หลักสูตรการฝึกอบรมผู้กำกับลูกเสือสามัญ_ขั้นความรู้เบื้องต้น

151 พ.ศ.2534 เป็นหวั หนา้ คณะ ไปร่วมประชุมสมชั ชาลูกเสือโลก คร้ังที่32 ณ กรุงปารีส ประเทศฝร่ังเศส 5 - 8 สิงหาคม พ.ศ.2534 - ประชุมสภาลูกเสือแห่งชาติ คร้ังท่ี 27 ท่ีมหาวทิ ยาลยั สงขลานครินทร์ อาเภอหาดใหญ่ จงั หวดั สงขลา 26 - 30 ธนั วาคม - ประชุมสมั มนาผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือในวาระครบ 80 ปี ของ ลูกเสือไทย พ.ศ. 2534 ท่ีค่ายลูกเสือวชิราวธุ อาเภอศรีราชา จงั หวดั ชลบุรี 22–28 พฤศจิกายน - ชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ คร้ังท่ี 14 ณ คา่ ยลูกเสือวชิราวธุ อาเภอศรีราชา พ.ศ.2536 จงั หวดั ชลบุรี 21 – 27 พฤศจิกายน - ชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ คร้ังท่ี 15 ณ ค่ายลูกเสือวชิราวธุ อาเภอศรีราชา พ.ศ.2540 จงั หวดั ชลบุรี 29 ธนั วาคม 2544 - ชุมนุมลูกเสือแห่งชาติ คร้ังท่ี 16 ณ หาดยาว อาเภอสัตหีบ – 4 มกราคม 2545 จงั หวดั ชลบุรี 28 ธนั วาคม 2545 - ประเทศไทยเป็นเจา้ ภาพจดั งานชุมนุมลูกเสือโลก คร้ังที่ 20 – 8 มกราคม 2546 ณ หาดยาว อาเภอสัตหีบ จงั หวดั ชลบุรี

3.โครงสร้ำงของกำรบริหำรลูกเสือแห่งชำติ 152 โครงสร้ำงคณะลูกเสือแห่งชำติ กรรมการผ้ทู รงคณุ วฒุ ิ พระประมขุ คณะลกู เสือแหง่ ชาติ สภาลกู เสอื ไทย ผ้ตู รวจการลกู เสอื คณะกรรมการบริหารลกู เสอื แหง่ ชาติ คณะกรรมการลกู เสอื จงั หวดั คณะกรรมการลกู เสอื เขตพนื ้ ทก่ี ารศกึ ษา สานกั งานลกู เสอื แหง่ ชาติ สานกั งานลกู เสอื จงั หวดั สานกั งานลกู เสอื เขตพนื ้ ทกี่ ารศกึ ษา สถานศกึ ษา สถานศกึ ษา สถานศกึ ษา สโมสรลกู เสอื สโมสรลกู เสอื สโมสรลกู เสอื กำรบริหำรงำนของคณะลูกเสือแห่งชำติ สภำลกู เสือไทย ตามพระราชบญั ญตั ิลูกเสือ พ.ศ.2551 (2551) กาหนดใหส้ ภาลูกเสือไทยประกอบดว้ ย (1) นายกรัฐมนตรี เป็นสภานายก (2) รองนายกรัฐมนตรี เป็นอุปนายก (3) กรรมการโดยตาแหน่ง ไดแ้ ก่ รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงศึกษาธิการ รัฐมนตรีวา่ การ กระทรวงกลาโหม รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงมหาดไทย ปลดั สานกั นายกรัฐมนตรี ปลดั กระทรวง ศึกษาธิการ ปลดั กระทรวงกลาโหม ปลดั กระทรวงมหาดไทย ปลดั กระทรวงการพฒั นาสังคมและ ความมนั่ คงของมนุษย์ ผบู้ ญั ชาการทหารสูงสุด ผบู้ ญั ชาการทหารบก ผบู้ ญั ชาการทหารเรือ

153 ผบู้ ญั ชาการทหารอากาศ ผบู้ ญั ชาการตารวจแห่งชาติ เลขาธิการสภาการศึกษา เลขาธิการ คณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน เลขาธิการคณะกรรมการการอุดมศึกษา เลขาธิการ คณะกรรมการการอาชีวศึกษา เลขาธิการสภากาชาดไทย อธิบดีกรมการปกครอง อธิบดีกรมการปกครองทอ้ งถ่ิน ผวู้ า่ ราชการกรุงเทพมหานคร ผวู้ า่ ราชการจงั หวดั และผอู้ านวยการ ศูนยป์ ฏิบตั ิการลูกเสือชาวบา้ น (4) กรรมการผทู้ รงคุณวฒุ ิจานวนไม่เกินแปดสิบคนซ่ึงทรงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯ แต่งต้งั ตามพระราชอธั ยาศยั ใหเ้ ลขาธิการสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ เป็ นกรรมการและเลขานุการ รองเลขาธิการและ ผชู้ ่วยเลขาธิการสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ เป็นผชู้ ่วยเลขานุการ สภาลูกเสือไทยอาจมีสภานายกกิตติมศกั ด์ิ อุปนายกกิตติมศกั ด์ิ และกรรมการกิตติมศกั ด์ิ ซ่ึงจะไดท้ รงพระกรุณาโปรดเกลา้ ฯ แต่งต้งั สภาลูกเสือไทยมีอานาจหนา้ ท่ีดงั ต่อไปน้ี (1) วางนโยบายเพ่อื ความมน่ั คงและความเจริญกา้ วหนา้ ของคณะลูกเสือแห่งชาติ (2) ใหค้ าแนะนาในการปฏิบตั ิงานของคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ (3) พจิ ารณารายงานประจาปี ของคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ คณะกรรมกำรบริหำรลกู เสือแห่งชำติ คณะกรรมการบริ หารลูกเสื อแห่ งชาติซ่ึ งเป็ นองค์กรบริ หารของคณะลูกเสื อแห่ งชาติ ประกอบดว้ ย (1) รัฐมนตรีวา่ การกระทรวงศึกษาธิการ เป็นประธานกรรมการ (2) กรรมการโดยตาแหน่งไดแ้ ก่ ปลดั กระทรวงศึกษาธิการและปลดั กระทรวงมหาดไทย เป็ นรองประธานกรรมการ เลขาธิการสภาการศึกษา เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาข้นั พ้ืนฐาน เลขาธิการคณะกรรมการการอุดมศึกษา เลขาธิการคณะกรรมการการอาชีวศึกษา เลขาธิการ สภากาชาดไทย อธิบดีกรมการปกครอง อธิบดีกรมการปกครองท้องถ่ิน ผู้ว่าราชการ กรุงเทพมหานคร ผวู้ า่ ราชการจงั หวดั และผอู้ านวยการศูนยป์ ฏิบตั ิการลูกเสือชาวบา้ น (3) กรรมการผูท้ รงคุณวฒุ ิจานวนไม่เกินสิบห้าคน ซ่ึงสภานายกสภาลูกเสือไทยแต่งต้งั โดยคาแนะนาของกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติตาม(1) และ(2) ซ่ึงในจานวนน้ีต้องมาจาก ภาคเอกชนไม่นอ้ ยกวา่ ก่ึงหน่ึง ให้เลขาธิการสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ เป็ นกรรมการเลขานุการ รองเลขาธิการและผชู้ ่วย เลขาธิการสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ เป็นผชู้ ่วยเลขานุการ กรรมการผทู้ รงคุณวุฒิตาม (3) มีวาระการดารงตาแหน่งคราวละส่ีปี และอาจไดร้ ับแต่งต้งั อีก ได้ แต่จะแตง่ ต้งั ติดตอ่ กนั เกินสองวาระมิได้

154 ในกรณีที่กรรมการตามวรรคหน่ึงพน้ จากตาแหน่งก่อนครบวาระ ให้ดาเนินการแต่งต้งั กรรมการใหม่ภายในเกา้ สิบวนั นบั แต่วนั ท่ีกรรมการพน้ จากตาแหน่ง และให้ผูซ้ ่ึงไดร้ ับแต่งต้งั อยใู่ น ตาแหน่งเพียงเท่าวาระท่ีเหลืออยขู่ องผซู้ ่ึงตนแทน แต่ถา้ วาระการดารงตาแหน่งเหลืออยนู่ อ้ ยกวา่ หน่ึง ร้อยแปดสิบวนั จะไม่ดาเนินการแต่งต้งั แทนก็ได้ คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติมีอานาจหนา้ ที่ ดงั ต่อไปน้ี (1) ดาเนินการตามวตั ถุประสงคข์ องคณะลูกเสือแห่งชาติและตามนโยบายของ สภาลูกเสือไทย (2) ส่งเสริมความสมั พนั ธ์กบั คณะลูกเสือนานาชาติ (3) สนบั สนุนและส่งเสริมใหม้ ีการพฒั นาบุคลากรทางการลูกเสือ (4) สนบั สนุนใหม้ ีการจดั กิจกรรมอยา่ งตอ่ เนื่อง (5) จดั การทรัพยส์ ินของสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ (6) ใหค้ วามเห็นชอบในการลงทุนเพอื่ ประโยชนข์ องสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ (7) ออกขอ้ บงั คบั ของคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติตามท่ีระบุไวใ้ นพระราชบญั ญตั ิ น้ีโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา (8) วางระเบียบและแนวทางปฏิบตั ิเก่ียวกบั กิจการลูกเสือ (9) จดั ทารายงานประจาปี เสนอสภาลูกเสือไทยพจิ ารณาตามมาตรา 12(3) (10) แตง่ ต้งั ท่ีปรึกษาคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ (11) แต่งต้งั คณะอนุกรรมการเพื่อพิจารณาหรือปฏิบตั ิการตามที่คณะกรรมการบริหาร ลูกเสือแห่งชาติมอบหมาย (12) กากบั ดูแล สนบั สนุนและส่งเสริมกิจการลูกเสือชาวบา้ น (13) จดั ต้งั ตาแหน่งกิตติมศกั ด์ิ และตาแหน่งอื่นใดท่ีมิไดร้ ะบุไวพ้ ระราชบญั ญตั ิ (14) ปฏิบตั ิการอื่นใดตามที่กฎหมายกาหนดใหเ้ ป็ นอานาจหนา้ ที่ของคณะกรรมการบริหาร ลูกเสือแห่งชาติหรือตามที่คณะรัฐมนตรีมอบหมาย สำนักงำนลกู เสือแห่งชำติ สานกั งานลูกเสือแห่งชาติเป็ นหน่วยงานของรัฐที่ไม่เป็ นส่วนราชการหรือรัฐวิสาหกิจตาม กฎหมายวา่ ดว้ ยวธิ ีการงบประมาณหรือกฎหมายอื่น สานกั งานลูกเสือแห่งชาติมีฐานะเป็ นนิติบุคคล และอยใู่ นกากบั ของกระทรวงศึกษาธิการ

155 การแบ่งส่ วนงานภายในของสานักงานลูกเสื อแห่ งชาติให้เป็ นไปตามข้อบังคับ คณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ ในการดาเนิ นการของสานักงานลู กเสื อแห่ งชาติให้รัฐมนตรี แต่งต้ ังรองปลัดกระทรวง ศึกษาธิการคนหน่ึงทาหนา้ ที่เลขาธิการสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ และแต่งต้งั ผบู้ ริหารระดบั สูงอ่ืนใน กระทรวงศึกษาธิการทาหน้าที่รองเลขาธิการและผูช้ ่วยเลขาธิการตามจานวนท่ีเหมาะสม โดยการ เสนอของเลขาธิการสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ สานักงานลูกเสือแห่งชาติมีอานาจหน้าที่ดาเนินการตามวตั ถุประสงค์ของคณะลูกเสือ แห่งชาติและตามนโยบายของสภาลูกเสือไทยรวมท้งั มีอานาจหนา้ ท่ีดงั ต่อไปน้ี (1) ถือกรรมสิทธ์ิหรือสิทธิครอบครองในทรัพยส์ ินของคณะลูกเสือแห่งชาติหรือดาเนินการใดๆ เก่ียวกบั ทรัพยส์ ิน (2) ทานิติกรรมสัญญาหรือขอ้ ตกลงอ่ืน (3) รับผดิ ชอบการดาเนินงานของคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ (4) ควบคุมดูแลกิจการลูกเสือให้เป็ นไปตามกฎหมาย ขอ้ บงั คบั และระเบียบของทางราชการ และคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ รวมท้งั ถูกตอ้ งตามแบบธรรมเนียมของลูกเสือ (5) จดั ใหม้ ีการฝึกอบรมหรือการชุมนุมลูกเสือ ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือและเจา้ หนา้ ท่ีลูกเสือ (6) จดั ทารายงานประจาปี พร้อมงบดุลเสนอคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ (7) จดั ใหม้ ีทะเบียนและสถิติตา่ งๆเก่ียวกบั ลูกเสือ (8) ประสานและส่งเสริมสานกั งานลูกเสือจงั หวดั และสานกั งานลูกเสือเขตพ้นื ที่การศึกษา (9) ปฏิบตั ิหน้าท่ีตามที่กาหนดไวใ้ นขอ้ บังคบั และตามมติของคณะกรรมการบริหารลูกเสือ แห่งชาติ คณะกรรมกำรลกู เสือจังหวดั และสำนักงำนลกู เสือจังหวดั ในแตล่ ะจงั หวดั ใหจ้ ดั ระเบียบการปกครองลูกเสือตามเขตจงั หวดั สาหรับการจดั ระเบียบการปกครองลูกเสือในกรุงเทพมหานครและองค์กรปกครองส่วน ท้องถ่ินท่ีมีกฎหมายจดั ต้ังเป็ นรูปแบบพิเศษให้เป็ นไปตามท่ีกาหนดไวใ้ นกฎกระทรวงโดยมี คณะกรรมการลูกเสือจงั หวดั ประกอบดว้ ย (1) ผวู้ า่ ราชการจงั หวดั เป็นประธานกรรมการ (2) กรรมการโดยตาแหน่ง ไดแ้ ก่ รองผวู้ า่ ราชการจงั หวดั เป็นรองประธานกรรมการ ปลดั จงั หวดั นายกเหล่ากาชาดจงั หวดั ผบู้ งั คบั การตารวจภูธรจงั หวดั นายกองคก์ ารส่วนบริหาร จงั หวดั นายอาเภอ นายกเทศมนตรี นายกสมาคมการศึกษาเอกชนจงั หวดั และผอู้ านวยการ สานกั งานเขตพ้นื ท่ีการศึกษา

156 (3) กรรมการประเภทผแู้ ทนจานวนหา้ คน ไดแ้ ก่ ผแู้ ทนสถาบนั อุดมศึกษา ผแู้ ทนสถานศึกษา อาชีวศึกษา ผแู้ ทนคา่ ยลูกเสือจงั หวดั แทนสมาคมหรือสโมสรลูกเสือ และผแู้ ทนจากลูกเสือชาวบา้ น ซ่ึงเลือกกนั เองกลุ่มละหน่ึงคน (4) กรรมการผทู้ รงคุณวฒุ ิจานวนไม่เกินสิบคน ซ่ึงประธานกรรมการแต่งต้งั โดยคานานาของ กรรมการลูกเสือจงั หวดั ตาม(2)และ(3) ในจานวนน้ีจะตอ้ งแตง่ ต้งั จากภาคเอกชนไมน่ อ้ ยกวา่ ก่ึงหน่ึง ใหผ้ อู้ านวยการสานกั งานเขตพ้ืนการศึกษาเขต 1 เป็นกรรมการและเลขานุการ ใหผ้ อู้ านวยการศูนยก์ ารศึกษานอกโรงเรียนจงั หวดั เป็นกรรมการและผชู้ ่วยเลขานุการ หลักเกณฑ์และวิธีการในการเลือกกรรมการตาม (3) ให้เป็ นไปตามขอ้ บงั คบั คณะกรรมการ บริหารลูกเสือแห่งชาติ คณะกรรมการลูกเสือจงั หวดั มีอานาจหนา้ ท่ีภายในเขตจงั หวดั ดงั ต่อไปน้ี (1) ควบคุมดูแลกิจการลูกเสือใหเ้ ป็นไปตามกฎหมาย ขอ้ บงั คบั และระเบียบของทางราชการ และคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ (2) ส่งเสริมและสนบั สนุนความมน่ั คงและความเจริญกา้ วหนา้ ของกิจการลูกเสือ (3) สนบั สนุนและส่งเสริมใหม้ ีการพฒั นาบุคลากรทางการลูกเสือ (4) ควบคุมดูแลทรัพยส์ ินในกิจการลูกเสือจงั หวดั (5) พจิ ารณาคาขอการจดั ต้งั คา่ ยลูกเสือตามมาตรา 32 (6) พิจารณารายงานประจาปี ของสานกั งานลูกเสือจงั หวดั (7) ใหค้ วามเห็นชอบแผนปฏิบตั ิการประจาปี (8) ใหค้ าแนะนาผอู้ านวยการลูกเสือเขตพ้ืนท่ีการศึกษาในการปฏิบตั ิงานลูกเสือ (9) จดั ใหม้ ีทะเบียนและสถิติต่างๆเก่ียวกบั การดาเนินกิจการลูกเสือ (10) ออกระเบียบปฏิบตั ิเกี่ยวกบั กิจการลูกเสือ เพื่อความเหมาะสมแก่การปกครองในจงั หวดั ซ่ึงจะตอ้ งไมข่ ดั แยง้ กบั กฎหมาย ขอ้ บงั คบั และระเบียบของทางราชการและคณะกรรมการบริหาร ลูกเสือแห่งชาติ (11) จดั ทารายงานประจาปี และรายงานที่เกี่ยวขอ้ งกบั กิจการลูกเสือในจงั หวดั เสนอต่อณะ กรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ (12) แต่งต้งั คณะอนุกรรมการเพอื่ ดาเนินการอยา่ งหน่ึงอยา่ งใด ตามท่ีคณะกรรมการลูกเสือ จงั หวดั มอบหมาย (13) ปฏิบตั ิงานอื่นตามที่คณะกรรมการลูกเสือจงั หวดั มอบหมาย ใหม้ ีสานกั งานลูกเสือจงั หวดั อยใู่ นสานกั งานเขตพ้นื ที่การศึกษาเขต 1 โดยมีผอู้ านวยการ สานกั งานเขตพ้นื ที่การศึกษาเขต 1 เป็ นหวั หนา้ สานกั งานลูกเสือจงั หวดั บงั คบั บญั ชาและรับผดิ ชอบ การดาเนินงานของสานกั งานลูกเสือจงั หวดั และใหผ้ อู้ านวยการศูนยก์ ารศึกษานอกโรงเรียนจงั หวดั เป็นผชู้ ่วยหวั หนา้ สานกั งานลูกเสือจงั หวดั

157 คณะกรรมกำรลูกเสือเขตพืน้ ทก่ี ำรศึกษำ สานกั งานลูกเสือเขตพ้ืนที่การศึกษา มีคณะกรรมการลูกเสือเขตพ้ืนที่การศึกษา ประกอบดว้ ย (1) ผอู้ านวยการสานกั งานเขตพ้ืนท่ีการศึกษา เป็นประธนกรรมการ (2) กรรมการโดยตาแหน่ง ไดแ้ ก่ ผกู้ ากบั การสถานีตารวจภูธรของทุกอาเภอในเขตพ้นื ที่ การศึกษา หรือผกู้ ากบั การสถานีตารวจนครบาลของทุกสถานีในเขตพ้นื ท่ีการศึกษาของ กรุงเทพมหานคร (3) กรรมการประเภทผแู้ ทนไดแ้ ก่ ผแู้ ทนองคก์ ารปกครองส่วนทอ้ งถ่ิน ผแู้ ทนสถานศึกษาใน สงั กดั เขตพ้ืนท่ีการศึกษา ผแู้ ทนสถานศึกษาเอกชน ผแู้ ทนสถานศึกษาอาชีวศึกษา ผแู้ ทน สถาบนั อุดมศึกษา ผแู้ ทนศูนยบ์ ริการการศึกษานอกโรงเรียนอาเภอ ผแู้ ทนคา่ ยลูกเสือ และ ผแู้ ทนสมาคมหรือสโมสรลูกเสือ ซ่ึงเลือกกนั เองกลุ่มละหน่ึงคน (4) กรรมการผทู้ รงคุณวฒุ ิจานวนไมเ่ กินเจด็ คน ซ่ึงประธานกรรมการแตง่ ต้งั โดยคาแนะนาของ กรรมการตาม (2)และ(3) ในจานวนน้ีจะตอ้ งแตง่ ต้งั จากภาคเอกชนไม่นอ้ ยกวา่ ก่ึงหน่ึง ใหร้ องผอู้ านวยการสานกั งานเขตพ้นื ที่การศึกษาท่ีไดร้ ับมอบหมายเป็นกรรมการและเลขานุการ และใหผ้ อู้ านวยการสานกั งานเขตพ้นื ที่การศึกษาแตง่ ต้งั ขา้ ราชการในสานกั งานเขตพ้นื ที่การศึกษาอีก ไม่เกินสองคนเป็ นผชู้ ่วยเลขานุการ หลกั เกณฑแ์ ละวธิ ีการในการเลือกกรรมการตาม (3) ใหเ้ ป็นไปตามขอ้ บงั คบั คณะกรรมการ บริหารลูกเสือแห่งชาติ คณะกรรมการลูกเสือเขตพ้นื ท่ีการศึกษามีอานาจหนา้ ที่ภายในเขตพ้นื ท่ีการศึกษา ดงั ต่อไปน้ี (1) ควบคุมดูแลกิจการลูกเสือให้เป็นไปตามกฎหมาย ขอ้ บงั คบั และระเบียบของทางราชการ และคณะกรรมการบริหารลูกเสือแห่งชาติ (2) ส่งเสริมและสนบั สนุนความมนั่ คงและความเจริญกา้ วหนา้ ของกิจการลูกเสือ (3) ส่งเสริมและสนบั สนุนใหม้ ีการจดั กิจกรรมลูกเสือท้งั ในและนอกสถานศึกษา (4) ควบคุมดูแลทรัพยส์ ินในกิจการของลูกเสือเขตพ้ืนท่ีการศึกษา (5) พิจารณารายงานประจาปี ของสานกั งานลูกเสือเขตพ้ืนที่การศึกษาและรายงานให้ คณะกรรมการลูกเสือจงั หวดั ทราบ (6) ใหค้ วามเห็นชอบในแผนปฏิบตั ิการประจาปี (7) ใหค้ าแนะนาแก่ผอู้ านวยการสถานศึกษาในการปฏิบตั ิงานหรือจดั กิจกรรมลูกเสือ (8) จดั ใหม้ ีทะเบียนและสถิติต่างๆเกี่ยวกบั ลูกเสือ (9) กากบั ดูแล สนบั สนุนและส่งเสริมกิจการลูกเสือชาวบา้ นในเขตพ้นื ที่การศึกษา

