คู่มือเตรียมสอบธรรมสนามหลวงนักธรรมตรี

๑. ปาฏิบคุ ลิกทานต่างจากสงั ฆทานอย่างไร ? (๒๕๕๔) ๑) ปาฏบิ คุ ลกิ ทาน คอื ทานทถ่ี วายเจาะจงเฉพาะพระรปู นนั้ รปู น้ี ๒) สงั ฆทาน คอื ทานทถ่ี วายไมเ่ จาะจงพระรปู ใด มอบเป็น ของกลางแก่หมสู่ งฆ์ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 245

หมวดที่ ๔ ปกิณกพิธี เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หมวดที่ ๔ ปกิณกพิธี ปกิณกพิธี หมายถงึ พธิ กี รรมทวั่ ๆ ไปทช่ี าวพุทธนิยมกนั แต่ ยงั ไมจ่ ดั เป็นหมวดหมมู่ ี ๕ ประเภท คอื ๑. วธิ แี สดงความเคารพพระ ๒. วธิ ปี ระเคนของพระ ๓. วธิ ที าหนงั สอื อาราธนาและทาใบปวารณาถวายจตุปัจจยั ๔. วธิ อี าราธนาศลี อาราธนาพระปรติ ร อาราธนาพระธรรม ๕. วธิ กี รวดน้า เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 246

๑. วิธีแสดงความเคารพพระ วธิ แี สดงความเคารพพระ มี ๓ วธิ ี คอื ๑) การประนมมอื (อญั ชล)ี ๒) การไหว้ (วนั ทา) ๓) การกราบ (อภวิ าท) การกราบแบบเบญจางคประดิษฐ์ การกราบ คอื การแสดงความเคารพอย่างสงู สุด ต่อบุคคลท่ี เราเคารพนับถอื อย่างสงู สุด โดยการใหอ้ วยั วะทงั้ ๕ จรดกบั พ้นื คอื หน้าผาก ๑ ฝ่ามอื ๒ เขา่ ๒ เรยี กวา่ “กราบแบบเบญจางคประดิษฐ”์ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๒. วิธีประเคนของพระ การประเคน คอื การถวายของพระหรอื การส่งของใหพ้ ระใหถ้ งึ มอื การประเคนทถ่ี กู ตอ้ งนนั้ ตอ้ งประกอบดว้ ยองค์ ๕ คอื ๑. ของไมใ่ หญ่โตหรอื หนกั เกนิ ไป พอคนปานกลางคนเดยี ว ยกได้ ๒. ผปู้ ระเคนเขา้ มาอยใู่ นหตั ถบาส คอื หา่ งประมาณศอกหน่ึง ๓. เขาน้อมของนนั้ เขา้ มาให้ ๔. น้อมใหด้ ว้ ยกาย ดว้ ยของเน่ืองดว้ ยกาย หรอื โยนใหก้ ไ็ ด้ ๕. ภกิ ษุรบั ดว้ ยกายกไ็ ด้ ดว้ ยของเน่ืองดว้ ยกายกไ็ ด้ (ถา้ ผหู้ ญงิ ประเคน ใชผ้ า้ กราบหรอื ผา้ เชด็ หน้าทส่ี ะอาดรบั ) เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 247

๓.วิธีทาหนังสืออาราธนาและทาใบปวารณา อาราธนา หมายถึง การนิมนต์หรอื การเช้อื เชิญให้พระไป ประกอบพธิ กี รรมต่างๆ ปัจจบุ นั นยิ มทาเป็นหนงั สอื อาราธนาหรอื ฎกี านิมนต์ การนิมนตพ์ ระตอ้ งระบจุ านวนพระ-งาน-สถานท-่ี วนั -เดอื น-ปี เวลา-มรี ถมารบั -สง่ เป็นตน้ ไวยาวจั กร หมายถงึ คนทไ่ี ดร้ บั มอบหมายจากเจา้ อาวาส ให้ มหี น้าทด่ี แู ลรกั ษาทรพั ยส์ นิ ของวดั กปั ปิ ยการก หมายถงึ คนทป่ี ฏบิ ตั พิ ระ ลกู ศษิ ยพ์ ระ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนังสืออาราธนา อาราธนาพระคณุ เจา้ พรอ้ มดว้ ยคณะสงฆ.์ .....................รปู เพอ่ื ...................................ในงานทาบุญ............................... บา้ นเลขท.่ี ...............แขวง/ตาบล................เขต/อาเภอ........... จงั หวดั .........................วนั ท.่ี ............เดอื น............................ พ.ศ....................เวลา.......................โทร.............................. หมายเหตุ มีรถรับ-สง่ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 248

ใบปวารณาถวายจตปุ ัจจยั ขออาราธนาปัจจยั อนั สมควรแกส่ มณบรโิ ภค แตพ่ ระคณุ เจา้ เป็นมลู คา่ ...................บาท หากพระคณุ เจา้ ตอ้ งประสงคส์ งิ่ ใด อนั สมควรแก่สมณบรโิ ภคแลว้ ขอไดโ้ ปรดเรยี กจากไวยาวจั กร ของพระคณุ เจา้ เทอญ. เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๔. วิธีอาราธนาศีล พระปริตร พระธรรม อาราธนา แปลว่า การเชญิ หรอื การขอใหพ้ ระสงฆท์ าอย่างใด อยา่ งหน่ึงใน ๓ อยา่ งน้ี คอื ๑) การอาราธนาศีล ๕ อาราธนาศีล คือ การขอให้พระให้ศีลก่อนท่ีจะประกอบ พธิ กี รรม เช่น การถวายทาน เป็นต้น เม่อื เจ้าภาพจุดเทียนธูป บูชาพระเสรจ็ แลว้ ตอ้ งอาราธนาศลี รบั ศลี ก่อนเพ่อื ความบรสิ ุทธิ์ กายและวาจา มคี าอาราธนา ดงั น้ี มะยงั ภนั เต วิสุง วิสุง รกั ขะณัตถายะ ติสะระเณนะ สะหะ ปัญจะ สีลานิ ยาจามะ. ทตุ ิยมั ปิ ฯลฯ ตะติยมั ปิ ฯลฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 249

๒) การอาราธนาพระปริตร อาราธนาพระปรติ ร คอื การเชอ้ื เชญิ หรอื นิมนต์พระสงฆ์ ให้ เจรญิ พระพุทธมนต์ หรอื สวดพระพทุ ธมนต์ เช่น สวดเจด็ ตานาน หรอื สบิ สองตานาน เป็นตน้ มคี าอาราธนาดงั น้ี วิปัตติปะฏิพาหายะ สพั พะสมั ปัตติสิทธิยา สพั พะทุกขะ วินาสายะ ปะริตตงั พรถู ะ มงั คะลงั (จบสองเป็น ภะยะ จบสามเป็น โรคะ) เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๓) การอาราธนาธรรม อาราธนาธรรม คอื การเชอ้ื เชญิ หรอื นิมนตพ์ ระใหแ้ สดงธรรม เพ่ือเป็ นการเคารพต่อพระธรรมก่อนท่ีพระจะเทศน์ มีคา อาราธนาดงั น้ี พรหั มา จะ โลกาธิปตี สหมั ปะติ กตั อญั ชลี อนั ธิวะรงั อะ ยาจะถะ สนั ตีทะ สตั ตาปปะรกั ขะชาติกา เทเสตุ ธมั มงั อะ นุกมั ปิ มงั ปะชงั . เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 250

