teachingoutsidethebox-room

แตน่ ่นั คอื ข้อดีของการเป็นครู เราสามารถเรียนรจู้ ากความผดิ พลาดของเราได้ เราปรบั ปรงุ ตวั เองได้ และในระหว่างน้ันเอง เราอาจ พบชว่ งจงั หวะทม่ี คี า่ โดยบงั เอญิ จงั หวะทจี่ ะชว่ ยใหเ้ ดก็ นกั เรยี นของเรา ทะยานสูงกว่าท่ีพวกเขาเคยคิดว่าจะเป็นไปได้ ผมเคยเจอช่วงจังหวะ แบบนัน้ เมอ่ื ไมน่ านมาน้ี ลซิ าเปน็ เดก็ ผหู้ ญงิ ตวั เลก็ ๆ นา่ รกั แตเ่ ธอตอ้ งใชค้ วามพยายาม อยา่ งยงิ่ ยวดในการงานทกุ อยา่ ง เธอไม่ใชเ่ ด็กหวั ไวนัก พ่อของเธอโกรธ เปน็ ฟนื เปน็ ไฟเมอื่ ผมเขยี นลงบนรายงานของเธอวา่ ผมคดิ วา่ เธอนา่ จะ ทำ�ได้ดีกวา่ น้ี วนั หนงึ่ ขณะทผี่ มเดนิ ไปรอบๆหอ้ งเพอื่ เกบ็ งานทผ่ี มมอบหมาย ใหเ้ ดก็ ท�ำ เปน็ การบ้าน เด็กๆจะตอ้ งไขปรศิ นาอกั ษรไขว้ง่ายๆ เก่ียวกับ หวั หนา้ เผ่าอินเดยี นแดงชอ่ื เครซฮี อร์สให้เสรจ็ แตล่ ซิ าหาการบา้ นของ ตวั เองไมเ่ จอ ตอนนน้ั เพงิ่ จะเรม่ิ ตน้ ปกี ารศกึ ษาและเธอกต็ ง้ั ใจทจ่ี ะเรยี น ใหด้ ที ่สี ุด ผมเฝา้ ดูเธอค้นแฟ้มสองสามอนั บนโตะ๊ อยา่ งอลหมา่ น ลซิ ารู้ วา่ ผมยนื อยขู่ ้างหลัง เธอคน้ หากระดาษแผน่ ที่หายตอ่ ไปอยา่ งส้นิ หวัง เรฟ: ลิซา? ลิซา: ครเู รฟคะ ขอเวลาหนูอีกเด๋ียวเดียว หนมู นี ะ หนูทำ�แลว้ กรณุ าเถอะคะ่ ... เรฟ: (นำ้�เสียงออ่ นโยน) ลซิ า? ลิซา: ขอรอ้ งเถอะคะ่ ครูเรฟ หนทู ำ�แล้วจริงๆ (ยงั คน้ หาอยา่ งลนลาน) เรฟ: (เกอื บจะรอ้ งเป็นเพลง) ลี.......ซา? ลซิ า: (หยดุ การคน้ หาทไ่ี ม่เป็นผล เงยหนา้ ขนึ้ มอง) อะไรคะ? เรฟ: ครเู ชือ่ หนู ลิซา: (เงยี บ จอ้ งมองอย่างงงๆ) เรฟ: ครเู ชือ่ หนู ลซิ า: ครูเช่ือเหรอคะ? เรฟ: (เสียงออ่ นโยน ย้ิมๆ) แน่นอนลซิ า ครูเชอื่ วา่ หน ู ท�ำ งานท่คี รูมอบหมายแลว้ แต่หนูรู้อะไรม้ัย?52 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรยี นนอกแบบ

ลซิ า: อะไรคะ? เรฟ: ครูวา่ ตอนนี้เรามปี ัญหาท่ใี หญก่ วา่ นั้นอีก ลิซา: (พดู อย่างเขินๆ หลังจากเงยี บไปนาน) หนเู กบ็ ของไม่เปน็ ระเบียบใช่ไหมคะ? เรฟ: ถกู ตอ้ ง! หนูต้องจัดระเบียบให้มากกว่านี้ นั่นละ ถกู ท่ีสุดเลย เอาละ ทนี ห้ี นลู องเลือกเพ่อื นที่หนู เชือ่ ใจมาสองคนซิ ลิซา: ลซู ีกบั จอยซค์ ะ่ เรฟ: โอเค หลงั อาหารกลางวันวนั น้ี ให้เพ่อื นๆ ช่วยหนจู ัดแฟม้ หนอ่ ยดีไหม? ตกลงมยั้ ? ลิซา: (โล่งอก) ตกลงคะ่ น่ีเป็นโอกาสที่ควรคว้าเอาไว้ แน่นอนเราหงุดหงิด แต่เราสามารถเปลี่ยนช่วงเวลาท่ีอาจร้ายให้กลายเป็นดีได้ ในเวลาเพียงไม่ก่ีนาที ผมเปลี่ยนจากฝันร้ายท่ีกำ�ลังจะเป็นจริงของลิซามาเป็นครูและเพอื่ นท่ีเธอไวใ้ จ เดก็ ทัง้ หอ้ งซงึ่ จ้องมองผมทุกย่างกา้ วไดเ้ หน็ ว่าผมเป็นคนมีเหตุผล นี่แหละคอื จงั หวะทเี่ ราสร้างความไวว้ างใจ ตลอดปนี ้นั ทง้ั ปี ลิซาไมเ่ คยลืมส่งการบ้านอีกเลย การเดินตามเส้นทางสายน้ีมันยากกว่า ใช่ คุณอาจเล็งปืนไรเฟลิ ไปทเ่ี ดก็ ๆ แลว้ เดก็ ๆ กจ็ ะฟงั คณุ แตค่ ณุ ตอ้ งการเพยี งเทา่ นนั้ หรอืทกุ วันนผี้ มฉลาดกวา่ เดมิ ผมรวู้ ่าการสร้างที่พกั พิงท่เี ปน็ มติ รและมั่นคงท�ำ ใหเ้ ดก็ ๆ มโี อกาสเตบิ โตเปน็ มนษุ ยท์ ม่ี นั่ ใจและมคี วามสขุ ได้ มนั ไมง่ า่ ยเลย และใช่ว่าเด็กทุกคนจะได้รับความเชอ่ื ม่ันศรัทธาเชน่ วา่ น้ี บางคนอาจท�ำ ลายความเชื่อมั่นทคี่ ณุ มตี ่อเขา ถึงอยา่ งนั้นก็ตาม หากเราจะขอสง่ิ ท่ียิ่งใหญจ่ ากเดก็ ๆ เราต้องแสดงให้พวกเขาเหน็ กอ่ นว่าเราเชือ่ ว่าส่งิทยี่ งิ่ ใหญน่ น้ั เกดิ ขน้ึ ได้ จงพยายามทกุ วถิ ที างทจี่ ะขจดั ความกลวั ออกจากหอ้ งเรยี น จงมคี วามยตุ ธิ รรม มเี หตมุ ผี ล คณุ จะเตบิ โตขนึ้ ในฐานะทเี่ ปน็ครู สว่ นนกั เรยี นของคณุ กจ็ ะท�ำ ใหท้ งั้ คณุ และตวั เขาเองตอ้ งทงึ่ เมอื่ พวกเขาเบง่ บานขึน้ ในท่ีพักพงิ อันปลอดภยั ทค่ี ณุ สร้าง เช่ือผมสิ 53ยอมรบั ความจริงกนั เถอะ

ครตู อ้ งเปน็ แบบอยา่ ง ถา้ ครูตอ้ งการใหเ้ ด็กๆ ตัง้ ใจเรียน ครเู องต้องทำ�งานหนักให้พวกเขาเห็นด้วย54 ครูนอกกรอบ กับ หอ้ งเรยี นนอกแบบ



“ผมอยากให้นกั เรียนของผมกา้ วไปไกลกวา่ น้นั ”

2ไปให้ถงึ ระดับ 6 โดยอาศยั ประสบการณ์ ความอดทน และบทเรยี นจากความลม้ เหลว เราสามารถสรา้ งหอ้ งเรยี นทมี่ พี นื้ ฐานอยบู่ นความไวเ้ นอื้ เชอ่ืใจกนั นกั เรยี นร้วู า่ คุณมคี วามยุตธิ รรม และเป็นทพ่ี ่งึ ของพวกเขาได้เด็กๆ รู้ว่าเวลาที่คุณอยู่ด้วย พวกเขาจะปลอดภัยและคุณมีอะไรให้พวกเขาได้เรียนรู้ ห้องเรียนที่ต้ังอยู่บนรากฐานของความไว้ใจและปราศจากความกลวั เป็นสถานทที่ ี่สดุ วเิ ศษสำ�หรบั เด็กท่ีจะเรยี นรู้ แต่การมีความไว้วางใจเป็นพื้นฐานไม่ใช่จุดหมายปลายทางไมใ่ ชก่ งึ่ กลางทางดว้ ย มันเป็นแคก่ า้ วแรกของการเร่ิมต้นทีด่ ี เราทุกคนไดเ้ หน็ คร้งั แลว้ ครั้งเลา่ วา่ นกั เรยี นตงั้ ใจเรียนเปน็ อย่างดีกบั ครูดีๆ คน 57ไปใหถ้ งึ ระดบั 6

หนึ่ง แต่วันไหนที่ครูคนน้ันโทรมาบอกว่าไม่สบายหรือต้องเข้าประชุม และมีครูคนอ่ืนมาสอนแทน ห้องเรียนท่ีเคยเรียบร้อยก็กลับกลายเป็น ฉากหนงึ่ ในภาพยนตร์เรอื่ ง Animal House1 ไปเสียอย่างน้ัน นา่ เศรา้ อนั ท่จี ริงผมเคยเจอครทู ภ่ี าคภูมิใจในเรอ่ื งน้ี พวกเขา คดิ วา่ สิ่งที่เกดิ ขน้ึ แสดงใหเ้ ห็นวา่ พวกเขาเป็นครูทย่ี อดเยยี่ มขนาดไหนที่ สามารถควบคมุ เดก็ ไดใ้ นขณะทคี่ นอน่ื ท�ำ ไมไ่ ด้ ไมน่ านมานผี้ มไดย้ นิ ครู คนหน่ึงคยุ โม้ว่า “เด็กๆ จะดหู นงั กบั ผมเทา่ นั้น พวกเขาบอกว่าดูหนัง ไมส่ นกุ เวลาที่ผมไมอ่ ย่ดู ้วย” นี่คือครทู ีล่ ืมไปแล้วว่า เราอาจเป็นผนู้ ำ�ใน หอ้ งเรยี นได้ แตน่ กั เรยี นคอื ผตู้ ดั สนิ วา่ หอ้ งเรยี นนนั้ สดุ ยอดหรอื กแ็ คง่ น้ั ๆ หลายปีมานี้ผมพยายามอยู่หลายวิธีที่จะสร้างวัฒนธรรม หอ้ งเรยี นซงึ่ นกั เรยี นประพฤตติ วั ดดี ว้ ยเหตผุ ลทถ่ี กู ตอ้ ง เรอ่ื งนเ้ี รอื่ งเดยี ว ก็หนักหนาสาหัสแล้ว ในสภาพโรงเรียนที่เด็กฉ่ีเรี่ยราดบนพื้นห้องน้ำ� ขีดเขียนบนโต๊ะนักเรียน และแสดงออกอย่างโจ่งแจ้งว่าไม่ได้อยากมา โรงเรียน การจะหาภาษาท่ีเข้าใจตรงกันเพื่อปลูกฝังศีลธรรมจรรยาจึง เปน็ เรื่องยาก แต่แล้วผมก็ค้นพบ ชัยชนะในการสอนส่วนใหญ่เป็นผลมา จากการลงทุนลงแรงด้วยความเหน่ือยยากนานนับปี การค้นพบแบบ “ยเู รกาทางการศกึ ษา” ซง่ึ เปน็ ชว่ั ขณะทห่ี ลอดไฟบนหวั คณุ เกดิ สอ่ งสวา่ ง ขน้ึ มาใหค้ ณุ รวู้ า่ จะไปทางไหนนนั้ ไมไ่ ดเ้ กดิ ขน้ึ บอ่ ยๆ แตก่ เ็ กดิ ขนึ้ กบั ผม แลว้ ในเยน็ วนั หนึง่ ที่อากาศสดใส ตอนน้ันผมกำ�ลังเตรียมแผนการสอนโดยอาศัยหนังสือเล่ม โปรดของผมเร่ือง To Kill a Mocking Bird 2 และอา่ นคู่มอื การสอน ที่วิเคราะห์บุคลิกของตัวละครในเร่ืองตามหลักการพัฒนาคุณธรรม 6 ระดับของลอวเ์ รนซ์ โคห์ลเบริ ก์ (Lawrence Kohlberg) ผมชอบใจ มาก คุณธรรมทั้งหกระดับเป็นเรื่องตรงไปตรงมา เข้าใจง่าย และที่ สำ�คัญสามารถนำ�ไปใช้สอนเยาวชนในเร่ืองที่ผมกำ�ลังอยากให้พวกเขา 1เป็นภาพยนตร์เก่ียวกับกลุ่มนักศึกษาท่ีไม่สามารถปรับตัวเข้ากับกฎระเบียบของมหาวิทยาลัยได้จึงรวมตัว กนั ท้าทายฝา่ ยบรหิ าร ดดั แปลงจากเร่ืองทเี่ ขยี นโดย คริส มลิ เลอร์ (Chris Miller) 2นวนยิ ายรางวัลพลู ติ เซอรแ์ ต่งโดยฮาร์เปอร์ ลี (Harper Lee) กล่าวถงึ ปญั หาสังคม การแบง่ แยกสผี ิว ความกรณุ า ความยึดมนั่ ในคุณธรรม ของตวั ละครหลักคือแอตทคิ ัส ฟนิ ช์ ตพี ิมพ์ปี 1960 แปลเป็นไทย ในชื่อ ผู้บริสทุ ธิ์58 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรียนนอกแบบ

ได้เรียนรู้ได้อย่างเหมาะเจาะ ผมจึงรีบนำ�คุณธรรมหกระดับนี้มาสอดแทรกในการเรียนการสอน ทุกวันน้ีมันหลอมรวมนักเรียนทั้งห้องเข้าดว้ ยกัน ความไว้วางใจยังคงเปน็ รากฐานเสมอ แต่คุณธรรม 6 ระดบัเปน็ เสมอื นตัวตอ่ ทชี่ ่วยใหเ้ ดก็ ของผมเตบิ โตทงั้ ในฐานะนักเรยี นและคนคนหนึง่ ผมยังใชค้ ณุ ธรรม 6 ระดับนี้ในการเลยี้ งดลู ูกตวั เองดว้ ย และผมกภ็ ูมใิ จเป็นอย่างยิ่งกับผลท่ีได้รับ ผมสอนคุณธรรม 6 ระดับให้นักเรียนของผมในวันแรกของการเรยี น ผมไมไ่ ดค้ าดหวงั วา่ เดก็ ๆ จะเอาไปปรบั ใชก้ ับพฤติกรรมของตัวเองทันที ไม่เหมอื นแนวทางท่ชี อบพดู ง่ายๆ วา่ “ถา้ คุณท�ำ ตามกฎทั้ง 27 ข้อน้ี เดก็ ของคุณก็จะประสบความสำ�เรจ็ ได้เชน่ กัน” การบม่เพาะคุณธรรม 6 ระดับต้องใช้ความพยายามทั้งชีวิต มันเป็นแผนท่ีนำ�ทางท่ีงดงาม และผมก็ต้องประหลาดใจอยู่เสมอท่ีเด็กของผมสนองตอบเปน็ อย่างดีระดับท่ี 1: ฉนั ไม่อยากมปี ญั หา นักเรียนเกือบท้ังหมดถูกฝึกมาตั้งแต่วินาทีแรกท่ีเข้าโรงเรียนให้เป็นนักคดิ ระดบั ท่ี 1 พฤตกิ รรมเกือบท้งั หมดของนักเรยี นตั้งอยู่บนความจรงิ ท่วี ่าเด็กๆ ต้องการหลีกเลี่ยงปัญหา “เงียบๆ หน่อย!” เดก็ ๆจะลนลานบอกกนั เอง “ครูมาแลว้ !” เดก็ ท�ำ การบ้านเพือ่ จะไดไ้ ม่ตอ้ งมีปญั หากบั ครู เดก็ เดนิ เรยี งแถวเพอ่ื ใหค้ รสู บายใจ เดก็ นงั่ ฟงั ในหอ้ งเรยี นเพอ่ื เอาใจผสู้ อน แลว้ พวกเราทง้ั ครแู ละพอ่ แมก่ ค็ อยย�้ำ อยตู่ ลอดเวลาวา่ถา้ เดก็ ๆ ไมป่ ฏบิ ตั ติ ามกฎระเบยี บอยา่ งเครง่ ครดั ละกอ้ เปน็ เรอ่ื งแน่ “รอให้พ่อแกกลับบา้ นก่อนเถอะ” เปน็ อยา่ งนี้จรงิ ๆ แตท่ วา่ นีเ่ ปน็ การสอนทดี่ แี ล้วหรอื การคดิ ในระดับท่ี 1 มีพื้นฐานมาจากความกลวั ถึงทีส่ ุดแลว้ เราอยากให้เด็กๆ ของเราประพฤติตวั ดี ไมใ่ ชเ่ พราะพวกเขากลวั จะถกู ท�ำ โทษ แตเ่ พราะพวกเขาเชอ่ื วา่ มนัเป็นสิ่งถกู ตอ้ งจริงๆ 59ไปใหถ้ งึ ระดบั 6

