การเรียน-การสอนบาลี (เล่ม ๒) วัดปากน้ำ

¡ÒÃàÃÕ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 335 ÇªÔ ÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅ‹Á ò นามศพั ท คำแปล กมมฺ นตฺ (ปุง.) การงาน ภติ (อิต.) คาจา ง,บำเหน็จ อาหาร (ปุง.) อาหาร,ส่งิ อนั บคุ คลพงึ กลนื กิน สกณุ (ปงุ .) นก ปุพฺพณหฺ (ปงุ .) เวลาเชา,สมัยอนั เปน เบ้อื งตน แหง วัน กลุ าวก (นปุง.) รงั ,รังนก สกล (ว.ิ ) ทง้ั สนิ้ สายณหฺ (ปุง.) เวลาเยน็ ,สมยั อันเปน ท่สี ุดแหง วนั เวชชฺ (ปุง.) หมอ,แพทย คามนิคม (ปงุ .) บานและนิคม เวชชฺ กมฺม (นปุง.) การงานของหมอ จกฺขทุ พุ ฺพล (ว.ิ ) ผูมจี กั ษอุ ันโทษประทุษรายแลว ปฺจสต (วิ.) มรี อ ยหาเปน ประมาณ นคฺคสมณก (ปงุ .) สมณะเปลือย ราชงฺคณ (ปงุ .) เนนิ แหง พระราชา, พระลานหลวง, สนามหลวง นาภปิ ปฺ มาณ (ว.ิ ) มีสะดือเปนประมาณ อาวาฏ (ปงุ .) หลมุ ,บอ,ปลอ ง ปลาล (นปุง.) ฟาง,ฟอ น คามฆาตกาทิ (ว.ิ ) มีการฆาซึ่งชาวบา นเปน ตน โจริกา (อติ .) กิริยาอันเปนของมอี ยแู หง โจร ชนปทมนสุ สฺ (ปุง.) มนุษยผูอยใู นชนบท,คนบา นนอก อรฺ (นปุง.) ปา ปฏสิ รณ (นปุง.) ทีพ่ ง่ึ เฉพาะ อารฺ ก (ว.ิ ) ผูอยใู นปา เปนวัตร เน้อื ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 335

¡ÒÃàÃÕ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 336 ÇªÔ ÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅÁ‹ ò นามศพั ท คำแปล อนุสนฺธิ (อิต.) อนสุ นธ,ิ การตอเนือ่ ง คาถา (อติ .) คาถา,กลอน,วาจาอนั บัณฑติ ผูกไว สหสสฺ (นปงุ .) พันแหงทรัพย ชาตทารก (ปงุ .) เดก็ ผูเ กิดแลว กนฏิ (ปุง.) นอ งชายผูนอยทสี่ ุด ปริยตตฺ ิ (อิต.) ปรยิ ัต,ิ บาลอี ันบุคคลพึงเลาเรยี น ปริวาร (ปุง.) บรวิ าร ลาภ (ปุง.) ลาภ พยฺ าธิ (ปงุ .) พยาธ,ิ ความเจบ็ ปวย เอกมนตฺ (ปุง.,นปุง.) สวนเดียว,ที่สุดสว นขางหนึง่ ,ที่สมควร กณฺณกิ มณฑฺ ล (นปงุ .) มณฑลแหง ชอฟา ฉทน (นปุง.) หลังคา, วัตถเุ ปน เคร่อื งมุงบัง ปุริมภาค (ปงุ .) สวนอนั มีในเบอื้ งบน ปุพพ (นปงุ .) กอ น,กาลกอน,ขอ จาริก (ปงุ .) ท่ีจารกิ ,ประเทศเปน ท่ีเท่ยี วไป ปจเฺ จกพุทธฺ (ปุง.) พระปจ เจกพุทธเจา ฌาน (นปุง.) ฌาน,ความเพง ธมฺมกถกิ (ปุง.) พระธรรมกถึก,ผูกลาวซงึ่ ธรรม ธมฺมาสน (นปุง.) ธรรมาสน,อาสนะเปนที่แสดงซ่ึงธรรม วิจิตฺตวชี นี (อติ .) พดั อนั วจิ ิตร อาปาณิก (ปงุ .) บุคคลผูอยูในรานตลาด ปตุ ตฺ สิเนห (ปงุ .) ความรักเพยี งดงั บตุ ร กมฺพล (นปุง.) ผากำพล, ผาขนสตั ว อนโฺ ตคนธฺ กฏุ ิ (อิต.) ภายในแหงคนั ธกุฎี เนือ้ ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 336

¡ÒÃàÃÂÕ ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 337 ÇÔªÒºÒÅÕäÇÂҡó àÅÁ‹ ò นามศพั ท คำแปล สยน (นปุง.) ท่ีเปน ทน่ี อน วติ าน (นปุง.) เพดาน วิสารท (ว.ิ ) ผูแกลวกลา กุลธตี ุ (อติ .) กุลธิดา,ธิดาในตระกูล สงฺคห (ปุง.) การสงเคราะห มหาสมฺปตตฺ ิ (อิต.) สมบตั ิใหญ ราชมหามตตฺ (ปุง.) พระราชาและมหาอำมาตย เสส (วิ.) เหลอื นครวาสี (ว.ิ ) ผอู ยูใ นพระนครโดยปกติ ปุนทิวส (ปงุ .) วันรุงข้ึน วิสุ (อัพ.นบิ าต) แยกกนั ,แผนกหนึง่ อนุเถร (ปงุ .) พระอนุเถระ, พระเถระผูน อ ย ปุเรตร (วิ.) กอนกวา อปุ ฏานสาลา (อติ .) ศาลาเปน ทบ่ี ำรงุ มหาเถร (ปุง.) พระมหาเถระ, พระเถระผใู หญ ปรติ ตฺ ก (ว.ิ ) นิดหนอ ย อวสิ ย (วิ.) มใิ ชวิสยั คนฺถกิ ตเฺ ถร (ปงุ .) พระคันถิกเถระ, พระเถระผทู รงไวซึง่ คมั ภีร ปฺห (ปุง.) ปญหา คนถฺ ธุร (นปงุ .) คนั ถธุระ, ธรุ ะคือการเลาเรยี นซึง่ คัมภรี  ราคาทิ (ว.ิ ) มีราคะเปนตน นิพฺพาปนตฺถ (ปงุ .) ประโยชนแกอ นั ยัง..ใหด ับ อุสสฺ าห (ปงุ .) อุตสาหะ,ความพยายาม คลิ านปุ ฏ าน (นปงุ .) การอปุ ฏ ฐากซง่ึ คนไข เน้อื ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 337