การจดุ เทียนทาน้ามนต์ ให้จุดเม่อื พระข้นึ บทมงคลสูตรว่า อะเสวะนา จะ พาลานัง โดยเจา้ ภาพเป็นผจู้ ดุ เอง การถวายภตั ตาหาร ใหจ้ ดั ขา้ วถวายพระพุทธ ๑ สารบั ถ้าถวายเป็นราย รปู ใหย้ กสารบั มาใหค้ รบแลว้ ยกประเคนพรอ้ มกนั ถ้าฉนั เป็น วงใหพ้ ระนงั่ เรยี บรอ้ ยก่อนคอ่ ยยกมาประเคน การถวายเครื่องไทยธรรม เมอ่ื พระฉนั เสรจ็ ยกเครอ่ื งไทยธรรมมาถวาย เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๕. การกรวดน้า การกรวดน้า คอื การอุทศิ ส่วนบุญให้แก่ผู้ท่ลี ่วงลบั ไปแล้ว หลงั จากการทาบญุ จดุ ประสงคข์ องการกรวดน้ามอี ยู่ ๓ อยา่ ง คอื ๑) เป็นการอุทศิ ส่วนบุญใหแ้ ก่ผูท้ ่ลี ่วงลบั ไปแล้ว ท่มี พี ระคุณ ตอ่ เรา มคี ุณพอ่ คณุ แมเ่ ป็นตน้ เพอ่ื แสดงความกตญั ญูต่อทา่ น ๒) เป็นการตงั้ ความปรารถนา คอื ดว้ ยบุญทเ่ี ราไดท้ าไวด้ แี ลว้ น้ี ขอใหเ้ รามรี า่ งกายทแ่ี ขง็ แรงไดบ้ รรลุมรรคผลนิพพานเป็นตน้ ๓) เป็นการแสดงกิรยิ าให้ของท่ีใหญ่เกินไปท่ีจะยกได้ ต้อง หลงั่ น้าใสม่ อื ผรู้ บั เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 251

วิธีกรวดน้ำ ๑) เตรยี มน้าท่ีสะอาดใส่ในภาชนะไว้พอสมควรจะเป็นแก้ว หรอื ขนั กไ็ ด้ ๒) พอพระสงฆเ์ รมิ่ บทวา่ ยะถา วารวิ ะหา กเ็ รม่ิ กรวดน้านึกถงึ บุญอุทศิ ใหแ้ กผ่ ทู้ ล่ี ว่ งลบั ไปแลว้ ๓) พอพระสงฆ์รับบทว่า สัพพีติโย ให้รินน้าท่ีเหลือลงให้ หมด นงั่ ประนมมอื รบั พร ๔) เอาน้าทก่ี รวดไปเทลงทโ่ี คนตน้ ไม้ ๕) ถา้ ไมม่ นี ้า ใหท้ าใจใหเ้ ป็นสมาธแิ ลว้ อุทศิ บุญให้ โดยการนึก ถงึ หน้าหรอื ชอ่ื ของผทู้ ล่ี ว่ งลบั ไปแลว้ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) คากรวดน้าแบบย่อ อิทงั เม ญาตีนัง โหตุ สขุ ิตา โหนตุ ญาตะโย. ขอบุญน้จี งสาเรจ็ แก่ญาตทิ งั้ หลายของขา้ พเจา้ ขอญาตทิ งั้ หลายของขา้ พเจา้ จงเป็นสขุ ๆ เถดิ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 252

๑. การแสดงความเคารพพระสงฆม์ ีกี่วิธี ? อะไรบา้ ง ?(๒๕๕๖) มี ๓ วธิ ี ฯ คอื ๑) ประนมมอื เรยี กวา่ อญั ชลี ๒) ไหว้ เรยี กวา่ นมสั การ ๓) กราบ เรยี กวา่ อภวิ าท ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๒. การแสดงความเคารพในศาสนพิธีมีอะไรบา้ ง ? ในแต่ละ อย่างมีวิธีปฏิบตั ิอย่างไร ? (๒๕๕๒) มี ๓ วธิ ี คอื ๑) ประนมมอื ๒) ไหว้ ๓) กราบ ฯ ๑) ประนมมอื คอื การกระพมุ่ มอื ทงั้ สองประกบกนั ไวร้ ะหวา่ ง อก โดยใหท้ กุ น้วิ ของมอื ทงั้ สองแนบ ชดิ ตดิ ตรงกนั ๒) ไหว้ คอื การยกมอื ทป่ี ระนมขน้ึ พรอ้ มกม้ ศรี ษะเลก็ น้อยใหม้ อื ประนม จรดหน้าผาก น้ิวมอื ทงั้ ๒ อยรู่ ะหวา่ งคว้ิ ๓) กราบ คอื การแสดงอาการกราบราบลงพน้ื ดว้ ยเบญจางค ประดษิ ฐ์ มอี งค์ ๕ ฝ่ามอื ๒ เขา่ ๒ หน้าผาก ๑ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 253

๓. คาอาราธนาเบญจศีล ว่าอย่างไร ? (๒๕๕๑, ๒๕๕๕) มะยงั ภนั เต, วสิ งุ วสิ งุ รกั ขะนตั ถายะ, ตสิ ะระเณนะ สะหะ ปัญจะสลี านิ ยาจามะ ทตุ ยิ มั ปิ มะยงั ภนั เต, วสิ งุ วสิ งุ รกั ขะนตั ถายะ, ตสิ ะระเณนะ สะหะ ปัญจะสลี านิ ยาจามะ ตตยิ มั ปิ มะยงั ภนั เต, วสิ งุ วสิ งุ รกั ขะนตั ถายะ, ตสิ ะระเณนะ สะหะ ปัญจะสลี านิ ยาจามะ ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๔. การเผดียงสงฆแ์ ละการอาราธนา ต่างกนั อย่างไร ?(๒๕๖๑) ตา่ งกนั คอื ๑) การเผดยี งสงฆ์ ไดแ้ ก่ การแจง้ ความประสงฆใ์ หส้ งฆท์ ราบ, ๒) การอาราธนา ไดแ้ ก่ การนิมนตพ์ ระสงฆใ์ นพธิ ใี หศ้ ลี สวด พระปรติ รหรอื แสดงธรรม เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 254

๕. จงเขียนคาอาราธนาพระปริตรมาดู ?(๒๕๕๔, ๒๕๕๗) วปิ ัตตปิ ฏพิ าหายะ สพั พะสมั ปัตตสิ ทิ ธยิ าสพั พะทุกขะวนิ าสายะ ปรติ ตงั พรถู ะ มงั คลงั วปิ ัตตปิ ฏพิ าหายะ สพั พะสมั ปัตตสิ ทิ ธยิ าสพั พะภะยะวนิ าสายะ ปรติ ตงั พรถู ะ มงั คลงั วปิ ัตตปิ ฏพิ าหายะ สพั พะสมั ปัตตสิ ทิ ธยิ าสพั พะโรคะวนิ าสายะ ปรติ รตงั พรถู ะ มงั คลงั ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๖. ในการประเคนของถวายพระ มีวิธีปฏิบตั ิอย่างไร ?(๒๕๕๓) ลกั ษณะการประเคนมี ๕ ประการ คอื ๑) ของทพ่ี งึ ประเคนนนั้ ไมใ่ หญ่โตหรอื หนกั เกนิ ไป พอคนปาน กลางยกไดค้ นเดยี ว ๒) ผปู้ ระเคนเขา้ มาในหตั ถบาส ๓) เขาน้อมเขา้ มา ๔) กริ ยิ าทน่ี ้อมเขา้ มาใหด้ ว้ ยกายกไ็ ด้ ดว้ ยของเน่ืองดว้ ยกายกไ็ ด้ ๕) ภกิ ษุรบั ดว้ ยกายกไ็ ดร้ บั ดว้ ยของเน่ืองดว้ ยกายกไ็ ด้ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าศาสนพธิ ี โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 255

วินัยมขุ นักธรรมชนั้ ตรี เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) วินัยมขุ คำแปล : วินัยมขุ แปลวา่ “หวั ขอ้ สาคญั แหง่ พระวนิ ัย” หรอื หลกั การใหญ่ๆ แหง่ พระวนิ ยั , แนวทางแหง่ พระวนิ ยั ” ควำมหมำย : วินัยมขุ หมายถงึ แนวทางแหง่ การศกึ ษาและ ปฏบิ ตั ติ ามพระวนิ ยั ใหส้ าเรจ็ ประโยชน์ ซง่ึ เป็นหลกั ใหญ่ๆ หรอื หวั ขอ้ สาคญั ๆ ทเ่ี ป็นเบอ้ื งตน้ แหง่ พระวนิ ยั หรอื เป็นแนวทาง เป็นปากทางนาสู่ พระวนิ ยั เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 256

