ຄວາມຮູ້ເບື່ອງຕົ້ນກ່ຽວກັບການປະກອບທຸລະກິດ pdf

ຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຋າຄຈາໄ ຌກາຌຽຄຌິ ຾ຖະ ຑ຅ິ າຖະຌາ຅າກຘຈັ ຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ຿່ ຃ຄຘາໄ ຄຂບຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ທໃ າ຋ຸຖະກຈິ ຓ຃ີ ທາຓ ຘາຓາຈເຌກາຌ຅ໃ າງຆາ່ ຖະຈບກຽຍງໄ ຾ຖະ ຽຄຌິ ກບຄ຋ຌຶ ເຌແຖງະງາທ ນົື ຍໃ ່ ຽຑໃ ບື ຉຈັ ຘຌິ ເ຅ເນ຋ໄ ຸຖະກຈິ ກູດໄ ຓື ຽຄຌິ . 3.1 ບັຈຉາຘໞທຌໜີຘໄ ິຌຉໍໃຆຍັ ຘຌິ (Debt-to-assets ratio) ຽຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຘະ຾ຈຄ຿຃ຄ ຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຓາ຅າກໜຘີໄ ຌິ ຾ຖະ ຌາ່ ຆຍັ ຘຌິ ຓາຖຄ຺ ຋ຌຶ ຽຎຌັ ຅າ່ ຌທຌຽ຋ໃ າ຺ ເຈ ຽຑໃ ບື ຑ຅ິ າຖະຌາທໃ າ຋ຸຖະ ກຈິ ຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌກໃ ່ໜຽີໄ ຑໃ ຓີ ນົື ຍໃ ່ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ຆ່ ຍັ ຘຌິ ຃ຈິ ແຖໃ ແຈ຅ໄ າກໜຘີໄ ຌິ ຖທຓນາຌຈທໄ ງຆຍັ ຘຌິ ຖທຓ. ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ຆ່ ຍັ ຘຌິ ໜຘີໄ ຌິ ຖທຓ = ຆຍັ ຘຌິ ຖທຓ 6,400,000 0.2735 ນົື 27.35% == 23,400,000 ຏູຍໄ ຖ່ ນິ າຌຘໃ ທຌນົາງ຅ະຑະງາງາຓຽປຈັ ເນບໄ ຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ຆ່ ຍັ ຘຌິ ຉໃ ່າ຋ຘີ ຸຈຽ຋ໃ າ຺ ຋ໃ ຅ີ ະຍ່ຖນິ າຌແຈໄ ຊາໄ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ່ຆຍັ ຘຌິ ຘູຄຽກຌີ ແຎ ຅ະຽຎຌັ ກາຌງາກດໃ າຄງໃ ຄິ ຋ໃ ຋ີ ຸຖະກຈິ ຅ະກູຽໄ ຄຌິ ຽຑໃ ຓີ ຅າກຏູເໄ ນກໄ ູໄ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌ ໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ່ຆຍັ ຘຌິ ຘູຄ ຋ຸຖະກຈິ ຘາຓາຈນຸົຈແຈ຿ໄ ຈງ຅າ່ ກຈັ ທຄ຺ ຽຄຌິ ກາຌກູດໄ ຓື ຽຄຌິ ແຖງະຘຌັໄ ຾ຖະ ແຖງະງາທ ນົື ຿ຈງ ກາຌຽຑໃ ຓີ ຋ຌຶ ຅າກຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ນົື ຿ຈງກາຌນຸົຈກາຌ຅ໃ າງຽຄຌິ ຎຌັ ຏຌ຺ ຉໃ ຏ່ ູຊໄ ນື ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຅າກຏຌ຺ ກາຌ຃ຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ຆ່ ຍັ ຘຌິ ຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ຋ ຅າ່ ກຈັ ຽ຋ໃ າ຺ ກຍັ 27.35% ໝາງ຃ທາຓທໃ າຍ່ຖຘິ ຈັ ຓຆີ ຍັ ຘຌິ ຋ຄັ ໝຈ຺ 25,000 ກຍີ ຅ະຉບໄ ຄ຅ໃ າງຆາ່ ຖະ຃ຌື ໜຘີໄ ຌິ ຋ຄັ ໝຈ຺ 6,750 ກຍີ ຌຌັໄ ຾ຓໃ ຌຍຖ່ ຘິ ຈັ ຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌກໃ ໜ່ ີໄ ຽຑໃ ຓີ ຽຑາະຍ່ຖຘິ ຈັ ຓ຿ີ ຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ດໃ ູເຌຽກຌຈ,ີ ຓຽີ ຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ຾ນໃ ຄົ ຑາງຌບກ຅າກໜຘີໄ ຌິ 6,750 ກຍີ ຾ຖະ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ຾ນໃ ຄົ ຑາງເຌ຅າກຘໃ ທຌຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ 18,250 ກຍີ ຅າກຆຍັ ຘຌິ ຖທຓ 25,000 ກຍີ . 3.2 ບຈັ ຉາຘໞທຌໜຘີໄ ິຌຉຘໃໍ ທໞ ຌຂບຄຽ຅າໄ຺ ຂບຄ (Debt-to-equity ratio) ຽຎຌັ ບຈັ ຉາ ຘໃ ທຌ຋ໃ ຘີ ະ຾ຈຄ຿຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຅າກກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຓາ຅າກໜຘີໄ ຌິ ຅າ່ ຌທຌຽ຋ໃ າ຺ ເຈ ຉໃ ຘ່ ໃ ທຌຂບຄ ຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ ຾ຖະ ຑ຅ິ າຖະຌາທໃ າຏູຽໄ ຎຌັ ຽ຅າ຺ໄ ຂບຄຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌ຅ໃ າງຆ່າຖະໜີໄ ນົື ຍໃ ່ ຊາໄ ຏູຽໄ ຎຌັ ຽ຅າ຺ໄ ຂບຄຓີ ຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌ຅ໃ າງຆາ່ ຖະໜຘີໄ ູຄ ຋ຸຖະກຈິ ກຓ່ ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌກໃ ່ໜຽີໄ ຑໃ ຓີ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ່ຘໃ ທຌ ຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ຃ຈິ ແຖໃ ແຈ຅ໄ າກໜຘີໄ ຌິ ຖທຓ ນາຌຈທໄ ງຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ: ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ຘ່ ໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ ໜຘີໄ ຌິ ຖທຓ = ຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ 6,400,000 0.3764 ນົື 37.64% == 17,000,000 ຊາໄ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ່ຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄຘູຄ ຘະ຾ຈຄທໃ າຏູເໄ ນກໄ ູດໄ ໃ ູເຌຘະຑາຍ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທາຓຘໃ ຼຄ ຽຆໃ ຌັ ຈຼທກຍັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ຆ່ ຍັ ຘຌິ ຋ໃ ຘີ ູຄ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ່ຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄຘູຄ ກາຌກຸດໄ ຓື ຽຄຌິ ຅າກຏູເໄ ນໄ ກ຅ູ ໄ ະຖາ່ ຍາກ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ກາຌນຸົຈບຈັ ຉາຘໃ ທຌຈໃ ຄັ ກໃ າທເນຉໄ ໃ າ່ ຖຄ຺ ຿ຈງ຅ໃ າງຆາ່ ຖະໜຘີໄ ຌິ ຋ຄັ ໝຈ຺ ນົື ຿ຈງກາຌຽຑໃ ຓີ ຽຄຌິ ຖຄ຺ ຋ຌຶ ຅າກຘໃ ທຌຂບຄຏູຽໄ ຎຌັ ຽ຅າ຺ໄ ຂບຄເຌ຋ຸຖະກຈິ ຅າກຏຌ຺ ກາຌ຃ຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ຘ່ ໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ Page 251 of 283

ຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ຋ ຅າ່ ກຈັ ຽ຋ໃ າ຺ ກຍັ 37.64% ຘະ຾ຈຄທໃ າຍຖ່ ຘິ ຈັ ຓໜີ ຘີໄ ຌິ ຽຎຌັ 37% ຂບຄ຅າ່ ຌທຌຽຄຌິ ຋ໃ ຘີ ໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄຌາ່ ຓາຖຄ຺ ຋ຌຶ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ຘ່ ໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄດໃ ູເຌຽກຌຈີ ຅ໃ ຄຶ ຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌກໃ ່ໜຽີໄ ຑໃ ຓີ . 4. ບັຈຉາຘໞທຌ຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຘາໟ ຄກາໍ ແຖ (Profitability Ratios) ຽຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌ຋ໃ ີ ເຆທໄ ຈັ ຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌນາຖາງແຈ຅ໄ າກກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌ ຾ຖະ ຅າກກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ເຌຆຍັ ຘຌິ ຉທ຺ ຆ຃ີໄ ທາຓ ຘາຓາຈເຌກາຌຘາໄ ຄກາ່ ແຖ ຃ກື ່າແຖຘຸຈ຋ນິ ົຄັ ນກັ ຑາຘີ ຾ຖະ ກາຌເຆຆໄ ຍັ ຑະງາກບຌ຋າຄ຋ຸຖະກຈິ ດໃ າຄຓຎີ ະຘຈິ ຋ຑິ າຍ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌ຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຘາໄ ຄກ່າແຖຎະກບຍຈທໄ ງ 4 ຎະຽຑຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 4.1 ບັຈຉາຘທໞ ຌກໍາແຖຘຈຸ ຋ິ (Net profit margin) ຾ຓໃ ຌບຈັ ຉາຘໃ ທຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຋ໃ ີ ຃ຈິ ແຖໃ ຿ຈງກາ່ ແຖຘຸຈ຋ິ ນົຄັ ນກັ ຑາຘນີ າຌຈທໄ ງງບຈຂາງຘຸຈ຋:ິ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌກ່າແຖຘຸຈ຋ິ ກ່າແຖຘຸຈ຋ນິ ຄົັ ນກັ ຑາຘີ = ຂາງຘຸ ຈ຋ ິ 5,425,000 = 45,000,000 = 0.1205 ນົື 12.05% ບຈັ ຉາຘໃ ທຌກ່າແຖຘຸຈ຋ຽິ ຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌ຋ໃ ຘີ ະ຾ຈຄເນຽໄ ນຌັ ທໃ າ ຋ຸຖະກຈິ ຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌ ຂາງ຋ໃ ກີ ໃ ່ເນຽໄ ກຈີ ຏຌ຺ ກ່າແຖ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌກ່າແຖຘຸຈ຋ຘິ ູຄຈກີ ທໃ າບຈັ ຉາຘໃ ທຌກ່າແຖຘຸຈ຋ຉິ ໃ ່າ ຊາໄ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌກາ່ ແຖ ຘຸຈ຋ຉິ ໃ າ່ ຋ຸຖະກຈິ ຘາຓາຈຽຑໃ ຓີ ເນບໄ ຈັ ຉາຘໃ ທຌຈໃ ຄັ ກໃ າທຘູຄ ຿ຈງກາຌນຸົຈ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງ ນົື ຿ຈງກາຌຽຑໃ ຓີ ງບຈຂາງ ນົື ຈາ່ ຽຌຌີ ກາຌ຋ຄັ ຘບຄດໃ າຄ ຅າກຏຌ຺ ກາຌ຃ຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌກ່າແຖຘຸຈ຋ຂິ ບຄຍຖ່ ຘິ ຈັ ຒາໄ ແ຋ ຅າ່ ກຈັ ຽ຋ໃ າ຺ ກຍັ 12.05% ຘະ຾ຈຄທໃ າຍ່ຖຘິ ຈັ ຓກີ ່າແຖຘຸຈ຋ນິ ຄົັ ນກັ ຑາຘີ 3,000 ກຍີ ຅າກງບຈຂາງ 25,000 ກຍີ . 4.2 ບຈັ ຉາຏ຺ຌຉບຍ຾຋ຌຘໞທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ (Return on equity) ຾ຓໃ ຌບຈັ ຉາຘໃ ທຌ ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຋ໃ ຃ີ ຈິ ແຖໃ ຿ຈງກາ່ ແຖຘຸຈ຋ນິ ຄົັ ນກັ ຑາຘີ ນາຌຈທໄ ງຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ: ບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ ກາ່ ແຖຘຸຈ຋ນິ ຄົັ ນກັ ຑາຘີ = ຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ 5,425,000 0.3191 ນົື 31.91% == 17,000,000 ບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ ຽຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌເຆທໄ ຈັ ຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຘາໄ ຄກ່າແຖ ຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຾ຖະ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຍູຖຓິ ະຘຈິ ນົື ຽຎຌັ ຉທ຺ ຆທີໄ ໃ າຖາງແຈ຅ໄ າ່ ຌທຌຽ຋ໃ າ຺ ເຈ຋ໃ ຅ີ ະ຃ຌື ເນ຾ໄ ກໃ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄຘູຄຈກີ ທໃ າຉໃ ່າ ຊາໄ ບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄຉໃ າ່ ຋ຸຖະກຈິ ຘາຓາຈຽຑໃ ຓີ ເນບໄ ຈັ ຉາຘໃ ທຌຈໃ ຄັ ກໃ າທຘູຄແຈ຿ໄ ຈງກາຌຽຑໃ ຓີ ກ່າແຖຘຸຈ຋ນິ ົຄັ ນກັ ຑາຘີ ຌຌັໄ ໝາງ຃ທາຓທໃ າ຋ຸຖະກຈິ ຉບໄ ຄ ນຸົຈ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງ ຽຑໃ ຓີ ງບຈຂາງ ນົື ຈ່າຽຌຌີ ກາຌ຋ຄັ ຘບຄດໃ າຄ ຅າກຏຌ຺ ກາຌ຃ຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ ຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ຋ ຅າ່ ກຈັ ຽ຋ໃ າ຺ ກຍັ 31.91% ຘະ຾ຈຄທໃ າຍ່ຖຘິ ຈັ ຓຖີ າງແຈ຃ໄ ຌື ເນ຾ໄ ກໃ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ 8,000 ກຍີ ຉໃ ່ ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ 25,000 ກຍີ . 4.3 ບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຉຆໃໍ ັຍຘຌິ ຖທຓ (Return on assets) ຽຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌ຋າຄ ກາຌຽຄຌິ ຋ໃ ຃ີ ຈິ ແຖໃ ຿ຈງກ່າແຖຘຸຈ຋ນິ ົຄັ ນກັ ຑາຘນີ າຌຈທໄ ງຆຍັ ຘຌິ ຖທຓ: Page 252 of 283

ບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຉໃ ຆ່ ຍັ ຘຌິ ຖທຓ ກາ່ ແຖຘຸຈ຋ນິ ົຄັ ນກັ ຑາຘີ 5,425,000 = = ຆຍັ ຘຌິ ຖທຓ 23,400,000 = 0.2318 ນົື 23.18% ບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຉໃ ່ຆຍັ ຘຌິ ຖທຓ ຽຎຌັ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌ຋ໃ ເີ ຆທໄ ຈັ ຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຘາໄ ຄກາ່ ແຖ ຅າກກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ເຌຆຍັ ຘຌິ ຖທຓ ບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຉໃ ່ຆຍັ ຘຌິ ຖທຓຘູຄຈກີ ທໃ າຉໃ ່າ. ຊາໄ ບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຉໃ ່ຆຍັ ຘຌິ ຖທຓຉໃ ່າ ຋ຸຖະກຈິ ຘາຓາຈຽຑໃ ຓີ ເນບໄ ຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຈໃ ຄັ ກໃ າທຘູຄແຈໄ ຿ຈງກາຌຽຑໃ ຓີ ກາ່ ແຖຘຸຈ຋ນິ ົຄັ ນກັ ຑາຘ.ີ ຌຌັໄ ໝ!ງ຃ທາຓທໃ າ຋ຸຖະກຈິ ຉບໄ ຄນຸຈົ ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງຽຑໃ ຓີ ງບຈຂາງ ນົື ຂາງຆຍັ ຘຌິ ຊາທບຌ຋ໃ ຍີ ໃ ກ່ ໃ ່ເນຽໄ ກຈີ ຎະ຿ນງຈເຌ ກາຌຈ່າຽຌຌີ ຋ຸຖະກຈິ . ຅າກຏຌ຺ ກາຌ຃ຈິ ແຖໃ ບຈັ ຉາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌຉໃ ່ຆຍັ ຘຌິ ຖທຓຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ຋ ຅າ່ ກຈັ ຽ຋ໃ າ຺ ກຍັ 23.18% ຘະ຾ຈຄທໃ າຍ່ຖຘິ ຈັ ຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌຘາໄ ຄກາ່ ແຖ 5,750 ກຍີ ຅າກກາຌເຆຆໄ ຍັ ຘຌິ ຖທຓ 25,000 ກຍີ . 4.4 ກໍາແຖຉໃໍນຸຌູ້ (Earning per share) ຃ຈິ ແຖໃ ຿ຈງກ່າແຖຘໃ ທຌຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຘາຓຌັ ນາຌ ຈທໄ ງ຅າ່ ຌທຌນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ບີ ບກ຅າ່ ໜໃ າງ຾ຖທໄ . ກ່າແຖຉໃ ນ່ ຸຌໄ ກາ່ ແຖຘຸຈ຋ນິ ົຄັ ນກັ ຑາຘີ - ຽຄຌິ ຎຌັ ຏຌ຺ ນຸຌໄ ຍູຖຓິ ະຘຈິ = ຅າ່ ຌທຌນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ບີ ບກ຅າ່ ໜໃ າງ 5,425,000 = = 2,712 ກຍີ ຉໃ ນ່ ຸຌໄ . 500,000 ກາ່ ແຖຉໃ ນ່ ຸຌໄ ຽຎຌັ ກາຌຘະ຾ຈຄເນຽໄ ນຌັ ຽຊຄິ ກາຌຎະຘຍ຺ ຃ທາຓຘ່າຽຖຈັ ຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ດໃ າຄກທາໄ ຄ ຂທາຄ ກ່າແຖຉໃ ນ່ ຸຌໄ ຽຎຌັ ກາຌທຈັ ຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌກ່າແຖຘຸຈ຋ິ ນົຄັ ນກັ ຑາຘຉີ ໃ ່ໜໃ ຄຶ ນຸຌໄ ຂບຄນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຘາ່ ຖຍັ ກ່າແຖຉໃ ນ່ ຸຌໄ ຍໃ ່ຓ຃ີ ທາຓ຅າ່ ຽຎຌັ ຋ໃ ຋ີ ຸຖະກຈິ ຅ະທຈັ ກຍັ ຃ໃ າຘະຽຖໃ ງບຸຈຘານະກາ່ ຽຑາະ຅າ່ ຌທຌນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ບີ ບກ຅າ່ ໜໃ າງ ບາຈຓີ ກາຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄ຿ຈງຓກີ າຌ຾ຍໃ ຄ຾ງກນຸຌໄ ຾ຖະ ບບກນຸຌໄ ຎຌັ ຏຌ຺ . ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ໂແຎກາຌຽຑໃ ຓີ ກາ່ ແຖຉໃ ່ນຸຌໄ ຽຎຌັ ຘຌັ ງາຌ ຋ໃ ຘີ ະ຾ຈຄຽຊຄິ ຃ທາຓປໃ ຄັ ຓຂີ ບຄ຋ຸຖະກຈິ ຋າຄໜໃ ຄຶ ຘ່າຖຍັ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ກາຌຽຑໃ ຓີ ກາ່ ແຖຉໃ ່ນຸຌໄ ບາຈໝາງຽຊຄິ ກາຌຽຑໃ ຓີ ນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຎຌັ ຏຌ຺ ຾ຖະ ຖາ຃າຉະນາົ ຈຂບຄນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ຽີ ຑໃ ຓີ ຂຌຶໄ . ຅າກຏຌ຺ ກາຌ຃ຈິ ແຖໃ ຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຒາໄ ແ຋ ຅າ່ ກຈັ ກາ່ ແຖຉໃ ນ່ ຸຌໄ 2,712 ກຍີ ຉໃ ນ່ ຸຌໄ ໝາງ຃ທາຓທໃ າ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຘາຓຌັ 1 ນຸຌໄ ຅ະແຈປໄ ຍັ ຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌ 2,712 ກຍີ . ຏຌ຺ ກາຌທຽິ ຃າະບຈັ ຉາຘໃ ທຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຘາຓາຈຆໃ ທງຏູຍໄ ່ຖນິ າຌ ຾ຖະ ຏູເໄ ຆຂໄ ຓ່ໄ ູຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຎະຽຓຌີ ຅ຈຸ ຾ຂຄ ຾ຖະ ຅ຈຸ ບໃ ບຌຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຌຌັໄ ຽຑໃ ບື ເຆເໄ ຌກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ແຈດໄ ໃ າຄຽໝາະຘຓ຺ ຋ຌັ ກຍັ ຽທຖາຂບຄຘະຊາຌະ ກາຌ຋ໃ ຓີ ກີ າຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄດໃ າຄທໃ ບຄແທ. Page 253 of 283

ຍຈ຺ ຋ີ 16 ກາຌ຅ັຈກາຌກາຌຽຄຌິ ຆຍັ ຑະງາກບຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຽຎຌັ ຆຍັ ຑະງາກບຌ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທາຓຘາ່ ຃ຌັ ດໃ າຄງໃ ຄິ ຽຆໃ ຌັ ຈຼທກຍັ ຆຍັ ຑະງາກບຌ ບໃ ຌື ໂ ຽຑາະບຄ຺ ກາຌ຋ຸຖະກຈິ ຉບໄ ຄກາຌຽຄຌິ ຋ຌຶ ຈທໄ ງຽນຈຏຌ຺ ນາົ ງຎະກາຌ ຽທາ຺ໄໄ ຃ຉື ບໄ ຄກາຌຽຄຌິ ຋ຌຶ ຽຑໃ ບື ຅ຈັ ຉຄັໄ ກຈິ ຅ະກາຌ ຽຑໃ ບື ເຆໝໄ ຸຌທຼຌເຌກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌຽຑໃ ບື ຆຘືໄ ຌິ ຃າໄ ຅ໃ າງຆ່າຖະຽຄຌິ ກູໄ ຾ຖະ ຈບກຽຍງໄ ຅ໃ າງຽຄຌິ ຎຌັ ຏຌ຺ ເນກໄ ຍັ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຅ໃ າງຽຄຌິ ຆຈ຺ ຽຆງີ ເນກໄ ຍັ ຑະຌກັ ຄາຌ ຉະນົບຈປບຈ຅ຈັ ຆບືໄ ຸຎະກບຌ ຾ຖະ ຘໃ ຄິ ບາ່ ຌທງ຃ທາຓ ຘະຈທກຉໃ າຄໂ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ບຄ຺ ກາຌ຋ຸຖະກຈິ ຉບໄ ຄ຅ຈັ ນາ຾ນໃ ົຄ຋ຌຶ ຋ໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ ກຍັ ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌເຆຽໄ ຄຌິ ຋ຌຶ ຾ຖະ ທາຄ຾ຏຌກາຌເຆຽໄ ຄຌິ ດໃ າຄຓຎີ ະຘຈິ ຋ຑິ າຍ ບຄ຺ ກາຌ຋ຸຖະກຈິ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຓກີ າຌ຅ຈັ ກາຌກາຌຽຄຌິ . ກາຌ຅ັຈກາຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ (Financial Management) ຾ຓໃ ຌກຈິ ຅ະກ່າ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄ຿ຈງກຄ຺ ກຍັ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຾ຖະ ກາຌເຆຽໄ ຄຌິ ດໃ າຄຓຎີ ະຘຈິ ຋ຑິ າຍ ຽຑໃ ບື ຍຌັ ຖຸ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຾ຖະ ຽຎາ຺ໄ ໝາງຂບຄບຄ຺ ກາຌ ກາຌ ຅ຈັ ກາຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຅ໃ ຄຶ ຽຎຌັ ໜາໄ ຋ໃ ຘີ ່າ຃ຌັ ບກີ ໜາໄ ຋ໃ ໜີ ໃ ຄຶ ຂບຄໜາໄ ຋ໃ ຋ີ າຄ຋ຸຖະກຈິ ຿ຈງຏູປໄ ຍັ ຏຈິ ຆບຍ຃ື ຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌ ຋າຄກາຌຽຄຌິ (Financial manager or Treasurer) 1. ຿຃ຄຘໟາຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຿຃ຄຘໟາຄຽຄິຌ຋ຌຶ (Capital structure) ຽຎຌັ ກາຌກ່າຌຈ຺ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌເຌກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຅ະຓບີ ຈັ ຉາຘໃ ທຌຂບຄໜຘີໄ ຌິ ຾ຖະ ຘໃ ທຌຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຅າ່ ຌທຌຽ຋ໃ າ຺ ເຈ. ຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຉບໄ ຄຓກີ າຌທາຄ຾ຏຌ ຾ຖະ ຃າຈ຃ະຽຌຽຊຄິ ຅າ່ ຌທຌ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌຽຄຌິ ຋ຌຶ ຋ໃ ຽີ ໝ າະຘຓ຺ ຽຑໃ ບື ທາຄ຾ຏຌກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ທໃ າ ຅ະຓ຿ີ ຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຾ຌທເຈ ບຈັ ຉາຘໃ ທຌຂບຄໜຘີໄ ຌິ ຾ຖະ ຘໃ ທຌ ຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຅ະຓບີ ຈັ ຉາຘໃ ທຌຽ຋ໃ າ຺ ເຈ ຋ຄັ ຌກີໄ າຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ຾ນໃ ຄົ ຉໃ າຄໂຌຌັໄ ຅ະຉບໄ ຄຓ຃ີ ທາຓຘບຈ຃ໃ ບຄກຍັ ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌເຆຽໄ ຄຌິ ຋ຌຶ ທໃ າ ຅ະຌາ່ ແຎຖຄ຺ ຋ຌຶ ເຌປູຍ຾ຍຍເຈ ຾ຖະ ເຌຆໃ ທຄແຖງະຽທຖາເຈຽຆໃ ຌັ : ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະຘຌັໄ ຋ໃ ຓີ ບີ າງຸຍໃ ຽ່ ກຌີ 1 ຎ,ີ ຽຄຌິ ຽຍກີ ຽກຌີ ຍຌັ ຆີ [Over Draft (OD)] ຽຆໃ ຄິ ເຆຖໄ ຄ຺ ຋ຌຶ ເຌຆຍັ ຘຌິ ແຖງະຘຌັໄ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ ຽຑໃ ບື ເນຽໄ ກຈີ ຘະຑາຍ຃ໃ ບຄ຋າຄ຋ຸຖະກຈິ ເຌກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຅ະຉບໄ ຄຓກີ າຌ຅ຈັ ກຼຓຂ່ຓໄ ູຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຽຆໃ ຌັ : ຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຎຎີ ຈັ ຅ຍຸ ຌັ , ຃າຈ຃ະຽຌຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຾ຖະ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ທໃ າ ຉບໄ ຄກາຌຽຓໃ ບື ເຈ ຅າກ຾ນໃ ຄົ ເຈ ຾ຖະ ຈທໄ ງທ຋ິ ກີ າຌເຈ. ກາຌ຋ໃ ຅ີ ະຉຈັ ຘຌິ ເ຅ທໃ າ຅ະຖະຈຓ຺ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ເຌປູຍ຾ຍຍເຈຌຌັໄ ຅ະຂຌຶໄ ດໃ ູກຍັ ຎຈັ ແ຅ນາົ ງຎະກາຌຈທໄ ງກຌັ ແຈ຾ໄ ກໃ ບຈັ ຉາຈບກຽຍງໄ ຊາຌະກາຌຽຄຌິ ຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ທໃ າຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈຑຼຄຑ຋່ ໃ ຅ີ ະ຅ໃ າງຆ່າຖະໜີໄ ນົື ຍໃ ່ ຖະຈຍັ ຂບຄໜເີໄ ຌຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ຉທ຺ ດໃ າຄຽຆໃ ຌັ : ຋ຸຖະກຈິ ຋ໃ ຓີ ຍີ ຌັ ນາຈາໄ ຌຽຄຌິ ຋ຌຶ ໝຸຌທຼຌ ບາຈ຅ະ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຅າກ຾ນໃ ຄົ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະງາທ (Long term financing) ຾຋ຌ. ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຑ຅ິ າຖະຌາ 2 ຎະຽຈຌັ ຋ໃ ຘີ ່າ຃ຌັ ຃:ື 1. ຉຌໄ຺ ຋ຌຶ ຂບຄຽຄິຌ຋ຌຶ (Cost of capital) ຊາໄ ຿຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຓາ຅າກຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຉຌ຺ໄ ຋ຌຶ ຂບຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅ະຉໃ ່າກທໃ າ຿຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຋ໃ ຓີ າ຅າກກາຌກູດໄ ຓື . Page 254 of 283

2. ຃ທາຓຘໞຼຄ຋າຄກາຌຽຄິຌ (Financial risk) ຽຎຌັ ຃ທາຓຘໃ ຼຄ຋ໃ ຋ີ ຸຖະກຈິ ຍໃ ່ຘາຓາຈ຋ໃ ຅ີ ະ຅ໃ າງຆາ່ ຖະ຃ຌື ຽຄຌິ ຉຌ຺ໄ ຾ຖະ ຈບກຽຍງໄ ຽຓໃ ບື ຽຊຄິ ກ່າຌຈ຺ ຆາ່ ຖະ ຊາໄ ຿຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຓາ຅າກຘໃ ທຌຂບຄຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ຃ທາຓຘໃ ຼຄ຋າຄ ກາຌຽຄຌິ ຅ະຉໃ ່າກທໃ າ຿຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຋ໃ ຓີ າ຅າກໜຘີໄ ຌິ . ຿຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຾ຍຍ຋ີ 1 ຿຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຾ຍຍ຋ີ 2 ຘໃ ທຌຂບຄຏູຊໄ ືນຸຌໄ 50% ໜຘີໄ ຌິ 50% ໜຘີໄ ຌິ 25% ຘໃ ທຌຂບຄຏູຊໄ ືນຸຌໄ 75% ປຍູ ຋ີ 16.1 ຘະ຾ຈຄກາຌຎຼຍ຋ຼຍ຿຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຂບຄກຈິ ຅ະກາຌ 2 ປູຍ຾ຍຍ ຅າກປູຍ຋ີ 16.1 ຘະ຾ຈຄເນຽໄ ນຌັ ທໃ າ຿຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຾ຍຍ຋ີ 1 ຓບີ ຈັ ຉາຘໃ ທຌຂບຄໜຘີໄ ຌິ 50% ຾ຖະ ຘໃ ທຌຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ 50%. ຘໃ ທຌ຿຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຾ຍຍ຋ີ 2 ຓບີ ຈັ ຉາຘໃ ທຌຂບຄໜຘີໄ ຌິ 25% ຾ຖະ ຘໃ ທຌຂບຄຏູຊໄ ື ນຸຌໄ 75%. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ກາຌ຋ໃ ຋ີ ຸຖະກຈິ ຎໃ ຼທຌ຾ຎຄ຿຃ຄຘາໄ ຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ຾ຍຍ຋ີ 1 ແຎຽຎຌັ ຾ຍຍ຋ີ 2 ຅ະຽປຈັ ເນບໄ ຈັ ຉາ ຘໃ ທຌຂບຄໜຘີໄ ຌິ ຉໃ ່ຘໃ ທຌຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຈຂີ ຌຶໄ . ກາຌທາຄ຾ຏຌ຋າຄກາຌຽຄິຌ (Financial planning) ຽຎຌັ ຾ຏຌ຋ໃ ກີ າ່ ຌຈ຺ ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌຽຄຌິ ຋ຌຶ ຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ທໃ າ຅ະຉບໄ ຄກາຌຽຄຌິ ເຌຆໃ ທຄແຖງະຽທຖາເຈ ຉະນບົ ຈປບຈກາຌ຅ຈັ ນາ຾ນໃ ຄົ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ເນຽໄ ໝາະຘຓ຺ ກຍັ ຾ນໃ ຄົ ກາຌເຆ຅ໄ ໃ າງຽຄຌິ ຋ຌຶ . ຾ຏຌກາຌຽຄຌິ ຓຂີ ຌັໄ ຉບຌຘ່າ຃ຌັ 4 ຂຌັໄ ຉບຌ຃:ື 1. ກາຌກາ່ ຌຈ຺ ຽຎາ຺ໄ ໝາງ ຾ຖະ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ (Establishing organizational goals and objectives) 2. ກາຌ຅ຈັ ກາຌຄຍ຺ ຎະຓາຌກາຌຽຄຌິ (Budgeting of financial needs) 3. ກາຌຑ຅ິ າຖະຌາ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຋ໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ (Identifying sources of funds) 4. ກາຌຉຈິ ຉາຓ ຾ຖະ ຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ຄາຌ (Monitoring and evaluating financial performance) 1.1 ກາຌກາໍ ຌຈ຺ ຽຎາໄ຺ ໝາງ ຾ຖະ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຽຎາ຺ໄ ໝາງ ຾ຖະ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄບຄ຺ ກາຌ຋ຸຖະກຈິ ຅ະຉບໄ ຄຓ຃ີ ທາຓຘບຈ຃ໃ ບຄ ຾ຖະ ຽຎຌັ ແຎເຌ຋ຈິ ຋າຄ ຈຼທກຌັ ຽຑາະຽຎຌັ ຽ຃ໃ ບື ຄຆ຋ີໄ ຈິ ຋າຄຂບຄບຄ຺ ກາຌ ທໃ າຉບໄ ຄກາຌ຅ະຘາໄ ຄ ນົື ຉບໄ ຄກາຌ຅ະຽຎຌັ ຘໃ ຄິ ເຈເຌບະຌາ຃ຈ຺ ຽຆໃ ຄິ ຽຎາ຺ໄ ໝາງ ຾ຖະ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຋ໃ ຈີ ຌີ ຌັໄ ຉບໄ ຄຆຈັ ຽ຅ຌ ຽຎຌັ ຅ຄິ ຾ຖະ ທຈັ ແຈ.ໄ ຋ຄັ ຌກີໄ ໃ ່ຽຑໃ ບື ຘາຓາຈ຅ຈັ ກຼຓ຾ຏຌກາຌ຋າຄ ກາຌຽຄຌິ ເນຍໄ ຌັ ຖຸຽຎາ຺ໄ ໝາງ ຾ຖະ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຈໃ ຄັ ກໃ າທແຈ.ໄ ຉທ຺ ດໃ າຄຽຆໃ ຌັ : ຍຖ່ ຘິ ຈັ General Motors ຉບໄ ຄກາຌຌາ່ ຖຈ຺ ຖຸຌໄ ເໝໃ ຃ື Oldsmobile Aurora ບບກຘໃ ູຉະນາົ ຈ ຏູຍໄ ່ຖນິ າຌຉບໄ ຄກຼຓຽຄຌິ 50 ຖາໄ ຌ຿ຈຖາ ຽຑໃ ບື ເຆເໄ ຌກາຌ ຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນົາຈ ຿ຈງກາຌ຿຃ຘະຌາ ຾ຖະ ຐກຶ ບຍ຺ ປຓ຺ ຉທ຺ ຾຋ຌ຅າ່ ໜໃ າງ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຏີ ູຍໄ ່ຖນິ າຌຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ Page 255 of 283

