เฉลย มมฐ. ภาษาไทย ป.6

ตาราง Ẻº¹Ñ ·Ö¡¼Å¡ÒÃàÃÂÕ ¹»ÃШÓ˹‹Ç ๒หนวยที่ ๗ รายการวดั ประเมินผลตามเปาหมายการเรียนรู ประจำหนวยท่ี ๗ คำช้ีแจง : ๑. ครกู ำหนดคะแนนเต็มของกิจกรรมที่ตองการวัดผลเพื่อเก็บสะสม ๒. ครนู ำคะแนนจากการวัดผลดานความรู (K) / ทักษะกระบวนการ (P) / คุณลักษณะที่พึงประสงค (A) ของนักเรียน แตละคนกรอกลงในตาราง และสรุปผลการประเมิน ๓. ชิ้นงานที่มีเครื่องหมาย * กำกับ ใหใชประกอบการประเมินการอาน คิดวิเคราะห และเขียนสื่อความ รายการประเมนิ รายการเครือ่ งมอื วัดและประเมนิ ผลการเรยี นรูข องนักเรียน คะแนนรวมดาน ดานความรู (K) ดานทักษะ/กระบวนการ (P) ดา นคณุ ลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงค (A) K/P/A ตัวช้วี ัดชน้ั ป.๖ หลักฐาน/ชิ้นงาน เต็ม ได หลักฐาน/ชิ้นงาน เต็ม ได หลักฐาน/ชิ้นงาน เต็ม ได เต็ม ได ประเมินผลสมั ฤทธดิ์ าน K / P / A มฐ.ท ๑.๑(๒) - พฒั นาการคดิ - แบบประเมนิ ทกั ษะ - แบบประเมนิ อธิบายความหมาย ขอ ๑ การคดิ แลว การคิดวิเคราะห คุณลักษณะ ของคำ ประโยคและ เขียนสำนวนไทย - แบบประเมนิ ทกั ษะ ท่พี ึงประสงค ขอความทเี่ ปนโวหาร - ก. พฒั นาการคดิ * การคดิ วเิ คราะห - แบบประเมนิ มฐ.ท ๔.๑(๖) ขอ ๒ การวเิ คราะห คุณลักษณะ วเิ คราะหแ ละ โวหาร ทพ่ี ึงประสงค เปรยี บเทียบสำนวน ทีเ่ ปน คำพงั เพยและ สุภาษิต มฐ.ท ๑.๑(๓) - การอา นวรรณกรรม - แบบประเมนิ ทกั ษะ - แบบประเมนิ อา นเร่อื งสนั้ ๆ อยาง เรือ่ ง ลพบรุ ศี รเี มอื ง การอานออกเสยี ง คุณลกั ษณะ หลากหลายโดยจบั สยาม ทพ่ี งึ ประสงค เวลาแลวถามเกี่ยวกบั เฉฉบลับย เรื่องท่อี า น มฐ.ท ๒.๑(๔) - ก. พฒั นาการคิด - แบบประเมินทกั ษะ - แบบประเมิน เขียนเรยี งความ ขอ ๓ การเขยี น การเขยี น คณุ ลักษณะ เรียงความ ทพี่ งึ ประสงค สว นท่ี ๑ คะแนนจากการประเมินดา นผลการเรียนตามตัวช้วี ดั สว นท่ี ๒ คะแนนจากการประเมนิ ตนเองของนกั เรยี น ผลงานกจิ กรรมบูรณาการฯ ที่นกั เรยี นปฏิบัติ ชอื่ งาน การแตงนิทานจากสำนวน สวนที่ ๓ คะแนนจากการทดสอบสมั ฤทธผิ ลประจำหนวย การทำแบบทดสอบวดั ผลสมั ฤทธปิ์ ระจำหนว ยที่ ๖-๑๐ สรุปผลการประเมนิ พัฒนาการเรยี นรูประจำหนว ย ขอเสนอแนะ ............................................................................................ ผาน ไมผาน ............................................................................................................................... ระดับคุณภาพ ๔ ดีมาก ๓ ดี ๒ พอใช ๑ ควรปรับปรุง ➠ ซอมเสริมแลว ➠ ผานเกณฑประเมิน ลงช่อื ผูประเมนิ.................................................................................. / /.......................... ......................... ........................ ☞ หมายเหตุ ครูสามารถใชแบบบันทึกนี้เพื่อบันทึกผลการเรียนแตละหนวยของนักเรียนเปนรายบุคคล หรือบันทึกลงใน แบบบันทึกอื่นที่ครูหรือสถานศึกษาจัดทำขึ้นก็ได ภาษาไทย ๖ ๑๘๓

หนวยการเรียนรทู ี่ ภ ๘าษาที่ใชใ นการสื่อสาร เปา หมายการเรียนรูประจำหนวยการเรียนรูท ี่ ๘ ºÔ´ÈÒÕÃáÉÁºÐÀºÒÒáÃɼ´Ò¹Ò เมื่อเรยี นจบหนว ยน้ี ผเู รียนจะมคี วามรคู วามสามารถตอ ไปนี้¡§èÖ ÀáҺɺÒá¼¹ ๑. อา นออกเสียงเรอ่ื งท่ีกำหนด แลว ตอบคำถาม และบอกคณุ คาจากเรือ่ งทอี่ านได ¤Ø³¾‹Í ¤³Ø áÁ‹๒. ใชภ าษาในการสือ่ สารไดเหมาะสมกับบคุ คล และกาลเทศะ ËÇÑ๓. ใชภ าษาในการโตว าทีไดอ ยางเหมาะสม คุณภาพทพ่ี งึ ประสงคข องผูเรยี น ๑. อา นไดค ลอง และอานไดเรว็ ขนึ้ ๒. มที ักษะในการพูดโนม นา วอยา งมเี หตผุ ลและนาเชอื่ ถอื ๓. เลือกใชภาษาไดเหมาะสมกับบุคคลและกาลเทศะ ÀÒÉÒ»Ò¡ เฉลย ¾Í‹ ¡áºÁÒ‹Åฉบับ แผนผังความคิด ประจำหนวยการเรียนรทู ี่ ๘ กาสราเรรยี ะนรู เรยี นรูหลักภาษา ภาษาท่ใี ชในการส่ือสาร ภาษาแบบแผน ภาษากง่ึ แบบแผน ภาษาปาก เบกิ ฟาวรรณกรรม สมบัตผิ ดู ี จดจำการใชภ าษา การพดู โนม นา วใจในโอกาสตางๆ การโตว าที

ขอบขายสาระการเรยี นรแู กนกลาง รายวชิ า ภาษาไทย ช้นั ป.๖ ตัวชว้ี ดั สาระพืน้ ฐาน ความรฝู งแนนตดิ ตัวผูเรียน มฐ.ท ๑.๑ - วรรณกรรมเรอื่ ง สมบัติผดู ี - วรรณกรรมเรื่อง สมบตั ผิ ูดี เปนเรื่อง ๓. อานเร่ืองส้นั ๆ อยา งหลากหลาย เกี่ยวกับการปฏิบัติตนใหเ หมาะสม - การพดู โนมนา วใจในโอกาสตา งๆ โดยจบั เวลาแลว ถามเก่ียวกับเรอ่ื ง - การโตว าที - การโตวาที เปน การพดู โตต อบกันของ ทอ่ี าน - ภาษาทีใ่ ชในการสือ่ สาร บุคคล ๒ ฝา ย โดยใชเหตุผลประกอบ มฐ.ท ๓.๑ เพอ่ื โนมนาวใหผฟู งเห็นดว ยกบั ผูพดู ๕. พูดโนม นา วอยางมีเหตุผลและ - วรรณกรรม เร่ือง สมบตั ผิ ดู ี - ภาษาไทยทใ่ี ชสือ่ สารกนั แบง ไดเปน นาเชอื่ ถอื ๓ ระดบั คอื ภาษาแบบแผน ภาษา มฐ.ท ๔.๑ กึง่ แบบแผน และภาษาปาก ๒. ใชค ำไดเ หมาะสมกับกาลเทศะ - วรรณกรรมเรือ่ ง สมบัตผิ ูดี เปน เร่อื ง และบุคคล เก่ียวกับการปฏิบตั ิตนใหเ หมาะสม มฐ.ท ๕.๑ ๓. อธบิ ายคุณคา ของวรรณคดแี ละ วรรณกรรมท่ีอา น และนำไป ประยกุ ตใชใ นชีวิตจริง ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¹ÓÊÙ¡‹ ÒÃàÃÕ¹ สแี ดง ➠ คำทเี่ ปนภาษาแบบแผน = ด เฉฉบลบั ย สเี หลอื ง ➠ คำทเ่ี ปนภาษากงึ่ แบบแผน = ล ระบายสีภาพดอกไมตามทก่ี ำหนด สชี มพู ➠ คำทเ่ี ปน ภาษาปาก = ช คุณลพอ กนิ ขลา ว กราบดเรียน เกษตดรกร ดม่ื ดนำ้ กบชาล บางชกอก แนดะนำ หลนู เยอะชแยะ อช๊วั ชำลรดุ คณุ ลชาย ถมชถดื ขาพดเจา กนิ ขลนม ภาษาไทย ๖ ๑๘๕

เรียนรหู ลักภาษา ภาษาที่ใชในการสื่อสาร ¡ÒÃ㪌ÀÒÉÒ㹡ÒÃÊ×Íè ÊÒà ¤Çäӹ§Ö ¶§Ö ʧèÔ ã´ ã¤Ã·ÃÒººÒŒ §¤Ð ภาษาท่ีใชในการส่ือสารของบุคคลในสังคม นอกจากจะสื่อถึงความรู ความคิด ความรูสึก และจินตนาการแลว ภาษายังเปนส่ือสรางความสัมพันธ ระหวา งบคุ คลดวย การใชภาษาจึงตอ งคำนงึ ถึงโอกาส กาลเทศะ และระดบั ของ บุคคลดวย ซึ่งการรูจักเลือกใชระดับของภาษาใหถูกตองและเหมาะสมกับ กาลเทศะ จะทำใหการส่อื สารมีประสทิ ธภิ าพย่งิ ขนึ้ ๑. วัจนภาษา (วดั -จะ-นะ-พา-สา) เฉฉบลับย เปน ภาษาทีเ่ ราใชพ ดู หรอื เขยี นทว่ั ๆ ไป เชน àÁè×ÍÇÒ¹¾‹Í¾Ò©¹Ñ ʹ¡Ø äËÁ¨Ð ¹¡Ñ àÃÂÕ ¹à¤Òþ ä»à·èÂÕ ÇÊÇ¹ÊµÑ ÇÁÒÅЋ ÊÇÊÑ ´¤Õ ÃѺ¤Ø³¤ÃÙ ๒. อวจั นภาษา (อะ-วัด-จะ-นะ-พา-สา) เปนภาษาทใ่ี ชภ าษาทา ทาง เชน กวักมอื หมายถงึ ใหเ ขา มาใกลๆ สายหนา หมายถึง ไมรบั ไมช อบ ผงกศรี ษะ การยอมรับ เปนตน คนเราใช อวัจนภาษาในการสอ่ื สารตลอดเวลา ทง้ั ในขณะที่สื่อสาร และรับสาร ๑๘๖ ภาษาไทย ๖

ภาษาไทยเปนภาษาที่มีวัฒนธรรมในการใชภาษา ผูใชภาษาจึงตอง ระมัดระวังในการใชภ าษาท้ังที่เปนวัจนภาษา และอวัจนภาษา ทงั้ ยังตอ งเปล่ยี น ระดบั ภาษาใหเหมาะกับกาลเทศะและบคุ คล เมื่อใชภาษาตา งเวลา ตางสถานท่ี และตา งฐานะบุคคลกัน ภาษาไทยออกเปน ๓ ระดับ ดงั น้ี ๑. ภาษาแบบแผน ๒. ภาษากงึ่ แบบแผน ๓. ภาษาปาก เฉฉบลบั ย ▲ การสื่อสารในชีวติ ประจำวนั ควรเลอื กใชภ าษาใหเ หมาะสมกับสถานการณ เชน การประชมุ ควรใชภ าษาท่ีเปน แบบแผนหรอื กงึ่ แบบแผน ๑. ภาษาแบบแผน หมายถึง ภาษาท่ียอมรับกันวาเปนภาษาที่ถูกตอง ดีงาม และประณีต เปน ภาษาทใี่ ชในระดับพิธกี ารและระดับทางการ เปน ภาษา ท่ีใชใ นการเขยี นตำรา การตดิ ตอ ราชการ ๒. ภาษาก่ึงแบบแผน หมายถึง ภาษาท่ีใชในการสนทนาท่ีตองรักษา มารยาทหรือสนทนาระหวางผูมีฐานะตางกัน รวมทั้งภาษาเขียนที่ไมรูวาผูอาน จะเปน ใครบา ง เปน ภาษาทีใ่ ชใ นระดบั กง่ึ ทางการหรอื ไมเปน ทางการ เปน ภาษา ที่ใชพูดหรือเขียนในที่ชุมชน เชน การอภิปราย การพูดทางวิทยุกระจายเสียง และโทรทัศน การเขยี นขาวหรอื บทความทว่ั ๆ ไป ภาษาไทย ๖ ๑๘๗

▲ ภาษาในหนงั สอื พมิ พ เปนภาษาท่ีใชในที่ชุมชน ไมรวู า ใครเปนผูอ านบา ง ควรใชภาษากึ่งแบบแผน ๓. ภาษาปาก หมายถงึ ภาษาทเ่ี ราใชเปน ภาษาพูดมากกวาภาษาเขยี น เปนภาษาระดับกันเอง เชน ภาษาท่ีใชพูดกันในชีวิตประจำวัน ภาษาที่ใชใน ธุรกิจสวนตัว ภาษาท่ใี ชก บั เพ่ือนสนิท การเลือกใชคำทั้งภาษาพูดและภาษาเขียนใหเหมาะสมกับระดับภาษา เปนส่ิงสำคัญท่ีจะแสดงวา ผูใชภาษาเปนผูที่มีวัฒนธรรมในการใชภาษา อยา งเหมาะสม เฉฉบลับย ตวั อยา ง ภาษาในระดับตา งๆ ภาษาแบบแผน ภาษากง่ึ แบบแผน ภาษาปาก ขาพเจา ดิฉัน ผม หนู กู ขา ฉัน บิดา คุณพอ พอ มารดา คณุ แม แม หมอมราชวงศ (ชาย) คุณชาย หมอม กรุงเทพมหานคร กรงุ เทพฯ บางกอก นายธติ …ิ .. คุณธิติ พอ ธติ ิ ธติ ิ ศีรษะ หวั กบาล รับประทาน กนิ ยัด ซดั ด่ืมสรุ า ดมื่ เหลา กินเหลา ถองเหลา ซดั เหลา มาก มากมาย เยอะแยะ ถมถืด ๑๘๘ ภาษาไทย ๖

บุคคลในวงการตางๆ ในสังคมจะมีภาษาหรือถอยคำที่ใชเฉพาะเพ่ือ ส่ือสารใหเขา ใจในกลุม ของตน ซง่ึ ภาษาทใ่ี ชมกั ทบั ศพั ทหรอื สรา งคำใหม เชน ๑. ภาษาในวงการแพทย ▶ รายนต้ี อ งฉีดวคั ซนี (เชอื้ ไวรัสหรอื แบคทเี รยี ทฉี่ ีดเขารา งกายเปน ภมู ิคุม กัน) ▶ จำเปน ตองเอกซเรยป อดหนอยคะ (ฉายแสง) ๒. ภาษาในวงการศกึ ษา ▶ เราปฏิรูปการศกึ ษาแลว (เปลย่ี นแปลงและพัฒนา) ▶ นกั เรียนตองลงทะเบียนเรียนกอ น (ลงรายการวิชาทเ่ี รยี น) ๓. ภาษาในวงการเทคโนโลยี ▶ คอมพวิ เตอรใ ชการไมไดล องตรวจดูใหห นอย (เครอ่ื งสมองกล) ▶ ชว ยสง อเี มลมาดว นดว ย (จดหมายอเิ ลก็ ทรอนกิ ส) เฉฉบลับย ๔. ภาษาในวงการเกษตร ▶ เกษตรกรนยิ มใชปุยชวี ภาพกนั มาก (ปยุ ทไ่ี ดจากสงิ่ มชี วี ิตทง้ั พชื และสตั ว) ▶ ปน ีฝ้ นตกนอย ชาวนาควรงดทำนาปรงั (การทำนาในฤดแู ลง นอกฤดูทำนา) ´Ñ§¹Ñé¹ ã¹¡ÒÃ㪌ÀÒÉÒ¨§Ö ¤ÇÃÊѧࡵ ¡ÒÃ㪶Œ ŒÍ¤ÓáÅÐÈ¡Ö ÉÒ¤ÇÒÁËÁÒ à¾è×Í·¨Õè Ðä´Œ¹Óä»ãªÍŒ ÂÒ‹ §¶Ù¡µŒÍ§¹Ð¤Ð ¤ÃѺ¤³Ø ¤ÃÙ ¤Ð¤³Ø ¤ÃÙ ภาษาไทย ๖ ๑๘๙

¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ·Õè ñ ๑. เขยี นอธบิ ายระดับของภาษาท่กี ำหนดลงในชอ งวา ง ๑) ภาษาแบบแผน ..ภ...า...ษ....า..ท....ีย่...อ....ม...ร...บั....ก....นั ....ว...า ..เ..ป...น.....ภ...า...ษ....า..ท....่ีถ....ูก...ต....อ...ง...ด....งี...า...ม....................... ..แ...ล...ะ...ใ..ช...ใ..น.....ร...ะ..ด....ับ....พ....ิธ...ีก....า..ร...แ...ล....ะ..ร....ะ..ด....ับ....ท...า...ง...ก....า..ร.................................. ๒) ภาษากึง่ แบบแผน ..ภ...า...ษ....า..ท....ใ่ี..ช...ใ...น....ก....า..ร...ส....น.....ท...น.....า..ท....ต่ี....อ ...ง...ร...กั....ษ....า..ม....า..ร...ย....า..ท.......เ.ช...น............. ..ก....า..ร...อ....ภ...ปิ....ร...า...ย......ก...า...ร...เ..ข...ยี ...น....ห....น....ัง...ส....ือ......ก....า..ร...เ..ข...ีย...น....บ....ท....ค....ว..า...ม.......... ๓) ภาษาปาก ..ภ...า...ษ....า..ท....่ีเ..ป...น.....ภ...า...ษ....า..พ....ูด....ม...า...ก...ก....ว...า..ภ....า..ษ....า...เ.ข...ยี...น.......ร....ะ..ด....ับ....ภ...า...ษ....า....... ..เ.ป....น....ก....ัน....เ..อ...ง......เ..ช...น.......ภ...า...ษ....า..ท....ใ่ี..ช...พ....ดู....จ...า...ต...ดิ....ต....อ...ก....นั ....ใ..น....ช...ีว...ิต............. ..ป...ร....ะ..จ...ำ...ว...นั ........................................................................................................ เฉฉบลบั ย ๒. วิเคราะหระดบั ของภาษาที่กำหนด แลว เตมิ คำลงในตารางใหถูกตอ ง ภาษาแบบแผน ภาษากง่ึ แบบแผน ภาษาปาก ๑) นายกมล คณุ กมล................................................................ กมล กบาล................................................................ ๒) ศรี ษะ หวั ๓) รับประทาน.................................................... ยดั , ซัด กิน อ๊ัว ๔) ขาพเจา กระผม.................................................... ................................................................ ๕) หมอ มราชวงศ (หญงิ ) คุณหญิง................................................................ หมอม................................................................ ๖) บดิ า.................................................... เตย่ี , พอ................................................................ ๗) ..........เ..ป....น.....อ...ย....า...ง...ไ...ร............... คุณพอ เปน ไง................................................................ เปน ยังไง ถมถดื ๘) มาก มากมาย.................................................... ................................................................ มือถอื ๙) ..โ...ท....ร....ศ....ัพ....ท....เ..ค....ล....่อื....น.....ท....ี่.... ..............โ...ท....ร...ศ.....ัพ....ท....ม....อื ...ถ....ือ................ เจง................................................................ ๑๐) เสียหาย.................................................... ชำรดุ ๑๙๐ ภาษาไทย ๖

เบกิ ฟา วรรณกรรม สมบัติผูดี เชาวันหยุดวันหนึ่ง คุณครูทิฆัมพรมาโรงเรียนแตเชาตรู เพราะวันน้ี นักเรียนช้ัน ป. ๖/๑ บางสวนนัดกันมาจัดปายนิเทศ คุณครูจึงมาคอยดูแล นักเรียน กอนที่นักเรียนจะเดินทางมาถึง คุณครูทิฆัมพรไดยินเสียงแมคาสองคน ทะเลาะกันท่ีบริเวณขางรั้วโรงเรียน ท้ังคูดากันดวยถอยคำหยาบคายไมนาฟง อยูสักครูก็เงียบเสียงไป คุณครูทิฆัมพรรูสึกวาคนสมัยนี้ไมคอยมีคุณสมบัติของ ผูดีกันมากขึ้น เธอคิดวานาจะดี ถาสอนใหเด็กๆ มีสมบัติผูดีตั้งแตอายุยังนอย เพ่ือจะไดติดเปนนิสัยไปตลอด เธอจึงนั่งพิมพหนังสือเลมเล็กเร่ือง สมบัติผูดี เพื่อท่ีจะไดแจกจายใหนักเรียนอานแลวปฏิบัติตาม และน่ีคือหนังสือเลมเล็ก เฉฉบลบั ย ที่คุณครทู ิฆัมพรจดั พิมพข้ึน สมบตั ิผดู ี เรื่อง “สมบัติผูดี” น้ี นำมาจากหนังสือช่ือ “สมบัติของผูดี” ของกรมวิชาการ กระทรวงศึกษาธิการ ซ่ึงจัดทำคำอธิบายเพิ่มเติมจากท่ีเจาพระยาพระเสด็จสุเรนทราธิบดี เรยี บเรียงไว แลวใชป ระกอบการเรียนในช้ันประถมศึกษา ตัง้ แตป  พ.ศ. ๒๕๐๔ ถงึ แมจะ ผา นมานานแลว แตขอปฏบิ ตั ิตา งๆ ยังใชไดอยใู นปจจบุ ันทัง้ ส้ิน สมบตั ขิ องผูดี แบงหัวขอ เปน ๑๐ ภาค แตละภาคจัดเปน ๓ หมวด คอื กายจรยิ า วจีจริยา และมโนจรยิ า รวมทั้งหมดมี ๑๘๒ ขอ สว นท่นี ักเรียนจะไดศ ึกษามเี พยี ง ๑๖ ขอ ถึงแมจะเปนเพียงแคสวนหน่ึง แตก็สามารถชวยใหนักเรียนท่ีตั้งใจปฏิบัติตามนั้น ไดชื่อวา มีคุณสมบัตขิ อง “ผดู ”ี ได ภาษาไทย ๖ ๑๙๑

กายจริยา ๑. ผดู ยี อ มไมใ ชก รยิ าขา มกรายบคุ คล เชน เม่ือเดินเขาใกลใครก็หลีกไปในระยะ ที่พอเหมาะ ไมยกมือยกเทาใหกระทบผูใด ไมช้ีมือหรือยกมือผานใครหรือขามศีรษะใคร ไมวาเขาจะนั่ง นอน ยืน หรือเดิน ไมควร เหยียดเทาใสใคร เมื่อผูใหญนั่งอยู ถาเดิน เฉียดตอ งคลานไป หรือเดนิ กมหลังไป ๒. ผูดียอมไมอึกทึกในเวลาประชุมสดับตรับฟง หมายความวา ขณะที่ผูอื่นกำลังฟง อะไรอยู เชน กำลังฟงครูสอน ฟงปาฐกถา ฟง พระเทศน กำลังดูละคร ฟงดนตรี เปน ตน ตองไมพูดไมคุยกัน หรือไมทำเสียงดังตึงตัง หรือเคาะโตะเคาะพื้นใหมีเสียง เปนที่รำคาญ แกผ ูอื่น เฉฉบลับย ๓. ผูดียอมใชเส้ือผาเคร่ืองแตงกายท่ีสะอาดและแตงโดยเรียบรอย หมายความวา เสื้อผาเครื่องนุงหมนั้นจะเปนชนิดใดก็ตามตองระวังไมใหเหม็นสาบจนเขาใกลใครก็เปนท่ี รำคาญของคนทั้งหลาย การแตงกายก็ตองนุงหมใหสมสวน เปนนักเรียนก็ตองแตงกาย อยางนักเรียน เปนเด็กก็ตองแตงอยางเด็ก ไปงานอะไรก็ตองแตงใหเหมาะแกงานนั้นๆ ไมปลอยใหม อี ะไรนา รังเกยี จ เชน เปรอะเปอน สกปรกโสมม หรอื ผิดระเบยี บ ตองแตง ตัว ใหเรียบรอ ยตามโอกาสนน้ั ๆ ๔. ผูนอ ยยอมเคารพผใู หญก อ น หมายความวา ในการแสดงความเคารพ ตอกันและกัน ผูนอยตองเคารพผูใหญกอน แลวผูใหญจึงรับเคารพภายหลัง เชน เม่ือได พบกัน ผูนอยตองแสดงความเคารพผูใหญ เชน ไหวกอนแลวผูใหญจึงรับไหวภายหลัง ขอน้ีหากอยูในเคร่ืองแบบอยางไร ในท่ีเชนใด ตอ งทำใหเหมาะแกก าลเทศะ ๑๙๒ ภาษาไทย ๖

๕. ผดู ียอ มไมถวงเวลาใหผ อู ่นื คอย หมายความวา ในการนัดหมายเพ่ือทำการอยางใด เฉฉบลับย อยางหน่ึง ตองทำตนใหเปนคนตรงตอเวลา ถาทำตนใหเปนคนผิดเวลาแลว ยอมจะทำให ผอู ่นื ตอ งเดือดรอนรำคาญดว ย และอาจเสยี งานนั้นๆ ได ในบางกรณี พลาดเพยี งนาทเี ดียว กอ็ าจตอ งเสียงานหรือตองเสยี เวลาไปหลายวนั กไ็ ด ดังนั้นจงึ ควรเปน คนตรงเวลาเสมอ ๖. ผูดียอมไมเที่ยวขอหรือดูสมุดพก หรือสมุดจดรายงานบัญชีของผูอื่น ซ่ึงตนไมมี ธรุ ะเกี่ยวขอ งเปนหนาที่ หมายความวา สมดุ พกน้ันตามปรกตเิ ขาจดเร่ืองตางๆ เปนสว นตวั หรือเปนสวนที่เจาของจะตองกำหนดจดจำไวเปนพิเศษ หรือสมุดจดรายการบัญชีส่ิงตางๆ ทั้งรับทั้งจายอันเปนสวนตัวของเขา ไมควรขอเขาดู หรือไมควรไปเท่ียวหยิบดูเฉยๆ ตอง ยับยัง้ ชัง่ ใจอยาเผลอไปทำเขา จะเปนการเสยี มารยาทอยางยง่ิ ๗. ผูดียอมไมพักหาความสบายกอนผูใหญหรือผูหญิง หมายความวา การอยูรวมกัน เปนหมูในคณะ ทานที่เปนผูใหญกวาก็มี ทานท่ีเปนผูหญิงก็มี ผูนอยหรือผูชายตอง ไมหาความสบายกอนผูใหญหรือผูหญิง เชน ในการรับประทาน ตองชวยใหผูใหญและ ผูหญิงไดร บั ประทานกอ นจึงรบั ประทานภายหลงั ดงั นเี้ ปนตน ยอ มเปนการควร วจจี รยิ า ๑. ผูดียอมไมสอดสวนวาจาหรือแยงชิงพูด หมายความวา ขณะท่ีผูอ่ืนกำลังพูดอยู ไมพูดสอดแทรกขึ้นในขณะนั้น ตองรอใหทานพูดจบเสียกอน หากจำเปนจะตองพูดก็ตอง ใหจบระยะหนง่ึ แลว ขอโทษกอนจึงพดู ไมชงิ พูด ไมแขง กนั พูด ไมพดู พรอมกัน ๒. ผูดียอมไมใชถอยคำอันหยาบคาย หมายความวา ไมวาจะพูดกับใคร ในเวลาใด ในสถานทใ่ี ด ดว ยเรอ่ื งอะไร ตอ งพดู ใหน ำ้ เสยี งสภุ าพ นมุ นวล ออ นหวาน จบั ใจ สบายหผู ฟู ง ๓. ผดู เี มื่อทำพลาดพลง้ั ส่ิงใดแกบ ุคคลผูใด ควรออกวาจาขอโทษเสมอ หมายความวา เมื่อเราตองอยูรวมกับคนหมูมาก เราอาจกระทบมือกระทบเทากันบาง เม่ือพลาดพล้ังไป เชนนนั้ กต็ องกลาวคำขอโทษทุกครงั้ จงึ จะเปนการสมควร ๔. ผูดีเม่ือผูใดแสดงคุณตอตนอยางไร ควรออกวาจาขอบคุณเสมอ หมายความวา เมื่อมผี หู นง่ึ ผใู ดชวยเหลือเราดว ยประการใดๆ กต็ าม ในทางที่น้นั เราตองกลาวคำขอบคุณ เชน เขาใหที่นั่งเรา เขาใหทางเราหรือเขาเอ้ือเฟอเผื่อแผแกเราอยางไร เราตองกลาว ขอบคุณเขาทกุ คร้งั จงึ จะเปน การสมควร ภาษาไทย ๖ ๑๙๓

๕. ผูดียอมไมพูดใหเพื่อนเกอกระดาก หมายความวา เมื่อพบเพ่ือน แมรูเร่ืองของ เพื่อนวาเปนอยางไรหรือผูน้ันเกิดพลาดพล้ังอยางใดข้ึน ก็ไมควรพูดใหเพ่ือนตองเกอหรือ กระดาก พึงพูดจาดวยอาการอันย้ิมแยมแจมใส ผูกใจกันอันเปนที่ต้ังแหงความรักใคร อนั สนทิ สนม จงึ เปน การสมควร มโนจริยา ๑. ผูดียอมไมบันดาลโทสะใหเสียกิริยา หมายความวา ตองไมแสดงความเดือดดาล ฉุนเฉียวพลุงพลานดวยอำนาจโทสะ ตามปรกติเราอยูกันเปนหมูเปนคณะ เปนครอบครัว เปน บา น เปน เมอื ง คนทอ่ี ยรู วมกนั เชน นตี้ อ งมกี ระทบกระทงั่ กนั บา งเปน ธรรมดา เขา ทำนอง ท่วี า ลน้ิ กับฟนยอ มกระทบกนั บางเปน ธรรมดา เม่อื เปน เชน นี้เราก็ตองอดทน เมื่อไดป ระสบ อารมณที่ไมพอใจอยางใดอยางหน่ึง เชน เม่ือถูกเขาดาวาเสียดสีกอนที่จะตอบตองคิด เสยี กอ น โบราณทา นสอนวา ใหน ับสิบเสยี กอ นจึงคอ ยตอบ น้ีกเ็ ปนเคร่อื งเตอื นใจไดอยางดี ๒. ผูดียอมเคารพยำเกรงบิดามารดาและอาจารย หมายความวา บุคคลผูสรางชีวิต ของเรา เทาที่เราเกิดมาคร้ังน้ี ก็มีเพียงสองคนเทาน้ัน ทานท้ังสองคือ พอกับแมท่ีเปน ผูมีความรกั ตอ เราจรงิ ๆ เปนผูสรา งชวี ิตและรางกายเราโดยแท ถดั จากนัน้ ก็มีบคุ คลทีม่ คี ณุ เฉฉบลับย ควรเคารพ คือ ครูบาอาจารย ซ่ึงเปนผูสรางชีวิตเราในฝายวิชาความรู วิชาความรูที่มีอยู ในตัวเรานี้ ตั้งตนแตอานเขียนได คิดเลขได ตลอดถึงมีวิชาทำมาหากินไดนี้ ก็เพราะ ครูบาอาจารย บุคคลเหลานี้เราตองเคารพยำเกรง ไมวาในท่ีใดๆ ไมวาในเวลาใดๆ ไมวา ในเรอื่ งใดๆ ทั้งสน้ิ แมวา ทานผูน ัน้ จะอยูในภาวะอยา งไรก็ตาม เรามีทางเดียวทจี่ ะพึงปฏิบตั ิ ตอ ทาน คือ มคี วามเคารพยำเกรงในทา นเทา นน้ั อยางนจี้ งึ สมควร ๑๙๔ ภาษาไทย ๖

๓. ผูดียอมรูจักเกรงใจคน หมายความวา ตามปรกติคนเราไมควรบกวนผูอ่ืนเขา ไมว าผนู ั้นจะเปน ใครๆ กต็ าม หากมีความจำเปน จะตองรบกวนก็ใหร ูความพอเหมาะพอควร ถึงเขาใหโอกาสก็ไมควรทำเกินพอดี เชน จะขอสิ่งของเขาก็ไมควรขอของท่ีเขารัก จะขอ สิ่งใดตองใหเจาของยินดีให และเม่ือเขาใหแลวจะไมทำใหเขาตองเดือดรอนในส่ิงน้ัน คือ ไมท ำใหเขาขาดแคลนยากจนลง ดงั น้ีเปนตน จึงเปน การสมควรแท ๔. ผูดียอมไมเพลิดเพลินจนละเลยใหการเสีย หมายความวา ตามปรกติคนเรานั้น วันหน่ึงๆ จะทำอะไรไปอยางเดียวก็ไมได ตองแบงเปนเวลากิน เวลานอน เวลาพัก เวลา เลน เวลาทำงาน ตามควร เวลาเหลาน้ีจำตอ งแบงใหถ กู สว น อยาใหเสยี สวนใดสว นหน่ึงได ถึงเวลาทำงานก็ตอ งทำงาน ถึงเวลาพักเลน กต็ องพักเลน แตจ ะเลนเพลิดเพลนิ จนลืมตัวเสีย การงานก็ไมเปน การสมควร คุณครูทิฆัมพรหวังวา เมื่อนักเรียนของเธอไดอานหนังสือเลมเล็ก เรื่อง สมบตั ผิ ูดี นแี้ ลว จะยดึ ถือและนำไปปฏบิ ตั ิจนติดเปน นสิ ัยตอไปในอนาคต เฉฉบลบั ย ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ·Õè ò ๑. ฝก อา นออกเสียงบทอานจนอา นไดค ลอ ง และหาความหมายของคำตอ ไปน้ี กราย สดับ ตรบั สมสว น เกอ กระดาก และโทสะ ๒. ตอบคำถามจากเรอ่ื งทอ่ี าน ดังนี้ ๑) สอนผมยูดกั าีบเรหงตั ียไมิผรนาดู คยี ดิถไวปงึ าคปจขนระ้ึนะทนย่ลีอำกุ กัคยตษณุูกใณชคบั ใ าะนดอหชลุยรวี าือยติงขพปไอ รนิรคะแิจิดจลทขำะวอีไ่ นนัดงักจไผดเารูส กอียกยอนาานคงรดิไอรวาบานตา วงนรรเอณงกเปรรนมผเดู รีหือ่ งรือไม ๒) ๓. เขียนแผนผงั ความคิดสรปุ เร่อื ง สมบัติผูด ี ลงในสมุด ภาษาไทย ๖ ๑๙๕

