1.14 ຏູ້ຂາງງບໞ ງນຼຸຈຖາາ (Off-price retailers) ຽຎຌັ ປາໄ ຌາໄ ຽຆໃ ຄິ ຆຘືໄ ຌິ າໄ ຽກຕຈ 2 ຂບຄຏູຏໄ ະຖຈິ ຓກີ າຌປຍັ ຌື ຖະ ຓກີ າຌຈັ ຘຌິ າໄ ຌບກຖະຈູກາຌຽຑໃ ບື ກາຌຂາງຉໃ ເ່ ນກໄ ຍັ ຏູຍໄ ່ຖິ ຑກ ຈງຓຘີ ໃ ທຌ ນຸົຈນາົ ງ. 2. ປາໟ ຌາໟ ງບໞ ງຍຍຍຓໃໍ ປີ າໟ ຌ (Non store retailing) ຽຎຌັ ປາໄ ຌາໄ ງໃ ບງໃ ຍີ ໃ ່າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄເຆປໄ າໄ ຌ າໄ ຽກຈີ ຂຌຶໄ ເຌປາໄ ຌາໄ ຍຍຈຄັໄ ຽຈຓີ ຏູຍໄ ຖ່ ິ ຑກຘາຓາຈຆຏືໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ແຈໄ ຈງຍໃ ່ຉບໄ ຄແຎໃ ປີ າໄ ຌຏູຂໄ າງງໃ ບງ ຽຆໃ ຄິ ຓີ ຖາງຖະບຼຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 2.1 ກາຌຂາງກຄ຺ (Direct selling) ນືົ ກາຌຂາງຍຍຂາງກຄ຺ ຉາຓຍໟາຌ (Door-to- door selling ນົື House-to-house selling) ຽຎຌັ ກາຌຘະຽໜຆີ າງຈງກຄ຺ ກຍັ ຖກູ າໄ ໃ ຍີ າໄ ຌ ນົື ເຌຘະຊາຌໃ ີ ຽປຈັ ທຼກຽຎຌັ ທິ ກີ າຌຂາງໃ ຑີ ະຌກັ ຄາຌຂາງ ະຉບໄ ຄຽຂາ຺ໄ ຑຍ຺ ຖກູ າໄ ຈງກຄ຺ . 2.2 ກາຌຉະນົາຈາຄກຄ຺ (Direct marketing) ນືົ ກາຌຉະນົາຈຽຑືບໃ ເນຽູ້ ກີຈ ກາຌຉບຍຘະໜບຄຈງກ຺ຄ (Direct-response marketing) ຽຎຌັ ກາຌເຆໄ ຖະຘຍັ ນົື ຘໃ ື ໃ ຍີ ໃ ່ຓໃ ຌ ຍຸກຌ຺ (Non Personal media) ເຌກາຌຌະຌາ່ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ກໃ ຖູກາໄ ຽຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ຑຈຶ ຉກິ ່າກາຌຉບຍຘະໜ ບຄເຌຌັ ີ ຎະກບຍຈທໄ ງກາຌຉະນາົ ຈຈງເຆຖໄ າງກາຌ (Catalog marketing) ກາຌຘໃ ຘື າຌາຄກາຌຉະນາົ ຈ (Telemarketing) ກາຌຽຖບື ກຆຉືໄ າຓຍາໄ ຌ (Home shopping) ຖະ ກາຌຉຈິ ຉໃ ່ຘໃ ຘື າຌາຄກາຌຉະນາົ ຈຏໃ າຌ າຄບຓຑທິ ຽຉີ ຖະ ກາຌເນຘໄ ໃ ຄັ ຆືໄ ຈງກຄ຺ າຄແຎຘະຌີ ນົື າຄຖະຘຍັ . 2.3 ກາຌຉະນາົ ຈຈງເຆຖູ້ າງກາຌ (Catalog marketing) ຽຎຌັ ກາຌຉະນົາຈໃ ີ ບຄ຺ ກາຌຈັ ນາຖາງກາຌຖທໄ ເນຖໄ ູກາໄ ຘໃ ຄັ ຆືໄ ຈງຏໃ າຌແຎຘະຌີ ນົື ຖະຘຍັ ຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ກາຌຎະດຈັ ຖະ ຓີ ທາຓຘະຈທກ ຽຑາະຏູໄ າໄ ງໃ ບງຍໃ ່າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄຖຄ຺ ຌຶ ຘາໄ ຄປາໄ ຌາໄ ຽຆໃ ຄິ ຘາຓາຈນຸົຈໃ າເຆໄ ໃ າງເຌກາຌຂາງ ຈງທິ ີ ເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ ຖະ ນຸຈົ ໃ າເຆໄ ໃ າງເຌກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌແຈ.ໄ 2.4 ກາຌຉະນົາຈຽຑບໃື ເນຽູ້ ກຈີ ກາຌຉບຍຘະໜບຄຈງກ຺ຄ (Direct-response marketing) ຽຎຌັ ກາຌຘໃ ຘື າຌແຎງຄັ ຖູກາໄ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງ ຽຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ກາຌຉບຍຘະໜບຄເຌຌັ ີ ຈງເຆຘໄ ໃ ື ຉໃ າຄໂຽຆໃ ຌັ : ຖະຘຍັ , ທິ ະງຸ, ທາຖະຘາຌ ຖະ ບໃ ຌື ໂ. 2.5 ກາຌຘຘືໃ າຌາຄກາຌຉະນາົ ຈ (Telemarketing) ຽຎຌັ ຖະຍຍ຺ ກາຌຉຈິ ຉໃ ຘ່ ໃ ຘື າຌາຄ ກາຌຉະນົາຈ ຈງບາແຘຖະຘຍັ ຖະ ບຓຑທິ ຽຉີ ຽຑໃ ບື ເນຖໄ ູກາໄ ຽກຈີ ກາຌຘໃ ຄັ ຆືໄ ນົື ຽກຈີ ກາຌຉບຍຘະໜບຄ ດໃ າຄເຈດໃ າຄໜໃ ຄຶ ຖະ ກາຌຘໃ ຘື າຌກຍັ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງຽຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ກາຌຉບຍຘະໜບຄກຍັ . 2.6 ກາຌຽຖືບກຆໄື ີຽໃ ປບື ຌຈງຏາໞ ຌາຄຖະຘຍັ (Television home shopping) ຽຎຌັ ກາຌຂາງຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຽຆໃ ຄິ ຓກີ າຌຈັ ຘະຈຄເນໄ ໃ າຌຏູຆໄ ຓ຺ ຆຓ຺ າຄຖະຑາຍ ຽຆໃ ຄິ ະແຈປໄ ຍັ າ່ ຘໃ ຄັ ຆຘືໄ ຌິ າໄ າຄຖະຘຍັ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ໃ ີ ຑໃ ນາົ ງາ່ ຌທຌນົາງ ະຆາງຏໃ າຌຖະຑາຍແຈໄ ກໃ : ຽໃ ບື ຄເຆບໄ ຽີ ຖກັ ຉຌກິ , ຽຘບືໄ ຏາໄ , ຂບທເຆເໄ ຌຽປບື ຌ, ບຌັ ງະຓະຌີ ຏຌ຺ ຎະນງຈາກກາຌຽຖບື ກຆືໄ ໃ ຽີ ປບື ຌກ່ື ຓີ ທາຓຘະຈທກ, ທາຓແທ ຖະ ຍໃ ່ຽຘງຽທຖາເຌກາຌຽຈຌີ າຄ. 2.7 ກາຌາໟ ງບໞ ງຏໞາຌບຓຑິທຽຉີ (Computer vending) ຽຎຌັ ກາຌຂາງງໃ ບງຏໃ າຌ ບຓຑທິ ຽຉີ ໃ ຌີ າ່ ຘະຽໜຏີ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ຏໃ າຌບຓຑທິ ຽຉຂີ ບຄຖກູ າໄ ຈງຖູກາໄ ະຌາ່ ຘະຽໜເີ ຍຘໃ ຄັ ຆຏືໄ ໃ າຌຎາງາຄ. 2.8 ກາຌຂາງຏໞາຌຽືໃບຄກັ ບັຈຉະຌຓຈັ (Automatic vending) ຽຎຌັ ກາຌເຆຽໄ ໃ ບື ຄ ກັ ຽຑໃ ບື ຂາງຘຌິ າໄ ຘະຈທກຆືໄ ຈງບຈັ ຉະຌຓຈັ ຽຓໃ ບື ຖູກາໄ ດບຈຽຄຌິ ຽຂາ຺ໄ ແຎເຌຽໃ ບື ຄກັ ບຈັ ຉະຌຓຈັ ທິ ຌີ ີໄ ະ ຂາງຘຌິ າໄ ແຈໄ ຈງຍໃ ຉ່ ບໄ ຄເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ ຖະ ຘາຓາຈເນຍໄ ຖ່ ກິ າຌແຈໄ 24 ຆໃ ທ຺ ຓຄ ຉຄັໄ ດໃ ູເຌຍ່ຖຽິ ທຌຘະຈທກຆືໄ ນົື ເຌຘ່າຌກັ ຄາຌ ເຌຘະຊາຍຌັ ກາຌຘກຶ ຘາ, ປຄປຓ, ນາໄ ຄຄຆຍັ ຑະຘຌິ າໄ ຖະ ປາໄ ຌບໃ ຌື ໂ ຽຆໃ ຄິ ະຘາຓາຈຂາງ Page 201 of 283
ຘຌິ າໄ ແຈນໄ າົ ງຆະຌຈິ ຽຆໃ ຌັ : ຽຂາ຺ໄ ໜຓ຺ ບຓ຺ , ດາຘູຍ, ຘະຍູ, ໝາກແຓຘໄ ຈ຺ , ງຽກຈິ , ຘະຉຓັ , ຽໃ ບື ຄຈໃ ຓື , ຌາ່ໄ ນບຓ, ຽໃ ບື ຄຘາ່ ບາຄ ຖະ ບໃ ຌື ໂ. ທ຺ຄບຌຂບຄກາຌຂາງງບໞ ງ (The wheel of retailing) ຽຎຌັ ຘຓ຺ ຓຸຈຊາຌໃ ທີ ໃ າກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌ ຂາງງໃ ບງຍຍເໝໃ ຈງະຽຖໃ ຓີ ຉຌ຺ໄ ໃ ຉີ ຌ຺ໄ ຌຶ ຖາາ ຖະ ກ່າແຖເຌຖະຈຍັ ຉໃ າ່ ຖທໄ ໃ ຄຶ ຑຈັ ະຌາແຎຘໃ ູຉຌ຺ໄ ຌຶ ຖະ ຖາາເຌຖະຈຍັ ຘູຄຂຌຶໄ ຽຎຌັ ກາຌຂໃ ຄຂຌັ ກຍັ ຸຖະກຈິ ເໝໃ ໃ ຓີ ທີ ິ ີ ຍຍຈຼທກຌັ . 4. ກາຌກະາງຉ຺ທຘຌິ ໟາ ກາຌກະາງຉ຺ທຘຌິ າໟ (Physical distribution) ຽຎຌັ ກຈິ ະກາ່ ຖທຓຄັ ໝຈ຺ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ກາຌຽໃ ບື ງາໄ ງຏະຖຈິ ຉະຑຌັ າກຏູຏໄ ະຖຈິ ແຎຘູຏໄ ູຍໄ ່ຖິ ຑກ ນົື ຏູເໄ ຆໄ າຄບຸຈຘານະກ່າ ນົື ຽຎຌັ ກາຌຽໃ ບື ຌງາໄ ງຉທ຺ ຘຌິ າໄ າກປຄຄາຌແຎງຄັ ຖກູ າໄ ຈງຏໃ າຌຆໃ ບຄາຄກາຌຈັ າ່ ໜໃ າງ ຽຎຌັ ກາຌປໃ ທຓຓກື ຌັ ຂບຄໜາໄ ໃ ີ າຄຸຖະກຈິ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄຖະນທໃ າຄກຌັ ຘໃ ຄິ ຘ່າຌັ ຘີ ຸຈກ່:ື 1. ກາຌຈັ ກາຌຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື (Inventory management) 2. ຂະຍທຌກາຌຘໃ ຄັ ຆືໄ (Order processing) 3. ກາຌຄັ ຘຌິ າໄ (Warehousing) 4. ກາຌຈັ ກາຌທຈັ ຘະຈຸ (Materials handing) 5. ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ (Transportation) ໜາໄ ໃ ຽີ ນໃ າົ຺ ຌຉີໄ ບໄ ຄຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ຉຌ຺ໄ ຌຶ ຉໃ າ່ ຘີ ຸຈຽຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ຎະຘຈິ ຏິ ຌ຺ ຘູຄຘຸຈ າກກາຌຘກຶ ຘາຍຌັ ນາາ່ ຌທຌນົາງກໃ ຼທກຍັ ກາຌຓຸຄໄ ໃ ີ ທາຓຘາ່ ຑຌັ ຖະນທໃ າຄກຌັ ຂບຄໜາໄ ໃ ກີ າຌຈັ າ່ ໜໃ າງາຄກາງະຑາຍ ຖະ ໜາໄ ໃ ີ າຄກາຌຉະນາົ ຈບໃ ຌື ໂ. ກາຌຏະຖຈິ ແຖງະງາທະຽປຈັ ເນຉໄ ຌ຺ໄ ຌຶ ກາຌຏະຖຈິ ຉໃ ໜ່ ໃ ທງຉໃ າ່ ຖຄ຺ ຖະ ຽຎຌັ ຘາຽນຈ ຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ກາຌທຍຸຓຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ຖະ ຓຉີ ຌ຺ໄ ຌຶ ຄັ ຘຌິ າໄ ຽກຈີ ຂຌຶໄ ຌກັ ກາຌຉະນົາຈະຽຍໃ ຄິ ຈັ ຘະຌະ ກາຌກະາງຉທ຺ ຘຌິ າໄ ທໃ າຽຎຌັ າກຌເຆໄ ທາຓຑະງາງາຓປໃ ທຓກຌັ ໃ ີ ະເນຍໄ ່ຖກິ າຌາຄກາຌຉະນາົ ຈ ຈງກາຌ ຈັ ຘໃໃ ຄ຺ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ໃ ຊີ ກື ຉບໄ ຄ (The right product) ແຎງຄັ ຘະຊາຌໃ ີ ໃ ຊີ ກື ຉບໄ ຄ (The right place) ເນໄ ຌັ ຽທຖາ (The right time) ຉະນບົ ຈປບຈຉຌ຺ໄ ຌຶ ຖທຓດໃ ູເຌຖະຈຍັ ຉໃ ່າ (Minimal overall costs) 1. ກາຌັຈກາຌຘິຌໟາີໃງັຄຽນບືົ (Inventory management) ຽຎຌັ ຂະຍທຌກາຌຈັ ກາຌ ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ຈງທທິ ກີ າຌໃ ີ ະນຸຈົ ຉຌ຺ໄ ຌຶ ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ເຌຖະຈຍັ ຉໃ າ່ ຎະກບຍຈທໄ ງ: ຉຌ຺ໄ ຌຶ ກາຌຽກຍັ ປກັ ຘາ (Holding costs) ຖະ ຉຌ຺ໄ ຌຶ ກາຌຘູຌຽຘງຖກູ າໄ າກກາຌຍໃ ຓ່ ຘີ ຌິ າໄ ຂາງ (Stock-out costs) ກາຌຈັ ກາຌຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ຽຎຌັ ກາຌຈັ ກາຌທາຓຘຓ຺ ຈຸຌຖະນທໃ າຄຉຌ຺ໄ ຌຶ ກາຌຘູຌຽຘງຖູກາໄ າກ ກາຌຍໃ ຓ່ ຘີ ຌິ າໄ ຂາງ (Stock-out costs) ຖະ ຉຌ຺ໄ ຌຶ ກາຌຽກຍັ ປກັ ຘາ (Holding costs) ຎະກບຍຈທໄ ງ: ຉຌ຺ໄ ຌຶ ຂບຄຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື , ຉຌ຺ໄ ຌຶ ກໃ ຼທກຍັ ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື , ກາຌຎະກຌັ ຖະ ຑາຘຘີ ຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື . ຉຌ຺ໄ ຌຶ ຽນໃ າົ຺ ຌີໄ ຸຖະກຈິ ະຉບໄ ຄທຍຸຓເນຉໄ ໃ າ່ ຘີ ຸຈ ຉໃ ດໃ າຄເຈກ່ຉາຓ ຊາໄ ເຆຉໄ ຌ຺ໄ ຌຶ ຽນໃ າົ຺ ຌຉີໄ ໃ ່າຽກຌີ ແຎ ະຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ກາຌຘູຌ ຽຘງງບຈຂາງາກກາຌຍ່ຓຘີ ຌິ າໄ ແທຂໄ າງ. 2. ຂະຍທຌກາຌຘັໃຄຆໄື (Order processing) ຎະກບຍຈທໄ ງ: ກຈິ ະກາ່ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກາຌປຍັ ່າຘໃ ຄັ ຆືໄ ຖະ ຈັ ກາຌຉາຓ່າຘໃ ຄັ ຆຌືໄ ຌັໄ . ຂະຍທຌກາຌຘໃ ຄັ ຆືໄ ໃ ຓີ ຎີ ະຘຈິ ຑິ າຍ ຽຎຌັ ຍ່ຖກິ າຌາຄກາຌຉະນາົ ຈໃ ຓີ ີ ທາຓຘາ່ ຌັ ຽຆໃ ຄິ ຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ກາຌຘາໄ ຄຂແ່ໄ ຈຎໄ ຼຍາຄກາຌຂໃ ຄຂຌັ ຍຸກຌ຺ ຽຆໃ ຄິ ຆຘືໄ ຌິ າໄ ຘາ່ ຖຍັ ຌ຺ ກາຄຈງຘະຽຑາະະ ກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ທາຓແທຂບຄຏູຂໄ າງຎຈັ ແກາຌຏະຖຈິ ຖະ ທາຓຽຆໃ ບື ຊແື ຈເໄ ຌກາຌຂະຍທຌກາຌຘໃ ຄັ ຆືໄ ຽຆໃ ຄິ ໝາງ Page 202 of 283
ຽຊຄິ ຉຌ຺ໄ ຌຶ ເຌກາຌຽກຍັ ປກັ ຘາຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ເຌຖະຈຍັ ຉໃ ່າ ຉະນບົ ຈປບຈທາຓຘາຓາຈໃ ີ ະຘໃ ຄັ ຆຘືໄ ຌິ າໄ ຽຓໃ ບື ຓີ ທາຓາ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄເຆ.ໄ 3. ກາຌຄັ ຘຌິ າໟ (Warehousing) ຽຎຌັ ກໃ ຸຓຂບຄກຈິ ະກ່າຽຆໃ ຄິ ກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ກາຌປຍັ ຖະ ກາຌ ຽກຍັ ປກັ ຘາຘຌິ າໄ ຉະນບົ ຈປບຈກາຌຈັ ກຼຓຘຌິ າໄ ຘ່າຖຍັ ກາຌຘໃ ຄັ ຆືໄ ຘຌິ າໄ ໃ ຓີ ກີ າຌຽກຍັ ປກັ ຘາະຘາໄ ຄຎະນງຈ ຈາໄ ຌຽທຖາ ຌ຺ ກະຄັໄ ຓີ ທາຓາ່ ຽຎຌັ ຽຑໃ ບື ເຆໄ ນົື ຂາງ, ກຈິ ະກ່າຄັ ຘຌິ າໄ ຎະກບຍຈທໄ ງກຈິ ະກາ່ ຉໃ າຄໂຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 3.1 ກາຌປຍັ ຘິຌາໟ (Receiving goods) ຐໃ າງຄັ ະປຍັ ຘຌິ າໄ ຖະ ກທຈຘບຍ ຉະນບົ ຈ ປບຈກາຌປຍັ ຏຈິ ຆບຍເຌກາຌຽກຍັ ປກັ ຘາຘຌິ າໄ . 3.2 ກາຌຖະຍຸຘິຌາໟ (Identifying goods) ກາຌຍຌັ ກຶ ຈາໄ ຌຎະຖຓິ າຌຂບຄຉໃ ຖະຖາງ ກາຌ ເຌຖາງກາຌະຓກີ າຌຽປຈັ ຽໃ ບື ຄໝາງ, ເຘໃ ຖະນຈັ ນົື ຉຈິ ຎາໄ ງ. 3.3 ກາຌງກຎະຽຑຈຘິຌໟາ (Sorting goods) ກາຌຽກຍັ ຘຌິ າໄ ບາຈະຓກີ າຌງກ ຎະຽຑຈຘຌິ າໄ ກໃ ບຌໃ ີ ະຽກຍັ ຘຌິ າໄ . 3.4 ກາຌຘ຺ຄໃ ຘິຌໟາຽຑບໃື ຽກັຍ (Dispatching goods to storage) ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ະ ຉບໄ ຄຽໃ ບື ຌງາໄ ງແຎໃ ີ ໃ ຽີ ກຍັ ຘະຽຑາະດໃ າຄ ຽຆໃ ຄິ ະຉບໄ ຄຘາຓາຈຌ຺ໄ ນາແຈຘໄ ະຈທກເຌຑາງນຄົັ . 3.5 ກາຌຽກັຍຘິຌໟາ (Holding goods) ຘຌິ າໄ ະຓກີ າຌຽກຍັ ເຌຄັ ຘຌິ າໄ ຑາງເຉກໄ າຌ ຎບໄ ຄກຌັ ໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ . 3.6 ກາຌຌາໍ ຘິຌາໟ ບບກາກຄັ , ກາຌຈັ ຽຖືບກ ຖະ ກາຌຈຄຶ ຘິຌໟາບບກາກ ຄັ (Recalling, Selecting, or Picking goods) ຽຓໃ ບື ຈຄຶ ຘຌິ າໄ ບບກາກຄັ ຘຌິ າໄ ະຉບໄ ຄຓີ ຎະຘຈິ ຑິ າຍ. 3.7 ກາຌັຈຖຼຄຽຑືໃບກາຌຂ຺ຌຘຄໃ຺ (Marshaling shipments) ຽຎຌັ ກາຌຈຄຶ ຘຌິ າໄ ຉໃ ຖະຖາງກາຌບບກຓາຖທຓກຌັ ຖະ ຓກີ າຌກທຈຌຍັ ຽຑໃ ບື ທາຓຊກື ຉບໄ ຄ, ຘຓ຺ ຍູຌ ຉະນົບຈປບຈຓກີ າຌຍຌັ ກຶ ຖະ ຎຍັ ຎຸຄຽໃ າ຺ ໃ ີ າ່ ຽຎຌັ . 3.8 ກາຌຂຌ຺ ຘຄໃ຺ ຘິຌາໟ (Dispatching shipments) ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຉໃ ຖະຄັໄ ຉບໄ ຄຓກີ າຌ ຍຌັ ນຸ ຍີ ນໃ ່ ໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ ຖະ ເຆທໄ ິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ . 4. ກາຌຈັ ກາຌທຈັ ຘະຈຸ (Materials handing) ຽຎຌັ ກາຌຈັ ກາຌຽໃ ບື ຌງາໄ ງຉທ຺ ຘຌິ າໄ ຑາງເຌ ຄັ ຘຌິ າໄ ຖະ ກາຌຽໃ ບື ຌງາໄ ງຘຌິ າໄ ເຌຖະນທໃ າຄກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ . 5. ກາຌຂ຺ຌຘຄ຺ໃ (Transportation) ຽຎຌັ ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ແຎງຄັ ຖກູ າໄ ຽຆໃ ຄິ ະຉບໄ ຄ ຑິ າຖະຌາຽຊຄິ ແຖງະາຄຖະນທໃ າຄຏູຂໄ າງ ຖະ ຏູຆໄ ືໄ ຘໃ ຄິ ຘາ່ ຌັ ກ່ ກື າຌຽຖບື ກທິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຑານະຌະ (Carrier) ເຌກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຎະກບຍຈທໄ ງ: (1) ຑານະຌະຘາຓຌັ (Common carrier) ຽຎຌັ ຸຖະກຈິ ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຽຆໃ ຄິ ເນຍໄ ຖ່ ກິ າຌກາຌ ຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຘາ່ ຖຍັ ຏູຘໄ ໃ ຄ຺ ຸກຌ຺ . (2) ຑານະຌະຉາຓຘຌັ ງາ (Contract carrier) ຽຎຌັ ຑານະຌະຽຆໃ ຄິ ເນຍໄ ຖ່ ກິ າຌຈາໄ ຌກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ . (3) ງາຌຑານະຌະຘໃ ທຌຉທ຺ (Private carrier) ຽຎຌັ ຑານະຌະໃ ຈີ ່າຽຌຌີ ຄາຌຈງຽາ຺ໄ ຂບຄ ຘຌິ າໄ . ຊາໄ ຓຸຄໄ ໃ ຽີ ທຖາຌກັ ກາຌຉະນາົ ຈະຉບໄ ຄຽຖບື ກທິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ໃ ເີ ຆຽໄ ທຖາໜບໄ ງຘີ ຸຈ ຽຑໃ ບື ໃ ີ ະຘາໄ ຄຂ່ແໄ ຈໄ ຎຼຍາກທາຓທໃ ບຄແທຽຆໃ ຌັ : ຽໃ ບື ຄຍຌິ , ທາຓທໃ ບຄແທ (Speed) ຽຎຌັ ກາຌທຈັ ຽຊຄິ ຽທຖາຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຑານະຌະ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຎະກບຍຈທໄ ງຽທຖາໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌເຌກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຖະ ກາຌຈຄຶ ຘຌິ າໄ . ກາຌຈັ ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຖະ ກາຌ Page 203 of 283
ຽໃ ບື ຌງາໄ ງຖະນທໃ າຄຈຸ ກ່າຽຌຈີ ແຎຌ຺ ຽຊຄິ ຈຸ ໝາງຎາງາຄ ຈງໃ ທ຺ ແຎະຓີ ທາຓຘາ່ ຑຌັ ຈງກຄ຺ ຖະນທໃ າຄຉຌ຺ໄ ຌຶ ຖະ ທາຓແທ ທິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ໃແີ ທຂຌຶໄ ະຘຌິໄ ຽຎບື ຄໃ າເຆໄ ໃ າງນາົ ງຂຌຶໄ . ທາຓຽຆໃ ບື ຊແື ຈຂໄ ບຄທິ ກີ າຌ ຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ະຑິ າຖະຌາຈງທາຓຘບຈໃ ບຄກຌັ ຂບຄກາຌເນຍໄ ່ຖກິ າຌຈງທິ ຌີ ຌັໄ ທາຓງຈື ດໃ ຸຌແຈເໄ ຌກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຽຎຌັ ຖະຈຍັ ຽຆໃ ຄິ ທິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຘາຓາຈຈັ ນາບຸຎະກບຌໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ ຖະ ຘະຑາຍເຌກາຌຽໃ ບື ຌງາໄ ງຏະຖຈິ ຉະ ຑຌັ ຘະຽຑາະດໃ າຄ ຖະ ຘາຓາຈຎຍັ ຎຸຄເນຽໄ ໃ ບື ຌງາໄ ງຘ່າຖຍັ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຆະຌຈິ ບໃ ຌື . ທາຓຘະຈທກເຌກາຌຽຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ຍໃ ບຌຽກຍັ (Accessibility) ຽຆໃ ຄິ ໝາງຽຊຄິ ທາຓຘາຓາຈຂບຄທິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ໃ ີ ະຽໃ ບື ຌງາໄ ງຘຌິ າໄ ແຎຉາຓ ຽຘຌັໄ າຄຘະຽຑາະດໃ າຄ ນົື ຽບື ຂໃ າງ. ທາຓຊໃ ີ ໝາງຽຊຄິ ທິ ກີ າຌໃ ຌີ ກັ ກາຌຉະນາົ ຈະຆໃ ທງຘໃ ຄ຺ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຈທໄ ງ ທິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຘະຽຑາະດໃ າຄຽຆໃ ຌັ : ກາຌເຆໄ ໃ ່ ະຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ໃ ຉີ ໃ ຽ່ ຌໃ ບື ຄຉະນົບຈຽທຖາ ຘໃ ທຌຖຈ຺ ແຒ ຖະ າຄຌາ່ໄ ະຓຂີ ຈີ າ່ ກຈັ ເຌກາຌຽໃ ບື ຌງາໄ ງຏະຖຈິ ຉະຑຌັ . ຈໃ ຄັ ຉາຉະຖາຄີ 13.1 ຘະຈຄຽກຌໃ ຘີ ່າຌັ ເຌກາຌຈັ ຽຖບື ກທິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ 6 ຎະກາຌ. ຽກຌເຌກາຌັຈຽຖືບກ (Selection criteria) ທິ ີ ຉຌໄ຺ ຌຶ ທາຓ ທາຓຽຆືບໃ ຊື ທາຓງຈື ດຌຸ່ ເຌກາຌ ທາຓຘະຈທກ ທາຓຊໃີ (Mode) (Cost) ແທ (Dependability) ຂ຺ຌຘຄໃ຺ (Accessibility) (Frequency) ຖຈ຺ ແຒ ຎາຌກາຄ (Speed) ຎາຌກາຄ (Load flexibility) ຘູຄ ຉໃ ່າ ຖຈ຺ ຍຌັ ຸກ ຘູຄ ຘູຄ ຘູຄນົາງ ຘູຄ ຽໃ ບື ຄຍຌິ ຎາຌກາຄ ຘູຄ ຎາຌກາຄ ຎາຌກາຄ ຎາຌກາຄ ຘູຄນົາງ ຘູຄ ຎາຌກາຄ ຉໃ ່ານາົ ງ າຄຌ່າໄ ຉໃ ່ານາົ ງ ຎາຌກາຄ ຉໃ ່າ ຘູຄນົາງ າຄໃ ່ ຘູຄນາົ ງ ຘູຄ ຉໃ ່າ ຉໃ ່ານາົ ງ ຉໃ ່າ ຆາໄ ນົາງ ຘູຄນົາງ ຘູຄນາົ ງ ຆາໄ ຉາຉະຖາຄີ 13.1 ຘະຈຄຽກຌໃ ຘີ ່າຌັ ເຌກາຌຈັ ຽຖບື ກທິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ 6 ຎະກາຌ (Relative ratings of transportation modes by selection criteria) 5.1 ກາຌຂຌ຺ ຘ຺ໃຄາຄຖ຺ຈແຒ (Railroads) ຽໝາະຘາ່ ຖຍັ ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຘຌິ າໄ ໃ ຓີ ຌີ າ່ໄ ໜກັ ນົາງ ຂະໜາຈເນງໃ ຓຎີ ະຖຓິ າຌນາົ ງ ຖະ ຉບໄ ຄຓກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ແຖງະາຄແກ ຽຑາະໃ າເຆໄ ໃ າງຊກື ທາຓຎບຈແຑຘູຄ ຘຌິ າໄ ໃ ຌີ ງິ ຓ຺ ເຆຍໄ ຖ່ ກິ າຌຖຈ຺ ແຒແຈໄ ກໃ : ຎູຌຆຓີ ຄັ , ນຌິ , ຆາງ, ຌາ່ໄ ຓຌັ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 5.2 ກາຌຂຌ຺ ຘໃຄ຺ າຄຖ຺ຈຍັຌຸກ (Trucks) ຽໝາະຘ່າຖຍັ ຘຌິ າໄ ໃ ຓີ ຎີ ະຖຓິ າຌຍໃ ນ່ າົ ງ ຎາຌເຈ ຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຘຌິ າໄ ແຈນໄ ົາກນາົ ງ, ຓີ ທາຓໃ ບຄຉທ຺ ຘູຄ, ຘາຓາຈຘໃ ຄ຺ ຘຌິ າໄ ແຎຉາຓຊະໜຌ຺ ນຌ຺ າຄຉໃ າຄໂ ຽຆໃ ຄິ ຓີ ຂບຍຽຂຈໃ ກີ ທາໄ ຄຂທາຄຊຽື ຎຌັ ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຈງເນຍໄ ່ຖກິ າຌຍຍຽຊຄິ ຽປບື ຌ (Door-to-door service) ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ປໃ ທຓກຌັ ຖະນທໃ າຄຖຈ຺ ແຒ ຖະ ຖຈ຺ ຍຌັ ຸກຽປາ຺ ຽບຌີໄ ທໃ າ Piggy back ຽຎຌັ ຍຖ່ ກິ າຌ ຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌເຆຉໄ ູໄ ບຌຽຌັ ຽຌຽີ ຂາ຺ໄ ຆໃ ທງ ຈງຍຌັ ຘຸ ຌິ າໄ ຖຄ຺ ເຌຉູໄ ບຌຽຌັ ຽຌີ ຖະ ຍຌັ ຸກຈທໄ ງຖຈ຺ ຑທຄ ນົື ຖຈ຺ ຍຌັ ຸກຂຌ຺ ຓາໃ ຘີ ະຊາຌຖີ ຈ຺ ແຒ າກຌຌັໄ ກງ່ ກ຺ ຉູໄ ບຌຽຌັ ຽຌທີ າຄຽຄິ ຂະຍທຌຖຈ຺ ແຒ ຽຓໃ ບື ຽຊຄິ ຈຸ ໝາງ ຎາງາຄກ່ງກ຺ ຖຄ຺ າກຖຈ຺ ແຒເຘໃ ເຌຖຈ຺ ຑທຄ ນົື ຖຈ຺ ຍຌັ ຸກ ຽຑໃ ບື ຘໃ ຄ຺ ຉໃແ່ ຎງຄັ ຈຸ ໝາງຘຸຈາໄ ງ ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຍຍຌຓີໄ ີ ທາຓຘະຈທກ, ທໃ ບຄແທ ຉະນົບຈປບຈຘາຓາຈນຸົຈໃ າເຆໄ ໃ າງເຌກາຌຖ່າຖຼຄຘຌິ າໄ ຖະ ນຸົຈທາຓຽຘງນາງ າກກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ແຈນໄ າົ ຌ. Page 204 of 283
5.3 ກາຌຂ຺ຌຘຄ຺ໃ າຄບາກາຈ (Airlines) ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ າຄຽໃ ບື ຄຍຌິ ຽຎຌັ ທິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ໃ ີ ທໃ ບຄແທຘີ ຸຈ ຓີ ຉໃ ຂ່ຽໄ ຘງຉື ຌ຺ໄ ຌຶ ຘູຄ ຖະ ຂາຈທາຓງຈື ນງໃ ຸຌເຌກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຘຌິ າໄ ຽຌໃ ບື ຄາກກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຘຌິ າໄ ະຂຌຶໄ ດໃ ູກຍັ ຘະຑາຍບາກາຈເຌຉໃ ຖະຓືໄ ໃ ຄຶ ບາຈຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ຍຌັ ນາເຌກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຘຌິ າໄ ແຈໄ ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ າຄ ຽໃ ບື ຄຍຌິ ະເຆຘໄ ່າຖຍັ ຘຌິ າໄ ໃ ຓີ ີ ຸຌຌະຑາຍຘູຄ ຖະ ຽຌໃ າ຺ ຽຘງແຈຄໄ ໃາງຽຆໃ ຌັ : ຈບກແຓ,ໄ ໝາກແຓ,ໄ ດາຍາຄຆະຌຈິ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 5.4 ກາຌຂ຺ຌຘຄ຺ໃ າຄຌາໄໍ (Waterways) ຽຎຌັ ທິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ໃ ຘີ ຌິໄ ຽຎບື ຄໃ າເຆໄ ໃ າງໜບໄ ງ ຘີ ຸຈ ຉໃ ຆາໄ ຘີ ຸຈເຆຘໄ ່າຖຍັ ຂຌ຺ ຘຌິ າໄ ໃ ຓີ ຌີ າ່ໄ ໜກັ ນາົ ງ ຖະ ຓີ າ່ ຌທຌນາົ ງ ຍໃ ່ຽຌໃ າ຺ ຽຘງຄໃາງຽຆໃ ຌັ : ຽນກົັ , ຽຂາ຺ໄ ຽຎບື ກ, ບຸຎະກບຌຽໃ ບື ຄງຌ຺ , ຘຌິ າໄ ບຸຈຘານະກ່າ. ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ າຄຌາ່ໄ ຓຂີ ບຍຽຂຈາ່ ກຈັ ເຌຎະຽຈ ນົື ຂທຄ ໃ ຓີ ີ ຓໃ ຌາ່ໄ ນົື ະຽຖຽໃ າ຺ ຌຌັໄ . 5.5 ກາຌຂຌ຺ ຘໃ຺ຄາຄໍໃ (Pipelines) ຽຎຌັ ທິ ກີ າຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ໃ ເີ ຆໄ ທາຓຆໃ ຼທຆາຌຘູຄຘຸຈ ເຆໄ ເຌກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຌາ່ໄ ຓຌັ ກຘ. ທິ ຌີ ີໄ ະຓີ ທາຓຘາ່ ຌັ ນົາງຂຌຶໄ ຽຌໃ ບື ຄາກທາຓຉບໄ ຄກາຌຌາ່ໄ ຓຌັ ເຌຎຈັ ຍຸ ຌັ ຓນີ ົາງ ຂຌຶໄ ທິ ຂີ ຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຍຍຌີໄ ະຘາຓາຈຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ແຈດໄ ໃ າຄຉໃ ່ຽຌໃ ບື ຄ ຖະ ຽຆໃ ບື ຊແື ຈ.ໄ 5. ຍ຺ຈຍາຈຂບຄກາຌຘໃ຺ຄຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ ກາຌຘ຺ໃຄຽຘຓີ ກາຌຉະນົາຈ (Promotion) ຽຎຌັ ກາຌຉຈິ ຉໃ ຘ່ ໃ ຘື າຌກໃ ຼທກຍັ ຂ່ຓໄ ູຌຖະນທໃ າຄຏູຂໄ າງກຍັ ຏູຆໄ ຽືໄ ຑໃ ບື : (1) ຘາໄ ຄຈັ ຘະຌະະຉິ ໃ ຈີ ີ (2) ຄໄ ຂໃ າທຘາຌ (3) ຄູ ເເນຽໄ ກຈີ ທາຓຉບໄ ຄກາຌ (4) ຽຉບື ຌທາຓຆຄ຺ າ່ ເຌຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຈງາຈທໃ າ ະຓບີ ຈິ ຑິ ຌ຺ ຉໃ ່ທາຓປູຘໄ ກຶ , ທາຓຽຆໃ ບື ຊື ນົື ຑຈຶ ຉກິ ່າກາຌຆືໄ ກໃ ຉະນົາຈຽຎາ຺ໄ ໝາງກໃ ຼທກຍັ ບຄ຺ ກາຌ ນົື ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຂບຄບຄ຺ ກາຌ. ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌ ຉະນົາຈໃ ີ ຸຌໄ ຽງີ ນາົ ງຘີ ຸຈກ່ື ກາຌຘະຌາ. ຌບກາກຌງີໄ ຄັ ຉບໄ ຄເຆຽໄ ໃ ບື ຄຓຘື ໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນົາຈບໃ ຌື ໂ ປໃ ທຓ ກຍັ ຘະຌາຈທໄ ງຽຆໃ ຄິ ຽປາ຺ ຽບຌີໄ ທໃ າ: ຘໃ ທຌຎະຘຓ຺ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ. ຘທໞ ຌຎະຘຓ຺ ກາຌຘຄ຺ໃ ຽຘີຓກາຌຉະນົາຈ (Promotion mix) ຽຎຌັ ຽໃ ບື ຄຓື ໃ ເີ ຆຽໄ ຑໃ ບື ເນຍໄ ຌັ ຖຸ ຈຸ ຎະຘຄ຺ າຄກາຌຉຈິ ຉໃ ່ຘໃ ຘື າຌຂບຄບຄ຺ ກາຌ ຎະກບຍຈທໄ ງ: ກາຌຘະຌາ (Advertising) ກາຌຉະນາົ ຈາຄກຄ຺ (Direct marketing) ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ (Sales promotion) ກາຌຽຏງີ ຏໃ ຂໃ າທຘາຌ ຖະ ກາຌຎະຆາຘາ່ ຑຌັ [Publicity and Public Relations (PR)] ຖະ ກາຌຂາງຈງເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ (Personal selling) ກາຌໃ ີ ະຽຖບື ກຽໃ ບື ຄຓຘື ໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈປູຍຍຍເຈຌຌັໄ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍັ : (1) ຖກັ ຘະຌະຂບຄຉະນາົ ຈຽຎາ຺ໄ ໝາງ (2) ຖກັ ຘະຌະຏະຖຈິ ຉະຑຌັ (3) ຍກັ ຘະຌະຎຈັ ແໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄ ທິ ກີ າຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນົາຈໃ ຘີ າ່ ຌັ ື ກາຌຘະຌາ, ກາຌ ຂາງຈງເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌ, ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ, ກາຌເນຂໄ ໃ າທ ຖະ ກາຌຎະຆາຘ່າຑຌັ . ຍຈ຺ ຍາຈຂບຄກາຌຘຄໃ຺ ຽຘີຓກາຌຉະນາົ ຈ (The role of promotion) ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ ຽຎາ຺ໄ ໝາງ (1) ກາຌຘາໄ ຄເນຽໄ ກຈີ ກາຌຖກຎໃ ຼຌຄັ າຄກຄ຺ ຖະ າຄບບໄ ຓຖະນທໃ າຄຸຖະກຈິ ກຍັ ຉະນາົ ຈ Page 205 of 283
