teachingoutsidethebox-room

แตเ่ พราะการเขยี นไดด้ จี ะเปน็ ประโยชนต์ อ่ พวกเขาไปจนตลอดชวี ติ ไม่ วา่ จะสมัครเรยี นมหาวทิ ยาลัยหรอื สมคั รงานกต็ าม ตอ่ ไปนเี้ ป็นขัน้ ตอน ส่ีข้นั ตอนที่ผมใชก้ ับนกั เรียนของผมเพ่ือพฒั นาการเขยี น ขนั้ ท่ี 1 เร่มิ ต้นจากไวยากรณ์ วันของเราที่โรงเรียนเร่ิมต้นอย่างเป็นทางการตอนแปดโมง เชา้ แตเ่ ด็กของผมส่วนใหญ่สมัครใจเริ่มเรียนเรว็ กว่าน้ี ฉะน้นั เมอื่ ถึง เวลาแปดโมงนักเรียนของผมก็นัง่ โตะ๊ กนั เรียบร้อยหมดแล้ว คำ�สัง่ งาน ไวยากรณ์พรอ้ มอยบู่ นกระดาน ส่วนแบบฝึกหดั วางอยบู่ นโตะ๊ (หนงั สอื ไวยากรณเ์ กา่ ถกู รบิ ไปแลว้ แตเ่ ราหาซอ้ื หนงั สอื แบบฝกึ หดั ไวยากรณจ์ าก ร้านขายอปุ กรณ์การเรยี นการสอนของครูได้) ทุกเช้า เราจะเรม่ิ ดว้ ยการท�ำ แบบฝึกหดั ไวยากรณ์ เด็กอาจได้ รบั ค�ำ สงั่ ใหห้ าค�ำ นามชเี้ ฉพาะ หรอื ใหเ้ ลอื กกาล (verb tense) ทถี่ กู ตอ้ ง ใส่ในประโยค ก่อนจะเช็กช่ือนกั เรยี น ก่อนจะเก็บการบ้าน กอ่ นจะถกู เบย่ี งเบนความสนใจ พวกเด็กๆ ก็เร่ิมท�ำ แบบฝกึ หดั ไวยากรณก์ ันแล้ว ผมใชเ้ วลาเพยี งครเู่ ดยี วเอย่ ทกั ทายเดก็ ๆ และบอกพวกเขาวา่ วันนเ้ี รา มเี รอื่ งน่าสนกุ ตื่นเตน้ รออยู่ พอถงึ ตอน 8.01 น. เราจะท�ำ งานหนกั กัน อยู่แล้วระหว่างที่นักเรียนคนอ่ืนๆ เดินทอดน่องผ่านประตูห้องเราไป พวกเราหอ้ ง 56 ไมเ่ คยปล่อยเวลาใหส้ ญู เปล่า เวลาแม้เพยี ง 2-3 นาที ทเี่ ราปลอ่ ยใหผ้ า่ นเลยไปตอนเรม่ิ วนั หากนบั รวมกนั ตลอดทงั้ ปอี าจกลาย เป็น 20-30 ชวั่ โมง เดก็ ๆ ของเราไมอ่ าจทงิ้ เวลาใหเ้ สียเปล่าแบบนัน้ ได้ เด็กเหล่าน้ีเรียนหนักด้วยเหตุผลสามข้อ ข้อแรกเลย เด็กๆ หลายคนเริ่มสนุกกับไวยากรณ์ เด็กนักเรียนของผมทุกคนพูดภาษา องั กฤษเปน็ ภาษาทสี่ อง พวกเขาเหน็ คณุ คา่ ของการหดั เขยี นภาษาใหมไ่ ด้ อย่างถูกตอ้ ง เดก็ ๆ เหน็ ความกา้ วหนา้ ของตัวเอง และเนอ่ื งจากเด็กๆ รู้สึกสบายใจเมื่ออยู่ในห้อง 56 พวกเขาจึงไม่ต้องกังวลวา่ ตวั เองจะท�ำ ผดิ พวกเขารูว้ า่ จะไมม่ ใี ครหวั เราะเยาะหรอื ดวุ า่ พวกเขา102 ครนู อกกรอบ กับ หอ้ งเรียนนอกแบบ

เหตุผลข้อท่ีสองก็เพ่ือจะได้ไม่ต้องนำ�งานกลับไปทำ�ท่ีบ้านในห้องเรียน เด็กๆ มีเวลา 30 นาทีในการตอบคำ�ถาม 20 ข้อหลงั จากผมสอนทักษะการเขียนราวหา้ นาที และตรวจสอบจนแน่ใจวา่เด็กเข้าใจแลว้ เดก็ ๆ จะมเี วลาอกี ราว 23 นาทที จ่ี ะทำ�งานใหเ้ สรจ็ ถ้าท�ำ ไม่เสรจ็ ผมจะสงั่ ใหเ้ ด็กๆ นำ�คำ�ถามทีเ่ หลือกลับไปท�ำ เป็นการบ้านดงั นนั้ พวกเขาจงึ ไดเ้ รยี นรวู้ า่ การท�ำ งานใหเ้ สรจ็ ในหอ้ งจะเปน็ การดกี วา่ทีน่ ี่ พวกเขามเี พอ่ื นๆ และครูไวค้ อยปรึกษาหากมีข้อสงสัย ห้องเรียนยังเอ้ือต่อการทำ�งานที่มีคุณภาพมากกว่าบ้านท่ีมีพี่น้องตะโกนโวยวายและเสยี งโทรทัศน์ดงั ล่ัน ส่ิงที่สำ�คัญที่สุดคือ เด็กๆ อยากทำ�งานน้ีเพราะกลัวสิ่งที่เราเรยี กวา่ “การแกง้ านสดุ สยอง” ความคดิ นเ้ี กดิ ขนึ้ จากการไดย้ นิ นกั เรยี นร่นุ ก่อนบน่ ว่าในห้องเรยี นอืน่ ๆ เวลาทพ่ี วกเขาส่งงานอะไรสกั ชนิ้ สิ่งใดสงิ่ หน่งึ ในสามสิง่ ทจ่ี ะเกิดข้ึนคอื หนง่ึ ได้งานคืนและไดค้ ะแนนดี สองได้งานคืนแต่ไดค้ ะแนนแย่ หรือทบ่ี ่อยทีส่ ดุ คอื สาม ไมไ่ ดง้ านคนื เลยแตใ่ นห้อง 56 ของเรา แทนทจ่ี ะให้คะแนนตำ่�ๆ ผมจะบอกนักเรยี นว่าพวกเขาจะต้องได้คะแนนอย่างน้อยร้อยละ 90 ขึ้นไปสำ�หรับงานไวยากรณ์ หรอื ไมก่ ต็ อ้ งท�ำ ซ�ำ้ อกี ครง้ั เดก็ ๆ ไมไ่ ดถ้ กู ลงโทษ ถกู ประจานหรอื อะไรทำ�นองน้ัน พวกเขาเพียงแตต่ อ้ งทำ�งานใหม่รอบแลว้ รอบเล่าจนกว่าจะถูกต้องคล่องแคล่ว ตอนต้นปี เด็กในห้องเกือบทุกคนต้องแกง้ านไวยากรณ์ใหม่ทกุ วัน พอสัปดาหท์ ่สี อง มเี ด็กๆ เพียง 2-3 คนเทา่ นน้ั ทย่ี งั ตอ้ งแกง้ านใหมอ่ ยทู่ กุ วนั การแกง้ านสดุ สยองท�ำ ใหเ้ ดก็ เขา้ ใจว่าห้อง 56 เป็นหอ้ งทเี่ อาจริงเอาจัง และพวกเขาต้องตง้ั ใจฟงั ใชค้ วามพยายามใหม้ าก ถามค�ำ ถาม และท�ำ ให้ถกู เสียตั้งแต่ตน้ เชา้ วนั รงุ่ ขน้ึ เมอื่ ถงึ เวลาท�ำ แบบฝกึ หดั ไวยากรณช์ นิ้ ใหม่ เดก็ ๆของผมจะเข้ามาหยบิ งานช้นิ เกา่ คนื ไป ตอนพัก เดก็ ๆ จะแกง้ านอย่างรวดเรว็ และถกู ตอ้ ง แลว้ เตรยี มรายการแกง้ านสดุ สยองไว้ รายการนจ้ี ะถูกติดไว้ที่หน้าห้อง จะมีท้ังเสียงถอนหายใจโล่งอกและเสียงร้องอย่างดใี จสดุ ขีดจากเดก็ ๆ ที่ทำ�งานไดถ้ กู หมด สองสามนาทีถัดจากน้เี ปน็ ช่วงเวลาที่ผมชอบทส่ี ดุ หลงั จากความดีอกดีใจหรือความผดิ หวงั จบลงแล้วเด็กที่ใช้ไวยากรณไ์ ด้ถูกตอ้ งจะน่งั ลงขา้ งๆ เพอ่ื นท่ียังไม่เขา้ ใจบทเรียน 103การเขยี น

เพื่อช่วยแก้ไขสิ่งท่ีผิดพลาด รวมท้ังให้กำ�ลังใจเพ่ือนให้ทำ�ได้สำ�เร็จใน คนื นัน้ หรอื ในวันรุง่ ข้นึ ขน้ั ที่ 2 และ 3 เรยี งความประจำ�สปั ดาห์ และรายงานการอ่านหนงั สอื รายเดือน แบบฝึกหัดการเขียนสองข้ันต่อไปน้ีเกิดจากความผิดพลาด ของผมเองสมัยทผ่ี มอายุยังนอ้ ย ในฐานะที่เป็นครูสอนโรงเรียนประถม บ่อยคร้ังท่ีผมได้คุยกับศิษย์เก่าที่เรียนอยู่ช้ันมัธยมต้นหรือมัธยมปลาย พวกเขาคดิ ถงึ หอ้ ง 56 และจะบอกผมวา่ อะไรบา้ งทผี่ มท�ำ ไดด้ แี ลว้ และที่ ส�ำ คญั อะไรบา้ งทผ่ี มนา่ จะปรบั ปรงุ หนง่ึ ในขอ้ ผดิ พลาดจ�ำ นวนมากของ ผมคือไมไ่ ดช้ ว่ ยให้เด็กเขา้ ใจความส�ำ คัญของการบรหิ ารเวลา การบา้ น ทงั้ หมดทผี่ มมอบหมายใหเ้ ดก็ ๆ ท�ำ ผมใหเ้ วลาหนงึ่ วนั เดก็ ๆ จะตอ้ งน�ำ มาสง่ ในวนั รงุ่ ขน้ึ นกั เรยี นของผมทเี่ พง่ิ จบไปเหน็ วา่ จะดกี วา่ มากเลยถา้ จะใหส้ ่งงานบางช้นิ ตอนส้นิ สัปดาห์หรือส้นิ เดือน ด้วยวิธนี ี้ เดก็ ๆ จะได้ เรยี นรูท้ ี่จะลงมือท�ำ โครงงานตา่ งๆ ก่อนท่จี ะสะสมเป็นดนิ พอกหางหมู มาถึงเรื่องเรียงความประจำ�สัปดาห์และรายงานการอ่าน หนงั สอื ประจ�ำ เดอื น สองโครงการน้ยี ากกว่าแบบฝึกหัดไวยากรณ์ทง้ั ใน แงก่ ารส่งั งาน การใหค้ ะแนน และการสอน แตม่ ันสอนให้เดก็ ๆ รู้จัก คุณคา่ ของการบริหารเวลา ขณะเดยี วกันก็พฒั นางานเขยี นของเดก็ ไป ด้วย เรยี งความประจำ�สปั ดาห์ ทกุ วนั ศกุ ร์ ผมจะมอบหมายงานเขยี นเรยี งความประจ�ำ สปั ดาห์ ให้เด็ก เรียงความสั้นๆ น้ีมักมีความยาวประมาณหน่ึงหน้ากระดาษ โดยมีหัวข้อร้อยแปดพันเก้าต้ังแต่เรื่องหนักๆ ไปจนถึงเร่ืองเบาสมอง สปั ดาหน์ ผี้ มอาจใหเ้ ดก็ ๆ เสนอความคดิ เหน็ ตอ่ การตดั สนิ ใจของจอรจ์ ท่ี104 ครูนอกกรอบ กับ หอ้ งเรียนนอกแบบ

จะฆา่ เลนนี1 ในวรรณกรรมเรอ่ื ง Of Mice and Men สัปดาหถ์ ัดมาผมอาจใหเ้ ด็กๆ เขยี นวา่ ถา้ ได้กนิ ยาวิเศษทท่ี ำ�ใหล้ อ่ งหนหายตัวได้ พวกเขาจะใชเ้ วลา 24 ชวั่ โมงท�ำ อะไรบา้ ง ในการท�ำ งานทไี่ ดร้ บั มอบหมายทกุชนิ้ เดก็ ๆ จะต้องเขียนไวยากรณ์ ตวั สะกด โครงสรา้ งประโยค ตลอดจนเรยี บเรยี งเรอื่ งราวใหถ้ กู ตอ้ ง ผมอยากใหง้ านเขยี นของเขาเปน็ อยา่ งท่ีฟรานซสิ เบคอนพดู ไว้ -- แจม่ แจง้ ชดั เจน ผมจะมอบหมายงานเขยี นเรยี งความให้เด็กๆ ในวันศกุ ร์ และเกบ็ งานราวหนงึ่ หรอื สองสปั ดาหห์ ลงั จากนนั้ ดว้ ยเหตผุ ลสองประการขอ้แรก เพอ่ื ให้เดก็ มโี อกาสเขียนตอนวนั หยดุ สดุ สปั ดาห์ แนล่ ะ พวกเขาไม่จำ�เป็นต้องทำ�ก็ได้ ผมสนับสนุนให้พวกเขาใช้เวลาอยู่กับครอบครัวและเพื่อนๆ ให้มาก เลน่ ฟตุ บอล พักผ่อน หรือเล่นสนกุ สนานบ้าบอไปตามเรอื่ ง แตถ่ งึ จะใชเ้ วลาสกั ชว่ั โมงสองชว่ั โมงท�ำ งานเขยี นในวนั หยดุพวกเขาก็ยังเหลือเวลาเล่นอีกนับสิบชั่วโมง เรียงความประจำ�สัปดาห์ทำ�ใหเ้ ดก็ มโี อกาสฝึกสร้างสมดุลระหวา่ งการทำ�งานกบั การเลน่ สนกุ ข้อสอง วิธีนี้ทำ�ให้ผมมีช่วงสุดสัปดาห์สำ�หรับตรวจงานเด็กอย่างเต็มท่ีด้วย ไม่มีทางเลยที่ผมจะตรวจเรียงความของนักเรียนได้อย่างละเอียดถ่ีถ้วนโดยใช้เวลาตอนกลางคืนหลังจากสอนมาแล้วท้ังวนั เนอื่ งจากผมมบี ทเรยี นมากมายทต่ี อ้ งเตรยี มส�ำ หรบั วนั รงุ่ ขน้ึ และมีครอบครวั ตอ้ งดแู ล ผมจงึ เหนอ่ื ยและยงุ่ เกนิ กวา่ จะตรวจเรยี งความไดด้ ีเทา่ ทคี่ วร เมอ่ื ถงึ เชา้ วนั จนั ทรเ์ ดก็ นกั เรยี นของผมจะไดง้ านคนื พรอ้ มกบัค�ำ แนะน�ำ ทเี่ ปน็ ประโยชน์ หากผมคาดหวงั ใหเ้ ดก็ ๆ เอาใจใสใ่ นงาน ผมกต็ อ้ งแสดงใหพ้ วกเขาเหน็ วา่ ผมเอาใจใสใ่ นงานเขยี นของพวกเขาเชน่ กนั ในช่วงวันหยุดสุดสัปดาห์ ผมยังทำ�อย่างอื่นท่ีผมพบว่าได้ผลดีเปน็ อยา่ งยิง่ ด้วย ผมจะเลอื กเรียงความของเด็กมาสองสามชิน้ และเอามาพิมพต์ ามท่ีเดก็ ๆ เขียนทกุ อยา่ งรวมท้งั ข้อผดิ พลาดดว้ ย เชา้ วันจนั ทร์ แทนท่ีผมจะสงั่ งานเรอ่ื งไวยากรณ์ส�ำ หรับวนั นนั้ นกั เรยี นจะได้1เลนนีชายร่างใหญ่แต่สมองไม่ปกติ ฆ่าภรรยาของลูกชายเจ้าของฟาร์มท่ีเขาทำ�งานด้วยตายโดยไม่ต้ังใจจอร์จซึ่งเป็นเพ่ือนรักของเลนนีรู้ว่าจะเกิดอะไรขึ้น จึงตัดสินใจใช้ปืนยิงเลนนีเพราะอยากให้เขาตายอย่างมคี วามสขุ และไมเ่ จ็บปวด 105การเขยี น

อา่ นเรยี งความสองสามเรอ่ื งจากสปั ดาหท์ แ่ี ลว้ โดยผมจะเอาชอ่ื เดก็ ออก เพื่อไม่ให้เดก็ รู้สกึ อบั อาย ในเวลาเพยี งไมก่ ส่ี ปั ดาหเ์ ดก็ ๆ สามารถพฒั นาทกั ษะการเขยี น ไปไกลมาก การไดด้ เู รยี งความหลายๆ แบบของเพ่ือนนกั เรยี นด้วยกนั ท�ำ ใหเ้ ดก็ ๆ เรมิ่ มองออกวา่ เพราะเหตใุ ดเรยี งความเรอื่ งหนงึ่ ถงึ ดกี วา่ อกี เรื่องหนงึ่ พอถงึ สนิ้ ปี นักเรยี นเกรด 5 ของผมก็แทบไมม่ ขี ้อผิดพลาด เลยทั้งในเรอื่ งการสะกดค�ำ ไวยากรณ์ หรอื โครงสร้างประโยค แถมยัง ระมดั ระวงั ในรายละเอยี ดตา่ งๆ มากขนึ้ เชน่ หลกี เลย่ี งการใชส้ ว่ นขยาย ไมต่ รงกับประธาน (dangling modifier) ผมไมไ่ ดท้ ำ�อะไรใหพ้ วกเขา ฉลาดข้ึน ผมไมใ่ ชค่ รทู ด่ี ีพอทจ่ี ะท�ำ เช่นน้ันได้ แตก่ ารที่เดก็ ๆ ไดเ้ ขียน และประเมินงานเขียนกันเองเป็นประจำ� ทำ�ให้พวกเขากลายเป็นนัก เขียนท่ีเก่งขึ้น ทงั้ ยังสนุกกบั การเรียนรู้ทจี่ ะเป็นนักเขียนทีด่ ดี ้วย เราไม่เคยพลาดโอกาสท่ีจะประเมินงานเขียนร่วมกันทั้งห้อง ที่จริงแล้ว ช่วงที่ผมกำ�ลังเขียนหนังสือเล่มน้ี เพ่ือนครูคนหน่ึงโกรธ ผมเป็นฟืนเป็นไฟ เธอผิดหวังท่ีผมไม่ได้ช่วยนักเรียนคนหน่ึงของเธอท่ี มีปัญหา เช้าวันหน่ึงเธอโทรศัพท์มาท่ีห้องของผมและกร๊ีดใส่ผมก่อน จะวางสายไป ตอนพักกลางวัน ผมพบโน้ตในช่องจดหมายของผม เออ้ ... พดู ให้ชดั ก็คอื มนั เป็นจดหมายด่ามากกว่าโน้ต นอกจากข้อหา ต่างๆ นานาแล้ว ในจดหมายนั้นผมยังถูกหาว่าคุยโตโอ้อวดและ น่าขยะแขยงด้วย ผมจะเขยี นตอบกไ็ ด้ แตผ่ มเอาโนต้ ทว่ี า่ ไปใชป้ ระโยชนไ์ ดด้ กี วา่ ผมถา่ ยเอกสารแลว้ ใหพ้ วกเขาประเมนิ การเขยี น เดก็ ๆ ใหค้ ะแนนความ มอี ารมณร์ นุ แรงสงู แตค่ ดิ วา่ ยงั ตอ้ งแกไ้ ขเรอ่ื งน�ำ้ เสยี ง ผมปฏเิ สธความ คิดของเด็กๆ ท่จี ะส่งโน้ตพรอ้ มความคิดเห็นคืนใหค้ รูคนน้นั รายงานการอ่านหนงั สอื ประจ�ำ เดอื น เช่นเดียวกับเรียงความประจำ�สัปดาห์ การเขียนรายงานการ อ่านหนังสือประจำ�เดือนเป็นอีกวิธีที่ช่วยให้เด็กเรียนรู้การบริหารเวลา106 ครนู อกกรอบ กับ หอ้ งเรยี นนอกแบบ