158 (10) ออกระเบียบปฏิบตั ิเกี่ยวกบั กิจการลูกเสือ เพอื่ ความเหมาะสมแก่การปกครองในเขตพ้นื ท่ี การศึกษา ซ่ึงจะตอ้ งไม่ขดั แยง้ กบั กฎหมาย ขอ้ บงั คบั และระเบียบของทางราชการและ คณะกรรมการลูกเสือแห่งชาติ สานกั งานลูกเสือเขตพ้ืนท่ีการศึกษาอยใู่ นสานกั งานเขตพ้ืนท่ีการศึกษาน้นั โดยมีผอู้ านวยการ สานกั งานเขตพ้นื ที่การศึกษาเป็นหวั หนา้ สานกั งานลูกเสือเขตพ้นื ท่ีการศึกษา บงั คบั บญั ชาและ รับผดิ ชอบการดาเนินงานของสานกั งานลูกเสือเขตพ้นื ที่การศึกษา และใหร้ องผอู้ านวยการสานกั งาน เขตพ้ืนการศึกษาซ่ึงผอู้ านวยการสานกั งานเขตพ้ืนที่การศึกษามอบหมาย เป็นผชู้ ่วยหวั หนา้ สานกั งาน ลูกเสือเขตพ้นื ท่ีการศึกษา มำตรำทส่ี ำคัญของพระรำชบัญญตั ิลกู เสือ พ.ศ.2551 มาตรา 4 ในพระราชบญั ญตั ิน้ี “ลูกเสือ” หมายความวา่ เด็กและเยาวชนท้งั ชายและหญิง ที่สมคั รเขา้ เป็ นลูกเสือท้งั ใน สถานศึกษาและนอกสถานศกึ ษา ส่วนลูกเสือที่เป็นหญิงใหเ้ รียกวา่ “เนตรนารี” “บุคลากรทางการลูกเสือ” หมายความวา่ ผูบ้ งั คบั บญั ชาลูกเสือ ผตู้ รวจการลูกเสือ กรรมการลูกเสือ อาสาสมคั รลูกเสือ และเจา้ หนา้ ที่ลูกเสือ “รัฐมนตรี” หมายความวา่ รัฐมนตรีผรู้ ักษาการตามพระราชบญั ญตั ิน้ี มาตรา 6 ใหม้ ีคณะลูกเสือแห่งชาติ ประกอบดว้ ย บรรดาลูกเสือท้งั ปวงและบุคลากรทางการ ลูกเสือ มาตรา 7 พระมหากษตั ริยท์ รงเป็ นพระประมุขของคณะลูกเสือแห่งชาติ มาตรา 8 คณะลูกเสือแห่งชาติ มีวตั ถุประสงคเ์ พ่ือพฒั นาลูกเสือท้งั ทางกาย สติปัญญา จิตใจและ ศีลธรรม ใหเ้ ป็นพลเมืองดี มีความรับผดิ ชอบ และช่วยสร้างสรรคส์ งั คมใหเ้ กิดความสามคั คี และมี ความเจริญกา้ วหนา้ ท้งั น้ีเพ่อื ความสงบสุข และความมนั่ คงของประเทศชาติตามแนวทางดงั ต่อไปน้ี (1) ใหม้ ีนิสัยในการสงั เกต จดจา เชื่อฟัง และพ่งึ ตนเอง (2) ใหซ้ ่ือสัตยส์ ุจริต มีระเบียบวนิ ยั และเห็นอกเห็นใจผอู้ ่ืน (3) ใหร้ ู้จกั บาเพญ็ ตนเพือ่ สาธารณประโยชน์ (4) ใหร้ ู้จกั ทาการฝีมือ และฝึกฝนใหท้ ากิจกรรมต่างๆ ตามความเหมาะสม (5) ใหร้ ู้จกั รักษาและส่งเสริมจารีตประเพณี วฒั นธรรมและความมน่ั คงของประเทศชาติ มาตรา 9 ใหก้ ระทรวงศึกษาธิการมีหนา้ ที่ส่งเสริมและสนบั สนุนงานของคณะลูกเสือแห่งชาติ เพื่อใหบ้ รรลุวตั ถุประสงคข์ องคณะลูกเสือแห่งชาติ รวมท้งั ส่งเสริมและสนบั สนุนการดาเนินงานของ สานกั งานลูกเสือแห่งชาติ สานกั งานลูกเสือจงั หวดั สานกั งานลูกเสือเจตพ้ืนที่การศึกษา สถานศึกษา และหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวขอ้ ง เพ่อื ใหก้ ารจดั กิจกรรมลูกเสือเป็นไปอยา่ งทวั่ ถึงและมีประสิทธิภาพ

159 มาตรา 18 ใหม้ ีสานกั งานลูกเสือแห่งชาติเป็นหน่วยงานของรัฐท่ีไมเ่ ป็ นส่วนราชการหรือ รัฐวสิ าหกิจตามกฎหมายวา่ ดว้ ยวธิ ีการงบประมาณหรือกฎหมายอื่น ใหส้ านกั งานลูกเสือแห่งชาติมีฐานะเป็ นนิติบุคคลและอยใู่ นกากบั ของกระทรวงศึกษาธิการ การจดั แบง่ ส่วนงานภายในของสานกั งานลูกเสือแห่งชาติใหเ้ ป็นไปตามขอ้ บงั คบั คณะกรรมการ บริหารลูกเสือแห่งชาติ มาตรา 19 เพ่ือประโยชนใ์ นการดาเนินการของสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ ใหร้ ัฐมนตรีแตง่ ต้งั รองปลดั กระทรวงศึกษาธิการคนหน่ึงทาหนา้ ที่เลขาธิการสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ และแต่งต้งั ผบู้ ริหารระดบั สูงอ่ืนในกระทรวงศึกษาธิการทาหนา้ ท่ีรองเลขาธิการและผชู้ ่วยเลขาธิการตามจานวน ที่เหมาะสมโดยการเสนอของเลขาธิการสานกั งานลูกเสือแห่งชาติ การปฏิบตั ิหนา้ ท่ีของขา้ ราชการกระทรวงศึกษาธิการตามวรรคหน่ึง ใหถ้ ือเป็นการปฏิบตั ิ ราชการดว้ ย เอกสำรอ้ำงองิ สานกั งานเลขานุการนายกรัฐมนตรี.(2551). พระราชบญั ญตั ิลูกเสือ พ.ศ.2551. ราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 125 ตอนท่ี 42 ก. หนา้ 92-115. 4 มีนาคม 2551

เร่ือง กำรชุมนุมรอบกองไฟ 160 บทเรียนที่ 12 เวลำ 30 นำที ขอบข่ำยวชิ ำ 1. ความมุง่ หมายของการชุมนุมรอบกองไฟ 2. ข้นั ตอนของการชุมนุมรอบกองไฟ 3. การจดั สถานท่ีชุมนุมรอบกองไฟ 4. การเป็นพธิ ีกร การชุมนุมรอบกองไฟ จุดหมำย เพอ่ื ใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมเขา้ ใจการจดั การชุมนุมรอบกองไฟ วตั ถุประสงค์ เมื่อจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. อธิบายความมุง่ หมายของการชุมนุมรอบกองไฟได้ 2. ระบุข้นั ตอนของการชุมนุมรอบกองไฟได้ 3. ดาเนินการชุมนุมรอบกองไฟได้ วธิ ีสอน / กจิ กรรม 1. นาเขา้ สู่บทเรียนและช้ีแจงวตั ถุประสงค์ 5 นาที 2. บรรยาย/สาธิต 20 นาที 3. สรุป 5 นาที 4. ปฏิบตั ิ (120 นาที) สื่อกำรสอน 1. เคร่ืองฉายภาพขา้ มศีรษะ พร้อมจอ 2. แผน่ ใส 3. แผนภูมิ 4. ปากกาเขียนแผน่ ใสและปากกาเขียนแผนภูมิ 5. กองไฟจาลอง เนื้อหำวชิ ำ การใหล้ ูกเสือมาประชุมพร้อมกนั รอบกองไฟในเวลากลางคืนในระหวา่ งที่ไปอยคู่ ่ายพกั แรม หรือในระหวา่ งการฝึกอบรมที่ตอ้ งคา้ งคืนน้นั เป็นกิจกรรมพิเศษอยา่ งหน่ึงของลูกเสือซ่ึง ลอร์ด เบเดน โพเอลล์ ไดเ้ ป็นผูร้ ิเริ่มนามาใชใ้ นการนาเดก็ ซ่ึงอาจเรียกวา่ เป็นลูกเสือรุ่นแรกของโลกไปอยู่ คา่ ยพกั แรมที่เกาะบราวน์ซี ประเทศองั กฤษ.ค.ศ.1907 (พ.ศ. 2450) การชุมนุมรอบกองไฟ

161 ภาษาองั กฤษเรียกวา่ Camp Fire ในภาษาไทยเดิมมกั เรียกกนั วา่ การเล่นหรือการแสดงรอบกองไฟ ซ่ึง ความจริงการเล่นหรือการแสดงเป็นเพยี งส่วนหน่ึงของการชุมนุมรอบกองไฟ อนั อาจกล่าวไดว้ า่ เป็น บทเรียนหรือวธิ ีการฝึกอบรมลูกเสืออยา่ งหน่ึง 1. ควำมมุ่งหมำยของกำรชุมนุมรอบกองไฟ การชุมนุมรอบกองไฟ มีความมุ่งหมายสาคญั อยู่ 5 ประการ คือ 1.1 เพ่ือเป็ นการฝึกอบรมในตอนกลางคืน ดงั ที่ ลอร์ด เบเดน โพเอลล์ ไดใ้ ชเ้ ป็น หลกั ในการฝึกอบรมเดก็ ท่ีไปอยคู่ า่ ยพกั แรมที่เกาะบราวน์ซี และไดใ้ ชเ้ ป็นแบบในการเรียบเรียง หนงั สือเรื่อง “Scouting for Boys” (การลูกเสือสาหรับเด็กชาย) 1.2 เพ่อื ใหล้ ูกเสือไดร้ ้องเพลงร่วมกนั หรือแสดงกิริยาอาการอยา่ งเดียวกนั เป็นการ ปลุกใจหรือเปลี่ยนอารมณ์ใหเ้ กิดความสนุกสนานเบิกบานใจภายหลงั ที่ไดป้ ฏิบตั ิงานในเวลากลางวนั มาแลว้ 1.3 เพอื่ ใหล้ ูกเสือแต่ละหมู่ไดม้ ีโอกาสออกมาแสดง เป็ นการส่งเสริมความสามคั คี ของหมูก่ บั ใหล้ ูกเสือแตล่ ะคนในหมู่รู้จกั ทางานร่วมกบั ผอู้ ื่นและกลา้ แสดงออกในท่ีประชุม 1.4 ใชเ้ ป็นโอกาสสาหรับประกอบพิธีสาคญั เช่น แนะนาใหล้ ูกเสือรู้จกั บุคคลสาคญั ของการลูกเสือแขกสาคญั ท่ีมาเยย่ี ม มอบเครื่องหมายวดู แบดจ์ เครื่องหมายตอบแทน เขม็ สมนาคุณ หรือประกาศนียบตั ร ตา่ ง ๆ เป็นตน้ 1.5 ในบางกรณีอาจเชิญบุคคลสาคญั ในทอ้ งถิ่น ตลอดจนชาวบา้ นใหม้ าร่วมชุมนุม รอบกองไฟ เพื่อเป็ นการประชาสมั พนั ธ์และส่งเสริมกิจการลูกเสือ 2. บริเวณกำรชุมนุมรอบกองไฟ ค่ายลูกเสือทุกแห่งควรมีบริเวณสาหรับการชุมนุมรอบกองไฟ บริเวณเช่นวา่ น้ีควรอยมู่ ุมหน่ึง ของคา่ ย มีตน้ ไมเ้ ป็ นฉาก หลงั ไม่ใชเ้ พ่อื ประโยชน์อยา่ งอื่นในเวลากลางวนั และควรอยหู่ ่างจากที่ พกั พอควร ท้งั น้ี เพ่อื ใหล้ ูกเสือประหยดั เวลาเดินทางจากท่ีพกั ไปยงั บริเวณการชุมนุมรอบกองไฟ และตอ้ งเดินกลบั เม่ือการชุมนุมเลิกแลว้ ส่วนการที่เสนอแนะวา่ บริเวณการชุมนุมรอบกองไฟควรมี ตน้ ไมเ้ ป็นฉากหลงั น้นั เป็นเพราะในระหวา่ งการชุมนุมรอบกองไฟยอ่ มจะมีการร้องเพลงหมูเ่ ป็นส่วน ใหญ่ และการร้องเพลงกลางแจง้ ถา้ ไมม่ ีฉากหลงั ถึงแมจ้ ะร้องเพลงไพเราะอยา่ งไรก็ตามยอ่ มไมไ่ ด้ ผลดีเทา่ ท่ีควร แต่ถา้ มีตน้ ไมเ้ ป็นฉากหลงั จะทาใหบ้ รรยากาศดีข้ึนและจะทาใหก้ ารร้องเพลงไดผ้ ลดี ยงิ่ ข้ึนดว้ ย อน่ึง ในการเลือกสถานท่ีสาหรับการชุมนุมรอบกองไฟ ถา้ สามารถหาที่เป็นแอง่ ใหล้ ูกเสือท่ี นงั่ อยเู่ หนือกองไฟเล็กนอ้ ยจะดีมาก เช่น ในบริเวณท่ีมีอาจจดั ทาบริเวณการแสดงและกองไฟอยู่ ตอนล่าง ส่วนลูกเสือใหน้ งั่ อยบู่ นเนิน นอกจากน้ีเคยมีผจู้ ดั ทาบริเวณการแสดงและกองไฟใหอ้ ยบู่ น

162 เกาะ มีคูน้าลอ้ มรอบ ผชู้ มนงั่ อยรู่ ิมคูอีกดา้ นหน่ึง สะพานขา้ มคูทาดว้ ยไมแ้ บบสะพานชวั่ คราว ปรากฏวา่ สถานท่ีชุมนุมรอบกองไฟเช่นวา่ น้ีใชก้ ารไดด้ ีอยา่ งยงิ่ การชุมนุมรอบกองไฟ ถา้ ไม่สะดวก เช่น ฝนตกหรือมีเหตุผลพิเศษจะจดั ภายในอาคารและ ใชท้ ่ีอื่นแทนได้ 3. กำรจัดทนี่ ั่งรอบกองไฟ การจดั ท่ีนงั่ รอบกองไฟน้นั ควรจดั เป็นรูปวงกลมหรือเกือกมา้ ใหก้ องไฟอยตู่ รงกลาง มีท่ีนงั่ พเิ ศษสาหรับประธาน ผูต้ ิดตาม และผมู้ าร่วมงานซ่ึงตอ้ งจดั ไวท้ างดา้ นเหนือลม ท่ีนงั่ ของประธาน เป็นท่ีนงั่ เด่ียว ต้งั อยลู่ ้าหนา้ ที่นง่ั ของผูต้ ิดตาม 2 คน ซ่ึงนงั่ อยดู่ า้ นขวาและดา้ นซา้ ยใกลก้ บั ประธาน สาหรับที่นงั่ ของผมู้ าร่วมงาน ใหจ้ ดั อยดู่ า้ นหลงั ของประธานและผตู้ ิดตาม ส่วนผรู้ ่วมการแสดง โดย ปกติใหน้ งั่ เรียงตามลาดบั หมูเ่ หมือนการประชุมรอบเสาธงตอนเชา้ การแต่งกายใหแ้ ต่งตามเน้ือเรื่องท่ี จะแสดง ไมต่ อ้ งมีผา้ ผกู คอป้ายชื่อแต่ เพ่ือเป็ นที่สังเกตให้นายหมู่นาธงหมู่ไปดว้ ย 4. กำรเตรียมกำรก่อนเริ่มกำรชุมนุมรอบกองไฟ 4.1 คณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรมจะตอ้ งปรึกษาหารือกนั เพอื่ กาหนดวา่ ในการชุมนุมรอบ กองไฟน้นั จะมีกิจกรรมอะไรบา้ ง จะใหผ้ ใู้ ดเป็นเจา้ หนา้ ท่ีประจากองไฟ ผใู้ ดเป็ นพิธีกรและ จะเชิญผใู้ ดเป็นประธาน 4.2 พธิ ีกร คือ ผนู้ าการชุมนุมรอบกองไฟ มีหนา้ ท่ีนาประธานมาสู่ท่ีชุมนุม ประกาศลาดบั กาหนดการต่าง ๆ เป็นผนู้ าหรือมอบหมายใหผ้ อู้ ่ืนเป็นผนู้ าในการร้องเพลง และในการ ใหล้ ูกเสือแสดงกิริยาอาการต่าง ๆ เพื่อเป็นการเปลี่ยนอารมณ์ใหเ้ กิดความสนุกสนานเบิกบานใจ ในการเลือกเพลงท่ีจะนามาใชน้ ้นั ควรเลือกเพลงท่ีทุกคนร้องได้ เมื่อเริ่มเปิ ดการชุมนุมใช้ เพลงปลุกใจหรือเพลงท่ีมีจงั หวะหรือเน้ือเพลงยว่ั ยุ เช่น เพลง “สยามานุสติ” หรือ เพลง “มาร์ชของ สถาบนั ของผเู้ ขา้ ร่วมอบรม” ตอนกลาง ๆ ของการชุมนุมเป็นเพลงสนุกสนาน เช่น เพลงราวง หรือเพลงที่มีท่าทาง ประกอบนอกจากน้นั อาจนาเกมมาประกอบ เพ่อื ใหผ้ เู้ ขา้ ร่วมอบรมเปลี่ยนอิริยาบถกไ็ ด้ ตอนทา้ ยของการชุมนุม หลงั จากจบทุกรายการแลว้ ก่อนที่จะเชิญประธานในพิธีกล่าวปิ ด ให้ เป็นเพลงจงั หวะชา้ เป็นคติ เพลงลา ซ่ึงผรู้ ่วมชุมนุมส่วนใหญร่ ้องได้ เช่นสร้อยเพลง เพลงลาวดวง เดือน ฯลฯ โดยไม่ใชเ้ คร่ืองขยายเสียงและเคร่ืองดนตรีใด ๆ เป็นการสร้างบรรยากาศใหซ้ าบซ้ึงตรึงใจ โนม้ นา้ วใหม้ ีอารมณ์ที่จะไดฟ้ ังการกล่าวปิ ดของประธานในพิธี 4.3 ตอ้ งนดั หมายใหท้ ุกคนไปถึงท่ีชุมนุมและนงั่ ตามที่ใหเ้ รียบร้อยก่อนเวลา ประมาณ 10 นาที หมูบ่ ริการจุดไฟก่อนท่ีจะเชิญประธานเขา้ มาในพิธี พธิ ีกรแจง้ ใหท้ ่ีประชุมทราบวา่ ประธานและผตู้ ิดตามเป็นใคร แลว้ ออกไปเชิญประธานเขา้ มายงั บริเวณการชุมนุมรอบกองไฟ