(2) ຽຎຌັ ກາຌຄໄ ຂໃ າທຘາຌກໃ ຼທກຍັ ຘຌິ າໄ , ຍຖ່ ກິ າຌ ຖະ ທາຓຈິ ແຎງຄັ ຍຸກຌ຺ , ກໃ ຸຓ ຍຸກຌ຺ , ບຄ຺ ກາຌ ຖະ ຄູ ເຍຸກຌ຺ ເນງໄ ບຓປຍັ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຂບຄຸຖະກຈິ (3) ກາຌປກັ ຘາທາຓຘາ່ ຑຌັ ໃ ຈີ ຖີ ະນທໃ າຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຖະ ກໃ ຸຓຉໃ າຄໂເຌຘະຑາຍທຈຖບໄ ຓາຄ ກາຌຉະນາົ ຈ ຌກັ ກາຌຉະນາົ ຈະບບກຍຍກາຌຘໃ ຘື າຌຽຑໃ ບື ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ ຈງະຉບໄ ຄຓກີ າຌຘໃ ຘື າຌ ດໃ າຄຉໃ ຽ່ ຌໃ ບື ຄຘາ່ ຖຍັ ຘໃ ທຌຉະນາົ ຈໃ ີ ຉກຉໃ າຄກຌັ ຖະ ະຉບໄ ຄຎະຘຓ຺ ຎະຘາຌກຌັ ຘໃ ຘື າຌກຍັ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌ ຉະນົາຈ ຽຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ຎະຘຈິ ຏິ ຌ຺ ນົາງຘີ ຸຈ. ຄັ ຌຌີໄ ກັ ກາຌຉະນົາຈະຉບໄ ຄຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ຌູ ກໃ ຼທກຍັ ຖູກາໄ ຖະ ຘະຑາຍທຈຖບໄ ຓາຄກາຌຉະນົາຈເນແໄ ຈນໄ າົ ງຘີ ຸຈ ຽຆໃ ຄິ ະຽປຈັ ເນຘໄ າຓາຈຎະຘຍ຺ ທາຓຘ່າຽຖຈັ ເຌກາຌ ຘໃ ຘື າຌແຈຈໄ ໃ ຄັ ປູຍີ 13.3 ຂ່ຓໄ ຌູ ກໃ ຼທກຍັ ຖູກາໄ ຖະ ຘະຑາຍ ບຄ຺ ກາຌ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ (Organization) (Promotion) ທຈຖບໄ ຓາຄກາຌຉະນົາຈ (Information about customer and the marketing environment) ປຍູ ີ 13.3 ຘະຈຄກາຌຽໃ ບື ຌງາໄ ງຂບຄຂຓ່ໄ ູຌຽຂາ຺ໄ ແຎເຌບຄ຺ ກາຌ ຖະ ບບກາກບຄ຺ ກາຌ (Information flows into and out of an organization) 6. ຑາຍຖທຓຂບຄຘໞທຌຎະຘຓ຺ ກາຌຘ຺ໃຄຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ ຑາຍຖທຓຂບຄຘໞທຌຎະຘ຺ຓກາຌຘຄໃ຺ ຽຘີຓກາຌຉະນົາຈ (Overview of promotion mix) ຌກັ ກາຌຉະນາົ ຈະເຆທໄ ິ ກີ າຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນົາຈປໃ ທຓກຌັ ນົາງທິ ີ ຽຑໃ ບື ຘໃ ຘື າຌກຍັ ຍຸກຌ຺ , ກໃ ຸຓຍຸກຌ຺ ຖະ ບຄ຺ ກາຌ ຖະ ຽຑໃ ບື ຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຈງະກ່າຌຈ຺ ຽຎຌັ ຘໃ ທຌຎະຘຓ຺ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ (Promotion mix) ຽຆໃ ຄິ ຎະກບຍຈທໄ ງຽໃ ບື ຄຓື ໃ ຘີ ່າຌັ 4 ຎະກາຌ:ື (1) ກາຌຘະຌາ (Advertising) ຽຎຌັ ກາຌຘະຽໜຂີ ໃ າທຘາຌໃ ຍີ ໃ ່ ຓໃ ຌຍຸກຌ຺ (Nonpersonal) ຉໃ ະຉບໄ ຄໃ າງຽຄຌິ ຽຑໃ ບື ໃ ີ ະຘໃ ຘື າຌ ກຍັ ຏູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌໃ ຽີ ຎຌັ ຽຎາ຺ໄ ໝາງຈງຏໃ າຌຘໃ ຓື ທຌຆຌ຺ . (2) ກາຌຂາງຈງເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ (Personal selling) ຽຎຌັ ກາຌຂາງຈງເຆຍໄ ຸກຌ຺ ຽຑໃ ບື ຄໄ ຂໃ າທຘາຌກໃ ຖູກາໄ ຖະ ຄູ ເເນຖໄ ກູ າໄ ຆຏືໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ທິ ຌີ ີໄ ະຘຌິໄ ຽຎບື ຄໃ າເຆໄ ໃ າງນົາງກທໃ າກາຌ ຘະຌາ ຉໃ ຘາຓາຈຄູ ເເນຽໄ ກຈີ ກາຌຉບຍຘະໜບຄແຈຈໄ ກີ ທໃ າ. (3) ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ (Sales promotion) ຽຎຌັ ກາຌເຆກໄ ຈິ ະກ່າ ນົື ຘໃ ຄິ ຄູ ເຽຑໃ ບື ຄູ ເ ຖກູ າໄ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ກາຌຽຑໃ ຓີ ຸຌໃ າຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ນົື ຽຑໃ ຓີ ຘໃ ຄິ ຄູ ເຖູກາໄ ເນຆໄ ຏືໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ . (4) ກາຌເນຂໄ ໃ າທ ຖະ ກາຌຎະຆາຘ່າຑຌັ (Publicity and Public Relations) ຽຎຌັ ຂໃ າທຘາຌ ໃ ຍີ ໃ ່ຓໃ ຌຑະຌກັ ຄາຌຂາງ (Nonpersonal message) ຉໃ ະເຆທໄ ິ ກີ າຌຘໃ ຄ຺ ຂໃ າທຘາຌກໃ ຼທກຍັ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຖະ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຏໃ າຌຘໃ ຓື ທຌຆຌ຺ ຽຆໃ ຄິ ບາຈຉບໄ ຄຽຘງຽຄຌິ ນົື ຍໃ ່ຽຘງຽຄຌິ ກແ່ ຈ.ໄ ຉທ຺ ດໃ າຄ: ທາຖະຘາຌ, ທິ ະງຸ, ຖະຑາຍ, ໜຄັ ຘຑື ຓິ ຽຆໃ ຄິ ຌກັ ກາຌຉະນາົ ຈບາຈະຽຖບື ກເຆຘໄ ໃ ທຌຎະຘຓ຺ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ ຽໃ ບື ຄຓເື ຈ ຽໃ ບື ຄຓໜື ໃ ຄຶ ນົື ເຆປໄ ໃ ທຓກຌັ ນົາງຽໃ ບື ຄຓກື ແ່ ຈໄ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍັ ປູຍຍຍຂບຄຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຖະ ຉະນົາຈຽຎາ຺ໄ ໝາງໃ ີ ກໃ ຼທຂບໄ ຄ ຈໃ ຄັ ປູຍີ 13.4 Page 206 of 283
ກາຌຘະຌາ ກາຌຂາງຈງເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ (Advertising) (Personal selling) ຘໃ ທຌຎະຘຓ຺ ກາຌ ຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ (Promotion mix) ກາຌຽຏງີ ຏໃ ຂໃ າທ ຖະ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ ກາຌຎະຆາຘາ່ ຑຌັ (Sales promotion) ປູຍີ 13.4 ຘະຈຄ ຘໃ ທຌຎະຘຓ຺ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈຂບຄບຄ຺ ກາຌ (Possible ingredients for an organization`s promotion mix) 7. ກາຌຘະຌາ ກາຌຘະຌາ (Advertising) ຽຎຌັ ຸກກຈິ ະກາ່ ເຌກາຌຘະຽໜຂີ ໃ າທຘາຌຈງເຆຘໄ ໃ ກື ໃ ຼທກຍັ ບຄ຺ ກາຌ ຖະ (ນົ)ື ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ , ຍ່ຖກິ າຌ ນົື ທາຓຈິ ໃ ຉີ ບໄ ຄຓກີ າຌໃ າງຽຄຌິ ຈງຏູບໄ ຸຎະຊ່າຖາງກາຌຽຆໃ ຌັ : ກາຌ ຘະຌາຘຌິ າໄ ນົື ຍຖ່ ກິ າຌຏໃ າຌຘໃ ທື ິ ະງຸ, ຖະຑາຍ, ໜຄັ ຘຑື ຓິ , ທາຖະຘາຌ ຖະ ບໃ ຌື ໂ. ປຍູ ຍຍຂບຄກາຌຘະຌາຈງງກຉາຓຈຸ ຓຸຄູ້ ໝາງ (Types of advertising by purpose) ຓີ 3 ຎະຽຑຈ:ື (1) ກາຌຘະຌາຽຑໃ ບື ຽຖບື ກນາ (2) ກາຌຘະຌາຘະຊາຍຌັ (3) ກາຌຘະຌາ ຽຑໃ ບື ກະຉຸຌໄ ທາຓຉບໄ ຄກາຌຆຂືໄ ຌັໄ ຑຌືໄ ຊາຌ. 1. ກາຌຘະຌາຽຑືບໃ ຽຖບື ກນາ (Selective advertising ນືົ Brand advertising) ຽຎຌັ ກາຌຘະຌາຽຑໃ ບື ຂາງຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ກາເຈກາໜໃ ຄຶ ຽຎຌັ ປູຍຍຍກາຌຘະຌາໃ ີ ຑໃ ນົາງຘີ ຸຈ ຏູຏໄ ະຖຈິ ເຆກໄ າຌ ຘະຌາຈງຓຸຄໄ ໃ ກີ າຘຌິ າໄ ຽຑໃ ບື ຄູ ເເນຍໄ ຸກຌ຺ ຆກືໄ າຘຌິ າໄ ຌຌັໄ . ກາຌຘະຌາຽຑໃ ບື ຽຖບື ກນາຌີໄ ຍໃ ຄບບກຽຎຌັ 3 ຖກັ ຘະຌະ:ື (1) ກາຌຘະຌາຽຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ກາຌຉບຍຘະໜບຄເຌຌັ ີ ຌັ ເຈ (Immediate-response advertising) ຈງຓຸຄໄ ຽຌຌັໄ ໃ ກີ າຌຄູ ເຖູກາໄ ເນຆໄ ຏືໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ເຌແຖງະຽທຖາບຌັ ຘຌັໄ ນົື ເຌຂະຌະຌຌັໄ ຽຆໃ ຌັ : ກາຌຘະຌາຽໃ ບື ຄຎຍັ ບາກາຈເຌຆໃ ທຄຖະນທໃ າຄຖະຈູປບໄ ຌ. (2) ກາຌຘະຌາຽຑໃ ບື ຽຉບື ຌທາຓຆຄ຺ າ່ (Reminder advertising) ຽຎຌັ ກາຌຘະຌາຽຑໃ ບື ເນຏໄ ູຍໄ ່ຖິ ຑກຖະຌກຶ ຽຊຄິ ຆໃ ກື າຘຌິ າໄ ຂບຄຉຌ຺ . (3) ກາຌຘະຌາຽຑໃ ບື ຎຼຍຼຍ (Comparative advertising) ຽຎຌັ ກາຌຘະຌາຽຑໃ ບື ຎຼຍຼຍຖກັ ຘະຌະຘະຽຑາະດໃ າຄຂບຄກາຘະຽຑາະ 2 ກາຂຌຶໄ ແຎ ຽຑໃ ບື ຘະຈຄເນຏໄ ູຍໄ ຖ່ ິ ຑກຽນຌັ ທໃ າກາຂບຄຏູ ໄ ຘະຌາຽໜບື ກທໃ າກາຘຌິ າໄ ຂບຄໃ ູຂໃ ຄຂຌັ ຌທເຈ. 2. ກາຌຘະຌາຘະຊາຍັຌ (Institutional advertising) ຽຎຌັ ກາຌຘະຌາໃ ຘີ າໄ ຄຑາຍຑຈ຺ ນົື ຘາໄ ຄຆໃ ຘື ຼຄເນກໄ ຍັ ຸຖະກຈິ ຑາຍຑຈ຺ ຆຸຓຆຌ຺ ຈາໄ ຌຍທກະຆໃ ທງຄູ ເ ຍໃ ່ຑຼຄຉໃ ຖູກາໄ ຽໃ າ຺ ຌຌັໄ ຉໃ ຄູ ເຑະຌກັ ຄາຌ ຖະ ຏູຖໄ ຄ຺ ຌຶ ຈທໄ ງ. 3. ກາຌຘະຌາຽຑືບໃ ກະຉຌຸູ້ ທາຓຉບໟ ຄກາຌຆຂໄື ຌັໄ ຑືຌໄ ຊາຌ (Primary-demand advertising) ຽຎຌັ ກາຌຘະຌາໃ ຓີ ີ ຈຸ ຓຸຄໄ ໝາງຽຑໃ ບື ຽຑໃ ຓີ ທາຓຉບໄ ຄກາຌຆຂືໄ ຌັໄ ຑຌືໄ ຊາຌ ຘາ່ ຖຍັ ຸກກາຘຌິ າໄ Page 207 of 283
ຂບຄຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຑາງເຌບຸຈຘານະກາ່ ເຈບຸຈຘານະກ່າໜໃ ຄຶ . ຘະຓາຓ຺ ກາຌາໄ ຖະ ຘະຓາຓ຺ ບຸຈຘານະກາ່ ບາຈເຆກໄ າຌຘະຌາຆະຌຈິ ຌີໄ ຽຑໃ ບື ກະຉຸຌໄ ທາຓຉບໄ ຄກາຌຆຂືໄ ຌັໄ ຑຌືໄ ຊາຌ ກາຌຘະຌາະຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ດໃ າຄກທາໄ ຄຂທາຄຽຆໃ ຌັ : ຆຌີໄ ຘຈັ , ຌຓ຺ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ ຈງຍໃ ່ຖະຍຸກາຘຌິ າໄ . ຘໃື ຘະຌາ (Advertising Media) ຽຎຌັ ປູຍຍຍຉໃ າຄໂຂບຄກາຌຘໃ ຘື າຌ ຽຑໃ ບື ຘໃ ຘື າຌແຎງຄັ ຏູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌຎະກບຍຈທໄ ງ: ໜຄັ ຘຑື ຓິ , ທາຖະຘາຌ, ຈ຺ ໝາງກຄ຺ , ກາຌຈັ ຘະຈຄຘຌິ າໄ ຌບກຘະຊາຌໃ ,ີ ຖະ ຑາງ ຖະ ທິ ະງຸ ຖະ ບໃ ຌື ໂ. 1. ກາຌຘະຌາຏໞາຌຘໜໃື ັຄຘຑື ິຓ (Newspapers) ຏູຂໄ າງງໃ ບງຌງິ ຓ຺ ເຆກໄ າຌຘະຌາາຄໜຄັ ຘື ຑຓິ ກຌັ ດໃ າຄກທາໄ ຄຂທາຄ ຽຌໃ ບື ຄາກຓີ ໃ າເຆໄ ໃ າງຍໃ ່ຘູຄ ຽຓໃ ບື ຎຼຍຼຍກຍັ ຘໃ ຆື ະຌຈິ ບໃ ຌື ງໃ ຄິ ແຎກທໃ າຌຌັໄ ງຄັ ຘາຓາຈ ບຍຸຓຉະນົາຈບໄ ຄຊໃ ຌິ ແຈດໄ ໃ າຄໃ ທ຺ ຽຊຄິ ຽຆໃ ຄິ ຸຓໄ ໃ າກຍັ ຉຌ຺ໄ ຌຶ ໃ ີ ໃ າງບບກແຎ. ຂ່ໄ າ່ ກຈັ ຂບຄກາຌຘະຌາຏໃ າຌໜຄັ ຘຑື ຓິ ື ໜຄັ ຘຑື ຓິ ບາງຸຘຌັໄ ຈງໃ ທ຺ ແຎຏູຍໄ ຖ່ ິ ຑກະບໃ າຌຑຼຄຄັໄ ຈຼທ ຖທໄ ຊຓິໄ ເຌກາຌຏະຖຈິ ະເຆຘໄ ີ ໃ ຓີ ີ ຸຌຌະຑາຍຉໃ ່າ ຘະຌາຘໃ ທຌເນງໃ ໃ ຄຶ ຽຎຌັ ຑາຍຂາທ-ຈາ່ ຌກັ ກາຌຉະນາົ ຈຍໃ ່ ຘາຓາຈກາ່ ຌຈ຺ ກໃ ຸຓຎະຆາກບຌຘາຈຘະຽຑາະຽາະຄ຺ ຏໃ າຌຘໃ ໜື ຄັ ຘຑື ຓິ ແຈໄ ຽຑາະໜຄັ ຘຑື ຓິ ຽຎຌັ ຘໃ ຓື ທຌຆຌ຺ ໃ ຓີ ຂີ ບຍ ຽຂຈກທາໄ ຄຂທາຄ. 2. ກາຌຘະຌາຏາໞ ຌຘທໃື າຖະຘາຌ (Magazines) ກາຌຘະຌາຏໃ າຌຘໃ ທື າຖະຘາຌຘາຓາຈຈຄຶ ຈູຈ ທາຓຘຌ຺ ເແຈໄ ຈິ ທໃ າກາຌຘະຌາຏໃ າຌໜຄັ ຘຑື ຓິ ຽຑາະະເຆຘໄ ີ ໃ ຓີ ີ ຸຌຌະຑາຍຘູຄ ຉະນົບຈປບຈຓບີ າງຸກາຌເຆໄ ຄາຌຈຌ຺ ກທໃ າຘໃ ບື ໃ ຌື ຏູ ໄ ຘະຌາຘາຓາຈຽຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ກໃ ຸຓາຄກາຌຉະນົາຈແຈຽໄ າະຄ຺ ຂຌຶໄ ຈງເຆກໄ າຌຘະຌາຘະຽຑາະ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງ. ຂ່ໄ າ່ ກຈັ ຂບຄກາຌຘະຌາຏໃ າຌຘໃ ທື າຖະຘາຌື ຉຌ຺ໄ ຌຶ ຘູຄ ຖະ ຂາຈທາຓຽຎຌັ ຎຈັ ຍຸ ຌັ ຽຑາະຘໃ ື ຘະຌາຈງໃ ທ຺ ແຎຉບໄ ຄເຆຽໄ ທຖາກາຌຈັ ກຼຓນົາງກທໃ າ 2-3 ຽຈບື ຌຖໃ ທຄໜາໄ ໃ ຄຶ ຍໃ ຘ່ າຓາຈຎຍັ ເນຘໄ ບຈໃ ບຄກຍັ ຘະຑາຍຉະນາົ ຈແຈໄ ຌັ . 3. ກາຌຘະຌາຈງເຆູ້ ຺ຈໝາງກ຺ຄ (Direct-mail advertising) ຽຎຌັ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຈ຺ ໝາງທຈັ ຘະຈຸແຎງຄັ ຖກູ າໄ າຄແຎຘະຌ.ີ ຈ຺ ໝາງກຄ຺ ຽຎຌັ ຘໃ ື ໃ ຓີ ີ ທາຓຽາະຄ຺ ຈງຽຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງແຈຘໄ ູຄຘຸຈ ຎະຘຈິ ິ ຏຌ຺ ຂບຄກາຌຘະຌາຈງເຆໄ ຈ຺ ໝາງກຄ຺ ຘາຓາຈທຈັ ແຈຄໄ ໃາງຽຑາະຓກີ ໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງໃ ຆີ ຈັ ຽຌ. ຂ່ໄ າ່ ກຈັ ຂບຄກາຌຘະຌາຈງເຆໄ ຈ຺ ໝາງກຄ຺ ື ທາຓຘາ່ ຽຖຈັ ຂບຄກາຌຘະຌາຈງເຆໄ ຈ຺ ໝາງກຄ຺ ະຂຌຶໄ ກຍັ ຂບຍຽຂຈທາຓຽໝາະຘຓ຺ ຖະ ຖາງຆໃ ຂື ບຄຏູປໄ ຍັ ຈ຺ ໝາງາຄແຎຘະຌ.ີ ກາຌຆຸກງູ ໄ ຈງເຆໄ ຈ຺ ໝາງ ກຄ຺ ະນົຓ຺ໄ ຽນທົ ຊາໄ ຖາງຆໃ ຏື ູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌຖາໄ ຘະແໝ ຖະ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຈ຺ ໝາງຍໃ ຘ່ າຓາຈຽຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງແຈ.ໄ 4. ກາຌຘະຌາກາຄູ້ຄ (Outdoor advertising) ຽຎຌັ ກາຌຘໃ ຘື າຌຂໃ າທຘາຌບໄ ຌຂາໄ ຄຘຌັໄ ຏໃ າຌ ຎາໄ ງຘະຌາ (Billboards) ຎຘຽຉີໄ (Posters) ຖະ ຘຌັ ງາຌຘະຌາບໃ ຌື (Signs) ກາຌຘະຌາຈງເຆໄ ຎາໄ ງຘະຌາະຆໃ ທງເນຌໄ ກັ ກາຌຉະນົາຈຓຸຄໄ ໃ ຽີ ຂຈເຈຽຂຈໜໃ ຄຶ ແຈໄ ຈງໃ ທ຺ ແຎຍໃ ່ຘຌິໄ ຽຎບື ຄໃ າເຆໄ ໃ າງ. ຂ່ໄ າ່ ກຈັ ຂບຄກາຌຘະຌາກາຄຄໄ ື ຂ່ໄ ທາຓເຌຏໃ ຌຎາໄ ງຘະຌາຉບໄ ຄຘຌັໄ ຖະ ແຈເໄ ທາຓ ຽຑໃ ບື ເນຏໄ ູໄ ໃ ຏີ ໃ າຌແຎຓາຘາຓາຈບໃ າຌແຈໄ ຌັ . 5. ກາຌຘະຌາາຄຖະຑາຍ (Television advertising) ຽຎຌັ ຘໃ ື ຘະຌາຘາ່ ຖຍັ ຸຖະກຈິ ຂະໜາຈເນງໃ ຽຆໃ ຄິ ຓີ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ເຌກາຌໃ ີ ະຽຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ຉະນາົ ຈຽຎາ຺ໄ ໝາງຖະຈຍັ ຆາຈ ນົື ບໄ ຄຊໃ ຌິ . ຏູ ໄ ຘະຌາຖະຈຍັ ຆາຈະຆຽືໄ ທຖາເຌຽບື ຂໃ າງ (Network time) ຽຆໃ ຄິ ປຍັ ຎະກຌັ ທໃ າຂໃ າທຘາຌ ະຓກີ າຌກະາງແຎງຄັ ຘະຊາຌີ ບໄ ຄຊໃ ຌິ ໃ ຽີ ຎຌັ ຽບື ຂໃ າງ ຉະນົບຈປບຈບກາຈໃ ີ ະຽຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ຏູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌາຄຖະຑາຍຽຎຌັ າ່ ຌທຌນາົ ງ. Page 208 of 283
ຏູໄ ຘະຌາາຄຖະຑາຍະຽຎຌັ ຘະຎບຌຽຆຖີ າງກາຌຄັ ໝຈ຺ ນົື ຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓກາຌຽຎຌັ ຘະຎບຌຽຆີ ຈງຆຽືໄ ທຖາຽຎຌັ ຆໃ ທຄໂ (Spot time) ຆຽືໄ ທຖາຖະນທໃ າຄຆໃ ທຄຉໃ ່ຂບຄຎຕກຕຓເຌຂບຍຽຂຈຌີໄ ະຽຖບື ກຏູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌຈທໄ ງກາຌຽຖບື ກທຌັ ຂບຄບາຈິ ນົື ຽທຖາໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ ຂບຄຉໃ ຖະທຌັ ກແ່ ຈ.ໄ າຄຽຖບື ກບໃ ຌື ຘ່າຖຍັ ຏູ ໄ ຘະຌາາຄຖະຑາຍກ່ື ກາຌເຆຂໄ ໃ າທຘາຌຐຄຘະຌາ (Informercial) ຽຎຌັ ຘະຎບຌຽຆີ ຎຕກຕຓເຈ ຎຕກຕຓໜໃ ຄຶ ຈງປໃ ທຓກຍັ ຖາງກາຌຍຌັ ຽຄີ ນົື ຎຕກຕຓຑຽິ ຘຈຽຆໃ ຄິ ຽບຌີໄ ທໃ າ ກາຌຽຏງີ ຏໃ ຂໃ າທຘາຌ (Publicity) ຈງເຆໄ ຎຕກຕຓຐຄຘະຌາ (Programmercial) ຂ່ໄ າ່ ກຈັ ຂບຄກາຌຘະຌາາຄຖະຑາຍື ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງບາຈຽຍໃ ຄິ ຖາງກາຌາຄຽຽຍຌິໄ ທີ ີ ຖະ ທຈີ ີ ບ ຽປຈັ ເນຍໄ ໃແ່ ຈຆໄ ຓ຺ ຘະຌາ. 6. ກາຌຘະຌາາຄທິະງຸ (Radio) ທິ ະງຸຽຎຌັ ຘໃ ຄິ ໃ ຘີ ຌິໄ ຽຎບື ຄໜບໄ ງກທໃ າຘໃ ບື ໃ ຌື ບຈັ ຉາໃ າ ຍຖ່ ກິ າຌາຄທິ ະງຸໃ ີ ໄ ຄິ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍັ ທາຓທຍຸຓາຄຑູຓຘາຈ າ່ ຌທຌຂບຄຘໃ ື ຘະຌາ ຽທຖາໃ ຽີ າະຄ຺ ຖະ ຘະຊາຌຑີ າກ A.M, F.M ນົື ຄັ 2 ກ່ຖະຌ.ີ ຏູໄ ຘະຌາຏໃ າຌທິ ະງຸຘາຓາຈກາ່ ຌຈ຺ ຉາຉະຖາຄ ຖະ ຎໃ ຼຌຎຄກາຌຘະຌາແຈ.ໄ ຂ່ໄ າ່ ກຈັ ຂບຄກາຌຘະຌາາຄທິ ະງຸື ຏູຍໄ ່ຖິ ຑກຍໃ ຘ່ າຓາຈຽຍໃ ຄິ ຽນຌັ ຑາຍຂບຄຘຌິ າໄ ແຈໄ ຖະ ຂະໜາຈ ຂບຄຏູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌໜບໄ ງ ຽຌໃ ບື ຄາກຓນີ ົາງຘະຊາຌ.ີ 8. ຂຌໄັ ຉບຌຘາໍ ັຌເຌກາຌຘໃຄ຺ ຽຘີຓກາຌຘະຌາ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຘະຌາຓຂີ ຌັໄ ຉບຌ 7 ຂຌັໄ ຉບຌຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ກາຌຖະຍຸ ຖະ ກາຌທະຽາະກຓຸ່ ຽຎາໄ຺ ໝາງຂບຄກາຌຘະຌາ (Identify and analyze the advertising target) ຽຎຌັ ກາຌຖະຍຸຏູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌາກກາຌຘະຌາ ຌກັ ກາຌຉະນາົ ຈະຉບໄ ຄ ທຽິ າະຄັ ຂຓ່ໄ ຌູ ຈາໄ ຌຎະຆາກບຌຘາຈຂບຄຏູຍໄ ຖ່ ິ ຑກແຈໄ ກໃ : ບາງຸ, ຽຑຈ, ຽຆບືໄ ຆາຈ, ຖາງແຈ,ໄ ກາຌຘກຶ ຘາ ຖະ ຂ່ໄ ຓຌູ ຈາໄ ຌຈັ ຘະຌະະຉຂິ ບຄຏູຍໄ ່ຖິ ຑກ ໃ ຓີ ຉີ ໃ ຏ່ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ຂບຄຏູໄ ຘະຌາ ຖະ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຂບຄໃ ູຂໃ ຄຂຌັ . ທິ ກີ າຌໃ ຌີ ກັ ກາຌຉະນາົ ຈເຆຂໄ ຓ່ໄ ູຌຌີໄ ະແຈບໄ ຈິ ຑິ ຌ຺ າກຖກັ ຘະຌະຂບຄຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ໃ ີ ຘະຌາ ຖະ ຖກັ ຘະຌະກາຌຂໃ ຄຂຌັ ຈທໄ ງ ກາຌຖະຍຸກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງໃ ປີ ຈັ ກຸຓເຌກາຌຘະຌາຽຎຌັ ຘໃ ຄິ ຘ່າຌັ ຽຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ກາຌ ຑຈັ ະຌາເຌກາຌຘະຌາ ຉະນບົ ຈປບຈທາຓຘາ່ ຽຖຈັ ຂບຄກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຘະຌາ. 2. ກາຌກໍາຌຈ຺ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄກາຌຘະຌາ ( Define the advertising objectives) ຽຎາ຺ໄ ໝ າງຂບຄກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຘະຌາທຌະຖະຍຸເນຽໄ າະຄ຺ ຖະ ທຈັ ແຈ.ໄ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ທຌະຖທຓຘະຊາຌະກາຌ ຎຈັ ຍຸ ຌັ ຂບຄຸຖະກຈິ ທາຓກາໄ ທໜາໄ ຖະ ຈິ າຄາກຈຸ ບາໄ ຄບຄີ ຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌແຎຽຊຄິ ຽຎາ຺ໄ ໝ າງເໝໃ ກາຌຖະຍຸຆໃ ທຄຽທຖາໃ ປີ ຈັ ກຸຓ ບາຈະກາ່ ຌຈ຺ ເຌປູຍຂບຄກາຌຽຑໃ ຓີ ຂຌຶໄ ຂບຄງບຈຂາງ ນົື ຂະນງາງຘໃ ທຌ ບຄຉະນົາຈຂບຄຸຖະກຈິ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ເຌກາຌຘໃ ຘື າຌະຓຸຄໄ ໃ ກີ າຌຽຑໃ ຓີ ງບຈຂາງຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ນົື ຽຑໃ ຓີ ກາຌປູໄ ກັ ກາຌຘຌິ າໄ , ກາຌຘາໄ ຄຈັ ຘະຌະະຉິ ໃ ຈີ ເີ ນກໄ ຍັ ຏູຍໄ ຖ່ ິ ຑກ ຉະນບົ ຈປບຈກາຌຘໃ ຘື າຌຂຓ່ໄ ຌູ ກໃ ຼທກຍັ ຏະຖຈິ ຉະ ຑຌັ . 3. ກາຌຘາໟ ຄຎະຽຈັຌຘໍາັຌ (ຽຌືບໄ ນາຘາຖະຂບຄກາຌຘຘໃື າຌ) ເຌກາຌຘະຌາ (Create the adver-tising platform) ຎະກບຍຈທໄ ງ: ຈຸ ຂາງ ນົື ຖກັ ຘະຌະໃ ຘີ ່າຌັ ຽຆໃ ຄິ ຏູ ໄ ຘະຌາຉບໄ ຄກາຌໃ ີ ະ ຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຘະຌາ ຽຆໃ ຄິ ຉບໄ ຄຓີ ທາຓຘ່າຌັ ເຌຘາງຉາຂບຄຏູຍໄ ່ຖິ ຑກ. 4. ກາຌຑິ າຖະຌາຄຍົ ຎະຓາຌເຌກາຌຘະຌາ (Determine the advertising appropriation) ຊາໄ ຍຖ່ ຘິ ຈັ ຓຄີ ຍ຺ ຎະຓາຌຍໃ ຑ່ ຼຄຑ່ເຌກາຌຘາໄ ຄຄາຌຘະຌາ ກ່ະຍໃ ຘ່ າຓາຈກະຉຸຌໄ ທາຓ Page 209 of 283
ຉບໄ ຄກາຌຆຂືໄ ບຄຖູກາໄ ແຈຍໄ າຄຄັໄ ກາຌເຆຄໄ ຍ຺ ຎະຓາຌໃ ນີ າົ ງຽກຌີ ແຎ ບາຈຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ທາຓຘູຌນາງຂບຄ ຆຍັ ຑະງາກບຌຍຖ່ ຘິ ຈັ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ທາຓຽໝາະຘຓ຺ ຂບຄຄຍ຺ ຎະຓາຌເຌກາຌຘະຌາ ະຊຽື ກຌງບຈຂາງຎີ ໃ ຏີ ໃ າຌຓາ (ກາຌາຈະຽຌງບຈຂາງເຌບະຌາຈ຺ ) ນົື ຑິ າຖະຌາາກໃ າເຆໄ ໃ າງເຌກາຌຘະຌາຂບຄໃ ູຂໃ ຄຂຌັ ນົື ເຆໄ ທິ າຖະຌະງາຌຂບຄຏູຍໄ ຖ່ ນິ າຌ. 5. ກາຌຑຈັ ະຌາຏຌກາຌເຆຘູ້ ືໃ (Develop the media plan) ຎະກບຍຈທໄ ງ: ກາຌທຽິ າະ ຘະຊາຌະກາຌ ກາຌກ່າຌຈ຺ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ກາຌເຆຘໄ ໃ ື ຽຑໃ ບື ນາທິ ີ ໃ ຈີ ີ ຘີ ຸຈເຌກາຌຌາ່ ຂໃ າທຘາຌຂບຄຏູ ໄ ຘະຌາແຎງຄັ ຉະນາົ ຈ ຈຸ ຓຸຄໄ ໝາງຂບຄຏຌກາຌເຆຘໄ ໃ ຽື ຑໃ ບື ະຌ຺ໄ ນາທາຓຘາ່ ຑຌັ ຂບຄຘໃ ື ຽຆໃ ຄິ ຘາຓາຈຉຈິ ຉໃ ່ ຘໃ ຘື າຌແຎງຄັ ກໃ ຸຓຏູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌ. ຘໃ ທຌຘາ່ ຌັ ຂບຄຏຌກາຌເຆຘໄ ໃ ຎື ະກບຍຈທໄ ງ: (1) ກາ່ ຌຈ຺ ຏູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌ (2) ກາຌກ່າຌຈ຺ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຈາໄ ຌຘໃ ື (3) ກາຌຽຖບື ກຖະຈຍັ ຆຌັໄ ຂບຄຘໃ ກື ະາງຘຼຄ (4) ກາຌຽຖບື ກຘໃ ຑື າງເຌຖະຈຍັ ຆຌັໄ 6. ກາຌຘໟາຄຂໞາທຘາຌຘະຌາ (Create the advertising message) ຽຌບືໄ ນາ ຖະ ປູຍຍຍ ຂບຄຂໃ າທຘາຌະແຈປໄ ຍັ ບຈິ ຑິ ຌ຺ າກ: (1) ຖກັ ຘະຌະຂບຄຏະຖຈິ ຉະຑຌັ (2) ຖກັ ຘະຌະຂບຄຏູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌໃ ຽີ ຎຌັ ຽຎາ຺ໄ ໝາງ (3) ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ຏູຘໄ າໄ ຄຘຌັ ຘະຌາະຉບໄ ຄຑິ າຖະຌາ່າຽທາ຺ໄ ຖະ ຑາຍ ໃ ີ ະ ເຆຽໄ ຑໃ ບື ຄູ ເກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງເຌກາຌຘະຌາ ຽຆໃ ຄິ ກາຌຘາໄ ຄຂໃ າທຘາຌກາຌຘະຌາ ະຉບໄ ຄຘາຓາຈຎໃ ຼຌຎຄຏູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌ ຈງຈຄຶ ເນຏໄ ູປໄ ຍັ ຂໃ າທຘາຌ ນົື ຏູຍໄ ່ຖິ ຑກຽກຈີ ທາຓຘຌ຺ ເທາຓຉຄັໄ ເ ຖະ ທາຓຉບໄ ຄກາຌດໃ າຄ ທໃ ບຄແທ. 7. ກາຌຍໍຖິນາຌກາຌຘ຺ຄໃ ຽຘຓີ ກາຌຘະຌາ (Execute the campaign) ຎະກບຍຈທໄ ງ: (1) ກາຌທາຄຏຌ (Planning) (2) ກາຌກ່າຌຈ຺ ຉາຉະຖາຄຽທຖາ (Scheduling) (3) ກາຌຎະຘາຌຄາຌ (Coordination) ທຼກຘະຌາະຓີ ທາຓຘຓ຺ ຍູຌ, ຘ່າຽຖຈັ ແຈໄ ຌັ ຽທຖາ ກຈ່ ທໄ ງທາຓຑະງາງາຓຂບຄຍຸກຌ຺ . ຌກັ ຸຖະກຈິ ະຉບໄ ຄຎະຘາຌຄາຌກຌັ ຖະນທໃ າຄຍ່ຖຘິ ຈັ ໃ ຽີ ປຈັ ກາຌ ຏະຖຈິ , ບຄ຺ ກາຌທແິ , ຸຖະກຈິ ຘໃ ,ື ຏູຑໄ ຓິ , ຏູຊໄ ໃ າງປູຍ, ຘະຊາຎະຌກິ ຖະ ຐໃ າງກາຌຉະນາົ ຈ. ເຌຍາຄຘະຊາຌະ ກາຌຏູຍໄ ຖ່ ນິ າຌຄາຌຘະຌາ ບາຈຉບໄ ຄຓກີ າຌຎໃ ຼຌຎຄຏຌກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຘະຌາຍາຄຎະກາຌ ຽຑໃ ບື ເນໄ ຘາຓາຈຉບຍຘະໜບຄຈຸ ຎະຘຄ຺ ແຈດໄ ໃ າຄຓຎີ ະຘຈິ ຏິ ຌ຺ ງໃ ຄິ ຂຌຶໄ . 8. ກາຌຎະຽຓີຌຎະຘິຈຏິ ຌ຺ ຂບຄກາຌຘະຌາ (Evaluate advertising effectiveness) ທາຓຘາ່ ຽຖຈັ ຂບຄກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຘະຌາ ຘາຓາຈທຈັ ແຈໄ າກຈຸ ຎະຘຄ຺ ເຌກາຌຘະຌາ ນົື ກາຌຎຼຍຼຍ ຘໃ ທຌບຄຉະນົາຈ ຖະ ງບຈຂາງເຌບະຈຈີ ກຍັ ຎຈັ ຍຸ ຌັ ເຌຆໃ ທຄກໃ ບຌ ເຌຖະນທໃ າຄ ນົື ຑາງນຄົັ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ຏູ ໄ ຘະຌາທຌະປູທໄ ໃ າກາຌຎໃ ຼຌຎຄຂບຄງບຈຂາງ ຖະ ຘໃ ທຌບຄຉະນາົ ຈ ຓຘີ າຽນຈຓາາກຈັ ຘະຌະະຉິ ຂບຄຖູກາໄ ນົື ກາຌປູໄ ກັ ກາຘຌິ າໄ ກາຌຉບຍຘະໜບຄາກກາຌກເຍຘໃ ທຌນຸຈົ ນົື ກາຌຘາ່ ນທົ ຈຖູກາໄ ຈງ ກາຌທແິ ຽຎຌັ ທິ ກີ າຌໃ ຘີ າຓາຈຎະຽຓຌີ ຎະຘຈິ ຏິ ຌ຺ ຂບຄກາຌຘະຌາແຈ.ໄ 9. ກາຌຂາງຈງເຆູ້ຑະຌັກຄາຌຂາງ Page 210 of 283
ຑະຌັກຄາຌຂາງ (Salesman ນົື Sales person) ໝາງຽຊຄິ ຍຸກຌ຺ ໃ ຽີ ປຈັ ໜາໄ ໃ ເີ ນກໄ ຍັ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຈງ ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌເຌກຈິ ະກາ່ ໜໃ ຄຶ ນົື ນົາງກຈິ ະກ່າແຈໄ ກໃ : ກາຌຘະນທຄນາຖູກາໄ , ກາຌຉຈິ ຉໃ ່ຘໃ ຘື າຌ, ກາຌເນໄ ຍຖ່ ກິ າຌ ຖະ ກາຌຖທຍຖທຓຂຓ່ໄ ຌູ ຂໃ າທຘາຌ ນົື ໝາງຽຊຄິ ຍຸກຌ຺ ໃ ຽີ ປຈັ ໜາໄ ໃ ປີ ຍັ ຏຈິ ຆບຍ ເຌກາຌຉຈິ ຉໃ ່ ຘະນທຄນາຖກູ າໄ , ກາຌຘະຽໜຂີ າງ ຽຑໃ ບື ກະຉຸຌໄ ເນຖໄ ກູ າໄ ຽກຈີ ທາຓຉຄັໄ ເ ຖະ ຉຈັ ຘຌິ ເຆືໄ ກາຌເນຍໄ ່ຖກິ າຌ ກໃ ບຌ ຖະ ນຄົັ ກາຌຂາງ ຖທຓຄັ ກາຌເນໄ ່າຌະຌາ່ ຖູກາໄ . ກາຌຂາງຈງເຆຑູ້ ະຌັກຄາຌຂາງ (Personal selling) ຽຎຌັ ກາຌຄູ ເເນຆໄ ຘືໄ ຌິ າໄ ຈງຍຸກຌ຺ ຓີ ຈຸ ຓຸຄໄ ໝາງຽຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ກາຌຂາງ ຖະ ຘາໄ ຄທາຓຘາ່ ຑຌັ ບຌັ ຈກີ ຍັ ຖູກາໄ . ທິ ກີ າຌຌຽີໄ ຎຌັ ທິ ກີ າຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ໃ ຏີ ູ ໄ ຂາງຘາຓາຈຎຍັ ຉທ຺ ເນຽໄ ຂາ຺ໄ ກຍັ ຏູຆໄ ືໄ ຉໃ ຖະຌ຺ ແຈໄ ຌັ ີ ຽຑາະຑະຌກັ ຄາຌຂາງຽຎຌັ ຏູຌໄ າ່ ຘະຽໜຂີ ໃ າທຘາຌ ຖະ ຎະ ຽຆຌີ ໜາໄ ກຍັ ຖູກາໄ ຈງກຄ຺ . ຉໃ ດໃ າຄເຈກ່ຉາຓກາຌຂາງຈງເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ ກ່ຽຎຌັ ທິ ີ ໃ ຘີ ຌິໄ ຽຎບື ຄໃ າເຆໄ ໃ າງ ຘູຄຘຸ ຈ. ຆະຌຈິ ຂບຄຑະຌັກຄາຌຂາງ (Kinds of salespersons) ຽຌໃ ບື ຄາກຸຖະກຈິ ເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ ຽປຈັ ໜາໄ ໃ ີ ໃ ີ ຉກຉໃ າຄກຌັ ຏູໄ ຈັ ກາຌາຄກາຌຉະນົາຈ ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຽຖບື ກຑະຌກັ ຄາຌຂາງໃ ຓີ ີ ທາຓຘາຓາຈຘູຄຘຸຈ ເຌກາຌ ຂາງຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຂບຄຸຖະກຈິ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງຍໃ ຄບບກຽຎຌັ : 1. ຏູ້ຘະນທຄນາາໍ ຘຄັໃ ຆືໄ (Order getters) ຽຎຌັ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງໃ ຓີ ີ ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍເຌກາຌ ຂາງຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຂບຄຸຖະກຈິ ຈງຘະນທຄນາຖກູ າໄ ເໝໃ ນົື ກາຌຽຑໃ ຓີ ງບຈຂາງາກຖກູ າໄ ຎຈັ ຍຸ ຌັ ຏູ ໄ ຘະນທຄນາາ່ ຘໃ ຄັ ຆືໄ ະຉບໄ ຄຘກຶ ຘາທາຓຉບໄ ຄກາຌຂບຄຏູຆໄ ືໄ ຈັ ນາຂຓ່ໄ ຌູ ເນກໄ ຍັ ຖກູ າໄ ກໃ ຼທກຍັ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຂບຄ ຸຖະກຈິ ຖທຓຄັ ຄູ ເເນຆໄ ຏືໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ . 2. ຏູ້ປຍັ າໍ ຘັໃຄຆໄື (Order takers) ຽຎຌັ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງຽຆໃ ຄິ ຽປຈັ ໜາໄ ໃ ບີ ຌັ ຽກຈີ າກກາຌຂາງຆ່າໄ ຈທໄ ງ ກາຌປຍັ າ່ ຘໃ ຄັ ຆືໄ າກຖກູ າໄ . ທິ ກີ າຌຌຽີໄ ຎຌັ ກາຌປກັ ຘາທາຓຘາ່ ຑຌັ ໃ ຈີ ກີ ຍັ ຖູກາໄ ຏູປໄ ຍັ າ່ ຘໃ ຄັ ຆືໄ ະຽຍໃ ຄິ ຽນຌັ ທາຓາ່ ຽຎຌັ ຖະ ທາຓຘ່າຌັ ຂບຄຖກູ າໄ ເຌກາຌຘໃ ຄັ ຆຏືໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ເຌາ່ ຌທຌໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ ຎະກບຍຈທໄ ງ: 2.1 ຏ້ປູ ຍັ ໍາຘຄໃັ ຆຑໄື າງເຌ (Inside order takers) ະປຍັ ຽບກະຘາຌາຄແຎຘະຌີ ຖະ ່າຘໃ ຄັ ຆືໄ າຄຖະຘຍັ ເຌຍາຄຸຖະກຈິ ຽຎຌັ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງເຌປາໄ ຌຂາງງໃ ບງ. 2.2 ຏູປ້ ັຍາໍ ຘຄັໃ ຆຑໄື າງຌບກ (Outside order takers) ກໃ ຸຓຌີໄ ະຽຈຌີ າຄແຎງຄັ ຖກູ າໄ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຏູຆໄ ືໄ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງຑາກຘະໜາຓ ຽຆໃ ຄິ ະຑຈັ ະຌາທາຓຘາ່ ຑຌັ ຍຍຏຌ຺ ຎະນງຈປໃ ທຓກຌັ ຂບຄກາຌ ຈັ ກາຌກາຌປຍັ າ່ ຘໃ ຄັ ຆືໄ າກຖກູ າໄ . 3. ຑະຌັກຄາຌຘະໜັຍຘະໜຌຸ ກາຌຂາງ (Sales support personnel) ະຆໃ ທງເຌກາຌຂາງ ຽຆໃ ຄິ ກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງໃ ຽີ ຎຌັ ຖູກາໄ ຽຍບືໄ ຄຉຌ຺ໄ ຈງກາຌເນໄ ທາຓປູກໄ ຍັ ຖູກາໄ , ກາຌຘາໄ ຄໃ າຌງິ ຓ຺ ຘ່າຖຍັ ຸຖະກຈິ ຖະ ກາຌຈັ ນາຍຖ່ ກິ າຌຽຑໃ ບື ກາຌຉຈິ ຉາຓຏຌ຺ , ຑະຌກັ ຄາຌຘະໜຍັ ຘະໜຸຌກາຌຂາງ ຎະກບຍຈທໄ ງ: 3.1 ຑະຌັກຄາຌຂາງເໃີ ນູ້ າໍ ຌະຌາໍ (Missionary salesperson) ຽປຈັ ໜາໄ ໃ ີ ດຼໄ ຓດາຓຏູຂໄ າງງໃ ບງ ຖະ ຄູ ເເນຆໄ ຏືໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ຂບຄຏູຏໄ ະຖຈິ . 3.2 ຑະຌກັ ຄາຌຂາງຘ຺ຄໃ ຽຘຓີ ກາຌາໟ (Trade salesperson) ຽປຈັ ໜາໄ ໃ ເີ ນໄ ທາຓ ຆໃ ທງຽນົບື ປາໄ ຌາໄ ງໃ ບງຈາໄ ຌກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ . ຑະຌກັ ຄາຌຂາງກໃ ຸຓຌີໄ ະເຆຑໄ ຌືໄ ໃ ຆີ ຌັໄ ທາຄຽຑໃ ຓີ ຽຉຓີ ຘ່າຖຍັ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ກາຌຈັ ຘະຈຄຘຌິ າໄ ຽຄິ ຆຌັໄ ທາຄ ຖະ ກາຌຈັ າ່ ໜໃ າງ. Page 211 of 283
