แผนการจัดการเรียนรู้เคมี

กจิ กรรมเสนอแนะ ................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงช่ือ.....................................................ผเู้ ขียนแผนการจดั การเรยี นรู้ ................/.................../................ ความคิดเห็น/ขอ้ เสนอแนะ ................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชือ่ .....................................................ผตู้ รวจ(ครพู เ่ี ลย้ี ง) ................/.................../................

กิจกรรมท่ี 1 “สมบตั ิฉนั เป็นอยา่ งไร” เรอื่ ง สมบตั ขิ องฉนั เป็นอย่างไร วสั ดแุ ละอปุ กรณ์ 1. กล่องคำถาม 2. การด์ คำถาม 3. กระดาน วธิ ที ํากิจกรรม 1. แบง่ กลมุ่ ออกเป็น 4 กลมุ่ กลมุ่ ละ 4-5 คน (กลมุ่ ที่ 1 NaCl,กลุม่ ท่ี 2 NaOH,กลุม่ ท่ี 3 Al2O3 และกลุ่มท่ี 4 KNO3) 2. ให้นักเรียนน่ังเป็นวงกลม และให้ส่งตัวแทนนักเรียนออกมาครั้งละ 1 คน เพื่อมาจับการ์ดคำถาม ครงั้ ละ 1 ใบ 3. อ่านข้อความในการ์ดนั้นว่าเป็นสมบัติของสารประกอบไอออนิกหรือไม่ ถ้าใช่ให้เอาไปแปะไว้บน กระดาน ถ้าไม่ใช่สมบตั ขิ องสารประกอบไอออนิกให้ถอื เอาไวแ้ ละวิ่งไปเตะมอื คนตอ่ ไปของกลุ่ม 4. กลุ่มใดที่สามารถหาสมบัติของสารประกอบไอออนิกได้มากที่สุดเป็นกลุ่มแรกและถูกต้องจะได้ คะแนนเพิ่ม (ซึ่งจะสะสมแต้มเป็นรูปสารประกอบไอออนิก) และนำแต้มที่ได้ไปรวมคะแนนเพ่ือ แลกของรางวัลในตอนสุดทา้ ย

ใบกจิ กรรม 1 “สมบัตฉิ นั เปน็ อย่างไร” เรือ่ ง สมบัติของสารประกอบไอออนิก กลุม่ ที่ ................. สมาชกิ กลุ่ม 1. .................................................................... 2. .................................................................... 3. .................................................................... 4. .................................................................... 5. .................................................................... คำชี้แจง ให้นกั เรียนบนั ทกึ ผลการทำกิจกรรมทไ่ี ด้ใหถ้ กู ต้อง สมบัตขิ องสารประกอบไอออนกิ มี ดงั น้ี .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

แบบฝึกหัดท่ี 1 เรื่อง สมบตั ิของสารประกอบไอออนกิ ชอื่ -สกุล ......................................................................................... รหสั ............................. ชน้ั ........................... คำชแี้ จง ใหน้ ักเรยี นตอบคำถามให้ถูกต้อง 1.สมบตั ิของสารประกอบไอออนิก มอี ะไรบ้างจงอธิบาย .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. 2.จงพจิ ารณาแผนภาพการละลายนำ้ ของสารประกอบไอออนิกต่อไปนี้ 2.1 พลงั งานแลตทซิ และพลงั งานไฮเดรชันคอื ค่าใดในแผนภาพ 2.2 การละลายนำ้ ในแผนภาพใดเปน็ กระบวนการดูดพลังงานและแผนภาพใดเปน็ กระบวนการคาย พลังงาน เพราะเหตใุ ด

เฉลย แบบฝกึ หดั ที่ 1 เรื่อง สมบัติของสารประกอบไอออนิก ชอ่ื -สกลุ ................................................................................................ รหสั ............................. ชน้ั ปี ........................... คำช้แี จง ใหน้ กั เรยี นตอบคำถามให้ถูกต้อง 1.สมบัติของสารประกอบไอออนิก มีอะไรบ้างจงอธบิ าย 1. สารประกอบไอออนิกมีสถานะเป็นของแขง็ ทอ่ี ุณหภูมิห้อง และมจี ดุ เดอื ดและจุดหลอมเหลวสูง เน่ืองจาก พนั ธะไอออนกิ เกดิ จากแรงยึดเหนี่ยวของประจุไฟฟ้าซึง่ มคี วามแข็งแรงสงู จงึ ทำให้แยกออกจากกันไดย้ าก 2.สารประกอบไอออนิกประกอบด้วยไอออนบวกและไอออนลบยดึ เหนี่ยวกันอย่างแข็งแรง เมื่อทบุ ผลึกของ สารประกอบไอออนิก ไอออนชนิดเดียวกันจะเลือ่ นไปอยู่ตรงกัน จึงเกิดแรงผลักระหว่างไอออน จึงทำให้ผลึก เปราะและแตกไดง้ า่ ย 3.สารประกอบไอออนิกเมื่อเป็นของแข็งจะไม่นำไฟฟ้า เนื่องจากไอออนที่เป็นองค์ประกอบยึดเหนี่ยวกัน อยา่ งแขง็ แรง ทำใหไ้ ม่สามารถเคล่อื นที่ได้ แต่เมื่อทำให้หลอมเหลวหรอื ละลายนำ้ ไอออนจะสามารถเคลอื่ นท่ีได้ จึง นำไฟฟ้าได้ 4.สารประกอบไอออนิกมีสภาพการละลายน้ำได้แตกต่างกัน บางชนิดมีสภาพละลายได้ดี บางชนิดมีสภาพ ละลายได้ตำ่ และบางชนิดไมล่ ะลายในน้ำ 2.จงพิจารณาแผนภาพการละลายน้าของสารประกอบไอออนิกตอ่ ไปนี้ 2.1 พลงั งานแลตทซิ และพลงั งานไฮเดรชันคอื คา่ ใดในแผนภาพ พลังงาน E1 เป็นพลงั งานแลตทซิ และพลงั งาน E2 เปน็ พลังงานไฮเดรชัน 2.2 การละลายนำ้ ในแผนภาพใดเป็นกระบวนการดูดพลังงานและแผนภาพใดเป็น กระบวนการคาย พลังงาน เพราะเหตใุ ด แผนภาพ (ข) เปน็ กระบวนการดดู พลงั งาน เนอ่ื งจากพลงั งานแลตทิซมากกว่าพลังงาน ไฮเดรชนั และแผนภาพ (ก) เป็นกระบวนการคายพลังงาน เนอ่ื งจากพลงั งานแลตทิซ นอ้ ยกว่าพลังงานไฮเดรชนั

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานเปน็ กลมุ่ คำชี้แจง : ให้ ผู้สอน สังเกตพฤติกรรมของนักเรยี นระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ลงในชอ่ งว่างที่ตรงกับระดับคะแนน กลุ่ม …………………… สมาชกิ ของกลุ่ม 1……………………………………………..2……………………………………………… 3………………………………………… 4…………………………………………….. คณุ ภาพการปฏบิ ัติ ลำดบั ท่ี พฤติกรรม 432 1 1 มีการแลกเปลย่ี นความคดิ เหน็ และรับฟังกนั ภายในกลุม่ 2 มคี วามกระตือรือร้น และตังใจในการทำงาน 3 มีการจดั การทดี่ ภี ายในกลุ่มมกี ารวางแผนอย่างเปน็ ระบบ 4 มีการชว่ ยเหลอื เกอ้ื กลู กนั ภายในกลุ่ม 5 มีความรับผดิ ชอบในการทำงาน 6 มีการทำงานไดอ้ ย่างถูกต้องและปลอดภัย รวม ลงชอื่ ……………………………………………………ผู้ประเมิน ….………/……………./………….. เกณฑ์การให้คะแนน ปฏบิ ตั ิหรอื แสดงพฤตกิ รรมอยา่ งสม่ำเสมอ = 4 คะแนน ปฏบิ ัติหรอื แสดงพฤติกรรมบอ่ ยคร้งั = 3 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมบางครง้ั = 2 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมนอ้ ยคร้งั = 1 คะแนน เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั 21-24 ดมี าก 16-20 ดี 11-15 พอใช้ 6-10 ปรับปรงุ

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล ลำดบั ชือ่ -นามสกุล ผูถ้ ูกประเมนิ พฤตกิ รรม รวม ต้งั ใจในการ การตอบ มคี วาม ตรงตอ่ ทำงาน คำถาม รบั ผิดชอบ เวลา 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 12 เกณฑก์ ารให้คะแนน ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมอย่างสม่ำเสมอ = 3 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมบางครั้ง = 2 คะแนน ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤติกรรมนอ้ ยครั้ง = 1 คะแนน เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดบั 10-12 ดีมาก 8-9 ดี 6-7 พอใช้ 4-5 ปรบั ปรงุ

บนั ทกึ หลงั สอน ๑. ผลการสอน/ผลการเรียนรู้ ดา้ นความรู้ นกั เรียนอธิบายสมบัติของสารประกอบไอออนิกได้ ด้านทกั ษะ นักเรยี นอธิบายเกี่ยวกับการเปลีย่ นแปลงพลงั งานของสารประกอบไอออนกิ เม่ือละลายนำ้ ได้ ด้านคุณธรรม นักเรยี นมคี วามกระตอื รอื รน้ ในการเรยี นการสอนและเข้าเรยี นอยา่ งสม่ำเสมอ ด้านทักษะชวี ิตเพอื่ การเรยี นรใู้ นศตวรรษท่ี 21 : 5 – 8 – 4 - ๒. ปญั หา/อปุ สรรค และข้อคน้ พบ ไมม่ ี ๓. ขอ้ เสนอแนะแนวทางแก้ไข และผลการแกไ้ ข ไมม่ ี ลงชอ่ื .....................................................ผสู้ อน (................................................)



แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 6 หนว่ ยการเรียนรทู้ ี่ 3 พนั ธะเคมี เร่ืองสมการไอออนิกและสมการ เวลา 2 ชวั่ โมง ไอออนิกสทุ ธิ รหสั วชิ า ว 31221 วิชา เคมี 1 กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ช้นั มัธยมศกึ ษาปที ่ี 4 ภาคเรียนที่ 1 จำนวน 1.5 หนว่ ยกติ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. สาระเคมี เข้าใจโครงสร้างอะตอม การจัดเรียงธาตุในตารางธาตุ สมบัติของธาตุพันธะเคมีและสมบัติของสาร แก๊สและสมบตั ิของแก๊ส ประเภทและสมบัติของสารประกอบอนิ ทรียแ์ ละพอลิเมอร์ รวมทงั้ การนําความรู้ไปใช้ ประโยชน์ สาระ/ผลการเรียนรู้ ม.4/13 เขียนสมการไอออนิกและสมการไอออนิกสุทธิของปฏิกิริยาของสารประกอบไอออนิก สาระการเรียนรู้ ปฏิกิริยาของสารประกอบไอออนิก สามารถเขียนแสดงด้วยสมการไอออนิกหรือสมการไอออนิกสุทธิ โดยที่สมการไอออนิกแสดงสารตั้งต้นและผลิตภัณฑ์ทุกชนิดที่แตกตัวไดใ้ นรูปของไอออน ส่วนสมการไอออนิก สทุ ธิแสดงเฉพาะไอออนทท่ี าํ ปฏิกริ ยิ ากนั และผลิตภัณฑท์ ี่เกิดขน้ึ สาระสำคัญ ปฏิกิริยาการเกิดตะกอนของสารประกอบไอออนิก อาจเขียนแทนด้วย สมการไอออนิก ( ionic equation) ที่แสดงไอออนในสารละลายครบทุกชนิด ส่วนสมการไอออนิกที่มีไอออนที่ไม่ทำปฏิกิริยากัน และ จะปรากฏอยู่ทั้งด้านซ้ายและด้านขวาของสมการ ซึ่งสามารถตัดออกจากสมการให้เหลือเฉพาะไอออนที่ทำ ปฏิกิริยากันได้เป็นผลิตภัณฑ์ หรือแสดงเฉพาะไอออนที่ทำปฏิกิริยากันได้เป็นผลิตภัณฑ์ เรียกว่าสมการไอ ออนิกสุทธิ (net ionic equation) จุดประสงค์การเรียนรู้ 1. ผเู้ รยี นสามารถอธิบายสารประกอบท่ีละลายนำ้ กบั สารประกอบทไี่ มล่ ะลายน้ำได้ (K) 2. สามารถเขยี นสมการไอออนิกและสมการไอออนิกสุทธขิ องปฏกิ ิรยิ าของสารประกอบไอออนิกได้ (P) 3. สามารถอธิบายเกี่ยวกับปฏิกิริยาของสารประกอบไอออนิก พร้อมทั้งเขียนสมการไอออนิกและ สมการไอออนิกสุทธิแสดงปฏกิ ิริยาที่เกดิ ข้นึ ไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง แมน่ ยำ และว่องไว (K)

4. มีความมุ่งมั่นตั้งใจในการเรียนรู้ ให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรม และมีจิตสาธารณะในการ ทำงานรว่ มกบั ผอู้ นื่ ได้อยา่ งสรา้ งสรรค์ (A) คุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ 1. รกั ชาติ ศาสน์ กษัตรยิ ์ ✓ 2. ซอ่ื สตั ย์ สุจรติ ✓ 3. มวี ินยั ✓ 4. ใฝ่เรียนรู้ 5. อยูอ่ ย่างพอเพียง ✓ 6. มุง่ มั่นในการทำงาน 7. รกั ความเป็นไทย ✓ 8. มจี ิตสาธารณะ สมรรถนะสำคญั ของผูเ้ รียน ✓ 1. มีความสามารถในการสอ่ื สาร ✓ 2. มคี วามสามารถในการคดิ ✓ 3. มคี วามสามารถในการแกป้ ญั หา ✓ 4. ความสามารถในการใชท้ กั ษะชวี ติ ✓ 5. มคี วามสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี ทกั ษะแห่งศตวรรษท่ี 21 ✓ 1. สาระวชิ าหลกั (Core Subjects) ✓ 2. ทกั ษะการเรยี นรู้ และนวตั กรรม ✓ 3. ทกั ษะดา้ นสารสนเทศ สอื่ และเทคโนโลยี ✓ 4. ทักษะด้านชวี ิต และอาชพี ขั้นสร้างความสนใจ (Engagement) 1. ครูกล่าวคำทักทายนกั เรยี น นำเข้าสู่การศึกษาเรื่องสมการไอออนิกและสมการไอออนกิ สทุ ธิ โดยครู ทำการสาธิตการทำปฏิกิริยาระหว่างสารละลาย (AgNO3) และสารละลาย (NaCl) ให้นักเรียนดูโดย ครูจะ เตรียมสารละลาย (AgNO3) และสารละลาย (NaCl) ใส่ลงในบีกเกอร์คนละใบ และทำการผสมสารละลาย (AgNO3) และสารละลาย (NaCl) เข้าด้วยกัน จากนั้นครูตั้งคำถามกับนักเรียนว่า ถ้าหากทำการผสม สารละลายของสารประกอบไอออนิก ทั้ง 2 ชนิดเข้าด้วยกันจะสามารถทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงได้หรือไม่ สังเกตได้อย่างไร (แนวทางการตอบ : เมื่อมีการผสมสารละลายของสารประกอบไอออนิก 2 ชนิดเข้าด้วยกัน ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงได้หรือไม่ เราสามารถสังเกตได้จากการเกิดตะกอนและสีของสารละลาย โดยหาก ผสมสารละลาย 2 ชนดิ เขา้ ด้วยกันแลว้ ไม่มีตะกอนเกิดขนึ้ แสดงวา่ ไอออนในสารละลายไม่ร่วมตัวกันหรืออาจ

ไม่มีปฏิกิริยาเคมเี กดิ ขึ้น แต่ถ้าหากผสมสารละลาย 2 ชนิดเข้าด้วยกันแล้วมีตะกอนเกิดขึ้น แสดงว่าไอออนใน สารละลายรวมตัวกันเกดิ เป็นสารใหม่ท่ีไมล่ ะลายในน้ำหรือมีปฏิกริ ยิ าเคมเี กดิ ขนึ้ โดยสารละลายที่ผสมกันแล้ว ทำให้เกดิ เปน็ ตะกอนน้ันเอง ) หมายเหตุ ตะกอนท่เี กดิ ข้ึน คอื ซิลเวอร์คลอไรด์ (AgCl) 2. เมื่อครูถามคำถามแก่นักเรียนเสร็จแล้ว ให้นักเรียนจำนวน 3-4 คน ยกมือตอบคำถามในแต่ละ ครั้งในข้อที่ 1 โดยถ้ามีนักเรียนคนใดตอบคำถามแล้วใกล้เคียงกับแนวทางการตอบคำถามที่ได้ตั้งเกณฑ์ไว้จะ ได้รับคะแนนสะสมเป็นรูปสารประกอบไอออนิก ซึ่งนักเรียนที่ตอบถูกจะได้รูปครั้งละ 1 รูป (1 รูป เท่ากับ 1 คะแนน) ซงึ่ คะแนนในการตอบคำถามครงั้ นี้จะนำไปสะสมรวมกับคะแนนในการทำกิจกรรมในบทพันธะเคมี 3. เมื่อนักเรียนทราบแล้วว่าวันน้ีจะมาศึกษาเกี่ยวกับเรื่องอะไร ครูอธิบายเน้นย้ำอีกครั้งหน่ึงเพื่อ ความเข้าใจที่ตรงกันว่าจากที่ครูได้ตั้งคำถามให้นักเรียนตอบไปเมื่อสักครู่ วันนี้ครูจะพานักเรียนไปดู สมการไอออนิกและสมการไอออนิกสุทธิ ขน้ั สำรวจและคน้ หา (Exploretion) 4. ครใู หน้ กั เรียนแบง่ กลมุ่ ออกเป็น 3 กลุม่ กล่มุ ละ 5-6 คน โดยการแบ่งกลุ่มจะแบ่งตามฉลากประเภท สารละลายโดยจะมกี ลมุ่ ดงั นี้ (กล่มุ ท่ี 1 Na2CO3,กลุ่มท่ี 2 Na2SO4 และ กลุม่ ท่ี 3 NaNO3 แล้วทำการทดลอง เรื่อง การเกดิ ปฏกิ ิรยิ าของสารประกอบไอออนกิ 5. ครูให้นักเรียนแต่ละกลุ่มทำกิจกรรมที่ 1 การทดลองการเกิดปฏิกิริยาของสารประกอบไอออนิก เพื่อศึกษาปฏิกิริยาการตกตะกอนเมื่อทำการผสมสารละลายของสารประกอบไอออนิกสองชนิดเข้าด้วยกัน แล้วสงั เกตการเปลยี่ นแปลงทเ่ี กดิ ขน้ึ - ครูแจกเอกสารกิจกรรมที่ 1 ให้แก่นักเรียนกลุ่มละ 1 ชุด ซึ่งเอกสารนี้จะประกอบไปด้วย วิธกี ารทำการทดลอง วัสดอุ ปุ กรณ์ สารเคมีทใี่ ช้ และใบงานท่ี 1 เพื่อไวบ้ นั ทึกผลการทดลอง - ครทู ำการอภิปรายกอ่ นใหน้ ักเรียนทำการทดลองเพือ่ ใหเ้ ดก็ ทราบในส่ิงท่ีจะทำ โดยเรม่ิ จากครู จะถามนักเรียนวา่ นักเรยี นรู้กันไหมคะว่าวันน้ีเราจะมาทำการทดลองเรื่องอะไร และจากนั้นอธิบายใบงานที่ 1 ทใ่ี ห้ไปพร้อมกบั ใบกจิ กรรม 1 นั้นต้องการอะไรบ้างเพ่ือใหน้ ักเรียนเกิดการสังเกตขณะทำการทดลอง 6. เมื่อนักเรียนแต่ละกลุ่ม เกิดความเข้าใจที่ตรงกันแล้วให้แต่ละกลุ่มทำกิจกรรมและบันทึกคำตอบ ลงไปในใบงานที่ครูแจกให้ กลุม่ ใดทส่ี ามารถทำการทดลองเสร็จเปน็ กลมุ่ แรกและถูกตอ้ งจะได้คะแนนเพ่ิม (ซึ่ง จะสะสมแต้มเปน็ รปู สารประกอบไอออนกิ ) และนำแต้มทไ่ี ดไ้ ปรวมคะแนนเพื่อแลกของรางวัลในตอนสดุ ทา้ ย หมายเหตุ : เปดิ วดี โี อ การทดลองการเกดิ ปฏกิ ิรยิ าของสารประกอบไอออนิก ขณะทำการทดลอง ขนั้ อธบิ ายและลงข้อสรุป (Explaination) 7. ครูและนักเรยี นรว่ มกันอภปิ รายผลการทดลอง ท่เี กิดขึน้ ดังน้ี - การทดลองน้ี ตัวแปรต้นและตวั แปรตาม คืออะไร (แนวสรปุ : ตวั แปรตน้ คือชนิดของ สารประกอบไอออนิกในสารละลาย และตวั แปรตาม คอี ลกั ษณะของสารหลังการผสม)

