แผนจัดการเรียนรู้วิชาการงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5

201 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทาํ งานกลมุ สาระการเรยี นรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศกึ ษาปท่ี 5หนว ยการเรียนรูที่ 3 เรอ่ื ง งานประดิษฐเอกลักษณไ ทย เร่ือง การตดั ตุงไสหมู และการตดั กระดาษลายไทย การ การปฏิบตั ิ รักษา รวม ผลการ หมายเหตุ วางแผน ตาม ความ ประเมนิที่ ชือ่ -สกลุ ข้ันตอน สะอาด 321321321 9 ผา น ไม ผา น1234567 ลงช่อื ..............................................ผปู ระเมนิ ( นายภัทรพงษ แคแดง ) ............ /............ /........... เกณฑการประเมิน ใสเคร่ืองหมาย  ลงในชอ งหมายเลขประเมิน 3 หมายถึง ดี 2 หมายถงึ พอใช 1 หมายถงึ ควรปรบั ปรงุ เกณฑการตัดสินการประเมิน ใสเ คร่ืองหมาย  ลงในชอ ง ผา น / ไมผา น ผา น หมายถึง มผี ลการประเมินระดับ 2 ถึง 3 ในแตล ะรายการเกณฑการประเมิน

202 เกณฑก ารใหค ะแนนของแบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทํางานกลุมสาระการเรยี นรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี ช้ันมัธยมศึกษาปท่ี 5หนว ยการเรยี นรูท่ี 3 เร่ือง งานประดิษฐเอกลักษณไ ทย เรอื่ ง การตดั ตงุ ไสหมู และการตัดกระดาษลายไทยเกณฑการประเมนิ 3 ( ดี ) ระดับคณุ ภาพ 1 ( ปรับปรุง ) 2 ( พอใช ) มีการวางแผนการทาํ งาน มีการวางแผนการทํางาน ไมม ีการวางแผนในการการวางแผน ทด่ี ี มขี น้ั ตอนชดั เจน แตยงั คงขาดขนั้ ตอนท่ี ทํางาน ชัดเจนการปฏบิ ัติตามข้ันตอน ทาํ งานตามทไ่ี ดร ับ ทํางานตามทไี่ ดร บั ไมทํางานตามที่ไดรับ มอบหมาย และทําตาม มอบหมาย และทาํ ตาม มอบหมาย คาํ สง่ั ของครูทุกขอ คําสั่งของครูบางขอรกั ษาความสะอาด - เกบ็ กวาดขยะทุกช้นิ จน - เก็บกวาดขยะหลังจาก - ไมเก็บกวาดขยะหลงั จาก หมดหลงั จากปฏบิ ัติงาน ปฏบิ ตั ิงาน แตไมหมด ปฏบิ ัติงาน

203 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมอันพงึ ประสงคกลุมสาระการเรียนรกู ารงานอาชพี และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศกึ ษาปท ่ี 5หนว ยการเรียนรูที่ 3 เรื่อง งานประดษิ ฐเ อกลักษณไ ทย เรอ่ื ง การตัดตุงไสห มู และการตดั กระดาษลายไทยท่ี ชอื่ -สกุล มีวนิ ยั มีจิต ปฏิบตั ติ าม รว ผลการประเมิน หมายเหตุ สาธารณะ กฎของ ม หองเรยี น 3 2 1 3 2 1 3 2 1 9 ผาน ไมผา น1234567 ลงชือ่ ..............................................ผูประเมิน ( นายภทั รพงษ แคแดง ) ............ /............ /..............เกณฑการประเมนิ ใสเ คร่ืองหมาย  ลงในชองหมายเลขประเมนิ 3 หมายถึง ดี 2 หมายถึง พอใช 1 หมายถึง ควรปรับปรงุเกณฑการตดั สินการประเมิน ใสเครื่องหมาย  ลงในชอ ง ผาน / ไมผาน ผาน หมายถงึ มีผลการประเมินระดบั 3 ในแตล ะรายการเกณฑการประเมิน หรือมคี ะแนนรวมของทกุ รายการเกณฑประเมนิ ตงั้ แตร อยละ 75 ขนึ้ ไป ( 6.75 คะแนน จากคะแนนรวม 9 คะแนน )

204 เกณฑก ารใหคะแนนของแบบสงั เกตพฤตกิ รรมอนั พงึ ประสงคกลุม สาระการเรียนรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี ชัน้ มธั ยมศึกษาปท ี่ 5หนวยการเรียนรูท ่ี 3 เรื่อง งานประดษิ ฐเอกลักษณไทย เรือ่ ง การตดั ตงุ ไสหมู และการตัดกระดาษลายไทยเกณฑก ารประเมิน 3 ( ดี ) ระดบั คณุ ภาพ 1 ( ปรับปรุง ) 2 ( พอใช )มวี ินยั - นกั เรยี นสงงานตรงตาม - นักเรยี นงานงานภายใน - นักเรยี นสง งานในวนั ถดั เวลาที่ครกู าํ หนดให วันท่คี รูกําหนดสง งาน จากที่ครูกําหนดสง งานมีจิตสาธารณะ -นักเรียนใหเพ่ือนยืม -นกั เรียนใชเพือ่ นยืม -นักเรยี นไมใหเ พื่อนยืม อปุ กรณในการทาํ งาน อปุ กรณเมื่อเพื่อนของยมื อุปกรณ ในการทํางานปฏบิ ตั ติ ามกฎของ - นกั เรียนปฏิบัติตามกฎ/ - นกั เรียนปฏิบัตติ ามกฎ/ - นกั เรยี นไมปฏิบตั ิตามหองเรยี น ขอ ตกลงของหอ งเรียนอยาง ขอ ตกลงของหองเรียนเปน กฎ/ขอตกลงของหองเรยี น เครง ครดั ทุกขอ บางขอ

2052. กจิ กรรมการเรยี นรู 2.1 ข้นั นาํ เขาสูบทเรียน ( 10 นาที ) 2.1.1 ครทู กั ทายนักเรยี นแลวพดู คยุ กับนักเรยี น พรอ มกบั ถามนักเรียนวา ในปจจบุ นั นกั เรยี นสามารถ พบเหน็ การประดิษฐของใชตางๆยังไงบา ง และนักเรียนเคยประดิษฐของใชเ พ่ือนาํ มาใชเ องหรอื ไม 2.2 ขัน้ สอน ( 30 นาที ) 2.2.1 ครแู จกหนังสอื เรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยชี นั้ ม.5 ใหน ักเรยี น และใบความรู เรอ่ื ง การประดิษฐส ิ่งของจากวัสดเุ หลอื ใช 2.2.2 ครูอธบิ ายใหน ักเรยี นเขาใจถึงการประดิษฐสง่ิ ของจากวัสดุเหลอื ใช 2.3 ข้นั ปฏิบัติ ( 1 ช่ัวโมง 10 นาที ) 2.3.1 ครูใหนกั เรยี นแตล ะคนต้งั ใจฟงครอู ธบิ าย เร่ือง การประดษิ ฐส ิ่งของจากวสั ดุเหลือใช แลวใหทําใบงานตามคาํ สงั่ ทีค่ รกู ําหนด และหากนกั เรียนไมเขาใจหรอื ฟงครูไมทนั ใหน ักเรยี นซกั ถาม ครูไดห ลังจากที่ครสู อนเสรจ็ หลงั จากทีเ่ รยี น เรื่อง การประดษิ ฐส ่ิงของจากวสั ดเุ หลือใช จบแลว ครแู จกและใหนกั เรยี นทําแบบฝกหัดหลงั เรียน 2.4 ขนั้ สรุป ( 10 นาที ) ครูใหน ักเรยี นชว ยกันสรุปประโยชนทไี่ ดจากการเรียนรู เรื่อง การประดษิ ฐส่ิงของจากวัสดเุ หลือใช

206 บนั ทึกหลงั การสอน 1. ผลการเรยี นการสอน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. ปญ หา / อุปสรรค ในการเรียนการสอน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………….… ………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….…… 3. การแกปญหา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………….… ………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….…… ลงช่ือ..............................................ผสู อน ( นายภัทรพงษ แคแดง ) ............ /............ /........... ข้อเสนอแนะของครูพเ่ี ลยี้ ง________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ลงชื่อ__________________________ (ครูพีเ่ ล้ียง) (__________________________)

207 ข้อเสนอแนะของรองผู้อาํ นวยการกลุ่มบริหารงานวชิ าการ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ลงช่ือ__________________________(รองผอู้ าํ นวยการกลุ่มบริหารงานวชิ าการ) (__________________________) ข้อเสนอแนะของผู้อาํ นวยการโรงเรียน________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ลงช่ือ__________________________(ผบู้ ริหารสถานศึกษา) (__________________________)

208 ใบความรูเรอื่ ง การประดิษฐสิ่งของจากวสั ดเุ หลือใช การทําสิง่ ตา งๆ โดยการสรา ง เลียนแบบใหเหมือนของจรงิ ๆหรือมีรูปแบบแปลกใหม เปนการทํางานประดิษฐซ่งึ การประดษิ ฐส งิ่ ตา งๆ ใหป ระสบความสาํ เร็จ จะตองมีความต้ังใจ และมคี วามรเู ก่ียวกับวัสดอุ ุปกรณท ี่ใชท ํางานประดิษฐ เพื่อใหเกดิ ความปลอดภัยในการทํางานความหมายและความสําคัญของงานประดษิ ฐงานประดษิ ฐ หมายถึง การนําเศษวัสดุหรือวัสดุตางๆมาดดั แปลงและประกอบกนั ใหเกดิ ประโยชนเ ปน ของเลน ของใชหรอื ของประดบั ตกแตงงานประดษิ ฐมคี วามสําคัญ ดงั นี้ความสําคญั ของงานประดิษฐ - นําวสั ดหุ รือเศษวัสดุมาใชใหเกดิ ประโยชนค ุม คา - มีของเลน ของใช และของประดบั ตกแตง เพิม่ ข้ึน - ฝกความคดิ ริเร่ิมสรางสรรค - ใชเวลาวางใหเ กดิ ประโยชน - ชวยประหยดั รายจา ยในครอบครวั - เปน ชอ งทางในการเพม่ิ รายไดวัสดุและเศษวสั ดุที่ใชใ นงานประดิษฐ ทกุ วนั น้รี อบตวั เรามวี สั ดแุ ละเศษวัสดุมากมาย ถาเรารจู ักนําวัสดแุ ละเศษวสั ดุเหลาน้ีมาประดษิ ฐเปนของเลนของใช หรอื ของประดับตกแตง กจ็ ะเปนประโยชน ชวยลดจาํ นวนขยะใหนอยลง รวมทงั้ ชวยประหยัดทรัพยากร และอนรุ กั ษสง่ิ แวดลอ มดว ย วสั ดุ หมายถงึ สงิ่ ทีใ่ ชท ําส่งิ ของตา งๆ เชน พลาสติก ใชทําขวดพลาสตกิ กระดาษใชท าํ ถวยกระดาษ เปนตน เศษวัสดุ หมายถึง สิ่งของตางๆ ทเ่ี หลือใช หรอื ใชแลวนํากลับมาใชไ ดอกี เชน เศษกระดาษ เศษผา เศษไมหลอดดูด เปน ตน

209 การเกบ็ รวบรวมวสั ดุและเศษวสั ดตุ างๆ เพอ่ื นาํ มาใชง านเราควรจดั เก็บและแยกประเภทของวัสดแุ ละเศษวสั ดุโดยปฏบิ ัติ ดังนี้1.วสั ดปุ ระเภทกระดาษ วสั ดุทเ่ี ปนกระดาษ เชน ปฏิทนิ กลอ งกระดาษ หนังสอื พมิ พ แกว กระดาษ แกนกระดาษชําระ กระดาษหอของขวญั ท่ีใชแลว สมดุ เกาๆ เปนตน2.วัสดปุ ระเภทแกว วสั ดปุ ระเภทแกว เชน ขวดแกว โหล ลกู แกว กระจก เปนตน3.วัสดุประเภทโลหะ วสั ดุประเภทโลหะ เชน ตะปู เสนลวด ฝาขวด น้ําอัดลม ลูกกญุ แจ กระปองชนิดตา งๆ เปนตน วัสดปุ ระเภทนคี้ วรเก็บไวในท่แี หงๆ เพอื่ ปอ งกันการเกดิ สนมิ4.วัสดุประเภทพลาสติก วัสดปุ ระเภทพลาสติก เชน ขวดพลาสตกิ กลองพลาสติก หลอดดดู ถงุ พลาสตกิ กระดุม ผาพลาสตกิ เปนตน5.วัสดปุ ระเภทผา วัสดุประเภทผา ไดแก เศษผาท่ีเหลือจากการใชต ดั เย็บเสือ้ ผา เศษผา ลายดอก เศษผาลูกไม ผาทเ่ี ปน ช้ินเลก็ ๆเปน ตน6.วัสดปุ ระเภทอ่นื ๆ วสั ดุประเภทอืน่ ๆ เชน ขนนก เศษไม สวนตางๆ ของพืช เปลอื กหอย กอนหนิ สวยๆ เชอื ก ดินนํ้ามัน ดนิเหนียว เปนตนอปุ กรณท ี่ใชใ นงานประดิษฐ ในการทาํ งานประดษิ ฐ เราตองรจู กั เลือกใชว ัสดแุ ละอุปกรณในการทํางานใหเหมาะสม ใชอปุ กรณดวยความระมัดระวัง และเมื่อใชเสร็จควรเกบ็ รกั ษาอปุ กรณอยา งถกู วิธี อุปกรณท ใี่ ชในงานประดิษฐม หี ลายชนิด ดังน้ี1.กรรไกร การใชง าน ตดั ผา และตดั กระดาษ การเก็บรักษา เก็บใสปลอกหรือซองใหเรยี บรอ ย ถาไมมปี ลอกหรือซอง ใหเ ก็บไวใ นกลอ งหรือเกบ็ ไวในล้ินชัก2.เขม็ และดาย การใชง าน เย็บผา เนาผา หรือรอยเศษวัสดชุ ิ้นบางๆ การเกบ็ รักษา ปก เขม็ ไวท ห่ี มอน ปกเข็มหรอื เกบ็ ใสกลองใสเขม็ สวนดายใหม ว นเก็บท่หี ลอดดา ยใหเรยี บรอย3.คตั เตอร การใชงาน ตัด หรือกรดี กระดาษ การเก็บรักษา เลือ่ นใบมดี เก็บแลว ใสซองหรอื ปลอกใหเรยี บรอ ย4.ไมบ รรทดั และดนิ สอ การใชงาน วดั ระยะและขีดเสน การเกบ็ รักษา เกบ็ ใสก ระปอง หรอื กลองใสดินสอใหเรยี บรอย5.กาวหรอื แปง เปย ก การใชง าน ติดวสั ดุใหต ิดกนั เพ่ือใชในการตกแตง งานประดิษฐ การเกบ็ รักษา ปดฝาขวดใหส นทิ เพอ่ื ปองกนั ไมใหก าวแหงเร็ว