3.3 ຑະຌັກຄາຌຂາງຽຉກັ ຌກິ (Technical salesperson) ຽປຈັ ໜາໄ ໃ ເີ ນໄ ທາຓ ຆໃ ທງຽນບົື ຖກູ າໄ າຄຈາໄ ຌຽຉກັ ຌກິ ຊຈງບະຍິ າງຽຊຄິ ທິ ກີ າຌເຆ,ໄ ທິ ຉີ ຈິ ຉຄັໄ ນົື ທິ ກີ າຌຽປຈັ ທຼກຂບຄຘຌິ າໄ , ຑະຌກັ ຄາຌຂາງຈາໄ ຌຽຉກັ ຌກິ ທຌຓຑີ ຌືໄ ຊາຌກາຌຘກຶ ຘາຈາໄ ຌທິ ະງາຘາຈ ນົື ທຘິ ະທະກາ່ , ບຓຑທິ ຽຉ,ີ ຽນກົັ , ຽ ຓຑີ ຌັ ຖະ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ . ຂະຍທຌກາຌກາຌຂາງຈງເຆຑູ້ ະຌັກຄາຌຂາງ (The personal-selling process) ຓີ 6 ຂຌັໄ ຉບຌ ຈໃ ຄັ ປູຍີ 13.5 ຈງຓຖີ າງຖະບຼຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ Page 212 of 283
1 ກາຌຘະນທຄນາກໃ ຸຓຽຎ຺າໄ ໝາງ 2 (Prospecting) ກາຌຽຂາ຺ໄ ຑຍ຺ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງ (Approaching the prospect) 3 ກາຌຘະຽໜຂີ າງ 4 (Making the presentation) ກາຌຉບຍຂຂ່ໄ ຈັ ງຄໄ (Answering objections) 5 ກາຌຎຈິ ກາຌຂາງ (Closing the sale) 6 ກາຌຉຈິ ຉາຓຏຌ຺ (Following up) ປູຍີ 13.5 ຘະຈຄຂຌັໄ ຉບຌ 6 ຂຌັໄ ຉບຌຂບຄະຍທຌກາຌຂາງຈງເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ (The six steps of the personal-selling process) 1. ກາຌຘະນທຄນາກຸ່ຓຽຎໄາ຺ ໝາງ (Prospecting) ຽຎຌັ ຂຌັໄ ່າບຈິ ເຌກາຌຂາງຈງກາຌຌ຺ໄ ນາ ຏູຆໄ ືໄ ໃ ຓີ ຘີ ກັ ກະງະຑາຍ ຖະ ກາຌາຈຽຖບື ກຏູໄ ໃ ີ າຈທໃ າະຽຎຌັ ຖູກາໄ (ຓຆີ ຍັ ຑະງາກບຌຈາໄ ຌກາຌຽຄຌິ , ຓີ ທາຓ ຽຉຓັ ເຆືໄ ຖະ ຓບີ ່າຌາຈໃ ີ ະຆຏືໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ) ນໃ ຄົ ຂບຄກາຌຌ຺ໄ ນາກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງຎະກບຍຈທໄ ງ: ບຄ຺ ກາຌຸຖະ ກຈິ , ຖູກາໄ , ຘະຓາຓ຺ ກາຌາໄ , ຂຓ່ໄ ູຌຂບຄຍຖ່ ຘິ ຈັ ຖະບໃ ຌື ໂ. 2. ກາຌຽຂ຺າໄ ຑ຺ຍກຸຓ່ ຽຎາໄ຺ ໝາງ (Approaching the prospect) ທາຓຎະຍັ ເຄັໄ ່າບຈິ ຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ທາຓຎະຍັ ເໃ ຊີ າທບຌ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ກາຌຑຍ຺ ກຌັ ຄັໄ າ່ ບຈິ ຖະນທໃ າຄຑະຌກັ ຄາຌຂາງກຍັ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງ ໃ ຄຶ ຽຎຌັ ຘໃ ຄິ ຘ່າຌັ ໃ ີ ະຆໃ ທງເນກໄ າຌຂາງຎະຘຍ຺ ທາຓຘ່າຽຖຈັ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຓີ ທາຓປູ ໄ ຖະ ຽຂາ຺ໄ ເທາຓ ຉບໄ ຄກາຌຂບຄກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງ ຖະ ທິ ກີ າຌໃ ຏີ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ຘາຓາຈຉບຍຘະໜບຄທາຓຉບໄ ຄກາຌຌຌັໄ ຉະນົບຈ ປບຈຑະຌກັ ຄາຌຂາງຉບໄ ຄຽຂາ຺ໄ ເຘະຊາຌະກາຌຘະຽຑາະດໃ າຄຂບຄຖູກາໄ ຖະ ຘາໄ ຄທາຓຎະຍັ ເໃ ຈີ ເີ ນກໄ ຍັ ຖູກ າໄ . 3. ກາຌຘະຽໜຂີ າງ (Making the presentation) ຽຎຌັ ກາຌຘະຈຄເນຽໄ ນຌັ ຽຊຄິ ປູຍຖກັ ຘະຌະ, ຏຌ຺ ຎະນງຈ ຖະ ທິ ກີ າຌຽປຈັ ທຼກຂບຄຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຽຆໃ ຄິ ະຉບໄ ຄຆຽີໄ ຊຄິ ທາຓຽໜບື ກທໃ າໃ ູຂໃ ຄຂຌັ ຉະນົບຈ ປບຈຘາຈິ ກາຌຽປຈັ ທຼກຂບຄຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ເຌຆໃ ທຄຘາຈິ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງ ບາຈເນກໄ ໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງຈ຺ ຖບຄເຆໄ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຈທໄ ງ. 4. ກາຌຉບຍຂໄຂໍ ຈັ ງຄູ້ (Answering objections) ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງບາຈະຓຂີ ຂ່ໄ ຈັ ງຄໄ ນົື ຉຄັໄ າ່ ຊາຓເຌຂະຌະເຈຂະຌະໜໃ ຄຶ ຽຆໃ ຄິ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງຓີ ບກາຈໃ ີ ະກາ່ ຈັ ຂ່ຂໄ ຈັ ງຄໄ ຽນໃ າົ຺ ຌຌັໄ ຈງຖະຍຸຽຊຄິ ຖກັ ຘະຌະ ຽຑໃ ຓີ ຽຉຓີ ນົື ຍ່ຖກິ າຌຘະຽຑາະດໃ າຄໃ ຍີ ່ຖຘິ ຈັ ຓບຍເນ.ໄ 5. ກາຌຎຈິ ກາຌຂາງ (Closing the sale) ຽຎຌັ ທິ ກີ າຌໃ ຑີ ະຌກັ ຄາຌຂາງ ຊາຓກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງເນໄ ຉຈັ ຘຌິ ເຆຏືໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ຈງຑິ າຖະຌາຎະຽຈຌັ ຘາ່ ຌັ ເຌຂະຍທຌກາຌຂາງ ຑະຌກັ ຄາຌໃ ຓີ ຎີ ະຘຍ຺ ກາຌະເຆໄ Page 213 of 283
ກາຌຈ຺ ບຄຎຈິ ກາຌຂາງ (Trial closing) ຉທ຺ ດໃ າຄຂບຄ່າຊາຓຽຑໃ ບື ຎຈິ ກາຌຂາງແຈໄ ກໃ : “ະເນໄ ຈັ ຘໃ ຄ຺ ເນຓໄ ືໄ ເຈ” “ຉບໄ ຄກາຌຍຍຓາຈຉະຊາຌ ນົື ຍຍຽຈຖິ ຸກ” ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 6. ກາຌຉິຈຉາຓຏຌ຺ (Following up) ຑະຌກັ ຄາຌຂາງຉບໄ ຄຉຈິ ຉາຓຏຌ຺ ຑາງນຄົັ ກາຌຂາງ ຽຑໃ ບື ເນໄ ຽກຈີ ທາຓຽຆໃ ບື ໝຌັໄ ທໃ າຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ກີ າຌຘໃ ຄ຺ ຓບຍຌັ ຽທຖາ, ຎະຖຓິ າຌຊກື ຉບໄ ຄ ຖະ ດໃ ູເຌຘະຑາຍໃ ຈີ ,ີ ຓີ ຘະຑາຍກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ ນົື ຓຍີ ຌັ ນາເຈໂ ຽຆໃ ຄິ ຽກຈີ າກກາຌເຆຏໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ນົື ຍໃ ່. ເຌຆໃ ທຄກາຌ ຉຈິ ຉາຓຏຌ຺ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງ ະຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ທາຓຎະຍັ ເໃ ຈີ ີ າກຖູກາໄ ບຌັ ະຌາ່ ແຎຘໃ ູກາຌຆຆືໄ ່າໄ ເຌ ບະຌາຈ຺ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ໃ ຄຶ ຽຎຌັ ຘໃ ຄິ ຘ່າຌັ ເຌຂະຍທຌກາຌຂາງ ທຼກຂບຄຑະຌກັ ຄາຌຂາງຍໃ ່ຓໃ ຌຘຌິໄ ຘຸຈໃ ກີ າຌຎຈິ ກາຌ ຂາງ ຉໃ ງຄັ ະຉບໄ ຄຽປຈັ ເນຓໄ ກີ າຌຉໃ ຽ່ ຌໃ ບື ຄ ຽຑໃ ບື ປກັ ຘາທາຓຘ່າຑຌັ ບຌັ ຈຖີ ະນທໃ າຄຏູຂໄ າງ ຖະ ຖູກາໄ ຈທໄ ງ. ກາຌັຈກາຌຂາງຈງເຆ້ຑູ ະຌັກຄາຌຂາງ (Managing personal selling) ຏູໄ ຈັ ກາຌຂາງ ະຉບໄ ຄຑິ າຖະຌາເຌຉໃ ຖະຂຌັໄ ຉບຌຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ກາຌກໍາຌ຺ຈຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄໜໞທງຄາຌຂາງ (Sales force objectives) ຽຎຌັ ກາຌກ່າຌຈ຺ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ເຌກາຌຂາງ ຽຆໃ ຄິ ຎະຖຓິ າຌຑາງເຌຆໃ ທຄແຖງະຽທຖາໜໃ ຄຶ ຖະ ຖະຍຸຂບຍຽຂຈາຄຑູຓຘາຈໃ ີ ຌໃ ຌບຌ. 2. ກາຌຆບກນາ (Recruiting) ຽຑໃ ບື ຎຍັ ຎຸຄຂະໜາຈຂບຄໜໃ ທງຄາຌຂາງ ເນຘໄ ບຈໃ ບຄກຍັ ກາຌ ຎໃ ຼຌຎຄຏຌກາຌຉະນາົ ຈຂບຄຸຖະກຈິ ຖະ ຘະຑາຍທຈຖບໄ ຓາຄກາຌຉະນົາຈ ຏູໄ ຈັ ກາຌຂາງະຉບໄ ຄຄູ ເ ຖະ າໄ ຄຑະຌກັ ຄາຌຂາງໃ ຓີ ີ ຸຌຌະຑາຍ. 3. ກາຌຈັ ຽຖືບກ (Selecting) ຽຎຌັ ຂະຍທຌກາຌຈັ ຽຖບື ກຍຸກຌ຺ ໃ ຓີ າຘະໝກັ ຈງາຈທໃ າະ ຽຎຌັ ຍຸກຌ຺ ໃ ຘີ າຓາຈຽປຈັ ທຼກແຈຎໄ ະຘຍ຺ ທາຓຘ່າຽຖຈັ ແຈຈໄ ີ ຘີ ຸຈ. 4. ກາຌຐຶກບ຺ຍປຓ຺ ຑະຌັກຄາຌຂາງ (Training salespersons) ະຉບໄ ຄຑຈັ ະຌາຎຕກປຓ ກາຌຐກຶ ບຍ຺ ປຓ຺ ຖະ ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເຽຊຄິ ຘະຊາຌໃ ຽີ ທຖາ, ທິ ກີ າຌ ຖະ ກໃ ຸຓຍຸກຌ຺ ໃ ີ ະຓກີ າຌຐກຶ ບຍ຺ ປຓ຺ . 5. ກາຌເນູ້ າໞ ຉບຍຌ (Compensating) ະຉບໄ ຄກ່າຌຈ຺ ຏຌໃ າຉບຍຌໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ ຖະ ງຸຉິ າ່ ຽຑໃ ບື ປກັ ຘາຑະຌກັ ຄາຌຂາງໃ ຓີ ີ ຸຌຌະຑາຍຽບາ຺ ແທ.ໄ 6. ກາຌຄູ ເຑະຌັກຄາຌຂາງ (Motivating sales personal) ຉບໄ ຄຓກີ າຌຄູ ເຑະຌກັ ຄາຌ ຂາງເນຓໄ ີ ທາຓຑະງາງາຓເຌກາຌຘາໄ ຄງບຈຂາງນົາງຂຌຶໄ . 7. ກາຌຘໟາຄບະຌາຽຂຈກາຌຂາງ (Creating sales territories) ຉບໄ ຄກາ່ ຌຈ຺ ຂບຍຽຂຈກາຌຂາງ , ກ່າຌຈ຺ ຉາຉະຖາຄຽທຖາ ຖະ ຽຘຌັໄ າຄກາຌຂາງຂບຄໜໃ ທງຄາຌຂາງ ຽຑໃ ບື ເນກໄ າຌຂາງຓຎີ ະຘຈິ ຑິ າຍ. 8. ກາຌຎະຽຓີຌກາຌຽປັຈທຼກຂບຄຑະຌັກຄາຌຂາງ (Evaluating sales performance) ຏູ ໄ ຈັ ກາຌຂາງຉບໄ ຄຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ກາຌຽປຈັ ທຼກ າກຖາງຄາຌກາຌຂາງຂບຄຑະຌກັ ຄາຌຂາງຉໃ ຖະຌ຺ ຖະ ຏຌ຺ ກາຌ ຽປຈັ ທຼກຈງຖທຓ ຽຑໃ ບື ຎຍັ ຎຸຄກາຌຽປຈັ ທຼກເນຈໄ ຂີ ຌຶໄ . 10. ກາຌຘຄໃ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ ກາຌຘຄໃ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ (Sales promotion) ຽຎຌັ ຽໃ ບື ຄຓກື ະຉຸຌໄ ທາຓຉບໄ ຄກາຌຆືໄ ໃ ເີ ຆຘໄ ະໜຍັ ຘະໜຸຌເຌກາຌຘະຌາ ກາຌຂາງຈງເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ ຽຆໃ ຄິ ຘາຓາຈກະຉຸຌໄ ທາຓຘຌ຺ ເກາຌຈ຺ ຖບຄເຆໄ ນົື ກາຌຆືໄ ຈງຖູກາໄ ຌ຺ ຘຸຈາໄ ງ ນົື ຌ຺ ກາຄເຌຆໃ ບຄາຄ. ຉທ຺ ດໃ າຄ: ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງໃ ຽີ ຎຌັ ກາຌກະຉຸຌໄ ຏູ ໄ ຍ່ຖິ ຑກຽຆໃ ຌັ : ກາຌນຸົຈ, ຖກ, ກ, ຊຓ ຖະ ບໃ ຌື ໂ. ກາຌກະຉຸຌໄ ຌ຺ ກາຄ ຖະ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງຽຆໃ ຌັ : ຘໃ ທຌ ນຸຈົ ຎະຖຓິ າຌ, ກາຌຈັ ຎະຆຸຓ ຖະ ກາຌຂໃ ຄຂຌັ ກາຌຂາງຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . Page 214 of 283
ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄກາຌຘໃ຺ຄຽຘຓີ ກາຌຂາງ (Sales promotion objectives) ກຈິ ະກ່າກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ ບາຈເຆຑໄ ຼຄທິ ຈີ ຼທ ນົື ເຆປໄ ໃ ທຓກຌັ ນາົ ງທິ ີ ຄັ ຍຍຍຸກ (Offensive) ຖະ ຍຍປຍັ (Defensive) ຽຑໃ ບື ຍຌັ ຖຸໜໃ ຄຶ ຽຎາ຺ໄ ໝາງ ນົື ນົາງຽຎາ຺ໄ ໝາງປໃ ທຓກຌັ ກແ່ ຈ.ໄ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ ທຌະ ຘບຈໃ ບຄກຍັ ຽຎາ຺ໄ ໝາງໃ ທ຺ ແຎຂບຄບຄ຺ ກາຌ ຉະນົບຈປບຈຈຸ ຎະຘຄ຺ າຄກາຌຉະນາົ ຈ ຖະ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈຈທໄ ງ. ກຈິ ະກ່າກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ ຎະກບຍຈທໄ ງຈຸ ຓຸຄໄ ໝາງຉໃ ່ແຎຌ:ີໄ (1) ຽຑໃ ບື ຽຑໃ ຓີ ຖກູ າໄ ເໝໃ (2) ຽຑໃ ບື ກະຉຸຌໄ ກາຌຈ຺ ຖບຄຆຏືໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ເໝໃ (3) ຽຑໃ ບື ກະຉຸຌໄ ງບຈຂາງຂບຄຘຌິ າໄ ໃ ີ ະຽຖຌີ ຽຉຍີ ຉຖທໄ (4) ຽຑໃ ບື ກະຉຸຌໄ ງບຈຂາງາກຖກູ າໄ ເຌຎຈັ ຍຸ ຌັ (5) ຽຑໃ ບື ຽຘຓີ ປຄກາຌຘະຌາ (6) ຽຑໃ ບື ກະຉຸຌໄ ງບຈຂາງເຌປາໄ ຌາໄ (7) ຽຑໃ ບື ຎຍັ ຎຸຄປູຍຍຍກາຌຂາງເນຘໄ ະໝໃ າ່ ຘະຽໝີ ຖະ ຘູຄຂຌຶໄ (8) ຽຑໃ ບື ເນໄ ຌ຺ ກາຄຘະຘຓ຺ ຘຌິ າໄ (9) ຽຑໃ ບື ເຆໄ ທາຓຑະງາງາຓເຌກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈກາຌຂໃ ຄຂຌັ (10) ຽຑໃ ບື ຎຍັ ຎຸຄຑຌືໄ ໃ ຆີ ຌັໄ ທາຄຂບຄປາໄ ຌາໄ ຖະ ກາຌຈັ ຘະຈຄຘຌິ າໄ . ທິກີ າຌຘໃຄ຺ ຽຘີຓກາຌຂາງ (Sales promotion methods) ທິ ກີ າຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ ຘາຓາຈ ຈັ ຎະຽຑຈແຈໄ 3 ຎະຽຑຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ກາຌຘໃຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງໃີຓຸູ້ຄຘູ່ ຺ຌກາຄ (Trade sales promotion method) ຽຎຌັ ກາຌ ຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງໃ ຓີ ຸຄໄ ກະຉຸຌໄ ຌ຺ ກາຄແຈໄ ກໃ : ຏູຂໄ າງຘໃ ຄ຺ (Wholesaler) ຏູຂໄ າງງໃ ບງ (Retailer) ຽຑໃ ບື ຄູ ເເນຆໄ ືໄ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ນົື ຂາງຉໃ ຏ່ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ເນກໄ ຍັ ຖູກາໄ . ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງໃ ຓີ ຸຄໄ ຘໃ ູຉະນົາຈຌ຺ ກາຄ ຽຎຌັ ກາຌເຆໄ ງຸຈະຘາຈງູ ໄ (Push strategy) ທິ ກີ າຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງໃ ຓີ ຸຄໄ ຘໃ ູຌ຺ ກາຄຎະກບຍຈທໄ ງ: (1) ກາຌຈັ ຎະຆຸຓຉທ຺ ຌາ່ ໜໃ າງ (Dealer conference) (2) ກາຌເຆຘໄ ໃ ທຌນຸົຈ (Discount) (3) ກາຌຂະນງາງເຌຎະຖຓິ າຌນົາງ (Dealer load or Volume sales) (4) ກາຌເນກໄ ່າແຖ (Margin) (5) ກາຌເນຂໄ ບຄຊຓ (Premium) (6) ທຼກກາຌຍ່ຖນິ າຌຘຌິ າໄ (Merchandising) (7) ກາຌຈັ ຘະຈຄຘຌິ າໄ (Display) (8) ກາຌຆຄິ ຆກ (Sweepstakes) 2. ກາຌຘຄ຺ໃ ຽຘີຓກາຌຂາງໃີຓຸຄູ້ ຘ່ຑູ ະຌັກຄາຌຂາງ (Salesforce sales promotion method) ຽຎຌັ ກາຌກະຉຸຌໄ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງເນເໄ ຆໄ ທາຓຑະງາງາຓເຌກາຌຂາງນົາງຂຌຶໄ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງໃ ຓີ ຸຄໄ ຘໃ ູ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງ ະເຆງໄ ຸຈະຘາຈງູ ໄ (Push strategy). ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງື ຉບຍຌ ທາຓຘາຓາຈຂບຄຑະຌກັ ຄາຌ ຖະ ຽຎຌັ ກາຌຂໃ ຄຂຌັ ຖະນທໃ າຄຑະຌກັ ຄາຌຂາງຈທໄ ງກຌັ . ທິ ກີ າຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌ ຂາງໃ ຓີ ຸຄໄ ຘໃ ູຑະຌກັ ຄາຌຂາງ ຎະກບຍຈທໄ ງ: (1) ກາຌຂໃ ຄຂຌັ (Contest) (2) ກາຌຈັ ຽໃ ບື ຄຓຆື ໃ ທງຂາງ (Selling aids) Page 215 of 283
(3) ກາຌຐກຶ ບຍ຺ ປຓ຺ ກາຌຂາງ ຖະ ກາຌຎະຆຸຓາຄກາຌຂາງ (4) ກາຌຈັ ຆ ຖະ ທຈັ ຘະຈຸຽຑໃ ບື ຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງດໃ ູໃ ີ ຈຸ ຆືໄ (Display and point of purchase materials) (5) ກາຌເນຖໄ າຄທຌັ ກໃ ຑະຌກັ ຄາຌໃ ຎີ ະຉຍິ ຈັ ຄາຌຈຽີ ຈໃ ຌັ (Performance recognition award) (6) ກາຌກ່າຌຈ຺ ກຉາໄ ຂາງ (Sales quota) (7) ກາຌກາ່ ຌຈ຺ າ່ ຌທຌກາຌນາຖູກາໄ ເໝໃ (New customer incentive) 3. ກາຌຘໃຄ຺ ຽຘີຓກາຌຂາງໃຓີ ຸູ້ຄຘູຏ່ ູ້ຍໍຖິ ຑກ (Consumer promotion) ຽຎຌັ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌ ຂາງໃ ຓີ ຸຄໄ ຘໃ ູຏູຍໄ ຖ່ ິ ຑກຌ຺ ຘຸຈາໄ ງ ຽຆໃ ຄິ ຆຘືໄ ຌິ າໄ ແຎຽຑໃ ບື ເຆຘໄ ບງຘໃ ທຌຉທ຺ ນົື ເຆເໄ ຌທ຺ ຽປບື ຌ. ຘຌິ າໄ ໃ ຏີ ູຍໄ ຖ່ ິ ຑກ ຆແືໄ ຎຽຑໃ ບື ຍ່ຖິ ຑກຂຌັໄ ຘຸຈາໄ ງຽບຌີໄ ທໃ າ ຘຌິ າໄ ຍ່ຖິ ຑກ (Consumer goods) ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງໃ ຓີ ຸຄໄ ຘໃ ູຏູ ໄ ຍ່ຖິ ຑກຽຎຌັ ກາຌເຆງໄ ຸຈະຘາຈຈຄຶ (Pull strategy) ຽຉກັ ຌກິ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງໃ ຓີ ຸຄໄ ຘໃ ູຏູຍໄ ່ຖິ ຑກໃ ຘີ ່າຌັ ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ກາຌກຂບຄຉທ຺ ດໃ າຄ (Sampling) (2) ກາຌບບກຍຍຘຌິ າໄ ຂະໜາຈຈ຺ ຖບຄ (Trial) (3) ຘໃ ທຌນຸົຈ (Discount) ນົື ກາຌນຸຈົ ຖາາ (Price off) (4) ູຎບຄ (Coupon) (5) ຂບຄຊຓ (Premium) (6) ຍຌັ ຑຸ ຌັ ຖກຆືໄ (Voucher pack) (7) ນຍີ ນໃ ່ຘໃ ທຌຽຑໃ ຓີ (Bonus pack or value-pack) (8) ກາຌຂາງຖທຓນໃ ່ ນົື ກາຌຂາງຽໝາ຺ ຆຸຈ (Package deal) (9) ກາຌຘະຘຓ຺ ຘະຉຓັ (Trading stamps) (10) ກາຌຌື ຽຄຌິ (Rebates) (11) ກາຌຘໃ ຄ຺ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງແຎຎະ າ່ ຉາຓປາໄ ຌ (In-store girl) (12) ກາຌຘາຈິ ກາຌຽປຈັ ທຼກຂບຄຘຌິ າໄ (Demonstration) (13) ກາຌຘະໝກັ ຽຎຌັ ຘະຓາຆກິ (Membership) (14) ກາຌຆຄິ ຆກ (Sweepstakes) (15) ກາຌປຍັ ຎະກຌັ ຘຌິ າໄ (Guarantee) (16) ຽຄໃບື ຌແຂກາຌຆ່າຖະຽຄຌິ (Financial terms) (17) ກາຌຌາ່ ຘຌິ າໄ ຽກໃ າ຺ ຓາຖກຆືໄ (Trade in or Trade up) (18) ກາຌຈັ ຘະຈຄຘຌິ າໄ (Display) (19) ກາຌປຍັ ຎະກຌັ ເນຎໄ ໃ ຼຌ (Exchange guarantee) (20) ກາຌປຍັ ຎະກຌັ ຌື ຽຄຌິ (Refund guarantee) (21) ກາຌຈັ ກຈິ ະກ່າຑຽິ ຘຈ (Special event) (22) ກາຌຈັ ຎະກທຈ (Contest) (23) ກາຌຽຂາ຺ໄ ແຎຂ່ປໃ ທຓຽປຈັ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກຍັ ຸຖະກຈິ ບໃ ຌື (Tie-in) (24) ຍ່ຖກິ າຌ (Service) (25) ກາຌຌະຌາ່ ຘະຓາຆກິ ຈງຘະຓາຆກິ (Member-get-member or Customer-get-customer) (26) ກາຌຐກຶ ບຍ຺ ປຓ຺ (Training) (27) ກາຌຍາ່ ຖຸຄປກັ ຘາຒຕີ (Free maintenance) (28) ກາຌຂາງປາຈທຕ (Hardware) ຊຓຆບຍທຕ (Software) (29) ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຒຕີ (Free delivery) (30) ກາຌຉຈິ ຉຄັໄ ຒຕີ (Free installment) (31) ກາຌແຈຒໄ ຕຽີ ໃ າ຺ ກຍັ າ່ ຌທຌຽຄຌິ ໃ ຆີ ືໄ (Matching fund) (32) ກາຌງຈື ແຖງະຽທຖາກາຌໃ າງຽຄຌິ (Delay payment) (33) ກາຌທາຄຓຈັ າ່ ຘຌິ າໄ (Lay away plan) (34) ກາຌປຍັ ຎະກຌັ ຆືໄ ຌື (Buy back guarantee) (35) ຍຌັ ຑຸ ຌັ ໃ ຌີ າ່ ແຎເຆແໄ ຈໄ (Reuse package) (36) ກາຌເນໄ ່າຎກຶ ຘາຒຕີ (Free consulting) (37) ກາຌເນໄ ຈ຺ ຖບຄເຆໄ (Trial use) (38) ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງປໃ ທຓກຌັ ເຌນາົ ງຘຌິ າໄ (Cross merchandising) (39) ກາຌຍຌັ ນຸ ຍີ ນໃໃ ່ (Packing) (40) ກາຌຉຄັໄ ຖາາຘຌິ າໄ ຉໃ າ່ ຸກຓືໄ (Every day low pricing) 11. ກາຌເນຂູ້ າໞ ທ ຖະ ກາຌຎະຆາຘາໍ ຑັຌ ກາຌເນູ້ຂາໞ ທ (Publicity) ຽຎຌັ ປູຍຍຍໜໃ ຄຶ ຂບຄກາຌຎະຆາຘາ່ ຑຌັ ກໃ ຼທກຍັ ບຄ຺ ກາຌ, ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ນົື ຌະງຍາງຏໃ າຌຘໃ ື ຈງຍໃ ຉ່ ບໄ ຄຓກີ າຌໃ າງຽຄຌິ າກບຄ຺ ກາຌໃແີ ຈປໄ ຍັ ຏຌ຺ ຎະນງຈ. ຉໃ ເຌາຄຎະຉຍິ ຈັ ຄິ ຌຌັໄ ະ ຉບໄ ຄຓກີ າຌໃ າງຽຄຌິ ກໃ ຘໃ ຓື ທຌຆຌ຺ ຽຑໃ ບື ຄູ ເເນຽໄ ຏງີ ຏໃ ຂໃ າທຘາຌເນໄ ຈງຈັ ກາຌເຌປູຍຍຍກາຌຆຑືໄ ຌຶໄ ໃ ຽີ ຑໃ ບື Page 216 of 283
ເນຂໄ ໃ າທຐຄຘະຌາ ຖະ ກາຌຆຑືໄ ຌືໄ ໃ ຂີ ຼຌຍຈ຺ ທາຓຐຄຘະຌາ. ກາຌເນຂໄ ໃ າທະຓຖີ ກັ ຘະຌະຉກຉໃ າຄ າກກາຌຘະຌາ 2 ຎະກາຌ:ື (1) ຽຌບືໄ ນາ ຖະ ຽທຖາ ຍໃແ່ ຈໄ ທຍຸຓຈງຸຖະກຈິ ຖະ ຽຎຌັ ກາຌເນຂໄ ໃ າທຈງຘໃ ຓື ທຌຆຌ຺ ຖະ ກາຌເນຂໄ ໃ າທະຊທື ໃ າຽຎຌັ ກາຌຘາໄ ຄຑາຍຑຈ຺ ກໃ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ . (2) ກາຌຘະຌາຘໃ ທຌເນງໃ ະຓີ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຽຑໃ ບື ກະຉຸຌໄ ຖະ ຄູ ເກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງເນຽໄ ກຈີ ຑຈຶ ຉິ ກ່າກາຌຆືໄ ຘໃ ທຌກາຌເນຂໄ ໃ າທບາຈະຽຎຌັ ກໃ ຸຓຆຸຓຆຌ຺ ຖະ (ນົ)ື ກໃ ຸຓຌ຺ ໃ ທ຺ ແຎ. ກາຌເນຂໄ ໃ າທະຓນີ ົາງກໃ ຸຓ ເຌ ຂະຌະໃ ກີ ໃ ຸຓຘະຌາະຓຖີ ກັ ຘະຌະຘະຽຑາະຽາະຄ຺ ກາຌເນຂໄ ໃ າທຽຎຌັ ຘໃ ທຌໜໃ ຄຶ ຂບຄກາຌຎະຆາຘາ່ ຑຌັ . ປຍູ ຍຍຂບຄກາຌເນຂູ້ າໞ ທ (Types of publicity) ຎະກບຍຈທໄ ງ: (1) ກາຌຽຏງີ ຏໃ ຂໃ າທຘາຌ (News release) (2) ກາຌຽຏງີ ຏໃ ຑາຍ (Photo release) (3) ກາຌຎະຆຸຓຌກັ ຂໃ າທ (Press conference) (4) ກາຌເນຘໄ າ່ ຑາຈ (Interview) (5) ກາຌຂຼຌຍຈ຺ ທາຓຐຄຘະຌາ (Advertorial) (6) ກາຌຽປຈັ ເຍຎທິ ບບກຽຏງີ ຏໃ (7) ກາຌຈັ ຘາໄ ຄຄປໃ າຄຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ (Company profile) (8) ກາຌຘາໄ ຄຘາຖະະຈທີ ຈີ ີ ບ (Video documentary) (9) ກາຌຘາໄ ຄຘາຖະະຈຘີ ໃ ຄິ ຑຓິ (Press documentary) (10) ກາຌຽຎຈີ ຉທ຺ ຘຌິ າໄ ເໝໃ ນົື ຍຖ່ ຘິ ຈັ ເໝໃ (ຽທຖາ) (11) ກາຌຽປຈັ ເຍຆກັ (Supplement) (12) ກາຌຆຑືໄ ຌືໄ ໃ ີ ນົື ຽທຖາຂໃ າທຸຖະກຈິ (Business news) ຎະກບຍຈທໄ ງກາຌຆຑືໄ ຌືໄ ໃ ີ ເນຂໄ ໃ າທຐຄຘະຌາ, ກາຌຆຑືໄ ຌືໄ ໃ ຂີ ຼຌຍຈ຺ ທາຓຐຄຘະຌາ, ກາຌຆຽືໄ ທຖາເຌຎຕກຕຓຐຄ ຘະຌາ. ບກາຈີໃເຆເູ້ ຌກາຌຽຏີງຏ່ຂາໞ ທ (Occasion for publicity releases) ຎະກບຍຈທໄ ງ: (1) ກາຌຎໃ ຼຌຎຄຑະຌກັ ຄາຌກາຌຉະນາົ ຈ (2) ກາຌຎໃ ຼຌຎຄນຍີ ນໃ ່ (3) ກາຌຘະໜຍັ ຘະໜຸຌຽນຈຏຌ຺ ຈາໄ ຌຘຄັ ຓ຺ (4) ກາຌຌະຌາ່ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ເໝໃ (5) ກາຌຎຍັ ຎຸຄກາຌປຍັ ຎະກຌັ (6) ກາຌຽຏງີ ຏໃ ຘະຖກຌເໝໃ (7) ກາຌ ຖາງຄາຌຘະຑາຍບຸຈຘານະກ່າ (8) ກາຌຑຈັ ະຌາກາຌທແິ (9) ກາຌຽຏງີ ຏໃ ທິ ກີ າຌເຆເໄ ໝໃ ໂຘາ່ ຖຍັ ຏະຖຈິ ຉະ ຑຌັ ຽຈຓີ (10) ຎະຉທິ ຈັ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຖະ ກາຌຑຈັ ະຌາຍ່ຖຘິ ຈັ (11) ກາຌເນຍໄ ຸກຌ຺ ຘາ່ ຌັ ປຍັ ປບຄຏະຖຈິ ຉະຑຌັ (12) ກາຌຏະຖຈິ , ກາຌາໄ ຄຄາຌ ຖະ ກາຌຍຌັ ກຶ ກາຌຂາງ (13) ກາຌແຈປໄ ຍັ ຖາຄທຌັ ຸຌຌະຑາຍຏະຖຈິ ຉະຑຌັ (14) ກາຌແຈປໄ ຍັ ຖາຄທຌັ າກຘຌັ ງາ (15) ກາຌຎໃ ຼຌຎຄຆໃ ຍື ່ຖຘິ ຈັ (16) ກາຌຽຎຈີ ຉະນົາຈເໝໃ (17) ກາຌຘ່າຑາຈ ຑະຌກັ ຄາຌຍ່ຖຘິ ຈັ (18) ກາຌຎຍັ ຎຸຄຉາ່ ໜໃ ຄຑາທະາຄກາຌຽຄຌິ (19) ກາຌຎຍັ ຎຸຄຌະງຍາງກາຌຈັ າ່ ໜໃ າງ (20) ກາຌຽຎຈີ ກາຌຈັ ຘະຈຄຘຌິ າໄ (21) ກາຌເຆໄ ທາຓຑະງາງາຓເຌຸຖະກຈິ ຖະນທໃ າຄຎະຽຈ (22) ຎະນທຈັ ກາຘຌິ າໄ (23) ກາຌຽຎຌັ ຏູຘໄ ະໜຍັ ຘະໜຸຌຽນຈກາຌຘາ່ ຌັ (24) ກາຌຆະຌະກາຌຎະກທຈຍ່ຖຘິ ຈັ ນົື ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ (25) ກາຌດຼໄ ຓດາຓຍ່ຖຘິ ຈັ ຈງຏູຓໄ ຆີ ໃ ຘື ຼຄ (26) ກາຌຎໃ ຼຌຎຄຖກ ໄ (27) ກາຌຖາງຄາຌຽຊຄິ ກາຌຌ຺ໄ ຑຍ຺ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ເໝໃ (28) ກາຌຽທາ຺ໄໄ ຂບຄຏູໄ ຈັ ກາຌຖະຈຍັ ຘູຄ (29) ກຈິ ະກາ່ ຌະທຈັ ຉະກ່າາຄກາຌ Page 217 of 283
ຉະນົາຈ (30) ຖາຄທຌັ ຘຌິ ຖະ່າຘາ່ ຖຍັ ບຄ຺ ກາຌ (31) ກາຌຑະງາກບຌາຄຽຘຈຊະກຈິ (32) ກາຌຍ຺ ປບຍທຌັ ຘ່າ ຌັ ຂບຄຍຖ່ ຘິ ຈັ . ໜາໄ ໃ ຂີ ບຄກາຌເນຂໄ ໃ າທະຉບໄ ຄຘາໄ ຄທາຓຘ່າຑຌັ ກຍັ ຍຸກຌ຺ ກໃ ຸຓຉໃ າຄໂເຌຖະຈຍັ ຓບື າຆຍີ ຽຆໃ ຌັ : ຍຌັ ຌາິ ກາຌຏູຖໄ າງຄາຌ ຖະ ຑະຌກັ ຄາຌຘໃ ື ຖະ ບໃ ຌື ໂ. ກາຌເນຂໄ ໃ າທໃ ຓີ ຎີ ະຘຈິ ຏິ ຌ຺ ະຉບໄ ຄຘາ່ ນົທຈຽຊຄິ ຂໃ າທເໝໃ ດໃ າຄ ຖະຓຈັ ຖະທຄັ ຽຑໃ ບື ນົກີ ຖຼໄ ຄກາຌຎໃ ບງຂໃ າທໃ ຍີ ໃ ່ຘ່າຌັ ນົື ຂໃ າທໃ ຓີ ຍີ ຌັ ນາ ຂໃ າທະຉບໄ ຄຓຓີ າຈຉະຊາຌໃ ຈີ ີ ຽຎຌັ ໃ ີ ຑ່ເ ຖະ ງບຓປຍັ າກຘໃ .ື ກາຌຎະຆາຘໍາຑັຌ [Public Relations (PR)] ຽຎຌັ ທາຓຑະງາງາຓເຌກາຌຘໃ ຘື າຌໃ ຓີ ກີ າຌທາຄ ຏຌ ຈງບຄ຺ ກາຌໜໃ ຄຶ ຽຑໃ ບື ຘາໄ ຄຑາຍຑຈ຺ ນົື ຈັ ຘະຌະະຉິ ໃ ຈີ ຉີ ໃ ບ່ ຄ຺ ກາຌ ຉໃ ່ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຖະ ຉໃ ່ຌະງຍາງຂບຄ ບຄ຺ ກາຌ ຈງກາຌຉຈິ ຉໃ ຘ່ ໃ ຘື າຌກຍັ ກໃ ຸຓຉໃ າຄໂຽຆໃ ຌັ : ຎະຆາຆຌ຺ ໃ ທ຺ ແຎ, ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ , ໜໃ ທງຄາຌຑາກຖຈັ , ຖູກາໄ ຖະ ບໃ ຌື ໂ. ກຈິ ະກາໍ ກາຌຎະຆາຘາໍ ຑຌັ (Public Relations activities) ຎະກບຍຈທໄ ງ: (1) ກາຌຽຏງີ ຏໃ ຂໃ າທຘາຌ (Publicity) (2) ຘໃ ຓື ທຌຆຌ຺ ຘ່າຑຌັ (Media relations) (3) ຆຸຓຆຌ຺ ຘ່າຑຌັ (Community relations) (4) ກຈິ ະກ່າຘາາຖະຌະ (Public affairs) (5) ຖຈັ ຊະຍາຌຘ່າຑຌັ (Government relations) (6) ກາຌຈັ ກຈິ ະກ່າຑຽິ ຘຈ (Special event) (7) ກາຌຑຈັ ະຌາຍຸກະຖາກບຌ [Human Resource Development (HRD)] (8) ກາຌຍ່ຖນິ າຌຂໃ າທຍຍງຸຈະຘາຈ (Issue management) (9) ກາຌຍຖ່ ນິ າຌຑາທະທກິ ຈິ (Crisis management) (10) ຽໃ ບື ຄຓກື າຌຎະຆາຘາ່ ຑຌັ ບໃ ຌື ໂ [Other Public Relations (PR) tools] 12. ກາຌທາຄຏຌກາຌຘໃຄ຺ ຽຘີຓກາຌຉະນາົ ຈ ກາຌທາຄຏຌກາຌຘຄ຺ໃ ຽຘີຓກາຌຉະນາົ ຈ (Promotion planning) ຽຎຌັ ຏຌເຌກາຌຖທຓ ຖະ ກາຌເຆກໄ າຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈໃ ຘີ ່າຌັ 4 ຎະກາຌຎະກບຍຈທໄ ງ: ກາຌຘະຌາ, ກາຌຂາງຈງເຆໄ ຑະຌກັ ຄາຌຂາງ, ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ ຖະ ກາຌເນຂໄ ໃ າທ ຖະ ກາຌຎະຆາຘ່າຑຌັ ຈງເຆງໄ ຸຈະຘາຈຘໃ ທຌ ຎະຘຓ຺ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກໃ ູຓໜໃ ຄຶ ໃ ຘີ າຓາຈຽຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງກາຌຉະນາົ ຈແຈດໄ ໃ າຄຽໝາະຘຓ຺ ຽຆໃ ຄິ ະກໃ ຼທຂບໄ ຄ ຎະຽຈຌັ ໃ ຘີ ່າຌັ ຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ຈຸ ຎະຘຄ຺ ເຌກາຌຘ຺ໃຄຽຘຓີ ກາຌຉະນົາຈ ຖະ ຸຈຎະຘຄ຺ າຄກາຌຉະນາົ ຈ (Promotion and marketing objectives) ຎະກບຍຈທໄ ງ: 1.1 ກາຌເນູ້ຂຓໍໄ ຌູ (Providing information) ໜາໄ ໃ ນີ ກົັ ຂບຄກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ ຽຑໃ ບື ຘໃ ຘື າຌກຍັ ຉະນາົ ຈຽຎາ຺ໄ ໝາງ, ຈັ ນາຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ເໝໃ ນົື ຖກັ ຘະຌະຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ເໝໃ ຈງກາຌກະຉຸຌໄ ງບຈ ຂາງຎຈັ ຍຸ ຌັ ນົື ກາຌເນຘໄ ະຊາຌໃ ຉີ ຄັໄ ຂບຄຏູຂໄ າງງໃ ບງ ຽຆໃ ຄິ ຌາ່ ຘະຽໜຏີ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ຂບຄຸຖະກຈິ . ເຌາຄ ກຄ຺ ກຌັ ຂາໄ ຓກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ ະເຆຽໄ ຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ຎະຘຈິ ຏິ ຌ຺ ຂບຄຘໃ ທຌຎະຘຓ຺ ກາຌຉະນາົ ຈ. Page 218 of 283
