้อมลู สขุ ภาพของผูเ้ รียน 8.2.15 ผูส้ อนสาธติ การประมวลผล และน�ำ เสนอขอ้ มลู สุขภาพผเู้ รียน 8.2.16 ผ ู้เรียนตอบค�ำ ถามในใบกิจกรรมที่ 12.2 แบบสอบถามออนไลน์ 8.2.17 ผ้เู รยี นร่วมกนั อภปิ รายการรวบรวมข้อมูล ขอ้ ดีและข้อจำ�กดั ของแตล่ ะวธิ ี 8.2.18 ผ ู้สอนและผู้เรียนร่วมกันสรุปข้ันตอนในการรวบรวมข้อมูล การเลือกวิธีในการรวบรวม เพ่ือใหเ้ หมาะสมกับวตั ถุประสงค์ของงาน 9. การวดั และประเมินผล 9.1 ตรวจสอบคำ�ตอบในใบกจิ กรรม 9.2 สงั เกตพฤติกรรมการมีส่วนร่วมในชัน้ เรยี น 9.3 ประเมินการทำ�งานกลุ่ม 10. สอ่ื และแหลง่ ข้อมูล 10.1 Google Forms ส�ำ หรบั การส�ำ รวจข้อมลู ออนไลน์ 11. ขอ้ เสนอแนะ 11.1 ในช่วงการทำ�กิจกรรมท่ีตัวแทนผู้เรียนเขียนข้อมูลด้านสุขภาพเบื้องต้นบนกระดานหน้าชั้นเรียน อาจให้ผเู้ รยี นเขยี นแสดงข้อมลู โดยอิสระ หรือผสู้ อนอาจท�ำ เปน็ ตารางเพ่อื ความสะดวกของผ้เู รยี น 11.2 ผูส้ อนควรศกึ ษาใบความรู้ แบบสอบถามออนไลน์ กอ่ นการสอนใบกจิ กรรมที่ 12.2 11.3 ผู้สอนสามารถดาวน์โหลดไฟล์แบบสอบถามข้อมูลสุขภาพ จาก http://oho.ipst.ac.th/csm1 มาไวใ้ น Google Drive ของตน แลว้ ปรับเปล่ียนใหเ้ ข้ากบั บริบทโรงเรยี น สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท่ี 12 | รวบรวมขอ้ มลู อยา่ งไรกนั ดี 180 รายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) ใบกิจกรรมที่ 12.1 การเกบ็ รวบรวมข้อมูล สมาชกิ ในกลุ่ม ……………………..............… 1. ช่อื -สกุล ………………………………….….. เลขท่ี ............ 2. ช่อื -สกลุ ………………………………….….. เลขที่ ............ 3. ชอ่ื -สกลุ ………………………………….….. เลขที่ ............ 4. ชอ่ื -สกลุ ………………………………….….. เลขที่ ............ 5. ช่ือ-สกลุ ………………………………….….. เลขที่ ............ 6. ชอื่ -สกลุ ………………………………….….. เลขท่ี ............ 7. ชอ่ื -สกลุ ………………………………….….. เลขที่ ............ 8. ชือ่ -สกลุ ………………………………….….. เลขที่ ............ 1. ออกแบบตารางในการเก็บข้อมูลสุขภาพ จากแบบสอบถามข้อมูลสุขภาพนักเรียนของสมาชิกในกลุ่ม โดยให้นกั เรยี นกรอกช่ือขอ้ มูลทตี่ ้องการเกบ็ บนตารางแถวท่ี 1 2. เขยี นขอ้ มูลสขุ ภาพนักเรยี นของสมาชกิ ในกลมุ่ ลงในตารางทอ่ี อกแบบในข้อ 1 3. พจิ ารณาขอ้ มูลท่ีเกบ็ รวบรวมในขอ้ 2 ในประเดน็ ตอ่ ไปน้ี แลว้ เขยี นเครอ่ื งหมาย ✓ ในชอ่ งที่สังเกตพบ ขอ้ มูล ช่อื - นามสกุล ของเพ่ือนในกล่มุ มขี อ้ ความที่เขยี นผดิ ข้อมลู เพศ มกี ารระบุท้งั เพศชายและหญงิ หรือไมม่ ีขอ้ มูล ข้อมูลน้�ำ หนกั และส่วนสงู มคี า่ ท่อี าจเปน็ ไปไมไ่ ด้ ขอ้ มูลพฤติกรรมด้านสขุ ภาพ มคี นเลือกการปฏิบัติแต่ละขอ้ มากกวา่ 1 มรี ายการข้อมลู ทก่ี รอกไม่ครบถ้วน ประเดน็ อื่นนอกเหนอื จากประเด็นขา้ งตน้ ท่นี กั เรียนเหน็ ว่าผิดปกติ ได้แก่ ………………………………………………………………………………………………………………...