กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับงานจราจร

วชิ า จร. (TC) ๒๒๖๐๒ กฎหมายทีเ่ ก่ียวขอ้ งกบั งานจราจร

ตาํ ÃÒàÃÂÕ ¹ ËÅÑ¡ÊμÙ Ã ¹¡Ñ àÃÂÕ ¹¹ÒÂÊºÔ ตําÃǨ ÇªÔ Ò ¨Ã. (TC) òòöðò ¡®ËÁÒ·àÕè ¡ÕèÂǢ͌ §¡Ñº§Ò¹¨ÃҨà เอกสารน้ี “໹š ¤ÇÒÁÅѺ¢Í§·Ò§ÃÒª¡ÒÔ หา มมใิ หผูหน่ึงผูใดเผยแพร คัดลอก ถอดความ หรอื แปลสว นหนง่ึ สว นใด หรอื ทง้ั หมดของเอกสารนเ้ี พอ่ื การอยา งอน่ื นอกจาก “à¾Íè× ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒͺÃÁ” ของขาราชการตํารวจเทานั้น การเปดเผยขอความแกบุคคลอ่ืนท่ีไมมีอํานาจหนาที่จะมีความผิดตาม ประมวลกฎหมายอาญา ¡Í§ºÑÞªÒ¡ÒÃÈ¡Ö ÉÒ สาํ ¹Ñ¡§Ò¹ตํา¾ÃÇ.Ȩá.òËõ‹§ªöÒôμÔ

1

คํานํา หลักสูตรนักเรียนนายสิบตํารวจ (นสต.) เปนหลักสูตรการศึกษาอบรมท่ีมีเปาหมาย เพื่อเสริมสรางใหบุคคลภายนอกผูมีวุฒิประกาศนียบัตรมัธยมศึกษาตอนปลาย (ม.๖) หรือ ประกาศนียบัตรวิชาชีพ (ปวช.) หรือเทียบเทา ที่เขารับการฝกอบรมมีความรู ความสามารถ และ ทักษะวิชาชีพตาํ รวจ รวมถึงพัฒนาบุคลิกภาพรางกายใหเหมาะสมสําหรับการปฏิบัติงานตํารวจ ในกลุมสายงานปองกันปราบปราม ตลอดจนเตรียมความพรอมทางดานจิตใจและวุฒิภาวะใหมี จติ สํานกึ ในการใหบ ริการเพอ่ื บําบัดทกุ ขบ ํารุงสขุ ของประชาชนเปน สาํ คญั กองบัญชาการศึกษา ไดรวมกับ ครู อาจารย และครูฝก ในสังกัดกองบังคับการ ฝกอบรมตาํ รวจกลาง และกลมุ งานอาจารย กองบัญชาการศึกษา ศูนยฝกอบรมตํารวจภูธรภาค ๑ - ๙ และกองบัญชาการตาํ รวจตระเวนชายแดน ตลอดจนผูทรงคุณวุฒิจากภายนอก จัดทําตาํ ราเรียน หลกั สตู รนกั เรยี นนายสบิ ตาํ รวจชดุ นี้ ซงึ่ ประกอบดว ยองคค วามรตู า งๆ ทจ่ี ําเปน ตอ การพฒั นาศกั ยภาพ ของนกั เรยี นนายสบิ ตํารวจใหเ ปน ขา ราชการตาํ รวจทพี่ งึ ประสงคข องประชาชน เพอ่ื ใชส ําหรบั ประกอบ การเรียนการสอนนักเรียนนายสิบตํารวจใหมีความพรอมทั้งดานความรู ความสามารถ กําลังกาย และจติ ใจ จนสามารถเปน ขา ราชการตาํ รวจทป่ี ฏบิ ตั งิ านใหบ รกิ ารสงั คมและประชาชนไดอ ยา งตรงตาม ความตอ งการอยางแทจ รงิ และมคี วามพรอมในการเขาสปู ระชาคมอาเซยี น ขอขอบคุณครู อาจารย ครูฝก และผูทรงคุณวุฒิทุกทาน ที่ไดรวมกันระดมความคิด ใหคาํ ปรึกษา คาํ แนะนาํ ประสบการณที่เปนประโยชน รวมถึงการถายทอดองคความรู ที่เปนประโยชน จนทาํ ใหการจัดทําตาํ ราเรียนหลักสูตรนักเรียนนายสิบตาํ รวจสําเร็จลุลวงไดดวยดี ซ่ึงกองบัญชาการศึกษาหวังเปนอยางย่ิงวาตําราเรียนชุดน้ีคงเปนประโยชนตอการจัดการเรียน การสอนและการจัดการฝกอบรมของครู อาจารย และครูฝก รวมตลอดถึงใชเปนคูมือการปฏิบัติงาน ของขาราชการตํารวจ อันจะสงผลทาํ ใหสํานักงานตํารวจแหงชาติสามารถสรางความเชื่อมั่น ศรัทธา และความผาสุกใหแ กประชาชนไดอ ยา งแทจ ริง พลตํารวจโท ( อภิรตั นยิ มการ ) ผูบ ัญชาการศกึ ษา

1

ÊÒúÑÞ Ë¹ÒŒ ÇªÔ Ò ¡®ËÁÒ·àèÕ ¡ÂÕè Ǣ͌ §¡Ñº§Ò¹¨ÃҨà ñ õ º··èÕ ๑ º·นํา ôù º··Õè ò öáÅÐãºÍ¹ØÞÒμ¢ºÑ Ã¶ ๔๙ º··èÕ ó á¹Ç·Ò§»¯ºÔ μÑ ãÔ ¹¡Òú§Ñ ¤ºÑ 㪌¡®ËÁÒ¨ÃҨà ๖๙ ๙๑ ๓.๑ การแจงขอ กลา วหา และการออกใบสั่งจราจร ùó ๓.๒ พระราชบญั ญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๖๓ มาตรา ๕๙ ๙๓ ๙๙ เรือ่ ง การเคลือ่ นยา ยรถและการใชเ คร่อื งมอื บังคับไมใ หเคล่อื นยา ยรถ ๑๑๒ ๓.๓ สรปุ แนวทางการปฏิบัตคิ วามผดิ กฎหมายจราจร ññõ º··èÕ ô ¡Òú§Ñ ¤ºÑ 㪌¡®ËÁÒÂà¾èÍ× ¡ÒûÅÍ´ÀÂÑ ·Ò§¶¹¹ ๑๑๕ ๔.๑ ความเขา ใจเบื้องตนเกย่ี วกบั อบุ ตั ิเหตุทางถนน ๑๓๖ ๔.๒ การบังคบั ใชกฎหมายเพื่อความปลอดภยั ทางถนน ๑๔๖ ๔.๓ การบังคบั ใชกฎหมายท่ีเกยี่ วขอ งกับความเร็ว ๑๕๒ º··Õè õ °Ò¹¤ÇÒÁ¼´Ô μÒÁ¡®ËÁÒ·Õèà¡ÂÕè Ç¢ŒÍ§¡Ñº¡Òû¯ºÔ ÑμËÔ ¹ŒÒ·Õè¨ÃҨà ñõ÷ ๕.๑ พระราชบัญญตั ิจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ๑๕๙ ๕.๒ พระราชบญั ญัติรถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ ๑๗๓ ๕.๓ พระราชบญั ญตั ขิ นสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ๒๒๕ ๕.๔ กฎหมายอ่ืนๆ ทเ่ี กย่ี วขอ ง ๒๗๗ ÀÒ¤¼¹Ç¡ ๓๐๑ ผนวก ก : พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ทแ่ี กไ ขลาสุด พ.ศ. ๒๕๖๒ ๓๖๕ ผนวก ข : พ.ร.บ.รถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ ó÷ø ผนวก ค : พ.ร.บ.การขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ผนวก ง : พ.ร.บ.ทางหลวง พ.ศ. ๒๕๓๕ ผนวก จ : พ.ร.บ.คมุ ครองผปู ระสบภัยจากรถ พ.ศ. ๒๕๓๕ ทตี่ ั้งสํานักงาน คปภ.ภาค/จังหวัด/เขต ºÃóҹ¡Ø ÃÁ



๑ º··èÕ ñ º·นํา กฎหมายที่มีอยูทั่วไปนั้น เปนกลไกการบริหารประเทศของรัฐที่สรางข้ึน เพ่ือรักษา ความสงบเรียบรอยของบานเมือง โดยควบคุมพฤติกรรมของประชาชนใหเปนไปในทางเดียวกัน การฝา ฝน กฎหมายยอ มมบี ทลงโทษ กฎจราจรเปน กฎหมายเพอื่ ความปลอดภยั ทบี่ ญั ญตั ขิ น้ึ เพอื่ ควบคมุ ผูใชรถ ใชถนน ใหถือปฏิบัติไปในทิศทางเดียวกัน จุดมุงหมายสําคัญในการบังคับใชกฎหมายจราจร ก็เพ่ือความสะดวกและความปลอดภัยในการเดินทาง ปุระชัย เปยมสมบูรณ (๒๕๒๖) กลาววา ในการบังคับใชกฎหมายจราจร เปนเพียงการขมขวัญ ผูละเมิด หรือผูมีแนวโนมจะละเมิดกฎหมาย หรือระเบียบเก่ียวกับการจราจร แนวทางสําหรับการบังคับใชกฎหมายจราจรของเจาหนาที่ตํารวจ ระดับปฏิบตั ิ จงึ ควรครอบคลมุ สาระสําคญั ดังตอ ไปนี้ ๑. การใชด ลุ ยพนิ จิ ของตาํ รวจ เจา หนา ทต่ี าํ รวจไมค วรเครง ครดั ในการบงั คบั ใชก ฎหมาย จราจรในลกั ษณะตคี วามตามตวั อกั ษร หมายความวา ในการบงั คบั ใชก ฎหมายจราจร เจา หนา ทต่ี าํ รวจ ควรผอนปรนโดยตระหนักถึงโอกาสความผิดพลาด คลาดเคล่ือน ทั้งที่เกี่ยวของกับมนุษยและหรือ เคร่ืองยนตกลไกที่อาจเกิดข้ึน นักบริหารงานตํารวจควรกําหนดนโยบายเพ่ือยอมรับการใชดุลยพินิจ ของเจาหนา ท่ีตาํ รวจผปู ฏิบตั กิ ารในระดบั และขอบเขตทีเ่ หมาะสม ซง่ึ เปน เจตนารมณข องกฎหมาย ๒. การวากลาวตักเตือน ซ่ึงเปนมาตรการจําเปนอันหนึ่งในการบังคับใชกฎหมาย แตอ ยา งไรก็ดี มาตรการนย้ี อมคลายความศักด์สิ ิทธิ์ หากใชกันพรํา่ เพร่อื โดยไมคํานงึ ถึงสถานการณ ๓. การจบั ผลู ะเมดิ กฎหมายโดยไมไ ดต งั้ ใจ การบงั คบั ใชก ฎหมายจราจรควรมจี ดุ มงุ หมาย เพื่อการขมขวัญ ยับย้ังและเพ่ือใหการศึกษาแกผูละเมิดกฎหมายมิใชเพื่อจุดมุงหมายอ่ืน ดังนั้น นกั บรหิ ารงานตาํ รวจจงึ มนี โยบายทแ่ี นน อนในการหลกี เลย่ี งการจบั ผดิ ผลู ะเมดิ กฎหมายโดยไมไ ดต งั้ ใจ เพราะนอกจากจะไมกอใหเกิดผลดีตอการควบคุมการจราจรแลวยังสรางความเกลียดชังตอเจาหนาท่ี ตาํ รวจอีกดว ย ๔. การเลอื กบงั คบั ใชก ฎหมายซง่ึ นบั วา เปน ความจาํ เปน ทหี่ ลกี เลยี่ งไมไ ด เพราะหนว ยงาน ตาํ รวจ ไมม อี ตั รากาํ ลงั เพยี งพอทจ่ี ะบงั คบั ใชก ฎหมายทกุ บททกุ มาตราทว่ั ทกุ มมุ เมอื ง ตลอด ๒๔ ชวั่ โมง การเลอื กบงั คบั ใชก ฎหมายจราจรทเี่ หมาะสมตอ งอาศยั ขอ มลู และการวางแผนโดยอาศยั ผลการวเิ คราะห เพอ่ื จดั วางกาํ ลงั ตาํ รวจอยา งเหมาะสม รวมทงั้ กาํ หนดการแกไ ขสาเหตขุ องความไมค ลอ งตวั ในการจราจร และสาเหตุของการเกดิ อบุ ัตเิ หตุจราจร ในการบังคับใชกฎหมายในปจจุบันตํารวจจราจรมักจะถูกกลาวหาในเรื่องไมมีความ เปนธรรม จับกุมโดยไมมีความรู กลั่นแกลงจับกุม การทาํ ยอดเรียกผลประโยชน เปนตน ดังนั้น การปฏิบัติของตาํ รวจจราจรตองปฏิบัติหนาที่เกี่ยวกับการบังคับใชกฎหมายใหมีความโปรงใส และเปน ธรรม โดยตอ งมหี ลกั ๓ ศ. ไดแ ก ศาสตร ศลิ ป และศลี ธรรม ศาสตร หมายถงึ ระบบวชิ าความรู