210การประดิษฐข องเลน การประดษิ ฐข องเลน ดว ยตนเองน้ัน เปน งานท่จี ะทําใหเ ราไดใชความคิดสรา งสรรคในการออกแบบ และทําใหเกดิ ความภาคภมู ิใจในความสามารถของตนเอง นอกจากน้ีงานประดิษฐย งั ชวยใหเ ราประหยดั คาใชจ า ย เพราะเปนการนําเศษวสั ดุมาใชใหเ กดิ ประโยชน

211 ใบงานท่ี 12เรอ่ื ง การประดิษฐส ิ่งของจากเศษวัสดุเหลือใชคาํ ชแ้ี จง :ใหนักเรียนออกแบบส่งิ ของ และประดิษฐส่ิงของจากทน่ี ักเรียนออกแบบโดยใชวสั ดเุ หลอื ใชในการประดษิ ฐภายในเวลา 25 นาที (12 คะแนน)

212ชอ่ื .......................................................................................................ชัน้ ...............เลขท.่ี .............. แบบฝก หัดหลังเรยี นเรือ่ ง การประดิษฐส ่งิ ของจากวสั ดุเหลือใชคําชแ้ี จง : ใหน กั เรยี นทาํ แบบฝกหดั ตอไปนใี้ หถกู ตองภายในเวลา 10 นาที ( 10 คะแนน )1. งานประดิษฐหมายถึงอะไร จงอธบิ าย ( 3 คะแนน )......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. ใหน ักเรียนออกแบบสิง่ ประดิษฐข องตนเอง พรอมอธิบาย (7 คะแนน)........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

213ชอ่ื .......................................................................................................ชัน้ ...............เลขที่............... เฉลยแบบฝก หัดหลงั เรยี นเรื่อง การประดษิ ฐสง่ิ ของจากวสั ดเุ หลอื ใชคาํ ชีแ้ จง : ใหน ักเรียนทําแบบฝก หัดตอไปนใี้ หถ กู ตอ งภายในเวลา 10 นาที ( 10 คะแนน )1. งานประดษิ ฐหมายถงึ อะไร จงอธิบาย ( 3 คะแนน )การนาํ เศษวัสดุหรือวัสดตุ า งๆมาดัดแปลงและประกอบกันใหเ กิดประโยชนเปน ของเลน ของใช หรอื ของประดบั ตกแตง2. ใหนกั เรยี นออกแบบส่ิงประดษิ ฐข องตนเอง พรอมอธิบาย (7 คะแนน)........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................พจิ ารณาเปน รายบุคคล พรอมกบั ชิ้นงานท่นี าํ มาสง...............................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

แผนการจดั การเรยี นรูท่ี 13 214กลุมสาระการเรียนรู การงานอาชีพและเทคโนโลยี ช้นั มัธยมศึกษาปท ่ี 5หนว ยการเรียนรทู ่ี 4 เรือ่ ง งานเกษตร เวลา 3 ชั่วโมงเร่อื ง ประเภทของพืชท่ีปลูก เวลา 1 ช่ัวโมงผสู อน นายภัทรพงษ แคแดง วันที่ 15 เดอื น มกราคม พ.ศ. 25621. เปา หมายการเรียนรู 1.1 มาตรฐานการเรียนรู ง 1.1 เขาใจการทํางาน มีความคิดสรางสรรค มีทักษะกระบวนการทํางาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแกปญหา ทักษะการทํางานรวมกัน และทักษะการแสวงหาความรู มีคุณธรรม และ ลักษณะนิสยั ในการทาํ งาน มจี ิตสํานึกในการใชพลังงาน ทรพั ยากรและสิ่งแวดลอม เพื่อการดํารงชีวิตและ ครอบครวั 1.2 สาระสาํ คัญ งานเกษตรทั้งการปลกู พืชและเลีย้ งสัตวผูปลูกและผูเล้ียงจําเปนตองมีความรูพื้นฐานเกี่ยวกับการ ปลูกพชื และเลี้ยงสัตวนน้ั ๆสามารถลงมือปฏิบัติจริงไดอยางถูกตองตามข้ันตอน และไดผลสัมฤทธิ์ของงาน จามวัตถุประสงค ตลอดจนสามารถพัฒนาผลงานท่ีเกิดจากการเรียนรไู ดอยางสรางสรรคและเปนมิตรกบั สิ่งแวดลอ ม 1.3 ตวั ช้วี ัดของหลักสตู ร ง 1.1 ม.5/1 มีทักษะการจดั การในการทํางาน ง 1.1 ม.5/2 มที ักษะในการแสวงหาความรเู พ่ือการดาํ รงชีวิต ง 1.1 ม.5/3 มคี ณุ ธรรมและลักษณะนสิ ยั ในการทํางาน ง 1.1 ม.5/4 มคี ุณธรรมและลกั ษณะนิสัยในการทํางานใชพ ลงั งาน ทรัพยากร ในการทํางานอยา ง คุมคา และย่ังยืนเพอื่ การอนุรักษส ิง่ แวดลอ ม

2151.4 จุดประสงคก ารเรียนรู 1.4.1 ดานความรู ( K ) นักเรยี นสามารถอธบิ ายถงึ ประเภทของพชื ที่ปลูกแตล ะประเภทไดไดอยา งถกู ตอง 1.4.2 ดา นทักษะ / กระบวนการ ( P ) นกั เรยี นสามารถแบงประเภทของพชื ที่ปลกู ไดไดอ ยา งถกู ตอง 1.4.3 ดานเจตคติ ( A ) นกั เรยี นมีวนิ ยั มุงม่นั ในการทํางาน และปฏบิ ัติตามกฎของหอ งเรยี น1.5 ตัวชว้ี ดั ของแผนการจัดการเรยี นรู 1.5.1 นักเรยี นสามารถทําแบบฝก หัดไดไ มต ่าํ กวา รอยละ 70 1.5.2 นักเรียนสามารถซอมแซมและตดิ ตัง้ อปุ กรณ เครื่องใชภ ายในบานได ในระดบั คุณภาพ ไมต ่าํ กวา พอใช 1.5.3 นกั เรียนมคี วามใฝรใู ฝเ รยี น มารยาทในหอ งเรยี น และปฏบิ ัติตามกฎของหองเรยี น ในระดับคุณภาพไมต า่ํ กวา ดี ในแตล ะรายการเกณฑการประเมนิ หรอื มีคะแนนรวมของทกุ รายการเกณฑการประเมนิ ต้ังแตร อยละ 75 ขน้ึ ไป (6.75 คะแนน จากคะแนนรวม 9 คะแนน)1.6 เนอื้ หาสาระ ประเภทของพชื ที่ปลูก1.7 สื่อการสอน 1.7.1 หนังสือเรียน การงานอาชีพและเทคโนโลยี ช้ันมธั ยมศึกษาปท่ี 5 1.7.2 ใบความรู เร่ือง ประเภทของพืชทป่ี ลกู1.8 ภาระงาน/ช้นิ งาน 1.8.1 ใบงานเรอ่ื ง ประเภทของพืชที่ปลูก 1.8.2 แบบฝก หดั หลงั เรียน เร่ือง ประเภทของพืชท่ีปลกู

216 1.9 การวัดผลประเมนิ ผล 1.9.1 การวดั ผล • ดานความรู (K) 10 คะแนน จากแบบฝก หัดหลังเรียน 12 คะแนน • ดานทกั ษะ / กระบวนการ (P) 9 คะแนน จากแบบประเมินผลการทํางาน จากแบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทาํ งาน 9 คะแนน รวม 40 คะแนน • ดานเจตคติ (A) จากแบบสงั เกตพฤติกรรมอนั พงึ ประสงค 1.9.2 การประเมินผล ระดับคุณภาพ ตง้ั แต 30 คะแนนข้ึนไป หมายถึง ดี (3) ต้ังแต 20-29 คะแนน หมายถึง พอใช (2) ต้ังแต 0-19 คะแนน หมายถงึ ควรปรับปรุง (1) กระบวนการวดั ผลและประเมนิ ผลตามจุดประสงคก ารเรยี นรูที่ จดุ ประสงค วิธีการ เคร่ืองมอื เกณฑ การเรียนรู ตรวจแบบฝกหัด1. ดานความรู หลังเรียน แบบฝกหดั หลังเรียน ผา นรอ ยละ 70 1. ตรวจผลงาน 1. แบบประเมินผลงาน2. ดานทักษะ / 2. สงั เกตพฤติกรรม 2. แบบสังเกตพฤตกิ รรม เกณฑร ะดบั 2 หรือในระดับคณุ ภาพ กระบวนการ การทาํ งาน การทาํ งาน ไมต ํ่ากวา ระดบั พอใช ในแตละ รายการเกณฑก ารประเมิน3. ดานเจตคติ สังเกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤติกรรมอนั อนั พึงประสงค พึงประสงค เกณฑร ะดบั 3 หรือในระดบั คณุ ภาพ ไมต่าํ กวา ระดับ ดี ในแตละรายการ เกณฑการประเมนิ หรือมีคะแนนรวม ของทุกรายการเกณฑการประเมิน ตง้ั แตรอ ยละ 75 ขึ้นไป (6.75 คะแนน จากคะแนนรวม 9 คะแนน)

217 แบบประเมนิ ผลการทํางาน ชั้นมธั ยมศกึ ษาปท ี่ 5 เร่ือง ประเภทของพชื ที่ปลูกกลมุ สาระการเรยี นรูก ารงานอาชีพและเทคโนโลยีหนวยการเรียนรูที่ 4 เร่อื ง งานเกษตร การ วสั ดุที่ใช การใช การนาํ เสนอ รว ผลการประเมิน หมายเหตุช่อื -สกุล ออกแบบ ประโยชน ม 3 2 1 3 2 1 3 2 1 1 2 3 12 ผา น ไมผาน1234567 ลงชือ่ ..............................................ผปู ระเมนิ ( นายภัทรพงษ แคแดง ) ............ /............ /...........เกณฑการประเมนิ ใสเ คร่ืองหมาย  ลงในชองหมายเลขประเมนิ 3 หมายถงึ ดี 2 หมายถึง พอใช 1 หมายถึง ควรปรบั ปรงุเกณฑการตัดสนิ การประเมิน ใสเ คร่อื งหมาย  ลงในชอง ผา น / ไมผ าน ผาน หมายถึง มีผลการประเมินระดบั 2 ถงึ 3 ในแตล ะรายการเกณฑการประเมิน