ในวนั แรกของการเรยี น เดก็ ๆ ยอมรบั ในทนั ทเี ลยวา่ พวกเขาได้ ใชเ้ วลาเกอื บทง้ั ชวี ติ อยกู่ บั วธิ คี ดิ ระดบั 1 แนล่ ะ บางคนอาจจะเลอ่ื นขนึ้ ไประดบั อื่นแล้ว แตน่ กั เรยี นทกุ คนกย็ อมรับวา่ การ “ไม่อยากมปี ัญหา” เป็นแรงผลกั ดันพฤตกิ รรมของตน ลองยอ้ นคิดกลับไปในสมัยท่คี ุณเปน็ เดก็ มีพวกเราสกั กคี่ น (โดยเฉพาะอยา่ งย่งิ พวกที่ไมเ่ อาใจใส)่ ทท่ี ำ�การ บา้ นเสรจ็ ตามทค่ี รสู งั่ เพราะนน่ั เปน็ สง่ิ ทคี่ วรท�ำ สว่ นมากแลว้ เราท�ำ การ บ้านเพยี งเพราะไม่อยากเกิดปัญหาไม่ใช่หรือ ผมยังจำ�ปีแรกที่ผมเร่ิมสอนหนังสือได้ดี วันหน่ึงผมต้องเข้า อบรมการสอนคณิตศาสตร์ เม่ือผมไม่อยู่ ห้องผมก็โกลาหล ครั้งต่อ ไปเมื่อผมจะไมอ่ ย่อู กี ผมก็อยากให้แนใ่ จว่าเดก็ ๆ จะไม่ทำ�ให้ผม “เสีย หนา้ ” อีก ผมสาบานอย่างจะกินเลอื ดกนิ เนอ้ื เลยว่า ใครที่ไม่ฟงั ครทู มี่ า สอนแทนหรือไม่ทำ�งานตามสั่งจะต้องเจอดีแน่เมื่อผมกลับมา ดูเผินๆ กเ็ หมอื นจะไดผ้ ล แตเ่ ดก็ ๆ ไมไ่ ดเ้ รยี นรอู้ ะไรเลยนอกจากกลวั ความโกรธ และอ�ำ นาจของผม ผมตอ้ งใชเ้ วลากวา่ จะตระหนกั วา่ กลยทุ ธแ์ บบนไี้ มไ่ ด้ ผล พอเร่มิ เจนสังเวียนเหมอื นครหู ลายคน ผมกอ็ ดละอายใจไมไ่ ด้เมอ่ื คดิ ถึงความโงเ่ ขลาในชว่ งแรกของการเป็นครขู องผม ถงึ ตอนน้ี ในวันแรกของการเปิดเรียน ผมจะเร่ิมเปน็ หุ้นสว่ น กบั เดก็ ๆ หลงั จากทผี่ มขอความไวว้ างใจจากเดก็ และใหค้ �ำ มนั่ วา่ จะไวใ้ จ พวกเขา ผมขอให้เด็กทิง้ วธิ ีคิดระดับที่ 1 ไปเสยี ชวี ติ ของพวกเขาจะ ไมม่ วี นั ก้าวหนา้ หากแรงจงู ใจเบ้อื งตน้ ของพวกเขาหลงทศิ ผิดทางขนาด น้ี และผมจะไมม่ วี นั ท�ำ ผิดด้วยการกระตุน้ การคิดระดับท่ี 1 อกี เลย ระดบั 2: ฉันอยากไดร้ างวลั ในท่ีสดุ เดก็ ๆ ก็เรม่ิ รูจ้ ักตัดสนิ ใจโดยใชเ้ หตุผลอืน่ ๆ นอกเหนือ จากเพื่อหลีกเลี่ยงปัญหา แต่คนที่ต้องรู้สึกละอายใจเป็นพิเศษคือครู ท้ังหลายที่พยายามบังคับให้เด็กๆ ทำ�สิ่งที่ในห้องเราเรียกว่าการคิด ระดบั 2 ผมเดาว่าพวกเราจ�ำ นวนไม่นอ้ ยเคยอ่านหนงั สอื ของ บี. เอฟ.60 ครนู อกกรอบ กบั ห้องเรยี นนอกแบบ

สกินเนอร์ (B.F. Skinner)3 สมัยเรียนอยูว่ ิทยาลัย เราเรยี นกันมาวา่ถา้ เด็กๆ ไดร้ ับรางวลั เพราะประพฤติตัวดี พวกเขากจ็ ะทำ�พฤติกรรมท่ีเราเห็นวา่ เหมาะสมนัน้ ซ�ำ้ อีก แนน่ อน มนั มีสว่ นจรงิ อยู่ ไม่วา่ รางวลัจะเป็นลกู กวาด ของเล่น หรือการให้เวลาเลน่ กีฬาเพิ่ม ของรางวัลล่อใจท้งั หลายเป็นแรงโน้มนา้ วให้เกิดพฤติกรรมทีด่ ไี ด้ ผมเคยไปเยี่ยมห้องมัธยมต้น ซ่ึงครูใช้วิธีคิดระดับ 2 เพื่อกระตนุ้ ใหน้ กั เรยี นท�ำ การบา้ น ครสู อนวชิ าประวตั ศิ าสตรค์ นหนงึ่ ทผี่ มพบใหห้ อ้ งเรยี นตา่ งๆ ทเ่ี ขาสอนแขง่ ขนั กนั เองเพอ่ื ดวู า่ หอ้ งไหนท�ำ การบา้ นได้ครบถ้วนสมบูรณท์ ี่สุด หอ้ งที่ชนะจะได้รบั รางวลั ตอนปลายปี เหน็ ได้ชดั วา่ ครผู นู้ ล้ี มื ไปวา่ ความรใู้ นเนอ้ื หาวชิ าประวตั ศิ าสตรต์ า่ งหากทน่ี า่ จะเป็นของรางวัล ตอนทผ่ี มเข้าไปคยุ กับห้องทท่ี �ำ การบา้ นไดม้ ากท่ีสดุ ผมไดร้ วู้ า่ พวกเขาท�ำ งานตามทค่ี รสู ง่ั และสง่ งานครอู ยา่ งไมข่ าดตกบกพรอ่ งแตเ่ ดก็ ๆ กลบั มคี วามรคู้ วามเขา้ ใจในวชิ าประวตั ศิ าสตรน์ อ้ ยจนนา่ ตกใจ ช่วงท่ีผมเริ่มสอนหนังสือใหม่ๆ ผมก็บ้าแจกรางวัลอย่างโง่ๆกบั เขาเหมอื นกนั เพราะมนั “ไดผ้ ล” ถา้ ผมเกดิ มคี วามจ�ำ เปน็ ทที่ �ำ ใหเ้ ขา้สอนไมไ่ ด้ และวติ กวา่ เด็กของผมจะปว่ นครูทมี่ าสอนแทน ผมกร็ วู้ า่ จะจดั การกบั เรือ่ งน้ีอยา่ งไร ผมจะบอกเดก็ ๆ ว่า “ถ้าครไู ด้รับรายงานดๆีจากครทู ่มี าสอนแทน วนั ศุกร์เราจะได้กนิ พซิ ซาฉลองกนั ” เม่ือกลบั มาสอนในวนั รุ่งขน้ึ ผมพบโนต้ ทน่ี า่ ชื่นใจของครทู ม่ี าสอนแทน ท�ำ ใหผ้ มยิ่งหลงตวั เองวา่ ผมอบรมเดก็ ๆ ไดด้ ี อยา่ งไรเสยี มนั กย็ งั ดกี วา่ การขใู่ หก้ ลวัแถมเดก็ ๆ ยงั “ชอบผม” มากขน้ึ เอาเถอะ เห็นใจผมหน่อย ตอนนน้ัผมยังอายุนอ้ ยและดอ้ ยประสบการณ์ พอ่ แม่เองกต็ ้องระวงั การส่งเสริมใหเ้ ดก็ ๆ ใชว้ ธิ คี ดิ ระดบั ที่ 2การใหค้ า่ จา้ งเมอื่ เดก็ ชว่ ยท�ำ งานบา้ นเปน็ เรอ่ื งดี ระบบทนุ นยิ มของเราก็เปน็ แบบนอ้ี ยแู่ ลว้ เราไดค้ า่ ตอบแทนส�ำ หรบั งานทเ่ี ราท�ำ อยา่ งไรกต็ ามอนั ตรายอยทู่ ่ีการใหส้ ่ิงของหรือเงนิ ทองแก่เด็กๆ เมื่อพวกเขาประพฤติตวั ดี เราตอ้ งแสดงใหเ้ ดก็ ๆ เหน็ วา่ เราคาดหวงั พฤตกิ รรมทถ่ี กู ทคี่ วรจากพวกเขา แต่เราจะไมใ่ หร้ างวัล3ทฤษฎีการเรียนรขู้ อง บ.ี เอฟ. สกินเนอร์ กลา่ วถึงการก�ำ หนดเงอื่ นไขท่ีสร้างพฤติกรรม มีแนวคดิ พ้นื ฐานวา่ พฤติกรรมของมนุษยต์ กอยู่ภายใต้การควบคุมของเงอ่ื นไขการเสริมแรงและลงโทษ 61ไปใหถ้ งึ ระดบั 6

การติดสินบนแบบน้ีเป็นเรื่องธรรมดาท่ีเกิดขึ้นในห้องเรียน ทัว่ ประเทศ ในฐานะทผ่ี มสอนนักเรยี นอยทู่ กุ วัน ผมตระหนกั ดวี ่าการ ท�ำ ใหเ้ ดก็ มคี วามประพฤตดิ นี น้ั เปน็ งานทย่ี ากทสี่ ดุ ในโลก พวกเราทกุ คน ท�ำ งานหนกั ตารางการบา้ นตดิ ดาวสที องทกี่ ระตนุ้ ใหเ้ ดก็ ขยนั ท�ำ งานอาจ ดพี อแล้วสำ�หรับครหู ลายคน แตส่ �ำ หรับผม เทา่ นัน้ ยงั ไมพ่ อ ผมคิดว่าเราทกุ คนทำ�ได้ดีกว่านน้ั ระดับ 3: ฉนั อยากเอาใจใครสกั คน เมอ่ื เดก็ ๆ เติบโตข้ึน พวกเขาเรยี นร้ทู จี่ ะเอาใจคนอนื่ เช่น “ดู นสี่ ิคะแม่ขา ดมี ย้ั คะ” เด็กๆ ทำ�แบบนัน้ กบั ครเู หมอื นกนั ส่วนใหญก่ ับ ครูทมี่ บี ารมีหรอื เปน็ ทีช่ น่ื ชอบของเดก็ ๆ พวกเขาจะน่งั ตวั ตรง ท�ำ ตวั ดี อยา่ งท่ีเราหวังวา่ พวกเขาจะทำ� แต่เด็กๆ ท�ำ อย่างนน้ั ด้วยเหตุผลท่ีไม่ ถูกต้องเลย ครูเด็กๆ จะอ่อนไหวต่อเรื่องน้ีเป็นพิเศษ (ตรงน้ีผมพูดจาก ประสบการณส์ ว่ นตวั ) เวลาทน่ี ักเรยี นท�ำ อะไรเพ่ือเอาใจเรา มันท�ำ ให้ ตวั ตนของเราพองโต กด็ อี ยหู่ รอกทน่ี กั เรยี นแสดงสง่ิ ทเ่ี ราคดิ วา่ คอื ความ เคารพเช่อื ฟงั กบั เรา ที่นักเรียนกระโดดเมอ่ื เราสั่งใหก้ ระโดด มีอยคู่ ร้งั หน่งึ มเี ร่อื งข�ำ ๆ เศรา้ ๆ เกดิ ขึ้นเมอ่ื ครูกลับมาสอน หลังจากลาหยุดไปหนึ่งวัน ครูที่มาสอนแทนเขียนโน้ตท้ิงไว้ ซ่ึงทำ�ให้ ครูประจำ�ช้นั อิ่มอกอิ่มใจท่รี วู้ า่ เด็กๆ ในหอ้ งเรยี บร้อยดี โดยเฉพาะเด็ก นักเรียนท่ีชื่อโรเบิร์ตน้ันวิเศษมาก เขาช่วยดูแลห้อง เป็นคนบอกครู สอนแทนวา่ อะไรอยตู่ รงไหน เขาเปน็ ผชู้ ว่ ยครู แตท่ นี่ า่ เศรา้ คอื ครภู มู ใิ จ ในตวั โรเบริ ต์ ขนาดเสนอจะให้รางวัลเขา อาจจะเป็นคะแนนพิเศษตอน สอบหรอื ลกู กวาดสักชิ้น โรเบริ ์ตปฏิเสธ เขาไม่ไดท้ �ำ เพราะหวงั รางวัล เขาคิดเหนือช้ันกว่าน้ัน เขาทำ�เพื่อครู เขาภูมิใจในตัวเอง ส่วนครูก็ ภูมิใจใน ตวั เอง ด้วยเหมอื นกันทมี่ เี ด็กชื่นชมบชู า ทงั้ ค่ตู ่างภมู ิใจในตวั เองและรู้สกึ ดี62 ครนู อกกรอบ กบั ห้องเรยี นนอกแบบ

แน่นอน มนั กด็ ีอยหู่ รอกทโี่ รเบิรต์ ท�ำ งานไดด้ ี และนา่ รกั ดว้ ยทที่ ำ�เพอื่ เอาใจครู น่ยี งั ดกี ว่าสถานการณ์ในหอ้ งเรียนเกอื บทุกห้อง เราอาจจะใส่ดนตรเี ขา้ ไปตรงนแ้ี ละให้ลูลรู อ้ งเพลง “To Sir, with Love”4กไ็ ด้ แตเ่ ราท�ำ ไดด้ กี วา่ นนั้ ผมเอาเรอ่ื งนมี้ ากระเซา้ และหยง่ั เชงิ นกั เรยี นของผมไปพร้อมๆ กัน “เธอแปรงฟันของเธอเพ่ือครูหน่อยได้ไหม?”“ชว่ ยผกู เชือกรองเทา้ ของเธอเพ่ือครูทไี ดไ้ หม” เห็นไหมวา่ มนั ฟังดงู ่ีเง่าแค่ไหน แตถ่ งึ อยา่ งน้ันเดก็ ๆ หลายคนก็ยงั มวั เสยี เวลามาน่ังเอาใจครูอยู่นน่ั แหละ ความปรารถนาท่ีจะเอาใจพ่อแม่เป็นแรงกดดันท่ีหนักหน่วงกว่านี้อีก เด็กหลายคนพยายามเอาใจพ่อแม่ถึงขนาดเลือกเรียนในมหาวิทยาลัยและสาขาวิชาที่พ่อแม่ชอบ เด็กเหล่านี้เติบโตข้ึนมาเป็นผใู้ หญข่ หี้ งดุ หงดิ เกลยี ดงานของตวั เอง และไมเ่ ขา้ ใจวา่ ท�ำ ไมถงึ ไมพ่ อใจกบั ชีวติ ของตนเอาเสียเลย เฮ้อ อยา่ งนอ้ ยคนเหล่านี้กพ็ ยายามเอาใจ ใครบางคน แต่ผมวา่ เราสามารถทำ�ไดด้ ีกวา่ นน้ัระดับ 4: ฉนั ปฏิบตั ติ ามกฎ ทุกวันนี้การคิดในระดบั ที่ 4 เป็นท่ีนิยมมาก เน่ืองจากมีเดก็นักเรียนหลายคนท�ำ ตวั เกกมะเหรกเกเร ครสู ว่ นใหญ่จึงถูกฝึกมาให้วางกฎระเบยี บตง้ั แตว่ นั แรกของการเปดิ เรยี น อย่างไรเสีย เด็กๆ ก็จ�ำ เป็นต้องรูก้ ฎระเบยี บ ครูที่ดหี น่อยจะยอมเสยี เวลาอธิบายวา่ “ท�ำ ไม” จึงต้องมีกฎข้อน้ันข้อนี้ ครูที่ช่างคิดจำ�นวนไม่น้อยให้เด็กช่วยกันกำ�หนดมาตรฐานของหอ้ งเรยี น ตามทฤษฎแี ลว้ เดก็ ทมี่ สี ว่ นในการตงั้ กฎระเบยี บของห้องจะลงทุนลงแรงรักษากฎระเบียบน้ันมากกวา่ ซง่ึ กจ็ รงิ อยู่4เพลงประกอบภาพยนตร์ To Sir, with Love เม่ือปี 1967 เกีย่ วกับครผู ิวด�ำ ทสี่ อนเดก็ นกั เรียนเกเรในชมุ ชนแออัดยา่ นอีสตเ์ อนดข์ องกรงุ ลอนดอน กำ�กับโดยเจมส์ คลาเวลล์ (James Clavell) น�ำ แสดงโดยซดิ นยี ์ ปวั ติเยร์ (Sydney Poitier) 63ไปใหถ้ ึงระดบั 6

ผมเคยเห็นห้องเรียนหลายห้องเขียนกฎระเบียบต่างๆ ใส่ใน แผ่นโปสเตอร์ติดไว้ที่ผนังห้อง บางอันเขียนด้วยลายมือขยุกขยิกของ ครทู ม่ี งี านลน้ มอื บางอนั กน็ า่ จะประทบั ใจคณะกรรมการของบรษิ ทั ทต่ี ดิ อนั ดบั 500 บรษิ ทั ชน้ั น�ำ ของโลกของนติ ยสารฟอรจ์ นู ผมเคยเหน็ กฎทมี่ ี เหตผุ ล (หา้ มทะเลาะววิ าท) และกฎทไี่ รเ้ หตผุ ลโดยสน้ิ เชงิ (หา้ มหวั เราะ) เอาเถอะ กฎใครก็กฎมัน ข้อเท็จจรงิ ทวี่ า่ แตล่ ะหอ้ งเรยี นมมี าตรฐาน ที่แตกต่างกันไปน้นั อาจเป็นเรอ่ื งดีก็ได้ เพราะมันสอนใหเ้ ดก็ ร้จู ักปรบั ตัวเข้ากบั สถานการณ์ใหม่ๆ ในสภาพแวดล้อมใหม่ๆ ผมไม่ได้มีปัญหากับกฎระเบียบ เห็นได้ชัดว่า เด็กๆ จำ�เป็น ต้องรู้ขอบเขตและพฤติกรรมท่ีผู้ใหญ่คาดหวัง แน่นอน ผมไม่ได้เป็น พวกนยิ มอนาธปิ ไตย เมื่อผมกลบั มาจากการประชมุ เพ่อื พฒั นาครู ผม จะดีใจไหมที่โรเบิร์ตทำ�ตัวน่าช่ืนชมกับครูท่ีมาสอนแทน ผมคงขนลุก เลยละ น่ีแสดงว่าโรเบิร์ตกำ�ลังอยู่บนเส้นทางสู่ความสำ�เร็จท่ีถูกต้อง แล้ว แถมไปไกลกวา่ เพอ่ื นร่วมห้องท่ัวไปอีกดว้ ย มันบ่งบอกวา่ โรเบริ ต์ รจู้ กั กฎระเบยี บ (ไมใ่ ชเ่ ดก็ ทกุ คนจะร)ู้ ยอมรบั (ทยี่ อมรบั ยงิ่ มนี อ้ ยกวา่ ท่ี รู้) และเต็มใจทจ่ี ะปฏบิ ัติตามกฎระเบยี บเหล่านัน้ ถ้าโรเบิรต์ กับเพอ่ื น ร่วมห้องเป็นนักคิดระดับ 4 พวกเขาก็ทำ�ได้ดีกว่าเด็กส่วนใหญ่มาก อาจมีคนเถียงว่าง้ันก็ไม่ต้องเกี่ยงวิธีการที่จะไปถึงเป้าหมายสิ แต่หาก เราต้องการให้เด็กของเราได้รับการศึกษาท่ีมีคุณค่าจริงแล้ว เราจะยัง อยากให้โรเบริ ต์ ทำ�สงิ่ ต่างๆ เพยี งเพราะกฎขอ้ ที่ 27 ระบุวา่ เขาควรจะ ท�ำ อย่างนั้น เท่านนั้ หรือ? ผมเคยพบครคู นหนงึ่ ทมี่ วี ธิ สี อนใหเ้ ดก็ รจู้ กั พดู ค�ำ วา่ “ขอบคณุ ” ได้อย่างนา่ สนใจ กฎขอ้ หนึง่ ของเขาก็คอื ถ้าครใู ห้อะไรสกั อย่าง ไม่วา่ จะเป็นเครอ่ื งคดิ เลข ลกู เบสบอล หรืออมยม้ิ เรามเี วลาสามวินาทที ่ีจะ ตอบรบั น�้ำ ใจจากครดู ว้ ยการพดู วา่ “ขอบคณุ ครบั /คะ่ ” ถา้ เราไมท่ �ำ อยา่ ง น้ัน ครูจะรบิ ของคนื เด๋ียวนน้ั เลย แลว้ มันกไ็ ด้ผลเสียด้วย เดก็ จะพูดคำ�ขอบคณุ ติดปาก ปญั หา ประการเดียวท่ีเกดิ ขึ้นก็คอื เด็กไมไ่ ด้ซาบซ้ึงใจอะไรกับของขวัญทไ่ี ดร้ ับ พวกเขาแคท่ �ำ ตามกฎเทา่ นน้ั อกี ทงั้ เดก็ ๆ กไ็ ม่ได้น�ำ “บทเรยี น” น้ีไป ใชก้ ับเรื่องอนื่ ๆ ในชีวิตดว้ ย คืนหนงึ่ ผมพาเด็กกลมุ่ เดยี วกันนไี้ ปดูละคร64 ครูนอกกรอบ กับ หอ้ งเรียนนอกแบบ