๒ ในบทบาท อํานาจและหนา ทข่ี องตนเอง สว นศลิ ป ในทน่ี ห้ี มายถงึ ฝม อื ในการจดั การทใ่ี หค วามสนใจปจ จยั ทาง ดา นสงั คม อารมณแ ละความรสู กึ มาเปน องคป ระกอบในการตดั สนิ ใจดว ย การทํางานหรอื การแกป ญ หาตา ง ๆ จะใชแตศ าสตร (วิชาความรู) อยางเดยี วไมพอก็คงตองใชท ้งั ศาสตรและศิลปใ นการทาํ งาน ศิลปใ นการ ทํางาน คือ การรูจักนําศาสตรความรูมาใชใหเกิดประโยชนเปนท่ีพอใจของประชาชน และประการ สดุ ทายทีส่ ําคญั ท่สี ดุ คอื ศีลธรรม ตามจรยิ ธรรมและจรรยาบรรณของผูปฏบิ ตั ิหนา ท่ีจราจร กฎหมาย ทเ่ี ก่ียวของกับการปฏิบตั หิ นาทดี่ านการจราจร มจี ํานวนมากหลายฉบับดว ยกัน การบูรณาการความรู ในการบังคับใชกฎหมายกับผูกระทําผิดกฎหมายจราจร จึงตองอาศัยความรูจากกฎหมายหลายๆ เรอ่ื งดวยกนั ¡®ËÁÒ·èàÕ ¡ÂÕè Ǣ͌ §¡ºÑ §Ò¹´ŒÒ¹¡ÒèÃҨ÷èÕÁ¼Õ ź§Ñ ¤ÑºãªãŒ ¹»˜¨¨ºØ ¹Ñ ปจ จุบนั มีกฎหมายที่เกี่ยวขอ งกบั งานดา นการจราจรหลายฉบับท่ีสาํ คญั ๆ มดี ังน้ี ๑) พระราชบัญญัติจราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ และที่แกไขเพิ่มเติม (ฉับบท่ี ๑๒) พ.ศ. ๒๕๖๒ เปน กฎหมายทม่ี หี ลกั การเกย่ี วกบั รถ การใชร ถใชถ นนและการจราจร จงึ ใชบ งั คบั กบั เจา ของรถ ผูขบั ข่ี คนเดนิ เทา และผูใชรถใชถ นนทุกคน โดยไดบญั ญัตเิ ก่ยี วกับลักษณะของรถทใ่ี ชในทาง การใชไฟ หรือเสียงสัญญาณของรถ การบรรทุก สัญญาณจราจรและเครื่องหมายจราจร การใชทางเดินรถ และไดก าํ หนดรายละเอยี ดในการขบั รถ การขบั แซง และผา นขน้ึ หนา การออกรถ การเลยี้ วรถ และการ กลับรถ ฯลฯ นอกจากน้ียังไดกําหนดอํานาจหนาที่ของเจาพนักงานจราจรและพนักงานเจาหนาท่ี ในการควบคมุ ดูแล และการจัดการจราจร ๒) พระราชบญั ญตั กิ ารขนสง ทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ เปน กฎหมายทตี่ ราขนึ้ โดยมเี จตนารมณ เพอื่ จดั ระเบยี บและควบคมุ กาํ กบั ดแู ลการขนสง ทางถนน ใหม คี วามสะดวก รวดเรว็ ปลอดภยั ประหยดั เปน ธรรม และเกดิ ความคุมคาทางเศรษฐกิจ โดยมีคณะกรรมการนโยบายการขนสงทางบก ทําหนา ที่ กาํ หนดนโยบายและมาตรการดา นการขนสง และมคี ณะกรรมการควบคมุ ขนสง ทางบกทาํ หนา ทก่ี าํ หนด รายละเอยี ดเกย่ี วกบั การขนสง ใหเ ปน มาตรฐาน นอกจากน้ี กฎหมายยงั ไดก าํ หนดลกั ษณะการประกอบ การขนสง การชดใชคาเสียหายท่ีเกิดจากการขนสง การรับจัดการขนสง มีบทบัญญัติรถ ผูประจํารถ ผโู ดยสารตลอดจนสถานขี นสง ๓) พระราชบัญญัติรถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ เปนกฎหมายท่ีตราขึ้นโดยมีเจตนารมณ เพื่อควบคุมการจดทะเบียนรถและการเสียภาษีประจําป โดยมีการกําหนดประเภทและลักษณะของ รถยนตท ส่ี ามารถใชว ง่ิ บนทาง ตลอดจนใบอนญุ าตขบั ขเ่ี พอื่ ใหเ กดิ ความปลอดภยั ในการใชท างรว มกนั ๔) พระราชบญั ญัติทางหลวง พ.ศ. ๒๕๓๕ เปน กฎหมายท่ตี ราข้ึนเพือ่ บังคบั กบั กจิ การ หรือกระทําใด ๆ ที่เก่ียวของบนทางหลวง โดยกําหนดประเภทของทางหลวง การกํากับตรวจตรา และควบคมุ ทางหลวง และงานทาง ตลอดจนการควบคุม การรักษา การขยายและสงวนเขตทางหลวง และทางหลวงพเิ ศษ ท้งั น้ี เพ่อื ใหส ภาพการใชทางหลวงเกิดความสะดวก ฯลฯ ๕) กฎหมายอื่น ๆ เชน กฎหมายขององคกรสวนทองถ่ิน พระราชบัญญัติคุมครอง ประกนั ภัยจากรถ เปนตน

๓ การกระทําความผิดกฎหมายเก่ียวกับการจราจรเปนการกระทําผิดที่มีโทษทางอาญา ประเภท Mala Prohibita ซ่ึงหมายถงึ การกระทําผดิ ท่ีกฎหมายไดบญั ญัติไววา เปน ความผิด กลาวคอื การกระทํานั้น ๆ ไมไดเปนความชั่วหรืออาชญากรรมดวยตัวของมันเองแตอยางใด อยางไรก็ตาม เม่ือกฎหมายบัญญัติความผิดเก่ียวกับการจราจร ผูบังคับใชกฎหมายก็จะตองบังคับใชกฎหมาย อยา งเสมอภาคและเปน ธรรมตอ ทกุ คน ดงั นัน้ ผูบ ังคับใชกฎหมายทกุ ฝายจะตองมคี วามรู ความเขาใจ ในกฎหมายทเ่ี ก่ยี วกบั การจราจรเปน อยา งดี â·ÉáÅÐÁÒμáÒú§Ñ ¤ºÑ μÒÁ¡®ËÁÒ·Õèà¡ÕèÂÇ¢ŒÍ§¡ºÑ §Ò¹´ŒÒ¹¡ÒèÃҨà กฎหมายทเ่ี กยี่ วขอ งกบั งานดา นการจราจรประกอบดว ยพระราชบญั ญตั หิ ลายฉบบั ดว ยกนั ในพระราชบญั ญตั แิ ตล ะฉบบั ตา งกไ็ ดบ ญั ญตั ถิ งึ โทษและสภาพบงั คบั ทคี่ ลา ยคลงึ กนั ซง่ึ ไดแ ก โทษจาํ คกุ โทษปรบั และมาตรการบังคับทางปกครอง ดังนี้ ๑) โทษจาํ คกุ หมายถงึ การนาํ ตวั ผกู ระทาํ ผดิ ซง่ึ ศาลพพิ ากษาลงโทษจาํ คกุ ไปควบคมุ ตวั ในเรอื นจาํ หรอื ทณั ฑสถาน การลงโทษจาํ คกุ ไมว า จะเปน การจาํ คกุ ตลอดชวี ติ หรอื การจาํ คกุ ทมี่ กี าํ หนด เวลาก็ตาม เปนมาตรการการลงทัณฑที่ทําใหผูไดรับโทษขาดเสรีภาพซึ่งนิยมใชกันอยางแพรหลาย ในการลงโทษผูกระทําผิด ท้ังนี้โทษจําคุกจะทําใหผูตองโทษสํานึกในการกระทํา ซ่ึงมีลักษณะทั้ง การแกแคน การยบั ยงั้ การปองกนั และการแกไขผกู ระทาํ ความผิด เปนตน แมวา ในปจจบุ นั จะไดมกี าร ปรบั ปรงุ ใหม คี วามกา วหนา ทงั้ ในดา นสถานท่ี การจดั ระบบในการปกครอง การฝก อบรม การใหก ารศกึ ษา การใหก ารรกั ษาพยาบาล โดยมงุ แกไ ขความประพฤตขิ องผกู ระทาํ ผดิ ใหไ ดป รบั ตวั เปน คนดกี ต็ าม แตโ ดย ลกั ษณะของโทษจาํ คกุ แลว ไมเ หมาะกบั ผกู ระทาํ ความผดิ เลก็ ๆ นอ ย ๆ ซง่ึ การเขา ไปอยรู ว มกบั ผกู ระทาํ ผิดอื่น อาจทําใหไดรับผลรายจากการจําคุกได เชน มีพฤติกรรมการเลียนแบบของผูถูกจําคุกรายอื่น หรอื ไดร บั การแนะนาํ จากผถู กู จาํ คกุ ไปในทางทผ่ี ดิ การลงโทษสาํ หรบั ผฝู า ฝน กฎหมายจราจรในปจ จบุ นั แมก ฎหมายจะกาํ หนดโทษจําคุกไวใ นความผดิ บางมาตรากต็ าม แตศาลมักไมใ ชโทษจําคกุ แกผกู ระทาํ ความผดิ กฎหมายจราจร ดวยเหตผุ ลดงั กลาว ๒) โทษปรับ เปนโทษที่ใชสําหรับกรณีความผิดเล็กนอย โดยผูกระทําความผิดจะตอง ชําระเงินตามจํานวนที่กําหนดไวในคําพิพากษาของศาล หรือตามที่เจาพนักงานเปรียบเทียบปรับ โทษปรับเปนโทษที่ใชกันมาก นอกจากจะเปนการลงโทษเพ่ือมิใหผูถูกลงโทษกระทําความผิดน้ันอีก และใหผ อู นื่ เหน็ เปน ตวั อยา งและเกดิ ความเกรงกลวั ไมก ลา กระทาํ ผดิ เชน นนั้ ในภายหนา อกี และนอกจากนี้ การลงโทษปรบั เงนิ คาปรับยงั เปนรายไดของรฐั อีกดว ย จากการท่ีไดศึกษามาตรการลงโทษตอผูกระทําผิดกฎหมายท่ีเก่ียวของกับงานดานการ จราจร โดยสวนใหญจะเปนโทษปรับมากกวาโทษจําคุก ดวยเหตุผลท่ีเปนที่ยอมรับในนานาประเทศ มาเปนเวลานานแลววา การกระทําความผิดทางอาญาในคดีเล็กนอยท่ีผูกระทําผิดไมควรจะตอง รับโทษถึงจําคกุ โทษปรับเปนการลงโทษในทางทรัพยสินท่ีดที ่สี ดุ ทางหนึ่ง และจะหลกี เลย่ี งการลงโทษ จาํ คกุ ระยะสน้ั ซงึ่ ไมม ีประโยชนต อ ตัวผกู ระทําผิดไมว ากรณใี ด

