Ә. Ысқабай. Бейтаныс қыз

калы11 ем, жануардын сшей жонелгсш. Сонымыз алакуйын. Карсымыздан жел зу-зу етедь Багаламен узенп кагыстым. Жанаса 6cpin Багилага цол создым. Ол колымды каккан жок- Тек буйрек бетшщ ушы алаулай: — Эггсн, астымдагы жамаидаткырдын тез карлыгыл калганы. Эйтпесс core шацымды да корсетпей, кустан ушар едш, —дсп жымиып койды. бзеннщ 6ip иыгана кслш, суга тустйс. Устшдс суга шомылганда кистш KocnoMi бар Багнла кун шалмаган денесш бултылдатып, езен жагасындагы шагыл кумды аягыньщ ушымен арлы-бсрл1 бори-борп кешш, колдарын жайып, жаттыгулар жасады. Ор кимылын ж т бакылаймын. Сылацдаган журю-турысы Tiirri одеMi. Кез алдьщда буландаган тулгасы да мусшдт Башла таест журелен букт! дс кос колымен суды уыстап денесш жудыда 6ip сунгш альт, epi карай кулаштап малти женелд1. Ак шабакдна шоршып асыр сап жур. 'Тебенбек, 6epi кел, су шашысып, куыспак ойнаймыз\" деп дауыстады. Мен дс суга койып kcttIm. Ею козш Судан шыгьт кележаткан Багилада. Жартылай ашык, opi сымбатгы дене кеудсме тагы да шабыт ушкынын Tycipfli. К,ызуь1 тула-бойымды шарпыды. К,араптан-карап турып дс1б1рс1здендьм. \"Осы меш айдалада андып турган ciukLm жок кой, несше тайсактай берем, одан да кызды кушагььма ап, кеудеме басайын\" деген ой киялымды шырмады. Бапшанын касына таяндым. Кощльм астан- ксстен- 0лденен1 сезгендей бота кездер1 жаударып, 6ip Кызарады, 6ip бозарады. Шыдамым шарт сынды. Елйсгщ лагындай елевдеп турган Багаланы кушактай алдым. —Муньщыз не, муныныз не!... —дед! ол. Кдуашагын ашпаган кыздьщ кызулы денес1 курсаулы кушагымда cmire булкынады. Ляуга да, уялуга да мурша жок. Уылжып турган epHine жабыстым. Кушагымнан эзер босанган Багила алкынып тур. К,ысылгандыгы болар, 6eTi орггей. Bipa3 Tepic карап турды да, енд! б1рде жа;п карады. Yзын KipniriHeH ею моншак узш т тусгз. —Муньщыз ненщ акысы? —дедд сонан сон yni flipl'wen. —Мана куып жсткенднйдшщ карымтасы, —дед1м мен тайсалмай тке карап. —Кдрымтаныз кымбат екен, —де/и Багила жуз! нурлана кульмдеп. К,ыз коз астымен жымия карады. Сол сэтгс арман кусын ушпакка ушыргандай жаным жадырап, бар олсм жаркырап KCTri... Журепмнен Terri эуен есие жонслдд. 300

МАРАЛДЫН, ЛАРЫ Kerumip кешем. CeyipfliH орта шеш. Текелшщ теменп койнауындагы кектеуге шыккан шопан Лсанбай атайдьщ ауылында мен кызыкты кундер оте кеп. Атамнын курец тебслше мшш, кец жазыкта косигге шапканга нс жетсш! Былтыр атка жошй отыра алмайтынммн. Шокырактан жслгенде uuLm солкылдап, киналатынмын. K,aiip тек TiTriimi берсен болтаны, аргы жаган оз1ме ж1бср. Мснщ атка куштарлыгымды байкаган атам тай уйретш бердт 0picKe шыкк.анда, мен де атама Liecin, тайымды желтиртш, калыспаймын. Бугш дс тауга карай ерлеп келешз. TonipeK тугелдей жап-жасыл. Кок майса шалгын тсшздей толкиды. Карагай, шырша аралас ескен беткей KepKi, тйгп осем. Бслуардан асатын калынды как жарып, сэры жедшрш келе жаткан атам 6ip кездс кйтг токтай каллы. Мен де T'nrumi тежедЬ|. Атам калын агаш арасына карай мойнын созып, уHire тустт Кез TiKKcuiiie Караганда 6 ip нерсеш авдып тур. — Не кордщ, ата, неге токтадыц? — дсп един. — Сейлеме, униун шы!арма, - де;н. Мен тым-тырыс бола калдым. Сойтсек, атам шоп арасында 6ip nopceiiin жургенш байкапты. Э лп жергс жакьпшай туесек, тсцбп- тенбп жас лак жагыр. Ол 6i3fli коре са-та, орнынан атып турып, eKi K03i жоуд1рсп, жаутандай карады. — Бул ненщ латы, ата? —Маралдыц. — EHeci кайда? — KiM 6uicbi, 613ДЩ тыкырымыздан уркш кашкан болуы кэдш. Лагын тастап узамауы Tiiic. Бььтай, сыртка шыгып корЬ|бей туралык Мумкш eneci оралатын шыгар. Bi3 лакты калдырдык та оз1ч1з узанкырап барып, жапыракты агаштын тасасында тыгылып турдык Bip сагатган астам куттйс. Лактын eneci квршбед1. —Б1зден урйссе, CHfliri кайтып оралар ед1. Кешйскенше Караганда, тегшде, жазатайым б1рдецеге ушыраса керек. Атам осыны айгты да лак жаткан жерге кайта келд1. Буындары 0Л1 бекп коймаган жас тол татпректеп ур1ккенс1ш К,ашуга дормезн жок. Жаутактап карай 6epe;ii Б1з лакты ауылга алып келдж те, сут берш, асырай басгадык,. Тецбш лакка 6apiMi3 тацыркаса караймыз. Онын тамак жсге1пне мэзб1з. Оган \"Тецбиттон\" деп ат койдык. Кун откен сайын, ол да бите уйрешп, корыкнайтын бо.шы. К,асы.\\п.!зга келш, суйкенш, еркслейтиип шыгарды. Ocipecc маган yftip. Касыма келш, монтпып туратыны кызык Барлык ба.та оган камкорлыкпен карайды. 301