จดจำการใชภ าษา การพูดโนมนาวใจในโอกาสตางๆ ¡Òþ´Ù â¹ÁŒ ¹ŒÒÇ à»š¹¡Òþ´Ù Å¡Ñ É³Ðã´ ã¤Ã·ÃÒººÒŒ §¤ÃºÑ การพูด เปนการถายทอดความรู ความคิด อารมณ ความรูสึก และ ประสบการณจากผูพูดไปยังผูฟงผานทางถอยคำ สีหนา แววตา และน้ำเสียง การพดู ในโอกาสตา งๆ ผพู ูดตอ งพจิ ารณาถงึ บคุ คลทเี่ ราจะพดู ดวย รวมท้งั เวลา และสถานท่ีทพ่ี ดู เลอื กใชถ อยคำและวิธกี ารพดู ใหเหมาะสม การพูดโนม นา วใจ หมายถึง การพดู เชญิ ชวน เกล้ียกลอม ชักจงู ใหผูฟง เฉฉบลบั ย เกดิ ความเชอ่ื ถอื ศรทั ธา มคี วามคดิ เหน็ คลอ ยตาม และปฏบิ ตั ติ าม เชน การพดู โฆษณาหาเสียง การพดู รณรงค การพดู เชญิ ชวนใหปฏิบตั ิตาม การพดู ชักจูงให เปลย่ี นแปลงทัศนคติ การพดู ปลกุ เรา ใหเกดิ ปฏกิ ิรยิ าตางๆ เปนตน หลักในการพูดโนมนา วใจ สามารถปฏิบตั ไิ ด ดังน้ี ๑) กำหนดจดุ มงุ หมายในการพดู ใหช ดั เจน เชน ตอ งการใหผ ฟู ง เกดิ การ เปลี่ยนแปลงอะไร หรือตองการเชญิ ชวนใหผ ูฟง กระทำสง่ิ ใด ๒) จดั ลำดบั เน้ือหาที่จะพูด โดยแบงเปน ๑. บทนำ พูดในลักษณะของการเรียกรอ งและดึงดดู ความสนใจ ๒. เนอื้ เรือ่ ง ควรเลือกเนื้อหาท่ีเก่ียวของและเปนประโยชนกับผูฟง ไมค วรนำเรือ่ งไกลตัวมาพดู เพราะผฟู ง อาจไมส นใจฟง ๓. บทสรุป พูดเนนย้ำใหผูฟงมีความรูสึกคลอยตามส่ิงท่ีผูพูด ไดพดู ไปแลว โดยอาจใชบ ทประพนั ธ หรอื คำคมมาประกอบดวย ๑๙๖ ภาษาไทย ๖

๓) วิธกี ารพูด พดู ดวยความตง้ั ใจ ใชน ้ำเสียงใหหนกั แนน จรงิ จงั และใช ภาษาในการพดู ทำนองเชญิ ชวน หรอื วิงวอนใหปฏบิ ัตติ ามมากกวา การบงั คับ ตัวอยาง การพูดโนมนาวใจในโอกาสตา งๆ การพูดเชิญชวนใหมาเทีย่ วงานนทิ รรศการ สวัสดีคะ ดิฉัน........มีความยินดีท่ีไดทำหนาที่ประชาสัมพันธ การจัดงานนิทรรศการ เฉฉบลับย ทางวิชาการของโรงเรียน ขอตอนรับทุกทานท่ีมาในวันน้ีดวยความยินดีย่ิง งานน้ีทาง คณะกรรมการไดเตรียมจัดงานไวอยางเต็มที่ มีซุมสาระการเรียนรูที่แสดงผลงานของ นักเรียน เชน โครงงานตางๆ การจัดปายนิเทศ เอกสารการเรียนรู ตลอดจนกิจกรรม การแสดงกลางแจงและบนเวทีที่นาสนใจ เชน การฟอนรำ การแสดงประกอบจังหวะ นอกจากนี้ก็มีซุมอาหาร ซุมเครื่องด่ืม ซ่ึงเปนฝมือการประกอบอาหารของนักเรียนกลุม สาระการเรยี นรูการงานอาชีพและเทคโนโลยที ถ่ี ูกหลกั อนามยั งานน้ีทานจะไดพบกับความสามารถของเยาวชนท่ีมุงม่ัน ขยันศึกษา ใฝหาความรู คอยตอ นรับใหค ำอธบิ ายแกทุกทานทีส่ นใจคะ การพูดโนมนาวใจใหล ดการใชถ งุ พลาสติก ในปจจุบันมีการนำพลาสติกมาใชในชีวิตประจำวันมากขึ้น ทำใหขยะมูลฝอยประเภท พลาสติกมีปริมาณเพ่ิมข้ึนทุกป และกอใหเกิดปญหาในพ้ืนที่ฝงกลบขยะมูลฝอย ทั้งนี้ เนื่องจากขยะมูลฝอยประเภทพลาสติกมีปริมาตรสูงเมื่อเทียบกับน้ำหนักและยังสามารถ ทนแรงอดั ไดส งู กวา ขยะมลู ฝอยประเภทอน่ื ถงึ ๓ เทา และใชร ะยะเวลาในการยอ ยสลายนาน ทำใหส้ินเปลืองพ้ืนที่ฝงกลบขยะมูลฝอยน้ันๆ หากนำไปกำจัดโดยการเผาอยางไมถูกวิธี จะเกิดมลพิษทางอากาศ ซึ่งเปนอันตรายตอสุขภาพ ดังนั้น แนวทางหนึ่งที่สามารถแกไข ปญหาดังกลาวได คือ การลดปริมาณขยะมูลฝอยประเภทพลาสติกท่ีแหลงกำเนิดที่สำคัญ เชน หางสรรพสินคา รานสะดวกซ้ือ รานอาหาร เปนตน แลวหันมาใชถุงหรือกระเปาผา แทนถงุ หวิ้ พลาสติก เพราะสามารถนำกลับมาใชไ ดอ ีก ซ่งึ หากทุกคนตระหนักที่จะประหยัด และใชท รพั ยากรอยา งรคู ณุ คา และชว ยกนั ใหก ารแนะนำและใหค วามรคู วามเขา ใจ เราทกุ คน ก็จะไดมีโอกาสรวมกันรักษา รักษโลกใบน้ีใหอยูกับเรา กับลูกหลานเรา กับสรรพสิ่งตางๆ ในโลกใบน้ไี ปอกี นานแสนนาน ภาษาไทย ๖ ๑๙๗

การพดู โฆษณาหาเสยี งในการเลือกต้งั ประธานนักเรียน ถาชอบผม ไววางใจผม ขอใหเลือกผม เพราะผมจะทำใหโรงเรียนของเรามีช่ือเสียง และพฒั นามากข้ึนท้ังดานการเรียน และการกีฬา โรงเรียนของเราจะเปรมปรีดิ์ ถาเลือกคนดีเปนประธานนักเรียน โปรดเลือกเบอร ๕ ด.ช. สชุ ยั บญุ ภกั ดี ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ·Õè ó จับคูกับเพอื่ น แลว ฝกพดู โนม นาวใจในโอกาสตางๆ ตามสถานการณท ก่ี ำหนด โดยเขยี นขอความท่ีจะพูดลงในชอ งวา ง (ตวั อยา ง) ๑) ถานักเรียนเปน ครู แลวตอ งการใหน กั เรียนชวยดแู ลเพือ่ นทขี่ าเจ็บ นักเรยี นควรพูดวา .................................. เฉฉบลับย ..ค...ร....ูข..อ....ใ..ห....น ....กั....เ.ร...ีย....น....ช...ว ..ย....ด...แู...ล....เ..พ...่อื....น....ด....ว ..ย...น.....ะ..ค....ะ.....ค....ร...รู...วู...า..เ..ป....น....ภ...า...ร...ะ...ห...น.....กั ...ข...อ...ง...เ..ธ...อ............................... ..แ..ต....ค....ร...ดู....แู...ล...ว...ว...า ..เ..ธ...อ...ท....ำ...ไ..ด.... ..เ..พ....ร...า...ะ..เ..ธ...อ...เ..ป...น....เ..ด....ก็ ...ด....ี...ช...อ...บ....ช...ว..ย....เ.ห....ล....อื ...ค....น....อ...่นื....อ....ย...แู...ล....ว............................ ๒) นกั เรียนตองการรณรงคใ หเพอ่ื นๆ เห็นความสำคัญของปาไม นกั เรียนควร พดู วา .................................. ..ป...า...ไ..ม...ค....อื...ช...ีว...ิต......โ...ป...ร....ด...อ....ย...า ..ค....ดิ....ท....ำ..ล....า..ย......ม...า...เ..ถ...อ...ะ...ค....ะ.....ม...า...ช..ว...ย...ก....ัน....ค....น....ล....ะ..ไ...ม...ค....น....ล....ะ..ม...ือ.......................... ..ย...ตุ ...กิ....า...ร...ท...ำ...ล...า...ย...ธ...ร...ร....ม...ช...า..ต....ิ..ห....นั....ห....น....า...ม...า..ช...ว...ย...ก....นั ....ร...กั....ษ....า..ผ...นื....ด....นิ.......น....ำ้.....แ...ล....ะ..ป....า ..ไ..ม.... ..เ..พ....อื่...ท....ที่ ...กุ....ช...วี...ติ .... ..จ...ะ..ไ...ด...พ....่งึ...พ....งิ...ต....อ...ไ...ป......ว...นั ....น....้ีด....ฉิ ...นั.....เ.ร...ิม่....ล...ง...ม....อื ...ป....ล...ูก....ต....น....ไ..ม....แ ...ล...ว......ค...ุณ.....ล....ะ..ค....ะ...เ.ร...ม่ิ....ต...น.....ป...ล....ูก....ห...ร....อื ...ย...งั...... ๓) นกั เรียนไดเ ปนตัวแทนกลาวชกั ชวนเพอ่ื นๆ ใหมาเที่ยวงานเปด โลกการเรยี นรู ของโรงเรียน นักเรยี นควรพดู วา .................................. ๑๙๘ ..ส...ว...ัส....ด....คี ....ร...ับ......ก....ร...ะ...ผ...ม...........ข...อ...ป....ร...ะ..ช...า...ส....มั ...พ....นั....ธ...เ..ช...ิญ....ช...ว...น....เ..พ...ื่อ....น....ๆ.....ท....กุ....ค....น.......ม...า..ร....ว..ม....ง...า..น....เ..ป....ด ...โ...ล...ก....... ..ก...า...ร...ศ....ึก...ษ....า...ข...อ...ง...โ..ร....ง...เ.ร...ยี....น....เ.ร....า..ด....ว...ย...ค....ว..า...ม...ย...นิ.....ด...ี...ว...นั ....น....ีท้....า..ง...ค....ณ.....ะ...ก...ร....ร...ม...ก....า..ร....จ...ดั....เ.ต....ร...ีย...ม....ง...า..น....ไ...ว.... ..ม...า..ก....ม...า..ย......ท...ง.ั้ ..ซ....มุ ...ส....า..ร...ะ..ก....า..ร...เ..ร...ยี...น....ร...ู...แ...ล...ะ..โ...ค...ร...ง...ง...า...น....ต...า...ง..ๆ......ข..อ...ง...น....ก.ั ...เ..ร...ยี ...น......ก....จิ...ก....ร...ร...ม...ก....า..ร...แ...ส....ด...ง..... ..ต...า...ง...ๆ.......แ..ล....ะ...ซ...ุม...อ...า...ห....า..ร....แ..ล....ะ...เ.ค....ร...ื่อ...ง....ด...ม่ื...จ....า..ก....ฝ...ม....อื ...น....ัก....เ.ร....ยี ...น........ร...ับ....ร...อ....ง...ว..า...เ.พ....่ือ....น....ๆ.......จ...ะ..ไ...ด...ร....บั ...ท....ง้ั.... ความรูและความบันเทิงอยางแนน อนครบั ภาษาไทย ๖

¡ÒÃⵌÇÒ·Õ à»š¹¡ÒþٴẺ㴠การโตวาที ã¤Ã·ÃÒººŒÒ§¤Ð การโตวาที เปนการใชคำพูดโตตอบของบุคคล ๒ ฝาย ท่ีตองใชคารม ประกอบเหตุผล เพอ่ื หักลางเหตุผลของอกี ฝา ยหนึ่ง และพยายามใชค ำพูดเพ่ือ โนม นาวจติ ใจของผูฟง ใหมคี วามคิดคลอ ยตาม และสนบั สนนุ เหตุผลของตน การโตว าทเี ปน การแขง ขนั มกี ารตดั สนิ แพช นะ ตามหลกั เกณฑท ก่ี ำหนด สว นประกอบที่สำคญั ของการโตวาที มดี งั นี้ ๑) หัวขอในการโตวาที เรียกวา ญัตติ การเลือกญัตติตองเลือกให เหมาะสม เปน หวั ขอ สน้ั ๆ ไมเ ปน สาเหตขุ องการทะเลาะววิ าท และควรเปน เรอื่ ง สรา งเสรมิ สติปญ ญา ๒) คณะโตวาที ประกอบดวย ประธานการโตวาที ๑ คน ฝา ยคา น และ เฉฉบลบั ย ฝายเสนอ แตล ะฝายจะมีหวั หนา ๑ คน มีผูสนับสนุน ๓-๔ คน ๓) กรรมการ ประกอบดวย กรรมการตัดสินประมาณ ๑-๒ คน และ กรรมการจับเวลาอกี ๒ คน ๔) การจัดท่ีนั่ง ตองจัดใหผูฟงและผูเก่ียวของทุกคนในการโตวาที มองเหน็ กนั อยางท่ัวถึง ๕) การกำหนดเวลาในการโตวาที ควรกำหนดเวลาพูดของแตละคน ตามความเหมาะสม เชน ประธานการโตวาทีกลาวเปดการโตวาที ระบญุ ตั ติ และแนะนำทง้ั สองฝาย ใชเวลาประมาณ ๕-๑๐ นาที กลา วสรุปผลการตดั สนิ ประมาณ ๕-๑๐ นาที หวั หนา แตล ะฝา ยพดู เสนอหรือคา น ฝายละ ๕-๑๐ นาที และกลา วสรุป ประมาณ ๓-๘ นาที ผูสนบั สนุนแตละคนพดู ประมาณ ๓​ -๘ นาที ภาษาไทย ๖ ๑๙๙

ตัวอยา ง การโตวาทใี นญัตติ รถจักรยานดกี วามอเตอรไซค ฝายเสนอ ฝา ยเสนอ หวั หนา ฝา ยเสนอ หัวหนา ฝายคาน ฝายคาน คนท่ี ๒ คนท่ี ๑ ฝายคา น คนที่ ๑ คนที่ ๒ หัวหนาฝายเสนอ ทา นประธานทเ่ี คารพและทานผูมีเกียรติทุกทา น ญตั ตใิ นวนั น้ี คอื รถจกั รยานดกี วา มอเตอรไ ซค ทา นทงั้ หลายคงจะนกึ ออกนะครบั วา รถจกั รยานนน้ั เปน พาหนะคชู พี ของคนไทย เฉฉบลับย มาทุกยุคทุกสมัย และทุกทองที่ ไมวาจะในเมือง นอกเมือง จักรยานใชไดทุกสถานท่ี และ ทุกสถานการณ ไมทำลายมลภาวะของโลกในปจจุบันซึ่งเหลืออากาศบริสุทธ์ิใหเราสูดเพียง นอยนิด และจะไมสรางมลภาวะทางเสยี งอีกตางหาก ดังนั้น จักรยานจะเปนสิ่งท่ชี วยทำให เราไดรักษาสิ่งแวดลอมไดในหลายๆ ดาน อากาศไมเสีย ไมมีเสียงดังรบกวน และท่ีสำคัญ ก็คอื พวกเราสามารถหามาไวใ นครอบครองโดยไมยาก และยงั ไดอ อกกำลังกายอีกดว ย หวั หนา ฝา ยคา น ·‹Ò¹»Ãиҹ·Õèà¤ÒþáÅз‹Ò¹¼ŒÙÁÕà¡ÕÂõԷء·‹Ò¹ ·‹Ò¹·éѧËÅÒ¤§ä´Œ¿˜§½†ÒÂàÊ¹Í ¾Ù´¶Ö§¤Ø³»ÃÐ⪹¢Í§¨Ñ¡ÃÂÒ¹áÅŒÇ㪋äËÁ¤Ð ᵋ´Ô©Ñ¹¤Ô´Ç‹ÒËÅÒ¤¹¤§¤Ô´¤ŒÒ¹Í‹Ùã¹ã¨ à¾ÃÒÐã¹ÀÒÇÐÊѧ¤Áã¹»˜¨¨ØºÑ¹ àÇÅÒ·Ø¡¹Ò·ÕÁÕ¤Ò‹ ÊÓËÃѺàÃÒàÊÁÍ ¶ŒÒÁÇÑ ¶Õº¨Ñ¡ÃÂÒ¹ÍÂÙ‹àÁÍè× äà ¨Ð¶Ö§·ÕèËÁÒ â´Â੾ÒÐã¹àÁ×ͧ«Öè§ÁÕöàÂÍÐáÂÐÁÒ¡ÁÒ ¨Ð¶Õº¨Ñ¡ÃÂÒ¹º¹¶¹¹ãËÞ‹ä´Œ Í‹ҧäà µŒÍ§ÁÍàµÍÏ䫤ÊԤРÍ‹١ÅÒ§¶¹¹¡çä´Œ ᫧«ŒÒ ᫧¢ÇÒ ¶Ö§·èÕËÁÒÂã¹àÇÅÒ ÍѹÃÇ´àÃçÇ ¶ŒÒÁÍàµÍÏ䫤äÃŒ»ÃÐ⪹¤§äÁ‹ÁÕÇÔ¹ÁÍàµÍÏ䫤ÍÂÙ‹·Ø¡«Í ᵋÊѧࡵãËŒ´Õ ÂѧäÁÁ‹ ÕÇÔ¹¨¡Ñ ÃÂÒ¹àŹФР¤§¨Ð໚¹à¤ÃÍè× §Â¹× Â¹Ñ ä´ÇŒ Ò‹ ÁÍàµÍÏ䫤´ ¡Õ ÇÒ‹ ¨Ñ¡ÃÂҹṹ‹ ͹ ๒๐๐ ภาษาไทย ๖