กณั ฑท์ ี่ ๑ อปุ สมั ปทำ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) อนุศำสน์ อนุศำสน์ หมายถงึ คาสอนทเ่ี กย่ี วกบั ขอ้ สาคญั ในการ ดารงชวี ติ เพศสมณะ ประกอบดว้ ย ๑) นสิ สยั ๔ และ ๒) อกรณีย กจิ ๔ รวมเป็น ๘ ประการ นิสสยั ปัจจยั เครอ่ื งอาศยั ของบรรพชติ อกรณียกิจ กจิ ทไ่ี มค่ วรทา มี ๔ อยา่ ง คอื มี ๔ อยา่ ง คอื ๕) เสพเมถุน ๑) เทย่ี วบณิ ฑบาต ๖) ลกั ของเขา ๒) นุ่งหม่ ผา้ บงั สกุ ุล ๗) ฆา่ สตั ว์ ๓) อยโู่ คนไม้ ๘) พดู อวดคณุ พเิ ศษทไ่ี มม่ ใี นตน ๔) ฉนั ยาดองดว้ ยน้ามตู รเน่า กจิ ๔ อยา่ งน้ี บรรพชติ ทาไมไ่ ด้ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 257

สิกขำของภิกษุมี ๓ อย่ำง สิกขำ หมายถงึ ขอ้ ทค่ี วรศกึ ษา หลกั ทภ่ี กิ ษุจะพงึ ศกึ ษามี ๓ อยา่ ง คอื ศลี , สมาธ,ิ ปัญญา ๑) ศีล คอื ความสารวมกายวาจาใหเ้ รยี บรอ้ ย ๒) สมำธิ คอื ความรกั ษาใจมนั่ ๓) ปัญญำ คอื ความรอบรใู้ นกองสงั ขาร เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๑.ปัจจยั เครอ่ื งอำศยั ของบรรพชิตเรียกว่ำอะไร ? มีกี่อย่ำง ? อะไรบำ้ ง ? (๒๕๕๘) เรียกว่ำ นิสสยั ฯ มี ๔ อย่ำง ฯ คือ ๑) เท่ียวบิณฑบำต ๒) นุ่งห่มผำ้ บงั สกุ ลุ ๓) อย่โู คนต้นไม้ ๔) ฉันยำดองด้วยน้ำมตู รเน่ำ ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 258

๒. ภิกษุผปู้ ฏิบตั ิอย่ำงไร จงึ ชื่อว่ำมีศีล? (๒๕๕๕) ภิกษุสำรวมกำยวำจำให้เรียบรอ้ ย เว้นข้อท่ีทรงห้ำม ทำ ตำมข้อที่ทรงอนุญำต จึงช่ือว่ำมีศีล ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๓. นิสสยั ๔ ในอนุศำสน์ ๘ อย่ำง หมำยถึงอะไร? มีอะไรบำ้ ง? (๒๕๕๓, ๒๕๕๕, ๒๕๖๒) หมำยถึง ปัจจยั เครอื่ งอำศยั ของบรรพชิต ฯ มี ๔ อย่ำง คือ ๑) เท่ียวบิณฑบำต ๒) นุ่งห่มผำ้ บงั สกลุ ๓) อย่โู คนไม้ ๔) ฉันยำดองด้วยน้ำมตู รเน่ำ ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 259

๔. อกรณียกิจ คือ กิจที่บรรพชิตไมค่ วรทำ มีกี่อย่ำง ? อะไรบำ้ ง ? (๒๕๕๖, ๒๕๖๑) มี ๔ อย่ำง ฯ คือ ๑) เสพเมถนุ ๒) ลกั ของเขำ ๓) ฆ่ำสตั ว์ ๔) พดู อวดคณุ พิเศษที่ไมม่ ีในตน ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๕. ภิกษุปฏิบตั ิศีล สมำธิ ปัญญำดีแล้ว จะได้รบั ประโยชน์ อย่ำงไร ? (๒๕๕๙) ย่อมได้รบั ประโยชน์ คือ ๑) ปฏิบตั ิศีล ทำให้เป็นผมู้ ีกำย วำจำเรียบรอ้ ย, ๒) ปฏิบตั ิสมำธิ ทำให้ใจสงบมนั่ คง ไม่ฟ้งุ ซ่ำน ๓) ปฏิบตั ิปัญญำ ทำให้รอบรใู้ นกองสงั ขำร ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 260

๖. นิสสยั และ อกรณียกิจ คืออะไร ? ทงั้ ๒ อย่ำงรวมเรียกว่ำ อะไร ? (๒๕๖๐) ๑) นิสสยั คือ ปัจจยั เครอื่ งอำศยั ของบรรพชิต ๒) อกรณียกิจ คือ กิจที่บรรพชิตไม่ควรทำ ฯ ทงั้ ๒ อย่ำง รวมเรียกว่ำ อนุศำสน์ ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 261

กณั ฑท์ ี่ ๒ พระวินัย เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) พระวินัย พระวินัย ไดแ้ ก่ พระพทุ ธบญั ญตั ิ และอภสิ มาจาร ๑) พระพทุ ธบญั ญตั ิ คอื ขอ้ หา้ มทพ่ี ระพทุ ธเจา้ ทรงตงั้ ขน้ึ เพอ่ื ป้องกนั ความประพฤตเิ สยี หาย และวางโทษแกภ่ กิ ษุผูล้ ่วง ละเมดิ ดว้ ยปรบั อาบตั หิ นกั บา้ ง เบาบา้ ง ๒) อภิสมำจำร คอื ขนบธรรมเนยี มทท่ี รงแต่งตงั้ ขน้ึ เพอ่ื ชกั นาความประพฤตขิ องภกิ ษสงฆใ์ หด้ งี าม เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 262

อำบตั ิ อำบตั ิ คือ โทษทเ่ี กดิ เพราะความละเมดิ ในขอ้ ทพ่ี ระพทุ ธเจา้ ทรงหา้ ม อำบตั ิ มีโทษ ๓ สถำน คอื ๑) อย่ำงหนัก ยงั ตอ้ งใหข้ าดจากความเป็นภกิ ษุ ๒) อย่ำงกลำง ยงั ผตู้ อ้ งใหอ้ ยกู่ รรม คอื ประพฤตวิ ตั ร อยา่ งหน่ึง เพอ่ื ทรมานตน ๓) อย่ำงเบำ ยงั ตอ้ งใหป้ ระจานตนต่อหน้าภกิ ษุดว้ ยกนั เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) อำบตั ิ อำบตั ิ วา่ โดยชอ่ื มี ๗ อยา่ ง คอื ๑) ปาราชกิ ๒) สงั ฆาทเิ สส ๓) ถุลลจั จยั ๔) ปาจติ ตยี ์ ๕) ปาฏเิ ทสนียะ ๖) ทุกกฎ ๗) ทพุ ภาสติ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 263

อำบตั ิอีก ๒ สถำน ๑) อเตกิจฉำ อาบตั ทิ แ่ี กไ้ ขไมไ่ ด้ ๒) สเตกิจฉำ อาบตั ทิ แ่ี กไ้ ขได้ อำบตั ิเพ่งโดยเจตนำ ๒ อย่ำง ๑) สจิตตกะ เกดิ ขน้ึ โดยสมฏุ ฐานมเี จตนา ๒) อจิตตกะ เกดิ ขน้ึ โดยสมฏุ ฐานแมไ้ มม่ เี จตนา เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) โทษแห่งอำบตั ิ ๒ อย่ำง ๑) อำบตั ิท่ีเป็นโลกวชั ชะ หมายถงึ อาบตั ทิ ม่ี โี ทษซง่ึ ภกิ ษุ ทาเป็นความผดิ ความเสยี หาย คนสามญั ทากเ็ ป็นความผดิ ความ เสยี หายเหมอื นกนั เชน่ ทาโจรกรรม เป็นตน้ ๒) อำบตั ิท่ีเป็นปัณณัตติวชั ชะ หมายถงึ อาบตั ทิ ม่ี โี ทษ เฉพาะภกิ ษุทา แตค่ นสามญั ทาไมเ่ ป็นความผดิ ความเสยี หาย เชน่ ขดุ ดนิ เป็นตน้ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 264

