Ыбырайымұлы Ә. Зау қайыр

э ли б « ЫБЫРАЙЫМУЛЫ 18-ТАРАУ - Щ г-о, «Кола»! - деп келшшек балаша масайрап, шат- тана ун катты. - Салкын шыгар, э-э?! Нэзнс саусактарымен ыдысты лып епазш ап, капер1нде дэнене жок Гулжан ею -уш белш iuuin салды. Оныц дымын калдырмаганын кезшщ астымен бакылаган 6LneyiTнеме, баска белмеге карай жылыстай бердк Залга ба- рып, теледидар карады. Тартымды онша ештеме болмагандай бейнемагнитафонды косты. Экранга жулкынган еуропалык внерпаздар шыга келдк в п-еы рш соларды тамашалагандай тур байкатканмен, кушп сана-сез1м! келшшекгщ аяк дыбы- сьш авдуда. Калай журш, калай козгалганын кермесе де топ- шылайды. Ол бул отырган белмеге 6ip-eKi рет таял келд1 де, кайта эрмен кайтгы. Оныц дыбысы алыстаган сайын анкасы кеуш, ынтызарлана берда. 0н -бой ы тыз-тыз етш, бушрш кун кыздырган жыландай элдеб1р кумарлыкка елыген масан негайбыл халге оранды. Келшшекгщ аяк астынан денесш лыпыган жалын шар- пып, ыстыгы буынына тускендей дел-сап куй кешть Басы зещп, туда бойы акпалап козып, ез уынан e3i елетш ша- яндай, ез уятынан в31 жарылатындай. Кайдагы куйынга уласкан сокыр сез1м жетелеп, Серйске карай ею-уш рет апар- ды. Мына апа-куйын мушки! апше есеп берш, ек-уш рет езш бегедь Дегенмен, езеп мен журепн жайлаган мююн xani ноктапаганга кенбей, арсыз жагапауга атып урды. Кезш 6ip

Зауцайыр. Ра ашканында айкара кушакка к е м ш п к епи п. Кдлт етш карсы туруга дэрмен жок. - Маган каз1р болмайды гой, - дед1 отты дем1 ж т т т щ жузш шарпып, уздй-е аЬылап. Бар керсеткен кайраты осы гана. -Неге? Шыбын жаны узшердей алкынып, сырылдай сурады. - Аягым ауыр... Жынды сурей муны ecrice де ecTirici келмедг брш елене енмендедь 0 н мен тустщ арасында жаткан жэд1герд1 кызыл онешкс салып, тез1рек жэукемдеуд1 максат тутгы. Баягыдан тшегеш мен KOKcereHi де осы едь Bip рет тэнш тамаша- лап, танын айырса эйел деген, ocipece бегде эйел айтканын орындап, еркектщ уысынан шыга алмай калатын эдеп. Мына караулардын да ансаганы сол, бетш 6ip ашып ап, ездерше тэуедщ, багынышты етш устау. Сейтш , Нурмира мен Гулмирага карсы ез мудделер! yniiH шаптап, айдап салу. Осындай жексурындыкпен жешске жетш, байлыкты ием- денбесе - баска тете жолды Kepin турган жок. Бойынан бейуят лэззатка батырган дэрш щ дэрмеш кайтты да, солыгы басылган сон бцпящцеп eciH жия бастады. Bip кездерде барып каскыр тартып жайратып кеткен байтал- дай калпын Kepin, осыншама шектен шыккан айуандык iciHe капалана солкылдап жылап жйбердг CepiicriH бетш е карауга дэтт жетпей, анайылыктын жастыгынан басын суйрете Kerepfli де, ею HiHi дцршдеп, белмеден жауырыны кушиган калпы шыга берд1. Bip кездерде барып кайтып оралды. - CepiK, бар кетип... Мен саган карагым келмейдь.. Топ-толык бурымы таркатылып, тым мунлы керсетедь Каареттщ каймагы карашыгына кiлereйлeнiптi. Жепелдемеде жйтгпн аузына жендемд! сез ипкпей: 101

Эдмбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ - Йемене, ренж т калдьщ ба? - дед1 келенсвдеу кесюнмен. - ©3iMfli-e3iM атарга огым жок! - Жулып алгандай так етюзш айтгы. - Б1здщ арамызда ештеме болмады деп есептерсщ! Супесок бурылып алып журе барды. Ж т т к е де Keperi осы-тын. Ещц бегелсе ши шыгып кетер деп, ылдым-жылдым жиналып, асыгыс сыртка умтылды. Будан кейш жагдай баскаша ербщй Анысын андыса, BiTiMHiH тарапынан кеншге секемал алатын епггене бш нбейди Гулжан да жыртыпган кещлш iurrefi Tenmin, бегде кезге кшбиген кылпын сезд1рмедй Мунысы, Tiirri, окиганын TiriciH жаткызып, ьщ-жьщсыз TtpniKTepiH жалгастыруга мумющнкп молынан тугызды. Осыны анык багамдаган Эбд1рахман касына 6ip-eKi ж ш т косып, Бтмд1 6ipep кущик шаруамен Нарынколга жумсап ж1берди «CepiK екеум1здщ тындыратын iciMi3 бар» деп, ездер1 калып койды. Ештемеден кумэнданбаган ангал жЫт, Султандарга epin ит аркасы кияга кете барды. Кдсындагыларга Эбд1рахман эдеш кешеу1лдетуд1 тапсырган. Олар атганысымен CepiK eKeyi салып урып, иен уйдеп Гулжанга келди Келшшек ештемеден сыр бермей, энглмесш айта ж у р т , шайын жасады. CepiicneH араларындагы болган окигадан 9бд1рахман бейхабар деп ойлайтындай. 9зш ерк1н устауга тырысты. Талай кербездердщ сырын алган сыркьшды немелер, онысыньщ керер кезге жасанды екенш 6iрдсн байкады. - Нурмирага дурыстап туащйрнп, маган турмыска шыксын. Ешкандай жасканып, жэреукеленбей Эбд1рахман мэсе- леш кабыргасынан койды. Магынасыз да сез1мс1з бозгылт жанарын келшшекке кадады. 102

Зауцайыр. Роман-триллер - Озщ сейлеспейсщ бе? - TkciHreH Гулжан мына колканы epci кердь - Кедерп жасап, жолынды кес-кестеп турган ешюм жок кой. Онын сез1н 0бд1рахман киш Keiri. - Мен онымен сейлеспед1 дейсщ бе?.. Гашык екешмдк есЫз-тусЫз суйетЬпмда талай марте барып айггым. Баласы- на да нагыз экесшдей камкор, пана болатынымды каншама рет кайталадым. Кенбейдй «суйм ейм ш » дейдт - Эрине, унатпаса калай турмыска шыкдак? Соны бше тура, буынсыз жерден пышак салуым - жанашырдыц ici емес. Жолдастьщтан кететш адам гана ердщ арткы касын сурайды. - Сен жолдастыктан кетпейсщ, кайта одан сайын ipreMi3fli ныгайта тусем13. Он жылдан астам 6ipre турып, 6ipre журсендер, ол маган куйеуге шыкса - мулде ганибет гумыр кешер ендер. Мен - Б т м н щ жолдасы, Нурмира - бала куннен 6epri курбьвд, кандай тату-тэгп отбасына айналар ек. Кайта, осыны дурыс тусшдору - сенщ жолдастык парызьщ. Co3iHin сонын ныгарлап, салмакты Г улжанньщ взш е ауда- ра сейледь Карам пигылдан туындаган ойын т ш н ем1зе оты- рып, санасына сакага куйган коргасындай сйирдй Келшшек ж ецш с тауып, будан кешн абдырап калды. - Карап турсан 6api кещлге конымды, мига сыйымды сиякты. Жацагы ceHiH айткандарынньщ тугелше дерлйс ез басым келюер ем. CepiK б ос шынысын усынды. Гулжан шай куймакшы боп едк катып отырган cyri таусыла калыпты. Дастаркан басы- нан турып, тоназыткыштын eciriH ашты. Осы орайы келген сэт п калт Ж1бермей CepiK, келшшектщ кесесш е куш бурын эз1рленген эппак унтак затты ceyin яабердк Ол кайта орнына жайгасканша, элп нэсте шм-гайым epin те улгерген. ЮЗ

ЭдЫбек ЫБЫРАЙЫ МУЛЫ - BipaK, емешепм езш п, жаным ашыганымен, мундай мэселен! езш щ ыктиярына койганды макул керемш. Ертенп куш ме1» н айтуым бойынша саган ерге шыгып, жылап журсе - ем ip баки обалын, кунэсш мен кетермекпш. - Ара-тура шайын уртгап отырды. - Осы жагынан коркамын. Тагдырдьщ азабын мэщт тартса да жаны калаган, к е н ш соккан жолын тандасын. - Сонда ею жартыны косып, 6ip 6yriH жасау сауабынан бойынды аулак салгыц келед1 гой. - Жо-ок- Араларына 6ipey тусш , ынтык кецшдерщщ ынтызарландырып, уйленулерще кедерп болган жагдайда, мен сендердщ от тутетулерще селбесш , ce6enniiniK ет- сем - сауаптарьщды алган болар ем. Ол базынан бул арада журмейдк орынсыз. ©зщ кенш н тауып, кыз ыкгиярын 6epin жатса - мен куанбасам, сонда кшэ таксан жарасар. А с iininin, жптгтер зал уйге жайгасты. Жымьш бщщрмей жымиткан эрекеттерше сушнш, 6ip-6ipiHe жымыскылыкпен кутьщ кагады. - Ka3ip, Ka3ip... - Серж кыстыга сыбырлады. - Басын ай- налдырып, алып урар. Э уселесш содан кейш керерм1з. Ол 6i3re буйымтай айтатын шыгар элк Тагы да еткендепдей жанына жасын тускендей хал- ге урынуын, тагатсыздана тосуда. Эйел ыдыс-аякты сыл- дырлатып 6ipa3 журд1 де, андушыларга дыбысы бипнбей калды. Онын кимыл-козгалысынан тын алып, жырындылар елепзумен жшЫз байлануда. Акыры шыдамы тугесищ ме Эбд1рахман: - Бар, байкап керпн, - деда. CepiK те осындай пэрменда кутш турса керек, апыл-гупыл козгалды. Жулкьша умтылганымен мысыктабандап басады. А с уйде кылпы бшшбедь Балалар белмеш де бос. «Д эу де болса жатын уйде». 104

Зау&айыр. Роман-триллер вткендепден де мелшер1 кеп кесел журегш шабактап, жанын тызактатып, байыз таптырмады. 0 н бойынан ток жупрш erin жаткандай, он е ю м уш еа сыркырап, б!рте- 6ipre суйек-суйеп балкып канагат табар каракет ianefli- Бастапкыда «мынандай кеселге кайдан ушырадым, бвгделер барда кумарлык деген итгщ квк енез! бексершгеш Heci? Кайманалардын алдында дэрменшзд1пмнен абыройым жэне 6ip актарылмак па?» деп, ею куйдщ ортасында езга сабырга шакырып, алкымынан сыгымдаган элеуетп кунгп кажырына жещирмек болган. Эйткенмен, бул эрекетшщ 6api кеш едо. Куаты мен зымияндыгы уакыт еткен сайын бой алган дэрк дщкесш куртгы. Дщкеы курыганы сол - иба, уят дегенда умытгы. Hancici козды. Эуел! езш ш кам-каракетш бшмед]. CepiK бас сукканда тесекте шашы белш ораган, денбекши аласурган келшшекп кердг Керд1 д е, нагыз бупар тшеген бабында екенше куанып Keiri. Эй-шай жок, KoperiHe умтылган аш арыстандай атылды. Барды да б1рден эйелдщ ернше сулжше кадалды. Бейшараньщ эбден cineci катканы сонша, капсыра кушактап, ансап, гашыгына эзер жолыккандай куныга аймалайды. Оныц е с -т у с а з сэтш де тагы 6ip тушр д эр Ы жойыт неме тандайына салып ж1бердь Жаккештипкте болар-болмас нэрсеш 6ip-eKi талгады да, жута салды. Не штеп, не койганын айыра алмайтын, бул дуниеде жок келшшек жанагы жабайы, ж ш р к е ш н т TipniriH эрмен жалгастырды... Муньщ бэрш кун шгерщеп жоспар бойынша камданга- нындай Эбд1рахман бейнетаспага жазып жатыр еда... Cineci каткан келшшек аяк-колын жинай алмай, буын- буыны жок, эл-куагган ада халде. Жанагынын 6api туе сиякты. Туе дейш десе мына жалган - едане кеб1рек уксайды. Bipre-6ipTe кадамп TipuiiaiK екенше эбден иланды. W5

Элмбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ Иланды да егш-тегш жылады. Кул-кокыста кала берер каз- тауыктын жумырткасындай, кершген жерде тырапай асатын темен етектшнтне куйшдй «0Mip неткен жиipкeнiштi... адам - айуан. Аулак, талак бэрй..» Ершщ алтын басын корлап, намысын таптаткан езш урып елтзретщ пенде жок. Неткен турпайылык, соракылык. Кеше тана у м т н е жш тагып, тэтп киялдарга шоматыны. Алты жыл арман еткен, курсак кетеру ececi енписше тигенде тагы да... тагы да абыройсыздык. Сор- лап калганда, имансыздыкка соктыкканы жанына батты. Кенеттен шекесше 6ipey согып ж1бергендей миы шыц етп. Ауырсынып, жанарын жумды. Кайта ашканында кез алды мае адамдшндей буалдырланып, жана тана айкындалган дуние эрш жогалта бастады. Басы айналды, журеп лоблиды. «Аягымньщ ауырлыгынан шыгар» деп жорамалдады. ¥зын KipniKTepin кайта 6ip-6ipiHe туШспрдк сэл-пэл ун-туназ кимьшсыз жатты. Тунгиыкка батып-батып барып, кайта жарыкка кетершгендей эсерд1 еткердь Жанагы, жебедей кадалган шаншу да жумсарып, миына тускен коргасындай салмак ыдырап, жещлдедй Жалгыз басы гана емес, куши туда бойы cepninin сала бердк Элгшдегт уайым, шер, ойдан да кутылгандай. Кенни де, денес1 де сергек тэр!здендк Бул - eKiHmi дэрш щ сикыры. Онда апиынньщ KyaipeTi басымдау. Opi оны ш кен адам, берген адамнын айтканынан шыкпайтын, жалпы устемдш танытып дэргешне юрпзген пенденщ алдында жадыбаска айналады. Багзы заманда окьш, дуалап сонынан жетекке алган тайлактай селкектетш койса, каз1р осылай-ак салпактатуга, sflici жетсе, шара бар. Есйс ашылып, CepiicriH сулбасы KepiHni. Сондай суйимдь - Тур, эл1 жатырсьщ ба? - дедк Дауысы да эдем1, майда коныр ун кулакка жагымды, 6ipTypni наз, еркелж бш н ед 1. Сонысынын 63i сез1мге эсер eTin, сананы кытыктайды. 106

Зауцайыр. Роман-триллер Гулжан риясыз жымиды. CepiK жанына таяп, колын усынды. Эйел де кылыктана саусактарын д1ршдете созды. EKeyi конак кутер белмеге бетгедь 0бщрахман бар екен. Кул1мдей карсы алды. - Басыц ауырып тур ма? - Иэ, бшмеймш не болганын. Алпыс ею тамырын куалаган апиын, акылынын апшысын куырып, дэненеш байыптатпады. - Гулжан! - Ещй CepiK тш катгы. - Нурмираны кещнресщ гой. -И э... Бшеугггер 6ip-6ipiHe кулана кутындады. Hi канбаган TepiHi жерше жетюзе илегендерше мэз. Муньщ ендМ xipniri ашса - алакандарында, жумса - жудырыктарында. - Видик кересщ бе? 0KKi 0бд4рахман эйелдщ саудасы бггкенш бшген сон кужандап, аярлыкпен лешре усыныс жасады. - Мен мундагы кассеталардын бэрш керш бггкем. - Б1з экелген 6ipeyi бар, ала салып ек... - Жаксы ма? - Tayip шыгар деп ойлаймын. EKi еркек тэты да куле кездерш туШспрдй - Онда керелк... 1зшше-ак, экрангатаныс бейнелер шыга келдГ Алгашында Гулжан тусшбей eHceciH сала кадалып карады да, мырс eTin кулш хабердь - Жынды-ы-лар, муны кай уакытга жазып журс1ндер? ¥ят емес пе..? Кур аузы айтканы болмаса, ешкандай карсылык танытпа- ды. Yiueyi катар жайгасып, мына мэнс!з де арсыз мапагамды тамашалады. /07

Эдглбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ CepiK пен ereyi одан бетер жакындаса тускендей. «К ино» бггкенше аймаласып, e6icTi де отырды. Тек ен сонында эйел: « Б т м керш калмасын» деп етйшп жасады. - Жур, Нурмирага баралык, - дед1 ектем тш катып Эбд1рахман. - Жур1ндер! Бастапкьща келюпеген Гулжан, бул усыныска e3i косшы боп, жйтггерш ертш сыртка бетгед1. Айтактаумен, шала мае етер дэрш щ буымен He6ip суркиялыктардан тайынбады. Осы eKi арада Гулжаннын cinuiici институттан шыгып калатын боп, оку орынындагы окпаны улкен обырларга тыкпалау ymiH ею миллион сомды 06flipaxMaH берген. Ылги шаруамен шапкылап журген Б т м , будан мулде бейхабар. Осылай icTeTin огырган да жырын- ды сумдар. 0д еш , 6spi - саясат. 0йелд1 тэуелд1 еткен уетше юрттарлыкка итермелеу. Жалгандыктын гумыры кыска, акыры эшкерелецщ де ерльзайыптылар айырылысып тынды. Kyfteyi бар пэле эйелден деп ойлады. Бул туста да Cepibcrep жымын бивдрмей сырткары кала бердк Бэршен, тумаса да тугандай болган терт бала анасынан тагы да ажырап, жет1мд1кт!н жагалауымен жьшай жупрд!. 108

Зау%айыр. Ра 19 -Т А Р А У Тым-тым ары, кузы мен шаткальша экеткен сан-сапалак сауалдардын суйрелеу1мен сабылып, ж уйкеа жукарды, канырыгы тутедй Тымырсык вдрдщ ауасы да e«ceciH езш, кайраны таусылып, flimceci курып отырганда шиелешскен малагам одан сайын алкымынан сыгымдады. Мына жанындагы еренбайлардын даракы кулыЛерь даурыгыскан ; ynaepi буланып-таланган муньщ зыгырданын кайнатып, жынын коздырды. Олар - мэз, бул - кусаный кушагында. Элдеб1р жакка сенделш, беталбатты лагып Kencici бар. BipaK, дэл каз1р оган муршасы жетер емес - баскан i3i андулы. Аквариумдагы май шабакша, Kaciperri капастан кутылуга каукар жок. Адам жейтш арландай, эне, аналар арсаландап жур. Артык кимыл жасай калсан тарпа бас салмак. Сонда да ел1 жандай каракетаз жатпай, тыгырыктан шыгар жол вдедь Кайткенде де Нурмираны «е з ыктиярыммен барамын» десе де, мыналарга - жшйскен жел1ктерге 6eicrepiri коя 6epMeyi THic. Сьщарыньщ алды-аргын ойламайтын б1рмойындыгы ушпакка апара коймас, токтату керек. Ал оны 6yriH тан атканша тежемесе, аргы жаты - кеш, кылышынды бокка Осындай ой л еп кеырегше ем1зд1ктетш куйылганда, жа- нын коярга жер таппай тыпыршиды. Э лпнде «жур, билешк» деп, Гулжан жеткен - куып шыкты. Kaiip самбыр-самбыр сейлеп, елден ерекше думанды кыздыруда. Сонгы кезде 109

Элыб« ЫБЫРАЙЫМУЛЫ курбысыныд мшез-кулкына тусше алмады. Бэлен жьш 6ip уйдс турып, 6ipre окыган адам осыншама киянатка барады деп к1м ойлаган. Гулжан мен Нурмира муныд айтканынан айнымай, тш н алушы еда. Ka3ip eiceyi де ею жакка сэцкиш, Гулмираны от пен судьщ ортасына тастап отыр. в н е , Гулжаннын дауысы тары да жаркын-жаркын естицц: - Ж т т т е р , кыздар! Ертед жолымыздьщ жецш болуы упйн iniin ж1берелйс! Bopi дурк етш, «ура-а!» деп, костай женелдг Олар шатганган сайын, Гулмираньщ апшысы куырылып, тордагы тиындай аласурды. Ьшндеп жалын шьщатпай ала женелда. Э л л атан туйедей кутыргандардыд арасымен сы- налап ете берген, «кайда барасыц?!» деген кайарлы дауыс кшт бегеда. - Сыртка шыгамын. Дайрабай касындагы ж!пттерге ым какты. Олар эйелд1 вкшелей ш есе женедщ. Гулмира аулага табаны ти1Ымен еш сезнс тудырмай, бакшага карай бурылды. Еркектер оны- мен 6ipre эжетханага косанжарласа ецмендеуге именш, 6epipeK ipKiafli. «Кайда кашар дейсщ ? Биш п1скек тем1рмен коршалган бакшадан шыгып кер сш » деген пигылдьщ cypeciHe малданып, eKeyi асыкпай темею тартуга Kipicxi. Ойлагандарындай-ак, «туткы н» аса сарылтпай бой керсетп. - Баскан i3iMfli андып, сарыган жер1мд1 тсмйжшегендёрщ азамат бастарына жараспайды. Артык ауыз свз айтуга кукылары жок барып кел, алып келдщ адамдары ма, элде жетеЫз думбшез немелер ме Tic жарып, лэм демедь Содынан селпектеп epin, inixe ендь Тагы да ырду-дырду. Тус-тусынад жел саулаган желквз к тзу й д щ туырлыгы тэр1зд1, санасыныд сан кырынан сау- 110

Зауцайыр. Роман-триллер алдар шспектейдг Эл устш д еп зэрурет наукастай бозарып- сазарып, сшейдк Жанагы кулакты жарардай эулею эуеннщ yHi де эсер етпедг Bip с эт мещреудщ кушн кешш, мелшщц де калды. Элгшер тагы да дастарканньщ басына шакырып Kepin ед1, миземедь Кайтып оралып келген Эбд1рахман да канша колка салганымен, орынынан козгай алмады. Сосын терт бел мелi yflai ездер1 басына кетерш, элпнде басталган «тойды н» беташарын эрмен жалгастырды. А с та тек тамак, акгарылган арак-шарап, лешрме леб1здер устемелете 6ipiH- 6ipi басып озып жатты. Эбден зар кушне енген кeceмдepi келпрси стол басынан кетершдг Колына е ю рюмка устаган Калпы, «кайынбикесЬ> отырган белмеге беттедь Еспетен жымыскылана жымиып аттады. - Гулмира, б1здщ куанышымызга карсысьщ ба? - Тенселе басып жанына таянды. - Неге ундемейсщ? Нурмира екеум1з 6ip-6ipiMi3fli суйем1з. Шунет кездер1 кылмьщ кагып, нан дэмете босагадан караган купнктей басын 6ip жагына кисайта капты. - Ол саган куйеуге тимейдП Ашуга булыгып, жаны ышкына айкайлады. - Тигенде кайта-кайта! - Б1рден жузше уы т жупрш , бужыр-бужыр 6errepiHiH тугше д е й т тш р е й д г - Керек бол- са ceHi де катын кыламын! - Салдакыны тарамысша тырыстыра бермей, катпарын жазшы! Жап-жалпак бет1 одан сайын жайылып, арактьщ купинен кап-кара рещ к у р ед тп алган Султан кыбы кана дауыстады. - Мен сеш курметгеп, мына коньякты imeMi3 бе деп апып келсем, - тютене сазарган калпы эйелдщ бетше шашып яаберд1, - оган татымайды екенсщ. Кенет, аузын жиып улгергенше жптггщ жагына шапалак шарт ете калды. Ешюм бетше келш кермеген куйрыгы кайкы 111