218 เกณฑการใหคะแนนของแบบประเมนิ ผลการทาํ งานกลมุ สาระการเรียนรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมธั ยมศึกษาปท่ี 5หนว ยการเรียนรทู ี่ 4 เรอ่ื ง งานเกษตร เรื่อง ประเภทของพชื ท่ปี ลูกเกณฑการประเมนิ 3 ( ดี ) ระดบั คณุ ภาพ 1 ( ปรบั ปรุง ) 2 ( พอใช ) กอ นการตัดกระดาษ กอนการตดั กระดาษ กอนการตดั กระดาษนกั เรียน นักเรยี นมกี ารออกแบบ การออกแบบ ลายไทยเตม็ พนื้ ที่การตดั นักเรยี นมกี ารออกแบบลาย ไมไดท าํ การออกแบบกอนการ วัสดทุ ่ใี ช วสั ดทุ ่นี ํามาใชเปนวสั ดุ เหลอื ใชทัง้ หมด ไทย ตดัการใชประโยชน มีการใชประโยชนต ัง้ แต3 วสั ดทุ นี่ าํ มาใชเ ปนวสั ดุ วสั ดทุ ี่นํามาใชเปน วัสดุที่ซ้อื มา อยา งขนึ้ ไป เหลือใช แตย ังมีบา งอยา งท่ี เพอื่ การทาํ งานท้ังหมด เปนวสั ดุใหม มีการใชประโยชน 2-3 มีการใชประโยชนเ พื่ออยา ง อยาง เดยี วการนําเสนอ นักเรียนนําเสนองานไดด ี นกั เรยี นนําเสนองานไดดี นักเรยี นนาํ เสนอยงั คงไมช ดั เจน นาํ เสนอไดชดั เจน แตบ างจุดยังคงนําเสนอยัง วกไปวนมา ไมชัดเจน

219 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทํางานกลมุ สาระการเรยี นรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ช้ันมัธยมศึกษาปท ่ี 5หนว ยการเรียนรูท่ี 3 เรอ่ื ง งานประดษิ ฐเอกลักษณไทย เร่อื ง การตดั ตงุ ไสห มู และการตัดกระดาษลายไทย การ การปฏบิ ตั ิ รักษา รวม ผลการ หมายเหตุ วางแผน ตาม ความ ประเมินท่ี ช่อื -สกุล ขน้ั ตอน สะอาด 321321321 9 ผา น ไม ผาน1234567 ลงช่อื ..............................................ผปู ระเมนิ ( นายภัทรพงษ แคแดง ) ............ /............ /........... เกณฑการประเมนิ ใสเ คร่ืองหมาย  ลงในชอ งหมายเลขประเมนิ 3 หมายถึง ดี 2 หมายถึง พอใช 1 หมายถึง ควรปรบั ปรงุ เกณฑการตดั สนิ การประเมิน ใสเ คร่ืองหมาย  ลงในชอง ผา น / ไมผา น ผาน หมายถงึ มผี ลการประเมินระดับ 2 ถึง 3 ในแตล ะรายการเกณฑการประเมิน

220 เกณฑการใหคะแนนของแบบสงั เกตพฤตกิ รรมการทํางานกลุม สาระการเรียนรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ชั้นมธั ยมศกึ ษาปท ี่ 5หนว ยการเรยี นรทู ี่ 4 เร่อื ง งานเกษตร เรื่อง ประเภทของพชื ท่ปี ลูกเกณฑการประเมิน 3 ( ดี ) ระดับคุณภาพ 1 ( ปรบั ปรุง ) 2 ( พอใช ) มีการวางแผนการทํางาน มกี ารวางแผนการทาํ งาน ไมม กี ารวางแผนในการการวางแผน ทีด่ ี มขี ั้นตอนชัดเจน แตย งั คงขาดขั้นตอนท่ี ทํางาน ชดั เจนการปฏิบตั ติ ามขั้นตอน ทํางานตามทไี่ ดร บั ทาํ งานตามท่ีไดร ับ ไมทํางานตามท่ไี ดรบั มอบหมาย และทําตาม มอบหมาย และทําตาม มอบหมาย คําส่งั ของครูทุกขอ คาํ ส่งั ของครูบางขอรกั ษาความสะอาด - เก็บกวาดขยะทุกชิ้นจน - เก็บกวาดขยะหลงั จาก - ไมเก็บกวาดขยะหลงั จาก หมดหลังจากปฏิบัตงิ าน ปฏิบตั งิ าน แตไมห มด ปฏบิ ัตงิ าน

221 แบบสังเกตพฤตกิ รรมอันพงึ ประสงคกลมุ สาระการเรยี นรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ชน้ั มัธยมศึกษาปท่ี 5หนว ยการเรยี นรทู ี่ 4 เรือ่ ง งานเกษตร เร่ือง ประเภทของพชื ท่ีปลูกท่ี ชือ่ -สกุล มวี ินยั มจี ิต ปฏิบัตติ ามกฎ สาธารณะ ของหอ งเรยี น รวม ผลการประเมิน หมายเหตุ 3 2 1 3 2 1 3 2 1 9 ผาน ไมผ า น1234567 ลงช่อื ..............................................ผูป ระเมิน ( นายภัทรพงษ แคแดง ) ............ /............ /..............เกณฑการประเมิน ใสเคร่ืองหมาย  ลงในชอ งหมายเลขประเมิน 3 หมายถึง ดี 2 หมายถึง พอใช 1 หมายถงึ ควรปรับปรุงเกณฑการตัดสนิ การประเมิน ใสเ ครือ่ งหมาย  ลงในชอง ผาน / ไมผ าน ผา น หมายถงึ มผี ลการประเมินระดบั 3 ในแตละรายการเกณฑก ารประเมิน หรอื มคี ะแนนรวมของทกุ รายการเกณฑป ระเมินต้งั แตร อ ยละ 75 ขนึ้ ไป ( 6.75 คะแนน จากคะแนนรวม 9 คะแนน )

222 เกณฑการใหค ะแนนของแบบสงั เกตพฤตกิ รรมอันพงึ ประสงคกลุมสาระการเรียนรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ช้นั มธั ยมศึกษาปท ี่ 5หนวยการเรยี นรูท ี่ 4 เรือ่ ง งานเกษตร เรือ่ ง ประเภทของพชื ที่ปลูกเกณฑการประเมิน 3 ( ดี ) ระดบั คุณภาพ 1 ( ปรับปรุง ) 2 ( พอใช )มีวินยั - นักเรียนสงงานตรงตาม - นกั เรียนงานงานภายใน - นักเรยี นสง งานในวันถดั เวลาท่คี รกู าํ หนดให วนั ทคี่ รูกาํ หนดสง งาน จากที่ครูกําหนดสงงานมีจติ สาธารณะ -นักเรยี นใหเพื่อนยืม -นกั เรียนใชเพ่อื นยืม -นกั เรียนไมใ หเพื่อนยืม อุปกรณในการทํางาน อุปกรณเมื่อเพื่อนของยมื อปุ กรณ ในการทํางานปฏบิ ัตติ ามกฎของ - นกั เรียนปฏบิ ัตติ ามกฎ/ - นกั เรียนปฏบิ ตั ติ ามกฎ/ - นักเรยี นไมป ฏบิ ตั ติ ามหองเรียน ขอ ตกลงของหองเรยี นอยา ง ขอตกลงของหอ งเรยี นเปน กฎ/ขอตกลงของหองเรยี น เครง ครัดทุกขอ บางขอ

2232. กจิ กรรมการเรียนรู 2.1 ขัน้ นําเขา สูบทเรยี น ( 10 นาที ) 2.1.1 ครูทักทายนักเรยี นแลวพูดคยุ กับนกั เรยี น พรอมกับถามนักเรยี นในทองถิ่นของนกั เรยี นมกี าร ปลกู พืชอะไรบา ง และพชื น้นั อยใู นประเภทอะไร นักเรียนพอทราบบา งหรือไม 2.2 ข้นั สอน ( 30 นาที ) 2.2.1 ครูแจกหนงั สอื เรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยชี นั้ ม.5 ใหน กั เรียน และใบความรู เรอ่ื ง ประเภทของพชื ท่ีปลกู 2.2.2 ครูอธบิ ายใหน กั เรียนเขาใจถึง เร่ืองเกยี่ วกบั ประเภทของพืชทปี่ ลูก 2.3 ขั้นปฏบิ ัติ ( 1 ชั่วโมง 10 นาที ) 2.3.1 ครใู หนกั เรยี นแตล ะคนตง้ั ใจฟงครูอธบิ าย เรื่อง ประเภทของพืชทปี่ ลูก แลวใหท าํ ใบงานตามคําสัง่ ที่ครกู าํ หนด และหากนักเรยี นไมเขาใจหรือฟง ครูไมทนั ใหนกั เรยี นซกั ถาม ครไู ดห ลังจากท่คี รสู อนเสรจ็ หลงั จากท่ีเรยี น เรื่อง ประเภทของพืชท่ปี ลูก จบแลว ครแู จกและให นกั เรียนทาํ แบบฝกหัดหลังเรียน 2.4 ขั้นสรปุ ( 10 นาที ) ครใู หนักเรียนชวยกนั สรปุ ประโยชนท่ไี ดจ ากการเรยี นรู เรื่อง ประเภทของพชื ที่ปลูก

224 บนั ทึกหลงั การสอน 1. ผลการเรยี นการสอน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. ปญ หา / อุปสรรค ในการเรียนการสอน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………….… ………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….…… 3. การแกปญหา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………….… ………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….…… ลงชื่อ..............................................ผสู อน ( นายภัทรพงษ แคแดง ) ............ /............ /........... ข้อเสนอแนะของครูพเ่ี ลยี้ ง________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ลงชื่อ__________________________ (ครูพีเ่ ล้ียง) (__________________________)

225 ข้อเสนอแนะของรองผู้อาํ นวยการกลุ่มบริหารงานวชิ าการ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ลงช่ือ__________________________(รองผอู้ าํ นวยการกลุ่มบริหารงานวชิ าการ) (__________________________) ข้อเสนอแนะของผู้อาํ นวยการโรงเรียน________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ลงช่ือ__________________________(ผบู้ ริหารสถานศึกษา) (__________________________)

226 ใบความรู เรอ่ื ง ประเภทของพชื ทป่ี ลกูพชื ไร เปนไมป ระเภทไมลมลกุ และไมท นแลง ตองการนา้ํ นอย มีอายกุ ารปลูกและการเกบ็ เก่ยี วไมน าน และเมื่อใหผลผลิตแลว ลําตน ก็จะตาย พืชไรถือเปนอาชีพหลกั ของเกษตรกรของประเทศไทย พชื ไรท จ่ี ัดเปน พชื เศรษฐกจิ นํารายไดมาสูประเทศไทยอยา งมาก การจําแนกพชื ไรตามลักษณะการใชป ระโยชน สามารถแบงออกไดดังนี้ 1. ธญั พืช หมายถึง พืชลม ลกุ ตระกูลหญา ท่ีใหเมล็ดเปน อาหารของมนุษยแ ละสัตวโดยไมเ ปน พิษ เชน ขาวขา วโพด ขา วสาลี ขา วไรย ขา วโอด ขาวบาเลย เปนตน 2. พวกถ่วั หมายถึง พชื ทอ่ี ยูในตระกลู ถ่วั ท่ีใหเ มลด็ เปน อาหาร เชน ถ่วั เหลอื ง ถัว่ เขยี ว ถ่ัวลิสง เปนตน 3. พืชอาหารสตั ว หมายถงึ พืชพวกหญา ผกั หรือถัว่ ท่ีอยูในรูปของแหง หรือยังสดอยู นาํ มาใชใ นการเลี้ยงสัตว เชน ถว่ั ตา ง ๆ ฟางขาว ขา วโพด หญา ตา ง ๆ เปน ตน 4. พืชทีใ่ ชร ากเปนประโยชน หมายถึง พืชทสี่ ามารถนํารากมาใชเ ปนประโยชน ในดานเปน อาหารของมนษุ ยและสัตว เชน มันเทศ มันสําปะหลงั เปนตน 5. พืชใชหวั หมายถงึ พชื ท่ีมีลาํ ตนขนาดใหญอ ยูใตด ินสาํ หรับเก็บสะสมอาหาร และสามารถนาํ มาใชเปนประโยชนแ กม นษุ ยได เชน มันฝรัง่ เผอื ก เปนตน 6. พชื เสนใย หมายถงึ พืชที่ปลกู ข้ึนเพื่อใชเสน ใยทางอุตสาหกรรม เชน ทาํ เชือก กระสอบ เส้ือผา วสั ดเุ ยบ็ปก ถักรอยตาง ๆ เชน ฝาย ปาน ปอ เปน ตน 7. พืชใหน ํ้าตาล หมายถงึ พชื ทส่ี ามารถนําเอาสวนใดสว นหนง่ึ มาผลติ น้ําตาลได เชน ออ ย หัวบที เปนตน 8. พชื ประเภทกระตนุ ประสาท หมายถงึ พืชทชี่ ว ยกระตุนประสาท หากใชม าก ๆ หรอื ใชน าน ๆ กจ็ ะทําใหตดิ ได เชน ยาสบู ชา กาแฟ เปน ตน 9 พืชใหน้ํามนั หมายถงึ พืชทใี่ หผ ลิตผลท่ีสามารถนํามาแปรรูปเปน น้ํามนั ใชเปนประโยชนไ ด เชน ถั่วเหลืองถ่วั ลิสง ละหุง งา ฝาย ขาวโพด เปนตน 10 พชื ใหน ้ํายาง หมายถึงพชื พวกที่ใหน ้ํายาง เพ่ือใชป ระโยชนดานตา ง ๆ เชน ยางพารา ยางสน เปนตน

