Eğitim Bilimleri Çıkmış Sorular (2)

SINIF YÖNETİMİ 1. Öğretmenlerin hem kişisel olarak hem de 3. Okullarda istendik öğrenmelerin gerçekleş- etkili sınıf yönetimi becerileri kapsamında mesini sağlayan ya da istendik öğrenmelerin taşıması gereken özelliklerden biri tutumları oluşmasına rehberlik eden kişiler öğretmen- ile davranışları arasında çelişki olmamasıdır. lerdir. Öğretmenlik, 1739 sayılı Milli Eğitim Soruda verilen örnekte öğretmenin sözleri Temel Kanunu’nun 43. maddesinde “devletin ile davranışları arasında bir çelişkinin oldu- eğitim öğretim ile ilgili görevlerini üzerine alan ğu görülmektedir. Özellikle duyuşsal alan özel bir uzmanlık mesleği” olarak tanımlan- öğrenmelerinde öğretmenin sözleri ile dav- maktadır. Öğretmenlerin sahip oluğu nite- ranışları arasındaki uyum oldukça önemlidir. likler, öğretim sürecinin niteliğini doğrudan Öğretmenler yalnızca sözleriyle değil, dav- etkilemektedir. Öğretim sürecinin etkili olarak ranışlarıyla ve tutarlı kişilikleriyle de örnek gerçekleştirilmesi için öğretmenlerin birtakım olmalıdır. özelliklere sahip olması gerekir. Etik stan- dartlara sahip olmak bu özelliklerden biridir. Cevap C Etik kavramsal olarak doğruyla yanlışı, haklı ile haksızı,iyiyle kötüyü, adil ile adil olmayanı ayrıt etmek ve doğru,haklı ,iyi ve adil olduğu- na inandığımız şeyleri yapmaktır.İnsan davra- nışlarını ahlaki ve insani yönüyle incelemek- tir. Etik standartların temel ölçütü insanlık onuruna saygı göstermedir. Öğretmenin bu ölçüt çerçevesinde davranması öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği etik değerlere sahip olduğunun göstergesidir. Cevap C 2. Öğretmenlerin sahip oluğu nitelikler öğretim 4. Öğretim aynı zamanda bir iletişim sürecidir. sürecinin niteliğini doğrudan etkilemekte- Etkili bir öğretim için öğretmenin etkili ile- dir. Özellikle duyuşsal alan öğrenmelerinde tişim becerilerine sahip olması gerekmek- öğrencilerin öğretmenin sözlerinden çok tedir. Öğrencilere çalışkanlık simgesi olan davranışlarını esas aldığı unutulmamalıdır. adlar takma, sorun yaşandığında konuyu Başka bir anlatımla özellikle duyuşsal alan- değiştirme, öğrencilerin yanlış yanıtlarını da öğrencilerin istendik özelliklere sahip kabul etme, öğrencileri sürekli övme sınıfta olması, öncelikle öğretmenin istendik özel- sağlıklı iletişim sürecinin oluşturulmasına likler açısından iyi bir model olmasında bağ- katkı getirmez. Yanlış cevap verildiğin- lıdır. Özellikle küçük yaş gruplarına yönelik de ipuçları vererek doğruyu buldurma ise öğretim süreçlerinde öğrenciler, öğretmenin sağlıklı iletişim sürecinin göstergesi olan söylediklerinden çok yaptıklarını örnek al- öğretmen davranışıdır. Çünkü, öğrencilerin dıklarından, öğretmenlerin davranışlarıyla yaptıkları davranışlar düzeltilmezse yanlış model olması bir gerekliliktir. Bu örnek için öğrenmelere neden olacaktır. Öğretmenin de öğretmen demokrasinin ne olduğunu doğrudan cevabı söylemesi yerine öğren- anlaıtr, kavramı tanıtır, örneklerini verir. An- ciye ipucu vererek onların söylemelerinin cak, öğrencilerin demokratik davranmaları sağlanması güdüleyici bir uygulamadır. Öğ- steniliyorsa, mutlaka nasıl demokratik olu- renciye şans verilerek istenilen davranışı ya- nacağının onlara gösterilmesi gerekir. Bu pabileceği inancının yerleşmesi sağlanabilir. doğrultuda öğretmenler model olmalıdırlar. Bu güçlü bir iletişim sürecidir. Cevap D Cevap A KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 295

Sınıf Yönetimi 8. Öğrencinin kendine güven, benlik algısı ya da kendini ifade edememe kaynaklı isten- 5. Sağlıklı bir iletişimde göz teması önemlidir. meyen davranışlarına yönelik en etkili çö- Öğretim süreci de belli özellikleriyle iletişim züm ona sorumluluk vermektir. Öğretmen süreci olduğundan öğretmenin öğrencileriy- sorumluluk verirken öğrencilerin özelliklerini le kuracağı göz teması sırasında bazı ilke- dikkate almalıdır. Sınıfta bazı istenemeyen lere dikkat etmesi gerekmektedir. Bu ilkeler davranışların önlenmesi amacıyla öğretmen şöyle sıralanabilir. 1) Uzun göz bağlantısı öğrencilerin ilgi, istek ve yetenekleri doğ- olumsuz, kısa göz bağlantısı olumlu ileti ve- rultusunda ek çalışmalar biçiminde sorum- rir. 2)Öğrenciden gözünü kaçıran öğretmen luluklar verebilir. Başka bir anlatımla farklı iletişim kuramaz. 3) Öğrenci göz bağlantısı öğrenme düzeylerindeki öğrencilere farklı kuran öğretmene daha iyi yanıt verir. Bu sorumluluklar vererek disiplin sorunları belli açıklamalar göz temasının öğretimde çok ölçüde azaltılabilir. önemli olduğu; ancak bazı ilkelere de uygun davranmak gerektiğini ortaya koymaktadır. Cevap E Cevap C 6. Öğretmen, sınıfta öğretimin aksamasını ön- 9. Sınıf yönetiminde istenmeyen öğrenci dav- leyecek ve öğrencilerin istendik davranışla- ranışlarıyla baş etmek önemli bir sınıf yöne- rını geliştirecek ilişkilerin düzenini sağlama- timi becerisi olarak görülmektedir. En çok lıdır. Öğretim sürecinde, sınıf yönetiminin karşılaşılan istenmeyen öğrenci davranışla- sağlanmasında en etkili yol; sınıf kurallarının rının başında da öğrencilerin ders sırasında belirlenmesidir. Öğrencide kurallara uygun kendi aralarında konuşmalarıdır. Bu şekilde- davranışlar geliştirmede de bazı önemli fak- ki bir davranışla karşılaşıldığında yapılması törler rol oynar. Kuralların yazılarak panoya en uygun davranış öncelikle sözel olmayan asılması, öğretmenlere branşları ile ilgili uyaran kullanmaktır. Böylece dersin akışı hizmet içi eğitim verilmesi ve öğretmenlere engellenmeden istenmeyen davranış orta- cezanın sonuçları konusunda hizmet içi eği- dan kaldırılmış olur. İstenmeyen davranışın tim verilmesi, öğretmenlerin sınıf yönetimi düzeyine bakıldığında da öncelikle tercih becerilerini geliştirebilir. Ancak öğrencilerin edilmesi gereken uygulama öğrenciyle göz sınıf kurallarına uygun davranışlar geliştir- teması kurmaktır. Diğer seçeneklerdeki uy- mesine yönelik olarak öğretmene hizmet içi gulamalar da kullanılmakla birlikte daha üst eğitim verilmesi, öğretmenlerin bu konudaki düzeyde sorun davranış olduğunda örne- sınıf yönetimi becerilerini geliştirmeye doğ- ğin, verilen davranış devam ettiğinde baş- rudan katkı getirir. vurulacak uygulamalardır. Cevap E Cevap A 7. Okulun bahçesindeki çöpler ilgili sorunu 10. Öncüle bakıldığında okul bahçesinde yapı- sınıf ortamına taşıyarak öğrencilerinden bu lan tartışmanın sınıf ortamına taşındığı ve soruna çözüm üretmelerini isteyen öğret- öğrencilerin bu tartışma sonucunda birbir- menin en fazla gelişen kişisel becerisinin lerine karşı olumsuz duygular besledikleri sorunlara karşı ilgili ve duyarlı olma olduğu ve sorunun devam ettiği görülmektedir. Bu söylenebilir. Çünkü verilen örnek durum şekildeki istenmeyen öğrenci davranışla- güncel ve geçerli bir sorundur ve bu para- rıyla karşılaşıldığında öncelikle yapılması lelde öğretmen öğrencilerinden bu soruna gereken, sorunun nedenlerini anlamaktır. çözüm üretmelerini beklemektedir. Nedenleri bilinen bir sorunun çözümü daha kolay olacaktır. Cevap B Cevap A 296 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

11. Çağdaş eğitim anlayışının öğrenme-öğ- Sınıf Yönetimi retme sürecine getirdiği katkılardan birisi 14. Öğrencilerin gürültü yaptığı sınıfa giren bir de öğrencilerin farklı olduklarının kabul edilmesi gerektiğidir. Bu açıdan başarısız öğretmenin öncelikle yapması gereken uy- veya çekingen öğrencilerin de derse etkin gulama kısa bir süre sessiz beklemesi ve katılımlarının sağlanması gerekmektedir. teneffüsten dönmüş öğrencilerin kendisini Özellikle çekingen öğrencilerin, başarısızlık fark ederek susmalarını sağlamak olmalıdır. yaşama kaygılarından çekingen oldukla- Cevap B rı düşünüldüğünde bu öğrencilerin başarı duygusu yaşamalarının sağlanması derse 15. Öğrencilerle sen dili ile iletişim kurmak etkin katılmalarına katkı sağlar. Bu nedenle önemli bir iletişim engelidir. Çünkü sen dili bu öğrencilerin hazırbulunuşluk düzeyine suçlayıcı ve öğüt verici bir dildir. uygun sorular sormak, öğrencinin doğru ce- Cevap A vaba ulaşması için zamanı geldiğinde uygun ipucu vermek, doğru cevap alındığında pe- kiştireç vermek öğrencilere başarı duygusu yaşatacak ve derse etkin katılımlarına katkı sağlayacaktır.Başarılı ve başarısız öğrenci- leri kıyaslamak ve sadece dersin sonunda onlara soru sorma hakkı vermek olumlu uy- gulamalar değildir. Cevap B 12. Öğretmenin, her bir öğrencisine doğru ce- 16. I. ve II. öncüller gelişimsel modele ait uygu- vap verdirmeye çalışması bir zaman tuza- lamalardır. Gelişimsel modelde temel amaç, ğıdır ve öğretime ayrılan sürenin boş yere sınıf yönetimini öğrencilerin gelişimsel özel- uzamasına neden olur. Ayrıca bir öğrencinin liklerine göre düzenlemektir. soruya doğru cevap vermesi diğer öğrenci- lerin cevabı anlamasını sağlayacaktır. Cevap A Cevap E 13. “Başkalarına karşı hep saygılı olunuz.” ifa- 17. Geç öğrenen öğrencilere konuyu ödev ola- desi çok geneldir ve açıklık ilkesine uygun rak verme yanlış bir uygulamadır. Öğretmen değildir. bu tarz öğrenen öğrencilerini de düşünerek zaman planlaması yapmalıdır. Cevap B Cevap D KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 297

Sınıf Yönetimi 21. Sınıfın yapısal özelliklerinden biri de ortak tarih (ortak geçmiş, uzun sürelilik, tarihsel 18. Sınıf defterleri, ders bittikten sonra doldu- bağ) boyutudur. Ortak tarih, sınıfta birlik- rulur ve imzalanır. Öğretmenin bunu ders te uzun zaman geçiren ve birçok yaşantı esnasında yapması planlanan zamanın kul- paylaşan bireylerin geçmişte yaşanılanları lanımını olumsuz yönde etkiler. Ayrıca okul unutmamasıdır. 4-B sınıfındaki Recep isim- yönetimleri duyuruları okul-giriş çıkış top- li öğrencinin bir yıl önce yaşanan bir olayı lantılarında duyurmalı veya okul panoları yo- hatırlattığında bütün sınıfın gülmesi birlikte luyla öğrenciler haberdar edilmelidir. Duyu- yaşanılanların hafızada yer ettiğinin göster- ruların ders esnasında yapılması planlanan gesidir. zamanı olumsuz yönde etkiler. Bu nedenle II ve IV numaralı öncüller zaman tuzaklarıdır. Cevap E Cevap C 19. Öğretmenler sınıfta istenmeyen bir öğrenci 22. Zaman boyutunun verimli şekilde kullanıl- davranışı ile karşılaştıklarında doğru çözü- masının önündeki en büyük engel zaman mü üretebilmek adına öncelikle bu sorunun tuzaklarıdır. Zaman tuzakları eğitim öğretimi nedenlerini anlamaya çalışmalıdır. Filiz Öğ- aksatan, öğretim zamanının boşa harcan- retmen’in, öğrencinin geç kalma sorununa masına neden olan olay veya uygulamalar- çözüm üretmesi için bu sorunun ne gibi dır. Sınıfa sorulan bir soruyu tüm öğrencilere sebep veya sebeplerden kaynaklandığını cevaplatmaya çalışmak zaman tuzağıdır. öğrenmesi gerekir. Bir öğrencinin soruya doğru cevap verme- si yeterlidir. Diğer öğrenciler bu yolla doğru Cevap C cevabı anlayacaktır. Cevap A 20. Öğretmenler sınıf yönetimi modelinde isten- 23. Soruda istenmeyen davranışları yönetmek meyen davranışı ortaya çıkmadan engelle- için öncelikli uygulama sorulmaktadır. Öğ- yecek tedbirler aldıklarında önlemsel modeli rencilerle birlikte sınıf kurallarını belirlemek, kullanmış olur. Öğrencilerin ilgi, ihtiyaç ve istenmeyen davranışların ortaya çıkmasını gelişim düzeylerinin dikkate alınması ise ge- engelleyebildiği için öncelikli uygulamadır. lişimsel modeldir. Öğrencilerin oluşturduğu etkiler sonrasında öğretmenin uygun tepkiyi Cevap A vermesi ise tepkisel modeldir. Bu üç mode- lin birlikte kullanılması ise bütünsel model olur. Hakan Öğretmen bütünsel sınıf yöne- timi modelini kullanmaktadır. Cevap C 298 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI



ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI 1. Öğretim aracı olarak aşağıda verilen- 4. Aşağıdaki tabloda öğretim sürecinde lerden hangisi kullanıldığında, en etkili kullanılan çeşitli görsel ders araçlarının, öğrenme sağlanabilir? öğrenci sayısına ve davranış alanlarına A) Hareketli ve sesli filmler göre uygunluk düzeylerine ilişkin bilgiler B) Projeksiyonla sunulan görseller verilmiştir. C) Ders kitapları D) Haritalar ve grafikler Öğrenciler Alanlara Uygunluk Düzeyi E) Model ve numuneler Bireysel / Bilişsel Duyuşsal Psiko- 2. Ders kitapları öğretim programlarının içe- Grup motor riğine uygun olarak hazırlanır ve program I içeriğini yansıtır. Öğretmen, öğreteceği Ders Çok iyi Kabul İyi konunun eğitimini almış biri olarak ders notları Grup edilebilir kitaplarını incelemeli ve değerlendirmeli- Yazı dir. tahtası Grup II İyi Zayıf Tepegöz Grup / Öğretmenler ders kitaplarını inceler- Film, TV, Bireysel Kabul Kabul Kabul ken, öncelikle aşağıdaki ölçütlerden Video Grup edilebilir edilebilir edilebilir hangisini dikkate almalıdırlar? Grafikler A) Konuyla ilgili ayrıntılı bilgi içermesini Çalışma Bireysel İyi Zayıf Kabul B) Çeşitli görsellerle ve örneklerle zen- kartları Zayıf edilebilir ginleştirilmiş olmasını Kabul C) Bilimsel ve akademik bir dille yazılmış edilebilir IV III olmasını D) Konunun soyut boyutlarına yer ver- Kabul İyi mesini edilebilir E) Belli bir öğretme - öğrenme yaklaşı- mıyla yazılmış olmasını Buna göre, tabloda boş bırakılan yer- lere gelebilecek en uygun ifadeler aşa- 3. Hayat bilgisi dersinde öğretmen, öğren- ğıdakilerin hangisinde doğru olarak cilerin grafikleri yorumlamalarını sağla- verilmiştir? mak amacıyla sınıfta bulunan kız ve er- kek öğrenci sayısını gösteren grafikten I II III IV yararlanıyor. A) Bireysel Kabul Zayıf Zayıf edilebilir Öğrencilerin bu grafiği doğru olarak B) Bireysel Çok iyi İyi Zayıf yorumlamaları için sorulabilecek en C) Grup Kabul Zayıf İyi uygun soru aşağıdakilerden hangisi- edilebilir dir? D) Grup Zayıf Kabul Kabul A) Grafikteki kız ve erkek sembolleri edilebilir edilebilir doğru mu? E) Bireysel İyi Zayıf Çok iyi B) Grafik öğretmen tarafından mı hazır- lanmış? C) Grafikteki renkler toplumsal cinsiyet rollerine uygun mu? D) Grafikteki sayılar, gerçek sınıf mevcu- duyla tutarlı mı? E) Grafiğin başlığı doğru verilmiş mi? KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 301

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı 7. Ders kitabı yazarları, yapılan program de- ğişikliği sonucunda daha önceki kitapları 5. Bir öğretmen ilköğretim I. kademe fen ve revize etmek istemiştir. Ancak programı teknoloji dersinde hücre konusunu işler- inceleyince programın daha öncekinden ken A şubesinde üç boyutlu hücre mo- çok farklı olduğunu, önceki kitaplarda delini kullanarak B şubesinde ise modeli bulunan konuların programda ayrıntılı getirmeyi unuttuğu için tahtada gerçeğe olarak yer almadığını görmüşlerdir. Kitap- yakın çizimler yaparak konuyu anlatır. ta yer alacak bilgiye temel oluşturacak Konu sonundaki değerlendirmede, B şu- içeriği de kestiremediklerini fark etmişler- besindeki bazı öğrencilerin hayvan hüc- dir. resini küresel yapılar yerine dairesel yapı- lar olarak düşündüklerini ve A şubesinin Buna göre, programla ilgili olarak aşa- daha başarılı olduğunu belirler. ğıda verilenlerden hangisi doğrudur? Buna göre, aşağıdaki yorumlardan A) İçerik, amaca uygun olarak hazırlan- hangisi yanlıştır? mamıştır. A) Öğretmen, A şubesinde buluş yolu, B şubesinde sunuş yolu stratejisini kul- B) Materyal kullanımını sınırlandırmıştır. lanmıştır. B) Üç boyutlu modeller, iki boyutlu çi- C) Öğretmene yardımcı olacak şekilde zimlere oranla daha etkili araçlardır. hazırlanmamıştır. C) Üç boyutlu modeller gerçeğe daha yakın olduğu için anlamlı öğrenmeye D) Bilginin doğasıyla ilgili farklı bir yakla- katkı sağlar. şım sergilenmiştir. D) Hayvan hücresini dairesel olarak düşünen öğrenciler görsel/uzamsal E) Öğretmenleri, kitap yazarlarına ba- zekâlarını yeterli düzeyde kullanama- ğımlı hâle getirmiştir. maktadırlar. E) İlköğretim düzeyinde somut öğrenme yaşantıları çok daha etkilidir. 6. Coğrafya öğretmeni öğrencilerin dikkati- 8. Öğrencileri için yazılı bir materyal ha- ni, haritalarda renklerin kullanımıyla ilgili zırlayan öğretmenin, aşağıdakilerden anlattığı bir örnek olayla çektikten sonra hangisini yapması yanlıştır? renklerin kullanımıyla ilgili kısa bir tartış- ma yaptırır. Harita bilgisini düz anlatım A) Paragraflar arası boşlukları, satır arası yöntemini kullanarak anlatır. Anlatımı boşluklardan daha geniş tutması desteklemek için tahtanın bir kenarına astığı haritayı ve sunum olarak yansıttığı B) Metnin uzun paragraflar içermesi du- belgeseli eş zamanlı kullanmaya çalışır. rumunda tek sütun kullanması Öğretmenin bu uygulamada yaptıkla- C) Görsellerde fazla ayrıntı veya gerçeğe rından hangisi yanlıştır? yakınlıktan kaçınması A) Dikkat çekmede örnek olay kullanma- D) Satır sonuna sığmayan kelimeleri alt sı satıra alması B) Düz anlatım sırasında materyal kul- E) Vurgulamalar için tümü büyük harfler- lanması le yazılmış ifadeler kullanması C) Anlatımı desteklemeye çalışması D) Aynı anda birden fazla materyal kul- lanması E) Örnek olaydan sonra tartışma yaptır- ması 302 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

