(2) เรื่องที่ประธานจะแจ้งต่อที่ประชุม 2.9-2.12

เรอ่ื งทปี่ ระธาน จะแจ้งต่อท่ีประชมุ ครัง้ ที่ 7-8 (สมยั สามญั ประจาปคี รั้งทีห่ นง่ึ ) เป็นพเิ ศษ วันที่ 24-25 มิถุนายน 2563 (ระเบยี บวาระที่ 2.9-2.12)







รายงาน การสรา้ งระบบ หลักประกัน สุขภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ ปี งบประมาณ 2562 Annual Report 2019

ลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ รา่ งกายแข็งแรง ท�ำใหเ้ ศรษฐกิจของประเทศแข็งแรง การพฒั นาระบบบรกิ าร สาธารณสุข มงุ่ เป้าหมาย ใหป้ ระชาชนมสี ุขภาวะทด่ี ี นายอนทุ นิ ชาญวีรกูล รฐั มนตรวี ่าการกระทรวงสาธารณสุข ประธานกรรมการหลักประกันสขุ ภาพ แห่งชาติ รายงานประจ�ำปี 2562

สารจากประธานกรรมการ หลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ A message from the Chair of the National Health Security Board รฐั บาลมนี โยบายพฒั นาระบบสาธารณสขุ และหลกั ประกนั ส�ำหรับบริการท่ีส�ำคัญและจ�ำเป็น การจัดระบบการดูแล ทางสังคม บนพื้นฐานหลักประสิทธิภาพและความย่ังยืน ผู้ป่วยโรคหายาก การแก้ปัญหาประชาชนชาวไทยท่ี ทางการคลังของประเทศ โดยมุ่งเน้นการจัดบริการ ตกหล่นทางทะเบียนให้สามารถเข้าถึงบริการสุขภาพ สาธารณสุขและระบบคุ้มครองทางสังคมท่ีครอบคลุม ได้ตามสิทธิ การลดความแออัดในโรงพยาบาล ได้แก่ ประชากรทุกกลุ่มอย่างเหมาะสม ยกระดับระบบ การลดเวลาการรอคอยทโ่ี รงพยาบาลโดยใหผ้ ปู้ ว่ ยรบั ยาท่ี หลักประกันสุขภาพให้ครอบคลุมทุกคนอย่างเท่าเทียม รา้ นขายยา การขยายหนว่ ยรว่ มใหบ้ รกิ ารนอกโรงพยาบาล โดยเฉพาะบุคคลด้อยโอกาสกลุ่มต่างๆ ซ่ึงสอดคล้องกับ เช่น ศูนย์บริการคนพิการท่ัวไป คลินิกการพยาบาลและ เป้าหมายการพัฒนาประเทศตามยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ. การผดงุ ครรภน์ ำ� รอ่ ง รว่ มใหบ้ รกิ ารในเขตกรงุ เทพมหานคร 2561-2580 ด้านการพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพ การปฏริ ปู หอ้ งฉกุ เฉนิ การจดั บรกิ ารนอกเวลาราชการแยก ทรพั ยากรมนษุ ย์ ดา้ นการสรา้ งโอกาสและความเสมอภาค จากห้องฉุกเฉิน และพัฒนาการใช้ประโยชน์ข้อมูลขนาด ทางสงั คม ซงึ่ กระทรวงสาธารณสขุ ไดน้ ำ� นโยบายดงั กลา่ ว ใหญ่ (Big Data) รวมถงึ การประชาสัมพนั ธ์ความสำ� เร็จ มาด�ำเนินการให้เกิดผลเป็นรูปธรรมด้วยเป้าหมายเพ่ือ ของระบบสาธารณสุขและหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า “ลดรายจ่าย เพมิ่ รายได้ รา่ งกายแข็งแรง เศรษฐกจิ ของ ของประเทศไทย แลกเปลี่ยนเรียนรู้การท�ำงานกับนานา ประเทศแข็งแรง” ด้วยการพัฒนาระบบหลักประกัน ประเทศ ซง่ึ รฐั บาลพรอ้ มใหก้ ารสนบั สนนุ ในการเปน็ แหลง่ สุขภาพแห่งชาติให้มีความสอดคลองกับนโยบายรัฐบาล เรยี นรใู้ หแ้ กป่ ระเทศต่างๆ อยา่ งตอ่ เนือ่ งมาเป็นระยะเวลากวา่ 17 ปี ผา่ นการบรหิ าร ในโอกาสนี้ ผมขอขอบคุณท่านผู้บริหารกระทรวง จัดการการเงินการคลังด้านสุขภาพ ภายใต้หลักการ สาธารณสุข และกระทรวงต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมท้ัง “เฉล่ียทกุ ข์ เฉล่ียสขุ ” หรอื “ดีช่วยป่วย รวยช่วยจน” เพ่ือ ผู้บริหารและเจ้าหน้าท่ีของสถานพยาบาล/โรงพยาบาล เป็นหลักประกันความม่ันคงด้านสุขภาพให้กับประชาชน ทุกแห่ง ท้ังภาครัฐและเอกชน องค์กรวิชาชีพ องค์กร ผู้มีสิทธิ คุ้มครองประชาชนให้เข้าถึงบริการท่ีมีคุณภาพ ปกครองส่วนท้องถิ่น ภาคประชาชน และภาคีเครือข่าย ได้มาตรฐาน อย่างเท่าเทียม และป้องกันความเส่ียง ทุกภาคส่วน ที่ได้สนับสนุนและพัฒนาระบบหลักประกัน ทางการเงนิ ที่เกดิ จากภาระคา่ รกั ษาพยาบาล สขุ ภาพแห่งชาตอิ ย่างเต็มก�ำลงั ความสามารถ เพอ่ื ให้การ นโยบาย สำ� คญั ทขี่ บั เคลอ่ื นในชว่ ง 1 ปที ผ่ี า่ นมา ประกอบ ด�ำเนินงานเป็นไปตามยุทธศาสตร์ชาติ พ.ศ.2561-2580 ดว้ ย การบรหิ ารจดั การยา เวชภณั ฑ์ และอปุ กรณท์ างการ อยา่ งม่ันคงและยงั่ ยืนตลอดไป แพทย์ที่จ�ำเป็น การปรับปรุงการจ่ายชดเชยค่าบริการ

เปา้ หมายสำ� คัญ คือ ผูร้ ับบรกิ ารไดเ้ ข้าถงึ บริการ สาธารณสขุ ทมี่ คี ุณภาพมาตรฐาน โดยยงั คงมงุ่ เน้นการปฏิบัตหิ น้าที่ ในการสง่ เสรมิ และสนับสนนุ การพฒั นาคุณภาพบริการ ในเชงิ สร้างสรรค์และยั่งยนื ลดความขดั แยง้ ระหว่างผู้ใหบ้ ริการ และผรู้ บั บริการ นายแพทยช์ าตรี บานช่ืน ประธานกรรมการควบคมุ คณุ ภาพ และมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสุข รายงานประจ�ำปี 2562

สารจากประธานกรรมการควบคมุ คณุ ภาพ และมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสุข A message from the Chair of the Health Service Standard and Quality Control Board คณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการ ร่วมกับคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และ สาธารณสุข สมัยวาระท่ีสี่ เริ่มปฏิบัติหน้าที่ต้ังแต่วันที่ ระดบั พนื้ ที่ คณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐาน 9 กมุ ภาพันธ์ 2559 จนถงึ ปีงบประมาณ 2562 น้ี นบั ว่า เชอ่ื มโยงการทำ� งานกบั คณะอนกุ รรมการควบคมุ คณุ ภาพ เปน็ การปฏบิ ตั หิ นา้ ที่ในปที ส่ี ี่ และในเดอื นกมุ ภาพนั ธ์ 2563 แ ล ะ ม า ต ร ฐ า น บ ริ ก า ร ส า ธ า ร ณ สุ ข ร ะ ดั บ เ ข ต พื้ น ที่ กจ็ ะครบวาระการปฏบิ ตั ิหนา้ ทข่ี องคณะกรรมการควบคมุ คณะอนุกรรมการพิจารณาวินิจฉัยค�ำร้องขอรับเงิน คณุ ภาพและมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสขุ สมยั วาระทส่ี แี่ ลว้ ชว่ ยเหลอื เบอื้ งต้น หน่วยรับเรือ่ งร้องเรยี นอื่นท่ีเปน็ อิสระ คณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานบริการ จากผู้ถูกร้องเรียน ศูนย์ประสานงานหลักประกันสุขภาพ สาธารณสุขซ่ึงเป็นคณะกรรมการตามพระราชบัญญัติ ประชาชน ศนู ยบ์ รกิ ารหลกั ประกนั สขุ ภาพในหนว่ ยบรกิ าร หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 มีอ�ำนาจหน้าท่ี และคณะอนุกรรมการต่าง ๆ ในระดับพื้นท่ี ท้ังน้ีเพ่ือยก ตามมาตรา 50 แห่งพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพ ระดับการให้บริการสาธารณสุขที่มีคุณภาพมาตรฐาน แหง่ ชาติ พ.ศ. 2545 โดยมีภารกจิ หลกั ตามอำ� นาจหน้าท่ี ป้องกันเหตุการณ์ไม่พึงประสงค์เกิดซ้�ำ และลดความ 3 เรื่องไดแ้ ก่ 1) การก�ำกับ ควบคุมและส่งเสรมิ ให้หนว่ ย ขัดแย้งระหว่างผู้รับบริการและผู้ให้บริการ และในปีนี้ บริการในระบบหลักประกันสุขภาพให้บริการที่มีคุณภาพ คณะกรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐานสมัยวาระ มาตรฐาน 2) การคุ้มครองสิทธิ ต้ังแต่การสร้างการรับรู้ ท่ีส่ี ได้มีข้อเสนอในการเตรียมความพร้อมส�ำหรับคณะ สทิ ธิ เขา้ ถงึ สทิ ธิ คมุ้ ครองสทิ ธแิ ละพทิ กั ษส์ ทิ ธผิ รู้ บั บรกิ าร กรรมการควบคุมคุณภาพและมาตรฐาน และคณะ ในระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และ 3) การให้ อนุกรรมการที่เกี่ยวข้องในสมัยวาระถัดไป เพื่อให้ ขอ้ เสนอการบรหิ ารกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตติ อ่ การปฏบิ ตั งิ านตามอำ� นาจหนา้ ทข่ี องคณะกรรมการควบคมุ คณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเพื่อประกอบ คุณภาพและมาตรฐานบริการสาธารณสุข และคณะ การวางหลกั เกณฑ์ กำ� หนดคา่ ใชจ้ า่ ยเพอ่ื บรกิ ารสาธารณสขุ อนุกรรมการทั้งในระดับส่วนกลางและระดับพ้ืนที่มี ใหแ้ กห่ น่วยบรกิ ารใหม้ คี วามเหมาะสมและเปน็ ธรรม ประสิทธิภาพอย่างตอ่ เน่ือง การด�ำเนินงานของคณะกรรมการควบคุมคุณภาพ ท้ายนี้ ขอขอบคุณคณะกรรมการควบคุมคุณภาพและ และมาตรฐานบริการสาธารณสุขตลอดระยะเวลาส่ีปี มาตรฐาน คณะอนุกรรมการท้ังในส่วนกลาง ระดับเขต ที่ผ่านมาน้ัน มีเป้าหมายส�ำคัญคือผู้รับบริการได้เข้าถึง พ้นื ทแี่ ละระดับจงั หวดั ภาคสี ุขภาพ รวมถงึ ภาคประชาชน บริการสาธารณสุขที่มีคุณภาพมาตรฐานโดยยังคงมุ่งเน้น ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติท่ีสนับสนุนการ การปฏิบัติหน้าท่ีในการส่งเสริมและสนับสนุนการพัฒนา ท�ำงานและมีส่วนร่วมในการส่งเสริมและสนับสนุนการ คุณภาพบริการในเชิงสร้างสรรค์และย่ังยืน ลดความ พัฒนาคุณภาพและมาตรฐานบริการและคุ้มครองสิทธิ ขดั แยง้ ระหวา่ งผใู้ หบ้ รกิ ารและผรู้ บั บรกิ าร โดยการบรู ณา- ทำ� ใหป้ ระชาชนเขา้ ถงึ บรกิ ารสขุ ภาพอยา่ งเทา่ เทยี ม ไดร้ บั การและเชื่อมโยงการท�ำงานด้านนโยบาย วิชาการ และ บริการสาธารณสุขที่มีมาตรฐานและมีความปลอดภัย ระดบั ปฏิบัตกิ าร ร่วมกับภาคสว่ นที่เก่ยี วขอ้ ง ท้งั ในระดบั รวมท้ังผู้ให้บริการมีความสุข และระบบสุขภาพมีความ ประเทศและระดบั พนื้ ท่ี โดยระดบั ประเทศ คณะกรรมการ ยั่งยืน ตามเจตนารมณ์ของพระราชบัญญัติหลักประกัน ควบคุมคุณภาพและมาตรฐานได้ประสานการท�ำงาน สุขภาพแหง่ ชาติ พ.ศ. 2545

วันนี้ ... กองทนุ หลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ไมเ่ พียงมีความมน่ั คงและแขง็ แกร่ง ในการทำ� หนา้ ทห่ี ลกั ประกนั ด้านสุขภาพใหก้ บั คนไทย แต่ยงั ออกดอกผลใิ บเบ่งบาน จนทำ� ใหห้ ลกั ประกนั สุขภาพ ถ้วนหน้าของไทยโดดเดน่ ในเวทีโลก นายแพทย์ศกั ดิ์ชัย กาญจนวฒั นา เลขาธกิ ารสำ� นักงาน หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ

สารจากเลขาธิการส�ำนักงาน หลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ A message from the Secretary-General of the National Health Security Office ทกุ ก้าวยา่ งของการกา้ วเดิน สรา้ งความม่นั คง ในการบริหารจัดการกองทนุ ฯ ปี 2562 สปสช.ไดด้ ำ� เนนิ และย่งั ยืน “หลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ” การโดยยึดหลักการตามกรอบและแนวคิด ทั้งจาก รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 ร่าง ปีงบประมาณ 2562 กบั กา้ วปีที่ 17 ของ “กองทนุ หลกั ยุทธศาสตร์ชาติ ระยะ 20 ปี แผนพัฒนาเศรษฐกิจ ประกันสุขภาพแห่งชาติ” จากการจัดต้ังกองทุนฯ ในปี และสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 12 แผนปฏิรูปแห่งชาติ 2545 ตาม พ.ร.บ.หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ นบั เปน็ อกี ด้านสาธารณสุข นโยบายรัฐบาล นโยบายความม่ันคง ปีหน่ึงแห่งการพิสูจน์ผลงานการบริหารจัดการกองทุนฯ ยุทธศาสตร์การจัดสรรงบประมาณของประเทศปี 2562 ของส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (สปสช.) แผนแม่บทบูรณาการพัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพ ภายใต้ “คณะกรรมการหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาต”ิ หรอื พ.ร.บ.หลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 ผลรบั ฟงั “บอรด์ สปสช.” ความคิดเห็นฯ ตามมาตรา 18(13) ปี 2560 ประกาศ งบประมาณกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ในปี กระทรวงสาธารณสุขตามค�ำส่งั คสช.ที่ 37/2559 ม.44 2562 นี้ ท่รี ฐั บาลจัดสรรจำ� นวนกวา่ 1.81 แสนลา้ นบาท มติ ครม.ทเ่ี กย่ี วขอ้ ง ผลการตรวจสอบของหนว่ ยตรวจสอบ นอกจากถูกใช้เป็นค่าใช้จ่ายในงบเหมาจ่ายรายหัวท่ี ต่าง ๆ นโยบายรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข รวมเงินเดือนบุคลากรภาครัฐจ�ำนวนกว่า 1.66 แสนล้าน และบอรด์ สปสช. และแนวคดิ พน้ื ฐานหลกั ประกนั สขุ ภาพ บาทแล้ว เงนิ ท่เี หลอื กวา่ 1.5 หม่นื ลา้ นบาท ได้ถกู จดั สรร ถ้วนหนา้ รวมถึงยุทธศาสตรก์ ารพฒั นาระบบหลักประกัน เปน็ งบนอกเหมาจา่ ยรายหวั ทกี่ ระจายสกู่ องทนุ เฉพาะโรค สุขภาพแหง่ ชาติ ปี 2560-2564 เพอื่ ขบั เคลือ่ นกองทุนฯ และการจัดบริการสาธารณสุขที่จ�ำเป็น ได้แก่ บริการ ให้ได้ผลสัมฤทธิ์ตามเป้าหมาย สาธารณสุขผู้ติดเช้ือเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ บริการ ขณะเดียวกันในปีนี้ยังได้มีการพัฒนาและปรับปรุงการ สาธารณสุขผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง บริการสาธารณสุขเพ่ือ บรหิ ารจดั การ เพอ่ื ใหก้ ารดำ� เนนิ การกองทนุ ฯ เปน็ ไปอยา่ ง ควบคุม ป้องกันความรุนแรงโรคเรื้อรัง ค่าบริการ เหมาะสม ไม่ว่าจะเป็นการปรับการชดเชยบริการตรวจ สาธารณสุขเพิ่มเติมส�ำหรับหน่วยบริการในพื้นที่กันดาร ยืนยนั มะเรง็ ล�ำไส้ใหญ่ใหเ้ บกิ จา่ ยตามผลงานจริง การกัน เส่ียงภัย และพ้ืนท่ีจังหวัดชายแดนภาคใต้ ค่าบริการ เงินระดับประเทศจ�ำนวน 100 ล้านบาทจากงบผู้ป่วยใน สาธารณสุขสำ� หรบั ผสู้ ูงอายทุ ีม่ ภี าวะพง่ึ พงิ และคา่ บรกิ าร เพอ่ื ปรบั เกลย่ี คา่ นำ้� หนกั สมั พนั ธก์ ลมุ่ วนิ จิ ฉยั โรครว่ ม (Adj. สาธารณสุขเพ่ิมเติมส�ำหรับการบริการระดับปฐมภูมิท่ีมี RW) และการกำ� หนดอัตราจา่ ยผ้ปู ว่ ยในขั้นตำ่� คงท่ตี ลอด แพทย์ประจ�ำครอบครัว ท้ังหมดน้ีได้ถูกน�ำมาเพ่ือดูแล ท้งั ปีในจ�ำนวน 8,050 บาทต่อ Adj.RW การเพมิ่ รายการ สุขภาพคนไทยกว่า 48 ล้านคนทั่วประเทศ ครอบคลุม จ่ายตามผลงานจริงเพื่อเพ่ิมการเข้าถึงบริการในหญิง ทงั้ การรกั ษาพยาบาล การสง่ เสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรค ตั้งครรภ์เป็น 8 รายการ การปรับประสิทธิภาพบริหาร และการฟื้นฟูสมรรถภาพ