๔ ๓) มาตรการทางปกครอง ไดแก การยึดใบอนุญาตขับข่ี การสั่งพักการใชใบอนุญาต ออกปายภาษีประจําปช่ัวคราว ๓๐ วัน ตัดคะแนนความประพฤติของผูขับขี่ หรือการสั่งเพิกถอน ใบอนุญาตขับขี่ของผูกระทําผิด โดยเจาพนักงานหรือโดยคําพิพากษาของศาล แลวแตกรณี ซึ่งมี จดุ ประสงคเ พอื่ ลงโทษ และเปน สภาพบงั คบั เพอื่ ใหเ กดิ ความปลอดภยั โดยการทาํ ใหไ มม สี ทิ ธใิ นการใชร ถ

๕ º··Õè ò öáÅÐãºÍ¹ÞØ Òμ¢ºÑ Ã¶ ËÑÇ¢ŒÍสํา¤ÑÞ·èÕ¼ÙŒºÑ§¤ÑºãªŒ¡®ËÁÒÂà¡ÕèÂǡѺ¡ÒèÃҨ÷ء¤¹¨ÐμŒÍ§ÁÕ¤ÇÒÁÃÙŒáÅÐࢌÒ㨠㹡®ËÁÒ·Õàè ¡èÕÂǢ͌ §à»š¹ÍÂÒ‹ §´Õ 䴌ᡋ ñ. ö เรือ่ งของ “ö” กฎหมายทเ่ี กยี่ วกับการจราจรไดใ หความหมายไว ดังน้ี ก. พ.ร.บ.จราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ (มาตรา ๔ (๑๕ - ๒๖)) “รถ” หมายความวา ยานพาหนะทางบกทกุ ชนิด เวนแต รถไฟ และรถราง (ชนิดของรถ ยังแยกออกเปน ชนิดตาง ๆ อกี เชน รถยนต รถจกั รยานยนต รถจกั รยาน รถฉกุ เฉนิ รถบรรทกุ รถบรรทกุ คนโดยสาร รถโรงเรยี น รถโดยสาร ประจําทาง รถแทก็ ซ่ี รถลากจูง รถพว ง ซ่งึ มีหมายความหรอื คําจาํ กดั ความตางกนั ไป ข. พ.ร.บ.รถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ “รถ” หมายความวา รถยนต รถจักรยานยนต รถพวง รถบดถนน รถแทรกเตอร และรถอ่ืนตามท่ีกาํ หนดในกฎกระทรวง (รถยนต รถยนตส าธารณะ รถยนตบ รกิ าร รถยนตส ว นบคุ คล รถจกั รยานยนต รถพว ง รถบดถนน รถแทรกแตอร กม็ คี าํ จาํ กดั ความ ตา งกนั ออกไปอกี ) ค. พ.ร.บ.การขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ “รถ” หมายความวา ยานพาหนะทกุ ชนดิ ทใ่ี ชใ นการขนสง ทางบก ซงึ่ เดนิ ดว ยกาํ ลงั เครอ่ื งยนต กาํ ลงั ไฟฟา หรอื พลงั งานอนื่ และหมายความรวม ตลอดถึงรถพว งของรถนนั้ ดวย ทง้ั น้ี เวน แตร ถไฟ ¢ŒÍÊѧà¡μ คําวา “รถ” ตามหมายความของกฎหมายแตละฉบับน้ันมีความหมาย ไมเหมอื นกนั ปจจุบันลักษณะของรถ เครื่องอุปกรณและสวนควบของรถ ถูกกําหนดไวตาม พระราชบญั ญตั ริ ถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ และพระราชบญั ญตั กิ ารขนสง ทางบก สาํ หรบั ผบู งั คบั ใชก ฎหมาย เมื่อพบเห็น “รถ” อันดับแรก ควรพิจารณาใหไดวา เปนรถที่จดทะเบียนตามพระราชบัญญัติรถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ หรือตามพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ โดยพิจารณาจากลักษณะรถ และปา ยทะเบยี น หลงั จากนนั้ ตอ งพจิ ารณาวา คนขบั รถมใี บอนญุ าตขบั รถถกู ตอ งตามประเภทรถหรอื ไม มกี ารใชร ถตรงตามประเภททจ่ี ดทะเบยี นไวห รอื ไม และพจิ ารณาวา รถคนั ดงั กลา วนนั้ ดาํ เนนิ การถกู ตอ ง ตามทก่ี ฎหมายกําหนดไวหรอื ไม เชน การจดทะเบยี น การเสยี ภาษปี ระจาํ ป และการมีเครอ่ื งอุปกรณ สวนควบครบถูกตองตามกฎหมาย หรือเปนรถท่ีไดรับการยกเวนตามขอกฎหมายหรือไม (พ.ร.บ. รถยนตฯ มาตรา ๘, ๙)

๖ ñ.ñ “ö” μÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑÞÞÑμÃÔ ¶Â¹μ ¾.È. òõòò รถตามพระราชบัญญัติรถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ สามารถแบงตามลักษณะ และการใชงานของรถไดเ ปน ประเภท ดงั นี้ ๑. รถยนตนั่งสวนบคุ คลไมเ กิน ๗ คน (รย. ๑) ๒. รถยนตน ่ังสวนบุคคลเกิน ๗ คน (รย. ๒) ๓. รถยนตบ รรทกุ สว นบุคคล (รย. ๓) ๔. รถยนตส ามลอ สว นบคุ คล (รย. ๔) ๕. รถยนตร บั จางระหวา งจังหวดั (รย. ๕) ๖. รถยนตรบั จางคนโดยสารไมเกนิ ๗ คน (รย. ๖) ๗. รถยนตส ีล่ อ เล็กรับจา ง (รย. ๗) ๘. รถยนตรบั จางสามลอ (รย. ๘) ๙. รถยนตบริการธรุ กิจ (รย. ๙) ๑๐. รถยนตบรกิ ารทัศนาจร (รย. ๑๐) ๑๑. รถยนตบ ริการใหเ ชา (รย. ๑๑) ๑๒. รถจักรยานยนต (รย. ๑๒) ๑๓. รถแทรกเตอร (รย. ๑๓) ๑๔. รถบดถนน (รย. ๑๔) ๑๕. รถใชงานเกษตรกรรม (รย. ๑๕) ๑๖. รถพว ง (รย. ๑๖) ๑๗. รถจักรยานยนตส าธารณะ (รย. ๑๗)

๗ ÀÒ¾ÅѡɳТͧöáμÅ‹ лÃÐàÀ·μÒÁ ¾.Ã.º.Ã¶Â¹μ ¾.È. òõòò ñ. Ã¶Â¹μ¹ ѧè ÊÇ‹ ¹º¤Ø ¤ÅäÁà‹ ¡¹Ô ÷ ¤¹ (ÃÂ. ñ) ๑.๑ เกงตอนเดยี ว ๑.๒ เกงสองตอน ๑.๓ เกงสองตอนแวน ๑.๔ เกงสามตอน ๑.๕ เกงสามตอนแวน ๑.๖ น่งั สองตอน ๑.๗ น่ังสองตอนแวน ๑.๘ นงั่ สามตอน ๑.๙ นั่งสามตอนแวน ๑.๑๐ นัง่ สองแถว ๑.๑๑ นง่ั สองตอนสองแถว ๑.๑๒ นง่ั สองตอนทา ยบรรทกุ ๑.๑๓ ประทนุ ตอนเดียว ๑.๑๔ ประทุนสองตอน ๑.๑๕ ตูนง่ั สามตอน ๑.๑๖ รถเฉพาะกิจ รถเฉพาะกจิ (มอเตอรโฮม) รถเฉพาะกิจ (ถา ยทอดสญั ญาณ) รถเฉพาะกิจ (พยาบาล) ๑.๑๗ รถลักษณะอน่ื

๘ ò. Ã¶Â¹μ¹ è§Ñ ʋǹºØ¤¤Åà¡Ô¹ ÷ ¤¹ (ÃÂ. ò) ๒.๑ เกง สามตอน ๒.๒ เกง สามตอนแวน ๒.๓ เกงสามตอน ๒.๔ นัง่ สามตอนแวน ๒.๕ นงั่ สองตอนสองแถว ๒.๖ นัง่ สองแถว ๒.๗ ตูน ัง่ สามตอน ๒.๘ ตนู ่ังสต่ี อน ๒.๙ รถเฉพาะกิจ รถเฉพาะกิจ (ตูพ ยาบาล) รถเฉพาะกิจ (มอเตอรโ ฮม) ๒.๑๐ รถลกั ษณะอื่น

๙ ó. Ã¶Â¹μºÃ÷¡Ø ʋǹº¤Ø ¤Å (ÃÂ. ó) ๓.๑ เกงทึบบรรทุก ๓.๒ กระบะบรรทกุ พน้ื เรยี บ ๓.๓ กระบะบรรทกุ (ไมม หี ลงั คา) ๓.๔ กระบะบรรทกุ ๓.๕ กระบะบรรทกุ ๓.๖ กระบะบรรทุก (มีหลังคา) (เสรมิ กระบะขา ง) (มหี ลงั คาฝาปด ดา นขา ง-ทา ย) ๓.๗ ตูบรรทุก ๓.๘ รถดบั เพลงิ ๓.๙ รถเฉพาะกิจ รถเฉพาะกจิ (ขยะมลู ฝอย) รถเฉพาะกิจ (ขยะมูลฝอย) รถเฉพาะกจิ (คอนกรีต) รถเฉพาะกจิ (นํา้ อดั ลม) รถเฉพาะกจิ (น้าํ ) รถเฉพาะกิจ (ซเี มนตผง) ๓.๑๐ รถลักษณะอ่ืน

๑๐ ô. ö¹μʏ ÒÁÅÍŒ ʋǹºØ¤¤Å (ÃÂ. ô) ๔.๑ ประทนุ สองตอน ๔.๒ ประทุนสามตอน ๔.๓ ประทุนสองแถว ๔.๔ กระบะบรรทุกพ้นื เรยี บ ๔.๕ กระบะบรรทุก (ไมม ีหลังคา) ๔.๖ กระบะบรรทกุ (มหี ลงั คา) ๔.๗ กระบะบรรทกุ ๔.๘ กระบะบรรทกุ ๔.๙ ตูบรรทุก (เสริมกระบะขา ง) (มหี ลงั คาปด ดา นขา ง-ทาย) ๔.๑๐ ลกั ษณะอื่น õ. ö¹μÃºÑ ¨ŒÒ§ÃÐËÇ‹Ò§¨§Ñ ËÇÑ´ (ÃÂ. õ) ๕.๑ เกงสองตอน ๕.๒ เกงสองตอนแวน ๕.๓ เกง สามตอน ๕.๔ เกง สองตอนแวน ๕.๕ นัง่ สองตอน ๕.๖ นัง่ สองตอนแวน ๕.๗ นง่ั สามตอน ๕.๘ น่งั สามตอนแวน

๑๑ ö. ö¹μÃºÑ ¨ŒÒ§ºÃ÷ء¤¹â´ÂÊÒÃäÁ‹à¡Ô¹ ÷ ¤¹ (ÃÂ. ö) ๖.๑ เกง สองตอน ๖.๒ เกงสองตอนแวน ๖.๓ เกง สามตอน ๖.๔ เกงสามตอนแวน ๖.๕ นง่ั สองตอน ๖.๖ นั่งสองตอนแวน ๖.๗ น่งั สามตอน ๖.๘ นง่ั สามตอนแวน ÷. ö¹μʏ ÅÕè ÍŒ àÅ¡ç ÃºÑ ¨ÒŒ § (ÃÂ. ÷) น่งั สองตอน ø. ö¹μÃºÑ ¨ÒŒ §ÊÒÁÅŒÍ (ÃÂ. ø) ๘.๑ ประทุนสองตอน ๘.๒ ประทุนสองแถว