9. Öğretmen ilk yardım dersinde, trafik Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı kazası geçirmiş insanlara yapılacak ilk 11. Matematik dersinde üçgen çeşitlerini müdahaleyle ilgili teknikleri öğrencilerine göstererek kazalardaki yanlış müdahale- işleyen bir öğretmen, anlatmak istediği leri önlemeyi ve doğru müdahale etme üçgeni diğerlerine göre daha büyük çiz- becerilerini kazandırmayı amaçlamakta- miştir. dır. Buna göre öğretmen, aşağıdakilerden Buna göre öğretmen, daha çok hangi hangisini kullanarak öğretim etkinliği- ni gerçekleştirmelidir? tasarım ilkesini dikkate almıştır? A) Görsel bütünlük sağlama A) Gerçek durumlar B) İnformal denge oluşturma C) Hizalama B) İki boyutlu görseller D) Dokuyu güçlendirme E) Devamlılık C) Modeller D) Etkileşimli videolar E) Hareketli resimler 12. Dersinde bilgisayar yazılımları kul- lanmak isteyen bir öğretmen, hazır yazılımlar arasından seçim yaparken aşağıdakilerden hangisine öncelikle dikkat etmelidir? A) Dikkat çekici olmasına B) Katılımı teşvik etmesine C) Yazılı metinlerinin bulunmasına D) Etkileşimli uygulamaları içermesine E) Öğretim programına uygun olmasına 10. Bütünlük ilkesini dikkate alarak bir 13. Bir öğretmen, işlenen konuyu ders so- materyal hazırlamak isteyen öğret- nunda pekiştirmek amacıyla tahtaya çiz- men, aşağıdakilerden hangisine en diği görselde ilk sütuna bitkisel dokuları, çok dikkat etmelidir? ilk satıra ise doku özelliklerini yazar. Öğ- rencileri tahtaya kaldırarak kavramlar ve A) Ögeler arası ilişkileri belirgin hâle ge- özelliklerin uyumlu olduğu satır ve sütun- tirmeye ların kesiştiği yerlere X işareti koymalarını ister. B) Ögelerin birbirinden uzak görünmesi- ni sağlamaya Bu öğretmenin kullandığı görsel aşa- ğıdakilerden hangisidir? C) En önemli ögeyi ortaya yerleştirmeye A) Kavram haritası D) Ön ve art alanları zıt renkli olarak ha- zırlamaya B) Anlam çözümleme tablosu E) Konu başlığını ayırt edilebilir yapmaya C) Kavram ağı D) Yapılandırılmış grid E) V diyagramı KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 303

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı 17. Elif Öğretmen dersinde aşağıda verilen şekli kullanmak istemiştir. 14. İlkokul öğrencilerinde, somut ve kalıcı öğrenmeyle birlikte, genelleme yapma becerisinin geliştirilmesinde aşağıda- kilerin hangisi daha etkilidir? Buna göre Elif Öğretmen aşağıdakiler- den hangisini yaparsa materyali, öğre- A) Matematik dersinde toplama işlemi timde daha anlamlı hâle getirir? için öğrencilerin abaküs kullanması A) Renklendirme B) Hayat bilgisi dersinde yörede yetişen B) Dinamizm katma ürünlerin isimlerinin söylenmesi C) Metinle zenginleştirme D) Derinlik algısı yaratma C) Türkçe dersinde sıfatla ilgili bilgilerin E) Gölgelendirme yapma tahtaya yazılması D) Müzik dersinde çalgı aletleri için flü- tün resminin gösterilmesi E) Beden eğitimi dersinde düz takla at- manın televizyondan izlenmesi 15. Birkaç öğrencisinin çok hızlı öğrendiğini 18. Rahatsızlığı nedeniyle okula birkaç hafta gözlemleyen öğretmen, bu öğrencilere gelemeyecek olan Ali’den, öğretmenleri bilgisayar destekli öğretimden yararla- derslerini tablet bilgisayarından takip et- narak konuyla ilgili daha karmaşık ve zor mesini istemişlerdir. olan ek örnek uygulamalar yaptırmak is- temektedir. Bu kapsamda öğretmenin öncelikle Buna göre, Ali’nin öncelikli olarak kul- başvurabileceği yazılım türü aşağıda- lanacağı yazılım türü aşağıdakilerden kilerden hangisidir? hangisidir? A) Sözcük-işlem B) Benzetim C) Özel ders D) Alıştırma E) Eğitsel oyun A) Uygulama B) Öğretici C) Problem çözme D) Benzetim E) Eğitsel oyun 16. Bir kitabın ders kitabı olarak kullanıla- 19. Öğrencilerin hücrenin yapısını daha bilmesi için öncelikle aşağıdakilerden iyi kavrayabilmeleri için hücre mode- hangisine uygun olması gerekir? li kullanmayı düşünen bir öğretmenin öncelikli amacı aşağıdakilerden han- A) Öğretmene gisidir? B) Öğrenciyi bir üst öğrenime hazırlama- A) Soyut kavramları somutlaştırma ya B) Öğrencilerin bireysel ihtiyaçlarını gi- C) Görsellerin basitliğine derme D) Öğretim programlarına C) Dersi çekici hâle getirme E) Öğrencinin gireceği sınavlara D) Çoklu öğrenme ortamı sağlama E) Zamandan tasarruf etme 304 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

20. Aşağıdaki tabloda öğretim etkinliklerini Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı gerçekleştirmek için kullanılması planla- nan materyal/araç eşleştirmesi verilmiş- 22. Öğrencilerinin dikkatini çekerek derse tir. başlamak isteyen fen bilgisi öğretmeni tahtaya “Güneş Sistemi” yazar ve öğren- No Etkinlik Materyal/Araç cilerinden Güneş Sistemi’yle ilgili akılları- Mikroskop na ilk gelen sözcükleri söylemelerini ister. I Soğan zarının Daha sonra öğrencilerin söylediği bütün incelenmesi sözcükleri birbirine bağlar. Yıllara göre Metin Öğretmenin bu uygulaması aşağıdaki- II okuma yazma lerden hangisine örnek olabilir? oranları A) Zihin haritası B) Kavram haritası Güneşin bitkinin Yapay modeller C) Bilgi haritası III gelişimi üzerine D) V-diyagramı E) Akış şeması etkileri 23. Bir öğretmen, öğrencilerine şiirler dağıt- Tarihî mekânların Alan gezisi mış, onlardan seçtikleri şiirleri fon müzi- IV ği eşliğinde okuyarak ses kayıt cihazına kaydetmelerini istemiştir. Daha sonra incelenmesi kaydı dinleyerek gerekirse düzeltmeler yapmalarını ve kaydın son hâlini sınıfa Verilen etkinliğin özelliği düşünül- getirip arkadaşlarıyla paylaşmalarını söy- düğünde tablodaki eşleştirmelerden lemiştir. hangileri, öğretimin en üst düzeyde somutlaştırılması için doğru olur? Bu uygulamada ses kayıt cihazının te- mel işlevi aşağıdakilerden hangisidir? A) I ve II B) I ve III C) I ve IV A) Ses kayıt cihazını kullanmayı öğren- D) II ve III E) II ve IV me B) Öğrenme sürecini yönlendirme C) Eğlenceli vakit geçirme D) Akran öğretimi yapma E) Şiiri ezberlemeyi sağlama 21. “Çevremizi Tanıyalım” konusu işlenir- 24. Bir kimya öğretmeni okulun laboratuvarı ken aşağıdaki etkinliklerden hangisi yetersiz olduğu için bazı deneyleri öğ- daha etkili öğrenmeyi sağlayabilir? rencilere tablet bilgisayarlarla göstermek istemektedir. A) Slayt yardımıyla konuyu açıklama B) Resimler üzerinde inceleme yapma Buna göre öğretmenin aşağıdaki yazı- C) Konuyla ilgili canlandırma yapma lımlardan hangisini kullanması önce- D) Park ve tesislere gezi düzenleme liklidir? E) İzlenen bir video üzerine tartışma A) Alıştırma B) Sözcük-işlem C) Benzetim D) Eğitsel oyunlar E) Problem çözme KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 305

ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI (ÇÖZÜM) 1. Edgar Dale’e göre, doğrydan edinilen mak- 3. Bilişsel alan; zihinsel öğrenmelerin ağır satlı yaşantılardan sonra en etkili yaşantılar bastığı kazanımları kapsar. Bilişsel alan öğ- model ve numuneler vasıtasıyla edinilen renmeleri, aşamalı olarak; bilgi, kavrama, yaşantılardır. Öğretim sürecinde öğrencilerin uygulama, analiz, sentez ve değerlendirme aktif olarak katıldıkları duyu organı sayısına basamakları olarak sıralanır. Soru kökündeki orantılı olarak öğrenmelerindeki kalıcılığın da örnek durum incelendiğinde gerçekleşmesi yüksek olması beklenir. Bu açıdan bakıldığın- amaçlanan öğrenmenin kavrama düzeyinde da “model ve numuneler” hemen hemen bü- olduğu görülmektedir. Çünkü öğretmen bir tün duyu organlarının öğretim sürecinde kul- grafiğin öğrenciler tarafından yorumlanma- lanılmasına olanak verdiği için, öğrenmelerin sını amaçlamaktadır. Öğretmenin bu amaca en etkili düzeyde gerçekleşmesi beklenebilir. yönelik olarak kullanması en uygun soru: Çünkü model ve numuneler, bireylerin hem “Grafikteki sayılar, gerçek sınıf mevcuduyla görerek hem de dokunarak yaşantı geçirme- tutarlı mı?” sorusudur. Diğer seçenekler in- lerini sağlar. celendiğinde; “A”, “B” ve “E” seçeneğinde soruların bilgi düzeyine yönelik olduğu, “C” Cevap E seçeneğindeki sorunun ise kız ve erkek öğ- rencilerin grafiğini yorumlamaya doğrudan hizmet etmediği görülmektedir. Cevap D 4. Tablodan öğretim sürecinde kullanılan çeşit- li görsel ders araçlarının, öğrenci sayısına ve davranış alanlarına göre uygunluk düzeyle- rine ilişkin bilgiler incelendiğinde, ders not- larının bireysel, yazı tahtasının bilişsel alan- daki öğrenmeler için kullanılabilir, grafiklerin psikomotor alandaki öğrenmeler için zayıf ve çalışma kartlarının duyuşsal alan için za- yıf olduğu görülmektedir. 2. Ders kitabı belirli bir dersin öğretimi için belli Cevap A düzeydeki öğrencilere yönelik olarak yazılan ve içeriği öğretim programına uygun olarak 5. Öğretmenin A şubesinde üç boyutlu hücre incelenmiş ve onaylanmış temel kaynaktır. modelini kullanarak, B şubesinde ise tahta- Ders kitapları, öğretim sürecinde öğretmen da gerçeğe yakın çizimler yaparak konuyu ve öğrenciler tarafından en çok kullanılan anlatması ve değerlendirmede A şubesinin öğretim materyalleridir. Ders kitabının taşı- daha başarılı olduğunun belirlenmesi ön- ması gereken özellikleri biçimsel görünüm, celikle A şubesindeki dersin daha zengin bilimsel içerik, dil ve anlatım başlıkların- yaşantılara sahip olması ve daha çok duyu da toplamak mümkündür. Öğretmen, Milli organına hitap etmesiyle açıklanabilir. An- Eğitim Bakanlığı’nca belirlenmiş standart- cak dikkat edilirse her iki sınıfta da temelde lara göre yazılmış ders kitaplarından birini sunuş stratejisi kullanılmış, sadece A şube- seçmek ve ders kitaplarını değerlendirmek sinde sunuş çok daha zengin ve etkili olarak amacıyla bazı ölçütler kullanmalıdır. Ders gerçekleştirilmiştir. Soruda verilen örnek du- kitaplarını incelemeye ilişkin olarak seçe- rumda öğrencilerin örneklerden yola çıkarak neklerde verilen en önemli ölçüt, ders kitap- öğretmen rehberliğinde ilke ve genelleme- larının çeşitli görsellerle ve örneklerle zen- lere ulaşma sürecine ilişkin hiçbir açıklama ginleştirilmiş olmasıdır. yer almadığından her iki sınıfta da buluş stratejisinin kullanımından söz edilemez. Cevap B Cevap A 306 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı 6. Örnek olayla dikkat çekme, örnek olay 9. Trafik kazası geçirmiş insanlara yapılacak üzerinde tartışma, düz anlatım yöntemiyle ilk müdahaleyle ilgili teknikleri öğrencilerine derse devam etme, anlatımı materyalle des- göstererek kazalardaki yanlış müdahaleleri tekleme öğretim uygulamalarında yöntem önlemeyi ve doğru müdahale etme becerile- teknik çeşitliliği açısından doğrudur. Ancak rini kazandırmayı amaçlayan bir öğretmenin anlatımı materyalle desteklerken birden faz- kullanması gereken en uygun araç-gereç la materyalin eş zamanlı kullanılması (aynı modellerdir. Uygulama beceri gerektirdiğin- anda) öğretimsel açıdan doğru değildir. den iki boyutlu görseller, etkileşimli video- lar ve hareketli resimler kullanmak uygun Cevap D değildir. Öncüldeki ifade açısından gerçek durumlar kullanmak (trafik kazası geçirmiş 7. Soru incelendiğinde konu merkezli ve bil- birine müdahale) risk taşıdığından uygun ginin ayrıntılarının görülmediği bir anlayışa değildir. Sınıfa getirilecek insan maketi geçildiği anlaşılmaktadır. Bu noktada konu, üzerinden ilk yardım müdahalelerinin yap- içerik ve bilgiye vurgu yapan seçenekler A tırılması Dale’ye göre daha kalıcı ve etkili ve D seçeneğidir. Konunun ayrıntılı ya da öğrenmeler sağlama açısından daha uygun- ayrıntısız olması, içeriğin hedefe uygun olup dur. olmadığı noktasında fikir vermez. Ancak, bilginin doğası, ele alınışı ve veriliş biçimi Cevap C hakkında farklı bir anlayışın ele alındığı hak- kında fikir vericidir. Öte yandan ilgili paragraf 10. Bütünlük, bir görseli meydana getiren öge- program hazırlanırken alışılagelmiş bir du- lerin bir bütün olarak görünmesini sağlayan rumda köklü bir değişikliğe ya da farklılığa ögeler arasındaki ilişkidir. Bütünlüğü oluştu- yer verildiğini vurgulamaktadır. racak olan ilişkinin kurulabilmesi için tasarım ögelerinden çizgi, şekil, renk vb. faydalanılır. Cevap D Ögelerin birbirinden uzak görünmesini sağ- lama bütünlük açısından uygun değildir. Bir 8. Yazılı bir materyal hazırlarken paragraflar görsel tasarımda en önemli öge ortaya de- arası boşlukların satır arası boşluklardan ğil, 3x3 kuralı gereği görselin sol üst köşesi- daha geniş tutulması, metin uzun paragraf- ne konulmalıdır. Ön ve arka fon renklerinde lar içeriyorsa tek sütun kullanılması, görsel zıtlık tercih etmek ve konu başlıklarını ayırt kullanılacaksa ayrıntı ve gerçeğe yakınlıktan edilebilir yapmak uygun olmakla birlikte kaçınılması (çizim kullanmak gerçek resim en çok dikkate alınacak unsur değildir. Bu kullanmaktan daha etkilidir), satır sonuna açıdan ögeler arası ilişkileri belirgin hale sığmayan kelimelerin alt satıra alınması getirmek, bütünlük ilkesi açısından en çok uyulması gereken unsurlardır. Ancak yazılı dikkate alınması gereken unsurdur. bir metnin tümünün büyük harflerle yazılma- sı uygun değildir. Büyük harflerin boylarının Bu soruda, “en önemli” ya da “en çok” soru aynı olması okunabilirlik açısından olum- kalıbı kullanıldığı görülmüştür. Bu kalıpta se- suzluk teşkil etmektedir. Üç kelimeyi geçen çeneklerdeki tüm ifadelerin bütünlük ilkesiyle yazılı materyallerin küçük harflerle yazılması doğrudan ilişkili olması ancak birinin diğerle- daha uygundur. rine oranla daha çok ilişkili olması gerekmek- tedir. Sorunun hazırlanışında bu ilkeye uygun Cevap E davranılmadığı söylenebilir. Materyal tasarlama ilkeleriyle ilgili bilimsel li- teratürde farklı bakış açıları bulunduğundan bu soruda ölçme tekniği açısından değil, bilimsel tartışmaya düşmemek açısından “en çok” soru kalıbının kullanıldığı kanısına varılmıştır. Cevap A KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 307

Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı 14. Abaküsle çalışma çocukların toplama işle- mini somutlaştırmasını sağlar. Bu sayede 11. Denge, ögelerin yatay ve dikey olarak ma- daha kalıcı öğrenmeler oluşur. teryale eşit ağırlıkta dağıtılması (yerleşti- Cevap A rilmesi) yoluyla oluşturulur. İki türlü denge vardır: 15. Bilgisayar destekli öğretimde konuyla ilgili daha karmaşık ve zor olan örnek uygula- Formal (Simetrik): Bir materyalin ortadan malar sunmak ya da öğrenilemeyen konuları ikiye bölündüğünde ögelerin simetrik olarak tespit edip o konular üzerinde yoğunlaşma- (her iki tarafta da birbirinin aynı şekilde) yer- larını sağlayacak zorluk düzeyleri farklı belli leştirilmesi. soru dizileri vermek alıştırma yazılımlarıdır. Cevap D İnformal (Simetrik olmayan): Ağırlık olarak her iki tarafta eşittir ancak kullanılan ögeler 16. Ders kitapları, öğretim programındaki ka- farklıdır. Dengenin informal şekilde sağlan- zanımlara uygun şekilde hazırlanmalıdır. Bu ması materyale belirli ölçüde hareketlilik ilke ders kitaplarında bulunması gereken en kazandırabilmektedir. Bir görsel tasarım- temel ve öncelikli özelliktir. da denge söz konusu olduğunda informal Cevap D denge formal dengeden daha etkilidir. Soru öncülünde de öğretmen görselin sağına iki 17. Görsel metinler yazıyla, yazılı materyaller ise küçük üçgen, soluna ise iki küçük üçgeni görsellerle desteklendiğinde çok daha etkili karşılayabilecek büyüklükte bir tane üçgen olur. çizmiştir. Bu açıdan öğretmen informal den- Cevap C ge oluşturma ilkesini dikkate almıştır. 18. Konunun tamamının, özetinin ve konu soru- D seçeneğinde verilen “dokuyu güçlendir- ların yer aldığı bilgisayar yazılımlarına öğre- me” iki boyutlu materyallere üçüncü boyu- tici yazılımlar denir. Öğretici yazılımlarda öğ- tu kazandırmak için renk, gölge ve desenle renci konuyla ilgili tüm aşamaları bilgisayar yapılır. Verilen şekillerde ne renk ne gölge üzerinden öğrenir. ne de desene gönderme vardır. Bu neden- Cevap B le dokuyu güçlendirme doğru cevap olarak düşünülmemelidir. A seçeneğinde verilen “görsel bütünlük sağlama” görsel materyallerdeki ögeler, bu ögeler arasındaki yakınlıklar ilişkilerle ilgilidir. Verilen üçgenlerle ilgili bir ilişkilendirme söz konusu olmadığı için A seçeneği de doğru cevap olarak düşünülemez. Cevap B 12. Öğretimde temel amaç istendik yöndeki davranışlara ulaşmaktır. Dolayısıyla yöntem, teknik, materyal ve soru seçimlerinde en ön- celikli ve temel belirleyici, hedeflerdir. Cevap E 13. Bu öğretmen anlam çözümleme tablosu kullanmıştır. Anlam çözümleme tablolarında temel amaç öğrencilerin kavramları özellik- lerine göre karşılaştırabilmesidir. Cevap B 308 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