227พืชสวน พืชสวน หมายถึง พชื ที่ตองการการดแู ลอยา งพิถพี ิถนั ตองการการดูแลเอาใจใสอยางใกลช ิด มีขอบเขตในการปลกู ทแี่ นน อน มขี ้ันตอนและความประณตี ในการปลกู มาก นับตัง้ แตก ารเพาะเมลด็ การเตรียมดนิ การจัดระยะปลูกการใหป ุย การใหน้ํา การพรวนดิน การปองกันกําจัดศตั รู และการเก็บเกี่ยว พชื สวนแบงออกเปนกลมุ ตามลักษณะการใชป ระโยชนของพชื นนั้ ๆ ดังนี้ 1. ไมผ ล หมายถงึ พชื ท่ีใชป ระโยชนจากผล สวนใหญเปน ไมย นื ตนท่มี ีอายุยนื ลําตน แข็งแรง เชน มะมว งลองกอง สมโอ ลาํ ไย เงาะ ทุเรียน มังคดุ นอ ยหนา เปนตน 2. ไมด อก หมายถงึ พืชทปี่ ลกู เพ่ือใชป ระโยชนจ ากดอก พชื ชนิดนีจ้ ะมีลกั ษณะดอกสวยงาม มีทงั้ ไมยนื ตนขนาดใหญ ไมพ ุม และไมล มลุก บางชนิดมดี อกสวยงาม ตดิ ทรงตน นิยมปลูกประดบั ตกแตง อาคารสถานท่ี เรยี กวา ไมดอก เชน เข็ม ชวนชม ดาวกระจาย บานช่นื พุทธรกั ษา โปย เซียน บางชนิดปลกู เพื่อตัดดอกนํามาใชป ระโยชน เรียกวาไมต ดั ดอก เชน กหุ ลาบ ดาวเรือง หนา ววั เบญจมาศ กลวยไม เปนตน 3. ไมประดบั หมายถึง พืชที่ปลกู ขนึ้ เพื่อใชประโยชนจ ากรูปรา ง รูปทรง สสี นั ของลําตน และใบสวยงามแตกตางกัน มีท้งั ไมย นื ตน ขนาดใหญ ไมพมุ และไมลม ลุก เชน ปาลม ตาง ๆ ขอย สนชนิดตา ง ๆ เทยี นทอง สาวนอ ยประแปง เฟร น ชนิดตา ง ๆ เปนตน 4. ผกั หมายถงึ พชื ท่ปี ลูกข้ึน เพอื่ ใชเปน สวนตาง ๆ เชน ลาํ ตน ใบ ดอก ผล เมล็ด และหวั เปน อาหารพชื ผกั สว นใหญเ ปน ไมล มลุก มีการเจริญเตบิ โตเร็ว อายุสนั้ เชน คะนา ผักบุง ขงิ ขา ตะไคร ผกั กาด พริก มะเขือฟกทอง แตงกวา เปน ตน สวนผักทเ่ี ปนพืชยนื ตน มีอายยุ ืนนาน ไดแ ก สะตอ ชะอม กระถิน มะรุม ผักหวาน มะกรูดและข้เี หล็ก เปนตน 5. พืชสมุนไพร หมายถึง พืชที่ปลูกขน้ึ เพื่อใชส ว นตาง ๆ หรอื สกัดเอาสารเคมีมาใชเ ปนสว นประกอบในการรกั ษาและบรรเทาอาการเจบ็ ปว ยโรคภยั ตาง ๆ เชน ฟา ทะลายโจร บอระเพ็ด มะขามแขก ทองพนั ชั่ง การจําแนกประเภทของการผลติ พืชทางการเกษตรในระดบั สากลมีหลักการแตกตา ง และหลากหลาย สําหรับประเทศไทย นักวทิ ยาศาสตรการเกษตรไดจัดการจาํ แนกพืชออกเปน ประเภทตางๆ ตามลกั ษณะการปลุก การปฏบิ ัติดแู ลรกั ษา รวมไปถงึ การใชประโยชน ซ่ึงสามารถแบงพชื ออกเปนสาขาใหญๆ ดงั นี้ปาไม (Forest) ปาไม คือ อาณาบรเิ วณที่ตน ไมข ึน้ หนาแนน มีพ้นื ท่ีกวา งขวาง พอทจ่ี ะมีผลตอสภาพแวดลอ มตา ง ๆ โดยท่วั ไปเชน ลมฟา อากาศ ในบริเวณทองถิ่นนั้น ๆ ปาไมเปน ทรัพยากรทีส่ ้ินเปลอื งอาจหมดสนิ้ ได ถา ไมมีการควบคุมดแู ลรักษาที่ดี พนั ธไุ มบ างชนิดอาจสญู พันธุ แตส ามารถรักษาใหค งไวไ ดห รือปรับปรุงใหด ีขึ้น โดยวธิ กี ารปลูกสรางสวนปา ทดแทน

228ในบริเวณทป่ี าถูกทาํ ลายไปท้งั โดยธรรมชาติ เชน ไฟปาหรอื โดยฝมอื มนุษยที่ลักลอบตัดไมทาํ ลายปา รวมทง้ั การทาํ ไมโดยถูกตองตามกฎหมายในระบบสมั ปทานตัดไม แตใ นปจจบุ นั ระบบสมั ปทานตัดไมไ ดถกู ยกเลกิ โดยเดด็ ขาดแลว๑.๑) ชวยควบคุมสภาวะสมดลุ ทางธรรมชาติและสง่ิ แวดลอม เพราะปาไมชว ยสรางสภาพอากาศใหม ีความบรสิ ุทธม์ิ ากยิ่งข้นึ และชวยปอ งกันความแหงแลง เพราะรากของตน ไมจะชว ยดดู ซบั นํา้ ฝนทีต่ กตามธรรมชาติไว และชว ยใหเกิดความชุมช้ืน รม เย็น๑.๒) เปนตนกาํ เนิดของแหลงนาํ้ เชน แมนาํ้ ลําธาร เราเรียกปาที่เปน ตนกําเนิดแหลง น้าํ นวี้ า “ปา ดิบนาํ้ ” ซงึ่ จะชว ยเก็บกักและชะลออัตราการไหลของนํ้า ไมใหนํ้าไหลปา ทว มพนื้ ท่รี าบเบ้ืองลาง ทําใหมกี ารใชน้ําตลอดป นอกจากนย้ี งัชวยปอ งกนั และลดอัตรากัดเซาะ การพังทลายของผิวดนิ เพราะราก ของสตั วตนไมจ ะเปนตวั ยดึ ไมใ หดนิ เกิดการพังทลาย๑.๓ เปน คลังสมุนไพรของคนในชุมชน และกอใหเ กดิ อาชีพของชาวบา น เชน อาชีพการเกบ็ หาสมุนไพร หวาย นา้ํ ผึ้ง ไปขายทาํ ใหส ามารถมวี ธิ ชี วี ติ แบบเศรษฐกจิ พอเพยี ง พออยพู อกินได อนั เน่ืองมาจากผลผลิตจากปา

229 ใบงานท่ี 13 เรื่อง ประเภทของพชื ท่ีปลกูคาํ ชแ้ี จง :ใหน กั เรียนศึกษาใบความรเู รอ่ื งประเภทของพชื ที่ปลกู แลวนํามาสรปุ เปน ผังความคดิ ภายในเวลา 25 นาที(12 คะแนน)

230ชอ่ื .......................................................................................................ชัน้ ...............เลขที่...............แบบฝก หัดหลงั เรยี นเรอ่ื ง ประเภทของพืชที่ปลูกคาํ ชแ้ี จง : ใหน กั เรียนทาํ แบบฝกหดั ตอไปนใี้ หถ ูกตอ งภายในเวลา 10 นาที ( 10 คะแนน )1. ประเภทของพชื สวนคอื อะไร จงอธบิ าย ( 5 คะแนน )......................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................2. ประเภทของพืชไรคืออะไร จงอธิบาย (5 คะแนน)................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

231 ชอื่ .......................................................................................................ชนั้ ...............เลขท่ี............... เฉลยแบบฝก หัดหลังเรยี น เรอ่ื ง ประเภทของพืชที่ปลูกคาํ ช้แี จง : ใหนักเรียนทาํ แบบฝกหดั ตอไปนใี้ หถกู ตองภายในเวลา 10 นาที ( 10 คะแนน ) 1. ประเภทของพชื สวนคืออะไร จงอธิบาย ( 5 คะแนน ) พืชที่ตองการการดูแลอยางพิถีพิถนั ตองการการดูแลเอาใจใสอยางใกลช ิด มขี อบเขตในการปลูกท่แี นน อน มีขนั้ ตอนและความประณีตในการปลกู มาก นับต้ังแตการเพาะเมลด็ การเตรยี มดิน การจัดระยะปลูก การ ใหปยุ การใหน ํ้า การพรวนดิน การปอ งกนั กาํ จัดศตั รู และการเกบ็ เกย่ี ว พืชสวนแบงออกเปนกลมุ ตาม ลกั ษณะการใชประโยชนของพชื นัน้ ๆ 2. ประเภทของพืชไรค ืออะไร จงอธบิ าย (5 คะแนน) พชื ทป่ี ลูกโดยใชเนื้อทมี่ าก ๆ มกี ารเจริญเตบิ โตเรว็ ไมตอ งการการดูแลรักษามากเหมือนพืชสวน สว นใหญ เปน พืชลมลกุ มีอายตุ ้งั แต 2 เดอื น ถึง 1 ป หรือมากกวา ผลผลิตของพชื ไรมีความสาํ คัญทางเศรษฐกจิ และ ชีวิตประจําวนั ของคนไทย โดยใชบ รโิ ภคเปนอาหารหลกั และสง เปน สนิ คา ออก จดั เปนพชื เศรษฐกจิ ของ ประเทศ ซ่ึงสามารถนํารายไดเขาประเทศเปนจํานวนมาก เชน ขา ว ขา วโพด ออย ถ่ัวตา ง ๆ ยาสบู ฝา ย มนั สําปะหลัง เปน ตน พืชไรท ี่ปลกู ในประเทศไทยสามารถจัดแยก เปนกลุม ตามลกั ษณะการนาํ ไปใช ประโยชนได

แผนการจดั การเรียนรูท่ี 14 232กลมุ สาระการเรยี นรู การงานอาชพี และเทคโนโลยี ช้นั มัธยมศึกษาปท ่ี 5หนว ยการเรยี นรทู ี่ 4 เรอ่ื ง งานเกษตร เวลา 8 ชั่วโมงเรอื่ ง การขยายพนั ธดุ วยเมล็ด เวลา 2 ช่ัวโมงผสู อน นายภัทรพงษ แคแดง วันที่ 22 เดอื น มกราคม พ.ศ. 25621. เปาหมายการเรยี นรู 1.1 มาตรฐานการเรยี นรู ง 1.1 เขาใจการทํางาน มีความคิดสรางสรรค มีทักษะกระบวนการทํางาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแกปญหา ทักษะการทํางานรวมกัน และทักษะการแสวงหาความรู มีคุณธรรม และ ลักษณะนสิ ัยในการทาํ งาน มีจติ สาํ นกึ ในการใชพ ลังงาน ทรพั ยากรและส่งิ แวดลอม เพื่อการดํารงชีวิตและ ครอบครวั 1.2 สาระสําคัญ งานเกษตรท้ังการปลูกพืชและเลี้ยงสัตวผูปลูกและผูเล้ียงจําเปนตองมีความรูพื้นฐานเกี่ยวกับการ ปลกู พชื และเลีย้ งสัตวน้นั ๆสามารถลงมือปฏิบัติจริงไดอยางถูกตองตามข้ันตอน และไดผลสัมฤทธิ์ของงาน จามวัตถุประสงค ตลอดจนสามารถพัฒนาผลงานท่ีเกิดจากการเรียนรไู ดอยางสรางสรรคและเปนมิตรกบั สง่ิ แวดลอม 1.3 ตัวชี้วดั ของหลกั สูตร ง 1.1 ม.5/1 มีทักษะการจัดการในการทํางาน ง 1.1 ม.5/2 มีทกั ษะในการแสวงหาความรูเ พอ่ื การดํารงชีวิต ง 1.1 ม.5/3 มคี ุณธรรมและลกั ษณะนสิ ัยในการทํางาน ง 1.1 ม.5/4 มคี ณุ ธรรมและลักษณะนสิ ยั ในการทาํ งานใชพ ลังงาน ทรัพยากร ในการทํางานอยา ง คุม คาและย่ังยืนเพื่อการอนรุ ักษส งิ่ แวดลอม