๑๒ ù. Ã¶Â¹μº ÃÔ¡ÒøØáԨ (ÃÂ. ù) ๙.๑ เกงสองตอน ๙.๒ เกง สองตอนแวน ๙.๓ เกง สามตอน ๙.๔ เกงสามตอนแวน ๙.๕ นง่ั สองตอน ๙.๖ นั่งสองตอนแวน ๙.๗ นง่ั สามตอน ๙.๘ นง่ั สามตอนแวน ñð. Ã¶Â¹μº Ã¡Ô Ò÷ÑȹҨà (ÃÂ. ñð) ๑๐.๑ เกงสองตอน ๑๐.๒ เกงสองตอนแวน ๑๐.๓ เกง สามตอน ๑๐.๔ เกง สามตอนแวน ๑๐.๕ นั่งสองตอน ๑๐.๖ น่ังสองตอนแวน ๑๐.๗ น่งั สามตอน ๑๐.๘ นง่ั สามตอนแวน

๑๓ ññ. Ã¶Â¹μº Ã¡Ô ÒÃãËŒàªÒ‹ (ÃÂ. ññ) ๑๑.๑ เกง สองตอน ๑๑.๒ เกง สองตอนแวน ๑๑.๓ เกงสามตอน ๑๑.๔ เกง สามตอนแวน ๑๑.๕ นั่งสองตอน ๑๑.๖ น่งั สองตอนแวน ๑๑.๗ นง่ั สามตอน ๑๑.๘ นงั่ สามตอนแวน ñò. ö¨Ñ¡ÃÂҹ¹μÊÇ‹ ¹ºØ¤¤Å (ÃÂ. ñò) ๑๒.๑ จักรยานยนต ๑๒.๒ จักรยานยนตพว งขาง (มีหรือไมม ีหลงั คา) ñó. öá·Ã¡àμÍÏ (ÃÂ. ñó) กํา˹´ÅѡɳÐμÒÁ¡ÒÃ㪧Œ Ò¹ ๑๓.๑ รถขดุ ตกั ๑๓.๒ รถแทรกเตอร ๑๓.๓ รถแทรกเตอรท ใี่ ชใ นการเกษตร ñô. öº´¶¹¹ (ÃÂ. ñô) äÁμ‹ ÍŒ §กํา˹´ÅѡɳÐ

๑๔ ñõ. ö㪌§Ò¹à¡ÉμáÃÃÁ (ÃÂ. ñõ) äÁμ‹ ŒÍ§กํา˹´ÅѡɳРñö. ö¾‹Ç§ (ÃÂ. ñö) äÁ‹μÍŒ §กํา˹´Å¡Ñ ɳРñ÷. ö¨¡Ñ ÃÂҹ¹μʏ Ò¸ÒóР(ÃÂ. ñ÷) äÁ‹μŒÍ§กาํ ˹´ÅѡɳРที่มา : กรมการขนสง ทางบก »Ò‡ ·ÐàºÂÕ ¹Ã¶ ตาม พ.ร.บ.รถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ ทะเบียนรถถอื เปน หลักฐานสําคญั ในการระบุตัวตนของรถที่ถูกตองตามกฎหมาย และใชในการตรวจสอบการปฏิบัติตามกฎหมาย กฎหมายจงึ กาํ หนดใหต อ งมกี ารตดิ แผน ปา ยทะเบยี นรถไวใ นตาํ แหนง ทส่ี ามารถเหน็ ไดช ดั เจน และหา ม เปลย่ี นแปลงหรอื นาํ วสั ดใุ ด ๆ มาปด บงั ทง้ั หมดหรอื บางสว น โดยในกรณแี ผน ปา ยทะเบยี นรถชาํ รดุ หรอื ลบเลือน ตองมาย่ืนขอรับใหมโดยเร็ว มิฉะนั้นจะมีความผิด อยางไรก็ตามสําหรับปายทะเบียนท่ีถูก กฎหมายนน้ั กรมการขนสง ทางบก ซงึ่ เปน ผคู วบคมุ ดแู ลรถตามกฎหมาย ๒ ฉบบั คอื พระราชบญั ญตั ริ ถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ และพระราชบญั ญัตกิ ารขนสง ทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ กําหนดแผน ปา ยทะเบียนรถโดยแบง ตามประเภทของรถ ดังนี้ แผน ปา ยทะเบยี นรถตามกฎหมายวา ดวยรถยนตมี ๑๗ ลักษณะ ดังนี้ ๑. รถยนตนั่งสวนบคุ คลไมเ กิน ๗ คน ปา ยสขี าวอกั ษรดํา ๒. รถยนตน ัง่ สวนบคุ คลเกนิ ๗ คน ปายขาวอกั ษรฟา ๓. รถยนตบ รรทุกสวนบคุ คล ปายสีขาวอักษรสีเขยี ว ๔. รถยนตสามลอสวนบคุ คล ปายสีขาวอักษรสแี ดง ๕. รถยนตรับจา งระหวา งจังหวดั ปา ยสเี หลืองอักษรสแี ดง ๖. รถยนตร ับจา งบรรทุกคนโดยสารไมเ กนิ ๗ คน ปายสีเหลืองอักษรสดี ํา ๗. รถยนตส ี่ลอเล็กรับจาง ปา ยสเี หลอื งอกั ษรสีฟา ๘. รถยนตรบั จา งสามลอ ปายสีเหลอื งอักษรสเี ขียว ๙. รถยนตบรกิ ารธุรกิจ ปา ยสเี ขียวอกั ษรสขี าว

๑๕ ๑๐. รถยนตบ รกิ ารทัศนาจร ปายสีเขียวอกั ษรสีขาว ๑๑. รถยนตบ ริการใหเชา ปา ยสเี ขยี วอักษรสขี าว ๑๒.รถจกั รยานยนต ปายสีขาวอักษรสีดาํ ๑๓.รถแทรกเตอร ปา ยสีแสดอกั ษรสดี าํ ๑๔.รถบดถนน ปา ยสีแสดอักษรสีดาํ ๑๕.รถใชง านเกษตรกรรม ปา ยสแี สดอักษรสดี าํ ๑๖. รถพว ง ปายสแี สดอักษรสีดาํ ๑๗.รถจกั รยานยนตรบั จาง ปา ยสเี หลืองอกั ษรสีดาํ นอกจากน้ยี งั มปี ายแสดงเครอ่ื งหมายพิเศษอ่ืนๆ เชน ปายแดง สําหรับติดรถเพอ่ื ขายหรอื เพ่ือซอม ปา ยทะเบียนรถทูต ปายสีขาวอกั ษรสีดาํ ปา ยทะเบยี นกราฟก สาํ หรบั เลขทะเบยี นทเี่ ปน ทต่ี อ งการหรอื เปน ทน่ี ยิ มทน่ี าํ ออกประมลู พนื้ แผน ปา ยเปนรูปสถานทีส่ ําคญั หรือเอกลกั ษณแ ตล ะจงั หวัด ตวั อักษรสดี าํ »ÃÐàÀ·Ã¶ Å¡Ñ É³Ð»‡Ò áÅÐÍμÑ ÃÒÀÒÉÕ สําหรับรถท่ีจดทะเบยี นตามกฎหมายวา ดวย รถยนต มีดังตอไปนี้ ๑. รถยนตนง่ั สวนบุคคลไมเกนิ ๗ คน (รย.๑) ความยาวไมเ กนิ ๑๒.๐๐ เมตร ความกวา งไมเ กนิ ๒.๕๕ เมตร ความสูงไมเกิน ๔.๐๐ เมตร กรณคี วามกวา งไมเ กนิ ๒.๓๐ เมตร สูงไดไมเกนิ ๓.๒๐ เมตร ÍμÑ ÃÒÀÒÉÕ»ÃÐจํา»à‚ ¡çºμÒÁ CC ö ๒. รถยนตน ั่งสวนบคุ คลเกนิ ๗ คน (รย.๒) ÍÑμÃÒÀÒÉ»Õ ÃÐจํา»‚ࡺç μÒÁนํ้า˹¡Ñ ö ความยาวไมเ กนิ ๑๒.๐๐ เมตร ความกวา งไมเ กนิ ๒.๕๕ เมตร ความสงู ไมเ กนิ ๔.๐๐ เมตร ความสงู ภายในตองไมนอยกวา ๑.๖๐ เมตร เวนแต รถนั้นมีความยาวตลอดชองทางเดินไมเกิน ๒ เมตร ความสงู ภายในจะนอ ยกวา ๑.๖๐ เมตร ก็ได แตต อ งไมนอ ยกวา ๑.๒๐ เมตร กรณกี วา งไมเ กนิ ๒.๓๐ เมตร สงู ไดไ มเ กนิ ๓.๒๐ เมตร

๑๖ ๓. รถยนตบรรทกุ สวนบุคคล (รย. ๓) อตั ราภาษปี ระจําปเ กบ็ ตามนา้ํ หนักรถ ความยาวไมเ กนิ ๑๒.๐๐ เมตร ความกวา งไมเ กนิ ๒.๕๕ เมตร ความสูงไมเ กิน ๔.๐๐ เมตร กรณีกวางไมเกิน ๒.๓๐ เมตร สูงไดไมเกิน ๓.๐๐ เมตร ๔. รถยนตส ามลอ สวนบุคคล (รย. ๔) ความกวางไมเกนิ ๑.๕๐ เมตร ความยาวไมเ กนิ ๔.๐๐ เมตร ความสงู ๒.๐๐ เมตร อัตราภาษปี ระจาํ ปเ กบ็ ตาม CC ๕. รถยนตร ับจา งระหวางจงั หวดั (รย. ๕) บรรทุกคนโดยสารไมเกินเจ็ดคน ความกวาง ไมเ กนิ ๒.๕๐ เมตร ยาวไมเ กนิ ๖ เมตร สงู ไมเ กนิ ๒ เมตร เคร่ืองยนตตองมีความจุกระบอกสูบ เครอื่ งยนตไ มต าํ่ กวา ๑,๕๐๐ ลกู บาศกเ ซนตเิ มตร อตั ราภาษีประจําปเ ก็บตามน้าํ หนกั รถ ๖. รถยนตรับจา งบรรทุกคนโดยสารไมเกนิ ๗ คน (รย. ๖) อัตราภาษปี ระจําปเ ก็บตามน้ําหนักรถ บรรทกุ คนโดยสารไมเ กนิ เจด็ คน ความกวา งไมเ กนิ ๒.๕๐ เมตร ยาวไมเ กนิ ๖ เมตร สงู ไมเ กนิ ๒ เมตร เคร่ืองยนตตองมีความจุกระบอกสูบเคร่ืองยนต ไมต ่ํากวา ๑,๕๐๐ ลกู บาศกเซนตเิ มตร - กรณเี ปน รถแทก็ ซี่ท่ตี ดิ ตง้ั GPS (Taxi OK) ตองมคี วามกวางไมน อ ยกวา ๑.๗๕ เมตร แตไ ม เกิน ๒.๕๐ เมตร ยาวไมนอ ยกวา ๔.๕๐ เมตร แตไ มเ กนิ ๖ เมตร สงู ไมเ กนิ ๒ เมตร และมกี าํ ลงั ของเครอื่ งยนตหรอื มอเตอรไฟฟา ดังนี้ (๑) กรณใี ชเ ครอ่ื งยนต ตอ งมกี าํ ลงั เครอ่ื งยนต ไมน อ ยกวา ๘๐ กโิ ลวตั ต