Bis енштсцбш лакты жалгазсыратпай, кеп толдщ йишс косып, жайылымга уйретеййс дедйс те, оны корадан орген телге костык- — Тецбштон, сен emu жеке жургецщ кой, кепшшк ортага уйрсн. Мунда еркщщк кои, — дсдис. Тецбшлак телдсрге тосыркай карайды. Уркектсйдг Bipa3 турады да кулактары селтец-селтсц етш маган карай жупрш келш, exi коз1 жэущреп, балтырыма суйкенш. \"Сен м е т кайла экеддщ\" дсгендей, туршлс 6ip жалынышгы ксйш бар тэр1зд1. Мснщ касымда озш еркш устап, ею кулагын сслтецдетш, ceKipin-ceKipin кояды. Марал телш козы-лактармен 6iprc косып уйрегпк. BipaK ылгн адам жургсн жакты карайлап, онша узамайды. Ауылга сн 6ipiHuii болыл кслед! 0 3 i жуйрйс-ак. Оргыганьш корсен гой, татылыгы сезшгп турады. Мен ауылда жок болсам, тсцбш лак жалгызсырагандай, арлы-берл! шапкылап, тьшым таппайтьш кершедг Bipece корага Kipin, 6ipcce yfiuii жагалап, елепзгп олай-булай шапкылап, мацыран 6epeTini бар. \"Эден кешшпсй келед1, жалгызсырама, б!з бармыз гой деп жубаткан болады балалар. Bopi-6ip кенбейдг Бурынгысынша сскендеп шапкыламай, окпелеген баладаи буртиып туратынына атамдар кайран. — \"Итп исс1мен кинасын\" деупн ею бурынгылар. Y йренген адамын кнмайды екен, — деп кояды атам да. Мен б1рде калага барып кайтгым. Тецбштон кора жакта жур екен. Дауысымды ecrin, орнынан ыршып турып кулактарын тшрейтш, касыма шауып келдг Дур-дур сшюнш, устшщ шацмн каккансыды. Оргып тура шапты. Уй шзщдегшср м е т калай Ьдегенш, ю тщ ервди nicKcn, орындыгыма сункенгенш, жеши жайылмай койганын айтып, марал лагынын маган бауыр басканын эбден марапатгана энгшеледг Атам: — Мына лак ссш енесшдей i3fleftai. Сен жок жсрде жошн оггап, жайылмайды да, — дсд1 шьшдыкты букпешз айтып. Л ак осы сезш дэледдей тускендей, касыма келш суйкенш, аягы.ма орала бастады. Кузге таман марал лагы ecin жстщдг Атам оны тауьш алган манга апарып коя бердг Шз кимай коштастык- Ол да жалтактай карал, калыц шеп inline Kipin, сыбдырлатьш бара жатгы. Элден уакьпта тецбш лак элде нсден урйекендей, ею кулагы едзрейш, б1здщ касымызга жетш кедш. Мен ауылга карай жупре жонелд1М. Лак менгмен катарласа шапкылады. Мен сыкылыктай кудщм. Л ак мацырады. Дабырымыз ауаны как жарып жатыр. Тецбш лакпен кдтарласып ауылга карай кегалменжарыса женсдщк. 302

МАЗМУНЫ Хикаят Сагыныш .....................................................................................3 Энпмелер Шанырак. Heci ........................................................................208 Атаконыс ..................................................... 230 Кудис ........................................................... 255 Бсйтаныс 1улз ........................................................................276 Кдрымга ..................... .............................................................. 291 Маралдын лагы ..................................................................... 301

|SO t. ъО Литературно-художественное издание ЫСКАБАЙ Али Апекович НЕЗНАКОМКА Повести и рассказы. (Наказахском языке) Редакторы Бекеш ЭбдЬсанулы Cypenuici БсйсснАканаев Техникалыкредакторы Фарида Илнзова Корректоры Злиха Телеубсккцзы ИБ № 453 Тсруге 05.01.1998жылы жбервд. Басуга 31.03.1998жылыкол койылды Формат84х108'/32 Офсетпккагаз. Kapin rypi «Таймс».Офсетпкбаспа Шарпы бааи табагы1556.Ecerniбаспатабагы17,0. Таралымы2000дана. Тапсырыс №3085. Еагасы KeniciMHi. КазахстанРеспубликасынын Акпаратжене когамдык кепкам министрлшнщ Мемлекетпк«Санат»баспасы, Алматы каласы, А. БайтурсынулыKemeci, 65«а». Казахстан Республикасынын Акпарат жене когамдыккслюмхгвдистрлтжн Республикалык «Дэу1р»газет-журнал баспасы, 480044. Алматыкаласы,Достыкдангылы, 2/4.