อำนิสงสแ์ ห่งพระวินัย ๓ ประกำร ๑) ไมเ่ กดิ วปิ ฏสิ าร คอื ไมต่ อ้ งเดอื ดรอ้ นใจ ๒) ไดร้ บั ความแชม่ ชน่ื วา่ ไดป้ ระพฤตดิ งี าม ๓) จะเขา้ หมู่ ภกิ ษุผมู้ ศี ลี กอ็ งอาจไมส่ ะทกสะทา้ น เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๑. พระวินัย ได้แก่ อะไร ? สิกขำบทท่ีเป็นอเตกิจฉำ คือที่ภิกษุ ล่วงละเมิดแล้วไมส่ ำมำรถจะแก้ไขได้ ได้แก่อะไร ? (๒๕๕๓) พระวินัย ได้แก่ พระพทุ ธบญั ญตั ิ และอภิสมำจำร ฯ ได้แก่ ปำรำชิก ๔ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 265

๒. พระวินัย คืออะไร ? ภิกษุรกั ษำพระวินัยแล้ว ย่อมได้ อำนิสงสอ์ ะไร ? (๒๕๕๘) พระวินัย คือ พระพทุ ธบญั ญตั ิและอภิสมำจำร ฯ ได้อำนิสงส์ ๓ ประกำร คือ ๑) ไมเ่ กิดวิปฏิสำร คือ ไมเ่ ดือดรอ้ นใจในภำยหลงั ๒) ได้รบั ควำมแช่มชื่นใจ เพรำะรสู้ ึกว่ำตนประพฤติดี งำมแล้ว ๓) มีควำมองอำจในหม่ภู ิกษุผมู้ ีศีล ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๓. พทุ ธบญั ญตั ิและอภิสมำจำร คืออะไร ?ทงั้ ๒ รวมเรียกว่ำ อะไร ? (๒๕๕๒) ๑) พทุ ธบญั ญญตั ิ คือ ข้อห้ำมที่พระพทุ ธเจ้ำทรงตงั้ ขึน้ เพ่ือป้องกนั ควำมประพฤติเสียหำย และวำงโทษแก่ภิกษุผลู้ ่วง ละเมิดด้วยปรบั อำบตั ิหนักบำ้ ง เบำบำ้ ง ๒) อภิสมำจำร คือ ขนบธรรมเนียมท่ีทรงแต่งตงั้ ขึน้ เพอ่ื ชกั นำควำมประพฤติของภิกษุสงฆใ์ ห้ดีงำม ฯ ทงั้ ๒ นี้ รวมเรียกว่ำ พระวินัย ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 266

๔. อำบตั ิ คืออะไร ? อำกำรที่ภิกษุต้องอำบตั ิ ๖ อย่ำงนัน้ อย่ำงไหนเสียหำยมำกที่สดุ ? (๒๕๖๐) อำบตั ิ คือ โทษท่ีเกิดเพรำะควำมละเมิดในข้อที่ พระพทุ ธเจ้ำทรงห้ำม ฯ ต้องด้วยไมล่ ะอำย จดั ว่ำเสียหำยมำกท่ีสดุ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๕. อำบตั ิ คืออะไร ? มีโทษก่ีสถำน ? อะไรบำ้ ง ? (๒๕๖๑) อำบตั ิ คือ โทษที่เกิดเพรำะควำมละเมิดในข้อที่พระพทุ ธ เจ้ำทรงห้ำม ฯ มี ๓ สถำน ฯ คือ ๑) อย่ำงหนัก ยงั ต้องให้ขำดจำกควำมเป็นภิกษุ ๒) อย่ำงกลำง ยงั ผตู้ ้องให้อย่กู รรม คือประพฤติวตั รอย่ำง หน่ึง เพ่ือทรมำนตน ๓) อย่ำงเบำ ยงั ต้องให้ประจำนตนต่อหน้ำภิกษุด้วยกนั ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 267

๖. อำบตั ิ คืออะไร ? ว่ำโดยช่ือมีอะไรบำ้ ง ? (๒๕๕๓, ๒๕๕๗) อำบตั ิ คือ โทษท่ีเกิดเพรำะควำมละเมิดในข้อท่ี พระพทุ ธเจ้ำทรงห้ำม ฯ มี ๗ อย่ำง คือ ๑) ปำรำชิก ๒) สงั ฆำทิเสส ๓) ถลุ ลจั จยั ๔) ปำจิตตีย์ ๕) ปำฏิเทสนียะ ๖) ทกุ กฎ ๗) ทุพภำสิต ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๗. อำบตั ิ คืออะไร ? อำบตั ิท่ีเป็นโลกวชั ชะและท่ีเป็นปัณณัตติ วชั ชะหมำยควำมว่ำอย่ำงไร ? จงยกตวั อย่ำงประกอบด้วย (๒๕๕๒) อำบตั ิ คือ โทษท่ีเกิดเพรำะควำมละเมิดในข้อท่ี พระพทุ ธเจ้ำทรงห้ำม ฯ ๑) อำบตั ิท่ีเป็นโลกวชั ชะ หมำยถงึ อำบตั ิท่ีมีโทษซ่ึงภิกษุ ทำเป็นควำมผิด ควำมเสียหำย คนสำมญั ทำกเ็ ป็นควำมผิด ควำมเสียหำยเหมอื นกนั เช่น ทำโจรกรรม เป็นต้น ๒) อำบตั ิท่ีเป็นปัณณัตติวชั ชะ หมำยถงึ อำบตั ิท่ีมีโทษ เฉพำะภิกษุทำ แต่คนสำมญั ทำไม่เป็นควำมผิด ควำมเสียหำย เช่น ขดุ ดิน เป็นต้น ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 268

๘. อำบตั ิ คืออะไร ? อำกำรที่ภิกษุต้องอำบตั ิมี ๖ อย่ำง จงบอก มำสกั ๓ อย่ำง ? (๒๕๕๖) อำบตั ิ คือ โทษท่ีเกิดเพรำะควำมละเมิดในข้อที่ พระพทุ ธเจำ้ ทรงห้ำม ฯ ๑) ต้องด้วยไม่ละอำย ๒) ต้องด้วยไม่รวู้ ่ำส่ิงนี้จะเป็นอำบตั ิ ๓) ต้องด้วยสงสยั แล้วขนื ทำลง ๔) ต้องด้วยสำคญั ว่ำควรในของท่ีไม่ควร ๕) ต้องด้วยสำคญั ว่ำไม่ควรในของที่ควร ๖) ต้องด้วยลืมสติฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๙. จงอธิบำยควำมหมำยของอำบตั ิต่อไปนี้ ? (๒๕๕๗) ก) สเตกิจฉำ ข) สจิตตกะ ก) สเตกิจฉำ ได้แก่ อำบตั ิท่ีแก้ไขได้ ข) สจิตตกะ ได้แก่ อำบตั ิที่ต้องเพรำะมีเจตนำ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 269