จดั การงบกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพในระดบั ทอ้ งถนิ่ หรอื สุขภาพให้กับคนไทย แต่ยังออกดอกผลิใบเบ่งบาน พ้ืนท่ีตามประกาศฉบับใหม่ เป็นต้น พร้อมปรับสิทธิ จนท�ำให้หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าของไทยโดดเด่นใน ประโยชนเ์ พอ่ื ใหเ้ กดิ การเขา้ ถงึ การดแู ลสขุ ภาพทม่ี มี าตรฐาน เวทีโลก และได้น�ำมาสู่การจัดการประชุมเต็มคณะระดับ และคณุ ภาพยงิ่ ขน้ึ อาทิ การเพมิ่ สทิ ธปิ ระโยชนว์ คั ซนี รวม สูงว่าด้วยหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า (High-level ป้องกนั 5 โรค ประกอบด้วย คอตีบ ไอกรน บาดทะยัก Meeting on Universal Health Coverage) ภายใต้ เยื่อหุ้มสมองอักเสบ และไวรัสตับอักเสบบี การเพิ่มเติม การประชุมสมชั ชาสหประชาชาติ สมยั สามัญ ครั้งท่ี 74 วคั ซนี พษิ สนุ ขั บา้ ในกลมุ่ ยาจำ� เปน็ และเพมิ่ รายการยาตาม ณ ส�ำนักงานใหญ่สหประชาชาติ นครนิวยอร์ก สหรัฐ บัญชียา จ(2) หรือยาท่ีมีความจ�ำเป็นแต่มีราคาแพง อเมริกา เม่ือวนั ท่ี 23 กันยายน 2562 โดย ฯพณฯ นายก เป็นต้น เหล่าน้ีเป็นส่วนหน่ึงของการรุกพัฒนากองทุนฯ รฐั มนตรี พล.อ.ประยทุ ธ์ จันทร์โอชา ได้กล่าวถ้อยแถลง มาอยา่ งต่อเนือ่ ง สง่ ผลใหป้ ระชาชนเข้าถึงบริการสุขภาพ ถงึ ความสำ� เรจ็ ของประเทศไทยในการดำ� เนนิ นโยบายหลกั ไดอ้ ยา่ งครอบคลมุ และท่ัวถึง ประกนั สุขภาพถ้วนหน้า พรอ้ มประกาศท่จี ะแบ่งปนั ความ ความส�ำเร็จท่ีเกิดข้ึน มิใช่ความส�ำเร็จของใครคนใด รูแ้ ละประสบการณ์ให้แก่ประเทศต่าง ๆ น�ำไปประยุกตใ์ ช้ คนหน่ึง หากเกิดจากการท�ำงานแบบมีส่วนร่วมของทุก ให้เหมาะสม และจะร่วมมือกับทุกหุ้นส่วนเพ่ือขับเคล่ือน ภาคสว่ น ไดแ้ ก่ เครอื ขา่ ยผปู้ ว่ ย ภาคประชาชน นกั วชิ าการ ให้ประชากรโลกมสี ุขภาพทดี่ ีย่งิ ขน้ึ ไปดว้ ยกัน องค์กรปกครองส่วนท้องถ่ิน ตลอดจนทุกองค์กร ทุก ผลส�ำเร็จท่ีเกิดขึ้นถือเป็นความภาคภูมิใจของทุกคน หน่วยงานท่ีเกี่ยวข้อง ท่ีได้ร่วมปลูก รดน้�ำ ใส่ปุ๋ย และ ทกุ ฝา่ ย ทกุ ภาคสว่ นทีเ่ กี่ยวข้อง รวมถงึ คนไทยทกุ คนทมี่ ี พรวนดนิ จนทำ� ให้ “กองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาต”ิ สว่ นสนบั สนนุ จนทำ� ใหร้ ะบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ บรรลุผลตามนโยบาย “หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า” กา้ วมาถงึ วนั นี้ ซง่ึ จะเปน็ กำ� ลงั สำ� คญั ในการกา้ วในปตี อ่ ไป ซงึ่ ตอ้ งขอขอบคุณอย่างยงิ่ ณ โอกาสนี้ เพ่ือเป็นหลักประกันด้านสุขภาพท่ีม่ันคงและยั่งยืนให้กับ วันน้ี ...กองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติไม่เพียงมี คนไทยตลอดไป ความมน่ั คงและแขง็ แกรง่ ในการทำ� หนา้ ทหี่ ลกั ประกนั ดา้ น 8 | รายงานประจ�ำปี 2562

บทสรุปผู้บรหิ าร การสร้างหลักประกันสุขภาพให้กับคนไทยภายใต้ แผน 2. ความครอบคลุมสทิ ธิหลักประกัน ปฏิบัติราชการของส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ระยะ 5 ปี พ.ศ. 2561-2565 มงุ่ หวงั ให้ “ทกุ คนทอ่ี าศยั อยู่ ผมู้ สี ทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ลงทะเบยี นสทิ ธเิ ลอื ก บนแผ่นดินไทย ได้รับความคุ้มครองหลักประกันสุขภาพ หน่วยบรกิ ารประจ�ำตนจ�ำนวน 47.52 ลา้ นคน (เป้าหมาย อยา่ งถ้วนหน้า ด้วยความมนั่ ใจ” โดยต้ัง 3 เปา้ ประสงค์ 47.58 ล้านคน) ครอบคลุมสิทธิหลักประกันสุขภาพ หลักคือ ประชาชนเข้าถึงบริการ การเงินการคลังมั่นคง แหง่ ชาติ (Universal Coverage Scheme: UCS) รอ้ ยละ ดำ� รงธรรมาภบิ าล ปีงบประมาณ 2562 ได้รับการจัดสรร 99.88 งบกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาตสิ ำ� หรบั ผมู้ สี ทิ ธหิ ลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ (Universal Coverage Scheme: 3. หนว่ ยบรกิ ารในระบบหลักประกัน UCS) จำ� นวน 48.575 ล้านคน วงเงิน 181,584.09 ล้าน สุขภาพแห่งชาติ บาท (เป็นเงินเดือนของหน่วยบริการภาครัฐ 47,314.96 ล้านบาท) คดิ เปน็ ร้อยละ 6.05 ของงบประมาณประเทศ มีหน่วยบริการข้ึนทะเบียนให้บริการในระบบหลักประกัน ในอตั ราเหมาจา่ ยเท่ากบั 3,426.56 บาทตอ่ ผู้มีสิทธิ และ สุขภาพแห่งชาตจิ �ำนวน 12,334 แหง่ ซ่ึงหน่ึงแหง่ สามารถ ได้รับการจัดสรรงบประมาณเพื่อการบริหารจัดการใน ขนึ้ ทะเบยี นไดม้ ากกวา่ หนงึ่ ประเภทไดแ้ ก่ ขน้ึ ทะเบยี นเปน็ สำ� นกั งานจำ� นวน 1,344.81 ลา้ นบาท คดิ เปน็ รอ้ ยละ 0.74 หนว่ ยบรกิ ารปฐมภมู ิ จ�ำนวน 11,750 แหง่ หนว่ ยบรกิ าร เทียบกบั งบกองทุนหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประจ�ำ จ�ำนวน 1,360 แห่ง และหน่วยบริการรับส่งต่อ ผลการด�ำเนนิ งานปี 2562 สรุปพอสงั เขป ดังนี้ จำ� นวน 1,382 แหง่ ซึง่ เพิ่มขึ้นจากปี 2561 จำ� นวน 183 แห่ง (จำ� แนกเป็น หน่วยบริการปฐมภูมิ ประจ�ำ รับสง่ ตอ่ 1. การเบิกจา่ ยงบประมาณ จำ� นวน 163, 29, 27 แหง่ ตามลำ� ดบั ) เบิกจ่ายงบประมาณกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ให้กับหน่วยบริการท่ีจัดบริการให้ผู้มีสิทธิ จ�ำนวน 133,802.28 ล้านบาท คิดเป็นร้อยละ 99.65 (จาก งบ 134,269.13 ล้านบาทไม่รวมเงินเดือนหน่วยบริการ ภาครฐั ) 9|

4. การเข้าถึงบรกิ ารสุขภาพ บรกิ ารตามสทิ ธิประโยชน์ ปผีล2ง5า6น1 เป้าหมาย ปี 2562 รอ้ ยละ 1. บรกิ ารพ้นื ฐานในงบเหมาจา่ ยรายหวั ผลงาน 1.1 บริการสขุ ภาพทว่ั ไป 177.275 163.707 111.59 3.693 3.370 182.688 113.76 - ใชบ้ ริการผูป้ ว่ ยนอก (ลา้ นครั้ง) 6.218 6.249 3.834 100.81 - อตั ราการใช้บริการผ้ปู ว่ ยนอก (คร้ัง/คน/ปี) 0.130 0.129 6.300 102.77 - ใชบ้ รกิ ารผปู้ ่วยใน (ลา้ นคร้งั ) 4,606 4,682 0.132 95.56 - อัตราการใชบ้ ริการผปู้ ว่ ยใน (คร้ัง/คน/ปี) 4,829 4,576 4,474 138.24 1.2 บรกิ ารกรณีเฉพาะ 126,989 120,000 6,326 112.74 - ผู้ป่วยโรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือดเฉียบพลันชนิด STEMI ได้ยา 479 591 135,284 103.89 88 108 614 98.15 ละลายลิม่ เลอื ด (คน) 271 239 106 128.87 - ผปู้ ว่ ยโรคหลอดเลอื ดสมองตบี หรอื อดุ ตนั ไดย้ าละลายลมิ่ เลอื ด (คน) 57 97 308 77.32 - ผ่าตัดต้อกระจก (ครง้ั ) 12,401 12,601 75 87.97 - ผ่าตดั เปล่ยี นกระจกตา (ดวงตา) 16,814 17,742 11,085 135.69 - ผา่ ตัดเปลี่ยนหัวใจและรบั ยากดภูมิ (คน) 2,661,542 3,228,026 24,075 91.24 - ปลูกถ่ายตับและรบั ยากดภูมิ (คน) 2,945,165 - ปลูกถ่ายเซลล์ต้นก�ำเนิดเมด็ โลหิต (Stem cell) (คน) 28,360 15,226 183.18 - ผู้ป่วยโรคโลหิตจางธาลัสซีเมียชนิดรุนแรงได้เลือดและหรือยาขับ 1,019,639 1,015,208 27,890 103.54 4,482,707 4,187,633 1,051,157 126.38 เหลก็ อยา่ งตอ่ เนื่อง (คน) 45,328 34,424 5,292,137 176.72 - ผู้ปว่ ยระยะสุดทา้ ยไดร้ บั การดูแลแบบประคับประคอง (คน) 8,161,087 7,390,460 60,833 128.13 1.3 บรกิ ารสรา้ งเสรมิ สขุ ภาพและป้องกนั โรค 33,393 47,004 9,469,352 91.63 - กลมุ่ เปา้ หมายเฉพาะไดร้ บั วคั ซนี ปอ้ งกนั โรคไขห้ วดั ใหญต่ ามฤดกู าล 43,068 76.00 5,312 7,099 (คน) 5,395 1.4 บริการฟน้ื ฟูสมรรถภาพด้านการแพทย ์ - คนพกิ ารไดร้ บั อุปกรณเ์ ครือ่ งช่วยคนพกิ าร (คน) - ไดร้ ับบริการฟนื้ ฟูสมรรถภาพ (คน) 1.5 บริการแพทย์แผนไทย - นวด ประคบ อบสมุนไพร (ครัง้ ) - แมห่ ลงั คลอดได้รบั บรกิ ารฟนื้ ฟู (คน) - รับยาสมุนไพรในบญั ชียาหลักแห่งชาติ (ครงั้ ) 1.6 ยาและเวชภณั ฑ์ - รบั ยาตามบญั ชี จ(2) (คน) - รบั ยาก�ำพร้า ยาตา้ นพษิ (คน) 10 | รายงานประจ�ำปี 2562

บรกิ ารตามสทิ ธิประโยชน์ ปผีล2ง5า6น1 ปี 2562 ร้อยละ เป้าหมาย ผลงาน 118.44 2. บริการเฉพาะกลมุ่ (นอกงบเหมาจา่ ยรายหัว) 82.55 2.1 ผตู้ ดิ เช้อื เอชไอวีผูป้ ่วยเอดส์ไดย้ าต้านไวรสั (คน) 262,274 229,400 271,704 113.39 2.2 กลมุ่ เสีย่ งไดร้ ับการป้องกนั การตดิ เชือ้ เอชไอวี (คน) 57,589 72,500 59,850 136.44 2.3 ผ้ปู ว่ ยไตวายเร้อื รังไดร้ ับการลา้ งไต ฟอกไต ปลูกถา่ ยไต (คน) 57,682 53,100 60,210 94.83 2.4 ผปู้ ว่ ยโรคเบาหวาน/ความดนั โลหติ สงู ไดต้ รวจคดั กรองเพอื่ ควบคมุ และ 3.982 3.032 4.137 143.66 ป้องกนั การเกิดภาวะแทรกซ้อน (ล้านคน) 92.95 2.5 ผูป้ ่วยจิตเวชเรอ้ื รังได้รบั การดูแลในชุมชน (คน) 10,389 12,000 11,380 100.00 2.6 ผู้สูงอายุท่ีมีภาวะพึ่งพิงกลุ่มติดบ้านติดเตียงได้รับการดูแลท่ีบ้านตาม 211,106 152,800 219,518 แผนการรักษา (care plan) (คน) 2.7 ใชบ้ รกิ ารระดบั ปฐมภมู ทิ มี่ แี พทยป์ ระจำ� ครอบครวั แบบผปู้ ว่ ยนอก (ครงั้ ) 332,968 730,000 678,539 2.8 หนว่ ยบรกิ ารในพนื้ ทก่ี นั ดารพน้ื ทเี่ สย่ี งภยั และพน้ื ทช่ี ายแดนภาคใต้ ได้ 202 202 202 รบั การจดั สรรงบเพม่ิ เติม (แหง่ ) 5. คุณภาพและมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสุข 2) ผรู้ ับบรกิ ารยืน่ คำ� รอ้ งช่วยเหลอื เบื้องตน้ จำ� นวน 1,188 คน ได้รับการชดเชย 970 คน ผใู้ ห้บรกิ ารยน่ื ค�ำรอ้ ง 1) รอ้ ยละ 83.30 ของหนว่ ยบรกิ ารรบั ส่งตอ่ ได้รบั การ 538 คน ไดร้ ับการชดเชย 464 คน รับรองตามกระบวนการรับรองคุณภาพโรงพยาบาล ระดบั HA: Hospital Accreditation (898 แห่งจาก 3) มีศูนย์บริการหลักประกันสุขภาพในหน่วยบริการ หน่วยบริการท่รี บั การประเมิน 1,078 แหง่ ) เพื่อคุ้มครองสทิ ธจิ ำ� นวน 886 แหง่ ศนู ยป์ ระสานงาน หลักประกันสขุ ภาพประชาชน จ�ำนวน 185 แห่ง (ใน 2) ประชาชนพึงพอใจต่อการด�ำเนินงานหลักประกัน 77 จังหวัด) และหน่วยรับเรื่องร้องเรียนอื่นที่เป็น สุขภาพแห่งชาติในระดับมากถึงมากที่สุด ร้อยละ อิสระจากผู้ถูกร้องเรียน ตามมาตรา 50(5) จ�ำนวน 97.11 ผใู้ หบ้ รกิ าร และองคก์ รภาคี รอ้ ยละ 75.99 และ 129 แห่ง (ใน 75 จังหวดั ) ร้อยละ 93.21 ตามล�ำดับ 7. การมสี ว่ นร่วมพัฒนาระบบ 6. การคุ้มครองสิทธิ หลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ 1) ประชาชนและผู้ให้บริการสอบถามข้อมูล ร้องเรียน มีองค์กรปกครองส่วนท้องถ่ินจ�ำนวน 7,738 แห่ง (จาก รอ้ งทกุ ข์ และประสานสง่ ตอ่ ผปู้ ว่ ย ผา่ นสายดว่ น 1330 7,776 แห่ง รวมกรุงเทพมหานครและเมืองพัทยา) เข้า จดหมาย โทรสาร อีเมล์ หรือมาติดต่อด้วยตนเอง รว่ มบริหารกองทุนหลักประกันสุขภาพระดับทอ้ งถ่ิน เพ่อื จ�ำนวน 916,428 เรอ่ื ง 11 |