¡¨Ô ¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ·Õè ô ใหนักเรียนในชนั้ รว มกนั วางแผนจัดการโตวาที โดยปฏบิ ตั ิ ดังน้ี ๑) เลือกตัวแทนออกมาเปน ผโู ตว าที ทั้งฝายเสนอและฝายคาน อยางละ ๓ คน เลือกประธานการโตวาที และคณะกรรมการ ๒) ชว ยกนั คิดญตั ตใิ นการโตว าที ๓) ปฏบิ ตั ิการโตว าที ๔) เขียนบนั ทึกการโตว าทตี ามหวั ขอท่ีกำหนดใหล งในสมดุ การโตวาที ญัตติ ....................................................................................................................................................... วนั ที่ เดอื น พ.ศ................................................ ........................ ......................................... .................................. รายชอื่ ผเู ขารว มรายการ เฉฉบลับย ประธาน▶ ........................................................................................................................................................................ กรรมการ ไดแ ก▶ .................................................................................................................................................... ฝายเสนอ ไดแก▶ ................................................(..เ..ข...ยี....น...ร...ะ..บ....ุต...ำ...แ....ห...น....ง...)......................................................... ฝายคาน ไดแ ก▶ ...................................................(..เ.ข....ยี...น....ร..ะ...บ....ุต...ำ...แ...ห....น...ง...).......................................................... ขอมูลของฝายเสนอ ข้ึนอยูกบั ดุลยพินจิ ของผสู อน▶ ........................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................... ขอ มูลของฝายคาน▶ ............................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................................... ผลการตัดสนิ▶ ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................... ภาษาไทย ๖ ๒๐๑

¡¨Ô ¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒäԴ มฐ./ตัวชว้ี ัด ๑. เติมคำลงในชอ งวา งใหถูกตอ งกับระดับบุคคล (ตัวอยา ง) ท4.1 (2) ๑) พระบาทสมเดจ็ พระเจาอยูหวั ประทบั......................................... ณ พระราชวงั ไกลกังวล ๒) นายพราน ยงิ......................................... นก ๒ ตวั ดวยปน ๓) พอเรียกลูกๆ กิน......................................... ขาวเยน็ ดวยกนั ๔) นลิน โดยสาร......................................... รถไฟไปกรงุ เทพมหานคร ๕) นายกรัฐมนตรี เดนิ ทาง......................................... เยี่ยมเยือนประชาชนในภาคใต ๖) บิดา มารดา ตองการให บตุ ร......................................... ศกึ ษาในระดับสงู ๗) พระภิกษุ ฉัน......................................... เพลท่วี ดั ๘) คุณลงุ หกลม......................................... แขนหักจนตองเขา เฝอ ก ๙) แอนชวนเพ่อื นๆ ไป ดู......................................... หนังเร่ือง บุญชู ไอเลิฟสระอู เฉฉบลบั ย ๑๐) ลูกเสอื ตาง กระหาย......................................... นำ้ เมือ่ ออกเดินทางไกล ๒. แตงประโยคโดยใชภาษาของกลุม บุคคลตางๆ ตามทีก่ ำหนด มฐ./ตัวชว้ี ัด ๑(ต) ัวอวยงกางา)รแพทย ➠ ....แ...ม....พ....า...น.....อ...ง....ไ..ป.....ฉ....ดี ....ว...คั....ซ....ีน....ท.....ีอ่ ...น.....า...ม...ัย............................................................. ท4.1 (2) ๒) วงการศกึ ษา ➠ ....ด....น.....ัย...ล.....ง...ท....ะ...เ..บ....ีย....น....เ..ร....ยี ...น........๒....๐.......ห....น.....ว ..ย....ก....ติ................................................ ๓) วงการธุรกจิ ➠ ....น.....า...ย...ท....ุน.....เ..ท....ค....โ...อ...เ..ว...อ....ร...ก.....ิจ...ก....า...ร....ท....้ัง...ห.....ม...ด...................................................... ๔) วงการเกษตร ➠ ....ล....งุ....ท....อ...ง....ก....อ....น....ใ...ช...ป....ุย....ช...วี...ภ....า...พ....ใ...น....น.....า...ข...า...ว..................................................... ๕) วงการนักขา ว ➠ ....ส....ร....ย....ุท....ธ...ย....งิ ...ค....ำ...ถ....า...ม....เ.ฉ.....ีย...บ....ค.....ม...ก....ับ.....แ...ข...ก....ร....บั....เ..ช...ิญ....................................... ๖) วงการนกั มวย ➠ ....ป....ง....ป....อ...ง....เ..ป....น....ร....า...ช...า...แ...ห....ง....ส....งั...เ..ว...ยี....น....ผ....า...ใ..บ...................................................... ๗) วงการนกั แสดง ➠ ....แ...อ....น........ท....อ....ง...ป....ร....ะ..ส.....ม.......ต....ีบ....ท....แ....ต....ก....ก....ร....ะ..จ....ุย....ท....กุ ....เ..ร...อ่ื....ง............................. ๘) วงการนักกฬี า ➠ ....ซ....ิโ..ก....ห....นั.....ไ...ป....ค....า...แ...ข...ง....ท....เ่ี ..ว..ยี....ด....น.....า...ม..................................................................... ๙) วงการนกั รอง กอ็ ตโชวลกู คอเอาใจแมยก➠ ............................................................................................................................................ ๑๐) วงการนกั การเมือง ➠ .......ส.......ส..........ใ...น.....พ....ร....ร...ค....ห....ล.....า..ย....ค....น.....น.....ยิ ...ม....ก....นิ.....เ.ก....า...เ..ห....ล....า...................... ๒๐๒ ภาษาไทย ๖

๓. อา นสถานการณที่กำหนด แลว เขยี นบอกถอยคำท่คี วรพูดจากสถานการณ มทฐ3./.ต1วั ช(5ี้ว)ัด และแสดงบทบาทสมมุติ (ตัวอยาง) เฉฉบลบั ย ๑แอพ).ว..ลา.อ....ค..ดูัน...ร..ถ..ห..เ.วย.......ธ..ณุ.ัโบ.....น..า.รู..นา...น..อ.........ป.นับแ..ร.ี้ท...ั..ท..กม.......ม...มร..ัป...กำ....ีบ่...เ.น..ข...ะ.ง..ื้.อ.ร..เ.ร....าอ..ท...าา.....ระ..เี...นย.....งน.ว...า.ยที.ย.........ฉ...นจ.น.อ....เ็.นา...น.....ส...ะัน....นย..อต....ท.....ช....ร.....าทา...อ..อ.....ี่บ...็.จ.วหง.....าำ.........ง..า.แไ..น.กห.า.........ร..ก..ลน..ร....บัา..เ.............วรพาเ.......ข...ส........เ..ร..น.า..่ือ.ย......ร....ว.เ..ช......ั็นก.ธ..น..็จ.อ..........ว...อ.เ...ด..รม.......ร.....อน......อ.ว...ค..ี.ยา.....ย....ย.ย.เ........ุทน.ณ....า.พ.ก....น........เ..จ...ำ....ันพพ...ื่..ะ.อ.......ะร.........่ิ.งอก.....นใ....า.แ....ร..ข.ชอ......ย.ล.ร....อีบ....นภ....ั....วงบ...ง..ก......น.า.เ...า......ฉ..ด..ป.......ล...ษ..จ......น..ะ.เ.......ั.น.แ.ีย๋........ห๒ัร.บ..จะ.....า.........ท....ว..ต.....แ.จ..ะ.ะ...ใ.น็เ..).........แ....ล..ี่..นบ.ทง...ะ.ตท.....ย......พ..ล..ถ.......ไค..ย......ำ.ก..งาา........า..ป...ะ.า...ษิ.ใ..น..ำ.เ..ค.....น.า...ช....สน..หน....ส....ข.....ภ.....ะรำ..วี............เ.พ..กั.....ง.ว...ิต.ข..ป.ัย............ต.เ.ัญ....จ.ว..นข..ร......ิด....ญัะ....ยีอเ.ค.......อพ.......น.ง..ว.น..ับ.เ......อื่ย.ป...ไา....ส....ป....ดราอ.น..........น้ิ.าณ.เ...รย....พ..ส..ง....บัค....า....ร.ิษ.พ........ิดมง..ง........แต....ไ.ค...อ....ก..ร...ดิ.....ใ..บ....ต....ห.........ห...นน.....เ..........ย.ม...ัก...........า..า....เ........วร...ย.........ีย.ช.....ใ..........หน.น...... ๓) ถานักเรยี นตองการโฆษณาสินคาของดขี องชุมชน นกั เรียนจะใช คำโฆษณาวา อยางไร ..ก....า...ล....ะ..แ....ม...เ..ส.....ว..ย.......แ....ม...ส.....ุร...ยี.... ...ช...มุ....ช...น.....ด....อ...น.....ห....อ....ย...ล....า...ย.......ห....ว...า...น........ม....ัน.......ห.....อ...ม.......อ....ร...อ....ย................................. ..ร...า...ค....า...ย....อ ...ม....เ..ย...า......ท.....ำ..ใ...ห....ม....ๆ ......ท....กุ....ว...นั........ไ...ม....ใ..ส.....ส ....า...ร...ก....ัน.....บ.....ดู .......ส....น.....ใ..จ....ต....ิด....ต....อ.......๐....-...๓....๔....๑...๑...-...๑....๕....๕....๖..... ภาษาไทย ๖ ๒๐๓

๔. ตอบคำถามจากการศึกษาเรอ่ื ง โตว าที มทฐ3./.ต1ัวช(5้ีว)ดั ๑) ส่ิงสำคญั ที่สดุ ในการโตวาทีคืออะไร ..ก....า...ร...ใ...ช...เ..ห....ต....ผุ....ล....ใ...น....ก....า...ร....ห....กั ....ล....า ...ง...ซ....่งึ ...ก.....ัน....แ....ล....ะ..ก....นั.....ข...อ....ง...ฝ....า...ย...เ..ส....น.....อ....แ...ล....ะ...ฝ...า...ย....ค....า...น...................... ..โ..ด....ย....ต....อ....ง...ฝ....ก....ใ...ห....ร ...จู....กั....ย....อ...ม....ร....ับ....ใ...น....เ..ห....ต....ผุ....ล....ข...อ....ง...ผ....ูอ...่ืน................................................................................. ๒) หวั ขอ ในการโตว าทีเรยี กวา อะไร ญตั ติ..................................................................................................... ๓) การตัดสินการโตวาทีใหฝ ายใดฝายหน่ึงเปนผูช นะนัน้ กรรมการดูจากอะไร ๑. เหตุผลของแตล ะฝา ย............................................................................................................................................................................................... ๒. วิธกี ารพูด............................................................................................................................................................................................... เฉฉบลบั ย ๔) จากญัตติ “ในเมืองดีกวาชนบท” ฝายเสนอไดนำเสนอวา ในเมือง ยอมดีกวาชนบทแนน อน เพราะในเมืองน้ันมีความสะดวกสบาย นึกอยากจะ ใชอะไรก็ได จะซ้ือจะหาสิ่งใดก็สะดวก มีรานคาอยูท่ัวไป อยากรับประทาน อาหารประเภทใดก็สามารถเลือกไดตามใจชอบ ไมตองไปเก็บผักหาปลา ที่กวาจะไดกินแสนลำบาก ไปไหนมาไหนก็แสนงายดายเรียกมอเตอรไซค ข่ีไปสง เดยี๋ วเดียวก็ถึง ไมตอ งไปขคี่ วาย ถานักเรยี นเปนฝา ยคา น นกั เรยี นจะตอบโตฝ ายเสนออยางไร ..ท....า...น....ป.....ร...ะ...ธ...า...น.....ท....เ่ี..ค....า...ร...พ.....แ...ล....ะ...ท....า...น....ผ....มู....ีเ.ก....ีย....ร....ต....ทิ ....กุ....ท....า...น........ท....า...น.....ท....ั้ง...ห....ล....า...ย....ค....ง...ไ...ด....ฟ....ง.............. ..ฝ...า...ย....เ..ส....น.....อ...พ.....ดู ....ถ....ึง...ข...อ....ด....ขี...อ...ง....ใ...น....เ..ม....ือ...ง....ก....นั....แ....ล....ว......แ...ต....ผ....ม....ค....ดิ ....ว...า...ห....ล....า...ย...ท....า...น.....ค....ง....ค....ิด....ค....า...น........ ..อ...ย....ูใ...น....ใ...จ.......เ..พ....ร...า...ะ...ท....ุก....ว...ัน.....น.....้ใี ..น.....เ..ม...ือ....ง...จ....ะ...ม...แี....ต....ม...ล.....พ....ิษ....ต....า...ง...ๆ.......ม....า..ก.....ม...า...ย.......ท....ัง้...ค.....ว..ัน..................... ..จ...า...ก....ท.....อ...ไ...อ....เ.ส.....ยี ...ร....ถ....ย...น.....ต.......น.....้ำ...เ..น....า......แ....ล....ะ..ร....ถ....ย...ัง....ต....ดิ....อ....กี ....ด....ว...ย.......น....อ....ก....จ....า...ก....น....โี้...จ....ร...ผ....รู...า...ย.......... ..ก....ม็....า..ก........ผ...ูค.....น....เ..ห....น็.....แ...ก....ต....วั......แ....ต....ใ..น.....ช...น.....บ....ท.....อ...า...ก....า...ศ....ก....็ส.....ด....ช...่นื........ผ...คู.....น....ม....นี.....ำ้ ..ใ...จ....ไ..ม....ต....ร....ี .............. ..ต....อ....ก....ัน........ด....งั ...น.....้ัน....ช....น....บ.....ท....ต....อ....ง...ด....กี....ว...า...ใ...น....เ..ม....ือ...ง....แ...น.....น....อ....น.....ค....ร...ับ............................................................... ๒๐๔ ภาษาไทย ๖

๕) ถา นกั เรยี นเปน ฝา ยเสนอแลว ตอ งโตว าทใี นญตั ติ “ครดู กี วา หมอ” นกั เรยี นจะพดู อะไรบา ง และถาเปนฝา ยคา นนักเรยี นจะตอบโตฝายเสนออยางไร ฝายเสนอ ..ท....า...น....ป....ร...ะ..ธ...า...น....ท....่เี .ค....า...ร...พ....แ...ล...ะ...ท....า..น....ผ....มู ...เี.ก....ีย...ร....ต...ิท....กุ....ท....า ..น.......ญ.....ตั ...ต....ิใ..น....ว...นั....น.....ีค้ ...อื................... .ค....ร...ดู....ีก....ว...า ..ห....ม...อ......ท....า..น.....ท...้ัง...ห....ล....า..ย....ค...ง...จ....ะ..น....ึก....อ...อ....ก...น.....ะ..ค....ร...ับ....ว...า.....ค....ร...ูเ.ป....น....ผ....ทู ...อี่....บ....ร...ม...ส....งั่...ส....อ...น................... .ใ...ห....ค...ว...า...ม...ร...ูต....า ..ง...ๆ......แ...ก....ล ...ูก....ศ....ษิ ....ย... ..เ..พ....ือ่...ใ...ห...ล....ูก....ศ...ิษ....ย....ไ ..ด....น....ำ..ค....ว...า..ม....ร...นู ....ัน้....ไ...ป...ใ...ช..ป....ร...ะ...โ..ย...ช...น....ต....อ...ไ...ป............. .ค....น....ท....ุก....อ...า...ช...ีพ....ย...อ...ม...ต....อ...ง...ไ...ด...ร....บั ....ก...า...ร...ส....งั่...ส....อ...น....จ....า..ก....ค....ร...ูม...า...แ...ล....ว..ท....ง้ั...น....้นั.......ถ....า ..ไ..ม....ม...ีค....ร...ูก....ค็ ....ง...ไ..ม...ม....ี ......... .อ....า..ช...พี....ต....า ..ง...ๆ......เ..ก...ิด....ข...้ึน....ไ..ด.......แ...ม...แ...ต...ห....ม...อ....เ.อ....ง...ก...็ย....งั ...ต...อ....ง...ม...คี....ร...ู...ด...ัง...น.....้ัน....ค....ร...ูจ...งึ...ด....กี....ว..า...ห....ม...อ...แ...น....น....อ....น....... ฝา ยคาน .....ท....า..น....ป....ร...ะ...ธ...า..น.....ท...ี่เ..ค....า..ร...พ....แ...ล....ะ..ท....า...น....ผ...ูม...เี..ก....ีย...ร...ต....ทิ....ุก...ท....า...น........ท...า...น....ท....้ัง...ห....ล...า...ย...ค....ง...ไ..ด....ฟ....ง.... .ฝ....า ..ย....เ.ส....น....อ....พ...ูด....ถ....ึง...ข..อ....ด...ขี...อ...ง...ค....ุณ.....ค....ร...ูก....นั....แ...ล....ว ......แ..ต....ด....ฉิ....นั ....ค....ิด...ว...า...ห...ล....า..ย....ท...า...น....ค....ง...ค....ิด....ค...า...น....อ...ย....ใู ..น....ใ..จ.... .เ..พ....ร...า...ะ..ถ....า..เ..ร...า...ไ..ม...ส....บ....า...ย......เ.จ....บ็ ....ไ..ข...ไ ..ด....ป ...ว...ย......เ..ร...า..ก....็ต....อ ...ง...ไ..ป....ห....า..ห....ม...อ......แ...ต....ถ...า...เ..ร...า..ไ...ป...ห....า...ค...ณุ.....ค....ร...ู.............. .เ..ร...า...ก....ย็ ...อ...ม...จ....ะ..ไ...ม...ส....บ....า..ย...ต....อ...ไ...ป......เ..พ....ร...า..ะ...ค....ุณ.....ค...ร....ูไ..ม...ส....า...ม...า...ร...ถ...ร....ัก...ษ....า...โ..ร...ค....ใ..ห....เ..ร...า..ไ...ด.... ..ด....ัง...น....้ัน.................. .ห....ม...อ....ต...อ....ง...ด...กี....ว...า..ค....ุณ.....ค....ร...ูแ...น....น.....อ...น.............................................................................................................................. ฉบบั เฉลย๕. แบง กลุม กลุมละ ๑๐ คน ใหแตล ะกลมุ จัดการโตว าที โดยปฏบิ ัติ ดังน้ี ๑) เลือกตวั แทน ดงั นี้ ๒) คดิ ญัตตใิ นการโตวาที มทฐ3./.ต1วั ช(5ี้ว)ัด ▶ ผูโตว าที - ฝา ยเสนอ ๓ คน ๓) ปฏิบัตกิ ารโตว าที - ฝา ยคา น ๓ คน ๔) สรผุ ลการโตว าที ▶ ประธานการโตวาที ๑ คน ▶ คณะกรรมการ ๓ คน ¡Ô¨¡ÃÃÁºÙóҡÒÃÊÃÒŒ §ÊÃä แบง กลุม กลมุ ละ ๔-๕ คน ใหแ ตล ะกลมุ แตงนทิ านสั้นๆ ทม่ี บี ทสนทนา ซึง่ ใชท งั้ วัจนภาษา และอวัจนภาษา จากน้ันออกมาแสดงบทบาทสมมุติใหเพื่อนกลุมอื่น และครูดูทีห่ นา ชน้ั เรยี น ภาษาไทย ๖ ๒๐๕

