ระบบชำระเงินอิเล็กทรอนิกส์

บทที่ 7 การชาระเงนิ เพย์เม้นท์เกตเวย์ 201 ตารางท่ี 7-2 ตวั อย่างเพยเ์ มน้ ท์เกตเวย์ตา่ งๆ ทดี่ าเนินการโดยบริษัทเอกชน ช่ือบรกิ าร คาอธบิ าย ChaiyoPay เป็นระบบรับชาระเงินท่ีให้บริการหักเงินบัญชีบัตรเครดิต ทั้ง Visa , MasterCard, JCB และ China UnionPay รองรับ 10 สกุลเงิน มีระบบแจ้งผล การตดั บัตรเครดติ ทางอีเมลใหแ้ กร่ า้ นคา้ และผซู้ ้ือ มรี ะบบ Live Chat เปน็ ตน้ LnwPay เป็นระบบรับชาระเงินท่ีให้บริการชาระเงินสาหรับร้านค้าออนไลน์ LnwShop ผา่ นบัตรเครดิตหรือบัตรเดบติ หรอื ผา่ นอนิ เทอร์เน็ตแบงค์กงิ้ รองรบั หลายสกุล เงิน มีหน้าจอ 5 ภาษา มีระบบป้ายรางวัล รวมทั้งระบบสะสมคะแนนการซ้ือ สินค้า mPAY Gateway เปน็ ระบบรับชาระเงินบญั ชธี นาคารออนไลน์ PayPal เป็นระบบรับชาระเงินของประเทศสหรัฐอเมริกา ให้บริการผ่านบัตรเครดิต บั ต ร เ ด บิ ต ข อ ง Visa, MasterCard, American Express ห รื อ Discover รวมทง้ั PayPal มบี ริการชาระเงนิ ผา่ นโทรศัพท์มอื ถือ และรองรับ 24 สกลุ เงิน PaysBuy เป็นระบบรับชาระเงินท่ีให้บริการผ่านบัตรเครดิต บัตรเดบิต บัญชีธนาคาร ออนไลน์ หน้าจอรองรับ 3 ภาษา และชาระเงินได้ 10 สกุลเงิน มีระบบแจ้งเตือน การชาระเงินผา่ น E-mail และสามารถตรวจสอบข้อมลู ผา่ นหนา้ เว็บไซต์ได้ Payza เป็นระบบรับชาระเงินของประเทศอังกฤษ สามารถรองรับ 21 สกุลเงิน ให้บริการชาระเงินผา่ นบัตรเครดิต บญั ชธี นาคารออนไลน์ SiamPay เป็นระบบชาระเงินผ่านบัตรเครดิต Visa, MasterCard, AMEX และ JCB รวมท้ังใหบ้ ริการผา่ นอินเตอรเ์ นต็ แบงคก์ ้ิง มีหนา้ จอรองรับ 6 ภาษา 8 สกลุ เงิน และมรี ะบบแจ้งการชาระเงินผานทางอีเมล์ TARADpay เป็นระบบให้บริการชาระเงินผ่านบัตรเครดิต Visa, MasterCard สามารถ รองรบั 2 สกุลเงนิ ที่มา: บริษัทตลาดดอทคอม จากัด, 2559; บริษัทแอดวานซ์อินโฟร์เซอร์วิส จากัด (มหาชน), 2559; บริษัทแอลเอ็นดับเบ้ิลยู จากัด, 2559; บริษัทเพย์สบาย จากัด, 2561; Asia Pay (Thailand), 2017; Chaiyo hosting, 2016; PayPal Pte. Limited, 2016.; MH Pillars, 2015; Pay Solution, 2014

202 การเงินและระบบชาระเงินอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ตารางที่ 7-3 ตัวอยา่ งขอ้ กาหนดการใชบ้ ริการระบบชาระเงนิ เพย์เม้นท์เกตเวย์ ของบริษัทเอกชน ชื่อบริการ ค่าธรรมเนยี ม คา่ ธรรมเนยี ม การหกั เงนิ ค่าธรรมเนียม คา่ ดาเนินการ ระยะเวลา การสมคั ร รายเดือน บญั ชีออนไลน์ การหกั เงินบญั ชี อน่ื ๆ ร้านคา้ ไดร้ ับเงนิ บัตรเครดิต chaiyoPay 500 บาท - ไมม่ บี รกิ าร 4% 1,000 บาท ทุกวนั ที่ 1,16 LnwPay - - 3.4% - 5% - 2 วัน mPAY - - 15 บาท/ - - 1 วัน Gateway รายการ Paypal - - 4.4% + 0.3 USD* - 5-7 วัน PAYSBUY - - 3.5% - 3.745% - 4% - ทุกวันที่ 1,16 3.57% Payza - - 2.9% + 0.3 USD* - 5-7 วนั SiamPay - - มีคา่ ธรรมเนียม**มีค่าธรรมเนยี ม** มีคา่ ธรรมเนียม 15 วัน การตดิ ตัง้ ** TARADpay - 300 บาท ไม่มีบรกิ าร 4% - ทุกวันท่ี 15 THAIEPAY - 295 บาท ไม่มีบริการ 4% - 4.75% - ทกุ วนั ที่ 10 หมายเหตุ “-” หมายถึง ไม่คิดคา่ บริการ “*”หมายถงึ มีการคิดค่าธรรมเนียมอัตราแลกเปลยี่ นสกลุ เงินเพ่ิมเติม “**” หมายถงึ ไมเ่ ผยแพรข่ อ้ มลู ผูส้ นใจสามารถติดตอ่ สอบถามขอ้ มูลดว้ ยตนเอง ที่มา: บริษัทตลาดดอทคอม จากัด, 2559; บริษัทแอดวานซ์อินโฟร์เซอร์วิส จากัด (มหาชน), 2559; บริษัทแอลเอ็นดับเบิ้ลยู จากัด, 2559; บริษัทเพย์สบาย จากัด, 2561; Asia Pay (Thailand), 2016; Chaiyo hosting, 2016; MH Pillars, 2015; PayPal Pte. Limited, 2016.; Pay Solution, 2014 เพย์เม้นท์เกตเวย์ของบริษัทเอกชนเหมาะสาหรับบุคคลธรรมดา บริษัทหรือองค์กรซ่ึงเป็น รา้ นค้าออนไลน์ขนาดเล็ก เงนิ ลงทุนไม่มากแต่มีความตอ้ งการใช้ระบบชาระเงิน

บทที่ 7 การชาระเงินเพย์เมน้ ท์เกตเวย์ 203 7.4.1 การสมัครใชบ้ รกิ าร ในการขอเปิดใช้บริการเพย์เม้นท์เกตเวย์กับผู้ให้บริการทางด้านการเงิน เริ่มต้นจากร้านค้า ทาการสมคั รสมาชิกจากนั้นสง่ เอกสารไปยังผูใ้ หบ้ รกิ าร โดยมีการใช้เอกสารดังตาราง ตารางที่ 7-4 ตัวอย่างเอกสารในการขอเปิดใช้บรกิ ารเพย์เม้นท์เกตเวย์ ประเภทผรู้ ับบริการ เอกสารท่ีใช้ ทกุ ประเภท - สาเนาทะเบยี นบ้าน นติ บิ ุคคล - สาเนาบตั รประชาชนของผ้มู อี านาจลงนาม ห้างหุน้ ส่วนจากดั - สาเนาเอกสารการจดทะเบียน คณะบคุ คล - เอกสาร ภ.พ. 20 (ถา้ มี) บคุ คลธรรมดา - สาเนาใบเสร็จค่าจด Domain Name หรือหลักฐาน มูลนธิ ิ ความเป็นเจ้าของเว็บไซต์ วัด - สาเนาหนา้ แรกของสมดุ บญั ชีธนาคารในประเทศไทย มหาวทิ ยาลัยหรอื หนว่ ยงานราชการ - สญั ญาเชา่ พ้ืนท่ี (กรณีเชา่ พ้ืนท)ี่ - สาเนาหนงั สอื รบั รองบรษิ ทั อายไุ มเ่ กนิ 90 วนั - สาเนาบญั ชีรายชอ่ื ผูถ้ ือหุ้น - หนังสือจัดตงั้ - สาเนาบัญชรี ายชือผู้ถอื หุ้น สาเนาหนงั สือจดั ต้ังคณะบุคคล สาเนาใบจดทะเบยี นพาณชิ ยอ์ ิเล็กทรอนกิ ส์ สาเนาใบจดั ต้งั มลู นธิ ทิ อี่ อกโดยราชการ สาเนาทะเบียนวดั สาเนาเอกสารทอ่ี อกโดยมหาวิทยาลัยหรือ กระทรวงทีส่ ังกัดของหน่วยราชการ ทม่ี า: บรษิ ัทเพย์สบาย จากัด, 2561 จากนนั้ จงึ เชื่อมต่อเขา้ กับระบบชาระเงินพร้อมกับรอการอนมุ ัตจิ ากผู้ใหบ้ ริการ กอ่ นใชง้ าน

204 การเงินและระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ 7.4.2 การชาระเงนิ หลังจากเลือกสินค้าแล้ว ต่อมาจึงเลือกช่องทางการชาระค่าสินค้าและดาเนินการ ตามรายการ เช่น เม่ือเลือกการชาระผ่านช่องทางเคาเตอร์เซอร์วิส ผู้ซ้ือสินค้าจะต้องพิมพ์ ใบแจ้งหนี้และนาใบแจ้งหน้ีไปจ่ายเงินที่จุดรับชาระสินค้าและบริการ หรือหากเลือกช่องทาง การชาระเงนิ ผ่านบตั รเครดิตก็จะต้องกรอกข้อมูลหมายเลขบัตรเครดติ และข้อมูลส่วนตัวอ่ืนๆ แล้ว ยนื ยันการทารายการเปน็ ตน้ 7.4.3 จดุ เด่นของเพย์เมน้ ทเ์ กตเวย์ท่ีดาเนนิ การโดยบริษทั เอกชน - สมคั รใชบ้ รกิ ารง่ายคลา้ ยกับการสมัครใชอ้ ีเมล์ - ไม่มคี ่าบริการรายเดือน - ไมต่ อ้ งมีเงินฝากคา้ ประกัน - ไม่ต้องมที ุนจดทะเบียน - มีระบบรักษาความปลอดภยั ข้อมลู - ระบบรองรบั การซื้อขายแบบทนั ที (Real Time) - มรี ะบบสรุปยอดขายออนไลน์ 24 ชม. - สามารถเรยี กดูประวตั ธิ ุรกรรมได้ เปน็ ตน้ 7.4.4 จดุ ดอ้ ยของเพยเ์ ม้นทเ์ กตเวยท์ ีด่ าเนินการโดยบริษทั เอกชน - อาจมคี ่าใชจ้ ่ายสาหรบั การสมัครใช้งาน - ค่าธรรมเนียมจากการชาระเงินผ่านบัตรเครดิตอาจสูงกว่าของ ธนาคารเล็กน้อย - รา้ นค้าต้องรอคอยระยะเวลาการไดร้ บั เงิน เชน่ ทุกวนั ท่ี 16 หรอื สน้ิ เดอื น เปน็ ตน้

บทท่ี 7 การชาระเงนิ เพย์เมน้ ท์เกตเวย์ 205 7.5 ตวั อยา่ งการชาระค่าตวั๋ โดยสารเครื่องบินผา่ นระบบเพย์เม้นท์เกตเวย์ ในการซื้อต๋ัวโดยสารเครื่องบินของสารการบินไทยแอร์เอเชีย เม่ือลูกค้าเลือกวันที่และเวลา ในการเดินทางได้ (ในตวั อย่าง เปน็ การจองต๋ัวโดยสารเม่ือวันที่ 12 ธันวาคม พ.ศ. 2560) ระบบจะ สรปุ คา่ ใช้จา่ ยและเสนอทางเลือกการชาระเงนิ ท้ังแบบออฟไลนแ์ ละแบบออนไลน์ ได้แก่ การชาระ เงินผ่านบัตรเครดิตหรือบัตรเดบิต การชาระเงินผ่านธนาคารออนไลน์ การชาระเงินผ่านเอทีเอ็ม หรือโมบายแบงคก์ งิ้ การชาระเงนิ ผา่ นเคาร์เตอรใ์ ห้บริการ เปน็ ตน้ โดยในตัวอยา่ งเป็นการจองและ ชาระเงนิ ของสายการบนิ แอรเ์ อเชียดังนี้ 1. ทาการเลอื กเสน้ ทางการบนิ วนั และเวลาในการเดินทาง ดังภาพท่ี 7-12 ภาพท่ี 7-12 การเลอื กเสน้ ทางการบินของสายการบนิ ไทยแอรเ์ อเชยี ที่มา: บริษทั ไทยแอร์เอเชีย จากัด, 2560

206 การเงินและระบบชาระเงินอเิ ล็กทรอนิกส์ 2. ระบบสรุปเส้นทางการเดินทางและค่าใชจ้ ่ายท่ีเกดิ ขน้ึ ดงั ภาพที่ 7-13 ภาพท่ี 7-13 การสรปุ เส้นทางการบนิ และคา่ ใช้จา่ ยของสายการบินไทยแอร์เอเชีย ท่มี า: บริษทั ไทยแอรเ์ อเชีย จากัด, 2560 3. ระบบเสนอทางเลือกการชาระเงิน โดยวิธีต่าง ๆ ให้ลูกค้าเลือก เช่น การชาระเงิน ผ่านเพย์เม้นท์เกตเวย์ ได้แก่ การชาระเงินผ่านบัตรเครดิตหรือบัตรเดบิต การชาระเงินผ่าน ธนาคารออนไลน์ การชาระเงินผ่านเอทีเอ็มหรือโมบายแบงค์กิ้ง นอกจากนี้ยังสามารถชาระเงิน ผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์อื่น ๆ เช่น การชาระเงินผ่านเคาร์เตอร์ให้บริการ การใช้บัตรกานัล (E-Gift Voucher) เปน็ ต้น ดงั ภาพท่ี 7-14 ภาพท่ี 7-15 และภาพที่ 7-16