- สารละลายคใู่ ดบ้างทที่ ำใหเ้ กดิ ตะกอน (แนวสรปุ : คู่แรก คือ สารละลายแคลเซียมคลอไรด์ (CaCl2) กับสารละลายโซเดียมคาร์บอเนต (Na2CO3) คู่สอง คือ สารละลายแคลเซียมคลอไรด์ (CaCl2) กับ สารละลายโซเดียมซัลเฟต (Na2SO4) และคู่สาม คือ สารละลายแมกนีเซียมคลอไรด์ (MgCl2) กับสารละลาย โซเดยี มคารบ์ อเนต (Na2CO3) ) - ไอออนใดท่ีทำปฏิกิริยาแล้วได้ตะกอน และตอนกอนท่ีเกิดขน้ึ เปน็ สารใด (แนวสรุป : พบว่า ไอออนที่ทำปฏิกิริยาแล้วได้ตะกอนแล้วตะกอนที่เกิดขึ้นเป็น ดังนี้ สารละลายแคลเซียมคลอไรด์ (CaCl2) กับ สารละลายโซเดียมคาร์บอเนต (Na2CO3) ไอออนที่ทำปฏิกิริยาแล้วได้ตะกอนคือ Ca2+ และ CO32- ตะกอนท่ี เกิดขึ้น คือ CaCO3 สารละลายแคลเซียมคลอไรด์ (CaCl2) กับสารละลายโซเดียมซัลเฟต (Na2SO4) ไอออนที่ ทำปฏิกิริยาแล้ว ได้ตะกอนคือ Ca2+ และ SO42- ตะกอนที่เกิดขึ้น คือ CaSO4 สารละลายแมกนีเซียมคลอไรด์ (MgCl2) กับสารละลายโซเดียมคาร์บอเนต (Na2CO3) ไอออนที่ทำปฏิกิริยาแล้ว ได้ตะกอน คือ Mg2+ และ CO32- ตะกอนที่เกิดขน้ึ คอื MgCO3 ) 8. ครูอธิบายวิธีการเขียนสมการไอออนิกและสมการไอออนิกสุทธิโดย ยกตัวอย่างปฏิกิริยา ระหว่าง สารละลายซิลเวอร์ไนเทรต (AgNO3) กับสารละลายโซเดียมคลอไรด(์ NaCl) (ครูเขยี นกระดาน) AgNO3 + NaCl AgCl ขั้นขยายความรู้ (Elaboration) 9. ครูพูดถึงความรู้เพิ่มเติมเก่ียวกับสารประกอบไอออนิกที่ละลายน้ำ และสารประกอบไอออนิกที่ไม่ ละลายน้ำ โดยการให้นักเรียนดูวิดีโอการละลายน้ำของสารประกอบไอออนิก ซึ่งเป็นข้อมูลเบื้องต้นในการ อธบิ ายหรอื การทำนายปฏกิ ริ ยิ าการเกิดตะกอนของสารละลายของสารประกอบไอออนิก 10. จากนน้ั ครูอธบิ ายการเกิดตะกอนเมื่อผสมสารประกอบไอออนิกสองชนดิ เขา้ ด้วยกัน โดยใช้ทักษะ การเขียนกระดานเพื่อประกอบการอธิบายสารประกอบไอออนิกเมื่อละลายน้ำ ไอออนบวกและไอออนลบจะ

แยกออกจากกัน ถ้าการผสมสารละลายของสารประกอบไอออนิกทำให้เกิดตะกอน แสดงว่าไอออนใน สารละลายผสมทำปฏิกริ ยิ ากนั เกิดเป็นสารใหม่ที่ไม่ละลายนำ้ ) ดังนั้น เม่อื เราทราบวธิ กี ารเขียนสมการไอออนกิ และสมการไอออนกิ สทุ ธแิ ล้ว เราสามารถเขียนสมการ การเกิดปฏิกิริยาของสารที่เราพบเจอได้ และสามารถรู้ว่าผลิตภัณฑ์ที่เกิดขึ้นเป็นสารชนิดใด อย่างเช่น การ เกิดปฏิกิริยาระหวา่ งสารละลายซิลเวอร์ไนเทรต (AgNO3) กับสารละลายโซเดียมคลอไรด์ (NaCl) ที่ได้ตะกอน ซลิ เวอร์คลอไรด์ (AgCl) เป็นผลติ ภณั ฑ์ ขัน้ ประเมนิ (Evaluation) 11. ประเมินนักเรียนจากการทำกจิ กรรมการเรียนร้ทู ี่ 1 “การทดลองการเกดิ ปฏกิ ริ ิยาของสารประกอบ ไอออนกิ ” 12. ครปู ระเมินนกั เรียนโดยใช้คำถามวา่ สมการไอออนกิ และสมการไอออนิกสทุ ธิแตกตา่ งกนั อย่างไร (แนวคำตอบ : สมการไอออนิก คือ สมการเคมีที่เขียนเฉพาะไอออนหรือโมเลกุลของสารที่มีส่วน ในการเกิดปฏิกิริยา ส่วนไอออนหรือโมลกุลของสารใดไม่มีส่วนในการเกิดปฏิกิริยาไม่ต้องเขียน ส่วนสมการ ไอออนิกสุทธิ จะแสดงเฉพาะไอออนท่ที ำปฏิกิรยิ ากันได้เป็นผลติ ภณั ฑ์ ) 13. ครูใหน้ กั เรียนทำแบบฝึกหดั หลังเรยี นตอนท้ายคาบผา่ น QUIZIZZ หากมขี ้อไหนทน่ี กั เรยี นตอบไม่ ถูก ครูและนกั เรียนจะร่วมกนั อภิปรายใหถ้ ูกตอ้ ง การจดั บรรยากาศเชิงบวก ครูกระตนุ้ ใหน้ ักเรียนแสดงความคดิ เห็น โดยไม่ตอ้ งกังวลวา่ ถูกหรอื ผดิ และชว่ ยกนั ปรบั ปรุงแก้ไขได้ ควรให้โอกาสนักเรียนไดน้ ำเสนอผลการทำกจิ กรรมในชั้นเรยี น เพอื่ เป็นการแบ่งปันความร้ตู อ่ นักเรยี นกลุม่ อ่นื ๆ และเกดิ การอภปิ รายระหวา่ งกลุ่ม สอ่ื /แหล่ง การเรยี นรู้ 1. หนังสือแบบเรียนรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ เคมีเล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ ของสถาบัน ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการ เรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖o) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ 2. คู่มือครูรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ เคมีเล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ ของสถาบันส่งเสริมการ สอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖o) ตามหลักสตู รแกนกลางการศึกษาข้นั พ้นื ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ 3. แผน่ พลาสติกใส กระดาษสี และหลอดหยด 4. วิดโี อเรอ่ื ง การละลายน้ำของสารประกอบไอออนิก https://www.youtube.com/watch?v=MUKKR9BbKLY

5. วดิ ีโอเรอื่ ง การทดลองการเกดิ ปฏกิ ริ ยิ าของสารประกอบไอออนิก https://youtu.be/99vBNGhfk4s 6. ชดุ การสาธิตการทำปฏกิ ริ ิยาระหว่างสารละลาย (AgNO3) และสารละลาย (NaCl) 7. สาร CaCl2 Na2CO3 Na2SO4 NaNO3 NH4Cl และ MgCl2 การวดั ผลประเมนิ ผล วธิ กี ารวัด เครือ่ งมอื วดั เกณฑ์การวดั การผลประเมนิ ผล ดา้ น - การทำใบงานกจิ กรรมที่ 1 - ใบงานกิจกรรมที่ 1 80% ข้ึนไป ผา่ นเกณฑ์ เรือ่ ง “การทดลองการ เรอื่ ง“การทดลองการ 1. ด้านความรคู้ วาม เกิดปฏกิ ริ ยิ าของ เกิดปฏิกิรยิ าของ 80% ขน้ึ ไป ผา่ นเกณฑ์ เขา้ ใจ สารประกอบไอออนกิ ” สารประกอบไอออนกิ ” - การทำแบบฝึกหดั หลัง - แบบฝกึ หัดผา่ น คณุ ภาพ พอใช้ ข้ึนไป 2. ดา้ นทกั ษะ เรยี นเร่ือง สมการไอออนกิ QUIZIZZ ผ่านเกณฑ์ กระบวนการ และสมการไอออนกิ สทุ ธิ - การทำกจิ กรรมการ - ใบงานการทำกิจกรรม 3. ดา้ นลกั ษณะที่พงึ เรียนรู้ที่ 1 เร่อื ง “การ การเรียนร้ทู ี่ 1 เรือ่ ง ประสงค์ ทดลองการเกิดปฏกิ ิรยิ า “การทดลองการ ของสารประกอบไอออ เกิดปฏกิ ริ ิยาของ นิก” สารประกอบไอออนกิ ” -แบบสังเกตพฤติกรรม สังเกตพฤติกรรมผเู้ รยี น แบบกลุ่ม -สังเกตพฤติกรรมแบบ รายบุคคล

กจิ กรรมเสนอแนะ ................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงช่ือ.....................................................ผเู้ ขียนแผนการจดั การเรยี นรู้ ................/.................../................ ความคิดเห็น/ขอ้ เสนอแนะ ................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชือ่ .....................................................ผตู้ รวจ(ครพู เ่ี ลย้ี ง) ................/.................../................

กิจกรรมที่ 1 การทดลองการเกดิ ปฏิกิรยิ าของสารประกอบไอออนกิ จุดประสงคก์ ารทดลอง 1. ทดลองการเกดิ ปฏิกิรยิ าระหวา่ งสารละลายของสารประกอบไอออนิก 2. ระบุสารละลายคทู่ ่เี กิดปฏกิ ิริยาแล้วได้ตะกอน 3. ระบุไอออนท่ที ำปฏกิ ริ ยิ าแล้วไดต้ ะกอน และเขียนสตู รเคมีของตะกอน วสั ดุ อปุ กรณ์ และสารเคมี 1. สารละลายแคลเซยี มคลอไรด์ (CaCl2) 2. สารละลายโซเดยี มคาร์บอเนต (Na2CO3) 3. สารละลายโซเดยี มซลั เฟต (Na2SO4) 4. สารละลายโซเดยี มไนเทรต (NaNO3) 5. สารละลายแอมโมเนียมคลอไรด์ (NH4Cl) 6. สารละลายแมกนีเซียมคลอไรด์ (MgCl2) 7. แผน่ พลาสติกใส 8. กระดาษสี 9. หลอดหยด วิธกี ารทดลอง 1. เขียนตารางขนาด 3 x 3 cm จำนวน 9 ช่อง ลงบนกระดาษสี และนำแผ่นพลาสตกิ ใสวางบนกระดาน สี 2. หยด CaCl2 ลงบนแผ่นพลาสติกใส 3 ชอ่ ง ช่องละ 1 หยด กำหนดให้เปน็ ช่องท่ี 1 2 และ 3ตามลำดับ 3. หยด Na2CO3 Na2SO4 NaNO3 NH4Cl และ MgCl2 อย่างละ 1 หยด ลงบน CaCl2 ในช่องที่ 1 2 และ 3 ตามลำดบั สงั เกตการเปล่ียนแปลง 4. ทำซ้ำโดยเปล่ียนสารละลายในข้อ 1 จาก CaCl2 เปน็ NH4Cl และ MgCl2

ใบงานกจิ กรรมที่ 1 การทดลองการเกดิ ปฏิกริ ิยาของสารประกอบไอออนิก จงบนั ทึกการเปล่ยี นแปลงทีเ่ กดิ ขึ้น สารละลาย Na2CO3 Na2SO4 NaNO3 CaCl2 NH4Cl MgCl2 จงเขยี นสมการไอออนกิ และสมการไอออนกิ สทุ ธิของปฏกิ ริ ิยาของสารละลายคทู่ ที่ ำใหเ้ กดิ ตะกอน และ พิจารณาว่าสมการที่เขยี นมกี ารดลุ สมการแล้วหรอื ยัง ถา้ ยงั ดลุ สมการท่เี กดิ ขน้ึ ดว้ ย .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ..............................................................................................................................................................................

สรปุ ผลการทดลอง .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ............................................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ...................... คำถามทา้ ยการทดลอง 1. ตวั แปรต้นและตวั แปรตามของการทดลองนคี้ ืออะไร ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ............................................ 2. สารละลายคู่ใดบา้ งทีท่ ำให้เกดิ ตะกอน ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................. 3. ไอออนใดทีท่ ำปฏิกริ ิยาแลว้ ไดต้ ะกอน และตะกอนทเ่ี กิดขึน้ เปน็ สารใด ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ ................................................................................................................................................................ .................................