19. Model ve numuneler gibi materyallerin en Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı önemli faydası soyut konuları somutlaştır- maktır. 21. Bu sorunun cevaplanması 20. sorunun ce- vaplanmasıyla mantık yürütme açısından Cevap A birebir aynıdır. 21. soruda da Dale’nin ya- şantı konisine göre değil konuya en uygun 20. Adayların bu tarz sorularda dikkatli olması materyal sorulmuştur. Çevreyi tanıyalım ko- gerekir. Somutlaştırmaya dönük, materyal nusuna yönelik olarak yapılacak çevre gezi- soruları sorulduğunda ilk akla gelen Dale’nin leri öğrencilerin çevreyi tanımalarında daha yaşantı konisidir. Fakat uygun araç seçimini etkili olacaktır. Dale’ye göre dramatizasyon belirleyen unsur yaşantı konisi değil kaza- (canlandırma) çalışmaları geziye göre daha nım ve konudur. Bu soruda konuya uygun etkilidir. Fakat 20. soruda da açıkladığımız somutlaştırıcı materyal seçimi sorulmuştur. gibi soru konuya en uygun etkinliği sormak- Yani cevap Dale’ye göre verilmeyecektir. tadır. Buna göre aşağıdaki tabloyu inceleyelim; Cevap D NO Etkinlik Materyal/ Açıklama Araç 22. Zihin haritası şematik bir görsel materyaldir. Özneldir ve yaratıcılığı geliştirir. Kavram ya- Soğan zarının Mikros- Verilen konuyu nılgılarının ortaya çıkarılması ve giderilmesi- I incelenmesi kop somutlaştırma için ni sağlar. Her öğrenci kendi zihin haritasını çok uygun. oluşturabileceği gibi öğretmen rehberliğinde yapılan bir soru-cevap etkinliği sayesinde Yıllara göre Metin Verilen konuyu de sınıfın konuyla ilgili zihin haritası tahtaya okuma yazma somutlaştırma için çıkarılabilir. Güneş sistemi ile yapılan çalış- II oranları uygunluk düzeyi ma zihin haritasıdır. ÖSYM bu soruya çok düşük. Tablo veya benzer bir soruyu önceki yıllarda da sor- grafik daha uygun. muştur. Güneşin Yapay Verilen konuyu Cevap A modeller somutlaştırma için bitkinin geli- uygunluk düzeyi 23. Soruda ses kayıt cihazının öğrenme süre- düşük. Gözlem, cindeki en temel işlevi sorulmuştur. Öğren- III şimi üzerine deney, gerçek nes- ciler ilk ve son çalışmalarını ses kayıt cihazı etkileri neler daha uygun. ile yapacakları için materyalin temel işlevi “öğrenme sürecini yönlendirme” işlevidir. Tarihî Alan Verilen konuyu IV mekânların gezisi somutlaştırma için Cevap B çok uygun. incelenmesi Görüldüğü gibi I ve IV numarada verilen 24. Benzetim yazılımı özellikle yapılması güç, konuları somutlaştırmak için seçilen uygula- tehlikeli veya çok maliyetli uygulama ve malar daha etkilidir. deneylerin bilgisayar yazılımı üzerinde yapıl- Cevap C ması için kullanılır. Cevap C KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 309



ÖĞRETİM İLKE VE YÖNTEMLERİ Öğretim İlkeleri, Kuram – Model ve Yaklaşımları Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları Öğretim Stratejileri Öğretim Yöntemleri Öğretim Teknikleri Diğer Öğretim Teknikleri Düşünme Biçimleri Belirtke Tablosu Çoklu Zekâ Kuramı



ÖĞRETİM İLKELERİ, KURAM–MODEL VE YAKLAŞIMLARI 1. Birinci sınıf öğretmeni matematik der- 3. Derslerinde öğrencilerin yaşamları sinde “Nesne sayısı 10’dan az olan bir boyunca karşılaşabilecekleri problem toplulukta nesnelerin sayısını belirler, bu durumlarına karşı çözüm yolları geliş- sayıyı rakamla yazar.” kazanımına yöne- tirmelerini önemseyen bir öğretmenin lik olarak öğrencilerin önce parmaklarını aşağıdakilerden hangisini yapması kullanarak saymalarını sağlar, sonra öğ- beklenmez? rencileri okul bahçesine çıkararak ağaç- ları saydırır. A) Konuyla ilgili uygun kaynakları seç- mesi Öğretmenin bu süreçte başvurduğu öğretim ikeleri aşağıdakilerin hangi- B) Rahatsız eden bir olay veya olguyu sinde doğru sırada verilmiştir? ortaya koyması A) Somuttan soyuta - Hayatilik C) Genel durumları özel durumlarla sınır- landırması B) Somuttan soyuta - Ekonomiklik D) Tek ve doğru bir çözüme ulaştırması C) Hayatilik - Soyuttan somuta E) Elde edilen sonuçların uygulamasını D) Açıklık - Soyuttan somuta yapması E) Somuttan soyuta - Açıklık 2. Tarih dersinde öğrencilerini, “Osmanlı 4. Bir sınıf öğretmeni, ilkokula yeni başlayan Devleti’nin kuruluşuyla ilgili temel olgular öğrencilerinin, zihinlerinde sayı kavramını bilgisi” kazanımına ulaştırmaya çalışan oluşturmalarına yardım etmek için fasul- bir öğretmenin, derse girişte öğren- ye taneleri ile oluşturduğu kümelerle ra- cilerin dikkatini çekmek üzere aşağı- kamları eşleştirmiştir. dakilerden hangisini yapması, hedefe uygunluk ilkesi açısından daha uygun- Buna göre, öğretmen aşağıdaki öğre- dur? tim ilkelerinden hangisini kullanmıştır? A) Öğrencilere “Osman Bey’in Söğüt A) Açıklık çevresindeki tekfurlarla iyi ilişkiler kurmaya çabalamasının nedeni ne B) Bilimsellik olabilir?” sorusunu sorması C) Bilinenden bilinmeyene B) “Siz Osman Bey’in yerinde olsaydınız nasıl bir stratejiyle başlardınız?” şek- D) Somuttan soyuta linde bir beyin fırtınası yaptırması E) Ekonomiklik C) Osman Bey ile Şeyh Edebali arasında kurulan güçlü bağı anlatan bir olayı, anekdotu anlatması D) Konuyla ilgili kavramları harita üzerin- den anlatmaya başlaması E) Kuruluşta yerleşim yeri seçimiyle ilgili yaşanan bir soruna çözüm üretmele- rini istemesi KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 313

Öğretim İlkeleri, Kuram–Model ve Yaklaşımları 5. Aşağıdaki öğretim süreci uygulamala- rından hangisi, öğretimde açıklık ilkesi kapsamında yer almaz? A) Öğrenciler tarafından olay yerinde gözlem yapılması B) Konuyla ilgili hayvan ve bitki örnekle- rinin sınıfa getirilmesi C) Anlatımda fotoğraf, film gibi materyal- lere yer verilmesi D) Öğretime ayrılan zamanın verimli kul- lanılması E) Öğrencilerin düzeylerine uygun cüm- lelerin tercih edilmesi 6. Emre Öğretmen, derslerinde yeri geldik- çe öğrencilerinden akşam dinledikleri ha- berlerden önemli gördüklerini paylaşma- larını ister ve işlenecek konuyla ilgili bir haberi seçer. Seçilen haberi paylaşan öğ- renciden haberi tahtaya yazmasını ister ve teşekkür eder. Daha sonra bu haber üzerinde sınıfta tartışma ortamı oluşturur. Emre Öğretmen’in bu uygulamasında öne çıkan öğretim ilkesi ve öğren- me-öğretme ilkesi aşağıdakilerin han- gisinde birlikte verilmiştir? Öğretim Öğrenme-öğretme ––––––––– ––––––––––––––––– A) Açıklık Pekiştirme B) Güncellik Pekiştirme C) Bütünlük Tekrar D) Açıklık Tekrar E) Güncellik Tekrar 314 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

ÖĞRETİM İLKELERİ, KURAM–MODEL VE YAKLAŞIMLARI (ÇÖZÜM) 1. Öncül incelendiğinde öğretmenin gerçek- 4. Bu sorunun 2012 sorusu ile büyük benzerlik leştirmek istediği hedefe yönelik iki etkinlik gösterdiği görülmektedir. 2012 sorusunda yaptırdığı gözlenmektedir. Hedefe bakıldı- da öğrencilere sayı saydırmak için parmak- ğında kazanılacak olan becerinin günlük ları kullandırılmış ve doğru yanıt somuttan yaşamda kullanılabilirliği söz konusudur. soyuta olarak verilmiştir. Bu soruda da öğ- Hedefin kazandırılmasına yönelik yapılan rencilerin zihinlerinde sayı kavramının oluş- parmakla sayma etkinliği, sayı öğretiminde turulabilmesi için birebir eşleme yapılmış birebir eşlemeye uygun bir somutlama ör- ve bunun için fasulye taneleri kullanılmıştır. neğidir. Abaküs kullanımı ile aynı amaç söz Böylece somuttan soyuta doğru bir öğretme konusudur. Bu açıdan somuttan soyuta il- yolu tercih edilmiştir. Sorunun doğru cevabı kesine uygun bir uygulamadır. Öğrencilerin “açıklık” olarak düşünülmemelidir. Açıklık, bahçeye çıkarılarak ağaçların saydırılması birden çok duyu organını kullanmayı gerek- ise doğrudan öğretilen becerinin günlük tirecek araç-gereç ve materyalle öğretimin yaşamda kullanılmasına yönelik yapılan bir zenginleştirilmesidir. Somuttan soyutada etkinlik olduğundan hayatilik ilkesine uy- ise somut bir durum, olay, nesne, model gundur. ile sağlanan yaşantıdan (fasulye taneleri), soyuta (sayı kavramına) doğru bir yolculuk Cevap A vurgulaması dikkate alınmalıdır. Açıklık ilke- sinde her zaman böyle bir vurgu yapılmaz. 2. Derse giriş ve dikkat çekme etkinliği hedefe Açıklık ilkesinde somut yaşantıdan soyut uygunluk ilkesi açısından değerlendirildiğin- kavrama doğru bir gidiş vurgusuna gerek de anekdot anlatımı bu duruma daha uy- yoktur. Öte yandan öncülde ilkokula yeni gundur. Neden-sonuç ilişkisi analiz, nasıl bir başlayan öğrenciden söz edildiğinden bu strateji izlerdiniz sorusu, sentez basamağın- dönemin somut işlemler dönemine denk da olması nedeniyle dersin girişinden sonra geldiği düşünüldüğünde çözüme daha ko- ele alınmalıdır. Çünkü ders giriş basamağı lay ulaşılacaktır. daha çok bilgi basamağı öğrenmelerine da- yanır. Konuyu kavram haritası üzerinde an- Cevap D latmak; kavrama basamağı, soruna çözüm üretmek; sentez basamağında olacağından 5. Açıklık ilkesi, öğretmenin konuyu anlaşılır bunlarında dersin giriş bölümünden sonraki dille, öğrencilerin düzeylerine uygun cüm- bölümlerde ele alınacağı açıktır. lelerle anlatırken bir yandan da öğrencilerin konuyu daha iyi anlaması ve görme duyula- Cevap C rını harekete geçirici uygulamalar yapmaktır. Bu yüzden A, B, C ve E seçenekleri açıklık 3. Probleme dayalı öğrenme öğrencilerin ger- ilkesi ile ilgilidir. D seçeneği ise ekonomiklik çek yaşamla ilişkili problemlere karşı çözüm ilkesi ile ilgilidir. yolları geliştirmelerine dönüktür. Sorunun öncülünde de vurgulanan “çözüm yolları” Cevap D ifadesi probleme dayalı öğrenmede birden çok çözüm yoluna odaklanılması gerekti- 6. Emre Öğretmen’in Öğrencilerden medya ğini vurgulamaktadır. Dolayısıyla probleme haberlerini sınıfa taşımalarını istemesi gün- dayalı öğrenmenin tek ve doğru bir çözüme cellik ilkesi ile ilgilidir. Seçilen haberi payla- ulaştırma gibi bir temel amacı yoktur. şan öğrenciye teşekkür etmesi ise pekiştir- me uygulamasıdır. Cevap D Cevap B KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 315

ÖĞRETME – ÖĞRENME YAKLAŞIMLARI – MODEL KURAMLARI 1. Gagne’ye göre öğrenme ürünleri sözel 3. Bir Türkçe öğretmeni sınıfta 5-6 kişilik bilgi, zihinsel beceri, bilişsel strateji, tu- gruplar oluşturmuştur. Gruplara, tum ve psikomotor beceriler olarak sınıf- landırılmaktadır. Zihinsel beceriler “nasıl”ı • televizyonda Türkçenin kullanılması, bilmeyle ilgilidir. • gazete ve dergilerde Türkçenin kullanıl- Buna göre, aşağıdakilerden hangisi ması, zihinsel becerilere örnek olarak verile- bilir? • öykülerde Türkçenin kullanılması ve A) Tutumlu olmayı isteme • akranlarının Türkçeyi kullanmaları B) Kareyle dikdörtgeni ayırt etme C) Düzgün yazı yazma konularını vermiştir. Öğrencilerden soru- D) Sınava hazırlanmada etkili bir yol bul- nu belirlemelerini, veri toplamalarını, ve- rileri değerlendirmelerini ve rapor yazıp ma sunmalarını istemiştir. E) Türkiye’nin coğrafi bölgelerini söyle- Bu öğretmenin uyguladığı yaklaşım, me yöntem ya da teknik aşağıdakilerden hangisidir? 2. 2005’te uygulamaya konulan ilköğre- tim programlarının dayandığı belirtilen A) Çoklu zekâya dayalı öğrenme yapılandırmacı (oluşturmacı) öğrenme B) Örnek olay incelemesi yaklaşımı için aşağıdakilerden hangisi C) Grup tartışması doğrudur? D) Proje tabanlı öğrenme E) Kaynak kişiden yararlanma A) Öğretmen, bilgileri yapılandırarak sistematik bir biçimde öğrenciye sun- 4. Aşağıdaki tabloda iki farklı öğrenme malıdır. yaklaşımının özellikleri verilmiştir. B) Bilginin nasıl yapılandırılacağını ve I II nasıl kulanılacağını, ders kitapları ve öğretmen kılavuzları ayrıntılı olarak • Öğrenciye öğretim • Birlikte öğrenme anlatmalıdır. sürecinde bireysel önemlidir. olarak sorumluluk C) Öğrencilerin, önceden öğrendikleri verilmez. • Sosyal becerilerin bilgileri zaman zaman tekrar edip ha- geliştirilmesi tırlamaları önemlidir. • Sosyal becerilerin önemlidir. geliştirilmesi önce- D) Öğrenciler, öğretmenden, öğretim likle hedeflenmez. • Liderlik paylaşıl- araçlarından ve kitaplardan öğrendik- mıştır. leri bilgileri gerektiği zaman ve kendi- • Bir lider belirlenir. lerinden istendiğinde bir düzen içinde • Öğretmen, süreci • Öğretmen, süreci sunmalıdır. gözler ve yönlen- yönetir. dirir. E) Bilişsel etkinlikler içinde öğrenilen yeni bilgiler eski öğrenilenlerle birlikte Bu öğrenme yaklaşımları aşağıdakiler- yorumlanır, geliştirilir ve sentezlenir. den hangisinde verilenler olabilir? I– –––––––––––– –II––––––––––––––– A) Geleneksel Bireyselleştirilmiş B) Geleneksel İşbirlikli C) Büyük grupla Bireyselleştirilmiş D) Büyük grupla Düzey gruplarında E) İşbirlikli Geleneksel 316 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 5. Canlılarla ilgili kitapları okumayı se- 8. Bir Türkçe öğretmeni bir okuma parça- ven, oyun oynarken, ders çalışırken sını aşağıdaki basamakları izleyerek işle- yalnız olmayı tercih eden ve açık hava mektedir: ortamlarında yapılan yürüyüşlerden hoşlanan bireyin çoklu zekâ kuramına • Sınıfı küçük gruplara ayırır. göre hangi zekâ alanlarının daha bas- • Okudukları parçayı bireysel olarak kın olduğu söylenebilir? A) Öze dönük ve doğacı özetledikten sonra özetlerini grup ar- B) Doğacı ve mantıksal kadaşlarının özetleriyle karşılaştırma- C) Mantıksal ve sözel larını ister. D) Sözel ve öze dönük • Okuma parçası hakkında kitaptaki E) Öze dönük ve müziksel soruları önce bireysel olarak cevap- landırmalarını sonra, cevapları grup 6. Çoklu zekâ kuramının ortaya koyduğu içinde tartışmalarını ister. bilgileri dikkate alarak mesleğini sür- • Daha sonra, gruplardan parçanın içer- düren bir öğretmen, bu kuramın gereği diği fikirlerin ilişkisini gösteren bir kav- olarak aşağıdakilerden hangisini yap- ram haritası oluşturmalarını ister. maya özen göstermelidir? Bu öğretmenin dersinde yararlandığı A) Dersi sunuş biçimine öğrencilerin öğretim yaklaşımı ya da kuramı aşağı- alışması için çaba göstermelidir. dakilerden hangisidir? B) Öğrenciler, hazırbulunuşluk düzeyleri- A) Aktif öğrenme ne göre bir araya getirilerek gruplan- B) Bireysel öğrenme malıdır. C) Çoklu zekâya dayalı öğrenme C) Öğrencilerin kavrayabilmeleri için ko- D) Yapılandırmacı öğrenme nuları tekrar tekrar anlatmalıdır. E) Tam öğrenme D) Farklı öğretim yöntem ve teknikleri kullanmaya çaba göstermelidir. 9. Okul müdürü öğretim yılının başında E) Öğrenme gerçekleştiğinde pekiştireç bütün öğrencilerin, eğitim programının vermelidir. işaret ettiği kazanımlara erişmeleri için öğrenme ortamlarını en iyi şekilde dü- 7. Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımı, öğ- zenlemiş, gerekli araç-gereçleri sağla- rencilerin aktif olarak sürecin her aşama- mıştır. Öğretim yılı başında öğrencileriyle sında yer alması temeline dayanır. etkili iletişim kurabilmeleri konusunda ve uygun koşullar sağlandığında hemen Aşağıdakilerden hangisi bu yaklaşımı hemen her öğrencinin öğrenebileceğini doğru olarak izleyen bir öğretmenin vurgulamak için öğretmenlerle seminer- yapması uygun olmayan bir davranış- ler düzenlemiştir. Öğretim yılı süresince tır? de öğrenci öğrenmelerini izleme de- A) Öğrencilere projeler yaptırma, sınıfa ğerlendirmeleri yaptırmış ve öğrenmeyi sunmalarını sağlama olumsuz yönde etkileyen bütün etkenleri B) İşlenecek konuların seçiminde öğren- ortadan kaldırmaya çalışmıştır. cilerin gereksinimlerini dikkate alma C) Konuları bireysel ya da grup hâlindeki Okul müdürü, öğrenme modellerinden öğrencilere dönemin başında dağıtıp, hangisinin temel ilkelerini benimseye- sırayla anlatmalarını isteme rek okulunda uygulamaya çalışmıştır? D) Öğretim materyallerinin oluşturulma- A) Yapılandırmacı sında öğrenci katılımı sağlama B) Mikro öğretim E) Öğrencilerin bireysel ya da grupça C) Tam öğrenme çalışmalarını sağlama D) Çoklu zekâ E) İşbirliğine dayalı öğrenme KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 317