๑๗ (๒) กรณีใชเครื่องยนตและมอเตอรไฟฟา ตอ งมกี าํ ลงั รวมไมนอ ยกวา ๘๐ กิโลวัตต (๓) กรณีใชมอเตอรไฟฟาตองมีกําลังพิกัด ของมอเตอรไฟฟาไมนอยกวา ๑๕ กิโลวัตต และสามารถขับเคลื่อนรถใหมีความเร็วสูงสุด ไมน อ ยกวา ๙๐ กม./ชม. - กรณีเปนรถ Taxi VIP ตองมีความกวาง ไมน อ ยกวา ๑.๘๐ เมตร แตไมเ กนิ ๒.๕๐ เมตร แตไ มเ กนิ ๖ เมตร สงู ไมเ กนิ ๒ เมตร และมกี าํ ลงั ของเคร่อื งยนตห รอื มอเตอรไ ฟฟา ดงั นี้ (๑) กรณใี ชเ ครอื่ งยนต ตอ งมกี าํ ลงั เครอื่ งยนต ไมน อยกวา ๑๐๐ กโิ ลวัตต (๒) กรณีใชเคร่ืองยนตและมอเตอรไฟฟา ตอ งมีกาํ ลงั รวมไมน อยกวา ๑๐๐ กิโลวัตต (๓) กรณใี ชม อเตอรไ ฟฟา ตอ งมกี าํ ลงั พกิ ดั ของ มอเตอรไ ฟฟาไมนอ ยกวา ๑๐๐ กิโลวัตต ๗. รถยนตสี่ลอ เล็กรบั จา ง (รย. ๗) อตั ราภาษปี ระจําปเก็บตามน้าํ หนักรถ ความกวางไมเกนิ ๑.๕๐ เมตร ความยาวไมเกิน ๔ เมตร ความสูงไมเ กิน ๒ เมตร ความสูงภายใน ไมนอยกวา ๑.๒๐ เมตร เคร่ืองยนตมีความจุ ในกระบอกสูบรวมกันไมเกิน ๘๐๐ ลูกบาศก เซนตเิ มตร ๘. รถยนตรบั จางสามลอ (รย. ๘) ความกวางไมเกนิ ๑.๕๐ เมตร ความยาวไมเ กนิ ๔ เมตร ความสงู ไมเ กนิ ๒ เมตร ความสงู ภายใน ไมนอยกวา ๑.๒๐ เมตร เครือ่ งยนตม คี วามจใุ น กระบอกสบู รวมกนั ไมเ กนิ ๖๖๐ ลกู บาศกเ ซนตเิ มตร อตั ราภาษปี ระจําปเก็บตามนํา้ หนักรถ

๑๘ ๙. รถยนตบริการธรุ กจิ (รย. ๙) ความกวางไมเกนิ ๒.๕๐ เมตร ความยาวไมเ กนิ ๖ เมตร ความสูงไมเกิน ๒ เมตร เครื่องยนต ตองมีความจุกระบอกสูบเคร่ืองยนตไมตํ่ากวา ๑,๕๐๐ ลูกบาศกเ ซนตเิ มตร อัตราภาษีประจาํ ปเก็บตามนา้ํ หนกั รถ ๑๐. รถยนตบ ริการทัศนาจร (รย. ๑๐) ความกวา งไมเ กนิ ๒.๕๐ เมตร ความยาวไมเกนิ ๖ เมตร ความสงู ไมเ กนิ ๒ เมตร เครอื่ งยนตข นาด ความจกุ ระบอกสูบเครอ่ื งยนตไ มต ํา่ กวา ๑,๕๐๐ ลกู บาศกเซนติเมตร อตั ราภาษปี ระจาํ ปเก็บตามนํ้าหนกั รถ ๑๑. รถยนตบรกิ ารใหเ ชา (รย. ๑๑) ความกวา งไมเกิน ๒.๕๐ เมตร ความยาวไมเกิน ๖ เมตร ความสูงไมเกิน ๒ เมตร เคร่ืองยนต มีขนาดความจุกระบอกสูบเครื่องยนตไมตํ่ากวา ๑,๕๐๐ ลกู บาศกเ ซนติเมตร อตั ราภาษปี ระจําปเ ก็บตามนาํ้ หนกั รถ ๑๒. รถจกั รยานยนตสว นบคุ คล (รย. ๑๒) กวางไมเกิน ๑.๑๐ เมตร ความยาวไมเกิน ๒.๕๐ เมตร ความสูงไมเกิน ๒ เมตร กรณีท่ี เครอื่ งยนตม คี วามจใุ นกระบอกสบู รวมกนั เกนิ กวา ๒๕๐ ลูกบาศกเซนติเมตร ใหมีความยาวได ไมเกิน ๓ เมตร อตั ราภาษเี ก็บเปน รายคัน คนั ละ ๑๐๐ บาท

๑๙ ๑๓. รถแทรกเตอร (รย. ๑๓) กวางไมเกิน ๒.๕๕ เมตร ความยาวไมเกิน ๑๒ เมตร ความสูงไมเกิน ๔ เมตร กรณีที่รถมีความกวางไมเกิน ๒.๓๐ เมตร ใหมี ความสูงไดไ มเกนิ ๓ เมตร อัตราภาษีประจาํ ป - ไมไดใ ชในการเกษตรเก็บตามนา้ํ หนกั รถ - ใชใ นการเกษตรเกบ็ เปน รายคนั คนั ละ ๕๐ บาท ๑๔. รถบดถนน (รย. ๑๔) กวางไมเกิน ๒.๕๕ เมตร ความยาวไมเกิน ๘ เมตร ความสูงไมเ กิน ๔ เมตร อตั ราภาษีประจําปเกบ็ เปนรายคนั คันละ ๒๐๐ บาท ๑๕. รถใชง านเกษตรกรรม (รย. ๑๕) น้ําหนักรถไมเกิน ๑,๖๐๐ กก. ขนาดกวา งไมเ กนิ ๒ เมตร ยาวไมเ กิน ๖ เมตร เคร่อื งยนตต องมี ความจุกระบอกสูบไมเ กิน ๑,๒๐๐ CC ไดร ับยกเวนภาษปี ระจําป

๒๐ ๑๖. รถพว ง (รย. ๑๖) กวางไมเกิน ๒.๕๕ เมตร ความยาวไมรวม แขนพวงไมเกิน ๘ เมตร สูงไมเกิน ๔ เมตร เวนแตรถมีความกวางไมเกิน ๒.๓๐ เมตร ใหมคี วามสงู ไดไมเ กนิ ๓ เมตร ภาษปี ระจาํ ปค นั ละ ๑๐๐ บาท ๑๗. รถจกั รยานยนตส าธารณะ (รย. ๑๗) กวางไมเกิน ๑.๑๐ เมตร ความยาวไมเกิน ๒.๕๐ เมตร ความสูงไมเกิน ๒ เมตร ความจุ ในกระบอกสูบรวมกันไมเกิน ๑๒๕ ลูกบาศก เซนตเิ มตร อตั ราภาษปี ระจาํ ปจดั เกบ็ เปน รายคนั คนั ละ ๑๐๐ บาท อางอิง : - กฎกระทรวงกําหนดลักษณะ ขนาด หรือกําลังของเคร่ืองยนตและของรถที่จะรับจดทะเบียน เปน รถประเภทตางๆ พ.ศ. ๒๕๔๘ - พระราชบญั ญัติรถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ (อัตราคา ธรรมเนยี ม) ขอ มลู จาก : กรมการขนสง ทางบก ñ.ò “ö” μÒÁ¾ÃÐÃÒªºÑÞÞÑμÔ¢¹Ê§‹ ¾.È. òõòò ประเภทรถทอี่ ยใู นบงั คบั พระราชบญั ญตั กิ ารขนสง ทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ มดี งั น้ี ๑) รถโดยสารรับจางทุกชนิดที่บรรทุกคนโดยสารไดเกิน ๗ คน (แผนปาย ทะเบยี นทม่ี ีพื้นเปนสีเหลือง ตวั อกั ษรและตัวเลขเปน สดี าํ ) ๒) รถยนตบรรทุกรับจางทุกขนาดน้ําหนัก (แผนปายทะเบียนท่ีมีพื้นเปน สีเหลอื ง ตวั อกั ษรและตวั เลขเปน สดี ํา) ๓) รถโดยสารสว นบคุ คลมนี า้ํ หนกั รถเกนิ ๒,๒๐๐ กโิ ลกรมั (แผน ปา ยทะเบยี น ทม่ี พี ื้นเปนสีขาว ตัวอักษรและตัวเลขเปน สีดํา) ๔) รถบรรทกุ สว นบคุ คลทม่ี นี าํ้ หนกั รถเกนิ ๒,๒๐๐ กโิ ลกรมั (แผน ปา ยทะเบยี น ที่มพี ้นื เปนสีขาว ตวั อักษรและตวั เลขเปนสีดาํ )

๒๑ แบง ตามลักษณะของรถท่ีใชมี ๒ ประเภท คอื รถทใี่ ชในการขนสงผูโ ดยสาร และรถท่ีใชใ นการขนสง สัตวหรอื สิ่งของ ๑. ลักษณะของรถที่ใชในการขนสงผูโดยสาร แบงออกเปน ๗ มาตรฐาน ตามกฎกระทรวงฉบบั ที่ ๔ พ.ศ.(๒๕๒๔) ออกตามความในพระราชบญั ญตั กิ ารขนสง ทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ มาตรฐาน ๑ รถปรับอากาศพเิ ศษ มาตรฐาน ๒ รถปรบั อากาศ มาตรฐาน ๓ รถท่ไี มมีเครอ่ื งปรบั อากาศ มาตรฐาน ๔ รถสองช้นั มาตรฐาน ๕ รถพวง มาตรฐาน ๖ รถกง่ึ พวง มาตรฐาน ๗ รถโดยสารเฉพาะกจิ ๒. ลักษณะของรถที่ใชในการขนสงสัตวหรือสิ่งของ แบงเปน ๙ ลักษณะ ตามกฎกระทรวงฉบบั ที่ ๔ พ.ศ.(๒๕๒๔) ออกตามความในพระราชบญั ญตั กิ ารขนสง ทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ลักษณะ ๑ รถกระบะบรรทุก ลกั ษณะ ๒ รถตูบรรทกุ ลกั ษณะ ๓ รถบรรทุกของเหลว ลักษณะ ๔ รถบรรทกุ วัตถอุ นั ตราย ลกั ษณะ ๕ รถบรรทุกเฉพาะกิจ ลักษณะ ๖ รถพวง ลกั ษณะ ๗ รถกึ่งพว ง ลกั ษณะ ๘ รถก่งึ พวงบรรทุกวสั ดุยาว ลกั ษณะ ๙ รถลากจงู ¡ÒÃ椄 à¡μ ประเภทของรถที่จดทะเบียนตาม พ.ร.บ.การขนสงทางบกฯ สามารถสงั เกต ไดจาก รหสั ตวั เลข ๒ ตัว จะแสดงประเภทการขนสง แลว ตามดว ยตวั เลขอกี ๔ ตัว ซงึ่ เลขรหัส ๒ ตัว ขางหนาน้ันมกี ารใชแสดงประเภทของรถขนสง ดังน้ี ๑. รถโดยสารประจาํ ทาง ใชห มายเลขต้งั แต ๑๐ ถึง ๑๙ ๒. รถขนาดเล็ก ใชหมายเลขต้งั แต ๒๐ ถงึ ๒๙ ๓. รถโดยสารไมประจําทาง ใชห มายเลขต้ังแต ๓๐ ถงึ ๓๙ ๔. รถโดยสารสวนบคุ คล ใชหมายเลขตง้ั แต ๔๐ ถึง ๔๙ ๕. รถบรรทุกไมป ระจําทาง ใชหมายเลขตงั้ แต ๖๐ ถึง ๖๙ และ ๗๐ ถงึ ๗๙ ๖. รถบรรทกุ สวนบคุ คล ใชหมายเลขตง้ั แต ๕๐ ถึง ๕๙ และ ๘๐ ถงึ ๙๙

