teachingoutsidethebox-room

ผู้ดูแลรักษาลูกบอล พนักงานส่งเอกสารของห้อง เสมียน เจ้าหน้าท่ี ต�ำ รวจ และอื่นๆ งานแตล่ ะอย่างมีคา่ จ้างตา่ งกันนดิ หนอ่ ย ภารโรงซึ่ง ตอ้ งท�ำ งานทกุ วนั จะไดร้ บั เงนิ มากกวา่ (เงนิ จ�ำ ลอง) เดก็ ทที่ �ำ งานบรกิ าร เพียง 2-3 ครง้ั ตอ่ สปั ดาห์ เด็กๆ มกั จะได้รับงานใดงานหน่ึงจากงานที่ เลือกไว้สองอนั ดบั แรก เมื่อทำ�งานแลว้ เด็กๆ ก็จะได้รบั เงินเดอื นเปน็ เช็ค ซ่ึงพวกเขา จะน�ำ ไปฝากไวก้ บั นายธนาคาร พวกเขาตอ้ งเกบ็ หอมรอบรบิ เพราะเดก็ นกั เรยี นตอ้ งจา่ ยคา่ เชา่ ทนี่ งั่ เรยี น ยงิ่ นงั่ ใกลห้ นา้ ชนั้ เรยี น คา่ เชา่ กจ็ ะยงิ่ แพง อยา่ งทผี่ มกลา่ วไวอ้ ย่างละเอียดใน There Are No Shortcuts มีวธิ ีการมากมายท่ีจะหารายไดพ้ เิ ศษ เชน่ ถา้ เดก็ ทำ�งานพเิ ศษหรือเข้า ร่วมวงดุริยางค์ของโรงเรียน เด็กก็จะได้รับเงินโบนัส อย่างไรก็ตาม ถ้าเด็กไม่ทำ�งานหรือทำ�งานอืดอาด เจ้าหน้าท่ีตำ�รวจจะปรับพวกเขา นกั เรยี นจะจา่ ยเปน็ “เชค็ ” หรอื “เงนิ สด” ของห้องกไ็ ด้ ทุกวนั น้กี าร ใชเ้ ชค็ อาจจะลา้ สมยั ไปแลว้ แตผ่ มกย็ งั สอนใหเ้ ดก็ เขยี นเชค็ อยู่ พอสนิ้ เดือน นักเรยี นทัง้ ชน้ั จะเขา้ รว่ มในการประมูลซ่ึงจะมีอุปกรณ์การเรยี น และบัตรแลกของขวญั จำ�หนา่ ยมากมาย อาศยั คอมพิวเตอร์ช่วยนดิ หนอ่ ย หอ้ ง 56 ก็มธี นบัตรของห้องใชเ้ อง!202 ครูนอกกรอบ กบั ห้องเรยี นนอกแบบ

เด็กๆ ชอบใจระบบเศรษฐกิจน้ีมาก เช่นเดียวกับพ่อแม่และครคู นอ่นื ๆ ทเี่ คยลองเอาไปใช้แลว้ ดว้ ย อย่างไรกด็ ี เพ่ือความชดั เจนผมอยากอธิบายวัตถุประสงค์เบ้ืองหลังโครงการน้ีสักหน่อย ผมเห็นครูบางคนพยายามใชร้ ะบบนเี้ ปน็ กลไกในการควบคมุ นกั เรยี น ซง่ึ เปน็ น�ำ ไปใช้ทีผ่ ดิ เจตนาโดยสิน้ เชิง ในหนังสอื There Are No Shortcuts ผมเนน้ ไปท่ี วิธี ด�ำ เนนิ โครงการ แตใ่ นทีน่ ้ี ผมอยากจะอธบิ ายถงึ เหตผุ ลของการด�ำ เนินโครงการน้ีการจดั ระบบและการวางแผน ผมอยากสอนทักษะท่ีเด็กๆ จะนำ�ไปใช้ได้จริงตลอดชีวิตการมีระบบระเบียบก็เป็นทักษะอย่างหนึ่ง การท่ีเด็กพูดถึงห้องเรียนหรือโต๊ะของเขาว่าเป็นเขตสงครามนิวเคลียร์อาจจะฟังดูน่ารัก แต่ในความเป็นจริง น่ันเป็นสัญญาณท่ีไม่ดี คนท่ีฉลาดกว่าผมตั้งข้อสังเกตว่า ห้องของเราเป็นตัวบ่งบอกถึงความนึกคิดของเราด้วย เด็กที่รู้จักบรหิ ารเวลาไดอ้ ยา่ งสมดลุ มโี อกาสทจ่ี ะมคี วามสขุ จากการไดท้ �ำ สงิ่ ทเ่ี ขาชอบ และจะท�ำ ไดด้ ีด้วย การเรยี นรูท้ ่ีจะเกบ็ ออม ท�ำ รายรบั ให้สมดุลกับรายจ่าย และวางแผนค่าใช้จ่ายในอนาคตจำ�ต้องมีระบบระเบียบการสอนใหเ้ ดก็ เหน็ ความส�ำ คญั ของความมรี ะเบยี บและวธิ กี ารท�ำ ใหเ้ กดิระเบียบเปน็ สง่ิ สำ�คัญมาก ผมเร่ิมต้นด้วยการแจกสมุดจดบัญชีแยกประเภทในวันแรกของการเรียนแกเ่ ดก็ ทกุ คน สมดุ บญั ชพี วกนห้ี าซอื้ ไดต้ ามร้านคา้ เคร่อื งใช้สำ�นักงานท่ัวไปในราคาไม่ก่ีดอลลาร์ ผมสอนให้เด็กเขียนหมวดหมู่ไวบ้ นหวั สมุดโดยแยกเป็น วนั ที่ ธุรกรรมทีท่ �ำ เงินฝาก เงนิ หกั บัญชีและเงินคงเหลือ ห้องของเราจะจ้างนายธนาคารสักสี่คน แต่ละคนมหี นา้ ทดี่ ูแลบญั ชีของนกั เรยี นราวแปดคน สว่ นนายธนาคารจะได้สมุดบญั ชเี พม่ิ อกี เลม่ หนงึ่ เพอื่ ท�ำ ส�ำ เนาการท�ำ ธรุ กรรมของลกู คา้ เกบ็ ไว้ ดว้ ยวธิ นี ห้ี ากยอดเงนิ คงเหลอื ไมต่ รงกนั นายธนาคารกบั ลกู คา้ สามารถเปรยี บเทยี บสมุดบัญชขี องตัวเองเพ่ือหาขอ้ ผิดพลาดได้ แตเ่ ด็กๆ ก็จะเร่มิ จด 203เศรษฐศาสตรใ์ นหอ้ งเรียน

บันทึกทางการเงินของตนอย่างละเอียดรอบคอบ ความผิดพลาดแบบ นจ้ี ึงแทบจะไมเ่ กดิ ขนึ้ เลย เบรนดา เด็กนกั เรยี นอายุ 10 ขวบคนหนึง่ ท่ใี ช้ภาษาองั กฤษ เป็นภาษาท่ีสอง อยู่ในบ้านทึ่ีไม่มีพ่อ ส่วนแม่ก็ทำ�งานดึกๆ ด่ืนๆ หลงั โรงเรยี นเลกิ เธอจงึ กลบั ไปเจอแตบ่ า้ นทว่ี า่ งเปลา่ แตถ่ งึ จะมขี อ้ เสยี เปรยี บ เดก็ คนนกี้ ไ็ ดเ้ รยี นรทู้ กั ษะทม่ี คี า่ ทจี่ ะชว่ ยเธอใหเ้ อาชนะจดุ เรม่ิ ตน้ ที่ยากลำ�บากของชีวติ ผมอยากให้เหน็ ตัวเลขในสมดุ บัญชขี องเธอจริงๆ ผู้ใหญ่หลายคนท่ีผมรู้จักยังทำ�บันทึกทางการเงินสู้เธอไม่ได้เลย แล้วก็ ไม่น่าแปลกใจด้วยที่โต๊ะเรียนของเธอสะอาดหมดจด เธอระมัดระวัง มากเรื่องเวลา โดยจะทำ�การบ้านให้เสร็จก่อนจึงฝึกกีตาร์และไวโอลิน พอสุดสัปดาห์เธอก็มีเวลาเล่นกับเพื่อนๆ เพราะทำ�งานเสร็จเรียบร้อย หมดแลว้ เบรนดาบรหิ ารเวลาได้ดเี พราะเปน็ คนมรี ะเบยี บ บัญชแี ยก ประเภทและสมดุ ธนาคารของเธอสะทอ้ นการใช้ชวี ิตของเธอได้อย่างดี กรรมสิทธิ์ แต่ละเดือนเด็กนักเรียนต้องจ่ายค่าเช่าเพ่ือนั่งเรียนในท่ีของ ตวั เอง อยา่ งไรก็ดี ถา้ เดก็ สามารถเกบ็ เงนิ ไดเ้ ป็นสามเท่าของค่าเชา่ เขาจะได้รับอนุญาตให้ซ้ือท่ีน่ังของตัวเองและเรียกมันว่าคอนโดมิเนียม เดก็ บางคนถงึ กบั เกบ็ ออมจนมเี งนิ มากพอซอื้ ทนี่ ง่ั ของเดก็ คนอน่ื แลว้ เกบ็ ค่าเช่าจากเดก็ คนนน้ั เป็นรายเดอื น! เมื่อนักเรียนที่ฉลาดลงทุนซื้อทรัพย์สิน พวกเขาจะเร่ิมเข้าใจ คุณค่าของการมีกรรมสิทธ์ิ แต่ละเดือนพวกเขาเห็นเพื่อนๆ ดิ้นรน หาเงินมาจา่ ยค่าเช่าขณะท่บี ญั ชธี นาคารของตัวเองงอกงามข้ึน น่ที �ำ ให้ พวกเขาเรมิ่ เห็นอกเห็นใจพอ่ แมท่ ต่ี ้องยากลำ�บาก เจา้ ของทรัพยส์ ินใน ห้อง 56 เร่ิมตระหนักว่าการมีบ้านเป็นของตัวเองทำ�ให้พวกเขามีราย ได้เหลือสำ�หรับซื้อสินทรัพย์มีค่าในการประมูลประจำ�เดือน เมื่อเวลา ผา่ นไปหลายเดือน เด็กๆ ไดเ้ รียนรู้จากประสบการณ์ตรงถงึ ประโยชน์204 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรยี นนอกแบบ

ของการเกบ็ ออมและการเปน็ เจา้ ของทรพั ยส์ นิ เดก็ ทย่ี งั ตอ้ งจา่ ยคา่ เชา่อยกู่ ็ได้เรียนรูบ้ ทเรียนเดยี วกัน แต่อาจจะเป็นบทเรียนทเี่ จบ็ ปวดกวา่ เป้าหมายไม่ใช่การสร้างเกมเศรษฐีในชีวิตจริงข้ึนมาในห้องแต่เป็นการให้เด็กได้ตระหนักถึงประโยชน์ของการมีกรรมสิทธ์ิในทรัพย์สิน ความจริงท่ีน่าเศร้าก็คือไม่มีเด็กสักคนในห้อง 56 ท่ีมีบ้านเป็นของตวั เอง ท้งั หมดมาจากครอบครวั ทตี่ อ้ งเชา่ บ้านอยู่ ผมอยากให้ทุกๆ คนมบี า้ นเป็นของตวั เองสักวัน สิ่งหน่ึงที่น่าปลื้มใจที่สุดสำ�หรับครูอย่างผมคือการได้ยินข่าวจากศษิ ยเ์ กา่ ทกี่ า้ วไปขา้ งหนา้ จนประสบความส�ำ เรจ็ เปน็ อยา่ งมาก พวกเขาสว่ นใหญซ่ อื้ บา้ นเปน็ ของตวั เอง และมอี กี ไมน่ อ้ ยเลยทซ่ี อื้ บา้ นใหพ้ อ่แม่อยู่ ผมคงไมข่ อเอาหน้าจากปรากฏการณ์ทีเ่ กดิ ขน้ึ น้ี แต่ผมอดหัวใจพองโตไม่ไดเ้ มอ่ื คดิ วา่ ระบบเศรษฐกิจของหอ้ ง 56 อาจมบี ทบาทเลก็ ๆในการชว่ ยพวกเขาใหร้ ู้ซึ้งถึงคณุ คา่ ของกรรมสิทธิ์มสี ลงึ พงึ บรรจบใหค้ รบบาท ถ้าคุณเคยเดินทางกับลูกๆ หรือกลุ่มเด็กนักเรียน คุณอาจสังเกตเห็นว่า เด็กๆ ใช้เงินกันแบบมือเติบเลยทีเดียว ถ้ามีเงินอยู่ในกระเป๋าห้าดอลลาร์ พวกเขาก็จะจ่าย เขาจะซื้อทุกอย่างที่ขวางหน้าถา้ ใหเ้ ลยี นแบบคำ�พดู ของจอรจ์ คารล์ นิ 1 (George Carlin) กต็ อ้ งพดู วา่พวกเขาจะซือ้ กระทง่ั แทง่ ยาดมส�ำ หรบั รจู มกู ขา้ งซา้ ยท่ีสลักค�ำ ว่า NewYork City เดก็ ๆ จึงกระเป๋าแฟบกลับจากทัศนศกึ ษาทกุ ครง้ั ผมอยากสอนเดก็ ผมใหร้ ถู้ งึ คณุ คา่ ของความมธั ยสั ถ์ มนั ไมม่ อี ยู่ในรายการมาตรฐานการเรยี นรขู้ องรฐั แคลฟิ อรเ์ นยี หรอก แตก่ ารใชจ้ า่ ยเงนิ อยา่ งระมดั ระวงั เปน็ บทเรยี นมคี า่ ควรแกเ่ รยี นรู้ ถา้ คณุ เคยไปชมบา้ นของทอมสั เจฟเฟอร์สัน ที่มอนติเชลโล (Monticello) ผู้น�ำ ชมสถานทจี่ ะยกย่องประธานาธบิ ดีคนท่ี 3 ของเราว่าเปน็ ผทู้ ่ีร้คู า่ ของเวลาและ1นกั แสดงตลกเดี่ยวไมโครโฟน นักวจิ ารณส์ งั คม นกั แสดง นักเขียนชาวอเมริกัน เจ้าของรางวัลแกรมมหี า้รางวัลและรางวัล Mark Twain Prize for American Humor 205เศรษฐศาสตร์ในห้องเรียน

สถานที่ ทา่ นจะไมย่ อมใหท้ งั้ สองสงิ่ นส้ี ญู ไปโดยเปลา่ ประโยชน์ กระนนั้ 200 ปีต่อมา เรากลับกลายเปน็ สงั คมแบบทง้ิ ๆ ขวา้ งๆ ยกตัวอย่างเชน่ ทโ่ี รงเรยี นของเรา นกั เรยี นไดก้ นิ อาหารเชา้ และกลางวนั ฟรี แตอ่ าหาร ฟรสี ่วนใหญน่ ้ันกลบั ถกู เดก็ ๆ ทิ้งลงถงั ขยะ พวกเขาไม่คิดสกั นิดวา่ ส่ิงท่ี พวกเขาทำ�ไปน้นั เปน็ เร่อื งทีน่ า่ เศร้าเสียใจ โดยอาศยั วชิ าเศรษฐศาสตร์ เด็กๆ จะไดเ้ รียนรูท้ ัง้ การใช้จา่ ย อย่างประหยัดและการใช้ข้าวของอย่างรู้ค่า เม่ือนักเรียนต้องทำ�งาน เพอ่ื หาเงนิ มาซอื้ หนงั สอื หรอื เครอ่ื งคดิ เลข เขาจะใชม้ นั อยา่ งระมดั ระวงั อย่าเข้าใจผมผิดนะครับ ผมไม่ใช่พวกนิยมวัตถุ และถ้าจะหาว่าผมขี้ เหนียวขตี้ ืด กย็ งิ่ ไมใ่ ช่ใหญ่ ในห้อง 56 เราใช้เคร่ืองมือที่ดที สี่ ุด ถุงมอื เบสบอลทแ่ี พงท่ีสุด และอปุ กรณศ์ ลิ ปะที่ทนั สมยั ที่สุด เราชอบของดๆี และเป็นเพราะเด็กตอ้ งทำ�งานและทุ่มเทเพ่อื ให้ได้มา เดก็ ๆ จงึ รซู้ ้ึงถงึ คุณค่าของสงิ่ ของเคร่อื งใชข้ องตัวเอง เด็กๆ ฝึกใช้เงินของตัวเองอย่างฉลาดด้วยการเข้าร่วมการ ประมูลตอนส้ินเดือน อาจมีสินค้าบางอย่างที่เด็กอยากได้ อาจเป็น หนังสือ The Chronicles of Narnia ครบชดุ หรือบัตรของขวญั จาก ร้านหนังสอื บานสแ์ อนด์โนเบิล (Barnes & Noble) เด็กๆ จะยกมอื กัน สลอนและเรม่ิ เสนอราคา บอ่ ยครงั้ ทเ่ี ดก็ สนกุ กบั การเสนอราคาแขง่ กนั จนเงนิ หมดบญั ชี ทั้งทข่ี องบางชิ้นเดก็ เองก็ไม่ไดอ้ ยากได้นัก เมอื่ ความ ตน่ื เตน้ ในการประมลู จางหายไป เขาจะมองดขู องทช่ี นะมาไดแ้ ลว้ ถามตวั เองว่า คมุ้ หรอื เปลา่ น?่ี น่เี ปน็ ค�ำ ถามท่ีดสี ำ�หรบั ผู้บริโภคในอนาคตของ เราที่จะถามตัวเองเสียต้ังแต่ตอนเป็นเด็ก เด็กจำ�นวนมากได้บทเรียน ราคาแพงว่ามันไม่ใช่ความคิดที่ดีเอาเสียเลยท่ีจะใช้เงินในบัญชีจนหมด เกลี้ยงในสถานการณ์ท่ีเอาอารมณ์เป็นใหญ่แบบน้ี วันหลังอาจมีอย่าง อื่นท่ดี กี วา่ มาขายกไ็ ด้ ระบบน้ีสอนเด็กให้รู้จักอดออมซึ่งผมได้เห็นตอนท่ีเราเดินทาง เดก็ ไม่ค่อยซอื้ อะไรมากนัก เดก็ ๆ ไมป่ ระทับใจกับโฆษณาชวนเชื่อหรอื ดิสเพลย์สินค้าล่อตาล่อใจ อุปนิสัยท่ีดีน้ีจะเป็นประโยชน์เมื่อพวกเขา เข้าเรียนในมหาวิทยาลัยและหลังจากนั้น เราทุกคนต้องเรียนรู้ที่จะใช้206 ครูนอกกรอบ กบั ห้องเรียนนอกแบบ