ใบงานกิจกรรมท่ี 1 การทดลองการเกดิ ปฏิกริ ิยาของสารประกอบไอออนิก จงบนั ทึกการเปล่ียนแปลงทเ่ี กดิ ขึ้น สารละลาย Na2CO3 Na2SO4 NaNO3 ตะกอนสขี าว ไมม่ ีตะกอน CaCl2 ตะกอนสขี าว ไมม่ ีตะกอน ไม่มตี ะกอน ไม่มตี ะกอน ไม่มีตะกอน NH4Cl ไม่มีตะกอน MgCl2 ตะกอนสขี าว จงเขยี นสมการไอออนกิ และสมการไอออนกิ สทุ ธขิ องปฏกิ ิริยาของสารละลายคูท่ ท่ี ำให้เกดิ ตะกอน และ พจิ ารณาว่าสมการที่เขียนมกี ารดุลสมการแล้วหรอื ยงั ถา้ ยังดลุ สมการทีเ่ กดิ ขนึ้ ดว้ ย 1. สารละลายแคลเซียมคลอไรด์ (CaCl2) กบั สารละลายโซเดยี มคารบ์ อเนต (Na2CO3) สมการไอออนิก Ca2+(aq) + 2Cl- (aq) + 2Na+ (aq) + CO32- (aq) → CaCO3 (s) + 2Cl- (aq) + 2Na+ (aq) สมการไอออนิกสุทธิ Ca2+(aq) + CO32- (aq) → CaCO3 (s) 2. สารละลายแคลเซียมคลอไรด์ (CaCl2) กบั สารละลายโซเดยี มซัลเฟต (Na2SO4) สมการไอออนิก Ca2+ (aq) + 2Cl- (aq) + 2Na+ (aq) + SO42- (aq) →CaSO4 (s) + 2Cl- (aq) + 2Na+ (aq) สมการไอออนกิ สุทธิ Ca2+ (aq) + SO42-(aq) → CaSO4 (s) 3. สารละลายแมกนเี ซยี มคลอไรด์ (MgCl2) กบั สารละลายโซเดยี มคาร์บอเนต (Na2CO3) สมการไอออนิก Mg2+ (aq) + 2Cl- (aq) + 2Na+ (aq) + CO32- (aq) →MgCO3 (s) + 2Cl- (aq) + 2Na+ (aq) สมการไอออนกิ สทุ ธิ Mg2+ (aq) + CO32- (aq) → MgCO3 (s) สรปุ ผลการทดลอง เมื่อผสมสารละลายของสารประกอบไอออนกิ เข้าด้วยกันแล้วมีตะกอนเกดิ ข้ึน แสดงว่าไอออนใน สารละลายรวมตวั กนั เกิดเป็นสารใหมท่ ี่ไมล่ ะลายนำ้ หรือมปี ฏิกิริยาเคมีเกิดข้ึน

คำถามท้ายการทดลอง 1. ตัวแปรต้นและตวั แปรตามของการทดลองนีค้ ืออะไร ตอบ ตัวแปรตน้ คอื ชนิดของสารประกอบไอออนิกในสารละลาย และตวั แปรตาม คีอ ลักษณะของ สารหลังการผสม 2. สารละลายคูใ่ ดบา้ งท่ที ำให้เกดิ ตะกอน ตอบ คแู่ รก คือ สารละลายแคลเซยี มคลอไรด์ (CaCl2) กับสารละลายโซเดยี มคารบ์ อเนต (Na2CO3) คสู่ อง คือ สารละลายแคลเซยี มคลอไรด์ (CaCl2) กบั สารละลายโซเดยี มซัลเฟต (Na2SO4) และคสู่ าม คือ สารละลายแมกนีเซียมคลอไรด์ (MgCl2) กบั สารละลายโซเดยี มคาร์บอเนต (Na2CO3) ) 3. ไอออนใดทีท่ ำปฏิกิรยิ าแลว้ ได้ตะกอน และตอนกอนทเี่ กิดข้ึนเป็นสารใด ตอบ พบว่าไอออนท่ีทำปฏกิ ิรยิ าแล้วได้ตะกอนแลว้ ตะกอนที่เกิดข้ึนเป็น ดังน้ี สารละลายแคลเซียม คลอไรด์ (CaCl2) กับสารละลายโซเดยี มคารบ์ อเนต (Na2CO3) ไอออนทท่ี ำปฏกิ ิรยิ าแลว้ ไดต้ ะกอนคอื Ca2+ และ CO32- ตะกอนท่ีเกดิ ขน้ึ คือ CaCO3 สารละลายแคลเซียมคลอไรด์ (CaCl2) กับสารละลาย โซเดยี มซลั เฟต (Na2SO4) ไอออนที่ทำปฏกิ ิรยิ าแลว้ ไดต้ ะกอนคือ Ca2+ และ SO42- ตะกอนที่เกดิ ขนึ้ คอื CaSO4 สารละลายแมกนีเซยี มคลอไรด์ (MgCl2) กับสารละลายโซเดียมคารบ์ อเนต (Na2CO3) ไอออนทท่ี ำปฏกิ ิรยิ าแลว้ ได้ตะกอน คอื Mg2+ และ CO32- ตะกอนทเ่ี กิดขนึ้ คอื MgCO3 )

แบบทดสอบหลงั เรียน ให้นักเรียนแสกนคิวอารโ์ คด้ นี้ เพ่อื เขา้ ไปทำแบบทดสอบใน QUIZIZZ รหสั 00211124

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานเป็นกลุ่ม คำชแี้ จง : ให้ ผู้สอน สงั เกตพฤตกิ รรมของนกั เรียนระหวา่ งเรยี นและนอกเวลาเรยี น แล้วขดี ลงในชอ่ งว่างทตี่ รงกับระดับคะแนน กล่มุ …………………… สมาชกิ ของกลุ่ม 1……………………………………………..2……………………………………………… 3………………………………………… 4…………………………………………….. คณุ ภาพการปฏิบัติ ลำดบั ที่ พฤติกรรม 432 1 1 มีการแลกเปล่ยี นความคิดเหน็ และรบั ฟังกนั ภายในกลุม่ 2 มีความกระตือรอื ร้น และตงั ใจในการทำงาน 3 มีการจดั การทด่ี ภี ายในกลุม่ มกี ารวางแผนอย่างเป็นระบบ 4 มกี ารชว่ ยเหลอื เก้ือกลู กันภายในกลุ่ม 5 มีความรบั ผดิ ชอบในการทำงาน 6 มีการทำงานได้อยา่ งถูกตอ้ งและปลอดภยั รวม ลงชอื่ ……………………………………………………ผูป้ ระเมนิ ….………/……………./………….. เกณฑก์ ารให้คะแนน ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤตกิ รรมอยา่ งสมำ่ เสมอ = 4 คะแนน ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤติกรรมบอ่ ยครั้ง = 3 คะแนน ปฏิบตั หิ รอื แสดงพฤติกรรมบางครง้ั = 2 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมนอ้ ยครั้ง = 1 คะแนน เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ ช่วงคะแนน ระดบั 21-24 ดมี าก 16-20 ดี 11-15 พอใช้ 6-10 ปรบั ปรุง

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล ลำดบั ชือ่ -นามสกุล ผูถ้ ูกประเมนิ พฤตกิ รรม รวม ต้งั ใจในการ การตอบ มคี วาม ตรงตอ่ ทำงาน คำถาม รบั ผิดชอบ เวลา 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 12 เกณฑก์ ารให้คะแนน ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมอย่างสม่ำเสมอ = 3 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมบางครั้ง = 2 คะแนน ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤติกรรมนอ้ ยครั้ง = 1 คะแนน เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดบั 10-12 ดีมาก 8-9 ดี 6-7 พอใช้ 4-5 ปรบั ปรงุ

บนั ทกึ หลงั สอน ๑. ผลการสอน/ผลการเรียนรู้ ดา้ นความรู้ นักเรยี นอธิบายสารประกอบท่ลี ะลายน้ำกบั สารประกอบทีไ่ มล่ ะลายน้ำได้และ ด้านทักษะ นกั เรียนเขยี นสมการไอออนิกและสมการไอออนกิ สทุ ธิของปฏกิ ิริยาของสารประกอบไอออนิกได้ ดา้ นคุณธรรม นักเรยี นมีความกระตอื รอื ร้นในการเรยี นการสอนและเขา้ เรยี นอย่างสมำ่ เสมอ ดา้ นทกั ษะชวี ติ เพื่อการเรยี นรใู้ นศตวรรษที่ 21 : 5 – 8 – 4 - ๒. ปญั หา/อปุ สรรค และขอ้ คน้ พบ ไม่มี ๓. ขอ้ เสนอแนะแนวทางแกไ้ ข และผลการแกไ้ ข ไม่มี ลงชอ่ื .....................................................ผู้สอน (................................................)



แผนการจัดการเรียนรทู้ ่ี 7 หนว่ ยการเรยี นร้ทู ่ี 3 พนั ธะเคมี เรอื่ งการเกดิ พันธะโคเวเลนต์ เวลา 2 ชว่ั โมง รหสั วชิ า ว 31221 วิชา เคมี 1 กลมุ่ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ช้นั มธั ยมศกึ ษาปที ่ี 4 ภาคเรยี นที่ 1 จำนวน 1.5 หนว่ ยกติ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. สาระเคมี เข้าใจโครงสร้างอะตอม การจัดเรียงธาตุในตารางธาตุ สมบัติของธาตุพันธะเคมีและสมบัติของสาร แกส๊ และสมบตั ขิ องแก๊ส ประเภทและสมบัตขิ องสารประกอบอินทรยี ์และพอลเิ มอร์ รวมทงั้ การนําความรู้ไปใช้ ประโยชน์ สาระ/ผลการเรยี นรู้ ม.4/14 อธบิ ายการเกดิ พันธะโคเวเลนต์แบบพันธะเดี่ยว พันธะคูแ่ ละพนั ธะสาม ด้วยโครงสร้างลิวอสิ สาระการเรียนรู้ พันธะโคเวเลนต์เป็นการยึดเหนี่ยวที่เกิดขึ้นภายในโมเลกุลจากการใช้เวเลนซ์อิเล็กตรอนร่วมกันของ ธาตุซึ่งส่วนใหญ่เป็นธาตุอโลหะ โดยทั่วไปจะเป็นไปตามกฎออกเตต สารที่ยึดเหนี่ยวกันด้วยพันธะโคเวเลนต์ เรียกว่า สารโคเวเลนต์ พันธะโคเวเลนตเ์ กดิ ไดท้ ั้งพนั ธะเดี่ยว พันธะคู่และพันธะสาม ซึ่งสามารถเขยี นแสดงได้ ดว้ ยโครงสร้างลวิ อสิ โดยแสดงอิเล็กตรอนครู่ ่วมพันธะดว้ ยจดุ หรอื เส้น และแสดงอิเล็กตรอนคู่โดดเด่ียวของแต่ ละอะตอมด้วยจุด สาระสำคญั พันธะโคเวเลนต์ คือพันธะเคมี ภายในโมเลกุลลักษณะหนึ่ง พันธะโคเวเลนต์เกิดจากอะตอมสอง อะตอมใช้เวเลนซ์อิเล็กตรอนหนึ่งคู่หรือมากกว่าร่วมกัน ทำให้เกิดแรงดึงดูดที่รวมอะตอมเป็นโมเลกุลข้ึน อะตอมมักสรา้ งพันธะโคเวเลนตเ์ พ่อื เติมวงโคจรอิเล็กตรอนรอบนอกสดุ ให้เต็ม ดังนั้น อะตอมที่สร้างพนั ธะโคเว เลนต์จงึ มกั มีเวเลนซอ์ เิ ลก็ ตรอนอยู่มาก เช่น ธาตหุ มู่ VI และหมู่ VII เป็นตน้ พนั ธะโคเวเลนตแ์ ข็งแรงกวา่ พันธะ ไฮโดรเจนและมคี วามแข็งแรงพอ ๆ กับพันธะไอออนกิ จดุ ประสงค์การเรียนรู้ 1. สามารถอธิบายการเกิดพันธะโคเวเลนต์ สารโคเวเลนต์ กฎออกเตต ความหมายของอเิ ลก็ ตรอนค่รู ว่ ม พนั ธะและอิเล็กตรอนคู่โดดเดย่ี วได้ (K) 2. สามารถอธบิ ายการเกดิ พนั ธะโคเวเลนตแ์ บบพนั ธะเด่ยี ว พนั ธะคู่ และพนั ธะสาม ดว้ ยโครงสร้างลวิ อสิ ได้ (K) 3. สามารถเขยี นโครงสรา้ งลวิ อสิ ของสารโคเวเลนต์จากการทำกิจกรรมไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง แมน่ ยำ และวอ่ งไว(P)