บทท่ี 7 การชาระเงนิ เพย์เมน้ ท์เกตเวย์ 207 การเลอื กชาระเงนิ ด้วยบตั รเครดติ หรือบัตรเดบติ เปน็ ดังภาพท่ี 7-14 ภาพที่ 7-14 หนา้ จอชาระเงนิ ด้วยบัตรเครดิตหรอื บัตรเดบิตของสายการบินไทยแอรเ์ อเชีย ทม่ี า: บรษิ ทั ไทยแอรเ์ อเชยี จากัด, 2560 การเลือกชาระเงนิ ผา่ นอนิ เทอรเ์ นต็ แบงก์กิ้ง/บัตรเอทเี อ็ม/อุปกรณ์เคลื่อนท่ี ดงั ภาพท่ี 7-15 ภาพท่ี 7-15 หน้าจอชาระเงนิ ผ่านอินเทอรเ์ น็ตหรอื เอทีเอม็ หรืออุปกรณเ์ คล่ือนที่ ทมี่ า: บรษิ ัทไทยแอร์เอเชยี จากดั , 2560

208 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อเิ ล็กทรอนิกส์ การเลอื กชาระเงินผา่ นเคารเ์ ตอร์เซอร์วิส เปน็ ดงั ภาพท่ี 7-16 ภาพที่ 7-16 หนา้ จอชาระเงนิ ผ่านผา่ นเคาร์เตอร์เซอรว์ สิ ทม่ี า: บริษทั ไทยแอรเ์ อเชยี จากดั , 2560 4. เมอื่ เลือกการชาระเงินผา่ นอินเทอร์เน็ตแบงก์ก้ิงหรือการหักบัญชีอัตโนมัติ ระบบจอง ต๋ัวโดยสารเคร่ืองบินจะทาการเช่ือมต่อไปยังเว็บไซต์ของเพย์เม้นท์เกตเวย์ของบริษัทเอกชนที่ได้ สมัครใช้บรกิ าร ซึ่งในทน่ี ้คี ือบริษทั ทูซที พู ี พลัส (ประเทศไทย) จากัด ดังภาพท่ี 7-17 ภาพที่ 7-17 หนา้ จอเพยเ์ ม้นท์เกตเวย์ 2C2P ของบริษทั ทูซที ูพี พลัส (ประเทศไทย) จากัด ท่มี า: บริษัทไทยแอร์เอเชยี จากัด, 2560

บทที่ 7 การชาระเงนิ เพย์เมน้ ท์เกตเวย์ 209 5. จากนั้นระบบของบริษัททูซีทูพี พลัส (ประเทศไทย) จากัด มีการเช่ือมต่อไปยังระบบ เพยเ์ มน้ ทเ์ กตเวย์ของธนาคารไทยพาณชิ ย์ เพอื่ ให้ทาการเข้าสรู่ ะบบเพ่ือชาระเงิน ดังภาพท่ี 7-18 ภาพที่ 7-18 เพย์เมน้ ทเ์ กตเวยข์ องธนาคารไทยพาณิชย์ ที่มา: บรษิ ัทไทยแอร์เอเชีย จากัด, 2560 5. เมือ่ การชาระเงินเสร็จส้นิ ระบบเพยเ์ มน้ ทเ์ กตเวย์แจง้ ผลการชาระเงนิ ดงั ภาพที่ 7-19 ภาพท่ี 7-19 การสรปุ ผลการชาระเงินของธนาคารไทยพาณิชย์ ทีม่ า: บริษทั ไทยแอรเ์ อเชีย จากัด, 2560

210 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์ 6. ท้ายที่สุด ข้อมูลการชาระเงินก็ได้ถูกส่งไปยังเว็บไซต์ของสายการบิน และมีการสรุป ยนื ยนั การชาระเงิน ดังภาพท่ี 7-20 ภาพท่ี 7-20 การการยนื ยันการจองตว๋ั โดยสารเคร่อื งบิน ท่มี า: บรษิ ัทไทยแอรเ์ อเชยี จากดั , 2560 7.6 สรุป ปัจจุบันการชาระเงินค่าสินค้าและบริการในธุรกิจพาณิชย์อิเล็กทรอนิกส์มีรูปแบบและ วธิ ีการมากมาย เช่น การชาระผา่ นเคาน์เตอร์บริการ การโอนเงนิ ผา่ นบญั ชีธนาคาร/ผ่านตู้เอทีเอ็ม เป็นต้น อย่างไรก็ตามวิธีการดังกล่าวยังคงมีความซับซ้อนและเสียเวลา เนื่องจากผู้ซื้อต้องเดินทาง ไปชาระเงินท่ีธนาคาร เคาน์เตอร์บริการ หรือทารายการที่ตู้เอทีเอ็ม จากน้ันต้องส่งหลักฐานการ การชาระเงนิ ไปยังร้านค้าออนไลน์ ซง่ึ หากมกี ารซื้อสินค้าในชว่ งเวลากลางคืน ผู้ซอ้ื อาจไดร้ ับความ เสี่ยงจากการเดินทางเพื่อชาระเงิน หรือไม่สามารถชาระเงินเนื่องจากผู้ให้บริการชาระเงินปิดทา การ ส่วนร้านค้าออนไลน์ก็ต้องตรวจสอบรายการโอนเงินและเปรียบเทียบกับรายการสั่งซ้ือ ก่อน การจัดสง่ สนิ ค้า สง่ ผลให้กระบวนการสั่งซอื้ สนิ ค้าใชเ้ วลานานข้ึน (สิรพิ รรณ แซ่ต่ิม, 2560) ในขณะทีเ่ พย์เมน้ ท์เกตเวย์เป็นระบบชาระเงินท่สี ามารถใช้งานได้ 24 ชั่วโมง ตลอด 7 วัน โดยไม่มีข้อจากัดด้านสถานที่ ผู้ซื้อสามารถชาระเงินในเว็บไซต์ของร้านค้าได้ทันที หลังการสั่งซื้อ โดยไม่ต้องส่งหลักฐานการโอนเงินไปให้ผู้ขาย ส่วนผู้ขายก็สามารถทราบรายการสั่งซ้ือและยอด ชาระเงนิ ได้ทันที นอกจากน้ยี ังอานวยความสะดวกแก่ลูกคา้ ในหลากหลายภาษาและหลายสกุลเงิน รวมท้ังมีระบบสนับสนุนอื่น ๆ เช่น ระบบวิเคราะห์และรายงานการขาย การตรวจสอบและแจ้ง เตอื นการทุจริตของผู้ซ้ือ การตรวจสอบความเส่ยี งบัตรเครดิต รวมทง้ั สามารถกาหนดการปฏเิ สธผู้ ซ้ือได้ (สิรพิ รรณ แซ่ต่ิม, 2560)

บทท่ี 7 การชาระเงนิ เพย์เม้นท์เกตเวย์ 211 คาถามทา้ ยบท 1. จงอธิบายเก่ยี วกบั ความหมายของเพย์เมน้ เกตเวย์ 2. จงอธบิ ายกระบวนการทางานของเพยเ์ ม้นทเ์ กตเวย์ ในการซ้อื สนิ คา้ ออนไลน์ 3. จงระบปุ ระโยชน์ของเพยเ์ มน้ ทเ์ กตเวย์ 4. จงเปรียบเทียบความแตกต่างระหว่างเพย์เม้นท์เกตเวย์ท่ีดาเนินการโดยสถาบันการเงิน และเพยเ์ ม้นทเ์ กตเวย์ดาเนนิ การโดยบริษัทเอกชน 5. จงสรปุ คุณสมบัตขิ องธรุ กจิ ที่สามารถใช้บริการเพยเ์ ม้นทเ์ กตเวย์จากสถาบนั การเงิน 6. จงยกตวั อยา่ งประโยชนข์ องการใชบ้ ริการเพยเ์ มน้ ทเ์ กตเวย์ของสถาบันการเงนิ 7. จงยกตัวอยา่ งประโยชน์ของการใชบ้ รกิ ารเพย์เมน้ ทเ์ กตเวย์ของบริษัทเอกชน 8. จงระบขุ ้อจากดั ของการใช้บรกิ ารเพย์เมน้ ทเ์ กตเวย์ของบริษทั เอกชน 9. จงยกตัวอย่างชอ่ื ธุรกิจทไี่ ม่สามารถใช้บริการเพยเ์ มน้ ทเ์ กตเวย์มาอยา่ งน้อย 3 ธรุ กิจ 10. จงยกตัวอยา่ งชือ่ เพยเ์ ม้นทเ์ กตเวยข์ องบริษทั เอกชนมาอยา่ งน้อย 3 รายการ 11. จงยกตัวอย่างชอ่ื เพย์เม้นทเ์ กตเวยข์ องสถาบันการเงินมาอยา่ งน้อย 3 รายการ 12. จงศกึ ษาเพย์เมน้ ท์เกตเวย์ของบรษิ ัทเอกชน ในประเดน็ ตอ่ ไปนม้ี า 3 ธรุ กจิ a. ชือ่ บรษิ ัทเจ้าของธุรกจิ b. ช่อื เพยเ์ มนท์เกตเวย์ c. กติกา/ขอ้ กาหนดในการใช้งาน d. ข้นั ตอนการสมัครใช้งานเพย์เมนทเ์ กตเวย์ในฐานะรา้ นค้า e. ขนั้ ตอนการชาระเงนิ ดว้ ยเพย์เมนทเ์ กตเวย์ f. จดุ เดน่ g. จุดดอ้ ย h. ความนิยมท่ีไดร้ บั จากผู้ใชง้ าน i. ส่ิงทเี่ รยี นรู้จากการศึกษาเพย์เมนทเ์ กตเวย์ 13. หากท่านเป็นหนึ่งในผู้ท่ีต้องการสร้างธุรกิจประเภทการชาระเงินเพย์เมนท์เกตเวย์ ท่าน จะเลอื กสร้างเพยเ์ มนท์เกตเวยท์ ่มี ีความสามารถ/คุณลักษณะอะไรบ้าง จงอธิบาย 14. ศึกษาและเปรียบเทียบเพย์เมนท์เกตเวย์ท่ีเป็นท่ีนิยมในต่างประเทศและในประเทศไทย มาอย่างละ 1 ระบบ จากนั้นให้เปรียบเทียบความเหมือน/ความแตกต่างของเพย์เมนท์ เกตเวย์ทัง้ 2 ระบบดงั กล่าว

212 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ บันทกึ

บทที่ 8 การเรียกเก็บเงนิ และชาระเงนิ ผ่านระบบ อเิ ลก็ ทรอนิกสแ์ ละการชาระเงินแบบพที ูพี หลังจากทไ่ี ด้ศกึ ษาในบทน้ีแล้ว นักศกึ ษาสามารถ: 1. ระบคุ วามหมายของการเรยี กเก็บเงินและชาระเงินผา่ นระบบอเิ ล็กทรอนกิ ส์ได้ 2. อธบิ ายกระบวนการเรียกเก็บเงินแบบ Biller-Direct ได้ 3. อธิบายกระบวนการเรียกเก็บเงินแบบ Bill Consolidator ได้ 4. อธิบายเก่ียวกับประโยชน์ของการเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบ อเิ ล็กทรอนกิ ส์ได้ 5. ระบคุ วามหมายของการชาระเงนิ แบบพีทูพีได้ 6. อธิบายกระบวนการทางานของการชาระเงนิ แบบพีทูพีได้ 7. อธิบายเกี่ยวกับประโยชน์ของการชาระเงินแบบพีทูพีได้

214 การเงินและระบบชาระเงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์ ในการประกอบธุรกิจของบริษัทองค์กรต่างๆ โดยส่วนใหญ่มีลักษณะเป็นการสั่งซ้ือวัตถุดิบ เข้าสู่องค์กรเพื่อนาไปผลิตสินค้าและจัดจาหน่าย หรืออาจมีตัวแทนจาหน่ายสินค้า รวมท้ัง การสรา้ งความร่วมมือในห่วงโซอ่ ุปทาน เพ่ือใหก้ ารดาเนินงานมีความราบรืน่ ทง้ั ในแงข่ องการผลิต การขนส่งสินค้าวัตถุดิบและยังรวมถึงความมีสภาพคล่องทางการเงิน ดังน้ันการชาระเงิน ตามใบแจ้งหน้ีตามระยะเวลาทเ่ี หมาะสม จึงเป็นส่งิ สาคัญในการคา้ จนุ ความกา้ วหนา้ ของธุรกิจ นอกจากนี้การใช้บริการสาธารณูปโภคของบุคคลในชีวิตประจาวัน เช่น การใช้น้าประปา หรือไฟฟ้า การใช้บริการโทรศัพท์หรือการใช้บัตรเครดิตเพ่ือซ้ือสินค้า ในที่นี้ เมื่อถึงกาหนด ชาระเงิน ผู้ให้บริการจะคานวณค่าใช้จ่ายและเรียกเก็บเงิน โดยส่งใบแจ้งหน้ีเป็นกระดาษ ไปยังอาคารบ้านเรือนหรือองค์กรสานักงานต่าง ๆ ของผู้ใช้บริการ จากนั้นผู้ใช้บริการจะนา ใบแจ้งหน้ี ไปชาระเงินตามจุดรับชาระเงินท่ีได้กาหนดไว้ เช่น สาขาธนาคาร สานักงาน ของผู้ให้บริการ ได้แก่ การไฟฟ้าส่วนภูมิภาค การประปาส่วนภูมิภาค เป็นต้น แต่ปัจจุบันมีการ พัฒนาระบบบริการการเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อช่วยอานวย ความสะดวกใหผ้ ู้ใช้บริการหรือผูซ้ ้อื สนิ คา้ สามารถชาระหนีไ้ ด้สะดวก รวดเรว็ และทันเวลา 8.1 การเรยี กเกบ็ เงนิ และชาระเงนิ ผ่านระบบอิเลก็ ทรอนกิ ส์ บริการการเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ (Electronic Bill Presentment and Payment) หมายถึง การบริการที่ผู้ใช้บริการซง่ึ เป็นบคุ ลทั่วไปหรือนติ ิบุคคล สามารถตรวจสอบใบแจ้งหนี้ต่างๆ เช่น ค่าน้า ค่าไฟ ค่าโทรศัพท์ ค่าสินค้าผ่านช่องทาง อิเล็กทรอนิกส์ เช่น อีเมลล ข้อความสั้น หรือเรียกดูผ่านเว็บไซต์ของผู้ขายหรือผู้ให้บริการ (Biller-Direct) หรอื เว็บไซต์ของธนาคาร รวมท้ังสามารถชาระเงินตามใบแจง้ หน้โี ดยการส่ังตัดเงิน ในบัญชีธนาคารของผู้ใช้บริการ เข้าสู่บัญชีธนาคารของผู้ให้บริการต้ังระบบแจ้งเตือน ต้ังเวลา การชาระเงินตามใบแจ้งหน้ี หรือชาระเงินแบบหักบัญชีอัตโนมัติผ่านบริการ Online Direct Debit ไดท้ นั ที นอกจากนี้สามารถพิมพ์ใบเสรจ็ ผา่ นระบบออนไลน์ของ EBPP ได้ บริการการเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ เป็นที่นิยมในหลายประเทศ เช่น ประเทศออสเตรเลีย (BPay) ประเทศฟินแลนด์ (Finvoice) ประเทศสิงคโปร์ (vBox) ประเทศฮ่องกง (EBPP) เปน็ ตน้ ระบบชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ BPay ในประเทศออสเตรเลียเป็นระบบชาระเงิน อิเล็กทรอนิกส์ที่ได้รับนิยมมากท่ีสุดระบบหน่ึง เน่ืองจากสามารถใช้งานผ่านระบบธนาคาร

บทท่ี 8 การเรยี กเกบ็ เงินและชาระเงนิ ผา่ นระบบอเิ ล็กทรอนกิ สแ์ ละการชาระเงินแบบพีทูพี 215 ออนไลน์ นอกจากนี้ยงั สามารถตั้งค่าการชาระเงนิ แบบอัตโนมัติไดอ้ ีกด้วย ซง่ึ ดาเนินการโดยบริษัท BPAY Pty,. Ltd ซ่ึงให้บริการโดยเร่ิมต้นจาก (1) การเลือกบัญชีที่ต้องการตัดเงิน (2) ระบุบัญชี รับเงิน (3) การบันทึกข้อความเพ่ือเตือนความจา (4) จานวนเงินที่ต้องการโอน (5) การกาหนด วันที่ต้องการตัดเงิน เช่น การชาระวันน้ี หรือกาหนดเวลาชาระเงินล่วงหน้า เช่น การชาระค่าน้า คา่ ไฟฟา้ เป็นตน้ ระบบชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ Finvoice ของประเทศฟินแลนด์จัดต้ังขึ้น เพ่ือสนับสนุนให้ผู้ซ้ือและผู้ขายสินค้าท่ีมีธุรกิจท้ังขนาดใหญ่และขนาดเล็ก สามารถแลกเปลี่ยน ข้อมูลธุรกิจด้วยมาตรฐานแบบเดียวกัน จากนั้นมีการพัฒนาโปรแกรมต่าง ๆ เพ่ือสนับสนุน มาตรฐานดังกล่าว ซ่ึงปัจจุบันมีภาคธุรกิจขนาดกลางและขนาดเล็ก (SMEs) เข้าร่วมโครงการ จานวนมากกว่า 2 แสนราย สง่ ผลใหป้ ระเทศสามารถประหยดั ตน้ ทนุ การดาเนินงานของภาคธุรกิจ ไดม้ ากกวา่ 3 พนั ลา้ นยโู ร (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ช) สาหรับประเทศไทย บริการการเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ มีช่ือเรียกท่ีแตกต่างกันในแต่ละธนาคาร เช่น บริการรับเรียกเก็บเงินตามใบแจ้งหน้ี (e-Bill Presentment and Payment-eBPP) (ธนาคารยูโอบี จากัด (มหาชน), 2561) บริการ เรียกเก็บคา่ สินค้าและบริการ (ธนาคารกรงุ เทพ จากัด (มหาชน), 2545ง) บรกิ ารส่งใบแจ้งหน้ีและ ชาระเงินทางอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์ (ธนาคารกรงุ ศรอี ยุธยา จากดั (มหาชน), 2558ก) ในการเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ปัจจุบัน มี 2 ประเภท ได้แก่ การเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์จากเว็บไซต์ผู้ขาย (Biller-Direct) และ การเรียกเกบ็ เงินและชาระเงินผา่ นระบบอิเล็กทรอนิกส์แบบตัวกลาง (Bill Consolidator) 8.1.1 การเรยี กเกบ็ เงนิ และชาระเงนิ ผา่ นระบบอเิ ล็กทรอนิกส์จากเวบ็ ไซตผ์ ขู้ าย หมายถึง บริษัทผู้ขายหรือผู้ให้บริการ แจ้งข้อมูลใบเรียกเก็บเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ (e-invoice) ในเว็บไซต์ของตนเอง เมื่อถึงกาหนดเวลาชาระเงินจะมีการส่งอีเมล์เพื่อแจ้งรายการ ชาระหน้ีแก่ลูกค้า จากน้ันลูกค้าจะเข้าสู่เว็บไซต์ของบริษัทเพ่ือเรียกดูและตรวจสอบความถูกต้อง ของใบแจ้งหน้ี แล้วเลือกชาระเงินผ่านระบบชาระเงิน (Online Direct Debit) ของธนาคาร ที่เชื่อมต่อกับเว็บไซต์ของบริษัท ระบบจะมีการหักเงินจากบัญชีผู้ซื้อและโอนเงินเข้าบัญชี ของผขู้ ายทันที ตัวอย่าง เช่น เว็บไซต์ ก เว็บไซต์ ข และเว็บไซต์ ค ส่งอีเมลลแจ้งรายการชาระหน้ีแก่ นายกนก นายธนู และนางสาวสยาม ดงั ภาพท่ี 8-1

216 การเงนิ และระบบชาระเงินอิเล็กทรอนิกส์ ภาพที่ 8-1 บรษิ ทั สง่ อีเมล์เพ่ือแจ้งรายการชาระหนแ้ี กล่ กู ค้า ทม่ี า: ผู้เขียน ดงั นั้นต่อมานายกนกเข้าสูเ่ วบ็ ไซต์ ก เว็บไซต์ ข และเวบ็ ไซต์ ค เพ่ือชาระเงิน ดงั ภาพท่ี 8-2 ภาพท่ี 8-2 นายกนกเข้าสเู่ ว็บไซต์ของบริษัทเพ่ือตรวจสอบใบแจ้งหนแ้ี ละชาระเงนิ ท่ีมา: ผเู้ ขียน

บทท่ี 8 การเรยี กเกบ็ เงินและชาระเงินผา่ นระบบอเิ ลก็ ทรอนิกส์และการชาระเงินแบบพีทพู ี 217 นายธนู เข้าสู่เว็บไซต์ ก เวบ็ ไซต์ ข และเว็บไซต์ ค เพื่อชาระเงนิ ดงั ภาพท่ี 8-3 ภาพท่ี 8-3 บรษิ ัทสง่ อเี มลเ์ พ่ือแจง้ รายการชาระหน้แี ก่ลูกค้า ทม่ี า: ผเู้ ขยี น นางสาวสยาม เข้าส่เู วบ็ ไซต์ ก เว็บไซต์ ข และเว็บไซต์ ค เพ่ือชาระเงนิ ดงั ภาพท่ี 8-4 ภาพท่ี 8-4 บริษัทส่งอเี มล์เพื่อแจ้งรายการชาระหน้ีแก่ลกู ค้า ท่ีมา: ผ้เู ขียน

218 การเงินและระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ สรุปคือนายกนก นายธนู และนางสาวสยาม เข้าไปยัง 3 เวบ็ ไซต์ เพื่อชาระเงนิ ดังภาพที่ 8-5 ภาพท่ี 8-5 สรุปการเขา้ สเู่ วบ็ ไซตข์ องบรษิ ัทเพื่อตรวจสอบใบแจ้งหนี้และชาระเงนิ ของลูกคา้ ท่ีมา: ผูเ้ ขียน สาหรับภาพท่ี 8-1 ถึง ภาพที่ 8-5 อธิบายได้ว่าเมื่อนายกนก นายธนูและนางสาวสยาม ได้รับอเี มลลแจ้งการชาระหน้แี ล้ว ต่อมานายกนกก็เขา้ สู่เว็บไซต์ ก เวบ็ ไซต์ ข และเว็บไซต์ ค เพื่อ ชาระเงนิ รวมทง้ั นายธนูและนางสาวสยามด้วยเช่นกัน ขอ้ ดีของการเรียกเกบ็ เงนิ และชาระเงินผ่านระบบอิเลก็ ทรอนกิ ส์จากเวบ็ ไซตผ์ ู้ขาย 1. ชว่ ยลดเอกสารกระดาษใบแจ้งหนี้ และแรงงานในการส่งเอกสาร 2. สามารถเรยี กดูขอ้ มูลย้อนหลงั ได้ 3. เพิ่มโอกาสในการประชาสัมพันธส์ นิ คา้ หรอื บรกิ ารอนื่ ๆในหน้าเวบ็ ไซต์ 4. มีระบบรกั ษาความปลอดภยั ของข้อมลู เน่ืองจากเป็นระบบชาระเงินของธนาคาร ขอ้ เสียของการเรียกเก็บเงนิ และชาระเงนิ ผา่ นระบบอิเล็กทรอนกิ ส์จากเวบ็ ไซตผ์ ขู้ าย 1. บรษิ ัทตวั แทนจาหน่ายหรอื ลูกค้าตอ้ งเข้าเวบ็ ไซตห์ ลายเว็บเพ่ือดรู ายการใบแจ้งหน้ี 2. เกิดความสับสนในกระบวนการตรวจสอบใบแจ้งหนี้และชาระเงิน เนื่องจาก กระบวนการในแตล่ ะเว็บไซต์มขี น้ั ตอนการทางานแตกต่างกนั

บทท่ี 8 การเรียกเก็บเงินและชาระเงนิ ผา่ นระบบอเิ ล็กทรอนกิ ส์และการชาระเงนิ แบบพีทพู ี 219 8.1.2 การเรยี กเกบ็ เงนิ และชาระเงนิ ผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์แบบตวั กลาง การบริการการเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์แบบตัวกลางใบแจ้งหน้ี และเรียกเก็บเงิน (Bill Consolidator, Bank-Aggregator) หมายถึง การมีตัวกลางทาหน้าท่ีแสดง ใบแจ้งหน้ีและเรียกเก็บเงิน เช่น ธนาคาร (Bank Aggregator) ผู้ขายสินค้าหรือผู้จัดจาหน่าย (Seller, Supplier, Biller) สามารถสง่ ขอ้ มลู ใบแจ้งหนี้ และรับขอ้ มลู การรับชาระเงนิ ผ่านระบบของ ธนาคาร สาหรับบริษัทตัวแทนจาหน่าย หรือลูกค้าของบริษัท สามารถเข้าสู่ระบบโดยใช้ ช่ือผู้ใช้ และรหัสผ่าน เพ่ือตรวจสอบรายการสินค้า ค่าสินค้า และค่าบริการตามใบแจ้งหนี้ รวมท้ังสามารถ ทารายการชาระเงินแบบออนไลน์ที่มีหลากหลายรูปแบบ เช่น เงินโอน เงินสด เช็ค และบริการหัก เงินจากบัญชโี ดยอัตโนมตั ิ หรือชาระเงินแบบทันที หรือแบบกาหนดวันชาระเงินลว่ งหนา้ ผ่านระบบ ชาระเงินของธนาคาร (Online Direct Debit) และมีการนาเข้าบัญชีของบริษัทผู้ขายสินค้าหรือผู้ ให้บริการทันที นอกจากน้ีท้ังผู้จัดจาหน่าย ตัวแทนจาหน่าย และลูกค้าสามารถตรวจรายการชาระ เงินย้อนหลังได้ (ธนาคารยูโอบี จากัด (มหาชน), 2560; ธนาคารกรุงเทพ จากัด (มหาชน), 2545ง; ธนาคารกรงุ ศรอี ยธุ ยา จากัด (มหาชน), 2558ก; ธนาคารไทยพาณชิ ย์ จากัด (มหาชน), 2556ข) ตัวอย่างเช่น เว็บไซต์ ก เว็บไซต์ ข และ เว็บไซต์ ค ส่งข้อมูลใบแจ้งหนี้ไปยัง เว็บไซต์ คนกลาง (Consolidator) ในขณะเดยี วกันนายกนก นายธนู และนางสาวสยาม กเ็ ขา้ ไปตรวจสอบ ใบแจง้ หนข้ี องตนเองในเวบ็ ไซต์คนกลาง (Consolidator) ดว้ ยเชน่ กนั ดังภาพที่ 8-6 ภาพที่ 8-6 ลูกค้าเขา้ สู่เวบ็ ไซตข์ องบริษทั เพอ่ื ตรวจสอบใบแจ้งหนี้และชาระเงนิ ทมี่ า: ผเู้ ขียน

220 การเงินและระบบชาระเงินอเิ ล็กทรอนิกส์ ตวั อย่าง การเรยี กเกบ็ เงนิ และชาระเงินผา่ นระบบอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์แบบตัวกลาง บรกิ ารรับเรียกเกบ็ เงนิ ตามใบแจ้งหน้ี (e-Bill Presentment and Payment-eBPP) ของ ธนาคารยโู อบี เป็นระบบท่ีอานวยความสะดวกให้บริษัทสามารถส่งข้อมลู ใบแจ้งหน้ี รวมท้ังการรับ ข้อมูลการรับชาระเงินผ่านระบบของธนาคารหรือบริษัทเอกชนที่ให้บริการ และสนับสนุนการใช้ งานแก่ตัวแทนจาหน่ายและลูกค้า ในการตรวจสอบรายการใบเรียกเก็บเงิน ( Invoices) จากบริษัท และทารายการชาระเงินตามใบแจ้งหนี้ โดยการชาระเงินแบบทันทีหรือกาหนด วันชาระเงินล่วงหน้า และสามารถตรวจรายการชาระเงินย้อนหลังภายใต้ระบบรักษา ความปลอดภัยที่มีมาตรฐานสากล เช่น ระบบไฟร์วอลล์ และการเข้ารหัสข้อมูล SSL 128 Bits เปน็ ต้น (ธนาคารยูโอบี จากัด (มหาชน), 2561) บริการเรียกเก็บค่าสนิ คา้ และบรกิ ารของธนาคารกรุงเทพ เปน็ บรกิ ารสาหรบั นิติบุคคลท่ีมี บัญชีเงินฝากกระแสรายวันหรือสะสมทรัพย์เพื่อการรับชาระค่าสินค้า ค่าบริการ หรือหนี้สินอื่นๆ ครอบคลุมทั้งในประเทศและต่างประเทศท่ัวโลก รองรับวิธีการชาระเงินหลากหลายรูปแบบ เช่น เงินโอน เงินสด เช็ค และบริการหักเงินจากบัญชีโดยอัตโนมัติ นอกจากนี้ยังมีบริการบริการ แจ้งเตือน หรือแจ้งผลข้อมูลการรับชาระเงิน หรือการรับเงินโอนผ่านช่องทางต่าง ๆ เช่น โทรสาร อเี มล หรอื SMS เป็นตน้ (ธนาคารกรุงเทพ จากดั (มหาชน), 2545ง) บริการส่งใบแจ้งหน้ีและชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ของธนาคารกรุงศรีอยุธยา เปน็ ตวั กลางในการสง่ ใบแจ้งหนี้และเรียกเก็บเงินโดยผ่านช่องทางระบบอินเทอร์เน็ต ชว่ ยใหผ้ ูข้ าย สนิ ค้าหรือผจู้ ัดจาหน่าย (Seller, Supplier) และผู้ซื้อสนิ คา้ หรอื ตวั แทนจาหน่าย (Buyer, Dealer) สามารถตรวจสอบความถูกต้องในการซื้อขายสินค้าได้ (ธนาคารกรุงศรีอยุธยา จากัด (มหาชน), 2558ข) ตัวอย่างเชน่ บรษิ ัทสยามสงั่ ซ้ือสินค้าจากบริษัทไทยแลนด์ โดยบริษัทไทยแลนด์ใช้บริการ ส่งใบแจ้งหนี้และชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ของธนาคาร ดังนั้นเม่ือครบกาหนดการชาระเงิน บริษัทไทยแลนด์จึงบันทึกข้อมูลใบแจ้งหน้ีไปยังระบบใบแจ้งหน้ีของธนาคาร ต่อมาบริษัทสยาม เข้าสู่ระบบดังกล่าวเพ่ือชาระเงินตามใบแจ้งหน้ี เมื่อเวลาผ่านไปบริษัทสยามและบริษัทไทยแลนด์ สามารถตรวจสอบข้อมลู ประวัติการชาระเงนิ ได้ ดงั ภาพที่ 8-7

บทที่ 8 การเรียกเกบ็ เงนิ และชาระเงินผา่ นระบบอิเลก็ ทรอนิกสแ์ ละการชาระเงินแบบพีทพู ี 221 ภาพท่ี 8-7 บริการสง่ ใบแจ้งหน้แี ละชาระเงินทางอเิ ล็กทรอนิกส์ ทม่ี า: ผูเ้ ขยี น ขอ้ ดีของการเรยี กเกบ็ เงินและชาระเงนิ ผ่านระบบอิเลก็ ทรอนกิ ส์แบบตัวกลาง 1. ลดการเขา้ สู่เว็บไซต์จานวนมากของบริษัทตัวแทนจาหนา่ ย หรอื ลกู คา้ ในการชาระหน้ี 2. ลดเวลาและค่าใช้จ่ายในกระบวนการในการรบั หรือส่งใบแจง้ หน้ี 3. ลดความเส่ียงในข้ันตอนการรับชาระเงิน เช่น การสูญหายของเช็ค ความผิดพลาด ของพนกั งาน และสามารถตรวจรายการชาระเงินแบบออนไลน์ยอ้ นหลงั 8.2 การชาระเงินแบบพีทูพี การชาระเงนิ แบบพีทูพี (P2P Payment) ชว่ ยให้การโอนเงนิ จากบัญชีหนึ่งไปยังอีกบัญชีได้ โดยไม่ต้องใช้หมายเลขบัญชีธนาคาร แต่สามารถใช้หมายเลขโทรศัพท์มือถือหรือหมายเลขบัตร ประจาตัวประชาชนแทน ส่งผลใหเ้ กิดความสะดวกสบายตอ่ การชาระเงนิ มากย่งิ ข้นึ ระบบการชาระเงินแบบพีทูพี เป็นอีกหน่ึงรูปแบบการบริการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ ในประเภทท่ี 8 คือการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ผ่านอุปกรณ์อย่างหนึ่งอย่างใดหรือผ่านทาง เครือข่าย เช่นเดียวกับเพย์เมน้ เกตเวย์แตม่ ีความแตกตา่ งในลักษณะของการทารายการ

222 การเงนิ และระบบชาระเงินอิเลก็ ทรอนิกส์ ระบบการชาระเงินแบบพีทูพี หมายถึง การชาระเงินหรือโอนเงินระหว่างบุคคลต่อบุคคล โดยนาอเี มลล หมายเลขโทรศัพท์ หรือหมายเลขบัตรประชาชน หรอื ชื่อกระเป๋าเงนิ อิเล็กทรอนิกส์ เป็นเคร่ืองมอื ในการทารายการธรุ กรรม 8.2.1 การสมัครใช้บรกิ ารและการใช้งาน การชาระเงินหรือโอนเงินระหว่างบุคคลต่อบุคคล นิยมใช้สาหรับการซื้อสินค้าหรือบริการ รวมทง้ั การประมลู สินค้า ซึ่งระบบการชาระเงนิ ระหวา่ งบุคคลทเ่ี ปน็ ท่ีนิยมในปจั จบุ นั เชน่ Paypal, Paysbuy, 2C2P โดยทั้งรา้ นคา้ และผซู้ ือ้ สนิ ค้าจะต้องสมัครใช้บริการก่อนการใช้งาน เม่ือซง่ึ ได้รับ การอนุมัติแล้ว ผู้สมัครแต่ละรายจะมีบัญชีในระบบชาระเงินคล้ายกับบัญชีธนาคาร ตัวอย่างเช่น บั ญ ชี Paypal บั ญ ชี PAUSBUY เ ป็ น ต้ น ซ่ึ ง เ งิ น ใ น บั ญ ชี ร ะ บ บ ช า ร ะ เ งิ น จ ะ เ รี ย ก ว่ า เงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money) โดยผู้ซ้ือสามารถโอนเงินในบัญชีธนาคารหรือบัญชีบัครดิตเป็น เงินอิเล็กทรอนิกส์ เพื่อใช้ซื้อสินค้าในร้านค้าออนไลน์ที่ยอมรบั เงนิ ดังกล่าว รวมท้ังร้านค้าสามารถ โอนเงนิ อเิ ล็กทรอนิกส์กลับเขา้ สูบ่ ัญชีธนาคารท่ไี ด้ผกู ไว้ 8.2.2 ระบบชาระเงนิ Paypal การสมัครใช้บริการของผู้ซ้ือสินค้า จะใช้กรอกข้อมูลส่วนตัว เช่น หมายเลขบัตรเครดิต ข้อมูลบัญชีธนาคาร ข้อมูลส่วนตัว กาหนดชื่อผู้ใช้และรหัสผ่าน ส่วนร้านค้าต้องกรอกข้อมูลธุรกิจ เพิ่มเติม ดงั ภาพที่ 8-8 และภาพท่ี 8-9

บทท่ี 8 การเรียกเกบ็ เงินและชาระเงนิ ผ่านระบบอเิ ลก็ ทรอนกิ สแ์ ละการชาระเงนิ แบบพีทพู ี 223 ภาพที่ 8-8 ตัวอยา่ งการสมัคร Paypal สาหรบั ธรุ กิจท่ตี อ้ งการรบั ชาระเงิน ทมี่ า: PayPal Pte. Limited, 2016

224 การเงินและระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ ภาพท่ี 8-9 ตัวอย่างการสมัคร Paypal สาหรับผซู้ ื้อสนิ คา้ ออนไลน์ ท่มี า: PayPal Pte. Limited, 2016

บทท่ี 8 การเรยี กเกบ็ เงนิ และชาระเงนิ ผา่ นระบบอิเลก็ ทรอนกิ ส์และการชาระเงินแบบพีทูพี 225 การชาระเงนิ หลงั จากเลือกสนิ คา้ ผ้ซู อ้ื สนิ ค้าสามารถเข้าสรู่ ะบบชาระเงนิ ตามขั้นตอนดงั นี้ - ฝ่ายผชู้ าระเงินหรอื โอนเงนิ ผู้ชาระเงินทาการกรอกบัญชีผู้ใช้และรหัสผ่านเพ่ือเข้าสู่ระบบ จากนั้นระบุอีเมลลของ ผู้รับเงิน จานวนเงิน และประเภทของการชาระเงิน ต่อมาจึงยืนยันการชาระเงิน จากน้ันระบบส่ง อีเมลลไปยงั ผู้รบั เงิน - ฝา่ ยผู้รับเงนิ ผู้รับเงินสามารถตรวจสอบการโอนเงินได้จากอีเมลล ซ่ึงจะมีการแจ้งการโอนเงิน โดยสามารถดูรายละเอียดการโอนเงินด้วยการเข้าสู่ระบบชาระเงิน ซึ่งผู้รับเงินสามารถเลือก ทารายการต่าง ๆ ได้ เชน่ โอนเข้าบัญชขี องตนเอง เปล่ยี นเป็นเช็ค หรอื โอนเงนิ ให้ผู้อืน่ เปน็ ต้น ในการคิดค่าธรรมเนียม จะคิดจากการโอนเงินอิเล็กทรอนิกส์ไปยังบัญชีธนาคาร เช่น นายสนธ ยาโอนเงินจากบัญชี Paypal ไปยังบัญชีธ นาคารไทยพาณิชย์ของ ตนเอง แต่ไม่คิดค่าธรรมเนียมเมื่อโอนเงินระหว่างบุคคลในรูปของเงินอิเล็กทรอนิกส์ เช่น นางสาวอรุณ โอนเงนิ จากบญั ชี Paypal ของตนเองไปยังบัญชี Paypal ของนายตะวัน จุดเด่นของ Paypal คือ รูปแบบการโอนเงินระหว่างบุคคลกับบุคคล มีความสะดวกและ ง่าย มีค่าธรรมเนียมในการใช้บริการต่า ช่วยลดภาระของธนาคาร สามารถรองรับการทาธุรกรรม หลายสกุลเงิน จุดด้อยของ Paypal คือ ร้านค้าอาจเสียโอกาสในการขายกับลูกค้าที่ไม่บัญชี Paypal เน่ืองจากผู้ซ้ือต้องสมัครใช้ระบบชาระเงิน ส่วนร้านค้าต้องรอคอยระยะเวลาการได้รับเงิน ตามขอ้ กาหนด เชน่ ทกุ วันที่ 16 หรือสิ้นเดือน เป็นตน้ 8.2.2 พรอ้ มเพย์ (PromptPay) พร้อมเพย์เป็นระบบชาระเงินและโอนเงินภายใต้โครงการช่ือ Any ID ซึ่งเกิดจากแนวคิด National e-Payment ของรัฐบาล เม่ือปี พ.ศ. 2558 โดยเป็นโครงการลาดับท่ีหน่ึงในแผน ยุทธศาสตร์การพัฒนาโครงสร้างพ้ืนฐานระบบการชาระเงินแบบอิเล็กทรอนิกส์แห่งชาติ ของประเทศไทย เพ่ือให้ประเทศไทยมีระบบรองรับการชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนิกสท์ ่ีได้มาตรฐาน และสอดคล้องกับพฤติกรรมการใช้งานเทคโนโลยีของประชาชน โดยเฉพาะการใช้งาน โทรศัพท์มือถือและอินเตอร์เน็ตท่ีปัจจุบันสัดส่วนจานวนการใช้งานอย่างกว้างขวาง ซ่ึงมีค่าเฉล่ีย จานวน 3 หมายเลขโทรศัพท์ต่อจานวนประชากร 2 คน นอกจากน้ียังช่วยให้รัฐบาลสามารถนา เทคโนโลยีเข้ามาใช้เพ่ือประโยชนท์ างเศรษฐกิจโดยรวม