Элм б « ЫБЫРАЙЫМУЛЫ дурегей тебет, мынандай окыс кимыл кутпесе керек, сэл бегелш барып, алдындагы кипстЫ лагындай элжуаз немею тарпа бас салды. Желке шашынан бурш устал, бар екшшмен диванга cinKin ж1берд1. - Мен - Эбд1рахманмын! - TiciH катыр-кутыр кайрады. - Катын кол котермек т у г ш , еркектер айбарыма тетеп, жана- рыма тура караган емес. Каншык, сен, кудай екенсщ, керешн эуселещц! Бойын кайта тсктей берген Гулмираны дэл кезшщ алды- нан жуан жудырыгымен конжитгы. Эйел калпакгай ушты. - Эбд1рахман, оны олай емес, «кэд1мпдей» женге салмайсьщ ба?! Султан айкулактана айкайлады. - Асыкпа, п1стен кактырармын эль.. Осы сезд1 айтып болганша, тагы 6ip урып улгерда. Шалкасынан тускен жемттгшщ омырауын какырата айырып ж1бердк Бейшара лажсыздан шынгырып, кулындагы дауы- сы куракка жетп. Оны елен етер ecipiK тентектщ туйснзнде сацылау жок. Жалацаш денеш, тырсиган кос анарды кергенде, кызылга куныккан каскырдай ершелендь Ещрп туста аршылган жумырткадай эппак тэн кезш кызыктырып, кенипнщ куртын коздырды. Асыгыс, кулкынын курткан куштарлыкпен ургашынын устш е конжия кетп... Султан эл1мжетпк эрекетген кез айырмай eciiniH ау- зында тур. Аргы бетшде азган топ. Жалбарына шыцгырган эйел унш кулактары шалса да, 6ipeyi козгалмады. Кайта куанатындай арактарын iuiin, ырду дудумен мэз. Кутпеген туста сырткы eciK тарсылдап ала женелдь Туткиылдан шыккан тосын да батыл сартылдан кэйшке беленген элллер селт crin енселерш Tiicren, 6ip-6ipiHe алак- жулак карасты. Ен бipiншi мэн-жайды нобайлаган CepiK 112

Зауцайыр. Рол касындагы аузы-басын жалап манаураган муцпыгын тастай сала, текс1з сасык текедей басын саугалай атырьшды. Ойы - калтарыстагы белменщ терезесшен сею рш Tycin, бой тасалау. Оньщ бул пигьшын угынган Бдарэл! мен Дайра- бай да алды-арттарына карамай эщ тнщ сонынан арбандай салды. BipaK санылау табу оцайга сокпады, терезенщ бэр! уры KipMeyi уппн тем1р тормен бггелген. Сонда да атпалдай жц'гггер койсын ба, сынасымен коса 6ipeyiH копарып, опыр- топыр каргыды. CepiK мына бэледен кашып бара жатып, элп exi кызметин жнтгке «бар, Эбд1рахмандарга ескерт!» деп, 3Mip 6epin улгерда. Олар атамандарына жетш хабарлаганша, сыртгагылар eciicriH топсасын мык ш егеимен 6ipre суырып алып inuce енген болатын. Ал, эбден кызык пен рахатка беленген екеу! мына тарсылды да, устшерше ушршген алапат эбш етп де ангармады. Тек уреш ушкан кос кызметиннщ тебесш кергенде гана кецшдерше кыпыл енген. BipaK, кеш едь Эленкедей жаланган шке шугьш араласатын жасак, тырп етюзбедг Cay erin юрген бетте кездер1 айранданып, ездер1 мэцг1рген уш томен етектнн кердг Одан аргы белмеге сугынганда бэйек боп куты кашкан exi epKeicri, жемттпн жэукемдеген коркаудай куж1рейген тагы екеудц сосын, жайраган бейшараны авдады. Эйел тыр жалацаш тэнш буркей, солыгын баса алмай жылайды. Кудайдын атканын угысымен, Эбд1рахмен эрекетке коигп. Кызметшшершщ алдында еш карсылыксыз бершуге арланды, шартпа-шурт тебелесе Kerri. Эйткенмен, сакадай сай милиция тобы жанын койсын ба, колына ю сен сапып туткындады. 0 л п жандайшаптардьщ да xaimepi осындай. Yfifli cy3in шыккан 6ip белей, жойытгардыц тугел дершк тузакка TycnereHiH топшылады. « 0 л i де узай коймаган из 282-8

Эдмбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ шыгар» деп i3 кесш, барлаганымен кущ кп ешюм назарла- рына ийкпедь Шугыл топтьщ командир! тесекте бук Tycin солкылдаган Гулмираньщ касына таянып: - Азаматша, кшнсене сабыр сактаныз, жыламаныз. Турып ки1нщ1з, ani-ак олар сазайын тартады, - деп жубатш . - Б1з ciafli кутем!з. Белмеден шыга берд1. Ана жакта Эбд1рахманньщ ежелене еюргеш кулагына жетп. «Bapi6ip куртамын, м е т турмеде отырады деп турсын ба? Ертен-ак жолдастарым сатып алады, мыналардын 6spi акшаньщ кулы...» KiMre айбат шеккенш тусш е алмады, airreyip, уй iprecimie арткы сирактарымен топырак шашып, кыр керсететш ауыл шзндей капып танытты. 114

20-ТАРАУ I^mcik алдындагы Грета бай-баламга басып шабаланды. Bipey дарбазага такалмаса, еткен-кеткен элдекшдерге булай арпылдамайтын. Уйдеп Гулмиранын журеп аткалактап, тайша тулайды. Бугш Жанат келемш деп ед1, мынау сол шыгар деп ойлады. Тура жупрш , далага атыла женелуге кыз ибасы ж1бермейдг К ецш нде кыпылы жок, алансыз жанта уксап, элдеб!р нэрсеге апданган боп, туртшшектенш журш алды. Нурмирага байкатпай кезшщ астымен карады. Ол TinTi каперЫз, ез1мен-ез1. Сосын Гулмира: - Ит катты ypin Kerri гой, - деп, сыртка карай жылыс- тай берд!. «Грета, жат болды. Жат!» деген у т кемескшенш естшдк biHme шабаланган нойыс неменщ шаркая дауысы шанжау-шанжау шыгып барып тыйылды. Айткандайын Жанат какпадан ею -уш кадам жерде гана состиып тур екен. Бул тыскы eciicri кымкыра койып, inrepi адымдады. Таянганы сол-тугын, эппак жумыр бш епне жнтгпц жылы да аялы алаканы тидо. 0 з ш е карай тартып, кен пшплген кеудесше басты. С ез1мтал сулудьщ кулагына журектщ дурс-дурс согысы естшдь Э леуетп колдар кыпша белiне оратыла бердк 03i де онын мойынына асылып, жа- нарымен сркелей аймапады. Балгын денеЫ лэззаттын буы- на малти балкыды. Албыраган epiHiHe ып-ыстык ершдер кадалды. Эл1 катая коймаган жуп-жумсак балауса мурт 115

Элмбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ кыздьщ кытыгын к е л п р т , ен-бойын шым-шым етк!зе шы- мырлатады. Асатыннан аскан эбесп гш кеш угынтан бойжеткен, бол- машы карсьшык танытгы. Кашан да онын ыркына жыгыла беретш Жанат, бул жолы да сол эдетшен танбады. Кднша кушагынан шыгаргысы келмесе де, едел-жедел айкаскан колын босатып ж1бердь Сосын ез шшен 031 кысылып, ак мандайлы аруцын дидарьта карай алмай 6ipa3 турды. Эйткенмен, суйр1ктей саусактарын уысынан босатпады. Алаканыньщ ыстык табын калдыра сипалады. Кымызмасы калпынан арылганда бойжеткеннщ жуз1 ду­ ду eTin, бетш щ Mepi тегшдь Жанарын жердей алмай, женсеу жандай енсесш кетермедй Сез1мнщ райыс терен nipiMme калай гумп 6epin, суцгш кеткенше кайран. - Гулмира. - Оныц ой желюш Жанаттьщ сыбыры узда. - Касымда жолдасым бар, эне, анау жерде тур. - Колымен карангылык тумшалаган калын талдын койнауын нускады. Жанагы уялганы уялган ба? Эр1ректе элдеюмнщ бар екен!н бшгенде, Kipepre тесйс таппады. «Элгш щ бэрш каз- калпынша керген шыгар» деп, кысыла тапапып барады. - Жур1ндер кинога. Билет ала келдж. - Сагат каншага? - Тогыз жарымга. Кыз кабагын тыжырып, 6ipa3 бегелдй Шамасы жаг- дайды нитей екшесе керек. - Ka3ip Нурмирамен акылдасып кореши. - 0p6ip сезш y3in-y3in айтты. Б1рден бэрш Kecin-nimin 03i уйгара салуга, уй-шггщ калай кабылдайтынынан беймэл1м. - Элмира бугш тунп кезекте. Гулжан ауылына кеткен. Ал, Нурмиранын Kenice коюы еюталай. Bip жакка жосьжсыз баруды, кыды- руды, жалпы, бейсауат журуд1 унатпайды. 116

Зауцайыр. Роман-триллер - Сонда да айтып керн». - Жанат киыла тш катгы. Со- сын, жолдасым тур деген тастай карангылыкка уйелмешмен бурылып: - Улан! - деп дауыстады. Кезге туртсе Keprici3 тунектен аяк тыпылы естш п , кыландаган супба байкалды. Оньщ туркы 6ipTe-6ipre I айкындалып, таянды. Е ю-уш адым жер калганда токтап, «сэлеметс1з бе» д е д . Уншен сыпайылыктын леб1 е с е д . - Танысып кой, мен1н досы м - Улан. - Курбысына багытгап сейлед. - Ал, мынау - саган жш айтатын - Гулмира. Бейтаныс жнтг колын бойжеткенге усына бердь - 0 т е куаныштымын... Сэлден сон кыз: - Bi3 Ka3ip мамама ескертш, сураньш шыгалык. Куте турывдар, - дед1 де, дурия кейлепнщ етеп делендеп, какпага карай тура жупрдь Жанат пен Гулмира осы жаздан 6epi таныс. Алгаш кер- геннен-ак нэуетек журектер байыз таба алмай, эдеттегщен езгеше лушлдей женелген. Бопыр сез1м куйындай уйыткып, жандуниесшщ бода-бодасын шыгарса да кыз жйттке сырткы бет-элпетшен ештеменщ уштыгын ачгартпай кеткен. Эйтсе де, Жанатгыц алтын кундакты кылыштай отю р жанарыньщ нуры, коз алдында келбендеп жогалар емес. Кап-кара кем1рдей толкынды шашы, ак куба ещ , кыр мурыны нагыз бекзатты елестетедг Жцтггщ де акыл-eciH алып арбаган - арудьщ кумю ша- тыралы кеседей улкен жайнаган аялы кездерг Мелщей мелд1реген карашыктарында, каз1р лап етш жана калатындай сыйкырлыктын шалыгы бар. Кен де эппак мандайы жадыранкы, кабагына ешкашан юреуке турмайтындай 117

Элм б « ЫБЫРАЙЫМУЛЫ ашык. Албыраган шиедей ершш щ арасынан кершген мар- жандай лзшген TicTepi арда сулулыгын адгартады. Qcipece, топ-толык TipceriH каккан бурымы Гулмираны перштедей улб1ретш керсетедь Осы сулулыкка сугын кадап, Жанат апбырт сезшнщ далдасынан шыга алмаган. Кыздьщ сынкып кулгеш де, туткырланган сарайын сацгырлатып ж1берген. EKeyi де арман куып, медициналык институтка кужат тапсырып, талапкер болып жургендершде танысты. Эттен не керек, Гулмираньщ багы жанбады. Гулмиранын тана емес, Элмира мен Нурмираньщ да, Гулжанньщ да соры кальщ екен. Адымдарын ашкан сайын ушырасатын сэтыздш серке кецщцершщ курюш туирда. BipaK, сол жолы Жанат окуга Lnirin кеткен ед1. Екеушщ жол торабы eni айырылса да, перизагтан туган перштедей кыздан жаны мудуар ж т т кез жазбады. Були де осында же- телеп экеп турган, сондагы 6ip жола кулаган кулкы. Алташ Жанат Гулмираны кергенде «сулудьщ сулуына ушырастым» деп ойлаган. Кундер ете келе оньщ кос сьщарымен жолыкканда езш кор кыздарыньщ ортасын- да жургендей сезщдГ Э уелпде Гулмираны касындагы ею кыздан ажырата алмай киналды. Yuieyi де б1рдей улб1реген эппак кейлек киш, узын да жуан бурымдарын сол жак иыгынан асырып экеп, салбыратып койыпты. Туп-тузу, жуп- жумыр ак балтыр, кынама бел, каз омырау кыздар cayniM сулулыктын нак 03i. Караса - кездершен нур, кулсе - ауыз- дарынан дур шашылады. Керген жанньвд ындыны курып, тамсана телм1ретш еш шубэЫз. Соныра квз1 эбден уйренгеннен кейш 6ip-6ipiHe уксамайтын окшау тустарын байкады, ещн сонымен гана ажырататындай халге жетп. 118