2331.4 จุดประสงคการเรยี นรู 1.4.1 ดา นความรู ( K ) นกั เรียนสามารถอธบิ ายถึงการขยายพันธด ว ยเมลด็ ของพืชไดอ ยา งถูกตอง 1.4.2 ดานทกั ษะ / กระบวนการ ( P ) นักเรยี นสามารถนาํ เมลด็ ของพืชมาขยายพันธไดอยา งถกู ตอง 1.4.3 ดานเจตคติ ( A ) นกั เรียนมจี ิตสาธารณะ มงุ มน่ั ในการทํางาน และปฏิบัติตามกฎของหองเรียน1.5 ตัวชี้วัดของแผนการจดั การเรียนรู 1.5.1 นักเรยี นสามารถทาํ แบบฝกหัดไดไ มตํ่ากวา รอ ยละ 70 1.5.2 นกั เรียนสามารถซอมแซมและติดตงั้ อปุ กรณ เคร่ืองใชภายในบานได ในระดับคุณภาพ ไมต่าํ กวา พอใช 1.5.3 นักเรยี นมคี วามใฝรใู ฝเ รียน มารยาทในหอ งเรียน และปฏิบัติตามกฎของหองเรียน ในระดบั คุณภาพไมต่าํ กวา ดี ในแตล ะรายการเกณฑการประเมนิ หรือมคี ะแนนรวมของทุกรายการเกณฑการประเมนิ ต้ังแตร อยละ 75 ขึ้นไป (6.75 คะแนน จากคะแนนรวม 9 คะแนน)1.6 เน้ือหาสาระ การขยายพนั ธดุ วยเมล็ด1.7 ส่ือการสอน 1.7.1 หนงั สือเรยี น การงานอาชพี และเทคโนโลยี ช้นั มัธยมศกึ ษาปท ่ี 5 1.7.2 ใบความรู เรอื่ ง การขยายพันธุดว ยเมลด็1.8 ภาระงาน/ช้นิ งาน 1.8.1 ใบงานเรื่อง การขยายพันธุดวยเมลด็ 1.8.2 แบบฝก หดั หลังเรียน เร่ือง การขยายพนั ธดุ ว ยเมล็ด

234 1.9 การวัดผลประเมินผล 1.9.1 การวดั ผล • ดานความรู (K) 10 คะแนน จากแบบฝกหัดหลังเรยี น 12 คะแนน • ดานทกั ษะ / กระบวนการ (P) 9 คะแนน จากแบบประเมินผลการทํางาน จากแบบสังเกตพฤตกิ รรมการทาํ งาน 9 คะแนน รวม 40 คะแนน • ดานเจตคติ (A) จากแบบสังเกตพฤติกรรมอันพงึ ประสงค 1.9.2 การประเมินผล ระดับคุณภาพ ตง้ั แต 30 คะแนนข้ึนไป หมายถึง ดี (3) ต้ังแต 20-29 คะแนน หมายถงึ พอใช (2) ต้ังแต 0-19 คะแนน หมายถงึ ควรปรบั ปรงุ (1) กระบวนการวดั ผลและประเมนิ ผลตามจุดประสงคการเรยี นรูที่ จดุ ประสงค วิธกี าร เครอื่ งมือ เกณฑ การเรียนรู ตรวจแบบฝกหัด1. ดานความรู หลังเรียน แบบฝกหัดหลงั เรียน ผา นรอ ยละ 70 1. ตรวจผลงาน 1. แบบประเมินผลงาน2. ดานทักษะ / 2. สงั เกตพฤติกรรม 2. แบบสังเกตพฤติกรรม เกณฑระดับ 2 หรือในระดับคณุ ภาพ กระบวนการ การทาํ งาน การทาํ งาน ไมตา่ํ กวาระดับ พอใช ในแตละ รายการเกณฑก ารประเมิน3. ดานเจตคติ สังเกตพฤติกรรม แบบสงั เกตพฤติกรรมอัน อันพงึ ประสงค พึงประสงค เกณฑระดบั 3 หรือในระดบั คณุ ภาพ ไมต ํ่ากวาระดับ ดี ในแตละรายการ เกณฑการประเมนิ หรือมีคะแนนรวม ของทุกรายการเกณฑการประเมิน ตั้งแตรอยละ 75 ขึ้นไป (6.75 คะแนน จากคะแนนรวม 9 คะแนน)

235 แบบประเมินผลการทํางาน ชนั้ มธั ยมศึกษาปท ่ี 5 เร่อื ง การขยายพนั ธดุ ว ยเมล็ดกลุม สาระการเรยี นรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยีหนว ยการเรียนรูท ี่ 4 เร่อื ง งานเกษตรชอ่ื -สกุล ความ ขอ มูล มีความ การนาํ เสนอ รว ผลการประเมิน หมายเหตุ เรียบรอ ย ครบถว น สนใจ ม 3 2 1 3 2 1 3 2 1 1 2 3 12 ผา น ไมผ า น1234567 ลงชื่อ..............................................ผปู ระเมนิ ( นายภัทรพงษ แคแดง ) ............ /............ /...........เกณฑการประเมนิ ใสเคร่ืองหมาย  ลงในชองหมายเลขประเมิน 3 หมายถึง ดี 2 หมายถงึ พอใช 1 หมายถึง ควรปรับปรงุเกณฑการตัดสนิ การประเมนิ ใสเครื่องหมาย  ลงในชอ ง ผาน / ไมผา น ผา น หมายถงึ มผี ลการประเมินระดบั 2 ถงึ 3 ในแตล ะรายการเกณฑการประเมิน

236 เกณฑก ารใหคะแนนของแบบประเมินผลการทํางานกลุม สาระการเรียนรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ช้ันมธั ยมศึกษาปท่ี 5หนว ยการเรียนรูที่ 4 เร่อื ง งานเกษตร เรอื่ ง การขยายพันธุดวยเมล็ดเกณฑการประเมนิ 3 ( ดี ) ระดบั คณุ ภาพ 1 ( ปรับปรุง ) 2 ( พอใช )ความเรยี บรอ ย ใบงานสะอาดเรยี บรอย ไม ใบงานเรยี บรอ ย แตยังมี ใบงานเรยี บรอย แตยังมรี อย มรี อยขีด ลบ รอย ขดี ลบ 2-3 จุด ขีด ลบ มากกวา5 จุดขน้ึ ไปขอมูลครบถวน ขอ มูลครบถว นตามใบ ขอ มูลท่ีนํามาเขยี นยังไม ขอ มูลทีน่ ํามาเขียนไมตรงตาม ความรูท่ีมอบให ชัดเจนในขอ มลู บางอยาง ใบความรูที่ให นักเรยี นมคี วามสนใจใน นักเรียนมีความสนใจในงาน นกั เรยี นยังขาดความสนใจใน งานที่ทํา มีการตั้งคําถาม ที่ทํา และมกี ารพดู คยุ กบั การทาํ งานมคี วามสนใจ กบั ครูเสมอ และมกี าร เพ่อื นเกีย่ วกับงานท่ที ํา พูดคุยกบั เพื่อนเก่ียวกับ งานทีท่ ําการนาํ เสนอ นักเรียนนําเสนองานไดด ี นกั เรยี นนาํ เสนองานไดดี นกั เรียนนาํ เสนอยังคงไมชดั เจน นาํ เสนอไดช ัดเจน แตบางจดุ ยังคงนาํ เสนอยัง วกไปวนมา ไมชดั เจน

237 แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทํางานกลุมสาระการเรยี นรูการงานอาชีพและเทคโนโลยี ชัน้ มธั ยมศึกษาปท ่ี 5หนว ยการเรียนรทู ่ี 4 เร่อื ง งานเกษตร เรื่อง การขยายพนั ธุดวยเมล็ด การ การปฏิบตั ิ รกั ษา รวม ผลการ หมายเหตุ วางแผน ตาม ความ ประเมินท่ี ช่อื -สกุล ขน้ั ตอน สะอาด 321321321 9 ผา น ไม ผา น1234567 ลงชอื่ ..............................................ผูป ระเมนิ ( นายภัทรพงษ แคแดง ) ............ /............ /........... เกณฑการประเมิน ใสเครื่องหมาย  ลงในชอ งหมายเลขประเมนิ 3 หมายถงึ ดี 2 หมายถงึ พอใช 1 หมายถึง ควรปรบั ปรุง เกณฑการตดั สินการประเมนิ ใสเคร่อื งหมาย  ลงในชอ ง ผา น / ไมผ าน ผา น หมายถึง มีผลการประเมินระดบั 2 ถึง 3 ในแตล ะรายการเกณฑการประเมนิ

238 เกณฑก ารใหคะแนนของแบบสังเกตพฤตกิ รรมการทํางานกลมุ สาระการเรยี นรกู ารงานอาชพี และเทคโนโลยี ชน้ั มธั ยมศกึ ษาปท ่ี 5หนวยการเรยี นรทู ่ี 4 เรอ่ื ง งานเกษตร เรือ่ ง การขยายพนั ธุดวยเมล็ดเกณฑการประเมนิ 3 ( ดี ) ระดับคุณภาพ 1 ( ปรับปรุง ) 2 ( พอใช ) มีการวางแผนการทํางาน มีการวางแผนการทาํ งาน ไมมีการวางแผนในการการวางแผน ทีด่ ี มีขั้นตอนชัดเจน แตย ังคงขาดข้ันตอนท่ี ทํางาน ชัดเจนการปฏิบัติตามขั้นตอน ทาํ งานตามทไี่ ดร บั ทาํ งานตามทไี่ ดร ับ ไมท ํางานตามที่ไดรับ มอบหมาย และทาํ ตาม มอบหมาย และทาํ ตาม มอบหมาย คําสั่งของครทู ุกขอ คาํ สง่ั ของครบู างขอรกั ษาความสะอาด - เก็บกวาดขยะทกุ ชน้ิ จน - เก็บกวาดขยะหลงั จาก - ไมเกบ็ กวาดขยะหลังจาก หมดหลังจากปฏิบตั งิ าน ปฏบิ ตั ิงาน แตไ มห มด ปฏิบตั งิ าน

239 แบบสงั เกตพฤตกิ รรมอนั พงึ ประสงคกลุมสาระการเรยี นรกู ารงานอาชพี และเทคโนโลยี ช้ันมัธยมศกึ ษาปท ี่ 5หนวยการเรียนรทู ่ี 4 เรอื่ ง งานเกษตร เร่ือง การขยายพนั ธดุ ว ยเมล็ดท่ี ช่อื -สกลุ มีวนิ ัย มุง ม่นั ในการ ปฏบิ ัติตามกฎ ทํางาน ของหอ งเรยี น รวม ผลการประเมิน หมายเหตุ 3 2 1 3 2 1 3 2 1 9 ผาน ไมผ า น1234567 ลงช่ือ..............................................ผูประเมนิ ( นายภทั รพงษ แคแดง ) ............ /............ /..............เกณฑการประเมนิ ใสเ ครื่องหมาย  ลงในชองหมายเลขประเมนิ 3 หมายถึง ดี 2 หมายถงึ พอใช 1 หมายถงึ ควรปรบั ปรุงเกณฑการตัดสินการประเมิน ใสเ คร่ืองหมาย  ลงในชอ ง ผาน / ไมผ า น ผา น หมายถงึ มีผลการประเมินระดบั 3 ในแตล ะรายการเกณฑก ารประเมิน หรือมคี ะแนนรวมของทุกรายการเกณฑป ระเมนิ ตั้งแตร อ ยละ 75 ข้นึ ไป ( 6.75 คะแนน จากคะแนนรวม 9 คะแนน )

240 เกณฑก ารใหค ะแนนของแบบสังเกตพฤตกิ รรมอันพึงประสงคกลุมสาระการเรียนรกู ารงานอาชีพและเทคโนโลยี ช้นั มธั ยมศึกษาปที่ 5หนว ยการเรียนรูท่ี 4 เรื่อง งานเกษตร เรอ่ื ง การขยายพนั ธุดว ยเมลด็เกณฑก ารประเมิน 3 ( ดี ) ระดบั คณุ ภาพ 1 ( ปรับปรุง ) 2 ( พอใช )มวี นิ ัย - นกั เรยี นสง งานตรงตาม - นกั เรียนงานงานภายใน - นกั เรียนสง งานในวันถัด เวลาท่คี รกู าํ หนดให วนั ทค่ี รูกาํ หนดสงงาน จากท่ีครูกาํ หนดสงงานมุงมั่นในการทํางาน -ต้ังใจทํางาน มีสมาธกิ ับงาน -ตง้ั ใจทาํ งาน คยุ บางบาง -ไมต ้ังใจทํางาน ชวนเพ่ือน ท่ีทาํ เวลา คยุปฏบิ ัตติ ามกฎของ - นักเรียนปฏิบัติตามกฎ/ - นักเรยี นปฏิบตั ิตามกฎ/ - นักเรียนไมป ฏบิ ตั ติ ามหองเรียน ขอตกลงของหองเรียนอยาง ขอตกลงของหอ งเรยี นเปน กฎ/ขอ ตกลงของหองเรยี น เครงครดั ทุกขอ บางขอ

2412. กจิ กรรมการเรยี นรู 2.1 ขัน้ นําเขา สบู ทเรยี น ( 10 นาที ) 2.1.1 ครทู ักทายนักเรียนแลว พูดคยุ กบั นักเรยี น พรอมกับถามนักเรยี นในชมุ ชนของนักเรียนมกี ารปลกู พชื กันแบบไง ยงั ไง แลวปลูกดว ยการหวานเมลด็ ไปเลย หรือตอ งเพราะเมลด็ กอ นหรือไม 2.2 ขั้นสอน (30 นาที ) 2.2.1 ครูแจกหนงั สือเรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยีชัน้ ม.5 ใหน ักเรยี น และใบความรู เรื่อง การขยายพันธุด วยเมล็ด 2.2.2 ครอู ธิบายใหน กั เรยี นเขาใจถงึ เร่ืองเกี่ยวกับ การขยายพันธดุ ว ยเมลด็ 2.3 ขนั้ ปฏบิ ัติ ( 1 ชั่วโมง 10 นาที ) 2.3.1 ครูใหนกั เรียนแตละคนตั้งใจฟง ครอู ธบิ าย เร่ือง การขยายพนั ธดุ ว ยเมล็ด แลว ใหท ําใบงานตามคาํ สง่ั ทคี่ รูกาํ หนด และหากนักเรยี นไมเขาใจหรือฟง ครูไมทัน ใหนักเรียนซักถาม ครไู ดหลังจากทค่ี รูสอนเสรจ็ หลงั จากทีเ่ รยี น เรอ่ื ง การขยายพันธุดว ยเมลด็ จบแลว ครแู จกและให นกั เรยี นทําแบบฝกหัดหลงั เรียน 2.4 ขัน้ สรุป ( 10 นาที ) ครใู หน กั เรียนชว ยกันสรุปประโยชนทไ่ี ดจากการเรียนรู เรื่อง การขยายพันธดุ วยเมลด็