4. มีความมุ่งมั่นตั้งใจในการเรียนรู้ ให้ความร่วมมือในการทำกิจกรรม และมีจิตสาธารณะในการ ทำงานรว่ มกบั ผ้อู ่ืนได้อยา่ งสรา้ งสรรค์ (A) คุณลกั ษณะอันพึงประสงค์ 1. รักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ ✓ 2. ซอื่ สัตย์ สุจริต ✓ 3. มีวินัย ✓ 4. ใฝ่เรยี นรู้ 5. อยู่อย่างพอเพยี ง ✓ 6. มงุ่ มน่ั ในการทำงาน 7. รกั ความเป็นไทย ✓ 8. มจี ติ สาธารณะ สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รยี น ✓ 1. มคี วามสามารถในการสอ่ื สาร ✓ 2. มคี วามสามารถในการคดิ ✓ 3. มคี วามสามารถในการแกป้ ญั หา ✓ 4. ความสามารถในการใช้ทักษะชวี ติ ✓ 5. มีความสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี ทกั ษะแห่งศตวรรษท่ี 21 ✓ 1. สาระวชิ าหลกั (Core Subjects) ✓ 2. ทักษะการเรยี นรู้ และนวัตกรรม ✓ 3. ทกั ษะด้านสารสนเทศ สอ่ื และเทคโนโลยี ✓ 4. ทักษะดา้ นชวี ิต และอาชพี ขนั้ สร้างความสนใจ (Engagement) 1. ครูกล่าวคำทักทายนักเรียน นำเข้าสู่การศึกษาเรื่องการเกิดพันธะโคเวเลนต์ โดยครูถามคำถามใน กจิ กรรมทชี่ อ่ื วา่ “อะไรเอ่ย? ทำให้เธอติดกนั ” เพ่อื กระตนุ้ ความคิดนกั เรยี น ดงั นี้ - การยึดอฐิ ใหต้ ดิ กัน ตอ้ งใช้อะไร (คำตอบ : ปนู ) - การตดิ แสตมปบ์ นซองจดหมายตอ้ งใชอ้ ะไร (คำตอบ : นำ้ ,น้ำลาย) - การมัดเข้าต้มมัด ตอ้ งใช้อะไร (คำตอบ : เชอื กฟาง ตอก) - การเยบ็ ผา้ ให้ติดกนั ต้องใชส้ ิ่งใด (คำตอบ : ดา้ ย) จากสิ่งที่ใช้เพื่อยึดตดิ ของสิ่งของที่เรายกตัวอย่างขึ้นมา เปรียบได้เหมือนกับในพันธะโคเวเลนต์ที่ “อะตอมยึด เหน่ียวกันโดยใช้เวเลนต์อิเล็กตรอนร่วมกัน”

2. เมื่อครูถามคำถามแก่นักเรียนเสร็จแล้ว ให้นักเรียนจำนวน 3-4 คน ยกมือตอบคำถามในแต่ละ ครั้งในข้อที่ 1 โดยถ้ามีนักเรียนคนใดตอบคำถามแล้วใกล้เคียงกับแนวทางการตอบคำถามที่ได้ตั้งเกณฑ์ไว้จะ ได้รับคะแนนสะสมเป็นรูปสารโคเวเลนต์ ซึ่งนักเรียนท่ีตอบถูกจะได้รูปครั้งละ 1 รูป (1 รูป เท่ากับ 1 คะแนน) ซง่ึ คะแนนในการตอบคำถามครง้ั นจ้ี ะนำไปสะสมรวมกับคะแนนในการทำกิจกรรมในบทพนั ธะเคมี 3. เมื่อนักเรียนทราบแล้วว่าวันนี้จะมาศึกษาเกี่ยวกับเรื่องอะไร ครูอธิบายเน้นย้ำอีกครั้งหนึ่งเพื่อ ความเข้าใจที่ตรงกันว่าจากที่ครูได้ตั้งคำถามให้นักเรียนตอบไปเมื่อสักครู่ วันนี้ครูจะพานักเรียนไปศึกษา การเกิดพันธะโคเวเลนต์ ขน้ั สำรวจและค้นหา (Exploretion) 4. ครูแบ่งกลุ่มให้นักเรียนโดยจะแบ่งกลุ่มตามความสามารถ โดยแต่ละกลุ่มจะมีนักเรียนที่เรียนเก่ง ปานกลาง และออ่ น กล่มุ ละ 4 - 5 คน เพอ่ื ศกึ ษาเรื่อง การเกดิ พนั ธะโคเวเลนต์ 5. เมื่อนักเรียนรวมกลุ่มกันได้แล้ว ให้แต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษา การเกิดพันธะโคเวเลนต์ ว่ามี แบบจำลองอะตอมของโบร์และสัญลักษณ์แบบจุดของลิวอิสเป็นอย่างไร จากกิจกรรมที่ 1 ในรูปแบบเกมส์ “รูปร่างฉันเป็นแบบไหน” จากนั้นครูจะทำการอธิบายเพื่อให้นักเรียนเกิดความเข้าใจที่ตรงกันในการทำ กจิ กรรม 6. ครูจะพานักเรียนไปศึกษาว่าการเกิดพันธะโคเวเลนต์ ว่ามีแบบจำลองอะตอมของโบร์และ สญั ลกั ษณ์แบบจดุ และเส้นของลวิ อสิ เปน็ อยา่ งไร มีอิเลก็ ตรอนโดดเดย่ี วและอเิ ลก็ ตรอนคู่รวมพันธะเท่าใด โดย เริ่มท่ีครูจะให้นักเรียนรวมกลุ่มกันก่อน และให้ส่งตัวแทนกลุ่มออกมารับของในการทำกิจกรรม โดยครูจะ กำหนดโจทย์ให้บน Power Point แล้วให้แต่ละกลุ่มนำแม่เหล็กมาวางบนแผ่นแบบจำลองอะตอมของโบร์ และให้แต่ละกลุ่มวาดแบบแผ่นจำลองอะตอมของโบร์ที่ได้ และสัญลักษณ์แบบจุดและเส้นของลิวอิสว่าเป็น อยา่ งไร มีอิเลก็ ตรอนโดดเดี่ยวและอิเลก็ ตรอนคู่รวมพันธะเทา่ ใด ลงในใบกจิ กรรมท่ีครูแจกให้ 7. เมอื่ นกั เรียนแตล่ ะกลุ่ม เกดิ ความเขา้ ใจทตี่ รงกันแล้วให้แต่ละกลุ่มทำกิจกรรม ขน้ั อธบิ ายและลงข้อสรปุ (Explaination) 8. ครูให้นักเรียนนำเสนอข้อมูลที่ได้จากการทำกิจกรรมที่ 1 ว่าธาตุและสารประกอบแต่ละชนิด มี แบบจำลองอะตอมของโบรแ์ ละสญั ลักษณ์แบบจดุ และเสน้ ของลวิ อสิ เปน็ อยา่ งไร 9. ครูและนกั เรียนรว่ มกันอภปิ รายและสรุปในเรอ่ื ง การเกดิ พนั ธะโคเวเลนตว์ า่ มีหลักการอย่างไร (แนวการสรุป : พันธะโคเวเลนต์ คือ พันธะเคมีที่เกิดขึ้นระหว่างอะตอมของธาตุอโลหะกับธาตุโลหะที่ เข้ามาสร้างแรงยึดเหนี่ยวต่อกัน เนื่องจากธาตุอโลหะจะมีสมบัติเป็นตัวรับอิเล็กตรอนที่ดีและยากต่อการสูญเสีย อิเล็กตรอน ดังนั้นอิเล็กตรอนของธาตุทั้งสองจึงต่างส่งแรงดึงดูดเพื่อที่จะดึงดูดอิเล็กตรอนของอีกฝ่ายให้เข้าหา ตนเอง ทำให้แรงดึงดูดจากนิวเคลียสของอะตอมทั้งสองหักล้างกัน ดังนั้นอิเล็กตรอนที่อะตอมใช้ร่วมกัน เรียกว่า อิเล็กตรอนคู่ร่วมพันธะ ส่วนอิเล็กตรอนตัวอื่น ๆ ที่ไม่ได้ใช้ร่วมในพันธะ เรียกว่า อิเล็กตรอนคู่โดด

เด่ยี ว หรืออเิ ลก็ ตรอนคอู่ ิสระ ซ่งึ ในพันธะโคเวเลนต์สามารถแบง่ ออกไดเ้ ปน็ 3 ชนดิ ตามจำนวนอิเล็กตรอนท่ีมี การใช้รว่ มกัน คอื พนั ธะเด่ยี ว พนั ธะคู่ พันธะสาม) ขัน้ ขยายความรู้ (Elaboration) 10. ครูพูดถึงสารโคเวเลนต์บางชนิดที่อาจมีอะตอมกลางที่มีจำนวนอิเล็กตรอนล้อมรอบที่ไม่เป็นไป ตามกฎออกเตต เช่น โบรอนไตรฟลูออไรด์ (BF3) และฟอสฟอรัสเพนตะคลอไรด์ (PCl5) ดงั ภาพ 11. ครูพูดถึงการนำสารโคเวเลนต์ไปใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวนั นั้นก็คือ การนำพอลิไวนิลคลอไรด์ หรอื พีวีซี ซึ่งเป็นสารโคเวเลนต์ท่ีไมส่ ามารถนำไฟฟ้าไดจ้ ึงนำไปใช้เปน็ ฉนวนไฟฟา้ ทหี่ ุ้มสายไฟฟา้ และใหค้ วามรู้ เรื่องฉนวนสายไฟฟา้ ขั้นประเมนิ (Evaluation) 12. ครปู ระเมนิ นกั เรยี นจากการทำกจิ กรรมการเรยี นรูท้ ี่ 1 ในรูปแบบเกมส์ “รปู ร่างฉนั เปน็ แบบไหน” 13. ครูประเมินนกั เรยี นโดยใช้คำถามว่า พนั ธะโคเวเลนตค์ ืออะไร