1.2 ກາຌຽຑີຓໃ ຘໞທຌບຄຉະນາົ ຈ (Increasing market share) ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌ ຉະນາົ ຈຘາຓາຈຽບາ຺ ຆະຌະຖູກາໄ ເໝໃ ເນໄ ຈ຺ ຖບຄເຆຏໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ຖະ ງຄັ ຽຎຌັ ກາຌປກັ ຘາທາຓຑກັ ຈຂີ ບຄຖກູ າໄ ຈງເຆກາຌຘະຌາຽຆໃ ຄິ ຓຸຄໄ ຽຌຌັໄ ຖກັ ຘະຌະຂບຄຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ເນຽໄ ກຈີ ທາຓຽຆໃ ບື ໝຌັໄ ທໃ າະເຆຏໄ ະຖຈິ ຉະຑຌັ ໃ ີ ຘະຌາ. 1.3 ກາຌກາໍ ຌ຺ຈຉາໍໃ ໜຄ່ ຏະຖິຈຉະຑຌັ (Positioning the product) ຽຎຌັ ກາຌ ຑຈັ ະຌາຑາຍຑຈ຺ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ເຌຈິ ເຂບຄຏູຍໄ ່ຖິ ຑກ ຽຓໃ ບື ຎຼຍຼຍກຍັ ຑາຍຑຈ຺ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຂບຄໃ ູຂໃ ຄຂຌັ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນົາຈຽຎຌັ ຽໃ ບື ຄຓເື ຌກາຌກາ່ ຌຈ຺ ຉໃ ່າໜໃ ຄຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ນົື ຉໃ າ່ ໜໃ ຄກາຘຌິ າໄ ເນໄ ຉກຉໃ າຄາກ ໃ ູຂໃ ຄຂຌັ . 1.4 ເນູຽ້ ກຈີ ທາຓໝຌັໄ ຺ຄຈາໟ ຌງບຈຂາງ (Stabilizing sales) ທາຓຑະງາງາຓເຌ ນາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ ເຆຽໄ ຑໃ ບື ຽຑໃ ຓີ ງບຈຂາງເຌຆໃ ທຄໃ ຓີ ຍີ ຌັ ນາ ນົື ຆໃ ທຄຌບກຖະຈກູ າຌ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ໃ ຄຶ ເຆກໄ ຈິ ະ ກາ່ ກາຌນຸົຈຖາາເຌແຖງະຘຌັໄ ນົື ນຸຈົ ຖາາເຌຆໃ ທຄຌະຌາ່ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ເໝໃ ຽຑໃ ບື ກະຉຸຌໄ ງບຈຂາງຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 2. ກາຌຑັຈະຌາຘໞທຌຎະຘ຺ຓກາຌຘຄໃ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ (Developing the promotion mix) ກາຌຆຸກງູກໄ າຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນົາຈ ຽຖໃ ຓີ ຉຌ຺ໄ ໃ ກີ າຌກ່າຌຈ຺ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ເຌກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ຖທໄ ບບກຍຍກາຌ ຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ຽຑໃ ບື ເນຍໄ ຌັ ຖຸຈຸ ຎະຘຄ຺ ໃ ກີ ່າຌຈ຺ ແທ.ໄ ຌກັ ກາຌຉະນົາຈຘາຓາຈຑຈັ ະຌາຘໃ ທຌຎະຘຓ຺ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈຽຆໃ ຄິ ຎະກບຍຈທໄ ງ: ກາຌ ຘະຌາ, ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ ຽຑໃ ບື ຄູ ເຖູກາໄ ຖະ ກາຌຂາງຈງເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ, ຂະໜາຈກາຌຈັ າ່ ໜໃ າງຈາໄ ຌຑູຓຘາຈ, ຖກັ ຘະຌະຈາໄ ຌຽຘຈຊະກຈິ ຖະ ຘຄັ ຓ຺ ຂບຄຉະນົາຈຽຎາ຺ໄ ໝາງ ຓຍີ ຈ຺ ຍາຈຘາ່ ຌັ ເຌກາຌກ່າ ຌຈ຺ ຘໃ ທຌຎະຘຓ຺ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ: (1) ຊາໄ ຉະນົາຈໜບໄ ງ ກາຌຂາງຈງເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງຽຎຌັ ຽໃ ບື ຄຓື ໃ ຘີ າ່ ຌັ ຘີ ຸຈ ເຌບຄ຺ ກາຌ ຽຆໃ ຄິ ຂະນງາງແຎງຄັ ຉະນາົ ຈບຸຈຘານະກ່າໃ ຓີ ຂີ ະໜາຈໜບໄ ງ ຽຆໃ ຄິ ຓຏີ ູຂໄ າງຘໃ ຄ຺ າ່ ຌທຌໜບໄ ງ (2) ຍຖ່ ຘິ ຈັ າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄຘໃ ຘື າຌກຍັ ຖູກາໄ າ່ ຌທຌນົາງ ະຓຸຄໄ ໃ ກີ າຌຘະຌາ ຖະ ກາຌ ຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ (3) ຖະຈຍັ ບາງຸ, ຖາງແຈ,ໄ ຖະຈຍັ ກາຌຘກຶ ຘາຂບຄຉະນາົ ຈຽຎາ຺ໄ ໝາງ ະຓບີ ຈິ ຑິ ຌ຺ ຉໃ ກ່ າຌ ຽຖບື ກຽຉກັ ຌກິ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ ຊາໄ ຖກູ າໄ ຽຎຌັ ກໃ ຸຓໃ ແີ ຈປໄ ຍັ ກາຌຘກຶ ຘາໜບໄ ງ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງຈງ ເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ ະຓຎີ ະຘຈິ ຏິ ຌ຺ ນົາງກທໃ າກາຌຘະຌາຈງຏໃ າຌຘໃ ໜື ຄັ ຘຑື ຓິ ນົື ທາຖະຘາຌ (4) ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ບຸຈຘານະກາ່ ະເຆກໄ າຌຂາງຈງເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ ເຌຂະຌະໃ ຘີ ຌິ າໄ ຍຖ່ ິ ຑກະເຆກໄ າຌຘະຌານາົ ງ (5) ຖາາຂບຄຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ໃ ຓີ ບີ ຈິ ຑິ ຌ຺ ຉໃ ່ຘໃ ທຌຎະຘຓ຺ ຂບຄກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນາົ ຈ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ໃ ຖີ າາຑຄ ບາຈຉບໄ ຄເຆກໄ າຌຂາງຈງເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຂາງ, ກາຌຘະຌາ ຖະ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຂາງ ະ ຓີ ທາຓຘ່າຌັ ນາົ ງຂຌຶໄ ເຌຆໃ ທຄຌບກຖະຈກູ າຌ ຽຑໃ ບື ກະຉຸຌໄ ທາຓຉບໄ ຄກາຌຆ.ືໄ Page 219 of 283
ຑາກີ 6 ຖະຍ຺ຍຂໍໄຓູຌຂາໞ ທຘາຌ ຖະ ບຓຑທິ ຽຉີ, ກາຌຍັຌຆີ, ກາຌ ຽຄິຌ Information system (IS) and Computer, Accounting, Finance ຍຈ຺ ີ 14 ກາຌເຆູ້ບຓຑທິ ຽຉຘີ າໍ ຖຍັ ຖຸ ະກຈິ ຸຖະກຈິ ໃ ີ ຌັ ຘະແໝເຌຎຈັ ຍຸ ຌັ ທຌະຉບໄ ຄຎຍັ ຉທ຺ ຖະ ຑບໄ ຓໃ ີ ະຌາ່ ບຓຑທິ ຽຉຽີ ຂາ຺ໄ ຓາຆໃ ທງເຌ ທຼກຄາຌຉໃ າຄໂຂບຄຸຖະກຈິ ຍໃ ່ທໃ າະຽຎຌັ ທຼກຄາຌກາຌທາຄຏຌ, ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ, ກາຌທຍຸຓ ຖະ ກາຌ ຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌຉໃ າຄໂ. ຄັໄ ຌຽີໄ ຑາະບຓຑທິ ຽຉແີ ຈຽໄ ຂາ຺ໄ ຓາຓຍີ ຈ຺ ຍາຈຘາ່ ຌັ ຉໃ ກ່ າຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌ ຽຖໃ ຓີ ຉຄັໄ ຉໃ ທຼກຄາຌຈາໄ ຌ ກາຌຈັ ກາຌຽບກະຘາຌ, ທຼກຄາຌຑຓິ ຈທໄ ງຎຕກຕຓຎະຽຑຈຎະຓທຌຏຌ຺ າ່ (Word processing) ທຼກຄາຌ ຈາໄ ຌກາຌທຽິ າະຂຓ່ໄ ູຌຉໃ າຄໂຈທໄ ງຉາຉະຖາຄກາຌຈິ ແຖໃ ບຽີ ຖກັ ຉຌກິ (Electronic spreadsheet) ທຼກຄາຌຈາໄ ຌ ກາຌຽກຍັ ຂ່ຓໄ ຌູ ຖະ ຎະຓທຌຏຌ຺ ຈທໄ ງຎຕກຕຓຎະຽຑຈກາຌຈັ ກາຌຊາຌຂ່ຓໄ ຌູ (Data base management) ຖະ ຎຕກຕຓຑຽິ ຘຈບໃ ຌື ໂ ໃ ີ ຈັ ່າຂຌຶໄ ຉາຓຖກັ ຘະຌະທຼກຄາຌໃ ີ ຉກຉໃ າຄກຌັ . ຌບກາກ ຌຌັໄ ກາຌຖກຎໃ ຼຌຂຓ່ໄ ຌູ າຄບຽີ ຖກັ ຉຌກິ [Electronic Data Interchange (EDI)] ແຈຌໄ າ່ ຓາເຆດໄ ໃ າຄນົທຄນົາງ ຽຑໃ ບື ຘໃ ຄ຺ ່າຘໃ ຄັ ຆແືໄ ຎເນຏໄ ູຂໄ າງຘຌິ າໄ ຖະ ປຍັ າ່ ຘໃ ຄັ ຆືໄ າກຏູຆໄ ືໄ ຈງກາຌຉຈິ ຉໃ ່ຘໃ ຘື າຌຏໃ າຌບຓຑທິ ຽຉີ ຽປຈັ ເນເໄ ຆໄ ຽທຖາເຌຂະຍທຌກາຌຆຂືໄ າງນຸົຈຖຄ຺ ຽຑໃ ຓີ ທາຓຊກື ຉບໄ ຄຂບຄາ່ ຘໃ ຄັ ຆືໄ ຖະ ຎຍັ ຎຸຄກາຌຍ່ຖກິ າຌຉໃ າຄໂເນໄ ກໃ ຖູກາໄ ແຈຈໄ ຂີ ຌຶໄ . 1. ກາຌຎະງຸກເຆູ້ບຓຑທິ ຽຉເີ ຌຉ່ຖະໜໟາໃີ າຄຖຸ ະກຈິ ຎຈັ ຍຸ ຌັ ຉຌ຺ໄ ຌຶ ຂບຄບຓຑທິ ຽຉຓີ ີ ຌທຌຓໄ ນຸົຈຖຄ຺ ຖະ ກາຌຎະງຸກເຆຆໄ ຸຈາ່ ຘໃ ຄັ ນົື ຆບຍທຕ (Software) ບຓຑທິ ຽຉກີ ່ຘາຓາຈເຆຄໄ າຌແຈຄໄ ໃາງ ຖະ ຘະຈທກ ຽປຈັ ເນໄ ຸຖະກຈິ ນຌັ ຓາເຆໄ ບຓຑທິ ຽຉໝີ າງງໃ ຄິ ຂຌຶໄ ຽຆໃ ຄິ ເຌຂບຍຽຂຈໜາໄ ໃ ທີ ຼກຄາຌຈາໄ ຌຉໃ າຄໂຂບຄກຈິ ະກາຌ ຘາຓາຈຌາ່ ບຓຑທິ ຽຉຽີ ຂາ຺ໄ ຓາຘະໜຍັ ຘະໜຸຌກາຌ ຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌແຈຈໄ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1.1 ບຓຑິທຽຉີກັຍທຼກຄາຌຈໟາຌຍັຌຆີ ຖະ ກາຌຽຄຌິ ທຼກຄາຌຈາໟ ຌຍັຌຆີ ະເຆໄ ຎຕກຕຓກາຌຈັ ກາຌຍຌັ ຆຘີ າ່ ຽຖຈັ ປູຍ (Accounting programs) ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຆບຍທຕ ໃ ຆີ ໃ ທງເນຏໄ ູເໄ ຆໄ ບຓຑທິ ຽຉຘີ າຓາຈຍຌັ ກຶ ຖະ ຖາງຄາຌຂຓ່ໄ ຌູ ຈາໄ ຌກາຌຽຄຌິ ຉະນບົ ຈປບຈ ກາຌຈັ ກາຌຍຌັ ຆ,ີ ກາຌຍຌັ ກຶ ຖາງກາຌເຌຎຓືໄ ຖາງທຌັ ຏໃ າຌແຎງຄັ ຍຌັ ຆີ ງກຎະຽຑຈ, ກາຌຈັ ກາຌຄຍ຺ ຈ຺ ຖບຄ, ຄຍ຺ ກາ່ ແຖຂາຈຌຶ ຖະ ຄຍ຺ ຈຸຌ. ທຼກຄາຌາຄຈາໟ ຌກາຌຽຄິຌ ທາຓຑທິ ຽຉຘີ າຓາຈຌາ່ ຓາເຆເໄ ຌກາຌທຽິ າະກາຌຖຄ຺ ຌຶ , ກາຌທາຄ ຏຌ, ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ ຖະ ກາຌຈັ ຘຌັ ຽຄຌິ ເນຊໄ ກື ຉບໄ ຄ, ທໃ ບຄແທ ຽຑໃ ບື ຽປຈັ ກາຌາຈຈະຽຌາຄກາຌຽຄຌິ , ກາຌ ຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາຈບກຽຍງໄ , ຘະຑາຍໃ ບຄາຄກາຌຽຄຌິ , ບຈັ ຉາຖກຎໃ ຼຌຽຄຌິ ຉາຉໃ າຄຎະຽຈ ຖະ ກາຌແນຂົ ບຄກະຘ ຽຄຌິ ຘຈ຺ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 1.2 ບຓຑິທຽຉກີ ກັຍທຼກຄາຌຈາໟ ຌກາຌຉະນົາຈ Page 220 of 283
ທຼກຄາຌຈໟາຌກາຌຉະນົາຈ ະເຆໄ ຎຕກຕຓຘ່າຽຖຈັ ປູຍຽຑໃ ບື ກາຌທຽິ າະຉະນົາຈ ກາຌາຈະຽຌ ກາຌຂາງ, ກາຌຎບໄ ຌເຍຘໃ ຄັ ຆ,ືໄ ກາຌທຽິ າະຖກູ າໄ , ກາຌທຽິ າະໃ ູ ຂໃ ຄຂຌັ ຉະນບົ ຈປບຈຌາ່ ບຓຑທິ ຽຉຽີ ຂາ຺ໄ ຓາ ຆໃ ທງເຌກາຌຈັ າ່ ໜໃ າງຘຌິ າໄ (Goods) ຖະ ຍຖ່ ກິ າຌ (Services) ເນໄ ກໃ ຖູກາໄ ຖະ ຘາໄ ຄທາຓຽຑໃ ຄິ ຑ່ເ ເນກໄ ຍັ ຖູກາໄ ຈທໄ ງກາຌາໄ ບຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ . ກາຌາໟ ບຽີ ຖັກຉປຌກິ (Electronic commerce or E-business) ໝາງຽຊຄິ ກາຌເຆບໄ ຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ຂຓ່ໄ ຌູ ຂໃ າທຘາຌ (Information technology) ເຌກາຌຘະໜຍັ ຘະໜຸຌກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຸຖະກຈິ ຏໃ າຌຖະຍຍ຺ ບບຌຖາງ (On-line) ຈທໄ ງກາຌຘາໄ ຄປຓຽຑຘ (Home page) ຖະ ເຆຽໄ ຎຌັ ຘະຊາຌໃ ເີ ຌກາຌຖກຎໃ ຼຌຂຓ່ໄ ຌູ ກຍັ ຘາາຖະຌະຆຌ຺ ຽຑໃ ບື ກາຌຆຂືໄ າງ ຖະ ເນຂໄ ່ຓໄ ຌູ ກໃ ຏູຘໄ ຌ຺ ເ ຈງຏໃ າຌຖະຍຍ຺ ຽບື ຂໃ າງບຌິ ຽຉຽີ ຌຈັ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ກາຌາໄ ຍຍບຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ໃ ຄຶ ຽຎຌັ ກາຌຖທຓຽບາ຺ ຽຉກັ ຌຖຆຂີ ຓ່ໄ ູຌຂໃ າທຘາຌ ຓາຎະງຸກເຆຽໄ ຑໃ ບື ກາຌຘໃ ຘື າຌ, ກາຌ ຍຖ່ ນິ າຌຈັ ກາຌ ຖະ ກາຌປກັ ຘາທາຓຎບຈແຑຂບຄຂຓ່ໄ ຌູ ຸຖະກຈິ ໃ ຘີ ໃ ຄ຺ ຏໃ າຌຽບື ຂໃ າງຂ່ຓໄ ຌູ ຘາາຖະຌະແຎງຄັ ຖະຍຍ຺ ບຓຑທິ ຽຉຂີ ບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ໃ ູາໄ ຽຑໃ ບື ກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ຈງບຈັ ຉະຌຓຈັ . ກາຌາໄ ບຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ຘາຓາຈຘາໄ ຄຘໃ ື ຉໃ າຄໂເຌປູຍບຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ຽຆໃ ຌັ : ກາຌຘະຌາຍຍບຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ (Electronic advertising) ກາຌຘໃ ຄ຺ ຖາງກາຌຏໃ າຌຖະຍຍ຺ ບບຌຖາງ (Online catalogue) ກາຌຘະຽໜຂີ າງ/ກາຌຘະຽໜຆີ ືໄ (Offer-to-sell/offer-to- buy) ນົື ຓໃ ຌຉໃ ຎະກາຈກາຌຎະກທຈຖາາຂບຄກຈິ ະກາຌ (Request for bidding) ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຌບກາກຌຌັໄ ງຄັ ຓີ ຎຕກຕຓຖະຍຍ຺ ຎະນທຈັ ຖກູ າໄ (Customer record system) ຘ່າຖຍັ ຍຌັ ກຶ ຂ່ໄ ຓູຌຎະນທຈັ ຂບຄຖກູ າໄ ຖະ ຂຓ່ໄ ຌູ ກາຌຉຈິ ຉໃ ່ (ງກຉາຓຖາ່ ຈຍັ ຉທ຺ ບກັ ຘບຌຖາງຆໃ ຂື ບຄຖູກາໄ , ຉາຓຽຖໃ ບື ຄໃ ີ ຉຈິ ຉໃ ,່ ຉາຓທຌັ ີ ໃ ຓີ າຉຈິ ຉໃ )່ ກາຌຍຌັ ກຶ ຖາງຖະບຼຈກໃ ຼຄກຍັ ຖກູ າໄ ະຆໃ ທງເນຘໄ າຓາຈຉຈິ ຉໃ ່ກຍັ ຖູກາໄ ແຈດໄ ໃ າຄ ທໃ ບຄແທຽຑໃ ບື ດຌື ດຌັ ກາຌຆືໄ ຖະ ງຄັ ຘໃ ຄ຺ ຂ່ຓໄ ູຌຂບຄຘຌິ າໄ ຖະ ຍ່ຖກິ າຌເໝໃ ເນໄ ກໃ ຖູກາໄ າກຒຓໄ ຎະນທຈັ ແຈດໄ ໃ າຄ ໃ ທ຺ ຽຊຄິ ບກີ ຈທໄ ງ. ຉທ຺ ດ່າຄ ຖະຍ຺ຍກາຌັຈກາຌຂຓໄໍ ຌູ ກາຌຉະນົາຈ (Marketing information management) ຖະຍຍ຺ ກາຌຈັ ກາຌຂ່ຓໄ ຌູ າຄກາຌຉະນາົ ຈ ຽຎຌັ ຖະຍຍ຺ ທຍຸຓກາຌຈ່າຽຌຌີ ກາຌຉໃ າຄໂາຄກາຌຉະນາົ ຈ ຽຆໃ ຄິ ຆໃ ທງຍຖ່ ນິ າຌ ຄາຌຂ່ຓໄ ູຌຂບຄຖູກາໄ ຖະ ກາຌຉຈິ ຉໃ ່ທຼກຄາຌຂບຄກຈິ ະກາຌ. ຂ່ຓໄ ຌູ ຂ່ຓໄ ູຌ ຂ່ຓໄ ູຌ ຎະນທຈັ ກາຌຉຈິ ຉໃ ່ ກາຌຈັ ຽກຍັ ກາຌຈັ ຽກຍັ ຂບຄຖູກາໄ ຂບຄປາໄ ຌາໄ ຂ່ຓໄ ູຌຽຂາ຺ໄ ຂ່ຓໄ ູຌຽຂາ຺ໄ - ກາຌຽຖໃ ຓີ ຉຈິ ຉໃ ່ - ກາຌຘະຽໜຖີ າາ ຍຸ ກຌ຺ ຉໃ າຄໂ ຒຓໄ ຒຓໄ - ກາຌຘໃ ຄ຺ ຽບກະຘາຌ - ກາຌປຍັ ຽບກະຘາຌ - ກາຌເນຍໄ ່ຖກິ າຌ - ກາຌຆຂືໄ າງ - ກາຌປຍັ ຄໄ ຘບໄ ຓຎຄ - ກາຌເນກໄ າຌບຍ຺ ປຓ຺ ຖະ ຉບຍຂ່ໄ ຉໄ ງຄໄ ຖະຍຍ຺ ທຼກຄາຌຌຆີໄ ໃ ທງເນກໄ າຌຍ່ຖນິ າຌຂ່ຓໄ ຌູ ຉໃ າຄໂເນຊໄ ກື ຈັ ຽກຍັ ຽຂາ຺ໄ ຘໃ ູຘູຌກາຌຂ່ຓໄ ຌູ ຽປກັ ເນຏໄ ູໄ ຈັ ກາຌ ຖະ ຏູປໄ ໃ ທຓຄາຌ ຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌແຈດໄ ໃ າຄທໃ ບຄແທ ຖະ ຂ່ຓໄ ຌູ ຉໃ າຄໂ ຊກື ຈັ ຽກຍັ ແທເໄ ຌຖະຍຍ຺ ຈງບຈັ ຉະຌຓຈັ ຽຆໃ ຄິ ຘາຓາຈຌ຺ໄ ນາຂ່ຓໄ ຌູ ແຈຉໄ ະນົບຈຽທຖາ ຖະ ຌັ ຉໃ ່ຽນຈກາຌ ຎະນງຈໃ ນີ າກ່ແຈປໄ ຍັ າກຖະຍຍ຺ ກາຌຈັ ກາຌຂ່ຓໄ ູຌກາຌຉະນົາຈຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ກາຌຈັ ຽກຍັ ຂ່ຓໄ ູຌຉໃ າຄໂຊກື ຍຌັ ກຶ ດໃ າຄຽຎຌັ ຖະຍຍ຺ ຍໃ ່ກະຈັ ກະາງ 2. ຂ່ຓໄ ູຌຍໃ ່ຘູຌນາງ ຘາຓາຈຌ຺ໄ ນາແຈໄ ຌັ ີ ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌ 3. ຆໃ ທງຈັ ຍຌັ ນາເຌກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຍຸກະຖາກບຌ ຖະ ຆໃ ທງນຸຈົ ຽທຖາເຌກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌ ຽປຈັ ເນແໄ ຈຏໄ ຌ຺ ຆຈັ ຽຌ ຖະ ແຈຈໄ ນີ າົ ງງໃ ຄິ ກທໃ າຎກ຺ ກະຉິ 4. ນທ຺ ໜາໄ ຄາຌ ຖະ ຏູໄ ຈັ ກາຌຘາຓາຈທຍຸຓກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌແຈຄໄ ໃາງ ຖະ ທໃ ບຄແທ ຽຑາະຂ່ຓໄ ຌູ ຉໃ າຄໂຍໃ ່ 5. ຽປຈັ ເນຏໄ ູຖໄ ຄ຺ ຌຶ ແຈປໄ ຍັ ຏຌ຺ ຎະນງຈຌື າກໃ າເຆໄ ໃ າງຉໃ າຄໂ ເຌຈາໄ ຌຍຸກະຖາກບຌດໃ າຄຸຓໄ ໃ າ ຘູຌນາງ ຖະ ຘາຓາຈຽບຌີໄ ເຆແໄ ຈຉໄ ະນົບຈຽທຖາ ຍໃ ່ທໃ າຍຸກະຖາກບຌຌຌັໄ ໂະດໃ ູ ນົື ຍໃ ່ກ່ຉາຓ. Page 221 of 283
ປູຍີ 14.1 ຘະຈຄຖະຍຍ຺ ກາຌຈັ ກາຌຂ່ຓໄ ູຌກາຌຉະນົາຈ ກາຌຌາໍ ຍາຈຘຓ໌ າເຆູ້ າຄກາຌຉະນາົ ຈ ຍາຈຘ໌ (Bar code) ຽຎຌັ ຖະນຈັ ໃ ຄໃ ຘີ າຓາຈຆໃ ທງາ່ ຌກຎະຽຑຈຂບຄຘຌິ າໄ ຈງກາຌຘໃ ື ທາຓ ໝາງຖະນທໃ າຄບຓຑທິ ຽຉກີ ຍັ ຏູເໄ ຆໄ ຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ທາຓຊກື ຉບໄ ຄ, ທໃ ບຄແທ ຖະ ຓຌໄ ງາ່ . ໃ ີ ຄິ ຖທໄ ຍາຈຘກ ່ ຽຎຌັ ຖະຍຍ຺ ຖະນຈັ ຎະຽຑຈໜໃ ຄຶ ຉໃ ຉທ຺ ຽຖກ ຖະ ຉທ຺ ບກັ ຘບຌໃ ຽີ ຎຌັ ຖະນຈັ ະຊກື ຌຈທໄ ງຊຍຘຈີ ່າຈໃ , ຂາທຈໃ , ຍາຄຽໃ ບື ກຽ່ ຎຌັ ຽຘຌັໄ ໜບໄ ງ, ຍາຄຽໃ ບື ກ່ຽຎຌັ ຽຘຌັໄ ເນງໃ ຓີ ທາຓຉກຉໃ າຄກຌັ ບບກແຎ ຽນຈໃ ຉີ ບໄ ຄກາ່ ຌຈ຺ ເນຽໄ ຎຌັ ດໃ າຄຌຌັໄ ຽຑໃ ບື ເນຘໄ ະຈທກເຌກາຌບໃ າຌຈທໄ ງຽໃ ບື ຄຘະກຌຽຌີ (Scanner) ຖະຍຍ຺ ຍາຈຘຽ ຓໃ ບື ຌາ່ ຓາເຆປໄ ໃ ທຓກຍັ ຖະຍຍ຺ ຂາງໜາໄ ຽາ຺ໄ ຽຉີໄ [Point Of Sale (POS)] ໃ ຎີ ະກບຍ ຈທໄ ງຽໃ ບື ຄບໃ າຌຖະນຈັ ຖະ ຽໃ ບື ຄຓື ບຓຑທິ ຽຉີ ໃ ຓີ ີ ຎຕກຕຓຘາ່ ຖຍັ ຍຌັ ກຶ ຂຓ່ໄ ູຌ, ຈັ ໝທຈໝໃ ຂູ ຓ່ໄ ຌູ ຖະ ທຽິ າະຂ່ຓໄ ູຌເຌຉທ຺ ະຆໃ ທງເນຏໄ ູຍໄ ່ຖນິ າຌຆາຍຂຓ່ໄ ູຌກໃ ຼທກຍັ ກາຌຂາງ, ກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຘຌິ າໄ ເນຆໄ ຈັ ຽຌງໃ ຄິ ຂຌຶໄ ຑະຌກັ ຄາຌຘາຓາຈຑຓິ ເຍຍຌິ ຖາງກາຌຘຌິ າໄ ແຈໄ ຌັ ີ ເຌຂະຌະຈຼທກຌັ ບຓຑທິ ຽຉກີ ຽ່ ປຈັ ກາຌຉຈັ ຍຌັ ຆີ ຖາງກາຌຘຌິ າໄ ຌຌັໄ ໂ ບບກາກຖາງກາຌຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ຈງບຈັ ຉະຌຓຈັ ຽປຈັ ເນຘໄ ະຈທກເຌກາຌກທຈຘບຍ ຘະຉບກຘຌິ າໄ . ປູຍີ 14.2 ຘະຈຄຖະນຈັ ຘຌິ າໄ ຍຍຍາຈຘ (Bar code) ຉ຺ທດາ່ ຄ: ຘຌິ າໄ ໃ ຓີ ຖີ ະນຈັ 885 0088 608016 ຓີ ທາຓໝາງຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 885 ໝາງຽຊຄິ ຖະນຈັ ຘຌິ າໄ ໃ ຏີ ະຖຈິ າກຎະຽຈແ 0088 ໝາງຽຊຄິ ຖະນຈັ ຘະຓາຆກິ ຂບຄຘະຊາຍຌັ ຘຌັ ງະຖກັ ຖະນຈັ ໃ ຄແ 60801 ໝາງຽຊຄິ ຖະນຈັ ຘຌິ າໄ , ໝາງຽຖກຈໃ ຄັ ກໃ າທຘະຓາຆກິ ຉບໄ ຄຽຎຌັ ຏູກໄ ່າຌຈ຺ ຖະນຈັ ຽບຄ 6 ຽຑໃ ບື ທາຓຘະຈທກຂບຄຘະຓາຆກິ ເຌກາຌຈັ ຽກຍັ ຂ່ຓໄ ູຌຂບຄຘຌິ າໄ ຉໃ ຖະຆະຌຈິ ໝາງຽຊຄິ ຉທ຺ ຽຖກກທຈຘບຍຂບຄບຓຑທິ ຽຉີ ຽຑໃ ບື ຑຘິ ູຈທໃ າຉທ຺ ຽຖກໃ ດີ ໃ ູຂາໄ ຄໜາໄ ຌຌັໄ ຊກື ຉບໄ ຄ ນົື ຍໃ ່ ຊາໄ ໝາງຽຖກຘຸຈາໄ ງຏຈິ ຑາຈ ຽໃ ບື ຄບໃ າຌຖະນຈັ ກຍ່ ໃ ່ຘາຓາຈບໃ າຌ ຘຌັ ງະຖກັ ແຈ.ໄ ຖະນຈັ ຍາຈຘ ຍຍ EAN (European Article Numbering Code) ໃ ຎີ ະຽຈແເຆດໄ ໃ ູຓີ 2 ປູຍ ຍຍ:ື Page 222 of 283
1. EAN – 13 ຎະກບຍຈທໄ ງຉທ຺ ຽຖກ 13 ຉທ຺ ຽຆໃ ຄິ ຓກັ ະເຆກໄ ຍັ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ໃ ຓີ ຂີ ະໜາຈກາຄ ຖະ ຂະໜາຈເນງໃ ຽຆໃ ຌັ : ບານາຌກະຎໆບຄ, ບານາຌຆໃ ຂຄ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຉທ຺ ດໃ າຄ: 885 0088 608016 2. EAN – 8 ຎະກບຍຈທໄ ງຉທ຺ ຽຖກ 8 ຉທ຺ ຽຆໃ ຄິ ຓກັ ະເຆກໄ ຍັ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ໃ ຓີ ຂີ ະໜາຈໜບໄ ງ ຽຆໃ ຌັ : ໝາກຐຕໃ ຄັ , ບຍຒໃ ,ີ ຽໃ ບື ຄຂຼຌ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຉທ຺ ດໃ າຄ: 885 0088 1 885 ໝາງຽຊຄິ ຖະນຈັ ຘຌິ າໄ ໃ ຏີ ະຖຈິ າກຎະຽຈແ 0088 ໝາງຽຊຄິ ຖະນຈັ ຘະຓາຆກິ ຂບຄຘະຊາຍຌັ ຘຌັ ງະຖກັ ຖະນຈັ ໃ ຄແ 1 ໝາງຽຊຄິ ຉທ຺ ຽຖກກທຈຘບຍ. ຘໃ ທຌຖະຍຍ຺ ISBN/ISSN ຌງິ ຓ຺ ເຆກໄ ຍັ ໜຄັ ຘຉື າ່ ຖາ, ທາຖະຘາຌ ຖະ ຖະຍຍ຺ Code 16K ຽໝາະຘ່າຖຍັ ບຸຈຘານະກ່າຏະຖຈິ ຘຌິ າໄ ໃ ຓີ ຂີ ະໜາຈໜບໄ ງ ຓຑີ ຌືໄ ໃ ເີ ຌກາຌເຘໃ ຍາຈຘໜ ບໄ ງຽຆໃ ຌັ : ບຸຎະກບຌບາແນໃແົ ຒຒາໄ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 1.3 ບຓຑທິ ຽຉີກຍັ ທຼກຄາຌຈາໟ ຌກາຌຏະຖິຈ ທຼກຄາຌຈາໄ ຌກາຌຏະຖຈິ ະເຆໄ ຎຕກຕຓຘ່າຽຖຈັ ປູຍເຌກາຌທຍຸຓຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ຈັ ຉາຉະຖາຄ ກາຌຏະຖຈິ , ກາຌທາຄຏຌກ່າຖຄັ ກາຌຏະຖຈິ , ກາຌເຆໄ ບຓຑທິ ຽຉີ ທຍຸຓຽໃ ບື ຄກັ , ທຍຸຓຸຌຌະຑາຍ ຖະ ຆໃ ທງເຌກາຌບບກຍຍ ຽຑໃ ບື ເນຘໄ ຌິ າໄ ໃ ຏີ ະຖຈິ ຓີ ຸຌຌະຑາຍຌັ ຽທຖາໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌເຆໄ ຖະ ກໃ ເ່ ນຽໄ ກຈີ ກາຌຘູຌ ຽຘງໃ ໜີ ບໄ ງຘີ ຸຈຽຆໃ ຌັ : 1. ຎຕກຕຓກາຌບບກຍຍີເໃ ຆູ້ ບຓຑທິ ຽຉຽີ ຂ຺າໄ ຓາຆໞທງ [Computer-Aided Design (CAD)] ຽຎຌັ ຎຕກຕຓໃ ເີ ຆເໄ ຌກາຌຘາໄ ຄຍຍາ່ ຖບຄ (Model) ຂບຄຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຉໃ າຄໂກໃ ບຌໃ ີ ະ ຌາ່ ແຎຏະຖຈິ ຄິ ຽຆໃ ຄິ ຏູເໄ ຆຘໄ າຓາຈກແໄ ຂ ຖະ ຎຍັ ຎຸຄຍຍຑ່ າຍແຈ.ໄ 2. ຎຕກຕຓກາຌຏະຖິຈຈງເຆູ້ ບຓຑທິ ຽຉີຆທໞ ງ [Computer-Aided Manu- facturing (CAM)] ຽຎຌັ ກາຌເຆໄ ບຓຑທິ ຽຉຆີ ໃ ທງເຌກາຌທາຄຏຌ ຖະ ທຍຸຓຂະຍທຌກາຌຏະຖຈິ ຈງ ທຍຸຓບຸຎະກບຌກາຌຏະຖຈິ ກທຈຘບຍບຸຌນະຑູຓ, ກທຈຘບຍທາຓຊໃ ທຄາ່ ຽຑາະ ນົື ເຆຽໄ ປຈັ ທຼກປໃ ທຓກຍັ ຽໃ ບື ຄກັ ບໃ ຌື ໂ ຖະ ງຄັ ທຍຸຓກາຌຖຄ຺ ຖະນຈັ , ກາຌຈັ ຖຼຄຖາ່ ຈຍັ ກາຌຽປຈັ ທຼກຂບຄຽໃ ບື ຄກັ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 3. ຎຕກຕຓກາຌຏະຖຈິ ີເໃ ຆູ້ບຓຑິທຽຉີຽຂາໄ຺ ຓາຎະຘ຺ຓຎະຘາຌ [Computer- Inte-grated Manufacturing (CIM)] ຽຎຌັ ຖະຍຍ຺ ບຓຑທິ ຽຉຽີ ຆໃ ຄິ ຍໃ ່ຑຼຄຉໃ ຆໃ ທງບບກຍຍຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຽໃ າ຺ ຌຌັໄ ຉໃ ງຄັ ທຍຸຓຽໃ ບື ຄກັ ຽຑໃ ບື ໃ ີ ະຏະຖຈິ ຘຌິ າໄ ຘ່າຽຖຈັ ປູຍ ຎຕກຕຓກາຌຎະງຸກເຆຽໄ ນໃ າົ຺ ຌຓີໄ ຸຄໄ ໃ ີ ຂະຍທຌກາຌຏະຖຈິ ຖະ ຽປຈັ ເນຏໄ ູຏໄ ະຖຈິ ແຈປໄ ຍັ ຏຌ຺ ຏະຖຈິ ນົາງຂຌຶໄ . 4. ຎຕກຕຓກາຌທາຄຏຌທາຓຉບໟ ຄກາຌທັຈຊຸຈິຍ [Material Requirement Planning ( MRP II )] ຽຎຌັ ກາຌເຆໄ ບຓຑທິ ຽຉຆີ ໃ ທງຈັ ກຼຓທຈັ ຊຸຈຍິ ໃ ຉີ ບໄ ຄເຆເໄ ຌຂະຍທຌກາຌຏະຖຈິ ຈງຽຖໃ ຓີ າກກາຌາຈະຽຌກາຌຂາງ ຖະ ຑິ າຖະຌາຽຊຄິ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຏະຖຈິ ຂບຄຽໃ ບື ຄກັ ກທຈ ຘບຍນໃ ົຄທຈັ ຊຸຈຍິ າ່ ຌທຌທຈັ ຊຸຈຍິ ໃ ຘີ ໃ ຄັ ຆືໄ າກຏູຂໄ າງທຈັ ຊຸຈຍິ ຖະ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຽກຍັ ທຈັ ຊຸຈຍິ ຂບຄ ກຈຄັ ຽຆໃ ຄິ ຘະຈຄຖະຍຍ຺ ກາຌຽປຈັ ທຼກ ຈໃ ຄັ ປູຍີ 14.3 Page 223 of 283
ກາຌາຈະຽຌກາຌຂາງ (Sales forecast) ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຏະຖຈິ ຉາຉະຖາຄກາຌຏະຖຈິ ຉາຉະຖາຄກາຌຏະຖຈິ (Production capacity) (Production scheduling) (Production schedule) ຖາງຄາຌຈາໄ ຌກາຌ MRP II ຏຌ຺ ຖຍັ ໃ ີ ໄ ຄິ ຈັ ກາຌ (Actual output) ກາຌກໍາຌຈ຺ ທາຓຉບໟ ຄ (Management ກາຌທຈັ ຊຈຸ ຍິ (Material ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື reports) (Inventories) requirements determination) ເຍຘະຈຄຖາງກາຌທຈັ ຊຸຈຍິ (Bill of material) ເຍຍຌິ ປຍັ ຂບຄຏູຂໄ າງທຈັ ຊຸຈຍິ (Vendor receipts) ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຽກຍັ ທຈັ ຊຸ ຈຍິ ຂບຄກຈຄັ (Warehouse capacity) ປຍູ ີ 14.3 ຘະຈຄຖະຍຍ຺ ກາຌຽປຈັ ທຼກຎຕກຕຓ MRP II (Program MRP II systems) ຌບກາກຌຂີໄ ່ຓໄ ຌູ ໃ ຘີ ່າຌັ ຘາ່ ຖຍັ ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເເຌຈາໄ ຌກາຌຏະຖຈິ ະແຈຂໄ ່ຓໄ ູຌຓາາກນໃ ົຄຂຓ່ໄ ູຌຂບຄ ຖະຍຍ຺ ຂ່ຓໄ ຌູ ນາົ ງນໃ ຄົ ຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ຂຓ່ໄ ຌູ າຄກາຌຏະຖຈິ (Production data) ຽຎຌັ ຂຓ່ໄ ຌູ ໃ ຘີ າຓາຈຽກຍັ ຖທຍຖທຓແຈໄ ຑາງນຄົັ ກາຌຏະຖຈິ ຈງຽກຍັ າກຏຌ຺ ຏະຖຈິ ໃ ຏີ ໃ າຌຂະຍທຌກາຌຏະຖຈິ ໃ ຘີ ຓ຺ ຍູຌຖທໄ . (2) ຂ່ຓໄ ຌູ ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື (Inventory data) ຽຎຌັ ຂຓ່ໄ ຌູ ໃ ຖີ ທຓຽຊຄິ ທຈັ ຊຸຈຍິ ຘຌິ າໄ ໃ ດີ ໃ ູເຌ ຖະນທໃ າຄກາຌຏະຖຈິ ຖະ ຘຌິ າໄ ຘາ່ ຽຖຈັ ປູຍຑາງນຄົັ ກາຌຏະຖຈິ . (3) ຂ່ຓໄ ຌູ ຏູຂໄ າງທຈັ ຊຸຈຍິ (Vendor data) ຘະຈຄຽຊຄິ າ່ ຌທຌທຈັ ຊຸຈຍິ ໃ ຆີ ຽືໄ ຂາ຺ໄ ຓາ ຽຑໃ ບື ເຆໄ ເຌກາຌຏະຖຈິ ຈງຏໃ າຌຐໃ າງຈັ ຆ.ືໄ (4) ຂຓ່ໄ ູຌຐໃ າງຍຸກຌ຺ (Personnel data) ຘະຈຄຽຊຄິ ຘະຊຉິ ິ າ່ ຌທຌຍຸກຌ຺ ໃ ຽີ ປຈັ ທຼກດໃ ູເຌ ຎຈັ ຍຸ ຌັ ທໃ າຓກີ ່າຖຄັ ຌ຺ ຽໃ າ຺ ເຈ ຖະ ກທຈຘບຍກໃ ຼທກຍັ ຖະຈຍັ ຐຓີ ,ື ກັ ຘະ ຖະ ທາຓຆໃ ຼທຆາຌເຌກາຌ ຏະຖຈິ . (5) ຂຓ່ໄ ູຌຘະນະຑາຍປຄຄາຌ (Union data) ຘາ່ ຖຍັ ປຄຄາຌໃ ຍີ ໃ ່ຓຘີ ະນະຑາຍຑະຌກັ ຄາຌ ຓກັ ະຊກື ຽຂຓັໄ ຄທຈເຌກຈ຺ ຖະຍຼຍ, ກາຌຐກຶ ບຍ຺ ປຓ຺ , ກາຌຘໃ ຄັ ກາຌ, ກາຌກທຈຘບຍ ຽຆໃ ຄິ ກາຌທາຄຉ່າໜໃ ຄຍຸກຌ຺ ກຍັ ໜາໄ ໃ ີ ະກະາ່ ແຈຄໄ ໃາງຍໃ ່ຊກື ຆກຆຄາກຘະນະຑາຍ. Page 224 of 283
(6) ຂ່ຓໄ ຌູ ປຄຄາຌ (Labor data) ຑະຌກັ ຄາຌຽຎຌັ ນທ຺ ເຘ່າຌັ ຂບຄກາຌຏະຖຈິ ຂະຌະຈຼທ ກຌັ ຉະນາົ ຈປຄຄາຌຽຎຌັ ນໃ ຄົ ເຌກາຌຈັ ນາຑະຌກັ ຄາຌ. ຘະຌຌັໄ ຂຓ່ໄ ູຌເຌກາຌຈັ ນາຑະຌກັ ຄາຌເໝໃ ະຉບໄ ຄຽກຍັ ປກັ ຘາແທເໄ ຌກຖ່ ະຌຉີ ບໄ ຄກາຌເຆຑໄ ະຌກັ ຄາຌຈໃ ທຌ. (7) ຂ່ຓໄ ູຌຘະຑາຍທຈຖບໄ ຓຑາງຌບກ (External environment data) ຏູໄ ຈັ ກາຌປຄຄາຌ ະຉບໄ ຄຓກີ າຌຉຈິ ຉາຓກໃ ຼທກຍັ ຖາາຂບຄທຈັ ຊຸຈຍິ ຉະນົາຈປຄຄາຌ, ໃ ູຂໃ ຄຂຌັ ຖະ ບໃ ຌື ໂດໃ ູຘະຽໝ.ີ (8) ຸຌຘຓ຺ ຍຈັ າຄທຘິ ະທະກາ່ (Engineering specification) ະຉບໄ ຄຑິ າຖະຌາກໃ ຼທກຍັ ທຈັ ຊຸຈຍິ ໃ ເີ ຆເໄ ຌກາຌຏະຖຈິ ຖທຓຽຊຄິ ທິ ກີ າຌຏະຖຈິ . (9) ຂ່ຓໄ ຌູ ກາຌຉະນາົ ຈຑາງເຌ (Internal marketing data) ຐໃ າງກາຌຉະນາົ ຈະຉບໄ ຄເນຂໄ ່ໄ ຓູຌກໃ ຼທກຍັ ຎະຖຓິ າຌກາຌຏະຖຈິ ເນໄ ກໃ ຐໃ າງກາຌຉະນາົ ຈ ຖທຓຽຊຄິ ຸຌຘຓ຺ ຍຈັ ຖະ ຖກັ ຘະຌະຂບຄຏະຖຈິ ຉະ ຑຌັ ໃ ຽີ ຎຌັ ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌຂບຄຖູກາໄ . 1.4 ບຓຑິທຽຉກີ ຍັ ທຼກຄາຌຈາໟ ຌຆຍັ ຑະງາກບຌຓະຌຸຈ ທຼກຄາຌຈາໄ ຌຆຍັ ຑະງາກບຌຓະຌຸຈ ບຓຑທິ ຽຉີ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ຆຍັ ຑະງາກບຌຓະຌຸຈຌຌັໄ າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄ ເຆຂໄ ຓ່ໄ ູຌຂໃ າທຘາຌເຌຽຖໃ ບື ຄຉໃ າຄໂແຈໄ ກໃ : ກາຌຈັ ກາຌຂຓ່ໄ ຌູ ເຍຘະໝກັ , ຂ່ຓໄ ູຌຎະນທຈັ ຂບຄຑະຌກັ ຄາຌ, ຎະນທຈັ ກາຌຘກຶ ຘາ, ຂ່ຓໄ ູຌຈາໄ ຌຉໃ າ່ ໜໃ ຄ, ຂຓ່ໄ ຌູ ກາຌຖາບບກ ຽຑໃ ບື ຌາ່ ຓາເຆເໄ ຌກາຌຈັ ນາ, ກາຌຈັ ຽຖບື ກ, ກາຌຐກຶ ບຍ຺ ປຓ຺ ຖະ ກາຌຑຈັ ະຌາຘໃ ທຌຂຓ່ໄ ູຌກາຌໃ າງຽຄຌິ ຽຈບື ຌ, ຂ່ຓໄ ຌູ ກາຌຽປຈັ ທຼກ, ກາຌຓາຽປຈັ ທຼກຆາໄ , ກາຌ ຂາຈທຼກ ຽຑໃ ບື ຌາ່ ຓາເຆເໄ ຌກາຌຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ຄາຌ ຖທຓຄັ ກາຌຈັ ຽກຍັ ຎະນທຈັ ຂບຄຑະຌກັ ຄາຌຉໃ ຖະຍຸກຌ຺ ແທໄ ເຌຒຓໄ ຂຓ່ໄ ູຌຂບຄບຓຑທິ ຽຉີ ໃ ຘີ າຓາຈຽບຌີໄ ຓາເຆແໄ ຈດໄ ໃ າຄທໃ ບຄແທ ຖະ ຘາຓາຈບຌຂ່ຓໄ ູຌແຎງຄັ ໜໃ ທງຄາຌໃ ີ ກໃ ຼທຂບໄ ຄ ແຈດໄ ໃ າຄຘະຈທກຘະຍາງກທໃ າກາຌຘໃ ຄ຺ ຽຎຌັ ຒຓໄ ຽບກະຘາຌາຄແຎຘະຌີ ນົື ຈງຑະຌກັ ຄາຌຽຈຌີ ຽບກະຘາຌ. ຉທ຺ ດາ່ ຄ: ກາຌເຆູ້ຎຕກຕຓຽທຖາງຈື ນງຸ່ຌຘາໍ ຖຍັ ທຼກຄາຌຈາໟ ຌຆັຍຑະງາກບຌຓະຌຸຈ ຎຕກຕຓຽທຖາງຈື ນງຸ່ຌ (Flexible Time) ຎຕກຕຓຽທຖາງຈື ນງໃ ຸຌ (Flexible Time) ຽຎຌັ ຎຕກຕຓຈິ ແຖໃ ຽທຖາຽປຈັ ທຼກ ໃ ບີ ບກຍຍ ຓາເຆປໄ ໃ ທຓກຍັ ຽໃ ບື ຄຍຌັ ກຶ ຽທຖາ, ຓີ ທາຓທໃ ບຄແທ, ຊກື ຉບໄ ຄກາຌກາຌຈິ ແຖໃ ໃ ຄຶ ຆໃ ທງນຸົຈທຼກຄາຌກາຌ ຈິ ແຖໃ ຆໃ ທ຺ ຓຄກາຌຽປຈັ ທຼກຂບຄຑະຌກັ ຄາຌຈທໄ ງຓແື ຈດໄ ໃ າຄຓຎີ ະຘຈິ ຑິ າຍ. - ຘາຓາຈເຆແໄ ຈກໄ ຍັ ຑະຌກັ ຄາຌຓີ ຄີ ທຈກາຌໃ າງຽຄຌິ ຍຍຽຎຌັ ບາຈິ , ຽໃ ບື ຄຽຈບື ຌ ຖະ ຽຎຌັ ຽຈບື ຌ. - ກ່າຌຈ຺ ກະຽປຈັ ທຼກແຈໄ ຈງຍໃ ່າ່ ກຈັ ຖທຓຄັ ຖະຍຍ຺ ກາຌໝຸຌ ຈງຍໃ ່າ່ ກຈັ າ່ ຌທຌທຌັ ໝີ ຸຌເຌ ຉໃ ຖະຄທຈ. - ຘາຓາຈກ່າຌຈ຺ ຽທຖາໃ ບີ ະຌຸງາຈເນຽໄ ຂາ຺ໄ ທຼກຘທາງ ກຍັ ກໃ ບຌຓຄຽຖກີ ກາຌເຌຉໃ ຖະຆໃ ທຄຽທຖາແຈໄ ຌບກາກຌງີໄ ຄັ ຘາຓາຈກາ່ ຌຈ຺ ຆໃ ທ຺ ຓຄຂຌັໄ ຉໃ າ່ /ທຌັ ຂບຄຆໃ ທ຺ ຓຄຽປຈັ ທຼກຎກ຺ ກະຉິ OT.1 ຖະ OT.2 ແຈ.ໄ - ຘາຓາຈກ່າຌຈ຺ ທຌັ ຑກັ ຎະາ່ ບາຈິ ແຈໄ 2 ທຌັ ເຌ 1 ບາຈິ ຉຄັໄ ຉໃ ທຌັ ຌັ -ທຌັ ບາຈິ ຖະ ກ່າຌຈ຺ ທຌັ ຑກັ ຎະາ່ ຎແີ ຈ.ໄ Page 225 of 283