ขณะท่ีได้พฒั นาทกั ษะในการเขยี นไปพร้อมกันดว้ ย แนล่ ะ ไมม่ ี “แบบอย่าง” การเขียนรายงานการอ่านแบบใดที่จะเหมาะกับห้องเรียนทุกหอ้ งและนักเรียนทุกคน นค่ี อื ส่งิ ที่ห้อง 56 ท�ำ เป็นประจำ�ทกุ เดือนและใช้ได้ดีสำ�หรับเรา สำ�หรับคุณ คุณอาจมีแบบอย่างการเขียนรายงานแบบอนื่ ทเ่ี หมาะสมกวา่ ในการเขยี นรายงานการอา่ นหนงั สอื ผมจะใหเ้ ดก็ อา่ นหนงั สอืท่ีอ่านง่าย เร่ืองที่เราอ่านกันอยู่ในห้องนั้นยากเกินไปสำ�หรับเด็กหลายคนท่ีจะอา่ นเองตามล�ำ พัง ผมหาหนงั สือที่ไดร้ บั รางวลั นิวเบอรชี ดุ หน่งึกับนวนิยายทีอ่ ่านงา่ ยแตเ่ ป็นนวนยิ ายชั้นเยย่ี มใหเ้ ด็กๆ นักเรียนแตล่ ะคนจะไดเ้ ลอื กหนงั สอื ใหมห่ นง่ึ เลม่ ตอนตน้ เดอื น เดก็ ทยี่ งั มปี ญั หาในการอ่านอยู่อาจเลือกเรื่องง่ายๆ ของเบเวอรี เคลยี รี นวนยิ ายทง้ั หลายที่อยใู่ นรายการนีม้ สี งิ่ หน่ึงท่เี หมอื นกัน คอื เปน็ นวนิยายเรอื่ งเยีย่ มทเี่ ด็กๆโปรดปรานเพราะอา่ นสนกุ เพลดิ เพลนิ ไมว่ า่ เดก็ จะอา่ น The PhantomTollbooth, Beezus and Ramona หรือ Mr. Popper’s Penguinsทุกคนจะไดอ้ ่านหนังสือทเี่ ป็นอมตะทุกยคุ ทกุ สมัย รายงานการอา่ นหนงั สอื ประจ�ำ เดอื นของเราแบง่ ออกเปน็ ตอนสั้นๆ แต่ละตอนว่าด้วยองค์ประกอบแต่ละอย่างของนวนิยาย ได้แก่ตวั เอกของเรอื่ ง ตัวร้าย ความขดั แย้ง ฉาก โครงเรอ่ื ง ไคลแมกซข์ องเรอ่ื ง การคลี่คลายปมเรื่อง และแกน่ เร่อื ง เพือ่ ช่วยให้เดก็ ๆ เข้าใจแนวคิดยากๆ เหล่านี้ ผมจึงเอาหนงั สอื The Wizard of Oz (ซ่งึ เด็กสว่ นใหญใ่ นหอ้ งของผมไมเ่ คยได้ยนิ มากอ่ น!) มาใหอ้ ่านกัน ผมใช้เรอ่ื งน้ีเพราะเนอื้ เรื่องชัดเจน ท�ำ ใหเ้ ด็กเขา้ ใจแนวคิดได้อย่างรวดเร็ว โดโรทีเปน็ ตวั เอก สว่ นแม่มดใจร้ายเปน็ คปู่ รับ ความขดัแย้งเปน็ เรอ่ื งของคนกบั คน (แทนทจ่ี ะเปน็ ความขัดแย้งระหวา่ งคนกบัธรรมชาติ คนกบั ตัวเอง หรือคนกบั สงั คม) ฉากเป็นฟาร์มในแคนซัสและดนิ แดนแหง่ ออซ ไคลแมกซข์ องเรอ่ื งอยตู่ อนทแ่ี มม่ ดใจรา้ ยโดนสาดน�ำ้ (“I’m melting!”) จดุ คลี่คลายปมของเร่ืองอยู่ท่ีโดโรทีและเพือ่ นๆของเธอแก้ไขสถานการณ์ของแต่ละคนได้ น่ันคือ หุ่นไล่กาได้สมองหุ่นกระป๋องได้หัวใจ สงิ โตขข้ี ลาดไดค้ วามกลา้ หาญ และโดโรทไี ด้กลบั 107การเขียน

บ้าน แนน่ อนแกน่ ของเรื่องก็งา่ ยพอที่เดก็ ๆ จะบอกได้ เพราะโดโรทีพูด แลว้ พูดอกี หลายรอบวา่ “ไมม่ ที ีไ่ หนเหมือนบ้าน” ต่อจากน้ัน เด็กท้ังห้องจะอ่านหนังสือเล่มแรกของปีด้วยกัน ซึ่งมักจะเป็น The Westing Game2 ของเอลเลน รัสกิน (Ellen Raskin) เป็นเร่ืองฆาตกรรมลึกลับสำ�หรับเยาวชนที่ตลกขบขันมาก นกั เรยี นของผมสนกุ สนานกบั การอา่ นหนงั สอื เรอ่ื งนี้ จากนน้ั ผมจะแจก สมุด “รายงานการอ่าน” นวนิยายเรอื่ งนใ้ี ห้เดก็ ๆ ทนี เ้ี ดก็ ๆ ก็จะเขา้ ใจ ว่าผมคาดหวังอะไรเม่ือพวกเขาเขียนรายงานฉบับแรกเก่ียวกับหนังสือ ที่เลือกอา่ นประจำ�เดือนนั้น แนล่ ะ ส�ำ หรับรายงานฉบบั แรก เด็กๆ จะทำ�ผิดเกือบทกุ เร่ือง แม้จะมตี ัวอยา่ งให้แลว้ ก็ตาม เด็กๆ กย็ ังท�ำ ผิดพลาดหลายอยา่ ง ท้งั ตัว สะกด ไวยากรณ์ การเลือกใชก้ าล และโครงสร้างประโยค นอกจากน้นั พวกเขายงั วิเคราะห์ผดิ โดยมกั จะระบตุ วั ละครที่เปน็ ตัวเอกไม่ถูก (เชน่ บอกวา่ เลนนเี ปน็ ตัวเอกในเรอื่ ง Of Mice and Men แทนทจี่ ะเปน็ จอรจ์ ) หรือเลา่ เรื่องตง้ั แต่ต้นจนจบ แทนทีจ่ ะสรปุ พล็อตเรอ่ื งส้นั ๆ แต่ ไมเ่ ปน็ ไร เพราะนน้ั เปน็ ครง้ั แรกทเ่ี ดก็ ไดล้ องท�ำ ดู ผมใชเ้ วลาอยา่ งนอ้ ยห นงึ่ สปั ดาหจ์ งึ จะตรวจรายงานพวกนเี้ สรจ็ ในระหวา่ งนน้ั เดก็ ๆ จะลงมอื เขยี นรายงานชน้ิ ตอ่ ไป พอถงึ เวลาทไี่ ดร้ บั รายงานฉบบั แรกคนื และเขา้ ใจ แลว้ วา่ นา่ จะท�ำ ใหด้ ไี ดอ้ ยา่ งไร พวกเขากส็ ามารถเอาค�ำ แนะน�ำ ของผมไป ปรบั ปรงุ รายงานฉบับทส่ี องได้ หลงั จากทำ�เช่นนี้อยหู่ น่ึงปี เด็กนกั เรยี น ของผมโดยรวมก็สามารถเขียนรายงานช้ินเยี่ยมมาส่งได้ และได้อ่าน หนังสอื ดๆี ไปราว 10-12 เลม่ ในระหว่างท่เี รยี นรู้วธิ เี ขียนรายงานด้วย ข้อดีอีกอย่างหน่ึงของรายงานการอ่านประจำ�เดือน คือทำ�ให้ นักเรียนเลิกพูดว่า “ผมทำ�เสร็จแล้ว” ที่ชอบพูดเวลาได้รับมอบหมาย งานวิชาประวตั ิศาสตรห์ รือคณิตศาสตรไ์ ปทำ�เด่ียวๆ เรฟ: จริงเหรอจอห์น เธออ่านหนังสือจบแล้วและพร้อม จะส่งรายงานการอ่านประจ�ำ เดอื นแลว้ ใช่ไหม? 2หนงั สือรางวัลนิวเบอรปี ี 1979 เป็นเร่ืองการไขปรศิ นาฆาตกรรมมหาเศรษฐขี องคน 16 คนทไ่ี ด้รับเชิญ มาท่ีอพารต์ เมนต์ซนั เทาเวอร์ โดยจับคู่กัน 8 คู่ แตล่ ะคูจ่ ะไดร้ ับคำ�ใบช้ ดุ หน่งึ กบั เงนิ 10,000 ดอลลารเ์ ปน็ แรงจูงใจ ใครไขปรศิ นาได้จะได้รบั มรดก 200 ล้านดอลลารข์ องแซม เวสติง108 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรยี นนอกแบบ

จอหน์ : (ย้มิ แหยๆ) เออ้ ยังครับ ผมวา่ ผมไปทำ�ก่อนดกี ว่า ครับ รายงานการอ่านประจำ�เดือนไม่ใช่เร่ืองง่ายสำ�หรับครูและพ่อแม่ การเลอื กเฟน้ หนงั สอื ใหถ้ กู ใจเดก็ ๆ เปน็ เรอ่ื งทา้ ทาย การใหค้ ะแนนรายงานและการสะท้อนความคิดเห็นท่ีเป็นประโยชน์คืนสู่เด็กๆ เป็นเรื่องที่ต้องใช้เวลา แต่ลูกๆ ของคุณจะเติบโตขึ้นมาเป็นนักอ่าน นักเขยี น และนกั คิดท่ีมีวิจารณญาณเมอ่ื ทำ�เช่นนี้ มนั เป็นงานหนักกจ็ รงิแต่คุ้มค่ากบั ความพยายาม น่เี ปน็ รายงานการอ่านหนังสือที่เขยี นโดยเด็กเกรด 5 ของผมคนหนงึ่การผจญภยั ของทอม ซอวเ์ ยอร์ โดย มารก์ ทเวนตวั เอก ทอม ซอว์เยอร์เป็นตัวเอกของนวนิยายเรื่องน้ี เขาอายุประมาณ 12 ปี อาศยั อยใู่ นเมอื งเลก็ ๆ ชอ่ื เซนตป์ เี ตอรส์ เบริ ก์ รฐั มสิ ซรู ีเขาอยากเป็นผู้ร้าย ชอบโดดเรยี น และหายตวั ไปจากโบสถ์ เขาชอบกวนประสาทป้าพอลลใี หโ้ มโห และเกลยี ดนอ้ งชายคนละแม่ที่ช่ือซิดตวั ร้าย อินจนั โจ เปน็ ตัวรา้ ยของเรือ่ งน้ี โจเปน็ ลูกคร่งึ อินเดียนแดงเป็นโจรและฆาตกร เขาฆา่ ดร.โรบินสัน และยังวางแผนประทษุ ร้ายหญงิ มา่ ยทรี่ �ำ่ รวยคนหนง่ึ อยา่ งเหยี้ มโหดดว้ ย เขาเปน็ คนโลภและขมขน่ืเพราะสิ่งท่ชี าวเมอื งปฏิบัตติ ่อเขาความขดั แย้ง เป็นเร่ืองความขัดแย้งระหว่างบุคคลกับบุคคล ทอมอยากได้เงิน 12,000 ดอลลาร์ที่โจขโมยมา ส่วนโจอยากฆา่ แม่ม่ายดกั ลาสแล้วหนไี ป ตัวละครทง้ั สองตัวไมไ่ ดส้ ง่ิ ท่ีตวั เองหวัง จงึ เกดิ ความขัดแย้งขน้ึ 109การเขยี น

ฉาก เรอื่ งเกดิ ขน้ึ ทเ่ี มอื งเลก็ ๆ ในรฐั มสิ ซรู ใี นทศวรรษ 1830 ฉากมี ส�ำ คญั ตอ่ ทอ้ งเรอ่ื งมาก เนอื่ งจากเมอื งนเี้ ปน็ ตวั แทนของสถานทท่ี มี่ ารก์ ทเวนเตบิ โตขน้ึ ตวั ละครหลายตวั จงึ มาจากคนทเ่ี ขาเคยรจู้ กั จรงิ ๆ ภาษา ท่ใี ช้ การถอื โชคลาง และวฒั นธรรมของหมู่บ้านลว้ นมคี วามส�ำ คัญตอ่ เน้ือเรือ่ งทั้งสน้ิ โครงเรือ่ ง ทอม ซอวเ์ ยอรเ์ ปน็ เดก็ เกเรและรกั สนกุ ทเี่ ตบิ โตขน้ึ ในทศวรรษ 1830 รมิ แมน่ �ำ้ มสิ ซสิ ซปิ ปี เขามปี ญั หากบั ปา้ พอลลที รี่ กั เขาแตท่ กุ ขใ์ จใน การเลย้ี งดเู ขาอยเู่ สมอมา ทอมเปน็ เดก็ ทฉ่ี ลาดมาก เขาหลอกเพอื่ นให้ ทาสรี วั้ และไดค้ มั ภรี ไ์ บเบลิ เลม่ หนงึ่ เปน็ รางวลั จากโบสถด์ ว้ ยการหลอก เอาต๋ัวชงิ รางวลั จากเพ่ือนๆ ทอมไม่ใช่นักเรียนที่ดีและมักโดดเรียนอยู่บ่อยๆ เขาชอบเด็ก สาวๆ และท้ิงเอมี ลอว์เรนซ์ไปหาเบกกี แทตเชอร์ เพ่ือนสนิทของ เขาช่ือโจ ฮาร์เปอร์และฮัค ฟินน์ ฮัคเป็นลูกของชายข้ีเหล้าในเมือง เขาเปน็ ทช่ี งิ ชงั ของพวกผใู้ หญท่ กุ คน แตพ่ วกเดก็ ๆ ตา่ งนบั ถอื เขาเพราะ เขาเปน็ เด็กคนเดยี วในเมืองทีม่ ีอิสระเสรี ทอม โจ และฮัค วางแผนการผจญภัยมากมาย ครั้งหนึ่ง พวกเขาหนีออกจากบ้านและไปต้ังแคมป์ท่ีเกาะแจ็กสัน ชาวเมืองเชื่อ ว่าพวกเดก็ ๆ ตายแลว้ แต่กต็ อ้ งประหลาดใจเม่อื เห็นพวกเขาโผลม่ าใน พิธีศพของตัวเอง คืนหน่ึง เด็กท้ังสามไปท่ีป่าช้าพร้อมกับแมวตายตัวหน่ึงเพื่อ พยายามรักษาหูด พวกเขาบังเอิญเห็นอินจัน โจฆ่าหมอโรบินสัน ขีเ้ มาใจดชี ่ือ มฟั ฟ์ พอตเตอร์ถูกกล่าวหาว่าเป็นฆาตกร ในท่พี ิจารณา คดี ทอมขึ้นใหก้ าร พอตเตอรจ์ ึงรอดตวั อยา่ งไรกด็ ี โจหนีรอดไปได้ ท�ำ ใหท้ อมนอนไมห่ ลบั อยหู่ ลายคนื เพราะกลวั วา่ โจจะหวนกลบั มาฆา่ เขา วันหน่ึงฮัคกับทอมออกไปหาสมบัติท่ีถูกฝังไว้ บังเอิญไปเจอ บ้าน “ผีสิง” หลังหนึ่งและพบว่าโจและคู่หูซ่อนเงินที่ขโมยมาไว้ท่ีน่ี110 ครนู อกกรอบ กับ ห้องเรียนนอกแบบ

มเี งินเหรยี ญมูลค่ามากกว่า 12,000 ดอลลาร์ เดก็ ชายทง้ั สองวางแผนติดตามโจรไปและขโมยเงนิ มาเปน็ ของตวั เอง เบกกี แทตเชอรว์ างแผนจะไปปกิ นกิ กจิ กรรมอยา่ งหนง่ึ ทเ่ี ดก็ ๆตั้งใจจะไปท�ำ คือสำ�รวจถ�ำ้ เมอ่ื การปิกนกิ สิน้ สุดลง เดก็ ๆ พากนั กลับบา้ นโดยไม่รวู้ า่ ทงิ้ ทอมกับเบกกซี ึง่ หลงทางอยู่ในถ�ำ้ ไว้ ชีวิตของทง้ั คู่ตกอยูใ่ นอนั ตราย และทอมก็พบวา่ โจซ่อนตวั อยู่ในถำ�้ น่ันเอง ในท่ีสดุ ทอมก็หนีออกมาได้ ชาวเมืองช่วยกันไปปดิ ถำ�้ โดยไมร่ ู้ว่าการท�ำ เชน่ นน้ั เปน็ การฆ่าอนิ จัน โจ ทอมกบั ฮัคกลายเปน็ ฮโี ร ท้ังยงัร่�ำ รวยและมีชื่อเสยี งด้วยสมบตั ิของโจไคลแมกซข์ องเร่อื ง ไคลแมกซข์ องเรื่องนคี้ อื ตอนที่อินจนั โจตาย ทอมบอกว่าหลังจากการพจิ ารณาคดี เขาจะไมไ่ ดน้ อนหลบั สบายอกี เลยจนกวา่ จะไดเ้ หน็โจตาย ความหวงั ของเขาเปน็ จริงขน้ึ มาได้เมอื่ ชาวบา้ นกลบั เขา้ ไปในถ้�ำอีกครง้ั และพบรา่ งของโจในนนั้ ทอมจะไม่ตอ้ งเดอื ดร้อนเพราะชายคนนอ้ี กี ต่อไปการคล่คี ลายของเร่อื ง ตอนจบของเรอ่ื ง ทอมบอกชาวเมอื งวา่ เขากบั ฮคั รวยแลว้ เดก็ชายทั้งสองทำ�ให้ชาวบ้านตกตะลึงด้วยการนำ�รถเข็นท่ีมีเงิน 12,000ดอลลาร์เข้ามา ฮัคจะอยู่กับแม่ม่ายดักลาส ส่วนทอมก็จะกลายเป็นฮโี รของชาวเมืองแก่นเร่อื ง มาร์ก ทเวนเขียนไว้เองว่าแก่นของเรื่องนี้มุ่งให้ผู้ใหญ่จดจำ�ว่าการเป็นเด็กน้ันเป็นอย่างไร หนังสือล้อเลียนการที่เด็กทำ�อะไรบ้าๆบอๆ และท�ำ ใหเ้ ราหวนคดิ ถึงความสนกุ สนานของเดก็ ๆ ก่อนจะต้องเขา้ สู่ “ความศิวไิ ลซ์” นไ่ี มใ่ ชร่ ายงานทส่ี มบรู ณแ์ บบ ถงึ อยา่ งนน้ั กเ็ ปน็ การเรม่ิ ตน้ ทด่ี ีมากสำ�หรับเดก็ เกรด 5 ทพี่ ูดภาษาองั กฤษเป็นภาษาทสี่ อง มวี ธิ กี ารนับ 111การเขยี น