Зауцайыр. Роман-триллер Жанар оты кул1мдеп босагадан аттаганда Нурмира карсы алды. - Юм екен, кеп бегелдщ гой? - дед1 сьщарьшан сыр тартып. - Жанат. - Beri нартгай кызарып, сыбыр ете калды. 1рк1лмей касынан жьшыстап ете бердл - 0з1м де солай ойлап ед1м. Сосын ымдап spi саусагымен win, Нурмираны оцашага шакырды. С ейтп д е, жатын белмесш е Kipin Kerri. Сонынан бупданынкырап Нурмира жегл. - Не?.. - Мешмен 6ipre кинога журил, - дед! Гулмира eTiHirn ай- тып. - Заукым сокпай тур. Ертен жумыс, дайындалуым керек. в з щ бара бермейсщ бе? - Ол жалгыз емес, касында тагы 6ip жйтг бар. - Немене-е, меш соныц колына апарып устатпакшысын ба? - Ашуланып, аузы буртия ренжцц. - Жо-жок... - Ойланбай сейлейтш ангалдыгынан от басканын Гулмира кеш угып, кызарактады. - Тертеум1з энпмелесш, 6ipre барып келе кояйык дегешм гой. Кбайта кеп боп журген кенивд емес пе?! - С езш щ сонын ектн д ете аяктап, жанагы эбесп гш жуып-шайды. Нурмира ундемедй Б1рдеме унамаса томсырая калатынынан сыралгы Гулмира да тырс eTin тш катпастан ас уйге карай шыкты. Ондагы бет алысы - бар мэн-жайды анасына барып айтпак. Елп eTin серпше коймайтын Нурмираньщ мшез-кулкына шешеЫ де кайран калатын. «EKi жыл окуга тусе алмаганына капалы ма?» деп уайымдайтын. Гулмирадан маглум алган сон, «eKeyi 6ipre барса барып келсшил» деп, Нурмирага 63i келдл 119

ддмбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ - Кушм-ау, кунде жумыс-жумыс деп, уйде отыра береындер ме? Кинога барып кайтындар. Кише гой, - деп, иыгынан капсыра кушактап, шашынан шскедг. - Bipan, сагаг он 6ip жарымга д е й т келвдер. Нурмираньщ сонда да купкы болмай экесше барды. Мой- ынынан кушактап, алдына отырды. - Эй, кудай-ай, осы ботамды ул гып бермей. Жалганда экесш дэл мундай жаксы керетш бала жок шыгар. - Эж еа де ынкылдап-гурсщдеп кеп, HeMepeciHiH аркасынан пакты. Сосы н i3iHnie, - алла-алла, Keuiipe гор! Кудай сактасын, баланын улы не, кызы не? - дедк Орынынан турып, Tepic айналды. Ашамайга MiHri3ep немересш1н болмаганына журеп кан жьшап бара жащандай. Эйткенмен, Kynipain еткен1не опынды. Опынумен кабат «сакалды басыммен KeniHiMHiH кониине каяу Tycipin алдым ба? - деген кыстыгу бар. - Катарларыннан калмандар, кашангы уй KyuiiK бола береандер? - 0Keci де ыктияр танытгы. - Сен мен келгенше уйыктап калмайсын ба? - Жок, кутемш. - Кут. Кутсен гана барамын. - Макул, макул. 120

Зауцайыр. Ра 21-ТАРАУ Ц у к ы к коргаушылардьщ урымтал густа сап етш жетш келуш Гулмира уйымдастырган. Элпнде сыртка шыкканда туртшшектенш, керш шщ бакшалыгында журген немю шалына ау-жайды асыгыс жетюзген-тугын. «Б1зд1 купггеп устап отыр, ci3 милиция шакырынызшы. Yftai торуылдап журсш, тунде 6ip сойкан болады. Сол кезде жауыздардыц устгаен TyceTiHi акикат» деп жалбарына, жалына етшген. Бейшара, с езш жерге тастамап- ты. 0 p i, ертецп сапардыц алдын алудыц 6ip-aK т эсип осы - тын. Э бд 1рахманныц езш е тарпа бас салганына 6ip жагы куанды да, эйтпесе, оган урынудыц жолын 1здеп, киюын таба алмай сарсаш а салынып еда. Келшшек кец жамалган кеудесш эзер кетердь К,отиын неме корласа да дэл булай азгындыкка барады деп кутпеген. бне-бой ы салдырап, езеп epTeHin, кос жанарынан жас токтаусыз парлайды. Ашу, кек, сор 6opi жабылып басын м эц п р тт Ж1бердк Дал-дулы шыккан кшмдерш калай кисрш бшмей, амалы таусылды. Саусактары flip-flip eTin, кейлек- квншепн ары аударды, 6epi аударды. Иыкка шуге жараудан калыпты. 03iHin де ел бел не караудан калганына опын- ды. Элгшдей айуаннын ripniri жанын кыжыртып, журелн тшпледа. Эйткенмен, жауыздардын жолын к е с т , 6ip сэт болса да тырапай асырганына ш уюр деда. Нурмирасыньщ жаксы боп ЖYpyi ymiH корген азабы, тарткан таукыметз де - бакыт... 121

ддйбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ Сол тунн1ц енднт калган жартысын «кец й щ топ» ми­ лиция бел1мшесшде втюздн Терт a d r in i б1рден камерага камады да, терт кызды yfiipin кабинетке экелдь Барлыгына туЫшктеме жаздырды. Жала шегушшщ айтуы, жазуы бой- ынша жауыздардын сотгалмай тынбайтынына барлыгыныц кез1 ж егп. Эбден керекл кужатгы толтырткан сон кыздарды босатты. Гулмира Гулжанды касынан сунка адым алшактатпай ер- Tin ап, б!рден Нурмирага тартгы. Кдпысын тауып тундеп сы- тылып шыккандар, оны элденендей жагдайгадушар ете ме де­ ген де кудак бар. Керген азабы мен намысынын таптапганын 6ip сэтке умыткандай. Тек касындагы Гулжаннын пырс- пырс жылаганы зыгырданын кайнатгы. Сосын, сол жак кез1н1н жумылып, бетш щ кенектей боп icireni кешедеп ел- ден имещцредь Дегенмен, одан да аса тартынып, кыстыга коймады. Кайткенде де дптеген жерше тез1рек жетул тшс. Колы конырауды калт-култ eTin басты. «Уйде болма- са, аналар алдап-сулап 6ip жакка алып кетсе кайтпекшн?» деген урей басым. BipaK, сарсанга тускен жанын тезймше сорбакта erin тартпай, eciK кулпы сыкырлай ашылды. Ынше K63i кшмиген Нурмиранын жудеу суры керш дг Аман- есен жолыкканына куанды ма, элде тундеп абыройынын актарылганы жадына оралды ма немесе мэн-магынасыз тагдырына куйщда ме, сынарын капсыра кушактап, солкылдап жылап ж1бердк Ол да мунын жумылып кеткен кез1н, юшген алкара кек бетш Kepin, 6ip бэлеге урынганын айтпай-ак топшылады. «Н е бодцы ?» деп сурауга дэрмеш жетпей, ун-тунЫз еплдг Булардын айкара кабыскан кушактарына тагы 6ip кушак косылды. Ол Гулжан едь - Барлыгына Kmani - мен. КайтеШн, сорлы басым сор- лап калдым-ау. О л првдерпн меш! - Сай-суйекп сыркырата 122

Заукайыр. Роман-триллер дауыс сап жылады. Кебераген epiHi, нокта тусш кара шыбарланган ещ , нурсыз жанары бейшараны тым аяныш- ты кепке енпзген. - Аруак аткан шыгар мен бейбакты. Тузу жолдан калай тана шатастым?.. Yui сорлынын солыгы басылып, эщчмеге Kenjin, окиганы ест!генде Нурмираньщ тебе шашы TiK турды. 03iHiH кеш еп icrereHiHiH 6api кате екенш, кезжумбайлыкпен канаты куйетш отка ушып бара жатканын безбендедп Акымактыгын inrrefl сезшдо, мойындады. Алды-артын екшеп, ойланбай, сынарын сорлатканына бармагын шайнады, 63iHe-e3i лагнет айтты. Kip-ластыктан арылмаган ем1рден жшркендь Назары Гулжанга токтаганда канша жьшап, сорасын со- рып iuice де журеп ж1б1мей, безерлене карады. Кара суды шем1ршектете сшемейлеген сиырга уксап карыны шермиген, e3i сулкиген немеш жагынан шапалакпен жанып ж1беруге окгапды да, райынан тез кайтты. Онын устш е Гулмира да уруга ьщгайланганын Kepin, «Нурмира, кой !» деп, тыйып тастаган. С осын, сьщарын кушактап, баска белмеге апарды. - Ботам, сен оган ренж1меш1. Кейб1р эйелдер ай-куш таянганда, аздап шамасынан ауыткиды екен. - Кешеп TepiciHe сыймаган ашу-ызасын умытып, 6yriH Гулжанга жаны аши сейледь 9pi жанын жалдап, Нурмирага дурыстап тусйццрш, араларындагы ьщгайсыздыктардын бэрш жуып- шайгысы бар. - Keniipe салшы, uieKeciHiH шылкып жургеш шамалы. - Койшы соны, эбден кец ш м калды. - Жузш жайлаган уыт эл1 тарамаган калпы кыстыга сейледй - Басымыздан ал­ тын куйса да, ipreMi3fli аулак салайыкшы осыдан. Ол - 6i3fli танымайды, 6i3 - оны бшмейм1з. Жасаган HTTiriHiH бэрш кешт1к, кез1м1зге к ер ш б ест ендь - Сондай катыгезджке сапынбайыкшы. - Киыла сынарын акылга шакырды. - Мен Мэскеуге барып пэтерд! баска 123

ддмбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ ауданга ауыстырып келгенше касымда журедк Эйтпесе тагы да саган 6ip бэле уйымдастырар... Содан сон 6i3 - кетем1з, ол - 6ip жола калады. - Калайша? - Нурмираньщ уш ащы есттлдг - Бэрш 6uiin- Kepin кеп, сонымыздан жаушыларын кайта атгандырады гой. - Жок, мен оган ештемеш керсетпейм1н. Айнанын касына тапжылтпай отыргызамыз да, баршасын 1лияс екеум13 тын- дырамыз. ¥ктын ба? Тек сен сол ею ортада 6ip нэрсеге урынып калмай, аман-есен болсан— - Сэл бегелш барып, соз1н кайта сабактады. - Бэр1м13 6ipre кетсек кайтеда?.. - Оган сабагымды капай жасаймын, ырын-жырьщмен он- сыз да тапай кущ» каза erriM. - Ол жагы тагы бар... Жарайды, кудайга тапсырдым Бойды урей жайлаган сон, адамньщ берекеа кашып, аб- дырай бередй Op6ip калтарыста буларды Cepifcrep андып тургандай, эне-мше кеп устай алатындай коркынышпен келедк Эуежайдьщ да eciriH кыпылмен ашты. 03ipnie епш м кездерше шалына койган жок. Жанында сумендеген Гулжан. EKeyi барып билетгерш TipKerri. Ынше кугу залына карай алгашкы лекпен беттеда. Жол бастаушы Гулмира шеп курып турган кеден мен милиция кызметкерше билетш жэне 6ip TeKceprri. Рентген таспасына кол жупн койып, металл гздейтш турникеттен ары OTin, артына бурылды. Кутпеген кызык, Гулжан у и т-к у й ш . Тура жупрш едц мипициялар кайыра ж1бермедк Салы суга кетш, санын согып кала бердк Дэл сол уакытка шешн «KeuiipuiiHi» устьустш е тепелетш, мулэшмси сойлеген одан мундай зымияндыкты кутпеп едй Акымак, анкау басын туйлштеп, адаскан каздай Мэскеуге жападан-жалгыз уша бердь 124