226 การเงินและระบบชาระเงนิ อเิ ล็กทรอนิกส์ ระบบชาระเงินและโอนเงินพรอ้ มเพย์สามารถใชง้ านผ่านธนาคารทางอนิ เทอรเ์ นต็ โทรศัพท์ สมาร์ทโฟนหรอื โอนเงนิ ผา่ นต้เู อทีเอ็ม โดยมีการเปิดให้ประชาชน องคก์ รธรุ กิจ และหน่วยงานต่าง ๆ ลงทะเบยี นใช้งานผ่านทางระบบของธนาคารพาณิชย์ ตั้งแตว่ ันท่ี 27 มกราคม พ.ศ. 2560 โดยมี บริการดงั น้ี (1) บริการการทาธุรกรรมการโอนเงิน รับเงิน และเรียกเก็บเงิน (Request to Pay) ระหว่างประชาชนท่วั ไป ไมม่ ีการจากดั จานวนครัง้ ในการโอนเพ่ือให้ประชาชนมีความสะดวกสบาย ในการทาธุรกรรมโอนเงินมากขึ้น แต่จ่ายค่าธรรมเนียมน้อยกว่าระบบการโอนเงินแบบเก่า โดยประชาชนสามารถเลือกสมัครหรือยกเลิกการใช้งานได้ด้วยตนเอง ในการโอนเงินจะใช้ เลขประจาตัวประชาชนหรือหมายเลขโทรศัพท์มือถือของผู้รับเงินแทน หมายเลขบัญชีธนาคาร ทาให้เกิดความสะดวกและง่ายต่อการจดจา อยา่ งไรก็ตามในขณะที่ผจู้ ่ายเงินลงทะเบียนพร้อมเพย์ แต่ผู้รับเงินไม่ได้ลงทะเบียนพร้อมเพย์ ดังนั้นเม่ือมีการโอนเงิน ผู้โอนเงินก็ยังคงจ่ายค่าธรรมเนียม ในอัตราระบบโอนเงนิ แบบเก่า ตัวอย่างเช่น นายสมชายโอนเงินผ่านพร้อมเพย์ไปให้นางสาวสุดา โดยนายสมชายสามารถ ระบุข้อมูลรับเงินด้วยเลขประจาตัวประชาชน หรือหมายเลขโทรศัพท์มือถือของนางสาวสุดา ดังภาพท่ี 8-10 ภาพท่ี 8-10 การทาธุรกรรมการโอนเงนิ ระหว่างบุคคลดว้ ยระบบพร้อมเพย์ ทม่ี า: ผเู้ ขยี น ท้ังนี้บริการเรียกเก็บเงินในระบบพร้อมเพย์ ช่วยอานวยความสะดวกให้ผู้รับเงินสามารถสง่ ข้อมูลแจ้งเตือนให้ผู้ชาระเงิน ดาเนินการชาระเงินตามจานวนเงินท่ีระบุ ภายในระยะเวลาที่ กาหนดเชน่ 1 วนั 3 วนั 5 วนั 7 วัน เปน็ ต้น ดงั ภาพที่ 8-11

บทที่ 8 การเรียกเก็บเงินและชาระเงนิ ผ่านระบบอเิ ล็กทรอนิกสแ์ ละการชาระเงินแบบพีทพู ี 227 ภาพท่ี 8-11 ตัวอย่างบรกิ ารเรยี กเก็บเงนิ ในระบบพร้อมเพย์ของธนาคารไทยพาณชิ ย์ ทีม่ า: ผู้เขยี น (2) บริการการโอนเงินสวัสดิการจากภาครัฐสู่ประชาชนโดยใช้เลขประจาตัวประชาชน ช่วยให้การรบั จ่ายเงินภาครัฐมีประสิทธิภาพ ผูม้ รี ายไดน้ ้อยโดยเฉพาะผู้ท่ีอาศัยอยู่ในพืน้ ที่ห่างไกล สามารถได้รับสวัสดิการและความช่วยเหลือถูกต้อง รวดเร็ว ตัวอย่างเช่น รัฐบาลไทยโอนเงิน สวัสดิการแหง่ รฐั ให้แก่นายอดทน ซึง่ เป็นผูม้ รี ายไดน้ ้อย ผ่านทางระบบพร้อมเพย์ ดงั ภาพที่ 8-12 ภาพที่ 8-12 การทาธรุ กรรมการโอนเงนิ สวัสดิการจากภาครัฐสปู่ ระชาชน ที่มา: ผ้เู ขยี น

228 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อเิ ล็กทรอนิกส์ (3) บริการการทาธุรกรรมโอนเงินระหว่างนิติบุคคล เป็นการโอนเงินโดยใช้เลขประจาตัวผู้ เสียภาษีอากรหรือเลขทะเบียนนิตบิ ุคคลของผู้รบั เงิน เช่น การชาระค่าวัตถุดิบให้แก่คู่ค้า การจ่าย เงินเดอื นแก่พนักงาน นอกจากนีย้ งั ชว่ ยลดการจดั เก็บใบเสรจ็ รับเงนิ ไดอ้ ีกด้วย ตัวอย่างเช่น บรษิ ัท กาแฟ ชาระเงนิ คา่ วตั ถุดบิ กาแฟผ่านระบบพรอ้ มเพยใ์ หแ้ กบ่ ริษัทค้าส่ง ดงั ภาพท่ี 8-13 ภาพท่ี 8-13 การทาธรุ กรรมการโอนเงินระหวา่ งนิตบิ ุคคล ทีม่ า: ผู้เขียน อตั ราค่าธรรมเนียมการโอนเงนิ ในระบบพรอ้ มเพย์ ตารางท่ี 8-1 การโอนเงินระหวา่ งบุคคล มลู ค่าการโอน/รายการ ค่าธรรมเนยี ม/รายการ ไม่เกนิ 5,000 บาท ฟรี 5,000-30,000บาท ไมเ่ กนิ 2 บาท 30,000-100,000 ไม่เกนิ 5 บาท 100,000 – วงเงินสูงสุดของแตล่ ะธนาคาร ไมเ่ กนิ 10 บาท ที่มา: ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2558ฏ ตารางที่ 8-2 การโอนเงินระหว่างนิตบิ คุ คล คา่ ธรรมเนียม/รายการ มูลคา่ การโอน/รายการ ไม่เกิน 100,000 บาท ไม่เกนิ 10 บาท มากกว่า 100,000 บาท ไมเ่ กนิ 15 บาท ท่มี า: ธนาคารแหง่ ประเทศไทย, 2558ฏ

บทที่ 8 การเรยี กเกบ็ เงินและชาระเงินผา่ นระบบอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์และการชาระเงนิ แบบพีทูพี 229 ประโยชนข์ องพร้อมเพย์ 1. ประชาชนสามารถใช้บริการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ได้อย่างสะดวก รวดเร็ว ประหยัดค่าใช้จ่าย มีหลายช่องทางชาระเงินให้เลือกใช้ สามารถตอบสนองการชาระเงินได้ หลายวัตถุประสงค์ เช่น การโอนเงิน การชาระเงินตามใบแจ้งหน้ี การชาระค่าสินค้าหรือบริการ ออนไลน์ ถึงการชาระภาษีหรือค่าธรรมเนียมต่าง ๆ นอกจากนี้สามารถใช้งานในกลุ่มประชาชน ทม่ี ีรายได้นอ้ ยหรอื ผู้ท่ีไดร้ ับเงนิ ชว่ ยเหลือ เงนิ สวัสดิการ หรือการรบั เงินคนื ภาษีจากภาครฐั 2. องค์กรธุรกิจสามารถรับชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ ช่วยเพ่ิมสร้างโอกาสทางธุรกิจ เนื่องจากลูกค้ามีช่องทางชาระเงินได้สะดวก รวดเร็ว โดยมีต้นทุนและค่าใช้จ่ายที่ค่อนข้างต่า นอกจากนี้ยังสนับสนุนผู้ประกอบการและวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดย่อม (SMEs) ในการเพิ่ม ศกั ยภาพการขายสินคา้ ออนไลน์และพร้อมทง้ั สร้างความมั่นใจจากลูกค้าได้อกี ทางหนง่ึ 3. ภาครัฐสามารถดาเนินงานได้อย่างโปร่งใสและมีประสิทธิภาพมากข้ึน สามารถลดความ ผิดพลาดจากการทางานและการทุจริตในกิจกรรมต่าง ๆ ของรัฐบาล เช่น การโอนเงินสวัสดิการ ไปยังประชาชนโดยตรง การคืนภาษีเงนิ ได้เขา้ บญั ชเี งินฝากของผู้เสยี ภาษี 4. เศรษฐกิจของประเทศมีความคล่องตัวมากข้ึน เน่ืองจากระบบพร้อมเพย์ช่วยสนับสนุน การลดการใช้เงินสด จึงสามารถลดต้นทุนการบริหารจัดการธนบัตรของประเทศ เช่น ต้นทุน การพิมพ์ธนบัตร การขนส่งธนบัตรไปยังศูนย์ต่างๆ การนับคัดแยก และการทาลายธนบัตร ช่วยลดปัญหาการทุจริตทาให้เกิดความโปร่งใส การหมุนเวียนเงินในระบบเศรษฐกิจ มีความคล่องตัวมากข้ึน นอกจากน้ีรัฐบาลสามารถใช้ข้อมูลการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ ไปวิเคราะห์สาหรับวางแผนพัฒนาเศรษฐกิจของประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพ หรือกาหนด นโยบายชว่ ยเหลอื ธรุ กิจและประชาชนไดด้ ยี ิ่งขน้ึ

230 การเงินและระบบชาระเงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์ 8.3 สรปุ การเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์เป็นบริการเรียกเก็บเงิน ตามใบแจ้งหนี้ พร้อมด้วยการอานวยความสะดวกให้ลูกค้าสามารถชาระเงินได้ทันที ช่วยให้ เศรษฐกิจของประเทศมีการคล่องตัว ผู้ให้บริการหรือขายสินค้าสามารถรับเงินได้ทันที ส่วนลูกค้า คอื ประชาชนและองค์กรธุรกิจคู่ค้ากไ็ ดร้ ับความสะดวกสบาย การเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์แบ่งได้เป็น 2 ประเภท ได้แก่ (1) การเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์จากเว็บไซต์ผู้ขาย (Biller-Direct) หมายถึง ผู้ขายหรือผู้ให้บริการแจ้งข้อมูลใบแจ้งหนี้และการชาระเงินในเว็บไซต์ ของตนเอง และ (2) การเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์แบบตัวกลาง (Bill-Consolidator) หมายถึง สถาบันการเงินหรือบริษัทเอกชน ทาหน้าท่ีเป็นคนกลางในการ แสดงใบแจ้งหนีแ้ ละเรียกเก็บเงนิ จากลกู คา้ การชาระเงินแบบพีทูพี เป็นรูปแบบการโอนเงินหรือชาระเงิน ระหว่างบุคคลต่อบุคคล หรือองค์กรต่อองค์ โดยมีการระบุอีเมลล หมายเลขโทรศัพท์ หรือหมายเลขบัตรประชาชน หรือช่ือกระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์แทนการใช้หมายเลขบัญชีธนาคาร ช่วยให้การโอนเงิน สามารถทาไดส้ ะดวกและงา่ ยข้ึน