………................ ………………………………………………………………………………………………………………...………................ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมที่ 12 | รวบรวมขอ้ มลู อยา่ งไรกนั ดี 181 รายวิชาพืน้ ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) 4. การรวบรวมข้อมูลดว้ ยการบนั ทกึ ขอ้ มลู ลงในตารางดังข้อ 1 นั้นมีขอ้ ดีและขอ้ จำ�กัดอย่างไร ขอ้ ดี …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. ข้อจ�ำ กดั …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. 5. ให้ศึกษาเน้ือหาจากหนังสือเรียน บทที่ 5 หัวข้อ 5.3 เรื่องการประมวลผล แล้วพิจารณาตารางท่ีนักเรียน ออกแบบว่าสามารถน�ำ ข้อมูลมาประมวลผลในประเดน็ ต่อไปนไ้ี ดห้ รอื ไม่ อย่างไร ประเด็นพจิ ารณา หาผลลพั ธ์ได้หรอื ไม ่ วธิ กี ารประมวลผล ผลลัพธท์ ไ่ี ด้ 4.1 คนที่สงู ที่สดุ ในกลุ่ม ได้ ไม่ได ้ เปรียบเทยี บสว่ นสงู ของ สมาชกิ ในกลุ่ม 4.2 จ�ำ นวนคนทีม่ สี ดั ส่วน ได้ ไม่ได้ อยูใ่ นเกณฑน์ ำ้�หนกั นอ้ ย 4.3 จ�ำ นวนคนทีอ่ า่ นหนงั สอื ได้ ไมไ่ ด้ ตดิ ตอ่ กัน 3 ชว่ั โมง เปน็ ประจ�ำ 4.4 จ�ำ นวนคนที่ใช ้ ได ้ ไม่ได้ คอมพิวเตอรต์ อ่ เนอ่ื ง ไมเ่ กิน 1 ชว่ั โมง เปน็ ประจ�ำ แยกตามเพศ 4.5 ค่าดัชนีมวลกาย ได้ ไม่ได้ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 12 | รวบรวมข้อมลู อยา่ งไรกนั ดี 182 รายวชิ าพ้นื ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) ใบกิจกรรมที่ 12.2 แบบสอบถามออนไลน์ ชอ่ื -สกุล ………………………………….…..………………………………..................................…..... เลขที่ .......................... 1. การรวบรวมขอ้ มูลด้วยแบบสอบถามออนไลนม์ ขี อ้ ดีและข้อจำ�กัดอยา่ งไร ข้อดี …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. ขอ้ จำ�กดั …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. 2. การรวบรวมข้อมูลแบบออนไลนส์ ามารถนำ�ไปประยกุ ต์ใช้อะไรได้บ้าง อยา่ งไร …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. …………………………………………………………………………………………………………………………………......………. สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 12 | รวบรวมขอ้ มลู อยา่ งไรกนั ดี 183 รายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) ใบความรู้ของผสู้ อน แบบสอบถามออนไลน์ การทำ�แบบสอบถาม จัดทำ�ขึ้นเพ่ือสำ�รวจข้อมูล ความต้องการ ความคิดเห็น ในเรื่องท่ีต้องการ โดยต้องนำ�ต้นฉบับของแบบสอบถามไปทำ�สำ�เนาตามจำ�นวนท่ีต้องการ และกระจายแบบสอบถาม ไปยังกลุ่มเป้าหมายท่ีต้องการให้ตอบแบบสอบถาม แล้วจึงรวบรวมแบบสอบถาม เม่ือได้ข้อมูลครบ ตามจำ�นวนที่ต้องการแล้ว ก็จะนำ�คำ�ตอบนั้นมาประมวลผลด้วยเครื่องมือสถิติ เพ่ือวิเคราะห์ข้อมูล ที่ได้รับสำ�หรับนำ�มาใช้ตัดสินใจ ซึ่งกระบวนการท้ังหมดที่กล่าวมานั้นค่อนข้างยุ่งยาก มีหลายขั้นตอน ใชเ้ วลานาน และมคี ่าใช้จ่ายสูง สำ�หรับแบบสอบถามออนไลน์จะใช้อินเทอร์เน็ตเป็นช่องทางในการสื่อสารเพื่อส่งแบบสอบถาม ตรงไปยังผู้ตอบผ่านอีเมล โพสต์ข้ึนบนเว็บไซต์หน่วยงาน หรือสื่อสังคมออนไลน์ ผู้ตอบแบบสอบถาม สามารถตอบคำ�ถามต่าง ๆ ผ่านอุปกรณ์สมาร์ตโฟนหรือคอมพิวเตอร์ ในปัจจุบันมีการใช้แบบสอบถาม ออนไลน์กันอย่างแพร่หลาย เนื่องจากการเก็บรวบรวมข้อมูลแบบออนไลน์สามารถตรวจสอบคำ�ตอบ ได้ทันทีช่วยลดการบันทึกข้อมูลคำ�ตอบที่ผิดพลาดหรือไม่สมบูรณ์ และสามารถนำ�มาประมวลผล ได้สะดวก ทำ�ให้ลดขั้นตอน ประหยัดเวลาและงบประมาณเมื่อเปรียบเทียบกับการใช้แบบสอบถามท่ี เปน็ กระดาษ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

184 กิจกรรมที่ 12 | รวบรวมขอ้ มลู อย่างไรกันดี รายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) แบบสอบถามขอ้ มูลสขุ ภาพผูเ้ รยี น คำ�ชแี้ จง แบบสอบถามฉบับน้ีมีวัตถุประสงค์เพื่อสำ�รวจข้อมูลเก่ียวกับสุขภาพและพฤติกรรมท่ีเกี่ยวข้องกับสุขภาพ ของนักเรียน เพ่ือนำ�ข้อมูลไปวิเคราะห์หาแนวทางการดูแลและส่งเสริมสุขภาพ ให้นักเรียนตอบแบบสอบถาม ตามความเปน็ จริง 1. ชือ่ ....................................................................... นามสกลุ ....................................................................... 2. เพศ ชาย หญงิ 3. นำ�้ หนัก ......................... กโิ ลกรมั 4. ส่วนสูง .......................... เซนติเมตร 5. พฤติกรรมด้านสุขภาพ (ในชว่ งเวลา 2 สปั ดาหท์ ผ่ี ่านมา) พฤติกรรม ไมเ่ คย การปฏบิ ัติ เป็นประจำ� บางครัง้ 1) ออกก�ำ ลงั กายอย่างน้อยสัปดาหล์ ะ 3 วนั 2) นอนหลบั พักผ่อนมากกว่าวนั ละ 8 ชัว่ โมง 3) ใช้คอมพวิ เตอรห์ รือสมาร์ตโฟนตอ่ เนอ่ื งไม่เกนิ 1 ชวั่ โมง 4) อ่านหนังสือตอ่ เนื่องไม่เกนิ 1 ช่ัวโมง 5) รับประทานอาหารครบ 5 หมทู่ กุ มอื้ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 12 | รวบรวมข้อมลู อย่างไรกันดี 185 รายวชิ าพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) 6. นักเรยี นมีวธิ ีการดูแลสุขภาพอย่างไรบา้ ง เพอื่ ให้ร่างกายแขง็ แรงอยู่เสมอ .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... .................