(แนวคำตอบ : การยดึ เหนี่ยวที่เกิดข้นึ ภายในโมเลกุลจากการใชเ้ วเลนซ์อิเล็กตรอนร่วมกันของธาตุ ซ่ึง สว่ นใหญ่เป็นธาตุอโลหะ) 14. ครปู ระเมินนกั เรยี นโดยใช้คำถามวา่ พนั ธะเดย่ี ว พนั ธะคู่ และพนั ธะสามคืออะไร (แนวคำตอบ : พันธะเดี่ยว (single bond) คอื พันธะโคเวเลนต์ท่ีเกดิ จากอะตอมค่ทู ่ีเข้ามาร่วมสร้าง พันธะต่อกันมีการใช้ร่วมสร้างพันธะต่อกันมีการใช้อิเล็กตรอนร่วมกัน 1 คู่ พันธะคู่ (double bond) คือ การ ใช้อิเลก็ ตรอนร่วมกนั 2 คู่ และพันธะสาม (triple bond) คอื มกี ารใช้อิเล็กตรอนรว่ มกนั 3 คู่ ) 15. ครูประเมนิ นกั เรียนจากการทำแบบฝึกหดั ท้ายคาบ หากมีขอ้ ไหนทน่ี กั เรียนตอบไมถ่ กู ครูและ นักเรียนจะรว่ มกันอภิปรายใหถ้ ูกต้อง การจดั บรรยากาศเชงิ บวก ครกู ระตุน้ ให้นกั เรยี นแสดงความคดิ เหน็ โดยไมต่ ้องกงั วลว่าถกู หรอื ผดิ และชว่ ยกนั ปรบั ปรงุ แกไ้ ขได้ ควรใหโ้ อกาสนกั เรียนไดน้ ำเสนอผลการทำกิจกรรมในชั้นเรยี น เพ่อื เป็นการแบ่งปันความร้ตู อ่ นักเรยี นกลุ่มอ่นื ๆ และเกดิ การอภิปรายระหวา่ งกลุม่ สื่อ/แหลง่ การเรยี นรู้ 1. หนังสือแบบเรียนรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ เคมีเล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ ของสถาบัน ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการ เรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖o) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ 2. คู่มือครูรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ เคมีเล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ ของสถาบันส่งเสริมการ สอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์ (ฉบบั ปรับปรงุ พ.ศ. ๒๕๖o) ตามหลกั สูตรแกนกลางการศึกษาขัน้ พื้นฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ 3. PowerPoint เร่ือง การเกิดพนั ธะโคเวเลนต์ 4. ชุดกจิ กรรมการเรยี นรู้ที่ 1 “รปู รา่ งฉันเปน็ แบบไหน”

การวดั ผลประเมนิ ผล วิธีการวดั เคร่อื งมอื วดั เกณฑก์ ารวดั การผลประเมินผล ด้าน - กจิ กรรมท่ี 1 “รปู รา่ งฉัน - ใบงานกิจกรรมที่ 1 80% ขึน้ ไป ผ่านเกณฑ์ เป็นแบบไหน” - แบบฝกึ หัดที่ 1 เรอื่ ง 1. ดา้ นความรู้ความ - การทำแบบฝึกหดั หลงั การเกดิ พันธะโคเวเลนต์ เขา้ ใจ เรยี น เรื่อง การเกดิ พนั ธะ โคเวเลนต์ 2. ด้านทกั ษะ - การทำกจิ กรรมการ ใบงานการทำกจิ กรรม 80% ข้นึ ไป ผา่ นเกณฑ์ กระบวนการ เรียนรู้ “รูปรา่ งฉันเป็น การเรยี นรูท้ ่ี 1 แบบไหน” 3. ดา้ นลักษณะทีพ่ งึ สังเกตพฤติกรรมผเู้ รยี น -แบบสังเกตพฤติกรรม คณุ ภาพ พอใช้ ขึ้นไป ประสงค์ แบบกล่มุ ผ่านเกณฑ์ -สงั เกตพฤตกิ รรมแบบ รายบคุ คล

กจิ กรรมเสนอแนะ ................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชอื่ .....................................................ผเู้ ขียนแผนการจดั การเรียนรู้ ................/.................../................ ความคิดเห็น/ขอ้ เสนอแนะ ................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชื่อ.....................................................ผูต้ รวจ(ครพู เ่ี ลี้ยง) ................/.................../................

ใบกจิ กรรมท่ี 1 “รปู รา่ งฉนั เปน็ แบบไหน” วัสดุ/อุปกรณ์ 1.แผ่นสงั กะสี 2.แผ่นใส 3.กระดาษสขี าว 4.ปากกาไวท์บอรด์ 5.แมเ่ หลก็ สีน้ำเงนิ ขาว และแดง วธิ ที ำกจิ กรรม 1. ให้แตล่ ะกลุ่มจัดเรยี งอปุ กรณ์ ดังภาพ 2. เมอื่ นักเรยี นจัดเรียงอุปกรณต์ ามภาพเสร็จแล้ว ใหน้ กั เรยี นแต่ละกลมุ่ อ่านโจทย์บน Power Point และนำแม่เหลก็ มาจดั เรยี งอเิ ลก็ ตรอนตามแบบจำลองอะตอมของโบร์ของธาตุและสารประกอบทีค่ รู กำหนดให้ โดยกำหนดให้ แมเ่ หลก็ สีนำ้ เงิน แทน นวิ เคลียส แม่เหลก็ สีแดง แทน อเิ ล็กตรอนของธาตุ A แมเ่ หลก็ สีขาว แทน อเิ ล็กตรอนของธาตุ B คำแนะนำ : เพอื่ ใหง้ ่ายตอ่ การจัดเรยี งอเิ ลก็ ตรอนตามแบบจำลองอะตอมของโบร์ ให้จดั เรียง อิเล็กตรอนของธาตแุ ละสารประกอบนัน้ ๆ กอ่ น 3. จากน้นั ให้แตล่ ะกลุ่มวาดแบบจำลองอะตอมของโบร์ สญั ลกั ษณ์แบบจุดและเสน้ ของลวิ อิส และดวู ่ามี อิเล็กตรอนโดดเดยี่ วและอเิ ลก็ ตรอนคู่รวมพนั ธะเท่าใด ลงในใบงานกจิ กรรมท่ีครูแจกให้

ใบงานกิจกรรมที่ 1 “รูปรา่ งฉนั เปน็ แบบไหน” คำช้แี จง ให้นักเรยี นแต่ละกลมุ่ เขียนคำตอบลงในชอ่ งว่างทกี่ ำหนดใหใ้ หถ้ กู ตอ้ ง กลมุ่ ที่……..……. วนั ที่.......................................................................... หอ้ ง................................................. สมาชิกกลมุ่ 1……………………………………………………. 2………………………………………………….……………… 3…………………………………………… 4…………………………………………...………. 5……………………………………………… แบบจำลองอะตอม โครงสร้างแบบจดุ โครงสร้างแบบเสน้ จำนวน จำนวน ของโบร์ ของลิวอสิ ของลิวอสิ อิเล็กตรอนคู่ อิเลก็ ตรอนคู่ รวมพันธะ โดดเดย่ี ว Cl2 O2 N2 CO2 C2H2 NH3

เฉลย ใบงานกจิ กรรมที่ 1 “รปู รา่ งฉันเป็นแบบไหน” แบบจำลองอะตอมของโบร์ โครงสรา้ งแบบจดุ โครงสร้างแบบเสน้ จำนวน จำนวน ของลวิ อสิ ของลิวอสิ อิเลก็ ตรอน อเิ ล็กตรอน ค่รู วมพนั ธะ คโู่ ดดเดี่ยว Cl2 1 คู่ 6 คู่ O2 2 คู่ 4 คู่ N2 3 คู่ 2 คู่ CO2 4 คู่ 4 คู่ C2H2 5 คู่ - NH3 3 คู่ 1 คู่

แบบฝึกหัดท่ี 1 เร่อื ง การเกิดพนั ธะโคเวเลนต์ 1. เขยี นโครงสร้างลิวอสิ ตามกฎออกเตต พร้อมทั้งระบจุ ํานวนอเิ ล็กตรอนครู่ ว่ มพนั ธะ และจํานวนอเิ ล็กตรอนคู่ โดดเด่ยี วในโมเลกลุ ต่อไปน้ี ข้อ สาร โครงสรา้ งลวิ อสิ อิเลก็ ตรอน อิเลก็ ตรอน คูร่ ว่ มพันธะ (คู่) คูโ่ ดดเด่ียว (ค)ู่ 1 I2 2 NF3 3 CS2 4 HCN 5 H2O2 2. เขียนโครงสร้างลวิ อสิ แสดงการเกดิ พันธะในโมเลกลุ ทเ่ี ปน็ ไปตามกฎออกเตตจากธาตุทก่ี ํา หนดใหต้ ่อไปนี้ 2.1 ไฮโดรเจนกบั ฟลอู อรีน 2.2 กาํ มะถนั กับไฮโดรเจน 2.3 ซิลิคอนกบั คลอรีน 2.4 ฟอสฟอรสั กับไฮโดรเจน 3. เขยี นโครงสรา้ งลวิ อิสของโมเลกุลหรือไอออนตอ่ ไปนพ้ี รอ้ มท้งั ระบวุ า่ เปน็ ไปตามกฎออกเตตหรอื ไม่ เป็นไปตามกฎออกเตต(ในกรณที ่ีไม่เป็นไปตามกฎออกเตตให้ระบุจาํ นวนอิเล็กตรอนรอบอะตอมกลาง) 3.1 BeH2 3.2 ClF3 3.3 CH2O 3.4 CH3OH

เฉลย แบบฝึกหัดท่ี 1 เรอื่ ง การเกดิ พนั ธะโคเวเลนต์ 1. เขียนโครงสร้างลวิ อสิ ตามกฎออกเตต พร้อมทั้งระบุจํานวนอเิ ล็กตรอนคูร่ ว่ มพันธะ และจํานวนอิเลก็ ตรอนคู่ โดดเดีย่ วในโมเลกลุ ตอ่ ไปน้ี ขอ้ สาร โครงสรา้ งลวิ อิส อเิ ล็กตรอน อิเล็กตรอน ครู่ ่วมพันธะ (คู่) คู่โดดเดีย่ ว (คู)่ 1 I2 16 2 NF3 3 10 3 CS2 44 4 HCN 41 5 H2O2 34 2.เขยี นโครงสรา้ งลิวอสิ แสดงการเกดิ พนั ธะในโมเลกุลท่เี ปน็ ไปตามกฎออกเตตจากธาตทุ ่กี ํา หนดให้ตอ่ ไปนี้ 2.1 ไฮโดรเจนกบั ฟลอู อรีน 2.2 กํามะถนั กบั ไฮโดรเจน 2.3 ซิลคิ อนกบั คลอรนี

2.4 ฟอสฟอรสั กบั ไฮโดรเจน 3. เขยี นโครงสรา้ งลิวอิสของโมเลกุลหรอื ไอออนตอ่ ไปนพ้ี ร้อมทง้ั ระบุวา่ เป็นไปตามกฎออกเตตหรอื ไม่ เป็นไปตามกฎออกเตต(ในกรณีทไ่ี ม่เปน็ ไปตามกฎออกเตตให้ระบุจาํ นวนอิเลก็ ตรอนรอบอะตอมกลาง) 3.1 BeH2 3.2 ClF3 3.3 CH2O 3.4 CH3OH