- ຘາຓາຈຽຖບື ກຘະຈຄຏຌ຺ ກາຌຈິ ແຖໃ ຘະຽຑາະຌ຺ ນົື ຘະຽຑາະຍາຄຽຄໃບື ຌແຂແຈຽໄ ຆໃ ຌັ : ຂຽ່ ຍໃ ຄິ ຏຌ຺ ກາຌ ຈິ ແຖໃ ຂບຄຑະຌກັ ຄາຌໃ ຓີ ຄີ ທຈໃ າງຽຄຌິ ຘະຽຑາະຄທຈ, ຘະຽຑາະຑະຌກ ນົື ຑະຌກັ ຄາຌໃ ຖີ ຄ຺ ຽທຖາຏຈິ ຖທຓຄັ ຑະຌກັ ຄາຌໃ ຓີ າຆາໄ , ກຍັ ກໃ ບຌ, ຖາຑກັ , າທຼກ, ຽປຈັ ທຼກທຌັ ດຸຈ, ຂາຈທຼກ ຖະ ບໃ ຌື ໂ ຖທຓຄັ ງຄັ ຘາຓາຈ ໃ ີ ະຽຖບື ກຽຄໃບື ຌແຂປໃ ທຓກຌັ ແຈຽໄ ຆໃ ຌັ : ຘະຈຄຏຌ຺ ຂບຄຑະຌກັ ຄາຌໃ ຓີ ຄີ ທຈໃ າງຽຄຌິ ຍຍຎະາ່ ບາຈິ ຘະຽຑາະ ຑະຌກນງຍິ ໃ ຓີ າຆາໄ ຖະ ກຍັ ກໃ ບຌ. - ຘາຓາຈຂ່ຽຍໃ ຄິ ຏຌ຺ ຘະນຸົຍຂຓ່ໄ ູຌກາຌຽປຈັ ທຼກຎະາ່ ຄທຈ ຖະ ຎະນທຈັ ງບຈຘະຘຓ຺ ກາຌຽປຈັ ທຼກ ຎະາ່ ຎແີ ຈຉໄ ະນບົ ຈຽທຖາ ຽຆໃ ຄິ ະຘະຈຄຂ່ຓໄ ູຌາ່ ຌທຌທຌັ ຽປຈັ ທຼກຎກ຺ ກະຉ,ິ າ່ ຌທຌທຌັ ຽປຈັ ທຼກທຌັ ຑກັ , າ່ ຌທຌຆໃ ທ຺ ຓຄ OT.1 ທຌັ ຎກ຺ ກະຉ,ິ າ່ ຌທຌຆໃ ທ຺ ຓຄ OT.1 ທຌັ ຑກັ , າ່ ຌທຌຆໃ ທ຺ ຓຄ OT.2 ທຌັ ຎກ຺ ກະຉ,ິ າ່ ຌທຌຆໃ ທ຺ ຓຄ OT.2 ທຌັ ຑກັ າ່ ຌທຌຄັໄ ໃ ຓີ າຆາໄ , ກຍັ ກໃ ບຌ, ຖາຑກັ , າທຼກ, ຂາຈທຼກ ຖະ ບໃ ຌື ໂ. - ຓຖີ ະຍຍ຺ ຎບໄ ຄກຌັ ກາຌຈິ ແຖໃ ຆໃ ທ຺ ຓຄຏຈິ ຑາຈຽຌໃ ບື ຄາກຖຓື ປູຈຍຈັ . - ກາຌຎຈິ ຄທຈ ຘາຓາຈງກຎຈິ ຄທຈແຈໄ ຽຌໃ ບື ຄາກແຖງະຽທຖາກາຌຽປຈັ ທຼກຂບຄຑະຌກັ ຄາຌຎະາ່ ບາຈິ , ຎະາ່ ຽໃ ຄິ ຽຈບື ຌ ຖະ ຎະາ່ ຽຈບື ຌ ະຎຈິ ຄທຈຍໃ ່ກຄ຺ ກຌັ . - ຘາຓາຈກ່າຌຈ຺ ຎະຉິ ຌິ ກາຌຽປຈັ ທຼກຖໃ ທຄໜາໄ ຉະນົບຈໝຈ຺ ຎແີ ຈ.ໄ - ຓຖີ ະຍຍ຺ ຎຈິ ຄທຈຎຂີ ບຄຑະຌກັ ຄາຌຎະາ່ ບາຈິ ໃ ຓີ ຂີ ່ຓໄ ູຌກາຌຽປຈັ ທຼກໃ ຆີ າ່ໄ ຆບໄ ຌແຎຌ຺ ຽຊຄິ ຎຉີ ໃ ່ ແຎແຈ.ໄ ຓກີ າຌກ່າຌຈ຺ ທຌັ ໃ ຽີ ຖໃ ຓີ ຉຌ຺ໄ ຄທຈຂບຄກາຌຽປຈັ ທຼກເຌຉໃ ຖະຄທຈເນໄ ຈງບຈັ ຉະຌຓຈັ . - ຘາຓາຈຽຍໃ ຄິ ຖາງກາຌຂ່ຓໄ ຌູ ຽທຖາໃ ຑີ ະຌກັ ຄາຌຖຄ຺ ຏຈິ ຑາຈແຈຉໄ ະນົບຈຽທຖາ. - - ຓກີ າຌຘ່າຖບຄຂ່ຓໄ ຌູ ຽທຖາກໃ ບຌກາຌຈິ ແຖໃ . - ຘາຓາຈບບກຖາງຄາຌຉໃ າຄໂນາົ ງກທໃ າ 20 ຖາງຄາຌ. - ຸກໂຖາງຄາຌຘາຓາຈຽຖບື ກຑຓິ ຘະຽຑາະຄທຈ, ທຌັ ,ີ ຖະນຈັ ຑະຌກັ ຄາຌ ຖະ ຖະນຈັ ຑະຌກ ແຈ.ໄ - ຘາຓາຈບຌຂຓ່ໄ ູຌຖາງຄາຌຘະນຸົຍຓຽືໄ ປຈັ ທຼກຂບຄຑະຌກັ ຄາຌຄັ ຎະາ່ ຄທຈ ຖະ ຎະາ່ ຎີ ຽຑໃ ບື ຌາ່ ຂ່ຓໄ ູຌແຎຈິ ແຖໃ ຽຄຌິ ແຈ.ໄ - ຎຕກຕຓຓຖີ ະຍຍ຺ ກາຌຌ຺ໄ ນາໃ ຓີ ກີ າຌເຆຄໄ າຌຄໃາງ, ຘະຈທກທໃ ບຄແທຉໃ ່ກາຌເຆຄໄ າຌ ຑບໄ ຓຄັ ຓີ ຖະຍຍ຺ ທາຓຆໃ ທງຽນົບື ຉະນົບຈຽທຖາກາຌເຆຄໄ າຌ. - ກາຌຽຖບື ກເຆຄໄ າຌຉໃ າຄໂຘາຓາຈເຆແໄ ຈໄ ຍຍຖະຍຍ຺ Pulldown menu ນົື ຍຍຎຌໄ ຘໃ ຄັ ທຼກ (Function keys) ກ່ແຈ.ໄ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຽຓໃ ບື ຏູເໄ ຆແໄ ຈເໄ ຆໄ ຎຕກຕຓຌ຺ ຓີ ທາຓໃ ບຄຉທ຺ ຖທໄ ກ່ຘາຓາຈໃ ີ ະນຸຈົ ຂຌັໄ ຉບຌກາຌຽຖໃ ບື ຌ Cursor ແຎງຄັ ຖາງກາຌໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌ ຈງກາງກຈ຺ ຎຌໄ ຘໃ ຄັ ທຼກ (Function keys) ຈງກຄ຺ ແຈໄ ຌັ .ີ ປຍູ ີ 14.4 ຘະຈຄກາຌເຆຂໄ ່ຓໄ ູຌຎຕກຕຓຽທຖາງຈື ນງໃ ຸຌ 1.5 ບຓຑິທຽຉກີ ຍັ ທຼກຄາຌຈາໟ ຌກາຌທິແ ຖະ ກາຌຑຈັ ະຌາ ທຼກຄາຌຈາໄ ຌກາຌທແິ ຖະ ກາຌຑຈັ ະຌາ ຽຎຌັ ກາຌເຆໄ ບຓຑທິ ຽຉຽີ ຑໃ ບື ກາຌຏະຖຈິ ຖະ ຑຈັ ະຌາ ຘຌິ າໄ ນົື ກາຌຍຖ່ ກິ າຌເໝໃ ໂາກຌະທຈັ ຉະກາ່ ໃ ີ ຈິ ຌ຺ໄ ຂຌຶໄ ຈງກາຌຽຆໃ ບື ຓງຄ ນົື ກາຌງກງາໄ ງຽຉກັ ຌຖຆີ (Technology transfer) ຖະນທໃ າຄກຌັ . ກາຌເຆໄ າຄຈໃ ທຌຂຓ່ໄ ູຌ (Information super highway) ຖະ ທິ ີ Page 226 of 283
ກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ຂ່ຓໄ ຌູ ກາຌທແິ ຈທໄ ງຎຕກຕຓຘາ່ ຽຖຈັ ປູຍາຄກາຌທແິ ຽຆໃ ຌັ : ຎຕກຕຓຘ່າຽຖຈັ ປູຍ SPSS ເນແໄ ຈໄ ໃ າຘະຊຉິ ຘິ າ່ ຌັ ຉໃ າຄໂຽຑໃ ບື ກາຌນາ່າຉບຍ ຖະ ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເກໃ ຼທກຍັ ຈາໄ ຌທແິ . 1.6 ບຓຑິທຽຉກີ ັຍທຼກຄາຌຈາໟ ຌຘໍາຌັກຄາຌ ທຼກຄາຌຈໟາຌຘໍາຌັກຄາຌ ຖະຍຍ຺ ບຓຑທິ ຽຉີ ໃ ຽີ ຂາ຺ໄ ຓາຆໃ ທງຄາຌເຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ນົື ຽບຌີໄ ທໃ າຖະຍຍ຺ ຂຓ່ໄ ຌູ ຂໃ າທຘາຌຂບຄຘ່າຌກັ ຄາຌ ຽຆໃ ຄິ ຘາຓາຈຍໃ ຄບບກແຈຽໄ ຎຌັ 4 ຎະຽຑຈ:ື ຖະຍຍ຺ ກາຌຈັ ກາຌຽບກະຘາຌ, ຖະຍຍ຺ ກາຌ ຎະຆຸຓາຄແກ ຖະ ຖະຍຍ຺ ຘະໜຍັ ຘະໜຸຌທຼກຘ່າຌກັ ຄາຌ ຈໃ ຄັ ປູຍີ 14.5 ຽຆໃ ຄິ ຖະຍຍ຺ າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄບາແຘຎຕ ກຕຓາຄບຓຑທິ ຽຉີ ຖະ ຽຉກັ ຌຖຆເີ ໝໃ ໂາຄຈາໄ ຌປາຈທຕຽ ຂາ຺ໄ ຓາຆໃ ທງ ຽຑໃ ບື ຽຑໃ ຓີ ຎະຘຈິ ຑິ າຍເຌກາຌ ຽປຈັ ທຼກຂບຄຘ່າຌກັ ຄາຌ. ຖະຍຍ຺ ຂ່ຓໄ ູຌຂໃ າທຘາຌຂບຄຘ່າຌກັ ຄາຌ (Office information system) ຖະຍຍ຺ ກາຌຈັ ກາຌ ຖະຍຍ຺ ກາຌຈັ ກາຌຂໃ າທຘາຌ ຖະຍຍ຺ ຎະຆຸຓາຄແກ ຖະຍຍ຺ ຘະໜຍັ ຘະໜຸຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ຽບກະຘາຌ(Document (Message-handling (Teleconferencing systems) (Office support systems) management systems) systems) ກາຌຎະຆຸຓຈທໄ ງຘຼຄ ຎຕກຕຓຽບື ຂໃ າງຽຎຌັ ກໃ ຸຓ ຖະຍຍ຺ ກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ່າ ແຎຘະຌບີ ຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ຎຕກຕຓຉຄັໄ ຉະຍຍບະ ກາຌຎະຆຸຓຈທໄ ງຑາຍ ກາຌຈັ ຑຓິ ຈທໄ ງບຓຑທິ ແຎຘະຌຘີ ຼຄ ກາຌຎະຆຸຓຈທໄ ງບຓຑທິ ຽຉີ ຽຌກັ ຎະຘຄ຺ ຽຉີ ຍຍຉຄັໄ ຉະ ບຓຑທິ ຽຉຆີ ໃ ທງບບກຍຍ ຖະຘາຌ ຖະຑາຍຑາງເຌ ຖະຍຍ຺ ກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ກຕາຒກິ ຂບຄກາຌຌາ່ ຘະຽໜີ ຑາຍ ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌຌບກ ຘະຊາຌໃ ີ ຏໃ ຌກະຈາຌທາຖະຘາຌບຽີ ຖກັ ກາຌຽປຈັ ຘ່າຽຌາ຺ ກຕາຒກິ ຉຕຌກິ ຑາງເຌ ໜໃ ທງຽກຍັ ຂ່ຓໄ ູຌຍຍ ຊາທບຌ ປູຍີ 14.5 ຘະຈຄຘໃ ທຌຎະກບຍນກົັ ຂບຄຖະຍຍ຺ ຂຓ່ໄ ູຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ [The Major components of and Office Information System (OIS)] 1. ຖະຍຍ຺ ກາຌັຈກາຌຽບກະຘາຌ (Document management system) າກປູຍີ 14.5 ຘະຈຄເນຽໄ ນຌັ ທໃ າຖະຍຍ຺ ກາຌຈັ ກາຌຽບກະຘາຌ ຎະກບຍຈທໄ ງ: (1) ຖະຍຍ຺ ກາຌຎະຓທຌ່າ (2) ກາຌຈັ ຑຓິ ຈທໄ ງບຓຑທິ ຽຉີ ຍຍຉຄັໄ ຉະ (3) ຖະຍຍ຺ ກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ຑາຍ (4) ກາຌຽປຈັ ຘາ່ ຽຌາ຺ ກຕາຒກິ (5) ໜໃ ທງຽກຍັ ຂ່ໄ ຓູຌຍຍຊາທບຌ. 1.1 ຖະຍຍ຺ ກາຌຎະຓທຌຏ຺ຌໍາ (Word-processing systems) ຽຎຌັ ຎຕກຕຓຘ່າ ຽຖຈັ ປູຍໃ ເີ ຆຘໄ າ່ ຖຍັ ຆໃ ທງເຌກາຌຑຓິ ຽບກະຘາຌຉໃ າຄໂແຈແໄ ທຂຌຶໄ ຈງຓີ ຈຸ ຽຈໃ ຌັ ຘື າຓາຈໃ ີ ະກແໄ ຂຎໃ ຼຌຎຄຂ່ໄ ຓຌູ ແຈຉໄ ະນົບຈຽທຖາ ຎຕກຕຓຘາ່ ຽຖຈັ ປູຍຎະຽຑຈຎະຓທຌຏຌ຺ ່າ ຓນີ ົາງຎຕກຕຓຄັ ຑາຘາແ ຖະ ຑາຘາ Page 227 of 283
ບຄັ ກຈິ ຽຆໃ ຄິ ຘໃ ທຌນົາງຎຕກຕຓຎະຽຑຈຌີໄ ະຆໃ ທງຘາໄ ຄຽບກະຘາຌກແໄ ຂ, ຈັ ປູຍຍຍ, ກ່າຌຈ຺ ໜາໄ ຂບຄບຽກະ ຘາຌ, ກ່າຌຈ຺ ຂະໜາຈ ຖະ າ່ ຌທຌຂບຄຉທ຺ ບກັ ຘບຌ, ກາຌຍຌັ ກຶ ຽບກະຘາຌ, ກາຌຈັ ຽຖບື ກ ນົື ກາຌງາໄ ງ ຂ່ໄ ທາຓຽຎຌັ ຍຖບກ, ກາຌຌ຺ໄ ນາ່າ, ກາຌຌໃ ີ າ່ , ກາຌກທຈຘບຍາ່ ຏຈິ , ກາຌຽປຈັ ຈ຺ ໝາງທຼຌ, ກາຌຆກ ຑາຍ ຖະ ກາຌຽປຈັ ຉາຉະຖາຄຎະກບຍ. ຌບກາກຌຌັໄ ຎຕກຕຓຆບຍທຕຍ າຄດໃ າຄ ງຄັ ຓີ ທາຓຘາຓາຈ ຑຽິ ຘຈບໃ ຌື ໂບກີ ຽຆໃ ຌັ : ກາຌກທຈ ຖະ ຽຖບື ກາ່ /ແທງະກບຌ, ກາຌຌຍັ າ່ ຖະ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌປຼກ ຂ່ໄ ທາຓຂຌຶໄ ຓາຽຍໃ ຄິ ກໃ ບຌກາຌຘໃ ຄັ ຑຓິ ຂຓ່ໄ ຌູ ບບກຓາ. ເຌຎຈັ ຍຸ ຌັ ຓກີ າຌຎະງຸກເຆເໄ ຌກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ່າ (Applications of word processing) ດໃ າຄນທົ ຄນາົ ງ ຖະ ຘາຓາຈຈຈັ ຎຄແຈຄໄ ໃາງ ຽຑໃ ບື ໃ ີ ະຌາ່ ກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ າ່ ເຆເໄ ຌຘ່າຌກັ ຄາຌ ຈງຘະຽຑາະດໃ າຄ ງໃ ຄິ ທຼກຄາຌຈາໄ ຌຽບກະຘາຌ, ຘຌັ ງາ ຖະ ປຄຄາຌຉໃ າຄໂໃ ເີ ຆເໄ ຌກາຌຌາ່ ຘະຽໜຉີ ໃ ່ຏູຍໄ ຖ່ ນິ າຌ ນົື ຏູໄ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄ ຈທໄ ງຽຉກັ ຌກິ ເໝໃ ຌີໄ ະຖທຓຽຊຄິ ທາຓຘາຓາຈຂບຄຉທ຺ ຎຕກຕຓ ໃ ຽີ ບບືໄ ບາ່ ຌທງທາຓຘະຈທກຉໃ ່ຏູເໄ ຆໄ ຄັ ເຌ ຈາໄ ຌກາຌປຼຌປູ ໄ ຖະ ກາຌເຆຄໄ າຌ ຉະນົບຈປບຈກາຌຌາ່ ຓາຎະງຸກເຆກໄ ຍັ ຄາຌຎະຽຑຈບໃ ຌື ໂຈທໄ ງ ຸຌຘຓ຺ ຍຈັ ຂບຄ ກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ່າໃ ແີ ຈຌໄ າ່ ຓາເຆແໄ ຈໄ ກໃ : (1) ຈ຺ ໝາງຉບຍຉູ້ (Correspondence) ກາຌເຆໄ ຎຕກຕຓຎະຓທຌຏຌ຺ າ່ ຽຑໃ ບື ເຆໄ ເຌກາຌຑຓິ ຈ຺ ໝາງ່າຓະຈາະຽກຈີ ຎະນງຈຘໃ ທຌຉທ຺ ຉໃ ຊາໄ ປູໄ ກັ ຎະງຸກເຆໄ ຎຕກຕຓຎະຓທຌຏຌ຺ ່າເຌ ຄາຌຸຖະກຈິ ະກໃ ່ເນຽໄ ກຈີ ຎະນງຈຓະນາຘາຌຉໃ ່ຑະຌກັ ຄາຌ ຽປຈັ ເນບໄ ຄ຺ ກາຌຘາຓາຈຉຈິ ຉໃ ່ຆຂືໄ າງຘຌິ າໄ ກຍັ ຖກູ າໄ ຖະ ຏູຂໄ າງຘຌິ າໄ ຈງກາຌປຼກຈ຺ ໝາງຂຌຶໄ ຓາເຆໄ ຖທໄ ເຆບໄ ກີ ຌ຺ ກາງຽຎຌັ ຄາຌຎະາ່ (Routine) ນົື ກາຌຉບຍ ຽໄ ໃ ຄິ ຎະາ່ ຽປາ຺ ຘາຓາຈໃ ີ ະຌາ່ ຉທ຺ ຎະຓທຌຏຌ຺ ່າຓາຆໃ ທງ ຈງຘາໄ ຄຽຎຌັ ນງໜ່ໄ າໄ ຓາຈຉະຊາຌ (Standard paragraphs) ນົື ຽຎຌັ ຂ່ໄ ທາຓຽກຍັ ແທເໄ ຌໜໃ ທງຈັ ຽກຍັ ຂຓ່ໄ ຌູ ຘາຓາຈໃ ີ ະປຼກຂຌຶໄ ຓາເຆແໄ ຈຽໄ ຓໃ ບື ຉບໄ ຄກາຌເຆໄ ຎຕກຕຓເຌກາຌຉບຍຉຓໄ ຎີ ະນງຈນົາງຽຆໃ ຌັ : ກາຌຉບຍຉກໄ ໃ ຼທກຍັ ກາຌຘະຽໜຂີ າງ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຄາຌຎະາ່ ຈ຺ ໝາງຘບຍຊາຓຖາາາກຏູຂໄ າງຘຌິ າໄ , ຽບກະຘາຌກາຌຘໃ ຄ຺ ຘຌິ າໄ , ຈ຺ ໝາງຉບຍຉກໄ ຍັ ຖກູ າໄ , ຈ຺ ໝາງຄໄ ຽຉບື ຌຽຊຄິ ກາ່ ຌຈ຺ ຽທຖາຆາ່ ຖະໜີໄ ຖະ ກາຌຉຈິ ຉໃ ່ໃ ີ າໄ ງກື ຌັ . ກາຌຽກຍັ ຂ່ໄ ທາຓໃ ຽີ ຎຌັ ທະຖີ ນົື ຎະນງກ ບາຈ ະຊກື ຘາໄ ຄຽຎຌັ ຖະນຈັ ຽຑໃ ບື ຄໃາງຉໃ ່ກາຌຌາ່ ແຎເຆໄ ກາຌຎະງຸກເຌຖກັ ຘະຌະຌີໄ ະຽປຈັ ເນຽໄ ຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ຒຓໄ ຂຓ່ໄ ຌູ ແຈໄ ຘະຈທກ ຈງຂ່ໄ ທາຓໃ ປີ ຼກຂຌຶໄ ຓາະຽຎຌັ ຂ່ໄ ທາຓໃ ຓີ ເີ ທາຓຽຎຌັ ຓາຈຉະຊາຌ ຑຼຄຉໃ ຎໃ ຼຌຉທ຺ ຎຍາຄຉທ຺ ຽຆໃ ຌັ : ຆໃ ,ື ໃ ດີ ໃ ູ, ຆໃ ຏື ະຖຈິ ຉະຑຌັ ຖະ ບໃ ຌື ໂ ໃ ຎີ ໃ ຼຌແຎກຘ່ າຓາຈຎບໄ ຌຽຂາ຺ໄ ແຎແຈຉໄ າຓທາຓຉບໄ ຄກາຌ. (2) ຽບກະຘາຌຎະກບຍ (Composite documents) ຽຆໃ ຄິ ຎະກບຍຈທໄ ງຘຌັ ງາ, ຂ່ຉໄ ກ຺ ຖຄ຺ ຖາງຖະບຼຈຎກີ ງໃ ບງ, ຌະງຍາງກາຌຎະກຌັ ຘໃ ຄິ ຉໃ າຄໂ ຽນໃ າົ຺ ຌຘີໄ າຓາຈໃ ີ ະຘາໄ ຄຽຎຌັ ນງໜ່ໄ າໄ ຓາຈຉະຊາຌແຈໄ ຖະ ນງໜ່ໄ າໄ ຓາຈຉະຊາຌຈໃ ຄັ ກໃ າທະຘາໄ ຄຽຎຌັ ຘະນຈັ (Code) ຈຈັ ຆະຌີ (Index) ຖະ ຂຼຌຽຂາ຺ໄ ແຎເຌຒຓໄ ຉທ຺ ຎະຓທຌຏຌ຺ ່າ ຂ່ໄ ທາຓຉໃ າຄໂຽນໃ າົ຺ ຌຘີໄ າຓາຈຊກື ປຼກຂຌຶໄ ຓາເໝໃ ແຈໄ ຈງ່າຘໃ ຄັ ຂບຄຏູເໄ ຆໄ ຎຕກຕຓກາຌຎະຓທຌ ຏຌ຺ າ່ . ເຌກາຌຉຈິ ຉຄັໄ ຎຕກຕຓເໝໃ ໃ ຓີ ີ ທາຓຌັ ຘະແໝ ຘ່າຌກັ ຄາຌຘາຓາຈໃ ີ ະຘາໄ ຄຽບກະຘາຌເໝໃ າກ ກາຌຌາ່ ນງໜ່ໄ າໄ ຓາຈຉະຊາຌຓາເຆໄ າກຒຓໄ ຂຓ່ໄ ຌູ ຽຈຓີ ໃ ຓີ ດີ ໃ ູ ະຽປຈັ ເນຘໄ າຓາຈຽປຈັ ຽບກະຘາຌແຈຄໄ ໃາງ ຘະຈທກ ທໃ ບຄແທ ຈງຎາຈຘະາກທາຓຏຈິ ຑາຈເຌກາຌຎບໄ ຌ. (3) ຺ຈໝາງຓາຈຉະຊາຌ (Standard letters) ຈ຺ ໝາງ, ຽບກະຘາຌ, ຍຍຒບຓ ໃ ີ ເຆເໄ ຌກາຌຉຈິ ຉໃ ່ກຍັ ຖກູ າໄ ນົື ຏູກໄ ໃ ຼທຂບໄ ຄ ຈງຓເີ ທາຓຂບຄຈ຺ ໝາງ ນົື ຂ່ໄ ທາຓໃ ີ ຌໃ ຌບຌ ຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ຘາຓາຈໃ ີ ະຘາໄ ຄຂຌຶໄ ຓາຖທໄ ກ່າຌຈ຺ ຽຎຌັ ປູຍຍຍຓາຈຉະຊາຌຽຆໃ ຌັ : ເຍຘໃ ຄັ ຆ,ືໄ ເຍຘະຽໜຖີ າາຘຌິ າໄ , ຈ຺ ໝາງ ຎະໜາໄ ຽບກະຘາຌ, ຍຍຒບຓກາຌປບໄ ຄຂກ່ າຌຈ຺ ຌຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຎະກຌັ ແຑ ຖະ ຘໃ ຄິ ບໃ ຌື ໂ. ຈ຺ ໝາງ ຓາຈຉະຊາຌຉບໄ ຄຓຖີ ະນຈັ ຽຑໃ ບື ຄໃາງຉໃ ່ກາຌຎບໄ ຌ ຖະ ປຼກຂຌຶໄ ຓາເຆໄ ຘໃ ທຌຂ່ໄ ທາຓຍາຄຘໃ ທຌບາຈະຉບໄ ຄຓກີ າຌ Page 228 of 283
ຎບໄ ຌຽຂາ຺ໄ ແຎເໝໃ ຽຆໃ ຌັ : ຆໃ ,ື ໃ ດີ ໃ ູຂບຄຌ຺ ໃ ີ ະຉຈິ ຉໃ ,່ ທຌັ ,ີ ຆະຌຈິ ຂບຄຘຌິ າໄ ຖະ າ່ ຌທຌ ຽຆໃ ຄິ ະຎໃ ຼຌຎຄແຎ ຉາຓາ່ ຌທຌໃ ຖີ ກູ າໄ ຘໃ ຄັ ຆືໄ ນົື ຈ຺ ໝາງທຼຌໃ ີ ຄໄ ແຎງຄັ ຖູກາໄ ໃ ທ຺ ແຎະຓເີ ທາຓຽໝບື ຌກຌັ ຉໃ າຄກຌັ ໃ ຆີ ໃ ຂື ບຄ ຏູປໄ ຍັ ຉບໄ ຄຎບໄ ຌເໝໃ ຎະນງຈໃ ຘີ າ່ ຌັ ຂບຄກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ່າື ນຸົຈທາຓຏຈິ ຑາຈາກກາຌຎບໄ ຌຂ່ຓໄ ູຌເໝໃ ໝຈ຺ ນຸຈົ ແຖງະຽທຖາເຌກາຌຽປຈັ ຈ຺ ໝາງ ຖະ ຉຈັ ຂຌັໄ ຉບຌເຌກາຌກທຈຘບຍ. (4) ຖາງຄາຌ (Reports) ຎຕກຕຓກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ າ່ ຽໝາະຘາ່ ຖຍັ ກາຌຽປຈັ ຖາງຄາຌ ຘະຽໜຉີ ໃ ່ຏູຍໄ ່ຖນິ າຌ ຖະ ຽຑາະຘາຓາຈໃ ີ ະຂຼຌປໃ າຄຂຌຶໄ ຓາກໃ ບຌຽຑໃ ບື ກທຈຘບຍ ຖະ ກແໄ ຂແຈຘໄ ະຈທກ ຌ຺ ກທໃ າຖາງຄາຌະຘາ່ ຽຖຈັ ຘຓ຺ ຍູຌຖທໄ ໃ ຄຶ ຑຓີ ຖາງຄາຌຄິ . (5) ກາຌກູ້ແຂຂໍໄທາຓ (Text edition) ຏູເໄ ຆຘໄ າຓາຈປຼກຈ຺ ໝາງ ນົື ຽບກະຘາຌຽກໃ າ຺ ຂຌຶໄ ຓາຽຑໃ ບື ໃ ີ ະກຼຓຽປຈັ ຽບກະຘາຌເໝໃ ຈງຽບາ຺ ຈ຺ ໝາງຽກໃ າ຺ ຓາຽຎຌັ ຈ຺ ໝາງປໃ າຄ ຽຑໃ ບື ກແໄ ຂຂ່ໄ ທາຓຉາຓໃ ີ ຉບໄ ຄກາຌ. (6) ກາຌຎັຍຎຄຸ ເນູ້ ັຌຘະແໝ (Updating) ຂ່ໄ ທາຓ, ຽບກະຘາຌ ນົື ຉາຉະຖາຄໃ ີ ຈັ ່າ ຂຌຶໄ ກໃ ບຌ ບາຈະຓຂີ ່ຓໄ ູຌໃ ຍີ ໃ ຊ່ ກື ຉບໄ ຄຽຆໃ ຄິ ະຉບໄ ຄແຈປໄ ຍັ ກາຌຎຍັ ຎຸຄ ກາຌເຆໄ ຎຕກຕຓຎະຓທຌຏຌ຺ ່າະຄໃາງຉໃ ່ ກາຌຎຍັ ຎຸຄ ຈງກາຌປຼກຖາງກາຌ ນົື ຉາຉະຖາຄຂຌຶໄ ຓາຽຆໃ ຌັ : ຖາງກາຌຖາາຘຌິ າໄ , ຆໃ ື ຖະ ໃ ດີ ໃ ູຂບຄຖູກາໄ , ຖາາຘຌິ າໄ , ຉາຉະຖາຄກາຌຽຄຌິ ຖະ ໃ າາຄຘະຊຉິ ິ ຽຆໃ ຄິ ບາຈະຊກື ປຼກເຆຉໄ ະນົບຈຽທຖາ ຖະ ຓກັ ະຓກີ າຌ ຎໃ ຼຌຎຄຘະຽໝ.ີ ເຌກຖ່ ະຌຽີ ຆໃ ຌັ ຌຖີໄ າງກາຌ ຖະ ຉາຉະຖາຄະຊກື ປຼກາກຒຓໄ ຂ່ຓໄ ຌູ ຈງກາຌຎບໄ ຌຖະນຈັ ຽຑໃ ບື ປຼກຂຌຶໄ ຓາກແໄ ຂຽຆໃ ຌັ : ບາຈະຓກີ າຌຆກຂ່ໄ ທາຓ (Insert) ນົື ຖຍ຺ ຂ່ໄ ທາຓ (Delete) ຎຕກຕຓ ຎະຓທຌຏຌ຺ ່າຘາຓາຈໃ ີ ະຑຓິ ຽບກະຘາຌເໝໃ ແຈໄ ກາຌຉຈິ ຉຄັໄ ຎຕກຕຓຎະຓທຌຏຌ຺ ່າປໃຸ ຌເໝໃ ຘາຓາຈໃ ີ ະ ຽປຈັ ກາຌາ່ ຌທຌາຄະຌຈິ ຘາຈແຈ.ໄ (7) ປູຍຍຍ (Forms) ຈງຎກ຺ ກະຉຘິ າ່ ຌກັ ຄາຌຓກັ ະຓປີ ູຍຍຍຂບຄຽບກະຘາຌຉໃ າຄໂ ຽຆໃ ຌັ : ປູຍຍຍເຍຘໃ ຄ຺ ຘຌິ າໄ , ປຸຍຍຍເຍຄໄ ໜ,ີໄ ປູຍຍຍກາຌຑຓິ ະຍຼຌຽຄຌິ ຽຈບື ຌ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຎຕກຕຓ ຎະຓທຌຏຌ຺ າ່ ຘາຓາຈໃ ີ ະຉຄັໄ ຍຍຍຒບຓ ຽຑໃ ບື ເນຘໄ ະຈທກຉໃ ່ກາຌຎບໄ ຌຂ່ໄ ທາຓເນກໄ ຄ຺ ຆໃ ທຄກຍັ ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌ ຽຓໃ ບື ຍຌັ ກຶ ຂ່ຓໄ ຌູ ຖຄ຺ ເຌຍຍຒບຓບຓຑທິ ຽຉີ ະຎຍັ ຂ່ຓໄ ູຌຌຌັໄ ໂຽຂາ຺ໄ ຽຎຌັ ຊາຌຂຓ່ໄ ູຌຈງຌັ ີ ຽຆໃ ຄິ ຘະຈທກຉໃ ່ ກາຌຌາ່ ແຎເຆຎໄ ະນງຈບໃ ຌື ໂແຈຽໄ ຆໃ ຌັ : ຄາຌທຍຸຓ ຖະ ກທຈຘບຍຉໃ າຄໂ. (8) ກາຌຽກັຍ ຖະ ກາຌປຼກກັຍຌື ຂບຄຂໍຓໄ ູຌ (Storage and retrieval of information) ເຌທາຓຽຎຌັ ຄິ ເຌກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌຽບກະຘາຌຈ຺ ໝາງ ຖະ ຂ່ໄ ທາຓຉໃ າຄໂ ະຓກີ າຌຽກຍັ ປກັ ຘາຂ່ຓໄ ູຌແທໄ ຈງຍຌັ ກຶ ເຘໃ າຌຓໃ ຽນົກັ (Hard Disk) ຏໃ ຌຓໃ ຽນກົັ (Diskette) ຽຆໃ ຄິ ຘະຈທກເຌກາຌຽກຍັ ປກັ ຘາຂ່ຓໄ ຌູ ຖະ ຘາຓາຈໃ ີ ະປຼກຂຓ່ໄ ຌູ ກຍັ ຂຌຶໄ ຓາເໝໃ ແຈໄ າກຒຓໄ ຂຓ່ໄ ຌູ ໃ ຍີ ຌັ ກຶ ແທໄ ຽຆໃ ຄິ ກາຌເຆຌໄ ີໄ ະຖທຓ ແຎຽຊຄິ ກາຌຍຌັ ກຶ ຂຓ່ໄ ຌູ ຘໃ ທຌຍຸກຌ຺ ຘະຊາຌະຂບຄຘຌິ າໄ , ະຍຼຌ, ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຖະ ບໃ ຌື ໂ ທາຓຘາຓາຈເຌ ກາຌຽຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ຂຓ່ໄ ູຌຂຌຶໄ ດໃ ູກຍັ ຎະຽຑຈຂບຄບຸຎະກບຌໃ ຉີ ຈິ ຉຄັໄ ຽຆໃ ຌັ : ທາຓແທຂບຄໜໃ ທງຎະຓທຌຏຌ຺ (CPU Speed) າກຓໃ ຽນົກັ ນົື ຏໃ ຌຓໃ ຽນກົັ . 1.2 ກາຌຈັ ຑິຓຈໟທງບຓຑທິ ຽຉີຍຍຉັໄຄຉະ (Desktop publishing) ກາຌ ຈັ ກາຌຖາງຄາຌຽຎຌັ ປູຍຽນຓົັໄໄ ຂະໜາຈເນງໃ , ທາຖະຘາຌ, ຏໃ ຌຑຍັ ຖະ ຽບກະຘາຌຉໃ າຄໂ ຽຆໃ ຄິ ຽງີ ຌາ່ ຽຂາ຺ໄ ປຄຑຓິ ຽຑໃ ບື ຏະຖຈິ ຽຎຌັ ຏຌ຺ ຄາຌ ຉໃ ຎະຍຸ ຌັ ທຼກຄາຌຽນໃ າົ຺ ຌຘີໄ າຓາຈຌາ່ ບຓຑທິ ຽຉຘີ ໃ ທຌຍຸກຌ຺ ຽຂາ຺ໄ ຓາເຆໄ ຌແຈໄ ຈງ ຽຎຌັ ຽຉກັ ຌຖຆີ ໃ ຑີ ຈັ ະຌາຓາາກກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ່າ (Word Processing) ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ກາຌຎະຘຓ຺ ກຌັ ຖະນທໃ າຄຆບຍທຕ າຄຈາໄ ຌກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ່າ ກຍັ ຎຕກຕຓຈາໄ ຌກຕາຒກິ ຘາຓາຈເຆປໄ ູຍຍຍຂບຄຉທ຺ ບກັ ຘບຌ (Font) ແຈນໄ າົ ກນາົ ງ, ເຆຘໄ ີ ຆກປູຍຑາຍໃ ຘີ ະກຌາກຽໃ ບື ຄຘະກຌຽຌີ ຖທຓຄັ ກາຌຑຓິ ຏຌ຺ ຏະຖຈິ Page 229 of 283
ບບກຓາຈທໄ ງຽໃ ບື ຄຑຓິ ຽຖຽຆີໄ ໃ ຓີ ີ ທາຓຖະບຼຈຘູຄ ຽປຈັ ເນຽໄ ບກະຘາຌໃແີ ຈຓໄ ີ ທາຓຆຈັ ຽຌ ຖະບຼຈຼຍຽໃ າ຺ ຄາຌໃ ບີ ບກາກປຄຑຓິ . ຌບກາກຌຌັໄ ງຄັ ຌາ່ ຎຕກຕຓບໃ ຌື ໂຽຂາ຺ໄ ແຎຆໃ ທງຄາຌຽຆໃ ຌັ : (1) ຎຕກຕຓກຕາຒິກ (Graphics Programs) ຽຎຌັ ຆຸຈ່າຘໃ ຄັ (Software) ໃ ີ ຘາຓາຈຽປຈັ ເນຏໄ ູເໄ ຆໄ ຈັ ຘະຈຄຑຓິ ຑາຍ, ຂຼຌຑາຍ, ຘະຈຄຏຄັ ຖະ ແຈບະກຕຓແຈ,ໄ ກຕາຒກິ (Graphic) ຽຎຌັ ຘາຂາໜໃ ຄຶ ເຌທິ ະງາກາຌບຓຑທິ ຽຉີ ໃ ຽີ ຌຌັໄ ເຌຽຖໃ ບື ຄກາຌຽປຈັ ເນຽໄ ໃ ບື ຄບຓຑທິ ຽຉີ ຘະຈຄຑາຍຽຄິ ຑ່ າຍ ແຈໄ ຖທຓຄັ ກາຌຘາໄ ຄຑາຍເນຽໄ ໃ ບື ຌແນທກາຌໝຸຌຑາຍເນຽໄ ຍໃ ຄິ ເຌຈິ າຄຉໃ າຄໂກຌັ ຎຈັ ຍຸ ຌັ ຎຕກຕຓຌຌີໄ ງິ ຓ຺ ເຆກໄ ຌັ ນາົ ງ ຈງຘະຽຑາະທຼກຄາຌຈາໄ ຌກາຌບບກຍຍ. (2) ຎຕກຕຓຉາຉະຖາຄາໍ ຌທຌ (Spreadsheet programs) ຽຎຌັ ຎຕກຕຓ ບຓຑທິ ຽຉຎີ ະຽຑຈໜໃ ຄຶ ໃ ຓີ ຖີ ກັ ຘະຌະຽຎຌັ ຉາຉະຖາຄ ຓຽີ ຘຌັໄ ຌທຉຄັໄ ຖະ ຌທຌບຌຉຈັ ກຌັ ຆໃ ບຄໃ ຓີ ຽີ ຘຌັໄ ຉຈັ ກຌັ ຽບຌີໄ ທໃ າ ຽຆທ (Cell) ຆໃ ທງເນຏໄ ູເໄ ຆຽໄ ກຍັ ຂຓ່ໄ ຌູ ເຌປູຍຂບຄຉທ຺ ຽຖກ ຘາຓາຈຌາ່ ຓາາ່ ຌທຌແຈໄ ຖະ ເນຏໄ ຌ຺ ຖຍັ ດໃ າຄທໃ ບຄແທ. ຎຕກຕຓຌຌີໄ ງິ ຓ຺ ເຆຘໄ າ່ ຖຍັ ກາຌຽປຈັ ຍຌັ ຆີ ຍໃ ່ທໃ າະຽຎຌັ ກາຌຽປຈັ ຍຌັ ຆີ ງກຎະຽຑຈຉໃ າຄໂ ນົື ຍຌັ ຆີ ທຍຸຓຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື . 1.3 ຖະຍຍ຺ ກາຌຎະຓທຌຏ຺ຌຑາຍ (Image-processing systems) ຽຎຌັ ຖະຍຍ຺ ໃ ຓີ ກີ າຌ ຎະຓທຌຏຌ຺ ຈງເຆປໄ ູຍຑາຍຘະກຌຽຂາ຺ໄ ແຎເຌບຓຑທິ ຽຉີ ຏໃ າຌຽໃ ບື ຄຘະກຌຽຌີ (Scanner) ໃ ຉີ ໃ ຽ່ ຆໃ ບື ຓກຍັ ຽໃ ບື ຄບຓຑທິ ຽຉີ ຖະ ຽໃ ບື ຄຑຓິ ຽຖຽຆ.ີໄ າກຌຌັໄ ກ່ຽຂາ຺ໄ ຘໃ ູ ຎຕກຕຓກາຌຘະກຌຑາຍ ຽຆໃ ຄິ ຎຕກຕຓຌີໄ ະຽປຈັ ໜາໄ ໃ ເີ ຌກາຌຉຈິ ຉໃ ່ຖະນທໃ າຄບຸຎະກບຌຉໃ າຄໂ ນາກທໃ າບຸຎະກບຌເຈຍໃ ່ຑບໄ ຓຎຕກຕຓະຘະຈຄຂ່ໄ ທາຓຽຉບື ຌ ຑາຍໃ ຊີ ໃ າງຽຂາ຺ໄ ແຎຘາຓາຈໃ ີ ະຎຍັ ຉໃ ຄ ນງ,່ໄ ຂະນງາງ ນົື ເຘໃ ຂ່ໄ ທາຓຎະກບຍຽຂາ຺ໄ ແຎ ກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ຑາຍ ຓກັ ຌງິ ຓ຺ ເຆປໄ ໃ ທຓກຍັ ຖະຍຍ຺ ຍ່ຖກິ າຌຉໃ າຄໂ ຈງຏໃ າງຽບື ຂໃ າງຘະຽຑາະໃ ີ (LAN) 1.4 ກາຌຽປັຈຘາໍ ຽຌາ຺ ກຕາຒິກ (Reprographics) ຽຎຌັ ຂະຍທຌກາຌຽປຈັ ຘາ່ ຽຌາ຺ ຽບກະຘາຌຉໃ າຄໂ ຽຆໃ ຌັ : ກາຌຽປຈັ ຘາ່ ຽຌາ຺ ຖາງຄາຌຈ຺ ໝາງ ຖະ ຽບກະຘາຌບໃ ຌື ໂ ຽຑໃ ບື ໃ ີ ະຘາຓາຈກໃ າງຽບກະຘາຌເນກໄ ຍັ ຏູໄ ໃ ີ ກໃ ຼທຂບໄ ຄແຈທໄ ໃ ບຄແທ. ເຌຎຈັ ຍຸ ຌັ ຌກີໄ າຌຑຓິ ຘາ່ ຽຌາ຺ ຽບກະຘາຌາ່ ຌທຌນົາງ ຌງິ ຓ຺ ເຆຽໄ ໃ ບື ຄຖະຍຍ຺ ຘ່າຽຌາ຺ ບຈັ ຘະຖິ ງະ (Intelligent copier system) ຈງຌາ່ ຽໃ ບື ຄຌຉີໄ ໃ ຽ່ ຆໃ ບື ຓກຍັ ຽໃ ບື ຄບຓຑທິ ຽຉຂີ ະໜາຈກາຄ ນົື ຂະໜາຈໜບໄ ງ ຖະ ຉໃ ຽ່ ຂາ຺ໄ ກຍັ ຽໃ ບື ຄຑຓິ ຽຖຽຆ.ີໄ ທິ ກີ າຌຽປຈັ ຽບກະຘາຌະຊກື ຽປຈັ ຂຌຶໄ ໃ ຽີ ໃ ບື ຄບຓຑທິ ຽຉີ ຖະ ຘໃ ຄ຺ ຓາງຄັ ຽໃ ບື ຄ ບຈັ ຘ່າຽຌາ຺ ຽຆໃ ຄິ ຽໃ ບື ຄບຈັ ຘາ່ ຽຌາ຺ ະຑຓິ ຘາ່ ຽຌາ຺ ຉາຓໃ ຏີ ູເໄ ຆຉໄ ບໄ ຄກາຌແຈດໄ ໃ າຄທໃ ບຄແທ. 1.5 ໜທໞ ງຽກັຍຂໄໍຓຌູ ຍຍຊາທບຌ (Archival storage) ກາຌຈັ ຽກຍັ ຽບກະຘາຌເຌຘະແໝ ກໃ ບຌະດໃ ູເຌປູຍຍຍກະຈາຈ ຽຓໃ ບື າ່ ຌທຌຽບກະຘາຌຽຑໃ ຓີ ນາົ ງຂຌຶໄ ກາຌຌ຺ໄ ນາຽບກະຘາຌຽປຈັ ແຈງໄ າກ ຖະ ກາຌຽກຍັ ປກັ ຘາກ່ເຆຑໄ ຌືໄ ໃ ນີ ົາງຂຌຶໄ . ເຌຎຈັ ຍຸ ຌັ ຽບກະຘາຌຉໃ າຄໂແຈຊໄ ກື ຽກຍັ ຍຌັ ກຶ ແທເໄ ຌບຓຑທິ ຽຉີ ຈງ ຘະຽຑາະໜໃ ທງຽກຍັ ຂຓ່ໄ ຌູ ຘາ່ ປບຄຽຆໃ ຌັ : າຌຓໃ ຽນກົັ (Disk) ຏໃ ຌຓໃ ຽນົກັ (Diskette) ຽຍຓໃ ຽນກົັ (Magnetic tape) າຌຘຄ (Optical disk) ຖະ ບຓຑທິ ຽຉຘີ ະຈຄຏຌ຺ ແຓຕຒຓີ [Computer Output Microfilm (COM)] ຽປຈັ ເນບໄ ຄ຺ ກາຌຘາຓາຈຈັ ຽກຍັ ຂ່ຓໄ ູຌແຈນໄ າົ ງ ຘະຈທກເຌກາຌຽກຍັ ປກັ ຘາເຆຑໄ ຌືໄ ໃ ໜີ ບໄ ງ ຄຶໄ ຽຎຌັ ໃ ຌີ ງິ ຓ຺ ເຌຎຈັ ຍຸ ຌັ . 2. ຖະຍ຺ຍກາຌັຈກາຌຂາໞ ທຘາຌ (Message-handling systems) ຖະຍຍ຺ ຂຓ່ໄ ູຌຂບຄຘາ່ ຌກັ ຄາຌ (OIS) ຓຖີ ະຍຍ຺ ໃ ຘີ ່າຌັ ຖະ ກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ກາຌຈັ ກາຌຂໃ າທຘາຌ ຽຆໃ ຄິ ຎະກບຍຈທໄ ງ: (1) ແຎຘະຌບີ ຽີ ຖກັ ຉຕ ຌກິ (2) ແຎຘະຌຘີ ຼຄ (3) ຖະຘາຌ. ຈໃ ຄັ ຓຖີ າງຖະບຼຈຉໃແ່ ຎຌ:ີໄ Page 230 of 283
2.1 ແຎຘະຌບີ ຽີ ຖັກຉຕຌກິ [Electronic mail (E-mail)] ຽຎຌັ ທິ ໜີ ໃ ຄຶ ໃ ີ ະຽປຈັ ເນໄ ຍຸກຌ຺ ຘາຓາຈຉຈິ ຉໃ ່ຂໃ າທຘາຌແຎງຄັ ຍຸກຌ຺ ບໃ ຌື ຈງບາແຘຽໃ ບື ຄບຓຑທິ ຽຉ,ີ ຓຽຈຓັ ຖະ ຘໃ ເື ຌກາຌຉຈິ ຉໃ ຽ່ ຆໃ ຌັ : ຘາງຖະຘຍັ ແຎຘະຌບີ ຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ະຽກຍັ ຂໃ າທຘາຌຂຓ່ໄ ູຌຂບຄຘະຓາຆກິ ແທໄ ໃ ຘີ ູຌກາຄ ຽຓໃ ບື ຘະຓາຆກິ ຽຂາ຺ໄ ຓາ ເຆຍໄ ່ຖກິ າຌະຘໃ ຄ຺ ຂໃ າທຘາຌໃ ຖີ ່ຊາໄ າໄ ຄແທຘໄ ໃ ຄ຺ ບບກແຎ ກາຌຉຈິ ຉໃ ່ ຈງທິ ຌີ ຍີໄ ໃ ່ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍັ ຽທຖາ ຖະ ຘະຊາຌໃ ,ີ ຽຎຌັ ກາຌນຸຈົ ຂ່ໄ າ່ ກຈັ ເຌກາຌຉຈິ ຉໃ ່ ຍໃ ່ຽໝບື ຌກຍັ ກາຌເຆໄ ຖະຘຍັ ຽຆໃ ຄິ າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄຓກີ າຌຉຈິ ຉໃ ່ຘໃ ຘື າຌຄັ 2 ຈາໄ ຌຑບໄ ຓ ກຌັ ໃ ຄຶ ຍໃ ່ຘະຈທກ. ກາຌເຆແໄ ຎຘະຌບີ ຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ໃ ຄຶ ຽຎຌັ ໃ ຌີ ງິ ຓ຺ ເຆເໄ ຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ຽຆໃ ຄິ ຖະຍຍ຺ E-mail ຓີ ຄັ ຍຍຘາາຖະຌະ ຖະ ຍຍຘໃ ທຌຉທ຺ , ຍ່ຖກິ າຌຍຍຘາຓາຖະຌະຘໃ ທຌເນງໃ ະຊກື ຌາ່ ຘະຽໜີ ຈງຏູເໄ ນຍໄ ່ຖກິ າຌ ຈາໄ ຌຖະຓ຺ ຓະຌາຓ຺ ຽຆໃ ຌັ : ຍ່ຖຘິ ຈັ AT&T ຖະ Compuserve ຘາ່ ຖຍັ ຍຍຘໃ ທຌຉທ຺ ະງບຓເນຘໄ ະຽຑາະ ຘະຓາຆກິ ຽຂາ຺ໄ ຓາເຆຍໄ ຖ່ ກິ າຌແຈຽໄ ໃ າ຺ ຌຌັໄ ຽຆໃ ຄິ ຖະຍຍ຺ ຽນໃ ົາ຺ ຌຉີໄ ບໄ ຄເຆບໄ ຸຎະກບຌເຌກາຌຽຆໃ ບື ຓຽບື ຂໃ າງ ຖະ ເຆໄ ຎຕ ກຕຓຖະຍຍ຺ ແຎຘະຌບີ ຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ຽຆໃ ຌັ : ຎຕກຕຓ E-mail ຂບຄແຓຕຆບຍ ຉໃ ເຌປູຍຂບຄຘ່າຌກັ ຄາຌຓກັ ະຓກີ າຌຉໃ ຽ່ ບື ຂໃ າງຘະຽຑາະໃ ີ (LAN) ຈງບຓຑທິ ຽຉຂີ ະໜາຈຌບໄ ງ ຖະ ຂະໜາຈເນງໃ ຂ່ໄ ທາຓໃ ຘີ ໃ ຄ຺ ບບກ ແຎະຽຎຌັ ຉທ຺ ໜຄັ ຘ,ື ກຕາຒກິ ນົື ຽຎຌັ ຘຼຄກ່ແຈໄ ຖະ ກາຌຘໃ ຄ຺ ະຘໃ ຄ຺ າກຏູເໄ ຆໄ ບຓຑທິ ຽຉີ ຌ຺ ໜໃ ຄຶ ແຎງຄັ ຏູປໄ ຍັ ຌ຺ ຈຼທ ນົື ນາົ ງຌ຺ ກແ່ ຈໄ ຂ່ໄ ທາຓໃ ຘີ ໃ ຄ຺ ບບກແຎະຊກື ຽກຍັ ແທເໄ ຌຉູແໄ ຎຘະຌີ (Mail box) ໃ ກີ າ່ ຌຈ຺ ແທຘໄ ່າຖຍັ ຏູເໄ ຆໄ ຑາງເຌຖະຍຍ຺ ຽບື ຂໃ າງບຓຑທິ ຽຉ.ີ 2.2 ແຎຘະຌີຘຼຄ (Voice mail) ຽຎຌັ ຖະຍຍ຺ ໃ ຆີ ໃ ທງຽກຍັ ຘຼຄຽທາ຺ໄ ຂຄຏູເໄ ຆໄ ຖະຘຍັ ໃ ຉີ ຈິ ຉໃ ່ ຽຂາ຺ໄ ຓາຈງໃ ຽີ ປາ຺ ຍໃ ດ່ ໃ ູຍໃ ບຌຉະຽປຈັ ທຼກ ນົື ຘ່າຌກັ ຄາຌ ຽໃ ບື ຄຍຌັ ກຶ ຘາຼຄະຓກີ າຌຍຌັ ກຶ ຽຑໃ ບື ຐາກຂ່ໄ ທາຓແທໄ ຏູຽໄ ຎຌັ ຽາ຺ໄ ຂບຄຘາຓາຈໃ ີ ະປຼກຂ່ໄ ທາຓຌຌັໄ ຂຌຶໄ ຓາຒຄັ ແຈໄ ຈງເຆໄ ຖະຘຍັ າກຍໃ ບຌບໃ ຌື ຽຂາ຺ໄ ແຎເຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ຖທໄ ຂຒ່ ຄັ ຘຼຄໃ ຏີ ູບໄ ໃ ຌື ຐາກແທໄ ບາຈະຘໃ ຄ຺ ຘຼຄຌຌັໄ ຉໃແ່ ຎເນຏໄ ູບໄ ໃ ຌື ກແ່ ຈໄ ໃ ຄຶ ຽຎຌັ ກາຌຌາ່ ບຓຑທິ ຽຉຽີ ຂາ຺ໄ ຓາທຍຸຓ ຖະຍຍ຺ ກາຌຽປຈັ ທຼກຂບຄຖະຘຍັ ເນກໄ າງຽຎຌັ ຖະຍຍ຺ ຉບຍປຍັ ຖະຘຍັ ບຈັ ຉະຌຓຈັ ຽຑໃ ບື ກແໄ ຂຍຌັ ນາ ຑະຌກັ ຄາຌຉບຍປຍັ ຖະ ບຌຘາງຍໃ ່ ຌັ , ຘາງຖະຘຍັ ຍໃ ່ໃ ບງທໃ າຄ, ຍໃ ຓ່ ຏີ ູປໄ ຍັ ຘາງ, ກາຌຐາກຂ່ໄ ທາຓຽຊຄິ ຏູກໄ ໃ ຼທຂບໄ ຄຆກັ ຆາໄ ນົື ຍາຄຄັໄ ຍໃ ແ່ ຈປໄ ຍັ ຖູກາໄ ດາກປູຂໄ ່ຓໄ ຌູ ຂໃ າທຘາຌ ນົື ຖາງຖະບຼຈຂບຄຘຌິ າໄ ຉໃ ຏູເໄ ນຂໄ ຓ່ໄ ຌູ ຍໃ ່ດໃ ູ ເຌຂະຌະຌຌັໄ ນົື ຉຈິ ຑາຖະກຈິ ບໃ ຌື ໂ. ບຓຑທິ ຽຉຘີ າຓາຈຆໃ ທງຘາໄ ຄຖະຍຍ຺ ຉບຍປຍັ ຖະ ບຌຘາງບຈັ ຉະຌຓຈັ ຖະຍຍ຺ ຘບຍຊາຓຂ່ຓໄ ຌູ ຂໃ າທຘາຌບຈັ ຉະຌຓຈັ ຖະຍຍ຺ ຽຖບື ກປຍັ ຽບກະຘາຌບຈັ ຉະຌຓຈັ ຏໃ າຌຽໃ ບື ຄຖະຘາຌ ຖະຍຍ຺ ຄາງຄາຌຏຌ຺ ກາຌຆຂືໄ າງບຈັ ຉະຌຓຈັ າຄຖະຑາຍ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 2.3 ຖະຘາຌ (Facsimile) ຽຎຌັ ຽໃ ບື ຄຓື ໃ ເີ ຆເໄ ຌກາຌຘໃ ຄ຺ ຂ່ໄ ທາຓ, ປູຍຑາຍ າກຍໃ ບຌ ໜໃ ຄຶ ແຎງຄັ ບກີ ຍໃ ບຌໜໃ ຄຶ ຈງບາແຘຽໃ ບື ຄຖະຘາຌ ຖະ ຘາງຖະຘຍັ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຂ່ໄ ທາຓ ຖະ ປູຍຑາຍ ະຊກື ຎຄາກກະຈາຈເນບໄ ບກຓາເຌປູຍຂບຄຘຌັ ງາຌ ໃ ີ ະຘໃ ຄ຺ ແຎງຄັ ຽໃ ບື ຄຖະຘາຌຂບຄຏູປໄ ຍັ . ຌບກາກຌຌັໄ ຽໃ ບື ຄ ຖະຘາຌງຄັ ຘາຓາຈຉໃ ່ກຍັ ຽໃ ບື ຄບຓຑທິ ຽຉແີ ຈໄ ຽຑໃ ບື ຘະຈທກເຌກາຌບຌງາໄ ງຂຓ່ໄ ຌູ . 3. ຖະຍຍ຺ ຎະຆຓຸ າຄແກ (Teleconferencing system) ຌບກຽໜບື າກກາຌຎະງຸກໃ ກີ ໃ ຼທກຍັ ຖະຍຍ຺ ກາຌຈັ ກາຌຂ່ຓໄ ູຌຽຆໃ ຌັ : ແຎຘະຌບີ ຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ , ແຎຘະຌຘີ ຼຄ ງຄັ ຓກີ າຌຽຑໃ ຓີ ບຸຎະກບຌຽຑໃ ບື ບ່າຌທງ ທາຓຘະຈທກບໃ ຌື ໂ ກໃ ຑະຌກັ ຄາຌຈງຘະຽຑາະດໃ າຄງໃ ຄິ ກາຌຉຈິ ຉໃ ່ຘໃ ຘື າຌກຌັ ເຌແຖງະແກເຌຘ່າຌກັ ຄາຌ ບຈັ ຉະຌຓຈັ ະຓກີ າຌເຆຖໄ ະຍຍ຺ ຎະຆຸຓາຄແກ, ຖະຍຍ຺ ຖະຑາຍຑາງເຌຘ່າຌກັ ຄາຌ ຖະ ຖະຍຍ຺ ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌຌບກຘະຊາຌໃ .ີ Page 231 of 283
