การเสริมสร้างปัญญาผ่านกระบวนการสื่อสารสุขภาพเพื่อปลูกฝังพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพที่ดีให้นักศึกษาไทย

การสรางเสรมิ ปญญาผานกระบวนการส่ือสารสขุ ภาพ 88 เพื่อปลูกฝงพฤติกรรมสงเสรมิ สุขภาพท่ีดใี หนักศึกษาไทย (4) ไม่รับประทานอาหารเช้า อาหารเชา้ เป็ นอาหารมือสาํ คญั เพราะไดผ้ า่ นช่วงไม่ไดก้ ินอะไรมาเลยทงั คืน กระเพาะอาหารคงตอ้ งการใหม้ ีอะไรตกลงไปบา้ ง ดงั นนั ไม่วา่ ตอนเช้าจะเร่งรีบจน แทบไม่มีเวลาทาํ อะไรเลย แต่ก็ควรหาเวลาสักช่วงสันๆมากินอาหารเช้าให้ได้ เพราะถา้ พลาดมือเชา้ ไป จะส่งผลให้ประสิทธิภาพการทาํ งานของสมองลดลง อาจ มีปัญหาเกียวกบั กระเพาะอาหาร แถมยงั เสียงเป็ นโรคต่าง ๆ เช่น โรคหวั ใจ เส้น เลือดสมอง และโรคเบาหวานไดอ้ ีกดว้ ย (5) รับประทานอาหารในช่วงเวลาทดี กึ เกนิ ไป สาํ หรับคนชอบรบั ประทานอาหารตอนกลางคืนบ่อย ๆ อาจตอ้ งฝึ กฝนหกั หา้ มใจตวั เอง เพราะการรบั ประทานอาหารมือดึกเกินไป จะส่งผลใหส้ ุขภาพแยล่ ง เรือย ๆ อีกทงั ทาํ ใหเ้ ป็ นโรคอว้ น กรดไหลยอ้ นเพราะกระเพาะอาหารตอ้ งทาํ งาน หนกั อยตู่ ลอดเวลา ทงั ทีจริงควรไดพ้ กั ผอ่ นบา้ งในช่วงกลางคืน (6) ขาดการออกกาํ ลงั กาย การออกกาํ ลงั กายเป็ นสิงทีมีประโยชนม์ ากเพราะจะนาํ มาซึงสุขภาพทีดี แต่ คนส่วนใหญ่ก็มกั ชอบอา้ งวา่ ไม่มเี วลา ขีเกียจหรืออีกสารพดั เหตุผลทีจะหลีกเลียง ซึงบอกไดเ้ ลยวา่ ขอ้ อา้ งแบบนีฟังไม่ขึน เพราะการออกกาํ ลงั กายสามารถออกกาํ ลงั กายง่ายๆไดเ้ มืออยทู่ ีบา้ น ไม่วา่ จะเป็นการเดิน วงิ กระโดดเชือก เตน้ รํา เป็ นตน้ 88

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสือ่ สารสขุ ภาพ 89 เพื่อปลูกฝง พฤติกรรมสงเสรมิ สุขภาพท่ีดใี หน ักศึกษาไทย ด้านสุขภาพจิตใจ (Mental Health) หมายถึง สุขภาพของจิตใจที สามารถควบคุมอารมณ์ได้ มีจิตใจเบิกบานแจ่มใส มิให้เกิดความคบั ขอ้ งใจหรือ ขดั แยง้ ในจิตใจ สามารถปรับตวั เขา้ กบั สังคมและสิงแวดลอ้ มได้อย่างมีความสุข สามารถควบคุมอารมณ์ไดเ้ หมาะสมกบั สถานการณ์ตา่ ง ๆ จากขอ้ มูลส่วนใหญ่ทีพบจากการวจิ ยั เชิงสาํ รวจ คือ (1) กงั วลใจกับการแข่งขันกนั ในด้านผลการเรียน เนืองจากการเรียนในมหาวิทยาลยั เป็ นการศึกษาทีจะตอ้ งจบอออกไปเพือ การทาํ งานจริงและได้รับเงินเดือน ทาํ ให้นกั ศึกษาตอ้ งตงั ใจทีจะเรียนให้ได้ เกรดออกมาดี เมือไปสมคั รงาน ใบแสดงระดบั เกรดผลการเรียนจะเป็ นส่วน สําคัญในการได้งานทาํ ด้วย รวมไปถึงการสมคั รสอบแข่งขนั เพือขอรับ ทุนการศึกษาเพือเรียนต่อในระดบั สูงขึนไประดบั ปริญญาโทและปริญญาเอก ดงั นนั การแขง่ ขนั กบั เพอื นๆ ในมหาวทิ ยาลยั จึงเป็ นสิงทีตอ้ งพบเจออยา่ ง แน่นอนโดยนกั ศึกษาทีเรียนเก่งสอบไดค้ ะแนนสูงๆ จะทาํ ใหร้ ะดบั คะแนน สาํ หรับการประเมินผลการเรียนใหไ้ ดเ้ กรด A สูงขึนตามไปดว้ ย (2) เครียดกบั ผลการเรียนทอี าจจะไม่เป็ นไปตามทตี ังใจไว้ ความเครียดทีมีทีมาจากการคาดหวงั เรืองผลการเรียน ซึงเป็ นสิงทีควบคุม ไม่ได้ มีเพียงการตังใจเรียน ดูหนังสือสอบ ส่งรายงาน ส่งการบ้าน ส่ง โครงงานทีอาจารยม์ อบหมายให้ครบ เขา้ เรียนให้ตรงตามเวลาและครบตาม ชวั โมงเรียนในแต่ละสัปดาห์ ทีเป็นตวั ช่วยให้ไดค้ ะแนนเก็บดีๆ และจะส่งผล ให้เมือไปรวมกบั คะแนนสอบทงั กลางภาคและปลายภาค ผลการเรียนน่าจะ ออกมาดีอยา่ งทีตงั ใจไว้ แต่ความเครียดเช่นนีส่งผลร้ายต่อสุขภาพไดอ้ ยา่ ง มหาศาล และไม่เพียงแต่จะทาํ ให้สุขภาพจิตใจยาํ แย่ แต่ยงั เป็ นตน้ เหตุของ โรคหลายๆ โรคตามมา เช่น ปวดตา ปวดศีรษะ ดงั นันจึงตอ้ งหาทางออก ให้กับสภาวะของจิตใจมิ ให้ไปเคร่ งเครี ยดและจ ดจ่อกับผลก ารเรี ยนมาก จนเกินไป ทางทีดีเปลียนมาคิดบวก ปล่อยวาง ยิมและเป็ นกาํ ลังใจให้กบั ตวั เองบา้ งก็จะดีต่อสุขภาพทางจิตใจมากขึน 89

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสอ่ื สารสุขภาพ 90 เพ่ือปลกู ฝงพฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพที่ดใี หนักศึกษาไทย (3) ท้อแท้จากการต้องทําการบ้านทีอาจารย์มอบหมายให้ทาํ ในแต่ละสัปดาห์ ซึง รวมๆ กนั แล้วเป็ นจาํ นวนมาก นกั ศึกษาส่วนใหญ่ จะรู้สึกอ่อนลา้ จากการตอ้ งทาํ การบา้ นเดียว การบา้ น กลุ่มกบั เพือนๆ ในชนั ซึงมีเป็นจาํ นวนมากชิน จนบางช่วงไม่รู้จะเริมทาํ ตรงไหน ก่อนดี เพราะอยากให้ผลงานออกมาดีดว้ ย เพือจะไดเ้ กรดดีๆ จึงส่งผลใหเ้ กิดความ ทอ้ แทอ้ ่อนลา้ จากการสะสมของการบา้ นต่างๆ ทีอาจารยแ์ ตล่ ะคนสังมา (4) ไม่มสี มาธิจากการเรียน เพราะสาเหตุหลายๆ ประการ นกั ศึกษาทงั ชายและหญงิ เป็ นช่วงวยั ทีเริมจะสนใจเพศตรงขา้ ม และหลายๆ คนจะมีแฟนในมหาวิทาลยั ทีเรียนดว้ ยกนั มีบางส่วนทีเป็ นแฟนกนั และช่วยกนั เรียน แตก่ ็ยงั มีอีกหลายๆ คนทีพอมีความรักแบบคูร่ ัก พอคบกนั ไปไดส้ ักระยะ ก็ เลิกคบกนั ทาํ ใหเ้ กิดการอกหกั ผดิ หวงั จนไมม่ ีกระจิตกระใจจะเรียนหนงั สือ ขาด สมาธิ ไม่มีกาํ ลังใจจะเรียนหนังสือ สาเหตุทางสภาวะของจิตใจเช่นนี ส่งผล กระทบต่อผลการเรียนทีหลายฝ่ ายอาจมองขา้ มไป แต่จริงๆ เป็ นตน้ เหตุของปัญหา ทีทาํ ให้การเรียนของนักศึกษาต้องตกตาํ ลง จนบางรายต้อพ้นสุขภาพการเป็ น นกั ศึกษาไปก็มีมาแลว้ นอกจากนี ข้อมูลจากทีมนักจิตวิทยามูลนิธิศูนยฮ์ อทไลน์ ในฐานะนัก วิชาชีพและเป็ นหน่วยงานเอกชนทีไม่ไดท้ าํ ธุรกิจคา้ กาํ ไร แต่ทาํ หน้าทีด้านให้ คําปรึ กษาแนะนําปั ญหาในช่วงวัยนักศึกษาทังปั ญหาชี วิต ปั ญหาความ รัก ตลอดจนปัญหาดา้ นสุขภาพกาย สุขภาพจิตของคนไทย ทุกวยั ทุก เพศ (Thaiteenline 2562) ไดเ้ ก็บขอ้ มลู มานานหลายปี และพบขอ้ มูลวา่ การเริมตน้ ของชีวิตวยั รุ่นทีกาํ ลงั ศึกษาในมหาวทิ ยาลยั นนั นาํ ไปสู่ปัญหา คู่สมรส ครอบครัวทีมีข้อขัดแย้งกันตังแต่เริ มต้น จนถึงวนั ทีสมาชิกใน ครอบครัว มีการแตกแยกหยา่ ร้างกนั ไป เพราะส่วนใหญ่ปัญหาเริมจากความ สับสนขดั แยง้ ทางความคิดและทศั นคติเดิมมาตงั แต่ครังเป็ นนักศึกษาในระดับ มหาวิทยาลัยแล้ว เพราะนักศึกษาต้องใช้ชีวิตร่ วมกับคนแปลกหน้าไม่ คุน้ เคย ยอ่ มทาํ ให้รู้สึกว่าตนเองแตกตา่ งและแปลกแยกจากเพือนใหม่ ปรับตวั ให้ 90

การสรางเสริมปญญาผานกระบวนการสอ่ื สารสุขภาพ 91 เพ่ือปลกู ฝงพฤติกรรมสงเสรมิ สุขภาพท่ีดใี หนกั ศึกษาไทย เขา้ กบั เพือนใหม่ เพือนต่างเพศ หรือคนกลุ่มใหม่ จึงอาจกลาย เป็ นปัญหา ทงั นี ตอ้ งขึนอยู่กบั ปัจจยั ดา้ นอุปนิสัยใจคอ รวมทงั การอบรมบ่มเพาะจากครอบครัว และโรงเรียนชนั ประถมและมธั ยมในวยั เด็กมาดว้ ย อีกทงั ยงั มีปัจจยั ทีสาํ คญั มากอีก ประการหนึงคือ ทศั นคติของตวั นกั ศึกษาเอง ทีมองตนเอง มองเพือน มอง สุขภาพแวดล้อมรอบตวั รวมกนั เรียกว่าการมี “ทศั นคติในการมองโลก” อนั หมายถึง วธิ ีการคดิ การพจิ ารณา และมีความเชือในแตล่ ะเรืองแต่ละสิงทีแตกต่าง กนั ไปในแต่ละบุคคล โดยทศั นคติของแต่ละคน จะเกิดจากการอบรมเลียงดูจาก พืนฐานวฒั นธรรมความคิดความเชือของแต่ละครอบครัวทีถ่ายทอดผ่านมาจาก คาํ สงั สอนและพฤตกิ รรมการแสดงออกของพอ่ แม่และสมาชิกในครอบครัว ต่อมา เมือเติบโตมากขึนและได้รับการศึกษาเพิมเติม จึงทาํ ใหม้ ีความสามารถในการ แยกแยะสิงถูกสิงผิดเพิมมากขึน เพราะมีขอ้ มูลความรู้มากขึน จนอาจทาํ ใหเ้ กิด การพฒั นาปรับปรุงเปลียนแปลงทศั นคติแนวความคิดใหไ้ ม่เหมือนเดิม หรือหาก นกั ศึกษาไดเ้ คยผ่านเคยพบประสบการณ์ด้วยตนเองจากสถานการณ์จริงในชีวิต จริง ก็ยิงเป็ นเครืองสนบั สนุนทศั นคติความเชือ สนบั สนุนขอ้ มูลในการดาํ เนิน ชีวิตให้เป็ นไปตามรูปแบบทีตนเองศรัทธาเชือถือตามทศั นคติทีเปลียนแปลงไป จากเดิมอยา่ งชดั เจนมากขึน ดงั นนั นกั ศึกษาจึงควรตอ้ งระวงั และทาํ ความเขา้ ใจกบั ปัจจยั ต่างๆ เหล่านี คือ 1) ตอ้ งรักษาความใกลช้ ิดกบั ครอบครัว พ่อแม่พีน้อง เพือน ๆ ที บา้ น ดว้ ยการพูดคุย ผา่ นโทรศพั ทม์ ือถือ ผา่ นสือโซเชียลมีเดียต่างๆ หรือกลบั บา้ นใหบ้ ่อยหรือเมือมีโอกาส 2) ตอ้ งระมดั ระวงั ไมใ่ หต้ กเป็ นเหยอื “เทคโนโลย”ี ทีปัจจุบนั กา้ วไปไกล และอาจนาํ อนั ตรายมาสู่ผูท้ ีประมาทในหลายรูปแบบ เช่นการใส่หูฟังพูดคุย ระหวา่ งเดินขา้ มถนนตามลาํ พงั อาจนาํ ไปสู่อุบตั ิเหตุ การพูดคุยกบั คนแปลกหนา้ ผา่ นโทรศพั ท์มือถือ ผ่านอินเทอร์เน็ต การเปิ ดเผยขอ้ มูลส่วนตวั ตามเฟซบุ๊ก ฯลฯ การทาํ ความคุน้ เคยกบั เทคโนโลยี จึงควรเป็ นไปเพือหนทางทีสร้างสรรค์ 91

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสือ่ สารสขุ ภาพ 92 เพื่อปลกู ฝงพฤติกรรมสงเสริมสุขภาพที่ดใี หนักศึกษาไทย และมีความรอบรู้จนสามารถควบคุมเทคโนโลยี ไม่ใหส้ ่งผลร้ายเป็ นพิษภยั กบั ตวั ก ศึกษาทงั ทางตรงและทางออ้ ม 3) ความเขา้ ใจว่า ความรู้สึกเหงา เป็ นเรืองปกติสําหรับทุคน โดยเฉพาะ ในช่วงวยั รุ่น เมือร่างกายมีการเปลียนแปลงทางฮอร์โมน สร้างความสับสน อ่อนไหวให้วยั รุ่น ความเหงาจึงเป็ นส่วนหนึงของกระบวนการเจริญเติบโตของ มนุษย์ ความ รู้สึกเหงา ช่วยให้เกิดจินตนาการทีสร้างสรรค์ โดยการสืออารมณ์ เหงาออกมาเป็ นโคลงกลอน หรือศิลปะต่าง ๆ เช่น เขียนหนังสือบท พรรณนา วาดรูปภาพ ปัน แกะสลกั ถ่ายรูป เล่นดนตรี ร้องเพลง ฯลฯ เป็นการ เติมเตม็ อารมณ์เหงา ไม่ยอมปล่อยใหต้ วั เองตกเป็ นเหยอื ความเหงา แต่ใชเ้ วลาแห่ง ความเหงาใหเ้ กิดประโยชน์ โดยตอ้ งยอมรับและทาํ ความคุน้ เคยกบั ความเหงา วา่ เป็นส่วนหนึงของชีวติ และทุกคนควรตอ้ งมีเวลาใหต้ นเองบา้ ง เพือสัมผสั อารมณ์ ของตนเอง เพือสะสมขอ้ มูลและเพือก้าวเขา้ ไปอยูใ่ นโลกแห่งความฝันบา้ งเป็ น บางครังบางคราว 4) หากิจกรรมจิตอาสา หรือเป็ นสมาชิกชมรม ออกกาํ ลงั กาย เล่น กีฬา เพอื รักษาและพฒั นาสุขภาพกายและสุขภาพใจ การเปลยี นแปลงทางสภาวะจติ ใจหรืออารมณ์ของวยั นกั ศึกษา ในวยั ของนกั ศึกษาระดบั ปริญญาตรีส่วนใหญ่จะอยทู่ ีราว 18 – 21 ปี เป็ น ช่วงวยั ทีมีอารมณ์และความรู้สึกทีเกิดจากการมีสิงเร้าต่างๆ มากระตุน้ เป็ น อารมณ์ทีเกิดขึนอยา่ งรวดเร็วและอาจมีความรุนแรงแต่เปลียนแปลงไดง้ ่าย ดงั นนั จึงส่งผลต่อสภาวะจิตใจของตนเองให้เกิดความวติ กกงั วล ฟุ้งซ่านและเป็นเรืองง่าย ทีจะถูกชกั นาํ ใหเ้ กิดความรู้สึกอยากทดลองทงั ในดา้ นทีดีและดา้ นทีไม่ดี อารมณ์ที หมายไปถึงความคิดชวั วูบของวยั นักศึกษา จึงอาจแสดงออกด้วยพฤติกรรมทีไม่ เหมาะสมในบางสถานการณ์หรือแสดงออกอยา่ งไม่มีเหตุผลใดๆ รองรับ จึงมกั ไม่ คอ่ ยถูกตอ้ ง โดยจะปรากฏอารมณ์ตา่ ง ๆ ของวยั นกั ศึกษา ดงั นี 92