General Motors ຉບໄ ຄກາຌກ່຃:ື ເນຖໄ ຈ຺ ຖຸຌໄ ເໝໃ ຽຎຌັ ຋ໃ ງີ ບຓປຍັ ຂບຄຏູຍໄ ່ຖ຿ິ ຑກ ນົື ຽຎຌັ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌຂບຄຉະນາົ ຈ ຌຌັໄ ຽບຄ. 1.2 ກາຌ຅ັຈກາຌຄົຍຎະຓາຌກາຌຽຄິຌ ຄຍ຺ ຎະຓາຌຽຎຌັ ຽ຃ໃ ບື ຄຓຂື ບຄ຾ຏຌທຼກ຋າຄກາຌຽຄຌິ (Financial plan) ຋ໃ ຌີ ງິ ຓ຺ ເຆກໄ ຌັ ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ ຄຍ຺ ຎະຓາຌ຅ະຘະ຾ຈຄຽຊຄິ ຖາງແຈໄ ຾ຖະ ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງຉໃ າຄໂ຋ໃ ຃ີ າຈທໃ າ຅ະຽກຈີ ຂຌຶໄ ເຌຆໃ ທຄຽທຖາໜໃ ຄຶ ເຌບະຌາ຃ຈ຺ ຿ຈງ ຽຖໃ ຓີ ຉຌ຺ໄ ຅າກຄຍ຺ ຎະຓາຌກາຌຂາງຄຍ຺ ຎະຓາຌ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງຉໃ າຄໂ, ຄຍ຺ ຖຄ຺ ຋ຌຶ , ຄຍ຺ ຎະຓາຌຽຄຌິ ຘຈ຺ , ຄຍ຺ ຎະຓາຌກ່າແຖ ຂາຈ຋ຌຶ ຾ຖະ ຄຍ຺ ຎະຓາຌຄຍ຺ ຈຸຌ ຽຆໃ ຄິ ກາຌທາຄ຾ຏຌກາຌ຅ຈັ ກາຌຄຍ຺ ຎະຓາຌ ຅ະຆໃ ທງເນຏໄ ູ຅ໄ ຈັ ກາຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຃າຈກາຌແຈທໄ ໃ າ ຅ະຓກີ ະ຾ຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ປຍັ ຾ຖະ ກະ຾ຘຽຄຌິ ຘຈ຺ ຅ໃ າງ຾ຌທເຈ ຑຼຄຑ່ ນົື ຍໃ ,່ ຉບໄ ຄ຅ຈັ ກຼຓຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າ່ ຌທຌຽ຋ໃ າ຺ ເຈຽຊຄິ ຅ະຑຼຄຑ່ ຾ຖະ ຋ຌັ ກຍັ ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌເຆຽໄ ຄຌິ ຋ຌຶ ຌຌັໄ ຽຑໃ ບື ເນຍໄ ຌັ ຖຸຽຎາ຺ໄ ໝາງ ຾ຖະ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄບຄ຺ ກາຌ ຉະນົບຈປບຈຘາຓາຈ຃າຈ຃ະຽຌທໃ າ ຓກີ າຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌ, ກາ່ ແຖ ນົື ຂາຈ຋ຌຶ ຾ຖະ ຊາຌະ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຅ະຽຎຌັ ຾ຌທເຈ. 1.3 ກາຌຑ຅ິ າຖະຌາ຾ນໃຄົ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ກາຌຑ຅ິ າຖະຌາ຾ນໃ ຄົ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຉບໄ ຄ຅ຈັ ນາ຾ນໃ ຄົ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ເນຽໄ ໝາະຘຓ຺ ກຍັ ຃ທາຓຉບໄ ຄ ກາຌເຆຽໄ ຄຌິ ຽທາ຺ໄໄ ຃ຊື າໄ ຋ຸຖະກຈິ ຉບໄ ຄກາຌເຆເໄ ຌກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌ ຃ທຌ຅ຈັ ນາ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະຘຌັໄ ຾ຉໃ ຊາໄ ຋ຸຖກຈິ ຉບໄ ຄກາຌຂະນງາງກຈິ ຅ະກາຌ ນົື ຆຆືໄ ຍັ ຘຌິ ຊາທບຌ ຃ທຌ຅ຈັ ນາ຅າກ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະງາທ. ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ (Source of funds) ຓາ຅າກ 2 ຾ນໃ ົຄຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ຽຄິຌ຋ຌຶ ຅າກຘທໞ ຌຂບຄຽ຅າໄ຺ ຂບຄ (Equity capital) ຽຎຌັ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກຽ຅າ຺ໄ ຂບຄກຈິ ຅ະກາຌ ນົື ຏູຽໄ ຎຌັ ນຸຌໄ ຘໃ ທຌຌາ່ ຓາຖຄ຺ ຋ຌຶ ຾ຉໃ ຊາໄ ຎະຽຑຈ຋ຸຖະກຈິ ດໃ ູເຌປູຍ຾ຍຍຍ່ຖຘິ ຈັ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅ະແຈຓໄ າ຅າກກາຌບບກ຅າ່ ໜໃ າງ຋ຌຶ ນຸຌໄ ຘາຓຌັ (Common stock) ນົື ບບກ຅າ່ ໜໃ າງ຋ຌຶ ນຸຌໄ ຍູຖຓິ າຘຈິ (Preferred stock) ຖທຓຽຊຄິ ຏຌ຺ ກາ່ ແຖ຅າກກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌຈທໄ ງ. (2) ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກກາຌຘາໟ ຄໜີໄ (Debt capital) ຽຎຌັ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກຽຄຌິ ກູດໄ ຓື ແຖງະຘຌັໄ (Short-term debt financing) ຾ຖະ ຅າກຽຄຌິ ກູແໄ ຖງະງາທ (Long-term debt financing) ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄິຌ຋ຌຶ ແຖງະຘໄັຌ (Short-term financing) ຽຎຌັ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຽຑໃ ບື ເຆເໄ ຌ ກາຌຈ່າຽຌຌີ ຋ຸຖະກຈິ ຽຆໃ ຄິ ຓແີ ຖງະຽທຖາຎະຓາຌ 1 ຎີ ຋ຸຖະກຈິ ຘາຓາຈ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະຘຌັໄ ແຈ຅ໄ າກ: (1) ຽຄຌິ ກູ ໄ ແຖງະຘຌັໄ (Short-term loans) (2) ຽ຃ໃ ບື ຄຓກື າຌ຃າໄ (Commercial paper) (3) ຘຌິ ຽຆໃ ບື ຋າຄກາຌ຃າໄ (Trade credit) (4) ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງ຃າໄ ຄ຅ໃ າງ (Accrued expenses) ຿ຈງຓຖີ າງຖະບຼຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ຽຄຌິ ກູແ້ ຖງະຘັໄຌ (Short-term loans) ຽຄຌິ ກູແໄ ຖງະຘຌັໄ ຊຽື ຎຌັ ຾ນໃ ົຄ຋ໃ ຓີ າຂບຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຋ໃ ຘີ ່າ຃ຌັ ຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຽຆໃ ຄິ ຅ຈັ ນາ຿ຈງງກາຌກູດໄ ຓື ຅າກ຋ະຌາ຃າຌກາຌ຃າໄ ນົື ຘະຊາຍຌັ ກາຌຽຄຌິ ຉໃ າຄໂຓແີ ຖງະຽທຖາເຌ ກາຌຆາ່ ຖະໜຑີໄ າງເຌ 1 ຎີ ຽຄຌິ ກູແໄ ຖງະຘຌັໄ ຾ຍໃ ຄບບກຽຎຌັ 2 ຆະຌຈິ ຃:ື (1) ຽຄຌິ ກຆູໄ ະຌຈິ ຓນີ ົກັ ຃າ່ໄ ຎະກຌັ (Secured loans) (2) ຽຄຌິ ກຆູໄ ະຌຈິ ຍໃ ຓ່ ນີ ົກັ ຃່າໄ ຎະກຌັ (Unsecured loans) 1.1 ຽຄິຌກູ້ຆະຌິຈຓນີ ກັົ ຃າໄໍ ຎະກັຌ (Secured loans) ຏູກໄ ູ຋ໄ ໃ ຎີ ະກບຍກຈິ ຅ະກາຌເໝໃ ນົື ຓຊີ າຌະ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຍໃ ່ຈີ ຿ຈງຏູເໄ ນກໄ ແູໄ ຈຑໄ ຅ິ າຖະຌາ ຾ຖະ ທຽິ ຃າະກາຌເນກໄ ຽູໄ ຄຌິ ຾ຖທໄ ຃າຈທໃ າຏູກໄ ງູໄ ຄັ ຍໃ ່ຓຂີ ຈີ ຃ທາຓ ຘາຓາຈເຌກາຌຆາ່ ຖະໜແີໄ ຈຑໄ ຼຄຑ່ ບາຈ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ກຆູໄ ະຌຈິ ຍໃ ຓ່ ນີ ົກັ ຎະກຌັ ແຈງໄ າກ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຏູກໄ ຅ູໄ ະຉບໄ ຄຓຍີ ຸກ຃ຌ຺ ນົື ນົກັ ຆຍັ ຃າ່ໄ ຎະກຌັ ທຄ຺ ຽຄຌິ ກູ ໄ ຽຆໃ ຄິ ຍຸກ຃ຌ຺ ນົື ນກົັ ຆຍັ ຌຌັໄ ກ່຃ນື ກົັ ຎະກຌັ ຌຌັໄ ຽບຄ ຽຑາະຊາໄ ຏູກໄ ູຍໄ ໃ ່ຌາ່ ຽຄຌິ ຓາຆ່າຖະ຃ຌື ຽຄຌິ Page 256 of 283

ກຉູ ໄ າຓ຅າ່ ຌທຌ ຾ຖະ ຽທຖາ຋ໃ ກີ ່າຌຈ຺ ຏູເໄ ນກໄ ູຓໄ ຘີ ຈິ ປຼກປບໄ ຄເນຆໄ ່າຖະໜ຃ີໄ ຌື ຅າກນກົັ ຃າ່ໄ ຎະກຌັ ແຈໄ ຿ຈງກາຌຂາງ ນົກັ ຆຍັ ຓາຽຑໃ ບື ຆ່າຖະໜີໄ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຎະຽຑຈຂບຄຽຄຌິ ກູຆໄ ະຌຈິ ຓນີ ກົັ ຎະກຌັ ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ກາຌກູ້຿ຈງເຆຍູ້ ັຌຆຖີ ູກໜີໄ (Account receivable loans) ຽຎຌັ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຽຑໃ ບື ເຆຽໄ ຎຌັ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ໝຸຌທຼຌຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ກາຌກ຿ູໄ ຈງເຆຍໄ ຌັ ຆຖີ ກູ ໜຓີໄ ີ 2 ຾ຍຍ຃:ື - ຿ຈງກາຌຌາ່ ຽບາ຺ ຍຌັ ຆຖີ ູກໜ຃ີໄ າ່ໄ ຎະກຌັ ຽຄຌິ ກູໄ (Assignment of account receivable) - ກາຌຂາງຍຌັ ຆຖີ ກູ ໜີໄ (Factoring) ຖູກໜຊີໄ ຽື ຎຌັ ຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌຎະຽຑຈໜໃ ຄຶ ຋ໃ ຘີ າຓາຈຎໃ ຼຌ ຽຎຌັ ຽຄຌິ ຘຈ຺ ແຈຑໄ າງເຌແຖງະຽທຖາ 1 ຎີ ກຈິ ຅ະກາຌຘາຓາຈຌາ່ ຍຌັ ຆຖີ ກູ ໜີໄ ຓາເຆຽໄ ຎຌັ ນົກັ ຎະກຌັ ເຌກາຌກດູໄ ຓື ແຈໄ ຽຆໃ ຄິ ນກົັ ຎະກຌັ ຌ຅ີໄ ະຽຆໃ ບື ຊແື ຈກໄ ຉ່ ໃ ່ຽຓໃ ບື ຓກີ າຌຑ຅ິ າຖະຌາກທຈຘບຍຽ຃ຕຈຈິ ຂບຄຖກູ ໜເີໄ ຌບະຈຈີ . (2) ກາຌກູ້຿ຈງເຆຘູ້ ຌິ ຃ໟາ຋ີໃງັຄຽນົືບ (Inventory loans) ຘຌິ ຃າໄ ຋ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ຊຽື ຎຌັ ຆຍັ ຘຌິ ໝຸຌທຼຌຎະຽຑຈໜໃ ຄຶ ຽຆໃ ຄິ ທ຋ິ ກີ າຌຌາ່ ຘຌິ ຃າໄ ຋ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ຓາເຆຽໄ ຎຌັ ນກົັ ຃່າໄ ຎະກຌັ ເຌກາຌກູດໄ ຓື ຽຄຌິ ຅ະຽໝບື ຌກຌັ ກຍັ ກາຌເຆຍໄ ຌັ ຆຖີ ກູ ໜ.ີໄ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຊາໄ ຏູກໄ ູເໄ ຆຘໄ ຌິ ຃າໄ ຋ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ຽຎຌັ ນກົັ ຎະກຌັ ຽຄຌິ ກູໄ ຏູເໄ ນກໄ ູ຅ໄ ະຉບໄ ຄຑ຅ິ າຖະຌາກາຌ ເນຘໄ ຌິ ຽຆໃ ບື ຉາຓຽຄໃບື ຌແຂຉໃ າຄໂ ຾ຖະ ຅ະຉບໄ ຄ຅ຈັ ກາຌກທຈຘບຍ຃ຸຌຌະຑາຍຂບຄຘຌິ ຃າໄ ຋ໃ ງີ ຄັ ຽນບົື ຋ໃ ຅ີ ະເຆຽໄ ຎຌັ ນົກັ ຃າ່ໄ ຎະກຌັ ທໃ າ ຓ຃ີ ທາຓຽໝາະຘຓ຺ ເຌກາຌເຆຽໄ ຎຌັ ນົກັ ຎະກຌັ ແຈໄ ນົຍື ໃ ່ ກາຌກູດໄ ຓື ຽຄຌິ ຿ຈງເຆຘໄ ຌິ ຃າໄ ຋ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ຽຎຌັ ນກົັ ຎະກຌັ ກາຌກູດໄ ຓື ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ (3) ເຍປັຍຘິຌ຃າໟ ຅າກຍໍຖຘິ ຈັ ຃ຄັ ຘຌິ ຃າໟ (Terminal warehouse receipt) ຽຎຌັ ກາຌ ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຿ຈງຏູກໄ ູເໄ ຆເໄ ຍປຍັ ຘຌິ ຃າໄ (Warehouse receipt) ຋ໃ ຃ີ ຄັ ຘຌິ ຃າໄ ຘາ຋າຖະຌະ (Public warehouse) ນົື ຍ່ຖຘິ ຈັ ຃ຄັ ຘຌິ ຃າໄ (Warehousing company) ບບກເນກໄ ຍັ ຏູຐໄ າກຘຌິ ຃າໄ ຽຑໃ ບື ຽຎຌັ ນກົັ ຎະກຌັ ເຌກາຌກຽູໄ ຄຌິ . ເຌເຍປຍັ ຘຌິ ຃າໄ ຅ະຖະຍຸຽຊຄິ ຆຆະຌຈິ ຂບຄຘຌິ ຃າໄ ຾ຖະ ຘະຊາຌ຋ໃ ຽີ ກຍັ ຘຌິ ຃າໄ ຽຓໃ ບື ຏູກໄ ູຌໄ າ່ ເຍປຍັ ຘຌິ ຃າໄ ແຎເຆຽໄ ຎຌັ ນົກັ ຎະກຌັ ເຌກາຌກູຽໄ ຄຌິ ກຍັ ຏູເໄ ນກໄ ູ຾ໄ ຖທໄ ຏູເໄ ນກໄ ຘູໄ າຓາຈ຋ໃ ຅ີ ະຈູ຾ຖປກັ ຘາ ຾ຖະ ຃ທຍ຃ຸຓຘຌິ ຃າໄ ຋ໃ ຽີ ຎຌັ ນກົັ ຎະກຌັ ຾ຖະ ຌາ່ ແຎເຆຽໄ ຎຌັ ນກົັ ຎະກຌັ ເຌກາຌກຽູໄ ຄຌິ ຉໃ ແ່ ຎແຈບໄ ກີ . (4) ເຍປັຍຘຌິ ຃ໟາຍາຄກຸ່ຓ຅າກ຃ຄັ ຘຌິ ຃າໟ ຂບຄຏກູ້ ູ້ (Field warehouse receipt) ຽຎຌັ ກາ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຿ຈງຏູກໄ ເູໄ ຆເໄ ຍປຍັ ຘຌິ ຃າໄ ຍາຄກໃ ຸຓ຋ໃ ດີ ໃ ູເຌ຃ຄັ ຘຌິ ຃າໄ ຂບຄຏູກໄ ູໄ ຿ຈງຉຈິ ຉໃ ່ເນ຃ໄ ຄັ ຘຌິ ຃າໄ ຘາ຋າຖະຌະ ຽຎຌັ ຏູ຃ໄ ທຍ຃ຸຓຈູ຾ຖຘຌິ ຃າໄ ຽນໃ ົາ຺ ຌຌັໄ ຾ຖະ ບບກເຍປຍັ ຘຌິ ຃າໄ ເນໄ ຾ຖະ ຏູກໄ ຅ູໄ ະເຆເໄ ຍປຍັ ຘຌິ ຃າໄ ກໃ ຸຓຌຌັໄ ຽຎຌັ ນົກັ ຎະກຌັ ເຌກາຌກຽູ ໄ ຄຌິ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຘຌິ ຃າໄ ຋ໃ ດີ ໃ ູເຌ຃ຄັ ຘຌິ ຃າໄ ຂບຄຏູກໄ ູໄ ຅ະຂາງແຈຘໄ ະຽຑາະ຋ໃ ດີ ໃ ູເຌ຃ທາຓຈ຾ູ ຖປຍັ ຏຈິ ຆບຍ ຂບຄຏູກໄ ູຽໄ ຋ໃ າ຺ ຌຌັໄ . 1.2 ຽຄຌິ ກູ້ຆະຌິຈຍຓໃໍ ນີ ກັົ ຎະກັຌ (Unsecured loans) ຽຎຌັ ກາຌກູດໄ ຓື ຽຄຌິ ຅າກ ຋ະຌາ຃າຌກາຌ຃າໄ ຽຑໃ ບື ຌາ່ ຓາຆຘືໄ ຌິ ຃າໄ ຾ຖະ ຽຓໃ ບື ຂາງຘຌິ ຃າໄ ແຈໄ ຅ະຌາ່ ຽຄຌິ ຓາ຅ໃ າງຆາ່ ຖະໜຑີໄ າງເຌ 1 ຎີ ຽບຌີໄ ທໃ າ ຽຄຌິ ກ຋ູໄ ໃ ຘີ າຓາຈຆາ່ ຖະແຈຈໄ ທໄ ງຉຌ຺ ຽບຄ (Self liquidating loan) ຽຄຌິ ກູແໄ ຖງະຘຌັໄ ຆະຌຈິ ຍໃ ຓ່ ນີ ກົັ ຎະກຌັ ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ກາຌກູ້ຑາງເຌທຄ຺ ຽຄິຌ຋ີກໃ ໍາຌຈ຺ (Line of credit) ຽຎຌັ ກາຌກູຉໄ າຓຂ່ຉໄ ກ຺ ຖຄ຺ ຖະນທໃ າຄ຋ະຌາ຃າຌກຍັ ຏູກໄ ູ ໄ ຿ຈງຑ຅ິ າຖະຌາທໃ າ຃ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌ຅ໃ າງຆ່າຖະໜີໄ ຂບຄຏູກໄ ຓູໄ ນີ ົາງໜບໄ ງຑຼຄເຈ ຾ຖທໄ ຅ໃ ຄຶ ກາ່ ຌຈ຺ ທຄ຺ ຽຄຌິ ຘູຄຘຸຈຂຌຶໄ ຓາ ກາຌກຎູໄ ະຽຑຈຌຓີໄ ກີ າ່ ຌຈ຺ ແຖງະຽທຖາຍໃ ່ຽກຌີ 1 ຎີ ຾ຖະ ຊາໄ ຅ະຓກີ າຌຉໃ ່ບາງຸຽຑໃ ຓີ ບກີ ກຂ່ ຌຶໄ ດໃ ູກຍັ ຋ະຌາ຃າຌ ຽຆໃ ຄິ ຋ະຌາ຃າຌບາຈ຅ະຑ຅ິ າຖະຌາ຅າກກາຌຆ່າຖະຽຄຌິ ເຌບະຈຈີ ຋ໃ ຏີ ໃ າຌຓາ ຾ຖະ ຊາຌະ ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຂບຄຏູກໄ ູ ໄ ທຄ຺ ຽຄຌິ ກບູໄ າຈ຅ະຓກີ າຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄແຈ.ໄ (2) ກາຌກູ້຾ຍຍໝຸຌທຼຌ (Revolving credit agreement) ກາຌກູຎໄ ະຽຑຈຌຽີໄ ຎຌັ ຂ່ໄ ຉກ຺ ຖຄ຺ ຖະນທໃ າຄ຋ະຌາ຃າຌກຍັ ຏູກໄ ູໄ ຿ຈງ຋ະຌາ຃າຌ຅ະກ່າຌຈ຺ ທຄ຺ ຽຄຌິ ຘູຄຘຸຈ ຾ຖະ ແຖງະຽທຖາ຋ໃ ກີ ່າຌຈ຺ ແທໄ ຿ຈງ຋ໃ ີ Page 257 of 283

ຂຉ່ໄ ກ຺ ຖຄ຺ ຌຌັໄ ຓຏີ ຌ຺ ຍຄັ ຃ຍັ ເຆຉໄ າຓກຈ຺ ໝາງ ຏູກໄ ຅ູໄ ໃ ຄຶ ຘາຓາຈຽຍກີ ທຄ຺ ຽຄຌິ ກູ຅ໄ າກ຋ະຌາ຃າຌ ຅ຌ຺ ຃ຍ຺ ຉາຓທຄ຺ ຽຄຌິ ຋ໃ ຉີ ກ຺ ຖຄ຺ ກຌັ ແທຑໄ າງເຌແຖງະຽທຖາ຋ໃ ກີ ່າຌຈ຺ ຍໃ ່ທໃ າຊາຌະ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຂບຄຏູກໄ ຅ູໄ ະຽຎຌັ ຾ຌທເຈກ່ຉາຓ ຾ຖະ ຏູກໄ ູ຅ໄ ະຉບໄ ຄ ຅ໃ າງ຃ໃ າ຋່າຌຼຓຏູກຑຌັ (Commitment fee) ເນກໄ ຍັ ຋ະຌາ຃າຌ ເຌຘໃ ທຌຂບຄທຄ຺ ຽຄຌິ ຋ໃ ງີ ຄັ ຍໃ ່ແຈຽໄ ຍກີ ຈທໄ ງ ຽຆໃ ຄິ ຊື ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ ຋ຌຶ ຋ໃ ແີ ຈປໄ ຍັ ຘຈິ ຋ຑິ ຽິ ຘຈ (Cost of privilege) ຊາໄ ກາຌກ຾ູໄ ຍຍໝຸຌທຼຌຓຂີ ຉ່ໄ ກ຺ ຖຄ຺ ກໃ ຼທກຍັ ແຖງະຽທຖາ ນາົ ງກທໃ າ 1 ຎີ ຅ະຊຽື ຎຌັ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຖຄ຺ ຋ຌຶ ແຖງະຎາຌກາຄ ຽຆໃ ຄິ ກາຌກ຾ູ ໄ ຍຍຌຽີໄ ໝາະຘ່າຖຍັ ຋ຸຖະກຈິ ຋ໃ ຓີ ຂີ ະໜ າຈເນງໃ . (3) ຽຄຌິ ກູ້ຘະຽຑາະກຖໍ ະຌີ (Transaction loans) ກາຌກຎູ ໄ ະຽຑຈຌ຅ີໄ ະຉໃ າຄ຅າກ 2 ຎະຽຑຈ຋່າບຈິ ຃:ື ຏູກໄ ຅ູໄ ະຂກ່ ູຽໄ ຄຌິ ຅າກ຋ະຌາ຃າຌຉາຓ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຋ໃ ຏີ ູກໄ ຉູໄ ບໄ ຄກາຌຽຆໃ ຌັ : ກູຽໄ ຄຌິ ຽຑໃ ບື ແຎຖຄ຺ ຋ຌຶ ກໃ ຘ່ າໄ ຄ ຽຓໃ ບື ຏູກໄ ູຌໄ າ່ ຽຄຌິ ກູແໄ ຎຖຄ຺ ຋ຌຶ ກໃ ່ຘາໄ ຄຘາ່ ຽຖຈັ ປຼຍປບໄ ງ ຉາຓ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌ ຏູກໄ ກູໄ ່຅ະຌາ່ ຽຄຌິ ຓາ຅ໃ າງຆາ່ ຖະ຃ຌື ຾ກໃ ຋ະຌາ ຃າຌ. 2. ຽ຃ໃບື ຄຓກື າຌ຃ໟາ (Commercial paper) ຽຎຌັ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະຘຌັໄ ຿ຈງກາຌບບກ ຽ຃ໃ ບື ຄຓກື າຌ຃າໄ ຾ຖະ ຽ຃ໃ ບື ຄຓບື ໃ ຌື ຋ໃ ດີ ໃ ູເຌຉະນາົ ຈຽຄຌິ ຓແີ ຖງະຽທຖາຍໃ ຽ່ ກຌີ 1 ຎີ ຅ໃ ຄຶ ຊທື ໃ າຽຎຌັ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະຘຌັໄ ຿ຈງຍໃ ຉ່ ບໄ ຄເຆນໄ ົກັ ຎະກຌັ , ຽ຃ໃ ບື ຄຓຎື ະຽຑຈຌ຅ີໄ ະຓກີ າຌຆຂືໄ າງເຌຉະນາົ ຈຽຄຌິ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຋ໃ ຓີ ຂີ ະໜາຈເນງໃ ຾ຖະ ຓຊີ າຌະກາຌຽຄຌິ ຈີ ຅ະຌງິ ຓ຺ ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຿ຈງບບກຽ຃ໃ ບື ຄຓກີ າຌ຃າໄ ຽຆໃ ຌັ : ເຍ ຘຌັ ງາເຆຽໄ ຄຌິ ຽຑາະຽຎຌັ ຋ໃ ຽີ ຆໃ ບື ຊຂື ບຄຎະຆາຆຌ຺ ຅ໃ ຄຶ ຘາຓາຈ຅າ່ ໜໃ າງແຈຄໄ ໃາງ ຎະຽຑຈຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຓກື າຌ຃າໄ ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ 2.1 ເຍຘັຌງາເຆຽູ້ ຄຌິ (Promissory note) ຽຎຌັ ຽ຃ໃ ບື ຄຓກື າຌ຃າໄ ຎະຽຑຈຎໃ ຼຌຓແື ຈ.ໄ ເຍ ຘຌັ ງາເຆຽໄ ຄຌິ ຅ະບບກ຿ຈງຍຖ່ ຘິ ຈັ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ນົື ຍ່ຖຘິ ຈັ ຽ຃ຕຈຈິ ຒບຄຆຽິ ບຕ໇ ຽຑໃ ບື ເຆເໄ ຌກາຌຖະຈຓ຺ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ ຎະຆາຆຌ຺ ຘະ຾ຈຄຽຊຄິ ຅າ່ ຌທຌຽຄຌິ ກ,ູໄ ບຈັ ຉາຈບກຽຍງໄ , ກາຌຆ່າຖະ຃ຌື ຾ຖະ ຽຄໃບື ຌແຂກາຌກູດໄ ຓື . 2.2 ຾ຆັກ (Cheque) ຽຎຌັ ຽ຃ໃ ບື ຄຓກື າຌ຃າໄ ຆະຌຈິ ໜໃ ຄຶ ຽຆໃ ຄິ ຌງິ ຓ຺ ເຆກໄ ຌັ ດໃ າຄ຾ຑໃ ນົາງເຌຉະນາົ ຈ ຽຄຌິ ຓຘີ ະຑາຍ຃ໃ ບຄຘູຄ ຾ຖະ ຓບີ າງຸຍໃ ່ຽກຌີ 6 ຽຈບື ຌຽຆໃ ຌັ : ຾ຆກັ ຖຄ຺ ທຌັ ຋ຖີ ໃ ທຄໜາໄ ຋ໃ ຌີ າ່ ແຎຂາງ ນຸົຈເນກໄ ຍັ ຘະຊາ ຍຌັ ກາຌຽຄຌິ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 2.3 ເຍ຾ຖກຽຄຌິ (Bill of exchange) ຽຎຌັ ຽ຃ໃ ບື ຄຓຘື ຌິ ຃າໄ ຎະຽຑຈຎໃ ຼທຌຓແື ຈຽໄ ໝບື ຌກຍັ ເຍ ຘຌັ ງາເຆຽໄ ຄຌິ . ຂໍໄຈີຂບຄຽ຃ືບໃ ຄຓືກາຌ຃າໟ ຃:ື - ຽຎຌັ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະຘຌັໄ ຋ໃ ຓີ ຉີ ຌ຺ໄ ຋ຌຶ ຉໃ າ່ ກທໃ າກາຌກູດໄ ຓື ຽຄຌິ ແຖງະຘຌັໄ ຅າກ຋ະຌາ຃າຌກາຌ ຃າໄ . - ບຈັ ຉາຈບກຽຍງໄ ຂບຄຽ຃ໃ ບື ຄຓກື າຌ຃າໄ ຌີໄ ຓກັ ຅ະຉໃ າ່ ກທໃ າບຈັ ຉາຈບກຽຍງໄ ຋ໃ ຋ີ ະຌາ຃າຌເນ຾ໄ ກໃ ຖກູ ຃າໄ ຆຌັໄ ຈກີ ດູ ໄ ຓື . - ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຿ຈງທ຋ິ ຌີ ຍີໄ ໃ ຉ່ ບໄ ຄຓນີ ົກັ ຎະກຌັ . ຂຽໍໄ ຘງຂບຄຽ຃ືໃບຄຓືກາຌ຃ໟາ ຃:ື ກາຌ຋ໃ ກີ ຈິ ຅ະກາຌຘາຓາຈບບກຽ຃ໃ ບື ຄຓກື າຌ຃າໄ ຿ຈງຓບີ ຈັ ຉາຈບກຽຍງໄ ຊກື ກທໃ າບຈັ ຉາຈບກຽຍງໄ ເຌກາຌ ກູດໄ ຓື ຅າກ຋ະຌາ຃າຌຌຌັໄ ກຈິ ຅ະກາຌຍໃ ຅່ າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄກດູໄ ຓື ຽຄຌິ ຅າກ຋ະຌາ຃າຌ ຅ໃ ຄຶ ຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ກະ຋ຍ຺ ຉໃ ່ຑາຍຖທຓເຌ ກາຌກດູ ໄ ຓື ຽຄຌິ ຅າກ຋ະຌາ຃າຌກາຌ຃າໄ ຋ໃ ກີ ຈິ ຅ະກາຌກູດໄ ຓື ໜບໄ ງຖຄ຺ ບາຈຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ຉໃ ກ່ າຌກດູໄ ຓື ນົື ຂ່ຘຌິ ຽຆໃ ບື ຅າກ ຋ະຌາ຃າຌເຌບະຌາ຃ຈ຺ ແຈ.ໄ 3. ຘິຌຽຆືບໃ ຋າຄກາຌ຃ໟາ (Trade credit) ຽຎຌັ ຾ນໃ ຄົ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະຘຌັໄ ຂບຄກຈິ ຅ະກາຌ຋ໃ ີ ຓຂີ ະໜາຈເນງໃ ຋ຘີ ຸຈ ຽຆໃ ຄິ ເຌຖະຍຍ຺ ຽຘຈຊະກຈິ ຋ໃ ຑີ ຈັ ຋ະຌາ຾ຖທໄ ຏູຆໄ ຘືໄ ຌິ ຃າໄ ຍໃ ່຅າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄຆ່າຖະຽຄຌິ ຋ຌັ ຋຋ີ ໃ ຓີ ີ Page 258 of 283