แบบทดสอบที่ ๘ ๕. การเร่มิ พดู ทักทายอยา งไร กอใหเกดิ ไมตรี กา ✗ คำตอบท่ีถกู ท่สี ดุ ✗ก. “สวสั ดคี ะ มาทำงานเปน วันแรก ๑. ใครใชวัจนภาษาในการส่ือสาร ก. กอ ยกวักมอื เรยี กนงิ้ หรอื คะ” ข. กมลยกมอื หามเพอ่ื น ข. “สวัสดคี ะ จะไปไหนนะ” ค. เกดสายหนา ไมร ับของ ค. “มาจากไหนละปา เดนิ ระวงั ๆ ✗ง. มดเขยี นจดหมายถงึ จ๊ิบ หนอยนะ” ง. “สวสั ดจี ะ ทำอะไรอยหู รือจะ ๒. คำในขอใดเปน ภาษาแบบแผน บอกไดไหมเอย ” ✗ก. ขา พเจา ๖. ขอความใดเหมาะที่จะใชพูดอวยพร ข. ดฉิ ัน ผใู หญ ค. ผม ก. ขอใหโชคดี ข. ขอใหรำ่ รวย เฉฉบลบั ย ง. ขา ค. ขอใหเจรญิ ๆ ๓. คำพูดในขอ ใดใชภ าษาปาก ✗ง. ขอใหม สี ขุ ภาพแข็งแรง ✗ก. “ขา ชือ่ อ๊ีดนะ” ๗. ขอ ความใดเปน การใชคำพูดที่ เหมาะสมทสี่ ุด ข. “หนชู ื่อออยคะ ” ก. “อยาตามขามานะโวย” ค. “ดฉิ นั ชอื่ ไพลนิ คะ ” ง. “ผมชื่อกองภพครบั ” ✗ข. “ผมรูสึกปวดศีรษะครับ” ๔. ใครใชอวจั นภาษา ค. “ผมขออนุญาตไปช้งิ ฉอ งครับ” ก. แกว เขียนขอความถึงนชุ ง. “เอาคนปวยสง โรงบาลเลยเร็ว” ข. แมวพูดกับม้ิงวา “ฉันกลบั กอ นนะ” ภาษาไทย ๖ ✗ค. นิสากวักมอื เรียกวิยะดา ง. กุย ใชม ือปดตาตูแลวพูดวา “ใครเอย ” ๒๐๖

๘. ควรใชค ำใดแทนคำวา แหรมเลย ก. แอรม ข. แจว มาก ✗ค. เยย่ี มมาก ง. แจม มาก ๙. สง่ิ ใดไมใชอ งคประกอบของการโตวาที ก. ผโู ตว าที ✗ข. มตใิ นการโตว าที ค. หวั ขอ ในการโตว าที ง. ประธานการโตวาที ๑๐. การโตว าทีตองใชก ารพดู ลกั ษณะใดเปนสวนใหญ ✗ก. การพดู โนม นาว เฉฉบลบั ย ข. การพดู ขอรอง ค. การพดู ตอ รอง àÁ×Íè àÃÂÕ ¹ÃŒàÙ Ãè×ͧ¡ÒÃãªÀŒ ÒÉÒ㹡ÒÃÊè×ÍÊÒà ง การพูดประชาสมั พันธ áÅСÒþ´Ù áÅÇŒ Í‹ÒÅ×Á¹Ó¤ÇÒÁÃŒ¹Ù éÕ ä»ãª»Œ ÃÐ⪹´ÇŒ ¹ФÃѺ ¤‹Ð¤³Ø ¤ÃÙ ¤ÃºÑ ¤Ø³¤ÃÙ ภาษาไทย ๖ ๒๐๗

ตาราง Ẻº¹Ñ ·¡Ö ¼Å¡ÒÃàÃÂÕ ¹»ÃШÓ˹‹Ç ๒หนวยที่ ๘ รายการวดั ประเมนิ ผลตามเปาหมายการเรียนรู ประจำหนว ยที่ ๘ คำชแ้ี จง : ๑. ครกู ำหนดคะแนนเต็มของกิจกรรมที่ตองการวัดผลเพื่อเก็บสะสม ๒. ครนู ำคะแนนจากการวัดผลดานความรู (K) / ทักษะกระบวนการ (P) / คุณลักษณะที่พึงประสงค (A) ของนักเรียน แตละคนกรอกลงในตาราง และสรุปผลการประเมิน ๓. ชิ้นงานที่มีเครื่องหมาย * กำกับ ใหใชประกอบการประเมินการอาน คิดวิเคราะห และเขียนสื่อความ รายการประเมนิ รายการเคร่อื งมอื วัดและประเมินผลการเรียนรูของนักเรียน คะแนนรวมดาน ดานความรู (K) ดานทักษะ/กระบวนการ (P) ดา นคณุ ลกั ษณะทพ่ี งึ ประสงค (A) K/P/A ตวั ชี้วดั ชัน้ ป.๖ หลักฐาน/ชิ้นงาน เต็ม ได หลักฐาน/ชิ้นงาน เต็ม ได หลักฐาน/ชิ้นงาน เต็ม ได เต็ม ได ประเมนิ ผลสมั ฤทธ์ิดาน K / P / A มฐ.ท ๑.๑(๓) - การอา นวรรณกรรม - แบบประเมนิ ทกั ษะ - แบบประเมินคณุ ลกั ษณะ อานเรือ่ งสนั้ ๆ อยาง เรื่อง สมบตั ิผดู ี การอานออกเสียง ที่พึงประสงค หลากหลายโดยจบั เวลา แลว ตอบคำถาม แลวถามเก่ยี วกบั เรอื่ ง และบอกคุณคาท่ี ทีอ่ า น ไดร บั จากเรอื่ ง มฐ.ท ๕.๑(๓) อธิบายคุณคาของ วรรณคดแี ละวรรณกรรม ที่อานและนำไปประยุกต ใชในชีวิตจรงิ มฐ.ท ๓.๑(๕) - ก. พัฒนาการคดิ * - แบบประเมนิ ทกั ษะ - แบบประเมินคณุ ลักษณะ พูดโนม นาวอยา งมี ขอ ๓ การพูดท่ี การคดิ วเิ คราะห ที่พงึ ประสงค เหตผุ ลและนา เช่ือถอื เหมาะสมจาก - แบบประเมินทกั ษะ - แบบประเมนิ คณุ ลกั ษณะ สถานการณท่กี ำหนด การคดิ วเิ คราะห ทพ่ี งึ ประสงค เฉฉบลับย - ก. พัฒนาการคดิ * ขอ ๔ การตอบคำถาม - ก. พัฒนาการคดิ - แบบประเมินทกั ษะ - แบบประเมินคุณลักษณะ ขอ ๕ การโตวาที การพดู ทพ่ี งึ ประสงค มฐ.ท ๔.๑(๒) - ก. พฒั นาการคิด - แบบประเมินทกั ษะ - แบบประเมินคุณลกั ษณะ ใชคำไดเหมาะสมกบั ขอ ๑ เติมคำลงใน การคดิ วเิ คราะห ที่พึงประสงค กาลเทศะและบุคคล ชองวาง - ก. พัฒนาการคดิ - แบบประเมนิ ทกั ษะ - แบบประเมนิ คณุ ลกั ษณะ ขอ ๒ การแตง ประโยค การเขยี น ทพ่ี งึ ประสงค สวนท่ี ๑ คะแนนจากการประเมนิ ดานผลการเรยี นตามตวั ชวี้ ัด สว นท่ี ๒ คะแนนจากการประเมินตนเองของนักเรียน ผลงานกจิ กรรมบรู ณาการฯ ที่นักเรียนเลอื ก ชอ่ื งาน การแตงนิทานและแสดงบทบาทสมมตุ ิ สวนท่ี ๓ คะแนนจากการทดสอบสัมฤทธผิ ลประจำหนวย การทำแบบทดสอบวัดผลสัมฤทธปิ์ ระจำหนว ยที่ ๖-๑๐ สรุปผลการประเมนิ พัฒนาการเรียนรูประจำหนว ย ขอ เสนอแนะ ............................................................................................ ผาน ไมผาน ............................................................................................................................... ระดับคุณภาพ ๔ ดีมาก ๓ ดี ๒ พอใช ๑ ควรปรับปรุง ➠ ซอมเสริมแลว ➠ ผานเกณฑประเมิน ลงชื่อ ผูประเมิน.................................................................................. / /.......................... ......................... ........................ ☞ หมายเหตุ ครสู ามารถใชแบบบันทึกนี้เพื่อบันทึกผลการเรียนแตละหนวยของนักเรียนเปนรายบุคคล หรือบันทึกลงใน แบบบันทึกอื่นที่ครูหรือสถานศึกษาจัดทำขึ้นก็ได ๒๐๘ ภาษาไทย ๖

กลอนสภุ าพ ๙หนวยการเรียนรูที่ เปาหมายการเรยี นรูป ระจำหนวยการเรยี นรูที่ ๙ â¡ÒÃൢÇÑÂÕ ¹Å¤ÃáЧ¼¤ààËùÃÍ×èÀµ§ÒÊ¡Ø ¾¶ÒÃÒ¹³· Õè ¡¡Å¡ÅÍÅ͹͹¹ÊøØÀöÒ¾ เมอ่ื เรยี นจบหนวยน้ี ผเู รียนจะมีความรคู วามสามารถตอ ไปนี้ เฉฉบลับย ๑. อา นออกเสียงเร่ืองทก่ี ำหนด แลว ตอบคำถาม จากเรอ่ื งทีอ่ านได ๒. ใชพจนานุกรมในการคน หาความหมายของคำตางๆ ได ๓. เขียนแผนภาพโครงเร่ืองของเร่ืองท่กี ำหนดใหได ๔. เขยี นจดหมายสว นตัวในสถานการณตา งๆ โดยใชภาษา ไดอ ยางเหมาะสม ๕. แตงบทรอ ยกรองประเภทกลอนสภุ าพได คณุ ภาพทพี่ งึ ประสงคข องผเู รียน ๑. อา นไดคลอง และอา นไดเ รว็ ข้ึน ๒. มีทกั ษะในการเขยี นแผนภาพโครงเร่อื ง และเขยี นจดหมายสวนตวั ได ๓. เห็นประโยชนข องการใชพจนานุกรม ๔. แตงกลอนสภุ าพได แผนผงั ความคดิ ประจำหนว ยการเรยี นรูท ่ี ๙ กาสราเรรยี ะนรู เรยี นรหู ลกั ภาษา กลอนสุภาพ กลอน ๘ เบกิ ฟาวรรณกรรม การเดินทางของพลายงาม จดจำการใชภ าษา การเขยี นแผนภาพโครงเรอื่ ง การใชพ จนานุกรม การเขียนจดหมายสวนตัว

ขอบขา ยสาระการเรยี นรูแกนกลาง รายวิชา ภาษาไทย ช้นั ป.๖ มฐ.ท ๑.๑ ตวั ช้วี ัด สาระพ้ืนฐาน ความรูฝงแนนตดิ ตัวผูเ รียน - วรรณกรรมเรอื่ ง การเดินทางของ ๓. อา นเรอ่ื งสัน้ ๆ อยา งหลากหลาย - การอา นวรรณกรรม เรื่อง การเดินทาง พลายงาม เปนวรรณคดเี รอื่ ง ขนุ ชาง โดยจบั เวลาแลว ถามเกีย่ วกับเรือ่ ง ของพลายงาม (วรรณคดี เร่ือง ขนุ แผน ตอนกำเนดิ พลายงาม ท่ีอา น ขุนชางขุนแผน ตอนกำเนดิ พลายงาม) - พจนานุกรม เปน หนงั สือที่รวบรวมคำ ๖. อา นงานเขยี นเชงิ อธบิ าย คำส่ัง - การใชพจนานุกรม ที่มีใชอยใู นภาษา โดยจะบอกคำอาน ขอแนะนำ และปฏบิ ตั ติ าม ความหมาย และประวัตทิ ่มี าของคำ มฐ.ท ๒.๑ - การเขยี นแผนภาพโครงเรื่อง เปนการ ๓. เขยี นแผนภาพโครงเร่อื งและแผนภาพ - การเขียนแผนภาพโครงเร่ือง เขียนเพ่ือสรุปใจความสำคัญของเรอื่ ง ความคดิ เพ่อื ใชพฒั นางานเขยี น - จดหมายสวนตัว เปนการเขียนจดหมาย ๖. เขียนจดหมายสว นตัว - การเขียนจดหมายสว นตวั ถึงเพ่ือนหรือญาตสิ นิท มฐ.ท ๔.๑ - กลอนสุภาพมีหลายชนดิ มีชือ่ เรียก ๕. แตง บทรอ ยกรอง - กลอนสุภาพ ตา งๆ กนั เชน กลอน ๖ กลอน ๘ มฐ.ท ๕.๑ - บทอาขยาน ขุนชางขนุ แผน ตอน ๔. ทอ งจำบทอาขยานตามท่ีกำหนด - บทอาขยาน ขุนชา งขุนแผน ตอน กำเนิดพลายงาม จะใหแงคิดในเรอ่ื ง และบทรอ ยกรองท่มี ีคุณคา ตาม กำเนิดพลายงาม (จากวรรณกรรม ความรักความผกู พนั ระหวางแมกับลูก ความสนใจ เรือ่ ง การเดนิ ทางของพลายงาม) เฉฉบลับย ¡Ô¨¡ÃÃÁ¹ÓÊÙ‹¡ÒÃàÃÕ¹ นำคำในกรอบมาเตมิ ลงในชอ งวา งใหถ กู ตอ ง แลว โยงเสน สมั ผสั จากนน้ั ฝก อา นออกเสยี ง รองไห วันทอง หอ ง พระเวท พกั ตร คราน้ันขุนแผนแสนสนิท คอยทา ชาผิดหามาไม เยอ้ื งยางตามนางเขา.........ห....อ...ง............ใน สลดใจสงสารวนั ทองนกั แลเหน็ นวลนอ งเจา ......ร...อ....ง....ไ..ห......... ลมจับหลับไปยงั มนึ หนัก เสกน้ำประพรมชโลม......พ.....กั ....ต....ร......... ดวย.....พ....ร...ะ...เ..ว...ท........วเิ ศษศักดิ์ประสทิ ธิ์ ลงฝา มือลูบลงตรงหลังนอง .....ว...ัน.....ท....อ...ง........ฟน ตน่ื ข้ึนจากท่ี มาเลอื กผาชา กระไรใชพอดี ลวงพี่ใหน ั่งระวงั คอย ฯ ๒๑๐ ขนุ ชา งขุนแผน : พระราชนิพนธใ น ร.๓ ภาษาไทย ๖