ไมถ่ ว้ นทีเ่ ด็กจะเขยี นเกยี่ วกบั หนังสอื แต่นักเรยี นของผมพบว่ารปู แบบ ขา้ งบนน้ลี ะเอียดถีถ่ ว้ น ทา้ ทาย และไดผ้ ล ขัน้ ตอนท่ี 4 นักเขียนปกออ่ น: โครงการนกั เขียนน้อย โครงการนักเขียนน้อยไม่เหมาะกับคนใจเสาะ เพราะการจะ เค้นเรอ่ื งออกมาจากเดก็ ๆ ได้นน้ั ไมใ่ ชเ่ ร่ืองง่าย ตอ้ งใช้เวลาและความ อดทนมหาศาล และอาจหมดเรยี่ วหมดแรงเอาเสยี กอ่ น แตผ่ มจะบอก ความลบั เลก็ ๆ ให้ นกั เรียนทผ่ี มสอนมาตลอดเวลา 20 ปไี ดท้ �ำ งานสง่ ผมตง้ั หลายรอ้ ยชน้ิ แตส่ งิ่ เดยี วทพี่ วกเขายงั เกบ็ ไวจ้ นทกุ วนั นคี้ อื หนงั สอื นักเขยี นน้อยของพวกเขา หนังสอื นม้ี คี วามหมายส�ำ หรบั พวกเดก็ ๆ แนวคดิ ของหนังสอื เองไมไ่ ดซ้ บั ซอ้ นอะไรเลย พดู ง่ายๆ ก็คือ นกั เรยี นแตล่ ะคนมเี วลาหน่งึ ปีท่ีจะเขยี นหนงั สือหนงึ่ เลม่ มีวิธมี ากกวา่ หน่งึ วธิ ีทจี่ ะทำ�งานนี้ให้ส�ำ เรจ็ แต่ผมจะเล่าถงึ วิธีที่ใช้ไดผ้ ลกบั หอ้ ง 56 และนีค่ ือสิ่งทีค่ วรทำ�และสง่ิ ท่คี วรหลกี เลี่ยง นักเรียนควรจะเขียนหนังสือของตัวเองเกือบท้ังหมดในเวลา เรยี น เพอ่ื ใหแ้ นใ่ จวา่ เดก็ ๆ จะท�ำ งานเอง ไมใ่ ชพ่ อ่ แมข่ วี้ ติ ก พน่ี อ้ ง หรอื คนรู้จักของครอบครวั ท้งั ยงั เป็นการส่งเสริมให้เด็กทำ�งานอยา่ งไม่ตอ้ ง รบี เรง่ ถา้ ใหเ้ ดก็ ๆ เขยี นเรอื่ งในชว่ งปดิ เทอม เดก็ ๆ มกั จะเรง่ ท�ำ ใหเ้ สรจ็ ในคนื หรอื สองคนื สดุ ทา้ ยกอ่ นเปดิ เรยี น และเมอ่ื มองจากมมุ มองของครู การไดร้ บั งาน 30 เร่อื งหรือมากกวา่ นัน้ มาตรวจในคราวเดยี วย่อมเปน็ เรื่องเหนือบา่ กวา่ แรง บางเรอ่ื งอาจมีความยาว 20-30 หน้า ไม่มที าง เลยทค่ี ุณจะมเี วลาใสใ่ จกับงานเขยี นเหล่าน้นั ได้อย่างเตม็ ท่ ี ผมให้เวลานักเรียนครัง้ ละ 30-45 นาทใี นตอนบ่าย สัปดาห์ ละ 2-3 ครัง้ เพ่อื เขยี นเร่อื ง ในแตล่ ะครง้ั ผมจะพดู คุยกบั เดก็ 5-6 คน ผมถามเด็กแต่ละคนว่าเขาเขียนเร่ืองเก่ียวกับอะไร เด็กจะเอาเรื่อง ท่ีเขียนมาให้ดู ด้วยวิธีน้ี ผมสามารถช่วยเด็กแก้คำ�ท่ีสะกดผิดหรือ ไวยากรณ์ที่ไม่ถูกต้องได้ระหว่างที่เด็กกำ�ลังเขียนเรื่องอยู่ เรียกว่า ตรวจทานแก้ไขต้นฉบับเสียแต่ต้นมือตามหลักปฏิบัติของบรรณาธิการ112 ครนู อกกรอบ กับ ห้องเรยี นนอกแบบ

ส�ำ นกั “กนั ไวด้ กี วา่ แก”้ เลย ผมคยุ กบั เดก็ ผเู้ ขยี นเกย่ี วกบั ตวั ละครของเขาเด็กหลายคนเอาแตเ่ ล่าว่าเกดิ อะไรขน้ึ โดยลมื ไปว่านิยายดีๆ เป็นการด�ำ เนนิ เรอ่ื งราวโดยมีตวั ละครสำ�คัญเปน็ ศูนยก์ ลาง ผมต้องแนใ่ จว่าปา่เป็นสถานท่ีที่มีเวทมนตร์จริงๆ แต่จะคอยเตือนพวกเขาให้เขียนถึงตัวละครท่เี ข้าไปในปา่ น้ันดว้ ย บางครั้งบางคราว ผมจะแบ่งเด็กออกเป็นกลุ่มเล็กๆ กลุ่มละ 3-4 คน เด็กในกลุ่มจะเอาเรื่องที่เขียนมาแลกกันดูและช่วยกันแก้ไข วธิ นี ้ีเป็นผลดกี ับทุกคน คนทท่ี ำ�หนา้ ทีบ่ รรณาธิการจะไดเ้ รียนรู้การเขียนจากการช่วยคนอ่ืนแก้งานให้ดีขึ้น คนเขียนก็จะได้คำ�แนะนำ�ทม่ี ีประโยชน์ ส่วนผมก็ประหยดั เวลาไปได้ เพราะความผดิ พลาดที่เกดิจากความสะเพรา่ จ�ำ นวนมากถกู ช�ำ ระไปเรยี บรอ้ ยแลว้ กอ่ นทร่ี า่ งสดุ ทา้ ยจะถงึ มอื ผม ครสู ว่ นใหญจ่ ะวางกฎพนื้ ฐานเกย่ี วกบั แกน่ ของเรอ่ื งทเี่ ดก็ ๆ จะเขยี น -- เปน็ เสน้ ท่นี ักเรียนหา้ มกา้ วล่วง ครูบางคนไม่ให้นักเรยี นเขยี นเรอื่ งทรี่ นุ แรงเลอื ดทว่ ม บางคนหา้ มเดก็ จบเรอื่ งดว้ ยประโยคทวี่ า่ “แลว้พวกเขากต็ น่ื ขนึ้ และพบวา่ มนั เปน็ ความฝนั ” อยา่ งไรกต็ าม สง่ิ ส�ำ คญั คอืต้องมีความยดื หยุ่นและน�ำ สิง่ ที่ไดเ้ รยี นรู้มาใชใ้ นขณะทกี่ ้าวไปข้างหนา้ ในระหว่างท่ีตรวจแก้ เราอาจส่งเสริมให้เด็กๆ ใช้ภาษาเชิงเปรียบเทียบ ถ้าเด็กเขียนว่าตัวละครกลัว ให้ถามเด็กว่า “เขากลัวขนาดไหน? กลัวพอๆ กับลกู โป่งท่ีอยู่ใกลต้ ัวเมน่ หรอื เปล่า?” แสดงให้เดก็ ๆ เห็นว่าการเขยี นเป็นเร่อื งสนุกขนาดไหน ถึงอยา่ งไร มันก็เป็นเพียงโครงงานอันหนึง่ ไม่ใชง่ านต้องทำ�ตามค�ำ สง่ั มันต่างจากค�ำ ถามในข้อสอบ เรียงความประจำ�สัปดาห์ หรือการทดลองวิทยาศาสตร์การเขียนหนงั สืออาจเป็นสง่ิ เดียวทีเ่ ดก็ ๆ มีอำ�นาจควบคมุ ได้อยา่ งเตม็ท่ี ไม่ว่าจะเปน็ ตัวละคร ภาษาทใี่ ช้ หรอื การหักมุมเนอื้ เรอื่ ง ชี้ให้เดก็ ๆตระหนกั วา่ ไมว่ า่ เชกสเปยี ร์ ทเวน เซบนั เตส (Miguel de Cervantes)3หรอื สไตนเ์ บกตา่ งกเ็ คยเปน็ นกั เขยี นนอ้ ยมากอ่ นทง้ั นน้ั นกั เรยี นของคณุอาจเตบิ โตข้นึ และเขยี นหนงั สอื ท่ีคนท้งั โลกตกหลมุ รกั กไ็ ด้3มเี กล เด เซบันเตส (Miguel de Cervantes) นักประพนั ธช์ าวสเปน ผู้เขยี นวรรณกรรมยิ่งใหญ่เรอื่ งDon Quixote 113การเขียน

เมอื่ เขยี นเรอ่ื งเสรจ็ และผา่ นการตรวจแกจ้ นเรยี บรอ้ ยแลว้ เดก็ จะพิมพ์ลงคอมพิวเตอร์โดยไม่ลืมเว้นที่ไว้สำ�หรับใส่ภาพประกอบตลอด เรอื่ ง เดก็ ๆ จะวาดภาพไวต้ า่ งหากแลว้ คอ่ ยเอามาแปะลงในหนงั สอื วธิ ี นเ้ี ดก็ ๆ จะไดล้ องภาพหลายๆ ภาพกอ่ นตดั สนิ ใจเลอื กภาพทเี่ หมาะทสี่ ดุ สำ�หรับพิมพ์บนหน้ากระดาษ พวกเขามีไอเดียสร้างสรรค์ภาพสารพัด แบบ ทั้งแบบปอ๊ ปอัป แบบกางออก หรอื แบบท่ีทำ�ให้ผอู้ ่านตาลาย เม่ือหนังสือเสร็จพร้อมจะเข้าเล่ม ครูบางคนเพียงแค่เอาไป ส่งให้ศูนย์บริการสิ่งพิมพ์คินโคส์จัดการ ซึ่งก็สะดวกดี แต่ผมชอบให้ เด็กๆ ช่วยกันเข้าเล่มในห้องเรียนมากกว่า เด็กๆ จะใช้กระดาษแข็ง ทำ�ปกแล้วเข้าเล่มโดยใช้กระดาษซ่ึงมีกาวในตัว กาว และเทปกาว ยน่ มนั เป็นงานจุกจิก แต่ผมพบว่าเด็กๆ รสู้ ึกภูมิใจทเี่ ห็นผลผลิตของ ตวั เองตง้ั แต่ตน้ จนจบ อย่างไรก็ตาม หากจะว่ากันตามจริงแล้ว การเขียนอาจเป็น วิชาท่ีสอนยากทสี่ ดุ เพราะตอ้ งใชเ้ วลาและพลงั งานมหาศาล ทั้งยงั มี ปญั หานานปั การ เชน่ อุปสรรคทางด้านภาษาและนโยบายไรส้ าระของ โรงเรียน จึงไม่น่าแปลกใจแต่อย่างใดที่ครูดีๆ จำ�นวนไม่น้อยยอมแพ้ และแทบจะไมส่ อนการเขยี นเลย ผมจำ�ไดว้ า่ วนั หน่งึ ในเดือนธันวาคม ขณะที่ผมกำ�ลังสัปหงกอยู่ท่ีโต๊ะตรวจรายงานการอ่านหนังสือ ผมเปิด บัตรอวยพรเทศกาลคริสตมาสจากเด็กคนหนึ่งซึ่งเขียนว่า “สุกสันวัน คิดสะมาสครบั ครรู าฟ” ผมว่าห้าเดือนแรกของผมกบั เขาคงไมไ่ ด้ช่วย ใหอ้ ะไรดีข้นึ เท่าใดนกั แตถ่ า้ หากคุณไม่ยอมแพ้ การเขียนอาจเปน็ กญุ แจท่เี ปิดหวั ใจ เดก็ ออกได้ เราตอ้ งการสรา้ งสมั พนั ธก์ บั เดก็ ๆ ของเรา บางครง้ั เราสรา้ ง สะพานเชื่อมถึงกันดว้ ยการวิ่งไลจ่ บั อ่านหนังสอื หรือแก้โจทยป์ ัญหา ดว้ ยกนั กระนนั้ พลงั ของถอ้ ยค�ำ ทเ่ี ขยี นตา่ งหากทอี่ าจเปลยี่ นแปลงชวี ติ ได้ เด็กๆ มกั เขียนถงึ สิง่ ต่างๆ ท่พี วกเขารู้สกึ อายเกนิ กวา่ จะแสดงออก อยา่ งเปดิ เผย เดก็ นกั เรยี นหญงิ คนหนง่ึ ของผมเขยี นเรอื่ งเกย่ี วกบั ลกู บอล สีแดงของเธอ ลกู บอลมีใบหนา้ ยิม้ อยู่ และเธอกับลูกบอลก็เล่นดว้ ยกนั ทุกวัน วันหนึ่งลูกบอลของเธอกระดอนข้ามรั้วและกลิ้งไปตามถนนจน114 ครูนอกกรอบ กับ หอ้ งเรยี นนอกแบบ

เลอะเทอะเปรอะเปือ้ นไปด้วยโคลน ตอนนี้ลกู บอลมใี บหน้าเศร้าสร้อยเช่นเดียวกับเด็กผู้หญิงในเร่ือง วันต่อมาพ่อของเธอขับรถไปตามถนนและเหน็ ลกู บอลหนา้ เศรา้ จมโคลนอยู่ เด็กผหู้ ญงิ ทีเ่ ขียนเร่ืองนี้เขยี นว่า“พ่อของเธอเห็นลูกบอล แต่ข้ีเกียจเกินกว่าจะเก็บมนั มา” โอย นเี่ ปน็ เดก็ หญงิ ตวั นอ้ ยทต่ี อ้ งการความรกั และความเอาใจใส่ ผมจะไม่มวี นั รไู้ ดเ้ ลยถา้ ไม่ไดอ้ า่ นเรอ่ื งของเธอ เธอเปน็ เดก็ เงยี บ น่ารัก แต่ขี้อายเสียจนไมก่ ลา้ ออกจากหอ้ งเรียนไปเล่นทส่ี นาม เรอื่ งของเธอนี้เองท่ีดลใจให้ผมเป็นคนท่ียอมเสียเวลาไปเก็บลูกบอลมาทำ�ความสะอาด แล้วเอาไปคืนเธอ เราผา่ นพ้นปนี ้นั มาด้วยกนั อย่างมีความสขุตอนที่เธอจบการศึกษา ผมให้ลูกบอลสีแดงเป็นของขวัญแก่เธอด้วยเรายังสนทิ กันแมเ้ วลาผ่านไป 20 ปแี ล้ว ปัจจบุ นั เธอเปน็ นกั กฎหมายส่วนหนังสือนักเขียนนอ้ ยเรือ่ งลูกบอลสีแดงของเธอกว็ างอยู่กบั หนงั สือกฎหมายบนช้นั หนงั สือในห้องท�ำ งานของเธอ กระทบไหล่จอห์น สไตน์เบก นกั เขียนรางวัลโนเบลและพูลติ เซอร์ 115การเขยี น

เดก็ ๆ ทำ�แบบฝึกหัดคณติ ศาสตร์ระหว่างการเดนิ ทางพวกเขาเรยี นหนักและเอาจรงิ เอาจงั กบั ทกุ เรอ่ื ง

5คณติ คิดสนุก การเรยี นเรอื่ งตัวเลขเป็นวชิ าท่ีสุดข้ัว เดก็ ๆ (รวมทั้งผู้ใหญ่ด้วย) ถ้าไม่รักก็เกลียดมันไปเลย มีนักเรียนน้อยคนที่จะยักไหล่แล้วให้ความเห็นอย่างเป็นกลางๆ เวลาถูกถามว่ารู้สึกยังไงกับวิชาคณติ ศาสตร์ สำ�หรับโรงเรียนประถมในเมืองอย่างโรงเรียนที่ผมสอนอยู่นี้ คะแนนการสอบจะเป็นไปตามแบบแผนที่ทำ�นายได้เลย ด้วยเหตุท่ีนักเรียนจำ�นวนมากพูดภาษาอังกฤษเป็นภาษาที่สอง พวกเขามักทำ�คะแนนสอบวชิ าอา่ นได้นอ้ ย แต่จะท�ำ คะแนนสอบวชิ าคณติ ศาสตรไ์ ด้ดกี ว่า นไี่ ม่ใช่เรอ่ื งลกึ ลับอะไร เพราะตัวเลขเปน็ ภาษาสากล ส�ำ หรับ 117คณติ คิดสนุก

ผู้ท่ีพูดภาษาอังกฤษได้เล็กน้อย การคำ�นวณและสูตรคูณจึงเป็น ส่ิงท่ีเขา้ ใจได้ง่ายกวา่ เออรเ์ นส เฮมงิ เวย์ (Ernest Hemingway) หรอื แลงสตนั ฮิวส์ (Langston Huges) กระนน้ั กม็ นี กั เรยี นจ�ำ นวนมากทเี่ กง่ เลขคณติ ในตอนทเ่ี รยี นชนั้ ประถมตน้ แตเ่ ริ่มเรียนตกลงเมื่อเข้าสู่โลกของคณติ ศาสตร์ขน้ั สงู วชิ า พชี คณิต เรขาคณติ และอื่นๆ ไดก้ ลายเป็นความลี้ลบั สำ�หรับเด็กๆ ท่ี ครงั้ หนง่ึ เคยบอกวา่ วชิ าคณติ ศาสตรเ์ ปน็ วชิ าโปรดของพวกเขา เราจะไม่ ค่อยพบเด็กสักคนถอนใจแล้วบอกว่า “ผมเคยเรียนวิชาประวัติศาสตร์ ไดด้ ี” แต่เปน็ เร่อื งธรรมดาเหลอื เกินทีจ่ ะได้ยนิ เดก็ บ่นหงุดหงิดว่า “เมื่อ ก่อนผมเคยเปน็ นักเรยี นทเ่ี ก่งคณติ ศาสตร!์ ” ท�ำ ไมจงึ เปน็ เชน่ น้?ี นักเรียนทุกวันน้ีต่างวุ่นวายกับการเตรียมตัวสอบจนมักจะ ไมม่ ีความเขา้ ใจทแ่ี ทจ้ ริงในเรอ่ื งตวั เลข ย่งิ โรงเรยี นผูกมัดตัวเองกบั การ ทดสอบมาตรฐานมากข้ึน นักเรียนก็ย่ิงถูกจับให้ทำ�แบบฝึกหัดสูตรคูณ และโจทย์คณิตศาสตร์ซึ่งอาศัยการคำ�นวณเพียงอย่างเดียวอย่างเอา เป็นเอาตาย เด็กๆ ถูกสอนใหร้ ู้จัก “กลเม็ด” เพอ่ื ชว่ ยในการคำ�นวณ พวกเขาไม่รู้ว่าตัวเองกำ�ลังทำ�อะไรอยู่ แต่สามารถหาคำ�ตอบที่ถูกต้อง ได้ คะแนนสอบของพวกเขาออกมาดี และทุกคนก็มีความสุข แตน่ ไ่ี มค่ วรเปน็ เปา้ หมายสงู สดุ ของเราในการสอนเรอ่ื งตวั เลข เราต้องการให้เด็กของเราเข้าใจพลังของตัวเลข ให้พวกเขาเห็นความ ส�ำ คญั วา่ คณติ ศาสตรเ์ กยี่ วขอ้ งกบั ชวี ติ ประจ�ำ วนั และเปน็ เรอื่ งสนกุ ดว้ ย การสอนเพยี งเพ่ือใหเ้ ดก็ ๆ สอบผ่านกเ็ หมอื นการฝึกหมาของพาฟลอฟ1 มแี ตจ่ ะน�ำ ไปสวู่ งั วนเดมิ ทเี่ ดก็ ๆ จะเกลยี ดคณติ ศาสตรเ์ มอื่ พวกเขาเรยี น ช้ันมธั ยมปลาย ผมเคยเขียนเรื่องความกลัวมาก่อนหน้านี้แล้ว และชั้นเรียน คณติ ศาสตรอ์ าจเปน็ สถานทท่ี นี่ า่ กลวั เปน็ พเิ ศษเลยเชยี วแหละ ไมม่ ใี คร อยากดโู ง่ แตค่ วามเทย่ี งตรงของตวั เลขอาจท�ำ ใหค้ นตอ้ งเจยี มเนอื้ เจยี ม ตวั ผมมักเตอื นครใู หม่ๆ ว่าความกลวั สามารถแทรกซมึ ในชนั้ เรยี นวิชา 1อวี าน เปโตรวิช พาฟลอฟ (Ivan Petrovich Pavlov) นักสรรี ศาสตรช์ าวรสั เซียท่ีทำ�การทดลองฝกึ ให้ สุนัขหวิ เชอื่ มโยงเสยี งกระดงิ่ เขา้ กบั อาหาร จนสุนขั ทถ่ี ูกฝึกจะหลงั่ น้ําลายทุกครั้งทไ่ี ดย้ ินเสยี งกระดงิ่ แม้จะ ไม่มีอาหารอยตู่ รงหน้า118 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรยี นนอกแบบ