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 10. • Ortak ürün ya da grup ödülü 12. Çevre kirliliğinin etkilerini belirleme- nin ve öğrencilerde farkındalık yarat- • Olumlu bağımlılık manın önemli olduğunu düşünen bir öğretmenin, dersinde aşağıdakilerden • Bireysel değerlendirilebilirlik hangisine yer vermesi durumunda he- define ulaşma ve kalıcı öğrenmeler • Yüz yüze etkileşim sağlama olasılığı daha yüksek olur? • Sürecin değerlendirilmesi A) Örnekler vererek kendi gözlemlerini öğrencilere anlatma • Eşit başarı fırsatı B) Sınıfı küçük gruplara ayırarak her gru- Bu becerileri kazandırmaya olanak ba bir duvar gazetesi hazırlatma sağlayan yöntem, teknik ya da yakla- şım aşağıdakilerden hangisidir? C) Çevre kirliliği konusunda derse kay- nak kişi çağırma A) Büyük grup tartışması B) Yaratıcı drama D) Çevre kirliliği konusunda görsellerle C) Rol oynama zenginleştirilmiş geniş kapsamlı bir D) İstasyon sunu yapma E) İşbirlikli öğrenme E) Çevre kirliliğini önlemede yapılması gerekenleri öğrencilere sorarak öğ- rencilerden bu soruyu yanıtlamalarını isteme 11. Uygulanmakta olan ilk ve ortaöğretim 13. Bir öğretmen öğrencilere konu alanının programlarının temelini yapılandırmacılık yanı sıra kuramının oluşturduğu belirtilmektedir. • bilimsel süreç becerilerini kullanma Yapılandırmacılık kuramına göre ha- reket eden bir öğretmenin, sınıfında • araştırma, keşfetme aşağıdakilerden hangisini yapmaması beklenir? • gerçek yaşam durumlarını test etme A) Çeşitli testler kullanarak öğrencilerin • ortaya çıkan ürünleri sunma hazırbulunuşluk düzeylerini belirleme becerilerini de kazandırmayı amaçlamak- B) Öğrencilerin konuyla ilgili bilgi sahibi tadır. olmadıklarını varsayma ve derse te- mel kavramları öğreterek başlama Buna göre, öğretmen aşağıdaki yön- tem, teknik ya da yaklaşımlardan han- C) Yeni bir konu ya da üniteye başlarken gisini kullanırsa amacına en çok hiz- öğrencileri hedeften haberdar etme met etmiş olur? D) Öğrencilere proje çalışmalarında ve A) Probleme dayalı öğrenme işbirliğine dayalı etkinliklerde daha B) Benzetim fazla rol verme C) Proje tabanlı öğrenme D) Yaratıcı drama E) Öğrencilerin görüşlerini ve bakış açı- E) Örnek olay larını dikkate alarak dersi planlama 318 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 14. Ömer Öğretmen, teknoloji ve tasarım 16. Bir sosyal bilgiler öğretmeni, yavaş oku- dersinde öğrencilerinden kendilerine yan öğrencilerden oluşan bir sınıfa ders özgü ürünler tasarlamalarını ister. Öğren- vermektedir. Dersin başında, daha önce- cilerden Mert yeni doğan kardeşinden den öğretim programını inceleyerek ha- esinlenerek, bebekler her ağladığında zırlamış olduğu ders notunu sınıfa dağıtır kendiliğinden sallanan bir beşik tasarlar. ve hemen ardından bu nota dayalı olarak Tasarımının reklamını yapmak için bir afiş soru-cevap yöntem/tekniği ile ders işler. hazırlar ve ürününü sınıfta arkadaşlarına Ders süresince etkin katılımın düşük ol- tanıtır. duğunu fark eder. Mert’in ürününü tanıtan bir afiş hazır- Bu durumun temel nedeni aşağıdaki- laması hangi davranışının en fazla ge- lerden hangisidir? lişmiş olduğunu gösterir? A) Öğretmenin, öğrencileri rahatlatıcı bir A) Var olan bilgileri yeni bilgileriyle bü- tutum içinde olmaması tünleştirme B) Öğretmenin, dersi planlarken öğren- B) Öğrenme ürününü paylaşmada gör- cilerin özelliklerini göz önünde bulun- selliğe önem verme durmaması C) Zihin-kas koordinasyonu gerektiren C) Yavaş okuyan öğrencilere soru-cevap becerileri etkili kullanma tekniğini uygulaması D) Kalıcı öğrenme için öğrenilenleri pe- D) Kullanılan ders notunun öğrencilerin kiştirme öğrenme ihtiyacını karşılayıcı nitelikte olmaması E) Öğrenme-öğretme sürecine etkin ka- tılmaktan zevk alma E) Hazırlanan ders notuyla kazanımlar arasında yeterli ilişki bulunmaması 15. Ayşe, derste anlatılanları dikkatlice düşü- 17. Egemen Öğretmen kimya dersine başla- nen ve sezgi yoluyla çok iyi anlayan bir madan önce “Siz bir bilim insanı olsaydı- öğrencidir. Öğrendiklerinin özünü kavra- nız alanınıza ne tür katkılar getirirdiniz?” yarak “ne” sorusundan çok, “nasıl” ve diye sorar. Bilim insanlarının biyografile- “neden” sorularına yanıt aramaktadır. rini incelemelerini, kendilerine en çarpıcı gelen buluşunu sınıf arkadaşlarıyla pay- Yukarıda verilen örneğe göre, Ayşe’nin laşmalarını ister. Konuya ilişkin ayrıntılı hangi öğrenme stiline sahip olduğu araştırma ve deneme yapmaları için öğ- söylenebilir? rencilere iki hafta süre verir. İki haftanın sonunda ürünün sunulmasını, inceledik- A) Uzamsal öğrenme leri bilim insanı özellikleriyle kendi özellik- lerinin benzerlik gösterip göstermediğini B) Eklemleme sorgulamalarını söyler. C) Somut yaşantı Yukarıda verilen örnekte hangi öğren- me kavramının basamaklarına uygun D) Yansıtıcı gözlem ders işlenmiştir? E) Soyut kavramsallaştırma A) Programlı öğrenme B) Proje tabanlı öğrenme C) Beyin temelli öğrenme D) Tam öğrenme E) Buluş yoluyla öğrenme KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 319

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 18. Öğretmen, sosyal bilgiler dersinde “Böl- 19. ve 20. soruları aşağıdaki parçaya gelerimizi Tanıyalım” konusunu işleye- göre cevaplayınız. cektir. Öğrencilerini yedişerli gruplara ayırır. Grup içinde her üyenin bir coğrafi Bir öğretmen, öğrencilerine “genetiğiyle oy- bölgeyi seçmesini ister. Her gruptan aynı nanmış bitkilerin sağlığımız üzerindeki etki- bölgeyi alan öğrenciler bir araya gelerek leri” ile ilgili konuyu anlatır ve öğrencilerini uzmanlık gruplarını oluştururlar. Öğren- gruplara ayırır. Grup üyelerinin birbirlerine ko- ciler 15 dakika bu gruplarda çalıştıktan nuyla ilgili soru sormalarını ve cevap verme- sonra ilk gruplarına dönerler ve her üye lerini ister. Öğrencilerine “… siz neler yapar- öğrendiğini sırayla grup içindeki arkadaş- dınız?”, “… benzerlik ve farklılıkları nelerdir?” larına anlatır. gibi bazı soru köklerini ipucu olarak vererek onları konu hakkında daha derin düşünmeye Bu durumda öğretmenin kullandığı yönlendirir. Dersin sonunda grupların çalış- iş birliğine dayalı öğrenme tekniği ve malarını sınıfla paylaşmalarını ister. kullanım amacı aşağıdakilerin hangi- sinde doğru eşleştirilmiştir? Öğrenme tekniği Amaç A) Takım-oyun-tur- Okul içi ve dışın- 19. Bu öğretmenin iş birliğine dayalı öğ- nuva daki kaynaklar- renme tekniklerinden hangisini uygu- dan yararlanma ladığı söylenebilir? B) Karşılıklı sorgu- Eleştirel ve lama (discussion yaratıcı düşünme A) Öğrenci takımları, başarı grupları group) becerileri geliştir- me B) Ayrılıp-birleşme (jigsaw) C) Takım destekli Öğrencilere bireyselleştirme karar verme ve C) Takım destekli bireyselleştirme seçme becerisi kazandırma D) Karşılıklı sorgulama (discussion group) E) Takım-oyun-turnuva D) Öğrenci takımla- Gruplar arası 20. Aşağıdakilerden hangisi bu öğretme- rı-başarı grupları yarışmaya özen- nin iş birliğine dayalı öğrenmeyi kul- dirme lanmasında en az öneme sahiptir? E) Ayrılıp-birleşme Öğrencilere (jigsaw) birbirlerinden A) Öğrencilere liderlik rolünün ne oldu- sorumlu oldukları ğunu öğretmek 320 bilincini kazan- dırma B) Öğrencilere bireysel sorumluluk duy- gusu kazandırmak C) Öğrencilerin grup sürecinin ne oldu- ğunu anlamalarını sağlamak D) Öğrencilere karşılıklı bağımlılık duy- gusu kazandırmak E) Öğrencilerin birbirlerini eleştirmeleri- ne fırsat vermek KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 21. Bir fen ve teknoloji öğretmeni yıl ortasın- 23. Vygotsky’nin bilişsel gelişim kuramı, öğ- da göreve başladığı okulda, öğrencileri- renmede sosyal ögelerin önemine işaret nin bu dersle ilişkili günlük yaşam prob- eder. lemlerinin çözümüne ilişkin öz-yeterlik algılarının çok düşük olduğunu tespit Bir öğretmenin bu kurama göre öğ- eder. Bu nedenle öncelikle öğrenci ürün renme-öğretme sürecini düzenlerken dosyalarını inceler ve öğrencilerle görüş- aşağıdakilerden özellikle hangisini meler yapar. Bunların sonucunda sene vurgulaması beklenir? başından bu yana dersin ezbere dayalı yapılmış olduğunu, öğrenilenlerle günlük A) Öğrenmede öz-düzenlemeye önem yaşam arasında da bağlantının iyi kurul- verme madığını öğrenir. B) Zihinsel yeterlikleri geliştirmede sem- Bu öğretmenin öğrencilerdeki öz-ye- bollerden yararlanma terlik algısını yükseltmek için öncelik- le aşağıdakilerden hangisini yapması C) Öğrenilenleri transfer etmede içsel daha etkili olur? işaretlere önem verme A) Öğrencilerin ürün dosyalarını ayrıntılı D) Öğrencilerin öncelikle kendi bilişsel incelemesi yapılarını özümlemelerini sağlama B) Bir önceki fen ve teknoloji öğretme- E) Uygun destek ya da yardım alarak bir niyle görüşmesi işi en iyi şekilde yapmayı öğrenme C) Gösteri yönteminin kullanımına ağırlık vermesi D) Derslerde günlük yaşamdan çok sayı- da örnek vermesi E) Basit örneklerle öğrencilerde başarılı olma duygusunu geliştirmesi 22. Serpil Öğretmen derslerini farklı öğretim 24. Ernst von Glasersfeld’e göre eğitimin yöntemlerini kullanarak çok aktif bir şe- temel amacı, bireylerin düşünmeyi öğ- kilde yürütmektedir. Öğrencileri de derse renmeleridir. Her bireyin farklı yaşantısı istekle, etkin bir şekilde katılmaktadırlar. olduğundan herkesin bilgiye ulaşma yolu aynı değildir. Bireyler ön bilgileriyle yeni Yukarıda verilen örnekte olduğu gibi bilgileri ilişkilendirerek bilgiyi anlamlandı- etkin öğrenmenin uygulandığı bir sı- rırlar. nıfta öğrencilerin öncelikle hangi özel- liklerinin gelişmesi beklenir? Buna göre, Ernst von Glasersfeld’in hangi öğrenme yaklaşımının temel ku- A) Ait olma ve güven duyma ramcısı olduğu söylenebilir? B) Özdenetim ve duyarlı olma A) Bağlaşımcılık C) Kendi öğrenmelerini değerlendirme B) Sosyal bilişsel kuram D) İş birliği içinde çalışma C) Yapılandırmacılık E) Argümantasyon (dayanaklandırma) D) Tam öğrenme yapma E) Kavram öğrenme KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 321

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 25. ve 26. soruları aşağıdaki parçaya 27. ve 28. soruları aşağıdaki parçaya göre cevaplayınız. göre cevaplayınız. Tam öğrenme modelinin uygulandığı bir ders- İlköğretim 6. sınıf öğretmeni ders işlerken: te bir ünite işlenirken öğretmen önce bilişsel “Çevre mimarı olarak bir ekip çalışması yürü- giriş davranışları testi uygular. Daha sonra tüyorsunuz ve bir gün size bir mektup gelir.” öğrencilere konuyla ilgili bir belgesel izlettirir der ve mektubu okur. ve öğretim etkinliklerini uygularken öğrenci- lere sorular sorar, öğrenciler sorulara yanıt Sayın yetkili, verirler. Öğretmen yanıtlara güzel, doğru vb. Evimizin arka bahçesine garaj eklemek tepkiler verir. Bir öğrencinin verdiği yanıtın istiyoruz. Sizden iki farklı özellikte garaj yanlış olduğunu fark edince başka sorular tasarlamanızı istiyoruz. Biz bunlardan en sorarak öğrenciye doğru yanıtı bulması ko- fazla beğendiğimizi seçeceğiz. Lütfen kul- nusunda yardımcı olur. Ünite tamamlandıktan lanım alanını en iyi şekilde değerlendiriniz. sonra öğrencilerin tam öğrenme ölçütüne Saygılarımızla, ulaşıp ulaşmadıklarını değerlendirir ve sonuç Müge ve Aykut B. istenilen düzeydeyse bir diğer üniteye geçer. Öğretmen daha sonra şu soruları sorar: 25. Bu süreçte öğretmenin bilişsel giriş • Tasarıma başlamadan önce neyi, neden davranışları testi uygulamasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir? bilmek sizin için iyi olurdu? • Bu bilgi size nasıl yardımcı olur? A) Öğrencilerin neyi, nasıl öğrenecekleri- ni saptama 27. Öğretmenin bu örnekte hangi öğren- me yaklaşımına uygun ders işlediği B) Öğrencilerin ön koşul davranışlarını söylenebilir? belirleme A) Probleme dayalı öğrenme B) Basamaklı öğretim C) Öğrenme eksikliklerinin nedenlerini C) Programlı öğrenme belirleme D) Eğitsel oyunlara dayalı E) Çoklu zekâ D) Öğrenme ürünlerinin etkililiğini artır- ma E) Öğrencilerin başarı düzeylerini yük- seltme 26. Tam öğrenmeye ulaşılıp ulaşılmadığı- 28. Öğretmenin dersi bu şekilde işlemesi nın hangi ölçme aracıyla değerlendiril- öğrencilerde en temel hangi özelliğin mesi daha doğru olur? gelişmesine yardımcı olur? A) Akademik özgüven testi A) Neden-sonuç ilişkisi kurma B) Genel kültür testi B) Araştırma becerilerini geliştirme C) Genel yetenek testi C) Bilimsel terminolojileri öğrenme D) İzleme testi D) Arkadaşlarıyla etkili iletişim kurma E) Bilişsel giriş testi E) Bireyselliklerini ifade etme 322 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 29. Murat Öğretmen sınıfa girer ve trafik 31. Bir öğretim sürecinde fiziksel olarak ayrı kazasıyla ilgili bir gazete haberi okur. mekânlarda bulunan kişilere zaman za- Öğrencilere “Trafik kazalarını nasıl önle- man etkileşimli ortam sağlamak amaç- yebiliriz? Trafik kazaları devam ederse lanmaktadır. Bunun için ortam, öğretici, insanlar gelecekte bundan nasıl etkilenir- öğrenci ve ders içeriğini bir araya geti- ler?” sorularını sorar. Bu sorulara cevap recek bir sistem planlanır. Eğitimi alacak bulmak amacıyla öğrenci çalışma grupla- her bireyin kendi ihtiyacı dikkate alınır ve rı oluşturur. Her grup kendi hipotezini or- kişiye özel ders süreleri planlanabilecek taya koyar ve bu hipotezleri test edecek modüler bir sistem uygulanır. Bireyler çözüm yollarını geniş bir zaman diliminde eğitimlerini eş zamanlı ve eş zamanlı ol- araştırır. Öğrenciler gözlemlerini ve bul- mayan şekillerde alabilirler. gularını sınıf arkadaşlarıyla tartışırlar ve trafik kazalarının sonuçlarına ve önlen- Bu örnekte hangi tür eğitim/öğretim mesine ilişkin yeni fikirlerini raporlaştırır- uygulamasından söz edilmektedir? lar ve sunum yaparlar. A) Sorgulamaya dayalı eğitim Proje tabanlı öğrenmenin kullanıldığı B) Programlı öğretim bu derste aşağıdaki işlemlerden han- C) Uzaktan eğitim gisine yer verilmemiştir? D) Buluş yoluyla öğretim E) Projeye dayalı eğitim A) Kazandırılacak davranışlarla ilgili uya- rıcı materyaller sunma 32. Ayça Öğretmen, sosyal bilgiler dersin- de “ülkemizin kaynakları” ünitesini iş- B) Bilişsel yönü ağır basan karmaşık lemeden önce bir planlama yapar. Bu davranışları öğrenme planlama sürecinde önce ünitenin ka- zanımlarını inceler. Bu ünitenin ön koşul C) Davranışa neden olan uyarıcıları ge- davranışlarını belirlemek için bilişsel giriş nelleme testi hazırlar. Bu testin sonuçlarına göre öğrencilerde eksik olan ön koşul davra- D) Yöntemi belirleme ve verileri kaydet- nışlarla ilgili tamamlama öğretimi planlar. me Öğrencilerin tamamının aktif katılımını sağlayacak etkinlikler düzenler ve üni- E) Performans değerlendirme ve geri tenin işlenmesi bittikten sonra öğrenci- bildirim verme lere uygulanacak izleme testi hazırlar. Herhangi bir öğrenme eksikliğine ya da 30. Sinem Öğretmen, sınıfında öğrencileri- yanlışlığına yönelik ek öğrenme-öğretme nin kendilerini güvende hissetmelerine, etkinliklerinin neler olacağına karar verir. derslerde katılımcı ve enerjik olmalarına, kendi çalışmalarını yönetebilecekleri öz Bu örnekte, Ayça Öğretmen’in hangi denetime sahip olmalarına, arkadaş gru- öğrenme yaklaşımının işlem basa- buna ait olmayı hissetmelerine, her za- maklarını izlediği söylenebilir? man meraklı, dikkatli ve çaba gösterme- ye duyarlı olmalarına ve kendi kararlarını A) Programlı öğrenme vermelerine önem vermektedir. B) Tam öğrenme C) Probleme dayalı öğrenme Buna göre, Sinem Öğretmen’in öğren- D) Kuantum öğrenme me ortamlarını düzenlerken hangi öğ- E) Beyin temelli öğrenme renme yaklaşımı ilkelerini temel aldığı söylenebilir? A) Programlı B) Yaşam boyu C) Aktif D) Kuantum E) Basamaklı KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 323

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 33. Şafak Öğretmen, iş birliğine dayalı öğren- 34. Bir ilköğretim öğretmeni, öğrencileri meyi kullanmak üzere öğrencileri grupla- gruplara ayırmış ve her gruba aynı üni- ra rastgele dağıtarak kartallar ve şahinler tenin farklı konularıyla ilgili kapsamlı bir adlı iki grup oluşturmuştur. İki gruba da problem durumu vererek bu problemler- her hafta vereceği etkinlikler için kendi le ilgili çalışmalar yapmalarını istemiştir. gruplarıyla birlikte çalışacaklarını söyler. Ancak ünite sonunda yaptığı sınavda her Başarıyı izlemek için Şafak Öğretmen, grubun sadece kendi çalıştıkları konuyla kartalları takım puanları bakımından; şa- ilgili soruları cevaplayabildiğini, diğer so- hinleri de bireysel puanları bakımından rularda oldukça düşük başarı gösterdik- her hafta değerlendirip puanlarını ne ka- lerini görmüştür. dar artırdıklarını not eder. Öğretmen, bu uygulamada başarıyı ar- Bu uygulamada dönem sonunda aşa- tırmak için aşağıdakilerden hangisini ğıdakilerden hangisinin olması bekle- yaparsa daha etkili sonuç alır? nir? A) Her gruba aynı problem durumunu A) Her iki grupta da başarı puanları bakı- verirse mından eşit miktarda artış ve araların- da pozitif etkileşim olacaktır. B) Her gruba kendi konusuyla ilgili soru- lar sorarsa B) Kartalların başarı puanları ve araların- daki pozitif etkileşim düzeyi daha iyi C) Sınavdan önce ünitede yer alan ko- olacaktır. nuları genel hatlarıyla özetlerse C) Şahinlerin başarı puanları ve araların- D) Ünite sonu değerlendirme sınavında daki pozitif etkileşim düzeyi daha iyi sadece genel konulardan soru sorar- olacaktır. sa D) Her iki grupta da başarı puanları ve E) Her grubun yaptığı araştırmaları ve aralarındaki pozitif etkileşim bakımın- ulaştığı sonuçları sınıf ortamında pay- dan bir değişim gözlenmeyecektir. laşmasını sağlarsa E) Kartallar, aralarındaki pozitif etkileşim 35. “Koro” adlı filmde, öğretmen sınıfındaki düzeyi; şahinler ise grup puanı bakı- tüm öğrencilerden bir koro oluşturmak mından daha başarılı olacaklardır. amacıyla onlara tek tek şarkı söyletip ses özelliklerini ve müzik yeteneklerini değer- lendirir. Bu öğretmen koroyu çalıştırırken müzik yeteneği olmadığını düşündüğü bir öğrencisine nota defterini elinde tutma ve sayfaları çevirme görevi verir. Öğretmenin bu davranışının temel ne- deni aşağıdakilerden hangisidir? A) Gruba ait olma duygusu kazandırmak B) Daha eğlenceli bir sınıf ortamı oluş- turmak C) Öğrencisinin müzik yeteneğini geliş- tirmek D) Sınıfın dikkatini dağıtmasını engelle- mek E) Öğrencisinin müziğe ilgi duymasını sağlamak 324 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 36. Bireylerin örgün eğitim kapsamında 38. Eğitim uzmanları, sosyal bilimler ala- edindiği bilgilerin, meslek yaşamlarında nında eğitim yönlendiricileri için bir ve sosyal hayatlarında başarılı olmaları- “probleme dayalı öğrenme (PDÖ) oturum nı sağlayacak düzeyde olması, bilginin rehberi” hazırlar. İlk aşamada amaçlara ve teknolojinin hızla geliştiği günümüzde uygun hedefleri belirlerler. Daha son- pek mümkün olmamaktadır. Bunun için ra, toplumdaki bireylerin ihtiyaç duyduğu bilgiyi ve beceriyi daha verimli ve sistem- I. Her oturum için ayrı süre planlarlar. li bir şekilde elde edebilmesine olanak sağlayan yaklaşımlardan yararlanması II. Öğrencilerden her oturuma uygun se- önem taşımaktadır. naryo yazmalarını isterler. Bu yaklaşımları sağlayan öğren- III. Öğrencilere bu süreçte kullanabile- me-öğretme süreci aşağıdakilerden cekleri kaynakların listesini verirler. hangisinin temelinde vardır? IV. PDÖ öncesi ve sonrası öğrencilere A) Beyin temelli öğrenme değerlendirme formları hazırlarlar. B) Sosyal öğrenme V. Ayrıca eğitim yönlendiricisine de bir değerlendirme formu verirler. C) Yaşam boyu öğrenme Yukarıda verilen PDÖ sürecinde hangi D) İş birliğine dayalı öğrenme basamaktaki işlem hatalı yapılmıştır? E) Bilgisayara dayalı öğrenme A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V. 37. Zeynep Öğretmen, öğrencilerinin özye- 39. Elif Öğretmen, sınıfındaki öğrencilerden terlik algılarını geliştirmeye çok önem bir grubun gribe yakalanması üzerine vermekte ve öğrenme-öğretme sürecini “Sağlığını koruma sorumluluğunu üstle- buna göre düzenlemeye çalışmaktadır. nir.” kazanımını gerçekleştirmek için bir Bu süreçte öğrencilerin bireysel ihtiyaç- çalışma yapmaya karar verir. Öğrencile- larını dikkate almakta ve iş birliğine dayalı rinden gribin sebepleri, yayılması, teda- öğretim yapmaktadır. visi ve gripten korunma yolları hakkında araştırma yapmalarını, bulgularına eleşti- Aşağıdakilerden hangisi Zeynep Öğ- rel düşüncelerini de katarak sınıfta pay- retmen’in sınıfında özyeterlik algısı laşmalarını ister. gelişmiş öğrencinin yapacağı davra- nışlardan değildir? Elif Öğretmen’in, öğrencilerden yap- masını istediği çalışma aşağıdakiler- A) Başka kişilerin deneyimlerini gözlem- den hangisine örnektir? leme A) Fikir taraması B) Öğrenme sürecinde paylaşımcı olma B) Örnek olay C) Bilişsel stratejileri kullanma C) Görüşme D) Yüksek motivasyonla çalışma D) Proje E) Bireysel yönetim becerisinden kaçın- ma E) Grup çalışması KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 325

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 40. Selçuk Öğretmen derslerinde rol oyna- 42. Dersinde maddelerin ısı iletkenliği ve ma, münazara, örnek olay incelemesi yalıtım konusunu işleyen öğretmen, öğ- yöntemlerini kullanarak öğrencilerinin rencilere evde kaynayan çorbayı karış- derse katılmalarını sağlamaktadır. Özel- tırırken elin yanmaması için metal veya likle düşün-paylaş etkinliği öğrencilerinin tahta kaşıktan hangisinin tercih edilmesi çok ilgisini çekmiştir. Ayrıca derste kısa gerektiğini sorar ve nedenlerini grup ar- süreli sınavlar yaparak öğrencilerin ne kadaşlarıyla paylaşmalarını sağlar. kadar öğrendiklerini belirlemeye çalış- mıştır. Bu etkinlik, yapılandırmacı öğrenme- nin 5E modelinin hangi aşamasını en Selçuk Öğretmen’in derslerinde yaptı- iyi ifade eder? ğı çalışmalar aşağıdakilerden hangisi- ne göre düzenlenmiştir? A) Keşfetme A) Okulda öğrenme B) Derinleştirme B) Anlamlı öğrenme C) Girme C) Tam öğrenme D) Açıklama D) Proje tabanlı öğrenme E) Değerlendirme E) Aktif öğrenme 41. Mevsimler konusunu işleyecek olan fen 43. Tam öğrenme modelini uyguladığını iddia ve teknoloji dersi öğretmeni, öğrencileri- eden özel bir öğretim kurumu, kayıt yap- ne mevsimlerle ilgili poster, şiir, makale, tıran öğrencileri düzey belirleme sınavına bulmaca, pandomim gösterisi gibi et- almış ve sınav sonucunda öğrencilerin kinliklerden bir tanesini seçebileceklerini seviyesine göre sınıfları oluşturmuştur. söyler. Öğrencilerin seçim yapmalarının Yapılan bu sınav sonrası oluşturulan sı- ardından çalışmalarını bir sonraki derste nıfların, takip eden sınavlardaki başarıları sunmalarını ister. ve sınıflar arası başarı farklılıkları aynı dü- zeyde seyretmektedir. Bir öğrenci velisi, Bu öğretmen, aşağıdaki öğrenme-öğ- çocuğunun başarısında bir değişiklik ol- retme kuramlarından hangisini kullan- madığını, hep giriş sınavında aldığı puan mıştır? düzeyinde puanlar aldığını belirtmekte ve bunu yönetimle tartışmaktadır. A) İş birliğine dayalı Bu durumun çözümü için aşağıdaki- B) Programlı öğretim lerden hangisi yapılmalıdır? C) Beyin temelli A) Düzey belirleme sınavı daha dikkatli yapılmalıdır. D) Basamaklı öğretim B) Düzey belirleme sınavına göre oluştu- E) Çoklu zekâ rulacak sınıflar gözden geçirilmelidir. C) Velilere öğrenci başarılarıyla ilgili sık sık dönüt verilmelidir. D) Şubeler arası geçişlere imkân sağlan- malıdır. E) Düzey belirleme sınavına göre öğre- tim hizmetinin niteliği düzenlenmeli- dir. 326 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 44. Sosyal bilgiler dersini, yapılandırmacı 47. Öğrenciler; öğretmene ilk derste, geçen öğrenme temelinde işleyen bir öğret- yıl bu dersi alan arkadaşlarından der- menin aşağıdakilerden hangisini yap- sin çok zor olduğunu, pek çok kişinin ması beklenmez? dersten kaldığını, hatta kaç kişinin ge- çeceğinin dönem başında belli olduğunu A) Öğrencilerin isteklerini, ilgilerini ve ih- duyduklarını ve bunun da öğrenmelerini tiyaçlarını dikkate alması etkilediğini söylerler. B) Öğrencileri kendi öğrenmelerinden Bu açıklama, aşağıdakilerden hangisi- sorumlu tutması nin öğrenme üzerindeki etkisini ifade etmektedir? C) Konuları öğrencilere dağıtarak sınıfa sunmalarını istemesi A) Öğretim hizmetinin niteliği D) Öğrenilen bilgilerin başka alanlarda B) Dersle ilgili ön bilgi yeterliliği kullanılmasını sağlaması C) Duyuşsal giriş özellikleri E) Öğrencilerin konuya dair ön bilgilerini harekete geçirmesi D) Geri bildirim ve öğrenme eksikleri E) Öğrenci sorumlulukları 45. Derslerinde öğrencilerin yaşamları 48. Sosyal bilgiler öğretmeni, dersinde öğ- boyunca karşılaşabilecekleri problem rencilerin proje ödevlerini hazırlamalarına durumlarına karşı çözüm yolları geliş- yönelik olarak iş birliğine dayalı öğrenme tirmelerini önemseyen bir öğretmenin yaklaşımını uygulamak istemektedir. aşağıdakilerden hangisini yapması beklenmez? Öğretmenin, grup üyeleri arasında olumlu bağ oluşturmak amacıyla aşa- A) Konuyla ilgili uygun kaynakları seç- ğıdakilerden hangisini yapması yanlış- mesi tır? B) Rahatsız eden bir olay veya olguyu A) Proje ödevi olarak verilen konunun ortaya koyması tüm grup üyeleri tarafından öğrenil- mesini istemesi C) Genel durumları özel durumlarla sınır- landırması B) Grup başarılı olursa grup üyelerinin birlikte aynı ödülü alabileceğini belirt- D) Tek ve doğru bir çözüme ulaştırması mesi E) Elde edilen sonuçların uygulamasını C) Her grup üyesinin farklı kaynaklardan yapması birini seçerek o alanda ulaştıklarını grupla paylaşmaları gerektiğini söyle- 46. Biyoloji dersinde kullanılan bir kavramı mesi anlamadığını fark eden 9. sınıf öğrencisi Esra, ders çıkışı kütüphaneye gider ve bu D) Öğrencilerden, kendilerine yakın ve kavramın anlamını araştırarak öğrenir. sevdikleri arkadaşlarıyla aynı grupta yer almalarını istemesi Esra’nın bu davranışı, aktif öğrenme- nin hangi ögesine daha uygundur? E) Her bir grup üyesinin gerçekleştirece- ği görev ve rol tanımlaması yapılarak A) Argümantasyon birlikte çalışmalarının gerektiğini be- B) Bilişsel strateji lirtmesi C) Örgütleme D) Süreklilik E) Öz düzenleme KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 327

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 49. Ahmet, Türkçe dersinde okuduğu bilgi- 51. Dört öğretmenin derslerinde yaptıkları lendirici bir metinde geçen kavramları ve aşağıda verilmiştir: bu kavramlar arasındaki ilişkileri bulmayı, bulduklarını da tablo veya zihin haritası I. Ayşe Öğretmen, öğrencilerinden, çizerek öğrenmeyi tercih etmektedir. prizmalar konusuyla ilgili araştırmaya dayalı bir ürün oluşturmalarını iste- Çoklu zekâ kuramına göre, Ahmet’in miştir. öne çıkan zekâ alanları aşağıdakiler- den hangisinde verilmiştir? II. Eda Öğretmen, dersindeki bir konuya ilişkin uygulama ve genelleme yapa- A) Sözel - Doğacı bilmeleri için öğrencilerine argüman- tasyon tekniğini kullandırmıştır. B) Görsel - Sözel III. Tamer Öğretmen, öğrencilerine bilim- C) Doğacı - Öze dönük sel yöntem kullanarak elde ettikleri verilere dayalı bir sunum yaptırmıştır. D) Mantıksal - Görsel IV. Serkan Öğretmen, öğrencilerini hem E) Öze dönük – Mantıksal bireysel hem grupla çalıştırarak süreç boyunca çalışmalarını takip etmiş ve öğrencilerini disiplinler arası çalışma- ya yönlendirmiştir. Öğretmenlerin yaptığı uygulamalar, sırasıyla aşağıda verilenlerden hangi- lerine daha uygun örnek olur? A) Proje yöntemi - Problem çözme yön- temi - Proje yöntemi - Proje yöntemi B) Beyin fırtınası - Proje yöntemi - Prob- lem çözme yöntemi - Proje yöntemi C) Beyin fırtınası - Problem çözme yön- temi - Örnek olay - Proje yöntemi D) Problem çözme yöntemi - Örnek olay - Proje yöntemi - Beyin fırtınası E) Proje yöntemi - Örnek olay - Beyin fırtınası - Problem çözme yöntemi 50. Aşağıdakilerden hangisi, proje tabanlı öğrenmenin sınırlılıklarından biri değil- dir? A) Projeyi tamamlamak için uzun zaman gerekmesi B) Uygulamada, öğrencilerin uzman ola- rak görülmesi C) Proje, öğretmen gözetimi dışında ya- pıldığında bazı problemlerin çıkması D) Proje çalışmalarında gerekli gözetim ve denetimi sağlamanın zor olması E) Öğrenciye ilginç gelen proje konusu bulmakta sıkıntı yaşanması 328 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 52. Aşağıdakilerden hangisi, yapılandır- 54. Merve Öğretmen öğrencilerini çoklu zekâ macı öğrenme yaklaşımına göre dü- alanı ile fen ve teknoloji dersindeki karne zenlenen bir sınıf ortamında ders işle- notlarına göre tablodaki gibi gruplamıştır. nirken yapılması gerekenler arasında yer almaz? Çoklu Sözel Mantıksal Görsel Kişilerarası zekâ A) Öğretmenin, öğrencilerin sorularını ve alanı Gözde Sadık ilgilerini takip etmesi İsmet Murat Karne Defne Fatma B) Öğretmenin, öğrencilerin yanlış ce- notları Rana Zehra vaplarına karşılık doğru cevabı ver- mesi 90-100 Ali Sevgi C) Öğrencilerin, yeni teoriler ortaya ko- 80-89 Ayşe Osman yan düşünürler olarak görülmesi 70-79 Mehmet İlknur D) Öğretmenin, öğrencilerle etkileşim içinde bulunması 60-69 Serap Gülru E) Öğrencilerin hatalarının öğrenme ara- Buna göre “sindirim sistemi” konusun- cı olarak kullanılması da işbirliğine dayalı öğretim yöntem / tekniğini kullanmak isteyen Merve Öğretmen’in oluşturacağı gruplardan birinin aşağıdakilerden hangisi olması daha uygundur? A) Ali, Sevgi, Gözde, Sadık B) Ali, Ayşe, Mehmet, Serap C) Ali, İlknur, İsmet, Zehra D) Ali, Ayşe, İlknur, Gülru E) Ali, Serap, Osman, Fatma 53. Probleme dayalı öğrenme yaklaşımını 55. Bir öğretmen sosyal bilgiler dersinde öğ- kullanan bir öğretmenin, aşağıdakiler- rencilerine konuyla ilgili problem durum- den hangisini yapması beklenmez? ları vererek hipotezler kurmalarını söyler. Ardından konuyla ilgili bazı grafikler pay- A) Gerçeğe uygun problemler seçmek laşır ve bu grafiklerden anladıklarını yaz- malarını ister. B) Problemleri açık uçlu sorularla ifade etmek Buna göre öğretmen aşağıdaki çoklu zekâ etkinliklerinden sırasıyla hangile- C) Merak uyandıracak problemler seç- rine yer vermiştir? mek A) Mantıksal - Sözel - Sosyal D) Birkaç problemi birlikte ele almak B) İçsel - Görsel - Sözel E) Öğrencilerin kendilerini özgürce ifade etmelerine fırsat vermek C) Mantıksal - Görsel - Sözel D) Sosyal - Mantıksal - İçsel E) Sözel - İçsel - Mantıksal KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 329