¡ÒÃàÃÂÕ ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 338 ÇÔªÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅ‹Á ò นามศัพท คำแปล มจเฺ ฉรจติ ตฺ (นปุง.) จิตอันสมั ปยตุ แลวดวยความตระหน่ี เวทนานุวตฺตี (วิ.) ผูไปตามซ่ึงเวทนาโดยปกติ สจจฺ มตตฺ (ว.ิ ) สักวาความสัตย สคคฺ (ปุง.) สวรรค คมน (นปุง.) การไป สพฺพปาป (นปุง.) บาปท้ังปวง อกรณ (นปงุ .) การไมกระทำ กสุ ล (นปงุ .) กุศล,ความดี อปุ สมฺปทา (อิต.) การยัง..ใหเ ขา ไปถงึ พรอม,อุปสมั ปทา สจติ ตฺ ปริโยทปน (นปุง.) การยงั จติ ของตนใหผอ งแผว สาสน (นปุง.) คำสอน,ศาสนา อนุตฺตร (ว.ิ ) ยอดเย่ยี ม,อนั มธี รรมอ่ืนย่ิงกวา หามไิ ด สมฺโพธิ (อิต.) ปญญาเปนเคร่อื งตรสั รพู รอม สหคามี (วิ.) ผมู อี ันไปกบั ..เปน ปกติ สปริวาร (ว.ิ ) ผูเปน ไปกับดว ยบริวาร เทวธีตุ (อติ .) เทพธิดา สวํ รกรณ (นปงุ .) การกระทำซึง่ ความสำรวม ภาร (ปงุ .) ภาระ เอกรชชฺ (นปุง.) ความเปนแหงพระราชาพระองคเดยี ว สพพฺ โลกาธิปจจฺ (นปงุ .) ความเปนอธิบดใี นโลกทั้งปวง โสตาปตตฺ ิผล (นปงุ .) โสดาปตติผล วร (วิ.) ประเสรฐิ ,ดี อาฬวีวาสี (วิ.) ผอู ยใู นเมอื งช่ือวาอาฬวโี ดยปกติ ราชปรุ สิ (ปงุ .) ราชบุรุษ เนือ้ ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 338

¡ÒÃàÃÕ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 339 ÇªÔ ÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅ‹Á ò นามศัพท คำแปล อาฆาตน (นปงุ .) ทเี่ ปน ท่นี ำมาฆา ,ตะแลงแกง,ลานประหาร สลู (ปงุ .) หลาว กาลกต (วิ.) มกี าละอนั ทำแลว (ตายแลว) อรหตฺต (นปงุ .) พระอรหัต,ความเปนแหง พระอรหนั ต อุปนสิ สฺ ย (ปุง.) อุปนสิ ยั ,ธรรมเปน ที่เขาไปอาศัย อนฺธ (วิ.) บอด,มืด,โง อนธฺ (ปุง.) คนตาบอด,ความมดื วนิ ิจฺฉย (ปงุ .) การวินจิ ฉยั , การตัดสนิ , โรงเปน ที่วนิ ิจฉยั กุฏฏฏ ปราชติ (ว.ิ ) ผพู ายแพแลว เพราะคดีโกง พนฺธลุ (ปุง.) เสนาบดีช่ือวาพันธุละ มหาวริ ว (ปุง.) การเปลงเสยี งดงั วนิ ิจฉยมจฺจ (ปงุ .) อำมาตยผ วู ินจิ ฉัย กุฏฏฏกรณ (นปุง.) การกระทำซ่ึงคดีโกง อธิมตตฺ (ว.ิ ) มปี ระมาณยงิ่ ทฆี าวุกมุ าร (ปุง.) กุมารชือ่ ทีฆาวุ ปจฉฺ า (อัพ.นบิ าต) ภายหลัง,ในภายหลงั พฺรหมฺ ทตตฺ (ปงุ .) พระเจาพรหมทตั กาสิโกสลรฏ (นปุง.) แควนชอ่ื กาสีและแควน ชอื่ โกศล อคฺคสาวก (ปุง.) อัครสาวก,สาวกผูเลศิ เชตวน (นปงุ .) วหิ ารชื่อวา เชตวัน ราชคห (นปงุ .) กรุงราชคฤห รถ (ปุง.) รถ วถี ิ (อิต.) ถนน,วิถี ยกฺขนิ ี (อิต.) นางยกั ษณิ ี เน้อื ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 339

¡ÒÃàÃÂÕ ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 340 ÇÔªÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅÁ‹ ò นามศพั ท คำแปล อคคฺ ยาคุภตฺต (นปงุ .) ขา วตมและขา วสวยอันเลิศ นวก (วิ.) ใหม, นวกะ อนภิรติ (อิต.) ความไมยินดยี งิ่ นิโครฺ ธ (ปุง.) ตน ไทร,ตนนโิ ครธ เทว (ปุง.) เทวดา,ฝน ตณฺฑลุ (นปงุ .) ขา วสาร อกุ ฺขลิ (อติ .) หมอ ,หมอขาว อทุ ฺธน (ปุง.) เตา,กอ นเสา ตาปส (ปุง.) ดาบส นกฺขตฺตโยค (ปงุ .) การประกอบซ่ึงนักษตั ร ปรนตฺ ป (ปงุ .) พระราชาพระนามวาปรนั ตปะ นกขฺ ตฺตปฬ น (นปง.) การบีบคัน้ ซึ่งนักษัตร โกสมฺพี (อติ .) พระนครชือ่ วา โกสัมพี วาณิช (ปุง.) พอ คา ,นายวาณชิ ติตฺถ (นปงุ .) ทา , ทา น้ำ, ลทั ธิ(นอกพทุ ธศาสนา) ภณฺฑ (นปุง.) สงิ่ ของ, ภณั ฑะ, สนิ คา , ทรัพยอ ันบุคคลพึงหอ สสุ าน (นปงุ .) สุสาน, ปาชา ทิวา (อพั .นิบาต) กลางวนั , ในกลางวนั คามูปจาร (ปงุ .) อุปจารแหงบา น ปตตฺ จีวร (นปุง.) บาตรและจีวร นาวา (อิต.) เรอื , นาวา สมุททฺ (ปุง.) ทะเล, สมทุ ร ตีร (นปงุ .) ฝง, ตลง่ิ , ทา นำ้ อมมฺ า (อิต.) แม เนือ้ ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 340