บทที่ 8 การเรียกเกบ็ เงนิ และชาระเงินผา่ นระบบอเิ ลก็ ทรอนกิ ส์และการชาระเงนิ แบบพีทพู ี 231 คาถามทา้ ยบท 1. จงระบคุ วามหมายของการเรียกเก็บเงินและชาระเงนิ ผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ 2. จงอธิบายกระบวนการเรยี กเก็บเงนิ แบบ Biller-Direct 3. จงอธิบายกระบวนการเรียกเกบ็ เงนิ แบบ Bill Consolidator 4. จงอธิบายเกี่ยวกับประโยชน์ของการเรยี กเก็บเงนิ และชาระเงินผา่ นระบบอเิ ลก็ ทรอนิกส์ 5. จงระบคุ วามหมายของการชาระเงินแบบพที ูพี 6. จงอธิบายกระบวนการทางานของการชาระเงินแบบพที ูพี 7. จงยกตัวอย่างประโยชนข์ องการชาระเงินแบบพีทพู ีมาอย่างน้อย 3 ประเดน็ 8. จงศึกษาและเปรียบเทียบการให้บริการระบบเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบ อิเล็กทรอนิกส์ของธนาคารพาณชิ ย์มา 2 ธนาคาร 9. จงศึกษาข้อมูลบริษัทท่ีใช้บริการระบบการเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบ อิเลก็ ทรอนกิ สแ์ บบ Biller-Direct มาอยา่ งน้อย 3 บรษิ ัท ในประเดน็ ดังตอ่ ไปน้ี ก. ชอ่ื บริษัท ข. ประเภทธรุ กจิ ค. ขั้นตอนการทางานของระบบเรียกเกบ็ เงินและชาระเงนิ ผา่ นระบบอเิ ล็กทรอนิกส์ ง. จุดเด่นของการทางานระบบเรียกเก็บเงนิ และชาระเงนิ ผ่านระบบอเิ ล็กทรอนิกส์ จ. จดุ ด้อยของการทางานระบบเรียกเกบ็ เงนิ และชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์ ฉ. ส่งิ ทบ่ี รษิ ัทควรปรับปรุง ช. สิ่งท่ีไดเ้ รียนรู้จากการศึกษาขอ้ มูลขา้ งต้น 10. จงศึกษาข้อมูลระบบการเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบอิเล็กทรอนิกส์แบบ Biller-Direct และแบบ Bill Consolidator มาอย่างละ 1 องคก์ ร ในประเดน็ ดงั ตอ่ ไปนี้ ก. ชื่อบริษัท ข. ขน้ั ตอนการทางานของระบบเรยี กเก็บเงินและชาระเงนิ ผ่านระบบอเิ ล็กทรอนิกส์ ค. จุดเดน่ ของการทางานระบบเรียกเกบ็ เงนิ และชาระเงินผา่ นระบบอเิ ล็กทรอนิกส์ ง. จดุ ดอ้ ยของการทางานระบบเรียกเกบ็ เงินและชาระเงนิ ผา่ นระบบอเิ ลก็ ทรอนิกส์ จ. สง่ิ ทไ่ี ดเ้ รียนรจู้ ากการศึกษาขอ้ มลู ข้างตน้ ฉ. หากท่านมีธุรกิจและต้องการใช้ระบบเรียกเก็บเงินและชาระเงินผ่านระบบ อเิ ล็กทรอนกิ ส์ ทา่ นจะใช้บรกิ ารแบบใดเพราะอะไร

232 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ บันทกึ

บทท่ี 9 การชาระเงนิ ผา่ นโทรศพั ทม์ ือถือ หลงั จากทีไ่ ด้ศกึ ษาในบทนี้แล้ว นักศึกษาสามารถ: 1. อธบิ ายวิธีการชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือได้ 2. อธบิ ายวธิ ีการชาระเงนิ ผา่ นโทรศัพทม์ ือถือได้ 3. อธบิ ายเทคโนโลยีด้านการชาระเงินผ่านโทรศพั ท์มอื ถือได้ 4. แยกแยะเทคโนโลยกี ารชาระเงินผ่านโทรศพั ท์มอื ถือได้ 5. อธบิ ายการชาระเงนิ โดยใช้ข้อมลู ทางชีวภาพได้ 6. อธบิ ายระบบการชาระเงินโดยใชข้ ้อมลู ทางชีวภาพได้ 7. วเิ คราะห์ความแตกต่างระบบการชาระเงนิ โดยใช้ข้อมูลทางชวี ภาพได้ 8. วิเคราะห์ระบบการชาระเงินโดยใช้ข้อมูลทางชีวภาพในสถานการณต์ า่ ง ๆ ได้

234 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ ด้วยกลยุทธ์ระบบชาระเงินของประเทศไทย ท่ีมีเป้าหมายเพ่ือส่งเสริมให้คนไทย ลดจานวนการใช้ธนบัตร เนื่องจากก่อให้เกิดการสูญเสียงบประมาณในการผลิตธนบัตรท่ีค่อนข้าง สูงน้ัน องค์กรตา่ งๆ ท่เี กี่ยวข้องทางการเงินจงึ มกี ารคดิ คน้ วิธกี ารชาระเงินรูปแบบใหมๆ่ ตลอดเวลา ซึ่งปัจจุบันการชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือเป็นช่องทางหน่ึงที่มีแนวโน้มเป็นที่นิยมมากขึ้นอย่าง ต่อเนื่องและมีอัตราเติบโตสูงสุดในปี 2558 (สิริพรรณ แซ่ติ่ม, 2559ก) โดยมีระบบรักษาความ ปลอดภัยข้อมูลการเงิน โ ดยการยืนยันตัว ตนของเจ้าข องเ งินด้ว ยรหัสผ่า น ห รื อ การยืนยันตัวตนด้วยข้อมูลทางชีวภาพของบุคคลน้ันก็ได้ เช่น การสแกนลายนิ้วมือดังเช่น และเพื่อเป็นการสนับสนุนการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ จึงมีบริการเรียกเก็บเงินและชาระเงิน ผ่านระบบอเิ ล็กทรอนิกส์เพื่อชว่ ยให้การชาระเงนิ จากลูกหนี้ไปยงั เจ้าหน้มี ีความสะดวกและรวดเร็ว ชว่ ยเพม่ิ สภาพคล่องทางธุรกิจ ซ่ึงโดยส่วนใหญ่จะให้บรกิ ารโดยธนาคารพาณิชย์ ท้ังน้ีจากข้อมูลธุรกรรมการชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ ปี พ.ศ. 2555 - พ.ศ. 2560 (ธนาคารแห่งประเทศไทย, 2561ข) พบว่าคนไทยมีแนวโน้มชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ มูลค่ารวมสูงในทุก ๆ ปี โดยในปี พ.ศ. 2560 มีการชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ คิดเป็นมูลค่า 8,997 พนั ล้านบาท ดงั ภาพที่ 9-1 ภาพที่ 9-1 มลู ค่าธุรกรรมการชาระเงนิ ผ่านโทรศพั ทม์ ือถือ ปี พ.ศ. 2555 - พ.ศ. 2560 ทีม่ า: ผู้เขียน

บทที่ 9 การชาระเงนิ ผา่ นโทรศพั ท์มอื ถอื 235 9.1 การให้บรกิ ารการชาระเงนิ ผา่ นโทรศพั ท์มือถอื การชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ (Mobile Payment) เป็นบริการภายใต้การดูแล ของธนาคารแห่งประเทศไทย หมายถึง การทาธุรกรรมทางการเงินโดยใช้โทรศัพท์มือถือ เช่น การโอนเงิน การให้บรกิ ารแจ้งเตือนอัตโนมตั ิเมื่อมีธรุ กรรมทางการเงนิ ทเ่ี ก่ยี วข้องกับบญั ชีธนาคาร (Message Alert) การชาระเงินค่าสินเช่ือ การซ้ือขายกองทุน การชาระเงินค่าสินค้าและบริการ เช่น การดาวน์โหลดเพลง เพลงรอสาย เกมส์ออนไลน์ รูปภาพ หรือสินค้าดิจิตอลอ่ืน ๆ การชาระ ค่าสาธารณูปโภค ให้แก่องค์กรธุรกิจ ร้านค้า หน่วยงานราชการ ผ่านทางระบบเครือข่าย ของโทรศัพท์มือถือ หรือเครือข่ายอินเทอร์เน็ต และจะต้องมีการผูกหมายเลขโทรศัพท์มือถือ เข้ากับแหล่งเงิน ได้แก่ บัญชีธนาคาร บัตรเครดิต หรือเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Money) (ธนาคาร แหง่ ประเทศไทย ศนู ย์คมุ้ ครองผู้ใช้บริการทางการเงิน, 2557ก) หรืออาจใชบ้ ริการจากผู้ให้บริการ การชาระเงนิ ทางอิเลก็ ทรอนิกส์ ตัวอยา่ ง สถานทีด่ าวนโ์ หลดแอพพลิเคชนั่ ในโทรศัพทม์ ือถอื ภาพที่ 9-2 สถานท่ีดาวน์โหลดแอพพลิเคชนั่ ในโทรศพั ท์มือถือผ่าน App Store ท่มี า: Apple Inc, 2018 ภาพที่ 9-3 สถานท่ีดาวน์โหลดแอพพลิเคชน่ั ในโทรศัพทม์ ือถือผา่ น Google Play Store ท่ีมา: Google LLC, 2018

236 การเงินและระบบชาระเงนิ อเิ ล็กทรอนิกส์ ภาพที่ 9-4 ตัวอย่างแอพพลิเคช่ันระบบชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือใน Google Play Store ที่มา: ผู้เขียน รูปแบบการชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือ สามารถทาได้โดยการใช้แอพพลิเคช่ันของธนาคาร พาณิชย์หรือใช้บริการจากผู้ให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ บัญชี ค หรือผู้ให้บริการการชาระเงิน ทางอิเลก็ ทรอนกิ ส์ผ่านอปุ กรณ์อยา่ งหนึ่งอยา่ งใด หรอื ผา่ นทางเครือขา่ ยดังน้ี 9.1.1 การชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ โดยใช้แอพพลิเคชั่นของธนาคารพาณิชย์ (Mobile Banking) เช่น แอพพลิเคชั่น K+ WALLET ของธนาคารกสิกรไทย หรือแอพพลิเคช่ัน KMA-Krungsri Mobile App ของธนาคารกรุงศรีอยุธยา หรือแอพพลิเคชั่น Bualuang mBanking ของธนาคารกรุงเทพ หรือแอพพลิเคช่ัน SCB EASY ของธนาคารไทยพาณิชย์ เป็นตน้ โดยผู้ใช้โทรศพั ทส์ มาร์ทโฟนสามารถดาวน์โหลดไดจ้ าก Google Play Store หรอื App Store

บทท่ี 9 การชาระเงนิ ผ่านโทรศพั ท์มือถอื 237 (ก) ธนาคารกสิกรไทย (ข) ธนาคารกรงุ ศรีอยธุ ยา (ค) ธนาคารไทยพาณิชย์ (ง) ธนาคารกรุงไทย (จ) ธนาคารกรงุ เทพ (ฉ) ธนาคารธนชาติ ภาพท่ี 9-5 โลโกแ้ อพพลิเคชัน่ ของธนาคาร ทม่ี า: ธนาคารแหง่ ประเทศไทย, 2561ก 9.1.2 การชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ โดยใช้บรกิ ารจากผู้ให้บริการเงินอเิ ล็กทรอนิกส์ บัญชี ค หรือผู้ให้บริการการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ผ่านอุปกรณ์อย่างหนึ่งอย่างใดหรือ ผา่ นทางเครือข่ายดังนี้ เช่น - แอพพลิเคช่ันเอ็มเปย์ (mPay) ของบริษัทแอดวานซ์เอ็มเปย์ จากัด ซ่ึงเป็นผู้ให้บริการ ชาระเงิน ดังภาพที่ 9-6 ภาพที่ 9-6 แอพพลิเคชั่นเอ็มเปย์ ท่ีมา: บรษิ ัทแอดวานซ์เอ็มเปย์ จากัด, 2561 - แอพพลิเคชั่นทรูมันน่ี (TrueMoney) ของบริษัท ทรู คอร์ปอเรชั่น จากัด (มหาชน) ซ่ึง ต่างก็เป็นผู้ให้บริการเงินอิเล็กทรอนิกส์ บัญชี ค และให้บริการการชาระเงินทางอิเล็กทรอนิกส์ด้วย ดงั ภาพที่ 9-7

238 การเงนิ และระบบชาระเงินอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ภาพที่ 9-7 แอพพลเิ คช่นั ทรูมันน่ี ท่ีมา: True corporation, 2561 - แอพพลิเคช่ันดีพ พ็อกเก็ต (DeepPocket) ของบริษัท ทีทูพี จากัด เป็นแอพลิเคชั่น กระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์ (e-Wallet) ท่ีสามารถจาลองบัตรเดบิตเครือข่ายมาสเตอร์การ์ด เพื่อใช้ ชาระค่าสินค้าและบริการ โดยสามารถเติมเงินเข้าจานวนสูงสุด 49,999 บาท ผ่านช่องทางต่างๆ เช่น เคานเ์ ตอร์ร้านสะดวกซื้อ 7-11 ห้างสรรพสนิ คา้ เทสโก้ ห้างสรรพสินคา้ บิ๊กซี อนิ เตอรเ์ นต็ แบงค์ กงิ้ ตู้เอทีเอม็ รวมทงั้ เคานเ์ ตอรข์ องธนาคารตา่ ง ๆ เป็นต้น ดงั ภาพท่ี 9-8 ภาพท่ี 9-8 แอพพลิเคชัน่ ดีพ พ็อกเก็ต ทม่ี า: บริษทั ทีทูพี จากดั , 2561 - แอพพลิเคช่ันบลูเพย์ วอลเล็ท (BluePay Wallet) ของบริษัท บลูเพย์ จากัด สามารถ ผูกกับบัญชีธนาคาร บัตรเครดิต เพื่อการจองต๋ัวหนัง การเติมเงินมือถือ การจ่ายบิล และการเติม เกมสเ์ ป็นต้น ดงั ภาพท่ี 9-9 ภาพท่ี 9-9 แอพพลิเคชั่นบลูเพย์ วอลเลท็ ทีม่ า: บรษิ ทั บลเู พย์ จากดั , 2561