คณิตศาสตร์ไดเ้ รว็ กวา่ วชิ าอื่น อยา่ งในวิชาประวตั ศิ าสตร์ถ้าเดก็ สักคนตอบผิด เราอาจหันเหคำ�ตอบที่ไม่ถูกต้องนั้นไปในทางที่เป็นกำ�ลังใจให้เด็กได้ไม่ยาก ถ้านักเรียนคนหน่ึงถูกถามความเห็นเร่ืองประธานาธิบดีลงิ คอลน์ แลว้ ตอบวา่ ลงิ คอลน์ เปน็ นกั บนิ ทย่ี ง่ิ ใหญ่ ผมสามารถชว่ ยรกั ษาหน้าของเด็กคนนี้ด้วยการแสดงความเห็นว่าลิงคอล์นก็มีส่วนคล้ายนักบินอยู่บ้างเหมือนกัน ท่ีนำ�พาประเทศชาติของเราให้พ้นพายุแห่งความยุ่งยาก แต่ถ้าเดก็ คนหนงึ่ บอกวา่ 2 + 2 = 5 เพอื่ นๆ กร็ ้อู ยแู่ ล้ววา่ เดก็ ทนี่ า่ สงสารคนนตี้ อบผดิ (เวน้ แตเ่ ราจะก�ำ ลงั อา่ นเรอ่ื ง 1984 ของจอร์จ ออร์เวลล์อยู)่ คณติ ศาสตร์อาจเป็นเรอ่ื งนา่ กลัวจรงิ ๆ น่ะแหละ น่าเศรา้ ผมเคยเห็นห้องเรยี นคณิตศาสตรช์ ั้นประถมมากมายหลายหอ้ งทีค่ รูพดู แบบนี:้ นกั เรยี น เปิดหนังสอื คณิตศาสตรไ์ ปทหี่ น้า 142 เธอจะเห็น โจทยก์ ารคณู 500 ขอ้ ทำ�ใหห้ มดทงั้ 500 ขอ้ น่ัน เม่อื ทำ� เสรจ็ แลว้ ใหเ้ ปดิ ไปทท่ี ้ายเลม่ ที่หนา้ 543A เธอจะเห็น โจทยก์ ารคณู อกี 500 ขอ้ ขอใหอ้ ยกู่ นั เงยี บๆ ท�ำ โจทยเ์ ลขไป คณุ ตอ้ งรกั พวกเดก็ ๆ เพราะเดก็ จ�ำ นวนมากลงมอื ท�ำ จรงิ ๆ โดยไมบ่ ่น แต่คำ�ถามของผมกค็ ือ ถา้ เดก็ ทำ�โจทย์คูณ 10 ข้อได้ ทำ�ไมจะตอ้ งใหเ้ ด็กท�ำ 500 ขอ้ ? และถา้ เด็กท�ำ โจทย์คณู 10 ข้อไม่ได้ ท�ำ ไมต้องไปบังคับใหเ้ ดก็ ท�ำ 500 ขอ้ ด้วยละ่ ? เปา้ หมายที่แทจ้ รงิ อย่างเดยี วของกลยุทธ์การเคี่ยวเข็ญเด็กแบบนี้คือทำ�ให้ชีวิตครูง่ายข้ึน ผมได้ค้นพบวิธีการท่ีได้ผลดีกว่าในการใช้เวลาในคาบคณิตศาสตร์ ไม่ว่าผมจะสอนวชิ าใด ผมใหค้ า่ กบั คณุ ภาพมากกวา่ ปรมิ าณ และใหเ้ ดก็ นกั เรยี นท�ำโจทยน์ อ้ ยกวา่ ทค่ี รสู ว่ นใหญใ่ ห้ เนอื่ งจากเราไมไ่ ดใ้ ชเ้ วลาทง้ั คาบใหห้ มดไปกบั การค�ำ นวณพนื้ ฐาน เราจงึ มเี วลาท�ำ อยา่ งอน่ื ทจ่ี ะชว่ ยใหเ้ ดก็ เขา้ ใจตวั เลขและเรยี นรทู้ จ่ี ะรกั มนั ตอ่ ไปนเ้ี ปน็ กจิ กรรมสามอยา่ งทส่ี ามารถน�ำไปประยุกต์ใชใ้ นหอ้ งเรยี น หรือโต๊ะอาหารเยน็ ไหนก็ได้ หรือแมก้ ระทั่งขณะที่อยู่ในรถ 119คณติ คดิ สนุก

บัซซ์ เดก็ ๆ กับผมชอบเล่นเกมท่เี รียกว่า “บซั ซ”์ (Buzz) มนั เปน็ กจิ กรรมทใ่ี ชเ้ วลาราวสบิ นาทแี ละมหี ลายรปู แบบ เราเลน่ กนั สปั ดาหล์ ะ หลายครั้ง เด็กนักเรียนทั้งหมดจะยืนขึน้ ผมจะสุ่มเลือกตวั เลขมาหนึ่ง ตวั สมมุตเิ ปน็ เลข 3 ผมจะบอกเดก็ ๆ ว่าห้ามพดู เลข 3 ออกมาดังๆ ในระหวา่ งเล่นเกม ทกุ ครง้ั ท่ถี งึ เลข 3 เด็กจะตอ้ งทำ�เสยี ง ซซ... แทน จากนัน้ เราจะเดินไปรอบๆ หอ้ งและนับ 1-100 โดยเดก็ แต่ละคนจะ พูดเลขตัวถัดไป ยกตัวอยา่ งเชน่ ถา้ เลือกเลข 3 เป็นเลขบัซซ์ นักเรียน คนแรกจะพูดวา่ “หนงึ่ ” คนทสี่ อง “สอง” คนท่สี ามทำ�เสียง “ซซ...” คนตอ่ ไป “ส่ี” ผมจะเป็นคนชี้วา่ จะให้ใครพดู เปน็ คนตอ่ ไป และจะไม่ช้ี เดก็ เรยี งตามล�ำ ดบั วธิ นี จ้ี ะท�ำ ใหเ้ ดก็ คดิ ถงึ แตเ่ กม หรอื กลา่ วไดว้ า่ จดจอ่ อยกู่ บั ตวั เลขตวั ตอ่ ไป จากตวั อยา่ งนี้ เดก็ ๆ จะตอ้ งทำ�เสียง “ซซ..” เมอ่ื ถงึ ตวั เลข เชน่ 23 หรอื 73 เพราะมีตวั เลขตอ้ งหา้ มคอื 3 ถา้ ตอบผดิ เด็กคนนั้นก็เพียงแตน่ ั่งลง แล้วเราก็คอยดูกันว่าเม่ือถงึ 100 แล้วจะ เหลอื ใครบา้ ง เกมที่กำ�ลงั เลน่ จะต่นื เต้นเปน็ พเิ ศษเมอื่ นับถึง 30 เพราะ มีเลขบัซซท์ จ่ี ะตอ้ งสง่ เสียง ซซ... เป็นสบิ ตัวตอ่ ๆ กนั เดก็ ต้องตัง้ ใจเปน็ พเิ ศษ ทนั ทที ค่ี รบสบิ ตวั เดก็ คนหนงึ่ กจ็ ะตอ้ งพดู วา่ 40 ใหถ้ กู จงั หวะพอดี เมอ่ื เดก็ ๆ โตข้ึน คณุ อาจทา้ ทายความสามารถของเด็กๆ ดว้ ย การเพม่ิ องคป์ ระกอบอ่นื ๆ เข้าไป เชน่ การคูณบา้ ง เศษส่วนบา้ ง ยก ตัวอยา่ งเช่น หากเลขตอ้ งหา้ มเป็นเลข 6 เดก็ อาจนับแบบน้ี 1 2 3 4 5 ซซ... (หา้ มพูดเลข 6) 7 8 9120 ครูนอกกรอบ กบั หอ้ งเรียนนอกแบบ

10 11 ซซ... (ห้ามพูดเลข 12 เพราะเป็นผลคณู ของ 6) 13 14 ซซ... (ห้ามพดู เลข 15 เพราะ 1 + 5 = 6 โอย๊ !) ซซ... (ห้ามพูดเลข 16 เพราะมี 6 ) 17 ซซ... (18 เปน็ ผลคณู ของ 6) บัซซ์ อีกแบบหนึ่งคือ ห้ามเด็กๆ พูดจำ�นวนเฉพาะ2 การเฝ้าดูวงล้อความคิดของเด็กหมุนต้ิวเมื่อถึงตาของตัวเองน้ันวิเศษท่ีสุดเราสามารถเห็นเด็กไล่ทบทวนกฎการหารในสมองก่อนที่จะพูดตัวเลขน้ันออกมาหรือก่อนจะทำ�เสียง ซซ... ขณะเดียวกับที่นักเรียนคนอ่ืนๆอีกกวา่ 30 คนรอคอยอยา่ งเงียบกรบิ พวกเขาเคารพการใช้สมาธขิ องเด็กคนน้ัน เพราะพวกเขาผ่านช่ัวขณะนั้นมาแล้วเหมือนกัน เม่ือเด็กคนน้นั พดู ออกมาในที่สุดวา่ 91 ผมถามเด็กๆ ในหอ้ งวา่ ท�ำ ไมเธอไม่ท�ำเสยี ง ซซ... การได้ยินเด็กนักเรยี นท้ังหมดตอบพร้อมๆ กนั ว่า 13 x 7= 91 นั้นฟังเหมือนเสียงดนตรีไพเราะสำ�หรับผม เสียงหัวเราะและความตนื่ เตน้ ร่วมกัน ตลอดจนการเรียนร้ใู นลักษณะต่างๆ นจี้ ะไมเ่ กิดขนึ้ เวลาท�ำ แบบฝึกหดัมาร์ซี คกุ ถ้าคุณรู้ว่าใครคือมาร์ซี คุก (Marcy Cook) แสดงว่าคุณรู้แล้วว่าเธอคือสุดยอดอัจฉริยะท่ีช่วยให้นักเรียนเข้าใจเร่ืองตัวเลขเธอเปน็ สมดังคำ�ร�่ำ ลอื ทกุ ประการจริงๆ2จ�ำ นวนเฉพาะหรือเลขเฉพาะ (prime number) คอื เลขจํานวนเต็มท่เี ขยี นแยกเปน ผลคณู ของเลขจํานวนอ่ืนๆ ไมไ ด้ เชน่ 2, 3, 5, 7, 11, 13, 17, 19, 23 121คณิตคิดสนุก

พ่อแม่และครูท่ีไม่คุ้นเคยกับงานของเธอ น่าจะลองหาข้อมูล ได้จากเว็บไซต์ของเธอที่ www.marcycookmath.com รับรองว่าไม่ ผิดหวงั ครบั ผมพบมาร์ซเี มอื่ กวา่ 25 ปมี าแล้วในท่ปี ระชมุ พัฒนาทีมงาน เธอเปลยี่ นวธิ ีการช่วยใหเ้ ดก็ ๆ เขา้ ใจคณิตศาสตรข์ องผมไปเลย ผมใช้ นวตั กรรมสองอยา่ งของเธอเพอื่ ท�ำ ใหค้ าบการเรยี นคณติ ศาสตรข์ องเรา สนกุ ไมน่ า่ กลัว และมีความหมาย อุ่นเคร่ืองดว้ ยคณติ คดิ ในใจ ครูจำ�นวนมากชื่นชมการทห่ี อ้ ง 56 ของเราเรยี นวชิ าหน่ึงตอ่ เนื่องกับอีกวิชาหน่ึงไปเร่ือยๆ โดยไม่มีการเสียเวลา เราจะเร่ิมเรียน วิชาคณิตศาสตร์ด้วยการทำ�แบบฝึกหัดคิดในใจเสมอ และการเปล่ียน จากวชิ าอื่นมาเปน็ วชิ าคณติ ศาสตร์กท็ �ำ ได้ราบรื่นขึน้ ด้วยการใช้ “แผน่ ตัวเลข” ซ่ึงเป็นผลิตภัณฑ์ชั้นเยี่ยมที่มาร์ซีแนะนำ�บนเว็บไซต์ของเธอ แผน่ ตัวเลขเปน็ แผน่ ส่ีเหล่ียมนิ่มๆ ขนาด 1 x 1 น้วิ แต่ละแผ่นพมิ พ์ ตวั เลขหน่งึ หลกั ตั้งแต่ 0-9 แผ่นตัวเลขหน่งึ ชุดซึ่งประกอบด้วยเลข 0 ถงึ 9 ราคาหนง่ึ ดอลลาร์ นานมาแลว้ ผมจา่ ยเงนิ 35 ดอลลารเ์ พ่อื ซอ้ื แผน่ ตวั เลขครบชดุ ใหน้ ักเรยี นของผมทุกคน พวกเขาเก็บมนั ใสซ่ องซิป ล็อกไว้ใตโ้ ตะ๊ ของตัวเอง พอวิชาไวยากรณ์ภาษาอังกฤษของเราจบลง ผมจะบอกให้ เด็กๆ เก็บงาน พร้อมกับบอกโจทย์คณิตคิดในใจข้อหน่ึงต่อไปเลย นี่เป็นการตรึงความสนใจเด็กๆ ขณะที่พวกเขาฟังโจทย์ พวกเขาจะ เก็บงานไวยากรณ์และเอาแผ่นตัวเลขออกมาวางบนโต๊ะอย่างเงียบๆ ข้อดีของการอุ่นเคร่ืองด้วยคณิตคิดในใจคือเด็กทุกคนมีส่วนร่วม เมอื่ ท�ำ โจทยเ์ สรจ็ ทกุ คนจะชแู ผต่ วั เลขทคี่ ดิ วา่ เปน็ ค�ำ ตอบทถ่ี กู ตอ้ งขนึ้ มา เนื่องจากเด็กๆ ไม่ได้ถูกเรียกช่ือให้ตอบ จึงไม่มีใครกลายเป็นจุดเด่น ความกลัวว่าจะหน้าแตกก็หายไป การให้เด็กทั้งหมดชูคำ�ตอบของตัว เองขน้ึ มาท�ำ ให้ผมเห็นได้ทันทีว่าใครบ้างทเี่ ขา้ ใจ และใครบ้างทตี่ อ้ งการ122 ครนู อกกรอบ กบั ห้องเรียนนอกแบบ

ความชว่ ยเหลอื เกมนเ้ี ลน่ ไดท้ งั้ เดก็ อนบุ าลทเ่ี พงิ่ หดั นบั เลขและนกั เรยี นวิชาตรโี กณมิตทิ ต่ี อ้ งหาโคไซน์ เรฟ: เอาละเด็กๆ นึกถงึ เลข 7 เอาไว้นะ (เด็กคิดตาม) เอามาคณู ด้วย 4 (เด็กๆ คิดถงึ เลข 28 เงียบๆ) เพม่ิ จ�ำ นวนนน้ั เป็น 2 เท่า (56) เอามาลบด้วย 50 (6) ไหนขอครดู ูคำ�ตอบของพวกเธอหนอ่ ยซิ เด็กๆ ชูแผน่ ตวั เลขเลข 6 ขึ้นทนั ที ผมชอบสอดแทรกวิชาอืน่ เขา้ ไปในเกมคณติ คดิ ในใจ มีตวั เลขมากมายเหลือเกินท่ีเราอยากให้เด็กของเรารู้ เรฟ: เร่มิ ด้วยจำ�นวนของรฐั ในสหรัฐอเมริกา (50) บวกด้วยหนึง่ โหล (ตอนน้ีเดก็ กำ�ลังคดิ ถึงเลข 62) ลบด้วยจำ�นวนผู้พิพากษาศาลสูง (เด็กเอา 9 ไปลบเหลือ 53) บวกด้วยจำ�นวนสัปดาห์ใน 1 ปักษ์ (เอา 2 ไปบวก ตอนนี้เดก็ จะได้ 55) หารดว้ ย 11 แลว้ ให้ครูดูค�ำ ตอบของเธอหน่อย นักเรยี นทกุ คนจะชูเลข 5 ข้นึ มา น่าท่ึงท่เี ด็กๆ จดจำ�ขอ้ มูลมากมายได้อยา่ งนา่ อัศจรรย์ เรฟ: เรมิ่ ดว้ ยจำ�นวนไพนตใ์ น 1 แกลลอน (8) บวกด้วยจำ�นวนอนิ นิงในเกมเบสบอล (17) คณู ดว้ ยจำ�นวนมิลลิเมตรใน 1 เซนติเมตร (170) ลบดว้ ยจ�ำ นวนวฒุ ิสมาชกิ สหรัฐฯ ท้ังหมด (70) ลบด้วยครงึ่ โหล (64) ขอครูดูสแควร์รูตสิ เลข 8 ปรากฎพร่บึ ราวกบั สายฟ้าแลบ 123คณติ คดิ สนุก

พอถึงสิ้นปี เด็กนักเรียนของผมก็รู้มาตราเมตริก เศษส่วน และตัวเลขทั้งหลายแหล่ที่ช่วยให้เราจดจำ�ความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ประวตั ศิ าสตร์ และวรรณกรรมได้ เกมง่ายๆ นี้ชว่ ยให้เด็กเตรยี มพร้อม สนกุ และตนื่ ตวั พอถงึ เวลาทเ่ี ราตอ้ งตง้ั อกตง้ั ใจเรยี นทกั ษะวชิ าใดของ วันน้นั ทุกคนกพ็ ร้อมทจ่ี ะท�ำ ใหไ้ ดด้ ี ผมเคยเห็นครูท่ีสอนช้ันสูงข้ึนไปใช้เกมน้ีเสริมความรู้ทาง เรขาคณติ และตรโี กณมติ ิ ตารางธาตุ และวนั ส�ำ คญั ๆ ในประวตั ศิ าสตร์ สหรัฐอเมรกิ า ซง่ึ ท�ำ ได้งา่ ยๆ แทบไม่ตอ้ งใชเ้ วลามากมายอะไร เดก็ ๆ ก็สนกุ สนานดว้ ย ท่จี รงิ แล้ว มเี ดก็ นักเรยี นหลายคนชอบเปน็ ตัวตง้ั ตัวตี ในการเลน่ เกมนแ้ี ละต้ังโจทย์ขึน้ มาเองเพอ่ื เล่นกนั ในชนั้ โจทยจ์ ากแผน่ ตัวเลขของมารซ์ ี คุก มารซ์ ี คกุ ได้พฒั นาหนังสือและโปรแกรมต่างๆ เพ่ือการเรียน รใู้ นทุกระดบั เธอจ�ำ หน่าย “ชุดฝกึ ทกั ษะคณติ ศาสตร”์ ที่มีโจทย์ปญั หา ตา่ งกนั รวม 20 ขอ้ แตล่ ะขอ้ เนน้ ทกั ษะดา้ นใดดา้ นหนง่ึ และอาศยั แผน่ ตวั เลขจากคณิตคดิ ในใจในการหาค�ำ ตอบ ชดุ ฝกึ ทกั ษะคณติ ศาสตรท์ งี่ า่ ยทส่ี ดุ ออกแบบมาเพอ่ื ชว่ ยใหเ้ ดก็ เลก็ ๆ หดั นบั เลข ประกอบดว้ ยการ์ดท่มี ีภาพสัตวห์ รือสง่ิ ของค่กู ับชอ่ ง สี่เหล่ยี มส�ำ หรบั ให้เดก็ วางแผ่นคำ�ตอบซงึ่ มตี ัวเลขที่ถกู ตอ้ งลงไป แผน่ ตวั เลขแต่ละแผน่ จะใช้ไดเ้ พยี งคร้ังเดียว ฉะนน้ั เมอื่ เด็กท�ำ ผิดไป เด็กก็ สามารถแก้ไขเองได้ ถา้ เด็กเช่ือวา่ ค�ำ ตอบคือ 3 แต่เลขนน้ั ถกู ใชไ้ ปแล้ว เด็กกจ็ ะรูต้ ัววา่ ได้ตอบผดิ ไป และเปลย่ี นแผ่นตวั เลขเสียใหม่ใหถ้ ูกตอ้ ง จงึ ไม่มอี ะไรทตี่ ้องขดี ฆา่ หรอื ลบท้งิ ชุดฝึกทักษะคณิตศาสตร์ระดับที่สูงขึ้นเน้นเร่ืองเลขคณิตและ ทักษะทางตัวเลขอื่นๆ การ์ดแต่ละการ์ดจะสอนมากกว่าการคำ�นวณ พ้ืนฐาน -- การ์ดของมาร์ซีมีความพิเศษตรงท่ีการ์ดเหล่านี้กำ�หนดให้ นกั เรียนแกโ้ จทยป์ ัญหาหลายๆ ข้อต่อเนอ่ื งกันเปน็ ชดุ124 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรยี นนอกแบบ