¡ÒÃàÃÕ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 341 ÇÔªÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅ‹Á ò นามศพั ท คำแปล อนฺโตสาณิ (อิต.) ภายในแหง มาน มนตฺ (ปุง.) มนต วาสลุ ทตฺต (อิต.) นางวาสุลทัตตา ขุชชฺ (วิ.) คอ ม,คนหลงั คอม มุข (นปุง.) ปาก,หนา ,พกั ตร อตพิ หโลฏกโปล (ว.ิ ) มรี ิมฝปากและกระพงุ แกมอนั หนายิ่ง เน้อื ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 341

¡ÒÃàÃÂÕ ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 342 ÇªÔ ÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅÁ‹ ò กิรยิ าศพั ท คำแปล ทีม่ าของกริ ยิ าศพั ท อุปปฺ นนฺ เกิดขึ้นแลว อุ + ปทฺ + ต ต ยืนแลว า + อิ + ต ภนิ นฺ แตกแลว ภทิ ฺ + ต ทาตพฺพ อนั เขาพึงให ทา + ตพฺพ เปสิต อันเขาสง ไปแลว ปสฺ + อิ + ต มริตพฺพ อนั เขาพึงตาย มรฺ + อิ + ตพฺพ ภวิตพฺพ อันเขาพงึ มี-เปน ภู + อิ + ตพฺพ ตารยนตฺ ยงั ..ใหขา มอยู ตรฺ + ณย + อนตฺ วหิ รติ ยอ มอยู วิ + หรฺ + อ + ติ มาเรตวฺ า ยัง..ใหต ายแลว มรฺ + เณ + ตวฺ า กปเฺ ปสิ สำเรจ็ แลว กปปฺ + เอ + ส + อี ปตฏิ  าปต อนั เขายัง..ใหตง้ั เฉพาะแลว ปฏิ + า + ณาเป + อิ + ต ขมาปต อันเขาใหอดโทษแลว ขมฺ + ณาเป + อิ + ต รฬุ ฺห งอกแลว รุหฺ + ต ปตติ ตกแลว ปตฺ + อิ + ต ชาต เกดิ แลว ชนฺ = ชา + ต เทสติ อนั เขาแสดงแลว ทสิ ฺ + อิ + ต เสวติ พฺพ อันเขาพงึ เสพ เสวฺ + อิ + ตพฺพ ชติ อันเขาชนะแลว ชิ + ต ภณาเปตฺวา ยัง..ใหกลาวแลว ภณฺ + ณาเป + ตวฺ า สณุ สึ ุ ฟงแลว สุ + ณา + อุ ปเวเสตวฺ า ยงั ..ใหเขาไปแลว ป + วสิ ฺ + เณ + ตวฺ า เปสิ วางไวแลว ปฺ + เอ + ส + อี มาริต อนั เขาใหตายแลว มรฺ + เณ + ต เนือ้ ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 342

¡ÒÃàÃÕ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 343 ÇÔªÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅ‹Á ò กริ ิยาศพั ท คำแปล ท่ีมาของกิรยิ าศพั ท หรนตฺ นำไปอยู หรฺ + อนฺต ลชฺชาปต อันเขาใหล ะอายแลว ลชชฺ + ณาเป + อิ + ต อสุ สฺ นนฺ หนาขน้ึ แลว อุ + สทฺ + ต ปรคิ ฺคหิต อนั เขาถือเอารอบแลว ปริ + คหฺ + อิ + ต วตุ ตฺ อนั เขากลา วแลว วทฺ + ต อโหสิ ไดเปน แลว อ + หุ + อ + ส + อี ปหต อันเขาประหารแลว ป + หรฺ + ต รุทนตฺ รอ งไหอ ยู รุทฺ + อนตฺ ปพฺพชิ บวชแลว ป + วชฺ + อ + อี อโนกฺกมนฺต ไมก า วลงอยู น + โอ + กมฺ + อนฺต อติกฺกนฺต กาวลวงแลว อติ + กมฺ + ต อุปปฺ ชฺชิ เกิดข้ึนแลว อุ + ปท + ย + อี อุคคฺ ต ขนึ้ ไปแลว อุ + คม + ต อตถฺ งคฺ ต ตกแลว อตฺถ + คม + ต ปท หนฺติ ยอ มหุบ ป + ธา + อ + อนตฺ ิ โอคาหนตฺ กา วลงอยู โอ + คาธฺ + อนตฺ อุตตฺ ิณณฺ ขามขึน้ แลว อุ + ตรฺ + ต อปุ นฆิ ํสนฺต เขา ไปเสยี ดสอี ยู อุป + นิ + ฆสฺ + อนตฺ ปวสิ ิตวฺ า เขาไปแลว ป + วสิ ฺ + อิ + ตฺวา กตฺวา กระทำแลว กรฺ + ตฺวา ลทธฺ อันเขาไดแ ลว ลภฺ + ต กณี ิตฺวา ซือ้ แลว กี + ณา + อิ + ตฺวา ปริภุชฺ สึ ุ บรโิ ภคแลว ปริ + ภุชฺ + อ + อุ นกิ ฺขมติ ฺวา ออกไปแลว นิ + ขมฺ + อิ + ตวฺ า เน้อื ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 343

¡ÒÃàÃÕ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 344 ÇÔªÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅ‹Á ò กิรยิ าศพั ท คำแปล ทมี่ าของกริ ิยาศพั ท จริตฺวา เทยี่ วไปแลว จรฺ + อิ + ตวฺ า ปฏนิ ิวตฺตนฺติ ยอมกลับเฉพาะ ปฏิ + นิ + วตตฺ + อ + อนตฺ ิ กโรนตฺ กระทำอยู กรฺ + โอ + อนฺต ทิสวฺ า เห็นแลว ทสิ ฺ + ตวฺ า ปุจฺฉิ ถามแลว ปจุ ฉฺ + อ + อี คาหาเปตวฺ า ยงั ..ใหจบั แลว คหฺ + ณาเป + ตวฺ า นิกฺขนาเปตวฺ า ยงั ..ใหฝ ง ไวแ ลว นิ + ขนฺ + ณาเป + ตวฺ า ปฏิจฺฉาเทตฺวา ยัง..ใหปกปด แลว ปฏิ + ฉทฺ + เณ + ตฺวา ทาเปสิ ยัง..ใหใหแลว ทา + ณาเป + ส + อี ชวี นฺต เปนอยูอยู ชวี ฺ + อนฺต อนพุ ทธฺ อันเขาตดิ ตามแลว อนุ + พนฺธ + ต ปลายมาน หนไี ปอยู ป + ลี + เณ + มาน อปสฺสนตฺ ไมเห็นอยู น + ทสิ ฺ = ปสสฺ + อนฺต คนฺตวฺ า ไปแลว คมฺ + ตวฺ า ทตวฺ า ใหแ ลว ทา + ตฺวา สมาทยติ วฺ า สมาทานแลว สํ + อา + ทา + ย + อิ + ตวฺ า สุณนตฺ ิ ยอมฟง สุ + ณา + อนฺติ ฆเฏตฺวา สืบตอ แลว ฆฏ + เอ + ตฺวา เทเสนตฺ แสดงอยู ทิสฺ + เณ + อนฺต อภาสิ ไดก ลา วแลว อ + ภาสฺ + อ + อี คจฺฉ จงไป คมฺ + อ + หิ อปุ ธาเรตฺวา ใครครวญแลว อุป + ธรฺ + เณ + ตฺวา คณฺหิตฺวา ถือเอาแลว คหฺ + ณหฺ า + อิ + ตฺวา เอหิ จงมา อา + อิ + อ + หิ เนือ้ ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 344