163 พิธีกรตอ้ งนดั หมายเวลาท่ีประธานจะเดินทางไปถึงบริเวณรอบนอกสถานท่ีชุมนุมเวลาใด ทบทวนซกั ซอ้ มการปฏิบตั ิมีข้นั ตอนอยา่ งใด ผูต้ ิดตามประธานจะปฏิบตั ิอยา่ งไร ยนื อยตู่ รงไหน เม่ือ ประธานกล่าวเปิ ด แลว้ ใหร้ ้องเพลง 1 เพลง คือเพลงอะไร (หากจะร้องเพลงเพมิ่ เติมควรร้องหลงั จาก พิธีเปิ ดเสร็จแลว้ ) 4.4 การชุมนุมรอบกองไฟ ถือวา่ เป็นบทเรียนบทหน่ึง ฉะน้นั ในขณะมีการชุมนุม รอบกองไฟ จึงมีขอ้ กาหนดวา่ ทุกคนที่ร่วมอยใู่ นการชุมนุมรอบกองไฟ “หา้ มสูบบุหร่ี และดื่มเครื่อง ดองของเมา” พธิ ีกรหรือผู้บรรยำยวชิ ำนีจ้ ะต้องชี้แจงนัดหมำยกำรปฏบิ ัติตำมข้ันตอนมอบงำนให้รับผดิ ชอบ ดงั นี้ 1) การแสดงใหแ้ สดงเป็นหมู่ ใหท้ ุกคนในหมูม่ ีโอกาสไดแ้ สดงโดยทวั่ กนั ใชเ้ วลาหมู่ละ ประมาณ 8 - 10 นาที โดยปกติ ใหส้ ่งเร่ืองต่อพิธีกรก่อนเวลานดั หมายแสดงไมน่ อ้ ยกวา่ 1 ชวั่ โมง เพื่อ พธิ ีกรจะไดม้ ีเวลาจดั กาหนดการใหเ้ หมาะสม 2) เรื่องท่ีควรแสดงคือสนุกขบขนั ขนบธรรมเนียมประเพณี ประวตั ิศาสตร์ และเร่ืองท่ีเป็น คติเตือนใจต่าง ๆ ส่วนเร่ืองท่ีไม่ควรแสดงคือ เรื่องไร้สาระเช่น ผสี าง ลามก อนาจาร เสียดสีสังคม หรือบุคคล เก่ียวกบั การเมืองหรือลอ้ เลียนศาสนา เป็นตน้ 3) เพลงประจาหมู่ ให้แต่ละหมูแ่ ตง่ เพลงประจาหมูใ่ หม้ ีชื่อหมู่ เน้ือร้องเป็ นการสร้างสรรค์ เช่น เป็นคติปลุกใจ ความรัก ความสามคั คี ระเบียบ วนิ ยั เพื่อท่ีจะร้องก่อนการแสดงของหมู่ 4) การจดั สถานท่ีชุมนุม การทาสลาก ทาพวงมาลยั ก่อกองไฟและดูแลตามปกติเป็ นหนา้ ที่ ของหมูบ่ ริการประจาวนั และหมูท่ ี่พน้ หนา้ ที่ในวนั น้นั แบ่งหนา้ ที่กนั ทา 5. พธิ ีเปิ ดกำรชุมนุมรอบกองไฟ เมื่อประธานเขา้ มาในบริเวณการชุมนุมรอบกองไฟ พิธีกรส่ังใหท้ ุกคนตรงดว้ ยคาวา่ “ท้งั หมด-ตรง” หรือ “กอง-ตรง” ประธานจะหยดุ รับการเคารพแลว้ เดินไปยนื หนา้ กองไฟ ยกมือขวา แสดงรหสั ของลูกเสือข้ึนไปขา้ งหนา้ ประมาณ 45 องศา กล่าวขอ้ ความที่เป็นมงคลและกล่าวในตอน สุดทา้ ยวา่ “ขา้ พเจา้ ขอเปิ ดการชุมนุมรอบกองไฟ ณ บดั น้ี” และคงยนื อยู่ ณ ท่ีเดิมจนจบเพลงท่ีไดร้ ับ ทราบจากการนดั หมายของพิธีกรแลว้ จึงกลบั ไปยงั ท่ีนงั่ ข้อปฏบิ ตั เิ กย่ี วกบั พธิ ีเปิ ดกำรชุมนุมรอบกองไฟ 1. ผตู้ ิดตามประธานและผรู้ ่วมงาน ตลอดจนเจา้ หนา้ ที่ท่ีเดินตามประธานเขา้ มา ทุกคนเขา้ ไป ยนื ยงั ท่ีของตนขณะที่ประธานหยดุ รับการเคารพ มีประธานแตผ่ เู้ ดียวเทา่ น้นั ที่เดินตรงเขา้ ไปใกลก้ อง ไฟ เมื่อประธานกลบั มายงั ที่นงั่ ซ่ึงจดั ไว้ ทุกคนนงั่ ลง

164 2. เมื่อประธานกล่าวเปิ ดในตอนสุดทา้ ย “ขา้ พเจา้ ขอเปิ ดการชุมนุมรอบกองไฟ ณ บดั น้ี” พธิ ีกรใหส้ ัญญาณใหท้ ุกคนส่งเสียงวา่ “ฟ่ ู ” 3 คร้ัง 3. พิธีกรนาร้องเพลง 1 เพลง เช่น เพลงสยามมานุสติ เพลงสดุดีมหาราช เพลงสถาบนั ของ ผเู้ ขา้ ร่วมอบรม เป็นตน้ 4. หมู่บริการจะนาพวงมาลยั และพมุ่ สลากสาหรับประธานจบั ลาดบั การแสดงไปใหป้ ระธาน โดยใหม้ ีขบวนแห่นาโดยหมู่บริการ ผเู้ ชิญพวงมาลยั อยทู่ างขวา และผเู้ ชิญพุม่ สลากอยทู่ างซา้ ย สาหรับพวงมาลยั น้นั ใหห้ มู่บริการจดั ทาเป็นพวงมาลยั สองชาย และก่อนจะมอบพวงมาลยั และ พมุ่ สลาก ใหผ้ รู้ ่วมขบวนแห่ทุกคนกลบั เขา้ ท่ีนงั่ ใหเ้ รียบร้อยก่อน 6. ลำดับกำรชุมนุมรอบกองไฟ พิธีกรเป็นผปู้ ระกาศกาหนดการชุมนุมรอบกองไฟตามลาดบั ในข้นั แรกก่อนมีการแสดง พธิ ีกรอาจนาหรือใหผ้ อู้ ่ืนนาร้องเพลงอีก 1 หรือ 2 เพลง แลว้ จึงไปขอเชิญประธานจบั สลากวา่ จะให้ หมู่ใดแสดงก่อน หมู่ท่ีจะแสดงใหน้ ายหมู่ยนื ข้ึน (อยกู่ บั ที่ไมต่ อ้ งออกมายนื ตรงหนา้ ประธาน)โดยสั่งวา่ “หมู่… ตรง” นายหมูท่ าวนั ทยหตั ถ์ (ถา้ มีไมพ้ ลองทาวนั ทยาวธุ ) แต่เพียงผเู้ ดียว จากน้นั ร้องเพลงประจาหมู่ เม่ือร้องเพลงประจาหมู่จบจึงเริ่มแสดง เมื่อแสดงจบใหก้ ลบั ไปยนื ท่ีเดิมและสง่ั อีกวา่ “หมู่ .. ตรง” นาย หมู่ทาความเคารพ เช่นเดียวกบั ก่อนแสดง เม่ือการแสดงของหมู่จบแลว้ พธิ ีกรขอใหใ้ ครคนหน่ึงกล่าวนาชมเชยแบบลูกเสือ ใหแ้ ก่หมูท่ ่ี แสดง เพ่อื เป็ นการแสดงความพอใจและขอบคุณผแู้ สดง ดว้ ยถอ้ ยคาหรือท่าทางท่ีสร้างสรรค์ 3 คร้ัง หลงั จากน้นั หมู่แสดงตอ้ งกล่าวตอบส้ัน ๆ 1 คร้ัง เมื่อการแสดงของหมู่หน่ึงจบ พธิ ีกรอาจนาการร้องเพลงหรือการเปลี่ยนอิริยาบถมาสลบั เป็น ตอน ๆ ตามท่ีเห็นสมควร หรือจะใหผ้ ใู้ ดนาแทนก็ได้ เมื่อจบการแสดงของทุกหมู่ตามที่กาหนดไวแ้ ลว้ พิธีกรจะนาร้องเพลงท่ีมีจงั หวะชา้ ๆ และมี ความหมายแก่มวลสมาชิก เช่น เพลงสร้อยเพลง หรือเพลงลาวดวงเดือน 1 จบ จากน้นั พิธีกรจะเชิญ ประธานออกไปกล่าวเร่ืองส้ันที่เป็นคติและกล่าวปิ ดการชุมนุมรอบกองไฟโดยไมต่ อ้ งยกมือข้ึนแสดง รหสั เมื่อประธานกล่าวในตอนสุดทา้ ยวา่ “ขา้ พเจา้ ขอปิ ดการชุมนุมรอบกองไฟ ณ บดั น้ี” พธิ ีกรส่ัง “กอง-ตรง” ใหท้ ุกคนยนื ข้ึนจบั มือกนั เป็ นวงกลม(มือขวาทบั มือซา้ ย) แลว้ ร้องเพลง สามคั คีชุมนุม เม่ือจบเพลงสามคั คีชุมนุมแลว้ หมูบ่ ริการนาสวดมนต์ ร้องเพลงสรรเสริญพระบารมี จากน้นั ทุกคนแยกยา้ ยกนั ออกนอกบริเวณ กลบั ท่ีพกั อยา่ งสงบโดยไม่ส่งเสียง ส่วนหมูบ่ ริการจะ กลบั มาดบั ไฟและทาความสะอาดดงั ที่ไดก้ ล่าวแลว้ ขา้ งตน้

165 7. กำรเปลยี่ นอริ ิยำบถของผู้เข้ำชุมนุม ในการชุมนุมรอบกองไฟ การเปล่ียนอิริยาบถของผเู้ ขา้ ชุมนุมใหส้ นุกสนานร่าเริงเป็นเร่ือง สาคญั การเปลี่ยนอิริยาบถของผเู้ ขา้ ชุมนุมน้ีอาจทาไดห้ ลายวธิ ี ตามโอกาสอนั เหมาะสม และหนา้ ที่ ของพิธีกรจะตอ้ งเป็นผนู้ าหรือมอบหมายใหผ้ รู้ ู้คนใดคนหน่ึงเป็นผนู้ า เช่น นาใหร้ ้องเพลงนาใหแ้ สดง กิริยาอาการตา่ ง ๆ ท่ีขบขนั หรือสนุก จดั ใหม้ ีการราวง ตบมือเป็นจงั หวะแลว้ ใหผ้ อู้ ื่นตบมือตาม หรือ นาเกมใหท้ ุกคนมีส่วนร่วมในการเล่น 8. เมื่อมีผ้มู ำเยย่ี มเยยี น ในกรณีที่จะมีบุคคลหรือกลุ่มบุคคลมาเยยี่ มเป็นหนา้ ที่พิธีกรจะจดั ท่ีนง่ั อนั เหมาะสมให้ และ ขอทราบความประสงค์ แลว้ จดั ใหน้ าส่ิงของมามอบใหใ้ นระหวา่ งจบการแสดงหมู่หน่ึงหมู่ใด โดย มอบใหก้ บั ประธานในพิธี พธิ ีกรจดั ใหม้ ีผแู้ ทนของผแู้ สดงกล่าวชมเชยตามแบบลูกเสือ

เรื่อง บทบำทและหน้ำทีข่ องผู้กำกบั ลูกเสือสำมัญ 166 บทเรียนที่ 13 เวลำ 45 นำที ขอบข่ำยวชิ ำ 1. หนา้ ท่ีและความรับผิดชอบของผกู้ ากบั ลูกเสือ 2. บทบาทของผกู้ ากบั ลูกเสือกบั การพฒั นา 8 ประการ 3. กิจกรรมท่ีสนองความตอ้ งการในการฝึกอบรม 4. การปลูกจิตสานึกในการเป็นผนู้ า จุดหมำย ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมไดม้ ีความรู้ ความเขา้ ใจ ในบทบาทของผกู้ ากบั ลูกเสือตามสาระสาคญั ของการลูกเสือ วตั ถุประสงค์ เมื่อจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. บอกหนา้ ที่และความรับผิดชอบของผกู้ ากบั ลูกเสือได้ 2. อธิบายบทบาทของผกู้ ากบั ลูกเสือกบั การพฒั นา 8 ประการได้ 3. ระบุกิจกรรมที่สนองความตอ้ งการในการฝึกอบรมผกู้ ากบั ลูกเสือได้ 4. บอกภาวะของผนู้ า กิจกรรมในกองลูกเสือได้ วธิ ีสอน / กจิ กรรม 1. แนวกำรจัดกจิ กรรมกำรสอน - อารัมภบท 5 นาที - อภิปรายกลุ่ม แบ่งกลุ่มทางานตามโครงการ 20 นาที - รายงานในที่ประชุม 15 นาที - สรุป 5 นาที 2. กจิ กรรมของผ้เู ข้ำรับกำรฝึ กอบรม แบง่ กลุ่มทางาน และรายงานในท่ีประชุม สื่อกำรสอน 1. แผน่ ใส 2. แผนภูมิ 3. เอกสารประกอบการสอน กำรประเมินผล 1. การสังเกต การซกั ถาม

167 2. การใหค้ วามร่วมมือ เนื้อหำวชิ ำ อำรัมภบท งานของผกู้ ากบั ลูกเสือมี ดงั น้ี 1. ช่วยเหลือนายหมู่ลูกเสือใหป้ ระสบผลสาเร็จในการนาหมู่ของเขา 2. ช่วยเหลือและกระตุน้ ใหล้ ูกเสือแตล่ ะคนไดม้ ีความเจริญกา้ วหนา้ โดยเฉพาะในระบบ เครื่องหมายวชิ าพเิ ศษ (ดา้ นวิชาการ) 3. ทางานกบั กองลูกเสือในความรับผดิ ชอบเพ่ือมติที่วา่ “วางมาตรฐานการลูกเสือที่ดี เพอ่ื ใหเ้ ด็กเป็นลูกเสือมากข้ึน” เราจะเห็นไดว้ า่ ผกู้ ากบั ลูกเสือมีความรับผดิ ชอบ และตอ้ งปฏิบตั ิหนา้ ที่เกี่ยวกบั “การ ดาเนินงานในกองลูกเสือ” “ติดต่อกบั ลูกเสือแต่ละคน” “ช่วยใหล้ ูกเสือทางานร่วมกนั ไดเ้ ป็นกลุ่ม (หมู่)” มีกิจกรรมมากมายที่ผกู้ ากบั ตอ้ งปฏิบตั ิผกู้ ากบั อาจจะไม่เคยไดค้ ิดถึงบทบาทหนา้ ที่ และความ รับผดิ ชอบของตวั เองอยา่ งละเอียดลึกซ้ึงมาก่อน ฉะน้นั โอกาสน้ีจึงเป็นโอกาสที่จะไดท้ าความเขา้ ใจ ใหแ้ จ่มแจง้ ขอ้ คิดท่ีจะเกิดข้ึนเม่ือเราไดน้ ึกถึงภาระตา่ ง ๆ เหล่าน้ีก็คือ - แบบภาวการณ์เป็นผูน้ าตา่ ง ๆ น้นั มีอยา่ งไรบา้ ง - เราจะพฒั นาอะไรลูกเสือบา้ ง (เราจะใหอ้ ะไรแก่ลูกเสือ) - เราจะวางแผนเกี่ยวกบั พฒั นาแตล่ ะหวั ขอ้ เพอ่ื ใหบ้ รรลุจุดหมายของการลูกเสือไดอ้ ยา่ งไร - เราจะมีหนา้ ท่ีทาอะไรบา้ งในกองลูกเสือ - ผกู้ ากบั จะตอ้ งมีความตอ้ งการในการฝึกอบรมอยา่ งไรบา้ ง (อาจใชเ้ อกสารประกอบช่วย ในการบรรยายนาบา้ งกไ็ ด)้ งำนอภิปรำยกลุ่ม ใหก้ ลุ่มอภิปรายในหวั ขอ้ ต่อไปน้ี กลุ่มละ 1 หวั ขอ้ ใชเ้ วลา 30 นาที แลว้ ส่งผแู้ ทนไปอธิบาย ในที่ประชุมใหญ่กลุ่มละ 3 นาที และเปิ ดโอกาสใหก้ ลุ่มอื่นซกั ถามหรือเสนอแนะอีก 1 นาที รวมเวลา กลุ่มละ 4 นาที 1. ผนู้ า 3 แบบ (แบบประชาธิปไตย แบบอตั ตาธิปไตย และแบบปล่อยตามใจชอบ ) มีขอ้ ดี ขอ้ จากดั แตล่ ะแบบอยา่ งไร 2. การพฒั นาลูกเสือ 8 ประการ เฉพาะ 4 ประการแรก คือ ทางกาย ทางสติปัญญา ทางจิตใจ โดยสานึกเรื่องศาสนา และทางจิตใจโดยสร้างคา่ นิยม – เจตคติ ทา่ นมีแนวทางท่ีจะพฒั นาแต่ละ ประการอยา่ งไร

168 3. การพฒั นาลูกเสือ 8 ประการ เฉพาะ 4 ประการหลงั คือ สมั พนั ธภาพระหวา่ งบุคคล สัมพนั ธภาพกบั สงั คม สมั พนั ธภาพกบั ชุมชน และความรับผดิ ชอบต่อส่ิงแวดลอ้ ม ท่านมีแนวทางที่จะ พฒั นาแต่ละประการอยา่ งไรพฒั นาแต่ละประการอยา่ งไร 4. หนา้ ท่ีความรับผดิ ชอบของผกู้ ากบั ลูกเสือมีอะไรบา้ ง จงสรุปยอ่ มา 3 ประการ พร้อม อธิบายส้ัน ๆ แต่ละประการใหค้ รอบคลุม 5. ทกั ษะ 5 ประการอนั เป็ นความจาเป็นของการฝึกอบรม ไดแ้ ก่ความเขา้ ใจในเร่ืองลูกเสือ ความสมั พนั ธ์กบั ผอู้ ื่น ทางวชิ าการลูกเสือ การวางแผนและการนาไปใช้ ทกั ษะท้งั 5 ประการน้ี ทา่ นจะ พฒั นาตนเองแต่ละประการอยา่ งไร

169 บทบำทผ้กู ำกบั ลกู เสือ เอกสำรประกอบ (1) ภำวะผู้นำ รูปแบบของการเป็ นผนู้ า ผนู้ า คือ บุคคลซ่ึงนากลุ่มหรือเป็นศูนยก์ ลางของกิจกรรมนาพาไปสู่วตั ถุประสงคท์ ี่ต้งั ไว้ เปรียบเสมือนเป็นแกนกลางของกลุ่ม เป็นผทู้ ่ีมีโอกาสติดต่อส่ือสารกบั ทุกคนในกลุ่มมากกวา่ สมาชิก คนอื่น ๆ มีอิทธิพลต่อการตดั สินใจของกลุ่มสูง แบบต่าง ๆ ของการเป็ นผ้นู า แบบการนา ี่ท ้ตอง ีมการตัดสินใจใ ้ห DIRECTIVE Leadership เด็กตดั สินใจเอง Style NON-DIRECTIVE Leadership Style แบบการนา ่ีทเ ็ปนไปโดยแสดงความคิดเห็นอย่าง เส ีร Boys take the Decisions 8 11 16 18/20 (สามัญ รุ่นใหญ่ (ส า ร อ ง ) (สามัญ ) วิสามญั ) การส่งเสริมให้เด็กรับการพฒั นาเป็ นรายบุคคลตอ้ งพฒั นารูปแบบการเป็ นผนู้ าให้เหมาะสม กบั วยั ที่แตกต่างกนั ดว้ ย โดยธรรมชาติแลว้ เด็กเล็กตอ้ งพ่ึงผใู้ หญ่ในการตดั สินใจ แต่เม่ืออายปุ ระมาณ 18 ปี เด็กมีความสามารถท่ีจะตดั สินใจหรือเลือกกระทาส่ิงใดสิ่งหน่ึงไดด้ ว้ ยตนเอง กิจการลูกเสือมี อิทธิพลต่อเด็กประมาณคร่ึงทาง ตามเส้นแบ่งคร่ึงใตภ้ าพ กล่าวคือ ลูกเสือสารองเร่ิมตน้ ต้งั แต่อายุ 8 ขวบ จนถึง 11 ขวบ เด็กอาจจะตดั สินใจกระทาอะไรดว้ ยตนเองประมาณคร่ึงหน่ึง เมื่ออายุเพิ่มข้ึนเด็ก จะสามารถตดั สินใจดว้ ยตนเองได้ดีข้ึน เม่ือเด็กอายุไดป้ ระมาณ 11 – 16 ปี อนั เป็ นวยั ของลูกเสือ สามญั แบบของการเป็นผนู้ าก็จะเปลี่ยนแปลงไปดว้ ย ผกู้ ากบั จะลดบทบาทไปอยเู่ บ้ืองหลงั มากข้ึนเม่ือ เด็กเริ่มกา้ วเขา้ สู่วยั ผูใ้ หญ่ สามารถจะทาการตดั สินใจหรือเลือกกระทาการใด ๆ ดว้ ยตัวของเขาเอง อยา่ งเหมาะสม สาหรับลูกเสือสารอง ผูก้ ากบั ท่ีเป็ นผูน้ ามีความรับผิดชอบเป็ นส่วนใหญ่ในการบริหารการ ลูกเสือแมบ้ างคร้ังจะปล่อยใหล้ ูกเสือท่ีอายมุ ากตดั สินใจกระทาการใดดว้ ยตนเอง สาหรับลูกเสือสามญั และลูกเสือสามญั รุ่นใหญ่ การบริหารกองลูกเสือและการตดั สินใจ ส่วน ใหญ่จะข้ึนอยกู่ บั ที่ประชุม ภายใตก้ ารแนะแนวของผกู้ ากบั กองลูกเสือ ลูกเสือวสิ ามญั การบริหารและการปกครองลูกหมู่เป็ นของลูกเสือ ในการจดั กาหนดการและ การปกครองตนเอง ท้งั น้ีภายใตก้ ารแนะนาของคณะกรรมการประจากอง