242 บนั ทึกหลงั การสอน 1. ผลการเรยี นการสอน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………….……………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 2. ปญ หา / อุปสรรค ในการเรียนการสอน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………….… ………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….…… 3. การแกปญหา ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………..…. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………….……………………….… ………………………………………………………………………………………………………………………….……………………………………………….…… ลงชื่อ..............................................ผสู อน ( นายภัทรพงษ แคแดง ) ............ /............ /........... ข้อเสนอแนะของครูพเ่ี ลยี้ ง________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ลงชื่อ__________________________ (ครูพีเ่ ล้ียง) (__________________________)

243 ข้อเสนอแนะของรองผู้อาํ นวยการกลุ่มบริหารงานวชิ าการ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ลงช่ือ__________________________(รองผอู้ าํ นวยการกลุ่มบริหารงานวชิ าการ) (__________________________) ข้อเสนอแนะของผู้อาํ นวยการโรงเรียน________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ ลงช่ือ__________________________(ผบู้ ริหารสถานศึกษา) (__________________________)

244ใบความรูเรอ่ื ง การขยายพันธดุ วยเมล็ดการขยายพนั ธพุ ืชโดยใชเ มล็ด การขยายพันธุพืชโดยใชเมล็ด โดยปกติมักจะทําไปพรอมๆ กับการปลูกพืชไปในตัว หรือพูดวาการปลูกพืชโดยใชเมล็ดก็คือ การขยายพันธุพืชโดยใชเมล็ดนั่นเอง เชน การปลูกขาว ซึ่งเมล็ดขาว ๑ เมล็ด เจริญเปนตนขาวได ๑ ตนและตนขาว ที่ไดเม่ือโตข้ึน ก็จะแตกกอเปนหลายตน แตละตนก็จะออกรวงเกิดเปนเมล็ดขาวไดหลายเมล็ด ซึ่งเม่ือนําเมล็ดขาวเหลาน้ีไปปลูก ก็จะเจริญเปนตนขาวไดหลายตน ในทํานองเดียวกัน การปลูกขาวโพด ถ่ัวตางๆ ฝาย ละหุงฯลฯ กเ็ ปนไปแบบเดยี วกนั กับการปลูกขาว จึงเห็นไดวา การปลกู พชื จากเมล็ดก็คือ การขยายพนั ธพุ ชื โดยใชเมล็ดนนั่ เองการขยายพันธุของมะพราวโดยใชผ ลหรือเมล็ดเพาะ การขยายพันธุข องมะพรา วโดยใชผ ล หรือเมลด็ เพาะ ในการขยายพันธุพืชโดยใชเมล็ดน้ี ไดนําไปใชในงานดานการเกษตรหลายดานดว ยกนั ซงึ่ เราพอจะแบง ออกไดเ ปน ประเภทตางๆ ดังน้ี๑. ใชใ นดา นการปลกู พืช และธัญพืช เชน การปลกู ขา ว ขา วโพด ถ่วั ตา งๆ ละหุง ฝาย งา ปา น ปอ เปน ตน เนอื่ งจากการปลูกพืชไร และธัญพืชตองทําในเน้ือที่มากๆ และตองใชตนพืชมาก ฉะนั้นการขยายพันธุท่ีสะดวกก็คือ ขยายจากเมล็ดการกลายพันธุที่เกิดขึ้นเล็กๆ นอยๆ ไมถือเปนเรื่องสําคัญ ซ่ึงการปลูกพืชประเภทน้ี สวนใหญแลวเปนพืชอายุสั้น ๓-๔เดือนเปนสวนใหญ๒. ใชในดานการปลูกสวนปา การปลูกสรางสวนปา ตองปลูกเปนจํานวนมาก และตองการตนพืชที่มีรากแกว เพราะมีความแข็งแรงกวาขยายไดมาก และรวดเร็ว อีกท้ังสะดวกที่จะถอนยายไปปลูกในท่ีอ่ืน ดังเชน การปลูกสรางสวนสัก ที่สถานีวนกรรม ของกรมปาไมทําอยูในขณะนี้ โดยที่เมล็ดของพืชสวนปา มักจะเก็บมาจากตนท่ีเจริญอยูในกลุมตามธรรมชาติ ในทองที่ท่ีไดคัดเลือกไวแลว ฉะนั้น โอกาสการกลายพันธุท่ีเกิดขึ้น ถือไดวามีนอยมาก และมักจะไมถือเปนเรื่องสําคัญ เพราะในการปลูกสรางสวนปาน้ัน จะปลูกตนพืชใหชิดกัน เพ่ือใหทรงตนตรง และชะลูด ตนพืชจะแขงกันเจริญไปในตัว ตนใดท่ีมีความแข็งแรงนอยกวา ก็จะถูกเบียดบังจากตนท่ีโตกวาจนไมเจริญหรือตายไปในที่สุด สวนตนที่แขง็ แรงกจ็ ะเจรญิ เติบโตตอไป ฉะนัน้ จงึ เปนการคดั เลือกตน พืชไปในตวั ดว ย๓. ใชในดานการขยายพันธุพืชโดยวิธีติดตาตอก่ิง โดยเฉพาะการขยายพันธุไมยืนตน ซ่ึงตองการตนตอที่มีระบบรากที่หยง่ั ลกึ ซ่งึ สามารถจะทนลมพายุ และทนแลง ไดด กี วาการขยายพันธโุ ดยวิธีอื่น เชน การตอนก่ิง หรอื การตดั ชําก่ิง เปนตน ฉะนั้น ตนที่ไดจากการขยายพันธุจากเมล็ดจึงเหมาะสม ที่จะใชเปนตนตอสําหรับนําไปติดตา และตอก่ิง แตเนือ่ งจากการขยายพนั ธุโดยใชเ มล็ด ตน พืชท่ไี ดอ าจกลายพันธุไ ด จงึ ตองคัดตนทมี่ ลี ักษณะไมต รงตามพนั ธทุ ตี่ องการออกเพอ่ื ใหไดตน ตอทม่ี ีลกั ษณะตรงตามพนั ธุมากท่สี ดุ ไว เพอ่ื ขยายพันธุตอ ไป๔. ใชในดานการปลูกผักและไมดอกลมลุก โดยปกติพืชอายุส้ันจําเปนตองใชสวนขยายพันธุที่เจริญไดเร็ว และก็มีราคาถูกดว ย ในกรณเี ชนนี้ การใชเ มล็ดปลูกหรอื ขยายพันธุ จึงเปน การลงทุนทีต่ า่ํ ท่ีสดุ และทําไดส ะดวกรวดเรว็ ดังน้ันการใช

245เมล็ดขยายพันธุ หรือปลูกพืชเหลาน้ี จึงเปนวิธีเดียว ท่ีจะทําได เชน การปลูกผักบุง คะนา มะเขือเทศแอสเทอร และบานชน่ื เปน ตน แปลงผกั กาดทีป่ ลกู โดยการใชเมล็ด๕. ใชในงานดานการผสมพันธุพืช เนื่องจากความตองการในเรื่องอาหาร และของใชที่เปนปจจัยในการครองชีพของมนุษยมีการเปลี่ยนแปลงอยูเสมอ ฉะน้ัน พันธุพืชท่ีจะนํามากินมาใชก็ตองมีการปรับปรุงตามไปดวย การปรับปรุงพันธุพชื ท่นี าํ มากนิ มาใชใหเหมาะกับความตองการนี้ ก็ตอ งอาศยั การกลายพันธทุ เี่ กิดข้นึ จากการเพาะเมล็ด โดยการผสมพันธุตนพืชท่มี ีลักษณะตามความตอ งการ แลว เอาเมลด็ มาเพาะ จากนัน้ จงึ คดั เลือกตน พชื ทมี่ ีลักษณะดเี ดน ตามความตองการไวใ ชใ นการปลกู หรอื ขยายพนั ธตุ อๆ ไปวิธกี ารขยายพนั ธุพชื โดยใชเ มลด็ในการขยายพนั ธุพืช หรอื ปลูกพชื โดยใชเมลด็ โดยท่ัวไปมักจัดทาํ กันอยู ๓ แบบ คอื๑. เพาะเมล็ดในแปลงเพาะ หรือในภาชนะเพาะ๒. เพาะหรอื ปลูกเมล็ดในแปลงปลูกโดยตรง๓. เพาะหรอื ปลูกเมล็ดในภาชนะเดีย่ ว๑. การเพาะเมล็ดในแปลงเพาะหรือในภาชนะเพาะการปลูกพชื หรือเพาะเมลด็ โดยวธิ นี ้ี เปน การเตรยี มกลา พชื เพอื่ ใชป ลกู กอนท่ีจะปลูกในแปลง หรอื ในกระถางถาวร โดยเพาะเมล็ดในเน้ือที่แคบๆ จนกระทั่งตนพืชท่ีเพาะ หรือท่ีเรียกวา \"กลา\" หรือ\"เบี้ย\" มีขนาดโตพอจึงถอนยายไปปลกู วิธีปลูกพืชโดยการเพาะเมล็ดกอนน้ี เหมาะสําหรับเมล็ดพืชที่มีราคาแพง เนื่องจากการเพาะทําในเนื้อท่ีไมมาก เมล็ดมีโอกาสสูญเสียนอย เพราะสามารถดูแลไดทั่วถึง วิธีการน้ีมกั จะใชก ับพืชสวนผัก หรือไมดอกลมลุก รวมทั้งไมพุม หรือไมยืนตนท่ีเมล็ดมีขนาดเล็ก หรือเจริญเติบโตชา ไดแก การปลูก หรือเพาะเมล็ดพืช จําพวกมะเขือเทศ กะหล่ําดอก แอสเทอร พิทูเนีย ฝายคํา ปาลมขวด เปนตน สวนวิธีการเพาะเมล็ดน้ันอาจแบงออกเปน ๒ แบบตามขนาด และความเหมาะสมในการปฏบิ ัติ คอื การเพาะเมลด็ ในภาชนะเพาะ และการเพาะเมล็ดในแปลงเพาะสําหรับการเพาะจาํ เปน จะตอ งจัด เตรยี มอุปกรณและวัสดุทใ่ี ชด ังน้ี๑. ภาชนะที่ใชเพาะ ภาชนะท่ีเหมาะสําหรับใชเพาะสําหรับพืชควรมีคุณสมบัติดังนี้ คือ มีนํ้าหนักเบา ไมแตกหักหรือผุพงั งา ย หาไดงายและมรี าคาถกู ไมเปนพิษตอตนพืชทใ่ี ชเ พาะ มีขนาดพอเหมาะทีจ่ ะหยิบยกไดสะดวก และมรี รู ะบายน้ําใหไหลออกไดงาย โดยทั่วไปการเพาะเมล็ดในภาชนะมักจะใชกระบะไม ซ่ึงอาจเปนลังไมฉําฉาตามรานจําหนาย เคร่ืองกระปอง ลังสบู หรืออาจหาไมมาตอเองก็ได และถาเปนไมท่ีไมทนผุ ควรจุมหรือทาดวยยากันผุ ท่ีไมเปนพิษตอรากพืชเสียกอน เชน จุมดวยคอปเปอรแนบทีเนท (Copper naphthenate) สวนขนาดของภาชนะท่ีใชควรมีขนาดท่ีจะหยิบยกไดง า ย เชน มีขนาดเทา ลงั นํา้ หวานทีจ่ ําหนายท่วั ๆ ไป หรือประมาณกวา งยาวและสงู ราว ๑๒\" x ๑๕\" x ๔\" นอกจากน้ีอาจใชก ระถาง หรอื ภาชนะเคลอื บที่มีรรู ะบายน้าํ กะละมังกนั ทะลกุ ็อาจใชไ ดด ใี นกรณีนี้