ກາຌຘໃ ຄ຺ ຓບຍຘຌິ ຃າໄ ຏູຆໄ ຘືໄ າຓາຈງຈື ແຖງະຽທຖາກາຌ຅ໃ າງຆ່າຖະໜບີໄ ບກແຎແຈໄ ຽຆໃ ຄິ ແຖງະຽທຖາ຋ໃ ງີ ຈື ບບກແຎຌຌັໄ ຃ື ຆໃ ທຄຽທຖາ຋ໃ ຏີ ູຂໄ າງເນຽໄ ຃ຕຈຈິ ຾ກໃ ຏູຆໄ ືໄ ຽຆໃ ຄິ ຏູຆໄ ຘືໄ າຓາຈຌາ່ ຽຄຌິ ຋ໃ ງີ ຄັ ຍໃ ແ່ ຈ຅ໄ ໃ າງແຎໝຸຌທຼຌແຖງະຘຌັໄ . ເຌກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຋ຸຖະກຈິ ຋ໃ ທ຺ ໂແຎ ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎຏູຂໄ າງຓກັ ຅ະງຈື ແຖງະຽທຖາກາຌຆ່າຖະໜີໄ ເນ຾ໄ ກໃ ຏູຆໄ ນືໄ ົາງກທໃ າຘະຊາຍຌັ ກາຌ ຽຄຌິ ຋ໃ ທ຺ ແຎ ປູຍ຾ຍຍກາຌເນຘໄ ຌິ ຽຆໃ ບື ກາຌ຃າໄ ຓີ 3 ປູຍ຾ຍຍຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 3.1 ກາຌຽຎຈີ ຍຌັ ຆີຘຌິ ຽຆືໃບ (Open accounts) ຽຎຌັ ຘຌິ ຽຆໃ ບື ຋າຄກາຌ຃າໄ ຋ໃ ຌີ ງິ ຓ຺ ກຌັ ດໃ າຄ ຾ຑໃ ນາົ ງ ຿ຈງຏູຂໄ າງ຅ະຘໃ ຄ຺ ຓບຍຘຌິ ຃າໄ ເນ຾ໄ ກໃ ຏູຆໄ ຑືໄ ບໄ ຓເຍກາ່ ກຍັ ຘຌິ ຃າໄ . ເຌເຍກ່າກຍັ ຘຌິ ຃າໄ ຅ະຖະຍຸຆະຌຈິ ຂບຄ ຘຌິ ຃າໄ , ຅າ່ ຌທຌຽຄຌິ ຾ຖະ ຽຄໃບື ຌແຂເຌກາຌຂາງ ເຌກາຌຽຎຈີ ຍຌັ ຆຘີ ຌິ ຽຆໃ ບື ຌີໄ ຅າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄຓນີ ກົັ ຊາຌຘະ຾ຈຄ ຃ທາຓຽຎຌັ ໜ຋ີໄ ໃ ຽີ ຎຌັ ຋າຄກາຌ ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎຏູຂໄ າງ຅ະເນຽໄ ຃ຕຈຈິ ຾ກໃ ຏູຆໄ ນືໄ າົ ງ ນົື ໜບໄ ງຌຌັໄ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍັ ຊາຌະ຋າຄກາຌ ຽຄຌິ ຾ຖະ ຃ທາຓໜາໄ ຽຆໃ ບື ຊຂື ບຄຏູຆໄ .ືໄ ກາຌຽຎຈີ ຍຌັ ຆຘີ ຌິ ຽຆໃ ບື ຌີໄ ຅ະຎະກຈ຺ ດໃ ູເຌຄຍ຺ ຈຸຌຂບຄຏູຆໄ ເືໄ ຌຆໃ ຍື ຌັ ຆຽີ ຅າ຺ໄ ໜີໄ ກາຌ຃າໄ (Account payable) 3.2 ເຍຽຄິຌ຅ໞາງ (Notes payable) ຽຎຌັ ຘຌິ ຽຆໃ ບື ຋າຄກາຌ຃າໄ ຋ໃ ຏີ ູຆໄ ຖືໄ ຄ຺ ຆໃ ເື ຌເຍ຅ໃ າງ ຽຑໃ ບື ເຆໄ ຽຎຌັ ນກົັ ຊາຌຘະ຾ຈຄ຃ທາຓຽຎຌັ ໜຓີໄ ບຍເນ຾ໄ ກໃ ຏູຂໄ າງ ເຍ຅ໃ າງຌ຅ີໄ ະຖະຍຸທຌັ ຃ຍ຺ ກາ່ ຌຈ຺ ຅ໃ າງຆາ່ ຖະໜແີໄ ທໄ ຽຆໃ ຄິ ກາຌ ບບກເຍ຅ໃ າງຌ຅ີໄ ະກະ຋າ່ ຽຓໃ ບື ຏູຂໄ າງ ຉບໄ ຄກາຌເນຏໄ ູຆໄ ປືໄ ຍັ ປບຄ຃ທາຓຽຎຌັ ໜແີໄ ທຽໄ ຎຌັ ນກົັ ຊາຌຽຆໃ ຌັ : ຏູຂໄ າງບາຈ ຉບໄ ຄກາຌເນຏໄ ູຆໄ ບືໄ ບກເຍຘຌັ ງາເຆຽໄ ຄຌິ ນາກຏູຆໄ ຽືໄ ຎຈີ ຍຌັ ຆຘີ ຌິ ຽຆໃ ບື ຽກຌີ ແຖງະຽທຖາ຋ໃ ກີ າ່ ຌຈ຺ ແທ.ໄ 3.3 ກາຌປຍັ ປບຄເຍຽຄຌິ ຋າຄກາຌ຃າໟ (Trade acceptances) ຽຎຌັ ຘຌິ ຽຆໃ ບື ຋າຄກາຌ ຃າໄ ຋ໃ ຏີ ູຆໄ ປືໄ ຍັ ປບຄກາຌຽຎຌັ ໜດີໄ ໃ າຄຽຎຌັ ຋າຄກາຌ ຍາຄ຃ຄັໄ ເຌກາຌຘາໄ ຄຘຌິ ຃າໄ ຏູຂໄ າງບາຈ຅ະຓ຃ີ ທາຓຍໃ ່຾ຌໃ ເ຅ເຌ຅າ່ ຌທຌຽຄຌິ ຋ໃ ຃ີ າຈທໃ າ຅ະແຈປໄ ຍັ ເຌບະຌາ຃ຈ຺ ຽຊຄິ ຾ຓໃ ຌທໃ າແຖງະຽທຖາຍໃ ່ຽກຌີ 1 ຎກີ ່ຉາຓ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຘຌິ ຽຆໃ ບື ຋າຄກາຌ຃າໄ ຎະຽຑຈຌີໄ ຏູຂໄ າງ຅ະຽປຈັ ກາຌ຅ຈັ ຘໃ ຄ຺ ຘຌິ ຃າໄ ເນຏໄ ູຆໄ ືໄ ກຉ່ ໃ ຽ່ ຓໃ ບື ຏູຆໄ ຖືໄ ຄ຺ ຌາຓປຍັ ປບຄເຌເຍຽຄຌິ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ນກົັ ຊາຌ຋ໃ ີ ຘະ຾ຈຄທໃ າຏູຆໄ ງືໄ ບຓປຍັ ເຌກາຌຽຎຌັ ຖກູ ໜີໄ ຿ຈງເຌເຍຽຄຌິ ຅ະຖະຍແຸ ຖງະຽທຖາເຌກາຌຆາ່ ຖະຽຄຌິ ຿ຈງຍໃ ່ຓຽີ ຄໃບື ຌແຂ ເຈໂ ນົື ຏູຆໄ ຌືໄ າ່ ແຎເນ຋ໄ ະຌາ຃າຌປຍັ ປບຄເຍຽຄຌິ ຽຆໃ ຄິ ຅ະແຈໃ ປຍັ ຃ທາຓຽຆໃ ບື ຊນື າົ ງກທໃ າ ຾ຖະ ເຌກ່ຖະຌ຋ີ ໃ ຖີ ູກໜຍີໄ ໃ ່ ຅ໃ າງຆ່າຖະຽຄຌິ ຉາຓກ່າຌຈ຺ ຋ະຌາ຃າຌ຅ະຉບໄ ຄປຍັ ຏຈິ ຆບຍ຾຋ຌ ຎຼຍຽໝບື ຌຽຎຌັ ຖກູ ໜຆີໄ ຌັໄ ຉຌ຺ໄ ຾ຖະ ຊາໄ ຏູຂໄ າງ ຉບໄ ຄກາຌເຆຽໄ ຄຌິ ກໃ ບຌ຋ໃ ເີ ຍຽຄຌິ ຅ະ຃ຍ຺ ກາ່ ຌຈ຺ ກ່ຘາຓາຈຌາ່ ແຎຂາງນຸົຈກຍັ ຋ະຌາ຃າຌແຈ.ໄ 4. ຃າໞ ເຆ຅ູ້ ໞາງ຃າໟ ຄ຅ໞາງ (Accrued expenses) ຽຎຌັ ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ເຌຖະນທໃ າຄຄທຈຍຌັ ຆີ ຽຆໃ ຄິ ກຈິ ຅ະກາຌ຅ະຉບໄ ຄ຅ໃ າງ຾ຉໃ ງຄັ ຍໃ ່ແຈ຅ໄ ໃ າງບບກແຎຽຆໃ ຌັ : ຃ໃ າ຅າໄ ຄ, ຃ໃ າ຾ປຄ, ຑາຘີ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຽຄຌິ ຈໃ ຄັ ກໃ າທ ກຈິ ຅ະກາຌບາຈຌາ່ ຓາເຆໝໄ ຸຌທຼຌແຖງະຘຌັໄ ແຈໄ ຽຆໃ ຄິ ຊຽື ຎຌັ ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະຘຌັໄ ຋ໃ ຍີ ໃ ຓ່ ຉີ ຌ຺ໄ ຋ຌຶ ຿ຈງກຈິ ຅ະກາຌ ຅ະຍຌັ ຋ກຶ ຍຌັ ຆຽີ ຎຌັ ໜຘີໄ ຌິ ແຖງະຘຌັໄ . ຂໍຈໄ ີ ຾ຖະ ຂຽໍໄ ຘງຂບຄກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ຾ນຄໃົ ຽຄຌິ ຋ຶຌແຖງະຘັຌໄ (Advantages and disadvantages of short-term financing) ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ ຂຈໄໍ ີຂບຄກາຌ຅ັຈນາຽຄຌິ ຋ຶຌ຅າກ຾ນໃຄົ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະຘໄຌັ ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ຓີ຃ທາຓທໞບຄແທ (Speed) ແຖງະຽທຖາ຋ໃ ຅ີ ະແຈປໄ ຍັ ຽຄຌິ ແທກທໃ າ ຉະນົບຈປບຈຖາງຖະບຼຈ ຽຄໃບື ຌແຂເຌກາຌຂກ່ ຓູໄ ຍີ ໃ ່ນາົ ງ ນາກກຈິ ຅ະກາຌຉບໄ ຄກາຌຽຄຌິ ຈໃ ທຌ ກຈິ ຅ະກາຌ຃ທຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ເຌຉະນົາຈແຖງະ ຘຌັໄ . 2. ຓ຃ີ ທາຓງືຈນງຌຸ່ (Flexibility) ກາຌກູດໄ ຓື ແຖງະຘຌັໄ ຓກັ ເຆກໄ ຍັ ກາຌໝຸຌທຼຌຉາຓຖະຈກູ າຌ ນົື ຉາຓທຈັ ຋ະ຅ກັ ຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຽຆໃ ຄິ ຍ່ຖຘິ ຈັ ບາຈຍໃ ່ຉບໄ ຄກາຌຽຎຌັ ໜແີໄ ຖງະງາທ ຿ຈງຓຽີ ນຈຏຌ຺ ຃:ື (1) ໜແີໄ ຖງະຘຌັໄ ຓີ Page 259 of 283

ຉຌ຺ໄ ຋ຌຶ ຖບງຉທ຺ (Floatation cost) ຽຖກັ ໜບໄ ງ ຾ຖະ ຓຂີ ຅່ໄ າ່ ກຈັ ໜບໄ ງ ຍໃ ່຅າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄຓນີ ກົັ ຊາຌ ນົື ຽບກະຘາຌ ເຌກາຌກູດໄ ຓື ຽຄຌິ ນາົ ງ (2) ໜແີໄ ຖງະງາທບາຈຓ຃ີ ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງຘູຄກທໃ າ ຾ຖະ ບາຈ຅ະຓຽີ ຄໃບື ຌແຂຉໃ າຄໂນົາງກທໃ າ. ຂຽໍໄ ຘງຂບຄກາຌ຅ັຈນາຽຄິຌ຋ຌຶ ຅າກ຾ນຄົໃ ຽຄຌິ ຋ຶຌແຖງະຘໄັຌ ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ຊາໄ ຍຖ່ ຘິ ຈັ ກູດໄ ຓື ຽຄຌິ ແຖງະງາທຈບກຽຍງໄ ຅ະ຃ຄ຺ ຋ໃ ີ ຾ຉໃ ຊາໄ ຽຎຌັ ແຖງະຘຌັໄ ຈບກຽຍງໄ ຅ະຓຖີ ະຈຍັ ກາຌຂຌຶໄ ຖຄ຺ ຘູຄ ຽຆໃ ຄິ ຍາຄຘໃ ທຌບາຈຘູຄນາົ ງ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ເຌກຖ່ ະຌ຋ີ ໃ ຍີ າຄຍຖ່ ຘິ ຈັ ກຽູໄ ຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະຘຌັໄ ຽຎຌັ ຅າ່ ຌທຌນາົ ງ ຽປຈັ ເນຍໄ ໃ ່ ຘາຓາຈ຅ໃ າງ຃ໃ າຈບກຽຍງໄ ແຈໄ ຅ໃ ຄຶ ບາຈຽປຈັ ເນຓໄ ຍີ ຌັ ນາ ນົື ບາຈຽຊຄິ ກຍັ ຖຓ຺ໄ ຖະຖາງແຈ.ໄ 2. ຊາໄ ຍ່ຖຘິ ຈັ ເຆຽໄ ຄຌິ ກູແໄ ຖງະຘຌັໄ ຽຎຌັ ຅າ່ ຌທຌນົາງ ຍ່ຖຘິ ຈັ ບາຈຍໃ ່ຘາຓາຈ຅ໃ າງຆ່າຖະໜ຃ີໄ ຌື ແຈ຋ໄ ຌັ ຾ຖະ ຊາໄ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຓຊີ າຌະ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຈີ ຽ຅າ຺ໄ ໜບີໄ າຈຍໃ ່ຂະນງາງຽຄຌິ ກເູໄ ນ຅ໄ ໃ ຄຶ ບາຈຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ຍຌັ ນາແຈ.ໄ ກາຌ຅ັຈນາຽຄຌິ ຋ຶຌແຖງະງາທ (Long-term financing) ຽຎຌັ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຿ຈງຓແີ ຖງະຽທຖາກາຌກດູໄ ຓື ນົາງກທໃ າ 1 ຎີ ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ຾ນໃ ຄົ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຑາງເຌ (2) ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຑາງຌບກ ຿ຈງຓຖີ າງຖະບຼຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄິຌ຋ຌຶ ຅າກ຾ນົໃຄຽຄຌິ ຋ຶຌຑາງເຌ (Internal sources of funds) ຽຎຌັ ກາຌ ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກຑາງເຌກຈິ ຅ະກາຌ ຽຆໃ ຄິ ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກຑາງເຌແຈ຾ໄ ກໃ : ກາ່ ແຖຘະຘຓ຺ . ກ່າແຖຘະຘຓ຺ ຌຌັໄ ຽຎຌັ ຘໃ ທຌຂບຄກ່າແຖ຋ໃ ຍີ ່ຖຘິ ຈັ ຽກຍັ ແທຍໄ ໃແ່ ຈ຅ໄ ໃ າງ ຽຎຌັ ຽຄຌິ ຎຌັ ຏຌ຺ ເນ຾ໄ ກໃ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກກ່າແຖຘະຘຓ຺ ຋ໃ ຍີ ່ຖຘິ ຈັ ແຈປໄ ຍັ ຅ະ຾ຍໃ ຄຽຎຌັ 2 ຘໃ ທຌ຃:ື ຘໃ ທຌ຋າ່ ບຈິ ຽກຍັ ແທຘໄ ່າຖຍັ ຖຄ຺ ຋ຌຶ ຉໃ ່ ຾ຖະ ຋ໃ ຽີ ນົບື ຅ໃ າງຽຎຌັ ຽຄຌິ ຎຌັ ຏຌ຺ ເນ຾ໄ ກໃ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ . 2. ກາຌ຅ັຈນາຽຄຌິ ຋ຌື ຅າກ຾ນົຄໃ ຽຄິຌ຋ຌຶ ຑາງຌບກ (External sources of funds) ຽຎຌັ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກຑາງຌບກກຈິ ຅ະກາຌ ຽຆໃ ຄິ ກຈິ ຅ະກາ່ ຘາຓາຈ຅ຈັ ນາ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຈນໄ ົາງປູຍ຾ຍຍຈທໄ ງກຌັ ຋ຄັ ຅າກກາຌກູດໄ ຓື , ກາຌບບກນຸຌໄ ຋ຌຶ ຽ຃ໃ ບື ຄໝາງ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຉໃ າຄໂ ຽຑໃ ບື ຌາ່ ຽຄຌິ ແຎຖຄ຺ ຋ຌຶ ເຌຆຍັ ຘຌິ ຋ໃ ຓີ ບີ າງຸກາຌ ເຌຄາຌຈຌ຺ ກທໃ າ 1 ຎ.ີ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ເຌຈາໄ ຌຈາຌ຅ຈັ ນາ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅ະ຅ຈັ ນາ຅າກຉະນົາຈ຋ຌຶ (Capital market) ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຾ນໃ ົຄກາຄເຌກາຌຖະຈຓ຺ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຾ຖະ ກາຌເນກໄ ູດໄ ຓື ເຌແຖງະງາທ. ຾ນໃ ຄົ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະງາທ຅າກຑາງຌບກ ແຈ຾ໄ ກໃ : (1) ກາຌກດູ ໄ ຓື ຽຄຌິ ແຖງະງາທ (2) ກາຌບບກ຅າ່ ໜໃ າງນກົັ ຆຍັ ຆະຌຈິ ຉໃ າຄໂ ຿ຈງຓຖີ າງຖະບຼຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 2.1 ກາຌກູດ້ ຓື ຽຄຌິ ແຖງະງາທ຅າກຘະຊາຍຌັ ກາຌຽຄິຌ ນືົ ຍຸກ຃຺ຌ຋຺ໃທແຎ ຽຎຌັ ກາຌ ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ຾ນໃ ຄົ ຑາງຌບກ ຿ຈງກາຌກໃ ໜ່ ຋ີໄ ໃ ຓີ ແີ ຖງະຽທຖາເຌກາຌຆາ່ ຖະ຃ຌື ນາົ ງກທໃ າ 1 ຎີ ຂຌຶໄ ແຎ ຅າກຘະ ຊາຍຌັ ກາຌຽຄຌິ ນົື ຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎ ຿ຈງຓນີ ກົັ ຆຍັ ຃່າໄ ຎະກຌັ ຿ຈງ຅ຈັ ຘາໄ ຄຽຎຌັ ຘຌັ ງາຽຄຌິ ກູ຋ໄ ໃ ຏີ ູກໄ ູໄ ຉກ຺ ຖຄ຺ ຅ະ຅ໃ າງຆ່າ ຖະໜຽີໄ ຎຌັ ຄທຈຉາຓກາ່ ຌຈ຺ ແຖງະຽທຖາ ຉໃ ່ເນຏໄ ູກໄ ູໄ ນົື ຘະຊາຍຌັ ກາຌຽຄຌິ . ທ຋ິ ຌີ ຏີໄ ູກໄ ູໄ ຾ຖະ ຏູເໄ ນກໄ ຘູໄ າຓາຈຽ຅ຖະ຅າ ຉໃ ຖ່ ບຄເຌຽຖໃ ບື ຄຂບຄບຈັ ຉາຈບກຽຍງໄ ຾ຖະ ຽຄໃບື ຌແຂຉໃ າຄໂແຈໄ ຈບກຽຍງໄ ບາຈຽຎຌັ ຋ຄັ ຾ຍຍ຃ຄ຺ ຋ໃ ີ (Fixed rate) ຾ຖະ ຾ຍຍຖບງຉທ຺ (Floating rate) ແຖງະຽທຖາກຘູໄ ໃ ທຌເນງໃ ຘະຽຖໃ ງຎະຓາຌ 2-7 ຎ.ີ 2.2 ກາຌບບກນັົກຆັຍຆະຌິຈຉາໞ ຄໂ຾ກຍ່ ກຸ ຃ຌ຺ ຋ໃ຺ທແຎ ນົື ຘະຊາຍັຌກາຌຽຄຌິ ກຈິ ຅ະກາຌບາຈ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ຑາງຌບກແຈໄ ຿ຈງກາຌບບກນົກັ ຆຍັ ຆະຌຈິ ຉໃ າຄໂ຾ກໃ ຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎ ນົື ຘະຊາຍຌັ ກາຌຽຄຌິ ຿ຈງກຈິ ຅ະກາຌ຅ະເຆທໄ ຋ິ ກີ າຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ເຌຉະນາົ ຈ຋ຌຶ (Capital market) ຽຌໃ ບື ຄ຅າກຉະນົາຈ຋ຌຶ ຽຎຌັ ຘໃ ທຌໜໃ ຄຶ ຂບຄຖະຍຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຋ໃ ຆີ ໃ ທງຖະຈຓ຺ ຽຄຌີ ບບຓ຅າກຎະຆາຆຌ຺ ຾ຖະ ຋ຸຖະກຈິ ຉໃ າຄໂ ຿ຈງຌາ່ ຾ນໃ ົຄ຋ຌຶ ຽນໃ າົ຺ ຌຌັໄ ຓາເຆຽໄ ຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ເຌບຸຈຘານະກາ່ ນົື ບໃ ຌື ໂ ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຂບຄ ກຈິ ຅ະກາຌເຌຉະນາົ ຈ຋ຌຶ ຌຌັໄ ກຈິ ຅ະກາຌ຅ະເຆທໄ ຋ິ ກີ າຌບບກນຸຌໄ ຘາຓຌັ , ນຸຌໄ ຍູຖຓິ າຘຈິ , ນຸຌໄ ກູໄ ນົື ຽ຃ໃ ບື ຄໝາງ ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຉໃ າຄໂຌາ່ ແຎຂາງເຌຉະນົາຈ຋ຌຶ ຽຑາະຉະນາົ ຈ຋ຌຶ ຌຌັໄ ຽຎຌັ ຉະນາົ ຈ຋ໃ ກີ ໃ ຼທກຍັ ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ຋ໃ ຾ີ ຋຅ໄ ຄິ (Real investment) Page 260 of 283

ຉະນາົ ຈ຋ຶຌ (Capital markets) ຽຎຌັ ຉະນົາຈ຋ໃ ຓີ ກີ າຌຆ-ືໄ ຂາງຽ຃ໃ ບື ຄໝາງແຖງະງາທ ຋ໃ ຓີ ແີ ຖງະ ຽທຖາຌາຌຽກຌີ ກທໃ າ 1 ຎຽີ ຆໃ ຌັ : ນຸຌໄ ກູໄ ຾ຖະ ນຸຌໄ ຋ຌຶ . ຉະນາົ ຈ຋ຌຶ ຾ຍໃ ຄບບກຽຎຌັ 2 ຎະຽຑຈເນງໃ ໂ຃:ື ຉະນົາຈ຋າ່ ບຈິ ຾ຖະ ຉະນົາຈປບຄ. ຈໃ ຄັ ປູຍ຋ີ 16.2 ຽຆໃ ຄິ ຘະ຾ຈຄຎະຽຑຈຂບຄຉະນົາຈ຋ຌຶ ຿ຈງຓຖີ າງຖະບຼຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ ຉະນົາຈ຋ຌຶ (Capital market) ຉະນົາຈ຋າ່ ບຈິ ຉະນົາຈປບຄ (Primary market) ( Secondary market) ປຍູ ຋ີ 16.2 ຘະ຾ຈຄຎະຽຑຈຂບຄຉະນົາຈ຋ຌຶ (Types of capital market) 1. ຉະນາົ ຈ຋າໍ ບຈິ (Primary market) ຽຎຌັ ຉະນາົ ຈ຋ໃ ຓີ ກີ າຌຆ-ືໄ ຂາງນົກັ ຆຍັ ຋ໃ ບີ ບກເໝໃ (New issue) ຽຎຌັ ຃ຄັໄ ຋່າບຈິ ຅ໃ ຄຶ ຽຎຌັ ຉະນາົ ຈ຋ໃ ຅ີ ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກກາຌຌາ່ ຘະຽໜຂີ າງນົກັ ຆຍັ ຋ໃ ບີ ບກເໝໃ ຅າກຏູຆໄ ນືໄ ົກັ ຆຍັ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຘໃ ທຌຂບຄກາຌຽກຍັ (Saving sector) ຽຊຄິ ທໃ າຏູບໄ ບກ຅າ່ ໜໃ າງນົກັ ຆຍັ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຘໃ ທຌຂບຄກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ (Investment sector) ຿ຈງຏູຖໄ ຄ຺ ຋ຌຶ ຅ະຌາ່ ຽຄຌິ ຖຄ຺ ຋ຌຶ ແຎເຆເໄ ຌກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ດໃ າຄ຾຋຅ໄ ຄິ ຽຄຌິ ຋ໃ ຖີ ະຈຓ຺ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຈໄ ຌຌັໄ ຓາ຅າກກາຌຂາງນຸຌໄ ຘາຓຌັ , ນຸຌໄ ຍູຖຓິ ະຘຈິ , ນຸຌໄ ກ,ູໄ ຑຌັ ຋ະຍຈັ ນົື ຽ຃ໃ ບື ຄໝາງບໃ ຌື ໂ. 2. ຉະນົາຈປບຄ (Secondary market) ນົື ຉະນົາຈຆ-ືໄ ຂາງນົກັ ຆຍັ (Trading market) ຽຎຌັ ຉະນົາຈ຋ໃ ຈີ າ່ ຽຌຌີ ກາຌຆືໄ ນົື ຂາງນົກັ ຆຍັ ຋ໃ ຏີ ໃ າຌຉະນາົ ຈ຋າ່ ບຈິ ຓາ຾ຖທໄ . ກາຌຆຂືໄ າງເຌຉະນົາຈປບຄຌຌັໄ ຍໃແ່ ຈຓໄ ີ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ເຌກາຌຖະຈຓ຺ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຽໝບື ຌຉະນາົ ຈ຋່າບຈິ ຾ຉໃ ຽຎຌັ ຉະນົາຈ຋ໃ ຘີ ະໜຍັ ຘະໜຸຌຉະນາົ ຈ຋່າບຈິ ຽຑໃ ບື ເນໄ ຽກຈີ ຘະຑາຍ຃ໃ ບຄ຾ກໃ ນກົັ ຆຍັ ຾ຖະ ຏູຖໄ ຄ຺ ຋ຌຶ . ຉະນົາຈປບຄເຌຎະຽ຋ຈແ຋ກ຃່ :ື ຉະນົາຈນກົັ ຆຍັ ຾ນໃ ຄຎະຽ຋ຈແ຋ [Stock Exchange of Thailand (SET)] ຾ຖະ ຉະນາົ ຈນກົັ ຆຍັ ເໝໃ [Market of Alternative Investment (MAI)] ຌກັ ຖຄ຺ ຋ຌຶ ເຌຉະນາົ ຈປບຄ຅ະແຈປໄ ຍັ ຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌເຌປູຍຂບຄກາ່ ແຖ຅າກກາຌຂາງນກົັ ຆຍັ (Capital gain) ນົື ຂາຈ຋ຌຶ ຅າກກາຌຂາງນກົັ ຆຍັ (Capital loss) ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຏຌ຺ ຉໃ າຄຖະນທໃ າຄຖາ຃າຆືໄ ຾ຖະ ຖາ຃າຂາງນກົັ ຆຍັ ຖທຓ຋ຄັ ຃ໃ າຌາງໜາໄ ຋ຄັ ຆໃ ທຄ຋ໃ ຆີ ືໄ ຾ຖະ ຂາງ. ນົກັ ຆຍັ ຋ໃ ຅ີ ະຽປຈັ ກາຌຆ-ືໄ ຂາງເຌຉະນົາຈປບຄ຅ະຉບໄ ຄຏໃ າຌຓື ຉະນົາຈ຋າ່ ບຈິ ນົື ຏູຖໄ ຄ຺ ຋ຌຶ ຓາກໃ ບຌ ຽຑໃ ບື ເນຏໄ ູຖໄ ຄ຺ ຋ຌຶ ຽກຈີ ຘະຑາຍ຃ໃ ບຄ ຏູບໄ ບຓ ຾ຖະ ຏູຖໄ ຄ຺ ຋ຌຶ ຋ໃ ຈີ ່າຽຌຌີ ກາຌ ຖຄ຺ ຋ຌຶ ເຌຉະນາົ ຈປບຄຌຌັໄ ຘາຓາຈ຋ໃ ຅ີ ະຆຂືໄ າງກຌັ ແຈ຋ໄ ໃ ຉີ ະນົາຈນກົັ ຆຍັ . ເຌກາຌຆຂືໄ າງນົກັ ຆຍັ ຌຌັໄ ຏູຖໄ ຄ຺ ຋ຌຶ ຅ະ ຉບໄ ຄຽປຈັ ກາຌຆຂືໄ າງຏໃ າຌຘະຓາຆກິ ຂບຄຉະນາົ ຈນົກັ ຆຍັ ຅ະຆຂືໄ າງ຿ຈງກຄ຺ ຍໃ ່ແຈໄ ຾ຖະ ນົກັ ຆຍັ ຋ໃ ຅ີ ະຌາ່ ຓາຆຂືໄ າງ ຌຌັໄ ຉບໄ ຄຽຎຌັ ນກົັ ຆຍັ ຅ຈ຺ ຋ະຍຼຌ ຾ຖະ ນົກັ ຆຍັ ປຍັ ບະຌຸງາຈຽ຋ໃ າ຺ ຌຌັໄ . ຉະນົາຈນກົັ ຆຍັ ເໝໃ [Market for Alternative Investment (MAI)] ຽຎຌັ ໜໃ ທງຄາຌໜໃ ຄຶ ຂບຄ ຉະນາົ ຈນກົັ ຆຍັ ຾ນໃ ຄຎະຽ຋ຈແ຋. ຅ຈັ ຉຄັໄ ຂຌຶໄ ຽຓໃ ບື ທຌັ ຋ີ 11 ຑະ຅ກິ ຎີ 2001 ຾ຖະ ຽຎຈີ ຈ່າຽຌຌີ ກາຌດໃ າຄຽຎຌັ ຋າຄ ກາຌຽຓໃ ບື ທຌັ ຋ີ 21 ຓຊິ ຸຌາ 2002 ຽຑໃ ບື ຽຎຌັ ຉະນົາຈປບຄຘ່າຖຍັ ປບຄປຍັ ກາຌຖະຈຓ຺ ຋ຌຶ ຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຂະໜາຈ Page 261 of 283

ກາຄ ຾ຖະ ຂະໜາຈໜບໄ ງ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຋ຸຖະກຈິ ຘໃ ທຌເນງໃ ຂບຄຎະຽ຋ຈ. ຉະນົາຈນກົັ ຆຍັ ຾ນໃ ຄຎະຽ຋ຈແ຋ ຽຖໃ ຄັ ຽນຌັ ຃ທາຓຘາ່ ຃ຌັ ຂບຄກາຌເນ຋ໄ ຸຖະກຈິ ຂະໜາຈກາຄ ຾ຖະ ຂະໜາຈໜບໄ ງ [Small and Medium-sized Enterprises (SMEs)] ຘາຓາຈຽຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ຾ນໃ ຄົ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຋ໃ ຓີ ຉີ ຌ຺ໄ ຋ຌຶ ຾ຖະ ຃ທາຓຘໃ ຼຄຉໃ ່າ ຿ຈງຘາຓາຈຖະຈຓ຺ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຿ຈງກຄ຺ ຅າກຎະຆາຆຌ຺ ຏໃ າຌຉະນາົ ຈນກົັ ຆຍັ ບຌັ ຅ະຆໃ ທງຍຌັ ຽ຋າ຺ ຍຌັ ນາກໃ ຼທກຍັ ຾ນໃ ົຄຽຄຌິ ຋ຌຶ ເນໄ SMEs ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຑຌືໄ ຊາຌຂບຄກາຌຑຈັ ຋ະຌາບຸຈຘານະກ່າແ຋ ຅ໃ ຄຶ ແຈ຅ໄ ຈັ ຉຄັໄ ຉະນົາຈນົກັ ຆຍັ ເໝໃ ຂຌຶໄ ຽຑໃ ບື ຽຎຌັ ຉະນາົ ຈນກົັ ຆຍັ ຘາ່ ຖຍັ SMEs ຿ຈງຘະຽຑາະ (຋ໃ ຓີ າ: www.set.or.th) ກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະງາທ຅າກກາຌບບກ຅າ່ ໜໃ າງນກົັ ຆຍັ ຋ໃ ບີ ບກເໝໃ ເຌຉະນົາຈ຋ຌຶ ຿ຈງ ຋ະຌາ຃າຌຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ຅ະຽປຈັ ໜາໄ ຋ໃ ຽີ ຎຌັ ຉທ຺ ກາຄກໃ ຼທກຍັ ກາຌຽຄຌິ (Financial intermediaries) ເຌກາຌ ຽ຃ໃ ບື ງາໄ ງຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າກຘໃ ທຌຂບຄກາຌບບຓ (Saving sector) ແຎງຄັ ຘໃ ທຌຂບຄກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ (Investment sector) ຿ຈງຏໃ າຌທ຋ິ ກີ າຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ 3 ທ຋ິ ີ ຈໃ ຄັ ປູຍ຋ີ 16.3 ຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ ຘໃ ທຌຂບຄກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ Private placement (Investment sector) Right offering Public offering ຋ະຌາ຃າຌຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ Public offering ຏູ້ຽປັຈໜໟາ຋ີໃຉທ຺ ກາຄກໞຼທກັຍກາຌ (Investment bank) ຽຄິຌ Private placement (Financial intermediaries) Right offering Public offering - ຋ະຌາ຃າຌ ຉະນາົ ຈປບຄ - ຘະຊາຍຌັ ກາຌບບຓ (Secondary market) - ຍ່ຖຘິ ຈັ ຎະກຌັ ແຑ - ກບຄ຋ຌຶ ຍ່າຌາຌ - ຉະນາົ ຈນົກັ ຆຍັ ຾ນໃ ຄ - ຍ່ຖຘິ ຈັ ກາຌຽຄຌິ ຎະຽ຋ຈແ຋ (SET) - ກບຄ຋ຌຶ ຖທຓ - ຉະນາົ ຈນກົັ ຆຍັ ເໝໃ (MAI) ຘໃ ທຌຂບຄກາຌບບຓ (Saving sector) ປູຍ຋ີ 16.3 ຘະ຾ຈຄກາຌ຅າ່ ໜໃ າງນກົັ ຆຍັ ເຌຉະນົາຈ຋ຌຶ 1. ທິ຋ີກາຌ຅ໍາໜໞາງ຿ຈງກຄ຺ (Direct placement ນືົ Private placement) ຽຎຌັ ກາຌ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງນກົັ ຆຍັ ຋ໃ ບີ ບກຓາເໝໃ ຿ຈງກຄ຺ ກາຌ຅າ່ ໜໃ າງນກົັ ຆຍັ ທ຋ິ ຌີ ີໄ ກຈິ ຅ະກາຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅ະຉຈິ ຉໃ ່ ຿ຈງກຄ຺ ກຍັ ຏູຆໄ ືໄ ຽຑໃ ບື ຉບໄ ຄກາຌນຸຈົ ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງຉໃ າຄໂ ເຌກາຌ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງ ນົື ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງເຌກາຌຂາງຽຆໃ ຌັ : ຃ໃ າຌາງ ໜາໄ , ຃ໃ າຎະກຌັ ຖາ຃າຂາງ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ກາຌ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງນົກັ ຆຍັ ຿ຈງທ຋ິ ຌີ ີໄ ຽໝາະຘາ່ ຖຍັ ກຈິ ຅ະກາຌ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທາຓ ຉບໄ ຄກາຌຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຖງະງາທ຅າ່ ຌທຌຍໃ ່ນົາງ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກກາຌ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງນົກັ ຆຍັ ຿ຈງຉຈິ ຉໃ ກ່ ຍັ ຏູຆໄ ຿ືໄ ຈງກຄ຺ ຌີໄ ຏູຆໄ ືໄ ບາຈຓ຅ີ າ່ ຌທຌຽຄຌິ ຍໃ ່ຑຼຄຑ່຋ໃ ຅ີ ະຆືໄ ຽປຈັ ເນບໄ າຈຂາງນກົັ ຆຍັ ແຈຍໄ ໃ ່ໝຈ຺ ຉາຓ຋ໃ ທີ າຄ຾ຏຌແທໄ ກາຌ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງນົກັ ຆຍັ ຿ຈງທ຋ິ ຌີ ີໄ ຽໝາະກຍັ ກຈິ ຅ະກາຌຂະໜາຈໜບໄ ງ. Page 262 of 283