จ่ายอย่างจำ�กัดจำ�เขี่ยในบางช่วงของชีวิต และมันก็ไม่เสียหายอะไรที่จะเริม่ เมอื่ เรายงั เปน็ เดก็อดเปรี้ยวไว้กนิ หวาน ดว้ ยการฝึกให้เด็กๆ ร้จู ักเก็บหอมรอบริบ ระบบเศรษฐกจิ ของเราไดส้ อนหลกั การทสี่ �ำ คญั อกี อยา่ งหนงึ่ แกเ่ ดก็ ๆ นนั่ คอื การรจู้ กั อดทนรอสงิ่ ทดี่ กี วา่ ในสงั คมฟาสตฟ์ ดู ของเรา เดก็ ๆ ถกู กระตนุ้ ใหอ้ ยากไดท้ กุอยา่ ง เดย๋ี วน้ี แต่โปรแกรมของหอ้ ง 56 สอนนักเรียนว่า คนที่เก็บออมและใชจ้ า่ ยอยา่ งรอบคอบมกั จะกลายเปน็ คนทม่ี ฐี านะทางการเงนิ ดกี วา่คนทีใ่ ช้จ่ายอยา่ งสรุ ยุ่ สรุ า่ ยเพ่อื สนองความพอใจเฉพาะหนา้ แทบทงั้ นน้ั ดูเอมีเป็นตัวอย่าง เธอไม่เคยกะโตกกะตากเรื่องนี้เลยเธอตัดสินใจท่ีจะน่ังเงียบๆ และงดสู้ราคาในการประมูลมาต้ังแต่ต้นปี เธอเป็นนกั เรียนทีท่ ำ�งานพเิ ศษโดยไมม่ ีใครรู้ รว่ มกิจกรรมทุกอย่างที่มีให้เลือก และเรียนอย่างหนักเพื่อเป็นที่หน่ึงในห้อง คุณเดาได้เลยพอเวลาผา่ นไปสักพกั หนึ่ง เอมีก็ซ้อื ทรัพย์สินไดห้ ลายอยา่ ง เธอส่งทา้ ยปีการศึกษาน้ันด้วยการประมูลส่ิงท่ีคนหมายปองมากท่ีสุดได้หลายช้ินท้ังหมดนี้เพราะเธอร้วู ่าผ้ทู ่รี อคอยย่อมไดส้ ิง่ ท่ีดที ่สี ดุ เด็กนักเรียนห้อง 56 นำ�บทเรียนนี้ไปใช้กับความใฝ่ฝันที่จะเป็นคนแรกของครอบครัวท่ีได้เข้าเรียนในมหาวิทยาลัย ในโรงเรียนมัธยมปลาย ขณะท่ีนักเรียนคนอื่นใช้เวลาโดยเปล่าประโยชน์และโดดเรยี น เด็กเหลา่ นเ้ี อาจรงิ เอาจงั พวกเขาเลน่ สนกุ แตข่ ณะเดยี วกันก็เข้าใจดีว่าการเรียนหนักในวันนี้เป็นการเปิดประตูไปสู่อนาคตที่ดีกว่ามาก พวกเขาอดเปรี้ยวไว้กินหวาน พวกเขาอาจไม่ใช่เด็กท่ีเด่นดังที่สุดในห้อง และแน่นอนไม่ใช่เด็กที่ใครจะสังเกตเห็นได้ง่ายๆ น่ันคือพวกเขาจะฉายแววเอาในปีสดุ ทา้ ย มนั น่าแปลกใจ ท่ีเรามักจะสงั เกตเห็นเด็กๆ ที่ได้รับทุนการศึกษาในมหาวิทยาลัยชั้นนำ� เม่ือไม่นานมานี้ ลินดา ศษิ ย์เก่าคนหนึง่ ของผมส่งอีเมล์มาหาผมเกยี่ วกบั “ปญั หา”ของเธอ เธอได้รับการตอบรับจากมหาวิทยาลัยหลายแห่งเสียจนเธอ 207เศรษฐศาสตร์ในหอ้ งเรยี น

ตัดสนิ ใจเลอื กไม่ถูก เธอยงั คงถอ่ มตัว แต่แอบบอกความในใจกบั ผมวา่ เวลาทเ่ี พ่อื นอัศจรรย์ใจใน “โชค” ของเธอ เธอจะคดิ ว่าโชคไม่มสี ว่ น เก่ียวอะไรเลยกับความสำ�เร็จของเธอ การเรียนอย่างหนักและความ วริ ิยะอุตสาหะตา่ งหากท่ที �ำ ให้เธอได้ดี ทกั ษะชว่ั ชวี ิต หลายปีก่อน ผมรู้จักครูคนหน่ึงซึ่งเป็นหน่ึงในจำ�นวนครูท่ี ป๊อปปูลาร์ท่ีสุดในโรงเรียนของเรา เวลาที่นักเรียนของเธอคุยกับผม บทสนทนามักเป็นไปในทำ�นองน:ี้ ครสิ ทนี : สักวนั หนง่ึ หนูจะมาอยู่ห้องครู เรฟ: เยยี่ ม! แล้วตอนนี้ใครเปน็ ครูห้องหนลู ่ะ? คริสทีน: มิสป๊อปปูลาร์ เรฟ: สดุ ยอด หนชู อบห้องของหนมู ั้ย? ครสิ ทนี : หนรู กั มิสป๊อปปูลาร์ เธอเปน็ ครูที่ดที ่สี ดุ เรฟ: งัน้ เหรอ เจง๋ ไปเลย ทำ�ไมเธอถึงดที สี่ ดุ ล่ะ? คริสทนี : กค็ รดู ีที่สดุ นี่คะ เรฟ: รแู้ ล้ว ครูถามวา่ ทำ�ไมถงึ ดีทีส่ ุดละ่ ? ครสิ ทีน: เพราะเธอดีท่ีสดุ เรฟ: ใช่ หนูบอกครูแล้ว ไหนลองบอกส่ิงที่หนูเรียนรู้ จากครูของหนูมาซ?ิ คริสทีน: เอ้อ...อืม.. เรฟ: ว่ามาสิ ปนี ห้ี นเู รียนรูอ้ ะไรในหอ้ งบ้าง? ครสิ ทนี : (ขมวดคว้ิ อย่างใชส้ มาธ)ิ เราเรยี นบทกวี! เรฟ: เยย่ี มไปเลย! ไหนลองท่องกวใี ห้ครฟู งั สกั บทซิ คริสทนี : เออ้ อือ ไม่คะ่ ทอ่ งไม่ได้ เรฟ: ลองบอกชอ่ื บทกวีทอี่ ่านใหค้ รูฟงั สักบทไดไ้ หม? ครสิ ทนี : รู้สกึ หนจู ะลืมหมดแลว้ ... 208 ครูนอกกรอบ กับ ห้องเรยี นนอกแบบ

เห็นได้ชัดว่าครูแบบนไ้ี ม่ใชค่ รทู ่ีดที ่ีสุด แต่เดก็ รัก เธอเปน็ ครูประเภททค่ี ดิ วา่ การเอาเดก็ 9 ขวบมาท�ำ ตวั เหมอื นเดก็ วยั รนุ่ เปน็ อะไรท่ีนา่ รัก เธอจะเชญิ เด็กไปค้างคืนทบี่ า้ น มปี ารต์ เ้ี ต้นร�ำ กนั และเล่นเกมที่เปน็ ผใู้ หญเ่ กนิ ไปส�ำ หรบั เดก็ ๆ ถงึ ยงั ไงเธอกไ็ ดช้ อื่ วา่ เปน็ ครทู ด่ี ที สี่ ดุ อยดู่ ี แต่ผมไม่ขอเป็นอย่างเธอ ในการช่วยให้เด็กๆ กลายเป็นคนพิเศษน้ัน เราต้องสอนบทเรียนที่พวกเขาจะสามารถนำ�ไปใช้ได้ตลอดชวี ติ ระบบเศรษฐกจิ ของคณะละครเชกสเปยี รแ์ หง่ โฮบารต์ คอื บทเรยี นเช่นทว่ี ่านัน้ ปีทแ่ี ลว้ ผมได้รับจดหมายจากเฮเลน ศษิ ยเ์ กา่ ทีเ่ ขา้ เรยี นที่มหาวทิ ยาลัยวอชงิ ตนั แอนด์ลใี นรัฐเวอรจ์ ิเนีย ระหว่างทเ่ี รยี นอยปู่ สี ามเฮเลนเลือกไปเรยี นตอ่ ตา่ งประเทศ เธอเขียนจดหมายถงึ ผมและกล่าวถึงอะไรบางอย่างท่ีเป็นมาตรวัดความสำ�เร็จของห้องเรียนได้แม่นยำ�กว่าแบบทดสอบมาตรฐานใดๆ จากการได้อยู่กับนักศึกษาต่างชาติในประเทศญ่ีปนุ่ เธอตั้งขอ้ สังเกตวา่ เพอ่ื นๆ ของเธอลว้ นมปี ญั หาทางการเงนิ และเมอื่ เขา้ ตาจนกต็ อ้ งโทรเลขขอเงนิ ทางบา้ นเพม่ิ เฮเลนบอกวา่ เธอเปน็ คนเดียวทไ่ี มม่ ีปัญหา เพราะการทเี่ ธอรู้คุณค่าของการประหยัด ใช้เงินภายในงบ และรู้จกั อดเปรย้ี วไว้กนิ หวาน เฮเลนจึงไมเ่ พยี งแตม่ ีเงินพอใช้เท่านนั้ เธอยงั วางแผนจะเดินทางท่องเทยี่ วประเทศอ่ืนกอ่ นกลบัสหรัฐอเมริกาด้วย และนี่คือเด็กท่ีเคยยากจนมาก่อน เธอขอบคุณผมและบอกวา่ เธอไมเ่ หมอื นนกั ศกึ ษาคนอนื่ เพราะเธอเขา้ ใจเรอื่ งความรบัผดิ ชอบทางเศรษฐกิจเป็นอยา่ งดี เธอเรยี นรเู้ ร่ืองนี้เม่ือตอนอย่เู กรด 5! ผู้ชมต้องมนตร์สะกดของวนิ ชที แี่ สดงเปน็ เฮนรีท่ี 5 209เศรษฐศาสตรใ์ นห้องเรียน



ลูกบ้าไม่จำ�กัดช่างแม่งตอรป์ ิโด! เดินหนา้ เตม็ พกิ ัด!11มาจาก “Damn the Torpedoes! Full Speed Ahead!” คำ�พูดท่ีมีชื่อเสียงของพลเรือเอกเดวิดกลาสโกว์ แฟรร์ ากัต (David Glasgow Farragut) ขณะน�ำ กองเรอื บกุ เข้าอ่าวโมบีล รฐั แอละแบมาปี 1864 ระหวา่ งสงครามกลางเมืองอเมริกัน

ระบบแสงสีเสยี งเนรมิตหอ้ ง 56 เป็นเวทลี ะคร

12คิดดว้ ยตัวเอง งานน้ีต้องเหน่ือยกันหน่อยละ ผมเขียนบทนี้เพื่อครูที่ทุ่มสุด ตัวอยู่แล้วแต่ก็ยังอยากทำ�ให้ดีย่ิงไปกว่าน้ัน ถ้าคุณคิดว่าดอนกีโฮเต คดิ ถูก ก็จงอา่ นต่อไป ถา้ คุณรกั การสอนหนังสือมากจนคุณยอมสอน ฟรกี ไ็ ด้ ถลกแขนเสอ้ื เตรยี มลยุ ไดเ้ ลย และถา้ ทส่ี ดุ ของความยนิ ดปี รดี า ของคณุ คอื การเฝา้ ดเู ดก็ ๆ ประสบความส�ำ เรจ็ กบั สง่ิ ทพ่ี วกเขาไมร่ ดู้ ว้ ย ซ�ำ้ วา่ เป็นไปได้ คุณกม็ าถูกท่แี ลว้ ห้อง 56 เปิดท�ำ การเวลา 6.30 น. เช้าทกุ วนั มาตลอดเวลา กวา่ 20 ปี ผมจะมาถึงโรงเรยี นตัง้ แต่ฟ้ายังไม่สวา่ ง ก่อนเวลาเริ่มเรียน มากกวา่ หนึ่งช่วั โมง และพบนกั เรียนรออยู่ดว้ ยความกระตอื รือร้นทจี่ ะ 213คดิ ด้วยตัวเอง

ท�ำ งาน นกั เรยี นพวกนมี้ าเรยี นดว้ ยความสมคั รใจ และเราจะใชเ้ วลากวา่ หนง่ึ ชวั่ โมงในการเรยี นการสอนทกั ษะทมี่ กั จะถกู มองขา้ ม นน่ั คอื การแก้ โจทยป์ ัญหา ผมเป็นคนแรกที่ยอมรับว่า ผมทำ�ผดิ พลาดนับครัง้ ไม่ถ้วน ในอาชพี ครู และผมกพ็ ยายามแกไ้ ขปรบั ปรงุ อยเู่ สมอๆ แตค่ วามคดิ ทจี่ ะ เรมิ่ เรยี นแตเ่ ชา้ เพอื่ มาท�ำ โจทยป์ ญั หากนั นเี้ ปน็ สงิ่ หนง่ึ ทผ่ี มไมเ่ คยเสยี ใจ และไมม่ ีวันจะเสยี ใจ เช่นเดียวกับความคิดดๆี ทัง้ หลาย เรือ่ งนีเ้ รมิ่ ต้น โดยบังเอญิ อยา่ งในกรณีน้ี เกิดจากความหลงผดิ ทีพ่ ยายามจะเสาะหา วธิ เี อาชนะการแขง่ ขนั แตไ่ ดแ้ ปรเปลย่ี นไปเปน็ ชว่ งเวลาทมี่ คี า่ ทส่ี ดุ ของ วนั ส�ำ หรับนักเรียนของผม ทุกวันน้ีนักเรียนในห้อง 56 เป็นนักแก้โจทย์ปัญหาตัวฉกาจ แต่เมื่อก่อนนีไ้ ม่ใช่ ชว่ งแรกของอาชพี ครู ผมสอนเร่ืองการคิดอยา่ งมี วิจารณญาณและการแก้โจทย์ปัญหาเพราะผมอยากให้เด็กของผมชนะ การแขง่ ขนั คณติ ศาสตรท์ จี่ ัดขึ้นเป็นคร้ังคราวทโ่ี รงเรยี นผม หอ้ งทีช่ นะ จะได้ไปแข่งขันกับโรงเรียนอื่นและเขตพื้นที่การศึกษาอื่น นักเรียน ของผมได้ชยั ชนะในการแขง่ ขัน และผมกโ็ งพ่ อท่จี ะภาคภูมใิ จ ผมเสีย เวลาอยู่นานกว่าที่จะได้ตระหนักว่าในขณะท่ีมุ่งเน้นเอาแต่ชัยชนะใน การแข่งขัน ผมได้พลาดโอกาสส�ำ คัญท่จี ะสอนบทเรยี นทมี่ คี ณุ คา่ อย่าง แท้จริงและจะคงอยู่ตลอดกาล เป้าหมายของการสอนการแก้โจทย์ ปัญหาควรเป็นไปเพื่อการพัฒนา กระบวนการ คิดและการวิเคราะห์ ซึ่งจะช่วยให้เด็กสามารถแก้โจทย์ปัญหาทั้งในช่ัวโมงคณิตศาสตร์และ ในชีวิตประจำ�วันได้ การหวังว่าจะเอาชนะการแข่งขันเป็นเพียงวิธีคิด ขัน้ ท่ี 2 ผมต้องการตง้ั เปา้ หมายใหส้ งู กว่านั้นและผมต้องการพาเด็กๆ ไปถงึ เป้าหมายนั้นกบั ผมด้วย เน่ืองจากผมไม่ใช่ครูที่มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์อะไรเป็น พิเศษ ผมจึงตัดสินใจให้ส่ิงท่ีมีค่าท่ีสุดท่ีผมจะให้เด็กได้ น่ันคือ เวลา ผมใชเ้ วลามากมายกบั เด็กนักเรียนของผม ผมท�ำ งานกับเด็กแทบจะทุก วันในช่วงปิดเทอม เราทำ�งานวันเสาร์ ในระหวา่ งสัปดาห์ บางคร้ังเรา อยใู่ นหอ้ งเรยี นกนั จนถึงเวลาอาหารเยน็ ผมไมใ่ ชน่ ักบุญ มบี ่อยๆ ทผี่ มอยากจะอยทู่ คี่ อร์ตเทนนสิ หรือ ไปดคู อนเสริ ต์ กบั ภรรยาผม นนั่ เปน็ สง่ิ ทผ่ี มตอ้ งแลกกบั การมเี วลาอยกู่ บั214 ครูนอกกรอบ กบั ห้องเรียนนอกแบบ

เด็กๆ แต่สิ่งที่ผมได้รับคืนมานั้นมีค่ากว่าต้นทุนท่ีผมจ่ายไปอย่างเทียบไม่ได้ บางครง้ั การเรียนร้ทู ี่ดีท่สี ุดในหอ้ ง 56 ก็เกดิ ขน้ึ นอกชว่ั โมงเรียนปกติ เช่น ก่อนหรอื หลงั เลกิ เรียน เด็กๆ ห้อง 56 ทกุ คนอยูท่ ่นี ั่นในชว่ งเวลานนั้ เพราะเขาอยากอยู่ ไมใ่ ชเ่ พราะถูกท�ำ โทษ สงิ่ ทผ่ี มต้องทำ�ก็แค่สอน และนัน่ คอื ความสุข ฟังดูออกจะโรแมนติกสักหนอ่ ย ชว่ งเวลาท่ีเราฝึกแก้โจทย์ปัญหาเริ่มขึ้นท่ามกลางความมืดและส้ินสุดลงเม่ือแสงสว่างส่องมาตอนพระอาทิตย์ขึ้นพร้อมกับการเริ่มต้นการเรียนการสอนตามปกติในวนั นั้นคัมภีร์ ตอนเรม่ิ ตน้ ปี ผมเล่นเกมงา่ ยๆ เกมหนึง่ กบั นักเรยี น ผมบอกพวกเขาวา่ เราจะมาแกโ้ จทยย์ ากๆ กนั ผมขอใหเ้ ดก็ ๆ แสดงความพรอ้ มให้ดหู นอ่ ย เดก็ ๆ เกอื บทง้ั หมดแสดงความพร้อมด้วยการเอากระดาษออกมาแลว้ หยิบดนิ สอข้ึนมา ผมเร่ิมหัวเราะและถามเด็กๆ ว่าทำ�ไมต้องถือดินสอด้วยบทเรียนบทแรกก็คือ ดินสอไม่ได้ช่วยแก้โจทย์ คนต่างหากที่แก้โจทย์เดก็ ๆ ไดเ้ รยี นรู้วา่ ข้ันแรกในการแกโ้ จทยค์ อื วางดินสอลงแลว้ ท�ำ ความเขา้ ใจโจทย์ท่ีอยู่ตรงหน้า ถึงจดุ นีผ้ มแจกส�ำ เนา “คัมภีร์” ในหอ้ ง 56นไี่ ม่ใช่พระคมั ภีรใ์ หมห่ รอื หรอื พระคมั ภีร์เก่า แต่เปน็ กระดาษแผน่ หนง่ึทเ่ี ด็กๆ จะได้รับในวันแรกของการเรยี นการแก้โจทย์ปัญหา เดก็ ๆ จะติดไว้ท่ีโต๊ะและท่องจำ� (ขอโทษ) ราวกบั บทสวด แผ่นกระดาษแบบนม้ี ีต่างๆ กนั ไป แตแ่ บบทเี่ ราใชอ้ ยเู่ ปน็ อย่างนคี้ รับวิธแี ก้โจทยป์ ญั หาขน้ั ตอนที่ 1 ท�ำ ความเขา้ ใจปัญหา (วางดินสอลง) เกบ็ ข้อมลู ทเ่ี ก่ียวขอ้ ง 215คดิ ดว้ ยตัวเอง