246๒. วัตถทุ ่ใี ชเ พาะ วตั ถุทใ่ี ชเ พาะโดยปกติ หมายถงึ ดินท่ใี ชเพาะเมล็ด ควรจะมีคณุ สมบัติ เหมาะกบั การงอกและการเจริญของกลา พชื สาํ หรบั ดนิ ทีม่ ีคุณสมบัติเหมาะในการใชเ พาะเมล็ดพืช ควรมีลกั ษณะดังน้ีก. ดินจะตองโปรง และมีอากาศถายเทดี อุม นํ้าไดมากพอสมควร และระบายน้าํ ไดงายข. มีธาตุอาหารสําหรับพืชเพียงพอใชชวง อายุของกลา พืชตามปกติ คือ ประมาณ ๓๐-๔๕ วันค. เบาหรือคอนขางเบา สามารถเคล่ือน ยา ยและหยบิ ยกไดสะดวกง. ปราศจากโรค แมลง หรือสารอน่ื ใด ที่เปน พษิจ. ไมเปนกรดหรอื ดา งจดั จนทาํ ใหกลาพืช ไมเ จริญเทา ทค่ี วร สําหรับวตั ถุท่ีใชเพาะเมล็ด โดยทวั่ ไปมักจะใชดนิ ซง่ึ อาจนํามาจากหนาดนิ ในแปลงปลูกพืช ดนิ ขุยไผ ดนิ ปุย หมกัหรือใบไมผุ หรืออาจนํามาผสมกับวตั ถุอน่ื ใหม ีคณุ สมบัติในการงอกของเมลด็ และการเจริญของกลา พชื ดียง่ิ ข้ึนการเตรียมดินเพาะ สูตรดินท่ัวไปสาํ หรับเพาะเมล็ด หรือปลกู กิง่ ตดั ชํา หรอื ก่งิ ตอนมสี ว นผสมดงั นี้ทราย ๑-๒ สวนโดยปริมาตรดนิ รวน ๑ สวนโดยปรมิ าตรใบไมผหุ รือปยุ หมัก ๑ สวนโดยปริมาตร๓. เมล็ดท่ีจะนํามาเพาะ ควรจะเปนเมล็ดที่ไดจากตนแมท่ีแข็งแรง เมล็ดที่ความสมบูรณดี คือ เมล็ดเตงและมีน้ําหนักดีเปนเมล็ดท่ีไมอยูในระยะพักตัว งอกไดมาก หรือมีเปอรเซ็นตความงอกสูง งอกไดเร็วและสม่ําเสมอ ไมมีวัตถุอื่นเจือปนมากับเมลด็ เปนเมล็ดที่ปราศจากเช้อื โรค หรอื ผา นการคลกุ ยาฆา เช้อื โรคมาแลว๔. วธิ กี ารเพาะเมลด็ ในภาชนะก. การบรรจดุ ินลงภาชนะเพาะ ถงึ แมภาชนะเพาะจะมีรรู ะบายน้ําไวแลวเพื่อใหนาํ้ ที่ใชรด มีทางไหลออกไปได แตก ารบรรจุดินเพาะเมลด็ ลวนๆ ลงในภาชนะน้นั ๆ ดินอาจไปอุดตันรรู ะบาย น้ํานั้นได เพื่อปองกันขอบกพรองขอนี้ การบรรจุดินจึงควรมีวัตถุชว ยระบายนํ้าอีกชั้นหนง่ึ กอนท่ีจะถึงวัตถุที่ใชเพาะ สําหรับวัตถุชว ยระบายท่ีนยิ มกัน อาจใชเศษอิฐหกัเศษหิน หรือเศษหญาแหง เปลือกถั่วลิสง ใยกาบมะพราว หรือแกลบดิบอยางใด อยางหนึ่งก็ได สวนการบรรจุดินควรปฏิบัติดังนี้คือ ใสวัตถุชวยระบายท่ีกนภาชนะเพาะสูง ๑/๔ - ๑/๒ นิ้ว แลวบรรจุดินท่ีใชเพาะใหเต็มภาชนะเพาะ ปรับหนาดินเพาะใหเรียบ และไดระดับ และปรับใหระดับหนา ดินเพาะตํ่ากวาขอบภาชนะเล็กนอยเพื่อปองกันการ ชะลางหนาดินเน่ืองมาจากรดน้ํามากเกินไป และหลังจากปรับหนาดินเรียบรอยแลว ความหนาของ เน้ือดินที่ใชเพาะควรหนาอยา งนอ ย ๓ น้วิข. การหวานเมล็ดภายในภาชนะเพาะ มักจะทําอยู ๒ แบบ คือ หวานเปนแถว และหวานทั่วไปทั้งภาชนะ และถาหวานเปนแถว ก็มักจะวางแถวตามความยาวของภาชนะเพาะ ซ่ึงถาเปนกระ บะเพาะขนาด ๑๒\" x ๑๕\" x ๔\" ก็จะ

247หวานไดประมาณ ๔-๖ แถว การหวานหรือโรยเมล็ด ข้ันแรก จะโรยพอบางๆ กอน แตถาเห็นวายงั บางไปก็อาจจะ โรยซํ้าใหหนาขึ้นได ซ่ึงจะชวยใหการตกของเมล็ดสมํ่าเสมอข้ึน สําหรับเมล็ดที่มีขนาดเล็กมากๆ ไมสะดวกท่ีจะหยิบโรยไดงาย ควรจะผสมกับวัตถุอื่น ท่ีมีสีตางไปจากดินท่ีใชเพาะ เชน ผสมกับทรายหรือ ผงถานหรือปุยมะพราวปน ทั้งน้ีเพ่ือสะดวกใน การหวานหรือโรยเมลด็ และชวยใหเ มล็ดไมต กหนา ทีห่ นึง่ ที่ใดมากเกินไปค. การกลบดินทับเมล็ด โดยปกติจะใชดินท่ีเพาะเมล็ดน้ันๆ สําหรับการกลบเมล็ดตื้นหรือลึก ขนาดไหนน้ัน ขึ้นอยูกับชนิด และขนาดของเมล็ด ถาเปนเมล็ดท่ีตองการแสงในการงอก ก็จะกลบแตพอบางๆ แตถาเปนเมล็ดท่ีไมตองการแสงในการงอก ก็จะกลบใหหนาหรือลึก แตก็ไมควรกลบ เมล็ดใหหนาเกิน ๒-๓ เทาของเสนผานศูนยกลางของเมล็ด และหลงั จากกลบดนิ ทบั เมล็ดแลว ควรจะกดดนิ ใหพอกระชับเมล็ด เพอื่ ใหเมล็ดไดรับความชื้นและงอกไดส มํ่าเสมอ จากน้ันจงึ จะรดนํา้ ใหช มุง. การดูแลรักษา ปฏิบัติเชนเดียวกับการ เพาะในแปลงเพาะ (ดูการดูแลรักษาตนกลาของการ เพาะเมล็ดในแปลงเพาะ)การเพาะเมลด็ ในแปลงเพาะ สวนมากเปน การเพาะเมล็ดในฤดูกาลตามปกติ ซ่ึงมีดินฟาอากาศอํานวย ฉะน้ันงานใดที่ตองใชกลาจํานวนมากๆ จึงมักจะใชการเพาะเมล็ดโดยวิธีนี้ ความสําเร็จของ การเพาะเมล็ดในแปลงเพาะสวนใหญมักจะข้ึนอยู กับการเลอื กสภาพพนื้ ท่ี และวธิ กี ารเตรียมแปลง สว นการดูแลรกั ษาตนกลานัน้ ทาํ ไดงา ยในฤดนู ี้ก. การเลอื กทแ่ี ละการเตรียมแปลงเพาะ มวี ธิ ีปฏบิ ตั ิดงั นี้ การเพาะเมลด็ มะมวงในแปลงเพาะลงในดนิ๑. เลือกที่ที่มีวัชพืชข้ึนนอย และดินมีความสมบูรณพอสมควร ไมเปนท่ีที่เคยปลูกพืชอ่ืนมากอนโดยเฉพาะพืชท่ีเกิดโรคงา ย หรอื แมลงชอบทาํ ลาย๒. ถางหญาและเก็บเศษวัชพืชตางๆ ออกใหหมด โดยเฉพาะวัชพืชท่ีมีหัวหรือเหงา เชน แหว หมู ผักเปด ชันกาด หรือหญา คา เปน ตน๓. วางหรือกะแปลงเพาะใหหัวทายของแปลงอยูในแนวทิศเหนือและทิศใต และกะใหแปลง มีขนาดความยาวประมาณ๖ เมตร กวา งประมาณ ๑.๒๐ เมตร๔. ถาเปนพ้ืนที่ดินเหนียว จะตองฟนดิน ตากแดดใหแหง การฟนดินควรฟนขึ้นเปนรูป D เพ่ือใหมีพ้ืนที่ถูกแดดไดมากซึ่งจะชวยใหดนิ แหง เร็วขนึ้๕. เม่ือดินแหงดีแลวจึงคอยยอยดิน พรอมกันนี้จะใสปุยคอกลงไป มากนอยแลวแตความสมบูรณและชนิดของดิน และอาจใสปูนขาวเล็กนอย เมื่อเห็นวา ดินมีฤทธ์ิเปนกรดมากเกินไป รดนํ้าใหดินชื้น จากน้ันจึงยอยดินใหท่ัวแปลง สําหรับขนาดของดินที่ยอยแลว ควรจะมีขนาดราว ๑ ลูกบาศกเซนติเมตร โดยเฉพาะในระดับ ๑๐ เซนติเมตร จากผิวหนาดินแลวจงึ แตง ดนิ ยกเปนรปู แปลงตามขนาดท่กี ะไว โดยใหตัวแปลงสูงจากพนื้ ทางเดนิ ราว ๑๕-๒๐ เซนติเมตร

248๖. เพื่อความแนใจวาแปลงเพาะจะไมมีโรคหรือแมลงที่เปนศัตรูของเมล็ดและกลาพืชที่เพาะ จึงควรจะอบดินเสียกอนเชน อาจใชสารเมทิลโบรไมด ในการอบฆาศตั รูในดิน เปน ตนข. การหวานเมล็ดในแปลงเพาะ นิยมหวานเมล็ดท่ัวแปลง แตเนื่องจากแปลงเพาะมีขนาดกวาง จึงตองแบงหวานครงั้ละซกี แปลง การหวา นถือหลกั เชนเดยี วกับการหวา นเมล็ดในภาชนะเพาะ ในกรณที เ่ี มล็ดมขี นาดเล็ก หรอื การยอ ยดินไมละเอียดพอ กอนหวานเมล็ดมักนิยมใชปุยคอกเกาๆ หวานให ทั่วแปลง แลวรดนํ้าใหปุยคอกลงไปอุดชองดินเสียกอนทั้งนี้ เพื่อปองกันเมล็ดตกลงไปตามซอกกอนดิน ซ่ึงลึกเกินไปจนไมอาจงอกและโผลพนผิวดินได การหวานเมล็ดควรจะหวานพอบางๆ กอน แลวจึงหวานทับอีกเมื่อเห็นวาเมล็ดตกบางเกินไป สวนการ กลบดินทับเมล็ดก็ปฏิบัติเชนเดียวกับการเพาะเมลด็ ในภาชนะเพาะค. การทํารมใหแกตนกลาในแปลงเพาะ ไมวาจะเปนการเพาะเมล็ดในภาชนะเพาะหรือเพาะเมล็ดในแปลงเพาะจะตองทํารมใหแกกลาท่ีเพาะ เชนเดียวกัน ตั้งแตระยะที่กลาพืชเริ่มงอกจนกระท่ัง ถึงระยะยายปลูก ทั้งนี้เพื่อปองกันสภาพธรรมชาติ เปนตน วา ฝนแรงและแดดจัด ซ่ึงกลาพชื ท่ียังออนๆ หรือเพิ่งเรม่ิ งอกไมอาจทนได การทาํ รมใหแ กแปลงเพาะน้โี ดยหลักการก็คือ เมื่อตนพชื ยังเล็กอยูกจ็ ะให แสงแตนอย คอื ใหเฉพาะเชาหรือเยน็ ขณะที่แดดยัง ไมร อ นเกินไปแตเมอื่ ตนพชื โตขนึ้ กจ็ ะใหแสงให มากข้นึ ๆ จนกระท่งั ถึงระยะถอนยา ย ซ่ึงจะไมใ ห รมแกกลาพืชเลย ทงั้ นี้ เปนการชวยใหต นกลา ทจ่ี ะถูกถอนยา ย ปรับตัวท่จี ะไปอยูสภาพแปลงปลูกใหมไดด ีขน้ึ สาํ หรับการทาํ รม พรางแสงนนั้ จะใชวัตถุอะไรก็ไดท่ีทึบแสง มาวางใหสูงจากกลาพืชพอสมควร โดยจัดวางใหกลาพืชไดรับแสงแตนอย แตถาเปนการใหรมที่ตองการปองกันฝนดวย ก็อาจใชผาพลาสติกท่ีโปรงแสง หรือผาฝายสีขาวทําเปนผืนยาวเทาขนาดแปลงคลุมทับโครงไมท่ีปกครอ มแปลงเพาะอยู วิธเี ตรียมโครงไมและผาคลุม ปฏิบตั ิดงั นี้๑. ใชไ มไผผา เปน ซีก กวางประมาณ ๓-๕ ซม. ยาวประมาณ ๒.๕ เมตร เหลาใหออน พอโคงได ปกครอ มแปลงใหแตละอันหางกันราว ๗๐ ซม. และใหโคงบนสูงสุดจากพ้ืนแปลง ๘๐-๙๐ ซม. ซึ่งถาแปลงยาว ๖ เมตร จะตองปกไมโคงนั้นประมาณ ๘ อัน๒. ปกหลักกลางตามขวางของแปลงสําหรับ เปนที่ขึงลวดตามยาวตลอดแปลง ๓ หลัก โดยปกหัวทายขางละหนึ่งหลักและกลางแปลงหน่ึงหลัก และควรปกใหสูงประมาณ ๘๐-๙๐ ซม. หรือใหหัว หลักเสมอระดับไมโคง แลวใชลวดขนาด๑/๑๖ นว้ิ ขงึ ตลอดทัง้ ๓ หลกั๓. ปกหลักสําหรับผูกลวดท่ีรอยผาคลุม แปลงทั้งสองขางแปลง ขางละ ๒ หลัก โดยปกท่ีมุมแปลงมุมละหนึ่งหลัก รวมเปน สีห่ ลัก และปกใหสงู จากพ้ืนดนิ ประมาณ ๓๐ ซม.๔. ใชผาดิบสีขาวชนิดหนายาวเทาความ ยาวของแปลง และมีหนากวางราว ๑๗๐ ซม. โดย ใชผาหนากวาง ๙๐ ซม.เย็บติดกัน ๒ ผืน แลวทําหูสําหรับรอยลวดที่ชายท้ังสี่ดาน กอนใชผาควรซักเพื่อใหหมดแปงเสียกอน แลวอาบดวยยาปองกนั เชื้อรา เพ่อื ปองกนั ผา มิใหผ งุ าย