บทท่ี 9 การชาระเงินผา่ นโทรศัพท์มือถือ 239 - แอพพลิเคชั่นกระเป๋าเงินแร็บบิท ไลน์ เพย์ (Rabbit LINE Pay e-Wallet) ของบริษัท แรบบิท-ไลน์ เพย์ จากัด เป็นบริการชาระเงินผ่านมือถือให้แก่ผู้ใช้แอพพลิเคช่ัน LINE สามารถจ่าย โอน ทวงเงินหรือซื้อสินค้าจากร้านค้าท่ีร่วมรายการ โดยผู้ใช้สามารถเติมเงินเข้าสู่ระบบผ่านบัญชี ธนาคารบัตรเดบิต และต้เู อทีเอม็ ดงั ภาพท่ี 9-10 ภาพที่ 9-10 แอพพลเิ คช่นั กระเป๋าเงนิ แร็บบิท ไลน์ เพย์ ทมี่ า: บรษิ ัทแรบบิท-ไลน์ เพย์ จากัด, 2561 - แอพพลิเคช่ันแอร์เพย์ (Airpay) ของบริษัทแอร์เพย์ (ประเทศไทย) จากัด โดยสามารถ เติมเงินเขา้ ส่รู ะบบผา่ นบัญชธี นาคาร บตั รเดบิต และเครดติ และให้บริการชาระคา่ บตั รชมภาพยนต์ เติมเงินเกมส์ เติมเงินมือถือ ชาระค่าสินค้าหรือบริการ การจ่ายบิลค่าน้า ค่าไฟฟ้า ค่าภาษีรถยนต์ รวมทง้ั สามารถโอนเงนิ ระหวา่ งบัญชแี อร์เพยไ์ ด้ ดงั ภาพท่ี 9-11 ภาพที่ 9-11 แอพพลิเคชั่นแอร์เพย์ ทม่ี า: บริษทั แอร์เพย์ (ประเทศไทย) จากัด, 2561 - แอพพลิเคช่นั เพย์ ฟอร์ ยู (PayforU) ของบรษิ ัทไอพี เพยเ์ มนท์ โซลชู นั่ จากัด ให้บริการ เงินสดในรูปแบบดิจิทัลสาหรับชาระเงินค่าสินค้าหรือบริการบนออนไลน์ โดยสามารถเติมเงินเข้าสู่ ระบบผ่านบัญชีธนาคารออนไลน์ บัตรเดบิตหรือบัตรเครดิต ตู้เอทีเอ็ม สาขาธนาคาร หรือเติมเงิน จากเงินอเิ ล็กทรอนิกส์อื่น ๆ เช่น Pay4Cash หรอื mPay Wallet/Station เปน็ ต้น ดงั ภาพที่ 9-12 ภาพที่ 9-12 แอพพลิเคช่นั เพย์ ฟอร์ ยู ที่มา: บริษัท ไอพี เพย์เมนท์ โซลูชัน่ , 2561

240 การเงินและระบบชาระเงนิ อเิ ล็กทรอนิกส์ - แอพพลเิ คช่นั บีวอลเล็ท (Be Wallet) ของบริษัทฟอร์ท สมารท์ เซอร์วสิ จากัด (มหาชน) ให้บริการเติมเงินมือถือ เติมเงินเกมส์ ชาระค่าน้า-ค่าไฟ ชาระค่าเครื่องดื่มจากตู้ขายสินค้าอัตโนมัติ สามารถเติมเงนิ จากตบู้ ญุ เติม หรือผูกบญั ชีธนาคารกสิกรไทย เป็นต้น ดงั ภาพท่ี 9-13 ภาพท่ี 9-13 แอพพลเิ คช่นั บีวอลเล็ท ท่มี า: บรษิ ัท ฟอรท์ สมาร์ท เซอรว์ ิส จากดั (มหาชน), 2561 9.2 เทคโนโลยกี ารชาระเงินผา่ นโทรศพั ทม์ ือถอื เทคโนโลยีท่ีใช้ในการชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ (Mobile Payment Technology) มดี งั ตอ่ ไปน้ี 9.2.1 บรกิ ารการส่งข้อความส้นั (Short Message Service: SMS) บางคร้ังอาจเรียกว่าการชาระเงินผ่านบริการการส่งข้อความสั้น (SMS Payment) คือ การใช้โทรศัพท์มือถือส่งข้อความสั้น ๆ สาหรับภาษาไทยส่งได้ไม่เกิน 160 ตัวอักษร และภาษาอังกฤษส่งได้ไม่เกิน 70 ตัวอักษร ส่งผ่านเครือข่ายระบบโทรศัพท์มือถือเครือข่ายมือถือ เช่น เครือข่าย AIS เครือข่าย Dtac เครือข่าย True เป็นต้น เหมาะกับบริการส่ือดิจิตอลต่างๆ (Digital Contents) มขี ้อดคี อื เมื่อมีการสง่ ข้อความส้ันออกไปแล้ว หากผรู้ บั ปลายทางไมม่ ีสัญญาณ โทรศัพท์ เครือข่ายระบบโทรศัพท์มือถือจะเก็บข้อมูลไว้จนกว่าปลายทางมีสัญญาณ ระบบจึงทา การสง่ ข้อมูลไปในทันที (บรษิ ัท คลิกเนก็ ซ์ จากัด, 2558) ตัวอยา่ ง การชาระเงนิ ผา่ นบริการการสง่ ขอ้ ความส้นั (บริษัท คลกิ เน็กซ์ จากัด, 2558) (1) ธุรกิจบริการข้อมูลผ่านทางเว็บไซต์ เป็นการให้บริการสาหรับผทู้ ่ีต้องการดูข้อมูลต่าง ๆ บนเวบ็ ไซต์ โดยจะต้องสมัครและชาระค่าบริการผา่ นทางข้อความส้ัน จากนนั้ ระบบจะส่งรหัสผ่าน (Password) สาหรบั การเขา้ ดขู อ้ มูล หรือเนือ้ หาต่าง ๆ ในเว็บไซต์ (2) ธุรกิจบริการดาวน์โหลดภาพต่าง ๆ เป็นการให้บริการขายรูปภาพ โดยการส่ง ข้อความสั้นไปยังหมายเลขท่ีกาหนด จากนั้นระบบจะตอบรับและส่งรหัสผ่านสาหรับการเข้าไป ดาวน์โหลดรูปภาพจากเว็บไซต์ หากโทรศัพท์ผู้ใช้เป็นระบบเติมเงิน (Prepaid) ระบบจะตัดจาก

บทท่ี 9 การชาระเงนิ ผา่ นโทรศพั ท์มอื ถอื 241 ยอดคงเหลือของเงินในโทรศัพท์ทันที แต่หากเป็นระบบรายเดือน (Post Paid) ค่าใช้จ่ายจะถูก เรยี กเกบ็ ในใบแจง้ หนี้ เปน็ ตน้ (3) บริการแจ้งความเคลื่อนไหวของบัญชีเงินฝากทางโทรศัพท์มือถือ (SMS Alert) คือเมื่อมีเงินเข้าหรือออกจากบัญชีธนาคารของบัญชีเงินฝากบุคคลธรรมดาประเภทบัญชีเงินฝาก สะสมทรัพยห์ รอื บัญชกี ระแสรายวัน หรอื มีรายการฝากเชค็ หรอื มเี ชค็ คนื รวมท้ังมรี ายการเงินโอน หรือชาระเงินผ่านระบบอัตโนมัติ หรือการสรุปยอดเงินในบัญชีรายสัปดาห์ ระบบจะมีการส่ง ข้อความแจ้งเตือนในโทรศพั ทม์ ือถือแก่เจา้ ของบญั ชี ตวั อย่าง การสมัครใช้บรกิ ารแจ้งเตอื นดว้ ยขอ้ ความสัน้ ของธนาคารไทยพาณิชย์ บริการแจ้งเตือนด้วยข้อความสั้นของธนาคารไทยพาณิชย์ เป็นบริการแจ้งเตือนข้อความ ภาษาไทยสาหรับบัญชีออมทรัพย์หรือบัญชีเดินสะพัด โดยมีการแจ้งยอดเงินคงเหลือในบัญชี ของแต่ละสัปดาห์ หรือเมื่อมีรายการ ฝากเงิน ถอนเงิน โอนเงิน หรือชาระเงิน ต้ังแต่ 5,000 บาท การบริการแจ้งเตือนเม่ือมีการใช้จ่ายด้วยบัตรเครดิต มากกว่า 5,000 บาท หรือการเบิกเงินสด ลว่ งหนา้ มากกวา่ 5,000 บาท เป็นตน้ ดงั ภาพที่ 9-14 ภาพที่ 9-14 ตัวอย่างการสมัครใชบ้ ริการแจ้งเตือนด้วยข้อความสน้ั ของธนาคารไทยพาณิชย์ ที่มา: ผูเ้ ขยี น ตัวอยา่ ง บริการการชาระเงนิ ผา่ นบริการการส่งข้อความสัน้ บริการเพลงรอสาย ของ Dtac การใช้บริการเพลงรอสาย สามารถทาได้โดยผู้ใช้หมายเลขโทรศัพท์มือถือของ Dtac ใส่หมายเลขโทรศัพท์ของตนเองลงในช่องรับหมายเลขโทรศัพท์ (10 หลัก) จากน้ันรับรหัสผ่าน จากระบบบริการเพลงรอสาย เพ่อื เขา้ สรู่ ะบบและเลือกเพลงรอสาย ดงั ภาพที่ 9-15

242 การเงินและระบบชาระเงินอเิ ล็กทรอนิกส์ ภาพที่ 9-15 บรกิ ารเพลงรอสายของ Dtac ทม่ี า: บรษิ ทั โทเทิ่ลแอค็ เซ็ส คอมมูนเิ คช่ัน จากดั , 2555 ตารางที่ 9-1 ตวั อย่างบริการชาระเงนิ ผา่ นบริการการสง่ ข้อความสัน้ เครือข่ายโทรศพั ท์มอื ถอื บรษิ ทั แอดวานซเ์ อ็มเปย์ จากดั ช่อื บริการ คาส่ัง การโอนเงนิ ถอนเงนิ จาก mCASH *556*82*REF1*จานวนเงนิ ท่ีต้องการถอน*PIN# *556*82*REF2*หมายเลขบัตรประชาชนผ้รู บั เงนิ # โอนเงนิ สดให้ผู้อน่ื *556*81*เบอร์โทรศัพทม์ ือถอื ผ้โู อนเงนิ *จานวนเงินทโ่ี อน*PIN# *556*เบอร์โทรศัพท์มือถือผู้รับเงิน*หมายเลขบัตรประชาชนผู้รับ เงนิ # โอนเงินเข้ากระเป๋า *556*88*เบอร์โทรศัพทม์ อื ถอื ผู้โอนเงิน*จานวนเงินทโ่ี อน*PIN# mCASH *556*เบอรโ์ ทรศัพทม์ อื ถือผรู้ ับเงิน# การชาระบตั รเครดติ /สินเช่ือ (Loan)/เช่าซ้ือ (Leasing) ไดเนอรส์คลับ *556*403*จานวนเงนิ *สตางค*์ PIN*เบอรโ์ ทรศพั ทม์ ือถือลูกค้า สินเชื่อบุคคลเทสโก้ *556*466*จานวนเงนิ *สตางค์*PIN*เบอร์โทรศพั ท์มือถือลกู ค้า สินเช่ืออีซี่บาย/บัตรยู *556*469*จานวนเงิน*สตางค*์ PIN*เบอร์โทรศพั ท์มือถือลกู ค้า เมพลัส โตโยต้าลสิ ซง่ิ *556*4100*จานวนเงิน*สตางค์*PIN*เบอรโ์ ทรศพั ทม์ อื ถือลูกค้า นวลิสซิ่ง *556*4101*จานวนเงนิ *สตางค์*PIN*เบอร์โทรศัพทม์ ือถือลกู คา้ นสิ สนั ลสิ ซิง่ *556*4140*จานวนเงนิ *สตางค*์ PIN*เบอรโ์ ทรศพั ท์มอื ถือลกู ค้า

บทที่ 9 การชาระเงนิ ผา่ นโทรศพั ท์มือถือ 243 ตารางที่ 9-1 (ตอ่ ) ตัวอยา่ งบรกิ ารชาระเงนิ ผ่านบริการการสง่ ข้อความส้ัน เครอื ข่ายโทรศพั ทม์ ือถอื บรษิ ัทแอดวานซเ์ อ็มเปย์ จากดั ช่อื บริการ คาส่งั การชาระค่าประกนั ภยั บ.กลางคุม้ ครอง *556*4103*จานวนเงิน*สตางค*์ PIN*เบอร์โทรศัพทม์ ือถือลกู คา้ ผ้ปู ระสบภยั จากรถ ไทยประกันชวี ติ *556*4124*จานวนเงนิ *สตางค*์ PIN*เบอร์โทรศัพท์มอื ถือลกู ค้า พรเู ดนเชยี ลประกันชวี ติ *556*4104*จานวนเงิน*สตางค์*PIN*เบอรโ์ ทรศัพท์มือถือลกู คา้ อนื่ ๆ มิสทนี *556*420*จานวนเงนิ *สตางค*์ PIN*เบอรโ์ ทรศัพทม์ ือถือลูกค้า ตลาด ดอท คอม *556*4197*จานวนเงิน*สตางค์*PIN*เบอร์โทรศพั ทม์ ือถือลูกค้า การซ้ือออนไลน์ GAMEMONEY *556*4868*จานวนเงิน*PIN*เบอรโ์ ทรศพั ทม์ ือถอื ลูกค้า FunLoader *556*4890*จานวนเงนิ *PIN*เบอร์โทรศพั ทม์ ือถือลูกค้า TOT Prepaid *556*78*64701*รหัสส่วนตวั *หมายเลขโทรศัพทม์ อื ถอื ลูกค้า# การชาระค่าสาธารณูปโภค การไฟฟ้าสว่ นภูมภิ าค *556*43*รหัสการไฟฟ้าและหมายเลขผู้ใช้*เบอร์โทรศัพท์มือถือ ประปานครหลวง ลกู ค้า# ทโี อที *556*42*เลขสาขา 2 หลักแรก และทะเบียนผู้ใช้น้า (8หลัก)* เบอรโ์ ทรศัพท์มือถอื ลกู คา้ # *556*45*รหสั ลกู ค้า*เลขทใี่ บแจง้ ค่าใช้บรกิ ารเดอื นลา่ สุด# ท่มี า:บรษิ ทั แอดวานซเ์ อ็มเปย์ จากดั (2560)