การสรางเสรมิ ปญญาผานกระบวนการสื่อสารสขุ ภาพ 93 เพื่อปลกู ฝง พฤติกรรมสงเสริมสุขภาพท่ีดใี หนักศึกษาไทย 1) ความอยากรู้อยากเหน็ วยั นกั ศึกษามกั จะเกิดความอยากรู้อยากเห็นใน สิงทีจะเกิดขึนในภายภาคหนา้ หรือสิงทีปกปิ ดซ่อนเร้น โดยเฉพาะ เกียวกบั เรืองเพศตรงขา้ ม เช่น ความเร้นลบั เกียวกบั การสืบพนั ธุ์ อวยั วะเพศของฝ่ ายตรงขา้ ม 2) ความกังวลใจ อาจเป็ นความกงั วลในเกียวกับเรืองสมาชิกญาติกา ภายในบา้ น ความสัมพนั ธ์ทางสังคม การเปลียนแปลงทางร่างกาย ของตนเอง เป็ นตน้ 3) ความโกรธ เป็ นการแสดงออกของอารมณ์ทีก้าวร้าวรุนแรง อาจ แสดงเห็นโดยทางตรงในลักษณะของความโกรธ เช่น ใช้คาํ ด่าทอ แสดงกิริยาไม่สุภาพ หรือแสดงออกทางอ้อมโดยเก็บตัวอยู่เงียบ ๆ คนเดียว และไม่ยอมพูดจากบั ใคร ความรุนแรงของความโกรธ ขึนอยูก่ บั ความคบั แคน้ ใจทีเกิดขึน ถา้ ไดร้ ับการต่อตา้ นอยา่ งรุนแรง หรือสิงทีตอ้ งการนันมีความหมาย ต่อตนเองมากอารมณ์โกรธจะ รุนแรงมากและมีเวลานานตามไปดว้ ย 4) ความกลวั เกิดขึนเมือรู้สึกวา่ ตนเองไมป่ ลอดภยั ส่วนใหญ่เป็ นความ กลวั เกียวกบั การปรับตวั ให้เข้ากับสังคมและเกียวกับรูปลกั ษณ์ของ ร่างกายนอกจากทาํ ให้กลวั แลว้ ยงั ทาํ ใหห้ งุดหงิดอีกดว้ ย 5) ความริษยา อารมณ์ริษยาอาจแสดงออกมาในรูปของความโกรธ อย่างรุ นแรงและไม่มีเหตุผล สาเหตุมักเกิดจากปัญหาเรื องต่าง เพศ ซึงบางครังวยั รุ่นไม่สามารถยบั ยงั อารมณ์อาจก่อให้เกิดการ ทะเลาะวิวาทได้ หรือการรู้สึกวา่ ถูกแยง่ ความรัก ความสนใจไปโดย คนอืนๆ 6) อารมณ์รัก วยั นกั ศึกษาจะมีความรักประเภทใหญๆ่ เช่น -ความรักของตนเอง ไดแ้ ก่ ความรักและดูแลเอาใจใส่สุขภาพ ความเป็นไปของตนเอง เช่น ทรวดทรง ความงามของ ใบหนา้ การเลือกเครืองแตง่ กาย เป็นตน้ 93

การสรางเสรมิ ปญญาผานกระบวนการสอื่ สารสุขภาพ 94 เพ่ือปลกู ฝงพฤติกรรมสงเสริมสุขภาพที่ดีใหน ักศึกษาไทย -ความรักเพือน โดยจะใหค้ วามรัก และสนบั สนุนเพอื เพศเดียวกนั โดยรวมกลุ่มเพือนทีมีลกั ษณะนิสัยใจคอและรสนิยมเดียวกนั -ความรักเพศตรงขา้ ม วยั นกั ศึกษาเมือมีความพึงพอใจเพือนต่าง เพศ มกั มีอารมณ์ทีรุนแรงอาจมีผลกระทบกระเทือนต่อชีวติ และ อนาคตของตนเองไดม้ าก -ความรักต่อคนทีเทิดทูนเป็นพเิ ศษ วยั นกั ศึกษามกั จะรักคนทีมี ความเก่ง ความสามารถพเิ ศษในทางใดทางหนึง เทิดทูน บูชา อยากเอาแบบอยา่ ง โดยยดึ ถือเป็นแบบทีจะปรับปรุง บุคลิกภาพของตนเองในอนาคต 7) อารมณ์สนใจ วยั นกั ศึกษาจะมีพลงั มาก จึงมกั สนใจเรือง สุขภาพ เรืองความรัก เรืองเพศ เล่นกีฬา การทาํ งานเกียวกบั เครืองยนตก์ ลไก และอืนๆ อีกมากมายทีนกั ศึกษามีความสนใจ เฉพาะตน แนวทางการควบคมุ สภาวะจิตใจหรืออารมณ์เพือให้เป็ นคนทมี อี ารมณ์ดี วยั นกั ศึกษา มกั ประสบปัญหาการมีสภาวะจิตใจหรืออารมณ์ทีแปรปรวน ฟุ้งซ่าน ดังนันจึงควรต้องหมนั ฝึ กปฏิบตั ิหรือพึงระลึกไวเ้ สมอว่าตนเองกาํ ลงั มี อารมณ์เช่นไรและจะหาหนทางปลดปล่อยอารมณ์ทางลบของตนเองไดอ้ ยา่ งไรให้ เร็วทีสุด เพราะการห้ามมิให้เกิดอารมณ์ขุ่นมวั หรออืนๆ คงยากทีจะห้ามได้ การ เรียนรู้วธิ ีการจดั การกบั สภาวะจิตใจหรืออารมณ์นนั ๆ จึงเป็ นสิงสําคญั สําหรับวยั ของนกั ศึกษา โดยมีรายละเอียด (สํานักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา 2562) ดงั นี 94

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการสื่อสารสขุ ภาพ 95 เพ่ือปลกู ฝง พฤติกรรมสงเสริมสุขภาพที่ดใี หนกั ศึกษาไทย 1) ตอ้ งฝึ กสํารวจและรู้เท่าทนั อารมณ์ตนเองวา่ ขณะนีตนเองรู้สึกอยา่ งไร มี อารมณ์แบบไหน ดีหรือไม่ ถา้ รู้วา่ ตนเองกาํ ลงั หงุดหงิด ควรตอ้ งทาํ เช่น ไรมิใหเ้ กิดความไม่ดีงามออกมาจากตวั เราเป็ นผเู้ ริมตน้ ตอ้ งพยายามระงบั อารมณ์เสียนนั ใหผ้ อ่ นคลายและสงบลงให้เร็วทีสุด คือ ตอ้ งฝึ กจนสมารถ รู้ไดว้ ่าตนเองกาํ ลังเกิดอารมณ์ทีอาจทาํ อนั ตรายตวั เองและผูอ้ ืนได้ จึง ฝึ กฝนขนั ตอนต่อไป คือ พยายามควบคุมอารมณ์ตนเองด้วยวิธีการที เหมาะสมกบั ตนเอง เช่น คิดถึงใบหนา้ ของคุณพ่อคุณแม่หรือผูป้ กครอง เริมเอาใจไปจดจ่อกบั การนบั เลข 1-10 หรือการเลียงออกจากทีตรงนนั ไป ก่อนดว้ ยการเดินออกไปผอ่ นคลายใหอ้ ารมณ์เยน็ ลง หรือไปเขียนขอ้ ความ ระบายความรู้สึกลงสมุดหรือใส่ลงในไลนส์ ่วนตวั เป็นตน้ 2) ตอ้ งฝึ กเรียนรู้ ศึกษาอารมณ์ของตนเองและผูอ้ ืนให้มากขึน เช่น การดู สารคดีการดูยูทูบ การอ่านหนังสือทีเกียวข้อง การพูดคุยกับผู้มี ประสบการณ์ การสังเกตจากชีวิตจริงหรือตวั ละครทีแสดงว่าอะไร ดี อะไรไม่ดีและนํามาเปรียบเทียบกบั ตนเองวา่ เคยเกิดอารมณ์เช่นไร เหมอื นกบั ละครทีดูหรือไม่ และจะแกไ้ ขอยา่ งไร 3) ตอ้ งพยายามหลีกเลียงสถานการณ์ทีเร้าอารมณ์ให้เกิดความหงุดหงิด ราํ คาญใจ เศร้า ตืนตระหนกหรือตกใจ 4) พยายามข่มใจใหเ้ ยน็ ลง สงบนิง สามารถระงบั อารมณ์ใหเ้ ป็ นไปทีละเล็กที ละนอ้ ยอยา่ งอดทน 5) ฝึ กนิสยั ทาํ กิจวตั รประจาํ ทีช่วยให้เพลิดเพลินและอารมณ์ดี 6) มีอารมณ์ขนั รืนเริงอยเู่ สมอ มองโลกในแง่ดี สนุกสนาน ………………………………………………………………………… 95

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการสอ่ื สารสขุ ภาพ 96 เพ่ือปลูกฝง พฤติกรรมสงเสรมิ สุขภาพท่ีดใี หน ักศึกษาไทย เพือการแลกเปลียนเรียนรู้ร่วมกันในการสร้างความเข้าใจ จดจําได้และ สามารถนาํ ไปประยกุ ต์ใช้ได้อย่างเป็ นรูปธรรม ก่อเกิดประโยชน์อย่างแท้จริงในบท นีเกยี วกบั ผลกระทบจากการเรียนและดาํ เนินชีวติ ในมหาวทิ ยาลยั ของนักศึกษาไทย ดังนี 1. ผูอ้ ่านคิดวา่ ผลกระทบจากการเรียนและดาํ เนินชีวิตในมหาวิทยาลยั ของ นกั ศึกษาไทยในดา้ นสุขภาพร่างกายนนั มีผลดา้ นใดมากทีสุดและเพราะ เหตุใด 2. ผูอ้ ่านคิดว่าผลกระทบจากการเรียนและดาํ เนินชีวิตในมหาวิทยาลยั ของ นกั ศึกษาไทยในดา้ นสุขภาพจติ ใจนนั มีผลดา้ นใดมากทีสุด เพราะเหตุใด 3. ผูอ้ ่านคิดวา่ ผลกระทบจากการเรียนและดาํ เนินชีวิตในมหาวิทยาลยั ของ นักศึกษาไทยในด้านสุขภาพร่างกายและสุขภาพจิตใจนัน ด้านใดส่ง ผลลพั ธ์มากทีสุด เพราะเหตุใด 96

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสื่อสารสขุ ภาพ 97 เพ่ือปลกู ฝงพฤติกรรมสงเสริมสุขภาพท่ีดีใหนกั ศึกษาไทย 97

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการสื่อสารสุขภาพ 98 เพ่ือปลูกฝง พฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพที่ดใี หน ักศึกษาไทย จุดมุ่งหมายของเนือหาสาระในบทนี เมือได้อ่านหนังสือในบทนีแล้ว จะทาํ ให้ผ้อู ่านได้รับรู้ถึงข้อมูลต่างๆ ดังนีคือ 3.1 ปัจจยั เชิงลบดา้ นพฤติกรรมการใชช้ ีวติ ของนกั ศกึ ษาไทย 3.2 อาการเจ็บป่ วยทางร่างกายส่วนใหญ่ของนกั ศึกษาไทย 3.3 ปัจจยั เชิงลบทีส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตใจของนกั ศึกษาไทย 3.4 ปัจจยั เชิงลบทีส่งผลกระทบต่อสุขภาพจติ ใจของนกั ศึกษาไทย 98

การสรางเสรมิ ปญญาผานกระบวนการส่ือสารสขุ ภาพ 99 เพ่ือปลูกฝงพฤติกรรมสงเสริมสุขภาพท่ีดใี หนักศึกษาไทย …………………………………………………………………… ผูเ้ ขียนไดท้ าํ การวจิ ยั โดยสํารวจขอ้ มูลจากนักศึกษาทีกาํ ลงั เรียนในคณะ นิเทศศาสตร์ คณะบริหารธุรกิจ คณะศิลปศาสตร์ คณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์และ สวัสดิการสังคม คณะภาษาและวัฒนธรรมจีน คณะสาธารณสุ ขศาสตร์ มหาวิทยาลยั หัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติและ คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการ สือสาร มหาวิทยาลยั ศิลปากร ประจาํ ปี การศึกษา 2560 และ 2561 รวมทงั สิน จาํ นวน 460 คน ผเู้ ขยี นตอ้ งการขอ้ มูลทีแทจ้ ริงจากกลุ่มนกั ศึกษาในมหาวิทยาลยั ดงั นนั จึง ได้ใช้วิธีการเก็บรวมรวบข้อมูลจากแบบสอบถามทีให้นักศึกษามีเวลาไปคิด ไตร่ตรองถึงปัญหาทางสุขภาพของตนเองวา่ 1. ตนเองมีปัญหาสุขภาพตรงไหน 2. ปัญหานนั เกิดจากสาเหตุใด 3. มีอาการเป็นเช่นไร 4. มีแนวคิดในการดูแลรักษาสุขภาพของตนเอง อยา่ งไร โดยคาํ ตอบทีผเู้ ขยี นไดร้ ับมานนั เป็ นปัญหาทีเกิดขึนจริงกบั ตวั นักศึกษา แต่ครูอาจารย์ หรือแม้แต่ผู้ปกครอง อาจยงั ไม่ทราบว่าบุตรหลาน เจ็บป่ วยไม่สบายทางดา้ นร่างกายตรงไหน เพราะไม่ไดไ้ ถ่ถามกนั เป็ นประจาํ จึง อาจส่งผลใหอ้ าการเจบ็ ป่ วยนนั ๆ ลุกลามเป็ นปัญหาใหญ่ขึนมาได้ เมือถูกละเลยไม่ ใส่ใจดูแลรักษาอยา่ งจริงจงั หรือความไมส่ บายทางดา้ นสุขภาพจิตใจทีตวั นกั ศึกษา รู้ตวั เองเพียงผเู้ ดียว โดยทีไม่เคยพูดหรือเล่าให้ผูป้ กครอง ครูอาจารยแ์ มแ้ ตเ่ พือนๆ ได้รับฟัง อนั อาจจะนาํ พาไปสู่การไม่ได้รับการแก้ไขหรือการหาทางออกของ ปัญหาตนเองอยา่ งผดิ พลาดกเ็ ป็ นไปได้ 99