170 จงระลึกไวเ้ สมอวา่ การลูกเสือน้ันข้ึนอยู่กบั คุณภาพของการเป็ นผูน้ าท้งั ของผูก้ ากบั ลูกเสือ และนายหมู่ลูกเสือวา่ ไดพ้ ฒั นาข้ึนแลว้ เพียงใด มาตรฐานท่ีการลูกเสือตอ้ งการก็คือ การแนะหนทาง เพื่อใหเ้ ดก็ เดินไปสู่ทางของลูกเสือใหด้ ีข้ึนดว้ ย ชนิดและแบบของภาวะผนู้ ามี 3 แบบ 1. แบบอตั ตำธิปไตย (Autocratic Style) - ผกู้ ากบั ตดั สินใจวางนโยบายและวธิ ีการของท้งั หมด - ผกู้ ากบั สงั่ การโดยตรง ไม่มีใครล่วงรู้วา่ ต่อไปจะทาอะไรอีก - ผกู้ ากบั ระบุเน้ือหางานและวิธีการทางานเพยี งผเู้ ดียว - ผกู้ ากบั มกั จะติดตอ่ กบั สมาชิกในหมูเ่ ป็นการ “เฉพาะตวั ” ไม่ใช่ทาใหเ้ ขา “มีส่วนร่วม” 2. แบบประชำธิปไตย (Democratic Style) - นโยบายท้งั หมด ผกู้ ากบั ใหส้ มาชิกของกลุ่มไดม้ ีส่วนพิจารณาแสดงความคิดเห็น - ผกู้ ากบั เป็นผสู้ ่งเสริมกิจกรรม หมู่เลือกและตดั สินใจ - สมาชิกในหมูม่ ีอิสระในการดาเนินงานอยา่ งเตม็ ที่ - การแบ่งงานเป็ นเรื่องที่ หมู่ช่วยกนั ทา 3. แบบตำมสบำย (Lassies – Faire Style) - หมู่หรือสมาชิกแตล่ ะคนตดั สินใจไดอ้ ยา่ งอิสระเตม็ ท่ี ผกู้ ากบั เขา้ ไปมีส่วนนอ้ ยมาก - ผกู้ ากบั ถือมติ ถา้ ถามกต็ อบ (ไมถ่ ามกไ็ ม่มีทางพูด) - ผกู้ ากบั ไมเ่ ขา้ เกี่ยวขอ้ ง ไม่วา่ กรณีใด ๆ - ผกู้ ากบั ไมพ่ ยายามท่ีจะเอาระเบียบเขา้ บงั คบั หรือชมเชย หรือวจิ ารณ์บ่อยนกั ขอ้ สงั เกตของภาวะผนู้ าท้งั 3 แบบ คือ แบบอตั ตาธิปไตย และแบบประชาธิปไตย ไมแ่ น่ชดั วา่ แบบไหนจะดีกวา่ เพราะบางคร้ังผกู้ ากบั อาจใชว้ ถิ ีประชาธิปไตย ในเร่ืองของกิจกรรมทว่ั ๆ ไป ใน การอยคู่ ่ายพกั แรมได้ ผกู้ ากบั อาจใชว้ ธิ ีอตั ตาธิปไตยกบั ลูกเสือที่ไมอ่ าจตดั สินใจดว้ ยตวั เองได้ ส่วนแบบที่ปล่อยตามใจชอบน้นั กไ็ ม่ไดห้ มายความวา่ ผกู้ ากบั จะขาดความเป็นผนู้ า แตค่ วรพจิ ารณา วา่ จะใชแ้ บบไหนใหเ้ หมาะสมกบั กิจกรรม ความตอ้ งการท่ีแตกตา่ งกนั ของภาวะการเป็ นผนู้ า 3 แบบ คือ - แบบอตั ตาธิปไตย (Autocratic Style) คือ ความตอ้ งการในเรื่องของการเช่ือฟัง - แบบประชาธิปไตย (Democratic Style) คือ ความตอ้ งการในเรื่องของการร่วมมือ - แบบตามสบาย (Lassies – Faire Style) คือ ความตอ้ งการในเรื่องของความคิดสร้างสรรค์ ลูกเสือควรมีความรู้ในหลกั การเป็ นผูน้ าจากนายหมู่ของเขา (ตามวิธีการของระบบหมู่) ซ่ึงผู้ กากบั ไดฝ้ ึ กฝนหรือนายหมู่ และหรือที่ประชุมนายหมู่อยา่ งดีแลว้ นายหมู่จะเป็ นผใู้ ชส้ ิทธิและหนา้ ท่ี ของนายหมูเ่ สนอแบบวธิ ีภาวะของการเป็นผนู้ า และแบง่ ปันการเป็นผนู้ าใหแ้ ก่สมาชิกในหมู่

171 การเป็ นผูน้ าของลูกเสือบางคนอาจไม่ประสบความสาเร็จได้ เราอาจเชิญวิทยากรอ่ืน หรือ ผูเ้ ชี่ยวชาญพิเศษในเรื่องของการเป็ นผูน้ าเป็ นผูช้ ้ีแนะให้ลูกเสือได้ แต่ถา้ กรณีที่ยงั ไม่สามารถทาให้ ลูกเสือไดพ้ บความสาเร็จในการเป็นผนู้ าแลว้ ขอเสนอแนะวธิ ีการดงั น้ี - ใหส้ งั เกตดูความตอ้ งการของเดก็ แต่ละคน และความตอ้ งการของหมู่ - ใชว้ ธิ ีของลูกเสือก็คือมอบกิจกรรมบางอยา่ งใหท้ า (ชนิดท่ีใหใ้ กลก้ บั ความตอ้ งการของเขา) - ใหน้ าความรู้อนั เก่ียวกบั ทกั ษะความสัมพนั ธ์กบั ผอู้ ่ืนมาใช้ เพื่อใหล้ ูกเสือเกิดความสนใจ และกระตุน้ ใหท้ ากิจกรรมหรือช่วยเหลือผอู้ ่ืน - ใหน้ าแรงจูงใจตา่ ง ๆ และทกั ษะเกี่ยวกบั การใหก้ ารปรึกษา มากระตุน้ ลูกเสือเพื่อใหเ้ กิด ความรับผดิ ชอบเพิม่ ข้ึน - ทกั ษะในการเป็นผนู้ าของผกู้ ากบั จะเป็นตวั อยา่ งที่ดีแก่ลูกเสือใหป้ ฏิบตั ิตาม เรำกำลงั พยำยำมทำอะไรอยู่ การฝึ กอบรมผูก้ ากบั ลูกเสือไดม้ ีปัญหาถามวา่ “ทาไมเราจึงทาอย่างน้ี ทาอยา่ งน้ัน” “ทาไม ลูกเสือจึงตอ้ งรู้ประวตั ิของกิจการลูกเสือ” เป็ นตน้ ถ้าคาตอบเช่นน้ันเป็ นคาถามเพื่อการทดสอบ ก็ นบั วา่ เป็ นคาถามที่น่าสนใจ ผบู้ งั คบั บญั ชาลูกเสือไดใ้ หค้ วามสนใจลงไปปัญหาน้นั อยา่ งจริงจงั พบวา่ ความสาเร็จของกิจการลูกเสือท่ีท่านกาลงั ให้ความสนใจอยู่น้นั จะประสบผลสาเร็จเพียงไรข้ึนอยู่กบั ความกระตือรือร้นของผกู้ ากบั ท่ีไดใ้ หแ้ ก่กิจการลูกเสือ เคร่ืองวดั ความกระตือรือร้นในการทางานกิจกรรมของลูกเสือ การทุ่มเทกาลงั กายกาลงั ใจท่ี ผกู้ ากบั ภาคภูมิใจ คือ “ส่งเสริมให้เด็กและคนวยั รุ่นมีพฒั นาการทางกาย สติปัญญา และจิตใจ เพ่ือวา่ เขาท้งั หลายจะไดช้ ่วยกนั สร้างสรรคส์ งั คมใหด้ ีข้ึน” มีบางคนได้แบ่งผู้บังคับบัญชาลูกเสือออกเป็ นสองประเภท คือ ประเภทเคร่งครัดต่อ “จุดหมาย” และประเภทท่ีถือวา่ การลูกเสือเป็ น “การเล่นเกม” ผูท้ ี่เคร่งครัดต่อจุดหมาย ก็คือ การมุ่ง พฒั นาเด็กทางกาย สติปัญญาและจิตใจดงั กล่าวแลว้ ขา้ งตน้ แต่มกั มิไดค้ ิดลงไปให้ลึกซ้ึงกว่าน้ี ที่จริง การกล่าวเช่นน้ีเป็ นการง่ายเกินไป แต่เราจะบรรลุจุดหมายไดก้ ็โดยการสนุกสนานของการเล่นเกม หรือประกอบกิจกรรมท่ีเด็กและวยั รุ่นชอบ เมื่อเป็ นเช่นน้นั จะลองถามวา่ “เรากาลงั พยายามทาอะไรกนั อยู”่ น้นั ความสนุกสนานจะเป็ น จุดหมายปลายทางของเรา หรือว่าความสนุกสนานจะเป็ นอุปกรณ์นาเราไปถึงจุดหมายปลายทาง ถา้ หากท่านเป็ นฝ่ ายนิยาม “การเล่นเกม” ท่านจะไดเ้ รียนรู้ถึงความสนใจของคนวยั หนุ่มในเรื่องการเล่น กีฬา การเตน้ รา ดูโทรทศั น์ การไปอยคู่ ่ายพกั แรม หรืออื่น ๆ ทานองเดียวกนั อีกดา้ นหน่ึง มองในแง่ของการช่วยให้คนวยั รุ่นพฒั นาการไปตามหลกั การที่กาหนดไวใ้ นคา ปฏิญาณและกฎของลูกเสือ เม่ือได้ระบุหลกั การกาหนดไวใ้ นคาปฏิญาณและกฎของลูกเสืออย่าง

172 แน่นอนแล้วก็ จะช่วยเราได้มากเพราะเราอาจจะวางแผนเพื่อบรรลุถึงหลักการเหล่าน้ัน โดยใช้ กิจกรรมตา่ ง ๆ ท่ีเป็นที่สนใจของคนวยั รุ่นอยา่ งยงิ่ แผนการฝึ กอบรมลูกเสือแต่ละประเภทไดจ้ ดั ข้ึนโดยมีจุดมุ่งหมายเพ่ือพฒั นา ดงั กล่าวน้ีใน ประเภทลูกเสือสามญั และสามญั รุ่นใหญ่ วิธีการท่ีใชเ้ พ่ือให้บรรลุเป้าหมายดงั กล่าวไดใ้ ชร้ ะบบหมู่ เป็ นส่วนใหญ่ กบั ได้ใชก้ ิจกรรมต่าง ๆ โดยเฉพาะกิจกรรมกลางแจง้ เป็ นกิจกรรมสาหรับฝึ กอบรม เยาวชน กำรพฒั นำ 8 ประกำร ดงั จะไดก้ ล่าวต่อไปน้ี เป็ นเคร่ืองตรวจสอบการฝึกอบรมลูกเสือของ ทา่ นคือ 1. กำรพฒั นำทำงกำย ช่วยใหล้ ูกเสือมีร่างกายสมบูรณ์ แขง็ แรงปราศจากโรคภยั ไขเ้ จบ็ เช่น การอยคู่ ่ายพกั แรม การทางานบุกเบิก การเดินทางไกล กิจกรรมกีฬาในการประชุมกอง การเล่นตา่ ง ๆ กิจกรรมเหล่าน้ีจะออกมาในรูปใดกต็ ามลว้ นเป็นกิจกรรมที่ทาใหล้ ูกเสือมีร่างกายแขง็ แรงท้งั น้นั ที่ประชุมนายหมูแ่ ละผกู้ ากบั ลูกเสือทาหนา้ ที่วางแผนสาหรับกิจกรรมประเภทเหล่าน้ี ตอ้ ง มน่ั ใจวา่ ลูกเสือจะไมอ่ อกกาลงั มากเกินไป เนื่องจากงานหนกั หรือออกกาลงั ไมพ่ อ เนื่องจากการ กระทากิจกรรมที่ลูกเสือเองเห็นวา่ เป็ นกิจกรรมท่ีง่ายเกินไป หรือเป็นกิจกรรมสาหรับเด็กเล็ก ผกู้ ากบั กองลูกเสือตอ้ งดูวา่ ลูกเสือโต ๆ ไดร้ ับการทา้ ทายจากกิจกรรมเพียงใด เขามีโอกาสไดแ้ สดงออก อยา่ งเตม็ กาลงั ความสามารถหรือไม่ 2. กำรพฒั นำทำงสติปัญญำ เป็นการสร้างใหล้ ูกเสือมีความคิดสร้างสรรค์ รู้จกั ใชส้ มองคิด โดยผา่ นกิจกรรมที่กระตุน้ ทางดา้ นออกความคิด เช่น การทางานตามโครงการ ทางานฝี มือ จดั ตกแตง่ ค่ายพกั จดั ทาอุปกรณ์ฯลฯ ส่วนวชิ าพเิ ศษเป็นเคร่ืองกระตุน้ ใหเ้ กิดความคิดริเร่ิมอยา่ งดี ผกู้ ากบั ควรให้ ความสนใจดูวา่ วชิ าพิเศษไดใ้ หค้ วามสนใจแก่ลูกเสือเพียงไร ท่านไดห้ ารือลูกเสือแต่ละคน เพ่ือ ส่งเสริมใหเ้ ขามีความสนใจในเร่ืองงานอดิเรก 3. กำรพฒั นำทำงจิตใจ - ควำมสำนึกในเร่ืองศำสนำ เป็นการช่วยลูกเสือใหพ้ ฒั นาแนวคิด ในทางศาสนา เช่น การสวดมนตไ์ หวพ้ ระ การฟังธรรมเทศนา การเช่ือในคาสั่งสอนทางศาสนา ที่ดล บนั ดาลความสงบสุขใหแ้ ก่ชีวติ การปฏิบตั ิศาสนากิจตา่ งๆ เหล่าน้ีลูกเสือไดท้ าไปดว้ ยความเคารพและ ต้งั ใจจริง 4. กำรพฒั นำทำงจิตใจ - กำรสร้ำงค่ำนิยมและเจตคติ ถึงแมว้ า่ ท่ีผกู้ ากบั กองลูกเสือสามารถที่ จะกาหนดค่านิยมส่วนบุคคล เจตคติและมาตรฐาน หรือแบบแผนของลูกเสือของตน ดว้ ยการวางแผน พฒั นาทางใจของสมาชิก แต่กบ็ อ่ ยคร้ังท่ีในห้องประชุมกองลูกเสือ มีส่วนทาใหก้ องลูกเสือรับเอา แบบแผนหรือมาตรฐานท่ีไดร้ ับการกระตุน้ จากผกู้ ากบั กองลูกเสือ ดงั น้นั ผกู้ ากบั กองลูกเสือจาตอ้ ง ตระหนกั เป็นอยา่ งมากถึงค่านิยมที่ถูกถ่ายทอดภายในกองลูกเสือ ผกู้ ากบั กองลูกเสือควรกระตุน้ ให้ ลูกเสือมีมาตรฐานสูงข้ึนอยา่ งสม่าเสมอ โดยการวางแผนและอภิปรายร่วมกนั กบั คณะรอง-ผกู้ ากบั กองลูกเสือของตน และกบั นายหมู่ ท่ีประชุมนายหมู่มีหนา้ ท่ีท่ีสาคญั ในการดาเนินงานเรื่องน้ี

173 5. กำรพฒั นำในด้ำนสัมพนั ธภำพระหว่ำงบุคคล ผกู้ ากบั ลูกเสือจะช่วยเหลือใหล้ ูกเสือสร้าง สมั พนั ธภาพอยา่ งฉนั มิตรกบั ผอู้ ่ืนอยา่ งสม่าเสมอ เพราะความสามารถที่จะติดต่อสมั พนั ธ์กบั สมาชิก น้นั เป็นส่วนหน่ึงของทกั ษะของผกู้ ากบั ลูกเสืออยแู่ ลว้ ทาอยา่ งไรจึงจะทาใหล้ ูกเสือสร้าง ความสมั พนั ธ์ระหวา่ งบุคคลไดด้ ว้ ยความมนั่ ใจ 6. กำรพฒั นำในด้ำนสัมพนั ธภำพทำงสังคม เรื่องของระบบหมู่ของลูกเสือจะช่วยใหล้ ูกเสือ แตล่ ะคน เขา้ ร่วมกนั เป็ นกลุ่มที่ประกอบดว้ ยบุคคลในรุ่นเดียวกนั และมีความสนใจคลา้ ยคลึงกนั ผกู้ ากบั กองลูกเสือควรระลึกถึงวา่ การพฒั นาทางด่านสมั พนั ธภาพเป็นเสมือนส่วนหน่ึงที่สอดแทรกอยู่ ในระบบหมู่ลูกเสือ และกองลูกเสือโดยทวั่ ๆไป กลุ่มลูกเสือตอ้ งการสูงท่ีจะทางานร่วมกนั อยา่ ง ราบร่ืน ซ่ึงเป็นส่วนท่ีสาคญั ในการพฒั นาบุคคล 7. กำรพฒั นำในด้ำนควำมรับผดิ ชอบต่อส่ิงแวดล้อม บดั น้ีไดม้ ีการตระหนกั ถึงความตอ้ งการ ที่จะป้องกนั และอนุรักษท์ รัพยากรธรรมชาติท่ีมีอยใู่ นโลก ท้งั รัฐบาลและองคก์ ารอนุรักษธ์ รรมชาติ ต่าง ๆ กาลงั ดาเนินการอยา่ งเคร่งเครียดที่จะใหก้ ารศึกษาแก่ประชาชนใหค้ ิดและดาเนินการรักษา สิ่งแวดลอ้ มรอบตวั 8. กำรพฒั นำในด้ำนสัมพนั ธภำพทำงชุมชน ผกู้ ากบั กองลูกเสือควรกระตุน้ ลูกเสือไดเ้ ขา้ ไป มีส่วนร่วมในชุมชนอยา่ งจริงจงั ไมว่ า่ จะเป็นการบาเพญ็ ประโยชน์ประจาวนั หรือในโครงการระยะ ยาวทกั ษะในการช่วยเหลือผอู้ ื่นนอกวงการลูกเสือไดร้ ับการกระตุน้ ใหเ้ ป็นผทู้ ่ีมีส่วนช่วยสร้างสรรค์ สังคมชุมชน ตลอดจนเห็นความสาคญั ในการอนุรักษธ์ รรมชาติ ซ่ึงมีหลายกิจกรรมเช่น - การรณรงคต์ ่อตา้ นการทิ้งเศษส่ิงของลงในท่ีสาธารณะ - โครงการอนุรักษข์ องทอ้ งถิ่น เช่น การทาความสะอาดทางระบายน้าคลองท่ีร้าง - จดั ภาพแสดงการอนุรักษป์ ิ ดไวต้ ามประตูหนา้ ต่าง - ในการปลูกป่ า กองลูกเสือมีส่วนอยา่ งไรบา้ ง ควรทาติดตอ่ กนั ไปไหม? การที่เราจะใหบ้ รรลุจุดหมายของการลูกเสือ เป็ นมาตรฐานของกิจการลูกเสืออยา่ งจริงจงั แลว้ จะตอ้ งวางแผนไวล้ ่วงหนา้ อยา่ งดี และเขียนแผนข้ึนไวป้ ฏิบตั ิเป็นข้นั ตอน รวมท้งั ตอ้ งวางแผน ช่วยกนั พฒั นาลูกเสือแตล่ ะคนใหม้ ีพฒั นาการ โดยคานึงถึงจุดหมาย คาปฏิญาณ และกฎของลูกเสือ ภายใตห้ วั ขอ้ การพฒั นาการ 8 ประการ ดงั กล่าว บทบำทและหน้ำทขี่ องผ้กู ำกับกองลกู เสือกบั ควำมต้องกำรในกำรฝึ กอบรม บทบาทของผกู้ ากบั กองลูกเสือในอนั ที่จะส่งเสริมการพฒั นาใหแ้ ก่ลูกเสือของตน คือการ ปฏิบตั ิตนในเป็ นแบบอยา่ งท่ีดี สถานการณ์หลายอยา่ งเกิดข้ึน ซ่ึงตอ้ งการ “การเป็นผนู้ า” จากบุคคลที่ มีอยู่ ณ ท่ีน้นั และเป็ นบุคคลที่เหมาะสม ท้งั ท่ีบุคคลน้นั อาจจะเรียกวา่ เป็น หรือ ไม่เป็น “ผนู้ า” ก็ได้ แต่เช่ือวา่ จะช่วยเรื่องของเราไดม้ าก ถา้ เราจะใชค้ วามหมายของคาวา่ “ผนู้ า” กบั ใครก็ตามที่ไดร้ ับเชิญ ใหเ้ ป็น“ผนู้ า” ในเวลาหน่ึง เช่น มีลูกเสือกองหน่ึง ไดต้ กลงใจจะเดินทางไปอยคู่ ่ายพกั แรมในเวลาอีก