การ์ดตัวอย่างข้างบนนี้ มีโจทย์อยู่ห้าข้อ จำ�ไว้ว่านักเรียนแตล่ ะคนมแี ผน่ ตวั เลข 10 แผน่ หนงึ่ แผน่ ส�ำ หรบั ชอ่ งสเี่ หลยี่ มหนง่ึ ชอ่ งดโู จทยด์ า้ นลา่ งซา้ ยของตวั อยา่ ง โจทยข์ อ้ นแ้ี กไ้ ดโ้ ดยใช้ เลข 4 กบั เลข3 เพราะ 4 x 8 = 32 อยา่ งไรก็ดคี �ำ ตอบสำ�หรับโจทยข์ อ้ น้อี าจเปน็ เลข9 กับเลข 7 กไ็ ด้ เพราะ 9 x 8 = 72 การจะรู้ได้วา่ ตรงไหนควรวางแผน่ ตวั เลขอะไร นกั เรยี นจะตอ้ งแกโ้ จทยท์ ง้ั หา้ ขอ้ ไปพรอ้ มๆ กนั โจทย์ตรงกลางสามารถแก้ไดห้ ลายวธิ เี พราะ 0 หารด้วยจำ�นวนใดกจ็ ะได้ 0เด็กนักเรียนจะถกู บังคบั ให้ลองหลายๆ วิธีจนกว่าจะค้นพบแผน่ ตัวเลขท่ถี กู ตอ้ งส�ำ หรบั แต่ละชอ่ ง อาศัยการฝึกฝน นักเรียนจะรจู้ ักวิเคราะห์การ์ดทง้ั ใบ นกั เรยี นทีม่ คี วามสามารถและประสบการณจ์ ะเห็นได้ทันทีว่าโจทยข์ ้อบนขวาจะสามารถแก้ไดโ้ ดยใช้เลข 1 กับ เลข 8 เท่าน้ันแม้วา่ 0 x 8 จะ = 0 แต่ค�ำ ตอบน้ีไมน่ า่ จะถกู ตอ้ งเพราะมีแผ่นตัวเลขเลข 0 ทจี่ ะใชไ้ ด้เพยี งแผ่นเดยี ว 125คณิตคิดสนุก

โปรแกรมต่างๆ ของมาร์ซี คุกเป็นทางเลือกท่ีซับซ้อนและ สมบูรณ์แทนการใช้โปรแกรมทำ�แบบฝึกหัดแบบเคี่ยวเข็ญเด็กซึ่งเด็ก อาจตอบไดห้ รอื ตอบไมไ่ ด้ สอื่ ชว่ ยสอนของเธอท�ำ ใหช้ ว่ั โมงคณติ ศาสตร์ เปน็ ชว่ั โมงทเ่ี ตม็ เปย่ี มดว้ ยสาระและความสนกุ สนานชว่ ยใหเ้ ดก็ นกั เรยี น ทย่ี งั ล้มลกุ คลุกคลานมพี ืน้ ฐานแนน่ ข้นึ ขณะเดียวกนั ก็ทา้ ทายเดก็ เก่งๆ ให้ฝึกสมอง เดก็ เกรด 5 จำ�นวนมากสามารถบวกเศษส่วนได้ แต่พวก เขาจะสามารถใช้แผ่นตัวเลขท้ังสิบสร้างเศษส่วน 3 ตัวที่มีค่าเท่ากับ 1/2, 1/3, และ 1/4 ไดห้ รือไม่ เครอื่ งมือของมาร์ซชี ว่ ยตอกยำ้�ใหเ้ หน็ ว่าคณิตศาสตร์เป็นวิชาที่สนุกและการเรียนรู้ไม่มีวันส้ินสุด นักเรียน กทรี่เกะ่งบทว่ีสนุดกาขรองเผรียมนเขร้าู้ ใ_จดีวไม่าใ่คชว่จาามกเแปบ็นบเลทิศดสทอางบคทณา้ ยิตบศทาเสรยีตนร์ได้มาจาก นอกจากนี้ มีโปรแกรมของมาร์ซีหลายโปรแกรมท่ีให้เด็กทำ� งานหลายๆ อยา่ งและใชแ้ ผ่นตัวเลขหลายชดุ ผมมกั ใหเ้ ดก็ สามคนชว่ ย กันทำ�โจทย์ที่ต้องใช้แผ่นตัวเลข 30 แผ่น แต่ละแผ่นใช้ได้คร้ังเดียว ตอนน้ีเด็กไม่ใช่เพียงแค่ทำ�งานกับตัวเลขเท่าน้ัน แต่เรียนรู้วิธีทำ�งาน ร่วมกันด้วย พวกเขาได้ปรับปรงุ ทกั ษะในการสื่อสารดว้ ยการเรียนรู้คณุ ค่าของการรบั ฟังซ่ึงกนั และกัน ทนั ใดนน้ั งานของพวกเขาก็กา้ วไปไกล กวา่ โลกของตวั เลข เด็กๆ พบตัวเองอยใู่ นสถานที่พเิ ศษทีค่ วามขยันขนั แข็ง ความคดิ และความสุขมารวมกันเพื่อสรา้ งการศกึ ษาที่มคี ณุ ภาพ อย่างท่ีเราปรารถนาให้เดก็ ๆ ของเราได้รบั เห็นได้ชัดว่า โจทย์และเกมคณิตศาสตร์เป็นเพียงจุดเร่ิมต้น เท่าน้ัน ผมจะพดู ถึงทักษะวธิ คี ิดแบบกา้ วหน้าในบทหลงั แตก่ อ่ นอนื่ ใด เด็กที่จะประสบความสำ�เร็จในคณิตศาสตร์ไปได้นานหลายปี จะต้อง พัฒนาความรักในตัวเลขอย่างแท้จริงข้ึนมาเสียก่อน เช่นเดียวกับการ อา่ น เดก็ ๆ ทม่ี คี วามสามารถพเิ ศษคน้ พบความสขุ ในศาสตรแ์ หง่ ตวั เลข ไดท้ ุกเวลาของวัน คณิตศาสตรไ์ ม่ใช่สิง่ ท่เี กิดขึน้ ตอน 9.30 น. ตัง้ แต่ เชา้ วันจันทร์ถงึ เช้าวันศุกร์ แตเ่ กดิ ขึน้ เวลาใดและสถานทีใ่ ดกไ็ ด้ เม่ือไม่นานมาน้ี เด็กๆ กับผมไปชิคาโกเพื่อแสดงละคร เชกสเปียร์ให้กลุ่มนักธุรกิจกลุ่มหนึ่งชม เด็กๆ อยากกินอาหารง่ายๆ เรว็ ๆ ทฮ่ี ารด์ รอ็ กคาเฟเหมอื นที่เราทำ�กันจนเปน็ ธรรมเนียม ในช่วงพัก126 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรยี นนอกแบบ

ระหวา่ งการซอ้ ม เราเดนิ ฝา่ หมิ ะออกจากโรงแรมและเจอรา้ นอาหารทวี่ า่บนออนแทรโี อแอเวอนิว เด็กๆ ชอบดขู องทร่ี ะลกึ หาอะไรกินรองท้องและหวังวา่ ครูอาจจะใจดีซ้อื เสอ้ื ยดื ให้ ผมอยู่ในหอ้ งนำ้�ตอนที่พนกั งานของร้านเข้าไปหาเด็กๆ พอเห็นเด็กๆ เขาก็วิ่งกลับไปเอาสีเทียนและเมนมู าให้ระบายสี เม่ือเขากลบั มา เดก็ ๆ หวั เราะกันคกิ คกั เด็กๆ บอกกับพนักงานว่าไม่จำ�เป็นต้องหาอะไรให้พวกเขาทำ�เพลินๆ ระหว่างรออาหารหรอก พวกเขาดแู ลตัวเองได้ ตอนทผ่ี มกลับมาทีโ่ ต๊ะน้ัน เดก็ ๆกำ�ลังเลน่ เกมบัซซ์กันอย่างตืน่ เตน้ พนักงานซึง่ มานั่งตรงที่ของผมดจู ะสนุกมากกวา่ เด็กๆ เสียอีก เขาบอกผมว่า “ผมอยากให้มใี ครทำ�อยา่ งนี้กับผมบา้ งตอนทผี่ มอยู่เกรด 5” ตัวอยา่ งชุดฝกึ ทักษะคณิตศาสตร์จาก www.marcycookmath.com 127คณติ คดิ สนุก

คณะละครเชกสเปยี ร์แหง่ โฮบารต์ เดนิ ทางไปแสดงละครท่ีโอเรกอนเชกสเปียรเ์ ฟสตวิ ัลในแอชแลนด์เปน็ ประจำ�ทกุ ปี

6เราจะไม่ถูกหลอกอีกนักเรียนห้องผมท�ำ แบบทดสอบมาตรฐานได้คะแนนดี ผมจะเล่าถึงส่ิงที่ผมทำ�สองสามอย่างเพื่อช่วยนักเรียนเตรียมตัวสำ�หรับการสอบแบบนีต้ อนท้ายบท แต่ทผี่ มอยากพดู ให้ชัดๆ ตรงนกี้ ็คือ โรคบ้าทดสอบข้ึนสมองท่ีลุกลามไปตามโรงเรียนทั่วประเทศของเราน้ีส่งผลรา้ ยตอ่ ความพยายามทจ่ี ะชว่ ยใหเ้ ดก็ ๆ บรรลศุ กั ยภาพของตนในฐานะท่ีเป็นนักเรียนและในฐานะมนุษย์“นมี่ ันเป็นเรือ่ งคอขาดบาดตายของเธอเลยนะ” ครจู อมเฮีย้ บตะโกนใสล่ ูซี “อนาคตของเธอขน้ึ อยกู่ ับไอน้ ี่ นัง่ ลง หุบปาก เอาจรงิเอาจังหน่อย” ลูซีเป็นเด็กผู้หญิงอายุเก้าขวบท่ีกำ�ลังจะทำ�ข้อสอบคณติ ศาสตรข์ องรฐั 129เราจะไมถ่ กู หลอกอกี

ผมเห็นกับตาตัวเอง ลูซีบอกผมในภายหลังว่าสิ่งท่ีทำ�ให้เธอ กลัวท่ีสุดคือการที่ครูของเธอควบคุมอารมณ์ตัวเองไม่ได้ ท่ีจริงเขาถ่ม นำ�้ ลายใส่เธอด้วยซ้ำ� การทดสอบมาตรฐานกลายเป็นฝันร้ายในโรงเรียนของเราไป แล้ว ครูถูกเรียกร้องให้จัดการทดสอบโน่นนี่เต็มไปหมดจนไม่มีเวลาที่ จะสอนเด็กนักเรียนในวิชาท่ีพวกเขาควรมีความรู้ ส่วนเด็กๆ ก็หมด เรยี่ วหมดแรงกบั การท�ำ ขอ้ สอบจนไมส่ นใจแลว้ วา่ คะแนนจะออกมาเปน็ อยา่ งไร ในบรรดาเรอื่ งตลกรา้ ยของสถานการณเ์ ชน่ นี้ คงไมม่ อี ะไรหดหู่ ไปกวา่ ความจรงิ ทวี่ า่ แมก้ ารทดสอบมาตรฐานจะถกู คดิ ขนึ้ มาเพอ่ื เปน็ ตวั ชว่ ยใหเ้ ดก็ ๆ ของเราประสบความส�ำ เรจ็ แตใ่ นทางปฏบิ ตั กิ ลบั กลายเปน็ วา่ การทดสอบมาตรฐานน่นั แหละท่ีท�ำ ให้พวกเขาลม้ เหลว ผมไม่ไดต้ อ่ ต้านการทดสอบ เราจำ�เป็นตอ้ งประเมินเด็กๆ วา่ ท�ำ ได้ดแี ค่ไหน ขอ้ สอบท่แี มน่ ยำ� ยุตธิ รรม และมเี หตมุ ผี ลสามารถชว่ ย พอ่ แม่ ครู และตัวเดก็ เองใหเ้ หน็ ว่าทกั ษะดา้ นใดท่ีเด็กทำ�ไดด้ แี ล้วและ ด้านใดท่ีต้องปรับปรุง แต่การมีข้อมูลท่ีถูกต้องจะเป็นประโยชน์กับทุก ฝ่ายท่เี กี่ยวขอ้ ง แตร่ ะบบการสอบปจั จบุ นั นล้ี ม้ เหลว เราใชเ้ วลาในหอ้ งเรยี นไป กบั การทดสอบมากเสยี จนเดก็ ไมใ่ สใ่ จอกี ตอ่ ไป ขอ้ เทจ็ จรงิ ทวี่ า่ พวกเขา แทบไมเ่ คยไดเ้ หน็ ผลสอบของตวั เองยงิ่ ท�ำ ใหเ้ ดก็ ๆ ไมแ่ ยแส ยกตวั อยา่ ง ในเดือนเมษายนปี 2005 นักเรียนเกรด 5 ของผมต้องทำ�ข้อสอบ สแตนฟอรด์ 91 ของรฐั แคลิฟอร์เนยี เปน็ ขอ้ สอบที่ ส�ำ คญั กวา่ ข้อสอบ ใดทั้งหมด เป็นข้อสอบปลายปี ผลสอบจะปรากฏในประวัติการเรียน ของเธอ เด็กๆ ไม่ร้ผู ลสอบจนกระทัง่ เดือนตุลาคม! พวกเขาไมม่ ีโอกาส ได้ดูกระดาษคำ�ตอบอีกครั้งเพื่อจะได้รู้ว่าสิ่งที่พวกเขาทำ�น้ันถูกหรือผิด เด็กๆ ไดต้ วั เลขเปอร์เซน็ ไทล2์ ซง่ึ ไมม่ ีความหมายอะไรกบั พวกเขาเลย มนั น่าข�ำ ท่ีวา่ คนทีห่ มกมุ่นกบั การทดสอบมากท่ีสุดกลับไมส่ ามารถสรา้ ง เงอ่ื นไขทจี่ ะท�ำ ใหเ้ ดก็ ๆ เรยี นดขี นึ้ ได้ ความจรงิ นกั การศกึ ษาทน่ี า่ เคารพ 1สแตนฟอรด์ 9 เป็นแบบทดสอบอิงกลุ่ม (Norm Referenced Test) เพ่ือเปรียบเทียบผลการสอบของ นกั เรยี นแตล่ ะคนกบั ผลการสอบตวั อยา่ งของนกั เรยี นโรงเรยี นรฐั ทมี่ อี ายเุ ทา่ กนั และเรยี นระดบั ชน้ั เดยี วกนั 2คะแนนทบ่ี อกให้ทราบวา่ นกั เรยี นคนนัน้ ๆ อยู่ในระดบั ท่เี ท่าใดเม่อื เทยี บจากนักเรียนจ�ำ นวน 100 คน130 ครูนอกกรอบ กบั ห้องเรียนนอกแบบ

ทงั้ หลายกค็ าดการณไ์ วแ้ ลว้ วา่ บรษิ ทั ทท่ี �ำ การทดสอบไมไ่ ดส้ นใจหรอกวา่นกั เรยี นท�ำ คะแนนขอ้ สอบไดด้ ี บรษิ ทั ทใ่ี หบ้ รกิ ารทดสอบเหลา่ นหี้ ากนิ กบัโรงเรียนทีไ่ ม่ผา่ นเกณฑ์ และท�ำ เงนิ มหาศาลโดยใชป้ ระโยชน์จากความกลัวท่ีจะล้มเหลวของเรา ไม่ต้องดูอ่ืนไกล ลองพิจารณาสิ่งที่นักเรียนอายุ 10 และ 11 ขวบของผมตอ้ งพบเจอต่อไปนด้ี ู • ต้องทดสอบการสะกดคำ�และคำ�ศัพท์ทุกๆ สปั ดาห์ • ทำ�แบบทดสอบคณิตศาสตรท์ ่รี ัฐก�ำ หนดทกุ สปั ดาห์ • ทำ�แบบทดสอบวทิ ยาศาสตรท์ ี่รัฐก�ำ หนด 3 คร้ังตอ่ ปี เทา่ กับสญู เวลาไป 4-6 ชั่วโมง • หลายคนต้องทำ�ข้อสอบภาษาอังกฤษเพอ่ื พสิ จู นใ์ ห้เขต เหน็ วา่ พวกเขาใชภ้ าษาท่ีสองได้ คล่องแคลว่ • เด็กนักเรียนต้องทำ�แบบทดสอบการรู้หนังสือท่ีจัดโดย เขต 4 ครั้งต่อปี แบบทดสอบเหล่านี้ทำ�ให้เด็กๆ เสีย เวลาเรียนไปประมาณ 10 ชั่วโมง • เด็กนักเรียนทำ�ข้อสอบคณิตศาสตร์ของเขต 4 ครั้ง ตอ่ ปี แบบทดสอบเหลา่ นีใ้ ชเ้ วลาคร้ังละ 1-2 ช่วั โมง • เขียนเรียงความปีละ 3 ฉบับส่งให้เขต รายงานแต่ละ ฉบับอาจต้องใช้เวลาทำ� ทั้ง วันจึงจะเสร็จ และเด็ก ก็ไมเ่ คยไดเ้ ห็นผลสอบของตวั เอง • สิ้นปี นกั เรียนตอ้ งเสยี เวลา 2 สปั ดาห์ท�ำ ขอ้ สอบระดบั รัฐ ของรฐั แคลฟิ อร์เนยี ขอใหผ้ มลองเลียนแบบเอด็ เวิรด์ อาร.์ เมอรโ์ รว3์ (EdwardR. Murrow) ดูหน่อย: “นี่ คอื ข้อเท็จจริง” หากคณุ ไดข้ ้อสรปุ แล้ววา่ระบบการทดสอบของเรามันไร้สติ ก็ลองนึกดแู ล้วกันว่าเดก็ ของเราจะรู้สึกอย่างไร ความจริงที่ว่าเด็กจำ�นวนมากไม่วิ่งหนีเอาตัวรอดเป็นบทพิสูจน์ความกล้าหาญและความสามารถของเด็กๆ เองที่จะรักษาท่ีม่ันของตัวเองไว้แมใ้ นยามที่ขา้ ศกึ เข้าตีกระหนาบทางซ้าย3ผู้ประกาศข่าวของสถานีโทรทัศน์ซีบีเอส มีเอกลักษณ์ในการกล่าวเปิดรายการของตัวเองว่า “นี่ คือลอนดอน” (This is London.) โดยเนน้ หนักทพี่ ยางคแ์ รก หยดุ เล็กนอ้ ยกอ่ นกลา่ วตอ่ 131เราจะไม่ถูกหลอกอีก

ก่อนท่ีผมจะบอกเคล็ดลับในการช่วยเด็กของเราให้เอาตัว รอดจากสงคราม ขอให้ผมได้พูดอีกประเด็นหนึ่งชัดๆ แบบทดสอบ “มาตรฐาน” ไม่ได้มาตรฐานหรอก! หนังสือพิมพ์ตีพิมพ์ผลการสอบ “มาตรฐาน” อย่างน้อยปีละครั้งเพื่อให้เราได้เห็นผลงานของแต่ละ โรงเรยี น เจา้ หนา้ ทข่ี องโรงเรยี นรอผลสอบอยา่ งกระวนกระวาย คะแนน ทดสอบเหล่าน้ีอาจมีผลสำ�คัญต่ออนาคตของโรงเรียน โรงเรียนที่ไม่ ผ่านเกณฑ์คาดเดาได้เลยว่าอาจไม่ได้รับเงินทุนสนับสนุนและ/หรือถูก คาดโทษ แต่ขอโทษเถอะ คะแนนทดสอบพวกน้ีไม่ได้มีความถูกต้อง มันอาจแสดงให้เห็นแนวโน้มบางอย่างได้ แต่ใครก็ตามท่ีอยู่แนวหน้า ของวงการศึกษาน่าจะช่วยดขู อ้ เทจ็ จรงิ สกั หนอ่ ย การทดสอบของรฐั ไมม่ กี ารคมุ สอบ โดยมากจะด�ำ เนนิ การโดย ไมม่ ีการกำ�กับดูแล คอื มเี พียงครูกับนกั เรยี นในหอ้ งเท่านน้ั นกั เรียน บอกผมว่ามีครูยืนอยู่ข้างหลังพวกเขาแอบบอกใบ้ (ด้วยการกระแอม) หรอื ไมต่ อ้ งแอบเลย (ดว้ ยการสะกดิ หรอื กระซบิ ) ใหร้ วู้ า่ ค�ำ ตอบนน้ั ๆ ถกู หรอื ผดิ สว่ นเรอื่ งการจบั เวลา ครบู างคนเพม่ิ เวลาใหเ้ ดก็ ของตนเอาดอ้ื ๆ เมื่อผู้เชี่ยวชาญการรู้หนังสือจากโครงการส่งเสริมการอ่าน ของเรามาพบครูก่อนทำ�การสอบการอ่าน พวกเขาทำ�อะไรบางอย่างท่ี เหลือเชอ่ื ขนาดทอ่ี าจท�ำ ใหค้ นท่ใี ช้ภาษานวิ สปกี ของออรเ์ วลล์4 ไดอ้ ยา่ ง คล่องแคล่วกลายเป็นคนพดู ตะกกุ ตะกกั ไปเลย พวกเขาเอาข้อสอบการ อ่านให้ครู--เป็นการปฏิบัติที่พวกเขาเรียกว่า “การดูข้อสอบล่วงหน้า” ครจู ะอา่ นแบบทดสอบจนจบแลว้ จดค�ำ ทน่ี กั เรยี นของตนจะตอ้ งท�ำ ความ เขา้ ใจหรอื อธบิ ายความหมาย เมอ่ื ครกู ลบั ไปทห่ี อ้ งหลงั จากไดเ้ หน็ ขอ้ สอบ จรงิ แลว้ ครกู บ็ อกนกั เรยี นตวั เองวา่ ขอ้ สอบทอี่ อกมอี ะไรบา้ ง หลงั จาก น้นั อกี 2-3 วนั จงึ ค่อยท�ำ การสอบ ปาฏิหาริยแ์ ทๆ้ เด็กๆ ทำ�ขอ้ สอบได้ดีข้นึ นีท่ ำ�ใหผ้ ูเ้ ชย่ี วชาญ การรู้หนังสือเอาไปคุยโตโอ้อวดว่าระบบของตัวเองได้ผล ผมรู้จักครู หลายคนที่ไม่ยอมมีส่วนรว่ มในการ “ดขู อ้ สอบล่วงหนา้ ” ทวี่ ่า ฟงั ดอู าจ จะไม่น่าเช่อื แต่มคี รูอีกมากทเี่ อากบั เขาดว้ ย ดเู หมือนวา่ ครูพวกนี้เชือ่ 4หมายถึงการใช้ภาษาท่ีมีความหมายคลุมเครือและขัดแย้งกันเองอย่างจงใจเพื่อหลอกลวงหรือสร้างความ เข้าใจผิด มีทีม่ าจากภาษานวิ สปีก (Newspeak) ในนวนิยายเรื่อง 1984 ทจ่ี อร์จ ออร์เวลล์คิดขึ้น132 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรียนนอกแบบ

วา่ การบอกค�ำ ตอบเดก็ ๆ กอ่ นท�ำ ขอ้ สอบเปน็ สงิ่ ทย่ี อมรบั ได้ พดู กพ็ ดู เถอะการสอนเด็กให้คูณเลขและเตรียมพร้อมก่อนการสอบด้วยการประกาศวา่ จะสอบเรอ่ื งการคณู กบั การเตอื นเดก็ ๆ วา่ พรงุ่ นจี้ ะมกี ารทดสอบและคำ�ตอบขอ้ 1 คือ 432 มนั เปน็ คนละเรือ่ งกันเลยเรยี นอยา่ งไดผ้ ล นักเรียนผมทำ�คะแนนสอบได้ดีแม้ว่าจะไม่รู้คำ�ตอบล่วงหน้าก็ตาม เราจริงจังกับการสอบ ส่วนหนึ่งของปรัชญาของเราคืออะไรก็ตามทีค่ มุ้ คา่ ทจ่ี ะทำ�ย่อมคุ้มคา่ ทจี่ ะทำ�ใหไ้ ดด้ ีด้วย อย่างไรกต็ ามเราจะไม่ใชเ้ วลามากมายใหห้ มดไปกบั การเตรยี มสอบเฉพาะวชิ า แตน่ กั เรียนจะไดเ้ รยี นร้วู ธิ ีการศึกษาอย่างมี ประสิทธผิ ล แทน หลายปกี อ่ น ผมเคยไดฟ้ งั การสมั ภาษณแ์ ชมปฮ์ อกกผี้ ยู้ งิ่ ใหญ่ --เวยน์ เกรตซกี (Wayne Gretzky) สง่ิ ทีเ่ ขาพดู มอี ทิ ธพิ ลตอ่ ผมอย่างลึกซงึ้ เกรตซกีพดู ถึงความสัมพันธ์ของเขากบั พอ่ โดยเฉพาะอย่างยงิ่ เร่ืองทพี่ ่อช่วยปลกู ฝังจรยิ ธรรมในการท�ำ งานใหแ้ ก่เขา ตอนท่ีเขายังเปน็ เดก็เขาจะขออนญุ าตพอ่ ออกไปเล่นสเกตขา้ งนอก พ่อจะตอบตกลงอย่างมีเง่ือนไข เกรตซกไี ม่ไดร้ บั อนญุ าตให้ไถสเกตเลน่ ไปรอบๆ เฉยๆ แตเ่ ขาจะตอ้ งไปทส่ี ระนำ�้ และฝึกทา่ เคล่ือนไหวบางทา่ หรือฝึกตลี ูก เขาเรยี นรู้ท่ีจะฝึกฝนจนเกิดความชำ�นาญและไม่ใช้เวลาให้สูญเปล่ามาต้ังแต่อายุนอ้ ยๆ ลกั ษณะนสิ ัยทไี่ ด้รบั การบ่มเพาะมาตงั้ แต่เยาว์วยั นเ้ี องทีช่ ว่ ยให้เกรตซกกี ลายเป็นนักกีฬาฮอกกที้ ่ียง่ิ ใหญท่ ่ีสุดตลอดกาล เช่นเดียวกันกับการศึกษาเล่าเรียน ผมสอนนักเรียนของผมวา่ พวกเขาเรยี นรู้ อยา่ งไร น้นั ส�ำ คัญกวา่ พวกเขาเรียนรู้ มากแคไ่ หนพวกเขาเรยี นรวู้ า่ การจะศกึ ษาใหเ้ กดิ ประสทิ ธผิ ลนนั้ พวกเขาจ�ำ เปน็ ตอ้ ง“สร้างบรรยากาศของการทดสอบ” ขึน้ มา ตวั อยา่ งคลาสสกิ ของการใชพ้ ลงั งานไปในทางทผี่ ดิ คอื ลกั ษณะทเี่ ดก็ ขยนั จ�ำ นวนมากทมุ่ เทเพอื่ การสอบค�ำ ศพั ท์ พวกเขาท�ำ บตั รค�ำ ศพั ท์เขยี นค�ำ ศัพท์ด้านหน่งึ เขียนความหมายไวอ้ กี ดา้ น และทดสอบด้วยตวั 133เราจะไมถ่ ูกหลอกอกี

เองเมอ่ื มเี วลา สำ�หรบั เด็กบางคน น่ดี ูเหมอื นจะได้ผล แต่ผมเคยเจอ เด็กจำ�นวนมากกว่ามากท่ีทำ�ข้อสอบไม่ได้และโอดครวญว่า “ผมก็ท่อง แล้วนน่ี า” พวกเขาทอ่ งศพั ทก์ จ็ รงิ แตอ่ าจไมใ่ ชว่ ธิ ที ม่ี ปี ระสทิ ธผิ ล ขอ้ สอบ ต้องการให้เด็กเขียนคำ�ศัพท์และความหมายลงบนกระดาษ การใช้ บตั รค�ำ ศัพทไ์ มไ่ ดช้ ว่ ยสร้างบรรยากาศของการทดสอบ นี่เปน็ เร่ืองของ สามญั ส�ำ นกึ และเดก็ ของเราตอ้ งการสามญั ส�ำ นกึ ทง้ั หมดทเี่ ราสามารถ ให้พวกเขาได้ สมมตุ วิ า่ เด็กๆ กำ�ลังจะมกี ารสอบคณติ ศาสตร์ ก่อนที่เราจะ กลับบ้านกันในตอนเย็น เรามักใช้เวลาสองสามนาทีคุยกันถึงส่ิงที่พวก เขาจะท�ำ ในคืนน้นั และวธิ กี ารที่พวกเขาจะดหู นังสือสอบ ระหว่างที่ผม ใหก้ ารบ้านเด็กๆ นดิ ๆหนอ่ ยๆ เราจะคยุ กันทำ�นองน:ี้ เรฟ: โอเค พวกมันชกิน5 ท้ังหลาย วันนี้ทำ�ได้ดีมาก ใครจ�ำ ไดบ้ า้ งว่าพรงุ่ น้ีเราจะทำ�อะไรกนั ? เอรกิ : เรามสี อบคณติ ศาสตร์ครับ เรฟ: แคน่ ั้นเหรอ? เอริก: สอบเรอื่ งจ�ำ นวนเตม็ ครับ เรฟ: แล้วพวกเธอก็ไม่มีการบ้าน คืนนี้เลยไม่มีอะไรทำ� ใชม่ ย้ั ? ทุกคน: ไมใ่ ช่ เรฟ: งน้ั บอกมาซวิ า่ คนื นีพ้ วกเธอจะทำ�อะไร? ทบทวนคณติ ศาสตร์ทั้งเลม่ ใชไ่ หม? ทุกคน: ไม่ใช่ เรฟ: อา้ ว ท�ำ ไมไมใ่ ช่ละ่ ? ซู: เพราะพรุ่งนเ้ี ราไม่ได้สอบคณติ ศาสตร์ทั้งเลม่ เรฟ: ถูกตอ้ ง แล้วพรุ่งนีเ้ ราจะท�ำ อะไรกนั ? 5ชาวมนั ชกินเป็นตวั ละครใน The Wonderful Wizard of Oz ทแี่ ตง่ โดย แอล. แฟรงก์ บาม (L. Frank Baum)134 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรียนนอกแบบ

ซู: คณุ ครูจะให้โจทย์เรือ่ งจำ�นวนเตม็ เราก็ตอ้ ง เขยี นลงในสมุดแลว้ แก้โจทย์ เรฟ: ถกู ตอ้ งซู ใครจะบอกครไู ดว้ า่ คนื น้ีเราจะท�ำ อะไรกัน? เอดการ์: ผมจะท�ำ โจทย์หนา้ 265 มันทบทวนบทเรียน ทงั้ บท เรฟ: แตเ่ ราท�ำ ไปแล้วนนี่ า ยังไม่ถงึ ก�ำ หนดส่งดว้ ย เอดการ:์ ผมไม่ได้ท�ำ เพราะถงึ ก�ำ หนดส่งน่ีครบั ผมท�ำ เพราะโจทยม์ ันคลา้ ยๆ กบั ท่คี ณุ ครูจะให้ พรุง่ น้ี ผมจำ�เปน็ ตอ้ งสรา้ งบรรยากาศของ การสอบ เรฟ: แล้วตอนทำ�โจทยเ์ ธอจะฟงั เพลงอะไร? เอดการ:์ ไม่ฟังครบั เรฟ: แต่เธอชอบดนตรีน่ีนา เอดการ์ เอดการ์: ใชค่ รบั แต่พรงุ่ นีต้ อนท�ำ ขอ้ สอบเรากไ็ มม่ ี ดนตรฟี งั นคี่ รับ ผมจะทำ�งาน ในบรรยากาศ แบบเดียวกับการสอบ เรฟ: แล้วเธอล่ะ เจคอบ? เจคอบ: ผมจะทำ�หน้า 262 เป็นหน้าที่มีโจทย์เก่ียวกับ การลบจำ�นวนเต็ม บางข้อผมยังไม่ได้ทำ� และ ตอ้ งฝกึ ท�ำ ดว้ ยครบั สเตฟานี: ในหนังสอื แบบฝกึ หดั มีโจทยแ์ บบน้ีอีกเยอะ เลย เราทำ�ดว้ ยกไ็ ด้ เรฟ: ถูกแลว้ ทำ�ได้ แลว้ วาเลอเรยี ละ่ ? วาเลอเรยี : ตง้ั โจทยเ์ องก็ไดค้ ่ะ เรฟ: แลว้ คืนน้ถี ้าเกดิ ไมเ่ ข้าใจโจทย์ละ่ ถ้าเปน็ แบบ นจ้ี ะทำ�ยังไง? แรนดี: โทรหาเพือ่ นครบั รูด:ี โทรหาครูครบั เจสซกิ า: งน้ั เราก็มาโรงเรียนแต่เช้าแล้วขอให้ครชู ว่ ย 135เราจะไม่ถูกหลอกอกี

อธบิ าย เรฟ: ได้เลย ออ้ ครคู ิดวา่ เธอน่าจะอยดู่ หู นังสอื ถึง สกั เที่ยงคืนดว้ ย ทุกคน: ไม่เอา!!! เรฟ: (แกล้งตกใจ) อ้าว ท�ำ ไมไมเ่ อาล่ะ? ทกุ คน: เราต้องเขา้ นอนแตห่ ัวค�ำ่ การนอนหลับส�ำ คัญ ถ้าเรารสู้ ึกสดช่นื ดีเราจะทำ�ข้อสอบได้ดี นี่คือเด็กๆ ที่เรียนอย่างมีประสิทธิผล เพ่ือขวนขวายไปให้ ถึงคุณธรรมระดับ 6 เด็กเหล่าน้ีทำ�งานเพื่อตัวเองไม่ใช่เพ่ือคนอ่ืน พวกเขาพร้อม ผ่อนคลาย และท�ำ ขอ้ สอบไดค้ ะแนนดี ผลท่ีตามมา พ่อแม่และครูสามารถช่วยเหลือเด็กๆ ด้วยการพูดคุยถึงผล ท่ีจะเกิดข้ึนจริงและผลท่ีไร้สาระท่ีสืบเนื่องจากการทำ�คะแนนสอบไม่ ดี แนน่ อน เป็นเรอื่ งดีที่จะสอนใหเ้ ยาวชนรูว้ ่าการกระทำ�ใดๆ ยอ่ มมี ผลตามมา แต่การที่เรายึดติดกับการทดสอบอย่างไม่ลืมหูลืมตากันทั้ง ประเทศกลายได้เป็นการสร้างแรงกดดันให้แก่เด็กๆ อย่างน่าสมเพช นี่ไม่เพียงแต่ทำ�ให้เด็กเป็นทุกข์ แต่ยังบ่ันทอนโอกาสท่ีพวกเขาจะได้ แสดงความสามารถอยา่ งเต็มที่อีกดว้ ย ครบู างคนบอกนกั เรยี นวา่ อนาคตของพวกเขาขนึ้ อยกู่ บั คะแนน สอบ บางคนเตือนเด็กๆ ว่าถ้าทำ�คะแนนได้ไม่ดีจะทำ�ให้ครูเสียหน้า ในหอ้ ง 56 ผมช่วยใหเ้ ดก็ ๆ ผ่อนคลายและท�ำ คะแนนสอบได้ดขี ้นึ ด้วย การเล่าอะไรใหฟ้ ังสองสามอยา่ ง อย่างแรก ผมหัวเราะขบขันกับเด็กๆ เก่ียวกับสถานการณ์ สอบ และขอให้เด็กๆ เล่าเรื่องน่าตกใจของครูที่โกรธหัวฟัดหัวเหว่ียง ใส่เดก็ ๆ เพราะทำ�คะแนนไดไ้ มด่ ี ทำ�ให้เดก็ ๆ สบายใจขนึ้ จากนั้นผม จงึ อธบิ ายแนวคดิ ส�ำ คญั ทวี่ า่ การสอบนนั้ เหมอื นเทอรโ์ มมเิ ตอร์ มนั เปน็136 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรยี นนอกแบบ

เพียงเคร่ืองมือท่ีใช้ในการวัดเท่านั้นเองจริงๆ แทนท่ีจะใช้วัดอุณหภูมิการสอบใช้วัดความเข้าใจในทักษะอย่างหน่ึง ผมตั้งคำ�ถามว่า ถ้าทำ�คะแนนคณิตศาสตร์ได้ไม่ดี ผลท่ีตามมาจริงๆ คืออะไร อนาคตของพวกเขาจะจบสิ้นตรงนี้ไหม พรุ่งนี้พระอาทิตย์จะไม่ข้ึนหรือไง เด็กๆจำ�เป็นต้องเข้าใจว่าการได้คะแนนทดสอบน้อยไม่ได้แปลว่าโลกจะแตกถึงอย่างไรพ่อแม่ก็ยังรักพวกเขาอยู่ดี ผมเองก็เหมือนกัน ถ้านักเรียนทำ�ข้อสอบการคูณได้ไม่ดี มันหมายความได้อย่างเดียวและอย่างเดียวเทา่ น้นั คอื เขายังไม่เขา้ ใจทักษะในการคูณ และผมก็ ยนิ ดี จะสอนเขาใหม่ ยอ้ นกลบั ไปเรอื่ งความไวว้ างใจ ผมท�ำ ในสงิ่ ที่ผมพรำ�่ สอน เด็กๆเรยี นรจู้ ากการ กระท�ำ ทเี่ สมอตน้ เสมอปลายของผมวา่ ผมจะไมล่ ะความพยายามกับพวกเขา หรือหงดุ หงิดกบั คะแนนสอบ ผ้ใู หญอ่ ยา่ งพวกเราต้องท�ำ งานหนกั เพอื่ ช่วยใหเ้ ดก็ ๆ โดดลอดบ่วงสตๆึ ท่พี วกเขาถกู สัง่ ให้โดดไปใหจ้ งได้ พ่อแม่และครูต้องจำ�ไว้ด้วยว่า อย่าเปรียบเทียบคะแนนสอบของเด็กคนหน่ึงกบั เด็กคนอ่ืนเป็นอันขาด จงวัดความก้าวหน้าของเด็กโดยเปรียบเทียบกับผลงานทีผ่ ่านมาของเด็กเอง แนล่ ะจะตอ้ งมนี ักอา่ นนักคณติ ศาสตร์ หรือนกั เบสบอลท่เี กง่ กวา่ เสมอ แตเ่ ปา้ หมายของเราคอื ชว่ ยนกั เรยี นแตล่ ะคนเป็นคนพเิ ศษเทา่ ทเี่ ดก็ คนหนงึ่ จะสามารถเปน็ได้ในฐานะปัจเจกบุคคล ไม่ใช่พิเศษกว่าเด็กคนท่ีนั่งข้างๆ ในฐานะท่ีเป็นครูและเป็นพ่อ ผมพยายามเรียนรู้และปรับปรุงตัวเองตลอดเวลาแต่ผมวัดความสำ�เร็จหรือความล้มเหลวของผมโดยเปรียบกับการกระทำ�ที่ผ่านมาในอดีต ไม่ได้เปรียบเทียบกับการกระทำ�ของครูในโถงทางเดนิ โน่น หรอื พอ่ แม่ทอี่ ยถู่ ัดไปอีกชว่ งตึกทักษะในการท�ำ ขอ้ สอบ มีครดู ๆี หลายคนที่ช้ีใหน้ ักเรยี นเห็นความสำ�คญั ของการรู้จกั“ฉลาดในการทำ�ข้อสอบ” เร่ืองน้ีมีความสำ�คัญมากโดยเฉพาะอย่างย่ิงเวลาท�ำ ข้อสอบแบบมีตัวเลือก ขอ้ สอบแซต (SAT) น่าจะเป็นตัวอย่าง 137เราจะไมถ่ ูกหลอกอกี

ท่ดี ีทส่ี ดุ ทุกคนเห็นพอ้ งตอ้ งกนั วา่ ความสำ�เร็จขึ้นอยกู่ บั ทักษะในการทำ� ขอ้ สอบพอๆ กับสติปัญญา ผมใชก้ ลยทุ ธส์ องแบบเพ่อื ชว่ ยให้นกั เรยี น ของผมท�ำ ข้อสอบแบบมีตัวเลือกได้ดขี ึน้ ไม่มีใครอยากดูโง่ ทุกคนชอบความรู้สึกว่าตนฉลาด เช่น เดียวกัน แต่ละวนั ในชัว่ โมงคณิตศาสตร์ ผมจะคิดหาชว่ งเวลาทีเ่ ด็กๆ จะชอบมากเพยี งเพราะเหตผุ ลท่วี ่านี้ หลงั จากทเี่ ราเลน่ เกมคณิตคดิ ใน ใจหรอื อาจจะเลน่ เกมบซั ซไ์ ปสกั รอบแลว้ เราจะเรม่ิ ท�ำ โจทยท์ กั ษะแบบ ใดแบบหนงึ่ ส�ำ หรบั คาบนนั้ ไมว่ า่ จะเปน็ โจทยง์ า่ ยๆ อยา่ งการบวก หรอื ซบั ซอ้ นอยา่ งพชี คณติ ผมมกั จะสอนทกั ษะกอ่ นแลว้ ใหเ้ ดก็ ลองพยายาม ทำ�โจทยเ์ องสัก 10-15 ขอ้ สมมตุ วิ ่าผมสอนเรอ่ื งการบวก กอ่ นท่ผี มจะ ให้โจทย์เด็ก ผมจะเขยี นโจทยอ์ ีกข้อหนงึ่ บนกระดาน 63 + 28 ก. ข. ค. ง. เรฟ: เอาละนักเรียนทุกคน สมมุติว่าน่ีเป็นแบบทดสอบ สแตนฟอร์ด 9 ซึ่งเราทุกคนต่างรู้ดีว่ามันจะเป็น ตัวก�ำ หนดอนาคตของเธอไมว่ า่ จะเป็นความสขุ ความส�ำ เร็จ และจำ�นวนเงินฝากในธนาคารของ พวกเธอ (เด็กหัวเราะคิกคกั ) ใครตอบไดบ้ ้าง? ทกุ คน: 91 เรฟ: ดมี าก ลองเอาเลข 91 มาวางไวข้ ้างขอ้ ค.ใครอยากจะบอกครบู ้างวา่ ข้อ ก. จะเป็นตัวอะไรดี? ไอเซล: 35 เรฟ: เยย่ี มมาก! ท�ำ ไมตอ้ งเป็น 35 ล่ะไอเซล?138 ครูนอกกรอบ กับ ห้องเรียนนอกแบบ

