(คู่มือ) หนังสือเรียนสสวท พื้นฐานคณิตศาสตร์ ป.3 ล.1

บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกนิ 100,000 คมู่ อื ครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เล่ม 1 แนวการจัดการเรยี นรู้ หนงั สือเรียนรายวิชาพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 การพัฒนาความรู้ บทท่ี 1 | จำ�นวนนับไม่เกนิ 100,000 1. ครูแนะนำ�แผ่นตารางร้อย แผน่ ตารางสิบ และ 1.1 จำ�นวนนับไมเ่ กิน 10,000 แผน่ ตารางหน่วย และแสดงใหเ้ ห็นว่าเมอื่ น�ำ แผน่ ตาราง- พัฒน�คว�มรู้ จ�ำ นวนผู้เข�้ รว่ มขบวนพ�เหรด หนงึ่ พนั สองร้อยสี่สบิ แปดคน รอ้ ยมา 10 แผ่น ชวนนักเรยี นนับไปทีละแผน่ พรอ้ มกนั 1 พนั กบั 2 ร้อย กบั 4 สิบ กบั 8 หน่วย 100 200 300 400 500 600 700 800 900 และ 1,000 เพอ่ื จะแนะนำ�วา่ รูปลกู บาศก์เกิดจาก การซ้อนกนั เขียนตวั เลขและตวั หนงั สือแสดงจ�ำ นวน ดังน้ี ของแผ่นตารางรอ้ ย 10 แผ่น ไดร้ ูปลูกบาศก์พัน 1 รูป ตวั เลขฮนิ ดูอ�รบิก 1,248 ตวั เลขไทย ๑,๒๔๘ ตวั หนงั สือ หนง่ึ พนั สองรอ้ ยส่สี บิ แปด ก�รเขยี นตวั เลขแสดงจำ�นวนตง้ั แต่ส่หี ลกั นิยมเขียนเคร่ืองหม�ย จลุ ภ�ค (,) คั่นระหว่�งตัวเลขในหลกั รอ้ ยและหลักพนั จากนน้ั ชวนใหน้ ักเรียนดูรปู ขบวนพาเหรดในหนงั สอื เรียน เขยี นตวั เลขฮนิ ดูอ�รบิก ตัวเลขไทย และตัวหนังสอื แสดงจ�ำ นวน หน้า 5 มจี �ำ นวนผูเ้ ขา้ ร่วมขบวนพาเหรดเทา่ กบั หนงึ่ พนั 12 สองร้อยสีส่ ิบแปดคน ซ่ึงแสดงดว้ ยรูปลกู บาศก์พัน 1 รูป แผ่นตารางรอ้ ย 2 แผน่ แผ่นตารางสบิ 4 แผ่น และ | 5สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี แผ่นตารางหน่วย 8 แผ่น โดยครูสามารถติดสื่อรูปภาพ เฉลย บนกระดาน และถามใหน้ ักเรยี นเขียนแสดงจ�ำ นวน 1 ตัวเลขฮินดอู ารบิก 1,167 ในรปู ตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ ตัวเลขไทย และตวั หนังสอื ตัวเลขไทย ๑,๑๖๗ ครูอาจยกตวั อย่างเพิม่ อีก 2-3 ตัวอยา่ ง เพอ่ื ฝกึ ใหน้ ักเรยี น ตัวหนงั สือ หน่งึ พนั หนง่ึ รอ้ ยหกสบิ เจ็ด ไดอ้ า่ นและเขยี นแสดงจ�ำ นวนไมเ่ กิน 10,000 ในรูป 2 ตวั เลขฮนิ ดูอารบกิ 3,570 ตวั เลขไทย ๓,๕๗๐ ตัวหนงั สือ สามพันห้ารอ้ ยเจ็ดสิบ ตวั เลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย และตัวหนงั สอื จากน้นั หนงั สอื เรียนรายวชิ าพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 ให้นักเรยี นจับคู่ หรอื กลุ่มละ 2-3 คน ทำ�แบบฝกึ หดั บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 2 ขอ้ ในกรอบท้ายหนงั สือเรยี นหน้า 5 2. จากภาพในหนงั สอื เรยี นหนา้ 6 ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกนั แสดงจ�ำ นวนใด ตอบวา่ รปู ด้านบนแสดงจำ�นวนอะไร เมอื่ นักเรยี นตอบและ ส่พี นั สองร้อยห�้ สิบสี่ เขยี นไดถ้ กู ตอ้ ง ครูแนะน�ำ ว่า หากเราตอ้ งใช้ภาพแสดง อ�จแสดงจ�ำ นวนสีพ่ นั สองร้อยห้�สบิ สี่ โดยใช้หลกั ลูกคิด ดังนี้ จ�ำ นวนทม่ี ีค่ามาก เชน่ 9,021 ครอู าจวาดภาพใหน้ กั เรียน เขียนตวั เลขและตัวหนงั สือแสดงจำ�นวน ดงั น้ี ดู เพ่ือแสดงให้เห็นว่าการใชภ้ าพแสดงจ�ำ นวนท่ีมคี า่ มากนั้น อาจไม่สะดวกเน่ืองจากใชเ้ วลา และพืน้ ที่มากในการเขียน ตัวเลขฮนิ ดอู �รบกิ 4,254 พัน รอ� ย สบิ หนว� ย ตวั เลขไทย ๔,๒๕๔ 4254 ตวั หนงั สอื ส่พี นั สองร้อยห�้ สบิ สี่ และเพอื่ ความรวดเรว็ ในการอา่ น ครจู ึงแนะนำ�ส่ือชุดลกู คิด เขียนตัวเลขและตวั หนงั สอื แสดงจำ�นวน ดงั นี้ ซง่ึ ประกอบด้วยหลกั ลกู คดิ และลกู คิด และแนะนำ�การใช้ หลกั ลกู คิดทลี ะหลัก แลว้ ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกันใสล่ ูกคิดให้ตรง ตัวเลขฮินดอู �รบิก 9,021 หลักตามจำ�นวนในรูปภาพในหนงั สอื เรยี นหน้า 6 ในกรณี ตัวเลขไทย ๙,๐๒๑ พนั รอ� ย สบิ หนว� ย ตวั หนงั สือ เก้�พนั ยีส่ ิบเอ็ด 9021 6 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี ทมี่ ชี ุดลูกคิดเพียงพอ อาจให้นักเรียนจบั กล่มุ กันและใส่ลกู คิดใหต้ รงตามจำ�นวนทีก่ �ำ หนดให้ พร้อมท้ัง ใหบ้ อกจำ�นวนทีแ่ สดงในหลกั ลูกคิด จากน้ันให้เขยี นตวั เลขฮนิ ดูอารบิก ตัวเลขไทย และตวั หนังสอื แสดงจ�ำ นวน | 7สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู อื ครูรายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกนิ 100,000 ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เลม่ 1 3. ครถู ามนกั เรยี นวา่ การใชห้ ลกั ลกู คดิ แสดงจ�ำ นวนแตล่ ะจ�ำ นวนนน้ั จะมลี กู คดิ ทใ่ี สใ่ นแตล่ ะหลกั มากที่สุดกลี่ ูก (9 ลกู ) นกั เรยี นบางคนอาจจะยงั ตอบไม่ได้ ครูควรแสดงใหน้ ักเรยี นเห็นโดยการใช้ หลกั ลกู คดิ แสดงจำ�นวน 9,999 ซง่ึ จะเหน็ วา่ เลขโดดในแต่ละหลักของจ�ำ นวนน้เี ปน็ 9 ดังน้ัน จึงใสล่ กู คดิ ในแต่ละหลกั ได้ 9 ลกู จากน้ันครถู ามนักเรียนว่า หนงั สอื เรียนรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 ถ้าใส่ลกู คิดในหลักหนว่ ยเพมิ่ อกี 1 ลกู จะเกิดอะไรข้นึ บทท่ี 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 นักเรยี นสามารถบอกไดห้ รอื ไม่ว่า เม่อื เพม่ิ ลกู คิด 1 ลกู 10 พัน คอื 1 หม่นื ดงั กล่าวแลว้ หลกั ลูกคดิ แสดงจ�ำ นวน ครูอธิบายเพม่ิ เติมว่า เม่อื เพม่ิ ลกู คิดในหลักหนว่ ยเป็น 10 หนว่ ย จะมคี า่ เทา่ กบั หมืน่ พัน รอ� ย สิบ หนว� ย หมน่ื พนั รอ� ย สิบ หน�วย 1 สิบ ครใู ส่ลูกคิดเพิ่มในหลกั สิบเป็น 10 สิบ และ 10 สิบ มีคา่ เทา่ กับ 1 รอ้ ย ครใู ส่ลกู คิดเพิม่ ในหลกั ร้อยเป็น 10 รอ้ ย เขียนตัวเลขและตวั หนงั สือแสดงจำ�นวน ดังน้ี ตัวเลขฮนิ ดอู �รบิก 10,000 ตวั เลขไทย ๑๐,๐๐๐ ตัวหนังสอื หน่ึงหมนื่ และ 10 รอ้ ย มีค่าเท่ากับ 1 พนั ครใู สล่ กู คิดเพ่ิมในหลกั พัน เขียนตวั เลขฮนิ ดูอ�รบิก ตัวเลขไทย และตัวหนงั สือแสดงจำ�นวน เปน็ 10 พนั และ 10 พัน มีคา่ เท่ากบั 1 หมน่ื ครแู นะนำ� 12 10 พนั คอื 1 หมนื่ และใหน้ ักเรยี นเขียนตวั เลขฮินดอู ารบกิ ตวั เลขไทย และตวั หนงั สอื แสดงจ�ำ นวนหนง่ึ หมน่ื จากนน้ั หมื่น พนั ร�อย สบิ หน�วย หม่นื พนั รอ� ย สบิ หน�วย 3 4 รว่ มกนั เขยี นตัวเลขและตวั หนงั สอื แสดงจ�ำ นวน หมน่ื พนั รอ� ย สบิ หน�วย หมน่ื พัน ร�อย สบิ หนว� ย ตามภาพลูกคิดในกรอบท้ายหนงั สือเรียนหนา้ 7 | 7สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี การตรวจสอบความเขา้ ใจ เฉลย 4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คล โดยใหน้ กั เรยี นเขยี นตวั เลขฮนิ ดอู ารบกิ ตวั เลขไทย และ 1 ตัวเลขฮินดูอารบกิ 2,283 ตวั หนงั สอื แสดงจ�ำ นวนตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 8 ครอู าจถาม นกั เรยี นเปน็ รายบคุ คลโดยใหอ้ อกมาเขยี นบนกระดานหนา้ ชน้ั ตวั เลขไทย ๒,๒๘๓ เรยี น และทกุ คนมสี ว่ นรว่ มในการตรวจสอบความถกู ตอ้ ง จาก นน้ั ครอู าจตง้ั ค�ำ ถามวา่ นกั เรยี นบอกจ�ำ นวนจากหลกั ลกู คดิ ได้ ตวั หนังสอื สองพนั สองรอ้ ยแปดสิบสาม 2 ตัวเลขฮินดูอารบิก 3,620 ตวั เลขไทย ๓,๖๒๐ ตัวหนงั สือ สามพนั หกรอ้ ยยี่สิบ 3 ตัวเลขฮินดอู ารบกิ 7,301 ตัวเลขไทย ๗,๓๐๑ ตวั หนงั สอื เจด็ พันสามร้อยเอด็ 4 ตวั เลขฮินดูอารบิก 6,400 ตัวเลขไทย ๖,๔๐๐ ตัวหนังสือ หกพันสรี่ อ้ ย หนงั สือเรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 ตรวจสอบคว�มเข�้ ใจ เขยี นตวั เลขฮนิ ดอู �รบกิ ตวั เลขไทย และตัวหนังสือแสดงจ�ำ นวน อยา่ งไร และถา้ ในหลกั ลกู คดิ ใดไมม่ ลี กู คดิ จะบอกจ�ำ นวนนน้ั ได้ 1 อยา่ งไรซง่ึ นกั เรยี นอาจตอบวา่ บอกจ�ำ นวนนน้ั ตามจ�ำ นวน หมืน่ พนั ร�อย สบิ หน�วย ลกู คดิ และหลกั ลกู คดิ ในแตล่ ะหลกั เชน่ มลี กู คดิ ในหลกั พนั 3 ลกู บอกจ�ำ นวนเปน็ 3 พนั และถา้ หลกั ใดไมม่ ลี กู คดิ จะไมบ่ อก 2 จ�ำ นวนในหลกั นน้ั ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ สง่ิ ทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ หม่นื พนั รอ� ย สบิ หน�วย 1 ตัวเลขฮนิ ดอู ารบกิ 3,001 2 ตัวเลขฮนิ ดอู ารบิก 5,030 ส่ิงทีไ่ ด้เรยี นรู้ ตัวเลขไทย ๓,๐๐๑ ตวั เลขไทย ๕,๐๓๐ สามารถเขยี นตัวเลขฮินดอู ารบกิ ตัวเลขไทยและ ตัวหนงั สือ สามพันเอ็ด ตวั หนังสือ หา้ พนั สามสบิ ตัวหนังสอื แสดงจำ�นวน สงิ่ ที่ได้เรยี นรู้ จากนั้นให้นักเรยี นทำ�แบบฝกึ หัด 1.1 หนา้ 5 - 7 ส�ม�รถเขียนตวั เลขฮินดอู �รบิก ตัวเลขไทย และตัวหนังสอื แสดงจำ�นวน 8 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี แบบฝกึ หดั 1.1 8 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 ค่มู ือครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 1 1.2 จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 (1 ช่ัวโมง) หนังสือเรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 จุดประสงค์ บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกนิ 100,000 อา่ นและเขียนตัวเลขฮนิ ดูอารบิก ตวั เลขไทยและ 1.2 จำ�นวนนับไมเ่ กิน 100,000 ตัวหนงั สอื แสดงจำ�นวนนับไม่เกนิ 100,000 พฒั น�คว�มรู้ แสดงจ�ำ นวนส�มหม่ืนส่ีพนั สองร้อยแปดสิบหกโดยใชห้ ลกั ลูกคิดไดอ้ ย�่ งไร สือ่ การเรยี นรู้ หมื่น พนั ร�อย สิบ หน�วย − ชดุ ลูกคิดที่ประกอบด้วยหลักลกู คิดและลกู คดิ เขียนตวั เลขและตัวหนังสอื แสดงจ�ำ นวน ดังนี้ และแบบบนั ทึกกิจกรรม ตัวเลขฮนิ ดูอ�รบิก 34,286 − แบบบนั ทกึ กจิ กรรม ตวั เลขไทย ๓๔,๒๘๖ แนวการจัดการเรยี นรู้ การพฒั นาความรู้ ตวั หนงั สอื ส�มหม่ืนสีพ่ ันสองร้อยแปดสบิ หก 1. ครูน�ำ ชุดลูกคดิ มาแสดงจ�ำ นวนเพ่ือให้นกั เรยี น ก�รเขียนตวั เลขแสดงจ�ำ นวนตงั้ แตส่ ี่หลกั นยิ มเขยี นเครอ่ื งหม�ย บอกจำ�นวนจากหลักลูกคิดและเขียนตัวเลขฮินดอู ารบกิ จลุ ภ�ค (,) ค่ันระหว่�งตัวเลขในหลกั รอ้ ยและหลกั พัน ตัวเลขไทย และตวั หนงั สอื ในกรณีทห่ี ้องเรียนมีเทคโนโลยี อำ�นวย ครอู าจใช้สอ่ื เพ่มิ เติมตาม QR code หนา้ 2 จ�กหลักลูกคิด เขียนตัวเลขและตัวหนงั สอื ท่ีจำ�ลองลกู คิดจริงในรูปแบบ interactive บนเว็บไซต์ แสดงจำ�นวนได้อย่�งไร โดยครสู ามารถใช้ลกู คิดแสดงจำ�นวน 34,286 และ 46,007 ตามหนังสือเรียนหนา้ 9 เพือ่ ใหน้ กั เรยี นอา่ น หมื่น พนั ร�อย สิบ หน�วย และเขยี นตัวเลขแสดงจำ�นวน และให้ครูกำ�หนดตัวเลข แสดงจ�ำ นวน แลว้ ให้ตวั แทนนักเรยี นออกมาแสดงจ�ำ นวน ตัวเลขฮินดอู �รบิก 46,007 ลูกคดิ ในแต่ละหลัก ตัวเลขไทย ๔๖,๐๐๗ ตัวหนงั สอื สีห่ ม่ืนหกพนั เจด็ 2. ครูใชห้ ลกั ลกู คดิ ท่มี ลี ูกคดิ 9 ลูกในหลักหมน่ื แลว้ ถามว่า หลักลูกคดิ น้แี สดงจำ�นวนใด (เก้าหม่ืน) | 9สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี และถา้ ครใู สล่ กู คดิ เพิ่มอีก 1 ลกู แล้วถามนักเรยี นวา่ หลกั ลกู คิดนี้แสดงจ�ำ นวนใด นักเรยี นบางคนอาจตอบว่า หนังสอื เรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 10 หมนื่ บางคนอาจตอบวา่ 1 แสน บางคนอาจตอบไม่ได ้ บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 ซึง่ ครูและนักเรียนสามารถสรปุ รว่ มกนั ไดว้ ่า 10 หม่นื เทา่ กับ 1 แสน จากนน้ั ให้นักเรยี นรว่ มกนั เขียนตัวเลข 10 หม่นื คือ 1 แสน ฮนิ ดูอารบิก ตวั เลขไทย และตัวหนังสอื แสดงจ�ำ นวน หน่งึ แสนตามหนงั สอื เรียนหน้า 10 แล้วให้นักเรียนร่วมกัน แสน หมนื่ พัน รอ� ย สิบ หน�วย แสน หม่นื พัน รอ� ย สิบ หนว� ย เขียนตัวเลขและตัวหนังสอื แสดงจำ�นวนในกรอบทา้ ย หนงั สอื เรยี นหนา้ 10 พรอ้ มทง้ั เฉลย และตรวจค�ำ ตอบรว่ มกนั เขยี นตวั เลขและตัวหนังสือแสดงจ�ำ นวน ดงั น้ี ตัวเลขฮนิ ดูอ�รบกิ 100,000 ตวั เลขไทย ๑๐๐,๐๐๐ ตวั หนังสอื หนงึ่ แสน เขยี นตัวเลขฮินดอู �รบกิ ตัวเลขไทย และตวั หนังสอื แสดงจ�ำ นวน 12 แสน หมน่ื พัน รอ� ย สบิ หน�วย แสน หม่นื พนั ร�อย สบิ หนว� ย 34 แสน หมนื่ พนั รอ� ย สิบ หน�วย แสน หมน่ื พัน ร�อย สบิ หนว� ย 10 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1 ตัวเลขฮนิ ดูอารบกิ 15,124 ตัวเลขไทย ๑๕,๑๒๔ ตัวหนังสอื หนง่ึ หมืน่ หา้ พันหนงึ่ รอ้ ยยี่สบิ สี่ 2 ตัวเลขฮินดอู ารบกิ 24,070 ตวั เลขไทย ๒๔,๐๗๐ ตัวหนังสอื สองหมนื่ ส่พี นั เจด็ สบิ 3 ตวั เลขฮินดูอารบกิ 60,802 ตวั เลขไทย ๖๐,๘๐๒ ตวั หนงั สือ หกหมืน่ แปดรอ้ ยสอง 4 ตวั เลขฮินดอู ารบิก 95,101 ตัวเลขไทย ๙๕,๑๐๑ ตัวหนงั สือ เก้าหม่ืนห้าพันหน่งึ รอ้ ยเอด็ | 9สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครรู ายวชิ าพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 1 | จำ�นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 1 3. ครแู บง่ นกั เรยี นเปน็ กล่มุ กลมุ่ ละ 2 - 4 คน ทัง้ นีข้ ้นึ กับจำ�นวนชุดลกู คดิ ทเี่ พียงพอส�ำ หรับ ทกุ กลุม่ ครทู บทวนการแสดงจำ�นวนด้วยหลักลกู คิด โดยใส่ลกู คิดเพียง 1 ลกู ในหลกั แสน ใหน้ ักเรยี น บอกจ�ำ นวนและเขียนตวั เลขฮินดูอารบกิ ตัวเลขไทย และ ตวั หนงั สอื แสดงจ�ำ นวน จากนน้ั ใหน้ กั เรยี น ท�ำ กจิ กรรมลกู คดิ บอกจ�ำ นวน พร้อมท้ังแจกชดุ ลกู คิด 1 ชุด หนงั สอื เรยี นร�ยวิช�พน้ื ฐ�น | คณิตศ�สตร์ ป.3 แบบบนั ทึกกิจกรรม 3 แผ่น และภาพเรอ่ื งราวของการ บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 แขง่ ขนั ฟตุ บอลระหวา่ งทมี หมาปา่ ทมี หมขี าว และทมี อนิ ทรี ตามหนังสือเรียนหน้า 11 ให้นกั เรียนแต่ละกล่มุ ช่วยกัน กิจกรรม ลกู คิดบอกจำ�นวน ใชล้ ูกคิดแสดงจ�ำ นวนของผเู้ ข้าชมแตล่ ะทมี และใชส้ ีแรเงา อปุ กรณ์ 1 ชดุ ประกอบดว้ ย หลกั ลกู คิด ลกู คิด และแบบบันทึกกจิ กรรม จ�ำ นวนลกู คดิ พรอ้ มทง้ั เขยี นตวั เลขฮินดอู ารบกิ ตวั เลขไทย วธิ จี ดั กจิ กรรม และตวั หนงั สือแสดงจำ�นวนลงในแบบบนั ทกึ กจิ กรรม 1. ครแู บง่ นกั เรยี นเปน็ กลมุ่ กลมุ่ ละเท�่ ๆ กนั และแจกอปุ กรณก์ ลมุ่ ละ 1 ชดุ 2. ครูส�ธติ ก�รแสดงจำ�นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 โดยใชห้ ลกั ลกู คิด 3. ครยู กตวั อย�่ งสถ�นก�รณ์ก�รแขง่ ขันฟตุ บอล ก�รแขง่ ขนั ฟุตบอล มีจำ�นวนผเู้ ข�้ ชมของแต่ละทีม ดงั นี้ ทมี หม�ป�� มผี ชู้ ม 14,265 คน ทีมหมขี �ว มผี ูช้ ม 38,725 คน ทมี อนิ ทรี มผี ู้ชม 26,500 คน จากนน้ั ใหแ้ ตล่ ะกลมุ่ เลอื กขอ้ มลู ของทมี ท่ีชอบมานำ�เสนอ 4. ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ แสดงจ�ำ นวนผเู้ ข�้ ชมของแตล่ ะทมี โดยใชห้ ลกั ลกู คดิ หนา้ ชนั้ เรยี น ในระหวา่ งท่ีมีกลุม่ น�ำ เสนอ กลมุ่ อ่ืนก็จะ แล้วระบ�ยสีลูกคิดพร้อมทั้งเขียนตัวเลขและตวั หนังสอื แสดงจ�ำ นวน ตรวจค�ำ ตอบในแบบบันทกึ กจิ กรรมของกลุ่มตนเอง ในแบบบันทึกกจิ กรรม 5. ใหน้ กั เรียนแต่ละกลมุ่ น�ำ เสนอผลง�น ตวั อย่�งแบบบันทกึ กิจกรรม จจำ��ำ นนววนนผผ้เู ู้เขข้า้�ชชมมขขอองงททมี มี ห....ม....า...ป.......า่............................. การตรวจสอบความเข้าใจ ตัวเลขฮนิ ด ูอ�ารบิก ..1....4.......,...2....6...5....................... ตตวัวั เเลลขขไไททยย ๑........๔........,..๒........๖........๕.................................................................. 4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นเปน็ รายบคุ คล โดยใหน้ ักเรยี นเขยี นตัวเลขฮินดูอารบิก ตวั เลขไทย และ แแสสนน หหมมื่นื่น พพันัน รรอ� �อยย สสิบิบ หหนนว� ว� ยย ตตัววั หหนนังงั สสือือ .ห.....น......่งึ....ห......ม.....ืน่......ส.....่พี......ัน......ส.....อ.....ง....ร....อ้.....ย......ห....ก......ส....บิ......ห... ้า ตัวหนงั สือแสดงจ�ำ นวนจากภาพลูกคดิ และเขยี นตัวเลข แสดงจำ�นวนจากตวั หนงั สือทก่ี �ำ หนดตามโจทยใ์ นหนังสือ- | 11สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี เรยี นหน้า 12 โดยครูเน้นยำ�้ ให้นกั เรยี นคิดด้วยตนเองก่อน เมอ่ื นักเรยี นทกุ คนท�ำ เสร็จแล้ว ครสู ่มุ นกั เรียนออกมาเขียน เฉลย จำ�นวนผเู้ ขา้ ชมของทมี .ห...ม....ีข...า...ว......................... ตัวเลขฮนิ ดูอ ารบิก ..3...8....,.7...2....5...................... ตวั เลขไทย ๓....๘....,.๗....๒....๕................................. ตวั หนงั สอื .ส..า..ม...ห...ม..น่.ื ..แ...ป...ด..พ...นั...เ.จ...ด็ ..ร..อ้...ย..ย..ส.่ี ..บิ ...หา้ แสน หมื่น พัน ร�อย สิบ หนว� ย จำ�นวนผ้เู ขา้ ชมของทมี .อ...ิน....ท....ร..ี......................... ตวั เลขฮินดูอ ารบกิ ..2...6....,.5....0...0...................... ตัวเลขไทย ๒....๖....,..๕....๐...๐................................. แสน หมน่ื พัน รอ� ย สิบ หน�วย ตัวหนังสือ .ส..อ...ง..ห...ม..ืน่...ห...ก..พ....นั ..ห...้า..ร..อ้...ย..บ...า..ท....... ค�ำ ตอบหนา้ ชน้ั และใหน้ กั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง หนังสอื เรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 ทง้ั ของตนเองและของเพอ่ื น หากพบวา่ มนี กั เรยี นยงั ไมเ่ ขา้ ใจ บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 ให้ตง้ั โจทยใ์ นลกั ษณะเดยี วกนั เพ่ิมเติม เช่น ครกู ำ�หนด ภาพลกู คดิ ใหน้ กั เรยี นเขยี นตวั เลขและตวั หนงั สอื แสดงจ�ำ นวน ตรวจสอบคว�มเข�้ ใจ 1 เขยี นตวั เลขฮนิ ดูอ�รบกิ ตัวเลขไทย และตัวหนงั สือแสดงจำ�นวน หรือครูก�ำ หนดตวั หนังสือแลว้ ให้นกั เรยี นเขียนเป็นตวั เลข ตัวเลขฮินดอู ารบิก 30,352 ฮนิ ดอู ารบิก ตวั เลขไทย หรอื ใสล่ กู คิดแสดงจำ�นวน เป็นต้น ตัวเลขไทย ๓๐,๓๕๒ แสน หมื่น พัน ร�อย สิบ แสหนน�วยห ม่นื ตพวั นั หนรงั �อสยอื สบิ หน�วยสามหมน่ื สามรอ้ ยหา้ สบิ สอง จากนั้นครแู ละนักเรียนร่วมกันสรปุ ส่งิ ทไี่ ด้เรยี นรู้ 2 เขยี นตวั เลขฮนิ ดูอ�รบกิ และตัวเลขไทยแสดงจำ�นวน 1) เจด็ หม่นื สองพันหกร้อยห�้ สบิ ส�ม สิ่งท่ไี ด้เรยี นรู้ 2) แปดหมน่ื เก้�พนั สองรอ้ ยเก�้ สิบ 3) สี่หมน่ื ส�มรอ้ ยเอ็ด สามารถเขียนตวั เลขฮินดูอารบิก ตัวเลขไทย และ ตัวหนงั สือแสดงจำ�นวน 1) ตวั เลขฮนิ ดูอารบิก 72,653 2) ตัวเลขฮนิ ดอู ารบิก 89,290 ตัวเลขไทย ๘๙,๒๙๐ ตัวเลขไทย ๗๒,๖๕๓ 3) ตวั เลขฮนิ ดูอารบิก 40,301 ตวั เลขไทย ๔๐,๓๐๑ สิง่ ท่ไี ด้เรียนรู้ ส�ม�รถเขียนตวั เลขฮนิ ดอู �รบิก ตัวเลขไทย และตวั หนังสอื แสดงจ�ำ นวน จากนั้นให้นักเรียนทำ�แบบฝึกหดั 1.2 หนา้ 8 - 9 แบบฝกึ หัด 1.2 12 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี 10 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 1 | จำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 คูม่ อื ครูรายวชิ าพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 3 เล่ม 1 1.3 หลกั และคา่ ของเลขโดดในแตล่ ะหลกั ของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 (1 ชว่ั โมง) จดุ ประสงค์ หนังสอื เรยี นร�ยวชิ �พน้ื ฐ�น | คณิตศ�สตร์ ป.3 บทท่ี 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 บอกหลัก ค่าของเลขโดดในแต่ละหลกั และเขียนแสดงจำ�นวนในรปู กระจาย 1.3 หลักและค่�ของเลขโดดในแตล่ ะหลกั ของจำ�นวนไมเ่ กิน 100,000 พัฒน�คว�มรู้ 3,523 คอื 3 พนั กบั 5 ร้อย กับ 2 สบิ กบั 3 หน่วย หลักพนั หลักรอ้ ย หลักสิบ หลักหนว่ ย สอื่ การเรยี นรู้ 352 3 − ชดุ ลกู คิดทีป่ ระกอบด้วยหลกั ลูกคิดและลูกคดิ พนั รอ� ย สบิ หน�วย − สอ่ื วดี ทิ ัศน์ เรอื่ งคา่ ของเลขโดดในแต่ละหลกั 3 ในหลกั พนั มคี �่ 3,000 3,523 เปน็ จ�ำ นวนส่ีหลัก 500 หลักพนั อยู่ถัดไปท�งซ้�ยของหลกั ร้อย 5 ในหลกั ร้อย มคี ่� 2 ในหลกั สิบ มคี ่� 20 3 ในหลักหนว่ ย มีค่� 3 เขยี นในรูปกระจ�ย 3,523 = 3,000 + 500 + 20 + 3 บอกค่�ของเลขโดดในแต่ละหลัก และเขียนแสดงจำ�นวนในรปู กระจ�ย แนวการจัดการเรยี นรู้ 6,066 การพัฒนาความรู้ 6 ในหลักพนั มคี �่ 6,000 1. ใชล้ กู คิดและหลกั ลูกคิดเรม่ิ ต้นแนะน�ำ หลักและ คา่ ประจ�ำ หลัก โดยเขียนตวั เลขบนกระดาน และให้นักเรยี น 0 ในหลกั รอ้ ย มีค�่ 0 ค่�ของเลขโดด ชว่ ยกนั ใส่ลกู คิดในหลกั ลกู คิดแต่ละหลักใหถ้ กู ต้อง เช่น ในแต่ละหลัก 3,523 ซ่งึ เป็นจ�ำ นวน 4 หลัก ประกอบด้วยเลขโดด 4 ตัว 6 ในหลกั สิบ มคี �่ 60 แลว้ ใสล่ ูกคิดตามตำ�แหน่งหลกั หน่วย หลกั สบิ หลักรอ้ ย 5 8,102 และหลกั พัน ตามล�ำ ดับ ครูแนะน�ำ ว่า จากลูกคดิ มี 3 พนั 6 ในหลกั หนว่ ย มคี �่ 6 กบั 5 รอ้ ย กบั 2 สบิ กับ 3 หนว่ ย ซ่ึงท�ำ ใหร้ ูค้ ่าของเลขโดด ในแตล่ ะหลัก ดังนี้ เขียนในรูปกระจ�ย 6,066 = 6,000 + 0 + 60 + 6 3 อยู่ในหลกั หนว่ ย มคี า่ 3 หรือ 6,066 = 6,000 + 60 + 6 2 อย่ใู นหลกั สิบ มคี ่า 20 5 อยใู่ นหลักร้อย มีคา่ 500 1 7,009 2 9,108 3 5,320 4 4,531 3 อยูใ่ นหลกั พัน มีคา่ 3,000 และเขยี นในรปู กระจาย 3,523 = 3,000 + 500 + 20 + 3 | 13สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1 7,009 7 ในหลักพนั มีค่า 7,000 0 ในหลักรอ้ ย มีค่า 0 0 ในหลักสิบ มีค่า 0 9 ในหลกั หนว่ ย มีคา่ 9 เขยี นในรปู กระจาย 7,009 = 7,000 + 0 + 0 + 9 หรอื 7,009 = 7,000 + 9 2 9,108 9 ในหลักพนั มคี า่ 9,000 1 ในหลกั ร้อย มคี ่า 100 0 ในหลักสบิ มีคา่ 0 8 ในหลักหนว่ ย มีค่า 8 เขยี นในรปู กระจาย 9,108 = 9,000 + 100 + 0 + 8 หรอื 9,108 = 9,000 + 100 + 8 3 5,320 5 ในหลักพนั มคี า่ 5,000 3 ในหลกั รอ้ ย มคี า่ 300 2 ในหลักสบิ มีค่า 20 0 ในหลกั หน่วย มคี า่ 0 เขยี นในรปู กระจาย 5,320 = 5,000 + 300 + 20 + 0 