จัดกิจกรรมส�ำหรับดูแลสุขภาพประชาชนในพ้ืนที่ อาทิ สาธารณสุขได้ตามความจ�ำเป็นและเท่าเทียมกันใน กลมุ่ ประชาชนทมี่ ภี าวะเสย่ี ง กลมุ่ เดก็ วยั เรยี นและเยาวชน ทกุ กลมุ่ ทกุ พน้ื ท่ี โดยเฉพาะกลมุ่ ทยี่ งั ไมส่ ามารถเขา้ ถงึ กลุ่มวัยทำ� งาน กลุม่ ผ้สู งู อายุ คนพกิ าร ผปู้ ่วยโรคเรอ้ื รัง บริการได้ตามความจ�ำเป็น การลดความแออัดใน วงเงิน 3,719 ล้านบาท ประกอบด้วย งบจากกองทุน โรงพยาบาลใหญ่ การขยายหนว่ ยรว่ มใหบ้ รกิ ารรองรบั หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ 2,474 ล้านบาท (ร้อยละ การจัดบรกิ ารทป่ี ระชาชนยังเข้าถงึ ได้น้อย เป็นต้น 66.53) เงินสมทบจากองคก์ รปกครองสว่ นท้องถนิ่ 1,218 4) การสร้างพันธมิตรและขยายการมีส่วนร่วมอย่างใกล้ ล้านบาท (ร้อยละ 32.75) และเงนิ สมทบจากชุมชนและ ชิดกับผู้มีส่วนได้เสียหรือผู้เก่ียวข้องทุกภาคส่วน เพ่ือ อน่ื ๆ 27 ลา้ นบาท (ร้อยละ 0.72) บรรลุเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนด้านหลักประกัน สขุ ภาพถว้ นหนา้ 8. ความทา้ ทายในการด�ำเนนิ งาน 5) การส่งเสรมิ การใช้เทคโนโลยีอยา่ งเหมาะสม เพอื่ เพิม่ หลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ ประสิทธิภาพการบริหารจัดการระบบหลักประกัน สุขภาพแห่งชาติ การจัดบริการสาธารณสุข และ 1) การบริหารระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ให้ การพัฒนางานด้านต่างๆ รวมทั้งการจัดการ Big สอดรับกับการขับเคลื่อนยุทธศาสตร์ชาติ เพื่อสร้าง data ด้านสุขภาพ เพ่ือสนับสนุนระบบก�ำกับติดตาม โอกาสให้ประชาชนทุกกลุ่มได้รับความคุ้มครอง ประเมนิ ผลและการพัฒนาอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง หลักประกันด้านสุขภาพอย่างเสมอภาคท่ัวถึง และ ยังต้องคงไว้ซึ่งการเข้าถึงบริการสาธารณสุขท่ีมี คุณภาพมาตรฐานอย่างเท่าเทียมกันตามความจ�ำเป็น และไดร้ บั การปกปอ้ งมใิ หล้ ม้ ละลายหรอื ยากจนลงจาก ภาระค่าใช้จา่ ยเมอ่ื เจบ็ ป่วย 2) การสร้างความตระหนักต่อสาธารณะ และปรบั กรอบ คิดในการใช้งบประมาณของรัฐเพื่อการลงทุนด้าน สุขภาพของประชาชน การเพิ่มความตระหนักรู้ด้าน สุขภาพและการดูแลสุขภาพตนเองของประชาชน (Health Literacy) เพ่ือสร้างผลิตภาพเป็นผลได้ทาง เศรษฐกิจและสังคมให้กับประเทศ ซ่ึงถือเป็นการใช้ งบประมาณภาครฐั ทมี่ จี ำ� กดั อยา่ งมปี ระสทิ ธภิ าพและ ประสทิ ธผิ ล 3) การสนับสนุนการพัฒนาศักยภาพ คุณภาพมาตรฐาน และความเพียงพอของระบบบริการสาธารณสุข เพื่อบริหารจัดการให้ประชาชนสามารถเข้าถึงบริการ 12 | รายงานประจ�ำปี 2562

Executive Summary The National Health Security Board and the Health The 2019 performance is summarized as follows: Service Standard and Quality Control Board have embarked on the National Health Security Office Action 1. Financial Management Plan (2018-2022) to ensure that every Thai citizen in the Kingdom of Thailand is assured of access to quality A total of 133,802.28 million baht (99.65% of the UCS care without undue financial hardship. Their mission is Budget, excluding health-worker salary, totally guided by three principles: 1) accessible services; 2) 134,269.13 million baht), was used to commission financial sustainability; and 3) good governance. healthcare services. The UCS Budget for the 48.575 million Thais under the 2. Population Coverage Universal Coverage Scheme (UCS), including additional appropriations, totaled 181,584.09 million Of the 47.58 million Thais eligible for UCS, 47.52 million baht (6.05% of the Government Budget), of which (99.88%) were signed up at healthcare providers. health-worker salary accounted for 47,314.96 million baht or rate of medical services per capita 3,426.56 3. Healthcare Providers baht/UCS people, while policy implementation by central and branch accounted (NHSO Administrative 12,334 healthcare providers on the UCS registry Budget) for 1,344.81 million baht (0.74% of the UCS comprised of primary care units (11,750), main Budget). contractors units (1,360) and referral units (1,382). 163 primary care units, 29 main contractors units, and 27 referral units have joined the list in 2019. 13 |

4. Access to Health Services Services in Benefit Package 2018 เปTaา้ rหgมetาsย 2019 ร้อยละPerformance outputs 1. Services under capitation 163.707 Oผuลtpงuาtนs (% of target) 1.1 Out-patient and In-patient services 177.275 3.370 3.693 6.249 182.688 111.59 - Out-patient services (million visits) 6.218 0.129 3.834 113.76 - Out-patient services rates (visits per person per year) 0.130 4,682 6.300 100.81 - In-patient services (million admissions) 4,606 4,576 0.132 102.77 - In-patient service rates (admissions per person per year) 4,829 120,000 4,474 95.56 1.2 Special services 126,989 591 6,326 138.24 - Thrombolytic therapy for STEMI patients (persons) 479 108 135,284 112.74 - Thrombolytic therapy for Stroke patients (persons) 88 239 614 103.89 - Cataract lens replacement surgery (visits) 271 97 106 98.15 - Corneal Transplantation (eyes) 57 12,601 308 128.87 - Heart transplantation and Immunosuppressive drug (persons) 12,401 17,742 75 77.32 - Liver transplantation and Immunosuppressive drug (persons) 16,814 3,228,026 11,085 87.97 - Stem-cell transplantation (persons) 2,661,542 15,226 24,075 135.69 - Blood transfusion and iron-chelating therapy for Transfusion 28,360 1,015,208 2,945,165 91.24 1,019,639 4,187,633 27,890 183.18 Dependent Thalassemia patients (persons) 4,482,707 34,424 1,051,157 103.54 - Palliative care (persons) 45,328 7,390,460 5,292,137 126.38 1.3 Health promotion and disease prevention 8,161,087 47,004 60,833 176.72 - Influenza vaccinations for targeted populations (cases) 33,393 7,099 9,469,352 128.13 1.4 Disability service 5,312 229,400 43,068 91.63 - Assisted Instrument for Disables (persons) 262,274 72,500 5,395 76.00 - Rehabilitation services (persons) 57,589 53,100 271,704 118.44 1.5 Thai traditional medicine 57,682 3.032 59,850 82.55 - Traditional Thai herbal massage (visits) 3.982 12,000 60,210 113.39 - Postpartum care (persons) 10,389 152,800 4.137 136.44 - Herbal medicines prescriptions (visits) 211,106 730,000 11,380 94.83 1.6 Medicine and medical supplies 332,968 202 219,518 143.66 - Essential, high-cost medicines (persons) 202 678,539 92.95 - Orphan drugs/antidotes (persons) 202 100.00 2. Specialized Care 2.1 Antiretroviral Therapy for HIV/AIDS patients (persons) 2.2 HIV/AIDS prevention for at-risk population (persons) 2.3 Renal Replacement Therapy: CAPD, HD and KT (persons) 2.4 Secondary prevention for diabetic and hypertensive patients (million persons) 2.5 Community care for chronic psychiatric patients (persons) 2.6 Long-term care for dependent elderly (persons) 2.7 Outpatient services by Primary Care Cluster team (visits) 2.8 Compensation for remote and hardship areas and Southern border provinces (health units) 14 | รายงานประจ�ำปี 2562

5. Quality of Health Services 8. Challenges 5.1 Hospital Accreditation 8.1 Managing the health security system to be in line Of the 1,078 referral units, 83.30% (898 units) were with the national strategies in order to create equal certified in Hospital Accreditation: HA level, opportunities for all population groups to get access collaboration with the Hospital Accreditation Institute. to the universal health coverage using the same treatment standard. This includes protection from a 5.2 Satisfaction health-related bankruptcy. 97.11% of consumers, 75.99% of providers, and 93.21% of stakeholders gave high and the highest 8.2 To raise public awareness and redesign the satisfaction score, respectively. conceptual framework used in the health-related allocation of public funds. To improve health literacy 6. Consumer Services and Right among the population in order to increase economic Protection and social productivity which is considered to be one way to use limited public funds efficiently and 6.1 Inquiries, complaints, petitions and referrals effectively. Beneficiaries and providers can make inquiries, lodge complaints and file petitions through various channels 8.3 Supporting capacity development, standards and including the 1330 hotline, letters, fax, e-mails and in- quality improvement and sufficiency of the health person communication. There were 916,428 such system to secure necessary and equal access to contacts made in 2019. healthcare in all population groups in all different geographical areas, especially for the groups that still 6.2 Compensations cannot get access to healthcare services. This includes Of the 1,188 petitions from beneficiaries, 970 received reducing patient density in large hospitals or expansion compensations. Of the 538 petitions from providers, of joint healthcare delivery units to cope with 464 received compensations. accessibility problems. 6.3 Partner networks 8.4 Creating alliance and seeking close collaboration To ensure due process as consumer protection, 886 with all relevant stakeholders in order to achieve facilitation centers and 185 customer coordinating sustainable development of the Universal Health centers are available in health facilities across 77 Coverage. provinces while 129 independent complaint units stipulated in Article 50(5) are located across 75 8.5 Promoting the use of technology in order to provinces. increase the efficiency of the management of the national health security system, provision of public 7. Stakeholder participation healthcare services and other development. This includes the management of health-related Big data to 7,738 local administrative organizations out of 7,776 support monitoring and evaluation and other further nationwide contributed to the local fund for public development. health activities aimed at the most vulnerable such as school children, the elderly, the disabled and patients with chronic illnesses. The total amount of 3,719 million baht were derived from three main sources: 2,474 million baht from the UCS fund (66.53%); 1,218 million baht from local administration offices (32.75%); and 27 million baht from communities (0.72%). 15 |

10 ผลงานเด่น กองทนุ หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ปี 2562 10 Highlight Activities in Year 2019 1. สปสช. จับมอื ภาคเี ฉลิมพระเกียรติในหลวง 3. ปรับเพมิ่ งบกองทุนหลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ “รูเ้ ท่าทันเท่ากบั การปอ้ งกันโรคไมต่ ดิ ตอ่ ” ปี 2563 ถวายเป็นพระราชกุศลเน่ืองในวโรกาส พระบาทสมเด็จ สปสช.ได้ท�ำงานเชิงวิชาการเพ่ือยืนยันถึงความจ�ำเป็นใน พระวชิรเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงเจริญพระชนมพรรษา 67 การเพ่ิมงบประมาณเหมาจ่ายรายหัวให้กับประชาชน พรรษา สปสช.รว่ มกับ สำ� นักงานพฒั นาวทิ ยาศาสตร์และ ซงึ่ ทปี่ ระชมุ คณะรฐั มนตรี (ครม.) เมอ่ื วนั ที่ 12 กมุ ภาพนั ธ์ เทคโนโลยแี ห่งชาติ (สวทช.) และธนาคารเพือ่ การเกษตร 2562 มีมติอนุมัติงบประมาณปี 2563 จ�ำนวน 1.91 และสหกรณก์ ารเกษตร (ธ.ก.ส.) พฒั นาและผลติ “เครอื่ ง แสนล้านบาท เพิม่ ขึ้น 6,500 ลา้ นบาท ตรวจวดั ความดนั อจั ฉรยิ ะ” ตามโครงการเฉลมิ พระเกยี รติ “รเู้ ทา่ ทนั เทา่ กบั การปอ้ งกนั โรคไมต่ ดิ ตอ่ ” จดั ตง้ั ใหบ้ รกิ าร 4. เพ่มิ ยาป้องกันการติดเชือ้ เอชไอวีก่อนสัมผัสเชอ้ื 10 สาขาของ ธ.ก.ส.ทว่ั ประเทศ ดูแลกลมุ่ เสีย่ งสงู 2. เพิ่มสทิ ธิประโยชน์ดแู ลประชาชน น�ำร่องสิทธิประโยชน์ “บริการยาป้องกันการติดเช้ือ เอชไอวกี อ่ นการสมั ผัส” (PrEP) ในหน่วยบรกิ าร 51 แหง่ สปสช. รับนโยบายเพ่ิมสิทธิประโยชน์ 6 รายการ อาทิ ใน 21 จังหวดั ดูแลกล่มุ เส่ียงทุกกลุ่ม ทุกสทิ ธิการรักษา 1) ขยายสิทธิประโยชน์การปลูกถ่ายเซลล์ต้นก�ำเนิด 2,000 ราย เม็ดโลหิตในกลุ่มผู้บริจาคที่ไม่ใช่ญาติ 2) น�ำร่องการ ตรวจคัดกรองกลุ่มอาการดาวน์ในหญิงต้ังครรภ์ทุกอายุ| 5. รับยาใกลบ้ า้ น ลดความแออัดในโรงพยาบาล 3) เพมิ่ รายการผา่ ตดั แบบวนั เดยี วกลบั บา้ น อกี 12 รายการ (รวมเป็น 24 รายการ) 4) เพิ่ม 4 รายการยาในบัญชี เพื่อสนับสนุนนโยบายของ นายอนุทิน ชาญวีรกูล ยาหลักแห่งชาติ จ(2) ในผู้ป่วยโรคอัลไซเมอร์ มะเร็ง รองนายกรฐั มนตรี และ รมว.สาธารณสขุ ในการลดความ ไทรอยด์ เสน้ ประสาทที่เกิดจากการท�ำลายปลอกมัยอลิ นิ แออัดในโรงพยาบาล ร่วมกับภาคีเครือข่ายสุขภาพ ชนิดเร้อื รงั และผู้ปว่ ยเอดส์ทดี่ ้อื ยาตา้ นไวรัสสตู รพืน้ ฐาน โดยเฉพาะสภาเภสัชกรรม และสมาคมเภสัชชุมชน 5) ขยายบรกิ ารตรวจคดั กรองยนี เพอ่ื หลกี เลยี่ งการเกดิ ผน่ื (ประเทศไทย) น�ำร่อง “การรับยาไดจ้ ากร้านยาใกล้บา้ น” แพ้ยาชนิดรุนแรง ส�ำหรับผู้ป่วยที่ต้องเริ่มรักษาด้วยยา ใน 50 โรงพยาบาล และร้านยา 500 แห่งทั่วประเทศ คาร์บามาซีปีน (carbamazepine) ในทุกกรณี และ ในผปู้ ่วย 4 กลมุ่ โรค ได้แก่ เบาหวาน ความดนั โลหิตสงู 6) น�ำร่องบริการป้องกันการติดเช้ือเอชไอวีก่อนการ หอบหดื และจติ เวช และกลมุ่ โรคเรอ้ื รังอ่นื ๆ สัมผัสเชื้อ (Pre-Exposure Prophylaxis: PrEP) ใน กลมุ่ เสยี่ งสูงทุกกลมุ่ 16 | รายงานประจ�ำปี 2562

