นวัตกรรมการบริหารจัดการงานวิจัย

โครงสร้างของ สกว. ในปัจจุบัน การแบง่ สว่ นงานภายในของ สกว. แบง่ เปน็ 4 กลมุ่ ภารกจิ ไดแ้ ก่ 1) กลมุ่ ภารกจิ วจิ ยั และพฒั นา 2) กลมุ่ ภารกจิ วิจยั พ้นื ฐานและผลิตนักวิจยั 3) กลมุ่ ภารกจิ ขับเคลือ่ นยุทธศาสตร์และภารกจิ พเิ ศษ และ 4) กลมุ่ ภารกจิ อำ� นวยการ ภายในกลมุ่ ภารกจิ มี สว่ นงานประเภทตา่ ง ๆ ดงั นี้ สว่ นงานสนบั สนนุ ทนุ วจิ ยั ทำ� หนา้ ทสี่ นบั สนนุ ทนุ วจิ ยั และบรหิ ารงานวจิ ยั สว่ นงานการตดิ ตามประเมนิ ผลงานวจิ ยั และ สว่ นงานการนำ� ผลงานวจิ ยั ไปใชป้ ระโยชน์ และสว่ นงานสำ� นกั งานผอู้ ำ� นวยการ ทำ� หนา้ ทบ่ี รหิ ารทว่ั ไป (ภาพที่ 3) กลมุ่ ภารกจิ การวจิ ยั และพฒั นา ประกอบดว้ ย 7 ฝา่ ย ไดแ้ ก่ ฝา่ ยนโยบายชาตแิ ละความสมั พนั ธ์ ข้ามชาติ ฝ่ายเกษตร ฝา่ ยสวัสดิภาพสาธารณะ ฝ่ายชุมชนและสังคม ฝ่ายอุตสาหกรรม ฝา่ ยการวิจยั มงุ่ เปา้ และฝา่ ยวจิ ยั เพอื่ ทอ้ งถนิ่ โดยกรอบการทำ� งานของกลมุ่ ภารกจิ นี้ เนน้ การวจิ ยั ประยกุ ตใ์ นดา้ น ต่าง ๆ โดยรับโจทยว์ จิ ัยมาจากผู้ใชป้ ระโยชนจ์ ากงานวิจยั บริหารในรปู แบบชดุ โครงการ เนน้ ผลงาน วิจัยและการนำ� ไปใชป้ ระโยชน์ได้จริง กลมุ่ ภารกจิ วิจยั พืน้ ฐานและผลิตนักวจิ ัย ประกอบดว้ ย 5 ฝ่าย ไดแ้ ก่ ฝา่ ยวชิ าการ โครงการ ปริญญาเอกกาญจนาภิเษก (คปก.) โครงการพัฒนานักวิจัยและงานวิจัยเพ่ืออุตสาหกรรม (พวอ.) โครงการพัฒนาเครือขา่ ยวิจัยนานาชาติ และฝ่ายมนษุ ยศาสตร์ สงั คมศาสตร์ และศิลปกรรมศาสตร์ เนน้ การสนบั สนนุ การสรา้ งและการพฒั นานกั วจิ ยั ตง้ั แตร่ ะดบั ปรญิ ญาโท ปรญิ ญาเอก นกั วจิ ยั พน้ื ฐาน นักวจิ ยั เพ่อื อตุ สาหกรรม และสนับสนนุ ทนุ วจิ ัยพื้นฐานและวิชาการ กลมุ่ ภารกจิ ขบั เคลอื่ นยทุ ธศาสตรแ์ ละภารกจิ พเิ ศษ ประกอบดว้ ย 6 สว่ นงาน ไดแ้ ก่ ฝา่ ยตดิ ตาม และประเมินผลงานวิจัย หน่วยบูรณาการวิจัยและความร่วมมือเพ่ือพัฒนาเชิงพื้นที่ หน่วยบริหาร งานวิจัยส�ำคัญและการวิจัยเชิงยุทธศาสตร์ โครงการ กฟผ.-สกว. กลุ่มงานขับเคล่ือนยุทธศาสตร์ และ กล่มุ งานน�ำผลงานวจิ ัยไปใช้ประโยชน์และสื่อสารสังคม ทำ� หนา้ ท่ีเชอื่ มโยง บรู ณาการ ติดตาม ผลักดนั ขบั เคลื่อน เช่น การตดิ ตามและประเมินผลงานวจิ ัย การวิจยั เชิงพ้นื ที่ เชงิ ยุทธศาสตร์ และ การน�ำผลงานวจิ ยั ไปใช้ประโยชน์ กลมุ่ ภารกจิ อำ� นวยการ ประกอบดว้ ยฝา่ ยสำ� นกั งานอำ� นวยการ และกลมุ่ งานบรหิ าร เปน็ สว่ นงาน ท่ีทำ� หน้าทบี่ ริหารจัดการทวั่ ไปขององคก์ ร ส�ำนกั งานกองทุนสนบั สนุนการวจิ ัย (สกว.) 299

300 นวตั กรรมการบรหิ ารจดั การงานวิจยั ภาพที่ 3 แผนผังโครงสร้าง สำ�นักงานกองทุนสนบั สนนุ การวจิ ยั