Зауцайыр. Ро 22-ТАРАУ KkMHOFa барарда Tepreyi жубын жазбап ед1, кайтканда I Гулмира мен Жанат совдарында калып коя берщ. Аралары I алшактаган сайын Нурмира шггей тызакгайды. Tirrri, сол I кызга карайлап, аягын санап басып ш бш келедг Ашуланып, j касындагы ¥ланды тастай женелешн д есе, ретш таппады. j Bip жагы екеуден екеу онашалангандарына ьщгайсызданды. I Ж ш т атаулымен ем1ршде 6ipmmi рет булай назардан ( тыскары жеке калып турганнан кешн бе, езш колайсыз сезшдг Будан арыга ибасы ж1бермед1 ме, «Гулмира! - деп г дауыстады, - жылдамдатып журсендерип е ндг..» Уншен кешстйстщ нышаны ацгарылады. - Сендерден жырылып, белек еищайда кетш бара жаткан j жокпыз. - Сез лэм1 екшнд1 эйтсе де зшлз. - Ешкайда кетпесендер, ещп кайдасындар? Мулде, карацгыга сщ ш , кершбей калдындар гой. Гулмираныц есш е Жанатпен жолыгысуы ушш Нурми- раны эдеШ eprin шыкканы оралды. Э йтпесе, жалгыз езш | мамасы ж1бере ме? Тып-тыныш отырган адамды заукы j сокпаган жакка суйрелеп, s6irepre салганын ойлаган сон, j б!рден ыгына жыгылды. - Жарайды, екпелемеип. BapiMi3 6ipre журем1з. Аралары жакындаганымен, катарласып журмедк Ещн KepiciHiue кепке тустч. 1лгерще колтыктаскан Жанат пен Гулмира. Сондарында - Нурмира мен Улан. 0 p i eKeyiHiH 125

ЭдЫбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ орталары алшак. Тшдерш жуткандай 6ip-6ipiHe лэм деп Tic жармайды. Ж ш т сейлей калса, кыз «и э» немесе «жок» деп шолак жауап кайырады. Энпмелер1 жараспады. Бутан ¥лан ьщгайсызданып, не десе кыздьщ колайына жагатынын бшмедт Ж уреп де апып-ушып, сунгыла сулудын шыркынан ескен шуакка шырматыла берген. Сондыктан болар, аузына * i6 i тузу сез де туспедк Эйтеу1р, кеюрепнде беймэл1м куш булкынып, алакуйын сэтке душар етп. - Гулмира! Тосын ун Уланды селк епаздь Калай Tin катудын женш !здеймш деп, ез1мен-ез1 болып кеткен-тш. - Токтай турсандаршы, енд! алыстап барасындар. - Нурмира бэйек ката шырылдады. Кос гашык шынында да тэмсш-тэмсш сыр айтып, бул екеу1н жадыларынан шыгарыпты. Сынарынын дауысын ест1гепнен кешн 1рк1лin, Kyrin турды. Булар жандарына жакындаганда Гулмира: - Кешеде соншама айкайлаганьщ не? Уят емес пе?! - дед! болмашы тулдана. - Ещп, ездерщ гой тастап бара жаткан. - Жалгыз eMeccin, касьщда Улан бар. - Мейл1, менщ сендермен 6ipre ж урпм келед1. Сьщарынын канша бой жетсе де сэбидей ангапдыгына Гулмира кулш ж!бердГ - Кызыксын. Нурмира. Б!здщ 03iMi3re тана ортак купия- мыз бар. CeHiH кезщше оны капай айтамыз, - дед! бшепнен устал кулген каппы. Осы туста созге Жанат араласты. - EKeyiH де озара энпмелесш журмейандер ме? - дед! етенелш танытып, батылдана. - Мен!н онымен сейлеск!м келмейд!. - Була бойжеткен ашулана буртиды. 126

Зшу&айшр. Ролам-трайлер Олар осындай турл! хикаямсн какпанын алдына жегп Ырлен уйге aipyre окталган сынарын Гулмира токтатты. Со- сын Кулагина сыбырлан: - Сендер осылай с е н а т алдында отыра турындаршы Mai an Жанатгын онаша айтатын энпмес! бар екен Ары кстсе, 6п , жарты сагагга ораламыч. дед| киылып Жана, жолда келе жатып Жанат «азын-аулак кыдырсак» деген Т1лек бшдфген Ол уш ш ен 6ipiHiui Нурмираны |рку керек. Эйтпесе, 6ipi Kipin, 6ipi далада калса уймигген уят. Сондыктан осылай етуге тура келдг Киналып барып, Нурмира озер келйгп. - Тез келтдер Жас баладай элденеге шамданулы. Узак кутпрсен, уйге Kipin кете беремш. ()ган аландама, кои бегелмеймп. Айтуын айтканмсн элде кайтер деп, Гулмира нитей безек кагады. Сосын, КСЛ1СПК кой, деп, тагы да тэтзш теп сурады. Олар eaeyi жылыстап барып, тун тунгиыгына cinicin, ко стен жасырынды Койынынан бон, ауызынан с е » Tycin, opcKiiiiен ектемнщ кониин аударарлык ештеме айта алмаганына Улан опын ды. Ендш мына онаша с о т текген-текке отизбсудщ ама- лын карастыруда. Кыз алдында езш сыркынды сср1 лердей керсетуге куш tap Оттен амал кайсы. сонысы колдан кел- мей тур гой. Бар таиканы «энпме айтсаншы» дсп кояды Нурмира онын бул сауалын еепмегендей касакылана жат ап бермейд! Уланнын караптан-карап uhkcci курыды Оллебф кеше орындыкта отырган бикенш жанына жаймсн жайгасты Ж т т кимылын да. вин де ерепайсыз ссз1 нлт 1ыы да бфдеме д ей т лесе, ешкандай ре пн таппады Ьфак он колынын калай квтеринп барып. кыз ныгындагы топ- гилык бурымын енпалаганын бтлмей де каллы. Сол-ак екен. нжст жаннын балгын бшем колын кагып ж|берд|. Осы кеше 127

ЭлЫбек ЫБЫРЛЙЫМУЛЫ гана ¥лан 03inin эбесп к жасаганын ангарды. Бел ду епп, «ел1ктей ерке немеш у р к т п алмадым ба?» деп ойлады. Эйткенмен сэл-пэл тайынгандыгын innci кызьшквз ашкарактыгы умыттырып ж1бердй YKiHiH балапанындай улпшдеген nepiurreHi кеудесше баскысы келда. Тетеннен льщсыган алакуйын сез1м, керсекызарды ез iciHe есеп бе- руден калдырды. Шалт кимылдап, айым жок, тайым жок айкара кушактай алды. Шенгелдеп, курсаулаган калпы кек1репне кысты. Куралайдай гана куртымдай кыздьщ элжуаз булкынганы, еюреш котиын немеге тук те болма- ды. Кара кушпен eucepin, албыраган epiHiHe тене бердь Жаны киналган бейшара ару, осы туста жандэрмен ышкына шынгырды. Жана тебшдеген балапан мурты бет-аузын жы- бырлатып барады. Окшау барып онашаланган Жанат пен Гулмира окыстан шыккан айкайга елен eTicTi. - Нурмира емес пе? - Гулмираньщ к е н ш алагызды. - Жур, баралык! - Жптт онын саусагынан устал турган калпы, жупре женелдй Булар енлге жеткендершде, ол eKeyi ею белек состиып калыпты. - Не болды, Нурмира? - Оптыга сынары сауал тастады. - Анау гой м е т кушактап, суйейш деп жатыр. - Унше ексж араласты, ещй болмаса жылап ж!беруге шак. - Сен меш кинога барамыз деп... - Дем алысы жшлеп, сезш аяктауга муршасын кел'прмедй Гулмира epiHiH ■пстелеп, не дерш б и т е д к Сынарыньщ решюгенше езш юнэлщей сезш ш , лэм деп тш ката алмай 6ipa3 ipKuifli. Сэлден сон Жанатка: - Сау болындар, - дед1 де, Нурмираны жетелеп какпадан нике ене бердь 128

Зауцайыр. Ро Ауызгы белмеден uieiueaepi карсы алды. - Ботакандарым, кино жаксы ма екен? - Екеуше аналык риясыз сез1ммен, кабагы жадырай карады. - Жаксы мама, тамак бар ма? б з е п ш з талды, шаршадык. - Гулмира зцпменщ бетш баскага аударып ж1бердГ EKeyi сырткы кшмдерш iueniin, асыгыс ез белмелерше беттедь - Енд1 сешмен ешкайда бармаймын. - Кезшен кеш спктщ торы ыдырамаган калпы Нурмира салкын т1п катгы. Гулмира ундемедь Коп етпей-ак отанасы «шайга кел1ндер» деп дауыстады. EKeyi ас уйге юргенде экелер1 де дастаркан басында екен. - Кдрындарын ашкан шыгар? - MefiipiMAi жанары кул1м- деп, еркелете сейледГ Нурмира жанагы буртиганын умытып, ж упр ш барып экесшщ мойынына асылды. - Сен м е т кутш отырсьщ ба? - Иэ, алтыным. - CeHi уйыктап кала ма деп асыктым. - Жарайды енд1, койындар. Шайларынды тегеандер. - Ыдыхан ешкандай каЬарсыз, дауысын котере сейледГ Оны тындайтын Kyfieyi мен кызы жок. - Папа, бар гой, жана м е т 6ip танымайтын бала кушак- тап, бепмнен суйш алды. - Кэд1мпдей ашуланып, таусыла сейледг Ал, экес1 болса миыгынан жымиган куш жай тындаушы кейпшде калды. - Гулмира гой м е т солармен 6ipre кинога алып барган. Е т п буп сезш е meuieci мен сынары косыла сыкылыкта- ганнан кешн, Нурмира бегелш тетрегтн байыркалады. Бул бупкан-талкан ашуланып отырса, мынапардын жойдасыз жыркылы шамына тидг 129

Элибек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ - Неге кулесвдер?! - Ke3i боталап, жыларман халде айкай салды. Ен 6ipiHiui сезд1 Кусан бастады: - Кушм, онын ceHi суйгенше мен кайта куанамын. Жаксы кергендптнен шыгар, - дед! эке шын кенипндепсш актарып. Эрине, улы да, кызы да осы yuieyi болгандыктан, балаларыньщ бойжетук бой тузеу1 эке ушш тансык едт Жанагыдай fleyi де сондыкган. 9p i, ештемкеш жасырып, букпелемегешйп ет журегш елж1ретсе, сэбилж ангалдыгы риясыз кулиге кенелтп. Сол кун1 булар узак энпмелесш, туннщ 6ip уагында жат- Осы окигадан кешн Нурмира Гулмирамен ешкайда бар- майды. Барса, Гулжан мен Элмира барады. EipaK, eciicri аша- тын Нурмира. Оньщ осы кызмеп унин жйтггер сыйлаган шоколадтарын эдеш жемей, экеп беретш. Олар бул жайды 6inin алганнан кешн Нурмираньщ езше арнап жеке, сэлем- саукат устатып хаберетш. Сол тэтпге бола кез1 кызарса да уйыктамай кутетйод эдетке айналдырды. «EyriH бапмуздак экелщдер» деп буйрык согатынды да шыгарды. Соны эншешнде жемей журген жок емес, мьшанын езшше 6ip лэззаты бар. Кундер зыркырап етш жатты. Акпанньщ аяз кыскан carrepi совда калып, сэу1рдщ самалы да есть 1зшше мамыр да к е п т , маусым да туды. Шшдеде ynieyi, ушеу емес Tepreyi каздай ттзшш, медициналык институтка тагы да кужаттарын тапсырды. Адамньщ дес1 журсе ештеме де карсы тура алмайды-ау. Tepreyi жубын жазбаган каппы окуга кабылданды. Дэл сол кунлдей куаныш некен-саяк, тэшрь Yft-iurreruiep де, булар 130