174 เดือนหน่ึงขา้ งหนา้ ลูกเสือสมหมายเป็นผรู้ ู้เร่ืองการอยคู่ ่ายพกั แรมมากกวา่ คนอื่น และมีประสบการณ์ มาแลว้ ลูกเสืออ่ืนจึงยอมรับใหล้ ูกเสือสมหมาย “เป็นผนู้ า” ในกิจกรรมน้นั สมหมายควรจะดาเนินการ อยา่ งไรบา้ ง? สมหมายอาจจะเชิญทุกคนมาประชุมแลว้ อภิปรายกนั วา่ จะไปกนั เมื่อไร ปลายสปั ดาห์ไหนดี ทุกคนตอ้ งการจะทาอะไรบา้ ง มีกิจกรรมอะไร เมื่อไดล้ งมติเก่ียวกบั งานตา่ งๆ แลว้ ลูกเสือสามญั ตอ้ ง ช่วยกนั วางแผน วา่ จะบรรลุความตอ้ งการดงั กล่าวขา้ งตน้ ไดน้ ้นั จะตอ้ งทาอยา่ งไร? การวางแผนน้ีคง จะตอ้ งร่วมกนั ท้งั หมู่ สมหมายตอ้ งดูแลวา่ ทุกคนตอ้ งช่วยกนั ทางานเป็นคณะ และทุกคนตอ้ งเขา้ มา ช่วยกนั อยา่ งเตม็ ที่เพราะตอ้ งการจะใหก้ ารอยคู่ ่ายพกั แรมปลายสปั ดาห์คร้ังน้ี ประสบผลสาเร็จอยา่ งดี ที่สุด กิจกรรมอยา่ งอ่ืนใหพ้ ิจารณาในวธิ ีเดียวกนั น้ีได้ หนา้ ที่ของผนู้ าคือการิจารณาใหแ้ น่นอนวา่ ขอบขา่ ยท้งั 3 ประการน้ีจะไดร้ ับการพิจารณาดว้ ยดี กล่าวคือ ความตอ้ งการผลงานท่ีจะทาของหมู่ และของลูกเสือรายบุคคล คงจะเป็นประโยชนม์ าก ถา้ เราจะไดพ้ จิ ารณาขอบขา่ ยร่วมกนั ท้งั 3 ประการ งำน บุคคล ผบ. - บริหาร - ปกครอง กล่มุ - วชิ าการ งำน การออกแบบผลงานที่กลุ่มตอ้ งการจริง ๆ คืออะไร? จะบรรลุความตอ้ งการน้นั ไดอ้ ยา่ งไร? มีวธิ ีอื่นอีกไหมที่จะทาใหง้ านสาเร็จน้นั เช่น เราจะเดินทางไปดว้ ยรถบสั หรือรถไฟ หรือจะไปโดย รถส่วนตวั 2-3 คนั จะใชม้ ีอุปกรณ์อะไรบา้ ง อากาศจะเป็นอยา่ งไรบา้ ง? ระเบียบแห่งความปลอดภยั ในการอยคู่ า่ ยพกั แรมมีอะไรบา้ ง? การเลือกปลายสปั ดาห์ท่ีจะเดินทางน้นั ตอ้ งพิจารณากนั ให้รอบคอบ เมื่อไปถึงที่น้นั แลว้ การ ประชุมพจิ ารณาตดั สินใจ เร่ืองเฉพาะหนา้ เช่น ดิน ฟ้า อากาศ เปลี่ยนแปลงแผนไปบา้ ง เมื่อไดเ้ ขา้ ค่ายกนั แลว้ ลองพจิ ารณาตอ่ ไปดว้ ยวา่ ไดผ้ ลสาเร็จดีไหม? จะทาใหด้ ีข้ึนกวา่ คร้ังท่ีแลว้ ไดอ้ ยา่ งไร?

175 มีอะไรบา้ งท่ีควรจะทาเมื่อเสร็จสิ้นการอยคู่ ่ายแลว้ ? ระหวา่ งการเดินทาง มีกิจกรรมอะไรบา้ งท่ีไม่ ประสบผลดีเทา่ ท่ีควรเพราะวางแผนไม่ดีพอ ไดม้ ีความผดิ พลาดอะไรท่ีเกิดข้ึนซ้า ๆ กนั เพราะการ ประเมินผลไม่ดี และไม่จดจาบทเรียนท่ีไดเ้ กิดข้ึนแลว้ ? เพ่อื ไมใ่ หเ้ กิดปัญหาซ้าอีก หมู่ ลูกเสือมารวมกนั เพราะมีความสนใจร่วมกนั ถา้ เขาร่วมมืออยา่ งเตม็ ที่เพื่อใหก้ ิจกรรมน้นั ประสบผลสาเร็จเขาทุกคนจะตอ้ งมีความรู้สึกวา่ การอยคู่ ่ายพกั แรมคร้ังน้ีหรือกิจกรรมน้ี เป็ นของเขำ ทุกคนประเด็นน้ีอาจจะเป็ นงานที่สาคญั ยง่ิ ของผนู้ า ผนู้ าจะประสบผลสาเร็จตอ้ งใหท้ ุกคนร่วมกนั วางแผน ผนู้ าอาจะทาหนา้ ที่คลา้ ยผกู้ ากบั กองลูกเสือ ในการเลือกปลายสปั ดาห์เพื่อการอยคู่ า่ ยพกั แรมน้นั ลูกเสือสมหมาย ควรทราบวา่ สมาชิกทุก คนมีความสามารถอยา่ งไรบา้ ง เช่น แหล่งทรัพยากรของหมู่ คือที่สมาชิกทุกคนมี และตอ้ งแน่ใจวา่ จะ ใชส้ ่ิงเหล่าน้ีใหเ้ ป็นประโยชน์ไดเ้ ตม็ ที่ ในระหวา่ งปลายสปั ดาห์ ลูกเสือสมหมาย ตอ้ งติดตาม การปฏิบตั ิหนา้ ท่ีตามส่วนท่ีไดร้ ับมอบหมายไป ส่วนเขาเองน้นั จะเป็นผปู้ ระสานงานในหมูต่ ามท่ี จาเป็น ในระหวา่ งข้นั วางแผนอาจจะมีอะไรบางประการ ที่จาตอ้ งนาเขา้ หรือหารือกบั กองลูกเสือ ลูกเสือสมหมาย อาจจะเป็นผเู้ สนอเรื่องน้ีในที่ประชุมนายหมู่ ช้ีแจงความคิดเห็นของหมู่ และความ ต้งั ใจในการปฏิบตั ิงาน เพ่อื วา่ ท่ีประชุมจะไดร้ ับทราบขอ้ เทจ็ จริงประกอบการลงมติ ดว้ ยวธิ ีการตา่ งๆ เหล่าน้ี ผกู้ ากบั กองลูกเสือพึงดูแลใหแ้ น่ใจวา่ สมาชิกในกลุ่มช่วยกนั ทางาน เป็ นคณะ ลกู เสือรำยบุคคล สมาชิกลูกเสือในหมู่แตล่ ะคน จะตอ้ งรู้จกั กนั รู้วา่ แตล่ ะคนมีความสามารถดา้ นใด ผนู้ าสมหมายอาจจะตอ้ งช้ีแจงเร่ืองน้ีใหแ้ ตล่ ะคนทราบอยา่ งชดั เจน ลูกเสือแตล่ ะคนอาจมีความรู้สึกที่ แตกตา่ งกนั ผนู้ าสมหมายตอ้ งปฏิบตั ิตอ่ เขาเป็นรายบุคคล ตอ้ งเขา้ ใจสมาชิกในหมู่ในดา้ นลกั ษณะ นิสัย และความตอ้ งการของเขา เขาอาจจะขาดความรู้ ขาดทกั ษะ ในบางสิ่งบางอยา่ ง (เช่น การอยคู่ า่ ย พกั แรมคืน เป็ นตน้ ) ผนู้ าสมหมายตอ้ งช่วยใหเ้ ขาพฒั นาใหเ้ ขามีความรู้ในเรื่องน้ี จะทาเองหรือจะให้ ผอู้ ่ืนช่วยกไ็ ด้ ลูกเสือคนอ่ืนๆ อาจมีปัญหาบางประการ ซ่ึงผนู้ าสมหมายเท่าน้นั จะเป็นผทู้ ่ีไดช้ ่วย แกไ้ ขได้ ผนู้ าอาจแกป้ ัญหาเช่นน้ีไดโ้ ดยการช้ีแจงกบั ลูกเสือคนน้นั และแนะนาใหช้ ่วยคิดแกป้ ัญหา ไดด้ ว้ ยตนเอง โดยใชท้ กั ษะ การใหค้ าปรึกษาหารือ ส่ิงท่ีผนู้ าปฏิบตั ิตอ้ งเป็นไปในแบบที่ถูกตอ้ ง เช่นถา้ มีอุบตั ิเหตุเลก็ นอ้ ยเกิดข้ึนระหวา่ งปลาย สปั ดาห์ผนู้ าจะปฏิบตั ิตนอยา่ งไร บางทีจะสะทอ้ นถึงปฏิบตั ิหนา้ ท่ีในส่วนของตนดว้ ยดี ท้งั น้ีดว้ ยการ สนบั สนุนของผนู้ า

176 กำรประยกุ ต์เข้ำกบั กจิ กรรม วธิ ีท่ีผนู้ าหรือผกู้ ากบั กองลูกเสือสนองต่อความตอ้ งการผลงานที่ทา ของหมู่และของลูกเสือ แตล่ ะคน เพ่ือวา่ กิจกรรมจะประสบผลสาเร็จน้นั ตอ้ งไปประยกุ ตใ์ ชก้ บั กิจกรรมต่าง ๆ เช่น งำนท่ีทำ น้นั ชดั เจนหรือไม่ วางแผนอยา่ งดีเรียบร้อยเพยี งใด และมีการประเมินผลภายหลงั หรือไม่ หมู่ ท่ีเก่ียวขอ้ งน้นั ไดม้ ีส่วนเขา้ มาเกี่ยวขอ้ งทวั่ กนั หรือไม่ และไดร้ ับแรงจูงใจเพยี งพอแลว้ หรือ? ทุกคนทางานร่วมกนั เป็นคณะ หรือตา่ งคนต่างทา? ลกู เสือแต่ละคน มีส่วนร่วมในกิจกรรมทวั่ ถึงหรือไม่ โดยเฉพาะทุกคนทราบวา่ ตนจะตอ้ งทา อะไร ลูกเสือแตล่ ะคนไดร้ ับการสนบั สนุนใหร้ ่วมปฏิบตั ิกิจกรรมอยา่ งเตม็ ความสามารถหรือไม่ บทบาทของผกู้ ากบั กองลูกเสือท่ีสาคญั 3 ประการน้ี มีความเก่ียวเน่ืองกนั ผกู้ ากบั กอง ลูกเสือน้นั ความจริงทาอะไรบา้ ง หรือควรจะทาอะไรบา้ ง บกพร่องท่ีไหนบา้ ง และจะแกไ้ ขปรับปรุง อยา่ งไร ทกั ษะเฉพาะบางอยา่ ง เช่นทกั ษะในการใหค้ าปรึกษา อาจจะศึกษาเพมิ่ เติมอีกได้ นอกจากน้นั การดาเนินการตามวธิ ีดงั กล่าวมาแลว้ อาจจะนาไปใชใ้ นการฝึกอบรมเด็กไดด้ ว้ ย เช่น การนาลูกเสือไปเดินทางไกล ไม่ใช่เพ่อื จะจดั วา่ ผกู้ ากบั ปฏิบตั ิหนา้ ท่ีดีอยา่ งไร แต่เพ่อื จะช่วยให้ ผกู้ ากบั ไดร้ ู้จกั ปรับปรุงผลงานของตนใหด้ ียงิ่ ข้ึน อาจใชว้ ธิ ีการน้ีกบั ผกู้ ากบั ลูกเสือสามญั สามญั รุ่น ใหญ่และวสิ ามญั เพอื่ เป็ นเครื่องตรวจสอบการทางานกบั กองลูกเสือสามญั สามญั รุ่นใหญ่ และวสิ ามญั สาหรับส่งเสริม “ผนู้ า” ในกิจกรรมน้นั ๆ นอกจากน้ีจะนาไปใชไ้ ดใ้ นกิจกรรมทุกอยา่ งที่ท่านใน ฐานะผกู้ ากบั กองลูกเสือ ทางานร่วมกบั ผูอ้ ่ืน งานกิจกรรมท่ีสามญั ธรรมดา ไปถึงกิจกรรมปกติหรือ งานที่ยงุ่ ยากซบั ซอ้ น อุดมการณ์/วตั ถุประสงค์ ของคณะลูกเสือแห่งชาติมีความสาคญั ตอ่ เราผปู้ ฏิบตั ิกิจการลูกเสือ การจดั ใหม้ ีผกู้ ากบั กองลูกเสือท่ีมีสมรรถภาพ เพื่อที่จะนาเด็กใหบ้ รรลุอุดมการณ์/ วตั ถุประสงคน์ ้นั กเ็ ป็นเรื่องที่สาคญั ไม่นอ้ ย ท่ีหมายความวา่ เราตอ้ งพฒั นาทกั ษะที่จาเป็นเพ่ือทางานร่วมกบั สมาชิกใน หมู่ และสมาชิกแตล่ ะคนของหมู่ นอกจากน้นั กิจการลูกเสือเป็ นเร่ืองเกี่ยวกบั บุคคล และเป็ นการช่วยใหผ้ อู้ ่ืนไดร้ ับการพฒั นา ใหเ้ จริญกา้ วหนา้ เราจะส่งเสริมการเจริญและพฒั นาไดอ้ ยา่ งไรน้นั ข้ึนอยกู่ บั ความสามารถของเราใน การร่วมทางานกบั ผอู้ ่ืน โดยใชห้ ลายทกั ษะดงั เสนอแนะมาแลว้ ขา้ งตน้ ภารกิจตา่ งๆ ที่ผกู้ ากบั กองลูกเสือตอ้ งจดั ทาน้ี ถือไดว้ า่ อยภู่ ายใตค้ วามตอ้ งการในการ ฝึกอบรม 5 ประการ คือ 1. ควำมเข้ำใจในเรื่องลูกเสือ(Understanding) ความรู้และเขา้ ใจวา่ กิจการลูกเสือพยายาม จะทาอะไรและพยายามจะทาสิ่งน้นั อยา่ งไร และรู้พ้ืนฐานต่าง ๆ อนั เกี่ยวกบั ลูกเสือโดยทว่ั ไป

177 2. ทกั ษะเกยี่ วกบั ควำมสัมพนั ธ์กบั ผ้อู ่ืน (Relationship Skill) หวั ขอ้ น้ีเกี่ยวขอ้ งกบั การ ปฏิบตั ิงานร่วมกบั คนอ่ืนท้งั ในและนอกวงการลูกเสือ โดยเฉพาะซ่ึงเกี่ยวพนั กนั อยา่ งใกลช้ ิดกบั ความสามารถในการติดตอ่ สื่อสารอยา่ งมีประสิทธภาพ และความสามารถในการสร้างสมั พนั ธภาพ ในการทางานร่วมกบั ผอู้ ่ืน 3. ทกั ษะทำงวชิ ำกำรลูกเสือ (Scouting Skill) หวั ขอ้ น้ีเกี่ยวกบั ทกั ษะทางการปฏิบตั ิท่ีผกู้ ากบั กองลูกเสือตอ้ งมีเพ่อื วา่ จะไดน้ าไปใชก้ บั ลูกเสือของตนได้ เช่น การอยคู่ ่ายพกั แรม การสารวจ และ กิจกรรมเฉพาะอยา่ งและทกั ษะอยา่ งอ่ืนที่เก่ียวอ้ งกบั หวั ขอ้ น้ีได้ 4. ทกั ษะเกยี่ วกบั กำรวำงแผน (Planning Skill) ภายใตห้ วั ขอ้ น้ีจะรวมเอาภารกิจท้งั หมดที่ผู้ กากบั กองลูกเสือตอ้ งวางแผน เช่น การไปแรมคืน กิจกรรม เหตุการณ์พิเศษ กาหนดการลูกเสือ การประชุมร่วมกบั นายหมูแ่ ละการประชุมร่วมกบั ผกู้ ากบั ในคณะของตน 5. ทกั ษะเกย่ี วกบั กำรนำไปใช้ (Implementing Skill) หวั ขอ้ น้ีเก่ียวขอ้ กบั ภารกิจตา่ ง ๆ เช่น การหาแหล่งสนบั สนุนต่าง ๆ การหางบประมาณการทาระเบียบตา่ งๆ และการอบรมลูกเสือ โดยเฉพาะอยา่ งยงิ่ นายหมู่ลูกเสือ

เร่ือง ทกั ษะลูกเสือสำมญั 178 บทเรียนที่ 14 เวลำ 210 นำที ขอบข่ำยวชิ ำ 1. ลกั ษณะของวทิ ยากรที่ดี 2. งานของวทิ ยากร 3. ทกั ษะภาคปฏิบตั ิข้นั พ้ืนฐาน 4. การสาธิตการสอนและอุปกรณ์การสอน 5. การสร้างอุปกรณ์การสอน จุดมุ่งหมำย เพอื่ ใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมมีความรู้ ความสามารถในทกั ษะดา้ นต่าง ๆ ของลูกเสือสามญั วตั ถุประสงค์ เมื่อจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. สาธิตวธิ ีการสอนแบบต่าง ๆในเรื่องทกั ษะตามมาตรฐานของลูกเสือได้ 2. เลือกวธิ ีการสอนและอุปกรณ์ไดอ้ ยา่ งเหมาะสม 3. สร้างเคร่ืองมือที่ช่วยในการฝึกใหเ้ หมาะสมกบั วยั และเน้ือหาที่สอนได้ วธิ ีสอน / กจิ กรรม 10 นาที 1. อารัมภบท – บรรยาย 180 นาที 2. ฐาน – สาธิตทกั ษะในการปฏิบตั ิ 20 นาที 3. ประชุมกลุ่ม ส่ือกำรสอน เอกสารประกอบบทเรียน - ทกั ษะลูกเสือสามญั (ฉบบั ท่ี 1) - ทกั ษะลูกเสือสามญั (ฉบบั ท่ี 2) กำรประเมินผล 1. การสงั เกตจากพฤติกรรม 2. ทดสอบโดยการปฏิบตั ิจริง

179 เนื้อหำ 1. อำรัมภบท จุดมุ่งหมายของคณะลูกเสือแห่งชาติ คือ เพอ่ื พฒั นาวยั รุ่น และเพ่ือใหบ้ รรลุจุดมุง่ หมายท่ีวาง ไว้ คณะลูกเสือแห่งชาติไดก้ าหนดแผนการฝึกอบรมที่กา้ วหนา้ ไว้ ส่วนใหญข่ องแผนการฝึกน้ีอาศยั กิจกรรมท่ีมีชีวติ ชีวาเป็ นพ้ืนฐาน และจะมีกิจกรรมที่ช่วยใหต้ ื่นเตน้ และสนุกสนานในตวั ของมนั เอง เป็นพาหนะท่ีช่วยใหบ้ รรลุจุดมุ่งหมายท่ีต้งั ไวแ้ ลว้ เป็ นสิ่งจาเป็นสาหรับผกู้ ากบั กองลูกเสือท่ีจะตอ้ ง ถ่ายทอดทกั ษะต่าง ๆ ใหแ้ ก่เด็กในลกั ษณะที่สนุกสนานและเร้าใจ แมว้ า่ ผกู้ ากบั กองลูกเสือมกั จะฝึกทกั ษะข้นั พ้ืนฐานใหแ้ ก่ลูกเสืออยเู่ สมอแลว้ กต็ าม การฝึก ทกั ษะดงั กล่าวผกู้ ากบั ตอ้ งกระทาร่วมกบั นายหมูล่ ูกเสือ และนายหมูล่ ูกเสือตา่ งกต็ อ้ งการทกั ษะในการ ฝึกอบรมลูกเสืออื่นเช่นเดียวกนั จึงเป็นหนา้ ท่ีความรับผดิ ชอบของผกู้ ากบั กองลูกเสือ ที่จะตอ้ งดูดว้ ย วา่ นายหมู่ลูกเสือก็สามารถทาไดแ้ ละจะตอ้ งมนั่ ใจไดว้ า่ นายหมู่ลูกเสือน้นั ๆ จะปฏิบตั ิงานจนบรรลุ เป้าหมายตามมาตรฐานที่วางไวไ้ ด้ วทิ ยากรหรือผเู้ ช่ียวชาญท่ีเป็ นบุคคลภายนอกที่มาช่วยฝึกอบรมน้นั มกั จะไมค่ อ่ ยมีทกั ษะใน การฝึกใหเ้ กิดความสนุกสนานไดม้ ากนกั ดงั น้นั ในฐานะท่ีเป็นผกู้ ากบั กองลูกเสือ เราไมเ่ พียงแต่จะ สอนเดก็ โดยตรงเทา่ น้นั ในบางโอกาสเรายงั จะตอ้ งช่วยเหลือรองผกู้ ากบั มากยง่ิ ข้ึน บทเรียนน้ีจดั ข้ึนเพ่อื แสดงวธิ ีสอนแบบต่าง ๆ และยงั สาธิตอุปกรณ์การฝึกอบรมชนิดต่าง ๆ ท่ีมีอยู่ จะไดผ้ ลดียงิ่ ข้ึน ถา้ ผกู้ ากบั ไดผ้ ลิตอุปกรณ์เองตลอดจนการปรับปรุงอุปกรณ์เหล่าน้ีใหใ้ ชไ้ ดด้ ี ยง่ิ ข้ึน กจ็ ะช่วยเพ่ิมทกั ษะใหก้ บั ผกู้ ากบั มากยง่ิ ข้ึน เมื่อพจิ ารณาถึงวธิ ีการที่เราจะฝึกอบรมโดยตลอดแลว้ เราสามารถที่จะนาเอาการฝึกอบรมท่ี สนุกสนาน น่าสนใจมาใชก้ บั เดก็ ไดอ้ ยา่ งกวา้ งขวาง ถา้ หากเราใหน้ ายหมูใ่ หม้ ีส่วนร่วมมากข้ึน มีประสบการณ์มากข้ึนแลว้ เขาจะเป็นผฝู้ ึกลูกเสือที่เยาวว์ ยั กวา่ ไดเ้ ป็นอยา่ งดี และจะเห็นวา่ บทบาท การเป็นนายหมูล่ ูกเสือของเขาน้นั สนุกสนานและจะเกิดมีความรับผดิ ชอบมากข้ึน ดงั น้นั จึงมีปัญหาที่ จาเป็นจะตอ้ งวิเคราะห์ก่อนที่วทิ ยากรจะวางแผนในการสอนต่อไป (อา้ งถึงเอกสารประกอบ) 2. ฐำน การสาธิตทกั ษะปฏิบตั ิ – ระบุทกั ษะที่ตอ้ งการจาก “บญั ชีตรวจสอบเก่ียวกบั ทกั ษะปฏิบตั ิ ข้นั -พ้นื ฐาน” ซ่ึงไดแ้ จกใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมไดด้ ูทว่ั กนั ในตอนที่จะเร่ิมบทเรียน แตถ่ า้ จะไหด้ ี แลว้ ควรแจกก่อนเขา้ รับการฝึ กอบรม ฐานท่ีกาหนดใหน้ ้นั ควรให้แตกต่างกนั ไปตามความตอ้ งการของผูเ้ ขา้ รับการฝึกอบรม และตามทกั ษะของคณะผใู้ หก้ ารฝึกอบรม