การสรางเสรมิ ปญญาผานกระบวนการส่อื สารสุขภาพ 100 เพ่ือปลูกฝง พฤติกรรมสงเสริมสุขภาพท่ีดีใหน กั ศึกษาไทย ดงั นนั ขอ้ มูลทงั หมดทีนาํ เสนออยู่ในหนังสือเล่มนี จึงเป็ นขอ้ มูลจริงทีมี คุณค่ายิง เพราะทาํ ให้ทราบว่า ผูป้ กครอง ครูอาจารย์ ไม่ควรละเลยทีจะสือสาร พูดคุยกับตวั บุตรหลานทีกาํ ลงั เป็ นวยั รุ่นเป็ นนักศึกษาอยู่ในมหาวิทยาลยั อย่าง จริงจงั และสอบถามสารทุกขส์ ุกดิบกนั อยา่ งสมาํ เสมอ เพือให้นกั ศึกษาไดร้ ะบาย หรือบอกเล่าสิงทีเกิดขึนกบั ตนเองจนส่งผลต่อสุขภาพร่างกายและสุขภาพจิตใจ ตงั แต่ในระยะเริมแรกก่อนทีจะสายเกินไปจนแกไ้ ขลาํ บากมากขึน นอกจากนนั ผเู้ ขียนยงั ไดใ้ ชว้ ธิ ีการเกบ็ ขอ้ มูลดว้ ยวธิ ีการสนทนาพูดคุย การ แลกเปลียนความคิดเห็นในชนั เรียนอยา่ งเป็ นกนั เอง ไม่ให้บรรยากาศเคร่งเครียด เพือให้นกั ศึกษากลา้ ทีจะพูดเปิ ดเผยความในใจความอึดอดั คบั ขอ้ งใจในสุขภาพ ร่างกายและสุขภาพจิตใจของตนเองอย่างแทจ้ ริงออกมา โดยการตงั คาํ ถามเพือ คน้ หาคาํ ตอบและรวบรวมขอ้ มูลดา้ นปัจจยั ทีมีผลเชิงลบตอ่ พฤติกรรมสุขภาพของ นกั ศึกษา ในความคิดเห็นหรือประสบการณ์จากเพอื นหรือของตวั นกั ศึกษาเอง โดยคาํ ตอบทีเป็ นขอ้ มูลดิบ (Data) จากนกั ศึกษา ซึงผูเ้ ขียนได้รวบรวมไว้ มีรายละเอียดดงั นี …………………………………………………………………………. o คิดว่าการนอนดึกแล้วตืนเช้า ทาํ ให้ร่างกายอ่อนเพลีย ไม่มีแรง จงึ ส่งผลทาํ ลายสุขภาพ o การดองงาน การบา้ นทีอาจารยส์ ังไว้ จนถึงคืนก่อนส่งหรือการ อ่านหนังสือในคืนก่อนสอบ ทาํ ให้เราหักโหมตวั เองจนไม่ได้ นอนหรือไม่ได้พกั ผ่อนเต็มที ผลทีตามมาจากการอดหลบั อด นอน คือ หน้าตาทรุดโทรม ขอบตาดาํ หน้าหมองคลาํ ไม่สดใส และส่งผลใหเ้ กิดการนอนไมเ่ ป็ นเวลา การกินไม่เป็ นเวลา ซึงเป็ น ผลทาํ ใหอ้ ว้ นง่ายดว้ ยอีกเช่นกนั o การทีมีปัญหาหนกั ๆ ทาํ ให้ฉนั เครียดและเกิดอาการนอนไมห่ ลบั o จะเป็ นคนนอนดึกประจาํ ชอบปิ ดไฟเล่นมือถือตอนกลางคืน ทาํ ใหส้ ายตาพร่ามวั มองอะไรเบลอๆ 100

การสรางเสริมปญญาผานกระบวนการส่ือสารสุขภาพ 101 เพ่ือปลกู ฝงพฤติกรรมสงเสริมสุขภาพท่ีดีใหนกั ศึกษาไทย o เป็ นคนดืมนาํ นอ้ ย ดืมนาํ ไม่เพียงพอจนทาํ ให้เกิดเป็ นอาการร้อน ในอยบู่ อ่ ยๆ o คิดว่าการพกั ผ่อนไม่เพียงพอ ส่งผลทําให้สุขภาพร่างกายไม่ แขง็ แรง รู้สึกเฉือยชา ออ่ นเพลียตลอด o เป็นคนกินอาหารไมต่ รงเวลา ทาํ ให้ปวดทอ้ งเสียดๆ จุกๆ ประจาํ o การมีโรคประจาํ ตวั ภูมิแพ้ เป็นผดผืนคนั ทาํ ให้ใชช้ ีวติ ลาํ บาก ทาํ กิจกรรมอะไรกบั เพอื นๆ ไม่สะดวก รู้สึกอึดอดั o มีงานเยอะทีตอ้ งทาํ และเป็ นคนนอนดึก เล่นโทรศพั ทม์ ือถือเกือบ ตลอดเวลา ส่งผลให้พกั ผ่อนไม่เพียงพอ ไม่ค่อยชอบทานอาหาร เช้า มีความเครียดจากการเรียนทีมีหลายวชิ า เรียนรู้เรืองบา้ งไม่รู้ เรืองบา้ ง กลวั วา่ เกรดจะออกมาไม่ดี  พกั ผอ่ นไม่เพยี งพอ ไม่ค่อยออกกาํ ลงั กาย ทานอาหารไมต่ รงเวลาเป็ น ประจาํ ทุกวนั เพราะมีกิจกรรมทีมหาวทิ ยาลยั เยอะ  นอนไมค่ ่อยหลบั โทรคุยกบั เพอื นมากเกินไป  มีความเครียด ชอบนอนดึก สูบบุหรี กินเหลา้ กบั เพือนๆ บา้ ง  นอนดึก รู้ตวั วา่ ติดโทรศพั ทม์ ากไป  สาเหตุของการเจ็บป่ วยส่วนหนึงคือ การนอนดึกและนอนไมค่ ่อยหลบั  การเล่นเกมในเวลาดึกๆ แสงนอ้ ยๆ ทาํ ใหพ้ กั ผอ่ นไมเ่ พียงพอ  ติดโทรศพั ทม์ ือถือ และเล่นโซเชียลมีเดียมากเกินไป  การพกั ผอ่ นนอ้ ยและความเครียดจากการเรียน  การคดิ มากเรืองคนรอบขา้ งทีเราเจอทุกๆวนั เลยทาํ ใหป้ วดหวั  ดืมนาํ นอ้ ย  ทานของไมม่ ีประโยชน์  ไม่ออกกาํ ลงั กาย  ทานของจุกจิก 101

การสรางเสรมิ ปญญาผานกระบวนการส่ือสารสุขภาพ 102 เพื่อปลกู ฝง พฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพที่ดใี หน ักศึกษาไทย  ความเครียดทีสะสมจากการทีเจอปัญหาต่างๆในช่วงเวลาใกลๆ้ กนั และหา ทางออกใหก้ บั มนั ไม่ได้  สุขภาพแวดลอ้ มรอบขา้ ง  การอา่ นหนงั สือสอบในแตล่ ะครังเพราะคะแนนในแตล่ ะครังมี ความสาํ คญั เป็ นอยา่ งมากทาํ ใหพ้ กั ผอ่ นนอ้ ยเพอื เตรียมตวั สอบ  การรับประทานอาหาร  การออกกาํ ลงั กาย  ความรู้สึก และอารมณ์ o กิจวตั รประจาํ วนั งานทีทาํ ในแตล่ ะวนั ทาํ ใหร้ ู้สึกเหน็ดเหนือย o การนอนดึกหรือ นอนเช้า พกั ผอ่ นไม่เพียงพอ ไม่ตรงเวลา กินแต่ ของทีเป็ นโทษต่อร่างกาย o ความอว้ น การทานอาหารเยอะ o รับประทานอาหารไม่ครบ5หมู่ ไม่คอ่ ยออกกาํ ลงั กาย o นาํ หนกั ตวั ไมล่ ดลงแมต้ งั ใจลด o นอนดึกหรือเล่นโทรศพั ทม์ ือถือเป็ นระยะเวลานาน พกั ผอ่ นไม่ เพียงพอตอ่ การนอนหลบั ในแตล่ ะวนั o นอนหลบั พกั ผอ่ นไม่เพยี งพอ o การนอนดึก การพกั ผอ่ นไม่เพยี งพอ ไมอ่ อกกาํ ลงั กาย o ความเครียด o ดืมสุรา สูบบุหรี อดนอน กินของทีมีไขมนั สูงมากเกินไป o เป็ นคนทีไม่ชอบดืมนาํ วนั หนึงๆ ดืมนาํ นอ้ ยมากๆ ทาํ ให้ร่างกาย มีนาํ นอ้ ยเกินไปทาํ ใหร้ ่ายกายเหนือยง่ายแลว้ ก็เพลียบอ่ ยๆ o ขีเกียจ เล่นมือถือ นอนดึก 102

การสรางเสรมิ ปญญาผานกระบวนการส่ือสารสขุ ภาพ 103 เพื่อปลูกฝง พฤติกรรมสง เสริมสุขภาพท่ีดีใหน กั ศึกษาไทย o ปัจจัยทีมีผลเชิงลบคือ ค่าใช้จ่ายทีไม่เพียงพอ ส่งผลให้เกิด ความเครียด ทาํ ให้สุขภาพทงั กายและใจแย่ไปพร้อมกนั ซึงเป็ น เหตุการณ์ทีดิฉันกาํ ลงั เผชิญอยูต่ อนนี เพราะค่าใชจ้ ่ายของดิฉัน ค่อนขา้ งทีจะตอ้ งใชจ้ ่ายมาก เลยทาํ ใหต้ อ้ งทาํ งานไปดว้ ยเพือส่ง ตวั เองเรียน และจ่ายค่าใชจ้ ่ายส่วนตวั ต่างๆ จนบางทีไม่เพียงพอ ในการใช้ ซึงดิฉันคิดว่าเป็ นปัจจยั เชิงลบทีมีผลอย่างมากและ หลายคนก็น่าจะเผชิญอยู่ o เครียดเรืองเรียนเรืองคนรอบขา้ งเรืองการใชช้ ีวติ ในแตล่ ะวนั o การเล่นโทรศพั ท์ในทีมืด หรือการเล่นโทรศพั ท์ในทีไม่มีแสง เพียงพอ o ความเครียดจากการเรียน เรืองส่วนตวั และปัญหาต่างๆในชีวิต ที บางครังมกั เขา้ มาพร้อมกัน ในเวลาเดียวกนั จนบางครังไม่รู้จะ แกป้ ัญหาไหนก่อนดี เกิดการกดดนั ตวั เอง o มีความเครียด การไม่ออกกาํ ลงั กาย การพกั ผอ่ นไม่เพียงพอ การ แบง่ เวลาเรียน เล่น พกั ผอ่ นยงั ไมด่ ีไมถ่ ูกตอ้ ง ทาํ ใหท้ รุดโทรม  สุขภาพแวดลอ้ มของการดาํ เนินชีวติ ในมหาวทิ ยาลยั และทีหอพกั ทาํ ใหไ้ ม่ ค่อยไดอ้ อกกาํ ลงั กาย นงั คุยกบั เพอื นนานๆ  สุขภาพสงั คมทีเราอยทู่ าํ ใหห้ ดหู่ รู้สึกเขา้ กบั เพือนไม่ค่อยได้ รู้สึกแตกต่าง  พนื ฐานของครอบครัวมีผลต่อการดาํ เนินชีวติ ในมหาวทิ ยาลยั ทีบางครัง แตกตา่ งจากเพือนๆ ทาํ ใหต้ อ้ งทาํ ตามเพอื นทงั ทีรู้วา่ ไม่ค่อยถูกตอ้ งหรือไม่ ถูกกบั นิสยั ของตวั เอง o การดูแลเอาใจใส่สุขภาพไม่ค่อยดี ไมใ่ ส่ใจ o การนอนดึก o ความเครียด/ความกงั วลภายในจิตใจ o กินขา้ วไม่ตรงเวลา 103

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสอ่ื สารสุขภาพ 104 เพ่ือปลูกฝง พฤติกรรมสงเสริมสุขภาพที่ดีใหน ักศึกษาไทย o การฝื นตัวเองในการอ่านหนังสือจนอดหลบั อดนอนหรือการ ทาํ งานทีหนกั จนร่างกายรับไม่ไหว o พกั ผอ่ นไมเ่ พียงพอ เครียด กดดนั ความเครียด  นอนไมเ่ พยี งพอ  กินของไม่มีประโยชน์ o การนอนดึก หรือการทาํ การบา้ นอ่านหนงั สือ ดูซีรี เล่นเกมจนดึก มากเกินไป o พกั ผอ่ นไมเ่ พยี งพอ เล่นโทรศพั ทใ์ นทีแสงนอ้ ย ปัญหาส่วนตวั  ไม่ออกกาํ ลงั กายทาํ ใหอ้ ว้ นและเหนือยงา่ ย  ไมท่ านผกั ทาํ ใหท้ อ้ งผกู บอ่ ย  นอนดึกทาํ ใหส้ ิวขึน o คิดมากทางดา้ นผลการเรียน การนอนดึกในแต่ละคืน และการตืน สายบอ่ ยๆในช่วงวนั หยดุ ยาวทีผา่ นมา ทาํ ใหพ้ กั ผอ่ นไม่เพยี งพอ o นอนไม่เพียงพอ พกั ผ่อนน้อย กินอาหารทีไม่เป็ นประโยชน์ต่อ ร่างกาย o การพกั ผอ่ นไม่เพียงพอ การเล่นโทรศพั ทเ์ ป็ นเวลานานๆ ไม่ออก กาํ ลงั กาย o ความเครียด ควนั บุหรี o นอนไมห่ ลบั นอนดึก o การพกั ผอ่ นทีไมเ่ พียงพอ ทาํ ใหร้ ่างกายออ่ นเพลีย o ไม่รับรู้การเรียนรู้จากภายนอก o คา่ นิยมการสูบบุหรีหรือดืมแอลกอฮอล์ o การกลนั ปัสสาวะหรืออุจจาระบอ่ ยๆ ทาํ ใหส้ ่งผลเสียต่อสุขภาพ o ทศั นคติส่วนตวั ในเรืองของการมองโลก o ความเชือส่วนตวั ทีแตกตา่ งจากสังคม 104

การสรางเสริมปญญาผานกระบวนการสื่อสารสุขภาพ 105 เพ่ือปลกู ฝงพฤติกรรมสงเสริมสุขภาพท่ีดีใหน ักศึกษาไทย o แพเ้ ครืองสาํ อางหนา้ เป็ นสิว o การทีกินแต่ของทอดของมนั และของหวานจนทาํ ให้เป็นสิวและ อว้ นขึนกวา่ เดิม o การกดดนั ตวั เอง การกดดนั จากทางบา้ นและคนรอบขา้ ง o นอนดึก ทาํ งานพิเศษหกั โหมเกินไป o สาเหตุของปัญหาสุขภาพจากพฤติกรรมสุขภาพคือ การเดินทาง มาเรียนในทุกๆเชา้ เพราะบา้ นอยหู่ ่างไกลจากมหาวทิ ยาลยั ตอน กลบั กว่าจะถึงบา้ นก็ดึก กลบั มาก็นอนไม่หลบั และตอ้ งตืนเชา้ มา เรียน  ความคิดความจาํ ไม่ค่อยดีเทา่ ทีควรเพราะเนืองจากนอนดึก นอนนอ้ ย นอนไมเ่ ป็ นเวลา และการออกกาํ ลงั กายลดความอว้ นไม่เป็นผลสาํ เร็จ เพราะเนืองจากขาดวินยั ในตนเองและความขีเกียจ หนา้ ตาหมองคลาํ ไม่ สดใส มีสิว อว้ นง่าย  เรียนทุกวนั จนั ทร์ถึงศุกร์แต่ละวนั เลิกคาํ ทาํ ใหฉ้ นั รู้สึกเหนือยในการตืน เชา้ มาเรียนและการเดินทางมาเรียนและการเดินกลบั บา้ นทีแสนลาํ บาก  เรียนเยอะเกินไปตอ้ งอ่านหนงั สือจนไม่มีเวลานอน  ชอบนอนตะแคงขา้ งเป็นเวลานาน เครียด  การทีไมด่ ืมนาํ ทาํ ใหร้ ่างกายขาดนาํ  การนอนดึกจากการอา่ นหนงั สือสอบหรือการทาํ การบา้ นทาํ ใหร้ ่างกาย เกิดการพกั ผอ่ นไมเ่ พยี งพอ  การไม่รับประทานอาหารทาํ ใหส้ ่วนต่างๆของร่างกายขาดพลงั งานจึงเป็น สาเหตุต่างๆ ของปัญหาดา้ นสุขภาพ  เครียดเรืองเรียน  พกั ผอ่ นนอ้ ยทานอาหารไมเ่ พียงพอดืมนาํ นอ้ ย  พกั ผอ่ นไม่เพยี งพอและกดดนั ตวั เอง 105