พวกเขาไมไ่ ดม้ มี ารยาทดไี ปกวา่ เดก็ คนอน่ื ๆ ในโรงละครแตอ่ ยา่ งใด พวกเขาไม่ได้เอ่ยคำ�ขอบคุณพนักงานเดินตั๋วที่ส่งโปรแกรมการแสดงให้หรือช่วยพาไปหาท่ีน่ัง ไม่ได้ขอบคุณพนักงานที่เสิร์ฟเคร่ืองด่ืมให้ระหว่างหยุดพักการแสดง กฎระเบียบในห้องเรียนของพวกเขาจึงเป็นเพียงวิธีปฏิบัติตวั ในห้องเรียนหอ้ งหนึ่งกบั ครูคนหนึง่ เทา่ นนั้ เอง อีกเร่ืองหน่ึงท่ีน่าคิดก็คือ จะมีบุคคลสำ�คัญสักกี่คนท่ีจะต้องถูกลบชื่อออกจากหนังสือประวัติศาสตร์ถ้าคนเหล่าน้ีไม่เคยข้ามพ้นการคิดระดับที่ 4 ผมสอนนักเรียนของผมว่า กฎระเบียบมีความจำ�เป็นก็จริง แต่วีรบุรุษท่ีย่ิงใหญ่ของเราจำ�นวนมากกลายเป็นวีรบุรุษได้ด้วยการ แหก กฎ เรามีวันหยุดท่ัวประเทศเพื่อรำ�ลึกถงึ มารต์ ิน ลูเทอร์ คงิ จูเนยี ร์ (Martin Luther King Jr.)5 และวีรบุรุษชาวอเมริกันคนนี้จะไม่ประสบความสำ�เร็จในสิ่งใดเลยถ้าเขาเป็นเพียงนักคิดระดับ 4 คานธีไม่ปฏิบัติตามกฎ โรซา พากส์(Rosa Parks)6 ก็เปล่า ผู้นำ�แรงงานท่ีกล้าหาญแหกกฎเพ่ือช่วยคนงานของพวกเขา โชคดีท่ีคนอย่างทอโร (Henry David Thoreau)7แมลคลั ์ม เอกซ์ (Malcolm X)8 และซีซาร์ ชาเวซ (Cesar Chavez)9มีความกล้าบ้าบิ่นพอที่จะคิดพ้นไปจากระดับ 4 คนท่ีโดดเด่นหลายคนในประวัติศาสตร์ทำ�เช่นน้ี และหากเราต้องการให้เด็กของเราไปได้สูงขนาดนั้น พวกเขาจำ�เป็นต้องรู้จักกฎระเบียบ ไม่ใช่เพราะมันมีเขยี นตดิ ไวบ้ นผนงั หากเปน็ กฎระเบยี บทพ่ี วกเขาเชอื่ และยดึ ถอื อยใู่ นใจเพราะบางครั้งก็อาจไม่มีแผ่นโปสเตอร์ติดไว้ให้เห็น หรือที่ติดให้เห็นก็อาจจะผดิ ได้ การอยรู่ ะดบั 4 ถอื วา่ ดแี ลว้ แตเ่ ราตอ้ งพยายามท�ำ ใหด้ กี วา่ นนั้5นักต่อสู้เพ่ือสิทธิมนุษยชนชาวอเมริกัน ต่อต้านการเหยียดสีผิว เป็นผู้นำ�ในการเดินขบวนอย่างสันติท่ีอนสุ าวรยี ล์ ิงคอลน์ ในกรงุ วอชิงตนั ด.ี ซ.ี ระหวา่ งการชมุ นมุ คิงไดก้ ลา่ วสุนทรพจนท์ ี่มีช่อื เสยี งคือ “ขา้ พเจา้มีความฝัน” (“I Have a Dream”) เขาถูกลอบยงิ ถงึ แกช่ ีวิตท่เี มอื งเมมฟิส รฐั เทนเนสซี6นักต่อสู้เพ่ือสิทธิคนผิวดำ�ชาวอเมริกัน เธอเป็นผู้หญิงผิวดำ�ท่ีไม่ยอมลุกให้ที่น่ังในรถโดยสารแก่คนผิวขาวตามที่คนขับรถส่ัง การกระทำ�ของพากส์จุดประกายให้เกิดการควำ่�บาตรรถโดยสารที่เมืองมอนต์กอเมอรี(Montgomery Bus Boycott)7นกั คิดนกั เขยี นเสรนี ิยมก้าวหน้าและนกั ธรรมชาตินิยมชาวอเมริกนั8นกั พดู นักรณรงคเ์ พ่อื สทิ ธิมนษุ ยชนของชาวมุสลิมและชาวอเมรกิ นั ผวิ ด�ำ9ชาวอเมรกิ นั เชอื้ สายเมก็ ซกิ นั ทเ่ี ปน็ นกั กจิ กรรมเพอ่ื สทิ ธพิ ลเมอื ง เปน็ ผนู้ �ำ ของแรงงานและคนงานในฟารม์วันท่ี 31 มนี าคมซ่งึ เปน็ วันเกดิ ของชาเวซ เปน็ วนั หยดุ ของรัฐแคลิฟอร์เนยี เพอ่ื เฉลมิ ฉลองเป็นเกยี รติแก่ชาเวซในการท�ำ งานเพอื่ สังคม 65ไปใหถ้ งึ ระดับ 6

ระดับ 5: ฉนั รู้จกั เกรงใจผู้อน่ื ระดบั 5 น้เี ป็นระดับท่ีหายากไม่ว่าจะเป็นในเดก็ และ ผใู้ หญ่ ถ้าเราสอนให้เด็กรู้จักเห็นอกเห็นใจคนที่อยู่รอบข้างได้ ก็ถือว่าประสบ ความสำ�เรจ็ อย่างมาก ลองนึกถึงโลกทมี่ แี ตน่ ักคิดระดับ 5 ดูสิ เราจะไม่ไดเ้ ห็นไอง้ ่งั ทไ่ี หนส�ำ รากใสม่ อื ถอื บนรถเมลอ์ กี ตอ่ ไป ไมม่ ใี ครมาปาดหนา้ เราเวลาขบั รถ หรือแซงคิวเวลาเราเขา้ แถวซอื้ ตว๋ั ดหู นงั แขกของโรงแรมที่พักห้อง ข้างๆ จะไมส่ ง่ เสยี งรบกวนเวลานอนตอนตี 2 ช่างเปน็ โลกท่มี หศั จรรย์ เหลอื เกิน หลงั จากใชเ้ วลาหลายปใี นการปลกู ฝงั ความคดิ นใ้ี หเ้ ดก็ นกั เรยี น ในหอ้ ง ในทสี่ ดุ ผมกพ็ บหนทางสคู่ วามส�ำ เรจ็ ดว้ ยการแนะน�ำ ใหพ้ วกเขา ได้รู้จกั กบั แอตทคิ ัส ฟนิ ช์ และ To Kill a Mockingbird มอี ยู่ตอน หนึง่ ในนวนิยายเรอื่ งนี้ แอตทคิ สั ใหค้ �ำ แนะน�ำ แก่สเกาต์ บุตรสาว เป็น คำ�แนะนำ�ท่ีแสดงให้เห็นถึงวิธีคิดระดับ 5 ได้อย่างดีเยี่ยม “ลูกไม่มี ทางเข้าใจคนอื่นจนกว่าลูกจะพิจารณาสิ่งต่างๆ จากมุมมองของเขา จนกวา่ ลกู จะรูจ้ กั เอาใจเขามาใส่ใจเรา” นักเรยี นของผมหลายคนจดจำ� คำ�แนะนำ�นี้ใส่ใจและไม่นานนักความคิดนี้ก็เริ่มแพร่ขยายออกไป ไม่ นานนกั เดก็ เกอื บทกุ คนในหอ้ งของผมกร็ จู้ กั เกรงอกเกรงใจกนั อยา่ งมาก โดยอาศัยแอตทคิ สั ฟนิ ช์ เปน็ ผ้นู ำ�ทาง ผมได้เรียนรวู้ า่ ที่เราชอบพดู กัน บ่อยๆ วา่ ความใจดีมเี มตตา ยง่ิ ให้ยง่ิ ไดน้ ัน้ เปน็ ความจริง หลายปมี านี้ ผมไดร้ บั โนต้ ขอบคณุ จากครสู อนแทนทพี่ เิ ศษกวา่ โนต้ ปกตทิ วั่ ไป ครเู หลา่ นน้ั ประหลาดใจทนี่ กั เรยี นของผมสามารถพดู คยุ โดยใชเ้ สยี งเบาๆ ไดต้ ลอดทง้ั วนั เมอื่ ครสู อนแทนคนหนงึ่ ถามนกั เรยี นใน ห้องวา่ ท�ำ ไมถงึ ต้องกระซบิ กนั เด็กๆ บอกวา่ ไม่อยากส่งเสยี งดงั รบกวน ห้องขา้ งๆ เมือ่ ครเู ปรยวา่ อากาศร้อน เด็กหลายคนกุลีกจุ อเอานำ�้ เย็น บรรจุขวดท่ีเราใส่ไวใ้ นต้เู ยน็ ใบเลก็ ของเรามาให้ครดู ่ืม พนักงานโรงแรมเองยังต้ังข้อสังเกตว่านักเรียนของผมมี น้ำ�ใจและมีความประพฤติเรียบร้อยท่ีสุดเท่าที่พวกเขาเคยพบมา66 ครนู อกกรอบ กบั ห้องเรียนนอกแบบ

สว่ นนกั บนิ กป็ ระกาศอยา่ งชนื่ ชมวา่ มคี ณะละครเชกสเปยี รแ์ หง่ โฮบารต์อยบู่ นเครอ่ื งบนิ ดว้ ย ผโู้ ดยสารทง้ั ล�ำ ตา่ งปรบมอื ใหเ้ ดก็ ๆ ทม่ี กี ริ ยิ าส�ำ รวมและมารยาทท่ีเรียบร้อยเป็นพิเศษ ผมมีความสุขมากและภูมิใจที่เป็นครขู องพวกเขา แต่... คงเดาออกนะ ผมก็ยังคิดว่าเราสามารถทำ�ได้ดีกว่าน้ีแม้จะไม่มีอะไรที่ทำ�ให้ผมมีความสุขมากไปกว่าการได้พบเห็นเด็กท่ีมีวิธีคดิ ถงึ ระดบั 5 แลว้ กต็ าม แตผ่ มอยากใหน้ กั เรยี นของผมกา้ วไปไกลกวา่นัน้ ส�ำ หรบั ครู ไม่มงี านไหนทีย่ ากไปกว่านอ้ี ีกแล้ว แต่ถงึ จะเป็นเร่อื งยาก กไ็ ม่ไดห้ มายความว่าเราไม่ควรจะลองพยายามดกู อ่ น มันเกดิ ขึน้ได้ และเมอ่ื มันเกิดขึ้น ผมจะรู้สกึ ปลมื้ ปิติจนลืมความปวดร้าวใจ ความยากล�ำ บาก และเงนิ เดอื นขปี้ ะตว๋ิ ทกุ อยา่ งทผ่ี มไดร้ บั เพราะความบา้ บอของโลกการศึกษาไปเลย ผมร้วู า่ เราทำ�ได้ดีกวา่ นี้ เพราะผมเคยเหน็ มนั เกิดข้ึนแลว้ระดับ 6: ฉันมจี รรยาบรรณของตวั เองทีฉ่ นัยดึ ถือปฏิบัติ (ระดับแอตทิคสั ฟินช)์ การบรรลถุ งึ พฤติกรรมระดับ 6 เปน็ เรอื่ งที่ทำ�ไดย้ ากทส่ี ดุ และยังสอนยากท่สี ดุ อกี ด้วย ท้งั นเี้ พราะจรรยาบรรณเป็นส่งิ ท่ีอยภู่ ายในจิตวญิ ญาณของแตล่ ะคน ซงึ่ รวมถงึ การมคี วามออ่ นนอ้ มถอ่ มตนพอสมควรดว้ ย ดว้ ยองคป์ ระกอบเหลา่ น้ี จงึ แทบเปน็ ไปไมไ่ ดเ้ ลยทจี่ ะสรา้ งตน้ แบบขนึ้ มา กล่าวอีกนยั หน่งึ ก็คอื เราไมอ่ าจสอนเรือ่ งน้ีด้วยการพดู ว่า “ดูที่ครทู ำ�สิ น่ีแหละคอื สิ่งท่ีเธอควรประพฤต”ิ จะวา่ ไปก็เป็นสภาพเหมือนงกู ินหาง ไมม่ ตี ้นแบบแต่ให้ทำ�ตามต้นแบบ ผมสอนนักเรียนของผมเกี่ยวกับระดับ 6 น้ีหลายวิธีด้วยกันเน่ืองจากผมไม่สามารถเอาจรรยาบรรณของตัวผมเองมาพูดคุยกับเด็กได้ ผมจึงลองให้เดก็ ๆ มองหาจรรยาบรรณในผ้อู น่ื แทน มีหนงั สือและภาพยนตร์ดีๆ มากมายที่มีตัวละครที่มีพฤติกรรมระดับ 6 เป็นเร่ืองสนกุ ส�ำ หรบั ผู้ปกครองและครูทจี่ ะหานกั คดิ ระดบั น้ี เม่ือเราเร่มิ มองหา 67ไปใหถ้ งึ ระดับ 6

เราก็จะพบคนเหล่านี้อยู่ทุกหนทุกแห่ง ขอผมยกตัวอย่างคนโปรดของ ผมสักคนสองคน ในแตล่ ะปี นักเรยี นเกรด 5 ของผมจะไดอ้ า่ นนวนยิ ายชื่อดงั เร่ือง A Separate Peace แต่งโดยจอห์น โนลส์ (John Knowles) ตัวเอกของเรื่องคือฟินีอัสเป็นนักกีฬาท่ีเก่งกาจและเป็นนักคิดระดับ 6 วนั หนง่ึ ทส่ี ระวา่ ยน�ำ้ เขาสงั เกตเหน็ วา่ ไมม่ ชี อื่ ของเพอ่ื นรว่ มหอ้ งปรากฏ อยู่ในสถิติการแข่งขันว่ายนำ้�สักคนเดียว แม้ว่าเขาจะไม่เคยฝึกซ้อม เพื่อใหเ้ ป็นนกั กฬี าว่ายน�ำ้ แต่เขาบอกจีนเพือ่ นของเขาว่า เขาคดิ ว่าตวั เองสามารถทำ�ลายสถติ ิได้ เขายดื เส้นยืดสายอยคู่ รหู่ น่ึง กา้ วขน้ึ ยนื บน แป้นสำ�หรับออกตัว และบอกให้เพ่ือนใช้นาฬิกาจับเวลาให้ หน่ึงนาที ตอ่ มา จีนกต็ ้องตะลงึ เมอื่ เหน็ ฟินีอสั ท�ำ ลายสถิติ แตจ่ ีนรู้สึกเสียดายที่ ไม่มีคนอนื่ เห็นเหตุการณ์ เพราะจะไดบ้ นั ทึกการท�ำ ลายสถติ นิ ี้ “อย่าง เปน็ ทางการ” เขาวางแผนจะเชญิ หนงั สอื พมิ พท์ อ้ งถน่ิ มาดฟู นิ อี สั ท�ำ ลาย สถิติอีกครั้งในวันรุ่งข้ึนต่อหน้าผู้จับเวลาที่เป็นทางการและผู้สื่อข่าว ฟนิ อี สั ไมเ่ หน็ ดว้ ย แถมยงั บอกจนี วา่ อยา่ เอาความส�ำ เรจ็ ของเขาไปบอก ใคร เขาเพยี งแตอ่ ยากท�ำ ลายสถติ แิ ละกท็ �ำ ไดแ้ ลว้ จนี งงเปน็ ไกต่ าแตก แตน่ กั เรยี นของผมไมง่ งดว้ ย พวกเขาสามารถอธบิ ายและเขา้ ใจลกั ษณะ นสิ ัยของฟนิ อี สั ได้อย่างดี หรืออย่างในกรณีของเบอร์นาร์ด เด็กผู้ชายที่อยู่ข้างบ้าน วลิ ลี โลแมนกับครอบครัว ใน Death of a Salesman (อวสานเซลส์ แมน) ของอาร์เทอร์ มลิ เลอร์ (Arthur Miller) เบอรน์ ารด์ จุกจกิ กับ ลกู ๆ ของวิลลเี รื่องโรงเรียนและเรอ่ื งเรียนอยูเ่ ปน็ ประจำ� และถกู มอง วา่ เอาแตเ่ รียน ในช่วงหลังของละคร ขณะท่วี ิลลีพยายามอย่างส้นิ หวงั ทีจ่ ะทำ�ความเข้าใจความลม้ เหลวของตวั เองและของลกู ๆ เบอรน์ าร์ดก็ โผล่มาแต่มาอยา่ งรีบร้อน เขาเป็นทนายความและมคี ดตี ้องท�ำ ขณะท่ี เขาจากไปอย่างเร่งรีบนั้น พ่อของเบอร์นาร์ดก็พูดขึ้นว่าคดีน้ีต้องไปว่า ความตอ่ หนา้ ศาลสงู สดุ ของสหรฐั เมอื่ วลิ ลแี สดงความแปลกใจวา่ ทำ�ไม เบอร์นาร์ดจึงไม่เคยเอ่ยถึงความจริงที่น่าทึ่งน้ีเลย พ่อของเบอร์นาร์ด บอกวิลลวี า่ “เขาไม่จ�ำ เปน็ ต้องพดู ก็เขาท�ำ อย่แู ล้ว”68 ครูนอกกรอบ กับ ห้องเรยี นนอกแบบ