หรอื 5,320 = 5,000 + 300 + 20 4 4,531 4 ในหลักพนั มีคา่ 4,000 5 ในหลักรอ้ ย มีค่า 500 3 ในหลกั สบิ มคี ่า 30 1 ในหลักหนว่ ย มีคา่ 1 เขยี นในรปู กระจาย 4,531 = 4,000 + 500 + 30 + 1 5 8,102 8 ในหลกั พัน มคี ่า 8,000 1 ในหลกั รอ้ ย มีค่า 100 0 ในหลกั สิบ มีค่า 0 2 ในหลักหนว่ ย มคี า่ 2 เขยี นในรปู กระจาย 8,102 = 8,000 + 100 + 0 + 2 หรอื 8,102 = 8,000 + 100 + 2 ในข้นั ตอนแนะนำ�คา่ ของเลขโดดในแตง่ ละหลกั น้ี ครอู าจใช้ลกู คิดและหลกั ลูกคดิ ประกอบ การถามคา่ ของเลขโดดในหลกั ตา่ ง ๆ โดยอาจเรม่ิ จาก หลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย และหลกั พนั หรอื ครอู าจใชส้ อ่ื วดี ที ศั นต์ าม QR code แสดงคา่ ของเลขโดดในแตล่ ะหลกั และการเขยี นในรปู กระจาย ของ 6,066 และถามนักเรียนวา่ จำ�นวนนี้มีเลขโดด 6 อยใู่ นหลกั ใดบา้ ง ค่าของเลขโดด 6 เหมอื นกัน หรอื ไม่ นกั เรยี นอาจตอบวา่ 6 อยใู่ นหลกั หนว่ ย หลกั สบิ และหลกั พนั และมคี า่ ไมเ่ ทา่ กนั 6 ในหลกั หนว่ ย มคี า่ 6 6 ในหลักสบิ มีคา่ 60 6 ในหลักพนั มคี ่า 6,000 ครใู ห้นกั เรียนเขียน 6,066 ในรปู กระจาย 6,066 = 6,000 + 0 + 60 + 6 หรือ 6,066 = 6,000 + 60 + 6 ครแู นะน�ำ วา่ ในการเขยี นจ�ำ นวน ในรปู กระจายหลกั ใดทเ่ี ปน็ 0 ไมจ่ ำ�เปน็ ตอ้ งเขยี น 0 ในหลกั น้ันก็ได้ จากนัน้ ใหน้ กั เรียนช่วยกนั บอกคา่ ของเลขโดดในแต่ละหลักและเขยี นจ�ำ นวนในรูปกระจายในกรอบท้ายหนงั สือเรียนหน้า 13 | 11สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวชิ าพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 1 2. ครใู ช้ลูกคดิ และหลักลูกคดิ แนะน�ำ หนังสือเรียนรายวชิ าพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 จำ�นวน 5 หลัก เชน่ 52,402 ตามหนังสอื เรียน บทที่ 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 หนา้ 14 โดยใส่ลูกคดิ ตามต�ำ แหนง่ หลักหน่วย หลกั สิบ หลักรอ้ ย หลกั พัน และหลกั หม่ืน 52,402 คอื 5 หมนื่ กบั 2 พนั กับ 4 ร้อย กบั 2 หน่วย ตามล�ำ ดับ ครูแนะนำ�วา่ จากลูกคิดมี 5 หม่นื กับ 2 พนั กบั 4 รอ้ ย กบั 0 สบิ กับ 2 หน่วย หลกั หมืน่ หลกั พนั หลกั ร้อย หลักสบิ หลักหน่วย ซึ่งท�ำ ให้รคู้ ่าของเลขโดดในแต่ละหลกั ดังน้ี 2 อยู่ในหลักหนว่ ย มคี า่ 2 5240 2 0 อยใู่ นหลกั สิบ มคี ่า 0 4 อยใู่ นหลกั ร้อย มีคา่ 400 หมื่น พนั ร�อย สิบ หนว� ย 2 อย่ใู นหลักพัน มีคา่ 2,000 5 อย่ใู นหลักหม่ืน มคี ่า 50,000 5 ในหลักหม่นื มีค่� 50,000 52,402 เป็นจำ�นวนห้�หลกั แลว้ ใหน้ กั เรียนช่วยกนั เขยี นในรูปกระจาย 2 ในหลักพนั มีค�่ 2,000 หลักหมืน่ อยถู่ ดั ไปท�งซ้�ยของหลักพัน โดยเขยี นเรียงไปทีละหลัก จะได้ 52,402 = 50,000 + 2,000 + 400 + 0 + 2 4 ในหลักร้อย มีค่� 400 หรอื 52,402 = 50,000 + 2,000 + 400 + 2 จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นช่วยกันบอกค่าของเลขโดดใน 0 ในหลักสิบ มีค่� 0 แตล่ ะหลกั และเขยี นแสดงจำ�นวนในรูปกระจาย ในกรอบท้ายหนังสือเรยี นหนา้ 14 2 ในหลกั หนว่ ย มคี ่� 2 เขยี นในรปู กระจ�ย 52,402 = 50,000 + 2,000 + 400 + 0 + 2 หรือ 52,402 = 50,000 + 2,000 + 400 + 2 บอกค�่ ของเลขโดดในแตล่ ะหลกั และเขยี นแสดงจำ�นวนในรปู กระจ�ย 15,076 มีค�่ 10,000 1 ในหลักหม่นื มคี �่ 5,000 5 ในหลักพนั มคี ่� 0 0 ในหลักรอ้ ย มคี �่ 70 7 ในหลกั สิบ มคี �่ 6 6 ในหลกั หน่วย 15,076 = 10,000 + 5,000 + 0 + 70 + 6 เขียนในรปู กระจ�ย 15,076 = 10,000 + 5,000 + 70 + 6 หรอื 1 70,314 2 50,052 3 81,091 4 90,009 5 40,404 14 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1 70,314 7 ในหลักหมนื่ มีคา่ 70,000 0 ในหลกั พัน มคี า่ 0 3 ในหลักร้อย มคี ่า 300 1 ในหลักสิบ มีค่า 10 4 ในหลักหนว่ ย มีคา่ 4 เขยี นในรปู กระจาย 70,314 = 70,000 + 0 + 300 + 10 + 4 หรอื 70,314 = 70,000 + 300 + 10 + 4 2 50,052 5 ในหลักหมนื่ มคี า่ 50,000 0 ในหลักพนั มีค่า 0 0 ในหลกั ร้อย มคี า่ 0 5 ในหลกั สบิ มคี ่า 50 2 ในหลักหน่วย มคี า่ 2 เขยี นในรูปกระจาย 50,052 = 50,000 + 0 + 0 + 50 + 2 หรือ 50,052 = 50,000 + 50 + 2 3 81,091 8 ในหลกั หมน่ื มคี า่ 80,000 1 ในหลักพนั มีค่า 1,000 0 ในหลกั ร้อย มีค่า 0 9 ในหลกั สบิ มีค่า 90 1 ในหลกั หนว่ ย มคี า่ 1 เขยี นในรปู กระจาย 81,091 = 80,000 + 1,000 + 0 + 90 + 1 หรอื 81,091 = 80,000 + 1,000 + 90 + 1 4 90,009 5 40,404 9 ในหลักหมน่ื มคี า่ 90,000 4 ในหลักหมนื่ มคี ่า 40,000 0 ในหลักพัน มีค่า 0 0 ในหลักพัน มีคา่ 0 0 ในหลกั รอ้ ย มคี ่า 0 4 ในหลกั ร้อย มีค่า 400 0 ในหลักสบิ มคี า่ 0 0 ในหลกั สบิ มีคา่ 0 9 ในหลกั หนว่ ย มคี า่ 9 4 ในหลกั หนว่ ย มคี า่ 4 เขียนในรปู กระจาย 90,009 = 90,000 + 0 + 0 + 0 + 9 เขียนในรปู กระจาย 40,404 = 40,000 + 0 + 400 + 0 + 4 หรอื 90,009 = 90,000 + 9 หรือ 40,404 = 40,000 + 400 + 4 12 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 คู่มอื ครูรายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 3 เล่ม 1 3. ครแู นะน�ำ จ�ำ นวน 100,000 ซ่ึงเป็น หนังสือเรียนรายวิชาพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 จำ�นวน 6 หลกั โดยครูสามารถถามไปทลี ะหลัก บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 เช่น 100,000 คอื 1 แสน กบั 0 หมน่ื กบั 0 พนั กบั 0 รอ้ ย กบั 0 สบิ กบั 0 หนว่ ย − เลขโดดอะไรอยใู่ นหลกั หนว่ ยและมคี า่ เทา่ ไร − เลขโดดอะไรอยใู่ นหลกั สบิ และมคี า่ เทา่ ไร หลกั แสน หลักหมื่น หลักพนั หลักร้อย หลกั สิบ หลักหนว่ ย − เลขโดดอะไรอยใู่ นหลกั รอ้ ยและมคี า่ เทา่ ไร − เลขโดดอะไรอยใู่ นหลกั พนั และมคี า่ เทา่ ไร 10000 0 − เลขโดดอะไรอยใู่ นหลกั หมน่ื และมคี า่ เทา่ ไร − เลขโดดอะไรอยใู่ นหลกั แสนและมคี า่ เทา่ ไร 1 ในหลกั แสน มคี ่� 100,000 100,000 เปน็ จ�ำ นวนหกหลกั เลขโดดทีอ่ ยใู่ นหลักแสน คือ 1 มคี า่ 100,000 0 ในหลักหม่นื มีค่� 0 หลักแสนอยู่ถดั ไปท�งซ�้ ยของหลกั หม่นื จากนั้นใหน้ กั เรียนบอกค่าของเลขโดด 0 ในหลักพัน มคี �่ 0 ในแตล่ ะหลกั และเขยี นแสดงจ�ำ นวน 0 ในหลักร้อย มคี �่ 0 ในรูปกระจายและบอกเลขโดดท่ีขดี เส้นใต้ 0 ในหลกั สบิ มคี ่� 0 อยูใ่ นหลักใดและมคี ่าเท่าไรในกรอบท้าย 0 ในหลกั หนว่ ย มีค่� 0 หนังสือเรียนหน้า 15 ในการรว่ มกนั ตรวจสอบความถูกต้องครูอาจใชค้ �ำ ถาม 1 บอกค่�ของเลขโดดในแตล่ ะหลกั และเขยี นแสดงจำ�นวนในรปู กระจ�ย เพือ่ ใหน้ กั เรยี นเขา้ ใจมากข้นึ เชน่ − เลขโดดเดียวกัน อยใู่ นหลกั ตา่ งกัน 1) 6,241 2) 74,019 มีคา่ เท่ากนั หรอื ไม่ (เลขโดดเดยี วกันอยู่ในหลกั ตา่ งกันมคี า่ ไมเ่ ทา่ กัน) 3) 90,006 4) 82,300 − 0 อยู่ในหลกั สบิ มีคา่ เทา่ กับ 0 ท่ีอยูใ่ นหลกั พนั หรือไม่ (0 อยใู่ นหลกั สิบมีค่า 2 เลขโดดท่ขี ีดเส้นใตอ้ ยใู่ นหลกั ใดและมคี ่�เท่�ไร เทา่ กบั 0 ในหลักพัน) 7,120 มคี �่ 7,000 7 อยใู่ นหลักพัน มคี ่� 0 0 อยใู่ นหลกั หนว่ ย 1) 9,008 2) 64,110 3) 60,006 4) 12,323 | 15สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1 1) 6,241 มคี ่า 6,000 6 ในหลกั พัน มีค่า 200 2 ในหลักร้อย มคี า่ 40 4 ในหลักสบิ มีค่า 1 1 ในหลักหน่วย 6,241 = 6,000 + 200 + 40 + 1 เขยี นในรูปกระจาย มีค่า 70,000 มีค่า 4,000 2) 74,019 มคี ่า 0 7 ในหลกั หมนื่ มีคา่ 10 4 ในหลกั พัน มคี า่ 9 0 ในหลกั ร้อย 74,019 = 70,000 + 4,000 + 0 + 10 + 9 1 ในหลักสบิ 74,019 = 70,000 + 4,000 + 10 + 9 9 ในหลกั หนว่ ย มคี ่า 90,000 เขยี นในรปู กระจาย มคี ่า 0 หรือ มคี า่ 0 มคี า่ 0 3) 90,006 มีค่า 6 9 ในหลกั หมน่ื 90,006 = 90,000 + 0 + 0 + 0 + 6 0 ในหลักพนั 90,006 = 90,000 + 6 0 ในหลกั รอ้ ย มคี ่า 80,000 0 ในหลักสิบ มคี า่ 2,000 6 ในหลักหน่วย มีคา่ 300 เขยี นในรปู กระจาย มีคา่ 0 หรอื มีค่า 0 82,300 = 80,000 + 2,000 + 300 + 0 + 0 2 1) 9,0 08 2) 64,110 4) 82,300 82,300 = 80,000 + 2,000 + 300 0 ในหลักรอ้ ยม ีค่า 0 4 ในหลกั พันม ีค่า 8 ในหลักหมื่น 1 ในหลักสบิ ม คี ่า 4,000 2 ในหลักพนั 0 ในหลกั สิบม ีค่า 0 10 3 ในหลกั ร้อย 3) 60,006 4) 12,323 0 ในหลักสบิ 1 ในหลักหมื่นม ีค่า 10,000 0 ในหลักหนว่ ย 6 ในหลกั หมน่ื ม คี ่า 60,000 3 ในหลกั รอ้ ยมคี า่ 300 เขียนในรปู กระจาย หรือ 6 ในหลักหน่วยม คี า่ 6 | 13สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู ือครูรายวชิ าพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 1 | จำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 3 เลม่ 1 การตรวจสอบความเขา้ ใจ หนังสือเรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกนิ 100,000 4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี น เป็นรายบคุ คลโดยครอู าจนำ�ภาพข่าวการวิ่ง ตรวจสอบคว�มเข�้ ใจ มาราธอนโดยเลือกรูปทม่ี ีจำ�นวนคนเข้าร่วม เป็นจำ�นวนมากพร้อมระบจุ ำ�นวนผู้เขา้ รว่ ม บอกค่�ของเลขโดดในแต่ละหลกั 6,192 76 89,200 โดยเขียนเป็นตัวเลขบนกระดานแลว้ ให้นกั เรยี น ของจ�ำ นวนผ้เู ข�้ วงิ่ ม�ร�ธอนก�รกศุ ล 781 บอกคา่ ของเลขโดดในแตล่ ะหลกั และ พรอ้ มทัง้ เขยี นแสดงจ�ำ นวนในรูปกระจ�ย 501 2,569 9,291 เขยี นแสดงจำ�นวนในรปู กระจาย หรอื 5,186 12,369 อาจตรวจสอบความเข้าใจ โดยใชภ้ าพ จ�ำ นวนผเู้ ข้�ว่งิ ม�ร�ธอนก�รกศุ ล การวง่ิ มาราธอนการกศุ ลตามหนงั สอื เรยี น 93,968 คน หนา้ 16 ให้นักเรียนทำ�ดว้ ยตนเองเปน็ รายบุคคล แล้วจึงรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ต้องและ สิง่ ท่ีไดเ้ รยี นรู้ สรุปการบอกคา่ ของเลขโดดในแต่ละหลัก และการเขียนแสดงจำ�นวนในรปู กระจาย จ�ำ นวนสี่หลกั ถ�้ เลขโดด 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 อยใู่ นหลกั หน่วยมีค�่ เป็น และรว่ มกนั สรปุ ส่ิงท่ีได้เรยี นรู้ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ถ�้ อยู่ในหลกั สิบมีค่�เปน็ 0 10 20 30 … 90 ถ้�อยู่ในหลกั รอ้ ยมีค่�เปน็ 0 100 200 300 … 900 และเลขโดด 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ถ้�อยูใ่ นหลกั พนั มคี ่�เปน็ 1,000 2,000 3,000 … 9,000 ต�มลำ�ดบั จ�ำ นวนห�้ หลกั ถ�้ เลขโดด 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 อยูใ่ นหลกั หน่วยมคี �่ เป็น 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ถ้�อยใู่ นหลักสบิ มคี �่ เป็น 0 10 20 30 … 90 ถ้�อยู่ใน หลักรอ้ ยมีค่�เปน็ 0 100 200 300 … 900 ถ้�อยูใ่ นหลักพนั มคี ่�เป็น 0 1,000 2,000 3,000 … 9,000 และเลขโดด 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ถ�้ อยใู่ นหลกั หม่นื มีค�่ เปน็ 10,000 20,000 30,000 … 90,000 ต�มลำ�ดบั 100,000 เป็นจ�ำ นวนหกหลัก เลขโดด 0 ในหลกั หน่วย หลักสบิ หลกั รอ้ ย หลกั พัน และหลักหม่นื มคี �่ เป็น 0 เลขโดด 1 ในหลักแสน มีค�่ 100,000 ก�รเขยี นแสดงจ�ำ นวนในรูปกระจ�ยเป็นก�รเขียนในรูปก�รบวก ค�่ ของเลขโดดในหลักต่�ง ๆ ของจำ�นวนนั้น แบบฝกึ หดั 1.3 16 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี สิง่ ทีไ่ ดเ้ รยี นรู้ เฉลย • จ�ำ นวนสห่ี ลกั ถา้ เลขโดด 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 93,968 9 ในหลักหมนื่ มคี า่ 90,000 อยู่ในหลักหน่วยมีคา่ เปน็ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 3 ในหลกั พัน มีค่า 3,000 ถ้าอยใู่ นหลกั สบิ มคี า่ เปน็ 0 10 20 30 … 90 9 ในหลักร้อย มคี า่ 900 ถา้ อยใู่ นหลกั ร้อยมคี า่ เป็น 0 100 200 300 … 900 6 ในหลกั สิบ มคี า่ 60 8 ในหลักหน่วย มีค่า 8 เขยี นในรปู กระจาย 93,968 = 90,000 + 3,000 + 900 + 60 + 8 และเลขโดด 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ถา้ อยใู่ นหลกั พนั มคี า่ เปน็ 1,000 2,000 3,000 … 9,000 ตามล�ำ ดบั • จำ�นวนห้าหลกั ถ้าเลขโดด 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 อยู่ในหลกั หน่วยมีค่าเปน็ 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ถ้าอยู่ในหลกั สบิ มีคา่ เป็น 0 10 20 30 … 90 ถา้ อยู่ในหลกั ร้อยมคี ่าเปน็ 0 100 200 300 … 900 ถา้ อยใู่ นหลกั พันมีคา่ เป็น 0 1,000 2,000 3,000 … 9,000 และเลขโดด 1 2 3 4 5 6 7 8 9 ถ้าอยู่ในหลกั หม่นื มีค่าเป็น 10,000 20,000 30,000 … 90,000 ตามลำ�ดับ • 100,000 เป็นจำ�นวนหกหลัก เลขโดด 0 ในหลักหนว่ ย หลกั สบิ หลักรอ้ ย หลกั พัน และ หลักหมน่ื มีคา่ เป็น 0 เลขโดด 1 ในหลักแสน มีคา่ 100,000 • การเขยี นแสดงจำ�นวนในรปู กระจายเปน็ การเขยี นในรูปการบวกคา่ ของเลขโดด ในหลักต่าง ๆ ของจ�ำ นวนนนั้ จากนนั้ ใหน้ ักเรยี นท�ำ แบบฝึกหัด 1.3 หนา้ 10 - 11 14 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกิน 100,000 คูม่ ือครรู ายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปที ่ี 3 เล่ม 1 1.4 การเปรียบเทียบจ�ำ นวน (2 ชว่ั โมง) หนังสอื เรยี นรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 จุดประสงค์ บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 เปรียบเทยี บจ�ำ นวนสองจำ�นวนท่ีมจี ำ�นวน 1.4 ก�รเปรียบเทยี บจ�ำ นวน หลกั เท่ากนั และเปรยี บเทียบจำ�นวนสองจำ�นวน พัฒน�คว�มรู้ ที่มีจำ�นวนหลักไมเ่ ทา่ กัน โซน A สน�มฟตุ บอลแหง่ หนง่ึ แบง่ ทน่ี ง่ั ต�มโซน ดงั น้ี โซน A มคี ว�มจุ 8,505 ท่ีน่งั โซน B โซน B มคี ว�มจุ 3,600 ที่นง่ั โซน C มีคว�มจุ 12,245 ทน่ี ง่ั ส่ือการเรยี นรู้ โซน C − บตั รตัวเลขแสดงจำ�นวนสี่หลัก เปรียบเทยี บจ�ำ นวนท่ีนัง่ ของโซน A กับโซน C − บัตรตัวเลขแสดงจำ�นวนห้าหลัก − บัตรตวั เลขแสดงจ�ำ นวนหกหลัก เปรียบเทียบ 8,505 กับ 12,245 8,505 เปน็ จำ�นวนสหี่ ลกั หลักที่อยู่ซ้�ยสดุ คอื หลักพัน 8 ในหลักพัน มคี �่ 8,000 12,245 เป็นจ�ำ นวนห้�หลัก หลกั ทีอ่ ย่ซู �้ ยสดุ คอื หลกั หมนื่ 1 ในหลักหมน่ื มีค�่ 10,000 แนวการจดั การเรียนรู้ จะได้ 8,000 < 10,000 10,000 คือ 10 พัน การพฒั นาความรู้ ดังนัน้ 8 พนั นอ้ ยกว�่ 10 พัน ดังนนั้ 8,505 < 12,245 หรอื 12,245 > 8,505 จ�ำ นวนทน่ี ง่ั โซน A นอ้ ยกว�่ โซน C หรอื จ�ำ นวนทน่ี ง่ั โซน C ม�กกว�่ โซน A 1. ครูสนทนากับนักเรียนเกย่ี วกับการ เปรียบเทียบจ�ำ นวนทน่ี ั่งของโซน B กับโซน C ไปชมกีฬาในสนามกฬี าขนาดใหญ่ อาจน�ำ รปู | 17สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี ตวั อย่างตั๋วเข้าชมกฬี าทบ่ี อกเลขท่นี ่งั เชน่ ต๋วั ใบนี้ได้ทีน่ งั่ ในโซน A ซึ่งอยู่ใกล้สนามทส่ี ดุ ซ่งึ การเลา่ ทมี่ าของการแบง่ โซนทีน่ ง่ั จะทำ�ให้นักเรียน เข้าใจเหตุผลของการแบง่ โซนทีน่ ่งั จากน้ันใหน้ กั เรียนดรู ูปโซนท่นี ่งั ในหนังสือเรียนหน้า 17 และเปรียบเทยี บจ�ำ นวนทน่ี ง่ั ของโซน A กบั โซน C นกั เรยี นบางคนอาจตอบได้ ถา้ มีนกั เรียนตอบได้ ครอู าจถามค�ำ ถามวา่ หาคำ�ตอบไดอ้ ยา่ งไร ถา้ นกั เรียนยงั ตอบไมไ่ ด้ ครอู าจยกตวั อยา่ งจำ�นวนไมเ่ กนิ 1,000 มาให้นักเรยี นเปรียบเทยี บก่อนเพอื่ ทบทวนความรพู้ ้ืนฐานกอ่ นการเรยี นในบทเรียนยอ่ ยนี้ จากน้นั ครูอธิบายการเปรยี บเทียบจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนทีม่ จี ำ�นวนหลักไม่เทา่ กนั โดยยกตวั อยา่ งจำ�นวน ทนี่ ่ังของโซน A กบั โซน C เปรียบเทียบ 8,505 กบั 12,245 ครอู าจใชก้ ารถาม-ตอบ ดงั นี้ − 8,505 กบั 12,245 มจี �ำ นวนหลกั เทา่ กนั หรอื ไม่ (ไม่เทา่ กนั ) − 8,505 เป็นจำ�นวนกี่หลกั (8,505 เปน็ จ�ำ นวนส่ีหลกั ) เลขโดดทอ่ี ยู่ซา้ ยสุดคือจำ�นวนใดและ มีคา่ เท่าไร (8 มคี ่า 8,000) − 12,245 เป็นจำ�นวนกี่หลัก (12,245 เป็นจ�ำ นวนห้าหลัก) เลขโดดทีอ่ ยซู่ า้ ยสุดคือจำ�นวนใด และมีค่าเท่าไร (1 มคี า่ 10,000) − 8,505 มากกวา่ หรอื น้อยกวา่ 12,245 (8,505 นอ้ ยกว่า 12,245) เมอ่ื นกั เรยี นสามารถตอบไดว้ า่ 8,505 นอ้ ยกวา่ 12,245 เมอ่ื นกั เรยี นตอบ ครเู ขยี นบนกระดาน โดยใช้เคร่อื งหมาย < ได้ 8,505 < 12,245 หรือ บอกการเปรียบเทยี บได้อกี แบบ คอื 12,245 มากกว่า 8,505 และเขยี นโดยใชเ้ ครอื่ งหมาย > ได้ 12,245 > 8,505 และอธบิ ายวา่ 8,505 เปน็ จำ�นวนสีห่ ลัก โดยมเี ลขโดด 8 อยู่ในหลกั พนั มีคา่ 8,000 สว่ น 12,245 เป็นจ�ำ นวนหา้ หลกั | 15สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกิน 100,000 ชัน้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เลม่ 1 โดยมเี ลขโดด 1 อยใู่ นหลกั หมืน่ มคี ่า 10,000 หรือเทา่ กบั หนงั สือเรยี นรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 10 พนั ดงั นนั้ 8,505 จึงน้อยกวา่ 12,245 จากนัน้ ครู บทท่ี 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกิน 100,000 ใหน้ ักเรียนช่วยกันเปรยี บเทียบจ�ำ นวนท่นี ัง่ ของโซน B กบั โซน C ซ่ึงจะได้ 3,600 น้อยกวา่ 12,245 เปรียบเทียบ 100,000 กบั 98,789 (3,600 < 12,245) หรือ 12,245 มากกว่า 3,600 กับ 12,245 > 3,600) แล้วครใู หน้ ักเรยี นสังเกตวา่ 100,000 เป็นจำ�นวนหกหลกั หลกั ที่อยซู่ �้ ยสดุ คือหลักแสน การเปรยี บเทียบจำ�นวนสองจำ�นวนที่มีจ�ำ นวนหลกั 1 ในหลกั แสน มีค�่ 100,000 ไมเ่ ท่ากนั จะพจิ ารณาอย่างไร (การเปรียบเทียบจ�ำ นวน สองจำ�นวนท่ีมีจ�ำ นวนหลักไมเ่ ท่ากนั จ�ำ นวนท่ีมจี ำ�นวน 98,789 เปน็ จำ�นวนห้�หลัก หลกั ท่ีอยูซ่ �้ ยสดุ คือหลกั หมื่น หลกั มากกว่าจะมากกวา่ ) 9 ในหลักหม่ืน มีค่� 90,000 2. ครยู กตวั อยา่ งการเปรยี บเทยี บจ�ำ นวนสองจ�ำ นวน จะได้ 100,000 > 90,000 คือ 100,000 กับ 98,789 แล้วใหน้ ักเรยี นใชแ้ นวทาง ข้างต้นในการเปรียบเทียบจ�ำ นวนทีจ่ �ำ นวนหลกั ไมเ่ ทา่ กนั ดงั นน้ั 100,000 > 98,789 หรือ 98,789 < 100,000 ซ่ึงนักเรียนควรตอบไดว้ ่า 100,000 มากกวา่ 98,789 (100,000 > 98,789) หรือ 98,789 นอ้ ยกว่า 100,000 จำ�นวนท่มี ีจำ�นวนหลักม�กกว่� (98,789 < 100,000) ครอู ธบิ ายวา่ 100,000 เปน็ จ�ำ นวน จะม�กกว�่ จ�ำ นวนท่ีมจี ำ�นวนหลกั นอ้ ยกว่� หกหลัก หลกั ทอ่ี ย่ซู า้ ยสดุ คอื หลักแสน 1 ในหลกั แสน มคี ่า 100,000 หรือ 10 หมื่น 98,789 เปน็ จ�ำ นวนห้าหลัก เปรยี บเทียบจำ�นวน หลักที่อย่ซู ้ายสดุ คอื หลักหม่ืน 9 ในหลักหมนื่ มีคา่ 90,000 ดงั น้นั 100,000 > 98,789 หรือ 98,789 < 100,000 45,780 กับ 9,987 จากนน้ั ครใู หน้ กั เรยี นรว่ มกนั เปรยี บเทยี บจ�ำ นวนสองจ�ำ นวน 45,780 เปน็ จำ�นวนห�้ หลัก ในกรอบท้ายหนังสือเรยี นหน้า 18 ครูอาจสมุ่ นักเรยี น 9,987 เปน็ จำ�นวนสีห่ ลกั มาเฉลยค�ำ ตอบและอธิบายเหตุผลของค�ำ ตอบทไ่ี ด้ ครูเนน้ ยำ�้ การใชเ้ ครือ่ งหมาย > และ < ใหถ้ กู ตอ้ ง จากน้นั ดงั นน้ั 45,780 > 9,987 ให้นักเรียนทำ�แบบฝกึ หดั 1.4.1 หน้า 12 - 13 1 8,567 กบั 10,007 2 100,000 กับ 99,999 3. ครสู นทนากบั นกั เรยี นเกย่ี วกบั กฬี าซเี กมส์ โดยให้ 3 3,006 กับ 30,006 4 57,680 กับ 9,590 เกรด็ ความรวู้ า่ การแขง่ กฬี าระหวา่ งประเทศนเ้ี ปน็ การแขง่ ขนั ในภูมภิ าคเอเชียตะวนั ออกเฉียงใต้ อาจใหข้ ้อมลู เพม่ิ เตมิ แบบฝึกหดั 1.4.1 เชน่ ซีเกมสค์ ร้งั ล่าสุดในปี 2019 ประเทศฟลิ ปิ ปนิ ส์เปน็ เจา้ ภาพ เจา้ เหรียญทองหรือประเทศทไ่ี ดเ้ หรยี ญทองมาก 18 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี ที่สดุ คอื ประเทศฟิลปิ ปนิ ส์ ประเทศที่ได้เหรียญทอง มาเป็นอันดับสองคอื ประเทศเวียดนาม และอนั ดบั สาม เฉลย คือประเทศไทย และข้อมูลเหรยี ญรางวัลในอดีต 1 8,567 เป็นจำ�นวนส่ีหลกั 10,007 เป็นจำ�นวนหา้ หลัก ดงั นัน้ 8,567 < 10,007 2 100,000 เป็นจำ�นวนหกหลกั 99,999 เปน็ จำ�นวนหา้ หลัก ดังนัน้ 100,000 > 99,999 3 3,006 เปน็ จ�ำ นวนสหี่ ลกั 30,006 เปน็ จ�ำ นวนหา้ หลัก ดงั นั้น 3,006 < 30,006 4 57,680 เปน็ จำ�นวนห้าหลัก 9,590 เป็นจ�ำ นวนส่หี ลัก ดังน้ัน 57,680 > 9,590 หนังสือเรยี นรายวิชาพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 จ�ำ นวนเหรยี ญร�งวัลรวมของก�รแข่งขนั กฬี �ซีเกมส์ จนถงึ ครั้งท่ี 28 พ.ศ. 2558 ของ 5 ประเทศ ดังนี้ ประเทศ ทอง เงนิ ทองแดง รวม กฬี �แหลมทอง (Southeast Asian Peninsular Games ม�เลเซยี 1109 1120 1533 3762 หรอื เซยี ปเกมส ์ (SEAP Games) อินโดนเี ซยี 1714 1558 1580 4852 เร่ิมข้นึ เมอื่ ปี พ.