การสรางเสริมปญญาผานกระบวนการสื่อสารสุขภาพ 106 เพื่อปลกู ฝง พฤติกรรมสงเสรมิ สุขภาพท่ีดใี หนักศึกษาไทย  เล่นโทรศพั ทจ์ นเกินเวลาจนไมน่ ึกถึงสุขภาพ  ไม่ยอมนอน  การทีเล่นโทรศพั ทม์ ือถือจนเลยเวลานอน  เครียดจนปวดหวั เรียนเยอะเกินไป  เล่นโทรศพั ทน์ อนดึก  สมองทาํ งานหนกั เกินไป ใส่ใจอยูแ่ ต่เกม นอนไมเ่ พยี งพอในแตล่ ะวนั  เป็นคนวอกแวกง่าย สมาธิสัน ติดมือถือมากเกินไป  เรียนไม่รู้เรืองนอนพกั ผอ่ นนอ้ ยเกินไป  ใชส้ ายตามองจอในทีมืดๆ ทาํ ใหเ้ กิดการปวดตา  ดืมนาํ นอ้ ย  ไม่ออกกาํ ลงั กาย  นงั เล่นอินเทอร์เน็ตเวลานาน  ความเครียด ทาํ ให้นอนไมห่ ลบั หรือหลบั ไม่สนิท  ทานขา้ วไมต่ รงเวลา  มกั ดืมนาํ อดั ลมมากตามความตอ้ งการ  รอดูบอลช่วงกลางคืน  รับประทานอาหารไม่ถูกสุขลกั ษณะ ไม่มีสารอาหารครบถว้ น  นอนไม่ตรงเวลา นอนนอ้ ย ใชเ้ วลาหนา้ จอโทรศพั ทม์ ากกวา่ สังคมรอบ ขา้ ง จอ้ งและเล่นเป็ นเวลานานๆ  กินเยอะไป กินแตข่ องไมม่ ีประโยชน์  รับประทานอาหารไม่ตรงต่อเวลา และไม่รับประทานอาหารให้ครบ 5หมู่  ชอบกินเยอะ  ชอบนอนดึกตืนสาย เวลานอนดึกตืนเชา้ สมองมกั จะไมค่ ่อยทาํ งาน สายตา เริมมองเห็นไมค่ ่อยชดั 106

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสือ่ สารสุขภาพ 107 เพ่ือปลกู ฝงพฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพท่ีดใี หน กั ศึกษาไทย  นอนนอ้ ยและติดเล่นโทรศพั ทเ์ พลิน  คิดมากในเรืองเรียน กลวั ผลลพั ธ์จะออกมาไมด่ ี  รับประทานอาหารไม่ตรงเวลา  นอนดึก พกั ผอ่ นไมเ่ พยี งพอ  หกั โหมกบั งานมากเกินไป  ไมค่ อ่ ยดูแลสุขภาพและออกกาํ ลงั กาย  ดืมนาํ นอ้ ย ออกกาํ ลงั กายนอ้ ย  รับประทานอาหารไมค่ รบ5หมู่  นอนไม่เพยี งพอ แลว้ ไม่ออกกาํ ลงั กาย  เกบ็ ทุกเรืองทีเจอมาคิดทาํ ใหป้ วดหวั ละอาเจียน  กินเผด็ และอนั ปัสสาวะ  เล่นโทรศพั ทใ์ นทีมืดมากเกินไป  เรืองการเรียนและการทาํ ขอ้ สอบ กลวั ทาํ ไดไ้ ม่ดีเท่าทีควรจะทาํ ได้ กลวั พอ่ แม่ผดิ หวงั ในตวั เอง o เกิดจากความเครียด ชอบคดิ มากและชอบเก็บเรืองเล็กเรืองนอ้ ย มาคิดยาํ วนเวยี นอยูใ่ นหวั ตลอด จนกวา่ จะหาทางแกไ้ ขได้ o อากาศเปลียนแปลงบอ่ ย ไมค่ ่อยดูแลสุขภาพ o ทานอาหารไมต่ รงเวลา จึงทาํ ใหป้ วดทอ้ งอยบู่ อ่ ยๆ o นอนดึก ทาํ ใหพ้ กั ผอ่ นไมเ่ พียงพอ o ระบบขบั ถ่าย เป็นคนทีไม่ค่อยชอบกินผกั กินไดแ้ ตเ่ ลือกกินและ กินไดแ้ ค่บา้ งชนิดเลยทาํ ใหร้ ะบบขบั ถ่ายไมค่ อ่ ยดี o สายตา เมือก่อนเวลาทีดูทีวชี อบเขา้ ไปนงั ดู แบบใกลๆ้ จอเพง่ สายตามากเกินไป ชอบเล่นโทรศพั ทท์ ีมืดๆและเล่นโทรศพั ท์ มากเกินไป 107

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสอื่ สารสขุ ภาพ 108 เพ่ือปลูกฝงพฤติกรรมสง เสริมสุขภาพท่ีดใี หน ักศึกษาไทย  ความเครียดสะสม นอนหลบั ไมเ่ พียงพอ  กินขา้ วไมต่ รงเวลา  นอนไม่ตรงเวลา พกั ผอ่ นนอ้ ย เพลียสะสม เป็ นสาเหตุของการเกิดปัญหา สุขภาพและพฤติกรรมสุขภาพทีไมด่ ีตามมา  ชอบคิดมากไมว่ า่ จะเรืองเลก็ หรือใหญท่ ีจะเกบ็ มาคิดจนทาํ ใหต้ วั เองเครียด พอเครียดก็ทาํ ให้นอนไมห่ ลบั เพราะคิดมากเกิดไปทาํ ให้นอนไม่เพยี งพอ  นอนดึกเกินไป หรือถา้ มีเรืองมาทาํ ใหเ้ ครียดก็จะหาทางแกป้ ัญหาใหไ้ ด้  ทานอาหารทีมีกากใยอาหารนอ้ ยทาํ ใหข้ บั ถ่ายไม่สะดวกและไมอ่ อกกาํ ลงั กายอยา่ งสมาํ เสมอหรือออกกาํ ลงั ใหม้ ากกวา่ นี  ไม่คอ่ ยมีเวลาในการออกกาํ ลงั กายจึงทาํ ใหร้ ่างกายไมค่ อ่ ยแขง็ แรงเหนือย ง่ายและอว้ น  เป็ นคนทีไม่ชอบทานผกั ทานผกั ยากจึงทาํ ใหม้ อี าการทอ้ งผกู  นอนดึกบ่อยจนทาํ ใหส้ ิวขึนและหนา้ โทรม  รู้วา่ ตนเองเจบ็ แตไ่ ม่ยอมพกั ทาํ ใหไ้ ม่หายซกั ที  การเล่นโทรศพั ทม์ ือถือมากเกินไป การติดโลกออนไลน์จนเกินไป  สาเหตุเกิดมาจากการเล่นโทรศพั ทม์ ากๆ หรือ อาจจะเป็ นเพราะสายตาสัน เพมิ ขึน และชอบกินนาํ เยน็  เวลาเครียดมกั คิดมากนอนไมห่ ลบั เล่นโทรศพั ทเ์ ยอะเกินไป  รับประทานของหวานเยอะ  แพเ้ ครืองสาํ อางทีทาํ ให้อุดตนั  ปัญหาการเงิน การเรียน ทะเลาะกบั เพือนเขา้ กบั เพอื นไม่ได้  ตอ้ งมาเรียนทุกเชา้ แตก่ วา่ จะเดินทางมาถึงก็ไมท่ นั ทีจะรบั ประทานอาหาร เชา้ เลยทาํ ให้ปวดทอ้ งได้ 108

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสื่อสารสุขภาพ 109 เพื่อปลูกฝง พฤติกรรมสงเสรมิ สุขภาพที่ดใี หนักศึกษาไทย …………………………………………………………………………………… โดยผเู้ ขียนไดร้ วบรวมคาํ ตอบทีเป็นขอ้ มูลดิบ (Data) จากนกั ศึกษาทีกาํ ลงั เรียนในคณะนิเทศศาสตร์ คณะบริ หารธุรกิจ คณะศิลปศาสตร์ คณะสังคม สงเคราะห์ศาสตร์และสวสั ดิการสังคม คณะภาษาและวัฒนธรรมจีน คณะ สาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลยั หัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติและ คณะเทคโนโลยี สารสนเทศและการสือสาร มหาวิทยาลยั ศิลปากร ประจาํ ปี การศึกษา 2560 และ 2561 รวมทงั สินจาํ นวน 460 คน โดยมีรายละเอียดดงั นี …………………………………………………………………  การนอนไมค่ อ่ ยเพียงพอ  ภูมิแพต้ า่ งๆ เช่น แพฝ้ ่ นุ ละออง แพอ้ ากาศเยน็ ๆ  เป็นหวดั ……เหนือยลา้ ง่าย  ปวดหวั เมือยลา้ ปวดคอ  อว้ น…สายตาสัน อว้ น เป็ นสิว ใส่เสือผา้ อะไรก็ไม่สวย  ปวดตาบ่อยๆปวดหวั บ่อยๆ  ไทรอยด์ เป็ นคนไฮเปอร์ 109

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการส่อื สารสุขภาพ 110 เพื่อปลกู ฝง พฤติกรรมสง เสริมสุขภาพท่ีดีใหน ักศึกษาไทย  มีอาการปวดทอ้ งและเป็นโรคกระเพาะ  มีเสียงแหบ คอแหง้ ร้อนใน  นอนหลบั ยาก ปวดหวั ขา้ งเดียว กระดูกสนั หลงั คด สายตาสนั  ชอบปวดหวั บอ่ ยๆ ปวดหวั เป็นประจาํ  ความผดิ ปกติดา้ นการนอน เพราะฉนั นอนไมห่ ลบั หลบั ตาอยแู่ ตย่ งั ไม่ รู้สึกวา่ ตวั เองหลบั เพราะมเี รืองให้เครียดและคิดมาก  เนืองจากพกั ผอ่ นไม่เพียงพอสายตาสัน  ร่างกายออ่ นเพลีย ร่างกายทรุดโทรม ไมม่ ีแรง ปวดหวั รู้สึกไม่สบายอยู่ บอ่ ยๆ  ปัญหาหลงั ค่อมตงั แต่เด็กเพราะสะพายกระเป๋ าเป้หนกั ๆ, มกั นอนและกิน ไม่เป็นเวลาอนั เป็ นสาเหตุทีทาํ ใหอ้ ว้ นง่าย  ไมม่ ีโรคประจาํ ตวั แตม่ ีปัญหาหลงั คอ่ มตงั แตเ่ ดก็ เพราะสะพายกระเป๋ าเป้ หนกั ๆ, มกั นอนและกินไม่เป็ นเวลาอนั เป็นสาเหตุทีทาํ ให้อว้ นงา่ ย  สมองสังการเบลอ ปวดหวั ปวดตา  อ่อนเพลีย พกั ผอ่ นไม่เพียงพอเนืองจากนอนดึก  พกั ผอ่ นไม่เพียงพอบางวนั กินอาหารไมค่ รบ 3 มือ  อาการปวดหวั เครียด ไมม่ ีแรง(บางวนั )  เจ็บคอ คอแห้ง ปวดหลงั  ไมเกรน ปวดหวั ปวดตา และรู้สึกแยๆ่ ภายในใจส่งผลใหเ้ ครียดลง กระเพาะ  ปวดหวั ปวดทอ้ ง  ปวดทอ้ งบ่อยครังและไมส่ บายเมืออากาศเปลียนแปลง  พกั ผอ่ นไมเ่ พียงพอ  ปัญหาดา้ นสายตาทีเกิดจากการเพง่ หนา้ จอโทรศพั ทเ์ ป็ นเวลานาน  ภูมิคุม้ กนั ตาํ 110

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสอ่ื สารสขุ ภาพ 111 เพ่ือปลกู ฝง พฤติกรรมสง เสริมสุขภาพที่ดใี หนักศึกษาไทย  พกั ผอ่ นไมเ่ พียงพอ สายตาเริมแยล่ ง  เป็นโรคต่างๆตามมา เบาหวาน ความดนั เพอื นลอ้  ปวดทอ้ งบ่อย เวยี นหวั  เวลาเครียดจะกินมากกวา่ เดิม  เวลามองระยะทางไกล สายตาเริมเบลอๆ มกั ปวดหวั ตอนเชา้ ในช่วงเวลาที ชอบนอนดึก  เหนือยงา่ ย ปวดหวั ปวดทอ้ ง  ความเครียดทาํ ให้นอนไม่ค่อยหลบั ส่งผลใหพ้ กั ผอ่ นไมเ่ พยี งพอ  เป็นไขบ้ อ่ ยในระยะเวลานาน  ปวดหลงั ภมู แิ พ้ และอาการเจ็บฝ่ าเทา้ เป็ นระยะๆ  เคยเกิดอุบตั ิเหตุทาํ ใหม้ ีอาการปวดหวั เข่าเวลางอเขา่ มาจนถึงปัจจุบนั  ปวดหวั ปวดหลงั ปวดเนือปวดตวั ง่าย  ปวดหวั และอาเจียน  ปวดตา สายตาสัน เนืองมาจากการเล่นโทรศพั ทใ์ นทีมืด  คิดมากจนปวดศีรษะ คลืนไส้ หรือบางครังถึงขนั อาเจยี นออกมา  ปวดศีรษะ  เป็นหวดั ปวดทอ้ ง  ร่างกายออ่ นเพลีย  เป็ นคนระบบขบั ถ่ายไมค่ ่อยดี  สายตาสันและมกั จะแสบตาบ่อยๆ  เป็นหวดั บอ่ ยเพราะปรับสุขภาพอากาศไม่ค่อยทนั จึงทาํ ให้ป่ วยบอ่ ยๆเสมอ แตไ่ มห่ นกั เป็ นๆหายๆ  เวยี นหวั ปวดหวั ปวดทอ้ งเหนือย เพลีย และไม่สบายบอ่ ย  ปวดทอ้ งปวดหวั  ปวดเมือยตามแขนขา 111

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการส่ือสารสขุ ภาพ 112 เพ่ือปลกู ฝง พฤติกรรมสงเสริมสุขภาพที่ดใี หน กั ศึกษาไทย  เนืองมาจากนอนดึกเกินไปจงึ ทาํ ใหป้ วดหวั  ใชค้ วามคิดเยอะจนมอี าการปวดศรี ษะและมีปัญหาทางดา้ นการขบั ถ่าย  เหนือยงา่ ย ทอ้ งผกู ผวิ โทรมและสิวขึน  เกิดอาการปวดหวั อยบู่ ่อยครังและปวดทอ้ งเพราะทานอาหารไมต่ รงเวลา หรือบางครังก็ทานไมค่ รบมืออาหาร เพราะขาดการกินอาหารมือเชา้ เนืองจากการนอนตืนสาย  เจ็บคอ ปวดหวั ปวดตา  ออ่ นเพลียเหนือยง่าย ปวดหวั บ่อยๆ  ปวดหลงั ปวดเมือยตามตวั บ่อยๆ  เวยี นหวั คลืนไส้พกั ผอ่ นนอ้ ย  เป็นสิว หนา้ พงั เกิดอาการปวดหวั บ่อยๆ และมีอาการปวดทอ้ ง ประจาํ เดือนทีมาก  ผมเป็ นโรคเครียดลงกระเพาะ  ความเหนือยลา้ ของร่างกาย เหนือยง่าย ทาํ อะไรไม่คล่องแคล่ว  สมองเบลอเพราะพกั ผอ่ นนอ้ ย ปวดเมือยร่างกาย  อาการเหนือยง่าย หวั ใจเตน้ เร็วภูมิแพ-้ เป็นหวดั บอ่ ย  โรคไซนสั อกั เสบ จะมีอาการปวดตามากๆเวลาอากาศหนาวหรือเวลาทีไม่ สบายและเวลาทีตอ้ งใชส้ ายตานานๆ และสายตาสัน  เป็ นโรคภูมิแพ้ 112