๑๐. อเตกิจฉำ และสเตกิจฉำ ได้แก่ อำบตั ิอะไร ? ทงั้ ๒ อย่ำง นัน้ ภิกษุต้องเข้ำแล้ว จะเกิดโทษอย่ำงไร ? (๒๕๕๔, ๒๕๕๕) ๑) อเตกิจฉำ คือ อำบตั ิที่แก้ไขไมไ่ ด้ ได้แก่ ปำรำชิก ๔ ทำให้ขำดจำกควำมเป็นภิกษุ ฯ ๒) สเตกิจฉำ คือ อำบตั ิท่ีแก้ไขได้ ได้แก่ สงั ฆำทิเสส ๑๓ และอำบตั ิอีก ๕ ท่ีเหลือ ฯ สงั ฆำทิเสสต้องอย่กู รรมจงึ พ้นได้ อำบตั ิอีก ๕ ท่ีเหลือพึง แสดงต่อหน้ำสงฆห์ รอื คณะหรอื รปู ใดรปู หนึ่งจงึ พ้นได้ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๑๑. พระภิกษุผรู้ กั ษำพระวินัยดีโดยถกู ทำงแล้ว ย่อมได้ อำนิสงสอ์ ะไร ? (๒๕๕๔, ๒๕๖๒) ย่อมได้อำนิสงส์ คือไม่ต้องเดือดรอ้ นใจ ได้รบั ควำมแช่ม ช่ืนว่ำได้ประพฤติดีงำม จะเข้ำหมู่ ภิกษุผมู้ ีศีลกอ็ งอำจไมส่ ะทก สะท้ำน ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 270

๑๒. ครกุ ำบตั ิ ท่ีแก้ไขได้กม็ ี ที่แก้ไขไมไ่ ด้กม็ ีที่แก้ไขได้ ได้แก่ อำบตั ิอะไร ที่แก้ไขไมไ่ ด้ ได้แก่อำบตั ิอะไร ? (๒๕๕๔) ท่ีแก้ไขได้ ได้แก่ อำบตั ิสงั ฆำทิเสส, ที่แก้ไขไมไ่ ด้ ได้แก่ อำบตั ิปำรำชิก ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 271

กณั ฑท์ ่ี ๓ สิกขำบท เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) สิกขำบท พระบญั ญตั ิ เรยี กว่า สิกขำบท มี ๒ คอื ๑) พระพทุ ธอำณำ ไดแ้ ก่ อาทพิ รหมจรยิ กาสกิ ขา มาในพระ ปาตโิ มกข์ ๒) อภิสมำจำริกำ คอื ขนบธรรมเนยี มทภ่ี กิ ษุควรประพฤติ มานอกพระปาตโิ มกข์ สิกขำบท คอื พระบญั ญตั มิ าตราหน่ึง ๆ เป็นสกิ ขาบทหน่ึงๆ มี ๒๒๗ สกิ ขาบท ไดแ้ ก่ ปาราชกิ ๔ สงั ฆาทเิ สส ๑๓ อนิยต ๒ นิสสคั คยิ ปาจติ ตยี ์ ๓๐ ปาจติ ตยี ์ ๙๒ ปาฏเิ ทสนียะ ๔ เสขยิ ะ ๗๕ อธกิ รณสมถะ ๗ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 272

๑. สิกขำบทท่ีมำในพระปำติโมกขม์ ีเท่ำไร ? สิกขำบทว่ำด้วย ปำรำชิกมีอะไรบำ้ ง ?(๒๕๕๘) มี ๒๒๗ สิกขำบท ฯ มี ๔ ขอ้ คือ ๑) เสพเมถนุ ๒) ภิกษุถือเอำของที่เจำ้ ของเขำไม่ได้ให้ ได้รำคำ ๕ มำสก ๓) ภิกษุแกล้งฆ่ำมนุษยใ์ ห้ตำย ๔) ภิกษุอวดอตุ ตริมนุสสธรรม (คือธรรมอนั ย่ิงของมนุษย)์ ที่ไม่มีในตน ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๒. สิกขำกบั สิกขำบท ต่ำงกนั อย่ำงไร ? อย่ำงไหนมีเท่ำไร ? อะไรบำ้ ง ? (๒๕๕๒, ๒๕๕๔, ๒๕๕๗) ๑) สิกขำ คือ ข้อที่ภิกษุต้องศึกษำ ๒) สิกขำบท คือ พระบญั ญตั ิมำตรำหน่ึง ๆ เป็น สิกขำบทหน่ึงๆ ฯ ๑) สิกขำมี ๓ ได้แก่ สีลสิกขำ จิตตสิกขำ ปัญญำสิกขำ ๒) สิกขำบทมี ๒๒๗ สิกขำบท ได้แก่ ปำรำชิก ๔ สงั ฆำทิเสส ๑๓ อนิยต ๒ นิสสคั คิยปำจิตตีย์ ๓๐ ปำจิตตีย์ ๙๒ ปำฏิเทสนียะ ๔ เสขิยะ ๗๕ อธิกรณสมถะ ๗ ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 273

๓. อะไรเรียกว่ำ สิกขำบท ? มำจำกไหน ? (๒๕๕๑) พระบญั ญตั ิมำตรำหนึ่ง ๆ เรียกว่ำ สิกขำบท ฯ ๑) มำในพระปำติโมกข์ ๑ ๒) มำนอกพระปำติโมกข์ ๑ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๔. สิกขำ คืออะไร ? มีอะไรบำ้ ง ? (๒๕๖๑) คือ ข้อที่ภิกษุต้องศึกษำ ฯ มี ๑) ศีล ควำมรกั ษำกำย วำจำ ให้เรียบรอ้ ย ๒) สมำธิ ควำมรกั ษำใจมนั่ ๓) ปัญญำ ควำมรอบรใู้ นกองสงั ขำร ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 274

กณั ฑท์ ่ี ๔ ปำรำชิก เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ปำรำชิก ปำรำชิก แปลได้ ๓ นัย คือ ๑) ยงั ผตู้ อ้ งใหพ้ า่ ย ๒) ผพู้ า่ ย ๓) ปรบั อาบตั ปิ าราชกิ มี ๔ สกิ ขาบท เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 275

สิกขำบทท่ี ๑ ภิกษุเสพเมถนุ (รว่ มประเวณี, รว่ มสงั วำส) ต้องปำรำชิก สิกขำบทท่ี ๒ ภิกษุถือเอำของที่เจ้ำของไม่ได้ให้ ได้รำคำ ๕ มำสก ต้อง ปำรำชิก เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ในสิกขำบทท่ี ๒ กำหนดรำคำทรพั ย์ เป็นวตั ถแุ ห่งอำบตั ิไว้ ดงั นี้ ๑) ทรพั ยม์ รี าคาตงั้ แต่ ๕ มาสกขน้ึ ไป เป็นวตั ถุแหง่ อำบตั ิปำรำชิก ๒) ทรพั ยม์ รี าคาต่ากวา่ ๕ มาสก แต่สงู กวา่ ๑ มาสก เป็นวตั ถุแหง่ อำบตั ิถลุ ลุจจยั ๓) ทรพั ยม์ รี าคาตงั้ แต่ ๑ มาสกลงไป เป็นวตั ถุแหง่ อำบตั ิทกุ กฎ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 276

ในสิกขำบทที่ ๒ ทรพั ย์ ๒ ประเภท มีดงั นี้ ๑) สงั หำริมทรพั ย์ ไดแ้ ก่ ทรพั ยห์ รอื สงิ่ ของทเ่ี คลอ่ื นทไ่ี ด้ เชน่ สตั ว์ เงนิ ทอง เป็นตน้ ๒) อสงั หำริมทรพั ย์ ไดแ้ ก่ ทรพั ยห์ รอื สง่ิ ของทเ่ี คลอ่ื นทไ่ี มไ่ ด้ เชน่ ทด่ี นิ ตน้ ไม้ เรอื น เป็นตน้ ภิกษุจะต้องอำบตั ิถึงท่ีสดุ เพราะลกั ทรพั ยท์ งั้ ๒ อยา่ งนนั้ เมอ่ื ใด ๑) สงั หำริมทรพั ย์ ภกิ ษุจะตอ้ งอาบตั ถิ งึ ทส่ี ดุ ในเมอ่ื ทาให้ ทรพั ยน์ นั้ เคลอ่ื นจากทเ่ี ดมิ ๒) อสงั หำริมทรพั ย์ ภกิ ษุจะตอ้ งอาบตั ถิ งึ ทส่ี ดุ ในเมอ่ื เจา้ ของ ทอดกรรมสทิ ธิ ์ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ในสิกขำบทท่ี ๒ กำรถือเอำทรพั ยท์ ี่ไมต่ ้องอำบตั ิ ได้แก่ ๑) ถอื เอาดว้ ยสาคญั วา่ ของตน ๒) ถอื เอาดว้ ยสาคญั วา่ ของทง้ิ ทเ่ี รยี กวา่ บงั สกุ ุล ๓) ถอื เอาดว้ ยวสิ าสะ (ความคนุ้ เคย, ความสนทิ สนมกนั , การถอื วา่ เป็นกนั เอง) ๔) ถอื เอาเป็นของยมื เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 277