180 วทิ ยากรที่ประจาแตล่ ะฐาน ควรไดร้ ับคาช้ีแจงส้นั ๆ และชดั เจน เพอื่ จะไดป้ ฏิบตั ิตาม หลกั การที่วางไวใ้ นคูม่ ือ และจะไดป้ ระโยชนม์ ากท่ีสุดจากการฝึกตามฐานตา่ ง ๆ ท่ีวางไว้ วทิ ยากรประจาฐานนอกจากจะใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมเห็นวธิ ีการฝึกอบรมตา่ ง ๆ แลว้ จะตอ้ งฝึกใหเ้ ขาสามารถปฏิบตั ิทกั ษะตา่ ง ๆ ไดด้ ว้ ยตนเอง และควรใหเ้ ขาไดม้ ีโอกาสสร้างวสั ดุ อุปกรณ์การสอนไดด้ ว้ ย ข้อเสนอแนะสำหรับฐำน สาหรับเวลา 30 นาที ในการฝึกแต่ละฐาน จะช่วยใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมแตล่ ะคนมี โอกาสเลือกทกั ษะ 3 ชนิด จากทกั ษะต่าง ๆ ท่ีเสนอในแต่ละฐาน ทางที่ดีผเู้ ขา้ รับการฝึ กอบรมควรจะ เลือกทกั ษะซ่ึงยงั ตอ้ งการความช่วยเหลือ หรือตอ้ งการประสบการณ์เพิม่ เติม 3. วทิ ยำกรประจำหมู่ – โครงกำร “เลือกทกั ษะจากหลกั สูตรลูกเสือตรี โท เอก ใหมท่ ่ีไม่เคยประสบมาก่อนแลว้ คิดหาวธิ ีสอน ใหมเ่ พอื่ สอนลูกเสือ จงทาและใชอ้ ุปกรณ์การฝึกที่เหมาะสม” ควรให้โอกาสผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม ไดส้ าธิตวธิ ีการและอุปกรณ์ฝึ กภายหลงั ท่ีไดเ้ รียนไปแลว้ ตวั อย่ำงโครงกำร ใหห้ มูข่ องท่านเลือกทกั ษะลูกเสือสามญั ชนิดใดชนิดหน่ึงจากทกั ษะต่าง ๆ ตามบญั ชี ตรวจสอบ เกี่ยวกบั ทกั ษะปฏิบตั ิข้นั พ้ืนฐาน และปฏิบตั ิดงั น้ี 1. เลือกหาวธิ ีสอนเพอ่ื สอนทกั ษะที่เลือกน้นั แก่ลูกเสือ 2. สร้างอุปกรณ์การฝึกอบรมท่ีเหมาะสมกบั ทกั ษะที่ท่านเลือก ใหเ้ วลาประชุมกลุ่ม 20 นาที และเสนอในท่ีประชุมใหญ่ ประมาณ 3 นาที

181 ทกั ษะลกู เสือสำมญั เอกสำรประกอบบทเรียนที่ 14 ( ฉบบั ท่ี 1 ) ลกั ษณะของวทิ ยำกรทดี่ ี วทิ ยากรที่ดีตอ้ งศรัทธาและเอาใจใส่ในเร่ืองราวของวชิ าที่สอน และมีแนวหรือวธิ ีในการ นาเสนอบทเรียนน้นั ๆ ต่อผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรม เขาตอ้ งมีความสามารถท้งั ในเน้ือหาวชิ าและการเลือก วธิ ีการสอนที่เหมาะสม ยงิ่ ผสู้ อนมีความเช่ียวชาญมากเทา่ ไร ก็ตอ้ งระวงั มากเท่าน้นั เพื่อใหแ้ น่ใจวา่ เขาเริ่มตรงจุดท่ี ลูกเสือเขา้ ใจไดแ้ ละมิไดพ้ ดู หรือสาธิตความรู้ที่สูงเกินไป ถึงแมว้ า่ เขาไดส้ อนวชิ าน้นั มาแลว้ หลายคร้ัง เขากต็ อ้ งระมดั ระวงั ใหม้ าก เหมือนกบั ที่เขาสอนคร้ังแรก จาไวเ้ สมอวา่ ตอ้ งสนใจลูกเสือ ซ่ึงเขากาลงั สอนสาคญั กวา่ วชิ าท่ีสอน ถา้ ผกู้ ากบั กองลูกเสือมีสมรรถภาพในการถ่ายทอดวชิ าใหแ้ ก่สมาชิกในกอง เขาตอ้ งรู้จกั เลือกวธิ ีการสอนท่ีดีท่ีสุดสาหรับทกั ษะเฉพาะอยา่ ง หากนายหมู่จาเป็ นตอ้ งรับหนา้ ท่ีน้ีเขา กค็ วรจะมีความสามารถเลือกวธิ ีสอนท่ีเหมาะสมอยา่ งเดียวกนั เป็นความรับผดิ ชอบของผกู้ ากบั ลูกเสือ ที่จะดูแลใหน้ ายหมูท่ าเช่นวา่ น้นั ได้ ผเู้ ชี่ยวชาญท่ีเชิญมาสอน อาจมีความรู้ในแขนงใดแขนงหน่ึงโดยเฉพาะเป็ นพเิ ศษ แตอ่ าจไมม่ ี ทกั ษะที่สอนแก่เดก็ เสมอไป เป็นหนา้ ท่ีของผกู้ ากบั ลูกเสือที่จะช้ีแจงกบั ผเู้ ช่ียวชาญน้นั ใหล้ ะเอียด เพ่ือ วา่ การมาช่วยสอนของผเู้ ชี่ยวชาญน้นั ไดป้ ระโยชน์มากที่สุด เพ่อื ช่วยผกู้ ากบั ลูกเสือพจิ ารณาแกป้ ัญหาและสามารถคิดหาวธิ ีการฝึกอบรมทกั ษะท่ีไดผ้ ลสิ่ง ต่อไปน้ีจะช่วยได้ ก่อนการฝึกอบรมแบบใด ๆ ผกู้ ากบั ลูกเสือและนายหมู่ลูกเสือ ควรจะหาคาตอบจากคาถาม ตอ่ ไปน้ีก่อน ข้นั เตรียม 1. ขา้ พเจา้ ตอ้ งการใหล้ ูกเสือเรียนรู้อะไร 2. ขา้ พเจา้ จะกระตุน้ ความสนใจของลูกเสือในการฝึกอบรมไดอ้ ยา่ งไร 3. ขา้ พเจา้ จะประเมินความรู้ที่ลูกเสือมีอยแู่ ลว้ ไดอ้ ยา่ งไร 3. ในการสอน ขา้ พเจา้ ควรใหค้ วามรู้อะไรแก่เขาบา้ ง 4. อะไรท่ีเป็ นวธิ ีที่ดีท่ีสุดท่ีจะแน่ใจไดว้ า่ 4.1 ลูกเสือสามารถเห็นทุกสิ่งและทุกคน 4.2 มีอะไรบา้ งซ่ึงอาจทาใหล้ ูกเสือขาดความสนใจ ข้นั อธิบำย 1. วธิ ีไหนที่ดีที่สุดซ่ึงจะช่วยในการเรียนรู้ของลูกเสือ 2. ความรู้บางอยา่ งมีความสาคญั มากกวา่ อยา่ งอื่น ๆ หรือไม่

182 3. ขา้ พเจา้ มีวธิ ีที่จะเนน้ ในส่วนท่ีเกี่ยวกบั ขอบเขตท่ีสาคญั ของเรื่องเหล่าน้ีไดอ้ ยา่ งไร 4. อุปกรณ์โสตทศั นศึกษาอะไรจะช่วยได้ ข้นั ฝึ กฝน 1. ขา้ พเจา้ แน่ใจไดอ้ ยา่ งไรวา่ เขากาลงั เรียนอยู่ 2. ขา้ พเจา้ จะทาใหล้ ูกเสือเขา้ ร่วมอยา่ งแขง็ ขนั ใน “การเรียนโดยการกระทา” ไดอ้ ยา่ งไร ข้นั ติดตำมผล 1. ขา้ พเจา้ จะมีวธิ ีแกไ้ ขขอ้ ความผดิ พลาดของลูกเสือไดอ้ ยา่ งไร 2. ความรู้ท่ีลูกเสือไดร้ ับน้ีจะนาไปใชท้ ่ีไหน 3. ขา้ พเจา้ จะแน่ใจไดอ้ ยา่ งไรวา่ วธิ ีการฝึกอบรมของขา้ พเจา้ จะใชไ้ ดผ้ ลดี 4. ขา้ พเจา้ จะปรับปรุงเขาใหด้ ีไดอ้ ยา่ งไร การสอนทกั ษะลูกเสือ ควรคานึงถึงหลกั การเรียนรู้ 3 ประการตอ่ ไปน้ีดว้ ย ข้นั ที่ 1 การใหค้ วามรู้ หมายถึงความรู้จากบทเรียน หนงั สือหรือเขา้ รับการฝึกอบรม ข้นั ท่ี 2 การฝึกปฏิบตั ิ หมายถึงการนาความรู้จากข้นั ท่ี 1 มาฝึกปฏิบตั ิ โดยมีวทิ ยากรใหก้ าร ช่วยเหลือจนสามารถปฏิบตั ิไดถ้ ูกตอ้ ง ข้นั ท่ี 3 การกระทาโดยอตั โนมตั ิ คือการท่ีผเู้ ขา้ รับการอบรมนาความรู้ไปฝึกปฏิบตั ิจนเกิด ความชานาญหรือเกิดทกั ษะในวชิ าน้นั ๆ จนสามารถกระทาไดอ้ ยา่ งรวดเร็ว และ ถูกตอ้ ง หรือทาไดโ้ ดยอตั โนมตั ิ งำนของวิทยำกร เตรียมการฝึ กอบรม อธิบายการถา่ ยทอดวชิ าการ ใหเ้ ขาไดร้ ับการฝึ กหดั ทา การติดตามผล - กระตนุ้ ความสนใจ - บอก - ใหเ้ ขาฝึ ก - แกข้ อ้ ผิดพลาด - คน้ หาความรู้ท่ีลูกเสือ - แสดง - ใหเ้ ขาอธิบาย - สอนซ้า - อธิบาย - ใหเ้ ขาปฏิบตั ิ - วางแผนอนาคต มีอยแู่ ลว้ - สาธิต ความกา้ วหนา้ - ใหส้ ิ่งท่ีเขาตอ้ งการรู้ - ทาใหเ้ ขารู้สึกวา่ สะดวก และสบายใจ ทบทวนการเรียน เนน้ จุดที่สาคญั แรงเสริมในการเรียนรู้ ตรวจสอบสิ่งที่ลกู เสือมคี วามรู้ แลว้ จึงวางแผนข้นั ตอ่ ไป

183 อุปกรณ์ช่วยกำรฝึ กอบรม 1. แผนภูมิ (Charts) เป็นความจริงที่วา่ รูปภาพเดียวกนั อาจเขียนดว้ ยชอลก์ บนกระดานได้ แต่แผนภูมิที่ผเู้ ช่ียวชาญทาข้นั ใหผ้ ลตา่ งกนั ส่วนดีของแผนภูมิ คือสามารถใชก้ ลางแจง้ ได้ นากลบั มา ใชอ้ ีก เคลื่อนยา้ ยไดก้ ่อนเสร็จสิ้นการสาธิต หรือตรวจสอบไดเ้ ม่ือมีเวลาวา่ งและคดั ลอกได้ 2. แผ่นภำพพลกิ (Flip Charts) ในการลูกเสือ บางทีอาจมีท่ีใชจ้ ากดั แตถ่ า้ จดั ทาข้ึนไดก้ จ็ ะดี โดยใหน้ ายหมู่ลูกเสือเป็นผดู้ ูแลจะมีประโยชนม์ าก (ภาพพลิก ทาไดด้ ว้ ยการนาแผน่ ภาพสีต่าง ๆ มาเยบ็ เขา้ ดว้ ยกนั เป็นชุดโดยใชแ้ ต่หวั ขอ้ เร่ือง เป็ นคาอธิบาย) 3. กระดำนแผ่นผ้ำสักหลำด (Flannel Boards) วตั ถุประสงคท์ ่ีใชท้ านองเดียวกบั แผนภูมิ แต่ มีความสามารถเหนือกวา่ คือ เป็นท่ีติดถอ้ ยคา วลี รูปภาพหรือส่ิงของตา่ งๆ เช่นรูปจาลองความ ปลอดภยั บนทอ้ งถนน แผนท่ี เขม็ ทิศ 4. ของตดิ ต้งั ท่ีรวบรวมไว้ เช่น ประเภทของขวาน และแผนท่ีแบบต่าง ๆ ประโยชนข์ องเชือก ดอกไมป้ ่ า 5. ภำพยนตร์ ฟิ ล์มสตริป ภำพเล่ือนและภำพโปร่งแสง ถา้ ผลิตและรู้จกั เลือกใชอ้ ยา่ ง ระมดั ระวงั จะเป็นประโยชน์ ประสิทธิภาพของภาพเลื่อนใหผ้ ลมากยง่ิ ข้ึน ถา้ ใชก้ บั เคร่ืองบนั ทึกเสียง 6. หุ่นจำลอง โดยเฉพาะอยา่ งยง่ิ สาหรับการบุกเบิกและเทคนิคการอยคู่ า่ ยพกั แรม 7. หนังสือและวำรสำรต่ำง ๆ 8. สิ่งแสดงตำมขนำดชีวติ จริง เช่น ของจริง ไม่ใช่รูปจาลองท่ียอ่ ส่วนมา 9. สไลด์ภำพ / ข้อควำม (Power Point) 10. สื่อทนั สมยั อ่ืนที่เหมำะสม

ทกั ษะลูกเสือสำมญั 184 เอกสำรประกอบบทเรียนท่ี 14 (ฉบับที่ 2) บญั ชีตรวจสอบทกั ษะภำคปฏบิ ตั ขิ ้นั พืน้ ฐำน บญั ชีตรวจสอบเก่ียวกบั ทกั ษะปฏิบตั ิข้นั พ้ืนฐานสาหรับผูก้ ากบั ในประเภทลูกเสือสามญั บญั ชีทกั ษะต่อไปน้ีมุ่งช่วยใหผ้ กู้ ากบั กองลูกเสือไดเ้ ห็นทกั ษะบางอยา่ งซ่ึงเขาควรมีเพื่อให้ งานฝึกอบรมเด็กท่ีเขากระทาอยไู่ ดผ้ ลดี และไดร้ ับความพอใจในฐานะที่เป็นผนู้ าในประเภทลูกเสือ สามญั ท้งั น้ีมิไดห้ มายความวา่ ตอ้ งมีทกั ษะครบทุกทกั ษะ แต่ผซู้ ่ึงเกี่ยวขอ้ งใกลช้ ิดกบั กองลูกเสือ ควร มีพ้ืนฐานความรู้ความชานาญในเรื่องน้ีไว้ ก่อนที่ผกู้ ากบั ลูกเสือจะพดู วา่ “ ฉนั ทาได”้ ในทกั ษะใด ตอ้ งมน่ั ใจจริงวา่ จะสามารถสอน ลูกเสือในทกั ษะน้นั ได้ ท่านเคยไดป้ ฏิบตั ิจริงมาก่อน หรือเป็นเพยี งแต่รู้ทางทฤษฎี ถา้ ตอ้ งการความ ช่วยเหลือในทกั ษะใดเป็นพเิ ศษ ควรหาโอกาสเขา้ รับการฝึกอบรมซ่ึงเปิ ดข้ึนภายในอาเภอหรือเขต รายการน้ี ถา้ นาออกใชใ้ นหลกั สูตรข้นั ความรู้เบ้ืองตน้ ก่อนจบหลกั สูตรการฝึกอบรม ท่านควรพยายาม ไดไ้ ปเจรจากบั วทิ ยากรประจาหมู่ หรือผอู้ านวยการฝึก ขอใหจ้ ดั การฝึกอบรมเพิม่ เติมให้ หรือ ภายหลงั การฝึกอบรมอาจจะนารายการทกั ษะปฏิบตั ิเหล่าน้ี มอบใหค้ ณะผฝู้ ึกของจงั หวดั หรือเขต ช่วยฝึกฝนอบรมใหด้ ว้ ยกไ็ ด้ นอกจากน้ี ท่านอาจนารายการทกั ษะปฏิบตั ิน้ีใหท้ ่ีประชุมนายหมูว่ างแผนงานฝึกอบรม สาหรับนายหมูแ่ ละหมู่ลูกเสือของเขา จงอยา่ ใชแ้ ต่ “ คาพูด” เท่าน้นั จงออกไปฝึกในทางปฏิบตั ิทกั ษะ ใหถ้ ูกตอ้ ง ไมม่ ีส่ิงใดจะใชแ้ ทนการฝึกอบรมและทาจริงไดเ้ ลย ขอบเขต ข้ำพเจ้ำเข้ำใจ ข้ำพเจ้ำยังต้องกำร และสำมำรถ ได้รับกำรฝึ ก กำรอย่คู ่ำยพกั แรม ปฏิบตั ิได้ อบรมอกี 1. สถำนที่ 1) บอกประเด็นสาคญั ที่ควรพจิ ารณาเมื่อจะเลือก บริเวณท่ีต้งั คา่ ยพกั แรม 2) อธิบายการวางรูปแบบค่ายตามอุดมคติของหมู่ สาหรับการไปอยคู่ า่ ยพกั แรมคร้ังคราว 3) อธิบายการวางรูปภาพค่ายตามอุดมคติของหมู่ ในการไปอยคู่ า่ ยพกั แบบถาวร 4) ………………………………………………

185 ขอบเขต ข้ำพเจ้ำเข้ำใจ ข้ำพเจ้ำยงั ต้องกำร และสำมำรถ ได้รับกำรฝึ ก 2. อปุ กรณ์ ปฏิบัติได้ อบรมอกี 1) ทาบญั ชีเคร่ืองใชส้ ่วนตวั ท่ีจาเป็นในการอยคู่ า่ ย พกั แรมวนั สุดสปั ดาห์ และสาหรับการไปอยคู่ า่ ย พกั แรมชวั่ คราว 2) ทาบญั ชีเคร่ืองใชส้ ่วนตวั ท่ีจาเป็นในการอยคู่ า่ ย พกั แรมแบบถาวร เวลาหน่ึงสัปดาห์ 3) เลือก (และใหเ้ หตุผล) อุปกรณ์เคร่ืองใชส้ ่วนตวั ทุกชิ้น (เช่น เส้ือคลุม เครื่องหลงั ) 4) บรรจุเครื่องหลงั 5) ทาบญั ชีอุปกรณ์ของหมูส่ าหรับการอยคู่ ่ายพกั แรม สุดสปั ดาห์ แบบเคลื่อนที่หรือไปอยชู่ ว่ั คราว 6) ทาบญั ชีอุปกรณ์ของหมู่สาหรับการอยคู่ า่ ยพกั แรม แบบถาวร เวลาหน่ึงสัปดาห์ 7) ………………………………………………… 3. เต็นท์ 1) เลือก (และใหเ้ หตุผล) เตน็ ทแ์ รมคืนขนาดเบา สาหรับอยคู่ า่ ยพกั แรมในท่ีแจง้ ดินฟ้าอากาศวปิ ริต 2) เลือก (และใหเ้ หตุผล) เตน็ ทข์ องหมูห่ รือ โครงเตน็ ทส์ าหรับการอยคู่ ่ายแบบถาวร 3) กางและเกบ็ เตน็ ทส์ าหรับเดินทางไกล 4) กางและเกบ็ เตน็ ทข์ องหมู่ 5) กางและเก็บโครงเตน็ ท์ 6) ดูแลรักษาและซ่อมแซมเตน็ ท์ 7) ………………………………………………