ขั้นตอนที่ 2 เลอื กกลยุทธท์ เี่ หมาะสม ลงมอื ท�ำ เลอื กวิธีการทางคณิตศาสตร์ วาดภาพ คาดเดาและตรวจสอบ มองหาแบบแผน เขยี นแผนภมู ิหรือตาราง ทำ�รายการอย่างเปน็ ระบบ ใช้วธิ ีคิดหาเหตผุ ลอย่างเป็นตรรกะ ลองท�ำ ย้อนกลบั ขน้ั ตอนท่ี 3 แกป้ ัญหา (หยิบดนิ สอ) ขัน้ ตอนท่ี 4 วเิ คราะห์ ค�ำ ตอบของฉันสมเหตสุ มผลหรือเปล่า? เดก็ ๆ กับผมทบทวนข้นั ตอนตา่ งๆ ของการแกโ้ จทยป์ ญั หาน้ี จนกระทง่ั พวกเขาเบอ่ื ไปเลย คนทที่ �ำ ใหผ้ มตาสวา่ งเพราะไดต้ ระหนกั ถงึ ความส�ำ คญั ของการสอนกระบวนการคดิ เปน็ ครงั้ แรกคอื ครคู ณติ ศาสตร์ ชอ่ื แรนดี ชาลส์ เขาชใี้ หเ้ หน็ ประโยคสองประโยคทคี่ รขู หี้ งดุ หงดิ ชอบพดู ในหอ้ งเรียนนน่ั คือ “ใช้สมองหน่อยส”ิ และ “อ่านดูอีกรอบสิ” เมื่อนกั เรียนมปี ัญหากับโจทย์ บางครงั้ ครจู ะหมดความอดทน แล้วตะคอกว่า “ใช้สมองหนอ่ ยส!ิ ” ใช้สมองเรอะ? แล้วมนั หมายความ วา่ อะไรละ่ ? ผมยังไม่เหน็ เลยวา่ จะมใี ครใชค้ ำ�สัง่ น้ไี ดผ้ ล แลว้ ก็ “อา่ น ดูอกี รอบส”ิ ค�ำ สั่งนีม้ กั จะหลดุ ออกมาตอนท่ีมนี ักเรียนคนหนึ่งรวบรวม ความกล้าพอจะขอให้ครูช่วยอธิบายโจทย์ เม่ือเด็กถูกสำ�ทับด้วยคำ� ว่า “อา่ นดูอีกรอบสิ” เดก็ กม็ ักจะกลวั เกินกวา่ จะตอบโต้ว่า “นี่ คุณครู คร้าบ ผมอ่านมาสิบสองรอบแล้วนะครับ แล้วผมก็ยังไม่เข้าใจอยู่ดี ผมต้องการให้ครูช่วย ปดั โธ่เอย๊ ”216 ครูนอกกรอบ กับ หอ้ งเรียนนอกแบบ

เรา ท้งั พ่อแม่และคร ตู อ้ งท�ำ อะไรมากกว่าจะชที้ างส่งเดชให้เด็กๆ ทกี่ ำ�ลังดน้ิ รนหาทางออก คัมภีร์ดงั กลา่ วช่วยนำ�ทางนกั เรียนของผมใหเ้ ดนิ ตามกระบวนการแกป้ ญั หาเปน็ ขน้ั ๆ มนั แสดงใหเ้ ดก็ เหน็ วา่ จะทำ�ความเข้าใจ ตีโจทย์ และแกป้ ัญหาไดอ้ ย่างไร ต้ังแต่ต้นปี นักเรียนจะถูกแบ่งออกเป็นกลุ่มๆ ละ 4 คนผมบอกเดก็ ๆ วา่ เราจะใชเ้ วลาสปั ดาหห์ นง่ึ ฝกึ แตล่ ะกลยทุ ธใ์ นคมั ภรี ข์ องเรา เราอาจใชส้ ปั ดาหแ์ รกเรยี นแกป้ ญั หาดว้ ยการวาดภาพ ในกรณนี น้ัผมจะเริ่มด้วยการให้โจทยป์ ญั หางา่ ยๆ ท�ำ นองน:ี้ จอห์นอบเค้กรูปส่ีเหล่ียมผืนผ้าให้เพื่อนเนื่องในวันเกิด เขา ปักเทยี นรอบเคก้ ห่างกัน 2 น้ิว ดา้ นยาวมีเทยี น 6 เล่ม ดา้ น กว้างมีเทียน 5 เล่ม เค้กมีความยาวเท่าไร? กว้างเท่าไร? มีเทียนปกั อย่บู นเคก้ ทั้งหมดกี่เลม่ ? เดก็ ทไี่ มม่ ปี ระสบการณใ์ นการแกโ้ จทยป์ ญั หาจะไมส่ ามารถหาคำ�ตอบได้เลย ส่วนเด็กอ่ืนๆ โดยเฉพาะพวกท่ีเรียนแต่วิธีคำ�นวณแต่ไม่ได้เรียนทักษะในการวิเคราะห์ด้วยแล้ว อาจตอบว่าบนเค้กมีเทียนอยู่ 22 เล่ม (6+6+5+5) เดก็ พวกน้ีจะค�ำ นวณว่าเค้กมีความยาว 12นว้ิ (6x2) และกวา้ ง 10 นิ้ว (5x2) เด็กจะเขียนค�ำ ตอบแลว้ ทำ�โจทย์ขอ้ อื่นตอ่ โชคไมด่ ี คำ�ตอบนี้ผิด ชว่ งเวลาทผ่ี มสอนเดก็ นกั เรยี นในระยะแรกของการเรยี นเรอ่ื งการแก้โจทยป์ ญั หามักจะเปน็ ไปในลกั ษณะน้ี เวลาประมาณ 6.40 น.เมอ่ื เด็กอ่านโจทยเ์ สร็จแลว้ พวกเขาจะนั่งตัวตรงและวางดินสอลง เรฟ: อยา่ งแรกเลยท่เี ราต้องทำ�เพื่อแก้โจทยน์ ้คี อื อะไร? ขั้นตอนที่ 1 คอื อะไร? ทกุ คน: เขา้ ใจโจทย์ เรฟ: เราจะเขา้ ใจได้ยงั ไง? เจสซิกา: เกบ็ ข้อมูลทเ่ี กยี่ วขอ้ ง เรฟ: เก่ยี วข้องหมายถงึ อะไร? 217คดิ ดว้ ยตวั เอง

ทกุ คน: สำ�คัญ เรฟ: อะไรคือข้อมลู ? คิว: ส่งิ ท่โี จทยบ์ อก เรฟ: เวลาเราอ่านโจทย์ ข้อมูลท่ีมีจะเกี่ยวข้องเสมอเลย ไหม? ทุกคน: ไม่ เรฟ: ถูกตอ้ ง บางครั้งขอ้ มลู ก็ไมเ่ ก่ยี วข้องเลย ไหนใครลองบอกข้อมูลท่เี กย่ี วข้องหนอ่ ยซิ? ลซู ี: เค้กทอ่ี บน่ะคะ่ มนั เป็นรปู ส่เี หลี่ยมผืนผ้า จอหน์ : มเี ทยี น 6 เลม่ ปกั อย่บู นดา้ นยาว เรฟ: แลว้ มดี ้านยาวอยกู่ ดี่ ้านล่ะ? (ตรวจสอบความ เข้าใจ) ทกุ คน: 2 สเตฟานี: มีเทียน 5 เล่มอยบู่ นด้านกว้าง เรฟ: มอี ะไรอีกไหม? ทกุ คน: (เงยี บ) เรฟ: เอาละ แลว้ จอหน์ ปกั เทียนหา่ งกนั เทา่ ไหรล่ ่ะ? (ช้ีแนะเดก็ เพอ่ื ใหเ้ ข้าใจข้อมลู ) เอดการ์: 2 นิว้ เรฟ: ถูกตอ้ ง เอดการ์ ครูวา่ เรามีข้อมลู และเขา้ ใจโจทย ์ แล้วนะ ใครบอกครไู ด้บา้ งว่าขน้ั ตอนท่ี 2 เปน็ ยัง ไง? ทกุ คน: เลอื กกลยทุ ธ์ท่ีเหมาะสม เรฟ: ขอบใจนะท่ยี งั จ�ำ ไดว้ ่าตอ้ งใชค้ �ำ วา่ ทเ่ี หมาะสมดว้ ย แล้วมีใครรู้บา้ งไหมวา่ กลยทุ ธท์ ่เี หมาะสมคอื อะไร? โซลอา: วาดภาพ เรฟ: ถูกตอ้ ง (เด็กๆ รู้ว่าเรากำ�ลังจะวาดภาพเพื่อแก้ โจทย์) ทนี ้ีถงึ เวลาของขั้นตอนที่ 3 แล้ว ขนั้ ตอนท่ี 3 คอื อะไร? ทุกคน: หยิบดินสอแลว้ แก้โจทย์218 ครูนอกกรอบ กบั หอ้ งเรยี นนอกแบบ

เรฟ: แลว้ ก็เสรจ็ ใชไ่ หม? ทุกคน: ไมใ่ ช่ ! เราตอ้ งวิเคราะห์ด้วย เรฟ: เอาละงน้ั ก็ลงมือทำ�งานกนั ได้เลย เด็กท�ำ งานเป็นกล่มุ ๆ ละ 4 คนและเรม่ิ วาดภาพ ไม่นานนักพวกเขากร็ ตู้ วั วา่ เทยี นเลม่ ทอี่ ยตู่ รงมมุ เคก้ ถกู นบั รวมกบั จ�ำ นวนเทยี นทงั้ ท่ีอยบู่ นดา้ นกวา้ งและดา้ นยาวของเคก้ นกั เรยี นจะพบวา่ เคก้ มเี ทยี นปกั อยู่เพยี ง 18 เลม่ เทา่ นน้ั พวกเดก็ ๆ ไดเ้ รยี นรวู้ า่ จะเหน็ ค�ำ ตอบส�ำ หรบั โจทย์ไดช้ ดั เจนขน้ึ เมอ่ื เลอื กใชก้ ลยทุ ธท์ เี่ หมาะสม ซงึ่ ในกรณนี คี้ อื การวาดภาพ ในการทำ�งานเป็นกลุ่มเพ่ือให้ได้คำ�ตอบออกมาหน่ึงคำ�ตอบนน้ั เด็กได้ท�ำ มากกว่าการแกโ้ จทย์ มกี ารแลกเปลยี่ นความคิดเหน็ กนัมิตรภาพของพวกเขาก่อตัวขึน้ เด็กๆ เรียนรทู้ ีจ่ ะฟังกนั และกัน ถา้ จะยกค�ำ กลา่ วของ ดร. คงิ กอ็ าจจะพดู ไดว้ า่ พวกเขายงั เรียนรูท้ ีจ่ ะคดิ ต่างโดยไมต่ อ้ งบาดหมางกนั ดว้ ย เมอ่ื เด็กๆ ไดค้ ำ�ตอบทีข่ ดั แยง้ กนั พวกเขาไมท่ ะเลาะกนั แต่นกั แกโ้ จทยท์ ุกคนจะได้รบั โอกาสอธิบายวิธคี ดิ ของตวัเองภายในกลมุ่ การไดเ้ หน็ เดก็ จ�ำ นวนมากพบความผดิ พลาดของตนจากการฟงั ค�ำ อธิบายทไี่ มถ่ ูกตอ้ งของตัวเองนน้ั เป็นเรื่องน่ายินดี จากสัปดาห์กลายเป็นเดือน บรรดานกน้อยท่ีต่ืนเช้าเหล่านี้แก้โจทย์ปัญหาเป็นร้อยๆ ข้อ หลังจากน้ันไม่นาน ผมก็ไม่ต้องคอยบอกให้เด็กๆ ทำ�ตามทีละขั้นทีละตอนอีกต่อไป แต่ผมจะแจกโจทย์ให้แผ่นหน่ึง แล้วให้แต่ละกลุ่มตัดสินใจหากลยุทธ์ท่ีเหมาะสมกันเองครูสอนคณิตศาสตร์หลายคนสนับสนุนให้เด็กแก้ปัญหาด้วยการมองหา“คำ�สำ�คัญ” (keyword) โดยเนน้ ให้ได้ค�ำ ตอบที่ถกู ต้อง เด็กๆ ในห้อง56 กอ็ ยากไดค้ �ำ ตอบทถี่ กู ตอ้ งเหมอื นกนั แตพ่ วกเขารดู้ วี า่ กระบวนการคน้ หาค�ำ ตอบทีถ่ กู ต้องนัน้ ส�ำ คัญย่ิงกวา่ ตัวค�ำ ตอบเองเสียอีก 219คิดดว้ ยตัวเอง

นี่คอื ตวั อย่างโจทยท์ ี่เดก็ ๆ จะต้องหาวิธีแก:้ ค�ำ ถามที่ 1 มอยเซสเห็นนกฝูงหน่ึง ครึ่งหนึ่งในฝูงเป็นนกแก้ว หนึ่งใน สี่เป็นนกอนิ ทรี ที่เหลือเปน็ ห่าน ห่านมีอยู่ 3 ตัว มนี กอินทรอี ยกู่ ตี่ วั ค�ำ ตอบ - มีนกอินทรี 3 ตวั นักเรียนต้องรู้ว่ากลยุทธ์ที่เหมาะสมในที่นี้คือการเลือก วิธีการ ซ่ึงหมายความว่าการบวก การลบ การคูณ และการหาร จะน�ำ ไปสู่คำ�ตอบที่ถูกตอ้ ง ในโจทยน์ ี้นกั เรียนต้องเอา 1/2+1/4 กอ่ น แล้วเอาผลรวมท่ไี ด้ไปลบออกจากจำ�นวนเต็ม (1-3/4) จึงจะไดค้ ำ�ตอบ ว่าจ�ำ นวน “ทเี่ หลอื เป็นห่าน” คอื 1/4 เน่ืองจากโจทย์บอกว่ามหี า่ นอยู่ 3 ตัวและหา่ นเหล่าน้คี ิดเปน็ 1/4 ของนกทง้ั หมด ซง่ึ เทา่ กับจ�ำ นวนนก อินทรี นักเรียนท่ีไม่เข้าใจเร่ืองเศษส่วนบางคนอาจพบว่าการวาดภาพ เป็นกลยุทธ์ท่ีช่วยได้ ซึ่งทำ�ให้เด็กเห็นว่าอาจมีวิธีคิดมากกว่าหนึ่งได้ น่จี งึ เป็นข้อดอี กี ประการหน่ึงของการแกโ้ จทยค์ ณติ ศาสตร์ ค�ำ ถามท่ี 2 พนักงานเสิร์ฟสาวสามคนคือดุลเซ แมริลิน และเทรซี เอาเงินค่าทิปที่ได้ใส่รวมกันในขวดโหลใบหนึ่ง ดุลเซกลับบ้านก่อน เธอเอาเงนิ สว่ นของเธอไป 1 ใน 3 แมรลิ นิ ไมร่ วู้ า่ ดลุ เซเอาสว่ นแบง่ ของ เธอไปแลว้ จงึ เอาเงนิ ทเ่ี ธอคดิ วา่ เปน็ สว่ นของเธอไป สว่ นเทรซซี ง่ึ ไมร่ วู้ า่ คนอ่นื เอาเงินท่ีต่างคดิ ว่าเป็นส่วนแบง่ ของตัวเองไปแล้วกเ็ อาเงิน 1 ใน 3 ของทเ่ี หลอื อยไู่ ป ในโหลเหลือเงินอยู่ 8 ดอลลาร์ ถามวา่ ในตอนแรก มีเงินคา่ ทิปอยใู่ นโหลทั้งหมดเท่าไร? ค�ำ ตอบ - ในโหลมีเงนิ ค่าทปิ อยู่ 27 ดอลลาร์ 220 ครนู อกกรอบ กบั ห้องเรยี นนอกแบบ

นักเรียนจะรู้ว่าการแก้โจทย์ปัญหาแบบน้ีต้องทำ�จากหลังมาหนา้ เนอ่ื งจากเทรซี พนกั งานเสริ ฟ์ คนสดุ ทา้ ยเหลอื เงนิ ไวใ้ นขวดโหล8 ดอลลาร์ ฉะนนั้ เธอจงึ เอาเงนิ ไป 4 ดอลลาร์ ซ่ึงเธอเขา้ ใจว่าเป็นสว่ นแบ่งทีถ่ กู ตอ้ ง หมายความว่ากอ่ นหนา้ ทเ่ี ธอจะเอาเงนิ ไปน้ัน มเี งนิอย่ใู นโหล 12 ดอลลาร์ และเป็นเงิน 12 ดอลลารท์ ่ีแมรลิ นิ พนักงานเสิรฟ์ คนทส่ี องเหลือไว้ ดว้ ยเหตผุ ลเดยี วกนั นีเ้ อง ดลุ เซไดท้ งิ้ เงนิ ไว้ 18ดอลลาร์ หมายความว่าดลุ เซเอาไป 9 ดอลลาร์ แสดงวา่ เม่อื แรกนน้ั มีเงินทิปอย่ทู ั้งหมด 27 ดอลลาร์คำ�ถามท่ี 3 ในการแข่งขันคณิตศาสตร์ของคณะละครเชกสเปียร์แห่งโฮบาร์ต นกั เรยี นจะได้รับโจทย์ คนละ 20 ขอ้ ค�ำ ตอบท่ีถูกตอ้ งแต่ละข้อจะไดร้ บั คะแนน 5 คะแนน ส่วนค�ำ ตอบท่ีผดิ จะถกู หักคะแนนออก2 คะแนน เอเลนาได้คะแนน 72 คะแนน ถามวา่ เอเลนาตอบคำ�ถามถูกกีข่ ้อ? ตอบ - เอเลนาตอบถูก 16 ขอ้ นักเรยี นช้ันโตกว่านีค้ งใช้พชี คณติ เพอื่ หาค�ำ ตอบ แตน่ กั เรยี นชนั้ เลก็ อาจใชว้ ธิ เี ดาแลว้ เชค็ ค�ำ ตอบเอา เนอื่ งจากนกั เรยี นรวู้ า่ มโี จทยอ์ ยู่20 ข้อ ฉะน้ันจึงเดาได้วา่ มีค�ำ ตอบที่ถกู ตอ้ งกีข่ ้อ สมมุตวิ า่ ทีแรกเดาว่า14 ก็สามารถเชค็ คำ�ตอบได้ด้วยการค�ำ นวณ คำ�ตอบท่ีถูกต้อง 14 ขอ้จะได้คะแนน 70 คะแนน แต่ค�ำ ตอบทผี่ ิด 6 ขอ้ จะทำ�ใหค้ ะแนนของเอเลนาเหลือ 58 ทนี น้ี ักเรยี นก็จะเห็นวา่ ท่เี ดาวา่ 14 ข้อนนั้ น้อยเกนิไป จงึ ต้องเดาใหม่ กลยทุ ธน์ ้ชี ่วยเดก็ ๆ ใหร้ ้จู กั ประมาณคา่ ประเมนิและหาเหตุผลสนบั สนุนคำ�ถามที่ 4 ตอนปลายฤดรู อ้ น เซอรเ์ อยี น แมกเคลเลนอยากจะใหข้ องขวญัแก่คณะละครเชกสเปยี ร์แหง่ โฮบารต์ ท่านเซอรก์ ็เลยคดิ เกมขึ้นมาเกม 221คิดด้วยตัวเอง