6. ‘หลกั ประกันสุขภาพถ้วนหนา้ ไทย’ ในเวทโี ลก 9. เดินหนา้ สร้างเสรมิ สขุ ภาพ ‘คนกรงุ ’ พล.อ.ประยุทธ์ จันทร์โอชา นายกรัฐมนตรี ประกาศ กรุงเทพมหานคร เป็นพื้นท่ีที่มีความสลับซับซ้อน แม้ว่า 3 นโยบายหลกั ประกนั สขุ ภาพถว้ นหนา้ ในการประชมุ ผนู้ ำ� ข้อมูลทะเบียนราษฎรจะระบุจ�ำนวนประชากรมีราว ประเทศ (High-level Meeting on Universal Health 5 ล้านคน แต่ในความเป็นจริงยังมีประชากรแฝงอีกไม่ Coverage) ณ สำ� นกั งานใหญส่ หประชาชาติ นครนวิ ยอรก์ ตำ่� กวา่ 10 ลา้ นคน นนั่ ทำ� ใหส้ ำ� นกั งานหลกั ประกนั สขุ ภาพ คร้ังที่ 74 เมือ่ วนั ท่ี 23 กนั ยายน 2562 เน้นย้ำ� ปัจจัยแหง่ แหง่ ชาติ เขต 13 กทม. ตอ้ งทำ� งานเขม้ ขน้ โดยในปี 2562 ความส�ำเร็จ “ความเท่าเทียม ประสิทธิภาพ หลักการมี มีโครงการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคเพ่ือคนกรุง สว่ นรว่ ม และพร้อมเป็นแหล่งแลกเปลยี่ นเรยี นร้”ู อย่างน้อย 4 โครงการ ได้แก่ โครงการคลินิกผู้สูงอายุ ครบวงจรในโรงพยาบาล คัดกรองสุขภาพแรงงานนอก 7. ไทยต้นแบบศึกษาเรียนรู้ ‘หลักประกันสุขภาพ ระบบในผู้ขับขี่รถสาธารณะ ร้านยาชุมชนอบอุ่น และ ถ้วนหน้า’ โครงการหน่วยบริการร่วมให้บริการทันตกรรมส่งเสริม ป้องกนั กว่า 24 ประเทศ ใน 4 ทวปี อาทิ ทวปี เอเชีย แอฟริกา ยุโรป และทวีปอเมริกาเหนือ มาศึกษาดูงานระบบ หลักประกันสุขภาพของไทย แม้ว่าประเทศไทยจะไม่ได้ 10. อนุมัติงบประมาณเพ่ิมเติม ดูแลผู้ป่วยโรค รำ�่ รวย และมหี ลายระบบ แตส่ ามารถครอบคลมุ ผทู้ อี่ ยบู่ น หายาก “Rare disease” 24 โรค ผืนแผ่นดินไทยมากถึงร้อยละ 99.9 คณะกรรมการฯ อนมุ ตั งิ บประมาณดแู ลผปู้ ว่ ยโรคทเี่ ขา้ ถงึ 8. ประชาชนกลมุ่ เปราะบางเขา้ ถงึ สทิ ธหิ ลกั ประกนั บรกิ ารยาก และเปน็ ภาระของครวั เรอื น ในโรคหายากหรอื สขุ ภาพแห่งชาติ Rare disease จ�ำนวน 24 โรค เปน็ โรคทมี่ ีความฉกุ เฉนิ รุนแรงต้องได้รับการตรวจวินิจฉัย รักษาท่ีต้องใช้เทค- ร่วมมือกับส�ำนักงานพระพุทธศาสนา มหาเถรสมาคม โนโลยีและความเชี่ยวชาญข้ันสูง ตามข้อเสนอของ ตลอดจนกรมราชทณั ฑ์ ในการจดั ทำ� ฐานขอ้ มลู พระภกิ ษ-ุ คณะท�ำงานพัฒนาระบบบริการโรคหายาก ตั้งแต่ระบบ สามเณร และข้ึนทะเบียนสถานพยาบาลในเรือนจ�ำเป็น คดั กรอง ตรวจวนิ จิ ฉัย รักษา การบริหารจดั การยาและ หน่วยบริการปฐมภูมิ ซึ่งตัวเลขล่าสุดพบว่ามีพระสงฆ์- เวชภัณฑ์ การส่งต่อส่งกลับแบบพิเศษเพื่อให้ผู้ป่วย สามเณร เข้าถึงสิทธิบัตรทองแล้ว 134,982 รูป จาก เขา้ รกั ษาท่ี “ศนู ยโ์ รคหายาก” ในโรงพยาบาลมหาวทิ ยาลยั 144,883 รูป และสังกัดวัดท่ีตรงกับจังหวัดที่มีสิทธิ 7 แหง่ ได้แก่ รพ.จุฬาลงกรณ์ ศิรริ าช รามาธิบดี สถาบัน ร้อยละ 81.62 และมีผู้ต้องขัง เข้าถึงสิทธิบัตรทอง สขุ ภาพเดก็ แหง่ ชาตมิ หาราชนิ ี พระมงกฎุ เกลา้ ธรรมศาสตร์ 332,144 คน จาก 343,468 คน และลงทะเบียนสิทธิ และรพ.ศรีนครินทร์ขอนแก่น และระบบให้ค�ำปรึกษา ใช้หน่วยบริการ CUP ตรงกับพืน้ ทเ่ี รอื นจ�ำ ร้อยละ 85.18 ผา่ นสายดว่ นบัตรทอง 1330 ตามนโยบาย “ไมท่ ิง้ ใครไว้ ข้างหลัง Leave No One Behind” ซ่ึงสามารถปกป้อง ครวั เรอื นจากภาระรายจา่ ยดา้ นสขุ ภาพ ปลี ะหมนื่ ครวั เรอื น 17 |

สารบัญ (Table of Contents) 02 04 06 สารจากประธานกรรมการ สารจากประธานกรรมการ สารจากเลขาธกิ ารส�ำนักงาน หลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ ควบคุมคณุ ภาพและมาตรฐาน หลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ A message from the Chair บรกิ ารสาธารณสุข A message from the Secretary- of the National Health Security General of the National Health A message from the Chair Board of the Health Service Standard Security Office and Quality Control Board 16 09 10 ผลงานเดน่ กองทนุ หลักประกนั สขุ ภาพ บทสรุปผ้บู รหิ าร แหง่ ชาติ ปี 2562 Executive Summary 10 Highlight Activities in Year 2019 ส่วนที่ 1 กรอบแนวคิดการสรา้ งระบบหลักประกันสุขภาพ (Conceptual Framework of Universal Health Coverage System) 32 33 1. การพฒั นาระบบ 2. การพฒั นาทีย่ ่งั ยืน หลักประกนั สุขภาพ (Sustainable Development Goals: (Concept of Development SDG) Universal Health Coverage)

ส่วนที่ 2 ผลการด�ำเนินงานการสรา้ งระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (Universal Coverage Scheme Overview) 38 42 2. งบประมาณการสร้างระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ 1. การคลงั ด้านสขุ ภาพ (National Health Security Fund) (Health Financial) 42 2.1 งบกองทนุ หลกั ประกนั สุขภาพแห่งชาติ (UCS Budget) 47 2.2 งบบรหิ ารจดั การส�ำนักงานหลกั ประกัน สุขภาพแห่งชาติ (NHSO Administrative Budget) 49 52 3. ความครอบคลมุ สทิ ธิ 4. สิทธิประโยชนร์ ะบบ หลกั ประกันสขุ ภาพถ้วนหน้า หลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ ของประชาชนไทย (Benefit Package of Universal Coverage Scheme) (UHC Population Coverage) 56 5. หนว่ ยบรกิ ารในระบบ 6. การใชบ้ ริการสาธารณสขุ ของ หลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ (UCS Healthcare Providers) 58 แผหมู้ ง่ีสชิทาธติหิ ลกั ประกันสขุ ภาพ (Health Service Utilization) 56 5.1 หนว่ ยบรกิ ารที่ให้บริการในระบบ 58 6.1 การใช้สทิ ธิหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ หลกั ประกันสขุ ภาพแห่งชาติ เม่อื รับบรกิ ารสุขภาพ (UCS Healthcare Units) (Compliance Rate) 57 5.2 การรบั รองคณุ ภาพและมาตรฐาน 60 6.2 การใชบ้ ริการผู้ปว่ ยนอก และผปู้ ่วยใน หน่วยบรกิ าร (Service Utilization of Out-patients (Hospital Accreditation) and In-patients)

ส่วนท่ี 2 ผลการด�ำเนินงานการสรา้ งระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (Universal Coverage Scheme Overview) 62 68 8. ประสทิ ธภิ าพ คุณภาพผลงานบริการสาธารณสขุ 7. แผน/ผลการใช้บรกิ าร (Efficiency and Quality of care) ตามหมวดบริการในงบเหมาจา่ ยรายหวั และงบบริการเพม่ิ เตมิ ในกลมุ่ เฉพาะ 68 8.1 ประสิทธภิ าพหน่วยบรกิ าร (Utilization in UCS Budget Service (Efficiency of care) Items) 77 8.2 ประสิทธผิ ลและคุณภาพบริการ (Effectiveness and Quality of care) 9. การคุม้ ครองสิทธิ และการมสี ่วนร่วมจากทอ้ งถ่ิน/ 85 ภาคีเครือขา่ ย 95 (Rights Protection Services and Stakeholders Participation) 85 9.1 การคุม้ ครองสิทธิ (Rights Protection Services) 10. ความพงึ พอใจต่อ ระบบหลกั ประกัน 91 9.2 การช่วยเหลือเบอื้ งต้นผูร้ ับบรกิ ารและผใู้ หบ้ รกิ าร สขุ ภาพแหง่ ชาติ (Liability Compensation for Patients and Healthcare Providers) (Consumers and Stakeholders Satisfaction) 93 9.3 การมสี ่วนรว่ มจากองคก์ รภาคีเครอื ข่าย (Stakeholders Participation) ส่วนที่ 3 (ผTลheงNานatสio�ำnนalักHงeaาlนthหSลeักcuปriรtyะกOfันfiสceุขPภerาfพormแaหn่งceช)า ติ 98 1 . สำ� นกั งานหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ 104 (National Health Security Office) 2. อปุ สรรคและ ความท้าทาย 98 1.1 ลกั ษณะองค์กร ทต่ี ง้ั (Obstacle and (National Health Security Office: NHSO) Challenge) 1.2 โครงสรา้ งการบริหาร 99 (National Health Security Office: Structure) 100 1.3 ทำ� เนยี บผบู้ ริหาร (NHSO ‘s Executive) 100 1.4 บุคลากร (NHSO ‘s Personnel) 101 1.5 แผนปฏบิ ัตริ าชการของส�ำนกั งาน หลักประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ระยะ 5 ปี (National Health Security Office Action Plan in 5 Years)

ส่วนที่ 4 ผลงานคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และคณะกรรมการควบคมุ คณุ ภาพและมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสุข (National Health Security Board Implementation and Health Service Standard and Quality Control Board Implementation) 110 119 1. ผลงานคณะกรรมการ 2. ผลงานคณะกรรมการควบคมุ คณุ ภาพ หลักประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ และมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสุข (National Health Security Board (Health Service Standard and Quality Implementation) Control Board Implementation) ภาคผนวก (Annex) 130 134 139 ภาคผนวก 1 ภาคผนวก 2 ภาคผนวก 3 คณะกรรมการหลกั ประกนั สขุ ภาพ คณะกรรมการควบคุมคณุ ภาพ งบแสดงผลการด�ำเนนิ งาน และมาตรฐานบรกิ ารสาธารณสุข ทางการเงินกองทุนหลกั ประกันสุขภาพ แหง่ ชาติ แหง่ ชาติ ปีงบประมาณ 2562 Annex 2: Members of the Health Service Annex 1: Members of Standard and Quality Control Board Annex 3: Financial report of National the National Health Security Board Health Security Fund: UCS Budget in Fiscal Year 2019 157 179 227 ภาคผนวก 4 ภาคผนวก 5 ภาคผนวก 6 รายงานของผ้สู อบบญั ชีและรายงาน ตารางแสดงรายละเอยี ดผลการด�ำเนินงาน ตารางค�ำนยิ ามศพั ท์ จ�ำแนกตามปีงบประมาณ และพ้ืนทีส่ ปสช.เขต การเงนิ สำ� หรบั ปีส้ินสุดวันท่ี ตัวชว้ี ดั 30 กันยายน 2562 ของส�ำนกั งาน Annex 5: Table shown detail of performance classified by Fiscal Year and NHSO Region Annex 6: หลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ Indicator Definition Annex 4: Financial report of National Health Security Office Administrative Budget in Fiscal Year 2019

สารบญั แผนภาพ (List of Figures) แผนภาพที่ หนา้ ที่ 02 33 03 34 04 35 01 32 เปา้ หมายการพัฒนา ร้อยละความครอบคลุมของ ดชั นคี วามครอบคลมุ บริการ ท่ียัง่ ยนื บริการดา้ นสขุ ภาพทจ่ี ำ� เป็น ดา้ นสุขภาพทีจ่ ำ� เปน็ และสดั สว่ น มติ ิของการขยายระบบ จ�ำแนกตามประเทศในกล่มุ วิกฤติทางการเงินของครวั เรอื น หลักประกันสุขภาพ (GSouastlsa:inSaDbGle) Development อาเซียน ระหวา่ งปี 2553 จากการจา่ ยค่ารกั ษาพยาบาล และปี 2562 จ�ำแนกตามประเทศในกลุ่ม u(Tnhivreeersadlimheeanlstihoncsovoef rage) อาเซยี น เทยี บกับ Global h(2thCe0eh1aa0lWtnhaHgnseOedsrvS2inio0cu1cet9osh)vi-enEraaMsgteemAosbfiaeerRsSseetganittoeinas,lof Median ในปี 2562 (ciWpnCorcoHvooteOmemrcapSetgaiooelrueinstavoheinnn-ld,EMoa2ffis0enth1maeA9nba)scielaitrahRlSsheteaegrtiaveoilsctnheobsfythe 05 39 06 39 07 40 08 41 จ�ำนวนและร้อยละ จำ� นวนและร้อยละรายจ่าย สดั ส่วนรายจา่ ยสุขภาพของ รอ้ ยละครวั เรือนท่เี กิดวกิ ฤติ รายจา่ ยสขุ ภาพทง้ั หมด รัฐบาลด้านสุขภาพ (GGHE) ประเทศ จำ� แนกตามแหลง่ ทม่ี า ทางการเงินจากการจ่ายคา่ (THE) เทียบกับผลติ ภัณฑ์ เทยี บกบั รายจา่ ยภาครัฐ (ภาครัฐ ภาคครวั เรือน และ รักษาพยาบาล ปี พ.ศ. มวลรวมภายในประเทศ ทงั้ หมด (GGE) ภาคเอกชนไมร่ วมครวั เรือน) 2531-2560 (GDP) ปี 2537-2562 ปี 2537-2562 ปี 2537-2562 1Ew(Px9iept8hre8cn-Ce2dan0ittt1aau7sgrte)eroionpfhYhiceoauHrseeahlothlds TP(1(NTo9roHt9uadE4mlu)-Hbc2tteoe0ar(1GGl9atr)DhnodPsEs)xpDpieneorcnmYedeeniatsturtaircgee of EG(GinNxoepuYnvemeeenarrbndaremil1trGue9aro9nenv4tde(-EGr2xpn0Gpem1eHrc9enEe)nd)ntipttHuaergereeaG(loteGhfnGeEr)al (eEeOPxxxurpcpotleeuponndofdderPiitttioOuuocrrOneekeP;obtfci:ynlTaOsosYoOtseaufPialrecHradee1nPo9adu9fltPb4hhrl-eiic2va,a0ltt1he9) 09 41 10 43 11 44 12 45 ร้อยละครัวเรอื นที่ตอ้ ง จำ� นวนและร้อยละ จำ� นวนงบประมาณ อัตราเหมาจา่ ยรายหวั กลายเปน็ ครัวเรอื น งบประมาณกองทุนหลัก กองทุนหลกั ประกันสุขภาพ จ�ำแนกตามประเภทบริการ ยากจนภายหลงั จาก ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ แห่งชาติ ปีงบประมาณ ปงี บประมาณ 2546-2562 การจา่ ยค่ารักษาพยาบาล เทยี บกบั งบประมาณประเทศ 2546-2562 ปี พ.ศ. 2531-2560 ปงี บประมาณ 2546-2562 i(nUCFiSscBauldYgeeatrp2e0r0c3a-p2i0ta19) (Number of UCS Budget in (winPietYhrecHaerenta1al9tg8he8I-om2fp0h1oo7vue)sreishhomldesnt (Number and percentage of Fiscal Year 2003-2019) UB20uC0dS3gB-e2ut0din1g9eF)tisacnadl YGeoavrernment

13 46 14 47 15 50 16 51 งบกองทนุ หลักประกนั ผลการเบิกจ่ายงบกองทุน จ�ำนวนประชากรไทย สดั สว่ นประชากรไทย สุขภาพแหง่ ชาติ หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ จำ� แนกตามสทิ ธิหลักประกัน จำ� แนกตามเพศ กลมุ่ อายุ จำ� แนกตามรายการ จำ� แนกตามรายการ สุขภาพ ปีงบประมาณ 2562 และสทิ ธิหลักประกันสุขภาพ ปีงบประมาณ 2562 ปีงบประมาณ 2562 ปีงบประมาณ 2562 c(scNlahusemsmifbieeesdr ionbfyFTiHhsecaaai llPtYhoepsauerlca2ut0rioi1tny9) (FDisectaaliYl oefaUr C20S1B9u)dget in (inUCFiSscBauldYgeeatrd2is0b1u9r)sement ca2(scPl0gahre1ose9spgmi)forioeertusdipoinbnayFonigfdsecThnahedlaaeYilrePt,haorpseuclautriiotny 17 51 18 54 19 56 20 57 ร้อยละความครอบคลุม สทิ ธิประโยชน์หลกั ประกัน จำ� นวนหน่วยบริการ สัดส่วนโรงพยาบาล สทิ ธิในระบบ สขุ ภาพแห่งชาติ ในระบบหลักประกนั สขุ ภาพ ที่ไดร้ ับการรับรองคุณภาพ หลักประกนั สขุ ภาพ ปี 2545-2562 แหง่ ชาติ ปงี บประมาณ มาตรฐาน จ�ำแนกตามขัน้ การ ถว้ นหนา้ ปงี บประมาณ 2562 รบั รองคุณภาพมาตรฐาน (HA) 2545-2562 i(nBeFnisecfaitl PYaecakra2g0e0o2f-2U0C1S9) ปงี บประมาณ 2546-2562 u(Nnuitms ibneFrioscfaUlCYSeaHre2a0lt1h9c)are (YHaSPceneehdaarerlcUtme2hnn0eiCt0va(oe2Ugvr-seCe2arS0ola)1fCg9ieUon)nv(FeiUvirsHeacrCgasea)l l b(inPyrFoleipsvcoearltlioYofenAaocrfc2rU0eC0dS3it-aH2to0ios1pn9it)als 21 59 22 61 23 68 24 69 รอ้ ยละการใชส้ ิทธิ จ�ำนวนและอตั ราการใช้ ค่าเฉล่ียนำ�้ หนกั สมั พทั ธท์ ่ีปรับ สัดสว่ นผลรวมค่าน�ำ้ หนักสัมพัทธ์ หลกั ประกนั สุขภาพ บรกิ ารผปู้ ่วยนอก-ผูป้ ว่ ยใน ตามวนั นอนของผู้ปว่ ยในทงั้ หมด ที่ปรับตามวนั นอน แหง่ ชาติ เมอ่ื ไปใช้ ของผู้มสี ิทธิหลกั ประกัน (CMI-Adj.RW) จ�ำแนกตาม (Sum of Adj.RW) จ�ำแนกตาม บริการแบบผปู้ ว่ ยนอก สขุ ภาพแหง่ ชาติ ประเภทหนว่ ยบริการ ประเภทหน่วยบรกิ าร และผ้ปู ่วยใน ปี พ.ศ. ปงี บประมาณ 2546-2562 ปีงบประมาณ 2558-2562 ปงี บประมาณ 2562 2546-2560 UCa2(N0ntoi0udvli3mezI-arnba2t-egi0oper1na9oSt)rficaeVhtneeitsmsiotusfenOaidnnuedtFr-ipsUcanatiilveeYnrestasarl W(inCeaFisigsehcMtalicxYlaIesnasdirfei2ex0dA1b5dy-ju2hs0to1es9dp)iRtaellatytipvee (YRbPeyerlaoahrpoti2osvp0reti1itWo9an)letioygfphSetucimnlaFsosisfifcAiaedldjusted 2SU(IOnCc0nu-ho0itpve3m-eamp-prt2asiele0aitai1nlienn7tCnsc)FotessivseeRscreraavaritlvcgeYieeceoseafusrnadnedr