ผมพยายามใช้ตัวอย่างนักคิดเหล่าน้ีสู้รบปรบมือกับสถานีข่าวกฬี าอีเอสพเี อ็น และสถานเี พลงเอม็ ทวี ี ทที่ า่ ทางวางเข่อื ง การคยุ โตโออ้ วด และทัศนคติทีว่ ่า “ขา้ คือราชาของโลก” เป็นบรรทดั ฐาน ผมพยายามแสดงใหเ้ ด็กๆ เห็นสงิ่ ท่ตี รงขา้ มโดยไม่ต้องพูดมาก ผมใช้ภาพยนตร์ท่ีบอกเล่าเร่ืองราวของนักคิดระดับ 6ดว้ ย ตวั ละครท่เี ปน็ นกั คดิ ระดับ 6 ตวั หนง่ึ คอื วลิ เคน เขาเป็นนายอำ�เภอในเรื่อง High Noon ซ่ึงสวมบทบาทได้อย่างสมจริงโดยแกรี คูเปอร์ (Gary Cooper) มอื ปืนจะมาฆ่าเคน ทกุ คนในเมอื งอยากให้เขาหนีไปเสียด้วยเหตุผลต่างๆ นานา ผู้ช่วยนายอำ�เภออยากให้เขาไปเพราะอยากเป็นนายอำ�เภอเสียเอง ส่วนภรรยาของเคนซึ่งเป็นเควกเกอร์10 อยากให้เขาหลบหนีการต่อสู้ด้วยเหตุผลทางศาสนา แต่เคนตอ้ งอยู่ เพราะเขาเปน็ เขา และแม้เมอ่ื ทกุ คนตจี ากเขาไป เมื่อชวี ติแขวนอย่บู นเส้นดา้ ย เขากย็ งั คงซอื่ ตรงตอ่ หลักการของตวั เอง น่นั เป็นเง่อื นไขที่ยากมากทจ่ี ะคาดหวังจากเดก็ ๆ ของเรา แตผ่ มก็คาดหวงั อยูด่ ี ตามความคิดของผม ตัวอย่างของนักคิดระดับ 6 จากภาพยนตรท์ ีด่ ที ี่สุดคือมอร์แกน ฟรีแมน (Morgan Freeman) ที่แสดงเปน็ เรดใน Shawshank Redemption ผมรดู้ วี า่ นกั เรยี นระดับประถมศึกษาส่วนใหญ่ยังเด็กเกินกว่าจะชมภาพยนตร์สำ�หรับผู้ใหญ่เร่ืองนี้แตห่ ้อง 56 ของผมต่างจากหอ้ งอน่ื และเราจะดูภาพยนตร์เร่ืองนี้เมื่อจบการศกึ ษาทกุ ปี เรดตดิ คกุ ตลอดชวี ิตในขอ้ หาฆาตกรรม ราวทุกสิบปีเขาจะได้รับการเสนอชื่อให้ปล่อยตัวโดยทำ�ฑัณฑ์บนไว้ ตลอดทั้งเรื่องเขาเผชิญหน้ากับคณะกรรมการพิจารณาทัณฑ์บนหลายครั้ง ทุกครั้งเขาจะบอกกับคณะกรรมการว่าเขาไม่ใช่คนเดิมอีกต่อไปแล้ว คำ�ร้องของเขาถกู ปฏเิ สธมาโดยตลอด หลงั จากใชเ้ วลาเกอื บตลอดทง้ั ชวี ติ ในคกุเรดก็ค้นพบความรู้สึกท่ีแท้จริงของตัวเอง ในฉากที่เยี่ยมยอดฉากหนึ่งเขาบอกคณะกรรมการทัณฑ์บนว่า เขาไม่รู้ด้วยซ้ำ�ไปว่าคำ�ว่า “การฟนื้ ฟ”ู คอื อะไร อย่างน้อยกต็ ามความหมายของคณะกรรมการ เมื่อถูกถามวา่ รสู้ กึ เสยี ใจในสงิ่ ทที่ �ำ ลงไปไหม เรดตอบวา่ เขาเสยี ใจ แตท่ พี่ ดู เชน่10สมาชิกของสมาคมผูเ้ คร่งศาสนาทีช่ ่อื โซไซตอี อฟเฟรนส์ (Society of Friends) ในประเทศองั กฤษ 69ไปใหถ้ ึงระดบั 6

นี้ ไม่ใชเ่ พราะมนั เป็นส่งิ ท่พี วกกรรมการอยากไดย้ ิน หรอื เพราะเขาติด คุก แต่เพราะ เขาเสยี ใจดว้ ยใจจริง เขาไดเ้ ตบิ โตเป็นมนษุ ย์คนหน่ึงท่ี รู้จักตัวเองและบรรลถุ ึงวิธีคิดระดบั 6 การกระท�ำ ของเขาไม่ไดเ้ กิดจาก ความกลวั หรอื อยากจะเอาใจใครสกั คน หรอื เพราะมนั เปน็ กฎ เขามกี ฎ ของเขาเอง และแลว้ เรดก็ไดร้ ับการปล่อยตัวออกจากคกุ หากคุณยังคลางแคลงใจที่จะลองนำ�พาเด็กไปให้ถึงการคิด ระดับนี้ ผมก็ไม่โทษคุณหรอก ครูคนใดก็ตามที่จริงใจและมุ่งม่ันในสิ่ง ที่ทำ� ต้องเส่ียงที่จะเผชิญหน้ากับความล้มเหลวคร้ังใหญ่และเจ็บปวด กับความผิดหวังอยูแ่ ลว้ กอ่ นหนา้ นไี้ มน่ าน ลกู ศิษยเ์ ก่าของผมสองคน กลับมาท่ีโรงเรียน สองสามปีที่แล้ว พวกเขายังนั่งย้ิมอยู่ในห้องเรียน ของผมอยู่เลย ท้ังคู่เคยเข้าร่วมกิจกรรมพิเศษนอกหลักสูตรและแสดง ละครของเชกสเปียร์ ผมได้พาพวกเขาไปเที่ยวกรุงวอชิงตัน ดี.ซี. เมานต์รัชมอร์ แกรนดท์ ที นั ส์ และอทุ ยานแห่งชาติเยลโลว์สโตน ผมมี อัลบ้ัมภาพที่เตม็ ไปดว้ ยภาพของเด็กๆ ย้มิ แยม้ แจ่มใส หัวเราะเฮฮากัน อยา่ งมคี วามสขุ ผมยงั เกบ็ ขอ้ ความทพ่ี วกเขาเขยี นขอบคณุ ผมตอนทจ่ี บ ชน้ั เรียน ทัง้ สองคนสญั ญาว่าจะเป็นเด็กดีและตง้ั ใจเรยี น แล้ววนั หนงึ่ ท้งั คู่ก็กลบั มาทีโ่ รงเรียนพรอ้ มกบั ระเบดิ ควนั พวกเขาวิ่งไปตามโถงทาง เดนิ ขว้างระเบดิ ควนั เขา้ ไปในหอ้ งเรยี น ท�ำ ลายข้าวของ พวกเขายัง ระเบดิ รถยนต์ของพวกครู เลือกรถผมเป็นคนั แรกเลย ผมนอนไม่หลบั ไปหลายสัปดาห์ พยายามทำ�ความเข้าใจว่าทำ�ไมทั้งสองคนถึงได้เสียผู้ เสียคนไปได้ในเวลาอนั สัน้ แต่นั่นคือส่ิงที่ผมทำ� คือส่ิงท่ีครูดีๆ ท้ังหลายและพ่อแม่เขา ทำ�กัน เราคาดหวังมากมายจากเด็กๆ ของเราและทำ�ดีท่ีสุดเท่าท่ีเรา จะทำ�ได้ เราต้องค่อยๆ ยกระดับมาตรฐานของเด็กๆ เพราะมีเด็ก มากมายที่ประพฤติตัวเลวร้าย เราไม่อาจปล่อยให้พฤติกรรมเหลือขอ มาทำ�ให้เรายอมลดมาตรฐานของเราลง ผมจะไม่กลบั ไปบอกใหเ้ ด็กทำ� อะไรบางอย่างเพียงเพราะผมบอกให้ทำ� ผมจะไม่หลอกตัวเองให้เช่ือ ว่าถ้านักเรียนเคารพยกย่องผม ผมก็ประสบความสำ�เร็จไปบ้างแล้ว ผมท�ำ แบบนน้ั ไม่ได้70 ครูนอกกรอบ กบั ห้องเรยี นนอกแบบ

เมอื่ สองสามปกี อ่ น ผมขาดสอนไปหนงึ่ วนั เพอ่ื ไปพดู ใหก้ ลมุ่ ครูในอกี รฐั หนงึ่ ฟงั ผมท�ำ อยา่ งทผี่ มท�ำ เสมอมา ผมบอกเดก็ ลว่ งหนา้ และไม่ไดพ้ ดู วา่ จะเกดิ อะไรตามมาถา้ พวกเขาท�ำ ตวั ไมด่ กี บั ครสู อนแทน และผมก็ไมส่ ัญญาวา่ จะใหร้ างวัลใดๆ ทง้ั สน้ิ ถ้าพวกเขาทำ�ตวั ดี ผมบอกเดก็ วา่ผมจะคดิ ถงึ พวกเขาแลว้ เราคอ่ ยเจอกันในวนั ถดั จากวันท่ผี มไปบรรยาย เมื่อผมกลับมา ครูท่ีมาสอนแทนเขียนโน้ตถึงผมประมาณว่านกั เรยี นของผมเยย่ี มมาก ผมอา่ นผา่ นๆ แลว้ กเ็ ตรยี มตวั สอน ประมาณหน่ึงช่ัวโมงให้หลัง ในระหวา่ งวชิ าคณิตศาสตร์ ขณะที่เด็กๆ กำ�ลังแก้โจทย์ปญั หาเศษสว่ นกนั อยเู่ งยี บๆ มเี สยี งเคาะประตหู ้องเรียน แลว้ ก็มีผู้หญิงตัวเต้ียๆ คนหน่ึงเดินจูงมือลูกชายอายุหกขวบเข้ามา เธอพูดภาษาสเปนและขอคุยกับผม ก่อนหน้าน้ันวันหน่ึง มีเร่ืองเกิดข้ึนกับลกู ชายตัวนอ้ ยของเธอซ่ึงเปน็ เดก็ นกั เรยี นเกรด 1 เขาถูกตีแล้วแยง่ เป้หลงั ไปขณะกำ�ลงั เดนิ กลบั บ้าน ระหวา่ งท่เี กิดเหตุ เด็กนกั เรียนคนอนื่ ๆกท็ ำ�เหมือนท่ีทำ�กันท่วั ไป คือได้แตด่ ู หรอื ไม่กเ็ ดินกลบั บา้ นตอ่ แต่มีเดก็ผู้หญงิ คนหนง่ึ ทเ่ี ดนิ ผ่านมาช่วยประคองเขาลุกขนึ้ จากทางเท้า พาไปที่น้�ำ พุ ทำ�ความสะอาดเนอื้ ตวั ให้ แลว้ พาไปสง่ ทบ่ี ้านเพือ่ ใหแ้ นใ่ จว่าหนูน้อยถึงบ้านอย่างปลอดภัย เช้าน้ันแม่ของเจ้าหนูเลยมาตามหาเด็กผู้หญงิ ท่ชี ่วยลกู ชายของเธอ เธออยากจะขอบคุณ ผมถามเดก็ ๆ ในห้องว่ามใี ครรู้เรอื่ งน้บี ้าง ไม่มใี ครรอู้ ะไรเลยเมอื่ วานผมกไ็ มอ่ ยเู่ สยี ดว้ ยเลยไมม่ เี บาะแสอะไร ผมบอกผเู้ ปน็ แมว่ า่ ลองไปถามห้องอื่นดแู ละพยายามปลอบลกู ชายของเธอวา่ ถงึ โลกนีจ้ ะมเี ด็กอนั ธพาล แตก่ ย็ งั มเี ดก็ ดคี นหนงึ่ ทช่ี ว่ ยเขานะ แมล่ กู จากไปเพอื่ ตามหาตอ่ เม่ือผมปิดประตู ผมสังเกตเห็นว่าเด็กเกือบท้ังห้องต่างพูดคุยกนั ถงึ เรอื่ งนี้ พวกเขาพากนั เดาวา่ เดก็ เกเรคนไหนของโรงเรยี นทเี่ ปน็ คนกอ่ เรอ่ื ง เดก็ เกเรคนไหนนา่ จะเปน็ ตวั การมากกวา่ คนอนื่ ๆ ในจ�ำ นวนเดก็32 คนในห้องผม มี 31 คนทีค่ ุยกนั เรอื่ งนี้ ยกเว้นเบรนดาคนเดียวท่ีนงั่ ทำ�โจทย์เลขตอ่ ไป เธอก้มหน้าจนเกอื บจรดกระดาษ ผมรู้สกึ สะกดิ ใจเพราะเบรนดาเกลยี ดคณติ ศาสตร์ (เธอเปน็ นกั อ่านตวั ยง และเธอชอบพูดเล่นกบั ผมวา่ ไม่ว่าผมจะพยายามโน้มนา้ วเธออยา่ งไร ผมกไ็ มม่ วี ันท�ำ ให้เธอเหน็ ความงามของวชิ าคณติ ศาสตร์ได)้ 71ไปให้ถึงระดับ 6

ผมจอ้ งมองเธอขณะทเี่ ธอกม้ หนา้ กม้ ตาท�ำ คณติ ศาสตรอ์ ยทู่ มี่ มุ ห้องดา้ นหลัง แล้วเธอกเ็ งยหน้าข้นึ มาแวบหนงึ่ โดยไมร่ ู้ตวั วา่ ผมมองอยู่ เธอเงยหนา้ ขน้ึ มาเพราะมคี วามลบั และอยากรวู้ า่ คนอน่ื จะรคู้ วามลบั ของ เธอหรอื เปลา่ ผมไม่ร้หู รอกจนกระท่งั สายตาเราสบกันเพยี งเสีย้ ววนิ าที เธอหรตี่ าลง สา่ ยหนา้ อยา่ งเอาจรงิ เปน็ การบอกผมวา่ อยา่ ยงุ่ “อยา่ ถาม อะไรหนนู ะ แลว้ กอ็ ย่าเอย่ ปากพดู ในสง่ิ ท่คี รูกำ�ลังคิดอยู่ด้วย” หนา้ ตา ของเธอบอกผมแบบนีก้ อ่ นที่เธอจะกม้ หนา้ ท�ำ งานต่อ72 ครนู อกกรอบ กบั หอ้ งเรยี นนอกแบบ

เบรนดาน่ันเอง เธอเป็นคนท่ีช่วยเด็กผู้ชายตัวน้อยน่ันแต่ความตั้งใจท่ีจะไม่เปิดเผยตัวเองของเธอเป็นหมันไปเสียแล้วเพราะผเู้ ปน็ แม่ของเดก็ ชายและสายตาแวบ่ เดียวของผม ผมบอกเด็กคนอ่นื ๆใหท้ ำ�งานตอ่ และทำ�งานของผมตอ่ ไป ตลอดวนั ท่ีเหลือผมเบลอไปหมดเบรนดาถึงระดบั 6 แลว้ และจะไมม่ ใี ครได้รู้ เธอกับผมยงั คงใกลช้ ิดกันตลอดหลายปีที่ผา่ นไป แต่เราไม่เคยพูดกันถงึ เรื่องวนั นั้นเลย ผมไมค่ ดิ ว่าเราจะทำ�ได้ดีไปกว่านีอ้ กี แล้วเดก็ นักเรียนห้อง 56 มาถึงโรงเรยี นตัง้ แต่ 6:30 อยู่จนถงึ 5 โมงเย็น 73ไปให้ถึงระดับ 6 และสมคั รใจมาเรียนในวันเสาร์หรอื วันหยดุ



วิธีการแนวคิดเพื่อเสรมิ พัฒนาการของเดก็

“เสียงหัวเราะและน้ำ�ตาอาจไม่อยู่ในวตั ถปุ ระสงคใ์ นการอ่านตามหลกั สตู รของรฐั แต่นั่นเป็นมาตรฐานของห้อง 56เดก็ ๆ พวกน้ีอา่ นหนังสือเพ่อื ร้จู กั ชีวิต”

3อ่านเพือ่ ชีวิต ตอนน้ันเป็นวันอังคารเวลาบ่าย 2 โมง ซ่ึงหมายความว่าเวลาทผ่ี มจะตอ้ งเผชญิ ความทกุ ขท์ รมานนาน 1-2 ชว่ั โมงก�ำ ลงั ใกลเ้ ขา้มา เปลา่ ไมใ่ ชต่ อ้ งถกู บบี ขมบั หรอื ตอกเลบ็ แตแ่ ยก่ วา่ นน้ั อกี เพราะนนั่คอื เวลาประชมุ ครปู ระจ�ำ สปั ดาห์ ผมพยายามอธบิ ายใหค้ นนอกเขา้ ใจแล้ววา่ การประชมุ ทว่ี ่านีม้ นั เลวรา้ ยขนาดไหนมาหลายปีดดี ัก แตเ่ พ่ิงจะเมื่อเร็วๆ นี้เองท่ีเพ่ือนครูคนหน่ึงช่วยผมทำ�ให้คนอ่ืนเข้าใจสภาพการประชมุ ของเราไดเ้ หนอื ค�ำ อธบิ ายใดๆ ทงั้ หมด เพอื่ นผมคนนกี้ �ำ ลงัต่อสู้กบั โรคมะเรง็ เขามีนดั หมายใหไ้ ปรับเคมีบำ�บัดทกุ วนั อังคารหลังจบการประชุมประจำ�สัปดาห์ เขาบอกผมว่าเขาอดใจรอเวลาท่ีจะไปท�ำ เคมีบ�ำ บัดนแ้ี ทบไมไ่ หว เพราะเมอ่ื การประชุมจบลง “สง่ิ ที่เลวร้ายท่สี ุดกผ็ า่ นพน้ ไปแลว้ ” 77อ่านเพ่อื ชีวติ