เรียนรูห ลักภาษา กลอนสุภาพ º·»Ãоѹ¸»ÃÐàÀ·¡Å͹ ÁÕ¡ªèÕ ¹Ô´ áÅÐ áµÅ‹ Ъ¹´Ô ÁªÕ Íè× ÇÒ‹ ÍÐäúҌ § ã¤Ã·ÃÒººŒÒ§¤Ð กลอนสุภาพ เปนคำประพันธประเภทกลอนท่ีมีหลายชนิด และมีช่ือ เรียกตางๆ กนั โดยเรยี กชือ่ ตามจำนวนคำในวรรค เชน กลอน ๖ กลอน ๘ ตัวอยาง กลอน ๖ ล่วิ ล่ิว/ลอยลอ ง/ทองฟา นภา/เปดทาง/กวา งใส ด้นั เมฆ/พงุ สูง/กระไร หววิ ใจ/ไหวหวัน่ /พรัน่ เกรง เฉฉบลับย น่ีใคร/จะไป/ไหนกนั ไยฉนั /จึงมา/นอนเขลง หรือใคร/ไวศกั ดิ์/นกั เลง ขม เหง/กนั เลน /หรอื ไร ตวั อยา ง กลอน ๘ เจานภา/ศนู ยก ลาง/ดาวท้ังหลาย โนน ไง/ดวงอาทติ ย/ แสงเจดิ จา เปลง ประกาย/พลังจา /ประดามี ไดโชติชว ง/เพราะแสง/สุรยี ศรี เปน จุดรวม/แสงสวาง/อันพรา งพราย สรางทิวา/ราตรี/บันดาลดล ลอมดว ย/ดาวเคราะห/ ถึงเกา ดวง ตางหมนุ รอบ/ดวงอาทิตย/ ชวั่ ตาป ภาษาไทย ๖ ๒๑๑

การแตงกลอน ๘ กลอนสุภาพทน่ี ยิ มแตง มากท่ีสดุ คอื กลอน ๘ ซ่ึงมลี ักษณะบงั คับ ดังน้ี ๑. กลอนบทหนงึ่ มี ๔ วรรค ไดแก วรรคสดบั วรรครับ วรรครอง และ วรรคสง แตละวรรคมี ๗ ถึง ๙ คำ ทนี่ ิยมกันคอื มวี รรคละ ๘ คำ ๒. สัมผสั นอก ซ่ึงเปนสัมผัสสระบงั คบั ( ) และการอนุโลมใหส มั ผัส ( )............ ดงั น้ี วรรคสดับ วรรครบั ๑ บท วรรครอง วรรคสง สมั ผัส ระหวางบท เฉฉบลับย ๓. ขอ บังคับในการใชเ สียงวรรณยกุ ต มดี ังน้ี ๑) คำสุดทา ยวรรคสดับ ใชไดท ุกเสยี ง แตไมนยิ มเสยี งสามญั ๒) คำสดุ ทา ยวรรครบั ใชเ สยี งเอก โท หรอื จัตวา ๓) คำสุดทายวรรครองและวรรคสง ใชเ สยี งสามญั หรือตรี ในการแตงคำประพันธรอยกรองทุกชนิด ผูแตงตองเขาใจลักษณะบังคับ และตอ งรจู กั เลอื กใชค ำใหห ลากหลาย เพอ่ื ใหเ กิดความไพเราะ และชวยในการ รบั สง สมั ผัส หากใชคำหนงึ่ แลว ไมส ัมผสั คลอ งจองกัน กอ็ าจใชอกี คำหนึ่ง ซึง่ มี ความหมายเดยี วกัน เชน ดอกไม ผกา บปุ ผา มาลี มาลา บุษบา ปา ดง ไพร พนา ไพรวัน วนา ๒๑๒ ภาษาไทย ๖

¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ·Õè ñ ๑. เรยี งลำดบั กลอน ๘ “ผูชนะ” จากขอความที่กำหนดให แลว คัดลงในสมุด ดวยตวั บรรจงคร่งึ บรรทดั จากนั้นขดี เสน โยงสมั ผัสใหถกู ตอ(ดงเู ฉลยในหนาพเิ ศษทา ยเลม) ๔ ใหมงุ มัน่ ฝน ถงึ ซ่ึงปลายทาง ๑๘ จะวาไกลฤๅกม็ ีอยใู หเห็น ๑๗ ความสำเร็จจะวา ใกลก ใ็ ชที่ ๒ ถึงงานหนกั ก็เบาลงแลว คร่งึ หน่ึง ๑๕ ใชส มองตรองตรคิ ดิ พจิ ารณ ๗ ถงึ เหนอื่ ยยากพากเพียรไมละวาง ๑ เมอื่ ทำการสง่ิ ใดดวยใจรัก ๑๖ ปรากฏงานกาวไกลไมล ำเค็ญ ๑๙ ถา จริงจังตง้ั ใจไมยากเยน็ ๓ ดวยใจรักเปน แรงที่เรา รึง เฉฉบลับย ๖ ไมไ หวหวนั่ อุปสรรคเปน ขวากขวาง ๘ งานทุกอยางเสรจ็ เพราะกลา พยายาม ๑๒ บงั เกดิ ผลงอกงามตามตองการ ๕ เมือ่ ทำการสิ่งใดใจบากบนั่ ๙ เม่อื ทำการส่งิ ใดใจจดจอ ๑๑ ทำดวยใจเปนชวี ิตคอยตดิ ตาม ๒๐ และจะเปน ผชู นะตลอดกาล ๑๐ คอยเติมตอตั้งจติ ไมคดิ ขาม ๑๔ เห็นถูกผิดแกไ ขใหพ นผา น ๑๓ เม่อื ทำการสิง่ ใดใครครวญคดิ บุญเสรมิ แกว พรหม ๒. ฝก แตงกลอนสภุ าพหัวขอ “เพ่อื นของฉัน” อยา งนอย ๒ บท ลงในสมุด ขึน้ อยกู บั ดลุ ยพนิ จิ ของผูสอน ๒๑๓ ภาษาไทย ๖

เบิกฟาวรรณกรรม การเดินทางของพลายงาม เชาวันเสาร เชิงขวัญและไพลินมาชวยคุณครูบรรณารักษจัดหนังสือ ที่หองสมุด ทั้งสองชวยกันปดฝุนที่ช้ันหนังสือ แลวเลือกหนังสือที่ชำรุดมาให คุณครูซอมแซม ขณะที่กำลังเลือกหนังสืออยู เชิงขวัญเห็นหนังสือเรื่อง ขุนชางขุนแผน จึงหนั ไปถามไพลินวา “เรายังไมเคยอา นเรือ่ งนกี้ ันเลยใชไหมมด” “ใชจ ะ เรายังไมไดอา นเลย งนั้ ถาเราจัดหนังสือเสร็จ เรามาอานหนังสอื เลมนีก้ ันนะ” ไพลินตอบ เฉฉบลับย àÃè×ͧ¢Ø¹ªŒÒ§¢Ø¹á¼¹¨ÐŒ ˹§Ñ ÊÍ× ÍÐäù‹Ð ุขน ชาขุงนแผน หลังจากชวยคุณครูจัดหนังสือเสร็จแลว ท้ังสองก็หยิบหนังสือเรื่อง ขุนชางขุนแผนมาอาน และเลือกอานตอนกำเนิดพลายงาม ซึ่งเน้ือเรื่องตอนนี้ เร่ิมจากนางวันทองมาอยูกับขุนชาง สวนขุนแผนถูกจำคุกอยูที่เมืองหลวง ขณะนัน้ นางวันทองมีครรภ เม่ือครบสบิ เดอื นจงึ ไดใหก ำเนดิ บตุ รชาย นางใหชือ่ ลูกวา พลายงาม ๒๑๔ ภาษาไทย ๖

พลายงามยง่ิ โตกย็ ง่ิ หนา ตาดลี ะมา ยคลา ยพอ คอื ขนุ แผน เมอ่ื พลายงาม มีอายุไดเกาขวบ ขุนชางรูวาพลายงามไมใชลูกของตนจึงลวงไปทำราย และ เอาทอนไมทับจะใหตาย ขุนชางท้ิงพลายงามไวในปา แตพราย*ของขุนแผน ชว ยไวไ ด ดคู ร้มึ ครึกพฤกษาปาสงดั ไมแ กวงกวดั กา นกิ่งประวงิ ไหว จังหรดี รองกองเสยี งเคยี งเรไร ทั้งลองไนเรอื่ ยแรแวแววบั ดุเหวารอ งมองเมียงเสียงวา แม ยืนชะแงแลดเู ง่ียหูตรับ อยนู ่ีแนแมจา จงมารบั วง่ิ กระสบั กระสนวนเวียนไป พรายของขุนแผนมากระซิบบอกนางวันทองใหทราบเร่ืองที่ขุนชางจะฆา พลายงาม นางจงึ รีบออกไปตามหาลูก ออกนอกร้วั ตัวคนเดียวเท่ียวเดนิ ไป โออ าลยั เหลียวแลชะแงเงย เฉฉบลับย เหน็ คุมคุมพุมไมใจจะขาด พอพลายงามทรามสวาทของแมเอย เจาไปไหนไมมาหาแมเ ลย ท่ีโคกเคยวง่ิ เลนไมเห็นตัว ฤๅลม ตายควายขวิดงูพิษขบ ไฉนศพสาบสูญพอ ทูนหัว ยิ่งเย็นยำ่ ค่ำคลมุ ชอมุ มวั ยง่ิ เริม่ รัวเรียกร่ำระกำใจ เสยี งซอแซแ กกาผวาวอ น จิง้ จอกหอนโหยหาทีอ่ าศัย จกั จน่ั เจ้ือยรองริมลองไน เสียงเรไรหริง่ หรง่ิ ท่กี ิ่งรงั ทงั้ เปด ผปี แกวแวว แววหวีด เสยี งจงั หรีดกรดี แซด ังแตรสังข นางวันทองมองหาละลาละลัง ฤๅผบี ังซอ นเรนไมเ ห็นเลย จะบนหมูสุรารำ่ วาครบ ขอใหพ บลูกตวั ทูนหัวเอย แลว ลดเลยี้ วเท่ียวแลชะแงเงย โอท รามเชยหลากแลว พอแกวตา ตะโกนเรียกพลายงามทรามสวาท ใจจะขาดคนเดยี วเท่ียวตามหา สะอ้นื โอโพลเพลเดนิ เอกา สกุณานอนรงั สะพร่ังไพร เหน็ ฝงู นกกกบตุ รยง่ิ สุดเศรา โอล ูกเราไมรูวา อยูไหน ชะนโี หวยโหยหวนรัญจวนใจ ยิ่งอาลยั แลหานำ้ ตานอง *พราย หมายถึง ผีจำพวกหนึ�ง ๒๑๕ ภาษาไทย ๖

พอแววแววแจวเสียงสำเนียงเรียก นกึ สำเหนียกหลายหนขนสยอง ตรงเซิงซมุ คุมเคียงนางเมียงมอง เห็นลกู รองไหส ะอนื้ ยืนเหลียวแล ความดีใจไปกอดเอาลกู แกว แมมาแลว อยา กลวั ทูนหวั แม เปน ไรไมไปเรือนเที่ยวเชอื นแช แมตามแตต ะวนั บา ยเหน็ หายไป พลายงามรอ งไหเ ลา ใหแ มฟ ง เรอื่ งทถ่ี กู ขนุ ชา งทำรา ย นางวนั ทองจงึ บอก ความจรงิ แกล กู วา บดิ าทแ่ี ทจ รงิ ของพลายงามคอื ขนุ แผน ซง่ึ ในขณะนถ้ี กู จำคกุ อยูท่ีกรุงศรีอยุธยา ยาของพลายงามช่ือนางทองประศรี อยูท่ีวัดเชิงหวาย เมืองกาญจนบุรี เม่ือเกิดเร่ืองเชนน้ี พลายงามคงอยูบานกับมารดาตอไปไมได นางวันทองจึงตัดสินใจนำลกู ไปฝากไวท วี่ ดั กอ น แลว พากนั ด้ันดดั ไปวดั เขา เห็นสมภารคลานเขา ไปกราบไหว แลว เลา ความตามจริงทกุ ส่งิ ไป เจาคณุ ไดโปรดดวยชวยธรุ ะ เฉฉบลับย เอาลูกออ นซอ นไวเสียในหอง เผื่อพวกพองเขามาหาอยา ใหป ะ ไวธ ุระเถดิ อยากลัวท่ีผวั เลย ทานขรัวครผู ูเ ฒา วาเอาวะ นางวันทองพาพลายงามไปฝากไวกับสมภารชื่อขรัวนาค ซึ่งคืนนั้นก็ เปนครั้งแรกที่พลายงามอยูหางบาน ท้ังใจยังหว่ันหวาดกับเร่ืองรายที่เกิดขึ้น พลายงามจึงนอนไมใ ครห ลับตลอดคนื แลว สมภารทานกห็ ลับระงบั เงยี บ ยิ่งเยน็ เยียบเยือกใจเมือ่ ไกข นั เพราะแมลกู ผูกจติ คดิ ถึงกนั เฝา ใฝฝนเฟอนแลเห็นแมม า ดุเหวา รองซอ งเสียงสำเนียงแจว ใหแวว แวว วาวนั ทองรอ งเรยี กหา สะดุง ในไหววับทงั้ หลบั ตา รอ งขานขาสุดเสยี งแตเ ทย่ี งคืน ครั้นรูสกึ นึกไดไหละหอ ย เจาพลายนอ ยนิ่งนอนถอนสะอื้น จนเคาะระฆงั หง่ังเหงง เสียงเครงครนื้ สมภารตื่นเตือนชตี น สวดมนตเกน ๒๑๖ ภาษาไทย ๖

วันรุงข้ึน นางวันทองรีบจัดของไปรับลูกที่วัด แลวพาไปสงท่ีทาเกวียน เพื่อใหพลายงามเดินทางไปหายาทองประศรีท่ีเมืองกาญจนบุรี เพราะลำพัง นางวันทองคงไมสามารถคมุ ครองลูกจากขุนชา งได สองแมลูกจึงอำลากันอยา ง เศราสรอ ย เจาพลายงามความแสนสงสารแม ชำเลอื งแลดูหนาน้ำตาไหล เฉฉบลับย แลว กราบกรานมารดาดว ยอาลยั ลกู เตบิ ใหญค งจะมาหาแมค ณุ แตครั้งนี้มกี รรมจะจำจาก ตอ งพลดั พรากแมไปเพราะไอขุน เทย่ี วหาพอ ขอใหป ะเดชะบุญ ไมลืมคุณมารดาจะมาเยอื น คนอ่นื สักหมื่นแสนไมแ มน เหมือน *แมร ักลกู ลูกก็รอู ยูว ารัก จะจากเรอื นรา งแมไปแตต ัว จะกินนอนวอนวา เมตตาเตอื น เขาจะพาลวา วุนแมท ูนหัว แมวันทองของลูกจงกลับบา น แมอ ยามัวหมองนักจงหักใจ จะกม หนาลาไปมิไดกลัว อำนวยพรพลายนอยละหอ ยไห จนเตบิ ใหญย ่งิ ยวดไดบวชเรียน นางกอดจูบลูบหลงั แลวส่งั สอน เจาจงอตสา หทำสมำ่ เสมยี น พอ ไปดีศรีสวัสดก์ิ ำจัดภยั จะจากเจียนใจขาดอนาถใจ ลกู ผูช ายลายมอื น้นั คือยศ ตา งพนั ผูกเพียงวาเลือดตาไหล แลว พาลกู ออกมาขางทาเกวยี น แลวแขง็ ใจจากนางตามทางมา แมกเ็ ห็นลกู นอ ยละหอยหา ลูกกแ็ ลดแู มแมด ูลูก โอเ ปลา ตาตางสะอ้ืนยืนตะลงึ สะอ้ืนร่ำอำลาดวยอาลัย เหลยี วหลังยังเหน็ แมแ ลเขมน แตเ หลยี วเหลยี วเล้ยี วลบั วับวิญญาณ พลายงามเดินทางตามลำพังและแวะพักคางคืนท่ีวัดตางๆ ระหวางทาง จนมาถึงเมืองกาญจนบุรีไดข้ึนไปปนตนมะยมเลน โดยมิรูวามาถึงบานยาแลว นางทองประศรีออกมาไลทุบตี จนเมื่อไตถามกันจึงไดรูวาเปนหลานของตัวเอง นางทำพิธีสมโภชรับขวัญ แลว พาไปหาขนุ แผนทก่ี รงุ ศรอี ยธุ ยา *บทอาขยานบทหลัก ขนุ ชา งขุนแผน ตอน กำเนดิ พลายงาม ๒๑๗ ภาษาไทย ๖