สารบญั แผนภาพ (List of Figures) 25 70 26 71 27 72 28 73 สดั สว่ นการรับไวร้ กั ษาแบบ รอ้ ยละการรบั ไว้รักษาแบบ วนั นอนเฉล่ียของผู้ปว่ ยใน ร้อยละการผา่ ทอ้ งคลอด ผู้ป่วยใน จ�ำแนกตาม ผปู้ ่วยในทีม่ ีค่าน�้ำหนักสัมพทั ธ์ (Average LOS) จ�ำแนกตาม สิทธิ UC จำ� แนกตามประเภท ประเภทหนว่ ยบรกิ าร และ (RW) นอ้ ยกวา่ 0.5 จำ� แนกตาม ประเภทหน่วยบรกิ าร หนว่ ยบริการ ปีงบประมาณ คา่ น�้ำหนักสัมพัทธ์ (RW) ประเภทหน่วยบริการ ปีงบประมาณ 2558-2562 2558-2562 ปีงบประมาณ 2562 ปีงบประมาณ 2558-2562 b(2A0yv1he5or-as2pg0iet1a9lel)ntygpthe oinf sFtiascyacllaYsesaifried 2c(hPeo0es1sapr5cri-tee2ana0ltn1tay9gspe)eecotiifnodnFeicslilcvaaeslrsyiYfieweadirthby (cr2ePl0alr1aos9tspii)vfoieertdwioebniygohhftoasidnpmiFtaiisslsctiaoylpnYeeaanrd r2b(eP0yle1ahr5tcoi-ves2epn0itwt1aa9gel)eitgyohptfea(RidnWmFi<iss0sci.oa5nl)Ycinelaalsorswified 29 77 30 80 31 83 32 84 รอ้ ยละการป่วยตายใน อตั ราการรับไว้รักษาในโรง บรกิ ารผปู้ ว่ ยโรคกลา้ มเนอ้ื หวั ใจ บรกิ ารผ้ปู ่วยโรคหลอดเลือด โรงพยาบาลของผู้ป่วยใน พยาบาลของผู้ปว่ ยกลุ่มโรคที่ ขาดเลอื ดเฉยี บพลนั ชนดิ STEMI สมองตบี หรอื อุดตนั สทิ ธิ UC สทิ ธิ UC จำ� แนกตามกล่มุ ควรรักษาแบบผปู้ ว่ ยนอก สิทธิ สทิ ธิ UC อายุ 15 ปขี ้ึนไป อายุ 15 ปขี ้นึ ไป ปีงบประมาณ อายุ ปีงบประมาณ UC ปงี บประมาณ 2558- 2562 ปงี บประมาณ 2552-2562 2552-2562 2558-2562 (SFpAieosdnpcmsauilltiaisYvtseiiiotoaynnrCo2roaf0nt1Aed5mip-tb2ieou0rnl11a9(0tA)o0Cr,y0S0CC0a) rien pF(MSiasyetcoriaevclinacYtresdeiaufaornlrd2ISne0Tfr0-a9terh-clee2tiv0oUa1nCt9e()dsScThEeMmI)e in Fp(SiasetcriaevlincYteseaufornrd2Ce0er0r9teh-be2r0aU1lC9In)sfcahrectmioenin (IgnCro-aupspaetifinaetnFaitslsictacyllaRYsaestiaferieo2d0f 1b5y-a20g1e9) 33 85 34 89 35 89 36 94 จำ� นวนของการสอบถาม จ�ำนวนเรอื่ งที่ประชาชนรอ้ ง จำ� นวนและรอ้ ยละเรือ่ งร้อง สดั สว่ นของกลุม่ เปา้ หมายท่ี ขอ้ มูล รอ้ งเรียน รอ้ งทุกข์ เรยี น จำ� แนกตามประเดน็ การ เรยี นท่ีไดร้ บั การแก้ไขภายใน ทอ้ งถิ่นดำ� เนนิ การส่งเสริมสขุ ภาพ และประสานส่งตอ่ ผปู้ ว่ ย ร้องเรียน ปีงบประมาณ 25 วันทำ� การ ปงี บประมาณ และป้องกันโรค ปงี บประมาณ ปีงบประมาณ 2562 2558-2562 2562 id2Fmii5sspce6alae2lsmeY(eePpnarrtoerepv2deo0nrh1tte9iioo)annlthoinfpTlroaocrmgaeol ttsiegocrnotouarpnisdn s(eNruvmicbees rinofFirsigcahtl sYperaorte2c0t1io9n) ic(nNlauFsimssicfbiaeeldrYobefyacrao2cmc0o1pr5lda-ii2nn0gts1t9soe)UrvCicSeAdct. w(mNiatuhnmianbg2ee5mr doeafnyctsoaimnndpFliassucinactcl eYsesarra2te019) 37 95 38 126 39 127 ร้อยละ (คะแนน) ความพงึ พอใจของประชาชนสิทธิหลกั ประกัน จ�ำนวนคำ� ร้องขอรบั เงนิ ชว่ ย จำ� นวนค�ำร้องขอรับเงนิ ชว่ ยเหลอื สุขภาพแหง่ ชาตผิ เู้ คยใชบ้ รกิ าร ผู้ใหบ้ ริการและองคก์ รภาคี เหลือเบื้องต้น จำ� แนกตาม เบือ้ งตน้ จำ� แนกตามประเภท ต่อการดำ� เนินงานหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ปงี บประมาณ แผนกทีเ่ ขา้ รับบรกิ าร หนว่ ยบริการ ปีงบประมาณ 2562 2558-2562 ปีงบประมาณ 2562 (Number of harmed patients with p(ProevrcideenrtsaagendanodthSecroSrteakoefhSoaltdiesfrascitnioFnisfcraoml YeCaorn2su0m15e-r2s,0H19e)althcare (Number of harmed patients with ltiyapbeiliotyf hcoosmppiteanlssaintioFinsccalal sYseifaierd20b1y9) 2lbia0y1bs9ieli)rtvyicceodmdpeepnasarttmioennctslaisnsiFfiiescdal

สารบญั ตาราง (List of Tables) ตารางท่ี หนา้ ท่ี 02 58 03 60 04 62 01 48 รอ้ ยละพฤตกิ รรม รอ้ ยละเหตุผลที่ไม่ใชส้ ทิ ธิ แผน/ผลงานการใชบ้ ริการ การรบั บรกิ าร/ดูแลสขุ ภาพ หลักประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ทางการแพทย์และสาธารณสุข จำ� นวนและรอ้ ยละ เมื่อเจบ็ ปว่ ย จ�ำแนกตาม เมือ่ ไปใชบ้ ริการแบบผปู้ ่วยนอก ของผมู้ ีสิทธิหลักประกันสขุ ภาพ งบบรหิ ารจัดการ ประเภทการใชบ้ ริการสขุ ภาพ และผูป้ ่วยใน ปี พ.ศ. 2560 แห่งชาติ ตามเป้าหมายที่ไดร้ ับ สำ� นักงานฯ เทียบกับ ปี พ.ศ. 2560 จดั สรรงบกองทุนหลักประกัน งบกองทนุ หลกั ประกนั auw(PnpheipetrlscnyeiinanngctYcaUeegCasesrSion2Bfg0er1eHn7aee)sfaoitlnthscfaorrenot สขุ ภาพแหง่ ชาติ ปีงบประมาณ สุขภาพแหง่ ชาติ p(sePoeeprkucilneagntitobanegheianovYfioeHraeoraf2ltU0h1Cc7Sa)re 2562 ปีงบประมาณ 2558-2562 (icnAactUetCugaSolrBiSzueedrdgviebctye, sFUeitsricvliaizclaeYtieiotaenrm2s019) FBo(NifusudNcamgHelSbtYOeetroaAarUdn2Cmd0Si1PnB5eisu-rtc2drea0gnt1eit9vtae)igne 05 74 06 75 07 78 08 82 20 อันดบั โรค/กล่มุ โรค 20 อนั ดับโรค/กลมุ่ โรค 20 อันดบั โรค/กลมุ่ โรค ผลการดำ� เนินงานตวั ช้วี ดั ตาม ของผปู้ ว่ ยนอก สทิ ธิ UC ของผ้ปู ่วยท่รี ับไวร้ ักษาใน ของผู้ปว่ ยในท่ีมกี ารเสียชวี ติ เกณฑค์ ณุ ภาพผลงานบรกิ าร ปีงบประมาณ 2562 โรงพยาบาล สทิ ธิ UC สทิ ธิ UC จำ� แนกตามกลมุ่ อายุ ปี 2560-2562 จำ� แนกตามกลุม่ อายุ ปีงบประมาณ 2562 iO(nTuoFtpi-sp2caa0tliDYeinesetaarvsi2se0ist1so9f)UCS ปีงบประมาณ 2562 a(inInndYdeiOcaaurtt2oc0ro1mfo7er-2QF0rua1a9ml)ietywork i(mnTooFrpitsa2cla0itlyDYibesyeaarasg2ee0s1go9rf)oiunp-patient 2bI(nT0yo-1app9ga)2et0iegDnrotisuaepdamsineissFsoiisofcnUaslCYcSleaassrified 09 86 10 87 11 90 12 91 จ�ำนวนการสอบถาม จ�ำนวนการสอบถามข้อมลู จ�ำนวนการรบั เร่ืองร้องทุกข์ จ�ำนวนการประสาน ข้อมูลของประชาชน ของผ้ใู หบ้ ริการ จ�ำแนกตามสิทธิ ส่งต่อผปู้ ว่ ย จ�ำแนกตามสทิ ธิ จำ� แนกตามสทิ ธิ จ�ำแนกตามสิทธิ ปีงบประมาณ ปงี บประมาณ 2558-2562 ปงี บประมาณ ปงี บประมาณ 2558-2562 2558-2562 2558-2562 ii(snNsuuFeimsscbafeolrrYoreefafCerro2rao0rl1ds5ien-r2av0tiic1oe9ns) 2s(eN0r1uv5mic-be2ed0r1i9no)fFpisectaitlioYnear cI2(nNo0qn1uus5mui-rbm2iee0esr1rs9soe)firnIvniFcfioesrcdmaolafYtieoanr I2(pnN0roq1uvu5mii-drb2ieee0rssr1s9oien)frFIvniiscfcoeardml oYafetihaoernalthcare

สารบัญตาราง (List of Tables) 13 92 14 92 15 102 16 115 การชว่ ยเหลือเบอื้ งต้น การชว่ ยเหลอื เบอื้ งต้นแก่ ผลการด�ำเนนิ งานตาม การพิจารณาวนิ ิจฉัย แกผ่ รู้ บั บรกิ าร กรณีได้ ผูใ้ หบ้ รกิ าร กรณีไดร้ บั ความ 10 เปา้ หมายการพฒั นาระบบ คดีอทุ ธรณข์ อง รับความเสยี หายจาก เสียหายจากการใหบ้ ริการ หลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ คณะกรรมการควบคมุ การรักษาพยาบาล ปีงบประมาณ 2558-2562 ปีงบประมาณ 2562 คณุ ภาพและมาตรฐานบริการ ปงี บประมาณ สาธารณสขุ 2558-2562 Fa(HinsadcramLliaYebedialhirtey2a0clt1oh5mc-ap2re0en1ps9ar)ot ivoindeinrs N(APcaettiriofoonnramPllaaHnnecaienltohFfisS1ce0acluoYrbiejteaycrOt2ifv0fei1cs9ea)s ปีงบประมาณ 2562 FL(iHiasacbraimllitYeyedcaoprma2tp0iee1nn5t-ssa2at0in1od9n)in 17 123 18 124 19 125 20 125 จำ� นวนเรอ่ื งร้องเรียน จ�ำนวนหนว่ ยรบั เร่อื ง จ�ำนวนการรับเรอื่ งร้องเรียน จ�ำนวนคำ� รอ้ งขอรับเงินชว่ ยเหลอื จำ� แนกตามประเด็น รอ้ งเรียนอนื่ ที่เปน็ อิสระจาก ร้องทุกข์ จากหนว่ ยรับเร่อื ง เบื้องต้นในกรณีที่ผรู้ ับบริการได้ การรอ้ งเรยี น ผ้ถู ูกรอ้ งเรียนทข่ี ึ้นทะเบียน ร้องเรยี นอนื่ ทีเ่ ปน็ อิสระจาก รบั ความเสยี หายที่เกดิ ขึ้นจากการ ปีงบประมาณ 2562 ปีงบประมาณ 2552-2562 ผู้ถูกร้องเรียน รกั ษาพยาบาล จำ� แนกตามผล ปีงบประมาณ 2562 การพจิ ารณา ปีงบประมาณ a(2ccseNoh0cramc1uvo9nmipcr)ndlbe aeiedinlnsrgctfoslotaforisncsrUoeiFfCmciieseSpcdiavAlabilcniynYtg.tesaanrd 2(ureN0ns0uipt9mso-nwb2de0iter1hn9oti)fniodntehFpiesercnacdolemYnetpaloarfintht e wis(neNirtuFvhimiscicnbeadedlerYfproeoefamncrdo2oem0tnh1pte9laor)ifcntothsmeaprnleadsipnpotenutdinteiiotnsnt 2547-2562 l(FiNiasbuciamliltbyYeecraoormf2ph0ae0nr4ms-ae2t0dio1pn9a)itnients and 21 179 22 180 23 181 24 182 จำ� นวนงบกองทุน จ�ำนวนอัตราเหมาจา่ ย จ�ำนวนประชากรไทย พฒั นาการชุดสทิ ธิประโยชน์ หลักประกนั สขุ ภาพ รายหวั งบบริการทางการ จ�ำแนกตามสทิ ธใิ นระบบ และเพิม่ การเข้าถึงบรกิ าร แห่งชาติ จำ� แนกตาม แพทย์ จ�ำแนกตามประเภท หลกั ประกันสขุ ภาพ ในระบบหลักประกนั สขุ ภาพ รายการ ปงี บประมาณ บริการ ปีงบประมาณ ของประเทศ ปีงบประมาณ แห่งชาติ ปี 2545-2563 2558-2562 2558-2562 2558-2562 p(DaecvkealgoepmineFnistcoafl UYCeSarB2e0n0e2fi-t2020) 2cb(Na0yt1ume5mg-eob2dre0iicer1as9ol)finsUeFCrviSsiccBaeulsdYgeeatr (2sceNa0rp1uv5imitc-abe2bse0yr1in9ot)yfFpiUsecCaoSlfBYmuedeagdreictapl er Y(HNeeuaamrlt2hb0es1er5co-uf2rT0ith1ya9si)cphoepmuelatinionFisincaalll