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 56. Sekizinci sınıf öğrencisi Selim serbest za- 58. Aktif öğrenme yaklaşımını benimse- manlarında kendi başına kalmayı ve psi- yen bir öğretmenin aşağıdakilerden koloji kitapları okumayı tercih etmektedir. hangisini yapması uygun değildir? Yeterli ve yetersiz kaldığı becerilere ilişkin doğru teşhisler gösterebilmektedir. A) Öğrencilerin bilgi kaynaklarına ulaş- ması için rehberlik etmesi Çoklu zekâ kuramına göre Selim aşa- ğıdaki etkinliklerden hangisinde daha B) Öğrencilerin ulaştıkları bilgileri örgüt- başarılı olur? lemelerine ve sunmalarına fırsat tanı- ması A) Grup çalışması C) Öğrenme düzeyi için öğretime ayrıla- B) Drama cak zamanı önceden belirlemesi C) Günlük tutma D) Öğrencilerine öğrenirken bireysel so- rumluluk ve grup sorumluluğu verme- D) Satranç oynama si E) Koroya katılma E) Öğrencilerin birbirleriyle etkileşimde bulunmasına özen göstermesi 57. Bir öğretmen öğrencilerinin bilgiyi edin- 59. Öğretmen hayat bilgisi dersinde “Okulda me, anlama ve problemlerin çözümünde sağlığını korumak için yapması gereken- kullanabilmelerini; daha sonra bu bilgileri leri açıklar.” kazanımı çerçevesinde bir analiz edip yeni bilgiler üretebilmelerini dizi etkinlik yaptıktan sonra öğrencilerin istemektedir. Bu amaçla öğretmen, kaza- okulda kullandığı mekânların resimlerini nımlara uygun düzenlediği etkinliklerden göstermiş ve öğrencilere “Dikkatli olma- öğrencilerin istediklerini seçebilecekle- dığımız takdirde bu mekânlardan hangi- rini belirtmiştir. Bir grup öğrenci seçtiği leri, sağlığımız için ne gibi tehditler oluş- etkinlik grubunda araştırma yapmış, bil- turabilir?” sorusunu yöneltmiştir. gi toplamış ve kavramsal çerçevelerini oluşturmuştur. Öğretmen değerlendirme Bu etkinliğin amacı, Gagne’nin öğret- sonunda öğrencileri bu bilgileri uygula- me durumları modeline göre aşağıda- yabilecekleri başka bir etkinlik grubuna kilerden hangisidir? dâhil etmiştir. A) Öğrenmede rehber olma Buna göre, öğretmenin aşağıdakiler- den hangisini uyguladığı söylenebilir? B) Dikkati çekme A) Etkin öğrenme C) Hedeften haberdar etme B) Modüler öğretim D) Ön koşul öğrenmeleri hatırlatma C) Basamaklı öğretim E) Performansı ortaya çıkarma D) Yansıtıcı düşünme E) Tam öğrenme 330 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 60. Sinan Öğretmen dersinde kullandığı öğ- 63. Öğretmen, beslenmenin insan yaşamın- retim yöntem veya tekniği gereği, öğ- daki önemiyle ilgili sınıfa getirdiği bazı rencilerine derste hızlı ve etkin okuma resimleri öğrencilerle paylaşır. Resimler çalışmaları, kavram ve zihin haritaları çocuklarda beslenme yetersizliğini konu kullanarak not alma alıştırmaları ve kav- edinmektedir. Öğretmen öğrencileri- ramları anlamaya yönelik sembolleştirme ne “Hepinizden 15 gün içinde, topluma etkinlikleri yaptırmaktadır. beslenmenin önemini anlatan bir etkinlik planlamanızı istiyorum.” der. Öğrenciler Buna göre Sinan Öğretmen’in dersin- öncelikle konuyla ilgili bilgiler toplar ve de kullandığı öğretim yöntem veya ardından hazırlıklarını öğretmene yazılı tekniği aşağıdakilerden hangisidir? olarak sunarlar. A) Mikro öğretim Buna göre öğrencilerin yaptıkları ça- B) Balık kılçığı lışma aşağıdakilerden hangisinin kap- C) Kuantum öğrenme samındadır? D) Öğrenme halkası E) Görüş geliştirme A) Senaryo temelli öğrenme 61. Öğretmen yeryüzü şekillerini işlerken öğ- B) Proje tabanlı öğrenme rencilerin sorulara verdiği cevapların ye- tersiz olduğu durumlarda onlara resimler C) Bilgisayar destekli öğrenme göstererek doğru cevabı bulmalarına yar- dımcı olmuştur. D) Örnek olay yöntemi Tam öğrenme modeline göre, öğret- E) Beyin temelli öğrenme men “resim gösterme” işlemiyle aşağı- daki değişkenlerden hangisini kullan- mıştır? A) Pekiştirme B) İpucu C) Düzeltme D) Soru sorma E) Katılımı sağlama 62. Esin Öğretmen’in, “Ben ve Ailem” ko- 64. Tam öğrenme modeline göre özellik- nusunda öğrencilerine; kendini tanıt- le bilişsel giriş davranışlarına yönelik manın neden önemli, ev adresinin ve olan ve öncelikle yapılması gereken telefon numarasının bilinmesinin ne- bir etkinlik aşağıdakilerden hangisi- den gerekli olduğunu sorması, çoklu dir? zekâ kuramına göre aşağıdaki zekâ alanlarından hangisine hitap eder? A) Dikkat çekecek bir etkinlikle derse başlama A) Uzamsal B) Dilsel B) Konunun neden önemli olduğunu be- C) Öze dönük D) Sosyal lirtme E) Mantıksal C) Ön öğrenmeleri tamamlama D) Hedeften haberdar etme E) Sık sık dönüt verme KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 331

ÖĞRETME – ÖĞRENME YAKLAŞIMLARI – MODEL KURAMLARI (ÇÖZÜM) 1. Gagne’ye göre öğrenme, gözlenebilen dav- 3. Proje tabanlı öğrenme; öğretmen rehber- ranışlardan dolaylı olarak anlaşılır ve beyin- liğinde öğrencilerin bireysel ya da gruplar de gerçekleşir. Öğrenmeyi hem dış etkenler halinde bağımsız düşünme, bağımsız çalış- hem de iç faktörler etkiler. Gagne’ye göre, ma ve problem çözme becerilerini kullana- öğrenme ürünleri sözel bilgi, zihinsel beceri, rak sahip oldukları yaratıcılık ve hayal gücü bilişsel strateji, tutum ve psikomotor bece- çerçevesinde özgün ürünler ortaya koyma riler olarak sınıflandırılmaktadır. “Tutumlu sürecidir. Proje tabanlı öğrenme, öğretim olmayı isteme” tutum, “kareyle dikdörtgeni sürecinin merkezine öğrenciyi alan ve eğiti- ayırt etme” zihinsel, “düzgün yazı yazma” min hedeflerini öğrencilerin bireysel gelişim- psikomotor, “sınava hazırlanmada etkili leri ile ihtiyaçları doğrultusunda yapılandıran bir yol bulma” bilişsel strateji, “Türkiye’nin bir yaklaşımdır. Soru kökünde “Türkçe’nin coğrafi bölgelerini söyleme” ise sözel bilgi kullanımı” konusunun değişik boyutlarına becerilerine örnek olarak sıralanabilir. ilişkin gerçekleştirilen süreçte, konunun ay- rıntılı ele alınması söz konusudur. Öğrenciler Cevap B öğrenme sorumluluğunu almışlar, bilimsel yolla araştırma yaparak sorunu derinleme- sine incelemişlerdir. Bu soru proje tabanlı öğrenme yaklaşımına uygun bir örnektir. Cevap D 2. 2005 yılında uygulamaya konulan ilköğretim 4. Öğretmen ve konu merkezli geleneksel programlarının temel aldığı yapılandırmacı öğrenme yaklaşımında öğrenciye öğretim öğrenme yaklaşımının en önemli özelliği, sürecinde bireysel olarak sorumluluk veril- öğrenenin bilgiyi yapılandırmasına, üret- mez, sosyal beceri geliştirilmesi öncelikle mesine yorumlamasına ve geliştirmesine hedeflenmez, bir lider belirlenir ve öğret- fırsat vermesidir. Yapılandırmacı öğrenme men, süreci yönetir. Buna karşılık öğrenci var olanla yeni öğrenmeler arasında bağ merkezli işbirlikli öğrenme yaklaşımında; kurma ve her yeni bilgiyi var olanla bütün- birlikte öğrenme ve sosyal becerilerin ge- leştirme sürecidir. Oluşturulan her bilgi bir liştirilmesi önemlidir, liderlik paylaşılmıştır, sonrakinin zeminini oluşturur. Yeni bilgi var öğretmen süreci gözler ve yönlendirir. İş- olan diğer bilginin üzerine yığılarak üst üste birlikli öğrenme, ortak öğrenme hedeflerini birikmez. Birey var olan bilgiyle yeni bilgi gerçekleştirmek üzere öğrencilerin küçük arasında bağları kurar, oluşturdukları ile dü- gruplar halinde çalışmasına dayalı etkileşi- şünür, analiz yapar ve kendi yorumunu da min üst düzeyde olduğu bir öğrenme-öğ- ekleyerek sentez yapar. Birey bilgi oluştur- retme anlayışıdır. İşbirlikli öğrenme grupları ma sürecinde üretici rol üstlenir. Bu süreçte geleneksel öğrenme kümeleri gibi çalışmaz. öğretmenden hazırladığı bilgiyi sunması, Öğrenciler birlikte öğrendikleri için, birbirle- öğrenciden de sunulan bilgiyi ezberlemesi rine karşı sorumluluk duygusu taşırlar. Grup beklenmez. Bilişsel etkinlikler içinde öğre- olma bilincinin gelişmiş olması beklenir. nilen yeni bilgiler eski öğrenilenlerle birlikte yorumlanır, geliştirilir ve sentezlenir. Cevap B Cevap E 332 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 5. Howard Gardner tarafından geliştirilen çoklu sağlama, öğrenme hedef ya da konularına zekâ kuramının temel dayanağı, her çocu- göre öğrencilerin bireysel veya grupla çalış- ğun bir veya birkaç alanda zekâ potansiyeli- malarını sağlama yukarıdaki anlayışa uygun ne sahip olduğudur. Gardner’a göre zekânın öğretmen davranışlarıdır. Öğretmenin sunu sözel, bedensel, sosyal, içsel, mantıksal, yoluyla bilgileri aktarması ya da bunu öğ- uzamsal, müzikal ve doğa olmak üzere sekiz rencilerden beklemesi yukarıdaki anlayışa boyutu vardır. Öğretim süreçleri zekânın bu uygun düşmeyen öğretmen davranışlarıdır. boyutlarını destekleyen etkinlikler açısından Öğretmenin konuları öğrencilere dönemin zenginleştirilmelidir. Zekâ boyutlarından öze başında kendisinin vermesi öğrenci katı- dönük zekâ, bireyin kendini duyması ve an- lımını düşürecek bir uygulamadır. Çünkü, lamasıyla ilgili bilişsel yeteneğini ifade eder. öğrenci merkezli yaklaşımlarda işlenecek Doğa zekâsı ise, doğadaki canlıları sınıflama konuların seçimine öğrenciler de katılırlar. yeteneğini doğaya olan sevgiyi kapsar. Bu Bu süreçte öğrencilerin bireysel ya da grup açıklamalardan yola çıkarak yalnız yaptığı çalışması istenmeyen bir durum değildir. faaliyetlerden zevk alma “öze dönük”, do- Sadece konuların öğretmen tarafından be- ğaya ve doğadaki canlılara ilgi duyma ise lirlenmesi istenmeyen bir uygulamadır. “doğacı” zekâ alanını işaret eden örnekler- dir. Cevap C Cevap A 8. Aktif öğrenme, bireyin öğrenmesinden ken- disinin sorumlu olduğu, bireyin karar alma 6. Çoklu zekâ kuramına dayalı öğretim süreci ve kararını uygulama fırsatının verildiği ve zekânın bütün boyutlarının önemli oldu- bireyin öğrenme sürecinin merkezinde yer ğunu ve bu boyutların öğretim süreçleriyle alarak bu sürece aktif olarak katıldığı öğren- geliştirilebileceğinden hareketle öğretim sü- me sürecidir. Soruda verilen öğrencilerin kü- recinde sekiz zekâ boyutuna ilişkin etkinlik- çük gruplara ayrılması, bilgilerini grup içinde lere yer verilmesi gerektiği ve bu etkinliklerin paylaşmaları, grup içinde tartışma yaparak gerçekleşmesi sırasında bireyin aktif olması etkileşime girmeleri her bir grubun konuya anlayışına dayalıdır. Bu nedenle sunuş ve ilişkin bir kavram haritası hazırlaması basa- anlatım, öğrencileri hazırbulunuşluk düzey- makları aktif öğrenme yaklaşımının özellik- lerine göre gruplama gibi öğretmen davra- lerini yansıtmaktadır. Ancak bu basamaklar nışları öğretimin çoklu zekâ kuramına uygun yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının özel- gerçekleştiğinin kanıtları olamaz. Ancak liklerini de yansıtmaktadır. Aktif öğrenme, öğretmen zekânın boyutlarına yönelik farklı yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının öğre- öğretim yöntem ve teknikleri kullanarak belli tim süreçlerinde kullanılan biçimlerinden biri ölçülerde çoklu zekâ kuramının gereklerini olduğu için bu benzerlik son derece normal- sınıfa yansıtabilir. (Mantıksal ve sözel zekâ- dir. İlkesel olarak yukarıda sıralanan öğret- ya dönük tartışma yöntemi, görsel zekâya men davranışları yapılandırmacılık yaklaşı- yönelik olarak gösteri vb.) Böylece, zekayı mını yansıtmakla birlikte, etkinlik mantığı ile etkileyen çevresel faktörleri düzenlemiş olur. incelendiğinde aktif öğrenmeyi işaret ettiği görülmektedir. Ayrıca,aktif öğrenme etkin- Cevap D likleri bireysel uygulamanın dışında grup ça- lışması esasına da dayanır. Ancak, yapılan- 7. Öğrenci merkezli öğretim yaklaşımları, dırmacı sınıf ortamlarında bilgiyi oluşturma öğrencilerin sürecin her aşamasında aktif süreci ön plana çıkmakla birlikte, bireysel olarak yer alması düşüncesini temel alır. olarak da çalışma söz konusu olabilir. Birey, Öğretmenler bu düşünceyi çeşitli şekillerde çeşitli kaynakları inceleyerek, birinci kay- hayata geçirilebilir. Öğrencilere projeler yap- nakları gözlemleyerek kendi kendine bilgiyi tırma, öğretim sürecini planlamada ve uygu- oluşturabilir. Bu nedenle bu soruda aktif öğ- lamada öğrencilerin gereksinimlerini dikkate renme süreci daha baskın görülmektedir. alma, öğretim materyallerinin oluşturulması- na ve öğretim sürecine öğrencinin katılımını Cevap A KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 333

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 9. Bloom tarafından geliştirilen tam öğrenme 11. Yapılandırma yaklaşımının en önemli özelli- modeli, olumlu öğrenme koşuları sağlan- ği, öğrenenin bilgiyi yapılandırmasına, oluş- dığında hemen hemen bütün öğrencilerin turmasına, üretmesine, yorumlanmasına ve bütün hedefleri gerçekleştirebileceği anlayı- geliştirmesine fırsat vermesidir. Yapılandır- şını temele alır. Öğrenme birimlerini ünitele- macı sınıf ortamı, bilgilerin aktarıldığı bir yer re ayırarak bir birim öğrenilmeden diğerine değil, öğrencinin öğretim sürecine aktif katı- geçmeye olanak tanımayan tam öğrenme- lımının sağlandığı, sorgulamanın yapıldığı ve nin temel değişkenleri; öğrenci nitelikleri, üst düzey zihinsel becerilerin geliştirildiği bir öğretim hizmetinin niteliği ve öğrenme ürün- yerdir. Bu anlayışa göre her kazanılan bilgi leridir. Bu özellikler açısından incelendiğin- bir sonraki bilgiyi yapılandırmaya zemin ha- de soru kökündeki açıklamadaki okul mü- zırladığından yeni bilgiler önceden yapılan- dürünün temele aldığı öğrenme modeli tam dırılmış bilgiler üzerine inşa edilir. Bu neden- öğrenmedir. Çünkü okul müdürü, bütün öğ- le yapılandırmacılık kuralına göre hareket rencilerin programdaki kazanımlara erişme- eden bir öğretmen, çeşitli testler kullanarak lerini hedeflemiş, bunun için gerekli koşulları öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerini sağlamaya çalışmış, öğretim yılı sürecinde belirlemeli, öğrencileri hedeften haberdar de öğrenci öğrenmelerini izleme değerlen- etmeli, öğrencileri merkeze alan öğretim dirmesi yaptırmış ve öğrenmeyi olumsuz yaklaşımını; yöntem ve teknikleri kullanmalı, yönde etkileyen bütün etkenleri ortadan öğretimini planlarken ve uygularken öğren- kaldırmaya çalışmıştır. Okul müdürünün bu cilerinin ilgi ve ihtiyaçlarını temel almalıdır. davranışları tam öğrenme modelinin temel Ancak “öğrencilerin konuyla ilgili bilgi sahibi ilkelerini benimsediğinin göstergesidir. olmadıklarını varsayma ve derste temel kav- ramları öğreterek başlama”, yapılandırmacı Cevap C anlayışa uygun bir öğretmen davranışı de- ğildir. Bu davranış yapılandırmacılık anlayışı 10. İşbirlikli öğrenme, ortak öğrenme hedeflerini için değil, hiçbir öğretim süreçlerinde öğret- gerçekleştirmek üzere öğrencilerin küçük menden beklenen davranışlar arasında yer gruplar halinde etkileşiminin üst düzeyde almaz. Çünkü öğretmen öğrencilerin hazır gerçekleştiği öğretim sürecidir. Bu anlayış bulunuşluk düzeylerini varsaymak yerine, grupların heterojen yapıda oluşturulması, hazır bulunuşluk düzeyini belirlemeye yöne- öğrencilerin olumlu bağlılık düşüncesiyle lik testler kullanmalıdır. sorumluluğu paylaşarak eşit başarı şansı ile öğretim sürecine etkin katılımını temel alır. Cevap B Öğrenci merkezli bu süreçte sadece ürün değil, ürünle birlikte süreç de değerlendirilir. İşbirlikli öğrenmede heterojen özellikte oluş- turulan gruplardaki öğrenciler, grup olarak ortaya ortak bir ürün koyarlar. Bu anlayışa göre değerlendirme grup olarak yapılabile- ceği gibi bireysel olarak yapılabilir. Bu açık- lamalardan hareketle ortak ürün ya da grup ödülü, olumlu bağlılık, bireysel değerlendi- rilebilirlik, yüz yüze etkileşim, sürecin de- ğerlendirilmesi ve eşit başarı şansı işbirlikli öğrenme anlayışına özgü niteliklerdir. Soru kökünde öncül olarak verilen ifadelerden bazıları, beceri niteliğinde olsa bile tümü birlikte değerlendirildiğinde beceriden çok yaklaşımın özelliğini açıklamaktadır. Örne- ğin eşit başarı fırsatı bir beceri değil, özellik- tir. Cevap E 334 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 12. Bir öğretme etkinliği ne kadar çok duyu or- tabanlı öğrenme, öğrencinin, farklı disiplin- ganına hitap ederse öğrenme o kadar kalıcı lerde öğrendiği kavramlara ve ilke­lere dayalı olur. Öğrenenin öğrenme ortamlarına aktif olarak problem çözmesi, bir ürün ortaya çı- katılımına doğru orantılı olarak öğrenmenin karmak üzere bireysel ya da grup olarak bir düzeyi ve kalıcılığı da yükselir. Etkili öğren- araştırma projelendirmesi ve bilimsel yönte- menin gerçekleşmesi, bireyin öğrenme sü- mi kullanarak çalışmalar yapmasıdır. recine aktif olarak katılımıyla ilgilidir. Soru kökündeki açıklama incelendiğinde, çevre Cevap C kirliliğinin etkilerini belirlemenin ve öğren- cilerde farkındalık yaratmanın önemli oldu- 14. Mert’in yeni doğan kardeşinden esinlene- ğunu düşünen bir öğretmenin kalıcı öğren- rek, bebekler her ağladığında kendiliğinden meleri sağlamak için yapması gereken en sallanan bir beşik tasarlaması yaratıcı dü- önemli etkinlik sınıfı küçük gruplara ayırarak şünme becerisinin geliştiğinin, tasarımının her gruba bir duvar gazetesi hazırlatmaktır. reklamını yapmak için bir afiş hazırlayıp Bu etkinliğe oranla diğer seçeneklerdeki ürününü sınıfta arkadaşlarına tanıtması ise ifadeler öğrenmelerdeki kalıcılığı bu denli öğrenme ürününü paylaşmada görselliğe yüksek düzeyde desteklemez. Öğretmenin önem verdiğinin göstergesidir. konuyu öğrencilere anlatması işiterek öğ- renme, konuyla ilgili kaynak kişileri sınıfa Cevap B çağırması işiterek öğrenme, görsellerle zen- ginleştirilmiş sunu yapması işiterek ve gö- 15. Öğrenme stili: her bir öğrencinin kendine rerek öğrenme ve konuyla ilgili öğrencilere özgü olarak kullandığı öğrenme şeklidir. Öğ- soru sorması işiterek öğrenmeyi destekler. renme stili öğrenme yeteneği ve öğrenme Bu yolla sağlanan öğrenmelerde bilgilerin deneyimlerinin karmasıdır. Öğrenme stili, kalıcığı öğrencinin aktif olarak katıldığı öğ- bireylerin daha etkin ve verimli biçimde öğ- retim süreçlerine oranla çok daha azdır. renme biçimlerini ifade etmektedir. Yansıtıcı gözlem yoluyla öğrenenler düşünce ve olay- Cevap B ları dikkatlice gözlemler, olayları farklı görüş açılarından “ne”, “nasıl” ve “neden” sorula- 13. Proje tabanlı öğrenme öğrenciyi, öğret- rıyla değerlendirirler. Bu stile sahip olanlarda me-öğrenme sürecinin merkezine alan, ger- karar vermeden önce ilgili olayı dikkatlice çek yaşam konularına ve uygulamalarına yer izleme; ilgili nesneye değişik açılardan bak- veren bir öğrenme yaklaşımıdır. Proje tabanlı ma ve anlamını araştırma yoluyla gerçekleş- öğrenme, öğrencilerin bağımsız düşünme tirilen izleyerek ve dinleyerek öğrenme söz ve bağımsız çalışma becerilerini kullanarak, konusudur. sahip oldukları yaratıcılık ve hayal gücü çer- çevesinde bireysel ya da grup olarak ken- Cevap D dilerine özgü ürün ortaya koyma sürecidir. Proje tabanlı öğrenme yaklaşımının kullanıl- 16. Öğretmenin öğretimi planlarken temel aldığı dığı süreçlerde konu alanının kazanımlarının iki noktadan biri öğretim programı diğeri ise yanında bilimsel süreçleri kullanma, araştır- öğrencilerin özellikleridir. Öğretim program- ma ve keşfetme, gerçek yaşam durumlarını ları öğretim planları ile uygulamaya geçer- test etme ve ortaya çıkan ürünleri sunma ken öğretmen programın esneklik özelliği gibi becerilerin de kazanılması amaçlanır. kapsamında öğrencilerin özelliklerini de dik- Probleme dayalı öğrenme sürecinde de bi- kate alır. Soruda örnek durumda öğretmen limsel süreç becerileri kullanma, araştırma, dersi programı temel alarak planlamış ancak keşfetme, gerçek yaşam durumlarını test öğrenci özelliklerini göz ardı etmiştir. Ders etme gibi becerileri içerir. Ancak “ortaya sürecinde etkin katılımın düşük olmasını te- çıkan ürünleri sunma” becerisi proje tabanlı mel nedeni öğretmenin bu eksikliğidir. öğrenme için ön plana çıkmaktadır. Proje Cevap B KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 335