ศ.2502 ไทย 2089 1742 1727 5558 เพอื่ แข่งขันกีฬ�ระหว่�งประเทศ ฟลิ ปิ ปินส์ 1041 1295 3230 ในเอเชียตะวันออกเฉยี งใต้ สงิ คโปร์ 894 1189 2898 ต่อม�ได้เปล่ียนชอื่ เปน็ ซเี กมส์ 828 881 (SEA Games) จ�ำ นวนเหรยี ญร�งวลั รวมของประเทศไทย ม�กกว่�หรือนอ้ ยกว�่ ประเทศอนิ โดนีเซีย เปรียบเทียบ 5,558 กับ 4,852 5,558 กบั 4,852 เป็นจำ�นวนสี่หลกั เหมือนกนั หลกั ทอ่ี ยู่ซ�้ ยสดุ คอื หลกั พัน พจิ �รณ�เลขโดดในหลักพนั 5, 5 5 8 5 ในหลกั พัน มีค�่ 5,000 4, 8 5 2 4 ในหลักพัน มคี ่� 4,000 5,000 > 4,000 จะได้ 5,558 > 4,852 ดังนั้น จำ�นวนเหรียญร�งวัลรวมของประเทศไทยม�กกว�่ ประเทศอินโดนเี ซยี จำ�นวนสองจำ�นวนท่มี ีจ�ำ นวนหลักเท�่ กนั จำ�นวนทคี่ ่�ของเลขโดด ในหลักท่ีอยู่ซ้�ยสดุ ม�กกว่�จะม�กกว�่ เปรียบเทียบจ�ำ นวนเหรียญร�งวัลรวมของประเทศอนิ โดนีเซยี กับประเทศม�เลเซยี | 19สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี 16 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 คู่มอื ครรู ายวชิ าพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 1 ตามตารางในหนงั สอื เรยี นหนา้ 19 ครถู ามนกั เรยี นวา่ ประเทศไทยและประเทศอนิ โดนเี ซยี ประเทศใด ไดจ้ �ำ นวนเหรยี ญรางวลั รวมมากกวา่ นน่ั คอื ตอ้ งเปรยี บเทยี บ 5,558 และ 4,852 โดยใชก้ ารถาม-ตอบ ดงั น้ี − 5,558 และ 4,852 มีจ�ำ นวนหลกั เทา่ กนั หรอื ไม่ (เท่ากัน) − 5,558 และ 4,852 เปน็ จำ�นวนก่หี ลกั (5,558 และ 4,852 เปน็ จำ�นวนสี่หลกั ) − 5,558 เลขโดดท่อี ยู่ซา้ ยสุดคอื จ�ำ นวนใดและมคี ่าเทา่ ไร (5 มีคา่ 5,000) − 4,852 เลขโดดท่ีอยู่ซา้ ยสุดคอื จ�ำ นวนใดและมคี ่าเท่าไร (4 มคี า่ 4,000) − 5,558 มากกวา่ หรอื นอ้ ยกว่า 4,852 (5,558 มากกว่า 4,852) ครอู ธบิ ายว่า 5,558 เปน็ จ�ำ นวนสี่หลกั หลกั ทางซ้ายสดุ คอื หลกั พนั 5 ในหลกั พนั มคี ่า 5,000 และ 4,852 เป็นจ�ำ นวนสีห่ ลัก หลกั ทางซา้ ยสุดคือหลกั พนั หนงั สือเรยี นรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 4 ในหลกั พนั มีค่า 4,000 จะได้ 5,558 > 4,852 บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 ดงั นน้ั จำ�นวนเหรยี ญรวมของประเทศไทยมีมากกวา่ เปรยี บเทียบ 43,230 กบั 43,195 จ�ำ นวนเหรยี ญรวมของประเทศอนิ โดนเี ซีย 43,230 กับ 43,195 เปน็ จำ�นวนห้�หลกั เหมือนกนั หลักท่อี ยู่ซ้�ยสดุ คือหลักหมื่น ครูอาจเลือกสองประเทศใหน้ กั เรยี นไดฝ้ ึก 4 ในหลักหมืน่ มคี ่� 40,000 เท่�กัน และหลกั ถัดไปท�งขว�คือหลักพัน 3 ในหลักพนั มีค�่ 3,000 เท�่ กัน เปรยี บเทยี บเพมิ่ เตมิ เช่น เปรียบเทยี บจ�ำ นวนเหรียญรวม จงึ พจิ �รณ�ค�่ ของเลขโดดในหลักร้อย ของประเทศอนิ โดนีเซยี กบั ประเทศมาเลเซีย หรอื ประเทศ 43, 2 3 0 2 ในหลกั รอ้ ย มีค�่ 200 43, 1 9 5 1 ในหลักรอ้ ย มคี ่� 100 200 > 100 ดังนนั้ 43,230 > 43,195 สิงคโปร์กับประเทศมาเลเซยี เปน็ ตน้ โดยเนน้ การฝึก จ�ำ นวนสองจำ�นวนท่มี ีจำ�นวนหลกั เท่�กัน ถ�้ เลขโดด เปรยี บเทยี บจำ�นวนสองจ�ำ นวนท่ีมจี ำ�นวนหลกั เท่ากนั ในหลกั ทีอ่ ยซู่ ้�ยสดุ มคี �่ เท�่ กัน ใหพ้ ิจ�รณ�ค่�ของเลขโดด ในหลักถดั ไปท�งขว�ทีละหลกั ค่�ของเลขโดด ของจำ�นวนใดม�กกว่� จำ�นวนนัน้ จะม�กกว�่ แล้วใหน้ กั เรียนฝกึ ทกั ษะการสือ่ สารและส่ือความหมาย เปรยี บเทียบจำ�นวน 2 5,882 กับ 5,889 ทางคณิตศาสตรโ์ ดยสรุปค�ำ ตอบเป็นขอ้ ความท่ตี อ้ งการ 1 8,926 กับ 4,397 4 35,100 กับ 35,001 3 10,000 กบั 10,011 เชน่ จ�ำ นวนเหรียญรางวลั รวมของประเทศสงิ คโปร์ 20 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี มีนอ้ ยกว่าจำ�นวนเหรียญรางวลั รวมของประเทศมาเลเซยี เฉลย แลว้ ครใู หน้ กั เรยี นสงั เกตวา่ การเปรยี บเทยี บจ�ำ นวนสองจ�ำ นวน 1 8 9 2 6 8 ในหลกั พนั มีคา่ 8,000 ทม่ี จี �ำ นวนหลกั เทา่ กนั จะพจิ ารณาอย่างไร (การเปรยี บเทยี บจ�ำ นวน 4 3 9 7 4 ในหลักพัน มีคา่ 4,000 8,000 > 4,000 ดังนนั้ 8,926 > 4,397 สองจำ�นวนทีม่ ีจำ�นวนหลกั เท่ากัน จ�ำ นวนท่ีคา่ ของเลขโดดในหลกั 2 5 8 8 2 2 ในหลักหน่วย มีคา่ 2 5 8 8 9 9 ในหลกั หนว่ ย มคี ่า 9 ทอี่ ยซู่ า้ ยสดุ มากกวา่ จะมากกว่า) 2<9 ดงั นัน้ 5,882 < 5,889 4. ครยู กตวั อยา่ งใหน้ กั เรียนเปรียบเทยี บจำ�นวน 3 1 0 0 0 0 0 ในหลักสิบ มคี า่ 0 1 0 0 1 1 1 ในหลักสิบ มีคา่ 10 สองจ�ำ นวนทมี่ ีจ�ำ นวนหลักเทา่ กนั และค่าของเลขโดด 0 < 10 ท่ีอยู่ซา้ ยสดุ มีคา่ เทา่ กนั เช่น 43,230 กับ 43,195 ดงั นน้ั 10,000 < 10,011 4 3 5 1 0 0 1 ในหลกั ร้อย มีคา่ 100 3 5 0 0 1 0 ในหลกั ร้อย มีคา่ 0 100 > 0 โดยใช้การถาม-ตอบ ดงั น ้ี ดงั น้ัน 35,100 > 35,001 − 43,230 และ 43,195 มีจ�ำ นวนหลักเทา่ กันหรอื ไม่ (เท่ากัน) − 43,230 และ 43,195 เปน็ จำ�นวนกห่ี ลกั ( 43,230 และ 43,195 เป็นจ�ำ นวนหา้ หลกั ) − 43,230 และ 43,195 เลขโดดทอ่ี ยหู่ ลักหมน่ื คือจำ�นวนใดและมคี า่ เท่าไร (4 มคี า่ 40,000) − 43,230 และ 43,195 เลขโดดท่ีอยหู่ ลักพันคือจำ�นวนใดและมีค่าเทา่ ไร (3 มีค่า 3,000) | 17สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 1 | จำ�นวนนับไม่เกนิ 100,000 ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 3 เล่ม 1 − 43,230 และ 43,195 เลขโดดทอ่ี ยูห่ ลักร้อยคอื จำ�นวนใดและมีค่าเท่าไร (43,230 มี 2 ในหลกั รอ้ ย มีคา่ 200 และ 43,195 มี 1 ในหลกั ร้อย มคี า่ 100) − 43,230 มากกวา่ หรือ นอ้ ยกวา่ 43,195 (43,230 มากกว่า 43,195) ซ่ึงในการเปรียบเทยี บจ�ำ นวนสองจำ�นวนนี้ ครคู วรเขียนเลขโดดที่อยูห่ ลักเดยี วกันใหต้ รงกนั เพื่อง่าย ในการนำ�มาเปรยี บเทียบกัน เมอื่ คา่ ของเลขโดดของหลกั ท่อี ยูซ่ ้ายสดุ ทม่ี ีคา่ เท่ากันใหพ้ จิ ารณาคา่ ของเลขโดดในหลักถัดไปทางขวาทลี ะหลัก ดงั น้ี 4 3 , 2 3 0 4 3 , 2 3 0 4 3 , 2 3 0 4 3 , 1 9 5 4 3 , 1 9 5 4 3 , 1 9 5 4 ในหลักหม่นื 3 ในหลักพัน 2 ในหลกั ร้อย มีคา่ 200 มคี า่ 40,000 เท่ากัน มคี า่ 3,000 เท่ากนั 1 ในหลกั ร้อย มีคา่ 100 43,230 และ 43,195 มี 4 ในหลกั หมน่ื มคี า่ 40,000 เทา่ กนั และ 3 ในหลกั พนั มคี า่ 3,000 เทา่ กนั 43,230 มี 2 ในหลกั รอ้ ย มคี า่ 200 และ 43,195 มี 1 ในหลกั รอ้ ย มคี า่ 100 ดงั นน้ั 43,230 > 43,195 แลว้ ครใู หน้ กั เรยี นสงั เกตวา่ การเปรยี บเทยี บจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนทม่ี จี �ำ นวนหลกั เทา่ กนั และคา่ ของ เลขโดดทอ่ี ยซู่ า้ ยสดุ มคี า่ เทา่ กนั จะพจิ ารณาอยา่ งไร (การเปรยี บเทยี บจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนทม่ี จี �ำ นวนหลัก เท่ากันและเลขโดดในหลกั ซา้ ยสุดมคี า่ เทา่ กนั ให้พจิ ารณาค่าของเลขโดดในหลักถดั ไปทางขวา ทลี ะหลัก ค่าของเลขโดดของจำ�นวนใดมากกวา่ หนังสอื เรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 จำ�นวนนนั้ จะมากกว่า) บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 จากนั้นครูให้นักเรยี นช่วยกันเปรยี บเทยี บจ�ำ นวน กิจกรรม ม�กกว�่ หรอื น้อยกว�่ อปุ กรณ์ บัตรตัวเลขแสดงจ�ำ นวนส่หี ลัก จำ�นวนห�้ หลัก และจำ�นวนหกหลัก สองจ�ำ นวน ในกรอบทา้ ยหนังสอื เรียนหนา้ 20 ตัวอย่�งบตั รตวั เลขแสดงจำ�นวน และใช้คำ�ถามชแี้ นะวา่ ค่าของเลขโดดในหลักใด 70,876 19,896 25,000 8,786 4,521 ที่ทำ�ใหน้ ักเรียนสามารถเปรียบเทยี บสองจ�ำ นวน 81,469 26,409 56,000 9,207 2,900 นัน้ ได้ 83,278 45,218 98,000 6,159 9,814 90,987 50,987 99,000 5,679 100,000 5. ครแู บง่ นักเรยี นเป็นกลุ่ม กล่มุ ละ เทา่ ๆ กนั แลว้ ให้นักเรียนทำ�กิจกรรม มากกว่า วิธีจัดกิจกรรม หรอื นอ้ ยกว่า โดยเตรียมบัตรตัวเลขแสดงจำ�นวน สห่ี ลกั จ�ำ นวนหา้ หลกั และจำ�นวนหกหลกั 1. ครแู บง่ นกั เรียนเป็นกลมุ่ กลมุ่ ละเท่� ๆ กัน และแจกบตั รตวั เลขแสดงจำ�นวน ทแ่ี ตกตา่ งกนั คลา้ ยตัวอย่างในหนังสอื เรยี น กลมุ่ ละ 5 บตั ร หนา้ 21 หรอื Download สอ่ื เพิม่ เตมิ ได้ตาม 2. ครูเขียนจำ�นวนบนกระด�น เช่น 20,900 เก้�พันสบิ ส�ม แลว้ ใหน้ ักเรยี น ห�บตั รตัวเลขแสดงจำ�นวนท่มี �กกว่�หรือน้อยกว่�จ�ำ นวนที่ครกู ำ�หนด และแยกเปน็ กองไว้ 3. ครใู ห้นักเรียนแตล่ ะกลุ่มชูบัตรตวั เลขแสดงจำ�นวนท่ีม�กกว�่ จำ�นวนที่ครกู ำ�หนด พร้อมทัง้ ชว่ ยกันตรวจสอบคว�มถกู ต้อง จ�กนน้ั ครูให้นกั เรียนแต่ละกลุ่ม ชบู ตั รตัวเลขแสดงจ�ำ นวนทีน่ ้อยกว่�จำ�นวนท่คี รูกำ�หนด พร้อมท้ังช่วยกนั ตรวจสอบคว�มถูกตอ้ ง QR code หนา้ 2 โดยเตรียมใหเ้ พียงพอกบั จ�ำ นวนกลมุ่ ซง่ึ แตล่ ะกลมุ่ จะไดบ้ ตั รตวั เลขกระจาย | 21สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี จ�ำ นวนสห่ี ลกั จ�ำ นวนหา้ หลกั และจ�ำ นวนหกหลกั 18 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 1 | จาำ นวนนับไม่เกิน 100,000 คูม่ ือครูรายวิชาพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปีท่ ี 3 เล่ม 1 กลมุ่ ละ 5 บตั ร และครูอาจเตรยี มปา้ ยมากกว่า และ ป้ายนอ้ ยกว่า สาำ หรบั กำาหนดเงือ่ นไขใหน้ กั เรยี น มากกว่า น้อยกว่า ครกู าำ หนดจาำ นวนใดจาำ นวนหนึ่ง แลว้ เขียนบนกระดาน แลว้ ให้นกั เรยี นจดั กลุ่มบตั รตวั เลขแสดง จาำ นวนเป็น 2 กลุ่มคือ กล่มุ ที่มากกวา่ จาำ นวนทีก่ าำ หนด และกลุม่ ทนี่ ้อยกว่าจำานวนท่กี ำาหนด 20,900 ครกู ำาหนดเงอ่ื นไข โดยการชบู ัตร นอ้ ยกวา่ นกั เรยี นแตล่ ะกลุ่มต้องชบู ัตรแสดงจำานวนท่นี ้อยกว่า จาำ นวนทก่ี าำ หนด ถ้าครูชูบัตร มากกว่า นกั เรียนแตล่ ะกลุ่มตอ้ งชูบตั รแสดงจำานวนท่ีมากกว่าจาำ นวน ท่กี ำาหนด โดยทกุ ครงั้ ครูต้องนำาบตั รเงอ่ื นไขมาติดบนกระดาน และให้นักเรยี นทกุ กล่มุ นำาบตั รมาตดิ บนกระดาน เพือ่ ตรวจสอบความถกู ต้องร่วมกนั บางกลมุ่ อาจชูบัตรแสดงจำานวนมากกวา่ 1 บัตร ท่ตี รงตามเง่อื นไขของคร ู บางกล่มุ อาจจะไมม่ บี ตั รช ู ซงึ่ ในรอบแรกใหเ้ น้นความถกู ตอ้ ง ยงั ไม่เน้น ความรวดเร็ว เพราะต้องการให้นกั เรียนไดฝ้ กึ การเปรยี บเทยี บและตรวจสอบไปด้วยกนั แตถ่ ้าตอ้ งการ เพิม่ ความสนุกสนาน เมือ่ นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ เข้าใจแล้วครูควรกำาหนดเงื่อนไขเร่อื งเวลาหรือจัดเป็น การแขง่ ขนั กิจกรรมนี้สามารถทาำ ได้หลายรอบ โดยนำาบตั รตวั เลขมารวมกันและสุ่มแจกใหม ่ หรอื ครูอาจทาำ บตั รตัวเลขเพมิ่ และแจกใหท้ ุกกลุม่ ไดบ้ ตั รตัวเลขมากข้ึน ครสู ามารถเพ่ิมกตกิ า เชน่ แต่ละกลุ่มชบู ัตรได้เพียง 1 บัตร กลมุ่ ท่ชี ูบัตรเรว็ ท่สี ดุ และถูกต้องจะได ้ 2 คะแนน และกลมุ่ ทเ่ี หลอื ถ้าถูกตอ้ งจะได ้ 1 คะแนน ครูอาจเพ่มิ ความยากด้วยการกาำ หนดจาำ นวนในรูปกระจาย ตวั หนังสือ แสดงจำานวนหรือตวั เลขไทย เช่น 90,000 + 900 + 80 + 7 หา้ หม่นื หกพนั ๒๖,๔๐๙ นอกจากนบ้ี ัตรตัวเลขยังสามารถนาำ มาใช้เป็นแบบฝกึ หดั โดยครูอาจให้นักเรียนเลือกจบั คู่บตั รตวั เลข 3-5 คู่ แลว้ เขยี นแสดงการเปรยี บเทียบลงในสมุด การตรวจสอบความเข้าใจ 6. ตรวจสอบความเข้าใจของนกั เรียนเป็นรายบุคคลโดยให้นักเรยี นเตมิ เครื่องหมาย > หรอื < และเตมิ ตวั เลขแสดงจาำ นวนท่ีสอดคล้องกบั เงอื่ นไขในโจทย์ท่กี ำาหนดให้ ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 22 โดยครูอาจถามนกั เรยี นวา่ หาคำาตอบได้อย่างไร และช้ใี ห้เหน็ ว่า เม่อื เปรยี บเทยี บจำานวนสองจำานวน | 19สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครูรายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 1 | จำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 ชัน้ ประถมศึกษาปีท่ี 3 เล่ม 1 ทม่ี จี �ำ นวนหลกั ไมเ่ ทา่ กนั จ�ำ นวนทม่ี จี �ำ นวนหลกั มากกวา่ จะมากกวา่ และถา้ เปน็ การเปรยี บเทยี บจ�ำ นวน สองจำ�นวนท่ีมจี ำ�นวนหลกั เท่ากัน จ�ำ นวนที่คา่ ของเลขโดดในหลักทอี่ ยู่ซ้ายสุดมากกว่าจะมากกว่า หากมคี า่ เทา่ กนั ใหพ้ จิ ารณาคา่ ของเลขโดดทอ่ี ยถู่ ดั ไปทางขวาทลี ะหลกั จากนน้ั รว่ มกนั สรปุ สง่ิ ทไ่ี ดเ้ รยี นร ู้ สงิ่ ที่ได้เรยี นรู้ หนังสอื เรียนรายวิชาพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 ในการเปรียบเทียบจ�ำ นวนสองจ�ำ นวน บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 • ถา้ จำ�นวนหลกั ไม่เทา่ กันจำ�นวนทมี่ จี �ำ นวนหลกั ตรวจสอบคว�มเข�้ ใจ มากกว่าจะมากกวา่ 1 เตมิ เครื่องหม�ย > หรอื < • ถา้ จ�ำ นวนหลักเทา่ กัน จำ�นวนท่ีค่าของเลขโดด 1) 4,571 < 5,471 2) 5,091 < 5,910 3) 19,002 > 9,200 4) 80,552 > 80,462 ในหลักทอ่ี ยซู่ ้ายสดุ มากกว่าจะมากกวา่ หากเลขโดด 6) 100,000 99,999 <5) 34,500 34,510 > ในหลกั ท่ีอยู่ซา้ ยสดุ มีค่าเท่ากันใหพ้ จิ ารณาคา่ ของเลขโดด ค�ำ ตอบมหี ล�กหล�ย เลอื กตอบเพียงคำ�ตอบเดยี ว 2 เติมตวั เลขแสดงจ�ำ นวน 1) 3,000 < 3,678 2) ๑๐,๖ ๕๐ > ๑๐,๐๐๐ 3) 40,000 > 30,217 ท่อี ยูถ่ ัดไปทางขวาทลี ะหลักถ้าพบว่าค่าของเลขโดด ส่ิงที่ไดเ้ รยี นรู้ ของจ�ำ นวนใดมากกว่าจำ�นวนนนั้ จะมากกวา่ ก�รเปรียบเทียบจำ�นวนสองจ�ำ นวน จากนน้ั ใหน้ กั เรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั 1.4.2 หนา้ 14 - 16 ถ้�จำ�นวนหลกั ไมเ่ ท�่ กนั จำ�นวนทม่ี ีจำ�นวนหลกั ม�กกว�่ จะม�กกว่� ถ�้ จ�ำ นวนหลักเท�่ กัน 1.5 การเรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวน (2 ช่วั โมง) - จ�ำ นวนทค่ี �่ ของเลขโดดในหลกั ทอ่ี ยซู่ �้ ยสดุ ม�กกว�่ จะม�กกว�่ จุดประสงค์ - ถ้�เลขโดดในหลักทีอ่ ยซู่ ้�ยสดุ มีค่�เท่�กัน เรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวนจากนอ้ ยไปมากหรอื จากมากไปนอ้ ย ใหพ้ ิจ�รณ�ค�่ ของเลขโดดในหลกั ถัดไปท�งขว�ทลี ะหลกั ค่�ของเลขโดดของจ�ำ นวนใดม�กกว�่ จ�ำ นวนนัน้ จะม�กกว�่ แบบฝึกหดั 1.4.2 22 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี หนงั สือเรียนรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทท่ี 1 | จำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 1.5 ก�รเรยี งลำ�ดับจำ�นวน พัฒน�คว�มรู้ ส่ือการเรียนรู้ ร�าน A ร�าน B ร�าน C − บตั รตัวเลขแสดงจำ�นวนสีห่ ลัก 5,990 บาท 6,090 บาท 5,890 บาท − บัตรตวั เลขแสดงจ�ำ นวนห้าหลกั − บัตรตวั เลขแสดงจ�ำ นวนหกหลัก จกั รย�นร่นุ นี้ ร�้ นไหนร�ค�ถูกที่สดุ แนวการจัดการเรยี นรู้ เรยี งล�ำ ดบั ร�ค�จักรย�นจ�กนอ้ ยไปม�ก การพัฒนาความรู้ 5,990 6,090 5,890 เปน็ จำ�นวนสห่ี ลกั พจิ �รณ�ค่�ของเลขโดดในหลกั พนั ดงั นี้ 1. ครสู นทนากับนกั เรยี นเกี่ยวกบั การนำ�ความรู้ เรอ่ื งการเปรยี บเทยี บและเรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวนมาใชใ้ นชวี ติ จรงิ 5, 9 9 0 5 ในหลักพนั มีค�่ 5,000 โดยยกตัวอย่างสถานการณก์ ารเลือกซ้ือรถจกั รยานของขุน 6, 0 9 0 6 ในหลกั พนั มคี ่� 6,000 5, 8 9 0 5 ในหลกั พนั มคี ่� 5,000 จะได้ 6,090 ม�กที่สดุ 5,990 5,890 เปน็ จำ�นวนสห่ี ลัก เลขโดดในหลักพนั มคี �่ 5,000 เท่�กัน จึงพิจ�รณ�เลขโดดในหลกั ร้อย 5, 9 9 0 9 ในหลักร้อย มคี �่ 900 5, 8 9 0 8 ในหลกั รอ้ ย มีค่� 800 จะได้ 5,990 ม�กกว�่ 5,890 ดังน้นั เรียงลำ�ดบั จ�ำ นวนจ�กน้อยไปม�ก ดังนี้ 5,890 5,990 6,090 จกั รย�นร�้ น C ร�ค�ถกู ทีส่ ดุ | 23สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี จากรา้ นคา้ ที่ตดิ ราคาไว้ตา่ งกนั 3 รา้ น ดงั นี้ ร้าน A ติดราคาไว้ 5,990 บาท รา้ น B ตดิ ราคาไว้ 6,090 บาท และ ร้าน C ติดราคาไว้ 5,890 บาท ครถู ามนักเรียนว่า จะเลอื กซื้อรา้ นใดจึงจะได้ ราคาถกู ทส่ี ดุ จะหาค�ำ ตอบไดอ้ ยา่ งไร นกั เรยี นอาจตอบวา่ น�ำ ราคาทแ่ี ตล่ ะรา้ นตดิ ไวม้ าเปรยี บเทยี บกนั วา่ รา้ นใดตดิ ราคาไวน้ อ้ ยท่สี ุด ครูอธบิ ายเกี่ยวกบั การเรียงลำ�ดับจ�ำ นวนโดยใช้การเปรยี บเทยี บหาจำ�นวน 20 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 1 | จำานวนนับไมเ่ กิน 100,000 คู่มือครูรายวิชาพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เลม่ 1 ท่ีมากทสี่ ุดหรอื จาำ นวนท่นี อ้ ยท่สี ดุ ในสถานการณน์ ี ้ ราคาจักรยานของทั้งสามร้านเป็นจาำ นวนสหี่ ลกั พจิ ารณาจากหลกั ท่มี คี า่ มากทสี่ ุด กค็ อื หลักพนั จะเหน็ วา่ ราคาจากร้าน B มี 6 ในหลกั พนั มคี ่า 6,000 สว่ นราคาจากรา้ น A และรา้ น C มี 5 ในหลักพนั มคี ่า 5,000 ดังน้นั จะไดว้ า่ รา้ น B ติดราคาขายไวม้ ากทส่ี ดุ จงึ เปรียบเทยี บราคาร้าน A และ รา้ น C จะพบว่า ค่าของเลขโดด ในหลกั พันเทา่ กัน จงึ เปรยี บเทยี บคา่ ของเลขโดดในหลกั ร้อย ร้าน A ม ี 9 ในหลักร้อย มคี ่า 900 และ ร้าน C ม ี 8 ในหลกั รอ้ ย มคี า่ 800 ดังน้นั ร้าน A ติดราคาไว้มากกวา่ ร้าน C ซ่งึ เรยี งลาำ ดบั ราคาจักรยานท่ตี ิดไวจ้ ากนอ้ ยไปมาก จะได ้ 5,890 5,990 6,090 ดงั นั้น รา้ น C ตดิ ราคาจักรยาน ไว้น้อยที่สุด ขุนน่าจะเลือกซ้ือจักรยานท่ีร้าน C เพราะมีราคาถกู ทส่ี ดุ 2. ครตู ิดบัตรตัวเลขบนกระดาษ 4 บัตร ตามหนังสือเรยี นหน้า 24 แล้วให้นกั เรียนเรยี งลาำ ดบั จำานวนจากน้อยไปมาก จากบตั รตวั เลข 16,990 6,890 42,670 46,782 ครใู หน้ ักเรยี นสังเกต จาำ นวนทง้ั สจ่ี าำ นวนกอ่ นวา่ แตล่ ะจาำ นวนเปน็ จาำ นวนกห่ี ลกั แลว้ ถามนกั เรยี นวา่ บอกไดห้ รอื ไมว่ า่ จาำ นวนใด มากที่สุด และจำานวนใดน้อยทีส่ ดุ นักเรยี นควรตอบไดว้ า่ 16,990 42,670 และ 46,782 เปน็ จาำ นวนหา้ หลกั และ 6,890 เปน็ จาำ นวนสห่ี ลกั หนังสือเรยี นรายวชิ าพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทท่ี 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 ดังนน้ั 6,890 เปน็ จำานวนท่นี อ้ ยที่สดุ เรยี งล�ำ ดบั 16,990 6,890 42,670 46,782 จ�กนอ้ ยไปม�ก จากนน้ั พจิ ารณา 16,990 42,670 และ 46,782 ครถู ามนกั เรียนว่า สามจาำ นวนน้ีมีจาำ นวนหลัก พิจ�รณ� 16,990 6,890 42,670 46,782 เทา่ กนั เลขโดดทอ่ี ยซู่ า้ ยสดุ ของแตล่ ะจาำ นวนมคี า่ เทา่ ไร นักเรียนควรตอบได้ว่า 6,890 เปน็ จ�ำ นวนสหี่ ลัก และ 16,990 42,670 46,782 เปน็ จ�ำ นวนห้�หลกั 16,990 ม ี 1 ในหลักหม่นื มคี ่า 10,000 42,670 ม ี 4 ในหลักหมนื่ มีคา่ 40,000 จะได้ 6,890 น้อยทีส่ ดุ และ 46,782 มี 4 ในหลักหมนื่ มคี า่ 40,000 จะได้ 16,990 เป็นจาำ นวนท่นี ้อยทีส่ ดุ 16,990 42,670 46,782 เป็นจำ�นวนห้�หลกั หลกั ทอี่ ยซู่ ้�ยสุดคอื หลกั หม่ืน ซ่ึงในขั้นตอนน้ ี ครอู าจเขียนผลทีไ่ ด้จากการ พจิ ารณาโดยใช้บัตรตวั เลขติดบนกระดาน ดงั น้ ี 1 6, 9 9 0 1 ในหลกั หมนื่ มีค่� 10,000 4 2, 6 7 0 4 ในหลักหมืน่ มคี �่ 40,000 4 6, 7 8 2 4 ในหลกั หมื่น มคี ่� 40,000 จะได้ 16,990 นอ้ ยทีส่ ดุ ดงั นัน้ 6,890 16,990 พิจ�รณ� 42,670 46,782 เลขโดดทอี่ ยู่ซ้�ยสดุ มีค่� 40,000 เท�่ กนั จงึ พิจ�รณ�ค่�ของเลขโดดในหลกั พนั 4 2, 6 7 0 2 ในหลกั พัน มคี �่ 2,000 4 6, 7 8 2 6 ในหลกั พัน มีค�่ 6,000 จะได้ 42,670 นอ้ ยกว่� 46,782 ดงั นนั้ เรียงลำ�ดบั จ�ำ นวนจ�กน้อยไปม�ก ดังนี้ 6,890 16,990 42,670 46,782 6,890 16,990 จากนน้ั พิจารณา 42,670 และ 46,782 ครถู าม นกั เรียนว่า จาำ นวนใดมากกกว่า คิดไดอ้ ยา่ งไร 24 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี นกั เรยี นควรตอบไดว้ า่ 46,782 มากกวา่ 42,670 เพราะ เลขโดดในหลกั พนั ของ 46,782 มคี า่ มากกวา่ 42,670 ดังน้ันเรียงลาำ ดบั จำานวนจากนอ้ ยไปมาก ไดด้ ังนี้ 6,890 16,990 42,670 46,782 ครถู ามนกั เรียนว่า ถ้าต้องการเรียงลาำ ดบั จาำ นวนส่ีจาำ นวนนีจ้ ากมากไปนอ้ ยทำาได้อยา่ งไร โดยสมุ่ ตวั แทนนักเรยี นออกมาติดบตั รตวั เลขบนกระดาน จะได้ 46,782 42,670 16,990 6,890 | 21สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