ຎະຽຑຈຂບຄກາຌຎະຆຸຓາຄແກ (Types of teleconferencing) ກາຌຎະຆຸຓາຄແກຽຎຌັ ກາຌ ຉຈິ ຉໃ ່ກຌັ າຄຈາໄ ຌບຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ກາຌຉຈິ ຉໃ ່າຄແກ ຖະຍຍ຺ ກາຌຎະຆຸຓາຄແກ ະຽປຈັ ເນໄ ໃ ຘູ ຌ຺ ະຌາ ຘາຓາຈຉຈິ ຉໃ ່ກຌັ ແຈໄ ຈງຍໃ ຉ່ ບໄ ຄຽຈຌີ າຄຓາຎະຆຸຓປໃ ທຓກຌັ ຉໃ ຘາຓາຈໃ ີ ະຎະຆຸຓເຌຘະຊາຌໃ ຉີ ໃ າຄກຌັ ກາຌ ຎະຆຸຓາຄແກຘາຓາຈຍໃ ຄບບກແຈໄ 3 ຎະຽຑຈເນງໃ ໂ:ື ກາຌຎະຆຸຓຈທໄ ງຘຼຄ, ກາຌຎະຆຸຓຈທໄ ງຑາຍ ຖະ ກາຌຎະຆຸຓຈທໄ ງບຓຑທິ ຽຉ.ີ 3.1 ກາຌຎະຆຸຓຈທໟ ງຘຼຄ (Audio teleconferencing) ຽຎຌັ ກາຌຎະຆຸຓາຄແກ ນົື ກາຌຉຈິ ຉໃ ່ຘໃ ຘື າຌາຄແກ ຈງໃ ູຘຌ຺ ະຌາະຘາຓາຈແຈງໄ ຌິ ຉໃ ຑຼຄຏູໄ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄເຌກາຌຎະຆຸຓຽໃ າ຺ ຌຌັໄ ຏູຽໄ ທາ຺ໄ ຘາຓາຈໃ ີ ະຽຖບື ກເນເໄ ຏແຈງໄ ຌິ າ່ ຘຌ຺ ະຌາກແ່ ຈໄ ຽຆໃ ຄິ ກາຌຘຌ຺ ະຌາຌຌັໄ ະຽຎຌັ ໃ ູ ນົື ກໃ ຸຓກ່ແຈ.ໄ ກາຌຎະຆຸຓ ຈງທິ ຌີ ຘີໄ າຓາຈຽປຈັ ແຈແໄ ຖງະແກ ຖະ ຍໃ ່ຘຌິໄ ຽຎບື ຄໃ າເຆໄ ໃ າງໃ ຄຶ ຽຎຌັ ໃ ຌີ ງິ ຓ຺ ກຌັ ໃ ທ຺ ແຎ. 3.2 ກາຌຎະຆຓຸ ຈທໟ ງຑາຍ (Video teleconferencing) ໝາງຽຊຄິ ກາຌຌາ່ ບຓຑທິ ຽຉີ ຽຂາ຺ໄ ຓາຆໃ ທງເຌກາຌຎະຆຸຓ ກາຌຘ່າຓະຌາຽຆໃ ຄິ ຏູຽໄ ຂາ຺ໄ ປໃ ທຓກາຌຎະຆຸຓຌຌັໄ ໂ ຍໃ ່າ່ ກຈັ ທໃ າະດໃ ູເຘ ກ່ຘາຓາຈຉຈິ ຉໃ ່ ຘໃ ຘື າຌຽຊຄິ ກຌັ ແຈໄ ຈງເຆຽໄ ຉກັ ຌຖຆີ າຄຑາຍ ຖະ ຘຼຄ. ຎະນງຈຂບຄກາຌຎະຆຸຓຏໃ າຌຑ່ າຍຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ຈ຺ ຌກາຌຽຈຌີ າຄຽຑໃ ບື ຉຈິ ຉໃ ່ ຸຖະກຈິ ຽຆໃ ຌັ : ໃ າເຆໄ ໃ າງເຌກາຌຽຈຌີ າຄ, ໃ າໃ ຑີ ກັ , ໃ າ ບານາຌ ຖະ ບໃ ຌື ໂໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄ. (2) ນຸົຈໃ າຽຘງບກາຈາກກາຌຂາຈກາຌຎະຆຸຓຄັໄ ຘ່າຌັ . (3) ຘາຓາຈຽປຈັ ເນໄ ຄັ ບຄ຺ ກາຌເຆຂໄ ຓ່ໄ ຌູ ນົື ຉທ຺ ຽຖກໃ ຘີ າ່ ຌັ ປໃ ທຓກຌັ ຖະ ເຆຑໄ ບໄ ຓໂກຌັ ແຈ.ໄ (4) ຆໃ ທງເນຑໄ ະຌກັ ຄາຌຍໃ ່ທໃ າະດໃ ູເຌຖະຈຍັ ເຈ ຘາຓາຈຓຘີ ໃ ທຌປໃ ທຓເຌຽນຈກາຌຘ່າຌັ ຍາຄ ຽນຈກາຌແຈໄ ຈງຘະຽຑາະກາຌຓຍີ ຈ຺ ຍາຈເຌຂະຍທຌກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ ຖະ ງຄັ ຆໃ ທງຽຘຓີ ຘາໄ ຄທາຓປູ ໄ ຖະ ຎະຘຍ຺ ກາຌເນກໄ ທາໄ ຄຂທາຄງໃ ຄິ ຂຌຶໄ . (5) ຽຑໃ ຓີ ທາຓໃ ບຄຉທ຺ ຖະ ຘະຈທກຘະຍາງນາົ ງຂຌຶໄ ຽຑໃ ບື ເນຓໄ ຽີ ທຖາແຎຽປຈັ ກຈິ ະກາ່ ຘ່າ ຌັ ບໃ ຌື ໂແຈ.ໄ 3.3 ກາຌຎະຆຓຸ ຈທໟ ງບຓຑທິ ຽຉີ (Computer conferencing) ຽຆໃ ຄິ ຊທື ໃ າຽຎຌັ ກາຌ ຎະຆຸຓາຄບຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ຈງຏູປໄ ໃ ທຓຎະຆຸຓະຓກີ າຌຉຈິ ຉໃ ່ຘໃ ຘື າຌກຌັ ຈງຏໃ າຌ E-mail ຖທໄ ະຓກີ າຌຽກຍັ ຂ່ຓໄ ຌູ ຂໃ າທຘາຌກາຌຘຌ຺ ະຌາແທເໄ ຌຉູແໄ ຎຘະຌບີ ຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ (Electronic mailbox) ຏູໄ ໃ ຓີ ຘີ ໃ ທຌກໃ ຼທຂບໄ ຄ ຘາຓາຈໃ ີ ະຽຂາ຺ໄ ຓາເຌຉູແໄ ຎຘະຌບີ ຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ແຈຉໄ ະນົບຈຽທຖາ ຽຆໃ ຄິ ຂຓ່ໄ ຌຂໃ າທຘາຌໃ ຽີ ກຍັ ແທບໄ າຈຽກຈີ າກ ກາຌຎບໄ ຌຽຂາ຺ໄ ແຎ ຖທໄ ຎາກຈ຺ ຽຄິ ່ ຖະ ຓກີ າຌຽກຍັ ຍຌັ ກຶ ແທຽໄ ຑໃ ບື ເນຏໄ ູກໄ ໃ ຼທຂບໄ ຄປຼກຽຍໃ ຄິ ແຈ.ໄ 3.4 ຖະຑາຍຑາງເຌ (In-house television) ຽຎຌັ ຽໃ ບື ຄຓື ໃ ເີ ຆເໄ ຌກາຌຉຈິ ຉໃ ່າຄ ຸຖະກຈິ ຈງຘາ່ ຌກັ ຄາຌະຓກີ າຌກະາງຂໃ າທເນກໄ ຍັ ຘະຓາຆກິ ຽຑໃ ບື ຽບບືໄ ບ່າຌທງເຌກາຌຉຈິ ຉໃ ກ່ າຌຘໃ ຄັ ຆຘືໄ ຌິ າໄ ຈງຏໃ າຌຖະຑາຍໃ ຽີ ຎຌັ ຆໃ ບຄຘະຊາຌຂີ ບຄຘາ່ ຌກັ ຄາຌຌຌັໄ . 3.5 ກາຌຎະຉິຍັຈຄາຌຌບກຘະຊາຌີໃ (Telecommuting) ຽຎຌັ ຽຉກັ ຌຖຆີ ໃ ີ ຌ຺ ໃ ທ຺ ແຎເຆເໄ ຌກາຌຉຈິ ຉໃ ່ຘໃ ຘື າຌຖະນທໃ າຄຍາໄ ຌແຎໃ ຘີ າ່ ຌກັ ຄາຌ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ກາຌນົກີ ຖຼໄ ຄກາຌແຎຽປຈັ ທຼກໃ ຘີ ່າຌກັ ຄາຌ ຈງ ຑະຌກັ ຄາຌຘາຓາຈຽປຈັ ທຼກດໃ ູຽປບື ຌ ຖທໄ ຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຄາຌແຎໃ ຘີ າ່ ຌກັ ຄາຌ ຆໃ ທງຎະນງຈັ ຽທຖາເຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄກາຌ ຽຈຌີ າຄ, ນຸົຈໃ າເຆໄ ໃ າງ ຖະ ຽຑໃ ຓີ ຎະຘຽິ ຑິ າຍເຌກາຌຽປຈັ ທຼກຂບຄຘາ່ ຌກັ ຄາຌເນຽໄ ຑໃ ຓີ ຂຌຶໄ . Page 232 of 283
4. ຖະຍຍ຺ ຘະໜັຍຘະໜຸຌຘໍາຌກັ ຄາຌ (Office support systems) ເຌຎຈັ ຍຸ ຌັ ຓຽີ ຉກັ ຌຖຆີ ນກົັ ຘາ່ ຖຍັ ກາຌຈັ ກາຌຽບກະຘາຌ, ກາຌຖກຎໃ ຼຌຽບກະຘາຌ ຖະ ກາຌຈັ ກາຌຎະຆຸຓ. ຌບກາກຖະຍຍ຺ ຽນໃ ົາ຺ ຌີໄ ງຄັ ຓກີ າຌຎະງຸກເຆໄ ຈງກາຌຎະຘາຌທາຌ ຖະ ກາຌຈັ ກາຌກໃ ຼທກຍັ ກຈິ ະກາ່ ທຼກຄາຌກໃ ຸຓ ຘໃ ຄິ ຉໃ າຄໂຽນໃ ົາ຺ໄ ຌຎີໄ ະ ກບງຈທໄ ງຎຕກຕຓຽບື ຂໃ າງຽຎຌັ ກໃ ຸຓ (Groupware) ຖະ ຎຕກຕຓຉຄັໄ ຉະບະຽຌກັ ຎະຘຄ຺ (Desktop organizers) 4.1 ຎຕກຕຓຽືບຂາໞ ງຽຎຌັ ກຸ່ຓ (Groupware) ຎະກບຍຈທໄ ງຎຕກຕຓຘາ່ ຽຖຈັ ປູຍ ໃ ຊີ ກື ບບກຍຍ ຽຑໃ ບື ຘະໜຍັ ຘະໜຸຌກາຌຽປຈັ ທຼກກໃ ຸຓ ຈງຓກີ າຌຖທຓຎຕກຕຓຘ່າຽຖຈັ ປູຍຽຑໃ ບື ຘະໜຍັ ຘະ ໜຸຌກຈິ ະກາ່ ກໃ ຼທກຍັ ປູຍຍຍຂບຄກຈິ ະກາ່ ຘາ່ ຖຍັ ກາຌຽປຈັ ທຼກກໃ ຸຓຎະກບຍຈທໄ ງ: (1) ຍຖ່ ກິ າຌກໃ ຼທກຍັ ກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ່າ ຖທຓຽຊຄິ ທາຓຘາຓາຈຘາ່ ຖຍັ ຏູເໄ ຆໄ າ່ ຌທຌນົາງໃ ີ ເຆຽໄ ບກະຘາຌໃ ຽີ ໝບື ຌກຌັ . (2) ຍຖ່ ກິ າຌແຎຘະຌບີ ຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ (3) ຍ່ຖກິ າຌແຎຘະຌຘີ ຼຄ (4) ຍຖ່ ກິ າຌກາຌຎະຆຸຓຈທໄ ງບຓຑທິ ຽຉີ (5) ຍຖ່ ກິ າຌຖະຘາຌ (6) ກາຌຽຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ຊາຌຂ່ຓໄ ຌູ ຖະ ຍຖ່ ກິ າຌຉຈິ ຉໃ ຘ່ ໃ ຘື າຌຽຆໃ ຌັ : Compuserve ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຎຕກຕຓຘາ່ ຽຖຈັ ປູຍຽບື ຂໃ າງຽຎຌັ ກໃ ຸຓ (Groupware) ບາຈະຈັ ກຼຓຍ່ຖກິ າຌເນກໄ ຍັ ຘະຓາຆກິ ກໃ ຸຓຽຆໃ ຌັ : (1) ຍຖ່ ກິ າຌຈັ ກາຌຄກາຌ (2) ຓກີ າຌປໃ ທຓເຆຖໄ າງກາຌໝາງຽຖກຖະຘຍັ (3) ຍຖ່ ກິ າຌກໃ ຼທກຍັ ກາຌຈັ ຉາຉະຖາຄ ຖະ ຎະຉິ ຌິ ກໃ ຸຓ (4) ຍ່ຖກິ າຌກະຈາຈຘະຌາ. 4.2 ຎຕກຕຓຉັໄຄຉະບະຽຌກັ ຎະຘ຺ຄ (Desktop organizers) ຽຎຌັ ຎະຽຑຈຂບຄຎຕ ກຕຓໃ ຆີ ໃ ທງເນຏໄ ູເໄ ຆຘໄ າຓາຈໃ ເີ ຆໄ ບຓຑທິ ຽຉແີ ຈນໄ າົ ກນາົ ງ ຄັ ເຌປູຍຂບຄກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ າ່ ຖະ ກາຌ ຎະຓທຌຏຌ຺ ຑາຍ ຈງຓບີ ຸຎະກບຌຑາງເຌຎຕກຕຓນົາງດໃ າຄໃ ເີ ນໄ ທາຓຘະຈທກກໃ ຏູເໄ ຆຽໄ ຆໃ ຌັ : ຎະຉິ ຌິ , ກາຌເຆໄ ຒຓໄ ຌາຓຍຈັ , ກາຌຈາຈຍຌັ ກຶ , ຓຄ ຖະ ຽໃ ບື ຄຈິ ຽຖກ ຈງຓຖີ າງຖະບຼຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ກາຌຈາຈຍຌັ ກຶ (Notepad) ະຽປຈັ ທຼກເຌຖກັ ຘະຌະາໄ ງື ຎຕກຕຓກາຌຎະຓທຌ ຏຌ຺ ່າ ຍາຄຄັໄ ຽບຌີໄ ທໃ າຍຌັ ຌາກິ າຌຂ່ໄ ທາຓ (Text editor) ເຆຘໄ ່າຖຍັ ຍຌັ ກຶ ຂ່ໄ ທາຓ່າຓະຈາ ຽໝາະຘາ່ ຖຍັ ກາຌ ຘາໄ ຄ ນົື ກແໄ ຂຒາງຂະໜາຈໜບໄ ງ ເຆຑໄ ຌືໄ ໃ ໜີ ໃ ທງທາຓາ່ ໜບໄ ງ ຽໝາະກຍັ ກາຌຌາ່ ແຎເຆປໄ ໃ ທຓກຍັ ຎຕກຕຓ ບໃ ຌື . (2) ກາຌເຆໄ ຒຓໄ ຌາຓຍຈັ (Cardfile) ຒຓໄ ຌາຓຍຈັ ຽຎຌັ ຘໃ ຄິ ໜໃ ຄຶ ຽຄິ ຉະຽປຈັ ທຼກໃ ເີ ຆຘໄ າ່ ຖຍັ ກາຌຆໃ ທງບ່າຌທງທາຓຘະຈທກເຌກາຌຉຈິ ຉໃ ກ່ ຍັ ຖູກາໄ ນົື ຏູໄ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄ ຘໃ ທຌເນງໃ ະຓຖີ າງຖະບຼຈໃ ີ ຍຌັ ກຶ ຈໃ ຄັ ຌີໄ ື ຖະນຈັ , ຆໃ ,ື ໃ ດີ ໃ ູ, ຽຍີ ຖະຘຍັ ນົື ບາຈະຓດີ ໃ າຄບໃ ຌື ຉາຓໃ ຏີ ູເໄ ຆຉໄ ບໄ ຄກາຌຖາງຖະບຼຈຽນໃ ົາ຺ ຌີໄ ະ ຊກື ຈັ ຽກຍັ ຈງຘາຓາຈຖຼຄຖ່າຈຍັ ຽຑໃ ບື ຘະຈທກເຌກາຌຌ຺ໄ ນາຂ່ຓໄ ຌູ . (3) ກາຌເຆໄ ຓຄ (Clock) ຘາຓາຈຘະຈຄຓຄແຈໄ າກກາຌຽຎຈີ ຎຕກຕຓຘໃ ທຌຎະກບຍ ຉໃ າຄໂ (Accessory) ເຌ Window. ປູຍຍຍຓຄະເນຘໄ ະຈຄຍຍຽຂຓັ ນົື ຍຍຉທ຺ ຽຖກກແ່ ຈ.ໄ Page 233 of 283
(4) ກາຌເຆຽໄ ໃ ບື ຄຈິ ຽຖກ (Calculator) ຽໃ ບື ຄຈິ ຽຖກຽຎຌັ ບຸຎະກບຌຉຄັໄ ຉະ, ຽຄິ Window ະຓີ ຎຕກຕຓຽໃ ບື ຄຈິ ຽຖກເນເໄ ຆແໄ ຈໄ 2 ຍຍ ຄັ ຍຍຽໃ ບື ຄຈິ ຽຖກຓາຈຉະຊາຌ ຖະ ຽໃ ບື ຄຈິ ຽຖກຍຍທິ ະງາຘາຈ. (5) ກາຌເຆຎໄ ະຉິ ຌິ (Calendar) ຎະຉິ ຌິ ເຌ Window ແຈຖໄ ທຓຽບາ຺ ຘໃ ທຌຂບຄທຌັ ຽຈບື ຌຎີ ຖະ ຎຓືໄ ຍຌັ ກຶ ແທຈໄ ທໄ ງກຌັ ຓກີ າຌຖທຓຽທຖາເຌຉໃ ຖະທຌັ ກາຌຍຌັ ກຶ ຽທຖາຌຈັ ໝາງະຈ຺ ຍຌັ ກຶ ແທໄ ຈງຓີ ຘຼຄຽຉບື ຌ ຽຓໃ ບື ຽຊຄິ ກ່າຌຈ຺ ຽທຖາ ຖະ ຘາຓາຈຑຓິ ຽທຖາຌຈັ ໝາງແຈ.ໄ ຘໍາຌກັ ຄາຌຖທຓ (The integrated office) ຽຎຌັ ຘາ່ ຌກັ ຄາຌໃ ຓີ ກີ າຌຈັ ຖະຍຍ຺ ບຸຎະກບຌ ຘາ່ ຌກັ ຄາຌເນຽໄ ຆໃ ບື ຓຽຊຄິ ກຌັ ຈງຘະຽຑາະບຸຎະກບຌາຄບຓຑທິ ຽຉີ ບຸຎະກບຌຘໃ ຘື າຌ ຖະ ຎຕກຕຓໃ ຆີ ໃ ທງ ເຌກາຌຎະຘາຌຄາຌ ຖທຓຽຊຄິ ຎຕກຕຓຎະງຸກຉໃ າຄໂຽຆໃ ຌັ : ຎຕກຕຓກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ , ຎຕກຕຓກາຌ ຎະຓທຌຏຌ຺ ່າ, ຎຕກຕຓກາຌຎະຓທຌຏຌ຺ ຑາຍ ຖະ ຎຕກຕຓບຸຎະກບຌນາົ ງຘໃ ື (Multi media) ຎຕກຕຓຘ່າຽຖຈັ ປູຍຘາ່ ຌກັ ຄາຌຖທຓຽຎຌັ ຎຕກຕຓໃ ຖີ ທຓທາຓຘາຓາຈຂບຄຎຕກຕຓ ຉໃ າຄໂໃ ີ າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄເຆເໄ ຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌຽຂາ຺ໄ ຈທໄ ງກຌັ ຈງຎກ຺ ກະຉິ ະເຆກໄ ຍັ ຽໃ ບື ຄບຓຑທິ ຽຉຂີ ະໜາຈເນງໃ ຖະ ຂະໜາຈກາຄ. ຉໃ ເຌຎຈັ ຍຸ ຌັ ທາຓຘາຓາຈຂບຄບຓຑທິ ຽຉຘີ ໃ ທຌຍຸກຌ຺ ຽຑໃ ຓີ ຂຌຶໄ ໃ ຄຶ ຓກີ າຌຑຈັ ະຌາໃ ເີ ຆກໄ ຍັ ຽໃ ບື ຄບຓຑທິ ຽຉຘີ ໃ ທຌຍຸກຌ຺ ຈງຘະຽຑາະຎຕກຕຓ Microsoft ຑະງາງາຓໃ ີ ະຖທຓທາຓຘາຓາຈຉໃ າຄໂ ຽຂາ຺ໄ ນາກຌັ ຈງຑະຌກັ ຄາຌຘາຓາຈຑຓິ ຽບກະຘາຌ ຖທໄ ຘໃ ຄ຺ ຂ່ຓໄ ູຌແຎໃ ີ EXCEL ຽຑໃ ບື ຆໃ ທງເຌກາຌ່າຌທຌ ຖະ ຘາຓາຈທຽິ າະຂ່ຓໄ ູຌບບກຓາເຌປູຍຂບຄກຕາຒກິ າກຌຌັໄ ຘໃ ຄ຺ ຂ່ຓໄ ຌູ ຽກຍັ ແທເໄ ຌປູຍຂບຄຊາຌຂຓ່ໄ ູຌ ນົື ບາຈຘາໄ ຄຊາຌ ຂ່ຓໄ ູຌຂບຄບຄ຺ ກາຌ ຈງເຆໄ ຎຕກຕຓ Microsoft Access ຌບກາກຌງີໄ ຄັ ຓກີ າຌຌາ່ ຎຕກຕຓຘ່າຽຖຈັ ປູຍໃ ຽີ ຎຌັ ທຈັ ະຌາຌກຸ ຓ຺ ບຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ຓາເຆໄ ຈງຘາຓາຈຽຖບື ກເຆທໄ ຈັ ະຌາຌກຸ ຓ຺ ຍຍຉໃ າຄໂ ແຈຉໄ າຓຖກັ ຘະຌະຂບຄກາຌເຆຄໄ າຌແຈໄ ກໃ : 1. ທຈັ ະຌາຌຸກຓ຺ ຺ໃທແຎ (General Dictionary) ະຘະຈຄາ່ ຘຍັ ແ-ບຄັ ກຈິ , ທິ ກີ າຌເຆໄ ່າ, ຎະນງກຉທ຺ ດໃ າຄາ່ ຘຍັ າໄ ງກື ຌັ , ່າກຄ຺ ກຌັ ຂາໄ ຓກຌັ ຖະ ຘຼຄບໃ າຌ. 2. ທຈັ ະຌາຌຸກຓ຺ ກາຌເຆຑູ້ າຘາ (Usage Dictionary) ະຘະຈຄທິ ກີ າຌເຆຑໄ າຘາຽຆໃ ຌັ : ກາຌ ເຆໄ າ່ ຈງຍໃ ຄກາຌຉາຓໝທຈ່າ, ປູຍຍຍກຖິ ງິ າ ຖະ ຘະຈຄຖກັ ຘະຌະຌາຓຎະາ່ າ່ ຌຌັໄ ໂ ຑບໄ ຓຉທ຺ ດໃ າຄ ຎະນງກ. 3. ທຈັ ະຌາຌຸກ຺ຓໍາຘຍັ າໟ ງກື ຌັ -າໍ ກ຺ຄກຌັ ຂາໟ ຓກຌັ (Synomyms - antomyms Dictionary) ະຘະຈຄາ່ າໄ ງກື ຌັ ຖະ ່າກຄ຺ ກຌັ ຂາໄ ຓກຌັ ຂບຄ່າຘຍັ ຌຌັໄ ໂ. 4. ທັຈະຌາຌກຸ ຓ຺ ໍາຘັຍແ-ບັຄກຈິ (Thai-English Dictionary) ະຘະຈຄ່າຎຑາຘາ ບຄັ ກຈິ . 5. ທັຈະຌາຌກຸ ຓ຺ ໍາຘັຍບຄັ ກຈິ -ແ (English-Thai Dictionary) ະຘະຈຄາ່ ຎຑາຘາແ. 6. ທຈັ ະຌາຌຸກ຺ຓກຸ່ຓາໍ (Word group Dictionary) ະຘະຈຄ່ານກົັ ຖະ ຖູກາ່ ໃ ດີ ໃ ູ ເຉໄ າ່ ນກົັ ຌຌັໄ ໂ ຽຆໃ ຄິ ະຆໃ ທງເຌກາຌຌ຺ໄ ນາ່າຑາງເຉໄ າ່ ນກົັ າ່ ຈຼທກຌັ ແຈຘໄ ະຈທກງໃ ຄິ ຂຌຶໄ . [ໃີຓາ: ນບໄ ຄຎະຉຍິ ຈັ ກາຌທແິ ຑາຘາ ຖະ ທິ ະງາກາຌທາຓປູ ໄ (LINKS) ຘູຌຽຉກັ ຌຖຆບີ ຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ ຖະ ບຓຑທິ ຽຉີ ນໃ ຄຆາຈ (NECTEC)] Page 234 of 283
ກາຌຌາ່ ຎຕກຕຓຘາ່ ຽຖຈັ ປູຍໃ ເີ ຆເໄ ຌຄາຌຉໃ າຄໂ ຓາຽຆໃ ບື ຓງຄກຌັ ແທເໄ ຌຖະຍຍ຺ ບຓຑທິ ຽຉຽີ ໃ ບື ຄຈຼທ ກຌັ ຘາຓາຈຽປຈັ ແຈຈໄ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ ຖະຍຍ຺ ກາຌຍ່ຖນິ າຌກາຌຽຄຌິ ຖະ ກາຌທາຄຏຌກາຌຽຄຌິ ກະຘ ຽຄຌິ ຘຈ຺ ຖະ ກາຌາຈະຽຌ (Cash flow & forecast) ຖະຍຍ຺ ທຍຸຓຂ່ຓໄ ູຌ ຖະ ຂໃ າທຘາຌ ຍຌັ ຆຉີ ຌ຺ໄ ຌຶ ກາຌຈັ ກາຌຽຂາ຺ໄ ຽໃ ບື ຄກັ ຑາງເຌ (Information control (Cost account) (Machine planning) system) ຖະຍຍ຺ ຍຌັ ຆຽີ ຑໃ ບື ກາຌຍ່ຖນິ າຌ ຖະຍຍ຺ ຈິ ຉຌ຺ໄ ຌຶ ຂບຄທຼກ ຖະຍຍ຺ ຍ່ຖນິ າຌກາຌຘບໄ ຓຎຄຍ່າຖຸຄ (Managerial account) (Job costing) ປກັ ຘາ (Maintenance management ຖະຍຍ຺ ຽຄຌິ ຽຈບື ຌ ຖະ ໃ າປຄ ກາຌທາຄຏຌກາຌຏະຖຈິ system) (Payroll system) (Production planning) ກາຌກຼຓຘູຈກາຌຏະຖຈິ (Production formular) ຉາຉະຖາຄກາຌທາຄຏຌທຼກ (Project scheldule) ກາຌທຍຸຓຆກັ (Cheque control system) ຖະຍຍ຺ ທຍຸຓຆຍັ ຘຌິ ຊາທບຌ ຖະ ຖະຍຍ຺ ທຼກຂ່ຓໄ ູຌຽຑໃ ບື ກາຌຈັ ກາຌ ກາຌທຽິ າະງບຈຂາງ ກາຌຈິ ໃ າຽຘໃ ບື ຓຖາາ (Fixed assets (Management information system) (Sales analysis) & depreciation) ຈຸ ຽຖໃ ຓີ ຉຌ຺ໄ ຂບຄກາຌຽປຈັ ທຼກ ທຍຸຓຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ທຍຸຓກາຌຌ່າຘໃ ຄ຺ ຑາຘີ (Stock control system) (Tax control system) ທຍຸຓກາຌຆືໄ ຖະ ຈັ ຆືໄ ຈັ ຽກຍັ ຎະນທຈັ ຍຸກຌ຺ ຖະ ກາຌຉຈິ ຉໃ ່ (Purchase order analysis) (Personnel system) ທຍຸຓກາຌຂາງ ຖະ ກາຌຽກຍັ ຎະນທຈັ ຖູກາໄ ທຍຸຓຖະຍຍ຺ ຍຌັ ຆຽີ ຄຌິ ຐາກະຌາາຌ (Sale & history analysis) (Saving account) ທຍຸຓຖູກໜີໄ ທຍຸຓກໃ ຸຓຍຌັ ຆງີ ໃ ບງ (ຄຍ຺ ກະຍ຺ ງບຈ) (Account payable control) (Reconsignment system) ທຍຸຓ ຖະ ທຽິ າະໃ າເຆໄ ໃ າງ ຈັ ທຍຸຓຖະຍຍ຺ ຽບກະຘາຌ (Expenses control & analysis) (Document control system) ທຍຸຓໃ າຍ່ຖກິ າຌ ຖະ ຖາງແຈບໄ ໃ ຌື ໂ ທຍຸຓຖະຍຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຘຈ຺ (Services & miscellaneous control system) (Cashier control system) ປູຍີ 14.6 ຘະຈຄຏຄັ ກາຌຽປຈັ ທຼກໃ ຽີ ຆໃ ບື ຓງຄກຌັ ຂບຄຎຕກຕຓຘາ່ ຽຖຈັ ປູຍຉໃ າຄໂ. ຖະຍຍ຺ ທຼກຌຽີໄ ຎຌັ ຖະຍຍ຺ ທຼກໃ ເີ ຆໄ ທຍຸຓກຈິ ະກາຌເນຘໄ າຓາຈາໄ ຂາງເນແໄ ຈກໄ າ່ ແຖ ຖະ ຎະຘຈິ ຑິ າຍຘູຄ ຆໃ ທງຎບໄ ຄກຌັ ກາຌຂາຈຌຶ ກາ່ ແຖ ຽຌໃ ບື ຄາກກາຌຂາງຂບຄຏຈິ ຖາາແຈຽໄ ຎຌັ ດໃ າຄຈີ ຎະນງຈໃ ແີ ຈປໄ ຍັ ກ່ :ື Page 235 of 283
1. ຆໃ ທງຈັ ຖະຍຍ຺ ທຼກຄາຌຑາງເຌເນຽໄ ຂາ຺ໄ ປູຍດໃ າຄຽຎຌັ ຖະຍຼຍ 2. ຆໃ ທງເນແໄ ຈປໄ ຍັ ຖະຍຍ຺ ທຼກໃ ຊີ ກື ຉບໄ ຄເຌກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌ ຖະ ຘາຓາຈກທຈຘບຍແຈໄ ຌັ ີ 3. ທຍຸຓຖູກໜຍີໄ ຸກຌ຺ ຖະ ທຍຸຓຽາ຺ໄ ໜຍີໄ ຸກຌ຺ 4. ທຍຸຓກາຌຈັ ຆືໄ ຆໃ ທງເນຘໄ າຓາຈຆຂືໄ ບຄແຈເໄ ຌຖາາໃ ຈີ ີ ຘີ ຸຈ 5. ທຍຸຓຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ເນຽໄ ຎຌັ ງບຈຘຌິ າໄ ໃ ຊີ ກື ຉບໄ ຄເຌຎັຈຍຸ ຌັ 6. ຆໃ ທງເນຑໄ ະຌກັ ຄາຌຽຍໃ ຄິ ງຄຄັ ຘຌິ າໄ ຘາຓາຈກທຈຘບຍຘຌິ າໄ ຑາງເຌຄັ ແຈໄ ຌັ ີ ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌ 7. ຏູຍໄ ຖ່ ນິ າຌຘາຓາຈກທຈຘບຍຎະນທຈັ ກາຌຆ/ືໄ ຂາງຘຌິ າໄ ແຈໄ ຌັ ີ 8. ຆໃ ທງທຍຸຓກາຌຈັ ຽກຍັ ໃ າເຆໄ ໃ າງ-ຖາງແຈໄ ຘາຓາຈຖາງຄາຌງກຉາຓຎະຽຑຈແຈດໄ ໃ າຄຆຈັ ຽຌ 9. ຘາຓາຈຈັ ່າຖາງຄາຌຑາຘຓີ ຌູ ໃ າຽຑໃ ຓີ ແຈໄ ຌັ ຉໃ ຽ່ ນຈກາຌ. ີຓໃ າ: ນາໄ ຄນຸຌໄ ຘໃ ທຌາ່ ກຈັ ຘະນງາຓແ-ຌ ຖະ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຽບຘັ ຽີ ບຓຑທິ ຽຉີ າ່ ກຈັ ປຍູ ີ 14.6 (ຉໃ ່) ຘະຈຄຏຄັ ກາຌຽປຈັ ທຼກໃ ຽີ ຆໃ ບື ຓງຄກຌັ ຂບຄຎຕກຕຓຘາ່ ຽຖຈັ ປູຍຉໃ າຄໂ. ບາຈຽທາ຺ໄ ແຈທໄ ໃ າເຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄກາຌຂໃ ຄຂຌັ າຄຸຖະກຈິ ກຈິ ະກາຌະຉບໄ ຄເຆຽໄ ຉກັ ຌຖຆຘີ ະແໝເໝໃ ຽຑໃ ບື ເຆເໄ ຌກາຌຈຄຶ ຈູຈຖູກາໄ ຖະ ຎບໄ ຄກຌັ ກໃ ຸຓຖູກາໄ າກກາຌຓຉຂີ ບຄໃ ູ ຂໃ ຄຂຌັ ໃ ຄຶ ຽປຈັ ເນໄ ບຓຑທິ ຽຉຓີ ີ ທາຓາ່ ຽຎຌັ ໃ ີ ະຉບໄ ຄຌາ່ ຓາເຆໄ ຸກກຈິ ະກາຌຽຆໃ ຌັ : ກາຌບາແຘຖະຍຍ຺ ກາຌຘາໄ ຄຽບື ຂໃ າງຘະຽຑາະຑຌືໄ ໃ ີ (Local Area Net work-LAN) ຽຑໃ ບື ເນຑໄ າງເຌບຄ຺ ກາຌຘາຓາຈເຆຂໄ ່ຓໄ ູຌຉໃ າຄໂປໃ ທຓກຌັ ຂບຄຄຘາໄ ຄຽບື ຂໃ າງ ຘະຽຑາະໃ ີ (LAN) ຖະ ບຌິ ຽຉຽີ ຌຈັ (Internet) ຖທຓຄັ ບຄ຺ ກາຌງຄັ ຘາຓາຈຘໃ ຄ຺ ຂ່ຓໄ ູຌຘໃ ຘື າຌຖະນທໃ າຄກຌັ ແຈ.ໄ 2. ບຌິ ຽຉຽີ ຌັຈກຍັ ກາຌເຆເູ້ ຌຖຸ ະກຈິ ບິຌຽຉີຽຌຈັ (Internet) ຽຎຌັ ຽຉກັ ຌຖຆຈີ າໄ ຌບຓຑທິ ຽຉີ ໃ ຽີ ຆໃ ບື ຓຉໃ ່ຂຓ່ໄ ຌູ ທາຓຘາ່ ຑຌັ ຖະນທໃ າຄ ຎະຆາກບຌຆຌ຺ ຆາຈຉໃ າຄໂໃ ທ຺ ຖກຍຍແປຑໄ ຓ຺ ຈຌ ໃ ຄຶ ຘາຓາຈຌາ່ ຽຂາ຺ໄ ຓາເຆຎໄ ະນງຈກຍັ ຸຖະກຈິ ຂະໜາຈ ໜບໄ ງແຈດໄ ໃ າຄນົທຄນົາງ ຈທໄ ງໃ າເຆໄ ໃ າງຑຼຄຽຖກັ ໜບໄ ງ ຉໃ ຘາຓາຈຆໃ ທງກໃ ່ເນຽໄ ກຈີ ທາຓທໃ ບຄແທ ຖະ ຎະດຈັ ຽທຖາ, ຸຖະກຈິ ຂະໜາຈໜບໄ ງຉໃ າຄໂຘາຓາຈຘາໄ ຄ Home Page ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄຂຌຶໄ ຓາຈທໄ ງ WWW. (World Wide Web) ີ່ີທຘາຓາຈຽຎຈີ ຽຂາ຺ໄ ແຎແຈຉໄ ະນາົ ຈ 24 ຆໃ ທ຺ ຓຄ ຍໃ ່ຉບໄ ຄນງຸຄໄ ກຍັ ກາຌນາຘະຊາຌໃ ຉີ ຄັໄ ຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ໃ ີ ຓີ ໃ າຽຆໃ າ຺ ຑຄ ຖະ ຂະໜາຈເນງໃ ຍໃ ່ຉບໄ ຄນງຸຄໄ ງາກກຍັ ກາຌນາຍໃ ບຌບຈຖຈ຺ ຘາຓາຈຘະຌາຘຌິ າໄ ແຈຍໄ ໃ ່າ່ ກຈັ ແຖງະຽທຖາ ຍໃ ທ່ ໃ າະຽຎຌັ ກາຌຆຂືໄ າງຘຌິ າໄ ຎະຽຑຈຖຈ຺ , ບຸຎະກບຌ, ບຽີ ຖກັ ຉຕຌກິ , ຂບຄໃ ຖີ ະຌກຶ , ຽຍັ , ຆຈີ ີ ຽຑຄັ , ຎຓືໄ , ທຈີ ີ ບ, ບຸຎະກບຌຽໃ ບື ຄເຆແໄ ຒຒາໄ ເຌຽປບື ຌ, ຽຘບືໄ ຏາໄ , ຖະຑາຍ, ຂບຄນົຌິໄ ຽຈກັ ໜບໄ ງ, ຉຌ຺ໄ ແຓ,ໄ ບານາຌ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ນໃ ຄົ ໃ ຘີ າຓາຈຆແືໄ ຈດໄ ໃ າຄທໃ ບຄແທໃ ທ຺ ຖກຑາງເຌແຖງະຽທຖາໜບໄ ງ. ຉທ຺ ດໃ າຄ: Web site ເຌບຌິ ຽຉຽີ ຌຈັ ໃ ຘີ າຓາຈຽຎຈີ ຽຂາ຺ໄ ແຎຆຘືໄ ຌິ າໄ ແຈຽໄ ຆໃ ຌັ : http://www.bookwire.com ະາ່ ໜໃ າງໜຄັ ຘຉື ໃ າຄໂ http://www.emall.com າ່ ໜໃ າງຽຒຌີ ຽິ ີ ຘະນຸຍົ : ຎະນງຈຂບຄກາຌຘາໄ ຄ Home Page ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ເຆຽໄ ຑໃ ບື ປຍັ າ່ ຘໃ ຄັ ຆຂືໄ ບຄຖກູ າໄ ນົື ຘໃ ຄ຺ ່າຘໃ ຄັ ຆແືໄ ຎງຄັ ຏູ ໄ ຂາງຘຌິ າໄ . (2) ຖຄ຺ ຂ່ຓໄ ູຌກາຌຘະຌາຘຌິ າໄ ຖະ ຍ່ຖກິ າຌ ນົື ຽຑໃ ບື ກາຌຽຍໃ ຄິ ຂ່ຓໄ ູຌຘຌິ າໄ ຖະ ຍ່ຖກິ າຌ ຏໃ າຌ ບຓຑທິ ຽຉຈີ ທໄ ງຖະຍຍ຺ ບຌິ ຽຉຽີ ຌຈັ . (3) ປຍັ ຘະໝກັ ຘະຓາຆກິ (ຖູກາໄ ) ຂບຄກຈິ ະກາຌ ນົື ກຈິ ະກາຌະຘະ Page 236 of 283
ໝກັ ຽຎຌັ ຘະຓາຆກິ ຂບຄໜໃ ທງຄາຌໃ ຉີ ຈິ ຉໃ ່ກຍັ ຸຖະກຈິ ຈງຽຂາ຺ໄ ແຎເຌ Web site ຂບຄໜໃ ທງຄາຌຌຌັໄ ໂ (4) ຌ຺ໄ ນາຂ່ຓໄ ູຌຽຑໃ ບື ຌາ່ ຓາທາຄຏຌກາຌຉະນາົ ຈ, ກາຌຏະຖຈິ , ກາຌທແິ ຖະ ບໃ ຌື ໂ. Page 237 of 283
ຍຈ຺ ີ 15 ກາຌຍັຌຆີ ຖະ ຑາຘີ ກາຌຍຌັ ຆີ (Accounting) ຽຎຌັ ຑາຘາຂບຄຸຖະກຈິ (Language of business) ໃ ເີ ຆເໄ ຌກາຌຉຈິ ຉໃໃ ່ ຘໃ ຘື າຌ ຂຓ່ໄ ູຌາຄກາຌຽຄຌິ ເນກໄ ຍັ ຍຸກຌ຺ ຑາງເຌ ຖະ ຑາງຌບກບຄ຺ ກາຌຸຖະກຈິ ຽຑໃ ບື ເຆເໄ ຌກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ ຽຆໃ ຄິ ຌກັ ຍຌັ ຆີ (Accountant) ຽຎຌັ ຏູໄ ໃ ປີ ຍັ ຏຈິ ຆບຍເຌກາຌຈັ ກຼຓຂ່ຓໄ ຌູ າຄກາຌຽຄຌິ ຽຑໃ ບື ຈັ ່າຖາງຄາຌຎະາ່ ຎີ (Annual report) ຏູ້ຎະກບຍກາຌ (Entrepreneurship) ນົື ຽາ຺ໄ ຂບຄຸຖະກຈິ ຉະນົບຈປບຈຏູເໄ ຆຂໄ ຓ່ໄ ູຌາຄກາຌ ຽຄຌິ ບໃ ຌື ໂ ຉບໄ ຄຑິ າຖະຌາ ຖະ ບໃ າຌຖາງຄາຌຎະາ່ ຎີ ຽຆໃ ຄິ ຎະກບຍຈທໄ ງ: ຄຍ຺ ຈຸຌ (Balance sheet) ຄຍ຺ ກ່າແຖ ຂາຈຌຶ (Income statement) ຖະ ຄຍ຺ ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ (Statement of cash flows) ຽຑໃ ບື ຌາ່ ຂ່ຓໄ ຌູ າຄກາຌ ຽຄຌິ ແຎເຆຎໄ ະນງຈເຌກາຌທາຄຏຌ ຖະ ຉຈັ ຘຌິ ເ ຉະນບົ ຈປບຈທຽິ າະບຈັ ຉາຘໃ ທຌາຄກາຌຽຄຌິ ຂບຄຸຖະ ກຈິ ຈທໄ ງ. ຏູຎໄ ະກບຍກາຌ (Entrepreneurship) ຍໃ ່ທໃ າະດໃ ູເຌປູຍຍຍຂບຄຍຸກຌ຺ ່າຓະຈາ ນົື ຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ະ ຉບໄ ຄຽຂາ຺ໄ ຖະຍຍ຺ ຑາຘຓີ ຌູ ໃ າຽຑໃ ຓີ ນົື ຍໃ ,່ ະຉບໄ ຄຽຘງຑາຘຽີ ຎຌັ າ່ ຌທຌຽຄຌິ ຽໃ າ຺ ເຈ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌໃ ຄຶ າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄຓີ ທາຓປູໄ າຄຈາໄ ຌຑາຘຈີ ທໄ ງ. ຈງໃ ທ຺ ແຎກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ກາຌຂບຄຸຖະກຈິ ຽຖໃ ຓີ ຉຌ຺ໄ າຄຈາໄ ຌກາຌຈັ ນາຽຄຌິ ຽຆໃ ຄິ ຌາ່ ແຎຘໃ ູກາຌຖຄ຺ ຌຶ ຽຑໃ ບື ກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ກາຌຂບຄຸຖະກຈິ ບຄ຺ ກາຌຸຖະກຈິ ບາຈຈ່າຽຌຌີ ກາຌຽຑໃ ບື ນທຄັ ຏຌ຺ ກາ່ ແຖ ນົື ຍໃ ນ່ ທຄັ ຏຌ຺ ກ່າແຖ ຈງຓີ ກຈິ ະກ່າຑຌືໄ ຊາຌາຄຸຖະກຈິ 3 ຎະຽຑຈ:ື ກຈິ ະກ່າຈັ ນາຽຄຌິ , ກຈິ ະກາ່ ກາຌຖຄ຺ ຌຶ ຖະ ກຈິ ະກາ່ ກາຌຈ່າຽຌຌີ ກາຌ ຖະ ຓກີ າຌຍຌັ ຆຽີ ຎຌັ ຽໃ ບື ຄຓື ໃ ຘີ ່າຌັ ເຌຸກກຈິ ະກາ່ ຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈຂໄ ່ຓໄ ຌູ າຄກາຌຍຌັ ຆຂີ ບຄ ບຄ຺ ກາຌຸຖະກຈິ ກຈິ ະກາ່ າຄຸຖະກະິ ຈ ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ກຈິ ະກາໍ ຈັ ນາຽຄິຌ (Financing activities) ກື ຈິ ະກາ່ ກາຌຈັ ນາຽຄຌິ ຌຶ ຽຖໃ ຓີ ຉຌ຺ໄ ຂບຄ ຸຖະກຈິ ຖະ ກາຌຈັ ນາຽຄຌິ ຌຶ ຽຑໃ ບື ຌາ່ ແຎເຆເໄ ຌກາຌຂະນງາງກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌເຌບະຌາຈ຺ ຈທໄ ງ. ກາຌໃ ີ ະ ປູຽໄ ຊຄິ ຊາຌະກາຌຽຄຌິ ຂບຄຸຖະກຈິ ແຈໄ ຉບໄ ຄເຆກໄ າຌຍຌັ ຆີ ຈັ ກາຌ ຽຑໃ ບື ະແຈປໄ ຍັ ຆາຍຂຓ່ໄ ູຌາຄກາຌຍຌັ ຆີ ຖະ ຂ່ໄ ຓູຌາຄກາຌຽທຌິ ຉໃ ແ່ ຎ. 2. ກິຈະກາໍ ກາຌຖ຺ຄຌຶ (Investing activities) ຓໃ ຌກຈິ ະກ່າຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈຓໄ າຽຆໃ ຄິ ຆຍັ ຘຌິ ຽຑໃ ບື ເຆເໄ ຌກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌຂບຄຸຖະກຈິ ຖະ ຸຖະກຈິ ະຉບໄ ຄຑິ າຖະຌາບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍຌ ໃ ີ ະແຈປໄ ຍັ ກຍັ ຌື ຓາາກກາຌຖຄ຺ ຌຶ າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄຑິ າຖະຌາາກຂ່ຓໄ ູຌາຄກາຌຍຌັ ຆ.ີ 3. ກຈິ ະກາໍ ກາຌຈໍາຽຌີຌຄາຌ (Operating activities) ຓໃ ຌກຈິ ະກ່າໃ ກີ ໃ ່ເນຽໄ ກຈີ ກາຌຂາງ ຘຌິ າໄ ຖະ ຍ່ຖກິ າຌ ເຌກາຌຈ່າຽຌຌີ ກຈິ ະກ່າຈໃ ຄັ ກໃ າທຉບໄ ຄຽຘງໃ າເຆໄ ໃ າງ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຘໃ ທຌຘາ່ ຌັ ເຌກາຌຈັ ກາຌ ຈາໄ ຌກາຌຽຄຌິ ຌຌັໄ ໝາງທາຓທໃ າະຉບໄ ຄຓຖີ າງແຈໄ າກກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌຑຼຄຑ່ໃ ີ ະນກັ ກຍັ ໃ າເຆໄ ໃ າງ ຸຖະກຈິ ປຍັ ຆາຍຂ່ຓໄ ຌູ ຈໃ ຄັ ກໃ າທກ່ຉບໄ ຄເຆຽໄ ໃ ບື ຄຓື ໃ ຘີ ່າຌັ :ື ກາຌຍຌັ ຆ.ີ ກາຌຍຌັ ຆຽີ ຎຌັ ຽໃ ບື ຄຓື ໃ ຘີ ່າຌັ ຂບຄກຈິ ະກ່າາຄຸຖະກຈິ ຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈຂໄ ່ຓໄ ຌູ າຄກາຌຍຌັ ຆີ ຖະ ຂ່ຓໄ ູຌ າຄກາຌຽຄຌິ ຽຑໃ ບື ຽຎຌັ ຎະນງຈຉໃ ກ່ າຌຉຈັ ຘຌິ ເເຌຽຖໃ ບື ຄຉໃ າຄໂ ໃ ຏີ ູຍໄ ່ຖນິ າຌ ຖະ ຏູເໄ ຆຂໄ ່ຓໄ ູຌຉບໄ ຄກາຌ. Page 238 of 283