สำนกั งานผŒอู ำนวยการ (กลุม‹ งานบรห� าร) • งานนโยบายและแผน • งานบุคคล • งานบญั ชี • งานการเงน� • งานเทคโนโลยสี ารสนเทศ • งานบรรณสารสนเทศ • งานพัสดุ • งานอาคารสถานท่ี • งานสงิ� พ�มพ • งานเลขานุการคณะกรรมการกองทนุ • งานส่อื สารสังคม • งานนิติกรและทรัพยสนิ ทางป˜ญญา • งานประชาสมั พันธ • งานเลขานุการผอูŒ ำนวยการ สำ� นกั งานกองทุนสนบั สนุนการวจิ ยั (สกว.) 301

302 นวตั กรรมการบริหารจัดการงานวิจยั การเปล่ยี นแปลงของ สกว. ในระยะเวลา 5 ปี (2555-2560) ในช่วงเวลาเวลา 5 ปีท่ผี ่านมา สกว. ​มกี ารเปลย่ี นแปลงในหลายด้าน มีการสร้างนวตั กรรม การบรหิ ารจัดการทุนวิจัยหลายรปู แบบ ซึง่ ไดร้ ับการพฒั นาใหม้ ปี ระสทิ ธิภาพ ประสทิ ธิผล เกิดผล กระทบมากยง่ิ ขนึ้ การจดั ตั้งสว่ นงานใหมแ่ ละปรบั ปรงุ โครงสรา้ ง ในช่วงปี 2555 ถึง 2560 สกว. มีการจัดตั้งส่วนงานภายในและด�ำเนินการการปรับปรุง โครงสร้างภายในที่ส�ำคญั หลายประการ อาทิ 2556 จดั ตงั้ กล่มุ งานการนำ� ผลงานวจิ ัยไปใช้ประโยชน์และการสื่อสารสังคม 2557 เร่ิมใช้ยุทธศาสตร์ สกว. 2557-2560 ภายในยุทธศาสตร์ได้สร้าง นวัตกรรม การบรหิ ารจดั การทนุ วจิ ยั เชน่ Strategic Research Issue (SRI), Targeted Research Issue (TRI), Strategic Research Area (SRA) การปรับโครงสร้างการบริหารภายใน สกว​. โดยแบ่งออกเปน็ 4 กลุม่ ภารกิจ การปรับโครงสร้างภายในส�ำนักงานผู้อ�ำนวยการ โดยมีการแบ่งกลุ่มงานและงานท่ีชัดเจน ครอบคลุมภารกจิ 2557 จัดตง้ั โครงการพัฒนาเครือข่ายวจิ ัยนานาชาตแิ ละวิเทศสัมพนั ธ์ จัดตัง้ หน่วยบูรณาการวจิ ัยและความรว่ มมือเพื่อพฒั นาเชิงพนื้ ที่ จัดตัง้ หนว่ ยบรู ณาการวจิ ยั เชิงยทุ ธศาสตร์ 2559 จัดตัง้ โครงการยกระดับอุตสาหกรรมเปา้ หมายด้วยการวิจยั และพฒั นา (โครงการอตุ สาหกรรม S-curve) ภายใต้ฝา่ ยอตุ สาหกรรม 2559 จดั ตง้ั ฝา่ ยการวิจยั ม่งุ เป้า 2560 จดั ตง้ั ฝา่ ยมนุษยศาสตร์ สงั คมศาสตร์และศิลปกรรมศาสตร์

การสนับสนนุ ทุนวจิ ัย งบประมาณสนับสนุนทุนวิจัยมีปริมาณเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในช่วง 5 ปี กล่าวคือ มีการ สนบั สนนุ ทนุ รว่ มกนั กบั สกว. ทเี่ รยี กวา่ matching fund จากภาคสว่ นตา่ ง ๆ เชน่ ภาครฐั ภาคเอกชน อุตสาหกรรม องค์กรสนับสนุนทุนวิจัยในต่างประเทศ ท�ำให้มีงบประมาณเพิ่มข้ึนอย่างมีนัยส�ำคัญ โดยเฉพาะภาคอุตสาหกรรม มีทุนวิจัยสมทบเพ่ิมข้ึนมากในปี 2560 เนื่องจากมีโครงการยกระดับ อตุ สาหกรรมด้วยการวจิ ยั และพฒั นาทีก่ �ำหนดให้อตุ สาหกรรมสบทบอยา่ งน้อย 20 เปอร์เซนต์ของ ทุนวิจยั การบรหิ ารจดั การทนุ วจิ ยั ในกรอบประเดน็ วจิ ยั เชงิ ยทุ ธศาสตร์ (Strategic research issues หรอื SRI) ประกอบดว้ ยประเดน็ วิจยั ทีส่ ำ� คญั ของประเทศจำ� นวน 12 ประเดน็ ทไ่ี ด้จากการทบทวน สถานการณข์ องประเทศในรอบปี แยกเปน็ ประเดน็ ยทุ ธศาสตร์ ลักษณะจำ� เพาะของทุนนีค้ ือ มีการ ต้งั คณะกรรมการทีป่ รึกษาแต่ละ SRI มีการจดั ทำ� research framework ท�ำการทบทวนและสรา้ ง องคค์ วามรู้ ท�ำให้ได้ research gap ผลงานวิจัยท�ำใหเ้ กิด knowledge platform และเกดิ ขอ้ เสนอ เชงิ นโยบายและนวตั กรรมอ่นื ๆ การสนบั สนุนทนุ วจิ ัยรว่ มกนั กับหนว่ ยงานต่างประเทศ สกว. ได้สร้างความร่วมมือกับองค์กรสนับสนุนทุนวิจัยต่างประเทศ เป็นการสนับสนุนทุน Joint Research Funding กบั ประเทศตา่ ง ๆ ไดแ้ ก่ ประเทศสหราชอาณาจักร ภายใต้โครงการ Newton UK-Thailand Research and Innovation Partnership Fund ประกอบดว้ ย 5 หนว่ ย งาน ไดแ้ ก่ British Council (BC), Royal Academy of Engineering (RAEng), Royal Society, British Academy และ Medical Research Council (MRC) ประเทศสาธารณรัฐประชาชนจีน ภายใต้หน่วยงาน National Natural Science Foundation of China (NSFC) และ Chinese Academy of Sciences (CAS) การสนับสนุนทนุ ร่วมกันกับหนว่ ยงานต่างประเทศ เกิดประโยชน์ ทที่ �ำใหไ้ ด้เรยี นรู้กระบวนการจัดการ ต้นทาง กลางทาง และปลายทางของการสนบั สนนุ ทนุ วจิ ยั ของ หน่วยงานทีเ่ ปน็ ประสบการณใ์ นระดบั นานาชาติ โดยมหี ลกั การคือ พัฒนาข้อเสนอโครงการรว่ มกนั สว่ นคา่ ใชจ้ า่ ยของการวจิ ยั หากเกดิ กจิ กรรมในประเทศใด ประเทศนนั้ เปน็ ผรู้ บั ผดิ ชอบ มกี ารประเมนิ และตดั สนิ ใจโดยผูท้ รงคุณวุฒจิ ากทง้ั 2 ฝา่ ยร่วมกัน สำ� นกั งานกองทุนสนับสนนุ การวจิ ยั (สกว.) 303

304 นวตั กรรมการบรหิ ารจดั การงานวิจยั การน�ำผลงานวิจัยไปใชป้ ระโยชน์ สกว. ไดพ้ ฒั นาระบบ รปู แบบ กลไกการนำ� ผลงานวจิ ยั ไปใชป้ ระโยชน์ (Research Utilization หรือ RU) จดั ท�ำรูปแบบ แนวทาง ค�ำนยิ าม การใชป้ ระโยชนผ์ ลงานวจิ ยั 5 ดา้ น ไดแ้ ก่ ดา้ นวชิ าการ ด้านพาณิชย์ดา้ นนโยบาย ด้านสาธารณะ ด้านพน้ื ท่ี และด้านการเสรมิ สร้างความเข้มแขง็ ของชมุ ชน มีการสร้างระบบและกลุ่มงานรองรับการท�ำงานท่ีชัดเจน ได้แก่ คณะกรรมการ และคณะท�ำงาน ภายใน สกว. ระบบน้ี สกว. ได้ดำ� เนินการในรูปแบบ RU review ท�ำหนา้ ทพ่ี ิจารณาโครงการวิจยั ท่เี สรจ็ ส้นิ ทุกโครงการ เพ่ือดวู ่าแต่ละโครงการไดน้ �ำผลงานวจิ ยั ไปใชป้ ระโยชน์หรือยงั มีการผลักดนั การใช้ประโยชน์ให้ไปถึงผลกระทบหรือไม่ มีการพัฒนาระบบฐานข้อมูล Content Provider การออกแบบเคร่ืองมือเพื่อสนับสนุนการใช้ประโยชน์จากผลงานวิจัยท่ีชัดเจนเหมาะสมกับภารกิจ ด้วยกระบวนการท่ีมีส่วนร่วมของทุกฝ่าย จัดระบบการส่ือสารผลงานวิจัยไปสู่สังคมถึงผู้ก�ำหนด นโยบาย (Social Communication) มีการริเร่ิมกิจกรรมน�ำความรู้จากงานวิจัยเข้าสู่สภานิติบัญญัติแห่งชาติ เพ่ือเช่ือมต่อความรู้ สนู่ โยบาย จัดท�ำรายการโทรทัศน์ “The Researcher” ทสี่ ร้างแรงบนั ดาลใจให้สังคมเหน็ คณุ คา่ ของงานวิจัย และนักวิจัย เพื่อสื่อสารข้อมูลข่าวสารวิจัยรูปแบบใหม่ ให้ง่ายต่อการเข้าถึงของคน ในยุคปัจจบุ ัน จัดระบบเผยแพรผ่ ลงานวิจยั ของ สกว. สู่สงั คม ในสองทางไดแ้ ก่ การจัดตงั้ โครงการ พฒั นาระบบหนงั สอื และต�ำราของ สกว. เพอื่ น�ำคลงั ความรจู้ ากผลงานวจิ ัยของ สกว. ท่สี ง่ั สมมากวา่ 20 ปี มาคดั สรรตีพิมพ์ เผยแพรเ่ พื่อสรา้ งสรรคป์ ัญญาให้กบั สังคม และการพัฒนา E-library ของ สกว. ให้เปน็ ระบบ มขี อ้ มลู ผลงานวิจยั ที่ครบถ้วน ทนั สมยั สะดวกต่อการสบื ค้นของบคุ คลทว่ั ไป การติดตามประเมนิ ผล สกว. ได้จัดท�ำยุทธศาสตร์การติดตามและประเมินผลงานวิจัย สกว. พ.ศ. 2559-2560 ประกอบดว้ ย 3 ยุทธศาสตร์ ได้แก่ 1) ยุทธศาสตร์พฒั นาระบบ กลไกการตดิ ตาม และประเมินผล การสนบั สนุนการวิจัย 2) พฒั นาระบบสารสนเทศการติดตามและประเมนิ ผล 3) การพัฒนาความรู้ และเครือข่ายการตดิ ตามและประเมินผล การพัฒนาระบบการติดตามและประเมินผลงานวิจัย สกว. ก�ำลังพัฒนาระบบติดตามและ ประเมนิ ผลแบบ online และ real time ซงึ่ งานเทคโนโลยีสารสนเทศไดน้ ำ� เสนอ version ท่ี 1 แลว้ พบวา่ เป็นระบบสามารถแสดงรายงาน ในด้านต่าง ๆ เช่น จ�ำนวนงบประมาณท่ีออกสญั ญาไปแลว้ โครงการลา่ ชา้ เปน็ ตน้ สามารถเรยี กดรู ายงานไดต้ ลอดเวลา ทำ� ใหต้ ดิ ตามการดำ� เนนิ การได้ real time และสามารถเปรยี บเทียบผลการดำ� เนนิ การในอดตี ไดด้ ้วย เป็นงานที่จะนำ� สกว. ไปสู่ “สกว. ดจิ ิทัล (digital TRF)” ซึง่ ขณะนีร้ ะบบยังมีการพัฒนาอยา่ งตอ่ เน่ือง

การเผยแพรผ่ ลงานวจิ ยั และผลการดำ� เนนิ งานของ สกว. ในรอบ 25 ปี เน่ืองในโอกาสที่ สกว. ก่อต้ังมาครบ 25 ปี สกว. จึงได้จัดงาน “25 ปี สกว. สร้างคน สร้างความรู้ สร้างอนาคต” เพื่อเป็นการเผยแพร่ผลงานในส่วนท่ีเกิดขึ้นหลังจากการจัดงาน 20 ปี สกว. ในปี พ.ศ. 2555 รูปแบบ การจัดการ กลุ่มเป้าหมาย แนวทาง วิธีการได้พัฒนาไป โดยเนน้ digital technology ตงั้ แตช่ ว่ งประชาสัมพนั ธ์ ในการจัดนทิ รรศการ การถา่ ยทอดกจิ กรรม ของงานผา่ น Facebook live และการประชาสมั พนั ธห์ ลงั งาน มผี เู้ ขา้ ชมงาน 2 วนั จำ� นวน 4,000 คน กจิ กรรมบนเวทีท�ำ live ไปถึงคนจำ� นวน 341,000 คน และมคี นเข้าชม 80,000 คน มากกว่าผทู้ ่ี เข้าชมงานถงึ 20 เท่า ดังนัน้ รูปแบบการจดั งานและ technology ที่ใช้เหมาะสมและไดป้ ระโยชน์ เกิดผลกระทบในสังคมและประชาชนทั่วไปสูงขึ้นมาก รูปแบบการบริหาร สร้างคน สร้างความรู้ สร้างอนาคต จะมีการน�ำ digital technology มาปรับใชอ้ ยา่ งกว้างขวาง การพฒั นาองคก์ ร การพฒั นาองค์กรเขา้ สู่ Digital TRF และ Smart Office ด้วยการนำ� ระบบเทคโนโลยีใหม่ มาสนับสนุนการบรหิ ารจัดการงานวจิ ยั ตัง้ แต่ต้นทาง กลางทาง และปลายทาง เช่น E-proposal, E-review, E-monitoring และการจัดท�ำข้อมูลสารสนเทศเพื่อการบริหารองค์กร online และ real time ใน 3 ระดับได้แก่ 