ผมทนทุกข์กับการประชุมครูมาหลายปีแล้ว และก็เหมือนกับ ครูคนอน่ื ๆ ผมใชส้ ารพดั วิธีทจี่ ะชว่ ยผอ่ นคลายความทกุ ขข์ องตัวเองลง ผมกบั เพอ่ื นๆ ครแู สรง้ วา่ ก�ำ ลงั ตงั้ อกตง้ั ใจฟงั ไดอ้ ยา่ งแนบเนยี น ในขณะ ที่ผู้บริหารจากกระทรวงสัจจะของออร์เวลล์1 แถลงข้อมูลที่ผิดพลาด ลา่ สดุ ปาวๆ มอี ยวู่ นั หนง่ึ ผมเกอื บตบะแตกและคลมุ้ คลงั่ ผมยอมรบั เรอื่ ง นีอ้ ยา่ งไมอ่ ายเลย ตอ่ ให้วุฒสิ มาชกิ จอหน์ แมกเคน (John McCain) ที่รอดชีวิตจากการถูกคุมขังและทรมานในสงครามเวียดนามก็ทนแบก รบั ความทกุ ข์ทรมานทเี่ ราต้องเจอในการประชุมน้ีไม่ไหว เรื่องของเร่ืองคอื เดก็ ๆ ทโ่ี รงเรยี นของเราอา่ นหนังสือไมค่ ่อย ออก เด็กๆ ไมร่ ักการอ่าน ณ เวลาท่ีผมเขียนหนงั สอื เล่มนอ้ี ยู่ รอ้ ยละ 78 ของเด็กชาวลาตีโน2 ในโรงเรียนของเรายังอ่านหนังสือไม่คล่อง ตามรายงานการวดั ผลตามแบบทดสอบมาตรฐานของรฐั นมี่ คี วามหมาย ไมอ่ ยา่ งใดกอ็ ยา่ งหนงึ่ คอื เดก็ ของเราโงท่ ส่ี ดุ ในดาวเคราะหด์ วงนี้ หรอื เราเองน่ันแหละที่ล้มเหลวในการสอนเด็กๆ เชื่อผมเถิดเวลาท่ีผมบอก ว่าเด็กนักเรียนส่วนใหญ่ของเรามีความสามารถมากพอที่จะเรียนรู้การ อ่านได้อย่างสบายๆ ไม่มีใครอยากจะยอมรับหรอก แต่การสมคบคิด กันอย่างเป็นระบบเพื่อรักษามาตรฐานแบบธรรมดาสามัญให้คงอยู่ต่อ ไป (Conspiracy of Mediocrity)3 นน่ั แหละท่เี ป็นตัวการท�ำ ให้เด็ก ไม่รู้หนงั สือซำ�้ ซากอยูอ่ ย่างนั้น เพอ่ื แกไ้ ขปัญหานี้ เราก็เลยต้องมี “ผเู้ ช่ยี วชาญการรูห้ นงั สือ” (literacy coach) ทโี่ รงเรยี นของเรา “ผเู้ ชย่ี วชาญ” เกอื บทง้ั หมดนเ้ี ปน็ อดตี ครปู ระจ�ำ ชน้ั ทไ่ี มค่ อ่ ยประสบความส�ำ เรจ็ ในการท�ำ อะไรใหเ้ ดก็ ของ ตัวเองมากนกั ในท่ปี ระชมุ เพ่ือพัฒนาครหู นหน่งึ มหี วั หน้าของบรรดา 1The Ministry of Truth เรยี กอีกอย่างว่า Minitrue เปน็ หน่ึงในสีก่ ระทรวงที่ท�ำ หน้าทบี่ ริหารโอเชียเนียใน นวนิยาย 1984 ของจอร์จ ออรเ์ วลล์ (George Orwell) ชือ่ กระทรวงเป็นช่ือท่ีตั้งตรงขา้ มกบั ภารกจิ ของ กระทรวง กระทรวงสจั จะมหี นา้ ทเ่ี ขยี นประวตั ศิ าสตรแ์ ละขอ้ เทจ็ จรงิ ใหมใ่ หส้ อดคลอ้ งกบั หลกั การของพรรค ที่มีอย่วู า่ “สงครามคอื สนั ตภิ าพ” “เสรีภาพคอื การเปน็ ทาส” “อวิชชาคอื ความแข็งแกรง่ ” 2กลุม่ คนท่ใี ชภ้ าษาสเปนเป็นภาษาแรก 3ประเด็นท่ีเกี่ยวข้องกับการปฏิรูปการศึกษาในสหรัฐอเมริกาที่ตั้งอยู่บนสมมุติฐานว่านักเรียนไม่มีความ สามารถท่ีจะยกระดับการเรียนรู้ให้สูงขึ้นได้ จึงเป็นการไม่ถูกต้องที่นักการศึกษา ครู และผู้ปกครองจะ เคยี่ วเขญ็ นกั เรยี นใหใ้ ชค้ วามพยายามยงิ่ ไปกวา่ ทเ่ี ปน็ อยู่ อา่ นบทความเรอ่ื ง “Education Reform – Fight- ing the Conspiracy for Mediocrity” ได้ท่ี http://etcjournal.com/2010/08/02/5309/78 ครนู อกกรอบ กับ หอ้ งเรียนนอกแบบ

ผู้เชี่ยวชาญเหล่าน้ีมาพูดเพื่อสร้างแรงบันดาลใจให้เราช่วยเด็กหัดอ่านหนงั สอื เธอวางมาดอยา่ งผปู้ ราดเปรอ่ื งและเรมิ่ การบรรยายดว้ ยการใช้นิว้ หวั แม่มอื กบั นิว้ ช้ีคีบหนงั สอื เลม่ เขอ่ื งเหมอื นจบั ของสกปรก หวั เราะอย่างผู้รอบรู้และบอกเราว่า “เราทุกคนรู้ดีว่าเด็กนักเรียนของเราไม่อยากอ่านหนงั สือเล่มโตๆ หนาๆ” หนังสือเล่มทเี่ ธอหยิบขน้ึ มาอยา่ งดูหมนิ่ ดูแคลนคอื The Grapes of Wrath (ผลพวงแหง่ ความคบั แคน้ )ของ จอห์น สไตน์เบก (John Steinbeck) หนังสือที่ได้รับรางวัลพลู ติ เซอร์ของนักเขยี นรางวลั โนเบล การสอนให้เด็กของเราอ่านหนังสือได้คล่องและช่วยให้พวกเขารักการอ่านควรเป็นส่ิงที่เราให้ความสำ�คัญสูงสุด คนทั่วไปก็ดูจะเขา้ ใจเรื่องนด้ี ี เงนิ หลายล้านถกู ใชไ้ ปกบั หนังสือและสิง่ พิมพ์อ่นื ๆ คนดังทัง้ หลายช่วยกนั รณรงค์เพ่ือสงั คม และเวลาอีกหลายพันชวั่ โมงทใ่ี ช้ในการฝกึ อบรมครู ฝา่ ยโฆษณาประชาสมั พนั ธข์ องส�ำ นกั พมิ พห์ ลายแหง่บอกเราวา่ นกั เรยี นของเรารหู้ นงั สอื มากขนึ้ แตค่ นทซ่ี อ่ื สตั ยจ์ ะรวู้ า่ ไมไ่ ด้เป็นเชน่ นนั้ เลย ครทู เี่ ป็นหว่ งเปน็ ใยจริงๆ เรยี นร้ทู ี่จะน่งิ เงยี บ เพราะหากมีใครสักคนหาญกล้าออกมาพูดความจริงว่าพระราชาเปลือยกายล่อนจ้อน4 บริษัทผผู้ ลติ ต�ำ ราเรยี นทที่ รงอทิ ธิพลกเ็ ตรยี มค�ำ ตอบไวห้ มดแล้ว ครูหนุ่มสาวกลัวถูกเจ้าหน้าท่ีรัฐเล่นงาน เพราะภารกิจที่แท้จริงอย่างเดียวของคนพวกน้ีคือขายสินค้าของตัวเองให้ได้เรื่อยๆ บรรดาผู้ท่ีจัดการทดสอบต่างแข่งกันเพ่ือกอบโกยเงินมหาศาลในขณะที่เขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาตา่ งๆ รอคอยผลการทดสอบทก่ี �ำ ลงั จะออกมาดว้ ยความกระวนกระวาย เวลาผ่านไปปแี ลว้ ปีเล่า เด็กๆ ส่วนใหญ่ก็ยงั ไมก่ ลายเป็นผ้ทู ่รี ักการอ่านชัว่ ชีวติ สกั ที มนั เปน็ เรอ่ื งซบั ซ้อน ไดแ้ ตโ่ ทษกันไปโทษกนั มา ถา้ จะขอยมืถ้อยคำ�จากหนงั สอื เลม่ โตที่ไดร้ บั รางวัลพลู ติ เซอร์อีกเลม่ เด็กๆ ของเรากเ็ ปน็ เหมอื นเหยอื่ ของ “สหพนั ธค์ นสมองทบึ ”5 พลงั อ�ำ นาจของทศั นคติแบบขอไปทไี ดร้ ว่ มกนั ขดั ขวางเดก็ ๆ ทม่ี ศี กั ยภาพของเราไมใ่ หเ้ รยี นรทู้ จี่ ะ4จากนทิ านเร่ือง The Emperor’s New Clothes โดย ฮันส์ ครสิ เตยี น แอนเดอรส์ ัน (Hans ChristianAnderson)5จากหนังสือ Confederacy of Dunces โดยจอหน์ เคนเนดี ทลู (John Kennedy Toole) 79อา่ นเพ่ือชีวิต

รกั การอา่ นหนงั สอื พลงั เหลา่ นมี้ ที ง้ั โทรทศั น์ วดิ โี อเกม การสอนทไ่ี มเ่ อา ไหน ความยากจน ครอบครวั แตกแยก และการขาดการชแี้ นะจากผใู้ หญ่ ผมไม่ได้ลืมปัญหาและอุปสรรคที่ผู้บริหารดีๆ และห่วงใย เผชิญอยู่ บรรดาครูในความดูแลของผู้บริหารเหล่านี้มักจะเฉ่ือยเนือย หรือด้อยความสามารถหรือทั้งสองอย่าง ผลก็คือเขตพ้ืนท่ีการศึกษา ต่างๆ ต้องหันไปใช้หนังสืออ่านร่วมกันที่ซำ้�ซากน่าเบื่อ และสั่งครูทุก คนให้สอนนักเรียนท้ังหมดด้วยเน้ือหาอย่างเดียวกันไปพร้อมๆ กัน เราถูกเหมาว่าต้องทำ�ตามบทท่ีเขียนไว้แล้ว คำ�ส่ังเช่นท่ีว่านี้มาพร้อม กับผู้ตรวจการท่ีเหมือนหุ่นยนต์และมีหน้าที่คอยควบคุมให้ครูทั้งหลาย ปฏิบตั ติ ามโปรแกรมท่ีวางไว้ แน่นอน การทำ�ตามระเบยี บปฏบิ ตั ทิ ำ�ให้ ครูเลวๆ หลายคนสบาย แต่ครูดีๆ ไม่ไดร้ ู้สึกอยา่ งน้ัน เราไม่สามารถ นำ�งานวรรณกรรมทม่ี พี ลังและทา้ ทายความคดิ มาสอนนกั เรยี นของเรา ได้อกี ต่อไป เราถกู ลงโทษเพราะความดอ้ ยความสามารถของครูบางคน แต่ผู้เสยี ประโยชนท์ ่ีแท้จรงิ กลบั กลายเปน็ เด็กๆ ไม่มีใครมีคำ�ตอบสำ�หรับทุกอย่าง ไม่ใช่ว่านักเรียนทุกคนจะ พฒั นาความรกั การอา่ นขน้ึ มาได้ แตท่ กุ คนกด็ ขี น้ึ กวา่ เดมิ และสว่ นใหญ่ สนุกสนานกับช่วงเวลาหน่ึงปีที่อ่านหนังสือกับผม บางคนยอมจำ�นน ต่อพลังท่ีผมกล่าวมาก่อนหน้าน้ีหลังจากจบจากช้ันท่ีผมสอนไปแล้ว แตห่ ลายคนกไ็ ดน้ ิสัยรกั การอา่ นตดิ ตวั ไปตลอดชวี ติ ตอ่ ไปนเ้ี ปน็ กลยทุ ธ์ บางประการที่ผมใชใ้ นห้อง 56 ผมหวงั วา่ คุณคงจะไดแ้ นวคิดสักอย่าง สองอยา่ งทเี่ ปน็ ประโยชนใ์ นการเลยี้ งดลู กู หรอื สอนเดก็ นกั เรยี นของคณุ มองกนั คนละมมุ โรงเรียนมองไม่เห็นเหตุผลว่าทำ�ไมเราถึงต้องอ่านหนังสือ เขตพ้ืนทีก่ ารศกึ ษารวมลอสแอนเจลสี (Los Angeles Unified School District) กเ็ หมือนเขตอ่นื ๆ อกี มากมายที่น�ำ เอาชุดฝึกทกั ษะการอ่านท่ี ออกแบบอยา่ งเป็นระบบ (scripted basal readers) มาใชส้ อนเด็กๆ ถ้าเราดวู ตั ถุประสงคใ์ นการอ่านของเขตพืน้ ท่ีการศึกษา เราจะรู้ว่าท�ำ ไม80 ครนู อกกรอบ กับ หอ้ งเรยี นนอกแบบ

เดก็ นกั เรยี นถงึ รสู้ กึ วา่ สง่ิ ทใ่ี หอ้ า่ นนน้ั ไมน่ า่ สนกุ เอาเสยี เลย วตั ถปุ ระสงค์เชน่ ทว่ี า่ นม้ี กั จะเนน้ ทกี่ ารอา่ นคลอ่ ง การจบั ใจความส�ำ คญั และเปา้ หมายอน่ื ๆ ทจี่ �ำ เปน็ แตส่ ดุ แสนจะนา่ เบอื่ ผมไมเ่ คยเหน็ วตั ถปุ ระสงคใ์ นการอา่ นของเขตพน้ื ทกี่ ารศกึ ษาทใ่ี หค้ วามส�ำ คญั กบั ความรนื่ รมย์ ความหลงใหลหรือ ความตน่ื เตน้ เรา้ ใจ เป็นลำ�ดับแรกๆ เลย ทั้งที่สมควรเปน็ อยา่ งยิ่ง นนั่ คอื เหตผุ ลทเ่ี ราอา่ นหนงั สอื กนั แลว้ เรากล็ มื นกึ ถงึ ความจรงิข้อน้ี ผมอ่านทุกวัน และไม่ใช่เพราะจะต้องสอบ หรือเพราะอยากให้คะแนนผลสัมฤทธิ์ของผมได้รับการตีพิมพ์ในหนังสือพิมพ์เพ่ือแสดงให้เห็นว่าโรงเรยี นผมมคี วามกา้ วหนา้ ผมอ่านเพราะผมชอบอา่ น เพื่อนๆมกั จะเอาหนังสอื ใหมท่ พ่ี วกเขาชอบใจมาให้ผมอ่าน พวกเขาอดใจรอฟงัความเห็นของผมแทบไมไ่ หว ผมอ่านข่าวสารเกย่ี วกบั หนังสือดีๆ ตามหนา้ หนงั สอื พมิ พ์ ไดย้ นิ ไดฟ้ งั เรอ่ื งราวเกย่ี วกบั หนงั สอื ดๆี ทางวทิ ยุ หรอืแอบได้ยินคนแปลกหน้าคุยกันถึงหนังสือเล่มใหม่ท่ีถูกใจในท่ีสาธารณะตอนเดก็ ๆ ผมก็เป็นแบบน้นั ผมไมใ่ ชอ่ ัจฉรยิ ะ แตผ่ มก็เปน็ นกั อ่านตวั ยงทเี ดยี ว ตอนเป็นเด็กผมไมเ่ คยถูกจับให้ทดสอบการอ่านเป็นพันๆ ชว่ั โมงเพอื่ ประเมนิ ความกา้ วหนา้ ของผม ผมใชเ้ วลานน้ั อา่ นหนงั สอื ทดี่ มี คี ณุ คา่หนงั สอื พวกนนั้ ท�ำ ใหผ้ มยงิ่ กระหายทจี่ ะอา่ นเลม่ อน่ื ๆ อกี ความกระหายในวรรณกรรมและความถ่ีของการไปห้องสมุดของผมเป็นการประเมินความกา้ วหน้าท่ีดกี ว่าแบบทดสอบมาตรฐานใดๆ ท้งั ส้นิ เด็กนักเรยี นเกรด 5 ของผมหวั เราะชอบใจกับวธิ ที ดสอบการอ่านซึง่ ประกอบด้วยค�ำ ถามเพยี ง 3 ขอ้ ทพี่ วกเขาคิดขนึ้ มาเอง พวกเขาบอกวา่ แบบทดสอบความสามารถในการอ่านของพวกเขามคี วามเที่ยงตรงแม่นยำ�ยิ่งกว่าแบบทดสอบที่หน่วยงานให้บริการทดสอบออกแบบมาเสียอกี 1. คุณเคยแอบอ่านหนังสือใต้โต๊ะท่ีโรงเรียนเพราะครูสอน น่าเบื่อและคณุ ก็อยากอา่ นใหจ้ บแทบแย่อยู่แลว้ หรือไม?่ 2. คณุ เคยถกู ดุเรื่องอ่านหนังสอื ที่โต๊ะอาหารเยน็ หรือไม?่ 3. คุณเคยแอบคลุมโปงอ่านหนังสือหลังจากถูกส่ังให้ เขา้ นอนหรอื ไม่? 81อา่ นเพ่ือชวี ติ

นกั เรยี นกบั ผมเหน็ พอ้ งตอ้ งกนั วา่ ถา้ เดก็ คนไหนตอบวา่ เคยทงั้ สามข้อ เด็กคนน้ันก็ถูกลขิ ิตให้เปน็ นักอา่ นตลอดชีวติ แลว้ ผมอยากให้เด็กของผมรักการอ่าน การอ่านไม่ใช่วิชา การ อ่านเป็นพ้ืนฐานของชีวิต เป็นกิจกรรมท่ีคนซึ่งสนใจความเป็นไปใน โลกท�ำ กันอยตู่ ลอดเวลา โดยมากแลว้ การโนม้ นา้ วให้เดก็ เหน็ ความจรงิ ขอ้ นจ้ี ะเป็นเร่ืองยากเย็นแสนเขญ็ ดเู อาจากโลกทพี่ วกเขาเติบโตขึ้นมา ก็แล้วกัน แต่มันก็เป็นไปได้ และเม่ือเราพิจารณาว่าอะไรคือเดิมพัน กค็ มุ้ คา่ ทจี่ ะพยายาม หากเดก็ คนหนง่ึ จะเตบิ โตเปน็ ผใู้ หญท่ ม่ี คี วามพเิ ศษ อย่างแทจ้ รงิ คอื เป็นคนท่รี ูจ้ ักคิด รจู้ กั เอาใจเขามาใส่ใจเรา มีความคดิ ที่เปิดกวา้ ง และมคี วามสามารถที่จะอภปิ รายเรอ่ื งส�ำ คญั ๆ กับผอู้ ื่นได้ ความรกั การอา่ นเป็นรากฐานทจี่ �ำ เป็นอยา่ งย่ิง ผู้ใหญเ่ ป็นผ้ชู ้ีแนะ ระหวา่ งการเดนิ ทางไปวอชงิ ตัน ด.ี ซี. เมอ่ื เรว็ ๆ นี้ ผมกับเดก็ นักเรียนแวะกินอาหารกลางวันกันที่พิพิธภัณฑ์ประวัติศาสตร์อเมริกา แห่งชาติ สถาบันสมิทโซเนียน ศูนย์อาหารของพิพิธภัณฑ์มีอาหารให้ เลอื กหลากหลายชนดิ เหมาะส�ำ หรบั เดก็ ทจี่ ะไดก้ นิ อาหารทดี่ ตี อ่ สขุ ภาพ และเตมิ พลงั ให้สดช่นื ขนึ้ ก่อนจะเทย่ี วชมพิพิธภณั ฑ์ต่อ ทมิ มเี ปน็ เดก็ ทเ่ี ยย่ี มมาก เขารสู้ กึ ไมค่ อ่ ยสบาย เมอื่ คนื กอ่ นเขา ไมไ่ ดน้ อนทงั้ คนื เพราะอาเจยี นและทอ้ งเสยี แต่พอถงึ เช้าเขากร็ สู้ กึ แขง็ แรงพอทจ่ี ะมาพิพิธภณั ฑ์ได้ ท่จี ริงดูเหมอื นเขาจะฟนื้ ตัวดแี ลว้ ขณะท่ี เราเดินเข้าไปในศูนยอ์ าหาร ผมดึงตัวเขาออกมาข้างๆ เรฟ: ร้สู ึกเปน็ ไงบา้ ง เพ่ือน? ทิมมี: เพลียนดิ หนอ่ ย แตผ่ มไม่เปน็ อะไรหรอกครบั ครู เรฟ: ยอดเลย ครูว่าเธอรู้นะว่าต้องระวังเรื่องอาหาร การกนิ หนอ่ ย ทมิ ม:ี แลว้ ครูคดิ วา่ ไงละครบั ?82 ครูนอกกรอบ กับ ห้องเรียนนอกแบบ

เรฟ: เอาเปน็ วา่ วันนีไ้ ม่ดมื่ น�ำ้ อัดลม กนิ ของจืดๆ หนอ่ ย อย่างพวกซุป ผัก กับขนมปัง จนกว่าจะหายสนิท ดไี หม? ทมิ มี : ได้ครบั ! ผมมองดพู วกเดก็ ๆ หยบิ ถาดและเลอื กอาหารของตนเอง บางคนเลอื กไก่ บางคนเลอื กพซิ ซา มีบางคนก�ำ ลังเลอื กสลดั แล้วผมก็ต้องหัวเราะเม่ือทิมมีเดินผ่านแถวอาหารจานหลักไปหยิบขนมบราวนีชิ้นโตใส่ไว้ในถาดข้างๆ คุกก้ีช็อกโกแลตชิปท่ีเขาหยิบมาก่อนแล้วสองช้ินผมไปดักเขาที่ตู้แช่เคร่ืองด่ืมขณะที่เขากำ�ลังเอ้ือมหยิบนมช็อกโกแลตทิมมีเป็นเด็กที่เฉลียวฉลาดมาก แล้วผมก็ชอบที่มีเขาอยู่ในห้องเรียนแตท่ มิ มอี ายแุ คส่ บิ ขวบ เขาตอ้ งการคนชว่ ยชแ้ี นะ ผมเอาอาหารขยะทงั้หลายออกจากถาดของทิมมแี ลว้ ชว่ ยเขาเลอื กใหม่ ไม่นานนกั เขาก็รสู้ ึกดีข้ึนและเท่ียวชมพพิ ิธภณั ฑต์ ่อไดอ้ ย่างมคี วามสขุ แม้แต่เด็กท่ีฉลาดที่สุดก็ต้องการการชี้แนะ ไม่ว่าจะเป็นการเลือกอาหารหรือวรรณกรรม เด็กๆ ต้องการให้เราช่วยพาพวกเขาไปบนเส้นทางทีถ่ กู ตอ้ งเหมาะสม ผมไม่ได้ฉลาดกว่านักเรียนของผม แต่ผมรู้มากกว่าพวกเขาเพราะผมอายุมากกวา่ ผมรูจ้ กั หนังสอื ดีๆ ท่พี วกเขาอาจยงั ไม่เคยผ่านตามากอ่ น เปน็ หนา้ ทขี่ องผมในฐานะพเ่ี ลยี้ งทจ่ี ะหยบิ หนงั สอื พวกนใี้ สม่ อืเขา เนอื่ งจากเดก็ ๆ ไวใ้ จผม พวกเขาจงึ นา่ จะยอมลองอา่ นหนงั สอื ทผ่ี มแนะนำ� ถา้ มีนกั เรยี นของผมสกั คนเปน็ แฟนของแฮร์รี พอตเตอร์ การแนะน�ำ หนงั สอื แฟนตาซเี รอื่ งอน่ื ๆ ทนี่ า่ สนใจใหเ้ ขาอา่ นกไ็ มใ่ ชเ่ รอ่ื งยากแลว้ การได้ยนิ เด็กคนหนึง่ หวั เราะเสียงดังขณะท่อี ่าน The PhantomTollbooth6 หรอื เมอื่ เด็กถามว่าจะขอยมื The Chronicle of Narnia7ตอนต่อไปได้ไหมเป็นเร่ืองท่ีทำ�ให้ผมตื่นเต้นได้เสมอ ผมรู้สึกขนลุกเวลาทด่ี ูพวกเขาพยายามทำ�ความเข้าใจความหมายท่ีแฝงอยูล่ กึ ๆ ของ6โดยนอร์ตัน จสั เตอร์ (Norton Juster)7โดย ซ.ี เอส. ลูอสิ (C.S. Lewis) 83อ่านเพอ่ื ชีวติ

Alice in Wonderland8 การแบ่งปันความร่ืนรมย์จากวรรณกรรม ชิ้นเยี่ยมอาจเป็นเสาหลักของความสัมพันธ์ระหว่างผู้ใหญ่กับเด็ก วรรณกรรมน้ีเองท่ีทำ�ให้เยาวชนเร่ิมมองโลกแตกต่างไปจากเดิม เปิด ใจรับความคิดใหม่ๆ และเดินทางไปบนถนนสู่ความเป็นเลิศ ที่พูดมา ท้ังหมดน้ีก็เพ่ือสรุปว่า การไม่อ่านหนังสืออ่ืนเลยนอกจากชุดฝึกทักษะ การอ่านน้นั มกั น�ำ ไปส่ทู างตนั ในท่ีสุด บางโอกาส ผมกใ็ ชซ้ ดี หี นงั สอื ผมสงั เกตเหน็ วา่ เดก็ ๆ ตดิ ใจซดี ี สองเร่ืองนี้เป็นพิเศษ น่ันคือ The Autobiography of Malcolm X ที่ อา่ นโดยนกั แสดงชอื่ โจ มอรต์ นั (Joe Morton) และ Anne Frank: The Diary of a Young Girl ที่อา่ นโดยวิโนนา ไรเดอร์ (Winona Ryder) บันทึกความทรงจำ�ที่คลาสสิกท้ังสองเร่ืองนี้เล่าโดยใช้สรรพนามบุรุษท่ี 1 และการฟงั เสยี งนักแสดงอาชีพเล่าเรือ่ งก็ย่ิงช่วยตรึงความสนใจของ เด็กๆ ได้เป็นอยา่ งดี ส�ำ หรบั หนงั สือบางเล่มแล้ว วธิ นี ม้ี ีประสทิ ธภิ าพ มากกวา่ การใหเ้ ดก็ แลกกันอ่านเป็นตอนๆ เสียอีก อยา่ งไรก็ดี วธิ ีนม้ี ขี ้อเสียอยู่เหมือนกัน ผมเคยเห็นครูเปิดซดี ี หนงั สือให้เด็กฟงั แล้วตวั เองกไ็ ปพัก วธิ นี ีจ้ ึงเหมือนกบั ใชโ้ ทรทศั นเ์ ป็น พี่เล้ียงเด็ก การใช้หนงั สือเสียงตอ้ งอาศัยครเู กง่ ๆ จึงจะได้ผล ครทู ่ีดี ตอ้ งรู้จกั หยุดเล่นซีดเี ปน็ ชว่ งๆ เพ่ือใหแ้ น่ใจวา่ เด็กเข้าใจประเด็น หรอื เพ่อื เปดิ อภปิ รายในประเด็นทีส่ �ำ คัญ ซ่งึ จำ�เปน็ อยา่ งย่ิงส�ำ หรบั เรอื่ งท่มี ี เนอ้ื หายากๆ แต่วิธนี ต้ี อ้ งอาศัยการฝึกฝน เพราะการหยดุ บอ่ ยเกินไป อาจทำ�ลายสมาธิและความสนุกของเด็กๆ ผมมักจะคิดไว้ในใจก่อนว่า จะหยุดซีดีตอนไหน และผมจะประเมินนักเรียนของผมอย่างละเอียด เพอื่ ให้แนใ่ จว่าพวกเขาเขา้ ใจในสง่ิ ท่ีไดฟ้ ัง 8โดย ลอู ิส คาร์รอลล์ (Lewis Carroll)84 ครูนอกกรอบ กบั ห้องเรียนนอกแบบ

ทห่ี ้องสมดุ พ่อแม่ผู้ปกครองจำ�เป็นต้องพาเด็กๆ ไปห้องสมุด หลายครอบครัวไม่มีกิจกรรมน้ี เมื่อการซื้อขายทางอินเตอร์เน็ตแพร่หลายข้ึน ก็มีเด็กจำ�นวนมากข้ึนที่สั่งหนังสือทางออนไลน์ การท่ีเด็กๆ สั่งซื้อหนังสือก็ดีอยู่หรอก แต่มันไม่มีความหมายอย่างการไปห้องสมุด เราพยายามจะสร้างค่านิยมให้เด็กๆ ของเรา การไปห้องสมุดทำ�ให้เด็กๆ ได้อยู่ท่ามกลางคนที่หลงใหลการอ่านหนังสือเหมือนๆ กัน เมื่ออยู่ในห้องสมุด เด็กๆ สามารถพลิกดูหนังสือและค้นพบส่ิงใหม่ๆ ที่ทำ�ทางออนไลน์ไม่ได้ ขณะเดียวกันพวกเขาก็จะได้พบปะพูดคุยกับนักอ่านทุกวัย แทนท่ีจะได้แต่เปิดกล่องพัสดุที่อยู่ในตู้รับจดหมายเทา่ นั้น ทกุ วันนเี้ ด็กๆ ทรี่ กั การอา่ นมกั ถูกเพอ่ื นๆ ท่ีไม่ชอบอา่ นหนงั สอื ลอ้ เลยี น แตเ่ ดก็ ทไ่ี ปหอ้ งสมดุ เปน็ ประจ�ำ ทกุ สปั ดาหแ์ ละถกูลอ้ ว่า “เดย๋ี วนไ้ี มม่ ีใครเขาอา่ นหนังสือกนั แล้ว” จะรวู้ ่านัน่ ไม่เป็นความจริง เขาอาจจะบอกตัวเองว่า คนที่ นาย รูจ้ ักอาจจะไมอ่ ่านหนังสือแต่ฉันจะบอกให้ว่านายน่ะเข้าใจผิด วิธีท่ีดีท่ีสุดที่จะเอาชนะความเฉยเมยของเด็กๆ ตอ่ การอ่านคอื พาพวกเขาไปอยใู่ นสถานท่ที ่ีแวดล้อมดว้ ยผมู้ สี ตปิ ญั ญา กระตอื รอื รน้ และชนื่ ชอบการอา่ นเปน็ ปกตวิ สิ ยั หอ้ งสมุดจึงเป็นสถานทที่ เ่ี หมาะทสี่ ดุ สำ�หรบั การเรม่ิ ตน้ แต่งานของเราไม่ได้จบลงท่ีการพาเด็กผ่านประตูห้องสมุดเทา่ นนั้ ผใู้ หญต่ อ้ งคอยแนะน�ำ ดว้ ย มอี ยวู่ นั หนง่ึ ขณะทผี่ มและนกั เรยี นของผมอยู่ในห้องสมดุ โรงเรียน มีเดก็ นกั เรียนเกรด 5 อกี ประมาณ 20คนเดินโครมครามเข้ามาในห้อง เมื่อผมเงยหน้าขึ้นดูก็เห็นว่าพวกเขามากันเองโดยไม่มใี ครดแู ล เด็กกลุ่มนั้นใช้เวลาในห้องสมุดประมาณครึ่งชั่วโมง บางคนออนไลน์และเขา้ เว็บไซตท์ ไี่ ม่เกี่ยวอะไรเลยกบั การอา่ น บางคนกน็ งั่ คยุกบั เพอื่ น บางคนกห็ าหนงั สอื อา่ นเองโดยไมม่ ใี ครชว่ ยแนะน�ำ นเ่ี ปน็ การสูญเสียโอกาสอย่างน่าเสียดายเช่นเดียวกับท่ีเกิดขึ้นครั้งแล้วคร้ังเล่านี่คือเด็กนักเรียนท่ีพลาดโอกาสที่จะค้นพบหนังสือท่ีอาจจะช่วยให้พวกเขาไดส้ มั ผสั กบั ความรน่ื รมยจ์ ากการอา่ น เดก็ สว่ นใหญจ่ งึ กลบั หอ้ งเรยี น 85อ่านเพือ่ ชวี ิต

พร้อมกับหนังสอื ที่อา่ นแลว้ หรอื ไม่ไดห้ นงั สอื อะไรกลับไปเลย ครูยงั คยุ โทรศัพท์อยูต่ อนท่เี ด็กๆ กลับไปถึง ตารางเรียนของห้องเขยี นเอาไวว้ ่า เด็กๆ ได้ไปหอ้ งสมุด การเลอื กวรรณกรรม มีหลายวิธีที่จะหาหนงั สือสนุกๆ ให้เดก็ ๆ อ่าน แนน่ อน วธิ ีที่ ง่ายท่ีสุดคือการให้เด็กๆ ยืมหนังสือเล่มท่ีเรารักและยังอ่านสนุกอยู่ทุก เมื่อ แต่หากคุณไม่รู้จะเร่ิมต้นจากที่ไหน ลองพิมพ์คำ�ว่า “Newbery Award”9 ลงในกเู กลิ แล้วสำ�รวจรายชอื่ นวนยิ ายดีๆ ท่ไี ดร้ ับรางวลั นี้ ในหลายปที ผ่ี า่ นมา ผมยงั ไมเ่ คยเจอเดก็ ประถมคนไหนเลยทไ่ี มส่ นกุ กบั การอ่านเมื่อได้เจอหนังสือคลาสสิกอยา่ ง Bridge to Terabithia, The Westing Game หรอื Number the Stars ให้พวกเขา รายชือ่ หนงั สอื ทไี่ ดร้ บั รางวัลคอลดคี อตต์ (Caldecott)10 เป็น จดุ เรม่ิ ตน้ ทด่ี ใี นการเลอื กหาหนงั สอื ส�ำ หรบั เดก็ เลก็ บรรณารกั ษห์ อ้ งสมดุ ทั้งหลายจะมีรายการหนังสือทุกประเภทให้ผู้ปกครองและครูได้ค้นหา หนงั สือที่จะอยใู่ นความทรงจำ�ของเด็กๆ ไปตลอดชีวิต คุณอาจเป็นครูประถมที่ทางเขตพื้นที่การศึกษากำ�หนดให้ใช้ ชุดฝึกทักษะการอ่านท่ีน่าเบ่ือหน่ายพวกนั้น ทั้งยังไม่ส่งเสริมให้เด็กๆ ไดอ้ ่านวรรณกรรมดีๆ จนจบเลม่ ด้วย ส�ำ นักพิมพจ์ �ำ นวนมากอา้ งอยา่ ง ผิดๆ วา่ เด็กๆ ไม่จำ�เปน็ ต้องอา่ นหนังสือจบเลม่ ในเมอื่ ตำ�ราเรียนของ ทางสำ�นักพิมพม์ ีตัวอยา่ งรอ้ ยแก้วทง่ี ดงามอยูใ่ นบทเรียนอยแู่ ลว้ ส�ำ นกั พมิ พเ์ หลา่ นไี้ มอ่ ยากใหค้ รปู ระจ�ำ ชน้ั อา่ นวรรณกรรมกบั เดก็ นกั เรยี นของ ตนเพราะน่ันอาจทำ�ให้โรงเรียนเลิกส่ังซื้อคู่มือประกอบการเรียนการ 9รางวลั ของสมาคมบรกิ ารห้องสมุดสำ�หรบั เดก็ (Association for Library Service to Children) สำ�หรับ ผแู้ ตง่ วรรณกรรมเยาวชนดเี ดน่ ของสหรฐั อเมรกิ า ตงั้ ชอ่ื ตามจอหน์ นวิ เบอรี (John Newbery) ชาวองั กฤษ ผูพ้ มิ พ์หนังสือส�ำ หรับเยาวชนในศตวรรษที่ 18 การมอบรางวลั นม้ี ขี ้นึ ครั้งแรกเมื่อ ค.ศ.1922 10รางวลั ของสมาคมบรกิ ารหอ้ งสมดุ ส�ำ หรบั เดก็ ส�ำ หรบั ศลิ ปนิ หนงั สอื ภาพส�ำ หรบั เดก็ ดเี ดน่ ของสหรฐั อเมรกิ า ชื่อรางวัลต้ังเป็นเกียรติแก่แรนดอล์ฟ คอลดีคอตต์ (Randolph Caldecott) ศิลปินวาดภาพประกอบ ชาวองั กฤษในศตวรรษที่ 1986 ครูนอกกรอบ กบั หอ้ งเรยี นนอกแบบ

สอน รวมทงั้ หนังสือฉบบั “ปรับปรุงใหม่” จากรายการหนังสอื คัดสรรของส�ำ นกั พมิ พ์ท่แี สนจะน่าเบือ่ อีกมากมายนบั ไมถ่ ว้ น ข้อโต้แย้งที่ว่าการบรรจุบางช่วงบางตอนของวรรณกรรมไว้ในแบบฝกึ ทักษะการอ่านน้ันเพียงพอแลว้ ส�ำ หรบั เด็กๆ เปน็ เรอื่ งน่าขนัผมได้ประจักษ์ถึงผลเสียที่เกิดจากยุทธศาสตร์แบบน้ีเม่ือปีที่แล้วโรงเรียนของเราใช้หนังสือรวมวรรณกรรมคัดสรรท่ีมีความบางตอนจากเร่อื ง Anne Frank: The Diary of a Young Girl รวมอยดู่ ้วยครหู นุ่มท่ีโรงเรยี นพยายามจะทำ�ในสิ่งท่คี วรจะท�ำ เขารู้วา่ หนงั สอื เรอ่ื งน้ีเป็นงานเขียนช้ินสำ�คัญ ฉะนั้น เม่ือได้รับหนังสือสำ�หรับห้องเรียนของเขามาชดุ หน่งึ ครกู ส็ ่ังให้เดก็ นักเรยี นอ่านหนังสือนัน้ ในชว่ งปดิ ภาคเรยี นฤดหู นาว และเตรยี มตวั สอบเมอื่ เปดิ ภาคเรยี น ผลปรากฏวา่ ลม่ ไม่เปน็ ทา่ นกั เรียนยังเด็กเกินกว่าจะเขา้ ใจเนอ้ื หาในหนงั สือ พวกเขาไม่รู้ภูมหิ ลังของสงครามโลกคร้งั ท่ี 2 แถมยงั หาประเทศเนเธอรแ์ ลนด์บนแผนทไ่ี มเ่ จอดว้ ยซ�้ำ ไป ดเู หมอื นวา่ อกั ษรยอ่ และค�ำ ศพั ทท์ ไ่ี มม่ ใี ครเขา้ ใจเช่น บีบีซีและรอบเดือนผู้หญิงจะทำ�ให้เด็กๆ เบื่อหน่าย ไม่เว้นกระท่ังนักเรยี นท่ขี ยนั ทสี่ ุดของครูคนน้ี ภายหลัง เมอ่ื เดก็ ๆ มาอยู่ห้องผม พวกเขาพากันโอดครวญใหญ่เมื่อผมบอกว่า Anne Frank อย่ใู นรายการหนงั สอื ทตี่ ้องอา่ น น่ีเป็นตัวอย่างท่ีเลวร้ายที่สุดท่ีอาจเกิดข้ึนได้เม่ือเราใช้แบบฝึกทักษะการอ่าน ทัง้ ๆ ท่มี ีเจตนาดี แต่ไม่ได้ให้ค�ำ แนะนำ�ที่ถกู ท่ีควรแก่เดก็ ๆ นอกจากเดก็ ๆ จะไมซ่ าบซง้ึ กบั บนั ทกึ เหตกุ ารณท์ างประวตั ศิ าสตร์ชนิ้ นแ้ี ลว้ พวกเขาถงึ กบั เกลยี ดมนั ไปเลย โชคดที ผี่ มใชค้ วามอดทนแกไ้ ขเหตุการณ์ใหด้ ีข้นึ ไดแ้ ละท�ำ ให้เดก็ ๆ เข้าใจวา่ เหตใุ ดเร่ืองราวของแอนน์แฟรงกจ์ งึ เปน็ อมตะ แตม่ นั จะไมด่ กี วา่ หรอกหรอื ทจี่ ะแนะน�ำ ใหเ้ ดก็ เหลา่นร้ี ้จู ักอา่ นความหมายอนั ลึกซึ้งของงานเขียนชนิ้ เอกนเี้ สียต้ังแตแ่ รก ผมคงจะไม่แนะนำ�ครูหนุ่มสาวให้ไปต่อกรกับผู้มีอำ�นาจผลลพั ธเ์ พยี งประการเดยี วของการผลกั ดนั ทช่ี อบดว้ ยเหตผุ ลของเราเพอื่ให้เด็กได้อ่านวรรณกรรมก็คือ เราจะมีผู้บริหารและผู้เชี่ยวชาญการรู้หนังสือมาอยู่ในห้องเพ่ิมขึ้นและคอยวุ่นวายกับความพยายามของเราที่จะให้เด็กได้อ่านหนังสือ แทนท่ีจะสูญเสียพลังงานไปกับการต่อสู้ที่ 87อ่านเพ่อื ชวี ติ