สิกขำบทท่ี ๓ ภิกษุแกล้ง (จงใจ) ฆ่ำมนุษยใ์ ห้ตำย ต้องปำรำชิก เกณฑก์ ำรปรบั อำบตั ิ ๑) ฆา่ มนุษยใ์ หต้ าย ตอ้ งอาบตั ปิ าราชกิ ๒) ฆา่ อมนุษยใ์ หต้ าย ตอ้ งอาบตั ถิ ุลลจั จยั ๓) ฆา่ สตั วเ์ ดรจั ฉานใหต้ าย ตอ้ งอาบตั ปิ าจติ ตยี ์ ๔) พยายามฆา่ ตนเอง แตไ่ มส่ าเรจ็ ตอ้ งอาบตั ทิ กุ กฎ อาบตั ใิ นสกิ ขาบทน้ีเป็น สจติ ตกะ (จงใจฆา่ จงึ เป็นอาบตั )ิ ไมเ่ ป็นอาบตั แิ กภ่ กิ ษุผไู้ มแ่ กลง้ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) สิกขำบทที่ ๔ ภิกษุอวดอตุ ตริมนุสสธรรม (คือธรรมอนั ย่ิงยวดของ มนุษย)์ ที่ไมม่ ีในตน ต้องปำรำชิก อตุ ตริมนุสสธรรม ๒ อย่ำง คือ ๑) ฌำน คอื รปู ฌาน ๔ ไดแ้ ก่ ปฐมฌาน ทตุ ยิ ฌาน ตตยิ ฌาน จตุตถฌาน ๒) โลกตุ ตรธรรม คอื มรรค ๔ ผล ๔ พพิ พาน ๑ รวมเป็น ๙ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 278

ในสิกขำบทท่ี ๔ ลกั ษณะกำรอวดที่เป็นอำบตั ิ ได้แก่ ๑) อวดจงั ๆ ผฟู้ ังเขา้ ใจความหมาย เป็นอาบตั ปิ าราชกิ ๒) อวดไมเ่ จาะจง ผฟู้ ังแมค้ นหน่ึงเขา้ ใจ เป็นอาบตั ปิ าราชกิ ถา้ ไมเ่ ขา้ ใจเป็นอาบตั ถิ ุลลจั จยั สรปุ ปาราชกิ ทงั้ ๔ สกิ ขาบท เป็นสจติ ตกะ และเป็นอเตกจิ ฉา แกไ้ ขไมไ่ ด้ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๑. ภิกษุทำคนอ่ืนให้ถึงแก่ควำมตำย ต้องอำบตั ิอะไรหรอื ไม?่ (๒๕๕๙) ๑) ถำ้ ไม่จงใจ ไม่เป็นอำบตั ิ ๒) ถำ้ จงใจประสงคจ์ ะให้เขำตำย เป็นอำบตั ิปำรำชิก ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 279

๒. ภิกษุแกล้งฆ่ำสตั วใ์ ห้ตำย ต้องอำบตั ิอะไร ? (๒๕๕๔,๒๕๕๗) ๑) ฆ่ำมนุษยใ์ ห้ตำย ต้องอำบตั ิปำรำชิก ๒) ฆ่ำอมนุษยใ์ ห้ตำย ต้องอำบตั ิถลุ ลจั จยั ๓) ฆ่ำสตั วเ์ ดรจั ฉำนให้ตำย ต้องอำบตั ิปำจิตตีย์ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๓. ภิกษุพยำยำมฆ่ำตนเอง แต่ทำไมส่ ำเรจ็ จะต้องอำบตั ิอะไร ? (๒๕๕๖) ต้องอำบตั ิทุกกฎ ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 280

๔. ปำรำชิกทงั้ ๔ สิกขำบท เป็นสจิตตกะหรอื อจิตตกะ ? เพรำะเหตใุ ด ? (๒๕๕๙) ปำรำชิกทงั้ ๔ สิกขำบท เป็นสจิตตกะ ฯ เพรำะต้องด้วยจงใจ เกิดขึน้ โดยมีเจตนำเป็นสมฏุ ฐำน ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๕. ในอทินนำทำนสิกขำบท กำหนดรำคำทรพั ย์ เป็นวตั ถแุ ห่ง อำบตั ิไว้อย่ำงไรบำ้ ง ? (๒๕๕๒, ๒๕๕๘) ๑) ทรพั ยม์ ีรำคำตงั้ แต่ ๕ มำสกขนึ้ ไป เป็นวตั ถแุ ห่งอำบตั ิปำรำชิก ๒) ทรพั ยม์ ีรำคำตำ่ กว่ำ ๕ มำสก แต่สงู กว่ำ ๑ มำสก เป็นวตั ถแุ ห่งอำบตั ิถลุ ลจุ จยั ๓) ทรพั ยม์ ีรำคำตงั้ แต่ ๑ มำสกลงไป เป็นวตั ถแุ ห่งอำบตั ิทุกกฏ ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 281

๖. สงั หำริมทรพั ย์ และ อสงั หำริมทรพั ยค์ ือทรพั ยเ์ ช่นไร ? ภิกษุจะต้องอำบตั ิถึงที่สดุ ในเพรำะลกั ทรพั ยท์ งั้ ๒ อย่ำงนัน้ เมอื่ ใด ? (๒๕๕๒, ๒๕๕๗) ๑) สงั หำริมทรพั ย์ ได้แก่ ทรพั ยห์ รอื สิ่งของที่เคล่อื นที่ได้ เช่น สตั ว์ เงิน ทอง เป็นต้น, ๒) อสงั หำริมทรพั ย์ ได้แก่ ทรพั ยห์ รอื ส่ิงของท่ีเคลอื่ นท่ี ไมไ่ ด้ เช่น ที่ดิน ต้นไม้ เรอื น เป็นต้น ฯ ๑) สงั หำริมทรพั ย์ ภิกษุจะต้องอำบตั ิถงึ ท่ีสดุ ในเมื่อทำ ให้ทรพั ยน์ ัน้ เคล่ือนจำกท่ีเดิม ๒) อสงั หำริมทรพั ย์ ภิกษุจะต้องอำบตั ิถงึ ที่สดุ ในเมื่อ เจำ้ ของทอดกรรมสิทธ์ิ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๗. พดู อย่ำงไรเรียกว่ำ อวดอตุ ตริมนุสสธรรม ? (๒๕๖๐,๒๕๖๒) พดู อวดคณุ พิเศษอนั ยิ่งของมนุษย์ คือ พดู ว่ำข้ำพเจ้ำได้ ฌำน วิโมกข์ สมำธิ สมำบตั ิ มรรค ผล เรียกว่ำ อวดอตุ ตริม นุสสธรรม ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 282

๘. ปำรำชิก ๔ สิกขำบทไหนที่ภิกษุใช้ให้คนอื่นทำกต็ ้องอำบตั ิ ถึงที่สดุ ? (๒๕๖๒) สิกขำบทที่ ๒ และสิกขำบทที่ ๓ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 283

กณั ฑท์ ี่ ๕ สงั ฆำทิเสส เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) สงั ฆำทิเสส สงั ฆำทิเสส แปลได้ ๒ นัย คือ ๑) ความละเมดิ ๒) ปรบั อาบตั สิ งั ฆาทเิ สส มี ๑๓ สกิ ขาบท กำรพ้นอำบตั ิสงั ฆำทิเสส อาบตั นิ ้จี ะพน้ ไดด้ ว้ ยวธิ อี ยกู่ รรมทเ่ี รยี กว่า วฏุ ฐำนคำมินี เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 284