¡ÒÃàÃÂÕ ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 345 ÇÔªÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅ‹Á ò กิรยิ าศัพท คำแปล ท่มี าของกิรยิ าศพั ท นิสสฺ าย อาศัยแลว นิ + สี + ตวฺ า อุทปาทิ ไดเ กดิ ขึ้นแลว อุ + ท + อ + ปทฺ + เณ + อี อภภิ ตู อันเขาครอบงำแลว อภิ + ภู + ต อปุ สงกฺ มิ เขาไปหาแลว อปุ + สํ + กมฺ + อ + อี อปุ สงฺกมติ วฺ า เขา ไปหาแลว อุป + สํ + กมฺ + อิ + ตวฺ า วนทฺ ิตฺวา ไหวแ ลว วนทฺ + อิ + ตฺวา นสิ ีทิ นง่ั แลว นิ + สทฺ + อ + อี เปตวฺ า ต้ังไวแ ลว,เวนแลว ปฺ + เอ + ตวฺ า นตฺถิ ยอ มไมมี น + อสฺ + อ + ติ คเหตฺวา ถอื เอาแลว คหฺ + เอ + ตฺวา วินวิ ชิ ฌฺ ิตวฺ า เจาะทะลแุ ลว วิ + นิ + วิธฺ + ย + อิ + ตวฺ า นิกขฺ มิ ออกไปแลว นิ + ขมฺ + อ + อี วสติ ฺวา อยูแลว วสฺ + อิ + ตวฺ า ปวาเรตฺวา ปวารณาแลว ป + วรฺ + เณ + ตฺวา วิจรนฺติ ยอ มเท่ียวไป วิ + จรฺ + อ + อนตฺ ิ สมาปชชฺ ิตฺวา เขาแลว สํ + อา + ปทฺ + ย + อิ + ตวฺ า พนฺธิ ผกู แลว พนฺธ + อ + อิ กริสฺสติ จักกระทำ กรฺ + อ + อิ + สฺสติ ลภิสฺสติ จกั ได ลภฺ + อ + อิ + สสฺ ติ สนนฺ ิปตนตฺ ิ ยอมประชุม สํ + นิ + ปตฺ + อ + อนฺติ วฑเฺ ฒตวฺ า ยัง..ใหเ จริญแลว วฑฺฒ + เณ + ตฺวา อาคนตฺ วฺ า มาแลว อา + คมฺ + ตฺวา อฏ าสิ ไดย นื อยแู ลว อ + า + อ + ส + อี อคมาสิ ไดไปแลว อ + คมฺ + อ + ส + อี เน้อื ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 345

¡ÒÃàÃÂÕ ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 346 ÇÔªÒºÒÅÕäÇÂҡó àÅ‹Á ò กิริยาศัพท คำแปล ท่มี าของกริ ิยาศัพท ลภติ ฺวา ปมชชฺ ิตุ ไดแลว ลภฺ + อิ + ตวฺ า วฏฏติ ชานิตุ อ.อันประมาท,เพ่ืออนั ประมาท ป + มทฺ + ย + อิ + ตุ กเถตุ อสกขฺ ิ ยอ มควร วตตฺ + อ + ติ ปพฺพชติ สกฺขสิ ฺสามิ อ.อนั รู, เพ่ืออนั รู า = ชา + นา + อิ + ตุ ปเู รตุ อ.อนั กลา ว,เพอื่ อันกลา ว กถฺ + เอ + ตุ กาตุ วฑฺฒมาน ไดอาจแลว อ + สกฺก + อ + อี อุกขฺ ิปตุ หุตฺวา บวชแลว ป + วชฺ + อิ + ต ปจฺจุปฏ าเปตุ จักอาจ สกกฺ + อ + อิ + สสฺ ามิ อทตวฺ า อสมาทยิตวฺ า อ.อันยัง..ใหเ ต็ม, เพ่ืออันยัง... ปูรฺ + เณ + ตุ รกขฺ ติ ฺวา ใหเ ตม็ ปตตฺ ปตฺถต อ.อันทำ, เพ่ืออันทำ กร + ตุ ปริเยสนตฺ สมปฺ ตฺต เจรญิ อยู วฑฺฒ + มาน นมิ นฺเตตวฺ า อ.อันยกข้ึน, เพื่ออันยกขนึ้ อุ + ขปิ ฺ + อิ + ตุ เปน แลว หุ + ตฺวา อ.อนั ยงั ..ใหเ ขาไปต้งั เฉพาะ, ปฏิ + อปุ + า + ณาเป + ตุ เพือ่ อนั ยงั ..ใหเ ขา ไปตงั้ เฉพาะ ไมใ หแ ลว น + ทา + ตฺวา ไมส มาทานแลว น + สํ + อา + ทา + ย + อิ + ตวฺ า รักษาแลว รกฺข + อิ + ตฺวา ถงึ แลว ปทฺ + ต แผไ ปแลว ป + ถรฺ + ต แสวงหาอยู ปริ + ย + เอสฺ + อนฺต ถงึ พรอมแลว สํ + ปทฺ + ต นมิ นตแ ลว นิ + มนตฺ + เณ + ตฺวา เนือ้ ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 346