๒๒ »‡Ò·ÐàºÕ¹ แบงออกเปน รถโดยสารและรถบรรทุก โดยใชแผน ปา ยทะเบยี นดังน้ี รถโดยสาร ๑. รถโดยสารประจาํ ทาง เลขทะเบยี นขน้ึ ตน ดว ยเลข ๑๐-๑๙ ปา ยสเี หลอื งอกั ษรสดี าํ ๒. รถโดยสารขนาดเล็ก เลขทะเบียนขนึ้ ตนดว ย ๒๐-๒๙ ปา ยสีเหลืองอักษรสีดาํ ๓. รถโดยสารไมป ระจาํ ทาง เลขทะเบยี นข้นึ ตนดวย ๓๐-๓๙ ปา ยสเี หลอื งอักษรสดี าํ เวนแตรถโดยสารไมประจําทางชนิดพิเศษ (VIP) จะใชเลขทะเบียนขึ้นตนดวย ๓๖ พื้นแผนปาย เปน สีขาวตัวอักษรสีฟา ๔. รถโดยสารสวนบคุ คล เลขทะเบยี นขน้ึ ตนดวย ๔๐-๔๙ ปา ยสขี าวอกั ษรสีฟา รถบรรทุก ๑. รถบรรทกุ ไมประจําทาง พื้นแผนปายสเี หลอื ง เลขทะเบยี นขน้ึ ตน ดว ย ๗๐-๗๙ ๒. รถบรรทุกสวนบุคคล พ้ืนแผนปายสีขาว เลขทะเบียนขึ้นตนดวย ๕๐ - ๖๙ และ ๘๐ - ๙๙ หมายเหตุ ปจ จบุ ันยังไมมีการจดทะเบียนรถบรรทุกประเภทประจําทาง ประเภทรถ ลักษณะแผน ปายทะเบยี น สาํ หรับรถตามกฎหมายวาดว ยการขนสงทางบก มาตรา ๔(๑) การขนสง หมายความวา การขน คน สัตว หรอื สิ่งของ โดยทางบกดวยรถ ประเภทการขนสง ผูโดยสาร ประเภทการขนสงสัตวและส่ิงของ ประเภท ตวั อยา งปายทะเบียน ประเภท ตวั อยางปา ยทะเบยี น ๑. การขนสงประจําทาง ๑. การขนสง ไมป ระจาํ ทาง หมายความวา การขนสง หมายความวา การขนสง เพื่อสินจางตามเสนทาง เพ่ือสินจางโดยไมจํากัด ที่คณะกรรมการกาํ หนด เสนทาง ๒. การขนสง ไมป ระจาํ ทาง ๒. การขนสง สว นบคุ คล หมายความวา การขนสง หมายความวา การขนสง เพื่อสินจางโดยไมจํากัด เพ่ือการคาหรือธุรกิจ เสน ทาง ของตนเองดวยรถท่ีมี นํ้ า ห นั ก เ กิ น ส อ ง พั น สองรอยกิโลกรัม

๒๓ มาตรา ๔(๑) การขนสง หมายความวา การขน คน สตั ว หรอื ส่งิ ของ โดยทางบกดว ยรถ ประเภท ตวั อยางปายทะเบียน ประเภท ตวั อยางปายทะเบียน ๓. การขนสงโดยรถ ๔. รถโดยสารสว นบคุ คล ขนาดเลก็ หมายความวา หมายความวา การขนสง การขนสงคนหรือสิ่งของ เพ่ือการคาหรือธุรกิจ หรอื คนและสง่ิ ของรวมกนั ของตนเองดวยรถที่มี เพื่อสินจางตามเสนทาง น้ํ า ห นั ก เ กิ น ส อ ง พั น ที่คณะกรรมการกําหนด สองรอยกโิ ลกรัม ดวยรถท่ีมีน้ําหนักรถ และนา้ํ หนกั บรรทกุ รวมกนั ไมเกินสี่พนั กิโลกรัม öμÒÁ¾ÃÐÃÒªºÞÑ ÞμÑ Ô¡Òâ¹Ê‹§·Ò§º¡ »ÃСͺ´ÇŒ  (ñ) ö·ãèÕ ªãŒ ¹¡Òâ¹Ê‹§¼ŒÙâ´ÂÊÒÃ/(ò) ö·ãèÕ ªŒã¹¡Òâ¹Ê§‹ ÊμÑ ÇᏠÅÐʧèÔ ¢Í§/ (ó) ö¢¹Ò´àÅ¡ç (๑) รถท่ใี ชในการขนสงผูโดยสาร มี ๗ มาตรฐาน มาตรฐาน (หลัก)/ มาตรฐาน (ยอย)/ ตวั อยางรถ ความหมาย ความหมาย (๑) มาตรฐาน ๑ คอื (ก) หอ งผโู ดยสารแยกจากหอ ง รถปรบั อากาศพิเศษ ผูขับรถมีเคร่ืองปรับอากาศ มีหองสุขภัณฑ มีที่เก็บ สมั ภาระเฉพาะจดั วางทน่ี งั่ ตาม ความกวา งตวั รถสะดวกสบาย กวาแบบ (ข) แถวละไมเกิน ๓ ทนี่ ง่ั มอี ปุ กรณป ระชาสมั พนั ธ (ข) มเี ครอื่ งปรบั อากาศ มหี อ ง สขุ ภณั ฑ มที เี่ กบ็ สมั ภาระเฉพาะ จัดวางท่ีนั่งตามความกวาง ตวั รถ มอี ปุ กรณป ระชาสมั พนั ธ

๒๔ (๑) รถท่ีใชในการขนสงผูโดยสาร มี ๗ มาตรฐาน มาตรฐาน (หลัก)/ มาตรฐาน (ยอ ย)/ ตวั อยางรถ ความหมาย ความหมาย (๒) มาตรฐาน ๒ คอื (ก) จดั วางทนี่ งั่ ผโู ดยสาร เกนิ รถปรับอากาศ ๓๐ ทน่ี งั่ มเี ครอ่ื งปรบั อากาศ ไมก าํ หนดทสี่ าํ หรบั ผโู ดยสาร ยนื (ข) จดั วางทนี่ ง่ั ผโู ดยสารเกนิ ๓๐ ทน่ี งั่ มเี ครอื่ งปรบั อากาศ กาํ หนดทสี่ าํ หรบั ผโู ดยสารยนื (ค) จดั วางทนี่ ง่ั ผโู ดยสารตง้ั แต ๒๑-๓๐ ท่ีน่ัง มีเครื่องปรับ อากาศ ไมกําหนดที่สําหรับ ผูโ ดยสารยนื (ง) จัดวางท่ีนั่งผูโดยสาร ตง้ั แต ๒๑-๓๐ ทน่ี ง่ั มเี ครอ่ื ง ปรบั อากาศ กาํ หนดทส่ี าํ หรบั ผูโดยสารยนื (จ) จัดวางท่ีนั่งผูโดยสาร ไมเ กนิ ๒๐ ทนี่ งั่ มเี ครอ่ื งปรบั อากาศ ไมกําหนดท่ีสําหรับ ผูโ ดยสารยืน

๒๕ (๑) รถทีใ่ ชใ นการขนสงผูโดยสาร มี ๗ มาตรฐาน มาตรฐาน (หลัก)/ มาตรฐาน (ยอ ย)/ ตวั อยา งรถ ความหมาย ความหมาย (๓) มาตรฐาน ๓ คอื (ก) จดั วางทน่ี งั่ ผโู ดยสารเกนิ รถไมมีเคร่ืองปรับ ๓๐ ท่ีนงั่ กําหนดที่สาํ หรับ อากาศ ผูโ ดยสารยืน (ข) จดั วางทน่ี งั่ ผโู ดยสารเกนิ ๓๐ ทนี่ ง่ั ไมก าํ หนดทสี่ าํ หรบั ผโู ดยสารยนื (ค) จัดวางที่นั่งผูโดยสาร ตง้ั แต ๒๑-๓๐ ทน่ี ง่ั กาํ หนด ทีส่ ําหรบั ผูโดยสารยนื (ง) จดั วางทนี่ งั่ ผโู ดยสารตงั้ แต ๒๑-๓๐ ท่ีน่ัง ไมกําหนดท่ี สําหรับผูโดยสารยืน (จ) จดั วางทน่ี งั่ ผโู ดยสารตงั้ แต ๑๓-๒๔ ทน่ี งั่ กาํ หนดทส่ี าํ หรบั ผโู ดยสารยนื หรอื ไมก ็ได

๒๖ (๑) รถทีใ่ ชใ นการขนสงผูโดยสาร มี ๗ มาตรฐาน มาตรฐาน (หลัก)/ มาตรฐาน (ยอ ย)/ ตัวอยา งรถ ความหมาย ความหมาย (ฉ) จัดวางที่นั่งผูโดยสาร ไมเ กนิ ๑๒ ที่นงั่ ไมก ําหนด ที่สาํ หรับผโู ดยสารยนื (๔) มาตรฐาน๔คอื รถ (ก) รถ ๒ ช้ันปรับอากาศ ๒ ชนั้ มหี อ งผโู ดยสาร พิเศษ ท่ีมีแบบ และการจัด ทง้ั ชนั้ บนและชนั้ ลา ง ที่นั่งผูโดยสารสะดวกสบาย โดยพนื้ ของผโู ดยสาร กวา (ข) โดยไมกําหนด ท้งั สองชั้น แยกออก ทส่ี าํ หรบั ผโู ดยสารยนื มเี ครอื่ ง จากกนั เดด็ ขาด มที าง ปรบั อากาศ มที เ่ี กบ็ สมั ภาระไว ขน้ึ - ลง ชั้นลา งอยู โดยเฉพาะ มที ส่ี าํ หรบั อาหาร ดา นขา ง และ มีทาง และเครื่องดื่ม มีอุปกรณ ขึน้ - ลง ช้ันบน อยู ใหเสียงและประชาสัมพันธ ภายในตวั รถ อยา งนอ ย และมีหองสุขภัณฑ ๑ ทาง (ข) รถ ๒ ช้ันปรับอากาศ ไมก าํ หนดทส่ี าํ หรบั ผโู ดยสารยนื มีเครื่องปรบั อากาศ มที เ่ี ก็บ สมั ภาระไวโ ดยเฉพาะ มที ส่ี าํ หรบั อาหารและเครอ่ื งดมื่ มอี ปุ กรณ ใหเสียงและประชาสัมพันธ และมหี องสขุ ภณั ฑ (ค) รถ ๒ ชั้นปรับอากาศ ไมก าํ หนดทส่ี าํ หรบั ผโู ดยสาร ยืนมีเครื่องปรับอากาศแต ไมมีหองสุขภัณฑ (ท่ีเก็บ สมั ภาระทสี่ าํ หรบั อาหารและ เครอื่ งดม่ื อปุ กรณใ หเ สยี งและ ประชาสมั พนั ธม หี รอื ไมก ไ็ ด)

๒๗ (๑) รถทีใ่ ชใ นการขนสง ผูโดยสาร มี ๗ มาตรฐาน มาตรฐาน (หลัก)/ มาตรฐาน (ยอ ย)/ ตัวอยา งรถ ความหมาย ความหมาย (ง) รถ ๒ ชั้น ปรับอากาศ ช้ันลาง กําหนดท่ีสําหรับ ผูโดยสารยืนมีเครื่องปรับ อากาศแตไมมีหองสุขภัณฑ และท่ีสําหรับอาหารและ เครื่องด่ืม (ที่เก็บสัมภาระ อุ ป ก ร ณ  ใ ห  เ สี ย ง แ ล ะ ประชาสมั พนั ธม หี รอื ไมก ไ็ ด) (จ) รถ ๒ ช้ัน ไมมีเคร่ือง ปรบั อากาศชน้ั ลา ง กาํ หนดที่ สาํ หรับผูโดยสารยืน แตไมมี หองสุขภัณฑและท่ีสําหรับ เตรียมอาหารและเครือ่ งดม่ื (ฉ) รถ ๒ ชนั้ ไมม เี ครอ่ื งปรบั อากาศ ไมกําหนดท่ีสําหรับ ผโู ดยสารยนื มที เ่ี กบ็ สมั ภาระ แตไมมีหองสุขภัณฑและ ที่สําหรับเตรียมอาหารและ เครื่องดื่ม (๕) มาตรฐาน ๕ คอื (ก) รถพวงปรับอากาศ ที่ รถพวง ซ่ึงไมมีแรง สําหรับผูโดยสารยืน ที่เก็บ ขับเคล่ือนในตัวเอง สัมภาระ ท่ีสําหรับเตรียม จําเปนตองใชรถอื่น อาหารและเครอ่ื งดมื่ อปุ กรณ ลากจงู และนา้ํ หนกั รถ ใหเสียงและประชาสัมพันธ รวมน้ําหนักบรรทุก หรือไมก็ได และสุขภัณฑ ทั้งหมด ลงบนเพลา หรอื ไมก ไ็ ด ลอสมบูรณในตัวเอง มที างขน้ึ -ลงดา นขา ง