25 186 26 191 27 192 28 193 ผลงานการใชบ้ รกิ ารทางการ การใช้บรกิ ารของผปู้ ่วย การใชบ้ รกิ ารของผูป้ ว่ ย การใช้บริการผา่ ตัดต้อกระจก แพทย์และสาธารณสุขของ โรคกลา้ มเนอื้ หวั ใจขาดเลอื ด โรคหลอดเลอื ดสมองตบี ในผ้สู ูงอายุ 60 ปขี นึ้ ไป ผมู้ สี ทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพ เฉียบพลันชนดิ STEMI สิทธิ หรืออดุ ตัน (Senile Cataract) และท่มี ี แหง่ ชาติ ตามเป้าหมายท่ี UC อายุ 15 ปีข้นึ ไป (Cerebral Infarction) ภาวะตาบอดจากต้อกระจก ไดร้ ับจดั สรรงบกองทนุ ปีงบประมาณ 2552-2562 สิทธิ UC อายุ 15 ปีข้นึ ไป (Blinding Cataract) หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ i(MpnSayeFtoriievcscinacatresdl iYufaoenlrdaISnerTfr2-at0erhc0leet9iv-oUa2nCt0e(1dsS9cTh)EeMmI)e ปงี บประมาณ 2552-2562 ปงี บประมาณ 2556-2562 ปีงบประมาณ 2558-2562 (FpSiasetcriaevlincYteseaufornrd2Ce0er0r9teh-be2r0aU1lC9In)sfcahrectmioenin ua(aSnnnudddregoBrelldirtnyhederfioniUnrgCSFceisasncctihaaleerlamYccaeettapaararga2teic0edt1n36t-0s2y0e1a9r)s (ci2nAa0ct1Uet5Cug-aSo2lr0BiSz1uee9drd)gviebctye, sFUeitsricvliaizclaeYtieiotaenrms 29 194 30 196 31 197 32 198 การเขา้ ถงึ ยาบัญชี จ(2) การเข้าถึงยากำ� พร้า รอ้ ยละการใชบ้ รกิ าร การรับสนับสนุนอปุ กรณ์ ในผู้ป่วยรายเกา่ และ และยาตา้ นพิษ (Orphan สง่ เสริมสุขภาพและป้องกนั โรค เครื่องชว่ ยคนพกิ าร จ�ำแนกตาม รายใหม่ จำ� แนกตามโรค drugs and Antidotes) จำ� แนกตามกลุ่มวัย ประเภทอุปกรณ์ ปีงบประมาณ ปีงบประมาณ ปงี บประมาณ 2558-2562 ปี 2558-2562 2558-2562 2558-2562 a(2A0nc1dc5Ae-sn2s0tiin1dg9o)tOerspihnaFnisdcraulgYsear hp2(Pe0ree1avr5lcet-hen2ntp0itor1aon9gm)einootFfioipsnceaarflnoYdrmedaairsnecaesseon 2(DtyA0ipss1aes5ibs-olt2eifv0dde1ep9dve)eiocvepicsleeinsclsFauisspscipfaioelrYdt etboayr (cliinAastctFecoisgefcosEasrsiylsnYefgrenoEatmi(ra22l)t0hmD1eer5uNd-gia2cs0tiin1oe9ns)al 33 198 34 199 35 200 36 201 การใชบ้ รกิ ารฟน้ื ฟู การใช้บริการฟน้ื ฟู การใช้บริการแพทยแ์ ผนไทย การใช้บริการของผู้ติดเช้อื สมรรถภาพ จ�ำแนกตาม สมรรถภาพ จ�ำแนกตาม จ�ำแนกตามประเภทบริการ เอชไอวีและผู้ปว่ ยเอดส์ ประเภทผู้รับบริการ ประเภทการฟ้ืนฟูสมรรถภาพ แพทย์แผนไทย ปงี บประมาณ สิทธิหลกั ประกันสขุ ภาพ ปงี บประมาณ ปงี บประมาณ 2558-2562 2558-2562 แหง่ ชาติ ปงี บประมาณ 2558-2562 2558-2562 c(rYeRleaheasahsrbaif2ibil0eiit1ldait5tab-ety2sio0tinny1p9sFe)eisrocvfaicles (ss2eeT0hrr1vva5iiicc-eeT2rss0a1icdn9liat)Fis oissincfiaaelldMYbeeyadrticyipneeof c(2reRl0ahe1sah5sbai-fib2ilei0itldei1te9abs)tyiiotnnypFsieescrovafilcYees ar Sw(CcihtahescmHaIedVein&SFeAirsIvcDiacSel usYnefodarerPr2et0ho1ep5l-Ue2Cl0iv1i9n)g

สารบัญตาราง (List of Tables) 37 202 38 203 39 205 40 207 การใช้บริการของ การใชบ้ ริการบำ� บัด จ�ำนวนประชากรไทย จำ� นวนหน่วยบริการที่ ผูต้ ดิ เชอ้ื เอชไอวีและ ทดแทนไต ในผปู้ ่วยไตวาย จำ� แนกตามสทิ ธิในระบบ ขน้ึ ทะเบยี นในระบบ ผปู้ ว่ ยเอดส์ ทุกสทิ ธิ เร้อื รงั ปีงบประมาณ หลักประกันสขุ ภาพของประเทศ หลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ ปงี บประมาณ 2558-2562 และ สปสช.เขต จ�ำแนกตามประเภท 2558-2562 ปีงบประมาณ 2562 การข้ึนทะเบยี น และสปสช.เขต i(innReCFnihsacrolaRnl eiYcpeRlaaercne2am0l1eF5na-ti2luT0rh1ee9rP)aaptyients ปีงบประมาณ 2562 (iPAnCeIDaoFsiSpsclcueaandllidevYeieSnreagarrvlwl2icSi0tec1hsh5Hef-omI2Vr0e1&9) (icYnNleauaasmslrlif2Hbi0eee1dra9lobt)hfyTsNheHaciSuOpriotrypeusglciaohtneiominneFiscal (ca2Nl0na1uds9msNi)fbiHeeSdrOobfryeUtgyCipoSneHioenfaFhltieshaccalatlhreYcaeuraneritusnits 41 208 42 209 43 211 44 212 จำ� นวนและรอ้ ยละหนว่ ย การใช้บรกิ ารของผู้ปว่ ย การใช้บริการของผู้ปว่ ย การใชบ้ รกิ ารผา่ ตดั ต้อกระจก บรกิ ารรบั สง่ ตอ่ ที่ไดร้ บั การ โรคกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด โรคหลอดเลือดสมองตบี หรอื ในผู้สงู อายุ 60 ปขี ึ้นไป (Senile รบั รองคณุ ภาพมาตรฐาน เฉียบพลนั ชนดิ STEMI สทิ ธิ อุดตัน (Cerebral Infarction) Cataract) และท่มี ภี าวะตาบอด ขนั้ ตา่ งๆ จำ� แนกตามขน้ั การ UC อายุ 15 ปขี น้ึ ไป จ�ำแนก สิทธิ UC อายุ 15 ปีขึน้ ไป จากตอ้ กระจก (Blinding รับรองคณุ ภาพมาตรฐาน ตาม สปสช.เขต จ�ำแนกตาม สปสช.เขต Cataract) จ�ำแนกตาม สปสช. (HA) และ สปสช.เขต ปงี บประมาณ 2562 ปีงบประมาณ 2562 เขต ปงี บประมาณ 2562 ปงี บประมาณ 2562 Mpc(FSilaasyetcsoriasevcilinfaciYteresdediaufaobnrlryd2ISne0NTfr1-Ha9terSh)clOeetivoUraenCtge(idsSocTnhEeMinmI)e Ycp(Sleaaetasrisreviinf2cit0ees1duf9obn)rydCeNerHrteShbOeraUrelCIgnisofcanhrecintmioFeniscal Yc(UBSlleCaiunasrsdsrgciief2nhir0egey1dmc9foabe)rtyaaSNrgeaeHncdSitlOep60acRtayeiteeganairotarsnscutainnnaddnFediosrcltdaheler (oUreNfCguASiomcHncborieensrdpFiiatitsaanctdlasiolpcnYelaearscanseridfn2ietN0ad1Hg9Sbe)Oyolfevel 45 213 46 214 47 215 48 216 การรบั สนบั สนนุ อปุ กรณ์ การใชบ้ รกิ ารฟ้นื ฟู การใช้บริการฟ้นื ฟูสมรรถภาพ การใชบ้ ริการแพทย์แผนไทย เคร่ืองช่วยคนพิการ สมรรถภาพ จ�ำแนกตาม จำ� แนกตามประเภทการฟื้นฟู จำ� แนกตามประเภทบริการ และ จ�ำแนกตามประเภท ประเภทผูร้ ับบรกิ าร และ สมรรถภาพ และ สปสช.เขต สปสช.เขต ปีงบประมาณ 2562 อุปกรณ์ และสปสช.เขต สปสช.เขต ปีงบประมาณ ปงี บประมาณ 2562 ปีงบประมาณ 2562 2562 N(cTlHahsSasOiifTirereadgdibiotyinotniynaplFeMisocefadsliecYriveniaecres2se0rav1ni9cd)es (rTeRygpeiehoanobfiinlrietFahitasicobanillitsYaeetreavsirca2en0sd1c9lNa)sHsSifOied by (tcdinoAleasvFDssiisiicsisscfetaiaisebvldealeYnbddedyeapvNrteiy2cHope0Spe1sOle9os)urfepgpioornt 2ca(Rl0nae1dsh9sNai)fbiHeiSldiOtabtryieoTgnyiopsneeriovnficFreeisshcaabl iYlieteaers

49 217 50 218 51 220 52 222 การใชบ้ รกิ ารของผูต้ ดิ เช้อื การใช้บรกิ ารของผูต้ ดิ เชอ้ื การใช้บรกิ ารของผปู้ ว่ ยวณั โรค การใชบ้ ริการบำ� บดั ทดแทนไต เอชไอวแี ละผู้ปว่ ยเอดส์ เอชไอวแี ละผูป้ ว่ ยเอดส์ สทิ ธหิ ลักประกันสขุ ภาพแหง่ ชาติ ในผูป้ ว่ ยไตวายเร้อื รัง สทิ ธิหลักประกันสุขภาพ ทุกสทิ ธิ จำ� แนกตาม จ�ำแนกตาม สปสช.เขต จ�ำแนกตาม สปสช.เขต แห่งชาติ จำ� แนกตาม สปสช.เขต ปีงบประมาณ ปีงบประมาณ 2562 ปีงบประมาณ 2562 สปสช.เขต ปงี บประมาณ 2562 2562 (uNSnHedSrevOrictreehsegifooUnrCTisuncbFheiesrmccuaellosYsceislaaprssa2itf0iiee1nd9t)sby CYc(Rlehaearsonsrnaif2ilic0eR1dRe9epb)nlyaacNleHFmaSieOlunrRteeTgPhiaeotrnaiepinnytsFiniscal FH(cSilIaseVcsrasv&ilifciYeAeedIsaDfbroSy2ru0NPn1eHd9oSe)pOrlearlelligvsicionhngemiwneith (Services for People living wUN20CHit1Shs9Oc)HhIreeVmg&ieonAcIliaDnsSsFiiufsinecdadelbrYyethaer 53 224 54 225 55 226 56 227 การใช้บริการของผูป้ ว่ ย จำ� นวนผ้สู ูงอายุท่ีมภี าวะ พน้ื ท่ีกันดาร พ้ืนที่ ตารางนยิ ามศพั ทต์ ัวช้วี ัด จติ เวชเร้อื รงั ในชุมชน พง่ึ พิงที่ได้รับจดั สรร เสยี่ งภัย และพืน้ ท่จี งั หวดั ในรายงานการสร้างระบบ ท่ีไดร้ ับการตดิ ตาม งบประมาณในการดแู ล ชายแดนภาคใต้ ที่ไดร้ บั จัดสรร หลกั ประกนั สขุ ภาพแห่งชาติ อย่างตอ่ เนอื่ ง ระยะยาวดา้ นสาธารณสุข คา่ ใชจ้ า่ ยบริการสาธารณสุข ประจ�ำปีงบประมาณ 2562 โดยหนว่ ยบรกิ ารแมข่ ่าย โดยหน่วยบรกิ ารประจำ� เพิม่ เติม จ�ำแนกตามสปสช.เขต (Indicator Definition) และหนว่ ยบรกิ ารลูกขา่ ย และองคก์ รปกครอง ปงี บประมาณ 2562 จ�ำแนกตามสปสช.เขต ส่วนท้องถ่นิ จ�ำแนกตาม ccY(SRoloeaemuasmtrsphi2foeei0tenre1nds9aab)btnoiyodrndNheHtaroSradOimrsehrpaeiprsgoiatvohreneaaetinfsrfeiFacciniseecdinavcleyd ปงี บประมาณ 2562 สปสช.เขต ปงี บประมาณ 2559-2562 (2NcSCSoc0hHehm1rSroi9vzOmn)oiciupcreenhPgiprtesiyaoyncnccikahlaiainapsgstaeFirfitisiiicenec/danltbsYyienar (D2aNCC0laeHlou1prSec6meOa-niu2tndrel0eaecd1gtnoi9ivbtmo)eunemdnlidgunueenmrFtilitybfsyoecwracrilLloatohYfsnesgiafirTeedrmby

ส่วนท่ี 1 กรอบแนวคิด การสรา้ งระบบ หลักประกันสุขภาพ (Conceptual Framework of Universal Health Coverage System)



1. การพัฒนาระบบหลักประกันสุขภาพ (Concept of Development Universal Health Coverage) ในการสรา้ งระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพถว้ นหนา้ (Universal ถว้ นหนา้ วา่ เปรยี บเสมอื นลกู บาศก์ (UHC Cube) ทแ่ี สดงมติ ิ Health Coverage: UHC) มีแนวคิดพื้นฐานท่ีส�ำคัญคือ ในความครอบคลมุ ของการประกนั สขุ ภาพ 3 ดา้ น ได้แก่ การให้สิทธิในการใช้บริการสุขภาพแก่ประชาชน เพ่ือให้ 1) ความครอบคลุมประชากรผู้มีสิทธิ โดยเพ่ิมความ ประชาชนเข้าถึงบริการสุขภาพที่จ�ำเป็นได้ โดยไม่มี ครอบคลุมประชากรผู้มีสิทธิในระบบหลักประกัน อปุ สรรคทางการเงนิ ซง่ึ ในการให้สิทธิดังกลา่ วนน้ั จ�ำเปน็ สขุ ภาพ ต้องใช้กลไกทางการเงินการคลังจากแหล่งเงินภาครัฐ 2) ความครอบคลุมบริการสุขภาพท่ีเป็นสิทธิประโยชน์ เพอื่ ปกปอ้ งภาระทางการเงนิ ของครวั เรอื น และสรา้ งความ โดยขยายขอบเขตและประเภทบริการสุขภาพที่อยู่ใน เป็นธรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งการปกป้องคนจน ทีอ่ าจจะ สิทธปิ ระโยชน์ ไม่สามารถจ่ายค่าบรกิ ารสุขภาพที่มรี าคาแพงได้ 3) ความครอบคลุมค่าใช้จ่ายการใช้บริการ โดยไม่ต้อง จ่ายค่าบริการสุขภาพเม่ือไปใช้บริการสุขภาพ ซ่ึง จากรายงานประจำ� ปขี ององคก์ ารอนามยั โลก เรอ่ื ง “หนทาง สอดคล้องกับเป้าหมายหลักของระบบสุขภาพในการ สู่หลกั ประกนั สุขภาพถ้วนหนา้ ” (the Path to Universal ปกป้องความเส่ียงทางการเงนิ ของประชาชน ไมท่ ำ� ให้ Coverage) ได้ระบุความสมบรู ณข์ องหลักประกนั สขุ ภาพ เกดิ ภาระทางการเงนิ จนตอ้ งหลกี เลยี่ งการไปใชบ้ รกิ าร 01 มติ ิของการขยายระบบหลกั ประกันสขุ ภาพ สุขภาพ แผนภาพ (Three dimensions of universal health coverage) aRenddufceeescost sharing คา่ ใช้จา่ ย ท่ีครอบคลุม osInethcrvleuircdees nExotne-ncdovtoered Current pooled funds บริการสขุ ภาพท่คี รอบคลมุ ประชากรท่ีครอบคลุม Three dimensions to consider when moving towards universal coverage ทมี่ า: 1) WHO. Universal coverage - three dimensions [online]. [cited 2019 Feb 7; Available from:URL: https://www.who.int/health_financing/strategy/dimensions/en/] 2) รายงานค่าใช้จ่ายของครัวเรือนและความไม่เสมอภาคทางสุขภาพในยุคหลักประกนั สขุ ภาพถว้ นหน้า, รศ.ดร.สุพล ลม้ิ วฒั นานนท์ 32 | รายงานประจ�ำปี 2562

2. การพัฒนาที่ยัง่ ยืน (Sustainable Development Goals: SDG) หลงั เปา้ หมายการพฒั นาแห่งสหัสวรรษ (Millennium Development Goals: MDGs) สนิ้ สุดลงในปี พ.ศ.2558 องคก์ ารสหประชาชาติ ไดก้ ำ� หนดเปา้ หมายการพฒั นาทย่ี ง่ั ยนื (Sustainable Development Goals: SDGs) ภายในปี พ.ศ. 2573 เพอ่ื ใหส้ มาชกิ ใชเ้ ปน็ แนวทางในการพฒั นา ทง้ั ทางดา้ นเศรษฐกจิ สงั คม สขุ ภาพ การศกึ ษาและสิ่งแวดลอ้ ม ซง่ึ ประกอบด้วยเปา้ หมายการพัฒนา 17 เปา้ หมาย 169 เปา้ ประสงค์ 244 ตัวชว้ี ดั ประเทศไทยในฐานะหนึง่ ในประเทศสมาชกิ ไดร้ ่วมรับรองวาระการพัฒนา ทยี่ ั่งยนื โดย นายกรฐั มนตรี พลเอก ประยทุ ธ์ จนั ทรโ์ อชา เม่ือวนั ที่ 25 กันยายน 2558 ส�ำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ในฐานะหน่วยงานที่มีส่วนในการขับเคลื่อน เป้าหมายที่ 3 ในการสร้างหลกั ประกันสุขภาพและความเป็นอยทู่ ่ีดขี องคนทุกช่วงวัย เป้าประสงค์ 3.8 บรรลุการมี หลักประกันสุขภาพถ้วนหน้า รวมถึงการป้องกันความเสี่ยงทางด้านการเงิน การเข้าถึงบริการ สาธารณสขุ ยาและวัคซนี ทจี่ �ำเป็น ได้อย่างปลอดภัย มีประสิทธผิ ล และมีคณุ ภาพ (แผนภาพท่ี 2-4) 02 เปา้ หมายการพฒั นาท่ยี ั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDG) แผนภาพ 1NO 2 ZERO 3 GOOD HEALTH 4 QUALITY 5 GENDER 6 CLEAN WATER 7 AFFORDABLE 8 DECENT WORK AND 9 INDUSTRY, POVERTY HUNGER AND WELL-BEING EDUCATION EQUALITY AND SANITATION AND CLEAN ECONOMIC INNOVATION AND ENERGY GROWTH INFRASTRUCTURE 10 REUDCES 11 SUSTAINABLE 12 13REPONSIBLE CLIMATE 14 LIFE 15 LIFE 16 PEACE, JUSTICE 17 PARTNERSHIPS INEQUALITIES CITIES AND CONSUMPION AND ACTION BELOW WATER ON LAND AND STRONG FOR THE GOALS COMMUNITIES INSTITUTIONS PRODUCTION Major challenges Significant challenges Challenges remain SDG achieved Information unavailable ที่มา: SDG report 2019, transformations to achieve the SDG includes the SDG index and dashboards (https://sdgindex.org/) 33 |