2. ທ຋ິ ກີ າຌຘະຽໜີຂາງນັກົ ຆຍັ ຉໃໍຘາ຋າຖະຌະຆຌ຺ ຋ທ຺ໃ ແຎ (Public offering) ຽຎຌັ ກາຌຂາງ ນກົັ ຆຍັ ຋ໃ ບີ ບກເໝໃ ເນກໄ ຍັ ຎະຆາຆຌ຺ ຾ຖະ ຏູຖໄ ຄ຺ ຋ຌຶ ຋ໃ ທ຺ ແຎ ກຈິ ຅ະກາຌຏູບໄ ບກນກົັ ຆຍັ ຅ະຉຈິ ຉໃ ເ່ ນ຋ໄ ະຌາ຃າຌຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ (Investment bank) ຽຎຌັ ຏູ຅ໄ ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງນົກັ ຆຍັ ຿ຈງ຋ະຌາ຃າຌຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ຅ະຆນືໄ ກົັ ຆຍັ ຂບຄ ກຈິ ຅ະກາຌ ຾ຖະ ຌາ່ ນົກັ ຆຍັ ຌຌັໄ ແຎ຅າ່ ໜໃ າງເນກໄ ຍັ ຘາ຋າຖະຌະຆຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎບກີ ຉໃ ໜ່ ໃ ຄຶ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ກຈິ ຅ະກາຌຏູບໄ ບກ ນກົັ ຆຍັ ຅າ່ ໜໃ າງຌຌັໄ ຅ະແຈປໄ ຍັ ຽຄຌິ ຅າກກາຌຂາງ຅າກ຋ະຌາ຃າຌຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ດໃ າຄ຾ຌໃ ຌບຌ ຽຆໃ ຄິ ຽບຌີໄ ທໃ າກາຌ ຎະກຌັ ກາຌຂາງ (Underwriting) ທ຋ິ ກີ າຌຘະຽໜຂີ າງນົກັ ຆຍັ ຉໃ ຘ່ າ຋າຖະຌະຆຌ຺ ຌີໄ ຽໝາະຘ່າຖຍັ ກຈິ ຅ະກາຌ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌ຅ຈັ ນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ຅າ່ ຌທຌນົາງ ຽຑາະກຈິ ຅ະກາຌ຅ະຉບໄ ຄຽຘງ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງເຌກາຌ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງ ເນກໄ ຍັ ຋ະຌາ຃າຌຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ຈທໄ ງ ຿ຈງກຈິ ຅ະກາຌ຅ະຉຈັ ຘຌິ ເ຅ຽຖບື ກ຋ະຌາ຃າຌຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງນົກັ ຆຍັ ຾ຖະ ຽຎຌັ ຋ໃ ປີ ູ຅ໄ ກັ ຂບຄຘາ຋າຖະຌະຆຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎ. ຋ະຌາ຃າຌຽຑໃບື ກາຌຖ຺ຄ຋ຶຌ (Investment bank) ຽຎຌັ ຏູ຋ໄ ໃ ຽີ ປຈັ ໜາໄ ຋ໃ ຉີ ທ຺ ກາຄກໃ ຼທກຍັ ຘະຊາຍຌັ ກາຌຽຄຌິ ຽຆໃ ຄິ ແຈ຾ໄ ກໃ : ຋ະຌາ຃າຌກາຌ຃າໄ (Commercial bank) ຘະຊາຍຌັ ກາຌບບຓ (Saving institutions) ຍຖ່ ຘິ ຈັ ຎະກຌັ (Insurance companies) ກບຄ຋ຌຶ ຍາ່ ຌາຌ (Pension funds) ຍ່ຖຘິ ຈັ ກາຌຽຄຌິ (Finance companies) ແລະ ກບຄ຋ຌຶ ຖທຓ (Mutual funds) ເຌກາຌ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງນົກັ ຆຍັ ຿ຈງຓກີ າຌຎະກຌັ ກາຌຂາງ ກຈິ ຅ະກາຌຏູບໄ ບກນົກັ ຆຍັ ເໝໃ ຌຌັໄ ຅ະຽຖບື ກຘະຊາຍຌັ ກາຌຽຄຌິ ນົື ຋ະຌາ຃າຌ຋ໃ ຓີ ຊີ າຌະ ຾ຖະ ຆໃ ຘື ຼຄຈີ ຉະນົບຈ ປບຈຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌກາຌ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງນກົັ ຆຍັ ຋ະຌາ຃າຌຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ຅ໃ ຄຶ ຎຼຍຽໝບື ຌ຃ຌ຺ ກາຄ ຋ໃ ຽີ ປຈັ ໜາໄ ຋ໃ ີ ຆນືໄ ກົັ ຆຍັ ຋ໃ ບີ ບກເໝໃ ຅າກຍ່ຖຘິ ຈັ ຏູບໄ ບກນກົັ ຆຍັ (ຎຼຍຽໝບື ຌກາຌຂາງຘໃ ຄ຺ ) ຾ຖະ ຂາງເນກໄ ຍັ ຌກັ ຖຄ຺ ຋ຌຶ (ຎຼຍຽ ໝບື ຌກາຌຂາງງໃ ບງ) ຿ຈງ຋ະຌາ຃າຌຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ຅ະແຈປໄ ຍັ ຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌ຅າກກາຌເນຍໄ ່ຖກິ າຌ ຅າກຏຌ຺ ຉໃ າຄ ຖະນທໃ າຄຖາ຃າ຋ໃ ຂີ າງນກົັ ຆຍັ ເນກໄ ຍັ ຘາ຋າຖະຌະຆຌ຺ ກຍັ ຖາ຃າ຋ໃ ຅ີ ໃ າງເນກໄ ຍັ ຏູບໄ ບກນກົັ ຆຍັ . ກາຌຎະກັຌກາຌຂາງ (Underwriting) ຽຎຌັ ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍຂບຄ຋ະຌາ຃າຌ ຽຑໃ ບື ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ ຉໃ ່ ກາຌ຅າ່ ໜໃ າງນກົັ ຆຍັ ຋ໃ ບີ ບກເໝໃ ຂບຄກຈິ ຅ະກາຌຏູບໄ ບກນົກັ ຆຍັ ຿ຈງຆເືໄ ຌຖາ຃າ຃ຄ຺ ຋ໃ ຋ີ ໃ ກີ າ່ ຌຈ຺ ແທໄ ຾ຖະ ຑາງເຌ ແຖງະຽທຖາ຋ໃ ກີ ່າຌຈ຺ ແທໄ ຈທໄ ງກາຌຎະກຌັ ກາຌຂາງ຅ະຓີ 2 ຖກັ ຘະຌະຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ກາຌຎະກຌັ ກາຌຂາງ຋ຄັ ໝ຺ຈ (Firm underwriting) ທ຋ິ ຌີ ຽີໄ ຎຌັ ກາຌປຍັ ຎະກຌັ ກາຌຂາງນກົັ ຆຍັ ຿ຈງຏູ຋ໄ ໃ ປີ ຍັ ຎະກຌັ ກາຌຂາງ຅ະຉກ຺ ຖຄ຺ ກຍັ ຏູຎໄ ະກຌັ (ຍ່ຖຘິ ຈັ ຏູບໄ ບກນກົັ ຆຍັ ) ທໃ າ຅ະປຍັ ຎະກຌັ ກາຌ຅າ່ ໜໃ າງນກົັ ຆຍັ ເຌຖາ຃າ຋ໃ ຉີ ກ຺ ຖຄ຺ ກຌັ ຑາງເຌແຖງະຽທຖາ຋ໃ ແີ ຈກໄ ່າຌຈ຺ ແທໄ ນາກຏູປໄ ຍັ ຎະກຌັ ກາຌຂາງຍໃ ່ ຘາຓາຈຂາງແຈເໄ ຌຖາ຃າ ຾ຖະ ຑາງເຌແຖງະຽທຖາ຋ໃ ຉີ ກ຺ ຖຄ຺ ກຌັ ແທໄ ກ່຅ະຉບໄ ຄຌຍັ ຏຈິ ຆບຍເຌນົກັ ຆຍັ ຘໃ ທຌ຋ໃ ຽີ ນບົື ຋ຄັ ໝຈ຺ . (2) ກາຌຎະກຌັ ກາຌຂາງຍາຄຘທໞ ຌ (Best effort underwriting) ທ຋ິ ຌີ ຽີໄ ຎຌັ ກາຌ ປຍັ ຎະກຌັ ກາຌຂາງນົກັ ຆຍັ ຿ຈງຏູ຋ໄ ໃ ປີ ຍັ ຎະກຌັ ກາຌຂາງ຅ະຉກ຺ ຖຄ຺ ກຍັ ຖ່ ຘິ ຈັ ຏູບໄ ບກນົກັ ຆຍັ ທໃ າ ຅ະ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງ ນົກັ ຆຍັ ເນແໄ ຈນໄ າົ ງ຋ຘີ ຸຈ ຑາງເຌຽທຖາ຋ໃ ກີ າ່ ຌຈ຺ ແທໄ ນາກຍໃ ່ຘາຓາຈຂາງແຈໝໄ ຈ຺ ຏູປໄ ຍັ ຎະກຌັ ກາຌຂາງ຅ະຍໃ ່ ປຍັ ຏຈິ ຆບຍເຌນົກັ ຆຍັ ຋ໃ ງີ ຄັ ຂາງຍໃ ແ່ ຈ.ໄ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຍຖ່ ຘິ ຈັ ຏູບໄ ບກນກົັ ຆຍັ ຅ະຉບໄ ຄປຍັ ຏຈິ ຆບຍເຌຘໃ ທຌ຋ໃ ງີ ຄັ ຂາງຍໃແ່ ຈໄ ຽບຄ. 3. ທິ຋ກີ າຌຘະຽໜີຂາງນົກັ ຆຍັ ເນູ້ກຍັ ຏູ້ຊນື ຸ້ຌູ ຽຈຓີ ຉາຓຘິຈ຋ິ (Right offering) ຽຎຌັ ກາ ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງນກົັ ຆຍັ ຆະຌຈິ ນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ບີ ບກເໝໃ (New issue of common stock) ນົື ນົຍັ ຆຍັ ຾ຎຄຘະຑາຍຽຎຌັ Page 263 of 283

ນຸຌໄ ຘາຓຌັ ເນກໄ ຍັ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຽຈຌີ ຉາຓຘຈິ ຋ເິ ຌກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ບີ ບກ຾ຍຍເໝໃ ແຈກໄ ໃ ບຌ (Preemptive right) ຽຆໃ ຌັ : ເນຘໄ ຈິ ຋ຆິ ນືໄ ຸຌໄ ກຍັ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຽຈຓີ ເຌບຈັ ຉາ 3 : 1 ໝາງ຃ທາຓທໃ າ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ຊີ ນື ຸຌໄ 3 ນຸຌໄ ຓຘີ ຈິ ຆນືໄ ຸຌໄ ເໝໃ ແຈໄ 1 ນຸຌໄ ເຌຖາ຃າ຋ໃ ຉີ ໃ ່າກທໃ າຖາ຃າ຋ໃ ຘີ ະຽໜຂີ າງເນກໄ ຍັ ຘາ຋າຖະຌະຆຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎ ຅ໃ ຄຶ ຽບຌີໄ ທ຋ິ ຌີ ແີໄ ຈໄ ບກີ ດໃ າຄທໃ າ ກາຌເນຘໄ ຈິ ຆຖືໄ ູກນຸຌໄ (Privileged subscription) ຘຈິ ເຌກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ບີ ບກເໝໃ ແຈກໄ ໃ ບຌ (Preemptive right) ຽຎຌັ ຘຈິ ຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ຘີ າຓາຈ ປກັ ຘາບຈັ ຉາຘໃ ທຌ຃ທາຓຽຎຌັ ຽ຅າ຺ໄ ຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຿ຈງກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ບີ ບກເໝໃ ຉາຓບຈັ ຉາຘໃ ທຌກາຌແຈປໄ ຍັ ຘຈິ ນົື ກາຌຆນືໄ ົກັ ຆຍັ ຋ໃ ຘີ າຓາຈ຾ຎຄຘະຑາຍຽຎຌັ ນຸຌໄ ຘາຓຌັ ແຈ.ໄ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຓຘີ ຈິ ຋ໃ ຅ີ ະປກັ ຘາບຈັ ຉາຘໃ ທຌ຃ທາຓຽຎຌັ ຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ ນາກຍຖ່ ຘິ ຈັ ບບກນຸຌໄ ຘາຓຌັ ເໝໃ ຏູຊໄ ື ນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຉບໄ ຄແຈປໄ ຍັ ຘຈິ ເຌກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ຘາຓຌັ ເໝໃ ຽຑໃ ບື ເນຘໄ າຓາຈປກັ ຘາຘໃ ທຌແຈຽໄ ຘງຂບຄຉຌ຺ ເຌຍ່ຖຘິ ຈັ ແທ.ໄ ຘຓ຺ ຓຸຈທໃ າ ຋າໄ ທ ກ. ຊນື ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ແທໄ 100 ນຸຌໄ ຍຖ່ ຘິ ຈັ ຉບໄ ຄກາຌບບກນຸຌໄ ຘາຓຌັ ເໝໃ ຽຑໃ ຓີ ບກີ 10% ຂບຄນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ຊີ ຿ື ຈງຍຸກ຃ຌ຺ ຑາງຌບກ ຊາໄ ຋າໄ ທ ກ. ແຈປໄ ຍັ ຘຈິ ເຌກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ຋ໃ ບີ ບກເໝໃ ແຈກໄ ໃ ບຌຍຸກ຃ຌ຺ ຑາງ ຌບກ ຋າໄ ທ ກ. ຅ະແຈປໄ ຍັ ຘຈິ ເຌກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຅າ່ ຌທຌ 10 ນຸຌໄ ຽຑໃ ບື ປກັ ຘາບຈັ ຉາຘໃ ທຌ຃ທາຓຽຎຌັ ຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ ຍ່ຖຘິ ຈັ ແຈ.ໄ ຽຄໃບື ຌແຂກາຌຘະຽໜເີ ນຘໄ ຈິ (Terms of offering) ຽຓໃ ບື ຍຖ່ ຘິ ຈັ ບບກນົກັ ຆຍັ ຿ຈງ຅າ່ ໜໃ າງນົກັ ຆຍັ ເນໄ ກຍັ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຉາຓຘຈິ ຍຖ່ ຘິ ຈັ ຅ະຘໃ ຄ຺ ເຍຘະ຾ຈຄຘຈິ ເນຏໄ ູຊໄ ນື ຸຌໄ ຽຆໃ ຄິ ຘຈິ ຌ຅ີໄ ະເນໄ 1 ຘຈິ ຉໃ ນ່ ຸຌໄ ຘາຓຌັ ຋ໃ ຊີ ື 1 ນຸຌໄ ເຌ ກາຌບບກນຸຌໄ ຘາຓຌັ ຌຌັໄ ຅ະກ່າຌຈ຺ ຘຈິ ເຌກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ຽຑໃ ຓີ ຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຂບຄຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຽບາ຺ ແທໄ ຽຆໃ ຄິ ຅ະຖະຍຸ຅າ່ ຌທຌຘຈິ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄເຆຽໄ ຑໃ ບື ຆນືໄ ຸຌໄ ເໝໆຽຑໃ ຓີ ຽຉຓີ ຖາ຃າຉໃ ນ່ ຸຌໄ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌ຅ໃ າງຽຑໃ ບື ຆນືໄ ຸຌໄ ຋ໃ ບີ ບກເໝໃ ຾ຖະ ທຌັ ຘຌິໄ ຘຸຈກາຌເຆຘໄ ຈິ ຽຆໃ ຄິ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຓ຋ີ າຄຽຖບື ກ 3 ຋າຄກໃ ຼທກຍັ ຘຈິ ຃:ື (1) ເຆຘໄ ຈິ ເຌກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ເໝໃ ຽຑໃ ຓີ ຽຉຓີ . (2) ຂາງຘຈິ ເນກໄ ຍັ ຏູບໄ ໃ ຌື ຽຌໃ ບື ຄ຅າກຘຈິ ຘາຓາຈ຿ບຌຎໃ ຼຌຓແື ຈ.ໄ (3) ຽກຍັ ຘຈິ ແທ຿ໄ ຈງຍໃ ແ່ ຈຽໄ ປຈັ ນງຄັ ຅ຌ຺ ກທໃ າຘຈິ ຅ະໝຈ຺ ບາງຸ ຽຆໃ ຄິ ຋າຄຽຖບື ກ຋ີ 3 ຓກັ ຽກຈີ ຂຌຶໄ ກຖ່ ະຌ຋ີ ໃ ຘີ ຈິ ຓຓີ ູຌ຃ໃ າໜບໄ ງ ນົື ຽຎຌັ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ຋ໃ ຓີ ນີ ຸຌໄ ຅າ່ ຌທຌໜບໄ ງ ຏູ຋ໄ ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ຾ຉໃ ຍໃ ຓ່ ຘີ ຈິ ບາຈຆຘືໄ ຈິ ແຈເໄ ຌ ຉະນົາຈຽຎຈີ ຽຆໃ ຌັ : ຏູຖໄ ຄ຺ ຋ຌຶ ຊນື ຸຌໄ ຘາຓຌັ ດໃ ູ 85 ນຸຌໄ ນາກຍຖ່ ຘິ ຈັ ກາ່ ຌຈ຺ ກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ຽຑໃ ຓີ ຅າ່ ຌທຌ 1 ນຸຌໄ ຉບໄ ຄເຆໄ ຘຈິ ຅າ່ ຌທຌ 10 ຘຈິ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຏູຖໄ ຄ຺ ຋ຌຶ ຋ໃ ຓີ ຘີ ຈິ ດໃ ູ 85 ຘຈິ ຅ະຘາຓາຈຆນືໄ ຸຌໄ ແຈຑໄ ຼຄ 8 ນຸຌໄ ນາກຉບໄ ຄກາຌຆນືໄ ຸຌໄ ຋ີ 9 ບກີ 1 ນຸຌໄ ຅າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄຆຘືໄ ຈິ ຽຑໃ ຓີ ບກີ 5 ຘຈິ ຅ໃ ຄຶ ຅ະຘາຓາຈຆນືໄ ຸຌໄ ແຈໄ 9 ນຸຌໄ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 1.4 ກາຌຉຈິ ຉາຓ ຾ຖະ ຎະຽຓີຌຏຌ຺ ຄາຌ ຽຎຌັ ຂຌັໄ ຉບຌ຋ໃ ຽີ ປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓໝຌັໄ ເ຅ທໃ າ ຾ຏຌທຼກ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຋ໃ ແີ ຈຽໄ ປຈັ ຂຌຶໄ ຍໃ ່ຓຍີ ຌັ ນາ ນົື ຃ທາຓ ຏຈິ ຑາຈເຈໂ ຾ຖະ ຘາຓາຈຍຌັ ຖຸຽຎາ຺ໄ ໝາງ ຾ຖະ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ແຈ.ໄ ກາຌຉຈິ ຉາຓ ຾ຖະ ຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ຄາຌ຃ື ກາຌ ຎຼຍ຋ຼຍຖາງກາຌ຅າກຄຍ຺ ຎະຓາຌກຍັ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຅ຄິ ຽຆໃ ຌັ : ກາຌຎຼຍ຋ຼຍຖາງແຈ຅ໄ າກ຃ໃ າຂາງຉາຓຄຍ຺ ຎະຓາຌ ກຍັ ຃ໃ າຂາງ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຅ຄິ ຽຆໃ ຄິ ກາຌຎຼຍ຋ຼຍຌຌັໄ ບາຈ຅ະຽປຈັ ຂຌຶໄ ຋ຸກບາ຋ຈິ , ຋ຸກໂຽຈບື ຌ ນົື ຋ຸກໂ 3 ຽຈບື ຌ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ ຽຓໃ ບື ຑຍ຺ ຃ທາຓ຃າຈຽ຃ໃ ບື ຌຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຅ະແຈຎໄ ຍັ ຎຸຄ຾ຏຌຄາຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ແຈ຋ໄ ຌັ ຋ີ ຈໃ ຄັ ປູຍ຋ີ 16.4 1 ກ່າຌຈ຺ ຽຎາ຺ໄ ໝາງ ຾ຖະ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຂບຄບຄ຺ ກາຌ Page 264 of 283 3 ກາຌຑ຅ິ າຖະຌາ຾ນໃ ຄົ ຽຄຌິ ຋ຌຶ

ປຍູ ຋ີ 16.4 ຘະ຾ຈຄກາຌທາຄ຾ຏຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ 4 ຂຌັໄ ຉບຌ (Four steps of financial planning) ຍ຺ຈ຋ີ 17 ກາຌ຅ຈັ ກາຌ຃ທາຓຘໞຼຄແຑ ຾ຖະ ກາຌຎະກຌັ ແຑ ເຌກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຆທີ ຈິ ຂບຄຍຸກ຃ຌ຺ ນົື ກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຉບໄ ຄຎະຽຆຌີ ກຍັ ຃ທາຓຍໃ ຾່ ຌໃ ຌບຌ ຂບຄຽນຈກາຌຉໃ າຄໂ຋ໃ ຅ີ ະຽກຈີ ຂຌຶໄ ເຌບະຌາ຃ຈ຺ ຽຆໃ ຄິ ຽນຈກາຌຌຌັໄ ບາຈ຅ະຽຎຌັ ຽນຈກາຌ຋ໃ ຽີ ປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓຘໃ ຼຄ ແຑຉໃ ກ່ າຌຘູຌຽຘງຆທີ ຈິ ຾ຖະ ຆຍັ ຘຌິ ບຌັ ງາກ຋ໃ ຅ີ ະນົກີ ຖໃ ຼຄແຈໄ ຽຑາະ຋ຄັ ຍຸກ຃ຌ຺ ຾ຖະ ຋ຸຖະກຈິ ຍໃ ຘ່ າຓາຈ຃າຈກາຌ ບະຌາ຃ຈ຺ ແຈ.ໄ ຽນຈກາຌ຋ໃ ຽີ ປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ແຑຌຌັໄ ບາຈຽກຈີ ຅າກແຑ຋າ່ ຓະຆາຈ, ແຑ຅າກບຸຍຈັ ຽນຈ ນົື ແຑ຅າກກາຌ ຉຈັ ຘຌິ ເ຅ຖຄ຺ ຋ຌຶ ຋ໃ ຏີ ຈິ ຑາຈ ຽຆໃ ຄິ ຅ະຘໃ ຄ຺ ຏຌ຺ ກະ຋ຍ຺ ດໃ າຄປຸ ຌ຾ປຄຉໃ ຍ່ ຸກ຃ຌ຺ ນົື ຋ຸຖະກຈິ ຊາໄ ຍໃ ຓ່ ກີ າຌ຅ຈັ ກາຌ຃ທາຓ ຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ຓີ ຎີ ະຘຈິ ຋ຑິ າຍຑຼຄຑ່ ຽຑໃ ບື ຆໃ ທງນຸົຈຏຌ຺ ກະ຋ຍ຺ ຅າກແຑຉໃ າຄໂ. 1. ຃ທາຓຘຼໞ ຄແຑ ຃ທາຓຘຼໞ ຄແຑ (Risk) ຾ຓໃ ຌ຿ບກາຈ຋ໃ ຅ີ ະຽກຈີ ຃ທາຓຘູຌຽຘງ຾ກໃ ປໃ າຄກາງ, ຆທີ ຈິ ຾ຖະ ຆຍັ ຘຌິ ບຌັ ຽຌໃ ບື ຄຓາ຅າກແຑຉໃ າຄໂຽຆໃ ຌັ : ແຒແໝ,ໄ ຌາ່ໄ ຊທໄ ຓ, ຑາງຸ, ຖຈ຺ ຉາ່ ຾ຖະ ກາຌຂາຈ຋ຌຶ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ຖຄ຺ ຋ຌຶ ຋ໃ ຏີ ຈິ ຑາຈ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ ຽຆໃ ຄິ ຘາຓາຈ຅າ່ ຾ຌກຎະຽຑຈ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑຽຎຌັ 2 ຎະຽຑຈ຃:ື 1. ຃ທາຓຘຼໞ ຄແຑ຋຾ໃີ ຋ູ້຅ຄິ (Pure risk) ຾ຓໃ ຌ ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ກີ ໃ ເ່ ນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓຘູຌຽຘງຑຼຄດໃ າຄ ຈຼທ຾ກໃ ຏູຎໄ ະຘຍ຺ ແຑຽຆໃ ຌັ : ກາຌຂຍັ ຖຈ຺ ຏູຂໄ ຍັ ຉບໄ ຄຎະຽຆຌີ ກຍັ ຃ທາຓຘໃ ຼຄ຋ໃ ຅ີ ະຉ່າກຍັ ຖຈ຺ ຂບຄ຃ຌ຺ ບໃ ຌື , ຉ່າ຃ຌ຺ , ຉາ່ ຽຘາ຺ ແຒຒາໄ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ ຽຆໃ ຄິ ຽຓໃ ບື ຽກຈີ ຽນຈຂຌຶໄ ງໃ ບຓ຅ະກໃ ່ເນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓຽຘງນາງ຋ຄັ ຋າຄປໃ າຄກາງ ຾ຖະ ຆຍັ ຘຌິ ຾ຉໃ ຊາໄ ຍໃ ່ຽກຈີ ຽນຈຏູຂໄ ຍັ ຖຈ຺ ກ່ຍໃ ່ແຈປໄ ຍັ ຎະ຿ນງຈ຅າກກາຌຎະກຌັ ແຑ ຾ຖະ ຍໃ ຓ່ ຏີ ຌ຺ ຉໃ ຊ່ າຌະ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຂບຄຽຂາ຺ ຾ຉໃ ດໃ າຄເຈ. 2. ຃ທາຓຘຼໞ ຄແຑ຅າກກາຌ຃າຈຽຈາ຺ ກໍາແຖ (speculative risk) ຾ຓໃ ຌ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ບີ າຈ຅ະ ຽປຈັ ເນຘໄ ູຌຽຘງ ນົື ແຈປໄ ຍັ ຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈ (Loss or gain) ຽຆໃ ຌັ : ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ຌາ່ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ເໝໃ ບບກຘໃ ູ ຉະນາົ ຈ ຊາໄ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຌຌັໄ ຽຎຌັ ຋ໃ ງີ ບຓປຍັ ຂບຄຏູຍໄ ່ຖ຿ິ ຑກ ຋ຸຖະກຈິ ກ຅່ ະແຈປໄ ຍັ ຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈ຃ື ຏຌ຺ ກ່າແຖ (Gain) ຾ຉໃ ຊາໄ ຍໃ ຽ່ ຎຌັ ຋ໃ ງີ ບຓປຍັ ຂບຄຏູຍໄ ຖ່ ຿ິ ຑກກ຅່ ະຂາຈ຋ຌຶ (Loss) ທ຋ິ ກີ າຌ຅ຈັ ກາຌ຃ທາຓຘຼໞ ຄແຑ ຽຓໃ ບື ຘາຓາຈ຅າ່ ຾ຌກຎະຽຑຈຂບຄ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑບບກຉາຓ ຖກັ ຘະຌະຂບຄ຃ທາຓຘໃ ຼຄ຾ຖທໄ ຘໃ ຄິ ຘາ່ ຃ຌັ ຎະກາຌຉໃ ແ່ ຎ຃ື ກາຌນາທ຋ິ ກີ າຌຉໃ າຄໂ ຽຑໃ ບື ຅ະນກົີ ຖໃ ຼຄ ນົື ນຸຈົ ຏຌ຺ ກະ຋ຍ຺ ຅າກ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ບີ າຈຽກຈີ ຂຌຶໄ ຽຆໃ ຄິ ຓີ 4 ທ຋ິ ຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ Page 265 of 283

1. ກາຌນີກົ ຖຼໞ ຄ຃ທາຓຘຼໞ ຄແຑ (Risk avoidance) ຾ຓໃ ຌກາຌຍໃ ກ່ ະ຋່າກຈິ ຅ະກ່າດໃ າຄເຈດໃ າຄໜໃ ຄຶ ຽຑໃ ບື ນກົີ ຖໃ ຼຄຍໃ ເ່ ນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓຽຘງນາງຉໃ ່ຆທີ ຈິ ຾ຖະ ຆຍັ ຘຌິ ຽຆໃ ຌັ : ກາຌນົກີ ຖໃ ຼຄບຸຍຈັ ຽນຈ຅າກກາຌຂຍັ ຖຈ຺ ຿ຈງຍໃ ່ ຂຍັ ຖຈ຺ ນົື ກາຌ຋ໃ ຋ີ ະຌາ຃າຌຍໃ ຎ່ ໃ ບງຘຌິ ຽຆໃ ບື ເນຖໄ ູກ຃າໄ ຽຑໃ ບື ນົກີ ຖໃ ຼຄກາຌຽກຈີ ໜຘີໄ ຌິ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 2. ກາຌນຼຸຈ຃ທາຓຽຘງນາງ຅າກແຑ (Risk reduction) ຾ຓໃ ຌກາຌເຆທໄ ຋ິ ກີ າຌຉໃ າຄໂຽຑໃ ບື ຅ະ ນຸົຈ ນົື ກາ່ ຅ຈັ ຃ທາຓຽຘງນາງ຋ໃ ບີ າຈ຅ະຽກຈີ ຂຌຶໄ ຽຆໃ ຌັ : ກາຌຉຈິ ຉຄັໄ ບຸຎະກບຌຈຍັ ຽຑຄີ , ກາຌຉຈິ ຉຄັໄ ຘຌັ ງາຌກຌັ ຂະ຿ຓງ, ກາຌ຅າໄ ຄຑະຌກັ ຄາຌປກັ ຘາ຃ທາຓຎບຈແຑ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 3. ກາຌປັຍຑາທະ຃ທາຓຘໞຼຄແຑຽບຄ (Risk assumption) ຾ຓໃ ຌກາຌງບຓປຍັ ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ີ ບາຈຽກຈີ ຂຌຶໄ ຽບຄ ນົື ຽບຌີໄ ທໃ າກາຌຎະກຌັ ແຑຉທ຺ ຽບຄ (Self-insurance) ຿ຈງຍໃ ຿່ ບຌຑາຖະ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑຌຌັໄ ເນຏໄ ູ ໄ ບໃ ຌື ປຍັ ຏຈິ ຆບຍ຾຋ຌ. ທ຋ິ ຌີ ຽີໄ ໝາະຘ່າຖຍັ ຋ຸຖະກຈິ ຂະໜາຈເນງໃ ຓຘີ າຂານົາງຽຆໃ ຌັ : ປາໄ ຌ 7-Eleven ຃າຈທໃ າ ຿ບກາຈ຋ໃ ຅ີ ະຽກຈີ ຃ທາຓຘູຌຽຘງຓໜີ ບໄ ງ ນົື ຃ໃ າຽຍງໄ ຎະກຌັ ຓຖີ າ຃າຘູຄຽກຌີ ແຎ. 4. ກາຌ຿ບຌຑາຖະ຃ທາຓຘໞຼຄແຑເນ້ຏູ ູບ້ ືຌໃ (Shifting risk) ຾ຓໃ ຌທ຋ິ ກີ າຌ຅ຈັ ກາຌ຃ທາຓຘໃ ຼຄ ຿ຈງກາຌ຿ບຌຑາຖະ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍຉໃ ່຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑເນຍໄ ຸກ຃ຌ຺ ນົື ບຄ຺ ກາຌບໃ ຌື ຽຎຌັ ຏູປໄ ຍັ ຑາຖະຌຌັໄ ຾຋ຌຉທ຺ ຽບຄ ຽຆໃ ຌັ : ກາຌຽປຈັ ຎະກຌັ ກຍັ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຎະກຌັ ແຑ ຿ຈງ຅ໃ າງ຃ໃ າຉບຍ຾຋ຌເຌປູຍ຾ຍຍຂບຄຽຍງໄ ຎະກຌັ ເນກໄ ຍັ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຏູ ໄ ປຍັ ຎະກຌັ ແຑຌຌັໄ . ຅າກທ຋ິ ກີ າຌ຅ຈັ ກາຌ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ຄັ 4 ທ຋ິ ຋ີ ໃແີ ຈກໄ ໃ າທຓາຌຌັໄ ຑຍ຺ ທໃ າແຑຍາຄດໃ າຄຘາຓາຈ຿ບຌຑາທະ ຃ທາຓຘໃ ຼຄເນກໄ ຍັ ຏູບໄ ໃ ຌື ແຈ຿ໄ ຈງກາຌຽປຽັ ຎະກຌັ ແຑ ຾ຉໃ ຓແີ ຑຍາຄດໃ າຄ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຘາຓາຈ຿ບຌຑາທະ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຈໄ ຊາໄ ຑ຅ິ າຖະຌາ຅າກຖກັ ຘະຌະຂບຄ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ ຽຆໃ ຄິ ຓີ 2 ຎະຽຑຈ຃:ື ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ຾ີ ຋຅ໄ ຄິ (Pure risk) ຾ຖະ ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຅າກກາຌ຃າຈຽຈາ຺ ກາ່ ແຖ (Speculative risk) ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ຾ີ ຋຅ໄ ຄິ ຽຎຌັ ຃ທາຓຘໃ ຼຄ ແຑ຋ໃ ຽີ ປຈັ ຎະກຌັ ແຈໄ (Insurable risk) ຘໃ ທຌ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຅າກກາຌ຃າຈຽຈາ຺ ກາ່ ແຖຌຌັໄ ຽຎຌັ ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ຍີ ໃ ່ ຘາຓາຈຽປຈັ ຎະກຌັ ແຈໄ (Uninsurable risk) ຽຆໃ ຄິ ຏູຍໄ ຖ່ ນິ າຌ຅ະຉບໄ ຄເຆທໄ ຋ິ ບີ ໃ ຌື ຽຑໃ ບື ນຸຈົ ຑາຖະ຃ທາຓຘໃ ຼຄຽຆໃ ຌັ : ກາຌຆຘືໄ ຌິ ຃າໄ ຖໃ ທຄໜາໄ (Hedging) ນົື ກາຌ຋ຈ຺ ຘບຍຉະນາົ ຈ (Market testing) ກໃ ບຌ຅ະຌາ່ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ເໝໃ ບບກຘໃ ູຉະນາົ ຈ. ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຅າກກາຌ຃າຈຽຈາ຺ ກາ່ ແຖ ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ຎີ ະກຌັ ຍໃ ່ແຈໄ ຃ທາຓຘໃ ຼຄ - ກາຌຖຄ຺ ຋ຌຶ - ກາຌຎະກບຍກຈິ ຅ະກາຌ຃າໄ - ກາຌຑະຌກັ ຌ ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ຾ີ ຋຅ໄ ຄິ ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ຎີ ະກຌັ ແຈໄ ຋ຖຸ ະກຈິ ຍຸກ຃຺ຌ຋າໍ ຓະຈາ - ກາຌຎະກຌັ ບກັ ຃ແີ ຑ - ກາຌຎະກຌັ ບກັ ຃ແີ ຑ - ກາຌຎະກຌັ ກາຌຊກື ຖກັ - ກາຌຎະກຌັ ຖຈ຺ - ກາຌຎະກຌັ ກາຌຊກື ຖກັ - ກາຌຎະກຌັ ຆທີ ຈິ - ກາຌຎະກຌັ ຉໃ ່ຽຌໃ ບື ຄ - ກາຌຎະກຌັ ຃ທາຓຆໃ ຘື ຈັ - ກາຌຎະກຌັ ຖຈ຺ - ກາຌຎະກຌັ ຃ທາຓ ປຍັ ຏຈິ ຆບຍຂບຄ຋ຸຖະກຈິ - ກາຌຎະກຌັ ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຋າຄ ຋ະຽຖ - ກາຌຎະກຌັ ກາຌ຅ໃ າງຆຈ຺ Page 26ຽ6ຆoງີ f຾2ປ8ຄ3ຄາຌ

ປຍູ ຋ີ 17.1 ຘະ຾ຈຄກາຌ຅ຈັ ກາຌ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ ຾ຖະ ກາຌຎະກຌັ ແຑ 2. ກາຌຎະກຌັ ແຑ ກາຌຎະກຌັ ແຑ (Insurance) ຾ຓໃ ຌຍຸກ຃ຌ຺ ນົື ຘະຊາຍຌັ ຋ໃ ຽີ ປຈັ ໜາໄ ຋ໃ ນີ ຸຈົ ຑາຖະ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ ຿ຈງ ກາຌຖທຓຍຸກ຃ຌ຺ ນົື ຋ຸຖະກຈິ ຋ໃ ຓີ ຖີ ກັ ຘະຌະຂບຄແຑຽໝບື ຌກຌັ ຓາປໃ ທຓຘະຽຖໃ ງ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ (Risk sharing) ຿ຈງກາຌຖທຓ຃ໃ າຽຍງໄ ຎະກຌັ ແຑຂບຄຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ນົາງໂ຃ຌ຺ ຽຎຌັ ຽຄຌິ ກບຄ຋ຌຶ (Insurance pools) ຾ຖະ ຽຓໃ ບື ຽກຈີ ຃ທາຓຽຘງນາງຂຌຶໄ ຏູປໄ ຍັ ຎະກຌັ (Insurer) ກ່຅ະຌາ່ ຽຄຌິ ຅າ່ ຌທຌຌ຅ີໄ ໃ າງຆຈ຺ ຽຆງີ ຾ກໃ ຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ (Insured) ຽຆໃ ຄິ ແຈປໄ ຍັ ຃ທາຓຽຘງນາງ຅າກແຑ຋ໃ ແີ ຈຎໄ ະກຌັ ແທ.ໄ ຘຌັ ງາຎະກຌັ ແຑ ຉາຓຂກ່ໄ ່າຌຈ຺ ກາຌຎະກຌັ ແຑ ຓາຈຉາ 861 ຘຌັ ງາຎະກຌັ ແຑ ຾ຓໃ ຌຘຌັ ງາຽຆໃ ຄິ ຍຸກ຃ຌ຺ ຃ຌ຺ ໜໃ ຄຶ ຉກ຺ ຖຄ຺ ຅ະ຅ໃ າງ຃ໃ າຎຍັ ແໝ຋ຈ຺ ຾຋ຌ ນົື ເຆຽໄ ຄຌິ ຅າ່ ຌທຌໜໃ ຄຶ ເນເໄ ຌກຖ່ ະຌຍີ າຈຽ຅ຍັ ນາກຓຂີ ຌຶໄ ນົື ຽນຈກາຌດໃ າຄ ບໃ ຌື ເຌບະຌາ຃ຈ຺ ຈໃ ຄັ ຋ໃ ແີ ຈຖໄ ະຍຸແທເໄ ຌຘຌັ ງາ ຾ຖະ ເຌກາຌຌຍີໄ ຸກ຃ຌ຺ ບກີ ຃ຌ຺ ໜໃ ຄຶ ຉກ຺ ຖຄ຺ ຅ະຘໃ ຄ຺ ຽຄຌິ ຽຆໃ ຄິ ຽບຌີໄ ທໃ າ ຽຍງໄ ຎະກຌັ ແຑ. ຍຖໍ ິຘັຈຎະກຌັ ແຑ (Insurance company) ຽຎຌັ ຘະຊາຍຌັ ກາຌຽຄຌິ (Financial institution) ຎະຽຑຈໜໃ ຄຶ ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທາຓຘ່າ຃ຌັ ຾ຖະ ຓຍີ ຈ຺ ຍາຈຉໃ ່ຖະຍຍ຺ ຽຘຈຊະກຈິ ຂບຄຎະຽ຋ຈ ຌບກຽໜບື ຅າກກາຌຽຎຌັ ຘະຊາ ຍຌັ ຋ໃ ຆີ ໃ ທງປຍັ ຑາຖະ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຾຋ຌຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ທ຺ ແຎ. ປູຍ຾ຍຍຂບຄກາຌຎະກບຍ຋ຸຖະກຈິ ຎະກຌັ ແຑ ຾ຍໃ ຄຽຎຌັ 2 ຖກັ ຘະຌະ຃:ື 1. ຍຖໍ ິຘຈັ ຅ໍາກຈັ (Stock insurance company) ຾ຓໃ ຌຍ່ຖຘິ ຈັ ຎະກຌັ ແຑ຋ໃ ຈີ ່າຽຌຌີ ຄາຌຽຑໃ ບື ຘະ຾ນທຄນາຏຌ຺ ກາ່ ແຖ ຿ຈງກາຌຂາງຌະ຿ງຍາງຎະກຌັ ແຑຎະຽຑຈຉໃ າຄໂ຾ກໃ ຖູກ຃າໄ ຓຖີ ກັ ຘະຌະກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌ ຽຆໃ ຌັ ຈຼທກຍັ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຋ໃ ຎີ ະກບຍກາຌ຃າໄ ບໃ ຌື ຏຌ຺ ກ່າແຖ຅າກກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌ ຅ະຌາ່ ຓາ຅ໃ າງຎຌັ ຏຌ຺ ເນກໄ ຍັ ຏູຊໄ ນື ຸຌໄ (Stockholders) 2. ຍຖໍ ິຘັຈປທໞ ຓ (Mutual insurance company) ຾ຓໃ ຌຍຖ່ ຘິ ຈັ ຋ໃ ກີ ໃ ຉ່ ຄັໄ ຾ຖະ ຈ່າຽຌຌີ ຄາຌ຿ຈງຏູຊໄ ື ຌະ຿ງຍາງຎະກຌັ ແຑ (Policy holders) ຿ຈງກາຌຽຖບື ກກ່າຓະກາຌຍຖ່ ນິ າຌ຅າກຏູຊໄ ຌື ະ຿ງຍາງຎະກຌັ ແຑຽບຄ ຍໃ ່ ຓ຅ີ ຈຸ ຎະຘຄ຺ ເຌກາຌຘະ຾ນທຄນາຏຌ຺ ກ່າແຖ ຾ຉໃ ຊາໄ ກຈິ ຅ະກາຌຓຘີ ໃ ທຌຽກຌີ ຂບຄຖາງແຈ຋ໄ ໃ ນີ າົ ງກທໃ າ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງ ກ່ ບາຈ຅ະຌາ່ ຓາ຅ໃ າງຎຌັ ຏຌ຺ ຾ກໃ ຏູຊໄ ຌື ະ຿ງຍາງຎະກຌັ ແຑ ນົື ນຸົຈ຃ໃ າຽຍງໄ ຎະກຌັ ຖຄ຺ . ຍຈ຺ ຍາຈ຋ີຘໃ າໍ ຃ັຌຂບຄກາຌຎະກັຌແຑ ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ຖະຈ຺ຓຽຄຌິ ບບຓ (Saving) ເຌປູຍ຾ຍຍຂບຄຽຍງໄ ຎະກຌັ (Premium) ຅າກຏູຊໄ ຌື ະ຿ງຍາງ ຎະກຌັ ແຑຎະຽຑຈຉໃ າຄໂ຋ໃ ທ຺ ຎະຽ຋ຈ. 2. ກາຌຖ຺ຄ຋ຌຶ (Investment) ຿ຈງຌາ່ ຽຍງໄ ຎະກຌັ ຋ໃແີ ຈປໄ ຍັ ຓາຖຄ຺ ຋ຌຶ ຽຑໃ ບື ນາຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌ ກາຌ ຖຄ຺ ຋ຌຶ ຂບຄຍຖ່ ຘິ ຈັ ຎະກຌັ ແຑຌຌັໄ ຅ະຉບໄ ຄງຈຶ ນົກັ ຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌ຋ໃ ໜີ າໄ ຑ່ເ຅ ຾ຖະ ຓ຃ີ ທາຓຘໃ ຼຄຉໃ ່າ. ຾ຌທ຃ິຈຑືຌໄ ຊາຌຂບຄກາຌຎະກັຌແຑ (Basic insurance concept) ຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ Page 267 of 283