Зауцайыр. Роман-триллер да мэре-сэре. Hip жагы нанбайды. Нанбайгындары барлыгы жалган, керген туе сиякты. Осыдан бастап сурец аз кундердщ ipreci селлдк Жш наукастанып, кабагы к!лб и т журетш эжелершщ де жуз1 жадыраган. Картайган кейуана да елйрге к е ц ш ток калпымен карайды. Ыдыханньщда кезшде нуройнап, карашыктарынын куанышы меселдесш тасытып Ж1берген. 1штей «о сы жанган бактарын сенбесш , эм се мерейлерщ устем болсын» деген сезд1 сан марте кайталады. Сабак басталганда Гулмира мен Элмира жумыс орында- рымен б1ржола есеп айырысты. Ал, Нурмира сол санитарлы- гын тастамады. Арата exi кун аралатып тун п кезекш ш пне барып турады. «Сабагьща Kecipi тиедк койсаншы» деген ата- ананьщ сезш е де кенбедг - T y 6 i дэр1герл1к кой мамандыгым, кудай буйыртса. Н еде болса элден жакынырак журешн. Алацдамандар, сабагыма да улгеремш, - деп, бой бермедг Содан оны уй-iiiii де кыстамай вз ерк1не койган. 131

ЭдЫбск ЫБЫРАЙЫтЛЫ 23-ТАРАУ iK ^ecipfliH келденевдеп кшпккеншен CepijcrepfleH ажырап, уакыт озган сайын Гулжанньщ xani мушктдей бердй 9н е-бой ы курысып, буын-буыны сыркырап, элдеб1р куштарлык пен комагайлыктын жетегше epin, анкасы xeyin, ындыны курыды. М инут сайын кулкыны элде н е т тшеп, жаны кыстыкты. Бул не куд1рет екенш e3i де бшмей, api-capi берекеаз куй кепгп. Ансары беймэл1м жакка ауа- ды да турады, сикырлы дулей куш езш е ержшз тартады да турады. «Тун деп шжен арактан шыгар» деп, сыра сатып ап кердй Bapi6ip, еш cenriri тимедк Жанындагы Гулмирага айтуга сан марте окталды да, сан марте ол бетшен кайтты. Ештемеге заукы жок, ештемеге к е н ш сокпайды. Кур сулдерш гана суйретш, ею аягын ш бш, эзер басады. Акыры, кею репн каракурттай жайлаган пасык кумарлык дегенше ж етп. Ушакда м шейш деп турган жершен жыны буган баксыдай дедектетш, алдына сап айдай женелдй 0 з ш элдеюмнен кашып келе жаткандай, кейде элдегамд! куып келе жаткандай сезшедк Аялдамага токтаган автобустьщ 6ipiHiuiciHe-aK аяк ар- тып, албатгы пэцгш женелдй Басы айналатын сьщайлы, б1реулерден урейленетш тэр1здй Ж уреп ерекпи согады. Жок, енд! янлады - курсагындагы сэби тыпырлап жатыр екен. Bip куаныш оты лып епп, жузше кан боп жупрдц де тынды. Таты да кулкыны курып, жок затка тамсанады. Жерш асы- на булай ауаны кулап, эукеа салбырай 1здемеп едь Мынау 132

Зауцайыр. Роман-триллер 6ip эбшет, басын домалатып айдап барады. Кайда барады? EMic-eMic кемескшенш, кездеген м удц еа кылан бергендей. Санасында элдеб!р сайтан сез1м «CepiK, CepiK» деп, этой са- лагындай. Мына жетек ургандай калпынан куткарар куд1рет, тек сонын колында тургандай. «Тез1рек барайыншы, - деп, асыга туседр - экем-ау, мен кайда лагып кеткенмш?» Ещн- ещн есш жиып, каланын кай жер1нде турганын багамдады. CepiK муны жымия карсы алды. Ж узщде эскере зымиян- дыкгыц табы жаткан-тын. - Bi3 ceHi елепзш кутш отыр ек. - Дак 6ip кездесуге уагда байласкандай сенщда, ньщ. 0n-eTipiK кушактап, бетшен суйда. - Кажет болсам 1здемейандер ме! - Кэдомгщей булданды. - Ашуланба... - Каран ойлы жалпактаган сьщай танытып, сабырга шакырды. - Жагдайды езщ 6ineciH - жартымыз камалып, жартымыз... - Tuii туткырланып, сезш щ сонын жеп койды. - Bipeyai-6ipey 1здейтш уакыт емес, шамалы бой тасалап, i3 жасыру кажет. Эйтпесе, 6ipi тузакка туссе, 6ipiHeH сон 6ipi курулы торга жапа-тармагай тутылатын шшдщ кебш кием1з. - 0 - э , жыртык болса да ез терщшц аман калуын куйтге- генщ гой. - Неге 6yriH сонша кысымьщ к е т е р ш т тур? М э, мына «витаминдЬ> жеп ж1берт, аптыгынды басшы. Алаканына 6ip Tyfiip дэрнп домалатып, усына бердй Та- наурап, пэруана куй кешкенд1ктен бе, келшшек лып епйзш тандайына тастап улгерд1. Сейтш, «Mepri келгенде iiirripin ж1берсем» деген каран пигылына жйтг оп-онай кол жетюздй 133

ЭдЫбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ EHfli ары карай шаруасы денгеленбек. Дайрабайлардьщ да каггы табыс еткеш осы болатын. Алдап-сулап Гулмиранын кайда екешн 6inin, Эбд1рахманды босатып алу ушш оган тундепсш е карсы арыз жаздырту керек. Олай icie y ушш де, Гулжанды бурынгы «бабына» апаруы ти к. MiHe, кудай буйыртса ic оцгарылатын Typi бар. Будан сон кулбштелемей ойындагысын ашып айтады. ЗаЬардын KyaipeTi лездщ арасында мандайыньщ курыс- тырысын жазып, ар жагында бой кетерген эбжыланнын басын кайырды. Солгын тарткан жанарыныц нуры кайта ойнап, сай-суйепнщ сыркыраганы басылды. Элпнде езеп талып, катгы оптыгып жетш едк 6ip демде мамыражай рахат куйге кештй Ынше-ак Дайрабай мен Бццрэл1 де тебе керсетп. Ynieyi уш жактап Гулжанньщ аузына Kipin кете жаздап, ездер1 кет- кеннен кешнп о киганы бастырмалата сурады. Соныра Гул- мираньщ кайда екенш маглум erri. Бипаздап отырып, Мэс- кеудеп 1лиястын мекен-жайын бщцк Сосын, Дайрабай «тез тауып алып кел1ндер» деп, уш ж ш т п сонынан атгандырды. Гулжан телефон сокканда Нурмира тан калды. - Уй, сен, 6ipre ушпап па едщ? - дед1 абдырап. - ¥шкым келмед1, бармадым. - Сынкьш сейлеп, сылк- сылк куледт - CeHi экетем1з. - Есщ дурыс па? - Кдперге сыймайтын нэрсеш айтканына кайран. - Кайда, и м ге апармакшысындар? - «0бд1рахман камауда, 6iTri» деп отырсьщ гой... 6ip-eKi кунде шыгады. TinTi, ол болмаган кунде де баска еркектер курып калган жок. Ха-ха-ха... 134

- М ен сонда сендерге, колжаулыкпын ба налагай жакта- рьща суйрете женелетш! - Э й , жэлеп! - деген еркектщ курюреген уш сезш бапш ж1берд1, - 6i3 HeHi калаймыз, соньщ бэрш саган жасаймыз. Ж етп тайравдаганьщ, будан ары шыдау мумкш емес. Нурмира онымен тэжйселескнн келмей, тутканы тастай сапды. Ойланбастан Жасаралга телефон шалды. Одан баска жанашыры да жок-тугын. Ол дауысынан Нурмираны б1рден таныды. - Кайдан журсщ? - Ан-тан калып сурады. BipaK онысын бишртпеуге тырысты. - 0n i кетпедвдер ме? - Сен м е т кенир, мазаламаймын деп алып, тагы да эбтерге салганыма. Талай кол ушын 6epin едщ, енд1 6ip-eKi- уш кун квмектессен... Квмегщ кажет. - Не боп калды? - Салкын, кулыксыз тш капы . - Элплер де кыр содымнан калмай журген. Аман-есен Мэскеуге шыгарып сапсан жетедь «М эскеуге кеткенщ калай?» flerici келдг Эйткенмен ундемедг Ж ш т «барса ма, бармаса ма», зиыны жетпей киналды. Мыналардын катыбас кирагездеу тагдырларын 6ine тура - жэрдем бермеу киянат тэр1зденедь Жасарал 6ipa3 б е г е л т барып, кайтадан тшге кода. - Сен Эбд1рахманмен кетпекке келкдп ен гой, аяк астынан бузылганын калай? - Тан-тамаша калпын жасыра алмады. Сэл кум>лж1ген келшшек: - Кешеден берп окиганьщ бэрш саган телефонмен жетюзу киын. - Курсшдь - Мен оган лажсыз баруга келюкенмш... 0бд1рахман камауда. - Калай?.. - Жасаралдын уш катгы шыкты. - Онын 6opi телефонмен айтылатын эщтме емес. - Ka3ip барамын, кут онда! 135

Эдыбск ы бы раРымулы 24-ТАРАУ Y шем кыздардьщ Tipniicrepiтым тэтп-ак едь Бугш де солай езш щ шырайлылыгымен шырмаган. Уыз шактыд куредседей кулпырган кезещ оларды эулепмен масаттандырган. Тек, экелершщ тэты да кезекп наукасы кабындап, мазаларын кашырды. Барлыты куптзгей кедишен жургешмен, бэлендей аландамады. Оныц устш е Кусан 6yriH басын кетерш зайыбы да, анасы да, балалары да кабактары жадырап, арсаландап калып едт Сосын к е ц ш жайланган сод Ыдыхан, кешкшк жумысына Kerri. Содты жылы эдеш жедел жэрдем жуйесше ауыскан. в д гем терт кез1 тугел уйде. Эдетгеп ашык калпымен Гулмира Нурмираны капсыра кушактай алды. - Жаным мешд, ботам, - деп бетшен суйдь —©здершен сод туганнан хеши бе, Элмира eKeyi муны осылай кшкене Kepin еркелететш. Оларга Гулжан косылады. - Койшы, Ki6epuii, - дед1 Нурмира оныд бул кылытын жактыра коймай тулап. Сол кезде Элмира Kenin, Гулмираны кытыктай бастады. Бул - Нурмирата болысканы. Саусагы колтыгына болар-болмас -rain eni, ишдамсыз, кытыкшыл Гулмира атып женелдь Бутан yuieyi шин басып, cinenepi датданша кулдй - Калай екен? - Нурмира ез1мсше ттл капы. - Сендер матан жабылмаддар. Бар жазыгым - жаксы керген1м бе? - Гулмира наздана жауап бердь 136

Зауцайыр. Роман-триллер - Оны бглмедж, - деп Элмира сонгы жагын жаймалады. Бойжеткендер мэмшеге келгендей тосекке жайгасты. Bip сэт белмеш унЫздйс жайлады. Тыныштыкгы «эн тындайыкшы» деген Элмиранын ce3i бузды. Сосы н ол бап- пен кетерш п барып, магнитафонды косты. Балу, айшыкты ауанымен тербететш Джо Дассеннщ гажайып уш , op6ip кею рекп керней ала женелдп Эуеннщ гапамат сикырлыгына арбалып, yiueyi тагы да томсарды. Э рю м ез ойымен. - Мукатайды кердщ бе? - дед1 Гулмира 6ip уакытга Элмирага. - Иэ. Були i3flen корпуска келдп - Айтуын айтканмен ею бел нарттай кызарып, жузш томен сала бердг Энпмеге аркау боп отырган Мукатай деген яопт, осы - дан уш -терт ай бурын Элмирамен таныскан. Содан свз ай- •_ тып, ыкылас, пейш бидорш жур. Эрине, ондай гашыктык ce3iMiH ангарткан жандар аз емес. BipaK солардьщ iiniHfleri Элмиранын квнглше унаганы, бутан да шынайы, мелд1р ынтызарлыкпен жансеб1л куй кешлрген адам - Мукатай. Онын денгелек кара кездер1, кыр мурыны, аккуба ош - онгелерге Караганда б т м ш белектещпредь Bcipece, пэк ce3iMi, кылаусыз кен ш , ак п ей ш кыз жанына жагатын. Bpi, 03i секивд студент, университетпн философия-экономика факультетшде Ill-uii курста окиды. Гулмиранын сурап отырганы осы жнтг. - Жанат кептен 6epi хабарласпады гой. - Нурмира сезге араласты. - Папам сыркаттанган сон ештемеге заукым сокпады. Уйден ешкайда узап шыккым келмедь Були тебе KepceTyi ыктимал. - Гулмира ойын букпеЫз айтгы. Сосын i3iHuie: 137

ЭдЫбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ - Нурмира, егер келсе, м е т ж1бер1ндерпп. Тунде сен- дердщ терезелер1нд1 кагамын, eciK ашарсыцдар. - Кезшщ нуры жасынкырап, етш е тш катты. - Керерм1з. - Эдеш куакылана жауап кайырган Нурмира орынынан турып, магнитофонды сенд1рд1 де, пианиносыньщ какпагын ашты. 0п -сэтте суйр1ктей эппак саусактары кез шеспес шапшавдыкпен майыса, клавиштердщ устшде жор- галай женедщ. Куй сандыкгын кеудесшен кумб1рлеп, журек кылын шымырлата Огинскийдщ «Полонез!» актарылды. Орындаушы 03i болса музыканын кущретше жан-тэшмен 6epinin, кабагын кейде шыта, кейде жазып кушырын теге екшндетедг Зэузада, «билендер!» деген уш санк erin, килы- килы киялга шомган кос сьщары мен Гулжанды селк етюздь Олар 6ip-6ipiHe жалт-жапт карасты. Кеп бегелмей бшек сы- бана орындарынан KeTepLnin, сикырлы толкыннын шр1мше дубш е Kipicri. Бул кезде «Казак вальсю эуеге шымыр-шымыр тарап жаткан едь Олардьщ шадыман шагын шорт узш, Грета шабалана женелдь «И т урсе, кыз ж упредш щ » кеб1мен yiiieyi де бэрш тастай сап, терезеге умтылды. Дуал бш к болгандыктан кешедеп ттрлк кершбедг BipaK, кара тебет адам келсе какпанын сацылауынан тумсыгын тыга, мазасыздана ар- пылдайтын. Булар Караганда дэл сейтш, байбаламды сала баяпарланган. Бэршен жецштек Гулмира тыска карай кулдырандай женелдь Гулжанньщ ындыны курып, тызактап барады. Ол сыртка шыгып ед1, беймаза и так уш сап тыйылды. Сол кеткеннен кыз жуык арада кайта орала коймай, Элми- раны жаксылык хабарга дш пр ете булыктырды. 03i далага шыкканга косанжарласкандай болмайын деп токгады. 0pi, 138

Зауцайыр. Роман-триллер Нурмиранын кезшше не барудыц, не отырудьщ бопасын таппады. Ал OFaH 6api6ip секицц, бет-жузшен аландаудьщ нышаны бш нбейдн Bip кезде зарыктырып барып Гулмира кайта оралды. Онын бал-бул жанган дидарына Гулжан мен Элмира сураулы пшннмен, «айтсаншы» дегендей дегб1раздене карайды. Одан сайын кумарын арттыра Гулмира куакылана кулш, пушайман сьщарынын кещлш элпден де эрмен астан-кестен жасады. Акыры Элмира шыдамады: - Ыржандап куле бермей айтсаншы... Юм келген?! - вктем си тш катты. - Жанат. Элмиранын алагызган журеп 6ip булкынып барып ба- сылды. Сосын, у м т узшгендей Tepic бурылды. - Bi3 сейлесш турганда, - деп сабактады сезш Гулмира кайтадан, - Мукатай да келдь Томсарып кет1п бара жаткан Элмира кшт бурылып, «ш ын ба ?!» деп, e3i де ойламаган жерден дауыстап ж1бердг Ke3i гул-гул жайнап, жанагы KipniriHe ш н ген иреукен1н келецкеа б1рдемде eminTi. Гулжанньщ да бул жаналыкка куанганы ангарьшып, эппак еш бал-бул жанады. - Ботам-ау, шынын ба?! - Иэ. Басында сеш кайтер екен деп эдей1 ашуландырганым гой. Аяк астынан ymeyi мэре-сэре болды. Ал, Нурмиранын Kanepine дэнеме Kipep емес. BipaK булар уш1н Нурмира катан да керек. Эуелден тузы жешл Гулмира онын касына 6ipiHiui боп ж етп. - Нурмира, келген Мукатай мен Жанат екен... - EcTin отырмын. Гулмира кипыжыктап, будан ары не дер1н б1лмей тосылыцкырады. 139

Э дмб« ЫБЫРАЙЫМУЛЫ - Bi3 ушеум1з кинога барып келеек, сен тунде есш ашасын ба? - Сендер ертен улкен узЫ сте шоколад алып береелндер ме? Сыртгай бакылап турган Элмира онын бул сезше мырс етш кулш ж1бердь Сосын мунымды естш ашуланып калар деп, б1рден аузын кос колдап жаба койды. Ал, Гулмира е н д т туста жанагыдай кумигаамей, мэселенщ басын ашып алмак боп, асыга сейлеуде. - Иэ, кандай шоколад алам десен де карсы емесшз, алып 6epeMi3. Тек тунде 6i3 келгенде eciicri ашеан болды. ©frreyip, папама сезд1рмешк. Жок е к е т м з д эжеме де бйдортпе. Yiueyi б1рдемде ганщн де, эп-сэтге кетш те улгердо. Олар- ды шыгарып сап Нурмира пианинога отыра бергеш сол ед1, болмесше сып берш Элмира Kipin кедщ. - М э, мынау саган. 0з щ б1рдеме алып жерещ. Алдына кек кулактьщ 6ipeyiH тастай салды. Цимылы сондай шалт. Сол асып-саскан калпы кайта женей бердь Уш сомдыкты колына устаган Нурмира мэз. Ертен сабак арасында буфетке барамыз деп ойлады. Сыртына эшекейленш сурет салынган, imiHeH шытырлак жыптыр кагазга оранган алакандай торт бурыш коп-коныр шоколад елестедк ©з-езшен тамсанып, сшекеш шубырып сала бердь Сосы н семинарга дайындалды. Сабакка киетш тертеушщ эппак халаттарын етектедь Элден уакытга эж еи мен папа- сына шай бермек ниетпен ас уйге бетгед!. 140

Зауцайыр. Роман-триллер 25-ТАРАУ йдщ iuii купазып, кердей кущренгенше yuiiHmi тэупш. Аядай белменщ кабыргасы уакыт озган сайын та- рылып, ауасы ауырлап, тынысты бгтей туседк Пэкизаттьщ куте-куте iroiMi саркьшып, эбден nicyi канган кымыздай жаны xcimrin, жуйкесшдеп шьщылтыр шырт-шырт сына- ды. Кьпгалдактын кауызындай улб1реп турар жукалтац ещ домбыгып, уйыктамагандыктан бадана кездер1 кызарган. Кшкентай бебепн 6ipece кетерш, 6ipece жетелеп далага элсш -элсш шыгады. EciK алдында серуендеген боп узак- узак бегеледь Bapi6ip Жасаралдьщ Te6eci кершер емес. Кении алабуртып, уй турмак мына элемге снятый Typi жок. 1шке карай 6eTTerici келмейдк Сэбш сут, шай сураганда дщкес1 курып, жогары кетершедк O cipece, тун баласын жек керш кетп. HapecTeci exeyi жеттмареген халде 6ip бурышта 6ypicefli де жатады. Пэкизатгы кажымас-талмас, ушы-киыры жок таусылмас ой таекыны жетелейдк Эншешнде алып уратын уйкы жазганынныц шамасы ондайда жетпейщ екен. YmiHuii тэулне. Не жасарын бшмедь «Элдекандай боп Kerri м е?» деген урей де бар. Эйткенмен, бэрш жаксылыкка жорып, онысынан тез тайкиды. «0 л д е, жолдастарына барып айтсам ба» деп, 6ip окталады да, одан да табанда айниды. «Жасаралдын уйге конбай жургенш бшее, уят-тагы». Осындай еюудай куй не былай, не былай келшшеюп тырп етюзбедг Бар тындырары албыраган жука epiHiH жакуг 141

дл'тбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ т1стер1мен аяусыз тютелей бередь К ецш не алак KipreHi сон- дай, эу&ш, жанына батканын сезбедт Жасаралдьщ да жайы дэл осындай-тын. 1шкеш - ipm, жегеш - жел!м. Мына жерде тек сулдер1 тана, эйтпесе баягыда-ак ой-киялымен эйсл-баласыньщ касына жетш алган. Олардын бейшара ш скш куйте тускен бейнелер1 кез алдына елестеп едк колка-журеп суырылып аузына тыгылды. 0 з ш де, бала-шагасын да азагща салмай кустай ушып Keraici бар, этген, уэде - кудай ce3i. Ж т а з байланып, арканда каткан coyipiicrefi аласурады. Муньщ тез1м шегш сынайын дегендей, Гулмира да кешеущцеуде. Ертецгш к Гулжан телефон сотый, Нурмира сейлеспей туткаяы тастай салган сон, 6ip кора жйтгаен келш, eciicri тепюлеп-тепкшеп Kerri. Жасарал кулыпты ашуга бекшш ед1, Нурмира шыр-шыр кагып, босатата жолатпай койды. - ЖЫккен жындылар мертткпред1, олармен сейлесш береке таппаймыз, - дед1 жанарына урей мен жас кабат тытылып. Энгущктер босатаны кузетш сатат жарымдай табалдырыктыц алдында тыпырлады да, 6ip кезде i3iM- гайым жоталды. - Эдеш далада авдып тур, шыта калсак бас салмак, - деп, келшшек коркыныштын косым жакын манайдан котередг Bipa3 уакыт erri, тырс еткен дыбы с бшшбейдь Мына MeHipey тыныштык ж т п т щ жатасынан алып, сыгымдап ба- рады. «Кап, не де болса батана eciicri ашып, шайкасып 6ip кору керек едЬ> деп, нитей OKiHimKe булытады. Касарысканда телефон да мелшшп, йевдреулецщ де калды. Танертенг1л4к Айна 1лияс пен Гулмиранын «Домодедо- вата» кеткенш хабарлады. Ал кеше Гулмиранын 03i сейлесш, naTepfli баска аудандагы уйге ауыстырганын, судай жана кап-кара сепзшпп маркалы жигули сатып алганын куана жетюзген. Сосы н бугш тэты да Костанайдан телефон шал- 142

Зауцайыр. Роман-триллер д м . «Касымда 1лияс бар, эдеш ертнг алдым. Сагат куцщзп б 1рлерде Алматыда...» дегещп айтьш, сезш жалгастыра бер- генде байланыс ш орт узщ ц . Содан 6epi жым-жылас, келетш уакыттары элдекашан болды. EipaK— Уйден шыкпай кетмалды боп жатканына ушшип тэулйк. Мына шиеленюкен жагдай жанын 6ip жаныштаса, ез отбасындагы беймэл1м, оба жайлагандай куй канын миына куйды. Риясыз кулиг, апыл-тапьш баса езше карай жупретш улы, екеуше суйсш е карал турар кьшыкты келшшеп, катты уайымдагандыктан ба кэдш гщ ей ап-айкын кер ш ей. Сосы н жупар Hid анкыган бебеп н бауырына басады. Эжук-кужш эннмемсн шай ш ш едк Соныра эппак тесекте ymeyi асыр са- лып, дщкелер1 катканша апысатын. Тым шырайлы да шурайлы с эт буын-буынын босатгы. Сол райыс ыстык отанына жеткенше тагатынан - тагат, жуйкеден - жуйке калмайтын сьщайлы. Жасарал ауыр курсшдь Пэкизатын аяды, экесш 1здеп жы- лаган улына жаны ашыды. Кайдагы 6ip кегер аяк 6ipeynin кузепшсше айналган езше лагынет айтгы. Осынын бэрш е KOHin,шыдапжурген эйелшеемешеп елж1ред1.Элдеюмдерше титгей де караулыкка бара алмайтынына суйсшдь Kefi6ip ж еа р немесе басы б о с эйелдер дуние-мулшке кул боп, шетелдж мейманасы тасыгандарга 6ip шанырактын астында турмаса да, завды турде некелеседк Олар элл эумесерлерге алдап-сулап там-тум каражатпен кемектесед! де, ездер1 казак топырагыньщ азаматы болып алган сон, момын журтгын KGKipeK Heci6eciH жырып жейдк Былайша айтканда: тонайды, калтасы кальщ, акшанын кущ реп жа- ман б1реулерд1 тэуелдк KipinTap етуге д е й т барады. Ал, элп акымак эйелдер, 6ip кунл Tipniri уппн кел1мсектерге бала- шагасын ата-анасымен косып, туган жерш, отанын да сатып ж1бергендерш бшмейдь 143