186 ข้ำพเจ้ำเข้ำใจ ข้ำพเจ้ำยงั ต้องกำร ขอบเขต และสำมำรถ ได้รับกำรฝึ ก 4. ไฟและเตำไฟ ปฏิบตั ไิ ด้ อบรมอกี 1) ทาบญั ชีแสดงคุณภาพในการเผาไหมข้ องไมช้ นิด ตา่ ง ๆ 2) เลือกไมท้ ่ีจะใชเ้ ป็นเช้ือเม่ือเริ่มจุดไฟ 3) เลือกไมท้ ่ีจะใชเ้ ป็นฟื นใหไ้ ฟติดอยไู่ ดน้ าน 4) ก่อกองไฟและจุดไฟแบบต่าง ๆ 5) เลือกใชแ้ ละดูแลรักษาเตาไฟใหเ้ หมาะสาหรับ ลูกเสือที่จะนาไปใช้ 6) เขียนรายการกฎแห่งความปลอดภยั ในการใชเ้ ตาไฟ ทุกแบบ 7) ……………………………………………………. 5. ครัว 1) จดั ต้งั ครัวในคา่ ยพกั 2) ทาเคร่ืองตกแต่งคา่ ย 3) ทาเครื่องมือเคร่ืองใชท้ ่ีเป็นประโยชน์ 4) จดั ต้งั ครัวในค่ายพกั แบบอยชู่ ว่ั คราว 5) จดั ทาเตาหุงตม้ แบบต่าง ๆ 6) …………………………………………………… 6. กำรจัดกำรเกยี่ วกบั อำหำร 1) วางแผนจดั รายการอาหารสาหรับอยคู่ า่ ยพกั แรมใน วนั สุดสัปดาห์และสาหรับเวลา 1 สัปดาห์ของหมู่ 2) เก็บรักษาอาหารอยา่ งถูกอนามยั ภายในคา่ ย 3) ประกอบอาหารบนกองไฟกลางแจง้ 4) ประกอบอาหารบนเตาหุงตม้ แบบตา่ ง ๆ 5) เตรียมอาหารโดยใชอ้ าหารแหง้ เทา่ น้นั 6) เตรียมอาหารโดยไมใ่ ชภ้ าชนะ 7) ………………………………………………… 8) …………………………………………………

187 ข้ำพเจ้ำเข้ำใจ ข้ำพเจ้ำยงั ต้องกำร ขอบเขต และสำมำรถ ได้รับกำรฝึ ก 7. ทกั ษะกจิ กรรมกำรอยู่ค่ำยพกั แรม ปฏบิ ัตไิ ด้ อบรมอกี 1) หล่อแบบดว้ ยปูนปลาสเตอร์ 2) อา่ นรอย 3) ทาสมุดรายงานอากาศ 4) เตรียมการชุมนุมรอบกองไฟ 5) กาหนดสถานท่ีการเล่นเกมในที่กวา้ ง 6) สาธิตเทคนิคการวา่ ยน้าแบบต่าง ๆ 7) จดั บริการธนาคารออมสินในค่าย 8) ………………………………………………… 8. สุขภำพ 1) เขียนหวั ขอ้ หลกั ปฏิบตั ิเกี่ยวกบั สุขลกั ษณะ ภายในคา่ ย 2) สร้างส้วม 3) กาจดั ของเสีย 4) ………………………………………………… 9. ปฐมพยำบำล 1) เตรียมกระเป๋ าพยาบาลส่วนตวั 2) แสดงวธิ ีปฏิบตั ิเมื่อเลือดออก ถูกไฟลวก ถูกแมลง ต่อย 3) อาการเคล็ด อาการงนั (Shock) 4) แสดงการช่วยชีวติ 5) ใชผ้ า้ พนั แผล ทาเปลสามเหล่ียม (Sling) 6) ทาเปลหามคนเจบ็ 7) เคล่ือนยา้ ยคนเจบ็ อยา่ งปลอดภยั 8) …………………………………………………

188 ข้ำพเจ้ำเข้ำใจ ข้ำพเจ้ำยงั ต้องกำร ขอบเขต และสำมำรถ ได้รับกำรฝึ ก 10. กำรชักธงและกำรตรวจ ปฏิบัตไิ ด้ อบรมอกี 1) เตรียมธงและชกั ธง 2) ทาบญั ชีหวั ขอ้ ที่ตอ้ งตรวจในการอยคู่ ่ายพกั แรม 3) ทาบญั ชีหวั ขอ้ ต่าง ๆ เกี่ยวกบั ความสะอาดและ ความเรียบร้อยส่วนตวั ของลูกเสือเพื่อรับการตรวจ 4)………………………………………………… 11. พธิ ีกรรมทำงศำสนำ 1) นาสวดมนต์ นาร้องเพลงสรรเสริญพระบารมี 2) นาร้องเพลงชาติ และเพลงอื่น ๆ 3) ………………………………………………… ทกั ษะเกย่ี วกบั กำรเดินทำงสำรวจ 1. ควำมปลอดภยั 1) ทาบญั ชีหวั ขอ้ หลกั ความปลอดภยั ทางน้า 2) ทาบญั ชีหวั ขอ้ หลกั ความปลอดภยั ในการ ปี นเนินเขา 3) ทาบญั ชีสาเหตุและอาการคนไขท้ ี่ตอ้ งอยกู่ ลางแดด กลางฝนนาน ๆ หรือหนาว 4) ทาบญั ชีวธิ ีระวงั และวธิ ีหลีกเลี่ยงและการปฏิบตั ิตอ่ คนไขท้ ี่อยกู่ ลางแดดกลางฝนนาน ๆ และหนาว 5) ทาบญั ชีรายการอุปกรณ์ใชใ้ นยามฉุกเฉินเม่ือ เดินทางออกนอกสถานท่ี 6) …………………………………………………

189 ข้ำพเจ้ำเข้ำใจ ข้ำพเจ้ำยงั ต้องกำร ขอบเขต และสำมำรถ ได้รับกำรฝึ ก 2. อปุ กรณ์ส่วนตวั ปฏบิ ัตไิ ด้ อบรมอกี 1) ทาบญั ชีอุปกรณ์ส่วนตวั ท่ีจาเป็นตอ้ งใชส้ าหรับ มาตรฐานการเดินทางสารวจชนิดต่าง ๆ 2) เลือกอุปกรณ์ส่วนตวั ที่เหมาะสมสาหรับมาตรฐาน การเดินทางสารวจชนิดตา่ งๆ 3)……………………………………………………. 3. กำรเดินทำง 1) ใชเ้ ขม็ ทิศแบบซิลวา 2) วางแผนท่ีใหถ้ ูกทิศทาง 3) อธิบายระบบเส้นแสดงความสูงต่าบนแผนที่ 4) อา่ นตวั เลขในแผนท่ี 5) เลือกเส้นทางจากแผนท่ี 6) ใชเ้ ขม็ ทิศเดินตามแผนท่ีที่กาหนด 4. กจิ กรรมกำรเดนิ ทำงสำรวจ 1) อา่ นแผนที่และทาแผนท่ีสังเขปได้ แสดงท่ีสูงต่า 2) หาทิศทางโดยไม่ตอ้ งใชเ้ ขม็ ทิศหรือแผนท่ี 3) บอกเครื่องหมายแสดงสภาพอากาศ 4) บนั ทึกการเดินทางโดยสังเขป 5) วาดภาพตามที่กาหนด 6) ใหห้ ลกั ปฏิบตั ิในการดูแลรักษาเทา้ 7) แจง้ และอธิบายเคร่ืองหมายการจราจรบนถนนหลวง 8) กะระยะเส้นทางท่ีเดินทางมาแลว้ 9)…………………………………………………...

190 ข้ำพเจ้ำเข้ำใจ ข้ำพเจ้ำยงั ต้องกำร ขอบเขต และสำมำรถ ได้รับกำรฝึ ก ประโยชน์ของเชือกและกำรบุกเบิก ปฏิบัตไิ ด้ อบรมอกี 1. การดูแลรักษาเชือก 1) จงเขียนรายการแรงตา้ นทานของเชือกทาดว้ ยวสั ดุ ธรรมชาติ และใยสังเคราะห์ท่ีมีขนาดเส้นรอบวง 1”, 2”, และ 3” ตามลาดบั 2) เลือกเชือกตามแบบและขนาดท่ีเหมาะสมหาหรับใช้ ในจุดประสงคต์ า่ ง ๆ กนั 3) ตรวจสอบและเก็บเชือก 4) ขดและเขด็ เชือก 5) การพนั หวั เชือกแบบธรรมดา 6) การพนั หวั เชือกแบบชาวเรือ 7) ถกั เชือก (Back Splice) 8) ตอ่ เชือก (Short Splice) 9) แทงเชือก (Eye Splice) 10) …………………………………………………. 2. กำรผูกเง่ือน แสดงวธิ ีผกู เง่ือนและทาบญั ชีประโยชนข์ องเงื่อนต่อไปน้ี 1) เง่ือนพิรอด 2) เง่ือนผกู คอลาก 3) เงื่อนบ่วงสายธนู 4) เง่ือนขดั สมาธิ 5) เง่ือนขดั สมาธิ 2 ช้นั 6) เง่ือนผกู ซุง 7) เง่ือนตะกรุดเบด็ 8) เง่ือนเกา้ อ้ี 9) ผกู ร่น 10) ผกู กระหวดั ไม้

191 ข้ำพเจ้ำเข้ำใจ ข้ำพเจ้ำยงั ต้องกำร ขอบเขต และสำมำรถ ได้รับกำรฝึ ก 2. กำรผูกเง่ือน (ต่อ) ปฏบิ ตั ิได้ อบรมอกี 11.) เงื่อนตะกรุดเบด็ 2 ช้นั 12) เงื่อนประมง 13) ……………………………………………….. 3. กำรผูกแน่น แสดงวธิ ีผกู แน่นและทาบญั ชีประโยชนข์ องการผกู แน่น ต่อไปน้ี 1) ผกู กากบาทหรือนง่ั ร้าน 2) ผกู ทแยงหรือผกู ไขว้ 3) ผกู ประกบ 4) ผกู แน่นแบบญี่ป่ ุน (กากบาท) 5) แสดงการทาตอม่อดว้ ยพลอง โดยใชก้ ารผกู ทแยง และการผกู กากบาท 6) …………………………………………………… 4. กำรบุกเบกิ เบื้องต้น 1) แสดงการใชร้ อกเพ่ือดึงหรือลากของที่มีน้าหนกั หรือใชย้ ดื 2) เลือกและตรวจสอบไมเ้ สาที่เหมาะสมสาหรับ การบุกเบิกสร้างส่ิงต่อไปน้ี 1. 3 : 2 : 1 picket holdfast 2. deadman holdfast 3. log and picket holdfast 3) การสร้างหอคอยแบบธรรมดา 4) การสร้างสะพานแบบธรรมดา 5) การสร้างบนั ไดเชือก 6) การสร้างแพแบบง่าย ๆ 7) ……………………………………………………

192 ข้ำพเจ้ำเข้ำใจ ข้ำพเจ้ำยงั ต้องกำร ขอบเขต และสำมำรถ ได้รับกำรฝึ ก โครงกำรธรรมชำติ ปฏบิ ตั ไิ ด้ อบรมอกี 1. โครงกำรธรรมชำติ 1) ทาบญั ชีทรัพยากรธรรมชาติวา่ มีอะไรบา้ งและ ความเกี่ยวพนั ธ์ระหวา่ งมนุษยก์ บั ทรัพยากร ธรรมชาติเหล่าน้นั 2) ทาบญั ชีแหล่งทรัพยากรต่าง ๆ ในทอ้ งถ่ิน 3) แสดงใหเ้ ห็นวา่ รู้จกั ประโยชนแ์ ละคุณคา่ ของ ทรัพยากรธรรมชาติ และการอนุรักษด์ ิน น้า ป่ าไม้ การสงวนพนั ธุ์สตั วป์ ่ าและการสงวนแร่ 4) ทาสมุดสะสมธรรมชาติ 2. กำรใช้อุปกรณ์ในกำรทำป่ ำไม้ 1) รู้จกั การเลือกใชแ้ ละรักษาขวาน 2) รู้จกั การเลือกใชแ้ ละรักษาขวานโค่นตน้ ไม้ 3) เขียนกฎแห่งความปลอดภยั สาหรับผใู้ ชข้ วาน 4) ประโยชน์และการดูแลรักษาเล่ือย 5) ประโยชน์และการดูแลรักษาเลื่อยสาหรับตดั กิ่งไม้ 6) รู้ประโยชนแ์ ละการดูแลมีดพก 7) รู้วธิ ีแกะสลกั สิ่งของง่าย ๆ 1 ส่ิง 8) รู้จกั การใชค้ อ้ นและล่ิมเพอื่ ผา่ ท่อนไม้ 9) ……………………………………………… 3. กำรปฏบิ ัตเิ กยี่ วกบั ป่ ำไม้ 1) การเพาะชาตน้ ไมแ้ ละยา้ ยตน้ ไปปลูกที่ใหม่ อยา่ งไดผ้ ล 2) การตดั และทอนท่อนไม้ 3) การเคลื่อนยา้ ยซุง 4) บอกลกั ษณะตน้ ไม้ 12 ชนิด 5) ……………………………………………...

193 ข้ำพเจ้ำเข้ำใจ ข้ำพเจ้ำยงั ต้องกำร ขอบเขต และสำมำรถ ได้รับกำรฝึ ก 4. ระเบียบแถว ปฏบิ ัตไิ ด้ อบรมอกี ใหท้ ุกคนสามารถปฏิบตั ิได้ 1) ระเบียบแถวทา่ มือเปล่า 2) ท่าถือพลอง 3) การแปรแถวโดยใชส้ ญั ญาณมือ ทกั ษะวชิ าลูกเสือ 1. ทว่ั ไป 1) ทาบญั ชีสถานบริการท่ีจาเป็น (โรงพยาบาล สถานีตารวจ ตูโ้ ทรศพั ทส์ ารธารณะ เป็นตน้ ) 2) รู้กฎจราจรทว่ั ไป 3) รู้จกั วธิ ีรักษาแผลสด 4) บอกช่ือดาวดวงสาคญั ได้ 5) รู้จกั ความหมายของรอยท่ีปรากฏบนพ้นื ทรายหรือ บนดิน 6) ใชอ้ ุปกรณ์ตา่ ง ๆ เท่าท่ีจะหาได้ เช่น ไมพ้ ลองทาการ คาดคะเนระยะทางไกลตา่ ง ๆ กนั 3 คร้ัง แตล่ ะคร้ัง ไมเ่ กิน 1 กิโลเมตร และคาดคะเนส่วนสูง 3 คร้ัง แตล่ ะคร้ังไมส่ ูงกวา่ 50 เมตร ทุกกรณีไม่ผดิ มากหรือ นอ้ ยกวา่ ความเป็ นจริง 10 % อปุ กรณ์กำรฝึ กอบรม 1) ใชเ้ คร่ืองบนั ทึกเสียง 2) ใชเ้ ครื่องฉายภาพยนตร์ขนาด 16 มม. 3) ใชเ้ ครื่องฉายภาพยนตข์ นาด 8 มม. 4) ใชเ้ ครื่องฉายภาพเล่ือนขนาด 35 มม. เอกสำรอ้ำงองิ ขอ้ บงั คบั คณะลูกเสือแห่งชาติวา่ ดว้ ยการปกครอง หลกั สูตรและวชิ าพเิ ศษลูกเสือสามญั (ฉบบั ที่ 13 ) พ.ศ. 2525

194 ทกั ษะลกู เสือสำมัญ เอกสำรประกอบบทเรียนที่ 14 (ฉบับที่ 3) พธิ ีเปิ ด - ปิ ด ประชุมกอง การเปิ ด - ปิ ด ประชุมกองของลูกเสือสามญั ใหถ้ ือปฏิบตั ิดงั ต่อไปน้ี 1. เปิ ด (ชักธง - สวดมนต์ - สงบน่ิง - ตรวจ - แยก) 1) เปิ ด - ผกู้ ากบั กองลูกเสือยนื อยหู่ นา้ เสาธง ห่างจากเสาธงพอสมควร เรียกลูกเสือเขา้ แถว รูปคร่ึงวงกลม 2) เม่ือลูกเสือเขา้ แถวเรียบร้อยแลว้ นดั หมายหมู่บริการ ชกั ธง ผกู้ ากบั กองลูกเสือส่ังลูกเสือ “กอง - ตรง” แลว้ เดินมายนื ดา้ นขา้ งของเสาธงห่างพอประมาณ เพ่อื ใหม้ ีท่ีวา่ งสาหรับลูกเสือที่มา ชกั ธง แลว้ ลูกเสือที่เป็นหมูบ่ ริการหรือทาหนา้ ที่หมูบ่ ริการ 2 คน ซ่ึงเป็นผชู้ กั ธงใหฝ้ ากไมพ้ ลอง กบั คนขา้ งเคียง แลว้ เดินไป หยดุ ห่างจากเสาธง 3 กา้ ว ท้งั สองแสดงความเคารพพร้อมกนั ดว้ ยท่า วนั ทยหตั ถค์ นหน่ึง (คนทางขวา) กา้ วไปขา้ งหนา้ 2 กา้ ว เพ่ือแกเ้ ชือกที่ผกู ธงออก ถอยหลงั มาที่เดิม ท้งั สองคนเตรียมช่วยกนั ชกั ธง (คนท่ียนื อยดู่ า้ นซา้ ยเป็นผชู้ กั ) ผกู้ ากบั กองลูกเสือเป็นผสู้ ั่งทาความ เคารพ โดยออกคาสัง่ กอง “วนั ทยา-วธุ ” ลูกเสือท้งั หมดทาวนั ทยาวธุ ส่วนผกู้ ากบั กองลูกเสือ และ รองผกู้ ากบั กองลูกเสือ (ท่ีอยหู่ ลงั เสาธง) และท่ีอ่ืน ๆ ทาวนั ทยหตั ถพ์ ร้อมกนั หมู่บริการนาร้องเพลง ชาติ พอธงข้ึนถึงยอดเสาแลว้ คนทางขวาเดินเขา้ ไปผกู เชือกธง อีกคนหน่ึงยนื อยใู่ นทา่ ตรง ไมต่ อ้ ง ทาวนั ทยหตั ถ์ เม่ือผกู เชือกเรียบร้อยแลว้ ใหถ้ อยหลงั 2 กา้ วมาหาคนท่ีกาลงั ยนื รออยู่ ท้งั สองคนทา วนั ทยหตั ถ์ ลดมือลง (ขณะน้ีแถวคร่ึงวงกลม ทุกคนยงั อยใู่ นท่าวนั ทยาวธุ ) วง่ิ กลบั ไปเขา้ ท่ีของตน แลว้ รับไมพ้ ลองคืนมาทาวนั ทยาวธุ เหมือนลูกเสือในแถว ส่วนผบู้ งั คบั บญั ชาคน อ่ืน ๆ ใหล้ ดมือลง พร้อมกบั ลูกเสือสองคนท่ีชกั ธง (ก่อนวงิ่ กลบั เขา้ ท่ี) ผกู้ ากบั เดินกลบั ไปยนื ท่ีหนา้ เสาธงตามเดิม และ สงั่ “เรียบ - อาวธุ ” ทุกคนจึงลดมือลง 3) สวดมนต์ - พอลดมือลง (หรือ เรียบ - อาวธุ )ทุกคนอยใู่ นท่าตรงแลว้ ผกู้ ากบั สัง่ “ถอดหมวก เตรียมตวั สวดมนต”์ ลูกเสือยกพลองมาไวก้ ่ึงกลางระหวา่ งเทา้ ท้งั สอง พลองส่วนบน พงิ แขนซา้ ยซ่ึงงอเป็นมุมฉากรอรับอยแู่ ลว้ จากน้นั ผกู้ ากบั สง่ั “หมูบ่ ริการ นาสวดมนต์” 4) สงบน่ิง - เมื่อสวดมนตจ์ บแลว้ ผกู้ ากบั สัง่ “สงบนิ่ง” ทุกคนสงบน่ิง โดยมือขวาจบั ท่ี หมวกปี กดา้ นหนา้ เหยยี ดแขนลงมา แลว้ มือซา้ ยทบั มือขวา เมื่อสงบนิ่งประมาณ 1 นาที ผกู้ ากกั อง ลูกเสือสงั่ “สวมหมวก” เมื่อลูกเสือสวมหมวกเรียบร้อยแลว้ ผกู้ ากบั ส่งั “ตามระเบียบ - พกั ” 5) ตรวจ - การตรวจในตอนน้ีจะตรวจอะไรก็ได้ เช่น เล็บ ฟัน อุปกรณ์ที่นดั ไว้ ความสะอาด อื่น ๆ