ไม่มีโอกาสชนะ จงเลน่ ไปตามเกมและปฏิบัตไิ ปตามแผนการสอนของ โรงเรยี น แตเ่ ราไมไ่ ดพ้ า่ ยแพโ้ ดยสนิ้ เชงิ สง่ิ ทเี่ ราตอ้ งท�ำ คอื หาชว่ งเวลา อื่นใหเ้ ดก็ ได้อ่านหนังสือดีๆ กัน ตั้งชมรมการอา่ นในเวลาอาหารกลาง วันหรือหลังเลิกเรียนก็ได้ แน่นอน นี่เป็นเร่ืองยากและใช้เวลามาก ท้ังยังเป็นเรื่องตลกร้ายที่ครูดีๆ และอายุยังน้อยต้องทำ�งานนอกเวลา และขบั เคย่ี วกบั เจา้ หนา้ ทรี่ ฐั เพอื่ ใหเ้ ดก็ ๆ ของตนไดอ้ า่ นวรรณกรรมทยี่ งิ่ ใหญ่ แตส่ ิ่งท่จี ะได้รับนน้ั คุม้ คา่ กับการลงทุนลงแรงเป็นอยา่ งย่งิ นกั เรยี นทีอ่ า่ นหนงั สอื ไมอ่ อก ครูหลายคนอยากอ่านวรรณกรรมกับนักเรียน แต่เน่ืองจาก มีนักเรียนบางคนเรียนด้วยความยากลำ�บาก ครูซึ่งไม่อยากจะทอดทิ้ง เด็กที่ตามไม่ทันจึงมักใช้บทเรียนที่ง่ายกว่าเพ่ือช่วยให้นักเรียนเหล่าน้ัน รู้สึกว่าตนเองก็ทำ�ได้ ผลก็คือเด็กที่เรียนทันและเด็กเก่งเกิดความเบื่อ หนา่ ยที่ตอ้ งรอเพือ่ นคนอน่ื ๆ เร่อื งนผี้ มใชก้ ลยุทธ์สองทาง ทางแรก ผมจะคอยอธิบายส่ิงที่ อา่ นเปน็ ระยะๆ ซง่ึ จะชว่ ยใหเ้ ดก็ ทเ่ี รยี นชา้ ตามเพอื่ นทนั ได้ ผมจะเตรยี ม หาเน้ือเร่ืองตอนท่ีเข้าใจง่ายไว้สำ�หรับนักอ่านระดับเบื้องต้น ผมสร้าง ความส�ำ เรจ็ ให้พวกเขากอ่ นท่ีบทเรยี นจะเริ่มเสยี อกี พวกเขาจะมีความ มนั่ ใจเพ่มิ ข้นึ ทกุ วนั เพราะได้อา่ นตอ่ หน้าเพอื่ นๆ และไม่เคยถกู หวั เราะ เมอื่ อา่ นตะกกุ ตะกกั ทง้ั ยงั พบวา่ ตนเองพฒั นาไดเ้ รว็ กวา่ เมอื่ กอ่ น เวลา ท่ีผมส่ังงานเขียน ผมจะคอยช่วยเด็กเหล่านี้ตอบคำ�ถามและปรับปรุง ทกั ษะการเขียนของพวกเขาไปด้วย ทางท่สี องของกลยทุ ธก์ ารอ่านของผม คือใหเ้ ด็กแต่ละคนอ่าน หนงั สอื ทสี่ อดคลอ้ งกบั ระดบั การอา่ นของตวั เอง เดก็ ๆ จะเขยี นรายงาน เกยี่ วกบั หนงั สอื ทอ่ี า่ นทกุ เดอื น ผมจะเลา่ ถงึ กจิ กรรมเหลา่ นโี้ ดยละเอยี ด ในบทที่ 4 การทผี่ มชีแ้ นะแนวทางใหน้ ักเรียน และช่วยพวกเขาเอาชนะ ความรู้สึกไม่เช่ือม่ันได้ทำ�ให้เด็กแม้กระท่ังคนท่ีมีผลการเรียนแย่ที่สุด88 ครูนอกกรอบ กบั หอ้ งเรยี นนอกแบบ

เกิดความม่ันใจข้ึนมาได้ พวกเขาเผชิญหน้ากับความท้าทายในสภาพแวดล้อมที่มีทั้งแรงผลักดันเพื่อความเป็นเลิศและพี่เลี้ยงที่คอยให้กำ�ลังใจและประคบั ประคอง ปีทีแ่ ล้วเด็กนักเรยี นทกุ คนที่มาอยกู่ บั ผมพรอ้ มอนั ดับ “ตำ่�กวา่ ระดับพน้ื ฐานมาก” ผ่านการทดสอบทกั ษะการอา่ นขนั้พน้ื ฐานตอนสิน้ ปไี ด้ทง้ั หมดครมู ธั ยมต้นและมธั ยมปลาย เยาวชนทุกวันน้ีมีความคิดเห็นท่ีไม่ถูกต้องอย่างหนึ่งคือคิดว่าการอา่ นเปน็ สงิ่ ทีเ่ ราเรยี นแตใ่ นชั่วโมงภาษาองั กฤษเท่านนั้ ความคิดแบบน้ีช่างไร้สาระและควรคัดค้าน ผมพบว่าวิธีที่ดีที่สุดวิธีหนึ่งคือการให้คุณครูทั้งหลายต้ังชมรมนักอ่านข้ึน มีใครเขียนไว้ตรงไหนหรือว่าครูสอนคณติ ศาสตรห์ รอื ครสู อนวทิ ยาศาสตรไ์ มค่ วรเปน็ แบบอยา่ งในเรอื่ งการอา่ นให้นกั เรียนของตัวเอง ผมเคยเหน็ ครวู ทิ ยาศาสตร์ ครปู ระวตั ศิ าสตร์ และครพู ลศกึ ษาทน่ี า่ ชนื่ ชมหลายตอ่ หลายคนทำ�ชมรมนกั อ่าน พวกเขาเลอื กหนงั สอื ดีๆและนำ�มาให้เดก็ ๆ หอ้ งตา่ งๆ ไดเ้ ลือกอ่าน ส่วนใหญช่ มรมเหล่านีจ้ ะมาประชุมกันตามกำ�หนดเวลา ซ่ึงมักเป็นเวลาพักเท่ียงหรือหลังเลิกเรียน เมื่ออ่านหนังสอื จบบทหนงึ่ สมาชกิ ชมรมกจ็ ะมาพบกนั เพ่อื แลกเปลยี่ นคดิ ความเหน็ เนอื่ งจากนกั เรยี นเขา้ รว่ มโดยความสมคั รใจ ครจู งึไดท้ �ำ งานกบั เดก็ ๆ ทม่ี คี วามกระตอื รอื รน้ เดก็ ๆ จะไดพ้ บเพอื่ นจากหอ้ งอื่นท่ีชอบอะไรเหมอื นๆ กนั แต่อาจไม่ไดร้ จู้ ักกันเลยหากไมม่ าทชี่ มรมมิตรภาพจึงเกิดข้ึน ในขณะที่ครูจะผูกพันสนิทสนมกับบัณฑิตน้อยในสภาพแวดล้อมที่ต่างออกไป ซ่ึงจะช่วยกระชับความสัมพันธ์ระหว่างครกู ับนักเรียนในหอ้ งเรยี นใหแ้ นน่ แฟน้ ย่งิ ขึน้ ดว้ ย น่เี ปน็ วิธที ่ีจะใชเ้ วลาสปั ดาหล์ ะสองชว่ั โมงทวี่ เิ ศษสดุ สำ�หรบั ทกุ ฝา่ ยทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ทกุ คนตา่ งได้ประโยชน์ นบั เปน็ การอ่านด้วยเหตผุ ลทส่ี มควรทกุ ประการ พ่อแม่สามารถทำ�อย่างเดียวกันน้ีได้ท่ีบ้าน บางบ้านมีชั่วโมงอ่านหนังสือของครอบครัว บางบ้านขอให้สมาชิกทุกคนอ่านหนังสือ 89อา่ นเพ่อื ชวี ิต

เช่น ให้อ่านบทที่ 2 ของ Great Expectation11 ก่อนอาหารเย็น วันพฤหัสบดี เด็กๆ ของเราจำ�เป็นต้องมีผู้ใหญ่ที่อ่านเป็นประจำ�และ พูดคุยเร่ืองหนังสือกับพวกเขา เราอยากให้เด็กๆ ของเราเป็นอย่างไร เราเองก็ตอ้ งเปน็ อย่างนัน้ การประเมนิ พอ่ แมแ่ ละครสู ว่ นใหญเ่ หน็ พอ้ งตอ้ งกนั วา่ เมอื่ มกี ารสอนทกั ษะ อย่างหน่ึงอย่างใด ก็จำ�เป็นต้องมีการประเมินความสามารถในการใช้ ทกั ษะนน้ั ดว้ ย การแสดงความคดิ เหน็ ยงั ไมเ่ พยี งพอ ท�ำ อยา่ งไรเราจงึ จะ ตรวจสอบความเขา้ ใจของเด็กๆ เวลาท่พี วกเขาอา่ นวรรณกรรมดีๆ ได้ ท้ังพ่อแม่และครูสามารถเข้าไปที่เว็บไซต์ช่ือ www. learninglinks.com ท่ีนี่มีชุดแนะแนวการศึกษาท่ีเรียกว่าโนเวล-ทีส์ (Novel-ties) ซ่ึงผมเห็นว่าช่วยเสริมการอ่านได้อย่างดีเย่ียม ผมขอ บอกก่อนว่าเว็บไซต์อื่นก็มีชุดแนะแนวทำ�นองเดียวกัน ชุดแนะแนว โนเวล-ทีสค์ รอบคลมุ หนงั สือหลายรอ้ ยเรือ่ ง โดยนักเขยี นท่หี ลากหลาย ต้ังแตเ่ บเวอรล์ ี เคลียรี (Beverly Cleary) จนถึงมาร์ก ทเวน (Mark Twain) หนงั สอื ในชดุ แนะแนวทกุ เลม่ มหี มวดทเ่ี กย่ี วกบั ค�ำ ศพั ทเ์ ปน็ ราย บทเพอ่ื สอนค�ำ ศพั ทใ์ หมๆ่ และชว่ ยใหน้ กั เรยี นเขา้ ใจสง่ิ ทกี่ ำ�ลงั อา่ นดขี น้ึ เดก็ ๆ จะไดฝ้ กึ ใช้คำ�ศพั ทท์ ่ีเพ่งิ เรียนร้ใู นการอปุ มาอปุ ไมยและในเกมค�ำ ศัพทอ์ ่นื ๆ จนคล่องแคล่ว นักเรียนยงั จะได้เขยี นเรยี งความและตอบ ค�ำ ถามเกี่ยวกบั ความเข้าใจในนวนยิ ายเรือ่ งนน้ั ๆ ดว้ ย ในฐานะที่เป็นพ่อและครู ผมมีเวลาจำ�กัดจำ�เข่ียมาก ดูจาก ตารางงานผมแล้ว ผมไม่สามารถมีทางเตรียมคำ�ถามเก่ียวกับความ เข้าใจสำ�หรับบทเรยี นแต่ละบทที่ผมอ่านกับเดก็ คราวละสิบๆ ขอ้ ได้เลย แต่ชุดแนะแนวการศึกษาโนเวล-ทีส์ช่วยแก้ปัญหาน้ีได้ โนเวล-ทีส์ถูก 11นวนิยายของชาลส์ ดกิ เกนส์ (Charles Dickens) ตีพิมพ์เปน็ ตอนๆ ในนติ ยสารวรรณกรรมรายสัปดาห์ ชื่อ “All the Year Round” ตง้ั แต่ 1 ธันวาคม 1860 - สิงหาคม 1861 ถกู นำ�ไปดดั แปลงเปน็ ละคร เวทแี ละภาพยนตรก์ ว่า 250 คร้ัง90 ครนู อกกรอบ กับ หอ้ งเรยี นนอกแบบ

เรียบเรียงข้ึนอย่างเป็นระบบ และที่สำ�คัญที่สุดคือชุดแนะแนวนี้ช่วยสรา้ งความเข้าใจจนถงึ ระดบั สงู สดุ โดยไม่พยายามทำ�ให้เนือ้ หาง่ายลงแบบโงๆ่ การใชห้ นงั สอื แบบฝกึ หดั นไ้ี ดช้ ว่ ยใหน้ กั เรยี นของผมกลายเปน็นักอ่าน นักเขยี น นักคดิ ที่ดีข้นึสรา้ งความเชอื่ มโยง ผมรู้สึกแปลกใจอยู่เสมอเวลาได้ยินสารพัดเหตุผลของเด็กนักเรียนว่าทำ�ไมพวกเขาจึงอ่านหนังสือท่ีอ่านอยู่นั้น “ครูสั่ง เพราะมันอยู่ในรายการหนังสือที่ต้องอ่าน” “มีคำ�ถามเก่ียวกับหนังสือเล่มน้ีอยใู่ นข้อสอบ” “ผมตอ้ งอา่ นเพ่ือจะได้ผ่านวิชานี”้ ค�ำ ตอบทไ่ี ดย้ ินบอ่ ยจนเกินไปนเี้ ป็นคนละเร่ืองกนั เลยกับการท่ีเราตอ้ งการใหเ้ ด็กๆ ของเราเปน็ นกั อา่ น เยาวชนที่อ่านเพื่อความเพลิดเพลินสามารถสร้างความเช่ือมโยงกบั โลกรอบตวั ได้ ในท่สี ุดพวกเขาจะค่อยๆ เขา้ ใจตวั เองอย่างที่ไม่เคยคดิ วา่ จะเปน็ ไปได้ พวกเขาจะเชอื่ มโยงตวั ละครกบั สถานการณท์ อ่ี าจชว่ ยในการตดั สนิ ใจของตน เมอ่ื นกั เรยี นอายสุ บิ ขวบของผมแสดงละครเรอื่ ง Henry IV ท้งั สองตอนในคนื เดยี ว พวกทีช่ อบเยาะเย้ยถากถางพากนั สงสยั วา่ เดก็ ๆ จะสามารถตคี วามพฤตกิ รรมประหลาดของเจา้ ชายฮลั สแ์ ละฟอลสตัฟฟ์ได้หรือ เด็กๆ ร้มู ากกวา่ น้ันเสยี อกี การวิเคราะห์ความเพียรพยายามค้นหาศักดิ์ศรีในโลกที่ไร้ศักดิ์ศรีของเจ้าชายฮัลส์ช่วยสอนให้เด็กๆ เข้าใจการต่อสู้ดิ้นรนของตัวเองเม่ืออยู่ในโรงอาหารและสนามเด็กเล่น วรรณกรรมย่ิงใหญ่ถูกถ่ายทำ�เป็นภาพยนตร์หรือแสดงเป็นละครเวทีทุกปี พ่อแม่และครูต้องคอยติดตามว่าเมื่อใดจะมีการนำ�วรรณกรรมมาดดั แปลงเปน็ หนงั หรอื ละคร เดก็ ๆ จะดไู ดอ้ ยา่ งสนกุ สนานหากไดอ้ า่ นงานวรรณกรรมตน้ ฉบบั เสยี กอ่ น หลงั จากทเ่ี ราแนะน�ำ เดก็ ๆใหช้ มภาพยนตรห์ รอื การแสดงทด่ี ดั แปลงมาจากหนงั สอื ทพี่ วกเขาไดอ้ า่ น 91อ่านเพ่อื ชวี ิต

แลว้ เราอาจใหพ้ วกเขาพดู คยุ แลกเปลยี่ นกนั วา่ ภาพยนตรห์ รอื การแสดง นั้นทำ�ได้ใกล้เคียงกับประสบการณ์ท่ีได้จากการอ่านงานวรรณกรรม ชิ้นนั้นเพียงใด เมื่อไม่กี่ปีมาน้ี มีภาพยนตร์ท่ีสร้างจากหนังสือ The Lord of the Rings12, The Chronicles of Narnia, Of Mice and Men13 และวรรณกรรมชน้ิ เยยี่ มอนื่ ๆ อกี มากมาย สว่ นโรงละครทอ้ งถน่ิ กส็ รา้ งละครจากงานของนกั เขยี น เชน่ ออสการ์ ไวลด์ (Oscar Wilde) วิลเลียม อินจ์ (William Inge) หรือ ออกัสต์ วิลสัน (August Wilson) เมื่อเด็กๆ อ่านวรรณกรรมโดยรู้ว่าตัวเองจะได้ดูภาพยนตร์ หรือละครท่ีดัดแปลงจากวรรณกรรมนั้นบนจอภาพยนตร์หรือบนเวที และครจู ะตอ้ งขอใหพ้ วกเขาน�ำ ประสบการณท์ งั้ สองแบบมาเปรยี บเทยี บ กัน เด็กๆ จะอ่านหนังสือด้วยความหลงใหลและกระตือรือร้นยิ่งกว่า เวลาท่ีพวกเขาต้องอา่ นเพยี งเพอ่ื ให้สอบผ่าน น่แี หละทคี่ วรจะเปน็ เปา้ หมายส�ำ หรบั เด็กของเรา เสียงหัวเราะและรอยยม้ิ พวกเราพอ่ แมแ่ ละครตู อ้ งจ�ำ ไวว้ า่ แมว้ า่ วฒั นธรรมของเราจะ เปน็ เชน่ น้ี แตก่ ย็ งั มคี วามเปน็ ไปไดท้ จี่ ะสรา้ งนกั อา่ นตลอดชวี ติ นกั เรยี น จำ�นวนมากของผมเป็นตัวอย่างที่ดีในเรื่องน้ี แม้ว่าในยุคของเคเบิล ทวี ี ดวี ีดี วิดีโอเกม และอนิ เตอร์เนต็ จะไม่มอี ะไรยากไปกวา่ น้อี กี แล้ว กต็ าม ขอ้ เทจ็ จรงิ นไี้ มค่ วรทำ�ใหเ้ ราหมดก�ำ ลงั ใจ ดงั ทเี่ ชกสเปยี รเ์ ขยี นไว้ ใน Measure for Measure วา่ : ความกงั ขาของเราเป็นผ้ทู รยศ มันท�ำ ใหเ้ ราพ่ายทัง้ ท่อี าจชนะ ดว้ ยความกลวั ทจ่ี ะพยายาม (Our doubts are traitors, And make us lose the good we oft might win By fearing to attempt.) 12นิยายแฟนตาซีโดย เจ.อาร์.อาร.์ ทอลคีน (J.R.R. Tolkien) 13โดยจอหน์ สไตนเ์ บก (John Steinbeck) นักประพนั ธ์รางวัลโนเบลปี 1962 ฉบับแปลเป็นภาษาไทย คอื เพ่อื นยาก92 ครนู อกกรอบ กบั ห้องเรยี นนอกแบบ