ไอเซล: สำ�หรบั เด็กเอาไปลบแทนท่ีจะเอาไปบวก เรฟ: ใช่แลว้ ใครมคี �ำ ตอบทีผ่ ิดสำ�หรบั ข้อ ข. บ้าง? เควิน: 81 ครับ สำ�หรบั คนทล่ี มื ทดเลข เรฟ: ถกู อีกแล้ว ดซู ิวา่ ครูมีนักสบื หวั เห็ดท่สี ามารถหา ค�ำ ตอบขอ้ ง. ได้ไหม? พอล: 811 เปน็ ไงครบั ส�ำ หรบั เด็กท่ีบวกอย่างเดยี วโดย ไม่ทดเลข ในห้อง 56 เดก็ ๆ ได้เรยี นรู้วา่ ค�ำ ถามทม่ี หี ลายค�ำ ตอบใหเ้ ลอื กถกู ออกแบบมาอยา่ งรอบคอบ แทบจะไม่มีคำ�ถามใดเลยทมี่ ีค�ำ ตอบทถ่ี กูตอ้ งเพยี งค�ำ ตอบเดียว แลว้ อกี สามข้อท่ีเหลือเปน็ ค�ำ ตอบผิดๆ ทีเ่ ลือกมาแบบส่งเดช ผู้ท่ีออกข้อสอบเป็นผู้เช่ียวชาญท่ีคาดเดาได้ว่านักเรียนจะพลาดตรงจดุ ไหนได้บา้ ง เมอ่ื เดก็ ท�ำ ผิดสกั แหง่ ในระหวา่ งทีพ่ ยายามแกโ้ จทยแ์ ละเห็นคำ�ตอบ (ทไี่ ม่ถกู ตอ้ ง) อยูใ่ นตวั เลือก เดก็ ก็จะคดิ วา่ตวั เองถูก เด็กนกั เรยี นของผมชอบเลน่ เป็นนักสืบ พวกเขาสนกุ กบั การมองหาและหลบหลีกคำ�ตอบทอี่ าจเป็นกับดกั เวลาที่เด็กห้อง 56 ทำ�ข้อสอบคณิตศาสตร์แบบมีตัวเลือกถา้ มโี จทยป์ ญั หาอยู่ 20 ขอ้ พวกเขาจะมองเหน็ มนั เปน็ ขอ้ สอบทม่ี โี จทย์ปัญหา 80 ข้อ หนา้ ทขี่ องพวกเขาคอื คน้ หาคำ�ตอบทีถ่ ูกตอ้ ง 20 ข้อและท่ีไมถ่ กู อีก 60 ข้อ มนั น่าขำ�สดุ ๆ เวลาได้ยนิ เสยี งเดก็ ๆ ทีก่ ำ�ลังทำ�แบบทดสอบข้อสอบมาตรฐานคณิตศาสตร์อยู่ในห้อง เสียงท่ีได้ยินบ่อยสุดจะเป็นเสียงหัวเราะคิกคักเบาๆ เม่ือเด็กๆ จับผิดอะไรได้บางอยา่ ง เดก็ ๆ ชอบเอาชนะข้อสอบ จึงอดหวั เราะชอบใจไมไ่ ดเ้ มอ่ื หากบัดกั เจออนั แล้วอันเลา่ กลยุทธ์อีกอย่างหนึ่งที่ผมใช้ในการช่วยเด็กนักเรียนปรับปรุงทักษะในการทำ�ข้อสอบนั้นเกี่ยวข้องกับวิธีการตรวจข้อสอบท่ีเราเอามาฝึกทำ� ลำ�พงั การเฉลยค�ำ ตอบแลว้ ใหเ้ ด็กๆ ตรวจให้คะแนนงานของตวัเองยังไม่เพียงพอ เราไม่อาจปล่อยโอกาสที่จะช่วยเด็กให้แข็งแกร่งข้ึนหลดุ ลอยไปแมเ้ พยี งครงั้ เดยี ว และการตรวจขอ้ สอบกเ็ ปน็ หนง่ึ ในโอกาสดีๆ ที่จะท�ำ อย่างน้ัน 139เราจะไม่ถูกหลอกอกี

เวลาท่ีเราตรวจงานกันในห้อง 56 จะไม่มีเด็กคนไหนได้รับ อนญุ าตให้ตอบวา่ ขอ้ ค. เฉยๆ ถ้าผมถามวา่ ค�ำ ตอบของขอ้ 17 คือ อะไร เด็กตอ้ งอธบิ ายดว้ ยว่าทำ�ไมถงึ เลอื กข้อ ค. นอกจากน้ีเด็กยงั ตอ้ ง อธบิ ายดว้ ยวา่ ท�ำ ไมจงึ ไมเ่ ลอื กค�ำ ตอบขอ้ อน่ื ดว้ ยวธิ นี เ้ี ดก็ จะถกู บงั คบั ให้ พนิ จิ พเิ คราะหท์ างเลอื กทง้ั หมดทขี่ อ้ สอบขอ้ นนั้ ใหม้ า ถา้ เราตรวจขอ้ สอบ การอา่ นจับใจความ ปเี ตอร์จะตอ้ งบอกผมวา่ เขาเลือกข้อ ก. เพราะ “มี ค�ำ ตอบอยู่ในยอ่ หนา้ ทีส่ อง บรรทดั ที่ 3 ครับ” เขายังตอ้ งอธิบายต่อวา่ ท�ำ ไมค�ำ ตอบอืน่ ๆ ทนี่ า่ จะเปน็ ไปไดถ้ ึงผิด และคำ�ตอบเหล่านนั้ เลอื กใช้ ถอ้ ยคำ�ทแี่ ยบยลอย่างไรเพอื่ วางกบั ดักนักเรียนท่สี ะเพร่า เราสร้างสภาพบรรยากาศการสอบโดยการให้คะแนนแบบ ทดสอบที่เราฝกึ ท�ำ ดว้ ยปากเปลา่ และใชก้ ระบวนการคดิ แบบเดียวกนั กบั ที่เด็กๆ จะใชเ้ ม่อื ต้องท�ำ ข้อสอบดว้ ยตวั เอง เราตอ้ งฝึกเด็กๆ ใหร้ จู้ กั คิดแบบใช้วิจารณญาณอย่างสม่ำ�เสมอ และต้องขอให้พวกเขาอธิบาย คำ�ตอบทุกคำ�ตอบท่ีพวกเขาขานว่าถูกในชั้น การฝึกทำ�แบบทดสอบ อย่างเอาจริงเอาจังทำ�ให้เด็กเรียนรู้ที่จะรับมือกับข้อสอบจริงด้วยความ แข็งขันกระตือรือร้นเท่าๆ กัน จนกลายเป็นส่วนหนึ่งของตัวเด็กเอง ทกั ษะในการท�ำ ขอ้ สอบทเ่ี ดก็ พฒั นาขน้ึ นจี้ ะเปน็ ประโยชนต์ อ่ พวกเขาไป จนตลอดชวี ิต เดก็ เหลา่ นม้ี ักจะทำ�อะไรๆ ไดด้ กี วา่ นักเรยี นคนอ่นื ๆ ที่ ฉลาดพอๆ กัน แฮมเลตพดู ถงึ เรื่องนีไ้ ว้ถกู ตอ้ งทส่ี ุดแล้ว “ความพรอ้ ม เปน็ ทุกส่ิงทุกอยา่ ง” เข้าถงึ แกน่ แท้ การสอบเป็นเรื่องบ้าบอคอแตกไปแล้ว ครูจำ�นวนมากจาก โรงเรียนอ่ืนมาเย่ียมชมห้อง 56 เพ่ือฝึกอบรม และพวกเขาก็น่ารัก พอที่ติดต่อกับผมอยู่สม่ำ�เสมอ มาปีนี้ ครูทั้งโรงเรียนท่ีเคยมาอบรมท่ี ห้อง 56 ส่งการ์ดคริสต์มาสมาให้ผมโดยแทรกใบคะแนนทดสอบของ นกั เรียนของพวกเขาไวข้ า้ งใน ให้ตายส!ิ (ใช่ เป็นค�ำ ทีไ่ มเ่ หมาะเท่าไร) มันชา่ งเหลอื เช่อื จริงๆ140 ครนู อกกรอบ กบั ห้องเรยี นนอกแบบ

ผมมักเตือนเด็กนักเรียนของผมเสมอว่า คำ�ถามท่ีสำ�คัญท่ีสุดของชีวิตไม่มีในแบบทดสอบมาตรฐาน ไม่มีใครถามเด็กๆ ถึงเรื่องบุคลิกภาพ ความซื่อสัตย์ ศีลธรรม หรือความเมตตากรุณาในจิตวิญญาณ แต่สำ�หรับห้อง 56 นี่คือประเด็นท่ีมีความสำ�คัญอย่างแทจ้ รงิ ท�ำ ไมเราจงึ มองไมเ่ หน็ ความส�ำ คญั ของมนั อาจเปน็ เพราะการท�ำ คะแนนสอบเพม่ิ ขนึ้ อกี นดิ หนอ่ ยนน้ั งา่ ย สว่ นการสอนเรอื่ งเกยี รตยิ ศและจริยธรรมไม่ใช่ภารกิจที่ง่ายเลย แต่หากเราต้องการสร้างเด็กท่ีไม่ธรรมดา เราต้องมีเรอื่ งนี้อย่ใู นมมุ มองของเราเสมอ ตอนทผี่ มเดนิ ทางไปกบั คณะละครเชกสเปยี รแ์ หง่ โฮบารต์ เราหยดุ ใหผ้ คู้ นทช่ี น่ื ชมเราทกั ทายเกอื บตลอดเวลา คนเหลา่ นบี้ างคนจำ�เราได้ บางคนกจ็ ำ�ไมไ่ ด้ พวกเขามีส่งิ หนึ่งทเี่ หมอื นกันคือ ไม่มีใครถามถงึคะแนนสอบหรอื เกรดเฉลยี่ พวกเขาทกั ทายเดก็ ๆ เพราะเดก็ ๆ มีกิรยิ าทา่ ทางทงี่ ดงาม คนเหลา่ นน้ั สงั เกตไดถ้ งึ มารยาท การตงั้ อกตงั้ ใจฟงั และการให้ความเคารพตอ่ ผู้อน่ื อยา่ งสงบเสงี่ยมซง่ึ หาได้ยากในเด็กๆ ท่ัวไปการท่เี ด็กนกั เรยี นเหล่านีท้ �ำ ขอ้ ทดสอบได้ดเี ปน็ เรื่องทวี่ ิเศษ แต่ทวี่ ิเศษกวา่ น้นั คือการทพี่ วกเขามสี �ำ นึกในคุณคา่ ที่ถูกต้อง -- พวกเขารูว้ า่ มีสง่ิอื่นที่ส�ำ คญั กว่าคะแนนทดสอบแซต เมื่อ 2-3 ปีก่อน หนังสือพิมพ์ลอสแอนเจลิสไทมส์ลงพิมพ์จดหมายฉบับหน่ึงจากผู้พบเห็นเหตุการณ์ท่ีเกิดขึ้นท่ีโอเรกอนเชกสเปยี ร์เฟสติวลั (Oregon Shakespeare Festival) ซึง่ เป็นสถานทจี่ ดั แสดงละครของเชกสเปยี รใ์ นแอชแลนด์ รฐั โอเรกอน รถขนขยะคนัหน่งึ พลิกคว่ำ� ขยะกระจัดกระจายเกลอื่ นถนน เขาตอ้ งประหลาดใจที่เหน็ กลมุ่ เดก็ วยั รนุ่ กลมุ่ หนง่ึ ขา้ มถนนมาชว่ ยพนกั งานขบั รถเกบ็ ขยะและกู้รถ ผู้เขียนจดหมายรู้สึกประทับใจที่เห็นเด็กวัยรุ่นมีนำ้�ใจและมีความคิด ทุกวันนี้ เด็กนักเรียนหลายคนในกลุ่มน้ันเข้าเรียนที่มหาวิทยาลัยแคลฟิ อรเ์ นยี บ้าง นอรท์ เวสเทิร์นบา้ ง โนตรด์ ามบา้ ง พวกเขาเขา้ เรียนที่นน่ั ไดเ้ พราะพวกเขาเรยี นอย่างหนกั สมัยท่ียงั อยู่โรงเรยี น ทุ่มเทเวลามากกว่าเดก็ นักเรยี นทวั่ ไป และท�ำ คะแนนสอบได้ดมี าก หนง่ึ ในน้นั ทำ�คะแนนแซตไดย้ อดเย่ยี มดว้ ยซ้�ำ ไป แต่ที่ผมภมู ใิ จมากกว่าคอื วนั ท่ีพวกเขาช่วยคนแปลกหน้าเกบ็ ขยะในโอเรกอน ในยุคสมยั ที่ “คะแนนสอบ 141เราจะไมถ่ กู หลอกอีก

ของเธอคือตัวของเธอ” เป็นที่ยอมรับกันโดยท่ัวไปในโรงเรียนมากมาย หลายแหง่ พวกเราผใู้ หญต่ อ้ งท�ำ งานอยา่ งหนกั เพอื่ ใหเ้ ดก็ ๆ รวู้ า่ คะแนน สอบของพวกเขาน้นั ความจรงิ แลว้ เปน็ เพียงเศษเส้ยี วหนึง่ ของตัวเขา ลลี าประกอบเพลง “You’re so Damn Hot” ในเทศกาลหนงั สือ L.A. Times Festival of Books ท่ีมหาวิทยาลยั แคลิฟอร์เนยี ปี 2007142 ครูนอกกรอบ กบั ห้องเรยี นนอกแบบ



ระเบดิ เพลงรอ็ ก “Runaway” ในงาน Sun ValleyWriters’ Conference ที่ไอดาโฮ ปี 2010

7โลกนี้แสนมหศั จรรย์ บางทแี ซม คกุ (Sam Cooke) อาจจะไมร่ ดู้ ว้ ยซำ้�ว่าทเ่ี ขาและนกั รอ้ งอนื่ ๆ อกี หลายคนครวญว่า “Don’t know much abouthistory…”1 น้นั เป็นความจริงอย่างที่สุด... เนอ้ื เพลงปอ๊ ปทต่ี ิดปากน้ีบอกไดถ้ กู เผงเลยวา่ เดก็ ๆ ของเรารเู้ รอื่ งราวประวตั ศิ าสตรแ์ ละความสำ�คัญของประวัติศาสตร์ต่อชีวิตประจำ�วันของเราน้อยขนาดไหนเรอ่ื งนเ้ี ขา้ ใจไดเ้ มอ่ื ดจู ากสภาพทเ่ี ปน็ อยใู่ นปจั จบุ นั ของโรงเรยี นของเราลองพิจารณาสิง่ ต่อไปนด้ี ู1เนื้อร้องท่อนหน่งึ ในเพลง “Wonderful World” ของแซม คุก 145โลกน้แี สนมหัศจรรย์

• โรงเรียนประถมหลายแห่งให้ความสำ�คัญกับคะแนนการ อา่ นและคะแนนคณติ ศาสตรม์ ากถงึ ขนาดทค่ี รใู ชเ้ วลาทง้ั วนั เพียงเพื่อสอนสองวิชานี้ บางห้องเรียน ถ้าจะมีการสอน ประวตั ิศาสตรบ์ า้ ง กส็ อนกนั นอ้ ยเตม็ ที • เมอ่ื ถงึ วนั หยดุ เรยี นครง้ั ตอ่ ไป ลองถามนกั เรยี นคนไหนดกู ไ็ ด้ วา่ ท�ำ ไมเราถงึ ตอ้ งเฉลมิ ฉลองวนั หยดุ นด้ี ว้ ย ทปี่ ระหลาดคอื เดก็ จะตอบไมไ่ ด้ วนั ชาตหิ รอื เปลา่ วนั ทรี่ ะลกึ ทหารผา่ นศกึ ม้งั การทเี่ ด็กไม่รูอ้ ะไรเลยเกยี่ วกับวาระสำ�คญั เหล่านีบ้ อก อะไรเราบ้าง แต่ผมมีคำ�ถามท่ีเด็ดกว่านั้นอีก: เราจะโทษ เด็กนักเรียนของเราท่ีไม่รู้เร่ืองพวกนี้ได้เต็มปากเชียวหรือ ทโ่ี รงเรยี นประถมของผม พวกครเู พงิ่ โหวตใหเ้ ลกิ จดั กจิ กรรม วนั มาร์ตนิ ลูเทอร์ คงิ จูเนียร์ (Martin Luther King Jr.) เพราะเสียเวลามากเกนิ ไป แตใ่ หน้ ำ�เร่อื งราวของ ดร. คิง ไปสอนเปน็ ส่วนหนึง่ ของ “วนั พหุวฒั นธรรม” (Multicul- tural Day) ของเราตอนสิ้นปีแทน • ไม่มีวิชาอื่นใดที่จะได้รับความสนใจน้อยนิดสุดเท่ากับวิชา สังคมอีกแล้ว เรามี “เดือนแห่งประวัติศาสตร์ของคน ผวิ ดำ�” (Black History Month) นี่หมายความวา่ อกี 11 เดือนท่ีเหลือของปี ชาวอเมริกันเชื้อสายแอฟริกันไม่มี ประวัติศาสตร์เลยหรือ หลายปีก่อน ทอม เลห์เรอร์ซ่ึง เปน็ ครคู ณิตศาสตรแ์ ละนักแต่งเพลงนอกเวลา เขียนเพลง ขำ�ๆ ล้อเลียนสัปดาห์ภราดรภาพแห่งชาติ (National Brotherhood Week)2 เพลงล้อเลียนของเขากลายเป็น เคร่ืองเตือนความจำ�ที่น่าเศร้าว่า ทุกวันน้ี เวลาท่ีเด็ก นักเรียนพิจารณาถ้อยแถลงของประธานาธิบดีต่อสภา นิติบัญญัติเกี่ยวกับสภาวการณ์ของประเทศสหรัฐอเมริกา (State of the Union) เด็กสว่ นใหญ่ไม่รู้ดว้ ยซำ�้ ไปวา่ เรา มี ประเทศ 2เป็นเพลงท่ีประชดว่าในโลกน้ีมีแต่การเกลียดชังกัน ให้หยุดเกลียดกันสักสัปดาห์เถอะ เพราะสัปดาห์146 ภราดรภาพแห่งชาติ มเี พียงสัปดาหเ์ ดียวในรอบปี ครนู อกกรอบ กับ หอ้ งเรยี นนอกแบบ