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 17. Proje tabanlı öğrenme, öğrenciyi öğren- 20. İşbirlikli öğrenme farklı özelliklere sahip öğ- me-öğretme sürecinin merkezine alan, ger- rencilerin küçük gruplar halinde sorumluluk çek yaşam konularına ve uygulamalarına alarak ekip ruhuyla birlikte öğrenmeleri sü- yer veren bir öğrenme yaklaşımıdır. Başka recidir. Bu süreçte sorumluluk alma, olumlu bir anlatımla öğrencilerin bağımsız düşün- bağlılık, takım ruhu gibi duyguların gelişimi me ve çalışma becerilerini kullanarak, sahip beklenir. Ancak liderlik rolünün ne olduğu- oldukları yaratıcılık ve hayal gücü çerçeve- nu öğretmek işbirlikli öğrenme sürecinin bir sinde bireysel ya da grup olarak kendilerine amacı değildir. Etkileşimin yoğun olduğu bu özgü ürün ortaya koyma ve bu ürünü sunma süreçte belli oranda liderlik rolünün gelişi- sürecidir. Bu açıklamalar ışığında Egemen minden de söz edilebilir. Öğretmenin kimya dersinde uyguladığı sü- recin proje tabanlı öğrenme olduğu görül- Cevap A mektedir. 21. Öz-yeterlik bireyin belli bir performansı gös- Cevap B termek için gerekli etkinlikleri organize edip başarılı olarak yapma kapasitesine ilişkin 18. İşbirlikli öğrenme, ortak öğrenme hedeflerini kendi yargısıdır. Başka bir anlatımla bireyin gerçekleştirmek üzere, öğrencilerin küçük gelecekte karşılaşabileceği güç durumla- gruplar halinde üst düzeyde etkileşimle rın üstesinden gelmekte ne derece başarılı öğrenmelerini gerçekleştirmeleridir. İşbirlik- olabileceğine ilişkin kendi hakkında yargı- li öğrenme sürecinin niteliğini arttırmak ve sı, inancıdır. Bir öğretmenin öğrencilerdeki olası sakıncaları azaltmak için bazı teknik- öz-yeterlik algısını yükseltmek için öncelikle lerden yararlanılır. Bu tekniklerden biri ayrılıp basit örneklerle öğrencilerde başarılı olma birleşmedir. Aranson tarafından geliştirilen duygusunu geliştirmesi gerekir. Çünkü bu bu teknikte gruplara öğrenci sayısı kadar duygusu gelişen bir öğrenci hem mevcut alt konulara ayrılabilecek aynı konular ve- hedeflere ulaşmada hem de yeni hedefler rilir. her öğrenci kendi konusuna çalıştıktan belirlemede ihtiyacı olan gücü kendinde bu- sonra aynı konuyu alan diğer gruplarda- lacaktır. ki öğrencilerle bir araya gelerek uzmanlık grupları oluşturur ve bu gruplarda çalışarak Cevap E uzmanlaşırlar. daha sonra kendi gruplarına dönerek konularını takım arkadaşlarına an- 22. Etkin öğrenme bireyin öğrenmesinden ken- latırlar. disinin sorumlu olduğu, bireye karar alma ve kararını uygulama fırsatının verildiği ve öğ- Cevap E rencinin sürece etkin olarak katıldığı süreç- tir. Etkin öğrenmenin kullanıldığı bir sınıfta 19. Karşılıklı sorgulama etkinliğinde öğretmenin öncelikle öz denetim ve duyarlı olma, daha öğrencileri gruplara ayırır, grup üyelerinin sonra ise güven, ve gruba ait olma gibi öze- birbirlerine konuyla ilgili soru sormalarını liklerin gelişmesi beklenir. ve cevap vermelerini ister. Öğrencilerine “… siz neler yapardınız?”, “… benzerlik ve Cevap B farklılıkları nelerdir?” gibi bazı soru köklerini ipucu olarak vererek onları konu hakkında 23. Vygotsky bireyin bilişsel gelişiminde sosyal daha derin düşünmeye yönlendirir. İşbirlikli etkileşimin ve sosyal desteğin önemli ol- öğrenme sürecinde kullanılan bu etkinliğin duğunu belirtmektedir. Buna göre bireyler, amacı öğrencilerin sürece katılım düzeylerini bilişsel gelişimlerinde tıkanıp kaldığında arttırmak ve sorgulama becerilerini geliştir- sosyal destek alırlarsa, yakısak gelişim alan- mektir. larında ilerleyecektir. Cevap D Cevap E 336 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 24. Yapılandırmacı öğrenmede asıl olan bilginin 26. Tam öğrenme modelinin uygulandığı bir öğrenen tarafından kabul edilmesi değil, öğretim sürecinde “bir birim tam olarak öğ- bireyin bilgiden nasıl bir anlam çıkardığıdır. renilmeden diğerine geçilmez” ilkesi gereği Bilgi, öğrenenin var olan değer yargıları ve her birimin sonunda öğrenme eksiklikleri ve yaşantıları tarafından üretilir. Yapılandırmacı yanlışlıkları olup olmadığının test edilmesi öğrenmeyi temel alan program tasarımcıla- ve gereken düzeltmelerin yapılması gerekir. rı “Bireylere ne öğretilmeli?” sorusu yerine Tam öğrenme sürecinde bu amaçla kullanı- “Öğrenen nasıl öğrenir?” sorusundan hare- lan testlerin adı “izleme testleri”dir. Her üni- ket ederler. Bu anlayışı benimseyen Ernst te sonunda o ünitedeki öğrenme eksiklik ve von Glasersfeld’e göre eğitimin temel ama- yanlışlıklarını belirlemek amacıyla uygulanan cı, bireylerin düşünmeyi öğrenmeleridir. Her izleme testleri yapılacak tamamlama eğitim- bireyin farklı yaşantısı olduğundan herkesin lerinin türünün ve miktarının belirlenmesine bilgiye ulaşma yolu aynı değildir. Bireyler ön rehberlik eder. bilgileriyle yeni bilgileri ilişkilendirerek bilgiyi anlamlandırırlar. Cevap D Cevap C 27. Probleme dayalı öğrenme, öğrencilerin ger- çek yaşam ile ilgili problem durumları üze- 25. Bloom tarafından ileri sürülen tam öğrenme rinde problem çözme ve eleştirel düşünme modeli biri birim öğrenilmeden diğerine ge- gibi becerileri kullanarak belirlenen hedef- çilmez ve olumlu öğrenme koşulları sağlan- lere ulaşması sürecidir. Bu açıklamalar ışı- dığında herkes her şeyi öğrenebilir ilkelerini ğında örnek durumunda verilen yaklaşımın temel alır. Bu modelin işlem basamakları şu probleme dayalı öğrenme olduğu görülmek- şekilde sıralanabilir; 1) Ünitenin hedeflerini tedir. Probleme dayalı öğrenme sürecinde belirleme, 2) Bilişsel giriş davranışlarını belir- kullanılan problemin sahip olması gereken leme, 3) Bilişsel giriş davranışlarında eksiklik bazı nitelikler vardır. Hedefe ulaştırıcı ve öğ- varsa bunları tamamlama, 4) Ünitenin he- rencinin zihinsel yapısına uygun olma, gün- deflerini gerçekleştirmek için öğretme-öğ- lük yaşamla bağlantılı olma, yapılandırılma- renme etkinliklerini uygulama, 5) İzleme mış olma, çok sayıda çözüm üretilebilecek değerlendirmesi yapma, 6) Eksiklikleri olan yapıda olma ve ilgi çekici olma bu nitelikler- öğrencilere düzeltme etkinlikleri (olmayan- den bazılarıdır. lara da zenginleştirilmiş öğretim etkinlikleri) uygulama, 7) Paralel izleme testi uygula- Cevap A ma, 8) İkinci üniteye ilerleme. Bu süreçte öğretmenin bilişsel giriş davranışları testi 28. Probleme dayalı öğrenme süreci bir prob- uygulamasının temel nedeni öğrencilerin ön lem durumu ile başlar. Bu problemin çözü- koşul davranışlarını belirlemektir. Çünkü bu müne ilişkin hipotezler üretme, hipotezleri modele göre bir sonraki birimdeki hedeflere test etme basamakları ile devam ederek, ulaşmanın temel koşulu bu öğrenmeler için çözümü raporlaştırma ile son bulur. Prob- gerekli olan önkoşul öğrenmelere sahip ol- leme dayalı öğrenme süreçlerinde öğrenci- maktır. lerin belirlenmiş hedeflere ulaşma yanında birçok öğrenmeyi de gerçekleştirmesi bek- Cevap B lenir. Neden-sonuç ilişkisi kurma, araştırma becerilerinin gelişimi, bilimsel terminoloji öğrenme, etkili iletişim kurma, bireysel ba- kış açılarını ifade etme bu süreçte kazanılan artı öğrenmeler olarak sıralanabilir. Ancak neden-sonuç ilişkisi kurma seçenekler için- de probleme dayalı öğrenmenin en önemli getirisi olarak yorumlanabilir. Cevap A KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 337

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 29. Proje tabanlı öğrenme, bireylerin bağımsız 32. Bloom tarafından geliştirilen Tam Öğren- düşünme ve bağımsız çalışma becerilerini me Modeli giriş davranışlarındaki öğrenme kullanarak, sahip oldukları yaratıcılık ve ha- eksikliği giderildiğinde ve olumlu öğrenme yal gücü çerçevesinde bireysel ya da grup koşulları sağlandığında hemen hemen her olarak kendilerine özgü ürün ortaya koyma öğrencinin bütün hedefleri gerçekleştire- ve bu ürünleri paylaşma sürecidir. Başka bileceği varsayımını temel alır. Bu modelin bir anlatımla bir konu hakkında öğrencilerin kullanıldığı öğretim sürecinin başında biliş- bilgi toplaması, örgütlemesi ve kendilerine sel giriş testi ile önkoşul öğrenmelerde ek- özgü bir yapıda bilgiyi yeniden üretmeleri sikliğin olup olmadığı saptanmalı ve var olan sürecinde ortaya konan ürünler proje, bu eksiklikler giderilmelidir. Öğretim hizmetinin sürecin yaklaşım olarak adı da proje tabanlı niteliliğini etkileyen ipuçu, pekiştirme, katı- öğrenmedir. Proje tabanlı öğrenme süre- lım, dönüt ve düzeltme gibi değişkenlerin cinde öğrenciler bireysel ya da grup olarak ilkelerine uygun biçimde işe konulmasını ortaya koydukları projeleri arkadaşlarına ve öngören bu yaklaşım, her öğrenme birimi öğretmenine sunarlar, bu sunumdan sonra (ünite) sonunda uygulanacak izleme testle- arkadaşları ve öğretmen proje hakkındaki ri ile eksik veya yanlış öğrenmelerin tespit değerlendirmelerini paylaşarak proje grubu- edilmesi ve ek öğrenme-öğretme etkinlikle- na geri bildirim vermelidir. riyle bunların giderilmesini esas alır. Cevap E Cevap B 30. Etkin öğrenme, geleneksel anlayışta geçerli 33. İşbirlikli öğrenme grupla öğrenme sürecidir. olan sadece iyi öğrencilerin etkin olması dü- İşbirlikli öğrenmede grup içerisindeki her şüncesinin aksine eğitim öğretim sürecinde birey işin bir kısmını yapar, ama bunun ya- bütün öğrencilerin etkin olması anlayışını nında birbirlerine yardımcı olurlar, sonuçta temel alır. Etkin öğrenmenin gerçekleştirildi- ortaya çıkan ürün, gruba aittir. Bu süreçte ği ortamlarda aktarılan bilginin pasif alıcısı değerlendirme hem bireysel olarak gru- konumundaki öğrenci profili yerine; merak ba katkı anlamında hem de grubun ortaya duyan, kuşkulanan, deneyerek ve yaparak koyduğu ürün açısından grubun değerlen- - yaşayarak öğrenmeler gerçekleştiren öğ- dirilmesi olarak yapılabilir. Sadece bireysel renciler bulunmaktadır. Böyle bir sınıfta öğ- değer-lendirme anlayışı bireylerin gruptan rencilerin özgüven, enerji, özdenetim, gruba ve birbirlerinden sorumlu olma, takım duy- ait olma, duyarlı olma ve bağımsız karar gusu ve grup içi etkileşim gibi özelliklerini verebilme gibi becerilerinin gelişimi destek- olumsuz etkileyecektir. Bu nedenle grup lenir. değerlendirme bu olumlu getirileri açısından oldukça önemlidir. Cevap C Cevap B 31. Uzaktan eğitim etkinlikleri için yer ve zaman sınırlaması yoktur. Öğreten ve öğrenen fizik- sel olarak ayrı ortamlarda bulunur. Bireyler eğitimlerini eş zamanlı ve eş zamanlı olma- yan şekillerde alabilirler. Uzaktan eğitim si- temleri genelde modüler bir yapıya sahiptir. Her birey kendi ihtiyacına uygun bir prog- ram yaparak o programı izleyebilir. Bu bil- giler ışığında sorudaki açıklamanın uzaktan eğitime ilişkin çok önemli ipuçlarını kapsadı- ğı görülmektedir. Cevap C 338 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 34. Grupla öğretim süreci olan işbirlikli öğren- 37. Öz yeterlik algısı bireyin kendi bilişsel özel- menin temel özellikleri ortak amaç ve ortak liklerini nasıl algıladığını ve bu konuda ken- ürün, grup ödülü, grupla ve bireysel değer- dine ne düzeyde güven duyduğunu ifade lendirme, yüz yüze etkileşim, olumlu bağlı- eder. Bu anlamda öz yeterlik algısı yüksek lık, sürecin değerlendirilmesi ve eşit başarı olan bireyler yüksek düzeyde güdülenmeye fırsatı olarak sıralanabilir. Bu sürecin önemli sahiptirler, öğrenme sürecinde farklı bilişsel sınırlılıklarından biri her grubun kendi so- stratejileri kullanmaya isteklidirler, iş birliğine rumluluğundaki konuyu öğrenmesi ancak dayalı çalışmaya yatkındırlar ve çevrelerin- diğer konulardaki öğrenmelerin yetersiz deki bireylerin deneyimlerini gözlemleyerek kalmasıdır. Bu sorunun çözümü için öğret- yeni davranışlar geliştirebilirler. Öz yeterlik menin yapması gereken en doğru davranış algısı yüksek olan bireyler bireysel yönetim her grubun elde ettiği ve öğrendiği bilgileri becerisinden kaçınma davranışı sergilemek sınıf ortamında diğer öğrencilerle paylaşma- yerine karşılaştıkları sorunları farklı strateji- sını sağlamaktır. Böylece bütün öğrencilerin lerle çözmeye çalışırlar. bütün konularda bilgi sahibi olması sağlana- bilir. Cevap E Cevap E 38. Probleme dayalı öğrenme öğrencilerin gerçek yaşamla ilişkili problem durumları 35. Çoklu zekâ teorisine göre zekâ, bireyin bir- üzerinde problem çözme ve üst düzey dü- den fazla (müzik, spor, iletişim, doğa vb) şünme gibi becerileri kullanarak belirlenen alanda ürün ve performans ortaya koyma hedeflere ulaşma sürecidir. Bir PDÖ oturu- becerisidir. Öğretmenin, müzik yeteneği munun dört bileşeni vardır. Bunlar senaryo, olmadığını düşündüğü öğrencisine başara- öğrenci, eğitim yönlendiricisi ve değerlen- bileceği bir görev vermesi, öğrenciye grup dirmedir. Bu bileşenler bir anlamda PDÖ için bir görev yerine getirme duygusunu ya- sürecindeki işlem basamaklarını da ortaya şatacağından, öğrenci kendisini grubun bir koymaktadır. Soru öncülünde verilen adım- parçası olarak hissedecektir. Aynı zamanda lar incelendiğinde II. adımdaki işlemin hatalı işbirlikli öğrenmede de gruba ait olma, öğ- olduğu görülmektedir. Bu süreçte öğrenci- rencilerin kendi yetenekleri ölçüsünde gru- lerden her oturuma uygun senaryo yazma- ba yaptığı katkılarla sağlanabilmektedir. ları istenmez. Belli niteliklerde senaryolar (gerçek ya da gerçekleşebilir durumlara Cevap A ilişkin olay, görüntü, resim veya durumlar) öğrencilere verilir. Öğrencilerden verilen se- 36. Yaşam boyu öğrenme, bireyin kişilik, sosyal naryonun içerdiği problem durumu üzerin- ve mesleki alanda gelişimini amaçlayan ve de problem çözme adımlarını uygulamaları tüm yaşam sürecinde devam eden çok ge- beklenir. niş bir kavramdır. Yaşam boyu öğrenmenin temel ilkesi bilinçli ve amaçlı olarak bireyin Cevap B yaşantısı boyunca öğrenmeye devam et- mesidir. Bu anlayışa göre öğrenme yalnız- 39. Öğrencilerin öncülde verilen konuyla ilgi- ca okulda gerçekleşmez. Okul öğrenmeyi li araştırma yapmaları, araştırma sonunda sağlayan tek kurum olmayacağı gibi, yaşam ulaştıkları bulgulara eleştirel görüşlerini de boyu gerekli olan tüm bilgi ve becerileri ka- katarak sınıfla paylaşmaları verilenler içinde zandırma açısından da yetersizdir. Yaşam proje yöntemine uygun çalışmalardır. Öğ- boyu öğrenme örgün ve yaygın eğitimi be- rencilerin araştırma yapmaları ve bulgulara raber ele alır, bireyin her alanda yaşam boyu kendi eleştirel yorumlarını eklemeleri özgün gelişimini vurgular. bir ürün olarak düşünülmelidir. proje yönte- minin önemli anahtar kavramlarından birisi Cevap C de çalışmalarını sunmalarıdır. Cevap D KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 339