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท ่ี สนกุ กบั แบบฟอรม์ ออนไลน์ 13 1. ตวั ชี้วัด รวบรวมขอ้ มลู ปฐมภมู ิ ประมวลผล ประเมนิ ผล น�ำ เสนอขอ้ มลู และสารสนเทศ เวลา 4 ชัว่ โมง ตามวัตถปุ ระสงคโ์ ดยใชซ้ อฟต์แวร์หรอื บริการบนอินเทอร์เนต็ ที่หลากหลาย  2. สาระการเรียนรู้ การใช้ซอฟต์แวร์หรือบริการบนอินเทอร์เน็ตที่หลากหลายในการรวบรวม ประมวลผล สร้างทางเลือก ประเมินผล นำ�เสนอข้อมูลจะช่วยให้แก้ปัญหา ได้อยา่ งรวดเร็วถกู ต้อง และแม่นย�ำ 3. จุดประสงค์ ใหผ้ ู้เรียนสามารถ 1. อธิบายลกั ษณะของแบบฟอร์มออนไลน์ 2. สร้างแบบฟอรม์ ออนไลนเ์ พอื่ เก็บรวบรวมขอ้ มลู 3. เลือกใช้รูปแบบค�ำ ถามไดเ้ หมาะสมกับลกั ษณะของค�ำ ตอบ 4. ประมวลผลข้อมูลจากแบบฟอรม์ ออนไลน์ 5. ตระหนักถึงสิทธิสว่ นบคุ คลในการจดั เก็บข้อมูล

กจิ กรรมท่ี 13 | สนกุ กบั แบบฟอรม์ ออนไลน์ 187 รายวิชาพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) 4. ทกั ษะและกระบวนการ (ที่เป็นจดุ เน้น ทักษะในศตวรรษท่ี 21) ❍ ทักษะการเรียนร้รู ว่ มกนั 5. ความรเู้ ดมิ ทีน่ ักเรยี นต้องมซี ึ่งจะสอดคล้องกบั สว่ น “ทบทวนความร้เู ดมิ /สำ�รวจความร้กู อ่ น” ❍ การออกแบบตารางเก็บข้อมูล และการประมวลผลข้อมลู มวี ิธีการอยา่ งไร ❍ การใชง้ าน Gmail หรือ Google Drive มีวิธีการอยา่ งไร  6. สาระส�ำ คญั การรวบรวมข้อมูลจากแหล่งข้อมูลปฐมภูมิ ด้วยแบบสอบถามออนไลน์เป็นวิธีการหน่ึงท่ีทำ�ให้ได้ข้อมูล ที่รวดเร็ว สามารถตรวจสอบความถูกต้องของข้อมูลได้ สะดวกต่อการประมวลผลและการตัดสินใจ ทำ�ใหไ้ ด้สารสนเทศที่ถกู ตอ้ งและมปี ระสิทธภิ าพ 7. สื่อและอปุ กรณ์ 7.1 ใบกิจกรรม ใบกิจกรรมท ่ี เรอื่ ง เวลา (นาที) 180 13.1 สนุกกับการสรา้ งแบบฟอรม์ ออนไลน ์ 7.2 ใบความรู้ ❍ ใบความรู้ที่ 13.1 เรอื่ ง การสร้างแบบฟอร์มออนไลน์ด้วย Google Forms 7.3 อื่น ๆ ❍ เครือ่ งคอมพิวเตอร์ท่เี ชื่อมต่อกบั อนิ เทอรเ์ น็ต ❍ แบบสอบถามขอ้ มลู สุขภาพจากกจิ กรรมท่ี 12 ❍ แบบประเมินการสร้างแบบฟอร์มออนไลน์ดว้ ย Google Forms ❍ แบบประเมินการท�ำ งานกล่มุ ❍ หนังสือเรียนรายวิชาพื้นฐานวิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) ชั้นมัธยมศึกษาปีท่ี 1 ของ สสวท. 8. แนวทางการจดั การเรยี นรู้ 8.1 การจดั เตรียม 8.1.1 แบบสอบถามขอ้ มูลสุขภาพจากกจิ กรรมที่ 12 8.1.2 ใบความรทู้ ี่ 13.1 ตามจ�ำ นวนผูเ้ รียน 8.1.3 แบบประเมินการสร้างแบบฟอร์มออนไลน์ด้วย Google Forms และแบบประเมินการ ทำ�งานกลุม่ สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมท่ี 13 | สนุกกบั แบบฟอร์มออนไลน์ 188 รายวชิ าพนื้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) 8.2 ขั้นตอนการดำ�เนินการ ช่ัวโมงท่ี 1-2 8.2.1 ผู้สอนทบทวนการกรอกข้อมูลจากแบบสอบถาม และการกรอกข้อมูลด้วย Google Forms จากกจิ กรรมท่ี 12 8.2.2 ผู้สอนให้ผู้เรียนร่วมกันพิจารณาและอภิปรายว่า จากข้อมูลในแบบสอบถามข้อมูลสุขภาพ จากกิจกรรมที่ 12 มีข้อมูลใดที่ไม่สมบูรณ์ หรือควรเพ่ิมเติม