1) ระดับกลุ่มยุทธศาสตร์ 2 ) ระดับฝ่าย 3) ระดับโครงการ และ 4) ระดบั องค์กร เช่น การปรบั ปรุง TRF E-library นอกจากนีย้ งั มี โครงการพฒั นา TRF on mobile และมรี ะบบบริหารงานบคุ ลากร Online ขณะนี้ สกว. ได้จัดท�ำ 3 Applications เพ่ือให้นกั วจิ ัย นกั วิชาการและบุคคลท่วั ไปเข้าถงึ สกว. ได้จากโทรศพั ทม์ อื ถือ รางวลั แหง่ ความภาคภูมิใจ สกว. ได้รบั รางวลั “กองทุนหมุนเวยี นเกียรติยศ” เน่อื งจากได้รบั รางวัลกองทุนหมนุ เวียน ดเี ดน่ ตอ่ เนอื่ งกนั 6 ปี จากกรมบญั ชกี ลาง การบรหิ ารจดั การในทางปฏบิ ตั ิ สกว. บรู ณาการการปฏบิ ตั ิ งานใหเ้ ขา้ กบั KPI ทก่ี ำ� หนด มกี ารตดิ ตาม KPI ทกุ เดอื นในทปี่ ระชมุ ผบู้ รหิ าร และมรี ะบบสารสนเทศ ในการติดตามการดำ� เนินงานได้ตลอดเวลา สำ� นักงานกองทุนสนบั สนุนการวจิ ัย (สกว.) 305

306 นวัตกรรมการบรหิ ารจัดการงานวิจยั สกว. ก้าวสอู่ นาคต ยทุ ธศาสตร์ใหม่ สกว. สืบเนื่องจากยุทธศาสตร์ สกว. 2557-2560 ได้สิ้นสุดลงวันท่ี 30 กันยายน 2560 สกว. ได้ด�ำเนินการจัดท�ำร่างยุทธศาสตร์ สกว. 2560-2564 เป็นแผนยุทธศาสตร์ 5 ปี โดยด�ำเนินการ ตามขน้ั ตอนครบถว้ น และมีการรับฟังความคิดเหน็ จากภาคสว่ นต่าง ๆ ในพื้นที่ 4 ภาคทั่วประเทศ เพ่อื นำ� มาปรบั ปรุงแก้ไขต่อไป วิสยั ทศั น์ใหม่ “สานพลังการวิจัยและนวัตกรรม เพื่อเปลี่ยนประเทศไทยสู่ประเทศพัฒนาแล้ว ของ สกว. อยา่ งยัง่ ยืน ตามหลกั ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพยี ง ภายใน 20 ปี” TRF Collaboration of Research and Innovation to Transform Thailand into New Vision a Sustainable Developed Country based on Sufficiency Economy Philosophy within 20 Years ความหมายของวสิ ัยทศั น์ คอื สกว​. จะไม่ทำ� งานเพยี งหนว่ ยงานเดยี ว แต่จะท�ำงานร่วมกับ ทกุ หนว่ ยงานและภาคสว่ นตา่ ง ๆ ในระบบวจิ ยั ทง้ั ภาครฐั ภาคเอกชน ภาคประชาสงั คมของประเทศ อย่างใกล้ชิด เพื่อรวมพลังการวิจัยและนวัตกรรม ไปใช้เป็นพลังขับเคลื่อนการพัฒนาประเทศ จากประเทศรายไดป้ านกลางในปจั จบุ นั ไปสปู่ ระเทศพฒั นาแลว้ อยา่ งยงั่ ยนื ตามหลกั ปรชั ญาเศรษฐกจิ พอเพยี ง ภายในระยะเวลา 20 ปี ถึงปี พ.ศ. 2579

สถานภาพของ สกว. ในระบบวิจัยของประเทศในปจั จบุ ันและอนาคต ในการเปล่ียนแปลงอันเกิดจากการปฏิรูประบบวิจัยของประเทศ สกว. ได้ก�ำหนดต�ำแหน่ง บทบาท หน้าท่ีขององค์กรอย่างชัดเจนในระบบวิจัย โดยท�ำหน้าที่เป็นหน่วยงานสนับสนุนทุนวิจัย และบรหิ ารการวิจัย ไมท่ �ำวจิ ยั และไม่ทำ� นโยบายวจิ ยั ใน สกว. จงึ ไมม่ ีนักวิจยั สกว. ได้ปฏิบตั ิอย่าง เคร่งครัดมาโดยตลอด ด้วยเหตุน้ีจึงได้รับความเชื่อถือสูง ดังน้ันหลังจากการปฏิรูประบบวิจัยน้ี แลว้ เสร็จ คาดว่า สกว. จะได้รบั ภารกจิ ในการบรหิ ารทุนวิจัยเพ่มิ มากข้นึ นอกจากนี้ สกว. ยังมีส่วนร่วมสนับสนุนการปฏิรูประบบวิจัย และได้รับมอบหมายให้ ประสานงาน เรยี นร้รู ว่ มกันกับองคก์ รสนับสนนุ ทุนวจิ ยั ทงั้ ภาครัฐ ภาคเอกชน และ สกว. ไดม้ ีส่วน รว่ มใน “Global Research Council” โดยเปน็ สมาชกิ และเขา้ รว่ มกจิ กรรมในนามประเทศไทย สกว. ยังคงบทบาทขององค์กรทเ่ี น้นการเปน็ catalyst for change การเปลี่ยนแปลงอยา่ ง ไมม่ ที ศิ ทางและเปา้ หมายไมเ่ พยี งพอสำ� หรบั การพฒั นาประเทศในปจั จบุ นั จงึ ตอ้ งปรบั เปลยี่ นใหก้ าร เปลี่ยนแปลงน้ันต้องมีทศิ ทาง และเป้าหมายสดุ ทา้ ยคอื การพัฒนาอยา่ งยง่ั ยืน สำ� นกั งานกองทนุ สนับสนุนการวิจัย (สกว.) 307

308 นวัตกรรมการบรหิ ารจดั การงานวจิ ัย ยุทธศาสตร์ใหมข่ อง สกว. ยทุ ธศาสตรใ์ หมข่ อง สกว. มี 5 ยทุ ธศาสตรภ์ ายในแตล่ ะยทุ ธศาสตรป์ ระกอบดว้ ยเปา้ ประสงค์ กลยทุ ธ์ โครงการ และแนวทางการขับเคลอ่ื น การแปลงแผนยุทธศาสตรไ์ ปสกู่ ารปฏิบตั ิ (ภาพท่ี 4) ยุทธศาสตรท์ ่ี 1 สนับสนุนทุนและการบริหารจัดการงานวิจัยและพัฒนาในประเด็นส�ำคัญ มุ่งสร้างองค์ความรู้ใหม่ และนวัตกรรมทก่ี ้าวทันหรอื ก้าวน�ำการเปลย่ี นแปลงของโลก สร้างนโยบายและต้นแบบการพฒั นา ชมุ ชนทอ้ งถน่ิ พน้ื ท่ี และประเทศ เพอ่ื เปา้ หมายการพฒั นาอยา่ งยง่ั ยนื ตามหลกั ปรชั ญาของเศรษฐกจิ พอเพยี ง ยทุ ธศาสตรท์ ่ี 2 สร้างนักวิจัยใหม่และพัฒนาศักยภาพนักวิจัย บุคลากรวิจัย เครือข่ายวิจัย และองค์กรวิจัยใน ทุกระดบั ให้เข้มแขง็ เพื่อตอบสนองความต้องการของประเทศ ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 3 สนับสนุนการพัฒนาระบบวิจัยและนวัตกรรมของประเทศ ร่วมในการปฏิรูประบบวิจัย บูรณาการ กบั หนว่ ยงานบริหารงานวิจัยและหนว่ ยงานในระบบวิจยั ทกุ ภาคส่วนของประเทศ พัฒนาความร่วม มือกบั หนว่ ยงานบรหิ ารงานวจิ ัยนานาชาติ ยุทธศาสตร์ที่ 4 บรหิ ารจดั การผลงานวจิ ยั ใหม้ กี ารนำ� ไปใชป้ ระโยชนแ์ ละสอ่ื สารสงั คม จนเกดิ ผลกระทบในเศรษฐกจิ สังคม สงิ่ แวดลอ้ ม พัฒนาระบบการตดิ ตามและประเมินผลลัพธ์ ผลกระทบของงานวิจยั ยทุ ธศาสตรท์ ี่ 5 พัฒนาและออกแบบสถาปัตยกรรมองค์กรเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลง หลักการส�ำคัญของยุทธศาสตร์ใหม่น้ีคือ มีความมุ่งหวังและต้ังใจที่จะท�ำให้ผลงานวิจัยท่ี สกว. รว่ มสนบั สนนุ เกดิ ผลกระทบ (impact) ต้องการทำ� ให้ผลงานวิจัยไปสร้างผลกระทบดา้ นเศรษฐกิจ ดา้ นสงั คม และดา้ นสิง่ แวดลอ้ ม ซ่ึงผลกระทบน้จี ะน�ำไปสู่การพัฒนาประเทศ

ยทุ ธศาสตรท่ี 4 บร�หารจัดการผลงานว�จยั ใหมŒ ีการนำไปใชปŒ ระโยชนและสอื่ สารสังคม จนเกิดผลกระทบในการพฒั นาเศรษฐกจิ สังคม สง�ิ แวดลŒอม พัฒนาระบบการติดตามและประเมนิ ผลลพั ธผลกระทบของงานว�จัย ยุทธศาสตรท ี่ 1 ยุทธศาสตรที่ 2 ยทุ ธศาสตรท ี่ 3 สนับสนุนทนุ และการบร�หาร สรŒางนักวจ� ัยใหม‹และ สนบั สนุนการพฒั นา จดั การงานว�จยั และพฒั นา พัฒนาศักยภาพ ระบบว�จยั และ นักวจ� ยั บคุ ลากรวจ� ัย ในประเด็นสำคญั เครอ� ขา‹ ยว�จัย นวตั กรรมของประเทศ มุ‹งสราŒ งองคความรูŒใหม‹ และองคกรว�จยั ร‹วมในการปฏิรปู และนวัตกรรมทก่ี าŒ วทันหร�อ ในทกุ ระดบั ใหเŒ ขŒมแขง็ ระบบวจ� ยั กŒาวนำการเปลย่ี นแปลงของโลก เพ่อ� ตอบสนอง บูรณาการกับ ความตŒองการของประเทศ สราŒ งนโยบายและ หน‹วยงานบร�หารงานว�จยั และ ตŒนแบบการพัฒนา หน‹วยงานในระบบวจ� ยั ทกุ ภาคสว‹ นของประเทศ ชุมชนทŒองถ�ิน พฒั นาความรว‹ มมอื กบั พ�้นท่ี และประเทศ เพอ่� เป‡าหมาย หนว‹ ยงานบร�หารงานว�จัยนานาชาติ การพัฒนาอยา‹ งย่งั ยืน ตามหลกั ปรชั ญา เศรษฐกิจพอเพย� ง ยุทธศาสตรที่ 5 พฒั นาและออกแบบสถาป˜ตยกรรมองคก รเพอ่� รองรบั การเปลยี่ นแปลง ภาพที่ 4 แผนที่ยุทธศาสตร์ (Strategy Map) ของยทุ ธศาสตร์ สกว. พ.ศ. 2560-2564 ส�ำนักงานกองทุนสนบั สนนุ การวจิ ัย (สกว.) 309

310 นวตั กรรมการบรหิ ารจัดการงานวิจยั Research Translation จากการท่ีเป้าหมายของการพัฒนาและผลผลิตจากการวิจัยมีช่องว่างไม่ได้เชื่อมโยงกัน การเช่ือมโยงระหว่างผลงานวิจัยไปสู่การพัฒนาจะท�ำได้ด้วยกระบวนการ research translation โดยใช้วธิ ีการ research utilization ซึง่ มปี จั จยั ส�ำคญั คอื 1) มผี ลงานวิจัยท่ีมีคุณภาพสงู 2) มีผใู้ ช้ ประโยชน์จากงานวิจัย (users) และ 3) มี platform และสิ่งแวดล้อมเพื่อสนับสนุนกระบวนการ ดงั กลา่ ว Research translation คือกระบวนการเปลี่ยนผลผลติ ของงานวจิ ยั ไปสผู่ ลลัพธ์ (outcome) และผลกระทบ (impact) โดยเฉพาะองคค์ วามรทู้ มี่ าจากงานวจิ ยั ทมี่ มี าตรฐาน ทไ่ี ดต้ พี มิ พใ์ นวารสาร ที่มีคุณภาพสูง ท้ังในประเทศและต่างประเทศ ที่ผ่านมามักหยุดอยู่ที่การตีพิมพ์ มีกระบวนการ ดังนี้ 1) เริม่ ตน้ จากการสรา้ งความรู้ 2) การตพี มิ พ์ผลงาน 3) การประเมินคณุ ภาพของผลงานวิจยั 4) การวิเคราะห์ช่องว่างระหว่างความรู้และการปฏิบัติในปัจจุบัน 5) วิเคราะห์ความรู้กับบริบท และปรบั ให้เขา้ กบั บริบท 6) วิเคราะหป์ จั จยั สนบั สนุนและปญั หาและอปุ สรรค 7) สรา้ งรปู แบบของ intervention และ ใช้ intervention น้นั 8) การประเมินผลลัพธแ์ ละผลกระทบ 9) มกี ารนำ� ปญั ญา ประดิษฐ์มาช่วยในการประมวลผลงานวจิ ยั สกว. พบวา่ โจทยว์ ิจัยทีเ่ ร่ิมต้นจากความสนใจและความช�ำนาญของนกั วจิ ยั หรอื ผ้ใู หท้ นุ วิจัย ที่ไม่ได้เป็นผู้ใช้ประโยชน์ เรียกว่า “supply side research” การผลักดันผลงานวิจัยที่มาจาก กระบวนการนไ้ี ปสกู่ ารใชป้ ระโยชนแ์ ละเกดิ ผลกระทบเปน็ เรอื่ งทที่ ำ� ไดย้ าก วธิ กี ารทจี่ ะทำ� ใหง้ านวจิ ยั ไปถึงผลกระทบได้เร็วและง่ายข้ึน ท�ำได้โดยให้ผู้ใช้ประโยชน์จากงานวิจัย เป็นผู้ให้โจทย์และมี สว่ นรว่ มกบั กระบวนวจิ ยั โดยตลอด และเมอ่ื งานแลว้ เสรจ็ ไดน้ ำ� ผลงานวจิ ยั ไปใชก้ อ่ ใหเ้ กดิ ผลกระทบ ผใู้ ชป้ ระโยชน์จากงานวิจยั (Users) จึงควรเป็นตัวแทนของผู้รับประโยชน์ และมีเครอื ข่ายทจ่ี ะสง่ ผล งานทเี่ สรจ็ ไปใชใ้ นวงกวา้ ง หากเปน็ ภาคธรุ กจิ หรอื อตุ สาหกรรม ควรมงี บประมาณสมทบโครงการวจิ ยั ด้วย วิธกี ารน้ี เรยี กวา่ “demand side research” ในยทุ ธศาสตรใ์ หมข่ อง สกว. จะเนน้ วธิ ีการนี้