• ขณะทกี่ �ำ ลงั เขยี นน้ี ประเทศของเราเขา้ รว่ มในสงครามอริ กั มาสามปแี ล้ว วันกอ่ นผมสมุ่ ถามนกั เรยี นเกรด 7 จำ�นวน 25 คนในโรงเรียนแห่งหนึ่งท่ีผมไปเป็นผู้นำ�การพัฒนา ทีมงานครู ผมเอาแผนที่โลกท่ีมีช่ือประเทศทุกประเทศให้ พวกเขาดู คณุ เดาถูกแลว้ ไมม่ ีใครหาประเทศอิรักเจอเลย ตอนปลายปี นักเรียนทุกคนในห้อง 56 สามารถติดป้ายช่ือประเทศอย่างนอ้ ย 150 ประเทศลงบนแผนท่ีโลกว่างๆ ไดถ้ กู ตอ้ ง พวกเขาสามารถเลา่ ประวตั ศิ าสตรข์ องสหรฐั อเมรกิ าได้ สามารถเรยี งล�ำ ดบัเหตกุ ารณน์ บั ตง้ั แตข่ อ้ ตกลงมสิ ซรู ไี ปถงึ สมรภมู เิ กตทสี เบริ ก์ จนถงึ คดวี อเตอร์เกต เดก็ ๆ สามารถแยกแยะระหวา่ งทโี อดอร์ รูสเวลตแ์ ละแฟรงกลนิ รูสเวลต์ได้ (ทุกวนั นนี้ ักเรียนสว่ นมากไมเ่ คยไดย้ นิ ชือ่ ของรสู เวลต์ทง้ั สองคนด้วยซ�้ำ ไป!) ต่อไปน้ีเปน็ วิธงี า่ ยๆ ทผ่ี มใช้กับหอ้ ง 56 เพือ่ ชว่ ยให้นกั เรยี นของผมเปน็ เซยี นวชิ าสังคมตะลอนรอบโลก หลายปีที่ผ่านมาน้ี อินเตอร์เน็ตได้กลายเป็นทรัพยากรที่มีค่าสำ�หรับการสอนวิชาภูมิศาสตร์ มีเว็บไซต์หลายแห่งที่มีแผนท่ีดีๆเว็บไซต์โปรดของผมคือ www.worldatlas.com เว็บไซต์ง่ายๆ น้ีมีแผนทเ่ี คา้ โครงของสว่ นตา่ งๆของโลกทพ่ี มิ พอ์ อกมาได้ และมแี ผนทที่ ใ่ี ส่ตวั เลขก�ำ กบั ไวแ้ ทนการระบชุ อื่ ประเทศ พรอ้ มแบบทดสอบทส่ี มั พนั ธก์ นัให้ฝกึ ท�ำ ดว้ ย ในแต่ละวันเราจะใชเ้ วลา 10-15 นาทใี ชป้ ระโยชน์จากเครอ่ื งมือตา่ งๆ บนเวบ็ ไซตน์ ้ี เราใช้เวลามากบ้างน้อยบ้างในการเรียนรู้ส่วนต่างๆ ของโลกขึ้นอยู่กับความซับซ้อนของภูมิภาคที่เราเรียน ทวีปอเมริกาใต้น้ันค่อนข้างงา่ ย ส่วนทวีปแอฟรกิ าและทวีปเอเชยี ยากกวา่ อยา่ งเหน็ ได้ชดั เราอาจใชเ้ วลาเพยี งสปั ดาหเ์ ดยี วเรยี นเรอื่ งอเมรกิ าใต้ แตใ่ ชเ้ วลาเรยี นเรอ่ื งแอฟริกานานเปน็ เดือน 147โลกน้แี สนมหศั จรรย์

หลงั จากนกั เรยี นไดเ้ รยี นรชู้ อื่ ประเทศตา่ งๆ ในโลก รวมทงั้ การ สะกดช่ือให้ถูกต้องแล้ว เราจะเล่นเกมท่ีเรียกว่าเทเบิลพอยส์ (Table Points) เดก็ ๆ ชอบเลน่ เกมน้ี พวกเขาจะนง่ั บนโตะ๊ ของตวั เองเปน็ กลมุ่ ๆ ละประมาณ 6-8 คนโดยไม่มแี ผนทอ่ี ยู่ตรงหนา้ ตอนแรก ผมจะเดนิ ไป รอบๆ จากกลมุ่ หนงึ่ ไปอกี กลมุ่ แลว้ ถามค�ำ ถามงา่ ยๆ ทมี่ คี า่ หนง่ึ คะแนน เชน่ ให้บอกช่อื รฐั ที่อยูต่ ดิ ทางใตข้ องรัฐโอคลาโฮมา (เทกซัส) ให้บอก ช่ือรัฐห้ารัฐที่อยู่รอบชายฝ่ังมหาสมุทรแปซิฟิก (อะแลสกา วอชิงตัน โอเรกอน แคลิฟอร์เนยี และฮาวาย) ใหบ้ อกชอ่ื รฐั สองรฐั ท่อี ยูต่ ิดกบั ฟลอรดิ า (จอรเ์ จยี และแอละแบมา) เมอื่ ไดฟ้ งั ค�ำ ถามแลว้ เดก็ นกั เรยี น จะปรึกษากันเพ่ือหาคำ�ตอบก่อนจะตอบในนามกลุ่ม นี่เป็นการปลูกฝัง การทำ�งานเป็นทมี ทกั ษะการฟงั และการประนีประนอม การทีผ่ มกะ เกณฑ์ให้เดก็ ๆ นึกภาพของโลกโดยไมม่ ีแผนท่ี ช่วยให้พวกเขาเร่มิ มอง เห็นภาพของโลกในความคดิ แทนทจ่ี ะเอาแตอ่ า่ นชอ่ื ประเทศต่างๆ บน แผนท่ีปาวๆ เม่อื ทีมหนึ่งท�ำ ได้ถึง 20 คะแนน เดก็ ๆ จะได้เงิน “โบนัส” (ซ่ึงจะได้พูดถึงต่อไปในบทที่ 11) ข้อดีอย่างหนึ่งของเกมง่ายๆ นี้คือ แม้จะมที ีมหนง่ึ ไดโ้ บนัส แตท่ ีมอื่นก็ยังมโี อกาสได้เหมือนกนั แต่ละทมี ที่สามารถท�ำ คะแนนถึง 20 จะสะสมรางวลั ไว้ และเริ่มเล่นใหม่ ทีม อน่ื กจ็ ะตอบค�ำ ถามตอ่ ไปจนกวา่ ทมี ตวั เองจะไดค้ ะแนนถงึ 20 วธิ นี ที้ �ำ ให้ เด็กๆ ไม่ตอ้ งลนุ้ ใหท้ มี อ่นื แพ้ แต่ละทีมเพยี งแคพ่ ยายามหาคำ�ตอบที่ถกู ตอ้ งเทา่ นนั้ ค�ำ ตอบทถี่ กู มกั ไดร้ บั เสยี งปรบมอื จากฝา่ ยตรงขา้ ม เกมนจี้ ะ สะสมคะแนนทงั้ ปี เกมจงึ ด�ำ เนนิ ไปไดเ้ รอื่ ยๆ เชน่ เดยี วกบั ประวตั ศิ าสตร์ เมื่อแต่ละกลุ่มได้ตอบคำ�ถามที่มีค่าหน่ึงคะแนนไปแล้ว 2-3 ค�ำ ถาม เราอาจเพ่มิ ความทา้ ทายใหเ้ กมนไี้ ดส้ องวธิ ี วธิ ีแรก ดว้ ยการตง้ั ค�ำ ถามใหย้ ากขน้ึ เชน่ ใหบ้ อกชอื่ รฐั ทตี่ ดิ ชายแดนแคนาดาอยา่ งนอ้ ย 12 รฐั บอกชื่อรัฐ 6 รัฐท่ีลอ้ มรอบรฐั เนแบรสกา บอกชอื่ ประเทศที่อยูท่ าง ตะวนั ตกของอาร์เจนตินา จำ�ไวว้ ่า นกั เรยี นไม่มแี ผนทอี่ ยู่ตรงหน้า อีก วธิ หี นงึ่ คอื ตง้ั ค�ำ ถามโดยแทนทจี่ ะชใี้ หท้ มี ใดทมี หนง่ึ ตอบ กใ็ หใ้ ครกไ็ ดใ้ น ช้นั ตอบ ใครท่ี “ยกมอื ขึน้ กอ่ น” จะเปน็ ผไู้ ดต้ อบค�ำ ถาม อยา่ งไรก็ตาม ผมเพิม่ ลกู เลน่ เข้าไปในคำ�ถาม ผมอธบิ ายวา่ นี่เป็นคำ�ถาม “4 แลก 7”148 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรียนนอกแบบ

หมายความว่า ทีมจะได้ 4 คะแนนถ้าลูกทีมคนหน่ึงตอบถูก แต่จะเสีย 7 คะแนนถา้ เดาผดิ น่ีท�ำ ให้นกั เรยี นตอ้ งคิดก่อนพูด เราทุกคนก็คงเคยเหน็ เดก็ ทชี่ อบตะโกนตอบทงั้ เพอ่ื เรยี กรอ้ งความสนใจและเพราะอยากเปน็ คนแรกทไี่ ดต้ อบ การเรยี นรทู้ จี่ ะคดิ กอ่ นพดู เปน็ ทกั ษะทจ่ี ะเปน็ประโยชนก์ บั เด็กๆ ในทุกดา้ นท้งั ทโ่ี รงเรยี นและในชีวิตทุม่ เกนิ ร้อย จริงๆ แล้วก็ทุกวิชานั่นแหละ แต่วิชาสังคมศึกษาจะน่าเบ่ือหรือน่าท่ึงได้เป็นพิเศษแล้วแต่ครูผู้สอน บทเรียนประวัติศาสตร์ส่วนใหญ่เร่ิมต้นท่ีตำ�ราอะไรบางอย่าง แต่แม้กระทั่งตำ�ราดีๆ ก็ยังไม่อาจครอบคลุมเรื่องราวทุกแง่ทุกมุมและเชื่อมโยงกันได้อย่างลึกซึ้งตน่ื เตน้ และสนกุ สนานอยา่ งท่เี ราอยากใหเ้ ดก็ ของเรารู้สึกเม่ือพวกเขาเรยี นประวัติศาสตร์ ครแู ละพ่อแมท่ ด่ี จี ึงใช้สอื่ อย่างอื่นๆ เสรมิ หนงั สือประวตั ิศาสตรด์ ว้ ย อยา่ งเชน่ ภาพยนตร์ สามารถเปน็ เครอื่ งมอื ทท่ี รงพลงั ไดใ้ นการชว่ ยใหน้ กั เรยี นของเรารกั และเขา้ ใจประวตั ศิ าสตร์ เดก็ นกั เรยี นหอ้ ง 56แทบจะเรยี นรทู้ มี่ าของวนั หยดุ ทงั้ หมดจากจอหนงั ภาพยนตรท์ เ่ี ราดดู ว้ ยกนั ไมไ่ ดม้ าแทนทบี่ ทเรยี นในแตล่ ะวนั แตเ่ ราจะฉายภาพยนตรด์ กู นั หลงัเลิกเรยี นแลว้ โดยมีจุดมุ่งหมายเพ่อื เสริมความร้ขู องเดก็ ๆ ในประเด็นตา่ งๆ ทไ่ี ดเ้ รยี นไปแลว้ ในหอ้ ง เชน่ เดยี วกบั การใชห้ นงั สอื เสยี ง การฉายหนังไม่ใชข่ ้ออา้ งเพ่ือครูจะได้พกั หลายวันก่อนที่จะฉายหนงั ผมจะเร่มิสร้างความต่ืนเต้นด้วยการแจ้งช่ือหนังไว้บนกระดานประกาศรายช่ือ“ภาพยนตร์ทีจ่ ะฉายเรว็ ๆ นี้...” ในห้องของเรา ผมเตรยี มความพรอ้ มให้เด็กๆ ด้วยการพูดคุยถึงเร่ืองราวตอนต่างๆ ในภาพยนตร์ที่อาจจะยากเกินความเข้าใจของเด็กๆ ผมส่งผ่านความต่ืนเต้นของผมท่ีจะได้ดูหนังไปถึงเด็กๆ และไดส้ าวกกอ่ นเริม่ ฉายดวี ีดเี สียอีก ครทู สี่ อนชน้ั สงู ขน้ึ ไปมปี ญั หาในการฉายภาพยนตรม์ ากกวา่ เราเพราะในแตล่ ะคาบของการเรยี นมีเวลาไมม่ ากพอใหเ้ ดก็ ๆ ดหู นงั จนจบ 149โลกน้ีแสนมหศั จรรย์

ครบู างคนท�ำ งานไดส้ ดุ ยอดดว้ ยการฉายภาพยนตรเ์ สรมิ บทเรยี นในเวลา เรียน แต่มักจะเปล่าประโยชน์เพราะตอ้ งแบง่ ดูหลายวนั ผมขอแนะน�ำ ให้ฉายภาพยนตร์หลังเลิกเรียน แม้ว่ามันไม่ได้ทำ�ให้ชีวิตคุณสบายขึ้น แต่มันได้ผลดกี วา่ เพราะเด็กๆ ได้นั่งดูหนงั รวดเดยี วต้งั แตต่ น้ จนจบ ทง้ั ยังเปดิ โอกาสใหเ้ ด็กๆ พดู คุยแลกเปลี่ยนกันทั้งในระหว่างทกี่ ำ�ลังดหู นัง และเมอื่ ดหู นงั จบแล้วดว้ ย ขอผมยกตวั อยา่ งวา่ ผมใชภ้ าพยนตรเ์ สรมิ บทเรยี นปกตขิ องเรา อยา่ งไร เนอ่ื งจากผมสอนในโรงเรยี นทเ่ี ปดิ สอนตลอดทง้ั ปี (year-round school)3 โดยเรม่ิ เรียนในเดือนกรกฎาคม นักเรียนของผมท้งั หมดจึงมี วันหยุดเนื่องในวันแรงงาน โดยท่ัวไปเด็กๆ ในสหรัฐอเมริกาแทบจะ ไมร่ อู้ ะไรเลยเกยี่ วกบั วนั แรงงาน ถา้ จะใหพ้ ดู แบบไมห่ วอื หวา ผมกเ็ ดา ว่าร้อยละ 99 ของเด็กนักเรยี นในโรงเรียนผม (และรอ้ ยละ 99 ของ พ่อแมด่ ้วย แตน่ ค่ี นละเรื่องกนั ) ไม่รวู้ ่าทำ�ไมเราเฉลมิ ฉลองวนั แรงงาน ผมคิดว่าเดก็ ๆ ควรจะรู้ เพราะฉะน้ัน นอกจากจะให้อ่านหนังสือเก่ียวกับประวัติ ความเป็นมาของวันแรงงานและเรียนรู้เกี่ยวกับสหภาพแรงงานแล้ว เรายังดูภาพยนตร์ทุกประเภทท่ีเกี่ยวข้อง บางเรื่องเราดูด้วยกันหลัง เลกิ เรียน บางเร่อื งผมใหเ้ ด็กยืมไปดทู ่ีบ้านได้ ภาพยนตรค์ ลาสสกิ เร่ือง Norma Rae4 ของมารต์ นิ ริตต์ (Martin Ritt) Matewan5 ของจอห์น เซลส์ (John Sayles) และ On the Waterfront 6 งานช้ินเอกของ อีเลีย เคอแซน (Elia Kazan) ล้วนแล้วแต่เป็นภาพยนตร์ท่ีชวนให้ เด็กๆ คิดเก่ียวกับเร่ืองแรงงานทง้ั ในแง่ความสำ�คัญทางประวัติศาสตร์ และความเก่ียวข้องกับชีวิตเราในทุกวันน้ีด้วย หรือถ้าคุณอยากลอง 3โรงเรียนประถมหรือมัธยมโดยเฉพาะอย่างย่ิงในสหรัฐอเมริกาท่ีทำ�การเรียนการสอนตลอดปีโดยไม่มีการ ปดิ เทอมในฤดูรอ้ นเป็นเวลาหลายเดือน 4Norma Rae (1979) เป็นเรอ่ื งราวของแรงงานหญิงที่ได้คา่ แรงข้นั ตำ่�ซึ่งตอ่ มาเขา้ ร่วมในสหภาพแรงงาน และสามารถกอ่ ตั้งสหภาพในโรงงานสง่ิ ทอทต่ี นท�ำ งานจนสำ�เร็จ 5Matewan (1987) เปน็ ภาพยนตร์ชีวติ อเมรกิ นั เขียนและกำ�กับโดยจอหน์ เซลส์ แสดงเหตกุ ารณป์ ระท้วง ของคนงานเหมืองถ่านหนิ และความพยายามจัดต้ังสหภาพในปี 1920 ในเมืองเมทวานซง่ึ เปน็ เมอื งเลก็ ๆ บนเทือกเขาเวสต์เวอรจ์ เิ นีย 6On the Waterfront (1954) เป็นภาพยนตรช์ ีวติ เกยี่ วกบั ความรุนแรงของมอ็ บและการทจุ ริตฉ้อราฎร์ บังหลวง 7Modern Times (1936) เปน็ ภาพยนตรต์ ลกทกี่ ลา่ วถงึ การตอ่ สดู้ นิ้ รนเพอ่ื เอาชวี ติ รอดในโลกอตุ สาหกรรม150 สมยั ใหม่ ซึ่งอยู่ในช่วงการตกตำ�่ ทางเศรษฐกิจครงั้ ใหญ่ รฐั ขาดแคลนงบประมาณ คนตกงานมาก ครนู อกกรอบ กับ ห้องเรียนนอกแบบ

หนังแนวอ่ืน การฉายภาพยนตร์เร่ือง Modern Times7 ของชาร์ลีแชปลินก็เป็นการแนะนำ�เด็กให้รู้จักอัจฉริยภาพของแชปลินได้อย่างวิเศษ (เด็กสว่ นมากไมร่ ้หู รอกวา่ เขาคอื ใคร) ท้งั ยงั สอนพวกเขาให้เห็นด้านลบของการปฏวิ ัติอตุ สาหกรรมดว้ ยในเวลาเดียวกนั วันแรงงานเป็นเพียงตัวอย่างหนึ่ง การใช้ภาพยนตร์อย่างรอบคอบเพ่ือสร้างสีสันให้ประวัติศาสตร์เป็นวิธีท่ีทรงพลังมากสำ�หรับเดก็ นกั เรยี นทจ่ี ะเรยี นรเู้ กยี่ วกบั อดตี The Grapes of Wrath ภาพยนตร์อกี เรอ่ื งทเ่ี ดก็ ๆ ทก่ี �ำ ลงั เรยี นเรอ่ื งภาวะเศรษฐกจิ ตกต�ำ่ ครงั้ ใหญ่ (GreatDepression) ตอ้ งดู สว่ น The Front และภาพยนตรเ์ รอื่ ง Goodnightand Good Luck ที่เพ่งิ สรา้ งเม่ือเรว็ ๆ นีเ้ ป็นเคร่อื งมือทจ่ี ะช่วยเสริมหน่วยการเรยี นรเู้ รื่องราวเกี่ยวกบั ยุคแมกคาร์ท8ี ได้เป็นอย่างดี ทุกวันน้ีเดก็ นักเรียนจำ�นวนมากไดด้ ูภาพยนตร์ชั้นยอดอย่าง Saving PrivateRyan ของสตเี วน สปลี เบริ ก์ แตค่ รทู มี่ คี วามคดิ สรา้ งสรรคอ์ าจลองฉายภาพยนตรเ์ มือ่ ปี 1946 เร่ือง The Best Years of Our Lives9 ให้เดก็นกั เรยี นดดู ว้ ย ภาพยนตรเ์ รอื่ งนที้ �ำ ใหเ้ ดก็ ๆ เขา้ ใจประเดน็ ทหารผา่ นศกึในมุมมองใหม่ได้อยา่ งมพี ลงั เสมอ ทั้งหมดนัน่ เป็นเพยี งตัวอยา่ งเลก็ ๆ น้อยๆ เท่าน้ัน อนั ตรายอย่างหน่ึงตรงน้ีคือการนำ�ภาพยนตร์ไปใช้ในทางที่ผิด น่าเสียดายที่ครูจำ�นวนมากใหน้ ักเรียนดูภาพยนตรเ์ พ่อื ตัวเองจะไดไ้ ม่ตอ้ งสอน พอ่ แม่และครูควรจำ�ไว้ว่า การดูภาพยนตรก์ เ็ หมือนกบั กจิ กรรมอื่นๆ พวกเขาจะตอ้ งสร้างบรรยากาศและคอยชีแ้ นะเดก็ ๆ ภาพยนตรส์ ารคดี กใ็ หโ้ อกาสในการเรยี นรไู้ ดเ้ ปน็ อยา่ งดี ทกุ ปีนักเรียนหอ้ ง 56 จะได้ชมภาพยนตร์เรอื่ ง The Civil War ผลงานชิน้เอกของเคน เบินส์ (Ken Burns) เมื่อเราเรยี นเรอ่ื งสงครามระหวา่ งรฐั เดก็ นกั เรยี นไมเ่ พยี งแตจ่ ะเรยี นรเู้ รอ่ื งราวมากมายในประวตั ศิ าสตร์เทา่ นน้ั แตส่ ารคดชี ดุ นย้ี งั น�ำ เสนอดนตรยี อ้ นยคุ ชนั้ ยอดซง่ึ เดก็ นกั เรยี นน�ำ มาหดั เลน่ กนั ดว้ ย นอกจากนช้ี อ่ ง History Channel และสารคดชี ดุ8โจเซฟ อาร์. แมกคาร์ที (Joseph R. McCarthy) เปน็ สมาชกิ วุฒสิ ภาสหรัฐฯ พรรครพี บั ลิกัน (ปี 1947-1957) ที่ใช้วิธกี ล่าวหาและความรนุ แรงกับผทู้ ่ีสงสัยว่านิยมคอมมิวนสิ ต์ในระหวา่ งสงครามเย็น9ภาพยนตรป์ ี 1946 เป็นเรอื่ งของทหารผ่านศึกที่กลบั จากการสู้รบในสงครามโลกครัง้ ท่สี องและพยายามใชช้ ีวิตให้เป็นปกตเิ หมอื นคนทัว่ ไป 151โลกนแ้ี สนมหัศจรรย์