244 การเงนิ และระบบชาระเงินอเิ ลก็ ทรอนิกส์ ตวั อย่าง การโอนเงนิ สดและการถอนเงิน ของเอม็ เปย์ การโอนเงนิ สดและการถอนเงนิ ของ เอ็มเปย์ ผ่านบรกิ ารของตวั แทนเอม็ เปย์ สเตชนั่ กรณีโอนเงิน : เริ่มต้นจากตัวแทนทาการส่งข้อความส้ันเพื่อส่งข้อมูลผู้โอนเงินและผู้รับเงิน ไปยังระบบของ เอ็มเปย์ ซ่ึงประกอบด้วย หมายเลขโทรศัพท์ผู้โอนเงิน จานวนเงิน หมายเลขบัตร ประชาชนผู้รับเงิน หมายเลขโทรศัพท์ผู้โอนเงิน เมื่อทารายการเสร็จ ระบบจะส่งข้อความ ไปยงั ตัวแทน ผ้โู อนเงินและผ้รู บั เงนิ ดงั ภาพท่ี 9-16 และภาพที่ 9-17 ภาพท่ี 9-16 การทารายการโอนเงนิ สด ของตวั แทนเอ็มเปย์ สเตชัน่ ทม่ี า: ผเู้ ขยี น ภาพที่ 9-17 การรับข้อความตอบกลบั จากกระบวนการโอนเงนิ สดของเอ็มเปย์ ที่มา: ผู้เขยี น

บทที่ 9 การชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถอื 245 สาหรับผู้รับเงินสามารถรับเงินสดได้ที่ตัวแทน โดยตัวแทนทาการส่งข้อความส้ันยืนยัน การรับเงินไปยังระบบ โดยระบุข้อมูล ได้แก่ จานวนเงินและ หมายเลขบัตรประชาชน จากนั้น ระบบส่งขอ้ ความตอบกลบั ไปยังตวั แทน ผู้โอนเงนิ และผรู้ บั เงนิ ดงั ภาพที่ 9-18 และภาพท่ี 9-19 ภาพท่ี 9-18 การยนื ยนั รับเงนิ ด้วยบริการชาระเงนิ ผา่ นบรกิ ารการส่งข้อความสั้น ทม่ี า: ผ้เู ขียน ภาพท่ี 9-19 การรับข้อความตอบกลับจากกระบวนการโอนเงนิ สดของเอม็ เปย์ ท่ีมา: ผู้เขียน

246 การเงินและระบบชาระเงนิ อเิ ล็กทรอนิกส์ ตวั อย่าง การชาระบิลของ เอ็มเปย์ (บริษทั แอดวานซเ์ อ็มเปย์ จากดั , 2561) ตัวแทน ทาการส่งข้อความสั้นเพ่ือส่งข้อมูลผู้โอนเงินรายการที่ต้องการชาระเงินไปยัง ระบบของ เอ็มเปย์ ซึ่งประกอบด้วย หมายเลขบัญชีสัญญา หมายเลขโทรศัพท์ผู้ชาระเงิน เมื่อทา รายการเสร็จ ระบบจะสง่ ข้อความยนื ยันการทารายไปยังตวั แทนและผู้ชาระเงิน ดงั ภาพที่ 9-20 ภาพท่ี 9-20 การโอนเงินสดด้วยบรกิ ารสง่ ข้อความสัน้ ของเอม็ เปย์ ท่มี า: ผเู้ ขียน 9.2.2 โพรโทคอล HTTP (Hypertext Transfer Protocol) โพรโทคอล HTTP เป็นโปรโตคอลสาหรับการสื่อสารสาหรับการแลกเปลี่ยนสารสนเทศ ผ่านอินเทอร์เน็ต สาหรับธนาคารได้นาอินเทอร์เน็ตเป็นเคร่ืองมือให้บริการธุรกรรมทางการเงิน ผ่านอินเทอร์เน็ตเบราว์เซอร์บนโทรศัพท์มือถือเรียกว่า “บริการธนาคารทางโทรศัพท์มือถือ (Mobile Banking)” ซึ่งมีข้อดีคือ ช่วยประหยัดเวลาและสามารถทาได้หลากหลายธุรกรรม เช่น การโอนเงิน (โอนเงินทันทีหรือต้ังเวลาล่วงหน้า) การจ่ายค่าสาธารณูปโภค การเช็คยอดบัญชี การซื้อขายหน่วยลงทุน การเปิดบัญชีเงินฝาก บริการเก่ียวกับเช็ค บริการบัตรเครดิต นอกจากนี้ ยังมีบริการเสริมต่าง ๆ เช่น การค้นหาที่ตั้งสาขาหรือตู้เอทีเอ็ม บริการ Video Call กับเจ้าหน้าท่ี ธนาคาร บริการขอข้อมูลเครดิตบูโร การสะสมคะแนนหรือแลกคะแนนสะสม โปรแกรมคานวณ สินเชื่อ บริการแจ้งข่าวสาร เป็นต้น แต่โทรศัพท์มือถือต้องเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตในระหว่าง การทาธรุ กรรม

บทที่ 9 การชาระเงินผา่ นโทรศพั ท์มือถือ 247 ก) ธนาคารทางโทรศพั ท์มือถือ ธนาคารกรุงไทย (ข) ธนาคารทางโทรศัพท์มือถือ (ค) ธนาคารทางโทรศัพทม์ ือถือ ธนาคารกรงุ ไทย ธนาคารไทยพาณชิ ย์ ภาพที่ 9-21 ตัวอย่างบริการธนาคารทางโทรศัพทม์ อื ถือ (Mobile Banking) ทม่ี า: ธนาคารกรงุ ไทย จากดั (มหาชน). 2556; ธนาคารไทยพาณิชย์ จากดั (มหาชน). 2556ค; ธนาคารกรงุ เทพ จากดั (มหาชน). 2545จ 9.2.3 เทคโนโลยอี ารเ์ อฟไอดี (Radio-Frequency Identification: RFID) เทคโนโลยีอาร์เอฟไอดี เป็นระบบที่ใช้คล่ืนวิทยุเป็นพาหะในการสื่อสารระหว่างอุปกรณ์ สองชนดิ ได้แก่ แทก็ (Tag) และตัวอ่านข้อมลู (RFID Reader) เป็นการสง่ ขอ้ มูลแบบไรส้ มั ผัส แท็กอาร์เอฟไอดีจะประกอบไปด้วยสองส่วนหลักคือ ส่วนวงจรไฟฟ้าท่ีเก็บข้อมูลและ การคานวณของข้อมลู และอกี สว่ นคือส่วนเสาอากาศหรือตวั รับสง่ สญั ญาณ

248 การเงินและระบบชาระเงนิ อเิ ลก็ ทรอนิกส์ การผนวกเทคโนโลยีอาร์เอฟไอดี เข้ากับซิมโทรศัพท์ ทาให้ซิมโทรศัพท์กลายเป็นซิมอาร์ เอฟไอดี คือมีเสาอากาศอาร์เอฟไอดี พ่วงตดิ กบั ซมิ โทรศัพท์ เมื่อต้องการชาระค่าสนิ ค้าหรือบริการ เครื่องอ่านข้อมูล (RFID Reader) ณ จุดชาระเงิน จะทาการอ่านข้อมูลจากแท็ก ด้วยสัญญาณ คล่ืนวิทยุทาให้การชาระค่าบริการเป็นไปอย่างรวดเร็ว สามารถประยุกต์ใช้ในการชาระเงินได้ หลากหลาย เชน่ ระบบคา้ ปลีก ชาระคา่ โดยสารรถไฟฟ้า ค่าโดยสารรถประจาทาง ร้านสะดวกซ้ือ ห้างสรรพสินค้า เป็นต้น ท้ังนี้ข้อมูลในแท็ก จะเป็นข้อมูลที่มีการเข้ารหัส โดย แท็ก ของระบบอาร์เอฟไอดี สามารถอ่านและบันทึกข้อมูลได้ ทาให้สามารเติมเงินได้เมื่อมีจานวนเงิน เหลอื นอ้ ยและแมแ้ บตเตอร่ีของโทรศัพท์มือถือจะหมดก็ยังใช้งานซมิ อาร์เอฟไอดีได้ ตัวอย่าง การชาระเงินผ่านโทรศัพท์มือถือ เช่น ทัชซิม (Touch SIM) ของบริษัททรู คอรป์ อเรช่ัน จากดั (มหาชน) เป็นตน้ แตป่ จั จบุ นั ทชั ซมิ ได้ถูกยกเลิกการใชง้ านไปแลว้ ดงั ภาพที่ 9-22 ก) ทัชซมิ ข) เครื่องอา่ น ค) เสาอากาศของระบบอารเ์ อฟไอดี ง) องคป์ ระกอบการส่ือสารของ ทัชซมิ ภาพที่ 9-22 ตวั อย่างระบบซิมอาร์เอฟไอดี ทม่ี า: True corporation, 2552

บทท่ี 9 การชาระเงนิ ผ่านโทรศพั ท์มอื ถอื 249 9.2.4 เทคโนโลยีเอน็ เอฟซี (Near-field Communication: NFC) เอ็นเอฟซีเป็นชิป (Chip) ท่ีถูกพัฒนาข้ึนโดยบริษัท Sony และ บริษัท NXP (Philips MIFARE and Sony’s FeliCa) โดยเอ็นเอฟซีเป็นเทคโนโลยีสื่อสารไร้สายระยะสั้นแบบ Contactless ทใ่ี ชค้ ลื่นวิทยุเช่นเดยี วกบั อารเ์ อฟไอดี แต่ใช้ความถใี่ นย่าน 13.56 MHz. สามารถสง่ ข้อมูลได้ในระยะ 4-10 เซ็นติเมตรจึงมีความปลอดภัยสูงกว่าอาร์เอฟไอดี ที่ใช้ย่านความถี่ กว้างกว่า (อาร์เอฟไอดี มีทั้งย่าน LF, UHF, HF) นิยมใช้ในการชาระเงินท่ีต้องการความรวดเร็ว และมีมูลค่าไม่สูง เช่น การชาระเงินค่าโดยสาร ค่าสินค้า ค่าตั๋วชมภาพยนต์ โดยใช้วิธีการแตะ โทรศัพท์บนเครื่องอ่านหรือเคร่ืองชาระเงิน ณ จุดชาระเงิน หรืออาจ ใช้เอ็นเอฟซีสาหรับ การแลกเปล่ียนข้อมูลระหว่างโทรศัพท์ด้วยกันเองก็ได้ เช่น การแลกเปล่ียนรูปภาพ วิดีโอ ไฟลข์ อ้ มลู ตา่ ง ๆ เปน็ ตน้ ดังภาพท่ี 9-23 ภาพท่ี 9-24 และภาพที่ 9-25 ภาพที่ 9-23 ตัวอย่างโครงสร้างของโทรศพั ทท์ ม่ี ีเอ็นเอฟซี ทมี่ า: CRM Blog, 2012

250 การเงนิ และระบบชาระเงนิ อิเลก็ ทรอนิกส์ ภาพท่ี 9-24 เคร่ืองหมายเอน็ เอฟซี ทีม่ า: TabDesk Ltd, 2018 ภาพที่ 9-25 การชาระเงนิ ผา่ นเทคโนโลยี เอน็ เอฟซี ที่มา: ผูเ้ ขยี น 9.2.5 รหสั ควิ อาร์ (QR-Code) ในยุคเร่ิมต้นก่อนการพัฒนารหัสคิวอาร์ ได้มีการพัฒนารหัสแท่ง (Barcode) นิยมเรียกว่า “บาร์โค้ด” ซ่ึงมีลักษณะเป็นแถบเส้นตรงสีดาสลับกับเส้นสีขาวดังภาพ บาร์โค้ดสามารถใช้แทน ตวั เลขหรือตัวอักษรได้ 20 อักษร ซ่ึงมกี ารประยุกต์ใช้งานอย่างหลากหลายในปัจจุบัน เชน่ การพิมพ์ ข้อมูลสินค้าบนซองสินค้า หรือผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ เช่น บาร์โค้ดหนังสือเรียนรู้ SQL เบ้ืองต้น แสดงดัง ภาพท่ี 9-26 ภาพท่ี 9-26 ตวั อย่างบารโ์ ค้ดหนังสือเรียนรู้ SQL เบ้อื งต้น ทม่ี า: สิรพิ รรณ แซต่ ม่ิ , 2559ข รหัสคิวอาร์ คือ บาร์โค้ด 2 มิติ ซึ่งถูกพัฒนาโดยบริษัท Denso-Wave (เดนโซ-เวฟ) ประเทศญ่ีปุ่นต้ังแต่ปี พ.ศ. 2537 นิยมเรียกว่า “คิวอาร์โค้ด” สามารถใช้แทนข้อมูลสินค้า ข้อมูล ทางการเงิน สื่อโฆษณาต่าง ๆ หรือการประยุกต์ใช้แทนยูอาร์แอล (URL) ซ่ึงเป็นที่อยู่ของเว็บไซต์ ช่วยให้การเข้าสเู่ ว็บไซต์สามารถทาได้อย่างรวดเรว็ โดยจาเป็นตอ้ งพมิ พ์ยอู าร์แอล เปน็ ตน้