๒๘ (๑) รถท่ีใชในการขนสงผโู ดยสาร มี ๗ มาตรฐาน มาตรฐาน (หลัก)/ มาตรฐาน (ยอ ย)/ ตวั อยางรถ ความหมาย ความหมาย (ข) รถพวงไมมีเครื่องปรับ อากาศ ทส่ี าํ หรบั ผโู ดยสารยนื ทเ่ี กบ็ สมั ภาระ ทสี่ าํ หรบั เตรยี ม อาหารและเครอ่ื งดมื่ อปุ กรณ ใหเสียงและประชาสัมพันธ หรือไมก็ได และสุขภัณฑ หรือไมก ็ได (๖) มาตรฐาน ๖ คอื (ก) รถก่ึงพวงปรับอากาศ รถกง่ึ พว ง ซง่ึ มี ๒ ตอน ทส่ี ําหรบั ผโู ดยสารยนื ทีเ่ กบ็ ตอนทายมีเพลาลอ สมั ภาระ ทสี่ าํ หรบั เตรยี มอาหาร ชดุ เดยี ว นาํ มาตอ พว ง และเครอื่ งดมื่ อปุ กรณใ หเ สยี ง กบั ตอนหนา ทาํ ใหมี และประชาสมั พนั ธห รอื ไมก ไ็ ด ทางเดินตอถึงกันได และสุขภัณฑห รอื ไมก็ได (ข) รถกง่ึ พว งไมม เี ครอื่ งปรบั อากาศ ทส่ี าํ หรบั ผโู ดยสารยนื ทเ่ี กบ็ สมั ภาระ ทส่ี าํ หรบั เตรยี ม อาหารและเครอ่ื งดม่ื อปุ กรณ ใหเสียงและประชาสัมพันธ หรือไมก็ได และสุขภัณฑ หรอื ไมกไ็ ด (๗) มาตรฐาน ๗ คอื รถโดยสารเฉพาะกิจ ซ่ึงหมายความวา รถท่ีใชในการขนสง ผโู ดยสาร มีลกั ษณะ พิเศษ เพ่ือใชใน กจิ การใดกจิ การหนง่ึ โดยเฉพาะ เชน รถพยาบาล รถใน การซอมบํารุงรักษา รถบริการธนาคาร เปนตน

๒๙ (๒) รถที่ใชในการขนสงสัตวและส่ิงของมี ๙ ลักษณะ ไดแ ก ลักษณะรถทีใ่ ชใ นการบรรทุกสัตวหรอื สิง่ ของ ภาพตัวอยา ง (๑) ลกั ษณะ ๑ คอื รถกระบะบรรทกุ ซงึ่ หมายความวา กระบะบรรทุกพนื้ เรียบ กระบะบรรทุกติดต้งั เคร่ืองทนุ แรง รถซ่ึงสวนที่ใชในการบรรทุก มีลักษณะเปนกระบะ โดยจะมีหลังคาหรือไมก็ได รถที่มีเคร่ืองทุนแรง สําหรบั ยกสง่ิ ของท่จี ะบรรทกุ ในกระบะนั้นๆ รถทม่ี ี กระบะบรรทุกสามารถยกเทและใหหมายความ รวมถงึ รถซง่ึ สว นทใี่ ชบ รรทกุ ไมม ดี า นขา งหรอื ดา นทา ย (๒) ลกั ษณะ ๒ คอื รถตบู รรทกุ หมายความวา รถซงึ่ สว นทใ่ี ชใ นการบรรทกุ มลี กั ษณะเปน ตทู บึ มหี ลงั คา ถาวร ตวั ถงั บรรทกุ กบั หอ งผขู บั รถจะเปน ตอนเดยี วกนั หรือแยกกัน และจะมีบานประตู ปด-เปด สําหรับ การบรรทกุ ท่ดี านขา ง หรอื ดา นทา ยก็ได (๓) ลกั ษณะ ๓ คอื รถบรรทกุ ของเหลว ซง่ึ หมายความ วา รถซ่ึงสวนที่ใชในการบรรทุก มีลักษณะเปนถัง สําหรับบรรทุกของเหลวตามความเหมาะสมกับ ของเหลวที่บรรทุกน้ัน (๔) ลักษณะ ๔ คือ รถบรรทุกวัสดุอันตราย ซึ่ง หมายความวา รถซงึ่ สว นทใ่ี ชใ นการบรรทกุ มลี กั ษณะ เฉพาะ เพอ่ื ใชใ นการบรรทกุ วสั ดอุ นั ตราย เชน นา้ํ มนั เชอ้ื เพลิง กาซเหลว สารเคมี เปนตน (๕) ลกั ษณะ ๕ คอื รถบรรทกุ เฉพาะกจิ ซง่ึ หมายความ รถบรรทุกถังผสมคอนกรตี รถบรรทกุ เครื่องทนุ แรง วา รถซ่ึงสวนที่ใชในการบรรทุกมีลักษณะพิเศษ เพื่อใชในกิจการใดกิจการหน่ึงโดยเฉพาะ เชน รถบรรทกุ ขวดเคร่อื งดื่ม รถผสมซเี มนต เปน ตน

๓๐ ภาพตัวอยาง (๒) รถท่ใี ชใ นการขนสง สตั วและสงิ่ ของมี ๙ ลักษณะ ไดแ ก ลกั ษณะรถท่ใี ชในการบรรทุกสัตวห รือสง่ิ ของ (๖) ลักษณะ ๖ คือ รถพว ง ซึ่งหมายความวา รถท่ี ไมมีแรงขับเคลื่อนในตัวเอง จําเปนตองใชรถอ่ืน ลากจูง และน้ําหนักรถรวมนํ้าหนักบรรทุกทั้งหมด ลงบนเพลาลอสมบูรณในตวั เอง (๗) ลักษณะ ๗ คือ รถกึ่งพวง ซึ่งหมายความวา รถทไ่ี มม แี รงขบั เคลอื่ นในตวั เอง จาํ เปน ตอ งใชร ถอน่ื ลากจูง และนํ้าหนักรถรวมนํ้าหนักบรรทุกบางสวน เฉลี่ยลงบนเพลาลอของรถคนั ลากจงู (๘) ลักษณะ ๘ คือ รถก่ึงพวงบรรทุกวัสดุยาว ซงึ่ หมายความวา รถกง่ึ พว งทม่ี ลี กั ษณะเพอื่ ใชบ รรทกุ สงิ่ ของทมี่ คี วามยาว โดยมโี ครงโลหะทส่ี ามารถปรบั ความยาวของชว งลอ ระหวา งรถลากจงู กบั รถกง่ึ พว งได (๙) ลักษณะ ๙ คือ รถลากจูง ซึ่งหมายความวา รถทมี่ ลี กั ษณะเปน รถสาํ หรบั ลากจงู รถพว ง รถกง่ึ พว ง และรถกงึ่ พวงบรรทกุ วสั ดุยาวโดยเฉพาะ (๓) รถขนาดเลก็ ภาพตวั อยา ง รถขนาดเล็ก (๑) รถขนาดเลก็ ไดแก (เปนรถมาตรฐาน ๓ จ หรือ ๓ ฉ ก็ได) รถท่ใี ชในการขนสงผโู ดยสาร และสิ่งของ รวมกัน มีการขึ้นลงดานขางหรือที่ดานทายของรถ ทนี่ ง่ั จาํ นวนไมเ กนิ ๒๐ ทนี่ ง่ั และไมก าํ หนดทสี่ าํ หรบั ผูโดยสาร และมีที่สําหรับบรรทุกสิ่งของรวมไปกับ ผูโดยสาร (น้ําหนักรถรวมน้ําหนักบรรทุกไมเกิน สี่พนั กโิ ลกรมั )

๓๑ อางองิ : ๑. พระราชบัญญตั ิการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ๒. กฎกระทรวงฉบับท่ี ๔ (พ.ศ. ๒๕๒๔) ออกตามความในพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ.๒๕๒๒ ò. ãºÍ¹ÞØ Òμ¢ºÑ Ã¶ã¹»ÃÐà·Èä·Â ระบบกฎหมายวาดวยใบอนุญาตขับรถของไทยในปจจุบัน พระราชบัญญัติรถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ และพระราชบัญญัติการขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ซ่ึงกําหนดใหผูที่ขับรถจะตองมี ใบอนุญาตขับรถหรือใบอนุญาตเปนผูขับรถ เวนแตผูฝกหัดขับรถยนตตามพระราชบัญญัติรถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ ซึ่งมผี ไู ดรับอนุญาตขับรถยนตม าแลว ไมน อยกวา ๓ ป ควบคมุ อยู ò.ñ ãºÍ¹ØÞÒμ¢ÑºÃ¶μÒÁ ¾.Ã.º.Ã¶Â¹μ ¾.È. òõòò มาตรา ๔๒ แหงพระราชบัญญัติรถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ บัญญัติใหผูขับรถ ตองไดร ับใบอนุญาตขบั รถ โดยชนดิ ของใบอนุญาตขับรถตามกฎหมายวา ดว ยรถยนต มีดังน้ี ๑. ใบอนญุ าตขบั รถชนิดชั่วคราว มอี ายุการใชงาน ๒ ป - ใบอนญุ าตขับรถยนตช ่วั คราว - ใบอนุญาตขับรถยนตสามลอ ชว่ั คราว - ใบอนญุ าตขับรถจกั รยานยนตส ว นบคุ คลชวั่ คราว ๒. ใบอนญุ าตขบั รถยนตส วนบุคคล มีอายกุ ารใชงาน ๕ ป ๓. ใบอนุญาตขับรถยนตส ามลอ สวนบคุ คล มอี ายกุ ารใชงาน ๕ ป ๔. ใบอนญุ าตขับรถยนตส าธารณะ มอี ายกุ ารใชง าน ๓ ป ๕. ใบอนุญาตขับรถยนตสามลอสาธารณะ มอี ายุการใชง าน ๓ ป ๖. ใบอนญุ าตขับรถจักรยานยนตสว นบุคคล มีอายกุ ารใชงาน ๕ ป ๗. ใบอนญุ าตขับรถจักรยานยนตส าธารณะ มีอายุการใชง าน ๓ ป ๘. ใบอนุญาตขับรถบดถนน มีอายกุ ารใชง าน ๕ ป ๙. ใบอนญุ าตขับรถแทรกเตอร มีอายกุ ารใชง าน ๕ ป ๑๐. ใบอนุญาตขับรถชนิดอ่ืนนอกจาก (๑) ถงึ (๙) ๑๑. ใบอนญุ าตขบั รถตามความตกลงระหวา งประเทศทป่ี ระเทศไทยเปน ภาคี (ใบอนุญาตขับรถระหวา งประเทศ) มีอายกุ ารใชง านไมเกนิ ๑ ป

๓๒ รายละเอียด ลักษณะใบอนุญาตขบั รถ แตละประเภท ดังน้ี มาตรา ๔๓ ใบอนุญาตขับรถ มีดงั นี้ ชนิดใบอนญุ าต ตัวอยาง (๑) ใบอนญุ าตขบั รถยนตส ว นบคุ คล รถยนต สามลอ สว นบคุ คล หรอื รถจกั รยานยนต สวนบคุ คลชั่วคราว (๒) ใบอนญุ าตขบั รถยนตสว นบคุ คล (๓) ใบอนุญาตขับรถยนตสามลอ สวนบุคคล (๔) ใบอนุญาตขบั รถยนตสาธารณะ