03 ร้อยละความครอบคลุมของบรกิ ารดา้ นสุขภาพท่ีจ�ำเปน็ จำ� แนกตามประเทศในกลมุ่ อาเซียน ระหว่างปี 2553 และปี 2562 (Changes in coverage of essential health services in Member States of the WHO แผนภาพ South-East Asia Region, 2010 and 2019) UHC service coverage index 85 77 73 2010 level 54 51 68 66 65 61 59 54 Thailand DPRKorea Bhutan Maldives Srilanka Indonesia India Nepal Bangladesh Myanmar Timor-Leste ที่มา: Health information platform for the WHO South-East Asia Region. In: World Health Organization [online database] (http://hip.searo.who.int/dhis/dhis-web-commons/security/login.action, accessed 23 July 2019); Demographic and Health Survey (DHS) and Multiple Indicator Cluster Surveys (MICS) 2007–2018 03 34 | รายงานประจ�ำปี 2562

04 ดัชนีความครอบคลุมของบริการด้านสุขภาพที่จ�ำเป็น และสัดส่วนวิกฤติทางการเงินของครัวเรือนจากการ จ่ายคา่ รกั ษาพยาบาล จ�ำแนกตามประเทศในกล่มุ อาเซยี น เทยี บกบั Global Median ในปี 2562 แผนภาพ (Comparison of health services coverage and financial health protection in Member States of the WHO South-East Asia Region by income level, 2019) 100 more is better Thailand (2017) UHC essential service coverage index75 Global median 64Maldives (2018) Bhutan (2017) Bangladesh (2016) Global median 7.3India (2011)Sri Lanka (2016) Indonesia (2018) 50 Nepal (2014) Myanmar (2015) Timor-Leste (2014) Low income Lower middle-income Higher middle-income 25 25 20 15 10 5 0 % of proportion with household catastrophic (household expenditure on health > 10% of expenditure or income) less is better ทม่ี า: Health information platform for the WHO South-East Asia Region. NewDelhi: World Health Organization; 2019 (http://hip.searo.who.int/dhis) 35 |

ส่วนที่ 2 ผลการด�ำเนินงาน การสรา้ งระบบ หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (Universal Coverage Scheme Overview)



1. การคลังด้านสุขภาพ (Health Financial) ความย่ังยืนด้านการคลังสุขภาพ แสดงถึงแหล่งการคลังซึ่งประกอบด้วย งบประมาณ เงนิ สมทบ และรายจา่ ยของครวั เรอื น ทอี่ ยู่ในวสิ ยั ทปี่ ระเทศ รฐั บาล และครวั เรอื นสามารถ ลงทนุ ดา้ นสขุ ภาพไดใ้ นระยะยาว งบประมาณสำ� หรบั การจดั บรกิ ารสขุ ภาพเพอ่ื ใหป้ ระชาชน ทุกคนเข้าถึงบริการสุขภาพ รวมถึงยาและเทคโนโลยีที่จ�ำเป็น และป้องกันไม่ให้ครัวเรือน ประสบภาวะลม้ ละลายหรอื กลายเป็นครัวเรอื นยากจนจากการจา่ ยคา่ รักษาพยาบาล ดัชนีส�ำคัญท่ีติดตามสถานการณ์แนวโน้มการใช้จ่ายด้านสุขภาพ และแสดงขนาดของ ทรพั ยากรท่ีใชไ้ ปทงั้ โดยภาครฐั และเอกชนของประชากรในประเทศ คือ (1) รายจ่ายสุขภาพทั้งหมด (Total Health Expenditure: THE) ต่อผลิตภัณฑ์มวลรวม ภายในประเทศ (Gross Domestic Product: GDP) ต้องไมน่ อ้ ยกวา่ ร้อยละ 4.6 และ ไม่เกนิ ร้อยละ 5 (2) รายจา่ ยของรฐั บาลดา้ นสขุ ภาพ (General Government Health Expenditure: GGHE) ต่อรายจ่ายภาครัฐทั้งหมด (General Government Expenditure: GGE) ต้อง ไมน่ ้อยกว่ารอ้ ยละ 17 และไมเ่ กินร้อยละ 20 (3) ครวั เรอื นทเี่ กดิ วกิ ฤตทิ างการเงนิ จากการจา่ ยคา่ รกั ษาพยาบาล (Catastrophic health expenditure) ไม่เกนิ ร้อยละ 2.3 (4) ครัวเรือนท่ีต้องกลายเป็นครัวเรือนยากจนภายหลังจากการจ่ายค่ารักษาพยาบาล (Health impoverishment) ไม่เกินรอ้ ยละ 0.47 พบว่า รายจ่ายสุขภาพทั้งหมด (THE) เพิ่มสูงข้ึนอย่างต่อเน่ืองจาก 127,655 ล้านบาท ในปี 2537 เป็น 677,740 ลา้ นบาท ในปี 2562 โดย ร้อยละรายจ่ายสุขภาพท้ังหมด (THE) เม่ือเทียบกับผลิตภัณฑ์มวลรวม ภายในประเทศ (GDP) อยู่ท่รี ้อยละ 3.46 ในปี 2537 และเพม่ิ สงู ข้ึนเป็น รอ้ ยละ 3.91 ในปี 2562 ซงึ่ ยงั ตำ่� กวา่ เปา้ หมาย (แผนภาพท่ี 5) รอ้ ยละ รายจ่ายของรัฐบาลด้านสุขภาพ (GGHE) ต่อรายจ่ายภาครัฐทั้งหมด (GGE) เพม่ิ สงู ขนึ้ เรอื่ ยๆ จากรอ้ ยละ 14.46 ในปี 2537 เปน็ รอ้ ยละ 16.36 ในปี 2562 ซง่ึ ต่�ำกวา่ เป้าหมายเล็กนอ้ ย (แผนภาพที่ 6) 38 | รายงานประจำ� ปี 2562

พ.ศ. (ค.ศ.)2537 (1994) 59,892 ล้านบาท (Million Baht) 06 พ.ศ. (ค.ศ.) ลา้ นบาท (Million Baht) 05 B.E. (A.D.)2538 (1995) 72,911 B.E. (A.D.) 14.46 แผนภาพ แผนภาพ รายจา่ ยของรฐั บาลด้านสุขภาพ (General Government Health Expenditure: GGHE) 16.00 ร้อยละรายจ่ายของรฐั บาลด้านสุขภาพ ต่อรายจ่ายภาครฐั ทัง้ หมด (% of GGHE to GGE) 2539 (1996) 87,934 16.95 จำ� นวนและร้อยละรายจ่ายรฐั บาลดา้ นสขุ ภาพ (GGHE) เทียบกับ รายจา่ ยภาครัฐทั้งหมด (GGE) รายจ่ายสขุ ภาพจากภาคเอกชนไมร่ วมครัวเรอื น (Private Health Expenditure exclude OOP) 2537 (1994) 2195383114955224613123849138453239063790662866473069,,,,,711155478,506144,89786597784,,,,,,,,,,,,,,,,,,,27457583299269054288999034461293508727307115773771381427733395793642407911112111466772727872227,027109,,622,,8115,1,,31858172132,1,041356,09404734,0371537635,3374,06899748115,43435,2455,857437973314,506245268,2,33,9641,57073432491,60,493893,3333349.38...13...326532.03333383..87063333.5.1653485533..3..30.666661637..3..48887897438.7.9.4492..509077291 จำ� นวนและรอ้ ยละรายจ่ายสุขภาพทง้ั หมด (THE) เทยี บกบั ผลติ ภัณฑ์มวลรวมภายในประเทศ (GDP) ทม่ี า: บญั ชรี ายจ่ายสขุ ภาพแหง่ ชาติ พ.ศ. 2559 สำ� นกั งานพัฒนานโยบายสขุ ภาพระหวา่ งประเทศ (IHPP), กระทรวงสาธารณสุข2540 (1997) 106,083 17.02 ปี 2537-2562 (Number and percentage of General Government Health Expenditure (GGHE) รายจา่ ยสุขภาพจากครัวเรือน (Household Health Expenditure/Out of Pocket: OOP) 2538 (1995) ปี 2537-2562 (Number and percentage of Total Health Expenditure (THE) to Gross Domestic Source: National Health Account, 2016, International Health Policy Program: IHPP, MOPH 2541 (1998) per General Government Expenditure (GGE) in Year 1994-2019) รายจา่ ยสขุ ภาพภาครัฐ (Public Health Expenditure) 2539 (1996) Product (GDP) in Year 1994-2019) หมายเหต:ุ ข้อมลู ปี 2560-2562 เป็นการคาดประมาณจำ� นวนรายจ่ายด้านสุขภาพ 98,880 12.78 รายจา่ ยสขุ ภาพทง้ั หมด (Total Health Expenditure: THE) 2540 (1997) Note: Data of Total Health Expenditure in 2017-2019 use forecasted data 9.99 ร้อยละรายจา่ ยสุขภาพทั้งหมดต่อผลติ ภณั ฑม์ วลรวมภายในระเทศ (% of THE to GDP) 2541 (1998) 2542 (1999) 93,556 2542 (1999) 39 | 98,114 14.33 2543 (2000) 2543 (2000) 100,556 2544 (2001) 2544 (2001) 132,648 11.95 2545 (2002) 2545 (2002) 139,897 11.39 2546 (2003) 153,078 2547 (2004) 2546 (2003) 166,993 14.91 2548 (2005) 2547 (2004) 207,101 2549 (2006) 2548 (2005) 240,352 14.21 2550 (2007) 2549 (2006) 278,725 14.32 2551 (2008) 2550 (2007) 2552 (2009) 2551 (2008) 283,348 16.36 2553 (2010) 294,956 16.00 2554 (2011) 2552 (2009) 345,489 16.83 2555 (2012) 2553 (2010) 15.93 2556 (2013) 2554 (2011) 377,971 15.67 2557 (2014) 2555 (2012) 377,021 15.74 2558 (2015) 2556 (2013) 16.43 2559 (2016) 406,088 15.29 2560 (2017) 2557 (2014) 418,391 15.90 2561 (2018) 2558 (2015) 16.38 2562 (2019) 2559 (2016) 475,861 17.23 2560 (2017) 489,549 17.22 2561 (2018) 518,365 16.47 2562 (2019) 543,762 16.36 ้รอยละ (%) 677,740 ้รอยละ (%)

เมื่อพิจารณาสัดส่วนระหว่างรายจ่ายสุขภาพจากภาครัฐ เพ่ิมข้ึนอย่างต่อเนื่องจากร้อยละ 45 ในปี 2537 เป็น (Public health expenditure) รายจ่ายสุขภาพจาก ร้อยละ 78 ในปี 2562 หรอื เพ่มิ ข้นึ จาก 56,885 ล้านบาท ครัวเรือน (Household health expenditure/out of เป็น 528,802 ล้านบาท ในทางกลับกันรายจ่ายสุขภาพ pocket: OOP) และรายจา่ ยสขุ ภาพจากภาคเอกชนไมร่ วม จากครวั เรอื น (OOP) มสี ดั สว่ นทล่ี ดลงอยา่ งตอ่ เนอ่ื ง จาก รายจ่ายจากครัวเรือน (Private health expenditure ร้อยละ 44 ในปี 2537 เป็นร้อยละ 10 ในปี 2562 exclude OOP) พบวา่ สัดสว่ นรายจา่ ยสุขภาพจากภาครัฐ (แผนภาพท่ี 7) 07 สัดสว่ นรายจา่ ยสุขภาพของประเทศ จ�ำแนกตามแหลง่ ที่มา (ภาครัฐ ภาคครัวเรอื น และภาคเอกชนไม่รวม ครวั เรอื น) ปี 2537-2562 (Proportion of Total Health Expenditure classified by source of health แผนภาพ expenditure; Public, Out of Pocket: OOP and Private exclude OOP in Year 1994-2019) ้รอยละ (%) 44 11 43 10 42 10 37 9 35 10 35 11 34 10 33 11 27 10 27 10 26 9 27 9 17 10 14 9 15 10 15 11 14 12 12 10 13 10 12 11 13 11 12 12 11 12 10 12 10 13 10 12 พ.ศ. (ค.ศ.) 2537 (1994) 45 B.E. (A.D.) 2538 (1995) 47 2539 (1996) 47 2540 (1997) 54 2541 (1998) 55 2542 (1999) 55 2543 (2000) 56 2544 (2001) 56 2545 (2002) 63 2546 (2003) 64 2547 (2004) 65 2548 (2005) 64 2549 (2006) 72 2550 (2007) 76 2551 (2008) 76 2552 (2009) 74 2553 (2010) 74 2554 (2011) 77 2555 (2012) 78 2556 (2013) 77 2557 (2014) 77 2558 (2015) 76 2559 (2016) 78 2560 (2017) 77 2561 (2018) 77 2562 (2019) 78 ร้อยละรายจา่ ยสุขภาพจากภาคเอกชนไมร่ วมครวั เรือน (% of Private Health Expenditure (exclude OOP) to THE) รอ้ ยละรายจ่ายสุขภาพจากครัวเรอื น (% of Household Health Expenditure: OOP to THE) ร้อยละรายจ่ายสุขภาพจากภาครัฐ (% of Public Health Expenditure to THE) ทีม่ า: บญั ชีรายจ่ายสุขภาพแหง่ ชาติ พ.ศ. 2559 สำ� นกั งานพัฒนานโยบายสขุ ภาพระหวา่ งประเทศ (IHPP), กระทรวงสาธารณสุข Source: National Health Account, 2016, International Health Policy Program: IHPP, MOPH หมายเหตุ: ขอ้ มลู ปี 2560-2562 เปน็ การคาดประมาณจำ� นวนรายจ่ายด้านสุขภาพ Note: Data of Total Health Expenditure in 2017-2019 use for ecasted data ส่วนดัชนีการลดภาระรายจ่ายด้านค่ารักษาพยาบาลของ ของครวั เรอื นมากกวา่ รอ้ ยละ 10 ของรายจา่ ยทง้ั หมดของ ครัวเรอื น (Household Health Expenditure) จากการ ครัวเรือน) มีแนวโน้มลดลงเรื่อยๆ จากร้อยละ 7.94 วิเคราะห์ข้อมูลการส�ำรวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของ (7.1 แสนครัวเรือน) ในปี 2531 เหลือร้อยละ 2.26 ครัวเรือน ส�ำนักงานสถิติแห่งชาติ พบว่า ครัวเรือนท่ี (4.8 แสนครัวเรอื น) ในปี 2560 เปา้ หมายไม่เกนิ ร้อยละ เกิดวิกฤติทางการเงินจากการจ่ายค่ารักษาพยาบาล 2.3 (แผนภาพท่ี 8) และครัวเรือนท่ีกลายเป็นครัวเรือน (Catastrophic health expenditure: รายจา่ ยดา้ นสขุ ภาพ ยากจนภายหลังจากการจ่ายค่ารักษาพยาบาล (Health 40 | รายงานประจำ� ปี 2562

impoverishment: ครวั เรอื นทตี่ กอยู่ใต้เส้นความยากจน (5.2 หมนื่ ครัวเรอื น) ในปี 2560 เป้าหมายไม่เกนิ รอ้ ยละ หลังจ่ายค่ารักษาพยาบาล) ลดลงจากร้อยละ 2.36 0.47 (แผนภาพท่ี 9) (2.5 แสนครัวเรือน) ในปี 2531 เหลือร้อยละ 0.24 08 รอ้ ยละครัวเรือนท่ีเกดิ วกิ ฤติทางการเงนิ จากการจา่ ยค่ารักษาพยาบาล ปี พ.ศ. 2531-2560 (Percentage of households with Catastrophic Health Expenditure in Year 1988-2017) แผนภาพ ้รอยละ (%) 7.94 7.07 6.82 6.79 5.97 5.30 5.74 660,000 รปราแ5ฏชะผยกบิปนะาัตี ริ 710,000 ครัวเรอื น ครวั เรอื น เริ่ม 3.29 2.88 2.47 2.63 2.28 2.23 2.06 2.26 4.06 4.08 3.85 3.24 3.13 2.01 480,000 แผนยุทธศาสตร์ ระยะ1 แผนยุทธศาสตร์ ระยะ2 ครัวเรอื น แผนยทุ ธศาสตร์ ระยะ3 พ.ศ. (ค.ศ.) 2531 (1988) B.E. (A.D.) 2533 (1990) 2535 (1992) 2537 (1994) 2539 (1996) 2541 (1998) 2543 (2000) 2545 (2002) 2547 (2004) 2549 (2006) 2550 (2007) 2551 (2008) 2552 (2009) 2553 (2010) 2554 (2011) 2555 (2012) 2556 (2013) 2557 (2014) 2558 (2015) 2559 (2016) 2560 (2017) ทมี่ า: การสำ� รวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครวั เรือน ส�ำนักงานสถติ ิแหง่ ชาติ ปี พ.ศ. 2531-2560, วิเคราะหโ์ ดย ดร.สุพล ลม้ิ วฒั นานนท์ Source: Household Socio-Economic Survey, National Statistical Office in 1988-2017 หมายเหตุ: 1) ค�ำนวณจาก ครวั เรือนท่มี ีรายจา่ ยด้านสขุ ภาพของครวั เรอื น มากกวา่ ร้อยละ 10 ของรายจ่ายทงั้ หมดของครวั เรือน 2) หลงั ปี พ.ศ. 2549 ส�ำนักงานสถติ แิ ห่งชาติ มีการส�ำรวจภาวะเศรษฐกิจและสงั คมของครัวเรอื น (การใช้จ่ายของครวั เรือน) ทกุ ปี 09 รอ้ ยละครวั เรอื นทต่ี อ้ งกลายเปน็ ครวั เรอื นยากจนภายหลงั จากการจา่ ยคา่ รกั ษาพยาบาล ปี พ.ศ. 2531-2560 (Percentage of households with Health Impoverishment in Year 1988-2017) แผนภาพ 220,000 2.36 2.34 2.33 2.45 ครวั เรือน ้รอยละ (%) 2.20 2.01 เรมิ่ 1.10 1.00 0.91 250,000 ครวั เรอื น 1.69 1.33 รปราแ5ฏชะผยกบิปนะาัตี ริ พ.ศ. (ค.ศ.) B.E. (A.D.) 0.80 0.79 0.71 0.56 0.53 0.50 0.46 0.30 0.24 แผนยุทธศาสตร์ ระยะ1 แผนยทุ ธศาสตร์ ระยะ2 แผนยทุ ธศาสตร์ ระยะ3 0.32 52,000 ครวั เรอื น 2531 (1988) 2533 (1990) 2535 (1992) 2537 (1994) 2539 (1996) 2541 (1998) 2543 (2000) 2545 (2002) 2547 (2004) 2549 (2006) 2550 (2007) 2551 (2008) 2552 (2009) 2553 (2010) 2554 (2011) 2555 (2012) 2556 (2013) 2557 (2014) 2558 (2015) 2559 (2016) 2560 (2017) ทมี่ า: การสำ� รวจภาวะเศรษฐกจิ และสงั คมของครัวเรอื น สำ� นักงานสถติ ิแหง่ ชาติ ปี พ.ศ. 2531-2560, วิเคราะหโ์ ดย ดร.สพุ ล ล้มิ วฒั นานนท์ Source: Household Socio-Economic Survey, National Statistical Office in 1988-2017 หมายเหต:ุ 1) คำ� นวณจาก ครวั เรือนท่อี ย่เู หนือเสน้ ความยากจน แตภ่ ายหลังจากจ่ายคา่ รกั ษาพยาบาลครัวเรือนตกอยู่ใต้เส้นความยากจน 2) ค�ำนวณใหม่ให้เป็นปัจจุบัน โดยใชเ้ ส้นความยากจน (Poverty line) จากการส�ำรวจในแตล่ ะปี ของส�ำนกั งานคณะกรรมการเศรษฐกจิ และสังคมแหง่ ชาติ 3) หลงั ปี พ.ศ. 2549 สำ� นกั งานสถติ ิแหง่ ชาติ มกี ารสำ� รวจภาวะเศรษฐกิจและสังคมของครวั เรอื น (การใชจ้ ่ายของครัวเรอื น) ทกุ ปี 4) ปี 2560 คำ� นวณจากเสน้ ความยากจนปี 2559 ปรับคา่ ดว้ ย Customer Price Index: CPI ของปี 2560 41 |