หนงึ่ เพอ่ื ดูวา่ ใครบา้ งจะไดร้ บั ของขวญั ทา่ นเซอร์ใหเ้ ดก็ ๆ เขา้ แถวและ นบั เด็กๆ ได้ 100 คน เขาเอากิ่งไม้ใหเ้ ดก็ คนแรก 100 อัน ให้เด็กเก็บ ไว้เอง 1 อนั จากน้นั ใหเ้ ดนิ แจกก่ิงไมท้ เี่ หลอื ใหค้ นอน่ื ในแถวคนละ 1 อัน หลังจากแจกเสร็จ เด็กคนแรกก็กลับมาเข้าแถวใหม่และจะไม่ถูก เรียกซ้ำ�อีก จากน้ันเซอร์เอียนก็บอกให้เด็กคนท่ีสองเดินเก็บก่ิงไม้คืน จากเด็กทุกคนในแถวท่ีเป็นเลขคู่โดยเริ่มนับจากตัวเอง ส่วนเด็กคนที่ สามให้เดนิ ไปหาเด็กคนที่อยู่ในตำ�แหน่งท่ีเป็นผลคูณของ 3 และรับกงิ่ ไม้ 1 อนั มาจากคนทมี่ กี งิ่ ไม้ หรอื สง่ กิ่งไม้ 1 อนั ใหค้ นทไ่ี ม่มี เด็กคน ทสี่ ่ที �ำ เหมือนกนั คอื หาคนท่อี ยใู่ นตำ�แหนง่ ที่เป็นผลคณู ของ 4 ท�ำ อยา่ ง นี้ไปเรือ่ ยๆ จนถึงเดก็ คนท่ี 100 เกมดำ�เนินไปอยา่ งนจ้ี นเดก็ ได้ส่งหรือ รับกิ่งไม้ครบทุกคน เซอร์เอียนให้ของขวัญแก่เด็กท่ียังมีกิ่งไม้อยู่ในมือ เม่อื จบเกม ถามว่าเขาใหข้ องขวญั ไปกชี่ ้ิน ตอบ - เซอร์เอยี นใหข้ องขวญั ไปทงั้ หมด 10 ช้ิน จากประสบการณ์ เด็กๆ จะจำ�ได้ว่าต้องมองหาแบบรูป (pattern) เนอื่ งจากมีเดก็ อยู่ในแถวถงึ 100 คน วธิ ที ด่ี ีท่สี ุดคือท�ำ ให้ โจทย์ง่ายข้ึนด้วยการดูท่ีเด็กเพียง 10 คนแรก เม่ือไล่ดูข้อมูลที่มีอยู่ เรากจ็ ะเรม่ิ เหน็ ค�ำ ตอบ: เดก็ คนที่ 1 แจกก่งิ ไมแ้ กท่ กุ คน ฉะนน้ั เดก็ คนที่ 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 และ 10 จงึ มกี ง่ิ ไม้ เดก็ คนที่ 2 เอากิง่ ไม้คืนมาจากเดก็ ในต�ำ แหนง่ เลขคู่ ตอนน้ี เดก็ คนทม่ี ีกง่ิ ไมก้ จ็ ะเป็นเด็กคนท่ี 1, 3, 5, 7, 9 เดก็ คนท่ี 3 หาคนท่อี ยใู่ นตำ�แหนง่ ผลคณู ของ 3 ฉะนั้นเขาจะ เอากงิ่ ไม้มาจากเด็กคนท่ี 3 และ 9 แตส่ ่งก่งิ ไมใ้ ห้เด็กคนท่ี 6 ตอนนี้ เดก็ คนทมี่ ีกิ่งไม้คอื 1, 5, 6, 7 เดก็ คนท่ี 4 เอากิง่ ไมใ้ ห้ตวั เองและเดก็ คนที่ 8 คนละ 1 อัน ตอนน้ีเด็กคนท่ี 1, 4, 5, 6, 7 และ 8 ก็จะมีกิ่งไม้ เดก็ คนที่ 5 เอากิง่ ไมข้ องตัวเองให้เด็กคนท่ี 10 ตอนน้ีเดก็ คน ที่ 1, 4, 6, 7, 8 และ 10 มีก่งิ ไม้222 ครูนอกกรอบ กบั ห้องเรียนนอกแบบ

เด็กคนที่ 6 จะต้องเอากิ่งไม้ของตวั เองออกไป เด็กคนท่ี 7และ 8 ตอ้ งทำ�แบบเดียวกันเมอ่ื ถงึ ตาตวั เอง เด็กคนท่ี 9 จะเอากิ่งไม้ให้ตัวเอง 1 อันเม่ือถึงตาของเขาและเด็กคนท่ี 10 ต้องเอาก่ิงไม้ของตัวเองออกไปเม่ือเขาต้องหาคนท่ีเป็นผลคณู ของ 10 ถึงจุดนี้ หลังจากท่ีนักเรียน 10 คนทำ�หน้าที่ของตัวเองเรียบร้อยแล้ว เด็กคนท่ี 1, 4 และ 9 กจ็ ะมกี ิง่ ไม้เหลอื อยู่ นกั แก้โจทย์จะรวู้ า่ นคี่ อื แบบแผนของเลขยกก�ำ ลงั เมอื่ หาแบบแผนพบ เรากจ็ ะเหน็ได้ชดั เจนวา่ เมือ่ เกมจบลงจะมเี ดก็ 10 คนทีม่ ีกิง่ ไม้ นน่ั คอื เด็กคนที่ 1,4, 9, 16, 25, 36, 49, 64, 81 และ 100คำ�ถามท่ี 5 ท่โี รงยมิ มีคนใชห้ ้องยกนำ้�หนกั 371 คน ใชส้ ระว่ายน้�ำ 514คน เล่นเทนนิส 489 คน ในจำ�นวนนี้มี 179 คนว่ายน้ำ�และยกน้ำ�หนัก177 คนเล่นเทนนิสและยกน้ำ�หนัก 184 คนว่ายน้ำ�และเล่นเทนนิสคน 100 คนเล่นกฬี าทั้งสามอย่าง อีก 89 คนไมไ่ ด้ท�ำ กิจกรรมอะไรเลย มีคนไปทโ่ี รงยมิ กีค่ น? ตอบ - มีคนไปโรงยิม 1,023 คน เท4น8น9สิสระ5ว1่า4ยน้�ำ 228 ห้องย3ก7น1ำ้�หนัก 84 100 77 251 79 115 223คดิ ดว้ ยตัวเอง

นเ่ี ปน็ ปัญหาท่ตี อ้ งอาศัย การวาดภาพ โดยใช้แผนภาพเวนน์ (Venn diagram) เข้าช่วยซ่งึ เดก็ ๆ ชอบมาก พวกเขาจะวาดวงกลม หลายวงตดั กนั และเขียนก�ำ กับ และใช้ภาคตดั (section) ที่ไดท้ ำ�เปน็ แผนภูมขิ ้อมูล แต่ระวังใหด้ ี เม่ือโจทยบ์ อกว่า “179 คนวา่ ยน้�ำ และ ยกน�ำ้ หนัก” ไม่ไดห้ มายความวา่ จะเอาตวั เลข 179 ไปไวใ้ นส่วนทย่ี ก น�ำ้ หนกั กบั วา่ ยน้ำ�ตดั กนั ในเมือ่ เราเอาตัวเลข 100 ไปใสไ่ วใ้ นส่วนที่มี คนทำ�กิจกรรมทง้ั สามอย่างแล้ว คน 100 จาก 179 จึงถูกนบั ไปแล้ว ดูแผนภมู ิข้างบนเป็นตวั อย่าง การแก้ปัญหารายวันแบบนี้ช่วยสร้างความเข้มแข็งให้ วัฒนธรรมของห้อง งานน้ีเป็นงานที่ท้าทายแต่สนุก เด็กๆ จะรู้สึก สบายๆ แมจ้ ะท�ำ ผดิ เพราะรวู้ ่าจะมคี นคอยช่วยเวลาทเ่ี จอปัญหายากๆ และพวกเขากจ็ ะเกง่ ขนึ้ เปน็ นักคดิ ทีด่ ีขึ้นและมสี ง่ิ จูงใจท่ไี ม่ใชก่ ารสอบ หรือเกรด เด็กๆ จะไดท้ ักษะในการแก้โจทย์ปัญหาที่จะชว่ ยพวกเขาใน วันขา้ งหนา้ นี่เป็นวธิ ใี ชเ้ วลาหนึ่งช่ัวโมงทย่ี อดมาก จะเอาโจทย์ปัญหามาจากไหน พ่อแม่และครูจำ�นวนมากที่เห็นคุณค่าของการแก้โจทย์ปัญหา ถามผมว่าจะไปหาโจทย์พวกนี้ได้จากไหน ผมบอกให้เขาเร่ิมด้วยการ เข้าไปทเ่ี วบ็ ไซต์ www.mathstories.com ซึ่งเปน็ เวบ็ ไซตท์ ่สี นกุ เพราะ มีโจทย์ปัญหาท่ีแยบยลและท้าทายสารพัด แต่ต้องบอกความจริงก่อน ว่า สำ�หรับพ่อแม่แล้วจุดเริ่มต้นที่เหมาะสมที่สุดน่าจะเป็นหนังสือ คณติ ศาสตร์ของลูกคณุ เมอื่ ถึงหนา้ โจทยป์ ญั หา ลูกคุณอาจบอกเองว่า “เราขา้ มโจทยพ์ วกนน้ั ไป” ทม่ี กั จะถกู ขา้ มกเ็ พราะโจทยด์ งั กลา่ วยากเกนิ ไปแม้กระทั่งสำ�หรับผู้ใหญ่ อย่าว่าแต่เด็กเลย ไม่ใช่เร่ืองผิดอะไรที่จะ บอกลกู ของคณุ วา่ คณุ ไมร่ คู้ �ำ ตอบ การแกโ้ จทยป์ ญั หาตามล�ำ ดบั ขน้ั ตอน ท่อี ยู่ในคัมภรี เ์ ปน็ ตวั อยา่ งท่ีดใี ห้เดก็ ๆ เห็นว่าเราอยากให้พวกเขารบั มือ กบั ปัญหาอย่างไร อย่างไรก็ตาม ครูที่ดีจะใชส้ ามญั สำ�นกึ ร่วมดว้ ยก่อน จะลงมอื แกโ้ จทย์ปัญหากับเดก็ ๆ224 ครูนอกกรอบ กบั หอ้ งเรียนนอกแบบ

สำ�หรับโจทย์ปัญหายากๆ ครูจำ�เป็นต้องทำ�การบ้านมาก่อนครูทีด่ จี ะแกโ้ จทยท์ งั้ หมดก่อนจะมาสอนเด็กๆ ในวนั รงุ่ ขนึ้ เขาจะมองหาขอ้ ผดิ พลาดหรอื ความก�ำ กวมในโจทยเ์ หลา่ นน้ั แตม่ คี รจู �ำ นวนมากท่ีไมเ่ ตม็ ใจจะทมุ่ เทเวลาหรอื ความพยายามเพอื่ สอนแกโ้ จทยป์ ญั หาทอ่ี าจจะยากแตท่ า้ ทายความสามารถของเด็กๆ ร้านขายอุปกรณ์การเรียนการสอนดีๆ ทุกร้านมีหนังสือรวมโจทย์ปัญหาคณิตศาสตร์จำ�หน่ายโดยแบ่งตามระดับชั้นและความยากง่าย แต่ไม่ว่าโจทย์จะมาจากไหน กระบวนการยังคงเหมือนกันคือ เข้าใจปัญหา เลือกกลยุทธ์ท่ีเหมาะสม แก้โจทย์และวิเคราะห์ขนั้ ตอนพื้นฐานเหล่านีจ้ ะช่วยเด็กๆ ในการแกป้ ัญหาไปไดต้ ลอดชวี ิต บาร์บารา ภรรยาช่างคิดของผม มีคำ�ถามหน่ึงที่เธอจะถามนกั เรยี นของผมทกุ คน เราเรยี กกันว่า “คำ�ถามบารบ์ ารา” ดว้ ยซำ�้ ไปมันเป็นคำ�ถามง่ายๆ แต่ลึกซ้ึงท่ีว่า เธอจะทำ�อย่างไรเม่ือเกิดอะไรผิดพลาด? โปรดสังเกตว่าคำ�ถามไม่ได้ใช้คำ�ว่า ถ้า เกิดอะไรผิดพลาด เพราะส่ิงต่างๆ ย่อมผิดพลาดได้ น่ันเป็นส่วนหน่ึงของชีวิตความสามารถของคนๆ หนึ่งที่จะตอบคำ�ถามง่ายๆ นั้นอาจหมายถึงความแตกตา่ งระหวา่ งความส�ำ เร็จกับความลม้ เหลว ระหวา่ งความอ่มิอกอมิ่ ใจกบั ความขัดเคืองใจ ขัน้ ตอนตา่ งๆ ในการแกโ้ จทย์ปัญหาทีเ่ ด็กนักเรยี นห้อง 56 เรยี นกันซ้ำ�แลว้ ซำ�้ เล่าคอื คำ�ตอบสำ�หรบั คำ�ถามของบารบ์ าราโชคชะตาทโ่ี หดร้าย ห้องเรียนของผมมีระบบการจัดแสงสำ�หรับเวทีแบบมืออาชีพตดิ ตง้ั โดยชา่ งเทคนคิ ทอ่ี อกแบบแสงสใี หว้ งดนตรรี อ็ กวงใหญๆ่ ของโลกเราใชแ้ สงสเี พอ่ื เปลย่ี นหอ้ ง 56 ใหเ้ ปน็ โรงละครส�ำ หรบั การแสดงละครเชกสเปยี รข์ องเรา คืนหน่ึง แก๊งกวนเมืองในย่านนั้นบุกเข้ามาในโรงเรียนเราซง่ึ จะวา่ ไปแลว้ กเ็ ป็นเหตุการณท์ เี่ กดิ ขน้ึ อย่บู ่อยๆ พวกอันธพาลทำ�ลาย 225คดิ ดว้ ยตัวเอง

ขา้ วของในหอ้ ง 56 ของเราพงั ยับเยิน พวกมนั ทำ�โครงงานศลิ ปะของ เดก็ ๆ เสยี หาย ใชส้ พี น่ ถอ้ ยค�ำ หยาบคายบนผนงั หอ้ ง และท�ำ ลายระบบ แสงสีสำ�หรบั เวทขี องเรา มันทบุ เสาไฟเวทีสองต้น ทุบหลอดไฟ (ราคา แพงดว้ ย) แตกกระจาย และรือ้ สายไฟออกมาเปน็ รอ้ ยๆ ฟุต เหตุการณ์น้ีเกิดขึ้นตอนเด็กนักเรียนของผมปิดเทอม ผมอยู่ ระหว่างพานักเรยี นเกา่ ไปเทยี่ วชมมหาวทิ ยาลยั ทางอีสต์โคสต์ (ชายฝงั่ ทางภาคตะวนั ออกของสหรฐั อเมรกิ า) เราก�ำ ลงั ตระเวณดมู หาวทิ ยาลยั บราวน์ที่เมอื งพรอวิเดนซ์ รฐั โรดไอแลนด์ ตอนทีเ่ ดก็ นกั เรียนคนหนง่ึ ที่ ลอสแอนเจลีสโทรศัพท์มาหาผมพลางร้องไห้ เธอไปที่โรงเรียนเพ่ือฝึก ซอ้ มดรุ ยิ างค์ และเหน็ รถต�ำ รวจและเจา้ หนา้ ทส่ี บื สวนมาเกบ็ ขอ้ มลู เกย่ี ว กบั หอ้ งเรยี นหลายหอ้ งทถี่ กู ท�ำ ลายรวมทง้ั หอ้ งของเราดว้ ย ผมพยายาม ปลอบโยนเธอด้วยการบอกเธอว่ามันก็แค่ห้องเรียน ไม่มีแก๊งไหนท่ีจะ มาขโมยจิตวิญญาณและจริยธรรมในการทำ�งานของเธอและเพ่ือน ร่วมห้องที่ทำ�ให้พวกเขาเป็นคนพิเศษไปได้ ผมบอกเธอว่าไม่ต้องกังวล ผมมีกำ�หนดกลบั สัปดาห์หนา้ และจะไปดแู ลเรือ่ งท้งั หมดเอง ผมวางโทรศัพท์ และพยายามทำ�ท่าทางเป็นปกติต่อหน้า นกั เรียนของผมที่ก�ำ ลงั จะเข้ามหาวิทยาลัย แตข่ า้ งในผมร้อนรุ่มไปหมด มนั เปน็ ความรสู้ กึ ชอ็ กชนดิ ทที่ �ำ ใหค้ นๆ หนง่ึ อยากจะโยนผา้ ขาวยอมแพ้ ขณะทผ่ี มขบั รถพานกั เรยี นจากนวิ ยอรก์ ไปยงั คอรเ์ นลล์ ผมเฝา้ แตค่ ดิ ถงึ ความโกลาหลท่ีรออยู่ที่แอล.เอ. คิดถึงเวลาท่ีจะต้องทำ�ความสะอาด ซ่อมแซม และทำ�ให้ทุกอย่างเข้าท่ีเข้าทางเพื่อห้องเรียนจะได้กลับมา เป็นห้องเรียนเหมอื นเดิม หน่งึ สปั ดาห์ใหห้ ลัง ยังอยู่ในช่วงปดิ เทอม ผมมาถึงโรงเรยี น แตเ่ ช้าเพอ่ื ลงมอื เก็บกวาด แตเ่ มอ่ื ผมเขา้ ไปในหอ้ ง 56 ผมแทบไม่เชือ่ สายตาตัวเอง ห้องสะอาดเรียบร้อย อยู่ในสภาพดีกว่าตอนที่ผมจาก ไปเสียอีก เคลลี เดก็ ผู้หญิงอายุ 10 ขวบที่โทรไปหาผมทโ่ี รดไอแลนด์ เป็นหัวเร่ียวหัวแรงในการเก็บกวาดห้องจนเรียบร้อย เธอบอกผมภาย หลังว่าเธอก็แคเ่ ก็บขอ้ มูลเพ่ือทำ�ความเข้าใจปญั หา จากน้นั ก็ชวนเพอ่ื น ร่วมช้ันเรียนมาช่วยโดยแบ่งงานกันทำ� เด็กบางคนไปร้านขายของซ้ือ นำ้�ยาทำ�ความสะอาดชนิดพิเศษเพ่ือลบรอยขีดเขียนบนผนัง ลูเซีย226 ครูนอกกรอบ กับ ห้องเรยี นนอกแบบ