๓๓ ชนิดใบอนุญาต ตวั อยาง (๕) ใบอนญุ าตขบั รถยนตส ามลอ สาธารณะ (๖) ใบอนุญาตขับรถจักรยานยนต สวนบุคคล (๗) ใบอนญุ าตขบั รถจกั รยานยนตส าธารณะ (๘) ใบอนุญาตขบั รถบดถนน (๙) ใบอนุญาตขับรถแทรกเตอร (๑๐) ใบอนุญาตขับรถชนดิ อืน่ นอกจาก (๑) ถงึ (๙)

๓๔ ตัวอยา ง ชนิดใบอนญุ าต (๑๑) ใบอนุญาตขับรถตามความตกลง ระหวางประเทศที่ประเทศไทย เปน ภาคี (ใบอนุญาตขับรถระหวา ง ประเทศ) หมายเหตุ : • ใบอนุญาตเปนผูขับรถในประเภท การขนสงประจําทาง การขนสงไมประจําทาง การขนสงโดยรถ ขนาดเลก็ ตามกฎหมายวา ดว ยการขนสง ทางบกใหใ ชแ ทนใบอนญุ าตขบั รถยนตส ว นบคุ คลและใบอนญุ าต ขบั รถยนตส าธารณะได • ใบอนุญาตเปนผูขับรถในประเภท การขนสงสวนบุคคลตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบกใหใชแทน ใบอนุญาตขบั รถยนตสวนบุคคลได อา งอิง : พระราชบญั ญตั ริ ถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ ทม่ี า : ขอ มูลจากกรมการขนสง ทางบก

๓๕ ò.ò ãºÍ¹ØÞÒμ໚¹¼ÙŒ¢ÑºÃ¶μÒÁ ¾.Ã.º.¢¹Ê‹§·Ò§º¡ ¾.È. òõòò แบงเปน ๔ ชนดิ ชนดิ ที่ ๑ ใบอนุญาตเปนผูขับรถสําหรับขับรถบรรทุกท่ีมีนํ้าหนักรถ และนํ้าหนัก บรรทกุ รวมกนั ไมเ กนิ สามพนั หา รอ ยกโิ ลกรมั หรอื สาํ หรบั ขบั รถโดยสารทใ่ี ชข นสง ผโู ดยสารไมเ กนิ ยส่ี บิ คน ชนดิ ที่ ๒ ใบอนุญาตเปนผูขับรถสําหรับขับรถบรรทุกที่มีนํ้าหนักรถและน้ําหนัก บรรทกุ รวมกนั เกนิ สามพนั หา รอ ยกโิ ลกรมั หรอื สาํ หรบั ขบั รถโดยสารทใี่ ชข นสง ผโู ดยสารเกนิ กวา ยสี่ บิ คน ชนดิ ท่ี ๓ ใบอนุญาตเปนผูขับรถสําหรับขับรถซ่ึงโดยสภาพใชสําหรับลากจูงรถอ่ืน หรอื ลอเลอ่ื นทบี่ รรทุกส่งิ ใด ๆ บนลอเลอ่ื นน้ัน ชนิดท่ี ๔ ใบอนุญาตเปนผขู บั รถสําหรับขบั รถที่ใชขนสง วัตถอุ ันตรายตามประเภท หรือชนดิ และลักษณะการบรรทุกตามที่อธบิ ดีกําหนดโดยประกาศในราชกิจจานุเบกษา ใบอนุญาตแตละชนดิ ใชส บั เปลย่ี นกันไมได เวนแต (๑) ใบอนญุ าตขบั รถชนดิ ท่ี ๒ ชนดิ ที่ ๓ และชนดิ ท่ี ๔ ใชเ ปน ใบอนญุ าตขบั รถชนดิ ท่ี ๑ ได (๒) ใบอนญุ าตขบั รถชนดิ ที่ ๓ และชนดิ ท่ี ๔ ใชเ ปน ใบอนญุ าตขบั รถชนดิ ท่ี ๑ และชนดิ ท่ี ๒ ได (๓) ใบอนญุ าตขบั รถชนดิ ท่ี ๔ ใชเ ปน ใบอนญุ าตขบั รถชนดิ ที่ ๑ ชนดิ ท่ี ๒ และชนดิ ท่ี ๓ ได ใบอนญุ าตขบั รถแตล ะชนิดขางตน ยงั แบงยอยออกเปน ๒ ประเภท คอื (๑) สวนบุคคล (บ.) ใชสําหรับขับรถเฉพาะประเภทการขนสงสว นบคุ คลเทา นน้ั (๒) สาธารณะทุกประเภท (ท.) ใชสําหรับขับรถประเภทการขนสงประจําทาง การขนสงไมประจําทาง การขนสงโดยรถขนาดเล็ก และยังสามารถขับรถในประเภทการขนสง สว นบุคคลไดอกี ดว ย

๓๖ แตละชนิด ดงั นี้ รายละเอียด ลักษณะใบอนุญาตขับรถ ตาม พ.ร.บ.ขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ ชนิดใบอนญุ าต ตัวอยา งใบอนญุ าต (๑) ชนิดที่หนึ่ง ใบอนุญาตเปนผูขับรถ สําหรับรถที่มีน้ําหนักรถ และน้ําหนัก บรรทุกรวมกันไมเกิน ๓,๕๐๐ กิโลกรัม ที่ไมไดใชขนสงผูโดยสาร หรือสําหรับ รถขนสงผูโดยสารไมเกนิ ๒๐ คน (๒) ชนิดที่สอง ใบอนุญาตเปนผูขับรถ สาํ หรบั รถทม่ี นี า้ํ หนกั รถ และนา้ํ หนกั บรรทกุ รวมกันเกินกวา ๓,๕๐๐ กิโลกรัม ท่ีไม ไดใชขนสงผูโดยสารและสําหรับรถขนสง ผโู ดยสารเกิน ๒๐ คน (๓) ชนิดที่สาม ใบอนุญาตเปนผูขับรถ ซ่ึงโดยสภาพใชสําหรับลากจูงรถอื่น ลอ เลอื่ นทบ่ี รรทกุ สงิ่ ใดๆ บนลอ เลอื่ นนนั้ (๔) ชนดิ ทสี่ ี่ ใบอนญุ าตเปน ผขู บั รถ สาํ หรบั รถที่ใชขนสงวัสดุอันตราย ตามประเภท ชนดิ และลกั ษณะการบรรทกุ ตามทอี่ ธบิ ดี กาํ หนด ¢ŒÍ¤ÇÃจํา - ใบอนุญาตเปนผูขับรถ ประเภทสวนบุคคล ตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก สามารถใชแทน ใบอนุญาตขบั รถยนตสวนบุคคลตามกฎหมายวาดว ยรถยนตไ ด - ใบอนุญาตเปนผูขับรถ ประเภททุกประเภท ตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก สามารถใชแทน ใบอนุญาตขับรถยนตสวนบุคคล และใบอนุญาตขับรถยนตสาธารณะตามกฎหมาย วา ดว ยรถยนตได

๓๗ μÇÑ Í‹ҧãºÍ¹ÞØ Òμ¢ÑºÃ¶Â¹μáÅШ¡Ñ ÃÂҹ¹μã¹»¨˜ ¨ºØ ¹Ñ ภาพใบอนญุ าตขบั รถยนต ที่มา : โครงการศกึ ษาเพือ่ พฒั นาระบบใบอนุญาตขบั รถใหเ หมาะสมกับประเทศไทย หนา ๒-๒, ๒-๓

๓๘ ภาพใบอนญุ าตขับรถจกั รยานยนต

๓๙ ทมี่ า : สน่ัน จําปา, กรมการขนสง ทางบก, ๒๕๖๐

๔๐ ที่มา : สนั่น จาํ ปา, กรมการขนสง ทางบก, ๒๕๖๐

๔๑ ทมี่ า : สน่ัน จําปา, กรมการขนสง ทางบก, ๒๕๖๐

๔๒ ที่มา : สนั่น จาํ ปา, กรมการขนสง ทางบก, ๒๕๖๐

๔๓ ¡Òú§Ñ ¤Ñºãª¡Œ ®ËÁÒ¡óÕท่เี กีย่ วขอ งกบั ใบอนุญาตขบั รถ (㺢ºÑ ¢è)Õ กฎหมายจราจรที่มีบทบัญญัติเก่ียวของกับเร่ืองใบอนุญาตขับขี่น้ันมี ๓ ฉบับ คือ พระราชบัญญัติรถยนต พ.ศ. ๒๕๒๒ และพระราชบัญญัติขนสงทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ และพระราช บญั ญตั จิ ราจรทางบก พ.ศ. ๒๕๒๒ โดยแบง เปน ประเดน็ ตางๆ ดังน้ี º·ºÑÞÞμÑ Ô·àèÕ ¡ÂèÕ Ç¡ÑºãºÍ¹ØÞÒμ¢ÑºÃ¶ ตามพ.ร.บ.รถยนต ๒๕๒๒ ตามพ.ร.บ.รถยนต ๒๕๒๒ มาตรา ๔๓ ไดกําหนดชนิดของใบอนุญาต¢ÑºÃ¶ ẋ§Í͡໹š ññ ª¹´Ô ´§Ñ ¹éÕ ชนิดท่ี ๑ ใบอนญุ าตขบั รถช่วั คราว - ใบอนุญาตขบั รถยนตส ว นบุคคลช่ัวคราว - ใบอนญุ าตขบั รถยนตสามลอ สวนบุคคลชว่ั คราว - ใบอนุญาตขับรถจักรยานยนตสว นบคุ คลชัว่ คราว ชนดิ ท่ี ๒ ใบอนุญาตขับรถยนตส ว นบุคคล ชนิดที่ ๓ ใบอนุญาตขับรถยนตสาธารณะ ชนิดที่ ๔ ใบอนญุ าตขบั รถยนตส ามลอ สวนบคุ คล ชนดิ ที่ ๕ ใบอนญุ าตขับรถยนตส ามลอสาธารณะ ชนดิ ที่ ๖ ใบอนญุ าตขับรถจักรยานยนตส วนบุคคล ชนดิ ที่ ๗ ใบอนุญาตขบั รถจักรยานยนตส าธารณะ ชนิดที่ ๘ ใบอนญุ าตขบั รถบดถนน ชนดิ ที่ ๙ ใบอนุญาตขบั รถแทรกเตอร ชนดิ ที่ ๑๐ ใบอนญุ าตขับรถชนิดอืน่ นอกจาก (๑) ถงึ (๙) ขนิดที่ ๑๑ ใบอนญุ าตขบั รถตามความตกลงระหวา งประเทศทป่ี ระเทศไทยเปน ภาคี ใบอนุญาตขับรถตาม ๑ ใชสําหรับขับรถยนตบริการใหเชา เฉพาะในกรณีที่ผูขับรถ เปนผูเชาไดดวย ใบอนุญาตขับรถตาม ๒ ใชสาํ หรับขับรถยนตบริการใหเชาไดดวย ใบอนุญาตขับรถ ตาม ๔ ใชสําหรับขับรถยนตบริการและใชแทนใบอนุญาตขับรถตาม ๒ ไดดวย ใบอนุญาตขับรถ ตาม ๕ ใชแ ทนใบอนญุ าตขับรถตาม ๓ ไดดว ย และใบอนุญาตขบั รถตาม ๗ ใชแ ทนใบอนุญาตขบั รถ ตาม ๖ ไดด วย นอกน้ันใชแทนกนั ไมไ ด นอกจากนี้ มาตรา ๔๓ ทวิ ใบอนญุ าตเปนผขู ับรถในประเภทการขนสงประจาํ ทาง การขนสงไมประจําทางหรือการขนสงโดยรถขนาดเล็กตามกฎหมายวาดวยการขนสงทางบก ใหใช แทนใบอนุญาตขับรถยนตสวนบุคคลตามมาตรา ๔๓ (๒) และใบอนุญาตขับรถยนตสาธารณะตาม มาตรา ๔๓ (๔) ได ใบอนญุ าตเปน ผขู บั รถในประเภทการขนสง สว นบคุ คล ตามกฎหมายวา ดว ยการขนสง ทางบกใหใชแ ทนใบอนุญาตขับรถยนตสว นบคุ คลตามมาตรา ๔๓ (๒) ได