ค่มู อื ครรู ายวชิ าพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 1 | จาำ นวนนับไม่เกิน 100,000 ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 3 เลม่ 1 3. ครแู บ่งนักเรียนเปน็ กล่มุ ให้นักเรียนแตล่ ะกล่มุ หนงั สือเรียนรายวชิ าพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 ช่วยกนั เรยี งลาำ ดับจำานวนจากมากไปน้อย และ จากน้อย บทที่ 1 | จำ�นวนนับไม่เกนิ 100,000 ไปมาก ตามหนงั สือเรียนหน้า 25 และสุ่มใหน้ กั เรียน ออกมาช่วยกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง โดยครูช้ใี หเ้ หน็ 1 เรียงล�ำ ดับจ�ำ นวนจ�กม�กไปน้อย หลักการเรียงลำาดบั จำานวน คอื ตอ้ งหาจาำ นวนท่ีน้อยที่สดุ หรือจำานวนท่มี ากทสี่ ดุ กอ่ น แลว้ นาำ จาำ นวนที่เหลอื 1) 8,349 2,560 4,918 2,560 มาเขยี นเรยี งลำาดบั โดยในการหาจาำ นวนท่ีมากท่สี ดุ 8,349 4,918 หรอื จาำ นวนทน่ี อ้ ยทส่ี ดุ นน้ั ใชห้ ลกั การเดยี วกบั การเปรยี บเทยี บ จำานวน คอื พิจารณาทจี่ าำ นวนหลกั หากจาำ นวนหลักเท่ากัน 2) 35,678 33,129 35,680 จึงพิจารณาที่คา่ ของเลขโดดในหลักซ้ายสุด และถา้ เลขโดด 35,680 35,678 33,129 ในหลักซา้ ยสุดมคี า่ เท่ากัน ก็ให้พจิ ารณาเลขโดดในหลักถัด ไปทางขวาทลี ะหลัก และ ในการเรยี งลาำ ดบั อาจสร้าง 3) 5,628 13,141 25,680 9,780 5,628 ตำาแหน่งการเรียงลำาดบั ตามจาำ นวนทน่ี าำ มาเรยี งลาำ ดบั เชน่ 25,680 13,141 9,780 69,200 เรยี งลาำ ดบั จาำ นวน 4 จาำ นวน จากนอ้ ยไปมาก เขยี นตาำ แหนง่ ของจำานวนตา่ ง ๆ ท่ีนาำ มาเรียงลาำ ดับได้ดังน้ี 4) 80,875 69,200 88,900 69,772 88,900 80,875 69,772 นอ้ ย มาก 2 เรียงลำ�ดับจ�ำ นวนจ�กนอ้ ยไปม�ก ซงึ่ หากไดจ้ ำานวนท่ีมากทสี่ ดุ หรอื จำานวนที่นอ้ ยที่สดุ แลว้ ใหเ้ ขยี นลงในตำาแหน่งแรกและตำาแหน่งสดุ ทา้ ย ทเ่ี หลือ 1) 10,875 11,213 8,918 ตรงกลางจะไดท้ ราบวา่ ตอ้ งนาำ จาำ นวนทเ่ี หลอื มาเตมิ ใหค้ รบ 8,918 10,875 11,213 จากนั้นใหน้ กั เรยี นทาำ แบบฝึกหดั 1.5.1 หนา้ 17 - 18 2) 89,178 89,120 90,680 4. ครูติดบตั รตวั เลขบนกระดาน 5 บตั ร ตาม 89,120 89,178 90,680 หนงั สือเรียนหนา้ 26 แล้วใหน้ ักเรยี นเรยี งลำาดับจำานวน จากมากไปน้อย จากบัตรตัวเลข 80,078 67,355 3) 18,009 10,560 18,918 9,290 6,819 67,957 100,000 โดยครูวางตำาแหน่งการ 9,290 10,560 18,009 18,918 เรยี งลำาดบั จากมากไปนอ้ ยบนกระดาน ดงั นี้ 69,772 4) 67,692 66,900 67,689 69,772 66,900 67,689 67,692 แบบฝกึ หัด 1.5.1 | 25สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี หนงั สอื เรยี นรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 เรยี งล�ำ ดบั 80,078 67,355 6,819 67,957 100,000 จ�กม�กไปนอ้ ย พจิ �รณ� 80,078 67,355 6,819 67,957 100,000 100,000 เปน็ จ�ำ นวนหกหลัก 80,078 67,355 67,957 เปน็ จำ�นวนห�้ หลกั และ 6,819 เป็นจ�ำ นวนสี่หลกั จะได้ 100,000 ม�กทีส่ ุด และ 6,819 น้อยทีส่ ดุ ดังน้ัน 100,000 6,819 80,078 67,355 67,957 เปน็ จำ�นวนห�้ หลกั หลักทอ่ี ยซู่ ้�ยสุดคอื หลักหมน่ื 8 0, 0 7 8 8 ในหลกั หมื่น มคี ่� 80,000 6 7, 3 5 5 6 ในหลักหมน่ื มคี �่ 60,000 6 7, 9 5 7 6 ในหลักหม่ืน มีค่� 60,000 จะได้ 80,078 ม�กที่สดุ ดังนนั้ 100,000 80,078 6,819 67,355 67,957 เลขโดดทอี่ ยู่ซ้�ยสุด มคี ่� 60,000 เท�่ กัน และเลขโดด ในหลกั พัน มคี �่ 7,000 เท�่ กัน จึงพิจ�รณ�ค่�ของเลขโดดในหลกั รอ้ ย 6 7, 3 5 5 3 ในหลักร้อย มีค่� 300 6 7, 9 5 7 9 ในหลกั ร้อย มีค�่ 900 จะได้ 67,957 ม�กกว่� 67,355 ดังนนั้ เรียงล�ำ ดบั จำ�นวนจ�กม�กไปน้อย ดงั น้ี 100,000 80,078 67,957 67,355 6,819 26 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี มาก นอ้ ย ครใู หน้ กั เรยี นสงั เกตจาำ นวนทง้ั ห้าจาำ นวนก่อนวา่ แตล่ ะจำานวนเป็นจำานวนกีห่ ลกั แล้วถามนกั เรียนวา่ บอกไดห้ รอื ไมว่ า่ จำานวนใดมากทสี่ ุด และจาำ นวนใดนอ้ ยทส่ี ดุ นกั เรยี นควรตอบไดว้ า่ 100,000 เปน็ จาำ นวนหกหลกั ดงั นน้ั 100,000 เปน็ จาำ นวนทม่ี ากทส่ี ดุ 6,819 เป็นจาำ นวนสีห่ ลกั ดงั นั้น 6,819 เปน็ จาำ นวนทีน่ อ้ ยทสี่ ดุ ครใู หน้ ักเรียนนาำ บัตรตัวเลข 100,000 และ 6,819 มาตดิ ให้ตรงตำาแหน่ง จะได้ 22 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 1 | จาำ นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 คู่มอื ครรู ายวชิ าพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 3 เล่ม 1 มาก 100,000 6,819 นอ้ ย จากนั้นพิจารณา 80,078 67,355 และ 67,957 ครถู ามนักเรียนว่า สามจำานวนน้ีมจี าำ นวนหลกั เท่ากนั เลขโดดท่อี ยซู่ า้ ยสุดของแตล่ ะจำานวนมีคา่ เท่าไร นักเรียนควรตอบได้ว่า 80,078 ม ี 8 ในหลกั หมน่ื มคี า่ 80,000 67,355 มี 6 ในหลกั หม่นื มคี า่ 60,000 และ 67,957 ม ี 6 ในหลักหมื่น มคี า่ 60,000 จะได ้ 80,078 เปน็ จำานวนทีม่ ากท่สี ุด ซง่ึ ในข้ันตอนนี ้ ครใู หน้ กั เรยี นนำาบัตร 80,078 มาเตมิ ในตาำ แหนง่ ดังน้ี มาก 100,000 80,078 6,819 นอ้ ย จากนน้ั พจิ ารณา 67,355 และ 67,957 ครูถามนักเรยี นว่า จาำ นวนใดมากกกว่า คดิ ไดอ้ ยา่ งไร นักเรียนควรตอบได้ว่า 67,957 มากกว่า 67,355 เพราะ เลขโดดในหลักร้อยของ 67,957 มคี า่ มากกว่า 67,355 ครูใหน้ กั เรียนนำาบตั ร 67,355 และ 67,957 มาเตมิ ในตำาแหน่ง ดังน้ี มาก 100,000 80,078 67,957 67,355 6,819 นอ้ ย ดังนั้น เรียงลำาดบั จาำ นวนจากมากไปน้อยไดด้ งั น้ี 100,000 80,078 67,957 67,355 6,819 5. ครูแบง่ นกั เรียนเปน็ กลุ่ม ให้นักเรยี น หนังสอื เรยี นร�ยวิช�พื้นฐ�น | คณิตศ�สตร์ ป.3 แตล่ ะกล่มุ ช่วยกนั เรียงลาำ ดับจาำ นวนจากมาก บทท่ี 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 ไปนอ้ ย และจากนอ้ ยไปมาก ตามหนงั สอื เรยี น 1 เรียงลำ�ดบั จำ�นวนจ�กม�กไปน้อย หนา้ 27 สำาหรับโจทย์ในขอ้ 3 ทเี่ ป็นบริบทของ 1) 1179,,283991 71,973,29391 9,879,9139 จำานวนเที่ยวบินในเมอื งท่องเที่ยวในประเทศไทย 2) 28,020 46,890 29,810 48,109 ครูอาจนำาภาพแผนทป่ี ระเทศไทยมาแสดงใหเ้ หน็ 48,109 46,890 29,810 28,020 ภมู ภิ าคและจังหวัดตา่ ง ๆ และแนะนาำ การนำาผล 3) 87,180 76,999 76,810 80,095 72,419 การเรยี งลาำ ดบั จาำ นวนไปใชต้ อบคาำ ถาม เชน่ เมอ่ื นาำ 87,180 80,095 76,999 76,810 72,419 ขอ้ มลู ในตารางมาเรยี งเปน็ 6,021 6,536 9,321 ถ้าถามวา่ การเรยี งลาำ ดบั จาำ นวนสามจำานวนนี้ 2 เรียงล�ำ ดบั จ�ำ นวนจ�กนอ้ ยไปม�ก บอกขอ้ มลู อะไรบ้าง นกั เรียนอาจตอบว่า จำานวน 1) 557,9,29379 5522,9,93399 5,95977,239 เทย่ี วบนิ จากจงั หวดั อบุ ลราชธานนี อ้ ยกวา่ จาำ นวน 2) 188,8,19000 81,889,10001 9,61182,20168 ,20169,612 เทย่ี วบนิ จากจงั หวดั ขอนแกน่ และจาำ นวนเทย่ี วบนิ 3) 5377,,128100 9367,6,45208 375,472,18809 7,09965,65307 ,29170,095 จากจงั หวัดขอนแก่นนอ้ ยกว่าจาำ นวนเทีย่ วบนิ จากจงั หวัดอุดรธาน ี เปน็ ตน้ เพอ่ื เปน็ การฝกึ 3 ตอบค�ำ ถ�ม การสอ่ื สารทางคณติ ศาสตรจ์ ากนนั้ จงึ ใหน้ ักเรยี น จ�ำ นวนเท่ียวบิน จ�กท่�อ�ก�ศย�นต�่ ง ๆ พ.ศ. 2560 ท�่ อ�ก�ศย�น จ�ำ นวนเทีย่ วบิน เชยี งใหม� อุดรธานี กระบ่ี อุดรธ�นี 9,321 นครพนม ขอ� นแก�น นครพนม 1,399 อุบลราชธานี ขอนแกน่ 6,536 อบุ ลร�ชธ�นี 6,021 เชียงใหม่ 44,914 กระบี่ 20,184 สมยุ สมุย 18,518 (ทีม่ �: สำ�นักง�นก�รบินพลเรอื นแหง่ ประเทศไทย https://www.caat.or.th) 1) เรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวนเท่ียวบินจ�กท�่ อ�ก�ศย�นอุดรธ�นี ขอนแก่น และ อุบลร�ชธ�นี จ�กน้อยไปม�ก 6,021 6,536 9,321 2) เรียงลำ�ดับจ�ำ นวนเทย่ี วบนิ จ�กท�่ อ�ก�ศย�นนครพนม กระบี่ เชียงใหม่ และสมยุ จ�กม�กไปนอ้ ย 44,914 20,184 18,518 1,399 3) เรยี งลำ�ดบั จำ�นวนเที่ยวบนิ จ�กท่�อ�ก�ศย�นกระบี่ เชยี งใหม่ สมุย อุบลร�ชธ�นี และขอนแ กน่6,0จ�2ก1น ้อ6ยไ,5ป3ม6�ก 18,518 20,184 44,914 | 27สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี ทาำ กจิ กรรมข้อ 3 รว่ มกนั | 23สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

คมู่ ือครรู ายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 ชั้นประถมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1 การตรวจสอบความเข้าใจ หนังสือเรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 6. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี น บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 เป็นรายบคุ คลโดยให้นักเรยี นเรยี งล�ำ ดับจำ�นวน ตรวจสอบคว�มเข้�ใจ จากนอ้ ยไปมาก และจากมากไปนอ้ ยตามหนงั สอื - เรยี นหนา้ 28 และตรวจสอบความถกู ตอ้ งรว่ มกนั 1 เรยี งล�ำ ดับจำ�นวนจ�กนอ้ ยไปม�ก ครูอาจถามแนวคดิ ของนกั เรียนในการเรยี งล�ำ ดบั 45,230 10,453 81,720 9,875 จ�ำ นวนวา่ มแี นวคดิ อยา่ งไร ซง่ึ นกั เรยี นควรตอบวา่ หาจำ�นวนทีม่ ากที่สดุ หรือหาจ�ำ นวนทีน่ ้อยท่สี ดุ 2 เ9ร,ีย8ง7ล5�ำ ดบั จ1�ำ 0น,4วน53จ� ก4ม5�ก,2ไ3ป0น ้อย81,720 ก่อน แล้วน�ำ จำ�นวนท่ีเหลอื มาเขียนเรียงลำ�ดบั 89,000 8,716 8,920 90,895 89,062 จากมากไปนอ้ ย หรือจากนอ้ ยไปมาก จากนัน้ ใหน้ กั เรยี นร่วมกนั สรปุ สิ่งทไี่ ด้เรียนรู้ 90,895 89,062 89,000 8,920 8,716 สงิ่ ท่ไี ดเ้ รยี นรู้ ส่งิ ที่ไดเ้ รียนรู้ การเรยี งล�ำ ดับจ�ำ นวนอาจทำ�ไดโ้ ดย ก�รเรยี งลำ�ดับจำ�นวนอ�จทำ�ได้โดยห�จำ�นวนทม่ี �กที่สุด และนอ้ ยทส่ี ุดก่อน จ�กนัน้ น�ำ จำ�นวนม�เรยี งลำ�ดบั จ�กม�กไปน้อยหรอื จ�กน้อยไปม�ก หาจำ�นวนท่มี ากท่ีสดุ และนอ้ ยทส่ี ดุ ก่อน แบบฝกึ หดั 1.5.2 จากนั้นนำ�จ�ำ นวนมาเรยี งล�ำ ดบั จากมากไปนอ้ ย 28 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี หรอื จากนอ้ ยไปมาก จากนนั้ ให้นกั เรยี นท�ำ แบบฝึกหดั 1.5.2 หน้า 19 - 21 1.6 แบบรปู ของจ�ำ นวนทีเ่ พม่ิ ขนึ้ หรือลดลงทีละเท่า ๆ กนั (2 ชวั่ โมง) จดุ ประสงค์ บอกจ�ำ นวนทหี่ ายไปในแบบรูปของจ�ำ นวนทเี่ พมิ่ ขึน้ หรอื ลดลงทลี ะเท่า ๆ กัน ส่ือการเรยี นรู้ − บัตรภาพแบบรูป − บัตรตวั เลข − ไม้ขีด − แบบบนั ทึกกจิ กรรม 24 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกิน 100,000 ค่มู ือครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 1 แนวการจัดการเรียนรู้ หนังสอื เรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 การพัฒนาความรู้ บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 1. ครตู ิดบัตรภาพแบบรปู ตามหนงั สือเรียนหน้า 29 1.6 แบบรปู ของจำ�นวนท่เี พม่ิ ข้นึ หรือลดลงทลี ะเท่� ๆ กัน พัฒน�คว�มรู้ จากน้ันถามนกั เรยี นว่า รปู 1 รูป 2 รูป 3 รูป 4 − จากรูป 1 ถึงรปู 4 มลี ักษณะแตกต่างกนั อยา่ งไร รปู 5 จะมลี ักษณะอย่�งไร และมี กีร่ ปู สังเกตก�รเพมิ่ ทีละ 3 รูป ดังนี้ (มีจำ�นวนรูปส่ีเหลีย่ มเพมิ่ ขนึ้ ) รปู 1 รปู 2 รปู 3 รปู 4 รูป 5 − รปู 5 จะมีลักษณะอย่างไร (มีจำ�นวนรูปสเ่ี หลีย่ ม ดังนนั้ รูป 5 มี จ�ำ นวน 18 รูป เพ่ิมขนึ้ ) สงั เกตก�รเพิ่ม ทีละ 3 รปู ดังน้ี ครูใหน้ ักเรยี นพจิ ารณารปู 1 แลว้ ใช้การถาม - ตอบ รูป 1 รปู 2 รปู 3 รูป 4 รูป 5 ดงั น้นั รูป 5 มี จ�ำ นวน 18 รูป เพ่อื ใหน้ กั เรยี นเข้าใจเกย่ี วกบั แบบรูปของจ�ำ นวนท่เี พม่ิ ขึ้น 6 9 12 15 และ 18 ทลี ะเทา่ ๆ กนั ดงั น้ี เปน็ จ�ำ นวนทีเ่ พม่ิ ขึน้ ทลี ะ 3 6 9 12 15 18 เปน็ แบบรูป − รูป 1 มีรปู สเ่ี หล่ียม ก่รี ปู (6 รูป) 6 9 12 15 18 ของจำ�นวนท่ีเพม่ิ ข้ึนทลี ะ 3 รปู 6 มี กีร่ ูป | 29สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี − รปู 2 มรี ปู ส่เี หล่ยี ม กีร่ ูป (9 รปู ) หนังสอื เรียนรายวิชาพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 − รปู 3 มรี ูปสีเ่ หลีย่ ม กี่รูป (12 รูป) บทที่ 1 | จำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 − รูป 4 มรี ูปสเี่ หล่ียม กร่ี ปู (15 รูป) ครูเขยี นจำ�นวนรปู ส่เี หลย่ี มบนกระดาน จำ�นวนถดั ไปในแบบรูป 162 166 170 174 178 6 9 12 15 … แล้วใหน้ ักเรยี นสงั เกตว่า จ�ำ นวนท่ี คอื จำ�นวนใด +4 +4 +4 +4 +4 162 166 170 174 178 182162 166 170 174 178 เปน็ แบบรูปของจำ�นวนที่เพม่ิ ข้นึ ทีละ 4 ดงั นัน้ จำ�นวนถดั ไป คอื 182 เพร�ะ 178 เพิม่ ขน้ึ 4 ได้ 182 ครเู ขยี นนน้ั เปน็ จ�ำ นวนทเ่ี พม่ิ ขน้ึ หรอื ลดลง (เพม่ิ ขน้ึ ) ถา้ เปน็ จำ�นวนถดั ไปในแบบรูป 117 113 109 105 101 คือจำ�นวนใด จ�ำ นวนทเ่ี พม่ิ ขน้ึ เพม่ิ ขน้ึ ทลี ะเทา่ ไร (เพม่ิ ขน้ึ ทลี ะ 3) คดิ ได้ −4 −4 −4 −4 −4 อยา่ งไร (น�ำ จ�ำ นวนทอ่ี ยตู่ ดิ กนั ลบกนั ) จ�ำ นวนถดั ไปคอื จ�ำ นวนใด(18) คดิ ได้อยา่ งไร (15 เพ่มิ ขึ้น 3 เป็น 18) 117 113 109 105 101 รูป 5 มีรปู สี่เหล่ียมก่ีรปู (18 รปู ) ครใู หน้ ักเรยี นวาดรปู 5 ลงในสมุด ครูอธิบายวา่ ตวั อย่างนีเ้ ปน็ ตวั อยา่ งของ 117 113 109 105 101 เปน็ แบบรปู ของจ�ำ นวนท่ีลดลงทีละ 4 แบบรูปของจ�ำ นวนทเี่ พ่ิมข้นึ ทีละเท่า ๆ กนั โดยเพิ่มขึน้ 97 ทลี ะ 3 ซงึ่ สามารถหาจ�ำ นวนถดั ไปไดจ้ าก 15 + 3 = 18 ดังน้นั จ�ำ นวนถดั ไป คอื 97 เพร�ะ 101 ลดลง 4 ได้ 97 จ�ำ นวนถัดไปในแบบรปู คือจ�ำ นวนใด 1 1,015 1,000 985 970 2 240 265 290 315 955 3 341 350 359 368 33747 0 4 112 101 90 79 68 386 30 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี 57 ครอู าจถามนกั เรยี นวา่ จ�ำ นวนถดั จาก 18 คอื จ�ำ นวนใด นกั เรยี นควรตอบไดว้ า่ จ�ำ นวนถดั จาก 18 คอื 21 เพราะ 18 + 3 = 21 ครอู าจถามค�ำ ถามทา้ ทายวา่ รปู 10 มรี ปู สเ่ี หลย่ี มกร่ี ปู (33 รปู ) นกั เรยี นอาจใช้ เวลาในการหาค�ำ ตอบครอู าจแนะโดยใชก้ ารคณู เพราะการคณู เปน็ การบวกซ�ำ้ ๆ 2. ครตู ดิ บัตรตัวเลขทีเ่ ป็นแบบรูปบนกระดาน ตามหนงั สือเรียนหนา้ 30 คือ 162 166 170 174 178 แลว้ ถามนกั เรียนว่า จ�ำ นวนถัดไปคือจ�ำ นวนใด ครใู หน้ ักเรียนสังเกตวา่ 162 166 170 174 178 เปน็ ชดุ ของจ�ำ นวนทเ่ี พม่ิ ขน้ึ หรอื ลดลง (เพม่ิ ขน้ึ ) ถา้ เพม่ิ ขน้ึ เพม่ิ ขน้ึ ทลี ะเทา่ ไร (เพม่ิ ขน้ึ ทลี ะ 4) คิดได้อย่างไร (น�ำ จ�ำ นวนท่อี ยูต่ ิดกนั ลบกัน) จำ�นวนถัดไปคือเท่าไร (182) คิดไดอ้ ยา่ งไร (178 เพม่ิ ขึ้น 4 เปน็ 182) ครูอธบิ ายวา่ ตวั อย่างนเ้ี ปน็ ตัวอยา่ งของแบบรปู ของจำ�นวนทเี่ พ่ิมขึ้นทลี ะเทา่ ๆ กัน | 25สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวิชาพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 1 | จำ�นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เล่ม 1 โดยเพมิ่ ขึ้นทลี ะ 4 ซงึ่ สามารถหาจำ�นวนถดั ไปได้จาก 178 + 4 = 182 ครอู าจถามนกั เรียนว่า จ�ำ นวนถัดจาก 182 คือจำ�นวนใด นักเรียนควรตอบไดว้ า่ จ�ำ นวนถัดจาก 182 คอื 186 เพราะ 182 + 4 = 186 ครอู าจถามคำ�ถามท้าทายว่า จำ�นวนท่ี 10 ในแบบรูปน้ี คือจำ�นวนใด (198) นักเรยี นอาจใชเ้ วลาในการหาค�ำ ตอบครูอาจแนะโดยใช้การคูณ เพราะการคณู เป็นการบวกซ�้ำ ๆ จากนน้ั ครตู ิดบตั รตวั เลขตัวอยา่ งแบบรูป 117 113 109 105 101 บนกระดาน ตามหนังสือเรียน หน้า 30 และถามวา่ จ�ำ นวนถัดไปคือจ�ำ นวนใด ครใู หน้ กั เรยี นสงั เกตว่า 117 113 109 105 101 เป็นชุดของจำ�นวนทเ่ี พมิ่ ขึน้ หรอื ลดลง (ลดลง) ถา้ ลดลง ลดลงทลี ะเท่าไร (ลดลงทีละ 4) คิดไดอ้ ย่างไร (นำ�จำ�นวนทอี่ ยตู่ ิดกนั ลบกัน) จำ�นวนถัดไปคือจ�ำ นวนใด (97) คดิ ไดอ้ ยา่ งไร (101 ลดลง 4 เป็น 97) ครอู ธบิ ายวา่ ตัวอย่างนเี้ ป็นตัวอย่างของแบบรปู ของจ�ำ นวนที่ลดลงทีละเท่า ๆ กนั โดยลดลงทีละ 4 ซึ่งสามารถหาจำ�นวนถดั ไปได้จาก 101 − 4 = 97 ครอู าจถามนกั เรยี นว่า จ�ำ นวนถัดจาก 97 คอื จ�ำ นวนใด นักเรยี นควรตอบได้วา่ จำ�นวนถัดจาก 97 คือ 93 เพราะ 97 − 4 = 93 จากนัน้ ครใู ห้ นักเรยี นชว่ ยกันหาจำ�นวนถดั ไปในแบบรูป ในกรอบทา้ ยหนังสอื เรยี นหน้า 30 และถามว่า แบบรปู ในแต่ละข้อมคี วามสมั พันธก์ นั แบบเพิ่มขึ้นหรอื ลดลง และเป็นการเพ่มิ ขึน้ หรอื ลดลงทลี ะเท่าไร 3. ครตู ดิ บตั รตวั เลขเพอ่ื สรา้ งแบบรปู ทม่ี บี างจ�ำ นวนหายไปในแบบรปู ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 31 เช่น 94 102 110 …….. 126 จำ�นวนทหี่ ายไปในแบบรปู คือจำ�นวนใด ครูให้นักเรยี นชว่ ยกันหา ความสมั พนั ธข์ องแบบรปู วา่ เปน็ แบบรปู ทเ่ี พม่ิ ขน้ึ หรอื ลดลง โดยใหน้ กั เรยี นสงั เกตจากจ�ำ นวนทอ่ี ยตู่ ดิ กนั ซ่งึ นกั เรียนอาจหาค�ำ ตอบไดว้ า่ แบบรูปขา้ งต้นเปน็ แบบรูปทเ่ี พม่ิ ขน้ึ ทลี ะ 8 ดังน้นั จำ�นวนทีห่ ายไป คือ 110 + 8 = 118 ครูอาจใช้คำ�ถามเพ่อื ตรวจสอบ หนังสือเรียนรายวิชาพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 ความถกู ต้องว่า จ�ำ นวนท่อี ยู่ถดั จาก 118 คอื บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 จ�ำ นวนใด นักเรยี นควรตรวจสอบโดย จำ�นวนท่หี �ยไปในแบบรูป 94 102 110 126 118 + 8 = 126 ซึง่ สอดคลอ้ งกบั แบบรปู คือจำ�นวนใด +8 +8 +8 +8 ทก่ี ำ�หนด ดงั นั้น 118 เป็นจำ�นวนทีถ่ กู ตอ้ ง 94 102 110 118 126 การหาจำ�นวนทหี่ ายไปในแบบรูปทีล่ ดลงทีละ 94 102 110 118 126 เป็นแบบรูปของจ�ำ นวนทีเ่ พมิ่ ขึน้ ทลี ะ 8 ดังนน้ั จำ�นวนทหี่ �ยไป คือ 118 เพร�ะ 110 เพิ่มข้นึ 8 ได้ 118 เทา่ ๆ กนั ท�ำ ไดท้ �ำ นองเดยี วกนั โดยใชค้ �ำ ถามดงั น้ี จ�ำ นวนทหี่ �ยไปในแบบรูป 87 73 66 59 52 − แบบรูปนี้มคี วามสมั พันธ์แบบเพ่ิมข้ึน คอื จำ�นวนใด −7 หรอื ลดลง และเพ่มิ ขน้ึ หรอื ลดลงทีละเทา่ ไร −7 −7 −7 −7 − นกั เรยี นหาจำ�นวนที่หายไปได้อยา่ งไร 87 80 73 66 59 52 และตรวจสอบความถกู ต้องอยา่ งไร จากน้ันครใู ห้นกั เรียนชว่ ยกันหาจำ�นวน 87 80 73 66 59 52 เปน็ แบบรปู ของจ�ำ นวนทีล่ ดลงทีละ 7 ดังนัน้ จ�ำ นวนทหี่ �ยไป คือ 80 เพร�ะ 87 ลดลง 7 ได้ 80 ที่หายไปในแบบรูปในกรอบทา้ ยหนังสือเรยี น จำ�นวนท่หี �ยไปในแบบรูปคอื จำ�นวนใด 1 525 550 575 …6…0…0…. 625 …6…5…0…. หนา้ 31 ซง่ึ ตอ้ งหาจ�ำ นวนทหี่ ายไป สองจำ�นวน 2 120 100 80 ……6…0…. 40 ……2…0…. ครูและนกั เรยี นช่วยกนั ตรวจสอบความถูกต้อง | 31สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี 26 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 1 | จำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 คูม่ ือครรู ายวชิ าพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 1 4. ครแู บง่ นกั เรยี นเป็นกล่มุ ใหน้ ักเรยี นแตล่ ะกลมุ่ หนังสอื เรียนรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 ชว่ ยกนั หาจ�ำ นวนทห่ี ายไปในแบบรปู 42 51 ….. 69 78 บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 87 96 ตามหนงั สอื เรยี นหน้า 32 โดยให้นกั เรียนช่วยกัน คดิ วา่ แบบรปู นเ้ี ปน็ แบบรปู ทเ่ี พม่ิ ขน้ึ หรอื ลดลง และเพม่ิ ขน้ึ แบบรูปตอ่ ไปนีเ้ ป็นแบบรปู ของจ�ำ นวนทเ่ี พ่มิ ขึน้ หรือลดลงทีละเท่�ไร หรอื ลดลงทีละเทา่ ไร จ�ำ นวนท่หี ายไปในแบบรูปคอื จ�ำ นวน และจำ�นวนทหี่ �ยไปในแบบรูปคือจ�ำ นวนใด ใด นกั เรยี นควรตอบไดว้ า่ แบบรปู น้ีเปน็ แบบรปู ทีเ่ พ่ิมขึน้ ทีละ 9 จำ�นวนทห่ี ายไปคือ 60 ครชู ใ้ี ห้เห็นวา่ จำ�นวนถดั ไป 42 51 .…… 69 78 87 96 หาไดจ้ ากการบวกด้วย 9 (42 + 9 = 51) และตรวจสอบ เปน็ แบบรปู ของจ�ำ นวนทีเ่ พิม่ ขนึ้ ทีละ 9 ความถกู ตอ้ งโดยใช้จ�ำ นวนท่ีอย่ตู ิดกันคู่อ่นื ๆ เชน่ 69 และ จ�ำ นวนที่ห�ยไปคอื 60 78 (69 + 9 = 78) 78 และ 87 (78 + 9 = 87) จากนนั้ ครใู หน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ หาจ�ำ นวนทห่ี ายไปในแบบรปู และ 1 76 68 60 52 .…4.4..… 36 28 2 512 524 536 .5…4...8… 560 572 .5…8...4… 3 224 220 216 212 .2…0...8… 204 200 4 .2…5...0… .3…0...0… 350 400 450 500 .5…5...0… 5 405 390 375 360 .3…4...5… .3…3...0… 315 6 12,300 12,600 12,900 1.3…,.2..…00 13.…,5...0…0 ใหค้ ดิ วา่ ในแตล่ ะขอ้ เปน็ แบบรปู ทเ่ี พม่ิ ขน้ึ หรอื ลดลงทลี ะเทา่ ไร 32 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี และจ�ำ นวนทห่ี ายไปคอื จ�ำ นวนใด และครใู หน้ กั เรยี นชว่ ยกนั หนงั สอื เรยี นรายวิชาพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง ในการหาจ�ำ นวนทห่ี ายไปในแบบรปู บทที่ 1 | จำ�นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 และบอกความสมั พนั ธข์ องแบบรปู ครอู าจใหน้ กั เรยี นสงั เกต จากการนำ�จ�ำ นวนท่อี ยตู่ ิดกันมาลบกัน กิจกรรม ไมข้ ีดเสรมิ ปญั ญ� อุปกรณ์ 1 ชุดประกอบด้วย ไมข้ ดี 55 ก�้ น และกระด�ษ 4 แผ่น 5. ครแู บง่ นกั เรยี นเปน็ กลมุ่ แลว้ ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ วธิ ีจดั กิจกรรม รว่ มกนั ท�ำ กจิ กรรมไมข้ ดี เสรมิ ปญั ญา กจิ กรรมนม้ี งุ่ ใหน้ กั เรยี น 1. ครแู บ่งนักเรยี นเปน็ กลมุ่ กล่มุ ละเท่� ๆ กนั แจกอปุ กรณก์ ลุม่ ละ 1 ชดุ 2. ครูติดแถบแบบรูปก�รว�งไม้ขีดบนกระด�น ให้นกั เรียนแต่ละกลุ่ม ชว่ ยกันว�งไมข้ ีดเพื่อแสดงรูป 4 ในแต่ละแบบรปู ทีค่ รูก�ำ หนด แล้วว�ดรูปแสดงก�รว�งไมข้ ีดในกระด�ษ 3. ครตู งั้ ค�ำ ถ�ม “รูป 4 ใช้ไมข้ ดี กกี่ �้ น” “จ�ำ นวนไมข้ ดี ในแต่ละรูปเป็นแบบรูป ของจำ�นวนทเ่ี พมิ่ ขน้ึ หรอื ลดลงทลี ะเท่�ไร” ตวั อย�่ งแบบรูป ไดฝ้ กึ สงั เกตแบบรปู จากสง่ิ ทเ่ี ปน็ รปู ธรรม คอื ไมข้ ดี ทป่ี ระกอบ รูป 1 รปู 2 ……………. เปน็ รปู รา่ งตา่ ง ๆ และจำ�นวนไม้ขดี ที่ใช้สรา้ งรปู เหล่าน้ัน รูป 3 รูป 4 ครูเตรียมไม้ขดี ให้เพยี งพอโดยกลมุ่ หน่ึงจะใช้ไม้ขดี 55 ก้าน ……………. และกระดาษเปล่า 4 แผ่น ส�ำ หรับให้นักเรียนได้วางไม้ขีด รปู 1 รปู 2 รูป 3 รูป 4 วาดรปู นบั และเขยี นจำ�นวนไม้ขีด ครจู ดั กจิ กรรม ดงั นี้ รปู 1 รปู 2 ……………. 1) ครูตดิ แถบแบบรปู การวางไมข้ ดี บนกระดานทลี ะ รปู 3 รูป 4 เฉลย แบบรปู ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ วางไมข้ ดี ตามแบบรปู ทก่ี �ำ หนด | 33สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี แล้วช่วยกันวางไมข้ ีดรูปถัดไปในแบบรปู ครูถามนกั เรียนว่า จ�ำ นวนไมข้ ดี ทใ่ี ชว้ างแตล่ ะรปู เปน็ จ�ำ นวนทเ่ี พม่ิ ขน้ึ หรอื ลดลง รูป 4 4 7 10 13 เป็นแบบรูปทเี่ พ่มิ ขน้ึ ทลี ะ 3 เพิม่ ขึน้ หรือลดลงทีละเทา่ ไร รปู ถัดไปใชไ้ มข้ ดี กี่กา้ น รปู 4 2) เมอ่ื ท�ำ กจิ กรรมครบทง้ั 3 แบบรปู แลว้ ครใู หน้ กั เรยี น 21 16 11 6 เปน็ แบบรปู ท่ลี ดลงทลี ะ 5 ชว่ ยกนั สรปุ แนวคดิ ในการหาจ�ำ นวนถดั ไปในแบบรปู หลงั จาก รปู 4 จบกจิ กรรมน้ี ครใู หน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ สรา้ งโจทยแ์ บบรปู 9 7 5 3 เปน็ แบบรูปทลี่ ดลงทลี ะ 2 การวางไมข้ ดี โดยใชไ้ มข้ ดี สรา้ งรปู 3 รปู และใหห้ ารปู 4 เมอ่ื สรา้ งเสรจ็ น�ำ ไปใหเ้ พอ่ื นกลมุ่ อน่ื หารปู 4 แลว้ น�ำ เสนอ ครแู ละนกั เรยี นชว่ ยกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ งทง้ั เรอ่ื งการสรา้ งแบบรปู และการหารปู 4 | 27สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 ช้ันประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เล่ม 1 หนงั สือเรยี นรายวิชาพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 การตรวจสอบความเขา้ ใจ บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 6. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรียน ตรวจสอบคว�มเข้�ใจ เปน็ รายบคุ คล โดยใหน้ กั เรยี นหาจ�ำ นวนทห่ี ายไป ในแบบรูป ตามหนังสอื เรยี นหน้า 34 โดยครู แบบรปู ต่อไปนีเ้ ป็นแบบรปู ของจำ�นวนทเ่ี พม่ิ ขนึ้ หรอื ลดลงทลี ะเท่�ไร อาจใช้ค�ำ ถามวา่ แบบรูปท่ีก�ำ หนดใหเ้ ป็นแบบรูป และจ�ำ นวนทีห่ �ยไปในแบบรปู คือจำ�นวนใด ทเี่ พ่มิ ขึน้ หรอื ลดลง เพม่ิ ขนึ้ หรือลดลงทลี ะเทา่ ไร และจำ�นวนท่หี ายไปในแบบรปู คอื จำ�นวนใด 1 930 900 870 840 …8…1…0… .. …7…8…0….. ตรวจสอบคำ�ตอบไดอ้ ยา่ งไร และตรวจสอบ ความถูกตอ้ งรว่ มกนั จากนนั้ ร่วมกนั สรปุ เปน็ แบบรูปของจ�ำ นวนทลี่ ดลงทีละ 30 สงิ่ ที่ไดเ้ รยี นรู้ 2 1,123 1,323 1,523 …1…,7…2…3.. 