นักแก้ปัญหาอีกคนรวบรวมทีมเด็กๆ มาช่วยจัดใบงานและแฟ้มของนักเรียนท่ีกระจัดกระจายออกมาจากโต๊ะที่ล้มระเนนระนาดเสียใหม่ให้เป็นระเบยี บ นัน่ ยงั น่าท่งึ ไม่พอ ซาราห์ เด็กหญงิ อายุ 11 ปี ศิษยเ์ กา่ ของผมถกู ตามตวั มาชว่ ยงานดว้ ย เธอกบั เพอื่ นสรา้ งเสาไฟเวทขี น้ึ ใหม่ เดก็ ๆแกส้ ายไฟทพ่ี นั กนั ยงุ่ แลว้ พนั สายไฟกลบั เขา้ ไปทบี่ อรด์ หรไี่ ฟ และทน่ี า่ ทง่ึยิง่ ไปกว่านัน้ ซาราหน์ ง่ั รถเมล์ไปหาซอื้ หลอดไฟชนดิ พิเศษท่ใี ชส้ ำ�หรบัการจดั แสงบนเวที หลงั จากเปลยี่ นหลอดไฟเสรจ็ แลว้ เธอกต็ ง้ั โปรแกรมบอรด์ ใหมต่ ามคำ�แนะน�ำ ทเี่ ธอค้นหาทางอนิ เตอรเ์ นต็ เธอบอกผมในวันท่ีผมกลับไปถึงว่าผมคงไม่ว่าอะไรท่ีเธอเปลี่ยนลำ�ดับการให้แสงของเราไปบ้าง โธ่ เธอทำ�ให้ดีกวา่ เดิมดว้ ยซ้�ำ ผมไม่วา่ อะไรเลย และแม้ในยามทผ่ี มเหน่ือยออ่ นจนไม่อยากคิดอะไร สงิ่ ทเ่ี ดก็ ๆ ชว่ ยกนั ท�ำ ในคราวนัน้ เติมพลงั ใจให้ผมมาโรงเรียนแตเ่ ชา้ ไดท้ กุ วนั แนน่ อน หลายสงิ่ หลายอยา่ งอาจผดิ พลาดไดใ้ นชวี ติ คนเรา มนั ผิดพลาดเสมอแหละ แต่หอ้ ง 56 ของเราก็เตม็ ไปดว้ ยนกั แก้ปัญหา จริงอยู่การเตรียมการสอนในชว่ั โมงก่อนเวลาทีช่ ัน้ เรยี นจริงจะเร่มิ ตอ้ งใช้เวลาเพม่ิ ขึน้ บา้ ง แต่การสอนให้เดก็ ๆ คิดและแก้ปัญหาเปน็ของขวญั ทด่ี ที ส่ี ดุ ทเ่ี ราสามารถมอบใหพ้ วกเขา ไมว่ า่ พวกเขาจะเลอื กชวี ติแบบไหน พวกเขาก็จะพรอ้ มฟันฝ่าความโหดร้ายของโชคชะตาไปจนได้การแสดงละครเรอื่ ง The Comedy of Errors 227 ในหอ้ ง 56 เม่อื เดอื น มิถนุ ายน 2010 คิดด้วยตัวเอง

ลีลาประกอบดนตรีของเดอะโรลลิงสโตนในงาน InternationalReading Association ที่เมอื งแอตแลนตา

13ฮีโรในภาพยนตร์ เป็นเรื่องแปลก ที่ในห้วงยามแห่งความสิ้นหวัง อาจมีสิ่ง มหศั จรรยเ์ กดิ ขนึ้ ผมเคยรสู้ กึ เซง็ เกอื บทกุ เชา้ วนั จนั ทรเ์ มอ่ื นกั เรยี นของ ผมเลา่ ใหฟ้ งั วา่ พวกเขาท�ำ อะไรบา้ งในวนั หยดุ สดุ สปั ดาห์ หลายคนเลา่ ว่าไปดูหนัง พอผมถามว่าดูหนังเรื่องอะไร คำ�ตอบมักเป็นประมาณ วา่ Johnny Kills Everyone หรอื The Slasher Strikes Again คณุ คงเข้าใจ ผมสอนเดก็ ๆ วา่ ท�ำ ไมหนงั พวกนถ้ี งึ ไมเ่ หมาะสม มนั แสดงออก ถงึ สญั ชาตญาณดบิ ของเรา ผสู้ รา้ งหนงั ก�ำ ลงั ท�ำ รา้ ยสงั คมของเราอยแู่ ละ เราไมค่ วรสนบั สนนุ หนงั พวกนไี้ มด่ สี �ำ หรบั เรา ความจรงิ มนั เลวเลยละ 229ฮีโรในภาพยนตร์

แน่ละ ไมม่ ใี ครฟงั หรอก เวลาท่ีผมโวยวายแบบน้ี ผมอยาก จะให้มีเด็กสักคนตอบผมว่า “โอ้โห ครูเรฟ ขอบคุณเหลือเกินท่ีชี้ให้ เห็นความผิดพลาดของผม ผมจะสำ�นึกในบุญคุณของคุณครูไปช่ัวฟ้า ดนิ สลายเลย วันหลังผมจะปรกึ ษาหารอื กับผูเ้ ช่ยี วชาญด้านภาพยนตร์ หรอื พูดคยุ เรอ่ื งนี้กบั พ่อแมผ่ มก่อนดูหนังสกั เร่ือง แบบน้ผี มกจ็ ะได้ดแู ต่ ภาพยนตร์ที่ยอดเยี่ยมจริงๆ และปรับปรุงชีวิตผมให้ดีขึ้นทั้งในฐานะท่ี เปน็ นกั เรยี นและเปน็ คน” เฮอ้ คณุ คงไมต่ �ำ หนคิ นทเ่ี ขามคี วามฝนั นะครบั ตอนท่ีผมเร่ิมสอนหนังสือครั้งแรกน้ัน เครื่องเล่นวิดีโอ คาสเซ็ตต์เพิ่งจะมีจำ�หน่าย ผมเป็นครูคนแรกในโรงเรียนท่ีนำ�มาใช้ ในห้อง ผมยังจำ�สายตาที่มองผมตอนผมหิ้วมันเข้ามาในโรงเรียนได้ ครูรุ่นเก่าไม่รู้ว่ามันคืออะไรและมองผมด้วยความระแวงสงสัยซ่ึง ก็สมควรอยู่หรอก ความจริงผมมีเจตนาบริสุทธิ์ ผมอยากให้เด็กดู The Count of Monte Cristo1 ซึง่ เปน็ ภาพยนตรท์ ี่สรา้ งโดยฮอลล์ มารก์ ฮอลล์ออฟเฟม (Hallmark Hall of Fame) เดก็ นักเรียนไดอ้ ่าน นวนิยายเรื่องน้ีในห้องเรียนแล้ว และผมอยากเสริมประสบการณ์ให้ เด็กๆ ด้วยภาพยนตร์ซึ่งนำ�แสดงโดยริชาร์ด เชมเบอร์เลน (Rich- ard Chamberlain) โดนัลด์ เพลแซนส์ (Donald Pleasance) หลยุ ส์ จอร์แดน (Louise Jordan) และโทนี เคอร์ตสิ (Tony Curtis) ซ่ึงเล่นเป็นแฟร์นองด์ มงดิโก (ชาวฝรั่งเศสแต่พูดสำ�เนียงบรุกลิน) หลังเลิกเรียน เด็กๆ ยังไม่กลับบ้าน พวกเราดูหนังด้วยกันอย่าง สนกุ สนานในบา่ ยวันนั้น แต่ยิ่งเด็กๆ กับผมดูภาพยนตร์ด้วยกันหลายเรื่อง ผมก็ย่ิง สังเกตเห็นลักษณะที่น่าเป็นห่วงเกิดข้ึนซ้ำ�แล้วซ้ำ�เล่า พวกเขามีสมาธิ จดจ่ออยูไ่ ด้ไม่เกนิ 2-3 นาที และไมม่ ที ักษะในการฟัง เวลาทีผ่ มพูด คยุ เกย่ี วกบั การดูหนงั เดก็ ๆ จะถามค�ำ ถามท่ีไม่นา่ ถาม เช่น “หนงั ขาว ดำ�หรือหนังสีครับ?” “หนงั สน้ั หรือหนังยาวครับ?” “หนังเก่าหรือหนงั ใหมค่ ะ?” ผมรสู้ กึ หมดกำ�ลังใจ ผมอยากให้พวกเขาถามวา่ “หนงั ดีหรอื ไมด่ ี” มากกวา่ 1บทประพนั ธข์ อง อาเลก็ ซองดร์ ดูมาส์ (Alexandre Dumas)230 ครูนอกกรอบ กับ หอ้ งเรยี นนอกแบบ

ผมตระหนักว่าถ้าผมอยากให้นักเรียนของผมเป็นเซียนหนังตัวจริง ผมต้องสอนเรื่องน้ีด้วยความแข็งขันและความมุ่งม่ันเหมือนที่ผมสอนพชี คณิตหรอื เชกสเปียร์ มันท�ำ ใหผ้ มคดิ ได้ว่า เราตอ้ งแสวงหาความเปน็ เลิศทกุ เวลานาที การได้ดภู าพยนตรด์ ๆี กเ็ ปน็ โอกาสที่เราจะแสวงหาความเปน็ เลศิ โดยอาศยั คณุ สมบตั ทิ ด่ี งี ามซงึ่ ผมไดเ้ พยี รพยายามวางรากฐานใหแ้ ก่เด็กๆ ผมยังได้ตระหนักด้วยความปวดร้าวด้วยว่าภาพยนตร์ก็เช่นเดียวกับเครื่องมืออ่ืนๆ ที่สามารถนำ�ไปใช้ให้เกิดประโยชน์หรือเป็นโทษกไ็ ด้ ตัง้ แต่ยคุ ทีว่ ดิ ีโอแพร่หลาย (ปจั จุบันเปน็ ดีวดี ี) ครูบางคนเอาภาพยนตร์มาฉายในเวลาเรียนเพราะขี้เกียจสอน ผมต้องประหลาดใจทมี่ คี รจู �ำ นวนมากหลอกตวั เองใหย้ อมรบั วา่ การเอาภาพยนตร์มาฉายในหอ้ งเรียนนน้ั สามารถทดแทนการสอนจริงๆ ได้ ตัวอย่างต่อไปน้ีแสดงถึงแนวโน้มที่น่าหนักใจดังกล่าวกอ่ นทโ่ี รงเรียนจะปิดเทอมใหญ่ นักเรียนต้องทำ�การทดสอบมาตรฐานในวิชาการอา่ น การเขยี น คณติ ศาสตร์ วิทยาศาสตร์ และสงั คมศึกษานานสองสัปดาห์ แม้ว่าผมจะไม่เห็นด้วยกับการทดสอบแบบน้ี แต่น่ีเปน็ เวลาท่เี ราตอ้ งเอาจริงเอาจัง และส่งเสริมเดก็ ๆ ใหท้ �ำ อยา่ งดีทสี่ ดุผมจะแขวนปา้ ย “หา้ มเข้า” ไว้ที่หน้าประตูหอ้ งเพ่ือให้แน่ใจวา่ จะไมม่ ีใครรบกวนสมาธขิ องเดก็ ๆ ถึงอย่างนัน้ เมื่อ 2-3 ปกี อ่ น มเี ด็กนักเรียนเกรด 5 จากห้องอ่นื ไม่สนใจปา้ ยห้าม พรวดพราดเขา้ มาในหอ้ ง เห็นได้ชดั วา่ พวกเขาว่ิงกนั มาจนหายใจหายคอแทบไมท่ ัน พวกเขาหอบแฮ่กๆและดูเหมือนกำ�ลังตกใจกลัวจริงๆ ปรากฏว่าเด็กพวกน้ีวิ่งออกมาจากหอ้ งของตวั เอง เพราะวนั นนั้ เปน็ วนั ทคี่ รใู หเ้ ดก็ เลอื กภาพยนตรท์ ต่ี วั เองอยากดู เด็กๆ เอาเร่ืองโปรดของตวั เองมาให้เพอ่ื นๆ ในหอ้ งเลอื กดกู นัปรากฏว่าภาพยนตร์ที่เด็กผู้ชายคนหน่ึงเอามาและได้รับเลือกจากเด็กๆคือ Freddy vs. Jason2 ถกู แลว้ Freddy vs. Jason ส่งิ ท่เี กดิ ข้ึนน้ผี ิดอยา่ งส้นิ เชงิไม่ว่าจะมองในมิติไหน จนดูเป็นเรื่องโง่เขลาถ้าจะถือเป็นเร่ืองจริงจัง2ฆาตกรโรคจิตจากภาพยนตร์สยองขวัญสองเรอ่ื ง เฟรดดี ครเู กอร์ ใน A Nightmare On Elm Streetและ เจสัน วอรฮ์ ีส์ใน Friday the 13th 231ฮโี รในภาพยนตร์

ท�ำ ไมพอ่ แมถ่ งึ ไดย้ อมใหล้ กู อายุ 10 ขวบดูหนงั เรือ่ งน้ี ใครเปน็ คนซ้อื วิดีโอหรือเด็กไปได้วิดีโอมาจากไหน และที่ต้องตั้งคำ�ถามจริงๆ จังๆ ก็คือ อะไรทีท่ �ำ ให้ครปู ระถมคนหนึง่ เหน็ ว่าการฉายภาพยนตร์แบบนใี้ ห้ เด็กนกั เรียน เกรด 5 ดไู ม่ได้เปน็ เรอ่ื งเสยี หาย น่ีเป็นตัวอย่างที่สุดขั้ว พูดง่ายๆ ว่ามันไม่จำ�เป็นต้องเป็น แบบนี้ ผมใหเ้ ดก็ ๆ ของผมไดด้ หู นงั เย่ยี มๆ เพราะหนังเหลา่ นัน้ จะชว่ ย ให้พวกเขาเตบิ โตขึน้ อย่างมีความหมายในทุกๆ ด้าน หนังดีๆ สามารถ ช่วยเด็กสร้างบุคลิกภาพ เรียนรู้ถึงผลกระทบด้านดีและร้ายของการ ตัดสินใจ และได้แรงบันดาลใจให้ยืนหยัดเพื่อความเชื่อของตัวเองใน สถานการณ์ท่ียากล�ำ บาก ชมรมภาพยนตรว์ ันหยุด หลายปีก่อน ตอนท่ีผมเร่ิมคิดอย่างจริงจังที่จะใช้ภาพยนตร์ มาเป็นเคร่ืองมอื ในการเรียนรู้ ผมได้เปิดวิชาเลือกของหอ้ งที่กลายเปน็ ท่ีนยิ มอยา่ งแรงในหมนู่ กั เรยี นของผม เราเรียกมันวา่ ชมรมภาพยนตร์ คณะละครเชกสเปียร์แห่งโฮบาร์ต การกำ�หนดโปรแกรมทำ�ด้วยความ รอบคอบเพอ่ื พฒั นาความซาบซึง้ และความรู้เกีย่ วกับภาพยนตร์ พร้อม กับขัดเกลาทักษะการเขียน การคิดอย่างมีวิจารณญาณ การบริหาร เวลา และความรับผิดชอบของเด็กนกั เรยี นไปในขณะเดียวกนั ต่อไปน้ี เปน็ สิ่งที่ชมรมของเราท�ำ : ทุกวันศุกร์ สมาชิกแต่ละคนของชมรมภาพยนตร์ได้รับ อนญุ าตให้ยมื ดีวดี จี ากหอ้ งสมดุ ในหอ้ งของเราไปดชู ่วงหยดุ สุดสัปดาห์ หลายปีท่ีผ่านมานี้ ห้องสมุดภาพยนตร์มีภาพยนตร์เพ่ิมข้ึนมากมาย (ส่วนใหญ่เป็นเพราะเงินบริจาคที่มาจากผู้ปกครองซึ่งทราบดีว่าผมไม่ ไดต้ อ้ งการเนกไท เขม็ ขดั และกระเป๋าธนบตั รสำ�หรับวันครสิ ต์มาส) สมาชิกชมรมจะเลือกภาพยนตร์และแสดงบัตรยืมแก่ผู้ดูแลดีวีดี ของห้อง 56 ผู้ดูแลจะบันทึกการยืม ส่งดีวีดีภาพยนตร์ให้พร้อมกับ กระดาษค�ำ ถามราว 12-15 ขอ้ ทผี่ มเขยี นขนึ้ เกยี่ วกบั ภาพยนตรเ์ รอ่ื งนนั้232 ครนู อกกรอบ กับ ห้องเรียนนอกแบบ

ทุกคำ�ถามจะต้องตอบให้เป็นประโยคท่ีสมบูรณ์ถูกต้องตามหลักไวยากรณ์ แผน่ กระดาษค�ำ ถามเกบ็ ไวใ้ นซองพลาสตกิ เดก็ ๆ จะตอ้ งสง่คนื ในสภาพทสี่ มบรู ณ์ พวกเขาจะไดร้ บั ค�ำ เตอื นวา่ ถา้ สง่ กระดาษค�ำ ถามคนื มาในสภาพยบั ยยู่ ่ี สมาชกิ ภาพในชมรมภาพยนตรข์ องพวกเขาจะถกูระงบั กฎทเ่ี ขม้ งวดแบบเดยี วกนั นค้ี รอบคลมุ ถงึ แผน่ ดวี ดี ซี ง่ึ ตอ้ งสง่ คนืในเช้าวันจนั ทรด์ ว้ ย บางครัง้ เด็กก็ลืมไว้ที่บา้ น ซึ่งเขาจะหมดสิทธิยมืภาพยนตรเ์ ป็นเวลาสองสปั ดาห์ เดก็ ๆ เรียนรู้อย่างรวดเรว็ วา่ การเอาภาพยนตร์กลบั ไปดทู ่ีบา้ นเป็นสิทธพิ เิ ศษ ไม่ใช่สทิ ธิทพี่ งึ ได้ เดก็ ๆ จะได้รับสิทธิพิเศษต่อเม่ือพวกเขาทำ�ตามระเบียบและทำ�ตัวให้เชื่อถือได้ด้วยวิธนี ้ี สมาชกิ ชมรมได้เรียนรูห้ ลายสิ่งหลายอยา่ งทไ่ี ม่เกีย่ วข้องกบัการชมภาพยนตร์แตอ่ ยา่ งใด นี่เป็นตัวอย่างคำ�ถามท่ีสมาชิกชมรมจะต้องนำ�กลับไปตอบท่บี ้าน ค�ำ ถามเหลา่ นเ้ี กยี่ วกบั ภาพยนตรเ์ ร่ือง Charade3 ที่หลายคนเรยี กว่า “หนงั สไตล์ฮิตชค์ ็อกท่ีดที ี่สดุ ทไี่ ม่ไดส้ ร้างโดยฮติ ชค์ ็อก”Charade (1963) 1. เร่อื งน้ีเกิดข้นึ ที่เมอื งอะไร? 2. เกิดอะไรข้ึนกบั ชาลส์ สามีของเรจจี? 3. ท�ำ ไมเทกซ์ กเิ ดียน และสโกบจี งึ ไล่ลา่ ชาลส์ แลมเพิร์ต? 4. ทำ�ไมปีเตอร์ โจชัวถึงได้สารภาพกับเรจจีว่าช่ือจริงของ เขาคอื อะเล็กซานเดอร์ ไดล์? 5. มร. บารโ์ ทโลมวิ บอกเรจจใี หใ้ ชค้ �ำ วา่ อะไรแทน “สายลบั ”? 6. ท�ำ ไมจงึ น่าขำ�เม่อื อะเล็กซานเดอรบ์ อกเรจจีวา่ เขา “พบ ผูช้ ายทม่ี เี ล็บคม”? 7. เมอ่ื จนี หลยุ ส์ ถกู ลกั พาตวั ไป เดก็ ชายพบ “สมบตั ”ิ อะไร? 8. เกิดอะไรขน้ึ กับสโกบ?ี 9. เกิดอะไรข้ึนกบั กิเดียน? 10. อะไรคอื สง่ิ สดุ ทา้ ยทเ่ี ทกซท์ �ำ กอ่ นท่ีเขาจะตาย?3ภาพยนตรร์ ัก ตลก เขยา่ ขวญั ปี 1963 แสดงโดยแครี แกรนท์ (Cary Grant) และออรด์ รีย์ เฮปเบริ ์น(Audrey Hepburn) 233ฮีโรในภาพยนตร์