การสรางเสริมปญญาผานกระบวนการสอื่ สารสุขภาพ 113 เพื่อปลูกฝง พฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพท่ีดใี หน ักศึกษาไทย โดยสรุปข้อมลู จริงทนี ักศึกษาตอบแบบสอบถามกลบั มา จะมีหลากหลายปัญหาทีเกิดขึนแบบซาํ ๆ กนั ก็มี ทีเป็ นปัญหาแตกต่างกนั ก็มี เช่น มกั นอนและกินไม่เป็ นเวลา เป็ นสาเหตุทีทาํ ให้อว้ นง่าย ปัญหาร่างกายอ่อนเพลีย ร่างกายทรุดโทรม ไม่มีแรง ปวดหัว ปัญหาความผดิ ปกติดา้ นการนอน เพราะนอน ไม่หลบั หลบั ตาอยู่แต่ยงั ไมร่ ู้สึกวา่ ตวั เองหลบั เพราะมีเรืองให้เครียดและคิดมาก ปัญหาหลงั คอ่ มตงั แตเ่ ด็กเพราะสะพายกระเป๋ าเป้หนกั ๆ ปัญหาสุขภาพทางร่างกาย ของดิฉนั คือ ความอว้ นดิฉนั ชอบทานอาหารตามใจปากไม่กลวั อว้ นไมส่ นแคลอรี ใดๆ ทงั สินยงั คงกินต่อไปอย่างมีความสุข แต่วา่ วนั นึงเพือนหลายๆ คนก็เริมทกั แลว้ วา่ “เหย้ อว้ นขึนนะเนีย” หรือ “พงุ ออกแลว้ เธอ” ตอนนนั ก็ยงั ไม่คิดอะไรคิดวา่ เพือนอาจจะแซวเล่นจนคนในครอบครัวทักว่าอ้วนขึนและบ่นทีดิฉันไม่ดูแล ร่างกาย ละเลยตนเองเดียวแก่ไปจะเป็ นโรคอว้ น พอเป็ นไรแลว้ จะลาํ บาก ทาํ ให้ ดิฉนั ตอ้ งมานงั คิดวา่ ควรหาทางแกเ้ พราะว่าไม่อยากโดนบ่นอีกดิฉนั จึงหาวธิ ีออก กาํ ลงั กายง่ายๆ ตามอินเทอร์เน็ต ควบคุมการทานอาหารลดนําอดั ลมโดยกาํ ลงั ติดตามผลอยเู่ ป็ นระยะ ปัญหาการกินอาหารไม่ตรงเวลาและกินเผด็ มากถา้ รสจืดหรือไม่ใส่พริกนี คือหนูไม่กินเลยผลลพั ธ์ทีออกมาก็คือ.....เขา้ โรงบาลอีกตามเคย เป็ นโรคกระเพาะ กินอาหารไม่ตรงเวลาละรสจดั เกินไปท้องว่างละกินเผด็ ทาํ ให้แสบทอ้ ง ทีบา้ น เตือนบ่อยมากแต่หนูไม่เคยฟังเลยเพราะกินแล้วอร่อยทุกวนั นีก็เลิกกินไม่ได้แต่ พยายามไม่ใส่พริกเยอะเท่าเมือก่อน เคยคิดทีจะไดเอทโดยการควบคุมอาหารและ ออกกาํ ลงั กายซึงแน่นอนอาทิตยแ์ รกมนั ออกมาดีมาก ออกกาํ ลงั กายสมาํ เสมอและ นานเกือบชวั โมงควบคุมอาหารหลงั 6 โมง คือ ไม่กินแลว้ ให้แม่ซือผลไมม้ าไวก้ นั หิวและมันทาํ ให้ลดจริงๆ สัดส่วนลดใส่กระโปรงกางเกงหลวมขึนแต่ขยนั อยู่ อาทิตยเ์ ดียวและทาํ ให้กลบั มากินแบบเดิมละอว้ นเหมือนเดิม เลยหาขอ้ มูลยาลด นาํ หนักทางโลกออนไลน์มีหลายยีห้อมากซึงตวั หนูเองลองกินไปหลายยีห้อผล ออกก็มาเป็ นทีน่าพอใจคนรอบข้างทกั ว่าผอมขึนเยอะแต่มนั มีข้อเสียทีตามมา เหมอื นกนั มนั ทาํ ให้ใจสันและหวิวรู้สึกไมอ่ ยากทาํ ไรเลย นอกจากนอนเฉยๆ และ 113

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสอ่ื สารสุขภาพ 114 เพื่อปลกู ฝง พฤติกรรมสงเสริมสุขภาพท่ีดีใหน ักศึกษาไทย เบืออาหารของทีเคยชอบกินไดน้ ิดเดียวหรือบางที คือ ไม่อยากกินเลยผลขา้ งเคียง สาํ หรับหนู คือ ถือวา่ รุนแรงในระดบั นึงเลย แต่กย็ งั ไมห่ ยดุ หนูเปลียนยหี ้อตามรีวิว หาขอ้ มูลหลายๆที ก็เป็นเหมือนกนั และผลเสียอีกขอ้ คือ ยามีราคาสูงทาํ ใหซ้ ือกิน ไมไ่ หว เลยหยดุ กินและหมดกาํ ลงั ใจทีจะออกกาํ ลงั ใจและควบคุมนาํ หนกั เพราะ เป็นคนชอบกินมาก การไดก้ ิน คือ ความสุข คุณตาชอบบอกวา่ หนูไม่ไดอ้ ว้ นเลย กินเยอะขนาดนี น่าจะอว้ นเป็ นหมแู ลว้ เลยเชือคุณตาวา่ ไม่อว้ น เลยไม่ลดนาํ หนกั อีกแลว้ เพราะการไดก้ ิน คือ ความสุขอยา่ งหนึงของหนูไปแลว้ ……..เป็นตน้ ส่วนตวั ผมแลว้ ทางดา้ นสุขภาพร่างกาย ไดร้ ับผลกระทบซึงแตกตา่ งจาก มธั ยมมากคือการทีเราตอ้ งเปลียนเวลานอน เปลียนเวลาตืน ซึงอาจจะทาํ ใหส้ ่งผล ตอ่ ทางดา้ นร่างกายไดค้ รับ เช่น การนอนพกั ผอ่ นไมเ่ ป็นเวลา หรือบางทีอาจจะ ไม่ไดน้ อนเลยก็อาจจะเป็ นไปไดค้ รบั ยงิ เวลาสอบนีแทบไมไ่ ดน้ อนเลยทีเดียวครับ เพราะตอนมธั ยมเราสบายมากคือไมต่ อ้ งเครียดมากขนาดนี ร่างกายกไ็ ม่เสีย แตพ่ อ เขา้ มหาลยั แลว้ ตอ้ งปรับสุขภาพร่างกายหลายๆอยา่ งมากขึนกวา่ เดิมครับ อาจจะทาํ ใหร้ ่างกายไมโ่ อเคแลว้ ส่งผลต่อการเรียนคือการหลบั ในห้องแลว้ ไมเ่ ขา้ ใจเนือหาที อาจารยส์ อน บางทีอาจจะไม่ไดไ้ ปเรียนเลยกเ็ ป็นไดค้ รับ ปัญหาทีเกิดกบั สุขภาพร่างกาย ไดแ้ ก่ เกิดอาการปวดหลงั เนืองจาก บางครังทาํ งานดึกและติดต่อกนั เป็นเวลาหลายวนั เกิดอาการสายตาสัน เนืองจาก จอ้ งหนา้ จอคอมพิวเตอร์เป็ นเวลานาน หลบั ยาก เนืองจากนอนหลบั ไม่เป็ นเวลา เกิดการปวดหวั เมือไมไ่ ดพ้ กั ร่างกายเป็ นเวลานาน เกิดอาการปวดทอ้ ง เนืองจาก กินอาหารไม่เป็ นเวลา 114

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสอื่ สารสุขภาพ 115 เพ่ือปลกู ฝงพฤติกรรมสงเสรมิ สุขภาพที่ดใี หนักศึกษาไทย จากข้อมูลทีเก็บมาจากกลุ่มนักศึกษา จะพบวา่ ปัญหาบางปัญหาทงั ดา้ นสุขภาพร่างกายซึงมีความเกียวโยงมาจากปัญหาสภาวะจิตใจหรืออารมณ์ของ กลุ่มวยั รุ่นนกั ศึกษาไทยนนั โดยส่วนใหญ่นกั ศึกษาไม่ค่อยไดบ้ อกกบั ผูป้ กครอง คุณพอ่ คุณแม่หรือญาติกา เพราะคิดวา่ ผปู้ กครองหรือแมแ้ ตค่ รูอาจารยอ์ าจคิดวา่ ไม่ เห็นวา่ น่าจะเกิดเป็นปัญหาขึนมาเลย เคา้ จึงไม่ค่อยอยากบอกปัญหาดา้ นสุขภาพกบั ผใู้ หญ่ในบา้ นมากนกั แตส่ าํ หรับตวั นกั ศึกษาทีเป็ นวยั รุ่นนนั กรณีต่างๆ ทีเด็กๆ พดู บอกออกมา หรือเขียนระบายออกมา เป็ นสิงทีเป็ นปัญหาใหญ่สําหรับตวั เคา้ ซึงผูใ้ หญ่ยงั อาจ ไม่ตระหนกั อยา่ งถ่องแทห้ รือยงั ไมใ่ ส่ใจอยา่ งลึกซึง ดงั นนั ผเู้ ขยี นจงึ ตอ้ งการนาํ เสนอขอ้ มลู เหล่านีใหผ้ ปู้ กครอง ครูอาจารยแ์ ละ รุ่นพีรุ่นเพือนของนักศึกษาทงั หลายได้รับรู้ปัญหาทางด้านสุขภาพร่างกายและ สุขภาพจิตใจอารมณ์ความรู้สึกของนกั ศึกษาอย่างตงั ใจดูรายละเอียด เพือใช้เป็ น ประโยชน์ในการช่วยกนั หาหนทางป้องกนั หรือแกไ้ ขปัญหาทีอาจจะเกิดขึน หรือ เกิดขึนไปแลว้ ใหท้ ุเลาลงไปใหจ้ งได้ 115

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการสือ่ สารสขุ ภาพ 116 เพื่อปลูกฝงพฤติกรรมสงเสริมสุขภาพที่ดีใหน ักศึกษาไทย 116

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสือ่ สารสุขภาพ 117 เพื่อปลกู ฝงพฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพท่ีดีใหน กั ศึกษาไทย …………………………………………………………………………………… โดยผเู้ ขียนไดร้ วบรวมคาํ ตอบทีเป็นขอ้ มูลดิบ (Data) จากนกั ศึกษาทีกาํ ลงั เรียนในคณะนิเทศศาสตร์ คณะบริ หารธุรกิจ คณะศิลปศาสตร์ คณะสังคม สงเคราะห์ศาสตร์และสวสั ดิการสังคม คณะภาษาและวัฒนธรรมจีน คณะ สาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลยั หัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติและ คณะเทคโนโลยี สารสนเทศและการสือสาร มหาวิทยาลยั ศิลปากร ประจาํ ปี การศึกษา 2560 และ 2561 รวมทงั สินจาํ นวน 460 คน โดยมีรายละเอียดดงั นี …………………………………………………………………………………….  ความวติ กกงั วลและมีอารมณ์เศร้า ทาํ ให้ฉนั มีอาการนอนไมห่ ลบั เครียด คิดมาก  คิดซาํ คิดยาํ บ่อยๆ มากๆ ในเรืองตา่ งๆ ทีทาํ ในแตล่ ะวนั จนบางวนั ปวดหวั  มีความเครียดในตวั สูง จากเรือราวในมหาวทิ ยาลยั ในแตล่ ะวนั  จติ ใจวอกแวก กงั วล ฟุ้งซ่านบอ่ ยๆ ไม่ค่อยสงบนิงเหมือนเพอื นๆ  เกิดภาวะซึมเศร้าเป็นระยะๆ ทาํ ใหเ้ บือหน่ายไม่อยากเรียน 117

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการสือ่ สารสขุ ภาพ 118 เพ่ือปลกู ฝงพฤติกรรมสง เสริมสุขภาพที่ดีใหน ักศึกษาไทย  บางครังจะมีความวิตกกงั วลมากเกินไป คิดมากเกินไปจนไม่ไดท้ าํ หรือคิด อยา่ งทีพดู มกั หนีปัญหาและค่อนขา้ งเกบ็ กด  เครียดและไมค่ อ่ ยพดู คุยกบั ผูค้ น  ไมค่ ่อยมนั ใจในตวั เอง  หงุดหงิดทีตอนนอนรู้สึกปวดฉีทาํ ใหไ้ มอ่ ยากดืมนาํ กอ่ นนอน  มีปัญหาแตไ่ ม่ชอบเล่าใหค้ นอืนฟัง  หงุดหงิดงา่ ย โมโหหิว และมีอาการปวดหวั คิดไรไมอ่ อกเพราะไม่ได้ รับประทานอาหาร  เครียดจนหวั ใจเตน้ ผดิ ปกติ  เครียดและมีเรืองตอ้ งใหค้ ิดหลายๆเรืองทาํ ใหไ้ มม่ ีสมาธิทาํ อะไร เมือไม่ คอ่ ยมีสติ  วติ กกงั วลอยเู่ สมอรู้สึกเศร้าและไมม่ ีความสุขอารมณ์ขึนๆลงๆ  คิดมากสมาธิสันง่วงนอนสมองคดิ ชา้  ชอบคิดมากชอบเอาเรืองไม่ดีกลบั ไปคิด  ความเครียดจากการเรียน  เครียดนอนไม่ค่อยหลบั เรืองกการเรียน  จิตใจเป็ นคนรุนแรง ชอบคิดในแงล่ บเสมอ  จิตใจไม่อยกู่ บั เนือกบั ตวั ไม่มีสมาธิเรียน  เครียดจากการทีเรียนไม่เขา้ ใจแรงกดดนั จากคนเก่งๆ  ชอบคิดแทนคนหรือคิดไปเองทาํ ใหต้ วั เองเครียดและแยล่ ง  เครียดบ่อยเครียดเรืองการเรียนทาํ ใหส้ ุขภาพแย่  มองโลกในแง่ลบในบางครัง  ชอบเก็บเรืองเลก็ ๆนอ้ ยๆมาคิดมาก  คิดมากเวลาเกรดออกกงั วลเวลาสอบในแตล่ ะวชิ ากลวั วา่ จะสอบไมท่ นั  ภาวะวติ กกงั วล เช่น ดา้ นสังคม 118

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสอ่ื สารสขุ ภาพ 119 เพ่ือปลกู ฝง พฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพที่ดใี หนกั ศึกษาไทย  การเสพติด Internet  คิดมากเกินไป คิดแตแ่ ง่ลบ  ความเครียด โรคซึมเศร้า  เครียดบ่อย คิดมาก ขีกงั วล  ชอบคิดมากเกินไป เวลาเจอปัญหาทีไมส่ บายใจ  ทอ้ แท้ หรือหมดกาํ ลงั ใจทาํ ใหร้ ู้สึกไมม่ ีแรงบนั ดาลใจในการทีจะทาํ อะไร ซกั อยา่ งหนึง  หงุดหงิดและเหนือยงา่ ย  กงั วล เกิดความเครียด หงุดหงิดง่าย  เกิดความกดดนั ไมส่ บายใจ วิตกกงั วล  วติ กกงั วลค่อนขา้ งงา่ ย อารมณ์แปรปรวน บางครังเกิดอาการเบือหน่าย และหมดหวงั ขึนมาแบบไมม่ ีสาเหตุ แตเ่ ป็นแคร่ ะยะสนั ๆ และ กลวั เขม็ ฉีด ยา กบั เครืองวดั ความดนั เนืองจากเหตุการณ์ประสบอบุ ตั ิเหตุในอดีต  มีความกงั วลในหลายๆเรืองแลว้ เกบ็ มาคิดมากเกินไป  เครียดมากเกินไป หงุดหงิดง่าย ไม่สนใจรอบขา้ ง  จะเก็บเรืองคนรอบขา้ งมาคิดมาก  มกั วติ กกงั วลกบั การกลวั สายตาไม่ดี  เวลาเครียดไม่ค่อยพูดใหใ้ ครฟัง ชอบทาํ ตวั ปกติเหมือนไม่มีเรืองอะไร เกิดขึน แตท่ ีจริงแลว้ คิดมากเวลาเรียนมกั จะเหม่อลอย ถา้ ไมห่ นกั จริงๆจะ ไม่คุยกบั ใครเลย  เป็ นคนทีชอบคิดมาก ชอบเก็บเรืองเล็กเรืองนอ้ ยและคาํ พูดของคนอืนมา คิด จนเกิดความเครียดและความกดดนั ในตวั เอง  เป็ นคนทีพอไดอ้ ยคู่ นเดียวแลว้ จะฟุ้งซ่านคิดอะไรเรือยเปื อย 119