¡ÒÃàÃÕ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 347 ÇÔªÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅÁ‹ ò กริ ยิ าศพั ท คำแปล ที่มาของกิรยิ าศัพท อทํสุ ไดใ หแลว อ + ทา + อ + อุ เนตฺวา นำไปแลว นี + ตฺวา ฆาเตสสฺ าม จักฆา วธฺ = ฆาตฺ + เอ + สสฺ าม อตุ ตฺ าเสสุ ยัง..ใหน อนหงายแลว อุ + ตสฺ + เณ + ส + อุ สมาน มอี ยู อสฺ + มาน ปฏชิ คฺคิ ปรนนิบตั ิแลว ปฏิ + ชคคฺ + อ + อี สนตฺ มอี ยู อสฺ + อนฺต ชาต เกิดแลว ชนฺ = ชา + ต อาคจฺฉนตฺ มาอยู อา + คมฺ + อนฺต วิรวนฺต รอ งอยู วิ + รวฺ + อนฺต อาโรเจสุ บอกแจงแลว อา + รจุ ฺ + เณ + ส + อุ สุตฺวา ฟงแลว สุ + ตวฺ า โวโรปยมาน อันเขาปลงลงอยู วิ + โอ + รปุ ฺ + ย + อิ + มาน อนตกิ กฺ มติ วฺ า ไมก าวลวงแลว น + อติ + กมฺ + อิ + ตฺวา กาเรสิ ยงั ..ใหกระทำแลว กรฺ + เณ + ส + อี อาปจุ ฉฺ ิตวฺ า อำลาแลว อา + ปจุ ฉฺ + อิ + ตวฺ า อคมสํ ุ ไดไ ปแลว อ + คมฺ + อ + อุ คต ไปแลว คมฺ + ต ปสนนฺ เลอ่ื มใสแลว ป + สทฺ + ต ทนิ นฺ อันเขาใหแลว ทา + อิ + ต ปหาย ละแลว ป + หา + ตฺวา คนฺตพฺพ อนั เขาพึงไป คมฺ + ตพพฺ นวิ าเสตวฺ า ยัง..ใหอยแู ลว นิ + วสฺ + เณ + ตวฺ า ปฏชิ คฺคาหิ จงปรนนิบัติ ปฏิ + ชคฺค + อ + หิ เน้อื ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 347

¡ÒÃàÃÂÕ ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 348 ÇÔªÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅÁ‹ ò กิริยาศัพท คำแปล ทม่ี าของกริ ยิ าศัพท วุฏ อยแู ลว,ตกแลว วสฺ + ต ผลนฺติ โธวติ วฺ า ยอมผล,ิ ยอ มเผล็ดผล ผลฺ + อ + อนฺติ ปกฺขิปต วฺ า อาโรเปตวฺ า ลางแลว โธวฺ + อิ + ตฺวา ปกฺก โอตาเรสิ ใสเขาแลว ป + ขปิ ฺ + อิ + ตฺวา อาทาย คจฺฉนฺต ยกขึ้นแลว อา + รุปฺ + เณ + ตฺวา คมสิ ฺสามิ มต สกุ แลว,อนั เขาหงุ แลว ปจฺ + ต อาห อานตี ยงั ..ใหข ามลงแลว โอ + ตรฺ + เณ + ส + อี วสนตฺ นิทฺทายติ พฺพ ถือเอาแลว อา + ทา + ตฺวา = ย ปตวฺ า อาหราเปตฺวา ไปอยู คมฺ + อ + อนตฺ หรนฺต ลชฺชาปต จักไป คมฺ + อ + อิ + สฺสามิ หริต วหิ รนตฺ ตายแลว มรฺ + ต อกุ ฺกณฺต วฺ า อาโรเจสิ กลา วแลว พรฺ ู = อาห + อ + อ คณฺห อนั เขานำมาแลว อา + นี + ต อยูอ ยู วสฺ + อนฺต อนั เขาพงึ ประพฤตหิ ลับ นทิ ฺทา + อาย + อิ + ตพฺพ ถงึ แลว ปทฺ + ตฺวา ยัง..ใหนำมาแลว อา + หรฺ + ณาเป + ตวฺ า นำไปอยู หรฺ + อนตฺ อนั เขาใหละอายแลว ลชฺช + ณาเป + อิ + ต อันเขาลกั แลว ,อันเขานำไปแลว หรฺ + อิ + ต อยูอยู วิ + หรฺ + อนฺต กระสนั ขน้ึ แลว อุ + กณฺ + อิ + ตฺวา บอกแจง แลว อา + รุจฺ + เณ + ส + อี จงถอื เอา,จงเรียนเอา คหฺ + ณหฺ า + หิ เนือ้ ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 348

¡ÒÃàÃÕ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 349 ÇªÔ ÒºÒÅÕäÇÂҡó àÅ‹Á ò กิริยาศัพท คำแปล ที่มาของกิรยิ าศพั ท วุจจฺ มาน อันเขากลาวอยู วทฺ + ย + มาน วตฺตุ อ.อนั กลา ว, เพือ่ อันกลาว วทฺ + ตุ อสกโฺ กนตฺ ี ไมอาจอยู น + สกฺก + โอ + อนฺต + อี (อิต.) วเทหิ จงกลา ว วทฺ + เอ + หิ ************************ เน้อื ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 349

¡ÒÃàÃÕ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 350 ÇÔªÒºÒÅÕäÇÂҡó àÅ‹Á ò แบบประเมินผลตนเองกอ นเรยี น หนวยท่ี ๑๐ วตั ถปุ ระสงค เพอื่ ประเมนิ ความรเู ดมิ ของนกั เรยี นเกย่ี วกบั เรอ่ื ง “การใชก ริ ยิ ากติ ก” คำสั่ง (การใชก ริ ยิ ากติ กใ นการแปลมคธเปน ไทยและการแปลไทยเปน มคธ) ใหนักเรียนอานคำถามแลว ทำเครื่องหมายถูก ( ) หนาขอที่ เห็นวา ถูกตอง และทำเครอ่ื งหมายผดิ ( ) หนา ขอทเ่ี ห็นวาผิด ( ) ๑. ปจจัยในกิริยากิตกท่ีใชคุมพากยไดมี ๓ ตัว คือ อนีย, ตพฺพ, ต ปจจัย เหลา นต้ี องประกอบใหม ลี ิงค วจนะ วภิ ัตติ เหมือนกันกบั นามนามที่เปน ประธาน และเรยี งไวต วั สุดทายของประโยค ( ) ๒. จตตฺ าโร ภิกขฺ ู คามํ ปณฺฑาย ปวิฏา. เปน กัตตุวาจก ( ) ๓. นวนนฺ ํ ปตุ ตฺ านํ มาตรา ธนํ ทาตพพฺ .ํ เปน กตั ตุวาจก ( ) ๔. อนุกมฺปาย โส (สนุ โข) ตาย ปุตฺตํ โปสาปโ ต. เปน เหตกุ ัมมวาจก ( ) ๕. การเณเนตฺถ ภวติ พฺพํ. เปน ภาวาจก แปลวา อ.เหตุ ในเรือ่ งนี้ พงึ มี. ( ) ๖. อ.ชน ท. มาก อนั กระบอื ขวดิ แลว . แปลวา พหหู ิ ชเนหิ มหสิ ํ ปหรโิ ต. ( ) ๗. กริ ยิ ากติ กท ไ่ี มใ ชอ พั ยยะ ถา มกี ริ ยิ าวา มี วา เปน อยขู า งหลงั ใหแ ปลวา เปน ( ) ๘. พทุ โฺ ธ วิ ฺูหิ ปูชโิ ต โหติ. แปลวา อ.พระพุทธเจา เปน ผอู นั วญิ ชู น ท. บูชาแลว ยอมเปน . ( ) ๙. อมิ านิ การณานิ มม อาจริเยน ทฏิ านิ ภวสิ ฺสนตฺ ิ. แปลวา อนั อาจารย ของเรา เปน ผูเหน็ แลว ซงึ่ เหตุ ท. เหลาน้ี จักเปน. ( ) ๑๐. ปาโป ชาโตส.ิ แปลวา อ.ทา น เปนคนลามก เปนผูเกิดแลว ยอ มเปน. ( ) ๑๑. อ.ตนไทร ใหญ นี้ เปนของอันเทวดา สิงแลว จักไดเปนแลว. แปลวา อยํ มหา นิโคฺรโธ เทวตํ ปรคิ ฺคหิโต อภวิสฺสา. ( ) ๑๒. อ.ทรัพย ของคนจน เปนของอันโจร ลักแลว พึงเปน. แปลวา โจโร ทลิทฺทสสฺ ธนํ โจรติ มสสฺ . ( ) ๑๓. ในความทอนเดียว ถามีกิริยาซึ่งเนื่องกันตอ ๆ มาโดยลำดับหลายตัว ใชกิริยาอาขยาตแตตัวหลังตัวเดียว บรรดากิริยาขางหนา ใชกิริยากิตก เนือ้ ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 350