11. ชาลส์ซ่อนเงิน 250,000 ดอลลาร์ท่ีขโมยมาจากรัฐบาล สหรฐั อเมริกาไว้อยา่ งไร? 12. มร. บาร์โทโลมวิ แท้จรงิ แลว้ คอื ใคร? 13. ปเี ตอร์ / อะเลก็ ซานเดอร์ / แอดมั ฆา่ คารส์ นั ไดลอ์ ยา่ งไร? 14. เรจจไี ดค้ น้ พบเรอื่ งนา่ ตกใจอะไรเกยี่ วกบั แอดมั แคนฟลี ด?์ 15. ทำ�ไมเรจจจี ึงหวงั วา่ จะมีลูกชายกบั ไบรอันหลายๆ คน? ความคิดดีๆ มักมีวิธีที่จะพัฒนาไปสู่ความคิดท่ีดียิ่งขึ้นได้เอง หลังจากนนั้ ไมน่ าน นกั เรียนของผมก็เร่ิมถามวา่ เด็กๆ จะดูหนงั ด้วยกัน มากกว่าหนึ่งคนได้ไหม หลังจากน้นั มา เด็กๆ ก็ใชเ้ วลาเพอ่ื ดหู นงั ชนั้ เยย่ี ม อภปิ รายเกย่ี วกับคำ�ถาม และฝึกการเขียนด้วยกัน มิตรภาพใหม่ เรม่ิ กอ่ ตวั ขนึ้ และผมกต็ อ้ งแปลกใจทเ่ี ดก็ ๆ เชอื่ ตามค�ำ แนะน�ำ ของผมใน เวลาอนั รวดเรว็ เมอื่ เดก็ ๆ เรม่ิ ตดิ อกตดิ ใจภาพยนตรค์ ลาสสกิ พวกเขาก็ เรมิ่ ปฏเิ สธหนงั ใหมๆ่ ทต่ี นื้ เขนิ ซง่ึ วฒั นธรรมของเราพยายามยดั เยยี ดให้ พวกเขาหันมาช่ืนชมผลงานของบิลลี ไวล์เดอร4์ (Billy Wilder) ซิดนยี ์ ปัวตเิ ยร5์ และเบตตี เดวิส6 (Betty Davis) นกั เรยี นกลุม่ เดียวกนั นจี้ ะ ขยบั ขนึ้ ไปอา่ นงานวรรณกรรม ท�ำ โครงงานศลิ ปะ หรอื ท�ำ กจิ กรรมทตี่ อ้ ง ใชค้ วามสามารถทางกายภาพเพมิ่ ขน้ึ ไดไ้ วกวา่ เดก็ อนื่ ๆ ชมรมภาพยนตร์ ได้ช่วยพัฒนาทัศนคติท่ีน่าชื่นชมข้ึนในตัวทุกคน นั่นคือ ความอยากรู้ อยากเหน็ และความกระหายทจ่ี ะลองส่ิงใหม่ๆ วันองั คารหลังเลกิ เรยี น เหมือนครทู ่ีโชครา้ ยอีกเป็นแสนคนทั่วโลก ทุก 7 วนั ผมจะ ถกู กกั ตวั อยใู่ นทปี่ ระชมุ ครปู ระจ�ำ สปั ดาห์ การประชมุ ของเราจดั ขนึ้ ทกุ 4ผกู้ ำ�กับยอดเยย่ี มของฮอลลวี ูด เปน็ 1 ใน 5 คนทไี่ ดร้ ับรางวัลอะคาเดมีอะวอรด์ ในฐานะผู้สรา้ ง ผ้กู ำ�กับ และผ้เู ขยี นบทรวม 3 รางวัลจากภาพยนตร์เรือ่ งเดยี วกนั คือ The Apartment 5นักแสดงผิวด�ำ คนแรกที่ได้รับรางวลั อะคาเดมอี ะวอรด์ ในฐานะนกั แสดงนำ�จากเรือ่ ง Lilies of the Field 6นักแสดงชาวอเมริกนั ทีม่ ีผลงานภาพยนตร์ โทรทัศน์ ละครเวที ไดร้ ับเลอื กเป็นนักแสดงหญิงทีย่ อดเย่ยี ม ทส่ี ดุ ตลอดกาล รองจากแคเทอรนี เฮปเบริ น์ (Katharine Hepburn) โดยสถาบันภาพยนตรอ์ เมรกิ ัน234 ครนู อกกรอบ กับ หอ้ งเรยี นนอกแบบ

บา่ ยวนั องั คาร ทกุ สปั ดาหเ์ ราจะไดร้ บั การบอกเลา่ ถงึ เทคนคิ ใหมท่ นี่ า่ ตนื่เตน้ ในการสอนภาษาหรอื คณติ ศาสตร์ ซงึ่ มกั จะขดั แยง้ กบั “เทคนคิ ใหม”่ลา่ สดุ 12 เทคนคิ ทยี่ ดั เยยี ดใหเ้ รามาเมอื่ 2-3 เดอื นกอ่ นเสมอ สง่ิ เดยี วในการประชมุ ครทู กี่ ระตนุ้ ความคดิ ของเรากค็ อื การเดาวา่ คราวนผ้ี มู้ อี �ำ นาจจะงเี่ ง่ากว่าสัปดาหท์ ีแ่ ลว้ หรือไม่ แล้วก็เป็นอยา่ งนั้นจริงๆ เสยี ดว้ ย ในวันที่มีการประชุมแบบนี้ เด็กๆ จะได้เลิกเรียนเร็วข้ึนแน่อยู่แล้วละ ลองนึกถึงเด็กท่ีมีทักษะในการอ่านหนังสือตำ่�กว่าระดับชั้นแถมยังมีพฤติกรรมที่ทำ�ให้แจ๊กและพรรคพวกใน Lord of theFlies7 กลายเปน็ เดก็ วงรอ้ งเพลงประสานเสยี งทแี่ สนจะเรยี บรอ้ ยไปเลยแล้วยังมาลดเวลาเรยี นท่โี รงเรียนใหอ้ กี คิดได้ยังไง! ผมพบวธิ ที จ่ี ะใชว้ นั ทม่ี ชี วั่ โมงเรยี นนอ้ ยลงนใ้ี หเ้ ปน็ ประโยชนแ์ ก่เด็กๆ แทนท่จี ะส่งเด็กกลับบ้านตอนบ่ายสอง ผมจะฉายหนังดีๆ ให้ดกู นั เดก็ ๆ สามารถดูหนงั จนจบราว 4 โมงหรือ 4 โมงครงึ่ ซ่ึงยงั ไม่มืด แน่นอน ภาพยนตรว์ ันองั คารนี้เป็นกจิ กรรมทางเลือก แตส่ ามารถตอบสนองวัตถุประสงค์ได้หลายอย่าง นี่เป็นโอกาสของนักเรียนที่จะเพ่ิมพนู ความรูท้ างภาพยนตรแ์ ละฝกึ ทกั ษะการวิเคราะห์ กจิ กรรมนยี้ งัท�ำ ใหผ้ มรวู้ า่ นกั เรยี นคนไหนบา้ งทเี่ ตม็ ใจเลอื กเสน้ ทางทย่ี ากล�ำ บากและเสยี สละเวลาหลงั เลกิ เรยี น ขณะทฉี่ ายภาพยนตรผ์ มอยใู่ นหอ้ งดว้ ยไมไ่ ด้แตศ่ ิษยเ์ กา่ ของผมหลายคน (ซึ่งก็ตอ้ งเลิกเรียนเร็วเหมอื นกัน) จะแวะมาดูภาพยนตรก์ บั นกั เรยี นปจั จบุ นั ด้วย เด็กทกุ คนในห้องรูด้ วี ่า ถา้ เขาไม่ต้ังใจหรือท�ำ ตัวไมเ่ หมาะสม เขาต้องไดร้ ับการลงโทษทีส่ มเหตสุ มผลคอื ไมไ่ ดร้ ว่ มกจิ กรรมนอี้ กี ในรอบ 15 ปขี องการจดั ภาพยนตรว์ นั องั คารเร่ืองแบบนี้ไม่เคยเกิดข้ึนเลย เด็กๆ ชอบดูภาพยนตร์ดีๆ ในสภาพแวดล้อมทเ่ี งียบสงบ พวกเขาดูอยา่ งมีเปา้ หมาย และฝึกทกั ษะการฟงัซง่ึ จะเป็นประโยชน์กบั พวกเขาในสถานการณน์ ับไมถ่ ้วนในวันขา้ งหน้า7โดย วิลเลียม โกลดงิ (William Golding) ฉบบั แปลภาษาไทยใช้ชอ่ื วา่ เจ้าแห่งแมลงวนั 235ฮโี รในภาพยนตร์

ภาพยนตรเ์ รื่องอะไรและหาได้จากท่ไี หน บ่ายวันศุกร์เป็นช่วงเวลาที่น่าตื่นเต้นเสมอสำ�หรับห้อง 56 นักเรียนแต่ละคนจะมีรายการภาพยนตร์ในห้องสมุดดีวีดีของเรา และเดก็ ๆ จะใชเ้ วลาตรกึ ตรองอยหู่ ลายวนั กวา่ จะตกลงใจไดว้ า่ จะขอยมื หนังเรือ่ งอะไรมาดูในวันหยดุ แนน่ อน เดก็ ๆ อาจไมไ่ ด้ชอบภาพยนตร์ ท่ีตัวเองเลือกเสมอไป ถึงอย่างไร ก็ไม่มีการตัดสินเรื่องรสนิยมกัน แต่อยา่ งน้อย เดก็ ๆ ก็มีภาพยนตรใ์ ห้เลอื กมากมาย ปัจจุบันห้องสมุดดีวีดีของเรามีภาพยนตร์อยู่ประมาณ 300 เร่ือง ผมเริ่มเสาะหาดีวีดีมาไว้ในห้องสมุดด้วยการดูจากรายช่ือ ภาพยนตร์ เชน่ 100 ภาพยนตรอ์ เมรกิ ันท่ยี ิ่งใหญ่ทีส่ ุดตลอดกาล (100 Greatest American Movies of All Time) ของสถาบนั ภาพยนตร์ แหง่ อเมริกา (American Film Institute) แนน่ อนวา่ รายชอ่ื ดังกล่าว นเี้ ปน็ เพยี งจดุ เรม่ิ ต้น และผมกไ็ ม่เคยเจอรายชื่อไหนทผ่ี มเห็นดว้ ยร้อย เปอรเ์ ซน็ ต์ โดยทว่ั ไปผมพยายามทจ่ี ะใหเ้ ดก็ ๆ ไดช้ มภาพยนตรห์ ลายๆ แบบหลายๆ แนว นกั เรียนของผมดหู นงั ชีวิต หนงั ตลก หนังคาวบอย หนงั สยองขวญั แฟนตาซี และหนงั ตา่ งประเทศ ปที แี่ ลว้ นเ้ี อง นกั เรยี น ท่เี ข้ามาเรียนหอ้ งนไี้ มถ่ งึ หา้ คนเคยไดด้ ู The Wizard of Oz ไมถ่ งึ สบิ คนเคยไดด้ ู E.T. และทผี่ มชอ็ กทส่ี ดุ กค็ อื ไมม่ ใี ครสกั คนทรี่ วู้ า่ ภาพยนตร์ ชดุ Star Wars เรม่ิ ฉายปี 1977 แตพ่ อถึงสิน้ ปี นักเรียนกลมุ่ เดยี วกัน น้ีกส็ ามารถตอบได้วา่ ทำ�ไมสตีเวน สปลี เบิร์ก8 (Steven Spielberg) ถึงไดช้ ื่นชมอะกริ ะ คุโระซะวะ9 (Akira Kurosawa) นกั หนา แต่พึงระวัง อย่างท่ีผมกล่าวมาก่อนหน้านี้ ว่าต้องไม่มีการ ตัดสินกันเร่ืองรสนิยมในการดูหนัง ผมมีบทเรียนท่ีเจ็บแสบเก่ียวกับ เร่ืองน้ี มีอยู่ปีหนึ่งผมปล่อยให้เด็กท่ีเรียนดีท่ีสุดในช้ันชื่อปาโบลขอยืม 8ผู้กำ�กับและผู้สร้างภาพยนตร์ชาวอเมริกัน ได้รับรางวัลอะคาเดมีอะวอร์ดในฐานะผู้กำ�กับการแสดงยอด เย่ยี มจากเรอ่ื ง Schindler’s List (1993) และ Saving Private Ryan (1998) 9ผกู้ �ำ กบั และผสู้ รา้ งภาพยนตร์ และผเู้ ขยี นบทภาพยนตรช์ าวญป่ี นุ่ ภาพยนตรท์ ส่ี รา้ งชอ่ื เสยี งใหค้ โุ ระซะวะ ไปทว่ั โลก เช่น Rashomon (1950) Seven Samurai (1954) Kagemusha (1980) และ Ran (1985) เปน็ ผบู้ กุ เบิกหนงั ญปี่ ุน่ ใหเ้ ปน็ ท่รี ู้จักในต่างประเทศ เขาได้รับรางวัลมากมายรวมทง้ั Oscar for Lifetime Achievement236 ครนู อกกรอบ กบั ห้องเรยี นนอกแบบ

ภาพยนตรข์ องปีเตอร์ เวยี ร์เรื่อง Witness ไปดู ผมคิดเอาเองว่าหนังแอ็กช่ันเขย่าขวัญของแฮริสัน ฟอร์ด (Harrison Ford) น่าจะช่วยแนะนำ�เด็กหัวใสวัย 12 ปีให้รู้จักวิถีชีวิตที่ล้ีลับของชาวอามิชได้เป็นอย่างดี แล้วผมผิดดว้ ยเหรอ! พอถึงวันจันทร์ แม่ของปาโบลมาท่ีห้อง โกรธจัดท่ีผมปล่อยให้ลูกของเธอดูหนัง “ขยะ” เธอถึงกับช็อกท่ีผมให้เขาดู “ฉากเลวๆ”ฟทกMับแีิลcสราGกเาดiวlผlลสisมเวฟ)กยยีไ็ อม_ชาร่่อื มวู้ จิชา่ อบเชธหัง่ืออน์เรอพาิญบดู เ๊กุชถเหงึล_อ็นะร_ไาแรเสชแดลแตงอสแ่ โาดดลบงวย้ โนผแดมำ้�ฮยแกรเนสิ็ลคันะกึลไอลดฟอี ้เกอหแร็นฉมด์ ากหก_จนทิล้าต่ีลอซ�ำิสกรงึ่ ขชวอจ(อKเงบมeเพธอืllออyงเขา้ ถนดั ตา ทงั้ สองคนจอ้ งมองกนั ครหู่ นง่ึ กอ่ นทบี่ กุ๊ จะถอยออกมาเพราะรูด้ วี า่ ความสมั พนั ธร์ ะหวา่ งคนทง้ั คูไ่ มม่ ที างเป็นไปได้ ขณะที่แม่ของปาโบลยืนอยู่ตรงหน้าผมและเรียกร้องขอคำ�ตอบ ผมนึกเสียใจที่ผมไม่เคยได้ใคร่ครวญมุมมองนี้ของเธอเลยในขณะเดยี วกนั ผมหวนนกึ ถงึ ฉากกอ่ นหนา้ นใ้ี นภาพยนตรเ์ รอื่ งเดยี วกนัท_ผรู้่ีตา้ ำม�ยนรั ตวนอจา่นสเทลนเี่ วใขจสาตมอรอีงงาทคยเี่นหนุ ปน็อ้ าแยดกดวนคา่นอนีชโี้ ก_าลยเควผอนมรหอ์ (ยนDาึ่งaกใnรนnนู้ yหกั G้อวางl่ oแนvมำ้e�ขr่ข)ออผงงยู้ ปสง่ิ าใถโหบาญลนเ่เลีรหน่ถน็ บไวฟทา่หนา้ อกของผหู้ ญงิ สวยๆ นา่ รงั เกยี จมากกวา่ ฆาตกรรมสยดสยองตรงไหนแต่ผมรู้ว่าไม่ควรไปถกเถียงกับเธอ อย่างไรก็ตาม เธอโวยวายให้_ผมฟผังมจสนาเบตา็มนรวูห่าไูแมล่ไ้วดเ้แธตอง่ กเ็รรื่อีบงตนะข้ี ล้นึ ีตะ_ลามนนี อดั อใกหจ้พารกะหท้อ�ำ งพไธิปีขับเไพลร่ผาี (ะeวx่า-orcism) ทเี่ ข้าสิงรา่ งน้องสาวของปาโบลตอนสายวันน้นั เร่ืองท่เี กิดขนึ้นีท้ �ำ ให้ผมเข้าใจกระจา่ งแจง้ วา่ แต่ละครอบครวั มองสิ่งตา่ งๆ จากมมุมองทไ่ี มเ่ หมอื นกบั ผม อกี อยา่ ง ตอนทผี่ มไดย้ นิ วา่ ลกู สาวของเธอถกู ผสี งิผมตอ้ งหักหา้ มใจตวั เองแทบแยไ่ ม่ใหพ้ ลั้งปากตามหลังเธอไปวา่ “ผีเขา้เหรอ? ผมมหี นังให้คุณดูนะ!”1010หมายถึงภาพยนตร์สยองขวญั เร่ือง The Exorcist ผลงานกำ�กบั ของวลิ เลียม ฟรีดกิน (William Fried-kin) ในปี 1973 237ฮีโรในภาพยนตร์