พลายงามเลาเร่ืองขุนชางใหพอฟง ขุนแผนโกรธมากจะไปฆาขุนชาง แตนางทองประศรีหามไว และเตือนสติตางๆ นานา ขุนแผนจึงคอยสงบลง และฝากฝง ลกู ไวก บั ยา ใหต ้งั ใจเรียนเขยี นอาน อนั ตำรับตำราสารพดั ลูกเกบ็ จดั แจงไวท่ีในตู ถา ลืมหลงตรงไหนไขออกดู ทง้ั ของครขู องพอตอ กนั มา แลวลบู หลังสัง่ ความพลายงามนอย เจาจงคอยรำ่ เรียนเขียนคาถา รูส งิ่ ไรไมสรู วู ิชา ไปเบอ้ื งหนาเติบใหญจะใหคุณ นางทองประศรจี งึ พาพลายงามกลบั พลายงามอาศยั อยกู บั นางทองประศรี ทก่ี าญจนบรุ ี ไดร ำ่ เรยี นหนงั สอื และคาถาอาคมจนแตกฉานไมด อ ยกวา ขนุ แผน เฉฉบลบั ย อนั เรอื่ งราวกลา วความพลายงามนอ ย คอ ยเรียบรอ ยเรียนรคู รูทองประศรี ทัง้ ขอมไทยไดส ิน้ ก็ยนิ ดี เรียนคัมภีรพุทธเพทพระเวทมนต ปถมังต้ังตัวนะปดตลอด แลวถอนถอดถกู ตอ งเปนลองหน หัวใจกรดิ อิทธเิ จเสนห ก ล แลว เลามนตเสกขม้ินกินนำ้ มัน เขา ในหองลองวชิ าประสาเดก็ แทงจนเหล็กแหลมลูยูขย้ัน มหาทะมนื่ ยืนยงคงกระพนั ท้ังเลขยนั ตลากเหมอื นไมเคล่อื นคลาย แลวทำตัวหัวใจอติ ิปโส สะเดาะโซต รวนไดดงั ใจหมาย สะกดคนมนตจ ังงงั กำบังกาย เมฆฉายสรู ยจ นั ทรขยันดี ทั้งเรยี นธรรมกรรมฐานนพิ พานสตู ร รองเรียกภตู พรายปราบกำราบผี ผูกพยนตห นุ หญา เขาราวี ทองประศรีสอนหลานชำนาญมา เม่ือพลายงามอายุไดสิบสามป นางทองประศรีไดจัดพิธีโกนจุกใหหลาน ตามประเพณี ๒๑๘ ภาษาไทย ๖

ถึงวนั ดนี ิมนตขรัวเกดิ เฒา อยูวัดเขาชนไกใกลกับบาน พอพิณพาทยค าดตระสะธุการ ทานสมภารพาสงฆส ิบองคม า วันรุงข้ึน พลายงามก็เดินทางเขามากรุงศรีอยุธยา เมื่อขุนแผนไดพบ พลายงามกด็ ใี จ ซกั ไซไ ตถ ามดกู ท็ ราบวา มารดาตนสงั่ สอนพลายงามมาอยา งดี จึงนำไปฝากฝงกับจม่ืนศรีเสาวรักษราชใหชวยพาไปถวายตัว จมื่นศรีพิจารณา พลายงามเห็นเปนเด็กฉลาด จึงรับไวในบาน แลวแนะนำส่ังสอนใหศึกษา หาความรเู พม่ิ เตมิ อกี ในระหวา งทีพ่ ักอยทู ่ีบา น ครานัน้ จมืน่ ศรีเสาวรกั ษร าช เรียกพลายงามทรามสวาดิมาส่งั สอน จะเปนขา จอมนรนิ ทรป น นคร พระกำหนดกฎหมายมีหลายเลม อยา นงั่ นอนเปลา เปลาไมเ ขา การ กรมศกั ด์หิ ลักชัยพระอัยการ แลว ใหรูสุภาษติ บัณฑติ พระรวง เกบ็ ไวเต็มตูใหญไขออกอา น ราชาศัพทร บั สัง่ ใหบ ังควร ที่ไมส ูรอู ะไรผูใหญเ ดก็ มณเฑยี รบาลพระบัญญัตติ ัดสำนวน เฉฉบลับย เสียตระกลู สญู ลับอัประมาณ ตามกระทรวงผดิ ชอบคดิ สอบสวน นีต่ ัวเจาเหลา กอทั้งพอ แม แลว จดั แจงหองหับใหห ลับนอน รจู งถว นถี่ไวจ งึ ไดการ มหาดเลก็ สามตอพอลูกหลาน เพราะเกียจครานครำ่ คราเหมอื นพรา มอญ อยาเชือนแชอุตสาหจำเอาคำสอน ไมอาวรณเ ธอชว ยเลี้ยงเปนเท่ยี งธรรม นอกจากจะสอนวิชาความรูแลว จมื่นศรียังใหพลายงามตามหลังเขาวัง เพือ่ ศกึ ษาแนวทางและวธิ ีปฏิบัตติ นดวย .................. ทุกคนื วนั ตามหลังเขาวังใน เธอเขาเฝาเจา กน็ ัง่ บังไมดัด คอยฟงตรัสตรกึ ตราอัชฌาสัย คอ ยรกู อนผดิ ชอบรอบคอบไป ดวยมิไดค บเพ่ือนเทีย่ วเชือนแช ครั้นอยบู านอานคำพระธรรมศาสตร ตำรบั ราชสงครามตามกระแส ภาษาไทย ๖ ๒๑๙

เมื่อจม่ืนศรีเสาวรักษราชเห็นวา พลายงามมีวิชาความรูครบถวนจบ หลักสูตร กิริยามารยาทเปนท่ีพอใจ สมควรเขารับราชการได ก็พาพลายงาม ถวายตัวตอพระมหากษัตริย แตดวยผลกรรมท่ียังไมหมดส้ินไป ทำใหสมเด็จ พระพันวษา นึกไมออกวาจะใหทำส่ิงใด พลายงามจึงยังไมไดเขารับราชการ ในครัง้ น้ี เชิงขวัญและไพลินรูสึกเพลิดเพลินกับการอานวรรณคดีเร่ือง ขุนชาง ขนุ แผนมาก เดก็ ทงั้ สองคดิ วา จะตอ งหาเวลามาอา นวรรณคดเี รอื่ งนตี้ อ แนน อน ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ·Õè ò ๑. อา นออกเสยี งบทอานจนอา นไดค ลอง แลวหาความหมายของคำตอไปนี้ เปด ผี สกณุ า ขรัว สมภาร เดชะบุญ คาถาอาคม พุทธเพท ยนั ต จังงัง เฉฉบลับย สวัสด์ิ อตสาห สม่ำเสมียน วับ วญิ ญาณ เปลา ตา นรินทร และมณเฑียรบาล ๒. ตอบคำถามจากเรอื่ งทอี่ า น ดังน้ี ๑) เสภาขนุ ชา งขนุ แผน ตอน กำเนดิ พลายงาม ทำใหม องเหน็ ภาพสังคม และ วถิ ีชีวิตของชาวไทยในอดตี เรื่องใดบา ง ๒) จถเจใปหะาา นแปนกกคลักเสไนอเขรภดอยีปภายนญขาัยตงุนทหอไชส่ีารงอดุาเดยงแินาขลงทุนะไถาแรขางผนึ้ไนกนักอลเยๆรตียกู อเนบัพนถียดูกงกุลหลำยลำเอพพนกังิดินมพนจิาลักทขาเอำรยรงยี งาผนยาสูคมเหวอรมนนปือักฏนเบิพรตัียลตินานยคองิดายวมา างไนรขักุนเรชียานง ๓) ๔) หากนักเรียนเปน พลายงามแลว เดินทางไปหายาทเ่ี มืองกาญจนบุรี แตไมพ บยา นกั เรยี นจะแกไขปญ หาอยางไร ๓. ทอ งจำบทอาขยาน ขนุ ชา งขนุ แผน ตอน กำเนดิ พลายงาม (ชว งทเ่ี ปน บทอาขยานบทหลกั ) ๒๒๐ ภาษาไทย ๖

จดจำการใชภ าษา การเขียนแผนภาพโครงเร่ือง ¶ÒŒ àÃÒµŒÍ§¡ÒÃà¢Õ¹ÊÃ»Ø ã¨¤ÇÒÁÊÓ¤ÞÑ ¢Í§àÃ×Íè §·ÕÍè ‹Ò¹ àÃÒ¤ÇÃ㪡Œ ÒÃà¢ÂÕ ¹ÅѡɳÐã´¤ÃѺ การเขียนภาพโครงเร่ือง เปนวิธีการที่นำมาใชเพ่ือจัดระบบความคิด ในการเขียนเร่ืองใดเร่ืองหน่ึง เพื่อชวยใหการเขียนเร่ืองนั้นๆ มีความชัดเจนวา ใคร ทำอะไร ท่ไี หน อยางไร และสามารถสือ่ สารไดตรงตามจดุ ประสงค รปู แบบการเขยี นแผนภาพโครงเรือ่ ง ประกอบดวย ๔ หวั ขอ หลกั ดังนี้ ตวั ละครในเรื่อง ................................................................................ เฉฉบลับย สถานที่ ................................................................................ เหตกุ ารณท เ่ี กิดข้ึน ................................................................................ ผลของเหตกุ ารณ ................................................................................ ตวั อยาง การเขยี นแผนภาพโครงเรื่อง เรอ่ื ง เสภาขุนชางขุนแผน ตอน กำเนิดพลายงาม ตัวละครในเร่อื ง พลายงาม ขนุ ชา ง นางวนั ทอง นางทองประศรี ขนุ แผน และจมื่นศรเี สาวรกั ษร าช สถานท่ี ในปา แหงหนึง่ และที่จงั หวดั กาญจนบุรี ภาษาไทย ๖ ๒๒๑

เหตุการณท่ีเกิด พลายงามถูกขุนชา งทำรา ยแลว ทงิ้ ไวในปา นางวันทอง ผลของเหตกุ ารณ ทราบเรื่องจึงรีบไปชวยพลายงาม แลวสงพลายงาม ไปอยกู บั ยา ทีจ่ งั หวดั กาญจนบรุ ี นางทองประศรีเลี้ยงดูพลายงามจนโต และใหร่ำเรียน วชิ าคาถาอาคมจนแตกฉาน จากน้ันจึงเดนิ ทางไป กรุงศรีอยธุ ยา ¡Ô¨¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ·Õè ó เขียนแผนภาพโครงเร่อื งของนิทานทก่ี ำหนดลงในสมดุ (ดตู ัวอยา งเฉลยในหนาพิเศษทา ยเลม) เฉฉบลับย เรื่อง กากบั สนุ ัขจิง้ จอกเจา เลห อีกาตัวหน่ึงกำลังหิว มันจึงบินออกหาอาหาร มันเหลือบไปเห็นเน้ือชิ้นหนึ่ง หลนอยู มันจึงใชปากคาบเนื้อชิ้นนั้นข้ึนมา แลวบินไปเกาะที่ตนไม สุนัขจ้ิงจอก ตัวหนึ่งเดินผานมาเห็นอีกาคาบเน้ืออยูในปาก มันอยากกินเน้ือช้ินนั้น มันจึง เอยปากทักอกี าวา “สวัสดีครับคุณกา คุณชางสงางามอะไรอยางนี้ ขนของคุณก็ดูสวยงามมาก” อีการูสึกชอบใจมาก มันมองดูขนของตัวเองอยางภูมิใจ สุนัขจ้ิงจอกจึงพูดตอไป อีกวา “คุณคงมีเสียงที่ไพเราะมาก คุณคงรองเพลงเพราะดวยใชไหม” อีการีบผงก หัวรบั “ถาอยางนั้นคุณชวยรองเพลงใหผมฟงหนอยเถิดครับ” อีกาจึงอาปากเพ่ือ จะรองเพลง พอมันอาปาก เน้ือก็หลุดจากปากตกลงที่พ้ืน สุนัขจ้ิงจอกจึงรีบ คาบเน้ือช้ินน้นั แลว ว่ิงหนีไป ๒๒๒ ภาษาไทย ๖

การใชพจนานุกรม ¶ÒŒ àÃÒµŒÍ§¡ÒÃËÒ¤ÇÒÁËÁÒ¢ͧ¤ÓÈ¾Ñ · ​àÃÒ¤ÇÃËҨҡ˹§Ñ ÊÍ× ã´ ã¤Ã·ÃÒººŒÒ§¤ÃºÑ พจนานุกรม เปนหนงั สอื ทร่ี วบรวมคำท่ีมใี ชอ ยใู นภาษา โดยบอกคำอา น ความหมาย ตลอดจนประวัติท่ีมาของคำ จัดเปนหนังสือประเภทอางอิงที่มี ความจำเปนและสำคัญยิ่ง เพราะมีประกาศของทางราชการใหใชเปนแบบฉบับ ของการเรียนหนังสือไทย พจนานุกรมฉบับลาสุดท่ีใชกันอยูในปจจุบัน คือ พจนานุกรมฉบบั ราชบณั ฑติ ยสถาน พ.ศ. ๒๕๔๒ หลักการจัดเรียงลำดบั คำในพจนานกุ รม การจดั เรยี งลำดบั คำตางๆ ในพจนานกุ รม มดี ังตอ ไปนี้ ๑. จัดเรยี งคำตา งๆ ตามลำดบั พยญั ชนะตน ไวต ามตวั อักษร ดงั น้ี เฉฉบลบั ย ก - ร, ฤ ฤๅ ล ฦ ฦๅ, ว - ฮ ๒. จัดเรียงคำตางๆ ตามลำดับรูปสระ ดังน้ี ๑. -ะ ๒. -ั (กัน) ๓. -ะั (ผัวะ) ๔. -า ๕. -ำ ๖. -ิ ๗. -ี ๘. -ึ ๙. -ื ๑๐. -ุ ๑๑. -ู ๑๒. เ- ๑๓. เ-ะ (เกะ) ๑๔. เ-า (เขา) ๑๕. เ-าะ (เจาะ) ๑๖. เ-ิ (เกิน) ๑๗. เ-ี (เสยี ) ๑๘. เ-ีะ (เดยี ะ) ๑๙. เ-ื (เสอื ) ๒๐. เ-ะื (เกือะ) ๒๑. แ- ๒๒. แ-ะ (แพะ) ๒๓. โ- ๒๔. โ-ะ (โปะ) ๒๕. ใ- ๒๖. ไ- สำหรบั ตวั ย ว อ นบั เปน ลำดบั ในพยญั ชนะเสมอ ภาษาไทย ๖ ๒๒๓

๓. การเรียงลำดับคำ จะลำดับตามพยัญชนะกอนเปนสำคัญ แลวจึง ลำดับตามรูปสระ ดังน้ันคำท่ีไมมีรูปสระปรากฏอยู จึงอยูขางหนา เชน กก อยหู นา กะ หรือ ขลา อยูหนา ขะขำ่ สวนคำที่มีรูปพยัญชนะกับสระประสมกัน ก็ใชหลักการเรียงลำดับคำ ดังขางตน คือ เรียงลำดับตามพยัญชนะกอน แลวจึงลำดับตามรูปสระ เชน จริก จริม จรี จรึง จรุก และโดยปกติจะไมลำดับตามวรรณยุกต เชน ไตกง ไตฝุน ไตไม แตจะจัดวรรณยุกตเขาในลำดับตอเมื่อคำน้ันเปนคำที่มีพยัญชนะ สะกดการันตเ หมือนกนั เชน ไต ไต ไต ไต หรือ กระตนุ กระตนุ สำหรบั คำทมี่ ี -็ (ไมไ ตค )ู จะลำดบั อยกู อ นวรรณยกุ ต เชน เกง็ เกง เกง เกง อกั ษรยอและคำยอ ท่ใี ชใ นพจนานกุ รม เฉฉบลับย ๑. อกั ษรยอ ในวงเล็บทายความหมายของคำ บอกทม่ี าของคำ ไดแ ก ข. = เขมร ป. = ปาลิ (บาล)ี จ. = จีน ฝ. = ฝรง่ั เศส ช. = ชวา ม. = มลายู ญ. = ญวน ล. = ละตนิ ญ.ิ = ญ่ปี นุ ส. = สนั สกฤต ต. = ตะเลง อ. = องั กฤษ บ. = เบงกาลี ฮ. = ฮินดี ¨ÓÍÑ¡ÉÃÂÍ‹ àËÅ‹Ò¹Õäé ÇŒ à¾èÍ× ·èàÕ ÇÅÒ㪾Œ ¨¹Ò¹¡Ø ÃÁ ¨Ðä´Œ·ÃҺNjҤӷèàÕ ÃÒÍ‹Ò¹Á·Õ ÕÁè Ò¨Ò¡ÀÒÉÒ㴹ФР๒๒๔ ภาษาไทย ๖

คือ ๒. อกั ษรยอ หนา ความหมายของคำ บอกชนดิ ของคำตามหลกั ไวยากรณ ก. = กรยิ า ว. = วเิ ศษณ น. = นาม ส. = สรรพนาม นิ. = นิบาต สนั . = สนั ธาน บ. = บรุ พบท (บพุ บท) อ. = อุทาน ๓. คำยอในวงเล็บหนาความหมายของคำ จะบอกลักษณะของคำท่ีใช เฉพาะแหง เชน (กฎ) คอื คำทใ่ี ชใ นกฎหมาย เฉฉบลบั ย (กลอน) คอื คำทใี่ ชในบทรอยกรอง (การทูต) คือ คำที่ใชใ นวงการทตู (การศกึ ษา) คือ คำที่ใชในวงการศกึ ษา (คอม) คอื คำที่ใชใ นวิชาคอมพิวเตอร (จริย) คือ คำทใ่ี ชในจริยศาสตร (ชวี ) คือ คำทใ่ี ชใ นชีววทิ ยา (ดารา) คือ คำทใ่ี ชในดาราศาสตร (ถิน่ ) คอื คำทเ่ี ปนภาษาเฉพาะถิน่ (ถ่นิ -ปกษใ ต คอื คำทีเ่ ปนภาษาถิน่ ใต) (ถน่ิ -พายัพ คือ คำทเี่ ปนภาษาถนิ่ ภาคเหนือ) (ถ่นิ -อีสาน คอื คำที่เปนภาษาถ่ินภาคอสี าน) (โบ) คอื คำโบราณ (แบบ) คอื คำทใ่ี ชเฉพาะในหนงั สือ ไมใ ชค ำพดู ทั่วไป เชน กนก ลปุ ต ลพุ ธ ภาษาไทย ๖ ๒๒๕