ให้ผู้เรียนร่วมกันพิจารณาปรับ แกไ้ ขแบบสอบถามใหเ้ รียบร้อยกอ่ นการสร้างแบบฟอร์มออนไลนด์ ้วย Google Forms 8.2.3 ผสู้ อนทบทวนการใชง้ านในสว่ นของ Google Drive และการเขา้ ใชง้ าน Google Application เพ่ือให้ผู้เรียนทุกคนสามารถเข้าใช้งานในส่วนนี้ได้ หากผู้เรียนไม่สามารถเข้าใช้งานได้ให้ สรา้ งบัญชีผ้ใู ช้ของโรงเรียนใหก้ บั ผเู้ รยี น (เนือ่ งจากถา้ ผ้เู รยี นอายุยงั ไมถ่ งึ 13 ปี ยังไม่สามารถ สรา้ งช่ือผู้ใช้ดว้ ยตนเองได้) 8.2.4 ผู้สอนแบ่งผู้เรียนเป็นกลุ่ม กลุ่มละ 2 คน แล้วให้ผู้เรียนศึกษาใบความรู้ท่ี 13.1 การสร้าง แบบฟอรม์ ออนไลน์ด้วย Google Forms หลงั จากน้นั ทำ�ใบกิจกรรมที่ 13.1 ขอ้ 1 โดยผ้เู รยี น ลงมอื สรา้ งแบบฟอรม์ ออนไลนโ์ ดยใชแ้ บบสอบถามขอ้ มลู สขุ ภาพของผเู้ รยี น จากกจิ กรรมที่ 12 ในระหว่างที่ผู้เรียนลงมือสร้างแบบฟอร์ม ผู้สอนดูแลและแนะนำ�การทำ�กิจกรรมอย่างใกล้ชิด พร้อมกบั ให้ข้อเสนอแนะหากผเู้ รียนมขี ้อสงสัย 8.2.5 ผู้สอนสุ่มผู้เรียน 3-5 กลุ่มนำ�เสนอแบบฟอร์มหน้าชั้นเรียน โดยในระหว่างการนำ�เสนอ ให้เพ่ือนในช้ันเรียนและผู้สอนร่วมกันพิจารณาความถูกต้อง ความเหมาะสม และความเป็น ไปได้ในการน�ำ ไปใช้เก็บรวบรวมข้อมูล พรอ้ มกับรบั ฟงั ขอ้ เสนอแนะจากผู้สอน ช่ัวโมงท่ี 3-4 8.2.6 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มปรับแก้ไขแบบฟอร์มของตนเองให้มีความสมบูรณ์มากยิ่งข้ึน จากน้ันทำ� ใบกิจกรรมที่ 13.1 ข้อ 2 โดยส่งลิงก์ให้ผู้สอนตรวจสอบและส่งให้เพื่อนในช้ันเรียนอย่างน้อย จ�ำ นวน 5 คน ตอบแบบฟอรม์ 8.2.7 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มพิจารณาข้อมูลท่ีตอบกลับแล้วตรวจสอบความถูกต้อง ความครบถ้วน สมบูรณ์ของข้อมูล ผู้สอนสอบถามผู้เรียนว่ามีข้อมูลใดที่ไม่สมบูรณ์หรือมีข้อผิดพลาด หากมกี ใ็ ห้หาวธิ ีแก้ไข และบนั ทึกลงในใบกจิ กรรมท่ี 13.1 ขอ้ 3 โดยผูส้ อนใหข้ ้อเสนอแนะ 8.2.8 ผู้สอนอธิบายถึงการนำ�ข้อมูลที่ได้ไปใช้ในการประมวลผลเพ่ือให้ได้สารสนเทศตามท่ีต้องการ พรอ้ มกบั แนะน�ำ ใหผ้ เู้ รยี นน�ำ การสรา้ งแบบฟอรม์ ออนไลนไ์ ปใชใ้ นการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู อนื่ ๆ ที่ผู้เรียนต้องการทราบ แต่ต้องคำ�นึงถึงกฏหมายและจริยธรรมในการใช้ข้อมูลและสารสนเทศ เชน่ สทิ ธิส่วนบุคคล การน�ำ ข้อมูลของผู้อนื่ มาใช้ แลว้ ใหผ้ เู้ รียนทำ�ใบกจิ กรรมท่ี 13.1 ข้อ 4 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมท่ี 13 | สนุกกบั แบบฟอร์มออนไลน์ 189 รายวชิ าพน้ื ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) 8.2.9 ผู้เรียนแต่ละกลุ่มศึกษาเน้ือหาหัวข้อ 5.3 การประมวลผล แล้วทำ�กิจกรรมที่ 5.2 จาก หนงั สอื เรียน แล้วผสู้ อนส่มุ ผู้เรียนน�ำ เสนอคำ�ตอบ 8.2.10 ผ ู้สอนและผู้เรียนร่วมกันสรุปการสร้างแบบฟอร์มออนไลน์ และการใช้ซอฟต์แวร์ในการ ประมวลผลข้อมลู 9. การวดั และประเมนิ ผล 9.1 ประเมนิ การสร้างแบบฟอร์มออนไลน์ 9.2 ประเมินการทำ�งานกลมุ่ 10. สอื่ และแหลง่ ข้อมูล - 11. ข้อเสนอแนะ 11.1 ผสู้ อนควรให้ผู้เรียนทบทวนการใช้งาน Google Application ในส่วนของ Google Drive และเตรียม ความพรอ้ มใหผ้ ูเ้ รยี นสามารถลงชื่อเข้าใช้งานได้ทุกคน 11.2 ผู้สอนควรเน้นให้ผู้เรียนเลือกใช้ประเภทของข้อคำ�ถามใน Google Forms ให้สอดคล้องกับชนิด ของขอ้ มลู ในแบบสอบถาม สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 13 | สนกุ กบั แบบฟอรม์ ออนไลน์ 190 รายวชิ าพ้นื ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) ใบกจิ กรรมท่ี 13.1 การสรา้ งแบบฟอร์มออนไลน์ สมาชกิ ในกลุ่ม ……………………..............… 1. ชอื่ -สกลุ ………………………………….….. เลขท่ี ............ 2. ชอ่ื -สกุล ………………………………….….. เลขท่ี ............ 1. ให้นักเรียนศึกษาใบความรู้ที่ 13.1 การสร้างแบบฟอร์มออนไลน์ด้วย Google Forms จากน้ันผู้เรียนลงมือ สร้างแบบฟอร์มออนไลน์โดยใช้แบบสอบถามขอ้ มูลสขุ ภาพของนกั เรียน จากกิจกรรมที่ 12 2. ให้ส่งลิงก์ให้ครูตรวจสอบและส่งให้เพื่อนในชั้นเรียนอย่างน้อยจำ�นวน 5 คน ตอบแบบฟอร์ม โดยลิงก์ ทนี่ กั เรยี นสง่ คอื …………………………………………………………...………………………………………………………….... 3. พจิ ารณาข้อมลู ที่ไดจ้ ากการตอบแบบสอบถาม ว่ามขี อ้ มูลใดบา้ งท่ผี ดิ พลาด และผดิ พลาดอยา่ งไร …………………………………………………………………………………………………………….............................……….. …………………………………………………………………………………………………………….............................……….. …………………………………………………………………………………………………………….............................……….. …………………………………………………………………………………………………………….............................……….. …………………………………………………………………………………………………………….............................……….. 4. น�ำ ขอ้ มูลทไ่ี ดจ้ ากการตอบแบบสอบถามมาประมวลผลโดยใช้ Sheets ในประเด็นต่อไปน้ี ประเดน็ วิธีการประมวลผล ผลลพั ธท์ ไ่ี ด้ 4.1 คนท่ีสงู ทีส่ ดุ ในกลุ่ม ใชฟ้ ังก์ชนั MAX 4.2 จ�ำ นวนคนทีม่ สี ดั ส่วนอยู่ใน เกณฑ์นำ้�หนักนอ้ ย 4.3 จ�ำ นวนคนทอี่ ่านหนังสอื ติดตอ่ กนั 3 ชัว่ โมง เปน็ ประจำ� 4.4 จ�ำ นวนคนท่ใี ช้คอมพวิ เตอร์ ตอ่ เนื่องไมเ่ กนิ 1 ชวั่ โมงเป็นประจำ� แยกตามเพศ 4.5 ............................…………………… ............................