เน้อื ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) ¡ÒÃàÃÕ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 351 ÇÔªÒºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅ‹Á ò เปนอัพยยะบาง ไมเปนอัพยยะบาง ทั้งส้ินแตท่ีใชกิริยากิตก ท่ีเปน อพั ยยะคอื กริ ยิ าทีล่ ง ตพพฺ ปจจยั มากกวาอยางอน่ื ( ) ๑๔. อฺตโร ภิกฺขุ อตฺตโน อุปชฺฌาย อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา ปฏิรูเป อาสเน นิสีทิตฺวา ปฺห ปุจฺฉิ. แปลวา อ.ภิกษุ รูปใดรูปหนึ่ง ถามแลว ซึ่งปญหา น่ังแลว บนอาสนะ อันสมควร ไหวแลว เขาไปหาแลว ซึง่ อุปช ฌาย. ( ) ๑๕. สูโท ตณฺฑุล โธวิตฺวา อุกฺขลิย ปกฺขิปตฺวา อุทก ทตฺวา อุทฺธน อาโรเปตฺวา, ภตฺเต ปกฺเก, โอตาเรสิ. แปลวา อ.พอครัว ลางแลว ซ่ึง ขาวสาร ใสเขาแลว ในหมอขาว ใหแลว ซึ่งน้ำ ยกข้ึนแลว สูเตา, ครั้นเม่ือขา วสวย สกุ แลว, ยกลงแลว (ยงั หมอขาวนัน้ ใหขา มลงแลว). ( ) ๑๖. อาจรโิ ย, เวลาย สมปฺ ตตฺ าย, อตตฺ โน สสิ สฺ าน โอวาท ทตวฺ า, คพภฺ  ปวสิ ต.ิ แปลวา อ.อาจารย, ครั้นเมื่อเวลา ถึงพรอมแลว, ใหแลว ซ่ึงโอวาท แกศ ษิ ย ท. ของตน ยอ มเขา ไป สูห อ ง. ( ) ๑๗. โจรา รตฺติย วิจริตฺวา, อรุเณ อุคฺคเต, อฺตร าน ปวิสิตฺวา, สยนฺติ. แปลวา อ.โจร ท. เที่ยวไปแลว ในเวลากลางคืน, เขาไปแลว สูที่ แหงใดแหง หนง่ึ ยอมนอน, ครน้ั เมอื่ อรณุ ขึน้ ไปแลว . ( ) ๑๘. อ.หมู แหงภิกษุ ท., ครั้นเม่ือดิถี ท่ี ๑๕ ถึงพรอมแลว, ประชุมกัน แลว ในสีมา, ยอมทำ ซ่ึงอุโบสถ. แปลวา ภิกฺขูนํ สงฺโฆ, ปณฺณรสิยา ตถิ ยิ า สมปฺ ตฺตาย, สีมายํ สนนฺ ปิ ติตวฺ า อุโปสถํ กโรติ. ( ) ๑๙. อ.คนจน ท. เขาไปแลว สูเมือง, ทำแลว ซึ่งการงาน, ครั้นเม่ือคาจาง อันตน ไดแลว, ซ้ือแลว ซึ่งอาหาร ดวยคาจางน้ัน บริโภคแลว. แปลวา มนุสสฺ ทลทิ ฺทา นครํ ปวิสิตฺวา กมมฺ นตฺ ํ กริตวฺ า, ตาย อาหารํ วกิ กฺ ีณติ ฺวา ภุชฺ ิ, ภตยิ า อตตฺ นา ลทธฺ าย. ( ) ๒๐. อ.ชน ท., คร้ันเม่ือฤดูฝน ถึงพรอมแลว, นิมนตแลว ซ่ึงภิกษุ ท. ให แสดงแลว ซ่ึงธรรม ในเรือน ของตน ของตน. แปลวา ชนา อตฺตโน อตฺตโน เคเห ธมมฺ ํ เทสาเปนตฺ า ภกิ ขฺ ู นิมนฺเตสุ, วสฺสกาเล สมฺปตเฺ ต. 351