แบบสังเกตพฤตกิ รรมการทำงานเปน็ กลมุ่ คำชี้แจง : ให้ ผู้สอน สังเกตพฤติกรรมของนักเรยี นระหวา่ งเรียนและนอกเวลาเรียน แล้วขีด ลงในชอ่ งว่างที่ตรงกับระดับคะแนน กลุ่ม …………………… สมาชกิ ของกล่มุ 1……………………………………………..2……………………………………………… 3………………………………………… 4…………………………………………….. คณุ ภาพการปฏบิ ัติ ลำดบั ท่ี พฤติกรรม 432 1 1 มีการแลกเปลย่ี นความคดิ เหน็ และรับฟังกนั ภายในกลุม่ 2 มคี วามกระตือรือร้น และตังใจในการทำงาน 3 มีการจดั การทดี่ ภี ายในกลุ่มมกี ารวางแผนอย่างเปน็ ระบบ 4 มีการชว่ ยเหลอื เกอ้ื กลู กนั ภายในกลุ่ม 5 มีความรับผดิ ชอบในการทำงาน 6 มีการทำงานไดอ้ ย่างถูกต้องและปลอดภัย รวม ลงชอื่ ……………………………………………………ผู้ประเมิน ….………/……………./………….. เกณฑ์การให้คะแนน ปฏบิ ตั ิหรอื แสดงพฤตกิ รรมอยา่ งสม่ำเสมอ = 4 คะแนน ปฏบิ ัติหรอื แสดงพฤติกรรมบอ่ ยคร้งั = 3 คะแนน ปฏิบตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมบางครง้ั = 2 คะแนน ปฏบิ ตั ิหรือแสดงพฤติกรรมนอ้ ยคร้งั = 1 คะแนน เกณฑ์การตดั สนิ คุณภาพ ชว่ งคะแนน ระดบั 21-24 ดมี าก 16-20 ดี 11-15 พอใช้ 6-10 ปรับปรงุ

แบบสงั เกตพฤตกิ รรมรายบคุ คล ลำดบั ชือ่ -นามสกุล ผูถ้ ูกประเมนิ พฤตกิ รรม รวม ต้งั ใจในการ การตอบ มคี วาม ตรงตอ่ ทำงาน คำถาม รบั ผิดชอบ เวลา 3 2 1 3 2 1 3 2 1 3 2 1 12 เกณฑก์ ารให้คะแนน ปฏิบัตหิ รอื แสดงพฤตกิ รรมอย่างสม่ำเสมอ = 3 คะแนน ปฏบิ ตั หิ รือแสดงพฤตกิ รรมบางครั้ง = 2 คะแนน ปฏบิ ัติหรือแสดงพฤติกรรมนอ้ ยครั้ง = 1 คะแนน เกณฑก์ ารตัดสินคณุ ภาพ ช่วงคะแนน ระดบั 10-12 ดีมาก 8-9 ดี 6-7 พอใช้ 4-5 ปรบั ปรงุ

บันทกึ หลังสอน ๑. ผลการสอน/ผลการเรียนรู้ ดา้ นความรู้ นักเรียนอธิบายการเกิดพันธะโคเวเลนต์ สารโคเวเลนต์ กฎออกเตต ความหมายของอิเล็กตรอนคู่ร่วม พันธะและอเิ ล็กตรอนคูโ่ ดดเดี่ยวได้และอธิบายการเกิดพันธะโคเวเลนต์แบบพันธะเดี่ยว พันธะคู่ และพันธะสาม ดว้ ยโครงสรา้ งลิวอสิ ได้ ด้านทักษะ นักเรยี นเขียนโครงสร้างลิวอสิ ของสารโคเวเลนต์จากการทำกจิ กรรมไดอ้ ยา่ งถูกตอ้ ง แมน่ ยำ และวอ่ งไว ดา้ นคณุ ธรรม นกั เรียนมคี วามกระตอื รอื ร้นในการเรียนการสอนและเขา้ เรยี นอย่างสมำ่ เสมอ ด้านทักษะชวี ิตเพือ่ การเรยี นรใู้ นศตวรรษที่ 21 : 5 – 8 – 4 - ๒. ปัญหา/อปุ สรรค และข้อคน้ พบ ไม่มี ๓. ข้อเสนอแนะแนวทางแกไ้ ข และผลการแกไ้ ข ไมม่ ี ลงชอ่ื .....................................................ผสู้ อน (................................................)



แผนการจัดการเรยี นรทู้ ่ี 8 หนว่ ยการเรียนรู้ท่ี 3 พนั ธะเคมี เรื่องสูตรโมเลกุลและช่ือของ เวลา 1 ชว่ั โมง สารโคเวเลนต์ รหสั วิชา ว 31221 วชิ า เคมี 1 กล่มุ สาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ชั้นมัธยมศกึ ษาปที ่ี 4 ภาคเรยี นท่ี 1 จำนวน 1.5 หนว่ ยกติ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………. สาระเคมี เข้าใจโครงสร้างอะตอม การจัดเรียงธาตุในตารางธาตุ สมบัติของธาตุพันธะเคมีและสมบัติของสาร แก๊สและสมบัตขิ องแกส๊ ประเภทและสมบตั ขิ องสารประกอบอนิ ทรยี แ์ ละพอลเิ มอร์ รวมท้ังการนําความรู้ไปใช้ ประโยชน์ สาระ/ผลการเรยี นรู้ ม.4/15 เขียนสูตร และเรียกช่ือสารโคเวเลนต์ สาระการเรยี นรู้ สูตรโมเลกุลของสารโคเวเลนต์โดยทั่วไปเขียนแสดงด้วยสัญลักษณ์ของธาตุเรียงลําดับตามค่าอิเล็ก โทรเนกาติวิตจี ากนอ้ ยไปมาก โดยมีตัวเลขแสดงจาํ นวนอะตอมของธาตทุ ม่ี มี ากกว่า 1 อะตอมในโมเลกุล การเรียกชื่อสารโคเวเลนต์ทําได้โดยเรียกชื่อธาตุที่อยู่หนา้ ก่อน แล้วตามด้วยชื่อธาตุที่อยู่ถัดมา โดยมี คาํ นําหน้าระบจุ าํ นวนอะตอมของธาตุท่เี ปน็ องค์ประกอบ สาระสำคญั เกิดจากอะตอมของอโลหะทำปฏิกิริยากับอะตอมของอโลหะโดยอะตอมของอโลหะจะนำอิเล็กตรอน วงนอกมาใชร้ ว่ มกันเปน็ คู่ ๆเพ่อื ให้อยู่สภาวะที่เสถยี ร และจะอยู่เป็นโมเลกุลชัดเจนว่า 1 โมเลกลุ มีกอ่ี ะตอม จดุ ประสงค์การเรยี นรู้ 1. สามารถเรียกชอื่ สารโคเวเลนต์ได้ (K) 2. สามารถสบื คน้ ข้อมลู และนำเสนอการเขียนสตู รและเรยี กชื่อสารโคเวเลนตไ์ ด้ (P) 3. มคี วามมุ่งมนั่ ตัง้ ใจในการเรียนรู้ มคี วามกระตอื รอื รน้ ในการสืบค้นข้อมูลและนำเสนอการเขียนสูตร และเรยี กช่อื สารโคเวเลนต์ และมคี วามใจกวา้ งยอมรับฟังความคิดเหน็ จากผู้อืน่ (A)

คณุ ลกั ษณะอันพงึ ประสงค์ 1. รักชาติ ศาสน์ กษตั ริย์ ✓ 2. ซ่อื สัตย์ สุจริต ✓ 3. มีวินยั ✓ 4. ใฝเ่ รยี นรู้ 5. อยอู่ ยา่ งพอเพียง ✓ 6. มงุ่ ม่นั ในการทำงาน 7. รกั ความเป็นไทย ✓ 8. มจี ิตสาธารณะ สมรรถนะสำคญั ของผ้เู รยี น ✓ 1. มคี วามสามารถในการสอ่ื สาร ✓ 2. มคี วามสามารถในการคิด ✓ 3. มคี วามสามารถในการแก้ปัญหา ✓ 4. ความสามารถในการใช้ทกั ษะชวี ิต ✓ 5. มคี วามสามารถในการใชเ้ ทคโนโลยี ทกั ษะแหง่ ศตวรรษท่ี 21 ✓ 1. สาระวชิ าหลกั (Core Subjects) ✓ 2. ทักษะการเรียนรู้ และนวัตกรรม ✓ 3. ทกั ษะดา้ นสารสนเทศ สอ่ื และเทคโนโลยี ✓ 4. ทักษะด้านชวี ิต และอาชพี ขนั้ สร้างความสนใจ (Engagement) 1. ครูกล่าวคำทักทายนักเรียน นำเข้าสู่การศึกษาเรื่อง สูตรโมเลกุลและชื่อของสารโคเวเลนต์ โดยครู จะทำการยกตัวอย่างสถานการณ์ โดยสมมติวา่ เม่อื มีเหตุเพลงิ ไหม้ท่ีเกิดจากไฟฟ้าลดั วงจรภายในอาคาร อยาก ให้นักเรียนช่วยกันหาถังดับเพลิงมาช่วยกันดับไฟ นักเรียนคิดว่าถังดับเพลิงที่นำมาใช้น้ันมีการบรรจุแก๊สชนดิ ใดอยู่ (แนวคำตอบ : แก๊ส CO2 ซ่งึ บรรจุอยใู่ นถังดับเพลงิ ที่ใช้ดับเพลิงไหม้ท่เี กิดจากไฟฟ้าลดั วงจร) 2. ครูใช้คำถามนำว่า แก๊ส CO2 ที่บรรจุอยู่ในถงั ดับเพลิงน้ัน นักเรียนจะทราบได้อย่างไรว่าทำไมแก๊ส CO2 ถึงมีสตู รโมเลกลุ แบบนี้ และทำไมถึงอา่ นว่า คาร์บอนไดออกไซด์ (แนวคำตอบ : เรยี กชือ่ ธาตุตามลำดับท่ี ปรากฏในสูตรโมเลกุลโดยเปลี่ยนพยางค์ท้ายเป็น ไ-ด์ (-ide) และระบุจํานวนอะตอมของธาตุที่เป็น องค์ประกอบในโมเลกุล ด้วยคำในภาษากรกี ) 3. เม่ือครูถามคำถามแก่นักเรียนเสร็จแล้ว ให้นักเรียนจำนวน 3-4 คน ยกมือตอบคำถามในแต่ละ ครั้งในข้อที่ 1 โดยถ้ามีนักเรียนคนใดตอบคำถามแล้วใกล้เคียงกับแนวทางการตอบคำถามที่ได้ตั้งเกณฑ์ไว้จะ