1. ນັກົ ກາຌຆຈ຺ ຽຆີງ຃ໞາຽຘງນາງຉາຓ຃ທາຓຽຎັຌ຅ຄິ (Principle of indemnity) ຏູຽໄ ຘງນາງ ຅າກແຑຍໃ ຘ່ າຓາຈປຼກປບໄ ຄ຃ໃ າຽຘງນາງນົາງກທໃ າ຃ໃ າ຃ທາຓຽຘງນາງ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຅ຄິ ຽທາ຺ໄ ຃ຽື ຓໃ ບື ຽກຈີ ຃ທາຓຽຘງນາງ ຅າກແຑ຋ໃ ແີ ຈຽໄ ປຈັ ຎະກຌັ ແທໄ ຏູປໄ ຍັ ຎະກຌັ ຅ະຆຈ຺ ເຆ຃ໄ ໃ າຽຘງນາງເນຉໄ າຓ຃ທາຓຽຎຌັ ຅ຄິ ຋ຄັ ຌຽີໄ ຑໃ ບື ຍໃ ເ່ ນຏໄ ູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ແຈປໄ ຍັ ຎະ຿ນງຈ ນົື ກາ່ ແຖ຅າກ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ຾ີ ຋຅ໄ ຄິ ຽຊຄິ ທໃ າ຅ະຎະກຌັ ຆຍັ ຘຌິ ເຌຓຌູ ຃ໃ າ ຋ໃ ຘີ ູຄກທໃ າຓູຌ຃ໃ າ຋ໃ ຾ີ ຋ໄ ຅ຄິ ຂບຄຆຍັ ຘຌິ ກ່ຉາຓຽຆໃ ຌັ : ຋ຸຖະກຈິ ຎະກຌັ ບກັ ຃ແີ ຑບາ຃າຌຘ່າຌກັ ຄາຌກຍັ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຎະກຌັ ເຌທຄ຺ ຽຄຌິ 5,000,000,000 ກຍີ ຾ຉໃ ບາ຃າຌຈໃ ຄັ ກໃ າທຓຓີ ຌູ ຃ໃ າ 3,750,000,000 ກຍີ ຽຓໃ ບື ຽກຈີ ແຒແໝ຋ໄ ຄັ ໝຈ຺ ຏູຽໄ ປຈັ ຎະກຌັ ກ່຅ະແຈປໄ ຍັ ຽຄຌິ ຑຼຄ 3,750,000,000 ກຍີ ຉາຓ຃ທາຓຽຘງນາງ຋ໃ ຾ີ ຋຅ໄ ຄິ . 2. ຃ທາຓຘຼໞ ຄແຑ຋ຎໃີ ະກຌັ ແຈູ້ (Insurable risk) ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ຎີ ະກຌັ ແຈ຅ໄ ະຉບໄ ຄຽຎຌັ ຃ທາຓ ຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ຾ີ ຋຅ໄ ຄິ (Pure risk) ຾ຖະ ຽໝາະຘຓ຺ ຋ໃ ຅ີ ະຽບາ຺ ຎະກຌັ ແຈໄ ຿ຈງ຅ະຉບໄ ຄຓຖີ ກັ ຘະຌະຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 2.1 ແຑ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຽບຄຽຆໃ ຌັ : ແຒແໝ,ໄ ຑາງຸ, ບຸຍຈັ ຽນຈ ຾ຖະບໃ ຌື ໂ ຍໃແ່ ຈຽໄ ກຈີ ຅າກ຃ທາຓຉຄັໄ ເ຅ ຂບຄຏູຽໄ ປຈັ ຎະກຌັ . 2.2 ຘາຓາຈ຃ຈິ ແຖໃ ແຈ຿ໄ ຈງເຆນໄ ົກັ ຘະຊຉິ ິ ຋ຈິ ຘະຈ຃ີ ທາຓໜາໄ ຅ະຽຎຌັ ຽຑໃ ບື ຽຎຌັ ຑຌືໄ ຊາຌເຌກາຌ ປຼກ຃ໃ າຽຍງໄ ຎະກຌັ . 2.3 ຘາຓາຈທຈັ ຃ໃ າ ນົື ກ່າຌຈ຺ ຽຎຌັ ຉທ຺ ຽຄຌິ ແຈ.ໄ 2.4 ຏູຽໄ ປຈັ ຎະກຌັ ຉບໄ ຄຽຎຌັ ຏູຓໄ ຘີ ໃ ທຌແຈຽໄ ຘງເຌຆຍັ ຘຌິ ຽຆໃ ຌັ : ຽ຅າ຺ໄ ຂບຄຽປບື ຌຘາຓາຈຌາ່ ຽປບື ຌ ຂບຄຉຌ຺ ຽບຄແຎຎະກຌັ ບຈັ ຃ແີ ຑແຈໄ ຾ຉໃ ຍໃ ່ຘາຓາຈຎະກຌັ ຽປບື ຌຂບຄຏູບໄ ໃ ຌື . 2.5 ຍໃ ຽ່ ຎຌັ ຃ທາຓຘູຌຽຘງ຾ຍຍແຑຑຍິ ຈັ (Castastrophic loss) ຾ຓໃ ຌ຃ທາຓຘູຌຽຘງ຋ໃ ຓີ ຓີ ຌູ ຃ໃ າຓະນາຘາຌ ຽກຌີ ຃ທາຓຘາຓາຈຂບຄຍຖ່ ຘິ ຈັ ຎະກຌັ ແຑ຋ໃ ຅ີ ະຆຈ຺ ຽຆງີ ແຈຽໄ ຆໃ ຌັ : ແຑຘຄ຺ ຃າຓ, ຖະຽຍຈີ ຌທິ ຽ຃ຕງ, ຑາງຸເຉຐໄ ໃ ຸ ຌ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ. 3. ຉຌ຺ໄ ຋ຶຌຉາໍໃ (Low cost) ບຈັ ຉາ຃ໃ າຽຍງໄ ຎະກຌັ ແຑ (Premium) ຅ະຘູຄ ນົື ຉໃ ່າ຿ຈງຎກ຺ ກະຉຂິ ຌຶໄ ກຍັ ຑາທະ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ ຾ຖະ ຃ທາຓໜາໄ ຅ະຽຎຌັ ຋ໃ ຅ີ ະຽກຈີ ຃ທາຓຘູຌຽຘງ ຽຆໃ ຄິ ເຌຖະຍຍ຺ ກາຌຎະກຌັ ແຑຉາຓກຈ຺ ທໃ າ ຈທໄ ງ຅າ່ ຌທຌນົາງ (Law of large numbers) ຾ຓໃ ຌກາຌຖທຓກຌັ ຂບຄຍຸກ຃ຌ຺ ນົື ຋ຸຖະກຈິ ຋ໃ ຓີ ແີ ຑຽໝບື ຌກຌັ ຓາຘະຽຖໃ ງ຃ທາຓຽຘງນາງປໃ ທຓກຌັ ຽຆໃ ຄິ ກາຌຖທຓກຌັ ຌຌັໄ ຃ທຌ຅ະຽປຈັ ເນບໄ ຈັ ຉາ຃ໃ າຽຍງໄ ຎະກຌັ ແຑຉໃ າ່ ຊາໄ ຍຖ່ ຘິ ຈັ ຎະກຌັ ຃ຈິ ຃ໃ າຽຍງໄ ຎະກຌັ ແຑຘູຄແຎ ຏູຽໄ ປຈັ ຎະກຌັ ແຑກ່຅ະແຎເຆທໄ ຋ິ ກີ າຌ຅ຈັ ກາຌ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑທ຋ິ ບີ ໃ ຌື ຾຋ຌຽຆໃ ຌັ : ກາຌຎະກຌັ ຉທ຺ ຽບຄ (Self insurance) ຎະຽຑຈຂບຄກາຌຎະກຌັ ແຑ ຾ຍໃ ຄຽຎຌັ 2 ຎະຽຑຈ຃:ື 1. ກາຌຎະກັຌທິຌາຈແຑ (Property and casualty insurance : non-life insurance) ຾ຓໃ ຌກາຌຎະກຌັ ແຑ຋ໃ ເີ ນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄຆຍັ ຘຌິ ຽຑໃ ບື ຎບໄ ຄກຌັ ຃ທາຓຽຘງນາງ຋ໃ ບີ າຈ຅ະຽກຈີ ຂຌຶໄ ກຍັ ຆຍັ ຘຌິ ຎະກບຍຈທໄ ງ: 1.1 ກາຌຎະກັຌບກັ ຃ແີ ຑ (Fire insurance) ຾ຓໃ ຌກາຌຎະກຌັ ແຑ຋ໃ ເີ ນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄ ກາຌຘູຌຽຘງຆຍັ ຘຌິ ບຌັ ຽຌໃ ບື ຄຓາ຅າກແຒ ຘາ່ ຖຍັ ຌະ຿ງຍາງຎະກຌັ ບກັ ຃ແີ ຑຓາຈຉະຊາຌ (Standard fire insurance policy) ຋ໃ ເີ ຆດໄ ໃ ູເຌຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ເນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄ຃ທາຓຽຘງນາງ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅າກແຒ, ແຒແໝ,ໄ ຒາໄ ຏໃ າ ຾ຖະ ກາຌຖະຽຍຈີ ຂບຄ຾ກ໅ຘ຋ໃ ເີ ຆຘໄ ່າຖຍັ ກາຌຽປຈັ ຾ຘຄຘະນທໃ າຄ ນົື ຎະ຿ນງຈຽຑໃ ບື ກາຌດໃ ູບາແຘ ຽຆໃ ຄິ ບຈັ ຉາ຃ໃ າຽຍງໄ ຎະກຌັ ຂຌຶໄ ກຍັ ຿຃ຄຘາໄ ຄຂບຄບາ຃າຌ ຾ຖະ ຖະຍຍ຺ ຎບໄ ຄກຌັ ແຒແໝຂໄ ບຄບາ຃າຌ. Page 268 of 283

1.2 ກາຌຎະກຌັ ແຑຉໍໃຽຌບືໃ ຄ (Extended coverage insurance) ຿ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ຅ະຽຎຌັ ກາຌຂ່ຆ຃ືໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄຽຑໃ ຓີ ຽຉຓີ ຅າກຌະ຿ງຍາງບກັ ຃ແີ ຑຓາຈຉະຊາຌ ແຑຽຑໃ ຓີ ຽຉຓີ ຉໃ າຄໂຓຈີ ໃ ຄັ ຌ:ີໄ ແຑ຅າກຑາງຸ, ແຑ຅າກໝາກຽນຍັ , ແຑ຅າກກາຌຖະຽຍຈີ , ແຑ຅າກບາກາຈຆະງາຌ, ແຑ຅າກ຃ທຌັ , ແຑ຅າກກາຌ຅ະຖາ຅ບຌ, ແຑ ຅າກກາຌກໃ ຃່ ທາຓຍໃ ຘ່ ະນຄຍ຺ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ. 1.3 ກາຌຎະກັຌກາຌຊກື ຖັກ (Theft insurance) ຾ຓໃ ຌກາຌຎະກຌັ ຋ໃ ເີ ນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄ ຃ທາຓຽຘງນາງ ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅າກກາຌຖກັ ຆຍັ ຘຌິ ຂບຄກຈິ ຅ະກາຌຽຆໃ ຌັ : ຽຄຌິ ຘຈ຺ , ຘຌິ ຃າໄ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 1.4 ກາຌຎະກຌັ ຃ທາຓຆືຘໃ ຈັ (Fidelity insurance) ຾ຓໃ ຌກາຌຎະກຌັ ຋ໃ ເີ ນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄ຾ກໃ ຋ຸຖະກຈິ ຅າກ຃ທາຓຽຘງນາງ ບຌັ ຽຌໃ ບື ຄຓາ຅າກ຃ທາຓຍໃ ່ຆໃ ຘື ຈັ ຂບຄຑະຌກັ ຄາຌ຋ໃ ຽີ ປຈັ ໜາໄ ຋ໃ ກີ ໃ ຼທກຍັ ກາຌ ຽຄຌິ ຋ຸຖະກຈິ ຋ໃ ຆີ ຌືໄ ະ຿ງຍາງຎະກຌັ ແຑຎະຽຑຈຌແີໄ ຈ຾ໄ ກໃ : ຋ະຌາ຃າຌ, ຍຖ່ ຘິ ຈັ ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 1.5 ກາຌຎະກຌັ ຖ຺ຈງຌ຺ (Automobil liability insurance) ຾ຓໃ ຌກາຌຎະກຌັ ຃ທາຓ ຽຘງນາງ຅າກກາຌເຆຖໄ ຈ຺ ຽຆໃ ຄິ ແຈ຾ໄ ກໃ : (1) ຃ທາຓຽຘງນາງ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ຾ກໃ ຖຈ຺ ງຌ຺ (2) ຃ທາຓຽຘງນາງ຋ໃ ຖີ ຈ຺ ງຌ຺ ແຈໄ ກໃ ່ເນຽໄ ກຈີ ຂຌຶໄ ຾ກໃ ຆຆທີ ຈິ , ປໃ າຄກາງ ຾ຖະ ຆຍັ ຘຌິ ຂບຄຍຸກ຃ຌ຺ ຑາງຌບກ ຖທຓ຋ຄັ ຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ຿ີ ຈງຘາຌດໃ ູເຌຖຈ຺ ຌຌັໄ ຎະຽຑຈຂບຄ຃຃ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄກາຌຎະກຌັ ແຑຖຈ຺ ຽຆໃ ຄິ ຏູຆໄ ຘືໄ າຓາຈຽຖບື ກຆແືໄ ຈໄ 3 ຾ຍຍ຃:ື (1) ກາຌຎະກັຌແຑຎະຽຑຈໜຶຄໃ (Comprehensive cover) ຽຎຌັ ກາຌ຃ຸຓໄ ຃ບຄຖທຓແຑນົາງຆະຌຈິ ຋ຄັ ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍຉາຓກຈ຺ ໝາງຉໃ ່ຆທີ ຈິ , ຉໃ ່ປໃ າຄກາງ ຾ຖະ ຆຍັ ຘຌິ ຂບຄຍຸກ຃ຌ຺ ຑາງ ຌບກ ຾ຖະ ຃ທາຓຽຘງນາງຂບຄຖຈ຺ ຋ໃ ຽີ ບາ຺ ຎະກຌັ ແຑ຅າກຘາຽນຈຉໃ າຄໂ. (2) ກາຌຎະກັຌແຑຎະຽຑຈຘບຄ (Third party fire and theft cover) ຽຎຌັ ກາຌ຃ຸຓໄ ຃ບຄ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍຉາຓກຈ຺ ໝາງຉໃ ່ຆທີ ຈິ , ຉໃ ່ປໃ າຄກາງ ຾ຖະ ຆຍັ ຘຌິ ຂບຄຍຸກ຃ຌ຺ ຑາງຌບກ ຾ຖະ ຃ທາຓຽຘງນາງຽຓໃ ບື ຖຈ຺ ຃ຌັ ຋ໃ ຽີ ປຈັ ຎະກຌັ ຊກື ແຒແໝໄ ນົື ຊກື ຿຅ຌຖກັ ຖຈ຺ . (3) ກາຌຎະກັຌແແຑຎະຽຑຈຘາຓ (Third party cover) ຽຎຌັ ກາຌເນ຃ໄ ທາຓ ຃ຸຓໄ ຃ບຄຘະຽຑາະ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຉາຓກຈ຺ ໝາງຉໃ ່ຍຸກ຃ຌ຺ ຑາງຌບກ. 1.6 ກາຌຎະກຌັ ຃ທາຓປຍັ ຏິຈຆບຍຉຘໃໍ າ຋າຖະຌະຆ຺ຌ (Public liability insurance) ຽຎຌັ ກາຌເກ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄຉໃ ຍ່ ຸກ຃ຌ຺ ຑາງຌບກ ເຌຌາຓຂບຄຏູຽໄ ປຈັ ຎະກຌັ ແຑ. ເຌກຖ່ ະຌຽີ ກຈີ ຍາຈຽ຅ຍັ , ກາຌຘູຌຽຘງຆທີ ຈິ ຾ຖະ ຆຍັ ຘຌິ ຉໃ ຍ່ ຸກ຃ຌ຺ ຑາງຌບກ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກ຃ທາຓຎະໝາຈເຌກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌຂບຄ ຑະຌກັ ຄາຌຂບຄຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ນົື ຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ຽບຄ. 1.7 ກາຌຎະກຌັ ຃ທາຓປັຍຏິຈຆບຍຉຏໃໍ ະຖິຈຉະຑັຌ (Product liability insurance) ຽຎຌັ ກາຌຎະກຌັ ແຑ຋ໃ ເີ ນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄ຋ຸຖະກຈິ ຅າກກາຌຊກື ປຼກປບໄ ຄ຃ໃ າຽຘງນາງ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຅າກ ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຽຆໃ ຄິ ຽປຈັ ເນຏໄ ູຍໄ ່ຖ຿ິ ຑກແຈປໄ ຍັ ບຌັ ຉະຖາງຽຆໃ ຌັ : ຏະຖຈິ ຉະຑຌັ ຎະຽຑຈບານາຌ, ດາ, ຽ຃ໃ ບື ຄຘາ່ ບາຄ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ. 1.8 ກາຌຎະກັຌແຑ຋າຄ຋ະຽຖ ຾ຖະ ກາຌຂຌ຺ ຘ຺ໃຄ (Marine insurance) ຽຎຌັ ກາຌ ຎະກຌັ ແຑ຋ໃ ເີ ນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄ຋າຄຈາໄ ຌກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຽຆໃ ຄິ ຾ຍໃ ຄຽຎຌັ 2 ຎະຽຑຈ຃:ື (1) ກາຌເນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄກາຌ ຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຋າຄ຋ະຽຖ (Ocean marine insurance or Wet marine) ຽຆໃ ຌັ : ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຖະນທໃ າຄຎະຽ຋ຈ຋າຄຽປບື ຽຈຌີ ຘະໝຸຈ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . (2) ກາຌເນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຋າຄຍກ຺ ຾ຖະ ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຋າຄຖ່າຌ່າໄ ເຌຎະຽ຋ຈ (Inland marine insurance or Dry marine) ຽຆໃ ຌັ : ກາຌຂຌ຺ ຘໃ ຄ຺ ຑາງເຌຎະຽ຋ຈ຋າຄຖຈ຺ ແຒ, ຖຈ຺ ກະຍະ, ຖຈ຺ ຍຌັ ຋ຸກ ຾ຖະ ຋າຄຽປບື ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 1.9 ກາຌຎະກຌັ ຽຄຌິ ຋຺ຈ຾຋ຌ຾ປຄຄາຌ (Worker`s compensation insurance) ຽຎຌັ ກາຌຎະກຌັ ແຑ຋ໃ ຋ີ ຸຖະກຈິ ຽຎຌັ ຏູຆໄ ຌືໄ ະ຿ງຍາງຽຑໃ ບື ຉບໄ ຄກາຌ຃ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄ ຃ທາຓຽຘງນາຌ຋ໃ ຅ີ ະຽກຈີ ຂຌຶໄ ກຍັ Page 269 of 283

ຖກູ ຅າໄ ຄ ເຌກ່ຖະຌ຋ີ ໃ ຖີ ູກ຅າໄ ຄແຈປໄ ຍັ ບຌັ ຉະຖາງ຅າກກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌ ຖກັ ຘະຌະຂບຄກາຌ຅ໃ າງຽຄຌິ ຋ຈ຺ ຾຋ຌຂບຄຏູ ໄ ປຍັ ຎະ ກຌັ ຅ະຎະກບຍຈທໄ ງຖາງກາຌຉໃ າຄໂຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ (1) ຽຄຌິ ປກັ ຘາ຃ໃ າຎໃ ຌິ ຎທ຺ ຽຆໃ ຄິ ຅ະກາ່ ຌຈ຺ ທຄ຺ ຽຄຌິ ຾ຖະ ຽທຖາ (2) ຖາງແຈເໄ ຌຆໃ ທຄ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຘາຓາຈຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌແຈໄ ຽຆໃ ຄິ ຅ະກ່າຌຈ຺ ທຄ຺ ຽຄຌິ ຾ຖະ ຽທຖາ (3) ຽຄຌີ ຋ຈ຺ ຾຋ຌຽຓໃ ບື ຽຘງຆທີ ຈິ . 2. ກາຌຎະກັຌຆີທິຈ (Life insurance) ຾ຓໃ ຌກາຌເນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄຉໃ ກ່ າຌຘູຌຽຘງຖາງແຈເໄ ຌ ບະຌາ຃ຈ຺ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກກາຌຉາງຂບຄຍຸກ຃ຌ຺ . ຎະຽຑຈຂບຄຌະ຿ງຍາງຎະກຌັ ຆທີ ີິຈ (Type of life insurance policy) ຎະກບຍຈທໄ ງ: 2.1 ກາຌຎະກຌັ ຆທີ ຈິ ຾ຍຍຆໃ ທ຺ ແຖງະຽທຖາ (Term life insurance) ກາຌຎະກຌັ ຾ຍຍຆໃ ທ຺ ແຖງະຽທຖາ ຅ະເນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄ຾ກໃ ຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ຑຼຄຆໃ ທ຺ ຃າທຽຆໃ ຌັ : 1 ຎ,ີ 2 ຎ,ີ 5 ຎີ ນົື 10 ຎີ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . ຽຓໃ ບື ຽຊຄິ ກ່າຌຈ຺ ຃ຍ຺ ບາງຸຂບຄຘຌັ ງາ ຊາໄ ຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ງຄັ ຓຆີ ທີ ະຈດໃ ູ ຍຖ່ ຘິ ຈັ ຎະກຌັ ກ່຅ະໝຈ຺ ຑາຖະກາຌ຃ຸຓໄ ຃ບຄ ຽຍງໄ ຎະກຌັ ຋ໃ ຅ີ ໃ າງ຋ຄັ ໝຈ຺ ຉກ຺ ຽຎຌັ ຂບຄຍຖ່ ຘິ ຈັ ຾ຖະ ຍໃ ່ຓຓີ ູຌ຃ໃ າທຼຌ຃ຌື ຌະ຿ງຍາງຎະກຌັ ແຑ (Cash surrender value) ຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ຘາຓາຈຉໃ ່ບາງຸຘຌັ ງາແຈໄ ຾ຉໃ ຉບໄ ຄ຅ໃ າງ຃ໃ າຽຍງໄ ຎະກຌັ ແຑເຌບຈັ ຉາຘູຄຂຌຶໄ ຊາໄ ຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ຽຊຄິ ຾ກໃ ກ່າຑາງເຌແຖງະຽທຖາຂບຄຘຌັ ງາ ຍ່ຖຘິ ຈັ ຎະກຌັ ກ຅່ ະ຅ໃ າງຽຄຌິ ເນກໄ ຍັ ຏູປໄ ຍັ ຎະ຿ນງຈ ຉາຓ຋ໃ ຖີ ະຍຸແທເໄ ຌ ຘຌັ ງາ ຽຆໃ ຄິ ຅ະຽນຌັ ທໃ າກາຌຎະກຌັ ຆທີ ຈິ ຾ຍຍຆໃ ທ຺ ແຖງະຽທຖາ ຅ະຓຖີ ກັ ຘະຌະ຃າໄ ງ຃ກື ຍັ ກາຌຎະກຌັ ທຌິ າຈແຑ ຽທາ຺ໄ ຃ຏື ູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ຅ະແຈປໄ ຍັ ຽຄຌິ ນົື ກາຌຆຈ຺ ຽຆງີ ຽຓໃ ບື ຽກຈີ ຃ທາຓຘູຌຽຘງ ຑາງເຌແຖງະຽທຖາຂບຄຘຌັ ງາຎະກຌັ ແຑ ຽ຋ໃ າ຺ ຌຌັໄ . 2.2 ກາຌຎະກັຌຆທີ ຈິ ຾ຍຍຉະນບົ ຈຆີທຈິ (Whole life insurance) ກາຌຎະກຌັ ຆທີ ຈິ ຾ຍຍຌ຅ີໄ ະເນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄ຾ກໃ ຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ຉະນົບຈຆທີ ຈິ ຿ຈງຍ່ຖຘິ ຈັ ຎະກຌັ ຅ະ຅ໃ າງຽຄຌິ ເນ຾ໄ ກໃ ຏູປໄ ຍັ ຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈ ຽຓໃ ບື ຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ຽຊຄິ ຾ກໃ ກ່າ ຘາ່ ຖຍັ ກາຌ຅ໃ າງຽຍງໄ ຎະກຌັ ບາຈ຅ະ຅ໃ າງ຃ໃ າຽຍງໄ ຎະກຌັ ຉະນົບຈຆທີ ຈິ ຽບຌີໄ ທໃ າກາຌຎະກຌັ ຆທີ ຈິ ຘາຓຌັ (Ordinary life insurance) ນົື ບາຈ຅ະ຅ໃ າງ຃ໃ າຽຍງໄ ຎະກຌັ ຑຼຄແຖງະຽທຖາໜໃ ຄຶ ຉາຓ ຋ໃ ຖີ ະຍແຸ ທເໄ ຌຘຌັ ງາ ຽບຌີໄ ທໃ າກາຌຎະກຌັ ຆທີ ຈິ ຉະນບົ ຈຆຍີ ຆາ່ ຖະຽຍງໄ ຎະກຌັ ຅າ່ ກຈັ (Limited payment insurance) ກາຌຎະກຌັ ຾ຍຍຌ຅ີໄ ະຽຎຌັ ກາຌຖທຓກຌັ ຖະນທໃ າຄ ກາຌເນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄ (Protection) ຾ຖະ ກາຌບບຓຆຍັ . 2.3 ກາຌຎະກຌັ ຆີທຈິ ຾ຍຍຘະຘຓ຺ ຆັຍ (Endowment insurance) ກາຌຎະກຌັ ຆທີ ຈິ ຾ຍຍຌີໄ ຅ະຓຖີ ກັ ຘະຌະຖທຓກຌັ ຋ຄັ ເນ຃ໄ ທາຓ຃ຸຓໄ ຃ບຄ ຾ຖະ ກາຌບບຓຆຍັ ຽທາ຺ໄ ຃ຍື ່ຖຘິ ຈັ ຎະກຌັ ຅ະຉບໄ ຄ຅ໃ າງຽຄຌິ ຍໃ ່ທໃ າຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ຅ະຽຊຄິ ຾ກໃ ກ່າຑາງເຌແຖງະຽທຖາຂບຄຘຌັ ງາ ນົື ງຄັ ຃ຄ຺ ຓຆີ ທີ ຈິ ດໃ ູເຌທຌັ ຋ໃ ຘີ ຌັ ງາໝຈ຺ ຖຄ຺ ຂ່ຈໄ ຂີ ບຄ ກາຌຎະກຌັ ຎະຽຑຈຌ຃ີໄ ື ຘາໄ ຄນກົັ ຎະກຌັ ໝຌັໄ ຃ຄ຺ ເນກໄ ຍັ ຏູຽໄ ບາ຺ ຎະກຌັ ທໃ າ ຅ະງຄັ ຃ຄ຺ ຓຖີ າງແຈຊໄ າໄ ຓບີ າງຸງຌື ງາທຉໃ ່ແຎ. Page 270 of 283

ຍ຺ຈ຋ີ 18 ຽບກະຘາຌ຋ຸຖະກຈິ ຽຊຄິ ທໃ າ຋ຸຖະກຈິ ບຄ຺ ກາຌ຋ຄັ ນົາງ ຅ະຑະງາງາຓນຸົຈກາຌເຆຽໄ ຅ງໄ ເນໜໄ ບໄ ງຖຄ຺ ຅ຌ຺ ປບຈຍໃ ່ເຆຽໄ ຅ງໄ ຽຖງີ (Paperless) ກຉ່ າຓ ຾ຉໃ ເຌ຋າຄກຈ຺ ໝາງ຾ຖທໄ ຽຓໃ ບື ຽກຈີ ຽຖໃ ບື ຄ ຾ຖະ ຂ່ຑໄ ຑິ າຈຂຌຶໄ ນກົັ ຊາຌຖກັ ຘະຌະບກັ ຘບຌ ຅ະຽຎຌັ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ດີ ຌື ດຌັ ຋ໃ ຘີ າຌປຍັ ຒຄັ ນາົ ງກທໃ າຑະງາຌ຃່າຽທາ຺ໄ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຽບກະຘາຌ຋ຸຖະກຈິ ຅ໃ ຄຶ ງຄັ ຃ຄ຺ ຓ຃ີ ທາຓຘາ່ ຃ຌັ ຉໃ ່ ກາຌຎະກບຍ຋ຸຖະກຈິ ດໃ ູ, ກາຌຘາໄ ຄຽບກະຘາຌ຋ຸຖະກຈິ ຂຌຶໄ ຓາ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄເຆ຃ໄ ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ ດໃ າຄປບຍ຃ບຍ ຽຆໃ ຄິ ຘໃ ທຌໜໃ ຄຶ ຉບໄ ຄບຄີ ນົກັ ຽກຌ຋າຄກຈ຺ ໝາງແທຈໄ ທໄ ງ. 1. ຃ທາຓໝາງຂບຄຽບກະຘາຌ຋ຖຸ ະກິຈ ຽບກະຘາຌ຋ຸຖະກິຈ ໝາງຽຊຄິ ຂຓ່ໄ ູຌ຋ໃ ຅ີ ຈັ ຋າ່ ຂຌຶໄ ຽຎຌັ ຖາງຖກັ ບກັ ຘບຌ ຽຑໃ ບື ຽຆໃ ບື ຓ຿ງຄ຋ຸຖະກາ່ ຋າຄ ຋ຸຖະກຈິ ຾ຌທເຈດໃ າຄໜໃ ຄຶ ກຍັ ຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄ ຅ໃ ຄຶ ບາຈດໃ ູເຌ຾ຍຍຒບຓ ຾ຖະ ຽບກະຘາຌຉໃ າຄໂນາົ ກນາົ ງ ຆະຌຈິ . ກຈິ ຅ະກາໍ ຋າຄ຋ຖຸ ະກິຈ຋ີໃກໍເໃ ນູຽ້ ກຈີ ຽບກະຘາຌ຋ຖຸ ະກິຈ ຽບກະຘາຌ຋ຸຖະກຈິ ຽກຈີ ຂຌຶໄ ຑບໄ ຓໂ ກຍັ ກາຌຽຖໃ ຓີ ຉຌ຺ໄ ຎະກບຍ຋ຸຖະກຈິ ຾ຖະ ຽຓໃ ບື ຋ຸຖະກຈິ ຈາ່ ຽຌຌີ ແຎ ຽບກະຘາຌ຋ຸຖະກຈິ ກ຅່ ະແຈຓໄ າ຅າກຘໃ ທຌຉໃ າຄໂ ນົື ກຈິ ຅ະກ່າຉໃ າຄໂຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຽຆໃ ຄິ ຎະກບຍຈທໄ ງ: 1. ກຈິ ຅ະກາໍ ຋າຄກາຌຉະນາົ ຈ ຓຽີ ບກະຘາຌ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ ເຍຘະຽໜຖີ າ຃າ, ເຍຘໃ ຄ຺ ຽ຃ໃ ບື ຄ ນົື ເຍກາ່ ກຍັ ຘຌິ ຃າໄ , ຘຌັ ງາຽຆໃ າ຺ ຽປບື ຌ-ຽຆໃ າ຺ ນບໄ ຄ຾ຊທ, ຘຌັ ງາຽຆໃ າ຺ ຖຈ຺ , ຘຌັ ງາຽຆໃ າ຺ ຆ,ືໄ ຘຌັ ງາຽຆໃ າ຺ ຋ໃ ຈີ ຌິ , ຘຌັ ງາຌາງໜາໄ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 2. ກິຈ຅ະກໍາ຋າຄກາຌຍັຌຆີ ຓຽີ ບກະຘາຌ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ ເຍ຾຅ຄໄ ປຍັ ຽຄຌິ , ເຍ຾຅ຄໄ ປຍັ ຽຄຌິ ຆໃ ທ຺ ຃າທ, ຎຓືໄ ຍຌັ ຋ກຶ ຍຌັ ຆຎີ ະຽຑຈຉໃ າຄໂ ເຍກາ່ ກຍັ ຑາຘ,ີ ເຍ຋ທຄໜ,ີໄ ຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຋ໃ ແີ ຈປໄ ຍັ ກາຌປຍັ ປບຄ຅າກຏູ ໄ ກທຈຘບຍ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 3. ກິຈ຅ະກໍາ຋າຄກາຌຏະຖຈິ ຓຽີ ບກະຘາຌ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ ຘຌັ ງາ຅າໄ ຄຘໃ ຄັ ຽ຃ໃ ບື ຄ, ຽບກະຘາຌກາຌ ຅າໄ ຄຘບໄ ຓ຾ຎຄຽ຃ໃ ບື ຄ຅ກັ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 4. ກຈິ ຅ະກາໍ ຋າຄກາຌຽຄຌິ ຓຽີ ບກະຘາຌ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ ເຍຍຌິ ຽຄຌິ ຃ຄັ , ຽບກະຘາຌກາຌຎໃ ບງຘຌິ ຽຆໃ ບື , ຘຌັ ງາຽຄຌິ ກ,ູ ໄ ເຍ຃າ່ໄ ຎະກຌັ ຽຄຌິ ກູ,ໄ ຌະ຿ງຍາງກາຌຎະກຌັ ແຑ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 5. ກິຈ຅ະກໍາກາຌ຅ັຈຆືໄ ຓຽີ ບກະຘາຌ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ ເຍຘໃ ຄັ ຆຘືໄ ຌິ ຃າໄ , ຘຌັ ງາກາຌຘໃ ຄ຺ ຓບຍຘຌິ ຃າໄ , ຽບກະຘາຌກາຌປຍັ ຎະກຌັ ຃ຸຌຌະຑາຍຘຌິ ຃າໄ , ຽບກະຘາຌກາຌຎະກທຈຖາ຃າ, ຘຌັ ງາຆຂືໄ າງ ນົື ຘຌັ ງາທາຄຓຈັ ຅າ່ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 6. ກິຈ຅ະກາໍ ຈາໟ ຌຆັຍຑະງາກບຌຓະຌຸຈ ຓຽິ ກະຘາຌ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ ເຍຘະໝກັ ທຼກ, ຘຌັ ງາ ຅າໄ ຄຄາຌ, ຘຌັ ງາ຅າໄ ຄ຋ຈ຺ ຖບຄທຼກ, ໜຄັ ຘຓື ບຍບ່າຌາຈຘ່າຖຍັ ຽປຈັ ຋ຸຖະກາ່ , ຂຉ່ໄ ກ຺ ຖຄ຺ ກໃ ຼທກຍັ ຘະຑາຍກາຌ຅າໄ ຄຄາຌ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . Page 271 of 283