๔. คำท่ีอางในวงเล็บทายความหมายของคำ เปนช่ือหนังสือท่ีคำๆ น้ัน ปรากฏอยู เชน กฎหมาย = หนงั สอื เรอ่ื งกฎหมายเมืองไทย หมอปรดั เล พิมพ จ.ศ. ๑๒๓๕ กลอมเดก็ = บทกลอนกลอ มเด็ก ฉบบั หอพระสมดุ วชริ ญาณ พ.ศ. ๒๔๗๐ ม.คำหลวง = มหาชาติคำหลวง ฉบบั หอพระสมดุ วชิรญาณ พ.ศ. ๒๔๖๐ สามดวง = กฎหมายตราสามดวง ประโยชนของพจนานุกรม มีดังนี้ ๑. ใชเ พอ่ื ตรวจสอบการเขยี นสะกดการนั ตข องคำตา งๆ เชน ไมแ นใ จวา คำวา ปรากฎ ที่ถูกตองเขียนสะกดอยางไร ใหเปดพจนานุกรมตรวจสอบดู จะพบวา คำทีถ่ ูกคอื ปรากฏ ตอ งใช ฏ เปน พยัญชนะสะกด เปนตน ๒. ชว ยใหร ูวาคำใดออกเสียงอยางไร เชน เฉฉบลับย กลั ปง หา อานวา กัน-ละ-ปง -หา เขมน อา นวา ขะ-เหมน ๓. ชวยใหรูความหมายของคำ เชน กงั ไส หมายถงึ เครอ่ื งถว ยปน ทท่ี ำมาจากแควน เกยี งสปี ระเทศจนี พัลลภ หมายถงึ คนสนทิ คนโปรด ๔. ชวยใหรูประวัติที่มาของคำ ชนิดของคำ และลักษณะของคำที่ใช เฉพาะแหง เชน คเนจร [คะเนจร] ก. เทย่ี วซดั เซไป. น. เรียกตวั หนงั ใหญทีส่ ลกั เปนรูปในทา เดิน. (ลัทธิ). (ส. คคเนจร วาผูไปในทอ งฟา). จากการคน หาคำวา คเนจร ทำใหทราบขอ มลู ดงั นี้ ➠ คเนจร มีที่มาจากภาษาสนั สกฤต ➠ คเนจร เปน คำกรยิ า และเปน คำนาม ➠ คเนจร เปนคำทพ่ี บในหนังสอื ลทั ธิธรรมเนยี มภาคตา งๆ ฉบบั กรมศิลปากร ๒๒๖ ภาษาไทย ๖

¡¨Ô ¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ·Õè ô ๑. ขีด ✓หนา ขอความท่ถี กู ตอ ง และกา ✗ หนาขอความท่ีไมถ กู ตอ ง ✓.................... ๑) พจนานุกรมจัดเรียงคำตามลำดบั ตัวพยญั ชนะ ก-ฮ โดย ตวั ฤ ฤๅ จะอยหู ลัง ร กอ น ล แลว จึงเปน ตัว ฦ ฦๅ และ ว-ฮ ✓.................... ๒) ในพจนานกุ รม อกั ษรยอ บ. ทอ่ี ยหู ลงั ความหมายของคำ หมายถงึ คำทม่ี าจากภาษาบาลี ✓.................... ๓) อักษรยอ ส. ที่อยูห ลังคำ หมายถงึ คำท่ที ำหนา ทเ่ี ปน คำสรรพนาม ✓.................... ๔) คำวา “เกาลดั ” “เกาหล”ี “เกาเหลา” เปน การเรียงลำดับคำ ✓.................... ทถี่ กู ตองแลว ✗.................... ✓.................... ๕) คำวา “คบั ” อยกู อนคำวา “ค่ัว” ✓.................... ✗.................... ๖) คำวา “ฤทธ์ิ” อยหู ลังคำวา “ฤทัย” เฉฉบลับย ๗) คำวา “ผาสุก” กับคำวา “อเนก” เขียนถกู ทั้ง ๒ คำ ๘) คำวา “ทรวดทรง” อยูใ นหมวด “ท” ๙) คำวา “มดื ” “มึน” “มือ” “มงุ ” ถาจัดเรียงใหมใหถ กู ตอง คำวา “มุง” เปน คำแรก ✗.................... ๑๐) คำตอ ไปนีเ้ รียงลำดบั ไดถูกตอง “แสบ” “แสง” “แสด” “แสน” “แลบ” “แสม” “และ” ✓.................... ๑๑) คำยอในวงเล็บหนา ความหมายของคำ เชน (กฎ) จะบอกลกั ษณะ ของคำที่ใชเ ฉพาะแหง ✗.................... ๑๒) (ดารา) หมายถึง คำทใี่ ชในวงการดารานักรอ ง ✓.................... ๑๓) คำวา “กรกฎ” และ “กรกฏ” เขียนถกู ทง้ั ๒ คำ ✗.................... ๑๔) คำวา “แขง็ กราว” อยูหลงั คำวา “แข็งกลา ” ✓.................... ๑๕) “พิลาส [พิลาด]” เปนคำทีเ่ ขยี นและอา นถูกตอ งแลว ภาษาไทย ๖ ๒๒๗

๒. เขยี นเรียงลำดบั คำทกี่ ำหนดใหต ามลำดับการเรียงคำในพจนานกุ รม คำที่กำหนด จดั เรยี งลำดับได ดังนี้ ๑) กลว ย เงาะ องนุ มะมวง .ก....ล...ว...ย......เ..ง...า..ะ......ม...ะ..ม....ว ..ง......อ....ง...ุน........................................... .ข...า..ว......ข...นุ .......เ.ข...็ม......แ...ข...็ง........................................................... ๒) ขาว แขง็ เข็ม ขุน .ค....า..ง......ค....ูน.......เ..ค....ก......เ..ค....ม็ ....................................................... .ช...ะ..ม....ด......ช...ะ...ร...อ...ย......ช...ะ..ล....ูด.......ช...ะ..อ...ม....................................... ๓) เคม็ เคก คูน คาง .ต....ุก ...แ...ก.......ต....กุ ...ต....า.....ต....ุก....ต....ุน.......ต...ดุ....ต....ู ................................. .บ....า...น....ช...นื่ .......บ....า..น....เ..ช...า.....บ....า...น....บ....ุร...ี...บ....า...น....เ.ย....็น.................. ๔) ชะอม ชะรอย ชะมด ชะลดู .เ..ก...ษ....ต....ร...ก....ร......น....ิต....กิ ....ร......บ....ุค...ล....า...ก...ร......ป....ฏ....ิม...า...ก...ร............ .ธ...น....า...ค....า..ร......ธ...ร...ณ......ี ..บ....ร....สิ ...ทุ....ธ...์ิ...ส....ว...ัส....ด...ี......................... ๕) ตดุ ตู ตุกตา ตุกแก ตุกตุน .ป....ญ....ห....า.....ม....น....ษุ ....ย... ...ล....ัก...ษ....ณ.....ะ.....ส....กั....ก....า..ร....ะ...................... .ป....ะ..ป....น.......เ.ป....ล....่ยี ...น....แ...ป....ล....ง.....ผ....ส....ม......ส....ง...ค....ร...า..ม................. ๖) บานเย็น บานเชา บานชนื่ บานบุรี .ถ....า ..ย...ท....อ...ด.......ท....ัศ...น.....ค...ต....ิ...น....า...ส....กิ ......ส....า...ม...ัญ........................ .เ..ก...ว...ีย...น.......ฉ....ะ...น....ัน้ .......ส....่ือ...ส....า...ร......อ...น....ุร...ัก....ษ.......................... ๗) บุคลากร ปฏมิ ากร เกษตรกร นติ กิ ร .ข...ว..ญั........ท....า..น....ต....ะ..ว...ัน.......โ...บ...ร....า..ณ........เ..ฟ....อ...ง............................ .โ..ก....ศ....ล......โ...ก...ส....น.......โ...ก...ส....ยี.... ..ใ...ก...ล......................................... ๘) ธนาคาร บรสิ ุทธิ์ ธรณี สวัสดี .จ...น.......จ....บ.......จ...ม......จ...ม............................................................... .ต....ะ..ก....ร...มุ......ต....ะ..ก....ล....ะ.....ต....ะ..ก....อ...น.......ต....ะ..ก....่วั............................ ๙) มนุษย ปญหา ลกั ษณะ สักการะ .ป....า..ย......ป....า...ล...ม......ป....ง...ป....อ...ง......ป....น ....โ..ต...................................... .ม...ร....ก...ต.......ม...ร...ณ.....า......ม...ร...ด....ก.......ม...ฤ...ต....ย...ู................................ เฉฉบลบั ย ๑๐) ผสม สงคราม ปะปน เปลีย่ นแปลง .ข...ว..น.....ข..ว...า...ย......ด...ว...ง...ช...ะ..ต....า......ป...ร...า...ร...ถ....น....า.....ศ....ร...ัท....ธ...า......... ๑๑) ถา ยทอด นาสกิ สามญั ทัศนคติ ................................................................................................. ๑๒) เกวียน ฉะน้ัน อนุรกั ษ สอ่ื สาร .ม...า...ต....ร...ฐ...า...น.......เ.ม....ือ...ง...ห....ล...ว...ง......ร...า...ช...ก...า...ร......ว...ร...ร...ณ.....ค....ด....ี ๑๓) โบราณ ทานตะวัน ขวัญ เฟอง ................................................................................................. ๑๔) ใกล โกสน โกสีย โกศล ๑๕) จม จม จน จบ ๑๖) ตะกอน ตะกรุม ตะกละ ตะกั่ว ๑๗) ปง ปอง ปนโต ปา ย ปาลม ๑๘) มรกต มรดก มฤตยู มรณา ๑๙) ศรทั ธา ปรารถนา ดวงชะตา ขวนขวาย ๒๐) มาตรฐาน ราชการ เมอื งหลวง วรรณคดี ๒๒๘ ภาษาไทย ๖

การเขียนจดหมายสวนตัว ¡ÒÃà¢Õ¹¨´ËÁÒÂä»ËÒà¾×è͹æ ËÃÍ× ÞÒµæÔ à»¹š ¡ÒÃà¢ÂÕ ¹¨´ËÁÒÂÅ¡Ñ É³Ð㴤Рการเขียนจดหมายสวนตัว เปนการเขียนจดหมายเพ่ือส่ือสารกับเพ่ือน หรือญาติพี่นอง เพื่อแจงเร่ืองราวหรือสอบถามทุกข สุข แสดงความยินดี ขอบคุณ ขอโทษ หรอื แสดงความเหน็ ใจในโอกาสตา งๆ ตวั อยา ง การเขียนจดหมายสว นตัวเพ่อื แสดงความยนิ ดี ๑๘/๑ ม.๑ ต.เทศา เฉฉบลับย อ.เมือง จ.นครปฐม จบ๊ิ เพอ่ื นรัก ๒๐ มีนาคม ๒๕๕๒ ฉันทราบขาววา เธอสอบชิงทุนเรียนตอในระดับชั้นมัธยมศึกษาได โดยสอบไดคะแนนเปนลำดับท่ี ๒ ของผูเขาสอบท้ังหมด ฉันจึงเขียน จดหมายมาเพ่ือแสดงความยินดีกับเธอดวย เพราะไมใชเรื่องงายเลยท่ีจะ ทำไดอ ยางน้ี เธอเกงจรงิ ๆ นะจะจบ๊ิ ตอนน้ีฉันก็กำลังทบทวนบทเรียนเพ่ือเตรียมสอบเรียนตอเหมือนกัน ไมแ นน ะวา เราอาจไดเ รยี นตอ ในระดับชั้นมธั ยมดวยกันอีกก็ได ใครจะไปรู จรงิ ไหมจะ รักและคิดถงึ สมโอ ภาษาไทย ๖ ๒๒๙

¡¨Ô ¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡ÒÃàÃÕ¹ÃÙŒ ·Õè ô เขยีสนถจานดกหามราณยส ว นต••• วั แขขลสอองดบโใทนงคษคสณุ มวเขพคา้ึนุดมุณ่อื อโนเปยหดทูกาย็นี่เทบัเขใลจี่สดาอืทงใุลกหจีค่ ยเสนุณพพถงั ย่ือนิสาานนอืิจยผกมขขิดาอาอรใงงหณผเพสูทื่ออี่กนนำหเสนียดชใวีหิตมา ๑ สถานการณ ¡¨Ô ¡ÃÃÁ¾Ñ²¹Ò¡Òä´Ô ๑. แตง กลอนสภุ าพหวั ขอ ท่นี กั เรยี นสนใจ จำนวน ๒ บท ลงในสมดุ แลว ขีดเสน โยงสมั ผสั ใหถ ูกตอ ง ข้นึ อยูก ับดลุ ยพินจิ ของผูสอน มฐ./ตวั ชีว้ ัด ท4.1 (5) เฉฉบลบั ย ๒. อานนิทาน หรือเรอื่ งสน้ั ทีช่ อบ แลว ปฏบิ ัติ ดังน้ี ข้นึ อยกู ับดลุ ยพินจิ ของผูส อน ๑) ถายสำเนาหรอื คัดลอกนิทาน หรอื เรอื่ งสั้นทีอ่ าน ตดิ ลงในสมุด มทฐ2./.ต1วั ช(3้ีว)ดั ๒) เขยี นแผนภาพโครงเรือ่ งของนิทาน หรือเรอื่ งสน้ั น้ันๆ ลงในสมุด ๓. เขียน ๑-๑๐ ลงใน ❍ เพือ่ เรียงลำดบั คำตามพจนานุกรม แลว หาความหมาย มทฐ1./.ต1วั ช(6ีว้ )ัด ของคำโดยเขยี นลงในสมดุ (ดูเฉลยในหนาพเิ ศษทา ยเลม ) ❍๒ จดั สรร ❍๙ อัธยาศยั ❍๕ นิตยสาร ❍๑๐ อาพาธ ❍๘ สุจริต ❍๑ กศุ ล ❍๓ ชนนี ❍๔ ญาติ ❍๗ มัธยัสถ ❍๖ บุรพทิศ เขียนเรยี งลำดบั ตามพจนานุกรม ไดด ังน้ี ๑ กศุ ล ๒ จัดสรร ๓ ชนนี ๔ ญาติ ๕ นติ ยสาร.................................... .................................... .................................... .................................... .................................... .....๖.....บ.....ุร...พ....ท.....ิศ......... .....๗.......ม...ัธ....ย...ัส.....ถ.... ..... ๘ สจุ ริต.................................... .....๙.....อ...ัธ....ย...า...ศ....ยั......... ๑๐ อาพาธ.................................... ๒๓๐ ภาษาไทย ๖

๔. เขยี นจดหมายสวนตัวถึงเพอื่ นหรือญาติพ่ีนอ งโดยกำหนดสถานการณขึน้ เอง มฐ./ตวั ชว้ี ัด ท2.1 (6) ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ข้ึนอยกู ับดลุ ยพนิ ิจของครูผูส อน........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ เฉฉบลับย ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ........................................................................................................................................................................................................ ¡¨Ô ¡ÃÃÁºÙóҡÒÃÊÌҧÊÃä แบง กลมุ แลวแตง นิทานสน้ั ๆ เปนกลอนสุภาพ พรอมวาดรปู ประกอบเร่อื ง ใหสวยงาม ภาษาไทย ๖ ๒๓๑

แบบทดสอบที่ ๙ กา ✗ คำตอบท่ถี กู ท่สี ดุ อา นบทรอยกรองแลวตอบคำถามขอ ท่ี ๑ - ๔ ปากเปน เอกเหมอื นเสกมนตรใ หคนเช่ือ ฉลาดเหลือวาจาปรีชาฉาน จะกลาวถอยรอยคำไมรำคาญ เปนรากฐานเทิดตนพนลำเคญ็ เรง สงั วรเวีย่ ไวใชวา เลน เลขเปนโทโบราณทา นสง่ั สอน ชวยใหเดน ดีนกั หนารูท า คน การคำนวณควรชำนาญคณู หารเปน เรียนไปเถดิ รไู วไ มไรผล ไดเลี้ยงตนดวยวชิ าหาทรัพยท วี หนงั สอื เปนตรีวชิ าปญ ญาเลิศ ยามวโิ ยคชีพยบั ลับรา งหนี ยามยากแสนแคนคับไมอับจน คงเปนทลี่ ือทั่วช่ัวฟา ดนิ ช่ัวดีเปน ตราประทบั ไวก บั โลก ทานผหู ญิงสมโรจน สวสั ดิกลุ ณ อยุธยา ทีศ่ ูนยแทก แ็ ตตวั สว นชว่ั ดี เฉฉบลบั ย ๑. บทรอยกรองนไี้ มไ ดกลา วถงึ ๓. “เรียนไปเถดิ รูไวไมไรผล” ประโยชนข องสงิ่ ใด ตรงกับสำนวนใด ก. การพดู จาดี ก. รมู ากยากนาน ข. การทำความดี รูนอยพลอยรำคาญ ค. การเรยี นหนังสอื ✗ข. รไู วใ ชวา ใสบ า แบกหาม ✗ง. การประกอบอาชพี ค. รหู ลบเปนปก รูหลกี เปน หาง ๒. ขอ ใดเรียงลำดบั ความสำคัญถูกตอ ง ง. ความรูทว มหวั เอาตัวไมรอด ตามบทรอยกรอง ๔. ขอ ใดเปนสมั ผัสระหวางบท (๑) การเรยี นรู (๒) การคำนวณ ก. (รำ)คาญ - ฐาน (๓) การพูดจา (๔) การทำความดี ✗ข. คน - ผล ✗ก. ๓ ๒ ๑ ๔ ข. ๔ ๓ ๒ ๑ ค. เปน - เดน ค. ๓ ๔ ๑ ๒ ง. ๓ ๒ ๑ ๔ ง. ไว - ใช ๒๓๒ ภาษาไทย ๖