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการสอ่ื สารสุขภาพ 120 เพ่ือปลูกฝง พฤติกรรมสง เสริมสุขภาพท่ีดใี หน กั ศึกษาไทย  กงั วลในเรืองการเรียนเป็ นพิเศษทาํ ใหค้ ิดมากอยบู่ อ่ ยๆถา้ ทาํ คะแนนหรือ สอบออกมาไดไ้ มด่ ีและบนั ทอนจิตใจค่อนขา้ งมาก  ซึมทงั วนั ไมอ่ ยากทาํ อะไร เหนือยใจ  ชอบคิดมากถา้ เรืองไหนไม่ค่อยสบายใจหรือกงั วลจะเครียดมากสุดๆจน ร้องไห้  มกั วติ กกงั วลกบั หลายๆเรือง เรืองเรียน อนาคตขา้ งหนา้  มีความเครียดดา้ นการศึกษาในบางรายวชิ าส่งผลทาํ ใหม้ ีปัญหาทางดา้ น จติ ใจ  เวลาเจอคนเยอะๆ จะไมค่ ่อยมนั ใจในตวั เอง  คิดมากเรืองคนรอบขา้ งไม่วา่ จะเป็ นเรืองครอบครัวหรือเรืองเพอื น  เครียดเรืองการเรียน เครียดเรืองอนาคตกลวั จะไม่เป็ นไปตามทีตนเองฝัน  คิดมากเวลาเกรดออกมาแลว้ ไมต่ รงตามทีหวงั ไว้ และกลวั วา่ สอบครัง ตอ่ ไปจะทาํ ไมไ่ ดไ้ ม่ดี  เป็ นคนทีชอบคิดมาก ชอบเก็บเอาเรืองเล็กๆ นอ้ ยๆ มาคิด  การกดดนั ตวั เองและความเครียด กลวั ทาํ ใหต้ วั เองและครอบครัวผดิ หวงั  ใจร้อนไม่ชอบรออะไรนานๆ หงุดหงิดง่าย  ไมม่ ีสมาธิ รู้สึกไมม่ นั ใจ ไมก่ ลา้ เจอผคู้ นเพราะหนา้ พงั  เครียดเรืองการเรียน , ปัญหาส่วนตวั  เกิดจากการเรียนทีทาํ ให้รู้สึกเครียด  เวลาคดิ มากหรือเครียดจะพยายามเก็บไวค้ นเดียวไมช่ อบบอกใคร แมก้ ระทงั คนในครอบครัว  เครียดเพราะถูกเพือนลอ้ วา่ อว้ น  เป็ นคนขีกงั วลชอบเก็บทุกเรืองมาคิดมากจนจติ ตกไปเองและไม่คอ่ ย มนั ใจในตวั เอง ขีอาย o กงั วลและคิดมากไป 120

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการส่ือสารสขุ ภาพ 121 เพ่ือปลกู ฝง พฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพที่ดใี หน กั ศึกษาไทย o หงุดหงิดง่าย,หวั ร้อนงา่ ย,ปากไม่ดี o ขีนอ้ ยใจใจร้อนโมโหง่าย o ปัญหาสุขภาพจิตของดิฉนั เป็ นคนชอบคิดมาก ขีน้อยใจ บางครัง รู้สึกนอ้ ยใจแฟนหรือเพือนก็จะเกบ็ มาคิด รู้สึกแยห่ งุดหงิด ดิฉนั จึงแกไ้ ขโดยการปลอบใจตวั เอง ทาํ ความเขา้ ใจคนรอบขา้ ง หา อะไรทาํ เพือให้ผอ่ นคลายไม่เก็บกดน้อยใจ หรือ เลือกเปิ ดใจคุย กบั อีกฝ่ ายเลย ปัญหาทางสุขภาพจิตใจของหนู คือหนูเป็ นคน ชอบคิดมาก คิดทุกเรือง หนกั สุดเคยคิดมากเรืองร้านเสริมสวย ตดั ผมใหจ้ นเห็นติงหู หนูคิดมากจนหนูเขา้ โรงพยาบาลไปสอง สามวนั มนั ทาํ ให้ปวดหวั และอาเจียนหนกั มาก เสียทงั เวลาตอ้ ง หยุดเรียน เสียทงั สุขภาพและเสียเงิน ก็เริมปรับตวั ขึนเรือยๆ พยายามเก็บทุกเรืองมาคิดให้น้อยทีสุด เรืองเล็กน้อยหรือไร้ สาระจะไม่ไปคิดถึง หาเพลงฟังหาหนงั ดูเล่นกบั หลาน ช่วยทาํ ให้รู้สึกดีขึนจริ งๆ พยายามอยู่กับสิงทีเราสบายใจให้ได้มาก ทีสุด…….เป็ นตน้ o เรืองเพอื นทีแตกตา่ งจากสมยั เรียนระดบั มธั ยม o เรืองการเรียนทีไมเ่ หมือนมธั ยม o เรืองอาจารยผ์ ูส้ อนทีเราไม่โอเคดว้ ย จงึ ทาํ ให้เกิดสุขภาพจิตใจที ไม่ดี วติ กกงั วล o เรืองสงั คม ความเป็ นอยใู่ นรัวมหาวทิ ยาลยั o เรืองการทีตอ้ งห่างไกลจากบา้ น (คนทีบา้ นอยูต่ ่างจงั หวดั ) o เกิดอาการนอ้ ยใจกบั ทางครอบครัว เนืองจากไม่ค่อยไดเ้ จอกนั (อยหู่ อพกั ) o เกิดการเครียดเรืองคิดงานในแตล่ ะงาน เนืองจากกลวั งานจะ ออกมาไมด่ ี o บางครังผิดใจกบั เพือนเรืองงานไม่ลงตวั 121

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการสอื่ สารสุขภาพ 122 เพื่อปลูกฝงพฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพที่ดีใหน ักศึกษาไทย o เกิดการเกรงใจและไมไ่ วว้ างใจในการทาํ งานกบั เพือน ทาํ ใหร้ ู้สึก ไม่ค่อยสบายใจ o เกิดอาการเหงา เนืองจากอยมู่ หาวทิ ยาลยั ไม่มีเพอื นเยอะเท่าตอน เรียนมธั ยม ซึงปัญหาทงั หมดนีทีทาํ ใหเ้ กิดสุขภาพจิตใจทีไมด่ ี ซึงจากการวเิ คราะห์ คาํ ตอบทีส่งกลบั มา จะพบขอ้ มูลวา่ กลุ่มนกั ศึกษาจะเกิดปัญหาเหล่านีคลา้ ยๆ กนั หรือส่วนใหญ่จะเกิดมีปัญหาเหมือนๆ กนั 122

การสรางเสรมิ ปญญาผานกระบวนการสอ่ื สารสุขภาพ 123 เพ่ือปลกู ฝง พฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพที่ดีใหน กั ศึกษาไทย …………………………………………………………………………………… ผู้เขียนได้ รวบรวมข้ อมู ลข่ าวสารทีเกียวข้ องจาก สือสารมวลชน ซึงมีความเกียวข้องกับอาการเจ็บป่ วยทางสุขภาพจิตของ นักศึกษาไทย จนส่ งผลกระทบต่ อการดําเนินชีวิต ถือเป็ น “กรณีศึกษา” (Case study) ทคี วรให้ความใส่ใจพจิ ารณาอย่างละเอียดลึกซึง เพราะถือเป็ นปัจจัย ร่วมทสี ามารถเกดิ ขนึ กบั บุตรหลานของทกุ ครอบครัวได้ ดังนี ……………………………………………………………………………………. ไทยรัฐออนไลน์ (2562) และ สถานีข่าว TNN24 ช่อง16 (2562) นาํ เสนอ ข่าว ดงั นี นศ.สาว นอ้ ยใจแฟนไมม่ าหาวนั วาเลนไทน์ ปิ ดหอ้ งรมควนั ฆ่าตวั ตาย วนั ที 15 กมุ ภาพนั ธ์ 2562 ตาํ รวจสน.ทุ่งสองห้อง เขา้ ตรวจสอบหลงั รับ แจง้ มีผูเ้ สียชีวติ ภายในหอ้ งพกั ยา่ นประชาชืน เป็ นนกั ศึกษามหาวิทยาลยั แห่งหนึง อายุ 25 ปี นอนเสียชีวิต ในสุขภาพสวมชุดนกั ศึกษานอนกอดตุก๊ ตาหมีสีนาํ ตาล ภายในหอ้ งพบกระทะไฟฟ้าตงั อยูพ่ ร้อมเศษขีเถา้ รอบหนา้ ต่างและประตูทางเขา้ มีพลาสติกสีดําปิ ดทบั ทังหมด พบจดหมายทีเขียนไวบ้ อกวา่ …..ตังใจฆ่าตัว 123

การสรางเสรมิ ปญญาผานกระบวนการสอื่ สารสุขภาพ 124 เพ่ือปลูกฝง พฤติกรรมสง เสริมสุขภาพที่ดใี หนกั ศึกษาไทย ตาย พร้อมกําชับห้ามนําร่างออกจากห้อง ก่อนเวลา 03.00 น เพราะตีสามคน น้อยทีสุด ขอความอนุเคราะห์ให้นําร่างออกไปแบบเรียบง่ายทีสุด จากการ สอบสวน แฟนหนุ่ม เล่าวา่ ช่วงเยน็ วานนีวนั วาเลนไทน์ไดโ้ ทรคุยกบั ผูต้ ายวา่ คง มาหาไม่ไดน้ ะ ซึงไม่คิดวา่ ผตู้ ายจะคิดสันฆ่าตวั ตาย ดา้ นแม่ผูเ้ สียชีวิต แจง้ วา่ ผตู้ าย เป็นโรคซึมเศร้า และทราบวา่ ก่อนหนา้ นี มีการทะเลาะกบั แฟนจนมาฆ่าตวั ตาย โดยก่อนเสียชีวติ พบวา่ ผูต้ าย ไดโ้ พสุขภาพนอนหลบั ในสนามหญา้ พร้อม ขอ้ ความวา่ Have a Good dream …………………………………………………………………….. สถานีข่าว TNN24 ช่อง16 (2562) นาํ เสนอข่าว ดงั นี เกิดเหตุนิสิตชนั ปี ที 3 มหาวทิ ยาลยั แห่งหนึง เขียนจดหมายลาตายในมือถือถึงพ่อแม่ ก่อนตดั สินใจ กระโดดอาคารเรียนเสียชีวติ ตาํ รวจคาดสาเหตุเครียดจากเรืองส่วนตวั โดยเมือวนั ที 4 มี.ค.ทีผา่ นมา มเี หตุนกั ศึกษามหาวทิ ยาลยั แห่งหนึง กระโดดตึกฆ่าตวั ตาย 1 คน วนั นี (6 มี.ค.2562) ร.ต.ท.ปณิภคั ศิลาโชติ รอง สารวตั ร (สอบสวน) สน. บางเขน ไดร้ ับแจง้ เหตุมีหญิงกระโดดตึกเสียชีวิต บริเวณภายในมหาวิทยาลยั แห่ง หนึง จึงรุดไปตรวจสอบพร้อมด้วย พ.ต.อ.อาํ นาจ อินทรศวร ผกก.สน.บางเขน เจ้าหน้าทีกองพิสูจน์หลักฐาน แพทย์แผนกนิติเวช โรงพยาบาลภูมิพล และ เจา้ หนา้ ทีอาสาสมคั รมูลนิธิป่ อเตก็ ตึง ทีเกิดเหตุอยูบ่ ริเวณหนา้ อาคารศูนยเ์ รียนรวม 4 ทีมีความสูง 10 ชนั พบศพนิสิตชนั ปี 3 คณะบริหารธุรกิจ สุขภาพศพสวมชุด นกั ศึกษา ไมส่ วมรองเทา้ โดยเจอรองเทา้ แตะ ขวดนาํ และกระเป๋ าของผตู้ ายอยูท่ ีชนั 8 เจ้าหน้าทีตํารวจตรวจหลักฐาน พบมีการพิมพ์ข้อความบันทึกไว้ใน โทรศัพท์มือถือ ระบุว่า \"ขอโทษนะจ๊ะหนูไม่ไหวแล้วจริงๆ หนูเหนือยมากๆ อโหสิกรรมให้หนูด้วยนะ รักกป๊ าม๊ายยเดียทสี ุดในโลก หนูมีความสุขมากๆ เวลาที เราได้อยู่ด้วยกัน ไม่ต้องโทษตัวเองนะ ไม่มีใครผดิ หนูรู้ว่าทุกคนรักหนู แต่หนูผิด ทไี ม่เข้มแขง็ พอ ไม่ต้องห่วงหนูแล้วนะ แล้วกใ็ ห้อภยั หนูด้วย รักทีสุด\" ขณะทีทา้ ย ขอ้ ความมีเบอร์โทรศพั ท์ติดตอ่ พอ่ และแม่ไวด้ ว้ ย โดยขอ้ ความดงั กล่าวถูกเขียนไว้ ช่วงเวลา 19.07 น.วนั ที 5 มี.ค.ทีผา่ นมา เจา้ หนา้ ทีจึงเก็บรวบรวมไวเ้ ป็ นหลกั ฐาน 124

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการสอ่ื สารสขุ ภาพ 125 เพ่ือปลูกฝงพฤติกรรมสงเสรมิ สุขภาพท่ีดใี หน กั ศึกษาไทย ก่อนนาํ ศพส่งสถาบนั นิติเวช โรงพยาบาลภูมิพล ก่อนจะประสานญาติให้ทราบ ต่อไป เบืองตน้ เจา้ หนา้ ทีคาดวา่ ผตู้ ายน่าจะมีอาการเครียดเรืองปัญหาส่วนตวั และ จะรอทางญาตขิ องผตู้ ายเดินทางมา เพอื ใหป้ ากคาํ เพมิ เติมก่อนสรุปสาเหตุอกี ครัง ทงั นีเมือวนั ที 4 มี.ค.ทีผา่ นมา เกิดเหตุนกั ศึกษามหาวิทยาลัยชือดงั ภาคอีสาน กระโดดอาคารเรียนเสียชีวติ เนืองจากป่ วยโรคซึมเศร้า 1 คน …………………………………………………………………………………… ข่าวจากองค์การกระจายเสียงและแพร่ภาพสาธารณะแห่งประเทศไทย (9 มีนาคม 2562) นาํ เสนอดว้ ยหัวขอ้ ข่าว ดงั นีคือ วัยรุ่นไทยฆ่าตัวตายในช่วง 2-3 เดือนแรกถงึ 7 ชีวติ เริมมคี ําถามถงึ ปัญหาทเี กดิ ขนึ และมองว่าส่วนหนึงอาจมาจาก ภาวะความเครียดในช่วงการเรียน มีคําแนะนําจาก อาจารย์ชลาลัย แต้ศิลปสาธิต อาจารย์สาขาจิตวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ บอกถึงวิธีพิชิตและก้าวผ่าน ความเครียด โดยเนือหาข่าวนาํ เสนอรายละเอียด ดงั นี “เพียงแค่ช่วง 3 เดือนแรกของปี 2562 ไทยบีพีเอสออนไลน์ (9 มีนาคม 2562) ปรากฎข่าวการฆ่าตวั ตายของวยั รุ่น อยบู่ อ่ ยครัง และพบวา่ ส่วนใหญอ่ ยใู่ นช่วงวยั เรียนมหาวทิ ยาลยั โดยหนึงในสาเหตุ ทีนาํ ไปสู่การจบชีวติ เกิดจาก “โรคซึมเศร้า” ไทยบีพีเอสออนไลน์ สัมภาษณ์นาง ช ล า ลัย แ ต้ ศิ ล ป ส า ธิ ต อ า จ า ร ย์ ส า ข า จิ ต วิ ท ย า ค ณ ะ ศิ ล ป ศ า ส ต ร์ มหาวิทยาลยั ธรรมศาสตร์ ระบุว่า ความเครียดเกิดจากหลายปัจจยั คนทีมีวธิ ีดูแล ตวั เองดี สามารถจดั การกบั ความเครียดและหายเองได้ แต่ในคนทีไม่สามารถจดั การกบั ความเครียดทีเกิดขึน จะเกิดความเครียด สะสมหรือความเครียดเรือรัง มีโอกาสพฒั นาต่อเป็ นภาวะโรคทางจิตได้ ระดับ ความเครียดทีส่งเสียงถึงความผิดปกติ คือภาวะเครียดทีเริมส่งผลกระทบต่อ ชีวติ ประจาํ วนั ในกรณีนกั ศึกษามกั จะขาดเรียน บางกลุ่มเมือเครียดจะกินมากหรือ กินนอ้ ยผดิ ปกติ เหนือย เบือหรือคิดอยากตาย เมือเกิดภาวะเช่นนีให้หาตวั ช่วย นนั คือ ผเู้ ชียวชาญหรือนกั จิตวทิ ยา 125