¡ÒÃàÃÂÕ ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 352 ÇÔªÒºÒÅÕäÇÂҡó àÅ‹Á ò แบบประเมนิ ผลตนเองหลังเรยี น หนว ยท่ี ๑๐ วตั ถปุ ระสงค เพื่อประเมินผลความกาวหนาของนักเรียนเก่ียวกับเร่ือง “การใช คำสง่ั กิริยากิตก” (การใชกิริยากิตกในการแปลมคธเปนไทยและ การแปลไทยเปน มคธ) ใหนักเรียนอานคำถามแลว ทำเคร่ืองหมายถูก ( ) หนาขอที่ เหน็ วา ถกู ตอ ง และทำเครอื่ งหมายผดิ ( ) หนา ขอ ทเี่ หน็ วา ผดิ ( ) ๑. ปจจัยในกิริยากิตกท่ีใชคุมพากยไดมี ๓ ตัว คือ ตูน, ตฺวา, ตฺวาน ปจจัยเหลานี้ตองประกอบใหมีลิงค วจนะ วิภัตติ เหมือนกันกับ นามนามท่เี ปน ประธาน และเรียงไวตัวสดุ ทา ยของประโยค ( ) ๒. จตตฺ าโร ภกิ ฺขู คามํ ปณ ฑฺ าย ปวิฏา. เปนกมั มวาจก ( ) ๓. นวนฺนํ ปตุ ตฺ านํ มาตรา ธนํ ทาตพฺพํ. เปนกัมมวาจก ( ) ๔. อนกุ มฺปาย โส (สนุ โข) ตาย ปตุ ตฺ ํ โปสาปโต. เปนเหตกุ ตั ตวุ าจก ( ) ๕. การเณเนตถฺ ภวิตพฺพ.ํ เปน ภาวาจก แปลวา อันเหตุ ในเรอ่ื งน้ี พึงม.ี ( ) ๖. อ.ชน ท. มาก อนั กระบอื ขวดิ แลว . แปลวา พหู ชนา มหเิ สน ปหรติ า. ( ) ๗. กิริยากิตกท ่เี ปน อพั ยยะ ถามกี ริ ิยาวา มี วาเปน อยขู างหลัง ใหแ ปลวา เปน ( ) ๘. พุทฺโธ วิฺูหิ ปูชิโต โหติ. แปลวา อ.พระพุทธเจา เปนผูบูชาแลว ดว ยชนผรู ู ท. ยอ มเปน. ( ) ๙. อิมานิ การณานิ มม อาจริเยน ทิฏานิ ภวิสฺสนฺติ. แปลวา อ.เหตุ ท. เหลา น้ี เปนเหตุอนั อาจารย ของเรา เหน็ แลว จักเปน. ( ) ๑๐. ปาโป ชาโตสิ. แปลวา อ.เรา เปน คนลามก เปนผเู กดิ แลว ยอมเปน . ( ) ๑๑. อ.ตนไทร ใหญ นี้ เปนของอันเทวดา สิงแลว จักไดเปนแลว. แปลวา อยํ มหา นิโคฺรโธ เทวตาย ปริคคฺ หโิ ต อภวสิ ฺสา. ( ) ๑๒. อ.ทรัพย ของคนจน เปนของอันโจร ลักแลว พึงเปน. แปลวา โจเรน ทลิททฺ สสฺ ธนํ โจริตมสสฺ . ( ) ๑๓. ในความทอนเดียว ถามีกิริยาซ่ึงเน่ืองกันตอ ๆ มาโดยลำดับหลายตัว ใชกิริยาอาขยาตแตตัวหลังตัวเดียว บรรดากิริยาขางหนา ใชกิริยากิตก เนือ้ ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 352

เน้อื ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) ¡ÒÃàÃÂÕ ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 353 ÇÔªÒºÒÅÕäÇÂҡó àÅÁ‹ ò เปนอัพยยะบาง ไมเปนอัพยยะบาง ทั้งส้ิน แตที่ใชกิริยากิตก ที่เปน อัพยยะคอื กิรยิ าทีล่ ง ตฺวา ปจจัย มากกวาอยา งอื่น ( ) ๑๔. อฺตโร ภิกฺขุ อตฺตโน อุปชฺฌาย อุปสงฺกมิตฺวา วนฺทิตฺวา ปฏิรูเป อาสเน นิสีทิตฺวา ปฺห ปุจฺฉิ. แปลวา อ.ภิกษุ รูปใดรูปหน่ึง เขาไป หาแลว ซ่ึงอุปชฌาย ไหวแลว นั่งแลว บนอาสนะ อันสมควร ถามแลว ซง่ึ ปญหา. ( ) ๑๕. สโู ท ตณฑฺ ลุ  โธวติ วฺ า อกุ ขฺ ลยิ  ปกขฺ ปิ ต วฺ า อทุ ก ทตวฺ า อทุ ธฺ น อาโรเปตวฺ า, ภตฺเต ปกฺเก, โอตาเรสิ. แปลวา อ.พอครัว, ครั้นเมื่อขาวสวยสุกแลว, ลางแลว ซ่ึงขาวสาร ใสเขาแลว ในหมอขาว ใหแลว ซึ่งน้ำ ยกขึ้นแลว สเู ตา, ยกลงแลว (ยงั หมอ ขา วนน้ั ใหข า มลงแลว ). ( ) ๑๖. อาจรโิ ย, เวลาย สมปฺ ตตฺ าย, อตตฺ โน สสิ สฺ าน โอวาท ทตวฺ า, คพภฺ  ปวสิ ต.ิ แปลวา อ.อาจารย ใหแลว ซ่ึงโอวาท แกศิษย ท. ของตนยอมเขาไป สหู อง, ครนั้ เมือ่ เวลา ถงึ พรอ มแลว . ( ) ๑๗. โจรา รตฺติย วิจริตฺวา, อรุเณ อุคฺคเต, อฺตร าน ปวิสิตฺวา, สยนฺติ. แปลวา อ.โจร ท. เท่ียวไปแลว ในเวลากลางคืน, ครั้นเมื่ออรุณ ขึ้น ไปแลว , เขาไปแลว สทู ่ี แหง ใดแหงหนง่ึ ยอมนอน. ( ) ๑๘. อ.หมู แหงภิกษุ ท., คร้ันเมื่อดิถี ท่ี ๑๕ ถึงพรอมแลว, ประชุมกัน แลว ในสีมา, ยอมทำ ซึ่งอุโบสถ. แปลวา ภิกฺขูนํ สงฺโฆ, ปณฺณรสิยา ตถิ ิยา สมฺปตฺตาย, อุโปสถํ กตฺวา สีมายํ สนนฺ ปิ ต.ิ ( ) ๑๙. อ.คนจน ท. เขาไปแลว สูเมือง, ทำแลว ซึ่งการงาน, ครั้นเม่ือคาจาง อันตน ไดแลว, ซ้ือแลว ซึ่งอาหาร ดวยคาจางนั้น บริโภคแลว. แปลวา มนุสฺสทลิทฺทา นครํ ปวิสิตฺวา กมฺมนฺตํ กริตฺวา, ภติยา อตฺตนา ลทฺธาย, ตาย อาหารํ วกิ กฺ ีณติ วฺ า ภุฺช.ิ ( ) ๒๐. อ.ชน ท., ครั้นเมื่อฤดูฝน ถึงพรอมแลว, นิมนตแลว ซ่ึงภิกษุ ท. ใหแสดงแลว ซงึ่ ธรรม ในเรอื น ของตน ของตน. แปลวา ชนา, วสส กาเล สมปฺ ตฺเต, ภิกฺขู นิมนฺเตตวฺ า อตตฺ โน อตฺตโน เคเห ธมมฺ ํ เทสาเปส.ุ 353