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 40. Aktif öğrenme, öğrencilerin derse etkin katıl- 43. Tam öğrenme modeline göre öğretimin malarını gerektiren yöntem ve tekniklere da- başında öğrencilerin ön bilgilerinin tes- yanır. Sözü edilen yöntem ve teknikler, aktif pit edilmesi, işlenecek konuya göre eksik öğrenmeye uygun yöntem ve tekniklerin işe olan ön öğrenmelerin giderilmesi ve öğre- koşulduğu görülmektedir. Düşün-paylaş et- timin, öğrencilerin bu öğrenmelerine göre kinliği de aktif öğrenme teknikleri arasında düzenlenmesi gerekir. Uygulamaya bakıl- sayılmaktadır. dığında öğretim kurumunun kayıt yaptıran öğrencilerin düzeylerini tespit etmek için Cevap E bilişsel giriş davranışları testi uyguladığı ve sonuçlarını dikkate alarak seviye grupları 41. Bu soruda öğrencilere çeşitli etkinlikleri seç- oluşturduğu görülmektedir. Ancak sınıfların, me şansı verildiği, verilen etkinliklerin çoklu yapılan düzey belirleme sınavı ve sonraki zeka alanlarının geliştirici özellik taşıdığı, sınavlar arasındaki başarıları ile sınıflar ara- öğrencilerin kendi zeka alanlarına uygun sındaki başarı farklılıklarının aynı düzeyde alanları seçmesine vurgu yapıldığından doğ- seyretmesi, öğretim hizmetinin niteliğinde ru cevap, çoklu zeka olmalıdır. Öğrencilere bir sorun olduğunu işaret eder. Çünkü tam etkinlik seçimi şansı verilmesi doğru cevap öğrenmenin uygulandığı bir sınıfta öğrenci- olarak basamaklı öğretimi de akla getirebilir. lerin başarılarının mutlaka artması ve sınıflar Ancak basamaklı öğretimde Bloom takso- ile öğrenciler arasındaki başarı farklılıklarının nomisine dayalı üç öğretim aşamasından ve azalması, başarı düzeylerinin birbirine yak- bu aşamalara dayalı etkinlikler içerisinden laşması beklenir. seçme söz konusudur. Soruda böyle bir aşamalandırmaya ve bu aşamalara uygun Cevap E bir etkinlik seçimine değil de çoklu zeka alanlarına uygun etkinliklerin seçimlerine 44. Yapılandırmacı öğrenme öğrenci merkezli, yer verilmiştir. “Basamaklı öğretimde zorluk öğrenme sorumluluğunu öğrenciye veren, düzeyi farklı görevleri seçme, aşamalı görev ön bilgiyle öğrencilerin kendilerinin ulaş- seçme gibi ifadeler önemli ayırt edici kav- tıkları yeni bilgilerin bütünleştirilmesine ramlardır.” ifadesi eklenebilir. dayanan ve öğrenilenlerin başka alanlarda kullanılmasını ön plana çıkaran bir öğrenme Cevap E anlayışıdır. Bu özellikler A, B, D ve E seçe- neklerinde verilmiştir. Ancak yapılandırmacı anlayışta konuların öğrencilere dağıtılıp sını- fa sunmalarının istenmesi doğru bir uygula- ma değildir. Kaldı ki yapılandırmacı yaklaşım konu merkezli uygulamaları önemli görme- mektedir. 42. 5E modeli yapılandırmacı anlayışa daya- Cevap C lı olarak öğrenmenin sınıfta 5 evrede ele alınmasına dayanır. 5E modelinin ilk evresi 45. Probleme dayalı öğrenme öğrencilerin ger- olan girme evresinde merak uyandırma ve çek yaşamla ilişkili problemlere karşı çözüm ön bilgi hatırlatılır. Soru öncülünde tah- yolları geliştirmelerine dönüktür. Sorunun ta kaşık-metal kaşık tercihi sorusu merak öncülünde de vurgulanan “çözüm yolları” uyandırma ve nedenlerini grup arkadaşla- ifadesi probleme dayalı öğrenmede birden rıyla paylaşmaları da ön deneyimleri ortaya çok çözüm yoluna odaklanılması gerekti- çıkarma amaçlıdır. Soru kökündeki altı çizili ğini vurgulamaktadır. Dolayısıyla probleme “en iyi” ifadesi de dikkate alındığında doğru dayalı öğrenmenin tek ve doğru bir çözüme cevabın girme olduğu açıkça görülecektir. ulaştırma gibi bir temel amacı yoktur. Cevap C Cevap D 340 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 46. Öğrencinin kavramı anlamadığını fark et- larını kapsar. Soruda Ahmet tablo ve zihin mesi (kendi öğrenme ihtiyacını hissetmesi haritaları kullanmayı tercih ettiğinden gör- ve bunun sorumluluğunu alması), dersten sel/uzamsal zekâyı da kullanmıştır. Burada sonra kütüphaneye gitmesi ve kavramın sözel zekâ çeldirici olabilir. Kavramın tek anlamını kendisinin araştırarak öğrenmesi, boyutlu anlamsal öğretiminden söz edilmiş öğrencinin öğrenme sürecinde ne öğren- olsaydı sözel zekâ olabilirdi. Ancak kavram- meye ihtiyacı olduğunu, bunu ne zaman ve lar arası ilişkisel boyuttan söz edilmesi bizi nerede öğreneceğini ve nasıl öğreneceğini mantıksal zekâya götürür. kendisinin planladığına yani öz düzenleme kavramına işaret etmektedir. Cevap D Cevap E 47. Soru öncülünde öğrenciler, ilk derste öğ- 50. Proje tabanlı öğrenme, öğrencilerin bağım- retmene bu derse karşı ilgi ve tutumlarını sız çalışma ve bağımsız düşünme beceri- açıklamışlar ve dersi başaramayacaklarını lerini kullanarak disiplinler arası bir şekilde (akademik özgüven) düşündüklerini ifade gerçek yaşam problemlerini; yaratıcılıklarını etmişlerdir. Öğrencilerin derse karşı ilgileri, kullanarak çözdükleri ve özgün bir ürün or- tutumları ve akademik özgüvenlerine yöne- taya koyarak sundukları bir yaklaşımdır. lik algıları, tam öğrenme modelinin duyuşsal giriş özelliklerini açıklar. Proje tabanlı öğrenmenin sınırlılıkları olarak: Cevap C Projeyi tamamlamak için uzun zaman ge- rekmesi 48. İş birlikli öğrenme modeline göre öğren- Proje, öğretmen gözetimi dışında yapıldığın- da bazı problemlerin çıkması cilerin birbirinden öğrenmesi temel alınır. Bu nedenle oluşturulan gruplar heterojen Proje çalışmalarında gerekli gözetim ve de- olmalıdır. Yani farklı ilgi, yetenek ve başarı netimi sağlamanın zor olması düzeylerinde olan öğrencilerden oluşmalıdır. Öğrencilerin kendilerine yakın ve sevdikleri Öğrenciye ilginç gelen proje konusu bul- makta sıkıntı yaşanması arkadaşlarıyla aynı grupta yer almasının is- tenmesi grubun heterojen oluşturulmasını Etkili bir rehberlik yapılmazsa konudan sap- engelleyebilir. maların yaşanması Cevap D Bilgi düzeyindeki hedefler için uygun olma- ması 49. Matematiksel/Mantıksal Zekâ, sayıları Her ders ve konuda uygulamanın mümkün olmaması sayılabilir. kullanma, problem çözme, akıl yürütme, hipotez ve neden-sonuç ilişkileri kurma, Ancak uygulamada, öğrencilerin uzman sınıflama, genelleme, hesaplama, formüle olarak görülmesi bir sınırlılık olarak düşü- etme, kavramlar arasında örüntüler kurma, nülemez. Çünkü proje tabanlı öğrenme öğ- bulmaca hazırlama-çözme gibi yetenekleri rencilerin bilimsel süreç becerileri, problem kapsar. Soruda Ahmet kavramlar arasındaki çözme, araştırma becerilerine ve bunlara ilişkileri bulmayı tercih ettiğinden matema- dayalı özgün ürünler oluşturulması ve bu- tiksel/mantıksal zekâyı kullanmıştır. Görsel/ nun da uzmanlık gerektirmesi bağlamında Uzamsal Zekâ ise üç boyutlu bir nesnenin öğrencilerde istenilen bir özelliktir. Buradaki görülmeden zihinde canlandırılması ve so- öğrenci uzmanlığı proje hazırlama süreçle- mutlaştırılması ile ilgili zekâ alanıdır. Görsel riyle ilgili öğrencilerin sahip olması gereken düşünme, şekil-uzay özelliklerini resimler, bir niteliği tanımlamaktadır. grafikler, şekiller, çizme, boyama renkler Cevap B ve görsel sembollerle ifade etme davranış- KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 341

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 51. Proje tabanlı öğrenme, öğrencilerin bağım- 54. İşbirliğine dayalı öğrenmede kurulan gruplar sız çalışma ve bağımsız düşünme beceri- heterojen yapıda olmalıdır. Bu ilke göze alın- lerini kullanarak disiplinler arası bir şekilde dığında Ali, İlknur, İsmet ve Zehra’nın farklı gerçek yaşam problemlerini yaratıcılıklarını özelliklerde öğrenciler olduğu ve ideal bir kullanarak çözdükleri ve özgün bir ürün işbirliği grubu oluşturulabileceği anlamına ortaya koyarak sundukları bir yaklaşımdır. gelir. Problem çözme yöntemi ise öğrencilerin gerçek yaşam problemlerini çözmek için Cevap C bilimsel yöntemi kullanmaları ve kendi öğ- renmelerini gerçekleştirmeleri yaklaşımdır. 55. Öğretmenin sosyal bilgiler dersinde öğren- cilerine konuyla ilgili problem durumları ve- Buna göre; rerek hipotezler kurmalarını istemesi man- tıksal, konuyla ilgili bazı grafikler paylaşması I. Ayşe Öğretmen’in, öğrencilerinden, priz- görsel ve öğrencilerden bu grafiklerden an- malar konusuyla ilgili araştırmaya dayalı ladıklarını yazmalarını istemesi sözel zekaya bir ürün oluşturmalarını istemeleri ürün- yönelik uygulamalardır. den dolayı proje, Cevap C II. Eda Öğretmen’in, dersindeki bir konuya ilişkin uygulama ve genelleme yapabil- 56. Selim isimli öğrencinin içsel zeka alanı bas- meleri için öğrencilerine argümantasyon kındır. Bu sebeple onun için en ideal uygula- tekniğini kullandırması argümantasyon- ma günlük tutma olacaktır. dan dolayı problem çözme, Cevap C III. Tamer Öğretmen’in, öğrencilerine bilim- sel yöntem kullanarak elde ettikleri veri- 57. Basamaklı öğretimde öğrenciler öğretme- lere dayalı bir sunum yaptırması sunum nin kazanımlara uygun olarak düzenlediği yapılmasından dolayı proje, etkinliklerden istediklerini seçerek yapar. Etkinlikler C düzeyi (bilme ve anlama), B dü- IV. Serkan Öğretmen’in, öğrencilerini hem zeyi (uygulama) ve A düzeyi (analiz, sentez, bireysel hem grupla çalıştırarak süreç değerlendirme) olarak üç kategoriye ayrılır. boyunca çalışmalarını takip etmiş ve öğrencilerini disiplinler arası çalışmaya Cevap C yönlendirmesinden dolayı projeye uy- gundur. 58. Soruda aktif öğrenme çalışmalarına uygun olmayan öğretmen uygulaması sorulmak- Cevap A tadır. Aktif öğrenmede öğretmen rehber 52. Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımında, öğ- konumundadır. Öğretmen aktif öğrenmede öğrencilerin bilgi örgütlemesine ve örgüt- retmen öğrencinin yanlış cevaplarına karşılık lediği bilgileri sunmasına fırsat verir. Aktif doğru cevabı vermez, ipucu vererek öğren- öğrenme çalışmalarında öğrenciler hem bi- ciye doğru cevabı buldurtur. Çünkü bu yak- reysel hem de grup uygulamaları yapar ve laşımda öğrenci aktiftir, yaparak yaşayarak grup uygulamaları esnasında birbirleriyle öğrenir. Bu nedenle de doğru cevaba kendi- etkileşim içinde olurlar. Bu yüzden A, B, D si ulaşmalıdır. Bu amaçla da öğretmen ipucu ve E seçenekleri doğru uygulamalardır. Bu- vermemelidir. nunla birlikte öğrenme düzeyi için öğretime ayrılacak süre önceden belirlenmez. Süreç Cevap B esnasında ortaya çıkar. Çünkü aktif öğren- mede bireysel farklılıklar önemsenir. 53. Probleme dayalı öğrenme yaklaşımında ger- çek yaşamla ilişkili ve birden fazla çözüm Cevap C yoluna açık olan bir sorun ele alınır. Birkaç problem birlikte ele alınmaz. Cevap D 342 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular

Öğretme – Öğrenme Yaklaşımları – Model Kuramları 59. Öğretim Durumları Modelinde Ders İşleme 60. Kuantum öğrenmede temel amaç bireyi Adımları aşağıdaki gibidir: bütüncül şekilde geliştirmektir. Bu bütüncül gelişimin içinde kişilik gelişimi, hızlı ve etkin 1. Dikkat çekme (Öğretmenin konuyla ilgili il- okuma, güçlü hafıza, farklı yollarla not alma, ginç bir soru sorması, örnek bir olay anlat- sembolleştirme, etkili konuşma gibi bece- ması, kısa bir film izletmesi, derse materyal- riler yer alır. Hızlı ve etkin okuma ile hafıza le girmesi gibi etkinlikler) güçlendirme çalışmaları kuantum öğrenme için en iyi ipuçlarıdır. Sinan Öğretmen Kuan- 2. Hedeften haberdar etme (Öğretmenin ulaşı- tum öğrenme yoluna başvurmuştur. lacak kazanımı ve konunun önemini açıkla- Cevap C ması) 61. Tam öğrenmede öğretim hizmetinin niteliğini 3. Ön bilgileri harekete geçirme (Öğretmenin, “pekiştirme, ipucu, dönüt-düzeltme ve etkin öğrencilerin ön bilgilerini harekete geçire- katılım” değişkenleri belirler. İpucu değişke- cek sorular sorması, varsa ön bilgi eksikle- ninin temel amacı öğrencilerin hedefe ulaş- rini belirleyip tamamlaması gibi etkinlikler) masını kolaylaştırmaktır. İpucu değişkenini kullanmak isteyen öğretmen “yeni bir soru 4. Uyarıcı materyal sunma (Öğretmenin öğ- sorabilir, resimler kullanabilir, gerçek nes- retim materyalini tanıtması ve yeni konuya neleri devreye sokabilir.” Öğretmen konuyu geçiş için bu materyali kullanarak kısa bir işlerken yetersiz cevaplar için resim kulla- gösteri yapması) narak doğru cevabı buldurmuş yani ipucu değişkenini devreye sokmuştur. 5. Öğrenmeye rehberlik etme (Öğretmenin, Cevap B öğrencilerin sergilemesi gereken davranış- larla ilgili ipuçları sunması veya bu davranış- 62. Mantıksal zekâ, 8 çoklu zekâ alanından bi- ları göstermesi) ridir. Mantıksal zekâda neden-sonuç ilişkisi çıkarma, bilgi/olay/kavramların önemini an- 6. Performansı ortaya çıkarma (Öğretmenin, lama ve problem çözme gibi beceriler vardır. öğrencilerin derse etkin katılımını sağlaya- Ayrıca mantıksal zekâsı iyi olanlar sayılarla cak sorular sorarak öğrencileri düşünmeye ilgili işlemlerde de iyidir. Öğrencilerin kendini ve uygulama yapmaya sevk etmesi) tanıtmanın, ev adresi ve telefon numarasını bilmenin önemini ve neden gerekli olduğunu 7. Dönüt-düzeltme yapma (Öğretmenin, öğ- kavrayacakları sorulara cevap vermesi man- rencilerin sergilediği performans hakkında tıksal zekâ ile ilgilidir. onlara dönüt vermesi varsa yanlışlarını orta- Cevap E dan kaldıracak düzeltme işlemleri yapması) 63. Verilen süre içinde öğrencilerin konuyla ilgi- 8. Değerlendirme (Öğretmen ve öğrencilerin li araştırmalar yapıp bir rapor hazırladıktan dersi değerlendirmesi) sonra bunu sunmaları proje tabanlı öğren- me etkinliğidir. Proje tabanlı öğrenme için 9. Öğrenilenlerin kalıcılığını sağlama ve trans- en önemli ipuçları; ürün ortaya çıkarma, fer etme (Öğretmen özet yaparak, perfor- rapor yazma ve rapor sunmadır. Öğrencile- mans veya proje görevleri vererek, ev ödevi rin “topluma beslenmenin önemini anlatan vererek öğrenilenlerin daha kalıcı olmasını bir etkinlik planlaması ve bunu rapor olarak ve başka bir alana transfer edilerek kullanıl- sunması” proje tabanlı öğrenme çalışması- masını sağlar) dır. Cevap B Tüm bu aşamalar dikkate alındığında öğret- menin soru öncülünde bir takım etkinlikler- 64. Bilişsel giriş davranışları öğrencinin sahip den sonra öğrencileri düşünmeye sevk edici olduğu ön bilgiler, okuma hızı ve anlama be- sorular sorarak, onların performansını orta- cerisi ile ilgilidir. Tam öğrenmede öğretmen ya çıkardığı görülmektedir. ünitenin başında bilişsel giriş davranışlarına yönelik olarak giriş davranışları testi uygular. Cevap E Bu testin sonuçlarına göre öğretmen eksik olan ön öğrenmeleri tamamlar. Ön öğrenme eksikleri tamamlanmadan yeni üniteye ait konuların işlenişine geçilmez. Cevap C KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular 343

ÖĞRETİM STRATEJİLERİ 1. Öğretmen bitkiler konusunu işlerken sıra- 2. • Öğrencilerin önceki deneyimleri öğren- sıyla aşağıdaki yolu izler: me-öğretme sürecinde temel alınır. Öğretmen : Kavramları tanımlar ve • Öğretmen, öğrencilerin olaylara farklı açıklar. yönlerden bakmalarını sağlamak için onlara rehberlik eder. Diğer kavramlarla ilişkisini kurar. • Öğrenci örneklerden genellemeleri kendisi yapar. Kavramların örneklerini ve örnek olmayanlarını verir. • Öğrenilenler farklı durumlara uygulana- bilir. Öğrenciler : Ö ğretmenin verdiği örnek- leri açıklar ve sınıflar. Sıralanan bu özellikler aşağıdaki öğre- tim yöntem, teknik ya da stratejilerinin Kendi örneklerini verirler. hangisinde ortaya çıkar? A) Sunuş yoluyla öğretim Öğretmen : Ö ğrencileri okul bahçesine B) Buluş yoluyla öğretim çıkarır. C) İş birliğine dayalı öğretim D) Tam öğrenmeye dayalı öğretim Sınıfta üzerinde çalışılan E) Programlı öğretim yaprak türlerini bulmalarını ve topladıkları örnekleri sı- 3. İlköğretim 3. sınıf öğrencisi Ece, İngilizce nıflamalarını ister. dersinde renklerin İngilizcesini öğrenme- de çok zorluk çekmektedir. Ece, öğrene- Öğrenciler : Y aptıkları çalışmaları arka- ceği renkle aynı renkte kalem kullanarak daşlarına sunarlar. o rengin adını öğrenmeyi dener. Bu yolla renkleri çok iyi öğrenebildiğini fark eder. Öğretmen bu süreçte aşağıdakilerden Daha sonra bütün renkleri öğrenirken hangisinde belirtilen yöntem, teknik ya aynı yolu kullanır. da yaklaşımı kullanmıştır? Ece’nin nasıl öğrendiğinin farkında A) Sunuş yoluyla – Proje tabanlı olması aşağıdaki becerilerden han- B) Kavrayarak – Tam öğrenme gisinin daha fazla gelişmiş olduğunu C) Sunuş yoluyla – Aktif öğrenme gösterir? D) Örnekleyerek – Buluş yoluyla A) Bilgiyi geri getirme E) Aktif öğrenme – Sunuş yoluyla B) Yürütücü biliş bilgisi C) Eklemleme stratejisi D) Ön organize edicilerden yararlanma E) Duyusal kayıt 344 KPSS Eğitim Bilimleri Tamamı Çözümlü Çıkmış Sorular