นวตั กรรมการบริหารจดั การทนุ วจิ ยั TRF Flagship Research Program (TRP) เปน็ นวตั กรรมการสนบั สนนุ ทนุ วจิ ยั ทมี่ หี ลกั การ และแนวทางส�ำคัญคือ มุ่งหวังให้เกิดผลกระทบขนาดใหญ่ในระดับชาติ (national impact) โดย เน้นความสามารถด้านการแข่งขันและผลกระทบทางเศรษฐกิจและสังคม ผู้ใช้ประโยชน์งานวิจัย จะเข้ามามีส่วนร่วมต้ังแต่ต้น ในรูปแบบคณะกรรมการก�ำกับทิศทาง บริหารแบบชุดแผนงาน (flagship research program) มีการน�ำงานวิจัยเดิมที่ สกว. สนับสนุนทุนมาก่อนจากทุกฝ่าย มาบูรณาการ ใช้เปน็ ฐานในการตอ่ ยอดการท�ำงาน ในปี 2561 ได้เร่ิมด�ำเนนิ การแลว้ 5 ชดุ แผนงาน ได้แก่ 2นวัตกรรมเพอ�่ การพัฒนา 1 การจัดทำแผนบูรณาการจงั หวดั TRF การออกแบบและการพัฒนาเมอื ง เกษตรกรสมยั ใหมท‹ ยี่ ั่งยืน เพ�อ่ การขับเคลือ่ นเศรษฐกจิ จังหวดั Flagship Research 4การพฒั นาเศรษฐกิจ 3 การร‹วมสรŒางคณุ คา‹ การทอ‹ งเท่ยี วไทย Program 5 การพฒั นาเยาวชนสพู‹ ลเมืองคุณภาพสงู (TRP) ฐานรากอยา‹ งยัง่ ยนื ส�ำนกั งานกองทุนสนบั สนุนการวิจยั (สกว.) 311

312 นวัตกรรมการบริหารจดั การงานวิจยั การมสี ่วนรว่ มในนวัตกรรมการบริหารจดั การทุนวจิ ยั แบบ Spearhead Program Spearhead Program เปน็ ชุดแผนงานวิจัยขนาดใหญ่ ซ่ึงพัฒนารูปแบบโดย สวทน. ร่วมกบั วช. เพ่ือออกแบบการสนับสนุนทุนวิจัยแบบใหม่ท่ีต้องการให้เกิดเป็นผลกระทบทางเศรษฐกิจและ สังคมอย่างเป็นรูปธรรม สกว. มีส่วนร่วมในการพัฒนารูปแบบของ Spearhead ด้านเศรษฐกิจ ในเงอื่ นไข 9 ประการ บางขอ้ ไดจ้ ากแนวปฏบิ ตั ขิ อง สกว.​เชน่ สดั สว่ นการลงทนุ รว่ มของภาคเอกชน (20%) in cash อยา่ งน้อย 10% เนอื้ หาบางส่วนในแบบฟอร์มขอ้ เสนอแผนงาน แนวปฏบิ ัตกิ ลาง และ (ร่าง) แบบฟอรม์ การติดตามผล นอกจากน้ี สกว. ไดร้ ับการทาบทามให้เข้าไปเป็น ODU ของ Spearhead ด้านเศรษฐกจิ ในบางชุดโครงการด้วย การปฏิรปู วจิ ัยและทิศทางต่อไปในอนาคต จะเปน็ การพัฒนาระบบวจิ ยั ของประเทศใหเ้ ข้มแข็ง มีทิศทาง มเี ปา้ หมาย ทช่ี ัดเจน เป็นรูปธรรมมากขึ้น ผลกระทบทค่ี าดวา่ จะเกดิ ขน้ึ คือ สกว. อาจจะต้องมภี าระงานเพ่ิมข้นึ ต้อง focus งานมากขึ้น ท�ำใหง้ านมีประสิทธภิ าพและประสทิ ธิผล งานวจิ ยั ต้องนำ� ไปส่ผู ลกระทบมากขึ้น การดำ� เนนิ งานในอนาคตจะเป็นไปตามแผนยทุ ธศาสตร์ สกว. 2560-2564 และ ยุทธศาสตร์การวจิ ยั และนวตั กรรมแหง่ ชาติ 20 ปี (2560-2579) ต่อไป