Эдибек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ Осындай жагдайларды талай айтып, санасыз салдакылар- мен сырттай жауласып журетш Пэкизатгын дэл каз1р кандай халде екендйшен epi бейхабар-тын. Шар ете калган телефонный уш селкос отырган ж1птп селк епоздн Ана белмеде журген Нурмира алыр-тапыр тура жупрда. - Кала аралык байланыс! - Куана дауыстады. Оны уза-а- ак дамыл таппай шырылдауынан Жасарал да байкады. - Ал-ло, ал-ло! Айна сен бе?! Ka3ip байланыс у зш п кетер ме деген дудэмалмен уздй-е Tin катады. - Иэ... Олар келген жок эл1. Апандап отырмыз. Ж1пт те елепзе кулак Tiicri. Bapi6ip жарытып дэнене уга алмады. Бэрш соныра бщщ. 1лияс пен Гулмира кеткен сон кеп узамай уйге бейтаныс 6ip жнтг кеп, Гулмираны сурапты. KanepiHe ештеме алмаган Айна, элдеб1р жолдасы шыгар деп, онын устш е казак болган сон ecix ашады. Сейтсе, ай-шай жок баса-кектеп, белмелерд1 аралап, тшти бастапты. Онын мына журюшен ypefii ушып кеткен кел!ншек, ештемен1 жасырмай, олардын эуежайга кеткен1н айтып берген. Соны бшгенде барып, элп адам сыртка бетгеген. Мына сумдыктан сон Айна бапаларын KHiHflipin, такси шакырып, эке-шешесшщ уй1не келед1. Bip минут иен уйде калуга корыккан. Баганадан 6epi Нурмира телефон сокканда ешмм кетермей жатканы сол екен. Айна да кеп эуреленш, Апматыны эзер апыпты. Мына кутпеген жагдай тебеден жай тускендей e n i. «Ол барган юм болуы -raic? Мекен-жайды юмнен алды?» деген сурактар екеу1н де сарсанга салды. - Бар бэле Гулжаннан, - дед! диваннын устшде тйесш кушактап отырган Нурмира. - Ол Вшястарды жаксы таниды, кайда туратынын б1лед1, уйше тапай барган. 144

Зауцайыр. Ра Таты да уназдж жайлады, 6ip-6ipiHe бэлен деп уэж айтуга шарасыз. Жнтг те, келтш ек те ештемеге жш тага алмай дал. Bip кезде калын ойды cepnin тастап Жасарал: - Аналар 6ip нэрсе уйымдастырды, - дед1 нык. - Эйтпесе келетш уакыттары элдекашан етп . - Мен де соган жоримын. Гулмира ешкайда бурылып, бегелмеу1 тик... Жасарал 6ip жарым жьш телефонмен гана сейлескен Гулмираны бупн KeperiHiHe катгы нанып едь Ещн ол у м т кумэнга айнаптандай. Онымен жуздесу ушш жамбасы саргайып, осында 6eKiHin жата бермек пе? Будан арыга тезу мумюн емес. Iuii колкылдап KeTKici келдГ BipaK, уш кунп i3-Ty3ci3 жогалганын эйелше не деп туанд1ретшш бшмедк Bip жаты мына бейбакты кайда тастайтыныньщ ретш таппай, басы катты. Будан арыга байлап койса да туртысы жок. - Сен, мумк1н, Викторлардшне барарсын?.. Сулесок куйд! бузып, ел1 тыныштыкка жан б т р д к Виктор - Нурмирапармен институтга 6ipre окытан Свет­ лана дейтш курбыларыньщ куйеуь Ерл1-зайыпты ол екеушщ булармен аралас-кураласы жш. Ол yHci3 басын шайкады. Кабаты сальщкы, уш кунп тан- талдан сейлеуге хал1 жок. Сол, аятын тобыгынан кушактап, т1зес1не жатын таянтан калпын эл1 бузбады. - Иэ-э... Саган да обал жасадым. - Тшге келу1 купыксыз. - Ушвде шарк урып 1здеп жаткан шыгар? Ж1пт ундемедк Айтпаса да бэрш б ш п отыр. - Мен ешкайда бармаймын. - Унш де кунпрттж басым. - Аналар Гулмираны елпр се де, осында телефон согып, 6ip хабарын ofrreyip береди 145

ЭдЫбск ЫВЫРАЙЫМУЛЫ Сездер1 ipireH суггей жентектелт, кабыса сабадтаспайды. MiHe, дайтадан у з т д ь Белмеде мигула тыныштыд. Дуние атаулынын 6opi мулгш кеткендей. EKeyi де дор-дордьщ курбанындай мещрейш, exi бурышта шошаяды. Жанагы niKipre Жасарал бэлен деп акыл коса алмады. «Bip есептен уйшен кетпегеш де дурыс». - Одан да оларды осында шадырайыд. - Тиянаксыз ойы- мен арпалыскан жйтгпн кещлш эйел езш е аударды. - Осы- нымыз долайлырад. Жасарал бутан ун-туныз Kenicri. 146

26-ТАРАУ (Й^ызылды-жасылды айшьщты лента мен шар тагылган терт машина, eciicrin алдына пепшдете кеп токтады. К,атын- калаштары бар какпаньщ аузына жиналган уйме-жуйме топ, шуркырай жас келшге ошарылды. Шашу шашылды. Bipcynep жупрш барып, Жанат пен Гулмираньщ бетш ен суюде. - Э й , Шолпан, келш кутты болсын! Y pin ауызга салтандай бала екен. - Бидай енд1 эйел агынан жарылды. - Айтканьщ келсш, бэйбпне! - Жанатгын uieiueci epennireH журегш эзер басып, 63i де еш рет кана керген келшше алаканын жая умтылды. Куда тусуге баргандагыдан да элдекайда эдемп Бул елпшдеп жанына таянганда сэл кысылыс тауып, келш жанарын темен салды. Ахмет те калбалактап, эйел) Шолпаннан калыспай алгашкы куанышынын мандайынан enTi. - Бакытгы болындар, кулындарым! - Э ке аузына одан баска сез оралмай, катты толкытандьщтан апалактады. Юшкене кайынс1щнлер1 жецгелершщ жерге суйретшген етегш KeTepin, iarepi жылжыган лекпен отау уйге бетгедь Сонындагы машинадан тускен Элмира, Мукатай, Клиястар да осында. Гулжан болса Гулмираньщ жанында - кыз жол- дас, каракат кездерщдс жасын бар. Аныктап караган адамга муннын уштыгы да б ш н ш калар ма едь.. Bapi, осыдан 6ipa3 уакыт бурын басынан еткен ынгайсыз жайттьщ сызы тэр1здь 147

ЭдЫбек ЫБЫРАЙЫМУЛЫ Жастар тугел мэре-сэре. Кыркуйектщ жазга 6eprici3 тамылжыган 6ip кенн. Yn еткен самал желге аккайынньщ алакандай сэры алтын жапырагы 6ip сыбдыр етед1 де, кыз кушмен коштасып сыцсу айтар узатылган бойжеткендей болмашы гана су- сьш тастап жерге кулайды. Сэмбщей суду теректер одан 6ipep жыл бурын отау уй боп, ертерек кимешек киген жас келшшектей ересек калып танытады. GfiTeyip, шуак пен шапакка мастанган Талгардын 6yriHri к е п т сикы белек. Эдеттегщен кещлд1рек сиякты. Сол леюген куанышка л е т р е уйлену тойдын шатгыгы устемелей косылды. Халыктык накышпен тау шаткалында эуенш эуелеткен жйтг, улб1реген келшнщ 6eTiH домбыраньщ алаканымен ш п , жайлап ашты. Сол-ак екен, дамыл тап- пай турган кауым жапа-тармагай жас жубайларга жупрдь Екеу1н1ц бетшен суйш, тшектерш бшд1руде. Алуан турл1 гул келшнщ кушагын кердп Тердеп жас жубайларга арнапган дастарканга жайгасы- сымен Гулмира, анасы отырган тусты жанарымен шолды. Нурмираны таба алмай элек. Булармен 6ipre серуендеуге бармады. «Тойга келедЬ> деп корыткан. Жана да беташар- дан сон елдер куттыктап жатканда мунын кенш алагызып, Нурмирасын куткен. Жок. Енд1 дудэмалы шынга айналды. «М унын тойында расында да 6ip сынарынын болмаганы ма? Айналдырган yuieyi, тэщрдщ ракымымен ушен жаратыла тура 6ipiHiH куанышына 6ipi катыса алмаганы ма?» - Нурмира келмеген бе? - Кдсындагы Гулжанга акырын куйеушщ алдынан асыра сыбырлады. Мунын эр кимылын калт ж1бермей бакылаган Жанат: - Жол устшде шыгар, - деп, алагызган келшшепнщ кещлш басуга тырысты. 148

Зауцайыр. Роман-триллер Шаттыты мол эстрада эуез1 есе женелдь Санкылдаган асабанын аскак уш коса кабатгасты. - Курметп жас жубайлар! Куда-кудагилар! Эбден той баскарып эккшенген сыркынды He6ip шурайлы сездерд1 шубыртып, кыз 6epin, келш алып отыргандарды ортага шакырды. Жанаттьщ эк е а мен memeci, келшнщ uieiueci дастарканнан турып, KenmlniicriH алдына шыкты. Алгашкы сез той neci Ахметке тид1. Парасатгы адамнын ойы парыкка толы, нагыз аталык тш епн кеюрегшен ерпздь - Досты - пайтамбар, куданы - кудай косады дейдь Мьщ жылдык адамта айналып, суйек ш к п к болып жа- тырмыз. Кезйцздщ карашыгындай сактатан, элпештеген кызьщызды баламыз орнына корем1з. - Журтшылыктын 6opi уйып тьщдап, 6ip с эт м уллп кеткендей эсер калдырды. - Бакыттымыз, айырыкша тотынын балапанын колымызга кондыры п отырмыз. Тэщрдщ ci3re ракымы ауып берген уш тал эппак гулвдздщ 6ipi, б!зд1н шаныракка буйырганына ш еказ куаныш с е з ш т е бвленем1з. Сол гулд1 одан ары карай да элпештейтш1м1зге кэмш сенвдз. Гулмираньщ эке сезше, теб1рене айткан ылгалсыз ниетше езеп оттай жанып, жанарына ыстыкжас ipicumi. EpiKci3 eciHe 03inin3Keci оралды. Тез шамасын шакырып, бойын игергенде журтшылык ду кол шапалакгап, дабырласып кеткен екен. - Гулмира, сатан не болды? Фужер1щй кольща уста! - Жанат мунын жузше жымия у ц ш п , акырын сыбырлады. - Жай, эшешн. - Жалма-жан бэдеш бултиган, сираты узын моп-мвлд1р хрусталь ыдысты саусатымен ш п алып, куле турып куйеу1мен сьщтыр етюздь Ы нше ¥ланныц, Гулжаннын бокалдары да шарап пен шаттык меймшдеген калпы, булардьпомен кумгс унш шаша e6icin eiTi. Жиналган кауымнын абыр-дабыры саябыр таба бере, кара суды Tepic агызып, кара сезд! сапыра андыздаткан асаба 149