ຍຈ຺ ຋ີ 19 ກາຌຍໍຖິນາຌຘາໍ ຌກັ ຄາຌ ທຼກຘາ່ ຖກັ ຄາຌ ຾ຖະ ທຼກຉຸຖາກາຌຖທໄ ຌ຾ຉໃ ຽຎຌັ ທຼກ຋ໃ ຘີ າ່ ຃ຌັ ບກີ ຎະກາຌໜໃ ຄຶ ຋ໃ ຆີ ໃ ທງຘະໜຍັ ຘະ ໜຸຌທຼກນກົັ ຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຽຆໃ ຌັ : ຆໃ ທງ຅ຈັ ຋່າຽບກະຘາຌ, ຎະຘາຌຄາຌ, ຉບໄ ຌປຍັ ຾ຂກ, ກາຌ຅ຈັ ກາຌຎະຆຸຓ຾ກໃ ຐໃ າງຉໃ າຄໂແຈ຾ໄ ກໃ : ຐໃ າງກາຌຉະນົາຈ, ກາຌຏະຖຈິ , ກາຌ຅ຈັ ຆ,ືໄ ກາຌຍຌັ ຆ,ີ ກາຌຽຄຌິ ຾ຖະ ຆຍັ ຑະງາກບຌຓະຌຸຈ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ທຼກຘ່າຌກັ ຄາຌ ຾ຖະ ທຼກຉຸຖາກາຌ ຅ໃ ຄຶ ຽຂາ຺ໄ ແຎ຾ຆກດໃ ູເຌບຄ຺ ກາຌຉໃ າຄໂ຋ຸກ຾ນໃ ຄ ຍໃ ່ທໃ າ຅ະຽຎຌັ ບຄ຺ ກາຌ ຏະຖຈິ ຘຌິ ຃າໄ ບຄ຺ ກາຌ຋ໃ ຅ີ ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງຘຌິ ຃າໄ ນົື ບຄ຺ ກາຌ຋ໃ ເີ ນຍໄ ່ຖກິ າຌ ຅ໃ ຄຶ ຃ບຍ຃ຸຓທຼກ຋ຄັ ຂບຄຑາກຖຈັ ຾ຖະ ຽບກະຆຌ຺ . ຏູຍໄ ່ຖນິ າຌ຅ໃ ຄຶ ແຈຓໄ ກີ າຌ຅ຈັ ຉຄັໄ ຘາ່ ຌກັ ຄາຌ຋ຄັ ຂະໜາຈເນງໃ ນົື ຂະໜາຈໜບໄ ງຂຌຶໄ ດໃ ູກຍັ ຑາຖະກຈິ ຂບຄຘາ່ ຌກັ ຄາຌ຾ຉໃ ຖະ຾ນໃ ຄ ຍາຄ຃ຄັໄ ກບ່ າຈດໃ ູເຌປູຍຂບຄຘາ່ ຌກັ ຄາຌຽ຃ໃ ບື ຌ຋ໃ ຉີ າຓຑານະຌະຉໃ າຄໂ ຋ຄັ ຽຎຌັ ຽ຃ໃ ບື ຄຍຌິ , ຖຈ຺ ງຌ຺ , ຖຈ຺ ແຒ ຾ຖະ ຽປບື ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 1. ກາຌຍໍຖນິ າຌຘໍາຌັກຄາຌ ຘໍາຌັກຄາຌ (Office) ເຌທຈັ ຅ະຌາຌຸກຓ຺ Webster ຋ໃ ຑີ ຓິ ເຌຎີ ຃ຘ 1995 ຓ຃ີ ທາຓ຅າ່ ກຈັ ຃ທາຓທໃ າ “ຽຎຌັ ຘະຊາຌ຋ໃ ີ ນົື ນບໄ ຄຘ່າຖຍັ ຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌ ນົື ຽຎຌັ ຘະຊາຌ຋ໃ ຘີ ່າຖຍັ ຉຈິ ຉໃ ່ຽປຈັ ຋ຸຖະກຈິ ນົື ທຼກກາຌຂາງ” ຘ່າຌກັ ຄາຌ຅ໃ ຄຶ ຽຎຌັ ຘູຌຘໃ ຄັ ກາຌຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ນົື ບຄ຺ ກາຌຉໃ າຄໂ ຋ຄັ ຋ຸຖະກຈິ ຖຈັ ຊະຍາຌ ນົື ຖຈັ ທຘິ ານະກຈິ . ຖກັ ຘະຌະຂບຄທຼກຉຸຖາກາຌ ຾ຖະ ທຼກຘໍາຌກັ ຄາຌ ທຼກຉຸຖາກາຌ ຾ຖະ ທຼກຘາ່ ຌກັ ຄາຌຓີ ຖກັ ຘະຌະ຃າໄ ງ຃ກື ຌັ ເຌຍາຄຘໃ ທຌ ຍາຄ຃ຌ຺ ບະ຋ຍິ າງທໃ າທຼກຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ຓຂີ ບຍຽຂຈ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍ຋ໃ ນີ າົ ງກທໃ າ ທຼກຉຸຖາກາຌ ຾ຉໃ ຍາຄບຄ຺ ກາຌກ່ຌາ່ ທຼກຄາຌ຋ຄັ 2 ຘໃ ທຌຌຓີໄ າຎະຎຌ຺ ກຌັ ຅ຌ຺ ງາກ຋ໃ ຅ີ ະ຅າ່ ຾ຌກບບກ຅າກກຌັ ແຈໄ ດໃ າຄເຈກ່ຉາຓ ຃ທາຓ຾ຉກຉໃ າຄຂບຄທຼກຉຸຖາກາຌກຍັ ທຼກຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ບາຈຑ຅ິ າຖະຌາແຈ຅ໄ າກກຈິ ຅ະກາ່ ຾ຖະ ໜາໄ ຋ໃ ຉີ ໃ າຄໂເຌກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌ ຈໃ ຄັ ປູຍ຋ີ 19.1 ກາຌຍຖໍ ນິ າຌຘໍາຌກັ ຄາຌ (Office management) George R. Terry ແຈເໄ ນ຃ໄ ທາຓໝາງຂບຄ ກາຌຍຖ່ ນິ າຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌທໃ າໝາງຽຊຄິ “ກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຄາຌຂ່ຓໄ ຌູ (Information) ເນຍໄ ຌັ ຖຸຽຊຄິ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຉາຓ຋ໃ ກີ າ່ ຌຈ຺ ແທໄ ຿ຈງບາແຘຎຈັ ແ຅ຉໃ າຄໂແຈ຾ໄ ກໃ : ຃ຌ຺ , ບຸຎະກບຌ ຾ຖະ ຽ຃ໃ ບື ຄ຅ກັ , ທຈັ ຊຸຘໃ ຄິ ຂບຄ, ຽຄຌິ ຋ຌຶ , ຉະນົາຈ ທ຋ິ ີ ກາຌ ຾ຖະ ຖະຍຍ຺ ກາຌຍ່ຖນິ າຌຽຆໃ ຄິ ຎະກບງຈທໄ ງ ກາຌທາຄ຾ຏຌ, ກາຌ຅ຈັ ບຄ຺ ກາຌ, ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ກາຌ ຾ຖະ ກາຌ ຃ທຍ຃ຸຓ” ຿ຈງຓຖີ າງຖະບຼຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ Page 272 of 283

ທຼກຉຸຖາກາຌ ທຼກຄາຌຽຉັກຌກິ 60% ກາຌກຼຓຄາຌກາຌ ຎະຆຓຸ 15% ກາຌຌາໍ ຘະຽໜີ ຾ຖະ ຉບຍ຿ຉ຅ູ້ ຈ຺ ໝາງ 25% ທຼກຉຸຖາກາຌ ກາຌຉຈິ ຉໃຘໍ ໃຘື າຌ 40% ທຼກຽຉກັ ຌກິ 60% ປຍູ ຋ີ 19.1 ຘະ຾ຈຄ຃ທາຓ຾ຉກຉໃ າຄຖະນທໃ າຄທຼກຉຸຖາກາຌກຍັ ທຼກຘາ່ ຌກັ ຄາຌ Page 273 of 283

ທຼກຘໍາຌັກຄາຌ ທຼກຎະ຅ໍາ຿ຉະ 21% ກາຌຎະຆຸຓເຌ ກາຌຎະຆຓຸ ຌບກ ຉາຉະຖາຄ 60% ຉາຉະຖາຄ 21% ຿຋ຖະຘຍັ 6% ບືໃຌໂ 3% ທຼກຘໍາຌັກຄາຌ ກາຌຑັຈ຋ະຌາ ຽຉກັ ຌິກ 5% ກາຌຉັຈຘຌິ ເ຅ 10% ກາຌຉິຈຉຘໃໍ ໃືຘາຌ 85% ປູຍ຋ີ 19.1 ຘະ຾ຈຄ຃ທາຓ຾ຉກຉໃ າຄຖະນທໃ າຄທຼກຉຸຖາກາຌກຍັ ທຼກຘ່າຌກັ ຄາຌ (ຉໃ ່) 1. ກາຌທາຄ຾ຏຌ (Planning) ຽຎຌັ ກາຌກຼຓທຼກ ຾ຖະ ກຼຓກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຽບາ຺ ແທຖໄ ໃ ທຄໜາໄ ທໃ າ ຓີ ທຼກຘາ່ ຌກັ ຄາຌນງຄັ ຾ຈໃ ຋ໃ ຅ີ ະຉບໄ ຄຎະຉຍິ ຈັ ຾ຖະ ຉບໄ ຄກາ່ ຌຈ຺ ທ຋ິ ກີ າຌຎະຉຍິ ຈັ ແທກໄ ໃ ບຌ຋ໃ ຅ີ ະຖຄ຺ ຓຽື ປຈັ ຅ຄິ ຽຆໃ ຄິ ຅ະ ຉບໄ ຄຓກີ າຌ຃ຈິ , ທຽິ ຃າະບບກ຾ຍຍ ຾ຖະ ຃າຈ຃ະຽຌ. ຉທ຺ ດໃ າຄຖກັ ຘະຌະຂບຄກາຌທາຄ຾ຏຌຘ່າຌກັ ຄາຌ ຅ະຎະກບຍ ຈທໄ ງກາຌກຼຓຄາຌຈໃ ຄັ ຉໃ ແ່ ຎຌ:ີໄ 1.1 ກາຌທາຄ຾ຏຌກຈິ ຅ະກາ່ ຉໃ າຄໂເຌແຖງະຘຌັໄ -ແຖງະງາທ 1.2 ກາຌກ່າຌຈ຺ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ຾ຖະ ຽຎາ຺ໄ ໝາງຂບຄບຄ຺ ກາຌ 1.3 ກາຌທາຄ຾ຏຌ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌຈາໄ ຌກາ່ ຖຄັ ຃ຌ຺ 1.4 ກາຌຑ຅ິ າຖະຌາ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌທຈັ ຘະຈຸບຸຎະກບຌ ຾ຖະ ຽ຃ໃ ບື ຄເຆຘໄ າ່ ຌກັ ຄາຌ 1.5 ກາຌຑ຅ິ າຖະຌາ຿ບກາຈເຌກາຌຂະນງາງທຼກ ຾ຖະ ຘະຊາຌ຋ໃ ີ 1.6 ກາຌທຽິ ຃າະຎຍັ ຎຸຄຖະຍຍ຺ ທ຋ິ ຎີ ະຉຍິ ຈັ ຾ຖະ ຂະຍທຌກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌ Page 274 of 283

1.7 ກາຌຘກຶ ຘານາທ຋ິ ກີ າຌຽປຈັ ທຼກເນຄໄ ໃາງຂຌຶໄ 1.8 ກາຌຑ຅ິ າຖະຌາບບກ຾ຍຍຒບຓ ຾ຖະ ກາຌຍຌັ ຋ກຶ 1.9 ກາຌ຅ຈັ ຖະຍຍ຺ ຅ຈ຺ ໝາງ ຾ຖະ ຖາງຄາຌ 1.10 ກາຌ຅ຈັ ຖະຍຍ຺ ກາຌ຅ຈັ ຘໃ ຄ຺ ຾ຖະ ກາຌ຾຅ກ຅ໃ າງຂຓ່ໄ ຌູ 1.11 ກາຌ຅ຈັ ຖະຍຍ຺ ກາຌ຅ຈັ ຽກຍັ ຽບກະຘາຌ ຾ຖະ ກາຌຍ່ຖນິ າຌຄາຌຽບກະຘາຌ ຿຋ຖະຘຍັ - ກາຌປຍັ ຿຋ຖະຘຍັ , ກາຌຉບຍ຃່າຊາຓ຋າຄ຿຋ຖະຘຍັ (Telephone) - ກາຌເຆ຿ໄ ຋ຖະຘຍັ ຑາງເຌ - ກາຌຘໃ ຄ຺ ຂ່ຓໄ ຌູ ຋າຄ຿຋ຖະຘາຌ (Fax) ກຈິ ຅ະກາ່ ຈາໄ ຌກາຌຉຈິ ຉໃ ່ ຅ຈ຺ ໝາງ - ກາຌ຅ຈັ ກຼຓຽບກະຘາຌ ຘໃ ຘື າຌ (Mail) - ກາຌ຅ຈັ ຘຌັ ກາຌ຃ຈັ ຽຖບື ກ - ກາຌຘໃ ຄ຺ ຉໃ ່ (Communication ກາຌຉບໄ ຌປຍັ - ກາຌເຆຽໄ ບກະຘາຌ activities) (Reception) 40% - ກາຌ຅ຈັ ຎະຆຸຓ ກາຌຎະຆຸ ຓ - ກາຌ຅ຈັ ກາຌກາຌຎະຆຸຓ ທຼກຉຸຖາກາຌ (Meetings) - ກາຌກຼຓຽບກະຘາຌ - ກາຌ຾຅ກ຅ໃ າງຂ່ຓໄ ູຌ ກຈິ ຅ະກາ່ ຈາໄ ຌຄາຌຽຉກັ ຌກິ ກາຌທຽິ ຃າະ - ກາຌຍຌັ ຋ກຶ ກາຌຎະຆຸຓ (Technical activities) ຽບກະຘາຌ - ກາຌຽຆໃ ບື ຓ຿ງຄກຍັ ຄາຌບໃ ຌື ໂ (Analyzing 60% documents) - ທ຋ິ ຋ີ າຄຘະຊຉິ ິ ກາຌຘບຍຊາຓ ກາຌ຃ຈິ - ຄາຌຉທ຺ ໜຄັ ຘື ກາຌທຽິ ຃າະ (Thinking) - ຘະ຾ຈຄ຃ທາຓ຃ຈິ ຽນຌັ ກາຌຘາໄ ຄ຾ຍຍ - ຑາຍຎະກບຍ ກາຌ຅ຈັ ກາຌ - ທຈີ ຿ີ ບ ຽບກະຘາຌ - ກາຌຘາໄ ຄ/ຎຍັ ຎຸຄ ກຈິ ຅ະກ່າບໃ ຌື ໂ - ກາຌ຅ຈັ ຽກຍັ - ກາຌຌ່າກຍັ ຓາເຆບໄ ກີ - ກາຌຎບໄ ຄກຌັ - ກາຌ຋າ່ ຖາງ - ກາຌ຅ຈັ ນາ ຾ຖະ ຅ຈັ ຆທືໄ ຈັ ຘະຈຸ - ກາຌຘບໄ ຓຍ່າຖຸຄປກັ ຘາບຸຎະກບຌຘ່າຌກັ ຄາຌ, ກາຌຈູ ຾ຖ ຾ຖະ ຖະຍຍ຺ ກາຌຉຈິ ຉໃ ່ຘໃ ຘື າຌ - ກາຌ຃ທຍ຃ຸຓ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງເຌຘ່າຌກັ ຄາຌ - ກາຌ຅ຈັ ຖະຍຍ຺ ແຒຒາໄ ຾ຘຄຘະນທໃ າຄ ຾ຖະ ຽ຃ໃ ບື ຄຎຍັ ບາກາຈ - ກາຌ຋າ່ ຖາງ Page 275 of 283

ປູຍ຋ີ 19.2 ຘະ຾ຈຄກາຌ຅າ່ ຾ຌກທຼກຂບຄທຼກຉຸຖາກາຌ 2. ກາຌ຅ັຈບ຺ຄກາຌ (Organizing) ຽຎຌັ ກາຌກາ່ ຌຈ຺ ກຈິ ຅ະກາ່ ຉໃ າຄໂເຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ຿ຈງກ່າຌຈ຺ ທໃ າເຏ ຽປຈັ ຾ຌທເຈ ຾ຖະ ຑາງເຉຘໄ ະຑາຍ຾ທຈຖບໄ ຓ຾ຌທເຈ. ກາຌ຾ຍໃ ຄໜາໄ ຋ໃ ີ ຾ຖະ ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍກາຌ຅ຈັ ນາທຈັ ຘະຈຸ ຾ຖະ ຽ຃ໃ ບື ຄ຅ກັ ຋ໃ ຅ີ າ່ ຽຎຌັ ຉະນົບຈປບຈກາຌຘາໄ ຄ຃ທາຓຘ່າຑຌັ ຋ໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ ຑາງເຌໜໃ ທງຄາຌ ຾ຖະ ຖະນທໃ າຄ ຍຸກ຃ະຖາກບຌ ກາຌ຅ຈັ ບຄ຺ ກາຌເຌຘ່າຌກັ ຄາຌຎະກບຍຈທໄ ງ ກຈິ ຅ະກາ່ ຈໃ ຄັ ຉໃແ່ ຎຌ:ີໄ 2.1 ກາຌກາ່ ຌຈ຺ ໜາໄ ຋ໃ ີ ຾ຖະ ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍຂບຄຍຸກ຃ະຖາກບຌ 2.2 ກາຌກາ຺ ຌຈ຺ ໜາໄ ຋ໃ ີ ຾ຖະ ຿຃ຄຘາໄ ຄກາຌ຅ຈັ ບຄ຺ ກາຌ 2.3 ກາຌກາ່ ຌຈ຺ ຃ທາຓຘ່າຑຌັ ຖະນທໃ າຄຍຸກ຃ຌ຺ ຿ຈງເຆຏໄ ຄັ ກາຌ຅ຈັ ບຄ຺ ກາຌ 2.4 ນກົັ ກາຌ຅ຈັ ປູຍ຾ຍຍບຄ຺ ກາຌດໃ າຄຽຎຌັ ຋າຄກາຌ ຾ຖະ ຍໃ ່ຽຎຌັ ຋າຄກາຌ 2.5 ກາຌ຅ຈັ ຘະຑາຍ຾ທຈຖບໄ ຓເຌຘ່າຌກັ ຄາຌ 2.6 ກາຌກາ່ ຌຈ຺ ນົກັ ກາຌ຅ຈັ ບຄ຺ ກາຌ 2.7 ກາຌ຅ຈັ ຑຌືໄ ຋ໃ ີ ຾ຖະ ກາຌ຅ຈັ ຾ຏຌຏຄັ ຘາ່ ຌກັ ຄາຌ. 3. ກາຌຎະຉຍິ ັຈກາຌ (Actuating) ຽຎຌັ ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌຘ່າຌກັ ຄາຌ ຿ຈງກາຌປກັ ຘາ຃ທາຓຘ່າຑຌັ ບຌັ ຈຖີ ະນທໃ າຄຏູຍໄ ຄັ ຃ຍັ ຍຌັ ຆາ ຾ຖະ ຏູເໄ ຉຍໄ ຄັ ຃ຍັ ຍຌັ ຆາ ໜາໄ ຋ໃ ກີ າຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌ຅ໃ ຄຶ ຎະກບຍຈທໄ ງທຼກນກົັ 2 ຘໃ ທຌ ຃:ື (1) ກາຌ຅ຈັ ນາຍຸກ຃ຌ຺ ຽຂາ຺ໄ ຽປຈັ ທຼກ (Staffing) (2) ກາຌຘໃ ຄັ ກາຌ (Directing) ຿ຈງຓຖີ າງຖະບຼຈຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 3.1 ກາຌ຅ຈັ ນາ ຾ຖະ ກາຌ຃ຈັ ຽຖບື ກ 3.2 ກາຌ຅ຄູ ເ຅ຍຸກ຃ະຖາກບຌເຌຘ່າຌກັ ຄາຌ 3.3 ກາຌຍຄັ ຃ຍັ ຍຌັ ຆາ 3.4 ກາຌຑຈັ ຋ະຌາຍຸກ຃ະຖາກບຌ ຾ຖະ ກາຌຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌ 3.5 ກາຌຍຖ່ ນິ າຌຽຄຌິ ຽຈບື ຌ ກາຌຽຖໃ ບື ຌຉ່າ຾ໜໃ ຄ ຾ຖະ ກາຌ຾ງກງາໄ ງ 3.6 ກາຌເຆຍໄ ຈ຺ ຍາຈຏູຌໄ າ່ 3.7 ກາຌເຆນໄ ກົັໄ ຓະຌຸຈຘ່າຑຌັ 3.8 ກາຌຘໃ ຄັ ກາຌ 4. ກາຌ຃ທຍ຃ຓຸ (Controlling) ຽຎຌັ ກາຌຉຈິ ຉາຓຏຌ຺ ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌ ຾ຖະ ກາຌ຾ກແໄ ຂຂ່ໄ ຏຈິ ຑາຈ ຽຑໃ ບື ເນຄໄ າຌຈ່າຽຌຌີ ແຎຉາຓ຾ຏຌ຋ໃ ທີ າຄແທ຿ໄ ຈງຊກື ຉບໄ ຄ. ກາຌ຃ທຍ຃ຸຓທຼກຘາ່ ຌກັ ຄາຌ຅ະກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ຘໃ ຄິ ຉໃ ແ່ ຎຌ:ີໄ 4.1 ກາຌ຃ທຍ຃ຸຓຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ຾ຖະ ຓາຈຉະຊາຌ 4.2 ຾ຏຌກາຌ຃ທຍ຃ຸຓຘ່າຌກັ ຄາຌ 4.3 ກາຌ຃ທຍ຃ຸຓຈາໄ ຌຽທຖາ 4.4 ກາຌ຃ທຍ຃ຸຓຈາໄ ຌຎະຖຓິ າຌ ຾ຖະ ຃ຸຌຌະຑາຍ 4.5 ກາຌ຃ທຍ຃ຸຓຉຌ຺ໄ ຋ຌຶ ຾ຖະ ຄຍ຺ ຎະຓາຌ 4.6 ກາຌກ່າຌຈ຺ ທ຋ິ ທີ ຈັ ຾ຖະ ກ່າຌຈ຺ ຓາຈຉະຊາຌທຼກຘ່າຌກັ ຄາຌ 4.7 ກາຌນຸົຈຉຌ຺ໄ ຋ຌຶ ເຌກາຌຽປຈັ ທຼກ 4.8 ກາຌ຅ຈັ ກຼຓຄຍ຺ ຎະຓາຌ ຖາງຄາຌ ຾ຖະ ຃ໃ ູຓເື ຌກາຌຽປຈັ ທຼກ Page 276 of 283

2. ໜາໟ ຋ີໃ ຾ຖະ ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍຂບຄຏູຍ້ ໍຖນິ າຌຘາໍ ຌັກຄາຌ ໜໟາ຋ີໃ ຾ຖະ ຃ທາຓປຍັ ຏິຈຆບຍຂບຄຏຍູ້ ຖໍ ນິ າຌຘໍາຌກັ ຄາຌ (Office manager function and responsibility) ກາຌກາ່ ຌຈ຺ ໜາໄ ຋ໃ ຃ີ ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍຂບຄຏູຍໄ ່ຖນິ າຌຘ່າຌກັ ຄາຌຌຌັໄ ຓຖີ ກັ ຘະຌະ຾ຉກຉໃ າຄ ກຌັ ແຎ ຾ຖທໄ ຾ຉໃ ຎະຽຑຈ ຂະໜາຈ ຌະ຿ງຍາງຂບຄບຄ຺ ກາຌ຾ຉໃ ຖະ຾ນໃ ຄ ຖກັ ຘະຌະຂບຄທຼກ ຾ຖະ ຃ທາຓແທໄ ທາຄເ຅຅າກຏູຍໄ ຖ່ ນິ າຌຖະຈຍັ ຘູຄ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ໜາໄ ຋ໃ ີ ຾ຖະ ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍຂບຄຏູຍໄ ຖ່ ນິ າຌເຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ຾ຉໃ ຖະ຾ນໃ ຄ ບາຈຍໃ ່ຽ຋ໃ າ຺ ກຌັ ຾ຖະ ຍໃ ່ຽໝບື ຌກຌັ ກແ່ ຈໄ ຅າກ຾ຌທ຃ທາຓ຃ຈິ ຂບຄຌກັ ທຆິ າກາຌແຈກໄ ່າຌຈ຺ ຖາງຖະບຼຈຂບຄຄາຌຘໃ ທຌ ເນງໃ ຏູຍໄ ຖ່ ນິ າຌຘ່າຌກັ ຄາຌ຅ະຉບໄ ຄປຍັ ຏຈິ ຆບຍ ຈໃ ຄັ ປູຍ຋ີ 19.3 ກາຌຽຖບື ກຘະຊາຌ຋ໃຉີ ັໄຄຘໍາຌັກຄາຌ ກາຌຉຈິ ຉຘໃໍ ືໃຘາຌຽຎັຌຖາງຖກັ ບັກຘບຌ ຾ຖະ ຿ຈງ ທາ຅າ - ກາຌຆືໄ ນົື ກາຌຽຆໃ າ຺ - ກາຌຑ຅ິ າຖະຌາ຃ທາຓຽໝາະຘຓ຺ ຂບຄຎຈັ ແ຅ຉໃ າຄ຋ເຌ - ກາຌຍຖ່ ກິ າຌ຋າຄແຎຘະຌີ - ກາຌຉຈິ ຉໃ ຘ່ ໃ ຘື າຌ຿ຈງເຆຘໄ າງ ກາຌຽຖບື ກ຋ໃ ຉີ ຄັໄ - ກາຌ຿ຉຉໄ ບຍ຅ຈ຺ ໝາງ ກາຌ຅ຈັ ຘໍາຌັກຄາຌ ກາຌຍໍຖິນາຌຽບກະຘາຌ ຾ຖະ ກາຌ຅ຈັ ຽກັຍ - ກາຌບບກ຾ຍຍຘ່າຌກັ ຄາຌ ຽບກະຘາຌ - ກາຌທາຄ຾ຏຌ ຾ຖະ ກາຌ຅ຈັ ທາຄຏຄັ ຘາ່ ຌກັ ຄາຌ - ກາຌຉກ຺ ຾ຉໃ ຄຘຘີ ຌັ ຑາຌເຌຘ່າຌກັ ຄາຌ - ກາຌຏະຖຈິ ຾ຖະ ກຆາຌຈ຺ ຖະຍຍ຺ ກາຌ຅ຈັ ຽກຍັ - ກາຌກາ່ ຌຈ຺ ບຸຌນະຑູຓ຃ທາຓຆໃ ຸຓ - ກາຌ຅ຈັ ຋່າຘ່າຽຌາ຺ ຽບກະຘາຌ - ກາຌ຅ຈັ ຖະຍຍ຺ ແຒຒາໄ - ກາຌຽກຍັ ຽບກະຘາຌເຌຽ຃ໃ ບື ຄຓຉື ໃ າຄໂ - ກາຌ຃ທຍ຃ຸຓຖະຈຍັ ຘຼຄ - ຘະຊາຌ຋ໃ ຽີ ກຍັ ຽບກະຘາຌ - ກາຌຈ຾ູ ຖນບໄ ຄຑກັ , ນບໄ ຄຎະຉຍິ ຈັ ກາຌ, ຖຍິ ຒ,໇ ຂຌັໄ ແຈ - ກາຌຎບໄ ຄກຌັ ຃ທາຓຎບຈແຑ຾ກໃ ຽບກະຘາຌ - ກາຌ຿ບຌງາໄ ງຽບກະຘາຌ ຽຖໃ ບື ຌ - ກາຌ຅ຈັ ຿ຎຕ຾ກຕຓ຋າ່ ຖາງຽບກະຘາຌ ກາຌ຅ຈັ ຆໄືບຎຸ ະກບຌ ຾ຖະ ຽ຃ບືໃ ຄເຆູ້ຘໍາຌັກຄາຌ ກາຌຍໍຖິນາຌຆຍັ ຑະງາກບຌຓະຌຸຈຂບຄຘາໍ ຌກັ - ຽຖບື ກ ຾ຖະ ຅ຈັ ນາບຸຎະກບຌຉໃ າຄໂ ຄາຌ - ຍ່າຖຸຄປກັ ຘາເນດໄ ໃ ູເຌຘະຑາຍຈດີ ໃ ູຘະຽໝີ - ກາ່ ຌຈ຺ ຓາຈຉະຊາຌຂບຄບຸຎະກບຌ - ທຽິ ຃າະທຼກ - ຅ຈັ ນາຓາ຋ຈ຺ ຾຋ຌຽຓໃ ບື ຽຎໃ ຽຑຽຘງນາງ - ກາ່ ຌຈ຺ ຃ຸຓຘຓ຺ ຍຈັ , ຅ຈັ ນາ, ຃ຈັ ຽຖບື ກ - ຃ທຍ຃ຸຓກາຌ຅ຈັ ຆືໄ - ຎະຊຓ຺ ຌຽິ ຋ຈ, ຍຌັ ຋ກຶ ຃ທາຓກາໄ ທໜາໄ ຂບຄຑະຌກັ ຄາຌ - ຽຖໃ ບື ຌຂຌັໄ , ຐກຶ ບຍ຺ ປຓ຺ , ກາ່ ຌຈ຺ ຽຄຌິ ຽຈບື ຌ ກາຌ຅ຈັ ຖະຍຍ຺ ຾ຖະ ທ຋ິ ີຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌ - ຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ຄາຌ - ຾ຌະຌ່າທ຋ິ ກີ າຌຎຍັ ຎຸຄຄາຌ - ຅ຈັ ຋່າຓາຈຉະຊາຌຄາຌນາທ຋ິ ຽີ ປຈັ ທຼກເນຄໄ ໃາງຂຌຶໄ ກາຌ຅ັຈຘາໍ ຌັກຄາຌບັຈຉະ຿ຌຓຈັ - ຘ່ານທົ ຈຖະຍຍ຺ ນາຂຓ່ໄ ຌູ ຓາຎັຍຎຸຄ - ກາຌ຾ຖກຎໃ ຼຌຂຓ່ໄ ຌູ ຂໃ າທຘາຌ - ຃ທາຓ຋ຌັ ຘະແໝ຅ບຄບຸຎະກບຌຽ຃ໃ ບື ຄຓື ກາຌບບກ຾ຍຍຒບຓ ຾ຖະ ກາຌ຃ທຍ຃ຸຓຘໍາຌກັ - ຃ທາຓທໃ ບຄແທ, ຃ໃ ບຄຉທ຺ ຊກື ຉບໄ ຄ ຄາຌ ກາຌຍຖໍ ກິ າຌທຼກບືຌໃ ໂ - ກາ່ ຌຈ຺ , ຂະໜາຈ, ຽ຅ງໄ , ຘ,ີ ຾ຍຍຂບຄຒບຓ, ຃ທຍ຃ຸຓ ກາຌ຅ຈັ ຆ຿ືໄ ຈງ຋ໃ ທ຺ ແຎ - ທຼກຽຖຂາຌຸກາຌ, ທຼກຉຸຖາກາຌ - ທຼກຎະຆຸຓ, ທຼກຎະຆາຘ່າຑຌັ Page 277 of 283