195 (ผกู้ ากบั กองลูกเสือเป็นผสู้ ั่งก่อน จะใหต้ รวจอะไร) แต่การตรวจในตอนปิ ดน้นั ใหต้ รวจเคร่ืองแบบ อยา่ งเดียวเท่าน้นั เพราะวา่ เหตุวา่ ลูกเสือเรียนมาเป็ นเวลานานแลว้ เครื่องแตง่ กายอาจไม่เรียบร้อยและ จะตอ้ งตรวจแต่งเคร่ืองแบบก่อนกลบั บา้ น เพราะลูกเสือผา่ นชุมชนหลายแห่ง ถา้ เครื่องแบบไม่ เรียบร้อยอาจจะนาความเสื่อมเสียมาสู่กองลูกเสือของตนได้ วธิ ีตรวจ ตามปกติ ผกู้ ากบั จะใหร้ องผกู้ ากบั เป็ นผตู้ รวจ แต่บางกรณีรองผกู้ ากบั ไมอ่ ยู่ หรือมี นอ้ ย ผกู้ ากบั กองลูกเสือจะใหน้ ายหมู่ตรวจแทนก็ได้ ถา้ รองผกู้ ากบั กองลูกเสือตรวจ รองผกู้ ากบั กอง ลูกเสือที่จะไปตรวจน้นั ตอ้ งทาความเคารพ (วนั ทยหตั ถ)์ ผกู้ ากบั กองลูกเสือเสียก่อน แลว้ จึงไปตรวจ หมูล่ ูกเสือ พอไปถึงหนา้ หมู่ลูกเสือที่จะรับตรวจ นายหมู่ลูกเสือสง่ั ลูกเสือในหมู่ของตนวา่ “หมู…่ .. ตรง” ลูกเสือทุกคนยนื อยใู่ นท่าตรง นายหมูส่ ง่ั “วนั ทยา – วธุ ” นายหมูล่ ดมือซา้ ยลงแลว้ กา้ วออกมา ขา้ งหนา้ หน่ึงกา้ ว แลว้ ยกมือซา้ ยข้ึนทาวนั ทยาวธุ รายงานวา่ “หมู่……พร้อมท่ีจะรับการตรวจแลว้ ครับ (ค่ะ) ” เมื่อรายงานจบ ลดมือซา้ ยลง ใหถ้ อยหลงั เขา้ ที่ ยกมือซา้ ยข้ึนทาวนั ทยาวธุ แลว้ ส่งั “เรียบ – อาวธุ ” ลูกเสือทุกคนยงั อยใู่ นท่าตรง ผทู้ ่ีไปตรวจจะตรวจนายหมู่ก่อน แลว้ จึงตรวจลูกหมู่ตอ่ ไป ขณะที่ตรวจลูกหมู่น้นั ใหน้ ายหมู่ตามไปดว้ ย เพื่อจะไดท้ ราบถึงขอ้ บกพร่องของลูกเสือ เม่ือตรวจครบ ทุกคนแลว้ นายหมูเ่ ขา้ ที่ ส่งั “วนั ทยา – วธุ ” อีกคร้ัง นายหมู่ควรกล่าวขอบคุณ แลว้ ส่ัง “เรียบ – อาวธุ ” จากน้นั ให้นายหมู่ส่ัง “ตามระเบียบ - พกั ” รองผกู้ ากบั กองลูกเสือที่ไปตรวจจะรายงานผลการตรวจใหผ้ กู้ ากบั กองลูกเสือทราบ คนไหน ตรวจเสร็จก่อนกใ็ หร้ ายงานก่อนโดยไมต่ อ้ งรอกนั ถา้ นายหมูต่ รวจเม่ือไดย้ นิ คาส่งั ผกู้ ากบั กองลูกเสือ สั่งวา่ “นายหมูต่ รวจ” ใหร้ องนายหมู่วง่ิ ออ้ มดา้ นหลงั หมูข่ องตนไปยนื แทนที่นายหมู่ และทาหนา้ ที่ เสมือนนายหมู่ ส่วนนายหมูใ่ หก้ า้ วออกมาขา้ งหนา้ แถวของตน และทาหนา้ ที่เสมือนรองผกู้ ากบั (วธิ ี ตรวจกเ็ ช่นเดียวกนั กบั รองผกู้ ากบั ตรวจ) และเมื่อตรวจเสร็จแลว้ ใหย้ นื รออยกู่ ่อน จนเห็นวา่ ทุกหมู่ ตรวจเรียบร้อยแลว้ จึงวงิ่ ไปเขา้ แถวหนา้ กระดานหนา้ ผกู้ ากบั กองลูกเสือ (นายหมู่บริการอยหู่ วั แถว) เพ่อื รายงานผลการตรวจ การรายงานใหร้ ายงานทีละคนจากหวั แถวก่อน คนไหนจะรายงานใหก้ า้ ว ออกไปขา้ งหนา้ หน่ึงกา้ วพร้อมกบั ทาวนั ทยาวธุ แลว้ รายงานผลการตรวจ เสร็จแลว้ ลดมือลง ถอยเขา้ ที่ จนครบทุกคน แลว้ ผกู้ ากบั จึงส่ังเขา้ ที่ เม่ือนายหมู่วง่ิ มาถึง ใหร้ องนายหมู่วง่ิ ออ้ มหลงั กลบั เขา้ ท่ี ตามเดิม จากน้นั ผกู้ ากบั กองลูกเสืออาจจะพดู อะไรอีกเลก็ นอ้ ยกไ็ ด้ แลว้ ส่งั แถวแยกโดยออกคาส่งั วา่ “กอง- แยก” ใหล้ ูกเสือทุกคนทาขวาหนั แลว้ แยกยา้ ยกนั ไป 2. ปิ ด (นัดหมำย ตรวจ ชักธง เลกิ ) 1) ปิ ด – ผกู้ ากบั กองลูกเสือยนื อยหู่ นา้ เสาธง ห่างจากเสาธงพอสมควร เรียกลูกเสือเขา้ แถว รูปคร่ึงวงกลม

196 2) นดั หมาย - โดยผกู้ ากบั กองลูกเสือจะนดั หมายใหล้ ูกเสือทาอะไรตอ่ ไปหลงั จากปิ ดประชุม กองน้ีแลว้ หรือในคร้ังต่อไปจะเตรียมส่ิงใดมา เป็นตน้ 3) ตรวจเคร่ืองแบบ – เหมือนกบั การตรวจตอนพธิ ีเปิ ด แตต่ อ้ งเดินออ้ มไปตรวจดา้ นหลงั ดว้ ย การรายงานผลกเ็ ช่นเดียวกนั จากน้นั ผกู้ ากบั กองลูกเสืออาจจะพดู อะไรอีกกไ็ ด้ ต่อจากน้นั เชิญหมูบ่ ริการชกั ธงลง ผกู้ ากบั กองลูกเสือเดินไปยนื ดา้ นขา้ งของเสาธง 4) ชกั ธง – ใหห้ มู่บริการสองคนท่ีทาหนา้ ที่ในตอนพธิ ีเปิ ด ฝากไมพ้ ลองกบั คนขา้ งเคียง แลว้ เดินเขา้ ไปห่างจากเสาธงประมาณสามกา้ ว ท้งั สองแสดงความเคารพทา่ วนั ทยหตั ถ์ แลว้ คนหน่ึง (คน ทางขวา) กา้ วไปขา้ งหนา้ สองกา้ ว เพ่อื แกเ้ ชือกท่ีผกู ธงออก ถอยหลงั มาตามเดิม สองคนช่วยกนั ชกั ธง ลง (ใหผ้ นื ธงอยดู่ า้ นขวาของผชู้ กั ) ผกู้ ากบั กองลูกเสือเป็นผสู้ ่งั ทาความเคารพโดยออกคาส่ัง “กอง –วนั ทยา –วธุ ” ลูกเสือท้งั หมดทาวนั ทยาวธุ ส่วนผกู้ ากบั กองลูกเสือและรองผกู้ ากบั กองลูกเสือ อ่ืนทาวนั ทยหตั ถพ์ ร้อมกนั พอธงชาติลงเรียบร้อยแลว้ คนหน่ึง (คนทางขวา) เดินเขา้ ผกู เชือกธง อีกคน หน่ึงคงยนื อยใู่ นทา่ ตรง (ไมต่ อ้ งทาวนั ทยหตั ถ)์ เม่ือผกู เชือกเรียบร้อยแลว้ ใหถ้ อยหลงั มาตามเดิม ท้งั สองทาวนั ทยหตั ถ์ – ลดมือลง (ขณะน้ีแถวคร่ึงวงกลมทุกคนยงั อยใู่ นท่าวนั ทยาวธุ ) วง่ิ กลบั ไปเขา้ ที่ ของตน แลว้ นาไมพ้ ลองมาทาวนั ทยาวธุ เหมือนลูกเสือในแถว ผกู้ ากบั กองลูกเสือและผบู้ งั คบั บญั ชา อ่ืน ๆ ใหล้ ดมือลงพร้อมกบั ลูกเสือสองคนท่ีชกั ธง (ก่อนวง่ิ กลบั เขา้ ท่ี) ผกู้ ากบั กองลูกเสือเดินไปยนื ท่ี หนา้ เสาธงตามเดิมแลว้ สงั่ “เรียบ – อาวธุ ” ทุกคนจึงลดมือลงพร้อมกนั 5) เลิก – ผกู้ ากบั กองจะออกคาสงั่ วา่ “กอง – เลิก” ใหล้ ูกเสือทุกคนทาวนั ทยาวธุ แลว้ ลดมือ ลงลูกเสือทุกคนจะทาขวาหนั แลว้ แยกยา้ ยกนั ไป

เร่ือง ระบบหมู่ 197 บทเรียนท่ี 15 เวลำ 60 นำที ขอบข่ำยวชิ ำ 1. ความหมายของระบบหมู่ 2. งานของนายหมู่ ส่ิงที่นายหมูต่ อ้ งการรู้และเขา้ ใจ ปัญหาที่เกิดข้ึน ขอ้ เสนอแนะบางประการ ท่ีประชุมนายหมู่ สาธิตการประชุมนายหมู่ จุดหมำย เพอื่ ใหผ้ เู้ ขา้ รับการฝึกอบรมมีความรู้ความสามารถเกี่ยวกบั ระบบหมู่ของลูกเสือสามญั วตั ถุประสงค์ เม่ือจบบทเรียนน้ีแลว้ ผเู้ ขา้ รับการฝึกอบรมควรจะสามารถ 1. อธิบายเกี่ยวกบั ระบบหมู่ การแบ่งหนา้ ท่ีภายในหมู่ เเละหนา้ ที่ความรับผดิ ชอบของนายหมูไ่ ด้ 2. บอกถึงหนา้ ที่และวธิ ีปฏิบตั ิในการประชุมนายหมู่ได้ 3. สาธิตการประชุมนายหมู่ และระบุถึงเหตุผลในการจดั การประชุมภายในหมู่ของลูกเสือสามญั ได้ 4. วางแผนทาบญั ชีรายการสนบั สนุนช่วยเหลือเพอ่ื สนองความตอ้ งการของนายหมูแ่ ละการฝึกอบรม นายหมู่ได้ วธิ ีสอน / กจิ กรรม 1. อารัมภบท 10 นาที 2. บรรยาย 10 นาที 3. อภิปรายในที่ประชุมใหญ่ 15 นาที 4. สาธิตการประชุมนายหมู่ 20 นาที 5. สรุป 5 นาที สื่อกำรสอน 1. แผนภูมิหรือภาพเลื่อน หรือแผน่ โปร่งใส ฯลฯ 2. อุปกรณ์เก่ียวกบั ท่ีจะใชใ้ นการสาธิตในหอ้ งประชุมนายหมู่ 3. เอกสารประกอบบทเรียน กำรประเมินผล 1. การสงั เกตพฤติกรรม 2. การซกั ถาม 3. การตอบแบบสอบถาม

198 เนื้อหำวชิ ำ อา้ งถึงคาจากดั ความของระบบหมูท่ ี่กล่าวไวใ้ นวชิ าวธิ ีการท่ีใชใ้ นการฝึกอบรมลูกเสือสามญั หมูล่ ูกเสือเป็นหน่วยรากฐานสาคญั ในการดาเนินงานของลูกเสือสามญั เป็นการสร้างค่านิยมใหแ้ ก่เดก็ ที่อยใู่ นวยั น้ี สามารถนาไปใชป้ ระโยชน์ในการฝึกอบรมในเรื่องหนา้ ที่และความรับผดิ ชอบไดเ้ ป็น อยา่ งดี กิจการลูกเสือมีส่วนช่วยเหลือพฒั นาเดก็ หนุ่มโดยการยวั่ ยุ เร่งเร้า ให้เขาท้งั หลายไดเ้ กิดการตก ลงใจและตดั สินใจดว้ ยตวั เอง “มูลฐาน” ของระบบหมู่ คือ ตวั นายหมู่และลูกหมู่เป็นผแู้ สดงความ คิดเห็น ตดั สินใจกิจกรรมตา่ ง ๆ ท่ีจะมีข้ึนในหมู่ของตนท้งั ของกองลูกเสือดว้ ย ความสาเร็จของกอง ลูกเสือมีเพยี งใด อาจจดั ไดโ้ ดยการที่ผกู้ ากบั ลูกเสือทาใหน้ ายหมูล่ ูกเสือยอมรับ ความรับผดิ ชอบใน ภารกิจตา่ ง ๆ และปฏิบตั ิตามความรับผดิ ชอบน้นั ระบบหมูจ่ ะเริ่มเกิดผลสาเร็จถา้ นายหมู่และสมาชิก ในหมู่ทุกคนสามารถจะทาสิ่งต่าง ๆ ที่เขาตอ้ งการจะทาได้ ดงั ความประสงค์ หมู่ลูกเสือตามปกติจะเป็นหน่วยฝึกอบรมที่เลก็ ท่ีสุดในกองลูกเสือ หมูล่ ูกเสือสามญั ตอ้ งมี จานวนไม่นอ้ ยกวา่ 6 คน และอยา่ งมากไม่เกิน 8 คน โดยไดก้ าหนดหนา้ ท่ีและความรับผดิ ชอบภายใน หมู่เป็นการถาวร ไวด้ งั น้ี 1. นายหมู่ 2. รองนายหมู่ 3. พลาธิการ 4. คนครัว 5. ผชู้ ่วยคนครัว 6. คนหาน้า 7. คนหาฟื น 8. คนรับใชท้ วั่ ไป การต้งั ช่ือหมู่มกั จะใชเ้ ป็นช่ือสตั วต์ า่ ง ๆ เพอ่ื ใหส้ อดคลอ้ งกบั อุปนิสัยของเดก็ วยั น้ี เนื่องจาก เด็กวยั น้ีตอ้ งการเป็นอิสระอยูไ่ มส่ ุข ชอบคน้ ควา้ ชอบมีความสมั พนั ธ์กบั ผอู้ ่ืน มีความร่าเริง แจ่มใส ฯลฯ ซ่ึงคลา้ ยกบั ลกั ษณะนิสยั ของสตั วแ์ ตล่ ะชนิด การแข่งขนั ภายในหมู่เป็นลกั ษณะที่เด่น ในการปฏิบตั ิของกองลูกเสือสามญั และใน ขณะเดียวกนั กิจกรรมที่เกี่ยวกบั การแขง่ ขนั กไ็ มค่ วรจะตดั ออกไป กิจกรรมเหล่าน้ีใหท้ ้งั ความตื่นเตน้ และสนุกสนาน อนั เป็นธาตุแทข้ องลกั ษณะการฝึกอบรมของกองลูกเสือสามญั ที่จะนาไปสู่ ความสาเร็จไดด้ ีท่ีสุดเช่นกนั “หมู่ลูกเสือ” จึงเป็ นหน่วยที่มีความสาคญั คงความเป็ นเจา้ ของแห่งคุณสมบตั ิพิเศษเป็นหน่วย ที่มีคุณประโยชน์โดยเฉพาะในทางปฏิบตั ิและการเล่นเกม

199 ความจาเป็นในเร่ืองระบบหมู่ จะเห็นไดจ้ ากการจดั ต้งั กลุ่ม “เฉพาะกิจ” ข้ึนเพ่ือความมุง่ ประสงคโ์ ดยเฉพาะในการท่ีจะไดป้ ระสบกบั ความตอ้ งการอนั จาเป็ นในการท่ีจะไดจ้ ดั ใหม้ ีการศึกษา เป็นกรณีพิเศษข้ึน ในเรื่องน้นั ๆ “ระบบหมู่” ของลูกเสือ จึงเป็ นความสาคญั เช่นเดียวกบั กลุ่ม “เฉพาะกลุ่ม” และเป็นรากฐาน ถาวร ที่สร้างกองลูกเสือให้เป็ นปึ กแผน่ โดยมีนายหมู่เป็ นผนู้ า จึงไดก้ าหนดหนา้ ที่ของนายหมูไ่ ว้ ดงั ต่อไปน้ี 1. เป็นสมาชิกที่ประชุมนายหมู่ เพื่อร่วมกนั ประชุมพิจารณาในการดาเนินงานของกองลูกเสือ 2. ในการประชุมกองประจาสปั ดาห์ นายหมู่จะตอ้ งเรียนรู้ ทราบเคา้ โครงของกาหนดการ และมีส่วนรับผดิ ชอบดว้ ย รวมไปถึงความรับผดิ ชอบท่ีมีต่อสมาชิกภายในหมู่ของตนเองดว้ ย 3. มีความรับผดิ ชอบต่อกาหนดการฝึกอบรมเก่ียวกบั กิจกรรมของหมู่ นอกเหนือจาก กาหนดการฝึกอบรมของกอง เช่น การเดินทางสารวจและการไปเยยี่ มเยยี นอื่น ๆ ในวนั สุดสัปดาห์ และความกา้ วหนา้ เป็นรายบุคคลของสมาชิกในหมูข่ องตน 4. การบริหารงานของหมู่ และการใชก้ ารประชุมภายในหมู่ (Patrol in Council) เป็นอุปกรณ์ ในการบริหารงานของหมู่ ระบบหมูข่ องเราเป็นโครงสร้างที่แน่นอน ไม่ใช่เรื่องท่ีจะเปล่ียนแปลงไปตามเหตุการณ์และ ความเหมาะสมซ่ึงไม่สามารถจะทาเช่นน้นั ได้ นายหมูล่ ูกเสือจะตอ้ งปฏิบตั ิหนา้ ที่ในฐานะผอู้ าวโุ ส และทาหนา้ ที่ฝึกอบรมลูกเสือภายในหมู่ของตนดว้ ย ผกู้ ากบั กองลูกเสือควรทราบวา่ จะหวงั อะไรจากนายหมู่บา้ ง หากจะใหง้ านน้นั ดาเนินไปสู่ ความสาเร็จ นายหมู่ตอ้ งการทาอะไรบา้ ง ควรจดั ทาบญั ชีรายการไว้ เช่น 1. ฝึกอบรมหมู่ 2. ดาเนินงานของกองและการประชุมหมู่ 3. ใหค้ วามคิดเห็นแก่หมูแ่ ละผกู้ ากบั ลูกเสือ 4. ใหต้ วั อยา่ งการทางาน 5. จดั กิจกรรมต่าง ๆ การประชุมหมู่ และการประชุมกอง 6. ฝึกฝนตนเอง 7. ช่วยแกป้ ัญหา 8. เขา้ ร่วมประชุมในการประชุมนายหมู่ 9. …………………………………………………… 10. .…………………………………………………… 11. …………………………………………………… 12. …………………………………………………… ฯลฯ

200 ความสาเร็จของงานระบบหมู่ จะข้ึนอยกู่ บั วธิ ีการซ่ึงนายหมู่สามารถจะดาเนินงาน บางทีจะ ข้ึนอยกู่ บั ความสะดวกฉบั ไวของการทางานอยา่ งเป็นกนั เอง กล่าวคือ นายหมู่อาจเเนะนาใหล้ ูกเสือโต ๆ ช่วยทางานให้ รู้จกั การรับผดิ ชอบในการทางานของเขา แตจ่ ะตอ้ งคอยช่วยเหลืออยตู่ ลอดเวลา ตวั อยา่ งวา่ จะทาอยา่ งไร การประชุมนายหมูจ่ ึงจะสาเร็จลงดว้ ยดี นายหมู่และลูกเสือที่มีความสามารถควรไดร้ ับการฝึกอบรมก่อน ถา้ จะใหเ้ ขาบริการกอง ลูกเสืออยา่ งไดผ้ ลดี นำยหมู่ลกู เสือต้องกำรควำมช่วยเหลือและควำมสนับสนุนอะไรบ้ำง คาถามขา้ งล่างน้ี จะช่วยใหท้ า่ นเห็นถึงความตอ้ งการเรื่องการฝึกอบรม และความสนบั สนุนที่ นายหมู่ลูกเสือตอ้ งการ อะไรทเี่ ขำต้องกำรรู้และเข้ำใจ - งานของเรา ความรับผดิ ชอบของเรา - สมาชิกในหมูเ่ ป็นรายบุคคล - กฎและคาปฏิญาณ - ความมุง่ ประสงคข์ องการประชุมนายหมู่ - …………………………………………………… - ฯลฯ เขำต้องกำรทำงำนกบั ใคร? - สมาชิกของหมู่ - ผกู้ ากบั กองลูกเสือและรองผกู้ ากบั กองลูกเสือ - …………………………………………………… ทกั ษะทำงกำรลูกเสืออะไรบ้ำงทเ่ี ขำต้องกำร - วชิ าการอยคู่ ่ายพกั แรม - ทกั ษะเบ้ืองตน้ ของการลูกเสือ - …………………………………………………… - ฯลฯ อะไรทเ่ี ขำต้องกำรจะวำงแผน - กิจกรรมของนายหมู่และของกอง - การประชุมนายหมู่ - ลูกเสือตอ้ งการกา้ วหนา้ ไปสู่เคร่ืองหมายวชิ าพเิ ศษ - ……………………………………………………. - ฯลฯ