1. ທາຓໝາງຂບຄກາຌຍຌັ ຆີ ກາຌຍັຌຆີ (Accounting) ໝາງຽຊຄິ ຘຖີ ະຎະຂບຄກາຌຽກຍັ ຖທຍຖທຓ ຈ຺ ຍຌັ ກຶ ຂ່ຓໄ ູຌເຌປູຍຍຍ ຂບຄໜໃ ທງຽຄຌິ ຉາ າ່ ຌກຂຓ່ໄ ຌູ ໃ ຽີ ຎຌັ ໝທຈໝໃ ູ ຖະ ຘະນຸົຍຂຓ່ໄ ຌູ າຄກາຌຽຄຌິ ເນດໄ ໃ ູເຌປູຍຍຍຂບຄຖາງຄາຌ າຄກາຌຍຌັ ຆີ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຎະນງຈກໃ ຏູຘໄ ຌ຺ ເຂບຄກຈິ ະກາຌ. າກທາຓໝາງຂບຄກາຌຍຌັ ຆຈີ ໃ ຄັ ກໃ າທ ຘະນຸົຍແຈທໄ ໃ າ ກາຌຍຌັ ຆຓີ ີ ທາຓໝາງໃ ຘີ ່າຌັ 2 ຎະກາຌ:ື 1. ກາຌຈັ ກາຌຍຌັ ຆີ (Bookkeeping) ຽຎຌັ ໜາໄ ໃ ຂີ ບຄຏູໄ ຈັ ກາຌຍຌັ ຆີ (Bookkeeper) ຽຆໃ ຄິ ຓຂີ ຌັໄ ຉບຌາຄກາຌຍຌັ ຆີ (Accounting process) ຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1.1 ກາຌຖທຍຖທຓ (Collecting) ໝາງຽຊຄິ ກາຌຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ູຌ ນົື ຖາງກາຌາໄ ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຎະາ່ ທຌັ ຖະ ນກົັ ຊາຌຂຓ່ໄ ູຌໃ ກີ ໃ ຼທກຍັ ກາຌຈ່າຽຌຌີ ຸຖະກຈິ ຎະກບຍຈທໄ ງ ຽບກະຘາຌຉໃ າຄໂເຌກາຌຈ່າຽຌຌີ ຸຖະກຈິ ຽຆໃ ຌັ : ເຍປຍັ ຽຄຌິ (Receipts) ເຍຘະຽໜີ (Invoice) ເຍຘະຽໜຑີ າຘີ (Tax invoice) ຖະ ຽບກະຘາຌບໃ ຌື ໂ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ຖາງກາຌາໄ ຸກຖາງກາຌ ຽຓໃ ບື ຖທຍຖທຓຽບກະຘາຌຉໃ າຄໂ ຖທໄ ໃ ຄຶ ຈ່າຽຌຌີ ກາຌ ທຽິ າະຖາງກາຌາໄ າກຽບກະຘາຌຽນໃ າົ຺ ຌຌັໄ ທໃ າຓຏີ ຌ຺ ກະຍ຺ ຉໃ ່ຍຌັ ຆຉີ ໃ າຄໂຌທເຈ ຉາຓນກົັ ຘຓ຺ ຏຌ຺ ຍຌັ ຆີ ຖະ ນົກັ ກາຌຍຌັ ຆີ ໃ ູຽຑໃ ບື ເຆຍໄ ຌັ ກຶ ຍຌັ ຆເີ ຌຂຌັໄ ຉໃ ່ແຎ. 1.2 ກາຌຍຌັ ກຶ (Recording) ໝາງຽຊຄິ ກາຌຈ຺ ຍຌັ ກຶ ຖາງກາຌາໄ ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຉໃ ຖະຄັໄ ເນຊໄ ກື ຉບໄ ຄຉາຓນົກັ ກາຌຍຌັ ຆີ ໃ ປີ ຍັ ປບຄໃ ທ຺ ແຎ [General Accepted Accounting Principles (GAAP)] ຑບໄ ຓກຍັ ຍຌັ ກຶ ຂ່ຓໄ ຌູ ເນດໄ ໃ ູເຌປູຍຍຍຂບຄໜໃ ທງຽຄຌິ ຉາເຌຎຓືໄ ຍຌັ ກຶ ຎະາ່ ທຌັ (Journals) ຽຆໃ ຄິ ຍໃ ຄຽຎຌັ 2 ຎະຽຑຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ຎຓືໄ ຍຌັ ກຶ ຎະາ່ ທຌັ ໃ ທ຺ ແຎ (General journal) ຓໃ ຌຎຓືໄ ຂຌັໄ ຉຌ຺ໄ ໃ ເີ ຆຍໄ ຌັ ກຶ ຖາງກາຌຌາໄ ຈງໃ ທ຺ ແຎຉາຓຖ່າຈຍັ ຂຌັໄ ຂບຄກາຌາໄ ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຑບໄ ຓກຍັ ຘະນຸົຍາ່ ບະຍິ າງກາຌຍຌັ ກຶ ຖາງກາຌ. (2) ຎຓືໄ ຍຌັ ກຶ ຎະາ່ ທຌັ ຘະຽຑາະ (Specialized journals) ຓໃ ຌຎຓືໄ ຂຌັໄ ຉຌ຺ໄ ໃ ເີ ຆໄ ຍຌັ ກຶ ຖາງກາຌາໄ ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຘະຽຑາະ ຖະ ຽຎຌັ ຖາງກາຌໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຽຎຌັ ຎະາ່ . ຎຓືໄ ຍຌັ ກຶ ຘະຽຑາະ ຎະກບຍ ຈທໄ ງ: ຎຓືໄ ຽຄຌິ ຘຈ຺ ປຍັ (Cash receipts) ຎຓືໄ ຽຄຌິ ຘຈ຺ ໃ າງ (Cash disbursements) ຎຓືໄ ຎະາ່ ທຌັ ຆືໄ (Purchase journal) ຎຓືໄ ຎະາ່ ທຌັ ຂາງ (Sales journal) ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 1.3 ກາຌາໍ ຌກ (Classifying) ໝາງຽຊຄິ ກາຌຌາ່ ຂຓ່ໄ ູຌໃ ີ ະຈ຺ ຍຌັ ກຶ ແທໄ ຖທໄ ເຌຎຓືໄ ຎະາ່ ທຌັ ຓາາ່ ຌກເນຽໄ ຎຌັ ໝທຈໝໃ ູ ເຌຍຌັ ຆີ ງກຎະຽຑຈຉາຓໝທຈຆຍັ ຘຌິ , ໜຘີໄ ຌິ , ຘໃ ທຌຂບຄຽາ຺ໄ ຂບຄ, ຖາງແຈໄ ຖະ ໃ າເຆໄ ໃ າງ. 1.4 ກາຌຘະນຼຸຍຂໍໄຓູຌ (Summarizing) ຽຎຌັ ກາຌຌາ່ ຂ່ຓໄ ູຌໃ ແີ ຈໄ າ່ ຌກເນຽໄ ຎຌັ ໝທຈໝໃ ູ ຈໃ ຄັ ກໃ າທຓາຖທໄ ຓາຘະນຸຍົ ຽຎຌັ ຖາງຄາຌາຄກາຌຽຄຌິ (Accounting report) ຽຑໃ ບື ຘະຈຄຽຊຄິ ຏຌ຺ ກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌ ຖະ ຊາຌະກາຌຽຄຌິ ຂບຄຸຖະກຈິ ຉະນບົ ຈປບຈກາຌແຈຓໄ າ ຖະ ເຆແໄ ຎຂບຄຽຄຌິ ຘຈ຺ ເຌປບຍແຖງະຽທຖາ ຍຌັ ຆໜີ ໃ ຄຶ . 2. ກາຌເນູ້ຂໄໍຓຌູ າຄກາຌຽຄຌິ ຽຑໃ ບື ຎະນງຈກໃ ຍຸກຌ຺ ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄນາົ ງຐໃ າງຽຆໃ ຌັ : ຐໃ າງຍ່ຖນິ າຌ, ຏູເໄ ນກໄ ,ູ ໄ ຽາ຺ໄ ໜ,ີໄ ຉທ຺ ຌຖຈັ ຊະຍາຌ, ຌກັ ຖຄ຺ ຌຶ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຌບກາກຌຂີໄ ຓ່ໄ ູຌາຄກາຌຽຄຌິ ງຄັ ຘາຓາຈຌາ່ ແຎເຆໄ ຎະນງຈເຌກາຌທຽິ າະາຄຈາໄ ຌກາຌຽຄຌິ ກາຌຈັ ກາຌຄຍ຺ ຎະຓາຌ, ກາຌຎຍັ ຎຸຄຖະຍຍ຺ ຍຌັ ຆຽີ ຎຌັ ຉຌ຺ໄ . Page 239 of 283
2. ຖາງຄາຌາຄຍຌັ ຆີ ຖະ ຏເູ້ ຆູຂ້ ໍຓໄ ູຌາຄກາຌຍຌັ ຆີ ຖາງຄາຌາຄກາຌຍຌັ ຆີ (Accounting reports) ຽຎຌັ ຖາງຄາຌໃ ີ ຈັ ກາຌຂຌຶໄ ຈງຌກັ ຍຌັ ຆີ ຽທາ຺ໄ ື ຽຓໃ ບື ຓຖີ າງກາຌາໄ ຽກຈີ ຂຌຶໄ ຏູໄ ຈັ ກາຌຍຌັ ຆີ ະຈ຺ ຍຌັ ກຶ ຖາງກາຌາໄ ຽນໃ າົ຺ ຌຌັໄ ຈັ ໝທຈໝໃ ຖູ າງກາຌ ຖະ ຈັ ກາຌຽກຍັ ຖທຍຖທຓຂ່ຓໄ ຌູ າຄກາຌຍຌັ ຆແີ ທຽໄ ຎຌັ ຘູຌຂຓ່ໄ ູຌ ຽບຌີໄ ທໃ າຖະຍຍ຺ ຂຓ່ໄ ູຌາຄກາຌຍຌັ ຆີ (Accounting information system) ຖະ ຌກັ ຍຌັ ຆີ ະຌາ່ ຂ່ຓໄ ູຌາຄກາຌຍຌັ ຆຽີ ນໃ າົ຺ ຌຌັໄ ແຎຈັ ຖາງຄາຌາຄກາຌຍຌັ ຆ.ີ ຖາງ ຄາຌຍຌັ ຆີ ຍໃ ຄຽຎຌັ 3 ຎະຽຑຈ ຈໃ ຄັ ປູຍີ 15.1 1. ຖາງຄາຌາຄກາຌຍຖໍ ຖນິ າຌ (Management reports) ຽຎຌັ ຖາງຄາຌໃ ີ ຈັ ກາຌຂຌຶໄ ຽຑໃ ບື ຘະຽໜຉີ ໃ ່ຏູຍໄ ່ຖນິ າຌ ຽຆໃ ຄິ ຏູຍໄ ່ຖນິ າຌະເຆຎໄ ະນງຈາກຖາງຄາຌຽຑໃ ບື ຈາ່ ຽຌຌີ ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ ກາຌທາຄຏຌ ຖະ ທຍຸຓຄາຌຈາໄ ຌຉໃ າຄໂ. 2. ຖາງຄາຌຘະຽຑາະ (Special reports) ຽຎຌັ ຖາງຄາຌໃ ຈີ າ່ ຽຌຌີ ກາຌຂຌຶໄ ຘະຽຑາະຽຖໃ ບື ຄຘະຽໜຉີ ໃ ຏ່ ູ ໄ ຘຌ຺ ເຘກຶ ຘາຂຓ່ໄ ູຌາຄກາຌຽຄຌິ ຎະຽຑຈຌຌັໄ ຽຆໃ ຌັ : ກາຌຈັ ກາຌຖາງຄາຌຽຑໃ ບື ຽຘງຑາຘຽີ ຄຌິ ແຈໄ ຘະຽໜຉີ ໃ ່ກຓ຺ ຑາຘີ ບາກບຌ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 3. ຄຍົ ກາຌຽຄິຌ (Financial statements) ຽຎຌັ ຖາງຄາຌໃ ີ ຈັ ກາຌຂຌຶໄ ຎະກບຍຈທໄ ງຄຍ຺ ໃ ຘີ ່າຌັ 3 ຄຍ຺ :ື ຄຍ຺ ຈຸຌ, ຄຍ຺ ກາ່ ແຖຂາຈຌຶ ຖະ ຄຍ຺ ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ຽຑໃ ບື ຎະນງຈຉໃ ່ຏູເໄ ຆຄໄ ຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຽຑໃ ບື ຉຈັ ຘຌິ ເເຌຈາໄ ຌ ຉໃ າຄໂຽຑາະຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຽປຈັ ເນປໄ ູຽໄ ຊຄິ ຏຌ຺ ກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌ ຖະ ຊາຌະາຄກາຌຽຄຌິ ຂບຄຸຖະກຈິ ຖະ ນໃ ົຄໃແີ ຈໄ ຓາຂບຄຽຄຌິ ຘຈ຺ ປຍັ ຖະ ນໃ ົຄໃ ເີ ຆແໄ ຎຂບຄຽຄຌິ ຘຈ຺ ໃ າງເຌກຈິ ະກ່າາຄຸຖະກຈິ . ຖາງກາຌາໄ (Transactions) ຖາງຄາຌາຄກາຌຍ່ຖນິ າຌ ຖາງຄາຌຘະຽຑາະ (Managerial reports) (Special reports) ຏູຍໄ ່ຖນິ າຌ ຖະຍຍ຺ ຂ່ຓໄ ຌູ າຄກາຌຍຌັ ຆີ ຉທ຺ ຌ (Management) ຖຈັ ຊະຍາຌ (Accounting information (Government system) agencies) ຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ (Financial statements) - ຄຍ຺ ຈຸຌ - ຄຍ຺ ກາ່ ແຖຂາຈຌຶ - ຄຍ຺ ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ຏູເໄ ຆຂໄ ່ຓໄ ຌູ າຄກາຌຍຌັ ຆີ (Users of accounting information) ປູຍີ 15.1 ຘະຈຄຖາງຄາຌາຄກາຌຍຌັ ຆີ Page 240 of 283
ຏູເ້ ຆຂູ້ ໍໄຓູຌາຄກາຌຍັຌຆີ (Users of accounting information) ຓໃ ຌຏູເໄ ຆຎໄ ະນງຈາກຖາງ ຄາຌາຄກາຌຍຌັ ຆ.ີ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ໜາໄ ໃ ີ ທາຓຘາ່ ຌັ ຂບຄຌກັ ກາຌຍຌັ ຆີ ື ຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ທາຓໝຌັໄ ເຉໃ ່ຂ່ຓໄ ູຌໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຖະ ຓກີ າຌກທຈຘບຍດໃ າຄໃ ທ຺ ຽຊຄິ ຽຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ທາຓຑເ່ ກຍັ ກໃ ຸຓຏູເໄ ຆຖໄ າງຄາຌາຄກາຌຍຌັ ຆີ ຽຑໃ ບື ຘາຓາຈຌາ່ ຂຓ່ໄ ຌູ ແຎເຆເໄ ຌກາຌທຽິ າະ ຖະ ຉຈັ ຘຌິ ແຈຊໄ ກື ຉບໄ ຄ ຏູເໄ ຆຂໄ ຓ່ໄ ຌູ າຄກາຌຍຌັ ຆີ ຈໃ ຄັ ປູຍີ 15.2 ຈງຓຖີ າງ ຖະບຼຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ຽ຺າໄ ຂບຄ, ຏູ້ຊນື ຸ້ຌູ (Owners, stockholders) ເຆຂໄ ຓ່ໄ ູຌຽຑໃ ບື ຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌຂບຄ ຸຖະກຈິ ທໃ າ ຓຏີ ຌ຺ ກ່າແຖຽຎຌັ າ່ ຌທຌຽໃ າ຺ ເຈ ແຈປໄ ຍັ ກາ່ ແຖຉໃ ນ່ ຸຌໄ ຽຎຌັ າ່ ຌທຌຽໃ າ຺ ເຈ. 2. ຌກັ ຖຄ຺ ຌຶ ີໃຓີຘກັ ກະງະຑາງ, ຽ຺າໄ ໜໄີ (Potential investors, creditors) ເຆຂໄ ່ຓໄ ຌູ ຉຈັ ຘຌິ ເຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຌຶ ຌກັ ຖຄ຺ ຌຶ ໃ ຓີ ຘີ ກັ ກະງະຑາຍ ະຉບໄ ຄຈັ ນາຂຓ່ໄ ູຌາຄກາຌຽຄຌິ ຽຑໃ ບື ຎະຽຓຌີ ທາຓ ໝຌັໄ ຄ຺ າຄກາຌຽຄຌິ ຂບຄຸຖະກຈິ ກໃ ບຌໃ ີ ະຆືໄ ນົື ຂາງນົກັ ຆຍັ ຘໃ ທຌຽາ຺ໄ ໜເີໄ ຆຂໄ ່ຓໄ ຌູ ຉຈັ ຘຌິ ເກໃ ບຌໃ ີ ະເນໄ ຽຈຈິ າຄກາຌາໄ . 3. ຏູຍ້ ຖໍ ນິ າຌ (Management) ຽຎຌັ ຏູເໄ ຆຂໄ ຓ່ໄ ູຌາຄກາຌຍຌັ ຆນີ ົາງຘີ ຸຈ ຽຑໃ ບື ທາຄຏຌ ຖະ ທຍ ຸຓເນບໄ ຄ຺ ກາຌຸຖະກຈິ ຈາ່ ຽຌຌີ ຸຖະກຈິ ແຎຉາຓຽຎາ຺ໄ ໝາງໃ ກີ ່າຌຈ຺ ແທ.ໄ ຽາ຺ໄ ຂບຄ, ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌຂບຄຸຖະກຈິ (Owners, stockholders) (To evaluate operations of the firm) ຌກັ ຖຄ຺ ຌຶ ໃ ຓີ ຘີ ກັ ກະງະຑາຍ, ຽາ຺ໄ ໜີໄ ຉຈັ ຘຌິ ເຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຌຶ (Potential investors, creditors) (To make investment decision) ຏູຍໄ ່ຖນິ າຌ ທາຄຏຌ ຖະ ທຍຸຓ (Management) (To plan and control) ຖູກາໄ ຄ, ຘະຑາຍປຄຄາຌ ເຆເໄ ຌກາຌຽຖະາຉໃ ຖ່ ບຄຘຌັ ງາຉໃ າຄໂ (Employees, union officials) (To use in contract negotiations) ຏູເໄ ນກໄ ູ,ໄ ຏູຂໄ າງຎຈັ ແກາຌຏະຖຈິ ຎະຽຓຌີ ກາຌເນຘໄ ຌິ ຽຆໃ ບື (Lender, suppliers) (To evaluate credit ratings) ຉທ຺ ຌຖຈັ ຊະຍາຌ (Government agencies) ຎະຽຓຌີ ຑາຘີ ໃ ີ ະຉບໄ ຄໃ າງ (To evaluate tax liability) ຌກັ ທາຄຏຌຈາໄ ຌຽຘຈຊະກຈິ (Economic planners) ບະຌຸຓຈັ ກາຌບບກນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຖະ ນຸຌໄ ກູເໄ ໝໃ (To approve new issues of stocks and bonds) ກໃ ຸຓຖູກາໄ (Consumer group) ປຍູ ີ 15.2 ຘະຈຄຏູເໄ ຆຂໄ ່ຓໄ ຌູ າຄກາຌຍຌັ ຆີ (Users of accounting information) 4. ຖກູ າໟ ຄ, ຘະນະຑາຍປຄຄາຌ (Employees, union official) ເຆຂໄ ່ຓໄ ູຌຽຑໃ ບື ຽຖະາຉໃ ່ ຖບຄເຌຽຖໃ ບື ຄໃ າາໄ ຄປຄຄາຌ, ຘະນທຈັ ຈກີ າຌຉໃ າຄໂ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 5. ຏູ້ເນກູ້ ູ້, ຏຂູ້ າງຎັຈແກາຌຏະຖຈິ (Leaders, suppliers) ເຆຂໄ ່ຓໄ ຌູ ຽຑໃ ບື ຎະຽຓຌີ ກາຌເນຘໄ ຌິ ຽຆໃ ບື ຏູເໄ ນກໄ ຑູ ໄ ິ າຖະຌາຂຓ່ໄ ູຌຂບຄຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ກໃ ບຌໃ ີ ະເນກໄ ແູໄ ຖງະຘຌັໄ ຖະ ຽຄຌິ ກແູໄ ຖງະງາທ. ຘໃ ທຌຏູໄ ຈັ ນາ ຽຎຌັ ຏູຘໄ ະຽໜຂີ າງທຈັ ຊຸຈຍິ ຘຌິ າໄ ນົື ຍ່ຖກິ າຌ ນົື ຘະຽໜກີ າຌຈັ ນາປຄຄາຌ າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄຑິ າຖະຌາຂ່ຓໄ ູຌາຄ ກາຌຽຄຌິ ຂບຄຸຖະກຈິ ຈທໄ ງຽຆໃ ຌັ ກຌັ . Page 241 of 283
6. ຉທ຺ ຌຖຈັ ຊະຍາຌ, ຌກັ ທາຄຏຌຈໟາຌຽຘຈຊະກິຈ, ກຸຓ່ ຖກູ ໟາ (Government agencies, economic planners, consumer groups) ເຆຂໄ ່ຓໄ ຌູ ຽຑໃ ບື ຎະຽຓຌີ ກາຌຈັ ຽກຍັ ຑາຘີ ໃ ີ ຸຖະກຈິ ະຉບໄ ຄໃ າງເນກໄ ຍັ ຖຈັ ຊະຍາຌ ບະຌຸຓຈັ ກາຌບບກນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຖະ ນຸຌໄ ກເູໄ ໝໃ ຽຆໃ ຌັ : ະຌາາຌນໃ ຄຎະຽຈແ ກ່າຌຈ຺ ເນໄ ະຌາາຌ ຖະ ຘະຊາຍຌັ ກາຌຽຄຌິ ຈ຺ ະຍຼຌຽຑໃ ຓີ ຌຶ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 3. ຑາຘຓີ ຌູ າໞ ຽຑີໃຓ ຑາຘຓີ ູຌໞາຽຑຓໃີ [Value Added Tax (VAT)] ຽຎຌັ ຑາຘີ ໃ ີ ຈັ ຽກຍັ າກຓຌູ ໃ າຂບຄຘຌິ າໄ ນົື ຍ່ຖກິ າຌ ຘໃ ທຌໃ ຽີ ຑໃ ຓີ ເຌຉໃ ຖະຂຌັໄ ຉບຌກາຌຏະຖຈິ ຖະ ກາຌາ່ ໜໃ າງຘຌິ າໄ ນົື ຍຖ່ ກິ າຌ. ຏູຎໄ ະກບຍຸຖະກຈິ ໃ ດີ ໃ ູເຌປູຍຍຍຂບຄຍຸກຌ຺ ່າຓະຈາ ນົື ຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ຎະກບຍຸຖະກຈິ ຂາງຘຌິ າໄ ນົື ຍຖ່ ກິ າຌ ໃ ຓີ ງີ ບຈຖາງປຍັ າກກາຌຂາງຘຌິ າໄ ນົື ຍຖ່ ກິ າຌຽກຌີ 300,000,000 ກຍີ ຉໃ ຎ່ ີ ຉບໄ ຄຽຂາ຺ໄ ຖະຍຍ຺ ຑາຘຓີ ູຌໃ າຽຑໃ ຓີ ຽບຌີໄ ທໃ າຏູຎໄ ະກບຍກາຌຈ຺ ະຍຼຌ ຈງຽຘງຑາຘຓີ ູຌໃ າຽຑໃ ຓີ ເຌບຈັ ຉາປບໄ ງຖະ 10 ຉາຓຓາຈຉາ 80. ຎຈັ ຍຸ ຌັ ຓກີ າຌນຸຈົ ບຈັ ຉາຑາຘຓີ ູຌໃ າຽຑໃ ຓີ ຽຎຌັ ບຈັ ຉາປບໄ ງຖະ 7 ກາຌຽຘງຑາຘຓີ ູຌໃ າຽຑໃ ຓີ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌ ະຉບໄ ຄຽຘງຑາຘຓີ ຌູ ໃ າຽຑໃ ຓີ ຸກຽຈບື ຌ ຈງຉບໄ ຄຌາ່ ຘໃ ຄ຺ ຑາຘຓີ ູຌໃ າຽຑໃ ຓີ ຉໃ ກ່ ຓ຺ ຑາຘບີ າກບຌຑາງເຌທຌັ ີ 15 ຂບຄ ຽຈບື ຌຊຈັ າກຽຈບື ຌຑາຘ.ີ ຉທ຺ ດາ່ ຄ: ຏູຎໄ ະກບຍກາຌຈ຺ ະຍຼຌຑາຘຓີ ູຌໃ າຽຑໃ ຓີ ຂາງຘຌິ າໄ 2,500,000 ກຍີ ງຄັ ຍໃ ່ຖທຓຑາຘຓີ ຌູ ໃ າຽຑໃ ຓີ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌະແຈປໄ ຍັ ຽຄຌິ າກາກກາຌຂາງຘຌິ າໄ ຖທຓຑາຘຓີ ູຌໃ າຽຑໃ ຓີ າ່ ຌທຌຽໃ າ຺ ເຈ? ຓຌູ ໃ າຘຌິ າໄ 2,500,000 ກຍີ ຑາຘຓີ ຌູ ໃ າຽຑໃ ຓີ ( ) 175,000 ກຍີ າ່ ຌທຌຽຄຌິ ຓູຌໃ າຘຌິ າໄ ຖທຓຑາຘຓີ ຌູ າໄ ຽຑໃ ຓີ 2,675,000 ກຍີ ຉທ຺ ດໃ າຄ: ຏູຎໄ ະກບຍກາຌຈ຺ ະຍຼຌຑາຘຓີ ູຌໃ າຽຑໃ ຓີ ຂາງຘຌິ າໄ ຖທຓຑາຘຓີ ູຌໃ າຽຑໃ ຓີ ຽຎຌັ າ່ ຌທຌຽຄຌິ 5,000,000 ກຍີ ເນໄ ຈິ ແຖໃ ນາຓຌູ ໃ າຘຌິ າໄ ຖະ ຑາຘຓີ ຌູ ໃ າຽຑໃ ຓີ ຓີ າ່ ຌທຌຽໃ າ຺ ເຈ? ຓຌູ ໃ າຘຌິ າໄ = = 4,672,898 ກຍີ ຑາຘຓີ ຌູ ໃ າຽຑໃ ຓີ = = 327,102 ກຍີ ຖທຓ 5,000,000 ກຍີ 4. ບາກບຌຖາງແຈູ້ຌິຉິຍກຸ ຌ຺ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌຸຖະກຈິ ເຌປູຍຍຍຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ຈງໃ ທ຺ ແຎະຉບໄ ຄຽຘງຑາຘບີ າກບຌຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ າກ ຊາຌກາ່ ແຖຘຸຈເິ ຌບຈັ ຉາຘໃ ທຌປບໄ ງ 30 ຂບຄກ່າແຖຘຸຈ.ິ ກາຌຽຘງຑາຘບີ າກບຌຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ະຽຘງຑາຘຎີ ຖີ ະ 2 ຄັໄ :ື 1. ຑາຘບີ າກບຌຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ກາຄຎີ ຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ໃ ຍີ ໃ ່ຓໃ ຌຘະຊາຍຌັ ກາຌຽຄຌິ ະຽຘງຑາຘກີ າຄຎີ ຊຈງ ຎະຓາຌກາ່ ແຖຘຸຈຎິ ະາ່ ຎີ ຖະ ຌາ່ ກາ່ ແຖຘຸຈິ ໃ ຎີ ະຓາຌແທຽໄ ໃ ຄິ ໜໃ ຄຶ ຓາ່າຌທຌຽຑໃ ບື ຽຘງຑາຘກີ າຄຎຽີ ຆໃ ຌັ : ຎະຓາຌກ່າົຖ຺ ຘຸຈຎິ ະາ່ ຎີ 5,000,000 ກຍີ ະຽຘງຑາຘກີ າຄຎຽີ ໃ າ຺ ກຍັ 750,000 ກຍີ (2,500,000 x Page 242 of 283
30%) ຏູຓໄ ໜີ າໄ ໃ ຽີ ຘງຑາຘຉີ ບໄ ຄງໃ ຌື ຍຍຘະຈຄຖາງກາຌ ຽຑໃ ບື ຽຘງຑາຘບີ າກບຌຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ກາຄຎີ ຉາຓຍຍ ຑ.ຄ.ຈ 51 ຑາງເຌ 2 ຽຈບື ຌ ຌຍັ ຉໃ ທຌັ ຘຸຈາໄ ງຂບຄປບຍແຖງະຽທຖາ 6 ຽຈບື ຌ ຌຍັ ຉຄັໄ ຉໃ ທຌັ ່າບຈິ ຂບຄປບຍ ແຖງະຽທຖາຍຌັ ຆີ ຈງຍໃ ່ຉບໄ ຄຌຍຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຉໃ ຊາໄ ຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ໃ ຽີ ຎຌັ ຘະຊາຍຌັ ກາຌຽຄຌິ ະຽຘງຑາຘບີ າກບຌ ຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ກາຄຎີ າກກາ່ ແຖຘຸຈກິ າຄຎີ ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຄິ ເຌບຈັ ຉາຘໃ ທຌປບໄ ງ 30 ຈງຌຍຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ໃ ຏີ ູກໄ ທຈ ຘບຍຍຌັ ຆປີ ຍັ ບະຌງຸ າຈ [Certified Public Accountant (CPA)] ປຍັ ປບຄຖທໄ ຉໃ ຎະຽຑຈຂບຄຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ . 2. ຑາຘບີ າກບຌຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ຘຌິໄ ຎີ ະຽຘງຑາຘເີ ຌບຈັ ຉາຘໃ ທຌປບໄ ງ 30% ຂບຄກາ່ ແຖຘຸຈຎິ ະາ່ ຎີ ຏູຓໄ ີ ໜາໄ ໃ ຽີ ຘງຑາຘຉີ ບໄ ຄ ຌຍຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຑບໄ ຓງໃ ຌື ຍຍຘະຈຄຖາງກາຌຑາຘບີ າກບຌຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ຉາຓຍຍ ຑ.ຄ.ຈ 50 ຑາງເຌ 150 ທຌັ ຌກັ າກທຌັ ຘຸຈາໄ ງຂບຄປບຍແຖງະຽທຖາຍຌັ ຆ.ີ ເຌຎຈັ ຍຸ ຌັ ແຈຓໄ ຎີ ະກາຈກາຌຎຍັ ຎຸຄກໃ ຼທກຍັ ບຈັ ຉາຑາຘບີ າກບຌຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ຘ່າຖຍັ ກາຌງໃ ຌື ຍຍຘະຈຄ ຖາງກາຌຑາຘບີ າກບຌຘ່າຖຍັ ກາ່ ແຖຘຸຈິ ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຈໃ ຄັ ຉໃແ່ ຎຌ:ີໄ ຖະຈັຍ ໍາບະິຍາງກາຌເຆູ້ບັຈຉາຑາຘເີ ຌກາຌິຈແຖ່ຑາຘີ ຂຌໄັ ກໍາແຖຘຸຈິ ບັຈຉາ ຑາຘີ ຘທໞ ຌ (1) ກຖ່ ະຌີ ໃ ທ຺ ແຎ ຄັ ່າຌທຌ ປໟບງ 30 (2) ກຖ່ ະຌນີ ຸົຈບຈັ ຉາ - (2.1) ຍ່ຖຘິ ຈັ ໃ ຓີ ນີ ົກັ ຆຍັ ຈ຺ ະຍຼຌເຌຉະນົາຈນກົັ ຆຍັ ກໃ ບຌທຌັ ີ 1 - 75,000,000,000 ກຍີ 25 30 6 ກຌັ ງາ 2001 (ເນໄ ຈິ ແຖໃ ຽຎຌັ ຽທຖາ 5 ປບຍແຖງະຽທຖາຍຌັ ຆຉີ ໃ ່ 75,000,000,001 ກຍີ ຂຌຶໄ ແຎ ຽຌໃ ບື ຄກຌັ ຌຍັ ຉຄັໄ ຉໃ ປບຍແຖງະຽທຖາຍຌັ ຆີ າ່ ບຈິ ຽຖໃ ຓີ ເຌ ຖະ ນົຄັ ທຌັ ີ 6 ກຌັ ງາ 2001) (2.2) ຍຖ່ ຘິ ຈັ ໃ ຌີ ່ານົກັ ຆຍັ ຓາຈ຺ ະຍຼຌກຍັ ຉະນົາຈນກົັ ຆຍັ ຉຄັໄ ຉໃ ທຌັ ີ 6 ກຌັ ງາ 2001 ຄັ ໝຈ຺ 25 (2.3) ຍ່ຖຘິ ຈັ ໃ ຌີ ່ານກົັ ຆຍັ ຓາຈ຺ ະຍຼຌກຍັ ຉະນົາຈນົກັ ຆຍັ ຉາຓຂ່ໄ ຍຄັ ຍັ ຉະນາົ ຈນົກັ ຆຍັ ນໃ ຄຎະຽຈແ ທໃ າຈທໄ ງກາຌປຍັ ນກົັ ຆຍັ ຈ຺ ຄັ ໝຈ຺ 20 ະຍຼຌເຌ “ຉະນາົ ຈນກົັ ຆຍັ ເໝໃ ” ຉຄັໄ ຉໃ ທຌັ ີ 6 ກຌັ ງາ 2001 (ກຖ່ ະຌຉີ າຓ (2.2) ຖະ (2.3) ເນໄ ຈິ ແຖໃ ຽຎຌັ ຽທຖາ 5 ປບຍແຖງະ 1 - 250,000,000 ກຍີ 20 ຽທຖາຍຌັ ຆຉີ ໃ ່ຽຌໃ ບື ຄກຌັ ຌຍັ ຉໃ ປບຍແຖງະຽທຖາຍຌັ ຆີ ່າບຈິ ໃ ຽີ ຖໃ ຓີ ເຌ 25 ນົື ນົຄັ ທຌັ ໃ ຍີ ່ຖຘິ ຈັ ໃ ຓີ ນີ ກົັ ຆຍັ ຓາຈ຺ ະຍຼຌເຌຉະນົາຈນກົັ ຆຍັ 250,000,0001 - 30 ຉຄັໄ ຉໃ ທຌັ ີ 6 ກຌັ ງາ 2001 ຖະ ະຉບໄ ຄຎະຉຍິ ຈັ ຉາຓນກົັ ຽກຌ, 750,000,000 ກຍີ 10 ທິ ກີ າຌ ຖະ ຽຄໃບື ຌແຂຈທໄ ງ. 750,000,001 ກຍີ ຂຌຶໄ ແຎ (2.4) ຍ່ຖຘິ ຈັ ນົື ນາໄ ຄນຸຌໄ ຘໃ ທຌຌຉິ ຍິ ຸກຌ຺ ໃ ຓີ ີ ຌຶ ໃ ຆີ ່າຖະຖທໄ ເຌ ຄັ ໝຈ຺ ທຌັ ຘຸຈາໄ ງຂບຄປບຍແຖງະຽທຖາຍຌັ ຆຍີ ໃ ່ຽກຌີ ໜໃ ຄຶ ຉຘືໄ ບຄປບໄ ງນາໄ ຘຍິ ຖາໄ ຌກຍີ ຘ່າຖຍັ ກ່າແຖຘຸຈິ ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ເຌປບຍແຖງະຽທຖາຍຌັ ຆີ ໃ ີ ຽຖໃ ຓີ ເຌ ນົື ນຄົັ ທຌັ ີ 6 ກງັ ຌາ 2002 ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ ແຎ. (2.5) ະຌາາຌຘະຽຑາະກາ່ ແຖຘຸຈຘິ ໃ ທຌໃແີ ຈໄ າກກາຌຎະກບຍ ກຈິ ະກາຌຘໃ ຄິ ບ່າຌທງທາຓຘະຈທກຈາໄ ຌກາຌະຌາາຌຘາກຌ຺ (2.6) ກຈິ ະກາຌຘ່າຌກັ ຄາຌຎະຉຍິ ຈັ ກາຌຑູຓຑິ າກ ຄັ ໝຈ຺ 10 (3) ກຖ່ ະຌແີ ຈປໄ ຍັ ບະຌຸຓຈັ າກກຓ຺ ຖາງປຍັ ເນຽໄ ຘງຑາຘບີ າາກງບຈຖາງປຍັ ເນຽໄ ຘງຑາຘຘີ ໃ ທຌປບໄ ງ 5 ຂບຄງບຈຖາງປຍັ . 5. ຑາຘບີ າກບຌຍຸກ຺ຌາໍ ຓະຈາ Page 243 of 283
ຏູຎໄ ະກບຍຸຖະກຈິ ໃ ດີ ໃ ູເຌປູຍຍຍຂບຄຍຸກຌ຺ າ່ ຓະຈາ ໃ ຓີ ບີ າກບຌນາກຎ່ ະຽຓຌີ ຉາຓຓາຈຉາ 40 (8) ແຈໄ ກໃ : ຽຄຌິ ໃ ແີ ຈໄ າກກາຌຸຖະກິຈກາຌໟາ, ກາຌກະຘິກໍາ, ກາຌບຈຸ ຘານະກາໍ , ກາຌຂຌ຺ ຘຄໃ຺ ນົື ກາຌບືໃຌໂ ຌບກາກໃ ຖີ ະຍແຸ ທເໄ ຌຓາຈຉາ 40 (1) ຽຊຄິ (7) ຌຌັໄ ກາຌຈິ ແຖໃ ຑາຘບີ າກບຌຍຸກຌ຺ າ່ ຓະຈາເຌ ກາຌນກັ ໃ າເຆໄ ໃ າງ ຏູຓໄ ບີ າກບຌຘາຓາຈຽຖບື ກນກັ ຉາຓທຓິ ເີ ຈທິ ໜີ ໃ ຄຶ ຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ ທິ ີໃີ 1 ນກັ າໞ ເຆູ້ າໞ ງຄິ ຉາຓ ທາຓໍາຽຎຌັ ຖະ ຘຓ຺ ທຌ. ທິີໃີ 2 ນກັ າໞ ເຆູ້າໞ ງຽຎຌັ ກາຌຽໝາ຺ ຽຑໃ ບື ຽຘງຑາຘບີ າກບຌ ຍຸກຌ຺ າ່ ຓະຈາ ຉາຓບຈັ ຉາຑາຘບີ າກບຌຍຸກຌ຺ າ່ ຓະຈາ ຈງຽຘງຑາຘບີ າກບຌຍຸກຌ຺ າ່ ຓະຈາຘຌິໄ ຎີ ຉາຓ ຍຍ ຑ.ຄ.ຈ 90 ຑາງເຌທຌັ ີ 31 ຓຌີ າ ຂບຄຎຊີ ຈັ ແຎ. ຉາຉະຖາຄບຈັ ຉາຑາຘີບາກບຌຍກຸ ຌ຺ າໍ ຓະຈາ ຂຌັໄ ບາກບຌຘຸຈຉິ ຄັໄ ຉ່ ບາກບຌຘຸຈິ າໍ ຌທຌຘູຄຘຸຈ ບັຈຉາຑາຘີຘໞທຌ 1 – 25,000,000 * ຂບຄຂໄັຌ ປບໟ ງ 12,500,000 25,000,001 – 125,000,000 12,500,000 - 125,000,001 – 250,000,000 100,000,000 5 250,000,001 – 1,000,000,000 10 125,000,000 20 750,000,000 30 1,000,000,001 ຂໄຌຶ ແຎ 37 6. ຄົຍຈຸຌ ຄົຍຈຌຸ (Balance sheet) ຽຎຌັ ຖາງຄາຌໃ ີ ຈັ ຂຌຶໄ ຽຑໃ ບື ຘະຈຄຽຊຄິ ຊາຌະກາຌຽຄຌິ (Financial position) ຂບຄຸຖະກຈິ ໃ ຽີ ທຖາເຈໜໃ ຄຶ ຈງຘະນຸຍົ ງບຈຽຄຌິ ຂບຄຆຍັ ຘຌິ , ໜຘີໄ ຌິ ຖະ ຘໃ ທຌຂບຄຽາ຺ໄ ຂບຄຂບຄ ຸຖະກຈິ ຘໃ ທຌຖາງແຈໄ ຖະ ໃ າເຆໄ ໃ າງ ະຘະຈຄເຌປູຍຂບຄຏຌ຺ ຉໃ າຄຂບຄກ່າແຖຘຸຈິ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຘໃ ທຌໜໃ ຄຶ ຂບຄ ຘໃ ທຌຂບຄຽາ຺ໄ ຂບຄ. ຍຖໍ ິຘັຈ ແຒຒູ້າແ າໍ ກັຈ (1) ຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌ (Current assets) ຽຎັຌຽຄຌິ ຘຈ຺ ຄຍົ ຈຸຌ ນົື ຆຍັ ຘຌິ ບໃ ຌື ໂ ໃ ຓີ ຘີ ະຑາຍໃ ບຄ ຖະ ຘາຓາຈຎໃ ຼຌ ຂບຄທັຌີ 31 ຌັ ທາ 20*2 ຽຎຌັ ຽຄຌິ ຘຈ຺ ແຈແໄ ທ, ນົື ະເຆໝໄ ຈ຺ ຑາງເຌແຖງະຽທຖາ (1) ຆັຍຘິຌໝຸຌທຼຌ ຆຍັ ຘຌິ ນ຺ທ ໜໃ ຄຶ ຎີ ນົື ໜບໄ ງກທໃ າໜໃ ຄຶ ຎແີ ຈໄ ກໃ : ຽຄຌິ ຘຈ຺ ນກົັ ຆຍັ ເຌ ທາຓຉບໄ ຄກາຌຂບຄຉະນາົ ຈ, ຖູກໜກີໄ າຌາໄ , ຍຌິ ໃ າງ ໜທໞ ງ: ກີຍ 12,150,000 11,250,000 ຽຄຌິ , ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື , ໃ າເຆໄ ໃ າງ ໃ າງຖໃ ທຄໜາໄ ຽຄຌິ ຘຈ຺ 2,500,000 23,400,000 ຖູກໜກີໄ າຌາໄ 2,400,000 (2) ຆຍັ ຘຌິ ຊາທບຌ ຽຎັຌຆຍັ ຘຌິ ໃ ເີ ຆຎໄ ະນງຈຘາ່ ຖຍັ ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື 7,250,000 ແຖງະຽທຖາ ນາົ ງກທໃ າໜໃ ຄຶ ຎີ ຈງໃ ທ຺ ແຎຎະກບຍ (2) ຆັຍຘຌິ ຊາທບຌ 22,500,000 ຈທໄ ງ: ໃ ຈີ ຌິ , ບາາຌ, ຖຈ຺ ຖະ ຽໃ ບື ຄເຆຘໄ າ່ ຌກັ ຄາຌ ຽໃ ບື ຄເຆຘໄ ່າຌກັ ຄາຌ (11,250,000) ຽຎັຌຉຌ຺ໄ . ໃ າຽຘໃ ບື ຓຖາາຘະຘຓ຺ ຘະຈຄຓູຌໃ າຂບຄໃ າ ໃ າຽຘໃ ບື ຖາາຘະຘຓ຺ -ຽໃ ບື ຄເຆໄ ຽຘໃ ບື ຓຖາາຆຍັ ຘຌິ ໃ ຊີ ຽື ຎຌັ ໃ າເຆໄ ໃ າງ ຖທຓຆຍັ ຘຌິ ໜຘີໄ ິຌ ຖະ ຘໞທຌຂບຄຏູ້ຊືນູ້ຌຸ (3) ໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ ຓໃ ຌໜຘີໄ ຌິ ໃ ີ ະຉບໄ ຄໃ າງຆ່າຖະ (3) ໜຘໄີ ຌິ ໝຸຌທຼຌ 1,875,000 ຌື ຑາງເຌແຖງະຽທຖາໜໃ ຄຶ ຎີ ນົື ໜບໄ ງກທໃ າ 1 ຎີ ຽາ຺ໄ ໜີໄ ຎະກບຍຈທໄ ງ: ຽາ຺ໄ ໜກີໄ າຌາໄ , ຍຌິ ຽຄຌິ ໃ າງ, ໃ າເຆໄ ຍຌິ ຽຄຌິ ໃ າງ 2,000,000 ໃ າງາໄ ຄໃ າງ ຽຄຌິ ຽຈບື ຌາໄ ຄໃ າງ (4) ໜີຘໄ ຌິ ແຖງະງາທ 1,500,000 5,375,000 (4) ໜຘີໄ ຌິ ແຖງະງາທ ຓໃ ຌໜຘີໄ ຌິ ໃ ກີ າ່ ຌຈ຺ ຆ່າຖະຌື ງາທຌາຌກທໃ າໜໃ ຄຶ ຎີຽຆໃ ຌັ : ຽຄຌິ ກູໄ າ່ ຌບຄ, ນຸຌໄ ກູ ໄ ຖະ ຽຄຌິ ກແູໄ ຖງະງາທ 1,025,000 ຽຄຌິ ກູແໄ ຖງະງາທ (5) ຘໞທຌຂບຄຏູ້ຊນື ູຌຸ້ (5) ຘໃ ທຌຂບຄຽາ຺ໄ ຂບຄ ຓໃ ຌຏຌ຺ ຉໃ າຄຖະນທໃ າຄຆຍັ ຘຌິ ນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຖະ ໜຘີໄ ຌິ (ນຸຌໄ Paໃ gບີ eບ2ກ44່າໜofໃ າ2ງ83ຖທໄ 2,000 ນຸຌໄ ) 5,000,000 ກາ່ ແຖຘະຘຓ຺ 12,000,000 17,000,000 23,400,000 ຖທຓໜຘີໄ ຌິ ຖະ ຘໃ ທຌຂບຄຽາ຺ໄ ຂບຄ