- ກາຌບບກ຃ໃ ຓູ ,ື ກາຌ຅ຈັ ກາຌຓາຈຉະຊາຌທຼກ - ກາຌຽປຈັ ຖາງຄາຌ຃ທຍ຃ຸຓກາຌຽປຈັ ທຼກ ປູຍ຋ີ 19.3 ຘະ຾ຈຄໜາໄ ຋ໃ ີ ຾ຖະ ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍຂບຄຏູຍໄ ່ຖນິ າຌຘ່າຌກັ ຄາຌ ຉໃ ແ່ ຎຌ຅ີໄ ະກໃ າທຽຊຄິ ຃ທາຓປຍັ ຏຈິ ຆບຍ ເຌ຾ຉໃ ຖະຈາໄ ຌຂບຄກາຌຍຖ່ ນິ າຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ຂບຄຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ 1. ກາຌຽຖບື ກ຋ີຉໃ ັຄໄ ຘາໍ ຌັກຄາຌ ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ທໃ າ຅ະຉຄັໄ ຘ່າຌກັ ຄາຌຍໃ ບຌເຈຌຌັໄ ຓ຃ີ ທາຓຘ່າ຃ຌັ ຉໃ ່ ກາຌຈ່າຽຌຌີ ຋ຸຖະກຈິ ຽຎຌັ ດໃ າຄງໃ ຄິ ຽຑາະຘາ່ ຌກັ ຄາຌ຅ະຽຎຌັ ຘະຊາຌ຋ໃ ຘີ ່າຖຍັ ຑຍ຺ ຎະຉຈິ ຉໃ ່ກຍັ ຖກູ ຃າໄ ຿ຈງກຄ຺ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄ ຽບາ຺ ເ຅ເຘໃ ຽຎຌັ ຑຽິ ຘຈ ຋ຄັ ຌຓີໄ ຎີ ຈັ ແ຅ນົາງດໃ າຄ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄຌາ່ ຓາຑ຅ິ າຖະຌາທໃ າ຅ະຆືໄ ນົື ຽຆໃ າ຺ ຽຆໃ ຄິ ຉບໄ ຄ຃່າຌຄຶ ຽຊຄິ ຽຎາ຺ໄ ໝາງ ແຖງະງາທ, ຽຄຌິ ຋ຌຶ ຾ຖະ ກາຌ຃າຈ຃ະຽຌ຋ຸຖະກຈິ ເຌບະຌາ຃ຈ຺ . ຌບກ຅າກຌຌັໄ ກງ່ ຄັ ຉບໄ ຄຑ຅ິ າຖະຌາຽຊຄິ ຃ທາຓຽ ໝາະຘຓ຺ ຂບຄຎຈັ ແ຅ຉໃ າຄໂຽຆໃ ຌັ : ຂະໜາຈຂບຄຑຌືໄ ຋ໃ ,ີ ຋າຄຽຂາ຺ໄ -ບບກ ຃ທາຓຘະຈທກເຌກາຌຽຈຌີ ຋າຄຂບຄຖູກ຃າໄ , ຘະຊາຌ຋ໃ ຅ີ ບຈຖຈ຺ , ດໃ ູເກ຾ໄ ນໃ ຄົ ຆຸຓຆຌ຺ ຾ຖະ ຘູຌກາຌ຃າໄ ຓຘີ ໃ ຄິ ບ່າຌທງ຃ທາຓຘະຈທກ຃ຍ຺ ຊທໄ ຌ຋ຄັ ຌາ່ໄ , ແຒ, ຿຋ຖະຘຍັ , ຋ະຌາ຃າຌ, ແຎຘະຌີ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 2. ກາຌ຅ັຈຘາໍ ຌກັ ຄາຌ ຽຎຌັ ກາຌຍຖ່ ນິ າຌຑຌືໄ ຋ໃ ຘີ າ່ ຌກັ ຄາຌ ຾ຖະ ກາຌ຅ຈັ ຏຄັ ຘາ່ ຌກັ ຄາຌຽຑໃ ບື ກາ່ ຌຈ຺ ຘະຑາຍ຾ທຈຖບໄ ຓກາຌຽປຈັ ທຼກເນຘໄ ບຈ຃ໃ ບຄກຌັ ຽຆໃ ຄິ ຅ະຽປຈັ ເນກໄ າຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌຽຎຌັ ແຎແຈດໄ ໃ າຄຓຎີ ະຘຈິ ຋ຑິ າຍ ຘູຄ ຿ຈງຽຖໃ ຓີ ຅າກກາຌບບກ຾ຍຍຏຄັ ຘ່າຌກັ ຄາຌ, ຅ຈັ ຋າຄຽຈຌີ , ນາຘະຊາຌ຋ໃ ຘີ ່າຖຍັ ຅ຈັ ທາຄບຸຎະກບຌ, ຽ຃ໃ ບື ຄຓື ຽ຃ໃ ບື ຄເຆ,ໄ ກາຌຉກ຺ ຾ຉໃ ຄຘຘີ ຌັ , ກາຌກາ່ ຌຈ຺ ບຸຌນະຑູຓ, ຃ທາຓຆໃ ຸຓ, ກາຌ຅ຈັ ຖະຍຍ຺ ແຒຒາໄ , ກາຌ຃ທຍ຃ຸຓຖະຈຍັ ຘຼຄ, ກາຌຽຍໃ ຄິ ຾ງຄ຃ທາຓຘະບາຈ, ກາຌຽຍໃ ຄິ ຾ງຄ຃ທາຓຽຎຌັ ຖະຍຼຍຂບຄນບໄ ຄຑກັ , ນບໄ ຄຎະຉຍິ ຈັ ກາຌ, ຖຍິ ຒ,໇ ຂຌັໄ ແຈຽຖໃ ບື ຌ, ຎະຉູຽຎຈີ -ຎຈິ ຘ່າຌກັ ຄາຌ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 3. ກາຌ຅ຈັ ຆໄືບຎຸ ະກບຌ ຾ຖະ ຽ຃ໃືບຄເຆູ້ຘໍາຌກັ ຄາຌ ຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌຓໜີ າໄ ຋ໃ ຅ີ ຈັ ນາ, ຽຖບື ກ ນາ, ກາ່ ຌຈ຺ ຓາຈຉະຊາຌຂບຄບຸຎະກບຌ ຃ທຍ຃ຸຓກາຌ຅ຈັ ຆຍືໄ ່າຖຸຄປກັ ຘາເນດໄ ໃ ູເຌຘະຑາຍຈດີ ໃ ູຘະຽໝີ ຾ຖະ ນາເໝໃ ຓາ຋ຈ຺ ຾຋ຌຽຓໃ ບື ຽກຈີ ກາຌຽຎໃ ຽຑຽຘງນາງຽຆໃ ຌັ : ຏູ຅ໄ ຈັ ຽກຍັ ຽບກະຘາຌ, ຽ຃ໃ ບື ຄ຃ຈິ ຽຖກ, ຿຋ຖະຘຍັ , ຿຋ຖະຘາຌ, ຃ບຓຑທິ ຽຉ,ີ ຎຕຌິໄ ຽຉີໄ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 4. ກາຌ຅ຈັ ຖະຍຍ຺ ຾ຖະ ທ຋ິ ຎີ ະຉຍິ ຈັ ຄາຌ ຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ຃ທຌຘກຶ ຘາຖະຍຍ຺ ຄາຌ ຾ຖະ ທ຋ິ ີ ຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌ຋ໃ ຅ີ ະຌາ່ ຓາເຆເໄ ຌຘ່າຌກັ ຄາຌເນຽໄ ໝາະຘຓ຺ ຾ຖະ ຉບໄ ຄຑະງາງາຓນາທ຋ິ ກີ າຌເໝໃ ໂ ຽຑໃ ບື ຌາ່ ຓາຎຍັ ຎຸຄ ຖະຍຍ຺ ຾ຖະ ທ຋ິ ຎີ ະຉຍິ ກັ ຄາຌເນຘໄ ະຈທກ, ທໃ ບຄແທ ຾ຖະ ເຆຉໄ ຌ຺ໄ ຋ຌຶ ຉໃ ່າ຋ຘີ ຸຈຽຆໃ ຌັ : ກາຌຘກຶ ຘາຽທຖາ ຾ຖະ ກາຌຽ຃ໃ ບື ຌແນທເຌກາຌຽປຈັ ທຼກ ກາຌາຽ຃ໃ ບື ຄຓຽື ຃ໃ ບື ຄເຆ຋ໄ ໃ ຋ີ ຌັ ຘະແໝ ຽຂາ຺ໄ ຓາຆໃ ທງນຸົຈ຾ປຄຄາຌ຅າກ຃ຌ຺ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 5. ກາຌກໍາຌຈ຺ ຾ຍຍຒບຓ ຾ຖະ ກາຌ຃ທຍ຃ຸຓຘໍາຌກັ ຄາຌ ທຼກຘາ່ ຃ຌັ ບກີ ດໃ າຄໜໃ ຄຶ ຂບຄກາຌ ຍຖ່ ນິ າຌຘ່າຌກັ ຄາຌ ຾ຓໃ ຌກາຌກ່າຌຈ຺ ຾ຍຍຒບຓເຌຌາຓຂບຄຍ່ຖຘິ ຈັ ຘ່າຖຍັ ຌາ່ ຓາເຆເໄ ຌທຼກຉໃ າຄໂຽຆໃ ຌັ : ຾ຍຍຒບຓກາຌຂ່ປຍັ ຍ່ຖກິ າຌ, ກາຌ຾຅ຄໄ ຂຓ່ໄ ູຌຉບຍກຍັ ຅າກຍຖ່ ຘິ ຈັ ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ ຋ຸຖະກຈິ ຃ທຌຓກີ າຌບບກ຃ໃ ູຓ,ື ກາຌ຅ຈັ ກາຌ຾ຍຍຒບຓຓາຈຉະຊາຌເຌກາຌຽປຈັ ທຼກ. ຌບກ຅າກຌຌັໄ ຃ທຌ຅ະຓຖີ າງຄາຌກາຌ຃ທຍ຃ຸຓກາຌຽປຈັ ທຼກ ຽຑໃ ບື ຃ທຍ຃ຸຓກາຌ຅ຈັ ຆືໄ ນົື ກາຌເຆທໄ ຈັ ຘະຈຸຘຌິໄ ຽຎບື ຄຉໃ າຄໂຑາງເຌຘ່າຌກັ ຄາຌແຈ຾ໄ ກໃ : ຌາ່ໄ ດາຖາໄ ຄນບໄ ຄຌາ່ໄ , ແຓຊໄ ູ຾ຂທໄ , ຘະຍູຖາໄ ຄຓ,ື ຌາ່ໄ ດາຖາໄ ຄກະ຅ກ຺ ຖທຓ຋ຄັ ບາແນໃ ຘົ ບໄ ຓ຾ຎຄນບໄ ຄຌາ່ໄ , ກ໅ບກຌາ່ໄ , ຋ໃ ຌ່ າ່ໄ , ຘ຋ີ າຑຌືໄ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 6. ກາຌຉຈິ ຉໃໍຘຘືໃ າຌຽຎັຌຖາງຖັກບັກຘບຌ ຾ຖະ ຿ຈງທາ຅າ ຈໃ ຄັ ແຈກໄ ໃ າທແທເໄ ຌຂາໄ ຄຉຌ຺ໄ ຾ຖທໄ ທໃ າ ຘ່າຌກັ ຄາຌຽຎຌັ ຘະຊາຌ຋ໃ ີ ນົື ຘູຌຘໃ ຄັ ກາຌ ຘະຌຌັໄ ຽຖໃ ບື ຄ຅າກຑາງຌບກຓກັ ຅ະຊກື ຘໃ ຄ຺ ຽຂາ຺ໄ ຓາງຄັ ຘາ່ ຌກັ ຄາຌກໃ ບຌຽຎຌັ ບຌັ ຈຍັ ຋່າບຈິ ຾ຖທໄ ຅ໃ ຄຶ ຘໃ ຄ຺ ຉໃ ່ແຎງຄັ ໜໃ ທງຄາຌບໃ ຌື ຑາງເຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ຍາຄ຃ຄັໄ ຓຽີ ຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌຎະຆາຘາ່ ຑຌັ ເນໄ Page 278 of 283

ຍຸກ຃ຌ຺ ຑາຍຌບກຆາຍ ຅ໃ ຄຶ ແຈຓໄ ບຍໝາງເນຐໄ ໃ າງຎະຆາຘາ່ ຑຌັ ຽປຈັ ໜາໄ ຋ໃ ຘີ ໃ ຘື າຌກຍັ ຍຸກ຃ຌ຺ ຑາງຌບກຏໃ າຌ຋າຄ ຿຋ຖະຘຍັ , ຅ຈ຺ ໝາງ ນົື E-mail ຾ຖະ ຊາໄ ຽຎຌັ ຽຖໃ ບື ຄ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄ຾຅ຄໄເນກໄ ຍັ ຍຸກ຃ຌ຺ ຑາງເຌຍຖ່ ຘິ ຈັ ຆາຍ ຘ່າຌກັ ຄາຌກ່ ຅ະຽປຈັ ໜາໄ ຋ໃ ຎີ ະຘາຌຄາຌກຍັ ຐໃ າງຉໃ າຄໂ ຽຆໃ ຄິ ບາຈຽປຈັ ຽຎຌັ ຅ຈ຺ ໝາງທຼຌ ນົື ຾຅ຄໄເນນໄ ທ຺ ໜາໄ ຑະ຾ຌກຆາຍ ຽຑໃ ບື ຾຅ຄໄເນຏໄ ູເໄ ຉຍໄ ຄັ ຃ຍັ ຍຌັ ຆາຆາຍຈທໄ ງທາ຅າກແ່ ຈ.ໄ 7. ກາຌຍຖໍ ນິ າຌຽບກະຘາຌ ຾ຖະ ກາຌ຅ຈັ ຽກຍັ ຽບກະຘາຌ ທຼກຽບກະຘາຌຽຎຌັ ທຼກ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄ ບາແຘຖະຍຍ຺ ກາຌຍ່ຖນິ າຌ ຾ຖະ ຅ຈັ ຽກຍັ ຋ໃ ຓີ ຎີ ະຘຈິ ຋ຑິ າຍ ຘາ່ ຌກັ ຄາຌບາກເນ຃ໄ ທາຓຘ່າ຃ຌັ ກຍັ ຄາຌຌນີໄ ົາງກທໃ າ ຄາຌຘໃ ທຌບໃ ຌື ໂ ຽຆໃ ຄິ ບາຈຉບໄ ຄເຆ຅ໄ າ່ ຌທຌຑະຌກັ ຄາຌນາົ ງຂຌຶໄ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌຉບໄ ຄຓກີ າຌຍ່ຖນິ າຌ ຾ຖະ ທາຄ ຾ຏຌກາຌ຅ຈັ ຽກຍັ ຽບກະຘາຌເຌຈາໄ ຌຉໃ າຄໂ຃:ື ກາຌຏະຖຈິ ກາຌກ່າຌຈ຺ ຖະຍຍ຺ ກາຌ຅ຈັ ຽກຍັ , ກາຌ຅ຈັ ກາຌຘາ່ ຽຌາ຺ , ກາຌຽກຍັ ຽບກະຘາຌເຌຽ຃ໃ ບື ຄຓຉື ໃ າຄໂ ກາຌນາຘະຊາຌ຋ໃ ຽີ ກຍັ ຽບກະຘາຌ, ກາຌຎບໄ ຄກຌັ ຃ທາຓຎບຈແຑ຾ກໃ ຽບກະຘາຌ, ກາຌ຿ບຌງາໄ ງຽບກະຘາຌ ຾ຖະ ກາຌ຅ຈັ ຿ຎຕ຾ກຕຓ຋າ່ ຖາງຽບກະຘາຌ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 8. ກາຌຍຖໍ ນິ າຌຆັຍຑະງາກບຌຓະຌຈຸ ຂບຄຘາໍ ຌກັ ຄາຌ ຍຸກ຃ຌ຺ ຑາງເຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌດໃ ູຑາງເຉໄ ກາຌຈ຾ູ ຖຂບຄຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌຘ່າຌກັ ຄາຌ ຽຆໃ ຄິ ຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌຘ່າຌກັ ຄາຌ ຅ະຉບໄ ຄຽປຈັ ໜາໄ ຋ໃ ເີ ຌກາຌທຽິ ຃າະຄາຌ, ກາ່ ຌຈ຺ ຃ຸຌຘຓ຺ ຍຈັ , ຅ຈັ ນາ, ຃ຈັ ຽຖບື ກ, ຎະຊຓ຺ ຌຽິ ຋ຈ, ຍຌັ ຋ກຶ ຃ທາຓກາໄ ທໜາໄ ຂບຄຑະຌກັ ຄາຌ, ຽຖໃ ບື ຌຂຌັໄ , ຐກຶ ບຍ຺ ປຓ຺ , ກາ່ ຌຈ຺ ຽຄຌິ ຽຈບື ຌ ຉະນົບຈປບຈກາຌຎະຽຓຌີ ຏຌ຺ ຄາຌຑະຌກັ ຄາຌ ຃ຸຌຘຓ຺ ຍຈັ ຂບຄຏູ຋ໄ ໃ ຅ີ ະຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌຘ່າຌກັ ຄາຌແຈໄ ຈ.ີ ຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ຃ທຌ຃ຈັ ຽຖບື ກຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ຓີ ຍີ ຸກ຃ະຖກິ ຾ຖະ ບຸຎະຌແິ ຘ຋ໃ ຈີ ີ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກທຼກຘາ່ ຌກັ ຄາຌຽຎຌັ ກາຌຍ່ຖກິ າຌຍຸກ຃ະຖາກບຌ຋ຄັ ຑາງເຌ ຾ຖະ ຑາງຌບກ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄກາຌ຃ຌ຺ ຋ໃ ຓີ ີ Service Mind ຓກີ າຌ຾ຉໃ ຄກາງຈີ , ປູຍປໃ າຄໜາໄ ຉາຈ,ີ ຘະບາຈ, ຓຘີ ຸຂະຑາຍຈ,ີ ທາຄຉທ຺ ຽໝາະຘຓ຺ , ຈຸໝໃ ຌັ , ປຍັ ຏຈິ ຆບຍ, ຆໃ ຘື ຈັ ເນ຃ໄ ທາຓປໃ ທຓຓ,ື ຘຸຑາຍ, ຓແີ ນທຑຍິ , ກະຉຖື ຖື ຌ຺ໄ , ຽຂາ຺ໄ ກຍັ ຃ຌ຺ ບໃ ຌື ແຈຈໄ ີ ຉະນບົ ຈປບຈຓ຃ີ ທາຓປູເໄ ຌທຼກຘ່າຌກັ ຄາຌຽຎຌັ ດໃ າຄຈ.ີ 9. ກາຌ຅ັຈຘໍາຌກັ ຄາຌບຈັ ຉະ຿ຌຓັຈ ຘາ່ ຌກັ ຄາຌບຈັ ຉະ຿ຌຓຈັ ຾ຓໃ ຌ ກາຌຘາໄ ຄຖະຍຍ຺ ຋ໃ ເີ ຆເໄ ຌກາຌ ຎະຓທຌຂ່ຓໄ ູຌຂໃ າທຘາຌຉໃ າຄໂ ຋ຄັ ຑາງເຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ຾ຖະ ຑາງຌບກ຋ໃ ກີ ໃ ຼທຂບໄ ຄ ຍໃ ່ທໃ າຂ່ຓໄ ູຌຌຌັໄ ຅ະດໃ ູເຌປູຍຉທ຺ ຽຖກ, ປູຍຑາຍ, ຂ່຃ໄ ທາຓ ຾ຖະ ຘຼຄ ຽຑໃ ບື ປຼກຓາເຆຉໄ າຓຄາຌຌຌັໄ ໂ ຘ່າຌກັ ຄາຌບຈັ ຉະ຿ຌຓຈັ ຅ໃ ຄຶ ຉບໄ ຄຌາ່ ຽຉກັ ຿ຌ຿ຖ ຆ຋ີ ໃ ຓີ ດີ ໃ ູ ຓາຽຆໃ ບື ຓ຿ງຄຽຂາ຺ໄ ນາກຌັ ຽຑໃ ບື ເນກໄ າຌຎະຉຍິ ຈັ ຄາຌຑາງເຌຘາ່ ຌກັ ຄາຌ ຽກຈີ ຎະຘຈິ ຋ຑິ າຍຘູຄຘຸຈຽຆໃ ຌັ : ຌາ່ ຃ບຓຑທິ ຽຉຓີ າຽຆໃ ບື ຓກຍັ ຽ຃ບື ຂໃ າງບຌິ ຽຉຽີ ຌຈັ ກາຌຽຆໃ ບື ຓກຌັ ຑາງເຌບຄ຺ ກາຌຈທໄ ງຖະຍຍ຺ ບຌິ ຽຉຽີ ຌຈັ ນົື ຖະຍຍ຺ LAN ກາຌເຆຎໄ ະ຿ນງຈ຅າກຽ຃ຽຍຌິໄ ເງ຾ກທໄ ຌາ່ ຾ຘຄ (Fiber opticcable) ຾ຖະ ຖະຍຍ຺ ຈາທ຋ຼຓຘໃ ຄ຺ ຏໃ າຌຂ່ຓໄ ູຌ ດໃ າຄທໃ ບຄແທ, ຾ຓໃ ຌງາ່ , ຃ໃ ບຄຉທ຺ ຘາຓາຈຘາໄ ຄຂແ່ໄ ຈຎໄ ຼຍເຌກາຌ຾ຂໃ ຄຂຌັ ແຈ.ໄ 10. ກາຌຍຖໍ ິກາຌຄາຌບໃືຌໂ ຽຓໃ ບື ບຄ຺ ກາຌເຈ຅ຈັ ຉຄັໄ ຘາ່ ຌກັ ຄາຌຂຌຶໄ ຓາ ກ຃່ າຈນທຄັ ຅ະເນຽໄ ປຈັ ໜາໄ ຋ໃ ີ ຽຎຌັ ໜໃ ທງຄາຌຉຸຖາກາຌ, ໜໃ ທງຄາຌຉບໄ ຌປຍັ , ຎະຆາຘ່າຑຌັ ຾ຖະ ທຼກຽຂຖາຌຸກາຌແຎຑບໄ ຓໂກຌັ ຅ໃ ຄຶ ຊຽື ຎຌັ ທຼກ຾ຓໃ ຍາໄ ຌ຋ໃ ຃ີ ບຍຽຍໃ ຄິ ຾ງຄຘໃ ຄິ ຋ໃ ຂີ າຈຉກ຺ ຍກ຺ ຑໃ ບຄຉໃ າຄໂ ຂບຄຏູຍໄ ຖ່ ນິ າຌຖະຈຍັ ຘູຄ ຍາຄ຃ຄັໄ ຉບໄ ຄຽຎຌັ ຐໃ າງຎະຘາຌຄາຌເຌ ກາຌ຅ຈັ ກາຌຎະຆຸຓ຿ຈງຽຖບື ກຘະຊາຌ຋ໃ ີ ຅ຈັ ກາຌຽບກະຘາຌກາຌຎະຆຸຓ, ຅ຈັ ກຼຓບານາຌທໃ າຄຘ່າຖຍັ ຏູຽໄ ຂາ຺ໄ ຎະຆຸຓ ຉະນົບຈປບຈຽຎຌັ ຏູຘໄ ະນຸຍົ ຏຌ຺ ຽຑໃ ບື ຅ຈັ ຋າ່ ຖາງຄາຌກາຌຎະຆຸຓບກີ ຈທໄ ງ. Page 279 of 283

ຍຈ຺ ຋ີ 20 ຍັຌນາ ຾ຖະ ຂໄໍຘະຽໜີ຾ຌະ ເຌກາຌຈໍາຽຌີຌ຋ຸຖະກິຈ ຅ຈຸ ຎະຘຄ຺ ເຌກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຋ຸຖະກຈິ ຂບຄຏູຎໄ ະກບຍກາຌ຋ຸກ຃ຌ຺ ຾ຓໃ ຌຉບໄ ຄກາຌກ່າແຖຘູຄຘຸຈ ຾ຉໃ ຽຓໃ ບື ແຈຈໄ າ່ ຽຌຌີ ກາຌ຅ຄິ ຑຍ຺ ທໃ າຌບກ຅າກ຅ະຍໃ ຘ່ າໄ ຄກ່າແຖຉາຓ຋ໃ ຃ີ າຈນທຄັ ຾ຖທໄ ບາຈຉບໄ ຄຎະຽຆຌີ ກຍັ ຑາທະຂາຈ຋ຌຶ ຅ຌ຺ ຍໃ ່ຘາຓາຈຈ່າຽຌຌີ ຄາຌຉໃ ແ່ ຎແຈໄ ຽຆໃ ຄິ ເຌຍຈ຺ ຌ຅ີໄ ະຽຎຌັ ກາຌຘກຶ ຘາຽຊຄິ ຘາຽນຈ ຑບໄ ຓ຋ຄັ ຂ່ຘໄ ະຽໜ຾ີ ຌະເຌກາຌ຾ກແໄ ຂ ຃ທາຓຏຈິ ຑາຈ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ເຌກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຋ຸຖະກຈິ . 1. ຍຌັ ນາ ຾ຖະ ຂໄຘໍ ະຽໜ຾ີ ຌະເຌກາຌຈາໍ ຽຌຌີ ຋ຸຖະກິຈ Marks Stevens ແຈຖໄ ທຍຖທຓຂ່ຏໄ ຈິ ຑາຈຂບຄ຋ຸຖະກຈິ ຂະໜາຈງໃ ບງແທໄ 36 ຎະກາຌ ຑບໄ ຓຘະຽໜທີ ຋ິ ີ ຾ກແໄ ຂແທເໄ ຌໜຄັ ຘື “36 Small Business Mistakers and How to correct them” ຽຆໃ ຄິ ຘາຓາຈຌາ່ ຓາຎຍັ ເຆໄ ກຍັ ກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຋ຸຖະກຈິ ແຈຽໄ ຎຌັ ດໃ າຄຈີ ຽຑາະຽຎຌັ ຂຓ່ໄ ຌູ ຋ໃ ຂີ ຼຌຂຌຶໄ ຅າກຎະຘຍ຺ ກາຌ຃ທາຓຖຓ຺ໄ ຽນທົ ຂບຄ ຌກັ ຋ຸຖະກຈິ ຋ໃ ຏີ ໃ າຌຓາ ຽຑໃ ບື ຍໃ ່ເນຽໄ ກຈີ ຍຌັ ນາ ຾ຖະ ຂຏ່ໄ ຈິ ຑາຈກຍັ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌ຃ຌ຺ ບໃ ຌື ໂ ຽຆໃ ຄິ ແຈຌໄ າ່ ຓາຎຍັ ຎຸຄເນໄ ກະ຋ຈັ ປຈັ ຾ຖະ ຽຂາ຺ໄ ເ຅ແຈຄໄ ໃາງຂຌຶໄ ຈໃ ຄັ ຌ:ີໄ 1. ກາຌປີຍປໟບຌ຅ຈັ ຉຄັໄ ກິຈ຅ະກາຌ ຽຓໃ ບື ຏູຎໄ ະກບຍກາຌຽຍໃ ຄິ ຽນຌັ ຆໃ ບຄ຋າຄກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຋ຸຖະກຈິ ຾ຖທໄ ດໃ າປຍີ ຉຈັ ຘຌິ ເ຅຅ຈັ ຉຄັໄ ກຈິ ຅ະກາຌ຋ຌັ ຋຋ີ ຌັ ເຈ ຅ຌ຺ ກທໃ າ຅ະຑ຅ິ າຖະຌາຎຈັ ແ຅ຉໃ າຄໂເນປໄ ບຍ຃ບຍຽຘງ ກໃ ບຌ ຿ຈງຘະຽຑາະກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ທໃ າ຅ະຉຄັໄ ເຌປູຍ຾ຍຍເຈ ຖະນທໃ າຄກຈິ ຅ະກາຌຽ຅າ຺ໄ ຂບຄ຃ຌ຺ ຈຼທ, ນາໄ ຄນຸຌໄ ຘໃ ທຌ ນົື ຍ່ຖຘິ ຈັ ຅າ່ ກຈັ ຽຑາະ຾ຉໃ ຖະປູຍ຾ຍຍຓຏີ ຌ຺ ຍຄັ ຃ຍັ ຋າຄກຈ຺ ໝາງ຋ໃ ຾ີ ຉກຉໃ າຄກຌັ ກາຌຽຖບື ກນຸຌໄ ຘໃ ທຌ ນົື ຏູປໄ ໃ ທຓ ຖຄ຺ ຋ຌຶ ກ່ຉບໄ ຄຓ຃ີ ທາຓປບຍ຃ບຍ ຽຑາະກໃ ຼທຂບໄ ຄກຍັ ຽຖໃ ບື ຄຂບຄຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈ ນົື ຏຌ຺ ຉບຍ຾຋ຌ. ຍາຄ຃ຄັໄ ກາຌ ຉຈັ ຘຌິ ເ຅ຽຖບື ກນຸຌໄ ຘໃ ທຌ ຍໃ ່຅າ່ ຽຎຌັ ທໃ າ຅ະຉບໄ ຄຽຎຌັ ໝໃ ຽູ ຑໃ ບື ຌ ນົື ງາຈຉຑິ ໃ ຌີ ບໄ ຄຘະຽໝແີ ຎ ຽຑາະບາຈຓ຃ີ ທາຓຽກຄັ ເ຅ ເຌກາຌຍ່ຖນິ າຌຄາຌ ຾ຖະ ຽປຈັ ເນ຋ໄ ຸຖະກຈິ ຍໃ ຎ່ ະຘຍ຺ ຏຌ຺ ຘ່າຽຖຈັ ແຈ.ໄ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ກາຌ຅ຈັ ກາຌຂ່ຉໄ ກ຺ ຖຄ຺ ຾ຖະ ຽຆຌັ ຘຌັ ງາ ແທຽໄ ຎຌັ ຖາງຖກັ ບກັ ຘບຌກໃ ບຌຽຖໃ ຓີ ຅ຈັ ຉຄັໄ ກຈິ ຅ະກາຌ ຽຑໃ ບື ຆໃ ທງນຸົຈຍຌັ ນາ຋ໃ ບີ າຈ຅ະຽກຈີ ຂຌຶໄ ເຌບະຌາ຃ຈ຺ ຽຌໃ ບື ຄ ຅າກ຋ຸກ຃ຌ຺ ງຄັ ຍໃແ່ ຈຽໄ ນຌັ ຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈ຋ໃ ຾ີ ຋຅ໄ ຄິ ກ່຅ະຘາຓາຈນາຂ່ຘໄ ະນຸົຍແຈຄໄ ໃາງ ຾ຉໃ ຊາໄ ຓກີ າຌແຈຓໄ າ຾ຖທໄ ກາຌ ຾ຍໃ ຄຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈຌີໄ ບາຈຍໃ ່ງບຓປຍັ ຽຆໃ ຄິ ກຌັ ຾ຖະ ກຌັ . 2. ຘະຊາຌ຋ີໃຉໄຄັ ກິຈ຅ະກາຌຍໃໍຽໝາະຘຓ຺ ຽຊຄິ ຾ຓໃ ຌທໃ າຏູຎໄ ະກບຍກາຌ຅ະຓຘີ ຌິ ຃າໄ ຾ຖະ ຍຖ່ ກິ າຌ ຋ໃ ຈີ ຑີ ຼຄເຈກ່ຉາຓ ຋ຸຖະກຈິ ຅ະຈບໄ ງຎະຘຈິ ຋ຑິ າຍຖຄ຺ ແຎນົາງ ຊາໄ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌຍໃ ຓ່ ຃ີ ທາຓປບຍ຃ບຍເຌກາຌ ຽຖບື ກ຋ໃ ຉີ ຄັໄ ເນຽໄ ໝາະຘຓ຺ ກຍັ ຘຌິ ຃າໄ ຍ່ຖກິ າຌ, ຎະຖຓິ າຌຖູກ຃າໄ , ກາຌຽຈຌີ ຋າຄ, ຑຌືໄ ຋ໃ ເີ ຌກາຌ຅ບຈຖຈ຺ ຾ຖະ ຘາຓາຈເຌກາຌ຋ໃ ຂີ ະນງາງຑຌືໄ ຋ໃ ີ ເຌກຖ່ ະຌ຋ີ ໃ ກີ ຈິ ຅ະກາຌຽຉຍີ ຿ຉຂຌຶໄ . ຌບກ຅າກຌກີໄ າຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ທໃ າ ຅ະຽຆໃ າ຺ ຑຌືໄ ຋ໃ ຆີ ໃ ທ຺ ຃າທ ນົື ຆ຋ືໄ ໃ ຈີ ຌິ ຽຎຌັ ຂບຄຉທ຺ ຽບຄ ກຉ່ ບໄ ຄເຆກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅຋ໃ ປີ ບຍ຃ບຍ ຉບໄ ຄຽຍໃ ຄິ ຽນຈກາຌເຌບະຌາ຃ຈ຺ ຽຏໃ ບື ແທຈໄ ທໄ ງ ຽຑາະທໃ ານາກກຈິ ຅ະກາຌກ່າຖຄັ ຅ະຽຖຌີ ຽຉຍີ ຿ຉແຈຈໄ ີ ບາຈຓຍີ ຌັ ນາກໃ ຼທກຍັ ຘະຊາຌ຋ໃ ຉີ ຄັໄ ແຈຽໄ ຆໃ ຌັ : ກາຌ ທຼຌ຃ຌື , ກາຌຊກື ແຖໃ , ຘຌັ ງາຽຆໃ າ຺ ໝຈ຺ ບາງຸ ຿ຈງຘະຽຑາະເຌກຖ່ ະຌນີ ຄົັ ຌນີໄ າກຽ຅າ຺ໄ ຂບຄກຈິ ຅ະກາຌ຅ະຉໃ ່ບາງຸຘຌັ ງາ ນົື ຍໃ ຉ່ ໃ ່ຘຌັ ງາຖໃ ທຄໜາໄ ຃ໃ ຾ູ ຂໃ ຄຂຌັ ບາຈຽຂາ຺ໄ ຓາຘທຓປບງຽປຈັ ຘຌັ ງາຽຆໃ າ຺ ຉຈັ ໜາໄ ຽປຈັ ເນຽໄ ຘງ຿ບກາຈ. 3. ກາຌຘໟາຄ຃ທາຓຎະ຋ັຍເ຅ເນຖູ້ ູກ຃າໟ ເຌ຃ໄຄັ ຋າໍ ບິຈ ຽຓໃ ບື ຽຖໃ ຓີ ຽຎຈີ ກຈິ ຅ະກາຌທຌັ ຋າ່ ບຈິ ຏູ ໄ ຎະກບຍກາຌຉບໄ ຄກຼຓ຃ທາຓຑບໄ ຓຂບຄທຼກ຋ຸກດໃ າຄເນຽໄ ຉຓັ 100% ຽຑໃ ບື ເນຖໄ ູກ຃າໄ ຽຍໃ ຄິ ຽນຌັ ຘກັ ກະງະຑາຍຂບຄ ກຈິ ຅ະກາຌເຌ຋ຸກຈາໄ ຌ ຽຆໃ ຄິ ຅ະຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓຎະ຋ຍັ ເ຅ ຾ຖະ ດາກກຍັ ຓາເຆຍໄ ່ຖກິ າຌບກີ ນົື ຆກັ ຆທຌເນຏໄ ູ ໄ Page 280 of 283