2. งบประมาณ การสรา้ งระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (National Health Security Fund) 2.1 งบกองทนุ หลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ (UCS Budget) สัดส่วนงบประมาณกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติเม่ือเทียบกับงบประมาณของประเทศ ต้ังแต่ ปงี บประมาณ 2546-2562 อยู่ในระดบั ทคี่ อ่ นขา้ งคงทหี่ รอื เพม่ิ ขนึ้ เลก็ นอ้ ยอยู่ในชว่ งรอ้ ยละ 5.26-6.94 โดยในปี 2562 อยทู่ ร่ี อ้ ยละ 6.05 (แผนภาพท่ี 10) ในปีงบประมาณ 2562 งบกองทุนหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ จ�ำนวน 181,584 ล้านบาท สำ� หรบั ดแู ลผมู้ สี ทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ จำ� นวน 48.575 ลา้ นคน ประกอบดว้ ย 2 สว่ น คอื สว่ นทเ่ี ปน็ เงินเดอื นของหน่วยบริการภาครฐั จำ� นวน 47,315 ล้านบาท เพมิ่ ข้ึนจากปี 2546 ประมาณ 1.85 เทา่ และส่วนท่ีเป็นค่าใช้จ่ายเพื่อบริการสาธารณสุข จ�ำนวน 134,269 ล้านบาท เพ่ิมข้ึนจากปี 2546 ประมาณ 4.40 เท่า (แผนภาพท่ี 11 และแผนภาพท่ี 13) (ตารางที่ 21 ในภาคผนวก 5) สำ� หรบั อตั ราเหมาจา่ ยรายหวั ในงบกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ ตอ่ ผมู้ สี ทิ ธหิ ลกั ประกนั สขุ ภาพ แห่งชาติ เพ่ิมจากอัตรา 1,202.40 บาทต่อประชากรผู้มีสิทธิ ในปี 2546 เป็น 3,426.56 บาทต่อ ผูม้ ีสทิ ธิ ในปี 2562 หรือเพม่ิ ข้นึ 2.85 เท่า (แผนภาพท่ี 12) (ตารางที่ 22 ในภาคผนวก 5) 42 | รายงานประจำ� ปี 2562

10 จ�ำนวนและร้อยละงบประมาณกองทุนหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เทียบกับ งบประมาณประเทศ ปีงบประมาณ 2546-2562 (Number and percentage of UCS Budget and Government Budget in แผนภาพ Fiscal Year 2003-2019) ล้านบาท (Million Baht) 5.61 6.03 5.83 6.14 6.94 6.25 5.91 5.90 6.11 5.95 6.00 6.21 6.05 6.05 รอ้ ยละ (%) 5.26 5.41 5.54 พ.ศ. (ค.ศ.) 95969,,099010 B.E. (A.D.) 1,6116,32,15200 1,250,000 67,583 1,8326,00,20300 1,9516,63,62900 1,616001,,090804 1,915018,,700605 1,710107,,090609 2,017209,,020801 2,318400,,060009 2,410401,,050400 2,51255,4,020508 2,517553,,010502 2,71260,3,010502 2,71363,9,070502 2,90107,50,05060 3,01080,1,050804 (22504063) (22500474) (22050458) (22050469) (22050570) (22050581) (22050592) (22055103) (22051541) (22051552) (22051563) (22501547) (22051558) (22501569) (22501670) (22506118) (22051692) งบประมาณของประเทศ (Goverment Budget) งบกองทนุ หลักประกันสุขภาพแห่งชาติ (รวมเงินเดอื นผใู้ ห้บริการหนว่ ยบรกิ าร) (UCS Budget with healthcare providers salary) ร้อยละงบ UC เทียบกบั งบประมาณประเทศ (% of UCS Budget to Goverment Budget) ทีม่ า: ประกาศคณะกรรมการหลกั ประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ เรือ่ ง หลักเกณฑ์การด�ำเนินงานและการบรหิ ารจัดการกองทุนหลักประกันสขุ ภาพ แห่งชาติ สำ� หรับผู้มสี ทิ ธิหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ Source: National Health Security Commission Guidelines for the implementation and management of the National Health Security Fund หมายเหต:ุ กองทนุ ฯ ไดร้ บั งบกลางที่จัดสรรเพมิ่ เติมในปี 2546-2549 จำ� นวน 5,000 ลา้ นบาท, 3,845.33 ลา้ นบาท, 4,993.33 ลา้ นบาท และ 14,761.83 ล้านบาท ตามล�ำดับ และในปี 2560-2561 ตามมติคณะรัฐมนตรี อนุมัติงบกลางเงินส�ำรองจ่ายกรณีฉุกเฉินหรือจ�ำเป็น เพอ่ื ชดเชยการจดั บรกิ ารสาธารณสขุ ของหนว่ ยบรกิ ารสงั กดั กระทรวงสาธารณสขุ จำ� นวน 3,979.41 ลา้ นบาท (ไมร่ วมคา่ ตอบแทนกำ� ลงั คนดา้ นสาธารณสขุ 1,000 ล้านบาท) และจำ� นวน 4,186.13 ล้านบาท (ไม่รวมค่าตอบแทนก�ำลงั คนด้านสาธารณสุข 1,000 ลา้ นบาท) ตามล�ำดบั 43 |

11 จ�ำนวนงบประมาณกองทนุ หลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ ปงี บประมาณ 2546-2562 (Number of UCS Budget in Fiscal Year 2003-2019) แผนภาพ ล้านบาท (Million Baht) 27,594 54,42924,003 67,366 25,385 76,599 27,467 80,598 28,584 89,385 28,223 101,058 32,795 107,814 32,795 108,744 38,381 115,877 38,188 114,96440,143 123,009 42,307 127,445 44,841 130,719 47,315 134,269 25,553 26,693 30,538 40,890 27,640 33,573 พ.ศ. (ค.ศ.) (22504063) (22050474) (22050458) (22050469) (22050570) (22050581) (22050592) (22505103) (22051514) (22051525) (22055163) (22501574) (22505185) (22051569) (22501670) (22506118) (22056129) B.E. (A.D.) เงินเดอื นผูใ้ ห้บรกิ ารหน่วยบรกิ าร UCS (Salary of UCS healthcare providers) งบกองทนุ หลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ (ไมร่ วมเงนิ เดือนผใู้ ห้บรกิ ารหนว่ ยบรกิ าร) (UCS Budget exclude salary of healthcare providers) ทม่ี า: ประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแหง่ ชาติ เรื่อง หลักเกณฑก์ ารด�ำเนนิ งานและการบรหิ ารจัดการกองทนุ หลกั ประกนั สขุ ภาพ แหง่ ชาติ ส�ำหรับผู้มสี ิทธหิ ลักประกนั สุขภาพแห่งชาติ Source: National Health Security Commission Guidelines for the implementation and management of the National Health Security Fund หมายเหต:ุ 1) กองทนุ ฯ ไดร้ ับงบกลางทีจ่ ดั สรรเพิ่มเติมในปี 2546-2549 จำ� นวน 5,000 ลา้ นบาท, 3,845.33 ล้านบาท, 4,993.33 ล้านบาท และ 14,761.83 ลา้ นบาท ตามลำ� ดบั และในปี 2560-2561 ตามมตคิ ณะรฐั มนตรี อนมุ ตั งิ บกลางเงนิ สำ� รองจา่ ยกรณฉี กุ เฉนิ หรอื จำ� เปน็ เพอื่ ชดเชยการจัดบริการสาธารณสุขของหน่วยบริการสังกัดกระทรวงสาธารณสุข จ�ำนวน 3,979.41 ล้านบาท (ไม่รวมค่าตอบแทน กำ� ลงั คนดา้ นสาธารณสขุ 1,000 ลา้ นบาท) และจำ� นวน 4,186.13 ลา้ นบาท (ไมร่ วมคา่ ตอบแทนกำ� ลงั คนดา้ นสาธารณสขุ 1,000 ลา้ นบาท) 2) หกั เงนิ เดอื น หมายถงึ การคำ� นวณเงนิ เดอื นหนว่ ยบรกิ ารภาครฐั ในระบบหลกั ประกนั สขุ ภาพแหง่ ชาติ วา่ มภี าระเงนิ เดอื นของบคุ ลากร เป็นเทา่ ใด โดยมกี ารทบทวนการหักเงินเดอื นเป็นระยะ 44 | รายงานประจำ� ปี 2562

12 อตั ราเหมาจา่ ยรายหัว จ�ำแนกตามประเภทบริการ ปงี บประมาณ 2546-2562 (UCS Budget per capita in Fiscal Year 2003-2019) แผนภาพ (bahtบpาeทr/cผู้aมีpiสิtทa)ธิ 484 484 483 427 456 466 486 500 521 1,202 313 314 314 384 384 399 405 416 431 1,309 955 972 1,396 235536 246326 489 845 837 272 1,659 886 1,900 2,100 2,202 2,401 2,546 2,756 2,756 2,895 2,895 3,029 3,189 3,283 3,427 322951 424982 976 1,028 998 1,060 1,160 1,200 1,295 131075503 241091866 422131085 460 514 574 488 533 583 646 646 667 755 795 986 983 1,057 1,057 1,104 1,138 1,167 1,179 พ.ศ. (ค.ศ.) (22050463) (22504074) (22050458) (22050469) (22050570) (22050581) (22050592) (22051503) (22505114) (22501552) (22051536) (22055174) (22051558) (22505196) (22506170) (22051681) (22051692) B.E. (A.D.) บรกิ ารอ่ืนๆ (Other Services) บริการส่งเสริมสุขภาพป้องกันโรค (PP Services) บรกิ ารผู้ป่วยใน (In-patient Services) บริการผูป้ ว่ ยนอก (Out-patient Services) อัตราเหมาจา่ ยรายหวั (บาท/ผ้มู ีสทิ ธ)ิ (UCS Budget per capita: baht per capita) ทม่ี า: ประกาศคณะกรรมการหลกั ประกันสุขภาพแห่งชาติ เรือ่ ง หลักเกณฑ์การด�ำเนนิ งานและการบริหารจดั การกองทุนหลกั ประกันสุขภาพ แหง่ ชาติ สำ� หรับผมู้ ีสิทธหิ ลักประกนั สุขภาพแหง่ ชาติ Source: National Health Security Commission Guidelines for the implementation and management of the National Health Security Fund หมายเหตุ: 1) กองทุนฯ ไดร้ บั งบกลางทจี่ ัดสรรเพิ่มเตมิ ในปี 2546-2549 จ�ำนวน 5,000 ลา้ นบาท, 3,845.33 ลา้ นบาท, 4,993.33 ลา้ นบาท และ 14,761.83 ล้านบาท ตามลำ� ดับ และในปี 2560-2561 ตามมติคณะรัฐมนตรี อนมุ ัตงิ บกลางเงนิ ส�ำรองจา่ ยกรณฉี ุกเฉนิ หรอื จ�ำเปน็ เพ่อื ชดเชยการจดั บริการสาธารณสขุ ของหน่วยบรกิ ารสังกัดกระทรวงสาธารณสุข จ�ำนวน 3,979.41 ล้านบาท (ไมร่ วมคา่ ตอบแทน ก�ำลังคนด้านสาธารณสขุ 1,000 ล้านบาท) และจ�ำนวน 4,186.13 ลา้ นบาท (ไมร่ วมคา่ ตอบแทนกำ� ลงั คนด้านสาธารณสขุ 1,000 ล้านบาท) ตามล�ำดับ 2) บรกิ ารอน่ื ๆ นอกเหนอื จาก บรกิ ารผปู้ ว่ ยใน บรกิ ารผปู้ ว่ ยนอก บรกิ ารสง่ เสรมิ สขุ ภาพและปอ้ งกนั โรค ไดแ้ ก่ บรกิ ารกรณเี ฉพาะ บรกิ าร ฟื้นฟูสมรรถภาพ บริการแพทย์แผนไทย งบคา่ เสื่อม (งบลงทุน) บริการชว่ ยเหลอื เบ้อื งตน้ ผ้รู บั บริการ และงบจ่ายเพ่ิมตามเกณฑ์ คุณภาพผลงานบรกิ าร 45 |

13 งบกองทนุ หลักประกันสขุ ภาพแห่งชาติ จำ� แนกตามรายการ ปงี บประมาณ 2562 (Detail of UCS Budget in Fiscal Year 2019) แผนภาพ ทม่ี า: ประกาศคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เร่ืองหลักเกณฑ์การดำ� เนินงานและการบริหารจัดการกองทุนหลักประกันสุขภาพ แห่งชาติ Source: National Health Security Commission Guidelines for the implementation and management of the National Health Security Fund หมายเหตุ 1) งบบริการทางการแพทยเ์ หมาจ่ายรายหัว รวมเงินเดอื นหน่วยบรกิ ารภาครัฐในระบบ UC จำ� นวน 47,314.96 ล้านบาท สำ� หรับผู้มีสทิ ธิ หลกั ประกันสุขภาพแหง่ ชาติ จำ� นวน 48.575 ล้านคน 2) ในปี 2560-2561 ตามมติคณะรัฐมนตรี อนุมัติงบกลางเงินส�ำรองจ่ายกรณีฉุกเฉินหรือจ�ำเป็นเพ่ือชดเชยการจัดบริการสาธารณสุข ของหน่วยบริการสังกัดกระทรวงสาธารณสุข จ�ำนวน 3,979.41 ล้านบาท (ไม่รวมค่าตอบแทนก�ำลังคนด้านสาธารณสุข 1,000 ล้านบาท) และจ�ำนวน 4,186.13 ลา้ นบาท (ไม่รวมค่าตอบแทนก�ำลังคนดา้ นสาธารณสขุ 1,000 ลา้ นบาท) ตามล�ำดับ ในปงี บประมาณ 2549, 2552, 2553, 2559 และปี 2561 และสาวประเภทสอง กลมุ่ พนกั งานบรกิ ารชาย-หญงิ และ รัฐบาลจัดสรรงบประมาณเพ่ิมเติมนอกเหนืองบเหมาจ่าย กลุ่มผู้ใช้ยาเสพติดด้วยวิธีฉีด) บริการดูแลระยะยาวด้าน รายหวั เพอื่ จัดหาบริการส�ำหรบั กล่มุ เฉพาะเข้าถึงบริการ สาธารณสขุ ในผสู้ งู อายทุ มี่ ภี าวะพงึ่ พงิ บรกิ ารผปู้ ว่ ยจติ เวช เพิ่มข้ึนประกอบด้วย บริการผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วย เรอ้ื รังในชุมชน และบรกิ ารระดบั ปฐมภมู ิในหน่วยบรกิ าร เอดส์ บริการบ�ำบัดทดแทนไตในผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง ท่ีมีแพทย์ประจ�ำครอบครัว ตามล�ำดับ ส่งผลให้กองทุน บริการเพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนในผู้ป่วยโรคเบาหวาน หลักประกันสุขภาพแห่งชาติสามารถเพิ่มสิทธิประโยชน์ และความดันโลหิตสูง บริการป้องกันการติดเช้ือเอชไอวี และสนบั สนนุ การจดั บรกิ ารสขุ ภาพใหก้ บั ประชาชนไดม้ าก ในประชากรกลุ่มเสี่ยง (กลุ่มชายท่ีมีเพศสัมพันธ์กับชาย ย่ิงข้นึ 46 | รายงานประจำ� ปี 2562