ຄົຍຈຌຸ (Balance sheet) ຎະກບຍຈທໄ ງ 3 ໝທຈຍຌັ ຆີ :ື (1) ຆຍັ ຘຌິ ຽຆໃ ຄິ ຎະກບຍຈທໄ ງຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌ ຖະ ຆຍັ ຘຌິ ຊາທບຌ (2) ໜຘີໄ ຌິ ຎະກບຍຈທໄ ງ ໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ ຖະ ໜຘີໄ ຌິ ແຖງະງາທ ຖະ (3) ຘໃ ທຌຂບຄຽາ຺ໄ ຂບຄ ນົື ຘໃ ທຌຂບຄຏູຽໄ ຎຌັ ນຸຌໄ ຘໃ ທຌ ນົື ຘໃ ທຌຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ະເຆຆໄ ໃ ເື ຈຂຌຶໄ ດໃ ູກຍັ ປູຍຍຍຂບຄຸຖະ ກຈິ . ຈຸ ຎະຘຄ຺ ໃ ຘີ ່າຌັ ຏູຍໄ ຖ່ ນິ າຌຸຖະກຈິ ບຄ຺ ກາຌ ຖະ ຏູເໄ ຆຎໄ ະນງຈາກຂ່ຓໄ ູຌາຄກາຌຍຌັ ຆີ ະຉບໄ ຄ ບໃ າຌ ຖະ ຎທາຓໝາງຖາງກາຌຍຌັ ຆີ ໃ ຎີ ະກຈ຺ ເຌຄຍ຺ ຈຸຌ ຽຑໃ ບື ຑິ າຖະຌາທໃ າຸຖະກຈິ ຈໃ ຄັ ກໃ າທ ຓຊີ າຌະກາຌຽຄຌິ ຖະ ທາຓໝຌັໄ ຄ຺ ຂບຄຸຖະກຈິ ຽຎຌັ ຌທເຈ. ຄຍ຺ ຈຸຌຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ າ່ ກຈັ ຓຆີ ຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌາ່ ຌທຌຽຄຌິ 12,150,000 ກຍີ ຓຆີ ຍັ ຘຌີ ໃ ຓີ ີ ຘະຑາຍໃ ບຄຘູຄຘຸຈ:ື ຽຄຌິ ຘຈ຺ ຽຎຌັ າ່ ຌທຌຽຄຌິ 2,500,000 ກຍີ , ຓຆີ ຍັ ຘຌິ ຖທຓ 23,400,000 ກຍີ , ໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ 5,375,000 ກຍີ , ໜຘີໄ ຌິ ແຖງະງາທ 1,025,000 ກຍີ , ຖທຓໜຘີໄ ຌິ ຄັ ໝຈ຺ 6,400,000 ກຍີ ຖະ ຘໃ ທຌຂບຄຽາ຺ໄ ຂບຄ 17,000,000 ກຍີ . າກກາຌບໃ າຌຄຍ຺ ຈຸຌຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ າ່ ກຈັ ຓຆີ ຍັ ຘຌິ ຘູຄກທໃ າໜຘີໄ ຌິ ຖະ ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຌຶ ຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຓາາກນໃ ົຄຑາງເຌາກຘໃ ທຌຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ນາົ ງກທໃ າກາຌກດູໄ ຓື ຽຄຌິ ຍຖ່ ຘິ ຈັ ຓີ ຊາຌະກາຌຽຄຌິ ດໃ ູເຌຽກຌຈ.ີ 7. ຄົຍກໍາແຖຂາຈຌຶ ຄົຍກໍາແຖຂາຈຌຶ (Income statement) ຽຎຌັ ຖາງຄາຌໃ ຘີ ະຈຄຽຊຄິ ຏຌ຺ ກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌຂບຄຸຖະ ກຈິ ເຌໜໃ ຄຶ ປບຍແຖງະຽທຖາຍຌັ ຆີ ຈງຘະນູົຍແຈໄ ຖະ ໃ າເຆໄ ໃ າງຂບຄຸຖະກຈິ ທໃ າຓຏີ ຌ຺ ກ່າແຖ ນົື ຂາຈຌຶ າ່ ຌທຌຽໃ າ຺ ເຈ. ຄຍ຺ ກາ່ ແຖຂາຈຌຶ ຎະກບຍຈທໄ ງກາຌຘະຈຄຖາງກາຌຈໃ ຄັ ຌີໄ :ື ຘະຈຄງບຈຖາງແຈ,ໄ ນກັ ຈທໄ ງຉຌ຺ໄ ຌຶ ຂາງ ຏຌ຺ ໃ ແີ ຈໄ ກື າ່ ແຖ ນົື ຂາຈຌຶ ຂຌັໄ ຉຌ຺ໄ ຖະ ນກັ ຈທໄ ງໃ າເຆໄ ໃ າງເຌກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ຽຎຌັ ກາ່ ແຖ ນົື ຂາຈຌຶ າກກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌ ຖະ ນກັ ຈທໄ ງຑາຘບີ າກບຌ (ກ່ຖະຌຓີ ກີ າ່ ແຖາກກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌ) ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ຽຎຌັ ກາ່ ແຖ ນົື ຂາຈຌຶ ຘຸຈນິ ົຄັ ນກັ ຑາຘີ ຄຍ຺ ກາ່ ແຖຂາຈຌຶ ບາຈຈັ ກາຌຽຎຌັ ຎະາ່ ຽຈບື ຌ, ຎະາ່ ແຉຓາຈ, ຎະາ່ ຽໃ ຄິ ຎີ ນົື ຎະາ່ ຎ.ີ (1) ງບຈຂາງ ຓໃ ຌາ່ ຌທຌຽຄຌິ ໃ ແີ ຈປໄ ຍັ າກກາຌຂາງ ຍໍຖິຘັຈ ຒູ້າແ າໍ ກັຈ ຘຌິ າໄ ນົື ຍ່ຖກິ າຌ ຖະນທໃ າຄປບຍແຖງະຽທຖາຍຌັ ຆີ ຄົຍກາໍ ແຖຂາຈຶຌ (2) ຉຌ຺ໄ ຌຶ ຂາງ ຓໃ ຌຉຌ຺ໄ ຌຶ ຘຌິ າໄ ໃ ຂີ າງແຎຂບຄ ຘໍາຖັຍແຖະງຽທຖາ 1 ຎີ ຘໄຌິ ຘຸຈທຌັ ີ 31 ັຌທາ 20*1 ຸຖະກຈິ (1) ງບຈຂາງ 45,000,000 (3) ໃ າເຆໄ ໃ າງຈ່າຽຌຌີ ຄາຌ ຓໃ ຌໃ າເຆໄ ໃ າງໃ ຍີ ໃ ຓ່ ຏີ ຌ຺ (2) ນກັ ຉຌ຺ໄ ຌຶ ຂາງ 27,000,000 ຈງກຄ຺ ຉໃ ່ກາຌຆຘືໄ ຌິ າໄ ນົື ກາຌຏະຖຈິ ຘຌິ າໄ ຽຑໃ ບື ຂາງ 18,000,000 ໃ າເຆໄ ໃ າງຈ່າຽຌຌີ ຄາຌຍໃ ຄຽຎຌັ ໃ າເຆໄ ໃ າງ 2 ຎະຽຑຈ ກາ່ ແຖຂຌັໄ ຉຌ຺ໄ ແຈໄ ກໃ : ໃ າເຆໄ ໃ າງເຌກາຌຂາງ ຖະ ໃ າເຆໄ ໃ າງເຌ 10,250,000 (3) ນກັ ໃ າເຆໄ ໃ າງເຌກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌ* 7,750,000 ກາຌຍ່ຖນິ າຌ ກ່າແຖຘຸຈິ າກກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌ 2,325,000 ນກັ ຑາຘບີ າກບຌ (4) ກ່າແຖຘຸຈີ ຓໃ ຌກ່າແຖໃ ຍີ ່ຖຘິ ຈັ ແຈປໄ ຍັ ຖະນທໃ າຄ Page 245 of 283 (4) ກ່າແຖຘຸຈິ 5,425,000 ປບຍແຖະງຽທຖາຍຌັ ຆີ ນຄົັ າກຌ່າໃ າເຆໄ ໃ າງຄັ ໝຈ຺ * ໃ າຽຘໃ ບື ຓຖາາ 3,250,000 ກຍີ ນກັ ບບກາກຖາງແຈ.ໄ
ຈຸ ຎະຘຄ຺ ໃ ຘີ າ່ ຌັ ຏູຍໄ ່ຖນິ າຌບຄ຺ ກາຌຸຖະກຈິ ຖະ ຏູເໄ ຆຎໄ ະນງຈາກຂຓ່ໄ ູຌາຄກາຌຍຌັ ຆີ ະຆໃ ທງ ບໃ າຌ ຖະ ຎທາຓໝາງຖາງກາຌຍຌັ ຆີ ໃ ຎີ ະກຈ຺ ເຌຄຍ຺ ກາ່ ແຖຂາຈຌຶ ຽຑໃ ບື ຑິ າຖະຌາທໃ າຸຖະກຈິ ຈໃ ຄັ ກໃ າທ ຓຏີ ຌ຺ ກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌຽຎຌັ ຌທເຈ ຽກຈີ ຏຌ຺ ກາ່ ແຖ ນົື ຂາຈຌຶ . ຄຍ຺ ກ່າແຖຂາຈຌຶ ຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ າ່ ກຈັ ຓປີ ບຍແຖງະຽທຖາຍຌັ ຆຉີ ຄັໄ ຉໃ ທຌັ ີ 1 ຓຄັ ກບຌ 20*1 ຽຊຄິ 31 ຌັ ທາ 20*1 ຍ່ຖຘິ ຈັ ຓກີ າ່ ແຖຂຌັໄ ຉຌ຺ໄ 18,000,000 ກຍີ ຈິ ຽຎຌັ 40% ຂບຄງບຈຂາງ ຖະ ຓີ ໃ າເຆໄ ໃ າງ ເຌກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌ 10,250,000 ກຍີ ຈິ ຽຎຌັ 22.78% ຂບຄງບຈຂາງ ຖະ ຓກີ ່າຖຄັ ຘຸຈນິ ົຄັ ນກັ ຑາຘີ ບາກບຌຽຎຌັ າ່ ຌທຌຽຄຌິ 5,425,000 ກຍີ ຈິ ຽຎຌັ 12.05% ຂບຄງບຈຂາງ ຖະ ເຌຎຌີ ຍີໄ ່ຖຘິ ຈັ ະຉບໄ ຄໃ າງ ຑາຘບີ າກບຌເນກໄ ຍັ ກຓ຺ ຖາງປຍັ ຽຎຌັ າ່ ຌທຌຽຄຌິ 2,325,000 ກຍີ ກາ່ ແຖຘຸຈນິ ຄົັ າກນກັ ຑາຘີ າ່ ຌທຌຈໃ ຄັ ກໃ າທ ຘາຓາຈຌາ່ ແຎໃ າງຽຎຌັ ຽຄຌິ ຎຌັ ຏຌ຺ ກໃ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຖະ ກາ່ ແຖຘຸຈຘິ ໃ ທຌໃ ຽີ ນົບື ຌຌັໄ ຘາຓາຈຽກຍັ ຘະຘຓ຺ ແທຽໄ ຎຌັ ກາ່ ແຖ ຘະຘຓ຺ ນົື ຌາ່ ແຎຖຄ຺ ຌຶ ເໝໃ ເຌຸຖະກຈິ ນົື ຌາ່ ແຎເຆໄ ໃ າງຆ່າຖະໜຘີໄ ຌິ ຂບຄຸຖະກຈິ . 8. ຄົຍກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ຄົຍກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ (Statement of cash flows) ຓໃ ຌຖາງຄາຌໃ ຘີ ະຈຄນໃ ຄົ ໃແີ ຈຓໄ າຂບຄຽຄຌິ ຘຈ຺ ປຍັ ຖະ ນໃ ົຄໃ ເີ ຆແໄ ຎຂບຄຽຄຌິ ຘຈ຺ ໃ າງ ເຌກຈິ ະກາ່ ກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌ, ກຈິ ະກ່າກາຌຖຄ຺ ຌຶ ຖະ ກຈິ ະກາ່ ຈັ ນາຽຄຌິ . ຄົຍກະຘຽຄຌິ ຘ຺ຈ ຎະກບຍຈທໄ ງ 3 ກຈິ ະກ່າຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ກະຘຽຄິຌຘ຺ຈາກກິຈະກາໍ ຈໍາຽຌີຌຄາຌ (Cash flows from operating activities) ຽຎຌັ ຘໃ ທຌ່າບຈິ ຂບຄຄຍ຺ ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ໃ ຘີ ະຈຄຽຊຄິ ນໃ ົຄຖາງແຈນໄ ົກັ ຂບຄຸຖະກຈິ ຽຑໃ ບື ເຆເໄ ຌກາຌຈັ ກຼຓ ຘຌິ າໄ ຖະ ຍ່ຖກິ າຌ ຽຖໃ ຓີ ຈທໄ ງຖາງກາຌກ່າແຖຘຸຈິ ຖະ ຎຍັ ຈທໄ ງຖາງກາຌໃ າເຆໄ ໃ າງໃ ຍີ ໃ ່ແຈຽໄ ຎຌັ ຉທ຺ ຽຄຌິ ື ໃ າ ຽຘບື ໃ ຓຖາາ ໃ າເຆໄ ໃ າງໃ ຖີ ຊ່ າໄ ຉຈັ ຍຌັ ຆີ ຈງຍທກກຍັ ຽຂາ຺ໄ ແຎກ່າແຖຘຸຈິ ຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈກໄ ່າແຖຘຸຈິ ຖະ ຎຍັ ຎຸຄ ຽຑໃ ຓີ າກກາຌຎໃ ຼຌຎຄຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌ ຖະ ໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌຽຑໃ ບື ເນປໄ ູຽໄ ຊຄິ ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ໃ ີ ໄ ຄິ າກກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌທໃ າຽຎຌັ າ່ ຌທຌຽໃ າ຺ ເຈ. 2. ກະຘຽຄິຌຘ຺ຈາກກຈິ ະກໍາກາຌຖຄ຺ ຌຶ (Cash flows from investing activities) ຽຎຌັ ຘໃ ທຌຘີ ບຄຂບຄຄຍ຺ ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ຎະກບຍຈທໄ ງກາຌຆືໄ ຖະ ຂາງໃ ຈີ ຌິ , ບຸຎະກບຌ ຖະ ຆຍັ ຘຌິ ຊາທບຌບໃ ຌື ໂ ຖະ ຽຄຌິ ຖຄ຺ ຌຶ ແຖງະງາທ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 3. ກະຘຽຄິຌຘ຺ຈາກກິຈະກາໍ ຈັ ນາຽຄຌິ (Cash flows from financing activities) ຽຎຌັ ຘໃ ທຌຘຸຈາໄ ງຂບຄຄຍ຺ ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ າກກຈິ ະກາ່ ຈັ ນາຽຄຌິ ຎະກບຍຈທໄ ງ: ຖາງກາຌ ຎໃ ຼຌຎຄເຌໜຘີໄ ຌິ ແຖງະງາທ ຖະ ຘໃ ທຌຂບຄຽາ຺ໄ ຂບຄ ຽຆໃ ຌັ : ກາຌກດູໄ ຓື ແຖງະງາທ, ກາຌໃ າງຌື ຽຄຌິ ກູແໄ ຖງະ ງາທ, ກາຌຂາງນຸຌໄ ຘາຓຌັ , ກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຖະ ກາຌໃ າງຽຄຌິ ຎຌັ ຏຌ຺ . ຄຍ຺ ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ະຽປຈັ ເນຏໄ ູຍໄ ່ຖນິ າຌ ຖະ ຏູເໄ ຆຎໄ ະນງຈາກຂ່ຓໄ ຌູ າຄກາຌຍຌັ ຆແີ ຈປໄ ຍັ ຆາຍທໃ າ ກຈິ ະກ່າຓີ ນໃ ຄົ ໃແີ ຈຓໄ າຂບຄຽຄຌິ ຘຈ຺ ແຈຓໄ າາກນໃ ົຄເຈ ຖະ ນໃ ົຄໃ ເີ ຆແໄ ຎຂບຄຽຄຌິ ຘຈ຺ ເຆແໄ ຎເຌນໃ ົຄເຈ. Page 246 of 283
ຌບກາກຌກີໄ ຈິ ະກາ່ າຄຸຖະກຈິ ຌຌັໄ ຓຏີ ຌ຺ ກະຍ຺ ຉໃ ່ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ຂບຄຸຖະກຈິ ຈາໄ ຌເຈ ຽປຈັ ເນປໄ ູຽໄ ຊຄິ ຽນຈຏຌ຺ ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເເຌບະຈຈີ ຂບຄຸຖະກຈິ ຖະ ຘະບໄ ຌຽຊຄິ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌໃ າງຆ່າຖະໜຘີໄ ຌິ ໃ າງຽຄຌິ ຎຌັ ຏຌ຺ ຖະ ຽປຈັ ເນຏໄ ູຍໄ ່ຖນິ າຌປຍັ ຆາຍທໃ າ ຓຽີ ຄຌິ ຑຼຄຑ່ໃ ີ ະຂະນງາງກຈິ ະກາຌຉໃ ແ່ ຎ ນົື ຍໃ ່. ກາຌຈັ ກາຌຄຍ຺ ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ຉບໄ ຄຓຄີ ຍ຺ ຈຸຌຎຼຍຼຍດໃ າຄໜບໄ ງ 2 ຎີ ຖະ ຈາ່ ຽຌຌີ ກາຌນາຏຌ຺ ຉໃ າຄຂບຄ ຖາງກາຌຍຌັ ຆີ ຉໃ ຖະຍຌັ ຆີ ຽຑໃ ບື ເນແໄ ຈຂໄ ່ຓໄ ຌູ ຂບຄກຈິ ະກາ່ ຉໃ າຄໂ ຖະ ຉບໄ ຄຓຂີ ່ຓໄ ູຌກໃ ຼທກຍັ ຄຍ຺ ກາ່ ແຖຂາຈຌຶ ຘ່າ ຖຍັ ປບຍແຖງະຽທຖາຍຌັ ຆຎີ ຎີ ຈັ ຍຸ ຌັ ເຌໃ ຌີ ີໄ ະຘະຈຄຄຍ຺ ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ຈໃ ຄັ ຉທ຺ ດໃ າຄຉໃ ແ່ ຎຌ:ີໄ ຍຖໍ ິຘັຈ ຒາູ້ ແ ໍາກັຈ ຄຍົ ກະຘຽຄິຌຘ຺ຈ ຘຌິໄ ຘຸຈທັຌີ 31 ັຌທາ 20*1 (1) ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ າກກຈິ ະກາໍ ກາຌຈໍາຽຌຌີ ຄາຌ ນທ຺ ໜໃ ທງ: ກຍີ ກາ່ ແຖຘຸຈນິ ົຄັ ນກັ ຑາຘີ 5,250,000 ໃ າຽຘໃ ບື ຓຖາາ 3,250,000 ຖູກໜກີໄ າຌາໄ ນຸຈົ ຖຄ຺ 1,875,000 ຘຌໄ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ຽຑໃ ຓີ ຂຌຶໄ (250,000) ຽາ຺ໄ ໜກີໄ າຌາໄ ນຸຈົ ຖຄ຺ (500,000) ຽຄຌິ ຽຈບື ຌາໄ ຄໃ າງຽຑໃ ຓີ 500,000 ຽຄຌິ ຘຈ຺ ໃແີ ຈຓໄ າ(ເຆແໄ ຎ) າກກຈິ ະກາ່ ຈາ່ ຽຌຌີ ກາຌ 10,300,000 (2) ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ າກກິຈະກາໍ ກາຌຖຄ຺ ຌຶ (6,250,000) (6,250,000) ຽຄຌິ ຘຈ຺ ໃ າງຖຄ຺ ຌຶ ເຌຆຍັ ຘຌິ ຊາທບຌ ຽຄຌິ ຘຈ຺ ໃແີ ຈຓໄ າ(ເຆແໄ ຎ) າກກຈິ ະກາ່ ກາຌຖຄ຺ ຌຶ (750,000) (1,000,000) (3) ກະຘຽຄຌິ ຘຈ຺ າກກິຈະກາໍ ຈັ ນາຽຄິຌ (250,000) (2,000,000) ໃ າງຆ່າຖະຉາຓເຍຽຄຌິ ໃ າງ 2,050,000 ໃ າງຆ່າຖະໜຽີໄ ຄຌິ ກແູໄ ຖງະງາທ 450,000 2,500,000 ໃ າງຽຄຌິ ຎຌັ ຏຌ຺ ຽຄຌິ ຘຈ຺ ໃແີ ຈຓໄ າ(ເຆແໄ ຎ) າກກຈິ ະກາ່ ຈັ ນາຽຄຌິ (4) ກະຘຽຄຌິ ຘ຺ຈຘຸຈິ ຽຄຌິ ຘຈ຺ ຂບຄທຌັ ີ 1 ຓຄັ ກບຌ 20*1 (ຉຌ຺ໄ ຄທຈ) ຽຄຌິ ຘຈ຺ ຂບຄທຌັ ີ 31 ຌັ ທາ 20*1 (າໄ ງຄທຈ) 9. ກາຌທຽິ າະບັຈຉາຘທໞ ຌາຄກາຌຽຄຌິ າກຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຓໃ ຌຄຍ຺ ຈຸຌ ຖະ ຄຍ຺ ກ່າແຖຂາຈຌຶ ຏູເໄ ຆຄໄ ຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຘາຓາຈທະຽາະຂ່ຓໄ ຌູ າກຄຍ຺ ຈໃ ຄັ ກໃ າທທໃ າຓຘີ ະຑາຍໃ ບຄຂບຄຸຖະກຈິ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌກໃ ໜ່ ີໄ ຖະ ຎະຘຈິ ຑິ າຍເຌກາຌເຆຆໄ ຍັ ຘຌິ ຖະ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຘາໄ ຄກາ່ ແຖ ຽຎຌັ ຌທເຈຽຑໃ ບື ຎະຽຓຌີ ຘະຊາຌະກາຌໃ ີ ໄ ຄິ ຂບຄຸຖະກຈິ ຈງກາຌທຽິ າະ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌາຄກາຌຽຄຌິ (Financial ratio analysis) Page 247 of 283
ບັຈຉາຘໞທຌາຄກາຌຽຄຌິ (Financial ratio) ຽຎຌັ ກາຌຘະຈຄທາຓຘາ່ ຑຌັ ຖະນທໃ າຄຂ່ຓໄ ູຌຉທ຺ ຽຖກ 2 ຖາງກາຌາກຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຂບຄຸຖະກຈິ ຂ່ຓໄ ູຌໃ ຌີ າ່ ຓາເຆໄ ຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌາຄກາຌຽຄຌິ ຓາາກຂຓ່ໄ ຌູ ເຌ ຄຍ຺ ຈຸຌ ຖະ ຄຍ຺ ກ່າແຖຂາຈຌຶ . ບຈັ ຉາຘໃ ທຌາຄກາຌຽຄຌິ ໃ ີ ຸຖະກຈິ ຉຈິ ແຖໃ ແຈໄ ຘາຓາຈຌາ່ ແຎຎຼຍຼຍກຍັ ໃ ູ ຂໃ ຄ ຈງຎຼຍຼຍກຍັ ໃ າຘະຽຖໃ ງບຸຈຘານະກາ່ (Industrial average) ນົື ຎຼຍຼຍກຍັ ຎີ ໃ ຏີ ໃ າຌຓາຈທໄ ງ. ຉທ຺ ດໃ າຄ: ກາຌຘະຈຄກາຌຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌາຄກາຌຽຄຌິ ເຆຄໄ ຍ຺ ຈຸຌ ຖະ ຄຍ຺ ກ່າແຖຂາຈຌຶ ຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ າ່ ກຈັ ຎີ 20*1 ຓຌກາຌບະຍິ າງ. ບັຈຉາຘໞທຌາຄກາຌຽຄຌິ ຓີ 4 ຎະຽຑຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ບັຈຉາຘທໞ ຌຘະຑາຍໞບຄ (Liquidity ratio) ຽຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໃ ເີ ຆທໄ ຈັ ຘະຑາຍໃ ບຄາຄກາຌ ຽຄຌິ ແຖງະຘຌັໄ ຂບຄຸຖະກຈິ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຘະຑາຍໃ ບຄ ຏູໄ ຈັ ກາຌ ຖະ ຏູເໄ ນກໄ ູເໄ ຆຎໄ ະຽຓຌີ ທາຓຘາຓາຈຂບຄຸຖະ ກຈິ ເຌກາຌໃ າງຆາ່ ຖະຌື ໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ ຉໃ ກໃ ບຌຈ່າຽຌຌີ ກາຌຑິ າຖະຌາບຈັ ຉາຘໃ ທຌຘະຑາຍໃ ບຄ ຏູເໄ ຆບໄ ຈັ ຉາ ຘໃ ທຌຈໃ ຄັ ກໃ າທທຌກທຈຘບຍຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌ (Working capital) ຂບຄຸຖະກຈິ ຈທໄ ງ. ຽຊຄິ ຓໃ ຌທໃ າຍໃ ່ຓໃ ຌ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌາຄກາຌຽຄຌິ ຉໃ ກຓ່ ີ ທາຓຘ່າຌັ ຽຑາະຽຎຌັ ຉທ຺ ຆີໄ ທາຓຘາຓາຈຂບຄຸຖະກຈິ ເຌກາຌໃ າງຆາ່ ຖະໜີໄ ຘຌິ ແຖງະຘຌັໄ . ຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌ = ຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌ - ໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ = 12,150,000 – 5,375,000 = 6,775,000 ກຍີ 1.1 ບຈັ ຉາຘໞທຌຽຄິຌຌຶ ໝຌຸ ທຼຌ (Current ratio) ຓໃ ຌບຈັ ຉາຘໃ ທຌາຄກາຌຽຄຌິ ໃ ີ ຈິ ແຖໃ ຈງຌາ່ ຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌ ນາຌຈທໄ ງໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ. ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌ = ຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌ ໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ 12,150,000 = 5,375,000 = 2.26 ຽໃ າ຺ . ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌ ຽຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໃ ເີ ຆເໄ ຌກາຌທຽິ າະຘະຑາຍໃ ບຄາຄກາຌຽຄຌິ ຂບຄຸຖະກຈິ ຽຑໃ ບື ທຈັ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຆາ່ ຖະໜແີໄ ຖງະຘຌັໄ ຊາໄ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌຘູຄ ຘະຈຄທໃ າ ຸຖະກຈິ ຓີ ທາຓຘາຓາຈໃ າງຆາ່ ຖະໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ ຉໃ ຊາໄ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌຉໃ າ່ ຸຖະກຈິ ທຌະນາ ທິ ກີ າຌໃ າງຆ່າຖະຌື ໜຘີໄ ຌິ ແຖງະຘຌັໄ ຈງກາຌຎຄໜຘີໄ ຌິ ແຖງະຘຌັໄ ຽຎຌັ ໜຘີໄ ຌິ ແຖງະງາທ ນົື ຈງກາຌຽຑໃ ຓີ ງບຈຽຄຌິ ຘຈ຺ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ຂບຄຸຖະກຈິ ນົື ຈງກາຌນຸຈົ ກາຌໃ າງຽຄຌິ ຎຌັ ຏຌ຺ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . າກຏຌ຺ ກາຌຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ າ່ ກຈັ ຽໃ າ຺ ກຍັ 2.6 ຽໃ າ຺ ຘະຈຄທໃ າ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຓຆີ ຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌ 565 ກຍີ , ຓໜີ ຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ 250 ກຍີ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຍຖ່ ຘິ ຈັ ໃ ຄຶ ຓີ ທາຓຘາຓາຈ ເຌກາຌໃ າງຆາ່ ຖະໜຘີໄ ຌິ ແຖງະຘຌັໄ ຑຼຄຑ່. Page 248 of 283
2.2 ບັຈຉາຘໞທຌຽຄຌິ ຌຶ ໝຌຸ ທຼຌແທ (Acid – test ratio or quick ratio) ຽຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌາຄກາຌຽຄຌິ ໃ ີ ຈິ ແຖໃ ຈງຌາ່ ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ນກັ ບບກາກຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌ ຖະ ນາຌຈທໄ ງໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ຌາ່ ຓານກັ ບບກາກຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌ ຽຑາະຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ຍໃ ່ຘາຓາຈຎໃ ຼຌຽຎຌັ ຽຄຌິ ແຈໄ ຄໃາງຽຆໃ ຌັ ຈຼທກຍັ ຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌຎະຽຑຈບໃ ຌື ໂ. ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌແທ ຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌ - ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື = ໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ 12,150,000 – 7,250,000 4,900,000 5,375,000 = 5,375,000 = = 0.91 ຽໃ າ຺ . ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌແທ ຽຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໃ ເີ ຆເໄ ຌກາຌທຽິ າະຘະຑາຍໃ ບຄຂບຄຸຖະກຈິ ຽຑໃ ບື ທຈັ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌໃ າງຆ່າຖະໜແີໄ ຖງະຘຌັໄ ຈທໄ ງຽຄຌິ ຘຈ຺ ນົກັ ຆຍັ ເຌທາຓຉບໄ ຄກາຌຂບຄຉະນົາຈ ຖະ ຖກູ ໜກີໄ າຌາໄ ຊາໄ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌແທຘູຄ ຘະຈຄທໃ າຸຖະກຈິ ຓີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌໃ າງຆ່າຖະໜແີໄ ຖງະ ຘຌັໄ ແຈທໄ ໃ ບຄແທ ຉໃ ຊາໄ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌແທຉໃ າ່ ະຽຑໃ ຓີ ເນຘໄ ູຄ ຸຖະກຈິ ທຌໃ າງຆາ່ ຖະໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ ຽຑໃ ຓີ ຽຄຌິ ຘຈ຺ າກຌກັ ຖຄ຺ ຌຶ ນົື ຎໃ ຼຌໜຘີໄ ຌິ ແຖງະຘຌັໄ ຽຎຌັ ໜຘີໄ ຌິ ແຖງະງາທ ນົື ຑິ າຖະຌາຽຖໃ ບື ຄກາຌຍ່ຖນິ າຌຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື . າກຏຌ຺ ກາຌຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຽຄຌິ ຌຶ ໝຸຌທຼຌແທຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ າ່ ກຈັ ຽໃ າ຺ ກຍັ 0.91 ຽໃ າ຺ ຘະຈຄທໃ າຍ່ຖຘິ ຈັ ຓຆີ ຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌໃ ຓີ ຘີ ະຑາຍໃ ບຄຘູຄ 227 ກຍີ ຓໜີ ຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ 250 ກຍີ ຘະຈຄທໃ າງຄັ ຍໃ ່ ຓີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌໃ າງຆ່າຖະໜຘີໄ ຌິ ໝຸຌທຼຌ. 2. ບັຈຉາຘທໞ ຌທາຓຘາຓາຈເຌກາຌເຆູ້ຆຍັ ຘຌິ (Activity ratio) ຽຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໃ ຘີ ະຈຄ ຽຊຄິ ຎະຘຈິ ຑິ າຍເຌກາຌຍ່ຖນິ າຌຆຍັ ຘຌິ ຂບຄຸຖະກຈິ ຆຍັ ຘຌິ ໃ ຏີ ູຍໄ ຖ່ ນິ າຌະຉບໄ ຄຑິ າຖະຌາື ຖູກໜີໄ ຖະ ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ທໃ າຓກີ າຌໝຸຌທຼຌນົາງໜບໄ ງຑຼຄເຈ ຈງຽຍໃ ຄິ າກາ່ ຌທຌຄັໄ ຉໃ ່ຎີ ຂບຄຖູກໜີໄ ຖະ ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື . ບຈັ ຉາຘໃ ທຌທາຓຘາຓາຈເຌກາຌທຆຆໄ ຍັ ຘຌິ ຓີ 2 ຎະຽຑຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 2.1 ບັຈຉາກາຌໝຌຸ ທຼຌຂບຄຖກູ ໜໄີ (Account receivable turnover) ຓໃ ຌາ່ ຌທຌຄັໄ ໃ ຍີ ່ຖຘິ ຈັ ຘາຓາຈຈັ ຽກຍັ ໜີໄ າກຖກູ ໜແີໄ ຈເໄ ຌ 1 ຎີ າກກາຌຂາງຘຌິ າໄ ຖະ ຍຖ່ ກິ າຌຽຎຌັ ຽຄຌິ ຽຆໃ ບື . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ງບຈຂາງຽຆໃ ບື ໃ ຄຶ ທຌຽຎຌັ ງບຈໃ ຌີ າ່ ຓາເຆໄ ເຌກາຌຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຖກູ ໜີໄ ຉໃ ເຌຄຍ຺ ກາາຌ ຽຄຌິ ຌຌັໄ ຘໃ ທຌເນງໃ ຍໃ ່ແຈຘໄ ະຈຄງບຈຖະນທໃ າຄຂາງຽຆໃ ບື ກຍັ ຂາງຘຈ຺ ໃ ຄຶ ຍໃ ່ຘາຓາຈປູງໄ ບຈຂາງຽຆໃ ບື ແຈໄ ເຌກາຌ ຈິ ແຖໃ ໃ ຄຶ ເຆງໄ ບຈຂາງຘຸຈິ ຌ ບຈັ ຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຖູກໜີໄ (Average collection period) ຈິ ແຖໃ ແຈໄ ຈງງບຈຂາງຘຸຈກິ າຌຈທໄ ງຖກູ ໜຘີໄ ຸຈ.ິ ບຈັ ຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຖກູ ໜີໄ = ງບຈຂາງຘຸຈິ ຖກູ ໜຘີໄ ຸຈິ 45,000,000 2,400,000 Page 249 of 283
= = 18.75 ຄັໄ ຉໃ ່ຎີ ແຖງະຽທຖາເຌກາຌຈັ ຽກຍັ ໜີໄ = າ່ ຌທຌຓເືໄ ຌໜໃ ຄຶ ຎີ 365 = 19 ຓ.ືໄ ບຈັ ຉາໝຸຌທຼຌຂບຄຖກູ ໜີໄ = 18.75 ບຈັ ຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຖກູ ໜຘີໄ ູຄຈກີ ທໃ າຉໃ ່າ ຽຑາະຘະຈຄທໃ າຸຖະກຈິ ຘາຓາຈຈັ ຽກຍັ ໜີໄ າກຖກູ ໜແີໄ ຈໄ ແທ ຊາໄ ບຈັ ຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຖູກໜຉີໄ ໃ າ່ ຸຖະກຈິ ຘາຓາຈຎຍັ ຎຸຄຈງຈາ່ ຽຌຌີ ກາຌຽຖໃ ຄັ ກາຌຈັ ຽກຍັ ໜຂີໄ ບຄຖກູ ໜີໄ ໃ ຽີ ຊຄິ ກ່າຌຈ຺ ຖທໄ ຉໃ ງຄັ ຍໃ ່ຓາຆ່າຖະໜີໄ ຖະ ກ່າຌຈ຺ ແຖງະຽທຖາກາຌເນຽໄ ຈຈິ ກໃ ຖູກາໄ ເນໄ ຌໃ ຌບຌ ຈງາຈ ທໃ າະຆາ່ ຖະໜແີໄ ຈຑໄ າງເຌກາ່ ຌຈ຺ . ຊາໄ ຍຖ່ ຘິ ຈັ ຒາໄ ແ າ່ ກຈັ ກ່າຌຈ຺ ແຖງະຽທຖາກາຌເນຽໄ ຈຈິ ຘາ່ ຖຍັ ຖູກາໄ ຎະຓາຌ 25 ທຌັ າກຏຌ຺ ກາຌຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຖູກໜຂີໄ ບຄຍຖ່ ຘິ ຈັ ຒາໄ ແ າ່ ກຈັ ຽໃ າ຺ ກຍັ 19 ຄັໄ ຉໃ ຎ່ ີ ນົື ຓີ ແຖງະຽທຖາເຌກາຌຈັ ຽກຍັ ໜີໄ (Average collection period) ຎະຓາຌ 19 ທຌັ ຘະຈຄທໃ າຍ່ຖຘິ ຈັ ຓີ ທາຓ ຘາຓາຈເຌກາຌຈັ ຽກຍັ ໜດີໄ ໃ ູເຌຽກຌຈ.ີ 2.2 ບັຈຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຘຌິ ໟາ (Inventory turnover) ຽຎຌັ າ່ ຌທຌຄັໄ ເຌກາຌຂາງ ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ຂບຄຸຖະກຈິ ເຌ 1 ຎີ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຈໃ ຄັ ກໃ າທຈິ ແຖໃ ແຈໄ າກຉຌ຺ໄ ຌຶ ຂາງ ນາຌຈທໄ ງຓຌູ ໃ າຘຌິ າໄ ໃ ີ ງຄັ ຽນບົື ຉທ຺ ຘະຽຖໃ ງ: ບຈັ ຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຘຌິ າໄ ຉຌ຺ໄ ຌຶ ຂາງ = ຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ຉທ຺ ຘະຽຖໃ ງ 27,000,000 3.72 ຄັໄ ຉໃ ຎ່ ີ == 7,250,000 ແຖງະຽທຖາເຌນາຌຂາງຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື າ່ ຌທຌຓເືໄ ຌ 1 ຎີ = ບຈັ ຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຘຌິ າໄ = 365 = 96.77 ຓືໄ 3.72 ບຈັ ຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຘຌິ າໄ ງໃ ຄິ ຘູຄ ຘະຈຄທໃ າຸຖະກຈິ ຓຎີ ະຘຈິ ຑິ າຍນາົ ງາກກາຌເຆຽໄ ຄຌິ ຖຄ຺ ຌຶ ເຌຘຌິ າໄ ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ຉໃ ຊາໄ ບຈັ ຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຘຌິ າໄ ຉໃ າ່ ຸຖະກຈິ ທຌຈ່າຽຌຌີ ກາຌຈງຈໃ ທຌເຌຽຖໃ ບື ຄກາຌ ຘໃ ຄັ ຆຘືໄ ຌິ າໄ ຉໃ ຖະຄັໄ ເຌາ່ ຌທຌໃ ໜີ ບໄ ງ ຉໃ ຘໃ ຄັ ຆຘືໄ ຌິ າໄ ເນນໄ ົາງຄັໄ . າກຏຌ຺ ກາຌຈິ ແຖໃ ຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ າ່ ກຈັ ບຈັ ຉາກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຘຌິ າໄ ຽໃ າ຺ ກຍັ 3.72 ຄັໄ ຉໃ ຎ່ ີ ຘະຈຄທໃ າຍ່ຖຘິ ຈັ ຓກີ າຌຂາງຘຌິ າໄ ຎະຓາຌ 4 ຄັໄ ຉໃ ່ຎີ ກາຌໝຸຌທຼຌຂບຄຘຌິ າໄ ງຄັ ຍໃ ່ຈຽີ ໃ າ຺ ໃ ີ ທຌ ຖະ ຓແີ ຖງະຽທຖາເຌກາຌຂາງຘຌິ າໄ (Number of day`s sale in inventory) ຈຌ຺ ຽຊຄິ 96 ຓືໄ ກທໃ າະຂາງຘຌິ າໄ ແຈ.ໄ 3. ບຈັ ຉາຘທໞ ຌທາຓຘາຓາຈເຌກາຌກໜໍໃ ໄີ (Debt or leverage ratio) ຽຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໃ ີ ຘະຈຄຽຊຄິ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌກໃ ໜ່ ແີໄ ຖງະງາທຂບຄຸຖະກຈິ ຈງຏູເໄ ນກໄ ູໄ ະຑິ າຖະຌາາກກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌ Page 250 of 283
Search
Read the Text Version
- 1
- 2
- 3
- 4
- 5
- 6
- 7
- 8
- 9
- 10
- 11
- 12
- 13
- 14
- 15
- 16
- 17
- 18
- 19
- 20
- 21
- 22
- 23
- 24
- 25
- 26
- 27
- 28
- 29
- 30
- 31
- 32
- 33
- 34
- 35
- 36
- 37
- 38
- 39
- 40
- 41
- 42
- 43
- 44
- 45
- 46
- 47
- 48
- 49
- 50
- 51
- 52
- 53
- 54
- 55
- 56
- 57
- 58
- 59
- 60
- 61
- 62
- 63
- 64
- 65
- 66
- 67
- 68
- 69
- 70
- 71
- 72
- 73
- 74
- 75
- 76
- 77
- 78
- 79
- 80
- 81
- 82
- 83
- 84
- 85
- 86
- 87
- 88
- 89
- 90
- 91
- 92
- 93
- 94
- 95
- 96
- 97
- 98
- 99
- 100
- 101
- 102
- 103
- 104
- 105
- 106
- 107
- 108
- 109
- 110
- 111
- 112
- 113
- 114
- 115
- 116
- 117
- 118
- 119
- 120
- 121
- 122
- 123
- 124
- 125
- 126
- 127
- 128
- 129
- 130
- 131
- 132
- 133
- 134
- 135
- 136
- 137
- 138
- 139
- 140
- 141
- 142
- 143
- 144
- 145
- 146
- 147
- 148
- 149
- 150
- 151
- 152
- 153
- 154
- 155
- 156
- 157
- 158
- 159
- 160
- 161
- 162
- 163
- 164
- 165
- 166
- 167
- 168
- 169
- 170
- 171
- 172
- 173
- 174
- 175
- 176
- 177
- 178
- 179
- 180
- 181
- 182
- 183
- 184
- 185
- 186
- 187
- 188
- 189
- 190
- 191
- 192
- 193
- 194
- 195
- 196
- 197
- 198
- 199
- 200
- 201
- 202
- 203
- 204
- 205
- 206
- 207
- 208
- 209
- 210
- 211
- 212
- 213
- 214
- 215
- 216
- 217
- 218
- 219
- 220
- 221
- 222
- 223
- 224
- 225
- 226
- 227
- 228
- 229
- 230
- 231
- 232
- 233
- 234
- 235
- 236
- 237
- 238
- 239
- 240
- 241
- 242
- 243
- 244
- 245
- 246
- 247
- 248
- 249
- 250
- 251
- 252
- 253
- 254
- 255
- 256
- 257
- 258
- 259
- 260
- 261
- 262
- 263
- 264
- 265
- 266
- 267
- 268
- 269
- 270
- 271
- 272
- 273
- 274
- 275
- 276
- 277
- 278
- 279
- 280
- 281
- 282
- 283