หากเราใช้ความพยายาม เราอาจมีเด็กนักเรียนอย่างลูอิสลูอิสก็เช่นเดียวกับนักเรียนคนอ่ืนๆ ท่ีสมัครใจเรียนในชั้นวันเสาร์ที่ผมสอนพวกนกั เรยี นเกา่ ทย่ี งั คดิ ถงึ หอ้ ง 56 และอยากจะเกบ็ แหลง่ พกั พงิ น้ีไว้เปน็ สว่ นหน่ึงของชีวติ เดก็ ชั้นมธั ยมตน้ และมัธยมปลายเหลา่ น้มี าฝึกท�ำ แบบทดสอบวดั ความถนดั ทางวชิ าการ (Scholastic Aptitude Testหรอื SAT) อ่านวรรณกรรม และเตรยี มตัวเข้ามหาวิทยาลัย เสาร์นัน้ เราอ่าน A Raisin in the Sun14 ของลอร์แรนฮนั สเ์ บอร์รี (Lorraine Hansberry) กัน อีก 2-3 สัปดาห์ขา้ งหนา้เราจะไปทศั นศกึ ษากันที่เทศกาลเชกสเปยี รใ์ นแอชแลนด์ รัฐโอเรกอนซ่ึงเราจะได้ดูละครของฮันส์เบอร์รีและละครของคนอ่ืนๆ อีกมากผมอยากให้เด็กๆ เตรียมพร้อม ผมจึงเสียเวลาไปค้นหาบทละครเรื่องนี้มาใหเ้ ด็กๆ อา่ นไปดว้ ยกนั ขณะเดียวกันก็เลา่ ให้เด็กๆ ฟงั ถงึ สภาพสงั คมในเวลานน้ั ทที่ �ำ ใหล้ ะครเรอื่ งนเ้ี ปลยี่ นโฉมหนา้ ละครเวทอี เมรกิ นั ไปจากเดมิ ขณะท่เี ราอา่ นถงึ บรรทดั สดุ ท้ายของบทละคร เดก็ ๆ หลายคนถอนหายใจดว้ ยความสขุ และความยนิ ดเี ชน่ ทกุ ครงั้ ทอี่ า่ นผลงานชนิ้ เอกจบลง แต่ลูอสิ นงั่ นำ�้ ตาไหลอาบแก้ม ไม่มใี ครหวั เราะเยาะเดก็ อายุ 14ปคี นนข้ี ณะทเ่ี ขาสะอึกสะอื้น เมือ่ เขารวบรวมสตไิ ด้ ผมกถ็ ามเขาว่ามีอะไรในละครเรือ่ งน้ที ี่ทำ�ใหเ้ ขารู้สึกประทบั ใจลกึ ลำ้�ขนาดน้ี คำ�ตอบของเขาเรียบงา่ ย “ผมร้องไห้ เพราะนี่คือครอบครัว ของผม ” เขาเปน็ นกั อา่ น เขาสรา้ งความเชอ่ื มโยง เขาเขา้ ใจ เขาสามารถส�ำ รวจความคดิ ทยี่ ง่ิ ใหญแ่ ละมองเหน็ ความสมั พนั ธก์ บั ประสบการณข์ องตนเอง เป็นไปได้อย่างมากว่า ในอนาคตขา้ งหน้า เดก็ ๆ อาจจะไดอ้ ่านงานเขยี นของลูอสิ นค่ี อื ความเชอ่ื ของผม: ถา้ เยาวชนไดพ้ ฒั นาความรกั ในการอา่ นขน้ึ แลว้ พวกเขาจะมชี วี ติ ทด่ี ขี นึ้ ในมาตรฐานหลกั สตู รของรฐั ไมป่ รากฏวตั ถปุ ระสงคข์ อ้ นี้ การประเมนิ การอา่ นของเราอาจเรมิ่ ตน้ ทคี่ ะแนนจากแบบทดสอบมาตรฐาน แต่ท้ายท่ีสุด เราต้องวัดความสามารถในการ14บทละครท่ีฮันส์เบอรีได้แรงบันดาลใจมาจากการต่อสู้ของครอบครัวของเธอเองกับกฎหมายเก่ียวกับท่ีอยู่อาศัยที่เหยยี ดผวิ 93อา่ นเพอื่ ชวี ติ

อ่านของเด็กจากเสียงหัวเราะที่เปล่งออกมาและน้ำ�ตาท่ีรินไหลขณะท่ี เดก็ ซมึ ซบั ตวั อกั ษร เสยี งหวั เราะและน�ำ้ ตาอาจไมอ่ ยใู่ นวตั ถปุ ระสงคใ์ น การอ่านตามหลักสตู รของรฐั แต่นัน่ เปน็ มาตรฐานของห้อง 56 เดก็ ๆ พวกน้อี ่านหนงั สอื เพอ่ื ร้จู กั ชีวติ “ผมรู้จกั หนังสือดๆี ท่ีพวกเขาอาจยังไมเ่ คยผ่านตามาก่อน เปน็ หนา้ ท่ขี องผมในฐานะ พี่เลยี้ งที่จะหยบิ หนังสือพวกนใ้ี ส่มือเขา”94 ครูนอกกรอบ กับ หอ้ งเรยี นนอกแบบ



เดก็ ๆ ต่นื เตน้ กับของใช้ของจอรจ์ และเลนนี ตวั ละครท่ีนกั อ่านนอ้ ยเหลา่ นี้ค้นุ เคยเป็นอย่างดี ท่เี นชนั แนลสไตนเ์ บกเซ็นเตอร์ (National SteinbeckCenter) ซาลนี สั แคลิฟอรเ์ นีย

4การเขยี น โดยรวมๆ แล้ว เด็กนักเรียนทุกวันน้ีเป็นนักเขียนที่แย่มากและก็ไม่น่าประหลาดใจแต่อย่างใด เม่ือคำ�นึงถึงผลที่สะสมมาจากการขาดการฝึกฝน การสอนท่ีไม่เอาไหน การส่งข้อความตัวอักษรการใช้ศัพท์แสงแบบอีเมล และวัฒนธรรมท่ีไม่ส่งเสริมการรู้หนังสือจึงไม่ใช่เร่ืองแปลกเลยที่นักเรียนส่วนใหญ่ไม่สามารถเขียนข้อความท่ีกลมกลืนแม้เพียงสักย่อหน้าหนึ่ง อย่าว่าแต่เขียนเรียงความหรือรายงานเลย ลองพกริจะาทรบณไหาลเ่จรออื่ หงน์ ตสอ่ ไไตปนนเ์ บ้ีดก:ูนักเขียนรางวัลโนเบลและพลู ติ เซอร์ 97การเขยี น

1982 ปแี รกของการสอนของผม ห้องผมไดห้ นังสอื ไวยากรณเ์ ลม่ ใหมส่ วยงาม จากทางโรงเรยี น หนงั สอื เล่มน้จี ัดท�ำ เน้อื หาอย่างเปน็ ระบบและ สมบูรณ์ทเี ดียว คำ�อธิบายและตัวอยา่ งก็ชดั เจน พอส้ินปี เดก็ จะมีพ้ืนฐานความเข้าใจเรือ่ งชนดิ ของ คำ� โครงสรา้ งของประโยค และการเขยี นเปน็ อย่าง ดี นอกจากนน้ั ครทู ม่ี ีชือ่ เสยี ง 2-3 คน ไดแ้ นะน�ำ ให้ผมรูจ้ กั โครงการนักเขียนนอ้ ย ซ่ึงเปิดโอกาสใหเ้ ดก็ ทกุ คนในโรงเรียนของรฐั ในเขตพนื้ ทก่ี ารศกึ ษาร่วม ลอสแอนเจลสี (Los Angeles Unified School District) เขียนหนงั สอื ของตวั เอง นกั เรียนจะ ใชเ้ วลาตลอดทง้ั ปเี ขียนเรื่องราวสนกุ ๆ วาดภาพ ประกอบ และเข้าเล่ม จากนนั้ หนังสือเหลา่ นจ้ี ะถูก นำ�ไปจัดแสดงในที่ประชุมมหาวิทยาลัยในพ้นื ท่ี ซ่งึ จะมีนักเรยี นหลายพันคนมาอ่านหนงั สอื ใน วันเสาร์ มีการมอบรางวัลให้หนงั สอื เลม่ ท่ีดีท่สี ดุ ดว้ ย 1990 โรงเรยี นก�ำ ลังสัง่ หนังสือสำ�หรับวิชาตา่ งๆ ในที่ ประชมุ ครูดีๆ หลายคน ชใ้ี ห้เห็นวา่ หนังสือ ไวยากรณ์ของเราเร่มิ จะเกา่ แล้วหลงั จากใช้มา นานแปดปี เราน่าจะส่งั ซื้อใหมเ่ หมอื นอย่างท่ี เราส่งั ซือ้ หนงั สือคณติ ศาสตร์ และหนังสือ วิทยาศาสตร์ แตจ่ นแล้วจนรอดกไ็ มม่ กี ารส่ังซ้อื หนงั สือไวยากรณ์ ถึงตอนนโี้ ครงการนกั เขียนน้อย ถกู ยกเลิกไปแล้ว เพราะผู้จดั ตอ้ งเสียเวลากับ โครงการมากเกินไป โรงเรียนทั้งหลายได้รบั การ สง่ เสรมิ ให้จัดงานวนั นกั เขยี นนอ้ ยของแตล่ ะ โรงเรยี นเอาเอง 98 ครูนอกกรอบ กับ ห้องเรยี นนอกแบบ

1994 บรรดาผูน้ �ำ ในโรงเรยี นของผมไม่คอ่ ยชอบใจงานวัน นักเขยี นน้อยของเรานกั ครูบางคนไมไ่ ดใ้ หเ้ ดก็ ห้องตวั เองเขยี นหนังสอื ครบู างคนเอาหนงั สือของปี ก่อนๆ มาเสนอในการประชมุ พฒั นาครู ครู รุ่นเก๋าสาธิตวธิ สี รา้ งสรรคห์ นงั สอื นักเขียนนอ้ ย ใหน้ า่ อ่านแกค่ รูใหม่ๆ 1997 เขตพืน้ ทก่ี ารศกึ ษาเกิดวุ่นวายกับการทดสอบ มาตรฐานย่ิงกว่าทีผ่ า่ นๆ มา ทำ�ใหค้ รมู ภี าระจัด วันสอบเพยี บ ใน 163 วนั จะต้องจัดให้มกี าร ทดสอบระดบั เขตและระดับรฐั เสยี 30 วนั ครูจงึ ได้แต่โอดครวญอย่างน่าเหน็ ใจว่า “แล้วจะให้ผม สอนอะไรได้ในเมอ่ื ไม่มีเวลาใหผ้ มไดส้ อนเลย” 1998 ในทปี่ ระชุมครู ครูทง้ั หลายออกเสียงให้ยกเลิกงาน วันนกั เขียนนอ้ ย เดก็ แตล่ ะคนจะเขยี นหนังสือ ของตัวเองแล้วน�ำ มาโชว์ผปู้ กครองในคนื ทม่ี งี าน วนั เปิดภาคเรียนแทน ในระหว่างการประชมุ มีการยกเลกิ กจิ กรรมอื่นๆ อีกด้วย ไม่วา่ จะเปน็ งาน แสดงโครงงานวิทยาศาสตร์ การแขง่ ขันสะกด ค�ำ ศพั ท์ การแข่งขันคน้ หาสถานทท่ี างภูมศิ าสตร์ และการเฉลิมฉลองวนั เกิดของ ดร. คงิ แต่อย่าง นอ้ ย ครูท้งั หลายกย็ งั มีหนังสือไวยากรณ์ภาษา องั กฤษดๆี ใชอ้ ยู่ แม้ว่าจะเกา่ และขาดรุ่งร่งิ ไปตามกาลเวลา 2000 โรงเรยี นของเรานำ�หนังสือชดุ ฝกึ ทักษะการอ่าน มาใช้ และมผี เู้ ชีย่ วชาญการรูห้ นงั สือสองคน ถูกสง่ มาชว่ ยฝึกครขู องเรา หนึ่งในงานหลายๆ อยา่ ง ของผ้เู ชีย่ วชาญการร้หู นังสือกค็ อื เอา 99การเขยี น

หนงั สือไวยากรณ์อังกฤษออกไป จากหอ้ งเรียน พวกเขาบอกครวู ่าใหส้ อนไวยากรณ์จากต�ำ รา ชุดใหมเ่ ท่าน้นั พวกครพู ากนั บ่นวา่ ต�ำ ราชดุ ใหม่ สอนชนิดของค�ำ และโครงสร้างประโยคก็จริง แตส่ ้หู นงั สอื ไวยากรณเ์ ลม่ เกา่ ไม่ได้ ผู้เชย่ี วชาญ การรหู้ นังสอื ยืนกรานวา่ ยงั ไงๆ ครูทง้ั หลายกต็ อ้ ง ยอมให้เก็บหนังสือเลม่ เกา่ คนื พวกเราหาทาง ประนีประนอมดว้ ยการขอใชห้ นงั สอื ไวยากรณ์ เป็นส่วนเสรมิ นอกเหนือจากตำ�ราที่โรงเรยี น กำ�หนดใหใ้ ช้ แตผ่ ้เู ชย่ี วชาญการรหู้ นงั สอื ไม่ ยนิ ยอม ครูที่อายุยังน้อยกลวั จนยอมคืนหนังสือ แตค่ รเู ก่าทฉ่ี ลาดจะซ่อนหนังสือไว้ แลว้ แอบเอา มาแบง่ กนั ใช้สอนไวยากรณภ์ าษาองั กฤษทถี่ กู ต้อง ใหเ้ ด็กๆ 2001 ในที่ประชมุ พัฒนาครู เราไดร้ บั ทราบกฎเกณฑ์ใหม่ ในการสอนวิชาการอ่านและการเขยี น นั่นคือ ตอ่ แต่นี้ไป เมือ่ เราตรวจงานเขียนเรยี งความ ของนกั เรียนตามท่ีเขตพนื้ ท่ีการศกึ ษาก�ำ หนด เราจะไมน่ ับคำ�ทส่ี ะกดผิด วา่ ผิดอกี ต่อไป ด้วยวิธี นี้ เราจะไดผ้ ลการประเมินความก้าวหน้าของ นักเรยี นได้ “แม่นยำ�” ขน้ึ 2003 ถึงตอนน้ี นักเรยี นต้องท�ำ แบบทดสอบทกุ 6 สัปดาห์ตามท่ีชดุ ฝึกทกั ษะการอ่านกำ�หนดไว้ โดยนักเรียนจะตอ้ งยนื ใกลๆ้ ครแู ลว้ อา่ นขอ้ ความท่ี เลือกมาสองตอนใหด้ ังและเรว็ ท่ีสุดเทา่ ทจี่ ะท�ำ ได้ ครูหลายคนถามถงึ เหตผุ ลและแยง้ ว่าในชวี ิตจริง เราไม่ได้อา่ นออกเสียงเรว็ ๆ แบบน้ี ถึงอย่างนั้นก็ ยังมีแผนภูมิติดไวท้ ี่โถงทางเดนิ เพอื่ บนั ทกึ การ100 ครนู อกกรอบ กบั ห้องเรยี นนอกแบบ

แขง่ ขนั ของเด็กนกั เรยี นช้ันตา่ งๆ และสายต่างๆ วา่ ใครอ่านหนังสือได้เร็วท่ีสดุ 2004 หลังจากใชช้ ุดฝกึ ทักษะการอ่านแบบใหม่ได้สามปี คะแนนการอ่านของเดก็ โรงเรยี นเรากย็ ังไมด่ ขี ้ึน ที่จริง คะแนนในหลายๆ ดา้ นยงั ลดลงดว้ ยซำ้�ไป คะแนนการอา่ นของเดก็ นักเรียนเกรด 3 ของเรา จะเรยี กวา่ หายนะกไ็ มผ่ ิด ทุกๆ สัปดาห์ตลอดเวลาสามปีพวกเราถูกกรอกหูว่า กุญแจส�ำ คญั ของการอา่ นคอื ตอ้ งอา่ นคลอ่ ง มาตอนนี้ “กระทรวงสจั จะ” หรอื ผู้เชย่ี วชาญการรหู้ นงั สอื ของเรากลบั บอกเราวา่ เราท�ำ ผดิ ทใ่ี หค้ วามส�ำ คญักับการทดสอบการอ่านคล่องมากเกินไป ส่ิงสำ�คัญคือ การทดสอบการอ่านเพื่อความเข้าใจ ต่างหาก เขาบอกเราว่าไม่ต้องกังวลท่ีเราเข้าใจผิดพลาดไปในการประชุมทีผ่ ่านๆ มา แผนภมู ิการอา่ นคล่องในโถงทางเดนิ ถกู ปลดออก อืมม... ใช่แลว้ สหาย เรายังไมเ่ คยท�ำ สงครามกับโอเชยี เนียเลย ต่อมาในปีนั้น นักเรียนต้องทำ�ข้อสอบการเขียนของเขตอีกข้อสอบหนึ่ง โดยจะต้องเขียนเร่ืองในหัวข้อที่พวกเขาเหม็นเบ่ือจะแย่การทดสอบใชเ้ วลาสองวนั จงึ จะแลว้ เสรจ็ ครทู รี่ บั ผดิ ชอบสง่ ชดุ ขอ้ สอบของผมมาให้ท่ีห้องเรียน มีโน้ตกำ�กับไว้บนข้อสอบว่า “ข้อสอบของคุณเรฟ ก�ำ หนดส่งวนั ศกุ ร์” ทงั้ ครแู ละพอ่ แมอ่ ยา่ งเราตอ้ งรบั บทหนกั แมจ้ ะมอี ปุ สรรคขดัขวาง แตเ่ ราต้องหากลยทุ ธแ์ ละกจิ กรรมต่างๆ ทจ่ี ะชว่ ยปั้นเด็กๆ ให้เปน็ นกั เขียนที่ดีขน้ึ ให้ได้ ฟรานซิส เบคอน (Francis Bacon) เขียนไว้ว่า “การอ่านทำ�ให้คนเป็นคนอย่างสมบูรณ์ การประชุมทำ�ให้คนเตรียมพร้อม การเขยี นท�ำ ใหค้ นแมน่ ย�ำ ” (Reading maketh a fullman, Conference a ready man, and Writing an exact man.)ผมอยากให้นักเรียนของผมสามารถแสดงความคิดเห็นของตัวเองได้อย่างชัดเจน ผมอยากให้พวกเขาเขียนได้ดี ไม่ใช่เพราะกำ�ลังจะสอบ 101การเขยี น