249๕. ใชลวดรอยหูดานขางตามยาวท้ังสองดาน และหลังจากท่ีเพาะเมล็ดเรียบรอยแลว จึง คลุมผาบนไมโคง แลวผูกลวดติดกับหลักที่ปกไว ตรงมุมแปลงท้ัง ๔ หลักใหแนน จากนั้นก็คอยปรับ แสงใหมากนอยตามความตองการของกลาจนกวาจะถึงเวลายา ยปลูกลงแปลงตอไปง. การดูแลรักษาตนกลา จุดมุงหมายในการดูแลรักษาตนกลาก็คือ เพ่ือเล้ียงดูกลาพืชใหแข็งแรง พนจากการทําลายของโรคโคนเนาคอดนิ สาํ หรบั การดแู ลรกั ษากลา พชื ในระยะแรกก็คือ การเปด ใหตน กลาไดร บั แสงหลงั จากท่ีงอกโผลพนผิวดนิ นอกจากแสงแลว อุณหภมู กิ ็มีสว นเก่ียวของกับการเจริญของกลาพชื อีกดว ย โดยปกตอิ ณุ หภูมขิ นาดปานกลางถึงคอนขางตํ่า จะชวยใหกลาพืชเจริญไดแข็งแรง ซึ่งถาเปนพืชฤดูหนาวก็ควรจะอยูในชวงของ อุณหภูมิ ๖๐° - ๖๕°ฟ. ในเวลากลางวนั และอุณหภมู ิ ทต่ี ่ํากวาน้ี ๕° - ๑๐°ฟ. ในเวลากลางคืน สว นพืชฤดรู อนควรจะมีอณุ หภูมิราว ๗๐° - ๗๕°ฟ.ในเวลากลางวัน และอุณหภูมิทต่ี า่ํ กวา น้ี ๕° - ๑๐°ฟ. ในเวลากลางคืน การใหน้ําแกกลาพืชก็เปนเรื่องสําคัญ คือ จะตองคอยสังเกตความชื้นในแปลงเพาะและความตอง การน้ําของกลาพืชเปนสําคัญ โดยรักษาระดับความ ชื้นในแปลงเพาะใหพอเหมาะไมมากเกินไปจนทําให อากาศถายเทในดินไมสะดวก อันจะเปนทางหน่ึง ที่ทําใหเกิดโรคโคนเนาคอดินระบาดไดรวดเร็ว โดยทั่วไปขณะที่กลาพืชยังเล็กอยู รากยังมีนอย ควรจะ รดน้ําใหบอยคร้ัง เพื่อชวยใหรากเจริญไดเร็วข้ึน แตเมื่อกลาเจริญไดดีพอแลว อาจจะงดการใหนํ้าได บางแตก็ควรใหแปลงเพาะช้ืนอยเู สมอ การรดนํ้ากลาพืชควรจะทําตอนเชา หรือตอนบา ย ๓-๔ โมงเย็น เพื่อใหนํ้าจับตนกลาไดมีโอกาสแหงโดยเฉพาะใน ตอนเย็น ซึ่งจะเปนการปองกันโรคไดทางหน่ึง และถามีการเกิดโรคก็ควรจะงดการรดน้ําตอนเย็นเสีย โดยรดแตตอนเชาเพียงเวลาเดียว พรอมกันนี้ก็ควรใชยาปองกันเชื้อรารดกลาพืชท่ีเปนโรคน้ันจนกวาโรคน้ันจะหายไปจ. การยา ยกลา ในกรณที ่กี ารหวา นเมลด็ หนา เกนิ ไป และเมล็ดงอกเบียดเสยี ดกนั มาก ซง่ึ ถา ไมถอนยา ยก็อาจทาํ ใหเกิดโรคโคนเนา คอดินไดงา ยข้ึน เมื่อเปน เชน น้กี ็อาจยายกลา ไปปลูกเสียขั้นหนึ่งกอน เปน การยายปลกู ชัว่ คราวกอนทจ่ี ะยายลงแปลงหรือกระถางถาวร การยายกลาในระยะนี้ ควรจะทําเม่ือกลาพืชมีใบจริง ๒-๓ ใบ และมีขนาดพอท่ีจะหยิบ จับไดถนดั พอสมควร การยายปลกู ช่วั คราวนี้ มักนิยมใชกระบะไมเปนภาชนะในการยา ยปลกู เพราะ สามารถเคล่อื นยายไปปลูกในท่ีตางๆ ไดสะดวก การเตรียมกระบะ และเตรียมดินยา ยปลกู ทําเชนเดียวกับการเพาะเมล็ด จากนั้นก็ดําเนินการยายปลูก โดยใชไมกดดิน กดดินในกระบะใหเปนรู ในตําแหนงท่ีจะยายปลูก แลวจึงยายตนกลาลงไปปลกู ในรูที่ เตรียมไว กดดินใหกระชับรากพืช แลวรดน้ําให โชก ใน ๒-๓ วันแรก ควรคลุมหรือเก็บกระบะไวในท่ีรมและชื้นจนกวาตนพืชจะตั้งตัวซ่ึงจะใช เวลา ๒-๓ วัน จากนั้น ก็เปนการเลี้ยงดูตนกลา ใหเจริญเติบโตเชนเดียวกับปฏิบัติกับกลาพืชทั่วๆ ไปเม่ือตนพืชเจริญดีและมีขนาดพอท่ีจะยายปลูก ลงกระถางหรือแปลงปลูกถาวร จึงคอยยายปลูก อีกครั้งหน่ึง สําหรับความสําเร็จในการยายกลาพืช ไปปลูกในท่ีอื่น ข้ึนอยูกับสภาพแวดลอมที่กลาพืชจะพึงไดรับ เมื่อถูกยายออกไป ถาสภาพแวดลอมใหมใกลเ คยี งกับสภาพของตนกลา ที่ไดรบั ขณะอยู ในแปลงเพาะหรือแปลงยายปลูกชัว่ คราว ความ สําเรจ็ในการยายปลูกก็จะมีมาก แตถาสภาพแวด ลอมใหมแตกตางไปจากสภาพแวดลอมเดิมมาก การยายปลูก ก็ไมไดผลดีเทาที่ควร ในกรณีของการยายกลาไปปลูกในสภาพแวดลอมท่ีแตกตางไป จากเดิมมากๆ นี้ จําเปนตองทําใหกลาพืช

250แข็งตัว ซ่ึงอาจทําไดโดยทําใหกลาพืชชะงักการเจริญ ซ่ึงจะมีผลทําใหตนพืชสะสมอาหารประเภทแปงไวมาก อันจะทําใหตนพืชสามารถทนตอสภาพแวดลอมท่ี ไมเหมาะสมไดดีข้ึน ในการทําใหกลาพืชแข็งตัวน้ี อาจทําไดโดยรดน้ําตนกลาใหนอยลง หรืออาจใชโ พ แทสเซยี มคลอไรด (KC1) อตั ราสว น ๑:๒๕๐-๓๐๐ ละลายนํา้ รดตนพชื ซึ่งควรจะจัดทาํ กอนที่จะยาย ปลูกไปที่ใหมประมาณ ๗-๑๐ วัน สําหรับการปฏิบัติ ในการถอนยายตนกลา กอนอ่ืนจะตองรดนํ้าใหดินในแปลงเพาะชุมและออนตัว ซ่ึงเมื่อถอนยายแลวตน พืชจะไดรับการกระทบกระเทือนนอยที่สุด การถอน ยายก็ควรจะมีดินติดไปบางเล็กนอย เพ่ือกลาพืชจะ ไดตั้งตัวไดเร็วข้ึน โดยจะตองพิจารณาความสามารถ ในการต้ังตัวของพืชแตละชนิดและสภาพแปลงปลูก ใหมท จ่ี ะถอนยายไปปลูกดวย หลงั จากการปลูกแลว จะตองรดนํ้าใหช ุมและควรทํารมใหเปนการช่วั คราว ๒-๓ วนั จนกระทั่งกลา พืชตง้ั ตวั ได พรอมท้งั คอยรดนํา้ อยา ใหก ลา พืชเหี่ยวเพราะขาดน้าํ ในระยะน้ีได๒. การเพาะหรือปลกู เมลด็ โดยตรงในแปลงปลูก การปลูกพืชโดยหวานเมล็ดโดยตรงในแปลงปลูก เปนวิธีการขยายพันธุพืชดวยเมล็ดแบบหน่ึง ซ่ึงมักจะใชกับการปลูกพืชไร และธัญพืช รวมทั้งการปลูกผักเปนการคา โดยปกติแลวการปลูกพืชโดยวิธีนี้เปนการประหยัดคาใชจายไดม าก เพราะไมตองใชเคร่ืองมือ หรืออปุ กรณมาก การปลกู พืช จํานวนมากๆ จึงมักจะใชว ธิ นี ้ี ซง่ึ เปน วิธที ี่ทําไดงายและสะดวก จึงเปนวิธีที่นิยมอยางกวางขวางในหมูชาวไรชาวสวนทั่วไป เพราะตนพืชจะเจริญติดตอกันไปรวดเดียวโดยไมชะงักการเจรญิ เติบโตวิธีการโดยท่ัวไปก็คือ นําเมล็ดมาหวานหรือดําลงในแปลง ซ่ึงเตรียมไวเปนพิเศษ การหวานหรือดําจะหนาหรือบาง ถี่หรอื หาง แลวแตเปอรเซ็นตความงอกของเมล็ด ถา เมลด็ มีเปอรเซ็นตความงอกนอย ก็จะหวานหรือดําเมล็ดใหหนา และถาเมลด็ มเี ปอรเซน็ ตค วามงอกสงู ก็จะหวานเมลด็ ใหบางลง และเมอ่ื เหน็ วา จะมีตนพชื ข้ึนหนาแนนเกนิ ไป ก็จะถอนแยกหรือถอนท้ิงออกเสียบาง เพ่ือมิใหตนพืชข้ึนเบียดเสียดแนนจนเกินไป การปลูกพืชโดยวิธีน้ี เหมาะกับพืชท่ีเมล็ดมีราคาถกู เพราะตองสนิ้ เปลืองเมล็ด มากกวา การปลูกพืช โดยการเพาะ แลวยายปลกู ทีหลัง ประกอบกบั ตนพืชทผ่ี ลติ ได มกั มีราคาจําหนายต่ําดวย จึงตองหาวิธขี ยายพันธุที่ทําไดง าย และลงทุนนอย พืชที่นิยมปลูกโดยวธิ นี ี้ ไดแก ละหุง ฝาย ปานปอ กระเจ๊ียบ ขาว ขาวโพด ขาวฟาง คะนา ผักกาดชนิดตางๆ ผักบุง ผักชี รวมท้ังไม ดอกบางชนิด เชน บานไมรูโรยดาวกระจาย และแอสเทอร เปนตน พริกเปน พชื ลม ลุกทเี่ พาะเมลด็ แลว จงึ ทําการยายปลกูพรกิ เปน พชื ลม ลุกที่เพาะเมลด็ แลว จึงทาํ การยายปลกูการเตรียมแปลงปลกู นบั วา เปน หวั ใจสาํ คญั ในการปลูกพชื โดยวธิ ีน้ี แปลงปลูกทด่ี จี ะตองมี ลกั ษณะดังน้ี๑. อุมนา้ํ หรอื มีความช้ืนเพยี งพอตลอดระยะ เวลาการงอกของเมล็ดรวมท้งั ระยะแรกๆ ของการ เจริญของกลา พืช๒. มีคณุ สมบัติทางฟส กิ สด ีซ่งึ หมายถงึ รว น โปรง และอมุ นา้ํ ไดดี ซึง่ จะทาํ ใหเมลด็ ไดรบั นํา้ ตดิ ตอ กันโดยไมข าดตอน๓. มีอากาศถายเทสะดวก