1,923 …2…,1…2…3.. เปน็ แบบรปู ของจำ�นวนท่ีเพม่ิ ขนึ้ ทลี ะ 200 3 2…,…8…4.0. 2,720 2,600 2,480 2,360 2…,…2…4.0. เป็นแบบรปู ของจ�ำ นวนทล่ี ดลงทีละ 120 สิ่งทีไ่ ด้เรยี นรู้ สงิ่ ท่ไี ด้เรียนรู้ แบบรปู ของจ�ำ นวนทีเ่ พ่ิมข้ึนหรือลดลง แบบรปู ของจำ�นวนที่เพิม่ ขึ้นหรอื ลดลงทีละเท�่ ๆ กัน เป็นชุดของจำ�นวน ทีละเทา่ ๆ กนั เปน็ ชดุ ของจ�ำ นวนทม่ี ี ทมี่ ีคว�มสมั พันธก์ นั อย�่ งต่อเนื่องในลักษณะของก�รเพิม่ ข้ึนหรือลดลง ความสมั พนั ธก์ นั อยา่ งต่อเนื่องในลักษณะ ทีละเท่� ๆ กนั แบบฝึกหดั 1.6 34 | สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี ของการเพิม่ ข้ึนหรอื ลดลงทลี ะเท่า ๆ กัน จากนนั้ ให้นกั เรยี นท�ำ แบบฝึกหัด 1.6 หนา้ 22 - 24 28 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 1 | จำ�นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 คู่มอื ครูรายวิชาพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1 ร่วมคิดร่วมท�ำ (1 ชั่วโมง) หนังสือเรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 กิจกรรม สนามกฬี านา่ รู้ บทที่ 1 | จ�ำ นวนนับไมเ่ กิน 100,000 รว่ มคดิ รว่ มทำ� อปุ กรณ์ กจิ กรรม สน�มกฬี �น�่ รู้ อุปกรณ์ บัตรกจิ กรรม − บัตรกจิ กรรมที่มขี อ้ มูลสนามกีฬา วิธีจดั กจิ กรรม ต่างประเทศและในประเทศไทย สามารถ download ได้ตาม QR code ในหนา้ 2 1. ครูแบ่งนกั เรยี นเปน็ กลุม่ กลมุ่ ละเท่� ๆ กัน แจกบัตรกจิ กรรมใหก้ ลุ่มละ 4 บตั ร 2. นกั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ ศกึ ษ�ขอ้ มลู คว�มจขุ องสน�มกฬี � แลว้ เตมิ ขอ้ มลู ในบตั รกจิ กรรม − กระดาษเปล่า สำ�หรับเขียนคำ�ตอบ 3. นกั เรียนแต่ละกลุ่มเรียงล�ำ ดบั คว�มจขุ องสน�มกีฬ�จ�กม�กไปนอ้ ย การเรยี งล�ำ ดับความจขุ องสนามกีฬา หรอื จ�กน้อยไปม�ก วธิ ีจัดกจิ กรรม 4. ครูให้นักเรียนแตล่ ะกลุ่มบอกชอ่ื สน�มกฬี �ทีม่ คี ว�มจมุ �กกว�่ 80,000 คน 1. ครูแบ่งนักเรยี นเป็นกลุ่ม กลมุ่ ละ ตวั อย�่ งบัตรกิจกรรม 3 - 5 คน และแจกบตั รกจิ กรรมใหก้ ลมุ่ ละ 4 บตั ร แลว้ น�ำ ขอ้ มลู ของสนามกฬี าเตมิ ลงในบตั รกจิ กรรม สน�มคมั ป์ นู สน�มกีฬ�....ค..ัม...ป..์.น... ู . ............ประเทศ....ส..เ..ป..น............................ (Camp Nou Stadium) มีคว�มจุ.......9..9..,.3...5..4............. คน (เขยี นเปน็ ตวั เลขฮนิ ดอู �รบกิ ) 2. ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ เรยี งล�ำ ดบั ความจุ เมอื งบ�รเ์ ซโลน�่ ประเทศสเปน ....................๙..๙...,.๓...๕..๔............ คน (เขียนเป็นตวั เลขไทย) ของสนามกฬี าท่ีไดจ้ ากน้อยไปมาก และจาก มคี ว�มจุ 99,354 คน ....................เ.ก..า้..ห...ม..่ืน...เ.ก..้า..พ...ัน...ส..า..ม..ร..้อ...ย..ห...้า.ส...ิบ..ส...่ี ......................... ทม่ี � : https://th.wikipedia.org/wiki/กมั นอว#์ /ไฟล:์ ........................................... คน (เขยี นเป็นตวั หนังสอื ) Barcelona_296.JPG เขียนในรปู กร ะจ�ย...9..9..,3..5...4...=...9..0..,0...0..0...+...9..,0..0...0...+...3..0..0...+...5..0...+...4. สน�มแอนฟลี ด์ สน�มกฬี �....แ..อ..น...ฟ...ีล..ด... ์ .........ประเทศ....อ..งั..ก...ฤ..ษ......................... (Anfield Stadium) มีคว�มจ.ุ ......5..4..,.1...5..7............. คน (เขยี นเปน็ ตวั เลขฮนิ ดอู �รบกิ ) เมอื งลเิ วอรพ์ ลู ประเทศองั กฤษ ....................๕..๔...,.๑...๕...๗........... คน (เขยี นเป็นตัวเลขไทย) มคี ว�มจุ 54,157 คน ....................ห..า้..ห...ม..ื่น...ส..พ่ี...นั ...ห..น...ึง่ .ร..้อ...ย..ห...า้ ..ส..ิบ..เ..จ..็ด............................ ทม่ี � : https://en.wikipedia.org/wiki/Anfield#/ ........................................... คน (เขยี นเปน็ ตวั หนังสอื ) media/File:Panorama_of_Anfield_with_ เขยี นในรูปกร ะจ�ย...5..4..,1..5...7...=...5..0..,0...0..0...+...4..,0..0...0...+...1..0..0...+...5..0...+...7. new_main_stand_(29676137824).jpg แบบฝึกท�้ ท�ย | 35สถ�บันส่งเสริมก�รสอนวิทย�ศ�สตร์และเทคโนโลยี มากไปน้อยลงในกระดาษ 3. เม่อื ทกุ กลุ่มทำ�เสรจ็ เรยี บร้อยแลว้ ครใู หน้ ักเรยี นพจิ ารณาว่าสนามกีฬาใดเหมาะสมกบั การจดั การแข่งขันรายการตอ่ ไปน้ี เพราะเหตใุ ด − การจดั แข่งขันฟุตบอลกระชบั มิตรที่มีผ้เู ข้าชม 60,000 คน − การจัดพธิ ีเปดิ กีฬาโอลิมปกิ ฤดรู ้อนท่มี ีผเู้ ข้าชม 80,000 คน − การจัดพิธเี ปดิ ฟุตบอลรอบคัดเลือกโอลมิ ปกิ ที่มีผู้เข้าชม 45,800 คน หากกลมุ่ ใดมสี นามกีฬาทเี่ หมาะสมกับรายการดังกลา่ วให้ตวั แทนกลมุ่ ยืนขึน้ และบอกขอ้ มลู ของสนามกฬี าท่ีเหมาะสมนั้น ครูและนกั เรยี นรว่ มกันตรวจสอบความถูกตอ้ ง จากน้ันให้นักเรียนทำ�แบบฝกึ ทา้ ทาย หน้า 25 | 29สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวิชาพืน้ ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 1 | จำ�นวนนับไมเ่ กิน 100,000 ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 3 เล่ม 1 คณติ คิดทา้ ทาย 1. (NT 2560) บ๊กิ บมี และบอส เป�นเพื่อนกนั ไดค� ุยถึงเงินออม ดังน้ี ฉันมเี งินออมน�อยกวา� บีม ฉันมีเงินออม เราก็มเี งินออม แตม� ากกว�าบอส 30,000 บาท 26,900 บาท บิก๊ บมี บอส จากข้อมลู เงนิ ออมของบก๊ิ ควรเป็นข้อใด 1) 24,100 2) 26,750 3) 28,000 4) 56,900 2. (NT 2559) พนักงาน 4 คน ได้รับเงินค่าตอบแทนประจ�ำ ปจี ากบรษิ ทั แห่งหนงึ่ เป็นดงั นี้ จา๋ : 4,000 + 200 + 30 + 5 บาท แจว๋ : 7 + 50 + 800 + 7,000 บาท จอย : (3 × 1) + (6 × 10) + (7 × 100) + (8 × 1,000) บาท เจ๊ยี บ : (5 × 1,000) + (7 × 100) + (8 × 10) + (6 × 1) บาท จากขอ้ มูลข้างต้น ข้อใดถกู ต้อง 1) แจว๋ ได้รับเงินค่าตอบแทนมากกวา่ จอย 2) เจย๊ี บ ไดร้ บั เงนิ ค่าตอบแทนนอ้ ยกวา่ จ๋า 3) จอย เจ๊ียบ แจ๋ว และจ๋า ได้รับเงนิ คา่ ตอบแทนจากมากไปนอ้ ยตามล�ำ ดบั 4) จา๋ เจยี๊ บ แจ๋ว และจอย ได้รับเงินค่าตอบแทนจากนอ้ ยไปมากตามล�ำ ดบั 30 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 1 | จำ�นวนนับไม่เกิน 100,000 คู่มือครูรายวิชาพื้นฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 1 3. (NT 2559) ในการเดินออกก�ำ ลงั กายของเขยี ว แดง ดำ� และขาว ในเวลา 50 นาที เปน็ ดงั น้ี เขยี ว เดินไดร้ ะยะทาง 4,529 เมตร แดง เดนิ ไดร้ ะยะทาง 4,371 เมตร ดำ� เดินได้ระยะทาง 3,947 เมตร ขาว เดนิ ได้ระยะทาง 3,699 เมตร จากขอ้ มูลข้างตน้ ข้อใดถกู ตอ้ ง 1) ด�ำ เดินช้าที่สุด 2) ขาวเดนิ เร็วกวา่ เขียวและเดนิ เรว็ กว่าแดง 3) แดงเดินไดร้ ะยะทางมากกวา่ ขาว แตเ่ ดนิ ได้ระยะทางนอ้ ยกวา่ ดำ� 4) เขียวเดินได้ระยะทางมากกว่าดำ� และเดินไดร้ ะยะทางมากกวา่ ขาว 4. (NT 2560) นกั เรียน 3 คน น�ำ บัญชเี งินฝากมาดู พบวา่ แตล่ ะคนมเี งนิ ฝาก ดังน้ี นาวนิ มเี งนิ 12,505 บาท อารี มีเงนิ 12,055 บาท เอก มีเงนิ 12,500 บาท จากข้อมลู ขอ้ ใดกลา่ วถึงเงินฝากของนักเรยี นไดถ้ ูกต้อง 1) อารมี เี งินเปน็ ลำ�ดบั ทีส่ องเม่ือเรยี งจากนอ้ ยไปมาก 2) อารีมีเงนิ มากกวา่ เอก แต่นอ้ ยกวา่ นาวนิ 3) นาวินมีเงินมากกว่าเอก และมากกว่าอารี 4) เอกมีเงินนอ้ ยกว่านาวิน และนอ้ ยกวา่ อารี 5. (NT 2560) ก�ำ หนดแบบรปู , 8, 12, 16, , ... และ 1, , 7, 10, , ... แล้ว มคี ่ามากกว่า เทา่ ใด 1) 5 2) 7 3) 10 4) 13 | 31สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครรู ายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 1 | จ�ำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 ช้นั ประถมศกึ ษาปีที่ 3 เล่ม 1 ตััวอย่่างแบบทดสอบท้า้ ยบท ตัวั อย่า่ งแบบทดสอบนี้้�ใช้ใ้ นการประเมินิ ผลระหว่า่ งเรียี นเพื่่�อพัฒั นานักั เรียี นหากมีนี ักั เรียี นคนใด ที่่�ไม่่สามารถทำำ�แบบทดสอบนี้้�ได้้ครูคู วรให้้นัักเรียี นคนนั้้�นฝึึกทักั ษะมากขึ้้�นโดยอาจใช้้แบบฝึกึ เสริิม ในหนัังสืือเสริิมเพิ่่�มปััญญาของสสวท.หรือื แบบฝึึกอื่่�นที่่�เห็น็ ว่า่ สมควร ซึ่่�งแบบทดสอบท้า้ ยบทนี้้� มีีจำ�ำ นวน 10 ข้อ้ คะแนนเต็็ม 10 คะแนน ใช้เ้ วลาในการทำ�ำ แบบทดสอบ 20 นาทีี และวิิเคราะห์์ เป็น็ รายจุุดประสงค์์การเรีียนรู้�ได้้ดังั นี้้� จุดประสงค์การเรียนรู้ ข้อที่ 1 2 3 7 1. อ่านและเขียนตัวเลขฮนิ ดูอารบกิ ตวั เลขไทย และตัวหนังสือ 1 2 4 5 6 7 แสดงจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 และ 0 8 9 10 2. เปรียบเทยี บและเรยี งล�ำ ดบั จ�ำ นวนไม่เกนิ 100,000 และ 0 3. บอกจำ�นวนท่ีหายไปในแบบรูปของจำ�นวนทเี่ พิม่ ข้นึ หรอื ลดลงทลี ะ เทา่ ๆ กนั ตัวั อย่า่ งแบบทดสอบท้้ายบท บทที่่� 1 เลืือก ก ข หรืือ ค ที่่�เป็็นคำำ�ตอบที่่�ถููกต้อ้ ง 1. จำ�ำ นวนใดมากที่่�สุดุ ก. 60,529 ข. ๙๕,๑๐๕ ค. หม่ืน พัน รอ� ย สิบ หนว� ย 2. ข้้อใดกล่่าวได้ถ้ ููกต้อ้ ง ก. 0 ไม่ว่ ่า่ จะอยู่่�ในหลัักใด มีคี ่า่ เท่่ากับั 0 ข. 3 ใน 2,349 มีคี ่า่ มากกว่า่ 3 ใน 391 ค. หกหมื่่�นเจ็็ดพัันสิบิ น้อ้ ยกว่่า 9 พััน กับั 8 ร้้อย กับั 9 สิิบ กัับ 9 หน่่วย 3. จำำ�นวนที่่�มีี 8 อยู่่�ในหลักั สิิบ และ 6 อยู่่�ในหลักั พััน คืือจำ�ำ นวนใด ก. ๙๘,๒๖๐ ข. 6,800 ค. หนึ่่�งหมื่่�นหกพัันสามร้้อยแปดสิิบสอง 32 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 1 | จ�ำ นวนนับไม่เกนิ 100,000 ค่มู ือครูรายวิชาพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปที ่ี 3 เลม่ 1 4. ข้อ้ ใดเปรียี บเทีจยี ดุบปจำ�ำ รนะวสนงไคด้์้ถููกต้อ้ ง ก. 98,000 < 16,870 ข. 29,087 > 9,000 + 800 + 90 + 9 ค. 10,000 + 8 > 12,425 5. ข้้อใดเรีียงลำ�ำ ดัับจำ�ำ นวนจากมากไปน้อ้ ย ก. 80,910 67,189 43,210 9,887 ข. 9,219 21,101 43,228 72,102 ค. 91,819 92,432 87,108 67,365 6. นุกุ นิกิ มีีเงินิ ฝากในธนาคาร 81,900 บาท นกยููงมีเี งิินฝากในธนาคาร 32,980 บาท ข้้อใดกล่่าวไม่ถ่ ููกต้อ้ ง ก. นุุกนิิกมีีเงินิ ฝากในธนาคารน้้อยกว่า่ 100,000 บาท ข. นุกุ นิิกมีีเงินิ มากกว่่านกยูงู ค. นกยูงู มีเี งินิ ฝากในธนาคารมากกว่่า 50,000 บาท 7. จำำ�นวนที่่�มากกว่่าสามหมื่่�นสองร้อ้ ยแปดสิบิ หก แต่่น้้อยกว่า่ เจ็็ดหมื่่�นหกพันั คือื จำำ�นวนใด ก. ๗๖,๑๐๐ ข. ๓๔,๖๗๐ ค. 30,098 8. จำ�ำ นวนที่่�หายไปในแบบรููปคือื จำำ�นวนใด 109 115 .......... 127 133 139 ก. 121 ข. 123 ค. 125 9. แบบรูปู ในข้อ้ ใด มีีจำำ�นวนที่่�หายไป คืือ 3,112 ก. 3,012 3,025 3,038 .......... ข. 6,012 5,012 4,012 .......... ค. .......... 3,152 3,192 3,232 | 33สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 1 | จำ�นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 1 10. แบบรูปู ในข้อ้ ใดเป็น็ แบบรููปที่่�ลดลงทีีละ 120 ก. 3,520 3,640 3,760 3,880 ข. 11,800 11,680 11,560 11,440 ค. 22,220 22,020 21,820 21,620 เฉลยแบบทดสอบท้า้ ยบท บทที่่� 1 1. ข 2. ก 3. ค 4. ข 5. ก 6. ค 7. ข 8. ก 9. ค 10.ข 34 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไม่เกิน 100,000 คมู่ อื ครูรายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 3 เล่ม 1 บทท่ี 2 การบวกและการลบ จ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 จุดประสงค์การเรยี นรแู้ ละสาระส�ำ คัญ จุดประสงคก์ ารเรียนรู้ สาระสำ�คญั นักเรยี นสามารถ • การหาผลบวกของจำ�นวนสองจ�ำ นวนโดย การต้ังบวก ต้องเขียนเลขโดดในหลกั เดยี วกัน 1. หาผลบวกในประโยคสญั ลักษณแ์ สดง ใหต้ รงกนั แลว้ จงึ น�ำ จ�ำ นวนทอ่ี ยใู่ นหลกั เดยี วกนั การบวกของจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 มาบวกกนั โดยเริม่ จากหลักหนว่ ย หลกั สิบ (หวั ข้อ 2.1 - 2.2) หลกั รอ้ ย หลักพัน และหลักหมน่ื ตามลำ�ดับ ถา้ ผลบวกในหลกั ใดครบสิบหรือมากกวา่ สิบ ให้ทดจำ�นวนทีค่ รบสบิ ไปรวมกับผลบวก ในหลกั ถัดไปทางซา้ ย 2. หาผลลบในประโยคสัญลกั ษณแ์ สดง • ก ารหาผลลบของจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนโดย การลบของจำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 การต้ังลบต้องเขยี นเลขโดดในหลักเดยี วกนั (หัวข้อ 2.3 - 2.4) ใหต้ รงกนั แลว้ จงึ น�ำ จ�ำ นวนทอ่ี ยใู่ นหลกั เดยี วกัน มาลบกนั โดยเริ่มจากหลักหน่วย หลกั สบิ หลกั ร้อย หลกั พัน หลักหม่ืน และหลกั แสน ตามลำ�ดบั ถ้าในหลักใดตวั ตัง้ นอ้ ยกว่าตวั ลบ ตอ้ งกระจายจ�ำ นวนจากหลกั ถดั ไปทางซา้ ย มารวมกบั ตวั ตัง้ ในหลกั นน้ั แล้วจึงลบกนั แต่ถา้ จำ�นวนในหลกั ถัดไปทางซา้ ยเป็น 0 ตอ้ งกระจายจำ�นวนจากหลกั ถัดไปทางซา้ ย ทลี ะหลกั ตามล�ำ ดับ | 35สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวิชาพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 ช้ันประถมศึกษาปีที่ 3 เลม่ 1 จดุ ประสงคก์ ารเรียนรู้ สาระส�ำ คญั นักเรยี นสามารถ • การหาคา่ ของตวั ไมท่ ราบคา่ ในประโยคสญั ลกั ษณ์ แสดงการบวกและประโยคสญั ลกั ษณ์ 3. หาค่าของตวั ไม่ทราบคา่ ในประโยคสญั ลักษณ์ แสดงการลบสามารถใช้ความสมั พันธ์ แสดงการบวกและประโยคสญั ลักษณ์แสดง ของการบวกและการลบ การลบของจำ�นวนนบั ไม่เกิน 100,000 (หวั ข้อ 2.5) 4. แสดงวธิ หี าคำ�ตอบของโจทย์ปัญหาการบวก • การแกโ้ จทยป์ ญั หาท�ำ ไดโ้ ดย อา่ นท�ำ ความเขา้ ใจ และโจทยป์ ัญหาการลบของจำ�นวนนับไมเ่ กนิ ปัญหา วางแผนแกป้ ัญหา หาคำ�ตอบ และ 100,000 ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ (หัวขอ้ 2.6 - 2.8) 5. สร้างโจทยป์ ัญหาการบวกและโจทยป์ ัญหา • การสร้างโจทยป์ ญั หาต้องมีท้ังสว่ นท่ี การลบของจ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 โจทยบ์ อกและสว่ นทีโ่ จทย์ถาม นอกจากนี้ (หัวข้อ 2.9) โจทย์ปัญหาทส่ี รา้ งตอ้ งมคี วามเปน็ ไปได้ 36 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 คู่มอื ครูรายวิชาพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ชน้ั ประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เลม่ 1 การวเิ คราะห์เน้อื หากับทกั ษะและกระบวนการทางคณิตศาสตร์ หวั ขอ้ เน้อื หา เวลา ทักษะและกระบวนการ (ชั่วโมง) ทางคณติ ศาสตร์ 1 12345 1 เตรียมความพร้อม 3 2.1 การหาผลบวกโดยการตั้งบวกไมม่ ีการทด 1 4 2.2 การหาผลบวกโดยการตงั้ บวกมีการทด 2.3 การหาผลลบโดยการต้ังลบไม่มกี ารกระจาย 2 2.4 การหาผลลบโดยการตัง้ ลบมีการกระจาย 1 การหาค่าของตวั ไมท่ ราบค่า 2 2.5 ในประโยคสัญลักษณ์แสดงการบวก 1 และประโยคสัญลักษณแ์ สดงการลบ 1 2.6 โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทย์ปัญหา 1 การลบ (1) 2.7 โจทย์ปญั หาการบวกและโจทย์ปญั หา การลบ (2) 2.8 โจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ัญหา การลบ (3) 2.9 การสร้างโจทยป์ ญั หาการบวกและ โจทย์ปัญหาการลบ ร่วมคดิ รว่ มท�ำ 1  การแกป้ ญั หา 2  การสือ่ สารและการสอ่ื ความหมายทางคณติ ศาสตร ์ 3  การเช่ือมโยง 4  การให้เหตุผล 5  การคิดสร้างสรรค์ | 37สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครรู ายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 ชน้ั ประถมศึกษาปที ่ี 3 เล่ม 1 คำ�ส�ำ คัญ การตง้ั บวกไม่มกี ารทด การต้ังบวกมกี ารทด การต้ังลบไม่มีการกระจาย การตง้ั ลบมีการกระจาย ตัวไมท่ ราบคา่ โจทย์ปัญหาการบวก โจทย์ปญั หาการลบ ความรู้หรอื ทกั ษะพ้ืนฐานของนักเรียน 1. จำ�นวนนบั ไม่เกิน 1,000 2. หลกั และคา่ ของเลขโดดในแตล่ ะหลัก 3. การหาผลบวกของจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 1,000 4. การหาผลลบของจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 1,000 5. การหาค่าของตวั ไมท่ ราบค่าของจำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 1,000 6. โจทยป์ ัญหาการบวกและโจทยป์ ัญหาการลบของจ�ำ นวนนบั ไม่เกนิ 1,000 7. การสรา้ งโจทยป์ ัญหาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบของจำ�นวนนบั ไมเ่ กิน 1,000 ส่ือและแหล่งเรียนรู้ 1. หนงั สอื เรียนหนา้ 36 - 89 2. แบบฝกึ หดั หนา้ 26 - 64 3. บตั รและอปุ กรณต์ า่ ง ๆ ทใี่ ชป้ ระกอบกจิ กรรม ดังน้ี หลักลกู คิด แผน่ ตารางรอ้ ย • แผน่ ตารางสิบ • แผ่นตารางหน่วย • บตั รโจทย์ปัญหา • บัตรประโยคสญั ลกั ษณ์ • บตั รคำ�ตอบ •• บัตรตารางตัวเลข •• บัตรโจทย์ 4. ส่อื เพ่มิ เตมิ หน้า 38 และ 89 (Download ไดจ้ าก QR code หน้า 36) 5. สือ่ วดี ทิ ัศน์ (QR code) การบวกท่ีมกี ารทด หน้า 44 • เลขโดดที่หายไป หนา้ 49 • การลบทีม่ กี ารกระจาย (1) หนา้ 56 • การลบทีม่ กี ารกระจาย (2) หน้า 58 • การลบที่มีการกระจาย (3) หน้า 60 •• การลบทีม่ ีการกระจาย (4) หนา้ 62 เวลาท่ใี ช้จดั การเรยี นรู้ 18 ชวั่ โมง 38 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไม่เกนิ 100,000 คมู่ อื ครรู ายวชิ าพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ ชนั้ ประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 1 การจดั การเรยี นรู้ การเตรยี มความพร้อม (1 ชว่ั โมง) การบวกและการลบ ปลานลิ เป็นปลาน้าำ จืดเลย้ี งง่าย เจริญเติบโตไดเ้ รว็ จาำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 บทที่ 2 สมเด็จพระจกั รพรรดอิ ากฮิ โิ ตไดท้ ลู เกลา้ ฯ ถวายแด่ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธเิ บศรมหาภมู พิ ล อดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตรพระเจ้าอยู่หัว ร.9 และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานชอื่ ปลาชนดิ นวี้ ่า “ปลานิล” ซอ้ื ปลานลิ มาปลอ่ ย 52,320 ตวั ทีม่ า: กรมประมง ทม่ี า : https://th.wikipedia.org/wiki/ปลานลิ #/ media/ไฟล:์ Oreochromis_niloticus.jpg เรียนจบบทนีแ้ ล้ว นกั เรยี นสามารถ กิจกรกรมจิ กปรลร�อมยปปลลอ� ายปลา หาผลบวกในประโยคสญั ลกั ษณแ์ สดงการบวกของจำานวนนบั ซอื้ ปลาตะเพียน มาปล่อย 27,580 ตวั ถา้ ตอ้ งการปลอ่ ยปลา ไม่เกิน 100,000 ทง้ั หมด 100,000 ตวั ตอ้ งซอ้ื ปลามาเพม่ิ อกี กต่ี วั หาผลลบในประโยคสญั ลกั ษณ์แสดงการลบของจาำ นวนนบั สอ่ื เพ่ิมเติม ไม่เกนิ 100,000 ปลอ่ ยปลานลิ และ ปลาตะเพยี นทง้ั หมดกต่ี วั หาคา่ ของตัวไม่ทราบคา่ ในประโยคสัญลกั ษณ์แสดงการบวกและ ประโยคสัญลักษณแ์ สดงการลบของจำานวนนบั ไม่เกนิ 100,000 แสดงวธิ หี าคาำ ตอบของโจทยป์ ญั หาการบวกและโจทยป์ ญั หาการลบ สรา้ งโจทย์ปญั หาการบวกและโจทย์ปัญหาการลบ ปลาตะเพยี น หรือ ปลาตะเพียนขาว เปน็ ปลาน้ำาจดื อาศัยอยู่ทัว่ ไปท้ังในแม่นา้ำ ลำาคลอง หนอง บึง สามารถเล้ยี งใหเ้ จรญิ เตบิ โต ได้ทงั้ ในบอ่ นำา้ จดื และน้ำากรอ่ ย อ่างเกบ็ น้าำ ตลอดจนในนาขา้ ว ทม่ี า : https://th.wikipedia.org/wiki/ ทม่ี า: กรมประมง ปลาตะเพยี นขาว#/media/ไฟล:์ Barbon_gon- ion_120127-22830_tsm.JPG 1. ใช้ขอ้ มลู ในหนังสอื เรียนหนา้ เปดิ บท เพื่อกระตนุ้ ความสนใจเกยี่ วกบั การบวกและการลบ จำ�นวนนบั ทีไ่ มเ่ กิน 100,000 โดยใช้สถานการณก์ ารปล่อยปลาท่โี รงเรียนจดั ขนึ้ โดยมีปลานิลและ ปลาตะเพยี นทีต่ อ้ งการปลอ่ ย ซึง่ อาจใช้ค�ำ ถาม เช่น − ในภาพก�ำ ลงั ท�ำ กิจกรรมอะไร − มีปลาชนดิ ใดบา้ ง − โรงเรยี นต้องการปลอ่ ยปลาทั้งหมดเทา่ ไร − มีปลาอยู่แลว้ ชนดิ ละเทา่ ไร − ต้องซอื้ มาเพิ่มอีกเทา่ ไร จึงจะครบจำ�นวนปลาท่ตี อ้ งการปลอ่ ย ค�ำ ถามสดุ ท้ายอาจมนี กั เรยี นบางคนตอบได้ นักเรยี นสว่ นใหญ่จะยงั หาคำ�ตอบไม่ได้ ครอู าจจะแนะนำ� วา่ จะใชว้ ธิ กี ารอยา่ งไรในการหาค�ำ ตอบ หรอื ใหน้ กั เรยี นบอกวา่ จะใชก้ ารบวก หรอื การลบ แลว้ น�ำ เขา้ สู่ บทเรยี นในบทน้ี 2. ครจู ดั กจิ กรรมเตรยี มความพรอ้ ม จบั คหู่ าค�ำ ตอบตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 38 โดยแบง่ นกั เรยี น เป็นกลุม่ แล้วแจกอุปกรณก์ ล่มุ ละ 1 ชุด แต่ละกลุ่มจะได้รับอปุ กรณแ์ ต่ละชุดไมซ่ �้ำ กนั ซ่งึ อุปกรณ์ แตล่ ะชดุ ประกอบดว้ ย บตั รโจทยป์ ญั หา 3 บตั ร บตั รประโยคสญั ลกั ษณ์ 6 บตั ร และบตั รค�ำ ตอบ 6 บตั ร | 39สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครูรายวชิ าพื้นฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับไมเ่ กิน 100,000 ชนั้ ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 1 และในการจัดกิจกรรม ถ้ามีกลมุ่ ที่ไม่สามารถทำ�กิจกรรมได้ หนังสือเรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 ครูควรแนะน�ำ วิธกี ารคดิ และให้ความรพู้ นื้ ฐานที่จำ�เปน็ ใน บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 การหาคำ�ตอบในแตล่ ะบตั รโจทย์ปญั หาก่อน เชน่ แม่ค้า ทำ�ขนมตาล 405 หอ่ ท�ำ ขนมใสไ่ ส้ 120 ห่อ แม่ค้า เตรยี มความพรอ้ ม ท�ำ ขนมตาลและขนมใสไ่ สท้ ้งั หมดกี่ห่อ ครแู นะน�ำ วา่ โจทย์ถามอะไร (แมค่ ้าทำ�ขนมตาลและขนมใสไ่ ส้ทง้ั หมด กจิ กรรม จบั คู่หาคาำ ตอบ กห่ี ่อ) โจทยบ์ อกอะไร (แมค่ ้าท�ำ ขนมตาล 405 ห่อ อุปกรณ์ 1 ชดุ ประกอบด้วย บตั รโจทย์ปญั หา 3 บตั ร บัตรประโยคสัญลักษณ ์ 6 บตั ร ท�ำ ขนมใส่ไส้ 120 ห่อ) เขียนเป็นประโยคสญั ลกั ษณ์ และบัตรคำาตอบ 6 บัตร ไดอ้ ยา่ งไร (405 + 120 = ) หาคำ�ตอบได้อย่างไร วธิ ีจดั กจิ กรรม (405 + 120 = 525) แลว้ ครูจึงใหน้ กั เรียนเลอื ก 1. ครูแบง่ นกั เรียนเป็นกลมุ่ แจกอุปกรณก์ ล่มุ ละ 1 ชดุ แตล่ ะชุดไมซ่ ำ้ากัน บตั รโจทยป์ ญั หา บตั รประโยคสัญลกั ษณ์ และบตั รคำ�ตอบ 2. ใหน้ ักเรียนแต่ละกลมุ่ ช่วยกันจบั คู่บตั รโจทยป์ ญั หา บัตรประโยคสญั ลกั ษณ์ ทีส่ อดคล้องกบั ข้างต้น จากนนั้ ครใู หน้ ักเรยี นแตล่ ะกลมุ่ และบตั รคาำ ตอบที่สอดคลอ้ งกนั จากน้ันนำาเสนอผลงาน ชว่ ยกนั จับคบู่ ตั รโจทย์ปญั หา บตั รประโยคสัญลักษณ์ 3. ครูและนักเรยี นร่วมกันตรวจสอบความถกู ต้อง และบตั รค�ำ ตอบของแตล่ ะชดุ ใหถ้ กู ตอ้ ง แลว้ ออกมาน�ำ เสนอ จนครบทกุ กลุม่ ครูและนกั เรยี นชว่ ยกันตรวจสอบ ตัวอยา่ งอุปกรณ์ 1 ชดุ ความถกู ต้อง หากมเี วลาเหลอื ครูอาจใช้บัตรโจทยป์ ญั หา บตั รประโยคสญั ลักษณ์ และบตั รค�ำ ตอบ จากสอ่ื เพิ่มเติม บตั รโจทยป์ ญั หา ให้นกั เรียนทำ�กิจกรรมอีก 1 - 2 รอบ แมค่ า้ ทำาขนมตาล 405 ห่อ ทำาขนมใส่ไส้ 120 ห่อ แม่ค้าทาำ ขนมตาลและขนมใส่ไสท้ งั้ หมดกห่ี ่อ 2.1 การหาผลบวกโดยการต้ังบวกไม่มกี ารทด (1 ชว่ั โมง) ลงุ เล้ยี งไก ่ 396 ตัว ขายไป 352 ตวั ลุงเหลือไก่ก่ีตวั จุดประสงค ์ ขนุ มีเงนิ 479 บาท ต้นกลา้ มเี งินมากกว่าขุน 220 บาท ต้นกล้ามเี งนิ กบี่ าท หาผลบวกโดยการตง้ั บวกไมม่ กี ารทด บัตรประโยคสญั ลกั ษณ์ 396 + 352 = 479 + 220 = สอื่ การเรยี นรู้ 405 + 120 = − หลกั ลูกคดิ 405 − 120 = 396 − 352 = 479 − 220 = − แผน่ ตารางร้อย 748 44 699 259 − แผ่นตารางสิบ บตั รคาำ ตอบ 285 − แผ่นตารางหน่วย 525 แนวการจัดการเรียนรู้ 38 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี การพฒั นาความรู้ เฉลย 1. ครทู บทวนการหาผลบวกของจำ�นวนสองจำ�นวน แม่คา้ ทำ�ขนมตาล 405 ห่อ ท�ำ ขนมใสไ่ ส้ 120 ห่อ แม่ค้าทำ�ขนมตาล และขนมใส่ไส้ท้ังหมดกีห่ อ่ 40 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 405 + 120 = 525 ลงุ เลีย้ งไก่ 396 ตวั ขายไป 352 ตัว ลุงเหลือไกก่ ต่ี ัว 396 − 352 = 44 ขุนมีเงนิ 479 บาท ต้นกลา้ มีเงินมากกวา่ ขนุ 220 บาท ตน้ กลา้ มีเงนิ กบ่ี าท 479 + 220 = 699 หนังสือเรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 2.1 การหาผลบวกโดยการตง้ั บวกไมม่ กี ารทด พฒั นาความรู้ ใบบวั มเี งิน ท้งั หมดก่ีบาท ใบบัวมเี งินในกระปกุ ออมสิน 3,520 บาท แมใ่ ห้เพ่มิ อกี 1,143 บาท 3,520 + 1,143 = อาจหาผลบวก แสน หมืน่ พนั ร�อย สิบ หนว� ย โดยใช้หลักลูกคิด เขียนเลขโดดในหลกั เดยี วกันให้ตรงกนั 4,663 นำาจำานวนในหลกั เดยี วกันมาบวกกนั ขนั้ ที่ 2 บวกในหลักสิบ ขนั้ ที่ 1 บวกในหลกั หน่วย 2 สิบ บวก 4 สิบ ได ้ 6 สบิ 0 หน่วย บวก 3 หนว่ ย ได้ 3 หนว่ ย หลกั พัน หลักรอ้ ย หลักสบิ หลกั หนว่ ย หลักพัน หลักร้อย หลักสบิ หลกั หน่วย 3 5 2 0 3 5 2 0 1 1 4 3+ 1 1 4 3 + 3 6 3 ข้ันท่ี 4 บวกในหลกั พัน ขัน้ ท่ี 3 บวกในหลกั ร้อย 3 พัน บวก 1 พนั ได ้ 4 พัน 5 ร้อย บวก 1 รอ้ ย ได้ 6 ร้อย หลักพนั หลกั ร้อย หลักสบิ หลกั หน่วย หลกั พนั หลักรอ้ ย หลักสบิ หลกั หน่วย 3 5 2 0 1 1 4 3 + 3 5 2 0 1 1 4 3+ 4 6 6 3 6 6 3 ดังนัน้ 3,520 + 1,143 = 4,663 ใบบวั มเี งินทัง้ หมด 4,663 บาท 3,520 มากกวา่ 3,000 และ 1,143 มากกว่า 1,000 3,000 + 1,000 = 4,000 จะได ้ 3,520 + 1,143 มากกวา่ 4,000 ดงั น้ัน 4,663 เปน็ คำาตอบทสี่ มเหตุสมผล เพราะมากกวา่ 4,000 | 39สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 คูม่ ือครูรายวิชาพ้นื ฐานคณิตศาสตร์ ชนั้ ประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เล่ม 1 ทผ่ี ลบวกไมเ่ กนิ 1,000 ทไ่ี มม่ กี ารทด ทง้ั ทม่ี จี �ำ นวนหลกั เทา่ กนั และมีจำ�นวนหลักไมเ่ ท่ากนั โดยการ ตงั้ บวกบนกระดาน ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกนั แสดงวธิ หี าผลบวกทลี ะหลกั เชน่ 316 + 153 = แลว้ รว่ มกนั สรปุ การหาผลบวกของจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนโดยการตง้ั บวก คอื ตอ้ งเขยี นเลขโดดในหลกั เดยี วกนั ใหต้ รงกนั แลว้ จงึ น�ำ จ�ำ นวนทอ่ี ยใู่ นหลกั เดยี วกนั มาบวกกนั โดยเรม่ิ จากหลกั หนว่ ย หลกั สบิ และหลกั รอ้ ย ตามล�ำ ดบั โดยในการเรม่ิ ตน้ ครอู าจเขยี นค�ำ วา่ หลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย ไวเ้ พอ่ื ใหน้ กั เรยี นเขยี นตวั เลขใหต้ รงหลกั และส�ำ หรบั นกั เรยี นทย่ี งั ไมเ่ ขา้ ใจ ครอู าจใชล้ กู คดิ หรอื แผน่ ตารางรอ้ ย แผน่ ตารางสบิ และแผน่ ตารางหนว่ ย ชว่ ยอธบิ ายวธิ หี าผลบวก จากนน้ั ครใู หน้ กั เรยี นพจิ ารณาสถานการณก์ ารหาผลบวกของจ�ำ นวนทม่ี ากขน้ึ โดยการตง้ั บวกตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 39 เชน่ ใบบวั มเี งนิ ในกระปกุ ออมสนิ 3,520 บาท แมใ่ หเ้ พม่ิ อกี 1,143 บาท ใบบวั มเี งนิ ทง้ั หมดกบ่ี าท ครนู �ำ สนทนากบั นกั เรยี นเกย่ี วกบั สถานการณว์ า่ เปน็ สถานการณ์ การบวก ใหน้ กั เรยี นหาค�ำ ตอบโดยการตง้ั บวก ครอู ธบิ ายวธิ หี าผลบวกโดยการตง้ั บวก ดงั น้ี ครเู ขยี นหลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย หลกั พนั บนกระดานใหน้ กั เรยี นออกมาเขยี นตวั เลขใหต้ รงหลกั แลว้ สมุ่ นกั เรยี นหาผลบวก ไปทลี ะหลกั โดยเรม่ิ จากหลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย และหลกั พนั ตามล�ำ ดบั และไดผ้ ลบวกดงั น้ี หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลักสิบ หลกั หนว่ ย 3 5 2 30 + 1 1 4 4 6 6 3 ดังนัน้ ใบบวั มีเงินทั้งหมด 4,663 บาท เมอ่ื ไดค้ �ำ ตอบแล้ว ครูและนักเรยี นร่วมกันตรวจสอบความ สมเหตสุ มผลของคำ�ตอบ ดังนี้ หนังสอื เรยี นรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 4,663 เป็นคำ�ตอบท่สี มเหตุสมผล เพราะ 3,520 มากกว่า บทที่ 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 3,000 และ 1,143 มากกว่า 1,000 ดงั นั้น 3,000 + 1,000 = 4,000 จะได้ 3,520 + 1,143 หาผลบวก เขียนเลขโดดในหลักเดยี วกันใหต้ รงกัน มากกว่า 4,000 นำาจาำ นวนในหลักเดยี วกนั มาบวกกัน เร่มิ บวกจากหลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั ร้อย 2. ครูยกตวั อย่างการหาผลบวกโดยการตงั้ บวกไมม่ ี หลักพัน และหลักหม่นื ตามลำาดบั การทดของจ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 ทม่ี ีจำ�นวนมากขน้ึ ตามหนังสอื เรยี นหน้า 40 เช่น 16,415 + 3,072 = 16,415 + 3,072 = แสดงวิธีหาผลบวก ดงั นี้ ครเู ขยี นหลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย หลกั พนั และหลกั หมน่ื บนกระดาน แล้วใหน้ ักเรียนออกมาเขียนตวั เลขให้ตรงหลัก หลักหมืน่ หลักพัน หลักร้อย หลักสบิ หลกั หนว่ ย 1 6 4 1 52 + ครสู ่มุ นกั เรียนหาผลบวกไปทลี ะหลกั โดยเรม่ิ จากหลกั 3 0 7 1 6 4 1 5 3 0 7 + 1 9 4 8 7 2 1 9 4 8 7 ดังนนั้ 16,415 + 3,072 = 19,487 16,415 มากกวา่ 16,000 และ 3,072 มากกว่า 3,000 16,000 + 3,000 = 19,000 จะได้ 16,415 + 3,072 มากกว่า 19,000 ดังนนั้ 19,487 เป็นคาำ ตอบทส่ี มเหตุสมผล เพราะมากกวา่ 19,000 27,109 + 11,690 = วิธที าำ 2 7 1 0 9 ตอบ ๓๘,๗๙๙ + 1 1 6 9 0 3 8 7 9 9 แสดงวิธหี าผลบวก 2 14,201 + 35,572 = 1 2,190 + 702 = หน่วย หลักสิบ หลกั รอ้ ย หลกั พัน และหลักหม่ืนตามล�ำ ดบั 40 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ได้ผลบวกดงั น้ี หลักหมืน่ หลกั พนั หลักรอ้ ย หลักสิบ หลักหน่วย เฉลย 1 6 4 1 5 + 1 วิธีท�ำ 2 1 9 0 + 2 วธิ ีท�ำ 1 4 2 0 1 + 7 0 2 3 5 5 7 2 3 0 7 2 2 8 9 2 4 9 7 7 3 ตอบ ๒,๘๙๒ ตอบ ๔๙,๗๗๓ 1 9 4 8 7 | 41สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครรู ายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 ช้นั ประถมศึกษาปีท่ี 3 เล่ม 1 เมอ่ื ได้คำ�ตอบแลว้ ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั ตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ ครูอธิบาย เพมิ่ เตมิ ว่า ในการเขยี นแสดงการหาผลบวกโดยการต้ังบวก ไมจ่ �ำ เป็นตอ้ งเขียนคำ�ว่า หลักหมื่น หลักพัน หลกั รอ้ ย หลักสิบ และหลักหน่วย ดังน้ี 1 6 4 1 52 + 3 0 7 1 9 4 8 7 จากนน้ั ครยู กตวั อยา่ งเพม่ิ เตมิ 27,109 + 11,690 = ครสู มุ่ นกั เรยี นออกมาเขยี นแสดงวธิ หี าผลบวก โดยการตง้ั บวกบนกระดาน ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ต้อง ครใู ห้นกั เรยี นจบั คู่กัน หนังสือเรยี นรายวิชาพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 แสดงวธิ ีหาผลบวกโดยการตั้งบวกในกรอบ บทที่ 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไม่เกิน 100,000 ท้ายหนังสือเรียนหน้า 40 ครแู ละนักเรยี น รว่ มกนั ตรวจสอบความถูกตอ้ ง แสดงวิธหี าผลบวก หรอื 3 7 1 6 90 + 4 3 3. ครยู กตวั อยา่ งการบวกโดยการตงั้ บวก 439 + 37,160 = เช่น 439 + 37,160 = โดยส่มุ นักเรียน 3 7 5 9 9 วิธที าำ 4 3 9 + 3 7 1 6 0 3 7 5 9 9 ตอบ ๓๗,๕๙๙ ออกมาเขียนแสดงวิธหี าผลบวกโดยการต้ังบวก 1 142 + 3,257 = 2 5,290 + 1,305 = นกั เรยี นอาจเขียนได้ 2 แบบ ตามตวั อย่าง 3 1,243 + 2,610 = 4 6,060 + 404 = ในหนงั สอื เรยี นหน้า 41 ครูอธบิ ายว่า นกั เรียน 5 912 + 15,084 = 6 22,161 + 7,532 = สามารถเขยี นแสดงการหาผลบวกโดยการตง้ั บวก ไดท้ ั้ง 2 แบบ เพราะจำ�นวนสองจ�ำ นวนบวกกัน 7 8,008 + 1,930 = 8 9,251 + 60,325 = สลับทก่ี นั ผลบวกยังคงเทา่ เดมิ จากนน้ั ครูแบ่ง 9 59,251 + 638 = 10 26,058 + 62,330 = นกั เรยี นเปน็ กลมุ่ ใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกลมุ่ เขยี นแสดง วธิ ีหาผลบวกโดยการตง้ั บวกกลมุ่ ละ 3 ข้อ ควรตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคาำ ตอบด้วย ครูเน้นย�้ำ ว่า ควรตรวจสอบความสมเหตุสมผล | 41สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ของคำ�ตอบด้วย ครูสมุ่ นักเรียนแต่ละกลุ่ม เฉลย ออกมาน�ำ เสนอวธิ หี าผลบวกโดยการตั้งบวก หน้าห้องเรยี นจนครบทุกข้อ ครูและนกั เรียน 1 วิธีทำ� 3 2 5 7 + 2 วธิ ีท�ำ 5 2 9 0 + 3 วธิ ีท�ำ 1 2 4 03 + ร่วมกนั ตรวจสอบความถกู ต้อง จากนัน้ ครูและ 1 4 2 1 3 0 5 2 6 1 นักเรียนรว่ มกนั สรุปวธิ ีหาผลบวกโดยการต้ังบวก 3 3 9 9 6 5 9 5 3 8 5 3 ตอบ ๓,๓๙๙ ตอบ ๖,๕๙๕ ตอบ ๓,๘๕๓ 4 วิธที �ำ 6 0 6 0 + 5 วธิ ที �ำ 1 5 0 8 4 + 6 วิธีทำ� 2 2 1 6 21 + 4 0 4 9 1 2 7 5 3 6 4 6 4 1 5 9 9 6 2 9 6 9 3 ตอบ ๖,๔๖๔ ตอบ ๑๕,๙๙๖ ตอบ ๒๙,๖๙๓ ไมม่ ีการทด โดยต้องเขียนเลขโดดในหลกั เดียวกัน 7 วิธที ำ� 8 0 0 8 + 8 วธิ ีท�ำ 6 0 3 2 5 + 9 วธิ ที ำ� 5 9 2 5 81 + ใหต้ รงกนั แลว้ น�ำ เลขโดดในหลกั เดยี วกนั มาบวกกนั 1 9 3 0 9 2 5 1 6 3 9 9 3 8 6 9 5 7 6 5 9 8 8 9 ตอบ ๙,๙๓๘ ตอบ ๖๙,๕๗๖ ตอบ ๕๙,๘๘๙ โดยเร่มิ บวกจากหลกั หน่วย หลกั สิบ หลักร้อย 10 วิธีท�ำ 2 6 0 5 8 + หลกั พนั และหลกั หม่ืน ตามลำ�ดบั 6 2 3 3 0 8 8 3 8 8 ตอบ ๘๘,๓๘๘ 42 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 คมู่ อื ครรู ายวิชาพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เล่ม 1 การตรวจสอบความเขา้ ใจ หนงั สือเรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 2 86,115 + 12,673 = บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นตามหนงั สอื เรยี น หน้า 42 โดยให้นกั เรียนเขียนแสดงวธิ หี าผลบวก ตรวจสอบความเข้าใจ โดยการตงั้ บวกเป็นรายบุคคล ครแู ละนกั เรียนร่วมกนั แสดงวธิ ีหาผลบวก ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง ถา้ พบว่ามีนักเรียนบางคนยงั เขยี น แสดงวธิ หี าผลบวกไม่ถูกต้อง ครคู วรใหน้ ักเรียนฝกึ เพิ่มเติม 1 3,850 + 36,149 = เปน็ รายบุคคลกบั ครู จากน้นั ครูและนักเรยี นร่วมกันสรุป สิ่งทไ่ี ดเ้ รยี นรู้ ควรตรวจสอบความสมเหตุสมผลของคำาตอบดว้ ย สง่ิ ทไ่ี ด้เรยี นรู้ ส่งิ ทีไ่ ดเ้ รียนรู้ การหาผลบวกของจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนโดยการตง้ั บวก การหาผลบวกของจาำ นวนสองจาำ นวนโดยการต้งั บวก ตอ้ งเขยี นเลขโดด ตอ้ งเขียนเลขโดดในหลักเดยี วกนั ให้ตรงกันแล้วจงึ น�ำ ในหลักเดยี วกันใหต้ รงกนั แล้วจงึ นาำ จำานวนท่ีอยู่ในหลักเดยี วกนั มาบวกกนั จำ�นวนท่ีอยู่ในหลกั เดยี วกันมาบวกกนั โดยเริ่มจาก โดยเร่ิมจากหลักหนว่ ย หลกั สิบ หลักรอ้ ย หลักพัน และหลักหมื่น หลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย หลกั พนั และหลกั หมน่ื ตามล�ำ ดบั ตามลำาดบั จากน้ันครูให้นักเรยี นท�ำ แบบฝึกหดั 2.1 หน้า 26 - 27 แบบฝกึ หดั 2.1 42 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1 วิธีท�ำ 3 6 1 4 9 + 3 8 5 0 3 9 9 9 9 ตอบ ๓๙,๙๙๙ 2 วธิ ที �ำ 8 6 1 1 5 + 1 2 6 7 3 2.2 การหาผลบวกโดยการตง้ั บวกมกี ารทด (3 ชว่ั โมง) จดุ ประสงค์ 9 8 7 8 8 หาผลบวกโดยการตงั้ บวกมกี ารทด ตอบ ๙๘,๗๘๘ สื่อการเรียนรู้ หนังสือเรียนรายวิชาพ้นื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไมเ่ กิน 100,000 − ลูกคิด − แผ่นตารางร้อย 2.2 การหาผลบวกโดยการตง้ั บวกมกี ารทด − แผ่นตารางสิบ − แผน่ ตารางหน่วย พฒั นาความรู้ แนวการจัดการเรยี นรู้ มีเด็กผูห้ ญงิ 4,628 คน และเดก็ ผูช้ าย 1,324 คน มารว่ มกจิ กรรมวันเดก็ การพัฒนาความรู้ 4,628 + 1,324 = มีเด็กท้ังหมดกค่ี น 1. ครูทบทวนการหาผลบวกของจ�ำ นวนสองจ�ำ นวน ทผ่ี ลบวกไมเ่ กนิ 1,000 ทม่ี กี ารทดทง้ั ทม่ี จี �ำ นวนหลกั เทา่ กนั เขยี นเลขโดดในหลักเดยี วกนั ให้ตรงกัน ขน้ั ท่ี 2 บวกในหลักสบิ และมจี ำ�นวนหลักไมเ่ ทา่ กนั โดยการตง้ั บวกบนกระดาน นาำ จาำ นวนในหลักเดียวกนั มาบวกกัน 2 สิบ บวก 2 สบิ ได ้ 4 สบิ บวกกับ ขัน้ ที่ 1 บวกในหลักหน่วย 8 หน่วย บวก 4 หนว่ ย ได ้ 12 หน่วย หรือ ทีท่ ดมาอกี 1 สิบ ได ้ 5 สิบ 1 สบิ กบั 2 หน่วย หลักพัน หลกั รอ้ ย หลกั สิบ หลกั หนว่ ย หลกั พัน หลักรอ้ ย หลักสิบ หลกั หน่วย 1 1 4 6 2 8 4+ 4 6 2 8 1 3 2 1 3 2 4 + 5 2 2 ข้นั ที่ 4 บวกในหลกั พนั ขั้นที่ 3 บวกในหลกั รอ้ ย 4 พัน บวก 1 พนั ได ้ 5 พัน 6 ร้อย บวก 3 รอ้ ย ได้ 9 รอ้ ย หลักพัน หลักร้อย หลกั สบิ หลักหนว่ ย 1 หลกั พัน หลกั รอ้ ย หลกั สิบ หลกั หน่วย 4 6 2 8 1 1 3 2 4 + 4 6 2 8 4+ 5 9 5 2 1 3 2 9 5 2 ดังนัน้ 4,628 + 1,324 = 5,952 มีเดก็ ทัง้ หมด 5,952 คน 4,628 มากกวา่ 4,000 และ 1,324 มากกวา่ 1,000 4,000 + 1,000 = 5,000 จะได ้ 4,628 + 1,324 มากกว่า 5,000 ดังนนั้ 5,952 เปน็ คาำ ตอบท่สี มเหตสุ มผล เพราะมากกวา่ 5,000 | 43สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | 43สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ ือครูรายวชิ าพื้นฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 ชัน้ ประถมศึกษาปที ่ี 3 เลม่ 1 ให้นักเรียนช่วยกนั เขียนแสดงวธิ ีหาผลบวกทีละหลกั เช่น 316 + 89 = แลว้ ร่วมกนั สรปุ การหาผลบวกของจำ�นวนสองจำ�นวนโดยการตั้งบวก คอื ตอ้ งเขยี นเลขโดดในหลกั เดยี วกันให้ตรงกนั แลว้ จงึ น�ำ จ�ำ นวนท่อี ยู่ในหลกั เดยี วกนั มาบวกกัน โดยเร่มิ จากหลกั หน่วย หลกั สบิ และหลักร้อย ตามลำ�ดับ ถา้ ผลบวกในหลกั ใดครบสบิ หรอื มากกวา่ สิบใหท้ ดจ�ำ นวนท่คี รบสบิ ไปรวมกบั ผลบวก ในหลักถัดไปทางซ้าย โดยในการเรม่ิ ตน้ ครอู าจเขียนค�ำ วา่ หลกั หนว่ ย หลกั สิบ หลักร้อย ไว้ เพื่อให้นักเรียนเขียนตวั เลขแสดงจำ�นวนให้ตรงหลัก และสำ�หรับนักเรยี นท่ียังไมเ่ ข้าใจ ครอู าจใช้ลูกคดิ หรือแผ่นตารางร้อย แผน่ ตารางสบิ และแผ่นตารางหนว่ ยชว่ ยอธบิ ายวิธหี าผลบวก จากน้ันครู ให้นักเรยี นพจิ ารณาสถานการณ์การหาผลบวกของจ�ำ นวนที่มากข้ึนโดยการตงั้ บวก ตามหนังสือเรียน หนา้ 43 เช่น มเี ด็กผู้หญงิ 4,628 คน และเด็กผู้ชาย 1,324 คน มารว่ มกจิ กรรมวนั เด็ก มเี ดก็ ทง้ั หมด กค่ี น ครนู �ำ สนทนากบั นกั เรยี นเกย่ี วกบั สถานการณว์ า่ เปน็ สถานการณก์ ารบวกใหน้ กั เรยี นหาค�ำ ตอบ โดยการตง้ั บวก ครอู ธบิ ายวธิ หี าผลบวกโดยการตง้ั บวก ดงั น้ี ครเู ขยี นหลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย หลกั พนั บนกระดาน แลว้ ให้นักเรียนออกมาเขยี นตัวเลขแสดงจ�ำ นวนให้ตรงหลัก แลว้ ส่มุ นกั เรียนหาผลบวก ไปทลี ะหลัก โดยเริ่มจากหลักหน่วย หลักสิบ หลักร้อย และหลกั พัน ตามลำ�ดบั เม่ือนกั เรยี นบวก จ�ำ นวนในหลกั หนว่ ยแล้วได้ผลบวกมากกวา่ 10 ครเู นน้ ย้ำ�เร่ืองการทดจ�ำ นวนท่ีครบสบิ ไปรวมกบั ผล บวกในหลักสิบ และเม่ือน�ำ จ�ำ นวนในหลกั สิบบวกกัน ตอ้ งอยา่ ลมื นำ�มารวมกับจำ�นวนทที่ ดไว้ และไดผ้ ลบวกดังน้ี หนังสือเรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนบั ไม่เกิน 100,000 หลกั พนั หลักรอ้ ย หลกั สบิ หลกั หน่วย เขียนเลขโดดในหลกั เดยี วกนั ให้ตรงกัน 1 นำาจาำ นวนในหลกั เดียวกันมาบวกกนั 4 6 2 84 + หาผลบวก เร่มิ บวกจากหลักหนว่ ย หลักสิบ หลักร้อย 1 3 2 หลักพัน และหลกั หมืน่ ตามลาำ ดับ 25,429 + 58,310 = แสดงวิธหี าผลบวก ดังนี้ 5 9 5 2 1 หลกั หม่นื หลกั พนั หลักร้อย หลักสิบ หลกั หน่วย 2 5 4 2 09 + 21 5 4 2 9 5 8 3 1 + 8 3 7 3 9 5 8 3 1 0 ดงั น้นั มเี ดก็ ทั้งหมด 5,952 คน 8 3 7 3 9 เม่อื ไดค้ ำ�ตอบแล้ว ครแู ละนักเรียนรว่ มกนั ตรวจสอบ ดงั นนั้ 25,429 + 58,310 = 83,739 การบวกทม่ี กี ารทด ควรตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำาตอบด้วย ความสมเหตสุ มผลของค�ำ ตอบ ดังนี้ 5,509 + 70,681 = 21,950 + 30,593 = 5,952 เป็นค�ำ ตอบทสี่ มเหตุสมผล เพราะ 4,628 มากกวา่ 4,000 และ 1,324 มากกว่า 1,000 วธิ ที ำา 51 5 01 9 วธิ ที ำา 2 11 91 5 0 + + 7 0 6 8 1 3 0 5 9 3 7 6 1 9 0 5 2 5 4 3 ตอบ ๗๖,๑๙๐ ตอบ ๕๒,๕๔๓ 4,000 + 1,000 = 5,000 จะได้ 4,628 + 1,324 ถ้าผลบวกในหลักใดครบสบิ หรอื มากกว่าสิบ ใหท้ ดจำานวนทีค่ รบสบิ มากกว่า 5,000 ไปรวมกบั ผลบวกในหลกั ถัดไปทางซา้ ย 2. ครยู กตวั อย่างการหาผลบวกโดยการตัง้ บวก 44 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 44 ครอู ธบิ ายการเขยี นแสดงวธิ หี าผลบวกโดยการตง้ั บวกมกี ารทด โดยเรมิ่ บวก จากหลกั หน่วย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย หลักพนั และหลกั หมื่น ตามล�ำ ดบั ถา้ ผลบวกในหลักใดครบสิบ หรอื มากกว่าสบิ ให้ทดจ�ำ นวนทค่ี รบสิบไปรวมกับผลบวกในหลกั ถดั ไปทางซา้ ย ในตัวอยา่ งนี้ นกั เรียนจะทดจากหลักพันไปหลกั หมน่ื เพราะผลบวกจำ�นวนในหลกั พนั มากกว่าสิบจงึ ทดจำ�นวน ท่ีครบสบิ ไปหลกั หมน่ื เม่ือบวกจ�ำ นวนในหลกั หม่นื ตอ้ งนำ�ผลบวกมารวมกบั จ�ำ นวนทีท่ ดไว้ 44 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 คมู่ อื ครูรายวิชาพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ ชัน้ ประถมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1 จากนั้นครูยกตวั อยา่ ง แสดงวิธีหาผลบวก หนงั สอื เรียนรายวชิ าพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 5,509 + 70,681 = โดยการตง้ั บวก บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไม่เกนิ 100,000 ในตวั อยา่ งนจ้ี ะตอ้ งทดจากหลกั หนว่ ยไปหลกั สบิ 17,819 + 24,043 = และทดจากหลกั รอ้ ยไปหลักพัน และ วธิ ีทาำ 58,329 + 1,850 = 21,950 + 30,593 = ในตัวอยา่ งน้จี ะต้อง วธิ ที าำ ทดจากหลกั สบิ ไปหลกั ร้อย และทดจากหลกั ร้อย 11 7 8 11 9 + 51 81 3 2 9 + 2 4 0 4 3 4 1 8 6 2 1 8 5 0 ตอบ ๔๑,๘๖๒ 6 0 1 7 9 ตอบ ๖๐,๑๗๙ ไปหลกั พนั ครูอธบิ ายเพม่ิ เตมิ วา่ ในการเขยี นแสดง 1 1,066 + 519 = 2 970 + 35,500 = วธิ หี าผลบวก โดยการตง้ั บวกไมจ่ �ำ เปน็ ตอ้ งเขยี น 3 234 + 9,902 = 4 21,954 + 1,107 = ค�ำ ว่า หลกั หม่นื หลักพัน หลกั ร้อย หลกั สิบ และ หลกั หน่วย ครูควรเน้นย้ำ�เร่อื งการทด ถ้าผลบวก 5 4,700 + 46,599 = 6 19,511 + 53,826 = ในหลักใดครบสบิ หรอื มากกว่าสิบ ใหท้ ดจ�ำ นวน 7 88,321 + 3,950 = 8 10,696 + 84,583 = ท่ีครบสบิ ไปรวมกบั ผลบวกในหลกั ถัดไปทางซ้าย ถา้ นักเรียนยงั ไม่เข้าใจเรื่องการบวกทม่ี ีการทด 9 91,079 + 827 = 10 78,000 + 22,000 = ครอู าจใหน้ ักเรียนสแกน QR Code เพื่อเรยี นรู้ เพ่มิ เติมเก่ียวกบั การบวกทม่ี กี ารทด ซง่ึ จะเปน็ ควรตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคาำ ตอบด้วย วดี ทิ ศั นแ์ สดงการบวกที่มกี ารทดอย่างละเอียด นักเรยี นสามารถเรียนรู้ได้ด้วยตนเอง แบบฝกึ หัด 2.2.1 | 45สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 3. ครูยกตัวอยา่ งการหาผลบวกโดยการ ตง้ั บวกมกี ารทดตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 45 แลว้ สมุ่ เฉลย นักเรยี นออกมาหาค�ำ ตอบบนกระดาน เชน่ 17,819 + 24,043 = และ 1 วิธีท�ำ 1 0 1 6 2 วิธที �ำ 1 0 0 58,329 + 1,850 = ครูใหน้ ักเรียนออกมา 5 6 9 3 5 5 7 0 หาผลบวกโดยการตง้ั บวกบนกระดาน เมอ่ื นกั เรยี น 1 + 9 + เขยี นเลขโดดในแตล่ ะหลกั ตรงกนั แลว้ ครใู ห้ นกั เรยี นอกี คนออกมาชว่ ยหาผลบวกทลี ะหลกั 1 5 8 5 3 