ได้รับคะแนนสะสมเป็นรปู สารโคเวเลนต์ ซึ่งนักเรียนท่ีตอบถูกจะได้รูปครั้งละ 1 รูป (1 รูป เท่ากับ 1 คะแนน) ซ่งึ คะแนนในการตอบคำถามครงั้ นี้จะนำไปสะสมรวมกบั คะแนนในการทำกจิ กรรมในบทพนั ธะเคมี 4. เมื่อนักเรียนทราบแล้วว่าวันนี้จะมาศึกษาเกี่ยวกับเรื่องอะไร ครูอธิบายเน้นย้ำอีกครั้งหนึ่งเพื่อ ความเข้าใจที่ตรงกันว่าจากที่ครูได้ตั้งคำถามให้นักเรียนตอบไปเมื่อสักครู่ วันนี้ครูจะพานักเรียนไป ศึกษา สูตรโมเลกุลและชื่อของสารโคเวเลนต์ ขนั้ สำรวจและคน้ หา (Exploretion) 5. ครูให้นักเรียนแบง่ กลุ่มออกเป็น 5 กลุ่ม กลุ่มละ 3-4 คน โดยครูจะทำการแบ่งกลุ่มโดยคละเด็กให้มีท้ัง เด็กเก่ง ปานกลาง และอ่อน จากนั้นทำการแบ่งกลุ่มในการนำเสนองานจากเว็บสุ่ม เมื่อแบ่งกลุ่มเสร็จแล้ว ครูจะ ทำการอธบิ ายและให้นักเรียนรว่ มกนั ศึกษากจิ กรรมที่ 1 สูตรโมเลกลุ และช่อื ของสารโคเวเลนต์ 6. เมื่อนักเรียนรวมกลุ่มกันได้แล้ว ให้แต่ละกลุ่มช่วยกันสรุป เรื่อง สูตรโมเลกุลและชื่อของสารโคเว เลนต์ ลงใน Power Point (นำเสนอผา่ น Google meet หลังจากการทำกจิ กรรม) 7. เมื่อนักเรียนแต่ละกลุ่มสรุปเนื้อหาเสร็จแล้ว ให้แต่ละกลุ่มร่วมกันศึกษากิจกรรมที่ 1 เรื่อง สูตร โมเลกุลและชื่อของสารโคเวเลนต์ ในรูปแบบแอพพลิเคชัน “Zappar” โดยครูผู้สอนจะให้คิวอาร์โค้ดผ่านทาง Classroom 8. เมือ่ นักเรียนแต่ละกลุ่มทำการโหลดแอพพลเิ คชันเสร็จแลว้ จะให้นกั เรยี นแตล่ ะกล่มุ สอ่ ง AR ผ่านใน แอพพลิเคชัน และให้เข้าไปเล่น เขาวงกตไล่ล่า เพื่อสะสมคะแนน (โดยคะแนนที่ได้จะมาจากการตอบคำถาม ในเกม) ขั้นอธบิ ายและลงข้อสรุป (Explaination) 9. ครใู ห้นักเรียนนำเสนอข้อมูลท่ีได้จากการทำกิจกรรมท่ี 1 ผ่าน Google meet 10. ครแู ละนักเรยี นร่วมกนั อภปิ รายและสรปุ ในเรอ่ื ง การเขียนสตู รโมเลกลุ และชื่อของสารโคเวเลนต์ วา่ มีหลกั การอยา่ งไร (แนวการสรุป : สูตรโมเลกุลของสารโคเวเลนต์ โดยทั่วไปเขียนสัญลักษณ์ของธาตุองค์ประกอบโดย เรียงลําดบั จากค่าอเิ ล็กโทรเนกาติวติ ีจากนอ้ ยไปมาก ถา้ อะตอมของธาตมุ จี ำนวนอะตอมมากกว่าหน่ึงให้เขียน จำนวนอะตอมด้วยตัวเลขแสดงไว้มุมล่างทางขวา ในกรณีที่ธาตุในสารประกอบนั้นมีเพียงอะตอมเดียวไม่ต้อง เขยี นตวั เลขแสดงจำนวนอะตอม และในการเรยี กช่อื สารโคเวเลนต์ทําได้โดยเรียกชื่อธาตุตามลำดับท่ีปรากฏใน สูตรโมเลกุลโดยเปลี่ยนพยางค์ท้ายเป็น ไ-ด์ (-ide) และระบุจํานวนอะตอมของธาตุที่เป็นองค์ประกอบใน โมเลกุล ด้วยคำในภาษากรีก ถ้าสารประกอบนั้น มีอะตอมของธาตุแรกเพียงอะตอมเดียวไม่ต้องระบุจำนวน อะตอมของธาตุนั้น แต่ถ้าเป็นธาตุข้างหลังในสารประกอบ ถึงแม้มีเพียงหนึ่งอะตอมก็ต้องระบุจำนวนอะตอม ดว้ ยคำวา่ “มอนอ” เสมอ)

ขน้ั ขยายความรู้ (Elaboration) 11. ครูพูดถึงการเรียกชอ่ื สารโคเวเลนต์ทเี่ ป็นสารประกอบออกไซด์ วา่ มีหลกั การอย่างไร (สารประกอบออกไซด์ หมายถึง สารประกอบที่เกิดจากธาตอุ อกซิเจนรวมกบั ธาตอุ ่ืน ๆ ซ่งึ อาจจะเป็น โลหะหรืออโลหะก็ได้ ซงึ่ จะมีหลกั การเรียกช่ือโดย ตัดสระตวั สดุ ทา้ ยของคำท่รี ะบจุ ำนวนอะตอมออก เช่น CO นิยมเรียกเป็น คารบ์ อนมอนอกไซด์ N2O4 นิยมเรียกเป็น ไดไนโทรเจนเตตรอกไซด์) 12. ครูพูดถึงเหตุการณ์สมมติที่กล่าวไปข้างต้นว่า จากสถานการณ์ เมื่อมีเหตุเพลิงไหม้ที่เกิดจาก ไฟฟ้าลดั วงจรภายในอาคารอยากให้นักเรียนชว่ ยกันหาถงั ดับเพลิงมาช่วยกนั ดบั ไฟ นกั เรียนคิดวา่ ถังดับเพลิงท่ี นำมาใชน้ ้นั มีการบรรจแุ ก๊สชนิดใดอยู่ และแก๊สชนิดนัน้ มชี ื่อเรียกวา่ อะไร - นักเรียนก็รแู้ ลว้ ใชม่ ย้ั ว่าทำไมแก๊ส CO2 ถึงมีสูตรโมเลกลุ แบบนี้ และทำไมถึงอา่ นวา่ คาร์บอนไดออกไซด์ 13. ครูพูดถึงเมื่อนักเรียนทราบชื่อและสูตรโมเลกุลของสารต่าง ๆ แล้ว นักเรียนสามารถนำชื่อและ สูตรโมเลกุลของสารต่าง ๆ นั้นไปหาข้อมูลเอกสารความปลอดภัย (SDS) ของสารเคมีได้เพื่อดูว่าในการจะใช้ สารเคมตี ่าง ๆ น้ัน มีข้อควรระวงั อะไรบา้ ง ขั้นประเมนิ (Evaluation) 14. ครูประเมินนักเรยี นจากการทำกิจกรรมการเรยี นรู้ท่ี 1 เขาวงกตไล่ลา่ 15. ครปู ระเมินนักเรียนจากการนำเสนอเร่อื ง สูตรโมเลกลุ และชื่อของสารโคเวเลนต์ ผา่ น Google meet 16. ครปู ระเมินโดยให้นักเรียนตอบคำถามเป็นรายบุคคลทา้ ยคาบ โดยใช้ Quizizz หากมีข้อไหนที่ นกั เรียนตอบไมถ่ ูก ครูและนกั เรยี นจะรว่ มกนั อภิปรายใหถ้ กู ต้อง 17. ประเมนิ นักเรยี นจากการทำแบบฝึกหัดท่ี 1 เรื่อง สูตรโมเลกลุ และชอ่ื ของสารโคเวเลนต์

การจัดบรรยากาศเชงิ บวก ครูกระต้นุ ใหน้ กั เรยี นแสดงความคดิ เห็น โดยไม่ต้องกงั วลวา่ ถูกหรือผดิ และชว่ ยกันปรบั ปรุงแกไ้ ขได้ ควรให้โอกาสนักเรียนไดน้ ำเสนอผลการทำกิจกรรมในช้ันเรยี น เพอื่ เปน็ การแบง่ ปนั ความรูต้ ่อนักเรยี นกลมุ่ อน่ื ๆ และเกดิ การอภปิ รายระหวา่ งกลุ่ม สอ่ื /แหลง่ การเรยี นรู้ 1. หนังสือแบบเรียนรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ เคมีเล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ ของสถาบัน ส่งเสริมการสอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการ เรียนรู้วิทยาศาสตร์ (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. ๒๕๖o) ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช ๒๕๕๑ 2. คู่มือครูรายวิชาเพิ่มเติมวิทยาศาสตร์ เคมีเล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๔ ของสถาบันส่งเสริมการ สอนวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (สสวท.) ตามมาตรฐานการเรียนรู้และตัวชี้วัด กลุ่มสาระการเรียนรู้ วทิ ยาศาสตร์ (ฉบับปรบั ปรุง พ.ศ. ๒๕๖o) ตามหลกั สตู รแกนกลางการศกึ ษาขัน้ พน้ื ฐาน พุทธศกั ราช ๒๕๕๑ 3. PowerPoint เรอ่ื ง สูตรโมเลกลุ และชอื่ ของสารโคเวเลนต์ 4. แอพพลเิ คชัน Zappar 5. เวบ็ สมุ่ ที่ใชใ้ นการแบง่ กลมุ่ (https://www.online-stopwatch.com/random-group- generators/) 6. เว็บไซต์ wordwall (https://wordwall.net/play/9438/895/804) การวดั ผลประเมนิ ผล วิธีการวดั เครอ่ื งมือวัด เกณฑก์ ารวดั การผลประเมินผล 80% ขนึ้ ไป ผา่ นเกณฑ์ ด้าน - การทำกิจกรรมการ - เกมเขาวงกตไลล่ ่า เรียนรู้ท่ี 1 ในรปู แบบ เขา - Quizizz 1. ด้านความรคู้ วาม วงกตไล่ล่า - แบบฝึกหัดที่ 1 เร่ือง เข้าใจ - ประเมนิ ทา้ ยคาบเรียน สตู รและเรยี กชื่อสาร - การทำแบบฝึกหดั หลัง โคเวเลนต์ เรียน

2. ด้านทักษะ - การนำเสนอการเขียน แบบประเมนิ การ คณุ ภาพ พอใช้ ขนึ้ ไป กระบวนการ สูตรและเรยี กชอ่ื สารโคเว นำเสนอ ผ่านเกณฑ์ เลนต์ 3. ดา้ นลกั ษณะทีพ่ งึ สังเกตพฤติกรรมผเู้ รียน -แบบสังเกตพฤติกรรม คณุ ภาพ พอใช้ ขน้ึ ไป ประสงค์ แบบกลุ่ม ผา่ นเกณฑ์ -สงั เกตพฤตกิ รรมแบบ รายบุคคล

กจิ กรรมเสนอแนะ ................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงช่ือ.....................................................ผเู้ ขียนแผนการจดั การเรยี นรู้ ................/.................../................ ความคิดเห็น/ขอ้ เสนอแนะ ................................................................................................................................................................ .............................................................................................................................................................................. .............................................................................................................................................................................. ลงชือ่ .....................................................ผตู้ รวจ(ครพู เ่ี ลย้ี ง) ................/.................../................