ເກຆໄ ຈິ ຓາເຆຍໄ ່ຖກິ າຌ. ກຄ຺ ກຌັ ຂາໄ ຓນາກຍໃ ຎ່ ະ຋ຍັ ເ຅ຉຄັໄ ຾ຉໃ ຋າ່ ບຈິ ກ່຅ະຽທາ຺ໄ ກຌັ ຎາກຉໃ ່ຎາກກ່຅ະຽປຈັ ເນກໄ ຈິ ຅ະກາຌ ຽຘງນາງງາກ຋ໃ ຅ີ ະກຆູ ໄ ໃ ຘື ຼຄ຃ຌື ກຍັ ຓາ. 4. ຂະນງາງກຈິ ຅ະກາຌຽກຌີ ຉທ຺ ຊາໄ ຋ຸຖະກຈິ ຂບຄຏູຎໄ ະກບຍກາຌຓຂີ ະໜາຈໜບໄ ງ ບາຈຽຎຌັ ຂ່຅ໄ າ່ ກຈັ ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຘາຓາຈ຅ະຈາ່ ຽຌຌີ ກາຌເນ຃ໄ ບຍ຃ຸຓຖູກ຃າໄ ຋ໃ ທ຺ ຎະຽ຋ຈ ຾ຉໃ ຉບໄ ຄຑະງາງາຓ຅າ່ ກຈັ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງເໝໃ ເນຽໄ ໝ າະຘຓ຺ ຍໃ ່຃ທຌກາ່ ຌຈ຺ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງກທາໄ ຄຽກຌີ ແຎ ຅ຌ຺ ຍໃ ່ຘາຓາຈຉບຍຘະໜບຄ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌແຈ຋ໄ ຄັ ໝຈ຺ ຽປຈັ ເນໄ ເຆຆໄ ຍັ ຑະງາກບຌແຎ຿ຈງຍໃ ່ຽຎຌັ ຎະ຿ນງຈຽຆໃ ຌັ : ເຆຘໄ ໃ ຿ື ຃ຘະຌາ຋ຸກຎະຽຑຈຽຑໃ ບື ເນຽໄ ຂາ຺ໄ ຽຊຄິ ຏູຍໄ ່ຖ຿ິ ຑກ຋ຄັ ໝຈ຺ ຾ຉໃ ຏຌ຺ ຖຍັ ຋ໃ ແີ ຈຍໄ ໃ ່຃ຸຓໄ ຃ໃ າ. ຌບກ຅າກຌຌັໄ ກາຌ຃າຈ຃ະຽຌຏຌ຺ ຘາ່ ຽຖຈັ ຏຈິ ຑາຈ ນົື ແທຽກຌີ ແຎ ກ່ຽປຈັ ເນກໄ າຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ ຏຈິ ຑາຈແຈຽໄ ຆໃ ຌັ ກຌັ ຽຆໃ ຌັ : ເຌຆໃ ທຄຽຘຈຊະກຈິ ຽຉຍີ ຿ຉ຾ຍຍຒບຄຘະຍູ ຏູຎໄ ະກບກາຌ຅າ່ ຌທຌນົາງຑະງາງາຓກູຽໄ ຄຌິ ຓາຂະນງາງກຈິ ຅ະກາຌ຿ຈງຂາຈ຃ທາຓຖະຓຈັ ຖະທຄັ ຊາໄ ຒບຄຘະຍູ຾ຉກຽຘຈຊະກຈິ ກ່ຉກ຺ ຉໃ ່າຖຄ຺ ກຈິ ຅ະກາຌຈາ່ ຽຌຌີ ຉໃ ່ແຎຍໃ ແ່ ຈໄ ຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ໜຘີໄ ຌິ ຅າ່ ຌທຌນົາງ ຍາຄ຃ຌ຺ ບາຈໝຈ຺ ຉທ຺ ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຂຌັໄ ຖຓ຺ໄ ຖະຖາງ. ຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ຏູຎໄ ະກບຍ ກາຌນົາງ຃ຌ຺ ນຌັ ຓາຈາ່ ຽຌຌີ ຋ຸຖະກຈິ ຿ຈງເຆຌໄ ະ຿ງຍາງຽຘຈຊະກຈິ ຑ່ຑຼຄ ຽຆໃ ຄິ ຽຎຌັ ຑຌືໄ ຊາຌ຋ໃ ໝີ ຌັໄ ຃ຄ຺ ຘ່າຖຍັ ກາຌ ຽຉຍີ ຿ຉດໃ າຄດຄັໄ ດຌື . ຌບກ຅າກຌກີໄ າຌຂະນງາງກຈິ ຅ະກາຌແທຽກຌີ ແຎ ບາຈ຅ະຽປຈັ ເນກໄ າຌຍ່ຖກິ າຌຍໃ ່ຈຽີ ຋ໃ າ຺ ຋ໃ ຃ີ ທຌ ຽຑາະຓຽີ ທຖາເຌກາຌຐກຶ ບຍ຺ ປຓ຺ ຍຸກ຃ະຖາກບຌກາຌຍໃ ່ຑຼຄຑ່ ຂາຈ຃ທາຓຑບໄ ຓຈາໄ ຌຽ຃ໃ ບື ຄຓ,ື ບຸຎະກບຌ, ຘໃ ຄິ ບ່າ ຌທງ຃ທາຓຘະຈທກ, ຘະຊາຌ຋ໃ ີ ຖທຓຽຊຄິ ຘຌິ ຃າໄ ຍໃ ່ຑຼຄຑ່ຉໃ ຃່ ທາຓຉບໄ ຄກາຌ ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ . 5. ກາຌຍໃເໍ ຆູ້ຏູ້ຆໞຼທຆາຌເຌກາຌທາຄ຾ຏຌຈາໟ ຌກາຌຽຄິຌ ຊາໄ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌຍໃ ່ຘາຓາຈບໃ າຌຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ຂບຄກຈິ ຅ະກາຌແຈໄ ນົື ຍໃ ່ຽຂາ຺ໄ ເ຅ຄຍ຺ ກາຌຽຄຌິ ກ່ຍໃ ່ຘາຓາຈ຋ໃ ຅ີ ະທາຄ຾ຏຌເຌກາຌນາຽຄຌິ ຋ຌຶ ແຈໄ ຍໃ ່ທໃ າ຅ະ ຽຎຌັ ຅າ່ ຌທຌຽຄຌິ ກ,ູໄ ຾ນໃ ົຄກດູ ໄ ຓື , ແຖງະຽທຖາກາຌກູ,ໄ ຽຄໃບື ຌແຂກາຌກູດໄ ຓື ຾ຖະ ບໃ ຌື ໂ. ຽຌໃ ບື ຄ຅າກຽຄຌິ ຋ຌຶ ຋ໃແີ ຈຓໄ າຊື ຽຎຌັ ຉຌ຺ໄ ຋ຌຶ ຋ໃ ຘີ ່າ຃ຌັ ຉທ຺ ໜໃ ຄຶ ຂບຄກຈິ ຅ະກາຌ ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ຏຈິ ຅ະຽຎຌັ ກາຌຘາໄ ຄຑາຖະເນ຾ໄ ກໃ ກຈິ ຅ະກາຌເຌາ່ ຖະ ງາງາທ ຾ຉໃ ຊາໄ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌຎກຶ ຘາຏູຆໄ ໃ ຼຄຆາຌ຋າຄກາຌຽຄຌິ ກບ່ າຈຓ຋ີ າຄຽຖບື ກ຋ໃ ຈີ ເີ ຌກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ນົາງຂຌຶໄ ຽຆໃ ຌັ : ກຈິ ຅ະກາຌຍໃ ່຅າ່ ຽຎຌັ ຉບໄ ຄຽຑໃ ຓີ ຋ຌຶ ຈທໄ ງກາຌກດູໄ ຓື ຽຄຌິ ຅າກ຾ນໃ ຄົ ຘະຊາຍຌັ ກາຌຽຄຌິ ຑຼຄດໃ າຄຈຼທ ຾ຉໃ ຘາຓາຈ ຽຑໃ ຓີ ຋ຌຶ ຅າກຏູຊໄ ນື ຸຌໄ ນົື ນຸຌໄ ຘໃ ທຌກແ່ ຈໄ ຽຆໃ ຄິ ຆໃ ທງນຸົຈຑາຖະຈາໄ ຌຈບກຽຍງໄ ຽຄຌິ ກູ.ໄ 6. ຽຄິຌຘ຺ຈຘໍາປບຄຍໃໍຑຼຄຑໍ ກຈິ ຅ະກາຌຍໃ ່ທໃ າ຅ະຽຎຌັ ຂະໜາຈເນງໃ ນົື ຂະໜາຈໜບໄ ງ ນາກຍໃ ່ຓຽີ ຄຌິ ຘ່າປບຄຘຸກຽຘຌີ ແທຽໄ ຎຌັ ຃ໃ າເຆ຅ໄ ໃ າງເຌຈາໄ ຌຉໃ າຄໂ ກ່ບາຈຂາຈຘະຑາຍ຃ໃ ບຄ ຾ຖະ ຘູຌຽຘງ຃ທາຓຽຆໃ ບື ຊ຅ື າກຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ດີ ໃ ູປບຍຈາໄ ຌ ຉຄັໄ ຾ຉໃ ຃ຌ຺ ຄາຌ, ຏູຂໄ າງຎຈັ ແ຅ກາຌຏະຖຈິ , ຽ຅າ຺ໄ ໜີໄ ຊາໄ ຋ຸກຐໃ າງ຋ທຄໜກີໄ ຈິ ຅ະກາຌຑບໄ ຓກຌັ ບາຈ ຽປຈັ ເນກໄ ຈິ ຅ະກາຌຍໃ ່ຘາຓາຈນາຽຄຌິ ແຈ຋ໄ ຌັ . ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຅ໃ ຄຶ ຃ທຌຘາ່ ປບຄຽຄຌິ ຘຈ຺ ແທເໄ ຌຎະຖຓິ າຌ຋ໃ ຽີ ໝາະຘຓ຺ ຃ື ຍໃ ່ຘາ່ ປບຄແທນໄ າົ ງຽກຌີ ແຎ ຅ຌ຺ ຽປຈັ ເນຘໄ ູຌຽຘງ຿ບກາຈ຋ໃ ຅ີ ະຌາ່ ແຎຖຄ຺ ຋ຌຶ ນົື ຘ່າປບຄແທໜໄ ບໄ ງຽກຌີ ແຎ຅ຌ຺ ຂາຈຓື ກ຅່ ະ ກໃ ່ເນຽໄ ກຈີ ຃ທາຓນງູຄໄ ງາກແຈຽໄ ຆໃ ຌັ ກຌັ . 7. ເ຅ບໞບຌເຌຽຖບໃື ຄກາຌເນຘູ້ ິຌຽຆໃບື (ຂາງຘິຌຽຆບໃື ) ຊາໄ ຽຎຌັ ແຎແຈ຋ໄ ຸຖະກຈິ ຉບໄ ຄກາຌຂາງຘຌິ ຃າໄ ນົື ຍຖ່ ກິ າຌຈທໄ ງຽຄຌິ ຘຈ຺ ຾ຉໃ ກ່ຍໃ ໜ່ ບໄ ງ຃ຌ຺ ຋ໃ ຅ີ ະນົກີ ຖໃ ຼຄຂາງຘຌິ ຃າໄ ນົື ຍ່ຖກິ າຌ຿ຈງເນຘໄ ຌິ ຽຆໃ ບື ແຈໄ ຂຌຶໄ ດໃ ູກຍັ ທໃ າ ຅ະຓນີ ົາງ ນົື ໜບໄ ງຽ຋ໃ າ຺ ຌຌັໄ ຽປຈັ ເນຉໄ ບໄ ຄຎະຘຍ຺ ຍຌັ ນານາົ ງ ຍາຄກຈິ ຅ະກາຌຍໃ ່ຘາຓາຈຉາຓ຋ທຄໜ຅ີໄ າກຖູກ຃າໄ ແຈໄ ຽປຈັ ເນຂໄ າຈຘະຑາຍ຃ໃ ບຄ຅ຌ຺ ຍໃ ່ຘາຓາຈຈາ່ ຽຌຌີ ກາຌຉໃແ່ ຎແຈ.ໄ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ກາຌປູ຅ໄ ກັ ຽຖບື ກ຋ໃ ຅ີ ະເນຘໄ ຌິ ຽຆໃ ບື ກຍັ ຍຸກ຃ຌ຺ ນົື ບຄ຺ ກາຌເຈຌຌັໄ ຊຽື ຎຌັ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຏີ ູຎໄ ະກບຍກາຌຉບໄ ຄຑະງາງາຓຘກຶ ຘາ ຾ຖະ ປຼຌປູດໄ ໃ າຄປບຍ຃ບຍ ຽຑາະກາຌທາຄເ຅ ກຌັ ຑຼຄດໃ າຄຈຼທບາຈຍໃ ຑ່ ຼຄຑ່ ຉບໄ ຄທາຄນກົັ ຽກຌ຋ໃ ປີ ຈັ ກຸຓ ຾ຖະ ຓກີ າຌຎບໄ ຄກຌັ ຽຖໃ ບື ຄ຃ທາຓຘໃ ຼຄ຃ທຍ຃ໃ ແູ ຎຈທໄ ງ. 8. ກາຌຍຍໃໍ ຖໍ ິນາຌກິຈ຅ະກາຌຈໟທງຉ຺ຌຽບຄ ກາຌຎໃ ບງເນຑໄ ະຌກັ ຄາຌຽຍໃ ຄິ ຾ງຄກຈິ ຅ະກາຌ຋ຸກຈາໄ ຌ ຋ຄັ ກາຌຍຖ່ ນິ າຌ, ກາຌຽຄຌິ , ກາຌຉະນາົ ຈ, ກາຌ຅ຈັ ຆ,ືໄ ກາຌຏະຖຈິ ຿ຈງຍໃ ຓ່ ຖີ ະຍຍ຺ ກາຌ຃ທຍ຃ຸຓ຋ໃ ຈີ ີ ບາຈຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ກາຌຘ຿່ໄ ກຄ ນົື ຓກີ າຌກບຍ຿ກງຏຌ຺ ຎະ຿ນງຈ຅າກ຋ຸຖະກຈິ ຽຑາະຓຏີ ູຎໄ ະກບຍກາຌ຅າ່ ຌທຌນາົ ງ຋ໃ ເີ ນໄ Page 281 of 283

ຽທຖາເຌກາຌຍ່ຖນິ າຌ຋ຸຖະກຈິ ໜບໄ ງຽກຌີ ແຎ ຾ຉໃ ເນ຃ໄ ທາຓຘ່າ຃ຌັ ກຍັ ກຈິ ຅ະກ່າບໃ ຌື ໂຽຆໃ ຌັ : ຉກີ ໅ບຍ, ນົຌີໄ ກາຌ ຑະຌຌັ , ຽຂາ຺ໄ ຘະຊາຌ຋ໃ ຍີ ຌັ ຽ຋ຄີ ນົື ຋ຸຖະກຈີ ຆບໄ ຌກຌັ ນົາງ຾ນໃ ຄ຅ຌ຺ ຽຍໃ ຄິ ຾ງຄກຈິ ຅ະກາຌຍໃ ຋່ ໃ ທ຺ ຽຊຄິ ຽຊຄິ ທໃ າຽປຈັ ເນໄ ທຼກ຋ຸກດໃ າຄດໃ ູເຌຓຂື ບຄຖູກຌບໄ ຄ ຿ຈງ຋ໃ ຍີ ໃ ່ປູທໄ ໃ າຌຌັໄ ຽຎຌັ ຘຌັ ງາຌບຌັ ຉະຖາງ຋ໃ ຏີ ູຎໄ ະກບຍກາຌທູ ຌນາ຋າຄ຾ກແໄ ຂ ຽຑາະກຈິ ຅ະກາຌບາຈຎະຘຍ຺ ຃ທາຓຖຓ຺ໄ ຽນົທແຈ.ໄ 9. ກາຌຓີຘຌິ ຃ໟາ຋ໃີງັຄຽນືົບນົາງຽກີຌແຎ ເຌບະຈຈີ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌຘໃ ທຌເນງໃ ຃ຈິ ທໃ າ ກາຌຓຘີ ຌິ ຃າໄ ເຌປາໄ ຌຽຎຌັ ຅າ່ ຌທຌນົາງຽຎຌັ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຈີ ີ ຽຑາະ຅ະຽປຈັ ເນຖໄ ູກ຃າໄ ປູຘໄ ກຶ ທໃ າຽຎຌັ ກຈິ ຅ະກາຌຂະໜາຈເນງໃ ໜາໄ ຋ໃ ຅ີ ະຽຂາ຺ໄ ຓາຆຌືໄ ຘຌິ ຃າໄ ຾ຉໃ ເຌ຃ທາຓຽຎຌັ ຅ຄິ ຾ຖທໄ ກາຌຓຘີ ຌິ ຃າໄ ນົາງຽກຌີ ແຎຌຌັໄ ຅ະຽປຈັ ເນຽໄ ກຈີ ຍຌັ ນາຈາໄ ຌຘຌິ ຃າໄ ຋ໃ ງີ ຄັ ຽນົບື ຽທາ຺ໄ ຃ຊື າໄ ຓນີ າົ ງຽກຌີ ແຎຽປຈັ ເນຽໄ ຄຌິ ຘຈ຺ ຅ຓ຺ ດໃ ູກຍັ ຘຌິ ຃າໄ ຘຌິໄ ຽຎບື ຄຘະຊາຌ຋ໃ ຅ີ ຈັ ຽກຍັ , ຘຌິ ຃າໄ ຖາໄ ຘະແໝ, ຘະຌ຃າໄ ຽຘໃ ບື ຓ຃ຸຌຌະຑາຍ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຾ຌທ຃ທາຓ຃ຈິ ຾ຍຍ຋ຸຖະກຈິ ຘະແໝເໝໃ ຅ໃ ຄຶ ຎໃ ຼຌຓາເຆ຾ໄ ຌທ຃ຈິ ຋ໃ ທີ ໃ າ ກາຌຓຘີ ຌິ ຃າໄ ຋ໃ ີ ຑຼຄຑ່ຉໃ ກ່ າຌ຅າ່ ໜໃ າງ ຿ຈງເຆຖໄ ະຍຍ຺ ກາຌຘໃ ຄ຺ ຘຌິ ຃າໄ ຾ຍຍ຋ຌັ ຽທຖາຑ່ຈີ [Just-in-Time (JIT)] ຿ຈງຍໃ ່ຓກີ າຌ ຘະຉ໅ບກຘຌິ ຃າໄ ນົື ຊາໄ ຅ະຓກີ ກ່ ຓ່ ຅ີ າ່ ຌທຌໜບໄ ງ. 10. ຾ຏຌກາຌຉະນາົ ຈຍໍໃຈີ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌ຋ໃ ຽີ ປຈັ ຋ຸຖະກຈິ ຿ຈງຍໃ ຓ່ ກີ າຌທາຄ຾ຏຌກາຌຉະນົາຈ ຌາ່ ຘະຽໜຘີ ຌິ ຃າໄ ຾ຖະ ຍ່ຖກິ າຌ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຓ຃ີ ຸຌຌະຑາຍ, ຍໃ ຽ່ ຎຌັ ຋ໃ ຉີ ບໄ ຄກາຌຂບຄກໃ ຸຓຖູກ຃າໄ ຽຎາ຺ໄ ໝາງ, ກ່າຌຈ຺ ຖາ຃າຘູ຃ໄ ໃ ູ ຾ຂໃ ຄຂຌັ ຍໃ ແ່ ຈ,ໄ ເຆຆໄ ໃ ບຄ຋າຄກາຌ຅ຈັ ຅າ່ ໜໃ າງຍໃ ່ຊກື ຉບໄ ຄ, ຿຃ຘະຌາຏຈິ ກໃ ຸຓຽຎາ຺ໄ ໝາງ, ຂາຈ຃ທາຓ຃ຈິ ຖຽິ ຖໃ ຓີ ຘາໄ ຄຘຌັ , ເຆກໄ າຌຘໃ ຄ຺ ຽຘຓີ ກາຌຉະນົາຈນົາງ຅ຌ຺ ຽກຌີ ແຎ ຽປຈັ ເນຉໄ ຌ຺ໄ ຋ຌຶ ຘູຄຽກຌີ ຖາງແຈໄ ນົື ຍໃ ່ງບຓຌາ່ ງຸຈ຋ະຘາຈກາຌ ຉະນາົ ຈຓາເຆ຾ໄ ຉໃ ບາແຘ຿ຆກຆໃ ທງ ຽຑໃ ຄິ ຑາແຘງະຘາຈນົາງກທໃ າກາຌເຆງໄ ຸຈ຋ະຘາຈ ນົື ກາຌຎະຉຍິ ຈັ ຅ຄິ ຽຎຌັ ຽຖໃ ບື ຄ ງາກ຋ໃ ຋ີ ຸຖະກຈິ ຅ະຎະຘຍ຺ ຃ທາຓຘາ່ ຽຖຈັ ຾ຉໃ ຏູ຅ໄ ຈັ ກາຌ຋ໃ ປີ ູ຅ໄ ກັ ທາຄ຾ຏຌກາຌຉະນາົ ຈ, ປູ຅ໄ ກັ ຘທງ຿ບກາຈ຋າຄກາຌ ຉະນາົ ຈ ຉະນົບຈປບຈຓກີ າຌຘກຶ ຘາຂ່ຓໄ ຌູ ເນປໄ ບຍ຃ບຍກໃ ບຌ຋ໃ ຅ີ ະຽຖໃ ຓີ ຋ຸຖະກຈິ ຅ະຆໃ ທງເນ຋ໄ ຸຖະກຈິ ຘາຓາຈ ຘາໄ ຄຂແ່ໄ ຈຎໄ ຼຍ຋າຄຈາໄ ຌ຃ໃ ູ຾ຂໃ ຄຂຌັ (Competitive advantage) ຋າຄຈາໄ ຌກາຌຘາໄ ຄ຃ທາຓ຾ຉກຉໃ າຄ (Differentiation) ກາຌຽຎຌັ ຏູຌໄ າ່ ຈາໄ ຌຉຌ຺ໄ ຋ຌຶ (Cost leadership) ກາຌຉບຍຘະໜບຄດໃ າຄທໃ ບຄແທ (Quick response) ຾ຖະ ກາຌຓຸຄໄ ຘໃ ູຉະນາົ ຈຘະຽຑາະຘໃ ທຌ (Focus) ຽຆໃ ຄິ ທ຋ິ ກີ າຌຉໃ າຄໂຽນໃ າົ຺ ຌີໄ ຌາ່ ຓາຎະຘຓ຺ ຎະຘາຌກຌັ ດໃ າຄຽໝາະຘຓ຺ ຘບຈ຃ໃ ບຄກຍັ ຘຌິ ຃າໄ ຾ຖະ ຍ່ຖກິ າຌກງ່ າກ຋ໃ ຃ີ ໃ ູ຾ຂໃ ຄຂຌັ ຅ະຽບາ຺ ຆະຌະແຈ.ໄ 11. ຎະກັຌ຃ທາຓຘໞຼຄແຑຍໍຑໃ ຼຄຑໍ ແຑ຋ໃ ຽີ ກຈີ ຂຌຶໄ ກຍັ ຋ຸຖະກຈິ ຿ຈງຍໃ ຃່ າຈ຃ຈິ ຽຆໃ ຌັ : ແຒແໝ,ໄ ຾ຏໃ ຌຈຌິ ແນທ, ກາຌ຋າ່ ຖາງ ຾ຖະ ບຸຍຈັ ຽນຈບໃ ຌື ໂ ບາຈຽປຈັ ເນຏໄ ູຎໄ ະກບຍກາຌໝຈ຺ ຉທ຺ ຅ຌ຺ ຽຊຄິ ຂຌັໄ ຖຓ຺ໄ ຖະຖາງແຈໄ ເຌຑຍິ ຉາ ຾ຉໃ ຊາໄ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌປູ຅ໄ ກັ ທ຋ິ ກີ າຌຎບໄ ຄກຌັ ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑຉໃ າຄໂ ຅ະຆໃ ທງນຸົຈ຃ທາຓຘໃ ຼຄຈໃ ຄັ ກໃ າທຌຌັໄ ແຈໄ ຾ຉໃ ກຓ່ ຏີ ູຎໄ ະກບຍກາຌຍາຄ຃ຌ຺ ຽຆໃ ຌັ ກຌັ ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຽນຌັ ຃ທາຓຘາ່ ຃ຌັ ຂບຄກາຌຎະກຌັ ແຑຉໃ າຄໂ. ຉທ຺ ດໃ າຄ: ຅າກກາຌ຋ໃ ຉີ ກຶ ຽທຕີ ຈ໇ ຽ຋ຕຈ ຎະຽ຋ຈຘະນະຖຈັ ບາຽຓຖກິ າ ຊກື ຿຅ຓຉ຅ີ າກຏູກໄ ໃ ່ກາຌປາໄ ງຽຎຌັ ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຓເີ ຏ຃າຈ຃ຈິ ຖໃ ທຄ ໜາໄ ທໃ າ຅ະຽກຈີ ຂຌຶໄ ແຈໄ ຊາໄ ນາກຏູຎໄ ະກບຍກາຌຑາງເຌຉກຶ ຍໃແ່ ຈຽໄ ປຈັ ຎະກຌັ ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑຎະຽຑຈຌແີໄ ທໄ ກບ່ າຈໝຈ຺ ຉທ຺ ແຈໄ ຿ຈງຘະຽຑາະດໃ າຄງໃ ຄິ ຊາໄ ຽຎຌັ ກຈິ ຅ະກາຌ຋ໃ ກີ ່າຖຄັ ກໃ ປ່ ໃ າຄຘາໄ ຄຉທ຺ ງຄັ ຍໃ ່຃ໃ ບງຓຏີ ຌ຺ ກ່າແຖນາົ ງ ນົື ງຄັ ຍໃ ່ແຈ຃ໄ ຌື ຋ຌຶ ຿ບກາຈ຋ໃ ຅ີ ະຒຌືໄ ຉທ຺ ຃ຄ຺ ຽຎຌັ ແຎແຈໜໄ ບໄ ງ. ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ນຌ຺ ຋າຄ຋ໃ ຈີ ຋ີ ຘີ ຸຈຽຑໃ ບື ນຸົຈ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑ຃ື ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ ຽປຈັ ກາຌຎະກຌັ ຃ທາຓຘໃ ຼຄແຑເນກໄ ຍັ ຋ຸຖະກຈິ . 12. ກາຌຽຍິໃຄຂາໟ ຓຽຖືບໃ ຄກາຌກທຈຘບຍຍັຌຆີ ກາຌກທຈຘບຍຍຌັ ຆຽີ ຎຌັ ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຏີ ູຎໄ ະກບຍກາຌດາໄ ຌ ນົາງ຋ຘີ ຸຈ ບາຈຽຎຌັ ຽຑາະຂາຈ຃ທາຓປູ຋ໄ າຄຈາໄ ຌຍຌັ ຆີ ຾ຖະ ຑາຘບີ າກບຌ ຾ຖະ ຍໃ ຉ່ ບໄ ຄກາຌຽຘງຑາຘນີ ົາງ ຽປຈັ ເນໄ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌຍໃ ເ່ ນ຃ໄ ທາຓຘ່າ຃ຌັ ເຌຽຖໃ ບື ຄຌນີໄ າົ ງຎາຌເຈ. ຾ຉໃ ເຌຎຈັ ຅ຍຸ ຌັ ກຈ຺ ໝາງກໃ ຼທກຍັ ກາຌກທຈຘບຍຍຌັ ຆີ ຾ຖະ ຑາຘບີ າກບຌ຃ບໄ ຌຂາໄ ຄຽຂຓັໄ ຄທຈ ຾ຖະ ກຓ຺ ຖາງປຍັ ຋ໃ ຓີ ໜີ າໄ ຋ໃ ປີ ຍັ ຏຈິ ຆບຍ຿ຈງກຄ຺ ກ່ຽຂາ຺ໄ ຓາເນຂໄ ່ຓໄ ຌູ ຾ກໃ ຏູ ໄ ຎະກບຍກາຌດໃ າຄຊກື ຉບໄ ຄ ຽປຈັ ເນຏໄ ູຎໄ ະກບຍກາຌນຸົຈ຃ທາຓກຄັ ທຌ຺ ເ຅ຖຄ຺ ແຎແຈນໄ ົາງ ຊາໄ ນາກຏູຎໄ ະກບຍກາຌ Page 282 of 283

຅ຈັ ກາຌຍຌັ ຆດີ ໃ າຄຽຎຌັ ຖະຍຍ຺ ຊກື ຉບໄ ຄຉາຓຓາຈຉະຊາຌ຋າຄກາຌຍຌັ ຆ຾ີ ຖທໄ ກ຅່ ະຍໃ ່ຎະຘຍ຺ ກຍັ ຍຌັ ນາເຌຽຖໃ ບື ຄ ຂບຄກາຌປຼກຽກຍັ ຑາຘງີ ບໄ ຌນົຄັ ຾ຖະ ຍໃ ຓ່ ຃ີ ທາຓຏຈິ ຑາຈເຌກາຌ຅ຈັ ກາຌຍຌັ ຆີ ຌບກ຅າກຌຌັໄ ກາຌກທຈຘບຍ ຍຌັ ຆດີ ໃ າຄຊກື ຉບໄ ຄ ກ່຅ະຘະ຋ບໄ ຌເນຽໄ ນຌັ ຑາຍຂບຄກາຌຈ່າຽຌຌີ ຄາຌ຋ໃ ຽີ ຎຌັ ຅ຄິ ຿ຎໃ ຄເຘ, ຍໃ ່ຎກ຺ ຎຈິ ຽຑາະບາຈຽປຈັ ເນໄ ຏູ຋ໄ ໃ ຓີ ຘີ ໃ ທຌແຈຘໄ ໃ ທຌຽຘງກຍັ ກຈິ ຅ະກາຌ ແຈປໄ ຍັ ຃ທາຓຽຘງນາງ຅າກກາຌແຈປໄ ຍັ ຂ່ຓໄ ຌູ ຋ໃ ຏີ ຈິ ຋ໃ ຘີ ່າ຃ຌັ ຏູຎໄ ະກບຍ ກາຌກ຅່ ະແຈຂໄ ຓ່ໄ ູຌ຋ໃ ຊີ ກື ຉບໄ ຄຘ່າຖຍັ ກາຌຉຈັ ຘຌິ ເ຅ ຉະນົບຈປບຈຽຎຌັ ກາຌຘາໄ ຄ຃ທາຓໝຌັໄ ເ຅ຘ່າຖຍັ ຏູ຋ໄ ໃ ຅ີ ະຽຂາ຺ໄ ຓາ ຖຄ຺ ຋ຌຶ ກຍັ ຋ຸຖະກຈິ ຈທໄ ງ. 13. ກາຌຍຎໃໍ ະຉຍິ ັຈຉາຓກ຺ຈໝາງ ກາຌຍໃ ່ຎະຉຍິ ຈັ ຉາຓກຈ຺ ໝາງ຋ໃ ຽີ ຂາ຺ໄ ຓາ຃ທຍ຃ຸຓ ນົື ກໃ ຼທຂບໄ ຄ ກຍັ ຋ຸຖະກຈິ ຊຽື ຎຌັ ຃ທາຓຏຈິ ຑາຈດໃ າຄປາໄ ງ຾ປຄ ຽຆໃ ຄິ ບາຈຌາ່ ຃ທາຓຽຘງນາງຓາຘໃ ູ຋ຸຖະກຈິ ແຈຽໄ ຆໃ ຌັ : ຍຌັ ນາກາຌ ຖໃ ທຄຖະຽຓຈີ ກຈ຺ ໝາງຖຂິ ະຘຈິ , ກາຌຎໃ ບງຎະຖະຽຖງີ ກາຌຽບາ຺ ເ຅ເຘໃ ກຈ຺ ໝາງ, ຎະກຌັ ຘຄັ ຃ຓ຺ , ກາຌກຈ຺ ຂໃ ຂີ ຸຈປຈີ ຾ຖະ ກາຌກະ຋່າກາຌ຋ໃ ຍີ ໃ ່ຽຎຌັ າກຍັ ຑະຌກັ ຄາຌ, ກາຌຖະຽຖງີ ຉໃ ກ່ ຈ຺ ໝາງຘໃ ຄິ ຾ທຈຖບໄ ຓ ຖທຓ຋ຄັ ກະ຾ຘປຼກປບໄ ຄ ຘຈິ ຉໃ າຄໂ຅າກກຈ຺ ໝາງ຃ຸຓໄ ຃ບຄຏູຍໄ ່ຖ຿ິ ຑກ ຘໃ ຄິ ຽນໃ ົາ຺ ຌ຅ີໄ ະຽຎຌັ ຾ປຄກຈ຺ ຈຌັ ຋ໃ ຘີ ່າ຃ຌັ ຋ໃ ຏີ ູຎໄ ະກບຍກາຌຉບໄ ຄຽບາ຺ ເ຅ເຘໃ ຾ຖະ ຽຍໃ ຄິ ຾ງຄຽຎຌັ ຑຽິ ຘຈຽຑໃ ບື ຍໃ ່ເນຽໄ ກຈີ ຏຌ຺ ກະ຋ຍ຺ ປາໄ ງ຾ປຄຉໃ ່຋ຸຖະກຈິ . 14. ກາຌຍໍຖິນາຌຄາຌ຾ຍຍຖທຓບໍາຌາຈ ກາຌຍ່ຖນິ າຌຄາຌ຿ຈງຖທຓບາ່ ຌາຈແທກໄ ຍັ ຏູຎໄ ະກບຍ ກາຌຑຼຄ຃ຌ຺ ຈຼທ ຽປຈັ ເນຑໄ ະຌກັ ຄາຌຍໃ ່ຓ຿ີ ບກາຈຘະ຾ຈຄ຃ທາຓຘາຓາຈ ຾ຖະ ຍໃ ່ກາໄ ທໜາໄ ເຌບາຆຍີ ທຼກຄາຌ. ຏູ ໄ ຎະກບຍກາຌຉບໄ ຄຽປຈັ ທຼກເຌ຋ຸກໂຈາໄ ຌຑຼຄ຃ຌ຺ ຈຼທ ຽຑາະຍໃ ່ແທທໄ າຄເ຅ຖກູ ຌບໄ ຄ ຏຌ຺ ຄາຌ຋ໃ ຎີ ະກຈ຺ ບບກຓາບາຈ ຅ະຍໃ ່ຈຎີ າຌເຈ ຽຑາະຽຊຄິ ດໃ າຄເຈຏູຎໄ ະກບຍກາຌກ່ຍໃແ່ ຈຓໄ ຃ີ ທາຓຆ່າຌາຌ ນົື ຓ຃ີ ທາຓຘາຓາຈເຌ຋ຸກຽຖໃ ບື ຄ ຽປຈັ ເນໄ ຑາຍຖທຓຂບຄບຄ຺ ກາຌຽຘງນາງນົາງກທໃ າ຋ໃ ຅ີ ະຽກຈີ ຏຌ຺ ຈ.ີ ຈໃ ຄັ ຌຌັໄ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌ຃ທຌເຆນໄ ກົັ ຂບຄກາຌກະ຅າງບ່າ ຌາຈ ກາຌ຃ຈັ ຽຖບື ກຍຸກ຃ຌ຺ ຋ໃ ຓີ ຃ີ ທາຓຘາຓາຈ຾ຖທໄ ຓບຍໝາງທຼກເນຉໄ າຓ຃ທາຓຽໝາະຘຓ຺ ຂບຄ຾ຉໃ ຖະ຃ຌ຺ ຽຓໃ ບື ຑາທະຽນໃ າົ຺ ຌນີໄ ຸົຈຖຄ຺ ຏູຎໄ ະກບຍກາຌ຅ະແຈຓໄ ຽີ ທຖາ ຓາຉຈັ ຘຌິ ເ຅ຘໃ ຄິ ຋ໃ ຘີ າ່ ຃ຌັ ງໃ ຄິ ກທໃ າ ຽປຈັ ເນກໄ າຌຍ່ຖນິ າຌຄາຌຓີ ຎະຘຈິ ຋ຑິ າຍນາົ ງຂຌຶໄ . 15. ຂາຈກາຌທິແ຅ ຾ຖະ ຑັຈ຋ະຌາ ຾ຖະ ຂາຈ຃ທາຓຘຌ຺ ເ຅ຈາໟ ຌຽຉກັ ຿ຌ຿ຖຆີ ກຈິ ຅ະກາຌ ຍາຄ຾ນໃ ຄຓກັ ຅ະຽຍໃ ຄິ ຂາໄ ຓ຃ທາຓຘ່າ຃ຌັ ຂບຄກາຌທແິ ຅ ຾ຖະ ຑຈັ ຋ະຌາ. ຌບກ຅າກຌຌັໄ ກບ່ າຈຍໃ ່ຘຌ຺ ເ຅ກາຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄ ຂບຄຽຉກັ ຿ຌ຿ຖຆບີ ກີ ຈທໄ ງ ຽປຈັ ເນຑໄ າຈ຿ບກາຈຘ່າ຃ຌັ ແຎ ຽຌໃ ບື ຄ຅າກ຃ທາຓຉບໄ ຄກາຌຂບຄຏູຍໄ ່ຖ຿ິ ຑກຍໃ ່ຽ຃ງີ ນງຸຈຌຄິໄ ຾ຉໃ ຓກີ າຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄຉາຓກະ຾ຘຂບຄ຿ຖກ຋ຸຖະກຈິ ຅ໃ ຄຶ ຍໃ ຃່ ທຌນງຸຈ຋ໃ ຅ີ ະຘະ຾ນທຄນາຂ່ຓໄ ຌູ ເໝໃ ໂດໃ ູຉະນບົ ຈຽທຖາ ຽຆໃ ຄິ ກາຌທແິ ຅ ຾ຖະ ຑຈັ ຋ະຌາຽຎຌັ ຽ຃ໃ ບື ຄຓຘື າ່ ຃ຌັ ຋ໃ ຏີ ູຎໄ ະກບຍກາຌ ຃ທຌຌາ່ ຓາເຆເໄ ຌກາຌນາຂຓ່ໄ ຌູ ຈໃ ຄັ ກໃ າທ ກາຌ ທແິ ຅ ຾ຖະ ກາຌຑຈັ ຋ະຌາ ຃ທຌຈ່າຽຌຌີ ກາຌເນ຃ໄ ບຍ຃ຸຓທຼກຄາຌເຌ຋ຸກໂຈາໄ ຌ ຍໃ ຃່ ທຌຓຸຄໄ ຽຌຌັໄ ຈາໄ ຌເຈຈາໄ ຌໜໃ ຄຶ ຽ຋ໃ າ຺ ຌຌັໄ ກຈິ ຅ະກາຌ຋ໃ ຎີ ະຘຍ຺ ຃ທາຓຘາ່ ຽຖຈັ ແຈກໄ າ່ ຌຈ຺ ຄຍ຺ ຎະຓາຌເຌກາຌຽປຈັ ກາຌທແິ ຅ ຾ຖະ ຑຈັ ຋ະຌາດໃ າຄຉໃ ່ ຽຌໃ ບື ຄ. ຍາຄກຈິ ຅ະກາຌຍໃ ເ່ ນ຃ໄ ທາຓຘາ່ ຃ຌັ ກຍັ ຽຉກັ ຿ຌ຿ຖຆເີ ໝໃ ໂ ຽຆໃ ຄິ ຊທື ໃ າຽຎຌັ ຋ຈັ ຘະຌະຂບຄຏູຎໄ ະກບຍກາຌ຋ໃ ຓີ ີ ຖກັ ຘະຌະບະຌຸຖກັ ຌງິ ຓ຺ ຍໃ ຓ່ ກັ ກາຌຎໃ ຼຌ຾ຎຄ ຅ໃ ຄຶ ຽປຈັ ເນ຋ໄ ຸຖະກຈິ ໃ ຘ່ າຓາຈຉາຓກະ຾ຘ຿ຖກາຑທິ ຈັ ແຈ຋ໄ ຌັ ກາງຽຎຌັ ຋ຸຖະກຈິ ຋ໃ ຖີ າໄ ຘະແໝ ຍໃ ຘ່ າຓາຈ຾ຂໃ ຄຂຌັ ກຍັ ຃ໃ ຾ູ ຂໃ ຄຂຌັ ແຈ.ໄ Page 283 of 283