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการสอ่ื สารสขุ ภาพ 126 เพื่อปลกู ฝง พฤติกรรมสง เสริมสุขภาพที่ดใี หนักศึกษาไทย วธิ ีรับมือด้วยตัวเองเบืองต้นเมือเกดิ \"ความเครียด\" เมือเกิดความเครียดจนเริมมีความคิดแปลกๆ อยา่ 'ทีกล่าวมาขา้ งต้น ให้ มองหา Supportive System คือกลุ่มเพือน ครอบครัว หรือคนทีคอยสนบั สนุนให้ กาํ ลังใจ ในกลุ่มคนทีมีภาวะเครี ยดมาก จะไม่รับรู้ถึงการมีอยู่ของกลุ่มคน สนบั สนุน หรือรู้วา่ มีแตไ่ ม่กลา้ บอกเล่าความกงั วลนนั ในขณะเดียวกนั บางคนก็ไม่มีกลุ่มทีคอยสนบั สนุนนี ดงั นนั เมือเกิดภาวะ เครียดควรไปหาผเู้ ชียวชาญ ถา้ ลาํ พงั ตวั เองจดั การไมไ่ หว เพอื นมกั เป็ นกลุ่มแรก ทีนกั ศึกษาเลือกทีจะของคาํ แนะนาํ ดว้ ยความสนิท สนม และความห่วงใยในฐานะเพือนจึงถูกจาํ กดั อยู่ในรูปแบบของการให้กาํ ลงั ใจ แตใ่ นขณะเดียวกนั เพอื นไม่ไดร้ ับการฝึกฝนใหร้ ับมือกบั การใหค้ าํ ปรึกษา “คาํ แนะนําจากเพือนจึงเป็ นดาบสองคม หากรับฟังไปเรือยๆ อาจป่ วย ดว้ ยกนั ทงั คู่” ดังนันเมือสังเกตเห็นความผิดปกติของคนใกล้ตวั สิงทีควรทาํ คือให้ กาํ ลงั ใจและสนับสนุนว่าทุกปัญหาทีเผชิญอยู่มีทางออกและแก้ไขได้ อยา่ ตงั ตน เป็นผเู้ ชียวชาญ เพราะ คนใกลช้ ิดไมไ่ ดถ้ ูกฝึ กฝนใหจ้ ดั การกบั สภาวะทางจิตนี ควร ชกั ชวนเพอื นไปพบผเู้ ชียวชาญ การให้คาํ ปรึกษาทางจิตวทิ ยา การบาํ บดั รักษาทางจิตวิทยา เป็ นการรักษาทีตงั อยู่บนพืนฐานของความ ไวว้ างใจ เป็ นการหาทางออกร่วมกบั ผเู้ ชียวชาญ จงึ ไม่ใชว้ ิธีบงั คบั รักษา และในทุก ขนั ตอนตอ้ งไดร้ ับการยนิ ยอมจากผรู้ ับการรักษา การให้คาํ ปรึกษาจดั อยู่ในการพูดคุยเพือบาํ บดั (Talk Therapy) มี 4 ขนั ตอน ขึนอยกู่ บั ระดบั อาการของผรู้ ับการรักษา โดยตอ้ ง 1) จดั สุขภาพแวดลอ้ ม ให้เหมาะสม 2) ให้รู้สึกปลอดภยั 3) ให้รู้สึกผ่อนคลาย 4) การพูดคุยปรึกษานี ผเู้ ชียวชาญตอ้ งปกปิ ดเป็ นความลบั ตามหลกั จรรยาบรรณ แต่ถ้าประเมินวา่ ผูร้ ับการรักษาอยูใ่ นระดบั อนั ตรายต่อตวั เองและคนรอบ ขา้ ง จะตอ้ งพูดคุยเพือหาทางออกและบอกกบั คนทีเกียวขอ้ ง 126

การสรางเสริมปญญาผานกระบวนการส่ือสารสขุ ภาพ 127 เพื่อปลกู ฝงพฤติกรรมสง เสริมสุขภาพท่ีดใี หนกั ศึกษาไทย \"ซึมเศร้า\" พรากชีวติ ช่วง 3 เดือนแรกของปี 2562 ปรากฏข่าวการฆ่าตวั ตายของวยั รุ่นอยู่ บ่อยครัง และพบวา่ ส่วนใหญ่อยใู่ นช่วงวยั เรียนมหาวิทยาลยั โดยหนึงในสาเหตุที นาํ ไปสู่การจบชีวติ เกิดจาก \"โรคซึมเศร้า\" 15 ก.พ. นกั ศึกษาสาวมหาวทิ ยาลยั เอกชน ยา่ นรังสิต ก่อเหตุฆ่าตวั ตายดว้ ย วิธีรมควนั ภายในห้องพกั จนขาดอากาศหายใจเสียชีวิต เจา้ หน้าทีพบจดหมายลา ตายและขอ้ ความสังเสีย แม่ผเู้ สียชีวติ ยนื ยนั วา่ ลูกสาวป่ วยเป็ นโรคซึมเศร้า 20 ก.พ. นกั ศึกษาสาวชนั ปี ที 3 มหาวทิ ยาลยั ใน จ.เชียงใหม่ กระโดดลงไป ในแม่นาํ ปิ ง หวงั ฆ่าตวั ตาย แต่ได้รับการช่วยเหลือจากตาํ รวจและพลเมืองดีจน ปลอดภยั ซึงกอ่ นหนา้ นีพบวา่ เคยมีความพยายามฆา่ ตวั ตายมาแลว้ 2 ครัง 25 ก.พ. นกั ศึกษาชนั ปี ที 1 มหาวิทยาลยั ยา่ นหลกั สี ตกตึกหอพกั ใน จ. ปทุมธานี เสียชีวิต เจา้ หนา้ ทีสอบถามเพือนร่วมห้องพบว่าผูเ้ สียชีวติ มีความเครียด จากปัญหาครอบครวั และทะเลาะกบั เพอื น 28 ก.พ. นกั ศึกษาชนั ปี ที 2 มหาวิทยาลยั แห่งหนึงใน จ.นครปฐม ตกลงมา จากอาคาร 8 ชนั หวงั ฆ่าตวั ตาย แต่ไดร้ ับบาดเจบ็ สาหสั ตาํ รวจตรวจสอบหอ้ งพกั พบจดหมายเขียนขอ้ ความตดั พอ้ ชีวติ โดยสนั นิษฐานสาเหตุวา่ เกิดจากอาการเครียด 1 มี.ค. นิสิตชนั ปี ที 4 มหาวทิ ยาลยั ยา่ นปทุมวนั ตกจากอาคารเรียน 12 ชนั ภายในมหาวิทยาลัย เสี ยชีวิต เจ้าหน้าทีตรวจสอบพบบัตรการรักษาของ โรงพยาบาลและรบั การรักษาอาการโรคซึมเศร้า 4 มี.ค. นกั ศึกษาชนั ปี ที 1 มหาวิทยาลยั ชือดงั ในจงั หวดั ภาคอีสาน ตก อาคารเรียนชนั 9 เสียชีวติ เจา้ หนา้ ทีคาดวา่ สาเหตุเกิดจากป่ วยโรคซึมเศร้า 6 มี.ค. นิสิตชนั ปี ที 3 มหาวทิ ยาลยั ยา่ นบางเขน ตกอาคารเรียนชนั 8 เสียชีวิต ตาํ รวจพบขอ้ ความขอโทษครอบครัว เบืองตน้ เจา้ หนา้ ทีคาดวา่ สาเหตุเกิด จากความเครียด แพทยห์ ญิงวิมลรัตน์ วนั เพ็ญ รองผูอ้ าํ นวยการสถาบนั สุขภาพจิตเด็กและ วยั รุ่นราชนครินทร์ แนะตงั คาํ ถาม แสดงความตอ้ งการรับฟังทุกปัญหา ไม่ตาํ หนิ 127

การสรางเสริมปญญาผานกระบวนการสอ่ื สารสขุ ภาพ 128 เพื่อปลกู ฝงพฤติกรรมสงเสรมิ สุขภาพที่ดใี หนักศึกษาไทย และพร้อมจะช่วยเหลือ หากอยู่ในสถานการณ์ฉุกเฉินเมือมีคนตอ้ งการฆ่าตวั ตาย (ไทยพีบีเอสออนไลน์ 2562) กรณีนกั ศกึ ษากระโดดอาคารเรียนเสียชีวติ ในช่วงบ่าย วานนี ล่าสุด วนั นี (5 มี.ค.2562) รองคณบดีฝ่ ายพฒั นานกั ศึกษา เปิ ดเผยกบั ไทยพีบี เอสออนไลน์วา่ ไดพ้ ูดคุยกบั ครอบครัวของนกั ศึกษาแลว้ ทราบวา่ มีอาการป่ วยโรค ซึมเศร้า โดยช่วงเยน็ วนั นีทางคณาจารยข์ องคณะและมหาวิทยาลยั จะเดินทางไป ร่วมพธิ ีศพ ใน อ.ชุมแพ จ.ขอนแก่น รองคณบดี ยงั ระบุวา่ ทางมหาวทิ ยาลยั ไดม้ ีการจดั ตงั หน่วยสุขภาพจิต เพือ ดูแลและให้คาํ ปรึกษากบั นกั ศกึ ษาอยแู่ ลว้ ขณะทีวนั นี ผูเ้ ชียวชาญจากหน่วยจิตเวช ศาสตร์ โรงพยาบาลศรีนครินทร์ไดจ้ ดั อบรมบุคลากร ทงั คณาจารยแ์ ละเจา้ หนา้ ที ในคณะ เพือให้ความรู้เกียวกบั การพูดคุยและดูแลนกั ศึกษา รวมถึงวิธีการในการ แกไ้ ขสถานการณ์ฉุกเฉิน ชีสัญญาณเตือน ก่อนวัยรุ่นคดิ ฆ่าตวั ตาย ก่อนหนา้ นีในช่วง 1 เดือนทีผา่ นมา มีการนาํ เสนอข่าวเกียวกบั การฆา่ ตวั ตาย ของนกั ศึกษามาอยา่ งต่อเนือง ขณะทีสถิติการฆา่ ตวั ตายสาํ เร็จ ของศูนยป์ ้องกนั การ ฆา่ ตวั ตายระดบั ชาติ โรงพยาบาลจิตเวชขอนแก่นราชนครินทร์ เปิ ดเผยตวั เลขเด็ก อายตุ งั แต่ 0-19 ปี ในช่วง 5 ปี ทีผา่ นมา มแี นวโนม้ ทีลดลง  ปี 2556 ฆ่าตวั ตาย 193 คน อตั ราฆา่ ตวั ตายกลุ่มวยั รุ่น ร้อยละ 1.14  ปี 2557 ฆ่าตวั ตาย 162 คน อตั ราฆา่ ตวั ตายกลุ่มวยั รุ่น ร้อยละ 0.97  ปี 2558 ฆา่ ตวั ตาย 153 คน อตั ราฆา่ ตวั ตายกลุ่มวยั รุ่น ร้อยละ 0.93  ปี 2559 ฆ่าตวั ตาย 159 คน อตั ราฆา่ ตวั ตายกลุ่มวยั รุ่น ร้อยละ 0.99  ปี 2560 ฆา่ ตวั ตาย 140 คน อตั ราฆา่ ตวั ตายกลุ่มวยั รุ่น ร้อยละ 0.89 128

การสรางเสรมิ ปญญาผานกระบวนการส่ือสารสุขภาพ 129 เพ่ือปลูกฝงพฤติกรรมสง เสริมสุขภาพท่ีดีใหนักศึกษาไทย ไทยพีบีเอสออนไลนจ์ ึงสอบถามไปยงั เกียวกบั ปัจจยั ทีทาํ ให้วยั รุ่นคิดฆา่ ตวั ตาย โดย พญ.วมิ ลรัตน์ วนั เพญ็ รองผูอ้ าํ นวยการสถาบนั สุขภาพจิตเด็กและวยั รุ่นราช นครินทร์ ระบุวา่ สาเหตกุ ารฆา่ ตวั ตายในวยั รุ่นเกิดจากหลายปัจจยั ซึงสาเหตุสําคญั มาจากโรคซึมเศร้า และอาจเกิดเหตุการณ์กระทบจิตใจอยา่ งรุนแรงเกิดขึน จนทาํ ให้มีความคิดตอ้ งการทาํ ร้ายตวั เอง แต่ผูท้ ีตอ้ งการจะฆ่าตวั ตายมกั มีการส่งสัญชาติ ออกมาก่อนเสมอ สําหรับสัญญาณเตือนทีแสดงให้เห็นถึงความคิดฆ่าตวั ตาย คือ อารมณ์ที เปลียนแปลงไปของวยั รุ่น ซึงอาจมีอาการหงุดหงิด วิธีการพูดทีรุนแรง ฉุนเฉียว หรือมีอารมณ์ทีเศร้ามากจนผดิ ปกติ รวมทงั คาํ พูดทีตอ้ งการทาํ ร้ายตนเอง “เมือมีการเปลียนแปลงแบบนีเกิดขึน คนรอบขา้ งตอ้ งเริมสังเกตและเขา้ พูดคุย รบั ฟังใหม้ าก พดู ใหน้ อ้ ย ไม่แนะนาํ แตพ่ ยายามเขา้ ใจใหม้ ากทีสุด ” พญ.วมิ ลรัตน์ ยงั ระบุอีกวา่ คนรอบขา้ งสามารถสอบถามถึงความตอ้ งการ ทาํ ร้ายตนเองของผูป้ ่ วยซึมเศร้าได้ หากเขามีความต้องการทาํ ร้ายตวั เอง ก็ถาม ต่อไปถึงการคิดฆ่าตวั ตาย “การถามเขาว่าวางแผนหรือยงั หรือแค่เริมคิด ไม่เป็ นการกระตุ้นเขา แน่นอน คนทีไม่คิดฆ่าตวั ตาย เมือถูกถาม ก็จะไมม่ ีอะไร แต่หากเขาตอบวา่ คิด เรา จะตอ้ งรีบรักษา ตอ้ งฉุดเขาไว้ คอยดูแลอยา่ งใกลช้ ิด” แนะวธิ ีพูดคุย เมือมีคนคิด \"ฆ่าตวั ตาย\" รองผูอ้ าํ นวยการสถาบนั สุขภาพจิตเด็กและวยั รุ่นราชนครินทร์ แนะนาํ วธิ ีการในการพูดคุยกบั ผูท้ ีคิดฆ่าตวั ตาย เมืออยูใ่ นกรณีฉุกเฉินหรือเร่งด่วน โดยไม่ มีผเู้ ชียวชาญในการพูดคุยอยดู่ ว้ ย ประชาชนทวั ไปสามารถเขา้ พูดคุย เพือยืดเวลา ออกไปไดก้ ่อน สาํ หรับการตงั คาํ ถามควรเป็ นคาํ ถามทวั ไป แสดงให้เห็นถึงความ ตงั ใจในการรับฟัง ไม่ตาํ หนิ และพร้อมจะช่วยเหลือ และระหว่างนนั ตอ้ งมีการ ติดตอ่ ตาํ รวจหรือผเู้ ชียวชาญทีสามารถพูดคุยไดอ้ ยา่ งมีประสิทธิภาพ 129

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสอ่ื สารสขุ ภาพ 130 เพ่ือปลกู ฝง พฤติกรรมสง เสริมสุขภาพที่ดใี หนกั ศึกษาไทย  ชืออะไร  เกิดอะไรขึน  เราอยากช่วยนะ  ใหเ้ ราช่วยไดไ้ หม  ร้อนไหม  หิวรึเปล่า  อยากคุยกบั ใครไหม  เราจะติดต่อให้ สาํ หรับคนทีกงั วลวา่ การพูดคุยกบั ผทู้ ีตอ้ งการฆา่ ตวั ตายในสถานการณ์ฉุกเฉิน นนั อาจเป็ นการกระตุน้ ให้คนผูน้ นั ตดั สินใจกระทาํ ลงไปทนั ที แต่ พญ.วิมลรัตน์ ยืนยนั ว่า คนทีจะทาํ ร้ายตวั เอง หรือฆ่าตวั ตาย จะตดั สินใจดว้ ยตวั เอง สําหรับผูท้ ี ต้องการช่วยเหลือ หากพูดคุยแล้วช่วยได้ก็เป็ นเรื องดี แต่หากช่วยไม่ได้ก็ใช่ ความผดิ ของคนทีตอ้ งการช่วยเหลือแตอ่ ยา่ งใด 130