…………………… (เพ่มิ ประเด็นทนี่ กั เรยี นต้องการ ประมวลผล) สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กจิ กรรมท่ี 13 | สนกุ กบั แบบฟอรม์ ออนไลน์ 191 รายวิชาพืน้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการค�ำ นวณ) ใบความรทู้ ี่ 13.1 การสรา้ งแบบฟอรม์ ออนไลนด์ ้วย Google Forms Google Forms เป็นแอปพลิเคชันออนไลน์ของบริษัท Google Inc. ท่ีใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้ สะดวกและรวดเรว็ สามารถน�ำ มาประยุกตใ์ ชง้ านไดอ้ ยา่ งหลากหลาย เชน่ แบบสอบถาม แบบทดสอบ ในการใชง้ านจ�ำ เปน็ ตอ้ งมบี ญั ชขี อง Google หรอื Gmail จงึ จะสามารถใชง้ านได้ การสรา้ งแบบฟอรม์ ออนไลน์ ดว้ ย Google Forms มีวิธีการและขั้นตอน ดังนี้ การเขา้ สู่ระบบ 1. เขา้ เว็บไซต์ http://www.google.co.th 2. คลิก Sign in เพ่ือลงช่อื เขา้ ใชง้ าน 1 2 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 13 | สนกุ กับแบบฟอรม์ ออนไลน์ 192 รายวชิ าพืน้ ฐานวิทยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการค�ำ นวณ) 3. กรอกขอ้ มูลทีอ่ ยอู่ เี มล (e-mail address) 4. คลิกปมุ่ Next เพือ่ ไปขั้นตอนถัดไป 5. กรอกรหสั ผา่ น 6. คลกิ ปมุ่ Sign in เพื่อเข้าสรู่ ะบบ 35 46 การสรา้ งฟอรม์ ด้วย Google Forms หลงั จากลอ็ กอนิ เขา้ สรู่ ะบบเรยี บรอ้ ยแลว้ ในขนั้ ตอนนจ้ี ะไดเ้ รยี นรกู้ ารสรา้ งฟอรม์ ออนไลนด์ ว้ ย Google Forms ดงั นี้ 1. คลิก เพ่อื เลือกแอปพลิเคชนั 2. คลกิ เพือ่ เข้าสู่ Google Drive 1 2 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

กิจกรรมที่ 13 | สนุกกับแบบฟอรม์ ออนไลน์ 193 รายวิชาพนื้ ฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วิทยาการคำ�นวณ) 3. คลกิ New (ใหม่) เพ่ือสร้างเอกสารใหม่ 4. เลอื ก More (เพ่มิ เตมิ ) 5. เลือก Google Forms (Google ฟอรม์ ) 3 45 การสร้างแบบฟอร์ม หลงั จากเขา้ สู่ Google Forms แล้ว ขนั้ ตอนต่อไปจะเปน็ การสรา้ งแบบฟอรม์ ซง่ึ เราตอ้ งกำ�หนดรายละเอยี ด ของแบบฟอร์มใหค้ รบถ้วน ดงั น้ี 1. ก�ำ หนดชอ่ื แบบฟอรม์ ควรก�ำ หนดใหส้ อดคลอ้ งกบั ขอ้ มลู ทต่ี อ้ งการเกบ็ รวบรวมขอ้ มลู เชน่ แบบสอบถาม ข้อมลู สขุ ภาพของนกั เรยี น 2. กำ�หนดคำ�อธิบายแบบฟอร์ม (Form description) เพ่ือแสดงข้อมูลให้ผู้ตอบแบบสอบถามได้ทราบ รายละเอยี ดต่าง ๆ เชน่ ค�ำ ชแี้ จง วัตถปุ ระสงคข์ องการตอบแบบสอบถาม สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

194 กิจกรรมที่ 13 | สนุกกับแบบฟอรม์ ออนไลน์ รายวิชาพื้นฐานวทิ ยาศาสตร์ | เทคโนโลยี (วทิ ยาการคำ�นวณ) 1 2 การสรา้ งข้อคำ�ถาม หลังจากสร้างแบบฟอร์มแล้ว ในแบบฟอร์มจะต้องประกอบด้วยข้อคำ�ถามต่าง ๆ ท่ีต้องการทราบจาก ผู้ตอบแบบสอบถาม การสรา้ งขอ้ คำ�ถามใหม่ มีข้ันตอนดังนี้ 1. เลือก เพ่อื เพมิ่ ข้อคำ�ถามใหม่ 2. เลอื กรูปแบบของขอ้ คำ�ถาม 2 1 สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี