ระบบชำระเงินอิเล็กทรอนิกส์

บทที่ 5 ธนาคารอิเล็กทรอนิกส์ 151 คาถามทา้ ยบท 1. จงอธิบายความหมายของธนาคารพาณชิ ย์ 2. ธนาคารพาณชิ ยแ์ บ่งออกเป็นกป่ี ระเภท อะไรบ้าง 3. จงยกตัวอยา่ งการทาธุรกรรมในธนาคารพาณิชย์มาอย่างน้อย 5 ธุรกรรม 4. ธนาคารพาณชิ ยส์ ามารถแบ่งตามชอ่ งทางการใหบ้ ริการได้กี่แบบ อะไรบา้ ง 5. Internet Banking คืออะไร มปี ระโยชน์อย่างไร 6. การรกั ษาความปลอดภยั ของ Internet banking ปจั จบุ ันมกี แี่ บบ อะไรบา้ ง 7. ความเสยี่ งของ Internet Banking มอี ะไรบา้ ง 8. จงอธิบายเกีย่ วกบั ความหมายของธนาคารอเิ ล็กทรอนิกส์ (Electronic Banking) 9. Internet Banking แตกตา่ งจาก Electronic Banking หรือไม่ จงให้เหตุผล 10. จงอธิบายลักษณะของธนาคารอิเล็กทรอนกิ ส์ 11. จงอธบิ ายกระบวนการทางานของธนาคารอิเล็กทรอนกิ ส์ 12. ธนาคารอิเล็กทรอนกิ ส์มปี ระโยชนอ์ ะไรบา้ ง 13. Internet Banking เหมอื นหรือแตกตา่ งจาก Mobile Banking อยา่ งไร 14. SMS Banking คืออะไร 15. จงอธบิ ายเกย่ี วกบั ความหมายของธนาคารเสมือน (Virtual Bank) 16. ธนาคารเสมือน (Virtual Bank) มีประโยชน์อะไรบ้าง 17. ธนาคารเสมอื น (Virtual Bank) มขี อ้ จากัดอะไรบ้าง 18. แนวคดิ ธนาคารเสมอื นกับแนวคิดธนาคารในยคุ ปัจจุบนั มคี วามแตกตา่ งหรอื ไม่ อยา่ งไร 19. จงวิเคราะห์ว่าหากธนาคารพาณิชย์ในประเทศไทยมีการปรับเปล่ียนเป็นธนาคารเสมือน จะมผี ลกระทบในดา้ นบวกหรอื ด้านลบ ตอ่ ผใู้ ช้บรกิ ารและพนกั งาน อยา่ งไรบา้ ง

152 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ บันทกึ

บทที่ 6 ธรุ กจิ ใหบ้ ริการชาระเงนิ ทางอิเล็กทรอนกิ ส์ หลงั จากที่ได้ศกึ ษาในบทนี้แลว้ นักศึกษาสามารถ: 1. อธบิ ายเกย่ี วกบั เงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์ได้ 2. อธบิ ายข้อกาหนดการดาเนินธรุ กจิ ให้บรกิ ารการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกสไ์ ด้ 3. สรุปความแตกต่างของธุรกิจให้บริการการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์บัญชี ก บญั ชี ข และบญั ชี ค ได้ 4. ระบคุ ุณสมบัตผิ ูป้ ระกอบธุรกจิ ใหบ้ รกิ ารการชาระเงินทางอเิ ลก็ ทรอนกิ สไ์ ด้ 5. เปรยี บเทียบความแตกตา่ งของธุรกิจใหบ้ รกิ ารชาระเงินทางอเิ ล็กทรอนิกส์แต่ละ ประเภทได้

154 การเงินและระบบชาระเงินอเิ ล็กทรอนิกส์ ปัจจุบันท่ีธุรกิจพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์มีการขยายตัวอย่างต่อเน่ือง ผู้บริโภคนิยมเลือกซอ้ื สินค้าจากเว็บไซต์ช่องทางส่ือสารสังคมอิเลก็ ทรอนิกส์ที่สะดวกสบายอ่ืนๆ เช่น Facebook, Line, Instagram ได้ตลอด 24 ชั่วโมง โดยไม่มีข้อจากัดด้านสถานที่ และในท่ีนี้อีกกระบวนการหนึ่ง ท่ี สาคัญและส่งเสริมให้ธุรกิจพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ประสบความสาเร็จก็คือกระบวนการชาระเงิน โดยปกติหลังจากตกลงซื้อขายผานอินเทอรเน็ตเสร็จส้ิน ผูซื้อจะชาระเงินใหแกผูขายผ่านชอง ทางการชาระเงินต าง ๆ เช น การโอนเงินผ านบัญชีธนาคาร การชาระด วยตนเองที่ เคานเตอรชาระเงินและการจายเงินปลายทางเม่ือผูขายมาสงสินคาซึง่ เรียกวา่ “การชาระเงินออฟ ไลน” ต่อมาจึงมีการคินค้นและพัฒนาระบบชาระเงินผ่านผู้ให้บริการชาระเงินซึ่งอยู่ภายใต้การ ควบคุมดูแลตามพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการควบคุมดูแลธุรกิจบริ การการชาระเงิน ทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2551 ที่ออกโดยธนาคารแห่งประเทศไทย ทาให้ผูซ้ือชาระเงินไดทันทีท่ี เว็บไซตของรานคาซ่ึงมีความสะดวกมากกวาหรือท่ีเรียกว่า “การชาระเงินออนไลน์” น่ันเอง (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2557) ซ่ึงธุรกิจให้บริการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ภายใต้การกากับ ของธนาคารแห่งประเทศไทย มี 8 ธุรกิจ (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558 ข) ได้แก่ (1) การให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ หรือ e-Money (2) การให้บริการเครือข่ายบัตรเครดิต (3) การให้บริการเครือข่ายอีดีซี (4) การให้บริการสวิตช์ชิ่งในการชาระเงิน (5) การให้บริการหัก บัญชี (6) การให้บริการชาระดุล (7) การให้บริการรับชาระเงินแทน (8) การชาระเงินทาง อิเลก็ ทรอนิกส์ผา่ นอปุ กรณ์อย่างหนง่ึ อย่างใดหรือผา่ นทางเครือข่าย ต่อมามีการตราพระราชบัญญัติระบบการชาระเงิน พ.ศ. 2560 ที่มีการกาหนดมาตรการ ในการกากับดูแลระบบการชาระเงินและบริการการชาระเงินด้วยการอนุญาต หรือขึ้นทะเบียน และบทกาหนดโทษทางปกครองและโทษอาญา เพ่ือยกระดับการกากับดูแลระบบการชาระเงิน และบรกิ ารการชาระเงินใหส้ อดคล้องกับมาตรฐานสากล ให้มบี ริการท่ีปลอดภัย ไดม้ าตรฐาน และ สรา้ งความเชื่อม่นั ให้แก่ผู้บรโิ ภค (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2560) 6.1 ข้อกาหนดธุรกิจตามพระราชกฤษฎีกาว่าดว้ ยการควบคมุ ดแู ลธุรกิจบริการการ ชาระเงนิ ทางอเิ ล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2551 ตามพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการควบคุมดูแลธุรกิจบริการการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2551 ซ่ึงธนาคารแห่งประเทศไทยได้จัดกลุ่มประเภทธุรกิจ เพ่ือให้เกิดความชัดเจนในการ ดาเนนิ งาน ซ่งึ ประกอบดว้ ยธุรกจิ 3 ประเภทได้แก่

บทที่ 6 ธุรกิจใหบ้ รกิ ารชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 155 ประเภทบัญชี ก หมายถึง ธุรกิจท่ีต้องแจ้งให้ธนาคารแห่งประเทศไทยทราบก่อนให้บริการ ได้แก่ (1) ธุรกจิ การให้บรกิ ารเงนิ อิเลก็ ทรอนกิ ส์ บญั ชี ก ประเภทบัญชี ข หมายถงึ ธุรกจิ ท่ีต้องขอขึ้นทะเบยี นกบั ธนาคารแหง่ ประเทศไทย กอ่ นให้บริการ ได้แก่ (1) ธุรกจิ การให้บรกิ ารเครือขา่ ยบตั รเครดิต (2) ธุรกจิ การให้บริการเครือข่าย อีดีซี (เครือข่ายการรับส่งข้อมูลการชาระเงินจากเคร่ืองรับบัตรไปยังสถาบันผู้ออกบัตร) (3) ธุรกิจ การให้บริการสวิตช์ชิ่งในการชาระเงินระบบใดระบบหน่ึง (ศูนย์กลางรับส่งข้อมูลที่ใช้ในการหัก บัญชีและชาระดุลรายการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์) และ (4) ธุรกิจการให้บริการเงิน อิเลก็ ทรอนกิ ส์ บญั ชี ข ประเภทบัญชี ค หมายถึง ธุรกิจที่ต้องได้รับอนุญาตจากธนาคารแห่งประเทศไทยก่อน ให้บริการ ได้แก่ (1) ธุรกิจการให้บริการหักบัญชี (2) ธุรกิจการให้บริการชาระดุล (3) ธุรกิจ การให้บริการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ผ่านอุปกรณ์หรอื เครอื ข่าย (4) ธุรกิจการให้บริการสวติ ช์ ช่ิงชาระเงินหลายระบบ (5) ธุรกิจการให้บริการชาระเงินแทน และ (6) ธุรกิจการให้บริการเงิน อิเลก็ ทรอนกิ ส์ บญั ชี ค นอกจากน้ีมีการกาหนดคุณสมบัติผู้ให้บริการชาระเงิน ซ่ึงหมายถึง บุคคลหรือนิติบุคคล ที่มีคุณสมบัติตามที่กาหนดในพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการควบคุมดูแลธุรกิจบริการการชาระเงิน ทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2551 (ธนาคารแห่งประเทศไทย ศูนย์คุ้มครองผู้ใช้บริการทางการเงิน, 2557) โดยประเภทผู้ให้บริการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ ตามพระราชกฤษฎีกาฯ ต้องมี คุณสมบัติดังน้ี (ธนาคารแหง่ ประเทศไทย, 2558ข) 6.1.1 เป็นบุคคลและนิติบุคคล ที่มีคุณสมบัติตามท่ีกาหนดในมาตรา 8 และ 9 ของ พระราชกฤษฎีกาฯ ท้ังท่เี ปน็ สถาบนั การเงนิ และมใิ ช่สถาบันการเงินกล่าวโดยสรปุ ได้ ดงั น้ี - นิติบุคคลที่เป็นบริษัทจากัดและบริษัทมหาชนจากัด สามารถประกอบธุรกิจ ได้ทั้งประเภทบัญชี ก บัญชี ข และบัญชี ค - นิติบุคคลท่ีเป็นห้างหุ้นส่วนจดทะเบียนและห้างหุ้นส่วนจากัด สามารถ ประกอบธุรกจิ ได้เฉพาะประเภทบัญชี ก และบญั ชี ข - บคุ คลธรรมดาสามารถประกอบธุรกิจไดเ้ ฉพาะบัญชี ก 6.1.2 เงือ่ นไขอ่ืนๆ ของการประกอบธรุ กิจให้บริการชาระเงิน - การใหบ้ รกิ ารหักบญั ชีต้องมที ุนจดทะเบียนซ่ึงชาระแล้วไมต่ ่ากว่า 50 ล้านบาท - การให้บริการชาระดุลและการให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ บัญชี ค ต้องมี ทุนจดทะเบยี นซ่งึ ชาระแล้วไมต่ า่ กวา่ 200 ล้านบาท

156 การเงินและระบบชาระเงินอิเล็กทรอนิกส์ - การใหบ้ ริการชาระเงินทางอเิ ล็กทรอนกิ สผ์ า่ นอุปกรณ์อยา่ งหนึง่ อยา่ งใดหรือ ผา่ นทางเครอื ขา่ ยตอ้ งมที นุ จดทะเบยี นซ่งึ ชาระแลว้ ไม่ตา่ กวา่ 5 ลา้ นบาท - การให้บริการสวิตช์ชิ่งในการชาระเงินหลายระบบต้องมีทุนจดทะเบียนซึ่ง ชาระแล้วไมต่ า่ กว่า 50 ลา้ นบาท - การใหบ้ รกิ ารรบั ชาระเงินแทน ต้องมที นุ จดทะเบียนซ่งึ ชาระแลว้ ไม่ต่ากวา่ 5 ลา้ นบาท 6.1.3 ผู้ให้บริการชาระเงินประกอบด้วย (ธนาคารแห่งประเทศไทย ศูนย์คุ้มครอง ผู้ใช้บริการทางการเงนิ , 2557) 6.1.3.1 สถาบันการเงิน (Bank) ได้แก่ ธนาคารแห่งประเทศไทย ธนาคาร พาณิชย์ไทยและสาขาธนาคารต่างประเทศ สถาบันการเงินการเฉพาะกิจท่ีมกี ฎหมายเฉพาะจดั ตั้ง เช่น ธนาคารพัฒนาวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อมแห่งประเทศไทย ธนาคารเพ่ือการเกษตร และสหกรณ์การเกษตร ธนาคารเพ่ือการส่งออกและนาเข้าแห่งประเทศไทย ธนาคารออมสิน ธนาคารอาคารสงเคราะห์ ธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย บรรษัทตลาดรองสินเช่ือท่ีอยู่อาศัย และบรรษัทประกันสินเชอ่ื อุตสาหกรรมขนาดย่อม เปน็ ต้น 6.1.3.2 ผู้ให้บริการทางการเงินที่เป็นบริษัทเอกชน (Non-bank) หมายถึง ผู้ให้บริการทางการเงินท่ีไม่ใช่สถาบันการเงิน มีทั้งบริษัทจากัดที่จดทะเบียนกับกระทรวงพาณิชย์ และจดทะเบยี นกับธนาคารแห่งประเทศไทย 6.2 ขอ้ กาหนดธรุ กิจตามพระราชบัญญัติระบบการชาระเงิน พ.ศ. 2560 6.2.1 ประเภทระบบและบรกิ ารการชาระเงนิ ตามพระราชบัญญัติระบบการชาระเงิน พ.ศ. 2560 ซึ่งมีผลใช้บังคับในวันที่ 16 เมษายน 2561 มีข้อแตกต่างจากพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการควบคุมดูแลธุรกิจบริการการชาระเงินทาง อิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2551 คือมีการกาหนดระบบและบริการชาระเงินออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ (1) ระบบการชาระเงินที่มีความสาคัญ (2) ระบบการชาระเงินภายใต้การกากับ (Designated Payment Systems) (3) บริการการชาระเงินภายใต้การกากับ ( Designated Payment Services) (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2560) 6.2.1.1 ระบบการชาระเงินท่ีมีความสาคัญ หมายถึง ระบบชาระเงินที่มี ความสาคัญต่อความม่ันคงของหรือเสถียรภาพของระบบชาระเงิน ระบบสถาบันการเงิน หรือ

บทที่ 6 ธรุ กจิ ให้บริการชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 157 ระบบการเงินของประเทศ โดยระบบน้ีถูกจัดตั้งและดาเนินการตามกฏหมายว่าด้วยธนาคารแห่ง ประเทศไทย หรือระบบการะเงินอ่ืนใดที่รัฐมนตรีประกาศกาหนดโดยคาแนะนาของธนาคารแห่ง ประเทศไทย ตามกฏหมายว่าด้วยระบบการชาระเงิน ท้ังน้ีปัจจุบันมี 2 ระบบ ได้แก่ ระบบบาท เนต (BAHTNET - Bank of Thailand Automated High-value Transfer Network) และระบบ การหักบัญชีเช็คด้วยภาพเช็คและระบบการจัดเก็บภาพเช็ค (Imaged Cheque Clearing and Archive System – ICAS) (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2560; ธนาคารแหง่ ประเทศไทย, 2561ค) 6.2.1.2 ระบบการชาระเงินภายใต้การกากับ หมายถึง ระบบการชาระเงินที่ เป็นศูนย์กลางหรือเครือข่ายระหว่างผู้ใช้บริการของระบบเพื่อรองรับ การโอนเงิน การหักบัญชี หรือการชาระดุล เช่น ระบบโอนเงินรายย่อยระหว่างผู้ใช้บริการของระบบ ระบบเครือข่ายบัตร ระบบการชาระดุล หรือเป็นระบบการชาระเงินอื่นใดท่ีอาจส่งผลกระทบต่อประโยชน์สาธารณะ ความเชื่อม่ันของ สาธารณชน หรือเสถียรภาพและความม่ันคงของระบบการชาระเงิน (ธนาคาร แห่งประเทศไทย, 2560) ก) การให้บรกิ ารระบบโอนเงนิ รายย่อยระหว่างผใู้ ช้บรกิ ารของระบบ (Inter-institution Fund Transfer System) ทเ่ี ปน็ ศูนยก์ ลางหรือจดุ เช่ือมตอ่ รับส่งข้อมูลรายการ ชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ ระหว่างผู้ใช้บริการของระบบ หรือทาหน้าท่ีให้บริการการหักบัญชี เพ่ือให้ผู้ใช้บริการของระบบ สามารถให้บริการฝาก ถอน โอน และการชาระเงินแก่ลูกค้า (กระทรวงการคลงั , 2561ข) ข) การให้บริการระบบเครือข่ายบัตร (Payment Card Network) ซ่ึงได้แก่ บัตรเครดิต บัตรเดบิต เงินอิเล็กทรอนิกส์ หรือบัตรอิเล็กทรอนิกส์อ่ืนใด โดยเป็นระบบที่ เปน็ ศูนย์กลาง หรือจุดเช่ือมต่อรับส่งข้อมูลรายการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ระหว่างผู้ใช้บริการ ของระบบ ให้บริการการหักบัญชี และให้บริการด้านการตลาดภายใต้ช่อื ทางธุรกิจของตน เพื่อให้ ผู้ใช้บริการของระบบ ซึ่งเป็นผู้ออกบัตรและผู้ให้บริการแก่ผู้รับบัตรในประเทศไทยสามารถ ใหบ้ รกิ ารการชาระเงินจากบตั รดังกลา่ ว (กระทรวงการคลัง, 2561ข) ค) การให้บริการระบบการชาระดุล (Settlement System) ท่ี ใหบ้ ริการการชาระ ดุลแก่ผู้ใชบ้ รกิ ารของระบบ โดยทาการหกั เงนิ จากบัญชีเงินฝากของผู้ใชบ้ ริการ ของระบบซ่ึงมีฐานะ เป็นลูกหนี้ หรือรับชาระหนี้โดยวิธีอื่นใดตามท่ีตกลงกัน แล้วปรับบัญชีเงิน ฝากของผ้ใู ช้บริการของระบบ ซึ่งมีฐานะเป็นเจ้าหนี้ หรอื ชาระเงินด้วยวิธีอน่ื ใด เพอื่ ใหห้ นด้ี ังกล่าว ระงับไป (กระทรวงการคลัง, 2561ข)

158 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์ 6.2.1.3 ระบบบริการการชาระเงินภายใต้การกากับ หมายถึง การให้บริการ บัตรเครดิต บัตรเดบิต หรือบัตรเอทีเอ็ม การให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ การให้บริการรับชาระ เงินด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์แทนผู้ขายสินค้าหรือผู้ให้บริการ หรือเจ้าหนี้ การให้บริการโอน เงินด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ การให้บริการการชาระเงินอื่นใดท่ีอาจส่งผลกระทบต่อระบบ การเงิน หรอื ประโยชน์ สาธารณะ (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2560) ซ่งึ ประกอบดว้ ย ก) การใหบ้ รกิ ารเงนิ อเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ ข) การให้บริการรับชาระเงินด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ หมายถึง การให้บริการรับชาระเงิน ด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์แทนผู้ขายสินค้าหรือผู้ให้บริการหรือ เจา้ หน้ี ได้แก่ (กระทรวงการคลัง, 2561ก) - การใหบ้ รกิ ารแกผ่ ู้รับบตั ร (Acquiring) หมายถึง การให้บรกิ าร รับชาระเงินด้วยบัตรอิเล็กทรอนิกส์ โดยการรับส่งข้อมูลการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์จากบัตร อิเล็กทรอนิกส์ไปยังผู้ประกอบธุรกิจ ระบบเครือข่ายบัตรเพื่อส่งข้อมูลต่อไปยังผู้ออกบัตร และจะ จ่ายเงินค่าสินค้าหรือค่าบริการให้แก่ผู้ขายสินค้า หรือผู้ให้บริการ หรือผู้ประกอบธุรกิจสนับสนุน บริการแก่ผู้รับบัตร ซ่ึงมีสัญญาระหว่างกันว่าจะรับชาระ ราคาสินค้าหรือบริการด้วยบัตร อิเลก็ ทรอนิกสต์ ามเงอื่ นไขทีต่ กลงกัน (กระทรวงการคลัง, 2561ก) - การให้บริการสนับสนุนบริการแก่ผู้รับบัตร (Payment Facilitating) หมายถึง การให้บริการ รับชาระเงินด้วยบัตรอิเล็กทรอนิกส์ โดยการรับส่งข้อมูล การชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์จากบัตรอิเล็กทรอนิกส์ไปยังผู้ประกอบธุรกิจบริการ แก่ผู้รับบัตร หรือผู้ประกอบธุรกิจสนับสนุนบริการแก่ผู้รับบัตรรายอ่ืน แล้วแต่กรณี และจ่ายเงินค่าสินค้าหรือ ค่าบรกิ ารให้แก่ผู้ขายสนิ คา้ หรือผู้ให้บริการ หรือผ้ปู ระกอบธุรกิจ สนับสนุนบริการแก่ผู้รบั บตั รราย อื่น ซึ่งมีสัญญาระหว่างกันว่าจะรับชาระราคาสินค้าหรือบริการด้วยบัตร อิเล็กทรอนิกส์ตาม เง่อื นไขทีต่ กลงกนั (กระทรวงการคลัง, 2561ก) - การให้บริการรับชาระเงนิ แทน หมายถงึ การใหบ้ รกิ ารรับชาระ เงินทางอิเล็กทรอนิกส์ แทนผู้ขายสินค้าหรือผู้ให้บริการหรือเจ้าหน้ี โดยผู้ประกอบกิจการ ขายสินค้าหรือให้บริการหรือเจ้าหน้ี มีสัญญาแต่งต้ังหรือว่าจ้างให้ผู้ประกอบธุรกิจรับชาระ คา่ สินคา้ หรอื ค่าบรกิ ารแทนตน (กระทรวงการคลงั , 2561ก)

บทท่ี 6 ธุรกจิ ใหบ้ รกิ ารชาระเงนิ ทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 159 ค) การให้บริการโอนเงินด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ หมายถึง การให้บริการที่ผู้ประกอบธุรกิจ ได้รับเงินมาจากผู้ใช้บริการเพื่อโอนเงินต่อไปยังผู้รับโอนเงิน (กระทรวงการคลงั , 2561ก) 6.2.2 คณุ สมบตั ิผู้ประกอบธุรกจิ นิติบุคคลท่ีต้องการประกอบธุรกิจระบบการชาระเงินภายใต้การกากับ และธุรกิจบริการ การชาระเงินภายใต้การกากับ ต้องมีกรรมการหรือผู้ซ่ึงมีอานาจจัดการธุรกิจซึ่งไม่มีคุณลักษณะ ต้องห้ามตามพระราชบัญญัติระบบการชาระเงิน พ.ศ. 2560 และต้องได้รับอนุญาตการประกอบ ธุรกิจจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง หรือขึ้นทะเบียนกับธนาคารแห่งประเทศไทย แล้วแต่ กรณี กอ่ นการประกอบธุรกจิ และตอ้ งมคี ณุ สมบัตติ อ่ ไปนี้ 6.2.2.1 ผู้ประกอบธุรกิจระบบการชาระเงินภายใต้การกากับ ต้องเป็นนิติ บุคคลประเภท ก) บริษัทจากัด หรือบริษัทมหาชนจากัด ซ่ึงจดทะเบียนใน ประเทศไทยและมวี ตั ถุประสงคเ์ ก่ียวกับการประกอบธุรกิจระบบการชาระเงินหรือ ข) สถาบนั การเงิน หรอื ค) ธนาคารพาณิชย์ต่างประเทศท่ีได้รับอนุญาตให้จัดตั้งสาขาเพ่ือ ประกอบธุรกิจธนาคารพาณิชย์ในประเทศไทย และจะประกอบธุรกิจระบบการชาระเงินโดยสาขาของ ธนาคารพาณิชย์ต่างประเทศดังกล่าว ซึ่งเป็นสถาบันการเงินตามกฏหมายว่าด้วยธุรกิจสถาบันการเงิน หรอื ง) สถาบนั การเงนิ เฉพาะกจิ หรือ จ) รัฐวิสาหกิจ หรอื ฉ) นิติบุคคลต่างประเทศ เฉพาะผู้ประสงค์จะประกอบธุรกิจ เครือข่ายบตั ร 6.2.2.2 ผู้ประกอบธุรกิจบริการการชาระเงินภายใต้การกากับ ต้องเป็นนิติ บุคคลประเภท ก) บริษัทจากัด หรือบริษัทมหาชนจากัด ซ่ึงจดทะเบียนใน ประเทศไทยและมวี ตั ถุประสงค์เกีย่ วกับการประกอบธรุ กจิ บริการระบบการชาระเงินหรอื ข) สถาบนั การเงิน ค) ธนาคารพาณิชย์ต่างประเทศท่ีได้รับอนุญาตให้จัดต้ังสาขาเพื่อ ประกอบธรุ กจิ ธนาคารพาณิชย์ในประเทศไทย และจะประกอบธรุ กจิ บรกิ ารการชาระเงนิ โดยสาขา

160 การเงนิ และระบบชาระเงินอิเลก็ ทรอนิกส์ ของธนาคารพาณชิ ย์ต่างประเทศดังกลา่ ว ซง่ึ เปน็ สถาบนั การเงนิ ตามกฏหมายว่าดว้ ยธรุ กิจสถาบัน การเงิน หรอื ง) สถาบันการเงนิ เฉพาะกิจ หรอื จ) รัฐวสิ าหกิจ 6.2.3 ข้อกาหนดทนุ จดทะเบยี น สาหรับนิติบุคคลที่ต้องการประกอบธุรกิจระบบการชาระเงินภายใต้การกากับ และธุรกิจ บรกิ ารการชาระเงนิ ภายใต้การกากับ ต้องมที นุ จดทะเบียนซง่ึ ชาระแลว้ ดงั นี้ 6.2.3.1 ผปู้ ระกอบธรุ กจิ ระบบการชาระเงนิ ภายใตก้ ารกากับ ก) การให้บริการระบบโอนเงินรายย่อยระหว่างผู้ใช้บริการของ ระบบ (Inter-institution Fund Transfer system) ไมต่ ่ากวา่ 50 ล้านบาท ข) การให้บริการระบบเครือข่ายบัตร (Payment Card System) ไมต่ า่ กว่า 50 ลา้ นบาท ค) การให้บริการระบบการชาระดุล (Settlement System) ไม่ ต่ากวา่ 200 ล้านบาท 6.2.3.2 ผ้ปู ระกอบธุรกจิ บริการการชาระเงินภายใต้การกากับ ก) การให้บริการเงนิ อิเล็กทรอนิกส์ ไม่ตา่ กวา่ 100 ลา้ นบาท ข) การให้บรกิ ารรับชาระเงินดว้ ยวิธกี ารทางอิเลก็ ทรอนิกสไ์ ดแ้ ก่ - การใหบ้ ริการแก่ผรู้ บั บัตร (Acquiring) ไม่ต่ากว่า 50 ลา้ นบาท - การให้บริการสนับสนุน บริการแก่ผู้รับบัตร (Payment Facilitating) ไม่ตา่ กวา่ 10 ลา้ นบาท - การใหบ้ รกิ ารรับชาระเงินแทน ไม่ต่ากวา่ 10 ล้านบาท ค) การให้บริการโอนเงินด้วยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส์ ไม่ต่ากว่า 10 ลา้ นบาท อย่างไรก็ตามเน้ือหาในหัวข้อลาดับถัดไป ยังคงมีการแบ่งประเภทธุรกิจตามข้อกาหนดของ พระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการควบคุมดูแลธุรกิจบริการการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2551 ทซ่ี งึ่ มคี วามสอดคล้องกับสารสนเทศและสถติ ติ ่าง ๆ จากธนาคารแห่งประเทศไทย (ตลุ าคม 2561)

บทที่ 6 ธรุ กจิ ใหบ้ รกิ ารชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 161 6.3 การให้บรกิ ารเงินอิเล็กทรอนิกส์ เงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money) หมายถึง บัตรอิเล็กทรอนิกส์ที่ผู้ประกอบธุรกิจออกให้แก่ ผู้ใช้บริการซึ่งจะระบุช่ือหรือไม่ก็ตาม โดยมีการชาระเงินให้แก่ผู้ประกอบธุรกิจไว้ล่วงหน้าเพ่ือ นาไปใช้ชาระค่าสินค้า ค่าบริการ หรือคา่ อืน่ ใดแทนการชาระดว้ ยเงินสด และไดม้ ีการบันทกึ มลู ค่า หรือจานวนเงนิ ท่ีชาระไวล้ ว่ งหน้า (ธนาคารแหง่ ประเทศไทย, 2560) เงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ มีการจัดเก็บ 2 รูปแบบ (สานักงานปอ้ งกนั และปราบปรามการฟอกเงนิ , 2544ข) (1) จัดเก็บในบัตรอิเล็กทรอนิกส์ (Card Based) คือ เงินในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ที่ถูก เก็บในบัตรเงินอิเล็กทรอนิกส์ซึ่งออกโดยผู้ประกอบธุรกิจ และผู้ใช้บริการสามารถนาไปใชจ้ ่ายเพื่อ ชาระค่าสนิ คา้ หรอื คา่ บริการได้ (2) จัดเก็บในเครือข่าย (Network Based) คือ เงินในรูปแบบอิเล็กทรอนิกส์ท่ีถูกเก็บใน ระบบคอมพิวเตอร์ หรือระบบข้อมูล ซึ่งดาเนินการโดยผู้ประกอบธุรกิจและผู้ใช้บริการสามารถ นาไปใชจ้ า่ ยเพ่อื ชาระค่าสินคา้ หรือคา่ บริการได้ การให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ ประกอบด้วยคุณลักษณะ 1) ผู้ใช้บริการมีการชาระเงิน ล่วงหน้า (Pre-Paid) ใหแ้ กผ่ ใู้ หบ้ รกิ าร 2) มลู คา่ เงินทชี่ าระลว่ งหน้าถูกบันทึกในสื่ออิเล็กทรอนิกส์ หรอื ส่ือคอมพิวเตอร์ (Stored Value) 3) ผู้ใช้บริการสามารถนาไปซื้อสินค้าหรือบริการจากร้านค้า ที่ผู้ใหบ้ รกิ ารได้กาหนดไว้ซง่ึ อาจเป็นร้านคา้ เพียงร้านเดยี ว (Single) หรอื มากกว่า (Multi) สาหรับบัญชีเงินอิเล็กทรอนิกส์ในประเทศไทยปี พ.ศ. 2555 – พ.ศ. 2560 (ธนาคารแห่ง ประเทศไทย, 2561ข) มีแนวโน้มเพิ่มจานวนมากข้ึน โดย พ.ศ. 2560 มีจานวนประมาณ 53.17 ลา้ นบัญชี แบ่งเป็นบญั ชีจากสถาบนั การเงนิ (Bank) จานวน 50.59 ลา้ นบญั ชี และจากผใู้ ห้บริการ ทไ่ี มใ่ ช่สถาบันการเงิน (Non-Bank) จานวน 2.58 ล้านบญั ชี ดงั ภาพท่ี 6-1 ภาพที่ 6-1 จานวนบญั ชีเงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์ประเทศไทย ปี พ.ศ. 2555 - พ.ศ. 2560 ท่ีมา: ผ้เู ขียน

162 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อเิ ล็กทรอนิกส์ มูลค่าการใช้จ่ายเงินอิเล็กทรอนิกส์ปี พ.ศ. 2555 – พ.ศ. 2560 (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2561ข) มีแนวโน้มเพ่ิมจานวนมากขึ้นเช่นเดียวกับจานวนบัญชี โดยมูลค่าการใช้จ่ายในอัตราสูง มาจากบัญชีจากผ้ใู ห้บรกิ ารที่เปน็ สถาบันการเงนิ คดิ เปน็ มูลคา่ 115.52 พันลา้ นบาท ดงั ภาพท่ี 6-2 ภาพที่ 6-2 มูลค่าการใชจ้ า่ ยเงินอเิ ล็กทรอนกิ สป์ ระเทศไทย ปี พ.ศ. 2555 - พ.ศ. 2560 ทีม่ า: ผู้เขยี น การประยุกต์ใช้เงินอิเล็กทรอกนิกส์สามารถแบ่งได้เป็น 3 ประเภท (สานักงานป้องกันและ ปราบปรามการฟอกเงิน, 2544ก) ไดแ้ ก่ บญั ชี ก บญั ชี ข บัญชี ค 6.3.1 บัญชี ก หมายถงึ การให้บริการเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ สาหรบั ใช้ซ้ือสนิ ค้าหรอื บริการ เฉพาะบางอย่างจากผู้ขายสนิ ค้าหรือผู้ให้บริการเพียงรายเดียวเท่านนั้ เช่น บัตรท่ใี ชใ้ นศนู ย์อาหาร บัตรโดยสารรถสาธารณะ บตั รโทรศัพทส์ าธารณะ บัตรชาระคา่ ผา่ นทางสาธารณะ เปน็ ต้น โดยมีลกั ษณะคอื ลูกคา้ ใช้เงินอเิ ลก็ ทรอนกิ สบ์ ญั ชี ก ซอ้ื สนิ คา้ เพียงร้านเดียว ดงั ภาพที่ 6-3 ภาพท่ี 6-3 การให้บริการเงนิ อเิ ล็กทรอนิกสบ์ ัญชี ก ทมี่ า: ผูเ้ ขียน

บทท่ี 6 ธุรกิจใหบ้ รกิ ารชาระเงินทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 163 ผูป้ ระกอบธุรกจิ บรกิ ารเงินอเิ ล็กทรอนิกส์ (e-Money บญั ชี ก) ประเภทผใู้ หบ้ ริการทางการ เงินท่ีเป็นบริษัทเอกชน (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข) ณ เดือนมกราคม 2561 มีจานวน 1 บรษิ ัท คอื - บรษิ ัทพีทที ี ดจิ ติ อล โซลูชน่ั จากดั ดังภาพท่ี 6-4 ภาพที่ 6-4 ผลิตภณั ฑ์ cafe amazon smart pay ของบริษทั พที ีที ดจิ ิตอล โซลูชน่ั จากดั ที่มา: ธนาคารแหง่ ประเทศไทย, 2558ข ตัวอย่างเช่น ลูกค้าซื้อกาแฟในร้าน Café Amazon โดยจ่ายเงินอิเล็กทรอนิกส์ผ่าน แอพพลเิ คชนั่ ในโทรศพั ทส์ มารท์ โฟนของลูกค้า เขา้ สู่บัญชีอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ของร้านค้า ดงั ภาพที่ 6-5 ภาพท่ี 6-5 การซ้ือกาแฟในรา้ น Café Amazon ผา่ นแอพพลเิ คช่นั Cafe Amazon Smart Pay ทม่ี า: ผู้เขียน

164 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ 6.3.2 บัญชี ข หมายถึง การให้บริการเงินอิเล็กทรอนกิ ส์สาหรับใช้ซื้อสินค้าหรอื บริการ จากผู้ขายสินค้าหรือผู้ให้บริการหลายราย โดยต้องอยู่ภายใต้สถานท่ีที่มีระบบการจัดจาหน่าย เดียวกัน หรือการใหบ้ รกิ ารเดียวกนั ก็ได้ ได้แก่ - ธุรกิจแฟรนไชส์ (Franchise) หรือตัวแทนการจัดจาหน่ายซึ่งมี สญั ญลักษณห์ รือเครือ่ งหมายการค้าเดยี วกนั เชน่ ปั๊มนา้ มนั - ธรุ กิจทมี่ ีรปู แบบการใหบ้ ริการเดยี วกนั เชน่ ระบบขนส่งมวลชน - ธุรกิจท่ีอยู่ภายใต้การดาเนินนโยบาย บริหารจัดการในลักษณะ กลุม่ เดียวกัน เช่น กิจการในเครือ - ธุรกิจท่ีประกอบกิจการอยู่ในบริเวณหรือพื้นที่การจัดจาหน่ายเดียวกัน เช่น ศูนย์การค้า สถานศึกษา บัตรท่ีใช้ชาระค่าต๋ัวภาพยนตร์และสินค้าอ่ืนในเครือของ โรงภาพยนตร์ ตัวอย่างเช่น ลูกค้าซื้อกระเป๋าในร้านขายกระเป๋า โดยจ่ายเงินอิเล็กทรอนิกส์บัญชี ข ให้แก่ รา้ นขายกระเปา๋ สาขา 1 หรือ สาขา 2 หรือ สาขา 3 ก็ได้ ดงั ภาพที่ 6-6 ภาพท่ี 6-6 การให้บรกิ ารเงินอิเล็กทรอนิกส์บัญชี ข ในร้านขายกระเปา๋ สาขาต่างๆ ทมี่ า: ผู้เขยี น

บทที่ 6 ธุรกิจใหบ้ รกิ ารชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ 165 ผู้ประกอบธุรกิจบริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money บัญชี ข) ประเภทผู้ให้บริการทาง การเงนิ ทเ่ี ป็นบรษิ ัทเอกชน (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข) (พ.ศ. 2561) มี 7 บรษิ ัท ไดแ้ ก่ - บริษัทระบบขนสง่ มวลชนกรุงเทพ จากัด (มหาชน) ดงั ภาพท่ี 6-7 และภาพท่ี 6-15 - บรษิ ัทเชฟรอน (ไทย) จากัด ดงั ภาพท่ี 6-8 - บริษทั ทางด่วนและรถไฟฟา้ กรุงเทพ จากัด (มหาชน) ดงั ภาพท่ี 6-9 - บริษัทเมเจอร์ ซนี เี พลก็ ซ์ กร้ปุ จากดั (มหาชน) ดงั ภาพท่ี 6-10 - บรษิ ทั จีพซี เี อม็ กรุ๊ป จากัด ดงั ภาพท่ี 6-11 - บรษิ ทั โรบินสัน จากัด (มหาชน) ดงั ภาพที่ 6-12 - บริษัทสรรพสินคา้ เซน็ ทรัล จากัด ดงั ภาพที่ 6-13 และ ภาพที่ 6-14 ตวั อยา่ ง ผู้ประกอบธรุ กจิ เงินอเิ ล็กทรอนกิ ส์บญั ชี ข และเครอื่ งหมาย ภาพที่ 6-7 บตั ร BTS Sky Smartpass ของบริษัท ระบบขนสง่ มวลชนกรุงเทพ จากัด (มหาชน) ทม่ี า: บรษิ ทั ระบบขนส่งมวลชนกรุงเทพ จากัด (มหาชน), 2554 ภาพท่ี 6-8 บตั ร CALTEX สตาร์แคช (starCASH) ของ บริษัท เชฟรอน (ไทย) จากดั ทมี่ า: บริษทั เชฟรอน (ไทย) จากัด, 2561 ภาพท่ี 6-9 ตว๋ั โดยสารเอ็มอาร์ที ของบริษทั ทางดว่ นและรถไฟฟา้ กรงุ เทพ จากดั (มหาชน) ทม่ี า: บริษัททางดว่ นและรถไฟฟา้ กรงุ เทพ จากัด (มหาชน), 2559 ภาพที่ 6-10 ผลติ ภัณฑ์ Central Gift Card ของบรษิ ัท สรรพสินคา้ เซน็ ทรัล จากัด ทมี่ า: บริษทั สรรพสินค้าเซน็ ทรัล จากดั , 2561

166 การเงินและระบบชาระเงนิ อเิ ล็กทรอนิกส์ ภาพท่ี 6-11 ผลติ ภณั ฑ์ I am B2 ของ บริษัทจีพซี ีเอ็ม กรุป๊ จากดั จากดั ทมี่ า: บรษิ ทั จพี ีซีเอ็ม กรปุ๊ จากดั , 2561 ภาพที่ 6-12 ผลิตภัณฑ์ Robinson Gift Card ของบริษัท ห้างสรรพสนิ คา้ โรบนิ สันจากัด (มหาชน) ท่ีมา: บริษทั ห้างสรรพสินค้าโรบินสัน จากดั (มหาชน), 2559 ภาพที่ 6-13 ผลิตภัณฑ์ M-cash ของบริษัท เมเจอร์ซีนเี พล็กซ์ กรปุ๊ จากดั (มหาชน) ที่มา: บรษิ ทั เมเจอรซ์ ีนีเพลก็ ซ์กรุป๊ จากัด (มหาชน), 2558 ตวั อย่าง ผลติ ภัณฑ์เงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์บัญชี ข ภาพท่ี 6-14 เงนิ อเิ ล็กทรอนิกส์บัญชี ข (บัตรของขวัญ) ทีม่ า: Central Group of Company, 2015

บทท่ี 6 ธรุ กจิ ให้บรกิ ารชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 167 ภาพท่ี 6-15 เงินอเิ ล็กทรอนิกสบ์ ญั ชี ข (บัตรโดยสารรถไฟฟา้ บีทีเอส) ท่ีมา: บรษิ ัทระบบขนสง่ มวลชนกรุงเทพ, 2554 6.3.3 บัญชี ค หมายถึง การให้บริการเงินอิเลก็ ทรอนิกส์สาหรับใชซ้ ื้อสนิ ค้าหรือบริการ จากผู้ให้บริการหลายราย โดยไม่จากัดสถานท่ีและไม่อยู่ภายใต้ระบบการจัดจาหน่ายและ การให้บรกิ ารเดยี วกนั ได้ ตัวอย่างเช่น ลูกค้าจ่ายเงินอิเล็กทรอนิกส์บัญชี ค ให้แก่ร้านขายกระเป๋าท้ังสามสาขา หรือ ซ้อื อาหารในร้านขายเครอ่ื งด่ืม และยงั สามารถซอื้ ขนมในรา้ นขายขนมออนไลน์ได้ ดงั ภาพท่ี 6-16 ภาพท่ี 6-16 การให้บรกิ ารเงินอเิ ล็กทรอนกิ ส์บัญชี ค ในการซือ้ สนิ คา้ จากร้านค้าต่างๆ ทมี่ า: ผูเ้ ขียน

168 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อิเล็กทรอนิกส์ ทั้งน้ี การให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์บัญชี ค เป็นระบบที่มีความซับซ้อนมากกว่าบัญชี ก และ บัญชี ข เนื่องจากประกอบด้วยผู้ให้บริการหลายประเภท ได้แก่ ผู้ให้บริการการส่ือสาร ผู้ให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ ผู้ให้บริการเครือข่ายบัตร และสถานบันการเงิน หรือผู้ให้บริการ ทางการเงนิ ทไี่ ม่ใช่สถาบนั การเงนิ ก็ได้ ดงั ภาพที่ 6-17 ภาพท่ี 6-17 โครงสร้างเครือข่ายการให้บรกิ ารเงนิ อิเล็กทรอนกิ สบ์ ัญชี ค แบบ Network Base ทม่ี า: ผเู้ ขียน ผู้ประกอบธุรกิจบริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money บัญชี ค) ประเภทผู้ให้บริการ ทางการเงินที่เป็นสถาบันการเงิน (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข) ณ เดือนมกราคม พ.ศ. 2561 มจี านวน 7 ธนาคาร ดังภาพที่ 6-18 ได้แก่ - ธนาคารกรงุ เทพ จากัด (มหาชน) - ธนาคารกรงุ ไทย จากดั (มหาชน) - ธนาคารกรุงศรอี ยุธยา จากดั (มหาชน) - ธนาคารกสิกรไทย จากัด (มหาชน) - ธนาคารทหารไทย จากัด (มหาชน) - ธนาคารทิสโก้ จากัด (มหาชน) - ธนาคารไทยพาณชิ ย์ จากดั (มหาชน)

บทที่ 6 ธุรกิจให้บรกิ ารชาระเงินทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 169 ตัวอย่างผู้ประกอบธุรกิจเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money บัญชี ค) และเคร่ืองหมาย ผู้ให้บริการทางการเงินทเี่ ปน็ สถาบนั การเงิน แสดงดงั ภาพท่ี 6-18 ภาพท่ี 6-18 ผปู้ ระกอบธุรกิจ เคร่อื งหมายและช่ือทางการค้า เงินอิเลก็ ทรอนิกสบ์ ญั ชี ค ประเภทผูใ้ หบ้ ริการทางการเงินที่เป็นสถาบนั การเงิน ที่มา: ธนาคารแหง่ ประเทศไทย, 2558ข ผู้ประกอบธุรกิจบริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money บัญชี ค) ประเภทผู้ให้บริการ ทางการเงินที่เปน็ บรษิ ัทเอกชน (ธนาคารแหง่ ประเทศไทย, 2558ข) ณ เดือนมกราคม พ.ศ. 2561 มจี านวน 15 บรษิ ทั ได้แก่ - บรษิ ทั ทที ูพี จากดั ดงั ภาพที่ 6-19 - บริษัทบลูเพย์ จากดั ดงั ภาพท่ี 6-20 - บรษิ ัทไอพี เพยเ์ มนท์ โซลชู ่ัน จากดั ดงั ภาพท่ี 6-21 - บรษิ ัทไทยสมารท์ คาร์ด จากัด ดงั ภาพท่ี 6-22 - บรษิ ทั เอม็ โอแอล เพยเ์ มนท์ จากัด ดงั ภาพที่ 6-23 - บรษิ ัทแรบบทิ -ไลน์ เพย์ จากัด ดงั ภาพท่ี 6-24 - บรษิ ัทแอรเ์ พย์ (ประเทศไทย) จากดั ดงั ภาพที่ 6-25 - บรษิ ทั เพยส์ บาย จากดั ดงั ภาพท่ี 6-26 - บริษัทบางกอก สมาร์ทการ์ด ซสิ เทม จากัด ดงั ภาพท่ี 6-27

170 การเงนิ และระบบชาระเงินอิเลก็ ทรอนิกส์ - บริษัทฟอรท์ สมาร์ท เซอร์วสิ จากัด (มหาชน) ดงั ภาพที่ 6-28 - บรษิ ทั แอดวานซ์ เอ็มเปย์ จากดั ดงั ภาพที่ 6-29 - บริษทั ทซู ีทูพี พลัส (ประเทศไทย) จากัด - บรษิ ัททรู มนั น่ี จากดั ดงั ภาพท่ี 6-30 - บรษิ ัทแอดวานซ์ เมจคิ การ์ด จากัด - บรษิ ทั เฮลโลเพย์ จากัด ตัวอย่างผู้ประกอบธุรกิจเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money บัญชี ค) และตราสัญลักษณ์ ชื่อทางการค้า ประเภทผู้ให้บรกิ ารทางการเงินทเ่ี ปน็ บริษทั เอกชน ภาพที่ 6-19 ผลิตภณั ฑ์ DeepPocket ของบรษิ ัททีทูพี จากัด ทม่ี า: ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข ภาพท่ี 6-20 ผลิตภัณฑ์บลเู พย์ ของบรษิ ัทบลเู พย์ จากดั ท่ีมา: บริษัทบลูเพย์ จากัด, 2561 ภาพท่ี 6-21 ผลติ ภณั ฑ์ PayforU ของบริษัทไอพี เพยเมนท โซลชู นั่ จากดั ท่มี า: บรษิ ัทไอพี เพยเมนท โซลูช่นั จากัด, 2561

บทที่ 6 ธุรกิจให้บรกิ ารชาระเงนิ ทางอิเล็กทรอนิกส์ 171 ภาพท่ี 6-22 ผลิตภณั ฑ์ Thai Smart Card ผลิตภณั ฑ์ Smart Purse ผลติ ภณั ฑ์ Smart Plus และผลิตภณั ฑ์ All Smart Pay ของบรษิ ัทไทยสมารทคารด จากดั ทม่ี า: บรษิ ทั ไทยสมารท์ คาร์ด จากัด, 2557 ภาพท่ี 6-23 ผลิตภณั ฑ์ zGoldMOLPoints ของบริษทั เอม็ โอแอล เพยเมนท จากัด ทีม่ า: บริษัทเอ็มโอแอล เพยเมนท จากดั , 2561 ภาพที่ 6-24 ผลิตภณั ฑ์ Rabbit LINE Pay ของบริษัทแรบบิท-ไลน เพย จากัด ทม่ี า: บรษิ ทั แรบบิท-ไลน์ เพย์ จากัด, 2561 ภาพที่ 6-25 ผลติ ภณั ฑ์ AirPay ของบริษัทแอรเพย (ประเทศไทย) จากดั ที่มา: บรษิ ทั แอร์เพย์ (ประเทศไทย) จากดั , 2561 ภาพท่ี 6-26 ผลิตภณั ฑ์ Paysbuy ของบริษทั เพยสบาย จากัด ที่มา: บริษทั เพย์สบาย จากดั , 2561

172 การเงนิ และระบบชาระเงินอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ภาพท่ี 6-27 ผลิตภณั ฑแ์ รบบทิ ของบริษัท บางกอก สมารทการด ซิสเทม จากัด ท่มี า: บริษทั บางกอก สมารท์ การ์ด ซิสเทม จากัด, 2560 ภาพที่ 6-28 ผลิตภัณฑ์ Be Wallet ของบรษิ ทั ฟอรท สมารท เซอรวิส จากดั (มหาชน) ที่มา: บริษัทฟอรท สมารท เซอรวสิ จากัด (มหาชน), 2561 ภาพท่ี 6-29 ผลติ ภัณฑ์ mPay ของบรษิ ัทแอดวานซ เอ็มเปย จากดั ท่มี า: บริษัทแอดวานซ เอ็มเปย จากัด, 2561 ภาพท่ี 6-30 ผลติ ภัณฑ์ True Money Wallet ของบรษิ ทั ทรู มันนี่ จากัด ทม่ี า: บริษทั ทรู มนั นี่ จากัด, 2561

บทท่ี 6 ธรุ กจิ ให้บริการชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 173 6.4 การใหบ้ รกิ ารเครอื ข่ายบัตรเครดิต เครือข่ายบัตรเครดิต หมายถึง เครือข่ายการให้บริการรับส่งข้อมูลการชาระเงิน ทางอิเล็กทรอนิกส์จากบัตรเครดิตของผู้ถือบัตรไปยังผู้ให้บริการ เพื่ออนุมัติการใช้บัตรในการทา รายการแต่ละรายการ เช่น การซ้ือ/ยกเลิกซื้อสินค้าหรือบริการ เป็นต้น หรือเพื่อการรับส่งข้อมูล เรยี กเกบ็ เงินอันเกิดจากการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ ตลอดจนการหักทอนบญั ชีระหว่างกนั คุณลักษณะสาคัญของธุรกิจให้บริการเครือข่ายบัตรเครดิต คือ เป็นผู้ให้บริการเครือข่าย การรับส่งข้อมูลการใช้บัตรเครดิตบนเครือข่าย ระหว่างร้านค้า (Acquirer) และผู้ออกบัตรเครดิต (Issuer) เพื่อทาให้เกิดการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ โดยธุรกิจให้บริการเครือข่ายบัตรเครดิต ทาหน้าทเ่ี ป็นผใู้ หข้ อ้ มลู ดังนี้ (1) ข้อมูลวงเงิน เพอ่ื การอนมุ ัติการใชบ้ ตั ร (2) ขอ้ มูลการเรยี กเก็บเงินเม่อื มีการใชบ้ ตั รไปแลว้ (3) ขอ้ มูลการหักทอนบญั ชรี ะหวา่ งสถาบนั การเงินทีเ่ กย่ี วข้อง ท้ังนป้ี ัจจบุ นั ไม่มีผู้ประกอบธุรกิจให้บริการเครอื ข่ายบัตรเครดิต 6.5 การใหบ้ รกิ ารเครอื ข่ายอดี ซี ี เครือขา่ ยอดี ซี ี (Electronic Data Capture Network: EDC Network) หมายถงึ เครือข่าย การรับส่งข้อมูลอีดีซีท่ีมีศูนย์กลางหรือจุดเช่ือมต่อการรับส่งข้อมูลระหว่างผู้ใช้บริการเครือข่าย อีดีซี (Electronic Data Capture : EDC) เครื่องรูดบัตรอัตโนมัติ (Electronic Data Capture) หมายถึง อุปกรณ์หรือเคร่ืองมือท่ีใช้ สาหรับการรับส่งข้อมูลการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์จากบัตรเครดิต บัตรเดบิต เงิน อเิ ล็กทรอนิกส์ หรือบตั รอิเล็กทรอนิกสอ์ น่ื ๆ ไปยังผใู้ หบ้ ริการที่ออกบตั ร คุณลักษณะสาคญั ของการผู้ให้บรกิ ารรับส่งข้อมูลอดี ีซีระหวา่ งสมาชิกผใู้ ช้บริการ คือ (1) ผู้ให้บริการเครือข่ายอีดีซี ทาหน้าที่รับหรือส่งข้อมูลการชาระเงิน ทางอิเล็กทรอนิกส์ จากเคร่ืองรูดบัตรอัตโนมัติเพ่ือรับหรือส่งข้อมูลน้ัน ผ่านไปยังผู้ให้บริการ เครือขา่ ยบตั รเครดิตและผอู้ อกบัตร (2) ผู้ให้บริการเครือข่ายอีดีซีทาหน้าที่เหมือน Pool Acquirer โดยจะต้อง ใหบ้ ริการรบั และส่งข้อมูลให้กับผู้ออกบัตร

174 การเงินและระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ (3) กรณีท่ีมีการใช้เคร่ืองอีดีซีเพ่ืออ่านข้อมูลและส่งไปให้ร้านค้าแต่ละราย โดยตรง จะไม่จัดว่าเป็นผู้ให้บริการเครือข่ายอีดีซีเนื่องจากถือว่าผู้ให้บริการเคร่ืองอีดีซี เป็นผรู้ ับจ้างทางาน (Outsource) ใหร้ ้านค้าเทา่ นั้น ท้ังนีป้ จั จุบันไม่มีผปู้ ระกอบธรุ กจิ ใหบ้ รกิ ารเครือข่ายอดี ีซี 6.6 การใหบ้ รกิ ารสวิตชช์ ิ่งในการชาระเงิน บริการสวิตช์ช่ิงในการชาระเงิน (Transaction Switching) หมายถึง บริการที่เป็น ศูนย์กลางหรือจุดเช่ือมต่อสาหรับการรับส่งข้อมูลรายการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ ใหแ้ ก่ผูใ้ ห้บริการ แตไ่ ม่ใชผ่ ้ใู ห้บรกิ ารที่รบั ขอ้ มลู รายการชาระเงนิ จากลกู คา้ หรือร้านคา้ โดยตรง การให้บริการสวติ ชช์ ่ิงในการชาระเงินมลี ักษณะดงั นี้ - ตรวจสอบความถกู ต้องของรปู แบบการสง่ คาส่งั ตามท่มี ีการตกลงกันไว้ - เกบ็ ข้อมูลรายการรับหรอื ส่ง ซ่งึ สมาชิกสามารถเรียกดูหรือตดิ ตามข้อมูลย้อนหลังได้ - ผ้ใู ช้บริการและผู้ใหบ้ รกิ ารสวิตช์ช่ิงมีความสัมพนั ธก์ ันแบบสมาชกิ ผู้ประกอบธุรกิจบริการสวิตช์ช่ิงในการชาระเงินระบบเดียว (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข) ประเภทผู้ให้บริการทางการเงินท่ีเป็นบริษัทเอกชน ณ เดือนมกราคม พ.ศ. 2561 มจี านวน 3 บรษิ ทั ไดแ้ ก่ - บรษิ ทั คาร์ด อัลไลแอนซ์ (ประเทศไทย) จากัด ดงั ภาพที่ 6-31 - บริษทั ไทยแวน เซอรว์ สิ จากดั ดงั ภาพที่ 6-32 - บรษิ ัทแอคเซลเลน้ ซ์ (ประเทศไทย) จากัด ตวั อย่าง ผปู้ ระกอบธุรกจิ บริการสวติ ชช์ ิ่งในการชาระเงนิ ระบบเดียว ภาพที่ 6-31 บรษิ ัทคาร์ด อัลไลแอนซ์ (ประเทศไทย) จากดั ที่มา: บริษทั คาร์ดอลั ไลแอนซ์ (ประเทศไทย) จากดั , 2561

บทท่ี 6 ธุรกิจให้บรกิ ารชาระเงนิ ทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 175 ภาพที่ 6-32 บริษัทไทยแวน เซอร์วสิ จากดั ที่มา: บริษทั ไทยแวนเซอร์วสิ จากดั , 2556 ผู้ประกอบธุรกิจบริการสวิตช์ชิ่งในการชาระเงินหลายระบบ (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข) ประเภทผู้ให้บริการทางการเงินที่เป็นบริษัทเอกชน ณ เดือนมกราคม พ.ศ. 2561 มจี านวน 5 บรษิ ทั ไดแ้ ก่ - บริษัทไทย เพย์เมนต์ เน็ตเวริ ก์ จากดั ดงั ภาพที่ 6-33 - บริษัทเนชน่ั แนลไอทเี อ็มเอ๊กซ์ จากดั ดงั ภาพที่ 6-34 - บรษิ ทั เน็ตเบย์ จากัด (มหาชน) ดงั ภาพที่ 6-35 - บรษิ ัทศูนยป์ ระมวลผล จากัด - บริษทั วซี ่า อินเตอร์เนช่ันแนล (ประเทศไทย) จากัด ดงั ภาพที่ 6-36 ตัวอยา่ ง ผ้ปู ระกอบธุรกจิ บริการสวิตช์ช่ิงในการชาระเงินหลายระบบ ภาพท่ี 6-33 บริษทั ไทย เพยเ์ มนต์ เน็ตเวิร์ก จากัด ทมี่ า: บรษิ ัทไทย เพยเ์ มนต์ เน็ตเวริ ก์ จากดั , 2560 ภาพท่ี 6-34 บริษทั เนช่นั แนล ไอทเี อ็มเอ๊กซ์ ท่ีมา: บรษิ ทั เนชน่ั แนล ไอทเี อ็มเอก๊ ซ์ จากดั , 2554

176 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ ภาพท่ี 6-35 บรษิ ัทเนต็ เบย์ จากัด (มหาชน) ทีม่ า: บริษัทเน็ตเบย์ จากัด (มหาชน), 2559 ภาพท่ี 6-36 บรษิ ัทวซี า่ อินเตอรเ์ นชั่นแนล (ประเทศไทย) จากัด ท่มี า: บริษทั วีซ่าอนิ เตอรเ์ นช่ันแนล (ประเทศไทย) จากดั , 2560 6.7 การใหบ้ ริการหักบัญชี บรกิ ารหักบญั ชี (Clearing) หมายถงึ การบรกิ ารรับสง่ การตรวจสอบและยนื ยนั ข้อมูลตาม คาสั่งการชาระเงิน เพ่ือนาไปคานวณหายอดเงินและชาระดุลในความเป็นเจ้าหนี้หรือลูกหนี้ของ ผใู้ ชบ้ รกิ าร ท้งั นนี้ บั รวมถงึ การจดั การเพื่อให้กระบวนการชาระดุลสาเร็จลลุ ่วงดว้ ย คณุ ลักษณะสาคญั ของการให้บริการหักบญั ชี การให้บริการหักบัญชี คือ เป็นผู้ใหบ้ รกิ ารกับสมาชิกในการนาคาส่ังการชาระเงนิ ของลูกค้า ท่ีสังกัดสถาบันสมาชิกมาคานวณเพื่อหักกลบลบหน้ีระหว่างสถาบันสมาชิก ซ่ึงมีขั้นตอนการ ทางานเป็นดงั น้ี - ตรวจสอบและคัดแยกคาส่ังการชาระเงินที่ได้รับจากสมาชิกผู้ส่งคาสั่งตามสถาบันผู้รับ คาสงั่ (แยกรายการวา่ ใครส่งให้ใคร) - คานวณผลรวมจานวนเงินรับ-จ่ายของแต่ละสมาชิกและตรวจสอบยืนยันยอดสุทธิ (reconcile) - จัดทาและสง่ รายงานจานวนเงนิ รับหรือจา่ ยในส่วนท่เี กย่ี วข้องใหก้ ับสมาชิกแตล่ ะราย - จัดการใด ๆ เพ่ือให้การชาระดุลสาเร็จลุล่วง เช่น การส่งข้อมูลผลรวมสุทธิเพื่อ ดาเนนิ การชาระดุล

บทที่ 6 ธรุ กจิ ใหบ้ ริการชาระเงินทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 177 ผู้ประกอบธุรกิจบริการหักบัญชี (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข) ประเภทผู้ให้บริการ ทางการเงินทีเ่ ป็นบริษทั เอกชน ณ เดือนมกราคม 2561 ได้แก่ - บรษิ ทั ไทย เพยเ์ มนต์ เนต็ เวริ ก์ จากัด - บรษิ ัทเนช่นั แนลไอทีเอ็มเอ๊กซ์ จากดั - บรษิ ัทศูนย์ประมวลผล จากัด - บรษิ ทั สานักหกั บัญชี (ประเทศไทย) จากดั ดงั ภาพที่ 6-37 - บรษิ ัทวีซา่ อินเตอรเ์ นชั่นแนล (ประเทศไทย) จากดั ภาพท่ี 6-37 บริษัทสานักหักบัญชี (ประเทศไทย) จากดั ทมี่ า: ตลาดหลักทรพั ย์แหง่ ประเทศไทย, 2561 6.8 การให้บรกิ ารชาระดลุ บริการชาระดุล (Settlement) หมายถึง การให้บริการปรับฐานะความเป็นเจ้าหนี้ หรือลูกหนี้ในระบบการชาระเงินแก่ผู้ขอใช้บริการ โดยผู้ท่ีเป็นลูกหนี้จะถูกหักบัญชีเงินฝาก หรือลูกหนี้อาจชาระหน้ีโดยวิธีอื่น ๆ ได้ ตามท่ีตกลงกันไว้ ส่วนเจ้าหน้ีจะถูกนาฝากเข้าบัญชี เงนิ ฝากหรอื เจา้ หนอ้ี าจจะไดร้ ับชาระเงนิ ดว้ ยวิธีอื่น ๆ เพอ่ื ใหห้ น้ดี ังกลา่ วระงบั ไป คุณลกั ษณะสาคญั การให้บริการชาระดุลนั้น ผู้ให้บริการจะรับข้อมูลท่ีแสดงฐานะความเป็นเจ้าหนี้และลูกหน้ี ของผูใ้ ช้บริการจากผใู้ ห้บริการหักบัญชี (Clearing) และนาขอ้ มูลนน้ั มาชาระดลุ ระหวา่ งผู้ใช้บรกิ าร ต่อไป ทัง้ นีก้ ระบวนการชาระดุลประกอบด้วย (1) ทาการตรวจสอบความสมบูรณ์ของคาสั่งการชาระเงิน (Debit/Credit) ซึ่งได้รับมาจากผู้ให้บริการ Clearing ในกรณีที่มีการชาระดุลด้วยวิธีการหักบัญชีเงินฝาก ของผู้ใช้บริการท่ีมีสถานะเป็นลูกหนี้ ผู้ให้บริการชาระดุลจะตรวจสอบบัญชีของผู้ใช้บริการ ว่ามเี งนิ เพยี งพอสาหรบั หกั บญั ชีเพือ่ ชาระหน้หี รือไม่

178 การเงินและระบบชาระเงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์ (2) ชาระดุลหรือปลดภาระหน้ีสินระหว่างคู่กรณีโดยการหักบัญชีเงินฝาก ของลูกหน้ีตามท่ีได้ตกลงยินยอมไว้ล่วงหน้า แล้วนาฝากเข้าบัญชีของเจ้าหน้ีหรือชาระหนี้ โดยวิธีอน่ื ใดตามที่ตกลงกัน (3) แจง้ ผลการชาระดุลให้กบั ผู้ใช้บรกิ ารแต่ละราย ผู้ประกอบธุรกิจบริการชาระดุล (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข) ประเภทผู้ให้บริการ ทางการเงนิ ท่ีเปน็ สถาบันการเงนิ ณ เดอื นมกราคม พ.ศ. 2561 มจี านวน 3 ธนาคาร ไดแ้ ก่ - ธนาคารกรุงเทพ จากัด (มหาชน) - ธนาคารกสิกรไทย จากัด (มหาชน) - ธนาคารเจพมี อร์แกน เชส สาขากรุงเทพฯ 6.9 การให้บริการรบั ชาระเงนิ แทน บริการรับชาระเงินแทน หมายถึง การบริการรับชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ในค่าสินค้า ค่าบริการหรือค่าอื่นใดทางอิเล็กทรอนิกส์ จากผู้ขอรับบริการหรือลูกหน้ีแทนเจ้าหน้ี โดยบริการ รับชาระเงินแทนมีข้อกาหนดคือ - มีข้อตกลงในการรับชาระเงินแทนระหวา่ งผูใ้ ห้บรกิ ารรบั ชาระเงนิ แทนกับเจา้ หนี้ - ผู้ให้บริการรับชาระเงินแทน มีหน้าท่ีเก็บรักษาจานวนเงินที่รับชาระ เพ่ือส่งมอบให้แก่ เจ้าหนี้ ตามเวลาท่ีได้มีการตกลงกันไว้ ตามข้อตกลงในการรับชาระเงินแทน ระหว่างผู้ให้บริการ รับชาระเงินแทนกบั เจา้ หน้ี - ผูใ้ หบ้ รกิ ารรบั ชาระเงนิ แทนตอ้ งออกหลกั ฐานการรบั เงินให้แก่ผรู้ บั บรกิ าร ผู้ประกอบธุรกิจบริการรับชาระเงินแทน (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข) ประเภท ผูใ้ หบ้ รกิ ารทางการเงนิ ทเ่ี ปน็ สถาบันการเงนิ ณ เดือนมกราคม พ.ศ. 2561 มี 21 ธนาคาร ได้แก่ - ธนาคารเกยี รตินาคิน จากดั (มหาชน) - ธนาคารบีเอ็นพี พารีบาส์ - ธนาคารแหง่ อเมริกา เนชน่ั แนล แอสโซซเิ อชนั่ สาขากรงุ เทพฯ - ธนาคารกรุงเทพ จากดั (มหาชน) - ธนาคารกรงุ ไทย จากดั (มหาชน) - ธนาคารกรุงศรีอยุธยา จากดั (มหาชน) - ธนาคารกสิกรไทย จากดั (มหาชน)

บทท่ี 6 ธรุ กจิ ให้บรกิ ารชาระเงินทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 179 - ธนาคารเจพีมอร์แกน เชส สาขากรุงเทพฯ - ธนาคารซไี อเอม็ บี ไทย จากดั (มหาชน) - ธนาคารซมู ิโตโม มติ ซุย แบงก้งิ คอรป์ อเรช่ัน สาขากรงุ เทพฯ - ธนาคารดอยซแ์ บงก์ สาขากรงุ เทพฯ - ธนาคารทหารไทย จากดั (มหาชน) - ธนาคารทิสโก้ จากัด (มหาชน) - ธนาคารไทยเครดติ เพอ่ื รายยอ่ ย จากดั (มหาชน) - ธนาคารไทยพาณชิ ย์ จากดั (มหาชน) - ธนาคารธนชาต จากัด (มหาชน) - ธนาคารมซิ ูโฮ จากดั สาขากรุงเทพฯ - ธนาคารยูโอบี จากดั (มหาชน) - ธนาคารแลนด์ แอนด์ เฮ้าส์ จากดั (มหาชน) - ธนาคารสแตนดารด์ ชารเ์ ตอรด์ (ไทย) จากัด (มหาชน) - ธนาคารฮอ่ งกงและเซ่ยี งไฮ้แบงกิง้ คอร์ปอเรชัน่ จากดั ผู้ประกอบธุรกิจบริการรับชาระเงินแทน (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข) ประเภท ผ้ใู หบ้ รกิ ารทางการเงนิ ที่เปน็ บริษัทเอกชน ณ เดือนมกราคม พ.ศ. 2561 มี 22 บริษทั ไดแ้ ก่ - บรษิ ทั ทซู ที ูพี พลสั (ประเทศไทย) จากัด ดงั ภาพที่ 6-38 - บรษิ ัทเวนดิ้ง คอร์ปอเรชนั่ จากัด - บริษทั มเี ดีย เซ็นเตอร์ จากดั - บริษัทกสท โทรคมนาคม จากดั (มหาชน) ดงั ภาพที่ 6-39 - บรษิ ทั เคานเ์ ตอร์เซอร์วิส จากดั - บรษิ ัทเจ มารท์ จากดั (มหาชน) ดงั ภาพที่ 6-40 - บรษิ ัทบลูเพย์ จากดั ดงั ภาพท่ี 6-41 - บริษัททรี เพย์ (ประเทศไทย) จากัด - บริษัททรู มนั น่ี จากัด - บรษิ ทั ทโี อที จากดั (มหาชน) - บริษทั ธนทัต โซลูชั่น จากัด - บริษัทไปรษณียไ์ ทย จากดั - บริษัทเพย์สบาย จากัด

180 การเงนิ และระบบชาระเงินอเิ ลก็ ทรอนิกส์ - บรษิ ทั ฟอร์ท สมาร์ท เซอร์วสิ จากัด (มหาชน) - บรษิ ัทแรบบทิ -ไลน์ เพย์ จากดั - บริษัทห้างเซน็ ทรัล ดพี าทเมนทส์ โตร์ จากัด - บรษิ ัทเอก-ชยั ดีสทริบิวชัน่ ซิสเทม จากัด ดงั ภาพที่ 6-42 - บรษิ ัทออิ อน ธนสินทรพั ย์ (ไทยแลนด์) จากัด (มหาชน) ดงั ภาพที่ 6-43 - บรษิ ทั บิ๊กซี ซูเปอรเ์ ซ็นเตอร์ จากัด (มหาชน) ดงั ภาพที่ 6-44 - บริษทั โกลบอล เซอร์วิส เซน็ เตอร์ จากัด ดงั ภาพท่ี 6-45 - บรษิ ทั แอดวานซ์ เอม็ เปย์ จากัด - บรษิ ทั แอรเ์ พย์ (ประเทศไทย) จากดั ตัวอยา่ ง ผปู้ ระกอบธุรกิจบริการรับชาระเงนิ แทน ภาพที่ 6-38 บรษิ ัททูซีทูพี พลสั (ประเทศไทย) จากดั ทีม่ า: บรษิ ัททซู ีทพู ี พลัส (ประเทศไทย) จากดั , 2561 ภาพท่ี 6-39 บริษัทกสท โทรคมนาคม จากัด (มหาชน) ท่มี า: บริษัทกสท โทรคมนาคม จากัด (มหาชน), 2557 ภาพที่ 6-40 บริษัทเจ มาร์ท จากดั (มหาชน) ทม่ี า: บรษิ ัทเจ มาร์ท จากดั (มหาชน), 2557

บทท่ี 6 ธุรกจิ ให้บรกิ ารชาระเงินทางอิเล็กทรอนกิ ส์ 181 ภาพท่ี 6-41 บรษิ ทั บลูเพย์ จากดั ทม่ี า: บริษทั บลูเพย์ จากัด, 2561 ภาพท่ี 6-42 บรษิ ทั เอก-ชยั ดีสทรบิ ิวชั่น ซสิ เทม จากดั ที่มา: บรษิ ทั เอก-ชัย ดีสทรบิ วิ ชนั่ ซิสเทม จากัด, 2561 ภาพที่ 6-43 บรษิ ทั อิออน ธนสนิ ทรัพย์ (ไทยแลนด์) จากัด (มหาชน) ท่ีมา: บริษทั ออิ อน ธนสินทรัพย์ (ไทยแลนด)์ จากดั (มหาชน), 2557 ภาพที่ 6-44 บริษัทบ๊กิ ซี ซูเปอรเ์ ซ็นเตอร์ จากดั (มหาชน) ทม่ี า: บริษัทบิก๊ ซี ซูเปอร์เซ็นเตอร์ จากัด (มหาชน), 2561 ภาพท่ี 6-45 บริษทั โกลบอล เซอรว์ ิส เซน็ เตอร์ จากัด ที่มา: บริษัทโกลบอล เซอรว์ สิ เซน็ เตอร์ จากดั , 2561

182 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์ โดยมูลค่าการรับชาระเงินแทนในปี พ.ศ. 2555 – พ.ศ. 2560 (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2561ข) จากผู้ให้บริการท่ีเป็นสถาบันการเงินและผู้ให้บริการท่ีมิใช่สถาบันการเงินต่างมีแนวโน้ม เพ่ิมข้ึน โดยในปี พ.ศ. 2560 การรับชาระเงินแทนจากผู้ให้บริการที่เป็นสถาบันการเงินมีมูลค่า 6,658.40 พันล้านบาท ในขณะท่ีมูลค่าการรับชาระเงินแทนจากผู้ให้บริการที่มิใช่สถาบันการเงิน มีมูลคา่ 895.88 พันล้านบาท ดงั ภาพท่ี 6-46 ภาพท่ี 6-46 มลู คา่ การรบั ชาระเงนิ แทนประเทศไทย ปี พ.ศ. 2555 - พ.ศ. 2560 ท่ีมา: ผเู้ ขียน

บทที่ 6 ธุรกจิ ใหบ้ ริการชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 183 6.10 การชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ผ่านอุปกรณ์อย่างหน่ึงอย่างใดหรือผ่านทาง เครือข่าย การชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ หมายถึง การโอนสิทธิการถือครองเงิน หรือการโอนสิทธิ การถอนเงิน หรือหักเงินจากบัญชีเงินฝากของผู้ใช้บริการที่เปิดไว้กับผู้ให้บริการ ด้วยวิธี ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ท้ังหมดหรอื แต่บางส่วน คุณลักษณะสาคัญ ของการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ผ่านอุปกรณ์อย่างหน่ึงอย่างใด หรือผ่านทางเครือข่ายคือ - การเป็นผู้ให้บริการชาระเงินจากผู้โอนหรือลูกหน้ี ให้กับผู้รับโอนหรือเจ้าหนี้ โดยผ่าน ช่องทางต่าง ๆ (นอกเหนือจากเงินอิเล็กทรอนิกส์) เช่น สาขาธนาคาร ตู้เอทีเอ็ม (Issuer) เครื่องอีดีซี (Issuer และ Acquire) โทรศัพท์มือถือ (Mobile Banking) อินเทอร์เน็ต (Internet Banking) เป็นต้น - เป็นผู้ให้บริการส่ือหรือช่องทางโอนเงินหรือชาระเงิน เช่น บัตรอิเล็กทรอนิกส์ (Credit Card, Debit Card) - เป็นผูใ้ หบ้ รกิ ารเครือ่ งอีดีซแี ละรับซอ้ื Sale Slip จากรา้ นค้า (Acquirer) - เปน็ ผใู้ ห้บรกิ ารเพย์เม้นเกตเวย์ ผู้ประกอบธุรกิจบริการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ผ่านอุปกรณ์อย่างหน่ึงอย่างใด หรือผ่านทางเครือข่าย (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข) ประเภทผู้ให้บริการทางการเงินที่เป็น สถาบนั การเงิน ณ เดอื นมกราคม พ.ศ. 2561 มี 30 ธนาคาร ได้แก่ - ธนาคารกรุงเทพ จากดั (มหาชน) - ธนาคารกรงุ ไทย จากัด (มหาชน) - ธนาคารกรงุ ศรีอยธุ ยา จากัด (มหาชน) - ธนาคารกสกิ รไทย จากัด (มหาชน) - ธนาคารเกยี รตนิ าคนิ จากดั (มหาชน) - ธนาคารเจพมี อร์แกน เชส สาขากรงุ เทพฯ - ธนาคารซิต้แี บงก์ สาขากรุงเทพฯ - ธนาคารซไี อเอ็มบี ไทย จากัด (มหาชน) - ธนาคารซมู ิโตโม มิตซุย ทรสั ต์ (ไทย) จากัด (มหาชน) - ธนาคารซูมิโตโม มติ ซยุ แบงกงิ้ คอรป์ อเรชนั่ สาขากรงุ เทพฯ - ธนาคารดอยซ์แบงก์ สาขากรงุ เทพฯ

184 การเงนิ และระบบชาระเงินอิเล็กทรอนิกส์ - ธนาคารทหารไทย จากัด (มหาชน) - ธนาคารทสิ โก้ จากดั (มหาชน) - ธนาคารไทยเครดติ เพือ่ รายยอ่ ย จากดั (มหาชน) - ธนาคารไทยพาณิชย์ จากัด (มหาชน) - ธนาคารธนชาต จากัด (มหาชน) - ธนาคารบเี อ็นพี พารบี าส์ - ธนาคารมิซูโฮ จากัด สาขากรุงเทพฯ - ธนาคารเมกะ สากลพาณชิ ย์ จากัด (มหาชน) - ธนาคารยโู อบี จากดั (มหาชน) - ธนาคารแลนด์ แอนด์ เฮา้ ส์ จากดั (มหาชน) - ธนาคารสแตนดาร์ดชาร์เตอรด์ (ไทย) จากัด (มหาชน) - ธนาคารแห่งประเทศจีน (ไทย) จากดั (มหาชน) - ธนาคารแห่งอเมริกา เนช่นั แนล แอสโซซิเอช่นั สาขากรงุ เทพฯ - ธนาคารอาร์ เอช บี จากดั สาขากรุงเทพฯ - ธนาคารอนิ เดียนโอเวอรซ์ ีส์ สาขากรุงเทพฯ - ธนาคารเอเอน็ แซด (ไทย) จากัด (มหาชน) - ธนาคารโอเวอร์ซี-ไชนสี แบงก้ิงคอร์ปอร์เรชน่ั จากดั สาขากรุงเทพฯ - ธนาคารไอซีบีซี (ไทย) จากัด (มหาชน) - ธนาคารฮ่องกงและเซย่ี งไฮแ้ บงกิง้ คอร์ปอเรช่ัน จากดั ผปู้ ระกอบธรุ กิจบรกิ ารชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกสผ์ า่ นอุปกรณ์อยา่ งหน่ึงอย่างใด หรอื ผา่ น ทางเครือข่าย (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ข) ประเภทผู้ให้บริการทางการเงินที่เป็น บรษิ ทั เอกชน ณ เดอื นมกราคม พ.ศ. 2561 มี 56 บริษัท ไดแ้ ก่ - บรษิ ทั 123 เซอร์วสิ จากดั - บริษทั โกลบอล ไพรม์ คอรป์ อเรช่นั จากัด - บรษิ ัทเคาน์เตอร์เซอรว์ ิส จากัด - บริษัทแคปปิตอล โอเค จากัด - บริษทั จีเอชแอล อีเปยเ์ ม้นส์ จากัด - บริษัทเจเนอรัล คาร์ด เซอร์วิสเซส จากดั

บทท่ี 6 ธรุ กจิ ให้บรกิ ารชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 185 - บรษิ ัทไชโย โฮสตงิ้ จากัด - บรษิ ทั ดจิ ิตอล เจน จากดั - บริษัทดิจิตอลเทค แพลนเน็ต จากัด (มหาชน) - บริษทั ไดนามิค เปยเ์ ม้นท์ จากัด - บรษิ ัทตลาด ดอท คอม จากัด - บรษิ ัททรี เพย์ (ประเทศไทย) จากดั - บรษิ ทั ทรู มันนี่ จากัด - บรษิ ัททีทพู ี จากดั - บริษัททีโอที จากัด (มหาชน) - บริษทั ทซู ที ูพี (ประเทศไทย) จากัด - บริษทั ทูซที พู ี พลสั (ประเทศไทย) จากดั - บริษทั เทสโก้ คารด์ เซอรว์ สิ เซส จากัด - บริษทั ไทยสมาร์ทคาร์ด จากัด - บรษิ ทั ธนทัต โซลูช่นั จากัด - บรษิ ัทเนก็ ซ์โพสท์ จากดั - บรษิ ัทบลเู พย์ จากดั - บรษิ ัทบตั รกรงุ ไทย จากัด (มหาชน) - บรษิ ัทบตั รกรงุ ศรอี ยุธยา จากดั - บรษิ ทั บางกอก สมารท์ การด์ ซสิ เทม จากัด - บริษัทไปรษณียไ์ ทย จากัด - บริษทั พระยาเปย์ จากัด - บริษทั พซี ีโฮม (ประเทศไทย) จากัด - บริษทั เพย์ โซลชู นั่ จากัด - บรษิ ัทเพย์ เอนเทอไพร์ซ จากัด - บรษิ ัทเพยเ์ พด จากดั - บริษัทเพยส์ บาย จากัด - บริษทั ฟอรท์ สมารท์ เซอร์วิส จากดั (มหาชน) - บริษทั มีเดยี เซ็นเตอร์ จากัด - บริษทั โมเดอร์นฟอร์ม อนิ ทิเกรช่ัน เซอรว์ สิ เซส จากัด

186 การเงินและระบบชาระเงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์ - บรษิ ัทแรบบทิ -ไลน์ เพย์ จากัด - บริษทั วาร์ป พอร์ทัล จากดั - บริษัทเวนดง้ิ คอร์ปอเรช่นั จากัด - บรษิ ัทศนู ย์ประมวลผล จากัด - บรษิ ัทสรรพสนิ คา้ เซน็ ทรัล จากัด - บรษิ ทั สวสั ดีชอ้ ป จากัด - บรษิ ทั อเมริกัน เอ็กซเ์ พรส (ไทย) จากัด - บริษัทอยุธยา แคปปติ อล เซอร์วสิ เซส จากัด - บริษัทออล-เวย์ส จากดั - บริษัทอินเทอรเ์ นต็ ประเทศไทย จากัด (มหาชน) - บริษทั อิออน ธนสนิ ทรัพย์ (ไทยแลนด)์ จากดั (มหาชน) - บรษิ ัทอี-โพส เซอร์วสิ จากดั - บริษัทเอก-ชยั ดสี ทรบิ ิวชั่น ซสิ เทม จากัด - บรษิ ัทเอเซีย เพย์ (ประเทศไทย) จากดั - บรษิ ทั เอ็มโอแอล เพย์เมนท์ จากดั - บริษัทแอดวานซ์ เอม็ เปย์ จากัด - บริษัทแอรเ์ พย์ (ประเทศไทย) จากัด - บริษทั แอลเอ็นดบั เบ้ลิ ยู จากัด - บรษิ ทั โอมิเซะ จากัด - บรษิ ัทโอเรยี ลทัล ซติ ี้ กร๊ปุ (ประเทศไทย) จากัด - บริษทั ไอพี เพย์เมนท์ โซลชู ัน่ จากัด - บรษิ ทั ไอเพย์88 (ประเทศไทย) จากัด

บทที่ 6 ธรุ กจิ ใหบ้ รกิ ารชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนิกส์ 187 6.11 สรปุ ตามพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการควบคุมดูแลธุรกิจบริการการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2551 แบ่งธุรกิจการให้บริการการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ เป็น 8 ธุรกิจ ใน 3 ประเภท ได้แก่ (1) ประเภทบัญชี ก คือ ธุรกิจท่ีต้องแจ้งให้ธนาคารแห่งประเทศไทยทราบก่อนให้บริการ ประกอบด้วย การให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ บญั ชี ก (2) ประเภทบญั ชี ข คือ ธุรกจิ ท่ตี อ้ งขอขึ้น ทะเบียนกับธนาคารแห่งประเทศไทยก่อนให้บริการ ประกอบด้วย 3 ธุรกิจ ได้แก่ การให้บริการ เครือข่ายบัตรเครดิต การให้บริการเครือข่ายอีดีซี การให้บริการสวิตชช์ ่ิงในการชาระเงิน และการ ให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ บัญชี ข (3) ประเภทบัญชี ค คือ ธุรกิจท่ีต้องได้รับอนุญาตจาก ธนาคารแห่งประเทศไทยก่อนให้บริการ ประกอบด้วย 6 ธุรกิจ ได้แก่ การให้บริการหักบัญชี การใหบ้ ริการชาระดลุ การชาระเงินทางอเิ ล็กทรอนิกสผ์ า่ นอปุ กรณ์อย่างหนึ่งอย่างใดหรือผา่ นทาง เครือข่าย การให้บริการสวิตช์ช่ิงชาระเงินหลายระบบ การให้บริการรับชาระเงินแทน และการ ให้บรกิ ารเงนิ อเิ ล็กทรอนกิ ส์ บัญชี ค ต่อมามีการตราพระราชบัญญัติระบบการชาระเงิน พ.ศ. 2560 ซ่ึงมีผลใช้บังคับตั้งแต่ วันท่ี 16 เมษายน 2561 ซ่ึงมีความแตกต่างจากพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยการควบคุมดูแลธุรกิจ บริการการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2551 คือมีการกาหนดระบบและบริการชาระเงิน ออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่ (1) ระบบการชาระเงินที่มีความสาคัญ (2) ระบบการชาระเงินภายใต้ การกากับ (3) บริการการชาระเงินภายใตก้ ารกากับ มกี ารกาหนดคุณสมบตั ขิ องกรรมการหรือผู้ซึ่ง มีอานาจจัดการธุรกิจ ที่ต้องไม่มีคุณลักษณะต้องห้ามตาม พรบ.ระบบการชาระเงิน พ.ศ. 2560 และต้องได้รับอนุญาตการประกอบธุรกิจจากรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการคลัง หรือข้ึนทะเบียน กับธนาคารแหง่ ประเทศไทย แล้วแต่กรณี นอกจากนี้มีการเปล่ียนแปลงข้อกาหนดจานวนทุนจดทะเบียนท่ีชาระแล้วในระบบและ บริการชาระเงนิ ได้แก่ (1) การให้บริการเงินอิเลก็ ทรอนิกส์ จากเดิม ไม่ต่ากว่า 200 ล้านบาท เป็น ไม่ต่ากว่า 100 ล้านบาท (2) การให้บริการรับชาระเงิน จากเดิม มีการกาหนดเฉพาะบริการรับ ชาระเงินแทน เป็น การให้บริการแก่ผู้รับบัตร ไม่ต่ากว่า 50 ล้านบาท การให้บริการสนับสนุน บริการแก่ผู้รับบัตร ไม่ต่ากว่า 10 ล้านบาท และการให้บริการรับชาระเงินแทน ไม่ต่ากว่า 10 ล้านบาท รวมถึงมกี ารคมุ้ ครองผ้ใู ชบ้ ริการ และบทกาหนดโทษทางปกครองและโทษอาญา

188 การเงินและระบบชาระเงินอเิ ล็กทรอนิกส์ คาถามทา้ ยบท 1. การดาเนินธุรกจิ การใหบ้ รกิ ารการชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์มีข้อกาหนดอะไรบ้าง 2. การใหบ้ รกิ ารการชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนกิ สบ์ ัญชี ก ประกอบด้วยธรุ กิจอะไรบา้ ง 3. การใหบ้ รกิ ารการชาระเงนิ ทางอิเล็กทรอนิกสบ์ ญั ชี ข ประกอบด้วยธรุ กจิ อะไรบา้ ง 4. การให้บรกิ ารการชาระเงินทางอิเลก็ ทรอนิกส์บัญชี ค ประกอบด้วยธุรกจิ อะไรบา้ ง 5. ผู้ให้บรกิ ารชาระเงินในปจั จบุ นั แบ่งออกเปน็ กี่กลมุ่ อะไรบ้าง 6. เงินอิเล็กทรอนกิ ส์คืออะไร 7. เงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ บญั ชี ก หมายถึงอะไร 8. เงินอิเลก็ ทรอนิกส์ บญั ชี ข หมายถงึ อะไร 9. เงินอิเลก็ ทรอนิกส์ บญั ชี ค หมายถงึ อะไร 10. จงอธิบายความแตกตา่ งของเงินอิเล็กทรอนิกส์ บัญชี ก บญั ชี ข และ บัญชี ค 11. จงอธิบายคุณลกั ษณะของธรุ กจิ ให้บรกิ ารเครือขา่ ยบตั รเครดติ 12. จงอธบิ ายเกี่ยวกับคุณลกั ษณะของบริการเครอื ขา่ ยอดี ีซี 13. จงอธบิ ายเกี่ยวกบั คณุ ลักษณะของบริการสวิตชช์ ิ่งในการชาระเงนิ 14. จงอธิบายเก่ยี วกับคณุ ลกั ษณะของบริการหกั บญั ชี 15. จงอธิบายเกี่ยวกบั คณุ ลกั ษณะของบรกิ ารชาระดุล 16. จงอธบิ ายเก่ียวกบั คุณลกั ษณะของบริการรับชาระเงินแทน 17. จงอธิบายเกี่ยวกับคุณลักษณะของการชาระเงินทางอิเลก็ ทรอนิกสผ์ ่านอุปกรณ์อย่างหนึ่ง อยา่ งใด หรือผา่ นทางเครอื ข่าย 18. ธุรกิจให้บริการรับชาระเงินแทนแตกต่างจากธุรกิจการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ผ่าน อุปกรณ์อย่างหน่ึงอย่างใด หรอื ผา่ นทางเครอื ขา่ ยอย่างไร จงอธบิ าย 19. หากทา่ นมีเงินอิเล็กทรอนิกส์ บญั ชี ก บญั ชี ข และบญั ชี ค ดังนัน้ ท่านสามารถโอนเงินไป มาระหว่างบัญชที ง้ั 3 ประเภทของทา่ นได้หรือไม่ เพราะอะไร 20. บรษิ ัทสานักหักบญั ชี มหี น้าที่อะไร

บทท่ี 6 ธุรกิจใหบ้ รกิ ารชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ 189 21. จงศึกษาผู้ประกอบธุรกิจบริการการชาระเงนิ ทางอิเล็กทรอนิกส์ประเภทบรษิ ัท ในบริบท ทก่ี าหนดใหต้ ่อไปนี้ มาอย่างนอ้ ย 3 บรษิ ทั ก) ชอ่ื บรษิ ัท ข) ประเภทธุรกิจ (ธุรกิจ 8 ประเภทได้แก่ : การบริการ e-Money / การบริการ เครือข่ายบัตรเครดิต / การบริการเครือข่ายอีดีซี / การบริการสวิตช์ช่ิงในการ ชาระเงิน / การบริการหักบัญชี / การบริการชาระดุล / การบริการรับชาระเงิน แทน / การบรกิ ารชาระเงนิ ทางอเิ ล็กทรอนิกส์ผ่านอปุ กรณ์อยา่ งหนึ่งอยา่ งใด) ค) ทนุ จดทะเบียน ง) ชอ่ื ผลติ ภัณฑ์ จ) ช่องทางให้บรกิ ารผลิตภัณฑ์ ฉ) จานวนผู้ใช้งาน (ถา้ มี) ช) ความคิดเหน็ ของผใู้ ช้งาน ซ) บทสรุปทไ่ี ดจ้ ากการศึกษา 22. จงศึกษาผู้ประกอบธุรกิจบริการการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ประเภทสถาบันการเงิน ในบริบททกี่ าหนดให้ต่อไปนี้ มาอยา่ งนอ้ ย 3 ธนาคาร ก) ชื่อบริษทั ข) ประเภทธุรกิจ (ธุรกิจ 8 ประเภทได้แก่ : การบริการ e-Money / การบริการ เครือข่ายบัตรเครดิต / การบริการเครือข่ายอีดีซี / การบริการสวิตช์ชิ่งในการ ชาระเงิน / การบริการหักบัญชี / การบริการชาระดุล / การบริการรับชาระเงิน แทน / การบริการชาระเงนิ ทางอเิ ลก็ ทรอนกิ สผ์ า่ นอปุ กรณ์อย่างหน่งึ อย่างใด) ค) ทุนจดทะเบียน ง) ชื่อผลิตภัณฑ์ จ) ช่องทางใหบ้ รกิ ารผลิตภณั ฑ์ ฉ) จานวนผูใ้ ช้งาน (ถา้ มี) ช) ความคิดเหน็ ของผใู้ ช้งาน ซ) บทสรปุ ท่ีได้จากการศึกษา

190 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ 23. กาหนดธรุ กจิ บริการการชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ดังต่อไปนี้ ก) การบรกิ าร e-Money ข) การบรกิ ารเครอื ข่ายบตั รเครดิต ค) การบริการเครือขา่ ยอดี ีซี ง) การบริการสวิตช์ชงิ่ ในการชาระเงิน จ) การบริการหักบัญชี ฉ) การบรกิ ารชาระดลุ ช) การบริการรบั ชาระเงนิ แทน ซ) การบรกิ ารชาระเงินทางอเิ ล็กทรอนกิ สผ์ ่านอุปกรณ์อย่างหนึ่งอย่างใด จงใช้ตัวเลือก ก-ซ (สามารถเลือกได้มากกว่า 1 คร้ัง) เพ่ือตอบคาถามท่ีมีความหมายตรง กับประเภทของกิจกรรมการชาระเงนิ ต่อไปนี้ _____ 23.1 นางสาวนภาชาระเงินค่าบัตรโดยสารเครื่องบนิ ทส่ี าขา ธ.กรงุ เทพฯ สาขาใกล้บ้าน _____ 23.2 นายกวีพงษ์ต้องการชาระเงินค่าไฟฟ้าผ่านแอพพลิเคช่ัน PEA Smart Plus ของ การไฟฟ้าส่วนภมู ภิ าคทตี่ นเองติดตงั้ ในโทรศพั ท์สมารโ์ ฟน _____ 23.3 คุณป้าแหววชาระเงินค่าบตั รเครดติ ในหา้ งบกิ๊ ซี สาขาตรัง _____ 23.4 คุณลุงจรัญชาระเงินค่าซ้ือขนมในร้าน 7-11 ผ่านแอพพลิเคชั่นทรูมันน่ีวอลเล็ต ในโทรศพั ทส์ มาร์โฟน _____ 23.5 คุณน้าชาญชัยเติมเงินในวอลเล็ตเมื่อวันอังคาร เป็นเงินจานวน 1,200 บาท ต่อมาวันพฤหัสบดี คุณน้าชาญชัยใช้เงินในวอลเล็ต เพื่อเติมเงินโทรศัพท์มือถือ ใหแ้ ก่คุณป้าแหวนจานวน 300 บาท _____ 23.6 เด็กชายนทนี ัท ใชบ้ ัตรแรบบทิ ซอ้ื ขนมในห้างสรรพสนิ ค้าเทสโกโ้ ลตัส _____ 23.7 นางสาวกรภัทรใช้บัตรเดบิตเพื่อชาระเงนิ ซือ้ รองเทา้ ในห้างสรรพสนิ ค้า _____ 23.8 นายนวัตชัยโอนเงินจากกระเป๋าเงินวอลเล็ตเอ็มเพย์ไปยังบัญชีพร้อมเพย์ผ่าน เบอรโ์ ทรศพั ทม์ อื ถือผรู้ บั เงนิ ในเอ็มเพย์ แอพพลิเคชน่ั _____ 23.9 นางสาวเกศราใช้แอพพลิเคช่ัน Bualuang mBanking ของธนาคารกรุงเทพฯ เพือ่ โอนเงินไปยังบญั ชีพรอ้ มเพย์นายเรอื งเดช ซ่งึ เปดิ ไว้กับธนาคารกสิกรไทย _____ 23.10 นางสาวงามลักษณจ์ ่ายเช็คค่าซ่อมบ้านให้แก่นายโชคชยั วันที่ 5 มกราคม 2561 นายโชคชัยนาเชค็ ไปขึ้นเงินทนั ที แตไ่ ด้รบั เงินจรงิ ในวนั ที่ 16 มกราคม 2561

บทท่ี 7 การชาระเงนิ เพย์เม้นทเ์ กตเวย์ หลงั จากที่ไดศ้ ึกษาในบทน้ีแล้ว นกั ศกึ ษาสามารถ: 1. ระบคุ วามหมายของเพย์เมน้ ทเ์ กตเวย์ได้ 2. อธบิ ายกระบวนการทางานของเพย์เม้นท์เกตเวยไ์ ด้ 3. อธิบายเกย่ี วกับประโยชน์ของเพยเ์ ม้นท์เกตเวยไ์ ด้ 4. เปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างเพย์เม้นท์เกตเวย์ท่ีดาเนินการโดย สถาบนั การเงนิ และเพยเ์ มน้ ทเ์ กตเวยด์ าเนินการโดยบรษิ ทั เอกชนได้

192 การเงินและระบบชาระเงินอิเลก็ ทรอนิกส์ ในธุรกิจพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ ที่ผู้บริโภคสามารถซื้อสินค้าหรือบริการได้ท้ังจากเว็บไซต์ และช่องทางส่ือสารสังคมต่าง ๆ ได้ตลอด 24 ชั่วโมง ในที่น้ีการชาระเงินเป็นกระบวนการหนึ่งท่ี ช่วยส่งเสริมความสาเร็จของธุรกิจพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์ นอกเหนือจากการชาระเงิน แบบออฟไลน์ เช่น โอนเงินผ่านบัญชีธนาคาร หรือชาระเงินที่เคาน์เตอร์บริการ เป็นต้น ปัจจุบัน ยังมีการพัฒนาระบบชาระเงินเพย์เม้นท์เกตเวย์ (Payment Gateway) ท่ีช่วยให้ผู้ซ้ือสามารถ ชาระเงินท่ีเว็บไซต์ของร้านค้าออนไลน์ได้ทันที ส่วนร้านค้าก็ทราบข้อมูลการชาระเงินของลูกค้า ในทันทที นั ใด 7.1 ความหมายของเพยเ์ มน้ ท์เกตเวย์ เพย์เม้นท์เกตเวย์จัดเป็นการบริการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ประเภทที่ 8 คือ ก า ร ช า ร ะ เ งิ น ท า ง อิ เ ล็ ก ท ร อ นิ ก ส์ ผ่ า น อุ ป ก ร ณ์ อ ย่ า ง ห นึ่ ง อ ย่ า ง ใ ด ห รื อ ผ่ า น ท า ง เ ค รื อ ข่ า ย โดยหมายถึง ตัวกลางที่ทาหน้าท่ีให้บริการชาระเงินเสมือนเป็นแคชเชียร ของร้านคา หรือ หา้ งสรรพสินค้ากไ็ ด้ ซง่ึ ตัวกลางให้บรกิ ารชาระเงินนี้จะเปน็ ได้ทง้ั สถาบันการเงินหรอื บริษทั เอกชน ตัวอย่างเช่น ในตลาดกลางพาณิชยอิเล็กทรอนิกส (e-Marketplace) ที่เปรียบเสมือน ห้างสรรพสินค้าซ่ึงประกอบด้วยร้านค้าจานวนมาก โดยแต่ละรานคาจะมีเว็บไซตเปนเสมือน หนาร้าน เม่ือมีผูซ้ือสินค้าหรือบริการจากร้านค้าใด ๆ ในตลาดกลางพาณิชยอิเล็กทรอนิกสก็ตอง การจายเงินที่แคชเชียร์กลาง คือทาธุรกรรมชาระเงินผานหนาจอสาหรับชาระเงิน (Application Programming Interface: API) ของเพย์เม้นท์เกตเวย์ ซ่ึงจะมีวิธีการชาระเงินตาง ๆ ใหเลือก เชน การหักบัญชีจากธนาคารออนไลน หรือการตัดเงินจากบัญชีบัตรเครดิตหรือบัญชีบัตรเดบิต เปนตน หากเป็นร้านค้าขนาดใหญ่ที่มีเงินทุนเพียงพอก็สามารถจัดหาเพย์เม้นท์เกตเวย์ของตนเอง ได้เช่น ซ้ือระบบเพย์เม้นท์เกตเวย์ ของธนาคาร เป็นต้น (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2557) โดย เพย์เม้นท์เกตเวย์ในปัจจุบัน แบ่งออกเป็น 2 ประเภทคือ (1) เพย์เม้นท์เกตเวย์ท่ีดาเนินการ โดยสถาบนั การเงินและ (2) เพยเ์ ม้นทเ์ กตเวยท์ ด่ี าเนนิ การโดยบรษิ ัทเอกชน 7.2 หลักการทางานของเพยเ์ มน้ ท์เกตเวย์ จากแนวคิดของเพย์เม้นท์เกตเวย์ท่ีมุ่งเน้นอานวยความสะดวกให้ผู้ซ้ือสามารถชาระเงิน จากเว็บไซต์ของร้านค้า โดยเร่ิมต้นร้านค้าออนไลน์ทาการสมัครใช้บริการเพย์เม้นท์เกตเวย์พร้อม ส่งเอกสารหลักฐานไปยังผู้ให้บริการเพย์เมนท์เกตเวย์ที่เป็นสถาบันการเงินหรือบริษัทเอกชน

บทที่ 7 การชาระเงนิ เพย์เมน้ ท์เกตเวย์ 193 เช่น สาเนาทะเบียนบ้าน หลักฐานการจดทะเบียนประกอบธุรกิจ ใบอนุญาตเปิดธุรกิจ หลักฐาน การจดทะเบียนเว็บไซต์ หรือเอกสารอ่ืน ๆ ตามข้อกาหนด จากนั้นรอการอนุมัติจากผู้ให้บริการ แล้วจงึ เช่ือมตอ่ ระบบชาระเงนิ ของสถาบนั การเงินหรอื บริษทั เอกชนเข้ากบั ระบบรา้ นคา้ ออนไลน์ ตัวอย่าง นางสาวเอมอรสมัครใช้บริการเพย์เมนท์เกตเวย์ และส่งเอกสารไปยังธนาคาร จากนน้ั ธนาคารทาการเชื่อมต่อระบบเพยเ์ มนท์เกตเวย์ เข้ากับร้านของนางสาวเอมอร ดงั ภาพที่ 7-1 ภาพที่ 7-1 การสมัครใชบ้ รกิ ารเพย์เม้นท์เกตเวย์ ทมี่ า: ผเู้ ขียน เมอื่ มกี ารเปิดร้านออนไลน์ ต่อมาเม่อื ผ้ซู ้ือยนื ยันการซื้อสินค้าแล้ว รา้ นคา้ ออนไลน์จะสรุป ข้อมลู การซื้อ เชน่ บญั ชรี ้านค้า หมายเลขใบสง่ั ซอื้ หมายเลขอา้ งอิง จานวนเงินสุทธฯิ และส่งขอ้ มูล ดังกล่าวไปยังเพย์เม้นท์เกตเวย์ พร้อมท้ังให้ผู้ซ้ือได้เลือกการชาระเงิน เช่น การตัดเงินจากบัญชี บัตรเครดติ หรือบตั รเดบิต การหักเงนิ ในบัญชีเงนิ ฝาก กรณีตัดเงินจากบัญชีบัตรเครดิตหรือบัตรเดบิต ผู้ซ้ือจะต้องกรอกข้อมูลส่วนตัว เช่น ช่ือเจ้าของบัตร หมายเลขบัตร รหัส CVV วันหมดอายุ ธนาคารที่ออกบัตร ประเทศ ท่ีออกบัตร เป็นต้น หรือหากชาระเงินผ่านการหักเงินในบัญชีเงินฝาก ผู้ซื้อจะต้องกรอกบัญชีผู้ใช้ และรหัสผา่ น แล้วทาการยนื ยนั การชาระเงิน จากน้นั ขอ้ มูลบัญชธี นาคาร บตั รเดบิตหรอื เครดิตจะ ถูกส่งไปประมวลผลผ่านธนาคารของร้านค้าไปยังธนาคารของผู้ซ้ือ หากไม่มีข้อผิดพลาดใดๆ ธนาคารของผู้ซื้อก็ช าร ะเงิน ให้ แก่ธน าคาร ของร้ าน ค้าเ พ่ื อโ อนเ งิน เ ข้ าบัญชี ของร้ าน ค้าต่ อ ไป และสุดทา้ ยรา้ นคา้ ออนไลนส์ รุปผลการชาระเงินใหแ้ ก่ผ้ซู ื้อสินค้า

194 การเงินและระบบชาระเงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์ ตัวอย่างเช่น นางสาวใจดีได้เลือกซื้อจักรยานราคา 2,500 บาท จากร้านค้าออนไลน์ ของนางสาวเอมอร ต่อมานางสาวใจดีเลือกวิธีการชาระเงินจากเว็บไซต์ของร้านค้าออนไลน์ โดยชาระเงินผ่านบัตรเครดิตและได้กรอกข้อมูลส่วนตัวของตนเอง ได้แก่ หมายเลขบัตรเครดิต ช่ือผู้ถือบัตร วันหมดอายุ ฯ ลงในเว็บไซต์ของร้านค้าออนไลน์ จากนั้นข้อมูลของนางสาวใจดี จะถูกส่งไปตรวจสอบและเรียกเก็บเงินจากธนาคารกรุงเทพที่ซ่ึงนางสาวใจดีได้สมัครบัตรเครดิต เพอ่ื จา่ ยเงนิ ใหแ้ กร่ ้านค้าออนไลน์ ต่อมาเมื่อการเรียกเก็บเงินสาเรจ็ ร้านค้าออนไลน์จะสรปุ ผลการ ชาระเงนิ แจง้ ให้นางสาวใจดีทราบ และเมือ่ ครบกาหนดการชาระเงนิ ทางธนาคารจะสง่ ใบเรยี กเก็บ เงนิ จากนางสาวใจดี ดงั ภาพที่ 7-2 ภาพท่ี 7-2 การซ้ือสนิ ค้าและชาระเงินผ่านเพย์เม้นท์เกตเวย์ดว้ ยบัตรเครดติ ท่มี า: ผเู้ ขียน หากนางสาวใจดีเลือกการชาระเงินผ่านธนาคารทางอินเทอร์เน็ต ร้านค้าออนไลน์จะส่ง ข้อมูลจานวนเงินท่ีต้องชาระและข้อมูลบัญชีของร้านไปยังระบบชาระเงินของธนาคารทาง อินเทอร์เน็ตท่ีนางสาวใจดีใช้บริการ เพ่ือให้นางสาวใจดีเข้าสู่ระบบด้วยช่ือผู้ใช้และรหัสผ่าน จากนัน้ นางสาวใจดีจึงสามารถทาการยืนยนั การชาระเงนิ ดงั ภาพที่ 7-3

บทท่ี 7 การชาระเงินเพย์เม้นท์เกตเวย์ 195 ภาพท่ี 7-3 การซ้ือสนิ คา้ และชาระเงินผ่านเพย์เม้นท์เกตเวยด์ ้วยบัญชีธนาคาร ทม่ี า: ผูเ้ ขียน 7.3 เพยเ์ มน้ ท์เกตเวยท์ ่ดี าเนนิ การโดยสถาบันการเงิน เพย์เม้นท์เกตเวย์ท่ีดาเนินการโดยสถาบันการเงิน (Bank Account-based Systems) หมายถึง เพย์เม้นท์เกตเวย์ของธนาคารต่างๆ ท่ีออกแบบมาเพ่ือให้บริการแก่ลูกค้าประเภทธุรกิจ เป็นหลัก โดยระบบน้ีจะมีการเช่ือมต่อระบบชาระเงินของธนาคารเข้ากับระบบของร้านค้า เมื่อมี การสั่งซ้ือสินค้าและบริการจากเว็บไซต์ของร้านค้า ผู้ซ้ือสามารถทารายการชาระเงินออนไลน์ จากเวบ็ ไซตข์ องร้านค้าได้ทนั ที ปัจจบุ ันมีรูปแบบการชาระเงินทหี่ ลากหลาย เชน่ หกั บัญชีเงินฝาก (Direct Debit) หักบัญชีบัตรเครดิต (Credit Card) เป็นต้น และรองรับการชาระเงินได้ หลายสกลุ เงินทว่ั โลก (Multi Currency) เพย์เม้นท์เกตเวย์ที่ดาเนินการโดยสถาบันการเงิน เหมาะสาหรับบริษัท ห้างหุ้นส่วน ที่จดทะเบียน นิติบุคคล โดยอาจจะมีการกาหนดทุนจดทะเบียน 1-2 ล้านบาทข้ึนไป ร่วมกับ ระยะเวลาที่มีการประกอบธุรกิจมาแล้วตั้งแต่ 6 เดือน - 3 ปีขึ้นไป และมีเว็บไซต์ของตนเอง ที่พร้อมเช่ือมต่อกับระบบชาระเงินของธนาคาร โดยแต่ละธนาคารอาจคิดค่าธรรมเนียมบริการ อย่างใดอย่างหน่ึงหรือหลายอย่าง เช่น ค่าธรรมเนียมแรกเข้า ค่าธรรมเนียมรายปี ค่าธรรมเนียม ต่อรายการการทาธุรกรรม เป็นต้น ดังตารางที่ 7-1

196 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อิเล็กทรอนิกส์ ตารางที่ 7-1 ตัวอยา่ งเพย์เมน้ ท์เกตเวยข์ องธนาคารในประเทศไทย พ.ศ. 2559 ชื่อบริการ/ช่ือธนาคาร คา่ ธรรมเนียม (บาท) อื่นๆ แรกเขา้ รายปี รายการ K-Payment Gateway เงินฝากคา้ ประกัน ธนาคารกสิกรไทย - - 3%-5% ขัน้ ตา่ 200,000 บาท Krungsri Biz Payment 4,000 2,000 3-5% จดทะเบียนนติ ิบุคคล 1 ปขี ้ึนไป หรือ Gateway 20-100** ทุนจดทะเบียนขัน้ ตา่ 2 ลา้ นบาท ธนาคารกรงุ ศรีอยุธยา KTC Payment Gateway ธนาคารพจิ ารณาเงื่อนไข/อัตรา จดทะเบยี นนติ ิบุคคล 6 เดือนข้นึ ไป บริษทั บัตรกรุงไทย คา่ บรกิ ารตามขอ้ มลู ของแตล่ ะร้านค้า หากมกี รรมการชาวตา่ งชาติ ตอ้ ง 1 ปขี น้ึ ไป Merchant iPay ธนาคารกรุงเทพ 1,500 1,000 3-5% จดทะเบยี นนติ บิ ุคคล 1 ปขี น้ึ ไป SCB Payment Gateway และทนุ จดทะเบยี นขน้ั ตา่ 1 ล้านบาท ธนาคารไทยพาณิชย์ - 2,500 10* - หมายเหตุ * หมายถงึ ผู้ซื้อสินคา้ หรือผ้ชู าระเงินรับผิดชอบคา่ ธรรมเนียม ** หมายถงึ ร้านคา้ หรือผู้ซอ้ื เปน็ ผรู้ ับผิดชอบค่าธรรมเนียม ทีม่ า: บรษิ ทั บัตรกรุงไทย จากัด (มหาชน), 2559; ธนาคารกรงุ ศรีอยุธยา จากัด (มหาชน), 2558ค; ธนาคารกรุงเทพ จากัด (มหาชน), 2545ค; ธนาคารกสิกรไทย จากัด (มหาชน), 2557ข; ธนาคาร ไทยพาณิชย์ จากดั (มหาชน), 2556ค นอกจากนี้ ธุรกิจบางประเภทท่ีอาจไม่ได้รับการพิจารณาให้ใช้บริการเพย์เม้นท์เกตเวย์ ของธนาคาร ได้แก่ (1) ธุรกิจขายยา ธุรกิจขายบุหรี่ ยาเส้น สารเสพติด (2) ธุรกิจขายสินค้า อบายมุข สื่อลามก อนาจาร ธุรกิจการจัดหาคู่ (3) ธุรกิจ Time Sharing Business ธุรกิจ Cyber Mall (4) ธรุ กิจขายอาวธุ ธุรกิจการพนนั เป็นต้น

บทท่ี 7 การชาระเงนิ เพย์เมน้ ท์เกตเวย์ 197 ตวั อย่าง เครื่องหมายสถาบันการเงนิ ที่ให้บริการเพย์เมนท์เกตเวย์ ภาพท่ี 7-4 เครื่องหมาย Merchant iPay ธนาคารกรงุ เทพ ท่ีมา: ธนาคารกรงุ เทพ จากัด (มหาชน), 2545ค ภาพที่ 7-5 เคร่ืองหมาย K-Payment Gateway ธนาคารกสิกรไทย ที่มา: ธนาคารกสิกรไทย จากัด (มหาชน), 2557ข 7.3.1 การสมัครใช้บริการ ในการขอเปิดใช้บรกิ ารเพย์เม้นท์เกตเวย์สว่ นใหญ่มกี รอบระยะเวลาการดาเนินการ 1 เดือน โดยใช้ใบสมัครและเอกสารประกอบ เช่น (ธนาคารกรุงศรีอยุธยา จากัด (มหาชน), 2558ค; ธนาคารกสกิ รไทย จากัด (มหาชน), 2557ข) - หลักฐานการจดทะเบยี นประกอบธรุ กจิ o หนังสือจัดตั้งคณะบุคคล สมาคม มูลนิธิ โรงเรียน องค์กร และหนังสือ แต่งตัง้ คณะกรรมการ o หนงั สือรับรองการจดทะเบียนบริษัทหรอื ห้างหุ้นส่วนจากดั o สาเนาหนังสือบรคิ ณห์สนธิ ข้อบงั คบั บรษิ ทั และสาเนาบัญชรี ายชื่อผถู้ อื หุ้น o สาเนาใบทะเบียนภาษีมลู คา่ เพิ่ม ภ.พ. 20 หรอื บตั รประจาตัวผ้เู สียภาษี - สาเนาทะเบยี นบา้ น และสาเนาบตั รประจาตัวประชาชนของผมู้ ีอานาจลงนาม - เอกสารแสดงฐานะทางการเงนิ o งบกาไร-ขาดทุน งบดลุ ยอ้ นหลงั o รายการเดนิ บัญชียอ้ นหลัง (Statement) - หลกั ฐานสถานทตี่ ้ัง เช่น แผนท่ี รูปถา่ ยท่ีตั้งสถานประกอบการ - หลักฐานการจดทะเบียนเวบ็ ไซต์ ตวั อยา่ งโฮมเพจ

198 การเงินและระบบชาระเงินอเิ ล็กทรอนิกส์ - อ่ืนๆ o ใบรบั รองการติดต้ังโปรแกรม SSL Certificate (ถ้าม)ี o เอกสารประกอบอื่นๆ เพิ่มเติมสาหรับธุรกิจบางประเภท เช่น ใบอนญุ าตเปดิ โรงแรม ใบอนญุ าตประกอบธุรกจิ นาเทย่ี ว เปน็ ต้น 7.3.2 ขั้นตอนการชาระเงิน หลังจากเลือกสินค้าแล้ว ระบบร้านค้าออนไลน์จะสรุปข้อมูลการซื้อ ได้แก่ บัญชีผู้รับเงิน หมายเลขใบส่ังซ้ือหรือหมายเลขอ้างอิง จานวนเงินสุทธิ และส่งข้อมูลดังกล่าวไปยังระบบชาระ เงินเพย์เม้นท์เกตเวย์ หากชาระเงินด้วยบัตรเครดิต โดยผู้ซ้ือจะต้องกรอกข้อมูลบัตรเครดิตและ ข้อมูลส่วนตัว เช่น ชื่อเจ้าของบัตร ประเทศที่ออกบัตร เป็นต้น จากน้ันจึงยืนยันการชาระเงิน หรือชาระเงินผ่านการหักบัญชีเงินฝาก โดยการเข้าสู่ระบบธนาคารออนไลน์และทารายการยนื ยัน การชาระเงินหลังจากสิ้นสุดกระบวนการระบบจะสรุปผลการชาระเงิน (ธนาคารกสิกรไทย จากัด (มหาชน), 2557ข; ธนาคารไทยพาณิชย์ จากัด (มหาชน), 2556ค) ดงั ภาพที่ 7-6 และภาพท่ี 7-7 ภาพท่ี 7-6 การชาระเงนิ ของธนาคารกสิกรไทย โดยการหักบญั ชบี ตั รเครดติ /บัญชเี งินฝาก ทีม่ า: ธนาคารกสิกรไทย จากัด (มหาชน), 2557ข

บทท่ี 7 การชาระเงนิ เพย์เมน้ ท์เกตเวย์ 199 ภาพที่ 7-7 การชาระเงินของธนาคารไทยพาณชิ ย์ โดยการหักบัญชจี ากธนาคารออนไลน ที่มา: ธนาคารไทยพาณชิ ย์ จากดั (มหาชน), 2556ค 7.3.3 ประโยชน์ของเพย์เมน้ ทเ์ กตเวยท์ ด่ี าเนนิ การโดยสถาบนั การเงนิ - รูปแบบการใช้งานไม่ซับซ้อนและหนา้ จอชาระเงนิ รองรบั หลากหลายภาษา - เว็บไซต์มีความน่าเช่ือถือ มีค่าธรรมเนียมในการรับชาระเงินมูลค่าต่า โดยเฉพาะเว็บที่มีรายการรบั ชาระเงนิ จานวนมาก - ระบบรายงานการส่งั ซอ้ื สนิ ค้ามรี ูปแบบหลากหลาย - บางระบบมีการตรวจสอบและแจ้งเตือนการทุจริตจากพฤติกรรมของผู้ซื้อ หรือความเสี่ยงของบัตรเครดิตของผู้ซ้ือ หรือ กาหนดการรับหรือไม่รับรายการท่ีมาจากประเทศ ท่มี คี วามเสีย่ งได้ 7.3.4 ขอ้ จากัดของเพย์เม้นทเ์ กตเวย์ท่ีดาเนนิ การโดยสถาบนั การเงนิ - ร้านค้าอาจมีค่าใช้จ่ายในการติดต้ัง SSL Server หากต้องการตรวจสอบ ขอ้ มลู ทนั ทหี ลงั จากการชาระเงิน (Real Time) - ต้องใช้เอกสารจานวนมาก - ตอ้ งมีทุนจดทะเบยี นขนั้ ตา่ ตามท่ีทางธนาคารกาหนด - ธนาคารบางแหง่ อาจคดิ ค่าธรรมเนยี มราคาสงู

200 การเงินและระบบชาระเงินอเิ ล็กทรอนิกส์ 7.4 เพยเ์ ม้นท์เกตเวย์ทีด่ าเนนิ การโดยบริษัทเอกชน เพย์เม้นท์เกตเวย์ที่ดาเนินการโดยบริษัทเอกชน (Proprietary Account Systems) หรือ เรยี กวา่ บริการรับชาระเงนิ ผ่านทางผู้ให้บริการทางด้านการเงิน หมายถึง การทบี่ รษิ ัทใด ๆ ทาการ สมัครใช้บริการเพย์เม้นท์เกตเวย์ของธนาคาร จากนั้นจึงนาบริการนั้นมาให้บริการอีกต่อหน่ึง ภายใต้ช่ือบริษัท โดยอาจเป็นการบริการชาระเงินโดยการหักบัญชีบัตรเครดิต เช่น ไชโยเพย์ (chaiyoPay) ไทยอีเพย์ (THAIEPAY) SiamPay เป็นต้น หรือมีบริการชาระเงินหลากหลาย รปู แบบให้เลอื ก อาทิ การหกั บญั ชีบัตรเครดิตหรือเดบติ การหักบัญชเี งินฝาก เปน็ ต้น ตัวอยา่ ง เคร่ืองหมายผ้ใู ห้บรกิ ารเพย์เมนท์เกตเวย์ ภาพที่ 7-8 เครื่องหมาย PayPal ท่มี า: PayPal Pte. Limited, 2016 ภาพท่ี 7-9 เคร่ืองหมาย LnWPay ท่ีมา: บริษัทแอลเอน็ ดับเบ้ลิ ยู จากดั , 2559 ภาพท่ี 7-10 เคร่ืองหมาย TARADpay ที่มา: บริษทั ตลาดดอทคอม จากดั , 2559 ภาพท่ี 7-11 เคร่ืองหมาย THAIEPAY ทมี่ า: Pay Solution Company Limited, 2014