การสรางเสริมปญญาผานกระบวนการสอ่ื สารสุขภาพ 131 เพ่ือปลกู ฝงพฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพที่ดีใหน กั ศึกษาไทย นอกจากนนั ผูเ้ ขียน ยงั ไดค้ น้ หาเพอื นาํ เสนอแหล่งขอ้ มูลหรือช่องทางใน การช่วยแกไ้ ขปัญหาทีเกิดขึนกบั วยั นกั ศกึ ษากบั ปัญหาทางสภาวะจิตใจ ดงั นี ภาพที่ 3.1 สรา ง Playlist “เสริมกําลังใจ-คลายเศรา ” ดวยตัวเอง ตามทฤษฎขี อง \"ดนตรีบําบดั \" ทีมา: http://news.thaipbs.or.th/content/278264 ขอ้ มูลจากเวบ็ ไซต์ วิทยาลยั ดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลยั มหิดล ระบุวา่ การ นําดนตรีมาใช้บาํ บัดด้วยเทคนิคทีเรียกว่า “วันทูไฟว์” ซึงพบว่ามีผลต่อการ เปลียนแปลงของร่างกาย จิตใจ และการทาํ งานของสมองในหลายด้าน ทงั ด้าน ความตึงตวั ของกลา้ มเนือ การไหลเวยี นของโลหิต ความดนั โลหิต การเตน้ ของชีพ จรและการตอบสนองของม่านตา และผลของดนตรียงั มีส่วนต่อการเปลียนแปลง ของสมอง ทําให้เกิดการเปลียนแปลงทางด้านอารมณ์ สติสัมปชัญญะและ จินตนาการ ในวนั ทีนักศึกษาเกิดความเคร่งเครียด เหน็ดเหนือย ทอ้ แท้ หรือสับสน หากไดล้ องฟังเพลงทีชอบ ไม่ว่าจะเป็ นฮิปฮอป เคป็ อป เพลงร็อคหรืออินดี ก็อาจ เป็ นตัวช่วยสําคัญในการเติมพลัง ให้ก้าวผ่านวันร้ายๆ ไปได้ ตามทฤษฎี ของ “ดนตรีบาํ บัด” 131

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการสื่อสารสขุ ภาพ 132 เพื่อปลูกฝงพฤติกรรมสงเสรมิ สุขภาพท่ีดีใหน ักศึกษาไทย ผู้เชียวชาญด้านการใช้ดนตรี บําบัด เปิ ดเผยถึงการคิดค้นเทคนิค “วนั ทูไฟว”์ วา่ จุดเริมตน้ ของการคิดคน้ เทคนิคนี มาจากการสอนเปี ยโนทีมกั ทาํ ให้ เกิดความเครียดกบั ทงั ผเู้ รียนและผสู้ อน ซึงหลกั การทีจะทาํ ใหผ้ เู้ รียนเล่นเปี ยโนได้ ดี โดยไม่กดดนั ก็คือหา้ มดุด่า และให้ผเู้ รียนเลือกเพลงทีจะเล่นเอง โดยไดค้ ิดคน้ เทคนิคใหม่ คือ ใชต้ วั เลขหนึงถึงห้าแทนตวั โนต้ ทาํ ให้ผทู้ ีเขา้ รับการบาํ บดั สามารถ เรียนรู้หรือเขา้ ถึงไดโ้ ดยงา่ ย โดยไม่จาํ เป็นตอ้ งมีพนื ฐานดา้ นคนตรีมาก่อน ในภายหลงั ผเู้ ชียวชาญดา้ นการใชด้ นตรีบาํ บดั ไดน้ าํ เทคนิคนีมาทดลองใช้ กบั ผูป้ ่ วยทีมีปัญหาทางจิตทีโรงพยาบาลศรีธัญญา พบวา่ ไดผ้ ลดี ทางโรงพยาบาล จึงใช้เป็ นแนวทางการบาํ บดั ดว้ ยดนตรี สําหรับเทคนิควนั ทูไฟวส์ ามารถใชไ้ ดผ้ ล กบั ผปู้ ่ วยทีมีปัญหาทางจิตหลายประเภทดว้ ยกนั เช่น ผทู้ ีมีอาการซึมเศร้า เป็นตน้ เลือกเพลงทใี ช่ สร้าง Playlist เพลลสิ ต์ได้ด้วยตัวเอง ในปัจจุบนั มีการนาํ ดนตรีมาใชบ้ าํ บดั โรคต่าง ๆ โดยเฉพาะการนาํ ดนตรี บาํ บดั มาใช้กบั ผูท้ ีมีความเครียด หรือป่ วยซึมเศร้า เนืองจากดนตรีบาํ บดั สามารถ ใชไ้ ดอ้ ยา่ งกวา้ งขวางในคนทกุ เพศทุกวยั และดนตรียงั ช่วยกระตุน้ พฒั นาการในเด็ก ปกติไดโ้ ดยการผอ่ นคลายความตึงเครียด เพิมความสุขและความมนั ใจ แต่จะฟังเพลงอย่างไรให้คลายกงั วลและหายเศร้า ไทยพีบีเอสออนไลน์ สัมภาษณ์ น.ส.วิพุธ เคหะสุ วรรณ หัวหน้าสาขาวิชาดนตรี บําบัด วิทยาลัย ดุริยางคศิลป์ มหาวทิ ยาลยั มหิดล เพอื หาคาํ ตอบในเรืองนี น.ส.วพิ ุธ ระบุวา่ มีงานทีเปรียบเทียบการใชด้ นตรีบาํ บดั กบั คนทีเป็ นซึมเศร้า ในโรงพยาบาลรามาธิบดี โดยเปรียบเทียบ 3 กลุ่ม 1. กิจกรรมดนตรีบาํ บัดแบบ active คือ ผูป้ ่ วยมีส่วนร่วมในการสร้าง เสียงดนตรี เล่นดนตรี 2. กิจกรรมดนตรีบาํ บดั แบบ receptive คือ ฟังเพลง วเิ คราะห์เพลง (พูดคุยถึง เนือหาหรือความหมายของเพลง) แตง่ เพลง และดนตรีเพือการผอ่ นคลาย 3. การใหก้ ารปรึกษา/ทาํ จิตบาํ บดั ทวั ไป 132

การสรางเสริมปญญาผา นกระบวนการส่อื สารสุขภาพ 133 เพื่อปลูกฝง พฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพท่ีดีใหนักศึกษาไทย ระยะเวลาทาํ การบาํ บดั อยู่ที 12 ครัง ครังละ 1 ชวั โมง และทาํ โดยนักดนตรี บาํ บดั ผลทีไดอ้ าจจะไมม่ ีความต่างอยา่ งมีนยั ยะสําคญั ระหวา่ งแต่ละกลุ่ม แต่ดนตรี บาํ บดั ทงั 3 กลุ่มก็มีแนวโน้มคะแนนทีลดความรุนแรงของโรคซึมเศร้า เพิม คุณภาพชีวติ ได้ แต่กลุ่มที 2 มีคะแนนทีสูงขึนเร็วกวา่ กลุ่มที 1 แตโ่ ดยรวมแลว้ กลุ่ม ที 1 มีประสิทธิภาพในการบาํ บดั มากกวา่ น.ส.วิพธุ ยงั ระบุอีกวา่ แมก้ ารรักษาดว้ ยวิธีดนตรีบาํ บดั นนั จะไม่สามารถ รักษาให้ผูป้ ่ วยโรคซึมเศร้าหายไดท้ นั ที แต่เป็ นการผอ่ นคลายจิตใจ และป้องกนั การเกิดความเครียด และความกงั วลสะสม โดยผูท้ ีมีอาการป่ วยเป็ นโรคซึมเศร้า แลว้ หากตอ้ งการรับการรักษาดว้ ยวธิ ีดนตรีบาํ บดั อยา่ งจริงจงั ควรติดต่อเขา้ รับการ รักษาทีโรงพยาบาลโดยตรง แต่หากเป็ นผู้ทีมีความเครี ยด วิตกกังวลจาก สถานการณ์ตา่ งๆ ในชีวติ ประจาํ วนั ก็สามารถใชด้ นตรีบาํ บดั จากเพลงทีตนเองชืน ชอบได้ “ตามหลกั ของดนตรีบาํ บดั แลว้ สามารถใช้เพลงทีตนเองชืนชอบ และ คุน้ เคยได้ แต่ตอ้ งคาํ นึงถึงเนือหาทีไม่ส่งผลกระทบต่อสุขภาพจิตใจดว้ ย ควรเป็ น เพลงทีมีพลงั บวก” หัวหน้าสาขาวิชาดนตรีบาํ บดั ระบุถึงแนวทางการเลือกเพลงทีจะฟังว่า ตอ้ งคาํ นึงถึงลกั ษณะเพลงดว้ ย โดยอาจเป็ นเพลงบรรเลง จงั หวะชา้ ใช้เครืองดนตรี นอ้ ย จงั หวะสมาํ เสมอ เสียงไม่หวอื หวา อาจมีเสียงธรรมชาติร่วมดว้ ย สิงสําคญั ที ตอ้ งระวงั คอื ตอ้ งเป็นเพลงทีไม่มีเนือหากระทบจิตใจตนเอง หลีกเลียงการฟังเพลง ตอกยาํ ความรู้สึกเศร้า เสียใจ และควรเลือกเพลงที Positive “การสร้าง Playlist ให้ตวั เอง อาจแบง่ เพลงออกเป็ นกลุ่ม เช่น เพลงทีฟัง แลว้ กระฉบั กระเฉง เพลงทีมีความหมายดี เพลงทีเป็นตวั แทนเรือง ความทรงจาํ ดีๆ ในอดีต เพลงทีฟังแลว้ สงบนิงสบายใจ โดยแต่ละกลุ่มควรมีประมาณ 5 เพลง” 133

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการสือ่ สารสุขภาพ 134 เพ่ือปลูกฝง พฤติกรรมสง เสริมสุขภาพท่ีดีใหน ักศึกษาไทย ฟังเพลงแล้วเครียด สัญญาณเตือนพบแพทย์ น.ส.วิพธุ ยาํ วา่ หากไม่มีใครให้คาํ ปรึกษา ไม่มีใครคอยรับฟัง รู้สึกเครียด กงั วลหรืออึดอดั วิธีการคลายเครียดทีใกลต้ วั คือ การฟังเพลง โดยอาจจะร้องเพลง หรือลงเรียนดนตรีเพิมเติม เพอื เป็นการเบียงเบนความเครียด ลดความกงั วลใจ แลว้ อาจนําไปสู่การหาทางออกเพือแก้ปัญหาได้ สาขาวิชาดนตรีบาํ บดั วิทยาลัย ดุริยางคศิลป์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้เปิ ดให้บริการดนตรีบาํ บัดสําหรับผู้ทีมี ความเครียดและตอ้ งการรักษาดว้ ยวธิ ีนี โดยไม่เสียค่าใชจ้ ่าย ซึงจะจดั การรักษา 13- 15 ครัง ใน 3 เดือน หรือแลว้ แต่อาการของผเู้ ขา้ รับการบาํ บดั ซึงผเู้ ชียวชาญจะมี การประเมินอาการและพูดคุยปัญหาก่อน เพอื จดั คอร์สให้เหมาะสมกบั แต่ละบุคคล สาํ หรับผทู้ ีสนใจสามารถสอบถามเพมิ เติมไดท้ ี 02-800-2525 ตอ่ 4113 134

การสรางเสรมิ ปญญาผานกระบวนการสอ่ื สารสุขภาพ 135 เพ่ือปลูกฝงพฤติกรรมสงเสรมิ สุขภาพท่ีดีใหนักศึกษาไทย กรณศี ึกษา เรือง แอปพลเิ คชัน “สบายใจ” ตัวช่วยเช็กสถานะทางใจ ภาพที่ 3.2 แอปพลิเคชัน “สบายใจ” ตัวชว ยเช็กสถานะทางใจ ทีมา: http://news.thaipbs.or.th/content/278260 ข่าวไทยพบี ีเอส (9 มนี าคม 2562) นําเสนอด้วยหัวข้อข่าว ดังนีคือ แอปพลเิ คชัน \"สบายใจ\" (SabaiJai) ตวั ช่วยเช็กสถานะทางใจ ประเมินความรู้สึก ผ่านแบบคัดกรอง 9 ข้อ พร้อมเสนอแนวทางการปฏบิ ัติตนของผู้ทที ําแบบคดั กรอง เอง หรือผู้ทีอยู่ใกล้ชิด เพือให้ก้าว ผ่านความเศร้า กังวลใจ ความโกรธ หรือความ สับสนไปได้ด้วยการเติมพลงั ใจทดี ี “คุณกําลังเศร้า กังวลใจ โกรธ หรือรู้สึกสับสนหรือไม่ ?” แอปพลิเคชัน \"สบายใจ\" (SabaiJai) เป็ นแอปพลิเคชนั สําหรับป้องกนั และช่วยเหลือผูท้ ีเสียงต่อ การทาํ ร้ายตนเอง พฒั นาโดยภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร์ คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลยั ขอนแก่น ร่วมกบั โรงพยาบาลจิตเวชขอนแก่นราชนครินทร์ กรม สุขภาพจิต ช่วยคุณได้ หลังจากดาวนโ หลดแอปพลิเคชนั ในโทรศัพทสมารท โฟน แลว เขา ไปหนาเมนหู ลัก จะพบตัวเลือก 5 หมวด ไดแก 135

การสรางเสริมปญญาผานกระบวนการสื่อสารสุขภาพ 136 เพื่อปลกู ฝงพฤติกรรมสงเสริมสุขภาพที่ดีใหน ักศึกษาไทย 1.ไขคําถาม...ไขขอ ของใจ มีคําตอบเกียวกับคาํ ถาม ประกอบด้วย การฆ่าตวั ตาย เกิดได้อย่างไร ลกั ษณะความทุกขใ์ จทีพบได้ ลกั ษณะของโรคทางกายทีมีความเสียงตอ่ การทาํ ร้าย ตนเอง พฤตกิ รรมทีแสดงความตงั ใจทาํ ร้ายตนเองชดั เจน สัญญาณเตือน ปัญหาการ ฆ่าตวั ตาย แกไ้ ข และป้องกนั ได้ รวมทงั มีวิดีโอให้ความรู้เกียวกบั โรคซึมเศร้าอีก ดว้ ย 2.แบบคดั กรอง สําหรับแบบคดั กรองนัน มีการแบ่งเพศและช่วงอายุของผูท้ ีต้องการ ทดสอบ โดยแบง่ เป็ นเพศชาย และหญิง ในช่วงอายุ 15-24 ปี 25-59 ปี และ 60-65 ปี เมือเลือกเพศและช่วงอายแุ ลว้ แอปพลิเคชนั จะให้ทาํ แบบคดั กรอง 9 ขอ้ โดยให้ ตอบวา่ ใช่ หรือ ไมใ่ ช่ สาํ หรับผทู้ ีเสียงตอ่ การพยายามทาํ ร้ายตนเอง โดยสามารถใช้ แบบคดั กรองดงั กล่าวสังเกตตนเอง และคนใกลช้ ิด ทีมีความเสียงทาํ ร้ายตนเองได้ สาํ หรับคาํ ถาม มีดงั นี ทีมา: https://news.thaipbs.or.th/content/278260 136

การสรางเสรมิ ปญญาผา นกระบวนการส่ือสารสุขภาพ 137 เพื่อปลกู ฝงพฤติกรรมสง เสรมิ สุขภาพที่ดใี หนักศึกษาไทย 1. ใน 1 เดือนทีผา่ นมา มกี ารสูญเสียสิงอนั เป็ นทีรัก (คนรัก สุขภาพ ทรัพยส์ ิน เงินทอง การเรียน) ใช่หรือไม่ 2. ใน 1 เดือนทีผา่ นมาทรมานกบั โรคร้ายแรงหรือโรคเรือรังใช่หรือไม่ 3. ใน 1 เดือนทีผา่ นมา เป็นทุกขอ์ ยา่ งมมากจนไมอ่ ยากมีชีวติ อยตู่ อ่ ไปใช่ หรือไม่ 4. ใน 1 เดือนทีผา่ นมา มกี ารวางแผนถึงวธิ ีการทาํ ร้ายตนเองใช่หรือไม่ 5. ไดเ้ ขียนจดหมายสังลาหรือบอกใหค้ นใกลช้ ิดทราบถึงความพยายามทาํ ร้ายตนเองใช่หรือไม่ 6. ใน 1 ปี ทีผา่ นมา เคยทาํ ร้ายตนเองหรือพยายามทาํ ร้ายตนเองหรือไม่ 7. ขณะนีกาํ ลงั คิดทาํ ร้ายตนเองใช่หรือไม่ 8. คิดจะทาํ ร้ายตนเองโดยไม่ใหใ้ ครทราบใช่หรือไม่ ทีมา: https://news.thaipbs.or.th/content/278260 137