อยา่ งไรกด็ ี ถา้ จะพดู กนั อยา่ งจรงิ จงั แลว้ เหตกุ ารณน์ ส้ี อนผมให้ระมัดระวงั ว่าแตล่ ะครอบครัวมเี ข็มทิศทางศลี ธรรมแตกต่างกันไป ผมวางระบบขน้ึ มาทนั ทโี ดยใหพ้ อ่ แมข่ องเดก็ ทกุ คนบอกผมวา่ หนงั ประเภทไหนทอ่ี นญุ าตใหล้ กู ดไู ด้ เดก็ นกั เรยี นบางคนในชมรมภาพยนตรไ์ มด่ อู ะไรเลยนอกจากภาพยนตร์เรต G บางคนได้รับอนุญาตให้ดูเรต PG-13นกั เรียนเกา่ ของผมบางคนได้รบั อนญุ าตให้ดหู นงั เรต R เพราะพ่อแม่เห็นว่าดไู ด้ ส่งิ ที่ส�ำ คญั เรอ่ื งนี้ก็คอื ตอ้ งคอยเอาใจใสเ่ ดก็ ๆ อยา่ งใกล้ชิดมันเป็นเรื่องธรรมดาท่ีแต่ละครอบครัวจะมีเส้นแบ่งท่ีต่างกัน งานของเราคอื หาภาพยนตรช์ น้ั เยยี่ มมาไวต้ รงหนา้ เดก็ -- และสรา้ งแรงบนั ดาลใจใหเ้ ด็กไดด้ ู ฟัง และเขียนเก่ียวกับภาพยนตร์นนั้ธรรมเนยี มปฏิบตั ิต่อไปนี้เป็นหนังบางเร่ืองที่นักเรียนของผมดูกับผมทุกปี ปกติแลว้ หนงั พวกน้ีจะไมไ่ ด้เหมาะกับเดก็ ทุกวยั แต่เป็นภาพยนตร์ที่ผมใช้และพบว่าไดผ้ ลดีกบั เดก็ นักเรียนเกรด 5 ของผมTwelve Angry Men น่เี ป็นภาพยนตร์เรอ่ื งแรกทเ่ี รา ดรู ่วมกันในห้องเปน็ หนงั ชวี ติ ที่ไม่ม ี การใช้เทคนคิ พิเศษ ซึง่ เปล่ยี น มมุ มองของเดก็ นกั เรยี นของผมวา่ อะไรคอื ส่งิ ท่ีท�ำ ให้ภาพยนตรส์ กั เร่อื ง เป็นภาพยนตรท์ ี่ยง่ิ ใหญ่High Noon เช่นเดียวกบั ภาพยนตร์คาวบอยท้ัง หลาย นเ่ี ป็นมากกว่าหนังคาวบอย ภาพยนตร์เร่อื งนี้เนน้ ถึงความ ส�ำ คัญของศลี ธรรมประจำ�ใจ แมใ้ นสถานการณท์ ่ไี มม่ ใี ครมี ศีลธรรมThe Crossing น่ีไมใ่ ช่ภาพยนตรท์ ีย่ ่ิงใหญอ่ ะไร238 ครนู อกกรอบ กบั ห้องเรียนนอกแบบ

แตม่ ันสามารถใช้เสริม หน่วยการเรยี นรู้เร่ืองสงคราม ประกาศอสิ รภาพ The Wizard of Oz ไมม่ ีที่ไหนเหมือนบ้าน A Hard Day’s Night ยงั คงถอื วา่ เปน็ ภาพยนตรท์ ี่ดที ี่สดุ เก่ียวกบั ดนตรีเท่าทีเ่ คยมีการสรา้ ง มา Field of Dreams เป็นหนังเกย่ี วกับเบสบอลทยี่ ง่ิ ใหญ ่ เร่อื งหนงึ่ เราจะดูหนังเรื่องนีห้ นึ่ง สปั ดาหก์ ่อนที่รายการแขง่ ขัน เบสบอลเวลิ ด์ซีรีส์จะเริม่ ขึ้น Wait Until Dark เราดูหนงั สยองขวัญเรอื่ งตอน ใกล้วนั แฮลโลวนี เดก็ ๆ จะไดเ้ ห็น วา่ ท�ำ ไมออดรยี ์ เฮปเบิร์น (Audrey Hepburn) จงึ เป็นดารา เจ้าบทบาท พวกเขา ท�ำ ตวั ลบี ทกุ คร้ังทเี่ ห็นฆาตกรเลอื ดเย็นแอลนั อาร์กิน (Alan Arkin) และกลัว จนตัวสัน่ งันงกกับฉากต้นทุนต�่ำ แต ่ เปน็ ฉากท่ีดที ส่ี ดุ ฉากหนึ่งเทา่ ท่ี เคยมีในภาพยนตร์ Saving Private Ryan เราดภู าพยนตร์เรอ่ื งนหี้ น่งึ สปั ดาห ์ กอ่ นวนั ทหารผา่ นศกึ เด็กๆ ไม่เคย ลืมค�ำ พดู ท่ีทอม แฮงส์ (Tom Hanks) สัง่ เสียพลทหารไรอนั ไว ้ กอ่ นตายว่า “Earn this.” (จง ใชช้ วี ิตให้คุม้ คา่ กบั การทค่ี นอน่ื ๆ ได ้เอาชีวติ ของพวกเขาเขา้ แลกเพ่ือ ชว่ ยเธอ) เดก็ นักเรยี นของผมจะพูด ประโยคนซี้ �ำ้ แล้วซ้�ำ อกี ตลอดท้งั ปี 239ฮโี รในภาพยนตร์

Planes, Trains and เราดูภาพยนตร์เร่ืองนต้ี อนบา่ ย Automobiles ก่อนวันขอบคุณพระเจ้า หลังจาก นนั้ เราจะรบั ประทานอาหารเยน็ ด้วยกนั ส�ำ หรบั นักเรียนหลายคน ของผมน่นั เปน็ การรับประทาน อาหารในวันขอบคุณพระเจา้ คร้ัง แรกในชีวติ ของพวกเขาThe Civil War ภาพยนตรข์ องเคน เบินส/์ พบี เี อส ฟิล์ม เปน็ ภาพยนตร์ท่ีเราใช้เสรมิ การเรยี นเรอ่ื งสงครามกลางเมอื ง อเมริกนั เรายงั ดเู รื่อง Glory และเรอื่ ง Gettysburg ของเทอร์เนอร์โปรดกั ชนั (Turner Production) ท่ี ดดั แปลงจากนวนิยายเรื่อง The Killer Angels ของไมเคิล ชารา (Michael Shaara) ดว้ ยIt’s a Wonderful Life ทุกวนั ที่ 23 ธนั วาคมเราดูจอรจ์ เบลีย์ (George Bailey) เรยี นรู้ บทเรยี นครั้งใหญ่ทสี่ ุดในชวี ิตGroundhog Day บ่ายวันหนงึ่ ในเดอื นกมุ ภาพันธ์ เด็กๆ หวั เราะกันกล้ิงและได ้ เรียนรเู้ ก่ยี วกบั วนั หยดุ วนั นี้Casablanca เราดูเรอื่ งน้ีกันทกุ วนั วาเลนไทน์ Here’s looking at you, kids! “มองตาก็รใู้ จกนั นะ เด็กๆ)Of Mice and Men เราดูเวอร์ชนั ทีจ่ อหน์ มัลโควชิ (John Malkovich) แสดงเปน็ แกรี ซไี นส์ (Gary Sinise) หลงั 240 ครนู อกกรอบ กับ หอ้ งเรียนนอกแบบ

จากอ่านเรื่องน้ีของสไตน์เบก็ จบ แลว้Malcolm X น่เี ป็นวิธที ดี่ ที ่ีสดุ ท่ีจะฉลองเม่ือ ฟังหนงั สอื เสียงเรอ่ื งน้ีจบการ ได้ฟังเสียงของออสซี เดวสิ (Ossie Davis) กล่าวคำ�ไว้อาลยั ทไ่ี พเราะท่เี ขาเคยกลา่ วเม่ือหลาย ปีก่อนเปน็ ความรู้สกึ ทเ่ี ย่ยี มมากMr. Smith Goes to ภาพยนตรเ์ รอื่ งน้ีใชเ้ สรมิ หนว่ ย Washington การเรยี นรเู้ ร่อื งรฐั ธรรมนญู และรฐั บาลสหรฐั อเมรกิ าTo Kill a เปน็ หนังสอื เลม่ สุดทา้ ยทเ่ี ราอา่ น Mocking Bird กนั ทกุ ปี และเปน็ ภาพยนตรเ์ รอ่ื ง สดุ ทา้ ยทีเ่ ราดู ทกุ ปตี ้องมีเดก็ ร้องไห้ตอนอา่ นหนังสอื รอ้ งไห้ตอน ดูหนัง และ ผมก็ท�ำ ตัวนา่ ขันเหมอื น กัน ผมรอ้ งไหด้ ว้ ย น่ีเป็นเพียงภาพยนตร์ท่ีผมอยากแนะนำ�เท่านั้นนะครับในฐานะที่เป็นพ่อแม่และครู คุณอาจทำ�รายการเอง สร้างลูกบ้าของคุณเองก็ได้ แต่จงดูหนัง กับ เด็กๆ กระตุ้นความสนใจของพวกเขาเปน็ ตัวอย่างด้วยการดูเงยี บๆ อย่างใช้ความคิด คุณไม่มีวันรหู้ รอกว่าความพยายามของคุณจะน�ำ ไปสอู่ ะไรบ้างอย่างคร้ังหน่ึง ตอนท่ีเราเริ่มทำ�ชมรมภาพยนตร์กัน ผมนึกภาพไม่ออกหรอกว่าจะเกิดผลกระทบมากเพียงใดกับเด็กอย่างแฟรงก์ซงึ่ เปน็ นกั เรยี นห้อง 56 เม่ือหลายปีมาแล้ว แฟรงก์เป็นเด็กดแี ต่ไม่ใช่นกั เรยี นทโ่ี ดดเดน่ อะไร เขาท�ำ งานของเขา ท�ำ ตามค�ำ สงั่ โดยไมต่ อ่ ตา้ นและไมเ่ คยมปี ญั หา ไมม่ อี ะไรในงานของเขาหรอื บคุ ลกิ ภาพของเขาทบ่ี ง่บอกวา่ ชวี ติ ของเขาจะมอี ะไรทพี่ เิ ศษ จนกระทง่ั ชมรมภาพยนตรไ์ ปโดนใจเขาเขา้ อย่างจัง 241ฮโี รในภาพยนตร์

แฟรงกร์ กั ภาพยนตร์ ความจริงคำ�วา่ รกั ยงั ไม่แรงพอ เดก็ คนนต้ี ิดภาพยนตร์งอมแงม เขาดูหนงั 3-4 เรือ่ งทกุ วนั หยุดสุดสปั ดาห์ เขาไมเ่ พยี งแตต่ อบค�ำ ถามเทา่ นน้ั แตเ่ ขยี นเกย่ี วกบั ทกุ สง่ิ ทกุ อยา่ งอยา่ ง ยาวเหยียด ผมไมเ่ คยเหน็ ใครหลงใหลในภาพยนตร์ขนาดนี้ ดินสอของ เขาเหมือนจะพลุ่งพล่านด้วยอารมณ์ความรู้สึกแบบที่ชวนให้นึกถึงภาพ Starry Night ของฟาน ก๊อก (van Gogh) ผมยังจำ�บทสนทนาอันน่าทึ่งระหว่างเราสองคร้ังในวันจันทร์ คนละวนั ตลอดหน่ึงปที เ่ี ราอยู่ด้วยกันไดด้ ี ครง้ั แรกเปน็ ไปอยา่ งสนั้ ๆ แฟรงก์: (ยืน่ กระดาษค�ำ ถามเกี่ยวกบั หนงั เร่ือง Rashomon ของอะคิระ คโุ ระซะวะให้ผม) ครเู รฟครับ ครูคดิ ว่า Rashomon เป็นภาพยนตร์ที ่ ดีทส่ี ดุ ของคโุ ระซะวะหรือเปล่า ผมวา่ Yojimbo ดกี วา่ นะ เรฟ: (ท�ำ อะไรไมถ่ ูก) เออ้ ... อา้ ...แฟรงก์ ครูไม่รู้สิ ครวู ่า มนั กด็ ที ั้งคนู่ ะ แฟรงก์: (เดินจากไป) งน้ั Yojimbo ก็ดกี ว่า... เขาอายุ 10 ขวบเองนะครบั สองสามสัปดาห์ให้หลัง ผมถามเขาว่าทำ�อะไรบ้างระหว่าง วันหยุด เปน็ ครั้งแรกในรอบหลายเดือนทเี่ ขาไมไ่ ดย้ มื หนังไปดู เรฟ: เฮ้ แฟรงก์ วันหยุดเป็นไงบ้าง? แฟรงก์: เย่ยี มฮะ! แมผ่ มพาผมไปท่ีเทศกาลภาพยนตร์ เชโกสโลวะเกีย ท่ีเวนิสบชี เรฟ: เธอไปเทศกาลภาพยนตรเ์ ชโกสโลวะเกยี มาเหรอ? แฟรงก:์ (ร้อนรน) ครูเคยดูหนังเชกมย้ั ครับ? เรฟ: (งมึ งำ�) เออ้ ... ที่จรงิ ก.็ . .เอ้อ แฟรงก:์ หนงั เขาดีมากเลยนะครับ242 ครนู อกกรอบ กับ ห้องเรียนนอกแบบ

เรฟ: (ครคู นโง)่ แหม แฟรงก์ เธอรักหนังมาก สกั วนั เธอน่าจะไดเ้ ปน็ นักวจิ ารณภ์ าพยนตร์ แฟรงค:์ (นักเรยี นคนฉลาด) นกั วจิ ารณ์เหรอครับ นกั วจิ ารณ์ไมไ่ ดท้ ำ�อะไรเลย โตขึน้ ผมจะเป็น คนสร้างภาพยนตร์ ปัจจุบันแฟรงก์เรียนที่มหาวิทยาลัยนิวยอร์กสาขาภาพยนตร์ผมไมไ่ ด้ท�ำ อะไรใหเ้ ดก็ คนนีม้ ากนัก เราเข้ากนั ได้ดีพอสมควร เราต่างกร็ กั เบสบอล แต่ผมไม่ได้ทำ�ให้เขาฉลาดขนึ้ น่ารักขึน้ หรือดขี น้ึ ไมว่ ่าทางไหน ผมแคโ่ ยนภาพยนตรใ์ หเ้ ขา และนนั่ ไดท้ �ำ ใหท้ กุ อยา่ งเปลยี่ นไปเขาเองกร็ ู้ ทกุ ๆ ครสิ ต์มาส แฟรงก์จะส่งภาพยนตร์หน่งึ เรอ่ื งมาเพิม่ ในหอ้ งสมุดภาพยนตร์ของเราเสมอ นกั แสดงสมัครเล่นแสดงตอ่ หนา้ ผู้ชมทเ่ี ป็นนกั แสดง มอื อาชพี ของโอเรกอนเชกสเปียร์เฟสตวิ ลั ทแ่ี อชแลนด์ 243ฮีโรในภาพยนตร์

เดอะมอลลใ์ นวอชิงตัน ด.ี ซี…การเดินทางเปิดโอกาสให้เด็กๆ พบเห็นสง่ิ ใหมๆ่และเข้าใจส่งิ ทไี่ ด้เรียนในห้องเรยี นดยี ิง่ ขึ้น

14ท่องโลก คืนหนึ่ง ผมกับนักเรียนเดนิ ไปตามถนน ดสี ตรีต ในวอชิงตัน ด.ี ซ.ี เพอ่ื ไปรบั ประทานอาหารเยน็ กนั ทฮ่ี ารด์ รอ็ กคาเฟ่ เดก็ ๆ ชอบทน่ี ี่ เพราะบรรยากาศสนกุ สนานและพนกั งานบรกิ ารกน็ า่ รกั และในฐานะ นกั ดนตรี เด็กๆ เพลิดเพลินกบั การชมของท่รี ะลึกเก่ยี วกับดนตรรี ็อก แอนด์โรลทีโ่ ชว์อยูใ่ นร้าน มีเด็กอยูก่ ับผมประมาณ 30 คน เมอ่ื เรา เดินเขา้ ไป พนักงานก็เข้ามาตอ้ นรบั เราอย่างเปน็ กนั เอง พนักงาน: ว้าว งานนี้คุณต้องรับศึกหนักที่สุดในโลกเลย ดเู ดก็ ๆ พวกน้สี ิ ! เรฟ: ไม่ยากขนาดนั้นหรอก อยา่ ห่วงไปเลย เดก็ พวกน้ที �ำ ตวั เรียบร้อย พนักงาน: บารอ์ ยู่ทางดา้ นโนน้ นะครับ เดย๋ี วเราจดั การ ทางนีเ้ อง 245ทอ่ งโลก

เรฟ: อะไรนะครบั ? พนักงาน: คุณกร็ ู้ บาร.์ .. เรฟ: ความจรงิ ผมไมร่ ้เู ลยครับ พนกั งาน: อ๋อ มโี รงเรยี นหลายแหง่ มาทร่ี ้านเรา พวกครจู ะ ไปดืม่ กันทบ่ี ารส์ ่วนเดก็ ๆ ก็วิ่งไปทั่วรา้ น เรฟ: ขอบคุณครับ แต่เราตา่ งไปจากพวกนนั้ นดิ หนอ่ ย เราตา่ งจากคนอ่ืนจริงๆ ไม่มีอะไรอกี แลว้ ท่ีผมชอบมากไปกวา่ การพูดคุยกับเด็กๆ ในระหว่างการเดินทาง ไม่ว่าจะเป็นการเดินทาง ไปชมพพิ ธิ ภัณฑใ์ นตอนบ่าย หรือไปทวั รว์ อชิงตนั ดี.ซี. และเวอร์จิเนยี สักสองสัปดาห์ บ่อยครั้งมากที่พวกครูเห็นการเดินทางเป็นการพัก ร้อน แต่ผมกลับมองว่าน่ีเป็นโอกาสอันมีค่าท่ีจะเพิ่มเติมสิ่งท่ีผมสอน ในห้องเรียน การเดินทางกับนักเรียนห้อง 56 นั้นไม่เหมือนใคร เราจะวางแผนกจิ กรรมอยา่ งละเอยี ดถถี่ ว้ น เดก็ ๆ จะเตรยี มตวั เปน็ พเิ ศษ วัตถุประสงค์ของการเดินทางจะชัดเจนเสมอ ผมอยากให้การเดินทาง ของเราสอนบทเรยี นท่พี วกเดก็ ๆ จะใช้ไดต้ ลอดชวี ติ ท�ำ ไมตอ้ งเดินทางด้วย? น่ันเป็นคำ�ถามท่ีดี ใครก็ตามที่เคยเดินทางไปสถานท่ีอย่าง กรุงวอชิงตัน ดี.ซี. ย่อมเคยผ่านประสบการณ์ท่ีไม่สบอารมณ์เม่ือเจอ พวกนักเรยี นเกเรไรร้ ะเบียบ ปีทแ่ี ล้ว ท่พี ิพิธภัณฑ์อวกาศแหง่ ชาติของ สถาบันสมิทโซเนียน ผมเดินเข้าห้องนำ้�สวนกับกลุ่มนักเรียนชั้นมัธยม ต้นท่ีกำ�ลังเดินออกมา เด็กๆ กำ�ลังหัวเราะสนุกสนานเพราะพวกเขา ละเลงอุจจาระไปท่ัวท่ีน่ังบนชักโครก ผมไม่เห็นมีครูสักคน เมื่อผมไป รอ้ งเรียนกบั พนักงานรักษาความปลอดภยั ของพิพิธภณั ฑ์ และขอพวก เขาท�ำ อะไรสกั อยา่ งกบั เดก็ กลมุ่ นนั้ ยามผแู้ สนดคี นหนงึ่ ยกั ไหลแ่ ลว้ บอก วา่ “ผมใชเ้ วลาท้ังหมดไปกับการรกั ษาความปลอดภยั ตรงประตทู างเขา้246 ครูนอกกรอบ กับ หอ้ งเรียนนอกแบบ

เพื่อหยุดผู้กอ่ การร้ายไว้ แตท่ ันทพี วกเดก็ ๆ พอเขา้ ไปอยู่ข้างใน ผมกท็ �ำอะไรไมค่ อ่ ยได้แล้วครบั ” ทศั นศกึ ษาของนกั เรยี นเปน็ แบบนแี้ หละครบั สงั คมและระบบการศึกษาของเรากำ�ลงั เสอื่ มทราม เด็กๆ ที่ออกมาจากห้องน�้ำ หอ้ งนนั้จะกลับบา้ นไปบอกเพ่ือนและญาตพิ ี่นอ้ งว่าพวกเขาไดม้ าเทย่ี ววอชิงตนัดี.ซี. หลายคนคงจะพูดว่า “ดีจังเลย” แต่สิ่งที่เพ่ือนๆ และญาติพ่ีน้องไม่ได้ตระหนักก็คือ ทุกวันนี้ท้ังพิพิธภัณฑ์และสถานท่ีสำ�คัญทางประวตั ศิ าสตรเ์ ตม็ ไปด้วยเด็กๆ ท่ีมาเทย่ี วชมอย่างไร้เปา้ หมาย หรอื มีผู้ใหญท่ ีไ่ มร่ ้เู รื่องร้รู าวพอกันนำ�ไป มันไม่จำ�เป็นต้องเป็นแบบนี้เสมอไป ทัศนศึกษาของห้องผมถูกออกแบบเพ่ือให้บรรลุวัตถุประสงค์ท่ีสำ�คัญและชัดเจนสองประการคือ หนึ่ง คณะละครเชกสเปียร์แห่งโฮบาร์ตถูกคาดหวังให้แสวงหาความรู้ด้วยความกระตือรือร้นและความเข้าใจท่ีลึกซ้ึง น่ีทำ�ให้พวกเขาแตกต่างจากเดก็ พื้นๆ ท่วั ไป เวลาทเี่ ด็กๆ เข้าไปในอนุสรณ์สถานลิงคอล์น พวกเขารู้เร่ืองมากมายเก่ียวกับลิงคอล์น อาคารท่ีต้ังของอนุสาวรียข์ องท่าน และเหตุผลท่ที า่ นไดร้ ับการจดจำ� ถา้ เดก็ ๆ เข้าชมการการแสดงละครเรื่อง The Tempest ทห่ี อสมดุ โฟลเจอร์เชกสเปียร์(Folger Shakespeare Library) พวกเขาก็จะอา่ นบทละครล่วงหนา้และอา่ นอย่างลึกซ้ึงขนาดท่ีสามารถแสดงความคิดเห็นเพอื่ ยกยอ่ งหรอืวจิ ารณก์ ารแสดงนน้ั ไดอ้ ยา่ งมภี มู ริ เู้ พราะไดศ้ กึ ษามาอยา่ งละเอยี ดลออผมไมต่ อ้ งการให้นกั เรียนของผมเปน็ แคเ่ ด็กธรรมดาๆ ข้อสอง ผมใช้ทัศนศึกษาเพื่อเตรียมพวกเขาให้พร้อมสำ�หรับสภาพแวดล้อมของมหาวิทยาลัย ผมเชื่อว่าทุกวันน้ีโรงเรียนประถมมัธยมต้น และมัธยมปลายหลายแห่งทำ�ผิดพลาดอยู่อย่างหน่ึงเกี่ยวกับความคิดของพวกเขาเกี่ยวกับมหาวิทยาลัย เป็นข้อผิดพลาดเล็กๆแตม่ นี ยั ส�ำ คญั โรงเรยี นใหค้ วามส�ำ คญั กบั การเขา้ มหาวทิ ยาลยั มากเกนิไปจนมองไมเ่ หน็ ประเดน็ ทใี่ หญก่ วา่ คอื การเรยี นจนจบจากมหาวทิ ยาลยัผลก็คือนักศึกษามหาวิทยาลัยท่ีไม่ได้รับปริญญามีเปอร์เซ็นต์สูงจนน่าตกใจ ทำ�ไมจึงเกิดเร่ืองแบบนี้ข้ึน ไม่ใช่ว่าพวกเขาฉลาดไม่พอหรอก 247ทอ่ งโลก

จะว่าไปแล้ว เด็กพวกนี้เป็นเด็กท่ีประสบความสำ�เร็จในการเรียน เป็นเด็กเกรดดี ได้คะแนนทดสอบสูง ทำ�กิจกรรมนอกหลักสูตรที่ เหมาะสม แล้วจู่ๆ จะเกิดสมองทึบจนสอบไม่ผ่านอย่างน้ันหรือ เปลา่ เลย จะว่าไปการสอบผ่านวชิ าวรรณกรรมอังกฤษเปน็ เรือ่ งงา่ ยยง่ิ กว่าปอกกล้วยเข้าปากสำ�หรบั พวกเขา แตก่ ารทเ่ี ด็กๆ จะรูว้ ่าควรทำ� อยา่ งไรในคืนวนั เสาร์ท่มี รี ายงานตอ้ งส่งวนั จันทรส์ องฉบบั แถมยังเกดิ เปน็ ไขข้ นึ้ มาตอนทแ่ี มไ่ มอ่ ยคู่ อยหาไทลนิ อลใหก้ นิ นน้ั เปน็ คนละเรอ่ื งกนั ขอ้ เทจ็ จรงิ กค็ อื เดก็ หลายคนไมไ่ ดเ้ รยี นรชู้ วี ติ มากพอทจี่ ะเอาตวั รอดจาก ประสบการณ์ในมหาวิทยาลัย การจัดการกับเร่ืองเงิน ความสัมพันธ์ ความเหงา คนท่ียุ่งยากมากเร่ือง และความผิดหวัง เหล่านี้อาจเป็น ปจั จยั ทท่ี �ำ ใหเ้ ดก็ ของเราพา่ ยแพเ้ มอื่ ตอ้ งอยลู่ �ำ พงั เปน็ ครงั้ แรก ผมใชก้ าร ทัศนศกึ ษาสอนนักเรียนห้อง 56 ถงึ ทกั ษะท่จี ำ�เปน็ เมือ่ พวกเขาต้องอยู่ ดว้ ยตวั เองสกั วนั หนง่ึ การทเี่ ดก็ ๆ ในคณะละครเชกสเปยี รแ์ หง่ โฮบารต์ สามารถเขา้ มหาวทิ ยาลยั และเรยี นจนส�ำ เรจ็ การศกึ ษาไดน้ น้ั ลว้ นเรมิ่ ตน้ ทที่ ศั นศึกษานอกหอ้ งเรียนท้ังส้นิ ทกุ อย่างอยูท่ คี่ วามพรอ้ ม เม่อื 2-3 ปกี ่อน เพื่อนของผมซึ่งสอนท่ีโรงเรยี นแหง่ หนง่ึ นอก แคลฟิ อรเ์ นยี พานกั เรยี นมธั ยมปลายไปทศั นาจรแถบเวสตโ์ คสต์ (ชายฝงั่ มหาสมทุ รดา้ นตะวนั ตกของสหรัฐอเมรกิ า) ผมแปลกใจมากท่ีได้ยนิ เขา บน่ ถงึ วนั ทไ่ี ปเทยี่ วดสิ นยี แ์ ลนด์ เขาบอกผมวา่ เดก็ ๆ เบอ่ื กนั ทกุ คน ตอนน้ี ใครทเ่ี คยไปเมจกิ คงิ ดอมในวนั ทอ่ี ากาศรอ้ นและหนาแนน่ ไปดว้ ยผคู้ นจะ พบว่าดสิ นียแ์ ลนดไ์ มไ่ ดเ้ ป็น “สถานท่ีท่ีมีความสุขท่ีสุดในโลก” เสมอไป แตผ่ มไมเ่ คยไดย้ นิ ใครพูดวา่ มนั นา่ เบอื่ เลย ผมอยากรูจ้ รงิ ๆ วา่ เกดิ อะไรขน้ึ ผมถามเพอื่ นเกย่ี วกบั การเดนิ ทางทง้ั หมดและบางทสี ง่ิ ทส่ี �ำ คญั กว่ากค็ ือเรือ่ งการเตรียมตวั กอ่ นไปทศั นศกึ ษา ลองดูความแตกตา่ งบาง ประการระหว่างหอ้ งของเขากบั ห้อง 56 สคิ รบั248 ครนู อกกรอบ กับ หอ้ งเรยี นนอกแบบ

n เดก็ มธั ยมพวกนน้ั ไมไ่ ดศ้ กึ ษาประวตั คิ วามเปน็ มาของดสิ นยี ์ แลนด์มากอ่ นl แตเ่ ด็กห้อง 56 ได้อ่านคมู่ ือนำ�เทีย่ ว Birnbaum’s Disneyland และไดร้ บั แผนท่ีเมจกิ คิงดอมท่ีผมแจกให้n เดก็ มธั ยมไมช่ อบลอ่ งเรอื ในปา่ ดงดบิ (Jungle Cruise ride)l แตเ่ ดก็ ห้อง 56 ชอบมาก พวกเขาเตรียมตวั มาล่วงหน้า ดว้ ยการดหู นังเรอื่ ง The African Queen เมอ่ื ลอ่ งเรือจบ เดก็ ๆ จะอภปิ รายกนั วา่ การลอ่ งเรอื จรงิ ๆ กบั ในหนงั มสี ง่ิ ท่ี เหมอื นหรือต่างกันอยา่ งไรบา้ งn เดก็ มธั ยมชอบนง่ั เรอื พงุ่ ลงแกง่ น�้ำ ตก (Splash Mountain)l เด็กหอ้ ง 56 ชอบเลน่ เหมอื นกนั แตร่ ้องเพลงสนุกสนานไป ด้วย พวกเขารู้จักตัวละครจากการชมภาพยนตร์เรื่อง Song of the South และยังไดเ้ ขยี นเรยี งความเกี่ยวกบั การเหยียดสีผิวในหนังเร่อื งนน้ั ดว้ ยn เด็กมัธยมคดิ ว่าไวลดไ์ รด์ของมร. โทด (Mr. Toad’s Wild Ride) ง่เี งา่l ขณะทเ่ี ดก็ หอ้ ง 56 ซงึ่ ไดอ้ า่ น The Wind in the Willows ตน่ื เตน้ กบั การมองหาตวั ละครโปรดในวรรณกรรมเรอ่ื งนนั้n เดก็ มธั ยมไมไ่ ด้เข้าชมนิทรรศการช่อื “Great Moments with Mr. Lincoln”l แต่เด็กหอ้ ง 56 ไดช้ มภาพยนตร์เร่อื ง The Civil War ของเคน เบินสม์ าแล้วจงึ ชนื่ ชอบนิทรรศการเปน็ อยา่ ง มาก ส่วนท่ีเด็กโปรดปรานที่สดุ คอื จดหมายจากลิงคอลน์ ถึงนายพลแมกเคลลเ์ ลน (McClellen) ทเี่ ด็กๆ เคยอ่าน และศึกษามาแลว้ ทีโ่ รงเรยี น 249ทอ่ งโลก

n เด็กมัธยมมพี ี่เล้ียงทต่ี ดิ ตามมาด้วยเป็นสบิ คนซือ้ หา อาหารให้ l สว่ นเดก็ ห้อง 56 รู้จักใช้เงินอยา่ งระมดั ระวงั ดว้ ยการจา่ ย คา่ อาหารเอง ไมม่ เี ดก็ คนไหนใชเ้ งนิ จนหมด พวกเขาเตรยี ม งบส�ำ หรับอาหารมาลว่ งหนา้ แล้ว พอเข้าใจแลว้ ใชไ่ หมครับ เมื่อผมคิดถึงเร่ืองค่าใช้จ่ายมหาศาลในการนำ�เด็กออกไป ทศั นศกึ ษา สญั ชาตญาณแรกของผมกค็ อื โดดไปรา้ นหนงั สอื แถวนน้ั แลว้ จ่ายเงนิ 15-20 ดอลลารซ์ อื้ หนังสือน�ำ เที่ยวดีๆ สกั เล่ม ผมศกึ ษาทุก สงิ่ ทกุ อยา่ งทผ่ี มท�ำ ไดเ้ กย่ี วกบั สถานทที่ เ่ี ปน็ จดุ หมายของเรา ผมดวู า่ ชว่ ง เวลาไหนที่มีคนไปน้อยที่สุด ผมเช็คสภาพอากาศและนิทรรศการพเิ ศษ ทอ่ี าจจะนา่ สนใจ เดก็ ๆ อา่ นหนงั สอื น�ำ เทยี่ วนดี่ ว้ ยเหมอื นกนั พวกเขา ซมึ ซับขอ้ มลู มากทส่ี ุดเท่าทผ่ี มสามารถหาใหไ้ ด้ ถึงเวลาออกเดินทาง ผมกไ็ ม่คอ่ ยมีอะไรตอ้ งทำ�แล้ว ทส่ี ำ�คัญ กว่าน้ันก็คือเด็กๆ พร้อมแล้วที่จะเก็บเก่ียวประโยชน์จากการเดินทาง อย่างเต็มท่ี พวกเด็กๆ ได้รับการฝึกให้มีความพร้อม พวกเขารู้ว่าจะ มองหาเครื่องเล่นสวนสนุกแบบไหนหรือนิทรรศการเรื่องอะไร เด็กๆ วางแผนเร่ืองอาหาร คืนก่อนการเดินทาง พวกเขาต้องนอนหลับให้ เพียงพอ พวกเขาน�ำ คุณธรรมท้ัง 6 ระดบั มาใช้กบั การเดินทาง ถ้ามผี ู้ สงู อายุอยากจะซื้อไอศกรีม เด็กๆ จะ “แตกแถว” แล้วใหค้ นแกไ่ ดค้ วิ ข้างหน้าพวกเขา มนั ไมใ่ ชก่ ฎ แตเ่ ป็นเพราะตัวเดก็ เอง การทัศนศกึ ษา จึงเป็นโอกาสท่ีเด็กๆ จะเก่ียวข้องกับโลกท่ีกว้างขึ้นและค้นพบสิ่งที่ดี ท่สี ุดในตัวเอง แอนดรวู ์ ฮาหน์ เพอื่ นรว่ มงานและครสู อนศลิ ปะทเี่ กง่ คนหนงึ่ ของประเทศไดร้ ว่ มเดนิ ทางไปกบั นกั เรยี นของผม เขาน�ำ ปรชั ญาของเรา ไปใช้กับโปรแกรมศิลปะท่ีโดดเด่นของเขาด้วย ไม่มีอะไรท่ีทำ�ให้แอนดี ตื่นเตน้ มากไปกวา่ พาเดก็ ๆ ของเขาไปพิพิธภณั ฑศ์ ลิ ปะแห่งเทศมณฑล ลอสแอนเจลสี (Los Angeles County Museum of Art) เช่นเดยี ว กับครูดีๆ ท่ัวไป แอนดีช่วยส่งเสริมให้เด็กนักเรียนของเขากลายเป็น250 ครูนอกกรอบ กบั ห้องเรียนนอกแบบ

คนพิเศษ เราทุกคนคงเคยเหน็ เดก็ วิ่งกันใหว้ นุ่ อยูใ่ นพิพิธภัณฑ์มาแลว้แอนดีมองการเท่ียวชมพิพิธภัณฑ์เป็นเหมือนการผจญภัยท่ีแตกต่างไปอยา่ งสิ้นเชิง แอนดีทำ�งานกับเด็กยากจน หลายครอบครัวไม่มีรถยนต์ใช้เขาจึงตัดสินใจเสริมทัศนศึกษาพิพิธภัณฑ์ศิลปะด้วยบทเรียนเกี่ยวกับความมหัศจรรย์ของการเดินทางโดยระบบขนส่งสาธารณะ แอนดลี องขึ้นรถบัสและรถไฟ (ไม่ง่ายนักหรอกในนครลอสแอนเจลีส!) และหาเสน้ ทางทดี่ ที สี่ ดุ ไปยงั พพิ ธิ ภณั ฑ์ เขาเลอื กใชว้ ธิ เี ดนิ ทางดว้ ยรถโดยสารสาธารณะและรถไฟท้ังๆ ท่ีเขาสามารถหาคนมาช่วยขับรถให้เด็กๆนงั่ ไดไ้ มย่ าก และแลว้ มนั กก็ ลายเปน็ มากกวา่ ทศั นศกึ ษา เดก็ ๆ ของแอนดีเรยี นรทู้ ่จี ะท่องโลกนอกหน้าต่าง พวกเขาไมร่ ู้สกึ วา่ ตวั เองต้องติดกับอยใู่ นอพารต์ เมนตอ์ กี ตอ่ ไป เดก็ ๆ เรมิ่ ใชเ้ วลาในวนั เสารท์ ห่ี อ้ งสมดุ หรอืพพิ ธิ ภณั ฑ์ พวกเขารวู้ า่ จะไปทน่ี น่ั ไดอ้ ยา่ งไร เพราะครเู คยพาไปมาแลว้ เมื่อเด็กของแอนดีไปถึงพิพิธภัณฑ์ พวกเขามีเป้าหมายเสมอเด็กๆ รูท้ ่ีทางในพิพิธภัณฑ์ เพราะทกุ คนมีแผนที่ และร้วู ่าอยากดูงานศิลปะชิน้ ไหนบา้ ง บางคร้ังพวกเขาดูภาพวาดแค่ 1-2 ภาพ แต่มักจะเอาสมดุ สเกตชภ์ าพของตวั เองออกมา และพยายามวาดภาพนนั้ ดว้ ยตวัเอง เดก็ ๆ รจู้ กั ศลิ ปนิ ทต่ี นก�ำ ลงั เลยี นแบบอยา่ งลกึ ซง้ึ พวกเขาจะพากนัโอดครวญเมือ่ ถึงเวลากลบั บา้ นหาเงิน การพาเด็กๆ ออกไปขา้ งนอกต้องใช้เงนิ บางครั้งต้องใชม้ ากด้วย นั่นเปน็ เหตุผลท่บี ทนี้อยใู่ นภาคที่ชอื่ วา่ “ลูกบา้ ” ของหนงั สือเล่มนี้ การหมดเงนิ จ�ำ นวนมากไปกบั นกั เรยี นเปน็ เรอ่ื งของครทู อ่ี ทุ ศิ ตวั อยา่ งถึงที่สุด และเปน็ เร่ืองของคนอ่ืนๆ ท่ีควรจะอทุ ศิ ตัวด้วยเช่นกัน! ในปีแรกๆ ของการสอน ผมควักกระเป๋าจ่ายเองท้ังหมดนั่นเป็นความผิดพลาด ผมทำ�งานพิเศษท้ังช่วงบ่าย ช่วงกลางคืนและเสาร์อาทิตย์ – งานอะไรก็ได้เพ่ือให้ได้เงินสักดอลลาร์มาใช้ในห้องเรียน ผมดูแลห้องน้ำ�ระหว่างการแสดงคอนเสิร์ตร็อก ผมจัด 251ทอ่ งโลก