¡ÒÃàÃÕ¹ - ¡ÒÃÊ͹ 354 ÇÔªÒºÒÅÕäÇÂҡó àÅ‹Á ò เฉลยแบบประเมินผลตนเอง หนว ยท่ี ๑๐ ขอ กอนเรียน หลังเรียน ๑. ๒. ๓. ๔. ๕. ๖. ๗. ๘. ๙. ๑๐. ๑๑. ๑๒. ๑๓. ๑๔. ๑๕. ๑๖. ๑๗. ๑๘. ๑๙. ๒๐. เนือ้ ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 2) 354

เนอ้ื ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 1) ºÃóҹ¡Ø ÃÁ ºÒÅäÕ ÇÂҡó àÅ‹Á ò ÍÒ¢ÂÒμ-¡μÔ ¡ ÊÁà´ç¨¾ÃÐÁËÒÊÁ³à¨ŒÒ ¡ÃÁ¾ÃÐÂÒǪÔÃÞÒ³ÇâÃÃÊ. “ºÒÅÕ äÇÂҡó ǨÇÕ ÀÔ Ò¤ ÀÒ¤·èÕ ò ÍÒ¢ÂÒμ-¡Ôμ¡” ¡Ã§Ø à·¾Ï : âç¾ÔÁ¾ ÁËÒÁ¡¯Ø ÃÒªÇ·Ô ÂÒÅÑÂ, òõóø. ÊÁà´ç¨¾ÃÐÁËÒÊÁ³à¨ŒÒ ¡ÃÁ¾ÃÐÂÒǪÃÔ ÞÒ³ÇâÃÃÊ. “ÍØÀѾҡ »ÃÔÇμÑ ¹” ¡Ã§Ø à·¾Ï : âç¾ÔÁ¾ÁËÒÁ¡¯Ø ÃÒªÇ·Ô ÂÒÅÑÂ, òõôð. ÊÒí ¹¡Ñ àÃÂÕ ¹Ç´Ñ »Ò¡¹Òéí ÀÒÉàÕ ¨ÃÞÔ . “»ÒÅ·Ô à·Ê” ¡Ã§Ø à·¾Ï : âç¾ÁÔ ¾ ÍҷáÒþÁÔ ¾, òõôô. ¡ÃÃÁ¡ÒáͧμÒí ÃÒ ÁËÒÁ¡¯Ø ÃÒªÇ·Ô ÂÒÅÂÑ . “͸ºÔ ÒºÒÅäÕ ÇÂҡó ÍÒ¢ÂÒμ” ¡Ã§Ø à·¾Ï : âç¾ÔÁ¾ÁËÒÁ¡¯Ø ÃÒªÇ·Ô ÂÒÅÑÂ, òõôñ. ¡ÃÃÁ¡ÒáͧμÒí ÃÒ ÁËÒÁ¡¯Ø ÃÒªÇ·Ô ÂÒÅÂÑ . “͸ºÔ ÒºÒÅäÕ ÇÂҡó ¡Ôμ¡” ¡Ã§Ø à·¾Ï : âç¾ÔÁ¾ÁËÒÁ¡¯Ø ÃÒªÇÔ·ÂÒÅÂÑ , òõôñ. ¾Ñ¹μÃÕ ». ËŧÊÁºØÞ. “¾¨¹Ò¹Ø¡ÃÁÁ¤¸-ä·Â” ¡ÃØ§à·¾Ï : âç¾ÔÁ¾ÍҷáÒþÁÔ ¾, òõôð. ¾ÃÐÁËÒ»ÃÒâÁ·Â »âÁ·âÔ μ “¾¨¹Ò¹¡Ø ÃÁ¸Òμ”Ø ¡Ã§Ø à·¾Ï : ºÃÉÔ ·Ñ àÍ¡¾ÁÔ ¾ä ·¨íÒ¡Ñ´, òõôñ. ¾ÃÐÁËÒÈÑ¡ÃÔ¹·Ã ÈȾԹ·ØÃѡɏ. “͸ԺÒºÒÅÕäÇÂҡó” ¡Ã§Ø à·¾Ï : âç¾ÔÁ¾ÃØ‹§àÃ×ͧ¡ÒþÔÁ¾, òõóõ. 355

“¸ÁÁÚ »·¯þ°¡¶Ò »°âÁ-·μØ ÔâÂ-μμâÔ Â-¨μμØ âÚ ¶-»¨Ú âÁ-©¯þâ°- เนอื้ ใน ไวยากรณ (àÅÁ‹ 1) ÊμμÚ âÁ-ͯ°þ âÁ ÀÒ⤔ ¡Ã§Ø à·¾Ï : âç¾ÁÔ ¾Á ËÒÁ¡¯Ø ÃÒªÇ·Ô ÂÒÅÂÑ , òõóö. ¾ÃÐÃÒªÃμÑ ¹ÇÊÔ ·Ø ¸Ôì (ºÞØ ªÂÑ ª.ÁËÒÇâÕ Ã ».¸.ù). “á¹Ðá¹Ç¡ÒÃàÃÂÕ ¹ ¡ÒÃÊ͹ºÒÅäÕ ÇÂҡó” . ¹¤Ã»°Á : ÊÒí ¹¡Ñ ¾ÔÁ¾Ã Цѧ·Í§, òõõð. ÃÒªºÑ³±ÔμÂʶҹ. “¾¨¹Ò¹Ø¡ÃÁ©ºÑºÃÒªºÑ³±ÔμÂʶҹ” ¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã : ÊÒí ¹Ñ¡¾ÁÔ ¾Í ¡Ñ ÉÃà¨ÃÞÔ ·Ñȹ, òõòõ. ¾ÃиÃÃÁ»®¡ (».Í. »ÂμØ Úâμ). “¾¨¹Ò¹¡Ø ÃÁ©ºÑº»ÃÐÁÇÅÈ¾Ñ ·” ¡Ãا෾ÁËÒ¹¤Ã : ºÃÔÉÑ· ÈÃÕ¸¹Òà¾ÍÏ࿤· ¨íÒ¡Ñ´, ¾ÔÁ¾¤Ãéѧ·Õè ññ, òõôø. 356