สิกขำบทท่ี ๑ ภิกษุแกล้งทำให้น้ำอสจุ ิเคล่ือน เว้นไว้แต่ฝัน ต้องอำบตั ิ สงั ฆำทิเสส สิกขำบทนี้ เป็นอนำณัตติกะ สำณัตติกะ ไดแ้ ก่ สกิ ขาบททต่ี อ้ งอาบตั เิ พราะทาเอง และใช้ ใหผ้ อู้ น่ื ทา อนำณัตติกะ ไดแ้ ก่ สกิ ขาบททต่ี อ้ งอาบตั เิ พราะทาเอง ใชใ้ ห้ ผอู้ ่นื ทาไมต่ อ้ งอาบตั ิ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) สิกขำบทท่ี ๒ ภิกษุมีควำมกำหนัดอย่จู บั ต้องกำยหญิง ต้องอำบตั ิ สงั ฆำทิเสส วตั ถแุ ห่งอำบตั ิ มี ๓ อย่ำง คือ ๑) หญงิ เป็นวตั ถุแหง่ สงั ฆำทิเสส *หญงิ หมายรวมทงั้ หญงิ ทร่ี เู้ ดยี งสาและไมร่ เู้ ดยี งสาโดยทส่ี ุดแม้ เกดิ ในวนั นนั้ ๒) บณั เฑาะก์ คอื กะเทย เป็นวตั ถุแหง่ ถลุ ลจั จยั ๓) บรุ ษุ และสตั วด์ ริ จั ฉานตวั ผ-ู้ เมยี เป็นวตั ถุแหง่ ทุกกฎ สกิ ขาบทน้ี เป็นสจิตตกะ (จงใจจบั ตอ้ ง จงึ อาบตั )ิ * จบั ตอ้ งกายมารดาในเวลาพยาบาลดว้ ยจติ กตญั ญู คงเป็นอาบตั ิ ทกุ กฎ เพราะกายมารดา เป็นวตั ถอุ นำมำส เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 285

วตั ถอุ นำมำส หมายถงึ สง่ิ ของทพ่ี ระพทุ ธองคท์ รงหา้ มมใิ ห้ พระภกิ ษุจบั ตอ้ ง ไดแ้ ก่ ๑) ผหู้ ญงิ รวมไปถงึ เครอ่ื งประดบั รปู ภาพ และ/หรอื รปู ปัน้ ของผหู้ ญงิ ๒) รตั นะ ๑๐ ประการ ไดแ้ ก่ ทอง เงนิ แกว้ มกุ ดา แกว้ มณี แกว้ ประพาฬ ทบั ทมิ บุษราคมั (ทเ่ี หลย่ี มทอง) ศลิ า เชน่ หยก และโมรา เป็นตน้ ๓) ศาตราวุธทุกชนิด อนั เป็นเครอ่ื งมอื ไวใ้ ชส้ าหรบั ประหตั ประหารและ ทาลายลา้ ง ๔) เครอ่ื งดกั สตั วบ์ กและสตั วน์ ้าทุกชนิด ๕) เครอ่ื งประโคมและเครอ่ื งดนตรที กุ ประเภท ๖) ขา้ วเปลอื กและผลไมอ้ นั เกดิ อยกู่ บั ท่ี สงิ่ ของซง่ึ เป็นวตั ถุอนามาสเหลา่ น้ี ไมน่ ิยมนาไปถวายแดพ่ ระภกิ ษุ เน่ืองจากเป็นการผดิ พระวนิ ยั ทพ่ี ระพทุ ธองคท์ รงบญั ญตั ไิ ว้ ทาใหพ้ ระภกิ ษุ ตอ้ งโทษอาบตั ิ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) สิกขำบทที่ ๓ ภิกษุมีควำมกำหนัดอยู่ พดู เกี้ยวหญิง ต้องอำบตั ิ สงั ฆำทิเสส *พดู เกย้ี ว : พดู เยา้ แหย,่ พดู เกย้ี วพาราสี วตั ถแุ ห่งอำบตั ิ มี ๓ อย่ำง คือ ๑) หญงิ เป็นวตั ถุแหง่ สงั ฆำทิเสส *หญงิ หมายรวมทงั้ หญงิ ทร่ี เู้ ดยี งสาเทา่ นนั้ ๒) บณั เฑาะก์ คอื กะเทย เป็นวตั ถุแหง่ ถลุ ลจั จยั ๓) บรุ ษุ เป็นวตั ถุแหง่ ทุกกฎ สกิ ขาบทน้ี เป็นสจิตตกะ (จงใจพดู เกย้ี ว จงึ อาบตั )ิ ถา้ พดู มงุ่ สอนธรรมะ ไมป่ รบั อาบตั ิ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 286

สิกขำบทท่ี ๔ ภิกษุมีควำมกำหนัดอยู่ พดู ล่อหญิงให้บำเรอตนด้วย กำม ต้องอำบตั ิสงั ฆำทิเสส *พดู ล่อหญงิ : พดู ชวน เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) สิกขำบทที่ ๕ ภิกษุพดู ชกั สื่อให้ชำยหญิงเป็นผวั เมียกนั ต้องอำบตั ิ สงั ฆำทิเสส *พดู ชกั สอ่ื หมายถงึ การทภ่ี กิ ษุบอกความประสงคข์ องชาย แก่หญงิ หรอื บอกความประสงคข์ องหญงิ แกช่ าย ในความเป็นผวั เมยี สกิ ขาบทน้ี เป็นอจิตตกะ (ไมม่ เี จตนา แต่ทาลงไปกเ็ ป็น อาบตั )ิ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 287

สิกขำบทที่ ๖ ภิกษุสรำ้ งกฎุ ีท่ีต้องก่อและโบกด้วยปนู หรอื ดิน ซึ่งไมม่ ี ใครเป็นเจำ้ ของจำเพำะเป็นท่ีอย่ขู องตน ต้องทำให้ไดป้ ระมำณ คือ ยำว ๑๒ คืบพระสุคต กว้ำง ๗ คืบพระสคุ ต วดั ในรว่ มใน และต้องให้สงฆแ์ สดงที่ให้ก่อน มิฉะนัน้ ต้องสงั ฆำทิเสส สิกขำบทที่ ๗ ถำ้ ท่ีอย่ทู ี่จะสรำ้ งขึน้ นัน้ มีทำยกเป็นเจ้ำของ ทำให้เกิน ประมำณนัน้ ได้ แต่ต้องให้สงฆแ์ สดงที่ให้ก่อน มิฉะนัน้ ต้อง สงั ฆำทิเสส เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) สิกขำบทที่ ๘ ภิกษุโกรธเคือง แกล้งโจทภิกษุอื่น ด้วยอำบตั ิปำรำชิกไม่มีมลู ต้องอำบตั ิสงั ฆำทิเสส คาวา่ อาบตั ทิ ไ่ี มม่ มี ลู กำหนดโดยอำกำร ๓ คือ ๑) ไมไ่ ดเ้ หน็ เอง ๒) ไมไ่ ดย้ นิ เอง ๓) ไมไ่ ดเ้ กดิ รงั เกยี จสงสยั วา่ ภกิ ษุนนั้ ตอ้ งอาบตั ชิ อ่ื นนั้ เกณฑก์ ารตดั สนิ ภกิ ษุผโู้ จทภกิ ษุดว้ ยอาบตั ไิ มม่ มี ูล มดี งั น้ี ๑) โจทดว้ ยอาบตั ปิ าราชกิ ตอ้ งอาบตั สิ งั ฆาทเิ สส ๒) โจทกด์ ว้ ยอาบตั อิ ่นื นอกจากอาบตั ปิ าราชกิ ตอ้ งอาบตั ปิ าจติ ตยี ์ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 288

สิกขำบทที่ ๙ ภิกษุโกรธเคือง แกล้งหำเลศ (ด้วยอำกำรที่พอจะยกขึน้ อ้ำงเพื่อใส่ควำม) โจทภิกษุอ่ืนด้วยอำบตั ิปำรำชิก ต้องอำบตั ิ สงั ฆำทิเสส เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) สิกขำบทที่ ๑๐ ภิกษุพำกเพียรเพื่อจะทำลำยสงฆใ์ ห้แตกกนั ภิกษุอื่น ห้ำมไม่ฟังสงฆส์ วดกรรมเพื่อจะให้ละข้อท่ีประพฤตินัน้ ถำ้ ไมล่ ะ ต้องอำบตั ิสงั ฆำทิเสส *คำว่ำ พำกเพียรเพ่ือจะทำลำยสงฆ์ หมายถงึ ขวนขวาย เพอ่ื จะใหแ้ ตกเป็นก๊กจนถงึ สงั วาส (ธรรมวนิ ยั ) ตา่ งกนั คอื ไมร่ วม อโุ บสถสงั ฆกรรมดว้ ยกนั เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 289

สิกขำบทท่ี ๑๑ ภิกษุประพฤติตำมภิกษุผทู้ ำลำยสงฆน์ ัน้ ภิกษุอื่นห้ำมไม่ ฟัง สงฆส์ วดกรรมเพื่อจะให้ละข้อที่ประพฤตินัน้ ถำ้ ไม่ละ ต้อง อำบตั ิสงั ฆำทิเสส สิกขำบทที่ ๑๒ ภิกษุว่ำยำกสอนยำก ภิกษุอ่ืนห้ำมไม่ฟัง สงฆส์ วดกรรม เพื่อจะให้ละข้อท่ีประพฤตินัน้ ถำ้ ไม่ละ ต้องอำบตั ิสงั ฆำทิเสส เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) สิกขำบทท่ี ๑๓ ภิกษุประทษุ รำ้ ยสกลุ คือ ประจบคฤหสั ถ์ สงฆไ์ ล่เสียจำก วดั กลบั ว่ำติเตียนสงฆ์ ภิกษุอ่ืนห้ำมไมฟ่ ัง สงฆส์ วดกรรมเพื่อจะ ให้ละข้อที่ประพฤตินัน้ ถ้ำไมล่ ะ ต้องอำบตั ิสงั ฆำทิเสส *คำว่ำ ประทุษรำ้ ยสกลุ หมายถงึ การทภ่ี กิ ษุประจบคฤหสั ถ์ ยอมตนใหเ้ ขาใชส้ อย เชน่ เดนิ สง่ ขา่ วใหเ้ ขา เป็นตน้ หรอื ดว้ ยการ เอาเปรยี บโดยเชงิ ใหส้ ง่ิ เลก็ น้อยดว้ ยหวงั ไดม้ าก *คำว่ำ ประพฤติเลวทรำม หมายถงึ ประพฤตนิ อกทางของ สมณะ เช่น สงุ สงิ กบั หญงิ สาวในสกุล เล่นการพนนั รอ้ งราทาเพลง มี โทษใหท้ า ปัพพำชนียกรรม (กำรขบั เสียจำกอำวำส) เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 290

สรปุ อำบตั ิสงั ฆำทิเสส ๑) สงั ฆาทเิ สส ๙ สกิ ขาบทแรก ตอ้ งอาบตั แิ ต่แรก เรยี กว่า “ปฐมำปัตติกะ” ๒) สงั ฆาทเิ สส ๔ สกิ ขาบทปลาย ตอ้ งอาบตั เิ มอ่ื สงฆป์ ระกาศ หา้ มครบ ๓ ครงั้ เรยี กวา่ “ยำวตติยกะ” ๓) ครกุ ำบตั ิ หมายถงึ อาบตั หิ นกั ทแ่ี กไ้ ขได้ ไดแ้ ก่ สงั ฆาทเิ สส ๔) ทฏุ ฐลุ ลำบตั ิ หมายถงึ มเี รอ่ื งหยาบคายอยมู่ าก ๕) วฏุ ฐำนคำมินี หมายถงึ ภกิ ษุผตู้ อ้ งแลว้ จะทาไดด้ ว้ ยอยู่ กรรม เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๑. สงั ฆำทิเสส มีก่ีสิกขำบท ? ภิกษุต้องอำบตั ินี้จะพ้นได้ด้วยวิธี อย่ำงไร ? (๒๕๕๑) มี ๑๓ สิกขำบท ฯ พ้นได้ด้วยวิธีอย่กู รรม ท่ีเรียกว่ำ วฏุ ฐำนคำมินี ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 291

๒. ภิกษุประพฤติอย่ำงไร ช่ือว่ำประทุษรำ้ ยตระกลู ? (๒๕๕๘) หมำยถงึ กำรที่ภิกษุประจบคฤหสั ถ์ ยอมตนให้เขำใช้ สอยเช่นเดินส่งข่ำวให้เขำเป็นต้น หรอื ด้วยกำรเอำเปรียบโดย เชิงให้สิ่งเลก็ น้อยด้วยหวงั ได้มำก ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๓. ภิกษุโจทกภ์ ิกษุอ่ืนด้วยอำบตั ิปำรำชิกอย่ำงไร ภิกษุผโู้ จทก์ จึงต้องอำบตั ิสงั ฆำทิเสส ? (๒๕๕๘) ภิกษุโกรธเคือง แกล้งโจทกภ์ ิกษุอื่นด้วยอำบตั ิปำรำชิก ไม่มีมลู ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หน้า 292

๔. ภิกษุมีควำมกำหนัด จบั ต้องกำยอนุปสมั บนั ต้องอำบตั ิอะไร ? (๒๕๕๗, ๒๕๕๙) ๑) อนุปสมั บนั เป็นหญิง ต้องอำบตั ิสงั ฆำทิเสส ๒) อนุปสมั บนั เป็นบณั เฑำะก์ ต้องอำบตั ิถลุ ลจั จยั ๓) อนุปสมั บนั เป็นชำย ต้องอำบตั ิทกุ กฏ ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๕. ข้อควำมว่ำ ภิกษุชกั สื่อให้ชำยหญิงเป็นผวั เมียกนั ตำม สิกขำบทที่ ๕ แห่งสงั ฆำทิเสสนัน้ หมำยถึง กำรทำอย่ำงไร ? (๒๕๕๖) หมำยถึง กำรท่ีภิกษุบอกควำมประสงคข์ องชำยแก่หญิง หรอื บอกควำมประสงคข์ องหญิงแก่ชำย ในควำมเป็นผวั เมีย ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 293

๖. ภิกษุจบั ต้องกำยมำรดำในเวลำพยำบำลไข้ด้วยจิตกตญั ญู ปรบั เป็นอำบตั ิทกุ กฎผิดหรอื ถกู เพรำะเหตไุ ร ? (๒๕๕๕) ถกู ฯ เป็นอำบตั ิทุกกฎ เพรำะมำรดำเป็นวตั ถอุ นำมำส ฯ เกง็ สอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชน้ั ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) ๗. คำว่ำ อำบตั ิท่ีไมม่ ีมลู กำหนดโดยอำกำรอย่ำงไร ? ภิกษุ โจทกภ์ ิกษุด้วยอำบตั ิไมม่ ีมลู ต้องอำบตั ิอะไร ? (๒๕๕๒, ๒๕๕๓, ๒๕๖๐) กำหนดโดยอำกำร ๓ คือ ๑) ไม่ได้เหน็ เอง ๒) ไม่ได้ยินเอง ๓) ไมไ่ ด้เกิดรงั เกียจสงสยั ว่ำภิกษุนัน้ ต้องอำบตั ิช่ือนัน้ ฯ ๑) โจทกด์ ้วยอำบตั ิปำรำชิก ต้องอำบตั ิสงั ฆำทิเสส ฯ ๒) โจทกด์ ้วยอำบตั ิอ่ืนนอกจำกอำบตั ิปำรำชิก ต้องอำบตั ิปำจิตตีย์ ฯ เก็งสอบธรรม สนามหลวง นกั ธรรมชนั้ ตรี วชิ าวนิ ยั มขุ โดย พระอตคิ ุณ ฐติ วโร, ดร. ร.ร.พระปรยิ ตั ธิ รรม วดั พระธรรมกาย (ส.ค. ๒๕๖๓) หนา้ 294