6 4 7 0 เรม่ิ จากหลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย หลกั พนั และ หลกั หมน่ื ตามล�ำ ดบั ถา้ หลกั ใดมที ดใหน้ กั เรยี น ตอบ ๑,๕๘๕ ตอบ ๓๖,๔๗๐ เขยี นตวั เลขแสดงจ�ำ นวนทเ่ี ปน็ ตวั ทด ใหเ้ หน็ ชดั เจน จากนั้นครูแบง่ นักเรียนเปน็ กลมุ่ แลว้ ให้นักเรยี น 3 วธิ ีทำ� 1 2 4 วธิ ที �ำ 2 11 9 9 0 4 1 9 5 4 2 3 + 1 1 0 7 + 1 0 1 3 6 2 3 0 6 1 ตอบ ๑๐,๑๓๖ ตอบ ๒๓,๐๖๑ 5 วธิ ที �ำ 11 6 วิธที �ำ 11 1 4 6 5 9 9 1 9 5 2 1 4 7 0 0 + 5 3 8 6 + 5 1 2 9 9 7 3 3 3 7 ตอบ ๕๑,๒๙๙ ตอบ ๗๓,๓๓๗ 7 วิธีทำ� 11 2 8 วิธที �ำ 1 11 8 8 3 5 1 8 0 6 9 6 3 9 0 + 4 5 8 3 + 9 2 2 7 1 9 5 2 7 9 ตอบ ๙๒,๒๗๑ ตอบ ๙๕,๒๗๙ 9 วิธีท�ำ 11 10 วิธีท�ำ 1 9 1 0 7 9 7 8 0 0 0 8 2 7 + 2 2 0 0 0 + 9 1 9 0 6 1 0 0 0 0 0 ตอบ ๙๑,๙๐๖ ตอบ ๑๐๐,๐๐๐ แตล่ ะกลมุ่ ชว่ ยกันแสดงวธิ หี าผลบวกโดยการตงั้ บวก กลุ่มละ 2 ข้อ และตรวจสอบความสมเหตุสมผล ของค�ำ ตอบ เม่อื แตล่ ะกลมุ่ เสรจ็ แล้วให้ออกมานำ�เสนอกลมุ่ ละ 1 ข้อ จนครบ 10 ขอ้ ครูและนักเรียน ชว่ ยกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ งแลว้ ชว่ ยกนั สรปุ วธิ หี าผลบวกโดยการตง้ั บวกมกี ารทด ซง่ึ จะไดว้ า่ การหาผลบวก ของจำ�นวนสองจ�ำ นวนโดยการต้งั บวกต้องเขียนเลขโดดในหลักเดียวกันใหต้ รงกันแล้วจึงนำ�จ�ำ นวน | 45สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครูรายวชิ าพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไม่เกิน 100,000 ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เล่ม 1 ที่อยู่ในหลกั เดยี วกนั มาบวกกัน โดยเริ่มจากหลกั หนว่ ย หลักสิบ หลักร้อย หลกั พัน และหลกั หม่ืน ตามลำ�ดับถา้ ผลบวกในหลกั ใดครบสบิ หรอื มากกวา่ สบิ ใหท้ ดจ�ำ นวนทค่ี รบสบิ ไปรวมกบั ผลบวก ในหลกั ถดั ไปทางซา้ ย จากนน้ั ครใู ห้นกั เรียนทำ�แบบฝกึ หัด 2.2.1 หนา้ 28 - 29 4. ครยู กตวั อยา่ งการหาผลบวกโดยการตง้ั บวกมกี ารทด หนงั สอื เรียนรายวชิ าพื้นฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 มากกวา่ 2 หลกั เชน่ 86,021 + 5,996 = ครใู หน้ กั เรยี น บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนบั ไม่เกนิ 100,000 ออกมาเขียนแสดงวิธีหาผลบวกโดยการตง้ั บวกบนกระดาน โดยเขียนเลขโดดในหลักเดยี วกนั ใหต้ รงกนั แลว้ ใช้คำ�ถาม หาผลบวก เขยี นเลขโดดในหลกั เดยี วกันให้ตรงกัน ถามนกั เรยี นเกย่ี วกบั การหาผลบวกในแตล่ ะหลกั โดยเรม่ิ จาก นำาจาำ นวนในหลกั เดยี วกันมาบวกกัน เรม่ิ บวกจาก หลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย หลกั พนั และหลกั หมน่ื ตามล�ำ ดบั ถ้านกั เรียนหาผลบวกในหลกั ใดไม่ได้ ครแู นะน�ำ วิธีคดิ และ หลกั หน่วย หลักสบิ หลกั รอ้ ย หลกั พนั และ หลักหม่ืน ตามลาำ ดับ 86,021 + 5,996 = แสดงวิธีหาผลบวก ดงั นี้ หลกั หมืน่ หลกั พนั หลักร้อย หลักสิบ หลักหนว่ ย 81 61 01 2 61 + 81 61 01 2 5 9 9 1 + 5 9 9 6 9 2 0 1 7 9 2 0 1 7 ดงั น้นั 86,021 + 5,996 = 92,017 ควรตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำาตอบดว้ ย เขียนตวั เลขแสดงจ�ำ นวนท่ีเปน็ ตัวทดให้นักเรยี นเห็นชัดเจน 2,467 + 69,615 = 18,849 + 45,382 = และเน้นย้ำ�ว่า ถ้าผลบวกในหลักใดครบสบิ หรือมากกว่าสิบ ใหท้ ดจ�ำ นวนทค่ี รบสบิ ไปรวมกบั ผลบวกในหลกั ถดั ไปทางซา้ ย วธิ ที ำา 11 1 วธิ ีทาำ 111 1 จากนัน้ ครูยกตวั อย่าง 2,467 + 69,615 = และ 18,849 + 45,382 = แลว้ สมุ่ นกั เรยี นออกมาเขยี นแสดง 2 4 6 7 + 1 8 8 4 9 วธิ หี าผลบวกโดยการตง้ั บวกและพจิ ารณาความสมเหตสุ มผล + 6 9 6 1 5 4 5 3 8 2 7 2 0 8 2 6 4 2 3 1 ตอบ ๗๒,๐๘๒ ตอบ ๖๔,๒๓๑ ถา้ ผลบวกในหลกั ใดครบสิบหรือมากกว่าสิบ ให้ทดจาำ นวนทีค่ รบสบิ ไปรวมกบั ผลบวกในหลักถัดไปทางซา้ ย 46 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ของค�ำ ตอบ ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกันตรวจสอบความถกู ตอ้ ง 5. ครใู ห้นักเรยี นอาสาสมัครออกมาเขยี นแสดงวิธี หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนบั ไม่เกิน 100,000 หาผลบวกโดยการต้งั บวก ตามหนังสอื เรยี นหน้า 47 เชน่ แสดงวิธีหาผลบวก 16,425 + 83,575 = 6,925 + 75,409 = 6,925 + 75,409 = และ 16,425 + 83,575 = วธิ ที าำ วิธที ำา ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง และตรวจสอบ ความสมเหตสุ มผลของคำ�ตอบ จากนน้ั ครแู บ่งนกั เรยี น 11 1 1 1 11 7 5 4 0 9 + 1 6 4 2 5 6 9 2 5 + 8 2 3 3 4 8 3 5 7 5 1 0 0 0 0 0 ตอบ ๘๒,๓๓๔ ตอบ ๑๐๐,๐๐๐ เป็นกลมุ่ แล้วใหน้ ักเรยี นแตล่ ะกลุ่มแสดงวิธีหาผลบวก 1 335 + 10,685 = 2 19,187 + 954 = โดยการต้ังบวก กลุ่มละ 2 ขอ้ เม่ือท�ำ เสร็จแลว้ ให้นักเรียน 3 28,099 + 5,494 = 4 6,142 + 4,938 = แต่ละกลมุ่ ออกมาน�ำ เสนอกล่มุ ละ 1 ขอ้ จนครบทุกขอ้ 5 7,005 + 82,995 = 6 63,923 + 16,196 = ครูและนักเรยี นร่วมกันตรวจสอบความถกู ตอ้ ง จากนัน้ ให้ นกั เรยี นทำ�แบบฝึกหดั 2.2.2 หน้า 30 - 31 ถา้ พบว่ามี 7 43,256 + 16,946 = 8 29,308 + 50,886 = นกั เรยี นคนใดเขยี นแสดงวิธหี าผลบวกโดยการตง้ั บวก 9 76,570 + 4,890 = 10 81,119 + 9,989 = ควรตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคาำ ตอบด้วย แบบฝกึ หดั 2.2.2 มีการทดไมถ่ ูกต้อง ครคู วรสอนเพมิ่ เติม | 47สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 111 1111 1 11 11 1111 1 วธิ ที �ำ 1 0 6 8 5 2 วิธีท�ำ 1 9 1 8 7 3 วิธที ำ� 2 8 0 9 9+ 4 วิธที �ำ 6 1 4 2 5 วิธีทำ� 8 2 9 9 5 3 3 5 + 9 5 4 + 4 9 3 8 + 7 0 0 5 + 5 4 9 4 1 1 0 2 0 2 0 1 4 1 3 3 5 9 3 1 1 0 8 0 9 0 0 0 0 ตอบ ๑๑,๐๒๐ ตอบ ๒๐,๑๔๑ ตอบ ๓๓,๕๙๓ ตอบ ๑๑,๐๘๐ ตอบ ๙๐,๐๐๐ 6 วิธีทำ� 111 7 วิธีทำ� 1 11 1 6 8 วธิ ีทำ� 11 1 9 วธิ ีท�ำ 111 10 วิธที �ำ 1 11 1 6 3 9 2 63 + 4 3 2 5 6 2 9 3 0 8 7 6 5 7 00 + 8 1 1 1 9 1 6 1 9 1 6 9 4 + 5 0 8 8 6 + 4 8 9 9 9 8 9 + 8 0 1 1 9 6 0 2 0 2 8 0 1 9 4 8 1 4 6 0 9 1 1 0 8 ตอบ ๘๐,๑๑๙ ตอบ ๖๐,๒๐๒ ตอบ ๘๐,๑๙๔ ตอบ ๘๑,๔๖๐ ตอบ ๙๑,๑๐๘ 46 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับไม่เกนิ 100,000 คู่มอื ครรู ายวิชาพนื้ ฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีท่ี 3 เล่ม 1 6. ครยู กตวั อย่างการหาผลบวกโดยการ ต้ังบวกมีการทดตามหนังสือเรียนหน้า 48 เช่น หนังสือเรยี นรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 98,765 + 1,235 = แลว้ ใหน้ ักเรยี นชว่ ยกัน บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไมเ่ กนิ 100,000 เขยี นแสดงวธิ หี าผลบวกโดยการตงั้ บวก เม่อื ได้ ค�ำ ตอบแลว้ ครถู ามนกั เรยี นวา่ ค�ำ ตอบทไ่ี ดต้ รงกบั จับคู่ประโยคสญั ลักษณ์กบั คำาตอบ ก 38,225 ขอ้ ใด แลว้ ใหน้ กั เรยี นจบั คขู่ อ้ ทเ่ี ปน็ ประโยคสญั ลกั ษณ์ ข 100,000 กับคำ�ตอบ ในทน่ี ี้คือ ขอ้ 1 ค่กู บั ข้อ ข จากน้ัน 1 98,765 + 1,235 = ค 90,825 ครใู ห้นักเรียนจบั คู่กนั แลว้ ใหท้ �ำ กิจกรรมจบั คู่ ง 70,001 ประโยคสญั ลกั ษณก์ บั ค�ำ ตอบ ตามตวั อยา่ งขา้ งตน้ ข้อ 1 คกู่ บั ข้อ ข จ 90,300 ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั อภปิ รายวา่ ในการหาผลบวก ฉ 51,021 โดยการตัง้ บวกทำ�ไดโ้ ดยน�ำ จ�ำ นวนท่ีอย่ใู น 2 25,817 + 12,408 = หลกั เดียวกันมาบวกกนั โดยเรม่ิ จากหลักหนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย หลกั พนั และหลกั หมน่ื ตามล�ำ ดบั ขอ้ 2 คกู่ ับขอ้ ก ถา้ ผลบวกในหลกั ใดครบสบิ หรอื มากกวา่ สบิ ใหท้ ดจ�ำ นวนทค่ี รบสบิ ไปรวมกบั ผลบวก 3 11,579 + 79,246 = ในหลักถดั ไปทางซ้าย ขอ้ 3 ค่กู บั ขอ้ ค 7. เพอ่ื เป็นการเพ่มิ เติมทักษะการหา ผลบวกโดยการต้ังบวก ครใู หน้ ักเรียนเตมิ ตวั เลข 4 37,543 + 13,478 = แสดงจ�ำ นวนในชอ่ งสเ่ี หลย่ี ม ทเ่ี ปน็ การเขยี นแสดง วิธีหาผลบวกโดยการตัง้ บวกซงึ่ จะมีเลขโดด ข้อ 4 คู่กบั ข้อ ฉ ที่หายไปตามหนังสอื เรียนหนา้ 49 ดังน้ี 5 8,002 + 61,999 = 6 5 0 8 1 5 8 2 9 + ข้อ 5 ค่กู บั ขอ้ ง 7 0 9 1 0 6 480 + 89,820 = ครูและนกั เรยี นร่วมกนั อภิปรายการหาตวั เลข แสดงจำ�นวนมาเติมในช่องสีเ่ หลี่ยมแลว้ ทำ�ให้ ขอ้ 6 คกู่ บั ข้อ จ ผลบวกเปน็ จรงิ โดยน�ำ จ�ำ นวนทอ่ี ยใู่ นหลกั เดยี วกนั มาบวกกนั เรม่ิ พจิ ารณาจากหลกั หนว่ ย จากโจทย์ ขอ้ 1 คกู่ บั ขอ้ ข 1 หนว่ ยบวกกบั 9 หนว่ ย ได้ 10 หนว่ ย หรอื 1 สบิ กับ 0 หน่วย ดังน้ันผลบวกในหลักหน่วยเตมิ 0 48 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ในชอ่ งส่เี หล่ยี ม และทด 1 สิบไปหลกั สิบ หนังสอื เรียนรายวชิ าพื้นฐาน | คณิตศาสตร ์ ป.3 บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไมเ่ กิน 100,000 เตมิ ตวั เลขแสดงจำานวน 6 5 0 8 1 1 4 2 5 + + 5 8 2 9 2 3 0 9 8 7 0 9 1 0 2 3 5 2 3 เลขโดดทีห่ ายไป 2 1 7 6 5 3 5 3 7 8 9 + + 7 6 4 4 3 9 5 9 1 6 1 4 3 3 4 1 3 5 6 4 6 5 3 4 1 5 7 9 0 0 9 + + 3 4 6 5 9 2 0 9 9 1 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0 6 3 6 5 8 9 7 8 7 6 5 5 + + 5 4 3 2 0 1 2 3 4 5 9 0 9 0 9 1 0 0 0 0 0 | 49สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี | 47สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู ือครูรายวิชาพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 ชั้นประถมศึกษาปที ี่ 3 เลม่ 1 พจิ ารณาผลบวกในหลักสิบ จะเหน็ วา่ ผลบวกในหลกั สบิ เปน็ 1 แสดงว่าผลบวกในหลักสิบ จะตอ้ งเป็น 11 สิบ จากโจทยพ์ จิ ารณา 2 สบิ รวมกบั 1 สบิ ทีท่ ดมาได้ 3 สบิ จากนั้นหาจ�ำ นวนใด บวกกับ 3 สิบ ได้ 11 สิบ จะได้ 8 สิบ บวกกบั 3 สบิ ได้ 11 สิบ ดังน้ันเติม 8 สิบ ลงในชอ่ งสเี่ หลีย่ ม ผลบวกในหลักสบิ ได้ 11 สิบ หรอื 1 ร้อย กบั 1 สิบ จากนนั้ ทด 1 รอ้ ยไปหลักร้อย พจิ ารณาผลบวกในหลกั ร้อย จะเหน็ วา่ ผลบวกในหลกั ร้อยเป็น 9 จากโจทย์ 8 รอ้ ย รวมกับ 1 ร้อยทท่ี ดมาได้ 9 ร้อย ดังน้นั ตัวเลขแสดงจำ�นวนทีเ่ ตมิ ลงในชอ่ งสี่เหลย่ี มในหลักรอ้ ยจงึ เปน็ 0 รอ้ ย พจิ ารณาผลบวกในหลักพัน จะเห็นว่าผลบวกในหลกั พนั เป็น 0 แสดงวา่ ผลบวกในหลกั พนั จะต้องเปน็ 10 พนั จากโจทย์หาจำ�นวนใดบวกกบั 5 พัน ได้ 10 พนั จะได้ 5 พนั บวกกับ 5 พนั ได้ 10 พนั ดงั นน้ั เตมิ 5 พนั ในชอ่ งสเ่ี หลย่ี มผลบวกในหลกั พนั ได้ 10 พนั หรอื 1 หมน่ื ได้ 0 ในหลกั พนั จากนั้นทด 1 หม่ืนไปหลกั หมนื่ พจิ ารณาผลบวกในหลกั หมน่ื จะได้ 6 หมน่ื รวมกบั 1 หมน่ื ทท่ี ดมาได้ 7 หมน่ื ดงั นน้ั เตมิ 7 หมน่ื ในชอ่ งสเ่ี หลย่ี ม จะได้ 65,081 + 5,829 = 70,910 หรอื ครอู าจใหน้ กั เรยี นศกึ ษาวธิ หี าจ�ำ นวนทห่ี ายไป ในวดี ทิ ศั น์โดยการสแกน QR Code จากนน้ั ครูให้นักเรียนจบั คูท่ �ำ กิจกรรมตามตวั อยา่ งขา้ งตน้ ครูสุ่มนกั เรยี นออกมานำ�เสนอการเตมิ ตัวเลขแสดงจ�ำ นวนของการหาผลบวกโดยการต้ังบวกจนครบ ทุกข้อ ครูและนกั เรยี นรว่ มกนั ตรวจสอบความถูกต้อง การตรวจสอบความเขา้ ใจ หนงั สอื เรียนรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 2 39,987 + 60,013 = บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 8. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี นตามหนงั สอื เรยี น หนา้ 50 โดยใหน้ ักเรยี นเขียนแสดงวิธหี าผลบวกโดยการ ตรวจสอบความเข้าใจ ตง้ั บวกเปน็ รายบคุ คล ครแู ละนกั เรยี นตรวจสอบความถกู ตอ้ ง แสดงวธิ หี าผลบวก ถา้ พบวา่ มนี กั เรยี นบางคนยงั เขยี นแสดงวธิ หี าผลบวกไมถ่ กู ตอ้ ง ควรใหน้ กั เรียนฝกึ เพิ่มเตมิ เปน็ รายบุคคลกับครู จากนั้น 1 8,647 + 22,382 = ครแู ละนกั เรียนรว่ มกนั สรุปสิ่งทไี่ ด้เรียนรู้ ควรตรวจสอบความสมเหตสุ มผลของคำาตอบด้วย สิ่งท่ไี ดเ้ รียนรู้ สง่ิ ทีไ่ ด้เรยี นรู้ การหาผลบวกของจำ�นวนสองจ�ำ นวนโดยการตง้ั บวก ต้องเขยี นเลขโดดในหลกั เดยี วกันใหต้ รงกัน แลว้ จึงน�ำ การหาผลบวกของจำานวนสองจำานวนโดยการต้งั บวก ตอ้ งเขยี นเลขโดด จ�ำ นวนทอี่ ยูใ่ นหลกั เดยี วกนั มาบวกกนั โดยเรมิ่ จาก ในหลกั เดยี วกันให้ตรงกัน แลว้ จงึ นาำ จำานวนท่ีอยใู่ นหลักเดียวกันมาบวกกัน หลักหน่วย หลักสบิ หลักรอ้ ย หลักพัน และหลกั หมนื่ โดยเร่ิมจากหลกั หน่วย หลักสบิ หลกั ร้อย หลกั พนั และหลกั หมืน่ ตามลำาดบั ตามล�ำ ดับ ถา้ ผลบวกในหลกั ใดครบสบิ หรอื มากกว่าสบิ ถา้ ผลบวกในหลกั ใดครบสบิ หรอื มากกวา่ สิบ ใหท้ ดจาำ นวนทคี่ รบสบิ ใหท้ ดจ�ำ นวนท่ีครบสบิ ไปรวมกบั ผลบวกในหลักถดั ไป ไปรวมกบั ผลบวกในหลกั ถัดไปทางซ้าย ทางซ้าย แบบฝกึ หัด 2.2.3 จากนน้ั ครใู หน้ กั เรยี นท�ำ แบบฝกึ หดั 2.2.3 หนา้ 32 - 34 50 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1 วิธีท�ำ 111 2 2 3 8 2 8 6 4 7 + 3 1 0 2 9 ตอบ ๓๑,๐๒๙ 2 11 11 วธิ ีทำ� 3 9 9 8 7 6 0 0 1 3 + 1 0 0 0 0 0 ตอบ ๑๐๐,๐๐๐ 48 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทท่ี 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไมเ่ กนิ 100,000 คมู่ อื ครูรายวชิ าพ้ืนฐานคณิตศาสตร์ ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 3 เล่ม 1 2.3 การหาผลลบโดยการตัง้ ลบไมม่ กี ารกระจาย (1 ชัว่ โมง) จุดประสงค์ หนงั สือเรียนรายวิชาพ้ืนฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทที่ 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนับไม่เกนิ 100,000 หาผลลบโดยการต้งั ลบไม่มกี ารกระจาย 2.3 การหาผลลบโดยการตง้ั ลบไมม่ กี ารกระจาย ส่อื การเรยี นรู้ พัฒนาความรู้ − หลักลกู คิด กรมประมงจดั พันธุป์ ลามาให้นักเรยี นชว่ ยกันปล่อย 2,550 ตัว − แผ่นตารางร้อย − แผ่นตารางสิบ 2,550 − 430 = ปลอ่ ยปลาไปแล้ว 430 ตวั − แผ่นตารางหน่วย ยังเหลือปลาอกี กี่ตัว แนวการจัดการเรียนรู้ เขยี นเลขโดดในหลกั เดยี วกันใหต้ รงกัน ข้ันที่ 2 ลบในหลักสิบ การพัฒนาความรู้ นำาจำานวนในหลกั เดียวกนั มาลบกนั 5 สบิ ลบดว้ ย 3 สบิ ได ้ 2 สบิ 1. ครทู บทวนการหาผลลบของจ�ำ นวนนบั ขั้นที่ 1 ลบในหลกั หน่วย หลักพัน หลกั รอ้ ย หลักสบิ หลักหนว่ ย สองจ�ำ นวนท่ผี ลลบไมเ่ กนิ 1,000 ทีไ่ มม่ ี 0 หนว่ ย ลบดว้ ย 0 หนว่ ย ได ้ 0 หนว่ ย 2 5 5 0 การกระจาย ทง้ั ทม่ี จี �ำ นวนหลกั เทา่ กนั และมจี �ำ นวน หลักไมเ่ ทา่ กัน โดยการต้ังลบบนกระดาน หลักพัน หลกั รอ้ ย หลกั สบิ หลักหน่วย 4 3 0 − ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกนั เขยี นแสดงวธิ หี าผลลบทลี ะหลกั 2 5 5 0 4 3 0 − 2 0 0 ขั้นที่ 4 ลบในหลักพัน ข้ันท่ี 3 ลบในหลักรอ้ ย 2 พนั ลบด้วย 0 พัน ได ้ 2 พัน 5 รอ้ ย ลบด้วย 4 รอ้ ย ได ้ 1 รอ้ ย หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลกั สบิ หลกั หนว่ ย หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลักสิบ หลักหน่วย 2 5 5 0 2 5 5 0 4 3 0 − 4 3 0 − 2 1 2 0 1 2 0 ดังนนั้ 2,550 − 430 = 2,120 ยงั เหลอื ปลาอีก 2,120 ตวั สงั เกต 2,120 + 430 = 2,550 ผลลบบวกตวั ลบเทา่ กับตวั ตั้ง | 51สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เช่น 435 − 120 = แล้วร่วมกันสรปุ การหาผลลบของจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนโดยการตง้ั ลบ คือการหา ผลลบของจ�ำ นวนสองจำ�นวนโดยการตง้ั ลบต้องเขียนเลขโดดในหลักเดยี วกันใหต้ รงกันแล้วจึงนำ� จำ�นวนทีอ่ ยูใ่ นหลักเดยี วกันมาลบกนั โดยเริ่มจากหลกั หนว่ ย หลักสิบ และหลักร้อย ตามลำ�ดับ และ ส�ำ หรับนักเรยี นทยี่ ังไมเ่ ข้าใจครอู าจใชล้ ูกคดิ หรอื แผ่นตารางร้อย แผ่นตารางสิบ และแผน่ ตารางหน่วย ชว่ ยอธบิ ายวิธหี าผลลบ จากน้นั ครใู ห้นักเรยี นพจิ ารณาสถานการณก์ ารหาผลลบของจำ�นวนทีม่ ากขึน้ โดยการตงั้ ลบตามหนังสือเรยี นหน้า 51 เชน่ กรมประมงจดั พนั ธ์ปุ ลามาให้นักเรียนช่วยกันปลอ่ ย 2,550 ตวั ปลอ่ ยปลาไปแลว้ 430 ตวั ยังเหลือปลาอกี กต่ี วั ครอู ธบิ ายวธิ หี าผลลบโดยการตง้ั ลบ ดงั นี้ ครเู ขยี นหลักหน่วย หลักสบิ หลกั ร้อย หลักพัน บนกระดาน แลว้ ใหน้ กั เรยี นออกมาเขยี นตวั เลข แสดงจ�ำ นวนให้ตรงหลัก สุม่ นักเรียนหาผลลบไปทลี ะหลัก โดยเรม่ิ จากหลักหน่วย หลกั สบิ หลักรอ้ ย และหลกั พนั ตามลำ�ดบั ดงั น้ี หลักพนั หลกั รอ้ ย หลกั สิบ หลักหน่วย 2 5 5 00 − 4 3 2 1 2 0 ดงั นน้ั ยงั เหลอื ปลาอีก 2,120 ตัว เมอื่ ไดค้ �ำ ตอบแลว้ ครใู ห้นกั เรียนสงั เกตวา่ ผลลบบวกตวั ลบมีค่าเท่ากบั เทา่ ไร (2,550) เท่ากับตวั ตงั้ จะได้ว่า ผลลบบวกตัวลบเท่ากับตัวตัง้ | 49สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คมู่ อื ครูรายวชิ าพนื้ ฐานคณิตศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับไม่เกิน 100,000 ช้ันประถมศึกษาปีท่ี 3 เลม่ 1 2. ครยู กตวั อยา่ งการหาผลลบโดยการตั้งลบ หนงั สอื เรยี นรายวิชาพ้ืนฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 ตามหนังสอื เรยี นหนา้ 52 เช่น 2,183 − 1,143 = บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไมเ่ กนิ 100,000 ครอู ธิบายการเขยี นแสดงวธิ ีหาผลลบโดยการต้ังลบไมม่ ี การกระจาย เขียนเลขโดดในหลักเดยี วกันใหต้ รงกัน หาผลลบ เขียนเลขโดดในหลักเดยี วกนั ใหต้ รงกนั นำ�จ�ำ นวนในหลกั เดยี วกันมาลบกนั เริ่มลบจากหลักหน่วย นำาจาำ นวนในหลกั เดียวกนั มาลบกนั เร่มิ ลบจาก หลักสบิ หลักรอ้ ย และหลักพนั ตามล�ำ ดับ ดังน้ี หลักหน่วย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย หลักพนั และหลักหมืน่ ตามลาำ ดบั 2,183 − 1,143 = หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลกั สบิ หลกั หนว่ ย แสดงวธิ หี าผลลบ ดังนี้ 2 1 8 3 2 1 8 33 − 1 − 1 1 4 1 4 3 1 0 4 0 1 0 4 0 ดงั น้ัน 2,183 − 1,143 = 1,040 สังเกต 1,040 + 1,143 = 2,183 ผลลบบวกตัวลบเท่ากบั ตวั ตัง้ หลกั พัน หลักรอ้ ย หลักสบิ หลกั หนว่ ย 14,725 − 2,714 = 2 1 8 33 − วธิ ีทำา 1 1 4 1 4 7 2 5 สังเกต 12,011 + 2,714 = 14,725 − ผลลบบวกตัวลบเทา่ กบั ตัวตงั้ 2 7 1 4 1 2 0 1 1 ตอบ ๑๒,๐๑๑ 1 0 4 0 แสดงวธิ หี าผลลบ 2 19,774 − 1,704 = 1 72,095 − 61,095 = ครอู ธิบายเพิ่มเตมิ วา่ ในการเขียนแสดงการหาผลลบ 52 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี โดยการต้ังลบ ไม่จ�ำ เป็นต้องเขียนค�ำ วา่ หลักพนั หลักร้อย หลกั สบิ และหลกั หน่วย ดังน้ี เฉลย 1 วธิ ีท�ำ 7 2 0 9 5 − 2 วิธีทำ� 1 9 7 7 4 − 6 1 0 9 5 1 7 0 4 1 1 0 0 0 1 8 0 7 0 ตอบ ๑๘,๐๗๐ 2 1 8 33 − ตอบ ๑๑,๐๐๐ 1 1 4 หนังสอื เรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 1 0 4 0 แสดงวธิ ีหาผลลบ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 เมอ่ื ไดผ้ ลลบครใู หน้ กั เรยี นสงั เกตวา่ ผลลบบวกตวั ลบเทา่ กบั 7,355 − 234 = สงั เกต 7,121 + 234 = 7,355 เท่าไร (2,183) ครูและนักเรยี นรว่ มกันสรปุ ขอ้ สงั เกตไดว้ า่ ผลลบบวกตวั ลบเทา่ กับตัวตั้ง ผลลบบวกตวั ลบเทา่ กบั ตวั ตง้ั ครยู กตวั อยา่ งเพม่ิ เตมิ เชน่ วธิ ีทาำ 14,725 − 2,714 = ครูสมุ่ นักเรยี นออกมาเขียนแสดง 7 3 5 5 วธิ หี าผลลบโดยการตง้ั ลบบนกระดาน ครแู ละนกั เรยี นรว่ มกนั − ตรวจสอบความถูกต้อง ครูให้นกั เรยี นจับคกู่ นั เขยี นแสดง 2 3 4 วิธีหาผลลบโดยการตงั้ ลบในกรอบทา้ ยหนงั สือเรยี น 7 1 2 1 หน้า 52 ครูและนักเรยี นรว่ มกันตรวจสอบความถกู ต้อง ตอบ ๗,๑๒๑ 1 12,503 − 101 = 2 53,245 − 31,022 = 3 46,194 − 5,090 = 4 28,817 − 26,400 = 5 77,133 − 32,101 = 6 47,092 − 82 = 7 26,145 − 122 = 8 70,446 − 70,006 = 9 39,735 − 9,003 = 10 80,032 − 22 = สังเกต ผลลบบวกตัวลบเทา่ กบั ตวั ตั้ง | 53สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 1 วธิ ีท�ำ 1 2 5 0 3 − 2 วธิ ที ำ� 5 3 2 4 5 − 3 วธิ ที �ำ 4 6 1 9 4− 4 วธิ ที �ำ 2 8 8 1 7 − 5 วิธีทำ� 7 7 1 3 3 − 1 0 1 3 1 0 2 2 5 0 9 0 2 6 4 0 0 3 2 1 0 1 1 2 4 0 2 2 2 2 2 3 4 1 1 0 4 2 4 1 7 4 5 0 3 2 ตอบ ๑๒,๔๐๒ ตอบ ๒๒,๒๒๓ ตอบ ๔๑,๑๐๔ ตอบ ๒,๔๑๗ ตอบ ๔๕,๐๓๒ 6 วธิ ีท�ำ 4 7 0 9 22 − 7 วิธที ำ� 2 6 1 4 5 − 8 วิธที ำ� 7 0 4 4 6 − 9 วธิ ที ำ� 3 9 7 3 5 − 10 วธิ ที ำ� 8 0 0 3 2 − 8 1 2 2 7 0 0 0 6 9 0 0 3 2 2 4 7 0 1 0 2 6 0 2 3 4 4 0 3 0 7 3 2 8 0 0 1 0 ตอบ ๔๗,๐๑๐ ตอบ ๒๖,๐๒๓ ตอบ ๔๔๐ ตอบ ๓๐,๗๓๒ ตอบ ๘๐,๐๑๐ 50 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 ค่มู อื ครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณิตศาสตร์ ช้นั ประถมศึกษาปที ี่ 3 เลม่ 1 3. ครใู หน้ กั เรยี นอาสาสมคั รออกมาเขียนแสดงวธิ หี าผลลบโดยการต้ังลบ ตามหนงั สอื เรียน หนา้ 53 เชน่ 7,355 − 234 = ครแู ละนักเรียนร่วมกนั ตรวจสอบความถกู ต้องและตรวจสอบ ความสมเหตุสมผลของคำ�ตอบ จากน้นั ครูแบง่ นักเรยี นเปน็ กลุ่ม แล้วใหน้ กั เรยี นแตล่ ะกล่มุ เขยี นแสดงวิธหี าผลลบโดยการตง้ั ลบกล่มุ ละ 2 ขอ้ เมื่อท�ำ เสร็จแล้วใหน้ ักเรยี นแตล่ ะกลุ่ม หนังสือเรยี นรายวชิ าพน้ื ฐาน | คณิตศาสตร์ ป.3 ออกมานำ�เสนอกลมุ่ ละ 1 ข้อจนครบทกุ ขอ้ บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไมเ่ กิน 100,000 ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั ตรวจสอบความถูกต้อง ตรวจสอบความเข้าใจ แสดงวธิ ีหาผลลบ ถา้ พบวา่ มีนักเรยี นคนใดเขยี นแสดงวิธีหาผลลบ 1 21,975 − 515 = 2 33,458 − 33,248 = โดยการตง้ั ลบไม่มีการกระจายไม่ถูกตอ้ ง ครคู วรสอนเพ่ิมเติม สงั เกต ผลลบบวกตวั ลบเทา่ กบั ตวั ต้ัง การตรวจสอบความเขา้ ใจ 4. ตรวจสอบความเขา้ ใจของนกั เรยี น ตามหนงั สือเรยี นหน้า 54 โดยให้นักเรยี น เขยี นแสดงวธิ หี าผลลบโดยการตง้ั ลบเปน็ รายบคุ คล สงิ่ ทไี่ ดเ้ รียนรู้ ครูและนกั เรยี นตรวจสอบความถูกต้อง ถา้ พบว่า มนี ักเรียนบางคนยงั เขียนแสดงวธิ หี าผลลบ การหาผลลบของจำานวนสองจาำ นวนโดยการต้งั ลบ ตอ้ งเขียนเลขโดด ในหลักเดยี วกันให้ตรงกัน แลว้ จงึ นาำ จำานวนทอ่ี ยใู่ นหลกั เดยี วกันมาลบกัน โดยเรม่ิ จากหลกั หนว่ ย หลักสบิ หลักรอ้ ย หลกั พนั และหลักหม่นื ตามลาำ ดบั ไมถ่ ูกต้องควรให้นักเรียนฝึกเพิม่ เติมเป็น แบบฝกึ หัด 2.3 รายบคุ คลกบั ครู จากนัน้ ครูและนกั เรียนร่วมกนั 54 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี สรปุ สิ่งท่ไี ดเ้ รียนรู้ เฉลย 1 วิธที ำ� 2 1 9 7 5 − 2 วิธีท�ำ 3 3 4 5 8 − 5 1 5 3 3 2 4 8 สิง่ ทไี่ ดเ้ รยี นรู้ 2 1 4 6 0 2 1 0 การหาผลลบของจำ�นวนสองจำ�นวน ตอบ ๒๑,๔๖๐ ตอบ ๒๑๐ โดยการตง้ั ลบ ตอ้ งเขยี นเลขโดดในหลกั เดยี วกนั ใหต้ รงกนั แล้วจงึ น�ำ จ�ำ นวนท่อี ยใู่ นหลกั เดียวกนั มาลบกนั โดยเร่ิมจากหลักหนว่ ย หลักสบิ หลกั ร้อย หลกั พัน และหลกั หมื่น ตามลำ�ดบั จากนนั้ ครูให้นกั เรียนท�ำ แบบฝกึ หดั 2.3 หน้า 35 - 36 | 51สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มือครรู ายวิชาพืน้ ฐานคณิตศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนับไม่เกิน 100,000 ชั้นประถมศึกษาปีท่ี 3 เล่ม 1 2.4 การหาผลลบโดยการตง้ั ลบมกี ารกระจาย (4 ช่ัวโมง) จุดประสงค์ หนงั สือเรียนรายวิชาพื้นฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนับไม่เกิน 100,000 หาผลลบโดยการตง้ั ลบมีการกระจาย 2.4 การหาผลลบโดยการตง้ั ลบมกี ารกระจาย พฒั นาความรู้ สื่อการเรียนรู้ ครตู ้องการปลอ่ ยปลาดุกทัง้ หมด 1,550 ตวั กรมประมงจัดใหแ้ ล้ว 1,335 ตัว − แผ่นตารางร้อย 1,550 − 1,335 = ครูต้องซื้อปลาดุกเพิ่มอีกกี่ตวั − แผ่นตารางสิบ − แผ่นตารางหน่วย เขยี นเลขโดดในหลกั เดียวกันใหต้ รงกัน นำาจาำ นวนในหลกั เดียวกนั มาลบกัน ข้ันที่ 1 ลบในหลกั หนว่ ย ข้ันที่ 2 ลบในหลักสิบ ตวั ตั้งนอ้ ยกว่าตวั ลบ จงึ กระจายจากหลกั สบิ 5 สบิ กระจายไป 1 สิบ เหลอื 4 สบิ ไป 1 สิบ หรือ 10 หนว่ ย 4 สบิ ลบด้วย 3 สิบ ได้ 1 สิบ 10 หน่วย ลบด้วย 5 หนว่ ย ได้ 5 หนว่ ย หลักพัน หลกั ร้อย หลกั สิบ หลักหนว่ ย หลกั พัน หลกั ร้อย หลกั สิบ หลกั หน่วย 4 10 4 10 1 5 5 0 5− 1 5 5 0 1 3 3 1 3 3 5 − 5 1 5 แนวการจัดการเรยี นรู้ ขนั้ ท่ี 4 ลบในหลักพัน ขนั้ ท่ี 3 ลบในหลักรอ้ ย การพัฒนาความรู้ 1 พัน ลบดว้ ย 1 พัน ได้ 0 พัน 5 รอ้ ย ลบดว้ ย 3 รอ้ ย ได้ 2 รอ้ ย 1. ครูทบทวนการหาผลลบของจำ�นวนสองจ�ำ นวน หลกั พนั หลักรอ้ ย หลกั สบิ หลักหน่วย หลักพนั หลักร้อย หลกั สิบ หลักหนว่ ย 4 10 4 10 1 5 5 0 1 5 5 0 5− 1 3 3 5 − 1 3 3 0 2 1 5 2 1 5 ดังน้ัน 1,550 − 1,335 = 215 ครตู ้องซอ้ื ปลาดกุ เพิม่ อีก 215 ตวั ทต่ี ัวต้งั ไมเ่ กิน 1,000 ทมี่ กี ารกระจาย ทัง้ ที่มจี �ำ นวนหลัก สงั เกต 215 + 1,335 = 1,550 ผลลบบวกตวั ลบเทา่ กบั ตวั ตงั้ | 55สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เทา่ กนั และมจี �ำ นวนหลกั ไมเ่ ทา่ กนั โดยการตง้ั ลบบนกระดาน ใหน้ กั เรยี นชว่ ยกนั เขยี นแสดงวธิ หี าผลลบทลี ะหลกั เชน่ 316 − 89 = แลว้ รว่ มกนั สรปุ การหาผลลบ ของจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนโดยการตง้ั ลบมกี ารกระจาย คอื ตอ้ งเขยี นเลขโดดในหลกั เดยี วกนั ใหต้ รงกนั แลว้ จงึ น�ำ จ�ำ นวนท่ีอยใู่ นหลักเดียวกันมาลบกนั โดยเริม่ จากหลกั หน่วย หลักสิบ และหลกั รอ้ ย ตามล�ำ ดบั ถา้ ใน หลกั ใดตวั ตง้ั นอ้ ยกวา่ ตวั ลบตอ้ งกระจายจ�ำ นวนจากหลกั ถดั ไปทางซา้ ยมารวมกบั ตวั ตง้ั ในหลกั นน้ั แลว้ จงึ น�ำ มาลบกัน โดยในการเริ่มตน้ ครอู าจเขยี นคำ�วา่ หลกั หน่วย หลกั สิบ หลกั ร้อย ไวเ้ พือ่ ให้นกั เรียนเขยี น ตวั เลขแสดงจ�ำ นวนใหต้ รงหลกั และส�ำ หรบั นกั เรยี นทย่ี งั ไมเ่ ขา้ ใจครอู าจใชแ้ ผน่ ตารางรอ้ ย แผน่ ตารางสบิ และแผน่ ตารางหนว่ ยชว่ ยอธบิ ายวธิ หี าผลลบ จากนน้ั ครใู หน้ กั เรยี นพจิ ารณาสถานการณก์ ารหาผลลบ ทต่ี วั ตง้ั มากกวา่ 1,000 ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 55 เชน่ ครตู อ้ งการปลอ่ ยปลาดกุ ทง้ั หมด 1,550 ตวั กรมประมงจดั ใหแ้ ลว้ 1,335 ตัว ครตู อ้ งซ้อื ปลาดกุ เพ่มิ อกี กตี่ วั ครูนำ�สนทนากบั นักเรยี นเก่ยี วกับ สถานการณ์วา่ เปน็ สถานการณ์การลบ ให้นกั เรยี นหาค�ำ ตอบโดยการตงั้ ลบ ครูอธิบายวธิ ีหาผลลบ โดยการต้งั ลบ ดงั นี้ ครเู ขยี นหลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย หลกั พนั บนกระดาน แลว้ ใหน้ กั เรยี นออกมา เขยี นตวั เลขแสดงจำ�นวนใหต้ รงหลัก แลว้ สุ่มนักเรียนหาผลลบไปทลี ะหลกั โดยเร่ิมจาก หลักหนว่ ย หลักสิบ หลกั ร้อย และหลกั พนั ตามล�ำ ดบั เม่อื นักเรียนลบจำ�นวนในหลักหน่วยจะเห็นวา่ ตวั ตั้ง น้อยกว่าตัวลบ ดงั นน้ั จงึ ตอ้ งกระจายจ�ำ นวนจากหลกั สบิ ไป 1 สบิ หรอื 10 หนว่ ย แลว้ จงึ น�ำ มาลบกนั 10 หนว่ ย ลบดว้ ย 5 หนว่ ย ได้ 5 หนว่ ย จ�ำ นวนในหลกั สบิ กระจายไปแลว้ 1 สบิ จงึ เหลือ 4 สิบ น�ำ 4 สบิ ลบดว้ ย 3 สิบ ได้ 1 สบิ จากน้ันลบในหลักรอ้ ย และหลักพัน ตามล�ำ ดบั ได้ผลลบดังน้ี หลักพัน หลักร้อย หลกั สิบ หลกั หน่วย 4 10 1 5 5 05 − 1 3 3 0 2 1 5 52 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 คู่มือครรู ายวชิ าพ้นื ฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปที ี่ 3 เลม่ 1 ดังนั้น ครตู ้องซอ้ื ปลาดุกเพิ่มอีก 215 ตวั เมอ่ื ไดค้ �ำ ตอบแลว้ ครใู หน้ กั เรยี นสงั เกตวา่ 215 + 1,335 = 1,550 นน่ั คอื ผลลบบวกตวั ลบเทา่ กบั ตวั ตง้ั นกั เรยี นสามารถตรวจค�ำ ตอบไดโ้ ดยน�ำ ผลลบบวกกบั ตวั ลบจะเทา่ กบั ตวั ตง้ั จากนน้ั ครแู ละนกั เรยี น ร่วมกนั ตรวจค�ำ ตอบ 2. ครยู กตวั อยา่ งการหาผลลบโดยการตง้ั ลบมกี ารกระจาย ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 56 เชน่ 12,482 − 880 = ครอู ธบิ ายการเขยี นแสดงวธิ หี าผลลบโดยการตง้ั ลบมกี ารกระจาย โดยเรม่ิ ลบ จากหลกั หนว่ ย หลกั สบิ หลกั รอ้ ย หลกั พนั และหลกั หมน่ื ตามล�ำ ดบั ถา้ ในหลกั ใดตวั ตง้ั นอ้ ยกวา่ ตวั ลบ ตอ้ งกระจายจ�ำ นวนจากหลกั ถดั ไปทางซา้ ยมารวมกบั ตวั ตง้ั ในหลกั นน้ั แลว้ จงึ น�ำ มาลบกนั ในตวั อยา่ งน้ี นกั เรยี นจะกระจายจากหลกั พนั ไปหลกั รอ้ ย เพราะในหลกั รอ้ ยตวั ตง้ั นอ้ ยกวา่ ตวั ลบ จงึ ตอ้ งกระจายจ�ำ นวน จากหลกั พนั มา 1 พนั หรอื 10 รอ้ ย มารวมกบั จ�ำ นวนในหลกั รอ้ ยเปน็ 14 รอ้ ย แลว้ จงึ น�ำ มาลบกบั 8 รอ้ ย ไดผ้ ลลบดงั น้ี หนังสอื เรียนรายวชิ าพนื้ ฐาน | คณิตศาสตร ์ ป.3 บทที่ 2 | การบวกและการลบจำานวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 หลักหมน่ื หลกั พัน หลักรอ้ ย หลกั สิบ หลักหน่วย หาผลลบ เขยี นเลขโดดในหลักเดียวกนั ใหต้ รงกัน 1 21 144 8 2 − นำาจาำ นวนในหลักเดยี วกนั มาลบกนั เริม่ ลบจาก หลกั หน่วย หลกั สบิ หลักรอ้ ย หลักพัน และ 8 8 0 หลกั หม่นื ตามลำาดับ 12,482 − 880 = แสดงวธิ ีหาผลลบ ดงั นี้ หลกั หมน่ื หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลกั สบิ หลกั หนว่ ย 1 14 1 1 6 0 2 1 14 1 2 4 8 02 − 8 8 1 2 4 8 2 8 8 0 − 1 1 6 0 2 ถา้ นกั เรยี นยงั ไมเ่ ขา้ ใจครอู าจใหน้ กั เรยี นศกึ ษาเพม่ิ เตมิ 1 1 6 0 2 จากการสแกน QR Code เพอ่ื ดกู ารลบโดยการตง้ั ลบมกี าร ดงั นน้ั 12,482 − 880 = 11,602 การลบที่มี การกระจาย (1) สังเกต 11,602 + 880 = 12,482 ผลลบบวกตวั ลบเทา่ กบั ตวั ต้งั กระจาย ซง่ึ จะเปน็ การอธบิ ายการลบโดยการตง้ั ลบทลี ะหลกั 15,450 − 6,348 = อยา่ งละเอยี ด นกั เรยี นจะเขา้ ใจมากขน้ึ ในการเขยี นแสดงวธิ ี หาค�ำ ตอบนกั เรยี นอาจไมจ่ �ำ เปน็ ตอ้ งเขยี นค�ำ วา่ หลกั หมน่ื วิธที าำ 0 15 4 10 1 5 4 5 0 − สังเกต 9,102 + 6,348 = 15,450 6 3 4 8 ผลลบบวกตวั ลบเท่ากบั ตวั ตั้ง 9 1 0 2 ตอบ ๙,๑๐๒ หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลกั สบิ และหลกั หนว่ ย กไ็ ด้ ตามทเ่ี สนอ ถา้ ในหลักใด ตัวตง้ั นอ้ ยกวา่ ตัวลบ ตอ้ งกระจายจาำ นวนจาก ไวใ้ นหนงั สอื เรยี นหนา้ 56 หลกั ถัดไปทางซ้ายมารวมกับตัวตงั้ ในหลักนั้น แลว้ จงึ ลบกัน จากนน้ั ครยู กตวั อยา่ งการลบโดยการตง้ั ลบทม่ี กี าร 56 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี กระจายหลายหลกั เชน่ 15,450 − 6,348 = ครอู าจสมุ่ ใหน้ กั เรยี นออกมาเขยี นแสดงวธิ หี าค�ำ ตอบ โดยการตง้ั ลบ ครใู ชก้ ารถาม - ตอบถามนกั เรยี นวา่ ในหลกั ใดทต่ี วั ตง้ั นอ้ ยกวา่ ตวั ลบบา้ ง และตอ้ งกระจาย จากหลกั ใดบา้ ง แลว้ ครใู หน้ กั เรยี นแสดงการลบทลี ะหลกั ซง่ึ ในตวั อยา่ งนจ้ี ะตอ้ งกระจายจากหลกั สบิ ไป หลกั หนว่ ยและกระจายจากหลกั หมน่ื ไปหลกั พนั นกั เรยี นตอ้ งเขยี นการกระจายใหช้ ดั เจน เพอ่ื อธบิ าย วธิ กี ารคดิ ใหเ้ พอ่ื นในหอ้ งฟงั ดงั น้ี 0 15 4 10 1 5 4 5 80 − 6 3 4 9 1 0 2 ครูให้เพ่ือนในหอ้ งตรวจคำ�ตอบโดยการน�ำ ผลลบบวกกบั ตัวลบจะเทา่ กับตวั ต้ัง ครูอธบิ ายเพม่ิ เติมวา่ ในการเขียนแสดงวธิ หี าผลลบโดยการต้งั ลบ ไม่จ�ำ เป็นต้องเขียนค�ำ ว่า หลักหมน่ื หลักพนั หลกั รอ้ ย | 53สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

ค่มู ือครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำ�นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 ช้ันประถมศกึ ษาปีที่ 3 เลม่ 1 หลักสบิ และหลกั หน่วย ครูควรเนน้ ยำ้�เรื่องการกระจาย ถา้ ในหลักใดตวั ตัง้ นอ้ ยกวา่ ตัวลบ ตอ้ งกระจายจำ�นวนจากหลกั ถดั ไปทางซา้ ยมารวมกบั ตวั ตง้ั ในหลกั นน้ั แลว้ จงึ น�ำ มาลบกนั ครอู าจใหน้ กั เรยี นสแกน QR Code เพอ่ื เรยี นรเู้ พม่ิ เตมิ เกย่ี วกบั การลบทม่ี กี ารกระจาย ซง่ึ จะเปน็ วดี ทิ ศั น์ แสดงการลบทม่ี กี ารกระจายหลายหลกั โดยละเอยี ด 3. ครยู กตัวอย่างการหาผลลบโดย แสดงวธิ หี าผลลบ หนงั สือเรยี นรายวิชาพนื้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 การตง้ั ลบมกี ารกระจาย ตามหนงั สอื เรยี นหนา้ 57 บทท่ี 2 | การบวกและการลบจำานวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 เชน่ 30,550 − 14,040 = ครถู ามนกั เรยี นวา่ 30,550 − 14,040 = ตัวอย่างน้เี ปน็ การลบมีการกระจาย นกั เรียนตอ้ ง วิธที าำ สังเกต ผลลบบวกตัวลบเทา่ กับตวั ตั้ง กระจายจ�ำ นวนจากหลกั ใด นกั เรยี นควรตอบไดว้ า่ 32 100 5 5 0 ตอ้ งกระจายจ�ำ นวนจากหลักหมื่นไปหลกั พัน − 1 4 0 4 0 1 6 5 1 0 ครูใหน้ กั เรียนอาสาสมัครออกมาเขียนแสดง ตอบ ๑๖,๕๑๐ วธิ ีหาผลลบ ครูและนักเรยี นรว่ มกนั ตรวจค�ำ ตอบ 1 19,290 − 153 = 2 51,277 − 430 = จากนนั้ ครูแบ่งนกั เรียนเป็นกลมุ่ แล้วให้นักเรยี น 3 44,211 − 13,600 = 4 60,717 − 5,415 = แตล่ ะกลมุ่ ช่วยกนั เขยี นแสดงวธิ หี าผลลบ 5 65,500 − 3,460 = 6 10,838 − 4,500 = โดยการตง้ั ลบและตรวจค�ำ ตอบ แล้วช่วยกันสรปุ การหาผลลบของจำ�นวนสองจำ�นวน โดยการ 7 13,550 − 8,149 = 8 41,809 − 2,371 = ตง้ั ลบทีม่ ีการกระจายอกี ครั้ง ดังนี้ การหาผลลบ 9 30,500 − 14,020 = 10 21,845 − 14,362 = โดยการต้ังลบ ตอ้ งเขยี นเลขโดดในหลกั เดียวกัน ให้ตรงกนั แล้วจึงนำ�จำ�นวนท่อี ยใู่ นหลักเดียวกนั แบบฝึกหัด 2.4.1 มาลบกัน โดยเร่ิมจากหลกั หน่วย หลกั สบิ | 57สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หลกั ร้อย หลักพัน และหลกั หม่นื ตามลำ�ดับ ถ้าในหลักใดตวั ตัง้ น้อยกว่าตวั ลบ เฉลย ต้องกระจายจำ�นวนจากหลกั ถัดไปทางซ้าย มารวมกับตวั ตัง้ ในหลกั นนั้ แลว้ จงึ ลบกัน 1 วธิ ีทำ� 2 8 10 2 วธิ ีท�ำ 0 12 ครูอาจใหน้ ักเรียนเขยี นแสดงวิธหี าผลลบ โดยการ 1 9 1 9 0 5 1 2 7 7 ต้งั ลบลงในสมดุ เปน็ รายบคุ คล ครแู ละนักเรยี น 5 3 − 4 3 0 − ชว่ ยกันตรวจสอบความถกู ตอ้ งและแก้ไข ขอ้ บกพรอ่ ง จากน้ันครใู ห้นักเรยี นท�ำ แบบฝึกหัด 1 9 1 3 7 5 0 8 4 7 2.4.1 หนา้ 37 - 38 ถา้ พบว่ามนี ักเรยี นคนใด เขยี นแสดงวธิ ีหาผลลบของจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนโดย ตอบ ๑๙,๑๓๗ ตอบ ๕๐,๘๔๗ การตงั้ ลบในแบบฝึกหัดไม่ถกู ตอ้ ง ครคู วรสอน เพม่ิ เติมเปน็ รายบุคคล 3 วธิ ที ำ� 3 12 4 วธิ ีทำ� 5 10 4 4 2 1 1 6 0 7 1 7 1 3 6 0 0 − 5 4 1 5 − 3 0 6 1 1 5 5 3 0 2 ตอบ ๓๐,๖๑๑ ตอบ ๕๕,๓๐๒ 5 วิธที ำ� 6 4 10 6 วิธที �ำ 0 10 5 5 0 0 1 0 8 3 8 3 4 6 0 − 4 5 0 0 − 6 2 0 4 0 6 3 3 8 ตอบ ๖๒,๐๔๐ ตอบ ๖,๓๓๘ 7 วธิ ที ำ� 0 13 4 10 8 วิธที �ำ 3 11 7 10 1 3 5 5 0 4 1 8 0 9 8 1 4 9 − 2 3 7 1 − 5 4 0 1 3 9 4 3 8 ตอบ ๕,๔๐๑ ตอบ ๓๙,๔๓๘ 9 วิธที �ำ 2 10 4 10 10 วธิ ที ำ� 1 11 7 14 5 3 0 5 0 0 2 1 8 4 2 1 4 0 2 0 − 1 4 3 6 − 1 6 4 8 0 7 4 8 3 ตอบ ๑๖,๔๘๐ ตอบ ๗,๔๘๓ 54 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 คมู่ ือครรู ายวชิ าพ้ืนฐานคณติ ศาสตร์ ชั้นประถมศกึ ษาปีที่ 3 เล่ม 1 4. ครยู กตวั อย่างการลบโดยการต้งั ลบทม่ี ีการกระจายหลายหลกั และในการกระจายนั้น เมื่อกระจายจำ�นวนในหลักน้นั ไปแลว้ ท�ำ ให้จำ�นวนน้นั ตัวตั้งนอ้ ยกว่าตวั ลบจงึ ต้องกระจายจ�ำ นวน จากหลกั ถดั ไปทางซา้ ยมารวมกบั จำ�นวนน้นั ตามหนังสอื เรียนหนา้ 58 เชน่ 65,400 − 3,460 = ให้นักเรียนพิจารณาวา่ จำ�นวนในหลกั ใดบา้ งท่ตี ัวตั้งน้อยกว่าตัวลบ ครอู ธิบายการลบโดยการต้ังลบ ที่มีการกระจายทีละหลกั โดยเร่มิ จากลบ ในหลกั หน่วยลบกันได้ 0 ลบในหลกั สบิ ตัวตัง้ หนงั สอื เรยี นรายวชิ าพื้นฐาน | คณิตศาสตร ์ ป.3 นอ้ ยกว่าตัวลบจงึ ตอ้ งกระจายจำ�นวนจาก บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไมเ่ กิน 100,000 หลักรอ้ ยมา 1 รอ้ ย หรือ 10 สบิ จะได้ 10 สบิ หาผลลบ เรม่ิ ลบจากหลกั หน่วย หลักสบิ หลกั รอ้ ย ลบด้วย 6 สิบ ได้ 4 สิบ ลบในหลักร้อย 4 ร้อย หลักพัน หลักหม่ืน และหลกั แสน ตามลำาดับ กระจายไปแลว้ 1 รอ้ ย เหลือ 3 รอ้ ย ตวั ตงั้ นอ้ ยกว่าตัวลบต้องกระจายจำ�นวนจากหลักพนั ถา้ ในหลักใด ตวั ตง้ั น้อยกว่าตวั ลบ มา 1 พัน หรือ 10 ร้อย รวมกับ 3 รอ้ ย เป็น ต้องกระจายจำานวนจากหลักถดั ไปทางซ้าย 13 ร้อย ลบดว้ ย 4 ร้อย ได้ 9 รอ้ ย ลบในหลักพัน มารวมกบั ตัวตง้ั ในหลกั นั้น แล้วจงึ ลบกนั 5 พนั กระจายไปแลว้ 1 พนั เหลอื 4 พนั ลบดว้ ย 65,400 − 3,460 = หลกั หมน่ื หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลกั สบิ หลกั หนว่ ย การลบทมี่ ี การกระจาย (2) 13 4 3 10 6 5 4 0 0 แสดงวธิ ีหาผลลบ ดังน้ี 3 4 6 0 − 13 4 3 10 6 5 4 0 00 − 6 1 9 4 0 3 4 6 6 1 9 4 0 ดงั น้นั 65,400 − 3,460 = 61,940 3 พนั ได้ 1 พัน ลบในหลักหมน่ื ได้ 6 หม่ืน สังเกต 61,940 + 3,460 = 65,400 ไดผ้ ลลบดงั น้ี ผลลบบวกตวั ลบเทา่ กบั ตวั ต้ัง 37,520 − 36,681 = หลกั หมืน่ หลกั พัน หลักรอ้ ย หลักสิบ หลกั หน่วย วิธที าำ 14 11 6 4 1 10 13 สงั เกต 839 + 36,681 = 37,520 4 3 10 3 7 5 2 0 ผลลบบวกตวั ลบเท่ากับตวั ตัง้ 6 5 4 0 − 0 − 3 6 6 8 1 8 3 9 3 4 6 0 ตอบ ๘๓๙ 58 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 6 1 9 4 0 ครูอธิบายว่าการเขียนแสดงวิธีหาผลลบไมจ่ �ำ เป็นตอ้ งเขยี นค�ำ วา่ หลักหมน่ื หลกั พนั หลกั ร้อย หลกั สิบ และหลกั หนว่ ย ตามทเ่ี สนอไว้ในหนังสอื เรียนหน้า 58 จากนนั้ ครูให้นักเรียนตรวจค�ำ ตอบโดย น�ำ ผลลบบวกกบั ตวั ลบจะเทา่ กบั ตัวต้ัง จากน้นั ครูเขยี นโจทย์บนกระดาน 37,520 − 36,681 = แล้วใหน้ ักเรียนชว่ ยกนั หาผลลบโดยการตัง้ ลบบนกระดาน ครใู ชก้ ารถาม - ตอบ ประกอบการอธบิ าย เชน่ จ�ำ นวนในหลกั ใดบา้ งทต่ี วั ตง้ั นอ้ ยกวา่ ตวั ลบ ตอ้ งกระจายจ�ำ นวนจากหลกั ใดบา้ ง เมอ่ื ไดค้ �ำ ตอบแลว้ ให้นักเรียนช่วยกนั ตรวจคำ�ตอบ ครูและนกั เรยี นรว่ มกนั สรปุ การหาผลลบของจำ�นวนสองจ�ำ นวน โดยการตงั้ ลบมีการกระจาย ตอ้ งเขยี นเลขโดดในหลกั เดียวกนั ใหต้ รงกันแล้วจงึ น�ำ จำ�นวนท่ีอยู่ในหลัก เดียวกันมาลบกัน โดยเร่ิมจากหลกั หนว่ ย หลักสบิ หลักรอ้ ย หลกั พัน และหลักหม่นื ตามล�ำ ดบั ถา้ ในหลกั ใดตัวตงั้ น้อยกวา่ ตัวลบตอ้ งกระจายจำ�นวนจากหลกั ถดั ไปทางซา้ ยมารวมกับตัวต้ัง ในหลักนั้นแลว้ จึงลบกนั ถา้ มนี กั เรียนทยี่ งั ไมส่ ามารถหาผลลบได้ ครใู ห้นกั เรยี นสแกน QR Code เพือ่ ดกู ารอธบิ ายอีกครั้ง | 55สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี   

คู่มอื ครูรายวชิ าพน้ื ฐานคณติ ศาสตร์ บทที่ 2 | การบวกและการลบจ�ำ นวนนับไม่เกนิ 100,000 ช้นั ประถมศกึ ษาปที ่ี 3 เลม่ 1 5. ครยู กตวั อย่างการลบโดยการต้งั ลบมีการกระจายท่ีซบั ซอ้ น ตามหนงั สอื เรยี นหน้า 59 เช่น 24,551 − 13,466 = แล้วใหน้ กั เรยี นออกมาเขยี น หนังสือเรยี นรายวชิ าพืน้ ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 แสดงวธิ หี าค�ำ ตอบโดยการตง้ั ลบทม่ี ีการกระจาย และ บทที่ 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนับไม่เกิน 100,000 แสดงวิธีหาผลลบ เขยี นตวั เลขแสดงจ�ำ นวนทก่ี ระจายใหช้ ดั เจน ครแู ละนกั เรยี น 24,551 − 13,466 = รว่ มกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง พรอ้ มตรวจค�ำ ตอบ จากนัน้ ครูแบ่งนกั เรียนเป็นกลุ่ม ให้แต่ละกล่มุ เขยี นแสดงวิธีหา วิธที าำ 14 สังเกต ผลลบบวกตัวลบเท่ากบั ตัวต้ัง ผลลบโดยการตง้ั ลบกลมุ่ ละ 3 ขอ้ แลว้ ออกมาน�ำ เสนอหนา้ หอ้ ง เพอ่ื นในหอ้ งชว่ ยกนั ตรวจสอบความถกู ตอ้ ง ท�ำ จนครบทกุ ขอ้ 2 4 54 4 111 − จากนั้นครูให้นกั เรียนท�ำ แบบฝึกหดั 2.4.2 หนา้ 39 - 40 หลังจากท�ำ แบบฝกึ หัดแล้ว ถ้าพบวา่ มนี ักเรียนคนใด 5 เขียนแสดงวิธีหาผลลบของจ�ำ นวนสองจ�ำ นวนโดยการ ตัง้ ลบทีม่ ีการกระจายไมถ่ กู ตอ้ ง ครคู วรสอนเพ่ิมเตมิ 1 3 4 6 6 1 1 0 8 5 ตอบ ๑๑,๐๘๕ 1 31,299 − 2,388 = 2 46,122 − 8,302 = 3 14,758 − 599 = 4 51,200 − 40,320 = 5 94,500 − 83,540 = 6 45,220 − 5,320 = 7 72,300 − 8,590 = 8 21,605 − 1,785 = 9 86,205 − 6,774 = 10 93,150 − 84,660 = เปน็ รายบคุ คล แบบฝึกหัด 2.4.2 | 59สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี เฉลย 10 15 14 11 14 2 9 12 3 5 11 6 4 18 0 1 10 3 4 10 1 วิธที ำ� 3 1 2 9 9 2 วธิ ที �ำ 4 6 1 2 2 3 วิธที �ำ 1 4 7 5 8 4 วิธีท�ำ 5 1 2 0 0 5 วิธีท�ำ 9 4 5 0 0 2 3 8 8 − 8 3 0 2 − 5 9 9 − 4 0 3 2 0 − 8 3 5 4 0 − 2 8 9 1 1 3 7 8 2 0 1 4 1 5 9 1 0 8 8 0 1 0 9 6 0 ตอบ ๒๘,๙๑๑ ตอบ ๓๗,๘๒๐ ตอบ ๑๔,๑๕๙ ตอบ ๑๐,๘๘๐ ตอบ ๑๐,๙๖๐ 14 11 12 10 15 15 11 12 10 3 4 12 6 1 2 10 1 0 5 10 7 5 1 10 8 2 0 15 6 วธิ ที ำ� 4 5 2 2 0 7 วิธที ำ� 7 2 3 0 0 8 วธิ ที �ำ 2 1 6 0 5 9 วธิ ีทำ� 8 6 2 0 5 10 วิธที ำ� 9 3 1 5 0 5 3 2 0 − 8 5 9 0 − 1 7 8 5 − 6 7 7 4 − 8 4 6 6 0 − 3 9 9 0 0 6 3 7 1 0 1 9 8 2 0 7 9 4 3 1 8 4 9 0 ตอบ ๓๙,๙๐๐ ตอบ ๖๓,๗๑๐ ตอบ ๑๙,๘๒๐ ตอบ ๗๙,๔๓๑ ตอบ ๘,๔๙๐ 6. ครูยกตวั อยา่ งการหาผลลบโดยการตงั้ ลบท่ีมี หนงั สอื เรียนรายวชิ าพ้นื ฐาน | คณติ ศาสตร์ ป.3 การกระจายท่ีตัวตงั้ สองหลักตดิ กันเปน็ 0 ซ่งึ ตอ้ งใชก้ าร บทท่ี 2 | การบวกและการลบจาำ นวนนบั ไมเ่ กนิ 100,000 กระจายจากจ�ำ นวนท่อี ย่ถู ดั ไปทางซ้ายสองหลกั ตามหนังสอื เรียนหน้า 60 เช่น 86,600 − 2,536 = 86,600 − 2,536 = ครเู ขยี น หลกั หมน่ื หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลกั สบิ และหลกั หนว่ ย บนกระดาน แลว้ ใหน้ กั เรยี นออกมาเขียนตัวเลขแสดง การลบทีม่ ี จำ�นวนทีเ่ ปน็ ตัวต้ังและตัวลบใหต้ รงหลัก จากน้ันครูอธิบาย การกระจาย (3) การลบทม่ี กี ารกระจายจากหลกั รอ้ ยไปหลกั สบิ ไปหลกั หนว่ ย เพราะตวั ตั้งในหลกั หนว่ ยและหลกั สิบเป็น 0 จึงตอ้ ง หลกั หมน่ื หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลกั สบิ หลกั หนว่ ย ในหลกั หนว่ ย ตวั ตง้ั นอ้ ยกวา่ ตวั ลบ กระจายจ�ำ นวนจากหลักร้อยไปหลักสิบก่อนแลว้ จงึ จงึ ตอ้ งกระจายจาำ นวนจากหลกั สบิ กระจายจากหลกั สบิ ไปหลกั หนว่ ยและไดผ้ ลลบดังน้ี 8 6 6 0 60 − ไปหลกั หนว่ ย แตจ่ าำ นวนในหลกั สบิ เปน็ 0 2 5 3 จงึ ตอ้ งกระจายจากหลกั รอ้ ยไปหลกั สบิ 56 |    สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี และจากหลกั สบิ ไปหลกั หนว่ ย เริม่ ลบจากหลักหนว่ ย หลกั สบิ หลกั ร้อย หลกั พัน และหลกั หม่ืน ตามลาำ ดับ หลกั หมน่ื หลกั พนั หลกั รอ้ ย หลกั สบิ หลกั หนว่ ย 9 5 10 10 8 6 6 0 60 − แสดงวธิ ีหาผลลบ ดังน้ี 2 5 3 9 5 10 10 8 6 6 0 60 − 8 4 0 6 4 2 5 3 ดงั นัน้ 86,600 − 2,536 = 84,064 8 4 0 6 4 สงั เกต 84,064 + 2,536 = 86,600 ผลลบบวกตัวลบเทา่ กบั ตัวตัง้ ถา้ ในหลกั ใด ตัวตัง้ น้อยกวา่ ตัวลบ ตอ้ งกระจายจาำ นวน จากหลกั ถัดไปทางซ้าย แต่ถา้ จำานวนในหลักถดั ไปทางซ้ายเป็น 0 ต้องกระจายจำานวนจากหลกั ถดั ไปทางซ้ายทีละหลักตามลาำ ดบั 60 | สถาบันส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี